04 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi

Transkript

BESLENME
DBHAD Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi
www. dbhadergisi.com
Mayıs – Haziran – Temmuz - Ağustos 2015 Sayı: 04 Yaz
May - June - July - August 2015 Issue 04 Summer
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent / Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
I
DBHAD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem
tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir” yönünde
rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan “Etik
Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi
ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme
bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her
türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve
manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına
alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi
sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine
verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında
www. dbhadergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda ÜÇ sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının son
günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir.
Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser “makale” ve
dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına okuyucular ücretsiz
olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004
Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/03940 / 2015-GE-17289) Marka patent ile güvence
altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır.
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print: 2148-4791/ Online: 2148-8150 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Ketojenik Diyetin Antiepileptik Etkisi, DBHAD “Uluslararası
Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”, Sayı: 5, Cilt: 3, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar
dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım
formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve
son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında
numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur.
II
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki
yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler
derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı “makale
formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide
yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme
yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar. Oluşabilecek olumsuzluk
karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına
göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT DBHAD JOURNAL
1- Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two
referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field
referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal in
this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published in our
journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in written and
uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility of their articles,
having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the editors in written and
were not uploaded to the system. None of the committes and the authorities in our journal are
responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The committes and the authorities in our
journal do not have any legal obligations. Author(s) have accepted this situation beforehand.
2- Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians in
journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t given any
information, system process cannot be changed. Necessary information about our journal can
be obtained from the website of the journal www. dbhadergisi.com
3- Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months “April /
August and December” All readers can download the articles from the journal’s web system
and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited. Readers can
download all volumes of our journal for free.
4- All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008 Doc.
No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent ((2015/03940 / 2015-GE17289). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and international
assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi information.
5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal can
be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print: 2148-4791/ Online:
2148-8150
6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference
part YILMAZ, M., (2015). Antiepileptic Effects Of Ketogenic Diet, DBHAD “International
Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research”, Issue:5, Volume:3, pp.1-2. All authors must
follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles in
IV
their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the
last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the
journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in our
journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to be
in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published, not
evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that author(s)
conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and
moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line
with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA ve UYGULAMA
ARAŞTIRMA, LİTERATÜR ve
DERLEME
TOFAŞ OTOMOBİL FABRİKASI’NIN MONTAJ
BÖLÜMÜNDE ÇALIŞAN İŞÇİLERİN BESLENME
THE REFLECTION OF ADEQUATE AND BALANCED
DURUMLARININ ANTROPOMETRİK
ÖLÇÜMLERİNE ve KAN BULGULARINA ETKİSİ
NUTRITION (FOOD CLOVER) EDUCATION TAUGHT
1-19
FIVE-YEAR CHILDREN ON THE VISUAL ARTISTIC
Ş. Esin ŞEKER, M. Emel Tüfekçi ALPHAN, Nilüfer OZAYDIN,
PRODUCTS
Funda ŞENSOY, Bülent ASLANHAN, Aysel ÖZKAN
Ayşegül SARIKAYA, Gülriz AKAROĞLU, Didem ONAY DERİN
OKULDA KONTROLLÜ KAHVALTI UYGULAMASI
YÜKSEK PROTEİNLİ DİYETLERİN VÜCUT
İLE SAĞLIKLI BESLENME BECERİLERİNİN
GELİŞTİRİLMESİ
AĞIRLIĞI VE SAĞLIĞA ETKİSİ
20-37
Nevin ŞANLIER, Çiğdem Ceren BAŞALAN
Ümit SORMAZ, Mübeccel DEMİRKOL
KÜLTÜRLER ARASI ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA
KIBRIS DEĞİRMENLİK KÖYÜ YEMEK KÜLTÜRÜ
55-69
38-54
Leyla ÖZGEN
VI
70-90
BAŞ EDİTÖR
Aslı UÇAR
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Nazan AKTAŞ
Yahya ÖZDOĞAN
İLETİŞİM VE SEKRETERLİK
Esma ASİL
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Murat KORKMAZ
DİL EDİTÖRLERİ
Gökşen ARAS (İngilizce)
Gülsemin HAZER (Türkçe)
İSTATİSTİK VE ÖLÇME DEĞERLENDİRME
Gökhan DELİCEOĞLU
Işık BAYRAKTAR
Saliha ALTIPARMAK
TEKNİK EDİTÖR
Burhan MADEN
ULUSLARARASI YAYIN KURULU
Arash RASHİDİ
Azadeh DAVARİ
Paul JOHNSTON
YÖNETİM KURULU
Ayşe Özfer ÖZÇELİK
Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU
Funda Pınar ÇAKIROĞLU
Münevver ARISOY
Çetin YAMAN
Gülten HERGÜNER
Fatih ÇATIKKAŞ
Murat KORKMAZ
Gökşen ARAS
Ali Serdar YÜCEL
Aslı UÇAR
Nazan AKTAŞ
Yahya ÖZDOĞAN
Gökşen ARAS
Av. Onur BAYKAN
Av. Bülent YILMAZ
KAPAK TASARIM
Ozan KARABAŞ
YAYIN KURULU
Aslı UÇAR
Nazan AKTAŞ
Serkan YILMAZ
Yahya ÖZDOĞAN
Murat KORKMAZ
Münevver ARISOY
Gülsemin HAZER
Gökşen ARAS
Ali Serdar YÜCEL
Saliha ALTIPARMAK
Esma Asil
Gülten HERGÜNER
Nalan AKDOĞAN
Ümran SEVİL
VII
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ ALAN VE DİSİPLİNLER
•
Beslenme Bilimleri
• Toplu Beslenme Sistemleri ve Besin
Güvenliği
• Diyetetik
• Toplum Beslenmesi ve Beslenme
Eğitimi
DISCIPLINES
•
Nutrition Sciences
• Dietetics
• Community Nutrition and Nutrition
Education
• Mass Catering and Food Safety
Systems
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1. SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ DERGİSİ
2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ
4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
8. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
9. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
10. HEMŞİRELİK
11. MİMARLIK VE TASARIM
12. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI
13. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
14. EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI
X
http://www.sstbdergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhpdergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.uheyadergisi.com
Aslı UÇAR
Baş Editör
Değerli Okurlar.,
Dergimizin bu sayısında toplam 05 çalışmaya yer vermiş bulunmaktayız. Yine bu sayıda birbirinden değerli
araştırma ve Uygulama çalışmaların sayıya kazandırılmasında aktif görev alan sayı hakemlerimize ve emeği geçen
tüm dergi çalışanlarına teşekkür ederim. Her geçen sayıda farklı yazarlara ve araştırmacılara ait çalışmalara yer
vermekten ayrıca mutluluk duyduğumuzu iletmek isterim. Uluslararası farklı indeks başvurularımız da hızla devam
etmektedir. Umut ediyoruz en kısa sürede dergimiz hak ettiği yere gelecektir. Siz değerli okur ve yazarlarımızın
desteği ve katkılarıyla bu inancımızın çok ivedi bir şekilde hayata geçeceğine olan inancımız tamdır. Her sayımızda
olduğu gibi bu sayımızda da değerli çalışmalarını bizlerle paylaşan yazarlarımıza ayrıca teşekkür ederiz. Bir sonraki
sayımız Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarını içine alacak şekilde sistemdeki yerini alacaktır. Şimdiden tüm okur
ve yazarlarımıza esenlikler diler saygılarımızı sunarız.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine
yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya
da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları
sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm
sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz
bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu,
kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XI
Dear Readers.,
We have included 05 papers in this volume of the journal. I thank our referees of this volume and all staff
taking an active part in preparation of valuable researches and compilation studies for this volume. We feel the
pleasure of giving place to the studies of different authors and researchers each day. Our applications for other
international indexes are going on. We hope that our journal will reach to the place it deserves. We believe that
this will realize so fast thanks to your support and contributions. Our next volume will be in the system in a way to
include the months of september, october, november and december. I wish all the readers and authors welfare and joy.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our
journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any
responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give
this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14
unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t
accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature
are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial
content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation,
author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage
beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding
the second, third and other persons and institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our
journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s)
and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully
announced to all readers, public and followers by publication.
XII
A
CED
DBHAD
ULUSLARARASI HAKEMLİ BESLENME ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research
TOFAŞ OTOMOBİL FABRİKASI’NIN MONTAJ BÖLÜMÜNDE ÇALIŞAN
İŞÇİLERİN BESLENME DURUMLARININ ANTROPOMETRİK
ÖLÇÜMLERİNE ve KAN BULGULARINA ETKİSİ (1)
EFFECTS OF EATING HABITS ON ANTHROPOMETRICS AND BLOOD
VALUES OF AUTOMOTIVE FACTORY WORKERS IN TOFAŞ
Ş. Esin ŞEKER1, M. Emel Tüfekçi ALPHAN1, Nilüfer OZAYDIN2,
Funda ŞENSOY1, Bülent ASLANHAN3, Aysel ÖZKAN3
1
Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü, İstanbul / Türkiye
2
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul / Türkiye
3
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası Sağlık Birimi, Bursa / Türkiye
Öz: Bu çalışma, TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası’nın montaj
bölümünde çalışan işçilerin beslenme durumlarının, antropometrik
ölçümlerine, kan şekeri ve kan yağlarına etkisini belirlemek amacıyla
planlanıp yürütülmüştür. Kesitsel bir çalışmadır. Montaj bölümünde
çalışan işçilerin tamamı (n=1001-erkek) bu çalışmanın kapsamına
alınmıştır. İşçilerin boy, bel çevresi, ağırlıkları ölçülmüş, vücut
analizleri yapılmıştır. İşçiler arasında kan vermeye gönüllü olan 441
işçiden 12 saatlik açlık sonrası alınan kan örneklerinde, açlık kan
şekeri, toplam kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol
ölçülmüştür. Besin tüketimleri, 24saatlik hatırlama yöntemiyle,
diyetisyen tarafından alınmış, besin değişimlerine dönüştürülerek
günlük tüketim miktarları belirlenmiştir. Araştırmaya katılanların
yaş ortalaması 36.1±7.8yıl, boy ortalaması 174.3±6.7cm, ağırlık
ortalaması 80.5±11.9kg, BMI ortalaması 26.5±3.5kg/m2 (BKİ≥30kg/
m2:%14), vücut yağ ortalaması %19.7±6.1 (yağ oranı>%21:%46),
bel çevresi ortalaması 93.4±10.1cm (bel çevresi> 94cm:%46.1) idi
(n=1001). İşçilerin %58’inin süt grubunu az (≤1 değişim), %5.7’sinin
çok (≥3 değişim) tükettiği ve süt tüketiminin artışı ile bel çevresi
(p:0.0001) ve BKİ’lerinin (p:0.0001)arttığı belirlenmiştir. İşçilerin
%42.5’i et grubunu az, (≤4 değişim), %45.9’unun çok tükettiği (≥6
değişim) saptanmıştır. Et tüketimi-kan yağları arasında herhangi
bir korelasyon bulunamamıştır. İşçilerin %82.9’u tahıl grubunu
(≤11 değişim) az, % 4.1’inin ise çok tükettikleri (≥12 değişim)
bulunmuş, az tüketenlerin %65’inin obez olduğu belirlenmiştir.
Sebze-meyve grubunu az tüketenler (≤4 değişim) %82.9, çok
tüketenler (≥12 değişim), %5.8 oranında olduğu belirlenmiştir.
Abstract: In this study, TOFAS Turkish Automobile Factory
assembly section of the nutritional status of workers, their anthropometric measurements were carried out and planned in
order to determine the effect on blood sugar and blood fat. It is a
cross-sectional study. All of the workers in the assembly portion
of the automobile plant (n=1001 men) were included in this study.
Workers height, waist circumference and weight were measured
and body analyses were performed. Between workers surveyed
441 workers who volunteered to give blood at blood samples taken
after a 12-hour hunger, fasting blood glucose, total cholesterol,
triglycerides, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol were measured.
Food consumption, with 24 hour recall method, was taken by a
dietician, converted into daily food consumption changes were
determined. The average age of survey participants was 36.1±7.8y,
height 174.3±6,7cm, weight 80.5±11.9kg, BMI 26.5±3.5kg/m2
(bki≥30kg/m2:14%), body fat 19.7%±6.1 (fat content>21%:46%),
waist circumference 93.4±10.1cm (waist circumference>94cm:
46.1%), respectively (n=1001). Less 58.0% of workers milk
group (≤1change), so the 5.7% (≥3change) consume it, and waist
circumference with increasing milk consumption (p=0.0001) and
BMI (p=0.0001) was determined to increase. 42.5% of workers
had fewer groups (≤4change), which consume a lot of 45.9%
(≥6change), respectively. Meat consumption-no correlation was
found between blood lipids. 82.9% of the grain group of workers
(≤11exchange), less than the 4.1% they too consume (≥12change)
was found, it was determined that 65% of obese consume less.
Consume less fruit and vegetables group (≤4 change) 82,9%, so
consume (≥12change) was determined to be 5.8%.
Anahtar Kelimeler: İşçi, Beslenme, Antropometri, Kan Glikozu,
Kan Lipidleri, Beden Kütle İndeksi
Key Words: Workers, Nutrition, Anthropometrics, Blood Sugar,
Blood Lipids, Body Mass Index
Doi: 10.17362/DBHAD.2015412528
(1) Sorumlu Yazar: Esin ŞEKER, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü,
İstanbul / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 01.04.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 30.07.2015
Makalenin Türü: Type of article article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None “Araştırmanın Yapıldığı Kurumdan İzin Var – There Authority Permission From the Survey”
1
DBHAD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ
YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
International Refereed
Journal
of ResearchesARAŞTIRMALARI
on Economy Management
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
Ekim / Kasım / Aralık 2014 Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
May - June - July - August
ID:132015
K:02 Issue 04 Summer
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
(ISO 9001-2008 Belge No: www.uheyadergisi.com
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(ISO 9001-2008 Belge
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
GİRİŞ
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
vb.) bazılarını
ise dolaylı
(enfeksiyon hastalıkları,
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
kalp-damar hastalıkları, diyabet, hipertansiyon,
İNCELENMESİ
Bir toplumda kaliteli yaşam, üretim üzerinde
karaciğer
hastalıkları, şişmanlık vb.) yönden etkiMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
yükselir. Üretimin temel unsuru ise
insan güler.Yönetmeni
Yetersiz ve dengesiz beslenen kişinin vücudu
Grup
A.Ş. Finans
cüdür. Yetenekli, bedenen ve sosyalGüven
olarak
tam
1
mikroplaraBölümü
karşı dayanıklı değildir, kolay hasta
7 Aralık Üniversitesi,
bir iyilik hali gösteren insanınKilis
üretime
katkısı Elektrik-Enerji
olabilir. Kötü beslenme, işçinin üretim hızını olur ve hastalıkları daha ağır seyreder. Herhangi
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
bir besin
öğesinin yetersiz alınması durumunda
düşürür. Gerekli
enerji
kısıtlandığında,
iş tüketiminin
ve olan
konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik
istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakvücutta
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeliyerine getirilemeo besin
öğesinin
görevi
gücü azalır. Enerji
yanında, gerekli besin öğelerinin
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
yeceğinden,
çalışması
aksar ve hastalıklar
Sanayi ve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz vücut
fiyatlarının
tespit edilmesi
alınmaması, dayanıklılığı
ve hastalıklara
direnci
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
oluşur
(Baysal, 2009; Sağlık Bakanlığı, 2004).
azaltabilir, işe devamsızlık
yükselir.
Ayrıcaiçin tüketim
edilen bulgular oranı
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının
seviyesinde
düşüş gözlendiği
yetersizlik işçinin
ilgi ve genel
dikkatini
olumsuz
yönde sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydanave
gelmektedir.
Şişmanlık
şişmanlığa bağlı hastalık ve ölümlerin
etkileyebilir, iş kazaları ve meslek hastalıkları
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,azaltılması
Sanayi, Konut,öncelikli
Anova, TUİK,
birFiyat
halk sağlığı sorunudur
oranı yükselebilir. Üretim hızı düşmesi ve sağlık
(Sözen ve ark., 2009). 2010 yılında yapılan
harcamaları artabilir. Çalışan kesim içerisinde
TURDEP-II
(Satman,
2010) çalışmasına göre
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
yer alan işçiler, toplumda
risk altındaki gruplar
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Ülkemizde şişmanlık sıklığı erkeklerde %27.3,
HOUSES
içerisinde olduklarından beslenmelerine ayrı bir
özen gösterilmesi
gerekir (Baysal, 2009; Sağlık kadınlarda %44.2’dır. 1998 yılında yapılan
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
TURDEP-I
çalışması
kıyaslandığında, Türk
the. consumption of electricity and natural gas used
in industry and
houses isile
statistically
Bakanlığı, 2004)
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
yetişkin
%22.3’ten
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
weretoplumunda
applied and theobezite
researchsıklığının,
was
made more comprehensive.
purposeişçi
was to determine electricity and natural gas prices
Batılı ülkelerin çoğunda,
özellikle çokThesayıda
%31.2’ye (%40.0 artış) ulaştığı belirlenmiştir.
çalıştıran büyük kuruluşlarda, kaliteli işgücünü
Şişmanlığın azaltılması çalışanların kronik haskendilerine çekmek ve ellerinde tutmak için,
talıklara yakalanma riskini ve sağlık hizmetlerine
personele konforlu bir ortamda sunulan kaliteli,
duyulan ihtiyacı azaltması bakımından da önemlidir
lezzetli ve sağlıklı yemeklerin olumlu etkisine çok
(Sözen ve ark., 2009).Dünyada ve Ülkemizde
önem verilir. İşyerinde sağlanan bir öğün yemek,
işçilerin beslenme ve sağlık durumlarını ortaya
işçinin yaşam kalitesini ve moralini yükseltecek
bir araçtır. Yeterli ve dengeli beslenmenin, işçinin koyan bilimsel araştırmalar oldukça yetersizdir.
verimini ve yapılan üretimi arttırdığı, iş kazalarını Yapılan bu çalışmalarda, işçilerin beslenme ve
ve meslek hastalıklarını azalttığı, işçilerin sağlığını sağlık durumu açısından bir takım olumsuzluklar
koruduğu, işe devamsızlığı azalttığı, işyeri psiko- olduğu da belirlenmiştir (Güneyli, 1973; Sözen
lojisini, iş barış ve huzurunu güçlendirdiği, işçinin ve ark., 2009; Bekar ve Ersoy, 2011). Bu çalışma,
hastalıklara karşı direncini arttırdığı gösterilmiştir. TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası’nın montaj bö(Bilir, 2012) Yetersiz ve dengesiz beslenme, bazı lümünde çalışan işçilerin beslenme durumlarının,
hastalıkların oluşmasını doğrudan (anemi, raşitizm antropometrik ölçümleri ile glisemi ve dislipidemi
2
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VEamacıyla
KONUTLAR
AÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE etkisini belirlemek
üzerine etkisini belirlemek
planlanıp
ve glisemi
ve serum lipidlerine
amacıyla yapılan kesitsel bir araştırmadır.
yürütülmüştür.
İNCELENMESİ
MATERYAL VE METOT
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Araştırmanın Yeri ve Zamanı
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Araştırma, İşyeri Sağlık Birimi’nde çalışan
1
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası
Kilis 71968
Aralıkyılında
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
diyetisyen, hekim, hemşire vb. sağlık personeli
kurulmuş ve bugüne kadar gelişerek büyümüş
Özet bir
: 2012-2014
Yılları
arasındaki İki
TUİK
kullanılarak hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
planlanmış,
2012
Nisan-Mayıs aylaTürkiye’nin önemli
otomotiv
şirketidir.
veverileritarafından
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
gerçekleştirilmiştir.
şeklindedir.
analiz
teknikleri
kullanılarakrında
hazırlanan
çalışmada ANOVA modeli
üç vardiya halinde
toplamFarklı
7000
işçinin
çalıştığı
TOFAŞ Türk Otomobil
Fabrikası’nın
montaj
göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
Araştırmanın
Yöntemi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bölümünde çalışan, (toplam 1001) erkek işçi
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Araştırmaya katılan işçilere ilişkin kişisel bilgiler,
üzerinde çalışılma
yapılmıştır.
2012 yılında
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüştoplam
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
meydanatarafından
gelmektedir. geliştirilen soru formuna akaraştırıcı
1001 işçinin tümü çalışma grubunu oluşturmuş
besinFiyat
tüketim kayıt formu ve
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,tarılmıştır.
Sanayi, Konut,Ayrıca
Anova, TUİK,
ve çalışmaya alınmışlardır. Özel bir şirketten
kan sonuçları kayıt formu da araştırıcı tarafından
yemek hizmeti satın alan fabrikanın yemekleri,
hazırlanmış
ve veriler
formlara geçirilmiştir.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS bu
PRICES
aynı alanda bulunan
bir
mutfakta
yemek
şirketi
Bütün bu veriler, biyokimyasal testler için kan
HOUSES
çalışanları tarafından yapılmakta ve servise sualındığı gün toplanmış ve ilgili formlara aktanulmaktadır. Yapılan
yemekler 3 gıda mühendisi
Abstract: In this study prepared by using data ofrılmıştır.
TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption Fabrikada
of electricity and
natural gas used in industry and houses is statistically
tarafından denetlenmektedir.
vardiyalı
techniques for analysis.
tests of hypothesis
were applied and
the research was
Antropometrik
Ölçümler
çalışma sistemi olduğundan,
öğle veMoreover,
akşam yemek
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
servisi yapılmaktadır. Ayrıca gece vardiyası için
işçilere sandviç, meyve, meyve suyu, ayran ve
çorba vb. besinler verilmektedir. Fabrikanın sağlık
biriminde 4 iş yeri hekimi, 1 diyetisyen, 1 biyolog,
1 laborant ve 6 sağlık memuru çalışmaktadır.
İşçilerin boy uzunlukları duvara monte edilen
skala ile ayakkabısız ve yükseklik yaratan platform
kullanılmadan alınmıştır. Bel çevresi ölçümleri,
kişi ayakta iken abdomen gevşek, kollar iki yanda
ve ayaklar birleşik iken, en alt kaburga kemiği
ile kristailiak (göbek deliği) arasında, esnemeyen mezura ile aynı kişi tarafından alınmıştır.
Bel ölçüsünün değerlendirilmesinde IDF’nin
önerilerine göre erkekler için sınır değer olan
95 cm olarak alınmıştır (Metabolik Sendrom
Kılavuzu, 2009). İşçilerin vücut ağırlıkları, en
az 4 saatlik açlıktan sonra, ince kıyafetlerle ve
ayakkabısız olarak ölçülmüş ve vücut analizleri
Tanita 418 BC Bioelektrik Empedans aletiyle
Araştırmanın Tipi
Araştırma, “Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik” gereğince; (Sağlık
Bakanlığı, 2011) çalışanlara yönelik yapılması
gereken sağlık taramaları çerçevesinde Bursa İl
Merkezi’nde bulunan TOFAŞ Türk Otomobil
Fabrikası’nın montaj bölümünde çalışan işçilerin
beslenme durumlarının, antropometrik ölçümlerine
3
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
yapılmış ve anında SANAYİ
bilgisayara
işlenmiştir.AÇISINDAN
Vücut TÜKETİM
tişkin birARALIKLARINA
kişinin almasıGÖRE
gereken besin miktarları
analizi sonuçlarından, sadece, işçilerin ağırlıkları,
ile karşılaştırılmış ve işçilerin sağlıklı beslenip
İNCELENMESİ
Beden Kütle İndeks (BKİ)’leri ve Murat
yağ oranları
beslenmedikleri irdelenmiştir. Alınması gereken
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
ile ilgili veriler çalışmada kullanılmıştır.
BKİ
besin gruplarının değerlendirilmesinde “normal”
değerlendirilmesinde sınır değerler;
<18.4 kg/
tüketim ile “fazla” ve “az” tüketim için kullanılmış
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
2
2
m zayıf, 18.5-24.9 kg/m normal, 25.0-29.9 kg/
olan miktarlar Tablo 1’de gösterilmiştir. (Baysal,
2
2
2
Özet : 2012-2014
TUİK verileri2009;
kullanılarak
çalışma, sanayi
m hafif obez, 30.0-39.9
kg/m Yılları
obez,arasındaki
>40.0 kg/m
T.C.hazırlanan
Sağlık buBakanlığı,
2004).
aşırı obez olarakşeklindedir.
alınmıştırFarklı
(Lohman
et al.,1988;
analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Kan Bulguları
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Pekcan, 2013).
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Araştırmaya
katılan
işçi arasından
kan vermeyi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de
sonuca1001
gidilmiştir.
Elde
Besin Tüketimleri
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
kabul eden 441 işçiden 12 saatlik açlık sonrası
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
İşçilerin besin tüketimleri
24 saatlik
hatırlama
yön-da azalma
alınan
kangelmektedir.
örneklerinde, açlık kan şekeri, serum
aralığı Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
temi kullanılarak,
diyetisyen
tarafından
kolesterol,
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik, alınmıştır.
Doğalgaz, Tüketim,toplam
Sanayi, Konut,
Anova,trigliserid,
TUİK, FiyatHDL-kolesterol, LDLAlınan besin tüketim kaydındaki besinler, besin
kolesterol düzeylerine, TOFAŞ Türk Otomobil
değişimlerine dönüştürülerek,
işçinin tükettiği
Fabrikası Sağlık Birimi’nin laboratuvarlarında
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OF
INDUSTRY
AND kullanılarak bakılbesinlerin miktarları,
değişim olarak
belirlenmişRANGES
MİNDRAY
BS-300
yöntemi
HOUSES
ve hazırlanan forma işlenmiştir. Bu değişimlerin
mıştır. Etik: Araştırma için fabrika yönetiminden
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSIher
belonging
to the
years of 2012-2014,
miktarları, besin gruplarına entegre edilerek
ve
fabrika
çalışanından
onay alınmıştır.
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
ANOVARehberi’ndeki
model was appliedyeto the study prepared with the use of different
Türkiye’ye Özgü
Beslenme
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
4
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
KONUTLARRehberine
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo 1. Türkiye’ye
ÖzgüVEBeslenme
Göre Besin
Gruplarının
Tüketim Miktarları
İNCELENMESİ
Besin Grupları
1 Değişim Miktarları
Az
Tüketim
Süt Grubu
200 g
Et Grubu
30 g
Güven Grup A.Ş. Finans ≤1
Yönetmeni
değişim
1
Normal Tüketim
2-3 değişim
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü4-6
≤4 değişim
değişim
S e b z e - M e y v e Sebze:4-5 YK* dolusu
Grubu
Meyve:
1 adet elma, armut, şeftali, portakal
≤4 değişim
4-10 değişim
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
1
SB*
çilek,
vişne,
kiraz,
üzüm
vb.
Sanayi1veince
konutlarda
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
dilim tüketim
kavun/karpuz
yönünde
edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
3-5hareket
adet erik
ve kayısı
Tahıl Grubu
1 dilim
ekmek
(25 gram)
≤11varılmaktadır.
değişim Sonuç
11-12olarak
değişim
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
tüketim
aralığı1Kw
cinsinden
kase
çorbayükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Çok
Tüketim
≥3 değişim
≥6 değişim
≥12 değişim
≥12 değişim
1 dilim
börek
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
2-3 YK pilav/makarna
Yağ-şeker grubu
1 TK* şeker
≤3 değişim
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
1 TK reçel-bal
1 TK sıvı yağ
HOUSES
≥6 değişim
1 TK margarin/tereyağı
5-8 In
adet
zeytin
Abstract:
thissiyah/yeşil
study prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Kaşığı,tests
SB:of Su
Bardağı,
Tatlı
techniques*YK:Yemek
for analysis. Moreover,
hypothesis
were TK:
applied
and Kaşığı
the research was
İstatistik
BULGULAR
SPSS 11,0 ile analiz yapılmıştır. Sürekli değişkenlerin dağılımları Kolmogorov Smirnov testi ile
değerlendirilmiştir. Spearman korelasyon analizi,
Mann Whitney U test, Kruskal Wallis testleri
kullanıldı. Ki kare analizi yapılmıştır. İstatistiksel
anlamlılık düzeyi olarak 0.05 kabul edilmiştir.
Araştırmaya katılan 1001 işçinin yaş ortalaması
36.1±7.8 yıl, boy uzunluğu ortalaması 174.3±6.7
cm, vücut ağırlığı ortalaması 80.5±11.9 kg, BKİ
ortalaması 26.5±3.5 kg/m2, bel çevresi ölçümlerinin
ortalaması 93.4±10.1 cm, vücut yağ ortalaması
%19.7±6.1 bulunmuştur (Tablo 2). Ayrıca işçilerin BKİ’lerinin yükselmesi ile bel çevrelerinin
genişlemesi arasında pozitif bir korelasyon olduğu
saptanmıştır (r:0.830, p:0.0001).
5
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ2.VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo
Temel
Sosyodemografik
Özelliklere
Göre Dağılım
İNCELENMESİ
Sosyodemografik özellikler
Aritmetik Ortalama±SS
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
Yaş (yıl)
36.1±7.8
Yaş grupları (yıl)
≤29
n
282
1
Minimum
Maksimum
20
53
Kilis 7%
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
28.2
20.9 ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda 209
kullanılan doğalgaz
71
7.1
265 tüketim
26.5aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
174
17.3
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Boy
Uzunluğu
(cm) fiyatlarda da azalma
174.3
150
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
meydana gelmektedir.
30-34
35-39
40-44
45≥
Ağırlığı
(kg)Doğalgaz, Tüketim,
80.5±11.9
AnahtarVücut
Kelimeler
: Elektrik,
Sanayi, Konut, Anova, TUİK,45.9
Fiyat
BKİ (kg/m2)
BKI (kg/m )
≤ 19.9
25.0-29.9
30≥
17.2
127.0
39.5
n
%
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
58
5.8
HOUSES
2
20.0-24.9
26.5±3.5
201
263
26.3
540of electricity
53.9 and natural gas used in industry and houses is statistically
the consumption
14.0
techniques for140
analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied and the research was
Bel Çevresi (cm)
Bel Çevresi (cm)
n
%
≤93
540
53.9
≥94
461
46.1
93.4±10.1
63.0
140.0
19.7±6.1
1.8
39.0
Vücut yağı (%)
Vücut Yağı (%)
n
%
≤14.99
207
20.6
15.00-20.99
334
33.4
≥21.00
460
46.0
Toplam
1001
100.0
İşçilerin laboratuar bulgularının ortalamalarına
bakıldığında; açlık kan glikozu 93.9±11.4 mg/dl,
toplam kolesterol 196.3±39.9 mg/dl, trigliserid
167.8±114.1 mg/dl, LDL-kolesterol 112.1±30.2
mg/dl ve HDL-kolesterol 50.4±9.3 mg/dl olduğu
görülmektedir (Tablo 2).
6
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR Bulgularının
ARALIKLARINA
Tablo
3. Laboratuvar
Dağılım
ÖzellikleriGÖRE
(n=441)
İNCELENMESİ
Aritmetik ortalama±SS
Medyan
Minimum
Maksimum
Toplam (n)
74
181
441
86
373
441
34
917
438
LDL-KolesterolÖzet
(mg/dl)
112.1±30.2
111.0 hazırlanan22bu çalışma, sanayi
240
: 2012-2014 Yılları arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
439
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
HDL-Kolesterolve(mg/dl)
50.4±9.3
49.0
23
87
440
Açlık Kan Glikozu (mg/dl)
Toplam Kolesterol (mg/dl)
Trigliserid(mg/dl)
93.9±11.4
1
92.0
196.3±39.9
193.0
167.8±114.1
133.0
Tablo 4’te gösterilen
laboratuvar
bulguları
arttığı
belirlenmiştir.
Özellikle
Sanayiişçilerin
ve konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesibu bulgu, 40 yaş
incelendiğinde; edilen
işçilerin
%2.0’sinin diyabet tanı
ve üzerindeki işçilerde daha belirgindir. Kolestebulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
tüketim
kriterlerine göre fiyatlarının
(American
Diabetes
Associationrol, trigliserid
veSonuç
kanolarak
lipoproteinlerinin
durumu
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ADA, 2012) “diyabet” olabileceği, %21.8’inin
incelendiğinde; işçilerin %42.9’unun toplam
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
de Gecikmiş Glikoz İntoleransı (IGT-açlık kan
kolesterol düzeylerinin yüksek, %41.2’sinin
şekeri:100-125 mg/dl arasında) açısından risk
trigliserid düzeylerinin yüksek, %66.7’sinin LDLECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
taşıdığı görülmektedir. Kan glikozu ile BKİ arakolesterollerinin
yüksek
olduğu ve %52.0’sinin
HOUSES
sında istatistiki yönden anlamlı bir ilişki olduğu
de HDL-kolesterol düzeylerinin düşük olduğu
(p:0.0001); obezite arttıkça glisemi düzeyinin
görülmüştür (Tablo 4).
Tablo
4.
İşçilerin
Glisemi,
Kolesterol,
Trigliserid
ve Lipoprotein
Düzeylerinin
analyzed.
ANOVA
model was
applied to the
study prepared
with the use of different
Değerlendirilmesi
made more comprehensive. The purpose
Parametreler
Düşük
n
Açlık Kan Glikozu (mg/dl)*
Açlık kan şekeri (mg/dl)
336
HDL-Kolesterol (mg/dl)
189
58.8
181
2.0
441
100.0
42.9
441
100.0
439
100.0
66.7
438
100.0
48.0
440
100.0
41.2
≥ 100
33.3
292
52.0
211
≤ 49
229
%
≥ 150
<100
HDL-Kolesterol (mg/dl)
n
9
≤ 149
146
%
≥ 200
57.1
258
Toplam
≥126
76.2
252
LDL-Kolesterol (mg/dl)
LDL-Kolesterol (mg/dl)
n
≤199
Trigliserid Düzeyleri (mg/dl)
Trigliserid Düzeyleri (mg/dl)
%
≤99
Yüksek
≥ 50
*Açlık kan glikozu 100-125 mg/dl arasında bulunan işçi sayısı 96 (%21.8)’dır.
7
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
İşçilerin toplam kolesterollerinin
yükselmesi
ile TÜKETİM
%57.5’inin
BKİ’leri≥25GÖRE
kg/m2 iken, toplam kolesELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
BKİ’nin artması arasında pozitif bir korelasyon
terolü yüksek olan işçilerin %87.5’inin BKİ’leri≥25
İNCELENMESİ
olduğu, toplam kolesterolü düşük olan
işçilerin
kg/m2 ve olduğu bulunmuştur (p<0.05).
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
Tablo 5. İşçilerin BesinGüven
Gruplarına
Göre
Günlük Tüketim Miktarları
1
Az
Normal
Çok
Besin Grupları
Tüketim
Tüketim
Tüketim
Süt grubu
Et grubu
Tahıl grubu
Sebze/meyve
ve konutlarda n
ile elektrik
%
n tüketiminin
% istatistiksel
n olarak analiz
% edilmesi
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
araştırma
586
58.7testleri uygulanarak
355
35.6 daha kapsamlı
57 hale getirilmiştir.
5.7
116 edilmiş 42.5
11.6 göre de457
45.9 Elde
yönünde hareket
olup, yapılan 116
istatistik bulgulara
sonuca gidilmiştir.
956
95.9
41
4.1
grubu
827 yükseldikçe,
82.9 fiyatlarda
113da azalma11.3
58
5.8
Tüketim, Sanayi,
Fiyat
Yağ/şeker grubuAnahtar Kelimeler
10 : Elektrik,
1.0Doğalgaz,113
11.3 Konut, Anova,
875 TUİK,87.7
Toplam
n
%
998
100.0
996
100.0
997
100.0
998
100.0
998
100.0
İşçilerin, besin gruplarına göre tükettikleri besin
lasyon bulunamamıştır. Sebze-meyve grubunu az
değişim miktarlarıACCORDING
incelendiğinde
süt grubunuRANGES
tüketenler
(≤4
çok tüketenlerin
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OFdeğişim)
INDUSTRY%82.9,
AND
HOUSES
az tüketenlerin (≤1 değişim/porsiyon) oranı
(≥12 değişim), %5.8 oranında olduğu belirlen%58.7, çok tüketenlerin
değişim/porsiyon)
Sebzeto ve
meyve
grubunu az tüketen işçi
Abstract: In (≥3
this study
prepared by using data ofmiştir.
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
oranı %5.7olarakanalyzed.
bulunmuştur
süt was
tüketiminin
sayısının
fazla
kişi-%82.9) ve sebze
ANOVA ve
model
applied to the study
prepared
witholduğu
the use (827
of different
artışı ile bel çevresi
(p:0.0001) ve BKİ’lerinin
tüketimi düşük olan işçilerin toplam kolesterol ve
(p:0.0001) arttığı belirlenmiştir. Süt grubunu
LDL-kolesterollerinin yüksek olduğu bulunmuşaz tüketenlerin %61.9’unun BKİ’lerinin ≥25
tur. Tahıl grubunu (≤11 değişim) az tüketenlerin
olduğu, süt grubunu normal ve çok tüketenlerin
oranı %82.9, çok tüketenler (≥12 değişim) %4.1
de %75.0’inin BKİ’lerinin ≥25 olduğu belirlenolarak bulunmuş ve tahıl grubunu az tüketenlerin
miştir. Yapılan bu araştırmanın sonucuna göre;
%65.0’inin obez olduğu belirlenmiştir.
süt tüketimi arttığında işçilerin BKİ’lerinde de
Yağ-şeker grubunu az tüketenler (≤3 değişim) %1.0
artış olduğu bulunmuştur (p<0.05).
oranında, çok tüketenler (≥6 değişim) %87.7 olarak
Et grubunu az tüketenlerin (≤4 değişim) oranı
bulunmuş ve tüketim arttıkça, BKİ’nin (p:0.0001),
%42.5, çok tüketenlerin (≥6 değişim) oranı
bel çevresinin (p:0.0001), kolesterolün (p:0.032)
%45.9 olarak bulunmuştur. Et grubunu çok
ve trigliseridin (p:0.042) yükseldiği bulunmuştur.
tüketen işçi sayısının (457 kişi-%45.9) oldukça
Çalışmada, tahıl grubunu az tüketen işçi sayısının
fazla olmasına rağmen et tüketimi ile kan lipit ve
(956-%95.9) fazla olmasına rağmen, yağ-şeker
kolesterol düzeyleri arasında herhangi bir koregrubunu tüketen işçi sayısının (875 kişi-%87.7)
8
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
GÖRE
çok fazla olduğu saptanmıştır.
İşçilerde yağ-şeker
≤29 yaşARALIKLARINA
işçi sayısı %28.2
ile en yüksek grubu,
grubunun tüketimi arttıkça bel çevresinin geniş35-39 yaş grubu işçi sayısı %7.1 ile en düşük
İNCELENMESİ
lediği ve kolesterol ve trigliserit arasında
anlamlı
grubu oluşturmuştur (Tablo 2). Erkek işçilerin,
bir ilişki olduğu ve yağ tüketimininGüven
artması
ile
BKİ; ≤19.9 olanlar % 5.8, BKİ; 24.9-29.9 kg/
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
toplam kolesterol (p:0.032) ve trigliserit
(p:0.042)
m2 olanlar %53.9, BKİ; >30 kg/m2 olanların
1
düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Tahıl grubunu
oranı %14.0 olarak bulunmuştur. TURDEP-II
2
: 2012-2014 Yılları
arasındakikg/m
TUİK verileriçalışmasında
bu çalışma,
sanayi
az tüketenlerinÖzet
%65.0’inin
BKİ’si>25
(Satman,
2010),
BKİ 24.9-29.9 kg/
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
2
iken, tahıl grubunu
normal
veanaliz
çok tüketenlerin
olan genel
nüfusANOVA
(kadın-erkek
şeklindedir.
Farklı
teknikleri kullanılarakmhazırlanan
çalışmada
modeli toplamı) oranı
2
uygulanmıştır. Ayrıca
testlerifakat
uygulanarak%37.0
araştırmaolarak
daha kapsamlı
hale getirilmiştir.
%80.3’ünün BKİ’sinin>25
kg’mhipotez
olduğu,
belirlenmiş
olup, bu çalışmada hafif
bu iki oran arasındaki
istatistiki
olarak
kilolu grubuna
girengidilmiştir.
erkek işçi
yönünde farklılığın
hareket edilmiş
olup, yapılan
göre de sonuca
Eldeoranının Türkiye
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
sınırda anlamlı olmadığı bulunmuştur (p:0.06).
ortalamasından yüksek olduğu saptanmıştır.
Besin gruplarının
tüketimlerindeki
farklılıklar
ileda azalma meydana gelmektedir.
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda
TURDEP-II (Satman, 2010) çalışmasındaki yaş
HDL-KolesterolAnahtar
düzeyleri
arasında
herhangi
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,bir
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
gruplarına göre BKİ>30 kg/m2 olanlar karşılaşfarklılık bulunamamıştır.
tırıldığında; çalışmaya katılan işçilerin (BKİ>30
2
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
TARTIŞMA
kg/mAND
olanlar
%14.0),
Türkiye ortalamasının
HOUSES
(kadınların %26.0, erkeklerin %25.0) altında
Sanayileşen toplumlarda üretimin sürekliliğini
olduğu görülmektedir. Bu farklı bulgunun işçilerin
Abstract:
In this üretimin
study prepared
by using
sağlamak ve aynı
zamanda
temel
un-data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used
in industry
andaçısından
houses is statistically
sağlıklı
olması
olumlu olduğu ve bunun
analyzed.sağlıklarının
ANOVA model
was appliedve
to the study prepared with the use of different
suru olan çalışanların
korunması
nedeninin
de işçilerin
enerji harcamalarınınfazla
were applied
and the research
was
devamı konusunda
alınmasıThe
gereklidir.
madeönlemler
more comprehensive.
purpose was to determine electricity and natural gas prices
olmasına bağlı olduğu düşünülmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenme, sağlıklı olmanın
temel öğelerinden biridir. İşçiler ise çalışanlar
Çalışmada, TOFAŞ Türk Fabrikası’nın montaj
arasında risk taşıyan grup içinde yer aldığından,
bölümünde çalışan erkek işçilerin yaşlarının
beslenmelerine özel olarak özen gösterilmesi
artması ile BKİ’nin artması arasında pozitif koregerekir (Rakıcıoğlu, 1999; Sağlık Bakanlığı,
lasyon bulunmuştur (r:0.337, p:0.0001). Yapılan
2004; Baysal, 2009).
bu çalışmada, işçilerin yaşlarının artması ile bel
çevresinin genişlemesi arasında pozitif bir koreBu araştırma 1001 kişilik erkek işçi grubunun
lasyon bulunmuştur (r:0.830, p:0.0001). Ayrıca,
tamamının 24 saatlik besin tüketimlerinin alınBKİ ile bel çevresi arasında istatistikî olarak
ması, antropometrik ölçümlerinin yapılabilmesi
anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p:0.0001). BKİ,
ve gönüllü 441 işçinin eş zamanlı kan biyokimarttıkça bel çevresinin genişlediği de bulunmuştur
yalarının incelenebilmiş ve ortak analiz edilebil(r:0.830, p:0.0001).
miş olması nedeniyle kıymetli bir araştırmadır.
Erkek işçilerin yaş ortalamaları 36.1±7.8 yıldır.
9
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE
Çalışmaya katılanSANAYİ
erkekVE
işçilerin
vücut
yağ TÜKETİM
glisemi ARALIKLARINA
regülasyonunda
olumlu etkileri olduğu
oranları değerlendirildiğinde; %46.0’sının vücut
bilinir (ADA, 2012; Alphan, 2013). Bu çalışmada,
İNCELENMESİ
yağ oranının %21.0’in üzerinde ve Murat
standartların
ilginç olan bulgu; glisemik indeksi ve enerji yoKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
(Pekcan, 2013) üzerinde olduğu bulunmuştur.
ğunluğu yüksek olan yağ-şeker grubu besinlerin
tüketimindeki artış ile glisemi düzeyi arasında
1
7 Aralık
Bilge’nin yaptığı araştırmada Kilis
vücut
yağÜniversitesi,
oranı Elektrik-Enerji Bölümü
istatistiki bir ilişki bulunamamış olmasıdır.
(%55.8’inin yüksek) ile bel çevresi ölçümü
(%22.4’ünün yüksek)
arasında
istatistiki
Çalışmada,
işçilerin
ve konutlarda
kullanılan
doğalgazyönden
ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak %2.0’sinin
analiz edilmesidiyabetli olabileşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
anlamlı bir ilişki saptanmıştır (Bilge, 2009). Benzer
ceği, %21.8’inin de Gecikmiş Glikoz İntoleransı
ve konutlardada
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
şekilde yapılan Sanayi
bu çalışmada
işçilerin
vücut
(IGT)
açısından
risk
taşıdıkları
görülmüştür
yağ oranları (%46.0)
ve bel çevresi ölçümleri
(ADA, 2012). Diabetes Mellitus, morbidite ve
genel seviyesinde
düşüş
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
tüketim
(%46.1) yüksek fiyatlarının
bulunmuştur.
Metabolik
sendrom
mortaliteyi
arttıran
birolarak
hastalık
olmasına rağmen,
açısından değerlendirildiğinde; bel çevresi 94
erken tanı ve tedavi ile morbidite ve mortalitenin
cm’den büyük işçiler arasında; lipit ve karbonazaltılabileceği belirtilmiştir. Tıbbi Beslenme
hidrat metabolizması bozuk olan sadece 1 kişinin
Tedavisi (TBT), diyabetin önlenmesinde, gecikECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
metabolik sendromACCORDING
kriterleriniTOtaşıdığı
belirlentirilmesinde
ve tedavisinde
son derece önemlidir
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
miştir (Metabolik Sendrom Kılavuzu, 2009).
ve diyabetin tedavisinin temelini oluşturur (ADA,
Kan glikozu ile BKİ arasında istatistiki yönden
2012; Alphan, 2013). Bu yüzden diyabetli işçiAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
consumption
of electricityobezitenin
and natural gas used
in ve
industry
and houses
is statistically
anlamlı bir ilişkitheolduğu
(p:0.0001);
lerin
IGT’si
olan işçilerin
mutlaka TBT için
derecesi arttıkçatechniques
kan glikozu
düzeyinin
beslenme
danışmanlığı
almasının
for analysis.
Moreover, arttığı
tests of hypothesis
were applied
and the research
was yararlı olduğu
belirlenmiştir. Özellikle bu bulgu, 40 yaş ve
düşünülmektedir.
üzerindeki işçilerde daha belirgindir. Dünyadaki
Hindistan’da yapılan iki araştırmada (Mishra
ve Türkiye’deki diyabet sıklığının da yaşa paralel
et al., 2009; Dabhadker et al., 2013), çalışmada
olarak arttığı göz önüne alınırsa bu bulgunun da
kullanılan BKİ kriterinin dışında bir yöntem
literatürle paralel olduğunu söyleyebiliriz (Satman,
kullanılmış (işçilerin ağırlıkları Broca Endeksi
2010; ADA, 2012).
ile hesaplanmış ve daha sonra Waterlow sınıfTahıl grubunu çok tüketenlerle, kan şekerleri
lamasına göre sınıflandırılmıştır) ve işçilerin
arasında istatistiki yönden düşük ama negatif
hesaplanan ağırlıklarının boya uygun ağırlıklarla
korelasyonun bulunmuş olması (p:0.033), likıyaslanması sonucunda, işçilerde beslenme
teratürle paralellik göstermiştir. Özellikle rafine
yetersizliğinin oldukça yüksek olmasına rağmen
edilmemiş tam tahıl tüketiminin, diyet posasının
(%37.2 ve %14.3), obezitenin de (%16.6 ve %25.4)
yanında vitamin ve mineralleri sağlaması açıazımsanmayacak düzeyde olduğu belirlenmiştir.
sından ve tam tahıllı ürünlerin glisemik indeks
Yapılan bu çalışmada ise BKİ ≤ 20 kg/m2 olan
ve glisemik yükünün düşük olmasından dolayı
işçilerin oranı Hindistan’daki işçilere göre oldukça
10
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
düşük (%5.8) olmasına
rağmen
obezitenin
(BKİ TÜKETİM
Övet veARALIKLARINA
Alphan (2004)GÖRE
tarafından yapılan başka
ELEKTİRİK
VE
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
2
>30 kg/m ) Hindistan’daki işçilere yakın olduğu
bir çalışmada; Metal Fabrikasında çalışan işçilerin
İNCELENMESİ
belirlenmiştir. Bu bulgular, fiziksel aktivitesi
olkolesterolü ve çoklu doymamış yağ asitlerinin
dukça yüksek olan işçiler arasında bileGüven
obezitenin
önerilenden fazla tükettikleri görülmüştür. Bu
önemli bir sağlık sorunu olduğunu,
fakat obezite
çalışmada da, Övet ve Alphan’ın (2004) ça1
yanında, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yelışmasında olduğu gibi yağ–şeker tüketimi ile
Özet
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verilerikolesterol
bu çalışma, sanayi
tersiz beslenmeye
de: dikkatin
çekilmesi
gerektiği
ve trigliseritler
arasında anlamlı bir
konusunda ipuçları
vermesi
açısından
önemlidir.
olduğu
ve yağ-şeker
tüketiminin artması
şeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarakilişki
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
hipotez testleri
uygulanarakile
araştırma
daha kapsamlı
Hindistan’da yapılan
diğer Ayrıca
çalışmalarda
yetersiz
toplam
kolesterol
(p:0.032) ve trigliserit
beslenenlerin prevalansının
%6.5-%31.4
arasında,
(p:0.042)
arttığıElde
bulunmuştur. Koyönünde hareket
edilmiş olup, yapılan
göredüzeylerinin
de sonuca gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
aşırı beslenenlerin ise %11.35-%19.56 arasında
lesterolün ve yağın besinlerle gerekenden fazla
olduğu ve düşükaralığı
eğitimli
ve düşük
gelir grubunda
alınması
ve damar hastalıklarının oluşma
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
meydanakalp
gelmektedir.
olan çalışanlar arasında
aşırı beslenenlerin
oraartırmaktadır.
Bu
çalışmadaki sonuçlara
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,riskini
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
nının daha yüksek olduğu belirtilmiştir (%58.6
göre işçilerin kolesterol (%42.9), LDL-kolesterol
ve %56.0) (Mishra
et al., 2009).
(%66.7) ve trigliseridlerin (%41.2) yüksek, HDL
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS OF INDUSTRY
AND düşük olduğu ve
kolesterollerinin
de (%52.0)
HOUSES
Yapılan bu araştırmada kan lipidleri incelendiğinde;
işçilerin yarıya yakın bir kısmının ateroskleroz
işçilerin %42.9’unun toplam kolesterol düzeyleAbstract: In this study prepared by using data ofriski
TSI belonging
the years of 2012-2014,
taşıdığıtobelirlenmiştir.
Kalp-damar hastalığı
the consumption
of electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
rinin yüksek, %41.2’sinin
trigliserid
düzeylerinin
analyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared
with the
use of different
riskini
azaltmada,
beslenmede
tekli doymamış yağ
yüksek, %66.7’sinin
LDL-kolesterollerinin
yüktechniques
for analysis. Moreover, tests
of hypothesis were applied and the research was
asitlerinin
artırılmasının
(enerjinin
%12-14’ü) ve
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
and natural gas
prices
sek olduğu ve %52.0’sinin de HDL-kolesterol
çoklu doymamış yağ asitlerinin (enerjinin %8’i)
düzeylerinin düşük olduğu göz önüne alınırsa,
ve doymuş yağ asitlerinin azaltılmasının (enerjinin
işçilerin yarısına yakın bir kısmının ateroskleroz
<%7.0’si) önemi büyüktür (ADA, 2012; Echel,
açısından risk taşıdıkları söylenebilir (ADA,
2013). Obezite veya kilo fazlalığı olan işçilerin
2012; Echel, 2013). Dislipideminin yanı sıra,
ve dislipidemisi olan işçilerin sağlıklı, yeterli ve
ateroskleroz açısından risk faktörü olan genetik
dengeli beslenmeyi öğrenmeleri gerektiği, buetkileri ve yaşam tarzının da önemli olduğunu
nun için beslenme eğitimine ve gerektiğinde de
vurgulamak gerekiyor. İşçilerde toplam kolestebeslenme tedavisi için beslenme danışmanlığına
rolün yükselmesi ile BKİ’nin artması arasındaki
ihtiyaçları olduğunu belirtilmesi gerekir. Ayrıca,
korelasyonun pozitif olduğu, toplam kolesterolü
fabrikada işçilere verilen yemeklerin de sağlıklı
düşük olan işçilerin %57.5’inin BKİ’leri≥25 kg/
beslenme kurallarına göre planlanması ve işyeri
m2 iken, toplam kolesterolü yüksek olan işçilerin
diyetisyeni tarafından yönetilmesi gereklidir.
%87.5’inin ≥ BKİ’leri 25 kg/m2bulunmuştur
(p<0.05).
11
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
İşçilerin verimliliklerinin
artmasında
ve refahında
önerilenden
az miktarda
aldıkları saptanmıştır
yeterli ve dengeli beslenmenin oldukça önemli
(Övet ve Alphan, 2004). İşçilerde yapılan bir
İNCELENMESİ
bir yeri vardır. İşçilerin enerji harcamaları,
genel- Hakan
başka
araştırmada 150 işçi incelenmiş ve işçilerin
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
likle işçi olmayan daha sedanter bir Güven
hayatGrup
süren
%76.0’sının
A.Ş. Finans
Yönetmeni enerjiyi yetersiz aldığı, buna karşılık,
kişilere göre biraz daha yüksektir.
nedenle,
protein, kalsiyum,
1
Kilis 7Bu
Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü demir ve C vitaminini yeterli
işçilerin yeterli enerjiyi ve gereksinimleri kadar
miktarlarda aldıkları saptanmıştır (Yazıcı, 1992).
: 2012-2014
Yılları arasındaki
TUİK verileriEnerjinin,
kullanılarak gereksinimin
hazırlanan bu çalışma,
sanayi alınması, çalışma
besin öğelerini Özet
almaları
çok önemlidir.
Fiziksel
üzerinde
aktivite, besin alımı
ve aşırı
gibi,
böyle bir beslenme
şeklindedir.
Farklıçevre
analizsıcaklığı
teknikleri arakullanılarakverimini
hazırlananartırmayacağı
çalışmada ANOVA
modeli
sındaki ilişkiler,Sanayi
aktiviteleri
farklı olan işçilerin
şekli, hem iş kazaları-verimlilik açısından, hem
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde hareket
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
besin alımını ve fiziksel
performanslarını
etkileyen
de kalpgöre
damar
hastalıkları
açısından
işçilerin sağedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
önemli faktörlerdendir.
yeterlidüşüş
enerji
ve sonucuna
lığınıvarılmaktadır.
olumsuz etkileyebilir
(Tanır ve ark., 2001;
fiyatlarınınİşçilerin
genel seviyesinde
gözlendiği
Sonuç olarak tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
besin öğelerini almalarının yanında kendilerini
Beyhan, 2008). Hindistan’da 517 erkek kömür
Anahtar
Kelimeler : Elektrik,
Tüketim,madeni
Sanayi, Konut,
Anova, yapılan
TUİK, Fiyataraştırmada, 1 günlük
hastalık risklerinden
koruyacak
sağlıklıDoğalgaz,
bir besişçisinde
lenme uygulamalarının da çok önemli olduğu
besin tüketimi sonucunda elde edilen verilerin
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICESile karşılaştırılmış
bilinmektedir. Yapılan
bu çalışma,
dünyada
ve
ortalamaları,
RDAGAS
önerileri
ülkemizdeki işçi beslenmesi ile ilgili yapılmış az
ve sonuçta, maden işçilerinin kalori alımlarının
HOUSES
sayıdaki çalışmaların sonuçlarına baktığımızda;
%36.4 oranında önerilenin altında olduğu, proAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
işçilerin de, yetersiz-dengesiz
yanı gas used
teinin alımlarının
60 g/gün
yerine, 36.29 g/gün
the consumption ofbeslenmenin
electricity and natural
industry and houses
is statistically
sıra, obezite, metabolik
diyabet
olduğu
protein
yetersizliğinin
var olduğu,
techniques forsendrom,
analysis. Moreover,
testsve
of hypothesis
wereve
applied
and the
research was
kalp-damar hastalığı vb. global epidemilerden
yağ tüketiminin de %38.9 oranında önerilenin
etkilenmiş oldukları görülmektedir.
altında olduğu bulunmuştur. Ayrıca 1 günlük
besin tüketimine göre kalsiyum, demir, çinko,
Sağlıklı bir beslenme ve vücudun çalışabilmesi
tiamin, riboflavin, niasin ve vitamin C alımlarının
için gerekli olan enerjinin %55-60’ı karbonhidda RDA’nın önerdiğinden oldukça az olduğu da
ratlardan, %10-20’si proteinlerden, %25-30’u
belirlenmiştir (Dabhadker et al., 2013). Yapılan
yağlardan sağlanmalıdır (Sağlık Bakanlığı., 2004,
bu çalışmada, işçilerin besin tüketimleri, besin
ADA., 2012). Övet ve Alphan (2004) tarafıngrupları olarak irdelenmiş ve Türkiye’ye Özgü
dan yapılan bir çalışmada, metal fabrikasında
Beslenme Rehberindeki günlük alınması gereken
çalışan işçilerin yaptıkları işe göre ortalama
miktarlar, işçilerin besin tüketimleriyle karşılaşgünlük enerji gereksinimlerini karşıladıkları
tırılmış, RDA’nın önerileri ile kıyaslanmamıştır.
saptanmıştır. İşçilerin, posa, çoklu doymamış
yağları, kolesterolü, sodyum, magnezyum, fosfor,
Yapılan bu çalışmada, otomobil fabrikasının
demir ve çinkoyu önerilenden fazla aldıkları, A
montaj bölümünde çalışan işçilerin 1 günlük
ve B6 vitaminlerini, folik asidi ve potasyumu,
besin tüketimlerinim sonucunda besin gruplarına
12
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
entegre ederek değerlendirilen
ve Türkiye’ye
işçiler, et
ve ürünleriniGÖRE
fazla tüketerek protein
ihtiyaçlarını karşılıyor olabilirler. Bu çalışmanın
Özgü Beslenme Rehberi ile kıyaslandığındaİNCELENMESİ
elde
aksine,
Hindistan’da maden işçilerinde yapılan
edilen verilere göre; süt grubunu azMurat
tüketen
işçi Hakan
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
(Dabhadker et al., 2013) çalışmada ise protein
sayısının (586 kişi - %58.7) fazla olduğu
ve süt
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
alımının oldukça düşük olduğu bulunmuştur
tüketiminin artışı ile bel çevresi
1
Kilis (p:0.0001)ve
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
(protein alımının 60 g/gün yerine 36.29 g/gün
BKİ’nin arttığı belirlenmiştir. Süt grubunu az
Özet : 2012-2014
kullanılarak
çalışma, sanayi varlığı).
vehazırlanan
proteinbuyetersizliğinin
tüketenlerin %61.9’unun
BKİ’lerinin
≥25 TUİK
oldu-verileriolduğu
ğu, süt grubunuşeklindedir.
normal ve
çokanaliz
tüketenlerin
de
Farklı
teknikleri kullanılarak
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Sebze
ve meyve grubunu az tüketen işçi sayıuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
%75’inin BKİ’lerinin
≥25
olduğu
belirlenmiştir.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının(827
tespit edilmesi
sının
fazla olduğu
kişi-%82.9) ve sebze
hareket edilmiş
olup, yapılan
Böylece yapılanyönünde
bu araştırmanın
sonucuna
göre;
tüketimi
toplam kolesterol
aralığıdüşük
arttıkça, olan
elektrikişçilerin
ve doğalgaz
süt tüketimi arttığında,
işçilerin
BKİ’lerinin
de
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır. Sonuç olarak yüksek
tüketim olduğu bulunve LDL-kolesterollerinin
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
arttığı bulunmuştur
(p<0.05).
Oysaki
son yıllarda
muştur. Sağlıklı beslenme önerilerine göre en az
Anahtar
Kelimelerzayıflamaya
süt ve süt ürünleri
tüketiminin
neden
5 porsiyon sebze meyve tüketiminin, vücudun
olduğunu bildiren çalışmaları literatürde görmek
ihtiyacı olan vitamin ve minerallerin yanı sıra,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
mümkündür (Astrup,
2008; Dalfardi
et al., OF
2013).
antioksidan besin öğelerinin (C, E vitamini ve
Bu çalışmalara göre süt ve ürünlerinin içerdiği
HOUSES
beta karoten) alınmasını da sağlayarak obezite,
kalsiyumun yüksek miktarlarda alınmasının lidiyabet, metaboliksendrom, hipertansiyon ve
polizi artırarak zayıflamaya
neden
olduğu
fakat
in industry hastalığına
and houses is karşı
statistically
kalp-damar
koruyucu olduğunu
alınan süt ürünlerinin
yağsız
olması
gerektiği
techniques
for analysis.
Moreover,
testsde
of hypothesis
were appliedbildirmişlerdir
and the research was
tüm otoriteler
(Sağlık Bakanlığı,
vurgulanmaktadır. Çalışmada bulunan bu sonuç,
2004; ADA, 2012).
işçilerin süt ve süt ürünlerini yağlı tüketmelerinden
Bu çalışmada, tahılgrubunu az tüketen işçi sayısının
kaynaklanabilir. Sütün yağlı olması, kilo alımına
(956-%95.9) fazla olmasına rağmen, yağ-şeker
katkısının yanı sıra, diyetle alınan doymuş yağın
grubunu tüketen işçi sayısının (875 kişi-%87.7)
artmasına, kan yağlarının yükselmesineve dolayıçok fazla olduğu saptanmıştır. Bu tüketimin sonuçsıyla kalp damar hastalığı riskinin artmasınaneden
larına göre; yağ-şeker grubunun tüketimi arttıkça
olabilir (ADA, 2012; Echel, 2013).
bel çevresinin genişlediği, yağ–şeker grubunun
Yapılan bu çalışmada, et grubunu çok tüketen
tüketimi ile kolesterol ve trigliseritler arasında
işçi sayısının (457 kişi-%45.9) oldukça fazla
anlamlı bir ilişkinin olduğu ve yağ tüketiminin
olmasına rağmen, et tüketimi ve dislipidemi
artması ile toplam kolesterol (p:0.032) ve trigliserit
arasında herhangi bir korelasyon bulunamamıştır.
(p:0.042) düzeylerinin arttığı belirlenmiştir. Tahıl
Bu sonuca göre, işçilerin enerji gereksinimlerigrubunu az tüketenlerin %65’inin BKİ’si>25 kg/
nin yüksek olmasına bağlı olarak et tüketiminin
m2iken, tahıl grubunu normal ve çok tüketenlerin
fazla göründüğü söylenebilir. Sütü az tüketen
%80,3’ünün BKİ’si>25 kg/m2olduğu, fakat bu
13
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
iki oran arasındakiSANAYİ
farklılığın
istatistikiAÇISINDAN
olarak TÜKETİM
üretken yaş
grubundan elde
edilmiş veriler olduğu
dikkate alınmalıdır.
sınırda anlamsız olduğu bulunmuştur (p:0.06).
İNCELENMESİ
Tahıl grubunu az tüketen işçilerin, yağ
şeker Hakan AÇIKGÖZ
Muratve
KORKMAZ,
Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen bulgular;
grubu besinleri fazla tüketerek, enerji
açıklarını
Güven
• Hafif kilolu grubuna giren erkek işçi oranının
1
kompanse ettikleri ve bu yüzden
aldıkları
Kilis kilo
7 Aralık
Türkiye ortalamasından yüksek olduğu, obez
düşünülmektedir. Nitekimbu çalışmada yağ-şeker
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayi
grubuna
giren bu
işçilerin
oranının ise Türkiye
tüketiminin artmasıyla,
BKİ’nin, bel çevresinin,
ortalamasından
Farklı yükseldiği
analiz teknikleri
hazırlanan
çalışmada düşük
ANOVAolduğu
modeli ve işçilerin yaşkolesterolün ve şeklindedir.
trigliseritlerin
de kullanılarak
buuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
larının artması ile BKİ’nin artması arasında
lunmuştur. TahılSanayi
grubuvebesinlerin,
sağladığı
posa,
konutlarda tüketim
aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönündeyanında,
hareket edilmiş
olup,
yapılan istatistik bulgulara
görekorelasyon
Elde
pozitif
saptanmıştır.
vitamin, minerallerin
kişinin
gereksinim
duyduğu miktarlarda
yenildiği
takdirde,düşüş
kilogözlendiği
aldı- sonucuna
fiyatlarının
genel seviyesinde
varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
• İşçilerin
%46.0’sının vücut yağ oranları ve
rıcı etkilerinin olmadığı ve sağlıklı beslenme için
%46.1’inin bel çevresi ölçümleri yüksek
mutlaka her gün alınmaları gerektiği otoriteler
bulunmuştur.
tarafından da bildirilmiştir (T.C.Sağlık Bakanlığı,
AND NATURAL
GAS PRICES
• İşçilerin
kan glikozu
ile BKİ arasında istatistiki
2004; ADA, 2012;
Eckel, 2013).
HOUSES yönden anlamlı bir ilişki olduğu; obezitenin
Besin gruplarının tüketimlerindeki farklılıklar
derecesi arttıkça kan glikozu düzeyinin arttığı
ile HDL-Kolesterol
düzeyleri
arasında
herhangi
bu bulgunun
TURDEP
çalışmasındaki gibi,
the consumption of electricity and natural gas used ve
in industry
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
bir farklılık bulunamamıştır, bu da literatürle
özellikle
40 and
yaşthe
veresearch
üzerindeki
were applied
was işçilerde daha
paralellik göstermektedir
(T.C. SağlıkThe
Bakanlığı,
belirgin olduğu saptanmıştır.
2004; Baysal, 2009; ADA, 2012; Echel, 2013).
• İşçilerin %2.0’sinin diyabetli olabileceği,
Bilindiği gibi HDL kolesterolün yükselebilmesi
%21.8’inin de IGT açısından risk taşıdıkları
için düzenli fiziksel aktivite yapılması gereklidir.
görülmüştür.
Bu araştırmanın kısıtlılıkları, 1001 işçinin ta• İşçilerin %42.9’unun toplam kolesterol düzeylemamının antropometrik ölçümlerine, 24 saatlik
rinin yüksek, %41.2’sinin trigliserit düzeylerinin
beslenme öykülerine ulaşılabilmiş olmasına karşın,
yüksek, %66.7’sinin LDL-kolesterollerinin
sadece 441 işçinin kan vermeye gönüllü olması
yüksek ve %52.0’sinin de HDL-kolesterol
ve sonuçlarının değerlendirmeye alınabilmiş
düzeylerinin düşük olması nedeniyle işçilerin
olmasıdır. Bir başka kısıtlılık, ilgili fabrikada
yaklaşık yarısının ateroskleroz riski taşıdıkları
sadece erkek cinsiyetinde işçilerin olması, kadın
söylenebilir.
işçilerin çalışmamasıdır. Elde edilen bulguların
yorumunda “sağlıklı işçi etkisi” hatırda tutulmalı,
• Süt tüketimi arttıkça işçilerin BKİ’lerinde ve
elde edilen bulguların çalışabilecek kadar sağlıklı,
bel çevrelerinde artış olduğu bulunmuştur.
14
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
ARALIKLARINA
• Et grubunu çokSANAYİ
tüketenVEişçi
(%45.9)AÇISINDAN
olduk- TÜKETİM
Tedavisi
kitabında.GÖRE
Editör:ME Tüfekçi AlpELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
ça fazla olmasına rağmen, et tüketimiİNCELENMESİ
ve
han. 1. Baskı s: 415-507, Hatiboğlu Yayınevi,
dislipidemi arasında herhangi birMurat
korelasyon
Ankara
bulunamamıştır.
AMERICAN DIABETES ASSOCIATION.,
1
• Sebze ve meyve grubunu az tüketen işçilerin
(2012). Standarts of medical care in diabetes.
(%82.9) fazlaÖzet
olduğu
ve sebze tüketimi düşük
Diabetes Care,35 (suppl 1):11-58
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda
doğalgaz
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
olan işçilerin
toplam kullanılan
kolesterol
ve ile
LDLşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakANONYMOUS,
hazırlanan çalışmada(2011).
ANOVAHasta
modelive çalışan güvenkolesterollerinin
yüksekAyrıca
olduğu
bulunmuştur.
uygulanmıştır.
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
liğinin sağlanmasına dair yönetmelik. T.C.
yönünde
edilmiş olup,
göre de
EldeTarihli ve 27897
• Tahıl grubunu
az hareket
tüketenlerin
%65.0’inin
Sağlık
Bakanlığı,
6 Nisan
edilen2 bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
BKİ’si>25 kg’m
iken,
tahıl
grubunu
Resmi
Gazete
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüşnormal
gözlendiği sonucunaSayılı
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
ve çok tüketenlerin %80.3’ünün BKİ’si>25
ANONYMOUS, (2009). Metabolik sendrom
Anahtar
Elektrik,arasındaki
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
kg/m2olduğu,
fakatKelimeler
bu iki: oran
kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji ve Metafarklılığın istatistiki olarak sınırda anlamsız
bolizma Derneği,Tuna Matbaacılık San ve
ECONOMETRIC
olduğu bulunmuştur
(p:0.06).ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
A.Ş.,
Türkiye
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INTic.
TERMS
OFAnkara,
INDUSTRY
AND
HOUSES
• Yağ-şeker tüketiminin artmasıyla, BKİ’nin,
ANONYMOUS, (2004). Türkiye’ye özgü besin
bel çevresinin,
kolesterolün
ve prepared
trigliseridlerin
Abstract:
In this study
T.C.
Sağlık
Bakanlığı Temel Sağlık
the consumption of electricity and natural gas used inrehberi.
industry and
houses
is statistically
yükseldiği bulunmuştur.
Genel
Müdürlüğü,
Hacettepe
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Hizmetleri
were applied and
the research
was
• Yetersiz ve dengesiz beslenmelerinin yanı sıra
Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü,
işçilerin, obezite, diyabet, kalp-damar hastalığı
Ankara, Türkiye
vb. global epidemilerden etkilenmiş oldukları
ASTRUP, A., (2008). The role of calcium in
görülmüştür.
energy balance and obesity: the search for
• Obezite veya kilo fazlalığı ile diyabeti, IGT’si
mechanisms. American Journal of Clinicial
ve dislipidemisi olan işçilerin sağlıklı, yeterli
Nutrion, 88: 873-874
ve dengeli beslenmeyi öğrenmeleri gerektiği,
BAYSAL, A., (2009). Beslenme. Ankara:Hatiboğlu
bunun için beslenme eğitimine ve gerektiğinde
Yayınevi
de beslenme tedavisi için beslenme danışmanBEKAR, A., & ERSOY, A.F., (2011). Sanayilığına ihtiyaçları olduğu bulunmuştur.
de çalışan işçilerin enerji harcamaları ve
KAYNAKLAR
beslenme durumlarının değerlendirilmesi.
ALPHAN, M.E., (2013). Diabetes Mellitus ve
e-journal of World Sciences Academy, 6(3):
beslenme tedavisi. Hastalıklarda Beslenme
Article Number: 2C0037
15
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE heart association
BEYHAN, Y., &SANAYİ
KARAKURT,
Ö., AÇISINDAN
(1987). TÜKETİM
of cardiology
/ american
Ankara’da sanayi ve siteler işçi kesiminde
İNCELENMESİtaskforce on practice guidelines. http://circ.
çalışan 12-17 yaş işçilerin beslenme
ve sağlık
ahajournals.org/
durumları üzerine bir araştırma.Güven
TürkGrup
Hijyen
A.Ş. Finans
Yönetmeni U., (1973). Mamak gaz maske fabrikası
GÜNEYLİ,
ve Deneysel Biyoloji Dergisi,
44
(81)
1
Bölümü
işçilerinin
beslenme durumu, bunun sağlık
BEYHAN, Y., (2008). İşçi sağlığı–iş güvenliği ve
ve işe devam etkisi, Doktora Tezi, Hacettepe
beslenme. T.C.
Sağlık Bakanlığı
TemelileSağlık
Üniversitesi
Sağlık
Teknolojisi
ve konutlarda
elektrik tüketiminin
istatistiksel olarak
analiz
edilmesi Yüksekokulu,
Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve
Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara
Fiziksel Aktiviteler
Daire Başkanlığı
Yayını,
(2012).
A study
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik JAISWAL,
bulgulara göre A.,
de sonuca
gidilmiştir.
Eldeon the intake and
Klasmat Matbaacılık,
Ankara
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketimexpenditure
aralığı arttıkça, of
elektrik
ve
doğalgaz
calories among the manufacfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
BİLGE, E., (2009).
Bir
işletmede
çalışanların
turing gelmektedir.
workers. Human Biology Review,
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana
beslenme durumları
ve enerji
harcamalarının
1(2):
151-168.
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Trakya
KARABUDAK, E., NURSAL, B., PEKCAN,
Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Halk
AND
GAS S.,
PRICES
G.,
& NATURAL
YÜCECAN,
(2000). Ankara’da oto
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Sağlığı Anabilim
Dalı, Edirne.
HOUSES sanayinde ve mobilya işinde çalışan işçilerin
BİLİR, N., & YILDIZ, A.N., (2012). İş sağlığı ve
beslenme durumları ve enerji harcamaları üzerine
the consumption
of electricity
and Editörnatural gas used in
and houses
statistically
güvenliği. Halk
Sağlığı Temel
Bilgiler,
birindustry
araştırma.
III. isUluslararası
Beslenme ve
ler: Ç Güler,
L Akın,for2.analysis.
Baskı,Moreover,
s:1070-1101,
Kongresi,
pp. 186,
techniques
tests of hypothesisDiyetetik
were applied
and the research
was Ankara, Türkiye
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları
LOHMAN, T.G., ROCHE, A.F., & MARTODABHADKER, K., SHRIVASTVA, R., & SHARMA,
RELL, R., (1988). Anthropometry and body
A., (2013). Nutrition of coal mine workers (a
composition. Anthropometric standardization
case study of korbacoalmines, chhattisgarh).
reference manual. Champaign, IL: Human
International Journal of Scientific&Technology
Kinetics Books
Research, 2(5): 278-287
MISHRA, B.K., & MOHANTY, S., (2009). Dietary
DALFARDI, O., JAHANDIDEH, D., & OMRANI,
intake and nutritional anthropometry of the
G., (2013). The correlation of serum calcium
workers of INDAL. Hirakud. Anthropologist,
level and obesity; is there any explanation?
11(2): 99-107
Galen Medical Journal, 2(1): 26-31
ÖVET, O., & ALPHAN, M.E., (2004). İstanbul
ECKEL, R.H., et al. (2013). AHA/ACC guideline
ilinde farklı iki fabrikada çalışan işçilerin
on lifestyle management to reduce cardiovasbeslenme durumlarının saptanması. I. Ulusal
cular risk.are port of the american college
Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Sempoz-
16
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
ŞEKERCİ,
Ş., (1994). Ankara’da
Çıraklık Okulyumu (Uluslararası
Katılımlı),24-26
Kasım, TÜKETİM
Ankara, Türkiye
İNCELENMESİlarına Devam Eden 14-22 Yaş Grubundaki
Bazı İşçilerin Beslenme Durumu ve Bunu
PEKCAN, G., (2013). BeslenmeMurat
durumunun
Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma,
Güven Grup
belirlenmesi. Hastalıklarda Beslenme
TedaAnkara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
visi. Editör: ME Tüfekçi Alphan.
1. Baskı
s: Elektrik-Enerji Bölümü
Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans
85-134, Ankara: Hatiboğlu Yayınevi
hazırlanan bu çalışma, sanayi
Tezi, Ankara.
RAKICIOĞLU,şeklindedir.
N., (1999).
besFarklıÖzel
analizgrupların
TANIR,
F., ŞAŞMAZ, T., BEYHAN, Y. & BİLİCİ,
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
lenme durumları: İşçi beslenmesi. Ankara İli
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve
fiyatlarının tespit edilmesi
S.,doğalgaz
(2001).Doğankent
beldesinde bir tekstil
Beslenme Alışkanlıkları
ve Mutfak
Kültürü
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan
fabrikasında çalışanların beslenme durumu.
edilen
bulgular sonucunda;
sanayiAnkara,
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Sempozyum
Bildirileri,
VEKAM,
varılmaktadır.
Sonuç
olarakMesleki
tüketim Sağlık ve GüTürk
Tabipler
Birliği
Türkiye aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
venlik Dergisi, Temmuz: 22-25
SATMAN, İ., (2010). TURDEP-II Ön sonuçlar. 32.
YÜCECAN, S., (1979). İnşaat işçilerinin enerji
Türk Endokrinoloji Metabolizma Hastalıkları
harcamaları, beslenme ve sağlık durumları
ECONOMETRIC
Kongresi, Antalya,
Türkiye
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMSbir
OFaraştırma.
INDUSTRYDoçentlik
AND
üzerine
Tezi, Hacettepe
HOUSES
Üniversitesi Sağlık Teknolojisi Yüksekokulu
SÖZEN, S., BİLİR, N., YILDIZ, A.N., YILDIZ,
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging to the
of 2012-2014,
Beslenme
veyears
Diyetetik
Bölümü, Ankara
E., & SÖZEN, T., (2009).Metal sektöründe bir
analyzed. ANOVA
model alışkanlıkları
was applied to the study prepared with the use of different
işyerinde çalışanların
beslenme
YAZICI,
(1992).
İnşaat
malzemesi
üretiminde
wereS.,
applied
and the
research
was
ve ilişkili antropometrik
ölçümleri.
Toplum
The purpose
çalışan işçilerin beslenme durumlarının SaptanHekimliği Bülteni, 28(3): 7-14
ması. Bilim uzmanlığı Tezi, Gazi Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
17
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
İNCELENMESİ
EXTENDED
ABSTRACT
1
: 2012-2014
TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayi
This study TofasÖzet
Turkish
Automobile
Factory’s
assembly
section
of thebunutritional
status of workers,
their anthropometric
measurements
were carried
out hazırlanan
and planned
in order
determine the effect
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri
kullanılarak
çalışmada
ANOVAtomodeli
testleri uygulanarak
araştırma daha
kapsamlı
on blood sugar uygulanmıştır.
and blood Ayrıca
fat. Inhipotez
this study
is cross-sectional
study.
Allhale
of getirilmiştir.
which are working in an
automobile factory
assembly
portion
the male
(nbulgulara
= 1001).
the workers
yönünde
hareket edilmiş
olup,of
yapılan
istatistik
göreAll
de sonuca
gidilmiştir.were
Elde included in this
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
study. Workers’ height was measured without shoes with the scale mounted on the wall, waist circumfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ference, were taken
same
person and
stretch
the meydana
tape measure.
Workers of body weight after
aralığı by
Kw the
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da azalma
gelmektedir.
at least 4 hours Anahtar
of fasting,
as measured
by thinTüketim,
clothes
andKonut,
shoes
andTUİK,
is made
Kelimeler
Sanayi,
Anova,
Fiyat by the body 418 BC
Tanita Bioelectric impedance analysis tool. From 441 people who volunteered to give blood out of
a total 1001 workers
participated in the study after an overnight fast of 12 hours blood samples were
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN cholesterol,
TERMS OF INDUSTRY
AND HDL-cholesterol,
taken, in these blood
samples, TO
fasting
blood glucose,
total
triglycerides,
HOUSES
LDL-cholesterol levels were measured and evaluated. Food consumption, with twenty-four hour recall
Abstract:
this study prepared
by using
dataconsumption
of TSI belonging of
to the
years of 2012-2014,
method, was taken
by aIndietician,
were daily
food
workers.
Found this amount, milk
analyzed.
ANOVA
applied
to the
study prepared
with the use
of different
group, meat group,
divided
intomodel
food was
groups
such
as fruits
and vegetables
group
and cereals and foods
taken from this made
foodmore
group,
converted
foodwas
changes
dailyelectricity
consumption
identified and these
comprehensive.
Theto
purpose
to determine
and naturalwere
gas prices
amounts are compared with the recommended amount for adults in Turkey Nutrition Guide. It was
analyzed with SPSS. Kolmogorov-Smirnov test, Spearman correlation analysis it, Mann-Whitney
U test, Kruskal-Wallis test, chi-square analysis was performed. 0.05 was considered statistically significant. The mean age of the participants was 36.1 ± 7.8 years, mean height 174.3 ± 6.7 cm, mean
weight was 80.5 ± 11.9 kg, BMI average of 26.5 ± 3.5 kg / m2, body fat average of 19.7 % ± 6.1 and
waist circumference average were 93.4 ± 10.1 cm . BMI of 30 kg / the proportion of workers who
are on m2, 14% body fat and 46% of workers over 21 %, it was found that 46% of workers are on
the waist circumference 94cm’n (n = 1001).Milk group, 58% of workers less than 1 change, 45%
that 9 is determined to be consumed more than 3 change. Milk consumption is the rise of the workers
‘waist circumference and BMI’ s and has been found to increase both the findings of the statistical
aspects of advanced significantly (p = 0.0001) was determined to be. 42.5% of the workers’ group
4 from the change in the meat (120 grams), less than 45% 9’s 6 from the change (180 grams) were
found to consume a lot. With the amount of meat consumed workers could not find any correlation
between blood lipids. 82. 9 % of the workers’ group of less than 11 changes of grain flour, 4.1 %
18
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:36
(Ekonomi)
& K:56
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
TÜKETİM Consuming
ARALIKLARINA
GÖRE
have been found ifSANAYİ
they consume
more AÇISINDAN
than 12 variations.
less
than the recommended
65% of the grain group ‘s is determined toİNCELENMESİ
be obese. 4 fruit and vegetable group that consume 82
% less than nine workers of the change,
the change is very consuming than 12 workers, was deterMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
mined to be 5.8 %. Fat, sugar groupGüven
3 less
consume 1 % of change, the rate of very consuming of
fat, sugar group 6 change was1Kilis
found
to be 87.7% and the oil consumption of sugar increases, BMI
(p = 0.0001), waist circumference (p = 0.0001), cholesterol (p : 0.032), triglyceride (p: 0.042) were
Özet : 2012-2014 Yılları
verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
found to increase.According
to thearasındaki
resultsTUİK
obtained
in this study;
workers,
poor
and unstable, and
they fed obesity,şeklindedir.
diabetes,Farklı
cardiovascular
disease
and hazırlanan
so on. Itçalışmada
was found
to bemodeli
affected by the gloanaliz teknikleri
kullanılarak
ANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez with
testleri diabetes,
uygulanarak IGT
araştırma
dahaand
kapsamlı
bal epidemic. Obesity
or overweight
have
dyslipidemia
which workers are
healthy, balanced
and hareket
adequate
nutrition
for istatistik
learning
are necessary,
forgidilmiştir.
it was found
yönünde
edilmiş
olup, yapılan
bulgulara
göre de sonuca
Elde that they need
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
nutrition counseling and nutrition education for nutritional therapy needed.
HOUSES
19
A
CED
DBHAD
OKULDA KONTROLLÜ KAHVALTI UYGULAMASI İLE SAĞLIKLI
BESLENME BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ (1)
HEALTHY NUTRITION SKILLS DEVELOPMENT WITH CONTROLLED
BREAKFAST APPLICATION IN THE SCHOOL
Ümit SORMAZ1, Mübeccel DEMİRKOL2
1
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Konya / Türkiye
2
İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Beslenme ve Metabolizma
Bilim Dalı, İstanbul / Türkiye
Öz: Bu araştırma; ilköğretim öğrencilerinde sağlıklı beslenme
becerilerini okulda kontrollü kahvaltı uygulaması ile geliştirmek
amacıyla yapılmıştır. Araştırma, İstanbul İli Fatih İlçesindeki iki
ilköğretim okulunda rastgele seçilen üç 5. sınıfta toplam 126 öğrencide Şubat 2012-Mayıs 2013 tarihlerinde [Uygulama Dönemi üç
ay, Değerlendirme Dönemi 12 ay] yürütüldü. Uygulama Grubuna
(n:42), kontrollü kahvaltı uygulaması ve kuramsal beslenme eğitimi;
Eğitim Grubuna(n:42), kuramsal beslenme eğitimi verildi; Kontrol
Grubuna (n:42) herhangi bir müdahalede bulunulmadı Öğrencilere;
çalışma başlamadan önce, Uygulama Dönemi bittikten sonra ve
Değerlendirme Döneminde (1. hafta, 4., 8. ve 12. ay) anket yapıldı.
Öğrencilerin %24.6’sının günde ≥dört öğün yedikleri, %60.0’unun
‘kahvaltı’ öğününü atladıkları, %65.9’unun okula erken gittiği için
kahvaltıyı atladığı, %12.7’si ‘evden götürdüğü kahvaltıyı sınıfta
yediği tespit edilmiştir. Çalışma sonunda Uygulama ve Eğitim
Grubu’nda ‘düzenli kahvaltı yapma’ oranı %2.4’den %81.0’e
çıkmış, kahvaltıda içecek olarak ‘süt’ ve ‘sağlıklı kahvaltı yapma’
oranı, ‘kahvaltı bilgi ve alışkanlıklarında değişim’ çalışma süresince
artmış (p<0.01), Eğitim Grubu’nda Değerlendirme Döneminde
başlangıç seviyesine dönmüştür. Çocukluk döneminde kalıcı sağlıklı
beslenme ve fiziksel etkinlik alışkanlığı kazandırarak toplumun
beslenme durumunu düzeltmek için okul müfredat programlarında
sağlıklı beslenmeye yönelik uygulamalı dersler ve çeşitli fiziksel
etkinliklerle beslenme becerileri kazandırılmalıdır.
Abstract: The purpose of this study is develop healthy nutrition
skills of elementary school students with controlled breakfast application in the school. The study was performed in total of 126
students from three 5th grade randomly selected in two elementary
schools in Istanbul Province, Fatih District on February 2012-May
2013 [Application Period: three months, Evaluation Period: 12
months]. The Practice Group (n:42) was provided with the controlled breakfast application and theoretical nutrition training; The
Training Group (n:42) was provided with the theoretical nutrition
training; The Control Group (n:42) was not applied any study. The
students were measured by questionnaire in the Evaluation Period
(1st week, 4th, 8th and 12nd month) after Application Period is
finished before study begins, measured by data obtained from
the school. It is determined that 24.6% of the students eats ≥four
meals per day, 69% skips ‘breakfast’, 65.9% skips breakfast due
to they go to school early, 12.7% eats breakfast from home in
the classroom. At the end of study, the rate of ‘having regular
breakfast’ in Application and Training Group increased from 2.4%
to 81.0%, the rate of ‘milk’ as drinking in breakfast and ‘having
health breakfast’, ‘change in breakfast knowledge and habits’,
increased during the study (p<0.01), returned to beginner level in
Training Group in Evaluation Period. No change was observed in
the Control Group. The nutrition skills should be provided in the
applied courses and various physical activities for healthy nutrition
in the school curriculum to correct the nutritional status of the
community by adopting the habit of permanent healthy nutrition
and physical activity during childhood.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Okul, Kontrollü Kahvaltı, Sağlıklı
Beslenme Becerisi
Key Words: Nutrition, School, Controlled Breakfast, Healthy
Nutrition Skills
Doi: 10.17362/DBHAD.2015412527
(1) Sorumlu Yazar: Ümit SORMAZ, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Gastronomi ve Mutfak
Sanatları Bölümü, Konya / Turkey, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 01.04.2015 Kabul Tarihi/
Accepted: 30.07.2015 Makalenin Türü: Type of article article (Araştırma – Uygulama / Research -Application)
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var – Yes Ethics Committee”
20
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
GİRİŞ
ARALIKLARINA
GÖRE ve dengeli kahvaltı
Wison et.
al., 2006). Yeterli
alışkanlığı olan çocukların ebeveynlerinin, kahİNCELENMESİ
Çocukların beslenmesinde amaç; sağlıklı büyüme
valtının
önemine inanmış anne-babalar oldukları
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ve gelişmeyi sağlamaktır. Yeterli veMurat
dengeli
besgösterilmiştir (Pearson, 2009).
lenme sayesinde çocukların beklenenGüven
büyüme
ve
1
Bölümü besin ögeleri açısından hedefi;
gelişmeleri sağlanmakta, hastalıklara
karşı dirençleri Okul kahvaltısının
artmakta, kemik gelişimi, bilişsel yetenek ve okul yaşa göre önerilen günlük alımın dörtte birini
sağlamak,
beş besin
her birini içermesi
konutlarda
doğalgaz
ile elektrik
istatistiksel
olarak grubunun
analiz edilmesi
performansında ve
artış
ve ilerikullanılan
yaşlarda
görülen
bazı tüketiminin
ve günlük önerilen enerji alımının (RDA) en az
hastalıkların önlenmesinde
dönemde
kazanılan
uygulanmıştır. bu
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
edilmesi
%10’unu
karşılamasıdır
(Raaijmakers
et al.,2009;
beslenme alışkanlıkları
önemi vurgulanmaktadır
USDA,
2015).Bazı
ülkeler
(ABD, İngiltere, İsveç,
(Hasbay, 2004; edilen
Gökçay
ve Garipağaoğlu,
2002).için tüketim
bulgular
sonucunda; sanayi sektörü
aralığı
arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketimyemek sağlayarak
çocuklara
ücretsiz
Çocuklarda beslenme
alışkanlıkları oluşmasında; vb.) okullarda
kişinin yeme seçimleri,
ailenin yeme biçimi, ebe- sağlıklı beslenmeyi, başarılı akademik sonuçları
veynlerin yeme seçimi konusunda model olması, geliştirmeyi ve kahvaltı alışkanlığı kazanımını
medya ve toplum normları birincil faktörlerdir hedeflemektedir (Defeyter et al., 2010; USDA,
2014). Bu araştırmanın amacı; okulda kontrollü
(Neumark-SztainerACCORDING
et al., 2005).
HOUSES
kahvaltı uygulaması sağlanarak ilköğretim öğrenSon yıllarda beslenmeyle ilişkili ortaya çıkan cilerinde sağlıklı beslenme becerisi geliştirmektir.
sağlık sorunlarının
hızla artması,
bu konuda
yenigas used in industry and houses is statistically
the consumption
of electricity
and natural
analyzed. ANOVA model was applied to the MATERYAL
study prepared withve
theYÖNTEM
use of different
politikaların geliştirilmesini
ve uygulanmasını
techniques for analysis.
Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
zorunlu hale getirmiştir
(Serra-Majem, 2004; Araştırma; ulaşılabilirliği kolay ve gelişmişlik
Hareket, 2012). Yetişen yeni nesil; beslenme düzeyi yüksek bölgelerden biri olan İstanbul İli
alışkanlıkları ve sağlıklı beslenme konularına Fatih İlçesinde uygulanmış ve 15 ay sürmüştür
karşı ne kadar bilinçlendirilebilirse ekonomik, (Dinçer & Özaslan, 2004). Araştırma öncesinde
psikolojik ve sosyal anlamda topluma pozitif İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Etik
katkılar sağlayacaktır (Dalan, 2010).
Kurulu’ndan 18.01.2012 tarih ve 122 sayılı yazısı,
İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün (İİMEM)
17.02.2012 tarih ve 24210 sayılı yazısı ve İstanbul
Valiliği’ nün 20.02.2012 tarih ve 25086 sayılı
yazısı ile gerekli onay ve izinler alınmıştır.
Kahvaltı, gece boyu açlıktan sonra günlük besin
alımına önemli katkı sağlayan en önemli öğündür.
Okul çocuklarında kahvaltı, makro ve mikrobesin ögelerinin sağlanması ile beyinsel işlevler
ve öğrenme açısından vazgeçilmezdir. Kahvaltıyı
atlayan çocukların, kahvaltı edenlere göre günlük
beslenmeyi yeterli ve dengeli şekilde sağlamadıkları gösterilmiştir (Raaijmakers et al.,2009;
Araştırmaya, rastgele örneklem yöntemi ile seçilen
üç grup ilkokul 5. sınıf öğrencisi katılmıştır. Bu
gruplar; 1.Uygulama Grubu (kuramsal beslenme
eğitimi ve uygulamalı kahvaltı hazırlama eğitimi
21
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE(kuramsal
KONUTLAR
ARALIKLARINA GÖRE
mında değerlendirilmiş
ve yorumlanmıştır. Öğverilen, n:42), 2.Eğitim
Grubu
beslenme
eğitimi verilen, n:42), 3.Kontrol Grubu (n:42)
rencilerin demografik verileri için “Frequence”,
İNCELENMESİ
olmak üzere toplam 126 öğrenci katılmıştır.
kahvaltı
durumları için “Friedman Testi” ve sağlıklı
Murat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
beslenme
Grup A.Ş. Finans
Yönetmenibecerisi kazanımlarının ölçülmesinde
Araştırmaya başlamadan önce veliGüven
(n:126)
ve
1
“Kruskal Wallis-H
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü Testi” kullanılmıştır (Li, 2013).
öğrencilerden (n:126) “GönüllüKilisOnay
Formu”
alınmıştır. Araştırmada,
geçerliliği ve güvenilirliği
BULGULAR
ve konutlarda
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
test edilmiş sorulardan
yararlanılarak
hazırlanan
67 erkek
(%53.2)
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakAraştırmaya,
hazırlanan çalışmada
ANOVA
modelive 59 kız (%46.8)
anket formları kullanılmıştır
(Turconi
al., 2008;
hipotezettestleri
öğrenci katılmış, kahvaltıyı atlama oranı, Türkiye’de
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
Vereecken et al.,Sanayi
2005).
Anketler,
araştırma
başyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre Çocuklarında
Elde
Okul Çağı
(6-10
Yaş Grubu) Büyülamadan, bittiğinde
kontrollerde
üzereiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilenve
bulgular
sonucunda;olmak
sanayi sektörü
meninvarılmaktadır.
İzlenmesiSonuç
(TOÇBİ)
olarak Projesi
tüketim Raporu’na göre
6 kez araştırıcı tarafından
aynı anda öğrencilere
meydana
gelmektedir.
ülke genelinden daha yüksek (%69) bulunmuştur.
dağıtılmış ve ders
sırasında
doldurmaları
sağla
Araştırmada; Uygulama Grubu’nda uygulama
mıştır.
sonrası kahvaltıyı atlama durumu azaldığı ve
Araştırma; ŞubatECONOMETRIC
2012-MayısANALYSIS
2013 arasında
kontrollerde
arttığı
(p<0.001),
IN TERMS OF
INDUSTRY
AND Eğitim Grubu’nda
toplam 15 ay sürmüştür. Araştırıcı tarafından;
HOUSES
eğitim sonrasında azaldığı ancak kontrollerde
Eğitim Grubu öğrencilerine, 12 hafta yalnız
arttığıtobelirlenmiştir
(p<0.01) (Tablo 1).
Abstract: In this study prepared by using data oftekrar
TSI belonging
kuramsal beslenme
eğitim çalışması;
the consumption
of electricityUygulama
Araştırmaya
katılan
öğrencilerin
Grubu öğrencilerine,
kuramsal
eğitim
ve kahvaltı
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were applied
and the
research waskahvaltıyı atlama
nedenleri; Uygulama Grubu’nda “okula erken giuygulaması eğitimi yaptırılmıştır (USDA, 2010;
diyorum” nedeni uygulama sonrası ve kontrollerde
BNF. 2013; CDC, 2013). Uygulama ve eğitim
anlamlı olarak azalmıştır (p<0.001). Araştırmada;
çalışmalarında belirlenen menülerin hazırlanmasında
kahvaltıyı düzenli yapmama nedenleri; okula erve kuramsal eğitim sırasında kullanılan her türlü
ken başlama (%52.4), erken kalkamama (%7.1),
mutfak ve elektronik araç İstanbul Üniversitesi
sabahları iştahsız olma (%34.1), annenin kahvaltı
Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından
hazırlamaması (%3.9) olarak değerlendirilmiştir.
karşılanmıştır (proje no: 23210). Kontrol grubu
“Okula erken başlama” nedeniyle kahvaltı edeöğrencilerine herhangi bir eğitim ve uygulama
meme durumu, çalışma süresince Uygulama ve
çalışması yapılmamıştır.
Eğitim Grubu’nda anlamlı olarak azalmış (sırasıyla;
Çalışma döneminin değerlendirilmesi; çalışmanın
p<0.001 ve p<0.05); Kontrol Grubu’nda anlamlı
bitiminden sonra 1. hafta (Haziran 2012-Kontrol
olarak artmıştır (p<0.05) (Tablo 2).
1), 4. ay (Eylül 2012- Kontrol 2), 8. ay (Ocak
Araştırmaya katılan öğrencilerin %12.7’si kahvaltı
2013- Kontrol 3) ve 12. ayda (Mart 2013- Kontrol
4) değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 21.0 prograöğününde evden götürdüğünü sınıfta yemektedir.
22
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
GÖRE
Araştırma sonrasında,
“evde
kahvaltı” AÇISINDAN
yapma TÜKETİM
(%11.1).ARALIKLARINA
Araştırma süresince,
‘okulda ve evde
alışkanlığı, Uygulama ve Eğitim Grubu’nda
kahvaltıda’ Uygulama ve Eğitim Grubu’nda
İNCELENMESİ
artmış (sırasıyla; p<0.001 ve p<0.01),
Eğitim
kahvaltı tabağı tercihi artmış (p<0.001), ancak
Grubu’nda azalmıştır (p=0.490) (TabloGüven
2). AraştırEğitim Grubu’nda ‘okulda (p=1.00) ve evde
mada; ‘okulda kahvaltıda’ öğrenciler
tost-sandviç
(p<0.05), kahvaltıda kontrollerde eski oranına
1
(%42.1), açma-poğaça (%26.2) tercih etmekteyken,
düşmüştür. Kontrol Grubu’nda ise anlamlı fark
Özet : 2012-2014
TUİK verileriolmamıştır
bu çalışma,
sanayi
kahvaltı tabağı tercihi
oranı düşük
bulunmuştur
(p=0.652)
(Tablo
3).
Tablo 1. Öğrencilerin
Kahvaltı Öğününü Atlama Durumunda ve Kahvaltıyı Atlama
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Nedenlerinde
Değişim
Bazen
31
0
0
0
73.8 Anahtar
0.0
0.0
0.0
Kelimeler
0
2
n
3
40
40
40
38
35
%
7.1
95.2
95.2
95.2
90.5
83.3
4.8
4.8
4.8
9.5
11.9
n
8
%
19.0
29
14
14
15
18
19
27
25
4.8 Doğalgaz,
69.0 Tüketim,
33.3
33.3
35.7Konut,
42.9 Anova,
45.2
64.3Fiyat
59.5
: 0.0
Elektrik,
Sanayi,
TUİK,
7
27
27
18
11
8
16.7
64.3
64.3
42.9
26.2
19.0
14.3
2.4
2.4
21.4
31.0
35.7
25
26
28
28
59.5
61.9
66.7
66.7
10
10
10
7
4
4
23.8
23.8
23.8
16.7
9.5
9.5
7
9
10
10
11.9
16.7
16.7
21.4
23.8
23.8
2
2
2
4
5
6
1
1
9
13
15
5
7
HOUSES
Kahvaltıyı atlama nedenlerinde değişim
n
3
40
40
40
38
35
7
27
17
9
6
10
10
techniques
for analysis.
Moreover,
tests
of 27hypothesis
were applied
and the 10research
was
Atlamam
%
7.1 made
95.2 more
95.2 comprehensive.
95.2
90.5
83.3
16.7
64.3
64.3
40.5
21.4
14.3
23.8
23.8
23.8
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
7
4
4
16.7
9.5
9.5
28
2
2
2
4
7
30
9
9
13
20
22
25
27
27
30
33
33
%
66.7
4.8
4.8
4.8
9.5
16.7
71.4
21.4
21.4
31.0
47.6
52.4
59.5
64.3
64.3
71.4
78.6
78.6
Okulda yeme
imkânım yok
n
7
0
0
0
0
0
%
16.7
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
Alışkanlığım
yok
n
4
0
0
0
0
0
4
1
1
9
9
9
3
3
3
2
2
2
%
9.5
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
9.5
2.4
2.4
21.4
21.4
21.4
7.1
7.1
7.1
4.8
4.8
4.8
TOPLAM
1
5
5
3
4
5
2.4
11.9
11.9
7.1
9.5
11.9
p<0.001
n
p<0.001
Okula erken
gidiyorum
4
2
2
3
3
3
9.5
4.8
4.8
7.1
7.1
7.1
n
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
%
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
B:Başlangıç
US: Uygulama sonrası
ES: Eğitim sonrası
23
K: Kontrol
p
p=0,927
%
p<0,01
Hayır
n
p<0,001
Evet
K6
p=0.260
UYGULAMA GRUBU (n:42)
KONTROL GRUBU
edilen
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için EĞİTİM
tüketimGRUBU
B
US
K1
K2
K3
K4
p
B
ES
K1
K2
K3
K4
p
K1
K2
K3
K4
K5
Kahvaltı öğününü atlama durumunda değişim
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VEDüzenli
KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİMNedenleri
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo 2.Öğrencilerin
Kahvaltı
Yapmama
ve Kahvaltı
Öğününün
Yenildiği
Yerde Değişim
İNCELENMESİ
UYGULAMA GRUBU
US
K1
K2
K3
GRUBU
Murat KORKMAZ,EĞİTİM
Hakan
AÇIKGÖZ
K4
p
B
ES
K1
K2
K3
KONTROL GRUBU
K4
p
K1
K2
K3
K4
K5
K6
Bölümü
16.7
1
0
0
0
0
0
2.4
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
Düzenli
kahvaltı
yapma
n
2
39
39
39
%
4.8
92.9
92.9
92.9
Okula erken
gitme
n
22
%
52.4
Erken
kalkamama
n
2
%
4.8
Sabahları iştah
olmaması
n
13
%
31.0
Annenin
hazırlamaması
n
3
%
7.1
TOPLAM
n
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
%
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
36
34
0
30
30
13
10
1
Kilis81.0
Elektrik-Enerji
85.7
0.0
71.4
71.4
31.0
23.8
7
2.4
2.4
9.5
14.3
p<0,05
p<0,001
2 : 2012-2014
2
2
2
2
23
13
14 hazırlanan
15
33
33
Özet
Yılları
arasındaki
TUİK 7verileri7 kullanılarak
bu21çalışma,
sanayi
4.8
4.8
4.8
4.8
4.8
54.8
16.7
16.7
31.0
33.3
35.7
50.0
78.6
78.6
0
0
0
0
0
3
1
1
1
2
0
4
4
4
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
7.1
2.4
2.4
2.4
4.8
0.0
9.5
9.5
9.5
0
0
0
0
0
15
1
1
1
1
1
15
2
2
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
35.7
2.4
2.4
2.4
2.4
2.4
35.7
4.8
4.8
aralığı
Kw1 cinsinden
fiyatlarda
meydana
1
1
4yükseldikçe,
6
1
3 da azalma
3
14
15 gelmektedir.
17
1
3
3
2.4
p
Düzenli kahvaltı yapmama nedenlerinde değişim
2.4
7.1
7.1
33.3
35.7
40.5
2.4
7.1
7.1
0
0
0
0
0
29
14
14
19
23
26
27
25
25
HOUSES
34
34
34
81.0
81.0
81.0
1
0
0
2.4
0.0
0.0
1
0
0
2.4
0.0
0.0
6
8
8
14.3
19.0
19.0
p<0,05
B
31
%
73.8
n
3
%
7.1
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
69.0
33.3
33.3
45.2
54.8
61.9
64.3
59.5
59.5
39
39
39
37
36
7
24
24
15
12
9
3
4
4
92.9
92.9
92.9
88.1
85.7
16.7
57.1
57.1
35.7
28.6
21.4
7.1
9.5
9.5
3
3
3
3
3
3
4
6
5
5
8
7
7
made
more
comprehensive.
The purpose
was
to 4determine
electricity
and natural
gas prices
p<0.01
Evde
n
p<0.001
Hiç yememe
24
24
22
57.1
57.1
52.4
4
4
6
9.5
9.5
14.3
Evden
götürdüğünü
sınıfta
n
5
%
11.9
Okulda
kantinden
n
1
0
0
0
2
3
3
0
0
2
2
2
4
6
6
7
7
7
%
2.4
0.0
0.0
0.0
4.8
7.1
7.1
0.0
0.0
4.8
4.8
4.8
9.5
14.3
14.3
16.7
16.7
16.7
TOPLAM
n
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
%
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
B:Başlangıç
7.1
7.1
7.1
7.1
7.1
7.1
9.5
9.5
14.3
11.9
11.9
19.0
16.7
16.7
Araştırmada; öğrencilerin okulda yaptıkları
kahvaltıda seçtikleri içecekler hazır meyve suyu
(%61.1), süt (%21.4) ve çay (%17.5); ‘evde’
kahvaltıda ise çay (%73.8), süt (%15.1), taze
sıkılmış meyve suyudur (%11.1).
7
7
7
16.7
16.7
16.7
p=0.490
Kahvaltı öğününün yenildiği yerde
değişim
ACCORDING
K: Kontrol
artmıştır (p<0.001). Eğitim Grubu’nda süt tercihi
araştırma süresince ‘okulda’ kahvaltıda ileri derece artmış, ‘evde’ kahvaltıda aynı oranda artış
göstermemiştir (p<0.01). Kontrol Grubu’nda ise
‘okulda’ kahvaltıda Milli Eğitim Bakanlığı’nın
“Okul Sütü Projesi” kapsamında öğrencilere
ücretsiz süt dağıtımı dönemlerinde (K2, K3 ve
K6) artış göstermiş, diğer dönemlerde azalmış
‘Süt’ tercihi Uygulama Grubu’nda ‘okulda ve
evde’ kahvaltıda araştırma süresince ileri derecede
24
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
(p=0.086), ‘evde kahvaltıda’
anlamlı
bir değişiklik
Grubu’nda
anlamlı artışa
(sırasıyla, p<0.001 ve
olmamıştır (p=0.478) (Tablo 4).
p<0.01) neden olduğu, Kontrol Grubu’nda deİNCELENMESİ
ğişiklik olmadığı ortaya çıkmaktadır. Araştırma
Araştırmada; öğrencilerin ‘okulda ve
evde kahsonucunda; yapılan kontrollü kahvaltı uygulama
Güven
valtıda’ ekmek tercihi; beyaz ekmek
(%88.1),
çalışmasının Uygulama Grubu öğrencilerinde
1
Kilis 7 Aralık
kepekli ekmek (%11.9), tam buğday
ekmeğidir
daha çok davranış değişikliği meydana getirdiği
(%0). Uygulama Grubu’nda ‘okulda ve evde
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileritespit
kullanılarak
hazırlanan
edilmiştir
(p<0.001)
(Tablo 5).
kahvaltıda’ tam vebuğday
ekmeği
seçimi
artmıştır
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
(p<0.001). Eğitim
Grubu’nda eğitim sonrasında
Kontrollü kahvaltı uygulaması ve eğitimin öğuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ve konutlarda
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
‘okulda ve evdeSanayi
kahvaltıda’
tamtüketim
buğday
ekmeği
rencilerin
kahvaltı
davranışlarındaki
değişikliğe
seçimi artmış (p<0.01),
ancak kontrollerde azalyönelik anket puanları kısa (Fark1:A1~A2) ve uzun
fiyatlarının genel
varılmaktadır.dönem
Sonuç olarak
tüketim Kruskal-Wallis
mıştır. Kontrol Grubu’nda
iseseviyesinde
ekmek düşüş
tercihinde
(Fark2:A2~A6)
kalıcılığının
anlamlı bir değişiklik gösterilememiştir (p=1.00)
H Testi’ne göre istatistiksel karşılaştırılmasında;
(Tablo 4).
Uygulama Grubu’nda Fark 1 (A1~A2) verileri
arasında anlamlı fark olmuş (p<0.001), Fark 2
Kontrollü kahvaltıECONOMETRIC
uygulaması ANALYSIS
ve eğitimin
öğOF ELECTRICITY
AND verileri
NATURAL
GAS PRICES
(A2~A6)
arasında
anlamlı fark olmamıştır
TO CONSUMPTION
rencilerin kahvaltıACCORDING
davranışlarındaki
değişimeRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
(p=0.762). Eğitim Grubu’nda Fark 1 (A1~A2)
yönelik anket puanlarının ortanca, ort±ss, alt/üst
verileri arasında (p<0.001) ve Fark 2 (A2~A6)
Abstract:
In thisTesti
study prepared
sınır değerlerinin
Friedman
ile istatistiksel
in industry
and houses
is statistically
verileri
arasında
(p<0.01)
anlamlı fark olmuştur
analyzed. ANOVA
model was
değerlendirilmesinde;
Uygulama
ve applied
Eğitim
(p<0.001).
were applied and the research was
25
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo 3. Öğrencilerin
Okulda
ve EvdeAÇISINDAN
YaptıklarıTÜKETİM
Kahvaltıda
Yiyecek Tercihlerindeki
Değişim
EĞİTİM GRUBU (n:42)
KONTROL GRUBU (n:42)
İNCELENMESİ
US
K1
K2
K3
Simit-Sürme peynir
Açma-poğaça
Tost- Sandviç
TOPLAM
n
4
39
39
39
39
%
9.5
92.9
92.9
92.9
92.9
n
1
0
0
0
%
2.4
0.0
0.0
0.0
n
%
n
%
n
%
n
%
1
B
ES
K1
K2
K3
K4
p
K1
K2
K3
38
7
21
21
10
7
Güven
Grup16.7A.Ş.50.0
Finans
90.5
50.0Yönetmeni
23.8
16.7
42
42
K6
3
6
6
0
0
0
7.1
14.3
14.3
0.0
0.0
0.0
Kilis0 7 Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
0
6
5
5
5
5
2
42
K5
7
0.0
0.0
14.3
11.9
11.9
11.9
11.9
4.8
6
2
2
2
0
0
14.3
4.8
4.8
4.8
0.0
0.0
Özet
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
5
0
0
0
0
0
3
3
3
5
5
5
5
7
7
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
11.9
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
7.1
7.1
7.1
11.9
11.9
11.9
11.9
16.7
16.7
uygulanmıştır.
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
hale8 getirilmiştir.
14
1
1 Ayrıca
1
1
1
11
6
6
8 daha
8 kapsamlı
10
9
9
Sanayi
ve konutlarda
aralıklarına
göre14.3
elektrik
doğalgaz
tespit21.4
edilmesi
33.3
2.4
2.4
2.4 tüketim
2.4
2.4
26.2
14.3 ve 19.0
19.0 fiyatlarının
23.8
19.0
21.4
18
2
2 sonucunda;
2
2 sanayi
3
15 için7 tüketim
7
14
17
18 elektrik
20 ve doğalgaz
18
18
edilen
bulgular
sektörü
aralığı
arttıkça,
42.9
4.8
4.8
4.8
4.8
7.1
35.7
16.7
16.7
33.3
40.5
42.9
42.9
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç47.6
olarak42.9
tüketim
42
K4
16.7
42
42
p=1.00
Reçel, pekmez, bal,
margarin
p
p<0.001
*Kahvaltı Tabağı
K4
p
42
42
42
42
42
42
42
42
100.0 100.0Kelimeler
100.0 100.0
100.0 100.0
100.0
100.0 100.0
100.0
100.0 Anova,
100.0
100.0 Fiyat
100.0
Anahtar
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi,
Konut,
TUİK,
10
7
7
23.8
16.7
16.7
11
11
11
26.2
26.2
26.2
13
24
24
45.3
57.2
57.2
42
42
42
42
100.0
100.0
100.0
100.0
p=0.276
B
“OKULDA” yapılan kahvaltıda yiyecek tercihlerinde değişim
Açma-poğaça
Tost- Sandviç
TOPLAM
%
11
n
3
%
7.1
n
%
n
%
40
40
40
40
39
13
31
31
27
25
22
12
12
12
26.2
95.2
95.2
95.2
ECONOMETRIC
95.2
92.9
31.0
73.8
73.8
64.3
52.4
28.6 PRICES
28.6
28.6
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND 59.5
NATURAL
GAS
2
2
2
2
3
5 HOUSES
2
2
2
2
2
8
6
6
4.8
4.8
4.8
4.8
7.1
11.9
4.8
4.8
4.8
4.8
4.8
19.0
14.3
14.3
16
0
0
0
0
0
20
5
5
9
11
14
12
20
20
38.1
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
47.6
11.9
11.9
21.4
26.2
33.3
28.6
47.6
47.6
12
0
0
0
0
0
4
4
4
4
10
4
4
made
more
comprehensive.
The
purpose4 was 4to determine
electricity
and natural
gas
prices
28.6
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
p<0.05
Reçel, pekmez, bal,
margarin
n
p<0.001
*Kahvaltı Tabağı
9.5
9.5
9.5
9.5
9.5
9.5
23.8
9.5
9.5
16
13
13
38.1
31.0
31.0
2
2
2
4.8
4.8
4.8
20
20
20
47.6
47.6
47.6
4
7
7
9.5
16.7
16.7
n
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
%
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
B:Başlangıç
p=0.652
Hafta sonu “EVDE” yapılan kahvaltıda yiyecek tercihlerinde değişim
K: Kontrol
*Kahvaltı Tabağı: Tam buğday ekmeği, yumurta, peynir çeşitleri, zeytin, domates-salatalık, taze otlar
(maydanoz, dereotu, nane, semizotu, tere, v.b.), ceviz-badem, süt.
26
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo 4.
Öğrencilerin
Okulda
ve Evde
Yaptıkları
Kahvaltıda
İçecek ve
Ekmek Tercihlerindeki
İNCELENMESİ Değişim
K3
n
10
42
42
42
%
23.8
100.0
100.0
100.0
4
0
0
0
n
1
K4
p
B
ES
K1
K2
K3
KONTROL GRUBU (n:42)
K4
p
K1
K2
K3
37
37
9
42
42
28
42
42
Kilis
Aralık Üniversitesi,
88.1 7 88.1
21.4
100.0 Elektrik-Enerji
100.0
66.7
100.0Bölümü
100.0
2
Özet 0.0
: 2012-2014
9.5
0.0
0.0Yılları
4.8
2
Taze sıkılmış meyve
suyu
10
0
0
0
0
0
%
31
2
73.8
4.8
Anahtar
2
2
4
4
27
10
10
19
15
15
p<0.01
n
p<0.001
Çay
%
K5
K6
8
42
42
14
14
35
19.1
100.0
100.0
33.3
33.3
83.3
8
0
0
arasındaki
TUİK
verileri
bu 19.1
çalışma,
4.8
23.8
0.0
0.0kullanılarak
0.0
0.0hazırlanan
0.0
0.0 sanayi
0.0
şeklindedir.
analiz
teknikleri
kullanılarak
ANOVA
n
Hazır meyve suları
28
0
0 Farklı
0
3
3
23
0
0 hazırlanan
14
0 çalışmada
0
26
0 modeli
0
%
66.7
0.0
0.0 Ayrıca
0.0
7.1
7.1 testleri 54.8
0.0
0.0
33.3
0.0 kapsamlı
0.0
61.9 getirilmiştir.
0.0
0.0
uygulanmıştır.
hipotez
uygulanarak
araştırma
daha
hale
Hafta sonu “EVDE” yapılan kahvaltıda
tercihlerinde
değişim
yönündeiçecek
hareket
edilmiş
n
6
37
37
37
35
35
9
26
26
18
25
4
6
6
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı25arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
Süt
%
14.3
88.1
88.1
88.1
83.3
83.3
21.4
61.9
61.9
42.9
59.5
59.5
9.5
14.3
14.3
Çay
K4
p
“OKULDA” yapılan kahvaltıda içecek tercihlerinde değişim
Süt
EĞİTİM GRUBU (n:42)
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
35
30
4.8
4.8 : Elektrik,
9.5
9.5 Doğalgaz,
64.3 Tüketim,
23.8
23.8
45.2 Konut,
35.7 Anova,
35.7
83.3 Fiyat
71.4
Kelimeler
Sanayi,
TUİK,
14
14
4
33.3
33.3
9.5
14
14
3
33.4
33.4
7.1
3
3
2
7.1
7.1
4.8
30
33
33
37
71.4
78.6
78.6
88.1
n
5
3
3
3
3
3
6
6
6
5
2
2
3
6
6
6
6
3
%
11.9
7.1
7.1
7.1
7.1
7.1
14.3
14.3
14.3
11.9
4.8
4.8
7.1
14.3
14.3
14.3
14.3
7.1
0
0
0
0
0
38 HOUSES
7
7
18
27
29
39
40
40
p=0.086
K2
p=0.478
K1
p<0.001
US
p<0.001
B
Tam buğday ekmeği
34
81.0
n
%
n
%
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
90.5
16.7
16.7
42.9
64.3
69.0
92.9
95.2
95.2
8
2
2
2
4
4
4
3
3
3
1
0
3
2
2
19.0
4.8
4.8
4.8
9.5
9.5
9.5
7.1
7.1
7.1
2.4
0.0
7.1
4.8
4.8
0
40
40
38
38
0
32
32
21
14
13
0
0
0
made
more40comprehensive.
The
purpose
was
to determine
electricity
and natural
gas
prices
0.0
95.2
95.2
95.2
90.5
90.5
p<0.01
Kepekli ekmek
n
%
p<0.001
Beyaz ekmek
0.0
76.2
76.2
50.0
33.3
31.0
0.0
0.0
0.0
40
40
40
95.2
95.2
95.2
2
2
2
4.8
4.8
4.8
0
0
0
0.0
0.0
0.0
p=1.00
“OKULDA” kahvaltıda ekmek tercihlerinde
değişim
ACCORDING
Tam buğday ekmeği
TOPLAM
34
1
1
1
2
2
38
7
7
17
28
30
39
40
40
40
40
40
%
81.0
2.4
2.4
2.4
4.8
4.8
90.5
16.7
16.7
40.5
66.7
71.4
92.9
95.2
95.2
95.2
95.2
95.2
n
8
2
2
2
2
2
4
3
3
3
2
1
3
2
2
2
2
2
%
19.0
4.8
4.8
4.8
4.8
4.8
9.5
7.1
7.1
7.1
4.8
2.4
7.1
4.8
4.8
4.8
4.8
4.8
n
0
39
39
39
38
38
%
0.0
92.9
92.9
92.9
90.5
90.5
0
32
32
22
12
11
0.0
76.2
76.2
52.4
28.6
26.2
p<0.01
Kepekli ekmek
n
p<0.001
Beyaz ekmek
0
0
0
0
0
0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
n
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
%
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
B:Başlangıç
27
p=1.00
Hafta sonu “EVDE” kahvaltıda ekmek tercihlerinde değişim
K: Kontrol
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
Tablo 5. Kontrollü
Kahvaltı
Uygulamasının
Öğrencilerin
KahvaltıGÖRE
Davranışlarındaki
Değişime Yönelik Anket Puanlarının İNCELENMESİ
Ortanca, Ortalama ±ss, alt/üst Sınır Değerlerinin
Friedman Testi ile Ortanca
Verilerinin İstatistiksel Değerlendirilmesi
Friedman Test
B
*
Uygulama
Grubu
n:42
Eğitim
Grubu
n:42
Kontrol
Grubu
n:42
Ortanca
4.00
Ort ± SS
4.6±2.1
Alt/Üst Sınır
1/9
*
US
K2
Güven GrupK1
1
K3
K4
15.00
15.00
15.00
14.00
14.00
15.2±1.0
15.0±1.1
14.8±1.4
14.0±1.7
13.9±1.7
12/16
12/16
10/16
9/16
9/16
*
Ortanca
5.00
13.00
13.00
9.00
8.50
8.00
Ort ±
SS
4.5±1.5
12.9±1.6
12.9±1.6
9.5±1.9
8.8±1.8
8.4±2.0
Alt/Üst
Sınır ve konutlarda
1/7
10/16
10/16
5/12
Sanayi
tüketim
aralıklarına
göre elektrik 5/13
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit5/13
edilmesi
edilen bulgular
sanayi sektörü
aralığı arttıkça,
doğalgaz
*
Ortanca
4.00sonucunda;6.00
6.00için tüketim
4.00
5.00elektrik ve 5.50
Ort ± SS
4.1±1.4
5.8±1.6
5.8±1.6
4.5±1.4
5.0±1.7
5.4±1.2
Alt/Üst Sınır
Ort: Ortalama
K: Kontrol
1/7
2/8
2/8
2/7
1/8
χ2
p
*
140.224
p<0.001
82.475
p<0.01
54.844
p=0.426
3/7
SS:Standart Sapma
B:Başlangıç
*Friedman Testi ile ortanca verilerinin istatistiksel değerlendirilmesi
Kontrollü Kahvaltı Uygulamasının
Öğrencilerin Kahvaltı Davranışlarındaki
HOUSES
Tablo 6.
Değişimin Kısa (A1-A2) ve uzun (A2-A6) Dönem Kalıcılığının Kruskal-Wallis H Testi ile
Değerlendirilmesi
the consumption of electricity and
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and2 the research was
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity andχ natural gas prices
P
Uygulama Grubu
(n:42)
Fark 1 (A1-A2)
90.968
p<0.001
Fark 2 (A2-A6)
56.107
p=0.762
Eğitim Grubu
(n:42)
Fark 1 (A1-A2)
42.000
p<0.001
Fark 2 (A2-A6)
41.000
p<0.01
Kontrol Grubu
(n:42)
Fark 1 (A1-A2)
16.000
p=0.376
Fark 2 (A2-A6)
3.333
p=0.842
Araştırma sonucunda; yapılan kontrollü kahvaltı
uygulama çalışmasının Uygulama Grubu öğrencilerinde daha uzun süre davranış değişikliği
meydana getirdiği, sadece kuramsal eğitim verilen
Eğitim Grubu’nda zamanla davranış değişikliğinin
kaybolduğu tespit edilmiştir (Tablo 6).
28
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
TARTIŞMA
ARALIKLARINA
GÖREHollandalı ergenlerde,
2009). Snoek
ve ark. (2007),
düzenli kahvaltı yapmayanların her gün düzenli
İNCELENMESİ
Gençler, sıklıkla kahvaltıyı atlamaya eğilimlidir
kahvaltı yapanlara göre şişmanlama eğiliminin
Murat
KORKMAZ,
(Pearson et al., 2009). Türkiye’de Okul
Çağı
Ço- Hakan AÇIKGÖZ
daha fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Brezilyalı
Güven Projesi
cuklarında Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ)
obez ocukların % 16.6’sının hiç kahvaltı yapma1
Kilisyapma
7 Aralık sıklığı,
Raporu’na göre; her gün kahvaltı
dığı, tespit edilmiştir (Duncan et al., 2011).
kentsel alanda kız-erkeklerde %62.9 iken, kırsal
alanda daha yüksek
bulunmuştur
Araştırmaya
katılan
ve konutlarda
kullanılan (kızlar:%67.2,
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olaraköğrencilerin
analiz edilmesikahvaltıyı atlama
erkekler: %65.3) (SB.,2011). Araştırmada, 67
nedeni olan “okula erken gidiyorum”; Uygulama
erkek (%53.2) ve
59vekız
(%46.8)
öğrenci
katılSanayi
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz uygulama
edilmesi ve kontrollerde
Grubu’nda
sonrası
mış ve kahvaltıyı
atlama oranı ülke genelinden
anlamlı olarak azalmıştır (p<0.001). Güne dinç
fiyatlarınınbulunmuştur
genel seviyesinde düşüş
gözlendiği
varılmaktadır.
olarak tüketim
daha yüksek (%69.0)
(Tablo
1). sonucuna
başlama,
fizikselSonuç
etkinlikleri
güçlü sürdürme ve
Norveç’te ergenlerin %20’si (Ask et al., 2006);
kan şekeri düzeyinin korunmasında kahvaltının
Kore’de, erkeklerin %13.6’sı, kızların %11.1’i
önemli etkisi bildirilmektedir. Yaman ve ark.
(So, 2013); Çin’de, erkeklerin %41.7’si, kızların
(2006); öğrencilerin “iştahı olmaması”; Kaşıkçı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND
NATURAL
GAS
%23.5’i (Sun et al.,
2013), Yeni Zelanda, ABD
(2010),
Ünsal
(2007)
vePRICES
Özcan (2010), “canlarıACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
ve Avustralya’da gençliğinin ise önemli bir kısnın istememesi” ve “vakit bulamama” nedeniyle
mının haftanın herhangi bir gününde kahvaltıyı
kahvaltıyı atladıklarını bildirmişlerdir.
the consumption
of electricity
and 2010;
atladıkları belirlenmiştir
(Mhurchu
et al.,
prepared with
the use düzenli
of different
Araştırmada;
kahvaltıyı
yapmama nedenleri;
Basch, 2011; O’Dea
& Wagstaff,
Yapılan
techniques
for analysis. 2011).
Moreover,
okula erken
başlama
(%52.4),
erken kalkamama
electricity
and natural
gas prices
benzer çalışmalarda, öğrencilerin büyük oranda
(%7.1), sabahları iştahsız olma (%34.1), annenin
kahvaltıyı atladıkları tespit edilmiştir (Evrim,
kahvaltı hazırlamaması (%3.9) olarak değerlen2010; Kaşıkçı, 2010; Demirözü, 2011; Er, 2012).
dirilmiştir. “Okula erken başlama” nedeniyle
Brezilya’da, öğrencilerde kahvaltı müdahalesinden
kahvaltı edememe durumu, araştırma süresince
sonra kahvaltı oranındaki artışın %45 olduğu rapor
Uygulama ve Eğitim Grubu’nda anlamlı olarak
edilmiştir (Gaglianone et al., 2006). Araştırmada;
azalmış (sırasıyla; p<0.001 ve p<0.05); Kontrol
Uygulama Grubu’nda uygulama sonrası kahvaltıyı
Grubu’nda anlamlı olarak artmıştır (p<0.05)
atlama durumu azalmış ve kontrollerde devam
(Tablo 2).
ettiği (p<0.001), Eğitim Grubu’nda eğitim sonAraştırmaya katılan öğrencilerin %12.7’si kahrasında azaldığı ancak kontrollerde tekrar arttığı
valtı öğününü evden götürdüğünü sınıfta yiyerek
belirlenmiştir (p<0.01) (Tablo 1).
yapmaktadır. Araştırma sonrasında, “evde kahKahvaltının atlanması ile obezite riski arasında
valtı” yapma alışkanlığı, Uygulama ve Eğitim
da ilişki kurulmaktadır (Gonzalez-Suarez et al.,
Grubu’nda artmış (sırasıyla; p<0.001 ve p<0.01),
29
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
GÖRE
Eğitim Grubu’nda SANAYİ
azalmıştır
(p=0.490) AÇISINDAN
(Tablo TÜKETİM
çocuk veARALIKLARINA
gençler arasında
çok sık atlanan öğündür.
2). Kaliteli kahvaltı; tam tahıllı ekmek, meyve,
Okul çağı çocuklarında kahvaltının atlanması,
İNCELENMESİ
sebze, süt ve sütlü ürünler olarak bildirilmiştir
bilişsel ve psiko-sosyal işlevler, performans ve
(Matthys et al., 2007). Araştırmada;
‘okulda
ruh halleri üzerinde olumsuz etkili olmakta, öğGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
kahvaltıda’ öğrenciler tost-sandviç
(%42.1), açrencilerin problem çözme becerilerini olumsuz
1
ma-poğaça (%26.2) tercih etmekteyken, kahvaltı
etkilemekte, aç olarak derse katıldıklarında derse
Özet düşük
: 2012-2014
TUİK verilerihazır
kullanılarak
hazırlanan
tabağı tercihi oranı
bulunmuştur
(%11.1).
olmalarını
azaltmakta,
sınıf içi etkinliklerde
ve motivasyon
eksikliği
yaşamalarına neden
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakenerji
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
Çalışma süresince,
‘okulda ve evde kahvaltıuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakolmaktadır.
araştırma daha kapsamlı
Oysa yeterli
ve dengeli beslenen,
ve konutlarda
da’ Uygulama Sanayi
ve Eğitim
Grubu’nda
kahvaltı
düzenligöre
kahvaltı
yapan
çocukların
okul devamı,
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
tabağı tercihi artmış
(p<0.001), ancak Eğitim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
okul ve sınıf içi etkinliklerde performansları ve
fiyatlarının
genel seviyesinde
Grubu’nda okulda
(p=1.00)
ve evdedüşüş
(p<0.05)
akademik
başarıları artmakta, okul ve arkadaş
kahvaltıda kontrollerde eski oranına düşmüştür.
sosyalTUİK,
ilişkileri
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,çevreleriyle
Sanayi, Konut, Anova,
Fiyat olumlu etkilenmekKontrol Grubu’nda ise anlamlı fark olmamıştır
tedir. Araştırmada, Uygulama Grubu’nda kulla(p=0.652) (Tablo 3). İsrail’de, öğrencilerin müdanılan müdahale yöntemi (uygulama ve kuramsal
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
hale öncesinde %10.0’unun,
müdahaleden
sonra
IN TERMS
INDUSTRY
AND
eğitim)
ile OF
beslenme
eğitiminin
öğrencilerin
HOUSES
%30.0’unun (Adar et al., 2011); Hollanda’da
yaşamlarında beslenme ve sağlık açısından daha
%5.2’sinin (Raaijmakers et al., 2009); Yeni
Abstract: In this study prepared by using data ofuzun
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
süre bilgi
kazanımını
sağladığı ve davranışa
the consumption
of kahvaltı
electricity yaptıkları
Zelanda’da %16.0’sının
sağlıklı
prepared belirlenmiştir.
dönüştüğü
(Wison et al., 2006);
Japonya’da;
kahvaltıda
temel
techniques
for analysis.
Moreover, tests
besinlerin alımının erkeklerde daha fazla olduğu
Okul çocuğu döneminden itibaren doğru kahvaltı
rapor edilmiştir (Nozue et al., 2010). Araştırmada,
alışkanlığının kazandırılması, gelecek yaşlarda
kahvaltıda temel besinlerin alımında cinsiyet farkı
sağlıklı beslenmenin öğrenilmesi ve davranış haline
belirlenmemiştir.
dönüşmesi açısından son derece önemlidir. Bu
nedenle, öğrencilere sağlıklı beslenme ve doğru
Araştırma sonucunda; yapılan kontrollü kahvaltı
kahvaltı alışkanlıklarının kazandırılmasına yönelik
uygulama çalışmasının Uygulama Grubu öğren“Okul Tabanlı Beslenme Eğitim Programları”nın
cilerinde daha çok ve daha uzun süre davranış
Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu’nca
değişikliği meydana getirdiği, sadece kuramsal
hazırlanan müfredat programlarına geçmesi geeğitim verilen Eğitim Grubu’nda zamanla davrekmektedir. Hedefi; “sağlıklı beslenme becerisi
ranış değişikliğinin kaybolduğu tespit edilmiştir.
kazandırmak ve sürdürmek” olan bu programlar
tüm eğitim seviyelerini kapsayacak şekilde öğrenSONUÇ
cilerin gelişim dönemlerine göre planlanmalı ve
Beslenme, kontrol edilebilen ve doğrudan sağlığa
okullarda kurulacak “Beslenme Labaratuvarı”nda
etki edebilen bir yaşam biçimi şeklidir. Kahvaltı,
30
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
KONUTLAR
GÖRE Obezite ve Sağlıklı
öğrencilerin aktif katılımını
sağlayacak
uygulama
DALAN,ARALIKLARINA
H., (2010). Liselerde
ve kuramsal eğitim odaklı planlanmalıdır. İNCELENMESİ Beslenme Konularında Öğrencilerin Bilgi
Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Gazi ÜniverMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
KAYNAKLAR
sitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim
1
Fen veBölümü
Matematik Alanları, Biyoloji Eğitimi
ADAR, S.E., MORAG, N.K., TOV,
LİVNE,
KilisM.S.,
7 Aralık
Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
I., & ALTMEN, H., (2011). School-Based
interventionve
tokonutlarda
promote
eating daily and hekullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistikselM.A.,
olarak GRAHAM,
analiz edilmesi P.L., WALTON,
DEFEYTER,
şeklindedir.
Farklıand
analiz
althy breakfast:
a survey
a case–control
J., &
APİCELLA,
T., (2010). Breakfast clubs:
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha
kapsamlı hale getirilmiştir.
study. European
Journal
of
Clinical
Nutrition,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veavailability
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
for British
schoolchildren and the
65: 203-209edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim nutritional,
Academic Benefits.
aralığı arttıkça, Social
elektrik veand
doğalgaz
Nutrition Bulletin, 35: 245-253
aralığı KwS.,
cinsinden
yükseldikçe,
ASK, A.S., HERNES,
AAREK,
A., JOHAN-
: Elektrik,
Tüketim,DEMİRÖZÜ,
Sanayi, Konut, Anova,
TUİK,(2011).
Fiyat
NESSEN, Anahtar
G., & Kelimeler
HAUGEN,
M.,Doğalgaz,
(2006).
B.E.,
Spor Okullarına
Changes in dietary pattern in 15 year old
Devam Eden 8-12 Yaş Grubu Çocuklara
adolescents following
a 4ANALYSIS
month dietary
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITYVerilen
AND NATURAL
GAS PRICES
Beslenme
Eğitiminin Çocukların
ıntervention with school breakfast–a pilot
Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarına Etkisi.
HOUSES
study. Nutrition Journal, 5(33): 1-6
Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri EnstiAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Beden
Eğitimi
ve Spor Anabilim Dalı,
the consumption of electricity and natural gas used intüsü,
industry
and houses
is statistically
BASCH, C.E., analyzed.
(2011). ANOVA
Breakfast
and
achimodel
wasthe
applied
Lisans
Tezi,
İstanbul
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Yüksek
were applied
and the
research
was
evement gap
among
urban minority
youth,
made
more comprehensive.
The purpose
DİNÇER, B., & ÖZASLAN, M., (2004). İlçelerin
Journal of School Health, 81(10): 635-640
sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araşBASCIANO, H., FEDERICO, L., & ADELI,
tırması, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama
K., (2005). Fructose, insulin resistance and
Teşkilatı, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum
metabolic dyslipidemia. Nutrition and MeGenel Müdürlüğü, Ankara
tabolism, 2: 5
DUNCAN, S., DUNCAN, E.K., FERNANBNF., (2013). British Nutrition Foundation. Food
DES, R.A., BUONANI, C, BASTOS, K.,
a fact of life, http://www.foodafactoflife.org.
& SEGATTO, A.F.M., (2011). Modifiable
uk/site.aspx?siteId=15&t=2, Erişim Tarihi:
risk factors for overweight and obesity in
10.12.2013
children and adolescents from São Paulo/
Brazil, BioMed Center, 11: 585
CDC. (2013). Centers for Disease Control and
Prevention. Nutrition for Everyone, www.
ER, B., (2012). İstanbul İli Pendik İlçesi Ertuğrulgazi İlköğretim Okulu Öğrencilerinin
cdc.gov/nutrition, Erişim Tarihi: 24.06.2013
31
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
Erciyes
ÜniversitesiGÖRE
Eğitim Fakültesi, Pegem
ve Besin Tüketim
Durumları. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
İNCELENMESİ Akademi, Kayseri
Enstitüsü, Aile Ekonomi ve Beslenme
Eğitimi Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
HASBAY, S. A., (2004). Okul Çağı Çocuklarında
Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,
Ankara.
Güven
Beslenme ve Fiziksel Aktivitenin Önemi.
1
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
KlinikBölümü
Çocuk Forumu, 4(1): 32- 37
EVRİM, F.İ., (2010). Ankara İliKilis
Etimesgut
İlçesi
Şeyh Şamil Özet
İlköğretim
Okulu Öğrencilerinin
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriKAŞIKÇI,
bu çalışma,
S., (2010).
Edirnesanayi
İli Merkez İlköğretim
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz
ve Obezite
Durumu.
Okullarında
7. ve 8. Sınıf Öğrenşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
çalışmadaOkuyan
ANOVA6.,
modeli
Ankara Üniversitesi,
Fen
Bilimleri
Enstitüsü,
daha kapsamlı
cilerinin
Beslenme
Alışkanlıkları Üzerine Bir
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
Ev Ekonomisi
Anabilim
Dalı,
Yüksek
Lisans
Araştırma.
Namık
Kemal
göre de sonuca
gidilmiştir.
EldeÜniversitesi, Fen
Tezi, Ankara
Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Ana
aralığı
KwTADDEI,
cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda
Bilim gelmektedir.
Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ
GAGLİANONE,
C.P.,
J.A.A.C.,
CO-da azalma meydana
Kelimeler
LUGNATI,Anahtar
F.A.B.,
MAGALHÃES,
C.G.,
Lİ, Y., (2013). SPSS Introduction, http://www.
DAVANÇO, G.M., & MACEDO, L., (2006).
stat.purdue.edu/~jennings/stat582/softwaECONOMETRIC
ANALYSIS
Nutrition education
in public
elementary
re/ SPSS%20Introduction, Erişim Tarihi:
schools of São Paulo, Brazil: the Reducing
HOUSES
26.04.2013
Risks of Illness and Death in Adulthood
Abstract: In this study prepared by using data ofMATTHYS,
TSI belonging to
years
of 2012-2014,
C.,theDE
HENAUW,
S., BELLEMANS,
Project. Revista
de Nutrição
Campinas,
the consumption
of electricity
analyzed. ANOVA model was applied to the study M.,
prepared
the use of different
DEwith
MAEYER,
M. & DE BACKER,
19(3): 309-320
natural gas prices
G.,electricity
(2007).andBreakfast
habits affect overall
GONZALEZ-SUAREZ, C., WORLEY, A.,
nutrient profiles in adolescents. Public Health
GRİMMER-SOMERS, K., & DONES,
Nutrition, 10,413–421
V., (2009). School-based interventions on
MHURCHU, C.N., TURLEY, M., GORTON, D.,
childhood obesity: A meta-analysis, American
JIANG, Y., MICHIE, J., & MADDISON,
Journal Prev Med., 37, 418–427
R., (2010). Effects of a free school breakfast
GÖKÇAY, G., & GARİPAĞAOĞLU, M., (2002).
programme on school attendance, achieveÇocukluk ve ergenlik döneminde beslenme.
ment, psychosocial function, and nutrition:
Saga yayınları, İstanbul
a stepped wedge cluster randomised trial.
BMC Public Health, 10:738
HAREKET, E., (2012). İlköğretim öğrencilerinin
beslenme alışkanlıkları ve bu alışkanlıkların
NEUMARK-SZTAINER, D., FRENCH, S.A.,
oluşumunda etkili olan faktörler (Kayseri
HANNAN, P.J., STORY, M., & FULKERörneği). II. Eğitim Bilimleri Öğrenci AraşSON, J.A., (2005). School lunch and snacking
tırma Kongresi Bildiri Özetleri Kitapçığı,
patterns among high school students: asso-
32
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİfood
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
ciations with school
environment
and TÜKETİM
SB. (2011).
T.C. SağlıkGÖRE
Bakanlığı, Temel Sağlık
polices, International Journal of Behavioral
İNCELENMESİ Hizmetleri Genel Müdürlüğü, “Türkiye’de
Nutrition and Physical Activity,Murat
2:14KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu)
Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ) Projesi AraşA.Ş. Finans Yönetmeni
NOZUE, M., YOSHITA, K., JUN,Güven
K., Grup
ISHİtırma Raporu”, Sağlık Bakanlığı Yayın No:
1
Kilis
HARA, Y., TAKETA, Y., &
NARUSE,
A., Elektrik-Enerji Bölümü
834, Kuban Matbaacılık Yayıncılık, Ankara
(2010). Amounts served and consumed of
school lunch
gender
in Japanese
SERRA-MAJEM,
L., RIBAS,
ve differed
konutlarda by
kullanılan
doğalgaz
istatistiksel olarak analiz
edilmesi L., NGO, J.,
elementary schools. Nutr. Res. Pract., 4(5):
ORTEGA, R.M., GARCIA, A., PEREZuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
edilmesi
400-404. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veRODRIGO.,
C., tespit
& ARANCETA,
J., (2004).
Food, youth and the Mediterranean diet in
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
O’DEA, J.A., &
WAGSTAFF,
S., (2011).
Inc-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaSpain,
varılmaktadır.
Development
of KIDMED, Medireased breakfast
frequency
and nutritional
aralığı Kw
terranean Diet Quality Index in children
quality among
schoolchildren
after Doğalgaz,
a national
Anahtar
and adolescents, Public Health Nutrition,
breakfast promotion campaign in Australia
7, 931-935
between 2000ECONOMETRIC
and 2006. Health
Education
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDT.V., JANSSENS,
Research, 26(6):
1086-1096
SNOEK,
H.M.,
STRIEN,
HOUSES
J.M., & Engels R.C., (2007). Emotional
ÖZCAN, S.A., (2010). Ortaöğretime Devam
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
Externalto Restrained
Eating and Overweight
the consumption
of electricity
Eden Öğrencilerin
Beden
Kitle İndeksleri
analyzed. ANOVA model was applied to the study in
prepared
Dutchwith
Adolescents.
Scandinavian Journal
ve Beslenme
Alışkanlıkları
İlgilitests
Götechniques
for analysis. İle
Moreover,
of Psychology,
48, 23-32
gas prices
rüşlerinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aile Ekonomisi
SO, W.Y., (2013). Association between frequency
ve Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek
of breakfast consumption and academic
Lisans Tezi, Ankara
performance in healthy Korean adolescents.
Iranian Journal Public Healthy, 42(1):25-32
PEARSON, N., BIDDLE, S.J.H., & GORELY,
T., (2009). Family Correlates of Breakfast
SUN, J., YI, H., LIU, Z., WU, Y., BIAN, J.,
Consumption Among Children and Adoles& WU, Y., (2013). Factors associated with
cent. A systematic review, Appetite, 52; 1-7
skipping breakfast among Inner Mongolia
Medical students in China, BioMed Center
RAAIJMAKERS, L.G.M., BESSEMS, K.M.H.,
Public Health.13(42): 1-8
KREMERS, S.P.J., & ASSEMA, P., (2009).
Breakfast consumption among children and
TURCONI, G., GUARCELLO, M., MACCARINI,
adolescents in the Netherlands, European
L., CIGNOLI, F., SETTI, S., BAZZANO,
Journal of Public Health, 20(3): 318-324
R., & ROGGI, C., (2008). Eating habits
33
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VEactivity,
KONUTLAR
GÖRE
and behaviors,SANAYİ
physical
nutritional
BazıARALIKLARINA
Faktörlerin İncelenmesi,
Gazi ÜniverELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
and food safety knowledge and beliefs in
an
sitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek
İNCELENMESİ
adolescent Italian population. Journal
of the
Lisans Tezi, Ankara
American College of Nutrition, 27(1):
31-43
Yönetmeni
VEREECKEN,
C.A., COVENTS, M., MATTHYS,
1
Kilis
Üniversitesi,
Bölümü L., (2005). Young adolescents’
USDA. (2010). US Department
of7 Aralık
Health
and Elektrik-Enerji
C., & MAES,
Human Services and US Department of
nutrition assessment on computer (YANA-C),
Agriculture.ve Dietary
forileAmeEuropean
of edilmesi
Clinical Nutrition, 59,
konutlarda Guidelines
istatistiksel Journal
olarak analiz
ricans, 2010. 7th edition. Washington, DC.
658–667
Sanayi ve
konutlardaOffice
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
US Government
Printing
WISON,
N.,dePARNELL,
W.,Elde
WOHLERS, M., &
göre
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
USDA. (2014). U.S. Department of Agriculture
SHIRLEY, P., (2006). Eating breakfast and
Food and Nutrition
Fy 2013 fiyatlarda
Budgetda azalma meydana
its impact
on children’s daily diet, Nutrition
aralığı Kw Service,
gelmektedir.
Summary and
Annual
Performance
Plan.
& Konut,
Dietetics,
Anahtar
Kelimeler
Tüketim, Sanayi,
Anova,63:15-20
TUİK, Fiyat
http://www.obpa.usda.gov/mwg-internal/
YAMAN, M., YALÇINKAYA, H., & KORKMAZ,
de5fs23hu73ds/progress?id=kN,
Erişim
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYM.,
AND(2006).
NATURAL
GAS PRICES
Afyon
İli Salim Pancar İlköğACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Tarihi: 21.12.2014
HOUSES
retim Okulu I. ve II. kademe öğrencilerinin
USDA. (2015). U.S. Department of Agriculture
beslenme alışkanlıklarının karşılaştırılması,
the consumption
of electricity
natural gas used inMilli
industry
and houses
is statistically
Food and Nutrition
Service,
A Menüand
Planner
Eğitim
Dergisi,
171, 257-273
for Healthytechniques
School Meals,
Food
and Nutitifor analysis.
Moreover,
Yazar Notu:
hazırlanmasında
electricityAraştırmanın
and natural gas prices
on Service, Publication Number: FNS 303,
ve tamamlanmasında danışmanlık yapahttp://cnn.k12.ar.us/Files/admin_guidance/
rak emeğini esirgemeyen Sayın Prof. Dr.
Menu, Erişim Tarihi: 26.01.2015
Mübeccel DEMİRKOL’a teşekkür ederim.
ÜNSAL, B., (2007). İlköğretim İkinci Kademe
Öğrencilerinin Yeme Davranışlarını Etkileyen
34
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
İNCELENMESİ
EXTENDED
ABSTRACT
1
Kilis 7 Aralık
Elektrik-Enerji
Bölümü
The main purpose of child nutrition
is to Üniversitesi,
ensure healthy
growing
and development. Such factors as
personal eating preferences, the way the family eats, the way how parents act as a model regarding
eating styles, and
and
society
normsileare
primary
factors
that have
important
ve media
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarakan
analiz
edilmesi role in forming
eating habits of children. The fact that there has been a rapid increase in health problems related to
nutrition in recent
years
has made
it aaralıklarına
must togöre
develop
and
applyfiyatlarının
new regulations
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
elektrik ve
doğalgaz
tespit edilmesiand policies conyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
cerning this issue.
The more the new generation is informed and gains awareness about eating habits
fiyatlarının
genel the
seviyesinde
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
olarak tüketim
and healthy eating
patterns,
more düşüş
likely
they are
to contribute
toSonuç
the society
positively in econoaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
mic, psychological, and social aspects. The research has been carried out in Fatih, a district of İstanAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
bul, which is one of the highly accessible and well-developed areas, and it took 15 months. Prior to
the study, the required approvals and permissions have been obtained from the Ethics Committee,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
Provincial Directorate
of National
Education,
and Governorship.
3 groups
of 5th graders randomly
HOUSES
selected from primary schools have participated
in the research. These groups are (1) Experimental
(Application) Group: (the group which was given theoretical education and applied breakfast prepaAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the (2)
consumption
of electricity
natural
gas used
in industry
and houses
is statistically
ration education),
Education
Groupand(the
group
which
was given
theoretical
education), and (3)
Control Group.techniques
A total for
of analysis.
126 students
participated
in applied
the research.
The study
period of the
Moreover,have
tests of
hypothesis were
and the research
was
research took 12 weeks (3 months). Within this research, the education group was given only theoretical education for 12 weeks while the experimental group was given theoretical education and
applied breakfast preparation by the researchers. Any kinds of utensils, kitchen tools, and electronic
devices used in preparation of the menus for application and education practices and theoretical
education were met (financed) by the Institution of Scientific Research Projects at İstanbul University. (Project id no: 23210). On the other hand, the control group was not given any educational or
applied training. The evaluation of the study period was performed regularly following this schedule: The first week (June, 2012), 4th month (September, 2012), 8th month (January, 2013), and 12th
month (March, 2013). The data gathered has been assessed and interpreted via SPSS 21.0. Of all the
students participated in the research, 67 of them were boys (53.2%) while the remaining 59 were
girls (46.8%). It has been seen that the habit of skipping breakfasts has decreased among the experimental group participants while it has continued in the control group (p<0.001), it has decreased
in the education group after receiving education but been found to increase again in the controls
later on (p<0.01). Of the reasons the students expressed why they were skipping breakfasts, the re-
35
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
ason “because I goSANAYİ
to the VE
school
very early”
was TÜKETİM
seen to be
remarkably GÖRE
decreasing in the experiELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
mental and control groups after the trainingİNCELENMESİ
(p<0.001). The reasons our research showed as to why
students do not have breakfast regularly
but skip them are schools’ starting early (52.4%), students’
not being able to get up early (7.1%),
having no appetite in the mornings (34.1%), and mothers’ not
preparing the breakfast (3.9%).1Kilis
12.7%
of the students participated in the research get some take-away
food from home to school and eat them in their classrooms. At the end of the study, the habit of
Özet
: 2012-2014
Yılları increased
arasındaki TUİK
bu çalışma, and
sanayieducation group
regular breakfast
eating
at home
in verileri
the application
(experimental)
while it decreased
in the education
(p<0.001
andhazırlanan
p<0.01,çalışmada
respectively).
the study,
şeklindedir.
Farklı analiz group
teknikleri
kullanılarak
ANOVA Throughout
modeli
hipotez
uygulanarak
araştırma dahaand
kapsamlı
regarding eatinguygulanmıştır.
breakfast Ayrıca
at home
andtestleri
school,
the application
education
group preferred breakSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
fast plates (p<0.001);
theolup,
ratesyapılan
of having
decreased
former levels later
yönündehowever,
hareket edilmiş
istatistikregular
bulgularabreakfasts
göre de sonuca
gidilmiştir.to
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
on at school (p=1) and at home (p<0.05). As for the control group, there was not a significant chanfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ge (p=0.652). Throughout
the study,
milkfiyatlarda
preference
formeydana
breakfasts
both at home and school highly
yükseldikçe,
da azalma
gelmektedir.
increased in theAnahtar
application
(p<0.001).
As forSanayi,
the Konut,
milk Anova,
preference
of the education group
Kelimelergroup
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,
TUİK, Fiyat
throughout the study, it highly increased regarding breakfasts eaten at school but it did not show the
same increase at home
breakfasts (p<0.01). When it comes to the bread preferences of the students
TO CONSUMPTION
RANGES
IN students
TERMS OFprefer
INDUSTRY
AND
for breakfasts bothACCORDING
at school and
at home, 88.1%
of the
white
bread, 11.9 % prefer
HOUSES
bran bread, and 0% of the students prefer whole-wheat bread. The preference of whole-wheat bread
Abstract:
In this
study prepared
by using data
belonging to the
years of
2012-2014, The preference
for both home and
school
breakfasts
increased
in oftheTSIapplication
group
(p<0.001).
ANOVA
wasand
applied
to thebreakfasts
study prepared
with the use
of different
of whole-wheatanalyzed.
bread for
bothmodel
home
school
increased
in the
education group after
the education they
(p<0.01),Thebutpurpose
it was
to decrease
controls
later on. As for the
madereceived
more comprehensive.
wasfound
to determine
electricityin
andthe
natural
gas prices
control group, there was not a significant change with regard to bread preferences (p=1). At the end
of our study, it was discovered that the controlled breakfast practices gave more long-lasting expected behaviors in the Application (Experimental) group, but it was also seen that these behaviors disappeared over time in the education group which was given only theoretical education. Teenagers
tend to skip breakfasts frequently (Pearson et al., 2009). According to the Monitoring Growth in
School Age Children Project Report in Turkey (acronym in Turkish: TOÇBİ), the frequency of daily
breakfast eating was found 62.9% in boys and girls in urban areas while it was found to be higher
in rural areas (girls: 67.2%; boys:65.3) (SB, 2011). Moreover, it was discovered that 20% of adolescents in Norway (Ask et al., 2006); 13.6% of boys and 11,1% of girls in Korea (So, 2013); 41.7%
of boys and 23.5% of girls in China (Sun et al.,2013), and a significant portion of teenagers in New
Zealand, The USA, and Australia skip breakfasts on some days of the week (Mhurchu et al., 2010;
Basch, 2011; O’Dea & Wagstaff, 2011). Skipping breakfasts is also correlated with the risk of obesity and being overweight (Gonzalez-Suarez et al., 2009). Snoek et al. found that of Dutch teenagers
who do not have regular breakfast are more likely to put on weight compared to those who do have.
36
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:45
(Ekonomi)
& K:69
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖREany breakfast at all
16.6% of BrazilianSANAYİ
obeseVE
and
overweight
children
were found
not to have
(Duncan et al., 2011). Among the reasons why
the students participated in the research skip breakfasts
İNCELENMESİ
that “because I go to school very Murat
earlyKORKMAZ,
in the morning”
was found to significantly decrease and
Hakan AÇIKGÖZ
disappear in the Application Group Güven
in theGrup
post-application
period and in later controls (p<0.001). It
is known that breakfasts have 1Kilis
an important
role in starting the day energetic, maintaining physical
works more effectively and keeping the level of blood sugar at a certain level. Yaman et al. (2006)
Özet : skip
2012-2014
TUİKthey
verilerihave
kullanılarak
hazırlananin
bu the
çalışma,
sanayi
stated that students
breakfasts
“because
no appetite
morning”;
on the other
hand, Kaşıkçı (2010),
Ünsal
and Özcan
(2010)hazırlanan
attributed
this toANOVA
“students’
şeklindedir.
Farklı(2007)
analiz teknikleri
kullanılarak
çalışmada
modelihaving no appeuygulanmıştır.
Ayrıcatime
hipotez
araştırma
daha kapsamlı
tite” and “not having
enough
totestleri
haveuygulanarak
breakfast.”
Breakfasts
are hale
the getirilmiştir.
most frequently skipped
meal among children
teenagers.
School
children’s
breakfasts
have
yönündeand
hareket
edilmiş olup,
yapılanage
istatistik
bulgularaskipping
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldenegative impacts
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
on their cognitive and psycho-social functions, and it also negatively influences students’ problem
solving skills; inaralığı
addition,
this causes
students
levels gelmektedir.
to be rather low when they attend the
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlardareadiness
da azalma meydana
classes while hungry,
also
leads Doğalgaz,
to the fact
that Sanayi,
they have
ofTUİK,
motivation
and energy during
Anahtarwhich
Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,
Konut,lack
Anova,
Fiyat
in-class activities. On the contrary, the students who follow a balanced diet and have regular breakfast are found to be
more successful in school and in-class activities, maintain a regular attendance
ACCORDING
TO in
CONSUMPTION
RANGESsuccess,
IN TERMSand
OF INDUSTRY
AND relationship within
to classes and show
an increase
terms of academic
lead a strong
HOUSES
the school environment and with their friends. In our study, with the intervention method we used
Abstract: Ineducation),
this study prepared
by found
using data
of that
TSI belonging
to the
years ofoffered
2012-2014,
(applied and theoretical
it was
out
nutrition
training
more long-lasting
analyzed.
ANOVA
was and
applied
to the Gaining
study prepared
with the
of different
expected behaviors
in terms
of model
nutrition
health.
children
theuse
habit
of regular and healthy
breakfast eatingmade
starting
from the very
early was
school
ages is
of utmost
importance
more comprehensive.
The purpose
to determine
electricity
and natural
gas prices in that it helps
children learn healthy eating and turn it into permanent behavior. Therefore, “School-Based Nutritional Education Programs” to gain students healthy and regular breakfast eating should be within the
curriculum prepared by the Board of Education and Discipline by the Ministry of National Education. These programs the aims of which are “to gain and maintain healthy eating” should be planned
according to students’ developmental stages and in a way to cover all the educational levels. Moreover, it should also be planned based on application and theoretical education that will encourage
students’ active participation in the “Nutrition Laboratory” to be founded in schools.
37
A
CED
DBHAD
KÜLTÜRLER ARASI ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA KIBRIS
DEĞİRMENLİK KÖYÜ YEMEK KÜLTÜRÜ (1)
FOOD CULTURE IN CYPRUS KYTHREA VILLAGE WITHIN THE
CONTEXT OF CROSS-CULTURAL INTERACTION
Leyla ÖZGEN
Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Gıda ve Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara / Türkiye
Öz: Bu makalede Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde
Lefkoşa iline bağlı Değirmenlik Köyü’nde uzun yıllar
Rumlarla bir arada yaşamış Türk ailelerinin geleneksel ve
özel gün yemekleri hazırlamada ve tüketmede Rumlarla
herhangi bir etkileşimlerinin olup olmadığının tespiti amaçlanmıştır. Homi Bhabha’nın farklı kültürlerin yorumlanmasında kullanılan melezlik kuramı açısından değerlendirilen
yeme içme kültürü köyde yaşayan 191 kişiden alınan veri
analizine göre değerlendirilmiştir. Makalenin evreni Değirmenlik Köyü yemek hazırlama ve tüketim kültüründe
böyle bir melezliğin söz konusu olup olmadığıdır. Haram
lokma-yasak elma mitine dayandırılan dünya hayatında
yeme-içme kültürü, büyük oranda inançlar temelinde
şekillenmektedir. Değirmenlik Köyü’nde yaşayan Türk
ailelerinin, geleneksel ve özel gün yemeklerinin hazırlanma
ve tüketme alışkanlıkları incelendiğinde kültürler arası
etkileşim olduğu tespit edilmiştir. Köyde geleneksel Türk
çorba kültürü özgün bir şekilde korunurken, yemeklerden
bazıları Rumca karşılıkları karşısında adlarını kaybetmiştir.
Kıbrıs Türk yemek isimlerinin büyük çoğunluğunun, Türkçe
karşılıkları bulunurken, Rumcada kullanılan isimlerin tercih
edilmesi, adanın İngiliz yönetiminde olduğu dönemin kültür
politikaları ile ilgili olmalıdır.
Abstract: This study was aimed at identifying whether there
was any interaction in the preparation and consumption of
traditional and special occasion cuisines between Greek
Cypriots and Turkish families who had lived together with
Greek Cypriots for many years in Kythrea Village located
in Lefkoşa Province in the Turkish Republic of Northern
Cyprus. Food and beverage culture was evaluated in terms of
Homi Bhabha’s theory of hybridity used in the interpretation
of different cultures, and was analyzed with data collected
from 191 residents of the village. Study population was
whether such a hybridity existed in the food preparation and
consumption culture of Kythrea Village. Food and beverage
culture in a life predicated on the haram food–forbidden
fruit is mostly shaped on the basis of faith. Investigation of
the preparation and consumption habits of traditional and
special occasion cuisines by Turkish families residing in
Kythrea Village revealed a cross-cultural interaction. In the
village, the traditional Turkish soup culture is characteristically preserved whereas some of the cuisines has lost their
names to be replaced by their Greek equivalents. The fact
that the Greek names of a great majority of Turkish Cypriot
cuisines are preferred notwithstanding the existence of their
Turkish equivalents must be connected with the culture
policies of the period under British rule.
Anahtar Kelimeler: Kültür, Yiyecek Tüketim Kültürü,
Beslenme Alışkanlıkları, Kıbrıs Değirmenlik Köyü Mutfağı
Key Words: Culture, Food Consumption Culture, Nutrition
Habits, Cyprus Degirmenlik (Kythrea) Village Cuisine
Doi: 10.17362/DBHAD.2015412526
(1) Sorumlu Yazar: Leyla ÖZGEN, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Gıda ve Beslenme Eğitimi Anabilim
Dalı, Ankara / Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 25.04.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 28.07.2015
Makalenin Türü: Type of article article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
38
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
GİRİŞ
ARALIKLARINA
GÖRE
yemek kültürünün
şekillenmesinde
önemli bir
rol oynamaktadır. Hatta yenilen yemeklerin ve
İNCELENMESİ
Toplumları belirleyen en önemli özellik kültürleyemek
yeme üslubunun toplumun ideolojisinKORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ridir. Kültürleri tanımlamak için ikiliMurat
karşıtlıkların
den etkilenmemesi ve ideolojisini etkilememesi
Güven Grup
zorunlu görüldüğü merkez-çevre, kendi-öteki
gibi
de mümkün görünmemektedir (Yılmaz, 2006;
1
Aralıküretken
ayırıştırıcı ifadelerin kullanımıKilis
da 7daha
Türkyılmaz, 2013).
bir bağlamda kullanılmaya başlanmıştır. Homi
Bhabha’nın hibrite
(melezlik)
kavramı
ileelektrik
bu tüketiminin
Yemekistatistiksel
yeme, geleneksel
deyimle sırf bir karın
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
olarak analiz edilmesi
merkez-çevre ilişkilerinin
kültürel alandaki üre- doyurma değil, sosyal roller ve ilişkilerle ilgili
ve konutlarda(Benedict,
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
ticiliğine dikkatSanayi
çekmektedir
1991;
olarak
kültürel
mesajların
aktarıldığı iletişimsel
Bhabha, 1994).edilen
Farklı
kültürlerin
bir olaydır.
İnsan
grupları,
yaşadıkları geçiş
bulgular
sonucunda;yorumlanmasanayi sektörü için tüketim
elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarınınkullanılmaktadır.
genel seviyesinde düşüş
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
sında melezlik kavramı
Melezlik
dönemlerini
anlamlı
kılmak
için, çeşitli yemek
kuramına ve Homi Bhabha’ya atıfta bulunulma döngüleri yaratmış ve yemek paylaşımını sosyal
nedeni, farklı iki kültürün karşılaşma alanını bizim/ ilişkilerle belirlemiştir (Good, 2009). Good’un bu
sizin karşıtlığı dışında yorumlamasıdır (Demirkol, ifadesinden hareketle, yemek birçok kişiyi aynı
2013). Dünyada, ECONOMETRIC
yerelliklerin
birbirinden
kopuk ortamda toplamak için bir araç, bireyi topluluğa
HOUSES
bağlantılar şeklinde küreselleşmenin dönüştürdüğü
dâhil etmede ve insanların dönüm noktalarını
deneyimler olarak
yaşandığı savın açıklaması olan paylaşmada ise önemli bir etmendir. Türk halk
the consumption
electricity farklı
and natural
in industry
and houses
statistically bir sözle ifade
melezlik kavramıdır.
Melezlik ofdünyanın
yer-gas used
irfanının
buluşu
olan isgeleneksel
techniques
for analysis.
Moreover,(Küçük
tests of hypothesis
wereolursa
appliedgönül
and thene
research
lerindeki kültürlerin
birbirine
karışmasıdır
edilecek
kahvewas
ister ne kahvehane;
ve Kahyaoğlu, 2013). Melez (creole) ve yaratma gönül sohbet ister kahve bahane, sözü Good’un
(create) arasındaki benzerlikler rastlantısal değildir. bu düşüncesini doğrulamaktadır.
Her zamankinden daha kesin bir sezgiyle, melez
Yeme alışkanlığının değişiminde coğrafyalarda
kültürlerin, insanların etkin bir biçimde kendi
karşılaşılan yerel kültürlerin yeme alışkanlıkları
sentezlerini oluşturmaya çalışmalarının bir sonucu
eklenince yemek kültüründe yeni melezlikler
olduğu belirtilmektedir (Kurt, 2013). Melezleşme
oluşabilmektedir. Kıbrıs Türk mutfağının gerek
biraz kaybetmeyi ama biraz da kazanmayı içerdiği
İngiltere, gerekse Rum mutfağıyla uzun zaman
ifade edilmiştir (Hannerz, 1998).
etkileşim halinde olması bu duruma iyi bir örnek
Dünya hayatının temeli yemek kültürüne dayan- oluşturmaktadır (İslamoğlu, 1981; Toygar, 1993;
dırılmaktadır. Haram lokma-yasak elma mitine Halıcı, 1999). Kıbrıs Türk mutfağı ya da Ada
dayandırılan dünya hayatında yeme-içme kültürü, mutfağı olarak da bilinen ve Akdeniz mutfak
büyük oranda inançlar temelinde şekillenmektedir. kültürünün özelliklerini taşıyan bu mutfak (Toygar,
Bireylerin içinde yaşadıkları toplumun standartları, 1993), bir taraftan Anadolu Türk yemek kültürünü
yaşama biçimleri, eğitim ve kültür düzeyleri de sürdürürken diğer taraftan çağlar boyu süren bir
39
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE
kültür merkezi olarak,
Venedik,
Ceneviz,
Arap, TÜKETİM
bölümdeARALIKLARINA
Lefkoşa İli Değirmenlik
Köyü Türk
İtalyan, İngiliz ve Rum’ların etkisinde özgünİNCELENMESİ
bir
ailelerinin “Türk ailelerinin geleneksel ve özel
mutfak kültürünü oluşturmuştur (Direktör,
1995). Hakan
günAÇIKGÖZ
yemekleri hazırlamada ve tüketmede Rum
Murat KORKMAZ,
Böylece uzun zaman etkileşim içinde
yaşayan
ailelerle
bir etkileşimlerinin olup olmadığı ile
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
toplumların; huyundan, suyundan,
tüyünden
Kilis 7 Aralık
ilgili soru Bölümü
formu”, ikinci bölümde ise “kişisel
etkilenmesi kaçınılmazdır. Kıbrıs Türk mutfak
bilgi formu” kullanılmıştır. Veriler 2014 HaziranÖzet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
kültürüne zaman içinde çeşitli yemek türleri ve
Temmuz
tarihleri
arasında
toplanmıştır.
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
özellikle de mezeler
eklenmiştir
(İslamoğlu,
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri1981;
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakVeri
araştırma
daha kapsamlı
Toplama
Süreci
Toygar, 1993; Altan,
1998).
Verilerin
aile bireylerinin isim
XIX. yüzyılda kültürel
değerleri
yaşatmak
içiniçin tüketim
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı toplanması
arttıkça, elektrikiçin
ve doğalgaz
listesi muhtarlıktan alınmıştır. Aile bireyinin
saklamak düşüncesi
hâkimken XX yüzyıldan
günümüze yaşatmak
için yaymak düşüncesi
gönüllülük esasına göre çalışmaya katılması
hâkim olmuştur. Bu yeni düşünce, var olan
istenmiş, bilgilerin gizli kalacağı ve verilerin
kültürün unutulmaya karşı korunması açısından
sadece bu çalışma için kullanılacağı açıklanmıştır.
önemlidir (Oğuz, ACCORDING
2002). Bu TO
makalenin
amacıRANGES
CONSUMPTION
INaraçları,
TERMS OF
INDUSTRY
AND
Veri
aile
bireyinin
uygun olduğu gün ve
HOUSES
uzun yıllar Rum ailelerle bir arada yaşamış Kuzey
saatlerde evlere gidilerek ve tek tek görüşülerek
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Değirmenlik
Abstract: InLefkoşa
this study ili
prepared
veriler toplanmıştır.
Köyü’nde yaşayan
TürkANOVA
ailelerinin
analyzed.
modelgeleneksel
was appliedve
were applied
and the research was
Verilerin
Analizi
özel gün yemekleri
ve tüketirken
Rum
madehazırlarken
more comprehensive.
The purpose
ailelerle herhangi bir etkileşim olup olmadığını
Veriler amacına uygun istatistiki teknikler kullatespit etmektir.
nılarak analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sayı
Materyal ve Yöntem Evren ve Örneklem
ve yüzde olarak değerlendirilmiştir.
Çalışma evrenini Kıbrıs Değirmenlik Köyü
bireyleri oluşturmaktadır. Değirmenlik köyünde
sadece Kıbrıslı Türk aileleri ikamet etmesi nedeniyle evren örneklem olarak alınmıştır. Örneklem
basit tesadüfi yöntemle seçilerek toplam 191 birey
üzerinde yürütülmüştür.
Bulgular ve Tartışma
Mutfak kültüründe melezliğin izlerinin canlı bir
şekilde sürülebildiği Değirmenlik köyünde aile
bireyleri gönüllülük esasına dayalı olarak çalışmaya alınmıştır. Çalışmada 127’si kadın ve 64’ü
erkek olmak üzere toplam 191 kaynak kişiden
Veri Toplama Aracı
veri toplanmıştır. Bireyler 25-57 yaş aralığında
olup, öğrenim durumları ilkokul, ortaokul, lise
Araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama
aracı olan anket, iki bölümden oluşmaktadır. İlk
ve üniversite mezunu olarak tespit edilmiştir.
40
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ geleneksel
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
Bu bölümde, Türk ailelerin
ve özel
gün TÜKETİM
yaşamaktadır.
Ailelerin
yarıdan fazlası, Rum
yemekleri hazırlama ve tüketimleri hakkındaki
ailelerin mutfak kültüründen etkilendiklerini
İNCELENMESİ
görüşleri hem Tablolar halinde hem
de metin
belirtirken, diğerleri ise kültürler arası etkileşim
olarak verilmeye çalışılmıştır (Tablo1-8):
olmadığını ifade etmişlerdir. Ancak, bu durum,
savaştan önce Kıbrıslı Türk ailelerin Rum aile1
Kilis 7Kıbrıslı
Aralık Üniversitesi,
Değirmenlik köyünde ikamet eden
Türk Elektrik-Enerji Bölümü
ler ile birlikte yaşanmışlıktan kaynaklı olarak,
ailelerin yarıdan fazlası on yıl ve üzeri, yarıdan
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerimutfakların
çalışma,
sanayiözelliklere sahip
az dabuolsa
benzer
azı ise on yıldan
daha kısa
süredir
bu ile
köyde
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile çalışmada
açıklanmaktadır
(Tablo1).
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakolması
hazırlanan
ANOVA modeli
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Tablo 1. Bireylerin
Kıbrıs’ta
İkamet
Süreleri
ve ve
Kıbrıs
Türk
Mutfağının
Rum Mutfak
Kültüründen Etkileşimine İlişkin Görüşlerinin Dağılımı
İkamet süresi aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
n gelmektedir.
%
On yıl ve üzeri Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,128
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
67.0
On yıldan az
33.0
Toplam
Etkilenme
63
191 NATURAL GAS PRICES
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND
görüşü
HOUSES
Etkilenmiş
100.0
106
55.5
Birlikte yaşanmışlık
25
49.1
Ortak kültür
14
27.4
Mutfakların benzer olması
12
23.5
Toplam
51
100.0
Etkilenmemiş
Toplam
the consumption of electricity and natural gas used in industry
85 and houses is statistically 44.5
191applied and the research was 100.0
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were
Etkilenme görüşü
Ailelerin çorba tercihlerine bakıldığında, sırasıyla
trahana (tarhana), sebze, şeherge (şehriye) ve mercümek (mercimek) çorbasına öncelik verdikleri
tespit edilmiştir (Tablo 2). Bu durum geleneksel
Türk mutfağının karakteristik özelliği olan çorba
tahtının sarsılmadığını göstermektedir. Ailelerin
hazırladıkları yemeklerin sıklık durumuna bakıldığında, çoğunluğu magarına-tavuk, molohiya,
magarına fırında (fırın makarna), fırın kebabı ve
kolokası sıklıkla pişirdiklerini, çok azı ise şeftali
kebabını daha seyrek aralıklarla hazırladıklarını
belirtmişlerdir (Tablo 2). Aileler, şeftali kebabının hazırlanmasının emek ve zahmet verici
olmasından dolayı çok pişirmediklerini, sadece
dini bayramlarda ve özel günlerde yaptıklarını
vurgulamışlardır. Direktör (1995) de Kıbrıs
41
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Türk mutfağında fırın
kebabı,
şiş, köfte,AÇISINDAN
şeftali TÜKETİM
toplumsal
değişim süreci
içerisinde geleneksel
ve patates kebabının yanı sıra, mangalda yapılan
yemeklerin unutulmaya başlandığı söylenebilir.
İNCELENMESİ
ızgaraların da önemli olduğunu belirtmiştir.
ÖzelMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Ailelerin ekmek tüketimleri incelendiğinde,
likle yemeğin devamında bile mangalda
pişirilen
Yönetmeni buğday ekmeği, çörek, hellimli ve
çoğunluğun
ızgaraların çoğu kez yemek üzerine
yenildiği ifade
1
Bölümüçeşitlerini günlük olarak tüketzeytinli ekmek
edilmiştir. Pilav tercihlerinde, genellikle pirinç
tikleri belirlenmiştir (Tablo2). Ailelerin bazıları
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
pilavı ön sırada Özet
yer :almaktadır.
Türk
kültüründe
ekmeklerini
kuzine
taşedilmesi
fırınlarda geleneksel
istatistiksel
olarak ve
analiz
fakir yemeği olarak-kötü-ünlenen
bulgur
pilavıkullanılarak
ve
şeklindedir. Farklı analiz
teknikleri
olarak kendileri pişirirken, bir kısmı da sanayi
uygulanmıştır.
hipotezetmektedir
mucendra pilavını
ise çok Ayrıca
azı tercih
edilmesi
tipivefırınlarda
hazır tespit
olarak
yapılan ekmekleri
(Tablo 2). Önceleri
daha
çokedilmiş
yapılan
yönünde
hareket
olup,mucendra
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
tüketmektedir. Hellim, Roma Uygarlığı’ndan da
edilenkadınlarının
bulgular sonucunda;
sanayi
pilavının, günümüz
çalışma
hayatına
varılmaktadır.
Sonuç
olarak Türkler’inin
tüketim
etkilenmiş
olduğu
Kıbrıs
magarına
girmesiyle sadece
özel
belirliyükseldikçe,
günlerdefiyatlarda
yapıl-da azalma meydana gelmektedir.
aralığı
Kwve
cinsinden
yemeğine nane ile karıştırılmış hellim serpmeleri
maya başlandığıAnahtar
belirtilmiştir.
Tekgül
KelimelerBaykan
: Elektrik, ve
Doğalgaz,
bunun açık bir göstergesi olarak ifade edilmiştir
(1993) tarafından Türkiye’nin farklı illerinde
(Osam ve Kasapoğlu, 2010).
ikamet eden ve Ankara’da
üniversite okuyan 500
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
öğrenci annesinin,ACCORDING
evlerde pişirdiği
pilav çeşit-RANGES
Ailelerin
tükettiği
tatlılaraAND
bakıldığında, Kıbrıs’a
HOUSES
leri üzerine yaptıkları çalışmada, bahar, örgülü,
özgü yöresel tatlılardan, fırın katmeri, kek, yaş
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
kestaneli, duvaklı ve gendime gibi geleneksel
pasta,
nor böreği,
baklava
ve ekmek gadeyifini
analyzed. ANOVA
model ve
wasbaşkaları
prepared
özelliği olan pilavların
hazırlanma
(kadayıf)
çokwith
az tükettikleri
tespit edilmiştir (Tablo
tarafından bilinme
uygulanma
durumlarının
2). Oğuzelectricity
vd., (2008)
tarafından
madeve
more
comprehensive.
The purpose was to determine
and natural
gas pricesyapılan çalışmada
hemen hemen olmadığı belirtilmiştir. Bu çada Kıbrıs Türkleri arasında tatlı tüketiminin az
lışmada da, Değirmenlik Köyü yemek kültürü
olduğu belirtilmiştir. Bu benzer sonuçlar, ada
örneklemindeki mucendra pilavında olduğu gibi,
coğrafyasında meyve ağaçlarının bol olması ve
meyve tüketiminin fazla olması ile açıklanabilir.
42
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖREDağılımı
Tablo 2.SANAYİ
Ailelerin
Sıklıkla Hazırladığı
Yemeklerin
ve Tatlıların
Çorbalar
İNCELENMESİ
n
%
92
48.2
42
22.0
32 Bölümü
16.8
Tarhana(Trahana)
Sebze
Şehriye(Şeherge)
1
Mercümek
25
13.0
Fırın kebabı
191 hazırlanan bu çalışma, sanayi
100.0
61
31.9
14.7
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara28
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
25
13.1
24 gelmektedir.
12.6
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
Kolokas2
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, 23
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Toplam
Yemekler
Makarna-tavuk
Patates fırında
Molohiya1
Makarna yahni
Şeftali kebabı
Toplam
Pilavlar
12.0
18
9.4
12
6.3
191 OF INDUSTRY AND 100.0
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS
HOUSES
Pirinç pilavı
103 to the years of 2012-2014,
53.9
Bulgur pilavı analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared
62
32.5
3
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
Mucendra pilavı
26
13.6
Toplam
191
100.0
147
77.0
31
16.2
Hellimli ya da hallumi
10
5.2
Zeytinli
3
1.6
Toplam
191
100.0
Fırın katmeri
60
31.4
Sütlü kek
44
23.0
32
16.9
Nor böregi
27
14.1
Baklava
23
12.0
Ekmek gadeyifi (kadayıf)
5
2.6
191
100.0
Ekmekler
Ekmek (Buğday)
Çörek
4
Tatlılar
Yaş pasta
5
Toplam
43
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİincelendiğinde
VE KONUTLARsırasıyla,
ARALIKLARINA
GÖRE kaynamakta olan su
Ailelerin içecek tüketimleri
farklı olarak,
demlenmeden,
Türk kahvesini, çayı veya sütlü çayı, limonata
içerisine çay koyup hazırladıkları belirtilmiştir.
İNCELENMESİ
ve ayranı daha sık, alkolü ise seyrekMurat
tükettikleri
Yakın geçmişte Anadolu köylerinde ve Türk dünKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
tespit edilmiştir (Tablo 3). Kahve tüketimi,
1571
yasında çayın bu şekilde demlendiği tarafımdan
yılında Türklerin Kıbrıs’ı fethinden
sonra gelmiştir
tespit olunmuştur. Ailelerin, Rum kültüründen
1
(Ahmetbeyoğlu ve Afyoncu, 2001). Başlangıçta
etkileşimleri sonucunda bazen de hazırladıkları
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileriçayın
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,
Türkler tarafındanÖzet
tüketilen
kahve,
zaman
içerisinde
içerisine
sütbuve
buz sanayi
ilave ederek içtikleri
Rum aileler arasında
da genel
kabulteknikleri
görmüştür.
edilmiştir.
Rum
kültürünün
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılarakifade
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli 1904 yılından
hipotez testleri
uygulanarakbu
araştırma
kapsamlı hale getirilmiştir.
Kıbrıs’ta kahve,uygulanmıştır.
geleneksel Ayrıca
Türk kahvesi
tarzında
yanadaha
Anglo-Sakson
kültürünün etkisi altında
yapılmış ve sunulmuştur
(Yorgancıoğlu,
2000).
kalmalarından
dolayı
buzlu çay
yönünde hareket
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde içiminin yaygın
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
Buradan da anlaşıldığı üzere Türkler gittikleri
olduğu ifade edilmiştir (Tezcan, 1990). Değirmenlik
yeni coğrafyalarda
ekledikleri
yenida azalma
köyü
ailelerinin
çay içme alışkanlıkları açısından
aralığıkültürlerine
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
tatlara karşılık kendi
vermişlerdir.
etkilendiği
söylenebilir. Fakat
Anahtartatlarını
Kelimelerda
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,Rum
Sanayi,kültüründen
Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
Anadolu’da pek yaygın olmamakla birlikte Türk
Değirmenlik köyünde yaşayan aileler, çayı
dünyasında sütlü çay içiminin yaygın olması
ECONOMETRIC
ANALYSIS
genellikle, günümüz
Türk
mutfak
kültüründen
IN TERMS OF
INDUSTRY AND
dikkatlerden
kaçmamalıdır.
HOUSES
Tablo 3. Ailelerin İçecek Tüketim Sıklıklarının Dağılımı
İçecek türleri
analyzed. ANOVA
model was Gün
appliedaşırı
to the study
withbir
the use Ayda
of different
Her gün
On prepared
beş günde
bir
n
% The purpose
n
%to determine
n electricity%
%
was
and naturalngas prices
Hiç
n
%
Türk kahvesi (sade)
158
82.7
14
7.3
9
4.7
-
-
10
5.3
Türk kahvesi (sütlü)
17
8.9
17
8.9
5
2.6
7
3.7
145
75.9
Çay (sade )
95
49.7
25
13.1
22
11.5
-
-
49
25.7
Çay (sütlü)
17
8.9
12
6.3
24
12.6
19
9.9
119
62.3
Limonata (sade)
16
8.4
23
12.0
38
19.9
30
15.7
84
44.0
Ayran
13
6.8
24
12.6
51
26.7
24
12.6
79
41.3
Alkol
7
3.7
7
3.7
25
13.1
44
23.0
108
56.5
Ailelerin günlük yemek hazırlamada kullandıkları
yağ çeşitlerinde ise, çoğunluğu zeytinyağı, ayçiçek
yağı, susam ve kaymak yağı, çok azı ise katı yağ
kullanmaktadır. Ayrıca, aileler kaymak yağını
(koyun sütünden elde edilen yağ) saç katmeri
yaparken kullandıklarını belirtmişlerdir (Tablo 4).
İslamoğlu’nun araştırmalarında (1998) da Kıbrıslı
Türk ailelerin genellikle yemeklerinde sıvı yağ
tüketiminin fazla olduğu, katı yağ tüketiminin ise
az olduğu ifade edilmiştir. Bu durum, Akdeniz
44
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
bölgesi mutfak kültürünün
birKONUTLAR
yansımasıAÇISINDAN
olarak TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
değerlendirilebilir.
İNCELENMESİ
Tablo 4. Ailelerin Yemek Hazırlamada
Kullandığı Yağ Türleri ve Sıklıklarının Dağılımı
Yağ türleri
Ayçiçek yağı
Kaymak yağı
Susam yağı
Katı yağ
Gün aşırı
On beş günde bir
n
Zeytin yağı
Her gün
1
%
n
%
n
%
Ayda bir
n
%
Özet : 2012-2014
verileri kullanılarak
hazırlanan
sanayi
165 Yılları
86.4arasındaki
19 TUİK9.9
7
3.7 bu çalışma,
45.5 teknikleri
42 kullanılarak
22.0
22
11.5
12
6.3
şeklindedir.87Farklı analiz
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
13
6.8 aralıklarına
7
3.7 elektrik21
8.4
tüketim
göre
ve doğalgaz11.0
fiyatlarının16
tespit edilmesi
yönünde hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
6
3.1
4
2.1
düşüş
tüketim
5 seviyesinde
2.6
3 gözlendiği
1.6 sonucuna
- varılmaktadır.
- Sonuç olarak
8
4.2
Hiç
n
%
-
-
28
14.7
134
70.1
181
94.8
175
91.6
Ailelerin çoğunluğu
tavuk
ve kırmızı
çok azı
azıKonut,
domuz
eti,
garavolli
(salyangoz) ve av
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,eti,
Doğalgaz,
Tüketim,çok
Sanayi,
Anova,
TUİK,
Fiyat
deniz ürünlerini tüketmektedir. Ancak ailelerin,
hayvanı eti tüketmektedir (Tablo 5).
Tablo
5. Ailelerin Tükettiği Et Türlerinin ve Sıklıklarının Dağılımı
Et türleri
Tavuk
Kırmızı et
Her gün
HOUSES
Gün aşırı
On beş günde bir
Ayda bir
Abstract: In this
prepared by
data of TSI
to the years ofn2012-2014,
n study %
n using%
n belonging %
%
analyzed. ANOVA
to the study
with the use 5of different
141 model
73.8was applied
37
19.4
3 prepared 1.6
2.6
Hiç
n
%
5
2.6
70
36.6
79
41.4
18
9.4
8
4.2
16
8.4
Deniz ürünleri
10
5.2
95
49.8
41
21.5
10
5.2
35
18.3
Domuz eti (Jambon)
3
1.6
4
2.1
2
1.0
10
5.2
172
90.1
Garavolliler (Salyangoz)
2
1.0
-
-
6
3.1
17
8.9
166
86.9
Av hayvanları
-
-
4
2.1
6
3.1
47
24.6
134
70.2
Bazı aile bireylerinin domuz eti tüketmesi,
Rum mutfak kültüründen etkilendiğini yani iki
toplum arasında zaman içinde, karşılıklı göç ve
etkileşimlerle biçimlenmiş, bir yemek kültürü
oluştuğu söylenebilir.
Bayramında; mangalda hazırlanan şiş kebabı,
fırın kebabı, fırında patates, kabak çiçeği sarması,
sarma, magarına fırında (fırın makarna) yemeği,
herse, pilavuna, molohiya ve şeftali kebabını tercih
ettikleri saptanmıştır. Bayramlarda, Kıbrıs Türk
mutfak kültürü bağlamında, Değirmenlik köyü
aileleri geleneksel yemekleri tercih etmeye daha
fazla özen göstermektedirler. Bunların başında da
Ailelerin dini bayramlara özel tüketmeyi tercih
ettiği yiyecekler incelendiğinde sırasıyla; Ramazan
45
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİherse
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINAAncak,
GÖRE kurban bayramının,
molohiya, şeftali kebabı,
ve pilavuna
gel- TÜKETİM
zerlik göstermektedir.
mektedir. Bayram tatlısı olarak ise en çok baklava
Ramazan bayramından farkı kurban kesilmesidir.
İNCELENMESİ
tüketiminin tercih edildiği, ekmekMurat
kadayıfı
ve
Kurban edilecek hayvan, ailenin sosyo-ekonomik
tulumbanın daha az tercih edildiği belirtilmiştir.
düzeyine göre değişmekle birlikte seçilen hayvan
Bayramda gelen konuklara, genellikle
sarma ve
koyun ya da koçtur. Aile, kurbanı kestikten sonra,
1
baklava ile birlikte Türk kahvesi, çay veya meyve
bir kısmını kurban kesemeyen ailelere birer pay
Özet :ifade
2012-2014
kullanılarak
hazırlanan bu çalışma,
sanayi şeftali kebabı,
suyu ikram edildiği
edilmiştir
(TabloTUİK
6). verilerivererek
dağıtmaktadır.
Özellikle
kebabı
ve kavurma
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakfırın
hazırlanan
çalışmada
ANOVAkurban
modeli bayramında en
Kurban Bayramında
tüketilen yemekler ise, Rauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakçok
araştırma
daha kapsamlı
getirilmiştir.
yapılan
çeşittir;haleayrıca
kurban eti ile sebze
Sanayitercih
ve konutlarda
aralıklarına
mazan Bayramında
edilentüketim
yemeklere
benyemekleri
(Tablo
göre yapılmaktadır
Elde 6).
fiyatlarının
genel seviyesinde
sonucuna Özellikle
varılmaktadır.Tükettiği
Sonuç olarakYemeklerin
tüketim
Tablo 6. Ailelerin
Ramazan
ve Kurban
Bayramında
Dağılımı
Ramazan Bayramı
(n: 284)
%
Kurban
Bayramı(n:239)
Anahtar
Kelimeler : Elektrik, nDoğalgaz, Tüketim,
Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
n
%
Şiş kebap
68
28.4
46
19.3
34
14.2
28
11.8
Fırın kebabı
65
22.9
Şiş kebap
Şeftali
kebap
AND NATURAL
GAS PRICES
63
22.2
Fırın kebap
HOUSES
Fırında patates
35
12.3
Dolma
Kabak çiçeği dolması
11.6
the consumption of electricity33and natural
gas used in industry and houses is statistically
Magarına fırındatechniques for analysis. Moreover,
32 tests 11.3
of hypothesisFırın
weremakarna
applied and the research was 26
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and natural gas prices
6
10.9
Herse
15
5.3
Kavurma
28
11.7
Pilvula
13
4.6
Herse
5
2.1
Molohiya
10
3.5
Molihiya
4
1.6
Şeftali kebap
8
2.8
Tatlı (bakalava, kadayıf, tulumba)
10
3.5
Kurban eti ile birlikte kola, ayran, meyve suyu
ve su tüketilirken, çok az alkol tüketimi tespit
edilmiştir (Tablo 7).
46
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Tablo 7. Ailelerin
Kurban
Eti ile Hazırlanan
Yemekler
ile Birlikte Tükettiği
İçeceklerin
Dağılımı
(n:191)
İNCELENMESİ
Hakan
AÇIKGÖZ
n Murat KORKMAZ,
%
İçecek
türleri
Yemek türleri
Sebze yemekleri
Şeftali kebap
n
%
75
39.3
41
21.4
50
1
47
26.2
24.6
Kola
Ayran
Fırında kebap Özet : 2012-2014 Yılları
35arasındaki 18.4
Alkol
32
Kavurma
34doğalgaz ile17.8
Meyve Suyu
26
16.8
13.6
Molihiya
25 testleri13.0
Suaraştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
17
8.9
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez
uygulanarak
Kut’un Türklerde
beslenme biçiminin dünüarasında zaman içerisinde alışkanlık kazanıp,
fiyatlarının
genel
seviyesinde düşüş
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
bugünü üzerine
yaptığı
araştırmada
(2006),
Kıbrıslı
Türk ailelerin
evlerinde
yılbaşı kutlaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
tören yemekleri ve et yemekleri ile birlikte en
malarının alışkanlık haline geldiği belirtilmiştir.
çok beğenilip tüketilen ayran, şerbet ve hoşaf
Türk kültüründe olduğu gibi Kıbrıs Değirmenlik
çeşitleridir. Beşirli (2010) de inanç ile beslenme
Köyü’nde yaşayan Türk ailelerinde de, yeni bir
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
ilişkisinin oluşması sonucunda, toplumun beslenyıla girerken
yeni umutlar,
dilekler dilenmekte;
HOUSES
me alışkanlıklarının oluşmasına neden olduğunu
aile içinde sevdiklerine hediyeler alınıp verilmekte;
belirtmektedir. Değirmenlik Köyünde yapılan
o geceye özgü yeni kıyafetler giyilip sevilen özel
electricity
and natural
in industry
and houses is statistically
bu araştırmada the
da,consumption
görüldüğüof gibi
ailelerin
çok gas used
yemekler
hazırlanmaktadır.
Değirmenlik köyünde,
azı kurban eti ile
birlikteforalkol
tüketimini
Senebaşında,
kebap, hindi
techniques
analysis.
Moreover, tercih
tests of hypothesis
were appliedaileler
and theyemek
research olarak
was
etmiştir. Çok az görülse de bazı ailelerin kurban
veya tavuk, gollifa, içli pilav, şeftali kebabı, herse
eti ile alkol tüketmesi, gerek ada kültüründen
ve tatlı hazırlamaktadırlar. Ayrıca aileler bu gece
etkilenmesi gerekse fertler arasındaki iletişim ve
için çeşitli mezeler hazırlamakta, alkolle birlikte
etkileşim sürecinden etkilenmesiyle, değişime
tüketmektedirler (Tablo 8). Evde hazırlanan bu
uğradığı yani bir melezleşme olduğu söylenebilir.
yemekler, normal yemek saatinde değil, daha
geç saatlerde yenilmektedir.
Kıbrıs Türk yemek kültüründe değişim ve etkileşim
açısından dikkati çeken bir başka gün senebaşı
Saatler yirmi dördü gösterdiğinde köyde bir dakika
yani yılbaşıdır. Yılbaşı, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin
ışıklar kapatılıp tekrar açılmakta; bununla yılın
kuruluşuna kadar Kıbrıs Türkleri tarafından,
değiştiği, yeni yılın başladığı ifade edilmiştir.
Hıristiyanların Noel seremonilerinin baskın kaIşıklar yandıktan sonra küçükler büyüklerin ellerini
rakteri nedeniyle kutlanmamıştır. Ancak İngiliz
öperek, büyükler de onları öperek yeni yıllarını
idaresi döneminde mevki sahibi Türklerin, aynı
kutlamaktadırlar. Sonra da büyükler birbirlerini
konumdaki Rumlar tarafından davet edilmeleri
öperek uzun senelere yetişelim, gelen senebaşına
ve bu kutlamalara katılmaları nedeniyle aileler
gene buluşalım dileklerinde bulunduklarını belirt47
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
mişlerdir (Yorgancıoğlu,
2000).
Aileler arasında,
sadece sade
kahve içerek
sabaha kadar oturdukları
bu senebaşı seremonisinin arkasından isteyen
ifade edilmiştir.
İNCELENMESİ
bireylerin yemeğe devam ettiği, isteyenlerin
ise
Güven GrupEn
A.Ş.Çok
FinansTükettiği
Yönetmeni Yemeklerin Dağılımı
Tablo 8. Ailelerin Yılbaşında
1
Yemek türleri
Kebap
Mezeler
Hindi veya
Gollifa
Pilav
n*
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak88hazırlanan bu çalışma, sanayi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan47çalışmada ANOVA modeli
tavukSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz
45 fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre
42 de sonuca gidilmiştir. Elde
32
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
Şeftali kebabı
Herse
Toplam
28.4
15.2
14.5
13.6
10.4
22
7.1
19
6.1
14
4.5
Tatlı
%
309 OF INDUSTRY AND
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS
HOUSES
100.0
*: Birden fazla seçenek işaretlenmiştir.
Değirmenlik köyünde
gün
kültür
arasında
öğrenilmesine
analyzed.yapılan
ANOVAözel
model
wasyemekleapplied to the study
prepared
with the
use of differentneden
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research was
rinden bir diğeri made
aşuredir.
Türk mutfak kültüründe,
göstermektedir.
more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
muharrem ayının onuncu gününde yapılan aşure,
KKTC Değirmenlik köyündeki ailelerde, Rum
mutfağından etkilenerek senebaşı tatlısı olarak
hazırlanmaktadır. Gollifa adı verilen aşure tatlısı, özellikle yılbaşı günü pişirilerek komşulara
dağıtılmaktadır. Oğuz vd., (2008) de, Kıbrıs
Türklerinin Gollifa’yı özellikle yılbaşı günlerinde bolluk, bereket, sağlık ve şans getireceği
inancıyla yaptıklarını ve komşulara dağıtıklarını
belirtmişlerdir. Bu durum, iki toplumun dini inanışları farklı olsa da yaşadıkları coğrafi koşullar
nedeniyle farklı, dini ve milli günlerin ailelerin
paylaşımlarını arttırmakta geleneklerin her iki
olduğunu
SONUÇ ve ÖNERİLER
Bu araştırmada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Lefkoşa ili Değirmenlik Köyü’nde yaşayan Türk
ailelerinin, geleneksel ve özel gün yemeklerinin
hazırlanma ve tüketimi hakkında, kültürler arası
etkileşim olup olmadığı incelenmiştir. Ailelerin
yemek kültürüne bakıldığında, öncellikle trahana
(tarhana), sebze, şeherge (şehriye) ve mercümek
(mercimek) çorba tüketiminin hâlâ yapıldığı ve
çorba hazırlama geleneğinin devam ettiği tespit
edilmiştir. Günlük olarak makarna-tavuk, molohiya,
fırın kebabı ve kolokas yemeği yapılırken, pirinç,
bulgur ve mucendra pilavı da yapılmaktadır. Ancak,
48
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE gerek yemek adları
mucendra pilavı veSANAYİ
saç katmeri
gibi yemeklerin
İngiliz yönetimi
döneminde
yavaş yavaş unutulmaya başlandığı tespit İNCELENMESİ
edilgerekse ritüel içerikleri ile ilgili etkileşimin fazla
miştir. Bazen ailelerin geleneksel olarak
ekmek Hakan
olması
dönemin kültür politikalarının bir sonucu
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
pişirdikleri, bazen de hazır ekmek Güven
tükettikleri
olarak
dikkati çekmektedir.
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
belirlenmiştir. Yemeklerde çoğunlukla
zeytinyağı,
1
XIX. yüzyıl kültürel değerleri yaşatmak için
çok az miktarda da katı yağ kullanıldığı tespit
saklamak yerine artık yaşatmak için yaymak
Özet : 2012-2014
arasındaki tavuk
edilmiştir. Et tüketiminde
ise,Yılları
çoğunluğun
istatistiksel
olarak analizedilerek,
edilmesi
düşüncesi
ile hareket
Değirmenlik
etini, bunu kırmızı
et, deniz
ürünleri,
av hayvanı
şeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
köyü
aileleri
arasında
uygulanmıştır.ve
Ayrıca
hipotez
araştırma
daha kapsamlı
hale hazırlanan
getirilmiştir. yöresel ve özel
eti, garavolli (salyangoz)
bazen
de domuz
eti
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesiyaşatılması için
günlerde
yapılan
yemeklerin
tükettikleri tespit
edilmiştir.
Dini bayramlardan
yönünde
hareket edilmiş
gençaralığı
nesiller
arasında
Türk yemeklerinin
arttıkça,
elektrik Kıbrıs
ve doğalgaz
olan Ramazan Bayramında;
şiş ve fırın kebabı,
markalaştırılması,
Türkçe adlarının korunması ve
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
kabak çiçeği sarması,
herse,
molohiya
vefiyatlarda
şeftalida azalma
etiketlenmesi gibi unsurlar ile cazip hale getirilerek,
Anahtar
Doğalgaz,
kebabı tükettikleri
saptanmıştır.
Kurban
bayrayeniden canlandırılmalıdır. Dolayısıyla, bu durum
mında ise kurban eti ile birlikte az da olsa alkol
somut olmayan kültürel değerlerin korunmasına
tüketilmeye başlanmıştır.
Bu da ANALYSIS
farklı toplumsal
ECONOMETRIC
da IN
yardımcı
olacaktır.
TERMS OF
INDUSTRY AND
birlikteliklerin ve onların
ritüellerinin bir kültüHOUSES
rün beslenme alışkanlıklarını etkileyebildiğini
Notlar
In this domuz
study prepared
göstermektedir. Abstract:
Bu
duruma,
eti
tüketimi
Kıbrıs
Değirmenlik
çalışmam süresince,
ANOVA model
was applied to the study
prepared
with the Köyünde
use of different
iyi bir örnektir.analyzed.
Yine, senebaşı
kutlamalarında
ailelereelectricity
ulaşmada
ve kalacak
yer bulmada yarmade
more comprehensive.
The purpose
was to determine
and natural
gas prices
kebap, hindi veya
tavuk,
gollifa ve tatlı
çeşitleri
dımcı olan, başta Aile Ekonomisi ve Beslenme
tüketilmektedir. Bunların yanı sıra, Hıdırellez
Eğitimi Programı” mezunu Kıbrıslı Öğretmen
kutlamalarının devam etmesi ve bu gün için
Perin Öztümen’e ve çalışmama katılarak bilyaprak sarması, kabak çiçeği dolması ve börek
gilerini ve deneyimlerini paylaşan herkese çok
çeşitlerinin yapılmasıdır. Değirmenlik köyü aile
teşekkür ederim.
bireyleri arasında, yemek isimlerinin büyük ço-
ğunluğunun Türkçe karşılıkları bulunduğu halde,
Türk yemeklerinin isimlerinin yerine Rumcada
kullanılan isimlerin tercih edilmesi, yemek kültüründeki bir diğer değişimdir (örneğin: Rum
mutfak kültüründe gollifa isminin Türklerde aşure
olarak adlandırılması gibi). Bu durum, Kıbrıs
Türk mutfak kültürünün değişim nedeninin, aynı
kültürel doku içerisinde yetişmiş ve yıllardır birlikte yaşanmışlıktan kaynaklandığı düşünülebilir.
Molohiya: Naneye benzeyen yapraklı ve uzun
dallı yeşil bir bitkidir. Etle birlikte yahnisi yapılarak pişirilir. Yapraklar saplarından ayrıldıktan
sonra kurutulup saklanır. Kendine has değişik bir
kokusu vardır (Yorgancıoğlu, 2000).
1
Kolokas: Adada yetişen, patatese benzeyen yumru
şeklinde 1 kg. ağırlığında kabuklu bir sebzedir.
Türkiye’nin Akdeniz bölgesinde yetişmektedir;
2
49
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA GÖRE
AHMETBEYOĞLU,
A., & AFYONCU, E.,
Alanya ilinde “Göleviz”
diye
bilinmektedir.
Sulak yerde yetiştiği için bu isim verilmiştir.
İNCELENMESİ (2001). Dünden Bugüne Kıbrıs Meselesi,
Etle birlikte yahnisi yapılarak tüketilmektedir
Türkiyat Araştırmaları Dergisi, İstanbul:
(Yorgancıoğlu, 2000).
Tatav Yayınları:21-38.http://www.turkiyat.
1
selcuk.edu.tr/dergi/.pdf.[Erişim:15.03.2015]
Bölümü
Mucendra Pilavı: Adanın yöresel
pilavıdır. Pirinçle, yeşil mercimeğin
pişirilmesi ile hazırlanır.
S., & TEKGÜL,
N., (1993). “EvleÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBAYKAN,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz bilinen
Hem görünüş, hem
de lezzet
yönünden
rimizde Pişirilen Pilav Çeşitleri Üzerine Bir
diğer pilavlardanuygulanmıştır.
farklıdır (Yorgancıoğlu,
2000).
Ayrıca hipotez testleri
uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
Araştırma”.
Türk
Mutfak Kültürü Üzerine
3
Araştırmalar.
Ankara: Elde
Türk Halk Kültüyönünde
hareket
edilmiş olup,
göre de sonuca gidilmiştir.
Hellimli:(Kıbrıs
Türkleri
arasında)
& yapılan
Hallumi
Araştırma
Tanıtma
(Rumlar arasında):
Adanın
özgügözlendiği
pey- sonucunarünü
fiyatlarının
genel kendine
seviyesinde düşüş
varılmaktadır.
Sonuç ve
olarak
tüketim Vakfı Yayınları
No:3:1-10
niri olan hellim kullanılarak yapılan bir ekmek
çeşididir. Ekmeğin içerisine hellim ilave edilirse
BENEDİCT, A., (1991). Imagined Communities.
hellimli, zeytin ilave edilirse zeytinli adını aldığı
Londra - New York: Verso
ifade edilmiştir (Uysal,
1993).
HOUSES
BHABHA, H., (1994). The Location of Culture.
5
Nor böreği: Şerbetli tatlı, Türk mutfak kültüründe
Londra: Routledge
“lor” Kıbrıs mutfak
kültüründe
ise
“nor”
olarak
analyzed.
model was
applied
to the study
preparedH.,
with(2010).
the use Yemek,
of different
tanımlanmaktadır.
Bir ANOVA
çeşit şerbetli
tatlı
olup,
BEŞİRLİ,
Kültür ve Kimlik,
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and natural
gas 159-169
prices
hamurun iki ucundan
tutup
ekseni etrafında
ters
Milli
Folklor,22
(87):
yönlere bükülerek yapılan hamur tatlısı olarak
DEBEŞ, T., (1990). Bir Kıbrıs Türk Köy Düğübelirtilmiştir (Yorgancıoğlu, 2000).
nü ve Herse, Üçüncü Milletlerarası Yemek
6
Herse: Dövme pilav. Düğün yemeğidir. DüKongresi, Konya Kültür ve Turizm Vakfı
ğünlerde dövme pilavın içine koyun ve keçi eti
Yayını, 7-12 Eylül: 189-192
parçaları konularak pişirilmesidir. Özelliği etle
DEMİRKOL, N., (2013). “Bir Masa Etrafınpilavın pişirilip birbirine karışması gerekmektedir
da Toplanmak: Kültürlerarasılığın Hayata
(Debeş, 1990).
Geçirilme Alanı Olarak Sofra ve Mutfak”.
KAYNAKLAR
Aynı Tadı Paylaşmak: Türkiye-Romanya
4
Geleneksel Ortak Mutfağı Çalıştay Bildirileri,
ALTAN, Z., (1988). “Mezeler”, I.Kıbrıs Türk
Mutfağı ve El Sanatları Kolokyumu Bildirileri, Gazimağusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi
Basımevi:152
Ankara, Unesco Yayınları:23-30 http://www.
unesco.org.tr/dokumanlar/kitaplar/romanya.
pdf.[Erişim:15.12.2014]
50
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ“Kıbrıs
VE KONUTLAR
GÖRE
DİREKTÖR, Ş., (1995).
Türk Halkının
KURT, ARALIKLARINA
G., (2013). Modernlik
ve Gelenekçilik
Yemek Yeme Alışkanlıkları Yörede KullanıİNCELENMESİ İkliminde Türkiye’de Kamu Diplomasis ve
lan Yabani Otlar, Mutfak Aletleri
ve Yemek
Ülke Kimliğ. The Turkish Online Journal of
Tariflerinin Standartlaştırılması”,Güven
KıbrısGrup
Türk
Design, Art and Communication-TOJDAC
Mutfağı, Lefkoşa: Galeri Kültür
Yayınları:1-21
April 3(2): 48-55
1
GOOD, J., (2009). “Yemek.” Çev. Fatih MorKÜÇÜK, B., & KAHYAOĞLU, İ., (2013). YeÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
menekşe. Halkbiliminde
Kuramlar
rellik
Öğeleri
İçinde
Yönetmen:
doğalgazve
ile Yakelektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analizKüreselleşen
edilmesi
laşımlar 3 (Ed. M. Öcal Oğuz vd.) Ankara:
Ferzan Özpetek. The Turkish Online Journal
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik veofdoğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
GelenekselSanayi
Yayınları:
375-382
Design,
Art andtespit
Communication-TOJDAC
April 3(2):57-66
edilen “Siniden
bulgular sonucunda;
sektörü6için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
HALICI, N., (1999).
Tepsiye”sanayi
İstanbul,
OSAM,
& KASAPOĞLU, M.K., (2010).
meydanaN.,
gelmektedir.
HANNERZ, U., (1998). “Çevre Kültür SenarHellim:
Kültürel
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,Bir
FiyatDeğerin Kimlik Çöyoları”, Kültür Küreselleşme ve Dünya-Siszümlemesi. Milli Folklor, 22(87):170-180
temi: Kimlik Temsilinin Çağdaş Koşulları,
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES E., & GENÇ,
der: AnthonyECONOMETRIC
D. King, çev:ANALYSIS
Gülcan Seçkin,
OĞUZ,
M., Ö., GAS
TUTSAK,
HOUSES
Ümit Hüsrev Yolsal, Ankara: Bilim ve Sanat
K.,(2008).“KKTC’de 2008 Yılında İmgesel
Yayınları:139-163
Yemekler, Doğu Akdeniz Üniversitesi”.<http://
the consumption of electricity and natural gas used inwww.
industry
and houses is statistically
kibrisyemekleri.pdf.
[Erişim: 01.01.2015]
ANOVA
modelTürk
was Mutfağı
applied to the study prepared with the use of different
İSLAMOĞLU, analyzed.
M., (1981).
“Kıbrıs
ve Etkinlikleri”,
Türk
Mutfağı Sempozyum
OĞUZ,electricity
M. Ö.,and
(2002).
Küreselleşme
ve Uygumade more
comprehensive.
natural gas
prices
Bildirileri, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı
lamalı Halkbilimi, Ankara: Akçağ Yayınları
Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları:
TEZCAN, M., (1990). “Geleneksel Türk İçe41, Seminer Kongre Bildirileri Dizisi, 12,
cekleri (Meşrubatlar)”. Türk Halk Kültürü
31 Ekim-1 Kasım: 9-24
Araştırmaları, Türk Mutfağı Özel Sayısı,
İSLAMOĞLU, M., (1998). “Kıbrıs Türk mutfağına
Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırözgü özellikler ve unutulan mutfak ürünlema Dairesi Yayınları: 141, Süreli Yayınlar
ri”, 1.Kıbrıs Türk Mutfağı ve El sanatları
Dizisi:21:119-126
Kolokyumu Bildirileri, Gazimağusa: Doğu
TOYGAR, K., (1993). Kıbrıs Meyhane Kültürü
Akdeniz Üniversitesi Basımevi
Üzerine Notlar, Amfora. 1(12): 20-21
KUT, G., (2006). “Türklerde Beslenme Biçimi
TÜRKYILMAZ, D., (2013). “Kültürleri BuluşDünü-Bugünü”. http://www.turkoloji.cu.edu.
turan Sofralar: Bayram Yemekleri, Aynı Tadı
tr/HALKBİLİM/51.php.[Erişim:16.04.2014]
Paylaşmak”: Aynı Tadı Paylaşmak: Türkiye-
51
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİOrtak
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Romanya Geleneksel
Mutfağı Çalıştay
YILMAZ,
L.G., (2006).
(Yay. Haz. İsmail BozELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
Bildirileri, Ankara, Unesco Yayınları:131-138
İNCELENMESİ kurt-Federa Arnault). “Yeniboğaziçi Köyünde
<http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/
Tatlı Kültürü”, Yeni Boğaziçi Halk Kültürü,
kitaplar/romanya.pdf. [Erişim: 15.12.2014]
Gazimağusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi
Basımevi
1
UYSAL, A.E., (1993). “HellimKilis
Peyniri”,
Türk Elektrik-Enerji Bölümü
Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar. Ankara:
YORGANCIOĞLU, O., (2000). Kıbrıs Türk
Türk Halk Kültürünü
ve Tanıtma
Folkloru
Gördüm
ve konutlarda Araştırma
istatistikselDuydum
olarak analiz
edilmesi Yazdım. Genişşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Vakfı Yayınları No:3:71-72
letilmiş İkinci Baskı, Mağusa
HOUSES
52
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
This study was aimed at identifying whether
there was any interaction in the preparation and consumpGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
tion of traditional and special occasion
cuisines between Greek Cypriot and Turkish families who had
1
lived together with Greek Cypriot families for many years in Değirmenlik (Kythrea) Village located
Özet : in
2012-2014
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,
sanayi
in Lefkoşa Province
the Turkish
Republic
of verileri
Northern
Cyprus.
The bu
most
significant
characteristic
that defines societies
are their cultures. In identifying societies, discriminatory representations, such
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
uygulanarak
araştırma
kapsamlı
haleused
getirilmiştir.
as center-periphery
and self-other,
thattestleri
entail
dualities
were daha
started
to be
in a more productive
context. The food
and beverage
culture
was evaluated
in terms
theory of hybridity
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
göreof
deHomi
sonuca Bhabha’s
gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
used in the interpretation of hybridized different cultures, and was analyzed with data collected from
191 residents of aralığı
the village.
Foodyükseldikçe,
and beverage
culture
in meydana
a life predicated
Kw cinsinden
fiyatlarda
da azalma
gelmektedir. on the haram food-forbidden
fruit is mostly shaped
the basis
of faith.
The
standards,
Anahtar on
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi, lifestyles,
Konut, Anova,educational
TUİK, Fiyat and cultural levels,
and ideologies of the society play a significant role in the formation of the food culture. Dining is
a communicativeECONOMETRIC
occasion where
cultural messages pertaining to social roles and relationships are
TOhave
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
conveyed. HumanACCORDING
communities
created various
food
cyclesOF
and
devised AND
rituals to give meaning
HOUSES
to periods of transition they experienced. Investigation of the preparation and consumption habits of
Abstract:
In this study
preparedby
by Turkish
using data families
of TSI belonging
to theinyears
of 2012-2014,(Kythrea) Village
traditional and special
occasion
cuisines
residing
Değirmenlik
analyzed. findings:
ANOVA model
was applied
study and
prepared
with the mezes
use of different
revealed the following
Various
types toof the
dishes
especially
in the Turkish Cypriot
cuisine have changed
in comprehensive.
time. Among
families
the village,
theandtraditional
Turkish soup culture
made more
Thethe
purpose
was toof
determine
electricity
natural gas prices
is characteristically preserved whereas some of the cuisines have lost their names to be replaced by
their Greek equivalents. The majority said they cooked pasta with chicken, molohiya (mulukhiyah),
pastitsio, oven kebab, kolakas (gölevez) frequently, and very few said they cooked sheftalia less frequently. Pilaf preference has also changed in time with bulgur pilaf(rice) and mujaddara pilaf (rice)
being cooked less frequently. With respect to their choice of bread, the majority eats whole wheat
bread, çörek (tsoureki), and bread with hellim (halloumi) and olives daily. Chicken and red meat is
consumed more than sea food. The lack of sea food in the cuisine of the Turkish population despite
the rich fish culture of Greek Cypriots indicates limited interaction. Turkish people, who practiced
continental nutritional habits in the Turkestan geography, have not been able to alter these habits in
the Anatolian peninsula they have inhabited for a millennium. During the Ramadan Feast, a special
and religious occasion, the residents of Değirmenlik (Kythrea) Village mostly prefer traditional
dishes such as molohiya, şeftali kebab (sheftalia), herse and pilavuna (flaouna). Baklava is the most
commonly preferred festive dessert while bread qatayef and tulumba are consumed less often. The
dishes eaten during the Feast of the Sacrifice are similar to those consumed during the Ramadan
53
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:46
(Ekonomi)
& K:71
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM from
ARALIKLARINA
GÖREFeast is the sacrifice
Feast. However, theSANAYİ
difference
of the Feast
of the Sacrifice
the Ramadan
of an animal. Especially şeftali kebab (sheftalia),
oven kebab, and kavurma (braised sacrificial ram’s
İNCELENMESİ
meat) are the most frequently cooked
dishes during the Feast of the Sacrifice. In addition, vegetable
dishes with the meat from the sacrificed
animal are also prepared. However, the fact that some, albeit
few, families consume alcoholic
beverages with the sacrificial meat is indicative of a change, i.e.
1
hybridization, due to being influenced by both the culture of the island and the communication and
Özet :individuals.
2012-2014 Yılları
arasındaki
kullanılarak
bu çalışma,
interaction between
The
New TUİK
Yearverileri
is another
dayhazırlanan
that is worthy
ofsanayi
note with respect to
the change and interaction
in the
Turkish
Cypriot
foodhazırlanan
culture. çalışmada
During this
period,
turkey or chicken,
şeklindedir. Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
the form of ashure
called gollifa
(koliva),
içli
pilaf (seasoned
rice),
herse,
desserts
and various mezes
are prepared. Some
people
drink
alcohol
alongside
these
that are eaten
yönünde
hareketprefer
edilmişto
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara göre
de home-cooked
sonuca gidilmiştir. dishes
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
at a later hour than regular dinner time. Sources have said that dinner time is delayed intentionally.
On the night ofaralığı
the New
Year yükseldikçe,
when clocks
strike
midnight,
lights in the village are turned off
Kw cinsinden
fiyatlarda
da azalma
meydanathe
gelmektedir.
for a period of one
minute
before
being
turnedTüketim,
on again
toKonut,
signify
theTUİK,
changing
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Sanayi,
Anova,
Fiyat of the year and the
beginning of the New Year. After the lights are turned on, the young kiss the hands of their elders,
and the elders kiss
them back to celebrate their New Year. Following this New Year ceremony, the
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
members of the family
who wish
to resume eating
may
do so OF
while
others AND
sit until morning only
HOUSES
drinking coffee. The fact that the Greek names of a great majority of Turkish Cypriot cuisines are
Abstract: In this
study
prepared byofusing
dataTurkish
of TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
preferred notwithstanding
the
existence
their
equivalents
is due
to the culture policies
analyzed.
ANOVA
model
was applied
to the studyinprepared
with practices
of the period under
British
rule.
Increased
interaction
ritualistic
mostly during periods
such as Christmas
New YearThe
supports
thisto idea.
As electricity
a result,andthere
limited
hybridization was
madeand
morethe
comprehensive.
purpose was
determine
natural
gas prices
observed in the preparation and consumption habits of traditional and special occasion cuisines of
the Turkish families residing in Değirmenlik (Kythrea) Village in the context of cultural interaction
with Greek Cypriot families.
54
A
CED
DBHAD
THE REFLECTION OF ADEQUATE AND BALANCED NUTRITION
(FOOD CLOVER) EDUCATION TAUGHT FIVE-YEAR CHILDREN ON
THE VISUAL ARTISTIC PRODUCTS (1)
5 YAŞ ÇOCUKLARINA VERİLEN YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
(BESİN YONCASI) EĞİTİMİNİN GÖRSEL SANAT ÜRÜNLERİNE
YANSIMASI
Ayşegül SARIKAYA1, Gülriz AKAROĞLU2, Didem ONAY DERİN3
Selcuk University, Faculty of Health Sciences, Department of Child Development, Konya / Turkey
Karatay University, Faculty of Health Sciences, Department of Child Development, Konya / Turkey
3
Selcuk University, Faculty of Health Sciences, Department of Nutrition and Dietetics, Konya / Turkey
1
2
Öz: Görsel sanat eğitimi sadece teorik bilgiyi ya da uygulamayı kapsamayan, bir konu üzerinde çok yönlü bakış
açılarının oluşmasını hedefleyen bir yöntemdir. Çocukların
sadece sanatsal yaratıcılıklarının zenginleşip geliştirilmesiyle
yetinilmemesi aynı zamanda görsel sanatların çeşitli kültürel, sosyal ve tarihi çevreyle olan ilişkinin kavratılmasına
yönelik yeteneklerin de yapılandırılmasının sağlanması
önemlidir. Sanat eğitimini farklı disiplinlerle, farklı kültürlerle birleştirmek bu dersi zengin kılarak ve çocuğun
bu derse ve sanat eserlerine değişik açılardan sorgulayarak
bakmasını sağlamaktadır. Bir disiplin alanı olarak görsel
sanatlar eğitiminin diğer bir disiplin alanı olan beslenme
eğitimi ile birleştirilmesini hedef alan bu çalışmada;
Besin Yoncasının sanat etkinlikleri ve görsel materyaller
kullanılarak verilmesi sonucu ortaya çıkan görsel sanat
çalışmalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma Konya
il merkezinde bulunan Özel Esentepe İlköğretim Okulunda
Okul öncesi eğitimi alan 5 yaş grubu 25 çocuk üzerinde
yürütülmüştür. Bu çalışma gözlem, görüşme ve doküman
analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinden yararlanılarak
yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde Betimsel analiz
yaklaşımı kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda çocukların
resimleri aracılığıyla yeterli ve dengeli beslenme (4 yapraklı
yonca) bilgisini, duygusunu, düşüncesini, kültürünü ifade
edebildikleri görülmüştür.
Abstract: Visual education of art is a method aiming at
forming multiple viewpoints on a subject, which does not
contain only theorical information or practice. It is important
not to be contented with enriching and developing only the
artistic inventiveness of children and also with structuring
their skills towards the comprehension of the relation with
various cultural, social and historical environment of visual
arts. Uniting of art training with different disciplines and different cultures is to provide for a child to look and question
this course and work of art through different perspectives
by enriching it. In this study that aims at uniting the training of visual arts as a field of discipline with the training
of nutrition as another field of discipline, it is purposed to
examine visual work of art that appears as a result of the
use of Food Clover by some art activities and visual materials are presented. The study is performed with 25 children
who are five years old and receive a preschool education
in the Private Esentepe Primary School, which is in the
centrum of Konya City. This study has been done, getting
benefitted from some qualitative data collecting methods
like observation, negotiation and document analysis. For
the analysis of data, the descriptive analysis approach has
been used. By these studies, it is seen that children are able
to express the information, emotion, thought, and culture
of adequate and balanced nutrition (four-leaf clover) to
via their paintings.
Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi, Sanat Faaliyetleri, Yeterli
ve Dengeli Beslenme, 4 Yapraklı Yonca, Görsel Sanat,
Beslenme Eğitimi
Key Words: Pre-School, Art Activities, Adequate and Balanced Nutrition, Four-Leaf Clover, Visual Arts, Nutrition
Education
Doi: 10.17362/DBHAD.2015412525
(1) Corresponding Author: Didem Onay Derin, Selcuk University, Faculty of Health Sciences, Department of Nutri-
tion and Dietetics, Konya/Turkey, [email protected] Received: 14.04.2015 Revision Date 07.06.2015 Accepted:
30.07.2015 Type of Article (Literature - Review) Conflict of Interest: None “None of Ethics Committee”
55
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
GÖREexplains the imporINTRODUCTION
shape ofARALIKLARINA
heart. This state
tance of heart health and love. On the lower
Preschool education is a period which İNCELENMESİ
chilhalf of the spherical object surrounding the
dren live an important change forMurat
theirKORKMAZ,
physi- Hakan AÇIKGÖZ
leaves,
it is written the expression “Adequate
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
cal, cognitive, and social developments,
and
and Balanced
Nutrition,” and there are olive
1
Kilisin
7 Aralık
Bölümü
these fields of development are
an interacbranches on its upper half. Inside the upper,
tion with each other (Gander and Gardiner,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerilower,
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,
sanayiof clover, there
right,
andbuleft
leaves
2007: 248). For
children,
everything
inelektrik
the tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
some çalışmada
picturesANOVA
belonging
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakare
hazırlanan
modeli to nutritional
world is new and
a new experience. They set
groups. On the upper leaf, milk and milk
Sanayiwith
ve konutlarda
aralıklarına
a bond tying today
futuretüketim
by uniting
new
göre
de shown.
Elde group (the lowproducts
are
The third
experiences toedilen
experiences
in thesanayi
past
thatiçin tüketim
bulgular sonucunda;
sektörü
er part
of clover)
is vegetables
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim and fruits. The
they had (Tuna,fiyatlarının
2005: 64).
meydana
gelmektedir.
left leaf of clover, which is the fourth group,
The education Anahtar
of nutrition
is :one
of Doğalgaz,
the disciKelimeler
Elektrik,
Tüketim,isSanayi,
Konut,
Anova,
TUİK,(Anonymous,
Fiyat
bread
and
grains
2004;15).
plines that are mostly benefitted to set these Nutritional guides mean bringing the foods
bonds. The nutritional
education
startsOFwith
ECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY
AND
needed
toNATURAL
consumeGAS
in PRICES
daily in visuality in orACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
the first meeting with adequate and balanced
der that its type and quantity are realized by
HOUSES
nutrition and the four-leafed clover. By the people (Yoshiike and et al., 2007: 149-154).
study prepared
call made byAbstract:
WorldIn this
Health
Organization
education
of use
visual
arts is one of the
analyzed.
model was
applied to the The
study prepared
with the
of different
(WHO) and Food
andANOVA
Agricultural
Organizatechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
disciplines
to and
set natural
the bonds.
made countries
more comprehensive.
electricity
gas prices This education
tion (FAO), many
have accelerated
the developing process of the feeding guides starting with the first meeting with environbased on the food and the visual nutrition ment improves later in seeing, perceiving,
guides (Albert, J., 2007: 2-7). Considering the naming, and regulating by yielding and taststates of nutrition and nutritional production ing (Kirisoglu, 2002: 31). The visual educaof our Country, it has been decided and seen tion of arts is a way of understanding and
fit to use the four groups of nutrition to plan knowing about the world (Gencaydin, 1993).
the basic foods having to be taken in daily, and Children express themselves and state the
the four-leafed clover (Anonymous, 2004;15) information, which they obtain from their
has started to be used. It has been a great facil- environment, in completely free, pure, and
ity to collect the foods under the four groups, clean ways, while painting, without having
fix the quantities consumed through these worry for art. They are not interested in the
groups, and make the daily feeding plans size, perspective, beauty, or ugliness of their
(Welsh, 1994). Clover symbolizes happiness paintings. For them, it is important to paint
because of its chance. Leaves are shown in a excitedly and joyfully. They do not linger on
56
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE child was wanted
details. Only theySANAYİ
trust themselves,
and
they TÜKETİM
Under the
context, every
to draw four pictures about one group of
are free (Buyurgan and Buyurgan, 2001: İNCELENMESİ
20).
foodAÇIKGÖZ
clover. Each child was given, papers,
The education of art, in short, makes
a child Hakan
Murat KORKMAZ,
crayons, dry and watercolor paints and not
tasting of success. In this way, theGüven
child
has
Grup
performed any intervention. In the research,
1
self-confidence.
it was selected fruits as a subject for beforeA child’s artistic
activities
constitute
a
kind
of
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriduring-after
of education
for the assessment.
thinking language
for himself. For example,
were wanted
paint an orchard
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakChildren
ANOVA to
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezcharactertestleri uygulanarakbefore
araştırma and
daha kapsamlı
haleeducation.
getirilmiştir. As for during
two children never
display
similar
after the
the education,
various
fruits
istics to. Each yönünde
of them
shows
individual
hareket
edilmiş
olup, yapılandifistatistik bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldewere given and
provided with a chance for children to work
ferences in developmental,
cognitive, emofiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
meydana
with
them.gelmektedir.
Clement (1986: 82) states that it
tional, and perceptional,
andyükseldikçe,
they interpret
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,can
Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat
beKonut,
benefitted
from
vegetables and fruits
their environment
with
different
viewpoints
at schools for artistic workings. Many consid(Artut, 2001: 187). It is possible with assesserations
skillsGAS
arePRICES
learned mostly when
ECONOMETRIC
ANALYSIS differOF ELECTRICITY
AND and
NATURAL
ments to determine
individualistic
given an opportunity for children to touch,
HOUSES
ences and children’s separate viewpoints for
speak, and discover (Roedel, Jackson and
their environment.
Abstract: In this study prepared by using data ofRobinson,
TSI belonging 1985:
to the years
of 2012-2014,
69).
ANOVA
model
was appliedthe
to
Kirisoglu and analyzed.
Stokrocki,
who
consider
education of
the study prepared with the use of different
applied
and the
was
The were
studies
done
byresearch
children
made more needs
comprehensive.
painting
to beTheassessed,
before-duringafter the nutritional education taught by integrating with visual artistic education are
examined, paying attention to leveling, completion, transparency, hierarchy of length, realism, symmetry, repetition, proportion, witticism, painting suited to rules, content, color,
figure, composition, and line.
group the methods related to assessment into
Traditional, Quantitative, Qualitative, PreAssessment and Post-Assessment by their
studies (Kirisoglu and Stokrocki, 1997: 349).
The most assessment in the artistic education
is the assessment of product (study) for the
applied studies. The behaviors aimed at ob-
MATERIALS and METHODS
taining, the technical knowhow, the knowingusing of possibilities of equipment, the points
Subject
of view, the child’s knowledge on the sub-
The universe of research consists of five-year
children who have same socio-economic levels and go to the Private Esentepe Primary
School in the centrum of Konya. Under the re-
ject, and the product emerging should be collectively assessed in the processes until the
product to be assessed will be concluded in.
57
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
KONUTLAR
ARALIKLARINA
search, without using
anyVEsampling
selection
and whether
paintingGÖRE
or drawing a picture
method, it was aimed at reaching the whole
they like or not. Analyzing of document is to
İNCELENMESİ
of universe, and twenty-five children
receivprovide data by the written documents, which
ing a nutritional education were included
in
are concerned with facts and events related
the research (the turnout is1Kilis
83.3%).
When
to the subject examined under the research,
the children were determined for attending
are analyzed. Much information related to the
2012-2014
TUİK verileriresearch
kullanılarak field
hazırlanan
bu çalışma,
to the research,Özet
it :was
met Yılları
witharasındaki
their teachin scope
ofsanayi
the research can be
ers, and the children
who
continuously
to
obtained
the ANOVA
way ofmodeli
document analysis
şeklindedir.
Farklı
analiz tekniklerigokullanılarak
hazırlanan via
çalışmada
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
uygulanarakwithout
araştırma daha
kapsamlı to
halemeet
getirilmiştir.
the establishment
were preferred.
Intestleri
addition,
needing
and observe. A reSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
five children who
are hareket
absentedilmiş
during
searcher
can
achieve
time and
yönünde
olup,education
göre
de sonuca
gidilmiştir.
Elde source savings
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
were excluded from the research.
in this manner. It needs to decide which docufiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ment
is important
meydana
gelmektedir. and can be used as a reResearch Design
of data,
the subject of reAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,source
Sanayi, Konut,
Anova,considering
TUİK, Fiyat
search (Yildirim and Simsek, 2008: 188). In
This study was done benefitting from qualithis context, the documents like some studies,
tative data collection
methods as observing,
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND on the research
which
are done
by children
meeting, and analyzing
of document.
UnderRANGES
HOUSES
matter before the education, and activities
the qualitative researches, it can be applied
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to theare
years
of 2012-2014,
and
paintings
analyzed
systematically by
on various data collection methods like obthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
modelofwas
with the
of different In the school, a
theirprepared
originality
is use
controlled.
serving, meeting,
and ANOVA
analyzing
document
simple electricity
application
room
(Yildirim and made
Simsek,
2005). Observation
more comprehensive.
and natural
gaswhich
prices has tables and
cushions was prepared for (three) children to
is inclined towards direct achieving the data
remain alone with researchers. The children
indeed, not reported by someone or similar
were taken to the room three by three. Firstly,
ways (Karasar, 2010). The data gotten by obit was talked to meet and earn child’s confiservation is recorded in a very short time, and
dence and then provided the children joined
these records are performed in benefitting
in the meeting with their own will. After they
from psychical recording instruments (e.g.,
completed their paintings, it was met with the
picture recorders). Meeting is the most conchildren again and taken information from
venient way of data collection to collect data
the children themselves about the things they
about another people’s opinions and percepdrew on the picture during this meeting. In
tions and to grasp diversities and differences
this meeting, the recording of data was peron points of view (Patton, 2002). Under the
formed personally by the researcher, and the
research, it was used a meeting form that was
researcher took notes by herself and benefitconfigured to understand which colors or colted from the picture recording machines duroring book or painting they like or dislike
58
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
GÖREet al., 2010: 322).
ing or just after theSANAYİ
meeting
for this purpose.
togetherARALIKLARINA
(Altunisik and
After three weeks from the education, it İNCELENMESİ
was
For the analysis of data, it was used the apwanted from every student to draw
a picture
proaches of descriptive and content analysis.
of a vegetable, an orchard and aGüven
farmGrup
that
The data gotten by meetings and observations
they like mostly and also the 1most
needed nuwas arranged and classified according to the
trient for our body. On the tables, it was left
themes fixed before, briefed, and interpreted.
Özet
: 2012-2014
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayi the researcher
papers, crayons,
dry
and watercolor
paints
forverileriWhile
data
was buinterpreted,
each child andşeklindedir.
not performed
anyteknikleri
intervennot give
a place
to his
own opinions and
Farklı analiz
kullanılarakdid
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
hipotez in
testleri
getirilmiştir.
tion. Each of twenty-five
students
theuygulanarak
reinterpretations
andhaletried
to read the collected
search drew four
eachhareket
pictures.
these
information
processed.
yönünde
edilmişAmong
olup, yapılan
göre de in
sonuca
gidilmiştir. The
Elde data abstracted
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
four drawings, the pictures about “orchard”
and interpreted within the descriptive analyfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
were treated toaralığı
examine.
Theyükseldikçe,
whole fiyatlarda
phasesda azalma
sis meydana
was collected
Kw cinsinden
gelmektedir. under some concepts and
of research were
applied
personally
by the
similar
toTUİK,
eachFiyat
other by the method of
Anahtar
Kelimeler
Tüketim,themes
Sanayi, Konut,
Anova,
researchers. Within a meeting after the studcontent analysis, they were interpreted after
ies were completed,
it was taken information
arranged in an understandable way, and new
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDWhen the answers
from the childrenACCORDING
about what
they drew onRANGES
concepts
were
discovered.
HOUSES
the pictures.
in the structured interview form was evaluAbstract: In this study prepared by using data ofated
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
statistically,
it was
utilized from the prothe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
Statistical Analysis
prepared
the use ofPackage
different for the Social
gramme
of with
Statistical
Sciences
SPSS,
thegastables
In a qualitativemade
study,
data obtained
by was
a to determine
more the
comprehensive.
The purpose
electricity
andand
natural
prices were prepared
to indicate numbers and percent values (Table
research is put to the methods of descriptive
1 and Table 2).
and content analysis. While descriptive analysis is used for processing a (deeply) analResults and Discussion
ysis-free data, content analysis necessitates
to examine the data gotten from a closer per25 students in the research drew four each
spective and reach the concepts and themes
pictures. From these four drawings, the picthat explain these data (Yildirim and Simsek,
tures about “orchard” were treated to exam2008: 89). Within a descriptive analysis, it is
ine. Before, during, and after the nutritional
assessed the findings introducing the people
education given in integration with visual arwith whom meetings are done, tried to define
tistic education, 25 children made 75 studies,
the data via content analysis, and interpreted
and 20% of these 75 studies were taken into
the data, which looks like each other and is
examination to be assessed in the study. In
fixed to have a relationship with each other,
addition, while these studies were examined,
by definite concepts and themes are come
it was paid attention to the following points:
59
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE about children’s
- It was made an SANAYİ
examination
by paying
at- TÜKETİM
- It wasARALIKLARINA
made assessments
tention to leveling, completion, transparency,
selections (e.g., dry paints, watercolor paints,
İNCELENMESİ
hierarchy of length, realism, symmetry,
reppastel paints, felt-pens etc.) that were introMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
etition, proportion, witticism, painting
suited
duced to the children while they were paintGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
to rules, content, color, figure,
composition,
ing or drawing.
1
and line.
- It was examined the information about
- It was given the
answerskullanılan
for these
questions
children’s
dominance
knowledge of fruit
ve konutlarda
doğalgaz
istatistiksel
olarak analizon
edilmesi
asked the children; “Which colors do you like
group and paintings during the education of
Sanayi ve
konutlarda
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
/ dislike at most?”,
“Do
you tüketim
like painting?”,
food
clover.fiyatlarının tespit edilmesi
“Do you want edilen
to paint
with a coloring book
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
or with a picture
drawngenel
by seviyesinde
yourself?”
Table 1. The
Distribution
on Whether
Children
Like
orFiyat
Painting Coloring
Anahtar
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi,
Konut,Painting
Anova, TUİK,
Books or Pictures Drawn by Themselves
On liking painting
Number
%
Like
92.0
HOUSES
23
Dislike
2
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
On painting thethe
coloring
book or the pictures drawn by themselves
Coloring Book
14
Pictures Drawn by Themselves
11
On Table 1, it is seen most of the children
(92.0%) like painting and more than half
8.0
56.0
44.0
(56.0%) like painting the pictures on the coloring book.
Table 2. The Distribution of the Colors That Children Like or Dislike
Colors Liked
Number
%
Hot Colors
19
76.0
Cold Colors
6
24.0
Hot Colors
9
24.0
Cold Colors
16
76.0
Colors Disliked
According to Table 2, children like hot colors
at most (76.0%)
60
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
Figure 1.
The Studies
of Child
1
İNCELENMESİ
1
Picture 1.1. Before
EducationPicture 1.2. Process of Education Picture 1.3. After the Education
When the pictures
bysonucunda;
the child
1, who
air onto
center
ofvepaper.
edilendone
bulgular
sanayi
sektörüisiçin tüketim
aralığı the
arttıkça,
elektrik
doğalgazIn this study, it
one of the attendees of research, are examined
is not seen the feature of completion due to
generally, it is seen that he uses yellow and
his age. While he fixes the outer boundaries
red, which are from the colors of yellow, red
of the fruit, which he paints with orange, by
and blue that the child says to like at most, in
a pencil, he does not use any limitation for
his three studies ACCORDING
and uses the
color heRANGES
other
fruits.OF INDUSTRY AND
TOgreen
CONSUMPTION
IN TERMS
HOUSES
does not like for a fruit in the study before the
In the study during the education, a train is
education. In the
meeting
child,
it isdata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In thiswith
study the
prepared
by using
made from fruits. The child puts fruits over
consumption
of electricity
and natural
gas used in industry and houses is statistically
fixed accordingthe
to
the
child’s
expression
that
prepared
use offor
different
and over
onwith
thethe
paper
a three dimensional
analysis.
tests
he matches thetechniques
fruit hefordoes
not Moreover,
like with
the
electricity
and not
natural
gas prices with the leveltest, but
it does
conform
color he does not like. Children unconsciousness of surface because s/he shows a grand
ly think, saying, “The paper I draw is plain.
manner more than her/his age’s characterisOnly I’m able to draw any picture of object
tics. He shows the feature of completion by
plainly on a plain surface” (Sezer, 2001; cited
making all details of a train like rail, wagon,
from Ozel, 2005: 116). Consequently, it apwindows, and even train’s smoke and pays
pears the feature of leveling in the studies beattention to symmetry and repetition, makfore and after the education. In their studies,
ing the wagons of train at the same way. In
the dry paint is preferred.
the train made from fruits, there are ratio and
In the painting done by him before the eduproportion. Moreover, it is seen suitability to
cation, the features of symmetry, repetition,
rules.
suitability to painting rules, perception of
When the study after the research is examplace, and locating line cannot be seen. There
ined, it appears that he goes over his age level
is not any worry of filling the overall surface
inside the group, that some of other children
of paper. Fruits are painted as hanged in the
61
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
benefit from the floor
ofVE
paper
as a locating
they draw
on their paintings,
in spite of their
line, and that the child 1 expresses the locatpoints of views, as if they say, “I know it”
İNCELENMESİ
ing line by drawing grasses. The Murat
treesKORKMAZ,
in the Hakan
(Buyurgan
and Buyurgan, 2007: 34). In this
AÇIKGÖZ
orchard are from the front side, and
they apcontext, the feature of completion is not seen
pear in a superficial view. Children
show the
in the study of the child 1. The branches of
1
whole characteristics of the object, which
tree are not showed but expressed as a whole.
Figure
Studies
ofistatistiksel
Child 2olarak analiz edilmesi
doğalgaz2.
ileThe
elektrik
tüketiminin
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
Picture 2.1. Before
Education ANALYSIS
Picture 2.2.
Process of Education
Picture
2.3. After the Education
HOUSES
When the pictures done by the child 2, who
is not any worry of filling the overall surface
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSIpaper.
belongingFruits
to the years
2012-2014,
is one of the attendees of research, are treated
of
are ofpainted
as hanged in the
ANOVA
was the
applied
to the study
prepared
the use
differentFruits cannot be
in general, it isanalyzed.
seen he
does model
not use
yelair onto
thewith
center
of ofpaper.
low color that he
like at most
and the
set anyelectricity
bond with
each
madesays
more to
comprehensive.
The purpose
was to determine
and natural
gasother.
prices As a painting
black color that he says not to like for every
technique, dry pen is preferred.
study of him. While the feature of leveling is
In the studies during the education, a figure of
seen in his first and third studies and the feabutterfly within fruits is worked. Fruits have
ture of completion in his three studies, he exbeen put over and over on the paper, and a
presses to prefer painting the pictures drawn
three dimensional study has been made. But
by him because he does not like painting on
it does not conform with the levelness of
the coloring book. His study after the educasurface because s/he shows a grand manner
tion proves this expression of him, and it is
more than her/his age’s characteristics. He
authentic and original.
makes all details of butterfly like wing, body,
In the painting done by him before the eduantennas, and designs of wing and puts the
cation, the features of symmetry, repetition,
feature of completion on the study. He pays
attention to symmetry and repetition making
place, and locating line cannot be seen. There
both wings of butterfly on the same line. On
62
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖREthat he gives about
the butterfly that he
makes
from fruits,
there TÜKETİM
If we put
the information
are ratio and proportion. Moreover, suitabilhis study done after the research, we see the
İNCELENMESİ
ity to rules is seen. He prefers banana,
banana
drawings are from the front and the superfiMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
peels, reverse of orange peels andGüven
appleGrup
sliccial view. In his study, the feature of compleA.Ş. Finans Yönetmeni
es. He does not want to benefit
from colors of
tion appears. He shows his originality and
1
other fruits and their peels. Because he likes
genuineness and says to draw a new type of
: 2012-2014
kullanılarak
bu the
çalışma,
sanayi from different
yellow color atÖzet
most,
it is considered
thatTUİK
yel-verilerifruit
afterhazırlanan
treating
subject
low color is effective
select
fruits
besides.
in the
meeting
during the study.
şeklindedir.toFarklı
analiz
teknikleri
kullanılarakperspectives,
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
hipotez testleri
araştırma
daha kapsamlı
The child in the
meetingAyrıca
expresses
thatuygulanarak
he
The
picture
consists
of both lines and paintSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
loves a butterfly
andhareket
the same
during
ed areas.
paints
inside Elde
the new fruit that
yönünde
edilmiş child
olup, yapılan
göreHe
de sonuca
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
the study draws a figure of butterfly.
he designs and leaves the figures, which he
draws
around
it, as a line.
meydana
gelmektedir.
Figure 3. The Studies of Child 3
HOUSES
Picture 3.1. Before Education Picture 3.2. Process of Education Picture 3.3. After the Education
When the pictures done by the child 3, who
is one of the attendees of research, are treated
in a general perspective, it is seen that he uses
orange that he says to like at most and does
not use black that he says not to like for every
study of him. However he states to like painting on the coloring book, he produces original studies inside the group and puts forwards
that he has a different perspective by drawing
the boundaries of orchard in the study on the
orchard.
In the painting done by him before the education, the features of symmetry, repetition,
place, and locating line cannot be seen. Nevertheless, while the features of leveling and
completion in the child’s study are seen, he
has no worry of filling the overall surface of
paper. Fruits are painted as hanged at the air
on the surface of paper.
63
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE During the meetIn the study doneSANAYİ
duringVEthe
education,
he TÜKETİM
orange ARALIKLARINA
and yellow colors.
does not make a three dimensional studyİNCELENMESİ
by
ings, because his favorite color is known as
putting fruits over and over on the Murat
paperKORKMAZ,
while Hakan
orange,
this color gains weight for selection
AÇIKGÖZ
working on the portrait with fruits;
it makes
of colors.
it conform with the levelness
of surface,
1
Bölümüdone about his study after the
In the meeting
showing his age’s characteristics. He puts the
research, he expresses to design and portray
Özet : 2012-2014
feature of completion
by making
all details
the fruits
inside
a garden
after placing them
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
belonging to aşeklindedir.
face likeFarklı
eyes,
nose,
mouth,
analiz
teknikleri
and draws himself and his brother in his imagAyrıca hipotez
hair, and ears, uygulanmıştır.
but he torments
the symmetry
ve doğalgaz
tespit edilmesi
ination.
He fiyatlarının
draws himself
and his brother as
because he makes
a part
ofedilmiş
chin olup,
withyapılan
orange
yönünde
hareket
a stickman who has not any hands and feet.
edilen
bulgular
sanayi sektörü
slices and a part
of it
withsonucunda;
apple slices.
How-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Sonuçbody,
olarak tüketim
Whilevarılmaktadır.
head, arm,
eyes, nose, mouth,
ever, there is not
any
in thefiyatlarda
study.da azalma meydana gelmektedir.
aralığı
Kw repetition
lower lip, and upper lip are drawn, legs, neck,
The laying together
mandarin
slices
used
Anahtarof
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
hair, and nostrils are not drawn. The figures
in the beginning and the repetition of banana
do not step on the floor. In addition, he does
slices as hair are
very attractive. There are
AND NATURAL
GAS PRICES
not draw
the details
of hair, ears, and neck
ACCORDING
CONSUMPTION
ratio and proportion
on theTOportrait
that heRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
while drawing his brother and himself. This
makes with fruits and suitability to rules at
conclusion shows the feature of completion
In this study prepared
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the same time.Abstract:
The appearance,
whichby gives
in industry
and houses
is statistically
is not
presented.
Also
in this picture of him,
analyzed.about
ANOVA
was applied
the best information
themodel
structure
of obhe uses
colors
that
he likes.
werethe
applied
and the
research
was Drawings are
ject, is the appearance
of that object
that is
The purpose
from the front and the superficial view. The
suitable for rules (Ozel, 2005: 120). It gives
painting does not consist of lines but also the
rise to thought an existence of perception on
internal parts of some fruits are painted. He
level of age because the banana peel refers
brings the orchard into the forefront as a perto lower and upper lips. The number of colception of place by expressing it in a limited
ors used by him does not change according to
way.
his paintings. It is seen that he usually prefers
64
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
Figure 4.
The Studies
of Child
4
İNCELENMESİ
1
Picture 4.1. Before
Education
4.2.uygulanarak
Process araştırma
of Education
Picture
4.3. After the Education
uygulanmıştır.
Ayrıca Picture
hipotez testleri
daha kapsamlı
yönünde
hareket
edilmiş
olup,4,
yapılan
bulgulara
de sonuca
gidilmiştir.
When the studies
done
by the
child
whoistatistik
is
wantedgöre
to draw
only
a fruit,Elde
it shows his domedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
one of the attendees
research,
inance
on the subject
to be
low.
fiyatlarınınof
genel
seviyesinde are
düşüşexamgözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
ined with its all dimensions, it is seen that he
He states to study on caterpillar and its home
does not use the
purple that he says that it is
with fruits in the study during the education.
his favorite color and uses the brown that he
By he makes the feet and body of caterpillar
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
dislikes in his every
study. He
expresses
in
completely;
heINDUSTRY
puts forwards
the feature of
IN TERMS OF
AND
the meetings that he likes painting and prefers
HOUSES
completion in the study. The features of sympainting on the pictures done by himself.
and repetition
seen in the study. On
Abstract: In this study prepared by using data ofmetry
TSI belonging
to the years ofare
2012-2014,
In the picture that
he ANOVA
does before
the applied
educathe caterpillar’s
he produces from
analyzed.
model was
to the study
prepared with thelegs
use ofthat
different
tion, there aremade
the more
features
of suitability to
fruits, there are ratio, proportion, and suitabilcomprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
painting rules, perception of place, and loity to rules. He leaves the mandarin in half
cating line. However, he uses the features of
without slicing and shows it as its house. This
both symmetry and repetition on the apple
should be seen as an effort of filling in the
schemes that are showed in his study by orsurface as a composition.
ange and green colors. Additionally, while
When the study after the research is examthe study has the features of leveling and
ined, two trees and one house appear in the
completion, it is seen that he attaches more
orchard. The drawings are from the front side,
importance to balance and composition in the
and they have a superficial view. The picture
painting than his other friends despite there is
consists of lines, and solely it is painted the
not any worry of filling the overall surface of
insides of some fruits. The perception of
paper. The objects on the picture are painted
place is expressed with a house to be drawn
as hanged in the air on the surface of paper.
inside the orchard. By trees, branches, the
Because he draws a vegetable despite he is
Sun, birds, home, and similar things are re-
65
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
flected on the paper
in a balance,
an aesthetic
dows), mouth,
and nose
on a house figure that
composition is tried to constitute. This result
he draws. Giving play characters on a picture
İNCELENMESİ
is an indicator of feature of completion
at the Hakan
withAÇIKGÖZ
witty lines is among the attributes of
Murat KORKMAZ,
same time. An important characteristic
of
this
child’s
paintings. So a child makes a human’s
Yönetmeni
study is details to be realistically
expressed.
1
face on a Bölümü
flower or the Sun and decorates a
According to Yavuzer (1998), a child who
chimney of house with various figures. It is
: 2012-2014
arasındaki
prefers to drawÖzet
a dog
with Yılları
its collar,
a horse
seen that
a child
tends to simplify
istatistiksel
olarakskillfully
analiz edilmesi
in running, a duck
in swimming,
and a leaf
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri
some
shapes emerging from a child’s feeling
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri
in falling shows
to be fastidiously
loyaluygulanarak
to
ve doğalgaz
edilmesi
of humor
(Yavuzer,
1998).
The expression of
the details of reality.
thisedilmiş
context,
a reality
yönünde In
hareket
olup, yapılan
aralığı in
arttıkça,
elektrik ve doğalgaz
chimney
a falling-down
manner instead of
is put on a picture
that apples are expressed
a vertical
manner appears as a feature that is
aralığıtheir
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
while falling off
branch.
Another
im-da azalma
onTUİK,
the Fiyat
paintings of children in
portant feature Anahtar
of study
is to contribute
a witKelimeler
Tüketim,frequently
Sanayi, Konut,met
Anova,
ticism to the picture by drawing eyes (winthis age.
Figure 5. The Studies of Child 5
HOUSES
Picture 5.1. Before Education Picture 5.2. Process of Education Picture 5.3. After the Education
When the studies done by the child 5 among
In the painting done by him before the education, the features of symmetry, repetition,
place, and locating line are not seen. While
the study has the features of leveling and
completion, it has not any worry of filling
the overall surface of paper. The fruits are
painted as hanged in the air on the surface of
paper. It shows his weakness of dominance
the attendees of research are treated in a general perspective, it is seen that the child uses
red color as his favorite color for his three
studies and uses green color in the first and
third studies to lead a realist effect on the objects. He expresses on the matter as “I painted
it with its own color.”
66
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
on the subject because
lemon
takes a place
to TÜKETİM
tic reproductions
thatGÖRE
are shown to children
via some data shows during the nutritional
the composition despite the subject wanted
is
İNCELENMESİ
education
about fruits. Fruits, in a technical perspective,
AÇIKGÖZprovided by the help of visual artistic education and other visual materials. In
are determined with contour lines.Güven
It appears
addition, this can be seen in the education of
to be painted with the dry pen1Kilis
technique.
art that children receive from the nutritional
When we look Özet
at his
study
after
the
research,
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriactivities
bu çalışma,
sanayi of food clover.
during the
education
ve konutlarda
doğalgaz
ile side
we see the drawings
arekullanılan
from the
front
children
is amodeli
magic power of exşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakPainting
hazırlanan for
çalışmada
ANOVA
and in a superficial
view.
In
the
garden,
two
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakplanation
araştırma dahaand
kapsamlı
parallel
to a child’s originality.
ve konutlarda
aralıklarına
trees and a bushSanayi
appear
on thetüketim
ground.
On the
Children,
this original
power of exyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre thanks
de sonucatogidilmiştir.
Elde
floor of paper, edilen
treesbulgular
and bushes
stood
sonucunda;are
sanayi
sektörüiniçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
planation, can explain many things that canfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
line. This indicates
the
first
signs
of
locating
gelmektedir.
notmeydana
be orally
explained. That’s why; children
line. When asked
the
child
what
these
bushes
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,should
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,and
Fiyatencouraged in paintbe supported
are, he says it is a garden of strawberry and
ing. Anymore, it should be avoided from the
proves his dominance on the subject, saying
sameAND
study
hangedGAS
onPRICES
the blackboard is made
NATURAL
that he draws it on
the
ground
instead
of
tree
by the whole class and provided for children
HOUSES
because strawberries grow on the ground.
to express themselves without damaging their
Abstract: In this study prepared by using data ofingenuities
TSI belonging towhile
the yearsgiven
of 2012-2014,
an education to the
CONLUSIONthe consumption of electricity and natural gas used in industry and
prepared
the use ofBecause
different the feelings of
present
timewith
children.
In this researchmade
in which
the children’s
studies
more comprehensive.
The purpose
was to determine
andand
natural
gas prices are collectively
seeing,electricity
hearing,
touching
of painting are examined, it is attractive that
used under this study, the positive effect of
children prefer the dry painting technique for
learning on permanence cannot be questioned.
their all studies, the colors that they say they
It can be given weight on the educations that
like and the other colors that they apply in the
use different disciplines, methods, and techstudies are not completely same, the originalniques by the activities towards the skills of
ity and the ingenuity in the studies after the
original thinking to provide for children to be
education and the fullness and the balance in
productive individuals in their preschool eduthe compositions increase in a more positive
cational programmes. In children’s education
direction than the studies before the educaand training, the permanent and complete
tion, and those who dislike painting on the
learning can be supported by paying more atcoloring book do more detailed studies. It can
tention to the studies that unite the discipline
be said the reason of originality and ingenuof visual artistic education with other disciity in the studies done after the education is
plines. In the food clover, fat and sugar are
drawing studies, graphical studies, and artisnot presented. In this way, the groups of fat
67
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VEare
KONUTLAR
AÇISINDAN
and sugar and its damages
not treated.
An TÜKETİM
H. ARALIKLARINA
N. Çelen, B. GÖRE
Onur, çev.). (6. Baskı).
education can be prepared by the nutritional
İNCELENMESİ (Eserin aslının basım tarihi 1993), İmge
pyramid including the group of fat
and sugar
Kitap Evi, Ankara, s. 248
examined as a subject of education.
Yönetmeni
GENCAYDIN,
Z., (1993). Sanat egitimi,
1
Bölümü Oğretim Fakultesi Yayinlari,
REFERENCES
A.U. Acık
Eskisehir
: 2012-2014
Yılları Patterns
arasındaki TUİK
ALBERT, J., Özet
(2007).
Global
andverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Country Experiences
with
theteknikleri
FormulaN., (2010).
Bilimsel arastirma
şeklindedir. Farklı
analiz
kullanılarakKARASAR,
ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca of
hipotez
testleri
uygulanarak araştırma
daha kapsamlıNobel
tion and Implementation
Food
Based
yontemleri,
Yayin Dagitim, 21.
Dietary Guidelines.
Metab,
Baski.
Ankara
yönünde hareketAnn
edilmişNutr
olup, yapılan
göre de
sonuca gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik ve doğalgaz
(51), s.2-7-21
varılmaktadır. Sonuç
tüketimSanatta egitim.
KIRISOGLU,
O., olarak
(2002).
ALTUNISIK, R., COSKUN, R., BAYRAKgormek-ogrenmek-yaratmak,
Pegem
TAROGLU, S., & YILDIRIM, E.,
Yayincilik, Ankara, s.31
(2010). Sosyal Bilimlerde Arastirma
KIRISOGLU, O., & STOCROCKI, M.,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Yontemleri SPSS
Uygulamali,
5.
Baski,
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN(1997).
TERMS OFOrtaogretim
INDUSTRY AND sanat ögretimi,
Sakarya Yayincilik, İstanbul, s. 322 HOUSES
MEGEP hizmet öncesi ögretmen yeAbstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging
to YOK
the yearsYayinları,
of 2012-2014,Ankara, s.349
ANONIM, (2004). Turkiye’ye Ozgü
tistirme,
ANOVA
model was
Beslenme analyzed.
Rehberi.
Saglik
Bakanligi
OZEL,
(2005).
komtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
wereY.,
applied
and theCocuk
research resimlerinde
was
Temel Saglik
GenelThe
MudurlumadeHizmetleri
more comprehensive.
pozisyon (12-14 yaş). Marmara Ünivergu, Ankara, s.71
sitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Yuksek
ARTUT, K., (2001). Eğitim fakülteleri ve
Lisans Tezi, İstanbul
ilköğretim öğretmenleri için sanat eğitimi
PATTON, M. Q., (2002). Qualitative rekuramları ve yöntemleri. Anı Yayıncılık,
search & evaluation methods (3rd ed).
Ankara, s. 4-187
Sage Publications, Inc, London
BUYURGAN, S. U., (2001). Bir cocugun altı
ROEDELL, W.C., JACKSON, R., (1985).
dokuz yaş arasi cizgisel gelisimi. Gazi
Gifted young children. pp. 48.Columbia
Sanat Dergisi, 2: 31-44
University, New York, USA
CLEMENT, R., (1986). The art teacher’s art
SALTOS, E., (1999). Adapting the food guide
book, pp, 82, Hutchinson, London.
pyramid for children: defining the target
GANDER M. J., & GARDINER H., (2007).
audince. Family Economics and NutriÇocuk ve ergen gelişimi, (A. Dönmez,
68
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:44
(Ekonomi)
& K:27
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VESezer,
KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE H. (2005). Sosytion Review. 12(3&4).
2001;
cited TÜKETİM
YILDIRIM,
A. & SIMSEK,
from Ozel, 2005: 116
İNCELENMESİ al bilimlerde nitel arastirma yöntemleri.
5. Baski, Seckin Yayincilik, Ankara
TUNA, S., (2005). Yaraticilik ve Murat
görsel
algi.
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
(Editör: Ozsoy, V). Ilkögretim
Sanat
YOSHIIKE,
N., HAYASHI, F., TAKEMI,
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Bölümü
Eğitimi Kuramlari ve Yöntemleri.
s, 64, Elektrik-Enerji
Y., MIZOGUCHI,
K., & SEINO F. (2007).
Gorsel Sanatlar Egitim Dernegi Yayinlari
A New Food Guide in Japan: The JapaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
3, Ankara ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
nese Food
Guide
Spinning
istatistiksel
olarak analiz
edilmesiTop. Nutr Rev,
(65):149–154
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
WELSH, S., (1994).
At water
to thetestleri
present:
Evalution of
nutrition
J. Nutr,
The Authors
Note:gidilmiştir.
This study
yönünde
hareket education.
göre de sonuca
Elde was just oral
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
(124), 1799-1807
presented at International Conference on
Global
Trends
in Academic Research (June
meydana
gelmektedir.
YAVUZER, H., (1998). Resimleriyle Cocuk.
Bali,Anova,
Endonezya
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,2014),
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat and was published
Remzi Kitabevi, İstanbul.
in abstract book.
HOUSES
69
A
CED
DBHAD
YÜKSEK PROTEİNLİ DİYETLERİN VÜCUT AĞIRLIĞI VE
SAĞLIĞA ETKİSİ (1)
EXAMINATION OF HIGH PROTEIN DIETS EFFECTS ON BODY
WEIGHT AND HEALTH
Nevin ŞANLIER1, Çiğdem Ceren BAŞALAN2
1
Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Ankara / Türkiye
2
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Bursa / Türkiye
Öz: Dünya üzerinde obezite prevalansının hızla artması
nedeniyle vücut ağırlığını azaltmak ve korumak için
beslenme programı ve tedavisine ilgi artmaktadır. Bu
amaçla beslenme programı uygulamalarının negatif enerji
dengesine rağmen tokluğu arttıran mekanizmaları uyararak
ağırlık kontrolü sağlamaktadır. Güncel diyetler arasında en
popüler olanı karbonhidrat alımının azaltılmasını, protein
alımının arttırılmasını öneren diyetlerdir. Ancak yüksek
proteinli diyetin tanımına dair genel bir fikir birliği yoktur.
Vücut ağırlığı kaybı amacıyla kullanılan yüksek proteinli
diyetlerde genellikle diyetin proteinden gelen enerji miktarı
%30 civarında tutulmaktadır. Yüksek proteinli diyetlerde
alınan enerji miktarı azalırken, protein kaynaklı tokluğu
sağlamadaki etkileri nedeniyle ağırlık kaybetme stratejisi
haline getirilmiştir. Özellikle düşük karbonhidrat içeriğine
sahip olan yüksek proteinli zayıflama diyetlerinin güvenliği ve etkinliği sorgulanmaktadır. Bu çalışmada, yüksek
proteinli diyetlerin, kısa ve uzun dönemde vücut ağırlığı
ve vücut kompozisyonundaki değişiklikleri, tekrar ağırlık
kazanımına etkisi ile kardiyovasküler hastalıklar, kan basıncı, böbrek ve kemik sağlığı, antioksidan durumu üzerine
etkileri irdelenmiştir.
Abstract: Due to the rapid increase in obesity prevalence
over the world the numbers of applications made to reduce
and maintain body weight are also increasing. At the
beginning of these applications comes dietary treatment.
İt has been asserted diet regimes created for this purpose
will provide body weight control despite of negative energy
balance by stimulating a variety of mechanism that increase
satiety. The most popular of these diets regimes are the ones
that recommend the reduction of carbohydrate intake and
increase of protein intake. There is no general consensus
on what is a high protein diet. High protein diets in body
weight loss studies often indicate diets in which 30% of the
energy is obtained from protein. High protein diets, while
reducing the amount of energy received, because providing
of protein-induced satiety, have become a popular weight
loss strategy. Nevertheless safety and efficacy of high
protein diets have been questioned, especially of these
with low carbohydrate content. In this review, the long and
short term effects of high protein diets on the body weight
changes, body composition, the body weight regain after
loss and the potential side effects (cardiovascular disease,
blood pressure and blood lipids, kidney and bone disease,
antioxidant status) are examined.
Anahtar Kelimeler: Yüksek Proteinli Diyet, Vücut Ağırlığı,
Vücut Bileşimi, Sağlık Etkileri
Key Words: High Protein Diet, Body Weight, Body Composition, Health Effects
Doi: 10.17362/DBHAD.2015412529
(1) Sorumlu Yazar: Nevin ŞANLIER, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Ankara/ Turkey [email protected] Geliş Tarihi / Received: 21.02.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 29.07.2015
Makalenin Türü: Type of article (Literatür Araştırması – Derleme / Literature Review) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
70
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
GİRİŞ
ARALIKLARINA
GÖRE
göstergesi
olarak kullanılmaktadır
(Astrup et al.,
2004). Ancak yüksek proteinli diyetlerin ağırlık
İNCELENMESİ
Obezite ve ilişkili olduğu hipertansiyon, kardiyokaybıyla
sonuçlanıp sonuçlanmadığı ve sağlık
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
vasküler hastalıklar, tip 2 diyabet vb.Murat
komplikasaçısından önemli yararları olup olmadığı tartıGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
yonları önlemek toplum sağlığı programlarının
şılmaktadır (Sacks et al., 2009). Bu derlemede
1
Kilis 7etAralık
önceliği haline gelmiştir (Blanck
al., Üniversitesi,
2006). Elektrik-Enerji Bölümü
yüksek proteinli diyetlerin kısa ve uzun dönemde
Obezite dünya çapında epidemiyolojik boyutlara
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerivücut
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
ağırlığı
ve vücut
kompozisyonu
üzerindeki
ulaşmıştır. Amerika
da bulunan
yetişkin
bireylerin
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
tekrarANOVA
ağırlıkmodeli
kazanımına etkisi ve
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdeğişiklikleri,
yarısından fazlasının
beden
kütle
indeksi
(BKI)
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraksağlık
araştırmaüzerine
daha kapsamlı
hale irdelenmiştir.
getirilmiştir.
etkileri
aralıklarına
25 kg/m2 veya üzerindedir.
Yanitüketim
üç kişiden
birisi
obezdir (BMI≥30kg/m²)
(Halton
ve Frank,
2004).için tüketim
Yüksek
Diyet
Nedir?
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığıProteinli
ve doğalgaz
fiyatlarının
genel seviyesinde
Türkiye Beslenme
ve Sağlık
Araştırması
2010 sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
meydana
gelmektedir.
Yüksek
proteinli
zayıflama diyetleri popüler litera(TBSA-2010) sonuçlarına göre yetişkin bireylerde
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,türde
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyatda 2000 yıl kadar önce
1890’larda
tanımlansa
obezite oranı %30.3, hafif şişmanlık oranı %34.6,
Yunan vücut geliştiriciler tarafından kullanılmıştır.
morbid obezite oranı ise %2.9’dur. Yetişkin erBu diyetin
içeriği GAS
et ve
az miktarda sebzeden
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES
keklerin %38.7’si,ECONOMETRIC
kadınların
ise
%26.6’sı
normal
oluşmaktadır (Denke, 2001). Ancak yıllar sonra
HOUSES
beden kütle indeksi (BKİ) değerlerine sahiplerdir
yüksek protein alımına teşvik eden diyetler günü(Alikaşifoğlu vd.,
2013).
Abstract: In this study prepared by using data ofmüzde
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
yeniden
popülarite
kazanmıştır (Evangelista
analyzed. ANOVA
model olarak
was applied
to the et
study
the use
of different
Obezite enerji dengesi
bozukluğu
bilinal.,prepared
2009). with
Dikkate
alınması
gereken önemli bir
more comprehensive.
electricityproteinli
and naturaldiyetin
gas pricestanımlanmasıdır.
mesine rağmenmade
hastalığın
gerçek nedenlerinin
nokta yüksek
ve tedavisinin anlaşılması karmaşıktır (Halton ve Diyetin protein içeriğinin belirlenmesinin farklı
Frank, 2004). Obezite prevelansı arttıkça Atkin’s yöntemleri vardır. Diyetteki protein miktarı (g)
Diet, South Beach Diet, The Zone Diet gibi po- olarak belirlenir, proteinin toplam enerjiden gelen
püler diyet akımları ortaya çıkmıştır. Birçok kişi yüzde (%) oranı olarak hesaplanır ya da vücut
bu tür diyetlerin tokluğu arttıran mekanizmaları ağırlığı kilogramı başına alınan protein miktarı
etkileyerek vücut ağırlığı kontrolünü sağladığını şeklinde belirlenebilir. Yüksek proteinli diyetin
düşünmektedir (Feedman et al., 2001).Yüksek tanımlanmasına dair genel bir fikir birliği yoktur.
proteinli diyetlerin kullanılmasındaki mantık bu Örneğin; İngiltere’de normal protein alımı sedanter
tür diyetlerin karbonhidrat ve yağlarla karşılaş- bir yetişkin için yaklaşık olarak enerjinin %16’sı,
tırıldığında daha uzun süre tokluk sağlamaları; kadın ve erkeklerde sırasıyla yaklaşık 64-88g/
bunun sonucunda uzun vadede enerji alımını gün olarak önerilmiştir (Johnstone, 2012). Besin
azaltmasıdır. Yağların enerji kaynağı olarak sanayinde toplam enerjinin proteinden gelen oranı
kullanılması bu diyetin ana temeli olup keton %20’den fazla olduğunda ‘’protein bakımından
cisimciklerinin salınımı katabolik sürecin bir zenginleştirilmiş’’ terimi kullanılmaktadır. Vücut
71
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VEifade
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖREdüşük karbonhidratlı
ağırlığı kaybı çalışmalarında
edilenAÇISINDAN
yüksek TÜKETİM
yönünden
yüksek proteinli
proteinli diyetlerde genellikle günlük alınan enerdiyetlerin yüksek proteinli orta derecede karbonİNCELENMESİ
jinin proteinden gelen miktarının %30
civarında
hidratlı
diyetlere göre bir üstünlüğünün olmadığı
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
tutulmasını hedeflemektedir (Henderson
et al.,
belirtilmektedir
(Astrup et al., 2004).
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
2003). Genel olarak proteinden gelen
1
Kilis 7enerji
Aralıkyüzdesi
Yüksek Proteinli Diyetlerin Olası Etki Me%15 den 30’a çıkarılarak ikiye katlanmaktadır.
Özetdiyetlerinde
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verilerikanizmaları
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Bu tür zayıflama
diyetin
toplam
enerji miktarı azaltıldığı
diyetle
protein
şeklindedir.için
Farklı
analizalınan
teknikleri
kullanılarakİştah
hazırlanan
çalışmada ANOVA modeli
ve Tokluk
miktarının aslında
2 kat artmadığına dikkat edilSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Tokluk fizyolojik, psikolojik ve davranışsal mekayönünde
hareket artışı
edilmiş yaklaşık
olup, yapılan
melidir. Proteinin
gram/gün
%20
elektriksonucu
ve doğalgaz
nizmaların
etkileşimi
oluşan karmaşık bir
düzeyindedir (Johnstone,
2012).
Yüksek
seviyesinde
düşüşprotein
olaydır.
Lezzet,
besin miktarı, enerji yoğunluğu,
Kwtaşları,
cinsindenosteoporoz,
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
alımıyla birlikte aralığı
böbrek
kanserda azalma
glisemik
indeks
Anahtar Kelimeler
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,posa
Sanayi,ve
Konut,
Anova, TUİK,
Fiyatgibi birçok faktörden
ya da kardiyovasküler
hastalık: riskinin
arttığına
etkilenmektedir (Halton ve Frank, 2004). Protein
dair net bir kanıt bulunmamaktadır (Trumbo,
kaynaklı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
ANDtokluğun
NATURALmekanizması
GAS PRICES tam olarak bilin2002). Bu nedenle
gereksinimleri
karşılamak
memektedir. Ancak artmış aminoasit konsatrasiçin kabul edilebilir protein alımı yetişkinler için
HOUSES
yonu, anoreksijenik hormonların yanıtı ve protein
%10-15’dir (Merdol vd., 2006).
kaynaklı
enerji
harcanması
bu mekanizmaya
in industry
and houses
is statistically
Yüksek proteinlianalyzed.
zayıflama
diyetlerinin,
ANOVA
model was özellikle
dahilwere
edilebilir
(Veldhorst
etwas
al., 2009). Diyetin
applied and
the research
düşük karbonhidratla
kombinasyonlarının
etkisi
made more
comprehensive. The purpose
protein miktarlarını değiştirirken tüm bu faktörleri
ve güvenilirliği sorgulanmaktadır. Düşük ya da
dengede tutmak oldukça zordur. Aminostatik
çok düşük karbonhidratlı diyetler karbonhidrat
hipoteze göre aminoasit konsantrasyonu azalmış
alımı < 20g/gün olduğunda ketojenik diyet olarak
açlık düzeyiyle ilişkili denilmektedir. Beyindeki
tanımlanmakta ve keton cisimcikleri (β-hidroksi
bir tokluk merkezi serum aminoasitlerine karşı
bütirat,asetoasetat) oluşmaktadır. Keton cisimcikduyarlıdır ve belli bir noktaya ulaşıldığında açlık
leri karaciğer tarafından beyin için alternatif bir
kesinleşmektedir. Yüksek protein alımıyla birlikte
enerji kaynağı olarak üretilirler (Astrup,2005).
plazma aminoasit konsantrasyonu artmakta ve
Diyet açlık sırasında karbonhidratlar yerine
santral sinir sisteminde fedback mekanizmasıyla
yağların yakılması için vücudu zorlayarak keton
anoreksijenik hormonların salınımı artmaktadır.
cisimciklerinin kanda artmasına, kanın pH’sının
Plazma ve kan aminoasit konsantrasyonunun
düşmesine ve ilerleyen süreçte ketoasidoza bağlı
artmasıyla protein sentezinde kullanılmayan
kan basıncında aşırı düşme, şok ve bilinç kaybı
aminoasitlerin besin alımını düzenleyen kontrol
gibi olumsuz durumlara neden olmaktadır. İştah
kontrolü, metabolik avantajlar ve bağırsak sağlığı
mekanizmasında bir doygunluk sinyali olarak
72
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE diyet uygulanmıştır.
görev yaparak besinSANAYİ
alımınıVEazalttığı
belirtilmekmada bireylere
3 izokalorik
tedir (Halton ve Frank, 2004).
Bu diyetlerin bileşiminde %13 protein içeren
İNCELENMESİ
makarna, %76 protein içeren tavuk ve %2 protein
Açlığı baskılamadaki diğer bir mekanizmanın
da
içeren krema verilmiş ve daha sonraki enerji
GüvenYüksek
ketojenik evre olduğu düşünülmektedir.
alımları değerlendirilmiştir. Makarna tüketiminden
1
Kilisiçeriği
proteinli ve yağlı, karbonhidrat
düşük Elektrik-Enerji Bölümü
sonra 2,822 kj, tavuk tüketiminden sonra 2,684
bir diyetin yağ asidi oksidasyonunu ve keton
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikj,
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
krema hazırlanan
tüketiminden
sonra
da 3,408 kj enerji
cisimciklerinin konsantrasyonunu
ve konutlarda kullanılan artırarak
doğalgaz ileiştahı
hesaplanmıştır.
analiz teknikleri kullanılarakalımının
hazırlananolduğu
çalışmada
ANOVA modeli En düşük enerji
baskıladığı hattaşeklindedir.
yağ asidiFarklı
oksidasyonunun
artuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakalımı
araştırma
daha kapsamlı
yüksek
proteinli
diyet tüketimi sonrası
Sanayi ve düşünülmektedir
konutlarda tüketim aralıklarına
masıyla iştahı azalttığı
(Halton
gerçekleşmiştir.
Ayrıca
enerji
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldekısıtlı diyetlerde
ve Frank, 2004).
Keton cisimcikleri aminoaedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
ağırlık kaybının besin tercihi çeşitliliğinin azalfiyatlarının genel
seviyesinde
düşüş
sitlerden oluşmaktadır.
Bundan
dolayı
yüksek
masından
kaynaklanabileceği, bu tür diyetlerin
ketojenik aminoasit içeren diyet tüketimi keton
oluşunun
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,sade,
Sanayi,monoton
Konut, Anova,
TUİK, Fiyatiştah ve besin alımını
cisimciklerinin üretiminde artışla sonuçlanmakazalttığı şeklinde yorumlanmıştır.
tadır. β-hidroksibütirat, kandaki en önemli keton
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
cisimciklerinden biridir.
Subkutanöz
injeksiyonu
Termojenez
HOUSES
ve introserebrovasküler infüzyonu ratlarda besin
Obezite problemini çözmek amacıyla geliştirilen
alımını azaltmıştır. Lösin ve lizin sadece ketojenik
Abstract: In this study prepared by using data ofyaklaşımlar:
TSI belonging to negatif
the years ofenerji
2012-2014,
dengesine rağmen
the isolöysin,
consumption fenilalanin,
of electricity and
iki aminoasit iken;
triptofan
prepared
with theağırlık
use of different
tokluk
sağlamak,
kaybıyla birlikte bazal
ve trozin hem ketojenik
de glukojenik
techniqueshem
for analysis.
Moreover,aminotests of hypothesis were applied and the research was
enerji harcamasını
ve yağsız
gas pricesvücut kütlesinin
asitlerdir. Ağırlıklı olarak ketojenik aminoasitlerden
tutulumunu arttırmaktır (Astrup, 2004). Yüksek
oluşan yüksek proteinli diyet alımıyla plazma
proteinli diyet savunucuları protein alımının enerji
düzeylerinin artacağı ve tokluğa katkı sağlayacağı
yüzdesinin %25’ini karşılayan veya aşan miktarlarda
düşünülmektedir (Veldhorst et al., 2009). Yapılan
olmasını önermektedir. Bu teori yüksek proteinli
başka bir çalışmada 20 kadına izokalorik, %43
diyetlerin termojenezi arttırması, daha yüksek
ve %10 protein içeren iki tür diyet uygulanmış,
doygunluk sağlaması ve sonraki enerji alımını
açlık durumlarında farklılık görülmezken, yüksek
azaltması nedeniyle ağırlık kaybını arttırması
proteinli diyetin bireyler tarafından daha lezzetli
fikrine dayanmaktadır (Halton ve Frank, 2004).
bulunduğu rapor edilmiştir. Aynı zamanda bu
sonuç beğenilen besinlerin tüketiminin açlık
Besinlerin termik etkileri yağlar için % 0-3,
durumuna dönüşümünü hızlandırdığı ve yeme
karbonhidratlar için % 5-10, proteinler için %
isteğini arttırdığı şeklinde yorumlanmıştır (Halton
10-20’dir. Kabaca besinlerin termik etkisi günlük
ve Frank, 2004). Skov ve arkadaşları (1999)’nın
alınan enerji değerinin %10’luk kısmını temsil
14 erkek ve 14 kadın üzerinde yaptığı bir çalışetmektedir (Westerterp-Plantenga et al., 2009 ).
73
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Besinlerin termik etkilerindeki
farklılık vücudun
bir kısmını
açıklayabilmektedir
(Astrup et al.,
proteinler için depolama kapasitesinin olmayışı
ve
2006). Başka bir çalışmada da diyetin protein
İNCELENMESİ
böylece proteinlerin doğrudan metabolik
süreçleriçeriği %15’ten %30’a çıkarıldığında besinlerin
de kullanılması gerçeğiyle ilişkilendirilmektedir.
termik etkinin 34kj/saat arttığı belirlenmiştir
Protein sentezi, üre üretiminin1Kilis
yanı
sıra peptid
(Johnston et al., 2002).
bağı sentezindeki ve glukoneojenezdeki yüksek
Yüksek Proteinli Diyetlerin Vücut Ağırlığı
Özet :proteinlerin
2012-2014 Yılları
arasındaki
ATP maliyeti sıklıkla
termik
etkileriyle
Üzerine
Kısa ve
Uzun
istatistiksel
olarak
analizDönem
edilmesi Etkileri
ilişkilendirilmektedir
(Halton
Frank,
2004).
şeklindedir.
Farklı ve
analiz
teknikleri
hipotez testleri
uygulanarakKısa
araştırma
daha kapsamlı
haleAğırlığı
getirilmiştir.
Üre sentezini deuygulanmıştır.
içine alanAyrıca
oksidasyon
ve buna
Dönemli
Vücut
ve Vücut Bileşimi
benzer metabolik
olayların
Değişiklikleri
yönünde
hareket başlangıç
edilmiş olup,basamakyapılan istatistik bulgulara
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ları için yüksek ATP gerekmektedir. Bu durum
varılmaktadır.
olarak
tüketim
Yüksek
proteinliSonuç
diyetler
düşük
proteinli diyetlerle
kısa süreli protein
alımının
besin
kaynaklıfiyatlarda
enerjida azalma meydana gelmektedir.
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
karşılaştırıldığında kısa dönemde vücut ağırlık
harcamasını arttırmasını
açıklamaktadır.
Ayrıca
Anahtar Kelimeler
kaybını sağladığına dair kanıt bulunmaktadır
yüksek protein alımıyla birlikte uyku metabolik
(Hu, 2005). Yüksek proteinli diyetlerin, alınan
hızının artması vücudun
protein sentezine ve
NATURAL
GAS PRICES
enerjiAND
miktarını
azaltırken,
protein kaynaklı tokTO CONSUMPTION
protein döngüsüneACCORDING
stimüle edilmesiyle
ilişkilen-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
luğu sağlayarak açlığı azalttığı düşünülmektedir
dirilmektedir (Westerterp-Plantenga et al., 2009).
(Johnstone, 2012). Dört hafta süresince yüksek
consumption
electricity and enerji
natural gas used
in industry
and houses
is statistically
Diyetle yüksek the
protein
alımıofhomeostatik
proteinli
diyetle
ad-libitum
(enerji kısıtlaması
harcama için çaba
sarfederek
termojenezi
artırolmadan
istenildiği
diyet sütechniques
for analysis.
Moreover, tests
of hypothesis
were applied
and thekadar)
research beslenen,
was
dığı bildirilmektedir (Sacks et al., 2009). Diyetin
resince fiziksel aktivite düzeylerinde değişiklik
protein içeriğindeki değişimin etkilerini belirlemek
yapılmayan bireylerde önerilen zayıflama hızına
amacıyla yapılan bir çalışmada bireylere enerjinin
uygun olarak haftada yaklaşık 1 kg ağırlık kaybı
%10’u ve %30’u proteinden oluşan iki tür diyet
gözlenmiştir (Johnstone et al., 2008). Ağırlık kaybı
uygulanmış ve 4 gün süresince solunum odasında
sonucunda vücut bileşimi ve kan basıncında da
izlenmişlerdir. Yüksek proteinli diyet alan bireylerde
olumlu değişim görülürken, enerji kısıtlaması
diyet kaynaklı termojenez (0.91±0.25, 0.69±0.24),
sırasında vücut yağ kütlesindeki azalma ve yağsız
uyku metabolik enerjisi ve doygunluk daha yüksek
vücut kütlesinin korunması ile diyetin protein
bulunmuştur (Lejeunu et al., 2006). Eğer enerji
içeriğinin yüksek olması ilişkilendirilmiştir
harcaması günde 168 kj artırılırsa, bir yılda 1.9
(Wycherley et al., 2010).
kg ağırlık kaybı sağlanması beklenmektedir. Buna
Seksen yedi kısa süreli çalışmanın incelendiği bir
karşın yüksek proteinli diyetler 24 saatlik enerji
meta regresyonda günlük >1.05 g/kg protein alımı
harcamasını %2-3 oranında arttırmaktadır. Bu
0.6 kg yağsız kütle tutulumu ile ilişkilendirilmiş,
etki de gözlenen ağırlık kaybının sadece küçük
12 haftadan daha uzun süreli çalışmalarda bu
74
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE çıkmıştır.
KONUTLARKarbonAÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
miktar 1.2 -5.6 kg SANAYİ
‘a kadar
On iki ay
süreli yapılan
bir çalışmada yüksek
hidrat alımının enerjinin %35-41’den daha
az
protein içeren (enerjinin proteinden gelen oranı
İNCELENMESİ
olduğu çalışmalarda yağ kütlesindeMurat
2 kg
daha
%25 ) diyete uyumun % 92; düşük karbonhidratlı
fazla azalma saptanmıştır. Genel olarak
yüksek
(enerjinin karbonhidrattan gelen oranı %12) diGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
proteinli diyetlerin azaltılmış karbonhidrat
mikyete uyumun ise %72 olduğu ifade edilmektedir
1
tarıyla birlikte daha yüksek yağ kütlesi kaybı ve
(Due et al., 2004).
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
göreceli olarakÖzet
daha
az yağsız
kütle
kaybıyla
Yapılanistatistiksel
bir başkaolarak
çalışmada
yüksek protein, düşük
analiz edilmesi
ilişkili olduğu ifade
edilmektedir
(Krieger
al.,
şeklindedir.
Farklı analiz
tekniklerietkullanılarak
karbonhidratlı diyet (%22 protein) ve düşük yağ,
Ayrıca
2006). Yapılan uygulanmıştır.
bir çalışmada
tiphipotez
2 diyabetli
26
ve doğalgaz
yüksek
karbonhidratlı
diyetedilmesi
(%16 protein) tüketen
hastaya %30, 28yönünde
hastaya
da %15
içeren,
hareket
edilmişprotein
olup, yapılan
132 obez hasta değerlendirilmiş, 6 ay sonunda
edilenilk
bulgular
sonucunda;
ayrıca bu bireylere
8 hafta
enerji sanayi
kısıtlaması,
varılmaktadır.
olarak
tüketim
yüksek
proteinliSonuç
düşük
karbonhidratlı
diyet tüson 4 hafta enerjiaralığı
dengesini
sağlayan
diyetfiyatlarda
uygu-da azalma meydana gelmektedir.
Kw cinsinden
yükseldikçe,
keten grupta 5.8 kg ağırlık kaybı görülürken;
lanmıştır. Çalışmanın
arasında
Anahtar sonunda
Kelimeler : gruplar
diğer grupta 1.9 kg ağırlık kaybı gözlenmiştir
ağırlık kaybı açısından farklılık tespit edilememiştir
(Trumbo et al., 2002). Yüksek proteinli diyetlerin
(Halton ve Frank,ECONOMETRIC
2004).
ANALYSIS OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
uzun AND
dönem
etkilerinin
araştırıldığı 8 çalışmanın
HOUSES
Uzun Dönemli Vücut Ağırlığı ve Vücut Bileşimi
incelendiği bir meta analizde de yüksek proteinli
Değişiklikleri
diyetin uygulandığı 6 ay süreli bir çalışmada
in industry
is statistically
ağırlık
kaybıand3.7houses
kg iken
17 ay süren bir başka
ANOVA
model wasyapılarak
Diyetin proteinanalyzed.
içeriğinde
değişiklik
çalışmada
kayıpand1.2
olarak
were applied
the kg
research
was tespit edilmiştir.
uzun vadede vücut
etkisi konusu
ilgi
made ağırlığına
more comprehensive.
The purpose
Yüksek proteinli diyetin uygulandığı sekiz çalışçekmektedir. Yüksek proteinli diyet uygulayan
ma sonucunda ortalama ağırlık kaybının 6.3 kg
bireyler yüksek karbonhidratlı diyet alan bireyolduğu bildirilirken, standart diyette 5 kg olarak
lerle karşılaştırıldığında 12 ay süresince 3 kg’dan
belirlenmiştir (Lepe et al., 2011).
fazla ağırlık kaybettiği saptanmıştır (Larsen
et al., 2011). Yüksek protein, düşük glisemik
Yüksek proteinli diyetler konusunda yapılan bir
indeks içeren diyetlerin daha fazla ağırlık kaybı
başka meta analiz çalışmasında en az 24 hafta
sağladığı bildirilmektedir. Ancak birçok insan
süreyle yapılmış 481 sonuç ve 8 çalışma incelenmiş,
bu tip diyetleri uzun süre uygulayamamaktadır
en az 50 en çok 119 kişiden oluşan çalışmalarda
(Johnstone et al.,2008). Bireylerin diyet seçimleri
bireylerin yaş aralığı 18-70 yıl ve BKI aralığı
beslenme alışkanlıklarına ve daha önceki zayıflama
25-43 kg/m² olarak belirlenmiştir. Çalışmalarda
diyeti deneyimlerine bağlı olarak değişmektedir.
kullanılan diyetlerin protein içeriği enerjinin %25Yüksek protein, orta derecede karbonhidrat içeren
40, karbonhidrat ise %5-45 aralığındadır. En uzun
diyet uygulayan bireylerin diyeti 12 aya kadar
süreli çalışma 24 ay, en kısa süreli çalışma ise 6
sürdürme olasılığı artmaktadır (Clifton, 2006).
ay sürmüş, 24 ay süreli çalışmada bireylerin diyeti
75
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VEsüreli
KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE
tamamlama oranı %34;
6 ay
çalışmada
ise TÜKETİM
Yapılan ARALIKLARINA
bir meta analiz
çalışmasında enerji kıELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
bu oran %92’dir. Çalışmalardan 8’inin sonuçları
sıtlaması olmayan düşük karbonhidratlı diyetle
İNCELENMESİ
değerlendirildiğinde; 3 çalışmanın sonuçları
istatisenerji kısıtlı düşük yağlı geleneksel diyet karşıMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
tiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır. Yüksek
tekli
laştırılmıştır. Altı ayın sonunda yüksek proteinli
doymamış yağ asidi içeren diyet
tüketen grupta
diyet alan grupta 3.3 kg daha fazla ağırlık kaybı
1
yüksek proteinli diyet tüketen gruba göre daha
tespit edilmiş, 12 ayın sonunda ağırlık kaybının
Özet
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileriiki
kullanılarak
hazırlanan bu
çalışma,
sanayi
fazla ağırlık kaybı
görülmüştür.
Yüksek
proteinli
grup arasında
farklı
olmadığı
görülmüştür.
diyetler standart
diyetlerle
proteinli
şeklindedir.
Farklıkarşılaştırıldığında
analiz teknikleri kullanılarakYüksek
hazırlanan
çalışmadadiyetler
ANOVA ağırlık
modeli kaybı açısından
uygulanmıştır.
Ayrıca 6hipotez
uygulanarakkısa
araştırma
daha kapsamlı
hale gibi
getirilmiştir.
en yüksek ağırlık
kaybı farkı
aylıktestleri
çalışmavadede
avantajlı
görülmesine rağmen
da (3.7 kg); en yönünde
düşük hareket
ağırlıkedilmiş
kaybıolup,
farkı
ise istatistik
17
uzun dönemde
etkileri
açık değildir
(Gardner et
yapılan
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
aylık çalışmada (1.2 kg)’dır (Lepe et al., 2011).
al., 2007).
Yüksek proteinliaralığı
diyetlerin
vücutyükseldikçe,
yağ regülâsyonu
Kw cinsinden
Yüksek Proteinli Zayıflama Diyetlerinden
üzerinde yararlıAnahtar
etkileriKelimeler
vardır.: Fakat
etkinin
Elektrik,bu
Doğalgaz,
Sonra Tekrar Ağırlık Kazanımı
protein çeşidine bağlı olarak farklı olup olmadığı
bilinmemektedir (Gilbert
et al., 2011). Hayvansal
Ağırlık kaybının ardından diyetin protein içeriğinin
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OFtekrar
INDUSTRY
AND
proteinlerin (özellikle
sütte bulunan)
zayıflamaRANGES
arttırılmasının
ağırlık
kazanımı ve ağırlığın
HOUSES
diyetlerinde bitkisel proteinlerle karşılaştırıldığı
korunması üzerine olumlu etkileri olabileceğine
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
years of
2012-2014,
bir çalışmada tüm esansiyel amino asitleri içerdair
görüşlerto the
vardır.
Lejeune
ve arkadaşlarının
was applied
to the study
prepared
with bir
the use
of different
mesi nedeniyle analyzed.
kaslardaANOVA
proteinmodel
sentezinin
daha
(2006)
yaptığı
çalışmada
4 haftalık ağırlık
fazla desteklendiği
bildirilmektedir.
Ayrıca
kaybı periyodundan
sonra
ağırlığın korunması
made more
comprehensive. The
purposebu
was to determine
gas prices
durumun potansiyel olarak enerji harcamasını
sırasında protein alımının %20 oranında arttıartırdığı, ancak sonuçların yetersiz olduğu da
rılması ile azalan ağırlığı izleyen 3 ay içinde
söylenmekte, whey ve balık proteinlerinin diğer
%50 oranında geri kazanıldığı rapor edilmiştir.
protein kaynaklarıyla karşılaştırıldığında daha fazla
Başka bir çalışmada da protein miktarının ikiye
doyurucu etkiye sahip olduğu gösterilmektedir.
katlandığı (0.8 g/kg, 1.6 g/kg) bir zayıflama diyeti
Ancak farklı protein kaynaklarının ağırlık kaybı
uygulamasının 4. ve 12. aylarında vücut ağırlıüzerine etkisi konusundaki kanıtların yetersiz
ğının %10’undan fazlasını kaybeden bireylerde
olduğu ifade edilmektedir (Gilbert et al., 2011).
daha iyi vücut bileşimi sağlandığı belirtilmiştir
Protein alımı enerji harcaması, doygunluk ve
(Layman et al., 2009). Yapılan bir çalışmada 773
vücut yağ kütlesi kaybını arttırdığı belirtilirken,
birey incelenmiş ve kaydedilen ağırlığın geri kafarklı protein türlerinin etki boyutlarının farklı
zanımı yüksek proteinli diyette, düşük proteinli
olup olmadığı konusunda kanıtlar net değildir
diyete oranla 0.93 kg daha düşük bulunmuştur.
(Johnstone, 2012).
Yüksek glisemik indeksli diyet tüketen grup ile
karıştırıldığında ise düşük glisemik indeksli diyet
76
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE
YüksekARALIKLARINA
Proteinli Diyetlerin
Potansiyel Yan
grubunda ağırlık geri
kazanımı
0.95 kg daha
az TÜKETİM
Etkileri
olduğu belirlenmiştir (Due et al., 2004). BuİNCELENMESİ
sonuç doğrultusunda ağırlık kontrolünü
sağlamak
AÇIKGÖZ
Kardiyovasküler
Hastalık Riski ve Kan Basıncı
için yüksek protein-orta düzeyde düşük
glisemik
Alınması gereken optimal protein miktarı konuindeksli karbonbonhidrat içeren1Kilis
diyetler
önerile7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
sunda öneride bulunmadan önce yüksek proteinli
bilmektedir.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileridiyetlerin
bu çalışma,
sanayi üzerindeki etmetabolik
parametreler
EPIC (EuropeanveProspective
İnvestigation
into tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
konutlarda kullanılan
doğalgaz ile elektrik
kilerini belirlemek çok önemlidir. Vücut ağırlığı
Cancer and Nutrition)
çalışmasında balık ve
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakile
araştırma
daha yağ
kapsamlı
protein,
ve karbonhidratlarda
eş zamanlı
ve konutlarda
süt ürünlerindenSanayi
ziyade
kırmızıtüketim
et vearalıklarına
işlenmiş
değişimler
spesifik
bir besin öğesinin
göre olduğunda
Elde
et ürünlerindenedilen
sağlanan
yüksek protein tükebulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
lipoprotein profili üzerindeki bağımsız etkisini
genel daha
seviyesinde
ten kadınlarda fiyatlarının
6.5 kg’dan
fazladüşüş
ağırlığın
değerlendirmek
oldukça güçtür. Yüksek protein
geri kazanımı saptanmıştır (Du et al., 2009).
diyetlerin
bileşimini ve doymuş
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,içeren
Sanayi, Konut,
Anova, diyetin
TUİK, Fiyat
Amerika’da yapılan bir başka çalışmada 811
yağ içeriğini değiştirerek serum lipitlerini ve
bireye 2 yıl süreyle orta (enerji bileşimi %20
kardiyovasküler hastalık riskini arttırabileceğine
ANALYSIS
yağ, %15 protein,ECONOMETRIC
%65
karbonhidrat)
ve
yüksek
TERMS OF vardır
INDUSTRY
AND
dairINendişeler
(Johnstone,
2012). Fakat
HOUSES
düzeyde protein (enerji bileşimi %20 yağ, %25
bu konudaki epidemiyolojik veriler sınırlıdır.
protein, %55 karbonhidrat), yüksek yağ, orta
Abstract: In this study prepared by using data ofYaklaşık
TSI belonging
the süren
years of 2012-2014,
26toyıl
bir çalışmada kırmızı et,
consumption
düzeyde proteintheiçeren
diyetofileelectricity
(enerjiand
bileşimi
prepared
with the use
different
işlenmiş
et ürünleri
ve oftam
yağlı süt ürünlerinin
%40 yağ, %15 protein,
karbonhidrat)
techniques%45
for analysis.
Moreover,yüksek
koronerelectricity
kalp hastalıkları
artışla ilişkimade more comprehensive. The purpose was to determine
and natural gasriskinde
prices
protein, yüksek yağ içeren (enerji bileşimi %20
si incelenmiş, bu ürünlerin bir porsiyonunun
yağ, %15 protein, %65 karbonhidrat) 4 tip diyet
kuruyemişler, düşük yağlı süt ürünleri, kümes
uygulanmıştır. Altı ay sonunda ortalama 6 kg
hayvanları ve balıkla değişiminin koroner hastalık
(%7) ağırlık kaybı gözlenmiş ancak 2 yıl sonunda
riskini %13-30 oranında azalttığı bildirilmiştir
gruplar arasında ağırlık kaybı açısından belirgin
(Bernstein et al., 2010).
bir fark kaydedilmemiştir (Sacks et al., 2009).
Nordmann ve arkadaşlarının (2006) yaptığı bir
Bu sonuçlardan yüksek proteinli zayıflama diyetleri
meta analizde düşük karbonhidratlı, yüksek
ile ağırlık kaybı sağlandıktan sonra tekrar ağırlık
proteinli diyetlerin trigliserit ve HDL kolesterolü
kazanımının önlenmesi amacıyla protein içeriği
seviyelerine olumlu etkilerinin olduğu, ancak total
arttırılmış düşük glisemik indeksli karbonhidrat
kolesterol ve LDL kolesterolü seviyeleri üzerinde
içeren diyet tüketimini önerilmektedir.
geleneksel düşük proteinli diyetlere göre daha az
olumlu etkileri olduğu belirtilmiştir. Nurses’s Health
Study tarafından miyokard enfarktüsü geçirmiş
77
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
2258 kadın ve 1840SANAYİ
erkek birey
üzerinde AÇISINDAN
yapılan TÜKETİM
12 haftalık
çalışmada düşük
karbonhidratlı, yüksek
bir çalışmada, bireylerin besin tüketim özellikleri
proteinli diyet uygulanan bireylerde daha yüksek
İNCELENMESİ
bir yıl boyunca takip edilmiş, karbonhidrat
alımı
karbonhidratlı daha düşük proteinli diyet uyguMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
düşük, yağ ve hayvansal kaynaklı protein
alımı
layan bireylere göre HDL kolesterolü, trigliserit,
yüksek olan bireylerde kardiyovasküler
mortalite
insülin düzeyleri, açlık glikozu, kan basıncı ve
1
oranı 1.3 kat daha yüksek bulunmuştur (Li et al.,
CRP düzeylerinde daha olumlu sonuçlar olduğu
Özet : 2012-2014
TUİK verilerigörülmüştür.
bu çalışma,
2014). Ratlar üzerinde
yapılan başka
bir çalışmada,
Ancak
yükseksanayi
proteinli diyet alan
3- 6 aylık ratlaraşeklindedir.
12 hafta boyunca
yüksek
protein,
LDL
ve homosistein
düzeylerinde artış
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarakgrupta
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
testleri uygulanarakmeydana
araştırma daha
kapsamlıLDL
düşük karbonhidrat
içerenAyrıca
diyethipotez
uygulanmıştır.
gelmiş,
kolesterolündeki bu artış
Çalışmanın sonunda
ratların
kardiyovasküler
yüksekgöre
proteinli
diyetlerle
alınan posa
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
gidilmiştir. birlikte
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
sistem moleküler aşamada (arteriyel reaktivite,
miktarının azalmasıyla ilişkilendirilmiştir (Brehm
m RNA, immünohistokimya)
değerlendirilmiş
ve meydana
David,gelmektedir.
2008).
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
ve 12 hafta sonunda
trigliserit
rezistin
düzeyAnahtar
Kelimelerve
: Elektrik,
Doğalgaz,
Lagiou ve arkadaşlarının (2012) bir ay süreli
lerinde belirgin artış, aort esnekliğinde azalma,
yaptıkları bir araştırmada yüksek buğday proteini
sol ventrikül disfonksiyonu
ve glikoz intoleransı
NATURAL
GAS PRICES
(%27)AND
alan
ve yüksek
proteinli diyetlerin kalp
ACCORDING
TO CONSUMPTION
oluştuğu gözlenmiştir
(Bedorida
et al., 2014). RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
damar sağlığı üzerine etkileri 43,396 kadında
Dansinger ve arkadaşları (36)’nın BKİ’leri 27-42
15 yıl süreyle izlenmiş ve günlük karbonhidrat
2
consumption
electricity
and natural
in industry
kg/m arasında the
değişen,
160ofbireye
farklı
tipte gas used
alımının
20 and
g azalması
ve protein alımının 5 g
diyetler (40’ar techniques
kişiye Atkins
diyeti-karbonhidartmasıyla
kardiyovasküler
riskinin %5
for analysis.
Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the researchhastalık
was
rat içeriği kısıtlanan, Zone diyeti-makro besin
oranında arttığı bulunmuştur. Protein kaynağı
öğeleri dengeli, Weight Watchers diyeti-enerjisi
ve karbonhidrat türü düşünülmeden uygulanan
kısıtlanan diyet ve Ornish diyeti-yağ içeriği
yüksek proteinli-düşük karbonhidratlı diyetler
kısıtlanan diyet) uygulamışlar ve katılımcıların
kardiyovasküler hastalıklarda artışla ilişkilendivücut ağırlığındaki kayıpları değerlendirmişlerrilmiştir. Altmış obez kadın üzerinde 3 ay süreyle
dir. Buna göre bir yılın sonunda bireyler Atkins
yapılan bir çalışmada bireyler iki gruba ayrılarak;
diyeti ile 2.1-4.8 kg, Zone diyetiyle 3.2 -6.0 kg,
birinci gruba yüksek proteinli diyet, ikinci gruba
Weight Watchers diyetiyle 3.0-4.9 kg ve Ornish
da standart enerji kısıtlı diyet uygulanmıştır. Çadiyeti ile de 3.3-7.3 kg kaybetmişlerdir. Bütün
lışma sonucunda trigliserit, sistolik kan basıncı,
gruplarda vücut ağırlıklarındaki kayıpların benzer
total kolesterol değerlerinin protein miktarından
olduğu, toplam kolesterol/ HDL-kolesterol oranı
bağımsız olarak her iki grupta da azaldığı görülve HDL-kolesterol düzeylerinde % 10 azalma
müştür (Azadbanlcht et al., 2013). Yüksek protein
sağlandığı, diyetlerin kan basıncı ve kan glukoz
alımının kan basıncını arttırabileceği söylenirken
düzeylerini etkilemediği bildirilmiştir. Bir başka
bu konuda yapılan çalışmaları sonuçları çelişkilidir.
78
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
GÖRE
Hodgson ve arkadaşları
yaptıkları
bir çalışmada
mektedirARALIKLARINA
(Kerstetter et al.,
2003). Proteinler kemik
enerjinin %5 lik kısmı için karbonhidrat yerine
kollojen sentezi için esansiyeldir. Ancak yüksek
İNCELENMESİ
proteinlerin kullanılmasının hipertansif
bireylerde
protein alımının Ca atımına etkisi tartışmaları
kan basıncında 5 mmHg’lik bir düşüşe
neden
odak noktası olmaya devam etmektedir. Fazla
olduğunu saptamışlardır (Hodgson
et al., 2006).
protein alımının kalsiüriyi arttırması nedeniyle
1
kemik sağlığı üzerinde olumsuz etkileri vardır.
Diyetin protein içeriği belirlenirken özellikle baÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBunun
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
altında
yatan
nedensanayi
ise yüksek protein
lık, kümes hayvanları,
kabuklu
deniz
hayvanları,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
hayvansal
protein)
Farklı analiz teknikleri kullanılarak(özellikle
ANOVA
modeliyüksek kükürtlü
az yağlı kırmızışeklindedir.
et, az yağlı
süt ürünleri ve kuru
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakaminoasit
araştırma daha
kapsamlı
içeriği
nedeniyle
böbrekler tarafından
tüketim aralıklarınaAz
baklagillerden yararlanılması
önerilmektedir.
nötralize
daha yüksek
asidik yüküyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göreedilemeyen
Elde
yağlı süt ve ürünlerinin
obezite başta olmak üzere
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
nün oluşması, vücudun pH dengesini sağlamak
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüşönlengözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
metabolik sendrom
ve diyabet
gelişiminin
içinmeydana
kemiğin
yapısında bulunan Ca’u çekmesi ve
gelmektedir.
mesinde olumlu etkilerinin olduğu bildirilmektedir
atılması
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Ca’un
Sanayi, idrar
Konut,yoluyla
Anova, TUİK,
Fiyat şeklinde açıklanmak(Yorgun ve Tokgözoğlu, 2007).Sonuçta yüksek
tadır (Marcason, 2010). Daha yakın zamandaki
proteinli diyetlerin uzun vadedeki kardiyovasküler
bulgular bu sanıyı desteklememektedir. Fakat bir
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OFolan
zararlarının kısa vadedeki
ağırlık
kaybına
IN TERMS
OF soya
INDUSTRY
ANDve süt bazlı proteimeta
analizde
proteini
HOUSES
etkilerinden daha baskın olduğu ifade edilmektedir
nin lumber omurgadaki kemik dansitesi üzerine
(Lagiou ve Sandin, 2012). Bunlara rağmen düşük
Abstract: In this study prepared by using data ofbelirgin
TSI belonging
to theolmadığı
years of 2012-2014,
etkileri
belirtilmiştir (Kerstetter
the consumption
of electricity
karbonhidrat –yüksek
proteinli
diyetlerandbitkisel
use of different
et al.,prepared
2003).with
Sonthebulguların
temelinde, RDA da
kaynaklı proteinin
ağırlıklı
olmasıMoreover,
ve işlenmiş
techniques
for analysis.
önerilenelectricity
düzeyden
fazlagas
protein
and natural
prices tüketiminin Ca
şeker, basit karbonhidrat alımının azaltılması
utilizasyonu ve kemik sağlığı üzerinde olumlu
koşuluyla beslenme açısından kabul edilebilir
etkileri özellikle yaşlı bireylerde görülmektedir.
olacağı belirtilmektedir (Özer ve Argan, 2005).
Yüksek proteinli bir diyetle yeterli Ca, sebze ve
meyve tüketildiğinde ya da yüksek potasyum
Diğer Etkiler
veya bikarbonatlı suplemanların tamponlama
Kemik Metabolizması
kapasitesini arttırmaya aracılık etmesi kemik
sağlını korumaktadır (Johnstone, 20012). Ancak
Dünyada milyonlarca insan osteoporozdan
yine de alınması gereken günlük protein miktarı
etkilenmekte ve kadınlar erkeklerden dört kat
konusunda bu tartışmaları çözmek için daha fazla
fazla risk taşımaktadır. Beslenme bu kronik
çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
hastalığın patogenezi ve önlenmesinde önemli
rol oynamaktadır. Ca ve D vitamini iskelet kütBöbrek Sağlığı
lesinin korunmasında ve arttırılması için kritik
Yüksek proteinli diyetlerin böbrek sağlığı üzerine
besin öğeleridir. Protein gibi besin öğeleri Ca
güvenilirliği konusunda endişeler bulunmaktadır.
homeostazını ve iskelet metabolizmasını etkile-
79
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
KONUTLARhiperfiltAÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
Yüksek protein alımının
glomerüler
değerlerinde
farklılık gözlenmemiştir
(Poortmans
rasyon, hiperemi, kronik böbrek hastalıklarının
ve Dellalieux, 2000 ). Li ve arkadaşlarının (2010)
İNCELENMESİ
hızlanması, proteinürinin artması, diürez,
natriürez
yaptığı bir çalışmada bir yıl süreyle yüksek proMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
ve kaliürez, kan basıncında değişiklikler,
nepteinli diyet alan bireylerin böbrek fonksiyonları
rolithiazis riskinin artması ve 1çeşitli
metabolik
değerlerinde olumsuz bir değere rastlanmamış;
değişikliklerle ilişkili olduğu düşünülmektedir
ancak 12 aylık sürenin de bu olumsuz etkilerin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriortaya
kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayi
(Frank et al., 2009).
çıkması
içinbu yeterli
olmayabileceği ifade
et al.,ANOVA
2010).modeli
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakedilmiştir
hazırlanan (Li
çalışmada
Uzun süre yüksek
proteinli diyet alımı proteuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi
ve konutlarda
tüketimazotlu
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarınındiyabet,
tespit edilmesi
in metabolizması
sonucu
üretilen
atık
Böbrek
rahatsızlığı,
böbrek taşı, gut ve
ürünlerinin salgılanmasıyla
glomerüler basınç
bu tip hastalıklar açısından risk taşıyan bireylerin
fiyatlarının
genel ve
seviyesinde
Sonuçalımına
olarak tüketim
ve hiperfiltrasyonu
artırdığı
renal hasar
riski sonucuna
uzun varılmaktadır.
süreli protein
karşı dikkatli olmaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
taşıdığı ifade edilmektedir. Böbrek rahatsızlığı
sında fayda vardır. Özellikle böbrek rahatsızlığı
olmayan yüksek protein alan sağlıklı bireylerde
olan bireylere metabolik artıkların temizlenmesi
renal boyutta ve fonksiyonda adaptif değişiklikler
açısından yeterli sıvı alımı önerilmektedir (Brehm
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
gözlenmekte ve buACCORDING
değişiklikler
normal adaptif
ve David,
2008). Ancak
yüksek proteinli diyetin
HOUSES
mekanizması olarak algılanmaktadır. Yüksek
tüm dünyada kabul edilebilir bir tanımının olmaproteinli diyetlerin aminoasitlerin asidik etkisi
yışı, uzun dönemli çalışmaların yetersiz oluşu
the consumption
electricity
and natural gas used
in industry
is statistically
ve kan basıncını
arttırmasıofgibi
etkilerinden
nedeniyle
buand
türhouses
diyetlerin
böbrekler üzerine olan
dolayı subklinik
böbrek
bireyleri
etkileri
olarak
bilinmemektedir
(Johnstone,
techniques
for hasarı
analysis. olan
Moreover,
tests of hypothesis
werenet
applied
and the
research was
daha fazla etkileyeceği bilinmektedir (Noble
2012). Her şeye rağmen ADA (American Diabetes
ve Kushner, 2006). Özellikle kronik böbrek
Association) yüksek protein alımının diyabet
hastalığının genelde sessiz ilerleyen bir hastalık
yönetimi ve böbrek fonksiyonu üzerindeki uzun
olması nedeniyle bu tür diyetlere başlamadan
süreli etkileri açısından total enerjinin protein
önce tüm bireylerin serum kreatinin düzeyine
içeriği %20 ve daha az olmasını önermektedir
ve idrar proteinüri düzeylerine bakılmalıdır
(Cunningham ve Hyson, 2006).
(Johnstone, 2012). Yapılan bir çalışmada 70-108
Bağırsak Sağlığı
g/gün protein alındığında glomerüler filtrasyon
hızında değişiklik gözlenmezken, yaklaşık 125
Sebzeler ve meyveler diyet posası, izotiyosiyonatlar
g/gün doyma noktasına kadar protein alındığında
ve polifenoller gibi antioksidan ve anti-inflamatuar
hiperfiltrasyonun arttığı rapor edilmiştir (Halton
aktivitesi olan ve kansere karşı koruyucu olan
ve Frank, 2004). Bir başka çalışmada 2.8 g/gün’e
bileşenleri içermektedir. Diyet posasının karsinokadar protein tüketen atletlerle orta düzeyde protein
jenik bileşiklerin etkisini azaltmak, gaita geçişini
alan atletlerin kreatinin klirensi, üre ve albumin
hızlandırmak, bütirik asit gibi yararlı fermantasyon
80
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VEN-nitrozaminler
KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE yöntemleri sonucu
ürünlerinin etkisini arttırmak,
gibi TÜKETİM
etlere uygulanan
yanlış pişirme
zararlı metabolitleri ve kolon pH’ını azaltmakİNCELENMESİ
gibi
oksidatif DNA hasarları, nitrozaminler de risk
kolonda çok sayıda yararı bulunmaktadır.Tüm
bu Hakan
oluşturmaktadır
(Sandhu et al., 2001).
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
yararlı etkilerin yanında kolon kanseri
riskininin
TheYönetmeni
European Prospective Investigation into
de azalmasına katkısı bulunmaktadır
(Key
et
al.,
1
Cancer andBölümü
Nutrition çalışmasında tavuk eti ve
2004). Posadan zengin besinlerin aynı zamanda
balık yiyenlerin düzenli egzersiz yaparak ve ağırlık
Özet : 2012-2014 Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
nişastadan (tahıllar/kahvaltılık
gevrekler/kurukaybederek
kolorektal
kanserden
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi korunabilineceği
baklagiller) veyaşeklindedir.
şekerdenFarklı
(meyveler)
de zengin
analiz teknikleri
bildirmektedir. Ayrıca 28 g/gün’den fazla posa
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
olmaları nedeniyle
enerji kısıtlı
diyetlerde
alımları
ve doğalgaz
fiyatlarınınkarşı
tespit edilmesi
alımının
bu etkilere
koruyucu olabileceği,
kısıtlanabilmektedir.
ve arkadaşlarının
yönündeDuncan
hareket edilmiş
bu yüzden
yüksek
proteinli
diyetlerde işlenmiş
elektrik
ve doğalgaz
(2008) yaptığı çalışmada
düşük
karbonhidratlı
Sonuçeti
olarak
etlerinvarılmaktadır.
yerine tavuk
yatüketim
da balık kullanmanın
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,kolonda
diyet (24 g/gün)
tüketen
bireylerde
ve yeterli posa alımını sağlamanın en iyi strateji
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
karbonhidratlardan
bütirat
üreten
Roseburia
spp.
olacağı söylenmektedir (Norat et al., 2005).
ve Eubacterium rectale gibi bakteri türlerinde
Antioksidan
Durumu
azalma görülmüştür.
Bu yüzden ANALYSIS
sağlıklı birOFdiyet
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
bütirat üretimi ve kolon sağlığını desteklemek
HOUSES
Yüksek proteinli düşük karbonhidratlı zayıflama
için yeterli miktarda kompleks karbonhidrat ve
diyetlerinde sebze ve meyve tüketimi azaltıldığı
Abstract:
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
çözünmez posayı
da
içermelidir.
industry and houses
is statistically
içininantioksidan
düzeyi
üzerine olumsuz etkileanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
applied and the
was vardır. Yüksek
rinin were
olabileceğine
dairresearch
endişeler
Kanser
proteinli diyetlerin antioksidan düzeyi üzerine
Sebze, meyve ve tam tahılların batı toplumlarını
etkilerinin incelendiği bir çalışmada bu diyetlerin
sarsan kolerektal, meme, pankreas, akciğer, mide,
4 haftalık süre içerisinde plazma antioksidan
özefagus ve mesane kanseri gibi hemen hemen
düzeyi, kardiyovasküler ve metabolik biyomartüm kanser türlerine karşı koruyucu etkisi olduğuna
kerlar üzerinde olumsuz etkilerinin olmadığı
dair epidemiyolojik kanıtlar bulunmaktadır (Watzl,
belirlenmiştir (Larsen et al., 2011).
2005). Yüksek protein alımına paralel olarak et
Yüksek protein, düşük karbonhidrat ve yüksek
tüketimi de artmaktadır. Dünya Kanser Araştırprotein, orta derecede karbonhidrat içeren diyetlema Fonu’nun raporunda kırmızı et ve işlenmiş
rin karşılaştırıldığı bir diğer çalışmada da ağırlık
et ürünlerinin kolorektal kanser riskini arttırdığı
kaybıyla ilişkili olarak sağlık biyomarkerları her
bildirilmektedir. Günlük alınan et miktarında
iki grupta da benzer bulunmuştur. Çalışmaya
100 g artışın kolorektal kanser riskini %12-17
katılan bireylerin hiçbirinde vitamin yetersizarttırdığı gösterilmiştir. Fakat bu konudaki epideliği görülmezken, plazma retinol, E vitamini
miyolojik çalışmalar net değildir. Et tüketiminin
artmasıyla doymuş yağ asidi alımı da artmakta;
(α-tokoferol), β-kriptosantin değerlerinde bir
81
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
miktar azalma olmasına
rağmen
belirtilenAÇISINDAN
değer- TÜKETİM
karbonhidrat,
%30 yağGÖRE
içeren diyetler uygulanELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
lerin üzerinde oldukları tespit edilmiştir. Ancak
mıştır. Bireylerde 16 hafta sonunda başlangıçtaki
İNCELENMESİ
bu durumun araştırma süresinin kısaMurat
olmasından
kanAÇIKGÖZ
glikozları ile değerlendirme yapıldığında
KORKMAZ, Hakan
kaynaklanabileceği ifade edilmektedirGüven
(Johnstone
yüksek proteinli diyetle beslenen grupta kan
et al., 2011).
glikoz eğrisinin daha altta olduğu yani, plazma
1
glikozundaki azalmanın yüksek proteinli diyette
Diyabet ve Glisemik İndeks
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileridaha
kullanılarak
bu çalışma, sanayi(Halton ve Frank,
fazlahazırlanan
olduğu gözlenmiştir
Glisemik indeks,
açlık veFarklı
tokluk
Tipçalışmada
2 diyabetli
hastalar
şeklindedir.
analizmekanizması
teknikleri kullanılarak2004).
hazırlanan
ANOVA
modeliüzerinde yapılan
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarakbaşka
araştırmabir
daha
kapsamlı hale350
getirilmiştir.
üzerinde etkili olması
nedeniyle
ağırlık
kontrolünde
çalışmada
mL et suyu çorbasına
önemlidir. Proteinler
karşılaş55 g whey
veElde
whey ilave edilen
yönündekarbonhidratlarla
hareket edilmiş olup, yapılan
göre deilave
sonucaedilmiş
gidilmiştir.
tırıldığında kanfiyatlarının
glikozuna
etkisi kısa sürelidir.
çorbayı tüketen grupta gastrik boşalmanın daha
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı Kw
Proteinin kan glikozu
seviyesine
karbonhidrattan
geçmeydana
olduğugelmektedir.
ve plazmada glukoza bağımlı insüliAnahtar Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,notropik
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,insülin,
Fiyat
daha az etkisi olmasına
rağmen,
insülinDoğalgaz,
yanıtını
polipeptitler,
glukagon-benzeri
oluşturduğu düşünülmektedir (Brehm ve David,
peptit 1 ve kolesistokinin konsantrasyonlarının
2008).Yüksek protein
alımının hepatik
ve periferal
daha AND
yüksek
olduğu
bildirilmiştir.
Böylece proECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS
PRICES
insülin duyarlılığının
azalmasına neden olduğu,
teinlerin glukoz homeostazı üzerinde karbonHOUSES
dolaşımdaki aminoasit kompozisyonunun artmahidratlara göre daha etkili olduğu saptanmıştır
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
sıyla spesifik aminoasitlerin
yakıt oksidasyonu
(Ma
et al., 2009).
Gannon
ve Nutall’ın (2010)
analyzed.
ANOVAdolaylı
model was
prepared
with the use diyet
of different
veya enerji dengesi
üzerindeki
etkilerinden
yaptığı
bir çalışmada
enerjisinin %25’ lik
purpose
was to determine
electricity
and natural gas yerine
prices
ziyade direkt sinyalizasyon
yoluyla The
insülin
dukısmının
karbonhidratlar
proteinlerden
yarlılığını akut olarak azalttığı düşünülmektedir
gelmesi sağlandığında 10 hafta sonunda HbA1c
(Johnstone, 2012). Diyabetik olmayan bireylerde
değerinin 7.3 ten 6.8’e düştüğü tespit edilmiştir.
karma bir öğünde çeşitli protein içeriklerinin
İnsüline bağlı diyabet başlangıcı olan bireylere
(%11-20 protein içeren) insülin ve glikoz yanı1.87 g/kg/gün ve 0.74 g/kg/gün protein içeren
tına önemli bir etkisinin olmadığını bulunmuştur
diyet uygulanmış, yüksek protein alan grupta
(Du et al., 2009). Bir başka çalışmada da 50 g
glikoz atımının arttığı ve insülin duyarlılığının
hayvansal protein/50 g glikoz alan bireylerde
azaldığı görülmüştür.
de eşdeğer insülin yanıtı saptanmış, glikoz ve
Psikoloji
proteinin birlikte sinerjik etkiye sahip oldukları
sonucuna ulaşılmıştır (Gannon ve Nuttal, 2010).
Diyet yapan bireylerde ağırlık kaybı terapisi boYapılan bir başka çalışmada yüksek proteinli diyet
yunca anksiyete ve sinirlilik durumlarının arttığı
olarak %30 protein ( yaklaşık 110 g/gün ) %40
gözlenmiştir. Zayıflama diyetlerinin uygulanması
karbonhidrat, %30 yağ; standart proteinli diyet
esnasında depresyon, vücut imge algısı bozuklukolarak ta %15 protein ( yaklaşık 60 g/gün) %55
ları ve kötü ruh halinin oluşabileceği bildirilmiştir
82
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
VE nedenleri
KONUTLARarasında
(Johnstone, 2012). SANAYİ
Bunların
proteinliARALIKLARINA
diyetler, alınan GÖRE
enerji miktarını azaltırken,
sağlıksız diyetlerin, bireyleri sağlık açısından
protein kaynaklı tokluğu sağlamalarından dolayı
İNCELENMESİ
zararlı olabilecek ağırlık döngüsüne teşvik
etmesi,
popüler bir ağırlık kaybetme stratejisi haline
yeme davranış bozukluklarının oluşmasına
neden
gelmiştir. Yine de yüksek proteinli zayıflama
olması, diyette başarı sağlanamaması
ve tüm bu
diyetlerinin güvenliği ve etkinliği özellikle düşük
1
faktörlerin kişide strese neden olması gösterilkarbonhidrat içeriğine sahip olanlar sorgulanmakÖzet
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi çalışmalarında
mektedir (Halton
ve: 2012-2014
Frank, 2004).
AyrıcaTUİK
çokverileritadır.
Orta-kısa
vadeli
müdahale
düşük karbonhidratlı
diyetFarklı
tüketen
ruh
proteinler
alınan enerji
şeklindedir.
analizbireylerin
ANOVAmiktarı
modeli üzerinde etkili
uygulanmıştır. Ayrıcadeğerlendirildiği
hipotez testleri uygulanarakgörülmektedir.
hali ve bilişsel fonksiyonlarının
Yüksek
proteinli diyetlerin iştah,
bir çalışmada yüksek
tüketen
kemik sağlığı,
renalgidilmiştir.
fonksiyon,
yönünde protein
hareket edilmiş
olup,bireylerin
göre de sonuca
Eldekan basıncı, karedilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
ruh halinin kötü ve mutsuz olduğu saptanmıştır
diyovasküler biyomarkerlar, antioksidan düzeyi,
(Brinkworth et al.,
bağırsak
sağlığı
ve fizyolojik fonksiyonlar üzerine
aralığı2009).
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
tartışılmaktadır.
Yüksek proteinli diyetAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,etkileri
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
Diğer Potansiyel Etkileri
lerin protein, yağ ve karbonhidratların kalitesini
değiştirme ve egzersiz, supleman kullanımı gibi
Yüksek protein içeren
et, kümes hayvanları, deECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
diğer
müdahalelerle
etkileşimini
içine alan fizyoniz ürünleri, yumurta
ve kabuklu
kuruyemiş vb.RANGES
HOUSES
lojik etkilerini doğrulamak amacıyla daha fazla
besinlerin pürin içeriği de yüksektir. Pürin ürik
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
uzun
süreli toçalışmalara
ihtiyaç vardır. Yüksek
aside yıkılır, bu nedenle pürinden zengin besinlerin
analyzed.
ANOVA model
was applied
to the study
prepared
with thesağlıklı
use of different
proteinli
diyetler
diyetlerle karşılaştırılaşırı tüketimi ürik
asit seviyesini
arttırarak
hassas
dığında;electricity
proteinin
diyette
ya
bireylerde guta neden
olabilir.
Bir çalışmaya
göre
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
and natural
gas karbonhidratların
prices
da yağların yerini alıp almadığı, karbonhidrat
yüksek proteinli diyet tüketen bireyler düşük proiçeriğinin düşük veya çok düşük olup olmaması
tein tüketen bireylerle karşılaştırıldığında, yüksek
ile ketozis ilişkisi, protein kaynağının bitkisel mi
proteinli diyet tüketenlerde konstipasyon ( %23,
hayvansal mı olması gerektiği ve diyetin protein
%7), ağız kokusu (%38, %8) ve diyare (%23,
içeriğinin ne kadar olması gerektiği gibi sonuçları
%7) daha fazla görülmüştür (Franzese, 2000).
yorumlamayı güçleştiren birçok soru vardır. Bu
SONUÇ VE ÖNERİLER
tür diyetlerin plazma lipit profili, kan basıncı
ve ağırlık kaybı üzerine geliştirici etkileri olsa
Zayıflama diyetlerinin besin öğeleri bileşimleri
da bu etkileri zayıftır ve uzun süreli potansiyel
günümüzde geniş bir tartışma alanıdır. Popüler
etkileri açık değildir. Sonuç olarak hızlı ağırlık
diyetlerde yalnız besin öğesi bileşiminde değikaybı sağlayan ancak uzun dönemde olası etkileri
şiklikler yapılarak ağırlık kaybına odaklanılmakhenüz net olarak açıklanamayan diyetler yerine,
tadır. Ancak ağırlık kaybı tek başına bir sağlık
yeterli-dengeli bir beslenme programı ile ağırlık
belirleyicisi değildir. Bu nedenle diğer sağlık
kaybının daha güvenilir olacağı inancındayız.
belirteçleriyle birlikte değerlendirilmelidir. Yüksek
83
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KAYNAKLAR
riskARALIKLARINA
of coronary GÖRE
heart disease
İNCELENMESİ Circulation, 122, 876-83
inwomen.
ALİKAŞİFOĞLU, M., ARTIK, N., ARSLAN,
P., ASLAN, D., AYVAZ, G., BAĞRIAÇIK,
BLANCK, H.M., GILLESPIE, C., &SERDULA,
N., BALTACI, G., et al., (2013). (Ed. Irmak,
M.K., (2006). Use of low-carbonhydrate, high
1
H., Torunoğlu, M., Yıldırım, N., Keklik, K.,
protein diets among Americans: correlates
Türkiye Sağlık
Bakanlığı, Türkiye Halk
duration,
and weight
loss.
Medscape General
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
Sağlığı Kurumu,
Türkiye
Sağlıklı
Beslenme
Medicine, 8(2), 5
ve Hareketli
Yaşam Programı(2013-2017),
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ve doğalgaz
tespit edilmesi
BREHM,
B.,fiyatlarının
& DAVID,
A., (2008). Benefits
p.23, 3.baskı.
Ankara
high-protein
weight
loss diets: enough
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim of
aralığı
ve doğalgaz
ASTRUP, A., LARSEN,
T.M.,
& HARPER,
A., sonucunaevidence
seviyesinde
for practice?current opinion in
(2004). Atkins and other low-carbohydrate
endocrinology, Diabetes&Obesity, 15(5),
diets: hoax or an effective tool for weight
416-21
loss? The Lancet, 364(9437), 897-9
AND NATURAL G.D.,
GAS PRICES
BRİNKWORTH,
BUCKLEY, J.D., NOACCORDING
TO CONSUMPTION
ASTRUP, A., (2005).The
satiating
power of pro-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
AKES, M., CLIFTON, P.M., & WILSON,
tein – a key to obesity prevention? American
CJ., (2009). Long-Term Effects of A Very
Abstract: InNutrition,82,1-2
this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Journal of Clinical
Low-Carbohydrate Diet and a Low-Fat Diet
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
wereMood
applied And
and theCognitive
research was Function. Arch
AZADBANLCHT, L., OLZADI, V., SURKAN
on
P.J., & ESMAILZADEH, A., (2013). Effect
Intern Med, 169(20), 1873-1880.
of a high protein weight loss diet on weight,
CLIFTON, P., (2006). Value of high-protein diet
high-sensitivity C-Reaktive protein, and
is clearer thandrawbacks. Nature 439:266
cardiovascular risk among overweight and
obese women: A paralel clinical Trial. Int J
CUNNİNGHAM, W., & HYSON, D., (2006).
Endocrinol, 8
The skinny on high-protein , low carbonhydrate diets. Prev Cardiol, 9(3), 166-7
BEDORIDA, T., BARON S., VESSIELES, E.,
VIBORT, F., AYER, A., FOURNIGAULT, C.,
et al., (2014). High protein low carbonhydrate
diet: deterious metabolic and cardiovascular
effects depend on age, 307(5), 649-657
DANSINGER, M.L., GLEASON, J.A., GRIFFITH, J.L., SELKER, H.P. & SCHAEFER,
E.J.,
(2005). Comparison of the Atkins,
Ornish, Weight Watchers, and Zone diets for
weight loss and heart disease risk reduction.
BERNSTEIN, A.M., SUN, Q. & HU, F.B.,
(2010). Major dietary protein sources and
A randomized trial. JAMA, 293, 43-53
84
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ Metabolic
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
FRANK,ARALIKLARINA
H., GRAF J. GÖRE
&, AMANN-GASSNER,
DENKE, M.A., (2001).
effects
of TÜKETİM
U., (2009). Effect of short-term high-protein
high-protein, low-carbohydrate diets. İNCELENMESİ
The
compared with normalprotein diets on renal
American Journal of Cardiology, Murat
88 (1),KORKMAZ,
59-61 Hakan AÇIKGÖZ
hemodynamics and associated variables in
DU, H., van der., A D.L., & van, BAKEL M.M.,
1
healthy
young men. American Journal of
Bölümü
(2009). Dietary glycaemic index, glycaemic
Clinical Nutrition, 9(6), 1509-16
load and subsequent
changes
weightTUİK
andverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet : 2012-2014
Yılları of
arasındaki
FRANZESE, TA., ( 2000). Medical nutrition
waist circumference
in European men and
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
therapy
for rheumatic
disorders. In: Mahan
women. Intuygulanmıştır.
J Obes, 33(11),
1280-8
LK,
Scott
SE, Stump
S,Elde
eds. Krause’s Food,
göre
de sonuca
gidilmiştir.
DUE, A., TOUBRO,
S., & SKOV, A.R., (2004).
Nutrition and Diet Therapy. 13 th ed. Philafiyatlarının genel
seviyesinde
Effect of normal-fat
diets,
either medium
or sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
gelmektedir.
delphia:
PA Saunders pp.970-986
high in protein, on body weight in overweight
GANNON, M.C., & NUTTAL, F.Q., (2010).
subjects: a randomised 1-year trial. InternaEffect of a high-protein, low-carbohydrate
tional Journal of Obesity Related Metabolic
on blood
glucoseAND
control in people with
Disorders, 28(10),
1283-90
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES INdiet
TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
type 2 diabetes. Diabetes, 53(9), 2375-82
DUNCAN, S.H., LOBLEY, G.E., & HOLTROP,
GARDNER,
C.D.,
KIZANAND,
G., (2008).theHuman
colonic
microbiota
as- gas used
consumption
of electricity
and natural
in industry and
houses
is statistically A., & ALHASanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
S., (2007).
Comparison
of Atkins,
sociated with
diet, obesity
andMoreover,
weighttests
loss.
techniques
for analysis.
of hypothesis SAN,
were applied
and the research
was
Zone, Ornish and Learn diets for change
Int J Obes, 32(11), 1720-4
in weight and related risk factors among
EVANGELİSTA, L.S., HEBER, D., Lİ, Z,
overweight premenopasual women: the A
BOWERMAN, S., HAMİLTON, M.A., &
TO Z weight loss study; a randomized trial.
FONAROW, G.C., (2009). Reduced Body
JAMA, 297(9), 969-77
Weight and Adiposity With a High-Protein
GILBERT, J.A., BENDSEN, N.T., & TREMBDiet Improves Functional Status, Lipid ProLAY, A., (2011). Effect of proteins from
files, Glycemic Control, and Quality of Life
different sources on body composition.
in Patients With Heart Failure: A Feasibility
Nutrition Metabolism and Cardiovascular
Study. Journal of Cardiovascular Nursing,
Diseases, 21(2); 16-31
24(3), 207-15
HALTON, T., & FRANK, B., (2004). The effects
of high protein diets on thermogenesis, satiety
and weight loss: a critical review. Journal of
FEEDMAN, M.R., KİNG, J., & KENNEDY,
E., (2001). Popular Diets: Scientific Review.
Obesity Research , 9(1), 1-40
85
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE
ARALIKLARINA
GÖRE
JOHNSTONE,
A.M., LOBLEY,
G.E., & HORthe American Collage
ofKONUTLAR
Nutrition, AÇISINDAN
23(5), TÜKETİM
373-85
İNCELENMESİ GAN, G.W., (2011). Effects of a High-Protein,
Low-Carbohydrate Weight Loss Diet on
HENDERSON, L., GREGORY, J.,Murat
& SWAN,
Antioxidant Status, Endothelial Function and
G., (2003). The National Diet and
Nutrition
PlasmaBölümü
Indices of Cardio-Metabolic Profile.
1
Survey: Adults Aged 19 to 64
Years. Energy,
Br J Nutr, 106 (2), 282-91
Protein, Carbohydrate,
fat
and
Alcohol
Intake.
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
istatistiksel olarakJ.E.,
analiz edilmesi
KERSTETTER,
O’BRIEN, K.O., &
London: The
Stationery
Office,
2(3),ile1-149
INSOGNA
K.L.,
(2003). Dietary protein,
daha kapsamlı
HODGSON, J.M.,
BURKE,
V.,
&
BEILIN,
L.J.,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik vecalcium
tespit edilmesi
metabolism,
and skeletal homeosyönünde
hareket edilmiş
(2006). Partial
substitution
of olup,
carbohydrate
American
Journal of Clinical
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim tasis
aralığırevisited.
ve doğalgaz
intake withfiyatlarının
proteingenel
intake
fromdüşüş
lean
red sonucunaNutrition,
seviyesinde
gözlendiği
78(3), 584-92
meat lowers blood pressure in hypertensive
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,KEY,
Sanayi,T.J.,
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
SCHATZKIN,
A., & WILLETT, W.C.,
persons. American Journal of Clinical Nu(2004). Diet, nutrition and the prevention of
tition, 83(4), 780-7
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYcancer.
AND NATURAL
PRICES
Public GAS
Health
Nutr, 7(1A), 187-200
TO CONSUMPTION
HU, FB., (2005).ACCORDING
Protein, Body
Weight, AndRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
KRİEGER, J.W., SITREN, H.S., & DANIELS,
Cardiovascular Health. American Journal of
M.J., (2006).
Effects
of variation in protein
to the years
of 2012-2014,
Clinical Nutrition,
82(2), 242-7
carbohydrate
on body mass and
analyzed. ANOVA model was applied to the study and
prepared
with the use intake
of different
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
JOHNSTON, C.S., DAY, C.S., & SWAN, P.D.,
composition
energy
electricity andduring
natural gas
pricesrestriction: a me(2002). Postprandial thermogenesis is
taregression. American Journal of Clinical
increased 100% on a high protein, low fat
Nutrition, 83(2), 260-74
diet versus a high carbonhydrate low fat diet
LAGIOU, P., SANDIN, S., LOF, M., TRICHOhealthy young women. Journal of American
POULOS, D., ADAMI, H-O., & WEIDERCollege Nutrition, 21(1), 55-61
PASS, E., (2012). Low carbonhydrate-high
JOHNSTONE, A., (2012). Safety and efficacy of
protein diet and incidence of cardivascular
high-protein diets for weight loss. Proceeding
diseases in Swedish women: Prospective
of the Nutrition Society, 71(2), 339-49
Cohort Study. BMJ, 344, 4026
JOHNSTONE, A.M., HORGAN, G.W., & MURISON, S.D., (2008). Hunger And Appetite
Response To A High-Protein Ketogenic Diet
In Obese Men Feeding Ad Libitum. American Journal Clinical Nutrition, 87(1), 44-55
LARSEN, R.N., MANN, N.J., & MACLEAN,
E., (2011). The effect of high-protein, lowcarbohydrate diets in the treatment oftype 2
diabetes: a 12 month randomised controlled
trial. Diabetologia, 54(4), 731-40
86
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİE.M.,
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
LAYMAN, D.K., EVANS,
& ERICKSON,
MARCASON,
W., (2010).
What is the effect of a
D., (2009). A Moderate Protein Diet ProduİNCELENMESİ high-protein diet on bone health? Journal of
American Dietetetic Association, 110(5), 812
ces Sustained Weight Loss And
Longterm
Murat
Changes In Body Composition Güven
And Grup
Blood
A.Ş. Finans
Yönetmeni T., BAYSAL, A., ARSLAN, P.,
MERDOL,
Lipids In Obese Adults. J Nutr,
1
Kilis139(3),
7 Aralık 514-21
Bölümü S., PEKCAN G., YURTTAYÜCECAN,
GÜL, M., et al., (2006). Sağlık Bakanlığı
LEJEUNU, M.P., WESTERTERP, K.R., &
Temel
Sağlık
Hizmetleri
Genel Müdürlüğü,
ve konutlarda
kullanılan and
doğalgaz
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
ADAM, T.C.,
(2006). Ghrelin
glucagonşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 5.baskı.
like peptideuygulanmıştır.
1 concentration
and
Ayrıca ,24-h
hipotezsatiety
ve konutlarda
tespit edilmesi
2006.p.12-65
energy andSanayi
substrate
metabolism
during göre
a elektrik veAnkara;
high-proteinedilen
dietbulgular
and measuredin
a respirasonucunda; sanayi
NOBLE, C.A., & KUSHNER R.F., (2006). An
tion chamber.
American
Journal
of
Clinical
updategelmektedir.
on low-carbonhydrate, high-protein
Nutrition, 83(1),
89-94
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova,
TUİK,
Fiyat
diets.
Curr
Opin
Gastroenterol,
22(2), 153-9
LEPE, M., GASCÓN, M.B., & CRUZ, A.J.,
NORAT, T., BINGHAM, S., & FERRARİ, P.,
ECONOMETRIC
(2011). Long-Term
EfficacyANALYSIS
Of High-Protein
(2005). Meat, fish, and colorectal cancer
Diets: A Systematic Review. Nutrition HosHOUSES
risk: the European Prospective Investigation
pital, 26(6), 1256-9
into cancer and nutrition. J Natl Cancer Inst,
LI,
the consumption of electricity and natural gas used in97(12),
industry and
906-16
S, FLİNT, A.,
PAİ,ANOVA
J., FORMAN,
HU,
analyzed.
model was J.,
applied
F., WİLLET
W.,moreetcomprehensive.
al., (2014).TheLow
carmade
purpose
was to determine
electricity A.J.,
and natural
gas prices
NORDMANN,
NORDMANN,
A., & BRIEL,
bonhydrate diet from plant or animal sources
and mortality among myocardial infarction
survivors. J Am Hearth Assoc, 3, 1169
M., (2006). Effects of low-carbonhydrate
vs low-fat diets on weight loss and cardiovascular risk factors:a metal-analysis of
randomized controlledtrials. Arch Intern
MED, 166, 285-93
LI, Z., TREYZON, L., & CHEN, S., (2010).
Protein-enriched meal replacements do not
adversely affect liver, kidney or bone density:
an outpatient randomized controlled trial.
Nutr J, 9, 72
ÖZER, S., & ARGAN, G., (2005). Kalp Yetmezliğinde Sağlık Davranışları, Sağlığa
Verilen Önem ve Yaşam Kalitesi İlişkisinin
İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu Dergisi, 21, 63-77
MA, J., STEVENS, J.E., & CUKIER, K.,
(2009). Effects of a protein preload on gastric
emptying, glycemia, and gut hormones after
a carbohydrate meal in diet-controlled type
2 diabetes. Diabetes Care, 32(9), 1600-2
POORTMANS, J.R., & DELLALIEUX, O.,
(2009). Do regular high protein diets have
potential health risks on kidney function
87
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
SANAYİ VE KONUTLAR
GÖRE
andARALIKLARINA
Nutrition Board,
Institute of Medicine,
in athletes? International
JournalAÇISINDAN
Sports TÜKETİM
Nutrition Exercise Metabolism, 10, 28-38
İNCELENMESİ TheNational Academies, Washington DC,
USA. Journal of American Dietetic AssoMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
SACKS, F.M., BRAY G.A., & CAREY,
V.J.,
ciation, 102, 1621-30
Güven Grup
(2009). Comparison of weight-loss
diets
1
Kilis
Aralıkprotein,
Bölümü M.A., NIEUWENHUIZEN
VELDHORST
with different compositions
of7 fat,
A.G., & HOCHSTENBACH-WAELEN, A.,
and carbohydrates. New England Journal of
(2009).
Effects
highedilmesi
and normal soyprotein
Medicine , ve
360,
859-73
konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarakofanaliz
breakfasts on satiety and subsequent energy
Ayrıca hipotez
testleri V.J.,
SACKS, F.M.,uygulanmıştır.
BRAY, G.A.,
CAREY,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veintake,
doğalgaz including
edilmesi
amino
acid and ‘satiety’
SMITH, S.R.,
RYAN
yönünde
hareket D.H.,
edilmiş &,
olup,ANTON,
hormone responses. Europe Journal Nutriedilen
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
S.D., (2009).
Comparison
of weight
lossiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunation,
varılmaktadır.
olarak tüketim
48(2), Sonuç
92-100
diets different
compositions
of fat, protein,
aralığı
B.,Anova,
(2005).
Consumption
of vegetables
and carbonhydrates.
New :England
Journal
Anahtar Kelimeler
Tüketim,WATZL,
Sanayi, Konut,
TUİK,
Fiyat
and fruits and risk of breast cancer. JAMA,
of Medicine, 360(9), 859-73
293(2), 2209-10
ECONOMETRIC
ANALYSIS
SANDHU, M.S., WHITE,
I.R.,
&
MCPHERSON,
HOUSES
WESTERTERP-PLANTENGA, M.S., NİEUK., (2001). Systematic review of the prosWENHUİZEN, A., & TOME, D., (2009).
pective cohort studies on meat consumption
the consumption
of a
electricity
and natural gas used inDitary
industry protein,
and housesweight
is statistically
loss and weight maand colorectal
cancer risk:
meta-analytical
Nutr,
approach. Cancer
Biomarkers
techniques Epidemiol
for analysis. Moreover,
tests of hypothesis intenance.
were applied Annu
and the Rev
research
was 29,21-41
Prev, 10(5), 439-46
WYCHERLEY, T.P., NOAKES, M., & CLİFTON
P.M., (2010). A High Protein Diet With ReSKOV, A.R., TOUBRO, S., RONN B., HOLM
sistance Exercise Training Improves Weight
L., & ASTRUP A., (1999). Randomized
Loss And Body Composition In Overweight
Trial On Protein Vs Carbohydrate In Ad LiAnd Obese Patients With Type 2 Diabetes.
bitum Fat Reduced Diet For The Treatment
Diabetes Care, 33(5), 969-76
Of Obesity. International Journal of Obesity,
23(5), 528-36
YORGUN, H., & TOKGÖZOĞLU, L., (2007).
Dislipidemi ve Diyet. Türk Kardiyoloji SeTRUMBO, P., SCHLICKER, S., & YATES ,
minerleri, 3:139-151
A.A., (2002). Dietary reference intakes for
energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids,
cholesterol, protein and amino acids. Food
88
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
Obesity has become one of the mostGüven
important
public health issues in the world. Obesity has many
healths, social, psychological and
economic consequences for the individuals being affected and for
1
the society. Expenditures will continue to rise particularly due to increases in obesity prevalence and
Özet : health
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileri
hazırlanan
çalışma, sanayi
in the cost of related
care.
Diet
and exercise
arekullanılarak
known to
play abuvaluable
role in the treatment
and prevention of
obesity associated disorders such as hypertension, heart disease and diabetes. Weşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
araştırmawith
daha kapsamlı
getirilmiştir.to the health care
ight loss programmers
decreases
complications
associated
obesityhale
contribute
and increase expectations
associated
with
lifeistatistik
span. bulgulara
It has been
asserted
diet regimes
yönünde hareket
edilmiş olup,
yapılan
göre de
Elde created for this
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
purpose will provide weight control despite of negative energy balance by stimulating a variety of
mechanism thataralığı
satiety.
Nutrient
compositions
applications
of weight loss are wide field of
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlardaof
da these
azalma meydana
gelmektedir.
discussion at theAnahtar
present
time.:Current
dietaryTüketim,
trendsSanayi,
making
changes
onlyFiyat
in nutrient composition
Kelimeler
Konut,
Anova, TUİK,
focuses on weight loss. The most popular of these diet regimes are the ones that recommend the
reduction of carbohydrate
intake and increase of protein intake. There is no general consensus on
ACCORDING
TOin
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OFenriched
INDUSTRY
what is a high protein
diet; but
food industry,
the term
protein
isAND
used when more than
HOUSES
20% of the total energy comes from protein. High protein diets in body weight loss studies often
In this of
study
by is
using
data of TSI
belonging
to theİn
years
of 2012-2014,
indicate diets inAbstract:
which 30%
theprepared
energy
obtained
from
protein.
general,
percentage of energy
ANOVA
model was applied
to the to
study
prepared
with the
use ofloss
different
from protein areanalyzed.
doubled
by increasing
from 10%
%30.
İn such
weight
diet, due to the retechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
duced amount of
energy,
the amountThe
of purpose
proteinwasnot
doublingelectricity
in fact.andIt natural
should
noted at this point.
made
more comprehensive.
to determine
gasbe
prices
Increase of protein grams/day is the risk rate of about 20%. But the amount of protein that can be
kept at the highest level of protein induced satiety to ensure the loss of body weight and to restrict
energy is discussed. Logic of use of high-protein diet: Such diets provide longer toughness compared
to carbohydrates and fats. İn resulting, energy intake is reduced in the long run. Mechanism of protein
induced satiety is described in amino acid concentrations, response of the anorexigenic hormone and
protein-induced energy expenditure. The main basis of this diet is used as an energy source of fats.
Due to a low intake of carbohydrates release of ketone bodies is accepted as an indication of the
catabolic process. Low or very low carbohydrate diet is called ketogenic diet when consumed <20
g/day carbohydrate. Diet forces the body to burn fat instead of carbohydrates during fasting. Ketone
bodies increases in the blood, decrease blood pH and late in the process ketoacidosis due excessive
drop in blood pressure, shock and loss of consciousness may occur. So, safety and efficacy of high
protein diets have been questioned, especially of these with low carbohydrate content. Because of
high protein diet increasing thermo genesis, providing higher saturation, reducing subsequent energy
intake increase weight loss in short term. Nevertheless weight loss is not a determinant of health
89
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
BESLENME
DERGİSİ
Journal
International
Peer-Reviewed
Journal
of Nutrition
Research
02 Cilt:
01 Sonbahar
Kış
– Haziran
– Temmuz
- Ağustos
2015 Sayı:
Yaz Winter
October / Mayıs
November
/ December
2014 Issue:
02 Volume:
01 04
Autumn
ID:132015
ID:27
(Ekonomi)
& K:49
(Economy)
12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
No: 12879/&2015-GE-17289)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03940
KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİMtogether.
ARALIKLARINA
alone. Therefore allSANAYİ
health VE
indicators
should
be considered
In this GÖRE
article, the long and short
term effects of high protein diets on the body
weight changes, body composition, the body weight
İNCELENMESİ
regain after loss and the potential side
effects (cardiovascular disease, blood pressure and blood lipids,
kidney and bone disease antioxidantGüven
status)
are examined.
1
HOUSES
90
DERGİ HAKKINDA
DBHAD “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”; 2014 yılı itibariyle yayın
hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara
yer verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır.
Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde
Beslenme Bilimi konusunda yapılmış her türlü araştırma çalışmasına yer verilecektir. Beslenme Bilimleri, Toplum Beslenmesi, Beslenme Eğitimi, Diyetetik, Besin Mikrobiyolojisi ve Toplu Beslenme Sistemleri, Epidemiyoloji, Diyet Araştırmaları, Besin Gereksinimleri, Beslenme
Davranışları, Metabolik Çalışmalar, Vücut Kompozisyonu, Şişmanlık, Genetik, Nütrigenetik, Besin Güvenliği ve Güvencesi alanı içerisinde değerlendirilebilecek her türlü yayına yer
verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Doç. Dr. Aslı UÇAR olup, dergi yönetim kurulunun
aldığı kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki yönetim kurulundaki en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’
inin aldığı kararlar uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin
onayından geçmeli ve hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı
içerisinde yazarın bir yayınına yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından
geçen çalışmalar sıraya alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim
kurulu üyeleri üzerinde etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar ya da yazarlar bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul
şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dahil olmuştur.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın
yapmayan hiç kimse bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu
derginin en üst karar ve yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü
karar kesin ve değiştirilemez niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem
onayına gönderilmeyen çalışmaların dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir. Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek
zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem, bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen
bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından
geçmiş çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel
sayılar ancak anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildiri-
lerin mutlaka kongre bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır.
Hakem değerlendirilmesi yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem onayına gönderilir. Ancak her iki hakemden olumlu dönüş alan
çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem
onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve
materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair
bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye
olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri derginin web sayfasından kendisi
izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her bir yazar ve yazarlar için
aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık sağlanması istenemez
talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka derginin yayın
kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına dergimizde yer
verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip bulunur.
Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dahil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz.
Hakem onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına
olumlu görüş bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal
edilebilir. Böyle bir durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü
yetki tek taraflı olarak dergi yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve
Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da
yazarlar hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde
yayınlanması amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar, intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Her bir yazar ve yazarlar uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak zorundadır.
Bu kurallara uymayan yazarlar hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan resmi
olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan
çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı
belirtilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir. Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır.
İlk sırada etik kurallar çerçevesinde tezin “yayının” asıl sahibi konumundaki kişi ilk sırada yer
almalıdır. Danışman ve diğer yazarlar tezin sahibinin önünde yer alamaz. Bu tip çalışmalarda
tez danışmanı dışında farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya ne tür bir katkı sağlandığı
kaynakça kısmında açıkça belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal olarak bilimsel
araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan sosyal
bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal
göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi
yayın kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir.
İhtiyacı olan yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj yazar tarafından örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
“International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research” (DBHAD) has started to
publish articles as of 2014. Our journal includes valuable and qualified articles which will
provide sources for the literature. Our journal is an international refereed journal, and is published three times a year. The issues of our journal are published on APRIL, AUGUST and
DECEMBER. Both online and printed versions of the journal are available. Our journal welcomes all types of works tackling the issues of Nutritional Sciences, Public Health Nutrition, Nutrition Education, Dietetics, Food Microbiology and Collective Nutrition Systems,
Epidemiology, Diet Research, Food Requirements, Metabolic Studies, Body Composition,
Adiposity, Genetics, Nutrigenetics, Food Safety and Security. Editor-in-Chief of the journal is Assoc. Prof. Aslı UÇAR and the journal carries out its activities in accordance with the
decisions taken by the Executive Board of the journal. The President of the Executive Board is
the member of the board who has the highest rank, and decisions taken by 51% of executive
board are implemented. Each submitted article is approved by two referees who are experts in
their fields, and is expected to be granted with positive opinions of referees as to being eligible
for publishing. Within the same issue, single article of the author is published. If the author has
more than one article which is approved by referees and the executive board, those are lined
up for the following issues. No author has any kind of power on referees and executive board.
Copy right agreement is not demanded for articles which have been uploaded to the system
for publishing. Rights of articles which have been uploaded to the system are considered to be
transferred to the journal. Author or authors are regarded to have agreed on this and have been
included in this system by committing to act in accordance with the publishing conditions of
the journal.
Academicians and researchers who would like to become a member of referees and scientific
boards of the journal are required to hold Ph. D. degree and be granted with the title of Doctor
and to be experts in their fields. In addition, one of the conditions is to have carried out scientific studies. No one who has not published works in his/her field and does not have the titles of
Doctor or Expert cannot become a member of referees and advisory boards. Executive board of
the journal is the senior decision and executive mechanism of the journal. Each and every decision of the executive board is absolute and irreversible. Without the decision of the executive
board, nothing can be carried out or performed under no circumstance. The Editor-in-Chief of
the journal can decide on whether works which have not been sent to the approval of referees can be accepted or not, whether they can be included in the process of referees’ approval.
Editor-in-Chief does not have to inform the executive board on this process. Only executive
board takes decisions regarding the participation of scientists who would like to participate in
the referees, scientific and advisory boards of the journal.
In our journal, special issues can be prepared for works which have been presented orally in
some national or international congresses and which have been approved by a referee. Such
special issues are just valid for oral presentations in agreed congresses. Such works have to be
approved by scientific board of the congress and evaluated by referees. No work can be published without referee assessment and approval. Works which are sent for publishing are submitted to referees for their approvals. Works which are evaluated positively by the two referees are
published. In addition, printed versions of the orally-presented works and their referee approval
reports should be submitted to executive board of the journal as well as editor-in-chief. Works
lacking this information and printed material cannot be accepted for our journal. Information
regarding the process are provided for author and authors in a written format in the web page
of the journal. Each author who registers to our journal and logins the system can follow up the
process on the web page of the journal. All conditions and principles are eligible and same for
each and every author. These conditions and rules cannot be changed for anyone. Any change
or difference cannot be requested. Works sent to be published in the journal have to be related to
the fields that the journal accepts. If a work does not hold such features, it is not published in the
journal. Procedure regarding refereeing process is under the control of editor-in-chief. Editorin-chief has the authority to decide on the procedure of refereeing process for a work. A work
which has not been found appropriate or not been accepted by the editor-in-chief cannot be
included in the refereeing process of the journal. Under such circumstances, author or authors
cannot form any liability for the journal and other bodies. Even if a work is approved by a referee or accepted in the system to be published, its publication can be cancelled due to negative
opinion of editors or executive board regarding the publication of the work or related decision
of the boards. Under such cases, author or authors cannot impose sanctions on the journal. Any
kind of authority belongs unilaterally to the executive and executive boards of the journal.
Our journal acts in accordance with the Law numbered “5846” on Intellectual and Artistic
Works and its provisions within the frame of Turkish Republic legal rules. Our journal has the
right to protect its legal rights unilaterally against author or authors who do not fulfil the necessities of this law. Author or authors are held responsible unilaterally regarding quotations which
are not in accordance with related rules, and plagiarism. Ethics board report is mandatory in research and applied studies. Studies without ethics board report cannot be accepted even if they
have received referee’s approval. Author or authors cannot claim any right on this matter. On
this matter, any institution, individual or other authorities cannot impose sanction on the journal. Each and every author has to obey international academic, scientific and ethical rules. Our
journal informs related institutions or organizations directly and formally about authors who
do not obey the rules. In studies which are prepared by utilizing PhD, MA/MS and Expertise
theses, studies that have been utilized have to be definitely stated under the title of bibliography
or abstract. Otherwise, such studies cannot be regarded as ethical and evaluated within the frame of plagiarism. In MA/MS and Expertise theses, name of the author of the original study has
to be stated. If different author names exist in such studies, the contributions of the authors to
the study have to be clearly stated in the bibliography. Our journal has both online and printed
versions. Our journal, as a material including academically-prepared studies, is a social organ
which provides services to the society in order to provide benefits to institutions and individuals
which carry out scientific studies. Our journal does not charge any fee thus does not have to
send printed material to author/authors. Page-setting of the works which have been accepted
and granted to be published in our journal is carried out according to the journal’s publication
and writing rules, and then uploaded to the system. Works can be downloaded from the system
by author/authors and readers so that their needs are met. Page-setting is performed by authors
based on the sample work provided for them.
YAZARLARA BİLGİ
1.Dergimizin yazım dili Türkçe ve İngilizcedir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi
onay vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz internet ortamında tam metin olarak yer alır. “Basılı hali ile sisteme yüklenir”
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yüklenen yayını kabul etmez.
5.Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve yazar hakkında hukuki işlem başlatılır.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu
görüş alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve
çalışma aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz.
10.Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek isteme hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir ve
gizli tutulur.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki
talep doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak ret
alır.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor
ise mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve
açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul
etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör
tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında
bulunamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu
işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı
ile dergimize devredilmiş olur.
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki
ay içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre
uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi sistemden çekemez.
16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz sorumlu yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve sorumlu yazar dışındaki kişilere bilgi
vermez, vermek zorunda değildir.
17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen
süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle
dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz. Ayrıca baş editör kararı ile özel sayılar
çıkartılmaktadır. Bu durum sadece baş editör onayına bağlıdır.
19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir.
Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında bir
yaptırım hakkına sahip olamaz.
20. Makaleler aşağıdaki başlıkları içermelidir.
a) Başlık sayfası: yazar isimleri akademik derece belirtilmeden açık olarak numaralandırılmış
şekilde verilmelidir. Bağlı olunan kurum ve adresi, her yazara ilişkin olarak açık şekilde belirtilmelidir. Sorumlu yazara ait, adres, e-posta adresi telefon numaraları varsa fax numarası yer
almalıdır.
b) Özet ve Abstract: Makalelerde Türkçe ve İngilizce özet bulunmalıdır. Özet ve abstract bölümleri en fazla 150 kelimeden oluşmalıdır. Tek paragraf halinde çalışmanın amacı, metodu,
temel sonuçları ve beslenme açısından önemi açıklanmalıdır. Bu bölümlerin sonunda anahtar
kelimeler/key words yer almalıdır. Anahtar kelime sayısı en az 3, en fazla 7 tanedir.
c) Giriş: Çalışmanın önemini açıklayan, bu çalışmanın neden gerekli olduğunu vurgulayan en
fazla 3 sayfadan oluşan giriş bölümü makalede yer almalıdır.
d) Materyal ve Yöntem: Giriş bölümünden sonra yer almalıdır. Çalışmada kullanılan yöntemi
ve istatistiği açık bir şekilde ifade etmelidir.
e) Bulgular: Açık ve net bir şekilde yazılmalı, figür veya tablo içermelidir. Makale derleme bir
makale ise buna gerek yoktur.
f) Tartışma: Çalışmanın sonuçlarının literatür ile benzerlikleri farklılıkları burada vurgulanmalı,
mümkünse ayrı bir bölüm şeklinde yazılmalıdır. Ancak bazı durumlarda sonuçlar ile birlikte
verilebilir. Mümkünse beş sayfayı aşmamalıdır.
g) Kaynaklar: Yazar isimleri alfabetik sırada burada verilmelidir.
h) Summary: Türkçe makalelerin sonunda 750-1000 kelimeden oluşan genişletilmiş ingilizce
summary bölümü yer almalıdır. Summary bölümü içerisinde amaç, kapsam, kısa literatür bilgisi, bulgular ve sonuç yer almalıdır. 750-1000 kelime arası olmalıdır. Bu bölümün sonunda da
abstractta yer alan key words yer almalıdır.
Her bir çalışma en fazla 15 sayfa olmalıdır. Dergimizin yazım şekli TIMES NEW ROMAN
olup 12 puntodur. Satır aralığı 1.5 puntodur. Çalışmanın konu başlığı 14 punto ve kalındır. Çalışmanın başında Türkçe ve İngilizce başlıklar yer almalıdır. Yazar isim ve bulunduğu kurum
bilgileri 12 punto kalın ve italik şeklindedir. Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta
gelecek şekilde hazırlanmalıdır. Makalenin ilk sayfasında (özetin yer aldığı) alt bilgi olarak
yazışma yazarına ilişkin adres ve telefonlar yer almalıdır. Makale özet, abstract, giriş, materyal
ve yöntem, sonuçlar, tartışma sonuç, kaynaklar ve summary bölümlerini içermelidir.
Çalışmalar hakem değerlendirmesine gönderilmeden önce ilk başvuruda satır sayıları eklenerek
gönderilmelidir. Bu aşamada tablolar makale sonuna eklenmelidir.
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. Publication language of our journal is Turkish and English.
2. Articles and works prepared in other languages can be accepted with the approval of particularly editor-in-chief and management of the journal. The right to accept such works belongs
unilaterally to our journal.
3. Our journal has the full text version on internet. “It is uploaded to the system as a printed
version.”
4. No publication is accepted without registering to the system.
5. No author can claim any rights over our journal.
6. Responsibility of any work belongs unilaterally to the author(s). Our journal is not put under
obligation on this matter.
7. Works submitted to our journal for evaluation for publication have to be authentic and have
not been used somewhere else for any reason or sent for evaluation to anywhere else. Otherwise, works are refused on condition that disclaimer is published, and legal procedure about the
author is initiated.
8. Each and every work is evaluated by two referees who are experts in the field, then published
on condition that works approved by both referees are lined up.
9. No work has superiority or privilege over another work. Each and every author and work is
equal and has the same rights. Any kind of privilege is not provided.
10. Authors do not know which referees have evaluated their works; they do not have the right
to ask for it. Only system manager and editor-in-chief do have such information and it is kept
secret.
11. Corrections are made in major or minor way. Each work has only two chances for corrections. If necessary corrections are not made based on two requests, works are automatically
refused.
12. If previously used works such as thesis, presentation and conference proceeding are turned
into articles, then the information of previous use of the work should be provided and explained
in the footnote. Otherwise, it is regarded as plagiarism and our journal does not accept any liability stemming from this situation.
13. Works on fields other than our journal accepts are accepted or refused unilaterally by the
management of the journal or editor-in-chief. In such cases, authors cannot claim any rights.
14. Every right of the works uploaded to our journal is granted to the journal by the author.
Signature and consent form are not asked from the author for this, any written document is not
required. Rights of works uploaded to the system are automatically transferred to the journal.
15. Evaluation process of works submitted to our journal is two months depending on the feedback from referees. If no feedback is received within two months, works are directed to another
referee. In this case, the time may extend. Under such circumstances, author cannot claim any
right and cannot withdraw the article from the system.
16. In the case of works with more than one author, journal management regards the first name
written in the work as addressee if it is not stated precisely in the work, and acts accordingly.
The journal does not have any contact with other authors and does not and does not have to
inform them except for the first author.
17. Referees who evaluate works act totally independently. Our journal does not impose any
sanction on referees and does not ask special treatment.
18. Our journal is published three times a year; April, August and December. These periods may
change depending on the publication system of the journal. For this reason, our journal is not
liable for any demand and obligation. In addition, special issues are published with the decision
of editor-in-chief. It depends on the approval of only the editor-in-chief.
19. Referees present their opinions regarding the evaluation of the works; their reports are sent
to the related author. Correction period is 15 days for each work. Works whose corrections are
not completed within this period of time are removed from the system and refused. In this case,
authors do not have the right to sanction on our journal.
20. Articles must include titles below:
a) Title page: names of authors must be stated clearly without stating their academic titles. Affiliated institution and its address must be provided for each author. Address, e-mail address,
phone numbers and fax number (if there is) b-of the author who is in charge must be included.
b) Abstract: Abstracts should be both in Turkish and English and they must be composed of
150 words maximum. Objective, methods, main findings and importance of the study must be
explained in a single paragraph. In Turkish articles there should be a Turkish and English abstract maximum made of 150 words and at the end of the article an English summary should be
placed, maximum made of 750-1000 words. In the English summary; objectives, subject of the
study, short summary of related literature, findings and results should be included. Key words
should be included at the end of this chaptesr and minimum 3, maximum 7 key words should
be included.
c) Introduction: an introduction which explains the importance of the study, and why it is necessary must be included in the article without exceeding 3 pages.
d) Materials and Method: This part must follow introduction. It must clearly explain the method
used in the study and the statistics.
e) Results: They must be clearly written using figures and tables. In case of review articles, this
part is not necessary.
f) Discussion: The results of the study, its similarities with and differences from other studies in
the literature must be stressed in this part and must be written as a separate part. In some cases,
discussion can be written with results. This part must not exceed five pages.
g) References: Names of authors of sources must be listed alphabetically.
Maximum page number for each work is 15. Appendices are not included in 15-page limitation.
TIMES NEW ROMAN should be used in the articles, type size should be 12. Article should be
written in 1.5 pt. Turkish and English Title should be given fist. Title of the work should be written bold in 14 pt. Name of authors and their affiliated institutions should be bold, italicized and
in 12 pt. Turkish and English abstracts should be written in 10-type size and placed one after
the other. Articles must have abstract, introduction, materials and method, findings, discussion,
conclusion, references and summary (for the Turkish articles) parts.
Numbers of lines of articles must be added and sent in this way in the initial application before
they are sent to referee’s evaluation. In this phase, tables must be at the end of the article.
YAYIN İLKELERİ
1. “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir yayınlanan akademik ve
bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel durumlarda ara dönem
içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergide Beslenme Bilimi konusunda yapılmış her türlü araştırma çalışmasına yer verilecektir Beslenme Bilimleri, Toplum Beslenmesi, Beslenme Eğitimi, Diyetetik, Besin Mikrobiyolojisi ve Toplu Beslenme Sistemleri, Epidemiyoloji, Diyet Araştırmaları, Besin Gereksinimleri, Beslenme Davranışları, Metabolik Çalışmalar, Vücut Kompozisyonu, Şişmanlık, Genetik,
Nütrigenetik gibi beslenme bilimi ile ilgili konuları ya da sorunları ele alıp inceleyen, bilimsel
ve özgün nitelikli çalışmalar yer almaktadır. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması,
alana katkıda bulunacak nitelikte olması, alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde cümleler içermemesi beklenir. Ayrıca tarama,
araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden birine sahip olmalıdır.
3. Derginin yazım kurallarına uymayan, kaynakçasız, önsözsüz ya da özetsiz yazılar için hakem
süreci başlatılmaz.
4.Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda sorumlu yazar olarak belirtilen yazar muhatap
kabul edilir.
5. Kullanılan kaynaklar dergimiz yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
6. Düzenleme ve çalışmanın dizgisi derginin web sitesinde yüklü örnek makale formatı dikkate
alınarak hazırlanmalıdır.
7. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz. Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur.
8. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin
“Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda ilgili alandan 3. hakem tayin edilebilmekte ve onun raporu beklenebilmektedir. Yazardan sadece üç defa düzeltilmesi istenir. Her üç düzeltmede de istenilen düzeltmeler gerçekleştirilmemiş ise yayın sistem tarafından reddedilir.
9. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son
şeklini düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna
yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak
geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
10. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.
11. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
12. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre,
konferans ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi koşulu ile kabul edilebilir
ve hakem sürecine alınır.
13. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı düşünülüyorsa editör ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
14. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde, 12 Punto ve 1,5 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında
3’er cm’lik boşluklar olmalıdır.
15. Yazılar toplamda 15 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa numarası verilmiş olmalıdır.
Yazıda paragraf girintisi olmamalıdır.
16. 100-150 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, özetin altında 3-7 anahtar sözcük(ler) yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmalıdır.
Türkçe hazırlanan çalışmalarda 750-1000 Kelimeden oluşan genişletilmiş ingilizce özet bulunmalı ve bu özet kaynakçadan sonra konulmalıdır. Örnek makale dikkate alınmalıdır.
17. İngilizce yazılarda 100-150 kelimeyi geçmeyen Türkçe ve İngilizce özet, başlık ve anahtar
kelimeler bulunmalıdır.
18. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir.
19. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın
akademik ünvanı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta
adresi de bulunmalıdır.
20. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editöre aittir. Baş editörün yazı hakkındaki
değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
21. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.
22. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)ına aittir.
23. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir
yazardan telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar bu
şartları peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
24. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını
onaylarlar.
25. “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi” elektronik sistemle çalışan bir dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini
ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz
hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece
derginin yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin yaptığı harcamalara istinaden alınır.
Ayrıca dergi giderleri için yazarlardan ücret talep edilebilir.
26. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
27. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI” çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ”
kısmına gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu
konuda her türlü sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi
bilgiler bulunmakta ise mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu
konuda, dergi editörleri, sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir.
Oluşabilecek her türlü maddi, manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur.
DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR
DURUMDA “OLUMSUZLUKTA” DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR.
YUKARIDA BELİRTİLEN 27 MADDELİK YAYIN İLKESİ VE BİLGİLERİ SİSTEME
DÂHİL OLAN YAZAR veya YAZARLAR TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ SAYILIR. HİÇ
BİR YAZARIN BU YAYIN İLKELERİNE İTİRAZ ETME HAKKI YOKTUR. DERGİMİZ
YAYIN İLKELERİ ve ÇALIŞMALARIN YAYINLANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ veya
RED EDİLMESİNDE TEK TARAFLI HAKKA SAHİPTİR. BU HAK HİÇ BİR KOŞUL ve
ŞARTA BAĞLI OLMAKSIZIN DEĞİŞTİRİLEMEZ. İLGİLİ İLKELER veya KURALLAR
ÇERÇEVESİ DIŞINDA HAREKET EDEN YAZAR/YAZARLAR HAKKINDA DERGİMİZ
İLGİLİ KANUN VE YÜKÜMLÜKLER ÇERÇEVESİNDE KANUNİ HAKKINI TEK TARAFLI OLARAK KULLANMA HAKKINA SAHİPTİR. SİSTEME DÂHİL OLAN HERKES
BUNLARI PEŞİNEN KABUL ETMİŞTİR.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. “International Refereed Journal of Nutrition Research” (DBHAD) is an international refereed journal which publishes academic and scientific articles every four months a year. But the
journal has the right to publish special issues out of these periods under certain circumstances.
2. All types of works on Nutritional Science are included in our journal, scientific and authentic
works which tackle the issues or problems in the fields of Nutritional Sciences, Public Health
Nutrition, Nutrition Education, Dietetics, Food Microbiology and Collective Nutrition Systems,
Epidemiology, Diet Research, Food Requirements, Metabolic Studies, Body Composition, Adiposity, Genetics, Nutrigenetics, Food Safety and Security are published in our journal. Works
are expected to have scientific concerns, to contribute to the field, to cite and refer to important
sources within the disciplines, not to have prejudice, not to include slogan-like sentences, and to
have been written in a developed language. In addition, they also must have one of the qualities
of review, research, and developed version of presented papers, etc. Our journal welcomes all
types of works tackling the issues of. which are prepared in the fields of
3. Refereeing process is not initiated for works which do not follow the writing instructions,
which do not have reference list, preface or abstract.
4. In the case of works with more than one author, the author stated as the responsible one is
regarded as addressee.
5. Sources used in the works must be prepared according to the publication principles.
6. Regulation and installed in the string magazine website article format should be prepared
taking into account the working example
7. In the process of evaluating articles, ultimate attention is shown to the fact that referee and
author are not from the same institution. Names of referees and authors are kept secret and
never revealed. The Referee Board varies in every issue and is reestablished depending on the
topic of the issue.
8. Initially two referees are assigned for each work according to the field. Another third referee
can be assigned if one of the referee’s report states “It cannot be published”, and the second one
states “It can be published after corrected” or “It can be published”, and the report of the third
referee is considered. Author is asked to carry out corrections only three times. If corrections
are not made as required in each time, work is refused by the system.
9. Authors are expected to carry out correction in time and meticulously, and to send the final
version to the journal within 15 days. If it is found out that corrections are not made as expected,
authors are informed about this situation. Works which are not corrected and sent back to the
journal in time are not included in the list of works to be published.
10. Publication language of our journal is Turkish and English.
11. Works which are submitted to the journal for publication are expected not to have been
published somewhere else or not to be in the evaluation process of another publication organ.
12. Papers which have been presented in an academic national or international scientific meeting, congress, conference or symposium can be accepted and included in the referee process
on condition that they have not been published in another journal or publication and they are
appropriate to turn into an article format and content.
13. Translated texts are accepted and referee process is initiated with the approval of editor(s)in-chief and publication board if that text is very rare in Turkish and it is believed that its translation will contribute to the literature. However, the number of translated works in each issue is
limited and authentic works are preferable.
14. Works submitted to the journal must be prepared in MS Word Program with Times New
Roman in 12 pt. in 1.5 space. 3 cm space must be left from top, bottom, right and left margins.
15. The page number of works must not exceed 15. Page numbers must be written at bottom in
the middle. Paragraph indent must not be used.
16. English and Turkish abstracts should not exceed 100-150 words for English articles, 3-7
key word(s) below abstract must be in works prepared in Turkish. Title and key words must be
written in the both languages.
17. Turkish abstract not exceeding 100-150 words, under 3-7 keywords abstract (s) should be
included. The summary is written in a foreign language titles and keywords (keywords) must
be present. In Turkish prepared to work extended English summary consisting of 750-1000
words should be placed after this summary and bibliography. Sample article should be taken
into account.
18. Scope, object, method, results and topic of the works must be briefly mentioned in the abstract.
19. Name(s) of author(s) must be in the cover page. Academic title of the author, his/her workplace name, address, cell-phone and work phone numbers, fax number and e-mail address must
be present in the cover page.
20. Final decision on publication of works belongs to editor(s)-in-chief. Opinions of editor(s)in-chief on the work together with referee reports are conveyed to author(s) as soon as possible.
21. Works sent to the journal are not sent back to authors whether they have been published or
not.
22. All responsibility of works belongs to author(s).
23. Publication and copy rights of published works belong to our journal. Publication right of
each work uploaded to the system is automatically transferred to the journal by the author. For
this, there is no need to ask for signing of any copy right agreement with the author. Author(s)
are considered to have acknowledged this when they have uploaded their work to the system.
They do not have any right to object.
24. Author(s) approve that full versions of their works are uploaded to non-commercial electronic data bases to support national and international information exchange.
25. “International Refereed Journal of Design and Architecture” is an electronic journal but is
also published in paper version. Individuals who would like to get printed version of the journal
can obtain it by paying the necessary fee to the relevant printing company. Our journal does not
have to provide printed version of the journal to any author or individual. Annual membership
fee should also be sent to relevant printing company for works sent to our journal. This membership fee is collected for only annual printing and other costs of the journal. You may also be
charged to the authors magazine costs.
26. Evaluation process of works uploaded to the system is two months. Works which are not
evaluated within this period of time and about which information report is not received are sent
to a different referee.
27. Author(s) has to upload “DATE OF REPORT”, “REPORT INFORMATION-REPORT
NUMBER” to “ETHICS BOARD REPORT INFORMATION” part of the publication submission system of the journal in “EXPERIMENTAL, CASE STUDY and INSTITUTIONAL”
works requiring ETHICS BOARD report. Our journal is not held liable within the framework
of national or international legal rules in case of possible unfavourable and deficient situation. In such cases, every responsibility belongs to author(s). If ethics board report and official
information related to the research is available while uploading the work to the system, such
information must be entered into the system. In such case, editors of the journal, system editors,
editorial board, publisher, editorial director, referees board and any referees evaluating works
cannot be held liable and responsible. Author(s) are held responsible in any possible material,
moral and legal unfavourable situation. OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS
LEGAL RIGHTS NATIONALLY AND INTERNATIONALLY IN CASE OF ANY MATE-
RIAL, MORAL AND LEGAL “UNFAVOURABLE” SITUATION WHICH MAY OCCUR
AGAINST OUR JOURNAL.
IT IS CONSIDERED THAT ABOVEMENTIONED 27 ITEMS OF PUBLICATION PRINCIPLES GUIDELINE ARE ACCEPTED BY AUTHOR or AUTHORS WHO ARE INVOLVED
IN THE SYSTEM. NO AUTHOR HAS THE RIGHT TO OBJECT TO THESE PRINCIPLES.
OUR JOURNAL HAS UNILATERAL RIGHT IN TERMS OF PUBLICATION PRINCIPLES, and PUBLISHING, EVALUATION or REFUSAL OF WORKS. THIS RIGHT CANNOT
BE CHANGED UNDER ANY CIRCUMSTANCES AND CONDITIONS. OUR JOURNAL
HAS THE RIGHT TO USE ITS LEGAL RIGHTS WITHIN THE FRAMEWORK OF RELEVANT LAWS AND LIABILITIES IN CASE OF AUTHOR/AUTHORS WHO DO NOT ACT
IN ACCORDANCE WITH RELEVANT PRINCIPLES and RULES. EVERYBODY WHO IS
INVOLVED IN THE SYSTEM HAS AUTOMATICALLY AGREED ON THESE POINTS IN
ADVANCE.
HAKEM LİSTESİ
DR.
Ahmet KOLUMAN
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
DR.
Alev KESER
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ali Serdar YÜCEL
FIRAT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Arash RASHİDİ
DR.
Aslı AKYOL
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aslı UÇAR
DR.
Aydan ERCAN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayla TAŞKIRAN
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aylin AYAZ
DR.
Aylin ZEKİOĞLU
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aynur Bütün Ayhan
DR.
DR.
Azadeh DAVARİ
UNIVERSITY OF SAN DIAGO
DR.
Baki YILMAZ
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Biriz ÇAKIR
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin YAMAN
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin YAMAN
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ebru YILMAZ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Eda KÖKSAL
DR.
Elisabeth HOLD
STUDIENGANG DIATOLOGIE UNIVERSITY
DR.
Emel TÜFEKÇİ ALPHAN
OKAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma NİŞANCI
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Filiz ÖZÇELİK
DR.
Funda ELMACIOĞLU
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
DR.
Gül KIZILTAN
DR.
Gülay KOÇOĞLU
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülden PEKCAN
DR.
Hakan Yardımcı
Dr.
Hülya YARDIMCI
DR.
Kadir HALKMAN
DR.
Kamuran AYHAN
DR.
Mehmet AKMAN
MEVLANA ÜNİVERSİTESİ
SH. BEHESHTI (MELLI) UNIVERSITY OF MEDICAL
SCIENCES
DR.
Mendane SAKA
DR.
DR.
Muazzez GARİPAĞAOĞLU
MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Muhittin TAYFUR
DR.
Murat BAŞ
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Münevver ARISOY
DR.
Nazan AKTAŞ
DR.
Nermin BİLGİÇLİ
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nevin ŞANLIER
DR.
Nevzat ARTIK
DR.
Nurcan YABANCI
DR.
Paul JOHNSTON
BRIGHAM YOUNG UNIVERSITY
DR.
Petra RUST
UNIVERSITY OF VIENNA
DR.
Saniye BİLİCİ
DR.
Serkan YILMAZ
DR.
Sidiga WASHI
UNITED ARAB EMIRATES UNIVERSITY
DR.
Suzanne PISCOPO
UNIVERSITY OF MALTA
DR.
Yahya ÖZDOĞAN
DR.
Yasemin BEYHAN
HALİÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yavuz TAŞKIRAN
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şebnem ASLAN

04 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

Presentation File

Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. - TC Başbakanlık Özelleştirme

Sayfa 1 / 1 Kamuyu Aydınlatma Platformu 14.08.2013 http://kap.gov

Kanada Vize Bilgileri

e-BÜLTEN

Kablosuz enerji (2019)

Amirnia Auto parts manufacturer