GİRİŞ SolidWorks yenilikçi, kullanımı kolay, Windows için

GİRİŞ
SolidWorks yenilikçi, kullanımı kolay, Windows için hazırlanmış 3 boyutlu
tasarım programıdır. SolidWorks her türlü makine, tesis, ürün tasarımında kullanıcıya
Windows’un kolaylıklarını kullanarak hızlı bir şekilde çizim yapmasını sağlar.
SolidWorks parasolid prensibinde çalıştığı için kullanıcıya, tasarımın
her
aşamasında müdahale şansı vererek, modelin boyutlarının, ölçülerinin ve ayrıntılarının
istenilen şekilde değiştirilmesi imkanı vardır, saniyelerle ölçülebilecek zaman
dilimlerinde teknik resim ve montajların yapılmasını sağlar. Feature tree (tasarım
ağacı) ile yapılan işlemlerin sıraları ve yapıları değiştirilebilir. Üstelik yapılan
değişiklikler sonucu varsa yapılmış olan montaj ve teknik resim anında güncelleşir.
Böylece kullanıcıya teknik resimde veya montajda parçaya müdahale edebilme şansı
doğar.
SolidWorks 2000’de ‘’smart mate’’ (akıllı montaj) adlı uygulama son derece
hızlı montaj yapılmasını sağlar. Bunun dışında sac parçaların açılımını yaparak uzama
miktarları hesaplanabilir. Ayrıca katı objeler kullanılarak kesme, yırtma veya
şekillendirme işlemleri yapılabilmektedir.
Yapılmış olan tüm bu işlemleri IGES, DXF, DWG, SAT(ACIS), STL, STEP,
VDA, VRML, parasolid dosyalarından kayıt veya transfer yapılabilir.
Benzer Programlar Varken Neden Solid Works?
SolidWorks şu andaki CAD programları arasında kullanımı en kolay olan
programdır. Ayrıca bünyesindeki ‘’Hole wizard ‘’(delik sihirbazı ) ile metrik veya
inch, havşalı veya faturalı tüm delikleri oluşturarak montaj ve tasarımda hızlılığı
sağlar. Yine montajlara hareket verebilir, bu hareketlere çarpma kontrolü ‘’Collision
Detection’’ yapalabilir, böylece tasarlanmış parçanın prototip maliyeti sıfıra indirilmiş
olur. Tüm bu işlemler sonucu oluşturulan dosyaların büyüklükleri diğer programlara
nazaran çok daha az yer kaplamakta ve açılım işlem zamanları çok kısa sürede
olmaktadır. Montajların çok büyük olması bu özelliği etkilemez. Tasarımlarda foto
XI
gerçekçi görüntüler oluşturulabilir ve animasyonlar yapılabilir. Ayrıca SolidWorks bir
çok çözüm olanağına sahiptir. Bir kaç örnek vermek gerekirse ; CAMWorks ile parça
veya kalıbın takım yolları çıkarabilir, COSMOS/Works ile mukavemet analizleri
yapılabilir, ToolBox ile standart makine ve kalıp elamanları kullanılabilir.
CAMWORKS : Parçaların otomatik işlem tanıtımıyla birkaç dakikada takım
yolu çıkartabilir. Ayrıca takım yolları kontrol kütüphanesinde kontrolör tiplerine
uygun formda çıkarılmaktadır.
COSMOS/WORKS : Montajlar dahil parçaların mukavemet, flambaj, ısı
transferleri analizleri
yaparak optimizasyon analiziyle parçayı boyutlarında
belirlenmiş mukavemet değerlerine göre değişiklikler yapar. (2)
Sonuç olarak SolidWorks 3 boyutlu tasarım için ideal çözümdür.
Kısaca SolidWorks aşağıdaki özellikleri bir arada bulundurmaktadır.
Tasarım
• Katı modellerin avantajlarını kullanarak kolayca ve hızlı şekilde tasarım
yapabilme imkanı sağlar.
• İstenildiği anda ölçü değiştirerek tasarımı kolayca düzeltebilme imkanı
sağlar.
• Parça tasarımında diğer parçalara bağlı ölçü verebilme imkanı sağlar.
• Feature Tree (Tasarım Ağacı) sayesinde yapılan işlemlerin sırasını
değiştirebilme imkanı sağlar.
• Nesne kütüphanesi ile sıkça kullanılan unsurları tekrar tekrar kullanabilme
imkanı sağlar.
XII
• Windows'ta
kullanılan
sürükle-bırak,
kes-yapıştır
uygulamaları
SolidWorks'te de aynı işlevleri yürütür. Örneğin control tuşuna basarak bir unsuru bir
yerden bir yere veya bir dosyadan başka bir dosyaya taşıyabilme.
• Bir parçadan değişik boyutlardaki konfigürasyonlarını Excel'de bir tablo
oluşturarak otomatik olarak oluşturabilme imkanı sağlar.
• Sürükle-bırak tarzı ile tasarımın imalata hazır teknik resimlerini otomatik
olarak oluşturabilme imkanı sağlar.
• Tasarımın herhangi bir anında yapılan değişikliklerde, teknik resimlerin
otomatik olarak güncelleşmesi, istenirse teknik resimde yapılan değişikliklerde
parçanın veya montajın güncelleşmesi imkanı vardır.
• Karmaşık sac parçaların açılımlarını elde eder. Saclar ister düz ister konik
olsun SolidWorks'te açılımlarını elde edebilme, otomatik olarak teknik resmini
çıkarabilme imkanı sağlar.
Montaj
• Binlerce parçadan oluşan montajlar yapabilme imkanı sağlar .
• Smart Mate"(Akıllı Montaj) adı verilen bir uygulama ile montaj parçalarını
yerleştirirken (snap to fit) yakala-oturt özelliği ile daha hızlı bir şekilde montaj yapma
imkanı sağlar.
• Montaj
parçalarını,
dinamik
çalışmadığını kontrol eder.
XIII
hareket
mekanizmalarının
çalışıp
• "Collision Detection"(Çarpma Kontrolü) ile montaja dinamik bir hareket
verildiği zaman çakışan parçaların olup olmadığını görme imkanı sağlar.
• "Lightweight"(hafif yükleme) adı verilen bir sistem ile yüklü montaj
dosyalarını daha hızlı bir şekilde açabilme imkanı sağlar.
Data Aktarımı
• SolidWorks mevcut CAD yatırımlarını korumak üzere, hemen hemen
pazardaki tüm mekanik CAD ürünleri için data aktarım modüllerini birlikte verir.
Aşağıdaki formatlarda CAD datası uzantılarını okuması mümkündür.
IGES
SAT
DXF
STL
DWG
VDA
SAT
PARASOLID
Photoworks
• SolidWorks ile çizilen 3 boyutlu ürünlerin, montajların FotoRealistik
görüntülerini elde etmek için kullanılan bir modüldür. Presentasyonlara, tekliflere
eklenebilecek bu görüntüler ürünlerin daha iyi sunulmasını sağlayacaktır.
XIV
Featureworks
•
Standart data çeviricileri ile gelen bilgiler parçayı parametrik şekilde
kullanılmasını sağlayamaz. Parametreler çizilen CAD sisteminden bir diğerine
geçirilemez. Bu yüzden parça üzerinde "şöyle nasıl olurdu?" sorusu için değişiklikler
yapmak
pek
kolay
olmaz.
Bunun
yapılabilmesi
için
parçanın
tekrardan
yapılandırılması, transferde kaybedilen bilgilerin bir sistem, bir algoritma ile tekrardan
oluşturulması gerekir. İşte FeatureWorks bu işlemi yapar. Dışardan gelen CAD
datasını analiz eder ve parçayı extrude, revolve, cut, fillet işlemlerinden oluşan bir yapı
ile oluşturur.
Solidworks Animator
• SolidWorks Animator, SolidWorks' e entegre edilmiş, SolidWorks'un
içinde çalışan bir animasyon programıdır. Dosya transferi veya dosya dönüşümüne
gerek yoktur. Hızlı ve kolayca SolidWorks ortamında animasyonlar oluşturur.
•
Bunlar; dinamik olarak montaj hareketi, montajları açma veya kapama
animasyonları ve döndürülebilir animasyonlar olabilir. Bu animasyonlar istenirse AVI
formatında kaydedilebilir. Böylece Windows yüklü her bilgisayarda seyredilebilir. (3)
XV
1. SOLİDWORKS HAKKINDATEMEL BİLGİLER
1.1. SolidWorks Nedir ?
SolidWorks 2000, bilinen Microsoft Windows grafikal kullanıcı arabiriminin
avantajlarını getiren mekanik tasarım otomasyon programıdır.
SolidWorks 2000, detaylı resimlerin ve modellerin üretimi, boyutları ve
özellikleri ile tecrübe ve fikirlerin hızlı olarak taslak haline dönüşmesini mekanik
tasarımlar için mümkün kılar.
Bu bölümde aşağıdaki konuların üzerinde durulmaktadır.
•
SolitWorks 2000 SoftWore yüklenimi
•
SolidWorks terimleri ve belge pencereleri
•
Tasarım ağacının özellikleri
•
Yanlışlıkların neler olduğunu bulmak
•
Sağ mous menülerinin tanıtımı
•
Parçaları seçmek
•
Zaman tasarrufu tavsiyeleri
•
Baskı için hazırlık yapmak
•
PhotoWorks ile modelleme yapmak
1.2. Solidworks 2000’de Softwore’in Yüklemesi İçin Gerekli Bilgiler
1.2.1. Yüklemenin Gerçekleşebilmesi İçin Gerekli Sistem Donanımları
1
Yüklemenin
gerçekleşebilmesi
için
en
azından
aşağıdaki
sistem
donanımlarının bulunulması gerekmektedir.
•
Microsoft Windows NT 4.0 veya Windows 95 programları
•
Petium tabanlı bilgisayar ve DEC Aphastation.
•
En az 48 MB veya 64 MB RAM (daha fazlası tavsiye edilir).
•
Mouse veya başka işaretleyici aygıt.
•
CD-Rom sürücü
1.2.2. Yüklemek İçin Gerekli Bilgiler
SolidWorks 2000 CD yükleme programı size yükleme prosedürü içinde yol
gösterir ve aşağıdaki bilgileri sorar.
1.2.2. 1. Yüklemenin çeşidi
a- Bireysel : Bu yükleme en yaygın olanıdır. Bir bilgisayara yapılmış olan
yüklemedir. Diğer bilgisayarlar
(Bir şebeke üzerinde olsalar bile )
SolidWorks
yüklemesini ortak kullanamazlar.
b- Cilent / Server : Bu yükleme SolidWorks’ü işletebilecek bir bilgisayar
tarafından seçilmiş olmalıdır ve aynı zamanda bir server gibi davranarak, SolidWorks
yüklemesinin bir veya daha fazla bilgisayar ile ortak kullanabilme imkanı sağlar.
c- Sadece Server olarak: Bu yükleme, SolidWorks 2000 başvurusunu
işletemeyen bir bilgisayar tarafından seçilmiş olmalıdır. Ama bu bilgisayar sadece bir
server olarak davranır, bu yükleme türü ile birden fazla bilgisayara programın
yüklemesini sağlar
• SolidWorks Seri Numarası : Seri numarası SolidWorks kayıt Formunun
ve CD kutusunun arkasına yazılmıştır.
2
•
Photo Works Seri Numarası : Eğer satıcı firmadan PhotoWorks
programı da alınmış ise, satıcı firma tarafından verilen CD kutusunun arka tarafında
SolidWorks kayıt formu üzerine yerleştirilmiş olan Photo Works seri numarasının
girilmesi yeterlidir.
•
Enable veya Disable MCD : Bu seçeneğe sadece Windows NT 4.0
kullanıcıları başvurabilir. Eğer Mini-Client Driver destekli bir grafik kartı
kullanıyorsanız,
MCD
(Mini-
Cırent-Rriver)
yetkilendirilmiş
olmalıdır.
Bu
SolidWorks’ün 3D Open GL, ‘yi hızlandırmak için, kartın yeteneklerinin olabilmesi
içindir.
1.2.3. SolidWorks SoftWore’yi yüklemek
Bir bireysel kullanıcı, bir server veya bir cirent / server yüklerken aynı
basamakları takip eder. Fakat yükleme boyunca sorulan sorulara cevaplar farklı
olabilir. Örneğin; server olarak kullanılan bir bilgisayar için seri numarası gerekmez.
1.2.3.1. Müşteri / Server Yüklemesi
Bir bilgisayara server olarak dizayn edilmiş bir dosya birden fazla bilgisayara
yüklemesine olanak sağlar. Ancak, her bir müşterinin SolidWorks başvurusunu
kullanmadan önce, yetkili bayii tarafından kayıtlı olması gerekmektedir.
1.3. (Basic Concepts) Temel Kavramlar
•
Bir SolidWorks modeli parçalardan, montajlardan ve resimlerden oluşur.
Bir katıyı oluşturmak için önce taslak oluşturulur, sonra oluşturulan taslağa
fazla miktarda özellikler eklenebilir. Aynı zamanda diğer CAD sistemlerinden de hazır
geometriler getirilerek devam edilebilir.
Tasarımı geliştirirken; tasarım üzerinde değişiklikler yapmak veya özellikleri
yeniden sıralamakta mümkündür.
3
Bir görüntüde yapılan değişiklikler, otomatik olarak diğer görüntülerde de
değişmektedir. Buda parçalar, montajlar ve resimler arasındaki birlikteliği sağlar.
SolidWorks ihtiyaca uygun olarak, istenilen özellikleri kullanışlı şekilde
güncelleştirme olanağı sağlar.
İstenilen seçenekleri aktif hale getirmek için menü çubuğundan Tools’a
oradan da Options’a girilir. Aktif hale getirilecek olan özelliklerin bir kaçı aşağıda
verilmiştir.
Sayfa
seçenek
Sayfa üzerinde erişilebilir seçenekler
ismi
Color (Renk)
Renkler; çizgiler , yüzler , özellikler , resimler ve görüş
alanı sınırlarına erişilebilmektedir.
Cross hatch
Cross hatch örneği , boyutu ve açısına erişilebilmektedir.
Detailing
Standart ölçülendirme, toleranslar, ok seçenekleri, detay
(detaylandırma)
Drawings
çizgisi, yüzey işleme işaretlerin ve resmi detaylandırmaya
erişilebilmektedir.
Resmin gerçek boyutlarındaki görünümüne, detayına ve
diğer standart çizimlere erişebilmektedir.
(Resimler)
Export (ihracat)
IGES, STL, DXF,DWG, ACIS ve TIFF uzantısında
dosyalarda
kaydedilerek
diğer
CAD
sistemlerine
aktarılabilmektedir.
Grid / Units
(Enlem
kafesi)
4
boylam
Grid; ekranın dikey ve yatay çizgilerle kafes görünümü
sağlar. Izgara görüntüsündeki
aralıklar inç, milimetre ve
santimetre birimleri şeklinde döşenmektedir.
İmport (İthalat)
IGES dosyalarını diğer CAD programlarından aktararak
üzerinde değişiklik yapabilme imkanı sağlar.
Line Font
(çizgi çeşidi)
Seçilen kenar çizgileri için, kenar çizgilerinin büyüklüğü
ve stilinin oluşturulmasını sağlar.
Performance
(performans)
Katıyı gölgelendirme, tel çerçeve ve saydam görüntü elde
ederek kaliteli görüntüler sunar.
Reference
Geometry
Referans Geometri parça, montaj ve resimler için boyuları
bir çok koordinatta bir çok referans geometri olanakları sağlar.
(Referans
Geometri)
•
SolidWorks yapılmış olan tüm çizimleri AutoRecover seçeneğini
otomatik olarak aktif parça, montaj ve resim dokümanları ile ilgili bilgileri kaydeder.
Eğer sistem kazası olursa bilgiler kaybolmaz. Bu seçeneği aktif hale getirmek için;
Tools, Options’ dan General tuşu tıklanır.
Bir spesifik, aktif diyalog kutusuyla alakalı yardım sağlamak için, diyalog
kutusundaki help butonona veya “F1” tuşuna basılarak yardım alınabilir.
1.4.Bir SolidWorks Parçasını, Montajını veya Resmini Açmak
Bu bölüm, yeni veya mevcut olan parça, resim veya montaj dokümanının nasıl
açılacağını tarif eder.
5
1.4.1. Yeni Bir SolidWorks Belgesi Açmak
Yeni bir sayfa veya kayıtlı olan parça, resim veya montaj dokümanı açmak
için aşağıdaki işlemler sırası ile yapılmalıdır.
1- Bir SolidWorks penceresinden, standart elet çubuğu üzerindeki
aç
kutucuğuna veya file’dan New seçeneğine tıklanır.
2- Daha sonra Şekil 1.1.’de görüldüğü gibi
Part, Assembly ve Drawing
seçenekleri sunulur, bu seçeneklerden isteğe uygun olan seçilir ve OK’lenir.
Şekil 1.1. Solid Works’ de yeni bir dosya açmayı gösterme
1.4.2. Mevcut Bir SolidWorks Belgesini Açmak
Varolan bir parça, resim veya montaj dokümanını açabilmek için aşağıdaki
yollar takip edilir.
1- Menü çubuğunda File içinden Open seçeneğine tıklanır. Parça, resim veya
montajı seçeneklerinden birini seçmek için browser seçeneği aktif hale getirilir.
2- Bir parçanın görüntüsüne bakmak için, Preview seçeneği seçilir.
3- Özel bir konfirgürasyonda parçayı açmak için Configure aktif hale getirilir.
6
4- Bir belgeyi sadece gözden geçirmek maksadıyla açmak için, View Only
seçeneği işaretlenir.
6- Eğer bir montaj veya resim belgesi açılmak istenirse, references seçeneği
işaretlenir ve istenilen belge isimleri değiştirilebilir. References seçildikten sonra
ekrana bir diyalog kutusu gelecektir. Buradan New Pathname’e girilir ve Replace’
seçilir.
Şekil 1.2. Kayıtlı bir dosyayı açmadan içinin gösterilimi
1.4.3.Mevcut Bir Parçayı Explorer’dan Açmak
Bir parça, resim veya montaj belgesini direkt olarak Microsoft Explorer’dan
açılabilir ve görüntülenebilir.
Explorer’dan bir Parçayı, resmi veya montajı belge açılmaksızın göstermek
için, parçanın, resmin veya montajın ismi üzerinde mouse’un sağ tuşuna basılarak
seçeneklerden Qurck View’i seçilir.
1.5.
SolidWorks Ana Sayfa Terimlerinin Tanıtılması
Menü çubuğu
Resim
doküman
penceresi
Tasarım ağacı
Parça doküman
penceresi
Şekil 1.3. SolidWorks ana sayfa terimlerinin gösterilmesi
7
Durum
çubuğu
1.6. Belge Pencereleri
SolidWorks’de her bir resim, parça veya montaj bir belge olarak ve her belge ayrı bir
pencerede gösterilmiştir. Aynı zamanda çeşitli dosya (parça, montaj veya resim) pencereleri
açılabilir.
Pencereleri düzenlemek için, maus ile onları sürükleyebilir veya bir köşesinden tutup
çekerek, yeniden büyüklükleri ayarlanabilir. Ayrıca window menüsünden, coscode, Tile
Vertically veya Tile Harizontally seçeneklerinden birini seçerek açılan dosyaların tümü
ekranda gösterilebilir.
1.6.1. View Orientation Kutusunun Tanıtılması
Bu yardımcı görüntü menüsü, View ⇒ Orientation komutuyla ekrana
çıkar. Sol üst köşesindeki “topluiğne”ye tıklayarak bu kutunun devamlı ekranda
kalması sağlanır.
Bu menüdeki görüntüleri seçmek için iki defa tıklamak gerekir.“Normal To”
seçeneği için önceden bir düzlem veya yüzey seçilmelidir.“Add” komutu o andaki
ekran görüntüsüne isim verilmesi ve bu yeni ismin görüntü seçenekleri arasında
çıkmasına yarar. Böylece devamlı çalışılan bir bölgeyi zumlamak yerine bu menüden
tıklayarak o bölge ekrana getirilir.
“Update” komutu, Normal To görüntüyü Front olarak veya Left görüntüyü
Top olarak değiştirmeye yarar. Diğer görüntüler de bu değişikliğe göre yenilenmiş
olur.“Reset” komutu sistem ayarlarına dönmeye yarar.
Şekil 1.4. View Orientation kutusunun gösterilimi
8
1.7.
FeatureManager Desing Tree
(Tasarım Ağacı) Sütununun
Tanıtılması
SolidWork belge pencereleri 2 panele sahiptir.
1- Feature Monager (tasarım ağacı) parça, montaj veya resim yapılarını
listeler.
2- Grafik Alanı, parça, montaj ve resimlerin yönlendirildiği ve oluşturulduğu
yerdir.
- Feature Manager ‘tasarım ağacı’ aşağıdakileri yapmayı kolaylaştırır.
a-
İsim ile örnek parça seçmeyi,
b-
Yeni üretilen özelliklerin sırasını değiştirmeyi ve yerini belirlemeyi,
c-
İsmin üzerinde çift tıklayarak yeni bir isim yazarak özellikleri yeninden
isimlendirmeyi,
d-
Seçilmiş özelliklileri saklamayı,
e-
Rollback çubuğunu kullanarak, model veya montajı bir önceki durumuna
geri döndürerek parça, resim ve montaj tasarımlarında kolaylıklar sağlar.
1.8. Sağ- Maus Menülerinin Tanıtılması
Katı şekillerin üzerine gelip Sağ mous’a tıklanırsa Şekil 1.5.’ deki seçenekler
görülür.
Şekil 1.5. Katı şekillerin üzerindeki sağ mous komutların gösterilmesi
9
Edit Sketch: Sketch çizimi düzenlemek veya değiştirmek istenildiğinde
kullanılır. Çizgiye radyüs yapmak, yeni bir eleman eklemek veya ölçüleri değiştirmek
gibi değişiklikler yapılmak istendiğinde kullanılır.
Edit Definition: Formun seçeneklerini değiştirmek. Yani uzatmanın mesafesi,
tipi, radyüsün değeri, pahın mesafesi gibi yeni değerler girilebilir.
Parent/Child: Ebeveyn ile çocuk ilişkisini gösterir. Yani bu modelin bağlı
olduğu, üzerinde oluştuğu temel elemanlar ile bu model üzerinde inşa edilen modelleri
gösterir.
Zoom To Selection: Bu form zum (ölçeklendirme) lama yapmak için
kullanılır.
Properties: Bu menüde formun adı, rengi veya görünürlüğü değiştirilebilir.
Ne zaman, kimin tarafından oluşturulduğu gibi bilgileri içerir.
Sketchin üzerine gelip Sağ maus’a tıklanırsa Şekil 1.6.’daki seçenekler
görülür.
Şekil 1.6. Sketchin üzerindeki sağ maus komutlarının gösterilimi
“Edit Sketch”, “Parent/child”, “Zoom To Selection” ve “Properties”
komutları yukarıdaki gibidir.
Edit Sketch Plane: Sketch’in çizildiği düzlem veya yüzeyi değiştirmek için
kullanılır. Yeni düzlem veya yüzeyi seçip “Apply” tuşuna tıklanır.
Show / Hide: Sketch’in görünür veya gizli olmasının seçimini yapar.
10
1.9. Yanlışlıklar Nelerdir?
SolidWorks 2000 yanlış yapılan çizimlerde kullanıcıya yardım olanağı sağlar.
Yanlışın olduğu yeri ünlem işareti ile belirtir ve kullanıcıya ‘’What’s wrong’’ sunar ki
bu bir parça veya montajın yeni oluşturulan hataların gösterir.
Taslak, özellik, parça veya montaj ismi üzerinde mous’un sağ tuşuna tıklanırsa
Şekil 1.7.’de görüldüğü gibi hataları gösterir.
Şekil 1.7. Katı veya profildeki hataların bulunması
Bazı bilinen oluşturulmuş hataları içine almak için;
a- Boyutlar ve yakınlıkların sarkması,
b- Çok büyük bir filleto gibi üretilmeyen özellikler,
Rebuild Errors diyalog kutusundaki Display Errors’tan Every Rebuild kontrol
kutusunu kontrol ederek hataların otomatik gösterilmesi kapatılabilir. Rebuild Errors
diyalog kutusu, hata ilk üretildiği zaman gösterir veya Feature Manager dizayn
ağacında parça üzerinde maus’un sağ butununa tıklanarak gösterilebilir.
1.10. Maus Yardımıyla Sürüklemek ve Bırakmak
SolidWorks çeşitli sürükleme ve götürüp bırakma operasyonları destekler.
a- Özellilerin yeniden düzenlenmesi: Feature Manager (Tasarım ağacın)’ da
sürükleyerek yeni kurulmuş özelliklerin sırası değiştirebilir. İmleç bir özellik ismi
11
üzerindeyken, mous’un sol butonuna basılarak özellik ismini yeni bir pozisyon
listesine sürüklenerek taşınır.
b- Açık belgeler arasında sürükleme yapmak ve bırakmak : Açık bir parça
dosyasının Feature Manager (Tasarım ağacı)’ndan, açık bir montaj belgesine sokmak için
parça ismi sağ tuşla tutularak sürüklenebilir. Bir parça veya montaj ismini aynı şekilde
(Feature Manager) Tasarım ağac’ından bir resim (çizim) belgesine sürüklenebilir.
1.11. Seçme Metodları
1.11.1. Grafik Bölgesinden Seçmek
Komutların çoğu seçimler yapmanızı gerektirir. Örneğin, bir fillet’i
oluşturmak için oluşturmak istenilen fillet’in kenarları ve yüzleri seçilmek zorundadır.
• Seçmek
Butonuna (Seçme aleti ) tıklatılır, sonra seçmek istenilen
parçanın üzerine tıklatılır.
Gösterge parçaların üzerinden geçerken, parçaların renk değiştirdiğine dikkat
edilmesi gerekir.
Seçme filtresi ile seçmek : Özel parçaların seçimini kolaylaştırmak için,
seçmek istenilen parçanın özelliğine göre, selection filter’i düzenlenebilir. Filtre
dizisiyle seçmek istenilen parçanın üzerinden geçerken parçaların belirtilmiş
özellikleri aydınlanır. Bu kullanıcı için seçme niteliğindeki parçaları seçmeyi
kolaylaştırır.
Eğer ekranda görülmüyorsa view’ den toolbars’a tıklanarak seçme aleti ve
diğer kısa yol tuşları listeden seçerek aktif hale getirilebilir.
Yüz ve kenar seçimi göstergeleri (imleçleri ) : Parçaları seçmekte
kullanıcıya yardım etmek için, gösterge sembolü, göstergenin o anda işaret ettiği
parçanın çeşidine işaret ederek değişir. Bir yüzeyin üzerini gösterge ile seçtiniz zaman,
gösterge sembolü bir bayrak gibi biçimlendirilir, kenarın üzerindeyken, sembol bir
düşey çubuk olur. Midpoint ise kenarın ortasındayken gösterilir.
12
Birimin orta işaretini seçmek : Kenarın orta işaretinin seçimi için kolay
yol, maus’ un sağ butonu kenar üzerinde iken select midpoint tıklanır.
Çok çeşitli parçalar seçmek : Birden fazla parça seçmek için, parçalar
üzerinde tıklarken ctrl tuşu basılı tutulur.
Sürükleyerek seçmek : Bir taslak veya resimde, dikdörtgenin etrafındaki
parçaları seçmek için sürüklenir. Maus’un sol butonuna basılarak dikdörtgeni seçerek
istenilen bölgeye sürüklenir.
Halkaları seçmek : Eğer bir yüz seçilirse o yüz üzerindeki halkalarda
seçilmiş olur. Teker teker halkaları seçmek için, yüzün üzerine tıklanır ctrl tuşunu
basılı tutarak seçmek istenilen halkaları seçilir.
Bir seçimi değiştirmek : Bazı diyalog kutuları seçilmiş parçaların listesini
gösterir. Diyalog kutusu açıkken, istenilen
parçayı seçerek modelde değişiklik
yapılabilir.
Saklanmış ve çakışmış parçaları seçmek : Bazen seçmek istediğiniz parça
bir diğeriyle çakışmış veya arkasında olabilir.
Bu durumda aşağıdaki yol izlenir.
1.
Seçim yapmak istenilen yere mous’ un sağ butonu ile tıklanır.
2.
Menünün en üstündeki select other’a tıklandıktan sonra. Yes ve No
göstergesi görülecektir.
3. İstenilen parça aydınlandığı zaman, Y harfine seçilir ve sol butona parçayı
seçmek için basılır.
1.11.2. FeatureManager (Tasarım Ağacı)’ dan Seçmek
(Feature manager) Tasarım ağacından direkt olarak seçmenin çeşitli yolları
vardır.
13
¾
Bir modelde (Featuremanager) tasarım ağacında isimlerin üzerine
tıklanarak özelikleri, taslakları, düzlemleri ve eksenleri seçilebilir.
¾
(Featuremanager) Tasarım ağacında çeşitli ardışık parçaları shift
anahtarına basılı tutarak seçilebilir.
¾
Ardışık olmayan parçaları (Featuremanager) tasarım ağacında seçerken
Ctrl tuşunu basılı tutarak seçilebilir.
¾
(Featuremanager) Tasarım ağacından bir montaj içinde seçim yapılabilir.
Şekil 1.8. Katı üzerindeki parçalardan bazı kısımların gösterilimi
1.12. Alet Çubukları
Alet çubuğu düğmeleri sık sık kullanılan komutlar için kestirme yoldur. Sık
kullanılan bütün alet çubukları View Toolbars’dan çıkartılarak ekranın bir köşesine
yerleştirilebilir. Bazı alet çubukları her zaman görünür, diğer alet çubukları ise yukarıda
bahsedildiği gibi çıkarılabilir.
Alet çubuğu listesindeki en son seçenek (View Toolbars’ın altında
Custamize), menüleri değiştirmek, alet çubuğu simgesini değişik, alet çubuklarınca
hareket ettirmek ve kestirme anahtarlarını resetlemek için Customize tıklanır..
1.12.1. Görüntü Alet Çubuğu
‘The View Toolbar’ Görüntü alet çubuğu
parçaların, resimlerin, ve
montajların görüntüsünün en iyi şekilde gösterilmesini sağlar.
14
Görüntü Alet çubuklarının açıklamaları kısaca aşağıda anlatılmıştır.
Zoom to fit : Parça, resim veya montajın ölçü standartlarında
görünümünü sağlar.
Zoom to area : Bir sınır kutusu oluşturarak seçilen görüntünün
büyütülmesini sağlar.
Zoom in/out : Dinamik olarak seklinin ölçülerini değiştir.
Rotate view : Parça veya montaj şeklini hareket ettirerek oluşturulan
görüntü bir merkezi etrafında döner
Pan : Dinamik olarak şekli hareket ettirir.
Zoom to selection : Seçilen bir modelin, montajın veya resmin bir
parçasını büyütür
View orientation : İstenilen görünüşe yönlendirir.
Previous view : Görünüşü önceki haline getirir.
Shaded : Modeli üç boyutlu katı halde görüntüler.
Fast hlr / hlg : Katının görünür ana hatlarını belirgin halde gösterir.
Hidden lines removed : Sadece döndürülmüş modelin köşelerindeki
çizgileri gösterilir. Karatılmış çizgiler kaldırılır.
Hidden gray : Görülebilen kenarlar normal olarak gösterilir.
Görülemeyenler ise gri silik çizgi ile gösterilir.
Wireframe : Parça veya montajın bütün kenarlarını gösterir.
Şekil 1.9. Görüntü alet çubuklarının tanıtılması
15
1.13. Kalvye Kısayolları
Klavye kısayol tuşları her menü parçası için ulaşılabilir.
Örneğin ; File menüsünün açılması için, Alt+F tuşlarına basılması yeterlidir.
Ayrıca, bazı komutlar, komutun yanındaki menü üzerinde görünen hızlandırıcı
anahtarlara sahiptir. Örneğin; Ctrl + N kombinasyonu yeni bir dosya açar.
Not: Çalışma stilinize uygun olması için klavye kısayol anahtarları
özelleştirilebilir.
Aşağıdaki tablo göstermek ve döndürmek için klavye kısa yollarını listeler.
Hareket
Anahtar Kombinasyonu
Modeli döndürmek:
* Horizontal (yatay) veya verfikal Ok anahtarları (Arrow keys)
(düşey) olarak
* 90 derece horizantal veya Shift + ok anahtarları
vertikal
* Saat Yönünde / saat yönüne ters Alt + sol / sağ ok anahtarları
Modeli taramak
16
Ctrl + ok anahtarları
Büyütmek
Z
Küçültmek
Z
Modeli yeniden oluşturmak
Ctrl + B
Modelin bütün özellikleri
Ctrl + Q
Ekranı yeniden çizmek
Ctrl + R
1.14. Baskı İçin Hazırlık Yapmak
1.14.1. Page Setup (Sayfanın Kurulması )
İşaretleyici (plotter) veya yazıcınız (printer) ile en iyi çalışan sayfa
oryantasyonunu ve sayfa kenar boyluklarını düzenlemek için File, Page setup
kullanılır. Bu düzenleme, setup’ı değiştirene kader, bastığınız bütün SolidWorks
belgeleri için geçerlidir.
Baskı (print) seçeneklerini düzenlemek için aşağıdaki yol takip edilir.
1.
File’dan Page Setup’a tıklanır.
2.
Pirinter şeritinden (tab’ından)
•
Paper Margins (Sayfa kenar boşlukları) : (Margins) sayfa kenar boşlukları
için printer değer ayarlarını kullanarak Use Printer'’ mangins düzenlenir.
•
Uygun çizgi (Line Weights) stil kutularından (ince, Normal ve Kalın) çizgi
kalınlıkları kesin olarak belirtilir.
•
Page orientation (sayfa oryantasyonu) ya partrait (düşey sayfa yönü)
yeda Landscape (yatay sayfa yönü) seçilir.
•(Scalek) Tarama kutusunda, resmi basmak için kullanılan ölçek belirtilir.
3. Şekil 1.10.’de görüldüğü gösterilmiş değerleri kabul etmek için Apply
tıklanır. Diyalog kutusunu kapatmak için OK’ lenir.
Şekil 1.10. Oluşturulan dosyaların baskı tablosunun gösterilimi
17
1.15. PhotoWorks Girişi İle Modelleri Sunmak
PhotoWork; SolidWorks 2000 başvurusu içinde ulaşılabilen, bir gerçekçiresim sunma başvurusudur. SoldWorks modellerinden direkt olarak gerçekçi kopyalar
oluşturmasına izin verir. PhotoWorks başvurusunu kullanarak, bir modelin, rengi,
dokusu, yansıması ve şeffaflığı gibi dış görünüş özellikleri belirtilebilir. (1)
18
2 . SOLİDWORKS’DE TASLAK ÇİZMEK
2.1.Yeni Dosya Açmak ve Dosya Farklarının İzahı
Yeni dosya açmak için standart araç çubuğundaki ‘New’ veya ‘File’ ⇒ ‘New’
komutu kullanır. (Bu konu Bölüm 1’de de anlatılmıştır.)
‘New’ menüsünden; ‘Part’ (Parça), ‘Assembly’ (Montaj) ve ‘Drawing’
(Teknik resim) tipinde dosyalardan biri seçilir. ‘Part’ sayfasında çizilen model yekpare
olmalıdır. Yani birbirine dokunmayan, temas etmeyen formlar oluşturulamaz.
Assembly sayfasında ise birbirinden ayrı, temas etmeyen modeller
oluşturulabilir. Drawing sayfası ise part veya assembly dosyalarında çizilen modellerin
ölçülendirilmesi ve kesit alınması için kullanılır.
2.2. Sketch (Çizim) İçin Düzlem Veya Yüzey Seçmek
Modellerin formları bir profilden oluşur. Bu profillere ‘Sketch’ (çizim) adı
verilir. ‘Sketch’ler bir düzlem veya yüzey üzerine çizilir. Çizilen model üzerindeki
yüzeylere veya daha sonra oluşturulan düzlemlere ‘Sketch’ çizilebilir.
2.3.Taslak Araç Çubukları
Taslak araç çubuklarında aletler , kişisel taslak elemanlarından daha ziyade,
bütün olarak taslağı etkirler. Taslak araç çubukları, seçimi kontrol eder, kabataslak
oluşturur ve değişik taslak ızgarası oluşturur.
SolidWorks ilk açıldığında ‘View’ ⇒ ‘Toolbars’ yoluyla veya yeni bir dosya
açıldıktan sonra ‘Tools’ ⇒ ‘Customize’ ile istenilen araç çubukları ekrana çıkartılabir.
Araç çubuklarını Windows da olduğu gibi ekranda istenildiği kenara
bırakılabilir. Bu taslak araç çubukları Şekil 2.1.’de kısaca anlatılmıştır.
19
Select : Komutu aktif hale getirilmesi için seçmek görevini sağlar.
Grid : Ekranın dikey ve yatay çizgilerle kafes görünümü sağlar.
Sketch : 2D Çizimlerin araç çubuğundaki aletleri aktif hale getirir.
3D Sketch : 3D Çizimlerin araç çubuğundaki aletleri aktif hale getirir.
Şekil 2.1. Taslak araç çubuklarının tanıtılması
2.4. Taslak Araç Çubuğundaki Çizim Aletlerinin Tanıtılması
Taslak alet araç çubukları, taslak veya çizimde kullanmak için taslak
elemanları, taslak parçanın oluşumunu sağlar . Kısaca Şekil 2.2.’anlatılmıştır.
Point: Nokta koymak için kullanılır.
Line : Taslak Doğru çizimi.
Rectangle: Taslak Dörtgen çizimi.
Ploygon : Taslak Çokgen çizimi.
Centerline: Taslak Eksen çizgisi.
Ellipse: Taslak Elips çizimi.
Tangent Arc: İki uç arasında yay çizimi.
Centerpoint Arc: İstenilen merkezde yay parçası çizimi
3 Point Arc: Üç noktadan geçen yay çizimi.
Spline: Serbest eğri çizimi için kullanılır.
20
Mirror: ‘Sketch’ elemanlarının seçilen eksene göre aynalanması sağlar.
Trim: İki eleman arasındaki başka bir elemanın kesilmesi.
Extend: ‘Sketch’ elemanının ilk karşılaştığı elemana kadar uzatılması.
Fillet: ‘Sketch’ köşelerine radyüs vermede kullanılır.
Convert Entities: Varolan profilin Sketch sayfasına taşınmasında kullanılır.
Offset Entities: Modelin kenarlarını içeri veya dışarı ofset’lemede kullanılır.
İntersection curve : Düzlem veya yüzeydeki eğrileri kesiştirir.
Linear Sketch Step and Repeat : Tekrarı kullanılan taslak elamanlarının
dorusal kalıbını oluşturur.
Circular Sketch Step and Repeat : Tekrarı kullanılan taslak elamanlarının
dairesel kalıbını oluşturur.
Şekil 2.2. Taslak araç çubuklarının çizim aletlerinin tanıtılması
Bu araç çubuğundaki “convert entities” ve “offset entities” komutları sketch
elemanı oluştururken kullanılır, ancak var olan modellerin yüzeyleri veya kenarları baz
olarak alınır.
Mirror: Aynalanacak sketch elemanının seçilmesi ve CTRL tuşuna basarken
ayna ekseninin seçilmesinden sonra mirror komutuna basılarak, seçilen sketch elemanı
aynalanmış olur. Birden fazla sketch elemanı aynalanacaksa, aynı anda CTRL tuşuna
basılarak istenilen sketch elemanlarını seçilir.
Mirror komutunun diğer kullanılmasında ise eksen seçilip “mirror” tıklanır
(eksen uçlarına doğru ikişer çizgi meydana gelir) daha sonra çizilen her eleman bu
eksene göre aynalanmış olur.
21
2.5. Taslak Bağıntıları Araç Çubukları
Taslak ilişkilerini, araç çubuklarını, ebatları ve diğer geometrik ilişkileri
kontrol eder . Eğer herhangi bir taslak, ilişkiler, ikonları , ön değer araç çubukları
içerilmezseler, alttaki ikonların herhangi biri eklenebilir ve araç çubukları ihtiyaca
göre düzenlenebilir. Bu komutların kısaca anlatımı Şekil 2.3.’de anlatılmıştır.
2.5.1. Dimension : Yapılan çizimi ölçülendirmek ve ölçü değiştirme komutu.
2.5.2. Add relations : Çizimin ilişkilendirilmesi
2.5.3. Display / Relete Relations: Çizim ilişkilerinin görülmesi veya bozulması
Şekil 2.3. Taslak bağıntıları araç çubuklarının tanıtılması
Dimension (Ölçülendirme komutu) : Seçilen elemanın veya iki eleman arasındaki
ölçünün verilmesi için bu komut kullanılır.
Verdiğimiz ölçünün değişmesi için eski ölçü üzerine iki defa tıklayarak yeni
değer girilir.
Ölçülen elemanın değerini hemen değiştirebilmek için Options/General
altındaki Model / Input Dimension Value kutusunun seçili olması lazımdır.
Add relations :
Sketch elemanlarının birbirleriyle, diğer sketch
elemanlarıyla veya model kenar veya köşeleriyle teğet, çarpışık eşmerkez v.b.
ilişkilendirilmesinde kullanılır.
Display / Relete Relations: Sketch çizerken otomatik olarak meydana gelen
ilişkilerin veya sonradan
kurulan ilişkilerin görülmesi veya bu ilişkilerden
istenmeyenlerin silinmesi için kullanılır. (1)
22
3. GEOMETRİ REFERANS ARAÇ ÇUBUKLARI
Referans geometri araç çubukları , oluşturma ve kullanma referans geometrisi
için araçlar sağlar. Geometri referans araç çubukları aşağıda anlatılmıştır.
Plane : Düzlem oluşturma komutu
Axis : Eksen oluşturma komutu
Coordinate System : Koordinat sistemi oluşturma komutu
Şekil 3.1. Geometri referans araç çubuklarının tanıtılması
3.1. Plane ( Düzlem Oluşturma Komutunun Tanıtılması)
Originden geçen standart Ön, Üst. Sağ düzlemleri ve parçaların yüzeyleri
dışında çizim düzlemi oluşturmak için bu komut dan yararlanılır. Şekil 3.2.’de
görüldüğü gibi çeşitli yöntemlerle düzlem oluşturulabilir.
Şekil 3.2. Plane ( Düzlem oluşturma ) komutlarının gösterilişi
Offset: Seçilen düzlem veya yüzeye belli mesafede yeni düzlem oluşturur.
At Angle: Seçilen düzlemin seçilen bir kenar etrafında, verilen açı kadar
meylettirilmesi ile oluşan düzlem.
3 Poınts: Seçilen üç noktadan geçen yüzey oluşturur.
II Plane @ Point : Seçilen düzlem veya yüzeye paralel ve istenilen noktadan
geçen yüzey oluşturur.
23
Lıne&Poınt: Seçilen doğru veya kenar ile seçilen noktadan geçen düzlem
oluşturur.
Curve: Seçilen eğriye veya doğruya seçilen noktada dik düzlem için
kullanılır.
On Surface: Seçilen yüzey ile kesişen, istenilen yüzey veya düzlem oluşturur.
3.2. Axes (Eksen Oluşturma Komutu )
Oluşturulan katının (dairenin ) merkez eksenini belirtir. Eksen çizgisini
belirtmek için SolidWorks menü çubuğundan ‘View’ komutuna girilir ve ‘Temporary
Axes’ komutu aktif hale getirilir. Böylece katı üzerindeki eksen çizgisi oluşturulmuş
olur.
Şekil 3.3.’deki örnekte ‘Temporary Axes’ ( Eksen çizgisi )’in yapılış şekli
görülmektedir. (6)
Şekil 3.3. Temporary Axes ( Eksen çizgisi ) komutunun gösterilmesi
3.3. Coordinate System (Koordinat Sistemi Oluşturma Komutu)
Oluşturulacak olan profilin koordinantlarını belirlemede kullanılır. Profili
oluşturmadan önce her hangi bir düzlem seçilir ve sonra profil oluşturulur. Bu
düzlemler xy , xz , yz veya orijinden seçilebilir. Oluşturulmak istenen düzlem için
24
ekranın sol üst köşesinde bulunan plane 1 , plane 2 , plane 3 veya orijin yazan
kısımdan seçilerek profil oluşturulur.
3.4. Helix (Helis Oluşturma Komutu)
Bu komut her hangi bir kısımda burgu eğrisi
oluşturur. Bu komut yay
oluşturmak veya bir dairesel katı üzerine vida açmak gibi işlemlerde avantaj sağlar.
Helisel burgu oluşturmak için aşağıdaki işlemler takip edilir.
1. Adım : Yay veya dairesel katı üzerinde burgu oluşturmak için ilk önçe
seçilen bir düzlemde üzerinde Şekil 3.4.’de görüldüğü gibi dairesel taslak oluşturulur.
Şekil 3.4. Helisel burgu oluşturmada dairesel profilin oluşturulması
2.Adım : Oluşturulan profile burgu vermek için ‘İnsert’ ⇒ ‘Curve’ ⇒ ‘Helix’
komutuna tıklanır ve ekrana Şekil 3.5.’deki gibi bir tablo gelir. Bu tablonun değerleri
kullanıcının isteğine göre doldurularak OK’lenir ve ‘Heliks’ oluşumu tamamlanmış
olur.
Şekil 3.5. Heliks oluşumunun gösterilmesi
25
Şekil 3.5.’deki tablodaki veriler aşağıda anlatılmıştır.
1. Defined by : Oluşturulan heliksin hangi özelliklerle tanımlanması
gerektiğini belirtir. Alt seçenekleri aşağıda kısaca açıklanmıştır.
a) -Pitch And Revolution : Adım ve devir sayısını belirtir.
b) -Height And Revolution : Yayın boyu ve devir sayısını belirtir.
c) -Height And Pitch : Oluşturulacak yayın boyu ve adımıdır.
d) -Spiral : Helisel burguyu içeri doğru spiral şeklinde oluşumu sağlar.
2. Stating Angle : Yayın başlama noktasına verilecek açıyı belirtir.
3. Reverse Direction : oluşturulacak heliksin yönünü gösterir. (1)
26
4. TASLAĞA ÜÇ BOYUT, KATIYA FORM VERME
4.1. Extrude Boss /Base ( Yükseklik Kazandırma Komutu)
Çizilen taslağa yükseklik verir, iki tarafa farklı boyutlarda uzatma yapar veya
et kalınlığı vererek uzatma yapar.
Uzatılacak profili çizdikten sonra ‘Features’ araç çubuğundaki ‘Extrude Boss
/Base’ ikonundan veya ‘Insert’ ⇒ ‘Extrude Boss/Base’ komutundan çizilen profile
yükseklik kazandırılır. Uzatma seçenekleri tablosu Şekil 4.1.’de gösterilmiştir.
Şekil 4.1. Extrude Boss /Base komutunun seçenek tablosunun gösterilmesi
Oluşturulan profile yükseklik kazandırmadaki tablo seçenekler aşağıda
anlatılmıştır.
Type : Uzama miktarı tipini seçmektedir. Seçilecek uzama tipleri aşağıdaki
gibidir.
Blind : Sadece mesafe girilerek sağa yada sola kalınlık verir.
Up to Vertex : Oluşturulan profilin bir kenarı veya köşesi mous ile seçilerek
kenara veya köşeye kadar kalınlık oluşturur.
27
Through All: Oluşturulan profili boydan boya çıkarmada veya kalınlık
vermede kullanılır
Up to Next: Oluşturulan profili bir sonraki düzlem veya yüzeye kadar uzatır.
Up to Surface : Oluşturulan profili seçilen bir yüzeye veya düzleme kadar
uzatır.
Offset from Surface : Oluşturulan profilin bir yüzey veya düzlemden verilen
mesafe kadar kalınlık oluşturur
Midplane : Oluşturulan profili referans alarak istenilen mesafenin yarısı sağa
diğer yarısı sola eşit uzaklıkta uzatılır.
Selected Tems : ‘Up to Vertex”, “Up to surface” ve “Offset from Surface”
tipindeki oluşturulan kalınlıklarda seçilen kenar,köşe,yüzey veya düzlem buradan
seçilir.
Both directions : Profilin iki tarafına farklı uzama kalınlığı verileceği zaman
kullanılır.
Extrude As : Bu komut iki seçenek sunar ilki içi dolu uzama için ‘Solid
Feature’ diğeri ise et kalınlığı ile uzama için ‘Thin Feature’ seçeneğidir. Eğer ‘Thin
Feature’ seçildiğinde bir yan menü daha oluşur, bu menüde ise verilmesi gereken et
kalınlığının ‘Sketch’ (Çizim)’in içine mi dışına mı verileceği, ve kalınlığının ne kadar
verilmesi gerektiği sorusu sorulur.
Settings For : Eğer ‘Both Direction’ seçeneği seçilirse, iki tarafa farklı uzama
verilmelidir, buradan uzama boyutlarına ve yönlerine geçiş yapılır.
Draft While Extruding : Uzama yönünde koniklik veya açı verilecekse
kullanılır.
Draft Outwant : konikliğin dışa değil de içe doğru oluşması istendiğinde
seçilir.
28
4.2.Exrude Cut (Katıdan Profil Çıkarma Komutu)
Oluşturulan katının yüzeyine veya düzlemine istenilen profil oluşturularak
profili (taslağı) katıdan çıkarma işlemlerinde kullanılır. Genel olarak ‘Extrude Boss
/Base’ komutuyla benzerdirler biri profile yükseklik kazandırırken diğeri profili
katıdan çıkarıyor. Seçenek tablosu şekil 4.1.’dekinin aynısıdır tek fark şekil 4.2.’de
görüldü gibi ‘Flip Side to Cut’ komutudur.
Şekil 4.2. Flip Side To Cut komutunun şekil üzerinde gösterilimi
Flip Side To Cut : Katı üzerine çizilen profili tutarak dışındaki tüm katıyı
keser atar. Yani şekil 4.2.’de gösterilen katının çizilmiş olan profilin haricindeki tüm
dış yüzeyi kesip atar.
4.3. Revolved Boss / Base : (Döndürme Komutu)
Çizim (Sketch)’in bir eksen etrafında döndürülerek form verilmesidir. Burada
dikkat edilecek husus ‘Sketch’ (çizim)’lerin döndürme eksenini geçmemesidir. Bu
durumda ‘Sketch’ (çizim) kendi üzerine çıkacağı için hata verecektir. Şekil 4.3.’de
nasıl oluşturulması gerektiği gösterilmiştir.
Yanlış
Doğru
Şekil 4.3. Revolved Boss / Base komutunun uygun şekilde kullanımı
29
Not : Birden fazla çizimde eksen çizgisi varsa. ‘Revolved Boss/Base’
komutuna basmadan önce, istenilen eksen çizgisi seçilmelidir.
Oluşturulan bir profili bir eksen etrafında döndürmek için ‘Revolved
Boss/Base’ komutuna tıklandığında Şekil 4.4.’deki gibi bir tablo gözükür ve
kullanıcıya çeşitli seçenekler sunar.
Şekil 4.4. Döndürme (Rovelved) komutunu oluşturma tablosu
Bu seçeneklerin açıklamaları aşağıdaki gibidir.
Type : Burada aşağıda görülen üç seçenek çıkar.
One Direction: Tek istikamette döndürme yapar.
Two dirction: İki tarafa farklı açı değerleri verilerek döndürme işlevi
gerçekleşir.
Mid Plane: Verilen açı her iki tarafa eşit olarak paylaştırılır.
Reverse : Oluşturulan profilin dönme yönünü değiştirmek için kullanılır.
Revolve As : Önceki konularda anlatıldığı gibi ‘Solid Feature’ katı olarak,
“Thin Feature” et kalınlığıyla döndürmeyi seçmek için kullanılır.
“Thin Feature” seçilirse “Base Extrude” komutunda olduğu gibi, et
kalınlığının verileceği bir yan menü ekrana gelir. Burada et kalınlığı girilmek
zorundadır.
30
Cut revolve : Sketch’in bir eksen etrafında döndürülerek modelin
kesilmesidir.
Bu komut yukarıda anlatılan ‘Boss Revolve’ komutuyla aynı özellikleri
taşımaktadır.
4.4. Sweep (Süpürerek Katı Oluşturma Komutu)
Sketch’in bir yol üzerinde süpürülmesiyle model oluşturmak için kullanılır.
Bu komut sketchin bir kenar ‘Sketch’ veya ‘Curve’ (eğri) üzerinde süpürerek
katı oluşturur. Burada dikkat edilecek husus; süpürülecek kesitin, süpürme yoluyla,
“Coincident”(çakıştırmak),
“Pierce”(delmek)
veya
“Merge”(birleştirmek)
gibi
kullanıcının kuracağı otomatik ilişki sayesinde birbirine temas etmesidir.
Şekil 4.5.’de “Sweep Section” olarak dikdörtgen profil; “Sweep Path” olarak
da eğri seçilmiştir. “Orientation/Twist Control” yani bir anlamda Sweep tipi olarak da
“Follow path” seçeneği seçilmiştir. Meydana gelen parça Şekil 4.5.’de görülmektedir.
Şekil 4.5. “Follow path” seçeneği ile katı oluşumunun gösterimi
Burada dikkat edilmesi gereken ayrı ‘Sketch’lerde oluşturulan profillerin
birbirlerine dik olmasıdır. Şekil 4.5. Süpürülen profilin başlangıçta düzlemle yaptığı
açı yol boyunca farklılaşmakta, süpürme yoluna dik olarak devam etmektedir.
31
Sweep tipi olarak “Keep normal ‘Constant” seçilirse meydana gelen parça
şekil 4.6.’da gösterilmiştir. Bu tip süpürmede, süpürülen profil yol boyunca devamlı
başlangıç profiline paralel kalmaktadır.
Süpürme yolu olarak bir kenar seçilirse, “Propagate to Tangent Edges”
seçeneği çıkar. Bu seçenek süpürmenin seçilen kenarın teğet olduğu diğer kenarlar
boyunca devam etmesini sağlar.
Şekil 4.6. Keep normal constant seçeneğiyle süpürmenin oluşumu
“Align with End Faces” seçeneği, süpürmenin, sonunda karşılaştığı yüzeye
veya düzleme kadar devam etmesini sağlar.
Sweep komutunun diğer tipi “Follow path and 1 st guide curve” olup Şekil
4.7.’da gösterilmiştir.
Burada ‘Sketch’ (profil), ‘Path’ (yol) boyunca başlangıç profiline paralel
kalmakta, ancak “Path” ile “Guide Curve’ (klavuz eğri) arasındaki açıdan dolayı profil
dönmekte veya burulmaktadır. ‘Path’ (yol) ile ‘Guide Curve’ (klavuz eğri) arasındaki
açı da parça boyunca değişmektedir.
Guide Curve
Profil
Path
Şekil 4.7. Follow path and 1 st guide curve seçeneğinin gösterimi
32
Sweep komutunun diğer tipi olan “Follow 1 st and 2 nd guide curves” de 1
‘Path’ (yol), 2 ‘Curve’ (eğri) veya ‘1 Path 3 Curve’ seçelir. Bu durumda profile ‘Path’
boyunca ilerlerken ‘Guide Curve’ (Kılavuz yolu)’ler arasında oluşan açıların
değerinde döner veya burulur.
Not : Path boyunda profil devamlı paraleldir. ‘Guide Curve’ler arasındaki
açılar farklılaştıkça dönme veya burulma derecesi değişir. Şekil 4.8.’de “Follow 1 st
and 2 nd guide curves” de görüldüğü gibi oluşturulmaktadır.
Şekil 4.8. “Follow 1 st and 2 nd guide curves” seçeneğinin gösterimi
‘Sweep’
komutunun
alt
penceresi
olan
“Advanced”
Şekil4.9.’daki
menülerindeki komutlar aşağıda anlatılmıştır.
Şekil 4.9. ‘’Advanced’’menülerindeki komutların tanıtılması
Guide curve : Kılavuz eğrilerinin seçildiği penceredir.
Show intermediate profiles : Profillerin , izlediği yol boyunca kesitlerin
gösterilmesini sağlar.
Maintain tancenty : Profiller teğet elemanlardan oluşmuşsa, ‘Sweep’
boyunca oluşan yüzeylerin de teğet olması istenirse bu kutu aktif hale getirilir.
33
Advenced smoothing : Profilin dairesel/elipstik yaylardan oluşmuşsa,
süpürme sırasında oluşan yüzeylerin düzgün olması için kesitlerdeki bu yaylar
yumuşatılır.
Şekil 4.9. ‘’Advanced’’menülerindeki Profilin başlangıcının veya bitiminin
rastladığı yüzey teğetliğindeki ayarlar aşağıda açıklanmıştır.
None: Teğetlik yoktur.
Path Tangent: Profil başlangıç veya bitimde path(yol)’e diktir.
Direction Vector: Profilin başı veya bitimi seçilen kenar veya eksene teğet
veya seçilen düzleme dik olur.
All Faces: Profilin başlangıcı veya sonu bir form’a oturuyorsa, o form’un
yüzeylerine teğet olması için bu kutu çentiklenir
Cut sweep : Sketch’in bir yol üzerinde süpürülmesiyle modeli keser.
Bu komut “Base/Boss sweep”de bulunan tüm özellikleri içermektedir.
4.5. Loft ( Yumuşak Kesitli Katı Oluşturma Komutu )
Birden fazla ‘Sketch’ (çizim)’in bir yol üzerinde birleştirilmesini sağlar. Bu
komut ile birden fazla değişik ‘Sketch’ (çizim)’in birbirine geçişi sağlanabilir. .
Burada da dikkat edilecek husus, birleştirilecek ‘Sketch’lerin, birleştirme yoluyla,
“Coincident”, “Pierce” veya “Merge” gibi komutlarla kurulacak otomatik ilişki
sayesinde birbirine temas etmesidir.
Şekil 4.10.’de görüldüğü gibi üç tane profilin hiç bir “guide curve” kılavuz
yolu olmadan birleştirilme sağlanmıştır.
34
Şekil 4.10. Loft komutunda üç tane profilin guide curve komutunu
kullanmadan katının oluşturulması
Şekil 4.11.’de ise aynı profiller iki “Guide Curve” kılavuz yolu oluşturarak
birleştirilmiştir.
Guide (kılavuz) Curve (Eğri )
Şekil 4.11. “Guide Curve”(kılavuz yolu) ile katı oluşturma
Profillerin birleştirilmesinde kullanılacak
diğer komutlar “Advanced”
menüsünde bulunmaktadır. Bu menüdeki komutların kullanımı “Sweep” komutundaki
gibidir. Bu menüdeki komutlar, daha önceden oluşturulmuş model yüzeyi üzerine
“Loft” birleştirme yaparken yeni Loft’un bu model yüzeyi ile yapacağı teğetlik
seçeneklerini kapsar.
Bu menüde ayrıca birleştirme yolu olarak “Centerline” yani merkezlerden
geçen eğri seçme şansı da bulunmaktadır.
Şekil 4.12.’de bununla ilgili örnek bulunmaktadır. Bu örnekte yolu profil
üzerinde değilde profillerin merkezlerini referans alarak katı oluşturulmuştur.
35
Şekil 4.12. Centerline (Merkez çizgi) kullanarak katı oluşturma
Şekil 4.12. ‘de “Number of Sections” cetveli ve “Show Sections” komutu
süpürmede kullanıldığı gibi oluşan formun kesitlerini görmeye yarar.
“Start Tangency”, başlangıç teğetliği; “End Tangency” bitiş teğetliğini
kontrol eden ayarlardır. Şekil 4.12.deki örnekte başlangıç profili her hangi bir yüzey
üzerinde olmadığından başlangıç teğetliği verme imkanı yoktur. Ancak bitiş profili bir
model yüzeyi üzerinde olduğundan teğetlik verme olanağı vardır. Şekil 4.13.’de bu
teğetlikler açık bir biçimde görülmektedir.
Normal To Profile
All Faces
Birleştirme ikinci profile dik gelmektedir. Birleştirme formu tüm yüzeylere teğet
gelmektedir.
None
Herhangi bir teğetlik yok.
teğetlik verilir.
Dırectıon Vector
Seçilen bir kenar,çizgiye göre birleştirmeye
Şekil 4.13. Tablo üzerindeki teğetlik durumu
36
Cut Loft : Birden fazla sketch’in bir yol üzerinde birleştirilerek modeli
kesmesidir. Bu komut “Base loft” daki tüm özellikleri taşımaktadır.
4.6. Fillet (Katı Modele Radyüs Verme Komutu)
Bu komut katı üzerindeki bir yüzeye veya köşeye radyüs verme komutudur.
Radyüs verebilmek için Fillet (radyüs) komutu seçiler, Şekil 4.14.’deki tablo ekrana
gelir. Köşeye veya yüzeye Radyüs verebilmek için yüzey veya köşe seçilir, radyüs tipi
ve çapı girilerek radyüs oluşturulur.
Radyüs atılacak
nesnelerin
seçildiği/göründüğü yer.
Radyüsün teğet kenarlar
boyunca devam etmesi
isterse bu kutuyu
çentiklenir.
Radyüs ölçüsü
“Fillet Type”
(Radyüs tipi)
Constant (Sabit)
Variable (Değişken)
Face Blend (İki
yüzey arası)
Şekil 4.14. Fillet (Radyüs) komutunun tanıtım tablosu
Şekil 4.14.’de “Fillet Type” Radyüs tipleri aşağıda açıklandığı gibi işlevlere
sahiptirler.
Constant (Sabit Radyüs) : Sabit radyüs atmak için kenar veya yüzey seçilir
ve radyüs değeri girilir veya araç çubuğundan “Fillet” tıkladıktan sonra da radyüs
oluşturulacak nesneler seçilir.
Variable
(Değişken Radyüs) : Araç çubuğundan “Fillet” tıklanır.
Değişken radyüs atılacak kenar veya kenarlar seçilir. “Vertex List” kutusunda seçilen
kenarlara ait köşeler görünür. Vertex listesindeki satırlara tıklandığında, o satırın
köşesi grafik ekranda görünür. Her Vertex için radyüs değerini değiştirerek istenilen
radyüs değeri girilir ve değişken radyüs oluşturulur. Şekil 4.15.’de görüldüğü gibi
radyüs oluşumunu gerçekleştirmek için önce istenilen köşeler seçilir ve OK’ lenir.
37
Bitmiş hali
Şekil 4.15. Fillet (Radyüs) oluşumunun gösterimi
4.6.1. Face Blend (Yüzeyler Arası Radyüs)
Bu komutla iki yüzey grubu arasında radyüs oluşturma olanağı vardır. Şekil
4.16.’da görüleceği gibi, dar kenardaki iki yüzey ile üstteki tek yüzey arasında “Face
Blend” komutu ile radyüs oluşturulmuştur.
“Advanced Face Fillet” menüsünde ise radyüsün başlangıcını bir kenar ile
sınırlama imkanı bulunmaktadır.
Şekil 4.16. Radyüs oluşturulacak yüzey seçiminin gösterimi
Yukarıda bahsi edilen sınırlandırılmış radyüs oluşumu Şekil 4.17. Aynı model
üzerinde, radyüsün sınırlanmış olup olmamasının farkı daha iyi görülebilmektedir.
1
2
Şekil 4.17. Sınırlandırılmış ve sınırlandırılmamış radyüs’ün karşılaştırılması
38
1. “Face Blend”.herhangi bir sınırlama çizgisi seçilmiş durumdadır.
2. “Face Blend”alt kenar, sınırlama çizgisi olarak seçilmemiştir.
4.7. Chamfer (Pah Kırma Komutu)
Bir kenara açı ve mesafe veya katı üzerindeki köşeye kırılacak pahın yan ve
üst yüzeylerine mesafe vererek, ya da üç kenarın birleştiği bir köşenin üç yüzeyine de
mesafe vererek pah kırılabilir.
Şekil 4.18.’de görüldüğü gibi seçilen kenara 5mm ve 10 derecelik bir pah
kırılacaktır. Şekildeki ok pahın kırılacağı mesafenin yönünü veya uygulanacağı yönü
gösterir.
Şekil 4.18.Chamfer komutunun oluşumunun gösterilmesi
Yüzeye pah kırılması için Chamfer komutuna tıklanır ve Şekil 4.18.’deki gibi
tablo ekrana gelir ve üzerinde (Chamfer Type) pah tipleri seçilerek pah kırılır. Bu pah
tiplenin açıklamaları aşağıda anlatılmıştır.
Chamfer Type ( Pah tipi)
Angle-Distance: Açı ve Mesafe girilerek pah kırımı gerçekleşir.
Distance-Distance: Pah kırılmak istenen köşeden iki yüzey mesafesi girilerek
pah kırılır.
Vertex-Chamfer: Pah kırılmak istenen köşe seçilerek pah kırılır.
39
4.8.Draft (Yüzeye Eğim Verme Komutu )
Bu komutun iki tip seçeneği vardır. 1-Neutral Plane, 2-Parting Line tipidir.
1. Neutral Plane : Neutral Plane tipindeki eğim sabit kalacak, değişmeyecek
bir yüzey ve bu yüzeye göre koniklik verilecek yüzeylerle seçilir.
Şekil 4.19.’da görüldüğü gibi üst yüzey “Neutral Plane” olarak seçilmiş,
öndeki iki yüzey ise “Faces to Draft” koniklik verilecek yüzeyler olarak seçilmiştir.
Şekil 4.19. Neutral Plane tipindeki eğim tablosunun tanıtılması
Şekil 4.20.’deki
resimde ise 35 derece koniklik açısıyla oluşan parça
görülmektedir.
Şekil 4.20. Neutral Plane tipindeki koniklik açısının gösterimi
Şekil 4.19’deki ‘Reverse Direction’ kutusu çentiklenirse ‘Draft’ yüzeyleri içe
doğru konik alır.
“Face Propagation” penceresinde, “All Faces” seçilirse oluşan parça Şekil
4.20. gösterilmiştir. “Inner Faces” seçilirse sadece iç yüzeyler koniklik alır, “Outer
Faces” seçilirse sadece dış yüzeyler (Draft) koniklik alır. “Along Tangent” seçeneği
(Draft) koniklik verilecek yüzeye teğet diğer tüm yüzeyleri konik oluşturur.
40
2. Parting Line : ‘Draft’ın diğer tipi “Parting Line” dır. Bu tip Draft
(Eğim)’da, seçilen yüzey üzerindeki belli bir çizgiden başlayarak koniklik (Draft)
verilir. Bunun için yüzeyi istenildiği gibi ikiye bölen bir ‘Sketch’ çizilmeli sonra yüzey
bu çizgiye göre bölünmelidir. Daha sonra çizilen Sketch’den aşağıya veya yukarıya
doğru koniklik verilir. Bir yüzeyi ikiye bölmek için “Split Line” komutu kullanılır. Bu
komut ‘Insert’ ⇒ ‘Reference Geometry’ ⇒ ‘Split Line’ seçeneği seçilerek aktif hale
getirilir.
Şekil 4.21.’de görüldüğü gibi önce ön yüzeyde bir ‘Sketch’ çizilmiştir. Daha
sonra “Split Line” menüsündeki “Sketch to Project” yani projekt edilecek ‘Sketch’
penceresi için çizilen ‘Sketch’, “Faces to Split” yani bölünecek yüzey penceresi için
bölünecek yüzey tıklanır. “Single Side” tek istikamet, “Reverse Direction” tek
istikametin yönünü belirlemek için ekrandaki ok yönüne göre seçilir. Böylelikle
seçilen yüzey, ‘Sketch’ tarafından ikiye bölünmüş olur (1 nolu resim).
1
2
Şekil 4.21. Parting Line tipindeki (Draft) konikliğin gösterimi
Bundan sonra “Draft” komutu altından ‘Draft’ tipi olarak “Parting Line”
seçilir. “Direction of Pull” olarak koniklik verilecek yönü belirleyecek bir kenar
seçilir, “Parting Lines” olarak yüzeyi bölen “Split Line” tıklanır ve istenilen koniklik
açısı verilir. Resim 2’de görüldüğü gibi ‘Parting Line’ ile koniklik oluşturulan parça
görülmektedir.
4.9. Hole Wizard (Delik Delme Komutu)
41
Bu komut parçanın bir yüzeyi işaretlendikten sonra kullanılabilir.
Delik
oluştururken
ilk
çıkan
delik
tipinin
seçildiği
ve
ölçülerin
değiştirilebildiği sayfadır (Şekil 4.22.). Rakamların üzerine iki defa aralıkla tıklarsak
o değer değiştirilebilir, ve yeni değer, delik tipinin göründüğü ekranda da değişir.
Delik tipi
Şekil 4.22. Hole Wizard (Delik sihirbazı) oluşumunun gösterilimi
Next ile ikinci sayfa çıkar. Bu sayfaya herhangi bir giriş yoktur. Ancak
SolidWorks ekranında, delik merkezi istenildiği noktaya yerleştirilerek ölçüleri
girilebilir. Daha sonra ‘Finish’e tıklanırsa delik oluşmuş olur, ve dizayn ağacında
görünür.
Not : Dizayn ağacında delik satırının altındaki ‘Sketch’ ile delik merkezi
noktası ile delik ölçülerinin değiştirilebilmesi olanağı vardır.
4.10. Shell (Kabuk Verme Komutu)
Bu komutla parçada istenildiği yüzey veya yüzeyleri yok ederek, diğer
yüzeylere kabuk, (et kalınlığı) verilebilir. Et kalınlığı farklı yüzeylerde farklı ölçüde
olabilir. Bunun için ‘Multi Thickness Faces’ penceresine tıklanarak burası aktif
(kırmızı renk) hale getirir, daha sonra farklı ölçü verilecek yüzeylere tıklanarak, seçilir.
Sonrasında ‘Multi Thickness Faces’ penceresindeki yüzey aktif hale getirilerek (mavi
42
renk) kalınlığı verilir. Bu komut’da ayrıca çizilen parçanın dış veya iç yüzeyine et
kalınlığı verme olanağı da vardır.
Et kalınlığı ölçüsünün
girildiği pencere.
Yok edilecek
yüzeylerin seçildiği
pencere.
Farklı et kalınlığı
verilecek yüzeylerin
seçildiği pencere.
Parçanın dışına et
kalınlığı vermek için bu
kutu çentiklenir.
Şekil 4.23. Shell komutu oluşumunu gösterme tablosu
4.11. Rib (Modele Destek Ekleme Komutu)
Oluşturulmuş iki katı arasına destek ekleme komutudur. İstenilen ‘Feder’
(destek) ’in şeklini uygun düzlem veya yüzeyde oluşturulur. “Rib” destek komutunun
ilk aşamasında kalınlık girilir. Bu kalınlıkları “Single side” tek tarafa, “Reverse” tek
tarafın yönünü değiştirmeye, “Mid Plane” kalınlığın eşit olarak her iki tarafa
paylaşılması, seçeneklerinden kullanıcıya uygun olanı seçilerek uygulanır. Burada
dikkat edilmesi gereken katıların birbirleri ile temas etmesidir.
Şekil 4.24. Rib komutunun uygulanışı
Şekil 4.24.’de görüldüğü gibi ikinci aşamada “Material Direction” ‘Feder’
(Destek)’in doldurulacağı yönü, “Flip Side of Material” federin dolduracağı yönü ters
çevirmeye, “Next Reference” birden fazla çizginin olduğu desteklerde desteğin
doldurma yönünü kontrol etmeye yarar. Bu aşamada ‘Feder (Destek)’e (Draft)
koniklik verilebilir veya konikliğin yönü değiştirilebilir.
43
4.12. Dome (Katıya Kubbe Şeklini Verme Komutu)
Bu ikon, seçilen yüzeye, kubbe şeklinde istenilen yüksekliği vermeye yarar.
Bu komut seçildiğinde Şekil 4.25.’deki gibi bir tablo gözükecektir. Bu tablo üzerinden
‘Reverse’ seçeneği çentiklenirse içe doğru göçüklük meydana gelir. Dairesel yüzeyler
üzerinde “Dome” kubbe oluşturulacağı zaman, “Elliptical” seçeneği çıkar. Bu kutu
çentiklerse dairesel kubbe yerine elipstik kubbe oluşur.
Şekil 4.25. Dome komutunun uygulamasının gösterilmesi
4.13. Pattern / Mirror : (Oluşturulan Formları Çoğaltma Komutu)
Katı üzerinde oluşturulan formları çoğaltmak için kullanılır. Çoğalma
işleminin yapılabilmesi için “Insert ⇒ Pattern mirror” seçeneği seçilir, ve bu seçenek
üzerinden isteğe uygun olarak doğrusal, dairesel, düzlem veya yüzeye göre veya tüm
modelin yüzeyine gibi seçeneklerden biri seçilerek çoğaltma işlemi yapılır.
Kısaca parça üzerinde yapılan bir formun aynısının doğrusal, dairesel, düzlemyüzeye göre tekrarlanması istendiğinde bu komutlar kullanılır. Bu komutda çoğaltma
işlemi ‘Linear Pattern’ ve ‘Circular Pattern’ olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. (6)
4.13.1. Linear Pattern (Doğrusal Çoğaltma)
Bu işlemde istenilen doğrultuda bir kenar, doğru, veya ölçü seçilerek
oluşturulur. Çıkan ok yönü istenirse “Reverse Direction” ile değiştirilebilir. Adım
sayısı ve aralığı girilir, daha sonra da tekrarlanacak formlar seçilir. Şekil 4.26.’de
görüldüğü gibi tablo değerleri girilerek çoğaltma işlemi oluşturulur.
44
Adım aralığı Adım sayısı Tekrarlanacak formlar
Şekil 4.26. ‘Linear Pattern’ ile çoğalmanın gösterilimi
Bu menüdeki diğer seçeneklerden “Edge/Dim selected”, tekrarlanacak kenar
veya doğru, ölçü seçildiğinde çentikli hale gelir.
Tekrarlanacak formun iki doğrultuda aynı anda tekrarlanması istenirse, “First
Direction” satırından sonraki “Second Direction” seçilir ve yeni istikamet, yeni adım
aralığı ve yeni adım sayısı verilir.
Diğer bir seçeneği olan “Vary Sketch” ise tekrarlanacak formun bir kenardan
hep aynı mesafede kalmasını sağlar. Bunun için tekrarlanacak formun ‘Sketch’i
tamamıyla tanımlanmış (Fully Defined) olmalıdır. Ayrıca tekrarlanma istikameti
‘Sketch’deki ölçülerden verilmelidir.
Şekil 4.27.’deki örnekte de
tekrarlanacak “Cut Extrude” ‘Sketch’i
tanımlanmıştır. ‘Sketch’in üst eğimli kenarı ile ana modelin eğimli kenarı arasında
paralel ilişkisi kurulmuştur.
Ayrıca tekrarlanacak istikamet olarak ‘Sketch’in yan kenardan olan mesafesi
seçilmiştir. (1)
Şekil 4.27. ‘Vary Sketch’ ile çoğaltmanın gösterimi
45
4.13.2.Circular Pattern (Dairesel Çoğaltma)
Bu komut ile bir form dairesel olarak tekrarlanır. Tekrarlama açısı ve sayısı ile
beraber seçilmesi gereken tek değer dairesel dönme ekseninin seçilmesidir. Model
dairesel bir formda ise “View ⇒ Temporary Axes” komutuyla, dairesellikten dolayı
meydana gelen eksenlerin ekranda görünmesi sağlanır. Şayet tekrarlayacak form
dairesel olmayan bir model üzerinde ise formun ‘Sketch’inde eksen çizgileri
çizilmelidir. Şekil 4.28.’deki örnekte 55derecenin verildiği iki eksen çizgisinin
merkezi, tekrarlanmanın dönme ekseni olarak seçilecektir. Şekil 4.28.’deki örnekte
meydana gelen formdaki değişiklikler açıkça görülmektedir.
Bu örnekteki tekrarlama 8 defa 45 derece ara ile yapılmıştır. Dönme ekseni
olarak da 55derece seçilmiştir.
Şekil 4.28. Circular Pattern (Dairesel Çoğaltma) komutunun gösterilimi
Mirror Feature (Eksene göre Aynalama): Bu komutda seçilen formlar seçilen
düzlem veya yüzeye göre aynalanarak tekrarlanır. Burada seçilen formlar ve düzlem
veya yüzeydir.
Geometry Pattern: Bu seçenek ‘Linear’ veya ‘Circular Patter’ ve ‘Mirror
Feature’ tekrarlamalarında kullanılabilir. Amaç sadece meydana gelen geometrinin
tekrarlanmasıdır. Şekil 4.29.’daki örneklerde Plane 4’e kadar “Up to Surface”
seçenekli uzatma yapılmış ve üst yüzeye radyüs atılmıştır. Soldaki örnekte “Geometry
Pattern” seçilmeden dairesel tekrarlama yapılmıştır. Sağda ise aynı örnek, “Geometry
Pattern” seçilerek, formun sadece geometrisi tekrarlanmıştır.
46
Şekil 4.29. Geometry Pattern farkının gösterilimi
‘Insert’ ⇒ ‘Pattern Mirror’ ; komutunun altındaki diğer seçenek olan “Mirror
All”, normalde aktif değildir. Modelde istenilen bir yüzey veya düzlem seçildiğinde bu
komut aktif hale gelir. Modelin tamamının seçilen yüzey veya düzleme göre
aynalanarak tekrarlanmasını sağlar.
Not : Oluşturulan formun ayna şeklinin başka bir modelde oluşturulması
“Insert ⇒ Mirror Part” komutuyla oluşturulmaktadır.
Bu komut, modeldeki bir düzlem veya yüzey seçilerek modelin bu düzlem
veya yüzeye göre aynasının, başka bir dosyadaki model üzerinde oluşturulması için
kullanılır. (1)
47
BÖLÜM 5
5. SAC METAL OLUŞTURMA
Sheet metal (sac metal) kısımları , genellikle diğer bileşenlere destek sağlamak
ve tasarımı kolaylaştırmak için kullanılırlar . Sac metal oluşturabilmek için , önce
taslak veya profil oluşturulur ve Exrude Boss / Base (yükseklik) komutuna girilir.
Daha sonra Şekil 5.1.’de görüldüğü gibi aynı tablodan Thin Feature seçeneğine
tıklanarak kalınlık verilir ve sac metal oluşturulur.
Sac metalin
tipi
Kalınlığı
Şekil 5.1. Sac metal oluşturma tablosunun gösterimi
Oluşturulan sac metal açılabilir, bükülebilir ve üzerinde diğer form verme
işlemleri yapılabilir, ve bunun yanında çok çeşitli özelliklere de sahiptir. Bu özellikler
aşağıda anlatılmıştır.
5.1. İnsert Bends (Sac Metal Bükme Komutu)
Açık olan sac metali istenilen köşelerden radyüs değeri verilerek bükülmesini
sağlayan komuttur. Şekil 5.2.’de görüldüğü gibi metalin köşelerini bükmek için ‘İnsert
Bends’ komutuna tıklanır ve tablo değerleri verilerek sac’ın köşelerinin bükümü
oluşturulur.
Yalnız burada dikkat edilmesi gereken oluşturulan sacın kapalı olmaması ve
en az bir düzlemde bulunmasıdır.
Tablo üzerindeki komutların anlamları Şekil 5.2.’de kısaca anlatılmıştır.
48
Sac kalınlığı
Büküm oluşturulacak
yüzey seçimi
‘k’ faktörü değeri
yapılan ekleme tipi
Şekil 5.2. İnsert Bends komutunun tablo değerlerinin gösterilmesi
Not : Şekil 5.2.’de bahsedilen ‘k’ faktörü kalınlık ekseninin sac kalınlığına
olan oranıdır. Yapılan ekleme tipi ise; sonradan sac metalin yüzeyine dik bir parça
eklendiğinde parçaya verilecek büküm’ün rectangular ( dikdörtgen)’mı yoksa tear (
sacı yırtarak)’mı olacağını kullanıcıya sorar.
Şekil 5.3. Bükümün tamamlanmış halinin gösterilmesi
5.2. Flattened (Sac Metali Düzleştirme Komutu)
Oluşturulan sac metali tamamen zemine sererek düz hale getirir. Düzhale
getirilen sac üzerinde işlemler yapılabilir,ölçü verilebilir ve ekleme veya çıkartma
yapılabilir. Şekil 5.4.’de görüldüğü gibi zemin üzerine serilmiş sac üzerinde değişik
işlemler yapılmıştır. Flattened komutunun bir avantajı da oluşturulan çok karışık olan
bükümlü
sac
metalin
üzerinde
zor
yapılan
işlemlerin
(ekleme
çıkarma)
düzleştirildikten sonra çok basit hale gelmesidir. Bu Şekil 5.4.’de daha açık bir
biçimde görülmektedir.
49
Şekil 5.4. Flattened (düzlemleştirme)komutunun uygulanışının gösterilmesi
5.3. No Bends (Oluşturulan Büklümü İptal Etme Komutudur)
‘İnsert Bends’ komutuyla oluşturulan büklüm iptal edilerek sacın eski halini
almasını sağlar. Eski haline alınan sac üzerindeki değişiklikler aynen kalır yalnız
verilen ölçüler düzlemleştirilmiş haldeki gibi kalır yani tam olarak gerçek ölçüsünü
vermez. Şekil 5.5.’de gösterilmiştir.
Not : Açılmış haldeki sacın gerçek boyutlarını verir.
Şekil 5.5. No Bends (bükülme iptal) komutunun gösterilimi
5.4.Rip (Sac Parça İle Eklenen Parça Arasında Yarık Oluşturma
Komutu)
Oluşturulan sac metalin yüzeyine dik bir parça eklendiğinde, eklenen parçaya
verilecek radyüs’ün yırtılarak mı yoksa yarık mı oluşturularak verilmesi gerektiğini
kullanıcıdan ister. Bu konu şekil 5.2.’de gösterilmiştir.
50
Şekil 5.6. Rip (yırtık )oluşturma komutunun gösterimi
Burada dikkat edilmesi gereken sac metala eklenecek olan parçanın da aynı
kalınlıkta olmasıdır. Sac parçalarını bütün kabul ettiği için bir yerinde farklı diğer bir
yerinde farklı kalınlığı etmiyor onun için parça kalınlığını değiştirmeden rip
(yırtık)’lenmesi gerekmektedir.
51
BÖLÜM 6
6. MONTAJ MODELLEME
SolidWorks ile bileşenleri çok fazla olan karmaşık montajlar inşa edilebilir.
Montajın bileşenleri , oluşturulan katı parçaları ve bu parçaların alt birimlerini de
beraberce montaj sayfasında görmek mümkündür. Bileşenler , montaj dosyasına
bağlanılırlar .
Kısaca bu bölümde , inşa edilen bileşenlerden montajı oluşturan parçaların
herhangi bir çeşidinin nasıl montajlanması gerektiği hakkında genel bilgi verir.
6.1. Montaj Sayfasını Açmak
Çizilen katı modeller açıkken yeni sayfa açılır ve assembly (montaj) seçeneği
seçilerek OK’lenir. Açılmış olan yeni sayfada iken Şekil 6.1.’de görüldüğü gibi
Window’dan Tile Horizontally veya Ttile Vertically komutlarından birine tıklanır.
Şekil 6.1. Tile Horizontally komutunun açılışının gösterilmesi
Açılmış olan tüm katılar ekranda yatay veya dikey bir biçimde görülür.
Ekranda görünen katıları maus’la tutulur ve sürüklenerek açılmış olan yeni montaj
sayfasının her hangi bir yerine bırakılır. Katıları tasarım ağacından ya parça ismini
tutarak veya da katıyı tutarak sürükleme işlemi yapılır. Şekil 6.2.’de görüldüğü gibi
montaj sayfası aktif hale getirilerek montajlama işlemi gerçekleşir. Montajlama işlemi
bittikten sonra sayfa kaydedilir.
52
Şekil 6.2. Katıların montaj sayfasında gösterilmesi
6.2. Katıları Birbirleri İle İlişkilendirmede Kullanılan Komutlar
Parçaların ilişkilendirilmesinde kullanıcıya montaj sayfası açıldığında kısayol
komutları sunulur. Bu komutların görevleri Şekil 6.3.’de kısaca anlatılmıştır.
Change Suppression State : parça sayfasına geri dönerek değişiklikler
yapar.
Edit Part : Parça dış kısımlarını biçimler.
Mate : Sınırlandırılmış çakıştırma komutudur.
SmartMates : Sınırlandırma yapılmadan çakıştırma komutudur.
Move Component : Parçanın hareket (kaydırma)’ini sağlar.
Rotate Component Around Axis : Parçanın bir eksen etrafında
döndürülmesini sağlar.
Rotate Component Around Centerpoint : Parçanın bir merkez nokta
etrafında döndürülmesini sağlar.
Şekil 6.3. Assembly (Montaj) kısayol komutlarının tanıtılması
53
6.3. Katıların Birbiri İle İlişkilendirilmesi
Montaj sayfasına atılan parçaların birbiri ile ilişkili hale gelmesinde en pratik
ve hassas yol Şekil 6.3.’de anlatılmış olan Mate (sınırlandırma ile çakıştırma)
komutudur. Bu komuta girmek için İnsert ⇒ Mate veya kısayol tuşundaki Mate
komutuna tıklanır. Ekrana Şekil 6.4.’deki gibi bir seçenek toblosu sunulur. Kullanıcı
bu seçeneklerden (yüzeyleri seçtikten sonra) uygun olanı işaretlenerek (Apply)
uygulama işlemine geçilir.
Şekil 6.4. Montaj sayfasındaki parçaların birbirleri ile ilişkilendirilmesi
Parçaları ilişkilendrmedeki tablo senekleri aşgıda kısaca anlatılmıştır.
Items Selected : İlişkilendirilecek parçaların yüzeylerinin veya çizgi
hatlarının seçilmesinde kullanılır. Seçilen yüzeylerin isimlerini otomatik olarak
tabloya kaydeder. Bu yüzeylerin birbirleriyle oluşturabileceği ilişkilendirme
seçenekleri otomatik olarak aktif hale gelir.
Mate
Types
:
Yüzeylerin
oluşturabileceği
aşağıdaki
seçenekleridir.
• Coincident : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle kesişir hale getirir.
• Paralel : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle paralel hale getirir.
54
ilişkilendirme
•Tangent : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle teğet hale getirir.
• Concentrik : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle eş merkezli bir biçimde
ilişkilendirir.
• Distanse : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle ilişkilendirmede istenilen uzaklık
değeri girilir ve yüzeyler girilen mesafe kadar kaydırılır.
• Angle : : Seçilen yüzeylerin birbirleriyle yapacakları açıyı belirtir. Girilecek
olan açı değeri yan kısımda belirtilmiştir. Angle seçeneği seçilince değer kısmı
otomatik olarak aktif hale gelir.
• Perpendicular : Seçilen yüzeyleri birbirleriyle dikey hale getirir.
Montaj kısmında dikkat edilmesi gereken pratikte yapılmış olan montajla aynı
mantığı oluşturmasıdır. Yani montajı yapılacak olan parçalar evvela üst üste getirilir
ve sonra istenilen kısma monte edilir. Aynı zamanda tasarım ağacında oluşmuş olan
montajlanma dalları sonraki işlemleri engellememesi için silinir.
İlişkilendirmede tablo seçenekleri aşağıdaki ilişkilendirme kuralları gözönüne
alınarak yapılmaktadır.
Plane
Coincident
Plane
Distance
(düzlem
yüzey
veya
bir düzlem)
Cylınder
(silindirik
yüzey)
55
Cylınder
Parelel
Perpendicular
Angle
Tangent
Tangent
Coincident
Line
Cone
Point
Line
(Dorusal
kenar eksen
veya
Coincident
Coincident
Coincident
Distance
Tangent
Distance
Parelel
Concentrik Parelel
Perpendicular
Perpendicular
Angle
Sketch’e ait
bir çizgi)
Concentrik Concentrik
Concentrik
Coincident
Concentrik Coincident
Concentrik
Distance
Coincident
Cone
Point
(Köşe
veya
Sketch’e ait
bir nokta)
56
Distance
Coincident
Distance
BÖLÜM 7
7. MONTAJ İÇİNDE PARÇA İLE ÇALIŞMAK
Bu bölümde, bir montajın genel durumu içinde, parçaları kurmak ve
değiştirmek için çeşitli teknikler ve montaj tasarımını ele almaktadır.
Bu teknikler , dış referanslar ve zamana bağlı
özellikler üzerine
dayandırılırlar .
¾
Bir montajda parçalar arasında referanslar oluşturulduğu zaman,
modeller tamamiyle katılır. Yani bir parçada yapılan değişikliğin montaj üzerine de
yansıdığından dolayı değişiklikler montaj değil de parça üzerinden yapılması daha
uygun olur.
¾
Parçalar montajlandıktan sonra eklenen kısma delik özellikleri
oluşturulabilir. Bu özellikler sadece montajın genel durumunda bulunur.
¾
Bir taslak planı ile başlayarak, sabit parçaların konumları, yüzeyleri vs.
tanımlanarak parçalarla ilişkilendirilmiş bu nitelikler dizayn edelebilir.
¾
Parça modellerini yerleştirerek şekiller (kalıplar) oluşturularak parça
hacimleri birleştirebilir.
7.1. Dış Referanslar
Bir parçanın montajını veya resmini, başka bir parçanın, montajı veya resmi
ile ilişki kurduğu zaman bir ‘external referans’ dış referans oluşturur. Eğer ilgi
kurulmuş parçalar değişirse, etkilenen özellikler de değişir. Örneğin ;bir katı üzerinde
yapılan işlemlerden bir tanesi kaldırılsa o işlemle ilişkisi olan bütün özellikler de
beraberinde değişir.
Bir montajda, başka parçaların bir özelliği ile ilişki kurulmuş bir parçanın
üzerine bir genel durum özelliği oluşturulabilir. Bu genel durum özelliği diğer
57
parçalarla bir external (dış) referansa sahiptir. Eğer referans edilmiş parça üzerinde
özelliği değiştirirsen, bundan dolayı ortak edilmiş referans özellikleri de değişir.
7.1.1. Dış Referans Seçenek Ayarları
Dış Referans davranışını ayarlamak için aşağıdaki yollar izlenir.
1. Menü çubuğundan tools’a girilir . Altındaki seçeneklerden options’a tıklanır
ve external Referans seçeneği seçilir.
2. Aşağıdaki seçeneklerden biri seçilir.
- Open referenced documents with read – only access (sadece oku girişi ile
baglantılanmış bilgileri aç) .
- Don’t prompt to save read only referenced documents (referanslı belgelerin
sadece okunur olanlarını biriktirmek).
- Allow multiple contexts for parts when editing in assembly (montajdaki
parçalar için basıma hazırlarken çok yönlü durumlara izin verme).
3. Montajlar için seçilen seçenekler
* Otomatik olarak referanslı geometri için isimler üretilir. Bu seçenek off
olduğu zaman, sadece oku girişine sahip olduğu için, parçalar eşlenebilir. Çünkü
parçaların IDS (kenarını) veya internal (iç) yüzünü kullanılabilir.
* Dokümanlar yeniden yerleştirildiği zaman, parça isimleri güncelleştirilir. Bu
seçeneği eğer parçanın dosya adından farklı olan, ‘FeatureManager’ tasarım
ağacındaki bir parçayla ismini ayırmak için, Component properties diyolog kutusunu
kullanırken, seçilmemelidir.
4. Ok tıklanır.
58
7.1.2. Bağlantılandırılmış Dokümanları Araştırmak
Herhangi bir ana dokümanı açılmak istendiği zaman, onunla bağlantılı olan
bütün diğer ana dokümanları da açılır. SoftWore bağıntılandırılmış belgeler için
aşağıdaki sıra izlenir.
1.
Options diyolog kutusunun External References şeritinde Folders
listesinde rehber yolları açıkça belirtilmiştir. Bu liste yolnızca search Document Folder
list for external referances seçeneği engellenmişse kullanılır.
2.
Bir dokümanı açmak için, kullanılan en son yol sistemi.
3.
Ana dokümanı son tomarlandığında, bağıntılanmış doküman yolu
yerleştirilmiştir.
4.
Eğer bağıntılanmış dosya hala kurulmamışsa, onun için seçenek verilir.
Dış Referansları Araştırmak İçin Bir Dosya Dokuman Listesini Kullanmak
1.
Tools, Optrans tıklanır ve External references etiketi seçilir.
2.
Arama hareketine imkan vermek için kontrol kutusunda search document
folder irst for external references tıklanır.
3.
Folders seçeneği aşağıdaki seçeneklerden seçilir.
* Sırayı araştıracak bir rehber yolu eklemek için, Add butonu’na tıklanır.
Choose directory diyolog kutusu görülür. istenilen rehberden arama listesine yol
eklemek için OK’lenir.
* Arama listesinden bir rehber yolunu silmek için, liste kutusunda yol seçilir
ve Delete butonunu tıklanır.
* Arama lisdesinde değişiklik yapmak için, liste kutusunda bir rehber yolu
seçilir ve arama listesinde yolun pozisyonunu değiştirmek için, move down veya Move
Up butonuna tıklanır.
59
4. OK seçilir.
7.2.Montaj Genel Durumunda Parçaları Basıma Hazırlamak
Bir parçayı basıma hazırlarken, yapılacaklar
•
Montaj penceresinde bir parça oluşturmak.
•
Montaj penceresinde bir parçayı basıma hazırlamak
•
Onun kendi penceresinde bir parça dosyası açmak.
7.2.1. Montajda Bir Parça Oluşturmak
Montajdayken bir parça dizayn etmek istenebilir, bundan dolayı parçayı
tasarımlarken parçanın geometrisi kullanılır.
Bir Montaj İçinde Bir Parça Oluşturmak için aşağıdaki yollar takip edilir.
1.
Aktif bir montaj penceresi ile, insert, component’den new tıklanarak,
save as diyalog kutusu görülür.
2.
Yeni bir parça için bir isim girilir ve kaydedilir. Bu parça dosyasında
parça saklanır.
‘Feature Manager’ tasarım ağacında yeni bir parçanın ismi yanında bir kutu ile
görülür.
3.
Yeni bir parça durumuna göre bir düzlem veya yüz seçilerek. Yeni
parçanın Plane 1’i çakışan seçilmiş düzlem veya yüzle eşleştirilir.
Eğer montaj boşsa, ‘Feature Manager’ tasarım ağacından bir düzlem seçillir.
Yeni bir parçada bir taslak otomatik olarak açılır.
4.
File’ den Save tıklanır sonra Resolve Ambiguity diyalog kutusunda bir
parça ismi veya bütün montaj ve onun parçalarını biriktirmek için bir montaj ismi
seçilir.
60
7.2.2. Bir Montajda Bir Parçayı Basıma Hazırlamak
Bir montajdayken bir parçayı basıma hazırlarken, montajdan ayrılmaksızın bir
parçanın değiştirilmesine izin verir. Yeni özellikler oluştururken geometri çevresini de
işaret eder. Bir montajda bir parçayı basıma hazırlarken oluşturulan taslaklar herhangi
bir
kenarı
kullanabilir
veya
herhangi
bir
parçanın
herhangi
bir
kenarı
boyutlandırılabilir. Özellikler diğer son koşullarda kullanılabilir.
Bir Montajdayken Bir Parçayı Basıma Hazırlamak için aşağıdaki yol izlenir.
1. ‘Feature Manager’ tasarım ağacında veya grafik alanında parçanın üzerinde
iken mous’un sağ butonunu tıklanır ve Edit Part seçilir veya montaj alet çubuğu
üzerinde iken Edit Part’a tıklanır. Başlık çubuğu basıma hazırlamak için açık olan
montajda parçanın ismi gösterilir.
Not : Basıma hazırladığınız montaj parçasının renkleri isteğe uygun olarak
değişebilir.
2. Parçadaki gerekli değişiklikler yapılır.
3. Basıma hazırlanan parçayı bittiği zaman, ‘Feature manager’ tasarım
ağacında veya grafik bölgesinin herhangi bir yerinde montaj ismini maus’ un sağ
butonu ile tıklanır..
7.2.3. Bir Montaj İçinde İken Parça Penceresini Açmak
Bir montaj içindeyken kendi penceresinde bir parça dosyası açılabilir. ve izole
edilmiş parça ile arzulanan değişiklikleri yapabilirsin. Montajda değişiklikler otomatik
olarak güncelleştirilir.
Bir Montaj İçinde bir parça Açmak İçin aşağıdaki yol izlenir.
1. ‘Feature manager’ tasarım ağacında veya grafik penceresinde parçanın
üzerine gelerek mous’ un sağ butonu ile tıklanır ve open ‘dan <Filename> seçilir.
Not : Parça dosyası ayrı bir pencerede de açılabilir.
61
2. İstenen parça basıma hazır hale getirilir.
Not : Montaj penceresine dönüldüğü zaman, montaj hazırlıklarını göstermek
için pencere otomatik olarak güncelleşir.
7.3. Montaj Özellikleri İle Çalışma
‘Assembly’ montaj sayfasında iken ‘Feature manager’ tasarım ağacı menüsü
3 seçeneğe sahiptir: Cut (kesme), Hole (delik açma) ve Weld Bead (Taneleri
kaynaştırmak). Taneleri kaynaştırmak sonraki bölümlerde anlatılmıştır.
Bir montaj içindeyken, sadece montajda varolan kesme ve delik oluşturma
özellikleri
oluşturulabilir.
Sayfayı
düzenleyerek
hangi
parçanın
özelliği
değiştirilecekse o özellik belirtilmelidir. Bu eklenildikten sonra montaj edilen delikleri
ve kesmeleri oluşturmak için faydalıdır ve bu birden fazla parçayı etkiler. Montajda
tek bir parçaya bir delik veya bir kesim (kesme) eklemek istenildiği zaman, parça
genel durumda düzeltmek, montaj sayfası özelliğini kullanmaktan daha iyi ve daha
basittir.
7.3.1. Sayfayı düzenlemek (kurmak)
Bir montaj özelliği oluştururken, ilk olarak hangi parçaların hangi özellik
tarafından etkilenmesine karar verilmelidir. Sayfayı düzenleyerek, özelliği değiştirmek
istenilen parçalar seçilir. Örneğin, montaj içinden geçen bir delik kesimi yalnızca
seçilen parçaların içinden geçer.
Not : Ayar değerleri olan montaj özellikleri montajda bütün parçaları etkiler.
Sayfayı düzenlemek için aşagıdaki yöntemler göz önünde tutulmalıdır.
1. Montajda iken edit, Feature Scop’e girilir.
2. Grafik alanından veya ‘FeatureManager’ tasarım ağacındaki parçaları
tıklayarak montaj özelliklerini etkileyecek olan parçaların isimleri seçilir.
62
3. OK’lenir.
7.3.2. Bir Montaj Özelliği Oluşturmak
Montaj özelliği kesimleri ve delikleri sadece montajı etkiler, parça dosyaları
etkilenmez. Bir montaj özelliği oluşturmadan önce sayfayı düzenlemek gerekmektedir.
Bir montaj özelliği eklemeden önce, parçaları pozisyonlardır ve bir önceki
sayfada tarif edildiği gibi arzu edilen parçalar için özellik kapsamı ayarlanır.
Bir montaj özelliğine itip çıkarılmış kesim oluşturmak için;
1.
Yüz veya düzlem üzerinde bir taslak açılır ve kesimin bir profili çizilir.
2.
İnsert menüsünden Assembly Feature’a girilir. Cut (kesme)seçeneğinden
Extrud’a tıklanır.
3.
Depth, Type’i ayarlanır ve Extrude feature diyalog kutusundaki diğer
seçeneklerin gerekli olanları ayarlanır.
4.
OK’lenir.
Döndürülmüş kesimli bir montaj özelliği oluşturmak için,
1.
Yüz veya düzlem üzerinde bir taslak açılır ve kesimin bir profili çizilir.
2.
İnsert menüsünden Assembly Feature’a girilir. Cut (kesme)seçeneğinden
Revolve’ye tıklanır.
3.
Revolve feature dialog kutusundan angle ve type degerleri ayarlanır.
4.
OK’ye tıklanır.
Bir delik montaj özelliği oluşturmak için;
1.
63
Delik oluşturmak istenilen yerin düzlemsel yüzü seçilir.
2.
İnsert⇒ Assembly Feature⇒ Hole⇒ Simple seçeneğine tıklanarak
Diameter ve Type’i değerleri ayarlanır.
Not : Eğer Blind typin seçilirse, Depth (derinliği) kesin olarak belirtilmelidir.
3.
OK’ye tıklanır.
7.4. Kalıplar Oluşturmak
Bir kalıp, bir ana malzeme üzerine istenilen kalıp şekli verilerek istenilen
parçanın biçiminde bir boşluk oluşturulur. Bir kalıp oluştururken, derecelenme faktörü
için hesap yapılması gerekir. Bu kalıptaki materyal miktarının katılaşırken küçülmesi
veya genişlemesidir. Örneğin; kalıbı oluşturulan malzemedeki genişleme veya
büzülme bir kompozit malzemenin her tarafında aynı olmayacağından dolayı yeni
x,y,z, değerleri girilmelidir.
Tırmanma faktörü kullanılan materyalin tipine ve kalıbın biçimine bağlıdır ve
cavity (boşluk) parçanın çizgisel büyüklüğünün (hacminin değil) bir yüzde oranı (+ / 20%) olarak tanımlanır.
SolidWorks aşağıdaki formülü kullanarak, derecelenme (tırmanma) faktörünü
kesin olarak belirterek cavity’i (boşluğu) boyutlandırır.
Cavity (boşluk) büyüklüğü = parça büyüklüğü * (1 + tırmanma faktörü)
Bir cavity (boşluk) kalıbı oluşturmak için aşağıdaki işlem sırası takip
edilmelidir.
1.
Olması istenilen kalıp tasarım parçası oluşturulur. Katıyı oluşturmak için
seçilen düzleme bir centerline çizilir ve istenilen parça taslağının yarım kesit görünüşü
çizilir. Daha sonra Revolved Boss/Base komutuyla 360° döndürülerek elde edilir.
64
Şekil 7.4.1. İstenilen kalıp tasarımı oluşumu
2.
Taban kalıbı oluşturulur. İstenilen kalıp tasarımını oluşturmak için taban
kalıbının oluşturulması zorunludur.taban kalıbını oluşturmak için seçilen düzleme
istenilen ölçülerde taslak oluşturulur. Daha sonra Exruded Boss/Base komutuna
girilerek istenilen yükseklik verilerek taban kalıbı oluşturulur.
Şekil 7.4.2. Taban kalıbı oluşumu
Not : Taban kalıbının, kalıp yapmak istenilen parçayı içerecek kadar yeterince
büyük olduğundan emin olunmalıdır.
3.
Tasarım parçalını ve kalıp tabanını içeren bir montaj oluşturulur. Çok
yönlü cavity’ler (boşluklar) oluşturmak için, bir tek kalıp tabanına çeşitli tasarım
parçalarını eklemek mümkündür. Oluşturulan parçalar kaydedilir. Assembly (montaj)
sayfası açılarak Window’dan ⇒Tile Horizontally komutuna tıklanır ve bir boş
sayfayla beraber çizilen parçalarda pencerede görülür. Oluşturulan parçalar
sürüklenerek boş sayfaya aktarılır.
65
Şekil 7.4.3. Oluşturulan kalıp parçalarının montaj sayfasına aktarılması
4.
parçası
Gerekli olan eşlenme ilişkilerini kullanarak, taban kalıbı içinde tasarım
pozisyonlardırılır.
Bu
pozisyonlandırma
Montaj
sayfasından
mate
(ilişkilendirme) komutundan yüzeyler seçilerek kalıp parçası taban içerisine
yerleştirilir.
Şekil 7.4.4. Parçaları birbirleri ile ilişkilendirme
5.
Montaj penceresinde, grafik bölgesinde veya ‘future managrer’ tasarım
ağacında taban kalıbı sağ tuşa tıklanarak Edit Part seçilir.
6.
‘Feture Manager’ tasarım ağacında tasarım parçaları seçilir.
Şekil 7.4.5. Parçalar seçilerek aktif hale getirilir.
7. İnsert’den⇒ Features,⇒ Covity’ seçilir.
66
8. Cavity diyalog kutusunda, Scoling Foctor. (Tırmanma Faktörünü)’s %’de
olarak (%20’yi geçmeyecek şekilde) girilir.
Not : Bir pozitif değer covity’i genişletir, bir negatif değerse cavity’i küçültür.
Şekil 7.4.6. Taban parçanın istenilen kalıp ölçülerinde boşaltılması
9. OK’lenir.
Tasarım parçasının biçiminde bir cavity (boşluk) oluşturulmuştur. Cavity
(boşluk) büyüklüğü belirtilen tırmanma faktörünü yansıtır. Tasarım parçasına yapılan
değişiklikler cavity’i kalıp tabanında günceleştirir.
İki kalıp yarısı yapmak için taban kalıbını kesmek için aşağıdaki işlem sırası
takip edilmelidir.
1.
‘Featuremanager’ tasarım ağacında kalıp tabanına tıklayarak File’dan
Derive Companent part seçilir.
67
Şekil 7.4.7. Taban parçası içerisinden istenilen kalıp parçasının çıkarılması
2.
Sonra kalıp tabanı üzerinde bir yüzün görünüşü ekrana gelir.
Şekil 7.4.8. Kalıp tabanı üzerinde görünüş oluşumu
3.
Bir taslak açılır ve tasarlandığında arzu edilen şekilde (ayırma düzlemi)
kalıp tabanını bölen bir çizgi çizilir.
Not : Bununla beraber bir model kenarı seçilerek veya bir ayırma çizgisi
olarak kenarları tasarlamak için convert Entities komutuyla yapabilirsiniz.
Şekil 7.4.9. Taban kalıpta uygun bir yerden ayırma düzleminin oluşumu
4.
Insert’den⇒ Cut Exrude tıklanır.
5.
OK’lenir. Kalıp tabanı içinde kalıp tabanı kesimi cavity’i (boşluğu)
ortaya çıkartır. Böylece kalıbın birinci parçası oluşturulmuş olur.
6.
68
Parça kaydedilir.
Şekil 7.4.10. Oluşturulan taban kalıbın birinci (alt) yüzeyinin oluşturulması
7.
Kalıbın diğer yarısını oluşturmak için, bu işlem tekrarlanır, Extrude cut
Feature diyalog kutusunda Flip Side to Cut kontrol kutusunu kontrol ederek, kesimin
yönü tersine döndürülür. Böylece kalıbın ikinci yüzü de oluşturulmuş olur.
Şekil 7.4.11. Taban kalıbın ikinci (üst) yüzeyinin oluşturulması
7.5. Oluşturulan Kalıp Parçalarını Birleştirmek
Yeni bir parça oluşturmak için, 2 veya daha fazla parçayı birleştirilebilir.
Birleştirme işleminin her biri diğerinin yerine giren yüzeyleri çıkarır ve bir tek birleşik
hacim oluşturur. Birleştirme, örtüşen katıları çıkararak modeli daha az karışık hale
getirir.
69
Parçaları birleştirmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilmelidir.
1.
Birleştirmek istenilen parçalar aktif hale getirilir.
2.
Bir montaj açılarak parçalar montaj sayfasına taşınır.
3.
Montajda arzu edilen parçalar pozisyonlandırılır. Parçalar ya birbirlerine
dokunur yada birbiri içine girer.
Şekil : 7.4.12.Oluşturulan kalıbın alt ve üst parçaların montajı
4.
Montaj kaydedilir.
5.
Montaj içinde yeni bir parça yerleştirmek için, insert⇒ component⇒
New tıklanır kaydedilir.
6.
Parçaların biri üzerinde bir yüz veya düzlem tıklanır.
7.
Insert⇒ Features⇒ Join taklanır. Join diyalog kutusu görünür.
8.
‘Feature manager’ tasarım ağacında, birleştirilmek istenen parçalara
9.
Extend smallest Abutting Faces (bitişik yüzleri minimum genişletmek)
tıklanır.
kontrol edilir, eğer parçaları sadece birbirine dokunarak birleştirmek isteniyorsa ona
göre değer girilir.
70
Sistem, birbirlerinin yerlerine girmeyen, yalnız dokunan bütün bitişik yüzleri
bulur.
10. Grafik sunumun gelişmesini sağlamak için, Hide Input Components’a
tıklanır.
Bu birleşme tamamlandıktan sonra, orijinal girdi (katkı) parçalarını gizler.
Giren parçalar gizlenildiği zaman, Feature manager tasarım ağacındaki simgeliri
renksiz ve gri renkte gösterilir.
11. Ok. tıklanır.
12. Parça kaydedilir.
13. Yakın zamanda birleştirilmiş parçayı göstermek için, rebuild tıklanır.
14. Edit part modundan çıkmak için, herhangi bir yerde sağ tuşa tıklanarak
Edit Assembly seçilir.
Not: Birleştirilmiş parçalar tamamı ile orijinal parçalarla bütünleşir. Orijinal
parçada yapılan değişiklikler birleştirilmiş parçaya da yansıtılır.
71
8. MODELİ TEKNİK RESİM’E AKTARMA
Dizayn edilecek montajların ve 3D solid parçalarının 2D resimleri
oluşturulabilir. Parçalar, montajlar ve resimler dokümanlara bağlantılandırılmış olup
parçada veya montajda yapılan değişiklikler resim dokümanını da değiştirir.
8.1. Yeni Teknik Resim Sayfası Açmak (Drawing)
Yeni bir teknik resim sayfsı açmak için ‘New’ menüsüne tıklanır ve ekrana
gelen tablodan ‘Drawing’ (Resimler) seçeneği ile yeni teknik resim sayfası açılmış
olur. (Bu konu bölüm 1’de anlatılmıştır.)
Açılan ‘Drawing’ seçeneğinden sonra Şekil 8.1.’de görüldüğü gibi üç adet
şablon (Template) seçeneği vardır. Bu seçeneklerin izahı aşağıda yapılmıştır.
Şekil 8.1. (Template) Şablon seçeneklerini belirtme tablosu
1. Standart Template: Burada standart hazır şablon kağıdı ebatları kullanıcı
isteğine göre seçilir.
2. Custom Template: Kullanıcı üzerinde değişiklik yaparak (Örneğin şirket
logosu, firma ismi v.b. eklenmiş) saklanan şablonların açılmasını sağlar. Bu tip bir
şablon oluşturmak için önce istenilen ölçüde bir şablon açılır. Üzerinde değişiklikler
veya eklemeler yapılarak şablonu ‘File’ ⇒ ‘Save Template’ komutuyla isteğe bağlı
olarak istenilen klasörde, istenilen isimde saklanır.
72
3. No Template: Şablonsuz, istenilen ebatta teknik resim sayfası açılabilir.
Buradaki
seçeneklerin
en
sonundaki
‘User
Defined’
seçeneği,
kullanıcı
tanımlanmasına göre kağıt ölçüsü seçme şansı bulunmaktadır.
8.2. Modelin Teknik Resim Sayfasına Aktarılması
Oluşturulmuş olan modelin ve teknik resim dosyasını açtıktan sonra ‘Window’
⇒ ‘Tile Horizontally’ komutuyla açılmış olan tüm dosyalar ekranda gösterilir.
Ölçülendirme standardını ‘Options’ ⇒ ‘Detailing’ altında değiştirme imkanı vardır.
Üç seçenekle teknik resim sayfasına parça veya montaj dosyaları aktarılabilir.
Bu seçenekler 1-Standart 3 View, 2-Named View, 3-Parça dosya ismini teknik resim
sayfasına sürükleyerek aktarma işlemi gerçekleşir.
1. Standart 3 View: Teknik resim araç çubuğundaki bu komutu tıklanır ve
daha sonra ekrandan parça seçilir. Böylelikle daha önce seçilen standartta teknik
resimler oluşturulmuş olur.
2. Named View: Teknik resim araç çubuğundaki bu komutu tıklanır ve daha
sonra ekrandan montaj veya parça seçilir. Çıkan menüden istenilen görünüş seçilir ve
daha sonra da bu görünüşün teknik resim sayfasında bulunması istenilen yere
tıklanarak parça veya montajın resimleri çıkartılmış olur. (1)
3. Parça dosya ismini teknik resim sayfasına sürüklemek : Dizayn
ağacındaki dosya ismini (En üstte) sürükleyerek götürüp resim sayfasına bırakarak
teknik resim görünüşleri oluşturulur. Şekil 8.2.’de görüldüğü gibi parça isminde
tutarak boş sayfaya resim görünüşleri aktarılır.
Şekil 8.2.Katı parçadan resim görünüşü çıkartılması
73
Not : Oluşturulan teknik resim sayfası üzerinde değişiklik yapmak
mümkündür. Ayrıca otomatik olarak parça üzerinden değil de kullanıcıda istediği
parçanın görünüşlerini normal araç çubuklarını kullanarak çizimi oluşturabilme
olanağına sahiptir. (7)
8.3. Teknik Resimde Otomatik Ölçülendirme
Teknik resim sayfalarında oluşturulan görünüşlerde ölçülendirme, kesit ve
detay görüntü alma şansı vardır.
Kesit ve detay görüntüsünün oluşturulması için kullanıcı normalde istenilen
resim aktif hale getirildikten sonra (Etrafındaki sınırlar yeşillenir) ‘Insert’ ⇒
‘ModelItems’ menüsünden istenilen detayların (Annonations- Ölçü, yüzey finişi-notbalon v.b.) kutuları seçilerek OK tıklanır. Modeli oluştururken kullanılan ve bu
görünüşte görünebilen tüm detaylar resimde otomatik olarak çıkar.
Not : Çıkarılan resim görünüşlerinin çizgi tiplerini görünüş alet çubuklarını
seçerek resmin üzerindeki resmin daha belirgin halde görünmesi sağlanır.
Şekil 8.3.’deki örnekte görüldü gibi seçilen resmin (etrafı yeşil) dizayn
ağacında, klavyeden CTRL tuşuna basılarak seçilen formlara aynı yöntemle
ölçülendirme yapılmıştır. (7)
Şekil 8.3. CTRL tuşunu kullanarak ölçülendirme yapmak
74
8.4. Kesit ve Detay Görünüş Çıkarma
Görünüşten kesit veya detay görüntü alınacaksa önce resmin sınırlarını
yeşillendirilir ve daha sonra sağ mouse tuşundan “Activate View” tıklanır. Resim
sınırları içinde kırmızı sınır çizgileri meydana gelir ve resim aktif hale gelmiş olur.
Sketch araç çubuğundan eksen çizgisi veya normal çizgi kullanılarak istenilen
kesit çizgisini çizme olanağı vardır.
Teknik resim araç çubuğundan “Section View” tıklayarak kesit resmi
oluşturabilme imkanı vardır.
Yine ‘sketch’ aletlerinden “circle” kullanarak istenilen bölge dairesi çizilerek
teknik resim araç çubuğundan “Detail View” tıklanarak daire içinin detay görüntüsü
Şekil 8.4.’de görüldüğü gibi elde edilmiş olur.
Detay görüntü sınırına tıklanır, yeşillendikten sonra sağ mouse tuşundan
“Properties” seçilerek bu detay görüntü ölçeği değiştirilebilir.
Detay dairesi
Kesit çizgisi
Resim sınırı
Şekil 8.4. Kesit ve detay görünüş çıkarması
75
Not : Görünüşü çıkan resmin üzerindeki yüzey işaretlemeleri ve paremetrik
işaretlemeler (Hassasiyet, tölerans v.b.) kullanıcının isteği doğrultusunda değişik
şekillerde yapılabilmektedir.
8.5. Resim Görünüşü Üzerinden Başka Bir Görünüş Çıkarma
Oluşturulan resim görünüşünün her hangi bir yönünden bakılarak bakıldığı
yüzeyden çıkarmak için kullanılır. (1)
Resmin görünüşü üzerinden başka bir görünüş çıkarmak için ilk önce
görünüşü gösterilecek resim aktif hale getirilir. Daha sonra kısa yol çubuklarından
‘Projected View’ komutuna tıklanır ve istenen yüzeyden tutularak sürüklenerek isteğe
uygun bir yere bırakılır ve Şekil 8.5.’de görüldüğü gibi görünüş çıkartılmış olur. (4)
Şekil 8.5. ‘Projected View’ komutuyla resim üzerinden görünüş çıkarma
76
RESİMLER
Dizayn edebileceğiniz montajların ve 3D solid parçalarının 2D resimlerini
oluşturabilirsiniz. Parçalar, montajlar ve resimler dokümanlara bağlantılandırılmıştır,
parçada veya montajda yaptığınız değişiklikler resim dokümanını da değiştirir.
Genellikle görünüş modelden üretilen görüntülerden meydana gelir.
Görünüşler de mevcut görüntülerden oluşturulabilir. Örneğin, bir seçenek görüntüsü,
mevcut olan bir resim görüntüsünde elde edilir.
Bu bölüm tanımları:
• Resim değerleri ayarları ve sayfa ayarları seçenekleri
• Kâğıt ve kâğıt resimleri ile çalışma
• Standart görüntüler ile resimler oluşturmak
• Diğer görüntüler, detay oluşturma, seçilirim, kırılma, yansıma gibi
• Görüntüleri bir hizaya getirmek ve sergilemek
77
• İki boyutlu resim çizmek
Boyutlar, notlar, veriler, geometrik toleranslar ve diğer işaretler resmi
tamamlar.
8.1 Resim ve Sayfa Ayarları Seçenekleri
Solidworks 2000’de resimlerinizi özelleştirebilmek için, yapabilecekleriniz:
• Tools, Options’u seçerek resim diğer seçeneklerini seçilir ve sonra şu
şeritler üzerinde erişilebilir seçenekler yeniden gözden geçir.
-
Drawing (resimler): boyutu ve görüntüleri açıkça belirt.
-
Cros
-
Shatch : Görüntü kısmı için kullanılan tarama desenlerini kesin
olarak belirt.
-
Line Font (çizgi fontu) : Resimde çeşitli kenar tipleri için kullanılan
stil ve çizgi kalınlığını kesin olarak belirt.
• Printer veya plotter gereksinimlerini karşılamak için sayfa özelliklerini
düzenleyebilirsiniz. Aşağıdakileri belirtmek için File, Page setup’ı seçebilirsiniz.
-
Sayfa kenar boşlukları ve oryantasyonu
-
Çizgi kalınlıkları
-
Baskı resimlerinin boyutu
-
Başlıklar ve bitişler
• Çalışma
yerinizin
standartlarına
uyması
için
resim
özelleştirin.
Aşağıdakileri yapabilirsiniz.
- Metin ve blok bilgisini özelleştirin
-
Kâğıt ölçüsünü ve oryantasyonu değiştirin.
8.1.1 Resim Seçenekleri
Yeni resimler ve görüntüler için değerleri düzenleyebilirsiniz.
Resim seçeneklerinin değerlerini kesin olarak belirtmek için;
78
kâğıtlarınızı
1. Tools, Options’u seçilir ve Drawing şeridini seçilir
2. Aşağıdakilerden gerekli olanlarının bazısını düzenle
-
Sheet Scale, (kâğıt boyutu): Kâğıt üzerinde (detay görüntüleri hariç)
bütün resimler için kullanılmak üzere ölçeği kesin olarak belirt.
-
Projeksiyonun tipi: 1st Angle (1. açı) veya 3rd Angle(3.açıyı) seçilir.
-
Yeni resim görüntüleri için gösterme değerleri: Wireframe, HLG, veya
HLB’ yi seçilir.
Tanjant kenarını göstermesi için, visible, with Font (çizgi Font şeridinde
belirtilmiş olarak) veya Removed’u seçilir.
-
Mokeleten imported (dışarıdan getirilmiş) boyutların otomatik
yerleşimi: İşaretlediğiniz zaman, modele ithal edilmiş butonlara, resim görüntüsündeki
modeller makul bir uzaklıkta yerleştirilir.
-
Resim görüntü sınırlarını gösterme: Kontrol ettiğinizde her bir resmin
sınırı bir gri kutu olarak gösterilir.
-
Üç görünüşlerin otomatik ölçümlenmesi: İşaretlerken bir standart üç
görünüşün bütün görünüşleri, seçilmiş
sayfa
ölçüsüne aldırış etmeksizin, resim
kâğıtsı üzerinde uygun olmasına yönelik boyutlandırılır.
-
BOM otomatik güncelliği: Kontrol ederken, bir montaj resminde
materyallerin programı montajda parça değişikliklerini yansıtmak için otomatik olarak
güncelleştirilir.
-
Model değişirken resim görüntüsü otomatik olarak güncelleşir. Yeni
bir resimde bütün görüntüler model değişirken otomatik olarak güncelleşir.
-
Resim görüntüsünü
sürüklerken, içindekini göstermek: Siz bir
görüntüyü sürüklerken model sadece boş bir kutu olarak gösterilir. Bu Microsoft
Windows’taki Show Window contents while dragging davranışına benzer.
-
Görüntü boyutlama detayı: Detaylı görüntüleri için boyutu düzlem
boyutuyla alakalı olarak belirt.
-
Parça kırılmasının detayı: Detaylı parçaları sürüklerken diğer detaylı
parçaların anlamını çıkarabilirsiniz. Merkezleri, köşeleri veya her ikisinde sonuca
varıp varmadığınızı kesin olarak belirtiniz.
79
Bireysel bir kâğıt için veya eğer gerekliyse görüntü için şu seçenekleri de
değişiklikler yapabilirsiniz.
8.1.1.1 Tarama Seçenekleri
Görüntü bölümünde kullanılan tarama motiflerinin görünüşlerini açıkça
belirtebilirsiniz.
Bir tarama motifinin değerini kesin olarak belirtmek için,
1. Tools, Options’u seçilir ve Area Hatch (tarama) şeridini seçilir (Şekil
8.1).
2. Pattern (desenler) listesinden bir tarama motifi seçilir (Şekil 8.1).
3. Eğer gerekliyse tarama motifi için angle (açı) ve Scale (ölçü, boyut)
düzenle.
4. Apply tuş kutusunda kapsamı kesin olarak belirtilir.
•
Active Document (aktif belgeler) şu anda üzerinde çalıştığınız
•
System Defaults (sistem değerleri) bütün yeni belgeler
•
All Possible (bütün mümkünlükler) geçerli belge
belge.
bütün yeni
dokümanlar kadar iyi. Değişiklikleri kabul etmek için OK’ yi seçilirin; değişiklikleri
saf dışı etmek için cancel’i seçilir ve
diyalog kutusundan çık. Kurulmuş sistem
değerlerinize geri dönmek için Reset All’ı seçebilirsiniz(Şekil 8.1).
80
Şekil 8.1 Tarama tipi seçimi
8.1.1.2 Çizgi Font Seçenekleri
Çizgi font değerlerini kesin olarak belirtmek için,
1. Tools, Options’u seçilir ve Line Font şeridini seçilir (Şekil 8.2).
2. Type of Edge (kener tipi) listesinden bir kenar tipi seçilir. Visible Edges
(görünen kener), Detail Circle (çevre detayı) v.b. için, bir çizgi sitili seçilir. Solid,
Doshed, phontom v.b. (Şekil 8.2).
3. Line Weight (çizgi kalınlığı) listesinden bir çizgi kalınlığı seçilir(Şekil
8.2)..
4. Thin (ince), normal ve ya kalın kalınlıktan birini seçiliriniz. Seçilmiş
çizgiyi Preview kutusu gösterir(Şekil 8.2)..
5. Apply To (uygula) kutusunda başvurunun kapsamını seçilir.
81
•
Active document (aktif belge) şu anda üzerinde çalıştığınız belge
•
System Defaults (sistem değerleri) bütün yeni dokümanlar
•
All Possible ( bütün olasılar)
güncel doküman bütün yeni
dokümanlar kadar iyi
Note: Eğer aktif doküman bir parça veya montajsa seçilirim sadece System
Defoults’dır. Değişiklikler yeni belgeler için geçerli olur ama kayıtlı dokümanlar
etkilenmez.
6. Değişiklikleri kabul etmek için OK’ yi seçilir, değişiklikleri saf dışı etmek
için geri dönmek için Reset All’ı seçilir(Şekil 8.2).
Şekil 8.2 Çizgi seçimi
8.2 Bir Resim Oluşturmak
Resimler, bir parça veya montajdan üretilmiş bir veya daha fazla
görüntülerden oluşur. Parça veya montaj birlikte resim açılmış olmalıdır ve resmi
oluşturmadan önce kaydedilmelidir.
Resim dosyaları solid draw uzantısına sahiptir.
82
8.2.1 Yeni Bir Resim Oluşturmak
1.
File, New’ı seçilir veya standart alet çubuğu üzerinden
seçilir.
New (yeni) diyalog kutusunda görülür (Şekil8.3).
Şekil 8.3 Yeni bir sayfa açmak
2.
Drawing’ı seçilir ve OK seçilir. Template To Use (kullanmak için
kâğıt) diyalog kutusu görülür.
3.
•
Bir kâğıt seçmek için aşağıdakilerden birini seçilir.
Standart Template (standart kâğıt) listesinden bir standart kâğıt ölçü
kâğıtu. Örneğin; c-landscape seçilir (Şekil 8.4).
Şekil 8.4 Kâğıt formatı seçimi
83
•
Custom Template (kâğıt adeti) Browse seçilir, şebeke veya sisteminizin
üzerinde daha önceden var olan bir kâğıtu seçilip Open seçilir.
•
No Template (kâğıt yok) Paper size (kağıt ölçüsü) listesinden bir boş
standart kâğıt (sheet) seçilir, veya user Defined (tanımlanmış kullanıcı) seçilireneğini
seçilir. Eğer User Defined’i seçilirse, kutuların yüksekliğinden ve eninden kağıt
ölçüsü seçilir.
•
OK seçilir..
8.2.2 Kâğıt Ayarını Değiştirmek
Kâğıt (sheet) detaylarını bir resme başladığınız zaman veya daha sonra
ayarlayabilirsiniz. Aynı zamanda mevcut sheet ( kâğıt) detaylarını değiştirebilirsiniz.
Kâğıt detaylarını kesin olarak belirtmek için;
1- Resim penceresinin en altında kâğıt şeridinde veya resim kâğıtsının her
hangi boş bir yerinde, Feature Manager tasarım ağacında sheet iconunu (simgesini)
üzerinde mausun mousun sağ butonu ile seçim yapılır ve Properies (özellikleri) seçilir.
Eğer resim çeşitli kâğıtlardan oluşmuşsa, değiştirmek istediğiniz kâğıdın karşılığı
olan şeridi veya kâğıt ikonunu (simgesini) seçilir (Şekil 8.5).
2- Sheet setup ( kâğıt ayarları) diyalog kutusu üzerinde uygun girişler yapılır.
-
Name (isim) kutusuna bir başlık girilir(Şekil 8.5)..
-
Paper size (kağıt ölçüsü) listesinden bir standart ölçüsü seçilir veya bir
geleneksel kağıt ölçüsünü açıkça belirtmek için, user Defined seçilir. Eğer User
Defined (Tanımlaş kullanıcı) seçilmişse, kağıt için bir yükseklik ve genişlik
belirtilir(Şekil 8.5)..
-
Scale (boyut, kapsam) kâğıt üzerinde bütün görüntüler için boyut
değerlerini açıkça belirtilir(Şekil 8.5)..
-
Template listeden bir standart kâğıt seçilir veya custom veya None seçilir.
Custom’u seçilirse eğer, bir geleneksel kâğıdı seçmek için Browse
butonu
kullanılır(Şekil 8.5).
-
Type of Projection (izdüşüm tipi). First Angle (birinci açı) veya değeri,
Third Angle (üçüncü açı) seçilir(Şekil 8.5).
84
-
Next View Label, Next Datum Label. (gelecek görüntü etiketi, gelecek
Veri etiketi) kullanılacak alfabenin harfleri belirtilir(Şekil 8.5)..
-
OK seçilir.
Şekil 8.5 Kağıt ayarlarını değiştirmek
8.2.3 Muhtelif Kâğıtlar
Her hangi bir zamanda resme kâğıtlar eklenebilir.
Bir kâğıt eklemek için;
1- Insert, sheet seçilir veya kâğıt şeridi üzeri mousun sağ butonu ile seçilir ve
menüden Add seçilir. Gelecek yeni kâğıt dizisinin değer ismi ile sheet setup diyalog
kutusu görülür. Örneğin; Sheet 2 (kâğıt 2)
2- Yukarıda tanımlanmış olarak parametreleri düzenle ve OK seçilir.
8.2.4 Bir Kâğıdı Silmek
1- Kâğıt şeridi üzerinde mousun sağ butonu seçilir ve Delete (sil) seçilir.
2-Confirm Delete diyalog kutusunda Yes seçilir (Şekil 8.6).
85
Şekil 8.6 Kağıdı silmek
8.3 Bir Resim Kâğıdını Özelleştirmek
8.3.1 Resim Kâğıdını Basıma Hazırlamak
1- Resim kâğıtsı üzerinde herhangi boş yerde veya Feature manager tasarım
ağacındaki kâğıt simgesi veya kâğıt üzeri mousun sağ butonu ile seçilir ve menüden
Edit Template (kâğıdı basıma hazırla) seçilir.
2- Başlık bloklarında mevcut olan metni basıma hazırlamak için, metin
üzerinde çift tıklanır.
Not için kâğıt özellikleri görülür.
* Note Text (metin notu) kutusuna yeni metin girilir.
* Eğer farklı bir font kullanmak istiyorsan Use Document’s Fontu yeniden
seçilir, sonra yeni bir font stil veya ölçü seçmek için Font seçilir.
*Insert Hyperlink ............. kullanılır veya eğer istenirse özelliklere bağlanılır
(link to property) .
3- Yeni fontu ve/veya metni kabul etmek için OK seçilir.
4- Metin eklemek için, kâğıt üzerinde tıklanır sonra Insert, Annotations, Note
seçilir. Metin özelliklerini açıkça belirtildikten sonra istenilen bölgeye metin
sürüklenir.
5- Taşıyarak, silerek ve çizgiler veya metin bloklarında metin ekleyerek kâğıt
formatını basıma hazırlamak için;
* Silmek için, çizgi veya metin seçilir ve delete anahtarına basılır.
86
* Hareket etmek için, metin veya çizgi seçilir ve yeni bir yere sürüklenir.
* Çizgiler eklemek için, Tools, Sketch Entity, Line (çizgi) veya
seçilir.
6- Başka bir obje eklemek için, dosyadan standart not metni, v.b. Insert,
object seçilir.
Yeni bir obje
oluşturulabilir veya dosyadan birini girebilirsin. Objeler
bağlantılandırılmış olabilir veya kâğıt dosyalarında yerleştirilmiştir.
8.3.2 Resmi Kaydetmek
File menüsünden, Save Template seçilir.
* Yeni bir isimle kâğıtu kaydetmek için, Custom Template seçilir. Sonra
istenilen yönde Browse (göz atmak) seçilir. Yeni bir kâğıt ismi girilir, ve Save seçilir.
Kâğıt dosyaları .slddrt uzantısına sahiptir (Şekil 8.7).
Eğer resme herhangi bir geleneksel dosya özellikleri eklenildiyse, resim
kaydedildiği zaman özellikler de resim ile birlikte kaydedilir. Sonra başka resim
özellikleri yeni resme eklenir.
Şekil 8.7 Resmi kaydetmek
87
8.3.3 Kâğıdı Basıma Hazırlamayı Bitirmek ve Bir Bireysel Kâğıt ile Çalışmaya Geri
Dönmek
Edit, Sheet’ı seçilir veya Feature manager tasarım ağacında veya kağıdın
herhangi boş yerinde kâğıt ikonunu (simgesi) veya kâğıt üzerinde mousun sağ butonu
ile tıklanır.
8.4 Resim Penceresi
Resim penceresi parça ve montaj pencerelerindeki tasarım ağacına benzer bir
Feature manager tasarım ağacı içerir. Resimler için Feature manager tasarım ağacı
resimlerine uyan parçaların hiyerarşik olarak sıralanmış bir listesinden oluşur(Şekil
8.8). Her bir kâğıt altında bir simge bulunur. Kâğıt ve her bir görüntü için simgeler
bulunur (Şekil 8.8).
Bir parçanın simgesi yanındaki bir
işaret eder. Parçayı genişlemek için
seçilir
sembolü onun ortak parçalar içerdiğini
ve onun içerikleri görülür(Şekil 8.8).
Standart görüntüler, parça veya görüntüde gösterilen montaj için özellik listesi
içerir. Üretilen görüntüler, detay veya kesit görüntüleri gibi, farklı içerik, görüntüspesifik parçalar (detay halkaları kesit çizgileri v.b.) (Şekil 8.8).
Şekil 8.8 İşlemleri gösteren Feature Ağacı
88
8.5 Montaj ve Parçaların Görüntüleri
Bir parçanın veya görüntü tiplerinin bir çeşidinde montajın resimleri
üretilebilir. Standart 3 wiev (standart 3 görünüş) Projection (izdüşüm) Named
(isimlendirilmiş) ve Relative to Model (modele göre). Bununla birlikte Auxillary
(yardımcı), Detaıl (detay), section (kesit), Aligned section (hizalanmış kesit) veya
Broken (kırılmış) görüntüleri, var olan görüntülerden oluşturabilirsiniz. Parça veya
montaj belgesi açılmalıdır ve onun bir resmini oluşturmadan önce kaydedilmelidir.
* Harekete geçirilmiş bir görüntü üzerinde birimlerin resmini çizebilirsiniz.
Kesit çizgileri çizmek için detay görüntüleri için tanımlanmış bölgeler v.b. için
gereklidir. Aktiv görüntünün sınırları bir kırmızı kutuyla izlenir. Bir aktif görüntü
oluşturmak için, sınırlar içinde herhangi bir yerde çift tıklanır veya sınırlar içinde
mousun sağ butonu ile seçim yapılır ve Activate view (aktif görüntü) seçilir.
• Seçilmiş bir görüntü, tasarlanmış görüntü oluşturulmasına, kırılmış bir
görüntü için kırık çizgiler yerleştirilmesine, levha üzerinde görüntünün taşınmasına,
görüntü sınırlarını yeniden ölçümlendirilmesine v.b. izin verir. Seçilmiş bir görüntü
sürükleme sapları ile yeşil bir sınıra sahiptir. Bir görüntüyü seçmek için sınır içinde
herhangi bir yerde tıklanır.
8.5.1 Görüntü Sınırları
Bir hareketli gösterge bir resim görüntüsünün kenarları üzerinden geçerken,
görüntü kenarları aydınlanır. Görüntüde gösterilen modelin yönü, büyüklüğü üzerine
dayandırılmış görüntü sınırının büyüklüğü otomatik olarak hesaplandırılmıştır.
Görüntü sınırının ölçüsünü ayarlanılabilir (genişlemiş görüntü sınırı bir görüntüyü
harekete geçirmeyi veya seçilmeyi kolaylaştırır). Görüntü sınırını görüntüde
gösterilmiş modelden daha küçük yapılamaz. Görüntü sınırları ve onların içerdiği
görüntüler örtüşebilir.
8.5.1.1 Görüntü Sınırının Büyüklüğünü Değiştirmek
1. Görüntü seçilir (Şekil 8.9).
89
2. Göstergeyi köşeden tutulur veya sınırın yanından tutulur, gösterge biçimi
resmin büyüklüğü değişene kadar harekete ettirilir(Şekil 8.9).
3. Sınırı gerekli olan büyüklüğe ulaştırmak için kulp sürüklenir(Şekil 8.9).
Şekil 8.9 Resmin görüntü sınırlarını değiştirme
8.5.1.2 Sınır gösterimini On/off’a çevirmek
Diyalog kurusunda Options (seçilirenekler)’in Drawings şeridi üzerinde,
Display drawing view borders (resim görüntü sınırlarını göstermek) seçilir.
Seçildiğinde her bir görüntünün sınırı bir gri kutu olarak gösterilir. Sınırlar gizlenir.
Sınırı gizlenmiş olsa bile üzerinden gösterge geçtiğinde aydınlanır.
90
Şekil 8.10 resim sınırlarını gösterip göstermeme
8.5.2 Standart Üç görünüş
Insert(yerleştir), Drawing view (resim görüntüsü)’ün altındaki standart 3 view
(standart 3 görünüş) seçeneği, aynı zamanda gösterilmiş montaj veya bir parçanın üç
görünüşlerini oluşturur.
8.5.2.1 Standart 3 Görünüş Oluşturmak
1.
Kaydedilmiş parça veya montaj açılır ve yeni bir resim açılır.
2.
Bir parça veya montaj belgesinin Featuremanager ağacının en üstüden
parça görüntüsü sürüklenir ve açık bir resim penceresi içine bırakılır.
8.5.3 İzdüşüm Görüntü
Bir izdüşüm görüntüsü, sheet setup diyalogunda kesin belirtilmiş birinci açı
veya üçüncü açı izdüşümü kullanılarak bir dikey görüntü izdüşümü oluşturulur.
8.5.3.1 Bir Projeksiyon Görüntü Oluşturmak
1. Mevcut bir görüntünün sınırları içinde tıklayarak o görüntü seçilir.
2. Resim alet çubuğu üzerinde Insert Drawing View Projection veya
seçilir.
Gösterge biçimi değişir.
Göstergeyi hareket ettirirken görüntü sınırının bir gösterimi ortaya çıkarılır,
en yakın görünüş çıkarılır. İzdüşüm görüntüsünü yerleştirirken kırılma davranışını
geçersiz saymak için görüntü etrafında hareket ettirirken ctrl anahtarını serbest bırak.
3.
Görüntünün bulunması istenilen yere kadar gösterge hareket ettirilir.
Sonra görüntüyü yerleştirmek için istenilen yer tıklanır.
4.
İstenilen yönde seçilmiş görüntünün yanında tıklayarak bir projeksiyon
yönü seçilir. Sağa, sola yukarı veya aşağıya gösterilebilir (planlanabilir).
91
Bir izdüşüm görüntü kâğıt üzerinde yerleştirilmiştir ve hangisinden
oluşturulmuşsa görüntüye hizalandırılıştır. Hükmen bir izdüşüm görüntüsünün sadece
izdüşüm yönünde hareket ettirilebilir.
5.
İzdüşümün yönünü gösteren bir ok göstermek için Feature manager
tasarım ağacında, veya kâğıt üzerinde projeksiyon görüntüsü mousun sağ butonu ile
seçilir ve Properties’i seçilir. Display view arrow’u seçilir ve eğer arzu edilirse bir
etiket girilir(en fazla 2 karakterli).
8.5.4 Yardımcı Görüntü
Bir auxiliary (yardımcı) görüntü bir izdüşüm görüntüye benzer ama bir
mevcut görüntü katlanmamış normal bir referans kenarıdır.
8.5.4.1 Bir Yardımcı Görüntü Oluşturmak
1.
Referans
noktası seçilir (horizantal veya bir vertikal kenar olmak
zorunda değildir hangisi bir standart izdüşüm görüntü oluşturuyorsa).
2.
Resim alet çubuğu üzerinde Insert, Drawing View, Auxiliary veya
tıklanır. Göstergeyi hareket ettirdiğiniz zaman görüntü sınırının bir gösterimi görülür.
Yardımcı görüntüyü yerleştirirken hizalama değerini geçersiz kılmak için, gösterimin
etrafından başlatmak için ctrl tuşuna basılır. Sürüklerken kopma hareketini yeniden
başlatmak için ctrl anahtarını serbest bırak.
3.
Görüntünün nerde olmasını isteniyorsa oraya kadar gösterge taşınır,
sonra görüntüyü yerleştirmek için tıklanır.
Yardımcı görüntü kâğıt üzerinde, oluşturulduğu kenardan hizalanmıştır. Bir
yardımcı görüntüyü sadece projeksiyonun yönünde hareket ettirilebilir.
Eğer ISO/DIN/HS/BSI boyutlandırma standartlarını kullanılıyorsa otomatik
olarak bir görüntü oku eklenir.
4.
Eğer ANSI boyutlandırma standartlarını kullanılırsa, bir ok işaret
işaretleyicisini izdüşüm yönünde gösterebilirsin. Kâğıt üzerinde veya Feature Manager
tasarım ağacında yardımcı görüntüyü
92
mousun sağ butonu seçilir ve Properties
(özellikler)’i seçilir. Display View Arrow (görüntü okunu göster)’i tıklanır ve eğer
arzu edilirse bir etiket girilebilir (max 2 karakter).
(Named View)
8.5.6 Görüntü isimlendirme
Model belgesindeki görüntü isimlerinden seçilerek bir isimlendirilmiş görüntü
oluşturulabilir. İsimlendirilmiş görüntüler aşağıdakileri içerir.
• Standart ortagrafik görüntüler (ön, üst Isometrik ve bunun gibi)
• Geçerli model görüntüleri
• Modeli bir eksen etrafında döndürerek modelden oluşturulan Custom
(geleneksel) görüntüler, sonra isimle görüntüyü kaydetmek. Bütün parça veya
montajlar seçilmiş görüntünün kapsamında gösterilir. Seçilmiş görüntünün yönü
parçada veya montajda olsa bile bir Zoom’lanmış (büyütülmüş) görüntüde görülür.
8.5.6.1 İsimlendirilmiş Bir Görüntü İlave Etmek
1.
Resimde resim alet çubuğu üzerinde Insert (yerleştir) Drawing View
(resim görüntüsü), Named View ( isimlendirilmiş görüntü) veya
seçilir. Gösterge
değişecektir.
2.
Parça veya montaj penceresi değiştirilir (window menüsünden isimle o
seçilir ) ve herhangi bir yer tıklanır.
Drawing View- Named View (resim görüntüsü- isimlendirilmiş görüntü)
diyalog kutusu görülür. Liste, modelde oluşturulan herhangi Custom görüntülerini,
Current görüntüyü (geçerli görüntüyü) ve standart görüntülerin tümünün isimlerini
içerir.
3.
Listeden bir isimlendirilmiş görüntü çift tıklanır veya bir isimlendirilmiş
görüntüyü seçilir ve OK seçilir. Gösterge değişir.
4.
Resim penceresine değiştirilmiş görüntüyü yerleştirmek istenilen yere
tıklanır. İsimlendirilmiş görüntüler hükmen diğer görüntülere hizalanamazlar ve resim
kâğıtsı üzerinde herhangi bir konuma rahatça taşınabilir.
93
8.5.7 Modele Yakın Bakış (Relative to Model View)
Bir relative to model (modele yakın bakış) resimde iki ortagonal yüzler veya
düzlemlerle tanımlanan bir ortagrafik görüntüdür ve onların kendi görünüşlerinin tarif
namesidir. Bu görüntü tipi
ayrıca eğer bir değer görüntüsünden başka bir şey
gerekliyse birinci ortagrafik görüntüyü düzenlemek için kullanılır.
8.5.7.1 Bir Relative to Model Görüntüsü Yerleştirmek
1.
veya
Resim alet çubuğu üzerindeki Insert drawing view, Relative to model
seçilir
2.
Bir spesifik BAKIŞ YÖNÜNE sahip olmasını istenilen model penceresi
içinde bir yüzü veya düzlem seçilir. Drawing view orientation (resim görüntü bakış
yönü) diyalog kutusu görülür (Şekil 8.11).
Şekil 8.11 Bakış yönü seçimi
94
3.
Bir bakış yönü (front (ön), top (üst), left (sol) v.b.) seçilir ve OK seçilir.
4.
Birincisine dik olarak başka bir yüzey veya düzlem seçilir.
5.
Drawing view orientation (resim görüntü bakışa yönü) listesinden bu yüz
için bakış yönü seçilir.
6.
Görünüşü yerleştirmek istediğin yere resim tablosu üzerinde gösterge ile
tıklanır. Relative to model görüntüler diğer görüntülere hizalanmaz ve resim kâğıtsı
üzerinde herhangi bir yere serbest hareket ettirilebilir.
Note: Görüntü konumu ve model yüzleri seçmeğe ihtiyaç duyduğunuz zaman
resim ve model pencerelerini döşemek pencereleri değiştirmekten daha kolaydır.
8.5.8 Detaıl View (Detay görünüş)
Genellikle bir genişletilmiş boyutta bir görüntünün bir bölümünü göstermek
için bir detay görüntü oluşturulabilir Bu detay bir kesit görüntüsünün veya 3 boyutlu
görüntünün olabilir.
8.5.8.1 Bir Detay Görüntüsü Oluşturmak
1.
Bir görünüş (görüntü seçilir veya mousun sağ butonu seçilir ve Activate
view’i (görüntü harekete geçir) seçilir.
2.
Bir taslak birim aleti kullanarak, bir kapatılmış profil etrafındaki bölge
detaylandırmak için oluşturulur (profil genellikle gerekli ama bir halka gerekli
değildir).
3.
Profilin bir birimi seçilir.
4.
Resim alet çubuğu üzerinde Insert, Drawing View, Detaıl veya
seçilir. Maus hareket ederken, görüntü sınırının bir gösterimi görülür.
5.
Etiketlenmiş detay görüntüsünü yerleştirmek için yerleştirmek istenilen
yerdeki görüntü seçilir. Detay görüntüsü üzerindeki not, etiket harfi ve ölçeğini içerir.
Detay görüntüler hükmen diğer görüntülere hizalanmaz ve resim kâğıtsı
üzerinde herhangi bir yere serbestçe hareket ettirilir.
8.5.8.2 Bir Detay Görüntüsünü Değiştirmek
• Detay görüntüsünün ölçeğini değiştirmek için, Feature Manager tasarım
ağacında veya kâğıt üzerindeki görüntü mousun sağ butonu ile seçilir ve properties
95
(özellikler) seçilir. Scale’nin altında Use Sheet’s scale (kâğıdın ölçeğini kullan)
seçilmeden, bir yeni ölçek oranı girilir ve OK seçilir (Şekil 8.12).
Şekil 8.12 Detay görüntü özelliklerini değiştirmek
• Detay görüntü not metinini değiştirmek için, metini çift tıklanır (veya metin
mousun sağ butonu ile seçilir ve Properties (özellikler) seçilir) ve Note diyalog
kutusunda gerekliyse değiştirilir.
- Eğer nottaki etiketi değiştirmek istenilirse, detay halka üzerindeki etiket
güncelleşir.
- Eğer nottaki ölçek değiştirilirse detay görüntü ölçeği güncelleşir.
• Detay halka etiketi font ve harfini değiştirmek için, harfi mousun sağ
butonu ile seçilir ve Properties seçilir gerekliyse yeni bir isim girilir. Use Document’s
Font’u seçilmemiş olsun, sonra Font seçilir ve yeni bir büyüklük ve stil seçilir.
• Detay halka etiketini veya notu hareket ettirmek için maus ile parça
sürüklenir.
8.5.8.3 Detay Halkasının Kesme Kenarını Yeniden Tanımlamak
1. Çizilmiş detay dairesi üzerinde mousun sağ butonu ile seçilirim yapılır ve
Edit Sketch (taslağı basıma hazırla) seçilir.
96
2. Büyüklüğü veya biçimi değiştirmek için profil seçilir ve sürükle detay
dairesi için gösterge biçimine dikkat edilir.
3. Detay
Rebuild veya
görüntüsünü
güncelleştirmek için standart alet çubuğu Edit,
seçilir ayrıca detay halkasını sürükleyerek yeniden biçimlendirme
yapılabilir. Görüntü otomatik olarak güncelleşir.
8.5.8.4 Detay Görüntü Sınırı İçin Çizgi Fontunu Kesin Olarak Belirtmek
1. Tools, Options seçilir.
2. Line Font (çizgi fontu) şeridinin üzerinde, Type of Edge’nın altında,
Detail Broder seçilir, sonra bir çizgi sitili (line Style) ve çizgi kalınlığı (line weight)
seçilir(Şekil 8.13)..
3. OK seçilir (Şekil 8.13).
Şekil 8.13 Detay resim çizgi fontunu değiştirmek
8.5.9 Kesilmiş Görüntü
Bir uniform geçiş-kesitine sahip bir uzun parçanın resim üzerinde bir kesilmiş
görüntü kullanabilirsin. Bu daha küçük bir büyüklükteki resim kâğıtsı üzerine daha
97
geniş bir ölçekte görünmesini mümkün kılar. Kırılmış bir bölge ile ortaklaşa model
boyutları ve referans boyutları gerçek model değerlerini yansıtır.
8.5.9.1 Bir Kırılmış Görüntü Oluşturmak
1. Resimden kesilecek parça seçilir ve Insert, vertical Break (dikey kırılma)
ya da Horizantal break, (yatay kırılma) seçilir. Görüntüde iki kırık çizgi görülür. Bu
görüntüye kırık çizgilerin bir dizisinden daha fazla ekleyebilirsin; Ancak bütün kesit
düzlemleri aynı yönde olmalıdır.
2. Parça üzerinde kesitlerin oluşmasını istenilen yerlere kesit
çizileri
sürüklenir.
3. Aydınlanmış sınırlar içinde mousun sağ butonu ile seçilirim yapılır ve
menüden break view (kırık görüntü) seçilir (Şekil 8.14).
Parça, parça geometrisinde bir boşlukla birlikte gösterilir (Şekil 8.15).
Şekil 8.14 Kırık görüntü oluşumu
98
Şekil 8.15 Kırılmış görüntü
8.5.9.2 Bir Kırılmış Görüntüyü Onun Kırılmamış Durumuna Döndürmek
Kesilmiş görüntüye mousun sağ butonu ile seçilirim yapılır ve Un-Break
View’i (görüntüyü kırma) seçilir.
Şekil 8.16 Kırılmış görüntüyü eski haline getirmek
8.5.9.3 Bir Kırılmış Görüntüyü Değiştirmek
• Kesitin pozisyonunu değiştirmek için, kesit çizgileri sürüklenir.
• Kesit boşluğunun genişliğini değiştirmek için, Tools, Option seçilir ve
Detailing kutusuna yeni bir değer girilir.
• Kırık çizgilerinin biçimini değiştirmek için, bir kesit çizgisi mousun sağ
butonu ile seçim yapılır ve menüden bir çizgi stili seçilir. Straight Cut (düz kesim)
Curue Cut (eğri, kıvrık) zig zag cut veya small zig zag cut seçilir.
8.5.10 Kesit Görüntü
Bir kesit çizgisi ile görüntüyü bilerek bir section view (kesit görüntü)
oluşturabilirsin. Görüntü bir düz kesim kesiti veya bir aşamalı kesit çizgisi kullanarak
tanımlanmış bir offset kesit olabilir.
99
8.5.10.1Kesit Görüntü Oluşturmak
1. Mevcut bir resim görüntüsü harekete geçirilir (görüntüye çift tıklanır veya
mousun sağ butonu seçilir ve Activate view seçilir).
2. Taslak aletleri alet çubuğu üzerinde Tools, Sketch Entity, centera veya
Line seçilir veya
veya
seçilir.
3. Aktif görüntüde bir tek veya basamaklandırılmış merkez çizgi veya
modelin içinden geçen çizgi çizilir.
4. Resmi çizilmiş merkezi çizgiyi veya çizgiyi (eğer o hala seçilmemişse)
seçilir. Bir basamaklanmış çizgi için, yalnızca bir parça seçilmeye ihtiyaç duyulur.
5. Insert, Make section Line seçilir.
Kesit yönünü gösteren oklara bakılır. Eğer gerekliyse okların yönünü tersine
çevirmek için kesit çizgisi üzerinde çift tıklanır.
Şimdi sonuçlanan görüntüyü kontrol eden diğer kesit çizgi özelliklerini
basıma hazırlanabilir.
6. Seçilmiş kesit çizgileri ile, Insert, Drawing View, Section veya
resim
alet çubuğu üzerinde seçilir.
Note; Eğer bir tek adımda kesit çizgisi ve değer kesit görüntüsü oluşturmayı
tercih edilirse 5 ve 6 basamaklar atlanır. Yerine, çizilmiş parçayı seçildikten sonra,
seçilir veya Insert, Drawing View, Section seçilir.
Göstergeyi hareket ettirirken görüntü sınırının bir gösterimi gösterilir.
Hükmen görüntü kesit çizgisi üzerinde okların yönünde hizalanmıştır. Görüntü
yerleştirirken değer hizalamasını geçersiz kılmak için ctrl anahtarına baş sürüklerken
değer hizalamasına geri dönmek için ctrl anahtarını serbest bırakılır.
8.5.11Hizalanmış Kesit Görüntü
Bir seçilmiş kesit çizgi parçası ile hizalanmış modelin bir bölümünün veya bir
modelin içinden geçen bir hizalanmış kesit görüntüsü oluşturulabilir.
100
8.5.11.1 Bir Hizalanmış Kesit Görüntüsü Oluşturmak
1. Mevcut bir resim görüntüsü aktif hale getirilir. (görüntü seçilir veya
mousun sağ butonu seçilir ve Activate view seçilir)
2. Sketch Tools alet çubuğundan Tools, Sketch Entity Center line veya line
seçilir veya
yada
seçilir.
3. Kesit çizgisi tasarlanır, kesit çizgisi birbirlerine bir açıda iki adet
bağlanmış çizgiden oluşmalıdır(Şekil 8.17).
4. Görüntüsünü hizalamak istediğin resmi çizilmiş kesit çizgisinin parçası
olduğu seçilir.
5. Insert Make Section Line seçilir.
Kesimin yönüne işaret eden oklara bakılır. Eğer gerekliyse okların yönünü
ters çevirmek için kesit çizgisi üzerinde çift tıklanır.
Şimdi eğer dilenirse sonuçlanan görüntüyü kontrol eden diğer kesit çizgi
özelliklerini basıma hazırlanabilir.
6.
Seçili kesit çizgisi ile, resim alet çubuğu ile Insert Drawing View,
Aligned Section veya
seçilir.
Note: Eğer kesit çizgisini ve hizalanmış değer kesit görüntüsünü bir tek
basamaktan oluşturmayı tercih edilirse 5 ve 6. basamaklar atlanır yerine resmi çizilmiş
kesit çizgi parçasını seçildikten sonra Insert Drawing View Aligned Section seçilir
seçilir.
veya
Hizalanmış görüntüdeki seçilen çizginin açısı değiştirilemez, ancak onun
konumu değiştirilebilir.
Göstergeyi hareket ettirirken görüntü sınırının bir gösterimi görülür. Hükmen
görüntü kesit çizgisinin seçilmiş parça
üzerine okların yönünde hizalandırılır.
Görüntüyü yerleştirirken değer hizalanmasını geçersiz kılmak için ctrl anahtarına
basılır. Sürüklerken değer
hizalanmasına geri dönmek için ctrl anahtarını serbest
bırakılır.
Onun değer hizalamasında, hizalanmış kesit görüntüsü
parça üzerinde okların yönünde hareket eder.
101
yalnızca seçilmiş
Şekil 8.17 Kesit alınmış parça
8.5.12 Kesit Görüntülerini Değiştirmek
• Kesit çizgisi üzerinde harf etiketi basıma hazırlamak için, harf etiketi çift
seçilir, yeni bir harf gir ve Enter’a bas.
• Kesit görüntüsü üzerinde not basıma hazırlamak için metne çift tıklanır.
Note diyalog kutusunda gerekli değişiklikleri yap. (metni basıma hazırla, sembolleri
ekle, fontu değiştir v.b.) ve OK seçilir.
• Kesit çizgilerinin yerini basıma hazırlamak için gerekli olarak sürüklenir.
Bununla birlikte kesit çizgisine mousun sağ butonu ile mavi seçilir ve Edit Sketch
seçilir, sonra değişiklikler yapılır.
• Oklarla işaretlenmiş olarak kesim yönünü değiştirmek için, kesit çizgisi
boyunca herhangi bir yer seçilir.
• Kesit
çizgilerinin
basıma
değiştirilmesinden sonra aşağıdaki
hazırlanması
metotlardan
veya
kesim
yönünün
birini kullanarak görüntü
güncelleştirilir.
-
102
veya Edit Rebuild seçilir.
-
Kesit görüntüsü mousun sağ butonu ile seçilir ve Update View seçilir.
-
Görüntü seçilir.
8.5.12.1 Taramayı (Tarama) Değiştirmek
Kesit görüntüleri, Tools, Options, Tarama tanımlanmış olarak tarama
motiflerini kullanır. Gelecek Solid Works oturumunda tarama motif değerinde
değişiklikler gösterir.
8.5.12.1.1 Bir kesit görüntüsü için tarama motifini değiştirmek
1.
Tarama yapılacak yüzey mousun sağ butonu ile seçilir ve tarama
özellikleri seçilir.
2.
Pattern, Scale ve Angle belirlenir ve Preview (gösterimi) bakılır (Şekil
3.
Apply To’nun
8.18).
altındaki görüntüde bütün kesit yüzleri veya bütün
parçaları için (bir montajın bir kesit görüntüsünde) kesit yüzleri, sadece seçilmiş
bölgenin değiştirilip değiştirmeyeceği seçilir(Şekil 8.18).
4.
Bir katman için tarama ortadan kaldırılır. Region (bölge), Component
(parça, bölüm) veya view (görüntü) Apply to listesinden seçilir ve Remove tarama
seçilir. Tarama bir seferde bir katman çıkarabilir. Eğer bir parçadan tarama çıkarılırsa
görüntü için tarama değeri gözler önüne serilir(Şekil 8.18).
5.
Apply seçilir veya değişiklikleri kabul etmek için OK seçilir veya
Cancel (iptal) seçilir(Şekil 8.18).
Şekil 8.18 Tarama özellikleri
103
8.5.12.2 Merkez Çizgisi Gösterimini Değiştirmek
Merkez çizgileri otomatik olarak bir kesit görüntüsünden gerekli yerlere
(çukurlar, döndürülmüş özellikler) eklenir. Model kenarı boyunca merkezi çizgiyi
uzatmak için mesafeyi kesin olarak belirtmek için, Tools,Options, Detailing seçilir ve
Dimensioning Standart’ ın altında Center’ine Extension (merkezi çizgi uzantıları)
için bir değer girilir.
Nokta sonlarını sürükleyerek merkezi çizgilerin uzantılarını değiştirilebilir.
Eğer merkezi çizgiler istenmiyorsa, ya kesit görüntüsünden onları deletelenir (silinir)
ya da View seçerek ve Axes’ı seçili almayarak görüntüyü kapatabilirsin.
8.5.12.3 Kesit Çizgi Özelliklerini Değiştirmek
Kesit çizgi özelliklerini basıma hazırlayarak
Section
View (bir kesit
görüntüde) veya Aligned Section View (hizalanmış kesit görüntüsü) değişiklikler
yapılabilir. Bu özellikler ya önce
veya kesit
görüntüsünü
oluşturduktan sora
düzenlenebilir. Eğer bu özellikler görüntü oluşturmadan önce düzenlemek istenilirse
kesit çizgisinin
resmi çizilir, seçilir sonra Insert, Make Section Line seçilir. Bu
ortaklanmış görüntü otomatik olarak oluşturulmaksızın
bir kesit çizgisi
içine
taslaklanmış çizgiler yapar. Sonra kesit çizgisi mousun sağ butonu ile seçilir ve
Properties seçilir (Şekil 8.19).
Eğer kesit oluşturulduktan sonra kesiti değiştirmek istersen kesit çizgisi
(görüntüye değil) mousun sağ butonu ile seçilir ve Properties’i seçilir.
veya Edit,
Rebuild’ı seçmeye ihtiyaç duyulur veya kesit görüntüsü mousun sağ butonu ile seçilir
ve görüntüyü güncelleştirmek için kesit çizgi özelliklerini değiştirdikten sonra Update
View seçilir.
104
Şekil 8.19 Kesit çizgisi özellikleri
8.5.12.3.1 Şu iki seçenek sadece etiketleri etkiler.
• Label (etiket) Harfi seçilerek ve yeni bir etiket girerek bu kesit çizgisi ile
ortaklanmış harf değiştirilir.
• Use Document’s Font (belgenin Fontunu kullanmak) işaretlendiğinde,
kesit çizgi metni, belgenin kalanı olarak aynı Fontu kullanır. İşaretlenmediğinde font
butonunu seçebilirsin ve kullanmak için font sitili ve büyüklüğü belirtilir.
Section Line diyalog kutusundaki kalan seçenekler görüntüde (sonuçlanan
görüntüde) modelin temsil edilmesini kontrol eder. Onlar, ya kesit görüntüleri ya da
hizalanmış kesit görüntüleri için bireysel olarak veya kombinasyonda kullanılabilir.
İstenilen sonuçları elde edene kadar denenmelidir. Section Line Properties ( kesit
çizgi özellikleri) ne değişiklikler yaptıktan sonra görüntüyü güncelleştirme
unutulmamalıdır.
Aşağıdaki örnekler modele ve burada gösterilen kesit çizgilerini içeren
görüntüye dayanır.
• Change direction of cut (resmin yönünü değiştir) kesit çizgisi kesiminin
yönünü tam tersine çevir. Bu kesit çizgisine çift tıklamak aynı etkiye sahiptir.
• Scale with model changes. ( model değişiklikleri ile ölçeklendir.) kesit
çizgisi para metrik olarak modelle büyüklüğünü değiştirir. Bu ancak amaçlanmayan
bir kesit kesiminde ileri gelebilir. Bu seçenek için değer kapalıdır.
• Partial section (kısmi kesit). Eğer kesit çizgisi görüntünün karşı tarafına
bütün yollara dahil edilmesi için kesit görüntüsüne neden olur.
105
• Display only surface cut (sadece yüzey kesimini göstermek) . Çıkarılmış
kesit çizgisinin arkasındaki yüzeyler ile birlikte bir basitleştirilmiş görüntüdür. Sadece
kesit çizgileri tarafından gerçek olarak kesilmiş yüzeyler kesit görüntüsünde gösterilir.
8.5.13 Montajların Kesit Görüntüleri
Bir montajın bir kesit (veya hizalanmış kesit) görüntüsünü oluşturduğun
zaman Section Scope (kesit ölçeği) açıkça belirterek seçilmiş parçalari içeri almaya
bilirsin.
Bir montajın bir kesit görüntüsünden parçaları çıkarmak (dahi etmemek)
1. Bir görüntüyü aktif hale geçir ve sayfa 8-21 section view konusunda veya
sayfa 8-22 deki Aligned Section view konusunda tanımlanan bir kesit çizgisi oluştur.
2. Insert, Drawing View, Section
ve Aligned Section
seçilir. section
Scope diyalog kutusu görülür.
3. Aktif resim görüntüsünde veya Feature manager tasarım ağacında, kesit
görüntüsünden çıkarılmış parçalar seçilir. Seçilmiş parçalar Excluded components
(içeri alınmamış parçalar) kutusunda listelenir.
Note: Feature manager tasarım ağacındaki
parçalar seçilirken
aktif
görüntüden onları seçmek için emin olunmalıdır.
Listeden bir parça çıkarmak için yeniden parça seçilir.
4. Exclusion status (parçaları düzenle) eğer seçilmiş parçalar bir kereden
daha fazla kullanılırsa;
• Montaj seçilmiş parçaların bütün örnekleri eğer içeri almamak isteniyorsa,
Don’t
cut All Instances (bütün örnekleri kesme)
seçilir. Elde edilen görüntüde
seçilmiş parçaların tümü sol kesilmemiş olacaktır.
• Eğer sadece seçilmiş örneği sokmamak istenilirse bu işaretlenmemiş
ayrılır. Sonuçlanan görüntüde sadece seçilmiş örnek kesilmeyebilir bütün diğerleri
kesilecektir.
5. OK seçilir.
Elde edilen kesit görüntüsünde, ayrılmış parçalar kesilmemiştir.Onlar
görüntüde gösterilebilir veya onları Display only surface cut kesit görüntü özelliğini
düzenleyerek görüntüden çıkarabilirsin.
106
8.5.13.1 Görüntü İçin Kesit Ölçeğini Basıma Hazırlamak
Kesit görüntüsü mousun sağ butonu ile seçilir ya kâğıt üzerinde yada Feature
manager
tasarım ağacında Properties seçilir ve Drawing view Properties diyalog
kutusunun Section Scope şeridi seçilir.
• Excluded Components listesine parçalar eklemek için kesit görüntüsünde
(parent görüntüde değil) parçalar seçilir.
• Listeden bir parça çıkarmak için tekrar parça seçilir.
• Montajda birden daha fazla kullanılan parçalar için Exclusion status
(parçaları düzenle)
değiştirmek için
Excluded components (parçaları düzenle)
listesinde parça seçilir sonra Don’t cut All Instances (bütün örnekleri kesme) seçilir.
8.6 Görüntü Özellikleri
Drawing view properties (resim görüntü özellikleri) kâğıt, resim görüntüsü, ve
model veya onun gösterdiği montaj görüntünün ölçeği boyutlandırma tipi ve
konfigürasyonu hakkında bilgi sağlar (Şekil 8.20).
Şekil 8.20 Resim görüntü özellikleri
8.6.1 Resim Görüntü Özelliklerini İncelemek ve ya Değiştirmek
Kâğıt üzerinde veya Feature manager tasarım ağacında bir resim görüntüsü
mousun sağ butonu ile seçilir ve Properties (özellikleri) seçilir(Şekil 8.20).
107
• View Information (görüntü bilgisi) seçilmiş görüntünün ismi seçili tipi
gösterir.
• Scale (ölçek), görüntünün ölçeğini değiştirmek için use Sheet’s scale seçili
olmamalıdır, sonra Scale kutularındaki
ölçek oran değeri değiştirilir. Ölçek oran
değeri 1:2’dir.
• Model Information (model bilgisi) modelin ismi ve doküman
yolunu
gösterir. Eğer seçilmiş görüntü bir isimlendirilmiş görüntüyse, farklı bir görüntü
oryantasyonu açıkça belirtilebilir. Listeden standart veya kullanıcı-tanımlanmış
görüntü seçilir(Şekil 8.20).
108
EK-1
EKLER
PLASTİK BORU KALIBI TASARIMI
Bu bölümde Solid Works 2000 ile aşağıda gördüğümüz iç çapı 14mm dış çapı
18mm olan plastik boru üretimini gerçekleştirecek plastik boru kalıbının katı
model olarak parçalarının oluşturulması ve birleştirilmesi hakkında bilgi
verilecektir.
PARÇA 1
(Part 1)
Aşağıda Parça 1 parçasının nasıl oluşturulduğu anlatılacaktır.
109
İşlem1: Çalışmaya başlarken öncelikle yeni bir part sayfası açılmalıdır.
Buradan, sırası ile Skech toolbarındaki Sketch komutu ve Sketch Toolbars
toolbarından Line (şekil 1) komutu ile istenilen profil oluşturulur (şekil 2).
Şekil 1
Şekil 2
İşlem 2: Bu işlemde çizilen sketch bir eksen (şekil 3) etrafında Features
(özellikler) toolbarındaki Revolved (döndürmek) komutu seçilerek döndürülür. Bu
işlemi yapmak için Revolved komutu girildikten sonra ekrana çıkan Revolved
Feature penceresindeki Type (çeşit) sekmesinden One-Direction (tek yön),
Angle (açı) sekmesinden 360 deg, Revolve as sekmesinden Solid Feature (katı
olarak) seçilerek OK komutu seçilerek döndürme işlemi tamamlanmış olur (şekil
4).
Şekil 3
110
Şekil 4
İşlem 3: Bu işlemde katı model üzerindeki deliklerin oluşturulması işlemi
gerçekleştirilir. Bunun için katı model üzerinde deliklerin geleceği yüzey (yüzey
1) seçilerek Sketch Tools toolbarındaki Circle (çember) komutu seçilir. Yüzey
üzerinde istenilen çapta bir çember çizilir ( şekil 5 ). Bu işlemin ardından çember
çapındaki deliği açmak için Feature toolbarındaki Cut Extrude (boşaltma) komut
düğmesi seçilir (Şekil 6). Ekrana çıkan Extrude Cut Feature penceresindeki
Type sekmesinden Trough All (tümünü, baştan-sona) seçilerek OK düğmesi
seçilir (Şekil 7). Böylece model üzerine istenilen çapta ve konumda delik delinmiş
olunur (şekil 8).
Şekil 6
Yüzey 1
Şekil 5
Şekil 8
Şekil 7
111
İşlem 4: Bu basamakta Feature toolbarındaki Circular Pattern (dairesel
kopyalama) komutu ile oluşturduğumuz deliği dairesel olarak istenilen sayıda
kopyalayacağız. Bunun için Feature toolbarındaki Circular Pattern komutunu
seçeriz (şekil 9). Ekranda çıkan Circular Pattern penceresinde Direction
Selected (yön seçimi) alanına eksen tayin edilir (şekil 10). Spacing alanına
30deg yazarak kopyalanacak deliklerin açı aralığı, Total instance (toplam örnek)
alanına 12 yazarak delik sayısı, Items to copy (kopyalanacak nesne) alanına
daha önce oluşturulmuş delik seçilerek OK düğmesi seçilir (şekil 10). Böylece
belli bir eksen çapında daireler kopyalanmış olur (şekil11).
Şekil 9
Şekil 10
İşlem 5: Bu basamakta yukarıda işlem 4 de bahsettiğimiz yöntemleri
kullanarak modeldeki diğer delikleri oluştururuz ( şekil 12).
112
Şekil 11
Şekil 12
İşlem 6: Bu basamakta Feature toolbarındaki Chamfer (köşe kırma, pah
kırma) komutunu kullanarak modelin muhtelif kenerlerına pah kıracağız. Bunun
için Feature toolbarındaki Chamfer komutu seçeriz (şekil 13). Ekrana gelen
Chamfer Feature (pah özellikleri) penceresinde Type sekmesinde AngleDistance (açı-ölçü) seçer, Distance alanına 2 yazarak pahımızın ölçüsünü,
Angle alanına 45 yazarak pahımızın açısını, İtems to Chamfer kutusuna pah
kıracağımız kenarı seçeriz. Seçimlerimiz bittiğinde OK düğmesini seçerek
işlemimizi bitiririz( şekil 14).
Şekil 13
Şekil 14
113
İşlem 7: Son olarak pah kıracağımız diğer kenarlara da aynı işlemi
uygulayarak parçamızı bitiririz (şekil 15).
Şekil 15
PARÇA 2
(PART 2)
Aşağıda Parça 2 nin nasıl oluşturulduğunu anlatacağız.
İşlem1: Çalışmaya başlarken öncelikle yeni bir part sayfası açılmalıdır.
Buradan, sırası ile Skech toolbarındaki Sketch komutu ve Sketch Toolbars
toolbarından Line ve Arc (şekil 16) komutları ile istenilen profil oluşturulur (şekil
17).
114
Şekil 16
Şekil 17
İşlem 2: Bu işlemde çizilen sketch bir eksen etrafında Features
(özellikler) toolbarındaki Revolved (döndürmek) komutu seçilerek döndürülür
(şekil 18). Bu işlemi yapmak için Revolved komutu girildikten sonra ekrana çıkan
Revolved Feature penceresindeki Type (çeşit) sekmesinden One-Direction (tek
yön), Angle (açı) sekmesinden 360 deg, Revolve as sekmesinden Solid
Feature (katı olarak) seçilerek OK komutu seçilir (şekil 19). Döndürme işlemi
tamamlanmış olur (şekil 20 ).
Şekil 18
115
Şekil 19
Şekil 20
PARÇA 3
(PART 3)
Aşağıda Parça 3 nin nasıl oluşturulduğunu anlatacağız.
116
İşlem1: Çalışmaya başlarken öncelikle yeni bir part sayfası açılmalıdır.
Buradan, sırası ile Skech toolbarındaki Sketch komutu ve Sketch Toolbars
toolbarından Line (şekil 21) komutu ile istenilen profil oluşturulur (şekil 22).
Şekil 21
Şekil 22
İşlem 2: Bu işlemde çizilen sketch bir eksen etrafında Features
(özellikler) toolbarındaki Revolved (döndürmek) komutu seçilerek döndürülür
(şekil 18). Bu işlemi yapmak için Revolved komutu girildikten sonra ekrana çıkan
Revolved Feature penceresindeki Type (çeşit) sekmesinden One-Direction (tek
yön), Angle (açı) sekmesinden 360 deg, Revolve as sekmesinden Solid
Feature (katı olarak) seçilerek OK komutu seçilir (şekil 23). Döndürme işlemi
tamamlanmış olur (şekil 24 ).
Şekil 23
117
Şekil 24
İşlem 3: Bu işlemde katı model üzerindeki deliklerin oluşturulması işlemi
gerçekleştirilir. Bunun için katı model üzerinde deliklerin geleceği yüzey (yüzey
1) seçilerek Sketch Tools toolbarındaki Circle (çember) komutu seçilir. Yüzey
üzerinde istenilen çapta bir çember çizilir ( şekil 25 ). Bu işlemin ardından çember
çapındaki deliği açmak için Feature toolbarındaki Cut Extrude (boşaltma) komut
düğmesi seçilir (Şekil 26). Ekrana çıkan Extrude Cut Feature penceresindeki
Type sekmesinden Trough All (tümünü, baştan-sona) seçilerek OK düğmesi
seçilir (Şekil 27). Böylece model üzerine istenilen çapta ve konumda delik
delinmiş olunur (şekil 28).
Şekil 26
Şekil 25
Şekil 27
118
Şekil 28
İşlem 4: Bu basamakta Feature toolbarındaki Circular Pattern (dairesel
kopyalama) komutu ile oluşturduğumuz deliği dairesel olarak istenilen sayıda
kopyalayacağız. Bunun için Feature toolbarındaki Circular Pattern komutunu
seçeriz (şekil 29). Ekranda çıkan Circular Pattern penceresinde Direction
Selected (yön seçimi) alanına eksen tayin edilir (şekil 30). Spacing alanına
60deg yazarak kopyalanacak deliklerin açı aralığı, Total instance (toplam örnek)
alanına 6 yazarak delik sayısı, Items to copy (kopyalanacak nesne) alanına
daha önce oluşturulmuş delik seçilerek OK düğmesi seçilir (şekil 30). Böylece
belli bir eksen çapında daireler kopyalanmış olur (şekil31).
Şekil 29
Şekil 31
Şekil 30
119
ASSEMBLY
(BİRLEŞTİRME)
Bu bölümde oluşturduğumuz parçaları birleştirerek kalıbı meydana getireceğiz.
İşlem 1: Çalışmaya başlarken yeni bir Assembly sayfası açılır.
Kaydedilmiş olan Partlar açılır (şekil 32). Daha sonra Window sekmesi seçilerek
açık olan Partlar ve Assembly sayfaları görülür, eğer kalıbımızı oluşturan
parçaların sayfaları mevcut ise Tile Horizontally (yatay olarak dizmek) ikonu
seçilerek sayfaların hepsinin ekranda görülmesi sağlanır(şekil 33). Daha sonra
ekranda görülen partlar teker teker assembly sayfasına taşınır (şekil 34) .
Şekil 32
Şekil 33
120
Şekil 33
Şekil 34
İşlem 2: Bu işlemde parçaların birleştirilmesi yapılacaktır. Bunun için önce
Wiew sekmesinden Temporaty Axis seçilir. Bu işlemin amacı, birleştirme
esnasında kolaylık sağlamak için eksenleri görünür yapmaktır (şekil 35). Daha
sonra birlaştirme için Assembly toolbarından Mate (birleştirme) komutu seçilir
(şekil 36). Ekrana gelen penceredeki İtems Select penceresine Kalıp ve Kalıp1
in eksenleri seçilir, Paralel komutu işaretlenerek Apply (uygula) düğmesi
seçilerek Kalıp ve Kalıp 1 in eksenleri birbirine paralel konuma getirilir (şekil 37).
Mate komutu kullanılarak yüzeylerin birbirleri ile olan ilişkilerine göre Coincident
(kesiştirmek), Paralel (paralel), Tangent (teğet), Concentric (eş merkezli),
Distance (mesafe, ara), Angle (açı) ve Perpendicular (dik) komutlarını
işaretleyerek parçaların birleştirilmesi sağlanır (şekil 38).
Şekil 36
Şekil 35
121
Şekil 37
122
EKLER
Ek 1
Bağlama Aparatı
1. Gövdenin Oluşturulması
1. Adım : SolidWork ilk açıldıktan sonra New ile yeni bir sayfa açılır ve
açılan tablodan part seçeneği seçilerek OK’lenir. Açılan yeni sayfada sol üst köşedeki
düzlemlerden bir tanesi seçilir ve daha sonra Skecth menüsüne tıklanarak Skecth araç
çubukları aktif hale getirilir ve Şekil Ek 1’de görüldüğü gibi parça profili oluşturulur.
Şekil Ek 1. Gövde parçası profilinin oluşturulması
2. Adım : Oluşturulan profile ‘Exrude Boss/Base’ komutuna tıkanarak
yükseklik kazandırılır. Şekil Ek 2’de olduğu gibi yükseklik verilirken bir tablo ekrana
gelir ve tablo değerleri girilirken parça üzerinde meydana gelen değişiklikler anında
ekrana yansır.
Şekil Ek 2. Exrude Boss/Base komutunun tablo seçenekleri
123
3. Adım : Şekil Ek 2’deki tablo seçenekleri girilir ve OK’lenir. Böylece profil
halindeki parçaya yükseklik kazandırılmış olur.
Şekil Ek 3. Gövde parçasının oluşturulması
4. Adım : Oluşturulan parçanın arka kısmındaki çıkıntıyı eklemek için ek
oluşturulacak yüzey seçilir. Daha sonra seçilen yüzey Skecth araç çubuğundaki
Convert Entities komutuna tıklanarak yüzey aktif hale getirilir ve Şekil Ek 4’de
görülen profiller çizilir.
Şekil Ek 4. Katıya profil ekleme
124
5. Adım : Eklenen profilin haricindeki diğer kısımlar ‘Trim’lenerek ek profile
aynı yöntemle yükseklik verilerek parça kaydedilerek ve gövde kısmı tamamlanmış
olur.
Şekil Ek 5. katıda oluşturulan profillere yüksekliğin verilmesi
2. Gergi Parçasının Oluşturulması
6.Adım : Gövde parçasında olduğu gibi ilk önce gergi parçasının kabataslak
profili çizilir.
Not : Yükseklik kazandırılacak profil kullanıcı tarafında en uygun yer
seçilerek oluşturulması tavsiye edilir.
Şekil Ek 6. Gergi parçasının profilinin oluşturulması
125
7. Adım : Gövde parçasında olduğu gibi oluşturulan profile ‘Exrude
Boss/Base’ komutuna tıklayarak yükseklik verilir.
Şekil Ek 7. Gergi parçasına yükseklik verilmesi
8. Adım : Şekil Ek 7 deki katının üst kısmı aktif hale getirilerek çıkarılması
istenen kısmın profili çizilir.
Şekil Ek 8. Çıkarılması gereken kısmın profilinin gösterilmesi
126
9. Adım : Oluşturulan profili çıkartmak için ‘Extrude Cut’ komutuna girilir ve
tablo değerleri verildikten sonra OK’lenerek çıkartılması istenen kısım Şekil Ek 9’da
görüldüğü gibi çıkartılmış olur.
Şekil Ek 9. Katı üzerinden dairesel profilin çıkartılması
10. Adım : Çıkarılan dairesel parçanın içerisine kılavuz açmak için daire
çapında bir daire daha çizilir ve sonra ‘İnsert’ in altından ‘Curve’ den Helix/Spiral
komutuna girilir. Ekrana Şekil Ek 10’da görüldüğü gibi tablo değerleri girilir.
Değerlere göre heliks oluşumu aynı anda ekranda görülür.
Şekil Ek 10. Delik içerisine Helix oluşumunun gösterilmesi
127
11. Adım : Şekil Ek 10’da oluşturulan dairesel alan kılavuz çekmek için
önceden oluşturulan Heliks’in başlama noktasından tutularak vida kaleminin kesici
ağzı tipinde bir üçgen (açılacak olan kılavuzun değerleri göz önünde bulundurularak)
çizilir. Daha sonra ‘İnsert’den Cut komutunun altında Sweep komutuna tıklanır ve
ekrana çıkan tablodan üst kısma Skecth (Çizim) ikinci kısma (Takip edilecek yol) ise
Helix değerleri tasarım ağacından atanarak Şekil Ek 11’de görülen diş açma kısmı
tamamlanmış olur. Heliksin üzerine üçgen çizilirken düzlemlerin ve Helis açısının
birbirleri ile iyi ayarlanması gerekir.
Şekil Ek 11. Oluşturulan delik içerisine kılavuz açılması
12. Adım : Katı üzerindeki köşe kısımlarında radyüs oluşturmak için Fillet
komutuna tıklanır ve tablo üzerindeki radyüs yarıçapı ve filletlenecek kısımlar
seçilerek Şekil Ek 12 görüldüğü gibi köşelere radyüs kırılmış olur.
Şekil Ek 12. Parça köşelerine Fillet (Radyüs) verilmesi
128
3. M10 Cıvatanın Oluşturulması
13. Adım : Cıvatanın oluşturulması için diğer parçalarda olduğu gibi düzlem
seçilir ve Skecth araç çubuklarından Circle (daire) dairesel profil çizilerek yükseklik
verilir ve silindirik bir parça oluşturulur.
Şekil Ek 13. Cıvatanın silindirik parçasının oluşturulması
14. Adım : Oluşan silindirik parça üzerindeki yüzeylerden biri seçilerek
‘Polygon’ (Altıgen) komutuna tıklanır ve silindirin merkezinden tutularak cıvata
başlığı için profil çizilir. Aynı şekilde çizilen profile yükseklik verilerek cıvata başlığı
oluşturulur. Sonra uç kısmına ‘Chamfer’ (Pah) kırılır.
Şekil Ek 14. Cıvata başlığının oluşturulması
15.Adım : Oluşturulan cıvata başlığına pah kırmak için Şekil Ek 15 görüldüğü
gibi bir profil oluşturulur ve Revolved Cut komutuyla 360° döndürülerek kesilir ve
cıvata başlığı oluşturulmuş olur. Burada dikkat edilmesi gereken husus etrafında
döndürülerek kesilecek olan eksen çizgisi ile oluşturulan profilin aynı Skecth’lerde
olmasıdır.
129
Şekil Ek 15 Cıvata başlığına pah kırılışı için profil çizimi
16. Adım : Profili cıvata başlığının çevresinde döndürülerek çıkartmanın
yapılması için ‘Revolved Cut’ komutuna tıklanarak değerler girilir ve OK’lenir.
Şekil Ek 16 Cıvata başlığına pah kırılması
17. Adım : Daha sonra vida silindire vida açılır bütün işlemler kılavuzda
olduğu gibi önce vida çekilecek yüzey seçilir ve helis oluşturulur. Daha sonra helisin
başlangıç kısmında bir üçgen çizilir. Ekrana gelen tablo değerleri girilerek silindirik
parçaya diş açılmış olur.
Şekil Ek 17 Silindirik parçaya vida çekilmesinin gösterilmesi
130
4. Bağlama Aparatının Montajı
18. Adım : Parçaların montajının yapılmasında ilk önce New menüsüne
girilerek yeni bir sayfa açılır ve Assembly (Montaj) seçeneği seçilerek OK’lenir. Daha
sonra ‘Window’un altındaki ‘Tile Horizontally’ komutuna tıklanır. Şekil Ek18’de
görülen tüm açık parçalar aynı anda ekranda görülür. Ekrandaki parçaların
isimlerinden tutularak sürüklenir ve montaj sayfasına bırakılır.
Not : Burada dikkat edilmesi gereken montaj yapılacak parçaların açık
olmasıdır.
Şekil Ek18 Parçaların montaj sayfasında gösterilmesi
19. Adım : Montaj sayfası tam ekran yapılarak montaj işlemi gerçekleşir.
Önce gergi parçasını gövde üzerinde Şekil Ek 19’görüldüğü gibi montajlanır.
Montajlama işleminde ‘Mate’ komutuna tıklanır ve parça yüzeyleri seçilerek tablodan
olan seçenek seçilerek ‘Apply’ (uygula) tuşuna basılarak birinci montaj işlemi
tamamlanmış olur.
131
Şekil Ek 19 Gövdenin üzerine gergi parçasının montajlanması
20. Adım : Cıvatanın montajınıda aynı şekilde ‘Mate’ komutuna girilerek
yüzeyler seçilir ve değerler girilerek Şekil Ek 20’de görülen montaj işlemi gerçekleşir.
Şekil Ek 20 Bağlama aparatının montajının tamamlanmış görünüşü
132
4. Montajın Teknik Resim Görünüşlerinin Çıkartılması
21. Adım : teknik resim görünüşlerinin çıkartılması için tekrar ‘New’
menüsünden yeni bir sayfa açılarak ‘Drawing’ (resimler) seçeneği seçilerek OK’lenir.
Daha sonra ekrana kağıt ölçülerini belirlemek üzere Şekil Ek 20’de görüldüğü gibi bir
tablo ekrana gelir, tablo üzerinde istenilen seçenek seçilerek OK’lenir ve resim sayfası
açılmış olur. Görünüşleri çıkartılacak parçalar açık olmalıdır.
Şekil Ek 21 Resim kağıt ölçülerini belirleme tablosu
22. Adım : Kağıt ölçüleri belirlendikten sonra montajda olduğu gibi New
menüsünden ‘Tile Horizontly’ komutuna tıklanarak açık olan tüm sayfalar ekrana
gelir. Görünüş çıkartılmak istenen parça isminden tutularak sürüklenerek resim
sayfasına atılır. Hangi resim üzerinde değişiklik yapılacaksa o görünüş aktif hale
getirilir (yeşil çerçeve rengini alır) ve değişiklikler yapılır.
Şekil Ek 22 Resim görünüşlerinin çıkartılması
133
23. Adım : Resim üzerinde kesit görünüş çıkartmak için çizim araç
çubuğundan ‘Centerline’ (Eksen çizgisi) menüsüne tıklanarak kesit alınacak kısım
çizilir. Daha sonra ‘Section View’ komutuna tıklanarak Şekil Ek 23’deki gibi kesit
görünüş çıkartılmış olur.
Şekil Ek 23 Kesit görünüş çıkartılmasının gösterilmesi
24. Adım : Eğer detay resmi alınmak isteniyorsa çizim araç çubuğundan
‘Circle’ (Daire) komutuna tıklanarak kesit alınması gereken kısma bir daire çizilir.
Daha sonra ‘Detail View’ komutuna tıklanarak detay resmi çıkartılmış olur.
Şekil Ek 23 Resim üzerinden bir bölgenin detay resminin çıkartılması
Not : bunların yanında istene diğer özeliklerde kullanılarak resimlere başka
özelliklerde katılabilmektedir. (5)
134