IBRD KREDİLERİ VE IDA KREDİLERİ KAPSAMINDA TEDARİKE

Transkript

IBRD KREDİLERİ VE IDA KREDİLERİ KAPSAMINDA TEDARİKE
IBRD KREDİLERİ VE IDA KREDİLERİ
KAPSAMINDA TEDARİKE İLİŞKİN
KILAVUZ
(PEMBE)
BU DOKUMAN TERCUME OLUP INGILIZCE ORIJINALI ILE
BIR CELISKI OLMASI HALINDE INGILIZCESI GECERLIDIR.
HATALI UYGULAMALARDAN DUNYA BANKASI SORUMLU
TUTULAMAZ.
MAYIS 2004
ve
Ekim 2006 Düzeltmesi
1
2
3
I.
1.1
1.2
1.5
1.6
1.9
1.10
1.11
1.12
1.13
1.14
1.16
II.
A.
2.1
2.2
2.6
2.7
2.9
B.
2.11
2.13
2.15
2.16
2.19
2.20
2.21
2.24
2.26
2.28
2.29
2.31
2.32
2.34
2.37
2.38
2.39
2.41
2.42
2.43
C.
2.44
2.45
2.46
2.47
2.48
2.49
2.55
2.57
Giriş
Amaç
Genel Düşünceler
Kılavuzun Uygulanabilirliği
Seçilebilirlik (Uygunluk)
Önceden Sözleşme ve Geriye Dönük Finansman
Ortak Girişimler
Banka İncelemesi
Yanlış Tedarik
Bankaya Atıflar
Sahtecilik ve Yolsuzluk
Tedarik Planı
Uluslararası Rekabetçi İhale
Genel
Giriş
Sözleşmelerin Türü ve Boyutu
İki Aşamalı İhale
Bildirim ve Duyuru
Teklif Sahiplerinin Ön Yeterliği
İhale Belgeleri
Genel
Tekliflerin Geçerlilik Süresi ve Teklif Teminatı
Dil
İhale Belgelerinin Açıklığı
Standartlar
Marka İsimlerinin Kullanılması
Fiyatlandırma
Fiyat Ayarlaması
Nakliye ve Sigorta
Kur ile ilgili Hükümler
Teklifin Kuru
Tekliflerin Karşılaştırılması için Kurun Dönüştürülmesi
Ödemede Geçerli Kur
Ödeme Şartları ve Yöntemleri
Alternatif Teklifler
Sözleşme Koşulları
Kesin Teminat Mektubu
Tazminat ve İkramiye Maddeleri
Mücbir Sebep
Geçerli Yasa ve İhtilafların Halli
Tekliflerin Açılması, Değerlendirilmesi ve İhalenin Verilmesi
Tekliflerin Hazırlanması için Süre
Tekliflerin Açılmasına ilişkin Prosedürler
Tekliflerde Netleştirmelerin ya da Değişikliklerin Yapılması
Gizlilik
Tekliflerin İncelenmesi
Tekliflerin Değerlendirilmesi ve Karşılaştırılması
Yurtiçi Tercihleri
Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Uzatılması
4
2.58
2.59
2.60
2.61
2.65
D.
2.66
2.68
III.
3.1
3.2
3.3
3.5
3.6
3.8
3.9
3.10
3.11
3.12
3.13
3.14
3.16
3.17
1.
2.
5.
1.
7.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Teklif Sahiplerinin Son Yeterliği
İhalenin Verilmesi
İhalenin Verildiğinin Duyurulması
Tüm Tekliflerin Reddedilmesi
Sorgu
Değiştirilmiş ICB
Bir İthalat Programı İçeren İşlemler
Emtiaların Tedariki
Diğer Tedarik Yöntemleri
Genel
Sınırlı Uluslararası İhale
Ulusal Rekabetçi İhale
Seçerek Alma
Doğrudan İhale Etme
Katkı Hesabı
Birleşmiş Milletler Kuruluşlarından Tedarik
Tedarik Aracıları
Teftiş Aracıları
Finans Aracılarına Kredi Biçiminde Tedarik
BOO/BOT/BOOT, Ayrıcalıklar ve Benzer Özel Sektör
Düzenlemeleri Kapsamında Tedarik
Performans Bazlı Tedarik
Banka Tarafından Garanti Edilen Krediler Kapsamında Tedarik
Tedarike Topluluk Katılımı
Ek 1: Banka Tarafından Tedarik Kararlarının İncelenmesi
Tedarikin Planlanması
Ön İnceleme
Son İnceleme
Ek 2: Yurtiçi Tercihler
Yurtiçinde Üretilen Mallara yönelik Tercih
Yurtiçinden Yüklenicilere yönelik Tercih
Ek 3: Teklif Sahiplerine Rehberlik
Amaç
Tedarik Sorumluluğu
Banka’nın Rolü
Teklif Vermeye ilişkin Bilgiler
Teklif Sahibinin Rolü
Gizlilik
Bankanın Eylemi
Sorgu
5
KISALTMALAR
BOO
BOOT
BOT
CIF
CIP
CPT
DDP
EXW
FCA
GNP
IBRD
ICB
IDA
LIB
NCB
NGO
PAD
SA
SBD’ler
UN
UNDB
Yap, sahip ol, işlet
Yap, sahip ol, işlet, devret
Yap, işlet, devret
Maliyet, Sigorta ve Navlun
Kargo ve sigorta Ödemeli (varış yerinde)
Kargo (varış yerinin adı)’na Ödenmiş
Teslim Edilen Ödenmiş Vergi
Hazır İş, Fabrika Teslim ya da Satışa Hazır
Serbest Taşıyıcı (belirtilen yer)
Gayri Safi Mili Hasıla (GSMH)
Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkındırma Bankası (Dünya
Bankası)
Uluslararası Rekabetçi İhale
Uluslararası Kalkınma Birliği
Sınırlı Uluslararası İhale
Ulusal Rekabetçi İhale
Sivil Toplum Örgütü
Proje Değerlendirme Belgesi
Özel Hesap
Standart İhale Belgeleri
Birleşmiş Milletler
Birleşmiş Milletler Kalkınma Faaliyet
6
I. GİRİŞ
Amaç
1.1
Bu Kılavuzun amacı; tamamen ya da kısmen Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve
Kalkındırma Bankasi (IBRD) kredileri, Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) 1 kaynaklı
krediler ya da hibeler ile finanse edilen projeleri yürütenlere proje için gerekli olan malların,
işlerin ve (danışmanlık hizmetleri dışındaki)2 hizmetlerin tedarikini düzenleyen politikalar
hakkında bilgi vermektir. Kredi Anlaşması, Borçlu ile Banka arasındaki hukuki ilişkileri
düzenlemektedir ve Kılavuz, anlaşmada belirtildiği üzere proje için malların ve işlerin tedariki
için geçerlidir. Borçlunun ve mal ve işlerin tedarikçilerinin hak ve yükümlülükleri ihale3
belgeleri tarafından ve Borçlu ile mal ve işlerin tedarikçileri arasında imzalanan sözleşmeler
tarafından düzenlenmektedir ve bu Kılavuz ya da Kredi Anlaşmaları tarafından
düzenlenmemektedir. Kredi Anlaşmasının taraflarının dışında hiçbir taraf bu anlaşma
vasıtasıyla herhangi bir hak alamaz ya da kredi işlemlerinde herhangi bir hak talebinde
bulunamaz.
Genel Düşünceler
1.2
Borçlu, projenin uygulanmasından sorumludur ve dolayısıyla proje kapsamında
ihalelerin verilmesi ve sözleşmelerin yapılması, Borçlunun sorumluluğundadır. 4 Banka’nın
Kuruluş Sözleşmesi onun “herhangi bir kredinin yalnızca kredinin verilme amaçları
doğrultusunda, ekonomi ve verimliliğe gereken önem verilerek ve siyasi ya da diğer ekonomi
dışı etkilerden ya da düşüncelerden bağımsız olarak kullanılmasını sağlamasını”5
gerektirmektedir ve Banka, bu amaç doğrultusunda ayrıntılı prosedürler belirlemiştir. Pratikte
bir projenin uygulanması sırasında izlenmesi gereken spesifik tedarik kuralları ve prosedürler
duruma bağlı olsa da, Banka’nın gereksinimlerine genel olarak dört düşünce rehberlik
etmektedir:
(a)
bir projenin uygulanmasında, ilgili mal ve işlerin tedariki de dahil olmak üzere,
yüksek kalitede hizmetlere yönelik ihtiyaç;
IBRD ve IDA için tedarik gereksinimleri aynıdır. Bu Kılavuzda Banka’ya yapılan atıflar hem IBRD’yi hem de
IDA’yı kapsamakta ve “krediler”e yapılan atıflar IBRD kredilerini, IDA kredilerini ve hibeler ile proje hazırlama
avanslarını (PPA’lar) kapsamaktadır. “Kredi Anlaşması”na yapılan atıflar Kalkınma Kredisi Anlaşmasını,
Kalkınma Finansman Anlaşması ile Kalkınma Hibe Anlaşmasını ve Proje Anlaşmasını kapsamaktadır.
“Borçlu”ya yapılan atıflar bir IDA Hibesinin alıcısını da kapsamaktadır. “Borçlu”ya yapılan atıflar, bir IDA
hibesinin alıcısını da kapsamaktadır.
2
Bu Kılavuzda “mallar”a ve “işler”e [veya “yapim isleri’] yapılan atıflar örneğin nakliye, sigorta, kurulum,
işletmeye alma, eğitim ve ilk bakım gibi ilişkili hizmetleri kapsamaktadır. “Mallar”; emtiaları, ham maddeleri,
makineleri, ekipmanları ve endüstriyel tesisleri içerecektir. Bu Kılavuzun hükümleri aynı zamanda örneğin
sondaj, harita çıkarma ve benzer işlemler gibi ölçülebilir bir fiziksel sonuçların gerçekleştirilmesi temelinde ihale
edilen ve sözleşmesi yapılan hizmetler için de geçerlidir. Bu Kılavuz, Danışmanlık hizmetleri ile ilgili değildir;
Danışmanlık hizmetleri için Dünya Bankası Borçluları Tarafından Danışman Seçimi ve İstihdamına İlişkin
Kılavuz (bundan böyle Danışmanlık Kılavuzu olarak anılacaktır) geçerlidir.
3
Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda “bid” ve “tender” kelimeleri aynı anlamı taşıyacaktır. [İngilizcede bu
kelimelerin ikisi de, ufak nüanslar ile, “bir ihale için teklif vermek” anlamına gelmektedirler (Ç. N.)]
4
Bazı durumlarda Borçlu yalnızca bir aracı olarak faaliyet gösterir ve proje başka bir kurum ya da kuruluş
tarafından yürütülür. Bu Kılavuz’da Borçluya yapılan atıflar bu türden kurum ve kuruluşlar ile “alt-borç
düzenlemeleri” altındaki Alt-Borçluları kapsayacaktır.
5
Banka’nın Kuruluş Sözleşmesi; Madde III, Kısım 5(b) ve IDA’nın Kuruluş Sözleşmesi; Madde V, Kısım 1(g).
1
7
(b)
Banka’nın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden 6 tüm seçilebilir teklif sahiplerine
aynı bilgileri verme ve Banka tarafından finanse edilen mal ve işlerin tedarikinde
eşit rekabet fırsatı tanıma yönündeki kaygısı;
(c)
Banka’nın borç alan ülkede yurtiçi sözleşmelerin ve üretim endüstrilerinin
gelişimini teşvik etme yönündeki kaygısı; ve
(d)
tedarik süreçlerinde saydamlığın önemi.
1.3
Açık rekabet, etkili kamu tedarikinin temelidir. Borçlular, spesifik tedarik için en
uygun olan yöntemi seçeceklerdir. Çoğu durumda uygun şekilde idare edilen ve yurtiçinde
üretilen mallara ve, uygun durumlarda, öngörülen koşullarda işler için yurtiçinden
yüklenicilere 7 yönelik tercihlere imkân tanıyan Uluslararası Rekabetçi İhale ICB), en uygun
yöntemdir. Bu nedenle çoğu durumda Banka, Borçlularının malları, işleri ve hizmetleri
seçilebilir tedarikçilere ve yüklenicilere açık olan ICB yoluyla elde etmesini istemektedir. 8 Bu
Kılavuzun II. Kısmında ICB’ye yönelik prosedürler açıklanmaktadır.
1.4
ICB’nin en uygun tedarik yöntemi olmadığı durumlarda diğer tedarik yöntemleri ve bu
yöntemlerin uygulanmasının hangi koşullar altında daha uygun olacağı açıklanmaktadır.
Belirli bir proje kapsamında tedarik için izlenebilecek olan belirli yöntemler, Kredi
Anlaşmasında belirtilir. Proje kapsamında finanse edilecek spesifik sözleşmeler ve bunların
Kredi Anlaşması ile tutarlı olan tedarik yöntemleri, bu Kılavuzun 1.6. paragrafında belirtildiği
gibi Tedarik Planında belirlenir.
Kılavuzun Uygulanabilirliği
1.5
Bu Kılavuzda açıklanan prosedürler, mal ve işlere [veya “yapim isleri’] yönelik
tamamen ya da kısmen Banka kredileri ile finanse edilen sözleşmeler için uygulanmaktadır. 9
Mal ve işlere yönelik bir Banka kredisi ile finanse edilmeyen sözleşmelerin tedarikinde
Borçlu, başka prosedürler benimseyebilir. Bu durumda Banka’nın kullanılacak prosedürlerin
Borçlunun projenin özenli ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlama ve tedarik
edilecek olan mal ve işlerin
(a)
tatminkâr kalitede ve projenin dengesi ile uyumlu olmalarını;
(b)
zamanında teslim edilmelerini ya da tamamlamalarını;
(c)
projenin ekonomik ve mali uygulanabilirliğini aksi yönde etkilemeyecek şekilde
fiyatlandırılmalarını
sağlama yükümlülüklerini karşılayacağı konusunda tatmin olması gerekir.
Seçilebilirlik (Uygunluk)
6
Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve 1.8.
Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda “Yüklenici” terimi, yalnızca inşaat hizmetleri temin eden firmalara atıfta
bulunmaktadır.
8
Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve 1.8.
9
Bu, Borçlunun paragraf 3.10 kapsamında bir tedarik aracısı kullandığı durumları kapsamaktadır.
7
8
1.6
Rekabeti desteklemek adına Banka, tüm ülkelerden firmaların ve bireylerin, Banka’nın
finanse ettiği projeler için mal, iş ya da hizmet önermelerine izin vermektedir. Katılım
koşulları, firmanın söz konusu sözleşmeyi ifa edebilme yeteneğinin sağlanması için temel
olan koşullar ile sınırlı olacaktır. 10
1.7
Tamamen ya da kısmen bir Banka kredisi ile finanse edilecek herhangi bir sözleşme
ile bağlantılı olarak Banka, bir Borçlunun bir firmanın sözleşmeyi başarılı bir şekilde ifa etme
yönündeki kapasitesi ve kaynakları ile ilişkili olmayan nedenlerden ötürü söz konusu firmanın
ön ya da son yeterliğini reddetmesine izin vermemektedir; ayrıca bir Borçlunun bu türden
nedenlerden dolayı herhangi bir teklif sahibini elemesine de izin vermemektedir. Dolayısıyla
Borçlular, teklif sahiplerinin spesifik sözleşme ile ilgili kapasitelerinden emin olmak için,
teklif sahiplerinin teknik ve mali yeterliklerini gereken özeni göstererek incelemelidir.
1.8
Yukarıda belirtilenlere istisna olarak:
(a)
(i) yasalar ya da resmi düzenlemeler nedeniyle Borçlunun ülkesinin diğer ülke ile
ticari ilişkileri yasaklaması ve Banka’nın söz konusu ülkenin reddedilmesinin
gerekli mal ya da işlerin tedarikinde etkili rekabeti engellemeyeceği görüşünde
olması halinde ya da (ii) Birleşmiş Milletler Charterının VII. Bölümü kapsamında
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan bir karara uymak amacı ile
Borçlunun ülkesinin herhangi bir ülkeden ithalatı ya da herhangi bir ülkeye, şahsa
ya da kuruluşa ödeme yapılmasını yasaklaması halinde, belirli bir ülkenin firmaları
ya da belirli bir ülkede üretilen mallar reddedilebilir. Borçlunun ülkesinin bu
türden bir karara uymak amacı ile belirli bir firmaya ya da belirli mallar için
ödeme yapılmasını yasaklaması halinde, söz konusu firma reddedilebilir.
(b)
Borçlu tarafından bir projenin hazırlanması ya da uygulanması için danışmanlık
hizmetleri vermek üzere görevlendirilmiş olan bir firma ve bu firmanın bağlı
kuruluşları, firmanın söz konusu hazırlık ya da uygulamaya yönelik danışmanlık
hizmetlerinden kaynaklanan ya da bu hizmetler ile doğrudan ilişkili olan malları,
işleri ya da hizmetleri vermekten men edilecektir. Bu hüküm, birlikte yüklenicinin
bir anahtar teslim sözleşme ya da tasarım ve inşaat sözleşmesi kapsamındaki
yükümlülüklerini yerine getiren çeşitli firmalar (danışmanlar, yükleniciler ya da
tedarikçiler) için geçerli değildir. 11
(c)
Borçlunun ülkesinde bulunan kamu mülkiyetindeki teşebbüsler ancak (i) hukuki ve
mali açıdan özerk olduklarını, (ii) ticaret hukuku kapsamında faaliyet
gösterdiklerini ve (iii) Borçluya ya da Alt-Borçluya bağlı kuruluşlar olmadıklarını
gösterdikleri takdirde katılabilirler. 12
(d)
Banka tarafından bu Kılavuzun 1.14. paragrafının (d) alt-paragrafına uygun olarak
seçilemez ilan edilen bir firma, Banka’nın belirleyeceği bir süre boyunca Banka
tarafından finanse edilen bir sözleşme için seçilemez olarak kalacaktır.
Peşin İhale ve Geriye Dönük Finansman
Banka Tayvan’dan ve Çin’den firmaların ve bireylerin Banka tarafından finanse edilen projeler için mal, iş ve
hizmet teklifi sunmalarına izin vermektedir.
11
Bkz. paragraf 2.5.
12
Paragraf 3.8 kapsamında izin verildiği gibi, Katkı Hesabı birimleri dışındakiler.
10
9
1.9
Borçlu, ilişkili Banka kredisini imzalamadan önce tedarike ilişkin ilk adımları atmayı
isteyebilir. Bu gibi durumlarda, nihai sözleşmelerin Banka’nın finansmanı için seçilebilir
olabilmesi için duyuru da dahil olmak üzere tedarik prosedürleri bu Kılavuza uygun olarak
gerçekleştirilecektir ve Banka, Borçlu tarafından kullanılan süreci inceleyecektir. Bir Borçlu
bu türden peşin ihaleyi tüm riski kendisi üstlenerek yapar ve Banka tarafından prosedürler,
dokümantasyon ya da sözleşme teklifi ile ilgili olarak verilen herhangi bir muvafakat,
Banka’yı söz konusu proje için kredi verme yükümlülüğü altına sokmaz. Sözleşme
imzalandığı takdirde Borçlu tarafından kredi anlaşmasının imzalanmasından önce sözleşme
kapsamında yapılan harcamaların Banka tarafından geri ödenmesi, geriye dönük finansman
olarak adlandırılır ve buna yalnızca Kredi Anlaşmasında belirlenen sınırlar çerçevesinde izin
verilir.
Ortak Girişimler
1.10 Herhangi bir firma bağımsız olarak ya da, yurtiçi firmalar ile ve/veya yabancı firmalar
ile müşterek ve müteselsil yükümlülüğü onaylayan bir ortak girişim içinde teklif verebilir ama
Banka, zorunlu ortak girişimleri ya da firmalar arasında diğer zorunlu birleşme biçimlerini
gerektiren teklif koşullarını kabul etmemektedir.
Banka İncelemesi
1.11 Banka, tedarik sürecinin üzerinde mutabık kalınan prosedürlere uygun olarak
yürütüldüğünden emin olmak için, Borçlunun tedarik prosedürlerini, belgelerini, teklif
değerlendirmelerini, sözleşme tavsiyelerini ve sözleşmeleri inceler. İnceleme prosedürleri Ek
1’de açıklanmıştır. Banka 13, tamamen ya da kısmen Banka kredisi ile finanse edilecek farklı
mal ve iş kategorileri ile ilgili olarak bu inceleme prosedürlerinin ne ölçüde uygulanacağını
belirtecektir.
Yanlış Tedarik
1.12 Banka, Kredi Anlaşmasında üzerinde mutabık kalınan ve Tedarik Planında daha
ayrıntılı olarak işlenen hükümlere uygun olarak tedarik edilmemiş olan mal ve işler için
harcamaları finanse etmez. 14 Bu gibi durumlarda Banka yanlış tedarik ilan edecektir ve,
benimsediği politikanın gereği olarak, kredinin yanlış tedarik olan mal ve işlere ayrılan
bölümünü iptal edecektir. Buna ek olarak Banka, Kredi Anlaşması kapsamında öngörülen
diğer çözüm yollarına başvurabilir. Banka’dan “itiraz yoktur” belgesinin alınmasının ardından
sözleşme yapıldıktan sonra dahi, “itiraz yoktur” belgesinin Borçlu tarafından verilen eksik,
yanlış ya da yanıltıcı bilgilere dayalı olarak verildiği ya da sözleşmenin şart ve koşullarının
Banka’nın onayı olmaksızın değiştirildiği kanaatine vardığı takdirde Banka yanlış tedarik ilan
edebilir.
Banka’ya Atıflar
1.13 Borçlu tedarik belgelerine Banka’ya atıfta bulunmayı istediği takdirde, aşağıda
belirtilen dil kullanılacaktır:
“[Borçlunun Adı] [Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkındırma Bankası’ndan]
(Banka’dan), [projenin adı]’nın maliyetine yönelik olarak ____ ABD$ esdegeri tutarında bir
13
14
Bkz. paragraf 1.16.
Bkz. paragraf 1.16.
10
[kredi] almıştır [ya da talep etmiştir] ve bu [kredinin] bir bölümünü bu Sözleşme
kapsamındaki seçilebilir ödemelere ayırma niyetindedir. Banka tarafından ödemeler yalnızca
[Borçlunun ya da temsilcisinin adı]’nın isteği üzerine ve Banka’nın onayı üzerine yapılacaktır
ve, her açıdan, [Kredi] Anlaşma[sı]nın şart ve koşullarına tabi olacaktır. [Kredi] Anlaşma[sı],
söz konusu ödemenin ya da ithalatın Banka’nın bilgisine göre Birleşmiş Milletler Charterının
VII. Bölümü kapsamında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan bir karar ile
yasaklanmış olması halinde, şahıslara ya da kuruluşlara veya herhangi bir mal ithalatı için
ödeme yapılması amacı ile [Kredi] Hesaptan[ından] para çekilmesini yasaklamaktadır. 15
[Borçlunun adı] dışında hiçbir taraf, [Kredi] Anlaşma[sı] vasıtasıyla herhangi bir hak alamaz
ya da [Kredi] işlemlerinde herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” 16
Sahtecilik ve Yolsuzluk
1.14 Banka, benimsediği politika gereği, (Banka kredilerinin lehtarları da dahil olmak
üzere) Borçluların ve Banka tarafından finanse edilen sözleşmeler kapsamındaki teklif
sahiplerinin, tedarikçilerin ve yüklenicilerin tedarik sırasında ve söz konusu sözleşmelerin
ifası sırasında en yüksek etik standardını gözetmelerini istemektedir. Bu politikayı gözetmek
için Banka:
(a)
(b)
bu hükmün amaçları doğrultusunda aşağıda verilen tanımlamaları yapmaktadır:
(i)
“yolsuzluk uygulaması”; seçim sürecinde ya da sözleşmenin ifasında herhangi
bir kamu görevlisinin 17 hareketlerini etkilemek için doğrudan ya da dolaylı
olarak herhangi bir değerli şeyin önerilmesi, verilmesi, alınması ya da
istenmesi anlamına gelmektedir;
(ii)
“sahtecilik uygulaması”; bir seçim sürecini ya da bir sözleşmenin ifasını
etkilemek için gerçeklerin yanlış sunulması ya da sunulmaması anlamına
gelmektedir;
(iii)
“hileli uygulamalar”; Borçlunun bilgisi dahilinde ya da haricinde, iki ya da
daha fazla danışman arasında ihale bedellerinin yapay, rekabetçi olmayan
düzeylerde belirlenmesi için tasarlanan bir planın ya da düzenlemenin
yapılması anlamına gelmektedir;
(iv)
“baskıcı uygulamalar”; şahısların bir tedarik sürecine katılımlarını etkilemek
ya da bir sözleşmenin ifasını etkilemek için şahıslara ya da onların mülküne
doğrudan ya da dolaylı olarak zarar verilmesi ya da zarar verilmesi tehdidinde
bulunulması anlamına gelmektedir.
sözleşme için önerilen teklif sahibinin söz konusu sözleşmeye yönelik olarak rekabet
ederken, doğrudan ya da bir aracı yoluyla, yolsuz, sahteci, hileli ya da baskıcı
uygulamalara başvurduğunu tespit etmesi halinde teklifi reddedecektir;
IBRD’nin Krediler ve Garanti Anlaşmaları için Geçerli Genel Koşulları: Madde V; Kısım 5.01 ve IDA’nın
Kalkınma Kredisi Anlaşmaları için Geçerli olan Genel Koşulları; Madde V; Kısım 5.01.
16
Uygun durumlarda “kredi” ibaresini “Uluslararası Kalkınma Birliği” ve “Kredi Anlaşması” ibareleri ile
değiştiriniz.
17
Tedarik kararlarını alan ya da inceleyen Dünya Bankası personelini ve diğer kuruluşların çalışanlarını
kapsamaktadır.
15
11
(c)
herhangi bir zamanda Borçlunun ya da bir Kredi lehtarının temsilcilerinin tedarik
sürecinde ya da söz konusu sözleşmenin ifası sırasında yolsuz, sahteci, hileli ya da
baskıcı uygulamalara başvurduğunu ve Borçlunun durumu düzeltmek için Banka’yı
tatmin edecek uygun bir eylemi zamanında uygulamaya koymadığını tespit ettiği
takdirde, Kredinin sözleşmeye ayrılan bölümünü iptal edecektir;
(d)
herhangi bir zamanda firmanın Banka tarafından finanse edilen bir sözleşme için
rekabet ederken ya da sözleşmenin ifası sırasında doğrudan ya da bir aracı yoluyla
yolsuz, sahteci, hileli ya da baskıcı uygulamalara başvurduğunu tespit ettiği takdirde,
söz konusu firmaya ya da bireye, onu seçilemez olarak ilan etmek de dahil olmak
üzere, sınırsız ya da belirli bir süre boyunca yaptırım uygulayacaktır.
ihale belgelerine ve bir Banka kredisi tarafından finanse edilen sözleşmelere teklif
sahiplerinin, tedarikçilerin ve yüklenicilerin Banka’ya hesaplarını, kayıtlarını, teklif
sunumu ile ilişkili diğer belgelerini ve sözleşmenin ifasını teftiş etme izni vermelerini
ve bunların Banka tarafından tayin edilen denetçiler tarafından denetlenmelerini
öngören bir hükmün dahil edilmesini isteme hakkına sahip olacaktır.
1.15 Banka’nın spesifik onayı ile bir Borçlu, Banka tarafından finanse edilen daha büyük
sözleşmelere yönelik teklif formlarına teklif sahibinin bir sözleşme için rekabet ederken ve bir
sözleşmeyi ifa ederken ülkenin ihale belgelerinde listelendiği şekliyle (rüşvet de dahil olmak
üzere) sahtecilik ve yolsuzluk karşıtı yasalarını gözeteceğine ilişkin bir taahhütte bulunmasını
öngören bir şartı dahil edebilir. 18 Banka, söz konusu taahhüdü yöneten düzenlemelerin
Banka’yı tatmin edecek nitelikte olması halinde, Borçlu ülkenin isteği üzerine söz konusu
şartın sözleşmeye dahil edilmesini kabul edecektir.
(e)
Tedarik Planı
1.16 Projenin hazırlamasının bir parçası olarak Borçlu, Banka tarafından kabul edilebilir
olan bir Tedarik Planı 19 hazırlayacak, ve bu Tedarik Planını Kredi görüşmelerinden önce
onaylaması için Banka’ya sunacaktır; bu Tedarik Planında şunlar belirtilecektir: (a) en az 18
aylık bir ilk süre boyunca projenin yürütülmesi için gerekli olacak mallar, işler ve/veya
hizmetler için belirlenen sözleşmeler; (b) Kredi Anlaşmasında izin verilen bu türden
sözleşmelerin tedariki için önerilen yöntemler ve (c) ilişkili Banka inceleme prosedürleri. 20
Borçlu, projenin süresi boyunca Tedarik Planını yıllık olarak ya da ihtiyaç duyuldukça
güncelleyecektir. Borçlu, Tedarik Planını Banka tarafından onaylandığı şekliyle
uygulayacaktır.
II. ULUSLARARASI REKABETÇİ İHALE
A. Genel
Giriş
Örnek olarak bu türden bir taahhüt şu şekilde yazılabilir: “Yukarıdaki ihale için rekabet ederken (ve ihaleyi
aldığımız takdirde sözleşmeyi ifa ederken) [Alıcının] [İşverenin] ülkesinde geçerli olan ve [Alıcının] [İşverenin]
tarafından bu sözleşmenin ihale belgelerinde listelenen sahtecilik ve yolsuzluk karşıtı kanunlara uymayı taahhüt
ederiz.”
19
Projenin danışmanlık hizmetlerinin seçimini kapsadığı durumlarda Tedarik Planı ayrıca danışmanlık
hizmetlerinin Dünya Bankası Borçluları Tarafından Danışman Seçimi ve İstihdamına İlişkin Kılavuz’a uygun
olarak seçilmesine ilişkin yöntemleri de içermelidir. Banka, ilişkili kredi onaylandıktan sonra, ilk Tedarik Planını
kamuoyuna ifşa edecektir; ek güncellemeler, Banka onları onayladıktan sonra ifşa edilecektir.
20
Bkz. Ek 1.
18
12
2.1
Uluslararası Rekabetçi İhalenin (ICB) amacı, bu Kılavuzda açıklandığı üzere, tüm
müstakbel teklif sahiplerine 21 Borçlunun gereksinimleri hakkında zamanında ve yeterli
şekilde bildirimde bulunabilmek ve gerekli mal ve işlere yönelik teklif vermeleri için eşit
fırsat tanımaktır.
Sözleşmelerin Türü ve Boyutu
2.2
İhale belgelerinde yapılacak olan sözleşmenin türü açık şekilde belirtilecek ve buna
uygun olan önerilen sözleşme hükümleri yer alacaktır. En yaygın olarak kullanılan sözleşme
türleri toplam fiyat (goturu usulde sozlesme), birim fiyatlar, geri ödenebilir maliyetler artı
ücretler ya da bunların birleşimlerine dayalı ödemeler yapılmasını öngörmektedirler. Geri
ödenebilir maliyet içeren sözleşmeler Banka tarafından örneğin yüksek risk koşullarının
mevcut olduğu ya da maliyetlerin önceden yeterli kesinlik ile belirlenemediği durumlar gibi
istisnai koşullar altında kabul edilebilir. Bu tür sözleşmelerde maliyetlerin sınırlandırılmasına
yönelik uygun hükümler yer alacaktır.
2.3
Bireysel sözleşmelerin boyutu ve kapsamı, projenin büyüklüğüne, niteliğine ve yerine
bağlı olacaktır. Çeşitli mal ve işleri gerektiren projelerde genel olarak farklı ekipman ve
tesis 22 kalemlerinin tedariki ve/veya kurulumu için ve işler için ayrı sözleşmeler
yapılmaktadır.
2.4
Benzer ama ayrı ekipman ya da iş kalemlerini gerektiren bir projede teklifler için,
hem küçük hem de büyük firmaların ilgisini çekecek alternatif sözleşme koşulları kapsamında
davet çıkarılabilir; bu firmalara, kendi tercihlerine bağlı olarak, bireysel sözleşmeler (dilimler)
için ya da benzer sözleşmelerden oluşan bir grup (paket) için teklif verme imkânı tanınacaktır.
Tüm teklifler ve teklif birleşimleri aynı son tarihe kadar alınacak ve, Borçluya en düşük
değerlendirilen maliyeti sunan teklifin ya da teklifler birleşiminin belirlenebilmesi için
eşzamanlı olarak açılıp değerlendirilecektir. 23
2.5
Belli bazı durumlarda Banka; tasarım ve mühendisliğin, ekipman tedariki ve
kurulumunun ve komple bir tesisin inşaatının ya da işlerin tek bir sözleşme kapsamında temin
edileceği bir anahtar teslim sözleşmesini kabul edebilir ya da isteyebilir. Alternatif olarak
Borçlu, tasarım ve mühendislikten sorumlu olmaya devam edebilir ve proje bileşeni için
gerekli olan tüm mal ve işlerin tedariki ve kurulumuna yönelik tek bir sorumluluk içeren bir
sözleşme için teklif daveti çıkarabilir. Uygun durumlarda tasarım ve yapım ile yönetim
taahhüdü 24 sözleşmeleri de kabul edilebilir. 25
İki Aşamalı İhale
21
Bkz. paragraf 1.6, 1.7. ve 1.8.
Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda “tesis” terimi, örneğin bir üretim tesisinde olduğu gibi, kurulu ekipmana
atıfta bulunmaktadır.
23
Teklif değerlendirme prosedürleri için bkz. paragraf 2.49-2.54.
24
İnşaatta bir yönetim yüklenicisi genellikle işi doğrudan gerçekleştirmeyi dışarıya ihale eder ve fiyat, kalite ve
işin zamanında gerçekleştirilmesi ile ilgili tüm sorumluluk ve riskleri üstlenerek diğer yüklenicilerin çalışmasını
yönetir. Aynı şekilde bir inşaat yöneticisi Borçlunun danışmanı ya da aracısıdır ama bu riskleri üstlenmesi. (Eğer
Banka tarafından finanse ediliyorsa inşaat yöneticisinin hizmetleri, Danışmanlık Kılavuzu kapsamında tedarik
edilmelidir. Bkz. dipnot 2.)
25
Performans bazlı ihale için ayrıca bkz. paragraf 3.14 ve 3.15.
22
13
2.6
Anahtar teslim sözleşmelerinde ya da özel nitelikte büyük karmaşık tesislere veya
işlere ya da karmaşık bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik sözleşmelerinde komple teknik
şartnamenin önceden hazırlanması istenmeyebilir ya da uygulanamaz olabilir. Bu durumda iki
aşamalı ihale prosedür kullanılabilir. Bu prosedür kapsamında ilk önce bir kavramsal tasarım
ya da performans spesifikasyonları temelinde, teknik ve ticari izahatlara ve ayarlamalara tabi
olarak, fiyatlandırılmamış teknik teklifler için davet çıkarılır ve ardından ikinci aşamada tadil
edilmiş ihale belgeleri 26, nihai teknik teklifler ve fiyatlandırılmış teklifler sunulur.
Bildirim ve Duyuru
2.7
Teklif verme fırsatlarının zamanında bildirilmesi, rekabetçi ihale için çok önemlidir.
ICB’yi içeren projelerde Borçlunun bir Genel Tedarik Bildirimi taslağı hazırlayıp Banka’ya
sunması gerekmektedir. Banka bu bildirimin UN Development Business online’da (UNDB
online) ve Development Gateway’s dgMarket’ta yayınlanması için gerekli düzenlemeleri
yapacaktır. 27 Bildirim; Borçlu (ya da müstakbel Borçlu), kredinin miktarı ve amacı, ICB
altındaki tedarikin kapsamına ilişkin bilgileri ve Borçlunun tedarikten sorumlu olan aracısının
adını, telefon (ya da faks) numarasını, adresini ve spesifik tedarik bildirimlerinin
gönderileceği internet sitesini içerecektir. Eğer biliniyorsa, ön yeterlik ya da ihale belgelerinin
hazır olması için planlanan tarih belirtilmelidir. İlişkili ön yeterlik ya da ihale belgeleri, Genel
Tedarik Ilan ilan tarihinden onceki bir tarihte yayinlanamaz.
2.8
Ön yeterlilik sunumuna ya da teklif sunumuna yönelik davetler, Spesifik Tedarik
Bildirimleri gibi Borçlunun ülkesinde ülke çapında yayınlanan en az bir gazetede (ya da resmi
gazetede veya ücretsiz erişimin olduğu bir elektronik portalda) duyurulacaktır. Bildirim,
müstakbel teklif sahiplerine ön yeterlik belgelerini ya da ihale belgelerini edinmeleri ve
yanıtlarını hazırlayıp sunmaları için gerekli olan süreyi tanıyacak bir tarihte yapılacaktır. 28
Teklif Sahiplerinin Ön Yeterliği
2.9
Ön yeterlik genellikle örneğin özel tasarıma sahip ekipmanların, endüstri tesislerinin,
uzmanlık hizmetlerinin, baz karmaşık bilgi ve teknolojilerin söz konusu olduğu büyük ya da
karmaşık işler için veya ayrıntılı tekliflerin hazırlanmasının gerektirdiği yüksek maliyetlerin
rekabeti engellediği durumlarda ve anahtar teslim, tasarım ve yapım ya da yönetim taahhüdü
kapsamında yapılan sözleşmelerin söz konusu olduğu durumlarda gereklidir. Bu aynı
zamanda teklif davetlerinin yalnızca yeterli kapasite ve kaynaklara sahip olanları kapsayacak
şekilde genişletilmesine olanak sağlar. Ön yeterlik, tamamen müstakbel teklif sahiplerinin
belirli sözleşmeyi ifa etme yönündeki kapasitelerine ve kaynaklarına dayandırılacaktır; bu
belirlenirken teklif sahiplerinin (a) benzer sözleşmeler ile ilgili deneyimleri ve geçmişteki
performansları, (b) personel, ekipman ve yapım ya da üretim tesisleri ile ilgili kapasiteleri ve
(c) mali konumları dikkate alınacaktır. 29
İkinci aşamada ihale belgelerinin gözden geçirilmesinde Borçlu, saydamlık ve fikri mülkiyet haklarının
gereksinimleri ile tutarlı olarak, teklif sahiplerinin ilk aşamada kullanılan teknik tekliflerinin gizliliğine saygı
göstermelidir.
27
UNDB, Birleşmiş Milletler’in bir yayınıdır. Abonelik ile ilgili bilgiler, şu adresten temin edilebilir.
Development Business, United Nations, GCPO Box 5850, New York, NY 10163-5850, USA (İnternet sitesi:
www.devbusiness.com; e-posta: [email protected]); Development Gateway Market, Development Gateway
Foundation’ın bir elektronik portalıdır: 1889 F Street NW, Washington, DC 20006, USA (İnternet sitesi:
www.dgmarket.com).
28
Bkz. paragraf 2.44.
29
Banka, Borçlularının uygun durumlarda kullanması için bir Standart Ön Yeterlik Belgesi hazırlamıştır.
26
14
2.10 Spesifik sözleşmeler ya da benzer sözleşmelerden oluşan gruplara ilişkin teklif vermek
için ön yeterlilik sunma daveti, yukarıdaki paragraf 2.7 ve 2.8’de açıklandığı şekilde
duyurulacak ve bildirilecektir. Davete yanıt verenlere sözleşmenin kapsamı ve yeterlilik
gereksinimlerine ilişkin açık bir beyan gönderilecektir. Belirlenen kriterleri karşılayan tüm
başvuru sahiplerine teklif verme olanağı tanınacaktır. Borçlular tüm başvuru sahiplerine ön
yeterlilik değerlendirmesinin sonuçlarını bildireceklerdir. Ön yeterlik değerlendirmesi
tamamlanır tamamlanmaz ihale belgeleri, yeterliği bulunan müstakbel teklif sahiplerine
sunulacaktır. Bir süre zarfı içinde ihale edilecek olan sözleşme gruplarına yönelik ön yeterlik
değerlendirmesinde, teklif verenin kaynaklarına dayalı olarak herhangi bir teklif verene ihale
edilecek sözleşmelerin sayısına ya da toplam bedeline bir sınırlama getirilebilir. Bu gibi
durumlarda ön yeterlik sahibi olan firmaların listesi periyodik olarak güncellenecektir. Ön
yeterlik sunumunda verilen bilgilerin doğrulanması, ihalenin verilmesi sırasında yapılacaktır
ve artık sözleşmeyi başarılı bir şekilde ifa edebilecek kapasiteye ya da kaynaklara sahip
olmadığına karar verilen bir teklif sahibine ihale verilmesi reddedilebilir.
B. İhale Belgeleri
Genel
2.11 İhale bilgilerinde müstakbel bir teklif sahibinin temin edilecek olan mal ve işlere
yönelik bir teklif hazırlaması için gerekli olan tüm bilgiler sunulacaktır. Bu belgelerin ayrıntı
düzeyinin ve karmaşıklığının önerilen teklif paketinin ve sözleşmenin boyutuna ve niteliğine
göre değişebilecek olmasına karşın bu belgeler genellikle şunları içerir: Teklif formu;
sözleşme formu; sözleşmenin hem genel hem de özel koşulları; şartnameler ve çizimler;
(jeolojik ve çevresel nitelikteki veriler de dahil olmak üzere) ilgili teknik veriler; malların
listesi ya da keşifler; teslimat zamanı ya da tamamlama planı; ve örneğin çeşitli teminatlara
yönelik formatlar gibi gerekli ekler. Teklif değerlendirmesinin ve en düşük değerlendirilen
teklifin seçiminin temeli, teklif sahiplerine talimatlarda ve/veya spesifikasyonlarda açık
şekilde belirtilecektir. İhale belgeleri için bir ücret alınacaksa bu ücret makul düzeyde olup
belgelerin çıktı ve müstakbel teklif sahiplerine teslimat maliyetlerini yansıtacak ve yeterliği
bulunan teklif sahiplerini caydıracak oranda yüksek olmayacaktır. Bankanın kullanılacak olan
sistemin yeterliliğine ikna olması halinde Borçlu, ihale belgelerinin dağıtımı için bir
elektronik sistem kullanabilir. İhale belgelerinin elektronik olarak dağıtıldığı durumlarda
elektronik sistem, ihale belgelerinde değişiklik yapılmasını önleyecek düzeyde güvenli olacak
ve Teklif Sahiplerinin ihale belgelerine erişimlerini kısıtlamayacaktır. Aşağıdaki paragraflarda
ihale belgelerinin kritik bileşenlerine ilişkin rehberlik verilmiştir.
2.12 Borçlular, Banka tarafından yayınlanan uygun Standart İhale Belgelerini (SBD’ler)
kullanacaklardır ve projeye özgü koşulların karşılanabilmesi için gerekli olduğu takdirde
Banka tarafından kabul edilebilir olan minimum düzeyde değişiklik yapacaklardır. Bu türden
değişiklikler, yalnızca teklif ya da sözleşme veri kağıtları aracılığıyla yapılacaktır ve
Banka’nın SBD’lerinin standart yazımı değiştirilerek yapılmayacaktır. İlgili herhangi bir
standart teklif belgesinin yayınlanmamış olduğu durumlarda Borçlu, uluslararası olarak
tanınan diğer standart sözleşme koşullarını ve Banka tarafından kabul edilebilir olan sözleşme
formlarını kullanacaktır.
Tekliflerin Geçerlilik Süresi ve Teklif Teminatı
2.13 Teklif Sahiplerinden ihale belgelerinde belirtilen ve Borçlunun tekliflerin
karşılaştırmasına ve değerlendirmesine, (Tedarik Planında gerekli kılındığı takdirde) sözleşme
15
tavsiyesini Banka ile birlikte inceleyebilmesine ve tüm gerekli onayları alabilmesine olanak
sağlayacak yeterlilikte bir süre için geçerli olacak teklifleri sunmaları istenecek ve böylelikle
bu süre içinde ihale verilebilecektir.
2.14 Borçlular, bir teklif teminatı isteme seçeneğine sahiptirler. Kullanıldığı durumlarda
teklif teminatı, ihale belgelerinde belirtilen miktar ve biçimde olacak 30 ve, teminatın istenmesi
halinde Borçluya harekete geçebilmesi için makul bir sure tanınması amacı ile, tekliflerin
geçerlilik süresinden sonra dört hafta süreyle geçerli olmaya devam edecektir. Teklif teminatı,
kazanan teklif sahibi ile sözleşme imzalandıktan sonra başarılı olamayan teklif sahiplerine
verilecektir. Borçlu, bir teklif teminatı yerine teklif sahiplerinin tekliflerini geçerlilik süresi
içinde geri çekmeleri ya da değiştirmeleri veya ihaleyi alıp sözleşmeyi imzalamadıkları ya da
ihale belgelerinde belirlenen son tarihten önce bir kesin teminat sunmadıkları takdirde teklif
sahibinin Borçlu ile yapılacak herhangi bir sözleşme için seçilebilirliğinin belirli bir süre
boyunca askıya alınmasını kabul ettikleri bir beyan imzalamalarını isteyebilir.
Dil
2.15 Ön yeterlik ve ihale belgeleri ile teklifler, Borçlunun tercihine bağlı olarak, aşağıdaki
dillerden birinde hazırlanacaktır: İngilizce, Fransızca ya da İspanyolca. Kazanan teklif sahibi
ile imzalanacak olan sözleşme, ihale belgeleri için seçilen dilde yazılacaktır ve bu dil, Borçlu
ile kazanan teklif sahibi arasındaki sözleşmesel ilişkileri düzenleyen dil olacaktır. İngilizce,
Fransızca ya da İspanyolca olarak hazırlanmalarının yanı sıra ön yeterlik ve ihale belgeleri,
Borçlunun tercihine bağlı olarak, Borçlunun ülkesinin ulusal dilinde (ya da borçlunun
ülkesinde ticari işlemlerde ülke çapında kullanılan dilde) de yazılabilir. 31 Ön yeterlik ve ihale
belgelerinin iki dilde hazırlanması halinde teklif sahiplerinin tekliflerini bu iki dilden birinde
sunmalarına izin verilecektir. Bu gibi durumlarda kazanan teklif sahibi ile imzalanan
sözleşme, teklifin sunulduğu dilde yazılacaktır ve bu durumda bu dil, Borçlu ile kazanan teklif
sahibi arasındaki sözleşmesel ilişkileri düzenleyen dil olacaktır. Sözleşmenin İngilizce,
Fransızca ya da İspanyolca dışında bir dilde imzalanması ve sözleşmenin Banka’nın ön
incelemesine tabi olması durumunda Borçlu, sözleşmenin ihale belgelerinin hazırlandığı
uluslararası olarak kullanılan dile tercümesini Banka’ya verecektir. Teklif sahiplerinin iki
dilde sözleşme imzalamaları istenmemekte ve buna izin verilmemektedir.
İhale Belgelerinin Açıklığı
2.16 İhale belgeleri, uluslararası rekabete olanak sağlayacak ve bunu teşvik edecek şekilde
yazılacak ve yapılacak olan işi, işin yerini, tedarik edilecek malları, teslimat ya da kurulum
yerini, teslimat ya da tamamlama planını, minimum performans gereksinimlerini, garanti ve
bakım gereksinimlerini ve diğer ilgili şart ve koşulları açık şekilde ortaya koyacaktır. Ek
olarak ihale belgeleri, uygun durumlarda, teslim edilen ekipmanın ya da ifa edilen işlerin
spesifikasyonlara uygunluğunun belirlenmesi için kullanılacak olan testleri, standartları ve
yöntemleri tanımlayacaktır. Çizimler spesifikasyonların metni ile tutarlı olacak ve bu ikisi
arasında bir öncelik sırası belirlenecektir.
Teklif teminatının biçimi, standart ihale belgelerine uygun olacak ve teklif veren tarafından seçilen saygın bir
banka ya da finans kurumu tarafından verilecektir. Teminatı veren kurumun, Borçlunun ülkesinin dışında olduğu
takdirde, söz konusu teminatın uygulanabilir kılınması için Borçlunun ülkesinde bir muhabir finans kurumunun
bulunması gerekmektedir.
31
Kullanılacak olan dil Banka’yı tatmin edecektir.
30
16
2.17 İhale belgelerinde, fiyata ek olarak, tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak
olan faktörler ve bu faktörlerin nasıl puanlanacağı ya da nasıl değerlendirileceği
belirtilecektir. Alternatif tasarımlara, materyallere, tamamlama planlarına, ödeme şartlarına
dayalı olan tekliflere izin verilmesi halinde bu tekliflerin kabul edilebilirlik koşulları ve
değerlendirilme yöntemleri açık şekilde belirtilecektir.
2.18 Tüm müstakbel teklif sahiplerine aynı bilgiler verilecek ve gerekli zaman zarfında ek
bilgi edinmek için eşit fırsatlar tanınacaktır. Borçlular, müstakbel teklif sahiplerine ziyaret
etmeleri için proje alanlarına makul düzeyde erişim imkânı sağlayacaktır. İşler ya da karmaşık
tedarik sözleşmeleri ile ilgili olarak, özellikle de mevcut işlerin ya da ekipmanın
yenilenmesini gerektiren işler ile ilgili olarak, potansiyel teklif sahiplerinin temsilcilerinin
daha açık izahatlar alabilmek için (bizzat ya da internet üzerinden) Borçlu ile
görüşebilecekleri bir teklif öncesi konferans düzenlenebilir. Bu konferansın tutanakları tüm
müstakbel teklif sahiplerine verilecek ve bir nüshası (matbu olarak ya da elektronik ortamda)
Banka’ya gönderilecektir. Teklif sahiplerinin uygun tedbirleri alabilmelerini sağlamak adına
ihale belgeleri ile ilgili ek bilgiler, izahatlar, hata düzeltmeleri ya da değişiklikler, orijinal
ihale belgelerinin her bir alıcısına, tekliflerin alınacağı son tarihten önce, zamanında
gönderilecektir. Gerekli olduğu takdirde bu son tarih ertelenebilir. Sözleşme ön incelemeye
tabi ise Banka’ya (matbu olarak ya da elektronik ortamda) sözleşmenin bir nüshası
gönderilecek ve “itiraz yoktur” belgesinin çıkarılması için danışılacaktır.
Standartlar
2.19 İhale belgelerinde belirtilen standartlar ve teknik şartnameler, bir yanda kritik
performansı ya da tedarik edilecek mal ve/veya işler için diğer gereksinimleri belirlerken,
diğer yanda mümkün olan en geniş rekabeti destekler nitelikte olacaktır. Mümkün olduğu
ölçüde Borçlu, örneğin Uluslararası Standartlar Kuruluşu tarafından yayınlanan standartlar
gibi, ekipmanın, materyallerin ya da işçiliğin uyması gereken uluslararası olarak kabul edilen
standartları belirtecektir. Bu tür uluslararası standartların mevcut ya da uygun olmadığı
durumlarda ulusal standartlar belirtilebilir. Her durumda ihale belgelerinde en azından özünde
denklik vaat eden diğer standartları karşılayan ekipmanların, materyallerin ya da işçiliğin
kabul edilebilir olacağı belirtilecektir.
Marka İsimlerinin Kullanılması
2.20 Şartnameler, ilgili karakteristik özelliklere ve/veya performans gereksinimlerine dayalı
olacaktır. Marka isimlerine, katalog numaralarına ya da benzer sınıflandırmalara atıf
yapmaktan kaçınılacaktır. Aksi takdirde eksik olacak bir spesifikasyonun açıklığa
kavuşturulması için belirli bir üreticinin marka isminin ya da katalog numarasının
belirtilmesinin gerekli olduğu durumlarda, bu atfın ardından “ya da eşdeğeri” kelimeleri
eklenecektir. Spesifikasyon, benzer karakteristik özelliklere sahip olan ve belirtilen
performansa özünde eşdeğer olan bir performans sağlayan mallara yönelik tekliflerin kabul
edilmesine izin verecektir.
Fiyatlandırma
2.21 Mallara yönelik tekliflere ilişkin olarak, daha önceden ithal edilmiş olanlar da dahil
olmak üzere yurtdışında üretilen tüm mallar için CIP 32 (varış yeri) temelinde ve EXW 33
Daha ayrıntılı tanımımlar için INCOTERMS 2000’e başvurunuz. INCOTERMS 2000, Uluslararası Ticaret
Odası tarafından yayınlanmıştır; 38 Cours Albert 1er, 75008 Paris, France. CIP, (belirtilen varış yeri)’ne ödenen
32
17
temelinde (hazır iş, fabrika teslim ya da satışa hazır) Borçlunun ülkesinde imal edilen ya da
monte edilen mallar için varış yerine ülke içi nakliye ve malların sigorta maliyetleri dahil
edilecek sekilde davet çıkarılacaktır. Teklif sahiplerinin transatlantik nakliye ile diğer
nakliyeleri ve ilişkili sigortayı seçilebilir olan herhangi bir kaynaktan temin etmelerine olanak
tanınacaktır. 34 Teklif sahibi tarafından kurulum, işletmeye alma ya da diğer benzer
hizmetlerin gerçekleştirilmesinin gerekli olduğu durumlarda, “tedarik ve kurulum”
sözleşmelerinde olduğu gibi, teklif sahibinden ek olarak bu hizmetler için fiyat belirtmesi
istenmeyecektir.
2.22 Anahtar teslim sözleşmelerinde teklif sahibinden, ekipman tedarikinin, deniz nakliyesi
ve yerel nakliye ile sigortanın, kurulumun, işletmeye almanın ve ayrıca örneğin tasarım,
bakım, işletim vb. gibi sözleşmenin kapsamına dahil olan tüm diğer ilişkili iş ve hizmetlerin
gerektirdiği tüm maliyetler dahil olmak üzere, alanda kurulumu yapılmış tesisin fiyatını
belirtmesi istenecektir. İhale belgelerinde aksi belirtilmediği takdirde anahtar teslim fiyatına
tüm vergiler, harçlar ve diğer ücretler dahil olacaktır. 35
2.23 İş sözleşmeleri için teklif verecek olan teklif sahiplerinden işlerin ifası için birim
fiyatları ya da toplam fiyatları (goturu fiyati) belirtmeleri istenecektir ve bu fiyatlara tüm
vergiler, harçlar ve diğer ücretler dahil olacaktır. Teklif sahiplerinin (vasıfsız işgücü
dışındaki) tüm girdilerini herhangi bir seçilebilir kaynaktan elde etmelerine ve böylelikle en
rekabetçi tekliflerini sunabilmelerine olanak tanınacaktır.
Fiyat Ayarlaması
2.24 İhale belgelerinde ya (a) teklif fiyatlarının sabit olacağı ya da (b) örneğin işgücü,
ekipman, materyaller ve yakıt gibi sözleşmenin büyük maliyet bileşenlerinde (yukarı ya da
aşağı doğrultuda) gerçekleşen değişikliklerin yansıtılabilmesi için fiyat ayarlamalarının
yapılacağı belirtilecektir. On sekiz ay içinde malların teslimatını ya da işlerin tamamlanmasını
öngören basit sözleşmelerde genellikle fiyat ayarlamasına ilişkin hükümlere ihtiyaç duyulmaz
ama bu hükümler, on sekiz ayı aşan sözleşmelere dahil edilecektir. Ancak teslimat süresinden
bağımsız olarak bazı ekipman türleri için sabit fiyatların alınması normal bir ticari
uygulamadır ve bu gibi durumlarda fiyat ayarlamasına ilişkin hükümlere ihtiyaç duyulmaz.
2.25 Fiyatlar, toplam fiyatı her bir bileşen için belirlenmiş fiyat endekslerine göre ayarlanan
bileşenlere ayıran önceden belirlenmiş bir formül (ya da formüller) kullanılarak ya da,
alternatif olarak, (fiili faturalar da dahil olmak üzere) tedarikçi ya da yüklenici tarafından
temin edilen belgesel kanıtlara dayalı olarak ayarlanabilir. Fiyat ayarlamasında formül
yönteminin kullanılması belgesel kanıtlara dayalı yönteme göre tercih edilmektedir.
Kullanılacak olan yöntem, (geçerli olduğu takdirde) formül ve başvuru için taban tarih, ihale
belgelerinde açık şekilde belirtilecektir. Ödemenin yapılacağı kur girdi kaynağından ve buna
taşıma ve sigortadır. Bu terim, çoklu biçimlerde nakliye de dahil olmak üzere nakliye biçiminden bağımsız
olarak kullanılabilir. CIP terimi, ya daha önceden ithal edilmiş olan ya da ithal edilecek olan mallar ile ilgili
ödenmesi Borçlunun sorumluluğunda olan ödenmemiş gümrük vergileri ve diğer ithalat vergileri için kullanılır.
Daha önceden ithal edilmiş mallar için belirtilen CIP fiyatı, bu malların gümrüğe beyan edilen orijinal ithalat
değerinden ayırt edilebilir olup yerel aracı ya da temsilcinin indirimleri ya da zamları ile, alıcı tarafından
ödenecek ithalat vergileri ve harçları dışında, tüm yerel maliyetleri içerecektir.
33
EXW fiyatı, teklifte önerilen ekipmanın üretiminde ya da montajında kullanılan parçalar ve ham maddeler için
halihazırda ödenmiş olan ya da ödenecek olan tüm harçlar ile satış vergilerini ve diğer vergileri içerecektir.
34
Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve 1.8.
35
Anahtar teslim sözleşmelerinde mallara yönelik teklifler için DDP (belirtilen varış yeri) temelinde davet
çıkarabilir ve Teklif Sahipleri, tekliflerini hazırlarlarken, ithal edilen mallar ya da Borçlunun ülkesinde üretilen
mallar arasında en iyi düzenlemeyi seçmekte serbest olmalıdırlar.
18
koşut endeksten farklı ise, yanlış ayarlamanın önüne geçilmesi için formüle bir düzeltme
faktörü uygulanacaktır.
Nakliye ve Sigorta
2.26 İhale belgelerinde tedarikçilere ve yüklenicilere nakliye ve sigorta hizmetlerini
herhangi bir seçilebilir kaynaktan temin etme izni verilecektir. İhale belgelerinde teklif sahibi
tarafından temin edilecek olan sigorta türleri ve şartları belirtilecektir. Kayıp ya da hasarlı
malların derhal değiştirilebilmesine olanak sağlanması adına nakliye sigortası kapsamında
ödenecek olan tazminat, sözleşmenin kurunda ya da serbest olarak dönüştürülebilir bir kurda,
sözleşme bedelinin en az yüzde 110’u tutarında olacaktır. İşler için genellikle bir yüklenicinin
Tüm Risk poliçesi belirtilecektir. bir alanda birçok yükleniciyi içeren büyük projeler için
Borçlu tarafından bir “paket” ya da toplam proje sigorta düzenlemesi edinilebilir; bu durumda
Borçlu, söz konusu sigorta için rekabete dayalı bir seçim yapacaktır.
2.27 Bir istisna olarak, Borçlunun malların ithalatı ile ilgili nakliye ve sigorta hizmetlerini
ulusal şirketlerden ya da belirlenmiş başka kaynaklardan almayı istemesi halinde teklif
sahiplerinden, paragraf 2.21’de belirtilen CIP’ye ek olarak, FCA (belirtilen yer) ya da CPT
(belirtilen varış yeri) 36 fiyatlarını belirtmeleri istenecektir. En düşük değerlendirilen teklifin
seçimi, CIP (varış yeri) fiyatı temelinde yapılacaktır ama Borçlu, sözleşmeyi FCA ya da
CPT’ye dayalı olarak imzalayabilir ve nakliye ve/veya sigorta ile ilgili olarak kendi
düzenlemesini yapabilir. Bu koşullarda sözleşme, FCA ya da CPT maliyeti ile sınırlı
olacaktır. Borçlu piyasa değeri üzerinden sigorta yaptırmayı edinmeyi istemediği takdirde,
kayıp ya da hasarlı malların değiştirilmesi için gerekli olan tazminatın serbest olarak
dönüştürülebilir bir kur üzerinden derhal ödenmesine yönelik kaynakların hazır olduğuna
ilişkin kanıtlar Banka’ya sunulacaktır.
Kura ilişkin Hükümler
2.28 İhale belgelerinde teklif sahiplerinin fiyatlarını belirtecekleri kur ya da kurlar, farklı
kurlarda ifade edilen fiyatların tekliflerin karşılaştırılması amacı doğrultusunda tek bir kura
dönüştürülmesine yönelik prosedürler ve sözleşme bedelinin ödeneceği kurlar belirtilecektir.
Aşağıdaki hükümler (paragraf 2.29-2.33) (a) teklif sahiplerinin teklif kuru ve ödeme kuru ile
ilgili olarak herhangi bir döviz kuru riskini minimuma indirme fırsatına sahip olmalarını
sağlamayı; (b) kurları zayıf olan ülkelerdeki teklif sahiplerine daha güçlü bir kur kullanma
seçeneğini vermeyi ve böylelikle teklif fiyatları için daha sağlam bir zemin
oluşturabilmelerine olanak tanımayı; ve (c) değerlendirme sürecinde adalet ve saydamlığı
sağlamayı amaçlamaktadır.
Teklif Kuru
2.29 İhale belgelerinde teklif sahibinin teklif fiyatını herhangi bir kur üzerinden ifade
edebilecekleri belirtilecektir. Teklif sahibi, teklif fiyatını farklı yabancı kurlardaki miktarların
bir toplamı olarak ifade etmeyi istemesi halinde, tekliflerin üçten fazla yabancı kur
içermemesi koşuluyla, bunu yapabilir. Borçlu, teklif sahiplerinin fiyatın yerel maliyetleri
temsil eden bölümünü Borçlunun ülkesinin kuru 37 üzerinden ifade etmelerini isteyebilir.
Sırasıyla ödenen serbest taşıyıcı (belirtilen yer) ve taşıma (belirtilen varış yeri) ücretleri için INCOTERMS
2000.
37
Bundan böyle yerel kur olarak anılacaktır.
36
19
2.30 İşlere yönelik ihale belgelerinde Borçlu, teklif sahiplerinin teklif fiyatını tamamen
yerel kur üzerinden ifade etmelerini isteyebilir. Borçlunun ülkesinin dışından beklenen
girdiler için kendi tercihlerine göre, teklif fiyatının bir yüzdesi olarak ifade edilen ödemenin
en fazla üç farklı yabancı kurda yapılmasına ilişkin gereksinimleri ve bu tür hesaplarda
kullanılan döviz kuru oranlarını belirleyebilir.
Tekliflerin Karşılaştırılması için Kurun Dönüştürülmesi
2.31 Teklif fiyatı, teklif sahibi tarafından çeşitli kurlarda istenen tüm ödemelerin
toplamıdır. Fiyatların karşılaştırılabilmesi adına teklif fiyatları, Borçlu tarafından seçilen tek
bir kura (yerel kura ya da tam olarak dönüştürülebilir olan yabancı kura) dönüştürülecek ve bu
kur ihale belgelerinde belirtilecektir. Borçlu bu dönüştürme işlemini resmi bir kaynaktan
(örneğin Merkez Bankası), ticari bir bankadan ya da benzer işlemler için uluslararası olarak
yayınlanan bir gazeteden önceden belirlenen bir tarihte alınan satış (kambiyo) fiyatlarını
kullanarak gerçekleştirecektir. Kullanılacak olan döviz kuru kaynağı ve, tarihin tekliflerin
sunulması için son tarihten en fazla dört hafta öncesine ait olması ya da teklifin geçerlilik
süresinin orijinal sona erme tarihinden sonrasına ait olmaması koşuluyla, döviz kurunun
tarihi, ihale belgelerinde belirtilecektir.
Ödeme Kuru
2.32 Sözleşme bedelinin ödenmesi, teklif fiyatının başarılı teklif sahibinin sunduğu teklifte
ifade edildiği kur ya da kurlar üzerinden gerçekleştirilecektir.
2.33 Teklif fiyatının yerel kurda ifade edilmesinin gerekli olduğu ama teklif sahibinin teklif
fiyatının bir yüzdesi olarak ifade edilen ödemenin yabancı kurlar üzerinden yapılmasını
istediği durumlarda, teklifin yabancı kur bölümlerinin değerinin herhangi bir azalma ya da
artış olmaksızın muhafaza edilebilmesi adına, ödemeler için kullanılacak olan döviz kurları,
teklif sahibi tarafından teklifte belirtilen döviz kurları olacaktır.
Ödeme Şartları ve Yöntemleri
2.34 Ödeme şartları, spesifik mal ve işler için geçerli olan uluslararası ticari uygulamalara
uygun olacaktır:
(a)
Mal tedarikine yönelik sözleşmelerde, eğer böyle gerekiyorsa, kurulum ve
işletmeye almayı içeren sözleşmeler dışında sözleşme kapsamında tedarik edilen
mallar için teslimat ve teftişin ardından tam ödeme öngörülecektir; kurulum ve
işletmeye almanın söz konusu olduğu durumlarda ödemenin bir bölümü, Tedarikçi
sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdikten sonra yapılabilir.
Tedarikçiye derhal ödeme yapılabilmesi için kredi mektuplarının kullanılması
teşvik edilmektedir. Ekipman ve tesislere yönelik büyük sözleşmelerde uygun
avans ödemelerin ve, uzun süreli sözleşmelerde, üretim ya da montaj döneminde
hak ediş ödemelerin yapılmasına ilişkin hükümler yer alabilir.
(b)
İşlere yönelik sözleşmelerde, uygun durumlarda, isleri baslatabilmek için avans
ödemeleri, yüklenicinin ekipmanı ve materyaller üzerinden avans ödemeleri,
düzenli hak ediş ödemeleri ve Yüklenicinin sözleşme kapsamındaki
yükümlülüklerini yerine getirmesinin ardından serbest bırakılacak nakit teminat
miktarları ile ilgili hükümler yer alacaktır.
20
2.35 Isleri baslatabilmek sevkıyatı ya da benzer harcamalar için mallara ya da işlere yönelik
bir sözleşmenin imzalanmasının ardından yapılan avans ödemesi, bu harcamaların tahmin
edilen miktarı ile ilişkili olacak ve ihale belgelerinde belirtilecektir. Örneğin işlere dahil
edilmek üzere alana getirilen materyaller için yapılan avans ödemeleri gibi yapılacak olan
diğer avans ödemelerinin miktarları ve zamanlaması da belirtilecektir. Ihale belgelerinde
avans ödemeler için gerekli olan teminatlara yönelik düzenlemeler belirtilecektir.
2.36 İhale belgelerinde önerilen ödeme yöntemi ve şartları, alternatif ödeme yöntemlerine
ve şartlarına izin verilip verilmeyeceği ve eğer verilecekse bu şartların teklif
değerlendirmesini nasıl etkileyeceği belirtilecektir.
Alternatif Teklifler
2.37 İhale belgelerinde teklif sahiplerine ne zaman alternatif teklifler sunma izninin
verileceği, teklif fiyatlarının nasıl önerilmesi gerektiği ve alternatif tekliflerin hangi temel
üzerinde değerlendirileceği açık şekilde belirtilecektir.
Sözleşme Koşulları
2.38 Sözleşme belgelerinde gerçekleştirilecek olan işin kapsamı, tedarik edilecek olan
mallar, Borçlunun ve tedarikçinin ya da yüklenicinin hak ve yükümlülükleri, Borçlu
tarafından istihdam edildiği takdirde mühendisin, mimarın ya da inşaat yöneticisinin işlevi ve
yetkisi açık şekilde tanımlanacaktır. Sözleşmenin genel koşullarına ek olarak, tedarik edilecek
olan spesifik mallar ya da işler ile ve projenin yeri ile ilgili özel koşullar dahil edilecektir.
Sözleşmenin koşulları, risk ve yükümlülüklerin dengeli bir şekilde paylaştırılmasını
sağlayacaktır.
Kesin Teminat Mektubu
2.39 İşlere yönelik ihale belgelerinde, Yüklenici tarafından sözleşmenin ihlal edilmesi
halinde Borçlunun korunmasına yetecek miktarda bir teminat istenecektir. Bu teminat, Borçlu
tarafından ihale belgesinde belirtildiği gibi, uygun bir biçimde ve miktarda verilecektir. 38
Teminatın miktarı, verilecek olan teminatın türüne ve işlerin niteliğine ve büyüklüğüne bağlı
olarak değişebilir. Bu teminatın bir bölümü, Borçlu tarafından kesin kabule kadarki süre
içinde kusurların ya da bakım süresinin kapsanması için işlerin tamamlanma tarihinin ötesinde
yeterli bir süre boyunca uzatılacaktır; alternatif olarak sözleşmelerde her bir periyodik
ödemenin belirli bir yüzdesinin kesin kabule kadar nakit teminat olarak alıkonmasına ilişkin
bir hüküm yer alabilir. Geçici kabulün ardından Yüklenicilerin nakit teminati eşdeğer
miktarda bir teminat ile değiştirmelerine izin verilebilir.
2.40 Malların tedarikine yönelik sözleşmelerde kesin teminat mektubuna yönelik ihtiyaç,
söz konusu mal türü ile ilgili piyasa koşullarına ve ticari uygulamalara bağlıdır.
Tedarikçilerden ya da üreticilerden sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmemesine
karşı bir garanti sunmaları istenebilir. Bu türden uygun miktarda bir teminat ayrıca garanti
yükümlülüklerini kapsayabilir ya da, alternatif olarak, ödemelerin belirli bir yüzdesi garanti
Kesin teminatın biçimi, standart ihale belgelerine uygun olacak ve teklif veren tarafından seçilen saygın bir
banka ya da finans kurumu tarafından verilecektir. Teminatı veren kurumun, Borçlunun ülkesinin dışında olduğu
takdirde, söz konusu teminatın uygulanabilir kılınması için Borçlunun ülkesinde bir muhabir finans kurumunun
bulunması gerekmektedir.
38
21
yükümlülüklerini ve kurulum ya da işletmeye alma gereksinimlerini kapsayacak şekilde bir
nakit teminat olarak tutulabilir. Teminat ya da nakit teminatin miktarı makul düzeyde
olacaktır.
Tazminat ve İkramiye Maddeleri
2.41 Malların teslimatında ya da işlerin tamamlanmasında gecikmelerin veya malların ya da
işlerin performans gereksinimlerini karşılayamamasının Borçlu açısından fazladan maliyete,
gelir kaybına ya da başka faydaların kaybedilmesine neden olacağı durumlarda tazminata
yönelik hükümler ya da uygun bir miktar içeren benzer hükümler, sözleşmenin koşullarına
dahil edilecektir. Ayrıca işlerin tamamlanmasının ya da malların teslim edilmesinin üzerine,
bu tür erken tamamlamanın ya da teslimatın Borçlunun faydasına olduğu durumlarda,
tedarikçilere ya da yüklenicilere sözleşmede belirlenen zamanların öncesinde bir ikramiye
ödenmesine ilişkin bir hüküm de sözleşmeye dahil edilebilir.
Mücbir Sebep
2.42 Sözleşmenin koşullarında, tarafların sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine
getirememesinin sözleşmenin koşullarında tanımlandığı şekliyle bir mücbir sebep halinden
kaynaklandığı durumlarda yükümlülüklerin bu şekilde yerine getirilememesinin bir kusur
olarak görülmeyeceği belirtilecektir.
Geçerli Yasa ve İhtilafların Halli
2.43 Sözleşme, geçerli yasa ve ihtilafların halline yönelik merci ile ilgili hükümler
içerecektir. Danışmanların sözleşmeleri her zaman ihtilafların halli ile ilgili bir hüküm
içerecektir. Uluslararası ticari tahkim ihtilafların halline yönelik diğer yöntemlere göre
pratikte avantajları olabilir. Bu nedenle Borçlular, malların ve işlerin tedariki ile ilgili olarak
bu türde bir tahkimi öngörmeye teşvik edilmektedirler. Banka’nin adi hakem olarak
verilmeyecek ya da Banka’dan bir hakem adı vermesi istenmeyecektir. 39 İşler ile ilgili
sözleşmelerin ve anahtar teslim sözleşmelerinin söz konusu olduğu durumlarda ihtilafların
halline yönelik hüküm aynı zamanda örneğin ihtilaf inceleme kurulları ya da yargıçlar gibi
ihtilafların daha hızlı bir şekilde çözülmesine olanak sağlamayı amaçlayan mekanizmaları da
içerecektir.
C. Tekliflerin Açılması, Değerlendirilmesi ve İhalenin Verilmesi
Tekliflerin Hazırlanması için Süre
2.44 Tekliflerin hazırlanması ve sunulması için verilecek olan süre, projeye özgü koşullar
ve sözleşmenin büyüklüğü ve karmaşıklığı gerektiği gibi dikkate alınarak belirlenecektir.
Genel olarak ICB için, hangi tarih daha önce gelirse, teklif davetinin tarihinden ya da ihale
belgelerinin verildiği tarihten itibaren en az altı hafta süre verilecektir. Büyük işlerin ya da
karmaşık ekipman kalemlerinin söz konusu olduğu durumlarda, teklif sahiplerinin tekliflerini
sunmadan önce araştırma yapabilmelerine olanak sağlanması için bu süre genel olarak on iki
haftadan az olmayacaktır. Bu gibi durumlarda Borçlu, teklif öncesi konferanslar ve alana
ziyaretler düzenlemeye teşvik edilmektedir. Teklif sahiplerinin tekliflerini posta yoluyla ya da
elden sunmalarına izin verilecektir. Bankanın, diğerleri arasında sistemin güvenli olması,
Ancak Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi’nin (ICSID) görevlileri, ICSID görevlisi sıfatı ile
hakem ismi vermekte serbest olacaklardır.
39
22
gizliliği ve sunulan tekliflerin özgünlüğünü koruması, danışmanları tekliflerine bağlı tutmak
için bir elektronik imza sistemi ya da bunun eşdeğeri bir sistem kullanması ve tekliflerin
yalnızca teklif sahibi ile Borçlunun eşzamanlı elektronik yetkilendirmesinin ardından
açılmasına olanak tanıması gibi kullanılacak olan sistemin yeterliliğine ikna olması halinde
Borçlular, teklif sahiplerinin tekliflerini elektronik araçlar ile sunmalarına izin veren
elektronik sistemler kullanabilirler. Bu durumda teklif sahipleri, tekliflerini matbu olarak
sunma seçeneğine sahip olmayı sürdüreceklerdir. Tekliflerin alınacağı son tarih ve yer, teklif
davetinde belirtilecektir.
Tekliflerin Açılmasına ilişkin Prosedürler
2.45 Tekliflerin açılma zamanı, tekliflerin alınacağı son tarih ile aynı olacak ya da bunun
hemen ardından gelecek 40 ve tekliflerin açılacağı yer ile birlikte teklif davetinde
belirtilecektir. Borçlu, tüm teklifleri öngörülen zamanda ve yerde açacaktır. Teklifler aleni
olarak açılacaktır; teklif sahiplerinin ya da onların temsilcilerinin (bizzat ya da, elektronik
teklif verme yönteminin kullanıldığı durumlarda, internet üzerinden) hazır bulunmalarına izin
verilecektir. Teklif sahibinin adı ve her bir teklifin toplam miktarı ile istenmiş ya da izin
verilmiş olan alternatif teklifler yüksek sesle okunacak (ve elektronik teklif verme yönteminin
kullanıldığı durumlarda internet üzerinden gönderilecek), açıldıktan sonra kayda geçirilecek
ve bu kaydın bir nüshası derhal Banka’ya ve tekliflerini zamanında sunmuş olan tüm teklif
sahiplerine gönderilecektir. Öngörülen zamandan sonra alınan teklifler ile tekliflerin açılması
işleminde açılıp yüksek sesle okunmayan teklifler dikkate alınmayacaktır.
Tekliflerde Netleştirmelerin ya da Değişikliklerin Yapılması
2.46 Bu Kılavuzun 2.63 ve 2.64. paragraflarında aksi belirtilmedikçe tekliflerin
alınmasından sonra teklif sahiplerinin tekliflerde değişiklik yapmaları istenmeyecek ya da
buna izin verilmeyecektir. Borçlu, tekliflerinin değerlendirilebilmesi için ihtiyaç duyulan
netleştirmeleri teklif sahiplerinden isteyecektir ama tekliflerin açılmasından sonra teklif
sahiplerinin tekliflerinin özünü ya da fiyatını değiştirmelerini istemeyecek ya da buna izin
vermeyecektir. Netleştirme yönündeki istekler ve teklif sahiplerinin yanıtları, matbu olarak ya
da Banka’nın tatminkâr bulacağı bir elektronik sistem yoluyla yazılı şekilde iletilecektir. 41
Gizlilik
2.47 Tekliflerin aleni olarak açılmasının ardından tekliflerin incelenmesine,
netleştirilmesine ve değerlendirilmesine ilişkin bilgiler ile ihale verilmesine yönelik
tavsiyeler, ihalenin verildiğinin duyurulmasına kadar teklif sahiplerine ya da bu süreç ile
resmi olarak ilgili olmayan şahıslara ifşa edilmeyecektir.
Tekliflerin İncelenmesi
2.48 Borçlu, tekliflerin (a) bu Kılavuzun 1.6, 1.7 ve 1.8. paragraflarında belirtilen
seçilebilirlik gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını, (b) doğru şekilde imzalanıp
imzalanmadığını, (c) bu Kılavuzun 2.14. paragrafında belirtildiği gibi gereken teminatların ya
da gereken imzalı beyanın ekli olup olmadığını, (v) ihale belgelerine temel olarak yanıt verir
nitelikte olup olmadıklarını ve (e) diğer bakımlardan genel olarak düzenli olup olmadıklarını
Bunun amacı, tekliflerin aleni olarak açılacaklarının duyurulduğu yere götürülmesi için yeterli sürenin
tanınmasıdır.
41
Bkz. paragraf 2.44.
40
23
belirleyecektir. Bir teklifin temel olarak yanıt verir nitelikte olmaması, yani ihale belgelerinde
belirtilen şartlardan, koşullardan ve spesifikasyonlardan önemli sapmalar ya da bunlar ile
ilgili şerhler içermesi halinde bu teklif, daha fazla ele alınmayacaktır. Teklifler açıldıktan
sonra teklif sahibinin önemli sapmaları ya da şerhleri düzeltmesine ya da geri çekmesine izin
verilmeyecektir. 42
Tekliflerin Değerlendirilmesi ve Karşılaştırılması
2.49 Teklif değerlendirmesinin amacı, her bir teklifin Borçluya getireceği maliyetin
tekliflerin değerlendirilen maliyetleri temelinde karşılaştırılmasına olanak sağlayan bir
biçimde belirlenmesidir. Paragraf 2.58’e tabi olarak değerlendirilen en dusuk maliyetli teklif43
(bunun sunulan en düşük fiyat olması gerekmez) ihalenin verilmesi için seçilecektir.
2.50 Tekliflerin açılması sırasında yüksek sesle okunan teklif fiyatında aritmetik hatalar
varsa bu hatalar düzeltilecektir. Ayrıca, değerlendirme amacı doğrultusunda, nicelenebilir
önemli olmayan sapmalar ya da şerhler için ayarlamalar yapılacaktır. Sözleşmenin uygulama
süresi için geçerli olan fiyat farki ayarlamasına ilişkin hükümler, değerlendirmede dikkate
alınmayacaktır.
2.51 Tekliflerin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması, ithal edilen malların tedariki için
CIP’ye (varış yeri) 44 ve Borçlunun ülkesinde üretilen mallar için EXW fiyatları artı varış
yerine ülke içi nakliye ve sigorta maliyetleri ile birlikte kurulum, eğitim, işletmeye alma ve
benzer hizmetler için gerekli olan fiyatlara dayalı olarak gerçekleştirilecektir. 45
2.52 Teklif belgelerinde ayrıca teklif değerlendirmesinde fiyata ek olarak dikkate alınacak
olan ilgili faktörler ve bunların en düşük değerlendirilen teklifin belirlenmesi amacı
doğrultusunda nasıl kullanılacakları belirtilecektir. Mal ve ekipmanlar için diğerleri arasında
ödeme planı, teslimat süresi, işletim maliyetleri, ekipmanın verimliliği ve uyumu, servis ve
yedek parça olanakları ve eğitim, güvenlik ve çevre açısından ilişkili faydalar da dahil olmak
üzere başka faktörler dikkate alınabilir. En düşük değerlendirilen teklifin belirlenmesi için
kullanılacak olan fiyat dışındaki faktörler, mümkün olduğu ölçüde, parasal terimler ile ifade
edilecekti ya da bu faktörlere ihale belgelerinde yer alan değerlendirme hükümlerinde göreceli
bir ağırlık verilecektir.
2.53 İşlere yönelik sözleşmelerde ve anahtar teslim sözleşmelerde yükleniciler tüm vergiler,
harçlar ve diğer ücretlerden 46 sorumludurlar ve teklif sahipleri tekliflerini hazırlarken bu
faktörleri dikkate alacaklardır. Tekliflerin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması bu temel
üzerinde gerçekleştirilecektir. İşlere yönelik tekliflerin değerlendirmesi katı şekilde parasal
terimler ile gerçekleştirilecektir. Teklif değerlerine ilişkin önceden belirlenmiş bir bedel
üzerinde ya da altında kalan tekliflerin otomatik olarak elenmesini öngören prosedürler kabul
42
Düzeltmeler ile ilgili olarak bkz. paragraf 2.50.
Bkz. paragraf 2.52.
44
Borçlular, ancak malların deniz yoluyla taşındığı ve konteynırlara yerleştirilmediği durumlarda CIF temelinde
fiyatların sunulmasını (ve tekliflerin aynı temel üzerinde değerlendirilmesini) talep edebilirler. CIF, deniz
taşımacılığı dışında herhangi bir şey için kullanılmayacaktır. Üretilme mallarda CIF seçiminin uygun olması
muhtemel değildir çünkü bu mallar genellikle konteynırlara yerleştirilirler. CIP, deniz taşımacılığı ve çoklu
biçimlerde nakliye de dahil olmak üzere herhangi bir nakliye biçimi için kullanılabilir.
45
Tekliflerin değerlendirilmesinde (a) (gümrük vergisini içermeyen) CIP temelinde belirtilen mallara uygulanan
gümrük vergileri ve diğer vergiler; (b) malların satışı ya da teslimatı ile bağlantılı olarak uygulanan satış
vergileri ve benzer vergiler.
46
İhale belgelerinde bazı anahtar teslim sözleşmeleri için aksi belirtilmediği takdirde (bkz. paragraf 2.22).
43
24
edilmemektedir. Sürenin kritik bir faktör olduğu durumlarda, ancak sözleşmenin koşullarında
bu koşullara uyulmaması karşılığında orantılı cezalar öngörüldüğü takdirde, işlerin erken
tamamlanmasının Borçlu açısından değeri ihale belgelerinde sunulan kriterlere göre dikkate
alınabilir.
2.54 Borçlu, tekliflerin değerlendirilmesine ve karşılaştırılmasına ilişkin ayrıntılı bir rapor
hazırlayacak ve bu raporda ihalenin verilmesine yönelik tavsiyenin dayandırıldığı spesifik
nedenler belirtilecektir.
Yurtiçi Tercihleri
2.55 Borçlunun isteği üzerine ve Kredi Anlaşması kapsamında kararlaştırılan ve ihale
belgelerinde belirlenen koşullar altında, tekliflerin değerlendirilmesinde aşağıda belirtilen mal
ya da işler için bir tercih marjı uygulanabilir:
(a)
söz konusu malları öneren teklifler ile yurtdışında üretilen malları öneren teklifler
karşılaştırılırken Borçlunun ülkesinde üretilen mallar; ve
(b)
seçilebilir olan yurtiçinden Yüklenicilerin teklifleri ile yabancı firmaların teklifleri
karşılaştırılırken, kişi başına GSMH 47 oranları belirlenen bir eşiğin altında olan
üye ülkelerde gerçekleştirilecek olan işler.
2.56 Yurtiçinde üretilen mallara ya da yurtiçinden Yüklenicilere yönelik bir tercihe izin
verilen durumlarda, tekliflerin değerlendirilmesinde ve karşılaştırılmasında bu Kılavuzun Ek
2’sinde belirtilen yöntemler ve aşamalar izlenecektir.
Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Uzatılması
2.57 Borçlular, ilk teklif geçerlilik süresi içinde tekliflerin değerlendirilmesini
tamamlayacak ve ihale verilmesine karar verecektir ve böylelikle sürenin uzatılmasına gerek
olmayacaktır. İstisnai durumlarda gerekçelendirildiği takdirde tekliflerin geçerlilik süresinin
uzatılması, geçerlilik süresinin sona erme tarihinden önce tüm teklif sahipleri tarafından yazılı
olarak talep edilecektir. Uzatma; değerlendirmenin tamamlanması, gerekli onayların alınması
ve ihalenin verilmesi için gereken minimum süreye göre gerçekleştirilecektir. Sabit fiyatlı
sözleşmelerde ikinci ve sonraki uzatmalara ancak uzatma isteğinde uzatma süresi boyunca
sözleşme ile ilgili girdilerin maliyetinde meydana gelen değişikliklerin yansıtılması adına
belirtilen fiyatlara ilişkin uygun bir ayarlama mekanizması öngörüldüğü takdirde izin
verilecektir. Tekliflerin geçerlilik süresinin uzatılmasının talep edildiği durumlarda teklif
sahiplerinden belirtilen (taban) fiyatı ya da tekliflerinde yer alan diğer koşulları değiştirmeleri
istenmeyecek ya da buna izin verilmeyecektir. Teklif sahipleri, bu tür bir süre uzatımının
verilmesini reddetme hakkına sahiptirler. İhale belgelerinde bir teklif teminatının gerekli
görüldüğü durumlarda teklif sahipleri, teklif teminatlarını yitirmeksizin teklif sahipleri, bu
türden bir süre uzatımının verilmesini reddetme haklarını kullanabilirler. Ama tekliflerinin
geçerlilik süresini uzatmayı kabul eden teklif sahiplerinden teklif teminatında da uygun bir
süre uzatımı gerçekleştirmeleri istenecektir.
Teklif Sahiplerinin Son Yeterliği
47
Banka tarafından yıllık olarak belirlenen gayri safi milli hasıla.
25
2.58 Teklif sahiplerinin ön yeterlik değerlendirmesine tabi tutulmadığı durumlarda Borçlu,
teklifinin değerlendirilen en düşük maliyeti sunduğu tespit edilen teklif sahibinin sözleşmeyi
teklifte önerildiği gibi etkili şekilde gerçekleştirilebilecek kapasiteye ve kaynaklara sahip olup
olmadığını belirleyecektir. Karşılanması gereken kriterler ihale belgelerinde belirtilecektir ve
teklif sahibi bunları karşılamadığı takdirde teklif reddedilecektir. Böylesi bir durumda Borçlu,
benzer şekilde, bir sonraki en düşük değerlendirilen teklif sahibini belirleyecektir.
İhalenin Verilmesi
2.59 Borçlu, tekliflerin geçerlilik süresi içinde, kapasiteye ve kaynaklara ilişkin uygun
standartları karşılayan ve teklifinin (i) temel olarak ihale belgelerine yanıt verir nitelikte
olduğu ve (ii) en düşük değerlendirilen maliyeti önerdiği 48 belirlenen teklif sahibine ihaleyi
verecektir. İhale verilmesinin bir koşulu olarak bir teklif sahibinden ihale belgelerinde
öngörülmeyen işlerin sorumluluğunu alması ya da ilk olarak sunulan teklifte başka türlü
değişiklikler yapması istenmeyecektir.
İhalenin Verildiğinin Duyurulması
2.60 İhalenin verilmesi tavsiyesi için Banka’dan “itiraz yoktur” belgesini aldıktan sonra
Borçlu, iki hafta içinde UNDB online’da ve dgMarket’ta, teklif ve paket numaralarını
belirleyen sonuçları ve aşağıda belirtilen bilgileri yayınlayacaktır: (a) bir teklif sunmuş olan
her bir teklif sahibinin adı; (b) tekliflerin açılması sırasında yüksek sesle okunan teklif
fiyatları; (c) değerlendirilmiş olan her bir teklifin adı ve değerlendirilen fiyatları; (d) teklifleri
reddedilmiş olan teklif sahiplerinin adları ve tekliflerinin reddedilmesinin nedenleri; ve (e)
kazanan teklif sahibinin adı ve önerdiği fiyat, ayrıca verilen ihalenin süresi ve özet olarak
kapsamı.
Tüm Tekliflerin Reddedilmesi
2.61 İhale belgelerinde genellikle Borçluların tüm teklifleri reddedebileceği yönünde bir
hüküm yer alır. Etkili rekabetin olmaması, tekliflerin temel olarak yanıt verir nitelikte
olmaması ya da teklif fiyatlarının mevcut bütçeyi önemli ölçüde aşması halinde tüm
tekliflerin reddedilmesi için gerekçe mevcut olacaktır. Rekabet eksikliği yalnızca teklif
sahiplerinin sayısına dayalı olarak belirlenmeyecektir. Tek bir teklif sunulmuş olsa dahi, teklif
yeterli ölçüde duyurulduğu ve fiyatlar piyasa değerleri ile karşılaştırıldığında makul düzeyde
olduğu takdirde, ihale süreci geçerli olarak değerlendirilebilir. Borçlular, Banka’nın ön
onayından sonra, tüm teklifleri reddedebilirler. Tüm tekliflerin reddedilmesi halinde Borçlu,
ret kararını gerekçelendiren nedenleri inceleyecek ve yeni teklifler için davet çıkarmadan önce
sözleşmenin koşullarında, tasarım ve spesifikasyonlarda, sözleşmenin kapsamında ya da
bunların hepsinde değişiklikler yapmayı düşünecektir.
2.62 Tüm tekliflerin reddedilmesinin nedeninin rekabet eksikliği olması halinde daha geniş
ölçekte bir duyurunun yapılması düşünülecektir. Ret kararının nedeninin tekliflerin çoğunun
ya da hepsinin yanıt veremez nitelikte olması olduğu durumlarda, ilk olarak ön yeterlikten
geçmiş olan firmalardan ya da, Banka’nın da mutabakatı ile, yalnızca ilk davette teklif
sunmuş olan teklif sahiplerinden yeni teklifler sunmaları istenebilir.
48
Sırasıyla “en düşük değerlendirilen teklif sahibi” ve “en düşük değerlendirilen teklif” olarak anılırlar.
26
2.63 Yalnızca daha düşük fiyatlar elde etmek amacı ile tüm teklifler reddedilmeyecek ve
aynı ihale ve sözleşme belgeleri temelinde yeni teklif daveti çıkarılmayacaktır. En düşük
değerlendirilen yanıt verir nitelikteki teklifin Borçlunun teklif öncesi maliyet tahminlerini
önemli ölçüde aşması halinde Borçlu, aşırı maliyetin nedenlerini araştıracak ve önceki
paragraflarda açıklandığı üzere yeni teklifler istemeye düşünecektir. Alternatif olarak Borçlu,
kapsamda bir daraltma ve/veya sözleşme fiyatında bir indirim şeklinde yansıtılabilecek olan
risk ve sorumlulukların yeniden paylaştırılması yoluyla tatminkâr bir sözleşme elde
edebilmek için en düşük değerlendirilen teklif sahibi ile görüşme yapabilir. Ancak kapsamda
önemli daraltmaların ya da sözleşme belgelerinde değişikliklerin yapılması, yeniden teklif
daveti çıkarılmasını gerektirebilir.
2.64 Tüm teklifler reddedilmeden, yeni teklifler için davet çıkarılmadan ya da en düşük
değerlendirilen teklif sahibi ile görüşmelere başlamadan önce Banka’nın ön onayı alınmalıdır.
Sorgu
2.65 Paragraf 2.60’ta belirtilen İhalenin Verildiğinin Duyurulmasında Borçlu, bir teklif
sahibinin teklifinin seçilmeme gerekçelerini öğrenmeyi istemesi halinde Borçludan bir
açıklama isteyebileceğini belirtecektir. Borçlu, söz konusu teklifin neden seçilmediğine ilişkin
bir açıklamayı, kendi tercihi ile, yazılı olarak ve/veya bir sorgu toplantısında derhal
sunacaktır. İstekte bulunan teklif sahibi, söz konusu sorguya katılımın tüm maliyetlerini
karşılayacaktır.
D. Değiştirilmiş ICB
Bir İthalat Programını İçeren İşlemler 49
2.66 Kredinin bir ithalat programı için finansman sağladığı durumlarda, Kredi
Anlaşmasında tanımlandıkları şekliyle büyük değerli sözleşmeler için duyuru ve kur ile ilgili
hükümleri basitleştirilmiş bir ICB kullanılabilir. 50
2.67 ICB tedarikinin bildirimine ilişkin basitleştirilmiş hükümler, bir Genel Tedarik
Bildirimini gerektirmemektedir. Spesifik Tedarik Bildirimleri, UNDB online ve dgMarket’a
ek olarak, Borçlunun ülkesinde ülke çapında yayınlanan en az bir gazetede (ya da resmi
gazetede veya ücretsiz erişimin olduğu bir elektronik portalda) yayınlanacaktır. Tekliflerin
sunulması için tanınan süre dört haftaya indirilebilir. İhale ve ödeme, uluslararası ticarette
yaygın olarak kullanılan tek bir kur ile sınırlandırılabilir.
Emtiaların Tedariki
2.68 Örneğin hububat, hayvan yemi, yemeklik yağ, yakıt, gübre ve metaller gibi emtiaların
piyasa fiyatları, herhangi belirli bir zamandaki arz ve talep durumuna bağlı olarak dalgalanma
sergilemektedir. Bunların birçoğu yerleşik emtia piyasalarında belirtilmektedir. Tedarik
güvencesinin ve bir süre zarfında çoklu alımların sağlanarak elverişli piyasa koşullarının
avantajının kullanılması ve envanterlerin düşük düzeyde tutulması için tedarik genellikle
kısmi miktarlar için çoklu ihaleleri içerir. Ön yeterlikten geçen ve periyodik davetlerin
Ayrıca bkz. paragraf 3.11.
Normal sözleşmelerde tedarik normal olarak ithalatı gerçekleştiren özel kuruluş ya da kamu kuruluşu
tarafından izlenen prosedürlere ya da, paragraf 3.12’de açıklandığı gibi, Banka tarafından kabul edilebilir olan
diğer yerleşik ticari uygulamalara uygun olarak gerçekleştirilir.
49
50
27
gönderileceği teklif sahiplerinin bir listesi hazırlanabilir. Teklif sahiplerinden, sevkıyat
zamanında ya da sevkıyat öncesinde piyasa fiyatı ile bağlantılı fiyatlar belirtmeleri istenebilir.
Teklif ve ödeme için söz konusu emtianın piyasada fiyatlandırılmasında genel olarak
kullanılan tek bir kur kullanılabilir. Bu kur, ihale belgesinde belirtilecektir. ihale belgelerinde
tekliflerin teleks ya da faks veya elektronik araçlar ile sunulmasına izin verilebilir ve bu gibi
durumlarda ya teklif teminatı gerekli değildir ya da ön yeterlikten geçen teklif sahipleri teklif
sahibi tarafından belirli bir süre boyunca geçerli olacak teklif teminatları sunulmuştur. Piyasa
uygulamaları ile uyumlu olan standart sözleşme koşulları ve biçimleri kullanılacaktır.
III. DİĞER TEDARİK YÖNTEMLERİ
Genel
3.1
Bu Kısımda ICB’nin en ekonomik ve verimli tedarik yöntemi olmadığı ve diğer
yöntemlerin daha uygun görüldüğü durumlarda kullanılabilecek olan tedarik yöntemleri
açıklanmaktadır. 51 Banka’nın yurtiçinde üretilen mallara ve iş sözleşmelerine yönelik tercih
marjları ile ilgili politikası, ICB dışındaki tedarik yöntemleri için geçerli değildir. Paragraf 3.2
ila 3.7’de genel olarak kullanılan yöntemler tercih sırasına göre yukarıdan aşağıya doğru
açıklanmaktadır ve diğer paragraflarda, spesifik koşullar altında kullanılan yöntemler
açıklanmaktadır.
Sınırlı Uluslararası İhale
3.2
Sınırlı Uluslararası İhale (LIB), esas itibarıyla açık bir duyuru içermeyen ve doğrudan
davet yoluyla gerçekleştirilen ICB’dir. (a) yalnızca sınırlı sayıda tedarikçinin olduğu
durumlarda uygun olabilir ya da (b) diğer istisnai nedenler, tam ICB prosedürlerinden ayrılma
gerekçesi sunabilir. LIB kapsamında Borçlular, potansiyel tedarikçilerin rekabetçi fiyatların
verilmesini sağlayacak yeterliliğe sahip bir listesinden teklifler almaya çalışacaktır ve sadece
sınırlı sayıda tedarikçinin mevcut olduğu durumlarda bu liste tüm tedarikçileri içerecektir.
LIB kapsamında tekliflerin değerlendirmesinde yurtiçi tercihleri geçerli değildir. Duyuru ve
tercihler dışındaki tüm hususlarda, paragraf 2.60’ta belirtildiği gibi İhalenin Verildiğinin
duyurulması da dahil olmak üzere, ICB prosedürleri uygulanacaktır.
Ulusal Rekabetçi İhale
3.3
Ulusal Rekabetçi İhale (NCB), Borçlunun ülkesinde kamu tedariki için normal olarak
kullanılan rekabetçi prosedürdür ve, nitelikleri ve kapsamları gereği yurtdışından rekabeti
çekmeleri muhtemel olmayan malların ya da işlerin tedariki için en uygun yol olabilir. Banka
tarafından finanse edilen tedariklerde kullanılmak üzere kabul edilebilmeleri için bu
prosedürler; ekonominin, verimliliğin, saydamlığın ve bu Kılavuzun I. Kısmında yer alan
hükümler ile geniş bir uyumluluğun sağlanabilmesi adına gerekli şekilde gözden geçirilecek
ve değiştirilecektir. 52 NCB; (a) sözleşme değerlerinin küçük olması, (b) işlerin coğrafi olarak
ya da süre olarak dağılmış olması, (c) işlerin işgücü ağırlıklı olması ya da (d) malların ya da
işlerin yerel olarak uluslararası piyasa fiyatlarının altında elde edilebilmesi nedeniyle yabancı
teklif sahiplerinin ilgi göstermelerinin beklenmediği durumlarda, en uygun tedarik yöntemi
Sözleşmeler, ICB prosedürleri için daha az cazip hale getirilmek üzere daha küçük birimlere
bölünmeyeceklerdir; bir sözleşmenin daha küçük paketlere bölünmesine ilişkin bir teklif, Banka’nın ön onayına
tabi olacaktır.
52
Bu türden bir değişiklik, Kredi Anlaşmasına yansıtılacaktır.
51
28
olabilir. NCB prosedürleri ayrıca ilgili idari ya da mali yüküm ICB’nin avantajlarına açık
şekilde baskın geldiği durumlarda da kullanılabilir.
3.4
Duyuru, ulusal basın organları ya da resmi gazete veya serbest ve açık erişimin olduğu
bir internet sitesi ile sınırlandırılabilir. İhale belgeleri yalnızca borçlunun ülkesinin ulusal
dilinde (ya da borçlunun ülkesinde ülke çapında ticari işlemler için kullanılan dilde) olabilir
ve teklif ve ödemelerde genellikle Borçlunun ülkesinin kuru kullanılır. Ek olarak ihale
belgelerinde tekliflerin nasıl sunulacağına, fiyatların nasıl önerileceğine ve tekliflerin
sunulacağı yer ve zamana ilişkin açık talimatlar verilecektir. Prosedürlerde, makul fiyatların
sağlanabilmesi için, yeterli rekabete imkân tanınacaktır ve tekliflerin değerlendirilmesinde ve
ihalelerin verilmesinde kullanılan yöntemler nesnel olacak, ihale belgelerinde tüm teklif
sahiplerine açıklanacak ve keyfi olarak uygulanmayacaktır. Prosedürler ayrıca tekliflerin aleni
olarak açılmasına, değerlendirme sonuçlarının ve ihalenin yapıldığının yayınlamasına ilişkin
ve teklif sahiplerinin itirazda bulunmalarına ilişkin hükümler içerecektir. Yabancı firmaların
bu koşullar altında katılmayı istemeleri halinde buna izin verilecektir.
Seçerek Alma
3.5
Seçerek Alma, rekabetçi fiyatların sağlanabilmesi için minimum üç tedarikçi ya da
yüklenici olmak üzere (mallar ile ilgili olarak) birkaç tedarikçiden ya da (inşaat işleri ile ilgili
olarak) birkaç yükleniciden alınan fiyatların karşılaştırılmasına dayalı bir tedarik yöntemidir
ve kolaylıkla temin edilebilen satışa hazır malların ya da standart spesifikasyona sahip olan
küçük değerdeki emtiaların veya küçük değerdeki basit inşaat işlerinin tedariki için uygun bir
yöntemdir. Fiyat isteklerinde malların tanımı ve miktarı ya da işlerin spesifikasyonları ile
istenilen teslimat (ya da tamamlama) süresi ve yeri belirtilecektir. Fiyatlar mektup, faks ya da
elektronik araçlar yoluyla sunulabilir. Fiyatların değerlendirilmesinde, açık ihalede kullanılan
ilkelerin aynısı izlenecektir. Kabul edilen teklifin şartları, bir satın alma emrine ya da kısa bir
sözleşmeye dahil edilecektir.
Doğrudan İhale Etme
3.6
Doğrudan ihale etme, rekabet içermeyen (tek kaynaklı) bir ihale etme yöntemidir ve
aşağıda belirtilen durumlarda uygun bir yöntem olabilir:
(a)
Banka tarafından kabul edilebilir olan prosedürlere uygun olarak mal ya da işler ile
ilgili yapılmış olan mevcut bir sözleşme, benzer nitelikte ek mal ya da işleri
kapsayacak şekilde genişletilebilir. Bu gibi durumlarda Banka, daha fazla
rekabetin bir fayda sağlamayacağına ve genişletilen sözleşmede yer alan fiyatların
makul olduğuna kanaat getirmelidir. Önceden muhtemel olduğu düşünülüyorsa ilk
sözleşmeye bu türden bir genişletmeye yönelik hükümler dahil edilecektir.
(b)
Ekipmanın ya da yedek parçaların mevcut ekipman ile uyumlu olacak şekilde
standardize edilmesi, ilk Tedarikçiden ek alımlar için gerekçe teşkil edebilir.
Gerekçelendirilebilen bu türden alımlar için orijinal ekipman uygun olacak, yeni
kalemlerin sayısı genel olarak mevcut olanların sayısından az olacak, fiyat makul
düzeyde olacak ve ekipmanın başka bir şekilde ya da başka bir kaynaktan temin
edilmesinin getireceği avantajlar değerlendirilmiş ve Banka tarafından kabul
edilebilir olan gerekçeler ile reddedilmiş olacaktır.
29
(c)
Gerekli ekipman, özel mülkiyet altındadır ve yalnızca tek bir kaynaktan elde
edilebilmektedir.
(d)
Sürecin tasarımından sorumlu olan Yüklenici, işi yerine getirme garantisinin bir
koşulu olarak kritik kalemlerin belirli bir Tedarikçiden satın alınmasını
istemektedir.
(e)
Örneğin doğal afetler gibi istisnai durumlar söz konusudur.
3.7
Sözleşmenin imzalanmasının ardından Borçlu, UNDB online’da ve dgMarket’ta
yüklenicinin adını, sözleşmenin bedelini, süresini ve özet olarak kapsamını yayınlayacaktır.
Bu yayın üç ayda bir gerçekleştirilebilir ve bir önceki dönemi kapsayan bir özet tablo
biçiminde olabilir.
Katkı Hesabı
3.8
Katkı Hesabı, yani Borçlunun kendi personelini ve ekipmanını kullanarak inşaat
gerçekleştirmesi 53, belli bazı türde işlerin yapımı için yegâne pratik yöntem olabilir. Aşağıda
belirtilen durumlarda, katkı hesabının kullanılması gerekçelendirilebilir:
(a)
ilgili işlerin miktarının önceden belirlenemediği durumlar;
(b)
işlerin küçük olduğu ve yeterlik sahibi inşaat firmalarının makul fiyatlar üzerinden
teklif vermelerin olanaksız kılacak şekilde dağılmış ya da uzak yerlerde olduğu
durumlar;
(c)
işin devam etmekte olan işlemler kesintiye uğratılmaksızın gerçekleştirilmesinin
gerekli olduğu durumlar;
(d)
işin kaçınılmaz olarak kesintiye uğramasının getireceği risklerin bir Yüklenici
yerine Borçlu tarafından daha iyi karşılanabileceği durumlar; ve
(e)
derhal ilgi gösterilmesini gerektiren acil durumlar.
Birleşmiş Milletler Kuruluşları Tarafından Tedarik
3.9
Tedarikçiler olarak hareket eden uzman Birleşmiş Milletler (BM) organlarından bu
organların prosedürlerine uygun olarak doğrudan tedarikin (a) temel olarak eğitim ve sağlık
alanında küçük miktarlarda satışa hazır malların ve (b) örneğin aşılar ya da ilaçlar gibi
tedarikçi sayısının sınırlı olduğu uzmanlık ürünlerinin tedariki için en uygun yöntem
olabileceği durumlar meydana gelebilir.
Tedarik Aracıları
3.10 Bir Borçlunun gerekli organizasyondan, kaynaklardan ya da deneyimden yoksun
olduğu durumda Borçlu, tedarik konusunda uzman olan bir firmayı aracı olarak kullanmayı
isteyebilir (ya da Bana tarafından bu yönde bir talepte bulunulabilir). Aracı, Banka’nın
SBD’leri, inceleme prosedürleri ve dokümantasyon da dahil olmak üzere Banka tarafından
İdari ve mali açıdan özerk olmayan kamu mülkiyetindeki bir inşaat birimi, bir katkı hesabı birimi olarak
görülecektir. “Katkı hesabı” ayrıca “doğrudan işgücü”, “bölümsel güçler” ya da “doğrudan iş” olarak da bilinir.
53
30
Borçlu adına onaylanan Kredi Anlaşmasında ve Tedarik Planında açıklanan tüm tedarik
prosedürlerini izleyecektir. 54 Yönetim Yüklenicileri de yeniden yapılandırmayı, onarımı,
rehabilitasyonu ve acil durumlarda yeni inşaatı gerektiren ya da çok sayıda küçük
sözleşmenin söz konusu olduğu çeşitli işler için bir ücret karşılığında benzer bir şekilde
kullanılabilirler.
Teftiş Aracıları
3.11 Sevkıyat öncesi teftiş ve ithalatın onaylanması Borçlu açısından, özellikle de ülkenin
büyük bir ithalat programına sahip olduğu durumlarda güvencelerden biridir. Teftiş ve onay,
genellikle ilgili malların kalitesi ile miktarını ve fiyatın makul olup olmadığını içerir. ICB
prosedürleri yoluyla tedarik edilen ithalatlar, fiyat doğrulamasına tabi tutulmayacak, yalnızca
kalite ve miktar doğrulamasına tabi tutulacaktır. Ancak ICB yoluyla tedarik edilmemiş olan
ithalatlar ek olarak fiyat doğrulamasına tabi tutulabilirler. Teftiş aracılarına genellikle malların
değerine göre belirlenen bir ücret temelinde ödeme yapılır. İthalatın onaylanmasının
maliyetleri, ICB kapsamındaki tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmayacaktır.
Finans Aracılarına Kredi Biçiminde Tedarik
3.12 Kredinin örneğin bir tarım kredi kurumu ya da kalkınma finansman şirketi gibi bir
aracı kuruma örneğin bireyler, özel sektör girişimleri, küçük ve orta ölçekli işletmeler ya da
kamu sektöründeki özerk ticari işletmeler gibi lehtarlara alt-projelerin kısmi finansmanı için
verilecek olan fonlar temin ettiği durumlarda tedarik genellikle Banka tarafından kabul
edilebilir olan yerleşik özel sektör uygulamalarına ya da ticari uygulamalara uygun olarak
ilgili lehtarlar tarafından üstlenilir. Ancak bu durumda bile ICB, büyük tek kalemleri satın
alınması için ya da malların büyük miktarlarının toptan alım için bir araya toplandığı
durumlarda en uygun tedarik yöntemi olabilir.
BOO/BOT/BOOT, Ayrıcalıklar ve Benzer Özel Sektör Düzenlemeleri Kapsamında
Tedarik
3.13 Banka’nın BOO/BOT/BOOT, 55 ayrıcalıklar ve benzer özel sektör düzenlemeleri
kapsamında tedarik edilen bir projenin maliyetinin finansmanına katıldığı durumlarda, Kredi
Anlaşmasında üzerinde mutabık kalınan ve Tedarik Planında daha ayrıntılı olarak işlenen
hükümlere uygun olarak aşağıdaki tedarik prosedürlerinden biri kullanılacaktır:
(a)
BOO/BOT/BOOT ya da benzer türde bir sözleşme 56 kapsamındaki işletme sahibi
ya da müteşebbis, Banka tarafından kabul edilebilir olan ICB prosedürleri
kapsamında seçilecektir ve bu prosedürler, örneğin önerilen finansmanın maliyeti
ve büyüklüğü, önerilen tesislerin performans spesifikasyonları, kullanıcıya ya da
alıcıya fatura edilen maliyetler, söz konusu tesisin Borçlu ya da alıcı açısından
doğurduğu diğer gelirler ve tesisin amortisman süresi biri değerlendirme
kriterlerinin optimal bir birleşiminin elde edilebilmesine yönelik birçok aşamayı
Tedarik ve teftiş aracılarının seçilmesinde Danışmanlık Kılavuzu geçerli olacaktır. Tedarik ya da teftiş
aracısının maliyeti ya da ücreti, Kredi Anlaşmasında ve Tedarik Planında bu yönde bir hüküm bulunduğu
takdirde ve seçim ve istihdam koşullarının Banka tarafından kabul edilebilir olması koşuluyla, Banka kredisi ile
finanse edilebilir.
55
BOO: Yap, Sahip ol, İşlet; BOT: Yap, İşlet, Devret; BOOT: Yap, Sahip ol, İşlet, Devret.
56
Örneğin paralı yollar, tüneller, limanlar, köprüler, enerji istasyonları, atık işleme tesisleri ve su dağıtım
sistemleri gibi projeler için.
54
31
içerebilir. Bu şekilde seçilen söz konusu müteşebbis, bu durumda kendi
prosedürlerini kullanarak tesis için gerekli olan malları, işleri ve hizmetleri
seçilebilir olan kaynaklardan tedarik etmekte serbest olacaktır. Bu durumda Proje
Değerlendirme Belgesinde ve Kredi Anlaşmasında, sözü edilen müteşebbisin
üstlendiği ve Banka finansmanının geçerli olacağı harcama türleri belirtilecektir.
Ya da
(b)
Söz konusu işletme sahibinin ya da müteşebbisin yukarıdaki alt-paragraf (a)’da
belirtilen şekilde seçilmediği durumlarda tesis için gerekli olacak ve Banka
tarafından finanse edilecek olan mallar, işler ya da hizmetler, II. Kısımda açıklanan
ICB prosedürlerine uygun olarak tedarik edilecektir.
Performans Bazlı Tedarik
3.14 Sonuç-Bazlı Tedarik olarak da adlandırılan Performans Bazlı Tedarik 57, ödemelerin
girdilerin ölçüldüğü geleneksel yöntem yerine ölçülen sonuçlara göre yapıldığı bir
sözleşmesel ilişki ile sonuçlanan rekabetçi tedarik sürecini (ICB ya da NCB) içermelidir.
Teknik şartnamelerde istenilen sonuç ve, nasıl ölçülecekleri de dahil olmak üzere, hangi
sonuçların ölçüleceği açıklanacaktır. Bu sonuçlar kalite, miktar ve güvenilirlik bakımından
işlevsel bir ihtiyacı karşılamayı amaçlamaktadırlar. Ödeme, gerekli kalite düzeyinde teslim
edilmeleri şartına tabi olarak, teslim edilen sonuçların miktarına göre yapılır. Daha düşük
kalitedeki sonuçlar için ödemelerde kesinti (ya da pey) söz konusu olabilir ve belli bazı
durumlarda daha yüksek kalitedeki sonuçlar için prim ödemesi yapılabilir. İhale belgelerinde
normal olarak girdiler ya da yüklenici için bir çalışma yöntemi öngörülmez. Yüklenici,
olgunlaşmış ve kanıtlanmış deneyimi temelinde en uygun çözümü önermekte serbesttir ve
ihale belgelerinde belirtilen kalite düzeyine ulaşılacağını gösterecektir.
3.15 Performans Bazlı Tedarik (ya da Sonuç Bazlı Tedarik) şunları içerebilir: (a) sonuçlar
temelinde ödemesi yapılacak olan hizmetlerin temini; (b) borçlu tarafından işletilecek olan bir
tesisin tasarımı, tedariki, inşaatı (ya da rehabilitasyonu) ve işletmeye alınması; ya da (c) bir
tesisin bir tesisin tasarımı, tedariki, inşaatı (ya da rehabilitasyonu) ve işletmeye alınması ve bu
tesisin işletmeye alınmasının adından belirli bir süre boyunca işletimi ve bakımı için gerekli
hizmetlerin temin edilmesi. 58 Tasarımın, tedarikin ve/veya inşaatın gerekil olduğu durumlarda
normal olarak ön yeterlilik değerlendirmesi istenmektedir ve paragraf 2.6’da belirtildiği gibi
İki Aşamalı İhalenin kullanılması geçerli olacaktır.
Banka Tarafından Garanti Edilen Krediler Kapsamında Tedarik
3.16 Banka’nın başka bir kredi kuruluşu tarafından verilen bir kredinin geri ödemesini
garanti etmesi halinde söz konusu kredi ile finanse edilen malar ve işler, ekonomi ve
verimliliğe gereken dikkat gösterilerek ve paragraf 1.5’in gereksinimlerini karşılayan
prosedürlere göre tedarik edilecektir.
Banka tarafından finanse edilen projelerde Performans Bazlı Tedarikin kullanılması, mevcut farklı
seçeneklerin tatminkâr bir teknik analizinin sonucunda gerçekleştirilmeli ve ya PAD’ye dahil edilmeli ya da
tedarik planına dahil edilmek üzere Banka’nın ön onayına tabi tutulmalıdır.
58
Bu tür tedarikin örnekleri şunlardır: (i) hizmetlerin tedarikinde: tıbbi hizmetlerin temini, örneğin muayenehane
ziyaretleri ya da belirlenmiş laboratuar testleri vb. gibi spesifik hizmetlere yönelik ödeme; (ii) bir tesisin
tedarikinde: Borçlu tarafından işletilecek olan bir termik elektrik santralinin Tasarımı, Tedariki, İnşaatı ve
İşletmeye alınması; (iii) bir tesisin ve hizmetlerin tedarikinde: Bir yolun Tasarımı, Tedariki, İnşaatı (ya da
Rehabilitasyonu) ve yolun inşaatın ardından 5 yıl süreyle işletimi ve bakımı.
57
32
Tedarike Topluluk Katılımı
3.17 Projenin sürdürülebilirliği adına ya da projenin belli bazı spesifik sosyal hedeflerinin
gerçekleştirilebilmesi için seçilen proje bileşenlerinde (a) yerel toplulukların ve/veya sivil
toplum örgütlerinin (NGO’lar) katılımının (b) yerel teknik bilgilerin ve materyalin
kullanımının artırılmasının ya da (c) işgücü ağırlıklı yöntemlerin ve uygun teknolojilerin
kullanılmasının istendiği durumlarda, verimli ve Banka tarafından kabul edilebilir olmaları
koşuluyla, tedarik prosedürleri, spesifikasyonlar ve sözleşme paketi, bu hususların
yansıtılması için uygun şekilde düzenlenebilir. Önerilen prosedürler ve topluluk katılımı ile
gerçekleştirilecek olan proje bileşenleri, Kredi Anlaşmasında açıklanacak ve Banka tarafından
onaylanan Tedarik Planında ya da ilgili proje uygulama belgesinde daha ayrıntılı olarak
işlenecektir.
33
EK 1: BANKA TARAFINDAN TEDARİK KARARLARININ İNCELENMESİ
Tedarikin Planlanması
1.
Banka, Kredi Anlaşması ile ve bu Kılavuz ile uyumluluğun sağlanması adına Borçlu
tarafından Tedarik Planında önerilen tedarik düzenlemelerini inceleyecektir. Tedarik Planı, en
az 18 aylık bir ilk süreyi kapsayacaktır. Borçlu, Tedarik Planını yıllık olarak ya da ihtiyaç
duyuldukça, her zaman bir sonraki 18 aylık proje uygulama dönemini kapsayacak şekilde
güncelleyecektir. Tedarik Planında yapılması önerilen değişiklikler, ön onay için Banka’ya
sunulacaktır.
Ön İnceleme
2.
Banka’nın ön incelemesine tabi olan tüm sözleşmeler 59 ile ilgili olarak:
(a)
Ön yeterlik değerlendirmesinin kullanıldığı durumlarda Borçlu, ön yeterlik
basvurusu icin davet yapılmasından önce, ön yeterlik daveti, ön yeterlik soru formu
ve, izlenecek olan duyuru prosedürlerinin açıklaması ile birlikte değerlendirme
metodolojisi de dahil olmak üzere kullanılacak olan belgelerin taslağını Banka’ya
sunacak ve söz konusu prosedür ve belgelerde Banka’nın makul şekilde talep
edebileceği değişiklikleri yapacaktır. Borçlu tarafından alınan başvuruları
değerlendiren rapor, önerilen ve ön yeterlikten geçen teklif sahiplerinin listesi, teklif
sahiplerinin yeterliklerine ilişkin ve herhangi bir başvuru sahibinin ön yeterlik
değerlendirmesi için reddedilmesinin nedenlerine ilişkin bir beyan da dahil olmak
üzere Borçlu tarafından başvuru sahiplerine Borçlunun kararı bildirilmeden önce
Banka’ya sunulacaktır ve Borçlu, söz konusu listede Banka’nın makul şekilde talep
edebileceği eklemeleri, silmeleri ya da değişiklikleri gerçekleştirecektir.
(b)
Teklif daveti çıkarılmadan önce Borclu, yorumlarını almak üzere teklif davetini;
teklif değerlendirmesinin ve ihalenin verilmesinin temeli de dahil olmak üzere teklif
sahiplerine talimatları; ve inşaat işleri, malların tedariki ya da ekipmanın kurulumu
vb. için sözleşmenin koşullarını ve spesifikasyonları kapsayan ihale belgeleri
taslaklarını (eğer ön yeterlik değerlendirmesi yapılmamışsa) ihale için izlenecek
prosedürlere ilişkin bir açıklama ile birlikte Banka’ya sunacak ve söz konusu
belgelerde Banka’nın makul şekilde talep edebileceği değişiklikleri yapacaktır.
Bunun dışındaki değişikliklerin müstakbel teklif sahiplerine verilmeden önce
Banka’nın onayını alması gerekecektir.
(c)
Teklifler alındıktan ve değerlendirildikten sonra Borçlu, Banka’ya, ihalenin
verilmesine ilişkin nihai bir karar alınmadan önce inceleyebilmesi için yeterli olacak
bir süre içinde, alınan tekliflerin değerlendirilmesine ve karşılaştırılmasına ilişkin
(Banka’nın talep etmesi halinde Banka tarafından kabul edilebilir olan uzmanlar
tarafından hazırlanacak) ayrıntılı bir raporu ihalenin verilmesine yönelik tavsiyeler
ve Banka’nın makul şekilde talep edebileceği diğer bilgiler ile birlikte Banka’ya
sunacaktır. Verilmesi amaçlanan ihalenin Kredi Anlaşması ile ve/veya Tedarik Planı
ile tutarsız olduğunu tespit etmesi halinde Banka, derhal Borçluyu bilgilendirecek ve
Paragraf 3.6 ve 3.7 kapsamında doğrudan ihale etme yoluyla tedarik edilen sözleşmelerde Borçlu, sözleşmenin
yapılmasından önce Banka’ya spesifikasyonların ve sözleşme taslağının bir nüshasını onaylaması için
sunacaktır. Sözleşme, ancak Banka onay verdikten sonra yapılacaktır ve bu yapılan sözleşmeler ile ilgili olarak
paragrafın (h) maddesinde yer alan hükümler uygulanacaktır.
59
34
bu tespitinin nedenlerini belirtecektir. aksi takdirde Banka, ihalenin verilmesine
ilişkin tavsiye için “itiraz yoktur” belgesini verecektir. Borçlu, ancak Banka’dan
“itiraz yoktur” belgesini aldıktan sonra ihaleyi verecektir.
(d)
Borçlu, değerlendirme sürecini tamamlamak, gerekli onayları ve izahatları almak ve
ihaleyi vermek için teklifin geçerlilik süresinin uzatılmasına ihtiyaç duyduğu
takdirde, eğer söz konusu uzatma dört haftadan daha uzun bir süreyi kapsayacaksa
ilk uzatma isteği için ve sonrasındaki uzatma istekleri için süreden bağımsız olarak
Banka’nın ön onayını alacaktır.
(e)
Değerlendirmenin sonuçlarının yayınlanmasının ardından Borçlunun teklif
sahiplerinden itirazlar ya da şikâyetler alması halinde şikâyetin bir nüshası ve
Borçlunun yanıtının bir nüshası, bilgilendirme amacı ile Banka’ya gönderilecektir
(f)
Bir itiraz üzerinde yapılan incelemenin sonucu olarak Borçlunun ihalenin
verilmesine ilişkin tavsiyesini değiştirmesi halinde bu kararın nedenleri ve gözden
geçirilmiş bir değerlendirme raporu, itiraz yoktur belgesi alabilmek için Banka’ya
sunulacaktır. Borçlu, bu Kılavuzun 2.60. paragrafında belirtilen formata göre,
ihalenin verildiği duyurusunu yeniden yapacaktır.
(g)
Bir sözleşmenin şart ve koşulları, Banka’nın ön onayı olmadığı takdirde, tekliflerin
ya da, eğer uygulanmışsa, Yüklenicilerin ön yeterliklerinin dayandırılmasının
istendiği şart koşullardan önemli ölçüde farklılık arz etmeyecektir.
(h)
Sözleşmenin onaylı bir nüshası, sözleşmenin yürürlüğe girmesinin hemen ardından
ve söz konusu sözleşme ile ilgili olarak Kredi Hesabından paraların çekilmesi için
ilk başvurunun yapılmasından önce Banka’ya sunulacaktır. Sözleşme ile ilgili
ödemelerin bir Özel Hesaptan (SA) yapılacağı durumlarda sözleşmenin bir nüshası,
söz konusu sözleşme ile ilgili olarak SA’dan ilk ödemenin yapılmasından önce
Banka’ya sunulacaktır.
(i)
Tüm değerlendirme raporlarına, Banka tarafından belirlenecek bir biçimde tedarik
özeti eşlik edecektir. Sözleşmenin tarifi ve bedeli, başarılı teklif sahibinin adı ve
adresi ile birlikte, sözleşmenin imzalı nüshasının alınmasının ardından Banka’nın
onayına tabi olacaktır.
3.
Değişiklikler. Sözleşmelerin ön incelemeye tabi olduğu durumlarda, bir sözleşmenin
ifasına yönelik öngörülen sürede önemli bir uzatma yapılmadan, (acil durumlar
dışında) sözleşmenin koşullarında sözleşmenin ilk bedelini kumulatif olarak yüzde
15’in üzerinde artıracak şekilde sözleşme için herhangi bir değiştirme emri ya da
emirleri çıkarılması da dahil olmak üzere herhangi bir değişiklik ya da feragat
gerçekleştirilmesi kararlaştırılmadan, önce Borçlu, önerilen uzatma, değişiklik ya da
değiştirme emri için Banka’dan “itiraz yoktur” belgesi alacaktır. Önerinin Kredi
Anlaşmasının ve/veya Tedarik Planının hükümleri ile tutarsız olacağını tespit etmesi
halinde Banka, Borçluyu derhal bilgilendirecek ve tespitinin nedenlerini
belirtecektir. Sözleşmede yapılan tüm tadilatların bir nüshası, kayda geçirmesi için
Banka’ya sunulacaktır.
35
4.
Tercümeler. ICB prosedürleri kapsamında verilen bir ihalenin ön incelemeye tabi
olduğu ve ulusal dilde 60 (ya da borçlunun ülkesinde ticari işlemler için ülke çapında
kullanılan dilde) yazılmış olması halinde, incelemenin kolaylaştırılması adına
Banka’ya, sözleşmenin onaylı nüshası ile birlikte, sözleşmenin ihale belgelerinde
belirtilen uluslararası olarak kullanılan dile (İngilizce, Fransızca ya da İspanyolca)
onaylı bir tercümesi sunulacaktır. Ayrıca bu tür sözleşmelerde sonradan yapılan
değişiklikler için de Banka’ya bu tür bir onaylı tercüme sunulacaktır.
Son İnceleme
5.
60
Borçlu, ikinci paragraf tarafından düzenlenmeyen her bir sözleşme ile ilgili tüm
dokümantasyonu projenin uygulama süresi boyunca ve Kredi Anlaşmasının
kapanma tarihinin ardından iki yıl süreyle muhafaza edecektir. Bu dokümantasyon
Banka ya da onun danışmanları tarafından incelenmek üzere muhafaza edilecek ve,
aşağıdakiler ile sınırlı olmamak kaydıyla, şunları içerecektir: Sözleşmenin imzalı
orijinal nüshası, farklı tekliflere ilişkin analiz ve ihalenin verilmesine ilişkin tavsiye.
Borçlu, bu dokümantasyonu ayrıca istek üzerine Banka’ya sunacaktır. Malların,
işlerin ya da hizmetlerin Kredi Anlaşmasına yansıtılan ve Banka tarafından
onaylanan Tedarik Planında daha ayrıntılı olarak işlenen üzerinde anlaşılmış
prosedürlere uygun olarak tedarik edilmediğini ya da bizatihi sözleşmenin bu
prosedürler ile tutarsız olduğunu tespit etmesi halinde Banka, bu Kılavuzun 1.12.
paragrafında belirtildiği gibi yanlış tedarik ilan edebilir. Banka, söz konusu tespitinin
nedenlerini derhal Borçluya bildirecektir.
Bkz. paragraf 2.15.
36
EK 2: YURTİÇİ TERCİHLERİ
Yurtiçinde Üretilen Mallara yönelik Tercih
1.
Borçlu, Banka’nın onayı ile, ICB prosedürleri kapsamında tekliflerin
değerlendirmesinde, başka yerlerde üretilen mallar öneren teklifler ile karşılaştırmalı olarak
Borçlunun ülkesinde üretilen belli bazı mallara bir tercih marjı uygulayabilir. Bu gibi
durumlarda ihale belgelerinde yurtiçinde üretilen mallara verilen herhangi bir tercih önceliği
açık şekilde belirtilecek ve bir teklifin söz konusu tercih ile ilgili seçilebilirliğinin
belirlenmesi için gerekli olan bilgiler verilecektir. Üreticinin ya da Tedarikçinin uyruğu, bu
seçilebilirliğin bir koşulu değildir. Tekliflerin değerlendirilmesinde ve karşılaştırılmasında bu
Kılavuz kapsamında belirlenen yöntemler ve aşamalar izlenecektir.
2.
Karşılaştırma yapılması için yanıt verir nitelikteki teklifler, aşağıdaki üç gruptan birine
dahil edilerek sınıflandırılacaktır:
(a)
Grup A: Teklif sahibinin, Borçluyu ve Banka’yı tatmin edecek şekilde (i) Borçlunun
ülkesinden alınan işgücünün, ham maddenin ve parçaların önerilen ürünün EXW fiyatının
yüzde 30’u ya da daha fazlası oranında üzerinde olacağını ve (ii) malların üretileceği ya da
monte edileceği üretim tesisinin en azından teklifin sunulma zamanından beri söz konusu
malların üretimi/montajı ile ilgili faaliyet göstermiş olduğunu göstermesi halinde, münhasıran
Borçlunun ülkesinde üretilen malları öneren teklifler.
(b)
Grup B: Borçlunun ülkesinde üretilen malları öneren tüm diğer teklifler.
(c)
Grup C: Yurtdışında üretilmiş olup halihazırda ithal edilmiş ya da doğrudan ithal
edilecek olan malları öneren teklifler.
3.
Grup A ve B’de yer alan tekliflerde mallar için belirtilen fiyat, temel materyaller
üzerindeki ya da iç piyasada satın alınan veya ithal edilen parçalar üzerindeki ödenmiş ya da
ödenecek olan tüm vergileri ve harçları içerecek ama bitmiş ürün üzerindeki satış vergilerini
ve benzer vergileri içermeyecektir. Grup C’de yer alan tekliflerde mallar için belirtilen fiyat,
halihazırda ödenmiş olan ya da ödenecek olan gümrük vergilerini ve diğer ithalat vergilerini
kapsamayan CIP’ye (varış yeri) dayalı olacaktır.
4.
İlk aşamada her bir grupta yer alan tüm değerlendirilmiş teklifler, her bir gruptaki en
düşük teklifin belirlenmesi için karşılaştırılacaktır. Bu en düşük değerlendirilen teklifler
birbiri ile karşılaştırılacak ve, bu karşılaştırmanın sonucu olarak, Grup A ya da Grup B’de yer
alan bir teklifin en düşük olarak belirlenmesi halinde bu teklif, ihalenin verilmesi için
seçilecektir.
5.
Yukarıdaki dördüncü paragraf kapsamında yapılan karşılaştırmanın bir sonucu olarak
en düşük değerlendirilen teklifin Grup C’de yer alan bir teklif olması halinde, Grup C’de yer
alan en düşük değerlendirilen teklif, Grup C’de yer alan teklifte önerilen malların
değerlendirilen fiyatına yalnızca bu karşılaştırma amacı doğrultusunda CIP teklif fiyatının
yüzde 15’ine eşit bir miktar eklendikten sonra, Grup A’da yer alan en düşük değerlendirilen
teklif ile bir daha karşılaştırılacaktır. Bu son karşılaştırmada belirlenen en düşük
değerlendirilen teklif seçilecektir.
37
6.
Tek sorumluluk içeren sözleşmelerde ya da bir dizi somut ekipman kaleminin ve
önemli kurulum ve/veya inşaat hizmetlerinin tedarikine yönelik anahtar teslim
sözleşmelerinde, tercih marjı geçerli olmayacaktır. 61 Ancak Banka’nın “itiraz yoktur” belgesi
ile birlikte bu sözleşmeler için davet çıkarılabilir ve bu sözleşmeler yurtdışında üretilen
mallara yönelik DDP 62 fiyatları (belirtilen varış yeri) temelinde değerlendirilebilir.
Yurtiçinden Yüklenicilere yönelik Tercih
7.
ICB temelinde verilecek olan işlere yönelik ihalelerde seçilebilir olan Borçlular,
Banka’nın onayı ile, aşağıdaki hükümlere uygun olarak ve bu hükümlere tabi olarak,
yurtiçinden yüklenicilere 63 yüzde 7.5’lik bir tercih marjı uygulayabilirler:
(a)
Bu türden bir tercih için başvuruda bulunan Yüklenicilerden, yeterlik verilerinin 64 bir
parçası olarak, mülkiyet ile ilgili ayrıntılar da dahil olmak üzere, Borçlu tarafından
belirlenen ve Banka tarafından kabul edilen sınıflandırmaya uygun olarak belirli bir
yüklenicinin ya da yükleniciler grubunun yurtiçi tercihi için yeterlik sahibi olup
olmadığının belirlenmesi adına gerekli olan bilgileri sunmaları istenecektir. İhale
belgelerinde tercih ve bu tercihin uygulanması için tekliflerin değerlendirilmesinde ve
karşılaştırılmasında izlenecek olan yöntem açık şekilde belirtilecektir.
(b)
Teklifler alındıktan ve Borçlu tarafından incelendikten sonra yanıt verir nitelikte olan
teklifler, aşağıda belirtilen gruplara dahil edilerek sınıflandırılacaktır:
(i)
Grup A: Tercih için seçilebilir olan yurtiçinden yükleniciler tarafından sunulan
teklifler
(ii)
Grup B: Diğer yükleniciler tarafından sunulan teklifler.
Tekliflerin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amacı doğrultusunda teklif miktarının yüzde
7.5’ine eşit bir tutar, Grup B’de yer alan Yüklenicilerden alınan tekliflere eklenecektir.
Bu, malların tedarikine yönelik bir sözleşme olarak görülen aynı sözleşmede kurulumun denetimine ile birlikte
malların tedarikine yönelik değildir ve bu nedenle mallar unsurunda yurtiçi tercihinin uygulanması için
seçilebilir değildir.
62
DDP, “Teslim Edilen Ödenmiş Vergi” anlamına gelen bir INCOTERM terimidir. Satıcı malları gümrükten
geçirerek belirtilen varış yerinde herhangi bir nakliye aracından boşaltılmamış bir halde teslim eder. Satıcı,
geçerli durumlarda varış ülkesindeki ithalat vergileri ve anahtar teslim sözleşmesinin bir parçası olarak nihai
varış yerine boşaltma da dahil olmak üzere malların söz konusu yere getirilmesi ile ilgili tüm maliyetleri ve
riskleri üstlenmelidir. Teklif sahiplerini Banka tarafından finanse edilen sözleşmeler kapsamında ithalat
vergilerinden muaf tutan ülkelerde, yurtdışında üretilen malların ithalatı üzerindeki vergi ve harç muafiyeti
temelinde bir karşılaştırma yapılacaktır ve ihale belgelerinde, sözleşme imzalanmadan önce alıcı ile kazanan
teklif sahibinin önerilen malların ithalatı için söz konusu muafiyetin sonucu olarak ödenmesi gereken vergilerin
miktarını belirlemesi öngörülebilir. Ancak imzalanacak olan sözleşmenin bedeli, muafiyet uygulanan vergilerin
ve harçların belirlenen toplam miktarını içermeyecektir.
63
Yurtiçinden Yüklenicilere yönelik tercih, yalnızca yeterlik sahibi olan ülkelerde geçerlidir.
64
Ön yeterlik ve/veya teklif verme aşamasında.
61
38
EK 3: TEKLİF SAHİPLERİNE REHBERLİK
Amaç
1.
Bu ekte, Banka tarafından finanse edilen tedarike katılmak isteyen potansiyel teklif
sahiplerine danışmanlara rehberlik verilmektedir.
Tedarik Sorumluluğu
2.
Projenin uygulanmasının ve dolayısıyla proje kapsamındaki malların, işlerin ve
hizmetlerin karşılığının ödenmesinin sorumluluğu, yalnızca Borçluya aittir. Banka’nın
Kuruluş Sözleşmesi,Banka’nın paraların yalnızca harcamalar yapıldıkça bir Banka
kredisinden ödenmesini gerektirmektedir. Bir kredinin ya da hibenin ödenek ayırma işlemleri
yalnızca Borçlunun isteği üzerine yapılır. Paraların Kredi Anlaşmasına ve/veya Tedarik
Planına (ya da Vakıf Fonu Anlaşmasına) uygun olarak kullanıldığına ilişkin destekleyici
kanıtlar, Borçlunun kredi çekme başvurusu ile birlikte sunulacaktır. Ödeme (a) Borçlunun
halihazırda kendi kaynaklarından yaptığı ödeme(ler)in geri ödemesi için, (b) doğrudan bir
üçüncü şahsa (genellikle bir tedarikçiye ya da yükleniciye) ya da (c) bir ticari bankanın kredi
mektubunu kapsayan Dünya Bankası Özel Taahhüdüne karşı harcamalar için bir ticari
bankaya yapılır 65. Bu Kılavuzun 1.2. paragrafında vurgulandığı gibi Borçlu, tedarikten yasal
olarak sorumludur. Teklifleri davet eder, alır ve teklifler ile birlikte ihalenin verilmesine
ilişkin kararları değerlendirir. Sözleşme, Borçlu ile tedarikçi ya da yüklenici arasındadır.
Banka sözleşmenin bir tarafı değildir.
Banka’nın Rolü
3.
Kılavuzun 1.11. paragrafında belirtildiği gibi Banka, sürecin Kredi Anlaşmasında
öngörüldüğü gibi üzerinde anlaşılan prosedürlere uygun olarak yürütülmesini sağlamak adına
tedarik prosedürlerini, belgeleri, teklif değerlendirmelerini, ihalenin verilmesine ilişkin
tavsiyeleri ve sözleşmeyi inceler. Büyük sözleşmelerde belgeler, Ek 1’de açıklandığı gibi
yayınlanmadan önce Banka tarafından incelenir. Ayrıca, tedarik sürecinde (ihale verildikten
sonrası da dahil olmak üzere) herhangi bir anda üzerinde anlaşılan prosedürlere herhangi bir
önemli açıdan uyulmadığı sonucuna varması halinde Banka, paragraf 1.12’de açıklandığı
şekilde yanlış tedarik ilan edebilir. Ancak bir Borçlunun Banka’nın “itiraz yoktur” belgesini
almasının ardından ihaleyi verdiği durumlarda Banka ancak “itiraz yoktur” belgesinin Borçlu
tarafından sunulan eksik, yanlış ya da yanıltıcı bilgiler temelinde verildiğinin tespiti halinde
yanlış tedarik ilan edecektir. Ayrıca Borçlunun ya da teklif sahibinin temsilcileri tarafından
yolsuz ya da sahteci uygulamalara başvurulduğunu tespit etmesi halinde Banka, Kılavuzun
1.14. paragrafında belirtilen geçerli yaptırımları dayatabilir.
4.
Banka, farklı türlerde tedarikler için Standart İhale Belgelerini (SBD’ler)
yayınlamaktadır. Bu Kılavuzun 2.12. paragrafında belirtildiği gibi Borçlunun bu belgeleri,
projeye özgü konuların ele alınabilmesi için Banka tarafından kabul edilebilir olan minimum
değişiklikleri yaparak kullanması zorunludur. Borçlu, ön yeterlik ve ihale belgelerini
kesinleştirir ve yayınlar.
İhaleye ilişkin Bilgiler
Banka’nın ödenek ayırma prosedürlerine ilişkin tam bir açıklama, Ödenek Elkitabı’nda bulunabilir (Ödenek
Elkitabı, Banka’nın internet sitesinden temin edilebilir: http://www.worldbank.org/projects.
65
39
5.
ICB kapsamındaki ihale fırsatlarına ilişkin bilgiler, Kılavuzun 2.7 ve 2.8.
paragraflarında belirtildiği gibi Genel Tedarik Bildiriminden ve Spesifik Tedarik
Bildirimlerinden edinilebilir. Katılıma yönelik genel rehberlik ve ayrıca yakın gelecekteki
projelerde mevcut olan iş fırsatlarına ilişkin ön bilgiler, Dünya Bankası’nın internet
sitesinden 66 ve Infoshop’tan 67 elde edilebilir. Ayrıca Proje Değerlendirme Belgeleri (PAD) de
Infoshop’tan ve Banka’nın internet sitesinden, kredinin onaylanmasının ardından temin
edilebilir.
Teklif Sahibinin Rolü
6.
Bir teklif sahibi ön yeterlik ya da ihale belgesini aldığında teklif sahibi, teknik, ticari
ve sözleşmesel koşulları karşılayıp karşılamadığına dikkatli bir şekilde karar vermelidir ve
eğer bu koşulları karşılayabiliyorsa, teklifini hazırlamaya geçmelidir. Daha sonra teklif sahibi,
herhangi bir belirsizlik, eksiksizlik ya da kendi içinde tutarsızlık veya açık olmayan ya da
ayrımcı ya da kısıtlayıcı gibi görünen herhangi başka bir unsurun mevcut olup olmadığını
belirlemek için belgeleri eleştirel olarak incelemelidir; böylesi bir unsur tespit ettiği takdirde
ihale belgelerinde izahatlar için belirlenen süre zarfında Borçlunun izahat sunması için yazılı
olarak talepte bulunmalıdır.
7.
Başarılı teklif sahibinin seçilmesine yönelik kriterler ve metodoloji, ihale belgelerinde,
genellikle Teklif Sahiplerine Talimatlar ve Spesifikasyonlar kapsamında açıklanmaktadır. Bu
açıklamalar yeterince açık değilse, benzer şekilde Borçludan izahat istenmelidir.
8.
Bu bağlamda, Borçlu tarafından yayınlanan ihale belgelerinin, bu Kılavuzun 1.1.
paragrafında belirtildiği gibi her bir seçimi düzenlediği vurgulanmalıdır. Danışmanlar bu
belgelerde yer alan hükümlerden herhangi birinin Kılavuz ile tutarsız olduğunu düşündükleri
takdirde, bu konuyu aynı zamanda Borçlu ile de görüşmelidirler.
9.
Teklifini sunmadan önce ihale belgelerinde istenen tüm destekleyici belgeler de dahil
olmak üzere tam olarak yanıt verir nitelikte ve uyumlu bir teklif sunabilmek için teklifini
sunmadan önce belirsizlik, çelişki, eksiklik vb. ile ilgili konularda itirazda bulunmak, teklif
sahibinin sorumluluğudur. Kritik öneme sahip olan (teknik ve ticari) gereksinimlere
uyulmaması, teklifin reddedilmesi ile sonuçlanacaktır. Bir teklif sahibi kritik öneme sahip
olmayan bir gereksinim için değişiklikler önermeyi ya da alternatif bir çözüm önermeyi
istediği takdirde, tam olarak uyumlu olan teklif için fiyatı ve daha sonra ayrı olarak söz
konusu değişikliğin kabul edilmesi halinde fiyatta yapılacak olan ayarlamayı belirtmelidir.
Alternatif çözümler yalnızca ihale belgelerinde buna izin verildiği takdirde önerilmelidir.
Teklifler alındıktan ve aleni olarak açıldıktan sonra teklif sahiplerinden fiyatı ya da bir teklifin
özünü değiştirmeleri istemeyecek ya da buna izin verilmeyecektir.
Gizlilik
10.
Bu Kılavuzun 2.47. paragrafında belirtildiği gibi teklif değerlendirme süreci, ihalenin
verildiğinin duyurulmasına kadar gizli kalacaktır. Gizlilik, Borçlunun ve Banka’nın
inceleyicilerinin uygun olmayan müdahaleleri gerçekleştirmelerinin ya da bu yönde bir algıya
neden olmalarının önlenmesi için çok önemlidir. Bu aşamada bir teklif sahibinin Borçlu,
66
http://worldbank.org.
Infoshop adresi aynı zamanda Dünya Bankası’nın adresidir: 1818 H Street, N.W., Washington, D.C., 20433,
USA. Proje Veri Tabanı şu adresten temin edilebilir: http://www4.worldbank.org/sprojects/.
67
40
Bankanın ya da ikisinin birden dikkatine ek bilgiler sunmayı istediği takdirde bunu yazılı
olarak yapmalıdır.
Bankanın Eylemi
11.
Teklif sahipleri, Borçlu ile yaptıkları yazışmaların nüshalarını Banka’ya
gönderebilirler ya da Borçlunun derhal yanıt vermediği durumlarda ya da söz konusu
yazışmanın Borçluya karşı bir şikâyet içerdiği durumlarda, doğrudan Banka’ya yazı
gönderebilirler. Bu türden tüm yazılar projenin İş Ekibi Liderine hitap etmeli ve borç alan
ülkenin Ülke Direktörüne ve Bölgesel Tedarik Müşavirine birer nüsha gönderilmelidir. İş
Ekibi Liderlerinin isimleri PAD’de bulunabilir.
12.
Banka tarafından potansiyel teklif sahiplerinden tekliflerin sunulmasının kapanış tarihi
öncesinde alınan referanslar, uygun olduğu takdirde, Banka’nın yorumları ve eylem ya da
yanıta yönelik tavsiyeleri ile birlikte Borçluya gönderilecektir.
13.
Tekliflerin açılmasının ardından teklif sahiplerinden alınan yazılar, aşağıda belirtilen
şekilde muameleye tabi tutulacaktır. Banka’nın ön incelemesine tabi olmayan sözleşmelerde
söz konusu yazı, gerektiği şekilde ele alınması ve uygun eylemin belirlenmesi için Borçluya
gönderilecektir ve bunlar, projenin Banka personeli tarafından sonraki denetimi sırasında
incelenecektir. Ön incelemeye tabi olan sözleşmelerde Banka, Borçlu ile istişare içinde yazıyı
inceleyecek ve ek bilgiye ihtiyaç duyduğu takdirde bu ek bilgiyi Borçludan isteyecektir. Ön
inceleme sürecine tabi olan sözleşmelerde söz konusu yazı, Borçlu ile istişare içinde, Banka
tarafından incelenecektir. Bu sürecin tamamlanması için ek verilere ihtiyaç duyulması halinde
bu bilgiler Borçludan alınacaktır. Teklif sahibinden ek bilgilerin ya da izahatın istendiği
durumlarda Banka Borçludan bu bilgi ya da izahatları almasını ve bunlar üzerine yorumda
bulunmasını ya da bunları, uygun şekilde, değerlendirme raporuna dahil etmesini isteyecektir.
Yazı tam olarak incelenene ve ele alınana kadar Banka’nın incelemesi tamamlanmış
olmayacaktır.
14.
Yazıları aldığını doğrulamasının yanı sıra Banka, ihalenin verildiğine ilişkin bildirimin
yayınlanmasına kadar tedarikin değerlendirme ve inceleme süreci sırasında herhangi bir teklif
sahibi ile tartışmaya girmeyecek ya da yazışma gerçekleştirmeyecektir.
Sorgu
15.
Paragraf 2.65’te belirtildiği gibi bir ihalenin verilmesine ilişkin bildirim çıktıktan
sonra bir teklif sahibi teklifinin seçilmeme gerekçelerini öğrenmeyi istediği takdirde bu
isteğini Borçluya iletmelidir. Yapılan açıklamadan tatmin olmadığı ve Banka ile bir görüşme
yapmayı istediği takdirde teklif sahibi, borç alan ülkenin Bölgesel Tedarik Müşavirine bu
isteğini iletecek ve Bölgesel Tedarik Müşavirine uygun düzeyde ve ilgili personeli içeren bir
toplantı düzenleyecektir. Bu tartışmada yalnızca söz konusu teklif sahibinin teklifi
tartışılabilir, rakiplerin teklifleri tartışılamaz.
41

Benzer belgeler