Muğla Orhaniye İnci Narin Yerlici Ortaokulu - Eko

PROGRAM: EKO-OKULLAR PROGRAMI
PROJE: ÇEVRE VE YENİLİKÇİ FİKİRLER PROJESİ
ETAP: 5 ETAP
KONU: SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM
OKUL ADI ve İLİ: ORHANİYE İNCİ NARİN YERLİCİ ORTAOKULU - MUĞLA
PROJENİZ KAPSAMINDA İŞBİRLİĞİ YAPTIĞINIZ TOYOTA BAYİSİNİN ADI: TOYOTA PLAZA YATU
MUĞLA
PROJENİZİN BAŞLIĞI:SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIMLA YOLLARIN KEYFİNİ SÜR!
PROJENİZİN ÇÖZÜM ARADIĞI SORUNSAL:Ortaokul çağındaki çocukların motora özenmesi, toplu
taşımanın yeterince kullanılmaması, bisikletin sadece eğlence amaçlı kullanılması, yeterli trafik
işaretinin olmaması, sürdürülebilir ulaşım yöntemlerinin tanıtılmaması ve itibarsız görünmesi
PROJENİZİN SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM KONUSUNDA SUNDUĞU ÇÖZÜM ÖNERİSİ:
6 Köy okuluyla birlikte yaptığımız çalıştaydan çıkan sonuçlar bulduğumuz çözüm önerilerini tamamen
kapsıyor. Çalıştay sonucunda oluşan çözüm önerileri aşağıdaki gibidir:














Bisikleti ve yürümeyi özendirici turlar, etkinlikler düzenlenebilir.
Dolmuş fiyatlarının düşürülebilir. Bunun için belediyeler toplu taşıma sağlayan araçlara yakıtın bir
bölümünü temin edebilir.
Bisiklet fiyatlarının ve bisikletlerin vergi oranlarının düşürülebilir.
Deniz taşımacılığının yaygınlaştırılabilir
İçmeler, Armutalan, Aksaz’ı içine alan bir tren ya da tramvay yolu yapılabilir.
Orhaniye-Turgut ve Selimiye-Bozburun dolmuşları kışın ortak sefer düzenleyebilir.
Dolmuşların koltuk sayının ve artırılabilir, daha konforlu, güvenli araçların kullanılabilir
Köylerde trafik işaretlerinin yapılabilir (Yaya geçidi, yaya, bisikletli) ve belli yerlere kasis
eklenebilir.
Köylere yürüyüş için kaldırım ve bisiklet yolu yapılabilir.
Köylere, okullara ve Marmaris’e bisiklet parkları yapılabilir.
Dolmuşlara bisiklet taşıyıcılar takılabilir.
İnsanlara Sürdürülebilir Ulaşım Eğitimi verilebilir, bilinçlendirme çalışmaları yapılabilir
Toplu taşıma araçlarında Hibrit ya da elektrikli araç kullanılabilir.
Marmaris’te çalışan tüm toplu taşıma araçlarının kalkış saatlerini içeren kitapçık hazırlanabilir.



Bisiklet kasklarının zorunlu olması sağlanabilir
Toplu taşmanın özendirilebilir.
Çocuklar motor yerine bisiklet kullanmaya özendirilebilir.
ÇALIŞMANIZ KAPSAMINDA YAPTIĞINIZ ETKİNLİKLERİ VE YÖNTEMLERİNİZİ AÇIKLAYINIZ
(açıklamanızın altına konuyla ilgili etkinlik fotoğrafları ekleyiniz):


İlk aşamada proje grubu öğrencilerini eğitime aldık. Haftada 2-3 gün öğle bilgisayar ya da
Matematik sınıfında videolar, sunumlar izledik. (CD>Video ve Sunumlar)Yapacağımız
çalışmaları planladık. Hazırladığımız tüm anket, slogan, el ilanı gibi ürünlerin metinlerini ve
tasarımlarını öğrencilerimiz kendi tasarladı. Her öğrenciden gelen tasarım ve yazıları ortak
kararla birleştirip tek bir tasarıma dönüştürüp bilgisayara aktardık.
Öğrencilerimiz sürdürülebilir ulaşım konusunda yeterince bilgi sahibi olunca proje grubunda
yer alan üç 7. Sınıf öğrencimiz bir sunum hazırlayıp tüm sınıflara anlatmak istediler. Tüm
tasarım ve fotoğrafları kendileri yaptılar.(Cd>Video ve Sunumlar>Öğrenci Sunumları)Bu
sunumlar çalıştaya katılan okullara da gönderildi.

Öğrenci, veli ve öğretmenlere sürdürülebilir ulaşım hakkında anketler uyguladık.
(CD>Anketler>Öğrenci.docx,Öğretmen.docx,Veli.docx)Anketlerle insanların sürdürülebilir
ulaşım olanaklarının olup olmadığını ve bu konudaki tutumlarını ölçmeye çalıştık. Sonuçları
panoda yayınladık.
Anketler uygulanıp konu öğretmenlerimize anlatılınca öğrencilerimiz öğretmenlerin
dolmuşlarla ulaşımlarını sağlamalarını önerdi. Öğretmenlerimiz kabul edince dolmuş saatleri
okul giriş çıkışlarına ayarlanarak öğretmenlerimizin toplu taşıma kullanmaları sağlanmış oldu.
14 öğretmenin çalıştığı okulumuzda İlk dönem 5 ikinci dönem ise 6 kişi dolmuşla geliyor.
Böylece her gün 3 özel araç daha az trafiğe çıkıyor ve günde yaklaşık 9 litre daha az benzin
tüketiliyor. Özel araçla gelen sayısı ise ortalama 2 araç.

Anketlerin uygulanmasından sonra neler yapabileceğimiz tartıştık. Köyümüzde bisiklet ve
yaya yolları yoktu, yaya geçidi ve trafik işaretleri yetersizdi. Bu isteklerimizi iletmek için
öğrencilerimiz yürüyüş yapmayı önerdiler. Pankartlar hazırlayıp muhtarlığımıza kadar yürüyüş
yaptık.(CD>Etkinlik Videoları>Yürüyüş Eylemi)Andımıztöreninde de öğrencilerimiz
sürdürülebilir ulaşımı tüm okula anlattı, öğretmenlerimizin toplu taşımayı seçerek ne kadar
yakıt tasarrufu yaptığı temsili olarak gösterildi.

Hazırladığımız panolarla Sürdürülebilir Ulaşımı ve Projemizi tanıttık:

Proje grubumuzla düzenli bisiklet turları düzenleyerek hem köy içinde hem de ilçe
merkezinde bisiklete ilgi çekmeye çalıştık. Havaların uygun olduğu her hafta tur yaptık.Diğer
öğrencilerin özenmesi için bisiklet kaskı ve okulumuza özel bisiklet forması giyerek bisikleti
çekici hale getirdik.Her turumuzda hem ilgi çekiciliğimiz hem de sayımız arttı.



Sürdürülebilir ulaşım fikrinin daha iyi anlaşılması için beyaz eşyalarda kullanılan enerji
sınıflarını ulaşım araçlarına uyarlamalarını istedik. Tüm proje öğrencilerimiz afişler
hazırladılar. Yukarıdaki enerji sınıflarının doğru olduğunu hep birlikte tartışarak kararlaştırdık.
Marmaris bisiklet derneğini okulumuza davet ederek doğru bisiklet kullanımı konusunda bilgi
aldık. Öğrencilerimiz merak ettikleri soruları da sormayı ihmal etmediler.
Okulumuz ve köyümüzde sürdürülebilir ulaşımın önünde ne gibi engellerin olduğunu
tartışırken bisiklet yolu ve parklarının olmadığını belirlemiştik. Bunun için harekete geçerek
bisiklet parkları yaptırdık. Öğrencilerimiz de rengârenk boyadılar. Okul bahçemize
yerleştirdik. İkinci dönem de köyün ortak kullanım alanları için yaptırmayı kararlaştırdık.Okul
kapısından bisiklet parkına kadar bisiklet yolu çizmeyi de ihmal etmedik.

İnsanların toplu taşımayı kullanma oranlarını belirlemek için 1 hafta boyunca hem TurgutMarmaris hem de Orhaniye- Marmaris arası dolmuşların doluluk oranlarını takip ettik.
Bilgileri babası dolmuş şoförü olan öğrencilerimiz elde etti. Öğrencilerimiz dolmuşların
doluluk oranlarının yeterli olmadığını belirleyip çözüm öneri aramaya başladılar. Yaptığımı bir
öğle toplantısında bununla ilgili çözüm ararken birbirine çok yakın iki köy olan Turgut ve
Orhaniye’nin dolmuşlarının birleştirilebileceği çözümü üretildi. Dolmuş şoförleriyle bir
toplantı yapılması planlandı.
Geliş Yolcu Ortalaması
Gidiş Yolcu Ortalaması
Genel Yolcu
Ortalaması
Orhaniye
8,39
8,48
8,43
Turgut
3,42
3,14
3,28
(CD>Öğrenci Çizimleri>Dolmuş Doluluk Sayıları)

Köy içindeki ulaşımlarında insanları sürdürülebilir ulaşım yöntemlerini kullanmaya yöneltmek
için en çok gidilen güzergahların yaya ve bisikletle kaç dakikada ulaşıldığını öğrencilerimizi tek
tek ölçtü. Turistik bir köy olduğumuz için daha çok yaz aylarında gelecek insanlara yönelik bir
çalışmaydı. Ayrıca eksik trafik işaretlerini de gözlemleyip aşağıdaki forma not aldılar. Hem
yaya ve bisikletli yolcu işareti hem de yaya geçidinin hiç olmadığını belirledik ve buna çözüm
aramaya başladık.Yaptığımız beyin fırtınası sonucu Karayolları Bölge Müdürlüğü’ne dilekçe
yazmaya karar verdik. Tüm proje öğrencilerimizin yazdıkları dilekçeyi tek bir dilekçeyle
birleştirip yolladık. Karayolları henüz tabelaları asmadığı için bizde bu ölçüleri asamadık.

Hem projemizi yaymak hem de diğer okulları da ortak etmek için okulumuzda Sürdürülebilir
Ulaşım Çalıştayı düzenledik. 6 köy okulundan(İlçemizde bulunan sadece 2 köy okulu
katılmadı) irtibata geçtiğimiz öğretmenlere öğrencilerimizin hazırladığı bilgisayar sunumlarını
ve anketleri gönderdik.(Cd>Çalıştay Belgeleri) Her okul 5-6 kişilik bir proje ekibi oluşturdu.
Öğretmenler proje sunumlarını öğrencilerine yapıp anketleri öğrencilerden doldurmalarını
istediler. Böylece 6 köy okulu yaşadıkları yerin sürdürülebilir ulaşım potansiyelini ve
sorunlarını belirlediler. Ardından her okuldan 2-3 temsilci ve 1 öğretmen okulumuzda


düzenlediğimiz çalıştaya katıldılar. Çalıştay da önce öğrencilerimiz bir sunum yaptılar,
ardından 6 grup oluşturup sürdürülebilir ulaşımın önce sorunlarını belirleyip sonra çözüm
önerilerini yazdılar. Her grup hazırladığı kağıdı okudu. (CD>Etkinlik
Videoları>Çalıştay)Etkinliğimizi resim yarışmasıyla sonlandırdık. Her masa Sürdürülebilir
Ulaşım temalı bir resim oluşturdu. Resimlerin tamamlanmasının ardından oylamayla birinciyi
seçtik. Tüm katılımcılara bir sertifika vererek teşekkür ettik.
Yaptığımız öğle toplantılarında öğrencilerimize ekolojik ayak izimizden bahsettik. Herkesin
ailesiyle birlikte www.ekolojikayakizi.org sitesindeki anketi uygulayarak sonuçlarını
getirmesini istedik. Sonuçların gelmesinden sonra yaptığımız toplantıda konuyu daha ayrıntılı
anlatıp ne yapabileceğimizi konuştuk. Ağaçların karbon kullandığını bu yüzden ağaç dikerek
verdiğimiz zararın bir kısmını telafi edebileceğimizi anlattık. Kaç ağaç dikmemiz gerektiğini
hesaplamak için her öğrencinin ailesinin özel aracıyla yıllık ortalama kaç kilometre yol
yaptığını ve yılda ısınma kaynaklı kullandıkları odun, klima, elektrikli soba gibi tüketimleri
öğrenmelerini istedik. Böylece yıllık doğaya bıraktığımız karbon miktarını yaklaşık olarak
hesapladık.(CD>Formlar ve Belgeler>Karbon Salınımı). Bunu telafi etmek için kaç ağaç
dikmemiz gerektiğini bulduk. Ardından Marmaris Orman İşletme Müdürlüğü ile ortak bize
özel ağaç dikimi yaparak borcumuz bir bölümünü ödedik. Kişi başı ortalama 8 Toplamda 185
ağaç diktik. Borcumuzun tamamını ödeyemedik.
Toplu taşıma araçları için reklam niteliğinde bir etiket tasarımı yaptık. Hem tasarımı hem
sözü öğrencilerimiz buldu. Marmaris Şoförler odasıyla 2 kez görüşmemize rağmen
Dolmuşların dışına yapıştırılmasını istediğimiz etiketler için destek alamadık. Bu yüzden
etiketlerden vazgeçtik.
(CD>Ürünler>Dolmuş Yan Etiket),(CD>Öğrenci Çizimleri>Yan Etiket)



Sürdürülebilir ulaşımı seçmenin ekonomik olarak da tasarruflu olduğunu ölçmek için
öğrencilerimizden bir kumbara oluşturmalarını istedik. Özel araç yerine bisikletle okula
geldikleri ya da aileleriyle ulaşımlarında sürdürülebilir ulaşım yöntemlerinden birini seçmeleri
halinde verdikleri yol parası kadar miktarı kumbaralarına atmalarını istedik. Kumbara da
biriken paramızın bir bölümünü borcumuz olarak kalan ağaç dikimini bizim yerimize yapması
için TEMA’ya bağışladık. Toplam da 185 TL (35 Ağaç)bağışladık. Böylece bağış yapma bilinci de
oluştu.
Haftalık yaptığımız bisiklet turlarında güvenli bir şekilde bisiklete binmek için öğrencilere
anlattığımız kuralları uygulamasını yaptık. Orhaniye’de yaptığımız bir tur sırasında kuralları
anlatan bir video çekebileceğimiz fikri oluştu. Öğle toplantımızda bu fikrimize örnek olması
açısından Pegasus Hava Yollarının(CD>Video ve Sunumlar>Pegasus) videosunu gösterdik ve
öğrencilerimizden senaryo yazmalarını istedik.Gelen senaryoları tek tek okuyarak
beğenilenleri not aldık ve tek bir senaryo metni oluşturduk. (CD>Formlar ve Belgeler>Güvenli
Bisiklet Kullanımı)Okul çıkışında bir gün deneme çekimler yaptık. İstediğimiz gibi olmadı. (CD>
Etkinlik Videoları> S.U Kısa Film)
Marmaris’te yaptığımız bisiklet turunda öğrencilerimize Marmaris Bisiklet Derneği tarafından
ödünç kasklar sağlandı.(CD>Fotoğraflar>Marmaris Turu). Bizimde köy içinde yaptığımız
turlarda örnek olmak için kask takmaya karar verdik. Velomaris bisiklet mağazası


öğrencilerimize çok uygun fiyata kasklar sağladı. 21 Kişilik proje ekibimize böylece kaskları
aldık. Turda giyilen bisiklet formaları da öğrencilerin ilgilerini çekti.Hafta içinde yaptığımız
toplantıda bir bisiklet forması tasarlamalarını istedik. Bunun için önce bir maskot belirledik.
Öğrencilerimize maskotun projemize uygun olması gerektiğini anlattık. Gelen bir çok öneriyi
oyladık, Leylek gezmeyi çağrıştırdığı için en yüksek oyu aldı. Böylece formada Leylek çizimi
olması kararlaştırıldı.(Cd>Öğrenci Çizimleri>Forma)Öğrencilerden gelen tasarımlar eşliğinde
bir tasarım yapıp bilgisayara aktardık. Çizimimizi Marmaris Bisiklet Derneği’nin yardımıyla
grafikere çizdirdik.(CD>Ürünler>Bisiklet Forması) Yaptığımız bayi etkinliğinde bayi yetkilisiyle
formlara sponsor olmaları için konuştuk. www.formaiste.com sitesinden aldığımız fiyatı
ilettik. 30 adet formayı bastırmayı kabul ettiler. 10 adette proje bütçesinden karşılayarak
bastırdık. Böylece formalarımıza kavuştuk. 23 kişilik ekibimiz haricinde artan formaları
projede emeği geçen kişilere hediye ettik.
Projemizin amaçlarından biri de uzak mesafelere ulaşımın toplu taşıma araçlarıyla yapılması
olduğu için toplu taşımanın özendirilmesi gerekiyordu. Yaptığımız toplantıda bunu nasıl
yapabileceğimizi tartıştık. Önce insanların toplu taşımadan memnun olup olmadıklarını hem
yolcular açısından hem de şoförler açısından değerlendirmek için anket yapmaya karar
verdik. Anket maddelerini hep birlikte yazdık. Ardından köyümüzdeki dolmuş şoförlerine ve
sürekli dolmuş kullanan kişilere anket yaptık.(Cd>Anketler>Yolcu Anketi, Şoför Anketi)Aynı
anketi Marmaris ve Muğla’da yaptığımız bilgi masası etkinliklerinde de gerçekleştirdik. Anket
sonuçlarını öğrencilerimiz değerlendirdi:
74 kişiye anket yaptık. 29 kişi dolmuş fiyatlarını normal bulurken 45 kişi pahalı buluyor.
Çoğunluk dolmuşların konforundan memnun değil. Dolmuş saatlerinden Orhaniye yolcuları
genellikle memnun fakat Turgut yolcuları değil. Dolmuş fiyatlarının düşmesi halinde 66 kişi
dolmuşu özel araçla gitmeye tercih edeceğini, sadece 8 kişi tercih etmeyeceğini belirtti.
Araçlarda en çok eksik olarak görülen şeyler ise çöp kutusu ve mendil.25 dolmuş şoförüne
yaptığımız ankette ortak görüş dolmuşların yeterince dolmadığı, yakıtın pahalı olduğu, sadece
dolmuşçuluk yapılarak geçinilemeyeceği ve yıllık masrafların fazla olduğu yönünde. Ayrıca 25
kişiden 12 si dolmuş ücretlerini pahalı buluyor.
Yaptığımız etkinlilerin tanıtımını yapmak, öğrencilerimizin proje tecrübelerini paylaşmasını
sağlamak ve amaçlarımızı halka da yaymak için bilgi masası açmaya karar verdik.
Öğrencilerimize 6 başlıkta sürdürülebilir ulaşımı anlatmalarını ve çizimlerle desteklemelerini
istedik. Proje öğrencilerimiz A5 boyutundaki kağıda tanıtım broşürlerini hazırladılar.
(Cd>Öğrenci Çizimleri>El İlanı) Gelen kağıtlardan ortak bir metin hazırlayıp en güzel çizimleri
yapan öğrencilerimizin resimlerini de ekleyerek bir el ilanı hazırladık. Bu el ilanlarından 1000
adet bastırılıp Marmaris, Muğla ve köyümüzde halka dağıtıldı.

İlk bayi etkinliğimize giderken durduğumuz bir benzin istasyonunda emniyet kemeri
kullanılmasını öneren ve araçlara yapıştırılan bir etiket dağıtıldı. Öğrencilerimiz bundan
esinlenerek bizim de projemizde buna benzer bir etiket hazırlayabileceğimizi söylediler. Hafta
içi yaptığımız toplantıda bunun planı yaptık. İnsanların ulaşımlarında doğru tercihleri
yapmaya yönelten bir etiket hazırlamaya karar verdik. Etikette yer alması gereken logo ve
yazıları birlikte belirleyip tasarımı öğrencilere bıraktık. Gelen tasarımlardan gene tek bir
tasarım oluşturduk.(Cd>Öğrenci Çizimleri>Etiket ) Bu etiketlerden de 1000 adet bastırıp bilgi
masası etkinliğinde dağıtıldı.

İlk dönem okulumuz için yaptırdığımız bisiklet parklarından köy içindeki ortak kullanım
alanları için de yaptırıp futbol sahası, Turgut ve Orhaniye köy camisi, pazar yeri ve çocuk
parkına bıraktık. Toplamda 5 bisiklet parkını öğrencilerimiz boyayıp hediye ettiler. Böylece
bisiklet kullanarak sürdürülebilir ulaşımı destekleyen insanlara pozitif ayrımcılık yaptık.
PROJENİZİN SONUCUNUZU AÇIKLAYINIZ (açıklamanızın altına konuyla ilgili etkinlik fotoğrafları
ekleyiniz):

Başta proje grubu öğrencilerimiz olmak üzere birçok öğrencimiz ailesinin özel aracıyla
gelmekten vazgeçip bisikletle gelmeye başladı. Ulaşımını bisikletle yapan kişi sayısı 1-2’den
10-13 arasına yükseldi. Proje öğrencilerinin proje başlangıç ve sonucundaki ulaşım şekilleri ve
hibrit araçlar hakkındaki düşünceleri tablosu aşağıdaki gibidir.
Proje Başlangıcı
Yürüyüş
Bisiklet
5
1
HibritAraç Bilmiyorum
Nedir?
21
Gelecekte Hibrit
Kullanmayı Düşünen
Proje Sonu
Toplu
Taşıma
12
Özel Araç
Yürüyüş
Bisiklet
3
1
8
Bilmiyorum
0
Evet
19
Biliyorum
21
Hayır
2
Biliyorum
0
Toplu
Taşıma
12
Özel Araç
0



Sürdürülebilir ulaşım konusunu proje öğrencilerimiz çok iyi özümsediler. Ne zaman hangi
araçla gitmeleri gerektiğini “doğru karışımı yap” sloganıyla anlattık. Bu konuda “Do theright
mix” animasyonu çok faydalı oldu. (CD>Video ve Sunumlar>Do the Right Mix). Böylece
öğrencilerimizin gözü korkamamış oldu. Öğle arasında yaptığımız toplantılarda çoğu
öğrencilerimiz aileleriyle Marmaris’e giderken dolmuş saatleri uygunsa onu kullandıklarını
belirtiler. Gece geç vakit yolculuk yaptıklarında özel araçla gittiklerini anlattılar.
Projemiz birçok insanı sürdürülebilirlik kavramıyla tanıştırdı. İlçe milli eğitim müdürümüz
sürdürülebilir ulaşım kavramını proje sayesinde öğrendiğini belirtti. Birçok kişinin de
dağıttığımız el ilanlarından bu konuyu öğrendiğini düşünüyoruz. Aşağıdaki fotoğrafta ilçe milli
eğitim müdürümüz ve Marmaris Okul meclisleri üyeleri çalışmamızı dinliyor.
Okulumuzda yaklaşık 30 öğrenci bisiklet kaskı sahibi olarak kullanmaya başladı. Bunun diğer
öğrenciler ve yetişkinler arasında örnek alınarak yayılacağını düşünüyoruz.







Motor, otomobil gibi çevreye zararlı gazlar yayan ulaşım araçlarını bir alternatifi olduğunu
gösterdik. Çocukların daha havalı olduğu için kullanmayı tercih ettikleri motordan daha ilgi
çekici olması için formalar ve kasklarla bisiklet kullanmanın itibarını artırdık, çekici hale
getirdik.
Karayolları müdürlüğüne yolladığımız dilekçeler sayesinde okul çıkışına öğrenci tabelası
eklettik. Yaya ve bisikletli tabelaları ve yaya geçidi içinde Mayıs ayında yapılması konusunda
söz aldık.
Köyümüzün ortak kullanım alanlarına bisiklet parkları yaptırarak bisiklet kullanmayı
özendirdik, pozitif ayrımcılık yaptık.(CD>Etkinlik Videoları>Muhartarlık1,Muhtarlık2)
Marmaris’de sadece 1-2 çevre projesi yürütülüyor. Projemizin etkinlikleri ve çalıştay
sayesinde diğer okullarında ufkunu genişlettik.
Düzenlediğimiz çalıştayla hem okullar arasında sosyal bir faaliyet düzenledik hem de sorunları
çözmede yeni paydaşlar edindik.
Basında sık sık yer alarak konuya dikkat çektik.
Özellikle belediyeye yaptığımız sonuç sunumuyla yaya ve bisiklet öncelikli yolların yapımı
konusunda önemi bir hatırlatmada bulunduk.
PROJENİZE ÖĞRENCİ KATILIMININ NE ŞEKİLDE SAĞLANDIĞINI VE ÖĞRENCİLERİN PROJEYİ
YÖNLENDİRME KONUSUNDA YAPMIŞ OLDUKLARI FAALİYETLERİ AÇIKLAYINIZ(açıklamanızın altına
konuyla ilgili fotoğrafları ekleyiniz):
Tüm proje sürecinde öğrencilerimiz aktif rol aldı. Haftada 3 kez yaptığımız toplantılarda anket
sorularının hazırlanmasından görsel tasarımların yapılmasına, kısa film senaryosunun yazılmasından
filmde rol almaya, röportaj yapmaktan el ilanı ve etiket dağıtıp anket yapmaya kadar tüm
etkinliklerde öğrenciler merkez de yer alıp aktif çalıştılar. Koordinatör öğretmenler öğrencileri
yönlendirip doğru sonuçlara ulaşmalarında yardımcı oldular. Yaptığımız bisiklet turlarında, yürüyüş
eyleminde(Cd>Etkinlik Videoları>Yürüyüş Eylemi), bilgi masası etkinliklerinde hiçbir yönlendirme
yapılmadan kendilerince ek eylemler yaptılar. Doğaçlama sloganlar bulup çekinmeden
haykırdılar(Cd>Etkinlik Videoları>Slogan), hiç tanımadıkları insanlarla iletişime geçtiler(Cd>Etkinlik
Videoları>Kendine Güven). Çalıştayda, veli toplantısında tanımadıkları bir çok kişiye sunum
yaptılar.Öğle arası toplantılarımız projemizin fikir altyapısını oluşturduğu için açtığımız tartışmalara
verdikleri cevaplarla projeyi yönlendiren de onlar oldu. Öğretmenler doğru zamanda doğru konuları
açarak etkinlerin çerçevesini belirlediler öğrencilerde hem fikirleriyle hem de bu fikirlerin
uygulanmasıyla bu çerçevenin içini harika bir resimle doldular.
PROJE SÜRECİNİZ BOYUNCA TOYOTA BAYİNİN NE ŞEKİLDE KATKIDA BULUNDUĞUNU AÇIKLAYINIZ
(açıklamanızın altına konuyla ilgili fotoğrafları ekleyiniz):
İlk bayi etkinliğimiz yapmadan önce etkinlikte dağıtılacak olan
“Tasarruflu Araç Kullanım Kılavuzu” ‘nu bayi yetkilileri ile
birlikte hazırladık. (CD>Formlar ve Belgeler>Tasarruflu Araç
Kullanım Kılavuzu) Önce öğrencilerimiz aileleriyle röportaj
yapıp bilgi edindiler. Bunlardan derlediğimiz kılavuzu bayiden
gelen önerileri de ekledik.Bu kılavuzu bayideki tüm arabaların
camlarına bıraktık. İlk etkinliğimizde bayide çalışan personele
anket(CD>Anketler>Bayi Anketi) uygulayıp sürdürülebilir
ulaşımı anlattık. Onlarla röportaj yaptık.(CD>Etkinlik
Videoları>Bayi Röportaj) Ardından onlarda bize Hibrit araçları
ve araçların enerji tasarrufu özelliklerinden bahsettiler.
Okulumuz için hazırladığımız bisiklet parklarından hediye etmek istedik ama kurumsal yapılarından
dolayı kabul edemediler.
Bütçemiz kısıtlı olduğu için öğrencilerimize yaptırmayı düşündüğümüz bisiklet formaları için sponsor
olmalarını talep ettik. Talebimiz olumlu karşılanarak 1500 TL tutan forma ücretlerinin 1200 TL’si bayi
tarafından karşılandı.
İkinci bayi etkinliğimizi Muğla’da gerçekleştirdiğimiz Bilgi Masası etkinliğiyle aynı gün yaptık.
Hazırladığımız el ilanlarını ve etiketleri arabaların camlarına bıraktık. Yeni gelecek araçlar için fazladan
bıraktık. Dolmuş yolcuları için uyguladığımız anketleri hem bayi personeline hem de ziyaretçilere
uyguladık. Bayi personeline sürdürülebilir ulaşımı anlattık.(Cd>Etkinlik Videoları>Bayi Röportajı2,Bayi
Röportaj3,Bayi Röportaj4) Bisiklet formamızdan da 2 tane hediye ettik. Bayiye sürdürülebilir ulaşım
konusunda öğrencilerimiz önerilerde bulundular. Bayi yetkilileri bu önerileri not aldı. Araba alan
herkes için ağaç dikilmesi, bisiklet parkı yapılması gibi öneriler çok beğenildi.
AMAÇLADIĞINIZ SONUCUN NE KADARINA ULAŞTIĞINIZI AÇIKLAYINIZ:
Amaçlarımız öncelikle proje grubu ve okulumuzda bilinç yaratmak ve davranış değişikliği yaratmaktı.
Bu anlamda proje öğrencilerimiz hem konuyu özümsediler hem de kendilerini değiştirdiler.
Okulumuzda ki 137 öğrencinin 86 tanesi toplu taşımayla okula geliyor. Kalan 51 öğrencimizden
24Tanesi evi çok yakın olduğu için yürüyerek geliyor. Kalan 27kişiden sadece 1-2 kişi bisikletle
gelirken proje sonunda bu sayı 10-13’e yükseldi.
Öğretmenlerimizden toplu taşıma kullanan sayısı öğrencilerimizin yaptığı anlatım ve okul idaresinin
gerekli düzenlemeyi sağlamasıyla projemiz sayesinde 1’ken 6’ya çıkmıştır. Böylece özel 3 araç daha az
trafikte yer almış ve günlük yaklaşık 9lt, ayda ise 300 litre benzinin doğayı kirletmesini engellemiş
olduk. Öğretmenlerimizde daha güvenli ve ekonomik yolculuk etmiş oldular.
Proje grubumuzla yaptığımız düzenli bisiklet turlarında katılım her seferinde arttı. 11 kişiyle
başladığımız turların sonuncusunda 31 kişiye ulaştık.(Cd>Etkinlik Videoları>Turgut Turu) Proje
öğrencileri taktıkları kask ve giydikleri formalarla özellikle ilkokul öğrencilerinin ilgisi çekmiş onları
bisiklete binmeye heveslendirmiştir. Sadece proje grubundan 6 Öğrenci motor almayı düşünürken
proje sonunda bu sayı 2’dir.
Proje etkinliklerimizi paylaştığımız sosyal ağlarda çok ilgi görmüştür. Marmaris ve Muğla ve Köyceğiz
bisiklet dernekleri diğer okullara da projemizin yayılmasını istemişlerdir. Projemiz bu açıdan örnek
teşkil etmiştir.
Çalıştaya katılan okullarda görev alan öğretmenlerde projeden etkilenerek bir kısmını okullarında
uygulamayı düşünmüşlerdir. Çalıştaya katılan öğrenciler ve öğretmenler sürdürülebilir ulaşım
kavramıyla tanışmış olumlu izlenimler elde etmiştir. Bu okullardan katılan öğrencilerden de ulaşım
yönetimini değiştirenler olacağını tahmin ediyoruz.
Yaptığımız yürüyüş eylemi, bilgi masası etkinlikleri hem bu konuya hassasiyet gösteren insanlara
motivasyon sağlamış hem de konu hakkında bilgisi olmayanlara yönlendirici etkisi olmuştur. İlçe Milli
Eğitim Müdürü’de projemizi çok beğenerek diğer okulların da katılmasını istemiş, sürdürülebilir
ulaşımın ne olduğunu okulumuz sayesinde öğrendiğini belirtmiştir.
Öğrencilerimizin karayollarına yolladığı dilekçeyle okul çıkışına 2 adet yaya tabelası konmasını
sağladık. Köy içinde öğrencilerimizin belirlediği yerlere yaya geçidi yapılacağı ve bisikletli ve yaya
işareti konacağının sözünü aldık.
Hem okulumuza hem köyümüze kazandırdığımız bisiklet parklarıyla bisikleti tercih edenlerin park
sorununu çözdük.
Proje grubu öğrencilerimizde doğaya verdiğimiz zararı azaltma ve geri ödeme bilinci oluşturduk.
Isınma ve ulaşım kaynaklı tüketimlerinin havaya kirleterek doğaya zarar verdiğini öğrendiler. Bu
tüketimlerin miktarını ölçerek kendi borçlarının kaç ağaç dikilerek ödenebileceğini hesapladılar. Bu
kapsamda hem ağaç diktiler hem de TEMA’ya borçları kadar ağaç bağışı yaptılar. 23 kişilik ekibimiz
185 ağaç dikip 175TL (35 ağaç) bağış yaptı.
Dolmuşlara hediye ettiğimiz koltuk başlık kılıflarıyla dolmuş kullanan insanların bu davranışlarını
pekiştirdik. Toplu taşımayı kullanan insanlara yaptığımız anketlerle toplu taşımanın sorunlarını
belirledik. Dolmuş şoförlerine yaptığımız konuşmayla bu sorunları aktararak toplu taşımanın daha iyi
ve kullanılabilir olmasına katkıda bulunduk. Toplu taşımanın daha yüksek oranda olması ve daha
çevreci ulaşım sağlanması için önerilerimizi ilettik. (CD>Etkinlik Videolar>Dolmuşçulara Sunum)
Projemizin önemli bir kısmı seçim dönemine denk geldiği için Belediye’ye yapacağımız proje sonuç
bildirimi ziyareti Mayıs ayına kaldı. Fakat yaptığımız etkinlikler belediye tarafından takip edildi.
Belediye’ye bağlı bir kurum olan MARTAB(Marmaris Turzim Birliği) Marmaris Bisiklet Rotaları projesi
tanıtım filminde öğrencilerimize de yer verdi. Film ekibi okulumuza gelerek proje öğrencilerinin
görüntüsünü çekti.
Güvenli Bisiklet Kullanımı hakkında yaptığımız kısa filminde paylaştığımız bir çok sosyal platformda
büyük etki yaratacağını düşünüyoruz. Filmin öğrencilerimiz üzerinde de çok olumlu etkileri oldu.
CD>Bir Kask Bir Can – Güvenli Bisiklet Kullanımı
Yukarıda belirtilen etkinliklerle hedeflediğimiz amaçların %90’ına ulaştık. Sadece veli katılımı
beklediğimiz seviyede olmadı ve şoförler odası ile ortak etkinliğimiz olan toplu taşıma saatlerini
içeren kitapçık hazırlayamadık.
PROJE SÜRECİNDE KİMLERLE-KURUMLARLA ÇALIŞTINIZ:
Köy muhtarlığı,
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Marmaris Belediyesi
Martab,
Marmaris Bisiklet Derneği,
Muğla Bisiklet Derneği,
Marmaris ve Muğla Kent Konseyleri,
Orhaniye ve Turgut Dolmuş Kooparitifi,
Marmaris Şoförler Odası,
Embarq – Sürdürülebilir Ulaşım Derneği
The City Fix Bloğu
Eğitim Sendikaları (Eğitim-sen, Türk Eğitim-sen ve Eğitim Bir-sen)
PROJENİZİN ÇEVRESEL ETKİLERİ NE-NASIL OLDU:
Bisiklet kullanım sayısı arttı. Proje kapsamında yaptığımız turlardan sonra yeni bisiklet alan bir çok
öğrencimiz oldu.
Bisikletin motora göre itibarı arttı. Proje öğrencilerimizden 6’sı motor almayı düşünürken artık 2’si
düşünüyor.
Çalıştay sayesinde diğer köy okullarında da sürdürülebilir ulaşım bilinci oluştu.
Bisikletin sadece bir eğlence aracı değil aynı zamanda bir ulaşım aracı da olduğu kanıksandı.
Sadece özel araca odaklı bir ulaşım şeklinin çevreye zararlı olduğu hatırlatıldı, bazı velilerimiz
mümkün olduğunca dolmuş kullandıklarını belirtiyorlar.
Dolmuş koltuk kılıfları sayesinde toplu taşımayı özendirdik, toplu taşıma kullanmanın sadece
ekonomik bir zorunluluk değil ayrıca çevreye saygı göstermenin bir yolu olduğunu anlattık.
Dolmuş kooperatiflerine yaptığımız sunumla hem toplu taşımanın sorunları hatırlatarak iyileştirilmesi
yönünde önerilerimizi sunduk, hem de yaşanan sorunlara çözüm ürettik. Eğer önerdiğimiz gibi
Turgut-Orhaniye dolmuşları birleşirse hem benzin tasarrufu sağlanacak hem de daha az araç trafikte
yer almış olacak. Ayrıca iyileştirmeler yapılırsa toplu taşıma kullanım oranı da artabilir.
Yaptığımız bilgi masası etkinlikleriyle konuya duyarlı insanlara yalnız olmadıklarını
hissettirdik.(Cd>Etkinlik Videoları>Bilgi Masası Röportaj1)
Birçok kişiyi çevreci ulaşım yollarıyla tanıştırdık.(Cd>Etkinlik Videoları>Bilgi Masası Röportaj2)
Çektiğimiz “Bir Kask –Bir Can - Güvenli Bisiklet Kullanımı” filminin bir çok öğrenci ve yetişkine örnek
olacağını düşünüyoruz. Film çekimi öğrencilerimizin kişilik gelişimlerine de çok faydalı oldu.Projede
olmaktan keyif aldılar
Tema’ya yaptığımız bağışla hem öğrencilerimiz de bağış yapma bilinci hem de doğaya borcunu geri
ödeme konusunda bilinç oluşturdu.
Proje sonunda velilerimiz ve tüm okul öğrencileriyle yaptığımız yürüyüş özellikle proje dışındaki
öğrencilere çok faydalı oldu.(CD>Etkinlik Videoları>Yürüyüş2)
PROJENİZDEN KİMLER FAYDALANDI:
Proje ve okul öğrencileri, öğretmenler, velilerimiz başta olmak üzere okul dışı etkinliklerde
karşılaştığımız kişiler (anket, röportaj ve bilgi masası etkinliklerinde), bisiklet turlarında öğrencilerimizi
görerek heveslenen hiç tanımadığımız insanalar, bisiklet dernekleri, Marmaris öğrenci meclisi üyeleri,
çalıştaya katılan öğrenci ve öğretmenler, Turgut ve Orhaniye Dolmuş kooperatifleri, Özel Pi Koleji,
Muğla ve Marmaris Milli Eğitim Müdürlüğü.
PROJENİZİN UYGULANABİLİRLİK DURUMU NEDİR? PROJENİZ DİĞER EKO-OKULLAR TARAFINDAN
UYGULANABİLİR Mİ?:
Başlangıcından sonuna kadar belli bir sıra içerisinde ilerleyen projemiz başka okullar tarafından da
rahatlıkla uygulanabilir. Fakat okulların proje için ayırması gereken ciddi bir zamana ihtiyacı olacaktır.
Haftada 2-3 kez öğle arası ve eylem günlerinde de okul çıkışında etkinlik yapmak hem öğrencilerin
hem de koordinatör öğretmenlerin ciddi bir zamanı aldı. Bisiklet turları için trafiğin seyrek olduğu bir
alan ya da ayrılmış bisiklet yolu bulmak zor olabilir. Diğer tüm etkinlikler rahatlıkla uygulanabilir.
PROJENİZ KAPSAMINDA ULAŞTIĞINIZ SONUÇLARSÜRDÜRÜLEBİLİR MİDİR?
Öğretmenlerin ulaşım sorununu dolmuşla çözmesi gelecek yıllarda da rahatlıkla uygulanabilir. Yapılan
bisiklet parkları, dikilen ve Tema’ya bağışlanan ağaçlar, başvurumuz sonrası yapılacak olan trafik
işaretleri ve yaya geçidi, dolmuşlara hediye ettiğimiz koltuk kılıfları, bisiklet formları, öğrencilerimizle
çektiğimiz güvenli bisiklet kullanımı hakkındaki kısa film bir yıllık değil kalıcı olarak sağlanmış
değişimler.Proje etkilerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için Comenius projesinde Biyolojik Çeşitlilik
olan konumunuzu Sürdürülebilir Ulaşımı kapsayan bir konu ile değiştirdik. Proje öğrencilerinde
oluşturduğumuz hem ulaşım hem de çevreci birey olma bilincinin ise gelecek yıllarda, özellikle lise
çağlarında da desteklenmesi gerekmekte. Ayrıca proje 2 yıllık bir sürece yayılsaydı daha etkili ve
sürdürülebilir olurdu.
PROJENİZİN SONUÇLARINI ÇEVRENİZLE NASIL PAYLAŞTINIZ (açıklamanızın altına konuyla ilgili
etkinlik fotoğraflarınızı ekleyiniz):
Proje sonunda okulumuzdaki tüm sınıfları dolaşarak projemizi özet olarak anlattık. Neleri dikkat
etmeleri gerektiğini tekrar ettik.
Marmaris ve Muğla’da bilgi masası açtık. Köyümüzde de etkinlik düzenledik. Projemizde yaptıklarımızı
anlattık. İnsanlarla röportaj ve anket yaparak sürdürülebilir ulaşımı tanıttık. El ilanları ve etiketle
projemizi ve katkılarını paylaştık. İlçe milli eğitim müdürümüz okul meclisi üyeleriyle ziyarette
bulunarak çalışmanın diğer okullarda da yapılmasını meclis üyesi öğrencilerden istedi.
Çalıştaya katılan okullara ve Embarqderneğine proje sonu raporumuzun sonucunu ve özetini
yollayacağız, dernek kendi sitesinde bu sonucu yayınlamak istediğini bildirdi.
Proje sonucunu Marmaris ve Muğla Bisiklet Derneği facebook sayfasında yayınlayacağız,
7 Mayıs’ta sunum yapmak üzere İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Marmaris Belediyesi ve Martab’a davet
edildik, Ayrıca bir özel okulda(Pi Koleji) sunum yapmak üzere öğrencilerimizi davet etti. Bu davetler
hem proje sonuçlarının paylaşılması için iyi bir fırsat hem de projemizin etrafa ne kadar yayıldığının
bir göstergesi. Etkinliğimiz Kanal 48’de yayınlanacak.(
tr.facebook.com/pages/Kanal48/)Öğrencilerimiz harika bir sunum yaparak herkesin beğenisini aldı.
İlçe Milli Eğitim Müdürü’müz proje öğrencilerimizin diğer okullara da proje sonucunu sunmasını
istedi. Mayıs ayında diğer okullara toplu olarak ya da tek tek gezerek sunum yapacağız,
Proje etkinlikleri sık sık yerel ve ulusal basında yer aldı.(CD>Haberler).Proje sonucunu da basınla
paylaşacağız. Sürdürülebilir Ulaşım Bloğu The City Fix proje sonucunun ilk bölümünü yayınladı.
(CD>Haberler>Sonuç)
Orhaniye ve Turgut Dolmuş kooperatifine toplu taşıma ile ilgili yaptığımız anket sonuçlarını ve proje
sonunda elde ettiğimiz gözlemleri sunduk.
Yaptığımız yürüyüş etkinliğinde tüm okula ve katılan velilere bilgi verdik.
Okulumuzun Yeşil İnci Dergisi’nde de proje sonuç bildirimi yer alacak. Böylece 2500 kişiye ve
Marmaris ve Muğla’daki okullara ulaşmış olacağız.
Muğla İl ve Marmaris İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne sonuçları gönderdik. İl Milli Eğitim Müdürlüğü
“Bir kask bir can” filminin CD haline getirilip tüm okullara dağıtılacağını söyledi.
8 Mayıs Perşembe günü köyümüzde sık sık bisiklete binen ama kask takmayıp forma da giymeyen bir
yetişkine(köyün yerlisi olan) formamızdan ve kask hediye ederek köylüler arasında da örnek teşkil
etmesini sağlayacağız. Kask ücretini Sürdürülebilir Ulaşım kumbaramızdan sağladık.
PROJENİZ KAPSAMINDA ALDIĞINIZ BÜTÇENİN NE KADARINI KULLANDINIZ ?
Tablodaki masrafların haricinde,
Birinci bayi etkinliği ve İlçe Milli Eğitime yapılan sunum yol ücreti,
Martı Marina,Bisiklet parkları, BerensuMarin,
Köy içi turlarda kullanılan bisiklet taşıyıcı kamyonetler velilerimiz,Kasklar öğrenciler,
Koordinatör öğretmenlerin ilçe merkezine proje görüşmeleri için yaptıkları yol ücretleri öğretmenler,
Marmaris Bisiklet Turu için kiralanan bisikletler Velomaris,
Ek 100 adet koltuk kılıfı Orhaniye – Turgut dolmuş kooperatifi tarafından sağlanmıştır.
Projeden alınan 2710 lira yetmediği için kalan para okul aile birliği tarafından sağlanmıştır.
Fatura Fotoğrafları: (CD>Faturalar)
Not: Ödeneği aştığımız için final etkinliklerinde kullandığımız el ilanları, etiketler ve pankart KDV
ödememek için faturasız olarak alınmıştır
Masraf Listesi
Yapılan İş
El İlanı(1000),Sticker(1000),Pankart
Çalıştay İçin Kırtasiye Malzemesi
Çalıştay İçin Kırtasiye Malzemesi
Bisiklet Forması
4 Adet Kask Bedeli
Kargo Ücreti
Promosyon Ürünleri
Dolmuş Koltuk Kılıfı
Yemek
Yemek
Yemek
Yemek
Yemek
Yol Masrafı
Yol Masrafı
Yol Masrafı
Yol Masrafı
Ücret
550TL
195 TL
98,75 TL
300TL
90TL
19,49TL
111,50TL
450TL
66TL
190TL
18,75
120TL
161TL
400TL
130TL
240 TL
90TL
Toplam 3230,49TL
Açıklama
Bilgi Masassı Etkinliği ve Çalıştay Pankartı
Boya, kağıt, kalem, silgi
Boya, kağıt, kalem, silgi
40 adet
Yarışmada hediye edildi
Dolmuş Koltuk Kılıfı
Proje Öğrencilerine Takılan Çevre Dostu Rozetleri
300 adet
Bayi Etkinliği Günü
Marmaris Bisiklet Turu Günü
Bilgi Masası Etkinliği Kek-Meyve Suyu
Bilgi Masası Etkinliği Marmaris
Bilgi Masası Etkinliği Muğla
Bilgi Masası Etkinliği Muğla
Çalıştay Günü
Bilgi Masası Etkinliği Marmaris ve Ağaç Dikimi (Farklı
tarihlerde yapıldı)
Marmaris Bisiklet Turu