Öğrenme Güçlüğü olan çocuklar

Öğrenme Güçlüğü
Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ
Öğrenme Güçlüğü Nedir?
• Normal yada normal üstü zekaya sahip olma
• Yaşından ve yeteneklerinden beklenilen
düzeyde başarı elde edememe
• Dinleme, konuşma, okuma-yazma, akıl yürütme
ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve
kullanılmasında önemli güçlükler
• %5-10
Öğrenme Güçlüğünü Tanılamada
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Normal düzeyde zihinsel işlev
Öğrencinin beklenilen ve mevcut
performansı arasında önemli fark olması
Öğrenme güçlüğüne diğer yetersizliklerin
neden olmadığının farkında olma
Bir ya da daha fazla akademik alanda
zorluk çekme
Merkezi sinir sisteminin doğru işlemediğini
varsaymak
Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri
Merkezi sinir sisteminde
bozukluk
Genetik / Kalıtsal etmenler
Biyokimyasal anormallikler
Çevresel etmenler
Öğrenme Güçlüğü Nasıl
Sınıflandırılır?
Öğrenme Güçlüğü
Kelime
tanıma
(Disleksi)
Akıcı okuma
Okuduğunu
anlama
Matematiksel
hesaplama
Matematiksel
problem
çözme
Yazılı
anlatım
Öğrenme güçlüğü olan bireylerin
özellikleri
•
Hiperaktivite
•
Motor algılama yetersizlikleri
•
Duygusal kararsızlık
•
Koordinasyon bozuklukları
•
Dikkat eksikliği(ADHD)
•
Dürtüsellik
•
Hafıza bozuklukları
•
Akademik güçlükler
•
Sosyal beceri yetersizlikleri
•
Bilgi işleme süreci bozuklukları
•
Başarı için bilişsel stratejilerinin olmaması(metacognition)
•
Dil (okuma, yazma, konuşma) ve matematik yetersizlikleri
Dilsel Güçlükler
•
Anlama
•
Kodlama
•
Kelime tanıma
•
Fonolojik farkındalık
•
Disleksi
•
Heceleme
•
Yazma
•
Düşünceleri yazılı olarak anlatma (Yazılı ya da sözlü olarak
Matematik Güçlükleri
• Hesaplama becerileri
• Kelime problemleri
• Uzaysal (uzamsal) ilişkiler
• Rakamları yazma
• Şekilleri kopyalama
• Matematiksel kavramları anlama
Öğrenme güçlüğü tipleri
• Disleksi
o Dil becerilerinde problem, uzaysal ilişkileri anlamada
problem, görsel ve işitsel bilgileri birleştirememe
o Ses ve harfleri eşleme güçlüğü
o Harfleri tersten yazma
o Benzer harfleri birbiri ile karıştırma (p,b)
o Çok adımlı yönergeleri anlamada güçlük
o Kafiye problemleri
Diskalkuli
• Yunan ve Latince’de “kötü (dys) hesaplama (calculia-calculare)”
anlamına gelen Dyscalculia basit bir tanımlamayla; “temel sayısal
işlemlerde yaşanan kavrama ve hesaplama sorunu, zihinsel
canlandırma güçlüğü” olarak ifade edilebilir.
• Yapılan araştırmalara göre, Dünya’da nüfusunun yaklaşık %6%10′u kadarı Dyscalculia sorunu yaşamaktadır. Uluslararası tıp
listelerinde DSM-IV, WHO ICD-10, DSM-IV 315.1 kodlarıya
tanımlanır.
• Beynin Celebral Cortex’inde yer alan Temporal ve Parietal
Loblarının birleşme yerindeki Angular Gyrus’ta ve Brodmann
Bölgesi 40′daki lezyonlarla alakalı kalıtımsal bir sorundur.
Genetik araştırmalar sonucu 1, 2, 3, 5, 15 ve 18. genlerde aktif
olduğu ortaya konulmuştur.
• Dyscalculia problemi yaşayan bazı
ünlüler: Cher, Albert Einstein, Hans
Christian Andersen, Thomas Edison,
Benjamin Franklin, Tom Cruise, Leonardo
da Vinci, Walt Disney, Steven Spielberg,
Auguste Rodin.
• Disgrafi
o Yazma becerilerinde; harf ve noktalama işaretleri, dilbilgisi
kullanımı, metnin yapısını örgütleme, sözcük dağarcığı
kullanımında güçlükler gözlenir.
o Sıklıkla ‘b-d, b-p,m-n,z-s, d-t, f-v, g-ğ’ harflerini ve ‘3-E, 6-9, 4-7, 1001’ rakamlarını karıştırırlar.
o Kalemi uygun pozisyonda tutamazlar ve kalem tutuşları zayıftır
o Yazıları dağınık ve okunaksızdır
o İmla kuralları ve noktalama işaretlerine uymazlar
o Hece ya da sözcüğü ters yazarlar (koş –şok,atkı-takı gibi)
o Yazılı sınavlarda başarı düzeyleri düşüktür
o Yaşıtlarına göre daha yavaş yazmaktadırlar
Disapraksi
•
Dispraksi hareketi yönlendirennörolojik sürecine atıftaYunanca
kelime " praxis " geliyor . Bu süreç , bir fikir oluşturan bir eylem
planlama ve bir hareket yürütme içerir .
•
Dispraksi , ya da bu işlevleri yürüten zorluk , disleksi , dikkat eksikliği
hiperaktivite bozukluğu ve duyusal entegrasyon bozukluğu gibi diğer
koşullar ile var olabilir .
•
Bir çocuk veya yetişkin dyspraxia muzdarip olabilir ki birçok ibretler
vardır .
•
Dyspraxia Motor Koordinasyon, İşaretler el becerisi , manipülasyon
ve kavrama ve zayıf ince motor becerileri içerebilir . Büyük
hareketleri de denge , duruş ve el-göz koordinasyonu alanlarında
etkilenebilir .
• Afazi
– Her insan dil kullanmaktadır. Konuşma, doğru
kelimeleri bulma, anlama,okuma, yazma, ve
mimik yapma dil kullanımının birer parçasıdır.
– Bu parçalardan bir veya daha çoğunun beyin
hasarı neticesinde işlevini yitirmesine afazi
denilmektedir. Bu nedenle afazi bireyin söylemek
istediğini artık söyleyememesi anlamına
gelmektedir. Kişi dili artık kullanamamaktadır.
– Afazinin beraberinde felç görülebilir ve/veya
aşağıdakilerle ilgili sorunlar yaşanabilir:
•
•
•
•
bilinçli hareket etme,
çevreyi gözlemleme,
odaklanma, girişimde bulunma, ve hafıza.
Bireyler artık aynı anda iki işi yapamaz hale gelirler.