Sektör Oyunları Başlasın

Transkript

Küresel Sektör Görünüm
Ekonomik
Görünüm
no.1223
Şubat 2016
www.eulerhermes.com.tr
Sektör Oyunları
Başlasın
Şirket Olimpiyatları
Erken Başlıyor
Ekonomik Araştırmalar
Ekonomik Görünüm No. 1223 |Şubat 2016 | Küresel Sektör Görünüm
Euler Hermes
İçindekiler
Ekonomik Araştırmalar
Euler Hermes Group
Ekonomik
Görünüm
no. 1223
Küresel Sektör Görünüm
3
EDİTORYAL
13 İnşaat: Senkronize yüzme yok!
4
GENEL BAKIŞ
14 Makine: Yatırıma doğru 400 metrelik engelli koşu.
5
Bazı sektörler 2015’te Olimpiyat ateşini az
kalsın söndürüyordu.
5
2016’da yerini al, hazır ol, koş!
6
Mücadele 1: Emtia fiyatlarının düşük
seyretmeye devam etmesiyle başa
çıkabilmek için direnci artırmak.
7
Mücadele 2: Gelişmekte olan pazarlarda
büyüme yollarının bulunması ve
karışıklığın dengelenmesi için dikkatli
olmaya yönelik pratik yapmak.
8
Mücadele 3: Borçlanma, ödeme koşulları
ve kredi riskinde artışla karşı karşıya
gelince güçlü kalmak.
9
Mücadele 4: Bir sonraki karmaşık
dönemi atlatmak ve öne geçmek için hız
kazanmak.
10 Mücadele 5: Yeniden yapılandırma ve fiyat
savaşlarını kucaklamak veya üstesinden
gelmek için iyi bir takım oyuncusu ve çevik
olmak.
12 MERCEKTEKİ SEKTÖRLER
12 Metal: Triatlon mu, Iron Man mi?
12 Enerji: Bitiş çizgisini görmesi için yarı
maraton koşması gerekiyor.
2
15 Ulaşım jimnastiği: Havacılık atlıyor,
karayolu oturuyor, deniz ulaşımı
düşüyor.
16 Perakende: Para için güreşiyor.
17 Bilgi ve İletişim Teknolojileri: Eskrimde
gardınızı hiçbir zaman indirmeyin.
17 Tıbbi İlaç: Kendi yüksek atlama
rekorunu kırıyor.
18 SEKTÖR RİSK GÖRÜNÜMÜ:
Q4 GÜNCELLEMESİ
Euler Hermes
EDİTORYAL
© Image Allianz 1173429902
Daha sert, daha iyi, daha hızlı ve daha güçlü*
LUDOVIC SUBRAN
Brezilya, Ağustos ayında 2016 Yaz Olimpiyatları’na ev
sahipliği yapacak. Rio 2016, önemli bir spor etkinliği
olmasının yanı sıra Brezilya’nın 1990 yılından bu yana
yaşadığı en kötü ekonomik durgunluğu da mercek altına
alacak. Bu yılki Olimpiyatlara hazırlanmak için dünyanın
dört bir yanındaki şirketlerin arasındaki ateşli yarışmaya
göz attık. Kesin olan bir şey var ki, şirketler kendi Olimpiyat
oyunlarına erken başladılar. Bu nedenle şirketlerin
dengesiz finansal piyasaların neden olduğu adrenalin
patlaması sırasında serinkanlı davranmaları gerekiyor.
Daha da önemlisi, bu yılki pentatlonda direnç, duyarlılık,
güç, hız ve çeviklik üzerinde çalışmaları lazım. Bozulmaya
karşı eskrim kılıcıyla savaşırken, ödeme yapılmaması
durumlarını silahla vuracaklar. Gelişmekte olan pazarlarda
serbest yüzmeleri, birleşme ve satın alma dalgalarını
atlatmaları ve fiyatları düşük seyretmeye devam eden
emtiayı koşarak hızla geçmeleri gerekecek.
Gerçek şu ki, her sektörden şirket Olimpiyatlar'da farklı
bir dalda yarışmak zorunda kalacak. Metal sektörü, talep,
fiyatlar ve borçla karşı karşıya triatlona katılacak. Enerji
sektörü, düşük petrol fiyatları maratonunu koşacak. İnşaat,
farklı ülkelerde asenkronize yüzme (veya batma) yarışına
girecek. Makine sektörü bol engelli koşuya katılırken,
Perakende kâr elde etmek için güreşecek. Bilgi ve İletişim
Teknolojileri eskrim sırasında tetikte beklerken, Tıbbi
İlaç sektörü ise kendi yüksek atlama (yani kâr) rekorunu
kıracak.
Pratik yapmak mükemmelleştirir. Şirketler şimdiye kadar
hayal kırıklığı yaratan pazarlardaki çukurları atlayıp,
Fransız müzik grubu Daft Punk’ın ‘Harder, Better, Faster, Stronger’ şarkısına gönderme yapılmıştır
*
döner sermaye ayakkabılarını bağlayıp, rakiplerini
gözlemleyerek özellikle zorlu olacak bir yıla hazırlandılar.
Dopingi engelleme yetkilileri (borç için merkez bankaları
ve canlandırma için hükümetler) de gelir getirmeyen
sporculara karşı daha katı olma kararı aldı. Soru: Bu tempo
ne kadar sürecek?
Daft Punk grubunun "Harder, Better, Faster, Stronger"
şarkısı, aklımıza 1970’lerde popüler olan ‘Altı Milyonluk
Adam’ (Six Million Dollar Man) dizisini aklımıza getiriyor.
Steve Austin’in biyonik donanımı (sol gözü, bacakları
ve sağ kolu) karmaşık durumlardan kurtulmasının tek
yoluydu.
Spor dünyasında, performansın teknoloji kullanılarak
geliştirilmesi neredeyse hile yapmak sayılıyor. Birbirine
bağlanabilen aygıtlar, gizli motorlar ve büyülü mayolar
dünya rekoru kırılmasına yardım edebilecek mucizeler
arasında yer alıyor.
Bozulmalar dünyasında dijitalleşmeyle paralel gitmemek
çok zor. Bozulmanın 3D’li problemini çözebilen şirketler
sonunda altın madalyayı alabilirler. (Distance to the
customers: Müşterilere olan uzaklık, Dependence on
infrastructure: Altyapıya bağımlılık, Divestment from R&D:
Ar-Ge’ye yapılan yatırımların azaltılması) Kesin olan şu ki,
kazananlar olduğu gibi kaybedenler de olacak.
Yerini al, hazır ol, koş!
3
Euler Hermes
GENEL BAKIŞ
Sektör oyunları başlasın
Şirket Olimpiyatları erken başlıyor
SEKTÖR VE İFLAS ARAŞTIRMA EKİBİ
© Image 660910 (Pixabay under Creative Commons CCO, Public Domain)
◽ 2015, zorlu bir oldu. Euler Hermes,
148 sektörün risk derecesini düşürürken,
yalnızca 76 sektörün risk derecesini
yükseltti. Metal ile Makine ve Ekipman
sektörleri en sert darbeyi alan sektörler
oldu. Latin Amerika ve Körfez Arap
Ülkeleri İşbirliği Konseyi üyesi ülkeler ise
en fazla sayıda risk derecesi yükselişinin
yapıldığı bölgeler olarak dikkat çekiyor.
◽ 2016 yılında, şirketlerin profesyonel
sporcu karakterlerini geliştirmeleri
gerekecek: (i) Emtia fiyatlarının uzun süre
düşük kalmaya devam etmesine karşı
dirençli olmalılar; (ii) özellikle gelişmekte
olan ekonomilerin Eldorado’su ortadan
kaybolduğu için doğru pazarları
hedefleyebilecek kadar dikkatli olmalılar;
(iii) borçlanma, ödeme koşulları ve
kredi riskinde artışla karşılaştıklarında
güçlü olmalılar; (iv) kaliteli yatırımların
4
olmaması nedeniyle bozulmaya
uğramaktan kaçınmakta hızlı olmalılar;
(v) konsolidasyon ile birleşme ve satın
almaların fiyat baskılarını artırmasına
karşı çevik ve takım ruhuna sahip
olmalılar.
◽ Bu yıl her sektör kendi Olimpik
kulvarında yarışacak. Metal sektörü,
talep, fiyat ve borç triatlonuna katılacak.
Enerji sektörü, düşük petrol fiyatlarına
katlanmak zorunda kalacak. İnşaat, farklı
ülkelerde asenkronize yüzme (veya
batma) yarışmasında olacak. Makine,
engelli koşu dalında yarışacak; Ulaşım,
jimnastik oyunlarına katılacak. Perakende,
kâr için güreşecek; Bilgi ve İletişim
Teknolojileri, eskrimde tetikte bekleyecek
ve Tıbbi İlaç sektörü ise kendi yüksek
atlama (yani kâr) rekorunu kıracak.
Euler Hermes
Bazı sektörler Olimpiyat
ateşini 2015'te neredeyse
söndürdü
Metal
Tekstil
İnşaat
Makine ve
ekipman
Kâğıt
Enerji
Ulaşım
Ev
gereçleri
Havacılık
Otomotiv
-10
-5
Düşük Risk
Euler Hermes, 72 ülkedeki 18 sektörün riskini
çeyrek bazında ölçüyor. 2015 yılında, 1.300
endüstride (ülke x sektör) 148 sektör risk
derecesi düşürülürken, sadece 76 sektörün risk
derecesi yükseltildi. ABD’nin Metal sektöründen
Türkiye’nin Gıda sektörüne ve Suudi Arabistan’ın
İnşaat sektörüne kadar (bir yıldan az bir
sürede düşük riskten yüksek riske geldi) pek
çok sektörde 2015 zaten hassas olan ödeme
yapılmaması riskinin yeniden arttığı bir yıl oldu.
Tablo 1’de 2015 yılı sonunda dünyadaki
sektörlerin hangi pozisyonda olduğunu (düşük,
orta, hassas, ve yüksek risk) ve bir yıl boyunca
ne tür bir değişim geçirdiklerini gösterdik. Pek
çok sektör, yeni yıla yaralı başladı. Öncelikle,
en büyük darbeyi alan sektörler rekor seviyede
risk derecesi düşürülmesi ile Metal (21 risk
düşürülmesi) ve Makine ve Ekipman (15 risk
düşürülmesi) oldu. Bu sektörler kusursuz
bir fırtınayla karşı karşıya: Gelişmekte olan
pazarlarda kısa vadeli türbülans, sıkılaşan
finansman koşulları ve daha düşük emtia
fiyatları, deflasyonel baskıların devam etmesi
nedeniyle Bilgisayar ve Telekom (11 net derece
düşürülmesi) ve BT Hizmetleri (8 derece
düşürülmesi) sektörleri de hasar görmemiş
değil. Son olarak, Tekstil (6 derece düşürülmesi),
Tarımsal Gıda (5 derece düşürülmesi), Otomobil
bileşenleri (4 derece düşürülmesi) gibi tüketici
odaklı sektörler de özellikle gelişmekte olan
pazarlardaki karışıklıktan olumsuz etkilendi.
Olumlu gelişmelere baktığımızda ise Ulaşım
(5 net derece yükseltilmesi) ve Havacılık (2 net
derece yükseltilmesi) sektörlerinin daha ucuz
emtia fiyatlarından faydalandığını görüyoruz.
Yüksek Risk
Tablo 1: 2015 yılsonundaki sektör risk derecelendirmeleri (y aksı) ve bir yıl içerisindeki
değişim (x aksı)
Elektronik
Bilgisayar ve
Telekom
Perakende
BT hizmetleri
Araç
bileşenleri
Kimya
Tarımsal gıda
Tıbbi ilaçlar
0
5
Olumsuz
Düşük emtia
fiyatları
Otomotiv
İnşaat
Ulaşım
Kimya
Tıbbi İlaç
Tarımsal Gıda
Tekstil
Kâğıt
Elektronik
Metal
Perakende
Makine ve Ekipman
Havacılık
BT Hizmetleri
Ev Gereçleri
Bilgisayar ve Telekom
Enerji
Kaynak: Euler Hermes
15
20 25
x aksı: 2014 Q4 ve 2015 Q4 arasında net sektör değişimlerinin sayısı (=derecelendirmesi düşen sektör sayısı - derecelendirmesi yükselen sektör sayısı)
y aksı: 2015 Q4 sonu itibariyle sektör risk seviyesi (GSYİH - 72 ülkedeki sektörlerin ortalama risk seviyeleri) Kaynak: Euler Hermes
Diğer sektörlerin tümü ise yaklaşık olarak geçen
seneki pozisyonlarını korudular (örn. Perakende,
Kâğıt, İnşaat).
2016: Yerini al, hazır ol, koş!
Sonuç olarak, bazı sektörler 2016’ya ligin en
sonunda, zor bir pozisyonda başlıyorlar; bu
sektörler: Metal, Makine ve Ekipman, İnşaat,
Kâğıt ve Tekstil. En kırılgan pozisyonda olan
bu sektörlere ek olarak pek çok sektör de hızla
büyüyen ciroların olmaması nedeniyle oluşan
borç yükü veya dağıtım modellerinde bozulma
Tablo 2: Sektölerin 2016’daki 5 temel zorluğa karşı hassaslık seviyeleri
Oldukça Olumsuz
10 Etkisi Yok
Çin’deki yeniden
dengelenme
Olumlu
Borç yükü
Oldukça Olumlu
Dijital
bozulmalar
Tedarik zincirinin
yeniden
yapılandırılması
Dünya genelindeki sektörlerin
1/4
’ü
‘hassas’ veya ‘yüksek’ risk
derecelendirmesine sahip
riski gibi yapısal zorluklardan dolayı dörtyol
ağzında olacak. Bunun tam tersine, geçtiğimiz
yıl genel ekonomik durumdan hafif etkilenmiş
olan Tıbbi İlaç, Tarımsal Gıda, Otomotiv, Kimya
ve Havacılık sektörleri ise güçlü bir pozisyonda
bulunuyor.
Bu durumda da tüm sektörlerin 2016
Olimpiyatları'nda cesaretlerini kanıtlamaları
gerekiyor (Tablo 2). Bir yandan, düşük emtia
fiyatları ve özellikle Çin de dahil olmak üzere
gelişmekte olan pazarlardan gelen talebin
dengesiz olması gibi zorluklar pek çok sektörde
ödeme yapılmaması riskini artırmaya devam
ediyor. Diğer yandan, uzun vadeli zorluklar
oluşuyor. Yapısal olarak sermaye odaklı
sektörler yüksek borç seviyeleri ve yatırım
yapamama riskinden muzdarip iken, diğerleri
faaliyetlerindeki bozulmanın arttığını (veya
bir sonraki birleşme ve satın alma dalgasında
çok hızlı bir şekilde konsolide olduğunu)
gözlemleyebilirler. Pratik, mükemmelleştirir.
Her sektörden şirket, Enerji maratonundan
Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin kâr için eskrim
yapmasına kadar kendi zorluğu ile karşı
karşıya kalacak. Ancak tüm sektörlerin kaslarını
gevşetmesi ve dengesiz finansal pazarların
neden olduğu adrenalin patlaması sırasında
serinkanlı olmak için atletik becerilerini
geliştirmeleri gerekiyor.
5
▶
Euler Hermes
Mücadele 1: Emtia
fiyatlarının düşük
seyretmeye devam
edebilmesi ile başa
çıkabilmek için direnci
artırmak.
Emtia fiyatları düşük seyretmeye devam ediyor.
Varil başına 30 Dolar'a düşmesinin ardından
petrol fiyatlarının 2016 yılında varil başına 40
Dolar'ın altında seyredeceğini öngörüyoruz.
Demirin ise 2015 yılında yüzde 43’lük düşüşün
ardından 2016’da yüzde 18 daha ucuzlaması
bekleniyor. Enerji, Metal, Makine ve Ekipman
gibi emtiaya bağlı sektörlerin dayanıklılığı bu
yıl sorgulanacak. Diğer sektörlerde ise olumlu
kalemler yok olmaya başlarken (alım gücü, kâr
marjları), daha zayıf bir emtia sektörünün ülke
ve sektör riskleri üzerinde oluşturduğu domino
etkisi sahneye hâkim olabilir.
-%75
2014’ün
ortalarından bu yana
petrol fiyatlarındaki
düşüş
öncelikli sektörleri destekleyemediği göz
önünde bulundurulduğunda 2016 yılında
artabilir.
Bu durumun en iyi örneklerinden biri 2016’da
büyük bütçe kesintilerinin gerçekleştiği GCC
ülkeleri. Suudi Arabistan’da harcamalar
135 Riyal (SAR), yani yaklaşık 36 milyar
Dolar seviyesinde azaltılacak. Bu durumda
petrol rezervlerindeki düşüşün etkileri enerji
sektörüyle sınırlı kalmıyor ve yatırımların yoğun
olduğu sektörleri de etkiliyor. 2015 yılında İnşaat
sektörünün risk derecelendirmesi tüm GCC
ülkelerinde düşürülmüştü. Suudi Arabistan’da
İnşaat sektörü 2015’in 4’üncü çeyreğinden bu
yana yüksek risk derecelendirmesine sahip.
Bu olumsuz risk görünümünün arkasında
pek çok altyapı projesinin ertelenmesi veya
durdurulması ve önemli seviyede ödeme
gecikmesi yer alıyor. Hükümetler, devlet
yardımlarını kesmeye başladığı için GCC
Makine ve Enerji sektörleri zaten olumsuz
etkilenmiş durumda ve durum 2016’da
daha kötüye gidebilir.
Euler Hermes, petrolle ilgili yatırımların 2016
yılında yüzde 25 oranında azalacağını ve
ülkelerinde Perakende sektörü de durumdan
bunun makine ve ekipman sektörüne olumsuz
olumsuz etkileniyor. Suudi Arabistan’da
yansıyacağını öngörüyor çünkü petrol ve
2015 yılında metanın tüketici fiyatı yüzde
gaz, toplam çıkışların neredeyse üçte birini
133, dizelin tüketici fiyatı yüzde 79 ve doğal
oluşturuyor. Makine ve ekipman sektörünün
gazın tüketici fiyatı yüzde 67 arttı. Bunun
risk derecelendirmesi geçtiğimiz yıl 15 ülkede
sonucu olarak tüketici fiyatları genel olarak
düşürülmüştü. Söz konusu ülkeler arasında
yükseldi, tüketicilerin alım gücü azaldı ve bu ▶
Kanada, Hindistan, Norveç, Rusya ve ABD de yer
durum perakendecilerin gelirleri üzerinde de
alıyor. Bu nedenle Makine ve Ekipman sektörü
ağırlık oluşturdu. Benzer şekilde Perakende
2016 yılına ödeme yapılmaması riskine karşı
sektörünün risk derecelendirmesi 2015’in
global olarak ‘hassas’ seviyede başlıyor.
4’üncü çeyreğinde Kuveyt, Katar ve BAE’de
Enerji sektörünün direnci dengesiz olacak.
düşürüldü.
Oyuncuların bazıları, özellikle Körfez Arap
Ülkeleri’ndeki (GCC), devlet fonunun bol
Tablo 1: Ana sektörlerdeki düşük petrol fiyatlarının özet tablosu
nakit rezervlerinden faydalanan hükümete
ait şirketler düşük petrol fiyatlarından çok
Risk altında olan sektör
Olumsuz etkiler
etkilenmeyebilir. Aşağı yönlü çeşitlendirme
◾ Azalan gelirler
sayesinde petrol üreticileri aynı zamanda
◾Petrol sektörü (ana
◾ Yeni petrol arama ve üretim projelerinin durdurulması
oyuncular ve üretime
◾ Kayıtlı şirketlerin payına düşen fiyatların azalması
petrole bağlı sermaye çöküşüne karşı korumaya
yönelik oyuncular)
◾ Borçları yüksek olan üreticilere verilen kredilerde sıkılaştırmaya gidilmesi (örn. ABD’deki bağımsız
sahipler. Bunun tersine, 2014 ile 2016 yılları
kaya petrolü üreticileri)
arasında petroldeki yükselişin yarıya indiği
◾ Yeni petrol arama ve üretim yatırımlarının olmaması nedeniyle azalan gelirler
◾Petrolle ilgili sektörler
ABD’de daha yüksek riskli belirsizlikler söz
◾ Üretimin kayıplara neden olması
(satışa yönelik)
konusu. Bunun sonucu olarak da hizmete
◾ İşten çıkarmaların devam etmesi
yönelik şirketler ve öncelikli olmayan tedarikçiler
◾ Petrolle ilgili oyuncuların siparişlerinin yeterli olmaması nedeniyle gelirlerin azalması
için olumsuz etkiler söz konusu olabilir.
◾Makine ve Ekipman
◾ Faaliyetlerin kâr etmeye yetecek seviyede olmaması
2015 yılındaki yüzde 8’lik düşüşün ardından
Sektörü
◾ Şirket el değiştirme süreci için potansiyel hedef olması
ABD’deki iflasların 2016 yılında yüzde 3’lük artış
kaydetmesi bekleniyor.
☑
Emtia ihracatçıları açısından karşı şoklar,
korumacı politikalarının yokluğunda
sektörler genelinde maddi hasarlar
oluşturuyor.
2015 yılında, gelişmekte olan pazarlardaki
emtiaya bağlı sektörlerin çoğunluğunda sektör
riskinin yükseldiği görüldü. Bu domino etkisi
(Tablo 1’e bakınız), politika aksiyonlarının
6
◾İnşaat Sektörü
◾Tüketiciyle ilgili
sektörler: özellikle
Perakende
◾Finansal hizmetler
⚠
◾ Net petrol ihracatçısı ülkelerin bütçe hasılatının düşüşte olması
◾ Çok fazla yeni konut programıyla başa çıkılması gerektiğinde inşaat faaliyetlerinin aksaması
◾ Net petrol üreticisi ülkelerindeki tüketicilerden gelen talepte yavaşlama
◾ Maliyetten yapılan tasarrufların son tüketiciye ulaşmaması
◾ Petrolle ilgili kredilerde potansiyel kayıpların büyük olması
◾ Finansal riskten korunan petrol ürünlerinde potansiyel kayıplar
Euler Hermes
Daha ucuz emtia fiyatlarının etkisi kısıtlı
Bu karmaşık dengenin en iyi örneklerinden
sahip olduğu görülüyor. Özellikle Rusya (10
olacak.
biri Otomotiv sektörü. 2016 yılında otomobil
sektör) ve Türkiye (6) için risk artışına yönelik
Geçtiğimiz yıl, özellikle hava ulaşımı olmak
kayıtlarının Brezilya’da yüzde 7, Rusya’da
revizyonlar yapılması nedeniyle Orta ve Doğu
üzere petrol fiyatlarının düşük olmasından en
ise yüzde 11 gerilemesi bekleniyor. Bunun
Avrupa’da da risk arttı (30). Buna karşılık,
çok faydalanan sektör "Ulaşım" sektörü oldu.
tam tersine, Avrupa ve Kuzey Amerika’da ise
görünümün olumlu yönde geliştiği tek bölge
Bunun sonucu olarak Kuzey Amerika’nınki
görünüm daha olumlu. Bunun bir istisnası
ise Batı Avrupa (24 risk düşüşüne, 20 risk
de dahil olmak üzere 2015’te 8 ülkede
ise Çin pazarı. Çin’deki yavaşlama, Otomotiv
artışına yönelik revizyon). Gelişmekte olan
Ulaşım sektörünün risk derecelendirmesinde
sektörünü ancak bir miktar etkiliyor çünkü
pazarlar ve gelişmiş ekonomiler arasındaki
iyileştirme yapıldı. Kimya sektörü gibi (mesela
yerel otomobil üreticileri pazar payı kazanırken,
risk devri şirketleri şaşkına çevirmiş durumda.
plastik) bazı alt segmentler de daha ucuz
yabancı üreticiler kayba uğruyor. Bu dağılımın
Risk devri, şirketlerin yeni coğrafyalara açılma
enerji maliyetlerinden faydalanıyorlar. Ancak
arkasındaki nedenler ise vergi indirimleri
kararlarını, kârlı büyüme arayışlarını ve daha
bunların etkisi kısıtlı olacak çünkü sektörün
fazla yatırım yapma isteklerini olumsuz etkiliyor. (yürürlükte olan endüstriyel politikalar) ve daha
geneline baktığımızda kârlılıkla ilgili bir iyileşme
düşük fiyatlar (fiyat savaşları). ▶
görülmüyor. Bu kısıtlı geçiş, genellikle ana
payda, yani talepteki bozulma ile açıklanabilir.
Aynı zamanda bazı sektörler için ticaret
Tablo 3: Bölgeye göre sektör risk derecelendirmesinin bir yıl içerisindeki değişimi
koşullarının önemli olduğunu da göz önünde
bulundurmamız gerekiyor: Tarım sektörü için
petrol fiyatlarının düşük olması oldukça olumlu
sektör
sektör
derecesi
derecesi
bir gelişme iken (çünkü fazla enerjiye ihtiyaç
yükseltilenler
düşürülenler
duyan bir sektör), tarımsal emtia fiyatlarının
24
22
şimdiye kadar düşük olmasının getirileri kısıtlı
kaldı.
5
Mücadele 2: Gelişmekte
olan pazarlarda büyüme
yollarının bulunması ve
karışıklığın dengelenmesi
için dikkatli olmaya yönelik
pratik yapmak.
Sektör risklerindeki değişime bölgesel olarak
bakıldığında (Tablo 3’e bakınız), Afrika ve
Ortadoğu (39 adet risk artışına yönelik
revizyon) ile Latin Amerika’nın (34 adet risk
artışına yönelik revizyon) en fazla olumsuz
yönde değişimin gerçekleştiği risk profillerine
8
7
10
6
19
20
30
34
39
Kuzey
Amerika
Latin
Amerika
Batı
Avrupa
Orta ve Doğu
Avrupa
Afrika ve
Ortadoğu
Asya
Pasifik
7
Gelişmekte olan pazarlar: Nefesleri
yetmiyor mu?
Gelişmekte olan pazarlar, önemli miktarda
sektörün derecelendirmesinin risk artışına
yönelik revize edilmesi (122 sektör) ve riski
azalan sektörlerin sayısının sınırlı olması
(özellikle Güney Doğu Asya ve Doğu
Avrupa’da olmak üzere 47 adet) ile dünyayı
endişelendirdi. 2015 yıl sonundan bu yana
hiçbir sektörde risk azalımı olmamasıyla
Brezilya ve Rusya fırtınanın tam ortasında
yer alıyor. Brezilya’da, 18 sektörden 15’inin
riski ‘yüksek’ veya ‘hassas’ seviyede. Rusya’da,
bu durumdan en çok etkilenen sektörler,
tüketiciyle ilgili sektörler oldu. Perakende,
Ev Gereçleri ve Otomotiv sektörleri, şu anda
‘yüksek’ risk seviyesine sahip. Buna rağmen
Kimya, Havacılık, Makine ve Ekipman ile Enerji
gibi stratejik sektörler ise ‘orta’ risk grubunda
yer alıyor. Rusya, bu sektörlerin sekteye
uğramasının önüne geçmek için proaktif
bir şekilde finansman ve mali canlandırma
önlemleri almaya karar verdi.
Sallantılı Çin’in yeniden dengelenmesi.
Yerel olarak bakıldığında, yalnızca BT
Hizmetleri ve Telekomsektörleri geçtiğimiz
yıl deflasyonel baskıların artması nedeniyle
‘düşük’ riskten ‘orta’ riske revize edildi. Diğer
sektörlerde zaten ödemelerdeki gecikmelerin
artmasına ve iflas riskine göre düzenlemeler
yapılmıştı ve bu da borsadaki yükselişin
Çin’in fazla kapasite sorununun temeli değil,
bir göstergesi olduğuna işaret etti. 2014
yılında Ulaşım, İnşaat, Kâğıt, Havacılık, Kimya
ve Tarımsal Gıda sektörlerinde risk artışına
yönelik revizyon yapıldı. 2016 yılında Gıda gibi
tüketici odaklı sektörler, BT hizmetleri gibi lüks
segmentler ve hükümetin hedefleri arasında
olan sektörler (Havacılık, Otomotiv) direnç
gösteriyor ancak dikkatli olunması gerektiğini
gösteren sektörler de bulunuyor (Kimya ve
Elektronik gibi). Riskli sektörler arasında Ağır İş
Makineleri, İnşaat ve Emtia yer alıyor.
Çin Yuanı’nın değer kaybetmeye devam
etmesi, politika düzenlemelerinin yanlış
anlaşılması ve ekonomik performansın
daha zayıf olması gibi nedenlerden dolayı
(Çin’in dengesini kaybetme riski Çin dışındaki
tedarikçiler için daha yüksek seyrediyor.)
Çin’in ithalat ‘kara deliği’nin ikinci tur etkileri
şimdiden emtia ihracatçılarının (Malezya,
Latin Amerika, Ortadoğu ve Afrika) kredi riski
ve iş ortağı merkezlerde (Singapur, Hong Kong
ve Tayvan) görülüyor.
Avrupa, Olimpiyatlar’da yarışabilecek
seviyede mi? Henüz değil.
Avrupa’da, hane halkının alım gücünün
artması sayesinde 2015 yılında Perakende
sektöründe önemli iyileşme kaydedildi. Bu
durum İspanya, İngiltere ve hatta Rusya’yla
iş yapmalarına rağmen güçlü kalan Orta
8
Euler Hermes
ve Doğu Avrupa ülkeleri için de geçerli oldu.
2016 yılında endüstriyle ilgili sektörlerdeki
faaliyetlerin artmasının bir yansıması olarak özel
sektör yatırımının da artacağı öngörülüyor.
Avrupa’da ‘orta’ risk derecelendirmesine
sahip olan Makine ve Ekipman sektörü için
görünümün biraz daha iyi olması sermaye
maliyetinin düşük olması (AMB’nin destekleyici
politikaları sayesinde) ve kârlılığın iyileşmesinin
(ücret faturasının azalmasının ardından) birleşik
gücünü temsil ediyor. İtalya’da, ihracattaki
iyileşme sayesinde Makine ve Ekipman sektörü
yılı ‘düşük’ risk kategorisinde tamamladı.
Mücadele 3: Borçlanma,
ödeme koşulları ve kredi
riskinde artışla karşı karşıya
gelince güçlü kalmak.
Global talep ve fiyatların 2015’te çok düşük
bir seviyede artması nedeniyle herkes
birikmiş borca bakmaya başladı. Şu anki
durumda yeniden dengelenmenin bir gecede
gerçekleşemeyeceği belli. Bu borç bilmecesi,
finansman maliyetleri Merkez Bankası’nın
sıkılaştırma politikası tarafından tehdide maruz
kalmaya başladığında daha da kötüye gitti. Fed
faiz artışı da öncesi ve sonrasında sıkılaştırmanın
artmasını gerektirdi. Para birimlerinde
beklenmedik değer kayıplarının gerçekleşmesi
sonucunda gelişmekte olan pazarlarda kuvvetli
para birimleri üzerinden borçlananlar zor
durumda kaldı.
Öz kaynakların borçlara oranıyla ölçülen borç
yükü (Tablo 4’e bakınız) problemli görünüyor
ancak yalnızca buna bakılmaması lazım.
MSCI’nın gelişmekte olan pazarlar indeksindeki
ülkelere bakıldığında borç-öz kaynak oranının
2007 ve 2015 yılları arasında yüzde 73 ile
istikrar kazandığı görülüyor. Ancak, bundan
daha önemlisi, sermaye getirisinin yarıya indiği
görülüyor. Yani kârlılık probleminin nedeni
borçlanma değil, bu. Pek çok şirket için nakit
akışının daha büyük bir problem olduğunu
göz önünde bulundurmak önemli ve DSO’lar
ile iflaslar da gelişmekte olan pazarların
çoğunluğunda artış trendinde. Çin’de DSO
2015’te 81 gün yükseldi (2014’te 77 gün) ve
2016 yılında 84 güne yükselmesi bekleniyor.
© Image Allianz sb10069628a_002
Euler Hermes
İflaslar, 2015 yılında yüzde 25 arttı ve 2016’da da
yüzde 20 daha artış kaydetmeleri bekleniyor.
Yüksek sermaye yoğunluğu ve parçalanma,
artan borç ağırlıklarına karşı kırılganlığı
alevlendiriyor.
Borç seviyeleri, öz kaynakların borçlara oranıyla
ölçüldüğünde Metal (yüzde 108), Makine
ve Ekipman (yüzde 92) ile Kâğıt (yüzde 92)
sektörlerinde özellikle zorlu görünüyor çünkü
bu sektörler faaliyetlerini devam ettirmek için
maliyetli yatırımlara ihtiyaç duyuyor. Yapısal
olarak borçların yüksek olması durumu özellikle
gelişmekte olan pazarlarda kritik. Gelişmekte
olan pazarlardaki şirketler son yıllarda yüksek
sermaye giderleri gerektiren büyük altyapı
projeleri ve sektörel projeleri hayata geçirdiler.
Örneğin, Hindistan’ın Makine ve Ekipman
ile Metal sektörlerinin net öz kaynak borç
oranı yüzde 240 seviyesinde yer alıyor. İnşaat
sektöründe üzerinde yüksek parçalanma
ve öz kaynak seviyesinin düşük olmasından
kaynaklanan zayıf finansal sağlık, net öz
kaynak borç oranının yüzde 127 seviyesine
gelmesine neden oldu. Bu, global bir problem.
Bu sektördeki küçük oyuncuların fiyatlandırma
güçlerinin zayıf olması 18 yıllık nakit akışının
borçlarına yansımasına neden oluyor ve
borçlarını ödeyebilme kapasitelerini riske atıyor.
İnşaat sektörü, Avrupa’da tüm iflasların yaklaşık
yüzde 20’sini temsil ediyor.
Mücadele 4: Bir sonraki
karmaşık dönemi atlatmak
ve öne geçmek için hız
kazanmak.
Güvenle ilgili şoklar, doğa dostu olmakla ilgili
farkındalığın artması ve ani politik hareketler
ile zaman şirketler için zorlaşıyor ve yatırım
döngüsü volatilite ve belirsizlik karşısında
durgun seyrediyor. Ancak aynı zamanda daha
eski sektörlerin bozulma riski, mevcut likiditenin
yeni teknolojiler ve yeni tüketim modelleri
ile yüksek yatırım getirisi elde etmesiyle arttı.
Bunun bir örneği, Nesnelerin İnternetinin
ekonomiye çok hızlı bir şekilde yayılmasıdır.
Teknoloji firmaları kapsama alanlarını temel
işlerinden çok daha fazla genişlettiler. Yeni
segmentlere girmek için hızlı bir şekilde kapasite
oluşturdular ve bunu da şu şekilde yaptılar:
(i) toplam sermayenin yüzde 15’i seviyesine
ulaşan, Ar-Ge yatırımları yapmaları, (ii) sermaye
varlığı gerekliliklerinin sınırlı olmasının bu
firmaları daha çevik yapması. Geleneksel
şirketler için oyun henüz sona ermiş değil ancak
-%50
MSCI gelişmekte olan pazarlar
indeksindeki şirketlerin 2007 yılından bu
yana elde ettikleri sermaye getirisi
yeni teknolojilerden değer elde edecek ve yeni
tüketim trendlerine uyum sağlayacak modeller
adapte etmeleri ihtiyacı da giderek artıyor. Dijital
transformasyondan sorumlu departmanlar için
kuluçka merkezleri, işbirliği programları ve agresif
birleşme ve satın almalar, güçlükleri aşmak
için nakit biriktiren şirketlerin dijital girişimleri
arasında yer aldı. Diğer şirketler ise stresli
durumlarda aralarında elle tutulamayanların da
bulunduğu (veri ve yetenek) varlıklarını likide
etmeye başladılar (örneğin, fabrikalar).
Emeksiz yemek olmaz, satışsız dengelenme
olmaz.
Yüksek seviyedeki borçlarına rağmen Kimya
ve Havacılık sektörleri likidite riskine karşı
bağışıklığa sahip gözüküyor. Her iki sektör
de hem hacim, hem de fiyat etkileri ile
faaliyetlerinden yeterli miktarda nakit elde
edebilecek kadar istikrarlı talebi kullanabilir.
Kimya sektörünün direnci, genellikle sermaye
Tablo 4: Sektörlere göre ortalama net öz kaynak-borç oranı
üzerindeki dış şokların etkisini yumuşatan,
çeşitliliğe sahip pazarlardan geliyor. 2015’teki
Havacılık
yüzde 3,5’in artından satışların 2016 yılında
Otomobil Üreticileri
istikrarlı bir şekilde yüzde 3 seviyesinde artması
İnşaat
bekleniyor. Bu kapsamdaki bir istisna ise Brezilya.
Metal
Brezilya’da öz kaynak borç oranı yüzde 300
Kimya
seviyesinde çünkü petrokimya sektörünün
Otomotiv Tedarikçileri
tamamı Petrobras skandalından olumsuz
Makine
etkilenmiş durumda.
Kâğıt
Otomotiv sektörünün durumu da oldukça
açık. Sektörün borcunun yüksek olması
Tekstil
bankacılık faaliyetleriyle ilgili ve bunların en
Perakende
gelişmiş olduğu yerler söz konusu bankacılık
Tarımsal Gıda
faaliyetlerinin menkulleştirildiği ABD (öz kaynak
Tıbbi İlaç
borç oranı yüzde 336) ve Almanya (öz kaynak
Elektronik
borç oranı yüzde 197). Otomobil üretimi
Hane Gereçleri
faaliyetleri için döner sermaye ihtiyaçları negatif
BT Hizmetleri
ve bunun sonucu rahat ve pozitif bir nakit
Bilgisayar
& Telekom
pozisyonu oluyor.
▶
129
128
127
108
98
98
92
92
83
80
73
64
50
49
49
33
Kaynak: Bloomberg, Euler Hermes hesaplamaları
9
Tablo 5: Bölgeye göre e-ticaret gelirleri
(milyar Dolar olarak)
+%11
1500
+%12
1200
900
600
300
0
10
ABD
11
12
AB 27
13
14
15e
Japonya
16f
Diğer
ülkeler
Kaynaklar: IDATE, Euler Hermes tahminleri
Herkes için bozulma: Ne kadar hızlı ve ne
kadar derin?
Bozulmaya daha fazla eğilimin 3 belirleyicisi var:
(i) müşteriyle arada belirli bir mesafe olması.
Müşteriye yaklaştıkça risk artıyor ancak orta
seviyede yakınlık da yüksek risk anlamına geliyor.
(ii) Düzenlemeler de dahil olmak üzere altyapıya
bağlı olunması. Altyapıya yönelik önkoşullar
hem giriş önünde engel oluşturabilir, hem de
bir şeyler kurulabilecek kadar yer açılmasını
sağlayabilir; (iii) inovasyona yapılan yatırımların
ne kadar azaldığı. Nakit biriktiren şirketler ve
Ar-Ge’ye çok az yatırım yapanlar zorunlu satın
almaya maruz kalabilir.
Otel yönetimi gibi tüketicilere yakın olan
sektörler, genellikle en fazla darbeyi alan
sektörler oluyor. Tüketiciler, kullanıcı-katılımcı
konumuna geliyor ve aracı kurumları
reddediyorlar. Tüketiciyle aradaki uzaklığın
öneminin en rahat göründüğü konulardan
biri Ulaşım sektöründe giderek yayılan araç
paylaşımı. Daha yapısal açıdan bakıldığında ise
yazılı medya ve iletişimin gerilemesi ile Kâğıt
sektörünün dijitalizasyondan en az getiriyi elde
eden sektörlerden biri olduğu görülüyor. Bu,
global sektör riskini neden tutucu bir şekilde
değerlendirdiğimizi açıklıyor; bu alanda en
düşük seviyede riske sahip olan ülke yalnızca
Hindistan. Şunu da belirtmek gerekiyor ki kalite
inovasyonu (dayanıklı karton, duygusal kâğıt) ve
dağıtım modelleri (nakliyat da dahil) daha büyük
oyuncuları oyunda tutabildi.
Diğer yandan Kimya ve Havacılık gibi değer
zincirinde yüksekte yer alan, yüksek sermaye
yatırımları ve karmaşık teknik süreçlere bağlı
olan sektörler şimdilik daha iyi durumda.
Ancak, bu sektörlerde de kiralama, potansiyel
10
Euler Hermes
bozulma olarak görülüyor; Makine ve Ekipman
sektöründe kiralama işletmeleri, satın alma
işlemlerinin yerini alabiliyor. Bunlara ek olarak,
ilginç bir şekilde, altyapısı sınırlı olan ülkelerde
bozulma daha hızlı oluşuyor: bunun en ilginç
örnekleri arasında Afrika’da mobil bankacılık ve
online alışverişin yükselişi yer alıyor. Tablo 5, en
son e-ticaret trendlerini özetliyor ve e-ticaret,
Perakende sektörünün iş modeli açısından en
önemli oyun değiştirici olarak görülüyor.
Büyümenin atağa geçişini sınırlayan iki önemli
engel düzenlemeler ve finansman. Her ikisi
de inovasyon ve direnç açısından geçtiğimiz
yıllarda yumuşak seyretti ve iş ortamının
destekleyici olması da bu duruma olumlu
yansıdı. Kamu politikaları, 2015 yılında dengesiz
olduklarını gösterdi ve 2016’da geleneksel
sektörlerin korunması için daha güçlü mali
politikalar (vergi ve harcamalar) izleneceği
öngörülüyor. Otomotiv sektörü, düzenlemelerin
sermaye getirisi sağlayan faaliyetleri ne kadar
hızlı etkileyebileceğinin en iyi örneklerinden
birini temsil ediyor.
Mücadele 5: Yeniden
yapılandırma ve fiyat
savaşlarını kucaklamak veya
üstesinden gelmek için iyi
bir takım oyuncusu ve çevik
olmak.
2015 yılında organik büyüme açısından zorluklar
yaşanırken, dış büyüme ivme kazandı. 2015
yılında yeni bir rekor seviyeye ulaşmasının
ardından birleşme ve satın almaların (M&A)
2016 yılında daha fazla hız kazanacağını
öngörüyoruz (Tablo 6’ya bakınız).
Teknoloji sektörü ilk kez S&P
500 S&P 500’de
ilk kez
şirketlerin toplam piyasa değeri
ile yer alıyor
Tablo 6: Birleşme ve satın alma faaliyetleri
5,000
Hacim (rhs)
Milyar Dolar olarak
değer (Ihs)
20,0000
4,500
18,000
4,000
16,000
3,500
14,000
3,000
12,000
2,500
10,000
2,000
8,000
1,500
6,000
1,000
4,000
500
2,000
0
04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
Kaynaklar: Bloomberg, Euler Hermes
0
Euler Hermes
© Image Allianz EC6649_002
M&A pazarının yine 4 trilyon Dolar'ı aşarak
(2015 yılında 4,3 trilyon Dolar) yüzde 10’luk
artışla 20.000 işleme ulaşması bekleniyor.
M&A faaliyetleri özellikle Tıbbi İlaç ve
Teknoloji sektörlerinde canlı olacak. 2015’teki
gerilemenin ardından ABD’de varlıkların
çok düşük değerlendirilmesinin de etkisiyle
enerji sektöründe M&A faaliyetlerinin de
iyileşme kaydedeceğini öngörüyoruz. Bu M&A
dalgası, şirketlerin mevcut zorluklarla başa
çıkmasına yönelik stratejik bir hareket olarak
değerlendirilebilir. Ancak bu aynı zamanda
da yeni bir döviz dağılımı olacağının ve zayıf
sektörlerin riskinin artacağının işareti.
Daha yavaş büyüme, sıkı fiyat yarışı ve daha
güçlü konsolidasyon.
Donuk iyileşme, güçlü ve zayıf oyuncular
arasındaki boşluğun artmasına neden oldu.
Büyümenin kısıtlı devam etmesi ve yatırım
getirilerinin yaptırımlar altında kalması
nedeniyle şirketlerin potansiyel yeni gelirleri
yakalamaları çok daha kritik. Sınırlar arası
işlemlerin, M&A dalgasına güçlü katkı
sağlamaları bekleniyor. Söz konusu işlemler
2015 yılında yüzde 17’lik büyüme kaydetti.
M&A işlemlerinin toplam büyümesi ise aynı
dönemde yüzde 12 seviyesindeydi. Gelişmekte
olan pazarlarda önemli para birimlerinin
değer kaybetmesi, yeni bir doğrudan yabancı
yatırım (FDI) girişinin başlamasını sağlayabilir.
Likiditenin bol, borçların ise ucuz olması
nedeniyle bu trend söz konusu olduğunda
Avrupalı firmaları hedefleyen Japon ve Çin
firmaları başı çekiyor. Bunun sonucu olarak da
fiyat yarışı daha da sertleşirken yeni oyuncuların
hızlı bir şekilde Pazar payı elde etmek için
genellikle agresif stratejiler oluşturmayı tercih
etmesi ile kâr marjları üzerindeki baskılar da
artıyor.
50 milyar Dolar'ı aşan işlemler 2015 yılında
birdenbire artarak 57 vaka için 1,58 trilyona
ulaştı. Tehlikede olan sektörler özellikle Tıbbi
İlaç, Gıda ve İçecek ile Kimya sektörleri oldu.
Bu trend, tedarik zincirleri arasındaki güç
ilişkisinin istikrarını önemli derecede bozuyor.
Küçük tedarikçiler fiyat güçlerini yeni büyük
oyunculara karşı kaybediyor. Örneğin, Ab Inbev
ve Sabmiller’in birleşme ve satın alma işlemi
sonrasında bira pazarına tek bir şirket hakim.
Giderek daha fazla şirket, satın alma faaliyetlerini
Ar-Ge’ye bir alternatif olarak görüyor. Dış
büyüme stratejileri, en kârlı faaliyetlerin
bir parçası olmak ve yeni teknolojilerin
avantajlarından faydalanmak açısından daha
hızlı ve güvenli bir yol olarak algılanıyor. Patent
ve know-how alımları, Tıbbi İlaç sektörünün
DNA’sında her zaman vardı. Son olarak, Allergan
satın alması ile Pfizer, en çok satan Botox
ürününün yanı sıra diğer patentli ürünleri de
satın almış oldu. Bu da sektörün henüz yeteri
kadar olgunlaşmış olmadığına işaret ediyor.
Bu gerekçe, küçük teknoloji firmalarına yönelik
satın alma dalgaları için de geçerli: son beş yılda,
bu alandaki satın almalar yüzde 20 seviyesinde
artarken, diğer tüm sektörlerdeki artış yüzde 5
seviyesinde gerçekleşti. Buna paralel olarak, kâr
getirmeyen hizmetler ise yatırımların azaltılması
yöntemiyle ortadan kaldırılıyor. Kimya devleri
Dupont de Nemeours ve Dow Chemicals
arasındaki yeni simgesel birleşme de bunun iyi
örneklerinden biri.
Bu yıl sektörler için belirlediğimiz beş
temel zorluk doğrultusunda şirketlerin
Olimpiyatlarda’larmış gibi yarışacağı sekiz
sektöre odaklandık. Metal triatlonundan Ulaşım
jimnastik turnuvası ve Tıbbi İlaç uzun atlama
yarışına kadar kesin olan şu ki hepsi eğlenceli
oyunlar olacak. Tabii ödeme yapılmaması
sorunu ve iflaslar da bunun bir parçası. ◼
11
Euler Hermes
2015’teki yüzde 30’luk
düşüşün ardından
2016’da çelik
fiyatlarındaki düşüş
MERCEKTEKİ
SEKTÖRLER
Metal: Triatlon mu, Iron Man
mi?
Euler Hermes, Metal sektöründe 2016
yılında iyileşme olacağını tahmin etmiyor.
Bu olumsuz görünümün nedenleri ise şöyle:
(i) Çin’den gelen talebin bu yıl yüzde 2
azalmasının beklenmesinin de etkisiyle iyileşme
kaydetmeyen talebin yavaşlaması, (ii) kapasite
fazlalığı ve düşük fiyatlar. Sektörde daha fazla
konsolidasyon olmaması konusunda kısa
vadede çözümün bulunmaması ve (iii) devam
eden borç tehdidinin yüzde 108 seviyesinde
olduğunun tahmin edilmesi.
-%10
seviyesinde olacak
sert düşüş (2015’te demir cevheri için yüzde 43,
çelik için yüzde 32). Şirketler, hem hacim, hem
de satış değerinin düşmesi nedeniyle gelirlerin
azalmasıyla çifte sorunla karşı karşıya kalıyor.
Bu, faaliyetlerini devam ettirmek için önemli
seviyede sabit maliyete ihtiyacı olan bir sektör
için çok daha zorlu bir durum.
Metal sektörü, düşük kârlılık ve ağır borç
yükü arasında sıkışmış durumda.
Tüm bunlar, üretim kapasitelerinin
Çelikte talep de, üretim de 2015 yılında
azaltılabilmesi ve fiyatların yeniden
yüzde 2’lik gerileme kaydetti.
yükselmesi için geniş kapsamlı bir yeniden
Global talebin yüzde 50’sini temsil etmesi ile
yapılanmayı gerektiriyor. Ancak, sektörde hiçbir
dünyanın en büyük çelik tüketicisi olan Çin’de
tüketim yüzde 3,5 seviyesinde azaldı. Brezilya ve konsolidasyon belirtisi yok. Yerel hükümetler (ki
Rusya, genel ekonomik durgunluklarına paralel bu hükümetler pek çok çelik şirketinin sahibi)
ve kapasite fazlalığını azaltmayı hedefleyen
olarak yüzde 12,8 (Brezilya) ve yüzde 10,4
merkezi hükümet arasındaki rekabetin devam
(Rusya) ile tüketimde daha da güçlü bir düşüş
yaşadı. Ancak bu ülkeler, üretimlerini iç talepteki ettiği Çin’de bu durum oldukça belirgin.
Metal, 2016 yılında hassas bir sektör olmaya
daralmaya göre düzenlemiyorlar. Bunun
devam edecek. Euler Hermes’in takip ettiği 72
sonucu olarak da üretim fazlalığını bertaraf
ülkenin 61’inde Metal sektörü ‘hassas’ veya
etmek için ihracat hacmini artırıyorlar ve bu
‘yüksek’ risk seviyesinde bulunuyor ve çok iyi
da çelik pazarının üretim fazlası durumunu
durumda olduğu bir yer de ne yazık ki yok.
kötüleştiriyor.
Çelik sektörünün en önemli sorunu üretim Enerji: Bitiş çizgisini görmesi
için yarım maraton daha
fazlası olmaya devam ediyor.
koşması gerekiyor.
Üretim ve talep arasındaki giderek artan
dengesizliğin neden olduğu sorunlar şöyle
Petrol fiyatlarının düşük seyretmeye devam
sıralanabilir: (i) Üretim kapasitelerinin kullanım etmesi Enerji sektörünü yeniden şekillendiriyor.
oranında azalma (yıllık -4 puan; 2015 yılında
yüzde 67), (ii) demir cevheri ve çelik fiyatlarında
© Image Allianz 1196168462
Tablo 7: Dünya çelik üretimi
(Bin ton olarak, 12 aylık)
1,700,000
1,600,000
%0
-%2
1,500,000
1,400,000
1,300,000
1,200,000
1,100,000
1,000,000
05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16f
Kaynaklar: Dünya Çelik Birliği, Euler Hermes
12
Hem petrolle ilgili faaliyetler, hem de diğer enerji
kaynaklarından elde edilen kârlarda azalma
görülüyor. Petrolle ilgili faaliyetlerden elde edilen
kârların düşmesinin nedeni, satılan ürünlerinin
değerinin azalması iken, diğer enerji kaynakları
için geçerli olan neden ise rekabetçiliklerinin
azalmasına paralel olarak hacimlerin de
azalması.
Yeni finansman fırsatları azaldığından,
petrol şirketleri sermaye harcamaları
konusunda diyet yapmaya zorlanıyor.
Bankalar, özellikle küçük petrol üreticilerine
finansman sağlamak konusunda isteksiz
davranıyor. Bunun nedenleri arasında Enerji
sektöründeki şüpheli kredilerin 2015 yılında 35
milyar Dolar seviyesine, yani 2014’tekinin beş
katına çıkmış olması bulunuyor (bu, bankalardaki
toplam şüpheli kredilerin yüzde 15’ine tekabül
ediyor). 2015 yılındaki yüzde 28’lik daralmanın
ardından petrol sektöründe eksplorasyon ve
üretime yapılan yatırımların 2016’da yüzde 25
daha daralacağı öngörülüyor. Yaklaşık 30 milyar
varillik petrol rezervine tekabül eden gecikmiş
yatırım harcama hesaplarının ve yeni yatırımların
en erken 2020 öncesinde faaliyete geçmesi
beklenmiyor. Yatırım harcamalarının ertelenmesi
(veya iptal edilmesi) ile petrol şirketleri düşük
gelirlerin etkisini ve marjlardaki düşüşü
hissetmeye başladı. Bunun ana kurbanları
Kanada’daki yağlı kum projeleri, ABD’deki yeni
kaya petrolü kuyuları ve yüksek maliyetli, derin
su sahraları (özellikle Angola, Nijerya, Kuzey
Denizi ve Meksika Körfezi’ndekiler). Körfez Arap
Ülkeleri İşbirliği Konseyi’ndeki, devletin sahip
olduğu şirketlerin de aralarında bulunduğu bazı
petrol oyuncuları hükümet fonlarına erişimleri
olmasının avantajlarından faydalanabilir ve
petrol fiyatlarındaki uzun süren olumsuz
durumla başa çıkabilir.
Euler Hermes
neredeyse yarısını temsil eden Çin, hava kirliliği
nedeniyle kömüre yeni alternatifler arıyor.
Tablo 8: Aylık petrol fiyatları
(Dolar/varil)
120
Brent
İnşaat: Senkronize yüzme
yok.
WTI
100
80
60
40
20
13
14
15
Kaynaklar: IHS, Euler Hermes tahminleri
16f
17f
İnşaat sektöründeki hafif iyileşmenin 2016
yılında kırılgan seyretmesi bekleniyor. Euler
Hermes, 2015’teki yüzde 2,4’e karşılık, 2016’da
küresel pazarın yüzde 2,8 artış kaydedeceğini
ve bunun arkasındaki itici güçlerin Avrupa ve
Kuzey Amerika olacağını öngörüyor. Ancak,
aşağı yönlü riskler bu senaryoyu tehlikeye
atabilir. Bunlar:
(i) Özellikle emtia ihracatçıları açısından
gelişmekte olan pazarlarda beklenenden daha
güçlü problemlerin olması ve bunun kamu
yatırımlarının azalmasına neden olması,
(ii) Faiz oranlarının artması nedeniyle şirketlerin
borçlarını ödeme kapasitesi üzerinde ağırlık
Tablo 9: İnşaat çıkışlarındaki büyüme
Diğer enerji kaynaklarının rekabet gücü
(hacim)
azalıyor.
6000
Yenilenebilir enerji zaten oldukça para yardımı
Gelişmekte Olan Pazarlar
Gelişmiş Ekonomiler
almış durumda ve zayıf kârlarına rağmen yüksek
petrol fiyatlarıyla başa çıkabilecek durumda.
5000
Fiyat rekabetindeki bu kayıp nedeniyle yenilenebilir enerji göz ardı edilebilir. Örneğin, güneş
4000
enerjisine odaklanan temiz enerji şirketlerinin
kâr marjının 2015 yılında yarısını kaybettiği
3000
tahmin ediliyor.
Kömür pazarındaki kasvetli görünümün
nedenleri arasında pazardaki güç dengesi ve
2000
mevzuata ilişkin baskılar bulunuyor. Hem dünya
genelinde, hem de ABD’de kömür sektörünün
1000
karşı karşıya kaldığı sorunlar arasında üretim
fazlası ve özellikle metalürjik pazarlardan gelen
0
05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16f
talepteki zayıflama yer alıyor. ABD, doğal gaz ve
petrole doğru ilerlerken, global kömür talebinin Kaynaklar: Oxford Economics, Euler Hermes
oluşturması ve hanelerin yeni konut alımına
karşı istekli olmamasıdır.
2016 yılı, inşaat sektöründe sektör risk
değerlendirmelerinin değişmesiyle başlıyor.
Faaliyetler, Avrupa ve Kuzey Amerika’da ivme
kazanıyor (2015’teki yüzde 1,7’ye karşılık
2016’da yüzde 2,2 bekleniyor). İyileşmenin en
dinamik olduğu yerlerin de ABD ve İskandinav
ülkeleri olduğu görülüyor. ABD, ‘düşük’ risk
seviyesine sahipken, Norveç ve Danimarka’nın
riski son iki çeyrekte risk düşüşüne yönelik revize
edildi (Norveç: ‘düşük’ risk; Danimarka: ‘orta’
risk).
Buna karşılık, sektör gelişmekte olan pazarlarda
yavaşlama kaydediyor. Son on yıllık yüzde 7’lik
ortalamaya karşı bu yılki büyümenin yüzde 3,4
seviyesinde olması bekleniyor.
Faiz oranındaki artışların beklenenden daha
sert olması da sektöre global olarak olumsuz
yansıyabilir.
Öncelikle, faiz oranlarındaki artışın beklenenden
daha sert olması borç yükümlülüklerinin yerine
getirilmesi açısından şirket kapasitelerini riske
atabilir. Gerçekten de sektör kaldıraç katsayıları
yüksek olan, küçük firmalardan oluşuyor ve diğer
sektörlere oranla ödeme yapılması sürelerinin
daha uzun olması zayıflık yaratıyor.
Bunlara ek olarak, faiz oranlarındaki güçlü bir
artış, kurumsal gelirleri olumsuz etkileyebilir.
Son yıllarda oldukça düşük olan faiz oranları
hane talebini artırdı çünkü krediye ulaşımın
kolay olması inşaat fiyatlarının yukarı yönlü
seyretmesini sağladı. Dolayısıyla, faiz oranlarında
artış olması daha pahalı olacak kredi fiyatlarının
telafi edilmesi gerekeceği için inşaat fiyatları
üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturabilir.
Yapısal zayıflıkların bulunması ve geleceğe
yönelik beklentilerin belirsiz olması nedeniyle
72 ülkenin 44’ünde İnşaat sektörü ‘hassas’
veya ‘yüksek’ risk derecelendirmesine sahip.
Sektör, yalnızca 8 ülkede olumlu bir performans
gösteriyor.
44
ülke
İnşaat sektörünün
‘hassas’ veya ‘yüksek’ risk
derecelendirmesine sahip
olduğu ülke sayısı
13
▶
Euler Hermes
Tablo 10: Alt segmentler bazında Makine
sektörünün gelirleri
-%35
2016’da Maden ve
Enerji sermayesi
harcamaları
Makine: Yatırıma doğru
400 metrelik engelli koşu.
2012 yılından bu yana yıllık ortalama yüzde
-3,4 seviyesinde küçülmenin ardından
makine sektörünün gelirleri 2015’te
yüzde -4 seviyesindeydi. Euler Hermes,
ciroların yüzde 5 daralması ile bu düşüşün
2016’da daha kuvvetli olmasını bekliyor. Bu
öngörünün arkasında iki gerekçe var: (i) emtia
fiyatlarının düşük seyretmeye devam etmesi,
(ii) gelişmekte olan pazarların ekonomik
performanslarının zayıf olması.
Durağan talep, 2012 yılından bu yana
yatırım kararlarını ve haliyle makine
sektörü gelirlerini olumsuz etkiliyor.
Uzun süredir aşağı yönlü bir trendde ilerleyen
tarımsal emtia, tarımsal makine segmentinin
yıllık gelirlerinin 2012 yılından bu yana
yüzde 2 daralmasına neden oldu. Bundan
en çok etkilenen faaliyetler İnşaat, Maden ve
Enerji segmentleri oldu. Bu segmentler, Çin
ekonomisinin hizmet odaklı bir şekilde yeniden
yapılanmasından ve Brezilya ve Rusya’daki,
(indeks: 2005=100)
400
ilgili beklentilerin hala düşük olduğu ekonomik
durgunluktan olumsuz etkilendi. Petrol
şokuyla daha kötüye giden durum segmentin
gelirinin yüzde 7 seviyesinde azalmasına neden
oldu. Maden ve Enerji sektörünün sermaye
harcamalarının yeniden azalarak 2016’da yüzde
-35 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu
da segmentin gelirinin yeniden düşerek yüzde
-7 seviyesinde gerçekleşmesine neden olacak.
Makine sektörü, 2016 yılına oldukça
bozulmuş bir risk derecelendirmesi ile
başladı
Neredeyse her dört ülkeden biri, Çin ve ABD
gibi ‘Hassas’ risk derecelendirmesine sahip.
2015 yılında, risk artışına yönelik revizyonu
tetikleyen kalemler yetersiz talep ve kâr oldu.
2016 yılındaki temel konular ise likiditeyle ilgili
endişelere işaret ediyor. Sektör, 2015 yılında
borçların öz kaynakların yüzde 92’sine tekabül
etmesiyle oldukça yüksek bir borç seviyesi
kaydetti. Faiz oranlarındaki artışlar da sektörün
borçlarını ödeme yetisini daha da zedeleyecek.
Diğer yandan, faaliyet kârlarının zayıf olması
da şimdiden nakit akışlarını olumsuz etkiliyor.
Makine sektörünün en riskli olduğu ülkeler
Brezilya, Çin ve Güney Afrika.
İnşaat, Maden ve Enerji
Global Makine
Hizmetler
Tarım
Kamyon
350
300
250
200
150
100
50
05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15e 16f
Gelirlerinin 2016’da yüzde 1,5 seviyesinde
artmasının beklenmesi ile hizmet (veya
Kiralama) segmentleri dirençli seyrediyor.
Makine ve Ekipman Hizmetleri (ve Kiralama),
2019’a kadar büyümenin yüzde 5 seviyesine
ulaşacağının tahmin edildiği ABD gibi
ekonomilerdeki oldukça olumlu, uzun vadeli
görünümün avantajlarından da faydalanıyor.
Bu trend, oldukça anlaşılabilir bir trend çünkü
sanayiciler kâr etmekte zorlanırken, çok az
(veya sıfır) uzun vadeli görünürlüğe sahipler ve
her ikisi de yatırım kararlarının desteklenmesi
açısından büyük öneme sahip. Global talebin
zayıf olması, ihracat ve sanayi üretimi üzerinde
Makine ve Ekipman hizmetleri göze çarpıyor ağırlık oluşturuyor.
ancak bu geleneksel makine üreticileri için
bozulma anlamına geliyor.
14
Euler Hermes
Tablo 11: Çin’deki yolcuların sayısı
(bin olarak)
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
2,000
1,500
1,000
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Kaynaklar: Ulusal istatistikler, Euler Hermes
Ulaşım jimnastiği: Havacılık
atlıyor, karayolu yerde
oturuyor, deniz ulaşımı
düşüyor.
Düşük petrol fiyatları havacılığı en avantajlı
sektör olarak öne çıkardı.
Sektör kârlarının 2015 yılında ikiye katlanarak
33 milyar Dolar seviyesine ulaşmasının
ardından 2016 yılında yüzde 10’luk artış
kaydetmesini bekliyoruz. Ulaşım sektörü,
hacimlerin artması ve giriş maliyetlerinin
azalması ile önemli ölçüde canlandı. 2015
yılında taşınan yolcuların yüzde 6,4 artmasının
ardından sektör hacminin 2016 yılında yüzde
6 ile artmaya devam edeceği öngörülüyor.
2015 yılında benzin fiyatlarının yüzde 20
seviyesinde azalmasının ardından sektörün
maliyetleri de petrol fiyatlarının düşük
seyretmeye devam etmesi sayesinde düşük
kalacak. Sonuçlar, 2015 yılında net kâr marjının
yüzde 9,5’e ulaştığı Kuzey Amerika’da özellikle
olumlu gözüküyor. Sektör, bu bölgede ağır
bir yeniden yapılandırma sürecinden geçti ve
bunun sonucu olarak koltuk dolum seviyeleri
artmaya devam ediyor. Bu konsolidasyon,
2015’te yüzde 3,5 ile kârların ılımlı seyrettiği
Avrupa’da ise henüz gerçekleşmiş değil. Asya
Pasifik bölgesinde, oldukça dinamik olan
faaliyet büyümesi ile başa çıkabilmesi için
sektörün önemli yatırımlar yapması gerekiyor.
Harcamalar nedeniyle kâr marjları sınırlanarak
yüzde 2,9 seviyesinde kalıyor.
Genel olarak bakıldığında, sektörün gerçekten
iyi bir durumda olduğu görülüyor. Buna ek
olarak Airbus ve Boeing olmak üzere en sağlıklı
iki hava aracı üreticisinin sipariş defterleri
de önümüzdeki dokuz yıl boyunca dolmuş
durumda.
Kara ulaşımı sonuçları, global petrol
fiyatlarından ziyade daha çok ulusal
durumlarla alakalı.
Ekonomik büyüme yavaş seyretmeye devam
ettiği için 2016 yılında önemli bir global
gelişme olacağını öngörmüyoruz. Düşük petrol
fiyatlarının etkilerinin sınırlı olmasının altında,
pek çok ülkede benzin fiyatlarının nakliyeciler
tarafından yasal bir şekilde endekslenmesi
yatıyor. Benzin faturalarındaki azalma da bu
nedenle sınırlı. Örneğin, Fransa’da benzin
faturalarının 2016 yılında toplam maliyetlerin
yüzde 20’si seviyesinde sabitlenmesi bekleniyor.
Sektör bugün özellikle işgücü maliyetinin
toplam maliyetin yüzde 29’una tekabül
ettiği Avrupa’da iş gücü maliyetlerine bağlı
durumda. Bölgede, sınırların açılması ve
‘kabotaj’ aktiviteleri maaşlardaki farklılıklara
dayalı rekabetin artmasına neden oldu ve bu
aralık 1 ile 8 arasında değişiyor. Doğu Avrupa
ülkeleri, Polonya’nın liderliğinde hızlı bir şekilde
pazardan pay almaya devam ediyor ve bu
durumun kaybedenleri Almanya, Belçika, Fransa
ve İtalya’daki şirketler oluyor. Son olarak sektör,
yüksek parçalanmadan mustarip durumda.
Sektör, ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli,
fiyatlandırma gücü az olan şirketlerden oluştuğu
için kârlılığı sınırlı kalıyor.
Deniz taşımacılığı, 2016’da zorluklarla
karşılaşmaya devam edecek.
Sektörde, Baltık Kuru Yük Taşımacılığı Endeksi’ni
aşağı çeken yavaş global ticaretin olumsuz
etkileri görülüyor. 2015 yılında büyüklüğünün
yarısını kaybeden sektör, şu anda 2013
seviyesinin dört kat altında bulunuyor.
Sektör, konsolidasyonun gerçekleşmesi için
önemli bir birleşme ve satın alma dalgasından
-%50
2015’te Baltık Kuru Yük
Taşımacılığı Endeksi
geçiyor. Bu, oyuncuların şu anda çok düşük
olan kârlılığı ve fiyatlandırma gücünü
artırmalarını sağlayabilir. Uygulanan iki strateji
bulunuyor. (i) Saldırgan operasyonlar: Özellikle
Asya’da olmak üzere uluslararası faaliyetlerini
canlandırmak için CMA CGM’nin Singapurlu
Neptune Orient Lines (NOL) şirketini ele
geçirmesi. (ii) Savunucu operasyonlar: Örneğin
Çin’de sahibinin devlet olduğu iki kuruluşun
(Sinotrans ve CSC Holding Co.) birleşmesi.
2009 krizi öncesindeki oldukça yüksek seviyede
yatırımın da etkisiyle kapasite fazlalığının ısrarcı
olması sonucunda bu trendin 2016 yılında da
devam edeceğini öngörüyoruz.
▶
Petrol fiyatları ve otomobil satışları
arasında direkt bir korelasyon yok.
▶ Petrolün fiyatı, bileşenlerden biri olsa da
tek başına otomotiv pazarının dinamiklerini
açıklamak için yeterli değil. Otomobil satışları,
ekonomik büyüme ve tüketici güveni üzerinde
ağırlık oluşturan işsizlik oranları ile belirleniyor.
Bu nedenle petrol fiyatlarındaki düşüşün ülkeler
üzerinde farklı etkileri oluyor.
> Petrol fiyatlarındaki düşüş, ABD’de başta SUV’ler
ve kamyonetler olmak üzere tüketicilerin daha fazla
benzin harcayan modellere yönelmelerini sağlıyor.
> Fransa’da, seyahat edilen mesafenin arttığını
gözlemliyoruz.
> Emtia ihracatçıları, ekonomik ortamlarında
bozulmayla karşı karşıya olmalarının yanı sıra otomobil
pazarlarında da güçlü bir daralma kaydediyorlar: 2015
yılında Brezilya’da yüzde 25, Rusya’da yüzde 30-35’lik
daralma. ◼
15
-%1
Perakende
sektörünün 2016
yılındaki kârı
Euler Hermes
Tablo 12: Halka açık ilk 20 perakendecinin
gelir ve kâr değerlendirmesi
(indeks: 2007=100)
140
Gelir
Faaliyet kârı
Bilgi ve İletişim Teknolojileri:
Eskrimde gardınızı hiçbir
zaman indirmeyin.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT) sektörü için
2016 olumlu gözüküyor: Euler Hermes’in
izlediği 72 ülkeden 63’ü ‘düşük’ veya ‘orta’ risk
derecelendirmesine sahip.
130
120
110
Perakende: Para için
güreşiyor.
Perakende sektöründeki iş modelleri, kısa vadeli
özelliklerin (perakende satışlar, harcamalar)
kapatamayacağı satış ve alım davranışları
tarafından zorlanıyor.
İtici güçlerin elverişli olması, Perakende
sektörünün kârlarının 2015 yılında
azalmasına engel olamadı; bu durumun
2016’da da devam etmesi bekleniyor.
Petrolle ilgili harcamaların (1 trilyon Dolar
olduğu tahmin ediliyor) da etkisiyle 2015 yılında
artan hane harcamaları hacimlerinin ABD’de
yüzde 2, Euro Bölgesinde yüzde 3 ve Çin’de
yüzde 9 seviyesinde artmasını sağladı. Tüm
bu pazarlarda yükselmenin 2016’da istikrarlı
seyredeceğini öngörüyoruz. Ancak dünyanın
ilk 20 kayıtlı perakendecisinin gelirlerinin
yalnızca yüzde 1,5 seviyesinde artması, talebi
elde etmek doğrultusunda sıkı bir fiyat savaşı
olduğunu gösteriyor. 2016 gelirlerin yalnızca
yüzde 1 seviyesinde artacağı öngörülüyorken,
2015’tekine benzer şekilde kârlarda yüzde 1
seviyesinde düşüş kaydedilmesi bekleniyor.
Enflasyon (olmaması) fiyatları aşağı çekti.
Fiyat, tüketicilerin satın alma kararlarında
oldukça etkili bir faktör ve bu nedenle
perakendeciler kâr marjları yerine hacim
üzerine bahis oynuyor. 2016’da enflasyonun
az miktarda da olsa geri dönmesini bekliyoruz.
Bu doğrultuda Euro Bölgesi’nde tüketici
fiyatları yüzde 0,8 artarken, ABD’de yüzde 1,7
ve Çin’de yüzde 1,8 seviyesinde artacak. Bu,
perakende gelirlerini biraz artırsa da hanelerin
harcanabilir gelirlerinin azalmasına paralel
olarak satış hacimlerinin zayıflamasına neden
olabilir. Bunlara ek olarak, faiz oranlarındaki artış
(ABD’deki gibi) da hanelerin tüketici kredilerine
yöneldiği ülkelerde tüketimin azalmasına
neden olacak.
Maliyet liderliği stratejisi, finansal
durumları olumsuz olan perakendeciler
nedeniyle limitine yaklaşıyor.
Teknolojik aksamaların perakende üzerinde
çeşitli etkileri oldu: (i) maliyet yapıları daha hafif
olan yeni rekabet ortaya çıktı; (ii) daha fazla
bilgi sahibi olan müşteriler esneklik istiyor; (iii)
16
100
90
80
70
07
08
09
10
11
12
13
14 15e 16f
tedarik zinciri ve lojistikle ilgili değişimler var.
Bu tehditler perakendecilerin dijital fırsatların
daha iyi kullanılması doğrultusunda alternatif
stratejiler aramalarına yol açtı.
İş modellerinin artmasıyla birlikte
perakendeciler gelirlerinin yüzde 2’sini
Ar-Ge harcamalarına, özellikle internet
faaliyetlerine ayırıyor.
Firmalar, bu dijital yenilikleri elde edebilmek
için tek başlarına yatırım yapmıyor. 2014’ten
bu yana yeni yetiler kazanabilmek amacıyla
birleşme ve satın almalara yönelmiş
durumdalar. 2015’te yüzde 7 ile azalan
birleşme ve satın alma faaliyetlerinin
2016’da 200 milyar Doları aşacağını ve
bunun arkasındaki itici gücün Kuzey Amerika
(işlemlerin yüzde 45’i) ve Asya Pasifik
(işlemlerin yüzde 35’i) olacağını öngörüyoruz.
Firmalar, konsolidasyon yoluyla uzun vadede
sürdürülebilir marjlarda gerçekleşecek, onları
farklılaştıracak pozisyonun peşindeler. Bu aynı
zamanda ana işlerine odaklanma (yeniden
yapılanma) ve kâr getirmeyen kalemlere
yapılan yatırımların kesilmesi anlamına da
geliyor.
Haneler ve şirketlerden gelen talep, sektörü
destekleyecek.
Euler Hermes, 2015’teki yüzde 4,7’nin
ardından sektör gelirinin 2016 yılında yüzde
4,3 seviyesinde büyüyeceğini öngörüyor. Bu
büyümenin arkasındaki itici güçler dijitalleşme
süreçleri, bağlılığın öneminin artması ve
Nesnelerin İnternetinin gelişimi olacak. Asya,
BT ürün ve hizmetlerinin 1 numaralı üreticisi
ve 1 numaralı tüketicisi olmaya devam edecek
(toplam hacmin yaklaşık yüzde 37’si ile). Değer
açısından bakıldığında, büyümenin arkasındaki
itici gücün donanım ve bileşenleri (2016’da
konsolide ciro 1,3 trilyon Dolar) yerine yazılım
ve hizmetler (2016’da konsolide ciro 3,8 trilyon
Dolar)olduğu görülüyor. Bunun örneklerinden
biri, şirketler daha fazla veri yönetimi çözümü
ve güvenlik hizmetine ihtiyaç duyduğu için
Büyük Veriye olan talebin artması ve Büyük
Verinin 2016-2018 yılları arasında pazarı
üçe katlamasının beklenmesi. Bunlara ek
olarak, yeni elle tutulabilen cihazlar giderek
sıkı fiyat baskılarına maruz kalıyor ve bunun
ağırlığı marjlara yansıyor. 2000 yılından bu
yana elektronik bileşenlerin fiyatı yarıya inmiş
durumda ve son beş yılda da herhangi bir
iyileşme gerçekleşmedi.
Birleşme ve satın alma, giderek artan bir
şekilde sektörü konsolide edecek bir strateji
olarak görülüyor.
Sektördeki mevcut birleşme ve satın alma
dalgası, deflasyonel baskılarla başa çıkma
ve daha olgun (ve daha yumuşak) donanım
segmentine uyum sağlamanın bir yolu olarak
görülüyor.
PERAKENDE, HİZMETLE BULUŞUNCA:
DİJİTAL ÖDEMELER, PERAKENDECİLER İÇİN BUGÜNÜN YARINI.
2015 yılında mobil teknolojilerden elde edilen gelirler 3,5 trilyon Dolar'a yaklaştı. Bunun beşte biri
de perakendeden elde edildi. Dolayısıyla dijital ödemeler perakendeciler arasındaki yarışta hem ek
bir özellik, hem de farklılaşmak için harika bir fırsat.
Satış terminali ve herhangi bir cihaz veya ödeme kartı arasında veri alışverişini sağlayan Yakın Saha İletişimi (NFC),
ödemelerin daha hızlı yapılabilmesinin yanı sıra mobil okutma yöntemi ile kasada bekleme sürecinin bertaraf edilmesini sağlıyor. Bu dijital deneyim, ürün ve hizmet bilgilerine daha iyi erişim sağlayarak müşteri deneyimine tamamıyla
entegre ediliyor. Bunun karşılığında perakendeciler de Büyük Veri analitikleri sayesinde müşteri profilleri hakkında
önemli miktarda veri elde edebiliyor. Güncel anketlerin sonuçlarına göre her sektörde mobil teknoloji deneyiminden
faydalanan KOBİ’lerin gelirlerinde kullanmayanlara göre iki kat artış oluyor çünkü bu teknolojileri kullananlar hem
müşterilerini daha iyi anlayabiliyor, hem de onlarla daha iyi ilişki kurabiliyor. İleriye baktığımızda beşinci jenerasyon
(5G) ağların Nesnelerin İnternetini teşvik edeceğini ve bağlı cihazların artmasının perakendeciler için yeni ödeme
yöntemlerini temsil ettiğini görüyoruz. ◼
Euler Hermes
© Images 680052-91406-695308-81848 (Pixabay under Creative Commons CCO, Public Domain)
Kuruluşlar, rakiplerini satın alarak ölçek
ekonomilerindeki gelir büyümesinin yavaşlığını
telafi etmeye çalışıyorlar. Savunmacı strateji,
2015 yılında 990 milyar Dolarlık rekor seviyede
işleme ulaşılmasının arkasındaki tek gerekçe
değildi. Daha saldırgan bir yaklaşım, kendine
iyi bir yer edinmiş BT oyuncularının startup
ekosistemindeki bağlantılarının avantajlarını
kullanarak satın alacakları şirketleri daha kuluçka
sürecindeyken seçebilmeleri. Bugün mevcut
unicorn’ların (1 milyar Dolardan daha değerli
olan startuplar) sayısı 148 ancak ‘teknoloji
balonu’na yönelik endişeler artıyor. Pazardaki
volatilite, 2016’da herhangi bir büyük halka arz
gerçekleşmesini sınırlayabilir. Eğer sektörde
balon oluşmaya başlarsa şunu unutmamak
gerekiyor: bugünkü risk sermayedarları,
2000’li yıllardaki internet balonu nedeniyle
15 yıl öncekine kıyasla startupların kuluçka
sürecinin daha sonlarına doğru yatırım yapıyor.
O zamanlar risk sermayedarları henüz hiç gelir
elde etmemiş startupları bile satın alabiliyorlardı.
Tablo 13: Bilgi ve İletişim Teknolojileri
sektörünün gelirleri
(milyar Euro olarak)
5,000
BT Ekipmanı
Tıbbi ilaç: Kendi yüksek
atlama rekorunu kırıyor.
Tıbbi İlaç sektörünün, bu raporda bahsettiğimiz
beş zorluktan faydalanabilen sayılı sektörden
biri olduğunu söyleyebiliriz. Sektör, ilaç
ürünlerine yönelik global talepteki yapısal
artıştan, belirsizlikle başa çıkmak amacıyla
tutulan büyük nakit rezevlerinden faydalanarak
Ar-Ge projelerinin finansmanını karşılıyor ve
stratejik satın almalar gerçekleştiriyor.
Yapısal gücü göz önünde
bulundurulduğunda, Euler Hermes
sektörün 2016 yılında dirençli olacağını
öngörüyor.
Tıbbi ilaç sektörü, izlenen 72 ülkenin 41’inde
‘düşük’ risk derecelendirmesine sahip ve
‘yüksek’ risk olduğu bir ülke yok. Sektör
satışlarının 2016 yılında yüzde 3 artacağını
öngörüyoruz ve bunun arkasındaki itici
güçler de şöyle olacak: (i) gelişmekte olan
Tablo 14: Dünya genelinde reçeteli
ilaç satışları
(milyar Dolar olarak)
775
%4
760
4,000
%3
745
%2
3,000
%1
730
%0
715
1,000
0
-% 1
12
13
Kaynak: IDATE, Euler Hermes
14
15
16f
700
Tıbbi ilaç şirketleri, ilaç fiyatlarındaki
artışla karşı karşıya kalacak.
Hükümetin kemer sıkma politikaları ve
ilaç fiyatlarındaki artışla ilgili tartışmalar
sektörü tehdit eden ana unsurlar olmaya
devam edecek. İlaç fiyatları, politikacıların
da dikkatini çekmiş durumda. Tahminler,
2020 yılına kadar çok rağbet gören ilaçların
reçeteli ilaçların yalnızca yüzde 2’sini ancak
ilaca yönelik harcamaların ise yüzde 30’unu
oluşturacağını gösteriyor. Patentlerin bitiş
süresinin yaklaşması da firmaların gelirleri
üzerinde ağırlık oluşturabilir ve bu nedenle
2016’da tıbbi ilaç gelirlerinin 44 milyar
Doları'nın risk altında olacağı öngörülüyor.
Bunun sonucu olarak da muadil ilaçların
özellikle gelişmekte olan ülkelerde ek pazar
payına sahip olması bekleniyor.
%5
BT ve yazılım hizmetleri
2,000
pazarlardaki orta sınıfın büyümesi; (ii)
Küresel ilaç pazarının yüzde 40’ını temsil
eden ABD’de ‘Obamacare’ programının
satışları artırması; (iii) yeni ilaçların FDA
tarafından onaylanması (2014’te onaylarda
yüzde 40 artış) ve bunun sürdürülebilir
Ar-Ge çalışmalarıyla desteklenmesi (tıbbi
ilaç gelirlerinin yüzde 15’i).
11
12
13
14
15
16f
-% 2
Birleşme ve satın alma faaliyetlerinin
ivmesini koruması bekleniyor.
Fiyat baskılarıyla başa çıkmak üzere
büyük ilaç firmalarının birleşme ve satın
alma ivmesini koruyacakları öngörülüyor
(geçtiğimiz yıl 660 milyar Dolar'a ulaşmıştı).
Shire ve Baxalta’nın 32 milyar Dolarlık bir
işlemle birleşmek üzere olduğu da göz
önünde bulundurulduğunda 2016 daha
fazla birleşme ve satın alma işlemine şahit
olacak gibi görünüyor. Bloomberg’ün
verilerine göre Amerikalı ve Avrupalı büyük
ilaç şirketlerinin borç kapasitesi 2016 yılında
200 milyar dolar seviyesinde. ◽
Kaynaklar: EvaluatePharma, Euler Hermes tahminleri
17
Euler Hermes
Sektör risk derecelendirmelerinde
2015’in 4’üncü çeyreği sonunda
71 değişim
Sektör Risk
Görünümü
SEKTÖR VE İFLAS ARAŞTIRMA EKİBİ
Q4 GÜNCELLEMESİ
↑12
sektörün
derecesi
yükseltildi
Kanada
↓ Ev Gereçleri
↓ BT Hizmetleri
↓ Metal
↑ Kâğıt
59 ↓
ABD
↓ Metal
↑ Ev Gereçleri
Meksika
↓ Tarımsal Gıda
Kolombiya
sektörün
derecesi
düşürüldü
temeller, oldukça
l İyielverişli
veya çok iyi
görünüm.
sinyalleri,
l Zayıflık
potansiyel yavaşlama.
↓ Bilgisayar ve Telekom
↓ İnşaat
↓ Elektronik
↓ Tarımsal Gıda
↓ Ev Gereçleri
↓ BT Hizmetleri
↓ Metal
zayıflıklar; elverişli
l Yapısal
olmayan veya nitekim olumsuz
Peru
↓ Metal
görünüm.
l Yakın veya beklenen kriz.
Brezilya
↓ Perakende
Kaynak: Euler Hermes, 17 Aralık 2015 itibariyle
Arjantin
↓ Kimya
2015 Q4 SONUNDA SEKTÖR RİSK DERECELENDİRMELERİ
ÜLKELER, 2014 YILINDA GSYİH’DEKİ PAYLARINA GÖRE
DEĞERLENDİRİLMİŞTİR

@
Otomobil
Otomotiv Bileşenleri
Kuzey Amerika
Latin Amerika
Barı Avrupa
Orta ve Doğu Avrupa
Afrika ve Ortadoğu
Asya Pasifik
18
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
B
İnşaat
l
l
l
l
l
l
j
Ulaşım
l
l
l
l
l
l
6


Kimya
Tıbbi İlaç
Tarımsal Gıda
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l

©
Tekstil
Kâğıt
l
l
l
l
l
l
l l l l l l Euler Hermes
Slovenya
Polonya
↑ Tarımsal Gıda
↑ Perakende
Türkiye
↓ Kimya
↓ Tarımsal Gıda
↓ Perakende
↓ Tekstil
Norveç
↑ İnşaat
İngiltere
↓ Metal
İsveç
↑ Otomotiv
Almanya
↓ Tekstil
Lüksemburg
↓ Metal
İsviçre
↓ Otomobil
Bileşenleri
↓ BT Hizmetleri
Japonya
↓ Havacılık
İtalya
↑ Makine ve
Ekipman
Tayvan
↓ Metal
Kıbrıs
↑ Tarımsal Gıda
↑ Perakende
Hindistan
↓ Makine ve
Ekipman
Vietnam
↑ Tekstil
Filipinler
↓ Ev
Fas
↓ Kimya
Suudi Arabistan
Telekom
↓ İnşaat
↓ Makine ve
Ekipman
↓ Metal
BAE
Bileşenleri
↓ Bilgisayar ve
Telekom
↓ İnşaat
↓ Metal
↓ Perakende
l
l
l
l
l
l
+
l
l
l
l
l
l

F
Perakende Makine ve Ekipman
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
↓ Metal
↓ Perakende
Kuveyt
↓ İnşaat
↓ Makine ve
Ekipman
↓ Metal
↓ Perakende
Singapur
↓ Metal
Bahreyn
↓ Otomobil
Metal
Malezya
↑ Tarımsal Gıda
↑ Perakende
↓ Bilgisayar ve
Endonezya
↓ Metal
Mısır
Güney Afrika
↓ Otomotiv
↓ Bilgisayar ve
Telekom
↓ Metal
Elektronik
Gereçleri
Ürdün
↓ Enerji
↓ Tekstil

Havacılık
l
l
l
l
l
l
↓ İnşaat
Katar
↓ İnşaat
↓ Makine ve
Ekipman
↓ Metal
↓ Perakende

BT Hizmetleri
l
l
l
l
l
l

Umman
↓ Otomobil
Bileşenleri
↓ İnşaat
↓ Metal
Kuzey Amerika
Orta ve Doğu Avrupa
↑ Derecede Yükselme
Latin Amerika
Afrika ve Ortadoğu
↓ Derecede Düşüş
Batı Avrupa
Asya Pasifik


Ev Gereçleri
Bilgisayar ve Telekom
Enerji
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l l l
l l l 19
www.eulerhermes.com.tr

Sektör Oyunları Başlasın

Transkript

Benzer belgeler

inşaat malzemeleri sanayi atakta

haftalık voltaj

GÜNLÜK BÜLTEN

30.07.2013

Camiamızdan bir vaka nedeniyle Dunning

Türkiye Ekonomi Notu

Ah şu Türklerin - The Best New Product Awards

DÜNYADA BU HAFTA