tamam - Türkiye Sigorta Birliği

BAfiKAN’dan
Sevgili Meslekdafllar›m,
2008 y›l›n›n sonuçlar› ortaya ç›kmaya bafllad›.
Kesin olmamakla birlikte, rakamsal veriler sektörümüzdeki sat›fl geliflmesinin uzun zaman sonra
ilk kez enflasyon oran›n›n alt›nda kald›¤›n› göstermekte. Daha önceleri 1994 ve 2002 y›llar›nda
karfl›laflt›¤›m›z bu durum, özellikle sat›fllardaki
gerilemenin geliflmesini inceledi¤imizde daha da
dikkat çekici. 2008 y›l›nda, her üç ayl›k dönem
bir öncekine göre daha karamsar bir tablo
çizmekte ve son üç aydaki küçülme % 15’lere
dayanm›fl durumda.
Geride b›rakt›¤›m›z Ocak ve fiubat ay›nda da
sat›fllardaki gerileme devam ediyor. Genel
ekonomik hedefler ve beklentiler dikkate
al›nd›¤›nda, sektörün 2009’da konumunu devam
ettirebiliyor olmas› flahsi kan›mca baflar›
say›lmal›d›r. Lakin bu konuda bile iyimser olabildi¤imi söyleyemiyorum. Özellikle, teknik
sonuçlar›n ard›m›zda b›rakt›¤›m›z 2008 y›l›n›
arataca¤›n› sanmaktay›m. Zincir merdiven metodunun, trafik branfl›nda geçti¤imiz y›l muallâk
hasarlar›n kesinlefltirilmesi aç›s›ndan ilk kez uygulanmaya konulmas› ve dolay›s›yla 2009 da bu
etkinin tekrarlanmayaca¤› düflünüldü¤ünde,
y›llard›r kanayan yaram›z olan trafik branfl›, belki
de bu sene bozulmayan sonuçlara sahip tek
sigorta dal› olabilir.
Sigorta pastas›n›n küçüldü¤ü bir ortamda, rekabetin artmas›, özellikle fiyat rekabetinin daha da
sert yaflanmas› fazlas›yla muhtemel. Zaten bu
gerçe¤i, son aylarda tüm ç›plakl›¤›yla görmeye
bafllad›k. Ancak, aritmeti¤in basit ama yaflamsal
gerçeklerini göz ard› etmenin gerek sektöre,
gerek flirketlerin faaliyet sonuçlar›na ve finansal
yap›lar›na getirece¤i olumsuz etkilerini akl›m›zdan
hiç ç›karmamal›y›z diye düflünüyorum. Benzeri
kriz dönemlerinde daha önce kazan›lan tecrübelerimizi de¤erlendirmenin zaman›d›r. Ayr›ca, o
krizler bir global etkiden de¤il, memleketimizdeki
ekonomik problemlerin yaratt›¤› krizlerdi ve o
zamanlar operasyon zararlar›m›z› telafi edecek
yat›r›m geliri imkan› söz konusuydu. Bugün ise
tam aksine, belki de son y›llarda enflasyon ile faiz
oranlar› aras›ndaki makas›n en fazla kapanaca¤›
bir dönemdeyiz. Di¤er bir deyiflle, operasyon
hatalar›n›n mali gelirle telafi edilebilmesi de
mümkün de¤il.
Oldukça karamsar bir tablo yaratt›¤›m›n
fark›nday›m ve bundan dolay› hepinizden özür
dilerim. Ancak Birlik Baflkan› olarak, gördüklerimi ve hissettiklerimi sizler ile bütün samimiyetim
ile paylaflmak zorunlulu¤unda oldu¤umu da
anlayaca¤›n› umuyorum.
Sa¤duyu ve sabra fazlas›yla ihtiyaç duyaca¤›m›za
inand›¤›m bu dönemde, hepinize baflar›lar diler,
sayg› ve sevgilerimi sunar›m.
Hulusi TAfiKIRAN
Baflkan
B‹ZE GÖRE
2009’a Girerken...
Türkiye’nin y›l içersinde ki sosyo- ekonomik seyrine
bakt›¤›m›zda global krizin y›l›n sonlar›na do¤ru olumsuz etkileri hiç flüphesiz sektörümüze de prim büyüklü¤ü olarak yans›yacakt›r. Bu nedenle Türk sigorta
sektörü 2008 y›l›n› primsel olarak istenilen anlamda
bir büyümeyle gerçeklefltirememifltir. Ekonomideki
döngünün yavafllamas›, yat›r›mlardaki durgunluk,
iflsizlik, otomotiv sektöründe yaflanan talep düflüflü,
nakliyat sigortalar›na yans›yan boyutu, bankalar›n
kredilerini daha temkinli vermesi veya vermemesi gibi
nedenlerle hayat sigortalar›na, konut sigortalar›na
olan etkiler sigorta sektöründe iyimser bir tablonun
ortaya ç›k›fl›n› engellemektedir.
Ancak yine de bu dönemde baz› branfllarda bireysel
bazda art›fllar sa¤lanmas› mümkün olabilir. Nitekim
son rakamlarda prime olumsuz, ama poliçe adetlerine
pozitif yans›yan bir durum gözlenmektedir. Bireylerin
aktiflerini korumak anlam›nda sigortay› önemsemeleri
kriz ortam›n›n yaratt›¤› risklere karfl› veya bir hasar
an›nda eldeki de¤eri yerine koyman›n daha da güç
olaca¤› gerçe¤i ile güvence sa¤laman›n en etkin yolu
flüphesiz sigorta olacakt›r.
Teknik aç›dan 2008’in ilk dokuz ay›n› geçen seneki
ilk dokuz ayla k›yaslad›¤›m›zda teknik ve mali kar
aç›s›ndan olumlu bir tablo görmekteyiz. Ancak y›lsonu
sonuçlar›n›n önümüzdeki günlerde belli olmas› ile 9
ayl›k olumlu tablonun bozulaca¤›n› da söyleyebiliriz.
2008 y›l› içinde kurulan Sigortac›l›k E¤itim Merkezi
ile ilgili geliflmeleri bu say›m›zdan itibaren açt›¤›m›z
yeni bölümümüz SEGEM’ de dergimize tafl›yaca¤›z.
Di¤er taraftan son 3 ay içerisinde, gerçeklefltirdi¤imiz
CEA Komite Toplant›s›, OECD Sigorta ve Bireysel
Emeklilik Komitesi 82. Oturumu, OECD Endonezya
Merkez Bankas› iflbirli¤i ile yap›lan Uluslararas›
Finansal E¤itim Konferans›, Çek Cumhuriyeti ve
Polonya Sigorta Sektörlerine iliflkin yay›mlanan rapor,
çeflitli panel, toplant› ve e¤itim seminerleri, AB ve
Dünya sigorta sektöründe yaflanan son geliflmeleri,
DASK Kurumu ile TSEV’na ait aktivite ve çal›flmalar›
dergimiz kanal› ile takip edebilirsiniz.
Son olarak bilgisini vermek istedi¤im konu ise,
Birli¤imiz çat›s› alt›nda sigorta sektörüne yönelik
gerçeklefltirilecek olan Reklam ve Tan›t›m faaliyetleri.
‹fle ilk olarak Türkiye’de ülkemizi temsil eden 17 il
üzerinde eflit kad›n erkek profili ile ve 16 – 64 yafl
02
grubu aras›nda sigorta kavram›na yönelik bir
araflt›rma yaparak bafllad›k. Amac›m›z ülkemiz
insan›n›n sigorta kavram›na bak›fl›, yaklafl›m›, bilgi
düzeyi k›saca sigorta alg›s›n›n foto¤raf›n› bilimsel
dayanaklar› ile net olarak görebilmekti. Buradan
hareket ile kamuoyunda sigorta bilinci oluflturma /
art›rma / de¤ifltirme odakl› bir strateji ile iletiflim ve
tan›t›m kampanyas›n› B‹RL‹K olarak sigorta sektörü
ad›na bafllataca¤›z. Çabam›z genifl bir yelpazede
birçok proje ile sigorta kavram›n› kamuoyunun alg›s›n›
art›rmaya yönelik oluflturmak. Bu konuda yat›¤›m›z
çal›flmalar son aflamaya gelmifl durumda.
Umutlar› yar›na b›rakmadan gelecek günlerin güzellikler getirmesi dile¤i ile…
Erhan TUNÇAY
Genel Sekreter
B‹RL‹K’TEN HABERLER
OECD Sigorta ve Bireysel
Emeklilik Komitesi’nin
82. Oturum Gerçeklefltirildi
irlik, 4-5 Aral›k 2008 tarihlerinde
OECD'nin Paris'teki merkezinde düzenlenen OECD Sigorta ve Bireysel Emeklilik
Komitesi'nin (IPPC) 82. Oturumu'na kat›ld›. Birli¤i
temsilen AB ve Uluslararas› ‹liflkiler Sorumlusu
Berna Özflar Kumcu ile Teknik Birim Yöneticisi
Atilla Oksay' ›n kat›ld›¤› oturumlarda Hazine
Müsteflarl›¤›'ndan yetkililer de yer ald›.
B
Toplant›n›n ilk gününde sabah gerçeklefltirilen
oturumda finansal kriz ve krizin sigorta sektörüne
etkileri kapsaml› bir biçimde tart›fl›ld›. Oturumda
Birlik taraf›ndan da finansal krizin Türk sigorta
sektörüne etkisi ve gelecek döneme iliflkin beklentiler hakk›nda kat›l›mc›lara bilgi verildi.
Oturumda ABD ve ‹ngiltere d›fl›ndaki ülkelerde
sigortac›l›k sektörlerinin finansal krizden
do¤rudan etkilenmedi¤i; ancak derinleflmesi
halinde krizin sigorta flirketleri üzerinde de olumsuz etkileri olabilece¤i ifade edildi. Ö¤leden
sonraki oturumda ise büyük ölçekli afetler,
finansal e¤itim ve IPPC taraf›ndan gerçeklefltir-
ilen çal›flmalar ele al›nd›. Toplant›n›n ikinci
gününde ise IAIS ve OECD iflbirli¤iyle
sigortac›lar›n kurumsal yönetimine iliflkin bir
yuvarlak masa toplant›s› gerçeklefltirildi.
Toplant›da üst düzey yönetici, akademisyen,
dan›flman ve düzenleyiciler taraf›ndan sunumlar yap›ld›.
‹ki gün süren oturumlara OECD üyesi ülkelerden
delegeler ile konu ile ilgili kurum ve kurulufllardan birçok uzman ve konuflmac› kat›ld›.
TSRfiB’nin Çek Cumhuriyeti ve
Polonya Sigorta Sektörleri Raporu
irlik, 2008 y›l› içerisinde Çek
Cumhuriyeti ve Polonya
sigorta birliklerine gerçeklefltirdi¤i
çal›flma ziyaretleri sonras›nda söz
konusu sigorta sektörlerine iliflkin
bir rapor yay›nlad›. Birlik
B
taraf›ndan 2007 Faaliyet raporlar›
ve görüflmelerde edinilen veriler
›fl›¤›nda haz›rlanan rapor, Çek
Cumhuriyeti ve Polonya sigorta
sektörlerine iliflkin genel bir
çerçeve sunmay› amaçl›yor.
03
B‹RL‹K’TEN HABERLER
CEA Tek Pazar Komite
Toplant›s› Yap›ld›
irlik, 3 Aral›k 2008 tarihinde, Avrupa
Sigorta ve Reasürans
Federasyonu'nun (CEA) Tek Pazar Komite
toplant›s›na kat›ld›. CEA üyesi ulusal sigorta
birliklerinin temsilcileri, CEA Genel Sekreteri ve
CEA Tek Pazar Komitesi Sekretaryas›n›n
kat›ld›¤› toplant›da Birli¤i AB ve Uluslararas›
‹liflkiler Uzman› Berna Özflar Kumcu temsil etti.
B
Toplant›n›n ilk bölümünde Çek Cumhuriyeti
Maliye Bakanl›¤› Finansal Piyasalar Analiz ve
Kalk›nma Direktörü Ji_í Król taraf›ndan OcakHaziran 2009 döneminde Avrupa Birli¤i
Dönem Baflkanl›¤›n› devralacak olan Çek
Cumhuriyeti'nin finansal hizmetler alan›ndaki
önceliklerine iliflkin bir sunum gerçeklefltirildi.
Bu öncelikler aras›nda daha rekabetçi ve
aç›k bir Avrupa yarat›lmas›, sürdürülebilir ve
güvenli enerji politikalar› oluflturulmas›,
finansal krize yönelik tedbirler al›nmas›,
Solvency II çal›flmalar›n›n sürdürülmesi ve
mevzuat çal›flmalar›n›n tamamlanmas›na
iliflkin konular bulunuyor.
Toplant›da ele al›nan di¤er konular ise CEA'
n›n Avrupa Komisyonu nezdinde blok
muafiyet yönetmeli¤inin yenilenmesine
yönelik olarak gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar,
sigorta garanti tablolar›, tüketici haklar›n›n
korunmas›na iliflkin Direktif teklifi ve
Tek Pazar Komitesi'nin 2009 y›l› öncelikleri
oldu.
Ankara Anlaflmas›’n›n 45. Y›l›
irlik, 12 Eylül 2008 tarihinde Ankara
Anlaflmas›'n›n imzalanmas›n›n 45.
y›ldönümü nedeniyle ‹KV(‹ktisadi Kalk›nma Vakf›) taraf›ndan
düzenlenen panele kat›ld›. Aç›l›fl
konuflmalar›n›n ‹KV Baflkan› Prof.
Dr. Halûk Kabaalio¤lu ile Türkiye
Odalar ve Borsalar Birli¤i (TOBB)
Baflkan› M. Rifat Hisarc›kl›o¤lu
taraf›ndan yap›ld›¤› panelde
Birli¤i AB ve Uluslararas› ‹liflkiler
Uzman Yard›mc›s› Müge Soysal
temsil etti.
B
Türkiye ile AB aras›ndaki ortakl›¤› bafllatan
Ankara Anlaflmas›'n›n 45. y›ldönümünde düzenlenen panelde Avrupa Komisyonu Türkiye
Delegasyonu, Avrupa Birli¤i Genel Sekreterli¤i,
Avrupa Parlamentosu, TOBB ile yerli ve yabanc›
04
üniversitelerden kat›lan
yetkililer taraf›ndan Türkiye-AB
iliflkilerinin tarihi, mevcut durumu
ile söz konusu iliflkilerde
gelece¤e iliflkin beklentiler ele
al›nd›.
Panel boyunca konuflmac›lar
taraf›ndan Türkiye'nin kat›l›m
müzakerelerinde daha kararl›
davranmas› gerekti¤i belirtilerek
Avrupa Birli¤i'nin de Türkiye'ye
karfl› verdi¤i taahhütlere ba¤l›
kalmas› gerekti¤i vurguland›.
“Ankara Antlaflmas›'n›n 45. Y›l›nda Türkiye-AB
‹liflkilerinin Durumu” ve “Türkiye'nin AB'ye Kat›l›m›:
Ekonomik ve Siyasi Analiz” konulu iki oturumun
düzenlendi¤i panele ifl dünyas›, sivil toplum
kurulufllar› ve üniversitelerden
temsilciler kat›ld›.
“Sigorta Alg›s›na Yönelik
Araflt›rma Sonuçlar›”
irli¤imizin 22
Nisan 2008
tarihli Ola¤an Genel
Kurul Toplant›s›nda
al›nan karar uyar›nca;
2008 y›l›nda Birlik
nezdinde sigorta
tan›t›m›,
bilinçlendirme ve
sektöre pozitif katk›
sa¤lamak amac›yla
bir tan›t›m fonu kurulmas›na karar verildi. Bu karar sonras›
bafllanan çal›flmalarda Türkiye çap›nda
tüketici üzerinden “Sigorta Sektörünün
Bugünkü Konumunu Tespit Etmek, Sigorta
Bilinirli¤i ve E¤ilimi”ne yönelik piyasa
araflt›rmas›” NIELSEN Firmas›nca tamamland›.
Bu amaçla araflt›rma sonuçlar› Dr. Tunç
Evcimen Moderatörlü¤ünde, 17 Ekim - 18
Ekim 2008 tarihleri aras›nda fiile Dedeman
Resort Otel'de yap›lan bir de¤erlendirme
toplant›s› ile sektörün yöneticileri ile paylafl›ld›.
B
Toplant›n›n aç›l›fl konuflmas›n› yapan TSRfiB
Baflkan› Hulusi Taflk›ran'dan sonra söz alan
NIELSEN Araflt›rma fiirketi yetkililerinin sonuçlar›
yorumlayarak detayl› bir sunum
gerçeklefltirmesi ve kat›l›mc›lar›n da raporu
de¤erlendirmesinin ard›ndan sektörün genel
müdür ve genel müdür yard›mc›lar›ndan
oluflan üst yöneticilerinin kat›ld›¤›
grup çal›flmas›yla çeflitli öneriler oluflturuldu ve
bu öneriler toplant› sonunda tüm gruplara
duyuruldu. Toplant›n›n kapan›fl›nda T.C.
Baflbakanl›k Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k
Genel Müdürü Dr. Ahmet Genç ve TSRfiB
Baflkan› Hulusi Taflk›ran genel bir
de¤erlendirmede bulunarak dilek ve
temennilerini ilettiler. Sigorta tan›t›m,
bilinçlendirme ve yayg›nlaflmas›n› hedef alan
öneriler daha sonra TSRfiB Yönetim Kurulu'nda
görüflülerek de¤erlendirilecek, aksiyon tarih ve
flekilleri saptanarak çal›flmalara bafllanacak.
TSRfiB ve MASAK ‹flbirli¤inde Kara Para Aklama
ile Mücadeleye Yönelik E¤itimi Program›
irlik, 13-15 Ekim 2008 tarihlerinde suç
gelirlerinin aklanmas› ve terörün
finansman› ile mücadele konusunda sigorta
flirketlerinin kendi bünyelerinde hizmet içi
e¤itim programlar› düzenleyebilmelerini
sa¤lamak üzere MASAK (Mali Suçlar›
Araflt›rma Kurulu) ile iflbirli¤inde “E¤iticilerin
B
E¤itimi Program›”n› düzenledi.
Sigorta ve reasürans flirketlerine yönelik
olarak Birlik merkezinde düzenlenen üç
günlük e¤itimde MASAK yetkilileri
taraf›ndan kimlik tespiti, flüpheli ifllem bildirimi ve yükümlülerce oluflturulacak uyum
program›na iliflkin sunumlar gerçeklefltirildi.
05
B‹RL‹K’TEN HABERLER
OECD - Endonezya
Merkez Bankas› ‹flbirli¤inde
Uluslararas› Finansal E¤itim
Konferans›
irlik, OECD'nin davetlisi olarak 20 - 22
Ekim 2008 tarihlerinde OECDEndonezya Merkez Bankas› iflbirli¤inde
Endonezya'da gerçeklefltirilen Uluslararas›
Finansal E¤itim Konferans›'na kat›ld›.
Konferansta Birli¤i AB ve Uluslararas› ‹liflkiler
Sorumlusu Berna Özflar Kumcu temsil etti.
Kumcu, konferans›n “Risk Bilincinin Artt›r›lmas›
ve Do¤al Afetler Konusunda Risk Azalt›c›
E¤itim Programlar›” bafll›kl› oturumunda
“Deprem Riskine ‹liflkin Bilinç Artt›r›c› Faaliyetler
ve E¤itim Programlar› Oluflturulmas›
Konusunda Türkiye Deneyimleri” konulu bir
sunum gerçeklefltirdi. Sunumda Türkiye'nin
karfl› karfl›ya bulundu¤u deprem riski, DASK'›n
yap›s› ve iflleyifli, DASK'›n ve Türk sigorta sek-
B
06
törünün risk bilincinin artt›r›lmas› ve risk azalt›c›
e¤itim programlar› gelifltirilmesi konusundaki
faaliyetleri ve karfl›lafl›lan temel sorunlar
hakk›nda kat›l›mc›lara kapsaml› bilgiler
sunulurken politika yap›c›lar ve özel sektör
yöneticilerine Türkiye'nin deneyimleri ›fl›¤›nda
önerilerde bulunuldu.
Konferansta ayr›ca “Asya'da Finansal E¤itim
Stratejileri”, “Finansal Kat›l›m›n Artt›r›lmas› ve
Daha Genifl Kitlelere Eriflim Sa¤lanmas›”,
“Ekonomik De¤iflimde Gençli¤in Rolü”,
“Finansal E¤itimde Finansal E¤itim
Kurumlar›n›n Rolü” ve “Emeklilik ve Uzun
Dönemli Tasarruflara ‹liflkin Bilincin Artt›r›lmas›”
bafll›kl› oturumlar da düzenlendi.
TTK ve Muhasebe
Standartlar› Semineri
irlik, 23 Ekim 2008 tarihinde ‹stanbul
Ticaret Odas› (ITO) taraf›ndan düzenlenen "Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Muhasebe
Standartlar› ile ‹lgili Düzenlemeler" konulu seminere kat›ld›. Seminere Birli¤i temsilen Mali ve
Finansal Düzenlemeler Uzman› Onur Acar ile
Hukuk ve Mevzuat Uzman› Hüseyin Arslan kat›ld›.
B
Seminerin sabahki oturumunda söz alan ITO
Müflaviri Veysi Sevi¤, TTK Tasar›s›n›n son olarak
2009 y›l›nda yasalaflaca¤› bilgisinin al›nd›¤›n›
belirtirken Hesap Uzmanlar› Kurulu temsilcisi
Hakan Gürsoy ise vergi kanunlar› ile TMS/TFRS
aras›nda de¤erleme ölçütleri aç›s›ndan mevcut
olan farklar› aç›klad›.
Seminerin ö¤leden sonraki oturumunda
konuflan Doç. Dr. Orhan Çelik ve Prof. Dr.
Cemal ‹bifl ise uluslararas› muhasebe standartlar› ile vergi aras›ndaki iliflkiye de¤inerek Avrupa
Birli¤i ve ABD'deki uygulamalar hakk›nda bilgiler
verdi.
Eureko Holding yetkilileri
Birli¤i Ziyaret Etti
ureko Holding Avrupa Masas› Müdürü
Richard Leussink ile Eureko Group'a
ba¤l› Achmea Holding D›fl ‹liflkiler Müdür
Yard›mc›s› Silja de Graaf-Dubbelaar 25 Kas›m
2008 tarihinde Birli¤e bir ziyaret gerçeklefltirdi.
Görüflmede Birli¤i Genel Sekreter Erhan Tunçay,
E
Genel Sekreter Yard›mc›s› Erdinç Yurtseven ve
Avrupa Birli¤i Sorumlusu Berna Özflar Kumcu
temsil etti. Eureko Holding yetkililerine Birlik,
Birli¤in yap›s›, faaliyetleri, Türk sigorta sektörü ve
sektörün AB'ye uyum çal›flmalar› konusunda
bilgi verildi.
“Aktüeryal Zincirleme Merdiven
Metodu Çal›flma Grubu” Kuruldu
ktüeryal zincirleme merdiven
metodu hesaplama yöntemiyle ilgili
çal›flmalar yapmak üzere Birlik nezdinde
aktüerlerden oluflan bir çal›flma grubu kuruldu. 22 Ekim 2008 tarihinde ilk toplant›s›n›
gerçeklefltiren çal›flma grubu taraf›ndan
A
öncelikle s›ra d›fl› hasarlar›n hesaplamaya
etkisini asgari düzeye indirecek bir
formülasyon ortaya ç›kar›larak Hazine
Müsteflarl›¤›'na sunulmas› ve sene sonundan
önce uygulanmas›n›n sa¤lanmas›
hedeflendi.
07
B‹RL‹K’TEN HABERLER
Resmi ‹statistik Program›
Bilgilendirme Toplant›s›
irli¤in Resmi ‹statistik Program›'n›n
Sa¤l›k Harcamalar› ‹statistikleri
bölümünde sorumlu kurulufl olmas›
nedeniyle Birlik 12 Kas›m 2008 tarihinde
Ankara'da ‹statistik Kurumu'nda
gerçeklefltirilen Çal›flma Grubu toplant›s›na
kat›ld›. Toplant›da Birli¤i, Teknik Birim
Yöneticisi Atilla Oksay temsil etti.
B
Toplant›da Resmi ‹statistik Program›
çerçevesinde Sa¤l›k Harcamalar› ‹statistikleri
Grubu'nun çal›flmalar› konusunda
kat›l›mc›lara bilgi verilerek sorumlu kurulufllardan beklentiler dile getirildi. Bu kapsamda,
Birli¤in de sorumlu oldu¤u istatistiklerin 2007
y›l› sonuçlar›n›n milli gelir hesaplar›nda
yap›lan de¤ifliklik nedeniyle revize edildi¤i
belirtilerek söz konusu grup istatistikleri için
AB'ye 2009 y›l›nda tam uyum sa¤lanaca¤›na
dair taahhütte bulunuldu¤u bilgisi verildi.
Toplant›da ayr›ca 2009 y›l›nda sorumlu
kurumlar taraf›ndan gerçeklefltirilen tüm
sa¤l›k harcamalar›n›n (kamu, özel sigorta,
cepten) hangi kurumlara (kamu, üniversite,
vak›f hastaneler ile özel hastaneler ile özel
muayenehaneler vb) ve hangi fonksiyon
baz›nda (ayakta/yatarak) yap›ld›¤›n›n
bildirilmesinin bir zorunluluk oldu¤u da
belirtildi.
“CEA Finansal Krize ‹liflkin Sekiz
Temel Mesaj” Bafll›kl› Raporun
Türkçe Özeti Yay›nland›
irlik, Amerika'da bankac›l›k sektöründe
bafllayan finansal krizi takiben Avrupa
Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA)
taraf›ndan haz›rlanan “Finansal Krize ‹liflkin
Sekiz Temel Mesaj” bafll›kl› raporun Türkçe
B
08
özetini yay›nlad›. Finansal krizin Avrupa sigorta
ve reasürans piyasas›na etkilerine dair
de¤erlendirmelerin bulundu¤u raporda sigorta ve reasürans piyasas›n›n genel durumu
sekiz bafll›k alt›nda inceleniyor.
‹NCELEME ARAfiTIRMA
Korsan Sald›r›lar› ve
Sigorta
Kaptan Murat IfiIKLI
Anadolu Anonim Türk Sigorta fiirketi Nakliyat
ve Sorumluluk Sigortalar› Müdürü
luslararas› Ticaret Odas›'n›n Denizcilik
Faaliyetleri konusunda uzman alt kuruluflu olan International Maritime Bureau (IMB)
deniz korsanl›¤›n›n tan›m›n› flu flekilde yapmaktad›r:
U
Ard›ndan gemi ve yük sahibiyle temasa
geçerek bir fidye talebinde bulunmaktad›rlar.
Bu uygulama kaçak mallar›n sat›lmas› veya
geminin elden ç›kar›lmas› gibi uzun ve s›k›nt›l›
uygulamalar› gerektirmedi¤i için daha çok
tercih edilmektedir.
“H›rs›zl›k veya suç teflkil edecek herhangi bir
di¤er amaç için bir gemiye ç›kmak veya
ç›kmaya teflebbüs etmek ve bu amaca varmak için güç kullanma e¤iliminde olmak.”
Deniz tafl›mac›l›¤›nda dar geçitlere s›kça rastlanmaktad›r. Aden Körfezi ve onu takip eden
Süveyfl Kanal›, Panama Kanal›, Malacca
Bo¤az› ve Hürmüz Bo¤az› gibi dar geçitlerde
gemiler h›zlar›n› düflürmek ve bu geçitlerden
oldukça kontrollü geçmek zorunda kalmakta
ve bu sayede korsanlar›n sald›r›lar›na aç›k
hale gelmektedirler.
Bu tan›mdan da görüldü¤ü gibi deniz korsanl›¤›n›n iki temel boyutu vard›r:
Sigorta flirketlerinin bu riske karfl› yaklafl›mlar›n›
üç bölümde incelemek gerekmektedir:
❖ Ekonomik bir ç›kar.
❖ Güç kullanma.
1- Gemi kaç›r›l›rken korsanlar taraf›ndan
gemiye verilen hasarlar hususi avarya olarak
de¤erlendirilmektedir ve poliçede aksine bir
hüküm yoksa poliçe flartlar› dahilinde tazmin
edilmektedir. Poliçe flartlar›ndan kas›t söz
konusu risk nedeniyle ödenecek tazminat›n
poliçe muafiyetine tabi oldu¤unu hususudur.
En ciddi korsanl›k uygulamas› aç›k denizde ya
da belirli bir bölgede seyir halinde bulunan
bir gemiye yönelik soygunlar fleklinde kendini
göstermektedir. Bu korsanl›k faaliyeti yüksek
bir örgütlenme seviyesi gerektirmekte, mürettebat›n esir al›nmas› ve geminin kaç›r›lmas›
söz konusu olabilmektedir. Son dönemde ise
korsanlar, bir gemiyi mürettebat› ile birlikte
al›koyup kendileri için uygun ve güvenli bir
bölgeye kaç›rmay› tercih etmektedirler.
2- Geminin kaç›r›lmas›na karfl›l›k gemi
personeli taraf›ndan karfl› konulurken gemiye
verilen zararlar ve geminin yüküyle beraber
kaç›r›lmas› durumunda korsanlar taraf›ndan
gemi ve yükün serbest b›rak›lmas› için istenen
fidye tutar› TTK 1193* ve 1194'te** de
aç›kland›¤› gibi müflterek avarya teflkil etmektedirler. Bu nedenle söz konusu fidye
tutar›ndan gemiye düflen pay tekne makine
sigortac›s› taraf›ndan yine poliçe flartlar›
dahilinde (poliçe muafiyetine tabi olarak)
ödenecektir.
09
‹NCELEME ARAfiTIRMA
3- Geminin bofl olarak kaç›r›lmas› durumunda
korsanlar taraf›ndan istenen fidye ücreti
müflterek avarya teflkil etmeyece¤inden
tekne makine sigortac›s› taraf›ndan da
ödeme yap›lmas› mümkün olmayacakt›r.
Ancak bu halin teminat alt›na al›nmas› için
tekne makine poliçesi haricinde bir baflka
poliçe düzenlenmelidir. Bu poliçe, fidye
bedelinin (ransom) karfl›lanmas›n› ve fidye
konusunda anlaflma yap›l›rken harcanan
masraflar›n da teminini sa¤lamaktad›r.
Geminin yüklü iken müflterek avarya olmas›
buna karfl›l›k bofl iken teminata girmemesinin
nedeni enstitü klozlar›nda yer almaktad›r.
ITCH 1.11.95 klozunun 10.3. maddesinde 1994
York Antwerp Kurallar›'na, ITCH 1.10.83 klozunun 11.3. maddesinde 1974 York Antwerp
Kurallar›'na at›f yap›lmaktad›r. Buna göre
gemi bofl olsa dahi müflterek avarya hükümlerinin York Antwerp Kurallar›'nda belirtildi¤i
flekilde geçerli olaca¤› belirtilmektedir. Fakat
York Antwerp Kurallar›'nda korsanl›k riski ile
ilgili bir düzenleme bulunmamaktad›r. Bu
nedenle gemi bofl ise ITCH hükümleri
dahilinde fidye ücreti karfl›lanamamaktad›r.
Söz konusu teminatlar belirli bir süre için
sa¤lanmakla birlikte, sefer bafl›na da sa¤lanmaktad›rlar. Bu teminat tekne makine ve
grev harp poliçelerinin sa¤lam›fl oldu¤u teminatlar›ndan ba¤›ms›z olarak çal›flmakta
oldu¤undan, her iki poliçenin düzenlenmifl
olmas› flart› aranmamaktad›r. Dolay›s›yla bu
poliçelere de rücu etmemektedir. Sigortal›
aç›s›ndan en do¤ru yol, her üç poliçenin de
ayn› sigorta flirketinden düzenlenmesidir.
Risk meydana geldikten sonra sigortac›n›n
müdahalede bulunmas› söz konusu de¤ildir.
Bu konu, ilgili devletlerin ve BM'in çözüme
ba¤lamas› gereken bir konudur. Yaln›z kamu
gücü kullan›larak korsanlar›n verdi¤i zararlar›n
önlenmesinin söz konusu olmad›¤› hallerde ise
sigorta flirketleri zarar›n en düflük seviyede
tutulabilmesi için korsanlarla yap›lan temaslar›
izler ve bilgi edinirler. Nihayetinde mali yük
sigorta flirketine ait olacak, verilen zararlar ve
10
fidyeyi sigortac›lar ödeyecektir. Korsanlarla
temas edilmesi hususu da öyle kolay bir husus
de¤ildir. Bu alanda tecrübe sahibi olan ve
korsanlar›n güvendi¤i arac›lar taraf›ndan
görüflmeler yürütülmektedir.
Baflta ‹ngiltere olmak üzere deniz
tafl›mac›l›¤›nda önde gelen ülkelerde baz›
güvenlik flirketleri ve sigorta flirketleri korsanlarla pazarl›k etme iflinde önemli bir bilgi
birikimine sahiptirler. Ço¤u zaman korsanlar
ele geçirdikleri gemilerin sahiplerini arayarak
fidye talep ederler. Pazarl›k genellikle
Londra'da konumlanm›fl arac›lar üzerinden
yap›l›r ve bu arac›lar, güvenlik flirketleri ile bu
güvenlik flirketlerinin sahiplerinden oluflmaktad›r. Ayr›ca çal›flanlar› eski SAS komandolar›
gibi güvenlik formasyonu oldukça yüksek
kiflilerdir. Belirlenen miktar bu flirketlere gemi
sahipleri taraf›ndan gönderilir ve bu arac›lar,
paray› ço¤unlukla Somali veya Yemen'de
belirlenen bir yere nakit olarak götürüp teslim
ederler. Daha sonra bu para flebeke
içerisinde paylafl›lmakta ve gemi serbest
b›rak›lmaktad›r.
Sald›r›lan gemilerden çal›nan kargonun
sat›lmas› da bir di¤er gelir kalemini oluflturmaktad›r. Fakat ele geçirilen mal›n yasad›fl›
biçimde elden ç›kar›lmas› kolay de¤ildir ve
çok daha organize yap› gerektiren uzun ve
s›k›nt›l› bir süreci gerektirmektedir. Uluslararas›
pazarlarda çal›nt› mallara karfl› artt›r›lan
güvenlik önlemleri nedeniyle de bu tür uygulamalar›n say›s› giderek azalmakta ve korsanlar daha çok fidye isteme amaçl› eylemlere
yönelmektedirler.
Ödenen her fidye gemi sahibi flirket için ilave
bir maliyet olufltururken sigorta giderleri de
önemli bir boyuta varmaktad›r. Sigortac›lar
aç›s›ndan merkezi Londra'da bulunan Joint
War Committee taraf›ndan yay›nlanan ve
dünya üzerinde riskli bölgelerin belirlendi¤i
yay›n konuya ›fl›k tutmaktad›r. Sigorta flirketleri
bu yay›n› dikkate alarak bu bölgelere gidecek tekneleri ya da yükleri sigortalay›p sigortalamamaya ya da hangi fiyat ve teminat ile
sigortalay›p sigortalamayacaklar›na karar
verirler. fiu s›ralar baflta Aden Körfezi'nin
Somali aç›klar› olmak üzere korsanl›k faaliyetlerinin yo¤un olarak görüldü¤ü birkaç bölge
sigorta flirketleri taraf›ndan ''savafl bölgesi'' risk
kategorisine sokulmufl durumdad›r. Bunun
anlam› sigorta risklerinin artmas› ve sigorta
maliyetlerinin önemli biçimde yükselmesidir.
* TTK 1193: Geminin düflman veya deniz haydutlar›na
karfl› müdafaas› halinde müdafaa s›ras›nda gemiye veya
yüke yap›lan hasar, bu s›rada sarf olunan cephane, gemi
adamlar›ndan biri müdafaa s›ras›nda yaraland›¤› veya
öldü¤ü takdirde tedavi ve cenaze masraflar›, 1013 ve
1014'üncü maddelerle di¤er mevzuat gere¤ince verilmesi
laz›m gelen tazminat ve mükafat müflterek avarya olarak
kabul olunur.
** TTK 1194: Geminin düflman veya deniz haydutlar›
taraf›ndan durdurulup da fideye verilerek geminin ve
yükün kurtar›lmas› halinde rehinelerin geçim ve kurtarma
masraflar›yla birlikte, verilen fidye müflterek avarya olarak
kabul olunur.
11
KAPAK KONUSU
Yeni Hayat Sigortalar›
Yönetmeli¤i Çerçevesinde
Genel Bir De¤erlendirme
ve Temel Beklentiler
Olgun KÜNTAY
Axa Hayat Sigorta Genel Müdür Yard›mc›s›
TSRfiB Hayat Sigortalar› ‹nceleme Araflt›rma
Komitesi Baflkan›
ayat sigortalar›n›n dünya toplam
sigorta portföyü içindeki pay› yüzde
60 düzeyine yaklafl›rken ülkemizde bu oran
2007 y›l› sonu itibariyle yüzde 13'dür. Bireysel
emeklilik sistemi katk› paylar› da eklendi¤inde
de ancak yüzde 22 düzeyine eriflilmektedir.
Bu oranlar, ülkemizde hayat sigortac›l›¤›
alan›nda at›labilecek önemli ad›mlar
oldu¤unu göstermektedir.
H
Hayat sigortac›l›¤›, tasarruf ve koruma amaçl›
birikimli sigortalar, koruma amaçl›
vefat/maluliyet sigortalar› ve gelir amaçl›
annüite sigortalar› olmak üzere üç ana bafll›k
alt›nda toplanabilir. Buna karfl›n ülkemizde
hayat sigortac›l›¤›n›n cari durumuna
bak›ld›¤›nda yeni ifl üretim yap›s›n›n, hemen
hemen tamamen finans sisteminin sa¤lad›¤›
tüketici ve konut kredileri ile iliflkili olmak üzere
koruma amaçl› sigortalardan kaynakland›¤›
görülmektedir. 2008 y›l›n›n son çeyre¤inden
itibaren global ekonomik belirsizlik
ortam›ndan olumsuz yönde etkilenmesine
karfl›n, koruma amaçl› vefat ve maluliyet
sigortalar› son befl y›lda parlak bir dönem
geçirmifl ve hayat sigortac›l›¤›n›n itici gücü
haline gelmifltir.
12
“Son verilere göre
ülkemizin nüfusu
yaklafl›k 70 milyon
kiflidir ve en dikkat
çekici husus ortalama
yafl›n 28.3 olmas›d›r.
Dünya ortalamalar› ile
k›yasland›¤›nda Türkiye
hayat sigortac›l›¤›
aç›s›ndan ciddi bir
potansiyele sahiptir.”
Di¤er yandan bankalar ve di¤er finansman
kurulufllar›n›n sa¤lad›¤› kredilerin genel
ekonomik konjonktür ile yak›n iliflkisi göz
önünde bulunduruldu¤unda, hayat sigortas›
flirketlerinin ve genel olarak hayat
sigortac›l›¤›n›n nas›l bir risk ile karfl› karfl›ya
oldu¤u da anlafl›lmaktad›r.
Befl y›l öncesine dek, hayat sigortac›l›¤›
neredeyse tamamen, tasarruf ve koruma
amaçl› birikimli sigortalar alan›nda faaliyet
gösterirken, geçmiflte yap›lan hatalar önemli
ölçüde sigortal› memnuniyetsizli¤ine neden
olmufl, yaflanan yüksek enflasyonlu dönem-
lerin de etkisiyle sigortal› beklentileri karfl›lanamam›flt›r.
Bireysel emeklilik sistemine iliflkin mevzuat
düzenlenirken, önemli ölçüde, birikimli hayat
sigortac›l›¤›nda yap›lan hatalar›n tekrar
edilmemesi üzerine bir yap› getirilmeye
çal›fl›lm›fl, günümüz itibariyle ülkemizde birikimli
hayat sigortac›l›¤›n›n yerini tamamen bireysel
emeklilik planlar› alm›flt›r.
Di¤er yandan, 18 Temmuz.2007 tarihinde
yürürlü¤e giren ve mevcut vergi
dezavantajlar›na ek olarak, komisyonlar,
poliçe üzerinden yap›lan kesintiler ve birikimli
hayat sigortalar›ndan ayr›lma koflullar›na iliflkin
de¤ifliklikleri içeren “Hayat Sigortalar›
Yönetmeli¤i” ile söz konusu sigortalar›n adeta
yürürlükten kald›r›lm›fl oldu¤u düflünülürken
1 Mart 2009 tarihinde yürürlü¤e girecek olan
“Hayat Sigortalar› Yönetmeli¤inde de¤ifliklik
Yap›lmas›na Dair Yönetmelik” ile hayat sigortac›l›¤› alan›nda önemli bir aç›l›m f›rsatlar›
yarat›lm›flt›r.
Yeni yönetmelik ile tarife onay sisteminin
serbestlik yönünde radikal bir biçimde revize
edildi¤i ve flirketlere ürün tasar›m›nda esneklik
tan›nd›¤› bununla birlikte sigortal›lar›n ürün
hakk›nda bilgilendirmeleri konusunda daha
kat› esaslar getirildi¤i izlenmektedir.
Bu yönetmelik de¤iflikli¤i öncesine kadar
ülkemizde hayat sigortalar›nda uygulanan
tarife onay sisteminin flirketlerin rekabet
ortam›n› s›n›rlad›¤› de¤erlendirilmektedir.
Standart bir hayat ürününün dahi Hazine
Müsteflarl›¤›'na onay için gönderilmesi ve bu
onay için bazen kayda de¤er bir süre bekleniliyor olunmas›, flirketlerin piyasa koflullar›n›n
gerektirdi¤i h›zda çal›flmas›n› ve hareket
kabiliyetlerini k›s›tlam›flt›r.
Hayat sigortas› flirketlerinin, Hazine Müsteflarl›¤›
Sigorta Denetleme Kurulu taraf›ndan her y›l
titizlikle denetlendi¤i, kar/zarar ve bilançoya
konu kay›tlar›n gerçe¤e uygunlu¤unun, flirket
aktüerleri ve ba¤›ms›z denetim flirketleri
taraf›ndan kontrol edildi¤i, ayr›ca yabanc›
ortakl› flirketlerin merkezi aktüerya ofislerinin
düzenli olarak denetim çal›flmas› yürüttü¤ü bir
çerçevede tarife onay sisteminin kald›r›lmas›
ya da esnetilmesi, esas olarak, rekabet
ortam›nda flirketlerin sat›fl faaliyetlerine h›zl› bir
flekilde bafllayabilmesini sa¤layacakt›r.
Ek olarak Hayat Sigortalar› Yönetmeli¤i
haricinde 1 Mart 2008 tarihinde “Sigorta
Sözleflmelerinde Bilgilendirmeye ‹liflkin
Yönetmelik” yürürlü¤e girmifltir. Yönetmelikle
birlikte, di¤er sigorta branfllar› yan›nda hayat
sigortalar›n›n da daha fleffaf ve sigortal›y›
ald›¤› teminat konusunda bilgilendiren bir
yap›ya kavuflmalar› amaçlanm›flt›r. Söz konusu
Yönetmelik ile sigorta flirketlerine internet sitesi
kurma zorunlulu¤u getirilmifl, di¤er bilgileri ek
olarak hayat sigortas› sözleflmelerinde;
tahakkuk eden ve tahsil edilen primlere,
verilen teminatlara ve her bir teminata iliflkin
tutarlara, kesintilere (komisyonlar, idari ve tahsil masraflar› ile di¤er giderler), varsa birikim ve
kâr pay› tutar›na, kâr pay› oranlar›na, ifltira,
ikraz ve tenzil de¤erlerine, ikraz ve tenzildeki
sözleflmelerin durumuna iliflkin bilgilerin sigortal›lar›n erifliminin sa¤lanmas›na yönelik düzenleme hayata geçirilmifltir.
Tarife sisteminde serbestlik çerçevesinde,
uygulamalar›n, teorik anlamda bir risk içerebilece¤i hususu kabul edilmekle birlikte teknik
esaslarda bir ayk›r›l›k tespit edilmesi halinde
bu hususlar›n de¤ifltirilmesi her zaman
mümkün olabilecektir. Bununla birlikte ticari
iflletmeler olarak flirketlerin, kendilerini, müflterileri ve piyasa karfl›s›nda zor durumda b›rakacak uygulamalar içinde bulunmas› do¤al
görünmemektedir. Bu nedenle, söz konusu
serbest tarife sisteminde flirketlerin ve flirket
aktüerlerinin daha fazla sorumluluk hissedecekleri de tabiidir. Bu aç›lardan bak›ld›¤›nda
yeni yönetmeli¤in sigorta sektöründe önemli
bir memnuniyet yarat›¤› gözlenmektedir.
Hazine Müsteflarl›¤›'n›n, s›k› bir tarife onay sistemi yerine, flirketlerin aktüeryal dengeler
aç›s›ndan denetim ve gözetimini içeren bir
13
KAPAK KONUSU
fonksiyonu düzenlemesinin hayat
sigortac›l›¤›m›za önemli bir dinamizm
getirece¤i öngörülmektedir. Ayn› çerçevede
aktüeryal denetimlerin de, yükümlülük
karfl›lama yeterlili¤i prensipleri çerçevesinde,
fiyatland›rman›n yeterlili¤inden ziyade rezervlerin yeterlili¤i ve flirketin finansal gücü
üzerinde yo¤unlaflmas›n›n AB normlar› ile
uyumlu bir yaklafl›m olaca¤› düflünülmektedir.
Genel yaklafl›m› itibariyle hayat sigortac›l›¤›
alan›nda devrim niteli¤inde bir serbestlik
yaklafl›m›n› benimseyerek ve esnek uygulamalara imkan sa¤layacak olan söz konusu
yönetmelik de¤iflikli¤inin ülkemizde hayat
sigortac›l›¤›na yeniden ivme kazand›rmas›
beklenmektedir.
Nitekim önemli ölçüde norm uyumu
sa¤lad›¤›m›z AB ülkelerine bak›ld›¤›nda da
emeklilik ve birikimli sigortalar piyasalar›n›n birlikte var oldu¤u ve hayat branfl›n›n sigorta
portföyü içinde a¤›rl›kl› bölümü oluflturdu¤u
görülmektedir.
Bu çerçevede ülkemizde de, emeklilik döneminin finansman›n› amaçlayan emeklilik planlar› ile orta dönemli tasarruf ve koruma
amac›na yönelik olarak düzenlenecek
birikimli hayat ürünlerinin teflvik uygulamalar›
ile birbirlerinden ayr›lmalar› ve birikimli hayat
sigortac›l›¤›n›n beklenen yeni düzenlemeler ile
yoluna devam edebilmesinin önü aç›lm›flt›r.
Burada emeklilik sistemine, mevcut duruma
göre daha fazla vergi teflviki, ancak bunun
karfl›l›¤›nda sistemden erken ayr›lma durumunda hayat branfl›na göre daha fazla ç›k›fl
cezas› uygulamas›n›n faydal› olaca¤›
düflünülmektedir. Ayr›ca emeklilik sisteminde
birikim dönemi sonunda al›nabilecek toplu
para tutar›na k›s›tlama getirilmesi ve maafl
alman›n özendirilmesi de mutlaka gerekli
görülmektedir.
Hayat sigortac›l›¤›n›n çok önemli üçüncü
aya¤› olan ve düzenleme eksikli¤i nedeniyle
ihmal edilebilecek düzeyde bir a¤›rl›¤a sahip
bulunan Annuite sigortac›l›¤›, bir kapitalin,
14
faizin yan› s›ra, ölüm ve yaflama ihtimalleri de
göz önünde bulundurularak, belirli süreli ya
da hayat boyu düzenli gelir (maafl) olarak
ödenmesi konusunu ifade etmektedir.
31 Aral›k 2007 tarihi itibar› ile toplam hayat
sigortas› poliçe say›s› 10,7 milyon olup mevzuat düzenlemelerindeki eksiklikler nedeniyle,
annuite poliçelerinin hayat sigorta poliçesi
say›s›na oran› yüzde 0.38'dir.
Annuite sigortalar›, ülkemizde birikimli hayat
sigortalar›n›n 1990'l› y›llar›n bafllar›ndan
itibaren h›zla yayg›nlaflmas›n› takiben kendine
yer edinmeye bafllam›flt›r. Mevcut yap›
içinde, maafl hesab› yap›l›rken garanti edilmifl bir faiz oran› bulunan kâr payl› annüite
ürünleri sunulmaktad›r. Bu ürünlerde ayr›ca,
piyasadaki getiri oranlar› söz konusu faiz
oran›ndan yüksek ise gelir art›fl
göstermektedir.
Bu tip ürünler, sigortal›n›n, ürün teknik
esaslar›nda kullan›lan mortalite tablosundaki
yaflama varsay›m›ndan daha uzun yaflamas›
riski olan longevite riski ve yap›lar›nda garanti
edilmifl bir faiz bar›nd›rd›klar›ndan getiri riski ile
karfl› karfl›yad›rlar.
Ülkemizde hayat sigortas› ile annüite sigortas›
ürünlerinde, fiyatlama ve rezerv hesaplama
amac›yla kullan›m› Hazine Müsteflarl›¤›
taraf›ndan serbest k›l›nm›fl mortalite tablolar›
ülkemizdeki gerçek ölüm istatistiklerini
yans›tmaktan çok uzakt›r.
Türkiye'deki sigorta flirketlerinin portföylerinde
bulunan kiflilerin mortalite oranlar›, kabaca,
CSO 53-58 mortalite tablosunda yer alan
oranlar›n yüzde 40'›n› oluflturmaktad›r.
Sektörümüzde, sigortal›lar›n beklenenden
uzun yaflamalar›ndan kaynaklanacak ve
flirketlerin gelecekteki yükümlülüklerini olumsuz yönde etkileyebilecek boyuttaki riskler
nedeniyle annüite sigortas› sunumu yetersizdir.
Hayat sigortalar› yönetmeli¤indeki de¤ifliklikler
ile bu konuda yeni bir aç›l›m getirilmemifl
olmakla birlikte, sektörümüzde beklentiler
içeren hayat sigortas› planlar›d›r ve varl›klar
ünite adetleri cinsinden takip edilirler. Unitlinked ad› ile an›lan bu ürünlerin temel özellikleri olarak, fleffaf yap›lar›, yat›r›m çeflitlili¤i sunmalar›, koruma teminatlar›nda esneklik ve
esnek masraf yap›lar› dikkat çekmektedir.
Bu kapsam alt›nda yat›r›m fonlu hayat sigortas› ürünlerini, teflvik uygulamalar› baflta
olmak üzere gerekli düzenlemeler ile emeklilik
planlar›ndan ay›rmak ve AB ülkelerinde
yayg›n yer bulan bu ürünleri ülkemizde de
sunabilmek üzere ilgili mevzuat›n h›zl› bir
flekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
annuite sigortalar›n›n ayr› bir bafll›k alt›nda ele
al›naca¤› ve bu çerçevede bu alanda kullan›labilecek mortalite tablolar› baflta olmak
üzere konunun genel anlamda
de¤erlendirilece¤i yönündedir.
Gerek bireysel emeklilik sistemini, gerekse de
hayat sigortac›l›¤›n› yak›ndan ilgilendiren ve
ülkemizde yeni ve büyük bir aç›l›m yaratmas›
beklenen annuite sigortalar› ile ilgili mevzuat
gelifltirilirken flu anda uyguland›¤› gibi getiri
ve longevite risklerinin flirketler taraf›ndan
üstlenildi¤i modelin yan› s›ra;
❖ Getiri riskini kat›l›mc›n›n, longevite riskini
flirketlerin üstlendi¤i,
❖ Longevite riskini kat›l›mc›n›n, getiri riskini
flirketlerin üstlendi¤i,
❖ fiirketlerin risk üstlenmedi¤i
alternatif modellere de yer verilmesi ve mutlaka annüite sigortalar›na uygun mortalite
tablolar›n›n kullan›ma aç›lmas› ya da bu
konuda flirketlere serbestlik tan›nmas›n›n
gerekli oldu¤u düflünülmektedir.
Hayat sigortac›l›¤› alan›nda bir di¤er geliflim
f›rsat› olarak AB mevzuat›nda “yat›r›m fonlu
sigortalar olarak geçen ürünler gelmektedir.
11 Temmuz.2007'de yay›nlan›p yürürlü¤e giren
“Sigorta Branfllar›na ‹liflkin Tebli¤” ile sektörümüz gündemine giren yat›r›m fonlu ürünler, fon esas›na dayal› bir yat›r›m bilefleni
Türkiye ‹statistik Kurumu verilerine göre 31
Aral›k 2007 tarihi itibariyle ülkemizin nüfusu
yaklafl›k 70 milyon kiflidir ve bu nüfusun yüzde
70.5'i flehirlerde yaflamaktad›r. Nüfusun
demografik da¤›l›m›na bak›ld›¤›nda en dikkat
çekici sonuç olarak ortalama yafl›n 28.3
olmas› ve toplam nüfus içerisinde en büyük
grubu % 66.5'lik bir oranla 15-65 yafl
aral›¤›ndakilerin oluflturdu¤u göze çarpmaktad›r. Dünya ortalamalar› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda
genç bir nüfusa sahip Türkiye, hayat
sigortac›l›¤› aç›s›ndan da ciddi bir potansiyele
sahiptir. Ancak sigortac›l›k piyasas› geliflmifl
ülkelerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda bu potansiyelin
çok az bir bölümüne ulafl›labildi¤i görülmektedir. Yaz›n›n giriflinde hayat sigortalar›n›n dünya
prim üretimi içindeki pay› ve ülkemizdeki
durum özetlenmifltir.
Bu sonuçlar hayat sigorta sektörünün bu
branfltaki sigorta bilincinin genifl kitlelere
yay›labilmesi amac›yla bir tan›t›m faaliyetine
girmesi gerekti¤ini göstermektedir. Çünkü
ülkemizdeki hayat sigortac›l›¤›n›n geliflmifl
ülkeler seviyesine ç›kabilmesi ancak hayat sigortas› ürünlerinin genifl kitlelere yay›lmas› ile
mümkün olabilecektir.
Genel bir de¤erlendirme olarak, ülkemizde
hayat sigortac›l›¤›n›n yeni bir bak›flla ele
al›nmas› ve AB normlar› çerçevesinde bütün
alt dallar› ile eksiksiz olarak uygulama imkan›
yarat›lmas› gerekti¤i düflünülmektedir. ■
15
MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI
5684 Say›l› Sigortac›l›k
Kanununda
De¤ifltirilmesi’nde Fayda
Görülen Hükümler
Mehmet KALKAVAN
TSRfiB Genel Sekreter Yard›mc›s›
Haziran 2007 tarihinde kabul edilen
Sigortac›l›k Kanunu birikmifl birçok
probleme çözüm getirmekle birlikte, afla¤›da
yer alan baz› hükümleri, Birli¤imizce
sigortac›l›¤a iliflkin di¤er mevzuat ve uygulama aç›s›ndan baz› tereddütlere yol açabilece¤i düflüncesi ile afla¤›da belirtilen maddelerle ilgili revizyona ihtiyaç duyulmaktad›r.
3
Konuyu madde s›ralamas›na göre ele alacak
olursak, 5684 Say›l› Kanunun 4' üncü maddesinin 6'nc› f›kras›nda, sigorta flirketlerinde
görev yapacak olan denetçilerin sigortac›l›k,
iktisat, hukuk, maliye, iflletme ve muhasebe
alanlar›nda en az üç y›l deneyimi bulunmas›
flart› aranmaktad›r. Madde metninden
anlafl›ld›¤› üzere, flirketlerde denetçi olabilmek için bu alanlar›n herhangi birinde
de¤il, tamam›nda üç y›l tecrübe flart› aranmaktad›r ki bu durum gerek 5684 Say›l›
Sigortac›l›k Kanunu'nda yer al›p tecrübe
aranan di¤er görevlere iliflkin flartlarla ve
gerekse de benzer kanunlarda yer alan benzer görevlere iliflkin flartlarla uyuflmamaktad›r.
Buradaki maksat, flirketlerde görev alacak
denetçilerin, yukar›da say›lan alanlar›n herhangi birinde asgari üç y›l deneyim sahibi
olmas›d›r. Bu nedenle, ilgili f›kradaki mevcut
maddi hatan›n giderilerek, ileride yaflanmas›
16
“2007 y›l›nda kabul
edilen 5684 Say›l›
Sigortac›l›k Kanunu,
bugüne kadar ihtiyac›
hissedilen birçok konuya,
birikmifl birçok probleme
çözüm getirmifltir.
Bununla birlikte uygulamada tereddütlere yer
b›rakmamak ad›na baz›
revizyonlara da ihtiyaç
vard›r.”
muhtemel olumsuzluklar›n bertaraf edilmesi
gerekmektedir.
Kanunun 11' inci maddesinin 4' üncü
f›kras›nda “sigorta sözleflmelerinde kapsam
dahiline al›nm›fl riskler haricinde, kapsam d›fl›
b›rak›lm›fl riskler aç›kça belirtilir. Belirtilmemifl,
olan riskler teminat kapsam›nda say›l›r” denilmifltir. Türk Sigorta sisteminde teminat alt›na
al›nan rizikolar ile kapsam d›fl› b›rak›lm›fl riskler,
Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan Genel fiartlarda aç›kça belirlenmifltir. Uygulamadaki genel
flartlarda, sigortan›n kapsam›n›n tan›m›ndan
sonra, teminat d›fl› olup da, ek sözleflme ile
teminat kapsam›na dahil edilebilecek rizikolar
ile tamamen teminat d›fl› kalan rizikolar
belirtilmekte, ayr›ca, genel flartlara, son bir
madde olarak sigortal›/sigorta ettiren
aleyhine olmamak üzere özel flartlar konulabilmesine olanak sa¤lanmaktad›r. Bu nedenle
mevcut f›kra hükmünün kald›r›lmas› uygun
olacakt›r.
Di¤er taraftan, Kanunun 11' inci maddesinin
1' inci f›kras›nda, sigorta sözleflmelerinin ana
muhtevas›, Müsteflarl›kça onaylanan ve sigorta flirketlerince ayn› flekilde uygulanacak olan
genel flartlara uygun olarak düzenlenir hükmü
yer almaktad›r. Oysa sigortal› olmak isteyenlerin, sigortan›n kapsam› ve ilgili di¤er hükümlerine iliflkin do¤ru ve yeterli bilgiye sahip
olmak suretiyle taraflarca saptanacak sigorta
flartlar›na göre sözleflme yapabilme olana¤›
olmal›d›r. Bu flartlar›n emredici hükümlere,
ahlak ve adaba ayk›r› olmamas› esast›r.
Sigortac›l›¤›n geliflmifl oldu¤u ülkelerde de
flirketler, genel flartlar›n› kendileri düzenlemektedirler. Kamu otoritesinin yukar›daki esaslara
göre müdahale imkân› her zaman mevcuttur.
Bu nedenle, Hazine Müsteflarl›¤›na,
gerekti¤inde bu flartlar› flirketlerce serbestçe
düzenlenmesine gerekti¤inde olanak
sa¤layan yetki tan›nmas›n›n uygun olaca¤›
düflünülmektedir.
Kanunun 23' üncü maddesinin 9' uncu
f›kras›nda “23 fiubat 1995 tarihli ve 4077 Say›l›
Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanunun 4/17
Maddesinin üçüncü f›kras› hükmü sigorta
acenteleri için sadece acentelik faaliyeti
dolay›s›yla sunulan hizmetlerde uygulan›r”
denilmifltir. Öncelikle söz konusu hükmün
sadece sigorta acentelerini de¤il tüm sigorta
arac›lar›n› kapsamas› flartt›r. Di¤er taraftan, Bu
kanunla ilgili olarak haz›rlanan de¤ifliklik
tasar›lar›nda sigorta sözleflmelerinin, gerek
ay›pl› mal, gerek sözleflmelerdeki haks›z flartlarla ilgili Taslak hükümlerinde, sigorta
sözleflmelerine müdahale imkân› veren
hükümlere yer verilmifltir. Esasen Tüketicinin
Korunmas› Hakk›nda Kanunun, tan›mlara iliflkin
3' üncü maddesinde yer alan hizmet
tan›m›n›n, sigorta sözleflmelerini ne derece
içerdi¤i tart›flma konusu olacak niteliktedir.
17
MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI
Önemle üzerinde durulacak husus, 5684 Say›l›
Sigortac›l›k Kanunu'nun ve bu kanuna
müsteniden ç›kar›lan ikincil mevzuat›n, sigorta
sözleflmesinde yer alan kiflilerin hak ve menfaatlerini korunmas›, sigortac›l›k sektörünün
güven ve istikrarl› bir ortamda etkin bir flekilde
çal›flmas›n›n temin edilmesi ve denetlenmesine iliflkin hususlar›n usul ve esaslar›n›n düzenlenmesi amac›yla ç›kar›ld›¤›d›r. Özellikle,
tüketicinin korunmas›n› teminen an›lan
Kanunda, her türlü teminatlara ve bunlar›n
kontrolünü yapacak düzenlemelere yer verilmifltir. Bu nedenle ayr›ca, Tüketicinin
Korunmas› Hakk›ndaki Kanunda ve de¤iflikliklerine iliflkin Taslakta, sigorta sözleflmelerine ve
bu sözleflmelerin, sigorta mevzuat› ile
ba¤daflmayacak flekilde düzenlemelerine
mahal yoktur. Ana kanun sigortac›l›k kanunu
oldu¤una göre, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Tüketicinin Korunmas›
Hakk›nda kanuna gidilmelidir. Bu durum,
kanunlar aras›nda tüketicinin bilgilendirilmesi
aç›s›ndan da uyum sa¤layacakt›r.
Geliflmifl ülkelerde üst düzeyde faydalan›lan
ve ülkemizde de yak›n gelecekte çok fley
beklenmekte olan Sigorta Tahkim Komisyonu,
ön haz›rl›klar›n› tamamlam›fl ve hemen hemen
faaliyete haz›r duruma gelmifltir. Ancak
mevzuatta yer alan veya yer almayan baz›
hükümler Komisyon'un ifllevini zay›flatacak
niteliktedir.
Öncelikle, Komisyonun hukuki muamelelerde
bulunma ehliyetine sahip bulundu¤u konusunda tereddüde mahal verilmemesi
bak›m›ndan münferit bir tüzel kiflili¤i haiz
oldu¤unun Kanunda aç›kl›kla belirtilmesi
gere¤i do¤mufltur.
Sigortac›l›k Kanunu, hakemlerin listeye kay›tl›
bulunmalar› bak›m›ndan bir süre s›n›r›na yer
vermemifltir. Öte yandan hakemlerin listeden
silinmelerini düzenleyen 11' inci f›krada ise
hakemlerin görevlerini kendilerinden beklenen
özenle yerine getirmemeleri, listeden silinmek
için bir gerekçe olarak say›lmam›flt›r. Bu flartlar
alt›nda hakemlik görevine uygun görülenlerin,
18
görevlerini ne flekilde yerine getirirlerse
getirsinler, ömür boyu hakem olarak görev
yapmalar›na engel bir husus bulunmamaktad›r. Bu bak›mdan ilgili f›krada yap›lacak bir
de¤ifliklikle, hakemlerin listeye befl y›ll›k bir süre
için kaydedilmeleri ve bu sürenin sonunda
Komisyona ilgilinin çal›flmalar› hakk›nda
de¤erlendirme yapabilme imkân›
tan›nmas›n›n gerekli oldu¤u düflünülmektedir.
Yine 30 'uncu maddenin 11' inci f›kras›n›n (a)
bendi sigorta hakemlerinin gerekli nitelikleri
kaybetmeleri veya tarafs›zl›k ilkesine ayk›r›
hareket ettiklerinin tespit edilmesi halinde listeden sürekli olarak ç›karabilecekleri hükmüne
yer vermifl ancak hakemlerin kararlar›n›
verirken ilgili mevzuat hükümlerine ayk›r›
davrand›klar› haller için ise bir yapt›r›m
öngörmemifltir. Hakemler yarg›lama görevini
ifa ettiklerinden, kararlar›n› verirken ilgili
mevzuat hükümlerine riayet etme
mecburiyetleri bulunmaktad›r. Sigortac›l›kta
tahkim sistemi bak›m›ndan da kararlar›n›
mevzuatta yer alan flartlara uygun flekilde
vermeyen hakemlere dosya verilmesine
devam edilmesi, sistemin iflleyifli ve itibar›na
zarar verebilecektir. Bu çerçevede, Sigorta
hakemli¤i yapmak için gereken nitelikleri kaybetmifl, tarafs›zl›k ilkesine ayk›r› hareket etti¤i
tespit edilmifl veya sigortac›l›k mevzuat›na, örf
ve adetlerine mutaden ayk›r› karar verenlerin
sürekli olarak hakemlikten menedilmesine
cevaz veren bir düzenlemenin gerekli oldu¤u
düflünülmektedir.
30 'uncu maddenin on beflinci f›kras› raportörlerin incelemelerini on befl gün içinde tamamlamalar›n›n zorunlu oldu¤unu belirtmifl ancak
bu on befl günün ne flekilde hesaplanaca¤›
konusunda baflkaca bir aç›kl›k getirmemifltir.
Oysa maddenin on üçüncü f›kras›nda
Komisyona baflvuru için gerekli flartlar
aç›klan›rken flirketin on befl ifl günü içinde
yaz›l› cevap vermemifl olmas›n›n baflvuruya
imkân verece¤i belirtilmektedir. Kanun koyucu, maddenin 15 ve 16'nc› f›kralar›nda geçen
di¤er süreler de ifl günü olarak kaleme
al›nm›flt›r. Ülkemizdeki resmi tatil uygulamalar›
ilkelerini uygularken mevzuat› da tamam›yla
göz ard› etmemeleri, kararlar›n›n kabul
edilebilirli¤i bak›m›ndan uygun olacakt›r.
Böylece hakemler uyuflmazl›¤a mevzuatta yer
alan hükümler çerçevesinden yaklaflabilecekler, ancak somut koflullara göre teknik
hukukun birebir uygulanmas›n›n adaletsiz
sonuçlara yol açaca¤› durumlarda ortaya
ç›kacak adaletsiz sonucu hak ve nesafet
ilkeleri süzgecinden geçirmek imkân›na sahip
olacaklard›r. Bu nedenle, “Esnaf ve Küçük
Sanat ‹fl Sahipleri Aras›nda Hâs›l Olan
Anlaflmazl›klar›n Halline Dair ‹htiyari Tahkim
Yönetmeli¤i”nin 14' üncü maddesindeki
“hakem kararlar› mevzuat hükümleri
dairesinde hakkaniyet, nesafet, örf, adet ve
teamüllere göre ittihaz olunur” hükmüne
Tahkim maddesinde yer verilmelidir.
da dikkate al›nd›¤›nda, raportörlere tan›nan
on befl günlük sürenin tatilleri de içerecek
flekilde hesaplanmas›n›n, tatillerden hemen
önce yap›lan baflvurular› incelemek için sahip
olunacak süreyi oldukça k›s›tlayabilece¤i ve
tatbikatta güçlüklere yol açabilece¤i
düflünülmektedir. Bu bak›mdan maddedeki
on befl günlük sürenin on befl ifl günü olarak
de¤ifltirilmesinin gerek Kanundaki di¤er
sürelerle eflgüdümü sa¤layaca¤› ve gerekse
de Tahkim Komisyonunun iflleyiflini rahatlataca¤› düflünülmektedir.
Hakemlerin mevzuat hükümleri dairesinde hak
ve nesafet ilkelerini göz önünde bulundurarak
karar vermelerinin faydal› ve gerekli olaca¤›
düflünülmektedir. Hakemlerin hak ve nesafet
Sigortac›l›kta tahkim müessesinin amac› sigortac› ile sigorta ettiren veya sigorta
sözleflmesinden menfaat sa¤layan kifliler
aras›ndaki uyuflmazl›klar›n en k›sa zamanda
halledilmesidir, ancak, maddede öngörülen
dört ayl›k süre oldukça uzundur. fiikayetçinin
Komisyona baflvurmas›, raportör incelemesi
ve mahkeme safhas› dikkate al›nd›¤›nda bu
süre hayli uzayacak ve amaç ortadan kalkacakt›r. Esasen inceleme evrak üzerinden
yap›laca¤›ndan inceleme süresinin çok uzun
olmas›na da gerek yoktur. Bu nedenlerle söz
konusu sürenin 3 ay olarak yeniden düzenlenmesi, süreci yüzde 25 k›saltacak olup,
yukar›da say›lan olumsuzluklar›n da bir ölçüde
önüne geçilecektir.
Tahkim maddesinin 21' inci f›kras› ile maktu
para miktarlar›ndaki art›fl, üretici fiyatlar›
endeksini art›fl oran›n› aflmamak üzere Hazine
Müsteflarl›¤›n›n yetkisindedir. Gerek baflvuru ile
ilgili kat›lma pay›nda, gerek hakem ücretleri
ve uyuflmazl›k miktarlar›nda konjonktüre ve
uygulaman›n gerektirdi¤i ihtiyaçlara göre
art›r›ma gidilmesi gerekebilir. Bu gereksinmeyi
endeksin alt›nda tutmak yetersiz kalabilir. Bu
nedenle endeksin afl›lmamas› yerine dikkate
al›nmas›n›n daha uygun olaca¤› düflünülmektedir.
19
MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI
Komisyon, sigorta sözleflmelerinden do¤an
uyuflmazl›klar›n çözümünü sa¤layarak
mahkemelere benzer flekilde bir yarg›
faaliyeti yerine getirmekte ve bu bak›mdan
da yarg› hizmeti gören bir kurum niteli¤i
tafl›maktad›r. Nitekim Komisyonun oluflturulma
nedenlerinden birisi de ülkemizde sigorta ihtisas mahkemelerinin bulunmamas›ndan kaynaklanan bofllu¤u doldurmak ve bu surette
sigorta sözleflmelerinden do¤an
uyuflmazl›klar›n uzman hakemler eliyle h›zl› bir
flekilde çözülmesini sa¤layarak,
mahkemelerin de ifl yükünü bir nebze olsun
azaltmakt›r. Komisyon, faaliyetlerinde hiçbir
flekilde kar amac› gütmedi¤i gibi, sigorta
tahkim sisteminin finansman› için sigortal›lardan al›nmas› söz konusu olan baflvuru ücretleri ve flirketlerin ödeyece¤i katk› paylar›n›n
Komisyon faaliyetlerinin maliyetini dahi
karfl›lamayabilece¤i öngörülmektedir. Bu
nedenle Komisyonun kar amac›yla faaliyet
gösteren ticari iflletmelerle ayn› esaslara tabi
olarak vergi mükellefi olmas› bir taraftan
gördü¤ü ifllevin kamusal niteli¤iyle
ba¤daflmayacak, bir taraftan da Komisyona
pek çok ek mali ve idari külfet yüklemek
suretiyle kaynaklar›n›n daha etkin bir flekilde
kullan›lmas›n› engelleyecektir.
587 Say›l› Zorunlu Deprem Sigortas›na Dair
Kanun Hükmünde Kararname'nin 5' inci maddesinde, Do¤al Afet Sigortalar› Kurumunun ve
gelirlerinin her türlü vergi, resim ve harçtan
muaf oldu¤u hükmüne yer verilmiflken,
benzer flekilde 5363 Say›l› Tar›m Sigortalar›
Kanunun 7' nci maddesinin 2'nci f›kras›nda
da Tar›m Sigortalar› Havuzunun gelirlerinin her
türlü vergi, resim ve harçtan muaf oldu¤u
hükmü yer alm›flt›r. Bu çerçevede,
Komisyonun sigortac›l›k alan›nda kamu menfaati maksad›yla faaliyet gösteren benzer
nitelikteki kurulufllar›n yararland›¤› vergi, resim
ve harç muafiyetinden yararlanmas›n›
sa¤layacak bir yasal de¤ifliklik yap›lmas›
gereklili¤i ortaya ç›km›flt›r.
5684 Say›l› kanunun 35' inci maddesin 9 uncu
20
f›kras›, “Bu Kanuna tabi kurulufllar›n görevlileri
ve yetkilileri sigorta sözleflmesi ile ilgili kiflilere
ait s›rlar› bu konuda kanunen aç›kça yetkili
k›l›nan mercilerden baflkas›na aç›klamalar›”
hapis cezas› ve adli para cezas› gibi
müeyyidelere ba¤lam›flt›r. Sigortac›l›k ifllemlerinin yürütülmesi için kiflilerin durum ve tutumuna iliflkin baz› bilgilerin bilinmesine ihtiyaç
vard›r. Bunlardan en önemlisi fiyat uygulamalar›nda hasarla ilgili bilgilere olan ihtiyaçt›r.
Sigortac›l›k mevzuat›nda, bu bilgilerin verilmesine yer yer olanak sa¤lanmaktad›r (TRAMER
ve Trafik Sigortas› Yönetmelikleri ile hasar verilerinin tutulmas›, bunlara ulaflma, hasar belgesi düzenlenmesi gibi). Doktrinde ve s›rlarla
ilgili olarak haz›rlanan mevzuatta, müflteri s›rr›
“Kurum ve flirketlerin, kendi faaliyet
alanlar›yla ilgili olarak müflteriyle iliflkilerinde
müflterinin flahsi, iktisadi, mali, nakit ve kredi
durumuna iliflkin do¤rudan do¤ruya veya
dolay›s›yla edindikleri tüm bilgi, belge, elektronik ortam ve kay›tlardan oluflmaktad›r.”
Özellikle, flirketlerin risk de¤erlendirmesinde ve
tarife uygulamas›nda, birbirleri nezdindeki
hasar bilgilerine ve bu husustaki bilgi ak›m›n›n
sektör içinde yürütülmesine ihtiyaç vard›r.
Di¤er yandan, TSRfiB'nin de, gerekti¤inde sigorta sözleflmelerine iliflkin rehber tarife
haz›rlayabilmesi için, tekilden tüme var›r
flekilde bu bilgileri bilmesi zaruridir. Hasar bilgilerini yukar›daki tan›m içinde, sektör içi, sigortac›l›k ifllemleri gere¤i bilgiler olarak kabul
etmek ve herhangi bir ihtilafa ve takibata
maruz kalmamak için bu bilgilerin s›r kapsam›nda mütalaa edilmemesi gere¤i aç›kt›r.
Bu görüfl ve düflünceler çerçevesinde,
Bankac›l›k Kanunu'nun s›rlar›n saklanmas›na
iliflkin hükmü de dikkate al›narak, 35' inci
maddenin 9' uncu f›kras›na, Sigorta flirketlerinin aralar›nda yapacaklar› sözleflmeler
çerçevesinde, müflterilerinin risk durumlar›n›n
izlenmesi, de¤erlendirilmesi, kontrolü ve
müflteri hizmetlerinin yerine getirilmesi
nedeniyle yap›lacak bilgi ve belge al›flverifli
ile hizmet temininin bu hüküm d›fl›nda
oldu¤una dair bir ibarenin eklenmesi gerekmektedir. ■
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
2008 Y›l› ‹lerleme Raporu
ve Sigorta Sektörünün
De¤erlendirilmesi
Berna ÖZfiAR KUMCU
TSRfiB, AB ve Uluslararas› ‹liflkiler
ürkiye'nin Avrupa Birli¤i mevzuat›na ve
Kopenhag kriterlerine uyumunun
bafll›klar alt›nda düzenli olarak her y›l
de¤erlendirildi¤i ve bu çerçevede Avrupa
Birli¤i ile iliflkilerin hangi alanlarda olumlu
flekilde gerçekleflti¤i, hangi alanlarda sorunlar›n devam etti¤ini ortaya koyan ‹lerleme
Raporlar›n›n on birincisi ve geniflleme
sürecinde gelece¤e dönük beklentileri içeren
“Geniflleme Stratejisi” 5 Kas›m 2008 tarihinde
yay›nland›.
T
Geniflleme Stratejisi'nde Türkiye'nin reform
sürecine ba¤l›l›¤›n›n AB'nin kendi güvenli¤i ve
istikrar› için de büyük stratejik önem tafl›d›¤›,
müzakerelerin ortak amac›n›n kat›l›m oldu¤u;
ancak Türkiye ile müzakerelerin sonucunun
önceden garanti edilemeyen aç›k uçlu bir
süreç oldu¤u, Kopenhag siyasi kriterlerinin
yerine getirilmesinin sürdü¤ü, buna karfl›n
siyasi reformlara h›z verilmesi gerekti¤i ifade
edildi. Geniflleme Stratejisi'nde gerekli haz›rl›k
ad›mlar›n› atarsa H›rvatistan'›n 2009 sonuna
kadar kat›l›m müzakerelerinin son aflamas›na
ulaflmas›n›n beklendi¤i ifade edilirken Türkiye
için böyle bir öngörüde bulunulmad›¤›
dikkat çekti.
‹lerleme Raporu'nda ise genel olarak dengeli
bir yaklafl›m ve üslup kullan›lmad›¤› gözlendi.
Buna karfl›n, Türkiye'nin reform sürecindeki
yavafllama, kamu yönetimi reformundaki
eksiklikler, ordunun siyasi etkisinin sürmesi, yol-
“Türkiye'nin Avrupa
Birli¤i'ne uyumda
kaydetti¤i geliflmelerin
de¤erlendirildi¤i 2008
y›l› ‹lerleme Raporu,
Avrupa Komisyonu
taraf›ndan 5 Kas›m 2008
tarihinde yay›nland›”
suzlukla mücadelenin s›n›rl› kalmas›,
Ombudsman kurumunun oluflturulamamas›,
kötü muamele vakalar›ndaki art›fl, kad›n ve
az›nl›k haklar› ile cinsiyet eflitsizli¤ine iliflkin
yaflanan sorunlar Avrupa Komisyonu
taraf›ndan elefltirildi. Türk Hükümetine yap›lan
ça¤r›da 2009 y›l›nda siyasi reform sürecinin
canland›r›lmas›, anayasa ve yarg› reformu
alan›ndaki çal›flmalar›n sürdürülmesi istendi.
Raporun ekonomik kriterler bölümünde ise,
Türkiye'nin iyi iflleyen bir piyasa ekonomisine
sahip oldu¤u, ancak makroekonomik istikrar›n
ve büyümenin istenilen düzeyin alt›nda
kald›¤›na de¤inilirken, AB müktesebat›na
uyumda ilerleme kaydedildi¤i, ancak ülke
genelinde idari kapasitenin gelifltirilmesi
gerekti¤i belirtildi.
Sigorta Sektörüne Yönelik De¤erlendirmeler
2008 y›l› ‹lerleme Raporu'nda sigorta sektörüne iliflkin geliflmelerin kapsaml› biçimde
ele al›nd›¤› ve kaydedilen ilerlemelerin genel
olarak olumlu de¤erlendirildi¤i görülmüfltür.
Raporda “ Sermayenin Serbest Dolafl›m› ”
21
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
(Bafll›k 4) bafll›¤› alt›nda emeklilik fonlar›; “
Rekabet Politikas› ” ( Bafll›k 8 ) bafll›¤› alt›nda
ise blok muafiyet düzenlemelerine iliflkin bir
de¤erlendirmede bulunulmufltur. Sigorta sektörüne iliflkin kapsaml› de¤erlendirmeler ise
“Mali Hizmetler” (Bafll›k 9) bafll›¤› alt›nda
yap›lm›flt›r.
geliflmelerin detayl› biçimde ele al›nd›¤› ve
sigorta sektörüne yönelik de¤erlendirmelerin
geçmifl y›llara oranla olumlu oldu¤u
görülmektedir. Buna karfl›n eksikliklere ve ilerleme kaydedilmeyen alanlara da at›fta
bulunulmaktad›r. ‹lgili bafll›k alt›nda sektöre
yönelik olarak flu de¤erlendirmeler yap›lm›flt›r:
Raporun “ Sermayenin Serbest Dolafl›m› ”na
iliflkin 4. bafll›k alt›nda, “Sermaye Piyasas›
Kurulu'nun emeklilik fonlar› taraf›ndan d›fl
menkul de¤erlere yapacaklar› yat›r›mlar için
üst s›n›r› kald›rd›¤›” belirtilmifl ve yine “Sermaye
Piyasas› Kurulu'nun, Emeklilik Fonlar›n›n Kurulufl
ve Faaliyetlerine ‹liflkin Esaslar Hakk›nda
Yönetmelik'te de¤ifliklik yaparak emeklilik fonlar›n›n kamu borçlanma araçlar›na yapt›klar›
yat›r›mlardaki asgari gereklili¤i kald›rd›¤›”
ifade edilmifltir.
❖ Sigortac›l›k ve bireysel emeklilik alanlar›nda
önemli ilerleme kaydedilmifltir.
“Rekabet Politikas›”na iliflkin 8. bafll›k alt›nda
“Rekabet Kurumu'nun sigorta sektörüne iliflkin
olarak Avrupa Birli¤i müktesebat› ile uyumlu
bir Blok Muafiyet Tebli¤i kabul etti¤i” ifade
edilmifltir.
“Mali Hizmetlere” iliflkin 9. bafll›k alt›nda, sigorta sektöründeki geliflmeler kapsaml› biçimde
de¤erlendirilmektedir. Özellikle Avrupa Birli¤i
mevzuat›na uyum konusunda kaydedilen
❖ Hazine Müsteflarl›¤›, bireysel emeklilik planlar›na iliflkin yeni yay›nlad›¤› Yönetmelikle
“sponsor flirket” (iflveren kat›l›m› kastediliyor)
kavram›n› getirmifltir. Ayn› Yönetmelik, flirketlerin tahsil edecekleri masraflara da s›n›rlar
getirmifl, di¤er yandan grup emeklilik
sözleflmeleri için vesting uygulamas› yürürlü¤e
konmufl ve sistemden ç›kma süresi befl y›l
olmufltur.
❖ Hazine Müsteflarl›¤› emeklilik flirketleri için
mülkiyet, ruhsat baflvurular›, birleflme ve
devralmalar, reklâmlara iliflkin kurallar ve
kamunun bilgilendirilmesi konular›nda “uygun
ve yerinde” kriterler belirleyen bir Yönetmelik
yay›nlam›flt›r.
❖ Sermaye yeterlili¤ine iliflkin düzenlemeler
çerçevesinde, bir sigorta flirketinin ba¤l›
ortakl›klar› ve ifltiraklerinin ödenmifl sermayesi
flirketin öz sermaye tan›m› içerisine al›nm›flt›r.
❖ Yolcu tafl›mac›l›¤›na iliflkin olarak Türkiye
zorunlu sigorta kapsam›nda asgari teminat
düzeyini yükseltmifltir. Ne var ki, bedensel
hasarlar için belirlenen teminat düzeyleri
halen Avrupa Birli¤i standartlar›n›n çok
alt›ndad›r.
❖ Hazine Müsteflarl›¤›, sigorta ve bireysel
emeklilik flirketlerine finansal raporlar›n› hem
gazetelerde hem de kendi internet sitelerinde
yay›nlama yükümlülü¤ü getiren yeni bir Tebli¤
kabul etmifltir.
❖ Türkiye ayr›ca banka müflterilerince yap›lan
22
kredi geri ödemeleri için yeni bir sigorta ürünü
gelifltirmifltir.
❖ Sigorta arac›l›¤›na iliflkin yeni bir Yönetmelik
de yürürlü¤e girmifltir (Sigorta Acenteleri
Yönetmeli¤i kastediliyor). Bu Yönetmelik,
arac›lar için mesleki tazminat sigortas›
getirirken, ayn› zamanda tüketicinin daha iyi
korunmas›n› sa¤lamakta, tescil ve asgari sermayeye iliflkin yeni standartlar
oluflturmaktad›r. Ne var ki, tazminat düzeyleri
Avrupa Birli¤i standartlar›n›n oldukça alt›nda
kalmaktad›r. E¤itim, iç denetim, risk yönetim
sistemleri ve brokerlere iliflkin sigorta yönetmelikleri yay›nlanm›flt›r. Ne var ki, mevcut
yönetmelikler yabanc› brokerlerin Türkiye'de
flubeler arac›l›¤›yla faaliyet göstermelerine
iliflkin koflullar getirmekte ve bu durum s›n›r
ötesi hizmetlerin sunumun önünde bir engel
teflkil etmektedir.
❖ Sigorta eksperlerinin faaliyetlerine iliflkin bir
Yönetmelik yay›nlanm›flt›r. Son olarak, sigorta
eksperlerinin mesleki yeterliliklerine,
muhasebe ve kay›t sorumluluklar›na ve
faaliyetlerine iliflkin kurallar›n uygulanmas›na
iliflkin bir Yönetmelik yay›nlanm›flt›r.
❖ Sigorta ve bireysel emeklilik alanlar›ndaki
uyum k›smidir.
❖ Ba¤›ms›z bir düzenleyici ve denetleyici
kurum kurulmas› bir önceliktir.
❖ Sermaye yeterlili¤i hesaplamas›, sigorta
gruplar›n›n denetimi ve motorlu tafl›t sigortalar›nda asgari teminat tutarlar› alanlar›nda
daha fazla uyum gerekmektedir.”
Raporda sigortac›l›k ve bireysel
emeklilik alan›ndaki ilerlemelere at›fta
bulunulurken bu alanlarda uyumun henüz
tam anlam›yla gerçeklefltirilemedi¤inin de alt›
çizilmifltir. Avrupa Komisyonu'nun sigortac›l›k
ve bireysel emeklilik sektörlerini
düzenleyecek ba¤›ms›z bir denetleme
kurumunun bulunmamas› konusundaki
de¤erlendirmeleri, önümüzdeki dönemde bu
konunun daha s›k gündeme gelece¤ini
göstermektedir. ■
23
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
Finansal Krize ‹liflkin
OECD Eylem Plan›
Müge SOYSAL
TSRfiB, AB ve Uluslararas› ‹liflkiler
inansal krizin etkilerinin hissedilmesiyle
birlikte dünya genelinde liderlerin, yeni
bir uluslararas› finansal yap› ve küresel
ekonomik yönetiflimin tasarlanmas› konusuna
odakland›klar› görülmektedir. Bu nedenle, söz
konusu yeni yap›ya ait özelliklere iliflkin
müzakerelerin gelecek döneme damgas›n›
vurmas› beklenmektedir.
F
Küresel krizde hem k›sa dönemli acil planlar
hem de küresel yönetiflim yap›s›n›n yeniden
gelifltirilmesi için ortak bir tav›r üzerinde görüfl
birli¤i sa¤lanmas›na ra¤men, söz konusu ortak
tavr›n, di¤er birçok uluslararas› kurulufl
aras›nda daha iyi bir koordinasyon ve uyumun sa¤lanmas›n› gerektirdi¤i görülmektedir.
Krizin meydana getirdi¤i tehditlerin tan›mlanmas› için gelifltirilen çabaya OECD (‹ktisadi
‹flbirli¤i ve Geliflme Teflkilat›) de önümüzdeki
dönemde daha kapsaml› bir flekle kavuflturulmas› beklenen bir plan ile katk›da bulunmay›
amaçlamaktad›r.
Bu say›da, OECD'nin finansal kriz sonucunda
meydana gelen tehditlere iliflkin izleyece¤i
eylem plan› mercek alt›na al›nmaktad›r.
Kriz Sonras› Müzakerelerde OECD'nin Katk›s›
OECD, yaklafl›k 40 y›ldan beri üye ülkelerde
büyüme ve kalk›nman›n geliflimine yönelik
politikalar hakk›nda tavsiyelerde bulunmaktad›r. OECD'nin genel kabul görmüfl
tavsiyelerinin özellikle iki alanda öncelik
24
kazand›¤› dikkat çekmektedir. Buna göre, krizi
takiben yeni bir uluslararas› finansal yap›n›n
tasarlanmas› ve uzun
dönemli büyüme ve
esnekli¤in sa¤lanmas›
için krizin etkilerinin iyi analiz edilmesi OECD
için öncelikli kat›l›m sa¤lanmas› gereken alanlar› teflkil etmektedir.
Finansal Yap› Sütunu
Küresel bir finansal yap›n›n yeniden infla
edilmesi için sistemsel boyut ve farkl› politika
alanlar› aras›ndaki dayan›flman›n göz önünde
bulundurulmas› ile kapsaml› bir yaklafl›m›n
gelifltirilmesi konusunda genifl bir mutabakat›n
sa¤land›¤› görülmektedir. Söz konusu sütunda
üç politika alan›n›n özellikle dikkat çekici
oldu¤u gözlenmektedir. Bu politikalardan ilkini
düzenleyici, rekabet ve vergi politikalar› ile
flirket yönetifliminde tutarl›l›¤›n sa¤lanmas›
konusunda hükümetin rolü teflkil etmektedir.
Gereksiz risk alman›n önlenmesi için finansal
sistem içerisinde ihtiyatl› bir tavr›n belirlenmesi
ad›na teflviklerin tasarlanmas›n›n ise öncelikli
ikinci politika oldu¤u görülmektedir. Son
önemli politika önceli¤ini ise tüketicinin korunmas› ve finansal e¤itimin artt›r›lmas› oluflturmaktad›r. Zira bu politika kriz sonras›nda
finansal hizmetlerde güvenin yeniden tesis
edilmesi ve giderek artan piyasa karfl›tl›¤›n›n
önlenmesinde önemli bir rol üstlenmektedir.
Söz konusu politikalara ek olarak, finansal
piyasalar ve s›n›r ötesi yat›r›m konular›na iliflkin
vergi ile ilgili yeni bir projenin gelifltirilmesi de
uygun görülmüfltür.
Uzun Dönemli Büyüme Sütunu
Devam eden küresel finansal krizin k›sa
dönemli ekonomik görünümü olumsuz olarak
etkiledi¤i görülmektedir. Krizin beklenenden
çok uzamas› ve derinleflmesi durumunda
krizin uzun dönemli büyüme üzerindeki
sonuçlar›n›n belirsiz olmas› beklenmektedir.
Böylece, OECD krizin kökeni, sonuçlar› ve
uzun dönemli ekonomik büyüme ve
esnekli¤in sa¤lanmas› için gelifltirilen politikalar hakk›nda daha iyi bir anlay›fl
gelifltirilmesi ad›na bir analiz
gerçeklefltirmektedir.
Di¤er uluslararas› kurulufllar ve akademik
çevrelerden üyelerin de ayn› konu üzerinde
çal›flt›klar› görülmektedir. Böylece, yap›lan
çal›flmalar aras›nda bir sinerji yarat›lmas› için
gayret gösterilmektedir.
OECD'nin büyüme sütunu kapsam›ndaki
çal›flmalar›n›n devam eden makro-ekonomik
gözetimi ve emsal taramas› ile birlikte
yürütülmesi öngörülmektedir Bu alanda
OECD'nin katk›lar›n›n flekillendirilmesi ve
yay›lmas› için çeflitli araçlar kullan›laca¤›
dikkat çekmektedir. Özellikle, finansal
piyasalar üzerinde gerçeklefltirilen Ekonomik
Anket çal›flmalar› ülkelerin gözetiminde
bugüne kadar
büyük önem teflkil
etmifl olup söz
konusu çal›flmalar›n
önümüzdeki
dönemde de öneminin artmas›
beklenmektedir.
Büyüme konusu son dönemde ‹rlanda,
Amerika Birleflik Devletleri ve Euro Alan›na
iliflkin olarak gerçeklefltirilen anketlerde ele
al›nm›fl olup finansal piyasalara iliflkin anketler
ise gelecek y›l ‹zlanda, ‹talya ve Birleflik Krall›k
gibi ülkeler için planlanmaktad›r.
Ayn› zamanda, finansal piyasalar›n düzenlenmesine iliflkin analiz OECD'nin “Büyüme ‹çin”
adl› yay›n›n›n gelecek say›s›nda yer alacakt›r.
Söz konusu çal›flman›n rekabet, yat›r›mc› ve
kredi sa¤lay›c›lar›n›n korunmas›na iliflkin
düzenlemeler üzerinde odaklanmas› beklenmektedir.
Ayr›ca, Nisan 2009 da bafllayarak 2010'da da
devam edecek olan konjonktürel makro
(mali ve parasal) ve mikro finansal politikalar›n güçlendirilmesine iliflkin yeni bir proje
için çal›flmalar›nda da bafllat›ld›¤› görülmektedir.
Buna ek olarak, daha birçok yeni muhtemel
alanda çal›flma tekliflerinin de mevcut
oldu¤u görülmektedir. Söz konusu teklifler
aras›nda konut piyasalar› (Nisan 2009'da
bafllamas› beklenmektedir) finansal piyasalar
ve ekonomik performans ve ekonomik esnekli¤i belirleyicilere iliflkin konular bulunmaktad›r.
Ayr›ca, sektörel konular üzerinde çal›flmalar›n
da gelifltirilmesi beklenmektedir.
OECD'nin farkl› politikalar üreten topluluklar›
bir araya getirme konusunda genel kabul
görmüfl kabiliyetinin mevcut oldu¤u da
görülmektedir. Bu amaçla, istihdam, sosyal
konular, göç ve kalk›nma gibi politika alanlar›n›n uzun dönemli büyümenin sürdürülmesi
aç›s›ndan OECD bünyesinde önemli bir katk›
25
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
oluflturdu¤u dikkat çekmektedir. Bu nedenle
söz konusu durgun kriz ortam›nda reformlar›n
canl› tutulmas› büyük önem teflkil etmektedir.
Bu çerçevede krizin savunmas›z sosyal gruplar
üzerindeki etkilerini hafifletmek amac›yla
sosyal politikalar›n rolünün yap›lan politika
müzakerelerinde ön planda tutulmas›
öngörülmektedir.
Finansal aciliyetlerin yönetiminin ise kamu
finansman› üzerinde önemli bir bask› oluflturmas› beklenmektedir. Bu nedenle, OECD
bünyesinde uzun dönemli maliyetlere neden
olmayacak önceliklerin belirlenmesi önem
teflkil edecektir.
‹klim de¤iflikli¤i gibi tehditlerin de yenilikçi
üretkenlik arac›l›¤›yla büyümeyi teflvik etmesi
de öngörülmektedir. Bu nedenle, sürdürülebilir
bir büyümenin sa¤lanmas› için ön koflul olarak
piyasalar›n aç›k tutulmas›n›n korumac› bask›lar
karfl›s›nda desteklenmesi büyük önem
tafl›maktad›r. Böylece, ba¤›flta bulunan
ülkelerin kamu finansmanlar› üzerindeki krize
iliflkin bask›lara ra¤men yabanc› deste¤in
finansman›n›n muhafaza edilmesi
gerekmektedir.
Dublin
OECD Çal›flma Metodunun ‹flletilmesi
OECD'nin rekabet, vergi, yönetiflim, sigorta ve
emeklilikle ilgili konulara iliflkin uluslararas›
finansal düzenlemeler ve yönetiflimde genel
kabul görmüfl liderlik vasf›, organizasyonun
himayesi alt›ndaki gözden geçirilebilir yasal
araçlar ile mevcut gözetim ve emsal tarama
mekanizmalar›n›n krize yönelik olarak uyarlanabilir olmas› OECD'yi krize yönelik kapsaml›
reform seçeneklerinin önerilmesi konusunda
kabil k›lmaktad›r.
OECD'nin çal›flma metodunda Kat›l›m ve
Güçlendirilmifl Ba¤ kapsam›nda yer alan
ülkelerin aktif kat›l›m› da öngörülmektedir. Söz
konusu kat›l›m kriz sonras› müzakerelerde
OECD komitelerinde gözlemci olarak yer alan
OECD üyesi olmayan ülkelerin tecrübelerinden yararlan›lmas› ve daha genifl
26
Roma
tehditlerin keflfedilmesine olanak sa¤layacakt›r. OECD üyesi ve OECD üyesi olmayan
ülkelerin birlikte iflbirli¤i içinde olmalar› uluslararas› ticaret ve yat›r›mlarda güvenin tesis
edilmesine katk›da bulunulmas› ve krizden
do¤an korumac› bask›lara karfl›l›k verilmesine
de katk› sa¤layacakt›r. OECD, küresel
yönetiflimde daha etkili ve güçlü bir katk›
sa¤lanmas› için önümüzdeki dönemde di¤er
uluslararas› kurulufllar ile aktif bir iflbirli¤i kapsam›nda etkinlikler gelifltirmeyi
planlamaktad›r. ■
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
Ekonomik Krizin Avrupa
Birli¤i ve Türk Sigorta
Sektörüne Etkileri
Onur ACAR
TSRfiB, Mali ve Finansal Düzenlemeler
Ekonomik Kriz Nas›l Bafllad›?
2001 sonras›nda ABD ekonomisini
canland›rmak için h›zla indirilen faizler kredi
kullanma talebini büyük ölçüde art›rm›flt›r.
Ayr›ca, yine bu dönemde düflük gelirlilerin
konut sahibi olabilmelerini kolaylaflt›rmak
amac›yla yap›lan yeni düzenlemeler subprime mortgage denilen düflük kaliteli kredilerin önünü açm›flt›r. Düzgün bir risk
de¤erlendirmesi yap›lmadan ve kredi kullanan›n geçmifline bak›lmadan verilen kredilerin büyüklü¤ü h›zla artm›fl, bu da emlak
fiyatlar›n›n yükselmesini, yükselen emlak
fiyatlar› ise ipotekli gayrimenkule ikinci hatta
üçüncü ipotek yap›larak yeni kredi
al›nabilmesini sa¤lam›flt›r. Yat›r›m bankalar›,
mevcut kredi alacaklar›n› satarak, yani
menkul k›ymetlefltirerek yeni kaynaklar elde
etmifl ve bunlarla da yeni krediler
kulland›rm›flt›r. Düflük kaliteli kredi alacaklar›n›n
birden fazla kere menkul k›ymetlefltirilmesi
sonucunda menkul k›ymetin kayna¤› olan
kredi alaca¤›n›n kalitesi takip edilemez hale
gelmifltir. Piyasalarda azalan risk duyarl›l›¤›,
finansal aktörleri hedge fonlar ve türev ürünler gibi kar odakl› ancak denetimi ve takibi
zay›f riskli ürünlere yöneltmifltir.
2007 y›l›na gelindi¤inde emlak fiyatlar› gerileyip ipote¤e giren ev sahipleri ödeme yapmamaya bafllay›nca alacaklar›n› tahsil edemeyen bankalar, borçlar›n› ödeyecek kaynak
“Finansal kriz gerek Avrupa
Birli¤i gerekse Türk
Sigorta fiirketlerini do¤rudan
etkilememekle birlikte,
piyasalardaki düflüfllerin
flirketlerin yat›r›mlar›n›
etkilemesi ve finansal krizin
h›zla ekonomik krize
dönüflerek büyümede
yavafllamaya yol açmas›,
sigorta ve reasürans
flirketlerinin prim
büyüklü¤ünü olumsuz yönde
etkilemektedir.”
bulamam›fl ve mali sistem krize girmifltir.
Bankalar birbirine bile borç vermeyince
likidite krizi bafllam›fl, tüm dünyada düflük faiz
yüksek likidite dönemi kapanm›flt›r.
Amerika'da bankac›l›k sektöründe bafllayarak
dünyaya yay›lan finansal kriz, likidite ve kredi
daralmas› nedeniyle h›zla ekonomik
büyümeyi, dolay›s›yla iflsizlik oranlar›n›
etkilemeye bafllam›fl ve sonuç olarak finansal
kriz ekonomik krize dönüflmüfltür.
Dünyadaki krizin büyüklü¤ünü anlamak için
Türk Finans Sektörünün büyüklü¤üne bakmak
yeterlidir. Türkiye'de 2007 sonu GSYH 660 Milyar
Dolar, finans sektörünün toplam aktif büyüklü¤ü 600 Milyar Dolar, sigorta sektörünün ise 15
Milyar Dolard›r. 2008 y›l›nda dünyada finans
sektöründe oluflan zarar›n ise 1 Trilyon Dolar›n
27
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
üzerinde oldu¤u tahmin edilmektedir.
❖ Bundan sonra yap›lmas› gerekenler:
❖ Risk ifltah›ndaki art›fl› dikkate alan etkin
düzenlemelere gidilmesi
❖ Sermaye yeterlili¤inin güçlendirilerek
piyasada güvenin sa¤lanmas›
❖ Likidite yönetimi baflta olmak üzere risk
yönetiminin güçlendirilmesi
❖ Bilanço d›fl› kalemler baflta olmak üzere
denetimin daha etkin hale getirilmesi
❖ Piyasada fleffafl›¤›n artt›r›lmas›
❖ Kredi derecelendirme sisteminin yeniden
yap›land›r›lmas›
Ekonomik Krizin AB Sigorta Piyasas›na Etkileri
Genel olarak Avrupa sigorta flirketleri, finansal
ürünleri sigorta eden ve mortgage sigortas›
yapan flirketler d›fl›nda, finansal krizden
do¤rudan etkilenmemifltir. Sigorta flirketleri,
sigortal›lara olan yükümlülüklerini zaman›nda
yerine getirebilmek için aktif-pasif yönetimini
dikkatli flekilde yapmakta ve yükümlülüklerini
nakit ak›fl› ve risk profilleri iyi belirlenmifl uygun
ve çeflitlendirilmifl varl›klarla karfl›lamaktad›r.
Bu itibarla, sigorta flirketlerinin bankalarda
yafland›¤› gibi likidite ve sermaye yeterlili¤i
problemi bulunmad›¤›n› söylemek yanl›fl
olmayacakt›r. Ayr›ca, kriz döneminde sektörde birleflme ve devralmalar çok fazla artmam›fl, zaten oldukça fazla olan yo¤unlaflma
oranlar› sabit kalm›flt›r.
Ancak, flirketler gerek finansal kriz sonras›nda
piyasa de¤erlerindeki ve yat›r›m portföylerindeki düflüfller nedeniyle gerekse krizin
ekonomik kriz halini almas› sonras›nda prim
hacminde yaflanan düflüfller nedeniyle krizden olumsuz etkilenmifl, karl›l›k oranlar›
azalm›flt›r. Ayr›ca, bir finansal grubun parças›
olan sigorta flirketleri di¤er grup flirketlerindeki
olumsuzluklardan da etkilenmifltir. Avrupa
Birli¤i sigorta piyasas›nda 2007 y›l› sonuçlar›na
bak›ld›¤›nda primlerin 2006 y›l›na göre reel
bazda sadece %1.2 oran›nda artt›¤›
görülmektedir. 2008 y›l›nda harcamalardaki
düflüfle paralel olarak AB sigorta sektörünün
28
büyüme lokomotifi olan hayat sigortalar›na
olan talep de azalm›flt›r. Bu çerçevede, krizin
esas hissedildi¤i 2008 y›l›nda ve ekonomik
büyümenin ciddi oranda yavafllayaca¤›
hatta ekonomik küçülme (resesyon)
görülece¤i tahmin edilen 2009 y›l›nda ise prim
büyüklü¤ünün reel bazda küçülece¤i tahmin
edilmektedir.
fiirketler faiz riski, kur riski gibi piyasa risklerine
daha aç›k hale gelmifltir. ‹flte bu çerçevede,
risk yönetiminin önemi ve yeni risk bazl› sermaye yeterlili¤i düzenlemeleri öngören
Solvency II düzenlemeleri ile ilgili çal›flmalar
ön plana ç›kmaktad›r. Solvency II, flirketlerin
karfl› karfl›ya kald›¤› riskleri dikkate alarak sermaye yeterlili¤ini do¤ru flekilde hesaplamalar›n›, etkin risk yönetimi yapabilmelerini,
daha etkin denetlenmelerini ve daha fleffaf
olmalar›n› sa¤layacakt›r. Dolay›s›yla, Solvency
II sistemi, flirketlerin olas› krizlere karfl› koyabilme kabiliyetlerinin güçlendirilmesi, poliçe
sahiplerine yönelik yükümlülüklerinin yerine
getirilmesi ve bu süreçte olas› risklerin erken
bir aflamada tespit edilmesi için son derece
önemlidir.
Ekonomik Krizin Türk Sigorta Sektörüne Etkileri
Finansal ürünlerin sigortalanmas›n›n ülkemizde
henüz geliflmedi¤i, dolay›s›yla bu alandaki
reasürans talebinin de s›n›rl› oldu¤u, finansal
reasürans uygulamalar›n›n bulunmad›¤›, türev
ürünler, hedge fonlar gibi riskli ürünlerin çok
fazla kullan›lmad›¤› ve yat›r›mlar›n devlet
tahvili, hazine bonosu gibi riski az alanlara
yönlendirildi¤i dikkate al›nd›¤›nda finansal kriz
Türk sigorta flirketlerini olumsuz yönde etkilememifltir. Yabanc› ortakl›kl› sigorta flirketlerinin,
önemli aktif büyüklü¤e sahip ortaklar›n›n
güçlü mali bünyelerinden fayda sa¤layaca¤›,
ancak ana ortaklar›n›n yaflamas› muhtemel
olumsuzluklardan da etkilenece¤i unutulmamal›d›r.
Ayr›ca, ülkemizin Avrupa Birli¤i üyelik süreci
sektörün düzenleme ve denetleme
altyap›s›n›n güçlendirilerek krizlere daha
dayan›kl› hale gelmesi aç›s›ndan önemli bir
f›rsat olmufltur. Özellikle 5684 say›l› Sigortac›l›k
Kanunu sonras›nda yasal düzenlemeler büyük
ölçüde Avrupa Birli¤i mevzuat›yla uyumlu
hale getirilmifl, yeni sermaye yeterlili¤i ve
teminat sistemi ile flirketlerin mali yap›lar›
güçlendirilmifl, teknik karfl›l›klara iliflkin düzenlemeler yap›lm›fl, gerek yerinde gerekse uzaktan denetimin etkinli¤i art›r›lm›fl, flirketlerin iç
sistemlerine iliflkin düzenlemelere gidilmifltir.
Yine bu dönemde Güvence Hesab›n›n kapsam› geniflletilmifl ve etkin bir bilgi ifllem
altyap›s› oluflturulmas› için Sigorta Bilgi Merkezi
kurulmufltur.
Di¤er taraftan, finansal krizin yol açt›¤›
ekonomik yavafllama sonucunda di¤er harcamalar gibi sigorta talebinde de düflüfl meydana gelmesi kaç›n›lmaz olup, sigorta sektörünün son y›llarda gayrisafi milli hâs›lan›n
oldukça üzerinde büyümesine karfl›n, finansal
krizin ekonomik bir krize dönüflmesi nedeniyle
2008 y›l›nda sigorta sektöründe reel olarak
beklenmektedir.
sermayeleri takviye için daha fazla kârl›l›k
bask›s›, ifl seçiminde hassasiyet ve özellikle
zarar edilen branfllarda artan fiyatlar
görülebilecektir. Ayr›ca, özellikle döviz
kurlar›ndaki art›fl nedeniyle reasürans maliyetlerinde yaflanabilecek art›fllar›n sigorta fiyatlar›n›n da artmas›na neden olabilece¤i
unutulmamal›d›r.
PR‹M ÜRET‹M‹
2007 / 9
2008 / 9
De¤iflim (%)
HAYAT DIfiI ...........6.974.502.374 ......7.622.467.344...................9,29
HAYAT....................1.054.394.145 ......1.229.600.919.................16,62
TOPLAM................8.028.896.519 ......8.852.068.264.................10,25
Kârl›l›k aç›s›ndan bak›ld›¤›nda ise sektörde
önemli bir sorun bulunmamaktad›r. 2008 y›l›n›n
ilk 9 ayl›k verileri incelendi¤inde, teknik karlar›n önemli ölçüde artmakta oldu¤u, mali
kârlarda ise bir önceki y›la göre yavafllama
oldu¤u görülmektedir. Sektörün y›l›n ilk 9
ay›nda vergi sonras› net bilanço kâr› 615
Milyon YTL'ye ulaflarak 2007 y›l›n›n toplam net
kâr›na yaklaflm›flt›r.
Y›l›n son 3 ay›nda üretimde görülen
yavafllamaya paralel olarak karl›l›k oranlar›n›n
da etkilenece¤i öngörülmekle birlikte, sektörün 2008 y›l›n› önceki y›llara oranla daha
yüksek kârla kapatmas› beklenmektedir.
‹lk 9 ayl›k veriler sektörün bir önceki seneye
göre %10 büyüdü¤üne iflaret etmekle birlikte,
esas duraklama son 3 ayl›k verilerde
yaflanmaktad›r. Nitekim, 2007 y›l›n› bir önceki
y›la göre %14 nominal büyüme kaydederek
11 Milyar YTL prim
hacmiyle kapatan sek2005
2006
2007
2008 - 9 ay
tör, 2008 y›l›n›n ilk 11
Teknik Kâr............................155.652.411 ...........25.052.692..........313.408.172 ..........417.483.194
Mali Kâr ...............................337.780.681 .........285.867.357..........512.246.294 ..........367.561.330
ay›nda 10.5 Milyar YTL
Vergi Sonras› Net Kâr .........348.414.898 .........230.498.831..........629.537.903 ..........614.815.171
büyüklü¤e ulaflm›flt›r.
Y›lsonunda bir önceki y›l›n prim büyüklü¤ünün
afl›lmas› beklenirken, reel olarak sektörde
küçülme yaflanacakt›r. Ekonomik yavafllama
sonucu otomotiv pazar›ndaki küçülme
toplam prim üretimi içinde büyük a¤›rl›¤a
sahip motorlu tafl›t sigortalar›n› olumsuz etkilemekte olup, bu branfllarda prim üretiminde
azalma görülmektedir.
2009 y›l›nda da ekonomideki daralmadan
ötürü ayn› seyrin devam edece¤i
öngörülmektedir. Prim hacmi düflünce, eriyen
Sonuç olarak, güçlü mali yap›ya sahip ve
yat›r›mlar›n› do¤ru yönlendiren sigorta flirketleri krizden daha az etkilenecektir. Bu
dönemde hayat sigortalar› ve bireysel
emeklilik sisteminin özellikle kriz
dönemlerinde gerekli bir koruma alan›
oldu¤u tüketiciler taraf›ndan daha iyi
anlafl›lacakt›r. Sigorta flirketleri de risk
yönetimlerine önem vermeli ve özellikle
Avrupa Birli¤i'nde çal›flmalar› devam eden
Solvency II düzenlemelerini yak›ndan
takip etmelidir. ■
29
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
GDO’lar›n Zararlar› ve
Sigorta
Hüseyin ARSLAN
TSRfiB, Hukuk ve Mevzuat
enetik araflt›rmalar alan›nda sa¤lanan
büyük geliflmeler neticesinde elde
edilen genetik yap›s› de¤ifltirilmifl organizmalar›n (GDO) tar›m sektöründe yayg›n
olarak kullan›lmaya bafllanmas› birçok
tart›flmay› beraberinde getirmifltir. Sigorta sektörünü ilgilendiren boyutuyla, GDO'lar›n
neden olabilecekleri muhtemel zararlar
nedeniyle ortaya ç›kacak sorumluluklara iliflkin
tart›flmalara k›saca de¤inmekte fayda bulunmaktad›r.
G
GDO'lar
Genetik mühendisli¤i çal›flmalar› genelde üç
bafll›k alt›nda toplan›r.
K›rm›z›: T›p ve sa¤l›k uygulamalar›, ilaç ve
afl›lar›n gelifltirilmesi, gen tedavileri,
Yeflil: Bitkiler, tar›msal ürünleri, hayvan yemleri,
Gri: Sanayi üretimi.
Bu çal›flman›n konusu olan “yeflil” genetik
çal›flmalar›n amac›, genellikle, zararl›lara,
hastal›klara veya kullan›lan zirai ilaçlara karfl›
direnç gösterebilen bitkiler ve hayvanlar üretmektir. Böylelikle daha az kimyasal ve gübre
kullanarak verimli ürünler elde etmek, düflük
kaliteli topraklarda üretim yapmak, ürünlerin
kurakl›k ve don gibi koflullara dayanmas›n›
sa¤lamak ve k›sa yetifltirme süreleriyle ürün
elde etmek mümkün olmakta ve ekonomik
olarak daha karl› üretim yap›labilmektedir.
Tar›mda kullan›lan GD bitkiler, genelde soya
fasulyesi, m›s›r, kolza tohumu ve pamuktan
elde edilmekle beraber pirinç, fleker pancar›,
30
patates de s›kl›kla kullan›lmakta, do¤ada var
olmayan renklerde çiçekler üretilmektedir.
GDO'lar›n neden olabilecekleri zararlar her
zaman kolay tespit edilememekte ve çok
uzun vadelerle etkilerini gösterebilmektedir.
‹nsan sa¤l›¤›na do¤rudan verilen zararlar›n
yan›nda, baz› hastal›klar›n seyrini etkileyebilmekte ve çocuklarda geliflim bozukluklar›na
yol açabilmektedir. Ayr›ca GDO'lar komflu
arazideki, hatta bazen üretim yap›lan tüm
bölgedeki tar›m ürünlerini etkileyebilmekte ve
bu ürünlerin etkilenmesi sonucu ürün kalitesi
bozulmakta, organik üretim izni ile üretim
yap›lmas› halinde bu özel izinlerin iptali ve bu
nedenle ekonomik zarara u¤ran›lmas› söz
konusu olabilmektedir. Baflka tar›m ürünlerinin
etkilenmesi sonucunda zincirleme etki
nedeniyle öngörülemeyen sonuçlar da
ortaya ç›kabilmektedir.
GDO'lar›n Neden Oldu¤u Zararlardan
Sorumluluk
GDO'lar›n neden oldu¤u zararlar›n tazminin
nas›l bir hukuki rejim içinde
de¤erlendirilece¤ine yönelik tart›flmalar temel
olarak ikiye ayr›lmaktad›r. ABD, ‹ngiltere,
Kanada ve Latin Amerika ülkelerinde
yayg›n olan görüfle göre GDO'lar›n
yetifltirilmesinde kullan›lan yöntemlerin
üçüncü kiflilere zarar vermesi halinde bu
zararlardan do¤an sorumluluk hallerinin klasik
sorumluluk teorileri ile aç›klamak mümkündür.
ABD'de GDO üretimine iliflkin güvenlik
tedbirleri de mevcut ürün temelli düzenlemelere dayanmaktad›r.
GDO üretimine temkinli yaklaflan Avrupa
Birli¤inde ise GDO'lar›n özel bir hukuki sorumluluk rejimine tabii tutulmas› gerekti¤i görüflü
hâkimdir. Buna ba¤l› olarak
AB düzenlemeleri d›fl›nda bu konuda ulusal
mevzuatlar›nda özel düzenlemeler getiren
Almanya, Fransa, ve Avusturya'da, GDO'lar›n
ölüm, yararlanma ve di¤er ekonomik zararlara neden olmas› halinde s›k› sorumluluk halleri düzenlenmifltir.
Avusturya hukukunda, GDO'lar›n neden
oldu¤u bir kaza halinde, üretim yapan flirketlerin her tür sa¤l›k, mal ve çevre zararlar›na
karfl› sorumlu oldu¤u ve zarar gören tüm mallar›n eski hale getirilmesiyle yükümlü oldu¤u
hükme ba¤lanmaktad›r. Bu ülkede, GDO üretimi yapan tüm flirketlerin insan sa¤l›¤›na ve
mala karfl› verilecek zarar talepleri için
sorumluluk sigortas› yapt›rmalar› zorunlu tutulmaktad›r. Almanya'da ise benzer hukuki
düzenlemeler bulunmakla beraber burada
yükümlülükler do¤rudan “yönetici seviyesine”
yüklenmektedir. Tüzel kiflili¤i olmayan tar›m
üretim tesislerinde bu yükümlülük yönetici
konumundaki çiftçilerde bulunmaktad›r. Bu
ülkede de sorumluluk sigortas› yapt›r›lmas›n›
zorunlu tutulmaktad›r.
2008 yaz›nda Fransa'da kabul edilen GDO'lar
hakk›nda kanun ile hem GDO üretimine iliflkin
riskleri de¤erlendirerek Hükümeti bilgilendirmekle görevli bir yüksek merci kurulmufl hem de GDO üreticilerine sorumluluk
sigortas› yapt›rmalar› zorunlu hale getirilmifltir.
Finlandiya ve Norveç gibi baz› ülkeler ise,
Çevresel Sorumluluk Direktifinin kapsam›n›
genifl tutarak konuya iliflkin sorumluluklar›
31
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
genel çevre sorumlulu¤u rejimleri içinde ele
almaktad›rlar.
Hiç flüphesiz, bu özel düzenlemelerin yan›nda
kusura dayal› sorumluluk rejimi de uygulama
bulabilecek ve zarar görenler tazminat taleplerini özel hükümlerle birlikte (aflan talepler
bak›m›nda) ya da özel hükümlere baflvurmadan ileri sürebilecektir. GDO üretiminin
yürürlükteki mevzuata uygun olarak
yap›lmas›na ra¤men zarar oluflmas› hali gibi
durumlarda ise kusura dayal› sorumluluk söz
konusu olmayacakt›r.
GDO Zararlar›na ‹liflkin Tazminat Fonlar›
GDO risklerine iliflkin olarak hem GDO üretimi
yapanlar›n üçüncü kifli sorumluluk sigortas›
yap›lmas› düflünülebilir hem de GDO
olmayan üretim (ya da genel anlam›yla
organik tar›m) yapanlar›n, komflu arazide
GDO üretimi yap›lmas› nedeniyle maruz kalabilecekleri risklere karfl› sigorta yapt›rmas›
mümkün olabilmelidir. Ancak GDO risklerinin
sigortalanmas› konusunda, sigortac›lar›n
karfl›laflaca¤› ilk zorluk öncelikle riskin do¤ru
flekilde de¤erlendirilmesi için gerekli kesin bilgiye sahip olunmamas› olabilir. Bu durum,
primlerin çok yüksek ya da çok düflük belirlenmesine, belirli risklerin teminat d›fl›
b›rak›lmas›na neden olabilecektir. Ayr›ca
üçüncü kifli sorumluluk sigortalar› bak›m›ndan,
sorumluluk rejimleri bak›m›ndan karfl›lafl›lan
zorluklar da uygulamay› güçlefltirmektedir.
Bu zorluklar› aflabilmek amac›yla, birçok
ülkede tazminat fonlar› oluflturulmaya
bafllanm›flt›r. Bu fonlar›n oluflturulmas› ve
iflletilmesine iliflkin farkl› yöntemler kullan›lmakla beraber, hemen hemen hepsinde yaln›zca
kusura dayanmayan riskler teminat alt›na
al›nmaktad›r. Bu fonlar› oluflturan kaynaklar
daha çok GDO üreticilerinden elde edilmekle
beraber baz› ülkelerde Devlet deste¤i de
sa¤lanmaktad›r. Örne¤in Danimarka'da belirli
bir limitin üzerindeki hasarlar› Devlet
karfl›lamakta, bir sonraki y›l kat›l›mc›lardan
al›nan paylar Devletin ödedi¤i hasar› tazmin
32
edecek flekilde yeniden düzenlenerek Fonun
kendi kendine yeter hale gelmesi sa¤lanmaya çal›fl›lmaktad›r.
Hollanda'da ise, tamamen bu ülkenin piyasa
koflullar›na özgü olarak, üreticiler bir havuz
kurulmas›n› da öngören, sözleflmeye dayal›
bir tazminat sistemi oluflturmufllard›r.
Ülkemizde ise 2005 y›l›nda yürürlü¤e giren
5363 say›l› Tar›m Sigortalar› Kanunun “Havuz
taraf›ndan teminat alt›na al›nacak riskler”
bafll›kl› 12inci maddesi GDO risklerini
öngörmemektedir ancak bu madde tar›m
sektörü bak›m›ndan önemli görülecek di¤er
risklere iliflkin teminatlar›n Kurulun teklifi üzerine
Bakanlar Kurulunca belirlenece¤ini düzenlemektedir. 2009 y›l› için yay›nlanan ilgili
Bakanlar Kurulu Karar› da dahil olmak üzere
henüz GDO riskleri teminat alt›na al›nmam›flt›r.
Ayn› flekilde yukar›da de¤inildi¤i gibi, Ülkemiz
için çevre kirlili¤i sorumluluk sigortas›
kapsam›nda konu de¤erlendirildi¤inde de
ülkemizde yaln›zca kimyasal at›klara ve deniz
çevresinin petrol ve di¤er zararl› maddelerle
kirletilmesine iliflkin zorunlu sigortalar bulunmaktad›r. Dolay›s›yla, bu hükümlerin GDO'lar
bak›m›ndan de¤erlendirilmesi mümkün
de¤ildir.
Kaynaklar:
“Managing Liability Associated with Genetically
Modified Crops” Richard Y Boadi
“Liability and Compensation Schemes for Dmage
Resulting from the Presence of Genetically Modified
Organisms in Non-GM Crops” Bernhard A. Koch (ed.)
Reports April 2007
“Benefits, Risks and Insurance of Genetically Modified
Organisms” Matti Sjörgen
“Allocating Unknown Risks: Liability for Environmental
Damages Caused by Deliberately Released Genetically
Modified Organisms” Prof. Lucas Bergkamp
“Loi du 25 juin 2008 relative aux organismes génétiquement modifiés” www.vie-publique.fr
www.tarsim.org.tr
33
S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹
2007 ve 2008 Y›llar›n›n
9 Ayl›k Mali
Tablolar›n›n
Karfl›laflt›r›lmas›
Mehmet KALKAVAN
TSRfiB Genel Sekreter Yard›mc›s›
yelerimizin 2008 y›l›n›n üçüncü üç
ayl›k dönemi ile 2007 y›l›n›n ayn›
dönemine ait bilanço ve gelir tablolar›
Ü
afla¤›da karfl›laflt›rmal› olarak verilmifltir.
Branfllar itibariyle karfl›laflt›rma yap›labilmesi
için, Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan
yay›mlanan “Sigorta Branfllar›na ‹liflkin Tebli¤
(2007/1) ile ihdas edilen yeni sigorta
branfllar› esas al›nm›flt›r.
I- HAYAT DIfiI fi‹RKETLER
A- B‹LANÇO
1- Aktif
2008-3
2007-3
Aktifeki
Pay›(%)
De¤iflim
%
Cari Varl›klar
9.712.090.734
78
7.476.208.367
70
30
Nakit ve Nakit Benzeri Varl›klar
Finansal Varl›klar ile Riski Sigortal›lara
Ait Finansal Yat›r›mlar
Esas Faaliyetlerden Alacaklar
‹liflkili Taraflardan Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler
Di¤er Cari Varl›klar
3.219.168.709
26
2.295.099.542
22
40
2.588.356.890
2.959.729.926
85.762.365
39.065.271
693.111.245
126.896.329
21
24
1
0
6
1
2.072.775.721
2.868.965.828
100.461.296
24.677.882
40.689.146
73.538.952
19
27
1
0
0
1
25
3
-15
58
1.603
73
Cari Olmayan Varl›klar
Esas Faaliyetlerden Alacaklar
‹liflkili Taraflardan Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Finansal Varl›klar
Maddi Varl›klar
Maddi Olmayan Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Di¤er Cari Olmayan Varl›klar
2.815.604.048
5.731.288
1.500
258.076
2.274.446.535
482.322.710
43.205.857
389.286
9.248.796
22
0
0
0
18
4
0
0
0
3.155.208.724
15.335.655
1.500
296.632
2.703.481.798
413.439.066
20.754.497
109.743
1.789.832
30
0
0
0
25
4
0
0
0
-11
-63
0
-13
-16
17
108
255
417
12.527.694.782
100
10.631.417.092
100
18
AKTIF TOPLAMI
34
Aktifeki
Pay›(%)
S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹
Hayat D›fl› branfllarda faaliyet gösteren sigorta
flirketlerinin Aktif Toplam› geçen y›l›n ayn›
dönemine göre yaklafl›k %18 oran›nda bir art›fl
göstererek 12.528 milyon TL'ye ulaflm›flt›r.
Cari Varl›klar %30 oran›nda artarken Cari Olmayan Varl›klarda %11 oran›nda bir azal›fl meydana gelmifltir. Cari Varl›klar›n aktif içerisindeki
pay›nda 8 puanl›k bir art›fl meydana gelerek
%78'e yükselmifltir. Cari Olmayan Varl›klar›n aktif-
teki pay› ise 8 puanl›k azal›flla %22'ye gerilemifltir.
Cari varl›klardaki art›fl›n temel belirleyicileri, Nakit
ve Nakit Benzeri Varl›klar kalemi ile gelecek
aylara ait giderler olmufltur. Gelecek aylara ait
giderler hesab› içerisinde, 01 Ocak 2008
tarihinden itibaren ertelenmifl üretim giderleri de
izlenmeye bafllad›¤›ndan, söz konusu hesap
aktifin %0'›ndan %6's›na ulaflacak bir hacme
sahip olmufltur.
2- Pasif
K›sa Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
Esas Faaliyetlerden Borçlar
‹liflkili Taraflardan Borçlar
Di¤er Borçlar
Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›
Ödenecek Vergi Vb. Yüküm.
Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
Esas Faaliyetlerden Borçlar
‹liflkili Taraflara Borçlar
Di¤er Borçlar
Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›
Di¤er Yükümlülükler ve Karfl›l›klar
Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar
Gelecek Y›llara Ait Gelir ve Gider Tahakkuklar›
Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler
Özsermaye
Ödenmifl Sermaye
Sermaye Yedekleri
Kar Yedekleri
Geçmifl Y›llar Karlar›
Geçmifl Y›llar Zararlar›(-)
Dönem Net Kar›
PASIF TOPLAMI
2008-3
Pasifteki
Pay›(%)
2007-3
Pasifteki
Pay›(%)
De¤iflim %
6.806.282.610
2.280.896
697.429.802
45.652.033
85.608.157
5.493.926.141
169.394.271
36.052.764
265.714.988
10.223.558
54
0
6
0
1
44
1
0
2
0
5.162.282.031
2.077.633
670.024.543
27.753.175
71.097.121
4.177.981.499
142.601.177
30.479.860
23.829.507
16.437.515
49
0
6
0
1
39
1
0
0
0
32
10
4
64
20
31
19
18
1015
-38
166.769.440
269.840
5
193.383
69.724.459
2.375.878
42.180.752
52.025.122
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
196.757.200
123.268
0
80.146.706
191.994
36.874.411
6.078.595
72.731.140
0
611.085
2
0
0
1
0
0
0
1
0
0
-15
119
--100
1
89
-61
-42
-8414
5.554.642.732
2.998.740.825
149.440.924
2.193.796.928
185.272.474
- 425.712.599
453.104.179
44
24
1
18
1
-3
4
5.272.377.861
2.508.700.084
24.166.647
2.756.630.950
28.346.278
392.756.253
347.290.155
50
24
0
26
0
4
3
5
20
518
-20
554
-208
30
12.527.694.782
100
10.631.417.092
100
18
Özsermaye bir önceki y›l›n ayn› dönemine
göre %5'lik bir art›flla 5.6 Milyar TL'ye ulaflm›flt›r.
Ancak, bu art›fla ra¤men bu kalemin Pasif
Toplam› içerisindeki pay›nda dört puanl›k bir
azal›fl meydana gelmifltir.
K›sa Vadeli Yükümlülüklerin pasif içerisindeki
pay› 5 puanl›k art›flla %54'e ulaflm›flt›r. Teknik
karfl›l›klar›n pasifteki pay› %39'dan %44'e yükselmifltir. Bu art›fl büyük oranda 5684 say›l›
Kanun ile getirilen yeni karfl›l›klar ve mevcut
35
S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹
karfl›l›klar›n hesaplamas› fleklinin de¤ifltirilmesidir. Bu husus, 2007 y›l› ile 2008 y›l›n›n ara
dönemleri karfl›laflt›r›l›rken göz önünde
tutulmal›d›r.
2008 y›l› Eylül ay› sonu itibariyle, sektör 453
Milyon TL net kâr elde etmifl olup bu tutar
geçen y›l›n ayn› dönemine k›yasla %30'luk bir
art›fl› ifade etmektedir.
B- KÂR/ZARAR HESABI
1- Teknik Sonuçlar
YAZILAN PR‹MLER
2007-3
De¤iflim%
2008-3
2007-3
De¤iflim(%)
Yang›n
DASK
Nakliyat
Kaza
Mühendislik
Tar›m
Sa¤l›k
Seyahat Sa¤l›k
Hukuksal Koruma
Ferdi Kaza
Kredi
KMA Mali Soruml.
Hayat D›fl› Toplam
1.151.683.310
206.817.729
317.472.600
2.544.699.150
394.619.899
114.246.987
942.165.769
15.728.988
23.947.098
353.761.269
30.043.697
1.531.648.422
7.626.834.917
1.064.406.955
173.829.881
274.269.417
2.623.248.594
384.737.573
81.694.415
854.750.186
10.731.135
27.907.275
287.755.937
12.552.758
1.178.618.247
6.974.502.374
8
19
16
-3
3
40
10
47
-14
23
139
30
9
167.357.761
-65.338
76.982.179
166.561.039
43.094.042
-1.218.494
19.054.755
200.532
16.417.563
156.481.616
-5.348.745
-278.645.676
360.871.235
76.253.570
5.362.204
67.058.437
57.287.223
28.052.891
-4.129.189
-983.281
3.801.752
14.681.648
97.478.951
883.697
-129.963.103
215.784.802
119
-101
15
191
54
-70
-2038
-95
12
61
-705
114
67
Trafik
Kasko
1.371.889.820
2.204.732.583
1.148.841.523
2.205.407.718
19
0
-366.530.771
130.006.202
-141.183.121
-516.763
160
-25258
Elemanter branfllarda yaz›lan primlerde bir
önceki y›l›n ayn› dönemine göre %9'luk bir
art›fl kaydedilmifl ve prim üretim tutar› 7.627
milyon TL'ye ulaflm›flt›r. Sektörün elemanter
branfllardaki teknik kar› ise geçen y›l›n ayn›
döneminde 216 milyon TL iken bu dönemde
%67'lik bir art›flla 361 milyon TL'ye ulaflm›flt›r.
2007 y›l› ilk dokuz ayl›k toplam prim üretiminin
%38'ini oluflturan kaza branfl›nda 2008 y›l› ayn›
döneminde bir daralma meydana gelmifl ve
toplam içindeki pay› %33'e gerilemifltir.
Ancak, bu branflta, geçen y›l›n ayn› döneminde 57 Milyon TL olan teknik kar bu
dönemde 167 Milyon TL'ye yükselmifltir. Kaza
branfl› prim üretiminin %87'si kasko alt
branfl›ndan elde edilmektedir.
Kasko'daki prim üretiminde yüzdesel bir art›fl
olmazken, 2007 y›l› ilk dokuz ay› ile
karfl›laflt›r›ld›¤›nda 2008'de poliçe say›s›n›n %5
art›flla 2.551.107'ye ulaflt›¤› görülmüfltür. Poliçe
bafl›na prim üretimi 907 TL'den 864 TL'ye
gerilemifltir. Sektör, kasko'da 2007 Eylül sonunda 516,763 TL zarar etmifl iken, 2008 y›l›n›n
ayn› döneminde 130 Milyon TL'lik bir kar
36
TEKN‹K KÂR
2008-3
rakam› elde edilmifltir.
Sektör prim üretimine kaza branfl›ndan sonra
en fazla katk›y› sa¤layan branfl KMA mali
sorumluluk branfl›d›r. Bu branfltaki üretimin
%90'›n› trafik branfl› oluflturmaktad›r. Geçen
y›l›n ayn› döneminde trafikte 141 milyon TL'lik
bir teknik zarar oluflmufl iken bu zarar miktar›
%160'l›k art›flla 367 milyon TL'ye ulaflm›flt›r.
Sa¤ üstteki tabloda da görülece¤i üzere, 852
Milyon TL'lik yat›r›m gelirlerine karfl›l›k 602
Milyon TL'lik yat›r›m giderleri ve 50 Milyon TL'lik
di¤er faaliyetlerden kaynaklanan giderler
sonucunda, 2008 y›l›n›n ilk dokuz ay› sonunda
200 Milyon TL mali kar yaratm›flt›r. Bu tutar
geçen y›l›n ayn› dönemine göre %14'lük bir
azal›fl› ifade etmektedir.
Yat›r›m gelirlerinde %55'lik bir art›fl meydana
gelmifl olup Kambiyo Karlar› ve ‹fltiraklerden
Elde Edilen Gelirler bu art›fl›n temel
belirleyicileri olmufltur. Ayn› dönemde yat›r›m
giderlerinde %96'l›k bir art›fl meydana
gelmifltir.
2- Mali Sonuçlar
Yat›r›m Gelirleri
Finansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler
Finansal Yat›r›mlar›n Nakde Çevr. Elde Edilen Karlar
Finansal Yat›r›mlar›n De¤erlemesi
Kambiyo Karlar›
‹fltiraklerden Gelirler
Ba¤l› Ortak. ve Müflterek Yönetime Tabi Tefleb. Gel.
Arazi, Arsa ile Binalardan Elde Edilen Gelirler
Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler
Di¤er Yat›r›mlar
Hayat Teknik Bölümünden Aktar›lan Yat›r›m Gel.
Yat›r›m Giderleri
Yat›r›m Yönetim Giderleri (-)
Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar› (-)
Yat›r›mlar›n Nakte Çevr.Oluflan Zararlar (-)
Hayat D›fl› Teknik Böl. Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri (-)
Türev Ürünler Sonucunda Oluflan Zararlar (-)
Kambiyo Zararlar› (-)
Amortisman Giderleri (-)
Di¤er Yat›r›m Giderleri (-)
Di¤er Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/-)
Karfl›l›klar Hesab› (+/-)
Reeskont Hesab› (+/-)
Zorunlu Deprem Sigortas› Hesab› (+/-)
Enflasyon Düzeltmesi Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Yükümlülü¤ü Gideri (-)
Di¤er Gelir Ve Karlar
Di¤er Gider Ve Zararlar (-)
Önceki Y›l Gelir Ve Karlar›
Önceki Y›l Gider Ve Zararlar›(-)
Net Dönem Kar› Veya Zarar›
2008-3
2007-3
De¤iflim(%)
852.296.198
380.200.691
47.477.856
80.679.769
182.439.945
131.562.601
1.574.817
26.730.223
12.800
1.539.674
77.821
-602.417.519
- 8.029.059
- 3.376.371
551.584.689
343.998.193
38.605.997
23.698.997
50.467.334
84.323.463
7.449
8.118.804
470.685
1.806.941
86.827
-306.709.442
-3.595.893
-2.529.401
55
11
23
240
262
56
21.041
229
-97
-15
-10
96
123
33
- 5.246.146
-8.862.077
-41
- 415.225.135
-137.404.760
- 31.057.048
-2.079.000
- 49.728.576
- 46.481.632
1.674.924
2.665.583
24.067.230
- 2.641.322
24.078.468
- 52.931.809
14.676
- 174.694
200.150.102
-146.732.349
-6.417
-114.801.568
-29.394.398
-787.338
-11.495.554
-10.097.266
-1.288.549
2.359.760
0
5.344
-1.481.369
13.676.276
-14.986.117
709.409
-393.043
233.379.693
183
-100
20
6
164
333
360
-230
13
-450.302
78
76
253
-98
-56
-14
2008-3
Aktifeki
Pay›(%)
2007-3
Aktifeki
Pay›(%)
De¤iflim
%
9.449.293.409
I- HAYAT - EMEKL‹L‹K fi‹RKETLER‹
A- B‹LANÇO
1- Aktif
Cari Varl›klar
Afla¤›da verildi¤i
üzere Hayat ve
Emeklilik
branfllar›nda
faaliyet gösteren
sigorta flirketlerinin
Aktif Toplam›
geçen y›l›n ayn›
dönemine göre
yaklafl›k %23
oran›nda bir art›fl
göstererek 12.150
Milyon TL'ye
ulaflm›flt›r. Cari
Varl›klar %23
oran›nda artarken
Cari Olmayan
Varl›klarda %24
oran›nda bir art›fl
meydana gelmifltir.
Cari varl›klar ile
Cari Olmayan
Varl›klar›n aktif
içindeki paylar›
karfl›laflt›r›lan
dönemlerde
de¤iflmezken söz
konusu oranlar
s›ras›yla %78 ve
%22 oran›nda
gerçekleflmifltir.
78
7.710.858.415
78
23
Nakit ve Nakit Benzeri Varl›klar
Finansal Varl›klar ile Riski Sigortal›lara
Ait Finansal Yat›r›mlar
Esas Faaliyetlerden Alacaklar
‹liflkili Taraflardan Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler
Di¤er Cari Varl›klar
889.431.345
7
529.140.454
6
68
5.114.786.671
3.309.347.836
2.544.695
12.876.787
83.196.969
37.109.105
43
27
0
0
1
0
4.743.483.879
2.372.020.331
1.914.594
18.714.239
8.522.079
37.062.841
48
24
0
0
0
0
8
40
33
-31
876
0
Cari Olmayan Varl›klar
Esas Faaliyetlerden Alacaklar
‹liflkili Taraflardan Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Finansal Varl›klar
Maddi Varl›klar
Maddi Olmayan Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Di¤er Cari Olmayan Varl›klar
2.701.246.852
2.539.527.917
11.130
109.068
10.206.350
111.323.238
12.316.420
9.323.836
18.428.892
22
21
0
0
0
1
0
0
0
2.185.720.913
1.975.559.447
0
167.332
103.390.980
84.249.876
11.550.911
5.532.163
5.270.205
22
20
0
0
1
1
0
0
0
24
29
--35
-90
32
7
69
250
12.150.540.261
100
9.896.579.328
100
23
AKT‹F TOPLAMI
37
S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹
2- Pasif
2008-3
Pasifteki
Pay›(%)
2007-3
Pasifteki
Pay›(%)
De¤iflim %
K›sa Vadeli Yükümlülükler
5.769.120.509
47
4.499.304.155
45
28
Finansal Borçlar
Esas Faaliyetlerden Borçlar
‹liflkili Taraflardan Borçlar
Di¤er Borçlar
Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›
Ödenecek Vergi vb. Yüküm.
Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler
6.121.578
3.114.094.516
31.484.985
31.599.359
2.463.785.403
67.803.654
17.753.744
18.491.815
17.985.455
0
26
0
0
20
1
0
0
0
1.169.595
2.168.185.775
3.093.904
40.387.300
2.185.411.810
62.978.860
12.269.668
10.709.074
15.098.169
0
22
0
0
22
1
0
0
0
423
44
918
-22
13
8
45
73
19
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
Esas Faaliyetlerden Borçlar
‹liflkili Taraflara Borçlar
Di¤er Borçlar
Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›
Di¤er Yükümlülükler ve Karfl›l›klar
Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar
Gelecek Y›llara Ait Gelir ve Gider Tahakkuklar›
Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler
5.090.579.457
156.543
2.538.442.965
122.545
2.516.830.519
2.848.262
10.397.468
118.120
21.663.034
42
0
21
0
0
21
0
0
0
0
4.332.684.504
205.743
1.974.245.176
4.785.817
90.713
2.304.772.453
241.817
38.067.788
0
10.274.996
44
0
20
0
0
23
0
0
0
0
17
-24
29
-100
35
9
1.078
-73
#SAYI/0!
111
Özsermaye
Ödenmifl Sermaye
Sermaye Yedekleri
Kar Yedekleri
Geçmifl Y›llar Karlar›
Geçmifl Y›llar Zararlar›(-)
Dönem Net Kar›
1.290.840.295
913.243.699
115.889.150
229.198.388
74.727.063
203.928.996
161.710.993
11
8
1
2
1
2
1
1.064.590.669
785.170.571
389.767
294.392.954
13.860.521
167.085.975
137.862.830
11
8
0
3
0
2
1
21
16
29.633
-22
439
22
17
12.150.540.261
100
9.896.579.328
100
23
PAS‹F TOPLAMI
Özsermaye bir önceki döneme göre %21
oran›nda art›fl göstererek 1.291 Milyon TL'ye
yükselmifltir. Her iki dönemde de Özsermayenin Pasif Toplam› içindeki pay›
de¤iflmemifl olup %11 oran›nda
gerçekleflmifltir.
K›sa vadeli yükümlülüklerin pasif içerisindeki
pay› 2 puanl›k art›flla %47'ye ulafl›rken, bir
önceki döneme k›yasla %28 oran›nda artarak
5.769 Milyon TL'ye ulaflm›flt›r. Uzun Vadeli
Yükümlülüklerin Pasif Toplam› içindeki pay› ise
%2 azalarak %42'ye gerilerken, 2007 y›l›n›n
ayn› dönemine göre %17'lik bir art›flla 5.091
Milyon TL'ye yükselmifltir. K›sa Vadeli
38
Yükümlülüklerin, %23 olan Toplam Pasif art›fl
oran›n üstünde bir art›fl göstermesi, %44
oran›nda bir art›fl gösteren Esas
Faaliyetlerden Alacaklar kaleminden
kaynaklanmaktad›r. Toplam Pasif içindeki
pay› %41 olan k›sa ve uzun vadeli Sigortac›l›k
Teknik Karfl›l›klar›, bir önceki dönem göre k›sa
vadeli karfl›l›klarda %13 artarken, uzun
vadeli karfl›l›klarda ise %9 oran›nda bir art›fl
göstermifltir.
2008 y›l› Eylül ay› sonu itibariyle, sektör 161
Milyon TL'lik net kar elde etmifl olup bu tutar
geçen y›l›n ayn› dönemine k›yasla %17'lik bir
art›fl› ifade etmektedir.
Hayat branfl› prim üretiminde bir önceki y›l›n
ayn› dönemine göre %17'lik bir art›fl yaflanm›fl
ve prim üretimi 1.230 Milyon TL olarak
gerçekleflmifltir. Hayat branfl› Teknik Kâr› %67
oran›nda azalarak 51 Milyon TL'ye
Mali kardaki art›fl ile beraber hayat/emeklilik
flirketlerinin flirketlerin brüt bilanço kâr› %15
artarak 211 Milyon TL'ye ulaflm›flt›r.
B- KÂR/ZARAR HESABI
1- Teknik Sonuçlar
2008-3
Yaz›lan Primler
Hayat Teknik Kâr
Emeklilik Teknik Kâr
Hayat/Emeklilik Mali Kâr
Kâr
Hayat D›fl› Faaliyet Kâr›
Toplam Kâr (Vergi öncesi)
Net Kâr
gerilemifltir. Emeklilik branfl›nda ise bir önceki
dönemde 114 Milyon TL tutar›nda teknik
zarar mevcut iken, 2008 ilk dokuz ay› sonunda 6 Milyon TL teknik kâra ulafl›lm›flt›r.
1.230.306.417
50.864.294
5.747.665
167.411.228
224.023.187
-12.821.356
211.201.831
161.710.992
2007-3
De¤iflim%
1.054.394.145
153.216.167
-114.130.264
144.951.697
184.037.600
-885.434
183.152.166
137.862.832
17
-67
-105
15
22
1.348
15
17
2- Mali Sonuçlar
Hayat-Emeklilik flirketlerinin aktiflerinin
toplam› 2008'in ilk dokuz ay› itibariyle
bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre
%23 artarak 11.307 Milyon TL'ye
ulaflm›flt›r. fiirketlerin yükümlülüklerine
bak›ld›¤›nda pasifin yaklafl›k yar›s›n›
sigortac›l›k teknik karfl›l›klar›n›n
oluflturdu¤u anlafl›lmaktad›r. Teknik
karfl›l›klar›n %85'ini ise Hayat Matematik
Karfl›l›klar› oluflturmaktad›r.
Matematik karfl›l›klar, 2007'ye
De¤iflim(%)
göre %7 art›fl göstermifltir.
11
2008-3
2007-3
Yat›r›m Gelirleri
Finansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler
Finansal Yat›r›mlar›n Nakde Çevr. Elde Edilen Karlar
Finansal Yat›r›mlar›n De¤erlemesi
Kambiyo Karlar›
‹fltiraklerden Gelirler
Ba¤l› Ortak. ve Müflterek Yönetime Tabi Tefleb. Gel.
Arazi, Arsa ile Binalardan Elde Edilen Gelirler
Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler
Di¤er Yat›r›mlar
Hayat Teknik Bölümünden Aktar›lan Yat›r›m Gel.
223.811.387
110.207.792
34.235.192
59.336.900
8.026.057
1.134.850
4.351.512
113.360
584.213
5.821.512
200.958.586
97.548.737
46.966.614
30.311.036
10.195.684
3.110.259
2.015.835
2.174.662
160.912
244.014
8.230.833
Yat›r›m Giderleri
Yat›r›m Yönetim Giderleri (-)
Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar› (-)
Yat›r›mlar›n Nakte Çevr.Oluflan Zararlar (-)
Hayat D›fl› Teknik Böl. Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri (-)
Türev Ürünler Sonucunda Oluflan Zararlar (-)
Kambiyo Zararlar› (-)
Amortisman Giderleri (-)
Di¤er Yat›r›m Giderleri (-)
48.694.458
-1.682.325
-11.715.418
-3.260.248
-7.610.137
-6.648.609
-17.358.270
-419.452
48.990.490
-1.647.191
-3.915.683
-1.867.374
-13.345.736
0
-13.102.086
-14.787.856
-324.564
-1
2
199
75
-43
--49
17
29
Di¤er Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/-)
Karfl›l›klar Hesab› (+/-)
Reeskont Hesab› (+/-)
Zorunlu Deprem Sigortas› Hesab› (+/-)
Enflasyon Düzeltmesi Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Yükümlülü¤ü Gideri (-)
Di¤er Gelir ve Karlar
Di¤er Gider ve Zararlar (-)
Önceki Y›l Gelir ve Karlar›
Önceki Y›l Gider ve Zararlar›(-)
Net Dönem Kar› veya Zarar›
-7.705.700
-3.228.023
-162.872
7.589
-248.567
5.987.433
-9.532.928
46.418
-574.749
167.411.228
-7.016.399
-7.247.099
2.691
1.431.404
-212.256
12.311.637
-13.258.335
302.186
-346.628
144.951.697
10
-55
5.952
---99
17
-51
-28
-85
66
15
13
-27
96
-21
-64
-100
100
-30
139
-29
224 Milyon TL'lik yat›r›m gelirlerine karfl›l›k 49 Milyon TL'lik
yat›r›m giderleri ve 8 Milyon
TL'lik di¤er faaliyetlerden
kaynaklanan giderler sonucunda, 2008 y›l›n›n ilk dokuz
ay› sonunda 167 Milyon TL
mali kâr yaratm›flt›r. Bu tutar
geçen y›l›n ayn› dönemine
göre %15 oran›nda bir art›fl›
ifade etmektedir.
Yat›r›m gelirlerinde %11'lik bir
art›fl meydana gelmiflken,
yat›r›m giderlerinde %1'lik bir
azal›fl meydana gelmifltir.
Yat›r›m Gelirleri içindeki pay›
%27 olan Finansal Yat›r›mlar›n
De¤erlemesi, bir önceki
döneme k›yasla %96
oran›nda artarak, en dikkat
çekici kalem olmufltur. ■
39
HAZ‹NE MÜSTEfiARLI⁄I S‹GORTACILIK GENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü
Hayat Sigortac›l›¤›nda
Yeni Dönem
Haziran 2007 tarihli ve 5684 say›l›
Sigortac›l›k Kanunu sigortac›l›k sektörü
için bir milat niteli¤indedir. Söz konusu Kanun
sonras› ikincil mevzuat çal›flmalar› tamamlanm›fl olup; bu çal›flmalar kapsam›nda,
baflta bilgi teknolojileri olmak üzere
sigortac›l›ktaki geliflmeler ve uluslararas› en iyi
uygulamalar dikkate al›narak kiflilerin bilgilendirilmesi, sektörün gözetimi ve denetimi
ile ilgili konular yeniden ele al›nm›flt›r.
3
Sigortal›lar›n bilgilendirilmesine yönelik yeni bir
sistem getiren “Sigorta Sözleflmelerinde
Bilgilendirmeye ‹liflkin Yönetmelik” 28 Ekim
2007 tarihli ve 26684 say›l› Resmî Gazete'de
yay›mlanm›fl ve 01 Mart 2008 tarihinde yürürlü¤e girmifltir. Halihaz›rdaki gözetim ve denetim sisteminin, geliflmifl ülkelerde oldu¤u gibi
riske dayal› gözetim ve denetim ilkesi
çerçevesinde yeniden yap›land›r›larak yeni
gözetim mekanizmalar› ile donat›lmas›
amac›yla haz›rlanan “Sigorta Bilgi Merkezi
Yönetmeli¤i” de 09 A¤ustos 2008 tarihli ve
26962 say›l› Resmî Gazete'de yay›mlanm›flt›r.
Yukar›da belirtilen düzenlemeler, 5684 say›l›
Sigortac›l›k Kanunu'nun 12' inci maddesi ile
benimsenen serbest tarife sisteminin hayat
sigortalar›nda da uygulanmas›na zemin
haz›rlam›flt›r.
Bahse konu çal›flmalar›n paralelinde
haz›rlanan “Hayat Sigortalar› Yönetmeli¤inde
De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Yönetmelik” 13
Ocak /2009 tarihli ve 27109 say›l› Resmî
Gazete'de yay›mlanm›flt›r. Söz konusu
Yönetmelik de¤iflikli¤i ve 31 Aral›k 2008 tarihli
Devlet Bakanl›¤› Makam›'n›n onay› ile getirilen
40
ve 01 Mart 2009 tarihinde yürürlü¤e girecek
yeni düzenlemeler maddeler halinde
afla¤›da sunulmaktad›r.
1) ‹rat ödemeli hayat sigortalar› hariç olmak
üzere hayat sigortalar›nda tarife tasdik zorunlulu¤u kald›r›lmaktad›r.
2) Risk primi içermeksizin sadece birikim
priminin al›naca¤› sermaye itfa sigortalar›
tan›mlanm›fl ve böylece yeni bir ürün sunulmas›na imkan sa¤lanm›flt›r.
3) Gider pay› ve arac› komisyonu (veya istihsal masraf›) tarifelerin özelliklerine göre
flirketler taraf›ndan serbestçe belirlenecektir.
01 Mart 2009 tarihinden itibaren akdedilecek
olan birikim priminin al›nd›¤› veya irat
ödemesinin yap›ld›¤› hayat sigortas›
sözleflmelerinde, gider pay› ve arac›
komisyonunun (veya istihsal masraf›) her bir y›l
itibar›yla toplam›, bilgilendirme formunun ve
poliçenin ilk sayfas›nda en az 14'lük puntolarla yaz›lacakt›r.
Kesintilerden birinin maktu di¤erinin oran
olarak belirlendi¤i durumlarda ise maktu
olarak kesilecek tutar ile belirlenen oran›n ayr›
ayr› belirtilmesi gerekmektedir.
Fesih ve ifltira halinde yap›labilecek kesintilerin
de ilgili flirketlerce belirlenebilece¤i; ancak
söz konusu kesintilerin yine bilgilendirme formunun ve poliçenin ilk sayfas›nda en az
14'lük puntolarla yaz›laca¤› hüküm alt›na
al›nm›flt›r.
Bu sayede, yukar›da belirtilen kesintilere iliflkin
sigortal›lara do¤ru, yeterli ve aç›k bilginin
sa¤lanmas›na yönelik gerekli düzenlemeler
yap›lm›flt›r.
4) ‹rat ödemeliler hariç olmak üzere, ilk
defa uygulamaya konulacak hayat sigortas› tarife ve kâr pay› teknik esaslar› ile bu
esaslara iliflkin de¤ifliklikler, flirketlerce uygulamaya konulmadan on ifl günü öncesinde
elektronik ortamda Müsteflarl›¤a gönderilecektir. Söz konusu elektronik bildirime iliflkin
esaslar ayr›ca duyurulacak olup, bu
konudaki çal›flmalar Müsteflarl›k nezdinde
devam etmektedir.
5) Devlet Bakanl›¤› Makam›n›n 31 Aral›k
2008 tarihli onay›na göre bir y›ldan uzun
süreli ferdî kaza, sa¤l›k ve hastal›k sigortalar›
tarifeleri de sigortac›l›k esas›na ve genel
kabul görmüfl aktüeryal tekniklere göre
sigorta flirketleri taraf›ndan serbestçe belirlenebilecektir. Bu tarifeler, Sigorta fiirketleri
ve Reasürans fiirketlerinin Kurulufl ve
Çal›flma Esaslar›na ‹liflkin Yönetmeli¤in “‹lan
ve reklamlar ile yeni ürünler” bafll›kl› 25' inci
maddesinin üçüncü f›kras› kapsam›nda
de¤erlendirilecektir.
Özetle, yeni dönemde irat ödemeli hayat
sigortalar› d›fl›nda tasdik zorunlulu¤u
kald›r›lm›fl; kesinti oranlar›n›n sigortac›l›k
esas›na ve genel kabul görmüfl aktüeryal
tekniklere göre sigorta flirketleri taraf›ndan
serbestçe belirlenmesi esas›
benimsenmifltir. Tarife tasdik zorunlulu¤u
yerine kiflilerin bilgilendirilmesi esas›na
dayanan ve gerekti¤i hallerde kamu
müdahalesine imkân veren güçlendirilmifl
bir gözetim anlay›fl› getirilmifltir. Bahse konu
kamu müdahalesi çerçevesinde,
Hazine Müsteflarl›¤› sigortal›lar ve
lehdarlar›n›n hak ve menfaatlerinin
korunmas› aç›s›ndan uygulanmalar›nda
sak›nca görülen teknik esaslara iliflkin
hususlar›n de¤ifltirilmesini flirketlerden talep
edebilecektir. ■
41
TSEV
TSEV 2008 Y›l›n› Baflar›l›
Çal›flmalar› ‹le Tamamlad›
1094 Kifli TSEV E¤itimlerine Kat›ld›
SEV, 2008 y›l›nda, haz›rlad›¤›, temel
sigortac›l›k e¤itim program›, k›sa
süreli e¤itim programlar›, mevzuat uyum
e¤itim programlar› ve talebe göre e¤itim
programlar› kapsam›nda, sektöre 137
e¤itim program› sundu ve bu e¤itim
programlar›na 1094 kifli kat›ld›.
TSEV, 2008 y›l›nda yapt›¤› çal›flmalarla, Türk
sigorta sektörünün kaliteli ve nitelikli
iflgücüne sahip olabilmesi ve rekabet
gücünün artt›r›lmas› amaçlar› ile yeni
ç›kan mevzuatlar› da dikkate alarak,
sektörün ihtiyaçlar›na yönelik olarak,
e¤itim programlar›n› çeflitlendirdi.
Uluslararas› standartlarda hizmet
sunan ve bunu ISO 9001:2000 Kalite
Sertifikas›yla belgeleyen TSEV, sektöre
sundu¤u kaliteli ve nitelikli e¤itim
programlar› ile kat›l›mc› say›s›n› yaklafl›k
%66 oran›nda art›rd›. 2007 y›l›nda 661
kiflinin kat›l›m gösterdi¤i e¤itim
programlar›na bu y›l 1094 kifli kat›ld›.
TSEV ayr›ca, 2008 y›l›nda, AB’ne uyum
çerçevesinde ç›kar›lan yeni sigortac›l›k
yasas› ile ç›kar›lan çok say›daki yeni
düzenlemelere iliflkin mevzuat uyum
e¤itim programlar› da düzenledi.
Sektörün farkl› kademelerinde
çal›flan birçok kifliye getirilen yeni
yükümlükler ile ilgili olarak aç›lan e¤itim
programlar› sektörden büyük ilgi gördü.
T
42
TSEV 2008 Y›l›nda Sektöre Sundu¤u
Hizmetlerini de Çeflitlendirdi
SEV, e¤itim programlar›, araflt›rma,
yay›nlar, projeler ve kütüphane
hizmetlerinden oluflan faaliyetlerini, 2008
y›l›nda özel istihdam bürosu, dan›flmanl›k,
kurumsal s›nav hizmeti, organizasyon düzenleme gibi farkl› hizmetlerle çeflitlendirdi. Vak›f
Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, “Sektörün
geliflim ve de¤iflim sürecinde Vakf›m›z›n sektöre sundu¤u hizmetlerin kapsam› her geçen
gün daha da geniflliyor. Sektörün ihtiyaç
duydu¤u ve duyaca¤› kurumsal hizmetleri
profesyonel olarak sunuyoruz. Tüm
hizmetlerimiz ile kurumlara bilimsel ve objektif
çözümler üretiyoruz” dedi.
TSEV dan›flmanl›k hizmetleri kapsam›nda,
ar-ge çal›flmalar›, müflteri araflt›rmalar›,
verimlilik araflt›rmalar›, ürün araflt›rmalar› gibi
piyasa ve kamuoyuna yönelik araflt›rmalar
gerçeklefltiriyor. Kurum içi yönetim faaliyetlerini desteklemek amac› ile çal›flanlar›n meslek-
T
te yükselme yeterliliklerinin belirlenmesi, ara
kademe yöneticilerinin mesleki ve psikolojik
yeterliliklerinin belirlenmesi amac› ile alan›nda
uzman akademisyenler ile kurumsal s›nav
hizmetleri sunuyor. Ayr›ca, personel seçimlerinde kullan›lan psikolojik testlerin uygulanmas›, kurumsal e¤itim ihtiyaçlar›n›n saptanmas›, flirket personelinin kat›ld›¤› e¤itim programlar›n›n, bireysel etkinlik düzeylerinin ve
kurumsal verimlili¤e katk›s›n› de¤erlendirilmesi
konular›nda da profesyonel destek sa¤l›yor.
Bunlara ilaveten, kurumsal toplant›lar, seminerler, konferanslar ve etkinlikler düzenlemek
isteyen flirketlere de bu toplant›lar› ve etkinlikleri için organizasyon düzenleme hizmetleri de
sunuyor.
Di¤er taraftan, 2008 y›l›nda kurdu¤u Özel ‹stihdam Bürosu ile TSEV, sektörün ihtiyaç
duydu¤u nitelikli personel ihtiyac›n› karfl›lamak
için alt yap› çal›flmalar›n› da tamamlad›.
TSEV’in Uluslararas› Platformlardaki Farkl›l›¤›
007 y›l›nda ve 2008’in ilk alt› ay›nda
gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar›n›, ‹ngilizce
e-bülteniyle uluslararas› platformlarla da
paylaflan TSEV, yapt›¤› çal›flmalarla
yurtd›fl›ndaki sigorta enstitülerinin de takdirini
kazand›. Bu çerçevede, faaliyetleri ve etkinlikleri hakk›nda detayl› bilgi vermek üzere, TSEV,
Meslekî Sigorta E¤itimi Veren Ulusal Enstitüler
Avrupa Konferans›’na konuk konuflmac›
olarak davet edildi. TSEV ayr›ca, 2007 y›l›ndaki
eficert üyeli¤inin yan› s›ra, 2008 y›l›nda da,
Küresel Sigorta E¤itim Enstitüsü (IGIE) ve AfroAsya Sigortac› ve Reasürörler Federasyonuna
(F.A.I.R.) da aktif üye olarak kat›larak, uluslararas› platformdaki iliflkilerini geniflletti.
Bununla birlikte, TSEV, Orta Do¤u, Türkî
Cumhuriyetler ve Balkanlar’da geliflmekte
2
olan ülkelerin sigortac›l›k sektörlerine e¤itim
vb. hizmetler verilmesi ve Türk Sigorta sektörünün deneyim ve kazan›mlar›n›n
aktar›lmas› için yapt›¤› çal›flmalar›na da
devam etti.
43
TSEV
2008 Y›l›nda TSEV Seminerleri Sektörü 9 Farkl›
Konuda Buluflturdu
SEV, 2008 y›l›nda sektörün ve sektör
çal›flanlar›n›n mesleki ve kiflisel
deneyimlerine ›fl›k tuttu¤u, sektörün farkl›
aktörlerini bir araya getirdi¤i, dokuz farkl› konu
bafll›¤›nda seminer düzenledi. Anadolu
Sigorta Genel Müdürü Mustafa Ali Su, Hazine
Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürü Dr.
Ahmet Genç, Tekfen Holding Kurumsal ‹fllerden Sorumlu Baflkan Yard›mc›s› Doç. Dr. Reha
Yolalan, AB Uzman› Dr. M. Can Baydarol, TSEV
Müdürü Doç. Dr. Suna Özyüksel, Bilkent
Üniversitesi Dünya Sistemleri, Ekonomileri ve
Stratejik Araflt›rmalar Enstitüsü Baflkan› Prof.
Dr. Orhan Güvenen ve ‹stanbul Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr.
Hüseyin Ülgen’in de konuflmac› olarak
T
kat›ld›¤› seminerler, Temel Sigortac›l›k E¤itim
Program›’n›n tamamlay›c› dersleri olmas›n›n
yan› s›ra genel kat›l›ma da aç›ld› ve sektör
çal›flanlar›n›n yo¤un kat›l›m› ile gerçekleflti.
Seminerler dizisinde konuflmac› olarak yer
alan ünlü simalar›n da sunumlar› oldukça
renkli geçti. Foto¤rafç›, yazar ve flair Akgün
Akova’n›n foto¤raflar›yla tüm kat›l›mc›lar›
etkiledi¤i “Yarat›c›l›k” konusunda verdi¤i
seminer, sunumunda sektöre meditasyon
yapt›ran Psikolog Dr. Davut ‹brahimo¤lu’nun
“Pozitif Düflünce, Enerjilerimiz ve Motivasyon
Üzerine Etkileri” konulu semineri kat›l›mc›lar
taraf›ndan ilgiyle dinlendi.
Sigorta Sektörü ‹çin
“Türk Müzi¤i Koro”su Kuruldu
SEV sadece e¤itim, araflt›rma ve
dan›flmanl›k hizmetleri ile de¤il ayn›
zamanda sigorta sektörünün farkl› firma ve
branfllar›nda çal›flan kiflileri bir araya getirmek,
birlikte keyifli saatler geçirmelerini sa¤lamak
amac› ve çal›flmalar› s›ras›nda ortaya ç›karacaklar› birlik ve paylafl›m duygusunun kiflilere
ve kurumlara oldu¤u kadar sektöre de büyük
katk› sa¤layaca¤› inanc›yla TSEV Türk Müzi¤i
Korosu kurdu. 6 Ekim 2008’de ilk konserini
veren koro, sektörden büyük takdir toplad›.
T
44
Sektörün ‹nsan Kaynaklar› Yöneticileri,
2008’de TSEV E¤itim ve ‹K Platformlar›nda
Bulufltu
SEV, ilkini 2007 y›l›nda
düzenledi¤i e¤itim ve ‹K
platformlar›n›n ikincisini May›s
ay›nda, üçüncüsünü Kas›m
ay›nda e¤itim ve insan kaynaklar›
yöneticilerinin kat›ld›¤› sabah
kahvalt›s› eflli¤inde düzenledi.
T
Vak›f Müdürü Prof. Dr. Suna
Özyüksel, platformlar›n toplanmas›n›n amac›n›, Türk sigorta sektörünün iflgücü niteli¤inin
artt›r›lmas› için, TSEV’in
gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar›
paylaflmak, sigorta flirketleri ile iflbirli¤i
içerisinde sektörün e¤itim, istihdam sorunlar›n›
ve ihtiyaçlar›n› saptamak ve çözüm önerileri
üretmek oldu¤unu belirtti. Özyüksel ayr›ca,
platformlar›n, sektörün geliflmesinde, sigorta
flirketlerinin iflbirli¤ini artt›rd›¤› görüflünde
birleflen e¤itim ve insan kaynaklar› yöneticilerinin talebi üzerine, 2009 y›l›nda TSEV çat›s›
alt›nda dört defa yap›laca¤›na dair karar
al›nd›¤›n› söyledi.
45
TSEV
Sektörün Dünyaya Aç›lan
Kap›s› TSEV
TSEV, Avrupa’daki Sigorta Enstitülerine Türk
Sigorta Sektörünü ve Faaliyetlerini Anlatt›
er y›l sadece Avrupa’da faaliyet
gösteren sigorta enstitülerinin kat›l›m›
ile kapal› olarak gerçekleflen, Meslekî Sigorta
E¤itimi Veren Ulusal Enstitüler Avrupa
Konferans›, Sigorta sektörünü ilgilendiren
çeflitli konularda yap›lan sunumlarla hem bilgi
paylafl›m›n›, hem de sigorta enstitülerinin birbirlerini tan›yarak iletiflim a¤› kurulmas›na
olanak sa¤l›yor.
H
2007 y›l›ndan beri Konferans’a aktif olarak
kat›lan TSEV, bu y›l da, Stockholm Ekonomi
Üniversitesi’nin Riga’daki Merkezi’nin ev
sahipli¤inde düzenlenen Konferans’a
konuflmac› olarak davet edildi. Bu
çerçevede, TSEV’i temsilen Uluslararas›
‹liflkiler Birimi Uzman› Özge Zihnio¤lu’nun,
yabanc› yat›r›mc›lar›n oldu¤u kadar
yurtd›fl›ndaki sigorta enstitülerinin de ilgisini
çeken, Türk sigorta sektörü ile TSEV’in faaliyetleri hakk›nda yapt›¤› sunum dinleyiciler
taraf›ndan büyük bir ilgi gördü.
TSEV, EF‹CERT Genel Kurulu’na Kat›ld›
SEV, EF‹CERT Genel
Kurulu’na Kat›ld›
TSEV, geçen y›l aktif üye olarak
kat›ld›¤›, finansal hizmetler sektöründe meslekî e¤itim için ortak
standartlar getirmeyi amaçlayan
ve bu çerçevede “Finansal
Dan›flman” ve “Finansal
Planlamac›” ûnvanlar›na karar
veren Avrupa Finansal
Belgelendirme Organizasyonu
(eficert)’nun 2008 y›l›nda yap›lan
Genel Kurul’una kat›ld›.
Genel Kurul’da Finansal Dan›flman ve
Finansal Planlamac› sertifikalar›n›n yan› s›ra
Sigorta Arac›lar› için Avrupa Sertifikas› (ECII)
T
46
verilmesinin koflullar› tart›fl›ld›. TSEV taraf›ndan
da bu sertifikalar›n verilmesi için çal›flmalar
h›zla devam ediyor.
Malezya Sigorta Enstitüsü, TSEV’i Ziyaret Etti
›zla geliflmekte ve büyümekte
olan Türk sigorta sektörü,
Avrupa’dan Asya’ya birçok farkl›
kurum ve kuruluflun ilgisini çekiyor. Bu
kurulufllardan biri olan Malezya
Sigorta Enstitüsü, Türk sigorta sektörünü ve bu sektörde faaliyet
gösteren TSEV’i daha yak›ndan
tan›mak amac›yla TSEV’i ziyaret etti.
Yap›lan toplant›da, TSEV Müdürü Prof.
Dr. Suna Özyüksel ve Uluslararas›
‹liflkiler Birimi Uzman› Özge Zihnio¤lu, Malezya
Sigorta Enstitüsü temsilcilerine, TSEV’in yap›s›,
e¤itim programlar› ve faaliyetleri hakk›nda
H
detayl› bilgiler verdi. Ayr›ca, iki ülke sigorta
sektörlerine iliflkin bilgi al›flveriflinde
bulunuldu.
TSEV, Türk Sigorta Sektörünün Faydalanmas› Amac›yla
“Sürdürülebilirlik için Sigorta-BM Çevre Program› Finans
Giriflimi (UNEP FI)” Raporunu Türkçelefltirdi
ölgesel aktiviteler, çal›flma programlar›, e¤itimler ve araflt›rmalar yoluyla,
finansal kurumlarda çevre ve sürdürülebilirlik
alanlar›nda en iyi uygulaman›n benimsenmesi
için çal›flmalar yapan, BM Çevre Program› ile
finans sektörü aras›nda küresel düzeyde bir
ortakl›k olan BM Çevre Program› Finans
Giriflimi (UNEP FI) Sigorta Çal›flma Grubu’nun
B
2007 y›l›nda haz›rlad›¤› “Sürdürülebilirlik için
Sigorta” raporu, TSEV taraf›ndan Türkçe’ye
tercüme edildi. Türk sigorta sektörü
çal›flanlar›n›n da faydalanabilmesi amac›yla
tercümesi yap›lan, tercümesinin ayn› zamanda UNEP FI web sitesinde de yay›nlanacak
olan rapora www.tsev.org.tr adresinden
ulafl›labiliyor.
Sigorta Sektörünün Hizmetinde
Sigorta Sektörünün Hizmetinde
Sektörün ihtiyaç duydu¤u nitelikli
iflgücüne en k›sa sürede ve en do¤ru flekilde
ulaflabilmesini amaçlayan TSEV Özel ‹stihdam
Bürosu’nun web sayfas› www.tsevkariyer.com
yay›na girdi. ‹fl arayanlar ve iflverenleri TSEV
Kariyer’de buluflturan TSEV Özel ‹stihdam
Bürosu, sigorta sektörünün istihdam gücünün
gelifliminde etkin bir referans kurum olma
amac›yla çal›flmalar›na h›zla devam ediyor.
Vak›f Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel TSEV
S
Özel ‹stihdam
Bürosu web sayfas›n›n sektöre katk›lar›
konusunda flunlar› söyledi. “TSEV Kariyer, ifl
arayanlar›n özgeçmifllerini ücretsiz olarak
b›rakabildikleri etkin bir veri bankas› olma yolunda ilerliyor. Bu sayede sektörde iflverenlerin
arad›klar› nitelikli çal›flana ulaflmalar›nda etkin
ve h›zl› bir çözüm yarataca¤›na inan›yoruz.”
TSEV Özel ‹stihdam Bürosu hakk›nda detayl›
bilgiye www.tsevkariyer.com adresinden
eriflilebiliyor.
47
GÜVENCE HESABI
Trafik Sigortas›n›n, Zorunlu
Karayolu Tafl›mac›l›k Mali
Sorumluluk Sigortas› ‹le
‹lgili Uygulamas›
A. Kadir KÜÇÜK
Güvence Hesab› Müdürü
925 Say›l› Karayolu Tafl›ma Kanunu
kapsam›nda flehirleraras› veya uluslararas› yolcu tafl›mac›l›¤› yapan tafl›mac›lar,
Kanunun 17' nci maddesi gere¤i duraklamalar dahil olmak üzere yolcunun kalk›fl noktas›ndan var›fl noktas›na kadar geçecek süre
içerisinde meydana gelecek kazalar
nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanmas› ya
da eflyas›n›n zarara u¤ramas›ndan dolay›
sorumludurlar.
4
Tafl›mac›lar kendilerine yüklenen bu sorumluluklar› karfl›lamak üzere, ayn› Kanunun 18' inci
maddesiyle yolculara gelecek bedeni zararlar için Zorunlu Karayolu Tafl›mac›l›k Mali
Sorumluluk Sigortas›n› (Zorunlu Tafl›mac›l›k
Sigortas›) yapt›rmak zorundad›rlar.
Tafl›mac›lar ayr›ca yolcular›n kendilerine ve
eflyalar›na, karfl› araçlara, karfl› araçlardaki
yolculara veya di¤er fleylere gelebilecek
maddi ve bedeni zararlara karfl› sorumluluklar›n› karfl›lamak üzere ayr›ca Karayollar› Trafik
Kanununun 91' inci maddesinde öngörülen
Karayollar› Motorlu Araçlar Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortas›n› (Trafik Sigortas›) da
yapt›rmak zorundad›rlar.
Yolcu tafl›mac›l›¤› yapanlar›n
sorumluluklar›ndan kaynaklanan gerek maddi
48
ve gerekse bedeni zararlar› karfl›lamak üzere
yukar›da aç›klanan her iki poliçeyi de ayn›
zamanda yapt›rmalar› zorunludur. Yapt›r›lan
bu iki sorumluluk poliçesinin aç›klamalardan
da anlafl›laca¤› gibi bedeni zararlar karfl›s›nda
çak›flan yönleri bulunmaktad›r. Zira her ikisi de
sorumluluk poliçesidir ve her iki poliçede de
tafl›y›c›n›n sorumlulu¤undan kaynaklanan
bedeni zararlar›n karfl›lanmas› söz konusudur.
Bu durumda zarar, öncelikle hangi poliçeden
karfl›lanacakt›r?
Veya bu poliçelerden zararlar ne flekilde
karfl›lanacakt›r?
Sorular› gündeme gelmektedir.
4925 Say›l› Karayolu Tafl›ma Kanunu'nun 18'
inci maddesi, bu Kanun kapsam›ndaki
tafl›mac›lar›n yapt›rmas› gereken sorumluluk
sigortalar›n› belirlemekte ve ayn› Kanunun
19' uncu maddesi ile de meydana gelen
zarar›n öncelikle tafl›mac›n›n sorumluluk sigortas›ndan karfl›lanaca¤›, bu sorumluluk sigortas› ile karfl›lanamayan zararlar için 2918 Say›l›
Karayollar› Trafik Kanununa göre yap›lmas›
zorunlu olan malî sorumluluk sigortas›na müracaat edilece¤i aç›klanm›flt›r.
Bu maddeye paralel olarak Zorunlu Karayolu
Tafl›mac›l›k Mali Sorumluluk Sigortas› Genel
fiartlar›n›n B.8 maddesi de “Meydana gelen
zarar öncelikle bu sigortadan karfl›lan›r.
Sigorta sözleflmesinin hiç yap›lmam›fl olmas›,
yap›lm›fl fakat geçersiz hale gelmifl olmas›,
süresinin bitmifl olmas› veya meydana gelen
zarar›n bu sigorta teminatlar›n›n üzerinde
bulunmas› halinde teminatlar›n üzerinde
kalan k›s›m için; s›ras›yla 13/10/1983 tarih ve
2918 say›l› Karayollar› Trafik Kanununa göre
yap›lmas› zorunlu olan mali sorumluluk sigortas›na ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortas›na baflvurulur” fleklinde düzenlenmifltir.
Genel flartlar›n bu maddesinde her ne kadar
sözleflmenin hiç yap›lmam›fl olmas›, geçersiz
olmas› veya süresinin bitmifl olmas› halleri
ifade edilmifl olsa dahi, esas olarak cümlenin
“meydana gelen zarar›n bu sigorta teminatlar›n›n üzerinde bulunmas› halinde teminatlar›n üzerinde kalan k›s›m için 2918 Say›l› KTK
göre yap›lmas› zorunlu olan Trafik Sigortas›na
veya varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortas›na
baflvurulur” fleklindeki tan›m›yla zarar›n
sadece teminat› aflan k›sm› için bu sigortalara gidilebilece¤i, aksi halde bu sigortalara
49
GÜVENCE HESABI
gidilemeyece¤i aç›kça ifade edilmifltir.
Ancak, Genel fiartlar›n bu maddesi yaz›ld›¤›
tarihte Zorunlu Tafl›mac›l›k Sigortas› Güvence
Hesab›n›n kapsam›nda bulunmuyordu.
Zorunlu Tafl›mac›l›k Sigortas›, Sigortac›l›k
Kanununun yay›m tarihi olan 14 Haziran 2007
tarihinden itibaren Güvence Hesab› kapsam›na dâhil edilmifltir. O tarihten evvel burada ki bofllu¤un nas›l doldurulaca¤›, teminata
kadar olan zararlar›n sigorta aç›ndan ne
flekilde ödenece¤i tam olarak belli de¤ildi.
Bu tür zararlar ço¤unlukla trafik sigortas›ndan
ödenmifltir.
❖ Bugün Trafik Sigortas› bulunan ancak
Zorunlu Tafl›mac›l›k Sigortas› bulunmayan
araçlarda meydana gelen ve teminat›n
alt›nda kalan bedeni zararlar nas›l
karfl›lanacakt›r?
❖ Trafik Sigortas› bu tür tafl›mac›l›k yapan
araçlarda sadece teminat›n üzerinde mi
geçerli olacakt›r?
‹flte konunun en can al›c› sorular› bunlard›r..
Öncelikle burada Trafik Sigortas›n›n teminat›n
üzerinde geçerli olaca¤› muhakkakt›r. Bu
flekilde yap›lm›fl olan trafik poliçelerinde
daha az hasar isabet edece¤i de
muhakkakt›r. Çünkü burada trafik poliçesine
hasar isabet etmesi için zarar›n mutlaka
geçerli teminat›n üzerinde olmas› gerekmektedir. Zaten bu durum düflünülerek
Bakanl›kça yürürlü¤e konulan Karayollar›
Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortas›nda Tarife Uygulama Esaslar›
Hakk›nda Yönetmelik'in 9' uncu maddesinin 2
'nci f›kras› ile 4925 Say›l› Karayolu Tafl›ma
Kanununa tabi flehirleraras› ve uluslar aras›
yolcu tafl›mac›l›k sigortas› yapt›rd›klar›n› belgelemeleri durumunda, trafik sigortas›
priminde yüzde 20 oran›nda indirim yap›lmas›
hükme ba¤lanm›flt›r. Böylece daha hasar isabet etme olas›l›¤› bulunan trafik sigortas›nda
gereksiz prim tahsilinin önüne geçilmesi
amaçlanm›flt›r.
50
Sorunun ikinci cevab›n› ise, Güvence
Hesab›'n›n kapsam›n› tan›mlayan 5684 Say›l›
Sigortac›l›k Kanunun 14'üncü maddesinin (c)
f›kras› ile vermek mümkündür. F›krada rizikonun meydana geldi¤i tarihte geçerli olan
teminat tutarlar› dahilinde sigortas›n›
yapt›rmam›fl olanlar›n neden olduklar›
bedensel zararlar Güvence Hesab›'ndan
karfl›lanaca¤› hüküm alt›na al›nm›flt›r. Zorunlu
Tafl›mac›l›k Sigortas› da Güvence Hesab› kapsam›nda bulundu¤una göre, bu sorunun da
cevab› Güvence Hesab› olmaktad›r.
Sonuç olarak rizikonun meydana geldi¤i
tarihte geçerli poliçenin olmamas›, hiç
yap›lmam›fl olmas›, geçersiz olmas› veya
süresinin bitmifl olmas› gibi nedenlerle Zorunlu
Tafl›mac›l›k Sigortas› ile karfl›lanamayan ve
teminat s›n›rlar› içinde kalan bedeni zararlar
için Zorunlu Tafl›mac›l›k Sigortas› kapsam›nda
teminat sa¤lama zorunlulu¤u bulunan
Güvence Hesab›na baflvurulmas›
mümkündür.
Zarar miktar› kaza tarihindeki geçerli teminat›n üzerinde ise, teminat›n üzerinde kalan
k›s›m için varsa arac›n Trafik Sigortas›ndan
karfl›lanmas› gerekecektir. fiayet Trafik
Sigortas› da bulunmuyor ise, bu takdirde
teminat›n üzerinde kalan k›s›m için de yine
Trafik Sigortas› kapsam›nda teminat sa¤lama
zorunlulu¤u bulunan Güvence Hesab›na
baflvurulmas› mümkündür.
Yolcu tafl›mac›l›¤› ifli ile u¤raflanlar›n yine
bedeni tazminatlara iliflkin bir de Zorunlu
Koltuk Ferdi Kaza Sigortas› yapt›rma
mecburiyetinde olduklar›n› hat›rlat›rsak,
tazimat ödemelerinde öncelik s›ras›n›n biraz
daha kar›flaca¤› muhakkakt›r. Ayr›ca bütün
bu poliçeleri yapt›rma zorunlulu¤u bulunan
tafl›mac›lar›n ve poliçeleri yapan
sigortac›lar›n ifllerini biraz daha kolaylaflt›rmas›
aç›s›ndan temennimiz, bu tür ifller için bütün
teminatlar› kapsayan ve öncelik s›ras›n›n söz
konusu olmad›¤› tek bir poliçenin uygulamaya konulmas›d›r. ■
SEGEM
Sigortac›l›k E¤itim Merkezi
Sigorta Acenteleri Teknik
Personel E¤itimini Bafllat›yor
EGEM’in 5684 say›l› Sigortac›l›k
Kanunu’nun 24. ve 31. maddelerine
dayan›larak haz›rlanan kurulufl yönetmeli¤i, 1
Haziran 2008 tarihinde Resmi Gazete’de
yay›nland›. Sigortac›l›k E¤itim Merkezi (SEGEM),
Doç. Dr. Fuat Erdal’›n Merkez Müdürü olarak
göreve bafllamas›yla da 15 Ekim 2008 tarihinde
faaliyete bafllam›fl oldu.
S
Sigortac›l›k sektöründe acente, teknik eleman,
aktüer, eksper vb konumlarda çal›flanlar›n
ortak standartlar›n›n bulunmamas›; sektörde
çal›flanlar›n, yeterli mesleki e¤itime sahip olmamalar›; halk aras›nda risk ve sigortac›l›k bilgisinin
eksikli¤i, sigorta bilincinin yetersizli¤i; sektörün
benzer ülkelere göre gerekli büyüklü¤e sahip
olmamas› ve gelifltirilme ihtiyac› ve özellikle
Türki cumhuriyetlerden, Ortado¤u ve
Balkanlardan gelen e¤itim talepleri sigortac›l›k
sektöründe bir çat› organizasyonun kurulmas›n›
nedenlerini oluflturmaktad›r.
Sigortac›l›k E¤itim Merkezi, bir yandan
sigortac›l›kla ilgili özellik tafl›yan mesleki nitelikteki konular için gerekli e¤itimlerin verilmesi, sertifikasyon ve s›navlar›n tarafs›z bir flekilde
yap›lmas› gibi önemli bir misyona sahipken, öte
yandan da, yapaca¤› organizasyonlarla,
toplumda risk ve sigorta bilincinin oluflturulmas›,
sigortac›l›¤›n tan›t›m, teflvik ve gelifltirilmesi ve
sektörde istihdam edilenlerin Avrupa Birli¤i standartlar›na uyum ve yak›nsamas›na çal›flacakt›r.
Kurulufl ve yap›lanma süreci devam eden
SEGEM, 2009 y›l› sonuna kadar tamamlanmas›
öngörülen sigorta acenteleri teknik personel
e¤itimini bafllatm›fl ve ilk duyuru, Hazine
Müsteflarl›¤› ve SEGEM’in web sitesinde
(www.segem.org.tr) yay›mlanm›flt›r.
S‹GORTA ACENTELER‹
TEKN‹K PERSONEL E⁄‹T‹M
DUYURUSU
5684 say›l› Sigortac›l›k Kanununa dayan›larak
haz›rlanan Sigorta Acenteleri Yönetmeli¤inin
Geçici 1’ inci maddesi uyar›nca, ayn›
yönetmeli¤in 19’ uncu maddesiyle zorunlu k›l›nan
sigorta acenteleri teknik personel e¤itimi
yap›lacakt›r.
Bu amaçla, afla¤›da belirtilen 18 il merkezinde
Nisan ay›n›n ikinci haftas›ndan itibaren temel sigortac›l›k e¤itimi verilecektir. E¤itim program› ve
baflvuru ile ilgili ayr›nt›l› bilgiler, Sigortac›l›k
E¤itim Merkezi web sitesinde
(www.segem.org.tr) ayr›ca yay›mlanacakt›r.
SEGEM, temel sigortac›l›k e¤itimi verilecek il
merkezlerinde de¤ifliklik yapmaya ve e¤itimi takiben yaln›zca e¤itim konular›n› kapsayan s›nav
yapmaya yetkilidir.
Sigorta Acenteleri Yönetmeli¤i hükümleri
uyar›nca ilan olunur.
E⁄‹T‹M MERKEZLER‹
Akdeniz Bölgesi
Do¤u Anadolu Bölgesi
: Antalya – Adana
: Malatya - Van –
Erzurum
Ege Bölgesi
: ‹zmir – Afyon
G. Do¤u Anadolu Bölgesi : Gaziantep Mardin – Urfa
‹ç Anadolu Bölgesi
: Ankara –
Kayseri - Konya
Marmara Bölgesi
: ‹stanbul Avrupa
Yakas› - ‹stanbul
Anadolu Yakas›,
Bursa
Karadeniz Bölgesi
: Trabzon Zonguldak –
Samsun
51
TRAMER
2008 Y›l›nda Trafik
Sigortalar›nda %14 Prim
Art›fl› Yafland›
Mehmet ÜST
TRAMER Trafik Sigortas› Bilgi Merkezi Müdürü
rafik Sigortas› Bilgi Merkezi taraf›ndan
haz›rlanan istatistiksel tablolar
incelendi¤inde, trafik sigortalar›nda poliçe
prim üretimini 2007 y›l›nda 1 Milyar 485 Milyon
T
TL ile kapatan sigorta sektörü, 2008 y›l›nda
yaklafl›k 1 Milyar 696 Milyon YTL prim üretimi
gerçeklefltirerek önceki y›la göre %14'lük bir
büyüme sa¤layarak enflasyonun üzerinde bir
büyüme gerçeklefltirmifltir. Poliçe adetleri ise,
bir önceki y›la göre %3,5 artarak, iki y›l
aras›ndaki poliçe adedi fark› 368 bine
ulaflm›flt›r (Bkz. Tablo 1).
2007-2008 Y›l› Tarife Basama¤› Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe
Adetleri ve Prim Üretimi Fark› Bin TL
Tablo 1:
2007
TAR‹FE BASAMAK KODU
1. Basamak
2. Basamak
3. Basamak
4. Basamak
5. Basamak
6. Basamak
7. Basamak
Genel Toplam
2008
Fark
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi (*)
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi (*)
Adet
Fark
Art›fl
Yüzdesi (%)
Prim
Fark
Art›fl
Yüzdesi (%)
622.800
418.949
640.476
3.394.680
1.665.216
1.491.694
2.252.980
10.489.795
99.977
66.758
102.111
486.239
236.901
201.495
291.550
1.485.030
359.374
399.040
521.155
3.392.723
2.086.706
1.278.159
2.820.794
10.857.951
66.169
75.518
101.895
537.950
327.965
195.118
391.217
1.695.832
-263.426
-19.909
-119.321
-4.957
421.490
-213.535
567.814
368.159
-42,2970
-4,7521
-18,6301
-0,1459
25,3114
-14,3149
25,2028
3,5097
-33.808
8.761
-216
51.711
91.064
-6.377
99.667
210.801
-33,8155
13,1229
-0,2113
10,6349
38,4396
-3,1649
34,1850
14,1951
Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir.
TÜ‹K taraf›ndan yay›nlanan Ekim 2008
araç verileri ile yine ayn› döneme ait
yürürlükte olan poliçe bilgileri araç türleri
baz›nda karfl›laflt›r›ld›¤›nda 2008 sonu itibariyle
sektör genelinde sigortas›zl›k oran›n›n %24,90
oldu¤u görülmüfltür. Bu oran›n yüksek
ç›kmas›nda en önemli pay›n %67'nin üzerinde
sigortas›zl›k oran›na ve yaklafl›k olarak
52
3,5 milyon yürürlükte poliçeye sahip olan
Traktör ve Motosikletlerden kaynakl› oldu¤u
görülmektedir.
2008 Ekim ay› verileri ile TÜ‹K taraf›ndan
yay›nlanan Ekim 2008 araç adetlerinin
kullan›ld›¤› sigortas›zl›k oran› tablosu afla¤›da
yer almaktad›r.
Arafl Türleri Baz›nda Trafik Sigortas›
Poliçe Adedi ve Sigortas›zl›k Oran›
Tablo 2:
Araç Türü
Poliçe Adedi
Yürürlükteki
Poliçe Adedi
6.054.827
312.780
166.652
1.723.303
601.324
404.814
658.979
11.000
9.933.679
6.256.826
315.641
156.869
1.812.390
593.768
466.077
685.537
11.722
10.298.830
OTOMOB‹L
M‹N‹BÜS (8-14 KOLTUK)
OTOBÜS
KAMYONET
KAMYON
TRAKTÖR
MOTOS‹KLET VE YÜK MOTOS‹KLET‹
ÖZEL AMAÇLI TAfiIT
Genel Toplam
Tescilli Sigortas›zl›k
Araç Adedi
Oran›
6.765.680
383.061
199.722
2.051.245
745.209
1.354.731
2.167.462
37.106
13.704.216
7,52%
17,60%
21,46%
11,64%
20,32%
65,60%
68,37%
68,41%
24,85%
2006 y›l›nda üretilen poliçeler için 2008
y›l› sonu itibariyle elde edilen
hasar/prim oran› %86,68, 2007 y›l›nda
üretilen poliçeler için ise %79,72 olarak
gerçekleflmifltir.(Bkz.Tablo 3)
Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir.
Traktör ve Motosiklet hariç tutuldu¤unda ise
sigortas›zl›k oran› %10,16 olmaktad›r.
Di¤er taraftan hasar verileri incelenecek olursa, Sektör genelinde, 2003 y›l› bafllang›ç tarihli
poliçelerden 470.937 Bin TL prim üretimi elde
edilmifl ve ilgili poliçeler için 2008 sonu
itibariyle toplam 435.848 Bin TL hasar tazminat›
ödenmifltir.
Hasar/prim oran› ise %92,55 olarak gerçekleflmifltir. 2004 y›l› bafllang›ç tarihli poliçeler
de¤erlendirildi¤inde ise; 803.627 Bin TL prim
üretimine karfl›l›k 2008 y›l› sonu itibariyle
toplam 656.506 Bin TL hasar tazminat›
gerçekleflmifl ve hasar/prim oran›
%81,69 olmufltur. 2005 y›l› bafllang›ç
tarihli poliçeler de¤erlendirildi¤inde ise;
1.045.907 Bin YTL prim üretimine karfl›l›k
2008 y›l› sonu itibariyle toplam 875.908
Bin TL hasar tazminat› gerçekleflmifl ve
hasar/prim oran› %83,75 olmufltur.
“Chain Ladder” metodu ile yap›lan tahminler
do¤rultusunda, 2007 y›l›nda üretilen poliçeler
için 2012 y›l›nda hasar/prim oran›n›n %103,09
civar›nda, 2008 y›l› bafllang›çl› poliçeler için ise
2013 y›l›nda %160 olarak tahmin edilmifltir.
2008 bafllang›çl› poliçelerde hasar/prim
oran›n›n bu derecede yüksek ç›kmas›n›n
nedeni muallâk hasarlar›n olmas›
gerekti¤inden çok daha yüksek görünmesidir.(Bkz.Tablo 3). Bu oran muallâk hasarlar›n
düfltü¤ü oranda düflecektir.
Y›llar Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe Üretimi ve Ödenen Birikimli
Hasar Tazminat Tutar› Da¤›l›m› (Poliçe Y›l› - UWY baz›nda)
Tablo 3:
Prim
Üretimi
Ödeme
Durumu
Y›l
2003
470.937
MUALLAK
ÖDENEN
8.929
83.420
2004
803.627
MUALLAK
ÖDENEN
17.939
135.672
19,11%
67.467
476.840
67,73%
2005
1.045.907
MUALLAK
ÖDENEN
52.765
186.402
22,87%
2006
1.216.462
MUALLAK
ÖDENEN
2007
1.433.714
2008
1.641.620
Y›l
H/P
1. Y›l
H/P
3. Y›l
H/P
4. Y›l
72,41% 34.044
366.677
85,09%
37.816
377.331
88,15%
40.513
386.381
90,65% 43.079 92,55%
392.769
77.290
542.685
77,15%
82.814
558.766
79,84%
86.774
569.732
81,69%
114.297
637.933
71,92% 129.673
720.995
81,33%
137.184
738.724
83,75%
145.356
754.832
86,07% 154.562 88,14%
767.311
48.622
222.905
22,32% 156.757
778.833
76,91% 186.979
855.282
86,68%
201.949
879.024
88,86%
213.979
898.191
91,43% 227.532 93,76%
913.041
MUALLAK
ÖDENEN
106.837
277.399
26,80% 383.797
759.263
79,72% 460.300
859.751
92,07%
497.154
883.617
96,31%
526.768
902.884
99,72% 560.133 103,09%
917.812
MUALLAK
ÖDENEN
312.170
293.598
36,90% 975.359 120,04% 1.169.780
995.165
1.126.875
19,61% 25.705
315.299
H/P
2. Y›l
139,90% 1.263.437
1.158.156
H/P
5. Y›l
H/P
92.270 83,55%
579.151
147,51% 1.338.698 153,64% 1.423.488 159,99%
1.183.410
1.202.975
53
TRAMER
2008 YILINDA ZORUNLU KARAYOLU
TAfiIMACILIK MAL‹ SORUMLULUK
S‹GORTASINDA %24 PR‹M ARTIfiI GÖZLEND‹
Zorunlu Karayolu Tafl›mac›l›k Mali Sorumluluk
sigortalar›nda 2007 y›l›n› 8 Milyon TL prim üreti-
mi ile kapatan sigorta sektörü, 2008 y›l›nda
yaklafl›k 10 Milyon YTL üretim
gerçeklefltirerek önceki y›la göre %24'lük
büyüme sa¤lam›flt›r. Poliçe adetleri de bir
önceki y›la göre yaklafl›k %8 artm›flt›r.
(Bkz. Tablo 4).
Tablo 4: 2007 - 2008 Y›l› Tarife Basama¤› Baz›nda Zorunlu Karayolu Tafl›mac›l›k
Mali Sorumluluk Sigortas› Poliçe Adetleri ve Prim Üretimi Fark› - Bin TL
2007
Tarife Basamak
Kodu
1
2
3
4
5
6
7
SEKTÖR TOPLAMI
Poliçe
Adedi
5.195
935
770
22.655
8.093
4.052
2.234
43.934
2008
Prim
Üretimi*
1.101
197
137
3.872
1.561
804
746
8.148
Poliçe
Adedi
3.177
1.538
1.063
28.446
9.056
4.511
3.978
51.769
TÜRK‹YE GENEL‹NDE 4 ARAÇTAN 3'Ü KASKOSUZ
Afla¤›daki Tablo:2' de araç tescil adetleri için
TÜ‹K' in en son Ekim verilerinin yay›nlanm›fl olmas›
sebebiyle TRAMER' in veri taban›nda ki Ekim ay›
itibariyle yürürlükte olan Kasko poliçeleri
k›yaslanm›flt›r. Kasko Sigortas›nda Ekim 2008 sonu
Fark
Prim
Üretimi*
719
328
224
5.108
1.867
960
867
10.073
Poliçe
Adedi
-2.018
603
293
5.791
963
459
1.744
7.835
Art›fl
Yüzdesi
-38,85
64,49
38,05
25,56
11,90
11,33
78,07
17,83
Prim
Üretimi*
-382
131
87
1.236
306
156
391
1.925
Art›fl
Yüzdesi
-34,70
66,50
63,50
31,92
19,60
19,40
82,14
23,63
itibariyle toplam poliçe adedi 2.807.240 olup,
yürürlükte olan poliçe adedi ise 3.454.540'd›r.
‹lgili poliçelere iliflkin aç›lan hasar dosyas› adedi
toplam 842.535 olup, hasarl› araç oran›n›n
Otomobil, Minibüs, Otobüs ve Kamyonet araç
türlerinde sektör geneline oranla daha yüksek
gerçekleflti¤i görülmektedir.
Tablo 1: Araç
Türleri Baz›nda Kasko Sigortas› Poliçe Adedi ve
Sigortas›zl›k Oran›
Yürürlükte Olan Poliçelere Ait Veriler
Poliçe
Adedi
Otomobil
1.706.431
Minibüs (8-14 Koltuk)
82.166
Otobüs
57.909
Kamyonet
641.875
Kamyon
248.128
Traktör
60.866
Motosiklet ve Yük Motosikleti
8.368
Özel Amaçl› Tafl›t
1.497
Genel Toplam
2.807.240
Meri Poliçe
Adedi
2.098.020
100.452
68.508
791.559
299.814
84.822
9.718
1.647
3.454.540
Hasar Dosya
Adedi
539.282
27.909
24.686
197.741
48.365
3.045
1.147
360
842.535
KAZA TESP‹T TUTANA⁄I UYGULAMASINDA
2008 YILI SONUÇLARI
Maddi Hasarl› Kaza Tespit Tutana¤›' uygulamas› için Trafik Sigortas› Bilgi Merkezi TRAMER
web uygulamalar› ile 24 saat kesintisiz hizmet
54
Hasarl› Araç
Adedi
416.909
21.590
17.340
154.175
40.882
2.739
1.021
292
654.948
Hasarl› Araç
Oran›
19.87
21.49
25.31
19.48
16.64
3.23
10.51
17.73
18.96
Araç
Kaskolu Kaskosuz
Say›s› Araç Oran› Araç Oran›
6.765.680
31.01
68.99
383.061
26.22
73.78
199.722
34.30
65.70
2.051.245
38.59
61.41
745.209
40.23
59.77
1.354.731
6.26
93.74
2.167.462
0.45
99.55
37.106
4.44
95.56
13.704.216
25.21
74.79
vermeye devam etmektedir. TRAMER,
kaza tespit tutanaklar›n› ve kaza resimlerini
veritaban›nda depolayarak Türkiye'de
meydana gelen maddi hasarl› kazalarla ilgili
çok yönlü ve önemli bir veri taban› oluflturmaktad›r.
Tablo 1: ‹l Baz›nda Maddi Hasarl› Kaza
Tespit Tutana¤› Adetleri Da¤›l›m›
Maddi Hasarl› Kaza Tespit Tutana¤›
Adetlerinin Durumlar›na Göre Da¤›l›m›
Tablo 2:
DURUM
fi‹RKET ONAYI ‹LE SONUÇLANAN
KOM‹SYON ONAY ‹LE SONUÇLANAN
DE⁄ERLEND‹RME AfiAMASINDA
D‹⁄ER
‹PTAL TUTANAKLAR
TOPLAM KTT SAYISI
TOPLAM KTT SAYISI (‹PTALLER HAR‹Ç)
ADET
YÜZDE (%)
428.594
26.320
1.381
846
14.215
471.356
457.141
93,77
5,76
0,30
0,18
3,02
1 Nisan tarihinden itibaren merkeze iletilen kaza
tespit tutanaklar›ndan elde edilenz istatistiklere
göre, günde yaklafl›k 1.650 adet tutanak
sisteme girilmekte ve bu tutanaklar ortalama
1 gün 10 saat içerisinde sonuçlanmaktad›r.
1 A¤ustos 2008 tarihinden itibaren 'Yeflil Kart
Sigortalar›' da sisteme dâhil edilmifltir. Yine bu
tarihten 2008 y›l› sonuna kadar 385 adet yeflil
kart sigortas›na sahip yabanc› plakal› arac›n
kar›flt›¤› kaza sistemimize girilmifltir.
2008 sonu itibariyle en çok kazan›n gerçekleflti¤i
il 181.135 kaza ile ‹stanbul olurken, en az
kazan›n gerçekleflti¤i il sadece 75 kaza ile Kilis
olmufltur. Y›lsonu itibariyle Kaza Tespit Tutana¤›
Uygulamas›ndan elde edilen di¤er detayl›
veriler ise afla¤›daki tablolarda mevcuttur.
Tablo 3: ‹llere Göre Maddi Hasarl› Kaza Tespit Tutanak Adetleri (Araç Adedine Göre ‹lk On ‹l)
‹l Ad›
Nisan
May›s
Haziran
Temmuz
A¤ustos
Eylül
Ekim
Kas›m
Aral›k
Toplam
Yüzde (%)
‹STANBUL
ANKARA
‹ZM‹R
ANTALYA
BURSA
KONYA
ADANA
MAN‹SA
‹ÇEL
BALIKES‹R
TÜRK‹YE GENEL‹
19.208
5.167
3.972
1.367
2.278
436
685
385
565
330
44.530
20.743
5.717
4.341
1.546
2.593
505
692
381
646
370
49.288
20.681
5.894
4.129
1.637
2.641
572
697
424
693
421
50.562
18.587
5.782
4.121
1.700
2.588
715
631
458
718
631
50.169
19.204
5.877
4.226
1.818
2.686
819
730
520
751
721
53.096
23.819
6.636
4.495
1.670
2.953
830
884
555
762
484
58.742
23.296
6.728
4.564
1.688
2.782
879
880
560
741
509
58.867
21.203
6.236
4.240
1.544
2.499
850
785
412
745
376
53.155
14.394
4.216
2.960
1.229
1.826
730
621
365
587
328
38.732
181.135
52.253
37.048
14.199
22.846
6.336
6.605
4.060
6.208
4.170
457.141
39,62%
11,43%
8,10%
3,11%
5,00%
1,39%
1,44%
0,89%
1,36%
0,91%
2008 YILI ‹Ç‹NDE TRAMER'DE YAfiANAN GEL‹fiMELER
❖ Yeflil Kart Mali Sorumluluk Sigortas›'nda Online Poliçe
uygulamas› bafllad›.
❖ Kaza Tespit Tutana¤› Projesi 1 Nisan 2008 itibariyle
bafllad›.
❖ Kaza tespit tutana¤› uygulamas› için haz›rlanan animasyon filmi, tüm ulusal ve yerel TV ve radyo kanallar›na
yay›nlanmak üzere gönderildi.
❖ Kaza Tespit Tutana¤› e-E¤itimi haz›rland›.
❖ Trafik Sigortalar›nda Serbest Tarife Projesi uygulamaya
geçti.
Ekim 2008
Araç Adetleri
2.683.435
1.191.052
907.696
639.831
496.890
432.583
402.395
370.509
357.590
290.582
13.704.216
❖ Trafik Sigortalar›nda Rehber Tarife çal›flmalar› tamamland›.
❖ Sigorta Bilgi Merkezi Yönetmeli¤i yay›nland› ve alt
yap›s› oluflturuldu.
❖ TRAMER yeni ofisine tafl›nd›.
❖ Kaza Tespit Tutana¤›, poliçe ve hasar dosyalar›n›n
sorgulanabildi¤i SMS projesi tamamland›.
❖ Karayollar› Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortas› (Online) Gerçek Zamanl› Poliçe Uygulamas›
test için flirketlerin kullan›m›na aç›ld›.
❖ TRAMER, Kaza Tespit Tutana¤› projesi ile Kamudan Vatandafla kategorisinde 2008 6.eTR ödülünü ald›. ■
55
DASK
Zorunlu Deprem Sigortas›
Poliçelerini Yenileyenlere
‹ndirim Uygulamas›
Kas›m 2008 günü Resmi Gazetede
yay›nlanan tebli¤ ile Zorunlu Deprem
Sigortas› Tarife ve Talimat› de¤iflmifl, 01 Ocak
2009 günü yürürlükte olacak yeni tarifemiz ile
bina yap› tarzlar›na göre belirlenen metrekare
birim fiyatlar›, asgari tutar ve azami teminat
de¤erleri duyurulmufltur.
14
Yeni tarifeye göre ödenecek primin asgari
tutar›, deprem bölgesine ve yap› tarz›na göre
bir ayr›m yap›lmaks›z›n 30 TL'den 25 TL' ye
düflürülmüfltür. Ayr›ca bir mesken için
verilebilecek azami teminat tutar› da yap›
tarz› ayr›m› yap›lmaks›z›n 120 bin TL'den 140
bin TL'ye ç›kart›lm›flt›r.
Yap› tarzlar›na göre metrekare birim fiyatlar›
afla¤›daki de¤erlere yükselmifltir;
Bu rakamsal de¤iflikliklerin yan›nda yine tarife
56
Yap› Tarz›
Sigorta Bedeli Hesab›na
Esas Metrekare Bedeli (TL)
A-Çelik, betonarme, karkas yap›lar ............................550
B-Y›¤ma Kâgir Yap›lar ...............................................395
C-Di¤er Yap›lar ...........................................................205
de¤iflikli¤i ile ayn› gün yürürlü¤e girmek üzere
“ %20 Yenileme ‹ndirimi ” uygulamas› da
bafllam›flt›r. Bu uygulama ile poliçenin süresinin
sonunda sigortan›n 30 gün içinde yenilenmesi
durumunda tarife fiyatlar› üzerinden %20
oran›nda indirim sa¤lanacakt›r. Önceki
dönem tarifelerinde de geçerli olan ve ayn›
apartman ve sitelerde en az 8 ba¤›ms›z
bölümü içeren toplu sigortalarda uygulanan
%10' luk grup poliçe indirimi de yine tarife
fiyat› üzerinden “%20” olarak de¤iflmifltir.
“ZORUNLU DEPREM S‹GORTASI” na
Yönelik Reklam ve Tan›t›m Kampanyalar›
Son H›zla Devam Ediyor”
Profesyonel olarak
yürütülen iletiflim
kampanyas› ile reklam
tan›t›m faaliyetleri,
yap›lan alg›
araflt›rmalar› ve iletiflim
planlar› çerçevesinde
uygulamaya
konulmufltur. Buna göre
2006 Kas›m ay›nda ilk
ad›m› at›lan reklam
tan›t›m faaliyetlerinin,
yo¤un emek harcanan
çal›flmalar sonucu ilk
olumlu geri dönüflleri
görülmeye bafllam›flt›r.
Kurumun ilk önceli¤i
Reklam ve Tan›t›m
stratejisinin belirlenmesi
olmufltur. Bununla birlikte DASK'›n hedeflerini,
amaçlar›n›, Türkiye'nin
deprem gerçe¤ine
yönelik söylemler ve
mesajlar› sigortal›lara,
sigorta flirketleri ve acentelere, medya
camias› ve kamuoyunun dikkatine do¤ru
biçimde aktarabilmek için gerek iletiflim
gerekse çal›flmalar devam etmektedir.
16 Ekim 2008 de Mövenpick Otel'de gerçeklefltirilen Bas›n Toplant›s› ile Reklam ve Tan›t›m
kampanyas›n›n amac› ve hedefleri hakk›nda
bas›n mensuplar›na bilgilendirme yap›lm›fl ve
17 Ekim'de yeni tan›t›m kampanyas› start
alm›flt›r.
Yap›lan bas›n toplant›s› öncelikle DASK
Yönetim Kurulu Baflkan› ‹dris SERDAR ve
ard›ndan Kurum ‹darecisi Eureko Sigorta
Genel Müdürü Okan UTKUER‹'nin bilgilendirmeleri ile bafllam›fl ve DASK ve Zorunlu
Deprem Sigortas› hakk›nda yap›lan
bilgilendirmelerin ard›ndan 3 ayr› konseptte
çekilen, yönetmenli¤ini Fatih K›z›lgök'ün
yapt›¤› ve 100 kiflilik bir yap›m ekibi ile çal›fl›lan
reklam filmleri bas›n mensuplar›na sunumu
gerçeklefltirilmifltir.
Yönetim Kurulu Baflkan› ‹dris SERDAR
haz›rlad›¤› konuflmas›nda, Türkiye'nin bir
deprem ülkesi oldu¤u ve ülkenin tamam›n›n
güvence alt›nda olmas› için Zorunlu Deprem
Sigortas›n›n ülkenin geneline yay›lmas› ve
57
DASK
toplumun bu alanda bilinçlenmesinin gerekti¤inin alt›n› çizerek, gerçeklefltirilen bu kampanya ile birlikte Zorunlu Deprem Sigortas› kullan›m›n›n artaca¤›na inand›¤›n› sözlerine eklemifltir. Yap›lan tüm çal›flmalar›n ayn› zamanda
Türkiye'nin gelece¤ine yap›lan bir yat›r›m
olarak görülmesi ve düflük bir prim karfl›l›¤›nda
konut sahiplerinin geleceklerini garanti alt›na
alabileceklerine dikkat çeken SERDAR,
konuflmas›nda sigortan›n sadece maddi
kay›plar için güvence sa¤lamakla
kalmad›¤›n›, konutlar›n büyük k›sm›n›n sigortalanmas› ile gelecekte olabilecek büyük
depremler nedeniyle konulmas› muhtemel
sürpriz vergilerin de bugünden önüne
geçilebilece¤inin de alt›n› çizmifltir.
Konuflmas›n› rakamsal verilerle aç›klamalar
YIL
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
TOPLAM
58
DEPREM SAYISI
1
17
21
20
31
41
22
42
31
226
DOSYA SAYISI
6
338
1.558
2.504
587
3.488
498
969
397
10.345
yaparak sürdüren ‹dris Serdar, DASK'›n kuruldu¤u günden bu yana y›llar itibariyle sigortalanan konut say›lar›, gerçekleflen depremler
ve bu depremler neticesinde ödenen hasar
tazminatlar› hakk›nda da bilgi vermifltir. 2008
y›l› için Zorunlu Deprem Sigortal› konut
say›s›n›n 2,8 milyon oldu¤unu belirterek 13
milyon konuta sahip Türkiye için bu rakam›n
sigortac›l›k aç›s›ndan az›msanm›yacak bir
rakam olmas›na ra¤men yeterli
görülmedi¤ini, arzu edilen rakamlar›n alt›nda
kald›¤›n› ifade etmifl. DASK olarak, Türkiye'deki
güvence alt›na al›nan konut say›s›n› art›rmak
için çal›flmalar›n tüm h›z›yla sürdürülece¤ini
sözlerine eklemifltir. Ard›ndan sözü alan Kurum
‹darecisi ve Eureko Sigorta Genel Müdürü
Okan UTKUER‹ de, Kurumun sigortas›z konut
kalmamas› amac›yla bafllatt›¤›
reklam kampanyas›na dair
detaylar hakk›nda bilgi verirken
ÖDEME(TL)
kampanyan›n deste¤i ile poliçe
say›s›nda önemli derecede art›fl
23.022
beklediklerini ifade etmifl, ayr›ca
127.497
2.284.835
baflar›l› geçece¤ine inan›lan
5.203.990
reklam kampanyas›n›n ilk olumlu
768.927
geri dönüflünün, “Sallanmay›n”
8.107.968
bafll›kl› gazete ilan› ile 15.
1.296.133
Golden Drum yar›flmas›nda
1.356.598
büyük ödülü almas› oldu¤unu
416.785
aç›klam›flt›r.
19.585.754
59
DASK
Reklam Kampanyas›n›n Hedefi
Öncelikle DASK'›n yeni reklam ve iletiflim kampanyas›, mevcut poliçe sahiplerini, zorunlu
deprem sigortas› olmayan konut sahiplerini ve
yeni konut alacak kiflileri hedeflemektedir.
Kampanya ile hedef kitle nezdinde poliçe
sat›fl›n› h›zland›rmak, zorunlu deprem sigortas›n› yurt genelinde yayg›nlaflt›rmak, deprem
ve buna karfl› al›nabilecek önlemlerin
bafl›nda sigorta fark›ndal›¤›n› artt›rmak ve
halk› bu konuda bilinçlendirmek amaçlanmaktad›r. Bu nedenle hedef kitlenin Zorunlu
Deprem sigortas› yapt›rmas› için ''SALLANMAYIN'' söylemi kullan›lm›flt›r. Buradaki amaç
ne zaman ve nas›l olaca¤› bilinmeyen bu
do¤al afet riskine karfl›l›k oyalanmadan
harekete geçmek ve yine “SALLANMAYIN “
diyerek deprem sars›nt›s›na güvence oluflturacak sigortal› olma davetini bir kez daha
yinelemek olmufltur.
Reklam filmlerinde depremin ihmale gelmedi¤i ve geçirilen her sürede kendi konutumuza elimizle önemli ölçüde zarar verdi¤imizi
ima edilmektedir.
Kampanya, kolay ve ucuza sahip olunabilen
zorunlu deprem sigortas›n› yapt›rmayan
kiflilere, depremi göstermeden, korkutmadan,
moral bozmadan, bu hasar›n ve kayb›n bir
anlamda da sorumlusu olduklar› mesaj›n› vermektedir. Bu alg›y› güçlendirmek için balyoz
simge olarak kullan›lm›flt›r. Filmlerdeki karakterler ellerindeki balyozlarla sahip olduklar›
konutlar›na ciddi ölçüde hasar verirken,
anlat›mda verdikleri bu hasar›n fark›nda bile
olmad›klar›n› ve bofla geçen zaman içinde
olas› bir deprem sonras› gerçekleflebilecek
hasar aras›nda sa¤lam ve yarat›c› bir ba¤
kurulmaktad›r.
Televizyon, radyo, internet, bas›n,
billboard/raket mecralar› kullan›larak
60
planlanan kampanyan›n iletiflimi televizyon
reklam filmi, bas›n ilan›, radyo spotundan
oluflmakta ve çeflitli promosyon malzemeleri
ile de desteklenmektedir.
TARS‹M
Devlet Destekli Tar›m
Sigortalar› Sistemi
2008 YILINDA TARIM S‹GORTALARI
M. Haflim ALTINÖZLÜ
TARS‹M Genel Müdür Yard›mc›s›
evlet Destekli Tar›m Sigortalar› Sistemi
yaklafl›k 2,5 y›l› geride b›rakm›fl
bulunuyor. Yeni sistemin uygulanmaya
bafllamas›yla birlikte ilk etapta tar›m sigortalar›nda; bütünsellik, standardizasyon, verimlilik
ve ölçek ekonomisi, yüksek güvence,
sürdürülebilirlik hedeflenmifl ve bu hedeflerde
önemli ölçüde yol al›nm›flt›r.
Tar›msal üretimin devam› için gerekli olan,
çiftçi, kamu ve özel sektör aras›nda risk
paylafl›m›na dayanan bu sistem sonucunda
elde edilen veriler, flu an ulafl›lan noktan›n ne
derece baflar›l› oldu¤unu aç›kça ifade
etmektedir. Baflta küresel ›s›nmayla birlikte,
mevsimsel geçifller aras›ndaki dengesizlikler,
üretimin do¤al koflullardan etkilenmesi,
tar›msal ürünlerdeki miktar ve kalite kay›plar›
gibi pek çok etken, üretici geliri ve ülke
ekonomisinde istikrars›zl›¤a sebep olmaya
devam edecek, bu flekilde gelecekte tar›m
sigortalar›n›n önemi daha da artacakt›r.
Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› Sistemi, gerek
kurumsal, gerek yap›sal, yasal ve teknik
altyap› aç›s›ndan kendini sürekli olarak yenilemektedir. Sigortal›l›k oran›n› artt›rmak
amac›yla, üreticinin koflullar›na ve
ihtiyaçlar›na yönelik çal›flmalar gelifltirilip, sisteme h›zl› bir flekilde entegre edilmektedir.
Temel amaç, ülkemizin tar›msal üretim
yap›lan her bölgesine, tar›m yap›lan her
ürüne, mümkün olan en genifl kapsaml› sigorta güvencesini sa¤layabilmek, çiftçinin
güvenini kazanm›fl, örnek gösterilen bir kurum
olarak alg›lanmakt›r.
D
2008 y›l›nda bir önceki y›la göre, hem sigortalanm›fl toplam de¤er, hem de prim üretimi
%50'lerin üzerinde artm›flt›r. 2008 y›l›nda sigortal› alanlar›n ve sigortalanm›fl süt s›¤›r› say›s›n›n
%30'lar›n üzerinde olmas›, toplam poliçe
say›s›n›n %20 büyüme ile yaklafl›k 261.000
ulaflmas› da bu kanaati do¤rulamaktad›r.
Poliçe say›s› Bitkisel Ürün Sigortalar›'nda
250.225, Hayvan Hayat Sigortalar›'nda 8.099,
Sera'da 2.490, Kümes Hayvanlar› Hayat
Sigortas›'nda 118 ve Su Ürünleri Sigortas›'nda
13 adettir.
Bu y›l sigortal› varl›klar›n toplam de¤eri 2.2
Milyar TL'yi geçmifltir. Toplam prim üretimi ise;
yaklafl›k 98 Milyon TL olarak gerçekleflmifltir.
2008 y›l› ile ilgili olarak, üreticilere yap›lm›fl
olan hasar ödemesi 44.100.874 TL’dir
Sigortalanm›fl toplam aç›k alan 4.428.162
dekar, sera alan› 7.027 dekar olup,
sigortalanm›fl süt s›¤›r› say›s› 73.595, sigortalanm›fl bal›k çiftli¤i say›s› 13'dür.
2006-2007-2008 YILLARI DE⁄ERLEND‹RMES‹
(YILLAR)
Poliçe Say›s› (Adet)
Sigortal› Büyükbafl Hayvan Say›s›
Sigortalanm›fl Bal›k Çiftli¤i
Sigortalanm›fl Toplam Sera
Sigortalanm›fl Tavuk Çiftli¤i
2006
2007
2008
12.330
6.710
1.118
10
218.938
55.520
6
1.456
35
260.945
73.595
13
2.490
118
Y›llar
Toplam Sigorta
Bedeli (Bin TL)
Toplam Prim
Üretimi (Bin TL)
Toplam Ödenen
Hasar (Bin TL)
2006
2007
2008
211.290.593
1.478.414.663
2.224.971.605
4.450.853
64.103.578
98.443.549
894.938
43.905.527
44.100.874
61
TARS‹M
Tüm y›l boyunca mevcut biDevlet Destekli Tar›m Sigortalar› (Ocak - Aral›k 2008)
lincin artt›r›lmas› ve tar›m sigorPoliçe
Toplam Sigorta
Toplam Prim
tas›n›n faydalar›n›n aktar›lmas›
Branfl Ad›
Say›s›
Bedeli (TL)
Bedeli (TL)
amac›yla ülkemizin önde
Bitkisel Üretim
250.225
1.573.804.574
72.668.851
gelen tar›m ve hayvanc›l›k
Sera
2490
315.508.650
3.758.149
fuarlar›na kat›l›m sa¤lanm›fl,
Hayvan Hayat
8099
264.314.417
20.089.686
ulusal-yerel televizyon ve yaz›l›
Su Ürünleri
13
46.341.370
1.166.332
Kümes Hayvanlar›
118
25.002.594
760.531,21
bas›nda reklam, tan›t›m,
haber çal›flmalar› gerçeklefltirilmifl, çok say›da köy, ilçe ve ilde tan›t›m-bilgilendirme toplant›lar›n›n yan› s›ra; eksperlere
DEVLET DESTEKL‹ B‹TK‹SEL ÜRÜN
yönelik tekamül e¤itimleri düzenlenmifltir.
S‹GORTASI PR‹M ÜRET‹M‹N‹N ‹LLERE GÖRE
Ayr›ca üniversitelerle iflbirli¤i yap›lm›fl, ö¤renciDA⁄ILIMI (2008)
lerin kariyer planlamalar›na destek
olunabilmesi amac›yla, tan›t›m toplant›lar›
S›ra No
‹l
Prim Üretimi (TL)
düzenlenmifl, tar›m sigortalar› anlat›lm›flt›r.
TARS‹M TEKNOLOJ‹S‹ ‹LE GÖZ KAMAfiTIRIYOR
Bilgi sistemleri ve teknolojinin en ileri uygulamalar›ndan faydalan›lmakta, Tarsim’in mevcut sisteminde yer alan 23 sigorta flirketi ve
5000’e yak›n acentesi, gerçek zamanl› olarak
Türkiye’nin her yerinden ayn› anda ifllem
yapabilmektedir. Tarsim dünyada benzer sistemleri kurmak isteyen ülkelere yard›mc› olacak kapasiteye ulaflmak üzeredir. Veriler
de¤erlendirildi¤inde, bu sonuca
ulafl›lmas›nda teknolojik altyap›ya yap›lan
büyük yat›r›m›n etkisi büyüktür.
S‹STEM‹ GEL‹fiT‹RMEK ‹Ç‹N BUNDAN SONRA NE
YAPILAB‹L‹R?
Ulafl›lan bu tablo bizleri gururland›rmaktad›r,
ancak daha yap›lacak çok fley oldu¤u, kat
edilecek uzun bir yol oldu¤unun da
bilincindeyiz. Devrim niteli¤indeki bu sistemin
ülkemizde çok daha büyük geliflmeler
kaydedebilmesi için, öncelikle köy ve ürün
çeflidi baz›nda tar›msal parametrelerin
belirlenmesi ve y›ll›k verim kay›tlar›n›n
tutulmas› gerekmektedir. Meteorolojik
karakterli do¤al risklerin meydana gelme
frekans›n›n tahmin edilebilmesi için belde
baz›nda meteorolojik ölçüm sistemlerinin
kurulmas› önem tafl›maktad›r.
62
1
2
MALATYA
BURSA
11.944.296
8.177.062
3
4
5
6
7
8
9
10
MAN‹SA
ADANA
ORDU
MERS‹N
KONYA
ED‹RNE
G‹RESUN
ANKARA
4.802.774
4.066.010
3.930.557
3.407.584
3.009.060
2.843.199
2.380.664
2.206.874
DEVLET DESTEKL‹ HAYVAN HAYAT
S‹GORTASI PR‹M ÜRET‹M‹N‹N ‹LLERE GÖRE
DA⁄ILIMI (2008)
S›ra No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
‹l
Prim Üretimi (TL)
‹ZM‹R
AYDIN
BURSA
DEN‹ZL‹
TEK‹RDA⁄
MAN‹SA
KONYA
BALIKES‹R
ISPARTA
TOKAT
2.224.798
1.586.388
1.513.006
1.491.781
914.837
658.754
650.556
648.059
513.230
512.501
Kurakl›k ve sel gibi çiftçinin ihtiyaç duydu¤u
katastrofik nitelikteki risklerin teminat alt›na
al›nabilmesi amac›yla, gerekli teknik alt
yap›n›n oluflturulmas›, araflt›rma ve haz›rl›klar›n
tamamlanmas›n›n sisteme katk›lar› büyük
olacakt›r.
2009 YILINDA Ç‹FTÇ‹LERE SUNULAN
KOLAYLIKLAR
E¤itim, tan›t›m ve yay›m çal›flmalar›yla, sigorta
bilincinin tüm tar›m kesiminde oluflmas› hedeflenmektedir. Sigorta bilincinin tabana
yay›lmas›yla birlikte, sistem ileriki y›llarda daha
da güçlenecektir. Bu do¤rultuda; Tarsim ve
T.C. Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› iflbirli¤i ile çiftçi
e¤itim programlar›na a¤›rl›k verilmesi, çiftçi ve
Tarsim aras›nda önemli bir köprü görevi üstlenen acenteler ve eksperlerin e¤itimi, sistemin
geliflimi aç›s›ndan faydal› olacakt›r.
Tarsim, 2009 y›l› itibariyle, tar›msal ürünlerini
sigortalatmak isteyen çiftçilere, yeni
kolayl›klar ve daha genifl kapsam sunmaktad›r.
T.C. Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan
üreticilere sa¤lanan desteklerin, tar›m sigortas› deste¤i ile entegre edilmesi çal›flmalar›na
bafllanacakt›r. Bu projenin hayata geçmesiyle, tar›m sigortas› sistemi çok daha
koordineli ve sistematik bir flekilde geliflmeye
devam edecektir.
Yeni y›l ile birlikte, Tar›m Sigortalar›’nda ilk
defa sigorta yapt›ranlar için tarife primleri
üzerinden, % 5 bafllang›ç indirimi, ayn›
parselde veya iflletmede, hasars›z geçen bir
dönemi takip eden yeni y›lda yeniden sigorta
yapt›r›lmas› durumunda, % 10 yenileme indirimi, poliçe prim tutar›n›n tamam›n›n peflin
ödenmesi durumunda ise % 10 peflin ödeme
indirimi uygulanmaktad›r.
Ayr›ca hasar önleyici ve azalt›c› önlemleri
al›nan, dolu a¤› örtülen ürünler için dolu teminat› prim fiyat›n›n % 50’si, rüzgâr pervaneleri,
63
TARS‹M
sisleme ve ya¤murlama sistemleri kullan›lan
ürünler için, don teminat› prim fiyat›n›n % 25’i
oran›nda, Hayvan Hayat Sigortalar›’nda ise;
poliçe yenileme durumlar›nda, hasar-prim
dengesi do¤rultusunda, çeflitli oranlarda
indirimler yap›labilmektedir.
Kooperatiflerde, toplam sigortalanabilir hayvan say›s›n›n 300 ve üzerinde olmas› durumunda tarife üzerinden % 10,
hastal›klardan arî iflletme belgesine sahip
iflletmeler için, iflletme baz›nda, mevcut tarife
üzerinden % 10 indirim uygulanabilmekte;
ayr›ca, baz› teminatlar ve ürünler için
müflterek sigorta oranlar› düflürülmüfl olup,
böylelikle bir hasar durumunda çiftçi için
daha fazla tazminat alabilme imkân›
yarat›lmaktad›r. ■
64
DIfi BASIN
Standard & Poor's, Reasürans
Sektörü Hakk›nda Rapor Haz›rlad›
tandard & Poor's, reasürans sektörünün risk yönetim tekniklerinin
uygulanmas›nda gösterdi¤i ilerleme,
reasürans için mevcut fiyatland›rma seviyeleri
ile bu seviyelerin flirketler üzerindeki etkilerini
inceleyen iki rapor yay›nlad›.
‹lk rapor, küresel reasürans flirketlerinin artan
kat› düzenlemeler ve rekabet üstünlü¤ü
f›rsat› gibi “karmafl›k riskler” ile karfl› karfl›ya
bulundu¤unu ortaya koyarak söz konusu
f›rsat ve zorluklar›n flirketlere risk yönetimi
konusunda ilerleme flans›n› beraberinde getirdi¤ini belirtiyor.
S
Rapor, risk yönetiminde sigorta flirketlerinin
daha fazla ilerleme kaydettiklerini ifade
ederek reasürans flirketlerinin ise daha
fazla riske maruz kald›klar›n› ve bu nedenle
söz konusu flirketler taraf›ndan risk
yönetiminde ilerleme sa¤laman›n rekabet
üstünlü¤ünü beraberinde getirece¤i
düflüncesinin benimsendi¤ini ifade ediyor.
Standard & Poor's taraf›ndan yay›nlanan ikinci rapor ise küresel reasürans pazar›n›n mevcut durumu ve 2009 y›l›nda reasürans sektörünü ilgilendirecek konular› inceleyerek
özellikle kredi krizinin söz konusu sektör
üzerindeki etkilerini de¤erlendiriyor.
Raporda sert makro-ekonomik rüzgarlar ve
dönemsel tehditlerin reasürans flirketleri
aç›s›ndan 2008 y›l›nda fiyatland›rmada
hakim olan düflüfl trendini devam
ettirmeyece¤ine yer veriliyor. Analistler, orta
vadede sektörde hâkim olacak bafll›ca
endiflenin flirketlerin artan fiyatland›rma
trendine ayak uyduramamalar› oldu¤unu
ortaya koyuyor. Zira, düflük fiyatland›rman›n
sektörde olumsuzluk yarataca¤› muhtemel
görülüyor.
(Kaynak: Insurance Journal, 9 Eylül 2008)
AB Ekonomilerini Durgunluk
Bekliyor
vrupa Komisyonu, Avrupa’n›n en
büyük ekonomileri olan ‹ngiltere,
Almanya ve ‹spanya’n›n 2008 y›l›n› durgunluk
içerisinde sonland›raca¤›na yönelik tahminde
bulundu. Buna göre Komisyon, Euro kullan›lan
ülkelerde bu sene için daha önce %1,7
olmas› beklenen büyüme oran›n›n %1,3’te
kalaca¤›n› öngörüyor. Buna ek olarak veriler,
Nisan ve Haziran aylar›nda Euro-bölgesi
ekonomilerinin %0,2 oran›nda küçüldü¤üne
de dikkat çekiyor.
A
Komisyon Euro-bölgesinde görülen küçülmenin temel nedenlerinin d›fl sat›mlardaki
yavafllama ile tüketici harcamalar›n›n
azalmas› oldu¤unu ifade ederek özellikle
‹ngiltere, Almanya ve ‹spanya ekonomilerinde gözlenen gerilemenin sürmesinden
endifle ediyor.
Söz konusu üç ülke d›fl›nda di¤er Bat› Avrupa
ülkelerindeki ekonomik büyüme konusunda
daha iyimser olan Komisyon, petrol fiyatlar›n›n
düflmesini takiben enflasyonun gerilemesi
sonucunda AB ekonomilerinin toparlanaca¤›
umudunu tafl›yor.
(Kaynak: ABHaber.com, 10 Eylül 2008)
65
DIfi BASIN
Avrupa, Uluslararas› Finansal
Krizle Mücadelede Amerika’y›
Örnek Alm›yor
üksemburg Baflbakan› ve üçüncü kez
Eurogroup Baflkan› seçilen JeanClaude Juncker mevcut uluslararas› finansal
krizle mücadelede Avrupa’n›n mevcut politikas›n› de¤ifltirmemesi ve Amerika’y› taklit
etmemesi gerekti¤ini savundu.
L
Juncker, Euro bölgesinin krizde olmad›¤›n›
belirterek bu y›l Alman ekonomisinde %1,6 ila
%1,8 oranlar›nda büyüme beklendi¤ini ve
di¤er pazarlar›nda krize karfl› olumlu reaksiyon
verdi¤ini belirtti.
Avrupa genelinde tek endiflenin
enflasyon oldu¤unu ifade eden Juncker,
Avrupa Merkez Bankas› ile beraber
hükümetler ve di¤er aktörlerin enflasyonun
kontrol alt›nda tutulmas› konusunda
sorumlu olduklar›n› da sözlerine ekledi.
Juncker, uluslararas› krizle mücadelede
neden Amerika’y› örnek alan eden bir
finansal plan›n öne sürülmedi¤ine yönelik
sorular karfl›s›nda Juncker 1970’lerde
Avrupa’daki krizin büyük bütçe aç›klar›, kamu
borçlar› ve yüksek vergi uygulamalar›na
neden oldu¤unu hat›rlatarak Amerika’n›n
öngördü¤ü finansal pakete yönelik
flüphelerini dile getirdi. Ayn› zamanda, uluslararas› krize karfl› Avrupa’da mali
konsolidasyon politikalar›n›n korunmas›n›n
yan›nda enflasyon ve bütçe a盤›n›n da
kontrol alt›nda tutulmas›n›n önemli oldu¤unu
sözlerine ekledi.
(Kaynak: Euractive.com, 18 Eylül 2008)
AB‘nin Finansal Krizle
Mücadelede Ortak Tavr›
ünyay› etkisi alt›na alan finansal kriz ile
mücadelede önlem almak konusunda
flu ana kadar ortak bir tutum benimseyemeyen Avrupa Birli¤i sonunda piyasalara
güven verecek önlemleri ele ald›.
D
Krize karfl› ortak politikalar gelifltirmek üzere
Lüksemburg’da bir araya gelen AB Maliye
Bakanlar› finansal kriz ile ortak mücadele etme
ve zor durumdaki finans kurulufllar›na müdahale etme konular›nda fikir birli¤ine vard›lar.
Toplant›n›n ard›ndan yap›lan aç›klamada
topluluk bünyesindeki bankac›l›k sisteminin
66
istikrarl› ve sa¤l›kl› bir yap›ya kavuflturulmas›,
mevduatlar›n korunmas› için gerekli önlemlerin
al›nmas› konusunda ortak görüfl birli¤ine
var›ld›¤› ancak bankalara sa¤lanacak mali
deste¤in geçici olaca¤›n›n ve hükümetlerin
vergi mükellefinin paras›n› bu ifllerde
kullan›rken dikkatli davranmalar›n›n
gerekti¤inin vurguland›¤› dikkat çekti.
Aç›klamada ayr›ca topluluk üyesi ülkelerde
mevduat garantisinde alt s›n›r›n 20.00 Euro’dan
50.000 Euro’ ya ç›kart›lmas›n›n da kabul edildi¤i belirtildi.
(Kaynak: Euractive, ABHaber, 8 Ekim 2008)
Zor Durumda Olan Bankalara
Yard›m Paketi
vrupa Euro bölgesinde yer alan 15
Avrupa ülkesinin devlet ve hükümet
baflkanlar› 13 Ekim 2008 tarihinde dünya
piyasalar›n› etkisi alt›na alan mali krizi
görüflmek üzere Paris’te bir araya geldi.
A
Liderler, görüflmede her ülkenin uygulamaya
koyaca¤› bir eylem plan› üzerinde fikir
al›flveriflinde bulundu. Euro bölgesinde yer
almayan ‹ngiltere'nin Baflbakan› Gordon
Brown’un da kat›ld›¤› toplant›da liderler,
‹ngiltere taraf›ndan uygulanan bankalar›n
kamulaflt›r›lmas› ile bankalar aras›nda kredi
al›flveriflinin güvenli hale getirilmesi örne¤ini
tart›flt›.
Bankalar ile ilgili olarak ‹ngiltere’yi örnek
almay› planlayan Almanya’n›n Baflbakan›
Angela Merkel, bankalar›n yeterli sermayeye
kavuflmas› halinde güven içinde hareket
edebileceklerini bu nedenle de bankalara
sermaye yard›m›nda bulunulmas›n›n gündeme gelmesinin muhtemel oldu¤unu belirtti.
Böylece Merkel, zor durumda olan Alman
finans kuruluflu Hypo Real Estate'›n kurtar›lmas›
için haz›rlanan yard›m paketinin di¤er zorda
olan bankalar için de haz›rlanaca¤› sinyalini
de vermifl oldu.
Toplant›da ev sahipli¤i yapan Fransa
Cumhurbaflkan› Nicolas Sarkozy ise söz
konusu mali krizle Avrupa ve dünya
genelinde koordineli biçimde mücadele
edilmesi ve ülkeler aras›nda iflbirli¤inin
yarat›lmas› gerekti¤i görüflünü ifade ederek
aksi halde bireysel hareketlerin daha fazla
soruna yol açabilece¤ine dikkat çekti.
Angela
Merkel
(Kaynak: Euractive, 13 Ekim 2008)
67
DIfi BASIN
Avrupa Parlamentosu’nun Oyu,
Ba¤l› Sigorta fiirketlerini Rahatlatt›
vrupa Parlamentosu Ekonomi ve
Parasal ‹fller Komitesi, Avrupa
Birli¤i’nde faaliyet gösteren sigorta ve
reasürans flirketleri için risk bazl› bir sermaye
düzenleme rejimi kurmay› hedefleyen
Solvency II için haz›rlanan direktif tasla¤›nda
baz› de¤ifliklikler yap›lmas› yönünde
geçti¤imiz ay oy kulland›. Sermaye yeterlili¤i,
öz kaynak kullan›m› ve riskleri gibi önemli
konulara yönelik olarak al›nan komite oyu,
Solvency II direktifi üzerinde mutabakat
sa¤lanmas› aç›s›ndan uzmanlar taraf›ndan
önemli bir ad›m olarak nitelendirildi.
A
Solvency II düzenlemesi alt›nda ba¤l› sigorta
ve reasürans flirketlerine muamelede baz›
de¤ifliklikler yap›lmas› yönündeki komite oyunun özellikle Avrupa Risk Yönetimleri Birlikleri
Federasyonu (FERMA) için bir zafer niteli¤inde
oldu¤u vurguland›. Zira, direktifte öngörülen
de¤iflikli¤e göre ba¤l› sigorta ve reasürans
flirketlerinin art›k mevcut durumda Solvency II
kapsam›ndaki sigorta flirketleri için geçerli
olan kurallara tabii tutulmak yerine ölçülülük
ilkesi ile sadelefltirilmifl bir sermaye yeterlili¤i
düzenlemesinden yararlanmalar› öngörülüyor.
Brüksel merkezli Avrupa Sigorta ve Reasürans
Federasyonu (CEA) Genel Sekreteri Michaela
Koller ise komite oyunun flirketlerinin sermaye
yeterlili¤inin hesaplanmas› ve düzenlemesini
öngören direktifin uygulamaya konulmas› için
öngörülen takvimin aksamamas› aç›s›ndan
olumlu bir geliflme oldu¤unu belirtti.
Uzmanlar, 2012 y›l›nda yürürlü¤e girmesi beklenen Solvency II direktifi’ndeki de¤iflikliklerin
önemli bir ad›m oldu¤unu belirterek ba¤l›
sigorta flirketleri ve FERMA’ n›n direktifin
uygulanmas› konusunda da Avrupa Sigorta
ve Mesleki Emeklilik Denetçileri Komisyonu ile
iflbirli¤i içerisinde olmalar›n›n önemli oldu¤unu
ifade etti.
(Kaynak: Business Insurance Europe,
20 Ekim 2008)
7. Asya - Avrupa Zirvesi (ASEM)
in'in baflkenti Pekin’de 7. Asya-Avrupa
Zirvesi (ASEM) gerçeklefltirildi. 27
Avrupa Birli¤i üyesi ve 16 Asya ülkesinden 43
liderin kat›ld›¤› Zirve’de liderler, krizin uluslar
aras› mali sistemde kapsaml› reformlar›n
gerçeklefltirilmesi ve söz konusu mali reformlar
kapsam›nda Uluslararas› Para Fonu’nun (IMF)
yetki ve görev kapsam›n›n art›r›lmas› yönünde
mutab›k kald›.
Ç
7. Asya-Avrupa Zirvesi sonras›nda düzenlenen
bas›n toplant›s›nda konuflan Çin Baflbakan› Ven
Ciabao, küresel krizle mücadelede ülkeler
aras›ndaki iflbirli¤inin güçlendirilmesi gerekti¤ini
belirterek finansal yenili¤e ve finansal kontrole
daha fazla ihtiyaç oldu¤unu sözlerine ekledi.
68
Almanya Baflbakan› Angela Merkel ise mali
reformlar kapsam›nda piyasalarda denetim
ifllevini üstlenecek bir kuruma ihtiyaç
oldu¤unu dile getirdi.
Toplant› sonras›nda liderler ayr›ca ABD
Baflkan› George W. Bush’un ça¤r›s›yla
gelecek ay Washington’da düzenlenecek
finans kriziyle ilgili toplant›ya kat›lacaklar›n› ve
söz konusu toplant›da ortak tutumun
iflbirli¤inden yana olaca¤›n› belirterek
Asya-Avrupa ortakl›¤›n›n güçlendirilmesi
yönündeki hedeflerini ifade ettiler.
(Kaynak: ABHaber.com, 25 Ekim 2008)
Günther Verheugen
Avrupa ‹flsizlik ve S›f›r Büyüme ‹le
Karfl› Karfl›ya
vrupa Birli¤i genelinde küresel krizin
etkilerinin Avrupa’da daha fazla
hissedilece¤ine yönelik endiflelerin art›fl gösterdi¤i belirtiliyor. Uzmanlar, küresel kriz sonucunda reel sektörün en fazla etkilenecek sektör oldu¤unu vurgularken iflsizli¤in artabilece¤ine iflaret ediyorlar.
A
Temmuz-Eylül 2008 döneminde iflsizlik oran›n›n
%11,3 olarak kaydedildi¤ini ve bu rakamla
iflsizli¤in son 5 y›l›n en yüksek de¤ere ulaflt›¤›n›
bildiriyor.
Alman Federal ‹stihdam Dairesi ve Alman
‹flverenler Birli¤i’nden yap›lan aç›klamalar ise
finans krizinin Almanya’da istihdam piyasas›n›
olumsuz yönde etkileyece¤ini ifade ederken
Merkezi Hamburg’daki Dünya Ekonomi
Enstitüsü Direktörü Thomas Straubhaar da
2009 y›l›nda iflsizli¤in % 8’e yükselece¤i tahmininde bulundu.
Finansal krizle ilgili de¤erlendirmelerde bulunan AB Komisyonu Baflkan Yard›mc›s› ve
Komisyon’un sanayiden sorumlu üyesi
Günther Verheugen ise Avrupa’n›n çok
düflük, hatta s›f›r büyümeye haz›rl›kl› olmas›
gerekti¤ini belirtti. Almanya Ekonomi
Bakan› Peer Steinbrueck de hükümetlerin
mali kurulufllar› kurtarma çabalar›na
karfl›l›k küresel mali piyasalar›n hala
çökme tehlikesi ile karfl› karfl›ya oldu¤unu
ifade etti.
‹spanya’dan gelen veriler ise ‹spanya’da
(Kaynak: ABHaber.com, 27 Ekim 2008)
69
DIfi BASIN
Türkiye’nin 2008 Y›l› ‹lerleme
Raporu Yay›nland›
vrupa Komisyonu’nun aday ülkelerin bir
y›ll›k dönemde üyeli¤e iliflkin
faaliyetlerini de¤erlendirmek üzere haz›rlad›¤›
son “‹lerleme Raporu” 5 Kas›m 2008 tarihinde
yay›nland›. Buna göre Türkiye’nin 2008 Y›l› ‹lerleme Raporu genel olarak incelendi¤inde
raporda Türkiye’nin AB üyeli¤i sürecinde ilerleme kaydedilmesini taahhüt etti¤i
alanlarda kapsaml› çal›flmalar yapmad›¤› vurgusu dikkat çekiyor.
A
Raporda siyasi aç›dan Cumhurbaflkan›
Abdullah Gül’ün geçti¤imiz Eylül ay›nda
Ermenistan’a gerçeklefltirdi¤i ziyaret ile iç
güvenli¤in korunmas› ad›na Türk Silahl›
Kuvvetlerinin ülkenin güney do¤usundaki olaylara karfl› tutumu, AB nezdinde olumlu
geliflmeler olarak karfl›lan›rken AB Komisyonu
taraf›ndan Türkiye’ye di¤er pek çok alanda
elefltiriler yöneltiliyor.
Türkiye’nin 2008 ‹lerleme Raporu’nda siyasi
kriterlere uygunluk alt›nda yöneltilen bafll›ca
elefltirilerin siyasi partiler aras›ndaki gerilim,
kamu yönetiminde bürokratik hantall›k, üst
düzey atamalarda siyasileflme, bas›nda ifade
özgürlü¤ü k›s›tlamalar›, yarg› ba¤›ms›zl›¤› ve yolsuzlukla mücadelede strateji eksikli¤i ile iflkence
art›fl›, aile içi fliddet ve namus cinayetleri konular›nda yo¤unlaflt›¤› dikkat çekiyor.
Raporda ayr›ca, Vak›flar Kanunu’yla gayrimüslim az›nl›klar›n mülk edinme sorunu gibi birçok
konuda iyileflme sa¤land›¤› belirtilmesine
ra¤men kültürel haklar konusunda RTÜK’ün
getirdi¤i k›s›tlamalar nedeniyle Türkçe d›fl›ndaki
yay›nlar›n "ifllevsiz” oldu¤u belirtiliyor.
Türkiye’de iflgücüne kat›lan kad›n oran›n›n
2007’de yüzde 24,8’e geriledi¤i ve bu oran›n
AB ve OECD üyeleri aras›nda en düflük oran
oldu¤unu bildiren raporda kad›nlar›n siyasette
yeterince temsil edilmemesi, aile içi fliddet,
namus cinayetleri ve k›z çocuklar›n›n erken
yaflta evlendirmeye zorland›r›lmas›n›n
Türkiye’deki cinsiyet eflitli¤i aç›s›ndan halen
önemli sorunlar oldu¤unu ortaya koyuyor.
Raporda d›fl iliflkilere yönelik olarak, K›br›s
konusunda Türkiye'nin Birleflmifl Milletler çat›s›
alt›nda yürütülen görüflmelerde kapsaml›
çözüm bulunmas› taahhüdüne ba¤l›l›¤› takdirle
karfl›lan›rken, Ek Protokol’ün uygulanmas› ve
K›br›s Rum kesimiyle iliflkilerin normallefltirilmesi
yönünde ad›m atmad›¤› ifade ediliyor.
(Kaynak: Euractive, 7 Kas›m 2008)
Solvency II’nin Uygulamas›nda Gecikme
vrupa Komisyonu’ndan bir temsilci 2012
y›l›nda uygulamaya girmesi beklenen
Solvency II düzenlemelerinin Avrupa
Parlamentosu ile Fransa dönem baflkanl›¤›
aras›ndaki “grup deste¤i” konusundaki
anlaflmazl›k nedeniyle birkaç ay daha ertelenerek 2013 y›l›n›n bafl›nda uygulamaya
geçmesinin öngörüldü¤ünü belirtti.
Avrupa Komisyonu ‹ç Pazar Genel Müdürlü¤ü
Sigorta ve Bireysel Emeklilik Birimi Baflkan› Karel
Van Hulle ise Avrupa Sigorta ve Emeklilik
A
70
Denetçileri Komitesi’nin (CEIOPS) Frankfurt’da
gerçeklefltirilen konferans›nda Solvency II’nin
Ocak 2013 itibariyle fiilen uygulamaya
girece¤ini ifade etti. Konferans ertesi verdi¤i
demeçte Van Hulle, geçen hafta Fransa
dönem baflkanl›¤›n›n söz konusu direktifteki grup
deste¤i bölümünün ç›kar›lmas› yönünde iletti¤i
önerinin Solvency II’yi daha da fazla geciktirme
riski tafl›d›¤›n› belirtti.
(Kaynak: Business Insurance Europe, 19 Kas›m 2008)
Euro Alan› Tarihinin
‹lk Resesyonunu Yafl›yor
üresel mali krizin etkilerinin giderek
yay›lmas› ile birlikte Avrupa
Komisyonu, Euro Alan›n›n ilk kez olarak
resesyona girdi¤ini aç›klad›. Veriler, Euro
Alan›nda ikinci ve üçüncü çeyrekte %0,2’lik
daralman›n gerçekleflti¤ini ortaya koydu.
K
Almanya ekonomisinin ikinci ve üçüncü
çeyrekte s›ras›yla %0,4 ve %0,5 oranlar›nda
darald›¤› ve söz konusu ekonomide 2008 y›l›
son çeyre¤inde de daralman›n beklendi¤i
haberlerine ek olarak ‹talya ve ‹spanya’n›n
da y›l›n üçüncü çeyre¤i için daralma
öngördükleri belirtiliyor.
Ayr›ca, Ekonomik Kalk›nma ve ‹flbirli¤i Örgütü
(OECD) taraf›ndan da 30 üyeye sahip alan›n
resesyona girdi¤i aç›klanarak 2009 y›l›
itibariyle Euro Alan›nda %0,5, Amerika’da
%0,9, Japonya’da ise %0,1’lik daralma
olaca¤› yönünde tahminlerde bulunuldu.
(Kaynak: ‹KV Bülten, 10–16 Kas›m 2008)
Ernst&Young ‘a Göre Finansal
Çalkant›lar Sigorta
Düzenlemelerini Teflvik Ediyor
rnst&Young Global Sigorta
Merkezi’nden yap›lan aç›klamada
sigorta sektörünün mevcut finansal çalkant›y›
sektör aç›s›ndan düzenleyici bir k›lavuzun
gelifltirilmesi için itici güç olarak kullanmas›
gerekti¤i bildirildi.
E
Ernst&Young aç›klamas›nda son geliflmelerin
finansal piyasalar›n birbirine ba¤l› oldu¤unu
gösterdi¤ini belirterek risk yönetimlerinin
artt›r›lmas›n›n gerekli oldu¤una dikkat çekti.
Ernst&Young Solvency II Grubu lideri
Philipp Keller ise Avrupa’daki Solvency II gibi
riske duyarl› yaklafl›m ile riske dayal›
sermaye yeterlili¤i düzenlemelerinin do¤ru
zamanda uygulanmas› gereken
do¤ru kararlar oldu¤unu ifade etti.
Ernst&Young ayr›ca olumsuz geliflmelerin
sonuçlar›n›n tahmin edilebilmesine yönelik
bütünsel bir yaklafl›m›n oluflturulabilmesi için
Solvency II düzenlemelerinin k›sa dönemli
likidite testleri ve nakit ak›fl› analizleri ile
tamamlanmas› gerekti¤ini vurgulad›.
Ayr›ca, Ernst & Young aç›klamada standart
say›sal gerekliliklere ek olarak flirkete özel tehdit
senaryolar›n›n test edilmesine de
sigorta sektörü ve düzenleyiciler taraf›ndan
gereken önemin verilmesi gerekti¤ini ifade etti.
(Kaynak: Business Insurance Europe,
12 Kas›m 2008)
71
DIfi BASIN
‹fl Dünyas›ndan Liderler,
Finansal Piyasalarda Denetimin
Artt›r›lmas›n› Destekliyor
eçti¤imiz ay Washington’da düzenlenen G20 Zirvesi öncesinde uluslararas›
hukuk flirketi Allen&Overy taraf›ndan finansal
krizle ilgili bir anket çal›flmas› düzenlendi.
Ankete Asya, Avrupa ve Amerika’dan yönetim kurulu baflkanlar›, direktörler ve ortaklardan oluflan 700’den fazla temsilci kat›ld›.
G
Anket sonuçlar› incelendi¤inde ifl dünyas›ndan
liderlerin küresel krize karfl›l›k kredi derecelendirme flirketleri, hedge fonlar ve
yap›land›r›lm›fl finansman alanlar›nda denetimin
artt›r›lmas›n› destekledikleri dikkat çekti.
Ankete kat›lanlar›n dörtte üçü kredi derecelendirme kurulufllar› üzerindeki denetimin
artt›r›lmas›n› desteklediklerini aç›klarken
kat›l›mc›lar›n üçte ikisi ise denetimin hedge
fonlar› üzerinde yo¤unlaflt›r›lmas› yönünde
görüfl bildirdi. Anket kat›l›mc›lar›n›n %67’si ise
finansal piyasalarda kullan›lan menkul
de¤erler ve kredi çeflitleri üzerindeki denetimin güçlendirilmesini desteklerken %77’si de
türev ürünlerinin daha fazla saydaml›¤a
kavuflmas› gerekti¤ini ifade etti. Ankete
kat›lan yöneticilerin üçte ikisinden fazlas› ise
özellikle hedge fonlar›nda uygulanan a盤a
sat›fl uygulamas› üzerindeki yasa¤› desteklemediklerini belirtti.
Anket sonucunu de¤erlendiren Allen&Overy
k›demli ortaklar›, ankette finansal piyasalar›n
nas›l bir denetime tabii tutulmas› konusunda
z›t görüfllerin oldu¤unu belirterek Amerikal›
(%56) ve ‹ngiliz (%55) kat›l›mc›lar›n küresel bir
denetime karfl› oldu¤unu Avrupal› (%58)
kat›l›mc›lar›n ise söz konusu denetimi desteklediklerini ifade etti.
(Kaynak: Insurance Journal, 12 Kas›m 2008)
72
G-20 Zirvesi’nde Liderler, Finansal
Reform Plan› Üzerinde Anlaflt›
vrupa ve Amerika’y› ekonomik durgunlu¤a sürükleyen finansal krizin
ard›ndan 15 Kas›m 2008 tarihinde
Washington’da bir araya gelen dünyan›n en
zengin yirmi ülkesinin liderleri, küresel finansal
piyasalar›n reformu için bir aksiyon plan›
üzerinde anlaflt›.
G-20 Zirvesi’nde liderler, finansal piyasalarda
istikrar›n sa¤lanmas› ve ekonomik büyümenin
desteklenmesi için ek önlemlerin al›nmas› ve
makro-ekonomik düzeyde iflbirli¤inin sa¤lanmas› gerekti¤i üzerinde uzlaflma sa¤lad›.
Özellikle büyümenin sa¤lanmas› için dâhili
talebi artt›racak mali önlemler ile yeni geliflen
ekonomilerin finansal piyasalara eriflimine
yönelik önlemlerin kabul edildi¤i Zirve’de liderler korumac›l›k politikas›na da karfl›t olduklar›n› vurgulad›lar.
A
Zirve’de liderler taraf›ndan finansal sitemin
reforme edilmesi için k›sa ve uzun vadeli
önlemleri içeren bir plan ortaya koyuldu. Söz
konusu plan kapsam›nda geliflen ekonomilerin Uluslararas› Para Fonu gibi finansal kurulufllarda daha fazla söz ve temsil hakk›n›n
olmas›; baflta finansal kurulufllar, araçlar ve
piyasalar olmak üzere finansal düzenlemelerin kapsam›n›n gözden geçirilmesi;
piyasalar aras›nda bütünlük sa¤lanmas› için
iflbirli¤i yap›lmas› ve uluslararas› düzeyde
muhasebe standartlar› ile denetim
konular›nda uyumun sa¤lanmas› için önlemlerin hayata geçirilmesi konusunda mutabakat sa¤land›.
(Kaynak: Euractive (ing), 17 Kas›m 2008)
73
DIfi BASIN
Alman Sigorta fiirketleri Devlet
Yard›m›na ‹htiyaç Duymuyor
ünyay› etkisi alt›na alan küresel mali
krizin ard›ndan Alman sigorta flirketleri, devlet yard›m›n› dört gözle bekleyen
kamu bankalar›n›n tersine devlet taraf›ndan
haz›rlanan 500 Milyar Euro tutar›ndaki kurtarma paketinden faydalanmay› düflünmediklerini aç›klad›.
D
Dünyan›n en büyük sigorta flirketlerinden
Münich Re’nin Yönetim Kurulu Baflkan› DR.
Nikolaus von Bomhard mevcut durumda
yak›n zamanda Meclis’ten geçmesi beklenen kurtarma paketine Alman sigorta flirketlerinin ihtiyac› olmayaca¤›n› tahmin ettiklerini belirtti.
Münich Re’ye ek olarak AMB Generali,
Talanx, Hannover Re, Wuestenrot &
Wuerttembergische (W&W) ve MLP de söz
konusu fondan yararlanmay› düflünmediklerini ifade etti.
Münich Re’nin Yönetim Kurulu Baflkan›
Nikolaus von Bomhard ayr›ca mevcut krizin
finans sektöründeki dengeyi risk yönetimi
becerileri hüsranla sonuçlanan bankalar›n
aleyhine sigorta flirketlerinin ise lehine
çevirece¤ine inand›¤›n› belirterek Münich
Re’nin krizden pazardaki di¤er oyunculardan daha güçlü bir konumda ç›kaca¤›n›
ifade etti.
Nikolaus
von
Bomhard
74
(Kaynak: Insurance Journal, 16 Ekim 2008)
Avrupal› Risk Yönetimi Birlikleri
Federasyonu ( FERMA ) Toplant›s›
y›lda bir toplant› düzenleyen Avrupal›
Risk Yönetimi Birlikleri Federasyonu
(FERMA) derinleflen küresel kriz nedeniyle
Brüksel’de topland›. Toplant› gündeminde
olmamas›na ra¤men sigorta devi AIG’nin
iflas› ile bankac›l›k ve sigorta hizmeti sunan
Fortis’in ak›beti kat›l›mc›lar›n üzerinde durdu¤u
bafll›ca konular oldu.
2
Konferans›n ilk günkü oturumunda Avrupa
mevzuat›, Avrupa’daki düzenleyici mekanizmalar ile 2012 y›l›nda yürürlü¤e girecek
Solvency II düzenlemeleri ve özellikle
Solvency II kapsam›nda ba¤l› sigorta flirketleri
için ne çeflit düzenlemeler benimsenmesi
gerekti¤i konular›nda sunumlar düzenlendi.
Sunumlar› takiben ise AB’nin sigorta sektöründeki haks›z rekabet ve grup muafiyeti düzenlemelerini la¤vetme çabalar› ile müflteri-sigor-
tac› ve broker ifllemlerinde daha fazla
fleffafl›¤›n olmas› gerekti¤i ele al›nd›.
Konferans›n ikinci gününde ise FERMA
taraf›ndan düzenlenen “Risk Yönetiminde
Standartlaflt›rma Anketi 2008” sunumu ile kriz
yönetimi programlar›n›n Avrupa’n›n büyük
flirketleri nezdinde daha fazla fark›ndal›k
kazand›klar›n›n alt› çizildi.
Konferans sonras›nda düzenlenen bas›n
toplant›s›nda konuflan Group Danone Risk
Müdürü ve eski FERMA Baflkan› Thierry Van
Santen, küresel finansal krize de¤inerek
AIG’nin iflas›n›n beklenmedik oldu¤unu ve
krizin bankalar nezdinde yetersiz bir risk yönetimi örne¤i oluflturdu¤unu sözlerine ekledi.
(Kaynak: Insurance Journal, 6 Ekim 2008)
75
RÖPORTAJ
T.C. Baflbakanl›k Hazine Müsteflarl›¤› Sigorta Denetleme Kurulu
Baflkan› Arif Hikmet CESUR, Sigorta Sektöründe Yaflanan
Geliflmelere De¤inerek Genel Bir De¤erlendirme Yapt›
2010 Y›l› Sigorta
Sektörü Aç›s›ndan
Olumlu ve Parlak Bir
Y›l Olacakt›r...
Gamze D‹LER
TSRfiB Bas›n Reklam ve Halkla
‹liflkiler Yönetmeni
❖ Sizce sigortac›l›k sektörü 2008 y›l›n› nas›l
geçirdi? Baflar›l› bir y›l m›yd›?
Müsteflarl›¤›n›zca hedeflenen ve planlanan
çal›flmalar›n›z aç›s›ndan genel bir
de¤erlendirme yapar m›s›n›z?
Sigortac›l›k sektörü 2008 y›l›n› yaklafl›k % 7,7
brüt prim art›fl› ile tamamlad›. Prim art›fl
oran› y›ll›k enflasyon oran›ndan
ar›nd›r›ld›¤›nda, 2001 y›l›ndan sonra ilk defa
sigortac›l›k sektörünün reel olarak
küçüldü¤ü ortaya ç›kmaktad›r. Y›l›n ilk alt›
ay›nda reel büyüme kaydeden sektör,
dokuz ayl›k dönem sonunda enflasyon
oran›nda prim art›fl› sa¤layabilmifl ve y›l›n
son üç ay›nda kendini iyice hissettiren
global krizin etkisiyle de 2008 y›l›n› negatif
reel büyüme ile kapatm›flt›r. Dolay›s›yla 2008
y›l›n›n ilk alt› ay›nda sektörde olumlu
neticeler al›nm›fl iken, ikinci alt› ayda
geliflmeler olumsuza dönmüfltür.
14/06/2007 tarihinde 5684 say›l› Sigortac›l›k
76
Kanununun yürürlü¤e girmesi ve akabinde
de ikincil mevzuat›n h›zl› bir flekilde tamamlanmas› ile sigortac›l›k sektörü uzun bir
aradan sonra sa¤lam bir mevzuat temeline
kavuflmufltur. Müsteflarl›¤›m›z 2008 y›l›nda
özellikle mevzuatla ilgili de¤iflikliklerin
tamamlanmas›na odaklanm›fl ve bunu da
büyük ölçüde tamamlam›flt›r. Ancak, hem
mevzuat›n tamamlanmas› hem de sektörün
büyümeye devam etmesi sayesinde 2008
y›l› bafl›nda oluflan olumlu beklentiler, y›l›n
ikinci yar›s›nda bafllayan kriz ve negatif
büyümenin etkisiyle bir miktar azalm›flt›r.
❖ 2009/2010 y›l› için beklenti ve hedeflerinizi ö¤renebilir miyiz? Ayr›ca
Kurumunuzun ileriye dönük çal›flmalar›ndan
bahsedebilir misiniz?
Ekonomik krizin etkilerinin 2009 y›l›n›n ilk alt›
ayl›k döneminde de sigortac›l›k sektöründe
etkili olaca¤›n› düflünüyoruz. Ancak,
Ülkemizde ekonomik kriz dönemlerinde
toparlanma h›zl› bir flekilde gerçekleflmekte
ve krizin sona ermekte ya da etkisinin
azalmakta oldu¤unun ilk iflaretleri de kredi
faizlerinin düflmesi nedeniyle özellikle tüketici kredilerinde ortaya ç›kmaktad›r. Tafl›t
arac› ve konut kredileri baflta olmak üzere
tüketici kredilerindeki art›fl sigortac›l›k sektörüne prim art›fl› olarak yans›maktad›r.
Dolay›s›yla, ekonomik krizin etkilerinin 2009
y›l›n›n ikinci yar›s›ndan itibaren azalaca¤›n›
ve bunun sonucunda da y›l›n ikinci yar›s›nda
sigortac›l›k sektörünün tekrar büyümeye
bafllayaca¤›n› tahmin etmekteyiz. Ancak,
1994 ve 2001 krizlerinde oldu¤u gibi ilk
dönemlerde yaflanacak büyüme muhtemelen 2008 y›l›n›n son dönemi ile 2009 y›l›n›n ilk
alt› ayl›k dönemindeki reel küçülmeyi ancak
telafi edebilecektir.
Di¤er yandan, yap›s› gere¤i birikimli hayat
sigortalar›nda reel büyümenin biraz daha
gecikmeli olarak kendini göstermesi beklenmektedir.
2010 y›l› sigortac›l›k sektörü aç›s›ndan olumlu
ve parlak bir y›l olacakt›r. 5684 say›l› Kanunla
getirilen yeni düzenlemelerin de etkisini tam
olarak göstermesiyle 2010 y›l›ndan itibaren
sigortac›l›k sektöründe sorunlar›n›n ciddi
oranda azalaca¤›n›, mali yap›lar› güçlü,
ürün çeflitlili¤i artm›fl ve güven veren bir sek-
törün ortaya ç›kaca¤›n› ümit etmekteyiz.
5018 say›l› Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu ile kamu kurumlar›na da stratejik
plan yapma ve hedefler belirleme esas›
öngörülmüfltür.
Bu kapsamda, Müsteflarl›¤›m›z, 2009-2013
dönemini kapsayan Stratejik Plan›nda sigortac›l›k sektörü ile ilgili olarak düzenleme ve
denetimin uluslararas› en iyi uygulamalar
seviyesine yükseltilmesini amaç olarak belirlemifltir. Bu kapsamda, sermaye yap›s›, iç
kontrol ve risk yönetim sistemleri güçlü, ürün
çeflitlili¤i zengin, toplumun genifl kesimlerine
yayg›nlaflm›fl, uluslararas› entegrasyonu yüksek, düzenleyici ve denetleyici çerçevesi
uluslararas› en iyi uygulamalarla paralel bir
sigortac›l›k ve bireysel emeklilik sistemi
oluflturulmas› hedeflenmektedir.
Denetimin uluslararas› en iyi uygulamalar
seviyesine yükseltilmesi hedefi kapsam›nda
ise Müsteflarl›¤›m›zda sürekli denetimi esas
alan bir organizasyon yap›s› ile ileriye
77
RÖPORTAJ
dönük, dinamik, çözüm odakl›,
risk esasl› ve konsolide denetim modelinin gelifltirilmesi
planlanmaktad›r. Bu kapsamda, denetim yaklafl›m›, denetim
türleri ve metodolojisi ile
süreçlerde de¤ifliklikler
yap›lmaya bafllanm›fl olup
çal›flmalar halen devam etmektedir.
❖ Sizce yeni Sigortac›l›k Kanunu
sigortac›l›k sektörüne en büyük
katk›y› hangi alanda yapt›, eksik
gördü¤ünüz ya da günün
koflullar›na göre düzenlenmesi
gerekli yerler var m›?
5684 say›l› Sigortac›l›k Kanununun
sektöre sa¤lad›¤› katk›lar› iki ana
bölümde toplamak mümkündür. ‹lk
olarak uzun bir aradan sonra sektör tekrar
sa¤lam bir mevzuat düzenlemesine
kavuflmufltur. Gerek Kanun gerek Kanuna
göre ç›kart›lm›fl olan ikincil mevzuat ile sigortac›l›k sektörünün geliflen yap›s›na ve artan
ihtiyaçlar›na cevap veren ve sektörde rekabet gücünü art›r›c› nitelikte düzenlemeler
yap›lm›fl, ayr›ca mevzuat AB
uygulamalar›na da oldukça paralel hale
getirilmifltir.
5684 say›l› Kanun kapsam›nda ç›kart›lm›fl
olan alt düzenlemelere tam olarak uyumun
sa¤lanmas› ile mali yap›s› güçlü, daha
dinamik ve sigortal›lara karfl› daha fazla
güven veren bir sektör ortaya ç›kacakt›r.
Sigortal›l›k bilincinin geliflmesi ve sektöre
karfl› güvenin artmas› sektörün büyümesini
h›zland›racakt›r.
Yeni Sigortac›l›k Kanunu ile getirilen önemli
yeniliklerden biri de Kanunla kurulmufl olan
yeni kurumlard›r. Tahkim sisteminin
sigortac›l›k sektöründe anlaflmazl›klar›n
çözümünde kurallar› ve süresi belli olan bir
düzen getirmesi, acenteler ve eksperlerle
ilgili ‹cra Komitelerinin bu alanlardaki mesle-
78
ki
birli¤i sa¤lamas› ve standartlar› yükseltmesi, E¤itim Merkezinin sektörün e¤itim ihtiyac›n› karfl›lamas› ve e¤itimleri standart hale getirerek ve belirli
aral›klarla tekrarlayarak sektör çal›flanlar›n›n
e¤itim kalitesini yükseltmesi, ayr›ca Bilgi
Merkezi sayesinde sektörle ilgili verilerin
takip edilerek gerek flirketler aras›nda haks›z
rekabetin önlenmesi gerek bilgi depolama
ve veri taban› ile sahte hasarlar›n ve haks›z
prim indirimlerinin önlenmesi mümkün olacakt›r. Kanunla kurulan bu kurumlar›n
önemli ifllevler görece¤i ve sektörün
geliflmesine ciddi katk› sa¤layaca¤›
düflünülmektedir.
❖ Geliflmifl ülkelerle k›yaslad›¤›n›zda
“Sorumluluk Sigortalar›n›n” ülkemizdeki
durumunu nas›l de¤erlendiriyorsunuz? Bu
alanda neler yap›labilir?
Bütün dünyada sorumluluk sigortalar›n›n
geliflimi ekonomik kalk›nma, hukuk sisteminin geliflimi ve sigortac›l›k piyasas›n›n derinli¤i ile yak›ndan ilgilidir. Her ne kadar
ülkemizde sorumluluk sigortalar›n›n say›s› ve
niteli¤i geliflmifl ülkelerin çok gerisinde olsa
da, son y›llarda ekonomik kalk›nma h›z›nda
görülen art›fl, sorumluluk hukuku alan›nda
yaflanan geliflmeler ve sigortac›l›k
piyasas›n›n giderek dünya ile entegre
olmas› sonucunda ürün çeflidinde yaflanan
art›fla paralel olarak sorumluluk sigortalar›n›n
say›s›nda da h›zl› bir art›fl yaflanmaktad›r.
Sorumluluk sigortalar› devlet eli ile zorunlu
hale getirilmekte ve bu flekilde üçüncü
kiflilerin görecekleri zararlar sosyal nedenlerle güvence alt›na al›nmaktad›r.
Ekonomideki geliflmelere paralel olarak yeni
sorumluluk sigortalar›n›n ihdas edilmesi ve
bu sigortalar›n›n kurulufl amaçlar›na uygun
olarak iflledi¤inin ve bu zorunlulu¤a ilgili kifli
ve kurulufllar taraf›ndan riayet edildi¤inin
denetimi devlete düflen görevlerdendir.
Di¤er yandan, sorumluluk sigortalar›n›n
geliflmesinde ve yayg›nlaflmas›nda mesleki
örgütlere de önemli görevler düflmektedir.
An›lan kurulufllar›n, özellikle hizmet sektörlerindeki mesleki standartlar aras›na sorum-
luluk sigortas›n› da dahil etmeleri ve sorumluluk sigortas›n› bir kalite unsuru olarak
dikkate almalar› önem tafl›maktad›r. Ayr›ca,
vatandafllar›n hak arama bilincinin geliflmesi
de mal ve hizmet sunucular›n› sorumluluk
sigortas› yapt›rmaya zorlamaktad›r. Hukuk
sisteminin geliflmesi ile sorumluluk
sigortalar›n›n geliflmesi aras›nda do¤rusal bir
iliflkin bulunmaktad›r. Bu nedenle, hukuk sistemimizin geliflmesi sorumluluk sigortalar›n›n
da önem kazanmas›na katk›da bulunacakt›r.
Ülkemizde son dönemde artan yabanc›
sigorta flirketlerinin faaliyetlerinin Türk sigortac›l›¤›n›n geliflimine olumlu katk›lar›
olaca¤›n› düflünüyor musunuz? Bununla birlikte sektörün gelifliminde Türk Sigorta
fiirketlerine ve devletin kurumlar›na düflen
görevler sizce nelerdir?
Son y›llarda artan yabanc› sermaye girifli
nedeniyle 2008 y›l› sonunda gerek özkaynak
gerek prim üretimi içindeki pay› aç›s›ndan
79
RÖPORTAJ
yabanc› sermaye oran› % 50'nin üzerine
ç›km›fl durumdad›r. Yabanc› sermayenin
sigortac›l›k sektörüne karfl› bu kadar istekli
olmas›, ülkemizde sigortac›l›k sektörünün
geliflme potansiyelinin yüksekli¤ine ve sektörde büyük beklentilerin oldu¤una iflarettir.
Sigortac›l›k sektöründe yo¤un olarak
yaflanan yabanc› sermaye giriflinin know
how, teknoloji ve kurumsal yönetim alanlar›nda sektöre önemli katk›lar
sa¤layaca¤›n› düflünmekteyiz. Bütün bu
geliflmelerin sektörde yeni ürünler, yeni
pazarlama yöntemleri, yeni risk ve hasar
yönetim sistemlerinin ortaya ç›kmas› gibi
olumlu sonuçlar› olacakt›r. Ayr›ca hizmet
kalitesine ve müflteri memnuniyetine önem
veren yaklafl›m›n da gittikçe artt›¤›
görülmektedir. Ancak, önemli olan hususlardan biri, bütün bu geliflmelerin kifli bafl›na
prim üretim seviyesinin artmas›na ve sektörün finansal piyasalar içindeki a¤›rl›¤›n›n
geliflmifl ülke seviyelerine ulaflmas›na katk›da
bulunabilmesidir.
BDDK'n›n Mart 2008 tarihli Finansal Piyasalar
Raporuna göre sigortac›l›k sektörünün aktif
büyüklü¤ü aç›s›ndan finansal piyasalar içindeki pay› 2007 sonu itibariyle sadece yüzde
2,7'dir. Bu oran elbette ki arzu etti¤imiz
seviyeleri ifade etmemektedir ve bu sorunun sadece flirketlerin ya da sadece
yabanc› flirketlerin çabalar› ile afl›lmas› da
mümkün de¤ildir. Bu konuda hem sektöre
hem de devlete büyük görevler düflmektedir. Sektör ve devletin birlikte hareket
ederek, sigortac›l›¤›n tan›t›m›,
yayg›nlaflt›r›lmas› ve sigorta bilincinin
gelifltirilmesi için uzun vadeli planlar
yap›lmas› ve bunlar›n uygulanmas› gerekmektedir. Son y›llarda sigortac›l›¤›n
tan›t›m›na iliflkin giriflimler artm›flt›r.
Müsteflarl›k olarak, sigorta bilincinin
art›r›lmas› için önümüzdeki dönemlerde
daha fazla çaba sarf etmeyi ve daha aktif
olmay› planlamaktay›z. Bu konudaki
geliflmeler k›sa süre içinde daha net olarak
görülebilecektir. ■
80