arkadaşlık ilişkileri

ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ
NİSAN 2013
Değerler Sistemi programımız doğrultusunda, her yıl arkadaşlık ilişkilerini desteklemek amacıyla
çalışmalar planlıyoruz. Bu çalışmalarla amacımız, öğrencilerimizin olumlu arkadaşlık ilişkilerini
geliştirmelerine, birbirlerinin duygularını anlamalarına ve yaşayabilecekleri problemleri çözmelerinde
değişik çözüm yolları üretebilmelerine yardımcı olmaktır. Olumlu sosyal ilişkiler kurabilme becerisi
her bireyin hayat başarısı için gereklidir. Bu nedenle bu
ay bültenimizin konusunu “arkadaşlık ilişkileri” olarak
belirledik.
Keyifle okumanız ve uygulamanız dileğiyle...
Oyun
önemli bir
sosyalleşme sürecidir.
Arkadaşlık; kişiler arasında karşılıklı paylaşım, iletişim, etkileşim, eğlence gibi öğeler yanında duygusal
bağları da içeren bir ilişkidir. Arkadaşlık ilişkileri, yaş dönemi özelliklerine göre farklılıklar gösteren, bir
gelişim alanıdır.
Bebeklik ve erken çocukluk dönemlerinde ailelerinin güvenli ve koruyucu ortamında yaşama başlayan
çocuklar, yaşları büyüdükçe faklı ortamlarda akranları ile bir arada olmaya ve zaman geçirmeye başlarlar.
Akran ilişkileri çocuğun gelişiminde büyük rol oynar, sağlıklı akran ilişkileri sayesinde çocuklar, sosyal rollerine, konumlarına ve cinsel kimliklerine uygun davranmayı öğrenirler. Ayrıca, bilişsel becerilerinin yanında empati becerileri de gelişir ve işbirliği yapmayı öğrenirler. Kazandıkları bu beceriler, çevreleriyle
uyum halinde yaşamalarına destek olur. Akranları ile yakın ilişkiler kurmak, anne babalarının bulunmadığı
ortamlarda çocuğa güven ve duygusal destek sağlar.
Çocuğun arkadaşlarınca kabulüne yol açan beceriler “sosyal beceriler” olarak kabul edilir. Bu beceriler
arasında gruba dahil olma, toplumsal kurallara uyma, başkalarının haklarına saygı gösterme ve etkili
iletişim kurma gibi davranışlar sayılabilir.
NİSAN 2013
Altı ve on iki yaşları arasında arkadaşlıklar kurmak hayat boyu devam edecek bir sosyal beceridir.
Ergenlik döneminde arkadaşlıklar farklı anlamlar taşır ve ergenler daha kolay arkadaş edinirler. Yaşamın
hiçbir döneminde ergenlik dönemindeki kadar yakın arkadaşlıklar kurulamaz ve gençler birbirlerine özel
duygularını, sırlarını diğer dönemlere göre daha yoğun paylaşırlar.
Ortak gelişim özelliklerine rağmen çocukların sosyal becerileri geliştirme oranları birbirinden farklıdır.
Bazı çocuklar zamanlarının çoğunu kendi başlarına veya sadece tek bir arkadaşla geçirmek konusunda
memnun olurken, diğerleri grup halinde birçok arkadaşlık kurmayı tercih edebilir. Bir çocuk arkadaşlarının sayısını sınırlandırmaya karar verdiğinde üzgün veya okul arkadaşları tarafından dışlanmış gözükmedikçe kaygılanmaya gerek yoktur.
Yapılan çalışmalar okul çağındaki çocukların şu
özellikleri taşıyan arkadaşlar edinme eğiliminde
olduklarını göstermiştir.

Aynı cinsiyet

Benzer düzeyde duygusal ve sosyal olgunluk

Benzer kişilik özellikleri
Anne babaların, çocuklarına yeni arkadaşlar edinmeleri ve
arkadaşlıklarını devam ettirmeleri için gerekli fırsatları
yaratmaları ve onları bu konuda yüreklendirmeleri, çocukların
sosyal gelişimleri açısından kolaylaştırıcı bir rol oynayacaktır.
Çocuğun günlük hayatta karşılaştığı sorunlarda çözüm yollarını
kendilerinin bulmaları için desteklenmesi ve sınırların-kuralların
net olması çocuğun ev dışındaki sosyal hayata daha rahat uyum
sağlamasını kolaylaştıracaktır.
Sayfa 2
Arkadaş Seçiminde Nasıl Davranmalı?
Arkadaş seçimi, kişinin üzerine olumlu veya olumsuz büyük ölçüde etkili olduğu için ebeveynlerin en çok
endişe duydukları konular arasında sayılabilir. Bu nedenle anne babalar çocuklarının kimlerle arkadaşlık
yaptıklarını bilmek isterler. Fakat aşırı koruyucu davranmak ileriki yaş dönemlerinde daha fazla sıkıntının
oluşmasına neden olabilmektedir.
Anne-babasıyla sağlıklı iletişim kurabilen bir çocuk, ergenliğinde arkadaşları hakkında birçok şeyi anne
babasıyla paylaşacaktır. Böylece çocuğun arkadaşları hakkında ayrıntılı bilgi edinen ebeveyn ne yapması
gerektiği konusunda rahat olacaktır.
Bireyi yapmış olduğu iyi seçimler
nedeniyle takdir etmek,
yüreklendirmek yanlış arkadaş
seçme riskini en aza indirecektir.
Arkadaş İlişkileri İçin Velilere Öneriler

Çocukları arkadaşlık kurmaları için yüreklendirmek ve uygun ortamlar yaratmak, onların yaşama dair
becerilerini geliştirecektir.

Bazı becerilerin aile ortamında kazandırılması gerekir. Bu nedenle çocuğa paylaşmayı, başkalarının
duygularını anlatmayı, saygılı olmayı, küçükleri korumayı, yardımlaşmayı vb. ev ortamında öğretmek
gereklidir.

Arkadaşlık, akranlar arasındaki bir ilişkidir. Anne babaların, çocuklarıyla arkadaş olduklarını söylemeleri doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü bu yaklaşım rol karmaşası yaşanmasına sebep olur ve sınırların-kuralların yerleştirilmesine engel olur.

Ev içi ve ev dışı mekanlarda çocuğun arkadaşları ile birlikte olabileceği ortamlar yaratılmalıdır.

Anne babalar arkadaşlık ilişkilerinde dinleyici ve iletişime açık olmalıdır. Fakat çocuklarına ne yapmaları gerektiği konusunda zorlayıcı olmamalıdır. Çözümler üretmelerine yardımcı olmalıdır.
Kaynakça:
Yavuzer Haluk, “Geçleri Anlamak” , Remzi Kitabevi, İstanbul 2005
Yavuzer Haluk, “Okul Çağı Çocuğu” , Remzi Kitabevi, İstanbul 2008
Abalı Osman Uzm. Dr. éErgenlik Dönemi ve Sorunları” Epsilon Yayıncılık, İstanbul , 2004
Sayfa 3