Elyafları daha çevre dostu yapmak

3.Sayı, 2013
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Bu Sayıda
• Tekstiller AB’nin organik
düzenlemelerinin yine
dışında kaldılar
• Better Cotton’un hedefi
%30 pazar payı
• Clariant BM Global
Compact'a katılıyor.
• Biopolimerler için yeni
yüksek-uç kullanım
alanları
• Sürdürülebilir karlılık
sadece sürdürülebilir
gelişim ile olabilir.
• Teknolojik Konular
• STeP’e katılan ilk
firma bir iplik
üreticisidesteği aldı
Genel Bakış
Elyafları daha çevre
dostu yapmak
ITMA sürdürülebilirlik bülteninin bu
sayısı elyaf üzerine odaklandı. Uzun
yıllardır doğal ve sentetik elyaflar
dünyasında, kullanımları ve üretimleri
sırasında çevreye etkilerinin minimuma
indirilmesi konusunda hummalı
çalışmalar var.
Pamuk, üretimi sırasındaki su, tarım ilacı
ve diğer kimyasalların kullanımı nedeniyle
bir çok eleştiriye maruz kalmıştır.
Genişleyen organik hareket kimyasalların
aşırı kullanımını oldukça azaltsa da
ne yazık ki – aşağıda belirtildiği gibi
– tekstiller AB’nin organik etiketleme
standartları kapsamına alınmadılar.
The Better Cotton insiyatifi, Dünya’nın
önde gelen markalarının da desteğini
arkasına alarak, çevresel yönetime doğru
yaklaşımın hem anlamlı kazançlar getireceğini hem de ürünlere muhtaç olan kırsal
kesimlere yardımcı olacağını gösterdi. 3
yılda 0 tondan 700,000 tona ulaşan bu
insiyatifin başarısı küçümsenemez.
Adına by World Textile Information Network Ltd tarafından basılmıştır.
CEMATEX
PO Box 248
Newcastle upon Tyne
NE7 7WY, UK
Tel: +44 (0)7967 477305
Web: www.cematex.com
Sentetik elyaflar arasında bio kaynaklı
polimerlerin yükselişi biliniyor. Fosil
yakıtlarına ihtiyaç duymadıkları için iklime
olan olumlu etkilerinin yanısıra, doğru
teknoloji ile, doğada çözünülebilir hale
gelip tekstik atıklarının azalmasında
önemli rol oynayabilirler. Bir çoğumuz
bu çeşit elyafların geleneksel giysi
üretiminde kullanıldıklarını biliyoruz ancak
teknik tekstiller alanında ki kullanımları
daha az bililiniyor. Bu açıdan bu sayıda
yer alan ve Hollanda merkezli Advanced
Polymer Innovations firmasının çalışmalarının anlatıldığı yazı konuya güzel bir
katkıda bulunmuş olacak.
Charles Beauduin,
Başkan, CEMATEX
www.cematex.com
Editör - John Scrimshaw
Tel: +44 (0)113 203 1259
Email: [email protected]
Asistan Editör - David Stevenson
Dizayn - Adam Gabriel
Web: www.wtin.com
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Tekstiller AB’nin organik düzenlemelerinin
yine dışında kaldılar
AB yetkilileri organik tekstillerin
etiketlenmesi sırasındaki
standartları belirleme fırsatını
kaçırdılar.
Avrupa Topluluğu komisyonuna
bağlı Tarım ve Kırsal Gelişim
başkanlığının (DG Tarım) vardığı
sonuca göre organik düzenlemeleri
kapsayan yasa tasarısı tekstil ve
kozmetik ürünlerine hitap etmiyor.
DG Tarım’a göre kırsal kesimlerde
çevreci sistemler gelişimi, yeniliçiliği
ve istihdamı tetiklediği için organik
çiftçilik ziraata odaklanmaya devam
etmeli.
Bu bilgi (Global Organik Tekstil
Standatları) GOTS tarafından verildi
ve yine GOTS a göre bu karar
yasal çerçevede büyük bir boşluk
bırakıyor.
DG Tarim AB’nin organik düzenlemelerini aşağıdaki dört anahtar
noktayı baz alarak inceliyor.
• Yasa tasarısını, standartları
düşürmeden, basitleştirmek
• Genetik olarak modifiye edilmiş
(GDO’lu) ürünlerin organik tarımla
birlikte var olması
• Organik ürünler için daha iyi
ticaret ve kontrol sistemleri
• Etiketleme yasalarının etkileri
Organik tekstiller organik gıda
ve tarımcılığı kapsayan Avrupa
Birliği’nin organik düzenlemelerinin
halen bir parçası değil. Buda
‘’Organik’’ teriminin kullanımının
Dystar’da sera gas
salınımları azaldı
DyStar sera gazı salınımını (GHG) %13 azaltarak 144,699 tona
düşürdü. Firmanın üçüncü yıllık Sera Gazı Salınım raporuna göre
(bir başka deyişle Karbon Ayak İzi Raporu) bu rakkam 2010 yılında
166,509 tondu.
Buna ek olarak rapor üretimden kaynaklanan salınımın %27 düştüğünü
belirtirken tüm salınımların %96 sının üretimden kaynaklandığını da ekledi.
Bu azalma grubun diğer tesilerine göre daha yüksek salınıma sebep veren
Leverkusen ve Cilegon tesislerinin kapatılmasına bağlı. Bu tesislerdeki
üretim artık daha modern koşullara sahip ve DyStar’ın büyük yatırımlar
yaptığı başka tesislere taşındı. Sonuç olarak tüm üretim artık daha az
salınıma sebep veriyor.
DyStar’ın Ludwigshafen ve Nanjing’deki diğer iki boya üretim tesiside
salınımlarını 2010 yılından bu yana %50 düşürdüler. Gabus’daki üretim
tesiside aynu şekilde ilerleme gösterdi. Bu biraz da üretimim kapalı
tesislerden bu tesislere geçmesi sonucu oluşan ekonomik avantajlara bağlı.
Karbon Ayak İzi raporunu okumak için lütfen tıklayınız.
http://www.dystar.com/my_uploads/file/CarbonReport050813.pdf
Avrupa pazarında kontrol
edilmediği ve dolayısı ile sahte
iddalara, tüketicide karışıklığa ve
‘’Greenwash’’ riskine yol açtığı
anlamına geliyor.
GOTS a göre organik etiketlenmenin katı kurallara bağlı olması
ve doğrulanması tüketicilere organik
tekstil kullanmaları konusunda
gerekli öz güveni verecektir.
AB ABD
kimyasal
kontrollerini
güvenli olarak
kabul edebilir
AB-ABD Transatlantik Ticaret ve
Yatırım Ortaklığı kapsamında,
Avrupa Birliği Amerikan malı
tekstil terbiye kimyasallarının
Avrupa’da ekstra kontrolden
geçirmeden satılmasını güvenli
olarak kabul edebilir.
AB anlaşma için pazarlık
koşullarını açıkladı. Buna genel
anlamda kural ve standartlarda
harmonizasyon aranacak olsa da
Brüksel bazı durumlarda Amerikan
standartlarını kabul edebilir.
Rapora göre amaç bazı
sektörlerde uygunluk/birleşim
faktörlerini arttırmak. Ancak
kimyasal bazlı ürünler söz konusu
olunda özel önlemlerde eklenebilir.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Better Cotton’un hedefi %30 pazar payı
Better Cotton İnsiyatifi (BCI)
önümüzdeki iki yıl içinde 1 milyon
lisansı üreticisinden 2.6 milyon
tonluk üretim bekliyor.
Ortaklık direktörü Lily Gerbert
göre 2010 yılı hedefi global pamuk
üretiminin %30 unu gerçekleştirmekti – bu 5 milyon üretici ve
aileleri düşünüldüğünde potansiyel
20 milyon kişiye yarar sağlayacak.
BCI pamuk yetiştirmeye sadece 3
hasat önce başlamasına rağmen
2011/12 yılında 670,000 ton
üretime ulaştı. Şu ana kadar üretim
Brezilya, Hindistan, Pakistan ve
Mali ile sınırlı. Bu yıl iÇin, Türkiye
ve Mozambiğin katıldığı projeye
önümüzdeki yıllarda ABD ve
Avustralya da katılacak.
BCI pamuk üretimini çevreye daha
az zarar verecek, üreticiler için
hem ticari hem de sosyal avantajlar
yaratarak yapıyor. Bu yöntemle
sürdürülebilir pamuk üretimini
2015 yılında 2.6 milyon tona
çekmeyi planlıyor.
Sao Paulo’da ki VICUNHA Showro-
om’unda konuşan Lily Gerbert’in
sözleri ile ‘’Sürdürülebilir pamuk
üretiminin %3 ünü ilk 3 yıl içinde
gerçekleştirmek küçümsenecek
bir başarı değil. Bu dünya
çapındaki organik ve ‘’Fair Trade’’
toplamından fazla’’
‘’Şu andan itibaren büyük üreticiler
ve tüketiciler bizim tarafımızda
olacak. BCI’ın kuruluşundan
sonra bir kaç yıl içerinde
geliştirilen 2013-2015 periyodu
genişleme strajesine göre sadece
üreticiler değil perakendeciler de
programın bir parçası olacak – yani
zincir tamamlanacak’’
Gerbert’e göre BCI niş bir markete
hitap etmek yerine herkes
tarafından kullanılan pamuk olmalı
– bu realistik bir hedef.
BCI’nın çalışmalarına göre sürdürülebilir pamuk kullanan çiftçiler daha
az su ve tarım ilacı kullanmalı ve
toprağın verimliliğini arttırmak için
ürün rotasyonuna dikkat etmeliler.
Diğer sürdürülebilirlik sertifikasyonlarının aksine BCI ‘teknolojiye
(Üç hasat önce başlanmış olmasına rağmen
yetiştirilen sürdürülebilir pamuk miktarı
2011/12 itibarı ile 670,000 tona ulaştı)
karşı tarafsız’ yani başka bir değişle
GDO’lu ürünler kabul ediliyor.
Transgen ürünleri dışlamama kararı
Brezilya, Çin, Hindistan ve ABD
gibi büyük üreticilerin insiyatife
uymalarını sağladı.
Gilbert’a göre önemli olan elde
edilen kazanç. Üreticinin tercih
ettiği teknoloji konusunda bir
polemiğe girmediklerini belirten
Gilbert üretim yönetiminin son
yıllarda oldukça gelişme gösterdiğini ekledi.
‘’Hindistanda tarım ilacı kullanımı
%40, su kullanımı %20 düşerken
verimlilik %20 arttı. Pakistan’da
bu rakkamlar sırası ile %20, %38
ve %8’’
Rieter 2012 sürdürülebilirlik raporunu yayınladı
İkinci sayısı yayınlanan Rieter yıllık sürdürülebilirlik raporu firmanın ekonomik, sosyal ve çevresel
sürdürülebilirlik konularındaki çaba ve ilerlemelerini anlatıyor. Rieter bir kez daha ürünlerinin
enerji verimliliğini arttırmayı başardı.
2012 yılında Rieter üretim tesislerindeki kaynak
sarfiyatını ciddi bir miktarda azalttı. Örneğin Çek
Cumhuriyeti ve Çin’de ki tesislerde yapılan tadilat
çalışmaları sonucu kayde değer enerji tasarrufu
elde edildi. İsviçre Winterthur tesislerinde
kullanılan susuz rezervuarlar yılda 600 kübik
metre (içme) suyu tasarrufu sağladı
Rieter yıllardır tüm üretim zincirinde çevreye
uyumluluğu arttırmak ve enerji verimliliğini arttırmak
için durmadan çalışıyor. Bu haraketin odak noktası
ise ürün ve proses alanlarında, son kulanıcılara
daha az kaynak kullanmaları sayesinde finansal
yararlar sağlayacak yenilikler üretmek.
Bir çok örneğin arasında Rieter sürdürülebilirlik
raporu eğirme konusunda hayata geçirilen bir
yeniliğin yeni makinalarda %14 tasarrufa sebep
olduğunu anlatıyor.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Clariant BM Global Compact'a katılıyor.
Tekstil kimyasalları üreticisi Clariant sürdürülebilir
gelişime olan bağlılığını ispatlamak için BM’in Global
Compact adlı anlaşmasına katılıyor.
10 yıl önce eski genel sekreter Kofi Annan tarafından
hayata geçirilen Global Compact, insan hakları, işçilik,
çevre ve yozlaşma gibi konularda evrensel kabul
görmüş 10 prensibi uygulamayı kabul eden firmalar
için hazırlanmış stratejik ve
politik bir insiyatifdir.
CEO Hariolf Kottmann’a
göre: ‘’Bu insiyatife
katılarak bir kez daha
sürdürülebilirliğin bizim için
sadece popüler bir kelime
olmadığını ispatlamış
oluyoruz. Clariant’ın yarattığı
ekonomik ve ekolojik
değerleri geliştirmek için
Hariolf Kottmann
şirket stratejimizi sürdürülebilirlik kriterleri üzerinden
uzun vadeli yapıyoruz’’
Anlaşma iç raporlama sayesinde üyelerinin kurallara
sadık kaldığından emin oluyor. 2013 yılında 2 seneden
fazla bir süredir rapor vermediklerinden dolayı
99 firmayı üyelikten çıkartıldı. Bu listede tekstil
firmalarıda var.
Atılan firmalar tüm üyelerin (3,288) %3 ünü
oluşturuyor. Üyeler 2013 ün ilk 6 ayında Gelişim
Raporu sunmak zorundalar (COP). Aynı süre içinde
2,233 firma COP raporunu hazırlarken bunlardan
130 tanesi GC İleri Derece başarısını gösterdiler. Bu
gerçekten daha önce görülmemiş bir sayı ve şefaflığa
verilen önemin derecesini gösteriyor.
Buna ek olarak Global Compact a katılan firmaların
sayısı atılanlardan çok daha fazla. 2013 yılına Dünya
çapında 646 firmanın katıldığı insiyaften atılan firmalar
bunun 6 da 1 i.
Birleşik Krallık giyim liderleri atıkları
azaltmaya kararlılar
Ülkede satılan kıyafetlerin 3 de 1 inden fazlasını
temsil eden firmalar ‘’giysinin’’ tüm hayatının
çevresel ayak izini ölçmek ve negatif etkilerini
azaltmak için aksiyon almalarını sağlayacak bir
anlaşmaya imza attılar.
Perakendeciler, kullanılmış kıyafet satan dükkanlar,
yardım kurumları ve giysi sektöründeki diğer ana
oyuncular (Sürdürülebilir Giyim Aksiyon Planı)
SCAP 2020 anlaşmasını imzaladılar.
SCAP’a bağlı Atık ve Kaynaklar Aksiyon Programı
(WRAP) firmaların toplam karbon, su ve atık ayak
izlerini ölçmek için bir hesaplama programı geliştirdi.
Bu araç tarihte ilk defa olarak firmaların ürettikleri,
sattıkları ve geri dönüştürdükleri giysilerin çevreye
olan etkilerini ölçmelerine imkan verecek.
2012 de ki baz veriler kullanıcılara 2020 için
hedeflerini belirleme ve bir sonraki adımlarını atma
fırsatı verecek.
Firmalar çevreye az zarar veren tekstil iplikleri,
giysinin aktif hayatını uzatma, atık olarak harcanan
maddelerin geri kazanımı ve son kullanıcılara
daha fazla bilgi vermek gibi konulara daha çok
odaklanacaklar.
Arcadia Group, ASOS, British Retail Consortium,
Centre for Sustainable Fashion, Clothes Aid, I&G
Cohen, John Lewis, Marks and Spencer, Next,
Sainsbury’s, Salvation Army Trading Company,
Tesco ve the Textile Recycling Association hükümet
departmanı olan Defra ile beraber bu anlaşmaya
katılan ilk firmalar.
WRAP genel müdürü Liz Goodwin’in sözleri ile ‘’
Giyim sektörü Birleşik Devletlerdeki karbon ayak
izinin %5 ine ve su ayak izinin % 6-8 ine tekabül
ediyor. Yılda 1 milyon ton atık çıkaran bu sektör
yiyecek & içecek, iskan ve ulaşımdan sonra en
dikkat edilmesi gereken sektör’’
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
İçyüzü
Biopolimerler için yeni yüksek-uç
kullanım alanları
Bas Krins, Applied Polymer Innovations, Ar-Ge Direktörü, Emmen, Hollanda
Karbon ayak izlerini azaltmak için
çabalar, daha yeşil ve sürdürülebilir
olmak artık araştırma programlarının
trendleri. Biopolimerler için yeni
kullanım alanları açılması üzerine
yürütülen çalışmalar artan bir ilgi ile
takip ediliyor. Ancak kullanım alanları
sayı olarak halen hayal kırıklığı verici.
Bu makalede Applied Polymer
Innovations firmasının Ar-Ge
direktörü olan Bas Krins biopolimerlerin yağ bazlı polimerlere tercih
edildiği örnekleri anlatıyor. Polimerler
artık yağ bazlı polimerlerin yedeği
olarak değil kendilerine has özelliklerinden tercih ediliyorlar. Bu da
yüksek uç kullanım alanları için yeni
imkanlar sunuyor.
Applied Polymer Innovations (API)
polimerlerin mekanik yapısını ve
fiziksel yapılarını inceleyen geniş
olanaklarını, multifilament ve
monofilament iplik, film vs üretimi
yapan pilot fabrikaları ile birleştirmiş bir enstitüdür. Akzo’nun elyaf
bölümündeki araştırma merkezinden
esinlenerek kurulan API, tamamen
bağımsız bir araştırma merkezidir.
2008’den itibaren biopolimerler
araştırmaların odak noktası olmuştur.
Şu anda da API biopolimerler için
yeni kullanım alanları aramaktadır.
Biopolimerler bio bazlı ve/veya bio
çözünür polimerlerdir. Bio bazlı
polimerler yenilenebilir kaynaklardan üretildikleri için daha düşük
karbon ayak izi bırakırlar. Karbon
ayak izi ve emisyon konusunda
kullanıcıların bilinci arttığı için bu tip
polimerlerin, oldukça pahallı olsada,
kullanım alanları mevcuttur.
Biokompost polimerler
Poliaktik Asit (PLA) ve PLA
parçaları biokompost polimerlerdir
(toprağa karışabilir). Meyve ve
sebzelerin paketlenmesinde bu
bir avantaj olabilir ve görünüşe
göre pazar, polimerlerin yükselen
masrafını kabul etmiştir. Bu sayede
bu tarz paketlemeleri süpermarketlerde daha da çok görüyoruz.
Toprakta çözülen polimerler tek
yönlü çantalarda kullanılırlar.
Bazı ülkelerde yasalar dükkanları
kabul edilebilir bir sürede doğaya
karışmayan ucuz çantalar yerine tek
yönlü çanta kullanımına zorlar.
Geçmişte 3D baskı sırasında
kullanılan ana polimer ABS idi.
Ancak baskı sırasında ortaya çıkan
kötü koku yüzünden ilgi poliaktik
asite (PLA) döndü. PLA nın
biopolimer olmasının burada önemli
bir rolü yok. Ancak Avrupa’nın önde
gelen monofilament tedarikçisi olan
API, PLA nın 3D baskıda en çok
kullanılan malzeme olduğunu fark
etmiş durumda.
Yukarıda verilen iki örnek de halen
var olan polimerlerin kullanımı
üzerine verilmiş. Ancak bir çok
olayda pazarda bulunan biopolimerleri kullanmak mümkün olmuyor.
PLA en yaygın olarak kullanılan
polimerdir ve pazarda çeşitli dereceleri
mevcuttur. Genellikle iki parametre
üzerinden değerlendirilirler.
• Moleküler ağırlık; ve
• PLA nın içindeki D-PLA miktarı
Araştırmalarının ilk yıllarında API bu
parametreler baz alındığında hangi
polimerin hangi işlevi göreceğini
öğrendi. Bununla beraber firma daha
bir çok önemli parametre olduğunu
biliyor ve PLA tedarikçileri ile beraber
polimer kalitesini arttırmak için
çalışıyor. Bu çalışmaların sonucunda
API normal iplikten çok daha
dayanıklı olan PLA ipliklerini üretti.
Bu çalışmaların başka bir örneği
ise PLA bazlı suni çim alanları
geliştirmek. Bu işlem için standart
olarak kullanılan malzemeler
şöyle: monofilamentler için PE
(çim parçaları), dokuma için PP ve
monofilamentleri beze yapıştırmak
için kullanılan ikincil destek ünitesi
için ise latex. Pratikte suni çimlerin
çoğu 10 yıla yakın kullanım hayatları
sonunda yakılırlar. Geri dönüşüm
bazen uygulanır ama çok pahallıdır.
Biobazlı suni çim ise enerji geri
kazanımı sağlanarak yakılabilir,
böylece karbonsuz bir yenilenebilir
enerji kaynağı oluşmuş olur. Ya da
kullanımdan sonra toprağa karıştırılabilirler. Üçüncü bir olasılık ise halı
kısmını geri dönüştürmektir. PLA
hammaddesi olan monomerlerine
kadar kolayca geri dönüştürülebilir.
Bütün bunların olabilmesi için çimi
oluşturan monofilamentlerin doğru
bio bazlı/bio çözünür polimerlerden
üretilmiş olması lazımdır. Ayrıca bez
yeniden dizayn edilmeli ve yapışmayı
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
sağlayan ikincil bölge de hayat
sonu senaryosuna uygun olmalıdır.
Monofilamentler dayanıklılık kriterini
yakalamak için özel bir bileşimden
yapılmışlardır. İkincil kısım ise API
nın geliştirdiği özel bir tarifin eseridir.
PLA nın bir diğer kullanım alanı ise
halılar. Bir çok fuar ve benzeri organizasyonda geçici halı kullanılıyor. Bir
kaç gün veya en fazla bir kaç hafta
süren bu etkinlikten sonra bu halılar
ya atılıyor ya da yakılıyorlar. Suni
çimin gelişimine benzer bir şekilde,
bu tarz etkinliklerde kullanılacak
geçici bir halı çalışması da yapıldı.
yapılır, bu da kullanıcının ağı yıllar
sonra bile çimin altında bulacağı
anlamına gelir. Kullanıcı bahçesinde
bir çukur açmak istediğinde bu
ağ çim alana zarar verecektir.
API şu anda bu tarz bahçelerde
kullanılacak, kurulmasında gerekli
işlevi gösterecek ancak görevi
bittiğinde toprakta çözülecek bir
ağ geliştiriyor.
Bioçözünür polimerlerin kullanılması
gereken hedef alanlar polimerin
kesinlikle doğada kalacağını
bildiğimiz alanlardır. Örneğin balon
ipleri ve klipsleri.
Sahillerde kirliliğe sebep olan 3
önemli madde sigara filtreleri, makara
ipleri (ağların altında kullanılan
Bazı kullanım alanlarında
bioçözünür polimer kullanmak kesin aşınmayı önleyen ipler) ve balon
ipleri. Heryıl milyonlarca doğada
bir avantaj yaratır. Bioçözünür
çözülmeyen polimerden yapılmış
polimer kullanımı hammadeden
balon ipi klipsi ile birlikte havaya
atık maddeye kadar geri dönüşüm
bırakılıyor. Büyük etkinlıklerde
söz konusu olduğunda masraflar
onbinlerce balon kullanılıyor.
açısından bir avantajdır.Bunun
Balonları şişirmek için geliştirelen
dışında son kullanıcı için de
yöntemle balon ip ve klips
avantajları vardır.
Doğal çim genellikle ağlar üzerinde kullanılarak helium ile dolduruluyor.
yetiştirilir. Bu ağlar genellikle PP’den İp kökünden koparılır ve klipsten
geçen balon mühürlenir. 6 ay
sürsede balon doğada çözülür.
Ancak İp ve klips dönüşmez.
Sahilleri kirletmekle kalmaz
kuşlar ve deniz canlılarına için de
tehlike yaratırlar.
API, Hollanda Groningen merkezli
Pezy Product Innovation firması
ile ortak olarak tam çözünür ip ve
klips geliştimeye çalışıyorlar. Bu
oldukça zor bir iş. İplerin gücü yeterli
ve kliplerinde yırtılmaya dayanıklı
olmaları lazım. Bunun dışında
kullanılan malzeme toprakta, suda
ve tuzlu suda çözünebilir olmalı. Bu
noktada tüm bu ihtiyaçları sağlayabilmiş değiliz.
Çözülmesi gereken mesele suda
daha hızlı parçalanmadır. Kullanılan
maddeler suda çözülsede kuşlar
API polimerler için yeni kullanım alanları arıyor
Bioçözünür Polimerler
halen iplere takılmaktadır. Bu yüzden
suda daha çabuk çözülen ipler
üretmek peşindeyiz.
Piyasadaki firmalar ile görüşmelerimizden anladığımız kadarı ile
kullanılan malzemeler daha pahalı
olmasına ragmen balon, klips, ip,
işçilik, helium gibi etkenlerden oluşan
toplam masraf göz önüne alındığında
farkın aslında çok da fazla olmadığı
ortaya çıkıyor. Buna ek olarak genel
izlenimimiz ise son kullanıcının
ürünün bio-çözünür olmasından
dolayı biraz fazla ücret ödemeye
hazır olduğu.
Daha yeni bir örnek ise inceltici
hatlardır. Bir çok kişi bahçelerini
düzenlemek için çim biçme
makinaları kullanırlar. Bu makinalar
poliamidden yapılmış inceltme
hatları kullanırlar. Kullanım sırasında
inceltme hattı parçalara ayrılır ve
bu parçalar doğaya saçılır ve hatta
bazen besin zincirinin bir parçası
bile olurlar.
Besin zincirindeki polimer
parçalarının bir risk unsuru
oluşturup oluşturmadığı henüz kesin
olmamakla birlikte küçük polimer
parçalarının bir şekilde besin
zincirine katılmasını engellemek
gerektiği bariz. Bu olayda bile
çözünülebilir polimer parçaları
kullanmak büyük avantajlar
sunuyor. İnceltici örneğindeki
gereklilikler daha farklı – sadece
dayanıklılıktan başka faktörler de
işin içine giriyor. API bio-çözünür
polimerlerden yapılan bir inceltici
hattı geliştirdi.
Teşekkür
Avrupa Topluluğu, Samenwerkingsverband Noord-Nederland,
Provincie Drenthe, Gemeente
Emmen, SenterNovem/Agentschap
NL, Interreg ve EDR tarafından
yapılan bağışlar için teşekkür ederiz.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Yeşiluzantı
Sürdürülebilir karlılık
sadece sürdürülebilir
gelişim ile olabilir.
Bruno Ameline, Başkan, Fransız Tekstil Makinaları Üreticileri
Derneği (UCMTF)
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteninin bu yeni sayısında
açık satın alma kriterleri sürdürülebilirliği kapsıyor.
geniş ITMA topluluğuna hitap etmekten dolayı büyük
Bir başka sebep ise bizim enerji, su ve hammadde
bir onur duyuyorum. Tedarik prosesinde gün geçtikçe
tüketimini azaltan makinalar üretmemiz. Üreticilerimiz
daha çok önem kazanan sürdürülebilirlik kriteri
bunu gerçekleştirmenin bir çok yolunu buldular;
düşünüldüğünde ITMA Sürdürülebilirlik Bülteninin çok
makinaları ince ayardan geçirmek, bireysel makinalar
önemli bir insiyatif olduğunu düşünüyorum.
için özel sistemler geliştirmek, toplu üretim sistemlerini
Bir Fransız tekstil makina üretici firmanın başkan
en iyi şekilde düzenlemek gibi. Giysi, ev tekstilleri
ve CEO’su olarak ve de ITMA markasının sahibi
ve teknik tekstil üreticileri enerji, su ve hammadde
olan CEMATEX’in bir parçası olan milli derneğimiz
kullanımı konusunda oldukça hassaslar. Bir çok kez
UCMTF’in başkanı olarak uzun yıllardır endüstri-
sürdürülebilir üretim yapma çabaları onlara karlı geri
alistler ve vatandaşlar olarak sorumluluklarımızı
dönüşler sağladı.
düşünüyorum.
Sürekli karlılık yakalamak istiyorsak öncelikle
İlk bakışta ticari hedeflerimizin sürdürülebilir gelişimle
çevremize ve hisse sahiplerine karşı olan sorumluluk-
zıt düştüğünü düşünebiliriz. Aslında öyle değil.
larımızı sürdürülebilirlik çerçevesinde haraket ederek
Herşeyden önce son kullanıcı, konu sürdürülebi-
yerine getirmeliyiz. Bunun artık şirket strajelerinin bir
lirlik olduğunda artık daha talepkar. Bu tüm tekstil
parçası olduğunu mutlulukla belirtebilirim. Makina-
ürünleri için geçerli. Giysi veya ev tekstilleri olsun,
larımız artık çevreye en az ‘’ayak izi’’ bırakmak için
tüketici talepleri önce markalara, onlardan da bizlere
dizayn ediliyorlar. Eko dizayn ve güncellemelere ve
yani makina üreticilerine kadar geliyor. Teknik tekstil
kullanılan malzemelerin geri dönüşümüne artık daha
konusunda ise halka açık veya özel tedarik politikaları
çok önem vermeliyiz. UCMTF bu politikanın bir parçası
da aynı trendi takip ediyor. Örneğim Fransa’da halka
olmanıza yardım edecektir.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Teknolojik Konular
Testler
sürdürülebilirlik
hesaplamalarını
teyid etti
Terbiye makinaları üreticisi
Fong’s, üretim sırasında uyguladığı
bir seri test ile Clariant’ın ‘’One
Way’’ sürdürülebilirlik hesaplarının
geçerliliğini teyid etti.
Clariant’ın One Way (Tek Yön)
hesaplamaları tekstil markalarına,
perakendecilere ve üreticilere test
edilen ürünün masraf, performans
ve çevresel profillerini anında ölçme
imkanı veriyor. Clariant’ın tekstil
kimyasalları için ürün pazarlama
müdürü Emrah Esder’e göre: ‘’One
Way sistemi müşterilerimizin ikiz
hedefleri olan ekoloji ve ekonomi
arasındaki dengeyi sağlamalarını ve
sürdürülebilir ve efektif çözümlerin
aslında daha masraflı olmadığını
görmelerini sağlıyor.’’
Hesaplamalar hammadde, su ve
enerji tüketimi gibi parametreleri
dikkate alıyor. Buna ek olarak
Clariant’ın One Way sistemi,
ürün kontrol uzmanları tarafından
önceden 15 ekolojik standarta göre
test edilmiş 200 den fazla kimyasal
ve boya içeriyor. Bunların arasında
bluesign, Oeko-Tex, GOTS, Sıfır
Atık İnsiyatifi için hazırlanan ortak
yol haritasına göre yasaklı maddeler
listesinde yer alan 11 madde ve
bioeliminasyon gibi faktörler var.
Uygun ürünler önce seçilir ve sonra
bireysel masrafları, performansları
ve çevresel profilleri baz alınarak
One Way yolu ile hesaplanır.
Fong’s iplik boyama için düşük
derecelerde ön işleme proseslerini,
Clariant’ın BLUE MAGIC çözümü
dahil olmak üzere, test etti. Test
verilerinin Clariant’ın One Way
hesaplamaları ile neredeyse bire bir
Fong’s un testleri Clarian’ın sürdürülebilir üretim hesaplamalarını teyid etti
örtüştüğü görüldü.
Araç her hangi bir üretim prosesinin
boya, kimyasallar, su, enerji ve
zaman gibi parametreler üzerinden
çevresel profilini çıkarır. Bu sırada
farklı ülkeler, kimyasal oksijen
talebi (COD), biyolojik oksijen
talebi (BOD) ve CO2 salınımı,
enerji tüketimi ve su kullanımı gibi
faktörleri de hesaba katar.
www.clariant.com
www.fongs.com
Jeanologia Çin’de
demo merkezi açtı
İspanya’nın Jeanologia firması ve
Çin’li ortağı Prosperity Textile ile
beraber Guangzhou bölgesinde
sürdürülebilir teknolojilerin
sunulduğu bir demo merkezi açtı.
Üretim masraflarını azaltan, su,
enerji ve kimyasal tasarrufu yapan
ve konvensyonel üretimde sağlık
risklerini azaltan lazer ve ozon
gibi sürdürülebilir teknolojilerin
sunulacağı merkez aynı zamanda
bir referans noktası olarak faaliyet
gösterecek. Merkezde operatörlere
eğitim de verilecek.
Jeanologia başkanı Enrique Silla’ya
göre kotların üretimi ağırlıklı olarak
Çin’de devam ederken üretim
şekilleri değişecek.
Mr Silla’ya göre: ‘’Beş yıl içerisinde
Çin halen Dünya’nın önde gelen kot
üreticisi olacak ancak bu sefer bunu
laser ve su yerine ozon kullanarak
sağlayacağı efektif sürdürülebilir
teknolojisi sayesinde başaracak. ‘’
Bu gelişme uluslararası sendika
ortaklıklarını temsil eden ITUC/
GUF Hong Kong Bağlantı Ofis’inin
(IHLO), öldürücü bir akçiğer
hastalığı olan ve bu güne kadar
bir çok kişinin hayatına mal olmuş
Silikoz hastalığına sebep olan ‘’kum
püskürtme’’ işleminin Avrupa’da 3
yıl evvel yasaklanmasına ragmen
Çin’de halen devam ettiğini açıklamasını takip etti.
En son araştırma – Breathless
for Blue Jeans: Çin’in kot fabrikalarındaki sağlık meseleleri;
Dünya’daki kot üretiminin
yarısının gerçekleştiği Guangdong
bölgesinde bulunan 6 fabrikadaki
kötü koşulların altını çiziyor.
Çalışanlarla yapılan görüşmelerin
baz alınarak hazırlanan rapora göre
işçiler kot terbiye işlemleri sırasında
elle kumlama, cilalama, boyama ve
potasyum permanganet gibi tehlikeli
kimyasalların püskürtülmesi gibi
işlemlere, koruyucu giysi ve
gerekli eğitimi almadan, maruz
bırakılıyorlar.
www.jeanologia.com
www.cleanclothes.org/resources/
publications/Breathless
Organik tekstil
mürekkepleri akreditasyon kazandı
Kiian (İtalya) su bazlı serigrafi
mürekkepleri için GOTS, OekoTex ve Clear to Wear sertifikasyonları kazandı.
Sürdürülebilir mürekkep için olan
artan talebe karşı Kiian, Modüler
Sistem yayınlarının ikinci baskısını
güncelledi. Bu da Kiian’ın
müşterilerinin son kullanıcıların taleplerine daha iyi cevap
vermelerini sağlayacak.
Kiian ticari direktörü Alessandra
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Borghi’ye göre firma sürdürülebilir
üretime olan bağlılığını GOTS
akreditasyonu alarak ve dünyanın
önde gelen eko-sertifikasyon
sistemlerine uygun hale gelerek
daha da arttırdı.
www.kiian.com
Enerji tasarrufu
yapan mürekkep CO2
salınımını azaltabilir
Aquafast110 mürekkepleri 165
derecede 3 dakikada hazırlanan
standart mürekkeplerin aksine 110
derecede 1,5 dakika içinde hazır
hale gelmektedir.
Birleşik Krallık merkezli Magna
Colours yılda binlerce ton karbondioksit salınımını ortadan kaldıracak
yeni bir tekstil serigrafi baskı
mürekkebi geliştirdi.
Magna’ya göre T-Shirtler için olan
bu yeni mürekkep yarı zamanda
ve daha düşük ısılarda hazır
olmakta ve enerji tüketimini %75
düşürmektedir.
Aquafast110 mürekkepleri 165
derecede 3 dakikada hazırlanan
standart mürekkeplerin aksine
110 derecede 1,5 dakika içinde
hazır hale gelmektedir. Buda her
t-sirt için 113g CO2 az tüketilmesi
anlamına gelmektedir. Operasyon
müdürü Steve Noble’ye göre
‘’T-shirt başına bu tasarruf ilk
bakışta kulağa az gelsede her
yıl üretilen milyonlarca T-shirt
düşünüldüğünde tasarrufun
potasiyel olarak yüzbinlerce ton
olabileceği görülmektedir’’
www.magnacolours.com
Tekstiller için
PFOA’sız nano
kaplama
Alçak basınç plazma teknolojisinde
lider Belçika bazlı Europlasma,
Nanofics 110 markası altında PFOA
ve PFOS bulundurmayan yeni bir
nanokaplama ailesi geliştirdi
Nanofics kompleks şekilli
madde ve ürünlerin merkezinde
olan nano ölçekli fonksiyoneleşmeye atıfta bulunur. Nanofics
Europlasma’nın patentli ve patent
bekleyen teknoloji platformudur ve
endüstriyel çapta ilk olarak 1998
yılında uygulanmıştır. Nanofics 110
fluropolimer kaplamalar yüksek
derecede su (ASTM D5964’e göre
su temas açısı 110 derece) ve yağ
iticilerdir (ISO 14419’a göre yağ
iticilik derecesi 6).
Europlasma ürün müdürü Peter
Martens’in sözleri ile: ‘’ Europlasma
teknik tekstiller için PFOA ve
PFOS içermeyen nano kaplama
sunan ilk firma. Kaplayıcılar 1,5
metre genişlik ve 0,6 metre çap
kapasitesine sahipler, bu yüzden
kaplamayı endüstriyel seviyede
uygulama imkanına sahibiz’’
www.europlasma.be
Coda
STeP’e katılan ilk
firma bir iplik
üreticisidesteği aldı
İsviçreli iplik üreticisi Hermann
Bühler AG, Oeko-Tex tarafından
geliştirilen sürdürülebilir tekstil
üretimi sertifikasını (STeP) alan ilk
firma oldu.
STeP tekstil tedarik zincirinde yer
alan çevre dostu ve
sosyal sorumluluk taşıyan
firmalar için modüler analiz
sistemleri sağlar – bu şekilde
zincirdeki markalar,
perakendeciler ve
üreticiler, üretim
koşullarının sürdürülebilir
olduğunu şeffaf ve objektif bir
şekilde halka gösterebilirler.
STeP sertifikasyonunun
merkezinde kalite yönetimi,
kimyasal kullanımı, çevre koruma,
çevre yönetimi, sosyal sorumluluk
Sürdürülebilir Tekstil Üretimi (STeP) Uluslararası
OEKO-TEX® Derneği tarafından çevre dostu ve sosyal
sorumluluk sahibi firmalara verilen yeni bir sertifikadır.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
ve sağlık ve güvenlik gibi firmanın
ilgili tüm alanlarına mödüler analiz
yapılması yatar.
İsviçre’li TESTEX AG adlı test
enstitüsüne bağlı Serge Rolle ve
Adrian Melli ilk sertifikayı Bühler
takımından Martin Kägi (CEO,
Bühler Grup) ve René Reichmuth’a
(CEO, Hermann Bühler AG)
takdim ettiler.
200 yıllık bir geleneğe sahip Bühler
üretimini Winterthur, İsviçre’deki
fabrikasında gerçekleştiriyor.
İpliğinin kalitesi dokuma fabrikaları,
yuvarlak ve çözgülü örme fabrikalarında üretilen swiss+cotton®
tekstilinin özünü oluşturuyor. Firma
ürettiği ipliğin güvenliğini 1993’den
beri Oeko-Tex Standard 100 ile
ispatlarken 2007 yılında fabrikaları
da çevre dostu ve sosyal sorumlu
üretim sistemlerinden dolayı aynı
sertifikayı aldı.
Yeni STeP sertifikasyonu ile
Bühler çevre korumaya ve sürdürülebilirliğe olan bağlılığını tekrar
göstermiş olacak.
Martin Kägi’nin sözleri ile: ‘‘Sürdürülebilirlik konusu artık tüm Dünya’nın
gözü önünde. Zaten uzun bir süredir
firmamız birinci sınıf kalite ve
dayanıklı iplik üretirken çevre dostu
üretim koşullarını da hesaba katan
entegre bir sistem ile çalışıyordu.’’
‘’Interaktif STeP web kayıt sistemi
hızlı ve ‘bürokratik olmayan’ bir
metodla modern ve efektif üretim
sistemlerimizi ve kendini işine
adamış çalışanlarımızın proses
ve üretim seviyelerindeki insiyatiflerini dökümanladı. Test safhasını
bulunduğumuz noktayı doğrulamak
için de kullandık. Bu sertifika şu ana
kadar yaptıklarımızı teyid ederken
gelecek için ise yeni bir motivasyon
kaynağı oldu’’
TESTEX’den Adrian Meili de STeP
sertifikasyon sisteminin yararlarına
inananlardan. Meili’ye göre: ’’STeP
Soldan Sağa: Andreas Birsner (QM, Hermann Bühler AG), Adrian Meili (TESTEX AG), Werner Hess (QM, Hermann Bühler
AG), Serge Rolle (CEO, TESTEX AG), Oswald Baldischwieler (Teknik Yönetim, Hermann Bühler AG), Martin Kägi (CEO,
Bühler Group), René Reichmuth (CEO, Hermann Bühler AG) ©Oeko-Tex
STeP sertifikasyonunun modüler yapısı firmadaki sürdürülebilirlik ve çalışma koşulları ile ilgili tüm departmanların
detaylı incelenmesine imkan verir. Bunlar alanlar; Kimyasal kullanımı, çevre koruma, çevre yönetimi, sağlık ve güvenlik,
sosyal sorumluluk ve kalite yönetimidir.
sertifikasyonunu baz alan firmalar
üretim sistemlerini çok daha efektif
bir hale getirebilirler. Bireysel
alanlara verilen notlar firmanın
sürdürülebilirlik konusunda daha
iyi pozisyon almasını ve ilerleme
kaydedilmesi gereken diğer
alanların ortaya çıkmasını sağlar’’