kültür varlıkları ve müzeler genel müdürlüğü

ĠÇĠNDEKĠLER
SUNUġ
KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Müzecilik Faaliyetleri ……………………………………………………………..
Sergi Faaliyetleri …………………………………………………………………
Arkeolojik Kazı Faaliyetleri ……………………………………………………..
Kültür Varlıklarımızın Ülkemize Ġadesi ve
Kültür Varlığı Kaçakçılığı ile Mücadele Faaliyetleri ……… …………………..
Bakım, Onarım, Restorasyon Faaliyetleri ……………………………………….
Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarının Faaliyetleri ……………………
Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun Faaliyetleri ……………………
Ülkemizde Bulunan TaĢınmaz Kültür Varlıklarının ve
Sit Alanlarının Tespiti, Tescili ÇalıĢmaları ……………………………………..
Uluslararası Kurum ve KuruluĢlarla Ġlgili ÇalıĢmalar …………………………..
Takas ve KamulaĢtırma Faaliyetleri ……………………………………….........
2003-2011 Mali Yılları KamulaĢtırma Ödenekleri ……………………………..
SatıĢ, Kiralama, Tahsis, Devir ĠĢlemleri ……………………………………......
Tescilli TaĢınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına
Yardım Faaliyetleri Ġle Koruma Planlamasına ĠliĢkin
2012 Yılı ÇalıĢmaları ve 2013 Yılı Hedefleri …………………………..………
Kurulan Müdürlükler ……………………………………………………...........
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Mevcut Durum ………………………………………………………………….
Yürütülen Projeler ve Etkinlikler ……………………………………………….
TEDA Programı ve TEDA Programını Destekleyici Etkinlikler ………………
2012 Yılı Bakanlık Yayın Programı ……………………………………………
Mevzuat ÇalıĢmaları ……………………………………………………………
2013 Yılında Planlanan Faaliyetler ve Projeler ………………………………...
MĠLLĠ KÜTÜPHANE BAġKANLIĞI
Milli Kütüphane Koleksiyonu ……………………………………………….…
Milli Kütüphane ÇalıĢmaları Ġle Ġlgili Sayısal Veriler …………………………
Fiziksel Yapı ……………………………………………………………………
Okuma Salonları ve Hizmet Alanları ………………………………………..….
Çok Amaçlı Hizmet ve Rekreasyon Alanları …………………………………...
2012 Yılında GerçekleĢtirilen Proje, Hizmet ve Faaliyetler ……………………
Yapılması Planlanan Proje ve Faaliyetler ………………………………………
Kültür-Sanat Etkinlikleri ………………………………………………………..
Uluslararası Faaliyetler …………………………………………………………
TÜRKĠYE YAZMA ESERLER KURUMU BAġKANLIĞI
Yapılan ÇalıĢmalar ……………………………………………………………
Planlanan ÇalıĢmalar ………………………………………………………….
1
TELĠF HAKLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Telif Hakları Alanındaki Faaliyetler ………………………………………..….
Avrupa Birliği (Ab) Müzakere Süreci …………………………………….……
Kurumlararası Koordinasyon ve ĠĢbirliği …………………………………..…..
Uluslararası KuruluĢlarla ĠliĢkiler ……………………………………….……...
Mevzuat ÇalıĢmaları ……………………………………………………………
Fikri Hak Ġhlalleri Ġle Mücadele …………………………………….……….…
Otomasyon Sistemi …………………………………………………….………..
20. KuĢadası Altın Güvercin Müzik Festivali ……………………………….….
GerçekleĢtirilmesi Planlanan Faaliyetler ……………………………….……….
SĠNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sinema Alanındaki Faaliyetler ……………………………………………….….
YATIRIM VE ĠġLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sağlık ve Termal Turizmi ……………………………………………………...
KıĢ Turizmi …………………………………………………………………….
Yayla Turizmi Ġle Ġlgili ÇalıĢmalar …………………………………………….
Doğu Anadolu Bölgesi ve Gap Ġlleri Kapsamındaki Faaliyetler ……………….
Kıyı Turizmini Destekleyici Nitelikteki ÇalıĢmalar …………………………...
Kültür Turizmi Marka Kentleri Projesi ………………………………………...
Özel Proje ÇalıĢmalarımız ……………………………………………………..
2012 Yılında Yürütülen Altyapı ÇalıĢmaları …………………………………..
Mavi Bayrak Projesi …………………………………………………………...
HaĢaratla Mücadele Projesi …………………………………………………....
Deniz Turizmi ……………………………………………………………….....
Seyahat Acentaları …………………………………………………………..…
Bakanlığımızdan Belgeli Tesis ve ĠĢletmelere ĠliĢkin Yürütülen ÇalıĢmalar ….
YeĢil Yıldız (Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri) Kampanyası …………....
Kültür Merkezleri …………………………………………………………..…..
Enerji Desteği ………………………………………………………………..…
2013 Yılında Planlanan ÇalıĢmalar …………………………………………….
2013 Yılında Sürdürülecek Altyapı ÇalıĢmaları ……………………………….
TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Yurt DıĢı Tanıtımında Stratejik Amaçlar ……………………………………….
Tanıtım Faaliyetleri …………………………………………………………….
2013 Yılı Reklam Faaliyetleri ………………………………………………….
Birlikte Reklam Faaliyetleri …………………………………………………….
Ağırlama Faaliyetleri …………………………………………………………...
Uluslararası Fuarlara Katılım …………………………………………………...
2012 Yılında GerçekleĢtirilen Özel Projeler …………………………………...
2013 Yılında Yapılması Planlanan Özel Projeler ………………………………
Tanıtıcı Yayınlar ………………………………………………………….…….
2012 Yılında Bastırılan Yayınlar ……………………………………………….
Festivaller ve Kongreler ………………………………………………………...
Yurt Ġçi Fuarlar ………………………………………………………………….
Ġç Turizmin GeliĢtirilmesi ……………………………………………………….
2
ARAġTIRMA VE EĞĠTĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Somut Olmayan Türk Kültür Mirası ÇalıĢmaları ……………………………….
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi …………………………………………..
Bilimsel Yayınlar ………………………………………………………………..
Sergiler …………………………………………………………………………..
Kültürel Etkinlikler ………………………………………………………………
Kültürel Etkinliklere Maddi Destek ………………………………………….......
Dokümantasyon ÇalıĢmaları ……………………………………………………..
Yaygın Mesleki Turizm Eğitimi Faaliyetleri …………………………………….
Yaygın Turizm Eğitimi Faaliyetleri …………………………………………..….
Yaygın Kültürel Eğitim Programları ……………………………………………..
Hizmet Ġçi Eğitim Faaliyetleri …………………………………………………....
Turist Rehberliği Faaliyetleri …………………………………………………….
Proje Üretimi ve Yönetimi ÇalıĢmaları ……………………………..……………
2013 Yılında GerçekleĢtirilecek Faaliyetler ……………………………………...
Somut Olmayan Türk Kültür Mirası ÇalıĢmaları ………………………………...
Bilimsel Yayınlar ……………………………………………………....………...
Kültürel Etkinliklere Maddi Destek ……………………………………………...
Yaygın Mesleki Turizm Eğitimi Faaliyetleri …………………………………….
Yaygın Turizm Eğitimi Faaliyetleri ……………………………………………...
Yaygın Kültürel Eğitim Programları …………………………………………….
Hizmet Ġçi Eğitim Faaliyetleri …………………………………….……………..
GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Müzik ve Sahne Sanatları Alanındaki Faaliyetler ………………………………..
Anma ve Yıl Dönümü Etkinlikleri ……………………………………………….
ġenlikler ve Festivaller …………………………………………………………...
Etkinliklere Ait Sayısal Veriler …………………………………………………..
Plastik Sanatlar Alanındaki Faaliyetler …………………………………………..
Plastik Sanat YarıĢmaları ………………………………………………………...
Sergiler …………………………………………………………………………...
Plastik Sanatlar Alanındaki Kurslar ………………………………………………
Anıt, Büst, Heykel, Rölyef, ġehitlik Yapımları …………………………………..
Plastik Sanatlar Alanındaki Diğer Faaliyetler ……………………………………
Diğer Faaliyetler ………………………………………………………………..…
Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ……………………………………………………..
Özel Tiyatroların Projelerine Yapılan Yardımlar …………………………………
2013 Yılında Yapılması Planlanan Faaliyetler ……………………………………
DEVLET OPERA VE BALESĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ġl Müdürlükleri ……………………………………………………………..…….
Bina, Sahne ve Koltuk Ġstatistikleri ………………………………………….......
Temsiller …………………………………………………………………..……..
Turneler …………………………………………………………………………..
Ulusal ve Uluslararası Faaliyetler ……………………………………………......
Festivaller ……………………………………………………………….…….….
YarıĢmalar ………………………………………………………………………..
Uluslararası KuruluĢlara Üyelik ve Uluslararası Toplantılar ……………….……
Dünya Prömiyeri Yapılan Yerli Eserler …………………………………….........
3
Çocuklar ve Gençlere Yönelik Faaliyetler ……………………………………….
Yayınlar ………………………………………………………………….……….
DEVLET TĠYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2011-2012 Tiyatro Sezonunda Devlet Tiyatroları ………………………………
2011-2012 Tiyatro Sezonu Ulusal/Uluslararası Festivalleri …………………….
2002-2013 Yılları KarĢılaĢtırmalı Verileri ………………………………………
DIġ ĠLĠġKĠLER VE AB KOORDĠNASYON DAĠRESĠ BAġKANLIĞI
Ġkili ĠliĢkiler ………………………………………………………………..……
Çok Taraflı ĠliĢkiler …………………………………………….…………..……
2013 Yılı Planlanan Faaliyetler ……………………………………………...…..
AB DAĠMĠ TEMAS NOKTASI
KÜLTÜREL ĠRTĠBAT NOKTASI
YÖNETĠM BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ VE BĠLGĠ TEKNOLOJĠLERĠ
ALANINDA 2012 YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLEN PROJE VE
FAALĠYETLER
DÖNER SERMAYE ĠġLETMESĠ MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ
Müze ve Ören Yerlerindeki SatıĢ Alanları ………………………………….…..
Müze ve Ören Yerleri GiĢelerinin Modernizasyonu …………………………....
Müzekart, Müzekart+, Museum Pass, Kurumsal Kart ………………………….
Sesli Rehberlik Sistemi ………………………………………………………....
Hizmet Memnuniyeti Denetimi ……………………………….………………..
Kazı ve Yüzey AraĢtırmalarına Ödenek Aktarımı …………………………….
Yurt DıĢı Tanıtma Faaliyetlerine Ödenek Aktarımı ……………………………
Müze ve Ören Yerleri Ġle Kültür Merkezlerinin Temizlik ve
Güvenlik Hizmet Alımları Ġçin Ödenek Aktarımı ……………………………...
Müze ve Ören Yerlerinin Küçük Çaplı Ġhtiyaçları Ġçin Ödenek Aktarımı ……..
Ankara‟daki Müzelerde Ġnteraktif Uygulamalar ……………………………….
Qr Code Uygulaması (Mıcrosoft Tag) ………………………………………….
Sanal Müze Uygulamaları ……………………………………………………....
Müze ve Ören Yerleri GeliĢtirme Formu ……………………………………….
Müze ve Ören Yerlerinde Görsel-Sanatsal ve ĠĢitsel Sunum Projesi …………...
Ivr/Digitone (Sesli Arama) Ġle Günlük Müze Ziyaretçi ve
Gelir Verilerinin Takibi ………………………………………………………...
Müze Üyelik Sistemi …………………………………………………..…….....
2012 Yılında BaĢlatılan Diğer Projeler …………………………………………
MALĠ TABLOLAR VE GRAFĠKLER
4
Sayın BaĢkan,
Sayın Milletvekilleri,
Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak 2012 yılında bugüne kadar gerçekleĢtirdiğimiz
çalıĢmaları ve 2013 yılında planlanan çalıĢmalarımızı sizlerle paylaĢmak üzere çalıĢma
arkadaĢlarımla birlikte
huzurlarınızdayız. Sunumuma baĢlarken sizleri
saygılarımla
selamlıyorum.
Müzecilikten kütüphaneciliğe, sanat kurumlarımızdan sinemaya, kültür varlıklarımızın
korunması, iadeleri ve tanıtımından yeni yapım ve restorasyon çalıĢmalarına, turizm
planlamasından yurt dıĢı tanıtmaya, seçkin yapıtların yayımından TEDA çalıĢmalarına kadar
geniĢ bir alanda çeĢitlilik gösteren konularda gerçekleĢtirdiğimiz çalıĢmalarla yoğun bir
dönemi tamamlamak üzereyiz. Bakanlık olarak ülkemizin kültür ve turizm alanında geliĢmesi
sağlamak amacıyla sektör kuruluĢları, yerel yönetimler, üniversiteler ve sivil toplum
örgütleriyle iĢbirliğiyle yapıyor; kısıtlı bütçe kaynaklarımızı etkin kullanmaya özen göstererek
kültür yatırımlarına, turizm sektöründe konaklama tesislerimize, yerel yönetimlerin turizm
altyapı yatırımlarına, sinema projelerine, özel tiyatrolara, kültür etkinliklerine destekler
sağlıyoruz.
ÇalıĢmalarımız uluslararası çevreler tarafından da izlenmekte ve gösterdiğimiz
çabaların sonuçları uluslararası raporlarda olumlu verilerle, değerlendirmelerle ve ödüllerle
yansımasını bulmaktadır. Uluslararası düzeyde elde ettiğimiz baĢarılardan en önemlisi yurt
dıĢında bulunan kültür mirasımızın eĢsiz örneklerini ülkemize iadelerini sağlamaktır. Son
yıllarda tarihi mirasımızın korunması alanında müze yatırımlarının, modernizasyon ve tanıtım
5
çalıĢmalarının ve arkeolojik kazılardaki geliĢmelerin yanı sıra uluslararası düzeyde yürütülen
giriĢimlerimizin büyük payı bulunmaktadır. Almanya‟dan (Hannover BaĢkonsolosluğu‟na
teslim edilen 4 parça mermer eser), 2 adedi Amerika BirleĢik Devletleri‟nden (1 adet yazıt ve
1 adet heykel baĢı), 34 adedi Ġngiltere‟den (34 parça halinde çini karo) ve 24 adedi Amerika
BirleĢik Devletleri‟nden olmak üzere toplam 64 adet eserin ülkemize iadesi sağlanmıĢtır.
2012 yılında iade alınan bir diğer önemli eser grubu; Çanakkale Ġli, Truva Antik Kenti‟nden
kaçak kazılar yoluyla elde edilen ve Amerika BirleĢik Devletleri‟ne götürüldükten sonra
anılan ülke kanunlarına uygun olarak Pensilvanya Üniversitesi Penn Arkeoloji ve Antropoloji
Müzesi tarafından kaçak olduğu bilinmeden 1966 yılında satın alınan Erken Tunç Çağına ait
24 parça altın takılardan oluĢan Truva eserleridir.
Diğer önemli baĢarımız da, dünya turizminde ziyaretçi sayısında 6‟ıncılığa yükselmiĢ
olmamızdır. Gelen ziyaretçi sayısında; 2002 yılında 17‟inci sırada yer alan ülkemiz 2011
verilerine göre hazırlanan Dünya Turizm Örgütü‟nün “Dünya Turizm Barometresi”
raporunda 6‟ıncı sırada yer almaktadır. Türkiye‟nin dünya turizminde baĢı çeken bir turizm
ülkesi olmasını sağlayanlara, bu olağanüstü baĢarı da emeği ve katkısı olan herkese, Türk
turizm sektörüne teĢekkür ederim.
Bu yıl yaĢanan diğer bir önemli bir geliĢme de, Bakanlık olarak turizm alanında
uluslararası bir ödül kazandırmıĢ olmamızdır. Bağımsız bir değerlendirme yapılanması olarak
bilinen “World Travel Awards” (Dünya Seyahat Ödülleri) Bakanlığımızı “Avrupa‟nın lider
turizm kuruluĢu” ödülüne layık görmüĢtür. Bu yıl Turizmde çeĢitli alanlarda alınan 15 ödül
arasında Ġzmir‟e verilen Avrupa‟nın lider kruvaziyer destinasyonu ödülü de bulunmaktadır.
Ülkemizin kültür ve turizm alanında kalkınmasına ve uluslararası düzeyde
saygınlığına
katkı
sunmaya
yönelik
çabalarımızın
bu
sonuçlarını
siz
Sayın
Milletvekillerimizin ve kamuoyunun takdirlerine sunuyorum.
Geçen yıl yine huzurlarınızda gündeme getirdiğim Turizm gelirlerimizin gerçek
boyutlarını ortaya konulması gereğine 2013 yılı programında da yer verilmiĢtir. Bu
çalıĢmanın Türkiye Ġstatistik Kurumu tarafından bir an önce tamamlanması ve turizmin
ülkemize ekonomik katkısı üzerindeki spekülasyonların sona ermesini bekliyoruz.
6
Türkiye‟nin ve Doğu Akdeniz‟in en büyük kongre merkezi, Avrupa‟nın ilk on kongre
merkezi olacak Efes Kongre Merkezi Sektör iĢbirliğiyle gerçekleĢtirdiğimiz önemli yatırım
projelerinden biridir. Bakanlığımızın büyük ortağı ve destekçisi olduğu Aydın/KuĢadası, Çam
Limanı mevkiindeki Efes Kongre Merkezinin, Sayın BaĢbakanımızın katılımlarıyla bu
yılsonuna kadar hizmete açılması planlanmaktadır. 13.500 m²‟lik alan üzerine inĢa edilen ve
43.000 m² toplam kapalı alana sahip olan Kongre Merkezinde; 3.000 kiĢilik büyük oditoryum,
800 kiĢilik küçük oditoryum, 35 adet çeĢitli kapasitede kongre, konferans, toplantı, seminer ve
kurul salonlarının yanı sıra fuar ve sergi alanları, özel yemek salonları, kafeterya, sinema
salonu, bar, banket salonu, internet merkezi, çevirmen odaları ve otopark gibi üniteler de
bulunmaktadır.
Bakanlık olarak, kültür ve turizmin ülke kalkınmasına ve esenliğine katkılarını
arttırmaya çalıĢıyoruz. 2003 yılından bu yana yaĢanan süreçte öncelikle kurumsal ve hukuki
düzenlemeler gerçekleĢtirilmiĢ ardından önemli projeler yaĢama geçirilerek kültür ve turizm
alanında ülke kalkınması adına yadsınamayacak geliĢmeler yaĢanmıĢtır. Bakanlık olarak 2012
yılında yurt içinde ve yurt dıĢında yürüttüğümüz çalıĢmalar ve bunlara iliĢkin veriler ile 2013
yılında planladığımız çalıĢmalar bu kitapta ayrıntılı olarak sunulmaktadır.
Kültür, sanat ve turizm alanlarında katkısı ve emeği olan herkese, Bakanlık
çalıĢanlarına ve sanatçılarımıza, sektör kuruluĢlarına, sivil toplum örgütlerine, bizimle
iĢbirliği yaparak çalıĢmalarımıza değer katan bilim insanlarına, sorumlu ve duyarlı
tutumlarıyla projelere katkı sağlayan destekçilerimize teĢekkür ediyorum. Sunulan bilgilerden
de görüldüğü gibi oldukça geniĢ bir sorumluluk alanında çok sayıda çalıĢmayı belli bir bütçe
kaynağıyla gerçekleĢtirmeye çaba gösteriyoruz. Bugüne kadar olduğu gibi önümüzdeki
dönemde de Bakanlığımıza tahsis edeceğiniz bütçe kaynağını verimli bir Ģekilde kullanmaya
özen göstereceğiz. Kültür ve turizmin son yıllarda yükselen sektörler olarak öneminin ve ülke
esenliğine katkısının bilincinde olduğunuza içtenlikle inanıyor, olanaklar ölçüsünde
Bakanlığımız bütçesinin desteklenmesi gereğini takdirlerinize sunuyorum.
7
Tokat Etnografya ve Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
8
KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TaĢınır ve taĢınmaz kültür varlıklarımızla ilgili koruma, planlama, kazı ve araĢtırma,
tespit, tescilli yapılara yardım, restorasyon-bakım-onarım-teĢhir-tanzim ve yayın uygulamaları
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, kültür varlıklarımızın korunması ve
geleceğe taĢınması ile ilgili faaliyetlerini, merkez teĢkilatı ile 21 adet Rölöve ve Anıtlar
Müdürlüğü, 35 adet Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, 10 adet
Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü ile 105 adet Müze Müdürlüğü
olmak üzere toplamda 171 adet TaĢra ve Merkeze bağlı TaĢra birimi ile sürdürmektedir.
MÜZECĠLĠK FAALĠYETLERĠ
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 8 Ekim 2012 tarihi itibariyle 190
Müze, 141 Türbe ve 130 adet düzenlenmiĢ ören yeri ile müzecilik hizmeti vermektedir.
Ayrıca, Bakanlığımız denetiminde 172 adet özel müze, 1.538 adet koleksiyoncu ve 113 adet
kültür varlığı ticarethanesi de faaliyette bulunmaktadır.
2012 Eylül ayı sonu itibarıyla Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün
müzecilik faaliyetleri kapsamındaki sayısal bilgiler aĢağıda verilmiĢtir.
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne Bağlı Müze Müdürlüğü Sayısı
Müze Sayısı
Müze Müdürlüklerine Bağlı DüzenlenmiĢ Ören yeri Sayısı
Bakanlığımıza Bağlı Türbe Sayısı
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı Müzelerde Bulunan Toplam Eser Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Özel Müze Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Özel Müzelerin Eser Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Koleksiyoner Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Koleksiyoncularda Kayıtlı Bulunan Eser Sayısı
Bakanlığımız Denetiminde Kültür Varlığı Ticareti Yapan Ticari ĠĢletme Sayısı
105
190
130
141
3.149.982
172
281.195
1.538
200.794
113
Bakanlığımızca müzelerimizin çağdaĢ müzecilik anlayıĢı doğrultusunda yenilenmeleri
ve yenilerinin yapılması amacıyla yoğun çalıĢmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda 2012
yılında Manisa Akhisar Müzesi, Kilis Müzesi ve Aydın Arkeoloji Müzesi ilk defa ziyarete
açılmıĢtır. Bunlara ilave olarak 2012 yılı Eylül ayı itibariyle 9 müze ve bağlı birim ile 9 türbe
daha gerekli düzenlemeleri yapılarak yeniden ziyarete açılmıĢtır.
9
Manisa Akhisar Müzesi (Yeni)
Kilis Müzesi (Yeni)
Aydın Arkeoloji Müzesi (Yeni)
2012 Yılında Yeni Yapılan ve Yenilenerek Ziyarete Açılan Müzelerimiz;














Manisa Akhisar Müzesi (Yeni Müze)
Kilis Müzesi (Yeni Müze)
Aydın Arkeoloji Müzesi (Yeni Müze)
Erzurum Türk Ġslam Eserleri Müzesi
Tekirdağ Müzesi
Ġzmir Etnografya Müzesi
KahramanmaraĢ Müzesi
Ġstanbul Topkapı Sarayı Müzesi (Saatler Bölümü)
Tokat Etnografya ve Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Edirne Türk Ġslam Eserleri Müzesi
Ġstanbul Büyük Saray Mozaikleri Müzesi
Ġzmir ÖdemiĢ Birgi Çakırağa Konağı
Ġstanbul Galata Mevlevihanesi Müzesi ġeyh Galip ve Halet Efendi Türbeleri
Ġstanbul Türbeler Müzesi‟ne bağlı ġehzadebaĢı Türbeleri (ġehzade Mehmed,
Rüstem PaĢa, Hatice Sultan, Fatma Sultan, Bosnalı Ġbrahim PaĢa, ġehzade
Mahmud, Destari Mustafa PaĢa Türbeleri)
10
Kahramanmaraş Müzesi (Yenileme)
Galata Mevlevihanesi (Yenileme)
2012 Yılı Sonuna Kadar Yenilenerek AçılıĢı Planlanan Müzelerimiz;





Alanya Müzesi
Diyarbakır Cahit Sıtkı Tarancı Evi Kültür Müzesi
Diyarbakır Ziya Gökalp Müzesi
Topkapı Sarayı Müzesi Arz Odası
Konya Mevlana Müzesi Mescit Bölümü
Cahit Sıtkı Tarancı Evi Kültür Müzesi
Ziya Gökalp Müzesi
2013 yılında Yenilenerek AçılıĢı Planlanan Müzelerimiz;



Adana Etnografya Müzesi
Aksaray Müzesi
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi (Kısmen)
11











Bursa Arkeoloji Müzesi
Diyarbakır Müzesi (Ġç Kale Yapıları-Kısmen)
Gaziantep Arkeoloji Müzesi
Ġstanbul Arkeoloji Müzeleri (13-20 nolu Salonlar)
Ġzmir Atatürk Müzesi
Muğla Marmaris Müzesi
Sakarya Müzesi
Ġstanbul Topkapı Sarayı Müzesi (Mutfaklar ve MüĢtemilatı, Zülüflü Baltacılar,
ArĢiv ve Kütüphane Bölümleri)
Zonguldak Ereğli Müzesi
Ġstanbul Yıldız Sarayı CumhurbaĢkanlığı Kabul Salonu ve Saray Müze
Ġzmir Efes Müzesi
Yıldız Sarayı Cumhurbaşkanlığı Kabul Salonu ve Saray Müze
2013 yılında Yeni Yapılarak AçılıĢı Planlanan Müzelerimiz;








Osmaniye Müzesi
Burdur Doğa Tarihi Müzesi
Bitlis Ahlât Müze ve KarĢılama Merkezi (Yeni Bina)
Hatay Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
ġanlıurfa Haleplibahçe Mozaik Müzesi ve Arkeopark
UĢak Müzesi (Yeni Bina)
Van Urartu Müzesi (Yeni Bina)
Batman Müzesi
12
Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi (Üçboyutlu görsel)
Bakanlığımız müzecilik anlayıĢı kapsamında, ülkemiz coğrafyasında baĢlangıcından
günümüze kadar tüm kültürlere ait eserlerin kalıplaĢmıĢ durağan sergileme anlayıĢından uzak
modern teĢhir yaklaĢımıyla sergileneceği; geçmiĢten günümüze, bize miras kalan tüm
uygarlıkların sanal ortamda tanıtımının yapıldığı; baĢta geçici ve kalıcı sergiler olmak üzere
çeĢitli eğitici ve öğretici kültürel etkinliklerin gerçekleĢtirileceği; sinema, cafe, restaurant,
kütüphane, dinlenme alanları, otopark gibi yapı kompleksleri ile iç içe; akademik düzeyde
bilimsel çalıĢmaların ve yayınların hazırlandığı; Ģehir merkezinde halkın sürekli buluĢma ve
eğlenceli vakit geçirme noktası olabilecek hayatın içinde bir müzecilik hizmeti
öngörülmektedir. Bu çerçevede Türkiye Uygarlıklar Müzesi ve Ege Medeniyetleri Müzesi
baĢta olmak üzere birçok Ġlimizde yakın geleceğe yönelik müze uygulama ve proje
çalıĢmaları devam edecektir.
Uygulama ve Proje ÇalıĢmaları Devam Eden Müzelerimiz;





















Adana Yeni Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Afyonkarahisar Müzesi (Yeni Bina)
Bursa Yeni Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Bursa Türk Ġslam Eserleri Müzesi
Bursa Ġznik Müzesi (Nilüfer Hatun Ġmareti)
Denizli Zorlu Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Ege Uygarlıkları Müzesi (Ġzmir)
Hierapolis Zorlu Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Manisa Anemon Arkeoloji ve Etnografya Müzesi (Yeni Bina)
Hatay St. Pierre Anıt Müzesi
Ġstanbul Topkapı Sarayının çeĢitli bölümleri
Ġstanbul Arkeoloji Müzesi (Klasik Binanın güçlendirilmesi iĢi)
Ġstanbul Yıldız Sarayı Küçük Mabeyn ve Harem Yapıları
Ġstanbul Türk-Ġslam Eserleri Müzesi (Ġbrahim PaĢa Sarayı)
Kayseri Yeni Arkeoloji Müzesi
Konya AkĢehir TaĢ Eserler Müzesi
Konya Yeni Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Konya Mevlana Müzesi Ek Binaları (Yeni Bina)
Kütahya Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Muğla Milas Müzesi (Yeni Bina)
Muğla Müzesi
13





Mardin Müzesi
Troya Müzesi (Çanakkale) (Yeni Bina)
Türkiye Uygarlıklar Müzesi (Ankara) (Yeni Bina)
Zonguldak Maden Müzesi (Yeni Bina)
Mersin Arkeoloji Müzesi (Yeni Bina)
Afyonkarahisar Müzesi (Üç boyutlu görsel)
Troya Müzesi (Üç boyutlu görsel)
Müze Denetimleri
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı müzelerde 2006
yılında baĢlatılan ve Bakanlığımız müfettiĢleri denetiminde ve denetlenen müze haricindeki
müze uzmanlarından oluĢan komisyonların katılımıyla yürütülen eser sayımı ve kontrollerini
de içeren genel teftiĢ kapsamında tespit edilen hususlar müze müdürlüklerince yerine
getirilmektedir. Bu çerçevede yapılan iĢ ve iĢlemlerle ilgili olarak Bakanlığımız müfettiĢleri
denetiminde 2012 yılında da kontrol denetimlerine devam edilmiĢ ve ihtiyaca göre müze
uzmanlarından oluĢan komisyonların katılımıyla da denetimler sürdürülmektedir.
Ayrıca Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren 1.533 adet koleksiyoncu ve 170
adet özel müze ile 113 adet kültür varlığı ticareti yapan ticari iĢletmenin periyodik olarak
yıllık denetimleri gerçekleĢtirilmektedir. Denetimler neticesinde elde edilen veriler
doğrultusunda gerekli değerlendirmeler yapılarak, tespit edilen hususlara yönelik
uygulamalarda bulunulmaktadır.
Müzeler Günü Etkinlikleri
Dünya kültür mirasının korunması ve müzeciliğin tanıtılması amacıyla UNESCO
tarafından tüm dünyada 18 Mayıs günü “Müzeler Günü” olarak kutlanmaktadır. Ülkemizde
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde her yıl 18 Mayıs tarihinde ülke
genelinde düzenlenen “Müzeler Günü” kutlamalarının 2012 yılında otuz birincisi
düzenlenmiĢtir.
2012 Avrupa’da Yılın Müzesi (EMYA) Adaylığı
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 2013 yılı için Avrupa‟da Yılın Müzesi (EMYA)
organizasyonunda aday müze olarak gösterilmiĢtir.
14
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi
Müzelerde Eğitim Faaliyetleri
Her düzeydeki müze personelinin hizmete yönelik çalıĢmalarını daha sağlıklı bir
Ģekilde yürütmesi amacıyla çeĢitli eğitim programları gerçekleĢtirilmektedir. Müzelerde görev
yapan ve çalıĢma alanları itibariyle deneyimli olan uzmanlarımız, yıl içerisinde farklı
müzelerde geçici sürelerle görevlendirilmekte ve böylece müzeler arası bilgi aktarımı ile
uygulama birliğinin sağlanması amacıyla uygulamalı eğitim programları ve müzeler arası
ortak çalıĢmalar gerçekleĢtirilmektedir. Bu kapsamda herhangi bir konuda uzmanlık
gerektiren sayım, değerlendirme, kıymet takdiri vb. komisyon çalıĢmalarına, bu konuda
deneyimli yeterli sayıda personelin yanı sıra hizmete yeni baĢlamıĢ personel de
görevlendirilmektedir.
2012 Haziran ve Temmuz aylarında 2 dönem halinde KırĢehir Kaman Kalehöyük
Arkeoloji Müzesinde Japon Vakfı, Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü ile Kültür Varlıkları ve
Müzeler Genel Müdürlüğü iĢbirliğinde müze uzmanların katılımıyla kazı, eser temizliği,
restorasyon-konservasyon ve sergileme konularında eğitim faaliyeti gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu
çalıĢma programının 2013 yılında da gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Bakanlığımızca AB-Türkiye Kültürlerarası Diyalog adlı bir hibe programı
hazırlanmıĢtır. Programın ana hedefi AB ile Türkiye arasında karĢılıklı anlayıĢı geliĢtirmek,
Avrupalı ve Türk kültür operatörleri arasında iĢbirliğini artırmak, bilgi ve deneyimlerin
paylaĢımına zemin hazırlamaktır. AB-Türkiye Kültürlerarası Diyalog: Kültür ve Sanat Hibe
Programı kapsamında Bakanlığımıza bağlı Konya Müzesi, Kocaeli Müzesi, Bolu Müzesi,
Sakarya Müzesi, Düzce Konuralp Müzesi, Sivas Müzesi, Çorum Müzesi, Amasya Müzesi,
Samsun Müzesi, Tokat Müzesi, Diyarbakır Müzesi, Edirne Müzesi, Ġzmir Müzesi, Ankara
Anadolu Medeniyetleri Müzesi, UĢak Müzesi, Giresun Müzesi ve Muğla Fethiye Müzesi
Müdürlüklerinin baĢvuruları kabul edilmiĢtir.
15
Merkezi Finans ve Ġhale Birimi tarafından yayınlanan “AB-Türkiye Kültürlerarası
Diyalog: Kültür ve Sanat Hibe Programı kapsamında Çorum Müzesi Müdürlüğünce
hazırlanan “Çorum Müzesinde Bir ġeyler Oluyor” projesi kapsamında Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müze Eğitimi Ana Bilim Dalı öğretim üyeleri tarafından 09-13
Nisan 2012 tarihleri arasında Çorum Müzesinde müze uzmanları ile ilköğretim
öğretmenlerine performans sanatları, küratörlük ve drama eğitimi konularında bir eğitim
semineri verilmiĢtir. Çorum Müzesinde faaliyete geçirilen eğitim atölyesinde yürütülen
çalıĢmaların 2013 yılında da gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Yine “Avrupa Birliği ve Türkiye Kültürlerarası Diyalog Hibe Programı Müzeler
BileĢeni” programı kapsamında Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğünce 25-28
Haziran 2012 tarihleri arasında ICOM temsilcilerinin de katılımıyla “Müzelerde Bilimsel
Teknikler ve Risk Yönetimi” konulu eğitim çalıĢması gerçekleĢtirilmiĢtir.
Geleneksel hale getirilen ve aynı zamanda bir hizmet içi eğitim programı olan Müze
Müdürleri Toplantısı 1 Nisan 2012 tarihinde Muğla Ġli Marmaris Ġlçesi‟nde
gerçekleĢtirilmiĢtir. Müze müdürleri ve müze uzmanlarının katılımıyla gerçekleĢtirilen bu
programda, uygulamada karĢılaĢılan sorunların giderilmesi, uygulama birliğinin sağlanması,
müzenin iĢ ve iĢlemlerinin gerçekleĢtirilmesine yönelik bir çalıĢtay gerçekleĢtirilmiĢtir.
Özel Müzeler
Kamu Kurum ve KuruluĢları, gerçek ve tüzel kiĢiler ile vakıfların kendi hizmet
konuları veya amaçları doğrultusunda “özel müze” açmalarına Bakanlığımızdan izin almak
suretiyle imkân tanınmaktadır. Özel Müze kurma baĢvuruları, müzenin yeterli nitelik ve
nicelikte bulunması ve sürekli hizmet vermesi hususları dikkate alınarak 2863 sayılı Kanun ve
buna bağlı olarak çıkarılan “Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik” hükümleri
doğrultusunda incelenmekte ve değerlendirilmektedir.
Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik‟in Modern Eser veya EĢya
Müzeleri baĢlığını taĢıyan ve anılan müzelerin Bakanlığımız onayından farklı olarak ilgili
idarece (ĠĢyeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin
DeğiĢtirilerek Kabulüne Dair Kanun ile ĠĢyeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına ĠliĢkin
Yönetmelik ve ilgili mevzuat kapsamında) ruhsatlandırılacağını ifade eden Ek 1 inci maddesi,
ruhsatnameli ve Bakanlık Ġzinli (Onaylı) olmak üzere iki farklı türde özel müze statüsüne yol
açacağından ve Bakanlığımız izni dıĢında faaliyet gösteren ruhsatnameli özel müzelerin
varlığı idari uygulama birliğini bozup yürürlükteki diğer mevzuat hükümleriyle çeliĢki
oluĢturduğundan 19.01.2012 tarih ve 28178 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan düzenleme ile
yürürlükten kaldırılmıĢtır.
Nitelikli özel müze sayısının arttırılmasına Bakanlığımızca özel önem verilmektedir.
Bu amaçla özel müzelerin açılması ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması
amacıyla, 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve GiriĢimlerini TeĢvik Kanunu ve ilgili
yönetmelikler kapsamında çeĢitli teĢviklerin yanı sıra özel müzelere ilmi ve teknik konularda
Bakanlığımızca yardım sağlanmaktadır. Ġlgili mevzuatta yapılan düzenlemeler sonucunda özel
müzelerin açılıĢında son yıllarda ciddi boyutta bir artıĢ olmuĢtur. Bu kapsamda 2012 yılı
Ekim ayı itibarıyla ise 19 adet özel müzenin açılıĢı gerçekleĢtirilmiĢtir. Mevcut halde 2012
yılı Ekim ayı itibarıyla 172 adet özel müze Bakanlığımız denetiminde faaliyet göstermektedir.
16
2012 yılında açılıĢı gerçekleĢtirilen özel müzeler



















Aydın Zeytin ve Zeytinyağı Tarihi Müzesi
Ankara, Türkiye Barolar Birliği Müzesi
Bursa Merinos Tekstil Sanayi Müzesi
Ġzmir, NeĢe ve Karikatür Müzesi
Balıkesir, Özcan Ġlköğretim Okulu Tarih ve Kültür Müzesi
Ġstanbul, Orhan Kemal Müzesi
Ankara, TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi
Gaziantep, Gorgo Medusa Cam Eserleri Müzesi
Ġstanbul Üniversitesi Jeoloji Müzesi
Hakkâri, Kilim Müzesi
Aydın, Özel Etnografya Müzesi
ġanlıurfa Geleneksel El Sanatları Müzesi
Kayseri Selçuklu Müzesi
Muğla Arıcılık Müzesi
Antalya Oyuncak Müzesi
Muğla, Kopya HeykeltıraĢlık Eserleri Müzesi
Yalova Kent Müzesi
Yalova Ġbrahim Müteferrika Kâğıt Müzesi
Ankara Beypazarı Türk Hamamı Müzesi
olmak üzere toplam 19 adet özel müzenin açılıĢı gerçekleĢtirilmiĢtir.
Koleksiyonculuk
Bakanlığımız denetiminde yapılan korunması gerekli taĢınır kültür ve tabiat varlığı
koleksiyonculuğu faaliyetinin yasal çerçevesinin belirginleĢtirilerek denetimlerin daha etkin
bir Ģekilde gerçekleĢtirilmesini sağlamaya yönelik olarak “Korunması Gerekli TaĢınır Kültür
ve Tabiat Varlıkları Koleksiyonculuğu ve Denetimi Hakkında Yönetmelik” yeniden
düzenlenmiĢtir. 23.03.2010 tarih ve 27530 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe
giren yeni yönetmelik ile daha önce 15.03.1984 tarih ve 18342 sayılı Resmi Gazete‟de
yayımlanan yönetmelik yürürlükten kaldırılmıĢtır. 2012 yılı Ekim ayı itibarıyla 1.538 adet
korunması gerekli taĢınır kültür ve tabiat varlığı koleksiyoncusu Bakanlığımız denetiminde
faaliyet göstermektedir.
SERGĠ FAALĠYETLERĠ
Yurt Ġçi Sergiler
Bakanlığımız, ülkemizin sahip olduğu kültürel mirasın tanıtılması amacıyla yurt içinde
kısa veya uzun süreli geçici sergiler oluĢturmaktadır. Bu kapsamda 2011 yılında açılıĢı
yapılarak 2012 yılında da devam eden “GeçmiĢe Hücum: Osmanlı Ġmparatorluğunda
Arkeolojinin Öyküsü” sergisinin Osmanlı Bankası Müzesi‟nde, “Venedik ve Ġstanbul:
Olağanüstü ĠliĢkiler Dokusu. Dokumada Sekizyüz Yıllık KarĢılıklı EtkileĢimler” baĢlıklı bir
serginin ise Topkapı Sarayı Müzesi‟nde teĢhiri gerçekleĢtirilmiĢ, müzelerimizin kendi iç
etkinlikleri çerçevesinde “PadiĢahın Evi: Topkapı Sarayı Harem‟i Hümayunu”, “BeĢ Duyu
BeĢ Olgu” ve “YaĢayan ve SavaĢan Osmanlı ve Dioramaları” gibi sergiler gösterime
sunulmuĢ olup, 2012 yılı sonuna kadar “Edirne‟de Zaman”, “ Sami Efendi” sergilerinin yanı
17
sıra 2012 Türkiye‟de Çin Kültür Yılı etkinlikleri kapsamında Çin‟den getirilecek eserlerden
oluĢan “Çin Hazineleri” baĢlıklı bir serginin daha açılması planlanmaktadır.
2013 yılında ise Kore Kültürünü yansıtan bir serginin yine Topkapı Sarayı Müzesinde
düzenlenmesi planlanmaktadır.
Yurt DıĢı Sergiler
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 32. maddesi ve bu
Kanuna bağlı olarak hazırlanan “Korunması Gerekli TaĢınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının
Yurt DıĢına Çıkarılması ve Yurda Sokulması Hakkında Yönetmelik” kapsamında yurt dıĢında
eski eserlerden oluĢan sergiler açılmakta ya da gerçekleĢtirilen sergilere eser gönderilerek
katılım sağlanmaktadır.
23 Ekim 2011 tarihinde ABD‟de Houston Museum of Fine Arts‟da açılıĢı
gerçekleĢtirilen “Gifts of the Sultan: The Art of Giving at the Islamic Courts” baĢlıklı serginin
teĢhiri 16 Ocak 2012 tarihinde sona ermiĢ ve anılan sergi 18 Mart-2 Haziran 2012 tarihleri
arasında da Katar‟da Doha Ġslam Eserleri Müzesinde gösterime sunulmuĢtur.
Belçika Tongeren‟deki Galya-Roma Müzesinde 29 Ekim 2011 günü açılıĢı
gerçekleĢtirilen “Sagalassos: City of Dreams” baĢlıklı serginin teĢhiri 17 Haziran 2012
tarihinde sona ermiĢtir.
Kore‟nin baĢkenti Seul‟de 30 Nisan-2 Eylül 2012 tarihleri arasında “Türkiye‟nin
Uygarlıkları” baĢlıklı bir sergi gösterime sunulmuĢtur. Aynı sergi 8 Ekim 2012 tarihinde
Kore‟nin Busan kentinde de teĢhir edilmeye baĢlanmıĢ olup 27 Ocak 2013 tarihinde sona
erecektir.
2012 yılının sonlarında, Ġsveç‟te “Meeting of Two Palaces and Two Countries
(Topkapı Visits Royal Armoury )”, Hollanda‟da “The Audience From Van Dedem to the
Sultan” ile “Türkiye‟de Homeros ve Troya” sergilerinin düzenlenmesine yönelik çalıĢmalar
devam etmektedir.
2013 Çin‟de Türkiye Yılı etkinlikleri çerçevesinde Anadolu Uygarlıkları temalı bir
serginin Çin‟de, “Rönesans Sanatında Osmanlı ġarkı” baĢlıklı bir serginin ise Belçika‟da
2013 yılında düzenlenmesi planlanmaktadır.
ARKEOLOJĠK KAZI FAALĠYETLERĠ
2011 yılında Ülkemizde, Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk bilim adamlarınca
gerçekleĢtirilen kazı çalıĢmalarının sayısı 120‟ye; aynı çerçevede yabancı bilim adamları
tarafından gerçekleĢtirilen kazı sayısı 43‟e ulaĢmıĢtır. Ayrıca Türk yüzey araĢtırma sayısı 83,
yabancı yüzey araĢtırmaları ise 21 olmuĢtur.
Büyük bir bölümü Bakanlığımız Döner Sermaye ĠĢletmesi Merkez Müdürlüğünden
olmak üzere Türk bilim heyetleri ve müzelerimiz tarafından gerçekleĢtirilen kazı ve araĢtırma
çalıĢmalarına aktarılan ödeneklerde önemli artıĢlar olmuĢtur. 2003 yılında bu çalıĢmalara
verilen 1.668.154-TL. destek tutarı, 2010 yılında Bakanlığımız yatırım bütçesinden,
DÖSĠMM, DSĠ Genel Müdürlüğü ve BaĢbakanlık Tanıtma Fonu kaynaklarından olmak üzere
18
toplam 30.468.275-TL. düzeyine yükseltilmiĢtir. 2011 yılında kazı ve araĢtırma çalıĢmalarına
Bakanlığımızca 48.182.598-TL. ödenek sağlanmıĢtır.
2004
2005
2006
00
0,8
8,2
28
, 34
30
, 46
3,5
25
, 71
21
, 10
3,1
13
, 81
71
8,8
48
,4
10
, 19
2003
8,5
55
3,0
20
,6
1,6
68
,1
54
40
73
3,4
73
77
75
48
, 18
2,5
98
Ekim 2012 tarihi itibariyle kazı ve araĢtırma çalıĢmalarına Bakanlığımızca
25.530.800-TL. ödenek sağlanmıĢ olup, Bakanlığımızca sağlanan ödenekler yıl sonuna kadar
daha yüksek düzeylere ulaĢacaktır.
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
Yıllara Göre Kazı ve Araştırmalara Gönderilen Ödenekler
(*04 Ekim 2012 itibariyle)
2012 yılında Ülkemizde, Ekim 2012 itibariyle, Bakanlar Kurulu Kararlı Türk kazısı
sayısı 119; aynı çerçevede yabancı kazı sayısı 43‟dür. Buna ilaveten, Türk yüzey araĢtırması
sayısı 80, yabancı yüzey araĢtırması ise 17 olmuĢtur.
2012 yılı sonu itibariyle Bakanlar Kurulu Kararlı Kazılar, yüzey araĢtırmaları,
kurtarma kazıları ve diğer çalıĢmalar olmak üzere 500‟e yakın arkeolojik çalıĢmanın
yapılması öngörülmektedir.
Yerli ve yabancı bilim adamlarınca talep edilen uzun vadeli kazı ve yüzey
araĢtırmaları ile ilgili değerlendirme, izin ve izleme çalıĢmaları ile müze müdürlüklerince
yürütülen arkeolojik çalıĢmaların planlamasına Bakanlığımızca 2013 yılında da devam
edilecektir.
2012 yılında Tell Tayinat Kazısı’nda bulunan II. Şuppiluliuma Heykeli
19
KÜLTÜR VARLIKLARIMIZIN ÜLKEMĠZE ĠADESĠ VE
KÜLTÜR VARLIĞI KAÇAKÇILIĞI ĠLE MÜCADELE FAALĠYETLERĠ
Kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesi için Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve
Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen mücadele; çalındığı/kaybolduğu tespit edilen
kültür varlıklarımızın bulunabilmesi amacıyla yurt içinde ve dıĢında gerekli duyuruların
yapılması, kültür varlığı kaçakçılığına iliĢkin Bakanlığımıza iletilen ihbarların
değerlendirilmesi, yurt dıĢında tespit edilen ülkemiz kökenli kültür varlıklarının iadelerinin
sağlanması için gerekli giriĢimlerde bulunulması ve kültür varlıklarının uluslararası boyuttaki
yasa dıĢı trafiği ile mücadele edilmesinde ülkeler arası iĢbirliğinin arttırılması amacıyla ikili
anlaĢmalar imzalanması olmak üzere birbirini tamamlayan faaliyetler Ģeklinde devam
ettirilmektedir.
Kültür varlıklarının uluslararası alanda yasa dıĢı trafiğinin önlenmesi için ülkelerin
yürüttüğü faaliyetlerin tek baĢına yeterli olmaması nedeniyle bu alandaki iĢbirliğinin
güçlendirilmesi amacı ile özel hükümler içeren ikili anlaĢmaların imzalanmasına yönelik
giriĢimlerde bulunulmakta; konuyla ilgili uluslararası platformda hâkim olan ve yeni geliĢen
eğilimlerin takip edilebilmesi için uluslararası kuruluĢlar tarafından gerçekleĢtirilen
toplantılara katılım sağlanmakta ve ayrıca yerli/yabancı basında yer alan haberler takip
edilmektedir.
Bu kapsamda, en son 28.08.2012 tarihinde ülkemiz ile Bulgaristan arasında kültür
varlıklarının yasa dıĢı ithalinin, ihracının ve mülkiyet devrinin önlenmesine iliĢkin ikili
anlaĢma imzalanmıĢtır. Kültür varlıklarının uluslararası alanda yasa dıĢı trafiğinin önlenmesi
amacıyla 19-21 Kasım 2012 tarihleri arasında Gaziantep Ġli, Zeugma Mozaik Müzesi‟nde 11
Doğu Avrupa ülkesinden katılımcıların yer alacağı uluslararası bir sempozyum yapılmasına
iliĢkin çalıĢmalar UNESCO Venedik Ofisi ile Bakanlığımız koordinasyonunda devam
etmektedir.
Müze ve ören yerlerimizden çalındığı veya kaybolduğu tespit edilen kültür
varlıklarının yurt içinde arattırılması ve yurt dıĢına çıkarılmasının engellenmesi amacı ile bu
eserlere ait fotoğraflı envanter bilgileri tüm Valiliklere, ĠçiĢleri Bakanlığı‟na (Emniyet Genel
Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı), Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı‟na ve DıĢiĢleri Bakanlığı‟na iletilmektedir.
Kültür varlığı kaçakçılığı ve kaçak kazı olayları ile ilgili olarak Bakanlığımıza iletilen
ihbarlar ve dilekçeler değerlendirilerek, ilgili kurumlar nezdinde gerekli giriĢimlerde
bulunulmakta ve ihbarların sonuçlandırılması sağlanmaktadır.
Ülkemizden, yasa dıĢı yollarla yurt dıĢına çıkarılan eserlerin iade çalıĢmaları
koordineli çalıĢılan kamu kurumlarıyla ve uluslararası kuruluĢlarla iĢbirliği halinde
yürütülmektedir. Bu faaliyetler kapsamında; müzayede Ģirketlerinin ve müzelerin web
sayfaları ile yayınları takip edilerek tespit edilen ülkemiz kökenli kültür varlıklarına iliĢkin
gerekli araĢtırmalar yapılmakta ve iadeleri için giriĢimlerde bulunulmaktadır.
Bu kapsamda Almanya, ABD, Ġtalya, Fransa, Danimarka, Bulgaristan, Ġskoçya ve
Ġngiltere‟de bulunan pek çok eserimizin iade çalıĢmaları gerek hukuki gerekse diplomatik
yollarla sürdürülmektedir. Almanya‟da yakalanan 5 adet eserle ilgili açılan dava ile Ġtalya‟da
20
bulunan Lidya Yazıtı için açılan dava temyiz aĢamasında devam etmektedir.
Yasa dıĢı yollarla yurt dıĢına kaçırılan kültür varlıklarımızdan, 2012 yılı Kasım ayı
itibariyle 4 adedi Almanya‟dan (Hannover BaĢkonsolosluğu‟na teslim edilen 4 parça mermer
eser), 2 adedi Amerika BirleĢik Devletleri‟nden (1 adet yazıt ve 1 adet heykel baĢı), 34 adedi
Ġngiltere‟den (34 parça halinde çini karo), 24 adedi Amerika BirleĢik Devletleri‟nden ve 20
adedi Bulgaristan‟dan (1 adet mermer heykel ile sikke, kurĢun mühür, Ģamdan altlığı ve bronz
mumluklardan oluĢan toplam 19 adet eser) olmak üzere toplam 84 adet eserin ülkemize iadesi
sağlanmıĢtır.
Bursa SinanpaĢa Camii‟nde 2002 yılında gerçekleĢtirilen soygunda çalınan ve
üzerinde Kur‟an-ı Kerim‟den HaĢr Suresi‟nin 23. Ayeti‟nin bir bölümünün yazılı olduğu
pencere süslemesini oluĢturan 34 parça çini karonun iadesi 08.08.2012 tarihinde Ġngiltere‟den
sağlanmıĢtır. Bakanlığımızca 5 kiĢilik uzman bir ekip tarafından birleĢtirilen, temizlik,
restorasyon ve konservasyon çalıĢmaları tamamlanan çiniler, Ankara Etnografya Müzesi
Müdürlüğü‟ne teslim edilmiĢ olup halen adı geçen müze müdürlüğünde sergilenmektedir.
İngiltere’den iade alınan Bursa Sinanpaşa Camii Çinisi
21
ABD Penn Müzesinden getirilen Troya Hazinelerine ait objeler
2012 yılında iade alınan bir diğer önemli eser grubu; Çanakkale Ġli, Troya Antik
Kenti‟nden kaçak kazılar yoluyla elde edilen ve Amerika BirleĢik Devletleri‟ne götürüldükten
sonra anılan ülke kanunlarına uygun olarak Pensilvanya Üniversitesi Penn Arkeoloji ve
Antropoloji Müzesi tarafından kaçak olduğu bilinmeden 1966 yılında satın alınan Erken Tunç
Çağına tarihlenen 24 parça altın takıdan oluĢan Troya eserleridir. Bakanlığımız Kültür
Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü‟nün giriĢimleri sonucu Penn Müzesi yetkililerinin de
konu hakkında gösterdikleri iyi niyet ve iĢbirlikleri sayesinde 1.09.2012 tarihinde ülkemize
iadesi sağlanan eserler, Troya Antik Kenti‟nde yapılması planlanan müzenin çalıĢmaları
tamamlanana kadar Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenecektir.
2012 yılı Kasım Ayı itibariyle ülkemize iadesi sağlanan son eser grubu, Sayın
Bakanımız Ertuğrul GÜNAY ve maiyetindeki bir ekip tarafından 6-7 Kasım 2012 tarihleri
arasında Bulgaristan‟a gerçekleĢtirilen ziyaret esnasında teslim alınarak yurda getirilen
yaklaĢık 97 cm boyundaki 1 adet mermer kadın heykeli ile sikke, kurĢun mühür, Ģamdan
altlığı ve bronz mumluklardan oluĢan toplam 19 adet eserdir.
Söz konusu eserler 7.11.2012 tarihinde Edirne Müzesi Müdürlüğü‟ne teslim edilerek
muhafaza altına alınmıĢtır.
3696
492
1998-2002
415
2003-2006
2007-2012
1998-2012 Yılları Arasında İadesi Sağlanan Eserlerin Yıllara Göre Dağılımı
22
BAKIM, ONARIM, RESTORASYON FAALĠYETLERĠ
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 2012 Yılı Yatırım Programından 29
adet taĢınmaz kültür varlığının rölöve, restitüsyon, restorasyon, çevre düzenleme, sokak
sağlıklaĢtırma ve mühendislik projelerinin yapımı iĢine 4.029.500-TL. ve 43 adet taĢınmaz
kültür varlığının restorasyonu iĢine 19.423.560-TL. ödenek aktarılmıĢtır.
Ağrı ĠshakpaĢa Sarayı, Balıkesir Taksiryarhis Kilisesi ve Giresun Kalesi restorasyonu
ile Amasya, Ordu Merkez ve Ordu Ünye Sokak SağlıklaĢtırma Uygulaması iĢlerinin 2012 yılı
sonuna kadar bitirilmesi planlanmaktadır.
Bununla birlikte Çanakkale Anadolu Hamidiye Tabyası, Diyarbakır Ġçkale Surları ve
Sivas Divriği Kalesi rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile Erzurum Yeğenağa,
Denizli Buldan ve Manisa Kula sokak sağlıklaĢtırma projelerinin tamamlanması
hedeflenmektedir.
Ayrıca Güvenlik Sistemi Kurulması ĠĢi kapsamında 31 adet müze için toplam
1.793.100-TL. ödenek aktarılmıĢtır.
KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULLARININ
FAALĠYETLERĠ
2012 yılı Ocak-Ağustos ayları arasında Kültür Varlıklarını Koruma Bölge
Kurullarınca yapılan toplantı sayısı 932, alınan karar sayısı 15.021‟dir.
Ġstanbul‟daki Koruma Bölge Kurulları Ġstanbul I, II, III, IV, V, VI Numaralı Koruma
Bölge Kurulları ile Ġstanbul I ve II Numaralı Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma
Bölge Kurulları yeniden düzenlenmiĢtir. Ayrıca Ankara‟da adları ve görev alanları yeniden
düzenlenen Ankara ve Ankara Yenileme Alanı Koruma Bölge Kurulları, Ankara I ve II
Numaralı Koruma Bölge Kurulları olarak hizmet vermektedir.
KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULUNUN
FAALĠYETLERĠ
Çevre ve ġehircilik Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname Ġle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına
Dair 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 17.08.2011 tarihli ve 28028 sayılı Resmi
Gazete‟de yayımlanmıĢtır.
Söz konusu kararnamenin yürürlüğe girmesinin ardından, alt mevzuatta da
düzenlemeye gidilmiĢtir. Bu kapsamda hazırlanan; “Korunması Gerekli TaĢınmaz Kültür
Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik” 13.03.2012 tarih ve 28232
sayılı Resmi Gazetede, “Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Kültür Varlıklarını
Koruma Bölge Kurulları Yönetmeliği” 19.04.2012 tarih ve 28269 sayılı Resmi Gazete‟de,
“Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları Ġle Eğitim Birimlerinin KuruluĢ,
Ġzin, ÇalıĢma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” 03.08.2012 tarih ve 28373 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe
23
girmiĢtir.
Ayrıca, anılan kararname ile 2863 sayılı Kanunda yapılan düzenleme kapsamında;
koruma bölge kurullarınca alınan kararlara kamu kurum ve kuruluĢları yanında gerçek ve
tüzel kiĢilerce yapılan itirazların Koruma Yüksek Kurulunca değerlendirilebileceği yönünde
düzenleme yapılmıĢtır.
Söz konusu kararnamenin yürürlüğe girmesinin ardından, 2012 yılı Eylül ayı itibari ile
01.11.2011, 07.02.2012, 10.04.2012, 12.06.2012, 17.07.2012, 15.08.2012 ve 26.09.2012
tarihlerinde 7 kez Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu toplantısı gerçekleĢtirilmiĢtir.
Bu toplantılarda; 10 adet ilke kararı, 83 adet ise parsel ölçeğinde karar alınmıĢtır.
648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereği doğal sit alanlarına iliĢkin Koruma
Bölge Kurulu Müdürlüklerinde bulunan dosyaların Ġl Çevre ve ġehircilik Müdürlüklerine
devir iĢlemleri tamamlanmıĢtır.
ÜLKEMĠZDE BULUNAN TAġINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARININ
VE SĠT ALANLARININ TESPĠTĠ, TESCĠLĠ ÇALIġMALARI
2012 yılında, taĢınmaz kültür varlıkları ve sit alanlarının tespit edilmesi çalıĢmalarına
devam edilmiĢ ve 2863 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi uygun görülen taĢınmaz
kültür varlıkları ve sit alanları koruma bölge kurulları tarafından tescil edilerek koruma altına
alınmıĢtır. 2012 yılının ilk sekiz ayında 1.214 adet taĢınmaz kültür varlığı, 336 adet arkeolojik
sit, 1 adet kentsel arkeolojik sit ve 1 adet tarihi sit tescili yapılmıĢtır.
TÜRKĠYE GENELĠNDE SĠT ALANLARI DAĞILIMI
Tarihi Sit; 150;
(%1,3)
Diğer Sit Alanları;
439; (% 3,9)
Kentsel Sit; 250;
(% 2,2)
Kentsel Arkeolojik
Sit; 31; (% 0,3)
Arkeolojik Sit;
10446; (% 92,3)
TOPLAM:11.316
24
TÜRKĠYE GENELĠNDE TESCĠL EDĠLMĠġ
TAġINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI DAĞILIMI
Mezarlıklar; 3277; (%3,5)
İdari Yapılar; 2488; (%2,7)
Endüstriyel ve Ticari Yapılar; 3432;
(%3,7)
Askeri Yapılar; 1034; (%1,1)
Anıt ve Abideler; 317; (%0,3)
Şehitlikler; 232;(%0,3)
Dinsel Yapılar; 8607; (%9,3)
Korumaya Alınan Sokaklar; 60; (%0,1)
Sivil Mimarlık Örneği; 61412; (%66,3)
Kültürel Yapılar; 9694; (%10,5)
TOPLAM: 92.572
ULUSLARARASI KURUM VE KURULUġLARLA ĠLGĠLĠ ÇALIġMALAR
UNESCO Dünya Miras Alanlarımız ile Ġlgili ÇalıĢmalar
Ülkemiz, 1972 tarihli UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına
Dair SözleĢme‟yi 1982 tarihinde onaylamıĢ ve söz konusu SözleĢme 1983 yılında Resmi
Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. SözleĢmeden kaynaklanan yükümlülüklerle ilgili
her türlü çalıĢma Dünya Miras Komitesi‟nin belirlediği ölçütler çerçevesinde Bakanlığımız
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yüksek Kurul Dairesi BaĢkanlığınca
yürütülmektedir. Bu çalıĢmalar neticesinde, 24 Haziran-6 Temmuz 2012 tarihleri arasında
düzenlenen Dünya Miras Komitesi‟nin 36. dönem toplantısının 01.07.2012 tarihinde
gerçekleĢtirilen oturumunda Çatalhöyük Neolitik Kenti’nin Dünya Miras Listesi‟ne dahil
edilmesiyle birlikte bugüne kadar ülkemizden Dünya Miras Listesi‟ne alınan varlık sayısı
11‟e yükselmiĢtir.
25
Çatalhöyük Neolitik Kenti
Bu alanlar aĢağıdaki Ģekilde sıralanmaktadır.











Ġstanbul‟un Tarihi Alanları (1985)
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (1985)
Divriği Ulu Cami ve DarüĢĢifası (1985)
HattuĢa: Hitit BaĢkenti (1986)
Nemrut Dağı (1987)
Xanthos-Letoon (1988)
Pamukkale-Hierapolis (1988)
Safranbolu ġehri (1994)
Truva Arkeolojik Siti (1998)
Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (2011)
Çatalhöyük Neolitik Kenti (2012)
Dünya Miras Geçici Listemizde yer alan Alanya Tarihi Kenti‟ne iliĢkin 2011 yılında
Komite toplantısı öncesi geri çekilen adaylık dosyası, ICOMOS‟un raporunda vurgulanan
eksiklikler giderilerek ve karĢılaĢtırmalı analiz güçlendirilerek Alanya Belediye BaĢkanlığı ve
Alan BaĢkanlığı ile eĢgüdüm içerisinde hazırlanmıĢ olup; dosya yeniden değerlendirilmek
üzere 31 Ocak 2012 tarihi itibariyle Dünya Miras Merkezi‟ne iletilmiĢtir. Söz konusu alanın
Dünya Miras Listesi‟ne kaydedilmesine iliĢkin konu Haziran 2013‟te Kamboçya‟da
gerçekleĢtirilecek 37. dönem Dünya Miras Komitesi toplantısında değerlendirilecektir.
Ani Tarihi Kenti (Kars), Aizanoi Antik Kenti (Kütahya), Beçin Ortaçağ Kenti
(Muğla), Birgi Tarihi Kenti (Ġzmir), Gordion (Ankara), Hacı BektaĢ Veli Külliyesi (NevĢehir),
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla), Niğde‟nin Tarihi Anıtları (Niğde),
Mamure Kalesi (Mersin), Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (EskiĢehir), Yesemek TaĢ Ocağı
ve Heykel Atölyesi (Gaziantep), Zeugma Arkeolojik Siti'nin (Gaziantep) 13.04.2012 tarihi
itibariyle Dünya Miras Geçici Listesi‟ne eklenmesi sağlanmıĢ olup, söz konusu listedeki
varlık sayımız toplam 37‟ye ulaĢmıĢtır.
Dünya Miras Listesi’ndeki ve Dünya Miras Geçici Listemizdeki Alanlara Yönelik
Yönetim Planlarına ĠliĢkin ÇalıĢmalar
Dünya Miras Komitesi, Dünya Miras SözleĢmesi Uygulama Kılavuzu‟nun 108.
maddesinde belirtildiği üzere; Dünya Miras Listesi‟nde aday gösterilecek olan alanların bir
alan yönetimi planının bulunmasını zorunlu hale getirmiĢ olup, alan yönetim planını, alanın
varlığının sürdürülmesinin bir garantisi olarak görmektedir.
26
Bu nedenle; 2863 Sayılı Kanun ve “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurullarının KuruluĢ
ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine ĠliĢkin Usul ve Esaslar Hakkında
Yönetmelik” çerçevesinde Dünya Miras Listesi‟nde yer alan Ġstanbul‟un Tarihi Alanlarının
bulunduğu Ġstanbul Tarihi Yarımada Yönetim Planı Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi‟nce ve
Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi Yönetim Planı Edirne Belediyesi‟nce hazırlatılmıĢ ve
ilgili EĢgüdüm ve Denetleme Kurulları‟nca onaylanmıĢtır.
1987 yılından itibaren Dünya Miras Listesi‟nde yer alan Nemrut Dağı ile birlikte
Adıyaman Ġl sınırları içerisinde bulunan Kommagene Uygarlığı‟na ait anıtları içeren 14 alana
yönelik olarak Bakanlığımızca Kommagene-Nemrut Yönetim Planı çalıĢmaları
yürütülmektedir. Bununla birlikte Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yüksek
Kurul Dairesi BaĢkanlığı‟nda görevli uzmanlardan oluĢan ekip tarafından Dünya Miras
Listesi‟nde yer alan Çatalhöyük Neolitik Kenti ve Geçici Listemizde yer alan Ani Tarihi
Kenti‟ne iliĢkin yönetim planları hazırlanmakta; Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
tarafından hazırlanmakta olan Aphrodisias Antik Kenti Yönetim Planı‟nın kontrollüğü
yürütülmektedir. Ayrıca Dünya Miras Geçici Listemizde yer alan Alanya Tarihi Kenti için
Alanya Belediyesi‟nce; Efes için Selçuk Belediyesi‟nce, Bursa ve Cumalıkızık Erken Osmanlı
Kentsel ve Kırsal YerleĢimleri için Bursa BüyükĢehir Belediyesince, Bergama için Bergama
Belediyesince ve Diyarbakır Kalesi ve Surları için Diyarbakır BüyükĢehir Belediyesi‟nce
yönetim planı hazırlanmasına yönelik çalıĢmalar sürdürülmektedir.
TAKAS VE KAMULAġTIRMA FAALĠYETLERĠ
2863 Sayılı Kanunun 15/a maddesinde “kısmen veya tamamen gerçek ve tüzel
kiĢilerin mülkiyetine geçmiĢ olan korunması gerekli taĢınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile
koruma alanları Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanacak programlara uygun olarak
kamulaĢtırılır. Bu maksat için Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine yeterli ödenek konur”
hükmü yer almaktadır.
22.07.1989 tarih ve 20229 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Avrupa Mimari Mirasının Korunması SözleĢmesi”nin 10. maddesinde yer alan “mimari
mirasın korunması, bunun teĢviki ve yaygınlaĢtırılmasını kültürel ve çevresel planlama
politikalarının baĢlıca unsuru olarak kabul etmek” hükmü doğrultusunda 2863 Sayılı Kanun
uyarınca korunması gerekli taĢınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiĢ olan sivil mimarlık
örneklerinin kamulaĢtırılarak bakım ve onarımlarının yapılıp yeni iĢlevler verilerek yaĢanır
halde gelecek nesillere aktarılması, arkeolojik sit alanlarında kazı yapılması, ören yerlerinin
çevre düzenleme projesi kapsamında düzenlenmesi, müzelerin güvenliğinin sağlanması için
müze geliĢim alanında kalan taĢınmazların kamulaĢtırılmaları yapılmaktadır.
2003-2011 MALĠ YILLARI KAMULAġTIRMA ÖDENEKLERĠ
2003-2011 yılları arasında toplam 87.729.369-TL. ödenekle arkeolojik sit alanları ve
korunması gerekli taĢınmaz kültür varlıklarının kamulaĢtırma iĢlemleri gerçekleĢtirilmiĢtir.
2012 Mali Yılı kamulaĢtırma ödeneği 10.000.000-TL. olup, Ekim ayı itibarı ile
kamulaĢtırma ve ilama bağlı borç ödemeleri için 7.780.399-TL. ödenek gönderilmiĢ olup,
kalan 2.219.601-TL. ödeneğin kullanılması yönünde iĢlemler devam etmektedir.
27
SATIġ, KĠRALAMA, TAHSĠS, DEVĠR ĠġLEMLERĠ
Hazineye ve kamu kurum ve kuruluĢlarına ait olan korunması gerekli taĢınmaz kültür
varlıkları ile arkeolojik, tarihi, kentsel sit alanlarında bulunan taĢınmazların, satıĢ, kiralama,
tahsis, devir iĢlemleri 2863 sayılı Kanunun 13. ve 14. maddeleri uyarınca
değerlendirilmektedir.
5225 Sayılı Kanun Kapsamında Tahsis Faaliyetleri
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve GiriĢimlerini TeĢvik Kanunu-Kültür Yatırımları ve
GiriĢimleri TaĢınmaz Kullandırılması Hakkında Yönetmelik Kapsamında;
Kültür varlıklarının yaĢatılarak korunması temel prensibine dayalı olarak hayata
geçirilen 5225 sayılı “Kültür Yatırımlarını ve GiriĢimlerini TeĢvik Kanunu” uyarınca,
taĢınmaz kültür varlıklarının kültür yatırımcısı ve giriĢimcilerine tahsis edilmesinin yolu
açılarak ülkemizin kültür varlıklarının yaĢatılması ve ülke ekonomisine katkı yaratan bir unsur
olarak değerlendirilmesi, kullanılması ile kültürel faaliyetlerin gerçekleĢtirildiği mekânların
açılması ve iĢletilmesi sağlanmaktadır.
5225 sayılı Kanun kapsamında tahsis iĢlemleri baĢlamıĢ olan taĢınmazlar aĢağıda
belirtilmiĢtir:
1. Kullandırma dönemi içerisinde ve iĢletmede olan taĢınmazlar

Ankara Ġli, Altındağ Ġlçesi, 7559 ada, 7 parselde yer alan tarihi Cer Atölyeleri
Cer Atölyeleri
28
2. Kullandırma dönemi içerisinde ve henüz iĢletmeye açılmamıĢ taĢınmazlar

Diyarbakır Ġli, Merkez Ġlçesi, tarihi Diyarbakır Surları, 63 pafta, 912 ada, 2 numaralı
parselde kayıtlı bulunan Keçi Burcu
3. Ön izin aĢaması tamamlanmıĢ olup Kullandırma için 2012/15 sayılı Genelge
uyarınca BaĢbakanlıktan izin bekleyen taĢınmazlar

Ankara Ġli, Altındağ Ġlçesi, 448 ada 44 numaralı parsel (Anadolu Medeniyetleri
Müzesi yakını)
4. Ön izin verilen taĢınmazlar





Balıkesir Ġli, Ayvalık Ġlçesi, MithatpaĢa Mahallesi, Tavuk Adası Mevkiinde, I. Derece
Doğal sit alanında, Ayvalık Adaları Tabiat parkı sınırları içinde bulunan 56 pafta,
1137 ada, 2 parselde yer alan Harap Manastır
Ġstanbul Ġli, Beyoğlu Ġlçesi, Kamerhatun Mahallesi, 424 ada, 13 parselde kayıtlı
taĢınmaz
Ġstanbul Ġli, ġile Ġlçesi, Hacıkasım Mahallesi, 2 pafta, 13 ada, 29 parselde yer alan
kargir otel ve müĢtemilatı
Sinop Ġli, Merkez Ġlçesi, Ada Mahallesi, 27 pafta, 33 ada, 76 parsel numarasında
kayıtlı bulunan taĢınmaz (Sinop PaĢa Tabyaları)
Ġzmir Ġli, Konak Ġlçesi, Alsancak Mahallesi, 282 pafta, 1125 ada, 1 numaralı parselde
yer alan Ġzmir Eski Tekel Binaları
Ayrıca; 5225 sayılı Kanun Kapsamında henüz ön izin aĢamasına ve yatırımcılara
ilanen duyurulma aĢamasına gelmeyip bu kanun kapsamında tahsis edilmesi için çalıĢmaları
devam eden birçok taĢınmaz yer almaktadır. Bununla birlikte; 2011 yılından itibaren 5225
sayılı Kanun kapsamında değerlendirilebilecek taĢınmazların tespit edilmesi ile ilgili
çalıĢmalara daha da hız verilmiĢtir. 5225 sayılı kanuna uygun taĢınmazlara iliĢkin envanter
oluĢturulması çalıĢmaları kapsamında ilgili kurumlarla yazıĢmalar, bilgi belgelerin derlenmesi
çalıĢmaları devam etmektedir.
5225 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde mevzuatın uygulamada sağlıklı
bir yapıya kavuĢturulması için iyileĢtirme çalıĢmaları da hızla sürdürülmektedir.
Belgelendirme Faaliyetleri
5225 sayılı Kanun ve Kültür Yatırımlarının ve GiriĢimlerinin Belgelendirilmesine ve
Niteliklerine ĠliĢkin Yönetmelik kapsamında; Kültür yatırım ve giriĢimlerinin geliĢtirilmesi
ve kalitesinin yükseltmesi ile kültür alanında faaliyet gösteren kuruluĢların teĢvik
uygulamalarından yararlanabilmesi amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede; Kültür Yatırımlarının ve GiriĢimlerinin Belgelendirilmesine ve
Niteliklerine ĠliĢkin Yönetmelik hükümlerine istinaden Bakanlığımızca kültür yatırım ve
giriĢimlerine kültür merkezi, çok amaçlı salon, sinema, müze, kütüphane, kültür ve sanat
araştırma ve uygulama merkezi, özel tesis ve somut olmayan kültürel miras araştırmaları gibi
türlerde Kültür Yatırımı ve Kültür GiriĢimi Belgesi düzenlenebilmekte olup, bugüne kadar
Bakanlığımızca sinema, müze ve özel tesis türlerinde olmak üzere toplam 65 adet Kültür
29
Yatırım ve GiriĢim Belgesi düzenlenmiĢtir.
Gelir Vergisi Stopajı, Sigorta Primi ĠĢveren Payı ve Su Bedeli Ġndirimi ile Enerji
(Elektrik ve Doğalgaz) Desteği Faaliyetleri
5225 sayılı Kanun ve Kültür Yatırımları ve GiriĢimlerine Gelir Vergisi Stopajı,
Sigorta Primi ĠĢveren Payı ve Su Bedeli Ġndirimi ile Enerji Desteği Uygulamasına Dair
Yönetmelik doğrultusunda Bakanlığımızdan kültür belgesi alan yatırım veya giriĢimler
enerji (elektrik ve doğalgaz) desteği ile çalıĢtıracakları iĢçi ücretlerinden gelir vergisi stopajı
ve sigorta primi iĢveren payı indiriminden yararlanabilmektedirler.
Bu kapsamda; Bakanlığımız 2011 Bütçesinden ayrılan 250.000-TL. ödenek, enerji
desteği tutarı olarak ilgililere aktarılmıĢtır. 2012 yılı bütçesinden ayrılan ödenek ile elektrik
ve doğalgaz giderleri yıl sonuna kadar aktarılacaktır.
Sponsorluk Faaliyetleri
5228 sayılı Kanun ve Kültürel Alandaki Destek (Sponsor Faaliyetlerinin TeĢvik
Edilmesi Hakkında Genelge (2005/13) kapsamında; ülkemizde yer alan tarihsel ve kültürel
değerlerimizin sponsorluk faaliyetleri sonucu oluĢacak maddi desteklerle, özel ve tüzel
kuruluĢlar vasıtasıyla ortaya çıkarılması, korunması ve restorasyonlarının yapılarak bunların
topluma ve kamu yararına sunulması hedeflenmektedir.
Bu çerçevede gerçekleĢtirilmiĢ olan sponsorluk faaliyetleri için 2011 yılında 7 adet
Destek ve Desteklemenin Uygun Bulunduğuna Dair Belge verilmiĢtir. 2012 yılında ise 19
adet sponsorluk baĢvurusu yapılmıĢtır. Destek çalıĢmalarına iliĢkin dosyaların incelenmesi
sonucunda ilgili iĢletmeler adına belgeleri düzenlenmektedir.
TESCĠLLĠ TAġINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARININ ONARIMINA YARDIM
FAALĠYETLERĠ ĠLE KORUMA PLANLAMASINA ĠLĠġKĠN
2012 YILI ÇALIġMALARI VE 2013 YILI HEDEFLERĠ
Tescilli Yapılara Yardım ÇalıĢmaları
Bakanlığımızca 15.07.2005 tarih ve 25876 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak
yürürlüğe giren “TaĢınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Yardım Sağlanmasına Dair
Yönetmelik” çerçevesinde, özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kiĢilerin mülkiyetinde bulunan
taĢınmaz kültür varlıklarının korunması ve onarılması için nakdi yardımda bulunulmaktadır.
Bu çerçevede Bakanlığımız 2012 Mali Yılı Bütçesinin “Sermaye Transferleri” tertibinde yer
alan “Hane Haklarına” ait ödenek 13.487.000-TL.‟dir.
Bakanlığımız 2012 Mali Yılı Bütçesinden 354 adet proje ve 263 adet proje uygulama
olmak üzere toplam 617 adet taĢınmaz için bu ödeneğin tamamının kullanılması
öngörülmekle birlikte, gerçekleĢecek miktar yıl sonunda kesinleĢecektir.
Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı Hesabı
13.04.2005 tarih ve 25785 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren
“TaĢınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payına Dair Yönetmelik”
30
çerçevesinde taĢınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla emlak
vergisinin %10‟u oranında tahsil edilerek Valilik Ġl Özel Ġdarelerinde açılan katkı payı
hesabında Türkiye genelinde; 2005 yılından 2012 yılı ilk yarısı arasında katkı payı hesabında
faiz geliri ile birlikte 496.816.068-TL. bulunmaktadır.
Koruma Planlaması ÇalıĢmaları
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce 2008-2012 yılları arasında yatırım
programları kapsamında toplam 6 adet koruma amaçlı imar planı ihalesi yapılmıĢtır. Bu
kapsamda, Kurullar Daire BaĢkanlığımızca;
2012 yılında tamamlanan koruma amaçlı imar planları
Antalya, Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı ve Yakın Çevresini Koruma Amaçlı
Ġmar Planı Yapımı ĠĢi
Malatya, Battalgazi Koruma Amaçlı Ġmar Planı Yapımı
2013 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenen koruma amaçlı imar planları
Afyonkarahisar Frig Vadisi Ayazini Koruma Amaçlı Ġmar Planı Yapımı
Çorum, Alacahöyük Koruma Amaçlı Ġmar Planı Yapımı
Kars, Ani ġehri Koruma Amaçlı Ġmar Planı ve Çevre Düzenleme Projelerinin Yapımı (DAP)
ġanlıurfa Merkez Koruma Amaçlı Ġmar Planı ve Kentsel Tasarım Projelerinin Yapımı (GAP)
Tokat Zile Koruma Amaçlı Ġmar Planı Yapımı
2012 Mali Yılı Yatırım Programı kapsamında Ġzmir ÇeĢme Ildırı-Erythrai Antik Kenti
Koruma Amaçlı Ġmar Planı için 100.000-TL. ödenek ayrılmıĢ olup, söz konusu iĢin
gerçekleĢtirilmesine iliĢkin çalıĢmalar sürdürülmektedir.
KURULAN MÜDÜRLÜKLER
Müze Müdürlükleri



KırĢehir Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü 04.04.2011 tarih ve
2011/1655 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuĢ olup, bu Müdürlüğün faaliyete
geçirilmesi için personel kadroları temin edilmiĢ olup, personel ataması iĢlemleri
sürdürülmektedir.
Antalya Elmalı Müzesi Müdürlüğü 04.04.2011 tarih ve 2011/1655 sayılı Bakanlar
Kurulu ile kurulmuĢ olup, bu Müdürlüğün faaliyete geçirilmesi için personel kadroları
temin edilmiĢ olup, personel ataması iĢlemleri sürdürülmektedir.
Antalya Demre Müzesi Müdürlüğü 24.05.2011 tarih ve 2011/1915 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile kurulmuĢ olup, bu Müdürlüğün faaliyete geçirilmesi için personel
kadrolarının temin edilmesi hususunda gerekli giriĢimlerde bulunulmuĢ olup,
çalıĢmaların sonuçlanması beklenmektedir.
Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlükleri



Ġstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Ankara Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Antalya Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
31







Bursa Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Diyarbakır Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Ġzmir Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
NevĢehir Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Trabzon Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuarı Müdürlüğü
Müze Müdürlükleri Kurulması
Kilis Müzesi Müdürlüğü ve GümüĢhane Ġkizevler Etnografya Müzesi Müdürlüğü
kurulması için gerekli çalıĢmalar yapılmaktadır.
32
33
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MEVCUT DURUM




Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı 5 Edebiyat Müze, 46 Çocuk ve
1.060 Halk olmak üzere toplam 1.111 kütüphane ve 37 gezici kütüphane ile kütüphane
hizmeti verilmektedir.
Kütüphanelerimizdeki toplam kitap sayısı 15.621.478‟e ulaĢmıĢtır.
Kütüphanelerimizden yararlanan kullanıcı sayısı toplam 18.826.715‟dir.
Kütüphanelerimizde 3.707 kültürel etkinlik düzenlenmiĢ ve bu etkinlikler 808.608 kiĢi
tarafından izlenmiĢtir.
YÜRÜTÜLEN PROJELER VE ETKĠNLĠKLER
Bina Yapımı Projesi
2012 Yılı Yatırım Bütçesinde bina yapımı projeleri kapsamında Ankara Yenimahalle
Ġlçe Halk Kütüphanesi için 1.000.000-TL., Sivas Ġl Halk Kütüphanesi için 1.000.000-TL.
olmak üzere toplam 2.000.000-TL. ödenek yer almaktadır.
Yenimahalle Ġlçe Halk Kütüphanesi Bakanlığımızca önceki yıllarda uygulanan tip
projeler yerine, bölge, iklim ve zemin koĢulları da göz önüne alınarak hazırlanacak yeni ve
modern bir kütüphane binası için avan proje hazırlanmıĢ olup, uygulama projelerinin
yapılması çalıĢmaları sürdürülmektedir.
Edebiyat Müze Kütüphaneleri Projesi
Bulundukları ilde ve çevre illerde doğmuĢ ya da uzun yıllar yaĢamıĢ, yöreyle
bütünleĢmiĢ yazarların eserleri ve kendileri hakkında yazılmıĢ çalıĢmalardan oluĢturulmuĢ
özel koleksiyonlar ile müze kütüphaneciliği felsefesine uygun kitaplar, o yörede üretilmiĢ
yazma eserlerin tıpkıbasımları, yazarlara ait objelerin (kalem, daktilo vb. araç-gereçler) yer
alacağı kültürel mekânlar olarak tasarlanmıĢtır.
Bu çerçevede; Adana Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi, Ankara M. Akif
Ersoy Edebiyat Müze Kütüphanesi, Diyarbakır Ahmet Arif Edebiyat Müze Kütüphanesi,
Ġstanbul Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphanesi, Erzurum Erzurumlu Emrah
Edebiyat Müze Kütüphanesi açılmıĢtır.
34
M. Akif ERSOY Edebiyat Müze Kütüphanesi
A.Hamdi TANPINAR Edebiyat Müze Kütüphanesi
Türkiye Edebiyat Haritası Kitabı
Ülkemiz edebiyatını tüm yönleriyle anlatacak olan “Türkiye Edebiyat Haritası” adlı
eserimizle, Ģimdiye kadar edebiyat hayatımızda yaĢanmıĢ tüm geliĢmelerin, evrelerin ele
alınması planlanmaktadır. 81 ildeki edebiyatla ilgili tüm bilgi ve ayrıntıları içerecek, o ilde
yaĢamıĢ, yaĢamakta olan belli baĢlı yazar ve Ģairlere dair bilgileri, o ilde verilmiĢ ve
verilmekte olan ödülleri, düzenlenen yarıĢmalar ve festivalleri konu edinecek “Türkiye
Edebiyat Haritası” adlı eserimiz bu konuda Ģimdiye kadar verilmiĢ en kapsamlı bilgiyi içeren
bir eser niteliğinde olacaktır. Ayrıca yazar, dergi ve mekân fotoğraflarıyla zenginleĢtirileceği
için görsel anlamda da doyurucu bir kaynak olacaktır.
Bilgiye EriĢimde Engelli Değilsiniz (BĠLED) Projesi
Görme engelli vatandaĢlarımızın da kütüphanelerden faydalanmaları için 13
Kütüphanemizde “KonuĢan Kitaplık Bölümü” bulunmaktadır. Bu sayı kuĢkusuz yetersizdir.
Bu çerçevede, Bakanlığımıza bağlı il halk kütüphanelerinin hizmetlerinden görme engelli
kiĢilerin de bu alandaki teknolojiyi kullanarak yararlanabilmesi amacıyla, gerekli bilgisayar
programları ve donanım sağlanmıĢtır. Proje kapsamında 85 kütüphaneye sağlanmıĢ olan sesli
ekran okuma programı ve ekran büyütme programı ile donanım, il halk kütüphaneleri
bünyesindeki internet eriĢim merkezinde kullanılan bilgisayarlar aracılığı ile görme
engellilerin kullanımına sunulmuĢtur.
Gezici Kütüphane Aracı Alımı Projesi
YerleĢik kütüphane hizmetlerinden yararlanamayan okuyucularımız için 1 adet yeni
gezici kütüphane aracı alımı çalıĢmaları sürdürülmektedir. Gezici kütüphane aracı alımlarının
gelecek yıl bütçelerine dağıtılarak 81 ilin çağdaĢ gezici kütüphane aracına kavuĢturulması
çalıĢmaları planlanmaktadır.
35
Modern Gezici Kütüphane Aracı
Örnek Çocuk Kütüphaneleri OluĢturma Projesi
Türkiye‟de ilk örnek çocuk kütüphanesi olarak yeniden düzenlenen Ankara Ali Dayı
Çocuk Kütüphanesinden sonra Diyarbakır‟da da ikinci örnek çocuk kütüphanesi olarak “Esma
Ocak Çocuk Kütüphanesi” hizmete açılmıĢtır. Bakanlığımızın Örnek Çocuk Kütüphaneleri
OluĢturma Projesi ile ülke genelinde çağın ihtiyaçlarına uyumlu, modern çocuk kütüphaneleri
oluĢturulmasına yönelik çalıĢmalar planlanmaktadır. Bu kapsamda 2012 yılı içerisinde Aydın
Kültür Merkezi Çocuk Kütüphanesi, Giresun Çocuk Kütüphanesi, Erzurum Çocuk
Kütüphanesi, Ġzmir Mehmet Akif Ersoy Çocuk Kütüphanesi, Ġstanbul Selimiye Çocuk
Kütüphanesi, UĢak Ragıp Soysal Çocuk Kütüphanesi, Kars Atatürk Çocuk Kütüphanesi ile
Kilis Çocuk Kütüphanesinin yeniden yapılandırılmasına yönelik çalıĢmalar baĢlatılmıĢtır.
Ankara Ali Dayı Çocuk Kütüphanesi
Ġnternet EriĢim Merkezleri Projesi
Bilgiye eriĢimi kolaylaĢtırmak, geniĢ halk kitlelerini özellikle gençleri kütüphanelere
daha çok çekebilmek ve internet-kafelerinin olumsuzluklarından kurtarmak gibi amaçlarla
internet eriĢim merkezleri halk kütüphanelerinde kullanıma açılmıĢtır.
Halkımızın ücretsiz olarak faydalanabildiği internet eriĢim hizmeti 2012 yılı itibariyle
Ġnternet EriĢim Merkezi, Kamu Ġnternet EriĢim Merkezi (KĠEM), Ġnternet Evi baĢlıkları
altında olmak üzere 327 halk kütüphanesinde 6.150‟den fazla bilgisayar ile verilmektedir.
2012 yılı itibariyle her yıl Ġnternet EriĢim Merkezlerinde bulunan bilgisayarların
%20‟si değiĢtirilerek 5 yıllık süreçte mevcut bilgisayarların yenilenme çalıĢmalarının sağlıklı
bir Ģekilde tamamlanması ve ilerleyen yıllarda da hem değiĢimin sürdürülebilmesi, hem de
diğer kütüphanelerde de hizmet verilebilmesi için her yıl 10 internet eriĢim merkezi açılması
36
planlanmaktadır.
Yazar ve Çevirmen Evleri Projesi
Ankara ve Heybeliada‟da olmak üzere “Edebiyat, Yazar ve Çevirmen Evleri”nin
kuruluĢ çalıĢmaları devam etmektedir. Bakanlığımıza ait anılan yerlerdeki mekânlar, yazar ve
çevirmenlerin buluĢma mekânları olmakla birlikte, edebiyatçılara/çevirmenlere gerektiğinde
barınma olanağı da sunan ve edebiyat etkinliklerinin de düzenlenebileceği mekanlar olacaktır.
Edebiyat Eserlerini TeĢvik Projesi
Edebiyat eserlerinin desteklenmesi ve teĢvik edilmesi, edebiyat türlerinin daha da
geliĢmesinin sağlanmasında ön koĢul olmaktadır. Türk edebiyatının geliĢtirilmesi çalıĢmaları
kapsamında, özgün edebi eser üretecek yazar veya yazarlara projeleri karĢılığında teĢvik
verilmesi düĢünülmektedir.
Türk edebiyatının ve Türkçenin geliĢtirilmesine yönelik olarak, özgün edebî eser
üretecek yazar veya yazarlara projeleri karĢılığında maddi teĢvik verilmesi amacıyla
hazırlanan “Edebiyat Eserlerinin TeĢvik Edilmesi Hakkında Yönetmelik” 14 Mart 2012 tarih
ve 28233 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir.
Bu yönetmelik uyarınca, 2013 yılından itibaren Türk edebiyatı kapsamında, kültürel,
sanatsal ve estetik açıdan özgün yapıtların yayımlanmasını özendirmek ve geliĢtirmek
amacıyla, özgün eser üretecek yazarlara projeleri karĢılığında maddi teĢvik verilmesi
hedeflenmektedir.
Kütüphane Otomasyon Yazılımı Projesi
Genel Müdürlüğümüze bağlı olarak hizmet veren 1.118 halk, çocuk ve edebiyat müze
kütüphanelerinde kullanılmakta olan mevcut kütüphane otomasyon programı, gerek artan
kütüphane ve kullanıcı sayısı gerekse değiĢen teknoloji ve kullanıcı talepleri karĢısında
yetersiz kalmıĢtır. Buna bağlı olarak bilgi sistemini yeniden tasarlamak ve yeni teknolojilere
uyarlamak gereksinimi ortaya çıkmıĢtır.
Yapılan sistem analizi çalıĢması sonucunda, gerek platform gerek destek alınacak
firma bağımlılığını ortadan kaldırması, gerekse en yeni teknolojik araçların kullanımına
olanak vermesi bakımından, baĢta ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde kullanılmakta
ve geliĢtirilmekte olan KOHA isimli açık kaynak kodlu kütüphane otomasyon yazılımının
kullanılmasına karar verilmiĢtir.
Bu çerçevede; 16 Temmuz 2012 tarihinde Bakanlığımız ile KKTC Yakın Doğu
Üniversitesi arasında “Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Web Tabanlı Kütüphane
Otomasyon Sistemi'nin Kurulmasında ĠĢbirliği Protokolü” imzalanmıĢtır.
Ġmzalanan bu protokolle; belirtilen konularda iĢbirliğine gidilerek gereksinme duyulan
mühendislik hizmetlerinin Yakın Doğu Üniversitesi tarafından ücretsiz olarak sağlanması
konusunda görüĢ birliğine varılmıĢtır.
37
Kütüphane Haftası
“Bilgi, Toplumu ÇoğullaĢtırır” ana temasıyla kutlanan “48. Kütüphane Haftası”nın
açılıĢ töreni, 26 Mart 2012 Pazartesi günü, Hatay‟da uluslararası katılımla gerçekleĢtirilmiĢtir.
48. Uluslararası Kütüphane Haftası
Sıra DıĢı Okurlar
Okuma alıĢkanlığının yaygınlaĢtırılması ve kütüphane kullanımı konusunda toplumda
duyarlılık yaratılması amacıyla 2010, 2011 ve 2012 yıllarında “Sıra DıĢı Okurlar” adlı
belgesel nitelikte üç film hazırlanmıĢ olup, ilk gösterimleri Kütüphane Haftalarında
gerçekleĢtirilmiĢtir. 2013 yılında “Sıra DıĢı Okurlar-4” belgeseli hazırlanacak olup, ilk
gösterim 49. Kütüphane Haftası‟nda gerçekleĢtirilecektir.
Sıra Dışı Okurlar Ödül Töreni
38
TEDA PROGRAMI VE TEDA PROGRAMINI DESTEKLEYĠCĠ ETKĠNLĠKLER
Türk kültür, sanat ve edebiyatının yurtdıĢında tanıtılması ve Türkçenin yazı dili
birikiminin dünya dillerine kazandırılması amacıyla 2005 yılından bu yana yürütülmekte olan
TEDA Programı kapsamında 2012 yılı I. Dönemde verilen 217 destekle birlikte bu güne
kadar 55 ülke ve 51 dilde toplam 1202 esere destek verilmiĢ ve bu eserden 2012 yılı Ağustos
ayı sonu itibariyle 806 eser yayımlanarak çeĢitli ülkelerde okurlarıyla buluĢmuĢtur.
2012 yılı II. Dönem TEDA DanıĢma ve Değerlendirme Kurulu toplantısının Kasım
ayının ilk haftasında yapılması planlanmaktadır.
Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatı Yurt Dışında Başarıyla Tanıtılmaktadır
Türk Edebiyatı Çevirmenlerine Yönelik Atölye ÇalıĢmaları
Türk Edebiyatının baĢka dillere aktarımı alanında son yıllarda güçlenmekte olan çeviri
hareketine yeni ve yetkin edebiyat çevirmenleri ve yeni çeviri eserler kazandırmak amacıyla
aĢağıda belirtilen çeviri atölyeleri gerçekleĢtirilmektedir:

Türk Edebiyatı Çevirmenleri Cunda Atölyesi (TEÇCA)
Bakanlığımız ve Boğaziçi Üniversitesi iĢbirliği ile 2006 yılından bu yana hedef dil olarak
Ġngilizceyi kapsayan Türk Edebiyatı Çevirmenleri Cunda Atölyesi (TEÇCA)
gerçekleĢtirilmektedir. 2010 yılından itibaren Türkiye‟nin de taraf olduğu Avrupa Birliği
Kültür Programı Fonlarından yararlanmak amacıyla, projeye Ġngiltere‟de bulunan
Aberystwyth Üniversitesi tarafından yürütülen LAF (Literature Across Frontiers) da dâhil
edilerek TEÇCA Projesi üç taraflı bir proje haline getirilmiĢ ve 2011 yılında 13-22 Haziran
tarihleri arasında gerçekleĢtirilmiĢtir. 2012 yılında atölye devam edecektir.

Türkçe-Almanca/Almanca-Türkçe Çeviri Atölyesi (TAÇAT)
Bakanlığımız ve Alman Çevirmenler (Deutscher Übersetzerfonds) KuruluĢu iĢbirliğiyle
Türkçe-Almanca/Almanca-Türkçe Çeviri Atölyesi”nin ilki 29 Ekim-4 Kasım 2011 tarihleri
arasında Ġstanbul Büyükada‟da gerçekleĢtirilmiĢtir. 11-18 Kasım 2012 tarihleri arasında
39
Atölyenin ikincisi Ġstanbul Büyükada‟da düzenlenecektir.

Türkçe-Fransızca/Fransızca-Türkçe Çeviri Atölyesi (TÜFÇAT)
Bakanlığımız ve Fransa Ulusal Kitap Merkezi (CNL) ile bu kuruma bağlı çeviri birimi
olarak faaliyet gösteren College International des Traducteurs Litteraires (CITL) iĢbirliğiyle
11-21 Kasım 2011 tarihleri arasında Ġstanbul Büyükada‟da “Türkçe-Fransızca/FransızcaTürkçe Çeviri Atölyesi”nin ilki gerçekleĢtirilmiĢtir. Ġkincisi 15-25 Kasım 2012 tarihlerinde
gerçekleĢtirilecektir.
Ayrıca, 5-15 Kasım 2012 tarihleri arasında Arapça, Rusça, Ġspanyolca ve Çince
olmak üzere diğer dillere yönelik çeviri atölyelerinin düzenlenmesi planlanmaktadır.
Türk-Alman/Alman-Türk Tarabya Çeviri Ödülü
2010 yılından itibaren Alman-Türk/Türk-Alman-Tarabya Çeviri Ödülü,
“Kültürlerarası Diyalog ve AnlayıĢ için Ernst Reuter GiriĢimi” çerçevesinde Türkiye
Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Almanya Federal Cumhuriyeti DıĢiĢleri Bakanlığı,
Ġstanbul Goethe Enstitüsü, Robert Bosch ve S. Fischer Vakıflarının iĢbirliği içerisinde
verilmeye baĢlanmıĢtır. Tarabya çeviri ödülü Türk edebiyatının Almancaya ve Alman
edebiyatının Türkçeye nitelikli çevirileri için 2 adet Büyük Ödül ve 2 adet Yeni Nesil TeĢvik
Ödülünü kapsamaktadır. 2010 yılı ödül töreni 3 Kasım 2010 tarihinde Alman Büyükelçisi‟nin
Ġstanbul Tarabya‟da bulunan yazlık konutunda yapılmıĢtır.
2011 yılı ödül töreni ise 31 Ekim 2011 tarihinde Aya Irini‟de yapılmıĢtır. Ödüllerin
üçüncüsü, 16 Kasım 2012 tarihinde Ġstanbul‟da düzenlenecek olan ödül töreniyle verilecektir.
Ġstanbul Kitap Fuarı Kapsamında Bakanlığımızca Düzenlenen Etkinlikler
17-25 Kasım 2012 tarihleri arasında düzenlenecek olan 31. Ġstanbul Kitap Fuarı‟na
TEDA Programı kapsamında yayımlanan eserler ile Bakanlığımız yayımlarının sergileneceği
bir stant alanıyla katılınacak ve yurtdıĢından Bakanlığımız konuğu olarak fuarda yer alacak
olan kitap fuarları yetkilileri, telif ajansları ve yayınevleri temsilcilerinin ve yurt içinden ise
sektör temsilcilerinin katılımıyla bir dizi etkinlik yapılması planlanmaktadır.
Uluslararası Kitap Fuarları
2012 yılı Eylül ayına kadar, Ortadoğu coğrafyası ve Arapça konuĢulan dünyanın
önemli fuarları Abu Dhabi (28 Mart 2 Nisan 2012) ve Tahran (2-12 Mayıs 2012) kitap
fuarlarına, çocuk yayıncılığının buluĢma noktası olan Bologna Çocuk Kitapları Fuarına (1922 Mart) ve kültürel açılım çalıĢmalarımız bakımından öneme sahip Paris (16-19 Mart 2012)
fuarına, 2013 yılında konuk ülke olacağımız ve Avrupa‟nın en önemli telif fuarı olarak
gösterilen Londra Kitap Fuarı‟na (16-18 Nisan 2012) katılım gerçekleĢtirilmiĢ, ayrıca 2012
yılında hazırlık çalıĢmaları tamamlanan Pekin Kitap Fuarı‟na (29 Ağustos-2 Eylül 2012),
Moskova kitap fuarına (5-10 Eylül 2012) Liber Kitap Fuarı‟na (3-5 Ekim 2012) ve Frankfurt
Kitap Fuarı‟na (10-14 Ekim 2012) yayıncı ve yazar meslek örgütlerinin de içerisinde yer
aldığı Uluslararası Kitap Fuarları Türkiye Ulusal Komitesi‟nce oluĢturulan programlar ile
katılım sağlanacaktır.
40
Yayın Standartları ÇalıĢmaları
Yayıncılığımızın önündeki engellerin kaldırılması ve uluslararası alanda söz sahibi bir
noktada olması amacıyla yapılan çalıĢmalar devam etmekte ve yeni atılımlarla da
desteklenmektedir. Ülkemizin, uluslararası yayın standartları alanında ve önemli standartlarda
düzenleyici ve yönetici bir konumda bulunabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi amacıyla
çalıĢmalar yapılması kararı alınmıĢ ve bu konuda uluslararası kuruluĢlarla görüĢmeler
sürdürülmektedir.

Uluslararası Yayın Standartları
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde Uluslararası Standart Kitap
Numarası (ISBN), Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN), Uluslararası Standart
Müzik Numarası (ISMN) verilmektedir. Bu uluslararası yayın standartlarının Türkiye‟de
yaygınlaĢtırılması, geniĢletilmesi ve Türk Yayıncılık sektörünün bilinçlendirilmesi amacıyla,
2014 yılında bu üç uluslararası ajansın genel kurul toplantılarının Türkiye‟de düzenlenmesine
karar verilmiĢtir.

ISBN Türkiye Ajansı
ISBN iĢlemleri, web tabanlı program aracılığıyla internet üzerinden yapılmakta,
yayıncılarımızın kaydı ve yayımlanacak kitapların baĢvuruları internet üzerinden anlık
cevaplandırılmaktadır. 2011 yılında 42.804 yeni yayına ISBN verilmiĢtir, 1.659 yeni yayımcı
ön sayısı tahsis edilmiĢtir. 1 Ocak-23 Ağustos 2012 tarihleri arasında 1.179 yeni yayıncı ön
sayısı tahsis edilmiĢ olup, 26.238 yeni yayına ISBN tahsis edilmiĢtir.

ISSN Türkiye Merkezi
ISSN Türkiye Merkezi, Paris‟te yapılan toplantıda 2012 itibariyle ISSN Uluslararası
Yönetim Kurulu‟na seçilmiĢ ve bu alanda dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yerini
almıĢtır. ISSN iĢlemlerinin de Internet üzerinden yapılabilmesi için program tamamlanmıĢ ve
veriler aktarılmıĢ olup, süreli yayın baĢvuruları internet üzerinden kabul edilmeye
baĢlanılmıĢtır. Program ile ilgili çalıĢmalar 2012 yılı içerisinde sona erdirilecektir. 2011
yılında 529 yayına ISSN verilmiĢtir.

ISMN Türkiye Ajansı
ISMN Türkiye Ajansı, Yayımcılarımız Manüel olarak matbuu baĢvuru formu ve
yayınlanacak olan ISMN materyal bilgi formu doldurularak ajansımıza baĢvurmaları halinde
eserlerine ISMN verilmektedir. ISMN kayıtlı yayımcı sayısı 18‟dir. 2011 yılında 29 yayına
ISMN verilmiĢtir. Toplam yayın sayısı 402‟dir.
Yayın ÇalıĢmaları
Milli Kültür Eserlerinin Basımı ve Yayımı Projesi kapsamında 2012 Yılı Yatırım
Bütçesinde 2.600.000-TL. Ödenek yer almaktadır. Bu ödenekten 2.300.000-TL., Milli Kültür
Eserleri Projesinde yer alan Hazırlatma ve baskı giderleri için ayrılmıĢtır. 300.000-TL. ise
Telif Giderleri için ayrılmıĢtır. Bu kapsamda 2012 yılı içerisinde, aĢağıda isimleri yer alan
eserlerin yayımlanması sağlanacaktır.
41
Kültürel Yaşamda İz Bırakan Nitelikli Eserler
2012 YILI BAKANLIK YAYIN PROGRAMI
ESER ADI
YAZARI
1
Kutsal Ruhun Kavalı
Gabriel AKYÜZ
2
ġeyh Ahmet Ciziri-Molla Ciziri-Melaye
Ciziri Divanı
Çev. Osman TUNÇ
3
Câmiu‟l Füsuleyn
4
Letâifu‟l-ĠĢârât fî‟l-Mesâili‟l-Hilâfiyyât
ġEYH BEDREDDĠN
Çeviren:
Prof. Dr. Hacı Yunus
APAYDIN
ġEYH BEDREDDĠN
Çeviren:
Prof. Dr. Hacı Yunus
APAYDIN
DĠLĠ
Tıpkıbasım,
Türkçe,
Aramice
Tıpkıbasım,
Türkçe,
Kürtçe
TÜRÜ
Hazırlık-Baskı
Hazırlık-Baskı
TıpkıbasımTürkçe
Baskı
TıpkıbasımTürkçe
Baskı
42
ġEYH BEDREDDĠN
Çeviren:
Prof. Dr. Hacı Yunus
APAYDIN
a) Fergani
b) Kadızâde-i Rumi
Çevirenler:
a) Prof. Dr. Yavuz UNAT
-Ömer TÜRKER
Uluğ Bey
Çeviren:
Prof. Dr. Mustafa
KAÇAR
TıpkıbasımTürkçe
Baskı
TıpkıbasımTürkçe
Baskı
TıpkıbasımTürkçe
Baskı
Zeynep YASA YAMAN
Türkçe
Hazırlık-Baskı
Prof. Dr. Bülent YILMAZ
Türkçe
Hazırlık
Türkçe
Hazırlık-Baskı
Türkçe
Hazırlık-Baskı
Mustafa MĠYASOĞLU
Türkçe
Hazırlık-Baskı
ġair Nabi
Prof. Dr. Ali Fuat
BĠLKAN
Türkçe
Hazırlık-Baskı
14
Mehmet Kaplan
Prof. Dr. Ġnci ENGĠNÜN
Prof. Dr. Yakup ÇELĠK
Türkçe
Hazırlık
15
Ahmet Muhip Dıranas
Bahriye ÇERĠ
ALEMDAR
Türkçe
Sabahattin Ali
Sevengül SÖNMEZ
Türkçe
Hazırlık
17
Sait Faik Abasıyanık
Yrd. Doç. Dr. Yalçın
ARMAĞAN
Türkçe
Hazırlık
18
Abdülbaki Gölpınarlı
Ġsmail Hakkı AKSOYAK
Türkçe
Hazırlık
Türkçe
2. Baskı
Türkçe
Baskı
5
et-Teshîl ġerhu Letâifi‟l-ĠĢârât
6
a) Cevami Ġlm en-Nücûm ve‟l-Harekât esSemaviye
b) ġerh el-Mulahas fi‟l-hey‟e
7
Zici Cedid-i Sultani-Zici Uluğ Beg
8
Ankara Resim ve Heykel Müzesi
9
Anadolu Kütüphaneleri
10
Orhan Kemal
11
Memet Fuat Köprülü
12
Ahmet Mithat Efendi
13
16
Ahmet ÜMĠT
IĢık ÖĞÜTÇÜ
Doç. Dr. Yahya Kemal
TAġTAN
Prof. Dr. Bekir
KARLIĞA
Prof. Dr. Mustafa
KAÇAR
Prof. Dr. Ahmet YaĢar
OCAK
Hazırlık
19
Kâtip Çelebi
20
Yunus Emre
21
Selimiye Camii ve Külliyesi/ Edirne
Zeynep AHUNBAY
Ġngilizce
22
Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı
Ġlhan AKġĠT
Ġngilizce
23
Ġstanbul‟daki Tarihi Yerler
Zeynep AHUNBAY
Ġngilizce
Hazırlık-Baskı
(el kitabı)
24
Kapadokya ve Göreme Milli Parkı
Murat GÜLYAZ
Ġngilizce
Hazırlık-Baskı
(el kitabı)
25
Nemrut Dağı
Nezih BAġGELEN
Ġngilizce
Hazırlık-Baskı
Hazırlık-Baskı
(el kitabı)
Hazırlık-Baskı
(el kitabı)
43
MEVZUAT ÇALIġMALARI
ÇoğaltılmıĢ Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu
Türkiye Büyük Millet Meclisi‟nin 22 ġubat 2012 tarihinde kabul ettiği 6279 sayılı
“ÇoğaltılmıĢ Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu” 29.02.2012 tarih ve 28219 sayılı
Resmi Gazete‟de yayımlanmıĢ ve yönetmeliğiyle beraber 29.08.2012 tarihinde yürürlüğe
girmiĢtir.





Yeni Kanun ile elektronik ortamlar da dahil, bütün çoğaltma yöntemleriyle üretilen
tüm eserler derleme kapsamına alınmıĢtır.
Derleme sorumluluğu yayınevleriyle birlikte yayım ve basımdan sorumlu gerçek ve
tüzel kiĢileri de kapsayacak Ģekilde geniĢletilmiĢtir.
Cezalar günün Ģartlarına uygun olarak caydırıcı bir hale getirilmiĢtir.
Artık derleme mükelleflerinin mali yüklerini hafifletmek amacıyla, kazançlarının
saptanmasında, gider olarak dikkate alınmaktadır.
Görme engellilerin bilgiye eriĢiminin diğer insanlarla aynı anda sağlanması amacıyla
derleme nüshalarının 1 kopyası da elektronik ortama aktarılarak görme engellilerinin
hizmetine sunulmak üzere Milli Kütüphane‟ye gönderilecektir.
Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği
YaĢanan teknolojik ve toplumsal dönüĢümler sonucu, halk ve çocuk kütüphanelerine
iliĢkin mevzuat büyük oranda güncelliğini ve geçerliliğini yitirmiĢtir. Bu nedenle yürürlükte
olan beĢ yönetmelik ve bir yönergeyi kapsayacak biçimde, kütüphane hizmetlerinin
yürütülmesine esas teĢkil edecek yeni bir Yönetmelik hazırlanarak 11.01.2012 tarih ve 28170
sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanmıĢtır.
Kütüphane Hizmet Esasları Genelgesi
Yayımlanan yönetmelikte ortaya konulan anlayıĢ doğrultusunda daha önce hazırlanmıĢ
olan tüm genelgeleri kapsayacak yeni bir genelge hazırlanarak 24 Temmuz 2012 tarih ve
2012/07 sayı ile uygulamaya konulmuĢtur.
2013 YILINDA PLANLANAN FAALĠYETLER VE PROJELER
49. Kütüphane Haftası açılıĢ etkinlikleri, bu yıl 25-31 Mart 2013 tarihlerinde
uluslararası bir katılımla Ankara‟da gerçekleĢtirilecektir.
Çocuk Kütüphanesi olmayan illerde çocuk kütüphanesi açılması ve mevcut çocuk
kütüphanelerinin ise çağın gereklerine uygun binalarda hizmet vermesi ve modern iç donanım
malzemeleri ile iyileĢtirilmesi çalıĢmalarına devam edilecektir.
Cumhuriyet döneminin edebiyat alanındaki ilk Kurultayı, 1928 yılında Sanayi-i Nefise
Birliği‟nin (Güzel Sanatlar Birliği) davetiyle, dönemin en ünlü edebiyatçılarını bir araya
getiren bir kongre “Edebiyat ġurası” Ġstanbul‟da Alay KöĢk‟ünde (Ahmet Hamdi Tanpınar
Edebiyat Müze Kütüphanesi) toplanmıĢtır. Aynı yerde 2013 Yılı Eylül ayı içerisinde
düzenlenmesi düĢünülen Uluslararası Edebiyat Kurultayı ile bu öncü giriĢimin ilk adımlarını
da anımsayarak, genelde modern edebiyatın, özelde Türk Edebiyatının bugünkü durumunun
44
değerlendirilmesi, türleri arasındaki iliĢkiler ile diğer disiplinlerle iliĢkilerinin tartıĢılması ve
farklı sunumlar, yeni çağrıĢımlar, yüreklendirmeler ıĢığında edebiyatımızı yeniden düĢünmek
amaçlanmaktadır.
Bakanlığımızca bulundukları yörenin kültürel geliĢimine katkı sağlamıĢ olan edebi
Ģahsiyetlerin eĢyaları ve eserlerinden oluĢan Edebiyat Müze Kütüphanelerin açılmasına
yönelik faaliyetler planlanacaktır.
2013 yılı bütçesine 5 adet Gezici Kütüphane araç alımı teklif edilmiĢ olup, kabul
edilmesi halinde modern araç ve gereçlerle donatılmıĢ hizmet araçları ile kütüphane hizmeti
verilmesi sağlanacaktır.
Amerika‟da bulunan Bill and Melinda Gates Vakfı tarafından, Küresel Kütüphaneler
adlı bir program yürütülmektedir. Programın temel amacı, kütüphanelerdeki bilgi
teknolojilerinin ve bilgi teknolojileri aracılığıyla bilgiye eriĢimin geliĢtirilmesi,
kütüphanecilerin ve kütüphane çevresinde yaĢayan halkın eğitilerek kapasitesinin
artırılmasıdır. Söz konusu programa sunulacak olan halk kütüphanelerimize yönelik
projelendirme çalıĢmaları yürütülmektedir.
Halk
kütüphaneciliği
sempozyumların
üçüncüsü
2013
yılı
içerisinde
gerçekleĢtirilecektir. GerçekleĢtirilecek olan sempozyumda kütüphanelerin iç ve dıĢ
mekânların estetiksel değerler açısından ele alınacaktır.
Ulusal ve uluslararası nitelikte, kütüphanecilik konusunda dünyada öncü ülkelerden
uzmanların katılımıyla Uluslararası Çocuk ve Ġlk Gençlik Kütüphaneleri ÇalıĢtayı 2013
yılında gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
45
46
MĠLLĠ KÜTÜPHANE BAġKANLIĞI
Ulusal kültür hazinesi niteliği taĢıyan milli kütüphaneler, ait oldukları milletlerin
kültürünün aynası ve hafızasıdır.
Milli Kütüphane, ulusal bilim ve kültür araĢtırmalarını desteklemek, bu amaca uygun
yurt içinde yayınlanan tüm eser ve belgeleri toplamak, muhafaza etmek ve hizmete sunmak
amacıyla kurulmuĢtur.
Kurulduğu günden bu yana bilgi kaynaklarını gelecek kuĢaklara aktarma
sorumluluğunu üstlenen Milli Kütüphane bu yönüyle aynı zamanda ulusal arĢiv niteliği de
taĢımaktadır.
Diğer kütüphane türlerinden farklı ve ayrıcalıklı konumda olan; ulusal bilgi ağının
merkezi olarak, toplumun kültürel geliĢme ve ekonomik büyümesine, bilgi toplumunun
oluĢturulmasına katkıda bulunmayı amaçlayan Milli Kütüphane, hizmetlerini nicelik ve
nitelik olarak geliĢtirmeyi sürdürmektedir.
1948-1983 tarihleri arasında hizmet veren Kumrular Sokaktaki Milli Kütüphane Binası
1946 yılında kurulan Milli Kütüphane, 29 Mart 1950 tarihinde kabul edilen 5632 sayılı
“Milli Kütüphane Kuruluşu Hakkında Kanun” ile yasal kimlik kazanmıĢtır.
47
MĠLLĠ KÜTÜPHANE KOLEKSĠYONU
Milli Kütüphane koleksiyonu derleme, satınalma, bağıĢ ve mübadele yoluyla
sağlanmaktadır.
Derleme Kanunu gereği, Derleme Müdürlükleri tarafından gönderilen yayınların yanı
sıra, “Türkçe ve Yabancı Dil Eserleri Seçme ve Değerlendirme Komisyonu” tarafından
belirlenen Türk dili, tarihi, kültürü ile ilgili yurt dıĢında basılmıĢ olan yayınlar ile “Eski Harfli
Nadir Elyazması Eserler Komisyonu” tarafından belirlenen el yazması nadir eserler satın
alınmaktadır. Ayrıca kiĢi, kurum ve kuruluĢlar tarafından bağıĢlanan materyallerin yanı sıra
imzalanan uluslararası anlaĢmalar ve Kültürel DeğiĢim Programları çerçevesinde mübadele
yolu ile sağlanan yayınlar ile Milli Kütüphane koleksiyonunun her geçen gün daha da
zenginleĢmesi sağlanmaktadır.
Milli Kütüphane koleksiyonunda 1 milyondan fazla basma kitap bulunmaktadır.
Milli Kütüphane, 1 Ocak 2012-30 Eylül 2012 tarihleri arasında 63.732 adet materyali
koleksiyonuna katmıĢ olup, 30 Eylül 2012 tarihi itibariyle toplam materyal sayısı
3.048.024‟dır.
Koleksiyonun türlere göre sayısal dökümü Ģöyledir:





Basma Kitaplar
Eski Harfli Türkçe Basma Kitaplar
El Yazması Eserler
Süreli Yayınlar
KitapdıĢı Materyaller
: 1.291.226 adet
:
56.285 adet
:
27.393 adet
: 1.460.353 cilt/sayı
: 212.767 adet
48
MİLLİ KÜTÜPHANE BAŞKANLIĞI
TÜRLERİNE
GÖRE KOLEKSİYON DURUMU
212,767
1,291,226
Basma Kitap
EHT
El Yazma Eser
Süreli Yayın
Kitap Dışı Materyal
1,460,353
27,393
56,285
Milli Kütüphane Koleksiyonu (30 Eylül 2012)
MĠLLĠ KÜTÜPHANE ÇALIġMALARI ĠLE ĠLGĠLĠ SAYISAL VERĠLER
(01 Ocak 2012-31 Ağustos 2012)
Koleksiyona kazandırılan eser sayısı
:
63.732

Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı
:
524.079

Yararlanılan materyal sayısı
:
112.520

Web sayfasına giren okuyucu sayısı
:
441.024

KonuĢan kitaplık kullanıcı sayısı
:
125

Ġnteraktif salondan yararlanan okuyucu sayısı
:
24.360

SYBS‟ne giren okuyucu sayısı
:
36.105

SYBS üye sayısı
:
1.760

Rezervasyon hizmet sayısı:
:
5.396

Üye olan okuyucu sayısı
:
15.431

CD‟ye aktarılan gazete sayfası sayısı
:
4.910

Mikrofilmden çekilen fotokopi sayısı

:
722.254
49

AraĢtırmacılarca incelenen mikrofilm makara sayısı:
10.389
FĠZĠKSEL YAPI
Milli Kütüphane BaĢkanlığı 39.000 m²‟lik geniĢ bir alanda yer almaktadır. Üç bloktan
oluĢan kütüphane binası yönetim büroları, genel ve özel amaçlı okuma salonları, Atatürk
Belgeliği, güzel sanatlarla ilgili çalıĢma odaları, bilgi iĢlem merkezi, mikrofilm ve restorasyon
laboratuvarı, nadir eserler müzesi, basımevi, depolar ve kafeteryayı içermektedir.
Milli Kütüphane Okuyucu Bankosu
50
OKUMA SALONLARI VE HĠZMET ALANLARI

Dr. Müjgan Cunbur Okuma Salonu: 459 kiĢilik genel okuma salonu.
Dr.Müjgan Cunbur Okuma Salonu

Adnan Ötüken Okuma Salonu: 425 kiĢilik genel okuma salonu.
Adnan Ötüken Okuma Salonu
51

Ġbni Sina Okuma Salonu: El yazması ve nadir eserlerden yararlanılan 30 kiĢilik
salon.
İbni Sina Okuma Salonu

Altınay Sernikli Süreli Yayınlar Okuma Salonu: Gazete, dergi vb. süreli
yayınlardan yararlanılan 92 kiĢilik salon.
Altınay Sernikli Süreli Yayınlar Okuma Salonu
52

Tablo Sergi Salonu: Tabloların sergilendiği ve arĢivlendiği salon.
Tablo Sergi Salonu

KonuĢan Kitaplık Görme Engelliler
yararlanabildiği 11 kiĢilik bölüm.
Merkezi:
Görme
engellilerin
Konuşan Kitaplık Okuma Salonu
53

Atatürk Belgeliği: Atatürk ile ilgili kitap, süreli yayın, CD, fotoğraf,
röprodüksiyon ve benzerlerinin muhafaza edilip hizmete sunulduğu 12 kiĢilik
salon.
Atatürk Belgeliği Okuma Salonu

Mikrofilm Okuma Salonu: Mikrofilmlerin incelenebildiği 12 kiĢilik salon.
Mikrofilm Okuma Salonu
54
ÇOK AMAÇLI HĠZMET VE REKREASYON ALANLARI

Konferans Salonu: EĢzamanlı çeviri ve sinevizyon donanımlı 358 kiĢilik salon.
Milli Kütüphane Konferans Salonu

Sanat Galerisi: 300 m²
Milli Kütüphane Sanat Galerisi
55
2012 YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLEN PROJE, HĠZMET VE FAALĠYETLER
Bilgisayar Tesisi ve Yazılımı Projesi
Milli Kütüphaneye her yıl binlerce kitap, süreli yayın ve kitap dıĢı materyal gelmekte
olup bu materyallerin okuyucu ve araĢtırmacıların kullanımına sunulabilmesi için çeĢitli
iĢlemlerden geçmesi gerekmektedir. Bu çalıĢmaların doğru ve hızlı yapılmasını sağlayacak
bilgisayar yazılımları ve hizmetleri Bilgisayar Tesisi ve Yazılımı Projesi kapsamında
gerçekleĢtirilmektedir.
Proje kapsamında Milli Kütüphane BaĢkanlığı veri tabanına 31 Ağustos 2012 tarihi
itibariyle 975.772 bibliyografik kayıt girilmiĢtir.
Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan 40.000 adet Türkçe ve yabancı dildeki
kitabın niteleme ve otomasyonu ile 50.497 adet kitap ve kitapdıĢı materyalin barkotlama ve
etiketleme iĢi yine bu proje kapsamında 2012 yılı sonuna kadar tamamlanacaktır.
e-kütüphane faaliyetleri kapsamında Avrupa Kütüphanelerindeki bilgi kaynaklarına
Türkçe bir ara yüzden, http://search.theeuropeanlibrary.org/portal/tr/index.html adresinden
eriĢilebilmektedir.
Milli Kütüphane BaĢkanlığı Bilgisayar Tesisi ve Yazılımı Projesi kapsamında
gerçekleĢtirdiği aĢağıdaki hizmetlerle (https://www.turkiye.gov.tr/)‟de en fazla hizmeti sunan
kurumlar sıralamasında ön sıralarda yer almaktadır.
Milli Kütüphane BaĢkanlığının










Avrupa Kütüphanesi
Bibliyografyalar
Elektronik Veri Tabanları
Katalog Tarama
Kitap Ayırtma Hizmeti
KonuĢan Kitaplık
Okuyucu Salonları Anlık Doluluk Oranları
Süreli Yayınlar Bilgi Sistemi
Ses Bankası (Mili Kütüphane TaĢ Plak koleksiyonu)
Türkiye El Yazmaları hizmetlerine www.turkiye.gov.tr adresinden ulaĢılabilmektedir.
56
www.turkiye.gov.tr web sitesi
Bunlara ilave olarak, kullanıcıların kütüphaneye gelmeden mobil veya elektronik imza
kullanarak üye olmalarını sağlayan mobil üyelik sistemi üzerinde çalıĢmalar devam
etmektedir.
ÇalıĢma sonuçlandığında mobil veya elektronik imza kullanarak üyelik baĢvurusu
yapan kullanıcı e-devlet hizmetlerine tek noktadan eriĢim ve doğrulama olanağı sunan
www.turkiye.gov.tr adresinden Milli Kütüphane‟ye üye olabilecektir. ÇalıĢma 2012 yılı
sonuna kadar tamamlanacaktır.
Milli Kütüphane Yazma ve Süreli Yayın Koleksiyonunun Mikroform Ortamına
Aktarılması Projesi
Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan materyallerin yerli ve yabancı bilim
adamları ile araĢtırmacıların hizmetine sunulabilmesi, kullanıma bağlı olarak yıpranmalarının
önlenerek sağlıklı bir biçimde korunması ve gelecek nesillere aktarılabilmesi amacıyla
mikrofilmlerinin çekilerek mikroform ortamına aktarılması gerekmektedir.
57
Milli Kütüphane Yazma ve Süreli Yayın Koleksiyonunun Mikroform Ortamına Aktarılması Projesi kapsamında
çekilen mikrofilmlerden bir örnek
Günümüzde mikroform ortamı, güvenilirliğini kanıtlamıĢ bir saklama ve koruma
yöntemi olarak tüm dünyada hala kullanılmaktadır. Bu nedenle, 2012 yılı sonuna kadar
koleksiyonumuzda bulunan eski harfli el yazması ve nadir eserlerden 134.000 poz mikrofilm
çekimi yapılarak mikroform ortamına aktarılacaktır.
Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü Sisteme Aktarılması Projesi
GeliĢen teknolojinin olanaklarını kullanarak Milli Kütüphane koleksiyonunun en
uygun koĢullarda saklanması ve gelecek kuĢaklara aktarımının sağlanması amacıyla 2004
yılından bu yana sürdürülen Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü Sisteme Aktarılması
Projesi ile Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan yazma ve nadir eserlerin tam metin
görüntüleri ve bibliyografik kayıtları bilgisayar ortamına aktarılarak internet üzerinden bilim
ve araĢtırma çevrelerine sunulmaktadır.
Kültür mirasımızın korunması ve gelecek kuĢaklara aktarılması amacı ile Milli
Kütüphane BaĢkanlığı koleksiyonunda bulunan 27.478 el yazması eserin tamamı, elektronik
ortama aktarılarak okuyucuların ve http://yazmalar.gov.tr üzerinden internet kullanıcılarının
hizmetine sunulmuĢtur.
58
Türkiye Yazmaları İnternet Sayfası
Bu proje kapsamında sürdürülen Süreli Yayınlar Bilgi Sistemi’nde Milli Kütüphane
koleksiyonunda bulunan tüm süreli yayınların dijital ortama aktarılması amaçlanmaktadır.
2012 yılında 300.000 poz Türkçe gazete tam metin olarak dijitalleĢtirilmiĢ ve kelime
taraması (OCR) yapılabilecek Ģekilde Süreli Yayınlar Bilgi Sistemine aktarılarak
araĢtırmacıların hizmetine sunulmuĢtur.
2012 yılı sonuna kadar 100.000 poz gazetenin, 2013 yılı sonuna kadar ise 400.000 poz
gazetenin daha dijitalleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Bu sistem sayesinde, Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan eski harfli Türkçe
süreli yayınlardan yararlanmak isteyen araĢtırmacılar Milli Kütüphane internet sitesinden ve
http://sureli.mk.gov.tr adresinden, bibliyografik künye taraması yapabilmektedir. Ayrıca
elektronik ortama aktarılan süreli yayınların içeriğini görebilmekte, aynı zamanda bu süreli
yayınlarda bulunan makalelerin de taramasını yaparak okuma ve görüntü indirme olanağına
sahip olabilmektedir.
59
Süreli Yayınlar Bilgi Sistemi İnternet Sayfası
Yayın Alımı ve Katalog Basımı Projesi
Bibliyografya hazırlama görevi Milli Kütüphane BaĢkanlığına yasa ile verilmiĢ en
önemli görevlerden biridir. KuruluĢundan bu yana periyodik veya anma amaçlı
bibliyografyalar hazırlanan Milli Kütüphanede, 1 Ocak 2012-31 Ağustos 2012 tarihleri
arasında Türkiye Bibliyografyasının 10 ve Türkiye Makaleler Bibliyografyasının 7 fasikülü
CD ortamında yayımlanmıĢtır.
Ayrıca 2012 Nisan ayında “Yunus Nadi Bibliyografyası” hazırlanarak internet
ortamında araĢtırmacıların hizmetine sunulmuĢtur.
Milli Kütüphane tarafından hazırlanan bibliyografyalardan örnekler
60
Bibliyografyalar dıĢında Türk dili, Türk tarihi, Türk kültürü ile ilgili yurt dıĢında
basılmıĢ olan yayınlar (kitap, dergi ve gazete) ile yurt içinden el yazması ve nadir eserlerin
satın alınması, elektronik veri tabanlarına üye olunması da Milli Kütüphane‟nin temel
görevlerindendir.
Bu çerçevede, yine 01 Ocak 2012-31 Ağustos 2012 tarihleri arasında Milli Kütüphane
koleksiyonunun geliĢtirilmesi amacıyla yurt içinden 2 adet yazma eser, 8 adet nadir basma
eser, 28 adet taĢ plak ve 9 adet longplay ile 53 adet CD, danıĢma kaynağı olarak 69 adet kitap,
mübadele amacıyla 315 türde 539 adet kitap, 77 türde 107 adet CD, 1 türde 15 adet film
DVD, 3 türde 165 adet dergi satın alınmıĢtır.
Büyük Onarım Projesi
Milli Kütüphane, her gün yaklaĢık 2.000 kiĢinin yararlandığı büyük bir bilgi, sanat,
kültür merkezidir. Bu kadar fazla sayıda insanın kullandığı alanlar doğal olarak çok kısa
sürede yıpranmakta ve onarım yapılması gerekmektedir.
Milli Kütüphaneyi hem iç hem dıĢ görünüm anlamında kültür, sanat ve bilgi birikim
merkezi kimliğine yakıĢır bir görüntüye kavuĢturmak için 2012 yılında da dıĢ mekânlarda
çevre düzenlemesi ve yeĢil alanların yenilenmesi, iç mekânlarda yangın alarm sisteminin,
okuyucu salonlarındaki aydınlatmaların, kalorifer tesisatının ve eskiyen yer döĢemelerinin
yenilenmesi, bina içerisinde ihtiyaç duyulan yeni çalıĢma odalarının oluĢturulması, binanın
muhtelif yerlerinin ve personelin çalıĢma büroları ile depoların modernizasyonu için gerekli
tadilat ve tamiratlar gerçekleĢtirilmiĢtir.
Milli Kütüphane Ek Depo Yapımı Projesi
Milli Kütüphane binası içerisinde bulunan 625 m2‟lik 26 adet depo, koleksiyonun
sürekli geniĢlemesi nedeniyle ihtiyaçları karĢılayamaz duruma gelmiĢtir.
Gelecekteki materyal artıĢı da göz önünde tutularak mevcut 26 adet depoya ilaveten
Milli Kütüphane arazisi içerisinde belirlenmiĢ bir alanda, iklimlendirme, güvenlik kameraları,
asansör ve raylı taĢıma sistemleri gibi teknolojik imkânlarla donatılmıĢ, savaĢ, terör gibi
olağanüstü durumlara karĢı güvenli yeraltında üç kattan oluĢan 27 adet deponun inĢa edilmesi
için proje hazırlanmıĢtır.
Kütüphane koleksiyonunun korunması açısından giderek daha da önem arz eden bu
projenin gerçekleĢtirilebilmesi için proje ve etüt çalıĢmaları tamamlanmıĢtır. Ankara Valiliği
Ġl Özel Ġdaresi tarafından 2010 yılında ihalesi gerçekleĢtirilmiĢtir.
Europeana Newspapers Projesi
Avrupa Komisyonunun desteklediği ve koordinatörlüğünü Berlin Devlet
Kütüphanesinin yaptığı “European Newspapers” projesi Almanya, Fransa, Hollanda, Estonya,
Avusturya, Finlandiya, Polonya, Ġngiltere, Türkiye, Sırbistan, Ġtalya ve Litvanya ile birlikte
yürütülecektir. Projenin süresi 3 yıldır. (2012-2014) Projeye katılan her kütüphane dijital
ortama aktarılan gazeteleri ve tam metinleri hiçbir yasal sınırlama olmaksızın ücretsiz olarak
Europeana sistemine aktaracaktır. Böylece 3 yıl içerisinde 18 milyon gazete sayfasına eriĢim
sağlanabilecektir.
61
Proje kapsamında; Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan ve 1928 yılına kadar olan
dönemde yayınlanmıĢ Osmanlıca (EHT-Eski Harfli Türkçe) gazeteler Avrupa Dijital
Kütüphanesi üzerinden eriĢime açılacaktır.
Milli Kütüphane Görme Engelliler Merkezi ÇalıĢmaları
2007 yılından bu yana Milli Kütüphane Görme Engelliler Merkezinde 5 kayıt stüdyosu
ile hizmet veren Salih Tüzün Bozbeyoğlu Dijital Kayıt Stüdyosu, 2012 yılında ilave edilen 6
yeni stüdyo ile toplam 11 stüdyo kapasitesine ulaĢmıĢtır. Bu 11 stüdyoda, 88 gönüllü okuyucu
tarafından okunan kitapların dijital kayıtları yapılmaktadır.
Ayrıca Ankara Devlet Tiyatrosu ile yürütülen ortak bir çalıĢma ile 11 tiyatro sanatçısı
Milli Kütüphane Görme Engelliler Merkezi kayıt stüdyolarında görme engelli okuyucular için
kitap seslendirmesi yapacaktır.
Milli Kütüphane internet sitesi üzerinden eriĢilebilen KonuĢan Kitaplık sayfasında
Milli Kütüphane kayıt stüdyolarında üretilen 3.000 civarında sesli kitap bulunmaktadır. Diğer
kütüphanelerden aktarılan kayıtlarla bu sayı 5.000‟e ulaĢmıĢtır.
2011 yılında 1.053 olan üye sayısı 2012 yılı Ağustos ayı itibariyle 1.217‟ye
yükselmiĢtir. Kitapları dinlemek ya da indirmek için sitemizi kullanan üyelerimizin yanı sıra,
internet olanağı kısıtlı üyelerimize de talepte bulundukları takdirde istedikleri kitaplar DVD
ve CD formatında gönderilmektedir.
Milli Kütüphane Görme Engelliler Merkezi‟nin bir diğer çalıĢması da; üniversitelerin
“Toplumsal Sorumluluk Projeleri” kapsamında, üniversite öğrencileri tarafından 220 çocuk
kitabı görme engellilerin okuyabileceği formatta yazıya aktarılmıĢ ve görme engelli
çocukların kullanımına sunulmuĢtur.
Milli Kütüphane Konuşan Kitaplık Web Sayfası
62
YAPILMASI PLANLANAN PROJE VE FAALĠYETLER
Felaket Kurtarma Merkezi ve SanallaĢtırma
Milli Kütüphane BaĢkanlığı koleksiyonundaki nadir eserler, süreli yayınlar,
bibliyografik künyeler vb. verilerin ve yazılımlarının korunması ve sürekli çalıĢır halde
iĢlemlerine devam edebilmesi açısından bu proje hayati önem taĢımaktadır.
Milli Kütüphanenin dijitalleĢtirerek sağlıklı ortamlarda koruduğu ve kullanıcıların
hizmetine sunduğu verilerin olağanüstü durumlar ve öngörülmeyen felaketler nedeni ile zarar
görebileceği göz önüne alınarak mevcut verilerin ve bundan sonra üretilecek olan veri ve
bilgilerin EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi Sistem Odasında bir yedeğinin tutulması
planlanmıĢtır. Aynı Ģekilde EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi verilerinin de Milli
Kütüphanede tutulması öngörülmektedir.
Projenin 2012 yılı sonu itibari ile uygulamaya geçmesi planlanmıĢtır. Proje
kapsamında Milli Kütüphane BaĢkanlığında bulunan dijital içeriğin baĢka bir platformda
tutularak korunması ve verilen hizmetin aksamadan yürütülebilmesi için iĢ sürekliliğinin
sağlanması amaçlanmaktadır.
Sistem Odası Güvenliği
Milli Kütüphane BaĢkanlığı Sistem Odasının güvenlik riskini en aza indirmek
amacıyla hazırlanan bu proje kapsamında; el damar okuma sistemiyle giriĢ çıkıĢ kontrolüne
yönelik log kayıtlarının tutulması, gaz sızması ve yangın risklerine karĢı yangına dayanıklı
kapı sisteminin yaptırılması, elektrik panosunun yenilenmesi, giriĢ kapılarının yenilenmesi,
alçaltılmıĢ tavanın yangın riskine karĢı söktürülmesi, IP kamera kontrol sistemi kurulması, su
basmasına ve ısınmaya karĢı uyarı sensörü kurulması gibi çalıĢmalar gerçekleĢtirilecektir.
Proje ile ilgili gerekli araĢtırmalar yapılmıĢ, Ģartname hazırlanmıĢ ve teklif isteme
aĢamasına gelinmiĢtir. 2012 yılı sonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir.
e-yayınların Derlenmesine ĠliĢkin BiliĢim Altyapısının Kurulması
29 ġubat 2012 tarihinde yasalaĢan “6279 Sayılı ÇoğaltılmıĢ Fikir ve Sanat Eserlerini
Derleme Kanunu”nda e-yayınların Milli Kütüphane tarafından derlenmesi hükmü
bulunmaktadır.
e-yayınların derlenmesi için gereksinim duyulan yazılım, donanım ve hizmetlere
iliĢkin araĢtırmalar sürdürülmektedir.
Ġstatistik ve Raporlama Yazılımı
Koleksiyonumuzun durumu ve üretilen hizmetlerimiz ile ilgili sayısal veri ve bilgiler
Bakanlığımız, Türkiye Ġstatistik Kurumu, Devlet Planlama TeĢkilatı, IFLA vb. kurum ve
kuruluĢlara verilmektedir.
63
Milli Kütüphane BaĢkanlığına ait tüm bu bilgilerin dijital ortamda toplanması,
saklanması ve raporlanmasını sağlayan bir istatistik programı yaptırılmasına iliĢkin araĢtırma
çalıĢmaları devam etmektedir.
Mobil Uygulamalar
Milli Kütüphane BaĢkanlığı uygulamalarına mobil cihazlar üzerinden (Android, IOS)
eriĢilerek kullanıcıların Katalog Tarama, Yazma Eserler, Süreli Yayınlar Bilgi Sistemi,
TaĢ Plaklar, KonuĢan Kitaplık vb. uygulamalarından mekândan bağımsız yararlanması
amaçlanmaktadır. Proje ile ilgili gerekli araĢtırmalar yapılmıĢ, Ģartname çalıĢmaları
sürmektedir.
Mobil Sesli Kitap Hizmeti
Proje, Milli Kütüphane BaĢkanlığı ile TURKCELL arasında yapılacak bir sözleĢme ile
Milli Kütüphane Web Sitesi üzerinden sunulan sesli kitap hizmetinin Mobil telefonlar
üzerinden de Milli Kütüphane üyelerine sunulmasını kapsamaktadır. Kütüphane
koleksiyonunda bulunan ve 128 Bit kalitesinde seslendirilmiĢ kitapların ve koleksiyona
eklenecek yeni sesli kitapların Mobil telefonlar ile Turkcell GSM abonelerinin kullanımına
sunulması için teknik alt yapının sağlanması çalıĢmaları sürdürülmektedir.
KÜLTÜR-SANAT ETKĠNLĠKLERĠ
Milli Kütüphane bilgi ve belgeye eriĢimi sağlamak dıĢında, kültür ve sanat hayatına da
farklı boyutlarda katkıda bulunmaktadır.
ġiir Günleri
Milli Kütüphane BaĢkanlığı‟nın Ankaralı Ģiir severleri bir araya getiren ve artık
geleneksel hale gelen “ġiir Günleri” 2012 yılında da sürdürülmüĢtür.
64
“Şiir Günleri”nde Mustafa Şerif ONARAN ve Rüştü ASYALI
Milli Kütüphane BaĢkanlığı ile Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TURSAB)‟nin
ortaklaĢa düzenledikleri ġiir Günlerinde Mustafa ġerif ONARAN ve RüĢtü ASYALI‟nın
sunumları ile,
















27 Ocak 2012 tarihinde “Nazım Hikmet‟in AĢkları”
24 ġubat 2012 tarihinde “Gelenekten Güncele Yol ġiirleri”
30 Mart 2012 tarihinde “Ġlahi AĢk Ġle Mecazi AĢkın ġiirimizdeki Yorumu”
27 Nisan 2012 tarihinde “Gelenekten Güncele ġiirimizde Zaman”
27 Nisan 2012 tarihinde “Ozan Ana: Gülten Akın ġiirimizde Anne Kavramı”
25 Mayıs 2012 tarihinde “Gizemci ġiir ile YaĢamcı ġiirin Toplumsal Etkileri” baĢlıklı
Ģiir dinletileri CER Modern Sanatlar Merkezinde gerçekleĢtirilmiĢtir.
28 Eylül 2012 tarihinde “96. Doğum 15. Ölüm Yılında Cahit Külebi‟nin ġiiri” baĢlıklı
Ģiir dinletileri gerçekleĢtirilmiĢtir.
2012- 2013 döneminde gerçekleĢmesi planlanan diğer söyleĢiler Ģöyledir:
30 Ekim 2012 tarihinde “ġiirimizin En Eskimeyen Konusu: AġK”
30 Kasım 2012 tarihinde “ÇağdaĢ Halk Ozanları”
28 Aralık 2012 tarihinde “700 Yıllık GeçmiĢten ġiiri Yankılanan Gizemli Ozan:
YUNUS EMRE”
25 Ocak 2013 tarihinde “100. Doğum yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu‟nun ġiiri”
22 ġubat 2013 tarihinde “20. Ölüm Yılında Rıfat Ilgaz”
29 Mart 2013 tarihinde “35. Ölüm Yılında Ceyhun Atıf Kansu”
26 Nisan 2012 tarihinde “14. Doğum Yılında Mehmet Akif (1873-1936) Safahattan
Ġnsan Manzaraları”
31 Mayıs 2013 “55. Ölüm Yılında Yahya Kemal Beyatlı”
28 Haziran 2013 “50. Ölüm Yılında Nazım Hikmet”
65
Milli Kütüphane Koleksiyonundan OluĢturulan Sergiler
Milli Kütüphane BaĢkanlığı KitapdıĢı Materyaller Koleksiyonundan oluĢturulan
sergiler 2012 yılında da çeĢitli mekânlarda meraklıların beğenisine sunulmuĢtur.

6-14 ġubat 2012 tarihleri arasında Ankara Nata Vega AlıĢveriĢ Merkezinde “Eski
Türk Filmleri AfiĢ Sergisi” düzenlenmiĢtir.

24-31 Mart 2012 tarihleri arasında Milli Kütüphane BaĢkanlığı Sergi Salonunda
“Cumhuriyet Döneminden Günümüze Takvimler” konulu sergi düzenlenmiĢtir.

28-30 Mart 2012 tarihleri arasında Çankaya Üniversitesi‟nde “Türk Filmleri AfiĢ
Sergisi” gerçekleĢtirilmiĢtir.

22-26 Mayıs 2012 tarihleri arasında Elazığ Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından
düzenlenen “Elazığ Çayda Çıra Sinema ġenlikleri” nedeniyle Milli Kütüphane
koleksiyonunda bulunan “Türk Filmleri AfiĢleri” sergilenmiĢtir.

20 Temmuz-25 Ağustos 2012 tarihleri arasında Ġstanbul Airport AVM‟de “Ġstanbul
Gravürleri” konulu sergi gerçekleĢtirilmiĢtir.
Milli Kütüphane BaĢkanlığı Salon Etkinlikleri
Milli Kütüphane salonlarında, organizasyonu Milli Kütüphane tarafından yapılan veya
Milli Kütüphane‟nin katkılarıyla baĢka kurumlar tarafından organize edilen konferans, panel,
sergi, konser, anma programı, tiyatro oyunu, eğitim çalıĢmaları gerçekleĢtirilmektedir.
2012 yılında Milli Kütüphane BaĢkanlığı tarafından düzenlenen salon etkinliklerinden
bazıları aĢağıdadır:

16 Nisan 2012 tarihinde Milli Kütüphane BaĢkanlığının 66. Yılı etkinlikleri
BaĢkanlığımız Konferans Salonunda yapılmıĢtır.

27 Nisan 2012 tarihinde Türk Kütüphaneciler Derneği Ankara ġubesi‟nin katkılarıyla
Türkiye ve Hollanda iliĢkilerinin 400. Yıldönümü nedeniyle iki ülke arasındaki
iliĢkilerin tarihçesi ve bugünkü durumunu çocuklara resimli öykü kitapları aracılığıyla
tanıtmak amacıyla, Türk çocuk edebiyatı yazarlarınca hazırlanan iki resimli çocuk
kitabının tanıtımı ve imza etkinliği BaĢkanlığımız Yunus Emre salonunda yapılmıĢtır.
66
Milli Kütüphane Türk Sanat Müziği Korosu “Hicaz Şarkılar” Konserinden bir görüntü

Milli Kütüphane BaĢkanlığı Türk Sanat Müziği Korosu 25 Mayıs 2012 tarihinde
“Hicaz ġarkılar” konseri ile müzikseverlerin karĢısına çıkmıĢtır.
ULUSLARARASI FAALĠYETLER
Milli Kütüphane BaĢkanlığının 2012 yılında uluslararası düzeyde gerçekleĢtirdiği
etkinlikler aĢağıdaki gibidir.

11-17 Ağustos 2012 tarihleri arasında Finlandiya‟nın BaĢkenti Helsinki‟de
düzenlenmiĢ olan IFLA toplantısına BaĢkanlık düzeyinde katılım sağlanmıĢtır.

Sudan Milli Kütüphanesi ile Milli Kütüphane BaĢkanlığı arasında 14 Haziran 2012
tarihinde ikili anlaĢma imzalanmıĢ, Mısır (Ġskenderiye Kütüphanesi), Ġspanya, Çin,
Kazakistan ve Norveç Milli Kütüphaneleri ile ikili anlaĢma imzalanması konusunda
çalıĢmalar sürdürülmektedir.

Sudan Milli Kütüphane BaĢkan Yardımcısı Bothanie Said 11-12 Temmuz 2012
tarihlerinde inceleme ve araĢtırma yapmak üzere Milli Kütüphane BaĢkanlığını ziyaret
etmiĢtir.

5-7 Eylül 2012 tarihleri arasında Beyaz Rusya‟nın Minsk Ģehrinde Beyaz Rusya Milli
Kütüphanesinin KuruluĢunun 90. Yıldönümü nedeniyle düzenlenen “Bir Kültür
Fenomeni Olarak Milli Kütüphane” konulu toplantıya katılım sağlanmıĢtır.

Kore Milli Kütüphanesi tarafından Milli Kütüphane BaĢkanlığında kurulmuĢ olan
“Window on Korea” 25 Ocak 2011 tarihinden bu yana Milli Kütüphane BaĢkanlığı
bünyesinde hizmet vermeye baĢlamıĢtır. Seul‟daki Kore Milli Kütüphanesinde
kurulması planlanan Türk Kitaplığı ile ilgili çalıĢmalar tamamlanma aĢamasına
gelmiĢtir.
67

2012 yılının Türkiye‟de Çin Kültür Yılı, 2013 yılının ise Çin‟de Türk Kültür Yılı
olması nedeniyle, Milli Kütüphane BaĢkanlığında bir “Çin KöĢesi”, Çin Milli
Kütüphanesinde de bir “Türk KöĢesi” açılması planlanmaktadır. Bu çerçevede iki ülke
Milli Kütüphaneleri arasında ikili anlaĢma imzalanması çalıĢmaları sürdürülmektedir.

“Çanakkale SavaĢlarının 100‟üncü Yıldönümü Anma Etkinlikleri” çerçevesinde, 2013
yılında Milli Kütüphane BaĢkanlığınca Çanakkale SavaĢları ile ilgili uluslararası bir
bibliyografya hazırlanması planlanmaktadır.

Özbekistan Milli Kütüphanesinden bir uzman inceleme ve araĢtırma yapmak üzere 1315 Eylül 2012 tarihleri arasında Milli kütüphane BaĢkanlığını ziyaret etmiĢtir.

29 Eylül-1 Ekim 2012 tarihleri arasında Azerbaycan‟ın Gence kentinde, “Azeri ġair
Nizami Gencevi‟nin 870. Doğum Yıldönümü” etkinliklerine katılım sağlanmıĢtır.

29 Eylül-2 Ekim 2012 tarihleri arasında Lichtenstein‟ın baĢkenti Vaduz‟da
düzenlenecek olan Avrupa Milli Kütüphane BaĢkanları Konferansı (CENL)
toplantısına katılım sağlanmıĢtır.

Mısır Ġskenderiye Kütüphanesi BaĢkanı Dr. Ġsmail SERAGELDĠN, 24-25 Eylül 2012
tarihleri arasında ikili görüĢmeler yapmak ve incelemelerde bulunmak üzere Milli
Kütüphane BaĢkanlığını ziyaret etmiĢ ve iki ülke Milli Kütüphaneleri arasında “Genel
ĠĢbirliği AnlaĢması” imzalanmıĢtır.
68
69
TÜRKĠYE YAZMA ESERLER KURUMU BAġKANLIĞI
Türkiye Yazma Eserler Kurumu BaĢkanlığının KuruluĢ ve TeĢkilatı
Türkiye Yazma Eserler Kurumu BaĢkanlığı 28.12.2010 tarihinde kabul edilerek
30.12.2010 tarih ve 27801 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan 6093 sayılı Kanuna göre
kurulmuĢ, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüzel kiĢiliği haiz, özel bütçeli bir kuruluĢtur.
Kurumun merkezi Ġstanbul‟da bulunmaktadır. BaĢkanlık Ģeklinde kurulan kurum üst
yönetici düzeyinde üçlü kararnameyle atanan BaĢkan tarafından temsil edilmekte olup,
BaĢkana bağlı olarak çalıĢan üç ana hizmet, bir danıĢma ve bir yardımcı hizmet birimi olmak
üzere 5 Daire BaĢkanlığı, yine danıĢma birimi olarak hukuk müĢavirliği ile diğer baĢkanlık
müĢavirleri Ģeklinde teĢkilatlandırılmıĢtır.
BaĢkanlığın Bakanlık MüsteĢarının BaĢkanlığında oluĢturulan ve BaĢkanlığın faaliyet
alanı ile ilgili olarak temel yaklaĢım ve uygulamalar ile önceliklerin belirlenmesine matuf
tavsiye niteliğinde kararlar alan DanıĢma Kurulu ile Yazma ve Nadir Eserler Dairesi BaĢkanı
BaĢkanlığında oluĢturulan ve diğer bölge kütüphane müdürlerinin katıldığı, ana görevi yurt içi
ve yurt dıĢından BaĢkanlık kütüphanelerine kazandırılacak eserlerin satın alma ve bağıĢ
kabulüne karar verecek bir Eser Sağlama Kurulu bulunmaktadır.
Kurullara ek olarak BaĢkanlık; Osmanlı Türkçesi, restorasyon, konservasyon,
dijitalleĢtirme teknolojileri ile hat, tezhip, ebru, ciltçilik gibi Türk el sanatlarıyla ilgili
sertifikalı veya sertifikasız eğitim programları ve kurslar düzenlemek amacıyla AraĢtırma ve
Eğitim Merkezi kurabilecektir.
BaĢkanlık görev ve hizmetleri ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek imkânlar ölçüsünde
gerektiğinde döner sermaye kurma imkânına sahip bulunmaktadır.
TaĢrada ise Ġstanbul, Ankara ve Konya olmak üzere çevrelerinde bulunan yazma eser
kütüphanelerinin bağlı bulunacağı bölge müdürlükleri oluĢturulmuĢtur. Bu bölgelere bağlı
toplam 17 adet kütüphane müdürlüğü kurulmuĢtur. Müdürlük Ģeklinde olmayan diğer 5
kütüphaneyi de dahil ettiğimizde kütüphane sayısı 22‟ye ulaĢmaktadır.
BaĢkanlığın Görevleri, Misyon ve Vizyonu
KuruluĢ ve TeĢkilat Kanununun BaĢkanlığa verdiği görevleri ana baĢlıklar altında
aĢağıdaki Ģekilde özetleyebiliriz:




Kütüphaneleri, kütüphanecilik ilke ve standartları çerçevesinde eĢgüdüm içinde
yönetmek, her türlü kütüphanecilik hizmetlerini doğrudan veya elektronik ortamda
sunmak,
Eserlerle ilgili çalıĢmalarda ilkeleri belirlemek, geliĢtirmek ve mevzuatı oluĢturmak,
Gerekli fiziki koruma ve güvenlik Ģartlarını oluĢturarak konservasyon ve restorasyon
çalıĢmalarıyla ilgili araĢtırma-geliĢtirme faaliyetlerini yürütmek,
Kütüphane koleksiyonlarını zenginleĢtirmek eserlerin kütüphanecilik ilkelerine uygun
olarak kataloglama, sınıflama ve bibliyografya çalıĢmalarını yürütmek, veri tabanlarını
oluĢturmak,
70





Eserlerle ilgili çeviri, latinizasyon, sadeleĢtirme ve tıpkıbasım çalıĢmaları yapmak,
Yazma eserlerin, kaleme alındıkları alfabenin en kolay Ģekli ile basımını
gerçekleĢtirmek, basılı, görsel, iĢitsel yayınlar yapmak veya yaptırmak, yayınları
ücretli veya ücretsiz kullanıma sunmak,
Eserlerin yurt içi ve yurt dıĢında tanıtılmasını sağlamak amacıyla, ulusal ve
uluslararası düzeyde konferans, seminer, sempozyum, sergi ve benzeri etkinlikler
düzenlemek,
Görev alanına giren konular ile Türk el sanatlarıyla ilgili sertifikalı ve sertifikasız
eğitim programları düzenlemek,
BaĢkanlığın faaliyet alanıyla ilgili konularda yurt içi ve yurt dıĢındaki kurum ve
kuruluĢlarla iĢbirliği yapmak.
BaĢkanlığın yukarıda sayılan görevlerinden de anlaĢılacağı üzere BaĢkanlığa, kültür
varlıklarının idaresi, korunması ve gün yüzüne çıkarılarak herkesin kullanımına açılması
bakımından tarihi bir görev yüklenmiĢ bulunmaktadır.
Büyük çoğunluğu Selçuklu ve Osmanlı medeniyetleri dönemine ait olan yazma
eserler, tarih, sanat, edebiyat, din, uygulamalı bilimler ve diğer pek çok alanda meydana
getirilmiĢ olan önemli taĢınır kültür varlıklarıdır. Bu eserlerin korunması ve gün yüzüne
çıkarılması; kültürümüzün dünyaya tanıtılması, gelecek kuĢaklara aktarılması ve bilimsel
çalıĢmalara kaynak teĢkil etmesi bakımından büyük önem taĢımaktadır. Yazma eserlerin bu
özellikleri ve taĢıdıkları değer, nitelikli personel istihdamını, farklı kütüphanecilik iĢlemlerine
tabî tutulmalarını ve özellikle hizmete sunmada farklı yöntemlerin kullanılmasını
gerektirmektedir.
Eserlerin orijinal haliyle gelecek kuĢaklara ulaĢtırılması için gerekli fiziki ortam ve
güvenlik Ģartlarının sağlanması, konservasyon ve restorasyonlarının yapılması ve bilimsel
çalıĢmalara kaynak oluĢturabilmesi, kültürümüzün tanıtılması, yaygınlaĢtırılması adına gün
yüzüne çıkarılmaları için gerekli kütüphanecilik iĢlemleriyle birlikte çeviri, sadeleĢtirme ve
tahkik çalıĢmalarının da yapılması gerekmektedir.
ĠĢte bu misyonla hareket edecek olan Türkiye Yazma Eserler Kurumu, teĢkilatlanma
çalıĢmaları ile eĢ zamanlı olarak çalıĢmalarına hemen baĢlamıĢ, bu hedefle 2013 yılı için bir
yatırım programı hazırlamıĢtır.
Yazma Eser Kütüphaneleri, Yazma ve Nadir Eserler
BaĢkanlık teĢkilat kanununun kabul edildiği 2010 yılı sonuna kadar Kültür ve Turizm
Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı ve onun idaresi altında olan
tüm halk ve yazma eser kütüphaneleri, bu tarihten sonra bir ayrıĢtırmaya tabi tutulmuĢ, bu
kapsamda tüm yazma eser kütüphaneleri ile halk kütüphanesi olup da içinde kayda değer
yazma ve nadir basma eser bulunduran halk kütüphanelerinin yazma eser bölümleri ayrılmıĢ
ve yeni adlarla kütüphane müdürlükleri oluĢturulmuĢtur. 2011 yılı verilerine göre
kütüphanelerimizde bulunan toplam yazma eser sayısı 182.973‟dür.
Ġstanbul, baĢta Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi olmak üzere sahip olduğu
yazma ve nadir eser koleksiyonu sayısı ve ifa ettiği görevler itibariyle yazma eserler
anlamında bir merkez niteliğindedir. Sadece Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi ile
kendine bağlı kütüphanelerde Osmanlı dönemi padiĢah koleksiyonları, paha biçilmez
minyatür, ebru ve tezhip sanatlarını içeren eserler ile tarihi onuncu yüzyıla kadar
71
götürülebilen yazma eserler bulunmakta, eser sayısı 90 bini yazma eser, 67.959‟u nadir basma
eser olmak üzere toplam 158.000‟e kadar ulaĢmaktadır.
Ayrıca Selçuklu dönemi ağırlıklı olmak üzere, önemli sayıda ve nitelikte yazma ve
nadir basma eseri bünyesinde bulunduran Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi, bu
niteliği ile de diğer yazma eser kütüphanelerinden farklı olarak bir merkez konumundadır. Söz
konusu Kütüphanede, 1992 yılından beri Anadolu‟daki il ve ilçe halk kütüphanelerinden
yapılan devirlerle oldukça zengin bir koleksiyon toplanmıĢ bulunmaktadır. 2011 yılı itibariyle
Konya ve çevre kütüphanelerinde 31.807‟si yazma, 59.303‟ü de nadir basma eser olmak üzere
91.110 eser bulunmaktadır. Milli Kütüphane BaĢkanlığında ise, 30 bine yakın yazma eser
bulunmaktadır.
150,000
100,000
50,000
0
Yazma Eser
Nadir Basma
Eser
İstanbul
108,764
118,010
Ankara
42,402
38,320
Konya
31,807
59,303
Yazma ve Nadir Basma Eserlerin Bölgelere Dağılımı
Yazma Eser Kütüphaneleri, Halk Kütüphaneleri, Müzeler vb. kurumların dıĢında
çeĢitli çok sayıda özel koleksiyon ve Ģahısların elinde sayısı tam olarak tahmin edilemeyen el
yazmaları da dikkate alındığında Türkiye genelinde baĢta Arapça olmak üzere, Türkçe, Farsça
ve diğer çeĢitli dillerde 400 ile 500 bin arasında yazma eser bulunduğu tahmin edilmektedir.
550.000
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
Eser Sayısı
Arapça
320.000
Türkçe
140.000
Farsça
32.000
Diğer
10.000
Toplam
Toplam
500.000
Yazma Eserlerin Dillere Göre Dağılımı
72
Yukarıdaki grafikten de anlaĢılacağı üzere kütüphanelerimiz ve diğer özel koleksiyon
ve kütüphanelerde Türkçe eserlerin dıĢında özellikle Arapça eserlerin çokluğu yoğun bir
çeviri faaliyetini gerektirmekte olup, söz konusu bu eserlerin çevirisinin yapılarak kültür
hayatına katılması ve okuyucuların hizmetine sunulması kurumun ileriye dönük en önemli
uğraĢ alanlarından biri olacaktır.
YAPILAN ÇALIġMALAR
Yazma Eserlerin Kataloglanması
Ülkemizde kütüphaneler, müzeler, saraylar ve özel koleksiyonlarda bulunan yazma
eserlere iliĢkin çeĢitli kataloglama çalıĢmaları yapılmıĢtır. Örneğin Süleymaniye
kütüphanesinde 1981 yılında Ali Nihat Tarlan, 1983-1984 yıllarında Antalya-Tekelioğlu,
1986 yılında Köprülü Kütüphanesi, 1994 yılında Mustafa AĢir Efendi tarafından ve 2010
yılında Dr. Mahmut Seyitoğlu tarafından RaĢit Efendi Kütüphanesinde Ali Rıza Karabulut,
Manisa Kütüphanesinde Ġsmet Parmaksızoğlu tarafından yapılmıĢ çeĢitli kataloglama
çalıĢmaları olmuĢtur.
Bu bireysel çalıĢmaların yanı sıra, 1978 yılında bir toplu katalog çalıĢması baĢlatılmıĢ,
Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu (TÜYATOK) adı altında, il il eserlere iliĢkin bibliyografik
künyeler yayınlanmıĢtır. Ġstanbul ve Bursa dıĢındaki kütüphanelerimizde bulunan yazma
eserlerin tamamına yakını kataloglanmıĢtır. Ġstanbul Millet ve Süleymaniye
Kütüphanelerimizde TÜYATOK dıĢında koleksiyon bazında kataloglama çalıĢmaları devam
etmektedir.
BaĢkanlığımızca yazma eserler iliĢkin yukarıda belirtilen farklı tarzda ve eksik
çalıĢmaların organize bir çalıĢmayla birleĢtirilerek, tüm katalog bilgilerine aynı formatta ve
aynı elektronik ortamda eriĢimin mümkün hale getirilmesi hedeflenmektedir. Bu amaçla,
mevcut katalogların bir araya getirilmesi, eksikliklerin giderilmesi ve yanlıĢlıkların
düzeltilmesi, henüz katalog bilgileri oluĢturulmamıĢ eserlerin kataloglarının oluĢturulması,
mevcut basit bibliyografik bilgi düzeyinin artırılması temel adımlarını gerçekleĢtirmek üzere,
2013 yılında gerekli çalıĢmalar baĢlatılacaktır. Proje Ģeklinde ele alınacak çalıĢma,
önümüzdeki birkaç yılı kapsayacak Ģekilde, BaĢkanlığımızda istihdam edilecek personel
kontrolünde alanında uzman akademisyenlerle birlikte yürütülecektir. Hizmet alımı Ģeklinde
gerçekleĢtirilecek proje öncesinde, katalog kayıtlarının el yazmaları için standardizasyonu
çalıĢmaları ise baĢlatılmıĢtır.
2012 yılı içerisinde kataloglama projesi kapsamında Süleymaniye Yazma Eser
Kütüphanesinde bulunan 19.000 eserin kataloglanması kapsamında hizmet alımı çalıĢmaları
tamamlanmıĢ ve yılsonuna kadar söz konusu miktarda eserin kataloglanmasının
tamamlanması hedeflenmektedir.
Yazma Eserlerin Satın Alınması
ÇeĢitli Ģahıs ve kurumların elinde bulunan değerli yazma ve nadir basma eserlerin
kurumumuz kütüphanelerine kazandırılması amacıyla Kanunumuzun verdiği yetkiye
dayanılarak BaĢkanlığımız bünyesinde Yazma Eser Satın Alma Komisyonu kurulmuĢtur.
Komisyonlar Ağustos ayı itibariyle 400 eserin satın alma iĢlemini tamamlamıĢtır.
73
Yazma Eserlerin Restorasyonu
Kültür tarihinin birinci elden ve milli kültür mirasımızın kaynaklarından olan el
yazmaları ve nadir eserler, bilim adamlarının ve araĢtırmacıların çalıĢmalarına ıĢık tutan en
değerli kültür varlıklarıdır. Bunları okuyucu hizmetine sunmak da kütüphanecilerin ve
arĢivcilerin görevidir. Ancak; bu eserleri okuyucu hizmetine sunmanın yanı sıra onları
korumak, bakım ve onarımlarını yaparak gelecek kuĢaklara aktarmak da tarihin
kütüphanecilere ve arĢivcilere yüklediği en büyük görevler arasındadır.
Çünkü arĢiv belgeleri ve yazma eserler, geçmiĢ ile bugün, bugün ile gelecek arasında
bağlantı kuran en değerli hazineler olup, devletlerin hafızalarıdır.
Son yıllarda el yazmalarına verilen önem sonucunda bunların onarım ve bakımları için
biri Ġstanbul‟da Süleymaniye Kütüphanesi bünyesinde, diğeri Konya‟da olmak üzere iki adet
“Yazma ve Nadir Eserler Restorasyon AraĢtırma Merkezi” hizmete açılmıĢtır.
ÇalıĢmaların daha hızlı yürütülmesi ve daha kısa zamanda daha çok eseri restore
etmek bakımından Yazma Eserlerin Korunması Projesi Kapsamında 10 kiĢilik 27 ay süreli
Restoratör Hizmeti satın alımı çalıĢmaları tamamlanmıĢtır.
Süleymaniye Bilgi ĠĢlem Odasının Kurulması ve Yazma Eserler Sisteminin
TaĢınması
Kütüphanelerimizde bulunan yazma eserlerin görüntü ve künyelerinin yer aldığı ve
Anakara Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde bulunan Yazma Eserler
Sisteminin Ġstanbul‟a taĢınması için sunucu ve veri depolama sistemi ile bir sistem odası
oluĢturulması amacıyla satın alma iĢlemleri tamamlanmıĢ olup söz konusu nakil iĢleminin
yılsonuna kadar bitirilmesi hedeflenmektedir.
Yazma Eserler Otomasyon Programı Projesi
Kurumumuz bünyesinde bulunan tüm eserlere iliĢkin katalog ve görüntülerin bir veri
tabanı üzerinden taranarak eriĢiminin sağlanması, mevcut yazmalar.gov.tr adresi üzerinden
iĢletilen sistemin daha nitelikli hale getirilmesi ve baĢkanlığın ağ yapısında yer almak üzere
bir otomasyon programı alım çalıĢmaları devam ettirilmektedir.
Süleymaniye Kütüphanesi Yeni Depo Sistemleri ve RFID Tabanlı Koleksiyon
Yönetimi Projesi
Süleymaniye Kütüphanesi‟nde bulunan yaklaĢık yüz elli bin yazma ve nadir basma
eserin uluslararası standartlarda saklanması, zarar görmeyecek Ģekilde yangından korunması
ve RFID teknolojisi ile yönetimi projesinin ihale çalıĢmaları tamamlanmak üzeredir.
Depoların kullanıma açılması yılsonunda tamamlanacaktır.
74
Yapılması Planlanan Süleymaniye Yeni Depo ve Raf Sistemi
Çeviri ve Tıpkıbasım Projeleri
Türkiye Yazma Eserler BaĢkanlığı kuruluĢunun hemen ardından hazırladığı 1001 Eser
Projesi çerçevesinde kültür hayatımızın yapıtaĢları arasında yer alan yazma eserleri
yayımlamaya baĢlamıĢtır. Bu kapsamda fen bilimleri, coğrafya, edebiyat, tarih, felsefe, sanat,
bilim tarihi, din bilimleri, tasavvuf, seyahatname vb. alanlarda yazılmıĢ yazmaları çeviri,
latinizasyon, sadeleĢtirme ve tıpkıbasım yoluyla yayımlayarak günümüz toplum ve kültür
yaĢamına kazandırmayı amaçlamaktadır.
2012 yılında içlerinde tek nüsha ve sultan nüshalarının da bulunduğu nadide
yazmaların yayımlanması iĢine baĢlanmıĢtır. Öncelikle ilgili mevzuat çalıĢmaları
tamamlanmıĢ ve hemen akabinde oluĢturulan Yayın Kurulları çalıĢmalarına baĢlamıĢ ve 2012
yılı yayın programı kabul edilmiĢtir. Buna göre; 8 yazmanın tıpkıbasım, 9 yazmanın
latinizasyon ve 15 yazmanın çeviri yoluyla yayımlanması için gerekli ön hazırlıklar
tamamlanmıĢ olup eserlerin basılması çalıĢmaları sürdürülmektedir.
75
1001 Eser Projesi altında Fatih Kitaplığı yazmalarının ayrı bir koleksiyon olarak
basım çalıĢmalarına baĢlanmıĢtır. Fatih Sultan Mehmet’in kiĢisel kütüphanesinde yer aldığı
bilinen bu bilim ve felsefe eserlerinden bazıları, bizzat kendisi tarafından hazırlatılmıĢ veya
çevirisi yaptırılmıĢ, bazıları da Sultana sunulmuĢtur. Fatih Sultan Mehmet'in bizzat okuduğu
ve yer yer bilim adamlarıyla tartıĢtığı bu önemli külliyat, araĢtırmacıların ve diğer ilgililerin
kolayca eriĢebilmesi için normal tıpkıbasımlardan çok daha uygun maliyetle, ekonomik
baskısı yapılarak okuyuculara ulaĢtırılacaktır.
Yazma Eser Kütüphaneleri
Çorum Hasan PaĢa Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü tahsisi yapılan ve tefriĢ
edilen yeni binasında hizmete baĢlamıĢtır.
Çorum Hasanpaşa Yazma Eser Kütüphanesi
Kastamonu ve Manisa Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüklerinin bina tahsisleri
yapılmıĢ olup, tefriĢatları için yapılan ihale sonuçlandırılmıĢtır. Kastamonu ve Manisa Yazma
Eser Kütüphane Müdürlüklerinin 2012 yılı içinde yeni binalarında hizmetlerine baĢlamaları
hedeflenmektedir.
PLANLANAN ÇALIġMALAR
Eserlerin Kataloglama ve Bibliyografyalarının Hazırlanması
2013 bütçe yılı içinde çeĢitli Yazma Eser Kütüphanelerinde bulunan 25.000 eserin
kataloglanması ve yurt dıĢında bulunan yazma eserlerden yapılacak araĢtırmalar sonucunda
kataloglaması yapılmamıĢ olanların dökümü çalıĢmaları yapılarak önümüzdeki yıllarda
kataloglanması planlanmaktadır.
76
Eserlerin Dijital Ortama Aktarılması
Yazma Eserler Kurumuna bağlı muhtelif kütüphanelerde yaklaĢık 400 bini aĢkın el
yazması ve nadir basma eser bulunmaktadır. Bu eserler günümüzde tarih, edebiyat, sanat ve
kültür araĢtırmalarında kaynak eser olarak kullanılmaktadırlar. Çoğunluğu Osmanlıca, Arapça
ve Farsça olan el yazması eserler, bir bilgi ve kültür hazinesi olmalarının yanı sıra, aynı
zamanda hat, tezhip, ebru, cilt, ka‟tı ve minyatür gibi geleneksel el sanatlarının da en güzel
örneklerini bugünlere taĢımaktadır.
Söz konusu eserler günümüze kadar kütüphane depolarında uygun Ģartlar sağlanarak
muhafaza edilmiĢtir. Ancak son dönemlerde bu eserlere olan yoğun ilgi ile eserler üzerindeki
tahribat hızlanmıĢtır. Asırlardır kullanılan ve geçmiĢe ait büyük birikimi bugüne ve geleceğe
taĢıyan bu nadide eserlerin titizlikle korunması ve bilim dünyasının hizmetine sunulması çok
önemli bir sorumluluk gerektirmektedir. Bu amaçla hem hizmetin kolaylaĢtırılması hem de
tahribatın önüne geçilebilmesi için geliĢen teknolojiye paralel olarak bu eserlerin dijital
ortama aktarılması bir zorunluluk halini almıĢtır.
Bu tespitler ıĢığında Türkiye Yazma Eserler Kurumu, kendisine bağlı kütüphanelerde
bulunan tüm eserlerin korunması ve araĢtırmacıların istifadesine daha kolay sunulması
amacıyla, daha önce Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından baĢlatılmıĢ olan
bu eserlerin dijital ortama aktarılması projesini sürdürmektedir.
Bugüne kadar çeĢitli kütüphanelerde baĢlatılmıĢ olan dijital ortama aktarma projesi
kapsamında Süleymaniye‟de 93.522, bağlı kütüphanelerde 16.326 cilt olmak üzere toplam
109.848 cilt eser dijital ortama aktarılmıĢ bulunmaktadır.
Bu amaçla 2013 yılında yurt içinde çeĢitli Kütüphanelerde ve yurt dıĢında bulunan
10.000 eserin dijital ortama aktarılarak hizmete sunulması planlanmaktadır.
Yazma ve Basma Eserlerin Restorasyonu ve Bakımı
6093 sayılı Türkiye Yazma Eserler Kurumu BaĢkanlığının KuruluĢ ve TeĢkilat
Kanununda eserlerin korunması, restorasyonu ve arĢivlenmesi ile ilgili olarak Kitap
ġifahanesi ve ArĢiv Dairesi BaĢkanlığı kurulmuĢ, eserlerin gerekli fiziki koruma ve güvenlik
Ģartlarını oluĢturmak, eserlerin sağlıklı bir Ģekilde saklanmasını sağlamaya matuf olarak
konservasyon ve restorasyon çalıĢmalarıyla ilgili araĢtırma-geliĢtirme faaliyetlerini yürüterek,
bu araĢtırmaların sonucuna göre eserler üzerinde uygulanacak konservasyon ve restorasyon
yöntemlerini saptamak, kullanılacak malzemeleri üretmek veya temin etmek, eserlerin
konservasyon ve restorasyonlarını yapmak bu dairenin görevleri arasında sayılmıĢtır.
2013 yılı içinde kurumumuz kendi personeliyle yapacağı restorasyon çalıĢmaları
yanında, 2012 yılında ihalesi yapılan ve 2014 yılı sonuna kadar sürecek restoratör hizmet
alımı yoluyla eski eserlerin restorasyon çalıĢmalarını devam ettirecektir.
Çeviri ve Yayım
6093 sayılı teĢkilat kanunuyla kuruma verilen görevler arasında eserlerle ilgili çeviri,
sadeleĢtirme ve tıpkıbasım çalıĢmaları ile içerik incelemelerini yürütmek, desteklemek ve bu
çalıĢmaların sonuçlarını yayımlamak da bulunmaktadır. Bu amaçla kurulan Çeviri ve Yayım
Dairesi BaĢkanlığı çeviri ve sadeleĢtirmenin yanında yazma eserlerin, kaleme alındıkları
77
alfabenin en kolay Ģekli ile basımını gerçekleĢtirme ve BaĢkanlığın faaliyet alanına giren
konularda basılı, görsel, iĢitsel yayınlar yapma veya yaptırma, yayınları ücretli veya ücretsiz
kullanıma sunma çalıĢmaları yapacaktır.
Bilindiği üzere kuruma bağlı kütüphanelerde bulunan eserlerin büyük bir kısmı
Osmanlı Türkçesi yanında Arapça ve Farsça eserlerden oluĢmaktadır. Osmanlıca eserlerin
latinizasyon ve sadeleĢtirilmesinin, Arapça ve Farsça eserlerin ise tercümelerinin yaptırılması
gerekmektedir.
2012 yılında teknik hazırlıkları tamamlanan 12 eserin Fatih Kitaplığı adı altında
yayımlanması planlanmıĢ olup, önümüzdeki yıllarda bu külliyatın, bilimsel değerini ortaya
koyan takdim, giriĢ ve indeks yazıları ile birlikte tıpkıbasım yayınlarına devam edilecektir.
Fatih kitaplığı dıĢında da henüz edisyon kritikli yayını yapılmamıĢ, ancak bilimsel değeri
yüksek yazma eserlerin, aynı usulde basımı yapılarak, bilim ve kültür dünyasında daha fazla
kiĢiye ulaĢımı sağlanacaktır.
2012 yılı daha çok kurumsal yapılanma ve mevzuat çalıĢmaları ile geçirildiği için
2013 yılında hem tıpkıbasım eser sayısının hem de çeviri, sadeleĢtirme ve latinizasyon
yoluyla yayımlanan eserlerin sayılarının arttırılması sağlanacaktır. 2013 yılı içerisinde 100
eserin farklı seri baĢlıkları altında 1001 Eser Projesi kapsamında yayımlanması
planlanmaktadır. Klasik kültürümüzün yapıtaĢlarından olan yazmaların kültür hayatımıza
kazandırılması amacıyla yapılan yayımların sayısı araĢtırmacıların ve ilgililerin ilgisine
paralel olarak önümüzdeki yıllarda artarak devam edecektir.
Yazma Eser Kütüphaneleri Restorasyon ve Bina Tahsis ÇalıĢmaları
Beyazıt Kütüphane Müdürlüğü, Atıf Efendi Kütüphanesi, Ragıp PaĢa Kütüphanesi ve
Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü binalarının restorasyon
çalıĢmaları devam etmektedir.
Balıkesir Mutasarrıf Ömer Ali Bey Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü, Edirne
Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü, Erzurum Yazma Eser Kütüphanesi
Müdürlüğü ve Ġstanbul Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Müdürlüğü hizmet binaları için yeni
bina tahsis çalıĢmaları devam etmektedir.
Sivas Ziya Bey, Amasya Beyazıt, Konya Yusuf Ağa, Kayseri RaĢit Efendi, Ġstanbul
Süleymaniye, Ġstanbul Millet, Bursa Ġnebey ve Kütahya Vahit PaĢa Yazma Eser Kütüphane
Müdürlükleri eski binalarında hizmetlerine devam etmektedirler.
78
79
TELĠF HAKLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkemizde bilginin ve geliĢmiĢliğin kaynağı olan fikir ve sanat eserlerinin etkin bir
Ģekilde korunarak nitelikli üretimin teĢvik edilmesine, kültür endüstrisinin büyümesi ve yurt
dıĢına açılmasına, fikri haklar sektörünün uluslararası rekabet gücünün yükseltilmesine,
ülkemizin fikri haklar alanında uluslararası platformlarda temsil edilmesi ve iĢbirliğinin
güçlendirilmesine yönelik faaliyetler Telif Hakları Genel Müdürlüğünce sürdürülmektedir.
TELĠF HAKLARI ALANINDAKĠ FAALĠYETLER
AVRUPA BĠRLĠĞĠ (AB) MÜZAKERE SÜRECĠ
Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı
Avrupa Birliği (AB) katılım müzakereleri kapsamında ayrı bir fasıl olarak öngörülen
ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türk Patent Enstitüsünün eĢ baĢkanlığında yürütülmekte
olan 7 No‟lu “Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı” 17.06.2008 tarihinde müzakereye açılmıĢ olup,
müzakere açılıĢ ve kapanıĢ kriterleri göz önünde bulundurularak çalıĢmalar sürdürülmektedir.
Bu kapsamda, Fikri Mülkiyet Hukuku” faslının kapanıĢ kriterlerinden ilki olan
“Avrupa Birliği ile Türkiye arasında bir diyalog mekanizması tesis edilmesi” kriterinin
karĢılanması amacıyla “Fikri Mülkiyet Hakları ÇalıĢma Grubu” oluĢturulmuĢ ve çalıĢma
grubunun koordinatörlüğü Türkiye adına Kültür ve Turizm Bakanlığınca üstlenilmiĢtir.
Ġlk ÇalıĢma Grubu toplantısı 18 Mayıs 2011 tarihinde Avrupa Birliği Komisyonu
temsilcileri ile Türkiye‟de fikri haklar alanında görev yapan kurumların temsilcilerinin
katılımıyla Ankara‟da gerçekleĢtirilmiĢtir. Toplantıda, fikri mülkiyet haklarına iliĢkin
ülkemizdeki ve AB‟deki mevzuat düzenlemeleri ve uygulamaları hakkında müzakerelerde
bulunulmuĢtur.
ÇalıĢma Grubunun ikinci toplantısı, 18 Ocak 2012 tarihinde Ankara‟da
gerçekleĢtirilmiĢtir. Söz konusu toplantıya Komisyon temsilcileri ve ilgili kurum ve kuruluĢ
yetkilileri katılmıĢ; toplantının özel bir bölümüne de gündem konuları çerçevesinde görüĢ
vermek üzere özel sektör çatı kuruluĢlarından Avrupa Markalar Birliği (AIM-European
Brands Association), Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) ve Avrupa Spor
Federasyonu (FESI-Federation of the European Sporting Goods Industry) davet edilmiĢtir.
Toplantıya ayrıca, sunum yapmak üzere Ġç Pazar Uyum Ofisi (OHIM) temsilcisi katılmıĢtır.
Toplantıda, ilk ÇalıĢma Grubu Toplantısı taslak özet sonuç belgesi üzerinde
görüĢülerek belge nihai hale getirilmiĢ, fikri mülkiyet hakları alanındaki uygulama ve
mevzuata iliĢkin belirli konular hakkında görüĢ alıĢveriĢinde bulunulmuĢtur. ÇalıĢma
Grubunun ikinci toplantısının ise 2012 yılının Kasım ayında yapılması planlanmaktadır.
Faslın kapanıĢ kriterlerinden ikincisi olan “Korsan faaliyetlerle ve sahtecilikle
mücadele kapsamında uygulayıcı birimlerin yeterli idari kapasiteye sahip olmasının
sağlanması” hususunda da gerekli giriĢimlerde bulunulmuĢ fikri mülkiyet hakları alanındaki
Bakanlığımız idari kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla 662 karar sayılı Kanun Hükmünde
80
Kararname ile 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı TeĢkilât ve Görevleri Hakkında
Kanununun 7 nci maddesinde yapılan değiĢiklik uyarınca Telif Hakları ve Sinema Genel
Müdürlüğü, Telif Hakları Genel Müdürlüğü ve Sinema Genel Müdürlüğü olmak üzere iki ayrı
Genel Müdürlük halinde yeniden yapılandırılmıĢtır. Ayrı bir birim olarak yapılandırılan Telif
Hakları Genel Müdürlüğü‟nün uzman kapasitesinin artırılması amacıyla Genel Müdürlüğe 18
uzman yardımcısı atanmıĢtır.
KURUMLARARASI KOORDĠNASYON VE ĠġBĠRLĠĞĠ
Fikri ve Sınaî Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu
21.05.2008 tarihli Resmi Gazete‟de yayımlanan 2008/7 sayılı BaĢbakanlık Genelgesi
ile fikri ve sınaî mülkiyet hakları konusunda kısa, orta ve uzun vadeli stratejileri oluĢturmak;
ilgili kurumlar arasında koordinasyonu ve iĢbirliğini geliĢtirecek uygulamalarda etkinlik
sağlamak amacıyla kurulan Fikri ve Sınaî Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu 8.
Toplantısı 18 Temmuz 2012 tarihinde Türk Patent Enstitüsü‟nde gerçekleĢtirilmiĢtir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı MüsteĢarı Prof. Dr. Ersan ASLAN‟ın
eĢbaĢkanlığında toplanan Kurul toplantısına, Kurul üyelerinden Adalet Bakanlığı, Ekonomi
Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ĠçiĢleri
Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Telif Hakları Genel Müdürlüğü, Türk
Patent Enstitüsü BaĢkanlığı, TÜBĠTAK, TOBB temsilcileri ile kurul dıĢından Avrupa Birliği
Bakanlığı temsilcileri katılım sağlamıĢtır.
Toplantıda, Türk Patent Enstitüsü BaĢkanı Prof. Dr. Habip ASAN ile Telif Hakları
Genel Müdür Yardımcısı Özgür SEMĠZ tarafından yapılan sunumlarla ülkemizde fikri ve
sınai mülkiyet hakları alanında 2012‟nin ilk yarısında yaĢanan geliĢmelere iliĢkin olarak
Koordinasyon Kurulu‟na bilgi verilmiĢ, AB Katılım Müzakereleri çerçevesinde yer alan
“Fikri Mülkiyet Hukuku” faslı kapanıĢ kriterleri kapsamında 7. Koordinasyon Kurulu
toplantısından bu yana izlenen geliĢmelere iliĢkin yapılan değerlendirmeler Kurul‟a
sunulmuĢtur.
Ayrıca, toplantıda “Fikri Mülkiyet Hukuku” faslı kapanıĢ kriterleri kapsamında Genel
Müdürlüğümüz tarafından koordine edilmekte olan Türkiye-AB Fikri Mülkiyet Hakları
ÇalıĢma Grubu‟nun 18 Ocak 2012 tarihinde gerçekleĢtirilen ikinci toplantısı ile içinde
bulunduğumuz yılın ikinci yarısında yapılması öngörülen üçüncü toplantı hakkında bilgi
verilmiĢtir.
ULUSLARARASI KURULUġLARLA ĠLĠġKĠLER
Katılım Sağlanan Uluslararası Toplantılar
Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından fikri mülkiyet haklarına iliĢkin uluslararası
alandaki geliĢmelerin takip edilmesi ve uygulamaların yerinde incelenmesi amacıyla 2012 yılı
içerisinde aĢağıda yer alan toplantı, çalıĢtay ve seminerlere katılım sağlanmıĢtır.
81

WIPO-Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar Daimi Komitesi

Türkiye-ABD Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar ÇalıĢma Grubu
Türkiye ile ABD Ticaret ve Yatırım Çerçeve AnlaĢması (TIFA) hükümleri uyarınca
oluĢturulan TIFA Konseyi‟nin 13 Temmuz 2011 tarihinde gerçekleĢtirilen VIII. Dönem
toplantısında; telif hakları alanında ülke uygulamalarının paylaĢılması, iyi uygulama
örneklerinin karĢılıklı istiĢare edilmesi ve iki ülke arasında iĢbirliği sağlanması suretiyle bu
alanda yapılan yatırımların artırılması amacıyla; Türkiye ile ABD arasında Telif Hakları ve
Bağlantılı Haklar ÇalıĢma Grubu kurulmasına karar verilmiĢtir.
Türkiye-ABD Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar ÇalıĢma Grubu‟nun ilk toplantısı ise
7 Mart 2012 tarihinde ABD Büyükelçiliğinde video konferans yöntemi ile gerçekleĢtirilmiĢtir.
Toplantıda, ÇalıĢma Grubunun genel çalıĢma usulleri ile ilgili görüĢler paylaĢılmıĢ ve Nisan
ayında yapılması planlanan 2. ÇalıĢma Grubu toplantısının taslak gündemi özellikle dijital
haklar konusunun görüĢülmesi olarak belirlenmiĢtir.
Amerika BirleĢik Devletleri (ABD)-Türkiye Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar
ÇalıĢma Grubu‟nun II. toplantısı ise 25 Nisan 2012 tarihinde ABD Büyükelçiliğinde video
konferans Ģeklinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Toplantıda öncelikle Türk tarafınca 5846 sayılı Fikir
ve Sanat Eserleri Kanunu‟nda yapılması öngörülen değiĢiklikler paylaĢılmıĢ, daha sonrasında
ise ABD tarafı, korsan ve sahtecilikle mücadele kapsamında düzenlenen SOPA (Stop Online
Piracy Act) ve PIPA (Protect IP Act) kanun tasarılarına; Amerika BirleĢik Devletleri
Hükümetinin bu konuyla mücadele kapsamında atmıĢ olduğu adımlara ve ileriki dönemlerde
kamuoyunda telif hakları bilincinin oluĢması ile korsan ve sahte ürün ticaretini durdurmaya
yönelik projelere değinmiĢtir.
Bununla birlikte, toplantıda fikri haklar konusuna iliĢkin mevzuat uygulamaları
hakkında iki ülke arasında bilgi paylaĢımında bulunulmuĢ ve bir sonraki toplantı tarihinin
5846 sayılı Kanun tasarısının ilgili kurum-kuruluĢların görüĢlerinin alınmasının ardından
belirlenmesi kararlaĢtırılmıĢtır.

AB-Türkiye Ġç Pazar Rekabet Alt-Komitesi
Türkiye‟nin Avrupa Birliği‟ne katılım sürecinde 1999 Helsinki Zirvesi‟nde alınan
kararlar uyarınca 11 Nisan 2000 tarihinde yapılan Ortaklık Konseyi toplantısında, kurulması
kararlaĢtırılan 8 alt komiteden biri olan 2 No‟lu Ġç Pazar ve Rekabet Alt Komitesinin 9. tur
toplantısı, 5 Mart 2012 tarihinde Brüksel‟de gerçekleĢtirilmiĢtir. Söz konusu toplantıda “Fikri,
Sınaî ve Ticari Mülkiyet Hakları” konuları ve en son 19 Ocak 2010 yılında gerçekleĢtirilen
Alt Komite toplantısından bugüne kadar ki süreçte 7 no.lu “Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı‟nın
açılıĢ kriterleri bağlamında sağlanan geliĢmeler, mevzuat uyum çalıĢmaları ve uygulama
konuları görüĢülmüĢ ve bahsi geçen konularda ülkemiz temsilcileri tarafından hazırlanan bir
sunum gerçekleĢtirilmiĢtir.

WIPO Görsel ĠĢitsel Ġcraların Korunması Diplomatik Konferansı ve Pekin
AnlaĢması
WIPO Görsel ĠĢitsel Ġcraların Korunması Diplomatik Konferansı, 20-26 Haziran 2012
tarihleri arasında Çin‟in baĢkenti Pekin‟de gerçekleĢtirilmiĢtir. WIPO kapsamında görsel
iĢitsel icralara iliĢkin çok taraflı bir uluslararası anlaĢmanın müzakere edilerek imzalanması
82
amacıyla toplanan uluslararası konferansa Genel Müdürlüğümüzden de katılım sağlanmıĢtır.
Konferans‟ta anlaĢma taslağı üzerinde son değiĢiklikler yapılarak nihai metin
oluĢturulmuĢ ve imzaya açılmıĢtır. “WIPO Görsel ĠĢitsel Ġcralar Hakkında Pekin AnlaĢması”
(WIPO Beijing Treaty on Audiovisual Performances) ile ilk kez görsel iĢitsel eserler ve eser
sahipleri, uluslararası telif hakları çerçevesinde daha kapsamlı bir Ģekilde korunmaya alınmıĢ
olmaktadır.
WIPO çerçevesinde Ģimdiye kadar düzenlenen konferanslar arasında en yüksek katılım
düzeyine ulaĢan Konferansa 156 üye ülke, 6 hükümetler arası örgüt, 45 sivil toplum kuruluĢu
katılmıĢ olup 48 ülke ise Konferans sonunda anlaĢmayı imzalamıĢtır. 30 ülke tarafından
onaylandıktan 3 ay sonra anlaĢmanın uluslararası alanda yürürlüğe gireceği kabul edilmiĢtir.
Pekin anlaĢması ülkemiz tarafından henüz imzalanmamıĢtır ancak ilerleyen süreçte imza ve
onay sürecinin DıĢiĢleri Bakanlığı ile koordinasyon içerisinde baĢlatılması öngörülmüĢtür.

Türkiye-ABD Ekonomik ve Ticari ĠĢbirliği Stratejik Çerçevesi (ETSĠÇ) II.
Bakanlar Toplantısı
Türkiye-ABD ekonomik ve Ticari ĠĢbirliği Stratejik Çerçevesi (ETSĠÇ) II. Bakanlar
Toplantısı 26 Haziran 2012 tarihinde Ekonomi Bakanlığında gerçekleĢtirilmiĢ ve anılan
toplantıya Telif Hakları Genel Müdürlüğünden de katılım sağlanmıĢtır. Toplantıda Telif
Hakları Genel Müdürlüğümüz temsilcilerince ABD-Türkiye arasındaki iĢbirliği faaliyetleri
konusu görüĢülmüĢ ve ABD ile tesis edilen Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar ÇalıĢma Grubu
hakkında bilgi verilmiĢtir.

Gümrük Birliği Ortak Komitesi 27. Dönem Toplantısı
Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK) 27. Dönem toplantısı 28 Haziran 2012
tarihinde Ekonomi Bakanlığında gerçekleĢtirilmiĢ ve bahsi geçen toplantıya Genel
Müdürlüğümüzden de katılım sağlanmıĢtır. Toplantıda Genel Müdürlüğümüzce AB-Türkiye
Fikri Mülkiyet Hakları ÇalıĢma Grubunda yaĢanan geliĢmeler hakkında bilgi verilmiĢ ve
Komisyon tarafından da Coğrafi ĠĢaretler konusu gündeme getirilmiĢtir. Bu bağlamda,
Komisyon yetkililerine, bahsi geçen konu müzakere fasıllarından 11 no‟lu Tarım ve Kırsal
Kalkınma Faslının kapsamına girdiğinden GBOK gündeminde yer almasının doğru
olamayacağı yanıtı verilmiĢtir.
MEVZUAT ÇALIġMALARI

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununu, Türkiye‟nin taraf olduğu uluslararası
sözleĢmeler ve Avrupa Birliği Müktesebatı ile büyük oranda uyumlu bulunmakla
birlikte, AB Müktesebatı ile tam uyumunun sağlanması, dijital alandaki geliĢmelerin
sebebiyet verdiği ihlallerin önüne geçilmesi, meslek birliklerinin etkin ve Ģeffaf
iĢleyiĢinin temin edilmesi ve kullanıcıların lisanslanmasına yönelik sorunların çözüme
kavuĢturulması amaçlarıyla 5846 sayılı Kanunda değiĢiklik öngören bir Kanun Taslağı
hazırlanmıĢtır. Söz konusu taslağın hazırlanması sürecinde; tüm paydaĢların görüĢ ve
önerilerinin alınmasına dikkat edilmiĢ, yurtdıĢı uygulamalarının yerinde incelenmesi
amacıyla çalıĢma ziyaretleri gerçekleĢtirilmiĢ ve çalıĢma toplantıları düzenlenmiĢtir.
83
Hazırlanan Kanun Taslağı; 19-30 Mart 2012 ve 18 Mayıs 2012 tarihlerinde
gerçekleĢtirilen çalıĢma toplantılarında yargı mensupları, akademisyenler, kullanıcıları temsil
eden sivil toplum kuruluĢları, hak sahiplerini temsil eden meslek birlikleri, telekomünikasyon
alanında faaliyet gösteren özel Ģirketler, dijital platformlar ve ilgili kamu kurumlardan oluĢan
paydaĢların görüĢ ve önerilerine sunulmuĢtur. 27 Haziran 2012 tarihinde Sayın Bakanımız
baĢkanlığında bir nihai değerlendirme toplantısı gerçekleĢtirilerek tüm taraflar bir araya
getirilmiĢ ve taslağın her paydaĢın görüĢlerinin bir arada değerlendirilmesi suretiyle kapsamlı
Ģekilde gözden geçirilmesi sağlanmıĢtır.
Yapılan toplantılarda alınan görüĢlerin değerlendirilmesi doğrultusunda revize edilen
ve nihai hali verilen “5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda DeğiĢiklik Yapılmasına
Dair Kanun Tasarısı Taslağı”, ilgili kurum ve kuruluĢların yazılı görüĢlerinin alınmasının
sağlanması üzerine Bakanlığımız Hukuk MüĢavirliğine gönderilmiĢtir.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu‟nda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı
Değerlendirme ve Karar Toplantısı

2012/3021 sayılı “Fikir ve Sanat Eserlerinin Çoğaltılmasına Yarayan Teknik
Cihazlar ile BoĢ TaĢıyıcı Materyallerin Ġmalat veya Ġthalatında Yapılacak Kesinti
Oranlarının Belirlenmesine ĠliĢkin Karar” (Resmi Gazete Tarihi: 06.05.2012,
Sayısı: 28284)
2012/3021 sayılı “Fikir ve Sanat Eserlerinin Çoğaltılmasına Yarayan Teknik Cihazlar
ile BoĢ TaĢıyıcı Materyallerin Ġmalat veya Ġthalatında Yapılacak Kesinti Oranlarının
Belirlenmesine ĠliĢkin Karar” yürürlüğe girmiĢ olup söz konusu Karar ile 2008/14193 sayılı
“Her Türlü BoĢ Video Kaseti, Ses Kaseti, Bilgisayar Disketi, CD, DVD Gibi TaĢıyıcı
Materyaller ile Fikir ve Sanat Eserlerinin Çoğaltılmasına Yarayan Her Türlü Teknik Cihazın
Ġmalat veya Ġthalat Bedeli Üzerinden Yapılacak Kesinti Oranlarının Belirlenmesine ĠliĢkin
Karar” yürürlükten kaldırılmıĢtır. 2012/3021 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; 2012 Gümrük
Tarife Cetveli çerçevesinde kesinti yapılacak eĢyalar güncellenmiĢ ve kamu idarelerinin
denetim elemanlarına kendi mevzuatı gereğince iĢyerlerinde yapacakları soruĢturma, denetim
ve incelemeler sırasında, bu Karar kapsamında gerçekleĢtirilen imalatlara iliĢkin kesinti
bedellerinin yatırılıp yatırılmadığını tespit ederek yükümlülüğünü yerine getirmeyenler
bakımından Kültür ve Turizm Bakanlığına bildirimde bulunma yükümlülüğü getirilmiĢtir.
5846 sayılı Fikir ve Sanat eserleri Kanunu‟nda öngörülen değiĢikliğin yürürlüğe girmesini
takiben meslek birliklerinin yeniden yapılandırılması ve kanun değiĢikliği konusunda
bilgilendirme toplantıları ve çalıĢtayların gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
84

Bandrol Uygulamasına ĠliĢkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte DeğiĢik
(Resmi Gazete Tarihi: 13.03.2012, Sayısı: 28232)
Bandrol Uygulamasına ĠliĢkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte DeğiĢiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik‟te yapılan değiĢiklik ile bandrol baĢvuru belgeleri yeniden
düzenlenmiĢ, bandrol temin edilecek yerler yeniden belirlenmiĢ, bandrol temini, muafiyetler
ve imhaya iliĢkin bir takım değiĢiklikler yapılmıĢtır.

Bandrol Uygulamasının Meslek Birlikleri Üzerinden Yürütülmesi
Hak sahiplerinin korsanlıkla mücadele sürecine katılımlarının sağlanması suretiyle
bandrol uygulamasının daha etkin hale getirilmesi amacıyla bandrol satıĢlarının ilgili alan
Meslek Birlikleri üzerinden yürütülmesi, Bandrol Uygulamasına ĠliĢkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda; yayıncılık
alanında faaliyet göstermekte olan Yayıncılar Meslek Birliği (YAYBĠR) ile Basım Yayın
Meslek Birliğinin (BASYAYBĠR) bir araya gelerek oluĢturdukları kısa adı YAYFED olan
“Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu” kurulmuĢ, Bakanlığımız ve YAYFED arasında
06.04.2011 tarihinde imzalanan protokolle süreli olmayan yayın bandrolü satıĢı hususunda
YAYFED‟e yetki verilmiĢtir. Hâlihazırda Ġstanbul ve Ankara illerinde YAYFED tarafından
yürütülen süreli olmayan yayın bandrolüne iliĢkin satıĢ iĢlemleri, 14 Temmuz 2012 tarihi
itibariyle tüm ülke genelinde tek yetkili birim olarak YAYFED tarafından gerçekleĢtirilmeye
baĢlanmıĢtır.

Sanatçı Olarak Kısmi Süreli ÇalıĢmalara Ait GiriĢ Bildirgesi Onayına ĠliĢkin
Usul ve Esaslar Hakkında Ġle Ġlgili Düzenlemeleri Ġçeren Genelge
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13.02.2011 tarih ve 6111
sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle eklenen Ek 6 ncı maddesinde belirtilen “Kanunun 4 üncü
maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca
belirlenecek alanlarda kısmi süreli iĢ sözleĢmesiyle bir veya birden fazla kiĢi tarafından
çalıĢtırılan ve çalıĢtıkları kiĢi yanında ay içerisinde çalıĢma saati süresine göre hesaplanan
çalıĢma gün sayısı 10 günden az olan kiĢilerin sigortalılıkları sağlanır hükmünün
uygulamasını teminen Telif Hakları Genel Müdürlüğünce bir genelge taslağı hazırlanmıĢtır.
FĠKRĠ HAK ĠHLALLERĠ ĠLE MÜCADELE
Ülkemizde fikri hak ihlalleri ile mücadele kapsamında baĢlıca üç araç
kullanılmaktadır. Bunlar Kayıt Tescil Sistemi ve Bandrol Sistemidir. Fikri hak ihlalleri ile
mücadele amacıyla oluĢturulan Ġl Denetim Komisyonları da bu sistemleri desteklemek adına
önemli bir unsur olarak faaliyet göstermektedir.
2012 yılının ilk 6 ayında gerçekleĢtirilen kayıt-tescil, bandrol ve sertifika iĢlem sayıları
aĢağıda yer almaktadır:
Kayıt-Tescili Yapılan
Eser/Yapım Sayısı
Verilen Bandrol
Sayısı
3.089
167.364.399
85
Ġl Denetim Komisyonları
Fikri hak ihlallerinin en aza indirilmesi ve korsanla etkin mücadelenin sağlanmasına
yönelik olarak 81 ilde kurulan Ġl Denetim Komisyonlarının çalıĢmalarının teĢvik edilmesi
amacıyla hazırlanan ve usulsüz çoğaltılan nüsha ve yayınların yakalanması iĢlemine fiilen
katılan, önleme, izleme ve soruĢturmakla görevli olan denetim komisyonu üyelerine ikramiye
ödenmesini öngören “Denetim Komisyonu BaĢkan ve Üyelerine Ġkramiye Ödenmesine ĠliĢkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında ikramiyeler Ġl Denetim Komisyonu
üyelerine 11.05.2011 tarihi itibariyle ödenmeye baĢlanmıĢtır.
Fikri Hak Ġhlallerinin Önlenmesine Yönelik Yapılan Operasyonlar
Ġl Denetim Komisyonları ve Emniyet Genel Müdürlüğü iĢbirliği ile fikri hak
ihlallerinin önlenmesi amacıyla ülke genelinde gerçekleĢtirilen operasyonlarda önemli
baĢarılara imza atılmıĢtır. Ülke genelinde 2012 yılının ilk altı ayında gerçekleĢtirilen 1.023
operasyonda toplam 6.535.094 adet materyal ele geçirilmiĢtir.
Fikri hak ihlalleri ile ülke genelinde yıllar itibariyle gerçekleĢtirilen operasyonlar ve
ele geçirilen materyal sayıları aĢağıda yer almaktadır:
2008
Operasyon Sayısı
2009
3.142
2.487
2010
3.708
2.750
Haziran
2012
1023
2011
MATERYAL ĠSTATĠSTĠĞĠ
Bandrolsüz CD/VCD/DVD
Bandrolsüz Kitap
Bandrolsüz Video Kaset
Bandrolsüz Teyp Kaset
Bandrollü CD/VCD/DVD
Bandrollü Kitap
Bandrollü Teyp Kaseti
Kapak Kartonet
1.569.420
577.884
242
8.153
6.751
22.562
15.024
25.900.656
890.474
840.860
852
2.219
6.086
60.808
6.270
13.929.229
1.270.215
1.472.762
2.103
1.829
28.449
259.001
64
20.090.240
2.056.181
595.121
500
1429
29.149
65.415
0
12.773.485
626.362
516.217
0
42
0
18.919
38
5.373.516
TOPLAM MATERYAL
29.579.855
16.891.785
24.913.016
15.521.280
6.535.094
86
Ele Geçirilen Korsan Materyal
OTOMASYON SĠSTEMĠ
Telif Hakları Ortak Veri Tabanı-Otomasyon Sistemi (TEHAKSĠS)
Bandrol, sertifika, yapımcı belgesi ve kayıt-tescil incelemelerinin elektronik ortamdan
gerçekleĢtirilerek iĢ akıĢ sürecinin kısaltılması, bürokratik iĢlemlerin azaltılması, fikri haklar
alanındaki bilgi ve belgelerin ilgili kurum ve kuruluĢlar tarafından elektronik ortamdan
görülebilmesi ve hak ihlalleriyle mücadelenin etkinleĢtirilerek hızlandırılması amacıyla
tasarlanan otomasyon sistemine iliĢkin yazılım çalıĢmaları ve donanım kurulum iĢlemleri
büyük oranda tamamlanmıĢ ve sistem faaliyete geçirilmiĢtir. Telif Hakları Genel Müdürlüğü
kurumsal uygulamalar olarak; süreli olmayan yayınlar bandrol, sertifika, yapımcı belgesi ve
isteğe bağlı kayıt-tescil sistemlerini kullanmaktadır. Ayrıca zorunlu kayıt-tescil, sinema ve
müzik bandrolü ile idari mali iĢler sistemlerinin yazılım geliĢtirme çalıĢmaları devam
etmektedir.
Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilgi Sistemi (UYAP) ile Telif Hakları Ortak
Veri Tabanı Sistemi (TEHAKSĠS) Arasında Veri ĠletiĢiminin Sağlanması
Mevzuatla belirlenen görevlerin daha hızlı ve etkin bir Ģekilde yerine
getirebilmelerinin sağlanması amacıyla, UYAP ve TEHAKSĠS bilgi sistemleri arasında
verilere karĢılıklı olarak güvenli bir ortamda doğru ve hızlı bir Ģekilde eriĢilmesi, bunların
paylaĢılması ve kullanılmasının sağlanmasına yönelik olarak Adalet Bakanlığı ile
Bakanlığımız arasında imzalanan “Veri EriĢim, PaylaĢım ve Kullanım Esaslarına Dair
Protokol” çerçevesinde entegrasyonun sağlanmasına iliĢkin teknik çalıĢmalara baĢlanmıĢtır.
Ġki kurum arasında network kurulumu ile ilgili altyapı çalıĢmalarına devam edilmektedir.
Telif Hakları Genel Müdürlüğünce 2012 yılının Temmuz ayına kadar bir kısmı
yukarıda sayılan 34 projeye mali destek sağlanmıĢtır. Aklıma Bir Fikir Geldi YarıĢması, Telif
Hakları Kimde Projesi ve Ġstanbul Liseler Arası Kısa Film YarıĢması kamuoyunu
bilinçlendirme açısından yapılmıĢ önemli projelerdendir.
87
“Aklıma Bir Fikir Geldi” ĠletiĢim Fikirleri YarıĢması
Kamuoyunda ve özellikle genç iletiĢimciler arasında, fikri hak ihlallerinin önlenmesi
ile ilgili olarak toplumsal duyarlılığın artırılması amacıyla Telif Hakları Genel Müdürlüğünün
desteğiyle Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM) tarafından bu yıl
dördüncüsü düzenlenecek “ĠletiĢim Fikirleri YarıĢması”nın ödül töreni Kasım ayında
tamamlanacaktır.
Ġstanbul Liselerarası Kısa Film YarıĢması
Ülkemizde ilk defa “Korsanlıkla Mücadele ve Telif Hakları” teması ile, “Ġstanbul
Liseler Arası Kısa Film YarıĢması” düzenlenmiĢtir. Bu yarıĢma sayesinde liseli gençlerin telif
haklarının korunması ve korsanlıkla mücadele konusunda bilinçlendirilmesi amaçlanmıĢtır.
Görsel ĠĢitsel Sektörde Telif Haklarının Hayata Geçirilmesine Destek Projesi
Görsel-iĢitsel sektörde fikri mülkiyet haklarının korunmasının geliĢtirilmesine katkıda
bulunmak ve böylelikle sektörün geliĢim ve sürdürülebilirliğini ve küresel boyutta rekabet
kapasitesini arttırmak amacı ile FĠYAB-Film Yapımcıları Meslek Birliği tarafından BSBBelgesel Sinemacılar Birliği ortaklığı ile yürütülen Görsel ĠĢitsel Sektörde Telif Haklarının
Hayata Geçirilmesine Destek Projesi araĢtırma, çalıĢtaylar, araĢtırma gezisi, yazılım-donanım,
eğitimler ve görünürlük-farkındalıktan oluĢan 6 ana aĢamadan meydana gelmektedir.
YaklaĢık olarak 1 yıl süren proje kapsamında ilk olarak Telif Hakları alanında en acil
konular belirlenerek; bu konular hakkında Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Fikri Mülkiyet Hukuku
Uygulama ve AraĢtırma Merkezi sorumluluğunda tam kapsamlı bir araĢtırma
88
gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu kapsamda fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik yasal
mevzuatın uygulaması alanındaki eksiklikler, bilinçlendirme ve katılım düzeyindeki
yetersizlikler ve uygulama alanındaki eksiklikler tespit edilmeye çalıĢılmıĢtır.
Ayrıca, Sinema sektöründe karĢılaĢılan hukuki sorunlar çalıĢtayı, sinema eserleri
alanında toplu hak yönetimi-ülke örnekleri çalıĢtayı ve araĢtırma raporu ile ilgili çalıĢtay
düzenlenmiĢtir. Yapılan çalıĢtaylardan sonra Ġngiltere, Fransa ve Almanya‟yı kapsayan
araĢtırma gezileri yapılarak raporlar hazırlanmıĢtır.
20. KUġADASI ALTIN GÜVERCĠN MÜZĠK FESTĠVALĠ
Müzik Sektöründe Telif Hakları Mevcut Durum ve Dünyadaki GeliĢmeler
Sempozyumu Sonuç Bildirgesi
Global düzeyde dijital alanda ortaya çıkan geliĢmeler ve teknolojik atılımlar, fikir ve
sanat eserlerinin üretimi, çoğaltımı ve topluma iletiminde yeni fırsatlar yaratırken, eserlerin
kullanımında ve topluma arzında yeni mecralar ortaya çıkarmıĢ, bu geliĢmelerin yanı sıra
yasal kullanımların yanında eserler üzerindeki hakların ihlallerinde de artıĢlar ortaya
çıkmıĢtır. Bu geliĢmeler çerçevesinde genelde telif haklarına konu olan fikir ürünlerinin
özelde ise müzik eserleri üzerindeki hakların korunmasında, dünya uygulamaları çerçevesinde
ve ülkemizin özgün gereksinimleri doğrultusunda bugüne kadar atılmıĢ ve bundan sonra
atılacak olan adımların ele alındığı “Müzik Sektöründe Telif Hakları Mevcut Durum ve
Dünyadaki GeliĢmeler Sempozyumu”na katılan, Bakanlığımız Telif Hakları Genel
Müdürlüğü ve TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı yetkilileri, MESAM, MSG ve MÜYAP temsilcileri
ile diğer müzik endüstrisi temsilcileri, besteci, söz yazarı ve yorumcular tarafından altı oturum
boyunca yapılan tartıĢmalar ıĢığında aĢağıda yer alan temel hususlar konusunda mutakabata
varmıĢlardır.
Ġl Denetim Komisyonu Üyeleri Bilgilendirme Semineri
ĠçiĢleri Bakanlığı ile imzalanan 25.02.2010 tarihli ĠĢbirliği Protokolü kapsamında, 81
ilde faaliyet gösteren il denetim komisyonu üyelerinin mevzuat ve uygulama konusunda
bilgilendirilmesi amacıyla Ġl Denetim Komisyonu üyelerine yönelik olarak fikri haklar
konusunda görev yapan hâkim ve savcılar ile Bakanlığımız ve ĠçiĢleri Bakanlığı Emniyet
Genel Müdürlüğü Güvenlik Dairesi BaĢkanlığının katılımıyla düzenlenen Bölgesel Eğitim
89
Seminerlerinden ilki 24-26 Ocak 2012 tarihlerinde Ġstanbul‟da, ikincisi 29 ġubat-01 Mart
2012 tarihlerinde Ġzmir‟de, üçüncüsü 14-15 Nisan 2012 tarihlerinde Adana‟da ve dördüncüsü
12-13 Haziran 2012 tarihlerinde Erzurum‟da gerçekleĢtirilmiĢtir. 24-25 Eylül 2012 tarihinde
Diyarbakır‟da gerçekleĢtirilmiĢtir.
Elektronik ArĢiv OluĢturulması Projesi
Telif Hakları Genel Müdürlüğünde bulunan ve zorunlu kayıt-tescil çerçevesinde tescili
gerçekleĢtirilen eserlerin dosya muhteviyatını içeren arĢivin sayısal veriye dönüĢtürülmesi, bu
verinin sayısal ortama aktarılması, tanımlı alanlar üzerinden indekslenmesi, depolanması,
istendiğinde farklı noktalardan sayısal veriye eriĢilmesi ve yeniden üretilmesi için çalıĢmalara
baĢlanmıĢtır.
Yaratıcı Endüstrilerin TeĢvik Edilmesi Odaklı Mevcut Telif Hakkı Sistemi ve
Koruma Mekanizmalarının Güçlendirilmesi Projesi
Avrupa Birliği tarafından aday ülkelere katılım öncesi yapılan mali yardımlar
kapsamında Katılım Ortaklığı Belgesindeki öncelikler ve Ulusal Programda yer alan
taahhütlerin gerçekleĢtirilmesi ve söz konusu mali yardımların hangi sektörlerde
kullanılabileceğine iĢaret eden “Çok Yıllı Endikatif Planlama Belgesi” doğrultusunda Genel
Müdürlüğümüz tarafından “Strengthening the Current Copyright System and its Protection
Mechanisms with a Focus on Fostering Creative Industries-1” baĢlıklı bir proje önerisi
hazırlanmıĢtır.
ESEI (Enhanced Strengthening Europena Integration-AB Entegrasyonu Sürecini
Destekleme Fonu) fonu altında değerlendirilmesi için Avrupa Birliği Bakanlığına sunmuĢ
olduğumuz “Yaratıcı Endüstrilerin TeĢvik Edilmesi Odaklı Mevcut Telif Hakkı Sistemi ve
Koruma Mekanizmalarının Güçlendirilmesi” (Strengthening the Current Copyright System
and its Protection Mechanisms with a Focus on Fostering Creative Industries) baĢlıklı proje
önerimizde ise telif hakkı ve yaratıcı endüstriler arasındaki etkileĢimin ekonomik boyutuna
getirilen bakıĢ açısı doğrultusunda; uluslararası standartlara uygun ve yaratıcı endüstrilerin
geliĢmesine yönelik olarak mevcut telif hakkı mevzuatının revize edilmesi, telif hakkı temelli
endüstriler ve yaratıcı endüstrilerin teĢvik edilmesi amacıyla ülke çapında fikri mülkiyet
politikalarının geliĢtirilmesi, AB‟deki örnek uygulamalara da uygun olarak dijital telif hakkı
ihlallerinin önlenmesine yönelik etkili uygulama yöntem ve stratejilerin geliĢtirilmesi, adil
lisanslama yapılmasına yönelik etkin ve efektif sistemlerin kurulması, dijital alanda eserlerin
korunması ve tespit edilmesine yönelik bilgi arttırılmasına yönelik faaliyetler, adli
mercilerdeki dava sayısının azaltılması amacına yönelik olarak yargı öncesi alternatif
uyuĢmazlık çözüm mekanizmalarının geliĢtirilmesi, yaratıcı endüstrileri oluĢturan tüm
tarafların hukuki ve organizasyonel olarak desteklenmesine yönelik sürdürülebilir bir model
kurulması gibi faaliyetler amaçlanmaktadır.
GERÇEKLEġTĠRĠLMESĠ PLANLANAN FAALĠYETLER
Fikri Mülkiyet Hakları ÇalıĢma Grubu Toplantısı
Koordinatörlüğü Kültür ve Turizm Bakanlığınca üstlenilen Fikri Mülkiyet Hakları
ÇalıĢma Grubunun ikinci toplantısı, Avrupa Birliği Komisyonu temsilcileri ile Türkiye‟de
fikri haklar alanında görev yapan kurumların temsilcilerinin katılımıyla gerçekleĢtirilecek
90
olup fikri mülkiyet alanında mevzuat düzenlemeleri ve uygulamaları hakkında müzakerelere
devam edilecektir.
Telif Hakları Ortak Veri Tabanı Sisteminin (TEHAKSĠS) Tamamlanması
Eserler üzerindeki hak sahipliklerinin etkin olarak takip edilebilmesi ve soruĢturma ve
kovuĢturma sürecinde bilgi ve belgelerin hızlı bir Ģekilde temin edilmesi amacıyla “zorunlu
kayıt-tescil”, “sinema ve müzik bandrolü” ile “idari mali iĢler” sistemlerinin yazılımı
tamamlanarak uygulamaya açılacaktır.
Ayrıca Telif Hakları Genel Müdürlüğünün kurumsal uygulamaları ile ürettiği bilgi ve
dokümanları elektronik imza ile imzalamasına ve bu belgeleri ilgili kiĢi ve kurumlara
elektronik olarak sunmasına imkân veren sistem uygulamaya konulacaktır.
MIDEM (Marché International du Disque et de l’Edition Musicale)
MIDEM, son teknoloji Ģirketlerinin, markaların, yeni yeteneklerin ve müzik alanında
etkin olan her türlü oluĢumun bir araya geldiği, müzik dinleyicileri ile bütünleĢmenin
sağlanabildiği uluslararası müzik fuarıdır.
2007 yılından beri her yıl MÜYAP (Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları
Meslek Birliği) aracılığı ve diğer meslek birliklerinin de katılımı ile bir Türkiye Standı
kurulmakta uluslararası piyasada Türkiye pazarının varlığını ortaya koymak, Türkiye müzik
piyasasının uluslararası alanda temsilini sağlamak ve Türkiye müzik piyasasının geliĢimine
katkı bulunmak amaçlanmaktadır.
91
92
SĠNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkelerin kültürel ve ekonomik hayatına büyük katkılar sağlayan ve bu nedenle
stratejik ve ayrıcalıklı bir sektör olan sinema, ülkemizde son yıllarda hızlı bir değiĢim ve
geliĢim kaydetmektedir. GerçekleĢen değiĢim ve geliĢimde sektöre aktarılan devlet desteğinin
rolü yadsınamaz nitelikte olup, sağlanan destek sonucunda ülkemiz sinema eserlerinin
üretiminde ve izleyici sayısında çok büyük oranlarda artıĢ gözlemlenmiĢtir. Dünyanın en
önemli festivallerinde Türk filmlerinin elde ettiği baĢarılar ve ödüller ülkemiz tanıtımına çok
büyük katkı sağlamaktadır. Bu geliĢmeler sayesinde, Türk Film Sektörü, Türkiye‟nin
ekonomik dinamizmine ve geliĢim eğilimine stratejik olarak katkı sağlayacak duruma
gelmiĢtir.
Ülkemizde ulusal sinema sektörünün geliĢmesi ve yurt dıĢına açılmasına yönelik
faaliyetler Sinema Genel Müdürlüğünce sürdürülmektedir.
SĠNEMA ALANINDAKĠ FAALĠYETLER
Sinema Genel Müdürlüğünce, sinema sektörünün desteklenmesine yönelik olarak
araĢtırma, geliĢtirme, senaryo ve diyalog yazımı, çeviri, tasarım ve benzerleri gibi yapım
öncesi aĢamaların desteklenmesi amacıyla doğrudan ve geri ödemesiz proje desteği, sinema
filminin yapım öncesi hazırlık aĢamasından gösteriminin yapılabileceği hale getirilmesine
kadar geçen tüm yapım aĢamalarının desteklenmesi amacıyla doğrudan veya dolaylı geri
ödemeli yapım desteği ve sinema filmlerinin izleyiciye ulaĢtırılabilmesi amacına dönük
tanıtım, dağıtım ve gösterim aĢamalarının desteklenmesine yönelik doğrudan veya dolaylı geri
ödemeli veya geri ödemesiz yapım sonrası desteği sağlanmaktadır.
Ayrıca tanıtıcı faaliyetler desteklenmekte, ülkemizde film çekecek olan yabancı
yapımcılara çekim izni verilmekte, sinema salonu bulunmayan il ve ilçelerimize donanım
desteği verilmektedir.
Uzun Metraj Film Destekleri
Sinema Destekleme Kurulu, ilke kararlarını almak ve gündemindeki projeleri
değerlendirmek üzere 17-18 Nisan 2012 tarihlerinde Ankara‟da toplanarak baĢvuruları
görüĢmüĢ ve bu toplantıda 19 uzun metraj filmin toplam 5.760.000-TL. ile desteklenmesi
kararlaĢtırılmıĢtır.
Bakanlığımız Tarafından Desteklenen Filmlerimiz
Bakanlığımız tarafından desteklenen uzun metraj filmler, dünyanın önde gelen film
festivallerinde yarıĢmalara katılıp önemli ödüller almaktadırlar.
93
Venedik Film Festivali‟nde “Geleceğin Aslanı” Ödülü
Ali Aydın‟ın Ġlk Filmi “Küf”ün oldu.
Ġsmail GüneĢ‟in Son Filmi “AteĢ‟in DüĢtüğü Yer”, Montreal Film Festivali‟nde En Ġyi Film ve
FIPRESCI (Uluslararası Sinema Yazarları Örgütü) Ödüllerini Kazandı.
94
Not: 2012 yılı Destekleme Kurulu toplantılarının ikincisi 16-17 Ekim 2012 tarihlerinde gerçekleştirilecek olup,
2012 yılı uzun metraj filmler için kullanılan kaynak miktarı yılsonunda kesinleşecektir. Kaynağın yaklaşık % 95
oranında kullanılması beklenmektedir.
Belgesel, Senaryo vb. Yapım Destekleri
27-28 Haziran 2012 tarihlerinde gerçekleĢtirilen “Sinema Destekleme Kurulu”
toplantısı ile;




27 Belgesel Film Yapım projesine 1.185.100-TL.,
27 Senaryo ve Diyalog Yazım ve GeliĢtirme projesine 232.000-TL.,
26 Kısa Film Yapım projesine 286.500-TL.,
16 Animasyon Film Yapım projesine 297.000-TL.
olmak üzere toplam 96 projeye 2.000.600-TL. destek sağlanması kararlaĢtırılmıĢtır.
65. Cannes Film Festivali‟nde “En Ġyi Kısa Film” Ödülünü,
Bakanlığımız Tarafından Desteklenen Rezan YeĢilbaĢ‟ın “Sessiz” Filmi Aldı.
95
Kültür ve Sanat Etkinliklerine Yapılan Destekler
Ulusal ve uluslararası boyutta düzenlenen film festivalleri, kültürel ve sanatsal
etkinliklere destek verilmeye 2012 yılında da devam edilmiĢtir. 2012 yılında yurt dıĢında
gerçekleĢtirilen 37 etkinliğe 2.279.400-TL., yurt içinde gerçekleĢtirilen 40 proje ve etkinliğe
toplam 3.619.000-TL. destek sağlanmıĢtır.
Kültürel ve Sanatsal Etkinlik destekleri kapsamında 2012 yılında ABD (Los Angeles,
Miami, Chicago), Fas (Rabat), Makedonya (Üsküp), Viyana, Avusturalya (Melbourne),
Roma, ġili, Nijer, Frankfurt, Kazan, Ruhr, Amsterdam, ġanghay, Almanya (Nürnberg),
Polonya (VarĢova), Ukrayna (Kiev)‟de “Türk Film Haftaları” baĢarıyla gerçekleĢtirilmiĢtir.
Bu etkinlikler kapsamında Türk Sineması yurt dıĢında tanıtılmıĢ, film yapımcılarının yabancı
yapımcılarla tanıĢarak her türlü teknoloji ve fikir alıĢveriĢi yapabilmelerine olanak sağlanmıĢ,
ülkemiz filmlerinin yurt dıĢı pazarlarına giriĢi sağlanmıĢ ve birçok ortak yapım projesine imza
atılmıĢtır.
Altyazılı Film Destekleri
Sinema Genel Müdürlüğü, filmlere yurt dıĢı festivallerde ve yarıĢmalarda gösterimleri
için altyazı desteği sağlamaktadır. 2012 yılında 10 altyazılı film için toplam 118.000-TL.
destek verilmiĢtir.
Film Çekim Ġzinleri
Sinema Genel Müdürlüğü, Türkiye‟de ticari amaçlı film çekmek isteyen yabancı
yapımcılara film çekim izni vermektedir. 2012 yılında çeĢitli dallarda toplam 205 çekim izni
verilmiĢtir.
Diğer Faaliyetler
Yabancı Filmlere Destek
02.11.2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 662 sayılı “Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına
Dair Kanun Hükmünde Kararname” ile “Ülke tanıtımına katkı sağlayacak yabancı film
projelerini desteklemek” ibaresi Sinema Genel Müdürlüğü‟nün görevleri arasında yer almıĢtır.
Dünya çapında ses getirecek yapımların, bir ucundan diğer ucuna açık hava platosu özelliği
96
taĢıyan ülkemizde çekilmesi, ülkemizin en önemli film turizmi destinasyonlarından birisi
olmasına katkı sağlayacaktır. Yabancı yapımcıların desteklenmesine imkân verecek olan
yönetmelik çalıĢması tamamlanmıĢtır.
“Türkiye Sinema Kanunu” ÇalıĢmaları
Son yıllarda sinema sektöründe yurt içinde ve yurt dıĢında önemli geliĢmeler
yaĢanmaktadır. Ancak gelinen noktadan daha ileriye gitmek için eser sayısı ve niteliğinde
artıĢ yaratacak, üretilen eserlerin daha fazla seyirciyle buluĢmasını sağlayacak düzenlemelere
ihtiyaç duyulmaktadır. Türk sinemasının ihtiyaç duyduğu düzenlemelerin belirlenmesi
amacıyla yürütülen çalıĢmalar sektör temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleĢtirilmiĢtir.
Ulusal Film ArĢivi ÇalıĢmaları
Sinema alanında bir bellek yaratmak, filmlerimizi gerekli teknolojiye sahip modern bir
ortamda saklamak amacıyla içerisinde sinema salonları, sinema müzesi ve Sinema Genel
Müdürlüğü çalıĢma alanının da bulunduğu bir “Ulusal Film ArĢivi” oluĢturmak amacıyla
çalıĢmalara baĢlanmıĢtır.
Film ArĢivimiz TaĢındı
Daha önce Atatürk Kültür Merkezi‟nde filmlerin saklanması ve korunması noktasında
uygun olmayan koĢullarda ve ana hizmet biriminden ayrı olarak hizmet vermekte olan film
arĢivimiz, daha iyi koĢullarda ve ana hizmet birimi ile bir arada hizmet verebilmesi amacıyla
Sinema Genel Müdürlüğü binasına taĢındı.
Yıllara Göre GiĢe Verilerimiz
Yıllar
Vizyona Giren
Toplam Film Sayısı
Vizyona
Giren
Yerli
Film
Sayısı
Vizyona
Giren
Yabancı
Film
Sayısı
Yerli Film
Seyirci
Sayısı
Yabancı
Film Seyirci
Sayısı
Toplam Seyirci
Sayısı
2006
237
33
204
14.178.019
16.328.214
30.506.233
2007
248
40
208
10.291.993
18.427.947
28.719.940
2008
264
50
214
21.736.058
15.199.722
36.935.780
2009
255
70
185
18.790.700
18.109.254
36.899.954
2010
252
65
187
21.706.524
19.357.870
41.064.394
2011
288
70
218
21.222.541
21.075.959
42.298.500
2012*
188
32
156
13.179.451
15.716.507
28.895.958
Toplam
1.732
360
1.372
121.105.286 124.215.473
245.320.759
(*) 30.08.2012 itibariyle (35. Vizyon Haftası)
97
Yerli-Yabancı Film Ġzlenme Oranları
98
99
YATIRIM VE ĠġLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2010 yılında Dünya‟da turizm hareketine katılan 939 milyon kiĢi varken bu sayı % 4,4
artıĢla 2011 yılında 980 milyon kiĢiye ulaĢmıĢtır. Dünya Turizm Örgütü‟nün 2011 yılı
verilerine dayanılarak hazırlanan raporunda, Türkiye dünyanın en fazla turist çeken 6‟ıncı
sırada yer almaktadır. Ülkemizi 2011 yılında ziyaret eden yabancı sayısı, 2010 yılına göre
%9,86‟lık bir artıĢla 31.456.076 olmuĢtur. 2011 yılında ülkemize gelen turist sayısındaki
büyüme dünyadaki büyümenin iki katından fazladır. 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde ise
ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %0,51‟lik bir artıĢ
göstererek 25.756.984 kiĢi olarak gerçekleĢmiĢtir.
2011 yılında yabancı ve vatandaĢ ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri 23,02 milyar
dolardır. 2012 yılının ilk 9 aylık (Ocak-Eylül) döneminde ise, yabancı ve vatandaĢ
ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri 17,3 milyar dolar olmuĢtur.
Turizm gelirlerimizin gerçek boyutlarını ortaya konulması gereği 2013 yılı
programında da yer verilen bir konudur. Bu çalıĢmanın Türkiye Ġstatistik Kurumu tarafından
bir an önce tamamlanması ve turizmin ülkemize ekonomik katkısı üzerindeki
spekülasyonların sona ermesini bekliyoruz.
Bakanlığımızca Yeni turizm türlerinin ön plana çıkartılması, farklı turizm
destinasyonlarının oluĢturulması, mevcut turizm alanlarının kalitesinin yükseltilmesi ve
sorunlarının çözümüne yönelik uzun vadeli stratejiler kısa ve orta vadede ise öncelikler
belirlemek üzere Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı 2007-2013 hazırlanarak 28
ġubat 2007 tarihinde Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile onaylanmıĢ ve 2.03.2007 tarihinde
Resmi Gazete‟de yayımlanmıĢtır.
Türkiye Turizm Stratejisi 2023, turizm sektöründe, kamu ve özel sektörün yönetiĢim
ilkesi çerçevesinde iĢbirliğini gündeme taĢıyan ve stratejik planlama çalıĢmalarının yönetim
ve uygulamasına yönelik açılımlar sağlanmasını hedefleyerek, Cumhuriyetimizin kuruluĢunun
100. yılında, ekonomimizin öncü sektörü turizmin gelmek istediği nokta ve bu süreçteki
uygulama aĢamalarını anlatmaktadır.
Türkiye Turizm Stratejisi, Türkiye turizminin çeĢitlenmesi ve tüm yıla yayılmasını
hedeflerken önümüzdeki dönemde geliĢtirilmesi hedeflenen; Sağlık Turizmi ve Termal
Turizm, KıĢ Turizmi, Golf Turizmi, Deniz Turizmi, Eko-turizm, Kongre ve Fuar Turizmi
konularında stratejik yaklaĢımlar içermektedir.
Ayrıca Türkiye Turizm Stratejisi kapsamında turizm yatırımlarının yönlendirilmesi ve
yatırım süreçlerinin kısaltılması, ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde turizm sektörü ile ilgili,
kamu, özel sektör kuruluĢları ve sivil toplum kuruluĢlarının karar verme süreçlerine katılımını
sağlayıcı örgütlenme yapısının oluĢturulması, iç turizmin tanıtım ve teĢviklerle geliĢtirilmesi,
turizm bölgelerindeki ulaĢım ve alt yapının güçlendirilmesi ve rehabilitasyonu, destinasyon
bazında tanıtım ve pazarlama ile marka imajı oluĢturulması, Ģehir turizmi ve kültür turizmi
marka kentlerinin oluĢturulması, sektördeki eğitilmiĢ iĢgücünün arttırılmasına yönelik olarak
özel sektör ile iĢbirliği imkanlarının arttırılması ile turizm türlerinin çeĢitlendirilmesine
yönelik stratejiler belirlenmiĢtir.
100
Türkiye Turizm Stratejisi 2023‟ün, 2007-2013 yılları arasındaki uygulamalarını
kapsayan ve detaylandıran Eylem Planı 2007-2013‟te, Kültür ve Turizm Bakanlığımız yetki
ve görev alanına giren çalıĢmaların yanı sıra diğer kurum ve kuruluĢların Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile ortaklaĢa ya da tek sorumlu olarak yürüttüğü çalıĢmalar yer almaktadır.
Eylem Planında turizm stratejisinde belirlenen stratejilerin gerçekleĢtirilmesine
yönelik somut eylemler tanımlanmıĢ, bunların yanında, kültür, termal ve eko-turizm temalı
turizm geliĢim bölgeleri, doğal, tarihi, kültürel ve folklorik özellikleri bakımından öne çıkan
güzergahlarda, belirli bir tema çerçevesinde bölgesel geliĢim sağlanmasının hedefleyen turizm
geliĢim koridorları, yeni turizm kentleri, kruvaziyer ve yat limanları ile ulaĢım altyapısının
güçlendirilmesine yönelik eylemler yar almıĢtır.
Eylem planında belirtilen eylemler kapsamında; “Destinasyon Bazında Planlama
Eylemi” çerçevesinde 232 adet Turizm Merkezi, Alanı veya Bölgesi ile 28 adet Kültür ve
Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi olmak üzere toplam 260 alanda 1/25000, 1/5000 ve
1/1000 ölçekli planlama çalıĢmaları sürdürülmüĢ olup, gelecek dönemde bu çalıĢmaların yeni
mevzuat düzenlemelerine paralel olarak Çevre ve ġehircilik Bakanlığı ile koordineli olarak
sürdürülmesi planlanmaktadır.
“UlaĢım ve Altyapının güçlendirilmesi” ve “Kentsel Ölçekte MarkalaĢma”
eylemlerine iliĢkin olarak Türkiye Turizm Stratejisi kapsamında belirlenen marka kentlerde
hazırlanan marka kent eylem planlarının revizyonuna ve markalaĢma yönünde somut projeler
oluĢturulmasına yönelik olarak Valilikler ile koordineli çalıĢmalar ve “Turizmin
ÇeĢitlendirilmesi” eylemine iliĢkin sağlık turizmi ve termal turizm, kıĢ turizmi, golf turizmi,
yayla turizmi ve kongre turizminin geliĢtirilmesine yönelik ilan, planlama ve tahsis
çalıĢmaları Bakanlığımızca yürütülmüĢtür.
Ayrıca “Turizm GeliĢim Bölgeleri” eylemi kapsamında Kapadokya Kültür ve Turizm
Koruma ve GeliĢim Bölgesinde planlama çalıĢmalarında sonuç aĢamasına gelinmiĢ, zeytin
koridorunda ilan sonrası 1/25000 ölçekli planlama çalıĢmaları, inanç turizmi koridorunda
Hatay ilinde turizm merkezi ilanı ve planlama çalıĢmaları yürütülmüĢtür.
Gelecek dönemde de turizm merkezi ve kültür ve turizm koruma ve geliĢim bölgesi
ilanı ile bu alanlarda yürürlükteki mevzuat çerçevesinde planlama ve turizm geliĢimi
faaliyetlerinin Türkiye Turizm Stratejisi hedefleri doğrultusunda ve eylem planında belirlenen
eylemler çerçevesinde 2013 yılı sonuna kadar sürdürülmesi planlanmaktadır.
Bununla birlikte Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı 2007-2013 yılları arasındaki
orta vadeli bir dönemi kapsadığından ve 2013 yılı sonunda süresini dolduracağından, gerek
eylem planında gelinen aĢamanın değerlendirilmesi, gerekse Türkiye Turizm Stratejisinin
2023 hedeflerine ulaĢması sağlamak üzere beĢer yıllık dönemler halinde hazırlanmasına
yönelik çalıĢmalara baĢlanılmıĢ olup, bu çalıĢmaların da 2013 yılı sonunda tamamlanması
planlanmaktadır.
Bu çerçevede Anadolu‟nun doğal, tarihi ve kültürel değerlerinin turizm amaçlı
değerlendirilmesine yönelik çalıĢmalar Türkiye Turizm Stratejisinde belirlenen hedef ve
politikalar çerçevesinde hız kazanmıĢtır.
101
SAĞLIK VE TERMAL TURĠZMĠ
2006 yılında hazırlanan Termal Turizm Master Planı kapsamında sağlık ve termal
turizminin geliĢtirilmesine yönelik olarak bünyesinde kür parkı, kür merkezi ve konaklama
entegrasyonunu sağlayan tesisleri bulunduran uluslararası standartlara sahip nitelikli tesislerin
sayısı ile birlikte, turizm geliri ve turist sayısının arttırılması hedeflenmekte ve termal
kaynaklarımızın yıkanma amaçlı kullanımı dıĢında insan sağlığı, zindelik, rekreasyon,
eğlence, dinlence ve spor tesisleri gibi imkanların yer aldığı ve tüm yıl boyunca hizmet
verebilen tesisler oluĢturulmaya çalıĢılmaktadır.
Bakanlığımızca hazırlanan Termal Turizm Master Planı çerçevesinde 4 bölge
oluĢturulmuĢtur.




Güney Marmara Termal Turizm Bölgesi (Çanakkale, Balıkesir, Yalova)
Frigya Termal Turizm Bölgesi (Afyonkarahisar, Kütahya, UĢak, EskiĢehir, Ankara)
Güney Ege Termal Turizm Bölgesi (Ġzmir, Manisa, Aydın, Denizli)
Orta Anadolu Termal Turizm Bölgesi (Yozgat, KırĢehir, NevĢehir, Niğde, Aksaray)
Belirlenen 17 Ġlde termal kaynakların tespiti yapılmıĢ ve turizm amaçlı
değerlendirilmek üzere Kalkınma Bankası aracılığıyla hazırlattırılan yaklaĢık 70 adet kaynak
ve yakın çevresine iliĢkin 1/25000 ölçekli çevre düzeni planları Bakanlığımız yönlendirmeleri
doğrultusunda gerekli düzeltme ve düzenlemelerin yapılmasını takiben onaylanarak yürürlük
kazanmıĢtır. Ülke genelinde kısa dönemde 100.000, orta dönemde 250.000, uzun dönemde
500.000 termal yatak kapasitesi hedefine ulaĢılabilmesi için gerekli plan altyapısı
oluĢturulmuĢtur.
Master Plan kapsamında olmamakla birlikte, söz konusu bölge dıĢında belirlenen ve
aynı kapsamda çalıĢmaları yürütülen diğer 3 bölge aĢağıdaki Ģekildedir.



Kuzey Anadolu Termal Turizm Bölgesi (Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan)
Doğu Marmara Termal Turizm Bölgesi (Bilecik, Kocaeli)
Batı Karadeniz Termal Turizm Bölgesi (Bolu, Düzce, Sakarya)
Ülke genelinde 2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanunu kapsamında 74 adet Termal
Turizm Merkezi ve Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi ilan edilmiĢ olup, söz
konusu bölgeler dıĢında da termal turizm merkezlerinin geliĢtirilmesi, planlama çalıĢmalarının
ve yatırımların yönlendirilmesi gibi iĢlemler aynı kapsamda Bakanlığımızca yürütülmektedir.
102
İzmir Balçova Termal Turizm Merkezi
KIġ TURĠZMĠ
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 kapsamında belirlenen KıĢ Turizmi Koridoru
(Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan) boyunca kıĢ sporlarının ve bu illerde yer alan
turizm merkezlerinin geliĢtirilmesi çalıĢmaları Bakanlığımızca öncelikle yürütülmektedir.
Gerek ülkemizdeki kıĢ turizm faaliyetinin uluslararası boyutta tanıtımına gerek kıĢ turizm
koridorunda yer alan kıĢ turizm merkezlerinin geliĢimine ve tanıtımına ivme kazandıracak
2011 Üniversiteler Arası KıĢ Oyunları (Universiade), kıĢ turizmi koridorunda kalan
Palandöken KıĢ Sporları Turizm Merkezinin bulunduğu Erzurum Ġlinde 27.01-06.02.2011
tarihleri arasında gerçekleĢtirilmiĢtir. Anılan organizasyon çerçevesinde ve uzun vadede kıĢ
turizmi ihtiyaçları göz önüne alınarak kıĢ oyunları müsabakaları için Erzurum kent
merkezinde gerçekleĢtirilen gerekli alt ve üstyapı tesisleri ile Erzurum Ġli ülkemizin en önemli
kıĢ turizm merkezlerinden birisi olmuĢtur.
Bir diğer önemli kıĢ sporları turizm merkezi olan Kayseri Erciyes KıĢ Sporları Turizm
Merkezi 19.04.1989 tarih ve 20144 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir.
Hali hazırda 514 yatak kapasitesine sahip Turizm Merkezinde Kültür ve Turizm
Bakanlığı‟nca tahsis edilen 3 adet turizm tesisi ve satıĢı yapılan 3 adet kamu sosyal tesisinin
turizm tesisine dönüĢtürülmesi ile kısa vadede 1.628 yatak kapasitesine, plan hedefinin
gerçekleĢmesi durumunda 6.000 yatak kapasitesine ulaĢılması hedeflenmektedir. Kayseri
Valiliği, Kayseri BüyükĢehir Belediyesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca müĢtereken
onanan 1/25000 ölçekli Ġlave+Revizyon Erciyes KıĢ Sporları Turizm Merkezi Çevre Düzeni
Planı ile toplam uzunlukları 35.433 m. ve toplam kapasiteleri 35.450 kiĢi/saat 20 adet
mekanik tesis güzergâhı planlanmıĢtır. Bu güzergâhlardan kapasiteleri 4.650 kiĢi/saat ve
uzunlukları 7.514 m. olan 5 adedi gerçekleĢtirilmiĢtir. Uzun vadede planda yer alan mekanik
tesislerin tümünün gerçekleĢmesi durumunda en yoğun günlerde yaklaĢık 25.000-30.000
kiĢinin bu tesisleri kullanacağı hedeflenmektedir.
Bakanlığımız ve Gençlik ve Spor Bakanlığı koordinasyonunda ülke genelinde yapılan
araĢtırma ve incelemelerle belirlenen alanlardan 25 adedi kıĢ sporları turizm merkezi olarak
ilan edilmiĢtir. Bu turizm merkezlerinden 17 adedinde imar planları tamamlanmıĢ olup,
hâlihazır yatak kapasitesi 7.764, planlanan toplam yatak kapasitesi ise 65.390‟dır. Diğer 8
adet kıĢ sporları turizm merkezinde planlama çalıĢmaları ve kıĢ turizmi potansiyeli taĢıyan
103
alanların tespitine yönelik çalıĢmalarımız devam etmektedir.
Kayseri Erciyes Kış Turizmi Merkezi
YAYLA TURĠZMĠ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇALIġMALAR
Yayla Turizm Merkezlerinin planlanması ve ülke turizmine kazandırılması amacıyla
Bakanlığımızca il envanterleri tamamlanmıĢ ve planlama çalıĢmalarına baĢlanılmıĢtır. Küresel
ısınmanın ülkemiz için avantaja dönüĢtürülmesi amacıyla özellikle Ortadoğu bölgesindeki
potansiyelin değerlendirilmesi içerikli çalıĢmalara hız verilmiĢtir. Yayla Turizm
Merkezlerindeki mera vasıflı alanlardaki vasıf değiĢikliğine iliĢkin yasal süreçte yaĢanan
sorunların çözümüne yönelik çalıĢmaların tamamlanmasını takiben yayla turizminde ivme
kazanılacaktır.
Ülke genelinde hedef olarak birinci aĢamada Doğu Karadeniz Bölgesinde çalıĢmalar
yoğunlaĢtırılmıĢ olup, Doğu Karadeniz Turizm Master Planı 2011 yılı içerisinde
tamamlanmıĢtır. Master Plan çerçevesinde alt ölçekli planların hazırlanılmasına devam
edilecektir.
Rize Çamlıhemşin Ayder Yaylası
104
DOĞU ANADOLU BÖLGESĠ VE GAP ĠLLERĠ
KAPSAMINDAKĠ FAALĠYETLER
Doğu Anadolu Bölgesinin ülke turizminden payını almasını sağlamak amacıyla
Bakanlık nezdinde yürütülen çalıĢmalara ilave olarak BirleĢmiĢ Milletler (UNDP) Kalkınma
TeĢkilatı ile ortak çalıĢma baĢlatılmıĢ olup, “Çoruh Vadisi” veya “Doğu Anadolu Kalkınma
Projesi” hazırlanmıĢ olup, etaplar halinde uygulamaya konulmuĢtur. Bu kapsamda Erzurum
ve Rize illerinde potansiyel tespiti, halkın bilinçlendirilmesi, turizm eğitimi ve
pansiyonculuğun özendirilmesi çalıĢmaları tamamlanma safhasına gelmiĢtir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi kapsamında Bitlis Ahlât Turizm Merkezinde planlama
çalıĢmaları tamamlanmıĢtır. Elazığ Harput‟ta planlama çalıĢmalarına devam edilmektedir.
Ġnanç turizmi kapsamında Urfa ViranĢehir Eyüp Nebi Turizm Merkezinde ise planlama
çalıĢmalarına baĢlanılmıĢtır.
Keban Barajı gölü çevresinde yürütülen çalıĢmalar çerçevesinde Fırat Havzası Kültür
ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi 2011 yılında Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe
girmiĢ olup, ilk etapta Karakaya Baraj Gölü çevresi, daha sonra da Atatürk Baraj Gölü
çevresinde yapılacak olan çalıĢmalar ile bölgede birbiriyle etkileĢim halinde olacak yeni
destinasyonların ve Turizm Merkezlerinin belirlenmesi hedeflenmektedir.
KIYI TURĠZMĠNĠ DESTEKLEYĠCĠ NĠTELĠKTEKĠ ÇALIġMALAR
Ülkemiz genelinde günümüze kadar uygulanan turizm politikaları ve gelinen durumun
iyi analiz edilebilmesi için ülkemiz turizminin geliĢim aĢamalarını ve turizm geliĢim sürecini
üç baĢlık altında toplayabiliriz:



Planlama ve örnek projeler-1970
Turizm TeĢvik Kanunu-1983 (öncelikli sektör ilanı, arazi tahsisleri, teĢvik ve destek
politikaları, tanıtım ve pazarlama, destinasyon tanıtımı ve markalaĢma)
Turizmde atılım ve yatırımlar-2003 yılı ve sonrası
2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanununda 01.08.2003 tarihli ve 4957 sayılı Kanun ile
yapılan değiĢiklikle Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi (KTKGB) kavramı
turizme kazandırılmıĢtır. Bu yeni yaklaĢım ile, kıyı bandı arkasında yer alan kültür ve tarih
baĢta olmak üzere tüm değerlerimizin turizm ile bütünleĢtirilmesi ve destekleyici unsur olarak
kullanılması hedeflenmiĢtir. Yeni planlama yaklaĢımı ile kesin arazi kullanım kararları yerine
eylemlerden yola çıkan esnek ve stratejik bir planlama anlayıĢını benimseyerek, bütüncül
ve dinamik bir yapı oluĢumu hedeflenmiĢtir.
Türkiye Turizm Stratejisi-2023 ve Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı 200728.02.2007
tarih ve 2007/4 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararıyla onaylanmıĢ olup,
2013;
02.03.2007 tarih ve 26450 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir.
Türkiye‟de kitle turizmine yönelik geliĢmeler ve noktasal turizm planlaması yaklaĢımı
sonucu, bulunduğu bölge ile bütünleĢmeyen mevzi ve parçacı nitelikli planların ortaya
çıkması ile birlikte:


Akdeniz ve Ege kıyı kesiminde aĢırı yapılaĢma yoğunluğu,
Kıyı gerisi ve çevresi alanlarda çarpık kentleĢme,
105

Altyapı yetersizliği ve çevre sorunları,
ortaya çıkmıĢtır. Bu olumsuz yapılanmayı olumlu yönde değiĢtirebilmek için Türkiye Turizm
Stratejisi kapsamında bütüncül politika, strateji ve uygulamaya yönelik yaklaĢımlar tespit
edilmiĢ ve uygulamaya baĢlanmıĢtır.
Türkiye Turizm Stratejisi 2023’te belirlenen temel hedefler





Turizm ürününü çeĢitlendirmek,
Turizmi ülke geneli ve 12 aya yaymak,
Turizmi öncü sektör konumuna ulaĢtırmak,
Dünya sıralamasında turist sayısı ve elde edilen gelirde ilk 5‟e girmek,
Uluslararası marka haline gelmek
Bakanlığımızın bu hedeflere ulaĢmak için yaptığı çalıĢmalar












Turizm Merkezi ve Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi ilanı
Planlama çalıĢmaları
Yatırım
Örgütlenme
Ġç turizm
UlaĢım ve teknik altyapının güçlendirilmesi
Tanıtım ve pazarlama
Kentsel ölçekte markalaĢma
Eğitim
Turizmin çeĢitlendirilmesi
Birinci kuĢak turizm alanlarının rehabilitasyonu
TeĢvik ve destek modelleri

Turizm geliĢiminin hızlı bir Ģekilde yaĢandığı ve yapılaĢmasını büyük oranda
tamamlamıĢ olan bölgelerde yaĢanmaya baĢlanan birtakım sorunlar sonucu tedbir
alınması gerekliliği ortaya çıkmıĢtır. Bakanlığımız tarafından bu bağlamda yürütülen
ilk çalıĢma teknik altyapının desteklenmesi, içme suyu, kanalizasyon, arıtma tesisi,
elektrik ve yol vb. yatırımların Bakanlığımız tarafından gerçekleĢtirilerek sorunların
kaynağında önlenmesi içerikli çalıĢmalardır. Bu kapsamda turizm geliĢiminin ilk
olarak gözlendiği Akdeniz bölgesi baĢta olmak üzere ülkemiz genelinde bizzat
Bakanlığımız tarafından gerçekleĢtirilip iĢletilmek veya maddi katkı sağlanmak
suretiyle çalıĢmalar sürdürülmektedir.
Bakanlığımız turizm politikasını belirleyici çalıĢmalardan biri de kıyı bandı arkasında
alternatif turizm türlerinin geliĢtirilmesi amaçlı alanlar belirlenmesi ve planlı bir
Ģekilde turizme kazandırılması çalıĢmalarıdır. Bu doğrultuda Alanya bölgesinde
belirlenen ve spor ve kongre turizmi baĢta olmak üzere alternatif turizm türlerinin
geliĢtirilebileceği 5 adet turizm merkezi ilan edilmiĢ olup planlama çalıĢmaları
sürdürülmektedir.
Ülkemiz turizm politikasının çevreci bir niteliğe kavuĢturulması bağlamında
Bakanlığımızca yürütülmeye baĢlanılan yeni uygulamalarımızdan biri kıyı
alanlarındaki yapılaĢmaya iliĢkin kat yüksekliğinin düĢürülmesi ve kapalı alanların
azaltılmasına yönelik çalıĢmalardır. Bu kapsamda ilk olarak Bodrum Yarımadasında
Bakanlığımızdan tahsisli 5 kat yapılaĢma hakkı verilen turizm tesisinin kat


106
yüksekliğinin 3 kata düĢürülmesine iliĢkin plan değiĢikliği gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu
sayede kıyı alanlarımızda yaĢanılan bölgenin ağaç boyunu geçmeyecek Ģekilde bir
yapılaĢma hedefine ulaĢılacak ve ülkemiz turizmi çevresel değerleri koruyan ve
sürdürülebilir nitelikli bir yapıya kavuĢturulabilecektir.
KÜLTÜR TURĠZMĠ MARKA KENTLERĠ PROJESĠ
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde kültür turizmi potansiyeli yüksek olan
Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, NevĢehir,
Kars, Mardin, Sivas, ġanlıurfa ve Trabzon illerinin Kültür Turizmi Marka Kentleri olarak
geliĢtirilmesi hedeflenmiĢ olup, bu konuda illerde bilgilendirme toplantıları yapılmıĢtır.
Seçilen kentlerde Valilik baĢkanlığında oluĢturulan markalaĢma komitesi tarafından
markalaĢma sürecinde izleyecekleri yol ve gerçekleĢtirecekleri kısa, orta ve uzun vadeli
eylemleri içeren eylem planları hazırlanarak Bakanlığımıza gönderilmiĢtir.
Valiliklerden ayrıca eylem planında yer alan proje ve faaliyetlerin belirlenecek marka
stratejisi çerçevesinde öncelik sıralamasının yapılması ve Bakanlığımız 2011-2012 yatırım
programına alınacak projelere yönelik iĢ planı ve bütçelerinin çıkarılarak Bakanlığımıza
bildirilmesi istenilmiĢtir. Eylem planlarında yer alan ve Bakanlığımız sorumluluğunda
bulunan projelere destek verilerek uygulamalara baĢlanılması hedeflenmektedir.
ÖZEL PROJE ÇALIġMALARIMIZ
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde belirlenen geliĢim stratejileri kapsamında
yürütülen özel proje çalıĢmalarımız ise aĢağıda açıklanmıĢtır.
Milas-Bodrum Fesleğen Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Muğla Milas Bodrum Fesleğen KTKGB 27.02.2007 tarih ve 26447 sayılı Resmi
Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Bodrum ve Milas yerleĢimleri arasında yaklaĢık
260 km²‟lik bir alanı kapsamaktadır. Muğla Milas Bodrum Fesleğen KTKGB kapsamında
Muğla Valiliğine 2009 yılı mali bütçesinden 60.000-TL. ödenek imar planı yapımına esas
jeolojik-jeoteknik etüd yapımı için kullanılmak üzere aktarılmıĢ olup alan bütününe iliĢkin
1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planlama çalıĢmaları sürdürülmektedir.
Bölgede koruma kullanma dengesi içerisinde, sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde
alandaki turizm potansiyellerinin değerlendirilerek bölge ve ülke ekonomisine kazandırılması
ve bölgedeki yatırım taleplerinin bir an önce hayata geçirilmesinin yanında bölgede
geliĢtirilmesi öngörülen alternatif turizm uygulamalarına bir örnek oluĢturması hedeflenerek
Fesleğen KTKGB Çamseki Mevkii 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı öncelikli bir etap
olarak Bakanlığımızca 20.07.2009 tarihinde onaylanmıĢtır. Söz konusu alanda 1/5000 ölçekli
Nazım Ġmar Planı ile 1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı, 4957 Sayılı Kanun ile değiĢik
2634 Sayılı Turizmi TeĢvik Kanunu‟nun 7. maddesi uyarınca 03.11.2010 tarihinde
Bakanlığımızca onaylanmıĢtır.
Ayrıca Fesleğen KTKGB kapsamında Bakanlığımıza iletilen taleplerin tümü
incelenmiĢ olup turizme katkı sağlayacağı düĢünülen talepler 2634 sayılı Turizmi TeĢvik
Kanunu uyarınca değerlendirilerek onaylanmıĢ, turizm amaçlı olmayan diğer teklifler ise
107
Bakanlığımızca yürütülen 1/25000 ölçekli ÇDP çalıĢması kapsamında değerlendirilmeye tabi
tutulacaktır.
Kapadokya Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Kapadokya Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi (KTKGB) 06.01.2005
tarihinde Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢ olup, sürdürülebilirlik ilkesi
çerçevesinde bölgenin sahip olduğu doğal, tarihi ve kültürel değerlerin korunması,
geliĢtirilmesi ve gelecek kuĢaklara aktarılması ile koruma-kullanma dengesi gözetilerek planlı
kentsel geliĢimin sağlanması ve uluslararası turizm pazarlarında Bölgeyi, sahip olduğu
kültürel miras kimliği ile vazgeçilmez bir yer olarak konumlandırılmasına olanak sağlayacak
yatırım alan ve türlerinin tanımlanarak bölgenin kalkındırılması amacı doğrultusunda
planlama çalıĢmaları baĢlatılmıĢtır.
Kapadokya KTKGB 1/25000 ölçekli Ġlave ve Revizyon Çevre Düzeni Planı ilgili
kurum görüĢleri ve NevĢehir Ġl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından 07.02.2012
tarihinde onaylanan gözlemsel jeolojik etüt raporunda belirtilen hususlar doğrultusunda
bölgenin genel eğilimleri ve talepleri ile birlikte sosyo-ekonomik durum ve diğer fiziki
verileri birlikte değerlendirilerek Bakanlığımız Yatırım ve ĠĢletmeler Genel Müdürlüğü
bünyesinde hazırlanmıĢ olup, Bakanlığımız Plan Ġnceleme ve Değerlendirme Kurulunun
11.04.2012 tarih ve 131/15 sayılı gündeminde görüĢülerek prensipte uygun bulunmuĢtur.
16.05.2012 tarih ve 108644 sayılı yazımız ile Kapadokya KTKGB Çevre Düzeni Planı
Revizyon taslağı onamaya esas görüĢ alınmak üzere;



Kentsel ve arkeolojik sit alanları için NevĢehir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge
Kurulu Müdürlüğü,
Doğal sit alanları için NevĢehir Valiliği Ġl Çevre ve ġehircilik Müdürlüğüne,
Milli Park içerisinde kalan kısmı için ise Milli Parklar Kanunun 4. maddesi uyarınca
Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Milli Parklar Genel Müdürlüğüne
iletilmiĢ olup, cevabi görüĢ yazıları beklenilmektedir.
Ayrıca Kapadokya KTKGB içinde yer alan yerleĢimlere ait alt ölçekli plan çalıĢmaları
devam etmektedir. Ġlgili Belediye BaĢkanlıklarınca hazırlattırılan Uçhisar, Ortahisar ve
Avanos beldelerinin alt ölçekli imar planı tekliflerinin inceleme ve değerlendirme çalıĢmaları
Bakanlığımızca tamamlanmıĢ olup, onamaya esas görüĢ alınmak üzere ilgili kurumlara
dağıtımı yapılmıĢtır. Söz konusu kurumlardan uygun görüĢ alınmasını takiben planlama
çalıĢmaları sonuçlandırılabilecektir.
Kocaeli-Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Ġstanbul Ağva‟dan baĢlayarak Sakaryaağzı‟na kadar uzanan sahil Ģeridini kapsayan
alan “Kocaeli-Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi”
08.12.2006 tarih ve 26370 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanarak ilan edilmiĢtir.
2009 yılı içerisinde sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde bölgenin turizm
potansiyelinin değerlendirilmesi amacıyla arazi varlığı, topografya, flora ve fauna yapısı,
orman yapısı, koruma alanları ve kıyı yapısına iliĢkin toplanan veriler ıĢığında 1/25000 ölçekli
Çevre Düzeni Planı hazırlanmasına iliĢkin analiz çalıĢmaları tamamlanmıĢtır.
108
Bu kapsamda Kocaeli Ġl Özel Ġdaresine ödenek gönderilerek Kandıra Belediye
BaĢkanlığı‟nca ihale edilmek suretiyle hazırlatılan 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı
25.05.2010 tarihinde Bakanlığımızca onaylanarak ilgili idarelere askıya çıkartılmak üzere
gönderilmiĢ ve askı itirazları Bakanlığımızca değerlendirilerek 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni
Plan DeğiĢiklikleri 17.06.2011 tarihinde onaylanmıĢtır.
Böylece Kocaeli ili kuzeyinde Karadeniz kıyısında yer alan koyların, doğal yapısının,
bitki örtüsünün ve topografyanın oluĢturduğu kıyı potansiyeli, eko-turizm potansiyeli, golf
turizmi potansiyeli ve ulaĢım sürelerinin kısa olması göz önüne alınarak Ġstanbul ve Kocaeli
Ġllerinden bölgeye yönelecek turist yoğunluğuna hitap edecek günübirlik turizm ve hafta sonu
aktivitelerine yönelik plan kararları oluĢturulmuĢtur.
Kocaeli BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığına alt ölçekli planların hazırlanmasına iliĢkin
yetki verilmiĢ olup, 2012 yılı sonuna kadar 1/5000 ölçekli planlama çalıĢmalarının
tamamlanması beklenmektedir.
Aydın Didim Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Didim Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi Çevre Düzeni Planı Revizyonu
28.12.2006 tarihinde 4957/2634 Sayılı Turizmi TeĢvik Kanununun 7. maddesi uyarınca
Bakanlığımızca onaylanmıĢtır. Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi sınırları
içerisinde Bakanlığımızca tahsis edilebilecek 6 bölge Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim
Alt Bölgesi olarak tespit edilmiĢtir.
Bakanlığımızca Didim‟de turizm geliĢimine ivme kazandırmak, nitelikli turizm
tesislerinin yapılmasının sağlamak amacıyla alt bölge içerisinde yer alan Hazine adına kayıtlı
taĢınmazların alt bölge sınırları dıĢına çıkarılarak turizm tesis alanı olarak planlanması ve
müstakilen tahsis amaçlı değerlendirilmesine olanak sağlanması hedeflenmiĢtir. Bu amaçla,
13001 parsel numaralı taĢınmaza iliĢkin 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı değiĢikliği
05.07.2010 tarihinde, 13302 parsel numaralı taĢınmaza iliĢkin çevre düzeni planı değiĢikliği
ise 09.08.2010 tarihinde Bakanlığımızca onaylanmıĢtır.
Çevre düzeni planında 12662 ve 1007 parsel numaralı taĢınmazların bulunduğu alan
420 yatak kapasiteli “Golf ve Konaklama Alanı” olarak belirlenmiĢ ve Bakanlığımızca Atlas
Tur.Yat. ve Tic. A.ġ. adına kesin tahsis iĢlemi yapılmıĢtır. Türkiye Golf Federasyonu
tarafından bahse konu alanda uluslararası nitelikte 18 delikli golf sahasının yapılamayacağının
belirtilmesi nedeniyle yeniden tahsise çıkabilmesi amacıyla alanın birden fazla parsele
bölünmesine iliĢkin 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ve
1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı DeğiĢiklikleri Bakanlığımızca hazırlanarak 05.07.2010
tarihinde onaylanmıĢtır.
Ayrıca, Didim Turizm Kentinin geliĢmesi amacıyla;



Mera alanlarının mera vasfının kaldırılarak Hazine adına tescil iĢlemlerinin
tamamlanarak bu alanların turizm amaçlı değerlendirilmesi,
Didim yerleĢim alanı genelinde Mahkeme Kararı ile iptal edilen planların
onaylanması,
Çevre Düzeni planı ile yerleĢime açılan ancak alt ölçekli planları bulunmayan
alanların planlanma çalıĢmalarına devam edilecektir.
109
Antalya Manavgat Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Antalya Manavgat Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi,
4957/2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanunu kapsamında 06.01.2005 tarih ve 25962 sayılı Resmi
Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir.
Bölgeye iliĢkin yürütülen proje çalıĢması kapsamında bölgenin özellikleri ile projenin
amaç ve hedefleri de göz önünde bulundurularak ve koruma-kullanma dengesi baz alınarak
hazırlanan 1/25.000 Ölçekli Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi Çevre
Düzeni Planı 17.07.2008 tarihinde onaylanarak son Ģeklini almıĢtır.
Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi kapsamında 4 eko turizm
alanı ve 8 adet konaklamalı golf alanı planlanmıĢtır. Planlanan 8 golf alanı içinde 12 adet 120
hektar ve daha büyük kullanım alanına sahip uluslararası Ģampiyonalara uygun golf tesisinin
planlanmasının zorunlu olduğu plan hükümleri ile düzenlenmiĢtir.
Güney Antalya Turizm Alanı
Güney Batı Antalya Çevre Düzeni Planı Revizyonu DanıĢtay 6. Dairesinin 2004/2616
esas sayı ve 2006/4122 sayılı kararı ile iptal edilmiĢtir. Planlama alanı kapsamındaki bölge
bütünü etaplar halinde planlanmaktadır.
Beldibi: 1/25.000 ölçekli Beldibi Çevre Düzeni Planı 14.04.2010 tarihinde, I. Etap
1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ve I. Etap 1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı 20.12.2010
tarihinde Bakanlığımızca onaylanmıĢ olup, 20.12.2010 tarihinde onaylanan planların DanıĢtay
6. Dairesi‟nin 26.06.2012 tarihli kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar
verilmiĢtir.
Göynük: Göynük Çevre Düzeni Planı, Göynük Nazım Ġmar Planı Göynük Uygulama
Ġmar Planı onaylıdır.
Kemer: Kemer Nazım Ġmar Planı ve Kemer Uygulama Ġmar Planı Bakanlığımızca
19.11.2003 tarihinde onaylıdır. Çevre Düzeni Planı Belediyesi tarafından Bakanlığımıza
iletilmiĢ olup, değerlendirme aĢamasındadır.
Çamyuva: Çamyuva imar Planları mahkeme kararıyla 15.09.2006 tarihinde iptal
edilmiĢtir. Bu karar üzerine Belediyesince hazırlanan Çamyuva 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni
Planı, 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı 18.08.2009
tarihinde Bakanlığımızca onaylanmıĢ olup, mahkeme kararı ile yürütmesi durdurulmuĢtur.
Anılan planlar DanıĢtay 6.Dairesinin 07.02.2012 tarih ve 2012/481 sayılı kararı ile iptal
edilmiĢtir. Mahkeme kararı doğrultusunda hazırlanan planlar Bakanlığımızda değerlendirme
aĢamasındadır.
Tekirova: Tekirova yerleĢmesine iliĢkin planlama çalıĢmaları Belediyesince
yürütülmekte olup, 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar onaylanma aĢamasındadır.
Adrasan: Adrasan Ġmar Planlarının iptaline iliĢkin açılan davalar sonucunda 1/25000,
1/5000 ve 1/1000 ölçekli planları mahkeme kararı ile iptal edilmiĢtir. Ġmar planlarının
hazırlanmasına yönelik Bakanlığımızca Adrasan Belediye BaĢkanlığına yetki verilmiĢ olup,
110
Bakanlığımıza iletilen planlar değerlendirme aĢamasındadır.
Çıralı: Çıralı yerleĢmesine iliĢkin planlama çalıĢmaları alanın büyük bölümünün doğal
sit olması nedeniyle Çevre ve ġehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel
Müdürlüğünce yürütülecektir.
Antalya Kemerağzı Kundu Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Antalya Kemerağzı Kundu Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi 06.09.2004
tarihli ve 25575 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Bölgenin gerek
havaalanına yakınlığı, gerekse golf turizminde önemli bir destinasyon olan Belek Turizm
Merkezine komĢu olması nedenleriyle taĢıdığı turizm potansiyeli gözönünde bulundurularak,
Kemerağzı Kundu Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi kapsamında planlama
çalıĢmalarının sonuçlandırılması öncelikli olarak ele alanımıĢtır. Bu çerçevede I. etap
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı, 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1.000 ölçekli
uygulama imar planı Bakanlığımızca 15.12.2009 tarihinde onaylanmıĢ, anılan planların askı
itirazlarının değerlendirilmesi sonucunda 1. etap planlar 04.06.2010 tarihinde onaylanarak
nihai halini almıĢtır.
Kemerağzı Kundu Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi kapsamında
04.06.2010 onay tarihli planlara yönelik 3194 sayılı Ġmar Kanununun 18. maddesi uyarınca
ilgili yerel idare tarafından gerçekleĢtirilen imar uygulaması aĢamasında yaĢanan hukuki
sorunların neticelenmesini takiben, anılan planlar çerçevesinde belirlenen turizm yatırım
alanlarının “Kamu TaĢınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik”
hükümleri uyarınca ilanen değerlendirilmesi sürecine baĢlanılabilecektir.
Antalya Kemerağzı Kundu
111
Antalya Demre Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi
Antalya Demre Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgesi 26.07.2010 tarih ve
27653 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Demre TaĢdibi Mevkii Yat
Limanı yapımına yönelik UlaĢtırma Bakanlığınca (Demiryollar, Limanlar, Hava Meydanlar
ĠnĢaatı Genel Müdürlüğü) hazırlanan planlar Bakanlığımıza iletilmiĢ 18.08.2011 tarihinde
onaylanmıĢtır.
Demre ve Beymelek Belediyelerine hizmet edecek Arıtma Tesisi‟nin geniĢletilmesine
iliĢkin imar planı değiĢikliği 21.05.2012 tarihinde onaylanmıĢtır. Demre KTKGB içerisinde
kalan Aziz Nicolaos (Noel Baba) Kilisesi 1.Derece ve 3.Derece Arkeolojik Sit Alanı koruma
amaçlı imar planı 03.08.2012 tarihinde Bakanlığımızca onaylanmıĢtır.
Demre KTKGB ye iliĢkin 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı çalıĢmaları Demre
Belediye BaĢkanlığı tarafından yürütülmekte olup, Demre Belediye BaĢkanlığı tarafından
Bakanlığımızca istenilen düzeltmeler yapılarak 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı iletilmiĢ
olup, onaylanma aĢamasındadır.
Ġzmir/ÇeĢme Yarımadası Planlama ÇalıĢmaları
Ġzmir ÇeĢme Alaçatı ve Ġzmir ÇeĢme PaĢalimanı Kültür ve Turizm Koruma ve
GeliĢim Bölgeleri ilanının ve 25.04.2006 tarihinde Bakanlığımızca onaylı 1/25.000 ölçekli
Çevre Düzeni Planının DanıĢtay 6. Dairesince iptal edilmesi sonucu, Bakanlığımızca bölgenin
turizm potansiyellerinin değerlendirilmesi amacıyla yeni turizm merkezi ilanı çalıĢmalarına
baĢlanılmıĢtır. Planın ve sınırların iptal gerekçeleri de dikkate alınarak yeni sınırlar
belirlenmiĢtir. Ġlgili kurum ve kuruluĢlardan gelen görüĢler doğrultusunda ÇeĢme Ġlçesinde
mevcut turizm merkezlerine ilaveten 7 yeni turizm merkezi ilan edilmiĢ olup planlama
çalıĢmaları devam etmektedir.
Ġzmir Ġnciraltı Turizm Merkezi Sınır GeniĢletilmesi (Ġnciraltı Kesimi)
Ġlk olarak 1989 yılında ilan edilen Ġnciraltı Turizm Merkezi daha sonra 30.06.2007
tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren Ġzmir Ġnciraltı Turizm
Merkezi Sınır GeniĢletilmesi‟nin Ġnciraltı kesiminde çevre düzeni planı revizyon çalıĢmaları
bu yıllar arasında Ġzmir BüyükĢehir Belediyesi, Balçova Belediyesi ve Bakanlığımızca
yürütülen çalıĢmalar sonucunda tamamlanmıĢ olup, 17.08.2011 tarihinde Bakanlığımızca
onaylanmıĢtır.
Bu plana uygun olarak hazırlanan Ġnciraltı Turizm Merkezi (Ġnciraltı Kesimi) 1/5000
Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama Ġmar Planı
Bakanlığımızca onama aĢamasında iken 644 Sayılı Çevre ve ġehircilik Bakanlığı‟nın TeĢkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Ġle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ve 648 Sayılı
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı‟nın TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile belirlenen
görev, yetki ve sorumluluklar kapsamında onanmak üzere Çevre ve ġehircilik Bakanlığı‟na
(Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü) iletilmiĢtir.
Ġzmir Valiliği (Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü) tarafından çeĢitli değiĢiklikler
yapılarak son hali verilerek Bakanlığımıza iletilmiĢ olan söz konusu plan teklifi
112
Bakanlığımızca da uygun görülmüĢtür.
Bu aĢamadan sonra Ġnciraltı Turizm Merkezi (Ġnciraltı Kesimi) 1/5000 Ölçekli
Koruma Amaçlı Nazım ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama Ġmar Planı Çevre ve
ġehircilik Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girecektir.
Ġstanbul
Ġstanbul Atatürk Kültür Merkezi binalarının ve müĢtemilatının Kültür ve Tabiat
Varlıkları Koruma Kurulu kararı ve görüĢleri doğrultusunda onarım ve restorasyon iĢleri
ihalesi tamamlanmıĢ ve onarıma baĢlanmıĢtır. Merkezin 2013 yılı Ekim ayında açılması
planlanmıĢtır.
Ayrıca Ġstanbul Maslak (Ayazağa) Kültür ve Kongre Merkezi üzerinde bulunan tescilli
yapıların restorasyonlarının ve yarım kalan kongre merkezinin tamamlanarak kentin kültürel
ve sanatsal mekânlarına bir yenisinin kazandırılması sağlanacaktır.
Türkiye Turizm Stratejisi (2023) ve Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı‟nda (20072013) Ankara, Ġzmir ve Antalya ile birlikte Ġstanbul ġehir Turizmi GeliĢtirilecek Marka
Kentler arasında bulunmaktadır. Metropol ölçeğindeki büyük Ģehirlerde gerçekleĢtirilen bir
turizm türü olan Ģehir turizminde Ģehrin turizm potansiyeli ve çizdiği imaj önem arz
etmektedir. Bu nedenle, Ģehrin tüm çekim noktalarının maksimum düzeyde kullanılması
gereklidir.
Bu Ģehirlerde, turistik ürün çeĢitliliği sağlanacak, Ģehir müzeleri kurulacak, kültürel
yapılar restore edilecek, kent içindeki tarihi yerler bölgesel olarak geliĢtirilecek, büyük ölçekli
alıĢveriĢ merkezleri, temalı parklar, kongre ve fuar merkezlerinin yapılması teĢvik edilecektir.
Türkiye Turizm Stratejisi (2023)‟de deniz turizminin geliĢtirilmesi için kruvaziyer
limanlara özel önem verilmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, Ġstanbul Galata Kruvaziyer
Limanı, Ġstanbul HaydarpaĢa Kruvaziyer Limanı, Ġstanbul Ataköy Kruvaziyer Limanı,
Ġstanbul Zeytinburnu Kruvaziyer Limanı fizibilite ve uygulama projeleri gerçekleĢtirilmesi
amaçlanmaktadır. Galata kruvaziyer limanı Ġstanbul Beyoğlu Tophane Salıpazarı Turizm
Merkezi sınırları içerisinde kalmaktadır. Ancak alan aynı zamanda özelleĢtirme kapsam ve
programında yer aldığından bu alana iliĢkin planlama çalıĢmaları ÖzelleĢtirme Ġdaresi
BaĢkanlığı‟nca yürütülmektedir.
Ġstanbul‟un tarihi ve kültürel kimliğinin en önemli mekanı olan Tarihi Yarımada
siluetine olumsuz etkileri, yakın tarihte baĢta ulusal basın olmak üzere pek çok platformda
tartıĢma konusu olan turizm merkezi dıĢında gerçekleĢtirilen çeĢitli planlama ve uygulama
iĢlemleri ile ilgili olarak olası benzer problemler yaratabilecek iĢlemlerin 2634 sayılı Turizmi
TeĢvik Kanunu çerçevesinde görev, yetki ve sorumluluğu Bakanlığımızda bulunan turizm
merkezlerinde gerçekleĢmesinin önüne geçilmesi Bakanlığımızca üzerinde hassasiyetle
durulan bir noktadır. Bu bağlamda, anılan turizm merkezi sınırları içerisinde Bakanlığımızca
muhtelif tarihlerde onaylanmıĢ olan 2 adet 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planı ile 5 adet 1/1000
ölçekli Uygulama Ġmar Planı ile ilgili olarak maksimum yapı yüksekliğinin 70 (YetmiĢ) metre
olarak sınırlandırılmasına yönelik plan değiĢiklikleri 2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanununun
7. maddesi uyarınca resen onaylanmıĢtır.
113
Ayrıca Galata Kulesi ve Çevresi Turizm Merkezi kapsamında 1/5000 ölçekli Koruma
Amaçlı Nazım Ġmar Planı askı itirazları değerlendirilmesi ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı
Uygulama Ġmar Planı çalıĢmaları devam etmektedir. 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı
Uygulama Ġmar Planının 2013 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir.
2012 YILINDA YÜRÜTÜLEN ALTYAPI ÇALIġMALARI
Kültür ve Turizm Koruma ve GeliĢim Bölgeleri, Turizm Alan ve Merkezleri ile turizm
potansiyeli arz eden yerlerde, çevre ve insan sağlığını korumaya yönelik olarak yol, içme ve
kullanma suyu, elektrik, atık su arıtma tesisi, katı atık imha tesisi, kanalizasyon vs. gibi
altyapı tesisleri, Bakanlığımızca yaptırılmakta, ayrıca bu altyapı tesislerini yaptıran yerel
yönetimlere, Bakanlığımızca maddi ve teknik destek verilmekte kontrollük hizmetleri
yürütülmektedir, 2012 yılında da bu çalıĢmalara hızla devam edilmiĢtir.
01.01.2012-31.10.2012 tarihleri arasında altyapı uygulama ve çevre düzenleme
projeleri için 61 Ġl Özel Ġdaresi‟ne toplam 15.729.350-TL., 51 Birliğe toplam 21.079.000-TL.
ve 570 Belediye‟ye toplam 67.894.000-TL. olmak üzere toplam 104.702.350-TL. mali destek
sağlanmıĢtır.
MAVĠ BAYRAK PROJESĠ
Temiz deniz yanında çevreyi korumayı amaçlayan Mavi Bayrak Projesi kapsamında
Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokol gereği yapılacak analizler için,
2012 yılında 475.000-TL. ödenek Sağlık Bakanlığına aktarılmıĢtır.
2012 yılında Mavi Bayrak Projesi kapsamında 355 plaj ve 19 Marina ve 13 adet Yat
Mavi Bayrakla ödüllendirilmiĢtir.
Uluslararası alanda ise Mavi Bayrak uygulamasını yapan 49 ülke arasında bayrak
sayısı açısından; Ġspanya 540 plaj ile 1., Yunanistan 394 plaj ile 2., Fransa 358 plaj ile 3.,
Türkiye 355 plaj ile 4. olmuĢtur. Marinalarda ise Almanya 110 marina ile 1. sırada yer alırken
Türkiye 19 marina ile 8. sırada yer almıĢtır.
HAġARATLA MÜCADELE PROJESĠ
Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokol gereği her yıl turistik
yörelerde yapılmakta olan haĢaratla mücadele için 2012 yılında Bakanlığımız bütçesinden
425.000.-TL. ödenek Sağlık Bakanlığına aktarılmıĢtır.
DENĠZ TURĠZMĠ
Bakanlığımızdan belgeli, 23‟ü yabancı olmak üzere toplam 1.069 yat iĢletmesi
faaliyette bulunmaktadır.
Ayrıca, Bakanlığımızca 25 iĢletme belgeli, 19 yatırım belgeli olmak üzere 44 yat
limanı, rıhtım ve iskele ile çekek yeri bulunmakta olup, bu tesislerde yaklaĢık 17.000 yat
114
bağlama kapasitesi bulunmaktadır.
Deniz Hudut Kapılarında yatçıların giriĢ ve çıkıĢları ile bu yatların seyirlerine iliĢkin 4
kamu otoritesince yürütülen iĢlemlerin elektronik ortamda ve tek otorite (Liman BaĢkanı)
tarafından web sitesi aracılığı ile yapılmasına imkân sağlayacak çalıĢmalar teknik düzeyde
yürütülmekte olup, sonuçlandırma aĢamasına getirilmiĢ bulunmaktadır.
Çevre kirliliğinin önlenmesi ve denizlerimizin korunması amacıyla daha etkin ve çevre
acısında caydırıcı önlemlerin alınmasını iliĢkin olarak yapılan çalıĢmalar devam etmektedir.
UlaĢtırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları ĠnĢaatı Genel
Müdürlüğü‟nce yürütülen “Turizm Kıyı Yapıları Master Plan” çalıĢmalarına katkı
sağlanmaktadır.
Hedefimiz, deniz turizminde hizmet veren tesis ve iĢletmelerin uluslararası alanda
rekabet gücünün arttırılması, deniz turizmi aktivitelerinin çeĢitlendirilerek ülkemizin deniz ve
kruvaziyer turizminden daha yüksek pay almasını sağlayacak nitelikli ve sürdürülebilir deniz
turizmini geliĢtirmektir.
Turgutreis D-Marin
SEYAHAT ACENTALARI
31.10.2012 Tarihi Ġtibarıyla Faaliyeti Devam Eden Seyahat Acentalarının
Gruplarına Göre Sayısal Toplamı
A
AG
MERKEZ
B
C
4.724
36
91
175
(Merkez)
TOPLAM
5.026
A
AG
B
1.769
10
9
ġUBE
C
(Ģube)
TOPLAM
24
1.812
GENEL
TOPLAM
6.838
115
01.01.2012-31.10.2012 tarihleri arasında;




Yeni kurulan 633 seyahat acentasına belge düzenlenmiĢtir.
161 seyahat acentasının belgesi (kendi isteğiyle veya cezai iĢlem sonucu) iptal
edilmiĢtir.
429 seyahat acentasında belge değiĢikliği (belge devri, acenta unvan değiĢikliği, Ģirket
unvan değiĢikliği, adres değiĢikliği, grup değiĢikliği) yapılmıĢtır.
1618 sayılı Kanunla ilgili değiĢiklik çalıĢmaları son aĢamaya gelmiĢtir.
BAKANLIĞIMIZDAN BELGELĠ TESĠS VE ĠġLETMELERE ĠLĠġKĠN
YÜRÜTÜLEN ÇALIġMALAR
31.10.2012 Tarihi Ġtibarıyla Bakanlığımızdan Belgeli Tesis Sayıları
ĠĢletme Belgeli Tesis Sayısı
Yatırım Belgeli Tesis Sayısı
: 3.796
: 1.019
31.10.2012 Tarihi Ġtibarıyla Bakanlığımızdan Belgeli Konaklama Tesisleri
YATIRIM BELGELĠ
Konaklama
Tesisi Sayısı
954
Oda
Sayısı
126.171
ĠġLETME BELGELĠ
Yatak
Kapasitesi
274.912
Konaklama
Tesisi Sayısı
2.873
Oda
Sayısı
338.008
Yatak Kapasitesi
711.065
Turizm sektöründe faaliyet gösteren Bakanlıkça belgelendirilmiĢ yatırım ve
iĢletmelerin teĢvik edilmesi, düzenlenmesi ve denetlenmesi esasları 2634 sayılı Turizmi
TeĢvik Kanunu ile belirlenmiĢ olup, bu kapsamda; yeni turizm tesisi türlerinin geliĢmesine
olanak sağlanması, mevcut turizm yatırım ve iĢletmelere ait tesislerin geliĢtirilmesi, turizm
tesislerinin asgari niteliklerinin belirlenmesi, bu tesisler arasında standart birliğinin
sağlanması ve kalitenin yükseltilmesi amaçlanmaktadır.
Kontrolörler Kurulu BaĢkanlığınca, 01.01.2012-31.10.2012 tarihleri arasında 2.057
genel denetim, 434 Ģikâyet denetimi, 58 seyahat acentası denetimi ve 435 sınıflandırma
denetimi olmak üzere, toplam 2.984 denetim gerçekleĢtirilmiĢtir.
Aynı dönem içerisinde, 1.062 belgelendirme iĢlemi, 373 belge iptal iĢlemi
gerçekleĢmiĢtir.
YEġĠL YILDIZ (ÇEVREYE DUYARLI KONAKLAMA TESĠSLERĠ) KAMPANYASI
Bakanlığımızca sürdürülebilir turizm kapsamında, çevrenin korunması, çevre
bilincinin geliĢtirilmesi, turizm tesislerin çevreye olan olumlu katkılarının teĢvik edilmesi ve
özendirilmesi amacıyla, Bakanlıktan turizm iĢletmesi belgeli olup çevreye duyarlı faaliyet
gösteren konaklama tesislerine YeĢil Yıldız (çevreye duyarlı konaklama tesisi) belgesi ve
plaketi verilmektedir.
116
Çevreye duyarlı konaklama tesislerinin standartları, 22.09.2008 tarih ve 27005 sayılı
Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Turizm ĠĢletmesi Belgeli Konaklama
Tesislerine Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi Belgesi Verilmesine Dair 2008/3 no‟lu
Tebliğ” ekinde bulunan sınıflandırma formu ile belirlenmiĢtir.
Söz konusu çalıĢma; enerji, su, çevreye zararlı maddelerin tüketiminin ve atık
miktarının azaltılmasını, enerji verimliliğinin arttırılmasını, yenilenebilir enerji kaynaklarının
kullanımının teĢvik edilmesini, konaklama iĢletmelerinin yatırım aĢamasından itibaren
çevreye duyarlı olarak planlanmalarını ve gerçekleĢtirilmelerini, tesisin çevreye uyumunu,
çevreyi güzelleĢtirici düzenleme ve etkinliklerini, ekolojik mimariyi, çevreye duyarlılık
konusunda bilinçlendirmeyi, eğitim sağlanmasını ve ilgili kurum ve kuruluĢlarla iĢbirliği
yapılmasını kapsamaktadır.
Çevreye duyarlı konaklama tesisi (yeĢil yıldız simgesi) belgesi talebinde bulunan
iĢletmelerde, Bakanlığımızca yapılan sınıflandırma çalıĢması sonucunda tür ve sınıfına iliĢkin
belirlenen asgari puanı aĢan tesislerden, simgesi yıldız olan konaklama tesislerinin
plaketlerinde sınıflarını gösteren yıldızlar yeĢil renkli düzenlenmektedir. Ayrıca plaket
üzerinde Çevreye Duyarlı Tesis ibaresi yer almaktadır. Türkiye genelinde 31.10.2012 tarihi
itibarıyla 26 adet konaklama tesisi YeĢil Yıldız belgesi almaya hak kazanmıĢ olup,
değerlendirme aĢamasında olan talepler bulunmaktadır.
Diğer taraftan, “Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri”ne iliĢkin uluslararası
standart konusu taslağı ve çalıĢma grubu teklifi, ülkemiz önerisi olarak ISO bünyesinde
bulunan TC 228 kodlu “Turizm ve Ġlgili Hizmetler” Teknik Komitesine sunulmuĢ olup ISO
üyesi 40 ülkenin katıldığı oylama sonucunda 28.02.2011 tarihi itibarıyla kabul edilmiĢ
bulunmaktadır. Söz konusu çalıĢma, ülkemizin turizm alanında ilk uluslararası standart
teklifi olma özelliğini taĢımaktadır.
KÜLTÜR MERKEZLERĠ
Ġl ve Ġlçelerde yaptırılan Kültür Merkezleri ile bölge halkına kültürel iletiĢim ortamının
oluĢturulması, kültürel, sanatsal, geleneksel ve çağdaĢ el sanatları gibi değerlerin üretilmesi ve
sergilenmesi, ulusal ve uluslararası toplantı, konferans, kongre gibi etkinliklerin yapılması
amaçlanmaktadır.
117
Malatya Kongre ve Kültür Merkezi
Ġçerisinde çok amaçlı salonlar, müze, sergi salonları, atölyeler, çalıĢma salonları,
yönetim mekânları ile merkezin tümüne hizmet veren teknik donanımların yer aldığı bölümler
bulunan 89 Kültür Merkezi faaliyette olup, 2012 yılında yapımı tamamlanarak hizmete açılan
3 adet Kültür Merkezi ile birlikte 68 adet Kültür Merkezi Bakanlığımıza bağlı olarak hizmet
vermektedir. 21 adedi ise Ġl ve Ġlçelerdeki kurum ve kuruluĢlara devredilmiĢtir. Bakanlığımız
yatırım programında bulunan 38 adet Kültür Merkezi projesi ise devam etmektedir.
Bakanlığımız yatırım programında olup, 2012 yılında açılan Kültür Merkezleri:



Bartın Kültür Merkezi
Mardin-Ömerli (GAP) Kültür Merkezi
Zonguldak-Çaycuma Kültür Merkezi
Bakanlığımız yatırım programında olup, 2012 yılında açılacak Kültür Merkezleri:




Elazığ Kültür Merkezi
Hakkâri-Yüksekova Kültür Merkezi
Konya-Karapınar Kültür Merkezi
Tunceli-Ovacık Kültür Merkezi ‟dir.
ENERJĠ DESTEĞĠ
2011 yılında gönderilen 82.222.818-TL. Enerji Desteği uygulamasına, 2012 yılında da
devam edilmiĢ ve Eylül ayı itibarıyla 30.355.010-TL. ödenek gönderilmiĢtir.
2013 YILINDA PLANLANAN ÇALIġMALAR
2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanunu Kapsamında ülkemiz genelindeki kültür ve turizm
potansiyelinin tespit edilerek 02.03.2007 tarih ve 26450 sayılı Resmi Gazete‟de yayımı ile
yürürlük kazanan TTS2023 ve Eylem Planı 2007-2013 belgesi ile belirlenen hedefler
118
doğrultusunda yapılması planlanan çalıĢmalar Ģunlardır;

Ülkemiz genelindeki kültür ve turizm potansiyeline sahip olan alanların tespit edilerek
2634 sayılı Turizmi TeĢvik Kanunu kapsamında TM veya KTKGB ilanı,

TM-KTKGB ilan edilerek Bakanlığımızın yetkili olduğu alanların planlaması,

Onaylı planlar ile turizme ayrılan alanlarda, özel mülkiyete konu olanlar ile birlikte
Kamu mülkiyetinde olan alanlarında yapılaĢma koĢullarının belirlenmesi,

Kamu mülkiyetindeki turizm amaçlı planlı alanların, yatırımcılara tahsis edilmesini
sağlamak amacıyla gerekli iĢlemlerin yürütülmesi,

Mevcut Turizm Merkezleri içerisindeki güncelliğini kaybetmiĢ veya Bakanlığımızın
2023 yılı vizyonu doğrultusunda dönüĢtürülmesi veya revizyonuna ihtiyaç duyulan
konularda gerekli düzenleme ve düzenlemelerin yapılması,

TM-KTKGB sınırları içerisindeki alanlarda onaylı planlar doğrultusunda gerçekleĢen
yapılaĢmalar doğrultusunda ortaya çıkan turizm geliĢim sürecinin mevsimselliğinin
önüne geçilerek yıl geneli 12 aya yayılmasını sağlamak amacıyla gerek kıyı
alanlarında gerek arka bantta alternatif turizm türlerinin geliĢtirilip hayata
geçirilmesini sağlamak,

TTS 2023 ve Eylem Planı 2007-2013 belgesinin, sürdürülebilir turizm yaklaĢımı
doğrultusunda gözden geçirip gerekli düzenlemeleri yapmak,

Kıyı alanlarının yanı sıra ülkemizin iç bölgelerindeki turizm potansiyellerinin tespit
ederek, planlama ve yatırım çalıĢmalarını yapmak,

Fırat Havzası, Kuzey Van Gölü, Selçuklu KTKGB ülkesel ölçekteki hem kültür ve
hem de turizm potansiyelleri olan bölgelerdeki planlama çalıĢmalarının 2013 yılı
içinde tamamlanarak bu bölgelerde onaylı planlar doğrultusunda bir geliĢim sürecinin
baĢlatmak,

Ülkemiz turizm potansiyeli ve yatırım alanlarının uluslararası düzeyde tanıtımına
yönelik çalıĢmalarını Bakanlığımız ilgili birimleri ile eĢgüdüm sağlayarak
gerçekleĢtirilmek,

TM-KTKGB sınırları içersindeki turizm amaçlı değerlendirilemeyecek nitelikteki
kamu arazilerini satıĢ veya kiralanmalarını sağlamak,

Turizm harici taĢ ocağı, kum ocağı, maden iĢletmesi v.b. turizm sektörünü etkileyecek
faaliyetlerin kontrol altında gerçekleĢmesini sağlayacak tedbirlerin alınması ve
uygulanması sağlamak.
2013 YILINDA SÜRDÜRÜLECEK ALTYAPI ÇALIġMALARI
Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı Kıyı Yönetimi (ATAK) Projesi kapsamında yer alan
Antalya, Muğla, Balıkesir, Ġzmir, Aydın illerinde altyapı uygulama projelerine devam
119
edilecektir.
Turizm Bölge Alan ve Merkezleri ile Turizm Potansiyeli Arz Eden Yörelerde Altyapı
Uygulamaları kapsamında;










Mahalli Ġdareler Tarafından Hazırlanan Turizm Amaçlı Altyapı Projelerine,
KıĢ Turizm Merkezleri ile Dağ Sporları Altyapı Uygulamaları,
Termal ve Sağlık Turizm Merkezleri Altyapı Uygulamaları,
Ġpekyolu ve Ġnanç Turizmi Projesi
Turizm Potansiyeli Yüksek Kentlerde altyapı Uygulamaları,
81 Ġlin Turistik Yollarının Yapımı, Bakım ve Onarımı,
Turizm Amaçlı Altyapı Uygulamaları (GAP) ve (DAP) Projesi,
Doğu Karadeniz Turizm Master Planı Uygulamaları Projesi kapsamında Valilikler (Ġl
Özel Ġdaresi-Birlik) ve Belediyelerce yürütülmekte olan turizm amaçlı altyapı
uygulama projelerine mali destek verilmesine devam edilecektir.
Mavi Bayrak ve HaĢaratla Mücadele Projelerine mali destek verilmesine devam
edilecektir.
2012 yılı içerisinde turizm yatırımcılarına duyurulması planlanan “Turizm
Yatırımcılarına Kamu TaĢınmazı Tahsis ġartnamesi 2012/1” ile 23 ilde 61 adet kamu
taĢınmazının turizme kazandırılması planlanmaktadır. 2634 sayılı yasa ve ilgili
yönetmelikler doğrultusunda, tamamlanma aĢamasında bulunan Ģartnamenin ilanı
sonucunda söz konusu kamu taĢınmazlarına yapılacak baĢvurulara iliĢkin iĢlemler ve
hali hazırda devam etmekte olan tahsis iĢlemleri sürdürülecektir.
2013 Yılında Açılması Planlanan Kültür Merkezleri











Adana-Ceyhan Kültür Merkezi
Adana-Kozan Kültür Merkezi
Adana-Yüreğir Kültür Merkezi
Hatay-Samandağ Kültür Merkezi
Kastamonu-Cide Kültür Merkezi
Kastamonu-Tosya Kültür Merkezi
Mersin-Gülnar Kültür Merkezi
Mersin-Silifke (TaĢucu) Kültür Merkezi
Tekirdağ-Kültür Merkezi
Tekirdağ- Muratlı Kültür Merkezi
Tekirdağ- ġarköy Kültür Merkezi
Kültür Merkezlerinin tamamlanması hedeflenmektedir.
Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yapılarına Destek Projesi kapsamında 2011 yılında 33
kamu kuruluĢuna 7.670.950-TL., 2012 Yılında ise Ekim ayı sonu itibarıyla 23 kamu
kuruluĢuna 7.847.000-TL. mali destek sağlanmıĢtır.
Turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu araĢtırma ve istatistikî çalıĢmaları 2013 yılında da
sürdürülecektir.
120
121
TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Tanıtma Genel Müdürlüğü; ülkemizin sahip olduğu tarihi, turistik, kültürel ve sanatsal
değerlerin ve bu değerlerden oluĢan turistik ürünlerin her türlü imkandan yararlanarak yurt içi
ve yurt dıĢında tanıtımını ve pazarlamasını yapmak, sektörün tüm aktörleriyle yakın iĢbirliği
içinde dünyada geliĢen yeni eğilimleri ve talepleri de takip ederek yeni ürünlerin geliĢmesine
katkıda bulunmak, koruma-kullanma dengesi içinde ve daha nitelikli bir hizmet anlayıĢıyla
turizm gelirlerini artırmak ve ülkemizi marka bir destinasyon haline getirmek için gerekli
çalıĢmaları yürütmekle yükümlüdür.
YURT DIġI TANITIMDA STRATEJĠK AMAÇLAR

BozulmamıĢ doğa, temiz çevre, özgün kültürel kimlik, konukseverlik, tarihi ve doğal
değerler ve coğrafi konumumuzun sunduğu zenginlikleri ülkemizin ayrıcalıklı
özellikleri olarak vurgulamak,

Türkiye‟nin pozitif imajını geliĢtirerek, dünya turizminde en çok turist çeken ülke
sıralamasında ilk sıralara taĢımak,

Ülkemizin diğer ülkelerden farklılıklarını ve fiyat-hizmet dengesi avantajını ön plana
çıkararak gelen yabancı ziyaretçi profilini yükseltmek ve bunun sonucu olarak
ülkemize gelen ziyaretçi sayısını ve turizm gelirlerini artırmak,

Uluslararası tüketici profiline uygun tanıtım yapmak,

Sürdürülebilir turizm yaklaĢımı ile ürün çeĢitliliğimizi artırmak,

Tanıtımda yeni teknolojileri kullanarak ülkemizin avantajlı konuma geçmesini
sağlamak,

Ülkemize gelen ziyaretçilerin memnun olarak ayrılmaları konusunda gerekli koĢulları
temin etmek,

Sektörümüzün dünya turizm pazarlarındaki rekabet gücünü artırmaya yönelik
birleĢtirici, yönlendirici ve destekleyici uygulamalara önem vermek,

Yukarıda sayılan tüm unsurların yerine getirilerek ülkemizin marka bir destinasyon
haline gelmesini sağlamak.
Ülkemize En Çok Yabancı Ziyaretçi Gönderen ilk 10 Ülke






Almanya
Rusya Federasyonu
Ġngiltere
Ġran
Bulgaristan
Hollanda
122




Gürcistan
Fransa
Suriye
ABD
TANITIM FAALĠYETLERĠ
Tanıtma Genel Müdürlüğünce yürütülen tanıtım faaliyetlerini 6 baĢlık altında
toplanabilir;






Reklam Faaliyetleri
Fuar Faaliyetleri
Halkla ĠliĢkiler Faaliyetleri
Tanıtıcı Yayınlar
Özel Projeler
Uluslararası nitelikteki kültürel ve turistik etkinliklerin desteklenmesi
2012 yılında yurt dıĢı tanıtım faaliyetlerimizi 37 ülkede bulunan 40 büromuz
aracılığıyla yürütülmüĢtür. Kamu kurum ve kuruluĢlarının yurt dıĢı teĢkilatını
oluĢturan birimlerin nitelik, kurulduğu Ģehir ve ülke, görev alanı, akredite edildiği
ülkeler ve bağlı bulunduğu misyonlar hakkındaki 13.04.1999 tarih ve 99/12770 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararında değiĢiklik yapılmasına iliĢkin 2012/3438 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı uyarınca yapılan değiĢikliklerle yurt dıĢı bürolarımızın sayısı artmıĢ
kurulmasına karar verilen yeni bürolarla 39 ülkede 44 yurt dıĢı büromuz bulunacaktır.
Yeni büroların kiralanması, tefriĢatının yapılması ve faaliyete geçmesi için çalıĢmalara
baĢlanılmıĢtır.
2013 YILI REKLAM FAALĠYETLERĠ
2013 yılı tanıtım kampanyası ana stratejimiz,

Ülkemizin farklılıklarını, görece üstünlüklerini ve fiyat-kalite avantajımızı ön plana
çıkararak hedef pazarlardaki mevcut paylarımızı korumak ve artırmak,

Destinasyon odaklı pazarlama ve tanıtım yapmak,

KıĢ, sağlık, kongre, kültür, yat, golf, gençlik ve Ģehir turizmi gibi Türkiye turizm
ürünlerinin çeĢitliliğini vurgulamak,

Ġstanbul, Antalya, Muğla, Ġzmir, Kapadokya ve Nemrut gibi destinasyonlarımızı,
kısa tatiller (short break/paskalya, noel, yılbaĢı, okul tatilleri vb.) için önemli bir
alternatif olarak konumlandırmak,

Reklam kampanyalarımız rezervasyonların en çok yapıldığı Ocak-Mayıs döneminde
yoğunlaĢmakta olup, ayrıca son dakika rezervasyonları için özel kampanyalar
gerçekleĢtirmek,
123

Hedef pazarlarda en çok okunan gazete ve dergilere reklam vermek,

Özellikle sektör dergilerinde kapsamlı reklam kampanyaları yürütmek ve ülkemiz
hakkında olumlu yayınlar yapılmasını sağlamak,

Sektör ile iĢbirliği içerisinde pazar ülkelerin en çok okunan dergi ve gazeteleri ile
birlikte Türkiye‟nin tanıtımına yönelik kapsamlı Türkiye ekleri yayınlatmak,

Türkiye‟nin pozitif imajını geliĢtirerek marka konumunu güçlendirmektir.
124
BĠRLĠKTE REKLAM FAALĠYETLERĠ
Geçen yıllarda olduğu gibi bu yılda da ülkemize yönelik talebi arttırmak ve tur
operatörleriyle pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak amacıyla baĢta Almanya pazarı
olmak üzere diğer pazarlarda birlikte reklam ve workshop faaliyetlerine devam edilmiĢtir.
Almanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Ġtalya, Ġngiltere, Ġsviçre, Hollanda, Çin, Kazakistan
ve Belçika‟da tur operatörleri ile ortak reklam faaliyetleri yürütülmektedir.
125
AĞIRLAMA FAALĠYETLERĠ
Ülkemize yönelik talebi artırmak ve ülkemizin pozitif imajını güçlendirmek amacıyla
yurtdıĢındaki gazeteciler, kamuoyu önderleri, turizm sektörü temsilcileri ülkemize davet
edilmekte ve ülkemizde layıkıyla ağırlanarak olumlu izlenimlerle kendi ülkelerine dönmeleri
sağlanmaktadır.
126
Söz konusu ağırlamalar sonucunda da dünyadaki yabancı basında ülkemizle ilgili çok
sayıda makale ve haber yayımlanmaktadır. Bunun da ötesinde ülkemizden memnun olarak
ayrılan bu kiĢiler buradaki izlenimlerini kendilerinin dıĢındaki insanlara da anlatmakta
dolayısıyla daha etkili bir tanıtım faaliyeti gerçekleĢtirilmektedir.
ULUSLARARSI FUARLARA KATILIM
GeliĢmiĢ pazarlardaki fuarlara katılımda stratejik hedeflerimiz;



Ürün çeĢitliliğimizin ve farklılığımızın vurgulanması,
Destinasyon odaklı tanıtım,
Pazar payımızı daha da artırmak amacıyla daha alt bölümlere ulaĢabileceğimiz tanıtım
stratejilerinin uygulanması,
127
GeliĢmekte olan pazarlardaki fuarlara katılımda stratejik hedeflerimiz;

Pazardaki eğilim ve beklentiler de dikkate alınarak ülkemizin bu beklenti ve eğilimleri
karĢılayacak turizm ürünlerinin sunulması ve bunun ötesinde ülkemizin zengin
potansiyeli ile bir tatil ülkesi olduğunun vurgulanması amaçlanmaktadır.
2013 yılında; toplam 134 turizm ihtisas fuarına iĢtirak edilmesi planlanmaktadır.
2012 YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLEN ÖZEL PROJELER
9-29 Haziran 2012 tarihleri arasında ülkemizde düzenlenen Ġstanbul Shopping
Festivali‟nin tanıtımı amacıyla 9 Mayıs 2012 tarihinde Kıvanç TATLITUĞ ve Songül ÖDEN
Dubai‟ye gelmiĢ, basın toplantısı ve resepsiyon düzenlenmiĢtir.
128
Tokyo Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimiz koordinatörlüğünde Türk Hava Yolları ve
Yunus Emre Kültür Merkezi‟nin iĢbirliğiyle Tokyo‟da ülkemiz mutfağını Japon halkına
tanıtmak amacıyla “Türk Mutfağı Tanıtım Haftası” düzenlenmiĢ, bu kapsamda 31 Mayıs 2012
tarihinde bir “Basın Konferansı” ve “AçılıĢ Gecesi” gerçekleĢtirilmiĢtir.
Hindistan Seyahat Acenteleri Birliği (TAAI) 60. Seyahat Kongresini 11-13 Mart 2012
tarihlerinde Ġstanbul‟da gerçekleĢtirmiĢtir. Bu kapsamda 11 Mart 2012 tarihinde Çırağan
Palace Kempinski‟de Bakanlığımızca gala yemeği verilmiĢtir.
Kuala Lumpur Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimiz tarafından Malezya, Endonezya ve
Singapur‟da faaliyet gösteren Regent Media firması tarafından Endonezya‟da Bahasa
Endonezyaca dilinde 30.000 adet basılan Escape isimli seyahat dergisinin Eylül sayısıyla
beraber dağıtılmak üzere 24 sayfadan oluĢan 30.000 adet „Türkiye Eki‟ bastırılmıĢ ve dergiyle
beraber dağıtılması sağlanmıĢtır.
Ülkemiz ve Çin Halk Cumhuriyeti tarafından 16 Haziran 2011 tarihinde imzalanan
Mutabakat Zaptı ile “2012 Türkiye‟de Çin Kültür Yılı”, “2013 Çin‟de Türk Kültür Yılı”
olarak ilan edilmiĢtir. Bu kapsamda; 2013 yılında Çin Halk Cumhuriyeti‟nde birçok tanıtım
etkinliği gerçekleĢtirilecek olup, değiĢik dallarda sanatçı gurupları görevlendirilecektir.
9-29 Haziran 2012 tarihleri arasında ülkemizde düzenlenen Ġstanbul Shopping
Festivali‟nin Ġran‟da daha etkin tanıtımı amacıyla, Tahran‟da Ocak ayında özel bir reklam
kampanyası düzenlenmiĢtir.
129
Mısır‟ın önde gelen üniversitelerinden olan Ayn ġems Üniversitesinde Türk Günü
gerçekleĢtirilmiĢ programda konferans, tanıtıcı yayın ve görsel show, Türk mutfağından
ikramlar, Geleneksel Türk El Sanatları sergilenmiĢtir.
Riyad Büyükelçiliğimizde Türkiye Tanıtım Günü düzenlenmiĢtir.
Roma‟da 6-10 Haziran tarihlerinde düzenlenen Cerealia Festivali‟ne TC. Roma
Büyükelçiliği ve MüĢavirliğimiz iĢbirliğinde Türkiye Onur Konuğu ülke olarak katılmıĢtır.
Festival kapsamında Ġstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu sanatçıları tarafından Roma‟da
ve Aricia‟da Türk Müziği konserleri verilmiĢtir.
9-19 ġubat 2012 tarihleri arasında gerçekleĢtirilen 62.Berlin Film Festivali‟ne destek
verilmiĢtir. (Berlinale sırasında Berlin Ģehrinin gözde merkezi olan Postdamer Platz
meydanında bulunan “Sternberg” adlı tiyatroda 13 ġubat 2012 tarihinde verilecek kokteyl
giderlerinin karĢılanması.)
3-08 Temmuz 2012 tarihleri arasında Almanya‟nın Berlin Ģehrinde düzenlenen “Berlin
Moda Haftası” kapsamında genç tasarımcıların (Bahar KORÇAN ve Ümit ÜNAL)
etkinliklerinin tanıtımı amacıyla, 4-10 Temmuz 2012 arasında Berlin'in 270 adet sütununda
tanıtım reklamlarının yer alması, ayrıca ek desteklerin sağlanarak Bakanlığımızca tanıtım
yapılmıĢtır.
ITB kapsamında Ġstanbul gecesi 08 Mart 2012 tarihinde, Kunztschule adlı mekânda
Ġstanbul‟u tanıtan “Ġstanbulcool” adlı bir gece düzenlenmiĢtir.
130
Nisan-Haziran 2012 tarihleri arasında Finlandiya‟nın baĢkenti Helsinki‟de
gerçekleĢtirilen Dünya Tasarım BaĢkenti etkinlikleri kapsamında Bakanlığımızın desteğiyle
10 kiĢilik sanatçı ve akademisyenden oluĢan bir grup görevlendirilmiĢtir.
Polonya‟nın baĢkenti VarĢova‟da bulunan Avrupa Koleji‟nde 24 ġubat 2012 tarihinde
gerçekleĢen 120 öğrencinin katıldığı Türk-Alman gecesinde sunulan yiyecek ikramları
Bakanlığımızca karĢılanarak tanıtım yapılmıĢtır.
Cinematurca Türkiye Sinema Günleri adıyla Danimarka'nın baĢkenti Kopenhag‟da 1330 Mart 2012 tarihleri arasında Sinema Festivali düzenlenmiĢtir. Festivalde 14 film ve 2
belgesel film gösterilmiĢtir.
22 Mayıs 2012 tarihinde Frankfurt‟ta düzenlenen Cim-Clubbing-Imex isimli geceye
destek sağlanarak tanıtım yapılmıĢtır.
Hollanda Tur Operatörleri Birliği ANVR‟nin 2012 yılı kongresi Bakanlığımız
himayesinde Kasım 2012 ayında Ġstanbul‟da gerçekleĢtirilecektir.
Ġstanbul un önde gelen kültür ve sanat festivallerinden olan Ġstancool Festivaline Karl
Lagerfeld, William Dafoe ve Carine Roitfeld gibi ünlü sanatçı ve oyuncular katılmıĢtır ve
Türkiye‟nin festivale gelen yabancı basın aracılığıyla tanıtımı yapılmıĢtır.
Doğu Expresi Konseri (02 Haziran): Piyanist Dr. AyĢegül Durakoğlu ve çeĢitli
sanatçılar tarafından Lincoln Center da bulunan Allen Room da bir konser verilmiĢ olunup
T.C. BirleĢmiĢ Milletler Daimi Temsilciliği, New York BaĢkonsolosluğu ve çok sayıda diğer
ülke büyükelçi ve bürokratları tarafından katılım sağlanmıĢtır.
15 Temmuz tarihinde Houston‟da açılan “Tolerans: Anadolu Topraklarından
Hikayeler” baĢlıklı Modern Türk Seramik Sergisi kapsamında Washington Kültür ve Tanıtma
MüĢavirliğince Türkiye kültür ve turizmi tanıtılmıĢ ve etkinlik kapsamında bir resepsiyon
verilmiĢtir.
St. Petersburg BaĢkonsolosluğu ile birlikte Rusya‟nın St. Petersburg Ģehrinde Türk
filmleri günleri düzenlenmiĢtir.
131
Türk Rus Kültür Derneği ile birlikte Rusya‟nın çeĢitli üniversitelerinde Türk günleri
etkinlikleri düzenlenmiĢtir.
Türk Kültür ve Sanat Festivali: The Turkish-American Association of California
(TAAC) tarafından Kaliforniya Eyaleti‟nin Monterey ġehrinde on beĢincisi düzenlenen Türk
Kültür ve Sanat Festivali‟ne AtaĢeliğimizce katılım sağlanmıĢ olup, kiralanan stantta,
ülkemizin tanıtımını sağlamak ve konuklara bilgi sunmak amacıyla gerekli çalıĢmalar
yürütülmüĢtür. Etkinlik yetkililerinden alınan bilgiye göre festival alanı 25-26 Ağustos 2012
tarihlerinde yaklaĢık 10.000 kiĢi tarafından ziyaret edilmiĢtir.
Sırbistan‟ın Türkiye spesyalisti tur operatörlerinden Travel Expert ve ofisimiz iĢbirliği
ile gerçekleĢtirilen workshopta MüĢavirliğimizce Genel Türkiye ve Ġzmir tanıtımı yapılmıĢtır.
17 ġubat 2012 tarihinde Türkiye‟ye yönelik operasyonu bulunan yaklaĢık 200 acenta
temsilcisinin ve yaklaĢık 50 medya mensubunun katıldığı Workshop kapsamında Türkiye
genel tanıtımının yanı sıra acentalar tarafından Antalya ve Alanya bölgelerinin de tanıtımı
yapılmıĢtır.
2013 YILINDA YAPILMASI PLANLANAN ÖZEL PROJELER

2013 yılı reklam kampanyalarımız, 80‟i aĢkın ülkede rezervasyonların gerçekleĢtiği
Ocak-Mayıs döneminde yoğun olarak yürütülecektir.

2013 yılında geniĢ kitlelere hızlı ve kolay ulaĢmayı sağlayan TV reklamları, hedef
pazarlarımızda en çok izlenen programlarının arasında yayınlanacaktır.

Hedef pazarlarımızda en çok okunan gazete ve dergilerine reklam verilecektir.
Özellikle sektör dergilerinde kapsamlı reklam kampanyası yürütülecek ve reklamlar
dergi kapaklarında yer alacaktır.

GeniĢ kitlelere ulaĢabilmek için, taksi ve otobüs giydirme, metro reklamları ve
havaalanı reklamlarının yanı sıra, büyük kentlerin en önemli meydanlarında ve
caddelerinde, en büyük alıĢveriĢ merkezlerinde açık hava reklamları yapılacaktır.
Ayrıca hedef pazarlarımızın ulusal havayolu Ģirketlerinin uçak içi dergi ve TV‟lerine
reklam verilecektir.

Dijital tanıtıma yönelik kapsamlı bir kampanya yapılacaktır.
132

Türkiye tanıtımları için yeni tanıtım filmleri ve fotoğraf çekimleri yapılacaktır.

2013 yılında hedef pazarlarımızda halkla iliĢkiler faaliyetleri profesyonel PR ajansları
aracılığıyla gerçekleĢtirilecektir.

2013 yılında hedef pazarlarımızda kanaat önderi konumunda olan seyahat yazarları,
medya mensupları ve seyahat acentesi temsilcileri ülkemizde ağırlanacaktır.

Hedef kitleye hızlı ve etkili biçimde ulaĢmayı sağlaması nedeniyle, ülkemizin
tanıtımına yönelik dünya çapında en çok seyredilen TV programlarının çekim
ekiplerine 2013 yılı ağırlama faaliyetlerinde ağırlık verilecektir.

2013 yılında özel sektör ile iĢbirliği anlayıĢı içerisinde, birlikte reklam, ağırlama,
workshop vb. faaliyetler gerçekleĢtirilecektir.

Alanya, Bodrum, Kapadokya, Mardin, Gaziantep ve Ġzmir‟de gerçekleĢtirilen
destinasyon çalıĢmalarına 2013 yılında yeni turizm destinasyonları dahil edilecektir.

Hedef pazarlarımızda profesyonel araĢtırma Ģirketleri aracılığı ile imaj araĢtırmaları
yapılacaktır.

Ülkemizin tüm değerleri (müzik, sanat eserleri, gastronomi, geleneksel el sanatları,
tarihi ve kültürel ürünler vb.) farklı etkinliklerle tanıtılacaktır.

AlıĢveriĢ turizmini canlandırmak amacıyla düzenlenen “Ġstanbul Shopping Fest” 2013
yılı Haziran ayında gerçekleĢtirilecek olup, söz konusu organizasyona yönelik olarak
tanıtım faaliyetleri yürütülecektir.

AlıĢveriĢ turizmini canlandırmak amacıyla düzenlenen “Ankara Shopping Fest” 2013
yılı Haziran ayında gerçekleĢtirilecek olup, söz konusu organizasyona yönelik olarak
tanıtım faaliyetleri yürütülecektir.

Ġzmir‟in EXPO 2020 adaylığına yönelik olarak Ġzmir destinasyon tanıtımı çalıĢmaları
ile eĢgüdümlü olacak Ģekilde yurtdıĢında ilgili kurum ve kuruluĢlar ile uluslararası
nitelikteki etkinliklerde özel tanıtım çalıĢmaları gerçekleĢtirilecektir.

Zürih Kültür ve Tanıtma AtaĢeliğimiz tarafından Ġsviçre Seyahat Acentaları ve Tur
operatörleri Birliği (SRV)‟nin Genel Kurul Toplantısının (yaklaĢık 200 kiĢi) Kasım
2013‟te Ġzmir‟de yapılması planlanmaktadır.

Berlin Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimizce Streetarts Berlin Istanbul Sokak Festivali
yapılması planlanmaktadır.

Kopenhag Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimizce Haziran 2013 tarihinde Kopenhag
ġehir Meydanında “Anadolu Kültür Günleri” etkinliklerinin 4.sü Danimarka Türk ĠĢ
Adamları Derneği ile ortaklaĢa düzenlenmesi planlanmaktadır.
133

Kopenhag Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimizce, Mart 2013 Kopenhag‟da Sinema
Günleri etkinliğinin gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.

Lahey Kültür ve Tanıtma MüĢavirliğimizce, önemli sektör dergilerinden Reisrevue
tarafından düzenlenen Yılın Seyahat Acentası Ödül Törenine Bakanlığımızca destek
olunacaktır.

Geleneksel Türk el sanatlarından örneklerin ve çağdaĢ sanatçılarımızın eselerinin
sergileneceği sergi programlarının düzenlenmesi, Hollandaca diline çevrilen Türk
yazarlarının eserlerinin tanıtımı gibi etkinlikler planlanmaktadır.

Amsterdam Üniversitesi Allard Pierson Müzesi‟nin bir giriĢimi olan Truva Sergisi ve
Sempozyumuna Bakanlığımızca destek sağlanacaktır. (07.12.2012/05.05.2013)

ARCOMADRĠD, her sene Madrid Kongre ve Sergi Merkezi‟nde düzenlenen
dünyadaki en önemli çağdaĢ sanat fuarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Fuarda
“Matadero” müzesinde Türk sanatçılara ait bir karma sergi, “Centro de Artes Dos de
Mayo (CA2M)” müzesinde Halil Altındere‟nin müstakil sergisi, “Reina Sofia”
müzesinde Türkiye‟de çağdaĢ sanat konusunda bir panel/söyleĢi, “Filmoteca”
salonlarında Türk filmleri gösterisi gerçekleĢecektir.

Ġtalyan seyahat acentalarınn eğitimine yönelik Türkiye e-learning programı ve ĠtalyaTürkiye turizm iĢbirliği toplantısının düzenlenmesi planlanmaktadır.

Mısır‟ın turistik Ģehirlerinden Hurghada‟da düzenlenecek olan Film Festivaline iĢtirak
edilecektir.

Mersin‟de gerçekleĢtirilecek 17. Akdeniz Oyunlarında ülkemizin tanıtımı yapılacaktır.

2016 yılında Antalya‟da gerçekleĢtirilecek Botanik EXPO‟nun tanıtımı yapılmaktadır.
TANITICI YAYINLAR
Bakanlığımız tanıtma stratejileri doğrultusunda, dünyadaki eğilim ve beklentilere
uygun olarak ülkemizin sahip olduğu tarihi, turistik, kültürel, sanatsal ve doğal değerlerin
broĢürleri cazibe yaratacak Ģekilde hazırlanmaktadır.
134
2012 YILINDA BASTIRILAN YAYINLAR
2012 yılında 5-8 dilde, 45 çeĢit tanıtıcı yayın bastırılmaktadır. Ayrıca Afyon, Ağrı,
Aksaray, Ankara, Antalya, Ardahan, Batman, Balıkesir, Çanakkale, Çankırı, Çorum,
Diyarbakır, Hakkâri, Ġstanbul, Ġzmir, Iğdır, Isparta, Karabük, Kırıkkale, Karaman, Kilis,
Muğla, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Rize illerimizin yeni tanıtıcı yayın bastırmak
için Tanıtma Genel Müdürlüğünden talep ettikleri 750.000-TL. ödenek bahsi geçen illerimize
gönderilmiĢtir.
FESTĠVALLER VE KONGRELER
Ülkemizde gerçekleĢtirilen uluslararası nitelikte ve ülke turizmine katkıda bulunacak
Ģekilde düzenlenen festival, Ģenlik, anma günleri vb. etkinliklere destek olunmaktadır.
Kongre turizminin geliĢmesine katkıda bulunmak ve dünya kongre turizmi pastasından
ülkemizin hak ettiği payı alabilmesini sağlamak ve kongre ve intensive turizm türünü tüm
ülke düzeyine yaymak amacıyla ulusal ve uluslararası nitelikteki kongrelere destek verilmekte
uluslararası toplantı ve kongrelerin ülkemize alınması konusunda gerekli giriĢimlerde
bulunulmaktadır.
Ülkemizin uluslararası alanda daha etkin tanıtılmasına yönelik yürütülen çalıĢmalar
kapsamında 2012 yılında uluslararası boyutta organize edilen 73 adet etkinliğe 1.774.700-TL.
destek sağlanmıĢtır.
YURT ĠÇĠ FUARLAR
Bakanlığımız ülkemizin tanıtım amacıyla, yurt dıĢında çok farklı temalarda fuarlara
iĢtirak ettiği gibi yurt içindeki fuarlara katkı sağlamak ve iç turizmi desteklemek amacıyla da
EMITT, Travel Turkey, AnfaĢ-Hetex Sağlık Turizmi Fuarlarına iĢtirak etmektedir. Ġzmir,
Antalya, Ġstanbul, Ankara ve Van illerinde gerçekleĢtirilen turizm fuarlarına katılınmıĢ ve fuar
yapımcı kuruluĢları desteklenmiĢtir. 2013 yılına yönelik olarak da ülkemizin tanıtımına
katkısı olacak bu tür faaliyetlere desteklerimiz devam edecektir.
ĠÇ TURĠZMĠN GELĠġTĠRĠLMESĠ
Bakanlığımız iç turizmin geliĢtirilmesi amacıyla 2023 Turizm Stratejisi‟nde
öngörüldüğü üzere, TÜRSAB, TÜROFED, THY iĢbirliği içinde “Erken Rezervasyon Baharı”
adı altında indirimli tatil kampanyası baĢlatmıĢ olup, son üç yılda kampanya çerçevesinde iç
turizm hareketlerinde çok önemli geliĢmeler kaydedilmiĢtir.
135
Bunların dıĢında; turizmin ülke düzeyine yayılması ve Doğu Anadolu bölgesinde
turizm hareketlerinin geliĢtirilerek komĢu ülkelerden turist taleplerinin arttırılması amacıyla
14-16 Ekim 2012 tarihleri arasında Bakanlığımız koordinatörlüğünde TÜRSAB, Van Valiliği
ve Van Ticaret ve Sanayi Odası‟nın katılımıyla gerçekleĢtirilen Van Turizm Fuarı‟nın bu yıl
3.sü düzenlenmiĢtir.
Alternatif turizm türlerinin (Kongre, Sağlık, Termal, Spor, Doğa vb.) geliĢtirilmesi için
yurt içi ve yurt dıĢı tanıtım faaliyetlerimiz devam etmektedir.
136
Piri Reis Dünya Haritası
137
ARAġTIRMA VE EĞĠTĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Halk edebiyatı, halk müziği ve oyunları, gelenek-görenek-inançlar ve uygulamalar,
geleneksel sanatlar, el sanatları, mutfak, giyim, kuĢam, süsleme gibi halk kültürü dallarında
araĢtırma, derleme, envanter ve diğer bilimsel çalıĢmaların yurt içi ve yurt dıĢında yapılması;
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras SözleĢmesi kapsamında proje ve faaliyetlerin
gerçekleĢtirilmesi; kültür ve turizm sektörlerinin eğitilmiĢ eleman ihtiyacının tespiti ve bu
ihtiyacın karĢılanmasına yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi; Turist rehberliği ile
ilgili iĢ ve iĢlemlerin yürütülmesi; Toplumda kültür ve turizm bilincini geliĢtirmek amacıyla
etkinlikler düzenlenmesi ve yerel yönetimlerin, asıl amacı kültür faaliyeti olan dernek ve
vakıflarca düzenlenen projelerine mali destek sağlanması; Kamu kurum ve kuruluĢları,
üniversiteler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluĢları ile iĢbirliği içerisinde, kültür, sanat ve
turizm alanında proje ve faaliyetler gerçekleĢtirilmesi; Bakanlığımız çalıĢanlarının görevlerini
daha etkin ve verimli yürütmelerini sağlamak amacıyla hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim
programlarının düzenlenmesi vb. faaliyetler Bakanlığımız AraĢtırma ve Eğitim Genel
Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
SOMUT OLMAYAN TÜRK KÜLTÜR MĠRASI ÇALIġMALARI
Şenliklerin Başlangıcında Yakılan Kakava Ateşi (Edirne)
AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü kültürel değerlerimizin ve somut olmayan
kültürel mirasımızın tespitini yapmak, gerekli koruma planlarını ve faaliyetlerini
gerçekleĢtirmek, mirasın toplum içinde görünürlüğünü arttırmak, gelecek kuĢaklara
aktarılmasını sağlamak; bir baĢka ifadeyle toplumsal kimliğimizin temel taĢlarından biri olan
kültürel mirasımızın yaĢayabilirliğini güvence altına almak amaç ve hedefleriyle faaliyetlerini
yürütmektedir.
Söz konusu amaç ve hedefler 61. Hükümet Programının kültür ile ilgili bölümleriyle
doğrudan örtüĢmektedir. Ayrıca 2003 yılında UNESCO‟nun 32. Genel Konferansında kabul
edilen ve ülkemizin de 2006 yılında taraf olduğu Somut Olmayan Kültürel Mirasın
Korunması SözleĢmesi‟nin ilkelerine uygun olan bu hedeflere yönelik çalıĢmalar
UNESCO‟nun çağdaĢ ilkeleriyle uyum içinde olunmasını da sağlamaktadır.
138
Halk Kültürü Alan AraĢtırmaları
Nevruz Ceminde Çerağ (Delil) Uyandırma (Isparta)
Halk kültürü alan araĢtırmalarının asıl amacı kültürel ve tarihi varlıklarımızı korumak,
gelecek kuĢaklara aktarmak ve evrensel kültüre katkıda bulunmaktır. Kültürel mirasımız ve
değerlerimiz hakkında yurt içinde ve yurt dıĢında yapılan çalıĢmalar sonucunda elde edilen
dokümanlar Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezine kazandırılmakta ve araĢtırmacılarla
paylaĢılarak geleceğe aktarılması sağlanmaktadır.
Hayvanlar Daha Sağlıklı Olmaları İçin
Deniz Suyuyla Yıkanmakta (Trabzon)
Baharı Simgeleyen Çiçeklerin Nevruz Cemine
Katılanlarca Koklanması (Kırklareli)
2012 Yılı Ocak-Eylül Döneminde GerçekleĢtirilen Yurt Ġçi Halk Kültürü Alan
AraĢtırmaları;
-
Isparta Ġli “Nevruz” Alan AraĢtırması,
Denizli Ġli “Nevruz” Alan AraĢtırması,
Manisa Ġli “Nevruz” Alan AraĢtırması,
Mersin Ġli “Nevruz” Alan AraĢtırması,
Kırklareli Ġli “Nevruz” Alan AraĢtırması,
Edirne Ġli “Hıdrellez-Kakava ġenlikleri” Alan AraĢtırması,
Trabzon Ġli “Mayıs Yedisi” Alan AraĢtırması,
Bursa Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
EskiĢehir Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Kars Ġli “Köroğlu” Alan AraĢtırması
Erzurum ili “Köroğlu” Alan AraĢtırması
139
Nevruz Sabahı Yapılan Sokak Temizliği (Mersin)
2012 yılı sonuna kadar gerçekleĢtirilmesi planlanan yurt içi alan araĢtırmaları;
- EskiĢehir Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (Ġkinci AĢaması gerçekleĢtirilecektir.)
ÇalıĢma sonunda 18 alan araĢtırması gerçekleĢtirilmiĢ olacaktır. Ayrıca, 6303 sayılı
Kanun ile kurulan “EskiĢehir 2013 Türk Dünyası Kültür BaĢkenti Ajansı” çalıĢmalarına katkı
sağlanacaktır.
-
Amasya Ġli Çocuk Oyunları Alan AraĢtırması
Bolu Ġli “Köroğlu” Konulu Alan AraĢtırması
Ankara Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (2 AraĢtırma)
Adıyaman Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Ağrı Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Ardahan Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Antalya Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (2 AraĢtırma)
Aksaray Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Artvin Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Bartın Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Bilecik Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Bingöl Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Bolu Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Bursa Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Burdur Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Çanakkale Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (2 AraĢtırma)
Diyarbakır Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Erzurum Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Elazığ Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Gaziantep Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Giresun Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Hatay Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Ġstanbul Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Ġzmir Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (3 AraĢtırma)
Kars Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
KahramanmaraĢ Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Kırıkkale Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Kırklareli Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
140
-
Kocaeli Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Malatya Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Muğla Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması (3 AraĢtırma)
MuĢ Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Niğde Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Sakarya Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Sinop Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Sivas Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
ġanlıurfa Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Yozgat Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Van Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
Zonguldak Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması
2012 yılı sonuna kadar gerçekleĢtirilmesi planlanan yurt dıĢı alan araĢtırmaları;
- Makedonya Yörük Türk Halk Kültürü Alan AraĢtırması
- Romanya Tatar Türk Halk Kültürü Alan AraĢtırması
- UNESCO‟ya sunulacak olan “Köroğlu Dosyası” hazırlıkları kapsamında Azerbaycan‟da
gerçekleĢtirilecek olan alan araĢtırması.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması ÇalıĢmaları
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması SözleĢmesi kapsamında, Türkiye‟nin
somut olmayan kültürel mirasının (SOKÜM) envanterlenmesi, yaĢatılarak koruma altına
alınması ve gelecek kuĢaklara aktarılması hedefiyle çeĢitli bilimsel faaliyetler
yürütülmektedir.
30 Mart 2012 tarihinde Ankara‟da Gazi Üniversitesi Mimar Kemaleddin Salonu‟nda
Bakanlığımız, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Gazi Üniversitesi iĢbirliğinde
Azerbaycan, Ġran, Pakistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan‟dan uzmanların
katılımı ile Nevruz ÇalıĢmaları Uluslararası Semineri gerçekleĢtirilmiĢtir.
Nevruz Çalışmaları Uluslararası Semineri
2012 yılında UNESCO “Ġnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi”ne
sunulan “Mesir Macunu Festivali” dosyasının revizyonu yapılmıĢtır.
141
4-5 Mayıs 2012 tarihlerinde Ġstanbul‟da Irak, Karadağ, Lübnan, Makedonya, Moldova
ve Romanya‟dan uzmanların katılımı ile “Hıdrellez/Saint George ÇalıĢmaları Uluslararası
Semineri ve Çok Uluslu Dosya Hazırlama Toplantısı” gerçekleĢtirilmiĢtir.
Hıdrellez/Saint George Çalışmaları Uluslararası Semineri Toplantısı
10-11 Mayıs 2012 tarihlerinde Yunanistan-Atina‟da SOKÜM Güneydoğu Avrupa
Uzmanlar Ağı VI. Yılı Seminerine katılım sağlanmıĢtır.
4-8 Haziran 2012 tarihlerinde Fransa-Paris‟te gerçekleĢtirilen Somut Olmayan
Kültürel Mirasın Korunması SözleĢmesi Hükümetler arası Komitesi 4. Genel Kurulu
Toplantısına katılım sağlanmıĢtır.
Ankara‟da “Somut Olmayan Kültürel Miras Uzmanlar Komisyonu” Toplantısı
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Kasım 2012‟de Grenada‟da düzenlenecek UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın
Korunması VII. Hükümetler arası Komite Toplantısına katılım sağlanacaktır.
YaĢayan Ġnsan Hazinesi Ġlanı ve Ödül Töreni 11 Eylül 2012 tarihinde Ġstanbul‟da
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Kasım 2012‟de Ankara‟da “Hıdrellez/Saint George‟un Çok Uluslu Dosya Olarak
Hazırlanması” toplantısı gerçekleĢtirilecektir.
Ayrıca, UNESCO “Ġnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi” ve
“Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi” çalıĢmaları devam
etmektedir.
142
HALK KÜLTÜRÜ BĠLGĠ VE BELGE MERKEZĠ
İğne Oyası
İşleme
El Yazması
Halk kültürü alanında 1910‟lu yıllardan itibaren baĢlayan bilimsel çalıĢmalar, 1966
yılında “Halk Kültürü ArĢivi” adı ile kurulan ve günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığına
bağlı olarak hizmet veren Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi‟nde kayıt altına alınmaktadır.
Türk toplumunun yüzyıllar boyunca ürettiği kültür ürünlerini ve geleneklerini bilimsel
metodlarla tespit ederek ulusal ve evrensel nitelikli kültürel çalıĢmalara katkı sağlamak ve
Türk kültür varlıklarını gelecek nesillere taĢıyabilmek amacıyla kurulmuĢ bu merkez
Türkiye‟nin halk kültürü konusundaki tek bilgi belge merkezidir.
Türk halkının doğumundan ölümüne kadar yaĢadığı tüm olaylar kültürümüzün birer
parçasıdır. Halkın yaĢayarak ürettiği kültür mirasımız AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü
Folklor AraĢtırmacıları tarafından köy, kasaba, il, ilçe dolaĢılarak halkın yaĢam biçimi,
gelenek, görenek, inanç, bayramlar, törenler, oyunlar, müzikler, hikâyeler, masallar, yemek ve
mutfak kültürü, giyim, kuĢam ve el sanatlarımız halkın ağzından yazılı ve görsel olarak
derlenerek Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde kayıt altına alınmakta ve gelecek
kuĢaklara aktarılmak üzere hizmete sunulmaktadır.
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi Türk halk kültürüne iliĢkin Bakanlığımızın
gereksinimleri doğrultusunda her türlü bilgi kaynağını sağlayan, düzenleyen ve bunlardan
maksimum düzeyde yararlanmayı olanaklı kılan elektronik bir bilgi eriĢim sistemine sahiptir.
Ses Bandı
Ses Bandı
Plak
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde 167.546 el yazması, nota, plak, yazılı belge,
ses bandı, fotoğraf, slayt, videobant, etnografik eĢya ve Karagöz tasviri bulunmaktadır.
Geleneksel kültürümüzün korunması ve gelecek kuĢaklara taĢınması bakımından
önemli olan “Somut Olmayan Kültürel Miras TaĢıyıcıları”nın tespit edilerek, Halk Kültürü
Bilgi ve Belge Merkezine kaydedilmeleri amacıyla; Halk AĢığı (Ozan) ve Halk ġairi, Mahalli
Sanatçı, Geleneksel Tiyatro Sanatçıları, Geleneksel Sanatlar Sanatkârları olmak üzere dört
branĢta değerlendirme kurulları toplanmaktadır.
143
Günümüze kadar yapılan değerlendirmeler neticesinde 795 Halk AĢığı (Ozan) ve Halk
ġairi, 713 Mahalli Sanatçı ve 624 Geleneksel Sanatlar Sanatkârı (Türk süsleme-el sanatları,
geleneksel tiyatro sanatkârları) kayıt altına alınarak kendilerine sanatçı tanıtım kartı
verilmiĢtir.
Nota
Karagöz Tasviri
BĠLĠMSEL YAYINLAR
AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce yürütülen yayın faaliyetleri çerçevesinde
1966-2012 yılları arasında halk kültürü konularında 362 adet yayın basılmıĢ olup, bu alanla
ilgili yayın çalıĢmaları sürdürülecektir. Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde derlenmiĢ
bulunan çocuk masallarının resimli kitap basımı ve CD‟sinin hazırlanması çalıĢmaları 2012
yılı sonuna kadar tamamlanacaktır.
2012 yılı sonuna kadar, devam etmekte olan Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye
Ulusal Envanteri çalıĢmaları tamamlanarak “Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye Ulusal
Envanteri” yayına dönüĢtürülecektir.
SERGĠLER
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde bulunan Geleneksel El Sanatları, Türk
Süsleme Sanatları ve Karagöz Tasvirleri eserlerinden oluĢan karma sergiler Samsun,
Karaman, Tekirdağ, Ankara, Ġstanbul ve Bursa illerinde açılmıĢtır.
KÜLTÜREL ETKĠNLĠKLER
Beyoğlu Belediyesi ve Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi iĢbirliği ile 11-23 Eylül 2012
tarihleri arasında Ġstanbul TepebaĢında “Altıneller Geleneksel El Sanatları Festivali”
düzenlenmiĢtir.
Fransa‟nın baĢkenti Paris‟te 25 Ekim-10 Kasım 2011 tarihleri arasında gerçekleĢtirilen
BirleĢmiĢ Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu‟nun 36. Genel Konferansında Ülkemizin
144
teklifi üzerine 2013 yılı, Piri Reis Haritası (1513)‟nın 500.Yılı olarak ilan edilmiĢ ve
kutlamalar listesine alınmıĢtır. 2013 Yılı Piri Reis Haritasının 500. Yıl Dönümü Etkinlikleri
çerçevesinde Bakanlığımızın çeĢitli birimleri ile gönüllü kamu kurum ve kuruluĢlarının, vakıf
ve derneklerin konu ile ilgili çalıĢmalarındaki politikaların ve etkinliklerin belirlenebilmesi
için sunulacak projeler değerlendirilerek uygulamaya konulacaktır.
KÜLTÜREL ETKĠNLĠKLERE MADDĠ DESTEK
Ocak-Eylül 2012 itibariyle kültürel değerlerimizi ve zenginliklerimizi yaĢatıcı, yayıcı,
destekleyici, geliĢtirici ve tanıtıcı projeleri gerçekleĢtiren 211 belediye, 176 dernek, 8 vakıf ve
1 il özel idaresine toplam 1.558.000-TL. yardım yapılmıĢtır. 2012 yılsonuna kadar bütçe
imkanları dahilinde AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce yardımlara devam edilecektir.
DOKÜMANTASYON ÇALIġMALARI
Boratav Halk Kültürü AraĢtırma Kütüphanesi ve Turizm Ġhtisas Kütüphanesi‟nin yeni
bilgi ve belgelerle zenginleĢtirilmesi, mevcut bilgi ve belgelerin muhafazası ve geniĢ bir
kullanıcı kitlesinin eriĢimine sunulması amacıyla; Boratav Halk Kültürü AraĢtırma ve Turizm
Ġhtisas Kütüphanesi koleksiyonunda 21.424 adet yayın ile halk kültürü ve turizm alanında
araĢtırma yapan akademisyenlere, üniversite öğrencilerine, vatandaĢlara, kamu ve özel
sektörde görev yapan uzman ve araĢtırmacılar ile Bakanlığımız personeline hizmet
verilmektedir.
YAYGIN MESLEKĠ TURĠZM EĞĠTĠMĠ FAALĠYETLERĠ
Bakanlığımızca turizm sektöründe hizmet kalitesini artırmak amacıyla, konaklama ve
yeme-içme iĢletmelerinde çalıĢan personele yönelik olarak 2012 yılında düzenlenen Yaygın
Mesleki Turizm Eğitim Programlarına toplam 2.691 kiĢi katılmıĢtır.
145
Yaygın Mesleki Turizm Eğitim Programlarından İşbaşı Eğitim Kursları
Konaklama ve yeme-içme iĢletmelerinde çalıĢan personelin mesleki bilgi ve
becerilerini geliĢtirmek amacıyla düzenlenen önbüro, yiyecek ve içecek servisi, kat hizmetleri,
yiyecek üretimi bölümlerinde ĠĢbaĢı Eğitimi Kursları ile Ģef, müdür yardımcısı ve müdür
olarak çalıĢan personele sahip oldukları bilgi ve deneyimlerini alt kademe çalıĢanlarına
aktarabilme yöntemlerini öğretmek amacıyla düzenlenen Yöneticileri Eğitici Olarak
YetiĢtirme Kurslarında toplam 1.466 personelin eğitimi sağlanmıĢtır.
Konaklama ve yeme-içme iĢletmelerinde her seviyede çalıĢan personelin kurumsal
geliĢimin temeli olarak motivasyonlarını artırmak ve hizmet kalitesini yükseltmek amacıyla
düzenlenen KiĢisel GeliĢim Seminerlerine toplam 934 kiĢi katılmıĢtır.
Ev pansiyonculuğu yapan veya ev pansiyonunda çalıĢanların mesleki bilgi ve
becerilerinin geliĢtirilmesi amacıyla düzenlenen Ev Pansiyonculuğu Eğitimi Kurslarına 170
kiĢi katılmıĢtır.
Yaygın Mesleki Turizm Eğitim Programlarından İşbaşı Eğitim Kursları
Türk Hükümeti Avrupa Birliği Müktesebatının üstlenilmesine iliĢkin “Türkiye Ulusal
Programı” doğrultusunda, eğitim ve belge veren tüm kurum ve kuruluĢların AB uyum
yasalarına göre akredite olmaları ve akreditasyon çalıĢmalarının baĢlatılabilmesi için
Bakanlığımızca hazırlanan Ulusal Meslek Standartlarının Resmi Gazetede ilan edilmesinin
ardından, “Önbüro”, “Yiyecek ve Ġçecek Servisi”, “Kat Hizmetleri” ve “Yiyecek Üretimi”
branĢlarına yönelik olarak Ulusal Mesleki Yeterlilik çalıĢmalarına Mesleki Yeterlilik
Kurumu, Turizm Meslek KuruluĢları ve Üniversiteler iĢbirliği ile devam edilmektedir.
146
Yaygın Mesleki Turizm Eğitimi Projesi kapsamında, Bakanlığımız ile Belediye belgeli
tesislerde çalıĢan personelin mesleki bilgi ve becerilerini geliĢtirmeye katkı sağlamak amacı
ile AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından dört branĢta hazırlanacak olan eğitim
materyallerinden, “Yiyecek ve Ġçecek Servisi Eğitimi” materyali tamamlanmıĢ ve tüm
iĢletmelere dağıtımı yapılmıĢtır. “Ön büro”, “Kat Hizmetleri”, “Yiyecek Üretimi”
branĢlarındaki eğitim materyalleri ise yılsonuna kadar tamamlanacaktır.
2012 yılında, ikili ve çok taraflı anlaĢmalar çerçevesinde yürütülmekte olan
“Uluslararası Turizm Eğitimi Faaliyetleri” kapsamında Bakanlığımız ve BaĢbakanlık Türk
ĠĢbirliği ve Koordinasyon Ajansı BaĢkanlığı (TĠKA) iĢbirliği ile;

1-10 Mart 2012 tarihleri arasında Azerbaycan/Bakü‟de faaliyet gösteren konaklama
tesislerinde çalıĢanlara yönelik olarak Bakü‟de düzenlenen KiĢisel GeliĢim Semineri
ve Yöneticileri Eğitici Olarak YetiĢtirme Kursu ile önbüro, yiyecek ve içecek servisi,
kat hizmetleri bölümlerindeki ĠĢbaĢı Eğitimi Kurslarına 222 kiĢi katılmıĢtır.

28-29 Mayıs 2012 tarihleri arasında Arnavutluk Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor
Bakanlığı yönetici ve uzman personeline yönelik olarak Ankara‟da düzenlenen
“Türkiye‟de Turizm” konulu seminere 5 kiĢi katılmıĢtır.
Uluslararası Turizm Eğitim Programları Kapsamında
Düzenlenen İşbaşı Eğitimi Kursları
Tesisler ile illerden gelen talepler doğrultusunda, 2012 yılının sonuna kadar, eğitim
verilmeye devam edilecektir.
Sektörde çalıĢan personelin bilgi ve becerisini artırmaya yönelik olarak “Yiyecek
Üretimi” branĢında el kitapçığı tamamlanarak, 2012 yılı sonuna kadar, video kayıtları DVD
formatında tüm iĢletmelere gönderilecektir.
“Yaygın Mesleki Turizm Eğitimi” projesi kapsamında, Bakanlığımız ile Belediye
belgeli tesislerde çalıĢan personelin mesleki bilgi ve becerilerini geliĢtirmeye katkı sağlamak
amacı ile AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından “Ön büro”, “Kat Hizmetleri”,
“Yiyecek Üretimi” branĢlarındaki eğitim materyalleri yılsonuna kadar tamamlanarak tesislere
iletilecektir.
Ġslam Konferansı Örgütü Ekonomik ve Ticari ĠĢbirliği Daimi Komitesi (ĠSEDAK)
“Turizm ÇalıĢma Grubu”nun Mart ve Haziran 2012 aylarında gerçekleĢtirilen toplantılarına
katılım sağlanarak, AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce önerilen projeler kapsamında
Ġslam Konferansı Örgütü (ĠKÖ) üyesi ülkelere yönelik Otel ĠĢletmeciliği ve Seyahat
147
Acenteciliği Eğitim Programı ile Turizm Eğitim Seminerinin 2013 yılında düzenlenmesi
planlanmaktadır.
En Az GeliĢmiĢ Ülkelere (EAGÜ) yönelik hazırlanan proje kapsamında ĠĢbaĢı Eğitimi
Kurslarının Ekim 2012‟de Yemen‟de gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD) iĢbirliği ile Türkmenistan‟ın Avaza bölgesinde
faaliyet gösteren tesislerde çalıĢan personele yönelik olarak Ekim ayında Yöneticileri Eğitici
Olarak YetiĢtirme Eğitimi Kursunun, Kasım ayında dört branĢta ĠĢbaĢı Eğitimi Kurslarının
düzenlenmesi planlanmaktadır.
YAYGIN TURĠZM EĞĠTĠMĠ FAALĠYETLERĠ
2023 Türkiye Turizm Stratejisi Hedeflerini dayanak alarak, zeytinyağı üreticilerinin,
turizm sektörünün, yerli ve yabancı köĢe yazarlarının, gurmelerin, mutfak yazarlarının ve
magazin muhabirlerinin katılımı ile Bakanlığımız tarafından 14 Mart 2012 tarihinde;
Ġstanbul‟da “Zeytinyağı ÇalıĢtayı” düzenlenmiĢtir. ÇalıĢtay sonrası 15 Mart 2012 tarihinde
Balıkesir, 16 Mart 2012 tarihinde de Ġzmir‟de yerli ve yabancı basın mensupları “Zeytin ve
Zeytinyağı” ile ilgili incelemelerde bulunmuĢlardır.
İstanbul’da düzenlenen Zeytinyağı Çalıştayı
Toplumda turizm bilincini geliĢtirmek, iç turizmi canlandırmak, halkın turizm
hareketlerine katılımını sağlamak, kültür ve turizm değerlerini tanıtmak ve turizmi geliĢtirmek
amacıyla, her yıl 15-22 Nisan tarihleri arasında kutlanan “Turizm Haftası”, AraĢtırma ve
Eğitim Genel Müdürlüğü ve Valiliklerin iĢbirliği ile yurt genelinde 36. kez kutlanmıĢ,
ġanlıurfa, Karaman, Samsun, Çanakkale illerinde özel program uygulanarak kutlamalar
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Turizmin, Türkiye ekonomisine katkısının artırılması ve ekonomik yararının bölgeler
arasında dengeli bir Ģekilde dağılımını sağlayarak ülke sathına yaygınlaĢtırılması, tüketici
tercihlerinin belirlenerek çeĢitlendirilmesi ve değerlendirilmemiĢ turizm potansiyeline iĢlev
kazandırılması amacıyla gerçekleĢtirilen turizmi geliĢtirme çalıĢmaları kapsamında Eylül
2012‟de KırĢehir ilinde “Turizmi GeliĢtirme ÇalıĢtayı” alan incelemesi yapılmıĢtır. ÇalıĢtay,
Kasım 2012‟de gerçekleĢtirilecektir.
148
Türkiye Turizm Stratejisi 2023‟de belirlenen turizm eğitimi hedeflerine ve turizm
sektöründe uluslararası standartlara ulaĢmak, turizm hizmetlerinin nitelik ve niceliklerini
yükseltmek, toplumun tüm kesimlerinde turizm bilincini geliĢtirmek üzere; örgün,
yaygın, hizmet içi ve mesleki eğitimde durum değerlendirmesi yapmak ve geliĢtirici öneriler
oluĢturmak amacıyla 17-19 Ekim 2012 tarihleri arasında, Ankara‟da Turizm Eğitimi
Konferans/Workshop düzenlenmiĢtir.
YAYGIN KÜLTÜREL EĞĠTĠM PROGRAMLARI
Bakanlığımızca Türkiye genelinde kaybolmaya yüz tutmuĢ Türk süsleme sanatları ve
geleneksel el sanatlarını tanıtmak, bozulmasını; yok olmasını önleyerek yaĢatmak, aslına
uygun olarak öğretip, eğitilmiĢ elemanlar ve ustalar yetiĢtirerek, gelecek nesillere
aktarılmasını sağlamak amacıyla, “Yaygın Kültürel Eğitim” faaliyetleri kapsamında; 2012
yılında 24 ilde 77 kurs düzenlenmiĢtir. Bu kurslara yaklaĢık 1.326 kursiyer katılmıĢtır.
Yaygın Kültürel Eğitim Faaliyetleri Kapsamında Düzenlenen Kurslar
HĠZMET ĠÇĠ EĞĠTĠM FAALĠYETLERĠ
Hizmet Ġçi Eğitim Programları
2012 yılında Bakanlık Merkez ve TaĢra teĢkilatında görev yapan personele yönelik
olarak 16 konu baĢlığında hizmet içi eğitim programları düzenlenmiĢ ve bu eğitimlere 1950
personelin katılımı sağlanmıĢtır. 2012 yılı sonuna kadar Ġzmir, Antalya, Adana, Samsun,
Sivas, Erzurum ve GümüĢhane illerinde belirlenen 20 konu baĢlığında eğitim faaliyetleri
gerçekleĢtirilecektir.
149
İstanbul’da Gerçekleştirilen Hizmet İçi Eğitim Programından Görüntüler
Mevzuat ÇalıĢmaları
“Kültür ve Turizm Bakanlığı Hizmet Ġçi Eğitim Yönetmeliği Taslağı” hazırlanarak
Hukuk MüĢavirliğine gönderilmiĢtir.
TURĠST REHBERLĠĞĠ FAALĠYETLERĠ
Ülke tanıtımında, turist memnuniyetinde ve olumsuz değer yargılarının silinmesinde
turist rehberleri önemli rol oynamaktadır. DeğiĢen turizm eğilimlerine uygun olarak, turist
rehberlerinin turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu bilgi ve beceri düzeyinde eğitilerek sektöre
kazandırılması sağlanmaktadır. Bu kapsamda, Profesyonel Turist Rehberliği Kursları,
denetimleri ve eğitimleri yürütülmektedir.
Turist rehberliği mesleğine kabule, meslek içi eğitime ve mesleğin icrasına, turist
rehberliği meslek kuruluĢlarının kuruluĢ ve iĢleyiĢine iliĢkin usul ve esaslara, Kültür ve
Turizm Bakanlığının mesleğe iliĢkin görev ve yetkilerine, meslek kuruluĢlarıyla iĢ birliğine ve
turist rehberliği meslek kuruluĢlarının Bakanlıkça denetlenmesine iliĢkin usul ve esasları
kapsayan Turist Rehberliği Meslek Kanunu 22 Haziran 2012 tarihli ve 28331 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Bu Kanunun uygulanmasına iliĢkin usul ve
esasları düzenleyen “Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği Taslağı” üzerinde çalıĢmalar
devam etmektedir.
Rehberlik Kursları
Bakanlığımızca Edirne, Antalya ve Ġzmir illerinde düzenlenen rehberlik kursu seçme
sınavları sonucu Antalya ve Ġzmir illerinde kurslar düzenlenmiĢtir.
Rehberlik kursu bitirme sınavları Antalya‟da 17-19 Temmuz 2012, Ġzmir‟de 24-26
Temmuz 2012 tarihleri arasında gerçekleĢtirilmiĢ ve 192 kiĢi rehberlik kimlik kartı almaya
hak kazanmıĢtır. Rehberlik kursu bütünleme sınavları Ankara‟da 28 Ağustos 2012 tarihinde
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Denetim Faaliyetleri
2012 yılının ilk altı ayında kaçak rehberlik faaliyetlerinin önlenmesi amacıyla merkez
ve taĢra teĢkilatı birimlerimiz tarafından rehber ve acenta denetimleri gerçekleĢtirilmiĢtir.
150
Bakanlığımız merkez teĢkilatınca Çanakkale‟de 15-19 Mart 2012 tarihlerindeki denetimde 14,
Antalya‟da 9-13 Nisan 2012 tarihlerindeki denetimde 21 tutanak düzenlenmiĢtir.
Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüklerince Adana, Aksaray, Diyarbakır, Isparta, Ġstanbul,
Denizli, Kocaeli, Mersin, Kütahya, Balıkesir, Mardin, Tekirdağ ve Aydın illerinde yapılan
denetimlerde toplam 229 tutanak düzenlenmiĢtir.
Antalya Denetimlerinden Görüntüler
Turist Rehberliği Hizmet Ġçi Eğitim Seminerleri
Bakanlığımızca, 2011 yılı zorunlu hizmet içi eğitim seminerlerine katılamayan
rehberlerin mağduriyetlerinin giderilmesi amacı ile 2012 yılı içerisinde telafi seminerleri
düzenlenmiĢtir. 1 Nisan 2012 tarihinde Ġstanbul‟da düzenlenen telafi seminerine 198 rehber, 6
Nisan 2012 tarihinde Ġzmir‟de düzenlenen telafi seminerine 55 rehber ve 15 Nisan 2012
tarihinde Antalya‟da düzenlenen telafi seminerine 85 rehber katılmıĢtır.
2012 yılı hizmet içi eğitim seminerleri 1 Kasım-30 Aralık 2012 tarihleri arasında
Ġstanbul, Ankara, Bursa, Çanakkale, Trabzon, Antalya, NevĢehir, Gaziantep, Ġzmir, Aydın
ve Muğla olmak üzere toplam 11 ilde gerçekleĢtirilecektir. Ancak gerçekleĢtirilecek
çalıĢmalar, devam eden Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği kapsamında yeniden
değerlendirilecektir.








Seminer Konuları;
Divriği Ulu Camii ve ġifahane Külliyesi (UNESCO Dünya Mirası Listesinde)
KurtuluĢ SavaĢı ve Cepheleri
Ġyonya‟da Bilim ve Felsefenin GeliĢimi
Anadolu‟da Kültürel Birliktelik
Kapadokya, Kapadokya Kaya Kiliseleri Freskleri
1915 Olayları
Rehberlik Mevzuatı (Denetim, Hizmet Ġçi Eğitim Semineri, Vize, Mazeret
Komisyonu)
Edirne Selimiye Camii (UNESCO Dünya Mirası Listesinde) (Zorunlu) olarak
belirlenmiĢtir.
Rehberlikte UzmanlaĢma Eğitimleri
15-19 Ocak 2012 tarihleri arasında Antalya‟da düzenlenen “Likya Yolu YürüyüĢü
Rehberlikte UzmanlaĢma Eğitimi”ne 33 rehber katılmıĢ ve baĢarılı olmuĢtur.
151
Rehber Kimlik Kartı Düzenleme ÇalıĢmaları
Bakanlığımızın açtığı kurslardan mezun olanlar, üniversite ve yüksekokulların
rehberlik bölümü mezunları, dil ekletme, kayıp, nakil ve soyadı değiĢikliği için müracaat eden
rehberlerin kimlik kartlarının yapılması iĢlemleri yürütülmektedir.
PROJE ÜRETĠMĠ VE YÖNETĠMĠ ÇALIġMALARI
Turizm Sektöründe
Artırılması Projesi
ĠĢverenlerin
ve
ÇalıĢanların
Uyum
Yeteneklerinin
Bakanlığımız, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) kapsamında
turizm sektörü çalıĢanlarına yönelik “Turizm Sektöründe ĠĢçi ve ĠĢveren Uyumunun
Artırılması Projesi”ne iliĢkin çalıĢmaları sürdürmektedir. 2012 yılı sonunda baĢlaması ve 2 yıl
sürmesi beklenen proje ile hâlihazırda çalıĢan iĢçilerin ve iĢverenlerin artan rekabet karĢısında
güçlendirilmesi ve eğitim ihtiyaçlarının giderilmesi amaçlanmaktadır.
Bakanlığımız tarafından yürütülen Avrupa Birliği projeleri içerisinde en yüksek
bütçeli proje olan “Turizm Sektöründe ĠĢçi ve ĠĢveren Uyumunun Arttırılması Operasyonu”na
iliĢkin Operasyon Tanımlama Belgesi, Avrupa Birliği delegasyonu tarafından kabul
edilmiĢtir.
Bilinçlendirme Çalışmaları; ÇeĢitli konferans, seminer, fuar ve kampanya
malzemeleri dağıtımı aracılığıyla turizm sektöründe insan kaynağına yatırım yapmanın önemi
hakkında iĢçi, iĢveren, sosyal gruplar, kurum ve kuruluĢlara yönelik bilinç artırma çalıĢmaları
düzenlenecektir. GerçekleĢtirilecek 18 toplantı ile yaklaĢık 5.000 kiĢinin projenin amaçları ve
faaliyetleri hakkında bilgilendirilmesi planlanmaktadır.
Turizm İşgücü Araştırması; Proje ile planlanan eğitimlerin, amacına ulaĢabilmesi
için, turizm sektöründeki “ĠĢçi ve ĠĢveren” profilinin kapsamlı olarak analizine ihtiyaç
duyulduğu düĢünülmektedir. Bu sebeple, ülke çapında turizm eğitimi veren tüm kurumların
ihtiyacı olan ve Bakanlığımızdan belgeli konaklama ve yeme-içme iĢletmelerini kapsayan bir
“Sektörel ĠĢgücü Eğitim AraĢtırması” gerçekleĢtirilecektir. En son 1993 yılında Bakanlığımız
ve Uluslararası ÇalıĢma Örgütü tarafından yapılan araĢtırma sonrasında ilk defa yapılacak
olan bu profil analizi üzerine, kurulacak ve planlanacak eğitim amaçlı çalıĢmaların; daha
verimli ve güvenilir temellere oturtulması sağlanmıĢ olacaktır. Aynı zamanda, söz konusu
analiz sonuçlarının, Bakanlığımızın veri tabanında da yer alması, diğer karar verme
mekanizmaları veya süreçleri için de önemli katkılar sağlayacaktır.
Turizm Eğitimleri; Talep eden konaklama ve yeme-içme iĢletmelerine projede
öngörülen ve iĢgücü araĢtırması sonucunda ortaya çıkan alanlarda eğitim programları
uygulanacaktır. Program süresince ve sonrasında kullanılmak üzere kitap ve uygulamalı iĢbaĢı
eğitim kayıtlarından oluĢan materyaller hazırlanacaktır. Ayrıca turizm sektöründe iĢçi ve
iĢverenlere yönelik eğitim veren sivil toplum kuruluĢları, üniversiteler ve diğer sosyal
taraflara yönelik “eğiticinin eğitimi” niteliğinde programlar da düzenlenecektir. Proje ile 1000
çalıĢan ve 500 iĢverene/yöneticiye konusunda uzman eğitimciler tarafından eğitim verilmesi
planlanmaktadır.
152
Turizm Teşvikleri ve Çevreye Duyarlı Tesisler (Yeşil Yıldız); Bakanlığımızın
sürdürülebilir turizm çerçevesinde yürüttüğü en önemli kampanyalardan olan Çevreye Duyarlı
Tesisler kampanyasının teĢvik edilmesini amaçlayan bu uygulama ile YeĢil Yıldız konusunda
bilgilendirme ve teĢvik etme amaçlı eğitim faaliyetleri düzenlenecektir. Ayrıca, en iyi
uygulama oteli olarak seçilecek 15 otelde uygulamalar gerçekleĢtirilecektir.
Online Veritabanı Oluşturulması; Proje kapsamında gerçekleĢtirilecek Turizm ĠĢgücü
AraĢtırması‟nın sonuçlarının aktarılacağı, hazırlanan eğitim materyallerinin yükleneceği ve
iĢletmelerden gelen eğitim taleplerinin takip edileceği bir online veritabanı oluĢturulacaktır.
Bu veri tabanı ile iĢletme personelinin eğitim durumunun ve eğitim ihtiyaçlarının takip
edilmesi amaçlanmaktadır.
Turizm Sektöründe Kadın Ġstihdamının Desteklenmesi Projesi
Ülkemiz turizmine ve kültürüne katkı sağlamak amacıyla, Avrupa Birliği‟nin aday
ülkeler için uyguladığı “Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)” programı “Ġnsan
Kaynaklarının GeliĢtirilmesi BileĢeni” (IV. BileĢen) kapsamında “Türkiye‟de Turizm
Sektöründe Kadın Ġstihdamının Artırılması” konulu bir proje çalıĢması baĢlatılmıĢtır. Söz
konusu projenin hazırlık çalıĢmaları, Avrupa Birliği Ġnsan Kaynaklarının GeliĢtirilmesi
Operasyonel Programı (ĠKG OP) çerçevesinde sorumlu Program Otoritesi olan ÇalıĢma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ile koordineli olarak devam etmektedir. Projeye iliĢkin
“Operasyon Tanımlama Belgesi” hazırlanarak ilgili Bakanlığa gönderilmiĢtir.
Söz konusu proje ile kadınların iĢgücü piyasasına katılımının önündeki sosyo-kültürel
engellerin aĢılması, istihdama eriĢimlerinin desteklenmesi ve eğitim verilmesi yoluyla,
kadınların turizm sektöründe istihdam edilebilirliklerinin arttırılması hedeflenmektedir.
Turizm sektöründe kadınların istihdam edilebilirliğinin artırılması, iĢgücü piyasasına
ve/veya istihdam hizmetlerine eriĢimi kolaylaĢtıracak pratik hizmetlerin geliĢtirilmesi ve
kadınların iĢgücü piyasasına katılımını engelleyen unsurlarla mücadeleye yönelik
farkındalığın artırılması sağlanacaktır. Operasyonun hizmet bileĢeni altında kadın
istihdamının artırılması için etkin hizmetler geliĢtirmeleri amacıyla;





Kadın istihdamının teĢviki için yerel stratejiler geliĢtirme kapasitesinin artırılması ve
buna yönelik bir model geliĢtirilmesi,
ĠĢgücü piyasası analizlerinin oluĢturulması ve kadın hedef gruplarına açık istihdam
fırsatlarının belirlenmesi,
Kariyer ve mesleki rehberlik ve değiĢik kadın hedef gruplarına uygun danıĢmanlık
hizmetlerinin artırılması,
Hibe projeleri ve hedef gruplar içindeki katılımcı kadınlar arasındaki bağın
güçlendirilmesi,
Kültür turizmi bağlamında geleneksel el sanatları ve süsleme sanatları gibi sanat
dallarında kadınların istihdamının artırılarak Türkiye‟deki kültürel dokunun
zenginleĢtirilmesi, geliĢtirilmesi ve tanıtılması çalıĢmaları yürütülmektedir.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması SözleĢmesi IĢığında Halk Kültürü
Bilgi ve Belge Merkezinde Yeniden Yapılanma Projesi
Projenin konusu, kültürel çeĢitliliğin ve kültürel zenginliklerin yok olma tehlikesine
karĢı evrensel bir duruĢ sergileyen bu SözleĢme çerçevesinde Türkiye‟nin halk kültürü
153
hafızası durumunda olan Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Kültürü Bilgi ve Belge
Merkezi‟nin yeniden yapılandırılmasıdır. Yeniden yapılanma süreciyle birlikte söz konusu
Merkezin, somut olmayan kültürel mirasın hem yaĢayan nesle hizmeti hem de gelecek
nesillere intikali konusunda daha iĢlevsel kılınması amaçlanmaktadır.














Proje kapsamında yapılacak çalıĢmalar;
Envanter ÇalıĢmaları Bilgi Sisteminin OluĢturulması,
Halk Kültürü Bilgi Bankası ve EriĢim Sisteminin OluĢturulması,
Web Sitesi OluĢturulması,
YaĢayan Ġnsan Hazineleri Bilgi Sisteminin OluĢturulması,
Belgeler, El Yazmaları ve Fotoğrafların Ġnternet Ortamına Aktarılması,
Ses ve Görüntü Kayıtlarının Ġnternet Ortamına Aktarılması,
Etnografik Materyallerin Ġnternet Ortamına Aktarılması,
Yönetmelik DeğiĢikliği,
Saklama, Muhafaza, Tanzim ve TeĢhir KoĢullarının Yeniden Düzenlenmesi (Mekân,
Depolama, Patoloji ve Restorasyon Ünitesi, Kayıt ve Aktarım Stüdyosu, Ġnsan
Kaynakları),
Müzeleme Faaliyetleri,
Sergileme Faaliyetleri,
Bilimsel Yayın Yapma (Yayımlar, Kataloglar),
Eğitim, Duyarlılığın ve Kapasitenin Güçlendirilmesi,
Uluslararası ĠĢbirliği Ġlkesi: Yerli ve Yabancı Sivil Toplum KuruluĢları/Halk Kültürü
ArĢivleriyle Profesyonel Anlamda ĠĢbirliği,
Bu çalıĢmalar neticesinde, Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi bir arĢiv-müze
özelliğine kavuĢacak, öğrenciler, araĢtırmacılar hem bilimsel bir referans olarak Merkezden
yararlanabilecek hem gerçekleĢtirilecek müze ziyaretleri ile öğrencilerde halk kültürü
konusunda farkındalık yaratılabilecek hem de internet ortamında Türk halk kültürü ile ilgili
doğrudan ve doğru bilgilere eriĢim sağlanabilecektir. Ayrıca ilk, orta ve yükseköğretim
kurumlarına ders ve eğitim materyali temini konusunda birinci derecede önemli bir veri
kaynağı oluĢturacaktır. Türkiye Kültür Portalı içinde değerlendirilmesi de gündemde olan
proje kapsamında somut olmayan Türk kültür mirası hakkında genç nesil ve araĢtırmacılar
baĢta olmak üzere toplumda geniĢ çaplı farkındalık yaratmak mümkün olacaktır.
Bakanlığımızca Yürütülen Halk Kültürü Alan AraĢtırmalarına Halkbilimi
Öğrencilerinin Katılımının Sağlanması
Proje kapsamında, somut olmayan kültürel mirasın tanınmasını, buna saygı
duyulmasını ve geliĢtirilmesini sağlamak amacıyla toplumun genelini ve özellikle gençleri
hedefleyen eğitici, duyarlılığı artırıcı, bilgilendirici yetiĢtirme programları düzenlemek,
yönetim ve bilimsel araĢtırma gibi alanlarda kapasite güçlendirici etkinlikler düzenlemek,
bilginin kuĢaktan kuĢağa geçiĢini okul dıĢı olanaklarla sağlamak, doğal alanların ve kültürel
belleğe iliĢkin mekânların korunması için eğitim verilmesini teĢvik etmek amaçlanmaktadır.
Bu projeyle somut olmayan kültürel miras konusunda eğitim kapasitesinin,
duyarlılığın artırılması ve gençlerin koruma sürecine dâhil edilmesi hususlarında önemli bir
adım atılmıĢ olacaktır. Somut olmayan kültürel mirasın korunması konusunda genç nesil
arasında farkındalık yaratılması ve bu Ģekilde toplumun daha hızlı ve etkin bir Ģekilde
bilinçlendirilmesi mümkün olacaktır. Proje kapsamında; Millî Eğitim Bakanlığı, Yüksek
154
Öğretim Kurumu, Gazi, Ankara, Hacettepe Üniversiteleri ve UNESCO Türkiye Millî
Komisyonu ile iĢbirliği yapılması planlanmaktadır.
Halk Kültürü Sanatçıları Albümü
Proje kapsamında Halk Kültürü Bilgi Belge Merkezi‟nde kayıtlı Türk Süsleme ve
Geleneksel El Sanatları Sanatkârlarının, Mahallî Sanatçıların, Halk ġairi/Ozanlarının kendileri
ve sanatları hakkındaki bilgileri, oluĢturulacak albüm ile bir araya getirilecek, bu albüm söz
konusu sanata ve sanatkâra ait görsellerle zenginleĢtirilecektir.
Proje kapsamında Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi‟nde kayıtlı sanatkârlar tespit
edilecek, arĢivden elde edilen bilgi, belge ve dokümanlar söz konusu sanatkârlar veya
yakınlarıyla iletiĢime geçilerek güncellenecek, söz konusu dokümanların, sanatkârların adres
bilgileri de dâhil olmak üzere yazılı ve görsel materyaller Ģeklinde basımları yapılacak, basımı
yapılan albümlerin ilgili mercilere ve öğretim kurumlarına dağıtımı sağlanacaktır.
2013 YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLECEK FAALĠYETLER
SOMUT OLMAYAN TÜRK KÜLTÜR MĠRASI ÇALIġMALARI
Halk Kültürü Alan AraĢtırmaları






















Balkan Türk Halk Edebiyatı Masalları AraĢtırması (Bulgaristan, Makedonya,
Romanya),
Balkanlarda Türk Düğünleri Geleneği (çeyiz geleneği) Alan AraĢtırması (Bulgaristan,
Makedonya, Romanya),
Balkanlarda ve Türklerde Yağmur Duası Geleneği Alan AraĢtırması,
Balkanlarda “Hıdrellez Kutlamaları” Alan AraĢtırması (Bulgaristan, Romanya,
Makedonya)
Azerbaycan ve Türkiye‟de “ÂĢıklık Geleneği” AraĢtırması,
Kıbrıs‟da SOKÜM Envanteri Tespiti Alan AraĢtırması,
Türk Dünyası Kültür BaĢkentleri “ġeki” ile “EskiĢehir”e Ait Efsanelerin
KarĢılaĢtırmalı ÇalıĢması,
“Ağrı Dağı Efsanesi”nin Etnolojisi,
Afyon Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Afyon/Emirdağı “ÂĢıklık Geleneği” Alan AraĢtırması,
Bolu Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Çankırı Ġli “Köy Seyirlik Oyunları” Alan AraĢtırması,
Edirne Ġli “Çocuk Oyunları ve Oyuncakları” Alan AraĢtırması,
Erzurum Ġli “Köy Seyirlik Oyunları” Alan AraĢtırması,
Hatay Ġli “Hıdrellez Kutlamaları” Alan AraĢtırması,
Ġstanbul Ġli “Hıdrellez Kutlamaları” Alan AraĢtırması,
Ġzmit Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Kırıkkale Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Kırıkkale Ġli “Köy Seyirlik Oyunları” Alan AraĢtırması,
Kırklareli Ġli “Çocuk Oyunları ve Oyuncakları” Alan AraĢtırması,
Manisa Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Mardin Ġli “Köy Seyirlik Oyunları” Alan AraĢtırması,
155




Sakarya Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Tekirdağ Ġli “Çocuk Oyunları ve Oyuncakları” Alan AraĢtırması,
UĢak Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması,
Yalova Ġli “Halk Oyunları” Alan AraĢtırması
gerçekleĢtirilecektir.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması ÇalıĢmaları










“Somut Olmayan Kültürel Miras Uzmanlar Komisyonu” toplantıları düzenlenmesi,
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması SözleĢmesinin 10. Yılı
kutlama çalıĢmalarının yürütülmesi,
“YaĢayan Ġnsan Hazineleri” ödül ve ilan çalıĢmalarının gerçekleĢtirilmesi,
Ġnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi ve Acil Koruma Gerektiren
Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine kaydedilmesi amacıyla UNESCO‟ya 2013
yılı için hazırlanan (Türk Kahvesi, Ebru, Ahlât TaĢ ĠĢçiliği, Sabantoy, AĢure, Islık
Dili) dosyaların sunum çalıĢmalarının yürütülmesi,
Somut Olmayan Kültürel Miras hakkında öngörülen toplantılara katılım sağlanması,
Somut Olmayan Kültürel Miras Türkiye Ulusal Envanterinin güncellenmesi
çalıĢmalarının yürütülmesi,
Tataristan‟da Geleneksel Tiyatro Festivali düzenlenmesi,
Yerel Mesleklerin Belgelenmesi Web Sayfası OluĢturulması (USTA) Projesinin
yürütülmesi,
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde bulunan etnografik eserlerden oluĢan 3
boyutlu sanat sergisi düzenlenmesi,
Türk Dünyası Kültür BaĢkentleri “ġeki” ile “EskiĢehir”e ait geleneksel el sanatlarının
tanıtımı çalıĢmaları gerçekleĢtirilecektir.
BĠLĠMSEL YAYINLAR











UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras sözleĢmesinin 10. Yılı kutlamaları
çerçevesinde “Türkiye Somut Olmayan Türk Kültür Mirası ÇalıĢmaları” konulu
kitapçığın Ġngilizce ve Fransızca baskısının yapılması,
“Atatürk ve Kocacık Türkleri” kitabının geniĢletilmiĢ 2. baskısının yapılması,
Makedonya Yörük Türk Kültürü hakkında yapılan araĢtırmaların yayına
dönüĢtürülmesi,
Romanya Tatar Türk Kültürü hakkında yapılan araĢtırmaların yayına dönüĢtürülmesi,
EskiĢehir Ġli Halk Kültürü Alan AraĢtırması verilerinin yayına dönüĢtürülmesi,
Kıbrıs Somut Olmayan Kültürel Miras Envanteri tespiti alan araĢtırması verilerinin
yayına dönüĢtürülmesi,
Amasya Ġli Çocuk Oyunları AraĢtırması verilerinin yayına dönüĢtürülmesi,
Balkan (Romanya, Makedonya, Bulgaristan) Türk Halk Edebiyatı Masalları
araĢtırması verilerinin yayına dönüĢtürülmesi,
“Balkan Etnografyası” katalogu hazırlanması,
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde bulunan el yazması eserlerin e-kataloglarının
hazırlanması,
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde bulunan mani, ninni, fıkra ve bilmecelerden
oluĢan bir kitap hazırlanması,
156


Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezindeki basılı olmayan Ģiir ve hikaye metinlerinin
yayına dönüĢtürülmesi,
“Balkanlar Türkoloji Tarihçesi ve Türkologlar Sözlüğü” yayın çalıĢması yapılacaktır.
KÜLTÜREL ETKĠNLĠKLERE MADDĠ DESTEK
“Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin ve Vakıfların
Projelerine Yapılacak Yardımlara ĠliĢkin Yönetmelik” çerçevesinde yerel yönetimler,
dernekler ve vakıflar tarafından 2013 yılında düzenlenecek Ģenlik festival anma günü
sempozyum, panel vb. kültürel etkinliklere bütçe imkanları dahilinde yardım yapılmasına
devam edilecektir.
YAYGIN MESLEKĠ TURĠZM EĞĠTĠMĠ FAALĠYETLERĠ
Turizm iĢletmelerinde çalıĢan personele yönelik olarak düzenlenen eğitim
programlarından “ĠĢbaĢı Eğitimi Kursları”, “Yöneticileri Eğitici Olarak YetiĢtirme Kursları”,
“Ev Pansiyonculuğu Bilinçlendirme Seminerleri”, ”Ev Pansiyonculuğu Eğitimi Kursları” ile
“KiĢisel GeliĢim Seminerleri”ne sektörden gelen talepler doğrultusunda devam edilecektir.
Ġkili ve çok taraflı anlaĢmalar çerçevesinde yürütülmekte olan Uluslararası Turizm
Eğitim Faaliyetlerine ülkelerden gelecek talepler doğrultusunda devam edilecektir.
Turizm sektörü, üniversiteler ve sivil toplum kuruluĢları ile sürdürülen Ulusal Mesleki
Yeterlilikler çalıĢmalarına yönelik katkılar 2013 yılında da devam edecektir.
“Yaygın Mesleki Turizm Eğitimi” projesi kapsamında, iĢletmelerden gelen talep
doğrultusunda, dört branĢta yapılan eğitim filmlerinin video kayıtlarının DVD formatında
dağıtımı sürdürülecektir.
Turizm sektöründe çalıĢan personelin bilgi ve becerisini artırmaya yönelik olarak
Önbüro, Yiyecek ve Yiyecek Servisi, Kat Hizmetleri, Yiyecek Üretimi El Kitapçıklarının
sektörün ihtiyaçları doğrultusunda güncellenerek bastırılması planlanmaktadır.
YAYGIN TURĠZM EĞĠTĠMĠ FAALĠYETLERĠ
Toplumda turizm konusunda farkındalığı artırmak, doğal, tarihi ve kültürel
varlıkların sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda turizmde değerlendirilmesini sağlamak
amacıyla seminer, panel, toplantı, sempozyum, konferans, çalıĢtay vb. etkinlikler
gerçekleĢtirilecektir.
Turizmin, Türkiye ekonomisine katkısının artırılması ve ekonomik yararının bölgeler
arasında dengeli bir Ģekilde dağılımını sağlayarak ülke sathına yaygınlaĢtırılması, tüketici
tercihlerinin belirlenerek çeĢitlendirilmesi ve değerlendirilmemiĢ turizm potansiyeline iĢlev
kazandırılması amacıyla, “Turizmi GeliĢtirme ÇalıĢtayları” düzenlenecektir.
Ġç turizmi canlandırmak ve halkın turizm hareketlerine katılımını sağlamak amacıyla,
her yıl 15-22 Nisan tarihleri arasında kutlanan “Turizm Haftası” kutlamaları sürdürülecektir.
157
Ülkemizde “Gençlik Turizmi”ne yönelik giriĢimlerin yeterli düzeye çıkarılabilmesi,
gençlere ucuz tatil imkânları sunarak, iç turizmde aktif yer almalarının sağlanması ve
yapılacak uluslararası faaliyetler ile ülkeler arası kültür, dostluk ve hoĢgörü ortamının
geliĢtirilmesi amacıyla, Bakanlığımızın yaptığı çalıĢmalar kapsamında gençlerin, indirim
sağlayan kurum/kuruluĢ/iĢletmelerin adreslerine kolaylıkla ulaĢabilmeleri için “Gençlik
Turizmi Rehberi”nin Bakanlığımız Web sitesinde yayınlanması sürdürülecektir.
Turizm çalıĢanlarını sağlık, sağlık çalıĢanlarını turizm ve kamuoyunu da her iki
konuda bilinçlendirmek amacıyla yapılan “Turizm Sağlığı ÇalıĢmaları”na devam edilecektir.
YAYGIN KÜLTÜREL EĞĠTĠM PROGRAMLARI
Türk süsleme sanatlarımızı ve geleneksel el sanatlarımızı ve yaĢatmak, aslına uygun
olarak öğretip, eğitilmiĢ elemanlar ve ustalar yetiĢtirilerek gelecek nesillerle aktarmak
amacıyla 2013 yılı içerisinde 44 ilde 109 adet Türk Süsleme Sanatları ve Geleneksel El
Sanatları Kursları açılması planlanmaktadır.
HĠZMET ĠÇĠ EĞĠTĠM FAALĠYETLERĠ
Hizmet Ġçi Eğitim Programları
Kamu hizmetlerinde kalite ve etkinliğin arttırılabilmesi amacıyla kamu kesiminde
insan kaynaklarının geliĢtirilmesi, e-devlet uygulamalarının yaygınlaĢtırılması ve
etkinleĢtirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, stratejik amaçlar doğrultusunda Bakanlığın
kurumsal kapasitesinin ve altyapısının güçlenmesini sağlamak ve Bakanlık hizmetlerinde hız,
kalite ve etkinliği arttırmak amacıyla 2013 yılında da Bakanlık çalıĢanlarına yönelik hizmet
içi eğitim programlarının düzenlenmesine devam edilecektir. Tespit edilen toplam 31 farklı
konuda Kültür ve Turizm Bakanlığı merkez ve taĢra teĢkilatında görevli personele eğitim
verilecektir.
158
159
GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü; görevlerinden müzik ve sahne sanatları ile ilgili
olanlarını; 7 senfoni orkestrası (2012/2912 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulan Anadolu
Filarmoni Orkestrası dahil), 13 koro, 9 topluluk olmak üzere toplam 29 sanat kurumu ve bu
sanat kurumlarında görev yapan 1.466 sanatçı ile; plastik sanatlarla ilgili olanlarını 3 Resim
ve Heykel Müzesi ve 48 Güzel Sanatlar Galerisi ile yerine getirmektedir. Kendisine bağlı
sanat birimleri aracılığıyla yurt içinde periyodik konserler, okullara yönelik eğitim konserleri,
yurt içi ve yurt dıĢında turneler düzenlemekte, çeĢitli kamu/özel kurum ve kuruluĢlarının
düzenlediği etkinliklere sanatçı/sanat birimi göndermekte ve anma günlerinde özel programlar
yapmakta böylece halkın sanat etkinliklerinden daha çok yararlanmasını sağlamaya
çalıĢmaktadır. Plastik sanatlar alanında eser veren sanatçılara destek verilmeye çalıĢılmakta ve
yönlendirme/danıĢmanlık faaliyetlerinde bulunulmaktadır. Resim, heykel, fotoğraf ve Türk
süsleme sanatları alanında düzenlenen periyodik yarıĢmalar aracılığıyla bu alandaki bireysel
(özel) sanatçılar teĢvik edilerek ödüllendirilmektedir. Ayrıca müzik ve sahne sanatları ile
plastik sanatlar alanındaki eserlerimizin CD, DVD, katalog gibi görsel materyal basımı
yoluyla belgelenmesi, araĢtırmacıların hizmetine sunulması ve gelecek kuĢaklara aktarılması
sağlanmaktadır.
MÜZĠK VE SAHNE SANATLARI ALANINDAKĠ FAALĠYETLER
ANMA VE YIL DÖNÜMÜ ETKĠNLĠKLERĠ
Milli Bayramlar
23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk‟ü Anma Gençlik ve
Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı‟nda sanat
birimlerimiz bulundukları illerde günün anlam ve önemine uygun etkinlikler
gerçekleĢtirmektedirler.
Mehmet Akif Ersoy’u Anma ve Ġstiklal MarĢı’nın Kabulü ile Ġlgili Etkinlikler
Ġstiklal MarĢımızın kabulünün yıl dönümü münasebetiyle her yıl 12 Mart tarihinde
günün anlam ve önemine uygun konserler verilmekte, sergiler düzenlenmektedir.
Çanakkale Deniz Zaferi Etkinlikleri
Her yıl 13-18 Mart tarihleri arasında kutlanan “Çanakkale Deniz Zaferi” kapsamında
etkinlikler düzenlenmektedir.
Çanakkale SavaĢlarının Yıl Dönümü Etkinlikleri
Çanakkale Kara SavaĢı‟nın yıl dönümü münasebetiyle her yıl 23-24 Nisan tarihlerinde
etkinlikler düzenlenmektedir.
160
Zafer Yolu Etkinlikleri
Etkinlikler kapsamında 25-30 Ağustos 2012 tarihleri arasında Afyonkarahisar,
Kütahya ve Kütahya‟nın Dumlupınar, AltıntaĢ ilçeleri ile Zafertepe/Çalköy beldesinde
Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu sanatçıları ile Ankara Devlet Klasik Türk Müziği
Korosu sanatçıları tarafından konserler icra edilmiĢ, ayrıca Halk Oyunları Topluluğu
gösteriler yapmıĢtır.
Zafer Yolu Etkinlikleri
ġENLĠKLER VE FESTĠVALLER
Nevruz Bayramı Kutlamaları
“Nevruz Bayramı” münasebetiyle her yıl Mart ayında yurt genelinde etkinlikler
düzenlenmektedir.
Hıdırellez Bahar ġenlikleri
Hıdırellez Bahar ġenlikleri kapsamında yurt içinde ve yurt dıĢında her yıl 4-8 Mayıs
tarihleri arasında düzenlenen etkinliklerde sanat birimlerimiz yer almaktadır.
Hlia (Seçek) ġenlikleri
13-17 Temmuz 2012 tarihleri arasında Yunanistan‟ın Rodop Eyaleti‟nin Evros
Vilayetine bağlı Hlia (Seçek)‟da düzenlenen Ģenliklerde Ankara Devlet Türk Halk Müziği
Korosu ile Devlet Halk Dansları Topluluğu sanatçıları konserler verip, gösteriler icra
etmiĢlerdir.
Ege’deki Antik Kentlerde Sahne Sanatları Festivali
Festival kapsamında 10 Haziran-3 Eylül 2012 tarihleri arasında Devlet Tiyatroları
Genel Müdürlüğü ile Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğüne bağlı sanat birimleri ile
birlikte Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Ġzmir Devlet Senfoni Orkestrası ve Anadolu
Filarmoni Orkestrası sanatçıları tarafından çeĢitli konserler verilmiĢ, gösteriler
düzenlenmiĢtir.
161
26. Uluslararası Ġzmir Festivali
4 Haziran-28 Eylül 2012 tarihleri arasında Ġzmir Devlet Senfoni Orkestrası tarafından
konserler verilmiĢtir.
8. D-Marin Uluslararası Müzik Festivali
14 Temmuz 2012 tarihinde CumhurbaĢkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından konser
verilmiĢtir.
40. Ġstanbul Müzik Festivali
Festival kapsamında 31 Mayıs-29 Haziran 2012 tarihleri arasında Ġstanbul Devlet
Senfoni Orkestrası tarafından konserler verilmiĢtir.
51. Uluslararası Bursa Kültür ve Sanat Festivali
9-12 Haziran 2012 tarihleri arasında düzenlenen festival kapsamında Bursa Bölge
Devlet Senfoni Orkestrası açılıĢ konserini gerçekleĢtirmiĢtir.
Ege’deki Antik Kentlerde Sahne Sanatları Festivali
Diğer Yurt Ġçi Etkinlikler;
Türkler Dans Gösterisi
Devlet Halk Dansları Topluluğu tarafından kültürel etkinlik kapsamında 26 Ocak 2012
ve 23 ġubat 2012 tarihlerinde Ankara‟da; 26 Mayıs 2012 tarihinde ise Ġstanbul‟da “Türkler”
dans gösterisi sahnelenmiĢtir.
162
Türk Hava Kurumunun 87. KuruluĢ Yıl Dönümü Etkinlikleri
Türk Hava Kurumunun 87. KuruluĢ Yıl Dönümü etkinlikleri kapsamında 16 ġubat
2012 tarihinde Devlet Halk Dansları Topluluğu tarafından halk oyunları gösterisi icra
edilmiĢtir.
Kadınlar Günü Konseri
8 Mart “Dünya Kadınlar Günü” nedeniyle her yıl olduğu gibi 2012 yılında da sanat
kurumlarımızca yurt genelinde çeĢitli konserler verilmiĢtir. Ayrıca sanat kurumlarımızda
görev yapan bayan sanatçılardan oluĢan bir grup tarafından 8 Mart 2012 tarihinde Türkiye
Büyük Millet Meclisi‟nde “Nağmelerin Dili” konulu konser düzenlenmiĢtir.
Kutlu Doğum Haftası Etkinlikleri
Ġstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu, Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu,
Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu ve Ġstanbul Devlet Türk Müziği AraĢtırma ve
Uygulama Topluluğu tarafından Nisan ayı içerisinde konserler verilmiĢtir.
Buhûrizâde Mustafa Efendi (ITRÎ) Konseri
Vefatının 300. yılı anısına, Ankara‟da CumhurbaĢkanlığı Senfoni Orkestrası konser
salonunda, Ġstanbul Devlet Türk Müziği AraĢtırma ve Uygulama Topluluğu sanatçıları
tarafından 11 Haziran 2012 tarihinde Sayın BaĢbakanımızın da katıldığı özel bir konser
düzenlenmiĢtir. Ayrıca 2012 yılı sonuna kadar diğer sanat birimleri tarafından da çeĢitli
etkinlikler düzenlenecektir.
Ramazan Etkinlikleri
Ramazan Etkinlikleri kapsamında; Ġstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu, Ġstanbul
Modern Folk Müzik Topluluğu, Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu, Ġstanbul Devlet
Türk Müziği AraĢtırma ve Uygulama Topluluğu, Elazığ Devlet Klasik Türk Müziği Korosu,
CumhurbaĢkanlığı Senfoni Orkestrası, Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası, Ġstanbul Devlet
Senfoni Orkestrası, Anadolu Filarmoni Orkestrası Ankara, Ġzmir, Ġstanbul, Gaziantep, Aydın,
Sivas ve Adıyaman illerinde; Mersin, Samsun, Bursa Devlet Klasik Türk Müziği Koroları ile
Ankara ve Sivas Devlet Türk Halk Müziği Koroları bulundukları illerde konserler
vermiĢlerdir.
Ayrıca Ankara Devlet Klasik Türk Müziği Korosu sanatçıları ile diğer sanat
kurumlarımızdan katılan sanatçılar tarafından 30 Temmuz 2012 tarihinde Ankara Cer Modern
Sanatlar Merkezinde Sayın BaĢbakanımızın katılımı ile halka açık bir konser düzenlenmiĢtir.
163
Ramazan Ayı Etkinliği-Ankara Cer Modern Sanatlar Merkezi
Ġzmir Devlet Senfoni Orkestrası, Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası, Antalya Devlet
Senfoni Orkestrası çeĢitli sağlık kurumları ve rehabilitasyon merkezlerinde konserler vermiĢ
olup, ayrıca Mart ayı içerisinde Devlet Türk Halk Müziği Korosu, Devlet Klasik Türk Müziği
Korosu, Devlet Halk Dansları Topluluğu, Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu ve Ġstanbul
Tarihi Türk Müziği Topluluğu sanatçıları tarafından etkinlikler gerçekleĢtirilmiĢtir.
Eğitim Konserleri
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı sanat kurumlarınca Milli Eğitim
Bakanlığı‟na bağlı okullar ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu‟na bağlı çocuk
esirgeme yurtlarında açıklamalı eğitim konserleri düzenlenmekte ve böylece öğrencilerin ve
dezavantajlı çocukların çeĢitli sanat dalları hakkında bilgilendirilmeleri, sanat bilinçlerinin
oluĢması, sanata ve sanatçıya ilgilerinin artması ve sanata yönelik yeteneklerinin ortaya
çıkarılmasına katkıda bulunulmaktadır. Bu kapsamda 2012 yılı ilk 9 aylık dönem içerisinde
toplam 116 eğitim konseri gerçekleĢtirilmiĢtir.
Amatör Çocuk ve Gençlik Grupları
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı koro ve toplulukların bünyelerinde faaliyet
gösteren amatör çocuk ve gençlik gruplarında kurslara devam eden öğrenci sayıları aĢağıda
yer almaktadır:
Gençlik Grubu
Halk
Dansları
Topluluğu
50
Çoksesli
Müzik
Korosu
30
Ankara Devlet
Türk Halk
Müziği Korosu
50
Ankara Devlet
Klasik Türk
Müziği Korosu
74
Çocuk Grubu
142
80
-
67
289
TOPLAM
192
110
50
141
493
TOPLAM
204
164
Diğer Yurt DıĢı Etkinlikleri;
Tayland‟ın Chiang Mai Ģehrinde 16-20 Ocak 2012 tarihleri arasında gerçekleĢtirilen
sergi kapsamında, Devlet Halk Dansları Topluluğu tarafından halk oyunları gösterisi icra
edilmiĢtir.
TÜRKSOY Resim Sergisi
Hollanda‟nın Lahey Ģehrinde 20-22 Ocak 2012 tarihleri arasında TÜRKSOY Genel
Sekreterliği iĢbirliği ile gerçekleĢtirilen sergi kapsamında, Ġstanbul Devlet Türk Müziği
AraĢtırma ve Uygulama Topluluğu sanatçıları tarafından konserler verilmiĢtir.
Astana 2012 Türk Dünyası Kültür BaĢkenti Etkinlikleri
Kazakistan‟ın Astana Ģehrinde 22-26 ġubat 2012 tarihleri arasında TÜRKSOY Genel
Sekreterliği iĢbirliği ile gerçekleĢtirilen etkinlikler kapsamında, Devlet Halk Dansları
Topluluğu sanatçıları tarafından halkoyunları gösterisi icra edilmiĢtir.
Türk Kültür Haftası Etkinlikleri
Malezya‟nın Kuala Lumpur Ģehrinde 22 ġubat-05 Mart 2012 tarihleri arasında
gerçekleĢtirilen etkinlikler çerçevesinde, Ġstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
sanatçıları tarafından konserler verilmiĢtir.
Japonya Konseri
Tokyo‟da 24-28 Mart 2012 tarihleri arasında Yunus Emre Enstitüsü iĢbirliği ile
gerçekleĢtirilen etkinlik kapsamında, Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu sanatçıları
tarafından tasavvuf müziği ve sema gösterisi icra edilmiĢtir.
Avustralya Türk Festivali
Avustralya‟nın Melbourne Ģehrinde 21-26 Mart 2012 tarihleri arasında düzenlenen
“Türk Festivali”nde Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu sanatçıları tarafından konserler
verilmiĢtir.
Türk Ürünleri Sergisi
Japonya‟nın baĢkenti Tokyo‟da 6-9 Nisan 2012 tarihleri arasında Tokyo Kültür ve
Tanıtma MüĢavirliği ile iĢbirliği içerisinde gerçekleĢtirilen sergi kapsamında, Devlet Halk
Dansları Topluluğu sanatçıları tarafından halkoyunları gösterisi icra edilmiĢtir.
Güney Kore EXPO 2012
Güney Kore‟nin Yeosu Ģehrinde düzenlenen etkinlik kapsamında 5-11 Haziran 2012
tarihleri arasında Ġstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu; 30 Mayıs-5 Haziran 2012 tarihleri
arasında ise Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu sanatçıları tarafından konserler verilip,
gösteriler icra edilmiĢtir.
165
Türkiye Kültür Günleri
Türkmenistan‟da düzenlenen etkinlik kapsamında 24-28 Haziran 2012 tarihleri
arasında Ankara Türk Dünyası Müzik Topluluğu sanatçıları tarafından konserler verilmiĢtir.
“Balkanlarda Ramazan” Etkinlikleri
BayrampaĢa Belediye BaĢkanlığı tarafından 17 Temmuz-17 Ağustos 2012 tarihleri
arasında düzenlenen etkinlikler kapsamında Bosna-Hersek, Sırbistan, Kosova, Arnavutluk,
Makedonya, Yunanistan ve Bulgaristan‟da Ankara Devlet Klasik Türk Müziği Korosu ve
Sivas Devlet Türk Halk Müziği Korosu sanatçıları tarafından konserler verilmiĢtir.
ETKĠNLĠKLERE AĠT SAYISAL VERĠLER
Ocak-Eylül 2012 döneminde Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı sanat birimleri
tarafından 1.701 etkinlik gerçekleĢtirilmiĢtir.
Etkinlik Türüne Göre;
Periyodik Konser
381
Yurt Ġçi Turne
1.158
Yurt DıĢı Turne
162
TOPLAM
1.701
Sanat Kurumlarının Türüne Göre;
Periyodik Konser
Yurt Ġçi Turne
Yurt DıĢı Turne
TOPLAM
Orkestralar
192
127
4
323
Korolar
94
635
65
794
Topluluklar
95
396
93
584
GENELTOPLAM
381
1.158
162
1.701
Bölgelere Göre;
1
Ġç Anadolu Bölgesi
579
2
Ege Bölgesi
193
3
Doğu Anadolu Bölgesi
4
Akdeniz Bölgesi
5
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
6
Marmara Bölgesi
474
7
Karadeniz Bölgesi
65
35
129
64
TOPLAM
1.539
166
2000-2012 döneminde gerçekleĢtirilen konser/gösteri/turne sayıları
YIL
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
ORKESTRALAR
KOROLAR
202
503
245
873
310
882
309
676
321
742
380
762
377
751
360
645
317
587
381
672
471
824
373
870
323
794
GENEL TOPLAM
TOPLULUKLAR
37
48
206
333
361
276
487
397
430
289
655
736
584
TOPLAM
742
1.166
1.398
1.318
1.424
1.418
1.615
1.402
1.334
1.342
1.950
1.979
1.701
18.789
(*) Ġlk 9 aylık veriler
PLASTĠK SANATLAR ALANINDAKĠ FAALĠYETLER
PLASTĠK SANAT YARIġMALARI
15. Devlet Fotoğraf YarıĢması
Türk fotoğraf sanatçılarının çalıĢmalarını desteklemek, son eserlerini bir arada
sergilemek, sanat ortamımıza seviye, canlılık kazandırmak ve buna bağlı olarak fotoğraf
sanatının yaygınlaĢmasını sağlamak, gerektiğinde uluslararası platformda ülkemizi temsil
edecek nitelikte fotoğraf sergileri oluĢturmak amacıyla; Bakanlığımızca 1984 yılından bu
yana iki yılda bir gerçekleĢtirilen “Devlet Fotoğraf YarıĢması”nın 15 incisinin ödül töreni
ve sergi açılıĢı 23 Haziran 2012 tarihinde Ankara Resim ve Heykel Müzesi‟nde
gerçekleĢtirilmiĢ olup, 20 Temmuz 2012 tarihine kadar sergilenmiĢtir. 12 eser ödüle değer
görülmüĢ, 36.000-TL. para ödülü dağıtılmıĢtır.
71. Devlet Resim ve Heykel YarıĢması
Bakanlığımızca Türk sanatçılarının son eserlerini bir arada sergilemek, sanat
ortamımıza yeni eserler kazandırmak ve buna bağlı olarak da sanatçılarımızın verimini
artırmak amacıyla 1939 yılından bu yana düzenlenen ve bu yıl 71 incisi gerçekleĢtirilecek
olan “Devlet Resim ve Heykel YarıĢması” kapsamında “Resim YarıĢması”, “Heykel
YarıĢması”, “Seramik YarıĢması”, “Özgünbaskı YarıĢması”nın Ģartnamesi ve afiĢi
hazırlanarak, dağıtımları yapılmıĢtır. YarıĢmanın seçici kurul toplantısı, ödül töreni, sergi
açılıĢı ve katalog basımı için çalıĢmalar devam etmektedir.
167
SERGĠLER
18 Mart ġehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi
18 Mart ġehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi‟nin 97.Yıldönümü
Etkinlikleri çerçevesinde Milli ġairimiz Mehmet Akif ERSOY‟un yayınlanmamıĢ
fotoğraflarından derlenerek bastırılan 71 adet fotoblok 12-23 Mart 2012 tarihleri arasında
Çanakkale‟de sergilenmiĢtir.
Atatürk Fotoğrafları Sergisi
Ankara Resim ve Heykel Müzesi‟nde yer alan Atatürk Fotoğraflarından oluĢturulan
bir seçki “Kültür-Sanat ve Su Festivali” kapsamında 13 Temmuz 2012 tarihinden itibaren bir
hafta süreyle Kızılcahamam‟da sergilenmiĢtir. Bahse konu fotoğraflar, Atatürk‟ün Tekirdağ‟ı
Ziyareti ve Harf Ġnkılâbı‟nın Uygulamasının 84. Yılı Kutlama Etkinlikleri kapsamında 22
Ağustos-5 Eylül 2012 tarihleri arasında Tekirdağ‟da da sergilenmiĢtir.
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Resim ve Heykel Müzelerinde yer alan sergi
salonları plastik sanatlar alanında eser veren sanatçılara tahsis edilerek ülkemizde gerçekleĢen
sanat etkinliklerinin arttırılması ve sanatçıların desteklenmesi amaçlanmaktadır. 2012 yılının
ilk 9 ayında Resim ve Heykel Müzelerinin sergi salonlarında 6 dalda toplam 57 sergi
gerçekleĢtirilmiĢtir.
SERGĠLER
Resim Seramik
Ankara Resim ve Heykel
Müzesi
Ġzmir Resim Heykel Müzesi
ve Galerisi
Erzurum Resim Heykel
Müzesi ve Galerisi
TOPLAM

Fotoğraf
Heykel
Türk
El
Süsleme
TOPLAM
Sanatları
Sanatları
13
-
-
-
-
-
13
25
3
5
3
2
-
38
3
-
-
-
2
1
6
41
3
5
3
4
1
57
Ülkemizin ilk kadın seramik profesörü olan Jale YILMABAġAR‟ın 50 yıllık sanat
yaĢamında ürettiği eserlerinin sergileneceği retrospektif sergi için Cern Modern
Sanatlar Merkezi sergi salonlarının 1-23 Ekim 2013 tarihleri arasında ücretsiz tahsisi
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce yapılmıĢtır.
PLASTĠK SANATLAR ALANINDAKĠ KURSLAR
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Resim ve Heykel Müzelerinde 2012 yılının
ilk 9 ayında 10 farklı kurs programı ile 295 kursiyere eğitim verilmiĢtir.
ANIT, BÜST, HEYKEL, RÖLYEF, ġEHĠTLĠK YAPIMLARI
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce, kamu kurum ve kuruluĢlarından anıt, heykel,
büst, rölyef, Ģehitlik yapımı ile onarımı için gelen talepler merkez ve taĢra bütçesinden ayrılan
168
ödeneklerle makam onayı doğrultusunda karĢılanmakta olup, 2012 yılının ilk 9 ayında 9 adet
heykel yapımı projesine 315.000-TL. maddi destek sağlanmıĢtır.
NO
AÇIKLAMA
KURUM ADI
MĠKTAR
1
ÇANAKKALE KÜÇÜKUYU
BELEDĠYE BAġKANLIĞI
MÜBADELE HEYKELĠ
50.000TL.
2
BARTIN/AMASRA BELEDĠYE
BAġKANLIĞI.
ATATÜRK HEYKELĠ
50.000TL.
3
ANTALYA/YUVA BELEDĠYE
BAġKANLIĞI
ATATÜRK HEYKELĠ
20.000TL.
4
ĠSTANBUL/ADALAR BELEDĠYE
BAġKANLIĞI
ATATÜRK HEYKELĠ
35.000TL.
5
YALOVA/ALTINOVA BELEDĠYE
OSMANGAZĠ HEYKELĠ
BAġKANLIĞI
6
ZONGULDAK/ÇAYCUMA
BELEDĠYE BAġKANLIĞI
7
KAYSERĠ/SARIOĞLAN BEL.BġK.
8
KÜTAHYA/DUMLUPINAR
BEL.BġK.
9
DEMRE KAYMAKAMLIĞI
KÖYLERE HĠZMET GÖTÜRME ATATÜRK HEYKELĠ
BĠR.
TOPLAM
15.000TL.
MADENCĠ VE ÇAYCUMA
YOĞURDUNU TEMSĠL EDEN
KADIN HEYKELĠ
30.000TL.
ATATÜRK HEYKELĠ
30.000.TL.
BÜYÜK
TAARRUZ
VE
KURTULUġ SAVAġI RÖLYEFĠ
60.000TL.
25.000.TL.
315.000.-TL.
PLASTĠK SANATLAR ALANINDAKĠ DĠĞER FAALĠYETLER
Katalog Basım Desteği
“3. SÖBÜTAY ÖZER Gençlerarası Ödüllü Resim YarıĢması”nda sergilemeye ve
dereceye değer bulunan resimlerin yer aldığı 1.000 adet katalog Güzel Sanatlar Genel
Müdürlüğünce bastırılarak destek sağlanmıĢtır.
DĠĞER FAALĠYETLER
KÜLTÜR VE SANAT BÜYÜK ÖDÜLÜ
Kültür ve Turizm Bakanlığı Ödüller Yönetmeliği uyarınca verilen Kültür ve Sanat
Büyük Ödülü; özgün eser, uygulama, yorum veya bilimsel araĢtırmalarıyla Türk kültür ve
sanatının geliĢmesine, yurt ve dünya düzeyindeki çalıĢmalarıyla kültür ve sanatımızın
yücelmesine katkıda bulunan kiĢi, topluluk veya kuruluĢları Devlet adına ödüllendirme
amacını taĢımaktadır. 2011 yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Fotoğraf alanında Ara GÜLER,
Sıtkı FIRAT, Prof. Sabit KALFAGĠL ve Ġzzet KERĠBAR‟a verilmiĢtir.
169
ÖZEL TĠYATROLARIN PROJELERĠNE YAPILAN YARDIMLAR
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce 15 Mart 2007 tarihli ve 26463 sayılı Resmi
Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin,
Derneklerin, Vakıfların ve Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara ĠliĢkin
Yönetmelik” kapsamında özel tiyatroların projelerine destek sağlanmaktadır. Son on iki sanat
sezonunda maddi destek alması uygun görülen özel tiyatro sayıları ile dağıtılan maddi
desteklerin miktarlarına iliĢkin tablo aĢağıdaki Ģekildedir:
SANAT SEZONU
TĠYATRO SAYISI
DESTEK MĠKTARI (TL.)
2000-2001
71
398.500
2001-2002
66
319.900
2002-2003
59
850.000
2003-2004
78
1.499.800
2004-2005
67
984.543
2005-2006
90
1.579.579
2006-2007
85
2.000.000
2007-2008
77
1.500.000
2008-2009
111
2.500.000
2009-2010
152
3.000.000
2010-2011
138
3.500.000
2011-2012
162
3.500.000
2012-2013
178
4.000.000
TOPLAM
1.334
25.632.322
2012-2013 sanat sezonunda toplam 338 özel tiyatronun baĢvurusu kabul edilerek 25
Eylül 2012 tarihinde yapılan Değerlendirme Komisyonu toplantısında 178 özel tiyatro
projesinin desteklenmesi kararlaĢtırılmıĢtır.
2013 YILINDA YAPILMASI PLANLANAN FAALĠYETLER

Anma ve kutlama etkinlikleri çerçevesinde; Bayram Etkinlikleri, Atatürk‟ü Anma
Konserleri, Mehmet Akif Ersoy‟u Anma ve Ġstiklal MarĢı‟nın Kabulü ile Ġlgili
Etkinlikler, Çanakkale Deniz Zaferi Etkinlikleri, Çanakkale SavaĢlarının Yıl dönümü
Etkinlikleri, Zafer Yolu Etkinlikleri, Mevlana‟yı Anma Etkinlikleri 2013 yılında da
gerçekleĢtirilecektir.

ġenlikler ve festivaller kapsamında; Nevruz etkinlikleri, Hıdırellez Bahar ġenlikleri,
Uluslararası Bursa Festivali etkinlikleri ile diğer Ģenlik ve festival etkinlikleri 2013
yılında da sürdürülecektir.

Periyodik konserler, yurt içi, yurt dıĢı turneler ve eğitim konserleri ilgili sanat
birimlerinin 2013 yılı planlarına uygun olarak gerçekleĢtirilecektir.

DıĢiĢleri Bakanlığı tarafından 2013 yılında yurt dıĢı temsilciliklerinde
gerçekleĢtirilmesi planlanan çeĢitli etkinlikler kapsamında sanat birimlerimiz
görevlendirilecektir.
170

Sanat birimlerimizin çeĢitli projeleri kapsamında CD çalıĢmaları yapılması 2013
yılında sürdürülecektir.

Sergiler kapsamında; Güzel Sanatlar Galerilerimiz ile Resim ve Heykel
Müzelerimizde bulunan plastik sanatlara ait eserlerin yurt içinden ve yurt dıĢından
gelecek talepler doğrultusunda oluĢturulacak koleksiyonlarla sergilenmesine 2013
yılında da devam edilecektir.

21-22 Mayıs 2012 tarihleri arasında Türkiye-Pakistan II. Yüksek Düzeyli ĠĢbirliği
Toplantısı çerçevesinde, Bakanlığımızca oluĢturulan Kültür ve Turizm ÇalıĢma
Grubu‟nun almıĢ olduğu kararlar kapsamında, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce bir
resim sergisinin 2013 yılı içerisinde Pakistan‟da düzenlenmesi ve ayrıca Türk Halk
Müziği Korosu, Klasik Türk Müziği Korosu, Halk Dansları Topluluğu ile Tasavvuf
Müziği Topluluğu sanatçıları tarafından konserler ve gösteriler icra edilmesi
planlanmaktadır.

“2013 Çin‟de Türk Kültür Yılı” etkinlikleri kapsamında, Senfoni Orkestrası, Halk
Dansları Topluluğu ve Tasavvuf Müziği Topluluğu sanatçıları tarafından konserler ve
gösteriler icra edilmesi; ayrıca Ankara Resim ve Heykel Müzesi Müdürlüğü
koleksiyonunda yer alan eserlerden oluĢturulacak Karma Fotoğraf Sergisi ile Türk
Süsleme Sanatlarından oluĢturulacak bir seçkinin 2013 yılı içerisinde Çin‟de
sergilenmesi planlanmaktadır.

Anıt, heykel, büst, rölyef, mask, Ģehitlik yapım ve onarımı kapsamında 2012 yılında
karĢılanamayan talepler ile 2013 yılında gelecek yeni talepler değerlendirilmeye
alınacaktır.

YarıĢmalı sergiler kapsamında; ülkemizdeki kültürel değerlerin bir parçası olan
“Geleneksel Türk Süsleme Sanatları”nın geliĢtirilmesi, desteklenmesi, tanıtılması ve
sevdirilmesi amacıyla Bakanlığımızca 1986 yılından bu yana 2 yılda bir
gerçekleĢtirilen Türk Süsleme Sanatları YarıĢması‟nın 17 ncisi ile ülkemizin çağdaĢ
resim ustalarından merhum sanatçı ġefik Bursalı‟nın anısını yaĢatmak, plastik sanatlar
alanında sanatçılarımızın yaratıcı çalıĢmalarını desteklemek, değerlendirmek,
sergilemek ve kalıcı eserler kazandırmak amacıyla 2000 yılından bu yana
gerçekleĢtirilen “ġefik Bursalı Resim YarıĢması”nın 13 üncüsü 2013 yılı içerisinde
düzenlenecektir.

BirleĢmiĢ Ressamlar ve HeykeltıraĢlar Derneği tarafından sunulan projenin
Bakanlığımızca desteklenerek zaman içerisinde ciddi bir sanat envanteri oluĢturulması
ve arĢiv niteliği taĢıyacak özel bir koleksiyon oluĢturulması planlanmaktadır.

19-21 Eylül 2011 tarihleri arasında Bakanlığımız himayelerinde, ev sahipliğini
Sorbonne Üniversitesi Collége de France‟in üstlendiği “14. Uluslararası Türk Sanatları
Kongresi” Paris‟te gerçekleĢtirilmiĢtir. 2013 yılında 14. Uluslararası Türk Sanatları
Kongresi‟nin bildiri kitabı basımı ile ilgili olarak bir toplantı yapılması ve neticesinde
Kongre kitabının basılması planlanmaktadır.

BaĢkent Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi
koordinatörlüğünde ve Bakanlığımız ile ortak yapılacak Uluslararası Müzecilik
171
Sempozyumu Projesinin 2013 yılında gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.

Ödüller kapsamında; Kültür ve Sanat Büyük Ödülü‟nün verilmesi 2013 yılında da
sağlanacaktır.

Özel tiyatrolara devlet desteği 2013 yılında da sürdürülecektir.
172
173
DEVLET OPERA VE BALESĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Opera, bale, çoksesli müzik ve ilgili diğer sahne sanatlarını toplumun tüm kesimlerinin
yararına sunmak misyonunu taĢıyan ve bu sanatların Türkiye ve dünyada geliĢmeleri takip
ederek bunu kurumun sanatsal faaliyetlerine yansıtma, Türkiye‟nin dört bir yanına ulaĢtırma,
sanatseverlerle buluĢturma amacında olan Devlet Opera ve Balesi; son derece zor, karmaĢık,
disiplin/sevgi ve fedakârlık isteyen ve büyük bir ekip çalıĢması gerektiren bu sanatlarla ilgili
olarak kültür ve sanat turizminin geliĢtirilmesine de büyük katkı sağlayacak biçimde çok
yönlü bir çalıĢma sürdürmek suretiyle, bağlı bulunduğu Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nın hedef
ve amaçları kapsamında plan ve projeler geliĢtirmektedir.
Devlet Opera ve Balesi bu yıl tarihinin en yoğun yaz aylarını yaĢamıĢtır. 2. Ulusal
EskiĢehir Opera ve Bale Günleri, 5. Ulusal Ġzmir Genç Solistler ġan YarıĢması, 19.
Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali‟nin ilk bölümünden sonra, 3. Uluslararası
Ġstanbul Bale YarıĢması ve 3. Uluslararası Ġstanbul Opera Festivali‟ni baĢarıyla
tamamlamıĢtır. Ağustos ve Eylül aylarında 9. Uluslararası Bodrum Bale Festivali ile 19.
Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali‟nin ikinci dönemi devam etmiĢtir. Kurum,
ülkemizin her köĢesinde opera ve bale etkinliklerini sergilemek çabasının yanı sıra
uluslararası alanda da ülkemizi baĢarı ile temsil etmiĢtir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü yalnız opera ve bale sanatlarını sergilemekle
sınırlı kalmayıp, faaliyet gösterdiği il ve bölgelerde eğitim amaçlı toplumu bilgilendirme ve
bilinçlendirmeye yönelik çalıĢmalarını asli görevleri içinde görmektedir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, kendisine bağlı sanat birimleri aracılığıyla;
periyodik temsiller ve konserler gerçekleĢtirmekte, ulusal ve uluslararası festivaller ve
yarıĢmalar ile okullara yönelik eğitim temsil ve konserleri, yurt içi ve yurt dıĢı turneleri
düzenlemekte, çeĢitli kuruluĢların düzenlediği etkinliklere sanatçı ve sanat toplulukları
göndermekte ve anma günlerinde özel programlar yapmakta, böylece halkın sanat
etkinliklerinden daha çok yararlanmasını sağlamaktadır. Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü, çağdaĢ çoksesli müzik ve sahne sanatları alanında eser veren Türk besteci,
koreograf ve yazarlara destek vermekte, eserlerinin sahnelenmesi için çalıĢmalar yürütmekte
ve bu eserleri satın alarak daha çok eser yaratılmasını teĢvik etmektedir. Bu bağlamda Genel
Müdürlükçe satın alınan Türk eserlerinin, önümüzdeki yıllarda, basımı ve yayımı yoluyla
ulusal ve uluslararası platformda tanıtılması hedeflenmektedir.
ĠL MÜDÜRLÜKLERĠ
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bugün Ankara (1949), Ġstanbul (1970),
Ġzmir (1982), Mersin (1993), Antalya (1999) ve Samsun (2009) illerindeki Devlet Opera ve
Balesi Müdürlükleri ile yerleĢik sahne faaliyetlerini sürdürmekte olup, bu faaliyetlerini Devlet
Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bünyesinde çalıĢan 1309 sayılı KuruluĢ Kanunu
kapsamında 1891 kadrolu sanatçı, uzman ve teknik personel ile 657 Sayılı Devlet Memurları
Kanunu kapsamında çalıĢan 332 idari personelle gerçekleĢtirmektedir.
1949‟dan bu yana Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet
gösteren Ankara Devlet Opera ve Balesi, 2008 yılında Müdürlük olarak yapılanmıĢ olup,
174
faaliyetlerini 2009 yılından itibaren bu yapılanma ile devam ettirmektedir. Bu oluĢum ile
Genel Müdürlük merkez yapılanması daha iĢlevsel konuma getirilmiĢ, böylelikle ulusal ve
uluslararası ölçekte strateji ve sanat politikaları ile kurumun genel hedeflerinin
güçlendirildiği, buna iliĢkin altyapı ve bütçenin daha iyi programlandığı, uygulamaların
koordinasyon ve denetiminin daha sağlıklı yürütüldüğü bir duruma kavuĢmuĢtur.
BĠNA, SAHNE VE KOLTUK ĠSTATĠSTĠKLERĠ
S A H N E N Ġ N
Bulunduğu Ġl
Adı
Türü
Ait Olduğu Kurum
Koltuk Sayısı
Ankara
Opera Sahnesi
Mülk
Devlet Tiyatroları ile ortak
kullanım
621
Ankara
Operet Sahnesi
Tahsis
Güzel Sanatlar Gn. Md.
426
Ankara
Leyla
Sahnesi
Kira
Ġl Özel Ġdare
694
Ġstanbul
Süreyya Sahnesi
Tahsis
Kadıköy Belediyesi
562
Ġstanbul
AKM Büyük Sahne
Tahsis
Ġstanbul
AKM
Salonu
Tahsis
Ġzmir
Elhamra Sahnesi
Mersin
Opera Sahnesi
Antalya
Belediye
Sahnesi
Samsun
Samsun
Gencer
Konser
Ġstanbul Ġl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
Ġstanbul Ġl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
1304*
502*
Kira
Ġzmir Kültür Vakfı
393
Tahsis
Mersin Ġl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
638
Kira
Antalya B. ġehir Belediye
803
Büyük Salon
Tahsis
Kültür ve Turizm Bakanlığı
551
Küçük Salon
Tahsis
Yatırım ĠĢletmeler Genel
Müdürlüğü
212
AKM
*Tadilat nedeniyle kullanılmamaktadır.

Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü dokuz yerleĢik sahnede faaliyetlerini
sürdürmektedir. Ġstanbul Atatürk Kültür Merkezinin tadilat nedeniyle kapalı
olmasından dolayı 1.806 koltuk Ģu anda kullanılmamaktadır. Mevcut durumda
kullanılan koltuk sayısı 4.900‟dür.

Ankara‟daki opera binasının 1948‟den beri yapılmayan köklü tadilat çalıĢmaları 2010
yılı itibariyle baĢlatılmıĢ olup rölöve, restitüsyon çalıĢmaları tamamlanmıĢtır. En acil
olarak binanın koltukları orijinal haline dönüĢtürülerek yenilenmiĢ, 2012 yılında
binanın sahne ve salonuyla ilgili diğer tadilat çalıĢmalarının sürdürülmesi
hedeflenmektedir.
175
TEMSĠLLER
2009-2012 Yılları Arası Temsil Sezonu (1 Ekim-30 Eylül) Ġstatistikleri
*Turne Temsilleri hesaplanırken bireysel etkinlik görevlendirmeleri hariç tutulmuştur.
2009-2012 Yılları Arası Yerli Eser Temsil Sezonu (1 Ekim-30 Eylül) Ġstatistikleri
* 2009-2010 Sanat Sezonunda yerli eser temsil oranı %29 iken, 2011-2012 Sanat Sezonunda bu oran %41’e
yükselmiştir.
2009-2012 Yılları Arası Seyirci Ġstatistikleri
176
TURNELER
Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müdürlüğü, geçmiĢ yıllardan bu yana
düzenlediği Anadolu turnelerinin yanısıra 2012 yılında yeni bir uygulamaya geçerek “pilot
iller projesi” uygulamasını baĢlatmıĢtır. Kurumun hedefleri dâhilinde, gerçekleĢtirilmesine
çok önem verdiği projelerinden biri olan “Pilot Ġller Projesi” çerçevesinde yurdumuzun sekiz
bölgesinde belirlenen pilot illerde opera ve bale etkinlikleri organize edilmektedir. Bu proje
çerçevesinde, dünya literatüründen ve Türk eserlerinden seçmelerle, en ünlü opera ve bale
eserleri, muhteĢem dekor, kostümleriyle tüm yurda yayılarak sergilenmektedir.
Altı il müdürlüğüne pilot iller belirleyerek, bu illerde düzenli opera ve bale etkinlikleri
organize eden Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü sanat çalıĢmalarını daha geniĢ bir
coğrafyaya yaymıĢ, daha çok seyirciye ulaĢmıĢtır. Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğüne bağlı her müdürlük, belirlenen pilot illerde turnelere baĢlamıĢ, bugüne kadar
yapılan her temsili yüzde yüz doluluk oranıyla gerçekleĢtirmenin gururunu tüm
sanatseverlerle paylaĢmıĢtır.
Turne projesi kapsamında Bursa ortak il olmak üzere, Ankara DOB için; Sivas,
Kayseri, Ġstanbul DOB için; Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Ġzmir DOB için; Denizli, Bursa,
Mersin DOB için; Adana ve Gaziantep, Antalya DOB için; Konya, Muğla, Samsun DOB için;
Trabzon, Ordu pilot iller olarak belirlenmiĢ ve yıl içinde baĢarılı birçok turne gerçekleĢmiĢtir.
“Büyük Anadolu Projesi” adıyla eklenen bir diğer kapsamlı turne projesi de;
Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafından düzenlenen, 22 Mayıs 2012‟de Sinop Gerze‟de
baĢlayıp Havza, Çorum, Samsun, Ordu, Giresun, Rize Artvin, Batman, Kars, Iğdır, Ağrı
illerini kapsayarak 22 Haziran‟da Van‟da sona ermiĢtir.
Devlet Opera ve Balesi sanatçıları, her sezon olduğu gibi 2011-2012 sezonunda da
bireysel olarak yurt içi ve yurt dıĢında çeĢitli temsil, konser ve etkinliklere katılmıĢlardır.
Ankara Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü, “Saraydan Kız Kaçırma” adlı eserle,
dünyanın en iyi opera festivallerinden biri olarak kabul edilen Estonya-Saaremaa Opera
Festivali‟ne Temmuz 2011‟de onur konuğu olarak katılmıĢ olup Estonya‟da iki ülke
sanatçılarının birlikte sahne aldığı bir konser de gerçekleĢtirilmiĢtir. Ayrıca “Saraydan Kız
Kaçırma” operası, Kore‟de düzenlenen Daegu Uluslararası Opera Festivali‟nde 13-15 Ekim
2011 tarihlerindeki temsilleriyle Koreli sanatseverlere sunulmuĢtur. Ayrıca, 20-23 Eylül 2011
tarihinde Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğünün Tiflis turnesinin yanı sıra, 18.
TÜRKSOY Opera Günleri etkinlikleri kapsamında 19-29 Haziran 2011 tarihleri arasında
Girne‟ye gidilmiĢtir. Diğer yurt dıĢı turneleri; Ġstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü‟nce
27 Ağustos 2012 tarihinde ABD‟ye, Ġzmir Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü‟nce 19-21
Eylül 2012 tarihleri arasında Bosna-Hersek/Saraybosna‟ya, Ġstanbul Devlet Opera ve Balesi
Müdürlüğü‟nce 26 Mayıs 2012‟de Slovenya/Maribor‟a, Ankara Devlet Opera ve Balesi
Müdürlüğü‟nce 21-26 Mayıs 2012 tarihleri arasında Rusya/Ekaterinburg‟a, Samsun Devlet
Opera ve Balesi Müdürlüğü‟nce 25 Mayıs-03 Haziran 2012 tarihlerinde Romanya/Sibiu‟ya,
Ġstanbul Modern Dans Topluluğu‟nca 10 Mart 2012‟de Ġspanya/Murcıa‟ya, Ankara Devlet
Opera ve Balesi Müdürlüğü‟nce 24-26 ġubat 2012 tarihleri arasında yine Bosna-Hersek‟e
düzenlenmiĢtir.
177
ULUSAL VE ULUSLARARASI FAALĠYETLER
FESTĠVALLER
Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali
1994‟den bu yana gerçekleĢtirilen ve 1998 yılında uluslararası akreditasyon kazanan
Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali; geçen yıl gelen yoğun talep nedeniyle bu
sene Eylül ayında da devam edecek Ģekilde düzenlenmiĢtir. 19. Uluslararası Aspendos Opera
ve Bale Festivali, 14-30 Haziran 2012 ile 3-17 Eylül 2012 tarihleri arasında 2000 yıllık
Aspendos Antik Tiyatrosu‟nda yapılmıĢtır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü‟nün organize ettiği festivalde; dünyada
saygınlığı kabul edilmiĢ uluslararası konuk topluluklar sahne almıĢlardır. Ülkelerarası ikili
iliĢkiler çerçevesinde festivale konuk olan Estonya Ulusal Operası, köklü bir geçmiĢe sahip
Ekaterinburg Devlet Akademik Opera ve Balesi, Daegu Operası (Güney Kore) ve
2012‟de Türkiye‟de Çin Kültür Yılı olması sebebiyle davet edilen Çin Ulusal Operası bu
yılın yabancı konukları olmuĢlardır. Festivalin 14 Haziran‟da gerçekleĢen açılıĢ temsilini, bu
yıl 30. kuruluĢ yılını kutlayan Ġzmir Devlet Opera ve Balesi, Turandot operası ile yapmıĢ,
Kazakistan‟dan gelen konuk soprano Gülzat Daurbayeva Turandot rolünde, Ġtalyan tenor
Rubens Pelizzari Calaf rolünde sahne almıĢlardır.
19. Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali: Turandot
178
19. Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali: Kuğu Gölü
Bodrum Uluslararası Bale Festivali
Ġlki 2003 yılında “Turizmi, kültür ve sanat besler“ anlayıĢıyla baĢlatılan, özveri, sevgi
ve disiplinle kesintisiz her sene sanatseverlerin karĢısına çıkan “Uluslararası Bodrum Bale
Festivali”nin 10.su, Tarihi Bodrum Kalesi‟nde, 8-24 Ağustos 2012 tarihleri arasında
gerçekleĢtirilmiĢtir. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün, yaz aylarında, ülkemizin
tarihi mekanlarını sanatla birleĢtirdiği organizasyonlardan biri olan “Uluslararası Bodrum
Bale Festivali”nin 10. Yılı programında; Ankara, Ġstanbul, Ġzmir Devlet Opera ve Balesi
Müdürlüklerinin prodüksiyonları ile kadrosu Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinin solist
dansçılarından bir karma yapılarak oluĢturulan Bodrum AĢkı isimli açılıĢ temsilinin yanı sıra,
dünyaca ünlü dansçı Ġrek Mukhamedov ve Antonio Gades Flamenko Topluluğu konuk olarak
yer almıĢlardır.
10. Bodrum Uluslararası Bale Festivali: Bodrum Aşkı
179
10. Bodrum Uluslararası Bale Festivali: Harem
Ġstanbul Uluslararası Opera Festivali
Ġçinde tüm kentsel-tarihsel-kültürel-sanatsal öğeleri eĢsiz bir sentezle barındıran bir
mega kent olan Ġstanbul ile yine içinde tüm sanatsal öğeleri büyülü bir sanat Ģölenine
dönüĢtüren opera sanatının bir araya getirildiği baĢarılı bir proje olan ve ilki 2010‟da
düzenlenen Uluslararası Ġstanbul Opera Festivali‟nin baĢlangıçtan bugüne felsefesi, dünyaca
ünlü birçok bestecinin tarihten bu yana etkilenerek oluĢturduğu ve Avrupa günlük yaĢantısının
içine iĢlemiĢ, Türk ve Osmanlı Kültürü‟nün incelikli, seçkin eserlerinin doğal mekanlarında
icrasıdır.
3. Uluslararası Ġstanbul Opera Festivali, Temmuz ayında “7‟den 70‟e Opera”
sloganıyla 7-19 Temmuz 2012 tarihleri arasında Haliç Kongre Merkezi, Topkapı Sarayı, Aya
Ġrini, Süreyya Operası, BaĢakĢehir Kültür ve Sanat Merkezi‟nde gerçekleĢtirilen festivalde,
seyirciler, festival repertuvarında yer alan Saraydan Kız Kaçırma, IV. Murat, Yıldırım
Bayezit, AĢk-ı Memnu gibi Türk kültürü, tarihi ve yaĢantısını konu alan operaları, orijinal
tarihi dekorlarında izleme fırsatı bulmuĢtur. Ankara, Ġstanbul, Ġzmir, Mersin, Antalya ve
Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlükleri yapımlarının yanı sıra ünlü Arjantinli Tenor
Jose Cura sahne almıĢtır. Festivalimizde toplam 19 temsil sahnelenmiĢtir.
3. Uluslararası İstanbul Opera Festivali: IV. Murat
180
3. Uluslararası İstanbul Opera Festivali: Aşk-ı Memnu
EskiĢehir Ulusal Opera ve Bale Günleri
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ile EskiĢehir BüyükĢehir Belediye
BaĢkanlığı‟nın iĢbirliğiyle, kültür ve sanata sıcak yaklaĢımıyla son yıllarda bir “kültür Ģehri”
kimliği kazanan EskiĢehir ilinde 2011 yılında sanatseverlerle buluĢmaya baĢlayan EskiĢehir
Ulusal Opera ve Bale Günleri‟nin ikincisi, 10-26 Mart 2012 tarihleri arasında yapılmıĢtır.
Ülkemizdeki Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinin EskiĢehir‟de her yıl kapalı giĢe
sahnelenen temsillerinin verdiği güvenden hareketle, Türk opera ve bale eserlerinin Ģehrin ve
yakın çevresinin sanatsever halkına bir festival havasında sunulan Ulusal Opera ve Bale
Günleri fikri bu hedef ve amaçla geliĢmiĢtir.
Bu festival, yalnız Türk besteci, koreograf ve libretto yazarlarının özgün yaratıları ile
Türk tarihinin unutulmaz simalarının yaĢamlarını konu alan eserleri programına almasıyla
ayrı bir özellik taĢımaktadır.
Bu yıl; Ali Baba ve Kırk Haramiler, Yusuf Ġle Züleyha, Mevlana‟nın Çağrısı, Midas‟ın
Kulakları, ÇalıkuĢu eserleri sahnelenmiĢtir.
2. Eskişehir Ulusal Opera ve Bale Günleri: Midas’ın Kulakları
181
2. Eskişehir Ulusal Opera ve Bale Günleri: Mevlana’nın Çağrısı
YARIġMALAR
Ġzmir Ulusal Genç Solistler ġan YarıĢması
2008 yılında konservatuvar eğitimi devam eden ya da henüz mezun olanlara yönelik
Genç Solistler ġan YarıĢması Ġzmir‟de düzenlenmiĢ ve ulusal jüri tarafından
değerlendirilmiĢtir. 2009, 2010 ve 2011 yıllarında yapılan yarıĢmalarda Hollanda, Kanada,
ABD ve Ġtalya‟dan gelen jüri üyelerinin de katılımıyla yarıĢma değerlendirilmiĢtir. Genç
yeteneklerimizi kazanabilmek amacıyla gerçekleĢtirilen yarıĢmaya önümüzdeki yıllarda
uluslararası boyut kazandırılması düĢünülmektedir. 2012 yılının Nisan ayında beĢincisi
gerçekleĢen 5. Ulusal Ġzmir Genç Solistler ġan YarıĢması her yıl çeĢitli kurum ve kuruluĢların
katkılarıyla yetenekli genç Ģancılara yurtdıĢı kapılarını açmaya devam etmektedir.
ġan YarıĢması, hem ulusal hem uluslararası üne sahip dünyanın çeĢitli ülkelerinden
gelen sanatçı ve sanat kurumu yöneticilerinden oluĢan bir jüri huzurunda yapılmaktadır.
YarıĢmanın temel amacı; ülkemizin yetiĢtirdiği değerli genç sanatçıların sanatseverlere
tanıtılmasını sağlamak ve onlara birtakım olanaklar yaratarak kariyerlerini daha ileri
düzeylere taĢımaları için katkıda bulunmaktır.
Ülkemizde Ģan alanında eğitim veren tüm yüksek öğretim kurumları ile iliĢki
kurularak tüm yetenekli ve istekli gençlerin katılabilmesi için gerekli duyurular yapılmaktadır.
YarıĢmaya katılan sanatçı adaylarının sayısının her geçen yıl artması ülkemizdeki opera
sanatının geleceği adına umut vericidir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Ulusal Ġzmir Genç Solistler ġan
YarıĢmasıyla ülkemizin kültür birikiminin değerlendirilmesine, uluslararası boyuta
taĢınmasına, sanatımızın ve sanatçımızın dünya ölçeğinde tanıtılmasına olumlu katkılar
sağlamaya devam etmektedir.
182
Ġstanbul Uluslararası Bale YarıĢması
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü organizasyonu ile düzenlenen ve
kurumsallaĢarak 2 yılda bir düzenlenmesine karar verilen, genç dansçıların uluslararası
platforma taĢınmasına büyük fırsat yaratan, Uluslararası Ġstanbul Bale YarıĢması‟nın
üçüncüsü, 25-30 Haziran 2012 tarihleri arasında gerçekleĢtirilmiĢtir.
Genç dans sanatçılarına çoğu zaman uluslararası fırsatlar açıp Türk sanatçılarını bir
anlamda teĢvik ederek sanatta gerekli olan rekabet ortamının geliĢmesine katkı sağlamaktadır.
Türk dansçıların yanısıra, Amerika‟dan Japonya‟ya, Rusya Federasyonu ülkelerinden
Brezilya‟ya kadar tüm dünyadan bale sanatına gönül vermiĢ 67 baĢvurunun ardından, ön
elemeleri kazanarak yarı finalist olmaya hak kazanan 43 dansçı, Cemal ReĢit Rey Konser
Salonu‟nda yarıĢmaya katılmıĢlardır.
3. Uluslararası İstanbul Bale Yarışması
ULUSLARARASI KURULUġLARA ÜYELĠK VE
ULUSLARARASI TOPLANTILAR
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü‟nce 1994 yılından beri düzenlenen
Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali, 2003 yılında Avrupa Festivaller Birliği
(European Festivals Association) üyeliğine kabul edilmiĢtir. Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nın himayesi altında, Nisan 2008‟de Antalya‟da
gerçekleĢtirilen Avrupa Festivaller Birliği Olağan Genel Kurul ve Konferansı‟na da ev
sahipliği yapmıĢtır. Avrupa‟daki Festivaller için bir Ģemsiye teĢkilat olarak çalıĢan bu
kuruluĢa 40 ülkeden 100 festival üyedir ve merkez ofisi Brüksel‟de faaliyet göstermektedir.
183
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü‟nce 2008 yılından bu yana düzenlenen
Ġstanbul Uluslararası Bale YarıĢması, Uluslararası Bale YarıĢmaları Federasyonu
(International Federation of Ballet Competitions) Yönetim Kurulu‟nun 17 Haziran 2009
tarihindeki toplantısında oybirliğiyle verdiği kararla asil Federasyon üyesi olarak kabul
edilmiĢtir. Federasyonun 2010 yılı Genel Kurulu Temmuz 2010‟da Ġstanbul‟da yapılmıĢ ve
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ile Ġstanbul 2010 Avrupa Kültür BaĢkenti
Ajansı‟nın iĢbirliği ile ağırlanmıĢtır. Dünya çapında 18 uluslararası bale yarıĢmasının üyesi
bulunduğu bu teĢkilatın merkez ofisi Moskova‟dadır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 1 Nisan 2010 tarihinde de, profesyonel
Avrupa opera toplulukları ve festivallerinin üye olduğu Opera Europa’nın (The
Organisation for European Professional Opera Companies and Festivals) üyeliğine kabul
edilmiĢtir. 36 ülkeden 115 opera topluluğunun üye olduğu bu teĢkilatın merkez ofisi
Brüksel‟dedir. Bu kuruluĢun her yıl yapılan Konferans ve Genel Kurul toplantılarına Devlet
Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünce katılım sağlanmaktadır.
TÜRKSOY‟a üye 14 ülkeden 9‟unun katılımıyla 15 Ocak 2010 tarihinde bir toplantı
gerçekleĢtirilerek TÜRKSOY Genel Sekreterliği bünyesinde, üye ülkeler Opera ve Bale
Müdürlükleri arasında bir birlik oluĢturulmuĢ ve “TÜRKSOY Operalar Kurulu”nun
kuruluĢ sözleĢmesi imzalanmıĢtır. Bu Kurulun baĢkanlığını yapma görevi Devlet Opera ve
Balesi Genel Müdürlüğüne verilmiĢtir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ve bağlı Müdürlükleri; kurumun kalite
standartlarına uygun olarak çalıĢan Sanatçı Ajansları, Büyükelçilikler ve Kültür
AtaĢelikleriyle irtibata geçerek yurt dıĢındaki köklü ve sanatsal gelenek sahibi Opera ve Bale
Tiyatrolarıyla ikili anlaĢmalar çerçevesinde iĢbirliği yapmaktadırlar. Bu çerçevede imzalanan
ikili anlaĢmaların ana hedefi, büyük projelerin getirdiği mali yükümlülükleri her iki ülke
arasında eĢit olarak paylaĢtırarak uluslararası iĢbirliği projeleri yürütmek ve kültürel alıĢveriĢi
sağlamaktır.
Bunun yanısıra, Türk kültürünün uluslararası alanda kendine özgü bir yer edinmesi
yolunda Türk bestecilerinin müziği ve Türk kültürünü yansıtan eserlerin yurtdıĢında tanıtımı
baĢarıyla sağlanmaktadır.
Bu bağlamda kaydedilmiĢ en önemli geliĢme; 25 Mart 2012‟de Selman Ada‟nın Ali
Baba ve Kırk Haramiler adlı operasının Almanya‟da repertuvara alınmak suretiyle Almanca
olarak sahnelenmesidir. Böylece ilk kez bir Türk operası Avrupa‟da repertuvara alınarak
Avrupalı sanatçılar tarafından kendi dillerinde sahnelenmiĢ, Ali Baba rolünü ise Devlet Opera
ve Balesi solistlerinden ÜnüĢan Kuloğlu oynamıĢtır.
DÜNYA PRÖMĠYERĠ YAPILAN YERLĠ ESERLER
2011-2012 Sanat Sezonunda; V. Murad bale eserinin dünya prömiyeri 28 Nisan
2012 tarihinde Ankara DOB tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir. Eserin libretto ve müzik
düzenlemesi, Prof. Emre Aracı tarafından yapılmıĢtır. V. Murad, Donizetti, Guatelli PaĢa,
Lizst ve Adelburgh’a ait müzikler eĢliğinde sahnelenen eserin koreografisi ise Armağan
Davran ve Volkan Ersoy’a aittir.
184
10. Uluslararası Bodrum Bale Festivali‟nin açılıĢı, koreografisi; Devlet Opera ve
Balesi BaĢkoreografı Mehmet Balkan tarafından bu Festival için özel olarak hazırlanan
“Bodrum AĢkı” eserinin Dünya Prömiyeri ile gerçekleĢtirilmiĢtir.
ÇOCUKLAR VE GENÇLERE YÖNELĠK FAALĠYETLER
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü çocukların ve gençlerin eğitimlerine sanat
yoluyla katkıda bulunmayı en üst düzeyde önemsemektedir. 2011-2012 Sanat Sezonunda
çocuklara ve gençlere yönelik olarak 127 temsil gerçekleĢtirilerek 55.361 seyirciye
ulaĢılmıĢtır. Ayrıca Kurumun bütün Müdürlüklerinde Çocuk Balesi ve Çocuk Korosu kursları
verilmektedir.
2010-2011
2011-2012
2010-2011
2011-2012
ĠLLERE GÖRE ÇOCUK BALESĠ KURSĠYERLERĠ
Ġstanbul
Ġzmir
Mersin
Antalya
DOBM
DOBM
DOBM
DOBM
17
62
50
92
21
74
78
94
ĠLLERE GÖRE ÇOCUK KOROSU KURSĠYERLERĠ
Ankara
Ġstanbul
Ġzmir
Mersin
Antalya
DOBM
DOBM
DOBM
DOBM
DOBM
42
30
27
57
47
31
38
64
Ankara
DOBM
120
120
Samsun
DOBM
74
55
Samsun
DOBM
118
114
Toplam
415
442
Toplam
274
294
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü (yeni adı; Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü) ile Devlet Opera ve Balesi
Genel Müdürlüğü arasında kültür, sanat ve eğitim alanlarında iĢbirliğini düzenlemek için 13
Nisan 2010 tarihinde bir protokol imzalanmıĢtır. Söz konusu protokol gereğince; Çocuk
Hizmetleri Genel Müdürlüğü himayesi altındaki çocuk ve gençler tespit edilerek, yetenekli
çocuk ve gençlere Devlet Opera ve Balesi Çocuk ve Gençlik Birimlerinde ses (koro) ve müzik
ile bale eğitimleri verilmesi sağlanmaktadır. Bu protokol çerçevesinde Devlet Opera ve Balesi
Genel Müdürlüğü bünyesindeki çocuk korolarında yetiĢmekte olan çocuklar TRT‟nin bu yıl
Konya‟da gerçekleĢtirdiği 23 Nisan ġenlikleri kapsamında 22 Nisan 2012 tarihinde
Meram‟daki Konevi Kültür Merkezi‟nde DoğuĢ Çocuk Senfoni Orkestrası eĢliğinde bir
konser vermiĢlerdir. Toplam 53 çocuktan oluĢan koronun bütün üyeleri Çocuk Hizmetleri
Genel Müdürlüğü bünyesindeki yurt, yuva ve sevgi evlerinde korunan çocuklardır. Söz
konusu koronun üyeleri Devlet Opera ve Balesi'nin Çocuk Korolarında yetiĢtirilmektedirler.
YAYINLAR
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünce 2012 yılında bastırılan yayınlar Ģöyledir:






19. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali Türkçe-Ġngilizce Katalogu
3. Uluslararası Ġstanbul Opera Festivali Türkçe-Ġngilizce Katalogu
10. Uluslararası Bodrum Bale Festivali Türkçe-Ġngilizce Katalogu
3. Uluslararası Ġstanbul Bale YarıĢması Katalogu
Türk Devlet Opera ve Balesini kuruluĢundan bu yana tanıtan bir prestij kitabı (Türkçe
ve Ġngilizce)
Opera Bale Gazetesi‟nin yayımına 2012 yılında da devam edilmiĢtir.
185
186
DEVLET TĠYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kültürün, ülkemiz sosyo-ekonomik kalkınmasına ve bölgesel geliĢmesine katkılarının
arttırılması yönünden Devlet Tiyatroları önemli bir görev üstlenmiĢ ve bu görevi yerine
getirebilmek için, repertuarını büyük bir titizlikle hazırlayarak oyunlarını ülkemizin her bir
köĢesinde baĢarıyla sergilemiĢtir.
Devlet Tiyatroları, 2011-2012 Tiyatro Sezonunda 152 nitelikli tiyatro eserini 6.002
kez perde açarak 1.777.743 seyircisine ulaĢtırmıĢtır. Ayrıca, Türkiye‟nin ilk Tiyatro ihtisas
kütüphanesi olan Refik Ahmet SEVENGĠL Tiyatro Kütüphanesi‟ni açarak, gelecek
kuĢakların bilgi edinebilmesi ve kültürel alanda geliĢimine katkıda bulunarak çok önemli bir
hizmeti gerçekleĢtirmiĢtir.
2011-2012 TĠYATRO SEZONUNDA DEVLET TĠYATROLARI
Sahnelenen Oyun Sayısı
Verilen Temsil Sayısı
Seyirci Sayısı
Düzenlenen Tiyatro Festivali Sayısı
152
6.002
1.777.743
7
Düzenlenen Yurt içi Turne Sayısı
450
Yurt içi Turne Temsil Sayısı
855
Düzenlenen Yurt dıĢı Turne Sayısı
35
Yurt dıĢı Turne Temsil Sayısı
41
Devlet Tiyatroları, sahnesi olmayan illerde tiyatro sahneleri açarak ve düzenli
turnelerle oyun sergileyerek ülke çapında geniĢ bir tiyatro ağı kurmuĢtur. 2011-2012 Tiyatro
Sezonunda da Denizli Pamukkale Üniversitesi Kınıklı Kampusü Sahnesi ile Ordu Devlet
Tiyatrosu Sahnesi açılarak 23 ilde hizmet vermiĢtir. 2012-2013 tiyatro sezonu sonuna kadar
Manisa, Kayseri, Çanakkale, Mardin ve ġanlıurfa illerinde de açacağı sahneleriyle birlikte son
beĢ sezonda Türk tiyatrosuna kazandırdığı yeni sahne sayısı 28 olacaktır. Böylelikle Devlet
Tiyatroları ülkemizin 28 farklı ilinde düzenli olarak temsillerini vermeye devam edecektir.
187
Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslararası Çocuk Tiyatroları Festivali
En önemli amacı herkese, temsil verilebilecek her yerde ve her şartta tiyatro sanatını
ulaĢtırmak olan Devlet Tiyatroları, 2011-2012 tiyatro sezonunda yurdumuzun her köĢesine
düzenlediği 450 yurt içi turnesiyle 855 temsil vermiĢtir. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti (14), Hollanda (1), Makedonya (2), Kazakistan (2), Türkmenistan (1), Moldova
(1), Ġsveç (6), Hindistan (1), Küba (1), Bosna-Hersek (1), BaĢkurdistan (1), Güney Kore (2),
Almanya (1), Brezilya (1) olmak üzere 35 kez yurt dıĢı turne düzenleyerek 41 temsil
verilmiĢtir.
Ege’deki Antik Kentlerde Sahne Sanatları Festivali’nde Antigone
Uluslararası iliĢkilerin kültür köprülerini oluĢturmak amacıyla tiyatro sanatının ulusal
platformda paylaĢıldığı farklı tiyatro görüĢlerinin, edebiyatlarının ve kültürlerinin bir araya
geldiği uluslararası tiyatro, Ģenlik ve festivallerine katılmak, yurt dıĢına turneler düzenlemek
188
Devlet Tiyatrolarının en önemli faaliyetlerindendir. Bu kapsamda 5 ayrı Uluslararası Tiyatro
Festivali 28 ülkenin (Ġtalya, Çin, ġili, Hollanda, Romanya, Hindistan, Srilanka, Polonya,
Letonya, Ġspanya, Rusya Federasyonu, Rusya Federasyonu‟na bağlı Tataristan Özerk
Cumhuriyeti ve BaĢkurdistan Özerk Cumhuriyeti, Bulgaristan, Makedonya, Kazakistan,
Kırgızistan, Lüksemburg, Kosova, Azerbaycan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Gürcistan,
Afganistan, Avusturya, Yunanistan, Macaristan, Ġngiltere, Belçika) katılımıyla,
Bin Nefes Bir Ses Uluslararası Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler Festivali





Adana‟da “14. Devlet Tiyatroları-Sabancı Uluslararası Tiyatro Festivali”,
Trabzon‟da “13. Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali”,
Ankara‟da “8. Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslararası Çocuk Tiyatroları
Festivali”,
Konya‟da “5. Bin Nefes Bir Ses Uluslararası Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler Festivali”,
Antalya‟da “3. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali” düzenlenmiĢtir.
Ulusal tiyatronun evrensel platformda tanıtılması, kültürel etkileĢimlerin
gerçekleĢmesi için en elveriĢli etkinliklerden olan ulusal tiyatro festivalleri kapsamında,


Van‟da “11. Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları ġenliği”
Diyarbakır‟da “9. Orhan Asena Ulusal Tiyatro buluĢması” gerçekleĢtirilmiĢtir.
2011-2012 TĠYATRO SEZONU ULUSAL/ULUSLARARASI FESTĠVALLERĠ
Festival
DT-Sabancı Uluslararası Tiyatro Festivali
Katılımcı
Ülke Sayısı
Temsil
Sayısı
Seyirci
Sayısı
5
60
80.279
Karadeniz Uluslararası Tiyatro Festivali
12
39
6.803
Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslararası Tiyatro
Festivali
11
80
23.595
9
26
6.032
Bin Nefes Bir Ses Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler Festivali
189
Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali
6
23
19.850
Diyarbakır Orhan Asena Yerli Oyunlar Festivali
ulusal
19
5.438
Van Akdamar Ulusal Çocuk ve Gençlik Tiyatroları
ġenliği
ulusal
22
8.410
269
150.407
Toplam
Devlet Tiyatroları, her yıl olduğu gibi bu yıl da sosyal sorumluluk projelerini diğer
kamu kurum ve kuruluĢları iĢbirliği ile baĢarıyla gerçekleĢtirmiĢtir. Bu kapsamda “Bütün
Çocuklar Tiyatroya” projesiyle daha önce hiç tiyatro izlememiĢ çocuklarımızın ücretsiz olarak
tiyatro izlemeleri sağlanmıĢtır. “Her Okul Bir Tiyatro” projesi ile de öğretmenlerimize tiyatro
sanatçılarımız tarafından eğitim verilerek kendilerinin hazırladığı oyunlar ilköğretim
öğrencilerimizce baĢarıyla sahnelenmiĢtir. Sokakta çalıĢtırılan çocukların okula dönmeleri
amacıyla baĢlatılan “Çiçekleri Soldurmayalım” projesiyle sokak çocuklarının oyunlarda rol
almaları sağlanarak sorumluluk bilinci, özgüven duygularının oluĢumuna katkıda bulunulmuĢ
ve onların topluma kazandırılmasında önemli bir adım atılmıĢtır.
Dünya çocuklarının Ankara’da buluşması
190
Devlet Tiyatroları, Kültürümüzü ve onu oluĢturan değerleri yaĢatma, görev ve
sorumluluğu ile insan olmanın önemini, ailede kadın-erkek-çocuk birlikteliğini, sevgi ve
özveriyi, toplumda birlik, beraberlik, kardeĢlik, hoĢgörü ve barıĢ kavramlarını vurgulayan
projelerini gerçekleĢtirerek, ülkemizin her alanda kalkınmasına katkı sağlayacak ve ülkemizin
çağdaĢ uygarlık düzeyine ulaĢmasında rol oynamaktadır.
2002-2013 YILLARI KARġILAġTIRMALI VERĠLERĠ
Devlet Tiyatroları;
2013 yılında açılacak olan Kayseri, Manisa, Mardin, Çanakkale, ġanlıurfa sahneleri ile
2002 yılında 23 olan sahne sayısını 60‟a çıkartmıĢtır.
2002 yılında 12 ilde her hafta temsil verirken, 2013 yılında açacağı sahnelerle birlikte,
perdelerini sürekli olarak açtığı il sayısını 28‟e ulaĢtırarak % 125 oranında artıĢ sağlamıĢtır.
Koltuk sayısını 2002 yılından 2013 yılına 8.300‟den % 141‟lik bir artıĢ sağlayarak
20.000‟lere taĢımıĢtır.
2002 yılında 1.014.057 olan seyirci sayısını 2011-2012 tiyatro sezonu sonunda
1.777.743‟e ulaĢarak % 75,3 oranında artıĢ sağlamıĢtır.
2002 yılında 4.420 olan temsil sayısı 2011-2012 sezonunda 6.002 olmuĢ ve % 35‟lik
bir artıĢ görülmüĢtür.
2002 yılında düzenlenen ulusal ve uluslararası festivallerin toplam sayısı 4 iken 2012
yılında düzenlenen festivallerin toplam sayısı 7‟ye çıkarak % 75 oranında bir artıĢ
sağlanmıĢtır.
191
192
DIġ ĠLĠġKĠLER VE AB KOORDĠNASYON DAĠRESĠ BAġKANLIĞI
Bakanlığımızın ana hizmet birimlerinden olan DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği
Koordinasyon Dairesi BaĢkanlığı, ülkemizin dıĢ politikası doğrultusunda çeĢitli ülkeler ve
milletlerarası kuruluĢlarla kültür ve turizm iliĢkilerini düzenlemek ve geliĢtirmekle görevlidir.
DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi BaĢkanlığı faaliyetlerini iki ana
eksende gerçekleĢtirmektedir:


Ġkili ĠliĢkiler
Çok Taraflı ĠliĢkiler
ĠKĠLĠ ĠLĠġKĠLER
Kültür ve Turizm AnlaĢmaları
“Ülkemizin dıĢ politikası ve menfaatleri doğrultusunda diğer ülkelerle ikili veya çok
taraflı olarak turizm ve kültür iliĢkilerimizi geliĢtirmek ve bu iliĢkileri uluslararası hukuk
kuralları çerçevesinde resmileĢtirmek amacıyla Turizm ĠĢbirliği AnlaĢmaları (TĠA) veya
Turizm ĠĢbirliği Mutabakat Zabıtları (TMZ), Turizm Karma Komisyonu Protokolleri, Kültür
ĠĢbirliği AnlaĢmaları, Kültürel DeğiĢim Programları ve Karma Kültür Komisyonu Protokolleri
akdedilmektedir.
2012 yılı itibariyle, toplam 63 ülke ile Turizm ĠĢbirliği AnlaĢması, 90 ülke ile Kültür
ĠĢbirliği AnlaĢması ve 34 ülke ile Kültürel DeğiĢim Programı imzalanmıĢtır.
Kültürel DeğiĢim Programları ile anlaĢmaya varılan kararların hayata geçirilmesi
yönünde çalıĢmalar etkin bir Ģekilde yürütülmektedir. Bu çerçevede karĢılıklı olarak sergi,
konferans, festival gibi kültürel faaliyetler gerçekleĢtirilmektedir.
Hükümetler arası ikili ve çok taraflı iliĢkiler çerçevesinde Türk Cumhuriyetleri ile
iĢbirliğimizin kültür alanında daha üst düzeye götürülmesi için Uluslararası Türk Kültürü
TeĢkilatı TÜRKSOY‟un faaliyetleri Bakanlığımızca desteklenmektedir.
193
2012 yılı ilk yarısında Türkiye‟de Azerbaycan, Ġran, Tataristan Kültür Haftaları
gerçekleĢtirilmiĢtir. Ekim Ayı içerisinde de Kazakistan Kültür Haftası düzenlenecektir. Bu
kültür haftalarının daha çok ülke ile önümüzdeki dönem gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Rusya Federasyonu, Yunanistan, Tunus ve Ukrayna gibi ülkelerle Turizm iliĢkilerimiz
her yıl artan bir Ģekilde geliĢme göstermektedir. Bu ülkelerle TĠA, KDP ve KĠA
sözleĢmelerinin yanı sıra, tüm çalıĢma grubu toplantıları ile özel sektöründe katılımıyla, turist
akıĢı yaĢanan sıkıntı ve sorunların, acil durumların çözümünde sürekli ve yakın-doğrudan
iliĢkiler içerisinde bulunulmaktadır.
194
2012 Yılında Ġkili Düzeyde GerçekleĢtirilen Önemli Faaliyetler
Ġkili düzeyde çok sayıda ülke ile ortak iĢbirliği faaliyetleri gerçekleĢtirilmiĢ olup,
CumhurbaĢkanımız Sayın Abdullah GÜL‟ün 2009 yılında Çin Halk Cumhuriyeti ziyareti
sırasında gerçekleĢen temaslar çerçevesinde Çin CumhurbaĢkanı Hu Jin Tao ile karĢılıklı
kültür yılları düzenlenmesi hususunda mutabakata varılmıĢtır.
Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul GÜNAY ve Çin Kültür Bakanı Sayın Cai Wu
tarafından 16 Haziran 2010 tarihinde Pekin‟de imzalanan mutabakat zaptı ile 2012 Türkiye‟de
Çin Kültür Yılı, 2013 Çin‟de Türk Kültür Yılı ilan edilmiĢtir. Bu husus Çin Halk Cumhuriyeti
BaĢbakanı Wen Jiabao‟ın Ekim 2010‟da gerçekleĢtirdiği Türkiye temasları sırasında
BaĢbakanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN ile yapılan görüĢme sonrasında yayınlanan
bildiride de yer almıĢtır.
2012 Türkiye‟de Çin Yılı, 2013 Çin‟de Türkiye Yılı çerçevesinde karĢılıklı kültürel
tanıtımın yapılması, turizm alanındaki iĢbirliğinin desteklenmesi, geçmiĢte yaĢanan ortak tarih
değerlerinin gündeme taĢınması, günümüzde yükselen iki siyasi güç Türkiye ve Çin arasında
gelecek günlerde önem kazanan stratejik ortaklığın sağlıklı bir Ģekilde yürütülmesine zemin
hazırlanması amaçlanmaktadır.
2012 Türkiye‟de Çin Kültür Yılı çerçevesinde ġanlıurfa, Gaziantep, Samsun, Antalya,
Mersin, Ġzmir, Ankara, Ġstanbul gibi çeĢitli kentlerde sergi, gösteri vb. faaliyetler
gerçekleĢtirilmiĢtir. Topkapı Sarayı Müzesi‟nde Çin Hazineleri Sergisi, Mimar Sinan
Üniversitesi Tophane-i Amire‟de Dunhuan Mağra Resimleri Sergisi gerçekleĢtirilecek en
önemli etkinlikler arasındadır. Bu sergiler, Orta Asya Türk Tarihi ve Türk Sanat Tarihi
açısından da önemli farkındalık ve imkânlar sunmaktadır.
2013 Çin‟de Türkiye yılı çerçevesinde de geniĢ kapsamlı olarak ortak kültürel
değerlerimizi tanıtıcı, ülkemizin yüksek turizm potansiyelini yansıtan etkinlikler
195
gerçekleĢtirmek için çalıĢmalar sürdürülmektedir.
Ġstanbul-Topkapı Sarayı Müzesi‟nde Basın Toplantısı, Gala Programı, Ankara
Cermodern‟de Çinli Ressamların Fırçası‟ndan Ġpek Yolu Manzaraları Sergisi, ĠstanbulAnkara-Ġzmir-Bursa illerinde Ġpek Yolu Kültüründe Çin Kültürünün Etkileri üzerine bir dizi
konferans, Ankara (ATO Salonu) ve Ġstanbul (TĠM)‟de Ġpek Yolu‟ndan Yeni Mesaj, ĠstanbulMersin-Ankara-Ordu-Samsun-Antalya-Gaziantep-Ġzmir-Muğla illerinde Davul ve Ejder
Gösterileri, Ġstanbul‟da Shang Hai Dans ve ġarkı Grubu Gösterisi, Ġstanbul-Ankara-EskiĢehir
illerinde ise Pekin Operası, Alaçatı Festivali‟nin açılıĢı sırasında Akrobasi Gösterisi,
Gaziantep-ġanlıurfa ilinde de Nanjing Sırmalı Dokuma Sergisi ve Defile, Ġstanbul-ĠzmirMuğla (Bodrum) Ankara‟da Shenzhen Senfoni Orkestrası Konseri ile Antalya‟da her yıl
düzenlenen Aspendos Opera ve Bale Festivali‟nde Çin Ulusal Operası 65 kiĢilik bir ekiple
“Madam Butterfly” operasını performe etmiĢlerdir.
Çin Halk Cumhuriyeti ile 2012 Eylül-Ekim-Kasım ve Aralık aylarında yapılacak
faaliyetler
Ankara-Rize-Trabzon-Hatay illerinde Fu Jian Çay Kültürü Konferansı, AnkaraGaziantep-Ġstanbul‟da Shang Hai Günleri, Ankara-Afyonkarahisar-Ġstanbul illerinde Zhe
Jiang Geleneksel Enstrümanlar Kadın Orkestrası performansı, Ġstanbul-Ankara-Ġzmir‟de Çin
Ġmparator Hazineleri Sergisi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi iĢbirliği ile DongHuang Mağra Resimleri Sergisi ile Van, Bingöl, ġanlıurfa‟da 30 kiĢilik bir Akrobasi gösterisi
gerçekleĢtirilecektir.
Ayrıca yılsonunda Kültür Yılı KapanıĢ Programı, Ġstanbul-Ankara-Ġzmir-Antalya
illerinde yapılacaktır.
2013 yılında ise anılan ülke ile de Türk Günü kutlama etkinlikleri yapılması
öngörülmüĢ ve konuya iliĢkin gereken temas ve planlamalar sağlanmıĢtır.
196
Avrupa Konseyi Ulusal Kültür Politikalarının Gözden Geçirilmesi Programı
Türkiye‟nin 1949 yılında üye olduğu Avrupa Konseyi tarafından 1985 yılında Avrupa
genelinde baĢlatılan “Ulusal Kültür Politikalarının Gözden Geçirilmesi Programı”na ülkemiz
7 Mart 2008 tarihinden itibaren dahil olmuĢtur.
“Türkiye‟deki Kültür Politikası Ulusal Raporu 1. Taslak Metni”nin hazırlanmasının
ardından Avrupa Konseyi Demokratik YönetiĢim, Kültür ve ÇeĢitlilik Direktörü Robert
PALMER baĢkanlığında kültür politikalarını gözden geçirmekle görevli Bağımsız Uzmanlar
Heyeti 1-7 Kasım 2009 tarihlerinde ülkemize birinci ziyaretlerini (Ankara-Ġstanbul)
gerçekleĢtirmiĢlerdir.
Avrupa Konseyi “Ulusal Kültür Politikalarının Gözden Geçirilmesi Programı”
kapsamında “Türkiye‟deki Kültür Politikası Ulusal Raporu 2. Taslak Metni”nin yazım
çalıĢmaları Bakanlığımız AraĢtırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce tamamlanmıĢ olup,
koordinasyonu DıĢ ĠliĢkiler ve AB Koordinasyon Dairesi BaĢkanlığı tarafından
gerçekleĢtirilmiĢtir. Söz konusu taslak rapor Avrupa Konseyi‟ne iletilmek üzere 2012 Haziran
ayında DıĢiĢleri Bakanlığı‟na gönderilmiĢtir. Avrupa Konseyi uzmanları tarafından
değerlendirilen rapora iliĢkin görüĢleri tarafımıza ulaĢtırılmıĢtır. Rapor üzerinde bazı
güncellemeler ve açıklamalar yapılmak üzere bakanlığımız tarafından yürütülen çalıĢmalar
devam etmektedir.
AB Kültür Programına 2012 yılında yıllık katkı payı olarak 520.000.-Avro
ödenmiĢtir. AB Kültür Programı kapsamında, Türkiye‟nin Avrupa Birliği uyum sürecinde
Avrupa Birliği fonlu projelerin koordinasyonu Bakanlığımızca sağlanmaktadır. Ġlgili
Mutabakat Zaptı doğrultusunda 2013 yılı katılım payı 600.000-Avro‟dur.
Avrupa Konseyi Roman ve Gezginler Projesi (CAHROM): Projenin amacı üye
ülkelerde Romanların sosyal ve kültürel yaĢantılarının iyileĢtirilmesi konusunda adımlar
atmaktır. Komitenin 2011 yılı sonbaharındaki 32. toplantısının ülkemiz ev sahipliğinde
Roman vatandaĢlarımızın yoğun olarak yaĢadığı Ġstanbul‟da yapılmıĢtır. 2013 yılında
Fransa/Strasbourg‟daki Avrupa Konseyi CAHROM‟un (Roma Konularından Sorumlu Geçici
Uzmanlar Komitesi) toplantısına DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesinden
katılım sağlanacaktır.
Avrupa Konseyi Kültür Bakanları Toplantısı: 2013 Yılı Nisan ayında Rusya
Federasyonu‟nda yapılacak ve Bakanlığımızca katılınacaktır.
AB Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi DeğiĢim Ofisi (TAIEX): AB Mevzuatı ile
ilgili çalıĢmalarda ABGS ile koordinasyon sağlanmaktadır.
Avrupa Komisyonu Avrupa Kültür BaĢkenti Programı: 2013 yılı boyunca FransaMarsilya/Slovakya-Kosice‟de düzenlenmesi planlanan programa Bakanlığımızca katılım
sağlanacaktır.
Euromed Toplantıları: 2013 yılı boyunca yapılacak olan söz konusu toplantılara
katılım sağlanacaktır.
BIE Genel Kurul Toplantıları: 2013 yılında Paris, Fransa yapılacak toplantılara
Bakanlığımızca katılım sağlanacaktır.
197
EXPO 2020 Yönlendirme ve Yürütme Kurulu Toplantıları: 2013 yılında Ġzmir ve
Ankara‟da gerçekleĢtirilecek olan toplantılara katılım sağlanacaktır.
Medeniyetler Ġttifakı Ġstanbul Konferansları Serisi: Medeniyetler Ġttifakı Ġstanbul
Konferansları serisi çerçevesinde Medeniyetler Ġttifakı konusunda faaliyetleri bulunan
dünyaca tanınmıĢ kiĢilerin Ġstanbul‟a davet edilerek BaĢbakanlık Dolmabahçe Konferans
Salonu‟nda Konferans vermeleri sağlanmakta olup, Medeniyetler Ġttifakı Ulusal EĢgüdüm
Komitesi toplanmıĢtır. 2013 yılında da etkinlik devam edecektir.
AB Komisyonu (TAC) Turizm DanıĢma Komitesi Toplantısı: 2012 yılında katılım
sağlanan toplantıya, 2013 yılında Brüksel‟de düzenlenecek olan toplantıya katılım
sağlanacaktır.
ÇOK TARAFLI ĠLĠġKĠLER
Uluslararası KuruluĢlar
Bakanlığımız; kültür, turizm ve sanat alanlarında uluslararası kuruluĢların
faaliyetlerine katılmak ve ilgili sivil toplum örgütlerinin katılımlarını sağlamak amacıyla
aĢağıdaki uluslararası kuruluĢların üyesi olup gerekli idari ve mali sorumlulukları yerine
getirmektedir;
UNESCO (BirleĢmiĢ Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu)
UNWTO BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü (BMDTÖ)
Uluslararası Türk Kültür TeĢkilatı (TÜRKSOY)
OIC Ġslam Konferansı Örgütü (ĠKÖ)
D-8
OECD Ġktisadi ĠĢbirliği ve Kalkınma TeĢkilatı
ECO Ekonomik ĠĢbirliği Örgütü (EĠT)
BITS Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu
Uluslararası Turizm Birliği ve Uluslararası Otomobil Federasyonu (AIT-FIA)
Karadeniz Ekonomik ĠĢbirliği (KEĠ)
WTO Dünya Ticaret Örgütü
WIPO Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü
BIE Uluslararası Sergiler Bürosu
EURIMAGES Avrupa-Görsel ĠĢitsel Gözlemevi
UNIMA Uluslararası Kukla ve Gölge Oyunları Birliği
ICCROM Uluslararası Koruma ve Restorasyon Merkezi
IFLA Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve KuruluĢları Federasyonu
ISSN Uluslararası Standart ve Süreli Yayın Numarası Merkezi
ISBN Uluslararası Standart Kitap Numarası
Avrupa Konseyi
ICOMOS Uluslararası Anıtlar Sitler Konseyi
ETC Avrupa Seyahat Komisyonu
ASSITEJ Uluslararası Çocuk ve Gençlik Tiyatroları
CENL Avrupa Milli Kütüphaneleri Konferansı
198
UNESCO (BirleĢmiĢ Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu)
Merkezi Paris‟te bulunan UNESCO, üye ülkeleri arasında “eğitim, bilim ve kültür”
alanlarında iĢbirliğini geliĢtirmek, fikir alıĢveriĢini tesis etmek ve ilgili konularda standart
belirlenmesine katkıda bulunmak amacıyla 1945 yılında kurulmuĢtur. 2013 yılında da
gerçekleĢtirilecek faaliyetlere katılım sağlanacaktır.
D-8 Kalkınmada ĠĢbirliği Konferansı
Ġran, Pakistan, BangladeĢ, Malezya, Endonezya, Mısır, Nijerya ve Türkiye‟nin
katılımıyla 1996 yılında Ġstanbul‟da oluĢturulmuĢtur. D-8 üyelerinin hepsi aynı zamanda ĠKÖ
üyesidir. 2013 yılında da gerçekleĢtirilecek faaliyetlere katılım sağlanacaktır.
Ġslam Konferansı Örgütü
Örgüt içerisinde oluĢturulan Turizm Bakanları Konferansı her iki yılda bir
düzenlenmektedir. Ayrıca, turizm alanında Uzmanlar Grubu, turizm alanında, ikili ve çok
taraflı iĢbirliği olanaklarını araĢtırmakta faaliyetlerine katılım olacaktır.
Güney Doğu Avrupa Ülkeleri ĠĢbirliği Süreci
Güney Doğu Avrupa ülkeleri arasında karĢılıklı anlayıĢ ve iĢbirliğini geliĢtirmek
amacıyla 13 Güneydoğu Avrupa Ülkesinin giriĢimi ile oluĢturulan bu sürece ülkemiz aktif
katkı sağlamaktadır. Bu yıl Nisan ayında Belgrad‟da yapılan Kültür Bakanları Konsey
Toplantısı‟na ülkemiz katılım sağlamıĢtır.
2013 yılı ikinci yarısında Güney Doğu Avrupa Ülkeleri Kültür Bakanları Konseyi
Dönem BaĢkanlığının ülkemiz devralacaktır. Dönem BaĢkanlığı süresince önemli faaliyetler
gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
Yunus Emre Vakfı
5653 Sayılı Kanunla oluĢturan vakfın amacı, Türkiye‟yi kültürel mirasını, Türk dilini,
kültürünü ve sanatını tanıtmak, Türkiye‟nin diğer ülkeler ile dostluğunu geliĢtirmek, kültürel
alıĢveriĢini artırmak, bununla ilgili yurt içi ve yurt dıĢındaki bilgi ve belgeleri dünyanın
istifadesine sunmak, Türk dili, kültürü ve sanatı alanlarında eğitim almak isteyenlere yurt
dıĢında hizmet vermektir.
Yunus Emre AraĢtırma Enstitüsü oluĢumu tamamlanmıĢtır. Yurt dıĢında ise 27 Yunus
Emre Türk Kültür Merkezi açılmıĢtır. (Saraybosna, Foynitsa, Mostar, Tiran, ĠĢkodra, Kahire,
Ġskenderiye, Üsküp, Astana, Londra, Brüksel, ġam, PriĢtine, Prizren, Ġpek, BükreĢ, Köstence,
Tahran, Amman, BudapeĢte, LefkoĢe, Tokyo, Beyrut, Tiflis, VarĢova, Lima, Jakarta.)
BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü
BMDTÖ, turizm ve seyahat alanındaki BM uzman kuruluĢudur. Örgüt “dünya turizm
ajandası, trendler, uluslararası iĢbirliği olanakları, istatistikler, projeler ve bilgi transferine”
iliĢkin güncel bilgi sağlamaktadır.
199
2012 yılı Kasım ayında TOBB iĢbirliği ile BMDTÖ Afiliye Üyeler Toplantısı ve Kent
Turizmi Zirvesi Ġstanbul‟da gerçekleĢtirilecektir.
Örgütün, Genel Kurul, Avrupa Komisyonu ve Dünyanın en büyük 20 ekonomisine
sahip G-20 ülkelerinin Turizm Bakanlarının oluĢturduğu, T-20 toplantılarına katılım
sağlanmaktadır.
2013 yılı ilkbahar aylarında BMDTÖ 55. Avrupa Bölgesel Komisyonu Toplantısı
Ġzmir‟de gerçekleĢtirilecektir.
Ekim 2013 yılı içerisinde DTÖ nün Kore‟deki Genel Kuruluna katılım sağlanacaktır.
TÜRKSOY Uluslararası Türk Kültür TeĢkilatı
Türk Dili KonuĢan Ülkelerin kültür ve sanat alanlarında iĢbirliğini sağlayan
uluslararası bir kuruluĢtur. Toplam 14 üyesi bulunmaktadır. Azerbaycan, Kazakistan,
Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye, Türkmenistan, Rusya Federasyonu Altay Cumhuriyeti,
BaĢkurdistan Cumhuriyeti, Hakas Cumhuriyeti, Saha (Yakut) Cumhuriyeti, Tataristan
Cumhuriyeti, Tiva Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyetine bağlı Gagavuz Yeri Özerk
Bölgesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
TÜRKSOY‟un faaliyetlerinden, Ressamlar BuluĢması ve Fotoğrafçılar BuluĢması ile
TÜRKSOY
Kültür
Bakanları
Toplantısı
organizasyonları
Bakanlığımızca
gerçekleĢtirilmektedir. TÜRKSOY 30. Dönem Kültür Bakanları Daimi Konseyi Toplantısı
Eylül 2012 ayında Ufa/Rusya Federasyonu BaĢkurdistan‟da gerçekleĢtirilmiĢtir. 30. Dönem
kararları doğrultusunda 2013 yılında TÜRKSOY 31. Dönem Kültür Bakanları Daimi Konseyi
Toplantısı‟nın Kırgızistan‟da gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ
EXPO 2020
Ġzmir‟in Expo 2020 Adaylığı çerçevesinde, süreç içerisinde yapılacak tüm
çalıĢmalarda (toplantı, yazıĢma vb.) DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi
BaĢkanlığı aktif rol oynayacaktır.
EDEN-AVRUPALI SEÇKĠN DESTĠNASYONLAR YARIġMASI
Avrupa Komisyonunca Avrupa‟da bulunan turizm destinasyonlarının” farklı
özelliklerine ve değerlerine dikkat çekmek, turizmin sosyal, kültürel ve çevresel
sürdürülebilirliğini sağlayarak geliĢmekte olan destinasyonları teĢvik etmektir.
2008 yılı “somut olmayan kültürel miras ve turizm” teması 2008 yılı Avrupalı
Seçkin Turizm Destinasyonu olarak “Edirne-Tarihi Kırkpınar Etkinlikleri”
2009 yılı “Turizm ve Korunan Alanlar” teması ile “Kars Kuyucuk Gölü Yaban
Hayatı GeliĢtirme Sahası”
2010 yılı Suya bağlı turizm teması ile “Bitlis- Nemrut Krater Gölü”
200
2011 yılı “ĠyileĢtirilmiĢ Fiziksel Mekanlar” teması kapsamında “Ankara AltındağHamamönü Kentsel Tasarım ve SağlıklaĢtırma Destinasyonu” ile Altındağ Belediyesi
ulusal destinasyon seçilmiĢtir.
2012 yılında ise EDEN projesinin yurt içi ve yurt dıĢında tanıtımının sağlanması ve
görünürlüğünün arttırılması ile bu konuda tanıtıcı materyallerin hazırlanması faaliyetlerinden
oluĢan 77.645-Avroluk bütçeye sahip bir proje teklifi sunulmuĢ ve kabul edilmiĢtir.
Avrupa Komisyonu‟nun EDEN giriĢiminin 2013 yılı teması olan “EriĢilebilir Turizm”
konusunda açılacak olan yarıĢma kapsamında 82.686-Avroluk bütçeye sahip bir proje teklifi
sunulmuĢtur.
AB-TÜRKĠYE KÜLTÜRLERARASI DĠYALOG HĠBE PROGRAMI (IPA 1
BileĢeni altında)
2008 yılında Bakanlığımız Proje Koordinasyon Merkezi tarafından AB-Türkiye
Kültürlerarası Diyalog (EU-Turkey Intercultural Dialogue) hibe programının ana hedefi
AB ile Türkiye arasında karĢılıklı anlayıĢın geliĢtirilmesi, Avrupalı ve Türk kültür operatörleri
arasında iĢbirliğini artırmak, bilgi ve deneyimlerin paylaĢımına zemin hazırlamaktır.
ERZURUM, ERZĠNCAN
GELĠġTĠRĠLMESĠ PROJESĠ
VE
KARS
KIġ
TURĠZM
KORĠDORUNUN
2008 yılında DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi BaĢkanlığı Proje
Koordinasyon Merkezi tarafından Erzurum, Erzincan ve Kars KıĢ Turizmi Koridorunun
GeliĢtirilmesi (Development of Winter Tourism Corridor in Erzurum, Erzincan and
Kars) adlı proje hazırlanmıĢtır. Proje ile söz konusu 3 ilde Bakanlığımız önderliğinde
valilikler, belediyeler, altyapı birlikleri, sivil toplum kuruluĢları ve ilgili meslek birliklerinin
katılımıyla; kıĢ turizminin geliĢtirilmesi, turizmin çeĢitlendirilmesi, pazarlama tanıtım
faaliyetlerinin gerçekleĢtirilmesi, turist sayısının artırılması ve dolayısıyla bölgede istihdam
yaratılması ve ekonominin geliĢtirilmesi hedeflenmektedir.
2013 YILI PLANLANAN FAALĠYETLER
FAALĠYET ĠSMĠ
Ġpek Yolu ÇalıĢmaları (BirleĢmiĢ Milletler Kalkınma
Programı (UNDP), BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm
Örgütü (UNWTO) ve BirleĢmiĢ Milletler Eğitim, Bilim
ve Kültür Kurumu (UNESCO) ile ortak proje yürütülmesi
Ġpek
Yolu
ÇalıĢmaları
(Bakanlık
Personel
Görevlendirmeleri)
Sürdürülebilir Toplum Temelli Turizm Alanında Kapasite
GeliĢtirme ÇalıĢmaları
Erzurum, Erzincan ve Kars KıĢ Turizm Koridorunun
GeliĢtirilmesi Projesi
Sivil Toplum Hizmeti: AB-Türkiye Kültürlerarası
Diyalog Projesi Ġzleme Ziyaretleri
Sivil Toplum Hizmeti: AB-Türkiye
Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu Toplantısı
YERĠ
BAġLANGIÇ-BĠTĠġ
TARĠHĠ
Muhtelif
1 Ocak 201331 Aralık 2013
Muhtelif
Muhtelif
Erzurum, Erzincan ve
Kars
Muhtelif
Ankara
Rusya Federasyonu
1 Ocak 201331 Aralık 2013
1 Ocak 201331 Aralık 2013
1 Ocak 201331 Aralık 2013
1 Ocak 201330 Haziran 2013
1 Ocak 201330 Haziran 2013
Nisan 2013
201
Türkiye‟de Pakistan Kültür Yılı
Muhtelif Ġller
2013
Türkiye‟de Katar Kültür Günleri
Muhtelif Ġller
2013
Türkiye‟de Hindistan kültürel etkinliklerin düzenlenmesi
Muhtelif Ġller
2013
Türkiye‟de Ġran Kültür Günleri
Muhtelif Ġller
2013
Türkiye‟de Gürcistan Kültür Günleri
Muhtelif Ġller
2013
Türkiye‟de Kırgızistan Kültür Günleri
Muhtelif Ġller
2013
Azerbaycan‟da Türkiye Kültür Günleri
Azerbaycan
2013
Kazakistan‟da Türkiye Kültür Günleri
Kazakistan
2013
Özbekistan‟da ġark Teraneleri
Özbekistan
2013
Türkmenistan
2013
Fransa/Strazburg
27-29 Kasım 2013
Paris-Fransa
2013
Türkmenistan‟da ”Avaza 2013” Etkinliği
Avrupa Konseyi CAHROM‟un (Roma Konularından
Sorumlu Geçici Uzmanlar Komitesi
BIE Genel Kurul Toplantıları:
Avrupa Komisyonu Avrupa Kültür BaĢkenti Programı
Euromed Toplantıları
Sosyal Turizm Konulu ÇalıĢtay (Calypso)
FransaMarsilya/SlovakyaKosice
Belli değil
2013
2013
Belli değil
2013
Fransa/Paris
2013
Ġzmir-Ankara
2013
Medeniyetler Ġttifakı Ġstanbul Konferansları Serisi-*
Ġstanbul
2013
AB Komisyonu (TAC) Turizm DanıĢma Komitesi
Toplantısı
Brüksel
2013
ATAUM Eğitim Programları
Ankara
2013
AB Kültür Programı
Belli değil
2013
Kültür Yolları ve Ġnanç Turizmi Temalı ÇalıĢtay
Belli değil
2013
BIE Genel Kurul Toplantıları
EXPO 2020
Toplantıları
Yönlendirme
ve
Yürütme
Kurulu
202
203
AB DAĠMĠ TEMAS NOKTASI
Türkiye‟nin Avrupa Birliğine (AB) katılım müzakereleri 3 Ekim 2005 tarihinde,
“Müzakere Çerçeve Belgesi”nin kabul edilmesi ile baĢlamıĢ ve müzakerelerin 35 baĢlık (fasıl)
altında yürütülmesi öngörülmüĢtür. Kültür ve Turizm Bakanlığı 15 baĢlıkta müzakerelere
katkı ve katılım sağlamaktadır. Bu kapsamda, 7 No‟lu Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı
çalıĢmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türk Patent Enstitüsünün eĢbaĢkanlığında
yürütülmektedir. Diğer 14 fasılda, koordinatör kurumların yönetiminde gerçekleĢtirilen
çalıĢmalara, AB Daimi Temas Noktası görev ve sorumluluk alanı içerisinde bulunan
konularda, AB Daimi Temas Noktasınca ilgili birimler ile iĢbirliği içerisinde katkı ve katılım
sağlanmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumluluğunda yer alan fasıllara iliĢkin son durum:

Müzakerelere açılanlar: Fikri Mülkiyet Hukuku, Sermayenin Serbest DolaĢımı, Bilgi
Toplumu ve Medya, Ġstatistik, ĠĢletmeler ve Sanayi Politikası, Tüketici ve Sağlığın
Korunması ve Çevre fasılları müzakerelere açılmıĢtır.
Fikri Mülkiyet Hukuku faslı, 17 Haziran 2008 tarihinde müzakerelere açılmıĢtır. Fikri
Mülkiyet Hukuku faslında kapanıĢ kriterleri kapsamında AB-Türkiye Fikri Mülkiyet Hakları
ÇalıĢma Grubu oluĢturulmuĢ ve Fikri ve Sınaî Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu‟nun 2
Kasım 2010‟da gerçekleĢtirilen toplantısında ÇalıĢma Grubu koordinatörlüğünün Türkiye
adına Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülmesine karar verilmiĢtir.
Bu kapsamda, ÇalıĢma Grubunun ilk toplantısı AB Komisyonu ve Türkiye‟de fikri
haklar alanında görev yapan kurum ve kuruluĢ temsilcilerinin katılımıyla 18 Mayıs 2011
tarihinde, ikinci toplantısı 18 Ocak 2012 tarihinde Ankara‟da gerçekleĢtirilmiĢtir.

AçılıĢ Kriteri Belirlenenler: Malların Serbest DolaĢımı, ĠĢ Kurma Hakkı ve Hizmet
Sunumu Serbestîsi, Rekabet Politikası, Tarım ve Kırsal Kalkınma ve Gümrük Birliği
fasılları ise Konsey‟de onaylanmıĢ ve açılıĢ kriteri belirlenmiĢtir.

GörüĢmeleri Devam Edenler: ĠĢçilerin Serbest DolaĢımı, Yargı ve Temel Haklar
fasıllarının Tarama Sonu Raporları henüz Türkiye‟ye gönderilmemiĢ olup, bu
fasılların görüĢmeleri Konsey‟de devam etmektedir.

GörüĢmeleri Askıya Alınanlar: 14-15 Aralık 2006‟da Brüksel‟de yapılan AB
Hükümet ve Devlet BaĢkanları Zirvesi‟nde Türkiye‟nin Ankara AnlaĢması‟na Ek
Protokolü (Kıbrıs sorunu) karĢılamaması nedeniyle müzakere sürecinin 8 baĢlıkta
askıya alınması ve Türkiye‟nin Ek Protokolü tam olarak uyguladığı Komisyon
tarafından teyit edilinceye kadar bütün fasılların geçici olarak kapanmaması kararı
kabul edilmiĢtir. Bu 8 fasıl içerisinde yer alan Malların Serbest DolaĢımı, Gümrük
Birliği, Tarım ve Kırsal Kalkınma ve ĠĢ Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestîsi
Kültür ve Turizm Bakanlığı görev ve sorumluluk alanına girmektedir.

Eğitim ve Kültür faslı herhangi bir teknik açılıĢ kriteri bulunmamasına, müzakere
pozisyon belgemizi sunmamıza ve teknik olarak açılmaya hazır olmasına rağmen, bazı
üye ülkeler tarafından AB Mevzuatı ile ilgili olmayan nedenlerle bloke edilmektedir.
204
Türkiye-AB Ortaklık Konseyinde alınan karar ile AB müktesebatının analitik
incelemesini gerçekleĢtirmek amacıyla kurulan 8 alt komiteden 6‟sına Kültür ve Turizm
Bakanlığı tarafından katkı ve katılım sağlanmaktadır.
Bu kapsamda, 2 No‟lu Ġç Pazar ve Rekabet Alt Komitesinin 5 Mart 2012 tarihinde
Brüksel‟de gerçekleĢtirilen 9. tur toplantısına katılım sağlanarak Fikri Mülkiyet Hakları
gündem maddesi kapsamında gerçekleĢtirilen sunuma katkı sağlanmıĢtır.
3 No‟lu Ticaret, Sanayi ve AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) Alt
Komitesinin 17 ġubat 2012 tarihinde Brüksel‟de düzenlenen 11. tur toplantısında “Türk
Turizmindeki GeliĢmeler” baĢlıklı sunum gerçekleĢtirilmiĢtir.
5 No‟lu Teknolojik Yenilik Alt Komitesinin 9 ġubat 2012 tarihinde Ankara‟da
gerçekleĢtirilen 11. tur toplantısında, “Film Mirası” gündem maddesi kapsamında bilgi
verilmiĢ, “Kültür Programı” gündem maddesi kapsamında ise sunum gerçekleĢtirilerek
Bakanlığımız tarafından yürütülen çalıĢmalara iliĢkin bilgi verilmiĢtir.
Ayrıca, 27-28 Haziran 2012 tarihlerinde Ankara‟da gerçekleĢtirilen 27. Dönem
Gümrük Birliği Ortak Komitesi toplantısına katılım sağlanmıĢtır.
Avrupa Birliği Bakanlığı koordinatörlüğünde “Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı
(IPA) 1. BileĢen: Kurumsal Yapılanma ve GeçiĢ Dönemi Desteği” için çok yıllı sektörel
uyum stratejisi anlayıĢı benimsenmiĢ olup, 2012-2013 yıllarına yönelik programlama süreçleri
“2011-2013 Çok Yıllı Endikatif Planlama Belgesi” kapsamında yürütülmektedir. Bu
çerçevede, “Fikri Mülkiyet Hukuku”, “Atık Sektörü”, “Sivil Toplum ve Kültür”, “Yargı ve
Temel Haklar”, “Adalet, ĠçiĢleri ve Temel Haklar” baĢlıklarında alt sektörel uyum stratejileri
çalıĢma grubu toplantılarına katılım sağlanmıĢtır.
Ayrıca, 12 Ekim 2011 tarihinde Avrupa Parlamentosunun Konsey‟e sunduğu “20112012 Yılları GeniĢleme Stratejisi” isimli bildirime dayanılarak Türkiye-AB arasında “Pozitif
Gündem” oluĢturulmuĢtur. Bu kapsamda AB Bakanlığınca gerçekleĢtirilen bilgilendirme ve
koordinasyon toplantılarına katılım sağlanmıĢtır.
205
206
KÜLTÜREL ĠRTĠBAT NOKTASI
Avrupa Kültür Programı‟nın ulusal temsilciliği olan, aynı zamanda Türkiye‟nin
Avrupa Birliği uyum sürecinde kültür ve turizm alanında Avrupa Birliği fonlarına yönelik
projeler üretmek ve yürütmekle sorumlu olan Kültürel Ġrtibat Noktası‟nın 2013 yılına iliĢkin
çalıĢmaları kısaca Ģöyle özetlenebilir:
Avrupa Komisyonu‟nca oluĢturulan Kültür Programı‟na ayrılan toplam bütçe 20072013 süresince 400 milyon Avro‟dur, söz konusu havuza ülkemiz adına ödenen katkı payı
olan 1 milyon 490 bin Avro‟luk tutar Bakanlığımızca karĢılanmaktadır. Ülkemizdeki kültür
kurumları 2006 yılından bu yana Program kapsamında toplam 17 milyon Avro‟yu aĢan bütçe
destekli projelerde proje lideri ve/veya ortak statüsünde yer almıĢlardır. Avrupa Kültür
Program‟ın son yılı olan 2013‟de de ülkemizden Programa en yüksek düzeyde katılım
sağlanmasını özendirmek amacıyla Programın tanıtım faaliyetlerinin sürdürülmesi
planlanmaktadır.
Her yıl olduğu gibi baĢta Ġstanbul olmak üzere açık hava reklamları aracılığıyla
Programın halka duyurulması, proje hazırlayacak kurumlara ayırt etmeksizin proje yazma
eğitimi, uluslararası ortak bulma gibi konularda teknik destek verilmesi, ülkemizde ve
Avrupa‟da kültür sektöründe yaĢanan geliĢmeler, yenilikler ve faaliyetlerin yer aldığı aylık
yaklaĢık 20 bin kültür aktörüne ulaĢan e-bültenlerin hazırlanması çalıĢmaları devam edecektir.
Hazırlıklarına geçtiğimiz yıldan itibaren baĢlanan Kültür Programı‟nın yeni nesli niteliğini
taĢıyan 2014-2020 yılları için 1.8 milyon Avro bütçe ayrılan Yaratıcı Avrupa Programı‟nın
Ģekillendirilmesinde Bakanlığımız Avrupa Birliği Bakanlığı ile yakın iĢbirliği içerisinde
Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü nezdinde çalıĢmalarına devam
edecektir. Bunun ilk adımı Avrupa Komisyonu Kültür ve Programı Birim BaĢkanı Sn. Ann
Branch ve Eğitim, Kültür, Görsel-ĠĢitsel Yürütme Ajansı Kültür Birimi BaĢkanı Sn. Barbara
Gessler‟in katılımıyla 22 Haziran 2012 tarihinde Kültürel Ġrtibat Noktası tarafından
düzenlenen toplantıda atılmıĢtır.
Ayrıca, 61. Hükümet‟in 2011 yılı Hükümet Programı‟nda (H. Kültür ve Sanat/KSN02) yer alan “kültür mirasımızın envanterinin çıkartılması” hedefi doğrultusunda 2010
yılından bu yana yürütülen Türkiye‟nin Ulusal Dijital Kültür Envanteri‟nin çıkarılması iliĢkin
çalıĢmalar 2013 yılında da devam edecektir. 2011 yılında tamamlanan Ġstanbul Kültür Mirası
ve Kültür Ekonomisi Envanteri‟nin ardından 2012 yılında baĢlayan “Ankara Kültür Mirası ve
Kültür Ekonomisi Envanteri” Projesi 2013 yılının ilk aylarında tamamlanacaktır. Proje
kapsamında; kültür mirası kapsamında Ankara‟daki 2520 adet tescilli taĢınmaz kültür
varlıkları standart bir fiĢ sistematiğinde kentsel mimari ve arkeoloji ara yüzlerinde
www.envanter.gov.tr dijital envanter sistemine aktarılacaktır. Aynı çalıĢma kapsamında,
Anadolu Medeniyetleri Müzesi arĢivleri dijital hale getirilerek bu eserlerin bilgilerine
elektronik ortamda eriĢimi sağlanacaktır. Kültür Ekonomisi baĢlığı altında mimarlık
hizmetleri; reklamcılık; tasarım hizmetleri, moda konularında faaliyet gösteren Ģirketler
üniversiteler ve ilgili vakıf- derneklerle iĢbirliği ağları oluĢturulacaktır.
Halk Kültürü bölümünde ise; hayatın geçiĢ dönemleri, ekonomik faaliyetler, halk
sanatları ve zanaatları, müzik ve müzik enstrümanları, ulaĢım ve iletiĢim, halk bilgisi, giyimkuĢam- süslenme, eğlence ve spor, beslenme, mutfak, kiler, dil ve edebiyat, geleneksel tiyatro,
mekâna bağlı kültürel unsurlar, halk inançları, sosyal normlar, sosyal tipler ile insan dıĢındaki
canlılar ve bunlara bağlı kültürel unsurlar baĢlıklarındaki araĢtırma yazıları web sistemine
207
aktarılacaktır. Proje çıktıları Ankara‟nın kültür mirası ve kültür ekonomisi envanteri
www.envanter.gov.tr/ankara adresinde kullanıma açılmıĢ olacaktır. Ġstanbul ve Ankara ilinin
ardından, 2013 yılı için diğer illerin etap etap tamamlanmasına yönelik olarak Kalkınma
Bakanlığı nezdinde giriĢimler sürdürülmektedir.
Türkiye AB Katılım Öncesi Mali Yardımları kapsamında, Avrupa Komisyonu ile
müzakereleri 2009 yılından bu yana sürdürülen ve Türkiye için hem AB fonlarıyla yapılacak
restorasyon projesi olması hem de alan yönetim planı hazırlanması konusunda bir ilk olma
özelliği taĢıyan “Ortak Kültürel Miras: Türkiye ile AB arasında Koruma ve Diyalog-Sinop
Modeli (I. AĢama) projesi 2012 yılının son çeyreğinde ihaleye çıkılarak, 2013 yılında
uygulamaya baĢlanacaktır. Toplam bütçesi 9,2 milyon Avro olan Proje‟nin I. aĢamasında
serbest bırakılacak 3 milyon Avro‟luk ilk bölümü ile uluslararası iĢbirlikleri kurulması
suretiyle Sinop Tarihi Cezaevi ve çevresinin alan yönetim planı hazırlanacak, Sinop Tarihi
Cezaevi‟nin UNESCO Dünya Miras Listesi‟ne baĢvuru dosyası hazırlanacak, kültürel miras
bütünleĢik alan yönetimi, Kent Belleği Merkezi kurma, Kültürel miras yönetiminde tasarım
baĢlıklarında ülkemizden ve Avrupa‟dan belirlenecek katılımcılara eğitimler verilecektir.
Ayrıca, Sinopale Forum, Kültürel Miras ve tasarım; Kültürel aidiyet, çeĢitlilik, ortak değerler
ve vatandaĢlık bilinci temalarında konferanslar düzenlenecektir. Katılım Öncesi Mali Yardım
Aracı (IPA I) 2012 programlamasında yer alan projenin ikinci aĢaması ile ilgili olarak 2013
yılında finansman anlaĢmasının imzalanmasını müteakip teknik Ģartnamesinin hazırlanması
sürecine baĢlanacaktır. 6,2 milyon Avro bütçe ayrılan II. AĢama‟da (Ortak Kültürel Miras:
Türkiye ile AB arasında Koruma ve Diyalog-Sinop Modeli (I. AĢama) Sinop Tarihi
Cezaevi‟nin restorasyonu ve ülke genelinde tarihi kültürel miras alanlarının restorasyonu ve
alan yönetimi konularında hazırlanacak 30 projeye destek sağlayacak bir hibe programı yer
almaktadır.
Diğer taraftan, AB Katılım Öncesi Mali Yardımları kapsamında Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı koordinatörlüğünde yürütülen IPA III-Bölgelerarası Rekabet Edebilirlik
Operasyonel Programı (BROP)‟na 2012 yılında sunulan ve müzakere süreci devam eden 3
projenin 2013 yılında baĢlaması planlanmaktadır. Van Gölü Havzası Projesi kapsamında
Van Gölü ve çevresinin turizm altyapısının güçlendirilmesi, GevaĢ Selçuklu Mezarlığı çevre
düzenlenmesinin yapılması, iskele iyileĢtirilmesi, Akdamar Kilisesi‟nin gece aydınlatmasının
yapılması, bilgilendirme tabelaları hazırlanması, Muradiye ġelalesi çevre düzenlenmesi
yapılması, bilgilendirme tabelaları hazırlanması, gece aydınlatmasının yapılması, köprü
renovasyonu ve HoĢab Kalesi çevre düzenlemesi yapılması planlanmaktadır. Proje için
öngörülen bütçe 10 milyon Avro‟dur. Komagene Projesi (Nemrut Yönetim Planı)
kapsamında Nemrut alan yönetim planının uygulanması planlanmaktadır. Proje için
öngörülen bütçe 7,5 milyon Avro‟dur. ġanlıurfa’da Turizm ÇeĢitliliğinin ve Kapasitesinin
Artırılması Projesi kapsamında ise, ġanlıurfa Alan Yönetim Planı‟nın hazırlaması, çevre
düzeni planı ve uygulamasının yapılması ve Göbeklitepe çevre düzeni planı ve uygulamasının
yapılması planlanmaktadır. Proje için öngörülen bütçe10 milyon Avro‟dur
Son olarak, Avrupa Entegrasyon Sürecinin Desteklenmesi (SEI) fonundan
yararlanmak suretiyle BeyĢehir Alan Yönetim Planının Hazırlanması kapsamında teknik
destek hizmeti almak üzere Avrupa Birliği Bakanlığı‟na 2012 yılında proje baĢvurusu
yapılmıĢtır. Proje kapsamında, EĢrefoğlu Camii ve çevresinin alan yönetim planının
hazırlanması, BeyĢehir‟in dijital kültür envanterinin çıkarılması, EĢrefoğlu Camii‟nin
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi‟nden asıl listeye geçmesi için gerekli dosyaların
hazırlanması faaliyetlerinin gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır.
208
209
YÖNETĠM BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ VE BĠLGĠ TEKNOLOJĠLERĠ ALANINDA 2012
YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLEN PROJE VE FAALĠYETLER
Felaket Kurtarma Merkezi Altyapısı/Kümeli Yapıya GeçiĢ
Bilindiği üzere BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı Bilgi Toplumu
Stratejisi Eylem Planında Bilgi Sistemleri Olağanüstü Durum Yönetim Merkezi kurulması
eylemi gerekliliği ortaya konulmuĢ ve 5793 sayılı Kanunun 23 üncü Maddesi ile “Kamu
kurum ve KuruluĢlarının Büyük Ölçekli Bilgi ĠĢlem Birimlerinde SözleĢmeli BiliĢim Personel
Ġstihdamına ĠliĢkin Esas ve Usuller” Hakkında Yönetmeliğin 5. Maddesinde Belirtilen Büyük
Ölçekli Bilgi ĠĢlem Birimi Sayılabilme Kriterleri arasında “Ayrı bir fiziki merkezde kurulu
olan acil durum merkezinde yedekleme yapabilmesi, felaket durumunda bu merkezin kritik
bilgi iĢlem uygulamalarının devamlılığını sağlayabilmesi ve bu durumda sistemin nasıl
devreye alınacağı ile ilgili dokümanların bulunması” Ģartına yer verilmiĢtir.
Günümüzde kurumsal internet siteleri ve ağlara yönelik siber tehditlerin artması,
kurumların güvenlik ve yedeklilik konusunda yeni tedbirler almalarını zorunlu kılmaktadır.
Bakanlığımız kurumsal ağı farklı yönlerden güvenlik yazılımları ile korunmakla birlikte
kümeli yapıya geçiĢin sunucuların yedekliliği açısından önemli bir aĢamadır.
Bu kapsamda Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı bünyesinde hizmet vermekte olan Bilgi
Sistemleri Dairesi BaĢkanlığı tarafından yürütülen bilgi iĢlem uygulamalarının kurulacak
Felaket Kurtarma Merkezi üzerinden yedeklenebilmesi ve felaket durumunda devamlılığının
sağlanabilmesi için kümeli (cluster) yapıya geçilmiĢ ve gereken altyapı çalıĢmaları
tamamlanmıĢtır. Kurulan kümeli yapı üzerinden uygulamaların ayrı bir fiziki merkezde
yedeklenmesi çalıĢmaları sürdürülmektedir.
Güvenlik Yazılımları
Bakanlık kurumsal ağının tehlikeli ataklar, zararlı kodlar ve virüs saldırılarından
korunarak hizmetlerin aksamadan yürütülebilmesi için gereken güvenlik yazılımları geliĢen
teknoloji ile paralel olarak güncellenmekte ve ihtiyaç doğrultusunda kullanıcı sayıları
arttırılmaktadır.
Yönetim Bilgi Sistemi
Yasal gereklilikler doğrultusunda baĢlatılan ve danıĢmanlık raporu hazırlanmıĢ olan
Bakanlığımız Yönetim Bilgi Sistemi oluĢturulması çalıĢmaları kapsamında 17 ana birim
altında 47 alt hizmet birimini kapsayan detaylı ve geniĢ kapsamlı analiz çalıĢmalarının
yanısıra Bakanlık mevcut bilgi sistemleri baz alınarak ortak veri tabanı oluĢturulmasını,
bilginin tek bir uygulama üzerinden konsolide edilerek yetkilendirmeler dahilinde ilgili
makam ve mercilerin kullanımına sunulmasını sağlayan Yönetim Bilgilendirme Platformu
oluĢturulmuĢtur. Altyapısı Bilgi Sistemleri Dairesi BaĢkanlığı tarafından hazırlanan web
tabanlı platforma tüm birimler internet üzerinden kendilerine ait alanlarda veri giriĢi ve
güncellemesi yapabilmektedirler.
Elektronik Belge Yönetim Sistemi
5070 Sayılı Elektronik Ġmza Kanunu gereğince Bakanlığımız iĢ ve iĢlemlerinde
210
elektronik imza kullanımına geçilmesi amacıyla BaĢbakanlığın 16 Temmuz 2008 gün ve 2816
sayılı, “Elektronik Belge Standartları” genelgesinde belirtilen TSE 13298 numaralı
standardına uygun Elektronik Belge Yönetim Sisteminin Bakanlığımız merkez ve taĢra
teĢkilatında kullanıma girmesi için gereken yazılım tamamlanmıĢ olup, kullanıcı testleri
devam etmektedir. Bakanlık merkez ve taĢra teĢkilatı evrak kullanıcılarına Eğitici Eğitimleri
verilmiĢtir. e-devlet kapsamında etkin ve verimli bir doküman yönetim sistemi alt yapısı
oluĢturulması, kesintisiz elektronik doküman akıĢının sağlanması, haberleĢme ve kırtasiye
giderlerinden tasarruf edilmesi, doküman/evrak kaybının ve tahrifatının önlenerek doküman
güvenliğinin sağlanması, verimliliğin arttırılması, iyi ve düzenli bir yedekleme politikası ile
kurumsal belgelerin sağlıklı ve güvenli bir ortamda saklanması temel hedeflerdir. Elektronik
imza kullanımı için gereken “token”ların temininin gerçekleĢtirilmesini takiben 2012 yılı
sonuna kadar merkez teĢkilatında 2013 yılı ile birlikte taĢra teĢkilatı birimlerinde Elektronik
Belge Yönetim Sistemine geçilmesi planlanmaktadır.
Kurumsal Yazılımlarla ilgili Veritabanı Bakımı ve Uygulama Yazılımları
Yaptırılması
Bakanlık birimlerinde kullanılmakta olan yazılımlar üzerinde yasal düzenlemeler
gereği ya da birim iĢleyiĢinden kaynaklanan değiĢiklik ve ortaya çıkabilecek yeni
ihtiyaçlarının karĢılanabilmesi için gerekli çalıĢmalar 16.07.2008 tarihli ve 26938 sayılı
Resmi Gazete‟de yayımlanan 2008/17 sayılı ve “Lisanslı Yazılım Kullanılması” konulu
BaĢbakanlık Genelgesi kapsamında sürdürülmektedir.
Bakanlığımız Ġnternet Sitesi
Bakanlığımız internet
yürütülmekte olup, bu konuda
sağlanmaktadır. Tasarımlar
sunumlarının gerçekleĢtirilmesi
ilgili her yıl güncelleme ve
verilmektedir.
sitesi sunumu hizmetleri BaĢkanlık sorumluluğunda
merkez ve taĢra teĢkilatı olmak üzere tüm birimlere destek
BaĢkanlık bünyesinde gerçekleĢtirilmektedir. Ġnternet
amacıyla kullanılan Web Ġçerik Yönetim Sistemi yazılımı ile
modül ekleme iĢlemleri yapılmakta kullanıcı eğitimleri
Ortadoğu Teknik Üniversitesi tarafından Mayıs 2012‟de yayımlanan 33 resmi
kurumun internet sitelerinin kullanılabilirlik açısından değerlendirildiği çalıĢmada,
TÜRKSAT tarafından hazırlanmıĢ olan “e-devlet kapısı” internet sitesi 88,4 puanla birinci
olurken Bakanlığımız internet sitesi 76,7 puanla pek çok kurumun internet sitesini geride
bırakarak 8. sırada yer almıĢtır.
2013 YILINDA GERÇEKLEġTĠRĠLMESĠ PLANLANAN
PROJE VE FAALĠYETLER
Kurumsal Ağın Güncellenmesi
Bakanlık Kurumsal Ağını oluĢturan sunucu, aktif ve pasif ağ cihazları, kesintisiz güç
kaynakları, data ve enerji (kesintisiz güç kaynağından beslenen) kablo ve prizleri vb. cihaz ve
ekipmanın teknolojik geliĢmelere uyum sağlayarak çağın gerisinde kalmaması, zaman aĢımı
sonucu meydana gelebilecek eskime ve yıpranmalara karĢı korunması amacıyla her yıl olduğu
gibi yaklaĢık %25 oranında güncellenmesi, yenilenmesi ve BaĢkanlığımız bünyesinde görev
yapmakta olan personelin ihtiyacının karĢılanması hedeflenmektedir.
211
Felaket Kurtarma Merkezi
2012 yılı ilk yarısında kümeli (cluster) yapıya geçiĢ ile altyapı çalıĢmaları tamamlanan
Felaket Kurtarma Merkezinin 2013 yılı içerisinde coğrafi olarak merkezden farklı bir noktada
kurulması ve uygulama ve veri yedekliliğinin sağlanması planlanmaktadır.
Yönetim Bilgi Sistemi
Çekirdek yapısı oluĢturulan Yönetim Bilgi Sisteminin tüm Bakanlık hizmetlerine
yaygınlaĢtırılması için Bakanlık birimlerince manuel ortamda yürütülen hizmetlerin
elektronik ortama aktarılması, elektronik ortama aktarılan veriler ve hazırlanan uygulamaların
sisteme dahil edilmesi planlanmaktadır.
Elektronik Belge Yönetim Sistemi
2012 yılı sonunda Bakanlık merkez teĢkilatında kullanıma girecek Elektronik Belge
Yönetim Sisteminin taĢra teĢkilatı birimlerine yaygınlaĢtırılması ile e-devlet kapsamında
önemli hedeflerden birine ulaĢılmıĢ olacaktır.
Bakanlık Ġnternet Sitesi
Bakanlık internet sunumu ile ilgili, Web Ġçerik Yönetim Sisteminin ihtiyaç
doğrultusunda yazılım, donanım, veri depolama bazında geliĢtirilmesi, farklı sunum
tekniklerinin kullanımına olanak veren uygulamalar ve modüller eklenmesi, kullanılabilirlik
düzeyinin arttırılmasını sağlayacak tasarım çalıĢmalarının sürdürülmesi planlanmaktadır.
Kullanılabilirlik Testleri
Bakanlığımız Stratejik Planı Stratejik Amaç 5, Hedef 1, Strateji 17 “Personelin hizmet
sunumunda bilgi ve iletiĢim teknolojilerinden azami ölçüde yararlanmasını sağlayacak
tedbirlerin alınması” ve Hedef 3, Strateji 1‟de belirtildiği gibi “Elektronik ortamda yürütülen
ve yürütülecek iĢlemlere iliĢkin eksiklik ve aksaklıkların giderilmesi” stratejilerinden
hareketle en etkin web sitesinin elde edilebilmesi için ISO 9241 ile tanımlanan
kullanılabilirlik standartlarına ve TURKSAT tarafından hazırlanan Kamu Kurumları Ġnternet
Siteleri (KAKĠS) Standart ve önerilerine uygunluğun sağlanabilmesi amacıyla bilimsel
yöntemler kullanılarak kullanılabilirlik testlerinin yapılması planlanmaktadır.
Ġstatistik Yazılımları
Bakanlık internet sunumunun tanıtım konusundaki etkinliğinin arttırılabilmesi
amacıyla detaylı loglama (eriĢim günlüğü tutulması) ve raporlama yapılarak istatistikî veriler
oluĢturulması planlanmaktadır.
212
213
DÖNER SERMAYE ĠġLETMESĠ MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ
Döner Sermaye ĠĢletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSĠMM), 19.06.1979 tarihinde kabul
edilen 2252 Sayılı Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Kanunu uyarınca kurulan, kamu tüzel
kiĢiliğine sahip bir kuruluĢtur.
Genel bütçeden ödenek almaksızın kendi kaynakları ile yönetilen DÖSĠMM,
ülkemizdeki kültür varlıklarının korunup gelecek nesillere aktarılması, kültür ve turizm
altyapı yatırımlarının geliĢtirilmesi ve ülkemizin tanıtımı için her yıl artan miktarlarda kaynak
sağlamaktadır.
2007 yılını yaklaĢık 15 milyon TL. faaliyet zararı ile kapatan DÖSĠMM, 2012 yılını
yaklaĢık 29 milyon TL. faaliyet karı ile kapatacaktır. Yapılan yatırımlarla iliĢkili gelirlerin
(Müze ve ören yeri geliri + kira geliri + iĢtiraklerden alınan paylar) bütçe içindeki payı 2007
yılında %48 iken, 2012 yılında bu oran %92‟ye yükselmiĢtir. Müze ve ören yerleri
giĢelerinden 2007 yılında 72 milyon TL. gelir elde eden DÖSĠMM, 2011 yılında 254 milyon
TL. gelir elde ederken, 2012 yılı sonunda 280 milyon TL.‟lik gelire ulaĢmıĢ olacaktır. 5
yıldaki %288‟lik bu muazzam artıĢta geçiĢ kontrol sistemlerine yapılan yatırımların ve kamu
geliri elde etmenin bilinciyle yapılan titiz uygulamaların etkisi büyüktür.
DÖSĠMM tarafından kurumsal sosyal sorumluluk bilinci ve modern iĢletmecilik
anlayıĢı çerçevesinde tüm Türkiye‟deki müze ve ören yerlerimizde yenilikçi uygulamaların
geliĢtirilmesi, etkili tanıtım çalıĢmalarının yapılması, ziyaret ve hizmet kalitesinin
iyileĢtirilmesine yönelik olarak çeĢitli projeler gerçekleĢtirmektedir. Bu öncelikler
çerçevesinde 2012 yılında DÖSĠMM tarafından gerçekleĢtirilen temel faaliyetler aĢağıda
belirtilmektedir.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠNDEKĠ SATIġ ALANLARI
Günümüzde dünyanın önde gelen müzelerinin tamamında mevcut olan nitelikli müze
mağazaları ve kafeteryaları, bu müzelerin sosyal hayattaki rolünü güçlendiren ve ziyaret
tecrübesini zenginleĢtirerek artı değer yaratan mekânlar olarak, bu müzelerin ayrılmaz
parçaları haline gelmiĢtir. Diğer taraftan yine pek çok ülkede, çağdaĢ bir anlayıĢla yönetilen
müzelerde ticari operasyon gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı giderek artmakta ve
yüksek kaynak ihtiyacı karĢısında müze mağazaları, gelir getirici faaliyetlerinin arasında artan
bir önem kazanmaktadır. Ülkemizde de kültür varlıklarımızın korunması ve geliĢtirilmesi için
gerekli kaynakların bu tür gelirlerle desteklenmesi kamu yararı açısından önem taĢımaktadır.
“Müze ve Ören Yerleri SatıĢ Alanları ve Ticari Faaliyetlerin Yönetimi, Yürütülmesi,
GeliĢtirilmesi, Ürün ve Hizmet Tedariki Projesi” bu yaklaĢımla 2009 yılında hayata geçirilen
çalıĢmalardan birisidir. Bu proje kapsamında 2012 yılı Ağustos ayı itibariyle iĢbirliği yapılan
Bilkent Kültür GiriĢimi tarafından 49 müze ve ören yerimizde 55‟i müze satıĢ mağazası, 35‟i
müze kafeteryası olmak üzere toplam 90 satıĢ birimi hizmete açılmıĢtır. Bu satıĢ birimleri
aracılığı ile ziyaretçilerimize müze ve ören yeri ile özdeĢleĢen marka ürünler, eser kopyaları,
nitelikli yayınlar ve geleneksel el sanatlarımızın en kaliteli örneklerinden oluĢan 10.000‟i
aĢkın ürün çeĢidi sunulmakta, kafeteryalarda ise uluslararası hijyen standartlarında
hazırlanmıĢ taze, temiz ve güvenilir, ambalajlı gıda ürünleri ile çağdaĢ bir hizmet
214
verilmektedir. Söz konusu ihale öncesi yalnızca 11 müzemizde satıĢ birimimiz varken hiç bir
kamu kaynağı kullanılmaksızın bugün ulaĢılan 90 satıĢ noktasıyla hizmet kalitesi çağdaĢ
ülkeler düzeyine yükseltilmiĢ olup, aynı zamanda da önemli bir gelir kaynağı yaratılmıĢtır.
Bu iĢbirliği kapsamında elde edilen cirodan 2011 yılında DÖSĠMM payı olarak
tarafımıza ödenen meblağ, 4.351.405-TL.‟dir. Bu meblağın 2012 yılı sonunda yaklaĢık
5.000.000-TL. olması hedeflenmektedir.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠ GĠġELERĠNĠN MODERNĠZASYONU
2010 yılında ihalesi yapılarak kapsadığı 48 müze ve ören yerimizde 2011 yılında
uygulanmaya baĢlanılan en önemli faaliyetlerden birisi de Bakanlığımıza bağlı müze ve ören
yerlerinin giriĢ kontrol sistemleri ve genel olarak giĢe hizmetlerinin modernizasyonu
projesidir. Bu projenin temel hedefleri; kültürel varlığın korunması, geliĢtirilmesi, ihyası ve
tanıtımı için daha fazla kaynak sağlamak üzere müze ve ören yeri gelirlerinin artırılması,
modern teknoloji uygulamaları ile ziyaretçi hizmetlerinin geliĢtirilmesi ve artan ziyaretçi
sayısı ile birlikte kültür turizmi hacminin büyütülmesidir.
Proje kapsamına giren 48 müze ve ören yerindeki 50 giĢe, “Müze ve Ören Yerleri
GiĢelerinin ĠĢletimi, GiriĢ Kontrol Sistemlerinin Modernizasyonu ve Yönetimi ĠĢi Ġhalesi”ni
kazanan “TÜRSAB Seyahat Acentaları Hizmetleri Ticaret Ltd. ġti. ve MTM BiliĢim, ARGE,
Yazılım ve Güvenlik Teknolojileri Sanayi Ticaret A.ġ. ĠĢ Ortaklığı” tarafından iĢletilmektedir.
Proje çerçevesinde ilk etapta 50 giĢenin 106 adet bilgisayar aracılığı ile ortak iĢletim
sistemine entegrasyonu sağlanmıĢtır. Bu sistem sayesinde proje kapsamındaki müze ve ören
yeri giĢe iĢlemlerine iliĢkin detaylı istatistikler ile satıĢ ve geçiĢ verilerinin 30 saniyelik
senkronlarla anlık olarak takibi yapılmaktadır. Ayrıca, yerleĢtirilen 184 adet kamera aracılığı
ile tüm müze ve ören yerlerindeki giĢe ve turnike alanları izleme merkezimiz tarafından
çalıĢma saatleri boyunca kesintisiz olarak izlenmekte, gerekli hallerde anında müdahale ile
sorunların önlenmesi sağlanabilmektedir. Sistem kamera kayıtlarını 3 ay süre ile saklama
kapasitesine sahiptir.
Ġhtiyaca uygun hizmet verilemeyen 8 müze ve ören yeri giĢesi yeniden inĢa edilerek
yenilenmiĢtir. Dört müze/ören yeri giĢesi ve turnikelerinin yapımı için ise Koruma Bölge
Kurulu onayı beklenmektedir.
Ġhale öncesinde turnike bulunmayan 19 müze ve ören yeri 168 adet elektronik turnike
kurulumu yapılarak bilgisayarlı geçiĢ kontrol sistemine kavuĢturulmuĢ, arazi Ģartları
nedeniyle giriĢlerin ağırlıklı olarak araçlarla yapıldığı 5 ören yerinde ise el terminalleri ile
geçiĢlerin kontrolü ve iĢletim sistemine entegrasyonu sağlanmıĢtır.
Güncel teknoloji kullanılarak yenilenen bilet ve turnike sistemlerinde karekod
kullanımı ile azami güvenlik sağlanmıĢtır. Bu çerçevede, tüm giriĢ biletleri en üst düzeyde
güvenlik uygulamaları ile müze ve ören yerine özgü görseller kullanılarak yenilenmiĢtir.
Müze giriĢ biletlerinin www.muze.gov.tr adresindeki web sitesi kanalı ile internet üzerinden
satıĢı sağlanmıĢtır.
Yapısal ve teknolojik iyileĢtirme kadar ekonomik potansiyelin kamu yararına daha
verimli kullanımını da sağlayan bu projede Yüklenici ĠĢ Ortaklığı tarafından, 6 yıllık sözleĢme
215
süresi sonunda toplam 1.542.044.000-TL. ciro garantisi taahhüt edilmiĢtir.
Proje kapsamına giren müze ve ören yerlerimizin ziyaretçi sayıları 2011 yılında önceki
yıla göre % 15 oranında artmıĢ ve 16.738.079‟dan 19.324.212‟ye yükselmiĢtir. 2010 ve 2011
yılları ziyaret gelirleri açısından kıyaslandığında ise, 2011 yılında proje kapsamındaki giĢe
gelirlerimizin önceki yıla göre % 53 oranında artarak, 147.424.735-TL.‟den 225.154.758TL.‟ye ulaĢtığı görülmektedir.
MÜZEKART, MÜZEKART+, MUSEUM PASS, KURUMSAL KART
Hayata geçirildiği 2008 yılından bu yana 3.400.000 adet satılan ve Türk vatandaĢlarına
Bakanlığımıza bağlı tüm müze ve ören yerlerine bir yıl boyunca yeniden bir ödeme
yapmaksızın sınırsız giriĢ imkânı veren Müzekart, 2012 yılında daha da geliĢtirilmiĢ ve farklı
fonksiyonlar kazandırılarak çeĢitlendirilmiĢtir. Bu çerçevede Müzekart+, Museum Pass ve
Kurumsal Kart adı altında üç yeni kart daha hizmete sunulmuĢtur. Müzekart+, adından da
anlaĢılacağı üzere Müzekart‟ın sağladığı olanaklara ilave olarak özel müzelerde, kültür ve
sanatla ilgili kurumlarda çeĢitli avantajlar ve indirimler sağlayan bir karttır. Museum Pass ise
dünyanın tüm önemli kentsel turizm destinasyonlarında kullanılan Ģehir kartlarının
ülkemizdeki ilk örneğidir. Bu kart, Müzekart‟tan faydalanamayan yabancı ziyaretçiler
düĢünülerek tasarlanmıĢtır. Ġlk etapta Ġstanbul için hazırlanan ve üç gün boyunca Ģehirde
bulunan Bakanlığımıza bağlı müzeleri gezme imkânı sunan Museum Pass, sunduğu fiyat
avantajı ile birlikte ziyaret öncesinden satın alma imkânları ile giĢe önünde bekleme
zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır. Hedefimiz 2013 yılından itibaren bu kartın, Ģehir içi
ulaĢım özelliği ile birlikte daha birçok turizm ürünü ile desteklenerek, çağdaĢ bir Ģehir kartına
dönüĢtürülmesi ve çeĢitlendirilecek seçeneklerle müze ziyaretlerinin arttırılmasına katkı
sağlamasıdır. Museum Pass uygulaması Ġstanbul‟un ardından diğer önemli turizm
destinasyonlarımız olan Antalya, Muğla, NevĢehir ve Ġzmir için de yaygınlaĢtırılacaktır.
Müze ve Ören Yerlerine GiriĢlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge
kapsamında ücretsiz ziyaret hakkı tanınmayan kamu kurum ve kuruluĢları, üniversiteler,
belediyeler ve yabancı misyon Ģeflikleri tarafından gerçekleĢtirilen toplu ziyaretlerde,
bürokratik iĢlemlerin asgari düzeye indirilmesi ve giriĢlerde gerekli kolaylığın sağlanması
amacıyla 2012 yılından itibaren Kurumsal Kart uygulaması baĢlatılmıĢ olup, farklı fiyat
seçenekleriyle kullanıma sunulmuĢtur.
SESLĠ REHBERLĠK SĠSTEMĠ
Bakanlığımıza bağlı müze/ören yerine gelen ziyaretçilere müzede sunulan eserler
hakkında çok lisanlı olarak sesli rehberlik yapılması ile grup turları için radyo frekansı ile
çalıĢan seyyar mikrofon ve kulaklık düzeneği kurularak ziyaret edilen mekân hakkında daha
kapsamlı bilgi edinilmesinin sağlanması amacıyla 2007 yılının ikinci yarısında bir uygulama
baĢlatılmıĢtır. 2007 yılında Topkapı Sarayı Müzesi ve Efes Ören Yerinde kullanılmaya
baĢlanan sesli rehberlik sistemi, bugüne kadar hiçbir kamu kaynağı kullanılmaksızın 14 müze
ve ören yerinde toplam 17 ayrı noktada daha faaliyete geçirilmiĢ olup, önemli gelir
kaynaklarımız arasında yer almıĢtır. Uygulamaya baĢlanılan 2007 yılında toplam 35.383-TL.
gelir elde edilmiĢ olup, 2012 yılına gelindiğinde bu rakam rekor bir yükseliĢle yaklaĢık 8
milyon TL. düzeyine ulaĢmıĢtır.
216
HĠZMET MEMNUNĠYETĠ DENETĠMĠ
Müze ve ören yerleri giĢeleri, elektronik sesli rehber sistemi, Geleneksel El Sanatları
SatıĢ Mağazaları ile müze mağaza ve kafeteryalarında verilen hizmetin kalitesini ölçmek için
bir pazar araĢtırması yöntemi olan gizli müĢteri araĢtırması uygulamasına 2011 yılı Ağustos
ayında baĢlanmıĢtır. Bu uygulama ile elde edilen veriler analiz edilerek ziyaretçi
hizmetlerindeki aksaklıklar tespit edilmekte ve gereken önlemlerin alınması, ileriye dönük yol
haritasının çizilebilmesi mümkün olmaktadır. 2011 yılı Ağustos ayında baĢlatılan uygulama
ile bir yıllık sürede müze ve ören yeri giĢeleri, mağazaları, kafeteryaları ve Geleneksel El
Sanatları SatıĢ mağazalarında toplam 430 denetim yapılmıĢtır. Hizmet kalitesinin
yükseltilmesinde çok yararlı olduğu görülen bu uygulamanın 2013 yılı için de devamı
sağlanmıĢ olup, Ağustos 2012-Temmuz 2013 döneminde de müze ve ören yeri giĢeleri,
mağazaları, kafeteryaları ve GES mağazalarında toplam 503 denetim yapılacaktır.
KAZI VE YÜZEY ARAġTIRMALARINA ÖDENEK AKTARIMI
Bakanlığımız adına Türk Bilim Heyetleri ve Müze Müdürlükleri tarafından
gerçekleĢtirilen kazı ve yüzey araĢtırmaları için DÖSĠMM kaynaklarından sağlanan bilimsel
kazı ödenekleri 2007 yılında 6.935.500-TL. iken, 2012 yılı Ağustos sonu itibariyle bu tutar
15.295.000-TL. düzeyine yükselmiĢtir.
YURT DIġI TANITMA FAALĠYETLERĠNE ÖDENEK AKTARIMI
Dünya ortalamasının çok üzerinde büyüme kaydeden Türk turizmindeki bu ivmenin
korunabilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin kesintisiz biçimde sürdürülebilmesi için ülkemizin
uluslararası tanıtma faaliyetlerinde kullanılmak üzere yurt dıĢındaki Kültür ve Tanıtma
MüĢavirlik ve AtaĢeliklerine DÖSĠMM bütçesinden son 2012 yılında 10 milyon TL. ödenek
aktarımı gerçekleĢtirilmiĢtir.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠ ĠLE KÜLTÜR MERKEZLERĠNĠN TEMĠZLĠK VE
GÜVENLĠK HĠZMET ALIMLARI ĠÇĠN ÖDENEK AKTARIMI
Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerleri ile kültür merkezlerinin temizlik ve güvenlik
hizmetlerini sağlamak üzere Ġl Özel Ġdarelerine 2012 yılında 19.959.044-TL. tutarında ödenek
aktarılmıĢtır.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠNĠN KÜÇÜK ÇAPLI ĠHTĠYAÇLARI ĠÇĠN ÖDENEK
AKTARIMI
Müze ve ören yerlerinin küçük çaplı ihtiyaçları (elektrik, su, ısınma, bakım-onarım
gibi giderler) için son beĢ yılda toplam 7.180.000-TL. tutarında ödenek aktarılmıĢtır.
217
ANKARA’DAKĠ MÜZELERDE ĠNTERAKTĠF UYGULAMALAR
DÖSĠMM tarafından hazırlanan ve Ankara Kalkınma Ajansı‟nın Mali Destek
Programı kapsamında sıralamada ikinci olarak en baĢarılı projeler arasında yer alan “Ankara
Müzelerinde Ġnteraktif Uygulamalar” adlı proje ile Ankara‟nın turizm alt yapısının
geliĢtirilmesi, turizm faaliyetlerinin çeĢitlendirilmesi, ulusal ve uluslararası alanda eriĢilebilir
ve rekabet edebilir bir turizm kenti haline gelmesi hedeflenmektedir.
Finansmanı Ankara Kalkınma Ajansının verdiği hibe kredisi ile sağlanan ve DÖSĠMM
ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği
(TÜRSAB) tarafından ortaklaĢa yürütülen proje kapsamında, Ankara‟daki Gordion,
Etnoğrafya, Devlet Resim ve Heykel ile Cumhuriyet Müzelerine interaktif uygulamalar
yerleĢtirilecektir.
QR CODE UYGULAMASI (MICROSOFT TAG)
Akıllı telefonlarla barkodun okutulması suretiyle internet üzerinden bilgi ve görsellerin
telefona otomatik olarak gönderilmesi prensibine dayanan QR Code uygulaması Ġstanbul‟da 4
müzede (Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, Arkeoloji Müzeleri ve Kariye Müzesi)
baĢlamıĢtır. Uygulama için her müzede ortalama 10 adet eser tespit edilmiĢtir.
Uygulamanın önümüzdeki dönemde yukarıda belirtilen müzelerdeki diğer eserlere ve
farklı müzelere yaygınlaĢtırılması planlanmaktadır.
Barkodun okutulmasını takiben telefona gelen 5 saniyelik reklam alanı Ģu anda
müzekart ve museumpass için kullanılmakta olup, uygulamanın yaygın olarak kullanılamaya
baĢlanmasından sonra bu alandan reklam geliri elde edilebilecektir.
SANAL MÜZE UYGULAMALARI
Ġstanbul‟da bulunan Kariye Müzesi için akıllı telefonlara ve tablet bilgisayarlara
yüklenebilecek bir sanal müze uygulaması geliĢtirilmiĢtir.
Kullanıcıların belirli bir ücret karĢılığında indirebildiği uygulama 3 boyutlu oyunların
teknolojisi kullanılarak tasarlanmıĢtır.
Uygulama, kullanıcılarına 3 boyutlu bir sanal müze gezisi imkânı vermekte, içeriğinde
müzenin 3 boyutlu modellemesinin yanı sıra müzede yer alan tüm mozaiklerin yüksek
çözünürlüklü görüntüleri yer almakta Kariye Müzesinin tarihi ve mozaiklerin içeriğine iliĢkin
bilgilere de yer verilmektedir. Uygulamanın 2013 yılında diğer müzelerimiz için de
yaygınlaĢtırılması planlanmaktadır.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠ GELĠġTĠRME FORMU
Müze ve Ören Yeri GeliĢtirme Formu uygulaması müze ve ören yerlerinin mevcut
durumlarının tespiti, eksik ve ihtiyaçların belirlenmesi ve elde edilecek verilerin analizlerinin
yapılarak gerekli tedbirlerin alınması ve bu sayede müze ve ören yeri standartlarının
218
yükseltilmesi amacıyla hazırlanmıĢtır. Müze ve ören yeri geliĢtirme formlarının sahada
uygulanmasıyla elde edilecek veriler doğrultusunda müze ve ören yerlerine aktarılan
DÖSĠMM kaynaklarının gerçekçi verilere göre belirlenmesi, uluslararası ölçekte müze ve
ören yerleri yaratılarak müzecilik alanında sürdürülebilir bir geliĢme sağlanması
planlanmaktadır.
Ġlk etapta Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile DÖSĠMM çalıĢanlarından
oluĢan komisyon marifetiyle Ġstanbul, Antalya, Muğla illerimizdeki müze ve ören yerlerinde
baĢarılı test uygulamaları yapılmıĢ olup, gerçek uygulamalara elde edilen veriler ıĢığında
baĢlanacaktır.
MÜZE VE ÖREN YERLERĠNDE GÖRSEL-SANATSAL VE
ĠġĠTSEL SUNUM PROJESĠ
Bu proje ilgi farkındalığını artıran görsel, iĢitsel, sanatsal unsurlardan yaralanarak ilgili
kültür varlığının temsil ettiği en eski zamandan bu günün en yeni teknolojilerine kadar olan
süreci de kapsayan canlandırmalar üretilmesini hedeflenmektedir.
Bu uygulamalar ile görsel, iĢitsel ve sanatsal sunum tekniğinin kullanımı ve DÖSĠMM
ticari modelinin uygulanması yoluyla kültür varlıklarının korunması ve geliĢtirilmesine katkı
sağlanması hedeflenmektedir.
OluĢturulacak bir çalıĢma takvimi çerçevesinde ihale yaparak, en yaratıcı niteliklerle
tasarlanmıĢ, en iyi, dünyanın en geliĢmiĢ teknik ve teknolojilerinin kullanıldığı görsel iĢitsel
sanatsal sunumlarının seçilmesi öngörülmektedir. Projenin Ģartnamesi hazırlık aĢamasında
olup 2013 yılında hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
IVR/DĠGĠTONE (SESLĠ ARAMA) ĠLE GÜNLÜK MÜZE ZĠYARETÇĠ VE
GELĠR VERĠLERĠNĠN TAKĠBĠ
Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerlerinden, giĢe iĢletimi TÜRSAB-MTM ĠĢ
Ortaklığınca sağlananlar dıĢında kalanların ziyaretçi sayıları ve gelir bilgilerinin günlük
olarak takibi için bir GSM operatörüyle bir yıllık anlaĢma sağlanmıĢ olup, IVR (Sesli Arama)
Sisteminin kurulumu gerçekleĢtirilmiĢtir. 1 Mayıs 2012 tarihinden itibaren veriler günlük
olarak Merkez Müdürlüğümüze iletilmektedir.
MÜZE ÜYELĠK SĠSTEMĠ
Müze Üyelik Sistemi ile kiĢi ya da kurumlar seçebilecekleri farklı kategoriler altında
Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerlerine belirlenen yıllık ücretler karĢılığında üye
olabileceklerdir. Söz konusu sistemin 2013 yılı itibariyle hayata geçirilmesi planlanmıĢ olup,
üyelere seçtikleri kategoriye bağlı olarak müze ya da ören yerleri dahilinde çeĢitli olanaklar
sağlanacaktır.
Dünyada pek çok müzede benzer uygulaması olan üyelik sisteminin, müze ve ören
yeri destekçiliği konusunda kurumsal bir model oluĢturacağı ve müze destekçiliğini
kamuoyunda yüksek itibarlı bir iĢ olarak konumlandıracağı düĢünülmektedir.
219
2012 YILINDA BAġLATILAN DĠĞER PROJELER
Bakanlığımızın kültür ve turizm hedefleri doğrultusunda DÖSĠMM tarafından 2012
yılında planlama çalıĢmaları baĢlatılan diğer projeler Ģunlardır:

Zengin ve görkemli bir geçmiĢin izlerini bugüne taĢıyan ören yerlerinde, ziyaretçiler
için bulundukları arkeolojik alana ve üzerinde yaĢamıĢ olan uygarlıklara iliĢkin bilgi
verilmesi, arkeoloji ve tarihe ilginin arttırılması amacıyla üç boyutlu olarak hazırlanan
belgesel nitelikli film gösterimleri yapılması planlanmaktadır.

Ġstanbul Ayasofya Müzesi‟ne ait bilet giĢesi ve geçiĢ sisteminin gelecek on yıllık
periyottaki yoğun ziyaretçi sirkülasyonunu idare edebilecek Ģekilde yeniden
düzenlenmesine iliĢkin olarak hazırlanan mimari uygulama projesi Ġstanbul IV.
Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun kararı ile onaylanmıĢtır.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ġstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü
ile ortaklaĢa olarak uygulama iĢlerinin yaklaĢık maliyetinin belirlenmesi, yapım iĢi
ihalesinin yapılması ve uygulama iĢlerine baĢlanması planlanmaktadır.

Seyir Ġzin Belgesinin elektronik ortamda temin edilmesi için ilgili kurumlarla
yazıĢmalar sürdürülmektedir. Deniz turizmi sektörünün uluslararası alanda rekabet
gücünün artırılması ve sektördeki niteliğin yükseltilmesi amacıyla 2009 yılında
yürürlüğe konulan Deniz Turizmi Yönetmeliğine göre deniz turizmi araçlarının Türk
karasularında seyir esaslarını ve sınırdan giriĢ-çıkıĢlarını düzenleyen “Seyir Ġzin
Belgesi”nin temininde bürokratik iĢlemler nedeniyle yaĢanan zorlukların ve zaman
kaybının aĢılması için elektronik ortamda baĢvuruya olanak sağlamak amacıyla
Bakanlığımızca, ilgili kurumlar olan Denizcilik MüsteĢarlığı, Hudut ve Sahiller Genel
Müdürlüğü, Gümrük MüsteĢarlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü ile ortaklaĢa
yürütülen projede Ģu anda test aĢamasına gelinmiĢ olup, 2012 yılında yerli ya da
yabancı tüm deniz turizmi araçlarının, seyir izin belgelerini süratle ve bürokrasiye tabi
olmaksızın elektronik ortamda temin etmeleri sağlanacaktır.

Müze ve ören yerlerinin ziyaret kalitesini artırmak amacıyla standardize edilmesi,
mevcut standartlarının (tuvalet, güvenlik, teĢhir, tanzim, aydınlatma, çevre
düzenlemesi) daha fazla iyileĢtirilmesi planlanmaktadır.

“Müze ve Ören Yerleri GiĢelerinin ĠĢletimi, GiriĢ Kontrol Sistemlerinin
Modernizasyonu ve Yönetimi ĠĢi” sözleĢmesi kapsamının dıĢında kalan Müze ve ören
yerlerinde bilgisayar kontrollü geçiĢ sistemlerinin kurulması için yer tespitlerinin
yapılması, teknik Ģartname ve yaklaĢık maliyet oluĢturulması, satın alma yönteminin
belirlenmesi ve turnikelerin kurulumlarının tamamlanması planlanmaktadır.

Muğla Ġli, Ula Ġlçesi sınırlarında bulunan Sedir Adasının güneĢ enerjisi kullanılarak
elektrik ihtiyacının karĢılanması Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulunun 08.06.2012 tarih ve 32 sayılı kararı ile onaylanmıĢtır. Gerekli sistem
kurulumu için yaklaĢık maliyet çalıĢmalarının yapılması ve ihalenin gerçekleĢtirilmesi
planlanmaktadır.
220
MALĠ TABLOLAR VE GRAFĠKLER
221
KURUMLARIN 2012 BÜTÇESĠ ĠLE
2013 YILI BÜTÇE TASARISININ KARġILAġTIRMASI
KURUMU
2012 BÜTÇESĠ
(TL.)
Hazine MüsteĢarlığı
64.705.201.000
71.821.737.000
11,00
18,78
18,11
Adalet Bakanlığı
5.277.312.000
6.835.383.000
29,52
1,53
1,72
Milli Savunma Bakanlığı
18.229.672.000
20.359.914.000
11,69
5,29
5,13
ĠçiĢleri Bakanlığı
2.585.387.000
2.888.763.000
11,73
0,75
0,73
DıĢiĢleri Bakanlığı
1.351.947.000
1.614.984.000
19,46
0,39
0,41
Maliye Bakanlığı
88.573.596.101
99.166.766.250
11,96
25,71
25,00
Milli Eğitim Bakanlığı
39.169.379.190
47.496.378.650
21,26
11,37
11,97
591.527.000
600.290.650
1,48
0,17
0,15
Kültür ve Turizm Bakanlığı
1.705.076.000
1.851.734.000
8,60
0,49
0,47
Bilim Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı
2.236.131.000
2.469.524.550
10,44
0,65
0,62
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
929.814.000
1.880.909.650
102,29
0,27
0,47
Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı
10.484.859.000
13.116.229.650
25,10
3,04
3,31
UlaĢtırma, Denizcilik ve
HaberleĢme Bakanlığı
9.019.374.000
10.690.599.000
18,53
2,62
2,70
344.512.858.921
396.647.014.350
15,13
Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı
GENEL BÜTÇE
2013 BÜTÇE
ARTIġ
2012 YILI 2013 YILI
TASARISI (TL.) ORANI % PAYI (%) PAYI (%)
222
BAKANLIĞIMIZ 2012 YILI BÜTÇESĠ ĠLE
(2013-2014-2015) YILLARI BÜTÇE TASARISI MUKAYESESĠ
2013 BÜTÇE
EKONOMĠK
KOD
AÇIKLAMALAR
2014 BÜTÇE
2015 BÜTÇE
2012 BÜTÇESĠ
%
TASARISI
%
TASARISI
%
TASARISI
(TL.)
ARTIġ
(TL.)
ARTIġ
(TL.)
ARTIġ
(TL.)
PERSONEL
1
GĠDERLERĠ
SOS.
2
GÜV.
399.259.000
24,4
496.701.000
10,2
547.524.000
9,3
598.656.000
67.066.000
21,4
81.442.000
10,2
89.774.000
9,3
98.157.000
237.525.000
12,5
267.104.000
5,5
281.796.000
5,7
297.859.000
572.927.000
-8,3
525.374.000
7,9
567.116.000
7,6
610.131.000
254.062.000
16,1
295.000.000
10,9
327.125.000
10,9
362.751.000
163.237.000
6,1
173.113.000
6,3
184.063.000
6,5
195.979.000
11.000.000
18,2
13.000.000
5,5
13.715.000
5,7
14.496.000
KUR.
DEV. PRĠMĠ GĠD.
MAL VE HĠZMET
3
ALIM GĠDERLERĠ
CARĠ
5
TRANSFERLER
SERMAYE
6
GĠDERLERĠ
SERMAYE
7
TRANSFERLERĠ
8
BORÇ VERME
GENEL TOPLAM
1.705.076.000
8,6 1.851.734.000
8,6 2.011.113.000
8,3 2.178.029.000
223
2013 YILI BÜTÇE TASARISININ EKONOMĠK SINIFLANDIRMAYA
GÖRE DAĞILIMI (Toplam 1.851.734.000-TL.)
224
2011-2013 YILLARINA AĠT (06-07) YATIRIM ÖDENEKLERĠ
EĞĠTĠM-KÜLTÜR SEKTÖRÜ
BĠRĠM ADI
2013
2011 BÜTÇESĠ
2012 BÜTÇESĠ
70.500.000
91.730.000
104.113.000
STRATEJĠ GELĠġTĠRME BAġKANLIĞI
3.100.000
3.069.000
4.391.710
ARAġTIRMA VE EĞĠTĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1.000.000
2.777.000
1.000.000
GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.448.000
3.345.000
4.400.000
ĠDARĠ VE MALĠ ĠġLER DAĠRESĠ BAġKANLIĞI
1.034.000
1.795.000
1.558.430
YATIRIM VE ĠġLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
69.600.000
93.777.000
100.000.000
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
28.000.000
35.480.000
49.317.680
MĠLLĠ KÜTÜPHANE BAġKANLIĞI
5.202.000
6.515.000
8.000.000
PERSONEL DAĠRESĠ BAġKANLIĞI
1.356.000
1.437.000
1.550.000
260.000
10.000
139.180
65.000
5.570.000
182.500.000
240.000.000
280.040.000
7.500.000
10.000.000
10.660.000
190.000.000
250.000.000
290.700.000
KÜLTÜR
VARLIKLARI
VE
MÜZELER
GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
TELĠF HAKLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
SĠNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TOPLAM
KAMULAġTIRMA (KÜLTÜR VARLIKLARI)
GENEL TOPLAM
TASARI
225
TURĠZM SEKTÖRÜ
BĠRĠM ADI
2013
2011 BÜTÇESĠ
2012 BÜTÇESĠ
1.770.000
1.876.000
2.000.000
120.000.000
128.400.000
135.204.000
TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
882.000
882.000
940.000
ARAġTIRMA VE EĞĠTĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
230.000
244.000
260.000
KÜLTÜR
VARLIKLARI
VE
MÜZELER
TASARI
GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
YATIRIM VE ĠġLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DIġ ĠLĠġKĠLER VE AVRUPA BĠRLĠĞĠ KOORDĠNASYON
DAĠ. BġK.
TOPLAM
409.000
122.882.000
131.402.000
138.813.000
1.000.000
1.060.000
1.100.000
GENEL TOPLAM
123.882.000
132.462.000
139.913.000
KÜLTÜR + TURĠZM YATIRIM ÖDENKLERĠ TOPLAMI
313.882.000
382.462.000 430.613.000
KAMULAġTIRMA (YATIRIM VE ĠġLETMELER )
226
TL.
KÜLTÜR VE TURĠZM BAKANLIĞININ YILLAR ĠTĠBARĠYLE GENEL BÜTÇE
ĠÇĠNDEKĠ YATIRIMDAN ALDIĞI PAY
YATIRIM
DKHSYILI
KÜLTÜR
TURĠZM
TEKNOLOJĠ
TOPLAM
ARAġTIRMA
PAY %
GENEL BÜTÇE
2002
53.249.000
28.000.000
0
81.249.000
5.323.062.000
1,53
2003
67.425.000
35.000.000
0
102.425.000
6.100.000.000
1,68
2004
55.520.000
31.126.000
0
86.646.000
7.945.589.000
1,09
2005
78.714.000
29.859.000
0
108.573.000
11.389.320.000
0,95
2006
92.754.000
32.100.000
0
124.854.000
13.800.000.000
0,90
2007
105.265.000
35.100.000
2.000.000
142.365.000
15.751.330.100
0,90
2008
91.464.000
36.106.000
127.570.000
13.859.000.000
0,92
2009
159.796.000
82.993.000
242.789.000
18.484.143.740
1,31
2010
183.800.000
98.008.000
281.808.000
21.319.329.000
1,32
2011
199.500.000
123.882.000
323.382.000
24.598.915.000
1,31
2012
271.350.000
132.462.000
403.812.000
30.675.323.000
1,32
2013
314.700.000
139.913.000
454.613.000
37.042.824.000
1,23
* KamulaĢtırma Ödenekleri dahil edilmiĢtir.
* Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü - Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüklerinin ödenekleri dahil
edilmiĢtir.
* Türkiye Yazma Eserler Kurumu BaĢkanlığı Ödeneği dahil edilmiĢtir.
BAĞLI KURULUġLARIMIZIN 2013 BÜTÇESĠNDEKĠ YATIRIM ÖDENEKLERĠ
DEVLET OPERA VE BALESĠ GEN. MÜD.
7.000.000
DEVLET TĠYATROLARI GEN. MÜD.
6.000.000
TÜRKĠYE YAZMA ESERLER KURUMU BAġKANLIĞI
11.000.000
227
BAKANLIĞIMIZ BÜTÇESĠNDE YER ALAN BAZI ÖNEMLĠ ÖDENEKLER
BĠRĠMLER
Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı
KULLANIM AMACI
Yunus Emre Vakfı Ödeneği
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğü
Özel Tiyatrolara Yardım Ödeneği
2012
9.000.000
2013
9.460.000
3.900.000
13.487.000
4.132.000
13.500.000
7.000.000
7.000.000
Muhtelif Bakım Onarım ve Restorasyon ĠĢleri
50.000.000
50.000.000
Kültür Merkezi-Kütüphane-Müze ve Diğer
ĠnĢaatlar
18.200.000
30.130.000
2.000.000
2.100.000
Yurt Ġçi Borç Verme
Kültür Merkezi-Kütüphane-Müze ve Diğer
ĠnĢaatlar (Kültür Merk.)
Ankara AKM (CSO)
Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yatırımlarına Destek
Projesi
Kültür Merkezleri Bakım Onarım
Akdeniz Ege Turizm Altyapı Kıyı Yönetimi
(Atak) Projesi
Turizm Bölge Alan Merkezleri ile Turizm
Potansiyeli Arz Eden Yörelerde Altyapı
Uygulamaları
Turizm Amaçlı Altyapı Uygulamaları (GAP)
11.000.000
13.000.000
65.176.000
21.599.000
5.000.000
20.000.000
10.000.000
10.000.000
10.000.000
15.000.000
33.000.000
36.000.000
62.200.000
64.000.000
13.000.000
13.000.000
Turizm Amaçlı Altyapı Uygulamaları (DAP)
11.000.000
11.000.000
3.207.000
5.288.650
135.784.000
142.706.000
520.000
367.350
139.964.000
165.371.000
173.932.000
207.320.000
25.177.000
18.880.000
TaĢınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Ödeneği
Muhtelif Etüt-Proje ĠĢleri
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel
Müdürlüğü
Sinema Genel Müdürlüğü
Yatırım ve ĠĢletmeler Genel
Müdürlüğü
AraĢtırma ve Eğitim Genel
Müdürlüğü
Tanıtma Genel Müdürlüğü
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü
Türkiye Yazma Eserler Kurumu
BaĢkanlığı
TEDA Ödeneği
Dernek, Birlik, Kurum, KuruluĢ ve Festivallere
Aktarılan Ödenekler
Reklam ve Fuar Giderleri Ödeneği
Dernek, Birlik, Kurum, KuruluĢ ve Festivallere
Aktarılan Ödenekler
228