ankara patent e

NKARA
ATENT
E-Bülten | Sayı: 16 | Yıl: 2 | 2011 Mayıs
Avrupa'nın Hayali
Ortak Patent
Avrupa Birliği’nin 27 üyesinden 25’inin ortak patent üzerinde geliştirilmiş işbirliğine devam kararı almasının ardından Avrupa Komisyonu "ortak patent koruması" için iki tasarı sundu.
İLK YAPAY GEN
ÖDTÜ'lü bir grup bilim insanı
Türkiye'nin ilk yapay genini
üretmeyi başardı.
VİRÜSLÜ ENERJİ
Enerji üretiminde M13 adlı
virüsü kullanan bilim insanları
saç teli kalınlığında piller için
yola çıktı.
AB VE İNOVASYON
AB, sanayisine yüksek
inovasyon potansiyeli olan
alanlara yönelmeyi tavsiye
ediyor.
Markapala
Bir ülke, knowhow’ını
ve uzmanlığını kaybettiğinde zenginlik yaratabilme kapasitesini ve
mali bağımsızlığını da
kaybeder…”
Güneş topla
çevre için
Her geçen gün verimi
artan güneş enerjisi
kendisine yeni kullanım
alanları buluyor.
AYIN RÖPORTAJI
Necdet Kara: MARKAPALA
Yeni bir işe girerken, bir şirket kurarken mutlaka yeni, buluşçu bir çabayla başlamalı diye
düşünürüm. Bu fikri paylaştığımız yedi ortakla "Hayatın her noktasında yenilikçi olmak, her
sektörde, her alanda yenilikler geliştirmek ve yeni çözümler sunmak üzere bir şirket kurduk,
ismi "Yeni Fikirler Medya A.Ş." Yeni Fikirler'in ilk projesi bedava fotokopi hizmeti olan FreeKopi oldu. ­"Sen çektir, ben öderim" sloganıyla hayata başladı "FreeKopi, Bedava Fotokopi".
çok yakışıklı ne çirkin üstüne üstlük birçok kez denedim “Necdet” isminin hatırlanırlığı çok düşük, anlayacağınız her
şey NORMAL. Yani kalabalıklar arasın-
tırmam ve markama çağrışımlar eklemem gerektiği üzerine çalışmaya başladım. Her yıl yenilenen Türk insanı araştırmasını okuyorum o yıl ilk kez bıyıklı erkek sayısı %50’nin altına inmişti, bu yıl aynı araştırmaya göre bıyıklı
Reklam sektörünün mutfağında
erkekler 30’lar civarına indi. “Parlak
“yaratıcı bölümünde” yetiştim. Çok
fikir parlak kafada bulunur” diyerek
sayıda markanın kampanyasında tasaçlarımı kazıttım ve bıyık bırakmaya
sarımcı, yaratıcı yönetmen, art dibaşladım. Sadece kafamın görünmesi
rektör vs olarak görev yaptım. Yapve dikkat çekmesi için tek renk siyah
mak istediğim tek iş, tek meslek buygiyinmeye başladım. Bıyıklı göründu. Ürettiklerimle de bu meslek beni
tümün oluşmaya başlamasıyla şimdi
çok onurlandırdı, ödüllendirdi. Ankullanmaya başladığımı logoyu çizkara Üniversitesi İletişim Fakültedim. İnsanlar “Pala”, “Palabıyık” gibi
si mezunuyum, o zaman ismi Siyasal
hitaplarda bulunmaya başlamıştı ama
Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek
bu görünümüme aradığım ismi İletiOkulu idi.
şim Fakültesi’ndeki öğrencilerim buldu. MARKAPALA… Sınıf kapısında
Markayı bir de bizim için tabirkaç kişinin “Markopolo”dan bahnımlar mısınız?
settiğini sanmıştım. “Nedir o MarMarka benim için müşterilekopolo? Filmi mi?” diye sorduğumrin zihninde kazandığımız mevzidir.
da “Hayır hocam, Markapala diye
Markanın sahibi de müşteridir. Onlasizden bahsediyoruz” dediler. Herın algıları, düşünceleri ve markanıza
men Markapala ismiyle web sitesi alHer yıl yenilenen Türk insanı araştırmasıverdiği değer, markanızın değeridir.
dım ve patent enstitüsüne marka tescili için müracaat ettik. Böylece Marnı okuyorum o yıl ilk kez bıyıklı erkek sayısı
Markapala ismi sizi yansıtı%50’nin altına inmişti, bu yıl aynı araştırmaya kapala oldum. Markapala olduğum
yor ve bu markayı uzun bir
günlerden bu yana hatırlanma konusüre önce gerek dış görünü- göre bıyıklı erkekler 30’lar civarına indi. “Par- sunda hiçbir sıkıntım kalmadı. Zaten
münüz olsun gerek markalak fikir parlak kafada bulunur” diyerek saçla- kimlik bizi diğerlerinden ayıran, özpala ismi olsun siz kurgularımı kazıttım ve bıyık bırakmaya başladım. Sa- gün kılan görüntü, duruş, davranış ve
mışsınız. Bir fikir tasarlarken
iletişim değil mi?
dece kafamın görünmesi ve dikkat çekmesi
Özgeçmişinizi incelediğimizde
birçok başarı hikayesiyle karşılaştık. Bize biraz kariyerinizi nasıl şekillendirdiğinizden bahseder misiniz?
nasıl bir süreç izliyorsunuz?
Kendinizde bunu yaratırken
hangi ipuçlarını kullandınız?
için tek renk siyah giyinmeye başladım.
Bu tam anlamıyla bireysel markalama öyküsü. Bizim işimiz fark yaratmak… Üründe, isimde, ambalajda, dağıtımda, fiyatta vs vs, bir fark yaratmanız lazım. Fizik olarak; gördüğünüz gibi
ortalama bir boyum var, ne kiloluyum
ne zayıf, ne iri yarıyım ne ufak tefek, ne
2 | Ay-Pi
da kaybolmak için ideal bir tipim vardı. Ama işimiz fark edilmek, görülmek,
dikkat çekmek üzerine.
Kendi ismimle hizmet vermeye başladığım günlerde bu standart görünüşümün ne kadar aleyhime işlediğimi fark ettim. Kendimi, adımı farklılaş-
1 Nisan itibariyle FreeKopi
diye bir projeniz hayata geçti. Bize bu projenin nasıl ortaya çıktığını ve neler yapmayı
planladığınızdan bahseder misiniz?
Yeni bir işe girerken, bir şirket kurarken mutlaka yeni, buluşçu bir çabayla başlamalı diye düşünürüm. Bu fikri
paylaştığımız yedi ortakla “Hayatın her
noktasında yenilikçi olmak, her sektörde, her alanda yenilikler geliştirmek ve
yeni çözümler sunmak üzere bir şirket
kurduk, ismi "Yeni Fikirler Medya A.Ş."
Yeni Fikirler'in ilk projesi bedava fotokopi hizmeti olan FreeKopi oldu. ­"Sen
çektir, ben öderim" sloganıyla hayata başladı "FreeKopi, Bedava Fotokopi."
Şimdilik Türkiye genelinde 80 fotokopi noktasında hizmete başladı. Bu projeyle öğrencilerin üzerinden fotokopinin
yükünü kaldırmaya başladık. Birinci yıl
için bir milyon kişinin Freekopi’ye katılmasını hedefliyoruz.
Bu projeyle ilgili ileriye yönelik
planlarınız nedir?
Öncelikle FreeKopi projesinin
daha ileri bir adımı olacak ki, bu projeyle reklam veren istediği profildeki kişiyle
iletişim kurabilecek. Bunun dışında, bedava konseptli bir kaç proje daha geliştiriyoruz. Fakat önceliğimiz FreeKopi.
İnternette FreeKopi ismi yayılmakta ve birçok haber görüyoruz. Bizim de merak ettiğimiz
bir konu bedava fotokopinin
suiistimal edilebilirliği üzerine.
Sizin bu konuda bir endişeniz
ya da bir önleminiz var mı?
Bedava konsepti üzerine bir hayli kafa yoruyoruz. Bedava söz konusu
olunca insanların kafasına israf geliyor.
FreeKopi’yi kullananların davranışına
baktığımızda son derece sorumlu olduklarını görüyoruz. Şöyle ki, ilk kez sistemi kullananlara 200 adet kota tanıyoruz yani mesaj atan herkes 200 adet fotokopiyi hemen çektirebilir. Fakat insanlar ihtiyacı kadar fotokopi çektiriyor; 16
adet, 32 adet, 50 adet gibi. Ayrıca sistemi
ne kadar çok kullanırsa kişinin kotasını
artırıyoruz. Kim, nereden, kaç adet FreeKopi çektirmiş hepsi sistemimizde kayıtlı. Şu an’a kadar kötü niyetli kullanımla karşılaşmadık.
Marka denilince aklınıza gelen
3 isim verebilir misiniz Türkiye ve yurtdışından olmak üzere? Sizce onlar başarılarını neye
borçlu?
Yerli markalardan Efes bira bir mucizedir, pazarlama dersidir. Biranın ta-
Herkes, yaşadığı yerde bir
şeyler yapmalıdır. Bir ülke,
knowhow’ını ve uzmanlığını kaybettiğinde zenginlik
yaratabilme kapasitesini ve
mali bağımsızlığını da kaybeder…”
dından başlayarak pazardaki her şeyi
değiştirdi. Biranın hangi kapağın altında
olduğunu unutmamak üzere öğrendik.
Ayrıca başta Rusya olmak üzere dış ülkelerde başarısı da kayda değer.
Çilek’in genç mobilyası konusunda
pazarı bölmesi ve güçlü kimliğiyle yürüttüğü kampanyalar çok başarılı.
Türk ismiyle anılan çok az maddeden biri olan RAKI’ya karşı yıllarca haksızlık yapılmış olmasına rağmen Yeni
Rakı’ın yaptığı atak çok başarılı. Artık
yabancılara satılmış olsa da “Konuşmayı, muhabbete çeviren Türk mucizesi”
her zaman büyüklüğünü gösteriyor.
Çevre ülkelerde yaygın olarak izlenen Türk Kanalları ve dizileri nedeniyle markalarımızın bu bölgelerde gelişme
şansı artmaya başladı. Şehir markası olarak Rusların zihninde Antalya markası çok farklı.
Yabancı marka olarak; Swatch’un
markalaşma mücadelesi, yaratım süreci beni çok etkiledi. Japon dijital saatlerinin dünya pazarlarını işgal ettiği yıllarda, bu sürece meydan okuyarak İsviçre
saatlerinin kaderini değiştirmesi çok heyecan verici… Kitlesel, ucuz üretim için
tüm dünyanın uzak doğuya yöneldiği
bir dünya, İsviçre’de hem uygun fiyatlı
hem de yüksek kaliteli ürünler yaratması çok etkileyici ve bu mucizeyi anlatma
şekli ise başlı başına yol gösterici “Biz
üretimimize İsviçre’de gerçekleştiriyoruz
hem de sekreterimize, Malezya’da ya da
Tayland’daki bir mühendisten daha fazla
maaş ödeyerek... Hepimiz, dünya piyasasında rekabet eden küresel şirketleriz.
Fakat, bu içinde yaşadığımız topluma
karşı sorumluluğumuz olmadığı anlamına gelmez… Herkes, yaşadığı yerde bir
şeyler yapmalıdır. Bir ülke, knowhow’ını
ve uzmanlığını kaybettiğinde zenginlik
yaratabilme kapasitesini ve mali bağımsızlığını da kaybeder…”
Adidas’ın “İmkansız diye bir şey
yoktur” kampanyasını çok beğendim
hatta Muhammed Ali’li reklamlarını
saklarım ve mesleğe yeni girenlere okuturum.
Blackberry ve iPhone’un mücadelesini ilgiyle izliyorum.
Bir marka yaratırken fikirlerinizle insanlara yardımcı oluyorsunuz. Fakat bir markayı sürdürmek de en az yaratmak kadar
zordur. Bu konuda nasıl yönlendirmeleriniz oluyor?
Marka yaratmak ne kadar bilinç,
sabır ve dikkat istiyorsa, onu korumak
da o kadar bilinç, sabır ve dikkat istiyor.
Markayı yerleştiği konumdan başka yerlere sürüklemek, markayı farklı alanlara
doğru genişletmek, marka iletişimindeki
özü değiştirmek, marka değerlerini görmezden gelmek, güncel eğilimlere prim
vermek… Marka çok sayıda tehlike ve
tehditle karşı karşıya kalabilir ki maalesef bu tehlikelerin büyük bir bölümü rakiplerden değil şirket içinden gelir.
Markalaşma sürecinde fikri haklarınızı koruma stratejilerinizden biraz bahsedebilir misiniz?
Aslında işin en önemli bölümü bu.
Markayı isim aşamasından hatta çoğu
zaman konumlandırma aşamasından itibaren tescil edilebilecek şekilde yaratmak çok önemli. Yoksa marka yatırımları korunamaz boşa gidebilir ya da başka
hukuki sorunlar da ortaya çıkabilir. Çalışmalarımızda isim, logo, konumlandırmayı belirten sözcükler varsa sosyal sorumluluk çalışmaları ve onlara ait logo
ve çağrışımları içeren tüm çalışmaların
koruma altına alınması çok önemli çünkü gelecekte bunlarla ilgili farklı yatırım
fırsatları doğabilir.
Ay-Pi | 3
TASARIM DÜNYASI
Güneş topla çevre için...
3 adet güneş pilli panellerden oluşan bisiklet 396 vat
saati pil elde edip,
depolayabiliyor. Bu
bisikleti taşımak istediğinizde, katlandığında bir bavulun
içerisinde muhafaza edilebilecek kadar küçük hale gelmektedir.
“Soft rocker” adlı güneş enerjili şezlong sayesinde dinlenerek, küçük elektronik eşyalarınızı şarj etme fırsatı
bulabiliyorsunuz. Güneş enerjisini depolaması sayesinde ise güneş batsa bile elektronikleriniz şarj olmaya devam ediyor. Kazanılan güneş enerjisiyle şezlongun içini
de ışıklandırabiliyorsunuz.
Cinema Solare, İsviçre’de 4 yıl süren çalışmalar sonucunda geliştirilmiş bir mini solar açık hava sineması. İzleyicilerin kendi sandalye ve yastıklarını getirdikleri sinema hizmet vermeye 2007 yılında başlamış.
Umeox firmasının “Apollo” olarak duyurduğu telefon
güneş enerjisiyle çalışıyor. 1 saat güneş enerjisiyle şarj
olması 16 dakika boyunca konuşmanızı sağlayabiliyor.
Üretici firma 2,5 saatlik şarjın günlük kullanımı sağlayacağını düşünüyor. Gün ışığının daha etkili olmasına
rağmen telefon ortamdaki suni ışıkla da şarj olabiliyor.
Güneş enerjisiyle çalışan sokak lambaları projesi
Kamboçya’nın imajını ve marka değerini geliştirmek ve
yükseltmek için iki grubun yaptığı anlaşmanın bir getirisi olup, turistlerin güvenli bir şekilde dolaşmalarına da
olanak sağlanmış olunuyor.
LG firmasının bu solar kiliması dış ünitesi üzerindeki
solar hücre modülleri sayesinde saatte 70 vat’lık güç
üretiyor ve büyük oranda enerji tasarrufu sağlıyor.
designboom.com kaynağındaki haberler esas alınarak düzenlenmiştir.
4 | Ay-Pi
FİKRİ HAKLAR GÜNCEL
Avrupa'nın hayali "Ortak
Patent" şekilleniyor
AYSU DERİCİOĞLU
S
ırasıyla 1993 ve 2001 yıllarında hayata geçirilen “Topluluk Markası” ve “Topluluk Tasarımı” kavramlarını, “Topluluk Patenti”
kavramı tüm çabalara rağmen bir türlü takip edememişti.
Mart ayında, Avrupa Birliği’nin 27 üyesinden 25’inin ortak
patent üzerinde geliştirilmiş işbirliğine devam kararı almasının
ardından; 13 Nisan 2011 tarihinde Avrupa Komisyonu 70li yıllardan bu yana tartışılan fakat uzlaşılamaya varılamayan “ortak
patent koruması” için iki tasarı sundu.
Geçen yıl Paris’te düzenlenen AIPPI Konferansında çeşitli
Avrupa ülkelerinin hâkimleri tarafından dile getirilen ve bu proje bizim hayalimiz diye vurgulanan bu kavramın gerçekleşmeye çok yakın olması, bu tasarılara gösterilecek yaklaşımlara bağlı görülüyor çünkü özellikle kullanılacak diller açısından büyük
bir anlaşmazlık söz konusu. Yıllardır süre gelen hayal, işte bu dil
anlaşmazlığı yüzünden bir türlü hayata geçirilememiş olduğundan; komisyon çözüm olarak “isteğe bağlı ortak patent” kavramını öneriyor ve seçimi buluş yapana bırakıyor.
Mevcut sistemin karmaşık ve çeviri masrafları nedeniyle de çok pahalı olması Avrupa Konseyi tarafından inovasyonun önünde büyük bir engel olarak görülürken, eğer tasarı hayata geçebilirse Avrupa’da patent harcamalarında %80 oranında
bir düşüş sağlanacağı ve inovasyonun önünün de açılacağı vurgulanıyor. Etken bir fikri haklar yönetimi olmadan inovasyon,
inovasyon olmadan da ekonomik kalkınmanın oluşamayacağını
söyleyen komisyon uzlaşmaya varılamayan İtalya ve İspanya’nın
katılımını da umut ettiklerini belirtiyor. İtalya ve İspanya ise duruşunda kararlı olmasının yanı sıra kurulacak olan Topluluk Patent Mahkemesine de karşı çıkıyor ve Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’ne başvurmayı planlıyor.
Birinci tasarının önerisi; EPO tarafından verilen patent
belgesinin (eğer buluş sahibi istiyorsa) 25 ülkede birden geçerli olabilmesiyken, İkinci tasarı ortak patentin çeviri düzenlemelerini içeriyor ve İngilizce – Almanca – Fransızca olan eski sistemin devam etmesini öneriyor. Manuel bir çeviri ihtiyacına ise,
yakın zamanda devreye girecek olan yüksek kaliteli bilgisayar
destekli tercümeler sayesinde gerek duyulmayacağı belirtiyor.
Bilgisayar destekli tercümelerin tamamıyla kullanıma hazır hale
gelmesine kadar ise, geçiş dönemi için alınabilecek önlemler sunuluyor. Bu süre boyunca başvuru istenilen dilde yapılabilecekken, çeviri masrafları telafi edilecek ve belge alındıktan sonra istemler diğer iki dile de çevrilecek.
EPO’nun bazı ekstra görevler üstlenmesi de önerilerin arasında yer alırken, EPO bu ek görevleri yerine getireceğini ve
böylelikle tasarının yürürlüğe girmesi ile birlikte tüm hazırlıklarını tamamlamış ve alt yapısını kurmuş olacağını belirtiyor.
Patent masraflarını düşürme amaçlı çalışmalardan biri de
2008 yılında imzalanan Londra Anlaşması. Bu anlaşma uyarınca da; İngilizce veya Almanya veya Fransızca’nın resmi dil olduğu ülkelerde, bir çeviri yapılma gerekliliğinin olmaması. Resmi dili bu üç dilden biri olmayan ülkeler, bu üç dilden birini seçip sadece ona çevrilmesini talep edebilecekler ayrıca dilerlerse
istemlerin kendi resmi dillerine çevrilmesini de isteyebilecekler.
Ayrıca bir uyuşmazlık durumunda dilerlerse uyuşmazlığa konu
olan patent belgesinin kendi resmi dillerine çevrilmesini talep
edecekler. Bu anlaşma da aynı tartışmaları beraberinde getiriyor
ve EPO tarafından benimsenen üç dilin hakimiyeti pek çok ülke
tarafından sorgulanıyor.
Kaynaklar:
europa.eu,
epo.org
documents.epo.org
KANADA YEŞİL TEKNOLOJİ İÇİN KOLLARI SIVADI
Kanada hükümeti, kamu yararına olan bilim ve teknolojik öncelikleri ön plana taşıyabilmek adına, Kanada Patent Kanunları’nda değişiklikle, yeşil teknolojilerle ilgili patent başvurularının incelemelerinin hızlandırılmasına olanak veriyor. Mart 2011’de yürürlüğe giren uygulama sayesinde, devlete herhangi bir ek ücret
ödemeden patent yetkilileri yeşil teknolojiyle ilgili patent başvurusu takibini kolaylaştırıyor ve
takibin hızlandırılması sağlanabiliyor.
Yeşil teknoloji içerikli patent başvurusunun incelemelerini hızlandırabilmek için ise tek
gereken, başvurunun doğal yaşamı ve kaynakları korumaya yardımcı teknolojilerle ilgili olduğunu belirtmek.
Avustralya, Japonya, Güney Kore, İngiltere ve Amerika da uygulanan bu yöntemler yeşil
teknolojiye verilen önemi açıkça ortaya koyuyor.
Ay-Pi | 5
BULUŞLAR GEÇİDİ
Virüs destekli solar paneller
MIT üniversitesinin araştırmacıları daha efektif solar paneller inşa edebilmek için virüsleri devreye soktular.
En ince ve en güçlü iki boyutlu materyal olarak bilinen ve geçen
yılın Nobel Fizik Ödülü’nün yıldızı
olan karbon bileşiği “grafen” yapraklarına sarılı karbon nanotüpler, foto-
voltaik hücrelerin etkinliğini arttırıyor fakat bazı komplikasyonlar ortaya çıkarıyordu. Bu komplikasyonları
çözmek adına yürütülen araştırmalar
sonucunda, araştırmacılar M13 isim-
Laboratuarda insan kalbi üretebilmek adına gün sayılıyor
Amerika Birleşik Devletleri’nde, Minnesota
Üniversitesi’nde, laboratuar ortamında, insan kalbi
üretebilmek adına çalışmalar yapılıyor.
Ölmüş kişilerden alınan kalpler, kas hücrelerinden arındırılıyor ve “hayalet kalp” olarak adlandırılan sert iskelete canlı kök hücreler enjekte ediliyor. Bu işlem sonrasında iskelete yapışan hücreler
kalp hücrelerine dönüşmeye başlıyor. Şimdilik büyümekte olan bu kalpler henüz atmaya başlamamış
olsa da üniversitenin rejeneratif tıp uzmanlarından
Doris Taylor, günün birinde kalp nakli ameliyatlarında kullanabilecekleri organlar üreteceklerini düşünüyor. Bu çalışmada başarı sağlandıktan sonra ise; karaciğer, akciğer ve böbrek gibi organların üretilmesi planlanıyor.
ntvmsnbc.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
6 | Ay-Pi
li virüste var olan peptidlerin karbon
nanotüpleri güçlü bir şekilde bir arada tuttuğunu keşfettiler.
Karbon nano-tüplerin daha düzgün hizalanmasını ve elektronları
daha etkili biçimde toplamasını sağlayan M13 adlı virüslerin kullanımı,
solar panellerin enerji dönüşümüne
önceki tekniğe oranla 3’te bir oranında verimlilik de kazandırıyor.
Virüsler ayrıca nanotüpleri suda
çözünür kıldığı için, güneşten elektrik üretmek adına kullanılan fotovoltaik hücreler ile oda sıcaklığında kolaylıkla birleşerek imalat masrafları da düşürüyor. Araştırmacılar bu verimliliği daha da arttıracaklarını söylüyorlar ve hatta bu aralar virüsleri
saç teli kadar ince piller üretebilmek
adına da çalıştırıyorlar.
popsci.com kaynağındaki haber esas alınarak
düzenlenmiştir.
ODTÜ’lüler yapay gen üretti
ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim
Üyesi Mahinur Akkaya ve ODTÜ
Genetik Mühendisi Burak Yılmaz ile
birlikte ODTÜ’lü bir grup genç bilim
insanı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın
100 bin liralık “Tekno girişim desteği” ile Türkiye’nin ilk, şirketini kurarak
“yapay gen” üretmeyi başardı.
Herhangi bir organizmaya ihtiyaç duymadan sadece sekans bilgisiyle
üretilen ve pek çok alanda fayda sağlayabilecek “yapan gen”in kolları; kanser tedavisinden, aşı üretimine, endüstriyel atıkların temizlenmesinden,
enerji üretimine kadar uzanıyor.
Yapay canlının ilk adımı olan
“Yapay Gen”in genetik veri tabanlarında bulunan DNA dizilimlerini laboratuar yöntemleri ile fiziksel hale
dönüştürülüyor ve bu teknoloji sayesinde canlıların DNA’larını çıkarmadan istenilen genlerin üretilebilmesinin de yolu açılıyor. Bu teknoloji sayesinde, ayrıca; artık ışıldayan bitkiler, istenilen kokuyu veren yada havanın sıcaklığını ölçen çiçekler yapılabilecekken petrol yada biyodizel üreten
mikroorganizmalar da üretilebilecek.
gundem.milliyet.com.tr kaynağındaki haber
esas alınarak düzenlenmiştir.
Schrödinger’in kedisi ışınlandı
Avustralyalı ve Japon bilim insanları ışığı dalga paketleri halinde
ışınlamayı başararak kuantum iletişim
ve bilişimde devrim yarattılar.
Science dergisinde çıkan makaleye göre Tokyo Üniversitesi’nden araştırmacılar bir ilki gerçekleştirerek karmaşık bir kuantum bilgi setini bir
noktadan diğerine ışınlayabildiklerini
belirttiler. Bilim insanlarına göre artık
iletişim ağlarında büyük hacimlerde
bilgi alışverişini yüksek hızda ve yüksek kalitede yapmak mümkün olacak.
Canberra’daki Mühendislik ve
Bilişim Teknolojileri Fakültesi’nden
Profesör Elanor Huntington’a göre
ışınlanma – kuantum bilginin bir noktadan diğerine ‘klasik‘ iletişim yöntemleriyle aktarılması – en temel kuantum iletişim tekniklerinin başında geliyor. Huntington bunun için iki
şeye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor:
“İlki bildiğimiz fiber optik internet kablosu veya bakır kablolarla sağlanan bağlantı; diğeriyse gönderici ve
alıcı arasında geçmişte herhangi bir
zamanda ortak kullanılmış bir kaynak:
Biz buna karışıklık diyoruz.”
ntvmsnbc.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir.
Araba çiziklerine son
Bilim insanları, otomobil boyalarını ve dolayısıyla çizikleri tarihten silecek bir çalışmaya imza
attı.
Amerikalı ve İsviçreli bilim
insanlarının yaptığı araştırma sonucunda, otomobillerde kullanılan plastik boyaların silinen veya çizilen yerlerinin, ultraviyole ışınlara tutulduğunda aktive olarak kendi
kendisini onarması sağlandı.
Geliştirilen yöntemle, arabaların herhangi bir bölgesine aldığı ufak darbe veya çizikler nedeniyle baştan aşağı boyanmasına gerek
kalmayacak. Üretilen yeni madde,
bilinen plastik boyaların içeriğinden farklı olarak, metal atomlardan
oluşturulan uzun zincirlerin, yapısal
kütlelerle bileşimiyle elde edildi.
cumhuriyet.com.tr kaynağındaki
haber esas alınarak düzenlenmiştir.
Ay-Pi | 7
BULUŞLAR GEÇİDİ
ODTÜ, pahalı olduğu için tercih edilmeyen
güneş panellerine alternatif teknoloji üretti
ODTÜ, Türkiye’de pahalı olması
nedeniyle yaygın kullanılamayan güneş
panellerinden daha ucuza elektrik üretiminin yolunu açıyor. ODTÜ Güneş
Enerjileri Araştırma Merkezinde (GÜNAM) prototip çalışmalarından olumlu
sonuçlar alınan teknoloji ile enerji elde
etmek için kullanılan pahalı yarıiletken
malzemeler büyük oranda azaltılıyor.
ODTÜ GÜNAM Müdürü Prof. Dr.
Raşit Turan ile doktora öğrencisi Özgür
Selimoğlu’nun birlikte tasarladıları yeni
yoğunlaştırma sisteminde, pahalı fotovoltaiklerin kullanımı azaltılırken, yerine daha ucuz olan cam ve mercek gibi
malzemeler kullanılıyor. Dünya genelindeki ‘’yoğunlaştırılmış güneş enerjisi’’ çalışmaları arasında ayırt edici üstünlükle-
ri olduğu belirtilen yeni çalışmanın patent alma hazırlıkları da devam ediyor.
Prototip sürecinin ardından ürünü ortaya çıkararak üretim aşamasına geçmeyi uman GÜNAM araştırmacıları, daha
önce de Türkiye’nin ilk yerli güneş panelinin üretimini gerçekleştirmişti.
ekonomi.haberturk.com kaynağındaki haber
esas alınarak düzenlenmiştir.
AYNI DİLİ KONUŞALIM
©
[ing. Copyright]
[alm. Urheberrecht]
[fr. Droit d’auteur]
Bir eser koruması olduğunu belirten işaret
Açık Yayın
[ing. Open broadcast]
[alm. Öffentliche sendung]
[fr. Diffusion ouverte]
Herkes tarafından serbestçe ulaşılabilen radyo veya televiyon veya internet gibi ortamlarda yapılan yayın
Adın Belirtilmesi Hakkı
[ing. Right to indicate the name]
[alm. Recht auf angabe des namens]
[fr. Droit d’indication du nom de l’auteur]
Eser sahibinin kendi adının veya kendi belirleyeceği takma bir adın belirtilmesi yetkisine sahip olduğu manevi hak
Kaynak: Fikri Haklar Sözlüğü, 2. Cilt, Eserler
8 | Ay-Pi
Adın Belirtilmesi Salahiyeti
[ing. Authority to indicate the
name]
[alm. Berechtigung zur angabe
des namens]
[fr. Autorité d’indication du nom
de l’auteur]
bkz. adın belirtilmesi hakkı
T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ
FİKRİ HAKLAR
SÖZLÜĞÜ
2
Adsız Eserler
[ing. Anonymous works]
[alm. Anonyme werke]
[fr. Oeuvres anonymes]
Eser sahibinin belirtilmediği eserler
Aleniyet
[ing. Publicity]
[alm. Publizität des werkes]
[fr. Mise à la disposition du public]
Eserin topluma açık olması
ESERLER
M. Kaan DERİCİOĞLU
ANKARA PATENT BLOG
FİKRİ HAKLAR EĞİTİMİ
TESPİTLER, ÖNERİLER, SON GELİŞMELER
Devletin temel yol gösterici dokümanları olan, Kalkınma
Planı raporlarında da bu konu sıklıkla incelenmiş. Örneğin 7.
Kalkınma Planında (Fikri ve Sınai Haklar ÖİK Raporunda)
fikri mülkiyet hukuku dersleri seçmeli ders olduğu ve bu alaneleceğin mühendislerinin, yönetida eğitim görmüş ve uzmanlaşmış kişiler tarafından verilmeci adaylarının ve hatta hukukçularıdiği, ders için ayrılan sürenin haftada bir saat olduğu, ders kinın “fikir ürünü nedir, nasıl korunur?”
taplarının sadece yürürlükteki kanunların yorumlamasını içersoruları ile karşılaşamadan mezun olduklarını biliyor muydumekte olduğu ve yüksek öğrenim dışında, temel eğitim düzenuz?
yinde de yetersiz olduğu tespiti yapılmış ve hukuk fakülteleEvet, bu sorular ile başlayan engin fikri haklar konusu,
rinde temel ders olarak okutulması gerekliliği, yüksek lisans
ne yazık ki öğrencinin kişisel ilgisine bırakılmış durumda. Bilprogramları dahil eğitim ve öğretimin tüm aşamalarında yer
ginin en değerli hazine kabul edildiği günümüzde, fikir ürüverilmesi gerekliliğine değinilmiş.
nünün korunması konusunda karşıMulti disipliner bir bilim dalı özelliği gösteren Aynı tespit ve öneriler, ilerleyen
laştığı acı tecrübeler sonucunda bilfikri haklar hukukunun, hangi enstitü adı
yıllardaki kalkınma planlarında da
gi sahibi olan şirket yöneticilerimiz,
altında,
hangi
bölüm
ve
bilim
dalı
içerisinde
yer almaya devam etmiş.
tasarımcılarımız ve mühendislerideğerlendirileceği
pek
çok
kez
tartışılmış;
miz aslında yalnızca kendi özgün fiKısacası eksiklikler belli;
bu tartışmalar kimi zaman Fikri Haklar
kir ürünlerini koruyamamakla kalEnstitüsü olarak başlı başına bir yapı kurgusu
Öncelikle, üniversitelerin humıyor; korunamayan fikir ürünleönerisi ile kimi zaman ise, özellikle hukuk kuk fakültelerinde fikri haklar huri, özgün ürünler ortaya koyma yokuku temel ders programlarına
fakültelerinde bir takım yapılanmalar ile
lundaki motivasyonu da azaltarak
alınmalı.
Türkiye’nin sosyoekonomik gelişiçözüme kavuşturulmaya çalışılmış.
Temel bilimler ve mühendismini olumsuz yönde etkiliyor.
lik
fakültelerinde
ve
hatta
günümüzün
yöneticilerini yetiştiMulti disipliner bir bilim dalı özelliği gösteren fikri hakren
işletme
fakültelerinin
özellikle
MBA
programlarında fikri
lar hukukunun, hangi enstitü adı altında, hangi bölüm ve bihaklara
geniş
yer
verilmeli.
lim dalı içerisinde değerlendirileceği pek çok kez tartışılmış;
Fikri haklar hukuku, hukuk fakültelerinde bağımsız bir
bu tartışmalar kimi zaman Fikri Haklar Enstitüsü olarak başana bilim olmalı.
lı başına bir yapı kurgusu önerisi ile kimi zaman ise, özellikFikir ürününün değerini algılayan, yaratıcılığı teşvik eden
le hukuk fakültelerinde bir takım yapılanmalar ile çözüme kave bir başkasının ürününü taklit etmek yerine sürekli gelişen
vuşturulmaya çalışılmış. Oysa hukuk fakültelerinde bile zove üreten bir toplum için, yalnızca üniversitelerde değil, ilköğrunlu ders olmayan bu konu, multi disipliner özelliği sebebi
retimden itibaren tüm eğitime yayılmış bir bilinç yerleşmeli.
ile; bir tasarımcı, bir mühendis veya bir işletmeci için de son
Türk Patent Enstitüsü’nün fikri haklar eğitimi ile ilgili
derece önemli. Henüz bir anabilim dalı olmamasına rağmen,
yürütmekte
olduğu çalışmalarına ek olarak, fikri haklar seküniversitelerin bir kısmında seçmeli, bir kısmında ise zorunlu
törü çalışanları da konuya aktif olarak destek vermeli. Anders olarak okutulan fikri haklar hukuku dersinin müfredata
kara Patent Bürosu Genel Müdürü ve kurucu ortağı Sayın
girmesi konusu ise gün geçtikçe ivme kazanırken; TPE, EPO,
M. Kaan Dericioğlu tarafından hazırlanan ve 2010 yılınWIPO gibi kuruluşlar da bu konuda pek çok eğitim düzenda TUSIAD tarafından yayınlanan sekiz ciltlik Fikri Hakliyor.
lar Sözlüğü, 2009 yılında 4. Baskıya ulaşan İstanbul SanaTürkiye’de ilk kez 1940 yılında, Ankara Üniversitesi Huyi Odası tarafından yayınlanan Fikri Haklar Kılavuzu, tarakuk Fakültesinde, seçimlik ders olarak programa alınan “Fifımızca Fikri Haklar Eğitimine sunulan aktif destekten yalkir Hakları Dersi” bir dönem ticaret profesörü E. Hirsch taranızca birkaçı.
fından daha sonra da medeni hukuk kürsüsü tarafından verilBöylelikle, Türkiye’de kalkınmanın önünü açabilmek için
miş. 1997 yılında ise, Ankara Üniversitesi Fikri ve Sınaî Hakfikri haklar eğitimi yerleştirilip yaygınlaştırılmalı.
lar Araştırma Uygulama Merkezi kurulmuş. Kısaca FİSAUM
Kaynakça:
olarak anılan merkezin kurulması önemli bir adım olsa da, bu
“IP Management @ Universities” Istanbul, April 14 to 15, 2011, Albert
adım fikri haklar alanında doktora yapmak isteyen bir öğrenLong Hall, BOGAZICI UNIVERSITY , Türkiye’de FM Eğitimi TPE Perscinin yine ticaret hukuku ana bilim dalında eğitim görmesi
pektifi, Salih BEKTAŞ, Patent Dairesi Başkanı, Türk Patent Enstitüsü,
gerekliliğini ortadan kaldıramamış. Bir başka deyişle; bu büwww.ipconference.boun.edu.tr/downloads/Panel2_SalihBektas.ppt
http://ekutup.dpt.gov.tr/hukuk/oik438/
yük adım dahi, anılan bilim dalının özel uzmanlık alanı olarak
http://ekutup.dpt.gov.tr/hukuk/oik521.pdf
kabul edilmesini sağlayamamış.
GÖKÇEN UZER ÇENGELCİ
G
http://fisaum.ankara.edu.tr/?bil=bil_icerik&icerik_id=120
Ay-Pi | 9
ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ
AB Sanayi Politikası ve
İnovasyon Kavramına Olan Yaklaşımları
A New Industrial Innovation Policy Bölümünden Alıntılar
Avrupa sanayisinin ürünleri ve
hizmetleri mevcut durumdan çok
daha hızlı bir biçimde geliştirme ve ticarileştirme ihtiyacı sözkonusudur.
Yeni sanayi stratejisinin bu hedefe dönük bir yapıda olması gerekir. Avrupa
firmalarının piyasada öncü olmasını
sağlamak gerekmektedir. Avrupa İnovasyon Ulusu (Innovation Nation Initiative) adlı amiral gemisi özelliği barındıran girişimi, AB için bir model yaratma çerçevesine sahiptir. AB üyesi
ülkelerde eğitimin daha iyi bir biçimde koordine edilmesine, aynı zamanda Ar-Ge ve inovasyon alanında da eşgüdüm içinde çalışılmasına; bilim, teknoloji ve inovasyon alanında AB ve
dünyanın diğer ülkeleri ile işbirliğinde; toplumsal sorunlara daha genel bir
yaklaşımın geliştirilmesi; mali kaynaklara ve girişim sermayesine ulaşımın
10 | Ay-Pi
geliştirilmesi ve rekabetçiliği ve toplumsal sorunlara daha uygun bir odaklanmanın geliştirilmesi gündemdedir.
Yeni gelişen teknolojilerde
Avrupa’nın araştırma gücünü hızla geliştirme ve piyasaya sunma ihtiyacı hissedilmektedir. Bu bağlamda belirlenen
anahtar teknolojiler arasında endüstriyel biyoteknoloji, nanoteknoloji, ileri malzemeler, fotonik, mikro ve nano
elektronik ve ileri üretim sistemleri sı-
ralanmaktadır. Bu teknolojilerin önümüzdeki 10 yıl süresince yeni süreçler,
yeni ürünler ve hizmetler ve yeni sanayi kollarının gelişiminde önemli bir temel yapı sunabileceği savunulmaktadır.
Avrupa’nın gelişmiş araştırma altyapısı ile birlikte, bu teknolojilerin Avrupa
sanayisi tarafından, KOBİ’ler de dahil
olmak üzere uygulama alanı içine alınmasının yararları sözkonusudur.
İç piyasa için zamanında yapılan
kanun ve mevzuat düzenlemeleri, daha
hızlı bir biçimde standartların geliştirilmesi, tüketicilerin ihtiyaçlarına erkenden yanıt verilebilmesi, ‘ticaret öncesi kamu satın alma’ süreçlerinin yenilikçi ürün ve hizmetlerin geliştirildiği bir Avrupa Tek Pazarına yararları olacaktır. Ortak Teknoloji İnisiyatifleri adlı yapılanma, yüksek inovasyon
potansiyeli taşıyan alanlarda ileri araş-
tırmalar yapmaya odaklanmaktadır.
Kriz sonrası yapılanmayı hızlandırmak
amacıyla Avrupa Komisyonu, üç alanda çalışmak üzere Özel Sektör-Kamu
Sektörü Ortaklığı (Public-Private Partnership) başlatmıştır. Bu alanlar;
• Gelecek için Fabrikalar-Üretim
Tesisleri
• Yeşil Arabalar
• Enerji Etkin Binalar-Yapılar
Avrupa Teknoloji ve İnovasyon
Enstitüsü’nün Bilgi ve İnovasyon Toplulukları, AB düzeyinde tüm inovasyon değer zincirine dönük çalışmaları bütünleştirmektedir. Değer zinciri
üzerinde eğitimden araştırmanın ticarileşmesine kadar alanları kapsayacak
biçimde çalışmalarını devam ettirmektedir. Özellikle; inovasyonu destekleyecek olan rol modelleri geliştirmek ve
bu modellerin güçlü bir biçimde yönetişimini sağlamaya odaklanmaktalar. Dijital Gündem (Digital Agenda)
Avrupa 2020 çalışmasında da belirtildiği gibi; gelecek dönemlerde rekabet
gücü için kritik bir bileşen olduğu kabul edilen bilişim teknolojileri, kaynak
optimizasyonu (eniyileme) ve inovasyonun kendisinin önemli alanlar olduğunun altı çizilmektedir. Örnek uygulamalar arasında elektronik ortamda faturalama (e-invoicing) gösterilmektedir.
Etkin bir inovasyon politikası için sektörel inovasyon politikalarına gereksinim duyulmakta ve gelecek dönemler için sektörlerin inovasyon potansiyellerini iyi algılamak gerekmektedir. Bunun ötesinde sektörler arasında işbirliğinin geliştirilmesi
işletmelerde inovasyonu ve yaratıcılığı daha da fazla artırabilir. Yeni fikirlerin ve iş modellerinin geliştirilmesinde
uygun iklim koşullarının sağlanabilmesi için sektörler arasında çalışabilecek yeni mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Kümeler ve ağyapılar-şebekelernetworkler sanayi kesiminin rekabet
gücünü, kaynakların ve uzmanlıkların biraraya gelmelerini sağlayarak, işletmeler arasında işbirliğini destekleyerek; işletmelerin, kamu otoritelerinin ve
üniversitelerin işbirliklerini destekleyerek inovasyon sürecini kolaylaştırmakta ve kaynakların ve uzmanlık alanlarının daha etkin kullanımı yoluyla rekabet gücünün artmasına katkıda bulunmaktadır. AB’nin bölgesel politikaları ve
Çerçeve Programları bölgelere ‘akıllı uzmanlaşma stratejileri’ geliştirmelerini
desteklemektedir. Gerek geleneksel, gerekse de yenilikçi küme yapıların daha
küresel ölçekte rekabet edebilirliklerini
sağlamak üzere yapılanmalarına ihtiyaç
görülmektedir.
Avrupa Komisyonu; rekabetçi
anahtar teknolojiler inisiyatifi başlatacaktır; ileri üretim teknolojileri konusunda araştırma, geliştirme ve inovasyonu destekleyecektir. Geleceğin
fabrikaları-üretim tesisleri girişimini
destekleyecektir. Bu girişim, AB’nin
sanayi yapısını modernleştirmeyi hedeflemekte, enerji etkinliği, iklim değişikliği ve kaynak kısıtı gibi toplumsal sorunların da çözümüne katkıda bulunacaktır. Yüksek öğretim
ve iş dünyasını barındıran kurumları bir araya getirmek üzere girişimleri destekleyecektir. Bu alanda örneğin
sanayi kesiminde ileri düzede bilişim teknolojileri kullanıcılarına odak
alan ‘e-skills’ inisiyatifini destekleyecektir. Aynı zamanda üniversite ve
iş dünyası arasında yapılanan Bilgi
Ortaklıkları-Knowledge Alliances girişimine Üniversiteler-İş Dünyası Forumunu destekleyerek katkıda bulunacaktır. Tekstil ve konfeksiyon sektörü
için kullanıcı ihtiyaçlarına göre şekillenmiş tasarım temelli yeni iş yönetimi
kavramlarının geliştirilmesi ve beraberinde üretim teknolojilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Kaynak: An Integrated Industrail Policy for
the Globalization Era Putting Competitiveness and Sustainability at Center Stage 2010
ANKARA PATENT GÜNDEM
Ankara Patent’in Yeni Kadrosu
Marka eski bölüm yöneticisi Melike Şenol ve patent eski teknik birim
yöneticisi Zeliha Özsoy şirketimizden
ayrılmışlardır.
Bilkent Üniversitesi Bankacılık ve Finans Bölümü mezunu, Marka
ve Patent Vekili olan
ve 2006 yılından bu
yana titiz ve özen-
li çalışması ile Yurt Dışına Marka Birim Yöneticiliği görevi yapan Gonca
Adalı Başmakçı; Marka Bölüm Yöneticiliği pozisyonunda çalışma hayatına devam edecektir.
2002 yılında Ankara Patent ailesine
katılan Topnur Arısoy disiplinli çalışması ile dikkatleri üzerine çekerek, Yurt Dışına Marka Birim Yöneticiliği pozisyonuna
getirilmiştir.
Fizik Mühendisliği Bölümü mezunu olan ve 2007 yılında getirildiği Patent Müşteri Temsilcisi görevinde herkese örnek olan nitelikleriyle kendini gösteren Altan Altun ise, Patent Teknik Birim Yöneticisi olarak başarıyla çalışmalarına devam edecektir.
Gonca Adalı Başmakçı, Topnur
Arısoy ve Altan Altun’a yeni görevlerinde başarılar diliyoruz.
Ay-Pi | 11