(l) I - Hacettepe Journal of Biology and Chemistry

Transkript

e~5ite ..
•~
u ...•
:~~ I ~~
~I
(l)
ar
~
-:s:.
ISSN 0072 - 9221
!
r;t
'."
HACETTEPE
FEN VE MUHENDisLiK
BiLiMLERi DERGisi
Yllda bir yaylmlamr
Cilt 18 / 1997
Seri A B1YOLOJi VE K1MY A
HACETTEPE BULLETIN OF
NATURAL
SCIENCES AND
ENGINEERING
An Annual publication
Volume 26 / 1997
Series A BIOLOGY and CHEMISTRY
s\\Y ~
~
§I :
e(.
.~
--
Cb
....
~
::
t
~
CIJ
9·
~
0
HACETTEPEBUl.l..EI1N OF NATIJRAL SCIENCES AND ENGINEERING HACEITEPE FE.N" VE MOHENDISUK
BILlMLERl DERGISI
AN ANNUAL PUBLICATION
YILDA BiR YAYIMLANlR
VOLUME 26 I 1997
CiLT 18 I 1997
SERt
SERIES A
ISSN 0072-9221
A
OWNER
On Behalf of Hacettepe
University Faculty of Science
Dean
SAHiBt
Hacettepe Dniversitesi
Fen Fakiiltesi Adma
Dekan
ALl KALAYCIoGLU
EDiTOR
EDITOR
GOROLOKAY
ASSOCIATE EDITORS
ASSOCIATE EDITORS
SERDARATE~
OMER ESENSOY ABDULLAH HARMANCI SEDATYERLt DANI~MA KURtJLU UYELERl
ADVISORY BOARD
A Y~E BO~GELMEZ
A. NlHAT BOZCUK
EM1R CANSUNAR
NE~ECAGATAY
ALl DEMtRSOY
SADIKERiK
FOSUN ERK'AKAN
NAZtF KOLANKAYA
AYOGO~
ZEHRAMULUK
HUSEYfN TATLID1L
ONtz TOKT AMIS
HiJ"'LYA CINGl
CENAP ERDEMlR
OSMA."'l ALTINTA~
L.M.BROWN MElfMETnoGAN
OLGUNGDYEN
YAVUZlMAMoGLU
ATI1LA YILDIZ
YUDA YDRDM
SOLEYMAN GDNAY
HAYDARE~ o-LlLSUM HOCAoGLU
CEYHA.~ lNAL
VARGA KALANTAROV AYDINT1RYAK! HACRTTRPE UNtVF.RStTESt
FEN FAKULTESt
BASIM VE Y AYIM MERKEZl
A BULLETIN PUBLISHED BY
HACETTEPE Ul\1VERSITY
FACULTY OF SCIENCE
Hacettepe Oniversitesi, Fen Fakiiltesi 06532 Beytepe, Ankara / TURKt:YE Tel: (312) 235 25 30 Fax: (312) 299 2093 Fen Fakilltesi Matbaasmda Basllml§ur.
(Printed at the Science Faculty Press)
© 1997 ONSQZ
1993 ytlmdan beri dergimizin Editorliik gorevini ba~anyla
siirdiinnii~ olan Saym Prof.Dr. Hiilya ~mgllmn yorulmasl ve bu gorevden
affml istemesiyle bo~alan editorliik gOrevini devralI1l1§ bulunmaktaytm.
Bilimsel bir dergide editarliik gfuevinin ne denli zor oldu~un bilinciyle
goreve ba~ladJ.m. Derginin ktSlth maddi olanaklar ve zorluklar i~erisinde
yaytm hayatma devam edebilmesi ve daha iyiye yonelebilmesi ancak.
makale onerilerinin degerlendirilmesinde danl~ma kurulu iiyelerimizin ve
di~er de~erli hakemlerimizin katktlan ve ozverileriyle miimkiin olabilmek
. tedir. Bu katktlarm sUrdUriilmesi bizlerin ileriye daha giiverue bakabilme
miz i~ ooemlidir.
Bilimsel bir dergi i~in oncelikli hedef abstracdara ve indekslere
girebilmektir. Bunun yolu da kaliteyi antrrmak, daha geni~ kitlelere hitap
edebilmek. geni§ kidelerle ileti§imi artttrabilmektir. Bu ama~la dergimiz de
her ge-ren gun dag,.um listesini geni§letmektedir. DergimiziIl yurt i~inde 52
iiniversitenin kiitiiphane ve dokiimantasyon daire
ba~kanhklanna,
31
iiniversitenin Fen-Edebiyat Faktilteleri kiitiiphanelerine, 9 ~e~it1i ara~t1rma
grub una; yurt
dl~mda
Amerika'da 13, Almanya'da 6, Hollanda'da 3,
lngiltere'de 6, tsrail'de 1, Rusya'da 2, Romanya'da 1 olmak iizere ~e~idi
kUttiphane indeks ve abstract'lara gonderilmesi siirdiiriilmektedir. Bunun
d1~mda de~i~im
projesi ile birlikte yurt dl~l iiniversitelere dergimiz
gonderilmekte, onlardan gelen dergiler de kiitiiphanemize ve boliimlere
iletilmektedir.
Bu arada sevindirici bir haberi de sizlere iletmekten muduluk
duyuyoruz. Dergimiz "Mathematical Review" ve "Zoological Record" UK.
abstractlanna ginneyi ba§arnn~ bulunmaktadtr.
Dergimizin daru§IDR kwulu Uyelerinin bu saYlCian itibaren tarnaml
run Hacettepe Oniversitesi'nden olmasma karar verdik. Boylece bu
arkad.a§lammzla ywn ve kolay irtibat saglayabilecegimiz i~in i~lerin de
daha kolay ve lnzh yUriiyecegini dU~tindUk. Danl§ma kurulu Uyelerimiz.
diger Universitelerdeki kendi meslektai1anyla irtibat saglayabilirler ve
makaleler de daha hIm degerlendirilebilir. Esasen bu gline kadar bize
yardunct olano makalelerimizi degedendiren tUm meslekta~larumz bizim
i¢n daru~ma kurulu Uyemizdir d~tincesindeyiz, onlann degerli katlo.lanyla
dergimiz bu giinlere geJ.mi§tir.
Derginin hamlanmasmda emegi
danl~ma
g~en tUm
ogretim Uyelerine,
kurulu Uyelerine ve diger makale degerlendirme hakemlerine,
baSlm ve yaZlmmdaki katlo.lan dolaYlslyla FakUlte Sekreteri Saym
Fahrettin SavcI, Ar.Gor. Dilek
Ba~kok,
Baki YllmaZ ve diger Dekanltk
personeline, matbaa ~al1§aDlanna te~kkiirlerimi sunanm.
EditOr
tc,;:tNDEKtLER
Biyoloji
Sed A
CONTENTS
Biology
Series A
N. M. PINAR, E. OYBAK
Tiirkiye l~in Endemik Bolanthus (Ser.)
Reichb. (Caryophyllaceae) Taksonlanrun
Polen Morfolojisi ............................... 1
Pollen Morphology Of Turkish
Endemic Bolanthus (Ser.) Reichb.
(Caryophyllaceae) ............................. .1
S. StMSEK
Pimpinella Anisum'un (Anason) Mitoz
Uzerine Etkileri ................................ 11
S.$tM$EK
The Effects of Pimpinella Anisum On
Mitosis .......................................... 11
C. DOGAN, H. SUMBOL
C. I>OGAN, H. sOMBOL
Tilrkiye'nin Bazl Alkanna Tausch
Tilrlerinin Polen Morfolojisi... ............ 19
Pollen Morphology Of Some Alkanna
Tausch Species In Turkey ................... 19
S. SAYGIDEGER
S. SAYGIDEGER
The Effects Of Agricultural Chemicals On
Some Aquatic Plants In The Seyhan
River···· ... · ...................................... 3S
Seyhan Nehrinde Bazt Su Bitkileri Ozerine
Tanmsal Kimyasa\lann Eu.:ileri ............. .
······ .. ·· ........................................... 35 H. S. YlIDIRIMHAN, M. C. oGUZ.
H. S. YILDIRIMHAN, M. C. oGUZ,
tHo UOURTAS
1. H. UGURTA$
Bursa ve Cevresinden Yakalanan Bazl
Kuyrulcsuz Kurbalalann (!lana ridibunda,
Buto buto, Pelobates syriacus) NematodIan Ozerine Bir ~tnma ...................45
An Investigation The Nematodas Some Of
Tailless Frogs (Rana ridibunda. B ufo
bll/o, Pelobates syriacus) Collected From
The Bursa Regions ........................... .45
Tiirkiye Sa/sola L. (Chenopodiaceae)
Tiirlerinin Polen Morfolojisi... ............ 59
Pollen Morphology Of Turkish Sabola L.
(Chenopodiaceae) Species ................... 59
O. ERMAN, M. OZKAN
Lirnnesia [S.Str.] Koch, 1836
Q:..imnesidae, Hydrachnellae, Acari] Tiirleri
Uzerine Sistematik Bir Cabpa........... 67
O. ERMAN, M. OZKAN
A Study On The Species Of Limne sia
[S.Str.] Koch, 1836 [Limnesidae,
Hydrachnellae. Acari] ........................ 67
SERIES A
BIOLOGY
SERi A
BiYOLOJi
Hacettepe Bulletin of Natural Sciences and Engineering
1997 I Volume
26 I pp. 1 • 9
POLLEN MORPHOLOGY OF TURKISH ENDEMIC BOLANTHUS
(SER.) REICHB. (CARYOPHYLLACEAE)
Received (Geliv tarihi) : 16.9.1996
N. M. Pmar (1), E. Oybak (2)
SUMMARY
Pollen grain') of four Turkish endemic Bolanthus (Ser.) Reichb.
(Caryophyllaceae) taxa, B. minuartioides (Jaub.&Spach) Hub.-Mor., B.
spergulijolius (Jaub.&Spach) Hub.-Mor., B. thymoides Hub.-Mor. and B.
frankenioides (Boiss.) Bark. var. fasciculatus. not studied hitherto, were
examined by light microscope (LM) and also the fIrst species by electron
microscopes (SEM and TEM). LM observations reveal that pollen arains of the
taxa are polypantoporate with operculum, spheroidal, tectate-perforate. Electron
microscopical studies in B. minuartioides show that ektexine is spinulose
microperforate in the interporal zone. There are angular ektexine elements on
operculum. Exine ultrastructure in the interporal area is characterized by thick
tectum, columellae tapering, with internal foramina, and thin, lamellated
granular endexine. In the aperture area angular fleck of ektexine is Wlderlain by
thickened endexine.
Key Words: Pollen morphology. Bolanthus, Caryophyllaceae.
TURKiYE ict~ ENDEMiK BOLANTHUS (SER.) REICHB. (CARYOPHYLLACEAE) TAKSONLARININ POLEN MORFOLOJiSi OZET
Tiirldye i~in endemik olan dOrt Bolanthus (Ser.) Reichb. (Caryophyllaceae)
taksonunWl (8. minuartioides (Jaub.& Spach) Hub.-Mor .• B. spergulijolius
(Jaub.& Spach) Hub.-Mor.• B. thymoides Hub.-:rv~ur. and B. /rankenioides
(Boiss.) var. fasciculatus) polen morfolojileri lVll< mikroskobu He ilk kez
incelendi. B. minuartioides polenleri aynca elektron mikroskoplan (SEM ve
TEM) kullanllarak ineelendi. I~1k mikroskobu ~l~malan taksonlann polenleri
nin operkulumlu polipantopOrat. sferoid ve tektat-perforat oldu~unu gOsterdi. B.
minuartioides polenleri Uzerinde ger~ekle~tirilen elektron mikroskobu ~alI~
malarl ise ektekzinin porlar arasmdald Mlgede spinilllu-mikroperforat oldu~u
ve operkulum fizerinde kO§eli elemanlann bulWldu~unu ortaya koydu. Podar
arasmdaki Mlgede ekzinin inee yaplsl yer yer ufak delikler i~ren kalm tektum
ve taban tabakasma ineelerek utavan kolumellalar He ince ve lamelli-granilllii
endekzin ile karakterize edildi. Aperttir bOlgesLlde ektekzinin altmda kalm
endekzinin yer aldlgl gOsterildi.
Anabtar KeUmelet: Polen morfolojisi, Bolanthus. Caryophyllaceae.
(l)Ankara University,Fac"lty of Science,Department of Bio}ogy,ANKARA/I'URKEY
(2)Haceuepe University,Fact!ty of Science,Department of Biology,Beytepe-ANKARA/I'URKEY
2
INTRODUCTION
Bolanthus (Ser.) Reichb. (Caryophyllaceae), a low tufted
perennial, consists mainly of East Mediterranean elements. It is
represented by six species and two varities in the subfamily Silenoideae in
Flora of Turkey and they are all endemic to Turkey [4,9,10].
There is a vast literature on the pollen morphology of the
CarypohyUaceae. Some can be cited here. The keys covering North West
European species have been given in Chanda [3], Faegri and Iversen [8]
and Moore, Webb and Collinson [12]. Pollen of selected taxa in
centrospermous families, including the Caryophyllaceae, has been
examined by Nowicke [13] and Skvarla and Nowicke [15]. Pollen
descriptions of some members of the family, growing in the Near East,
have been given by several workers, e.g. AI-Eisawi [1] and Arkan and
Inceo~lu
[2]. AI-Eisawi's work includes Bolanthus filicaulis (Boiss.)
Barkoudah growing in Jordan. There is, however, no detailed study in
pollen of Turkish Bolanthus. The aim of this research is to contribute to an
understanding of the pollen morphology of some taxa of the genus, and to
compare with some other representatives of the Caryophyllaceae
previously investigated.
MATERIALS AND METHODS
Pollen material has been sampled from specimens in the herbaria of
Ankara University (ANK) and Gazi University (GAZI). The collections
are listed below, following the sequence of Huber-Morath [10].
The pollen material was processed by the acetolysis method by
Erdtman [5], embedded in glycerine-jelly for light microscope (LM)
studies. LM observation was made with a Nikon SE microscope with an
oil immersion objective (xl00) and compensating xl0 eyepieces. Mesure
ments were made on some 30 pollen grains. Extreme values and mean
sizes are presented in Table 1. Pores in face view
o~
both sides of the
3
grain and in optical section around the grain were counted by focusing. An Olympus microscope was employed for photographing. LM photographs of B. thymoides Hub.-Mor. pollen were selected as representatives for . publication in this paper. All the photoghrapbs are deposited by the authors.
Only B. minuartioides (Jaub.& Spach) Hub.-Mor. pollen grains
were examined under electron microscopes. For scanning electron
microscope (SEM) study, the air-dried material was directly applied to a
stub and coated with gold. Some of acetolysed pollen grains were used for
transmission electron microscopy (TEM). They were treated with 2%
Os04, stained with acetate and embedded in araldite. Ultrathin sections
made with a LKB Ultrotome were post-stained in lead citrate and uranyl
acetate.
Scanning electron micrographs (SEMG) apd transmission electron
micrographs (TEMG) were taken with a Jeol too CXII microscope.
Spinules and microperforations in 100 ~ were counted and the average
distance between two spinules and microperforations was measured on
SEMG while exine subunit thickness was measured on TEMG.
Terminology mainly follows Faegri and Iversen [8], some
additional tenns from Skvarlaand Larson [14] and Erdtman [7].
SPECIMENS INVESTIGATED
Bolanthus minuartioides (Jaub.& Spach) Hub.-Mor.
B3 Esk:i~ehir: Siindiken Da., 900 m, T. Ekim 336 ANK.
Bolanthus supergulijolius (Jaub.& Spach).Hub.-Mor. B5 Nigde: Hasanda~, volcanic slopes, steppe, 1700 m, A. Diizenli 346ANK. 4
Bolanthus thymoides Hub.-Mor. A4 Ankara: <;ambdere,
Alu¢a.~,
Golciik. in the openings of-the forest, 1200 In, M. Oztekin 1782 GAZl Bolanthusjrankenioides (Boiss.)Bark. var.jascicuiams C2 Antalya: <;lghkara Cedrus libani A.Rich. forest, 1700 m, calcareous slopes, R.
<;etik 1583 ANK. RESULTS
1. Light microscopial observations
Pollen grains of Bolanthus taxa. examined polypantoporate with
operculate pores surrounded by an annulus less than 1 J.1m (c. 0.50 J.1m)
wide. spheroidal. tectate-perforate (Figure lA.B). The results of LM
observations are given in Table 1.
Table 1. Pollen Morphological Data Based on LM Study of
some Turkish endemic Bolanthu& Taxa:
Pores
TAXA
Pollen
diameter
~)
Exine
Annulus
~ckness number ldiameter DI width
, (1J.Ill) (J.1Ill) (J.1Ill)
Oun)
B. minuartioides 21-(25)-27
2
21-22
3-4
B. spergulijoliw 19-(22)-25 as above 19-20-22 4
23-(28)-30 as above 14-18
~. thymoides
4
6-7 as above
~·frankenioides
3-5 as above
var.fasciculatus
19-(21)-23 as above 20-24
3-4
4-5 <1
5
as above
5
2. Electronmicroscopial observations
Bolanthus minuartioides (Fig. 1C-F)
In SEM, c.8 pores visible on SEMG (Fig. lC). Ektexine
spinulose-microperforate; 19 spinules and 21 microperforations in 100
j.lm2, the average distance between two spinules 0.80 jJ.m and microperfo
rations 0.65lJlll. Angular elements on operculum (Fig. 1D).
In TEM (Fig. IE, F), exine 2.1 jJ.m thick, spinules 0.21 jJ.m long,
microperforations 0.14 jJ.m wide, very small circular internal foramina
sparsely throughout columellae and tectum. Tectum 0.93 jJ.m thick.
Columellae densely spaced, tapering towards the foot layer and usually not
in contact with layer. Foot layer continuous, 0.28 jJ.m thick. Endexine
lamellated-granular, 0.11 jJ.m thick in the interpol zone, thicker (0.70 jJ.m)
and granular in the aperture area. Ektexine/endexine ratio: 18/1 in the
interporal zone and c. 1/1 in the aperture area.
DISCUSSION AND CONCLUSIONS
Light microscopical observations of the present research reveal that
pollen grains of Turkish endemic Bolanthus taxa are polypantoporate,
spheroidal, ranging from 19 jJ.m to 30 jJ.m in diameter, with operculate
pores surrounded by an annulus. The number of pores is between 14 and
24, being 14-18 in B. thymoides and up to 24 in B. frankenioides var.
/asciculatus. The diameter of pores ranges from 3 jJ.m to 4 jJ.m while the
interporal distance is 3-7 jJ.m, being more than 5 jJ.m only in B. thymoides
(6-7 jJ.m). In the light of these results it is impossible to make clear
distinctions between the taxa under study on the basis of pollen
morphology alone because most characters overlap, except the pore
number and interporal distance in B. thymoides (Fig. IA,B, Table 1). Our
results are consistent With those reported by Al-Elsawi [1] who worked on
B.filicaulis. Likewise, in the speices, pollen is radially symmetrical and
spheroidal. The main diameter is 25 jJ.m and exine thickness is 2 J.1I1l.
6
As the genus is compared with other representatives of the
Caryophyllaceae investigated so far, it has, in general, similar pollen
features with those belonging to the subfamily Silenoideae, mostly
characterized by polypantoporate pollen grains with operculate pores
bordered and tectate-perforate ektexine. As in Gypsophila L., immediately
preceding Bolanthus ,in Flora of Turkey, the pollen diameter in Bolanthus
is smaller than 35 J.1ID. but it differs from Gypsophila in the annulus width.
being less than 1 j.1m. However. annulus in Gypsophila ranges between
1.5 and 2 j.1m in width [12]. Faegri and Iversen [8] defines two pollen
types, Dianthus and Lychnis. comprising some members of the sections
Diantheae and Lychnidae. characterized by less broad annulus in
comparison to that in Gypsophila-type. In the taxa of Bolanthus at hand,
the pollen diameter does not exceed 30 J.1m whereas in the Dianthus- and
Lychnis- types it is usually more than 30 j.1m. Bolanthus pollen may be
included in these types
whh respect to Ute M\1\ulUA width, though smaller
in PQU~n diameter.
Connections between apertures of pollen grains and the evolution
of the plants have been established by many workers. e.g. Kuprianova
[11] and Takhtajan [16]. Takhtajan [16] proposes some principles
allowing utilization of pollen grains in phylogeny and supposes that the
number of apertures has increased in the course of the evolution in
Angiosperms. Bolanthus has been placed between the most primitive
genus Dianthus L. and more advanced genus Lychnis L. in the subfamily
Silenoideae on morphological grounds. In Dianthus. less than 20 pores
have been recorded while in Lychnis. more than 30 pores have been
reported. e.g. Chanda [3]. Vishnu-Mittre and Gupta [17], Faegri and
Iversen [8]. If the evolutionary system proposed by Takhtajan [16] is
considered, it may be interpreted that Bolanthus pollen with 14-24 pores
also represents an in~ediate stage between the Dianthis and Lychnis
types.
7
On the basis of SEMG, B. minuartioides (Fig. lC, D), with
spinulose-microperforate ektexine and angular elements on operculum, is
similar to a number of taxa in the Caryophyllaceae, especially to Saponaria
L. in Arkan and mceoglu [2], Gypsophila fastigiata L. in Chanda [3] and
Moore. Webb and Collinson [12] and to Drypis jaequiniana Murb.&
Wettst in Nowicke [13]. In connection with spinule and microperforation
number in 100 ~m2, B. minuartioides pollen provided with 19 spinules
and 21 microperforations is remarkably similar to Saponaria pieta Boiss.
pollen beset with 19 spinules and 22 microperforations, noted by Arkan
and mceoglu [2].
The annuli are seen in LM (Fig. IB), but it is difficult to discern in
SEM. probably due to the depressed position of pores (Fig. 1C, D).
The evidence from TEMG or B. minuartioides (Fig. IE) in this
study reflects major structural resemblences in exine layers to several
members of the family, such as Dianthus, Saponaria, Silene L. and
Lyehnis, all belonging to the Silenoideae, in having prominently thickened
tectum, densely spaced columellae usually tapering towards the foot layer
which is underlain by thinner endexine in the interporal zone. Apertural
morphology, characterized by angular ektexine supported by granular
endexine in B. minuarnoides (Fig. IF) is also considerably similar to that
in the above-mentioned taxa. It can be emphasized here that the TEM data
are also in agreement with the taxonomic data that Bolanthus shares some
common features with the members of the subfamily Silenoideae.
The TEMG of this study also reveal that B. minuartioides
possesses very small circular internal foramina sparsely present in the
tectum and columellae. Internal foramina have been noted previously in the
Caryophyllaceae is in the Compositae; for example, in Stellaria erassipes
Hulten by Erdtman [6], in Seleranthus perennis L., Cerastium alpinum L.
and Dianthus barbatus L. x superbus L. by Skvarla and Nowicke [15].
Although not mentioned by Arkan and mceogIu [2] in their paper, internal
8
foramina occur in some Saponaria, particularly in S. glutinosa Bieb. l11Us,
the data obtained in the investigation of Bolanthus pollen also add a new
dimension to taxonomic relevance of internal foramina in the
Caryophyllaceae.
REFERENCES
1. Al-Eisawi, D., Pollen morphology of Caryophyllaceae in Jordan, MitL Bot
Staatssamml. MilnChen 28, 599-614, 1989.
2. Arkan, O. ve tnceollu, 0., TUrldye'nio bazl Saponaria L. taksonlannm polen
morfolojisi, Dola-Tr. J. Botany 16.253-272.1992.
3. Chanda, S., On the poDen morphology of some Scandinavian Caryophyllaceae,
Grana 3, 67-89, 1962.
4. Davis, P.H., MiD, R.R. and Tan, K. (eds.), Flora of Turkey and the East Aegean
Islands, (Suppl.) Univ. Press, Edinburgh. 1988.
5. Erdtman, G., The acetolysis Method, A Revised Description, Sven. Bot TidskI'.
54. 561-564, 1960.
6. Erdtman, G., On the exine Stellaria crassipes HULT, Grana 8,271-276, 1968.
7. Erdtman, G., Handbook of Palynology, 2nd ed. by S. Nillson and J. Praglowski.
Munksgaard. Copenhagen, 1992.
8. Faegri. K. and Iversen, J., Textbook of poDen analysis, 4th ed. by K. Faegri, P.E.
Kalland and K. KIzywinski, J. Wiley and Sons, Chichester, 1989.
9. Hartvig. P. and Strid, A., New taxa and new records from the mountains of SW
and SC Turkey, Bot Jahrb. Syst, lOS. 301-341, 1987.
10. Huber-Morath, A., Bolanthus (Ser.) Reichb. In: Flora of Turkey and the East
Aegean Islands, vol. 2, P.H. Davis (Rd.) Edinburgh Univ. Press, 171-174. 1967.
11. . Kuprianova. L.A., Apertures of poDen grains and their evolution in Angiospenns,
Rev. Palaeobolan, PalynoL 3, 73-80. 1967.
12. Moore. P.D., Webb, 1.A. and CoDinson. M.E.• Pollen Analysis, 2nd ed.
Blackwell, London. 1991.
13. Nowicke, J.W., Pollen morphology in the order Centrospennae, Grana 15,51-77,
1975.
14. Skvarla, J.l. andLarson. D.A.• An elecktron microscopic study of pollen
morphology in the:Compositae with special reference to the Ambrosiinae, Grana
6. 210-269. 1965.
15. Skvarla, JJ. and Nowicke, J.W., Ultrastructure of pollen exine in Centrospermous
families, Plant Syst. Evo!. 126. 55-78, 1976.
16. Takhtajan, A.L., Outline of the classification of flowering plants
(Magnoliophyta). B.ot Rev. 46. 225-359, 1980.
17. Vishnu-Mittre and Gupta, H.P., Studies of Indian pollen grains, III.
Caryophyllaceae, Pollen et Spores 6, 99-111, 1964.
Figure 1. A-B. Bolanthus thymoides Hub.-Mor. A. A pollen grain in
optical section. LM x 1000. B.The same grain showing operculate
pores surrounded by annuli and tectate-:-perforate ektexine, LM
x1000. C-F. Bolanthus minuartioides (Jaub.&Spach)Hub.-Mor.
C. A polypantoporate pollen grain. SEM. Scale line equals 10
J.UD. D. The same grain showing spinules. microperforations and
a pore with angular elements. SEM. Scale line equals 1 J.lm. E.
Thin section showing exine in the interporal zone. TEM. Scale
line equals 1 J.lm. F. Section through the aperture. TEM. Scale
line equals 0.5 J.lID.
Hacettepe Bulletin of Natural Sciences and Engineering
1997 I Volume
26 I pp. 11 17
a
THE EFFECTS OF PIMPINELLA ANISUM ON MITOSIS
Received (Geli~ tarihi) : 4.3.1997
s. Sim§ek (1)
SUMMARY
The fruits of Pimpinella anisum have been used in the treatment of infertility
in folk medicine in some areas of Turkey. In this study. the effects of the
infusions of P. anisum on the mitosis of plumula and radicle cells of Triticum
aestivum were investigated. Because, the first germinal cells divide by mitosis in
proliferation stage of gametogenesis. Wheat seeds were germinated by P. anisum
infusions with 1.2.3,4 and 5 percent After four days. the heights ofplumula and
radieJes were measured, the averase datas were tested by one way vari8ftCe
analysis. And then, the tips of radicle were prepared cmd colored with
acetocarmine. The stages of mitosis were observed by microscope. Mitotic
figures were counted for mitotic index. At the end of study, it was seen that the
infusions ofP. anisum partially inhibited mitosis. It must be examine the effects
ofP. anisum on the other stages of gametogenesis in laboratory animals.
Key Words: Pimpinella anisum, Infertility, Medicinal·'Plants, Mitosis.
PiMPiNELLA ANisUMfUN (ANASON) MiTOZ UZERiNE ETKiLERi OZET Pimpinella anisum'un (anason) meyveleri Tiirldye'nin bazl yOrelerinde balk
arasmda kIsubga lcaJlt kullandmaktadlr. Bu ~all§mada P. anisum He hazulanan
infl1zyonlarm, Triticum aestivum'un (bu~day) plumula ve radikuIa hiicrelerinin
mitoz Mlunmeleri iizerine olan elkileri incelenmi~tir. Ctinkii, gametogenezin
~oitalma evresinde ba§langt~ hUcreleri mitoz MlOnmeyle Ifo~maktadlr. Bu~day
tohumlan % 1.2,3,4 ve 5 lik P. anisum infuzyonlan ile ~imlendirilmi§tir. Dfut
giln soma plumuIa ve radikula boylan ml;illmU§, bunlarm ortalamalan tek yOnlti
varyans analizi He test edilmi¢r. Daha sonra radikuIa uc1anndan alman partralar
preparat haline getirilerek asetokarmenle boyarum§. mikroskopta mitozun evre
leri incelenmi~tir. Mitotik inOOks il;in mitotik figiirler saydmt§tll'. Cah§ma
sonunda, P. anisum infl1zyonlarmm mitozu klSmen inhibe ettigi gOri.ilmti§ttir. P.
anisum'un gametogenezin diAer evrelerine olan elkileri deney hayvanlannda
incelenmelidir..
Anahtar Kelimeler: Pimpinella anisum (anason). KIsll'hk. Ttbbi bitkiler,
Mitoz.
(1)Pamukkale University,Faculty of Science and Arts.Depanrnent of Biology,DEN1ZLl/I'URKEY
12
INTRODUCTION
Pimpinella anisum (P. anisum) is an annual herb from Apiaceae
family. opens white flowers in summer, has a height of 50-60 cm. In our
country, it is mostly sowed in Denizli, Burdur, Antalya and is used for its
fruits and leaves. Its fruits (Fructus anisi) have green-gray colour, shaped
ovally, have feathers, and dimensions are lx2 rom, which contain starch,
mushilage and essential oils (Oleum anisi). The ratio of oleum anisi is 2.5-3
percent and it is a colourless liquid which has a special smelling. 80-90
percent of oleum anisi is phenylpropan structured anethol that includes a few
amount of estragol and some terpens, some aldehyds. It is used in the
production of raln, a traditional Turkish distilled liqueur, because of its
special aroma. Its tranquilizing tea is drunk in many countries which has
carminative, spasmolytic, appetizing and galactogenous activities
[2,4,7,10].
In some regions of our country, it's fruits have been used like tea in
folk medicine for treatment of infertility. The ftrst germinal cells (sperma
togonia and oogonia) occming from testis and ovarium in human are diploid
like other soma cells, divide by mitosis in proliferation stage of
gametogenesis. Then, they become primer spermatocyts and primer oocyts.
In female, all oogonia complete the proliferation stage at 7th month and pass
through the development stage by getting the form of primer oocyt.
However. in male, the mitosis of spermatogonia continues years [1,5].
The aim of this study is to show that P. anisum used for infertility
among people is useful or not. For this purpose, before investigating this
subject on laboratory animals, it was thought to observe on the germination
model of Triticum aestivum (T. aestivum) as a preliminary study. So, it was
decided to examine, the effect of the infusion series of P. anisum on the rate
of mitosis of plumula and radicle cells of T. aestivum.
13
MATERIALS AND METHODS 1,2,3,4 and 5 g P. anisum seeds were weighted and 100 m1 boiling
water was added to everyone in cylinders. It was put 50 wheat seeds for
every application into the containers covered with two layers of filter paper
and it was studied two parallels. The filter papers were wet by P. anisum
infusions with 1,2,3,4 and 5 percent. However, the filter paper in control
group was wet by water. The containers were covered for dark
environment. The vision of radicle was taken as a criteria for gennination.
After four days (96 hours later) the heights of plumula and seminal radicles
were measured. The average of three seminal roots were taken as a value of
radicle. It was tested by one way variance analysis if there was a difference
between experimental and control groups according to their radicle and
plumula values.
After having been cut 1-2 mm, the tips ofradicles were colored with
acetocannine and the phases of mitosis were observed by an Olympus
BX50 microscope. Mitotic figures were counted for mitotic index (it is
average of six areas) in the six preparats. The counts of mitotic cells were
divided to the counts of total cells, so MI values were calculated.
RESULTS
The percentages of germination determined after 24 hours in
experimental and control groups were given in Table 1. As seen from the
Table 1, the gemnnation ratio in 4.~5. and 6. groups reached to level of 100
percent only after 72 hours.
~ter 96 hours from application, the heights of plumulas and radicles
were measured by a milimetric ruler (Figure 1.) The average values of the
groups were given in·Table 2. These results werehefd·afterevaluating the
data statistically.
14
Table 1. The Percentages of Germination of Triticum aestivum
Seeds in the Control and Experimental Groups.
Groups
Group 1 (control)
Group 2 (1 %)
Group 3 (2%)
Group 4 (3 %)
Group 5 (4 %)
Table 2. The Heights of Plumulas and Radicles in the Control
anel Experimental Groups after % Hours.
Groups
Plumula (mm)
Group 1 (control)
Group 2 (1 %)
Group 3 (2%)
Group 4 (3 %)
Group 5 (4 %)
Group 6 (5 %)
54.36 ± 1.01
46.90 ± 0.43X
21.06 ± 0.2OX x
19.02 ± 1.5OXx
15.25 ± 0.08xXX
14.10 ± 0.22xXX
Radicle (rom)
78.20 ± 0.50
73.03 ± O.16x
58.61 ± 1.02xX
45.08 ± 0.24xx
31.16 ± O.l1xxx
30.75 ± O.06X xX
x
: p > 0.05.
xx : p < 0.01.
xxx : p < 0.001.
Figure 1. Group 1 (A) and Control Group (8) after 96 Hours.
(p: plumula • r: radicle)
15
The Heights of Plumulas:
The average heights of the groups were control group: 54.36±O.01,
group 2: 46.90±0.43, group 3: 21.06±O.20, group 4: 19.02±1.50, group
5: 15.35±0.08, group 6: 14.10±0.22 mm (Table 2). Group 2 wasn't
significantly different from the control group (p > 0.05). Groups 3 and 4
were significantly different, also groups 5 and 6 were very significantly
different from the control group (p < 0.01 and p < 0.001), (Figure 2).
The Heights of Radicles:
The average heights of radicles were control group: 78.20±0.50,
group 2: 73.03±O.16, group 3: 58.61±1.02, group 4: 45.08±O.24, group
5: 31.16±O.1l and group 6: 30.75±O.06 rom (Table 2). Group 2 wasn't
significantly different from the control group (p > 0.05). Groups 3 and 4
were significantly different, also groups 5 and 6 were very significantly
different from the control group (p < o.Oi and p < 0.001), (Figure 2).
!
fI.I
::1
,""
Q)
...,...
r+
60
50
.j.J
.c
r
40
30
20
10
1
r.*:
···..
·..
I:..~:'
,
..
·.
··. ·
··.. '
·.
·..
·'..
·,... .
control
-+
~
1 ,
r;
·...
I
"
.
··.
"
2 ,
r
pi;
··..
.
··..
'
'.
3 ,
rt'
.
--:=
r:-':.
..
"
:':
, .
..
4 ,
5 ,
..
"
Groups
Figure 2. The Heights of Plumulas and Radicles in the Control and Experimental Groups after 96 Hours. (~:
plumula, Q: radicle) 16
Mitotic Index:
The MI values of the group 2 (0.052) and group 3 (0.051) weren't
significantly different from the control group (0.060), (p > 0.05), (Table 3).
The MI values of the group 4 (0.039) and group 5 (0.034) were signifi
cantly different from the control group (p < 0.01), also the MI value of the
group 6 (0.026) was very low from the control group (p < 0.001), (Table
3).
Table 3. Mitotic Index Values.
Groups
Observed total
cell~
Group 1 (control)
Group 2 (1 %)
Group 3 (2 %)
Group 4 (3 %)
Group 5 (4 %)
Group 6 (5 %)
880± 1.20
956 ± 1.71
896± 0.68
1020 ± 2.12
945 ± 3.03
921 ± 2.40
Observed mitotic Mitotic Index
filrnres
53 ± 1.05
50± 0.06
46± 1.10
40 ± 2.07
33 ± 1.48
24 ± 2.26
0.060
0.052x
0.051 x
0.039xx
0.034xX
0.026xXX
x
: p > 0.05,
xx : p < 0.01,
xxx : p < 0.001.
DISCUSSION
This study has been planned on the hypothesis that P. anisum could
induce the division of cells. However, according to the results of this
investigation, P. anisum infusions which were prepared in 5 different
concentrations inhibited the division of cells partially. When concentration
would increase, the percentage of germination and the heights of plumula
radic1es decreased (Table 1,2, Figure 2).
We can't discuss our data because of non-existance of any other
study on this subject. According to our findings, the germination percenta
ges in the experimental groups were found low when compared with the
control group. The heights of plumulas and radicles in the experimental
groups were again found low when compared with the control group. This
can be explained by decreasing rapidness of mitotic division. As a matter of
17
fact, the number of mitotic figures were found less in the experimental
groups than in the control group. It was observed that the majority of the
wheat merystem cells of the experimental groups stopped at interphase.
Although it wasn't met any study related directly with this subject
during the time of searching literature, it has been noticed to the papers
[3,6,8,9] regarding the side effects (allergy. hypocalemic myopathy,
alcalos, hypertension) of a drink known as pastis and it is defined as "non
alcoholic anise appetizer" which is mostly consumed in France. However,
in our country 1 % of its infusion is used as a carminative especially among
babies for medical purpose [2].
In our study, for observing the division of cells we used the model
of germination of wheat. In this model, we determined that P. ani sum
makes a partial inhibition on mitosis. Perhaps, P. anisum may show its
effect on forward phases of spermatogenesis and oogenesis. We believe
that, repeating this experiment on animals will be useful, because other
phases of gametogenesis except mitotic division can also be investigated.
REFERENCES
1. B~, A., Tlbbi Biyoloji, Bilim ve Teknik Yaymevi, Eski~hir. 167-174, 1985.
2. Baytop, T., Tiirkiye'nin Tlbbi ve Zehirli Bitkileri, Ismail Akgiin Matbaasl, Istanbul,
297-300, 1963.
3. Bedock, B., Janin-Mercier, A. and et al., Intoxication mortelle par Ie pastis sans
alcool, Ann. Fr. Anesth. Reanim., 4: 374, 1985.
4. Karaali, A. and B~~lu, N., Essential oils of Turkish anise seeds and their use in
the aromatization of rala, Zeitscrift Fuer Lebensmittel Forschung, 200:440, 1995.
5. Kayah, H., lnsan Embriyolojisi, Guven Yay., lstanbu), 12·24, 1982.
6. Piette, A.M., Bauer, D. and et at, Major hypokalemia with rhabdomyolysis
secondary to the intake of nonalcoholic aniseed aperitif, Ann. Med. Interne Paris,
135: 296, 1984.
7. Reichling, J., Martin, R. and Kemmerer, B., Biosynthesis of pseudoisoeugenol
derivatives in liquid tissue cultures of Pimpinella anisum, Plant Cell Tissue and
Organ Culture, 43: 131-136,1995.
8. Stricker, W.E., Anorve-Lopez, E. and et al., Food skin testing in patients with
idiopathic anaphylaxis, J Allergy Clin. Immunol., 77: 516. 1986.
9. Toulon, J., Bruyere, G. and et at, Malignant arterial hypertension induced by the
ingestion of "alcoholfree aniseed drink", Presse Med., 12: 1171, 1983.
10. Zeybek, N. ve Zeybek, U., FarmasOtik Botanik, E.O. Baslmevi, tzmir, 274-275,
1994.
Hacettepe Fen ve Miihendislik Bilimleri Dergisi
1997 / em 18 I 19 - 34
TURKiYE'NiN BAZI Alkanna Tausch TURLERiNiN POLEN MORFOLOJist Gcl~ tarihi
(received) : 17.4.1996
C. Dogan (1), H. SiimbUl (2)
QZET
Bu arqt.trrnada, Alkanna Tausch (Boraginaceae) cinsine ait 34 tiirlin
herbaryum Omeklerinden alman polenlerin morfolojileri l§lk mikroskobu ile
incelenmi§tir. tncelenen tilrlerin polenleri, palinolojik baklmdan benzerlik:
gOstennektedir. Polener subizopolar, 3-kolporat ve spheroidal-subprolat'ur.
Anahtar Kelimeler: Boraginaceae, Alkanna Tausch, Polen morfolojisi.
POLLEN MORPHOLOGY OF SOME Alkanna Tausch SPECIES IN TURKEY SUMMARY
In this study, the pollen morphology of pollen garlns obtained from
herbarium specimens of 34 species of the genus Alkanna Tausch (Boraginaceae)
have been investigated with a light microscope. The pollen grains of 34 species
show similar characteristic features namely stenopalynous subisopolar, 3
colporate and sphaeroidea-subprolata.
Key Words: Boraginaceae, Alkanna Tausch, Pollen morphology.
GtRts
Alkanna Tausch cinsi ~gun1ukla Dogu Akdeniz ve rran-Turan fito
eografik bOlgeIerinde yay1.b.§ gOsteren ve evrimsel aynnn tam
ge~ekle~
memi§, tmIeri bir birine benzeyen bir cinstir [1,2,3,7,8,9,11]. Bu eins
Angiospermlerin Magnoliopsida stmfmm Asteridae alt slruflrun Lamiales
taknmmn Boraginaceae familyasmda yer ahr [2]. Alkanna eins adI ilk kez
Tausch tarafmdan veril~tir [3]. Daha sonra Alkanna tiirleri ile ilgili ~all§
(l)Hacettepe Universitesi,Fen FakOltesi,Biyoloji BOIUmii,Beytepe..ANKARAJTi)RKtYE
(2)Akdeniz Oniversitesi,Fen-Edebiyat FaIdiltesi,Biyoloji BOlfimii. ANTALYA/TORK1YE
20
malar, Boissier [1], Post [7J ve Rechinger [8], tarafmdan yap1l1lU§tlr. Du
taksona ait Avrupa tiirlerinin revizyonunu 1965 ythnda Rechinger tara
fmdan hazlrlanml§trr [9J. Ttirkiye Alkanna tilderi ise Ttirkiye florasma
1978 yIlmda A. Huber-Morath tarafmdan hazrrlarum§ [3], ancak Ttirkiye
florasmdaki te§his anahtart ihtiyaca cevap vennedigi
i~in
daha sOl)ra
Tiirkiye Alkanna'lanmn revizyonu yeniden yapIlrru§tlr [11]. Tiirkiye'deki
tiir saytSI 35, takson saylS1 41 olan bu cinsin, 34 taksonu endemik olup,
endemizm oram % 83'tiir [11].
Palinolojik ara§tlrmalarda Alkanna cinsine ait bir ~ah§maya rastlan
mamt§U!.
Bu ara§tmnada 34 Alkanna tiirliniin polen morfolojisi incelenmi§
bu cinsin taksonomik sorunlarmm ~oziimiine, palinolojik bakImdan katla
da bulunulmaya ~ah§llmI§trr.
GERE<; VE YONTEMLER
I§Ik mikroskobu ile polen morfolojsi incelenen 34 Alkanna tiirijne
ait omeklerin toplandIgl yore, toplandIgt tarih, toplaYlclsl ve bulunduklan
herbaryum isimleri Holmgren ve ark. gore klsalularak Tablo 1'de
gosterilmi§tir [6J.
Herbaryum omeklerinden alman polenlerin Erdtman metodu He
preparatlan hazrrlanrru§tlf [4].
Polenlerin morfolojik incelemesi Binoktiler Leitz-Wetzlar Mikros
kobu (OklilerX12,5, Objektif x 1(0) ile yapIlrrn§, mikrometrik cetvelin bir
arallgl 1,12 tun olarak hesaplanrru§ur. Her tiire ait polen O1~iimleri Gausse
egnsi elde edilinceye kadar yapIlrru§trr. Bu ol~iimlerin ortalamalart (M),
stand art sapmalan (S) ve varyasyonlan Sokal ve Rholfa gore
hesaplanmI§tlf [10J.
Fotograflar, Leitz-Wetzlar mikroskobuna bagh Leica mikroskop
kameraslyla polenlerin ekvatordan yiizeysel gorlintlilerini verecek §ekilde
21
Tablo 1. Polen Morfolojisi incelenen Tiirkiye Alkanna'larlnm
Toplandlklarl Yore, Toplama Tarihi, ToplaYICISI ve
Bulunduklarl Herbaryumlar.
TtlrA<h
ToplandlA'I ToplaIllill!
YOre
Tarih
No Toplayan
Bulundugu
Herbaryumlar
22
~ekilmi§tir.
Morfolojik yonden polenler benzerlik gosterdiginden sadeee
polenlerin polar ve ekvatoral eksen uzunluklan arasmdaki farlo. belirtmesi
i~in
don farkh tiiriin polen foto~fma yer verilmi§tir (Sekil 1). Polenler
kart tizerinde X 8500 defa btiytitillmti§tUr.
Polenlerin morfolojik tamnnnda Erdtman tenninolojisi kullaru.1nn§
tJr [5].
Ttirlerin polen tanunlan verilirken evrim srraSl tmp edilmi§tir [11].
BULGULAR
l·Alkanna Clnsinin Genel Polen Morfolojisi
Polen morfolojisi 9a11§tlan Alkanna cinsi taksonlanmn hepsi mono
morfik polenlere sahiptir. Polenler 3-kolporat'dtr.
Alkanna ttirlerinin polenlerinin ortalama polar eksen uzunluklan
9,71 J,.Lm - 21,76 J,.Lm, ekvatoral eksen uzunluklan 8,20 J,.Lm - 20,32 J,.Lm
arasmdadtr. Polenlerin §ekli spheroidal ya da subprolat'tJr (Tablo 2).
Ekzin 1 J,.Lm den
~ok
incedir. Sekzin, nekzinden ayrrt edilemiyor.
Ornemantasyonu belirsiz psilate.
Polenlerin kolpuslan inee uzun, porlar, kolpuslarm tam ortasmda
degil. Kolpus ve porlann smrrlan belirgin olmadlgt i9in 0l9ti1ememi§tir.
2. Polen Tammlarl
1. Alkanna orienta lis (L.) Boiss. var orientalis
Polenler subizopolar, 3-kolporat, s ubprol at. Polar eksen 16,80
J,.Lm, ekvatoral eksen 14,56 J,.Lm.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda degil.
Kolpus ve porlann sIDrrlan belirgin olmadlgt i~in o19ti1ememi§tir.
Ekzin 1 J,.Lm'den inee, sekzin. nekzinden aYlrt edilememi§tir.
'1
Tablo 2. Alkanna Turlerinin Polenlerine Ail Morfolojik Gozlemler ve Ol~ii Ortalamalan.
Polar Eksen (/J.m)
.
Takson
Polen
~ek.li
PIE
--
M
Ekvatoral Eksen <J.un)
---------
S
Varyasyon
M
S
Varyasyon
N
W
~
Tablo 2. Alkanna Turlerinin Polenlerine Ait Morfolojik G6zlemler ve OI~O Ortalamalara (Devam).
Polar Eksen (/lm)
Takson
Ekvatoral Eksen (/llIl)
-;----t----;----..---------t-----;----------------
Polen ~eldi IPIE I M
s
Varyasyon
M
s
Varyasyon
25
2. Alkanna dumanii H. Silmbiil
Polenler subizopolar. 3·kolporai. spheroidal. Polar eksen 10,64
tJ.l11. ek:vatoral eksen 10,08 J.IlI1.
Kolpuslar inee uzun. porlar, kolpuslann tam ortaslOda
de~il.
Kolpus ve porlann SllllI"lan belirgio olmadt~ i¢n oll;iilememi~tir.
Ekzin 1 J.1m'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi~tir.
3. Alkannafroedinii Rech. fil.
Polenler subizopolar, 3·kolporat, subprolat. Polar eksen 15,68
J.Un. ek:vatoral eksen 13,44 J.1Dl.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortaslOda
de~i1.
Kolpus ve porlann slOrrlan belirgio olmadI~ iyin olyiilememi~tir.
Ekzin 1 J.1m'den inee, sekzin. nekzinden aylft edilememi~tir.
4. Alkanna cordifolia C. Koch
Polenler subizopolar. 3·kolporat, spheroidal. Polar eksen 12,32
/lm, ek:vatoral eksen 11,33 J.IlI1.
Kolpuslar inee uzun. porlar, kolpuslann tam ortaslOda
de~il.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgio olmadt~ iyin olyiilememi~tir.
Ekzin 1 J.1m'den inee. sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
5. Alkanna trichophila Hub.-Mor. var. trichophiia
Polenler subizopolar. 3·kolporat, spheroidal. Polar eksen 12,39
/lm, ek:vatoral eksen 11,29 J.1m.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortaslOda
de~i1.
Kolpus ve podann sunrlan belirgio olmadt~ iyin Olyiilememi~tir.
Ekzin 1 J.1m'den inee, sekzin, nekzinden aylrt edilememi§tir.
Omemantasyonu belirsiz psilate.
26
6. Alkanna kotschyana D.C.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, spheroidal. Polar eben 11,20
lim, ekvatoral eksen 9,86 J.Ul1.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda
de~i1.
Kolpus ve porlann s1D1Ilan belirgin olmac:h~ i~ ol~illememi§tir.
Ekzin 1 jJ.m'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
7. Alkanna confusa Samelsson ex Reeh. til.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, subprolat. Polar eben 14,06
J.Lm, ekvatoral ek.sen 11,92 J.Ul1.
de~i1.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmac:h~ i~in ol~illememi§tir.
Ekzin 1 jJ.m'den inee, sekzin. nekzinden ayrrt edilememi§tir.
8. Alkanna tubulosa Boiss.
lim, ekvatoral eben 11,20 J.1ID..
Kolpuslar inee uzun, portar, kolpuslann tam ortasmda
de~il.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmadt~ i~in ol~illememi§tir.
Ekzin 1 jJ.m'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
9. Alkanna hirsutissima (Bertol.) DC.
J.Lm, ekvatoral eben 12,88 J.Lm.
de~i1.
Kolpus ve porlann sIDrrlan belirgin olmac:h~ i~in O1~iilememi§tir.
Ekzin 1 J.Lm'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
27
10. AI/amna primuliflora Griseb.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, subprolat. Polar eksen 15,12
J.U1l. ekvatoral eksen 12,25 J.lDl.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda deAil.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmachAJ, i~ Ol~illememi§tir.
Ekzin 1 J1m'den inee, sekzin. nekzinden ayrrt edilememi§tir.
Omemantasyoou belirsiz psilate.
11. Alkanna houssknectii Bornm.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, spheroidal. Polar eksen 13,87
J.Ull, ekvatoral eksen 1~60 J1I11.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslarm tam ortasmda deAil.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmadIAJ, i~in ol~iilememi§tir.
Ekzin 1 J1m'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
12. Alkanna pinardii Boiss.
J.U1l. ekvatoral eksen 11,57 J1m.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmachAJ, i~ ol~iilememi§tir.
13. AI/amna tinctoria (L.) Tausch
Polenler subizopolar, 3-kolporat, spheroidal. Polar eksen 9,86 J1m,
ekvatoral eksen 9,41 J1m.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmachAJ, i~in ol~illememi§tir.
28
14. Alkanna megacarpa DC.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, subprolat. Polar eksen 9,89 Ilrn,
ekvatoral eksen 8,20 Ilrn.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda de~il.
Kolpus ve porlann smrrlan belirgin ol!nach~ iC;in olc;ille~tir.
Ekzin 1 Ilm'den inee, sekzin, nekzinden aylrt edilememi§tir.
15. Alkanna cappadocica Boiss. and BaL
IJ.m, ek:vatoral eksen 16,32 IJ.IIl.
Kolpus ve porlann smrrlan belirgin olmadt~ iC;in olc;illememi§tir.
Ekzin 1 Ilm'den inee, sekzin, nekzinden aym edilememi§tir.
16. Alkanna hispida Hub.-Mor. (Sekill)
Polenler subizopolar, 3-kolporat, spheroidaL Polar eksen 13,28
Ilm, ekvatoral eksen 11,99 1lID.
Kolpus ve porlann smrrlan belirgin olmadt~ iC;in olc;illememi§tir.
Ekzin 1 Ilm'den inee, sekzin, nekzinden ayIrt edilememi~r.
17. Alkannapseudotinctoria Hausskn. ex Hub.-Mor. (Seki11)
!lm, ekvatoral eksen 11,08 !lID.
Kolpus ve porlann smrrlan belirgin olmadt~ iC;in olc;ti1ememi§tir.
Ekzin 1 Ilm'den inee, sekzin, nekzinden ayrrt edilememi§tir.
"'"t"_
29
18. Alkanna macrosiphon Boiss. et Heldr. (Sekil1)
IJ.Ill. ekvatoral eben 16,80 J.111l.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgin olmadJ.~ i~in ol~i.ilememi§tir.
Ekzin 1 J.l.m'den inee, sekzin, nebinden aynt edilememi§tir.
19. Alkanna amana Rech. fil.
J.lm, ekvatoral eksen 10,64 J.l.Ill.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda de~i1.
Kolpus ve porlann strurlan belirgin olmadJ.~ i~ Ol~i.ilememi§tir.
Ekzin 1 J.l.m'den inee, sekzin, nebinden aylrt edilememi§tir.
20. Alkanna incana Boiss.
J.l.m, ekvatoral eksen 13,31 f..Ull.
de~il.
Kolpus ve porlann slIllrlan belirgin olmadJ.~ i~ ol~i.ilememi§tir.
Ekzin 1 J.l.m'den inee, sekzin, nebinden aylrt edilememi§tir.
21. Alkanna areolata Boiss. var areolata
J.l.ID, ekvatoral eksen 12,80 /llD.
Kolpuslar inee uzun, podar, kolpuslann tam ortasmda
de~il.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgin olmadJ.~ i~ Ol~i.ilememi§tir.
Ekzin 1 fJ.m'den inee, sekzin, ne~zinden aylrt edilememi§tir.
30
22. Alkanna phrygia Bomm.
1Jl1l, ekvatoral eksen 10,88 fJ.lll.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam onasmda de~il.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmadllI i~ 61~illememi,tir.
Ekzin 1 J,Lm'den inee, sekzin, nekzinden ay1l1 edilememi,tir.
Omemantasyonu belirsiz psiIate.
23. A/kanna amlae Davis (~ekil 1)
Polenler subizopolar, 3-kolporat, subrolat. Polar eksen 11,95 fJ.lll,
ekvatoral eksen 9,33 fJ.lll.
Kolpuslar inee uzun, po~lar, kolpuslann tam ortasmda de~il.
Kolpus ve porlann smu1an belirgin olmadllI i~n 61~illememi§tir.
Ekzin 1 J,Lm'den inee, sekzin, nekzinden ay1l1 edilememi§tir.·
,
LO]A'"
8
l
b
c
Sekil 1. a- Alkanna hispida, b- Alkanna pseud()tinct() ria,
c- Alkanna macr()siph()n, d· Alkanna attilae'in Polen
Mikrofotograflarl (X8500).
d
31
24. Alkanna pamphylica Hub.-Mor. et Reese
1J.II1, ekvatoral eksen 11,99 ~m.
Kolpus ve porlann stmrlan belirgin olmadlAt i~ Ol~illememi~tir.
Ekzin 1 ~m'den inee, sekziit. nekzinden aylrt edilememi~tir.
25. Alkanna macrophylla Boiss. et Heldr.
Polenler subizopolar, 3-kolporat, spheroidal. Polar eksen 20.44
IJ.II1, ekvatoral eben 18.61 ~
Kolpuslar inee uzun. porlar, kolpuslann tam ortasmda de~il.
Kolpus ve porlann suurlan belirgin olmadlAt i~. Ol~illememi~tir.
Ekzin 1 ~m'den inee, sekzin, nekzinden ayut edilememi~tir.
26. Alkanna antalyensis H. Siimbill sp. nov.
Polenler subizopolar. 3-kolporat. spheroidal. Polar eksen 14.00
IJ.m. ekvatoral eksen 12,32 J.1IIl.
Kolpuslar· inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda de~1.
Kolpus ve podann sunrlan belirgin olmadlAt i~ Ol~illememi§tir.
Ekzin 1 ~m'den inee, sekzin, nekzinden aytrt edilememi§tir.
27. Alkanna verecunda Hub.-Mor.
Polenler subizopolar, 3-kolporat. spheroidal. Polar eksen 12,83
IJ.m, ekvatoral eksen 11 ,29 ~m.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslann tam ortasmda de~i1.
Kolpus ve porlann sInulan belirgin olmadlAt i~ Ol~illememi§tir.
Ekzin 1 ~m'den inee, sekzin, nekzinden aytrt edilememi§tir.
32
28. Alkanna aucheriana A. DC.
J.Lm, ekvatoral eksen 13,59 JlD1.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgin olmadtlJ. i¢n O1~iilememi§tir.
Ekzin 1 Jlm'den inee, sekzin, nekzinden aylrt edilememi§tir.
29. Alkanna silijkensis R Siimbiil sp. nov.
JlID, ekvatoral eksen 12,96 JlDl.
Kolpuslar inee uzun, porlar. kolpuslann tam ortasmda deAil.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgin olmadtlJ. i~in ol~iilememi§tir.
30. Alkanna sieheana Rech. ftl.
Polenler subizopolar, 3-kolporat. spheroidal. Polar eksen 9,71 flIll,
ekvatoral eksen 8,96 fJID.
Kolpuslar inee uzun, porlar, kolpuslarm tam ortasmda deAil.
Kolpus ve porlann SlIllI'lan belirgin olmadtlJ. i¢n ol~iilememi§tir.
31. Alkanna miUiana R Siimbiil
JlID, ekvatoral eksen 11,20 JlD1.
Kolpuslar inee uzun, porlar. kolpuslann tam ortasmda deAil.
Kolpus ve porlann sunrlan belirgin olmadtlJ. i¢n ol~iilememi§tir.
Ekzin 1 Jlm'den inee. sekzin, nekzinden aylrt edilememi§tir.
32. Alkanna saxicola Hub.-Mor.
jJJD., ekvatoral eksen 20,32 ~m.
de~il.
Kolpus ve porlann Sll)lrlan belirgin olmadl~ i9in ol~U1ememi§tir.
Ekzin 1 ~m'den inee, sekzin, nekzinden ayut edilememi§tir.
33. Alkanna oreodoxa Hub.-Mor.
jJJD.. ekvatoral eksen 14,84 ~.
de~il.
Kolpus ve porlann SJ.Dlrlan belirgin olmach~ i~in Ol~U1ememi§tir.
Ekzin 1 Jlm'den inee, sekzin. nekzinden ayut edilememi§tir.
34. Alkanna punctulata Hub.-Mar.
Polenler subizopolar. 3-kolporat, spheroidal. Polar eksen 13,59
jJJD., ekvatoral eksen 12,19 ~
de~il.
Kolpus ve porlann slrurlan belirgin olmad1~ i~in Ol~U1ememi§tir.
Ekzin 1 ).1m'den inee, sekzin, nekzinden ayut edilememi§tir.
SONUC; VE TARTISMA
Bu ara§tmnada, l§lk mikroskobu ile ineelenen 34 Alkanna tiiriintin
polenleri obovat, subizopolar ve 3-kolporat'drr. Ekzin omemantasyonlan
belirsiz psilate'dir. Kolpuslan inee uzun, porIar kolpuslann tam ortasmda
yer al1ll1yor ve strurlan belirgin
de~.
Asetoliz edilmi§ polenlerin
~o~u
deforme. Alkanna'nm dahll oldu~u Boraginaceae familyasl palinolojik
balrundan yeknesak ozellik gosteren bir familyadlr [5].lneelenen Alkanna
34
tiirlerinin polenleri. morfolojik balamdan birbirine benzer ozellikle.r1e
familya karakterine uygunluk gostennektedir.
Bu ~ah§ma ile, A/kanna tiirlerinin palinolojik ozellikleri bakmun
dan fazla de~§ken o1madI~ anla§t1rru§ttr.
I§Ik mikroskobu ile yaptIg.rmz incelemelere gore A/kanna polenle
rinin sadece polar ve ekvatoral eksen uzunluklannda farkhhk bulunmu§tur.
ancak SEM ve TEM ile yapllacak ~ah§malar tiirler arasmdaki smrllandrr
marla daha iyi bir sonu~ saglayabilece~ dU§Uncesindeyiz.
KAYNAKLAR
1. Boissier. E .• Flora Orientalis. Yo. IV. 224234. 1867.
2. Cronquist. A.• The Evolution and Classification of Flowering Plants. London.
1968.
3. Davis. P.H. Flora of Turkey and the East Aegean Island. VI. Cilt. Edinburgh.
1965.
4. Erdtman. G.• The Acetolysis Method. A Revised Description. Svensk. Bot. Tidskr.
54. 561-564. 1960.
5. Erdtman, G.• Pollen Morphology and Plant Taxonomy. Angiosperms. Almqllist
and Wiksell. Stockholm. 1952.
6. Holmgren, P.K.• Keuken, ·W. and Schofield, E.K., Index Herbarium 1, ed.• 7.
Regnum Yeg.• 106. 1981.
7. Post, G.E. and Dinsmore. J.E .• Flora of Syria. Palestine, Sinai, I. 241-245. 1932.
8. Rechinger, von K.H.. Flora·Iranica. 4,231.1949.
9. Rechinger. von K.H., Zur Kenntnis der Europaischen Arlen der Gattung AlkanlllJ,
Ann. Naturhistor Mus.• 68. 191-220. 1965.
10. Sokal. R.P. and Rohlf. J.P., The Principles and Practice of Statistics in Biological
Research. W. H. Freeman and Company, San Francisco, 1969.
11. SilmMI, H., Tilrkiye'nin Alkanna Tausch Tilrleri Ozerinde Taksonomik. Bir
Ar~urma. TBAG-929, 1994.
1997 I CUt 18 I 3S - 43
SEYHAN NEHRtNDE BAZI SU BITKtLERi UZERiNE TARIMSAL KiMYASALLARIN ETKlLERt GeIq tarihl (received): 22.5.1996
S. Sayguie~er (1)
OZET
Bu anIfl11Da tanmsa1 ~ uygnJanan ~ kimyasal madde1eri.n baZl su
bitki1eri (Spirogyra. Cladophora, ChoTa, Nitella) Uzerine etkileri ve bu bitkilerin
su kirlililinde indikatOr olarak kullarulabilme o1aslbltru belirlemek amaclyla
yapdml§tJ.r. Seyhan nehrinin tanmsal ~lann etkisinin yolun oldulu kirli
bOlgesi ile yolun olmadIll temiz bir bOlgesinden ahnan su bitkilerinde klorofd
ve protein miktarlan Ollrillerek kirlilikten etkilerune derecesi inceleruni§tir.
Spirogyra ve Cladophora temiz bOlgede yolun olarak bulurunakta ve kirli
likten olumsuz yOnde etkilerunektedirler. Chara ve Nitella ise kirli bOlgelerde
daha yolun olarak bulunmakta ve kirlilikten etkilenmemektedirler.
Anahtar KeUmeler: Tanmsal kimyasallar. Su bitkileri. Kirlerune.
THE EFFECTS OF AGRICULTURAL CHEMICALS ON SOME AQUATIC PLANTS IN THE SEYHAN RIVER SUMMARY This study was carried out to investigate the effeclS of chemicals used for
agricultural purpose on some water planlS (Spirogyra, Cladophora. Chara,
Nitella) and also to determine whether these water planlS can be used as an
indicator plant in water pollution. The levels of protein and chlorophyll were
measured in these water planlS collected from two zones in the Seyhan River.
one from a polluted zone due to agricultural chemicals and the other from a
clean zone which is unaffected from agricultural applications.
Spirogyra and Cladophora are found abudantly in clean zone and are affected
from pollution, whereas Chara and Nitella are found abundantly in polluted zone
and are not affected from pollution.
Key Words: Agricultural chemicals. Aquatic planlS, Pollutions.
(1) C;ukurova Universitesi,Fen-Edebiyat FaJdiltesi,Biyoloji BlHUmfi,ADANA/.fORKtYE
GtRts
36
ihkemizin tanmsal potansiyel bakmnndan en biiyiik. bOlgelerinden
biri olan ~va'da giibreleme ve ~lama gibi tanmsal uygulamalardan
c;evreye yaytlan kimyasal maddaler Seyhan nehrine kan§8I'8k nehrin dogal
dengesini etkilemektedirler. Sulania tanmsal kaynakh kirlilik
olu~turan
b8§hca etmenler; bitkilerin geli~mesi iyin gerekli elementleri topraga lcan§
onnak iyin kullamlan ticari giibreler, toprak asiditesini ayarlamak ve besin
ta§mmnm optimize ermek iyin kullamlan kirec; ve tanmsa1 sav~ta kullam
Ian pestisitlerdir. Bu maddeler su bitkilerinde ~tli zararlara neden olabile
cew. gibi onlarda birikerek besin zinciri yoluyla diger eanhlara ve insanlara
zararb olabilmektedirler [10.18]. Aynea bu kimyasal maddeler suyun
oksijen miktanmn azalmasma neden olarak fitoplanktonlann ve diger besin
zinciri elemanlanmn geli~ engellemektedirler [13].
Tanmsal kaynakh attksulann bitkiler iizerine etkileri konusunda
yapllan ~ahpn.alar auhr. Herbisit anksulan (Triflurolin ve Propanil i~eren)
organik madde bakin:ni1dim % 9O'm Uzerinde anuldJ.ktan soma bile algler
iizerine etkili olmaktadlr [11].
Besin zincirinde onemli rolii olan fitoplanktonlann zehirli pestisitle
ri akiimille ettikleri yapllan ~ah§malarla ortaya konm~tur [19].
Bir herbisit Ola.l Atrazin'in Lemna minor kloroplastlan iizerine etki
leri ara§t:mhm~ ve morfolojik degi~ere neden oldugu gorillm~tiir [15].
Aldikarp'm (pestisit) Cladophora g/omerata iizerine etkileri ineelen
mi~
ve 10 ppm'in iizerindeki konsantrasyonlarda hiieresel etkilemeler
gOrill.mii~,
protein ve klorofil miktarlarruda azalma1ar kaydedilmi~tir [14].
Yapllan bir ~tmnaya gore Pllatwdactylum tricornutum'da C02
asimilasyon hlzmda
art1~ kaydedilmi~tir.
Fakat 100 ppm'in Uzerindeki
konsantrasyonlarda hucre S8YlSmda azalma olmu~tur [11].
37
Akuatik makrofiderde klorlannu~ aromatik hidrokarbonlann biyo
konsantrasyonlan [6], petrol yaAlannm parafinik, asfaltik ve aromatik
fraksiyonlannm mikroalglerin solunum ve fotosentezi iizerine etkileri ara~
tm1ml~
ve
dii~iik
seviyede uyancl, yiiksek konsantrasyonlarda inhibitor
etki yapuA1 bulunmu~tur [16].
Tanmsal uygulama1ar sonucu sulara kan~an aArr metaller bitkisel
organizmalarda birikim olu~tunnakt.a.cbrlar. Bu konuda yapllan ~all~malar
azdrr [5,12,20,21,22,23].
~e~itil ~ekillerde
Seyhan nebrine
kan~an
kimyasal kirleticiler,
nehrin do~al dengesini etkilemektedirler. Seyhan nehri'nin ~e~idi kimyasal
maddeler baklmmdan kirlili~ ol~ii1mU~ ve Zn, Co, Mn, Pb, Al gibi metal
lerin fazla miktarda bulundu~u belirlenmi~tir [25]. En ~ok rastlanan pesti
sitler ise Endosulfan, Dicafol ve Vinciozin'dir. Ru pestisider hem suda
hem de toprakta bulunmu~tur [25].
Bu
ald1~lm1Z
~ah§mada, kirlili~n
olmadlA1 ve yoAun
oldu~u
bitki ornekierine klorofil, protein ve kuru
oolgelerden
ma~de
miktarlan
ol~timU yaparak bu bitkilerin kirlilikten etkileme dUzeylerin¥ belirlemeyi,
indikator bitki olarak deAerlendirilebilirliAini saptamaYl amayladlk.
GEREC VE VONTEMLER
Ornek Alman VerIer:
Seyhan nebri ortalama 10-160 m 3/sn lik bir debi He Akdeniz'e
de~arj
olmaktadrr.
Omekler 2 oolgeden toplannu~ur.
1. bOlge; Akdeniz'e yaIan deniz suyunun kan~madlA1 kirlilik dUze
yinin maksimum olduAu bir yerdir. Bu oolge civannda tanmsal alanlann
bulunmasl nedeniyle tanmsal auklarla kirlenmekte.dir. Aynca Seyhan
nehrinin getirmi~ olduAu total kirlili~ de ta~lmaktadrr.
aq
38
2. bOlge; Seyhan baraj goUiniin ~tla§ noktasl. temiz bOlge olarak
kabul edilmi§ ve 2. bijlge olarak ~i1.mi§tir. Bu bOlge tanmsal uygulama
lardan uzak ve sanayi an1dannm kan§1D8d.1At bir bOlgedir.
Deneysel Materyal:
Deneysel materyal olarak ~tipniz bitkiler. Chara vulgaris L..
NitelLa gracilis (sm). Ag, Spirogyra deadaleoides ve Cladophora glomerata
drr.
Chara vUlgaris; Chlorophyceae suufuun Characaea familyaslIldan
dtr. Su tabamndaki ~amura rizoid1erle tutunan ve su altlIlda dik. geli§en bir
bitkidir [1,3.7].
NitelLa gracilis; Characeae familyaslIldandtr. Su altlIldaki ~amura
koksii iplik~erle tutunmu§tur. Govdeleri, ana govde. dal ve dalclklardan
olu§mu§tur [1].
Spirogyra decidaleoides; Chlorophyceae slrufinlIl Zygnemataceae
familyasmdandtr. Dallanma gOstenneyen ipliksi algdir. Durgun veya yava§
akan tath sularda ilk ve sonbaharda fazla gOriiliirler [3.7].
Cladophora glomerata; Chlorophyceae suu.fuun Cladophoraceae
familyasmdandtr. Tath sularda ve denizlerin
dallanma gosteren ipliksi alglerdendir [1.3,7].
Slg
klsImlannda ya§ayan
Deneysel i§lemler:
Her iki bOlgeden topladlAtmlz bitki omekleri distile sudan g~iril
dikten sonra N miktan Mikrojeldal yontemi ile [8] belirlenmi§ ve 6,25
faktOrii lie ~arp1larak orotein miktan bulunmu§tur. Klorolfll a ve b miktan
Kirk yontemine gOrebelirlenmi§tir [9]. Aynca bitkiler 105 0C de kurutula
rak kuru madde miktan belirlenmi§tir. ()1~iim1er ii~ tekrarh olarak yap1lm1§
ve uygulanlalar arasmdaki istatistiksel onem kontrolii "t testi" ve Duncan
testi'ne gOre yap11ml§tlI [17]. Omekler Ekim, Kasun, Ara11k (1995)ayla
nnda toplannu§t1I. Aynca mikroskobik ve arazi gozlem1eri yap11ml§t1I..
,
39
BULGULAR
Omek .alunlan srrasmda. sularda sleakhk .ol~iimleri yapllnn~ ve
sonu~lar Tablo
1 de verilmi§tir.
Tablo 1. Omek Alman Bolgelerdeki Su Sicakhgi (OC).
Aylar
KirliBolge
TemizSOlge
Ekim
22
24
Kaslnl
15
16
Amhk
9
12
Omelr alman bOlgelerde pH ol~umleri yapIlnn~ kirli suyun asitik
ozellik
~ldIlI gorillmu~tiir.
1. bOlgede pH 6-6,5, 2. bOlgede pH 7-7,5
olarak ol~illmu~tiir.
1. ve 2. bOlgeden toplanan ornerklerde kuru madde mik.tan, protein
ve klorofil miktan o~Umleri yapllarak sonu~lar Tablo 2 de v~tir.
Tablo 2. Temiz v~ Kirli Bolgelerden Alman Bitkilerde Azot,
Protein, Klorofil ve Kuru Mad~e Miktarlarl (3 aym
ortaiamasl olarak).
Bolgeler
Bitkiler
Spirogyra
ToplamN Toplam ToplamKlc KuruMadde
mg/g
(%)
Protein (%)
(%)
2.85 d*
17.71
2.83 a
7.5
2.90 de
18.12
2.56 b
8.6
Chara
3.70 a
23.12
2.60b
18.6
Nitella
3.56 ab
22.25
2.70 ab
20.5
Spirogyra
2.95 de
18.43
2.80 a
10.6
2.Bolge Cladophora
3.05 e
19.06
2.75 ab
11.7
(remiz) Chara
3.52 ab
22.00
2.43 be
10.7
3.48 b
21.75
2.21 e
16.5
l.BOlge Cladophora
(IGrli)
Nitella
. . (P>O.05).
* Ayn harfle gt>sterilen onalama degerler arasmdaki fark onemsIzdir
---~-.
40
Tablo 2 ye gore; Spriogyra ve Cladophara'da 1. bOlgede protein
miktan 2. oolgeye gOre azallD1§tIr. Chara ve Nitella'da ise 1. bOlgede
protein miktan 2. bOlgeye gOre daha fazla bulunm~.
Toplam klorofil miktan Spirogyra'da 2. oolgede onemli diizeyde
deAi§memi§ fakat Cladophara'da ldorofil miktanndaki artma istatistiksel
olarak onemli bulunmu§tur. Chara veNitella'da ise ldoroftl miktan 1.001
gede onem1i diizeyde fazla bulunmu§tUr.
Kuru madde miktan bakumndan Spirogyra ve Cladophora 2. bOl
geye gore 1. oolgede onemli oranda aza JID1§tlr. Chara ve Nitella'da ise 1.
oolgede 2. oolgeye g6re kuru madde miktannda artma belirlenmi§tir.
Arazi
C;ah~malan:
Temiz oolgede Spirogyra ve Cladophora hakim dunmxiadlI'. Birim
alanda bulunan bitki yolunlulu esasma gore, hakim durumda bulunan
bitkilerin 1m2 deki yq ailI'hklan % 100 olarak kabul edilerek kirli 001
gede bu bitkilerin yayili§ oranlan % 30-40 olarak bulunmu§tur. C hara ve
Nitella ise kirli bOlgede hakim durumdadU'. Temiz bOlgede ise % 20-30
oranmda bulunmu§tur.
Morfolojik
C;ab~malar:
Temiz ve kirlibOlgedeki Chara ve Nitelldda morfolojik bakImdan
onemli bir deAi§iklik gOriilmedi. Kirli bOlgede bulunan Cladopharo'lann
% 30-40'mda Spirogyra'lann % 20-30'unda pigment a~tllIm, kloroplast
da~lmasl.
hiicrelerde siyah lekelerin olu§umu goriilmii§tiir. Temiz
oolgelerden almanlanla herhangi bir deli§iklik gOriilmemi§tir.
41
SONUC VE
TART~MA
Bu ~ah~mamn sonucunda Cladophora ve Spirogyra'nm temiz 001
gelerde hakim durumda bulunmasl ve kirli bOlgelerde bulunma oramnm
% 30-40 olmast, kirlibOlgede bulunan Cladophora ve Spirogyra bitkilerin
de, protein, klorofil ve kuru madde miktarlannm azalmasl ve hiicresel
biitiinliilfin bozulmast bu bitkilerin temiz su indikatOrii olarak degedenrliri
lebilecegini dii§iindiinnektedir. Chara ve NitelLa if:e kirli bOlgelerde hakim
durumda bulunduklan halde temiz bOlgelerde bulunma oranlan % 20-30
civannda olup kirlilikten olumsuz yonde etldlenmemi~erdir. Bu ozellikle
-riyle bu bitldlerin ldrlilik indikatOOi olabilecegi dii§iinii1ebi1ir.
YapIlan bir
~all§mada
Aldikarp'm yiiksek konsantrasyonlarda
Cladophora glomerata'da hiicresel biitiinliigii bozdugu gosterilmi~tir [14].
Bir herbisit olan Atrazin Lemna minor kloroplastlannda morfolojik degi
§ikliklere neden olmU§tur [15].
Tanmsal uygulamalarda kullanIlan kimyasal maddeler bulunduklan
konsantrasyona bagh olarak kromozomal hasarlara neden olduklan gibi,
pigment sistemini kontrol eden gen sistemini inhibe ederek ikinci generas
yonlarda klorofil sentezine engel olmaktadtrlar [4]. Pestisitler algleri
dogrudan oldiirebildigi gibi onlarda fazla birikerek diger akuatik organiz
malann etldlenmesine neden olabilirler [2]. Tanmsal uygulamalar srrasm
da kul1amlan kimyasal maddeler Cladophora ve Spirogyra bitkilerinde
protein sentezinde rolii olan enzimlere etki ederek protein sentezini olumsuz
etkilemi~tir.
Aynca klorofil sentezinde etkili olan enzimleri de olumsuz
etkileyerek fotosentez olaymm etkilenmesine neden
olmu~tur
[24].
Tanmsal uygulamalarda kullamlan kimyasal maddeler bitkilerde hii(;re
zannm yaplslm bozarak
g~irgenliginde degi~ime
neden olurlar. Bunun
sonucunda da hiicre i~ organellerin yaplsl bozulabilmektedir [15].
Kirli bOlgedeki bitkilerin hangi ~dan bu kirlilige tolerans gostere
bildigini yapilacak daha aynnbh ~al1§D13larla belirlemek gereklidir.
42
KAYNAKLAR 1. Altmayar, G. Su Yabancl Otlan, Devlet Su 4leri Genel Mild. 239, .Ankara. 1988.
2. ~,T., Tanmsal ~lar-cevre ve CanhIar "Cevre 89" 5, Bilimsel ve Teknik
~ Koogresi Bildiri Kitab149-SS, Adana. 1989.
3. Aydm, A., Spodu Bilkiler Sistematili I, t.0. Fen Fak. Yaymian,lstanbul, 1991.
4. Bilalollu, R. ve OzorgUCO B., Stomp'UD Alliwn cepa L. de Sitolojik Etkileri,
~:O. Fen-Ed. Fat. Fen Bil. Dergisi 7, 129-138, 1988.
5. Entin, N. ve Onsoz,:S., Deniz A.lglerinin Anorganik Element t~, E.O. Fac.
of Sci. J., Seri B, 591-507, 1983.
6. Gobas, F.A.P.C. and Me. Neil, E.J., Bioconcentration of Chlorinated Aromatic
Hydrocarbons in AcpIatic Macrophytes. Environ. Sci. Tech., 25, 924-929, 1991.
7. Irvine, D.B.G. and John, D.M., Systematics of the Green Algae, Systematics
Association by Academic Press. n, 249. 1984.
8. Kacar, B., Bitki .Aoalizleri, A.O. Ziraat Fat. YaymJan., 646, Ankara. 1972.
9. KiIk. J.T.O., Studies on the Dependence of Cblorophyll Synthesis in E"8'ena
gracilis Together With a Nomogram for Determination of Chlorophyll
Concentration. Plaota, 78. 200-207. 1968.
10. Konar, A., Cevre, Old&, 1nsan llipisi ve Onemi. Cevre 89 Bildiri Kitabl, Adana,
1989.
,
II. Okay, 0., Herbisit 2-4 D Asit'in (2-4 Diklorofenoksi asetik &sit) Pbaeodactylum
tricornutum (Alg-Diatom) Ozerine Etkisinin Ara§tmlmast. E.O. Fen Fak. Dergisi,
Seri B, Fl: 16/1, 1994.
12. Oz~ M. ve Bat. L.• Sinop Ktydannda Ya}'l1q G6steren Ulva lactuca (1...) Le
Jolls 1"863 Ornetlerindeki $ Metal Dflzeylen Ozeriile Bir Arapma. E.O. Fen
Fat. Dergisi, Seri B, Ek 16/1, 1994.
13. Oztiirk. S. ve Ozge,N.• Bitki Koruma lhw;lan. 73-85. 1985.
14. Sayguieler, S.• Ald:icarp'm Cladophora 81omerata'da (Chlorophyceae) Kloroftl ve
Protein Miktanna Etkileri, Tr. J. of Botany, 20,103-106, 1996.
15. Simard, S.• Grenier" G. and Beaumont, G., Morphometric Analysis of Ultrastruc
tural Changes Induced by a Sublethal Concentration pf Atrazine on Young Lemna
minor Cb1oroplasts:Plant Physiol. Biochem., 28, 49~55. 1990.
16. Singh, AX. and Gaur, J.P., Effects of Petroleum Oils and Their Paraffinic.
Asphaltic and Aromatic Fractions on Photosynthesis and Respiration of
Microa1gae, Ecotoxicology and Environment Safety 19.8-16, 1990.
17. Sotal, R.R. and Rohlf. J,F., Biometry. WH Freeman and Compo San Francisco,
766,1969.
18. Sen. B•• Relationship of Algae to Water Pollution and Waste Water Purification.
~CVIe 89 Bildiri Kitab.. 4~502. Adana. 1989.
19. Sen. B., Cetin. A.K. ve Nacar. V.• Evlerden Gelen Deterjanh Sularm Kart§bgl
K~Uk bir Kanal t~indeki Alg Gelifmeleri Ozerine G6zJ.emler, X Ulusal Biyoloji
Kongresi.I990.
20. T~. 5., Toxicite et Accumulation du Mercure et du Cadmium Chez Nereis
Diversicolor MUller. E.O. Fac. of Sci. Jour. Ser. B, VoL V. NRl,lzmir. 1982.
21. Tilrkan. I .• Oz.tort. M. and Sukatar, A., Heavy Metal Accumulation by be Algae
in the Bay of lzmir. Rew.lnt. Med.. 1989.
22. Uysal. H.,lzmir KOrfezi ve Ege Ktydannda Ya,ayan BazJ. Gida Zinciri Organizma
lannda Saptanan q Element DOzey'leri ile Bun1~ BOlgesel veMevsimsel
Deli§imleri 0zerine.:A.raftumalar. E.U. Fac. of Sci. Jour. Ser. B. 429-466,1983.
43
23. Uysal, H., ~r, S. ve Yaramaz, 0., Ege KJyUanndaId Yenebilen Organizma
Jarda AID' Meta11erin Kaqiliqbnlmah Olarak Arqtmlmasl c;evre 86 Semp., lzmir,
1986.
24. Uner
t
N., A1dicarb'm Canhlardaki
DaVI'8llqI
ve Etkileri t A1dicarb Sempozyumu,
Adana,I984.
25. Ydmaz. H., Akdeniz'e Deprj Olan YerUstii Sulanndaki Pestisit ve Toksik Metal
lerin Arqbnlmast. C.U. Kimya BOIOmB Y6ksek Lisans Tezi, 1995.
1997 1 CUt 18 I.
45 - 58
BURSA VE CEVRESiNDEN YAKALANAN BAZI KUYRUKSUZ KURBA(;ALARIN (Rana ridibunda, Bulo hulo, Pelobates syriacus) NEMATODLARI UZERiNE Bm ARASTIRMA Geli§ tarihi (received): 19.6.1996
H. S. Ylldmmhan (1), M. C. Oguz (2), 1. H. Ugun~ (1)
OZET
Bu ~t1I1nada Bursa ve ~vresinden yakalanan bazt kuyruksuz kurba~alar
(Rana ridibunda. Bufo bufo. Pelobates syriacus)'m Nemathelmintleri
inceIenm~tir.
.
Yapllan incelemeler sonucunda 4 de~i~ik nematod tilro bulunmu~tur.
Bunlar, Rhabdias bufonis, Oswaldocrzia sp.• Neoxsyomalium brevicaudatum ve
Cosmocerca sp. dir.
Rana ridibunda hari~ diler kurba~a tiirieri daba Once Tiirkiye'de
~tmlmam~br.
Anabtar Kelimeler: Ova
kurb~asl. Si~illi kurba~a.
Toprak
kurba~asl,
Nematoda.
AN INVESTIGATION THE NEMATODAS SOME OF
TAILLESS FROGS (Rana ridibunda, Bufo hufo, Pelohates
syriacus) COLLECTED FROM THE BURSA REGIONS
SUMMARY
In this study Nematod of some tailless frogs (Rana ridibunda, Bufo bufo,
Pelobates syriacus) that have been caught from Bursa and around it's have been
investigated
At end of this study have been found four varied Nematod specimen. These
are Rhabdias bufonis. Oswaldocrzia sp.• Neoxsyomatium brevicaudatum and
Cosmocerca sp.
Before that other frogs haven't been investigated expect for Rana ridibunda
in Turkey.
Key Words: Rana ridibunda, Bufo bufo. Pelobates syriacus. Nematod.
(l)Uluda~ Universitesi,Fen-Edebiyat Fakiiltesi,BiyoIoji B61iimii,GOriikle-BURSA /TORKtYE
(2)Ege Universitesi,Su Uriinleri FakiUtesi,Babk Hastahklan BOlilmil,Buca-tzMlR.{rORKtYE
46
GtRt5
Yurdumuzun kuyruksuz
yapllID1~
2
~ah~ma
kurba~alanmn
vardrr [13,16]. Bu iki
nematodlan Uzerinde
~ah~ma
da Rana ridubunda
iizerinedir. Bujo bujo ve Pelobates syriacus tOrIeri Uzerine
yapdIDl~
herhangi bir helmintolojik ~ah~maya rasdamnann~tJ.r.
Rana ridibunda ve Bufo bu/o'nun nematod parazitleri Uzerinde
Diinya Ulkelerinde b~ok ~ah~ma1ar bulunmaktadlr [1-8,10,11,14,15].
Pelobates syriacus'un nematodlan Uzerine yapt1nu§ bir ~ah~maya ise
rastlanmaIDI~tJ.r.
Bu ~ah~mam1Zln amaCl daha once iizerinde ~ok az ~tJ.rma yapll
IDI~ bazt kuyruksuz k:urba~a1ann
nematod faunasmm tespitini yapmaktlr.
GERE«; VE YONTEMLER
Bu ~all~a Bursa ve yakm ~evresinden 23.03.1990 - 26.8.1990
ile 15.4.1993 - 19.04.1995 tarihleri arasmda 3
de~i~ik
tiire (Rana
ridibunda, Bujo bufo, Pelobates syriacus) ait toplam 58 adet kuyruksuz
kurba~a incelenmi~tir. Kep~eler yardmn ile ya~aIDI§ olduklan ortamdan
yakalanarak torbalar i~inde canh olarak: Uluda~ Universitesi Fen-Edebiyat
Fakiiltesi Biyoloji BOIUmU ~urma laboratuvanna getirilmi~lerdir. Bura
ya getirilen kurba~alar teraryum i~ine konulup, inceleninceye kadar canIt
olarak muhafaza edilmi~lerdir.
Kurba~alar
oldUriilmeden once dl§ yUzeyleri ektoparazitleri
incelenmi~, dissekte edildikten
nn viicut
bo~luAu,
kalp,
i~in
sonra cinsiyetleri belirlenmi~tir. Kurb~ala
akci~er,
mide, barsak,
karaci~er
ve mesanesi
incelenmi~tir.
Bulunan Nematodlar i~inde flZyolojik su bulunan petri kaplanna
almlDl~,
daha sonra
i~inde
% 5 gliserin bulunun % 70 lik alkol
i~ine
47
konularak O1durulmu§lerdir. Gliserin-lel'le hazlr preparatlan yapIlan
nematOOlar incelenerek te§hisleri yapIlml§lIr.
Parazitlerin te§hisinde Yorke ve Maplestone [12], Travassos [14]
ve Yamagutbi [15] den yararlandml§tIr.
BULGULAR
Rana ridibunda, Bulo bulo, Pelobates syriacus turlerine ait
kuyruk-suz kurbagalarm incelenmesi sonucunda 3 farkh ordoya ait 4
degi§ik Nematod ttirti bulunmu§tur. Bunlann morfolojik ve anatomik
ozellikleri .glda verilmi§tir.
RHABDIASIDEA
Rhabdiasidae
1. Rhabdias bu/onis (Schrank, 1788)
Sinonimleri: Ascaris nigrovenosa, Schrank, 1788
Ascaris nigrovenoswn, Goeze. 1800
Rhabdonema nigrovenosum, (Goeze, 18(0) Leuchart, 1879
Angiostomum nigrovenoswn, (Goeze, 1800) Linstow, 1882
Leptoderanigrovenosa, (Goeze, 1800) Sc1meider, 1866
Konak~l
Toplam parazit saYlSl
:B. bulo, R. ridibunda,
: 12 (5 B. bulo,7 R. ridibunda)
: 22 (15 B. bulo, 7 R. ridibunda)
: 87 (73 B. hulo, 14 R. ridibunda)
Yerle§im yeri
: Akciger
kurbaga ttirti
incelenen pal'azit saYlsl
Parazjtli kurbaga saYlsl
Morfolojik ve Anatomik Ozellikler
Aglzlan 6 adet belirgin olmayan dudakla ~evrilidir. Vticudun
anteriortinde yer alan kanatsl yap dar posteriore nazaran daha geni§tir.
Fincan §Cklinde kIsa bir aglz kapstilu bulunur. bzofagus ktsa ve posteriore
dogru geni§leyerek sonlanmaktadtr (~ekil 1). Kuyruk konik olup (~ekil
- . ::uv
48
2), vulva vtieudun ortasma yalon bir yerde bulunur. R. ridibunda ve B.
bulo kurbagasmda parazit olan bu tUr ile ilgili
ol~timler
Tablo 1 de
veriImi§tir.
~ekil 1. R. bu/oni,'in Ba, ve Ozofagusunun GOriinU,U
(1 em
=80 tun).
Tablo 1. R.,idibunda ve B. bu/o'nun Akcigerinde Parazit Olan,
Rhabdia, bu/oni,'e Ait OI~Umler (tun olarak).
Rhabdia, bu/oni,
Bulo bulo
150lctim
10276 (8200-16740)
Uzunluk
300 L200(530)
Genislik
Ozofagus
673 (610-790)
Vulva-kuYrUk arasl 4091 (610-790)
Yumurta capt
52 (35-67)X85 (53-109)
Ranaridibunda
7 oleUm
5768 (3025-7540)
219000(325)
346 (300-750)
2953 (1410-4140)
43 (29-56)X75 (46-94).
49
~ekil
2. R. bufonis'io Kuyruk Bolgesioio Goriinii§ii
(1 em = 80 f.UJ1).
STRONGYLIDEA
Trichostrongylidae
2.0swaldocruzia sp. Travassos, 1917
1(onak~lkurbagattirti
: B. bufo
incelenen parazit saYlSl
P'.mIZitli kurbaga saYlsl
Toplam parazit saYlSl
Yerle§im yeri
:6
:2
:6
: ince barsak
50
Ba§ lct1tikulah oiup, bu yaplmn anterior klsml posteriore nazaran
daha geni§ti(. Bu kUtiktilamsl yapl enine yizgilerye boyuna ylklntllar
biyimindedir.
A~IZ,
smulan belli olmayan dudaldar ile yevrili olup,
a~lz
yukuru, kUytik ve kitinsiz yapldadlr. Boyun kanatlan gorulmez (~ekiI3).
Bursa kopulatrix orgam simetrik olup 4 veya 5 terminal eklentisi hyalin
membran ile
biti~ktir
($ekil 4). Gubernaculum bulunmaz. Di§ilerde
kuyruk incelenerek sonlanlf ($ekil 5) vulva VUcudun ortasmda yer allr. Bu
tOre ait olyiimler Tablo 2 de verilmi§tir.
~ekil 3.
O,waldocruda sp. Ba§ ve Ozofagusunun Goriinii§ii
(1 em
= 50
pm).
51
Tablo 2. B. bu/o'da ~Ikan O,waldocrur.ia sp. Bireylerinin
Ol~iim Degerleri (J.UII olarak).
O,waldocrur.ia
SD
B. bufo
5 disi
13490 00975-18075)
Uzunluk
244 080-310)
Genislik
84(70-100)
Farinks
424 (390-510)
Ozofa~us
Vulva-kuvruk arasl 5221 (4050-6900)
Spiktil
21 (17-25)){27(23-32)
Yumurta caDI
~ekn
1 erkek
9730
170
80
360
--
230
-
4. Oswaldocrur.ia sp. Pasteriiir Klsmm Giiriinii§ii
(Erkek) (1 em
=70 J.UII).
2!Q
52
.
•
'~
,.
..
"
.
.•.
..:,
';,.'
."
.
~ekil
/'
y .
.
"
~
• .
...
.'.
5. ·O,waldocruz.ia sp. Kuyruk Biilgesinin GorUnU§U
(Di§O (1 em
=50 tJ.m).
OXYURIDEA
Oxyuridae
Oxysomatiinae
3.0x,yomatium brevicaudatum Zeder,l800
Konaklfl kurbaga ttirti
ineelenen parazit saytsl
Parazitli kurbaga saYlSl
Toplam parazit saYlSI
Yerl~myeri
: B. hulo, Pelobates syriacus
: 40 (20 B. hulo, 20 P. syriacus)
: 35 (5 B. hulo, 25 P. syriacus)
: 903 (648 B. hulo, 255 P. syriacus)
: inee barsak
53 MorfoJoJik ve Anatomik OzelUkler
Vticutlan
kti~iik,
ktitiktilalan ~izgilidir. Yanlarda ~k az geli§mi§
kanatlan vardlr. AglZ ters V ~klinde bir gortiDtim arzeder. Ozofagus
uzun, ozofagusun balonsu k1sml annut ~klindedir (~ekil 6). Erkeklerinde
1 ~ift uzun spiktil ve tek olan gubernaculum vardlr
k1s1mda antisUn ontinde. etrafmda ve gerisinde
(~ekil
bir~ok
7). Posteror
papil vardu.
Di§ilerde vulva vUcudun ortaslmn biraz gerisinde YC!i" alir. Yumurtalar
<;
uterusta embriyola§IIll§ §ekilde bulunur. Kuyruk konik §eklindedir (~ekil
8). Bu Wre ait ol~ler Tablo 3 de verilmi§tir.
Tablo 3. B. bU/D ve P. ·'Jriacu,'ta Bulunan O. brevicaudatum' a
Ait Ol~iimler (f1ID olarak).
O. brl1JliclIudatulII B. bulo
lOdisi
10erkek
5787 (5125-7000) 5580 (4900-6675)
Uzunluk
400 (325-525)
330 (275-425)
Genislik
62 (50-70)
56 (SO-70)
Farinks
Ozofa2US
840 (730-920)
910 (840-1040)
SJ)ikUl
1388 (1350-1430)
Vulva-kuvruk arBSl
2106 (1750-2600)
110 (105-120)
Gubernaculum
-
610 (540-690)
577 (490-6SO)
Bosalnm aClkhm
Y umurta CIWI
45 (40-S01X62 (57-68)
-
-
P. svriacus
10 disi
5325 (4175-7000
375 (225-500)
62 (50-70)
769 (670-880)
10erkek
5147(4158·5936
376 (323-S08)
58 540-64)
716 {576-752t
1523(1409-1778
-
2235 {20SO-24SO\ -104 (96-1201
-
520 (450-540)
530 (496-576)
46 (41-52)X63 (56-70)
~ekil 6. O. brevicaudatum B8§ ve Ozofagos Bolgesinin
GorUnU,U (1 em = 70 J.U1l).
=
54
~ekil 7. O. brevicaudatum Posterior Klsmm GOriinil,il
(1 em
=70 JIIII).
~ekil 8. O. brevicaudatum Kuyruk BOIgesinin GOrilnil,il
(Di§i) (1 em
=60 J.UD).
55
OXYURIDEA
Oxyuridae
Cosmocercinae
4. COlmocerca sp. Diesing, 1861
Sinonimleri: Nematozys Schneider, 1866
Ananconus Railliet et Henry, 1916
KOnak~1 kurbaga ttirti
: Rana ridibunda,
lneelenen parazit saYlSI : 10
Parazitli kurbaga saYlSl : 8
: 12
Toplam parazit saYlSI
YerlC§im yeri
: ince barsak
Bu genusa ait bireylerimizin ozofagustmun arka ucunda onee hafif
bir daralma sonra ampUl §Cklinde geni§lem¢.1'ardlr (~ekil 9). Di§i bireyle
rin posterior ucu anUsden hemen sonra daralmakta ve inee, dikene benzer
bir uzanuyla sonlanmaktadlr (~ekil 10). Vulva vticudun ortasmm anterior
ktsmma yerle§mi§ durumdadu. Bu ttire ait ol~tim degerleri Tablo 4 de
verilmi§tir.
Tablo 4. R.ridibunda'da Dulunan Cormocerca Spa Direylerine
Ait Ol~iimler (fUll olarak).
Cormocerca sp
R. ridibunda (10 di§i)
Q
56
t..
,,' t
...4
r
•
•
$ekil 9. C06mocerca sploio B8§ ve Ozofagus KlsmlDlD
Gi:iriioU,U (1 em 135 f1IIl) •
=
.'>":. "
$ekU 10. C06mocerca sp Kuyruk Bolgesioio GoriioU,U (DI,i)
(1 em
= 135
f1IIl).
57
SONU~
Bu
~l§mada
VE TARTI$MA
Bursa ve
~evresinde
yapyan Rana ridibunda,
Bujo bujo, Pelobates syriacus'un Nemathelmintleri inceleruni§tir.
Ozerinde ~all§I1an kurbaga tUrierinden Rana ridibunda'nm
nematodlanm da inceleyen 2 ¢1§Illa vardlr [13,16]. Saygl ve ark. Rona
ridibunda'mn barsak ve mesanelerindeki prtozoon ve metazoon parazitleri
incelemi§ler ve nematod olarak sadece Cosmocerca genusuna ait Omeklerin
varhgw bildirmi§lerdir [13J. Bu ¢1§Illalannda Solunum sistemi incelen
mediginden Akcigederdeki parazit olan RhaIxlias bujonis bildirilmemi§tir.
Y tldmmhan ve ark. yine aym tUr kurbagada yapml§ olduldan
~1§Illada;
Cosmocerca sp. ve Rhabdias bujonis tUrlerine rastlaml§lardrr
[16J.
Bu ¢l§mada
~I1an
14 Rana ridibunda'mn 7'sinde 14 adet
Rhabdias bujonis, 8'inde 12 adet Cosmocerca sp.ye rastlanml§tlf.
Rhabdias bujonis kurbagalann akcigerlerinde Ya§aT ve partogenetik olarak
Urer [15]. Bu nematodlar kurbagalann bUyUme ve geli§mesindeki negatif
etkiye sahiptir [5,6].
Y urdumuzda Bu/o bu/o ve Pelobates syriacus tUTU kurbagalar
Uzerine herhangi bir helmintolojik ¢1§Illa yapdmaml§tlf. Bu/o buJo'dan 9
kurbaga incelenmi§ olup, bunlann 7'sinde 648 Oxsyomatium
brevicaudatum'a aittir. Bu kurbagaIardan lO'unda hi~ parazite rastlanmaz
ken, 6'smda sade.ce l'er, 6'smda 2'§er, 5 kurbagada ise 20'nin Uzerinde
bulunmu§tUr.
Sonu~
olarak incelenen 3 tUre ait 58 kurbagada en fazla
nematod,3 ttir ile Bujo bujo'ya aiuir. Onu 2 tUr ile Ranaridibunda takip
etmektedir. Pelobates syriacus'ta ise sadece 1 tUr nematod bulunmD§tur.
58
Her ne kadar kurbaga saYlsl bazl ttirlerde az olsa da bu
~h§ma,
tizerinde c;all§tlan 3 kuyruksuz kurbaga ttirtintin nematod
fanuaslmn ortaya C;lkanlmasl ac;ISlndan onemli bir c;all§madu.
KAYNAKLAR
1. Bacharov. B. Peb'ov. P. and Chochev. B.. Study of the Helmint fauna of Amuid
Amphibians on the River Struma. Nauchni-Tmdove-Plovdicski Universitet Paisii
khilendarski. Biologiya 21. 4,373-380. 1983.
2. Ben Slimane. M.• Durette-Desset, A. and Chabaud. G .• Oswa1t1ocrut.ia
(frichostrongyloiddea) Parasites D'amphibians Des collections On Museum de
Paris. Ann. Parasitol Hum. Comp.• 68,2.88-100.1993.
3. Cedhagen. T .• Endoparasites in some Swedish Amphibians, Acta parasitologica
Polonic. Vol. 33. No.2. 107·113. 1992.
4. Fernando. M.M.• The parasitic Burden of the frog Rana ridibunda Pallas. 1771
From Saudia Arabia, A Preliminary List of Parasitic Helminst. Herpetological
journal. Vol. 1.415-417. 1989.
5. Goater. CP. and Ward. P.I., Negative effect of Rhabdias bufonis (Nematoda) on
the growth and survival oftoods (Bujo bufo). Oecologia 89.161-165.1992.
6. Goater. CP. Semlitsch. D. and Bernasconi M.V .• Effect of body size and parasite
infection on the locomatory perfonmance of jUvenile toads. Bufo bUfo. Oikos 66.
129-136. 1993.
,
7. Goater. C.P.• Experimental population dynamics of R. bufonis (Nematoda) in
toods (B. bujo), density-dependence in the primary infection. Parasitology 104.
179-187.1992.
8. Hendrikx. W.M .• Epidemiological aspects of the infection with Oswaklocruzia
/ili/ormis (Goeze. 1782) Travass08, 1917. (Nematoda. Trichostrongylidae) in the
common toad, (Bujo bufo L., 1785) Netherlands. Netherlands Journal of Zoology,
33,2. 99-124, 1983.
9. Hendrik. W.M. and M.C Van Moppes .• Oswaldocruzia/ili/ormis. (Nematoda.
TrichOSb'ongylidae). Morlhology of Developmental Stages, Parasitic Development
and some Pathological Aspect of the Infection in Amphibians. 1983.
10. Hendrikx. W.M .• Observations on the Routes of Infection of O. fili/ormis
(Nematoda, Trichostrongylidae)in Amphibia. Z. Parasitenkunde. 69. 119-126,
1983.
1L Kuc. I. and Sulgostowska T., Helmint fauna of frog Ranaridibunda Pallas, 1771
from Goclawski Kana! in Warszawa (polant), Acta-Parasitologica Polomca. Vol.
33. No.2. 101-105. 1988.
12. Maplestonc. PA. Nematode Parasites of Vertebrates J.&A. Churchill. London.
1926.
13. Saygl, G. ve B3§lbiiyiik, H .• Sivas ve yoresinde toplanan kurba~alarm (Rana:
Tidihunda) Barsak ve Idrar keselerined bulunan parazitler. IX. Ulusal Biyoloji
Kongresi. Cilt II. 45-59.21-23 Eyliil 1988.
14. Travassos. L., Revi830 da familia Trichostrongylidae. Leiper, Rio De Janero. Typ.
do Instituto Oswaldo Gmz. 1937.
15. Yamagutbi. S., Systema Helminthum. Nematodes of amphibians. LoJidon. 1963. .
16. Ytlndunhan. H.S., Ugurta§. lH. ve Altnnel, F.N .• Ranaridibunda Pallas. 1771
(Ova kurbagasl) run Helmintleri iizerinde bir ar3§tmna. Tiirkiye Parazitoloji
Dergisi.20, 1. 113-130, izmir. 1996.
1997 I Cilt 18 I . S9 • 66
TURKiYE SALSOLAL. (CHENOPODIACEAE) TURLERtNtN POLEN MORFOLOJist Gelif tarihi (received) : 7.1.1997 N. M. Pmar (1), E. Oybak (2)
OZET
TtIlkiye'de bulunan 12 Salsola L. (Chenopodiaceae) Wrfiniln polen morfolo
jisi 1~1k mikroskobu kullarularak kar~ab olarak ilk kez inceleruni~tir.
Her taksonun ayn ayn palinolojik tanlmlan yapdml~tJr.
Anahtar Kelimeler:Polen morfolojisi, Salsola, Chenopodiaceae.
POLLEN MORPHOLOGY OF TURKISH SALSOLA L.
(CHENOPODIACEAE) SPECIES
SUMMARY
Polen grains of 12 species of the genus Salsola L. (Chenopodiaceae),
growing in Turkey, have been examined comparatively for the frrst time, by
using light microscopy. Pollen description of each taxon has been given.
Key Words: Pollen morphology, Salsola, Chenopodiaceae.
GiRiS
Tiirkiye'de ~imdiye kadar c;:ogunlugu tuzcul ortamlarda yaYlh~
gosteren 15 Salsola L. (Chenopodiaceae) tiirii belirlenmi§tir. Bu tiirler
morfolojik ozelliklerine dayall olarak 5 seksiyon (Salsola, Cardiandra
Aellen, Physurus njin, Caroxylon (Thunb.) lljin ve Belanthera lljin) ic;:inde
ele ahnmaktadrrlar [1,2].
Salsola polenleri He ilgili olarak §imdiye kadar c;:ok az c;:ab§ma ger
c;:ekle§tirilmi§tir. Erdtman [3] ve Wodehouse [6] yalmz S. tragus L.'un
(Syn. S. penifer A. Nels.) polen morfolojisini klsaca tanun1aml~lardlr.
(1) Ankara Oniversitesi, Fen FakUltesi. Biyoloji BOIUmU. ANKARA I TORK1YE
(2) Hacettepe Oniversitesi,Fen FakUltesi,Biyoloji BOIUmU,Beytepe-ANKARA/I'ORKtYE
•
60
Tiirkiye Salsola tiirlerinin polenleri
~ahitlmamtitIr.
Bu nedenle
arqtmn.annzda 6rneklerine ula¢abilen Tiirkiye Salsola tiirlerinin palino
lojik yonden incelenmesi ele ahnnn§tIr.
GEREC VE YONTEMLER
IiIk mikroskobunda incelenmek iizere herbaryum orneklerinden
alman polenlerin Wodehouse metodu [6] fie preparatlan hazlr1annnitIr.
Polenlerln incelenmesi NlKON marka liIk mik;roskobu ile yapllm.titIr
(objektif x 100, mikrometrik periplan okiller xIS). Kullamlan mikrometrik
cetvelin bir araltjt 1 J.1m olarak hesaplanmtitIr. Her taksona ait polen
ol~iim1eri
polen
~apl
(0), iki par arasmdaki uzakllk (C) ve par ~apl
i~in
Gausse e~si elde edilinceye kadar hesaplannnit:lr. lneelenen her tiir i~
polen ~aplan ekstrem dejerler olarak, dijer polen ozellikleri ise· ortalama
dejerler olarak verilmiitir. Por saytlannm hesaplanmasmda Me Andrews
ve Swanson'un [5] C/O oramna gOre yaptljt matematiksel hesaplardan
yararlantlmtit:lr. Mikrofotojraflar JAMES SWIFr mikroskobuna bajh
fotognu makinasl ile ~ldlmii ve ~ekil rde sunu1mu~tur.
lneelenen 12 Sabola tiiri1 Aellen'in [1] revizyonundaki stralamaya
gore apjtca listelenmiF. S. tragus L., S. incanescens C.A. Meyer ve S.
nodulosa (Moq.) lljin omeklerine ul8iJ1amadt~ i~ palinolojik yonden ele
ahnamarm§lardtr.
Call~mamtzd.a
Faegri-Iversen'in [4] ve Me Andrews-Swanson'un
[5) palinolojik tenninolojileri kullaml.rm§ttr.
tncelenen Sillsolil L. Tiirlerine ait Herbaryum BilgiIeri
Salsola kali L. : 1~1: M. Vural1386, GAZI
S. ruthenica lljin : Rize: Glisberg 610, ANK
S. soda L. : Karal8i: Aellen 144. ANK
S. inennis Forssk. : Ankara: Aellen 692, ANK
S. stenoptera Wagenitz : Nijde: Davis-Heqge 32794. ANK
61
S. anaro/iea Aellen: Kayseri: H. SUmbiill444, HUB
S. erassa Bieb. : Konya: Davis 16653, ANK
S. nitraria Pall.: Kayseri: Davis-Hedge 32748, ANK
S. macera Litw.: NiAde: Davis-Hedge 32847, ANK
S. dendroides Pall. : IAdrr: Gassner 1216, ANK S.lariciana Pall. : NiAde: Davis-Hedge 32808, ANK S. caneseens (Mog.) Boiss : Nev§ehir. M. Vura15389, GAZI
BULGULAR Polen Tammlarl 1. Seksiyon: Salsola
Salsola kali (~ekil I: 1-2)
~apl
Polenler radyal simetrili, izopolar, pantopoliporat, sferoid. Polen
(D) 23-30 Jlm. Ornamentasyon granUlat. Ekzin kalmhAl 1.6 Jlm.
tntin kahnhAt 0.5 Jlm. Por yapl 3.3 Jlm, dairesel §ekilli, operkulumlu.
Porlar araSl uzakhk (C) 6.5 Jlm. C!D = 0.2444. Por sayISl 60.
Salsola ruzheniea (~eki1 I: 3)
~apl (0) 20-21 Jlm. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kalmhAt 1 Jlm. lntin
kalmhAl 0.3 Jlm. Por yap 1 1 Jlm, dairesel §ekilli, operkulumlu. Porlar
araSl uzakhk (C) 5.6 Jlm. C/D =0.2692. Por sayISl 92.
Salsola soda (~eki1 I : 4)
~apl (D) 23-26 Jlm. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kalmhAt 1 Jlm. lntin
kalmhAt 0.3 Jlm. Por yapl 3.8 Jlm, dairesel §ekilli, operkulumlu. Porlar
arasmdaki uzakhk (C) 8 Jlm. C/D = 0.3077. Por sayISl 37.
62
2. Seksiyon: Cardiandra
Salsola inennis (Sekil I : 5)
~apl (0) 14-15 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kahnh~l 1.6 ~m.
lntin kahnh~ 0.3 ~m. Por ~apl 3.6 ~m, dairesel ~ekilli, operkulumlu.
Porlar arasmdaki uzakhk (C) 5.7 ~m. C/O =0.3654. Por saYls126.
SaIsola stenoptera (Sekil I : 6)
~apl (0) 21-24 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kalmh~ 1 ~m. lotin
kaltnb~ 0.3 ~m. Por ~apl 3.1 ~m, dairesel ~eki1li~ operkulumlu. Podar
araSl uzakhk (C) 7.3 ~m. C/D = 0.3042. Por saytsl 38.
Salsola anatolica (Sekil I: 7-8)
~apl (0) 20-21 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin ka1mh~l 1.6 ~m.
Intin kahnh~ 0.3 ~m. Por ~apl 3.1 ~m, dairesel ~ekilli, operkulumlu.
Porlar arasmdaki uzakhk (C) 6.9 ~m. C/O =0.3317. Por saylSl 32.
3. Seksiyon: Physurus
SaIsola crassa (Sekll I: 9-10)
~apl (0) 31-40 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kalmh~l 2.1 ~m.
Intin kahnh~ 0.5 ~m. Por ~apl 5.5 ~m. dairesel §ekilli, operkulumlu.
Podar arasmdaki uzakhk (C) 9 J.UD. C!D =0.2557. Por saytsl 54.
4. Seksiyon: Caroxylon
~apl
SaIsola nitrana (Sekil I : 11)
(0) 14-15 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kahnh~l 2.1 ~m.
63
kalmhp 0.3 ~m. Por ~apl 1.6 ~m, dairesel §ekilli. operkulumlu. Porlar
ansmdaki uzakhk (C) 3.21Jm. C/O = 0.2051. Por saytsl 85.
Salsola macera (Sekil I : 12)
Polenler radyal simetrili. izopolar. pantopoliporat, sferoid. Polen
~ap1 (0) 20-211Jm. Omamentasyon granillat. Ekzin kalmhp 1.6.~.lntin
kalmhp 0.3 ~m. Pot ~apl 1.6 ~m, dairesel §ekilli, operkulumlu. Porlar
ansmdaki uzakltk (C) 3.7 J.1ID.. C/O = 0.1779. Por saytslU4~
Salsola dendroides (Sekil I: 13-14)
~apl (0) 20 ~m. Ornamentasyon graniilat. Ekzin kahnhp'l ~m. lntin
kahnhp 0.3 ~m. Por ~apl 1 ~m. dairesel §ekilli. operkulumlu. PorIar
ansmdaki uzakhk (C) 4 ~m. C/O = 0.2. Por saytSl 90.
Salsola lariciana (Sekil I: 15-16)
Polenler radyal simetrlli, izopolar, pantopoliporat, sferoid. Polen
¥apl (0) 20-22~. Omamentasyon granillat. Ekzin kalmhp 1.6 1J.I1l. lntin
kalmhp 0.5 ~m. Por ~apl 1.8 ~m, dairesel §ekilli, operkulumlu. Porlar
arasmdaki uzakbk (C) 4.4 J.IlIl. C/O = 0.2047. POt saytsl 86.
S. Seksiyon: Belanthera
Salsola canescens (Sekil I : 17)
Polenler radyal simetrili, izopolar. pantopoliporat, sferoid. Polen
~apl (D) 15-17 ~. Omamentasyon granillat Ekzin kalmhp 1.3 J.1ID.. futin
kalmhp 0.5 ~m. Pot ~apl 4.7 ~m, dairesel §ekilli, operkulumlu. Porlar
arasmdaki uzakhk (C) 7.8 J.IlIl. C/O =0.4457. Por saytSl17.
<
64
SONUe;
Ara§tmnannz ile ortaya ~ l§1k mikroskobuna dayah bulgular
incelenen TOrldye Salsola tiirlerinin polen §ekli, tipi, ekzin ve intin ozellik:
leri bakunmdan benzer oze11ik:1er tqJ.d1~ gostermi§tir. Bununla birlikte
polen ~Pl (D). poe ~apl ve sapsl ile poriar arasmdald. uzakhk (C) deler
lerinin taksonomik olarak aym seksiyona dahil edilen bazl tiirlerde farkh
hklar gosterdip belirleIUDi§tir. Ancak, bu oze11ik:1erin hepsini birarada ele
alarak tiirlerin taksonomik durumlm ile palinolojUeri arasmda dolrodan
ba~anb. kunnak. olanakslZ g5ziikmektedir. Bu nedenle ~§matD1nla ooce
1ik1e polen ~plan teme1 almarak polen tipleri 4 grup altmda toplammf ve
bu gruplar i~de de poe saytlarma ve yer yer por;~aplarma gOre aymmlar
yapilim§br .
1. grup: Caplm 14-18 j.l.m arasmda olan Salsola polenlerini
i~er
mektedir. S. inermis (Cardiandra), S. nitraria (Cdroxylon) ve S. canescens
(Belanthera) polenleri bu gruba dahildir. S. canescens'de por ~Pl diler iki
tiiriinkinden daha biiyiik, por sapsl ise daha azdrr. S. nitraria 85, S.
inermis'te ise 26 porun bulunmasl iki tiirii bu' grup i~inde palinolojik
yonden ayumaktadrr.
11. grup: Polen ~aplan 20-22 j.l.m arasmdadrr. S. ruthenica, S.
lariciana, S. anatolica, S. macera ve S. dendroides tiirleri dahildir. S.
anatolica (Cardiandra) 32 por ile 8O'den fazla pora sahlp diger dOn tiirden
aynhr. Caroxylon seksiyonunda yer alan S. macera l00'ii a§aO. por sapSl
He aym seksiyonda yer alan S. lariciana'dan (86 porlu) ve S. dendroides'
ten (90 porlu) ve Salsola seksiyonunda degerlendirilen S. ruthenica'dan
(92 porlu) farkhhk g6sterir.
m. grup: Polen ~aplm 23-30 j.I.m arasmda degi§mektedir. Salsola
seksiyonunda yer alan S. /cali ve S. soda ile bu seksiyona ~ok yakln olan
Cardiandra seksiyonunun iiyelerinden S. stenoptera tiirleri dahildir. Bu
yakln akraba tiirlerin genel polen morfolojisi ozellikleri de benzerlikler
65
gosteImektedir. Ancak: S. kali 60 por ile, 37-38 por ta§1yan diAer iki tiirden
belirgin bir §eki1de aynlmaktadlr.
IV. grup: Polen~apl 30 I-Lm'dan bUyUktiir. Bu gruba sadece
Physurus seksiyonunun tek iiyesi olan S. crassa dahildir.
lncelenen Salsola poleoleri Erdtman [3] ve Wodehouse'm [6] ele
ald1~ S. tragus ile karttlqtm1d1Amda. S. tragus'un polen ~Pl (27.6 flIIl)
ve iki por arasmdaki uzakhk. deAeri (6.6 I-Lm) balommdan aym seksiyona
(Salsola) dahil olan S. kali'ye (polen ~Pl ortalama 26.6 JUD, podar arasUl
daki uzakhk 6.5 I-Lm) benzedigi belirlenmi§tir.
Cah§mannz temel benzerlikleri nedeni ile Salsola polenlerini grup
landlrmanm otesine gotiirememi§tir. ancak Tiirldye Salsola tfirlerinin polen
morfolojilerine ilk kez 1§1k: tu~u§tur.
KAYNAKLAR
1. Aellen. P., Salsola L.• In: Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 2,
P.H. Davis (Ed.) Edinburgh Univ. Press, 328·334,1967.
2. Davis, P.H•• Mill, R.R. and Tan, K., Flora of Turkey and the East Aegean Islands,
vol. 10, supplement, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh. 1988.
3. Erdtman, G., An Introduction to Pollen Analysis, vol. 12, The Ronald Press
Company, New York, 1943.
4. Faegri, K. and Iversen, J., Textbook of Pollen Analysis, 4th ed. by K. Faegri,
P.E. KalIand and K. Krzywinsk.:i, J. Wiley and Sons, Olichester. 1989.
5. Mc Andrews, J. and Swanson, A.D., The pore numb,er of periporatae pollen with
special references to Chenopodium, Review Paly. 3. 105-117. 1967.
6. Wodehouse. R.P., Pollen Grains, Mc Grew Hill Press. New York, 1935.
66
Sekil I. tncelenen Salsola Tiirlerinin I~lk Mikroskobu Altmda
Polenleri (xl000):
1-2. S. kali 3. S. ruthenica 4. S. soda 5. S. inermis 6. S. stenoptera
7-8. S. anatolica 9-10. S. crassa 11. S. nitraria 12. S. macera
13-14. S. dendroides 15-16. S. lariciana 17. S. canascens.
Her ol~ek 10 J.lm (Ortak ol~ek ile gosterilener: 1-2, 7-8, 9-10, 13-14,
15-16).
1997 / cm 18 / 67· 89
LIMNESIA [S.STR.] KOCH, 18.~6 [LI~~ESID.AE, HYDRACHNELLAE, ACARI] TURLERI UZERINE SiSTEMATiK BiR f;ALISMA Geli§ tarihi (received): 23.9.1997
O. Ennan (1) , M. Ozkan (1)
QZET
Bu ~ah§mada, Limnesia (s.str.J fulgida Koch, 1836, L. (s.str.] koenikei
Piersig, 1894, L. [s.str.] undulala [Muller, 1776] ve L. [s.str.J walteri Migot,
1926tiirlerinin yapisal ()zellilderi, ~e§itli organlanmn §ekilleri, ya§aII1a alanlan
ve dunyadald dagtllmlan uzerinde durulmu§tur. Bunlardan L. [s.str.J walteri
Migot, 1926 Tiirkiye faunasl i~in yeni kayIlllf.
Anahtar Kelimeler: Acari, Hydrachnellae, Limnesia, Sistematik, Tilrkiye.
A STUDY ON THE SPECIES OF LIMNESIA [S.STR.] KOCH, 1836 [LIMNESIDAE, HYDRACHNELLAE, ACARI] SUMMARY In this research; Limnesia (s.str.J fulgida Koch, 1836, L. (s.str.] koenikei
Piersig, 1894, L. [s.str.] undulata [Mulier, 1776J and L. [s.slI.l wulieri Migot,
1926 have been examined ami given their morpho!obrical characters, drawing of
various organs, habitats and distributions. L. [s.str.] walteri Migot, 1926 is
new record for the Turkish fauna.
Key Words: Acari, Hydrachnellae, Limnesia, Systematics, Tiirkiye.
GiRt~
DtinYRnm tilm bolgelerinde ve birbirinden
~ok
farkh nitelikteki
tathsularda ya~ayan Limnesia alt cinsinin ~imdiye kadar 139'dan fazla tUrli
tammlanIIll~t1r
bUyUk bir
mi~tir
[18]. Boylesine yaygm ve
ge~itlilik
ya~ama
alanlan balommdan da
gosteren bu alt cinsin, Ttirkiye'den ti9 ttirti kaydedil
[10,11]. Bunlardan bir ttiriin yaplsal ozellikleri tizerinde aynntlh
olarak durulmakla birlikte, diger ikisinin sadece isimlerinin verilmi~ oldugu
{l)Atatiirk Universitesi,Fen-Edebiyat FakUltesi,Biyoloji Boliimii,ERZURUM./fORKlYE
<
68
gOriilmektedir. ~ah§nlannzm amaC1; bu tiirlerin daha onceden verilmi~ (llan
tammlanm da dikkate alarak, f.ilkemizden toplanan yeni orneklerle
ozelliklerini gozden
ge~irmek,
eksiklik1erini tamamlamak,
yayI11~lanm
vererek Tiirkiye ve diinya su kenesi faunasma katktda bulunmaktrr.
GERE<; VE YONTEMLER
Ornekler daha once verildigi bi~imde durgun sulardan toplarum~.
saklanmt~ ve degerlendirilmi~tir [12].
BULGULAR
Familya: Limnesidae Thor, 1900
ems: Limnesia Koch, 1836
Tip Tiirii: Limnesia julgida Koch, 1836
VUcut yumu§ak derili, her iki e~eyde de kann ve sIrt tarafta kU~Uk
veya bUyUk plak~tklar bulunmaktadtr. Gozler birbirinden uzaktlr. Kapiti
lumun u~ ktSmI ktsadtr. P2; hOrgU~IU tIk~h. horgU~sUz t1ka~h ya da sadece
di§~iklidir.
P4 uzun ve on ymda ~tkmtlhdIr. E~ysel ~ukurluk saYlsl U~ ~ift
veya daha f~adtr.
E~eysel
kapaklar di~ide hareketli; erkekte hareketsiz. on
ve arka u~larda kayna§arak yuvarlak bir §ekil almI§trr. SalgI bezleri genel
likle ildnci epimer grubunun arkasmda. orta klsmm yanlmna dogru yerle§
mi§tir. I. epimerler arkada birle§mi§ olabilir. Bacaklarda ~ogunluk1a yUzme
ktllan bulunmaz, fakat baZllarmda yUzme klHarma rastlanmaktadrr. N .'8/6
diger p~alara gore daha ince ve trrnakslzdrr.
TUrkiye'den bilinen Limnesia tUrlerinin erginleri i~n te§his anahtan
1. P2'nin alt yUzeyi ¢onnh (Sekil2D)
2
- P2'nin alt yUzeyi ~1klntlSl~ ~vi bi~iminde bir t1ka~ var (SekiI1E)
L. koenikei
2. Birinci grup epimerler birbiriyIe kayna§mI§ (Sekil1A)
- Birinci grup epimerler kayna§mamI~ (Sekil 3A)
3
L.julgida
69
3. P2'nin alt losnnndaki ~Ilann, ta§ldl~ uk:a~ kadar veya daha losa; P4'Un
alt losnnndaki kabarn belirgin (Sekil3D)
L. walteri
- P2'nin alt los1nnndaki ~llontl ta§ldlgl nka~tan daha uzun; P4'Un alt
klsnnndaki kabartt belirgin de~ (Sekil 3F)
L. undulata
Nimfler i~ te§his anahtan
1. P410sa ve kUt, e§eysel plak yuvarlak, IV.B/6'daki 101 u~tan ~lkar
L.waltlri
- P4 uzun, e§eysel plak yuvarlak de~, IV.B/6'daki 101 u~tan ~lkmaz
2
2.IV.B/5'te bir adet dallanmann§ hI mevcut
- IV.Bl5'te 3-4 adet yuzme loh mevcut
L. fulgida
3
3. P4'Un kaidedeki kahnhgt u~ losnnn ik:i katl, horgii~ belirsiz ve 10llan u~
kIsma yalnn
L. undulata
- P4'Un kaidedeki kalmh!l u~taki kadar, horgii~ler belirgin ve loUm Grta
L. koenikei
lasunda
Limnesia [s.str.] koenikei Piersig, 1894
ERKEK
VUcut 1063(1026-1146) / 802(750-890) J.1m bUyUkliigUndedir.
Preantenniforrna 10sa ve aralanndaki uzakllk 187(186-190) J.1m'dir. GozIer
deri altmda, iki par~ah ve merceklidir. On mercekler arasmdaki mesafe
258(253-266) J.1m, arka mercekler arasmdaki mesafe 271(240-294)
J.I.m'dir. Strtta bir ~ifti postantenniforrnaya biti§ik, bir ~ifti de vUcudun arka
yansmda olmak Uzere iki ~ift kti~tik slrt pla~ vardlr.
Kapitulumun boyu 150(146-154) J.1m, aglz a~lkhgmm ~apl 40(36
44) J.I.m'dir. P2 diger par~alardan daha geni§, alt tarafta kUt ve belirgin bir
~lkmtl
olu§turur. P2'de 35(34-36) J.1m boyunda kalm bir kama loh vardrr.
Killarm palp par~alanna da~mI; 0-(4-7)-4-7-2 §eklindedir. Palp par~ala
nrun Ust uzunlugu; 30(27-32)-123(116-127)-106(103-108)-188(184
=492(474-503) J.1m, alt uzunlugu 36(34-37)-81(76-87)
58(54-60)-148(140-154)-43(40-44) = 366(344-382) J.1m, yiikseklikleri;
190)-45(44-46)
70
56(54-60)-92(88-96)-65(64-67)-35(34-37)-17(18)
~mtdir.
Keliserin boyu
256(234-278) ~m, umak uzun1u~ 79(74-84) ~'dir.
Birinci grup epimerler kayna§mann§nr. Birinci ve ikinci grup epi
Meder birbirine temas edecek kadar yakla.§rru§tlr. Epiroer boylan straSlyla;
216(214-220)-196(188-200)-222(214-226)-340(306-374) ~m'dir. E§ey
sel plaklar 6nde ve arkada kayna§IDl§t:lr. E§eysel oolge 208(186-216)
/282(248-300) J1m biiyiiklii~ndedir. E§eysel ~ukur1uklar 78(67-87)
77(67-84)-68(66-74) ~m boyundadtr. Bo§alnm a~Ikllgt viieudun arka
kenanna daha yakm ve e~ysel oolgeye uzakhgt 320 ~m'dir ($ekil lA).
Baeak p~alanmn boylan; I. baeak: 56(48-66)-80-112(106-122)
137(130-146)-151(146-160)-155(147-164) =691(657-738) ~, ll.baeak::
64(60-66) - 88(80-94) - 138(134-146) - 180(174-186) - 215(206-226)
212 (206-214) = 897(860-932) ~m, ill. baeak: 84(80-94)-95(86-106)
124(120-132)-191(186-200)-226(225-227)-203(186-214)::= 923(883-973)
~, IV. bacak:155(146-160)-133(126-146)-177(166-186)-256(240-266)
265(254-260)-244(227-260) = 1230(1159-1278)
lasmmda 3-5 tane
dalla~§
~m'dir.
ktl He ueunda 144(140-146)
IV.B/6'run alt
~m
boyunda
uzun bir lal vardrr ($ekillC). Baeak p~alanna yiizme h11anrun dagilinn;
Ill.B/4: 4, ill.B/5: 9-10, IV.B/4: 3-4, IV.B/5: 7-9 §eklindedir.
Penis iskeleti 124
~m
boyunda olup, aynnnh yaptSl
~ekillB'de
g6riilmektedir. 11k: kollar belirsiz ve u~ dikenleri yoktur. Alt yanal koUar
uzun, govde ktsrm altta diiz kenarla sonlanrm§. govdenin on
arasmdaki kosele:nsi alan belirgindir.
horgii~leri
Dt$t
VUeut 1300(1244-1330) 11009(946-1066) ~m biiyiikliigiindedir.
Preantenniforma uzakhkh~ 209(200-226) ~m, gozlerin on mereekleri
arasmdaki mesafe 289(280-306) ~m, arka mercekleri arasmdaki mesafe
346(330-360) ~m'dir. Srrtta iki ~ift kii~Uk S1ft pla~ vardrr.
71 Kapitulumun boyu 171(167-174) f.UIl. a~z a~tkh~m ~ap141(4()..
42) f.UIl'dir. Killann palp p~alanna daplIm1; 0-7-4-7-2 §eklindedir (~ekil
IE). P2'deki kama kIll 38(36-40)
~m
boyundad1r. Palp
par~alarmm
list
uzunlugu; 3Q..130(126-133)-111(108-114)-208(204-212)-46(45-47)= 525
(513-536) ~m. aIt uzunlugu; 36(35-37)-86(85-87)-58(57-60)-162(157
166)-45(44-46) = 387(378-397) ~m, yUkseklikleri; 59(58-60)-100(97
103)-66(65-67)-38(37-39)-17 /lm'dir. Keliserin boyu 296
~m,
nrnak
uzunlugu 82(80-83) f.UIl'dir.
Birinei grup epimerler birbiriyle kayn8§mamI§tIr ve I. epimerin deri
alnndaki uzannsl III. epimere ulafmaz. E~ysel bOlge epim.t.rlere
yakl8§ID1§ ve 240(234-246)/215(196-234) ~m bijyUkliigondedir. Epimerle
rin boylan srraslyla; 243(230-266)-213(200-232)-262(248-276)-369(346
392) /lm'dir. E§eysel ~ukurluklann birinei ~ifti ayn. son iki ~ifti ise
birbiriyle temas halinde ve 75(7Q..80)-67(64-70)-84(80-87) /lm boyunda
dII. Yumurtalar 168(164-173)
~m ~apmdadrr.
BO§8lnm S,1i!kitgl vlleudun
arka kenanna yakIn, e§Cysel oolgeye uzl!ku~ 407 jltn'dir (~ekil 10).
Baeak p~alarmm boylan; I. baeak: 70(66-76)-80(74-87)-122
(12Q..126)-149(140-16O)-163(154-174)-156(148-160)=740(702-783) f.UIl.
II.baeak: 73(72-74)-1 00(93-112)-145(140-150)-194( 190-206)-226(214
240)-211(200-220)= 949(909-1002) /lm, m. baeak:: 100(94-106)-100(94
106)-129(126-132)-180(146-196)-238(232-254)-218(214-226)=965(906
1020) J.1Il1. IV. baeak:I60-139(122-160)-189(180-200)-275(266-292)-276
(266-294)-252(24Q..267)
= 1291(1234-1373) /lm'dir.
Baeak par~alarma
ylizme killannm dagtlIm1; III.B/4: 4, III.B/5: 9, IV.B/4: 3-4, IV.B/S: 8-9
§eklindedir. IV.B/4'lin aIt tarafmda don, ucunda ise 139(133-144) J.lm
boyunda uzun bir kI1 yer alII.
=
a
72
NtMF
VUeut 634/467 J.lIll bUyUklUgundedir. Sm plaldan olu§manu§tlr.
Kapitulumun boyu 97 jJ.m. a~z a~~mn ~apl 30 jJ.m'dir. Palp
paryalannm Ust uzunlu~u; 17-70-50-96-28 = 261 jJ.m. alt uzunlu~; 23
40-30-74-27 = 194 jJ.m. yiikseklilderi 37-54-36-26-13 lJ.m'dir. P2'deki
kama k1h yoktur (~ekil 10). Killann palp paryalanna da~; 0-3-2-2-1
§eklindedir.
Epimer boylan S1I1lS1yla; 120-114-120-150 jJ.m'dir. E§eysel plaldar
arkada birbiriyle kaynQffi1§ ve arada inee bir yank vardlr. E§eysel btUge
nin biiyWii~ 85/113 J..llD1dir• .E§eysel ~luklar iki ~ift olup 47-40 J.lIll
boyundadlr (~ekillF).
Bacak paryalanrun boylan; 1. bacak: 26-40-54-67-80-80= 347 J.lIll,
II. bacak: 30-40-66-80-106-94 = 416 jJ.m. m. bacak: 50-53-62-94-120
107 = 486 jJ.m, IV. bacak: 53-65-87-120-134-135 = 594 jJ.m'dir. Baeak
paryalanna yUzme killannm
§eklindedir.
da~1lmn;
m.B/5: 2-3, IV.B/4: I, IV.B/5: 4
LARVA
Epimerler birbirine orta ~gi boyunea temas eder, m. epimer arka
da koni §ekUnde sonlanffi1§, 1. ve n. epimer arasmdaki ~izgi, pla~m i~
kenar ~izgisine kadar uzamr, n. ve m. epimerler arasmdaki ortak kaynq
rna ¢Zgisi birinei kadar uzun de~, kl1 ~u1rurluldan 1. epimer aymm ~izgi
sinin biti§ noktasmda yer almaktad1r [21].
tncelenen Ornekler ve Ya§ama Alanlarl: Birikinti,
~ ~
12.7.1995, 11 0 0·. 11 0
+
~.~
o. 6.9.1995, 140 0 • 13 0
+
+
0, 1
+
~
nimf, Ba§ovaClk KOyU, Thca; g61et, 16.7.1995, 1 0 , Kirazh KOyii,
Uzundere, Erzurum.
73
Yaylll§l: Avrupa; Almanya, Norve~, tsve~, Finlandiya, trlanda,
lngiltere, Fransa, Bel~ika, Hollanda. Danimarka, Polonya, Rusya, tsvi~e,
A vusturya, C;ekoslovakya, Macaristan, Yugoslavya, Romanya, lspanya,
ltalya, Bulgaristan. Asya; Tiirkiye, Sibirya, Kam~atka, Japonya, SachaIin.
Kuzey Amerika; Kanada [10,19],
Limnesia [s.str.] lulgida Koch, 1836
ERKEK
Vticut 1383(1280-1466) /1172(1100-1240) jlIll btiytiklti~tindedir.
Preantenniforma klsa ve ardlanndaki uzakhk 285(254-300) JlIll'dir. GozIer
deri altmda, pigmentli ve iki§er silindirik merceklidir. On mercekler
arasmdaki mesafe 346(320-323) J,Lm, arka mercekler arasmdaki mesafe
346(333-360) Jlffi'dir. Sutta on yanda iki tane kti~tik sm pla~ vardrr.
Kapitulumun boyu 254(226-280) J,Lm, aglz a~lgmm
80) J,Lm'dir. Ktllann palp
par~alanna da~lhml;
~apl
77(74
0-14(13-15)-7(8)-4-2
§eklindedir. Palp par~alannm tist uzunlu~u; 40-227(200-240)-170(160
174)-360(334-386)-86(80-92) = 883(814-932) J,Lm, alt uzunlu~; 58(54
66)-172(160-180)-103(94-108)-290(270-306)-80
= 703(658-740)
J,Lm,
ytikseklikleri; 104(100-106)-142(134-146)-108(106-112)-56(54-60)-33
(32-34) J,Lm'dir. Keliserin boyu 497(460-533) J,Lm. nrnak uzunlugu 150
(140-160) J,Lm'dir.
Birinci grup epimerler birbiriyle kayna§mamt§tlI'. Epimer boylan
slI'aslyla; 253(240-266)-232(226-240)-304(284-320)-480(466-506) J,Lm'
dir. E§eysel plaklar kayna§mt§tlI'. E§eysel bolgenin btiytikliigti 218(213
228) /255(247-266) J,Lm'dir. E§eysel ~ukurluklarm boylan 62(58-67)
58(54-67)-78(74-80) J,Lm'dir. Bo§alttm
a~1kll~
yank §eklinde ve e§eysel
bOlgeye uzakh~ 240 J,Lm'dir (Sekil 2A).
Bacak
par~alanrun
boylan; I. bacak: 89(80-94)-137(126-152)
174(160-186)-204(190-214)-246(228-254)-220(200-232)
= 1070(984
74
1132) Jlm, !I.bacak:
94(80-106)-156(146-160)~ 195(174-210)~258(214
294)-318(314-326)-294(266 -320)
= 1315(1194-1416)
Jlm.
m.
bacak:
125(110-134)-144(134-150)-172(160-180)-281(268-294)-344(320-360)
272(254-294) = 1338(1246-1412) Jlm, N. bacak: 202(166-226)-212(190
230) - 256(240-272) - 362(340-386) - 390(370-414) -354(340-374)=1776
(1646-1902) Jlm'dir. I. ve II. bacaklarda ytizme kIll yoktur. Bacak par~a
lmna yiizme lallmmn dagmrru; m.B/4: 4-7. m.B/5: 12-13, IV.B/4: 8-13,
IV.B/5: 13-14 ~eklindedir. IV.B/4 nrnakslz. ucunda 134(124-148) !lm
boyunda biT lal varcbr.
Penis iskeleti 254 IJ.Dl boyundad1r. U~ Jo.srm bir ~ift diken ~. On
kollar sivri u~lu ve yanlara yonelmi~, arka dI~ kollar alta yonelik ve lasa,
kuyruk ~tkmtlSI kilt u~ludur; Govdenin alt kenm dUz degildir (~ekil2B).
niSi
Vticut 1487(1414-1574) /1336(1253-1374) Jlm btiyUklUgUndedir.
Preantenniforma Uzakllkhgl 306 Jlm, gozlerin on mercekleri arasmdald
mesafe 373(346-400) Jlm, arka mercekleri arasmdaki mesafe ise 406(386
427) Jlm'dir. Slltta postantennifonnaya biti§ik iki tane
kti~Uk
Sllt
pla~
varcbr.
Kapitulumun boyu 306(280-346) Jlm,
94) Jlm'dir. Kll1ann palp
p~alarma
a~z a~gmm ~apl
92(90
dagumll; 0-11(10-13)-7(6-8)-4-2
~eklindedir.
Palp par~alannm list uznnlugu; 48(40-54)-256(253-260)
187(174-200)-422(400-438)-102(93-112)=1015 (960-1064) jlIll, alt uzun
lugu; 68(67-70)-189(180-200)-117(110-120)-325(307-334)-94(88-100) =
793(752-824) Jlm, yiikseklikleri; 123(120-127)-151(146-160)-120-64(60
67)-37(34-40) Jlm'dir. P2'deki ~t1ant1mn boyu 23(20-26) Jlm, klhn hoyu
ise 20(19-21) Jlm'dir (~ekil2D). Keliserin boyu 553(540-573) Jlm, ttrnak
uzunlugu ise 170(154-186) Jlm'dir.
Birinci grup epimerler birbiriyle kayna§marru~trr. I. epimerin deri
altmdaki nzantlSI m. epimere ula~JI. N. epimer i~ tarafta kil~iik bir ~lkmtl
ta§tr. Epimer boy Ian sJIaslyla; 280(267-293)-265(260-270)-330(320
75
340)-500(494-506) J.1m'dir. E~eysel Mige on yanda hafif~e daralDl1~ ve
260(254-264)/193(186-200) J.1m bliyi.ikliigundedir. E§eysel ¢kurluklann
boylan 67-65(64-66)-66(65-67) J.1m'dir. Bo~altml a~~ yank §eklinde
ve e§eysel bOlgeye uzakhp 328(306-350) J.1m'dir (~ekil 2C).
Baeak par~alanmn boylan; 1. baeak: 98(93-106)-144(136-150)
185(174-194) - 212(206-214) - 252(246-254) -220(214-226)=1111(1069
1144) J.1m, ll.baeak: 98(93-106)-165(160-174)-210(208-213)-289(280
293)-334(320-346)-280
= 1376(1341-1412)
J.1m, Ill. baeak: 114(100
134)-154(146-160) - 188(176-200) - 290(280-294) - 353(346-356) -280
1379(1328-1428)
~m.
=
IV. bacak: 225(214-240)-219(214-226)-268(266
270)-378(374-384)-402(400-406)-371(366-374)
=1863(1834-1900) J.1m'
dir. Baeak par~alanna yiizme kl11anmn
m.B/4: 4-7, m.B/5: 11
da~ltDl1;
13.IV.B/4: 8-10, IV.B/5: 10-12 §eklindedir. IV.B/6'mn alt kIsnnnda 4-6
kilt ueunda da 136(134-140) J.1m boyunda uzun bir ktl vardtr (~ekiI2E).
NiMF
VUcut 730/600 J.1m bliyiikltt~Undedir. Slrt plaklan olu§maml§tlf.
Preantenniforma
uzakb~
134 J.1m, gozlerin on mercekleri arasmdaki
mesafe 160 j.lm, arka mercekleri arasmdaki mesale 1W j..i.m~dir.
Kapitulumun boyu 134 !lm, a~z a~lkll~mn ~apl 34 J.1m'dir. P2'de
~tkmtl yoktur (~ekil 20). Ktllann palp par~alanna daglhDl1; 0-2-2-3-0
§eklindedir. Palp par~alarmm list uzunlugu; 17-94-70-136-34
alt uzunlu~; 20-60-40-100-32
= 351 11m,
=252 Jlm, yiikseklikleri ise 53-56-47-33
16 J.1m'dir. Keliserin boyu 212 Jlm, tlrnak uzunlugu 64 J.1m'dir.
Birinei grup epimerler kayna§mamt~ttr. Epimer gruplan arasmdald
mesafe erginlere gOre daha fazladtr. Epimer boylan slfaslyla; 120-114-120
173 J.1m'dir. Kitinle§mi§ iki e§eysel plak ve her plak lizerinde de iki§er
tane e§eysel ~ukurluk vardtr (~ekil 2F). E§eysel ~ukurluklar 40-30 J.1m
boyundadtr. E§eysel bolge 80/126 J.1m bliyiiklligtlndedir. Bo§altlm a~tk
ltAtnm e§eysel bOlgeye uzakh~ 122 J.1m'dir.
<
76
Bacak par~alannm boylan; I. bacak: 30-50-67-74-94-100=415
Ilm. ll. bacak: 40-53-76-107-134-120 = 530 flm. m. bacak: 54-56-67
106-140-120 =543 J.1m. IV. bacak: 67-80-94-138-173-186 =738 flm'dir.
Bacak par~alanna yiizme lallannm daAlltml; IILB/4: 1, Ill.B/5: 1.
IV.B/4: 1-2. IV.B/5: 4 §eldindedir. IV.B/6'mn alt losmmdaki lallar belirsiz
ve ucundaki 101 134 fJlD boyundadtr (~ekil 2H).
LARVA
Epimerler birbirine orta ~gi boyunca temas etmez, m. epimer arka
kenarda hafIf~e yuvarlakla~mt~, I. ve n. epimer arasmdaki ~izgi. plagm i~
kenar ~izgisine kadar ula§maz. n. ve m. epimerler arasmdaki ~izgi.
birincisinden ~ok daha yana kaymt~. 101 ~ukurluklan 1. epimer aymm
¢zgisi hizasmda ve biti~ noktasmm sonunda bulunmaktadtr.
tncelenen Ornekler ve Ya§ama Alanlarl: Birikinti.
22.8.1992. 43
4 0
t t.
28 0
o.
+ +
3 nimf. 29.8.1995. 7
t I.
o. Erzurum Cat yolu 40. km; Sazhk, 9.7.1995. 2 ! ! . 1 o. 2
+ +
+
t t,
t t, +
nimf, Kopriikoy; Sazhk, 22.10.1994, 6
Erzurum. Birikinti, 4.8.1994, 3
5 0
2 0
o.
+ +
0,
+
A~kale,
Soguk~e§me,
Karhova, Bingol.
Yaydl§l: Avrupa; Almanya,
Norve~, tsve~,
lrlanda, tngiltere,
Fran sa, Bel~ika, Hollanda, Danimarka. Polonya, Litvanya, Letonya,
Rusya, tsvi~re, Avusturya, Cekoslovakya, Macaristan, Romanya,
tspanya. !talya, Yunanistan (Korfu). Asya; Ttirkiye, MoAolistan. Kuzey
Amerika; A.B.D., Alaska, Kanada. GUney Amerika; Kiiba [10,19].
77
Limnesia [s.str.] walten Migot, 1926
ERKEK
Vlieut 550-564' I 408-480 I..I.m bliyliklliglindedir. Deri dliz ve
~izgilidir.
Kapitulumun boyu98 ).lm, agt,z a~Ik.hgmm ~apl 22 I..I.m'dir.
P2'deki tIka~ klsa ve boyu lizerindeki kll kadardlr. P4 orta klslmda
belirgin bir §i~nlik olu§turur (~ekil 3B). K11.larm palp p~alarma dap
hmt; 0-6-4-3-0 §eklindedir. Palp p~alarmm list uzunlugu; 20-70-48-90
31 = 259 ).1ID, alt uzunlugu; 22-28~22-70-29 = 171 I..I.m, ytikseklikleri ise
36-50-34-28-11 ).lm'dir. Keliserin boyu 168 1..I.m, umak uzunlugu 42
I..I.m'dir.
Birinei grup epimerler arkada kayn~IDl§trr. IV. epimerler arkada
~tklnttslzdtr. I. epimerlerin deri altmdaki uzanttsl. III. epimere ula§Ir.
Epimer boylan srraslyla; 120-108-160-180 ).lm' dir. E§eysel plaklar bir
biriyle tamamen kayna§IDl§t1r. E§eysel bOlge yuvarlak olup 134/134 ).lm
bliytiklligiindedir. E§eysel ~ukurluklar 43-40-43 ).1m boyundadtr. Bo§altun
ac;J.kh~
vlieudun arka kenanna yakm ve e§eysel bOlgeye UZakllgl 157
Ilm'dir (SeIdl 3A).
Bacak par~alannm boylan; I. baeak: 44-48-72-84-96-96= 440 I..I.ID,
II.baeak: 48-50-66-102-120-108 = 494 ).lm, III. baeak: 48-50-72-102
120-114 = 506).lm, IV. baeak: 90-72-102-130-136-132 = 662 Jlm'dir.,
Baeak
par~alanna
ylizme ktllanmn dagIllIDl; III.B/5: 4, IV.B/4: 2-3,
IV.B/5: 4 §eklindedir. IV.B/6'nm alt lasIDlnda 3 klsa kil. ueunda da 108
I..I.m boyunda uzun bir kll yer alIr.
Dt~t
Vlieut 612-876/450-720 I..I.m bliytiklliglindedir.
Kapitulumun boyu 126 ).lm, agt,z
a~lkhgmm ~apl
34 ).lm'dir. P4
daha uzun ve alt taraftaki ~Ikmttmn kli~i.ik olmaslyla erkeklerden farkltlIk
gosterir (Sekit D). Ktllann palp par~alanna daglhIDl; 0-9-3-4-0 §eklin
78
dedir. Palp par~alanmn iist uzunlu~u; 23-89-70-132-39 = 350 J,.lm, alt
uzunlu~u; 30-61-47-107-37 = 282 J,.lm, yiikseklikleri; 45-60-46-33-16
Jim'dir.
Birinci grup epimerler klsmen kayna§IIU§, 1. epimerin deri alnndaki
~lkmusl,
III. epimere ula§l!. IV. epimerin u~ klsmmda sivri bir ~lklntl
varOO. Epimer boylan srraslyla; 155-137-167-178 Jim'dir. E§eysel bolge
180/120 J,.lm biiyiiklii~ndedir. Her e§eysel plaktaki ikinci ve ii~iincii
~ukurluklar birbirine biti§iktir. E§eyse1 ~ukurluklar 56-38-47 ~ boyunda
00. Bo§alum a~lkll~l viicudun arka kenanna yakm, e§eysel bOlgeye
uzakll~ 140 J1I1l'dir (Sekil 3C).
Bacak par~alanmn boylan; 1. bacak: 49-56-78-86-93-97 = 461
Jim, II.bacak: 51-60-86-109-117-117 = 514 J,.lm, m. bacak: 62-62-81
118-132-106 =563 J..lID, IV. bacak: 99-98-119-159-168-157=791 J,.lm'dir.
Bacak par~alanna yiizme klllannm da~hml; II1.B/5: 4, IV.B/4: 3,
IV.B/5: 5 §eklindedir. IV.B/6'mn alt klsmmda 3 kIsa klI ile ucunda 107
Jim boyunda uzun bir k11 vardrr (Sekil3E).
NiMF
Viicut biiyiikliigu 405/330 J..lID'dir. Deri yiizeyi damarh bir de sene
sahiptir. P2'nin alt tarafmda horgii~ yoktur. P4'de ii~ horgii~ ve bir horgii~
kilt mevcuttur. U~ta ~ivi bi~iminde ~lkmtIIar ta§l!. Dort ge~ici e§eysel
9ukurluklu e§eysel plak 79/91 J,.lm
biiyiiklii~iindedir. Pla~n
on kenan
girintili, arka kenan gayn muntazam ~entiklidir.
LARVA Bilinmiyor. incelenen Ornekler ve Ya§ama Alanlarl: Yenibah~e Koyii
~ayl,
22.7.1989, 3 0
11
0, 24.7.1989, 1 0 , 2 0
+ +
0, Ho§rik ~ayl,
+ +
79
4.8.1989, 4 0
0, Maden. Kalecik KoyU
+ +
~ayl, 21.9.1989, 2 ! I,
KarakQ9an, Elazlg.
Yaydl§l: Avrupa; Fransa (+Korsika), tspanya, ttalya (+Arbe),
Yunanistan. Afrika; Cezayir, Tunus, Fas [19].
Tiirkiye faunasl i¢n yeni kayttttr.
Limllesia [s.str.] undulata MUller, 1776
Bu tiiriin erk:ek ve di§isine ait aynntth bilgiler daha Once veriltni;tir
[11]. Burada, sadece tiiriin penis iskeletinin ~ek1i verilmektedir (Sekil 30).
Penis 242 ).Lm boyundadlr. U9 losIDl dikenli, on kollar iri, yapJara yonel
mi~
ve kilt U91u, alt arka kollar yanlara yone1mi~ ve sivri u91u, kuyruk klsa
ve kilt, govde alt arka kenannda 91kmtthdlr.
SONUe VE
TARTI~MA
Ulkemizden ~imdiye kadar yakalanml~ olan bu dort Limnesia
tiiriinden, Limnesia unduJata Uzerinde daha once durulmu~ oldugu i9in, bu
9ah~mada
diger ti~ tUre ait ozellikler gozden g~irilerek yeniden dUzenlen
mi~ tantmlan
ile bunlann klsa bir degerlendirilmesi yap1lIDl~ur.
Limnesia koenikei Avrupa'da 90kyaygm olmakla beraber, Asya'da
Yakutistan, Kam9atka ve Sachalin'den, Amerika'da ise sadece Kanada'dan
bilinmektedir [13,18,19]. Bu da~hm, tiiriin Dogu Palearktik ve Nearktik'
deki
yaYlll~l
hakkmda henUz yeterli bilgiye sahip
olunmadl~m
goster
mekte ve Tiirkiye'den yakalanID1~ olmasl, bu noktadaki onemli bir da~hm
bo§lugunu doldurmaktadlr. Turtin
~e~it1i
ara§unnalarda, ba§ka isimlerle
verilmesi ve zaman zaman da bunda lsrarh olunmasl (L. venustula Thon,
1897; L. pennata Piersig, 1986) ile yine daha once ge§itli bOlgelerden
farkh alt tiirlerinin (L. koenikei gibbosa Thon, 1901: Almanya; L. koenitei
canestrini Largaiolli, 1907: ttalya; L. koenikei asiatica Marshall, 1928: C;in
•
80
ve Japonya) saptannn~ Olmasl, b~langt~tan beri baZl temel sistematik g\i~
liiklerinin oldu~nu a¢c~ ortaya koymaktadrr. Ancak daha sonra bunlann
epimer ~ekli ve P2'deki horgii~stiz tIkacm varh~yla yakm tiirlerden kolay
ca aynlabildip noktasmda fikir birligi saglannn~ oldu~, tilrle ilgili yaym
lardan anI~tlmak:tadrr [2,13,15,18,19,21]. AIt tlirlerle ilgili sorunlarm lis
tematikte ku11arulmayan, Ornegin vlicut §eldindeki bozukluk tarZInda ortaya
~tkan
ozellikler gibi goziiktiiglinden [16] ilzerinde durulmamasl gerektigi
kamsmdaytZ.
Di~iler i~in vUcut
bilyliklilgll 1100-2000/900-1800 1Jlll; palp uzun
lugU; 27-126-126-216-27
=522 J.1Dl, e~ysel bOlgenin biiyilldiigii 270/200
jJ.m,
bacak boylan; I. bacak: 54-72-126-162-181-162 = 757 jJ.m, II. bacak:
.54-90-126-198-228-234 =930 1Jlll. m. bacak: 72-90-144-198-234-234
972
jJ.m.
=
IV. bacak: 126-126-180-198-306-270 = 1206 jJ.m olarak. erkek
ler i~in vilcut bilyiiklilgll; 900-1250n20-900 1Jlll. e~ysel bOlgenin bilyUk
Wgii ise 200-225 IJlll olarak verilmektedir [2,15,17,21]. Bu tliriln diger
organlanna ait Ol~iim1er hakkmda bilgimiz yoktur. Omeklerimiz ~ept1i
yapllarmm
bi~imi
baktnnndan daha once verilmi§ olanlara onemli ol~Ude
benzerlik gQstermektedir [2,13,15,21]. Yalmz daha once verilen bul
erkeklerin kapitulum kaidelerinin ileri dogru
~lkmtl
infrakapitulumun 1. epimerlerin on ucundan sonra
yapnAt. dolaytslyla
ba~ladl~
[7] ve ban
lannda birinci grup epimerlerin arka hizasmda yanlardan daralarak idioso
mayt ikiye bOldiigii [16], bazt orneklerde. P2'de tlka~lann bulundugu
ktsunda, p~anm ileriye dogru ucu kesik ve diiz bir §ekUde sonlanan ozel
bir ~tktntl ta§lWgt [17] belirtilmektedir. Bir daha desteklenmemi§ bu ozel
liklerin, tiiriin ilgili bOlgedeki bireysel farkhhklan veya birer yaplsal
bozukluk gibi algtlanmaSl veyahut §imdilik bOyle degerlendirilmesinin, L.
koenikei populasyonundaki bu ozelliklerin ortaya ¢cl§ stkltklan belirle
ninceye kadar dikkate almmamasl halinde, tiiriin sistematik sorunlannm
onenili ol~iide azalt1hm.§ olacagt kamsmdaytz.
-
81
L. koenikei'nin nimflerine ait bilgilerimiz; birinci epimer grubunun
arkada birbiri ile temas etmemesi ve P2'nin altta dUz kenarh OlmaSl ve uka
em bulunmamasl ile SJ.!llI"hdtr [21].
Di§ilerin Japonya'da Nisan, Rusya ve Ukrayna'da Temmuz aymda
yumunla.dtklart bilinmektedir [14,17]. Omeklerimizden Temmuz aymda
yakalananlarm yumurtalarla dolu Olmasl, bu tiirtin bOlgemiz ko§ullarmda
Temmuz ve
A~ustos
aylartnda yumurta bJIaktlklanm gostennektedir.
Sokolow Rusya ve Ukrayna'da Temmuz aymda 1O-27'li gruplar halinde
ve peltemsi bir ortu i~erisinde yumurta btrakttklartm, yumurta ~aplanmn
da yakla~1k 175 J.1m oldugunu kaydetmektedir [14]. Yosun, 9amur ve
ayr1§makta olan canh arnklart i~inde, yumurta kiimelerine rastlanmamt§,
ornekler i~indeki hentiz dt§an brrakdmaml§ olgun yumurta
168(164-173) J.1m olarak ol~tilmti§ttir.
~aplan
Bolgemizde ttirtin larvalart saptanamann§t1r. Larva ozellikleri Viets
[21,22] ve Imamura'mn [6] verileri esas almarak dUzenlenmi§tir.
L. koenikei'nin
yakalandt~
y8.§am ortamlartmn, daha once verilen
lerden l:!nemli bir farkhhgl bulunmamaktadtr. Bir su kenesi tUrUyle aym
yer ve zamanda birlikte yakalanan, dolaytslyla aym ortamlarda birbirine
e§lik eden, diger taraftan tercihleri, ya§ama ortammdan istekleri baknmn
dan aym veya benzer olan tUrlere yerde§ ttirler ismi verilmektedir. UIke
mizdeki yerde§ tUrler arasmda; Protzia sp., Hydrodroma despiciens,
Hydryphantes sp. Hygrobatesjluviatilis, H. nigromaculatus, Lebertia sp.,
Sperchon sp., Piona conglobata, Neumania deltoides.Arrenurus affinis,
A. cuspidator, A. ornatus, A. turgidus, A. mulleri'yi saymak mtimktindiir.
L. koenikei'nin di~er tilkelerdeki yerde§ faunasl hakkmda saghkh herhan
gi bir tespit yapuamamt§t1r.
Limnesia julgida Avrupa'da yaygmdrr. Asya'da §imdiye kadar
sadece Mogolistan'dan tespit edilmi§tir. Amerika'da ise ABD, Alaska,
Kanada ve KUba'dan bilinmektedir [18,19]. OUney Amerika'dan bulun
82
maSI
tiiIiin zoocograflk yayili§lru tarU§mah hale getirmi§tir. Ktiba Omek
leri hakkmda aynnnh bilgiler yaymlaruncaya, ozellikle de orneklerin ozel
likleri ortaya konuncaya kadar bu bulguya ku§ku ile bakIlmasl gerektigi
kamsmdaytz. Uzerinde ~ok ~ah§Ilnn§, fakat anahtar ozelliklerinin dl§mda
kalan ozellikleri ve ~e§it1i organlannm ol~timleri hakkmda az bilgi verilmi§
ttirlerden biridir. Ba§langwtaki sistematik sorunlan ~ozti1emedigi i~in
e§8dlan (Atax histrionicus Duges, 1834; Limnesia histronica Neumann,
1880; Limnesia longipalpis Soar, 1899) uzun stire ku11arubm§ olan bu
ttirtin §imdiye kadar Kanada'dan bir alt ttirti (L. julgida wolcotti Piersig,
1905) tammlanm1§tlr [2,3,4,9,18,19].
Vticut btiytikltigli di§i1er
i~in,
2000/1800 Ilm, erkekler i¢n
1770/1125 tJlll olarak verilmi§tir [2,15,21]. l. epimerlerin arkada birbirin
den aynk: olmasl, P2'de 6-7 klldan olu§an bir SIra klhn
varh~
ve P4'lin
inee, uzun ve horgU~lerin de on uea dogru kaYffil§ oimaslyia yakm ttirler
den kolayea aynlan L. julgida'nm, diger yapisal o:t:.elliklerini ve Ol~limle
rini 6rneklerimizle k~Ila§urma ve degerlei.dinne olana~ eide edilememi§
tiro
Gol, golet ve batakhklardaki sularda ya§ayan L. julgida'ya
Almanya, Fransa ve Portekiz gibi A vrupa lilkelerinde Graminae, Alisma,
Thypha, Batrachium, Nympha, Myriophyllum, Juncus gibi sueul bitkiler
e§lik ederken, bu ttirUn ayru illkelerdeki yerde§ ttirieri arasmda; Eylczis
extendens, Hyrodroma despiciens, Limnesia maculata, L. walteri, L.
acuminata, Hydryphantes dispar, H. placation is, GeorgeUa sp., Piana
nodata, P. variabilis, P. rotunda, Arrenurus globator, A. securifer, A.
ornatus, A. albator, A. latus, Hydrachna rubicunda, Oxus lusitianicus, O.
longisetus, O. oblongus, O. ovalis, Brachipoda versicolor, Hygrobates
trigonicus, H. longiporus, Axonopsis serrata, Forelia variegatar,
Neumania papillosa ve Limnochares holouricea'Yl saymak miimklindtir
[8]. Ulkemizdeki yerde§ ttirler arasmda ise Hydrodroma despiciens,
Hydrachna sp., Eylais degenerata, E. hamata, Hydryphantes sp., Piana
sp., Neumania deltoides, Arrenurus bruzelii, A. compactus, A. cuspidator,
83
A. cuspidifer, A. kurui, A. maculator, A. turgidus, A. virens, A.
octagonus ve A. globator'un bulundugu gOriilmektedir.
Limnesia undulata'mn ozellikleri uzerinde daha once aynnbh
bi~mde durulmu§ ve bazl sistematik sorunlanna dikkat ~ekilmi§ti [11].
Burada, Almanya, tsvi~re ve ttalya'da yakalannu§ oldugu ~aytrhk, 5-15 m
derinligindeki onnan i~ gol ve goletler ile derinligi 40 m'yi bulan yer yer
k:irlenmi~ veya ~evre kirliliginin onemli ol~ude artml§ oldugu gollerde bu
tiire e§lik eden turler arasmd.a; Teutonia cometes, Limnesia koenikei,
Neumania spinipes, Piona brehmi, P. disparilis, P. rotunda, Frontipoda
setosa. Lebertia cognata, L. rufipes, L. bucoviniensis, L. densa,
Hygrobates foreli, H. nigromaculatus. H. trigonicus, Unionicola
crassipes, Neumania calosa, N. vernalis, Tiphys lapponicus, Pionacercus
vatrax, Forelia setrata, F. curvipalpis, F. liliacea, Mideopsis orbicularis,
Arrenurus cylindriacus'u saymakla yetinilecektir. Bu tiirlerden goriildiigu
lizere sadece ikisi L. fulgida'nm yerde§ turleri ile aymdu. Digerlerinin
tamaml farkhdu. BQ durum su kenelerindeki yerdei faunamn onemli
oldugunu, iizerinde durulmasl gerektigini ortaya koymakta, her tiiriin aym
veya benzer nitelikteki sularda bile belli bir tiir toplulugu i~inde y~amakta
oldugunu belirtmesi a~lsmdan ilk kez dikkatlere sunulmaya deger bulun
ma.ktad.tr. tleride bu yakla§lm, ya§ama ortamI ve ~art1an baklmmdan bazl
belirleyici tiir gruplanndan soz edilmesini giindeme getirecektir. Ulkemiz
deki yerdei tiirleri; Hydrachna globosa, Eylais hamata, E. degenerata, E.
extendens. Hydryphanres crassipalpis, H. f!exuosus, H. thoni, Georgella
Jimbriata, G. helvetica, Hydrodroma despiciens,Oxus longisetus,
Hygrobates quanaticola, H. longipalpis, H. [luviatilis, Atractides
nodipalpis, Piona pusilla, P. obturbans, P. alpicola controversiosa, Forelia
variegator, Pionopsis lutescens, Tiphys ornatus, T. latipes, Unionicola
crassipes, U. minor, Neumania deltoides, Arrenurus abbreviator, A.
Jimbriatus, A. furcillatus, A. suecicus, A. radiatus, A. cuspidifer, A .
. sinuator, A. integrator, A. octagonus, A. walkanoffi, A. novus, A.
. truncatellus olarak belirlenmi§tir.
84
Limnesia walteri Avrupa'nm Akdeniz loYlsmdaki iilkeleri ile Fas,
Tunus ve Cezayir gibi Kuzey Afrika iilkelerinden bilinmektedir [19,23],
Tiirkiye i¢n yeni olan bu tiir, aym zamanda Asya i¢n de ilk kaytt niteligm
dedir.
Di~iler i~in
viicut biiyiikliigii 901 (508-1170)n 59(520-970) f.1m,
gozler arasmdaki mesafe 208(145-280) f.1m, palp uzunlugu, 28(26-30)
118(110-130)-92(83-95)-178(168-184)-48(44-52) = 463(435-485) f.1m,
kapitulumun boyu 246(230-274) f.1m. keliser boyu 306(292-323) p.m.
e~ysel
plaklarm biiyilldiigu 186(176-206), geni§ligi 67(fAJ-73) P.n1; erkek
ler i~in viicut biiyiikliigu 685(560-810)/539(440-660) p.m, gozler arasm
daki mesafe 161(140-180) f.1m; palp uzunlu~ 24(22-26)-92(86-100)
66(60-72)-119(112-132)-39(36-42) = 340(321-372) p.m, kapitulum boyu
·186(156-202)· ).lm, keliser boyu 234(156-182) p.m, e§eysel plaklann
biiyiikliigu 167(156-182)/155(142-168»).lm olarak verilmi~tir [5], Ornek
lerimizin daha Once verilenlerden onemli ol~iide kii~iik oldugu gorii1mekte
dir. Hatta bu fark, tUm su keneleri i~inde bilinen degi~im arah~ smrrlarmt
zorlamak:tadtr [1].
Bu tUr P4'iin alt tarafmda, birbirine yakm
yerle~mi~
ve iizerinde
birer adet 101 ta§lyan ii~ ~tkmtmm varh~ ve bu §i§kinligin erkeklerde ~ok
daha belirginle§mesi nedeniyle yakm Limnesia tiirlerinden aynlmaktadlr
[2,15]. Bu durum. L. walteri iizerinde az durulmasma neden
olmu~tur.
lkinci e~eysel ~ukurluklann daha kii~iik olmasl, I. epimerin kayna~ma
bOlgelerinin bi~mi, IV. epimer arka i~ kenanmn dt~biikey olmamasl ve
P2'nin be~ lalh olmasl gibi ozellikleri balormndan orneklerimiz, daha once
verilenlerden farkllhk gostermektedir [5,24]. Erkeklerde penis iskeletinin
iyice kii~iilmii~ oldugu, esas loslmlan balomlanndan diger Limnesia tUrle
rine benzemedigi, orgarun govde (cella proximalis) ile bir ~ift yanal koldan
(brachia proximalia) olu§tugu bildirilmektedir. Verilen iskelet ~ekli
Limnesia tiirleri i¢n daha once verilenlere uygunluk gostennemektedir. Bu
iskeletin ~tkartlma srrasmda hasar gormii~ olabilecegini dii~iinmek gerek
tigi kamsmdaytz [5].
85
Daha once yapllan
yava§ akan,
i~i
~all§malarda
L. walteri'nin 2-5 m derinliginde
ve yuzeyi alg, yosun ve P hragmites tarafmdan kaplanm.l§
sularda rastlanmakta o]du~u bilinmektedir. lspanya'da ayru yer ve zaman
da birlikte yakalanIDI§
oldu~ di~er
yerde§ tuderi arasmda; Lebertia
hispanica, L. valenciana, Limnesia julgida, L. koenikei, L. acwninata,
Hygrobates jalcilaminatus, H. longipalpis, H. naicus, H. pansidentis,
Atractides stenostomus, Hydrodroma despiciens, Neumania limosa,
Arrenurus claviger, A. distans, A. sinuator ve A. securijer'i saymak. miim
kundiir [20]. Ulkemizdeki yerde§ turleri; Eylais megalostoma, E.
extendens, E. degenerata, Sperchon papillosus, Nilotonia long ip ol'a ,
Lebertia tuberosa, L. leioderma, To"enticola eliptica, Limnesia undulata,
Hygrobates calliger, H. jluviatilis, H. nigromaculatus. H. trigonicus,
Atractides nodipalpis, Mideopsis orbicularis, ArrenUl'us abbreviator, A.
maculator ve A. sinuator olarak tespit edilmi§tir.
KISALTMALAR VE ACIKLAMALAR
Epimer: Bacaldann kann tarafmda ba~landlw. kitin plaldar
Pl-5: Palp p~a1an
IV .B/5: DOrduncu bacagm be§inci p~l
86
KAYNAKLAR 1. Bader, C., Die Wassermilben des Scbweizeriscben Nationalpark:s: 3. Populations
Dynamiscbe Untersucbung zweir Hochalpiner Quellen. Ergebnisse der
wissenscbaftlicben Untersucbungen Un Scbweizeriscben Nationalpark, XV, 1-27,
1977.
2. Besseling, AJ., De Nederlandse Watennijten Hydracbnelle Latreille 1802. Monage.
Nederl. Entomol. Vereinigung, 1. 1-199. 1964.
3. Conroy~ I.C.• The Water mites of western Canada. Nat. Mus. Canada Bull., 223,
23-42. 1968.
4. Conroy, I.C. and Scudder, G.G.E., An annotated cbecklist of the water mites
(Acari) of Britisb Columbia. Syesis. 8. 305·310. 1975.
5. Grecke, R., Sistematico faunistic and ecologic studies on water mites (Acari,
Actinedida) from Sicily with regard to other aquatic invertebrates. Lauterbornia, 7,
1-303. 1991.
6. Imamura. T .• Some stenopbilus wa~r mites from Niigata. Jour. Hokkaido,
Gakugei Univ •• I, 149-164. 1954.
7. Koenike, F., Hydrachniden. Deutsch-Ost-Afrika. Die Tierwelt Ost-Afrikas, IV.
1,18. 1895.
8. Lundblad. 0., Zur Kenntnis Sfld-und mitteleuropaischer Hydracbnellen. Ark. ffir.
Zoologi. 10. 1-296. 1956.
9. Marshall. R•• Water Mites From China. Trans. Wis. Acad., 23,601-609.1928.
10. Ozkan, M., Wassermilben (Acari. Actinedida) aus der TUrkei, Entomologia
Basiliensia, 7. 29-60. 1982.
11. Ozkan. M.• Ennan, O. ve Boyael, Y.O., Sultan Sazl1!t'ndan (Kayseri) Ttlrkiye
Faun8S1 t~in Yeni Bazl Su Kenesi (Acari. Hydracbnellae) Tilderi
Tr. J. of
Zoology, 19. 77-118. 1995.
12. Ozkan. M, Do~ Anadolu Su Akarlan (Acari. Hydracbnel1ae) Ozerlne TaksollOhlik
Ara§unnalar L Do~a Bilim Dergisi. Temel Bilimler. 5, 25-46.1981.
13. Sokolow. I., Hydracariria. Fauna SSCB. Zool. InsL Acad. Sci. Mostova, 5/2. 1
535, 1940.
14. Sokolow,!.. Untersuchungen tiber die Eiablage und den Laicb der Hydracarinen-1.
Arch. fUr Hydrobiologie. XV. 283-332. 1924.
15. Szalay, L., Viziatkak Hydracarina Fauna Hungariae. Akademia !Gado, Budapest.
72, 1-380, 1964.
16. Thon. K.. Hydrachnologische. Durchforschung von Bfihmen. Bulletin
International. Academie Science. Cl. sci. math. naturv. ann., VI. 115-149, 1901.
17. Uchida. T., Einige femorientalische Arten der Wassermilben. Zool. Anzeiger,94,
129-138, 1931.
18. Viets, K.O., Die Milben des SOsswassers (Hydrachnellae und Halacaridae. Acari) 2,
Katalog. Hamburg und Berlin, Verlag Paul Pacey, 1012 sayfa. 1987.
19. Viets. K .• Die Milben des SUsswassers und des Meeres (Hydracbnellae und
Halacaridae). Jena. VEB Gustav Fischer Verlag. 870 sayfa, 1956.
20. Viets, K., Zur Kenntnis der Hydracarinen-Fauna von Spanien. Archiv filr
Hydrobiologie, XXI, 359-446.1930.
21. Viets, K., Wassennilben oder Hydracarina (Hydracbnellae und HaJ.acaridae). Jena,
VEB Gustav Fischer VerI., 652 sayfa. 1936.
22. Viets, K., Hydracarinologische Beitrage m. Ibid., 20, 165-185, 1910.
23. Vkl'l, K.O., Unser zuwach an Kenntnissen aber die aus Afrika bekannten
Wassennilben (HydrachneI1ae, Acari). Hydrobiologie, 35(1),65·126, 1970.
24. Walter. C., Hydracarinens de l'Algerie et de la Tunisie. Bull. de la Soc. D'Hist.
Nat de L'Afr. du Nord, XIX, 280-336. 1928.
n.
•
B
•
A
$ekil 1. Limnesia [s.str.] koenikei: Erkek; A] Vticut, alttan,
B] Penis iskeleti, C) IV.B/6. Di~i; D] Vticut, alttan,
E) Palp, Nimf; F] Vticut, alttan, G] Palp.
88
.
•
I
...
., .
•
•
•
B
5ekil 2. Limnesia [s.str.] fulgida: Erkek; A] Viicut, alttan, B]
Penis iskeleti, Di§i; C] Viicut, altUm, D] Palp,
E] IV.BI6, Nimf; F] Viicut, alttan, G] Palp,
H]lV.B/6.
89
800 IUD
A
5ekil 3. Limnesia [s.str.] walteri: Erkek; A] Viicut, aUtan,
B] Palp, Di§i; C] Viicut, alttan, D] Palp, E] IV.B/6,
Limnesia [s.str] undulata: Erkek; F] Palp, G] Penis
iskeleti.
CONTENTS
tC;tNDEKtLER
Biyoloji
Seri A
Biology
Series A
Tilrkiye tcin Endemik Bolanthus (Ser.)
Reichb. (Caryophyllaceae) Taksonlannm
Polen Morfolojisi ...............................1
Pollen Morphology Of Turkish
Endemic Bolanthus (Ser.) Reichb.
(Car-yophyUaceae) .............................. 1
S. StMSEK
Pimpinella Anisum'un (Anason) Mitoz
Uzerine Etkileri ................................ 11
T~e ~ffects of Pimpinella Anisum On
MItOSIS .......................................... 11
S. StMSEK
C. DoGAN, H. SUMBUL
Turkiye'nin Bazl Alkanna Tausch
Tiirlerinin Polen Morfolojisi... ............ 19
C. DOGAN, H. sDMBt'rL
S. SAYGIDEGER
Seyhan Nehrinde Bazl Su Bitkileri 'Ozerine
Tanmsal KimyasaUann Etkileri............. .
..................................................... 35
S. SAYGIDEGER
The Effects Of Agricultural Chemicals On
Some Aquatic Plants' In The Seyhan
River.............................................. 35
Pollen Morphology Of Some Alkanna
Tausch Species In Turkey ................... 19
c. OGUZ,
H. S. YILDIRIMHAN, M. C. oGUZ,
H. S. YILDIRIMHAN, M.
1. H. UGURTAS
1. H. UGURTAS
Bursa ve C;evresinden Yakalanan Bazl
Kuyruksuz Kurbagalann (Ranq. ridibunda,
Bulo bufo, Pelobates syriacus) NematodIan 'Ozerine Bir Ara§urma.................. .45
An Investigation The Nematodas Some Of
Tailless Frogs (Rana ridibunda, Bulo
bulo, Pelobates syriacus) Collected From
The Bursa Regions........................... .45
Ttirkiye Salsola L. (Chenopodiaceae)
Turlerinin Polen Morfolojisi ............... 59
Pollen Morphology Of Turkish Salsola L.
(Chenopodiaceae) Species ................... 59
O. ERMAN, M OZKAN
Limnesia [S.Str.] Koch,
O. ERMAN, M. OZKAN
A Study On The Species Of Limnesia
[S.Str.] Koch, 1836 [Limnesidae,
Hydrachnellae, Acari] ........................ 67
1836
[Limnesidae, Hydrachnellae, Acari] Tiirleri
'Ozerine Sistematik Bir C;ab§ma........... 67

(l) I - Hacettepe Journal of Biology and Chemistry

Transkript

Benzer belgeler