Yang›n Alg›lama Sistemleri Acil Hemflire/Görevli Ça

Transkript

Yang›n Alg›lama Sistemleri
Acil Hemflire/Görevli Ça¤r› Sistemleri
Acil Ayd›nlatma ve Yönlendirme Armatürleri
Acil Ses Anons Sistemleri
EN 54
1989 y›l›nda kurulan Alfa Elektronik Yap› Donan›mlar› Ltd. fiti., yang›n alg›lama sistemleri, acil hemflire
ve görevli ça¤r› sistemleri, acil ayd›nlatma ve yönlendirme armatürleri, acil ses anons sistemleri alanlar›nda
faaliyetini sürdürmektedir.
Sektörünün lideri konumunda bulunan flirketimizde ürün ve hizmetler, Türkiye geneline yay›lm›fl olan
sözleflmeli bayilerimiz ve sertifikal› teknik servislerimiz arac›l›¤›yla sunulmaktad›r.
Distribütörlüklerimiz
GST
Intelligent (Adresli) Yang›n Alg›lama Sistemleri
Konvansiyonel Yang›n Alg›lama Sistemleri
‹NG‹LTERE
SAPLING
Analog-Dijital Saat Sistemleri
Acil Ça¤r› Sistemleri
ABD
Üretimlerimiz
ALFAMAX
Acil Ayd›nlatma Sistemleri
Acil Yönlendirme Sistemleri
Acil Ça¤r› Sistemleri
Hemflire Ça¤r› Sistemleri
Konvansiyonel Yang›n Alg›lama Paneli
Konvansiyonel Alarm Butonu
Konvansiyonel Elektronik Siren
Alfamax Firma Tan›t›m›
1
Amac›m›z
Biz Alfa Elektronik Yapı Donanımları flirketinin çalıflanları olarak kararlı, programına ba¤lı, sorumluluklarının
farkında, her düzeydeki ileri teknoloji ve donanımıyla heyecan ve huzur verici, disiplinli bir çalıflma ortamında,
en yüksek kalitede ürün ve hizmet sunarak, tüm varlıkları etkin kullanmak yoluyla müflteri güvenini ve
saygısını kazanmak ve müflterilerinin koflulsuz mutlulu¤unu esas alan bir kurulufluz.
Sektörümüzde bugün geldi¤imiz noktadan daha ileriye giderek yurt içi ve dıfl› pazarlarda, geliflen teknolojileri
takip ederek ça¤a ayak uyduran, dünya standartlarında ürünler sunan, ülkemizi Avrupa’da ve Dünyanın
birçok ülkesinde temsil eden ve aranan marka olmak istiyoruz. Dünya standartlarında bir iflletmecilik
hedefimizdir. ‹flimizi seviyor ve daha ileriye gitmenin heyecanını yaflıyoruz. Bu bizim için ana faaliyet
konumuz olan Elektronik Yapı Donanımları ve can ve mal güvenli¤inde üretti¤imiz hayat kurtaran
teknolojilerle de¤er yaratma zincirinin en iyi halkalarından biri olmak anlamına gelmektedir.
‹nsanın yafladı¤› ve çalıfltı¤› her mekanda sundu¤umuz ürünlerin güvenilirlik sorumlulu¤unu taflımaktan
gurur duyuyoruz.
Alfa Elektronik Yapı Donanımları Ltd. fiti.
Çalıflanları
2
Misyonumuz
Elektronik yapı donanımlarında hayatı kolaylafltıran teknolojiler üretmek, gelifltirmek ve sunmak için varız…
Vizyonumuz
2013 Yılında Türkiye, Avrupa ve Ortado¤u’nun elektronik yapı donanımları konusunda gelifltiren, üreten
ve sundu¤u teknolojiyle tercih edilen öncü kurulufl olmak.
De¤erlerimiz
‹lkelerimiz
Müflteri Odaklılık
Sorunlara Hızlı Çözüm
Arafltırmacılık
Uluslararası Standartlarda Ürün Sunmak
Bilimsellik
Satıfl Sonrası Hizmet
Yasalara Saygı
Sözünde Durmak
‹nsana Saygı
Düzenli E¤itim
Dürüstlük
Kalite
3
‹çindekiler
GST Firma Tan›t›m›
2
Sertifikalar›m›z
3
GST ‹ntelligent Adresli
13
Tesisat ve Montaj K›lavuzu
19
Adresli (Intelligent) Yang›n
Alg›lama Sistemi fiartnamesi
25
Konvansiyonel Yang›n Alg›lama Sistemleri
42
Yang›n Yönetmeli¤i
47
Proje Örne¤i
87
Firma Tan›t›m›
GST Grubu, Intelligent Yang›n Alg›lama ve Kontrol Sistemleri, Bina Otomasyon Sistemleri, Intelligent Residence Sistemleri, Güç
Cihazlar› ve Bölge Yönetim Sistemleri ile tasar›m, gelifltirme, üretim, pazarlama ve yüksek teknoloji alan›nda uzmanlaflm›fl
dünyan›n öncü kurulufllar›ndand›r.
GST, 1993 y›l›nda kurulmufl ve flu anda 100.000 metrekare alanda iki fabrikada toplam 4000 personeli ile y›lda, milyonlarca
detektör ve binlerce yard›mc› ürün üretme kapasitesine sahiptir.
2005 y›l›nda, Forbes taraf›ndan, 100 yüksek potansiyelli PRC firma aras›ndan, ilk 17’ye girmifl ayn› zamanda Sanayi ve Ticaret
alan›nda, Yang›n Alg›lama Sistemleri sektöründe “en bilinen marka” olarak ödüllendirilmifltir.
fiirket, araflt›rma ve gelifltirme alan›na a¤›rl›k vererek, 120 Ar-Ge mühendisinden oluflan kapsaml› tak›m›yla (% 35’i master
derecesinde) sürekli ürün iyilefltirilmesi ve mükemmelli¤ini hedeflemektedir.
Bununla birlikte, Yang›n Alg›lama Sistem ürünleri, Ortado¤u, Avrupa ve Güneydo¤u Asya ülkelerine ihraç edilmektedir.
GST, kendi sektöründe ISO 9001 kalite denetim sistem, LPCB ‹ngiltere ve UL Amerika sertifikalar›na sahip birkaç kurulufltan
biridir.
2
Hasar Önleme
Sertifikasyon Kurulu
Loss Prevention
Certification Board
Güvenlik Standartlar›
Standards For Safety
‹ngiliz Standartlar› Enstitüsü
British Standarts Institute
GOST-R
Kalite Sertifikas›
GOST-R Certificate Of
Conformity
TÜV Test Sertifikasyon
Dairesi
TÜV Testing Certification
Body
European Standards
Conformite European
National Fire Protection
Association
EN 54
Avrupa Standartlar›
Avrupa Standartlar›na Uygunluk
Amerikan Milli Yang›ndan
Korunma Derne¤i
Dubai Civil Defence Approval
Dubai Sivil Savunma Onay Belgesi
3
CE Uygunluk Belgesi
Certificate of CE Conformity
1
GST I-9101, GST I-9102, GST C-9101, GST C-9102
2
GST I-9104, GST C-9104
3
GST I-9401, GST I-9403, GST C-9404, GST C-9401, GSTCL-9403
4
GST C-9104, GST C-9104 EX
5
JB-QB-GST5000R, JB-QB-GST5000C, JB-QB-GST500/2, JB-QB-GST500/4,
JB-QB-GST200
4
6
GST101, GST102, GST104, GST108, GST116
7
GST 852 RP, GST 304
8
I-9302, C-9501
9
I-9317, C-9201
10
I-9100
11
I-9319
12
I-9101
13
I-9301
14
I-9201
15
I-9602
16
AS12224
17
Z-9100
18
Z-9319
CE Uygunluk Belgesi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
5
CE Uygunluk Belgesi
6
10
11
12
13
14
15
16
17
18
TÜV Testing Certification Body
TÜV Test Sertifikasyon Dairesi
1
I-9403, C-9403
2
I-9402
3
I-9305
4
I-9303
5
I-9300
6
I-9202 (J-SAX-GST9111)
7
I-9201, C-9201
8
I-9105R (JYT-HM-GST102)
9
I-9103, C-9103
10
I-9102, C-9102
11
I-9101
12
GST500/4, GST200
13
GST116
14
GST116, GST108, GST104, GST102
15
I-9404, C-9404
7
8
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
9
Loss Prevention Certification Board
Hasar Önleme Tastik Kurulu
10
1
GST200, GST101, GST102, GST104, GST108, GST116
2
JTWB-ZCD-G1(A), JTW-ZCD-G3N
3
C-9103, I-9103
4
JTY-GF-GST104, JTY-GD-G3
5
C-9102, I-9102
6
GST-HX-M8502, GST-HX-F8502
7
C-9403, I-9403
8
GST-LD-8322
9
C-9503
10
J-SAF-GST9211(E), J-SAM-GST9111(E)
11
C-9202, I-9202
12
GST-LD-8300, GST-LD-8301
13
I-9300, I-9301
14
JTY-HM-GST102
15
I-9105
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
10
11
12
13
14
15
Intelligent (Adresli)
Yang›n Alg›lama
Sistemleri
Adresli Yang›n ‹hbar Santralleri
• 242 Loop’a kadar adresli cihaz ba¤lanabilme kapasitesi
(4840 adreslenebilir nokta)
• 40 X 12 karakter Büyük Grafiksel LCD Ekran
• 64 zon gösterge ve 254 zona kadar geniflletilebilir manuel
müdahele kontrolü
• Net-work ile tüm GST yang›n panelleriyle çal›flabilme özelli¤i
• PC ile programlanabilme
• Dahili Gaz Söndürme Kontrol Panelil
• Güvenlik Alarm Hizmetleri ile entegre edilebilme
• Tercihe ba¤l› itfaiye eleman› control paneli
• Panel Printer
• Tercihen renkli grafik
• 'Fuzzy Logic' ile birlikte kullan›c› için, geliflmifl programlama yaz›l›m›
• GST Adresli Ses Anons Sistemleri ile tam entegrasyon
• GST5000LC’den baflka di¤er eklenebilir loop kartlar›
GST 5000C/10
•
•
•
•
•
•
•
GST 100 Adresli Tek Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 200 Adresli Double Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 200 / 2 Adresli 2 Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 200 / 4 Adresli 4 Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 5000 C Adresli 1-20 Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 5000 R Adresli 1-20 Loop Yang›n Alarm Paneli
GST 852 RP-LX Tekrarlama Paneli
GST 200
GST 500
Yeni
S›va Alt› Panel
• EN54 ve UL864 e uyumlu
• Kolay ilave için modüler yap›
• Maksimum 8 loop 1936 adresli cihaz
• Tek bir loop’ta tüm adresli cihazlar›n
ba¤lanabilme özelli¤i
• Münferit alarm ve hata indikatörlü 140
iflaretleme zonu
I-FP 08
14
• Dahili ya da duvar tipi montaj
• PC ve keypad ile programlanabilir
• Kolay kullan›m sa¤layan arayüz
operasyonlar›
• Batarya için alan ile birlikte kendinden
bataryal› panel
• Genifl güç kapasitesi ile tüm güç
kaynaklar›na uygun
Panel Aksesuarlar›
• Pasif LCD Tekrarlay›c› Panel
• Aktif LCD Tekrarlay›c› Panel (Reset ve sessiz kontrol özelli¤i)
• Mimic Panel (Kutulu ve kutusuz seçenekleri)
• Loop Amplifikatörü
• Portatif programlama ve adresleme cihaz›
(Adresli cihazlar›n ön ayarlar›n› ve
testlerini yapmak için kullan›l›r)
GST 852 RP
Adresli Yang›n Söndürme
Kontrol Paneli
• Adresli panellerle entegre çal›flabilme
• Kendinden adresli
• Her zon için bekletme, boflaltma ve
kontak ç›k›fllar›
P-9910
GST 852 RPX
Adresli Yang›n ‹hbar Yaz›l›m›
Bilgisayar üzerinden AutoCad program altyap›s› ile binadaki
tüm adresli cihazlar›n yerlerini ve durumlar›n› grafik olarak
izlemek mümkündür.
GST 306
LED Ayd›nlatmal› Gösterge
C-9318
• Kap› üstü söndürme ikaz göstergesi
15
Adresli Dedektör Serisi
I-9102
I-9101
I-9103
I-9314
I-9104
• I-9101 Kombine optik-›s›
• I-9102 Fotoelektrik (optik)
• I-9103 Is›-›s› art›fl h›z›
• I-9104 UV alev dedektör ailesi
• DZ-03 Standart dedektör soketli
• I-9602 Gaz dedektörü
• D-9103 Dijital ›s› dedektörü
• D-9102 Dijital optik duman
dedektörü
• I-9314 Programlanabilir
adresli paralel ihbar lambas›
I-9402
DP-9100
Adresli dedektör ailesi, Intelligent (elekronik adresli), 24 Volt DC, 8 bit ak›ll› ifllemcili, el programlama cihaz› ile adresleme ve hassas
ayar yapabilen, kolay bak›m özelli¤ine sahip interaktif özelliktedir.
Adresli Ifl›n Dedektörü
• 8 -100 metre çal›flma alan›
• 2 seviyeli hassasl›k ayar›
• Avlular, ambarlar, al›flverifl merkezleri,
havaalan› terminalleri vs. için ideal kullan›m
• Kolay ve masrafs›z verici montaj› ve
'honey comb' ayna
• H›zl› ve kolay kurulum ve gücü belirtmek için
h›zl› veya yavafl yan›p sönen Yeflil LED.
Kapak aç›ld›¤›nda istenilen seviyeye kendini
kalibre edebilme özelli¤i.
Adreslenebilir Gaz Dedektörü
• LPG, Natural Gazlar and Kömür Gaz›
için uygun (siparifl s›ras›nda belirtilmeli)
• Gaz valflerini / Ekstraktlar vs. kontrolü
için dahili röle konta¤›
• 2 devre alarm› ile birlikte dahili tip ses vericisi
• Röle kontaklar› için manuel reset ve kontrol (on/off)
• Elektronik olarak adreslenme özelli¤i
16
I-9602LW-NG
I-9602LW-LPG
I-9602LW-CG
Saha Kontrol Modülleri
GST, Intelligent dedektör ailesine ait saha kontrol modülleri sayesinde,
asansör, söndürme, havalandırma, hareketli kapılar, elektrik sistemi,
yangın pompaları gibi yangın senaryosu dahilinde orta ölçekli yangın
otomasyon sistemi kurma ve izleme imkanını size sunmaktadır.
• I-9300
• I-9300A
• I-9301
• I-9302
• I-9303
• I-9305
• I-9306
• I-9308
• I-9319
• C-9503
• C-9504
• C-9302C
• B-9310
Monitör modül, input modülü
Kontrol modül, input modülü
Tek hat input/output kontrol modülü
AC 220 voltaj kontrol modül
Çift hat input/output kontrol modülü
Bölge kontrol modülü
Güvenlik monitör modülü
Siren kontrol modülü
Bölge kontrol modülü
‹zolatör modülü
‹zolatör dedektör taban›
‹tfayeci kontrol paneli modülü
S›va üstü modül montaj kutusu
Linear Tip Kablo Dedektörü
• Sabit ›s› kablo dedektörü
• Yüksek güç ile çal›flan trafolarda afl›r› ›s›nma durumunu
saptamak için kullan›l›r.
• Tek ya da çift detektör kablosu ile ayarlanabilir.
• Her detektör 500 metreye kadar kablo
uzunlu¤una sahiptir.
• Alarm durumu ile kablonun yang›n paneline
uzakl›¤›n› gösterir.
• Hat sonunda test butonu bulunur.
• Elektronik olarak adreslidir.
I-9106
C-9106
P-9106
17
Yang›n ‹hbar Butonlar›
Cam› k›rmadan, ihbarl› resetlenebilen elektronik adresi
yang›n ihbar butonu, 24 Volt DC’dir. Yerel arabirimler
için röle ç›k›fl› bulunan butonun montaj›nda, s›va alt› ve
s›va üstü seçenekleri sunulmaktad›r. Bekleme ak›m› 0,8
mA ve alarm ak›m› 2 mA olan butonun, kontak empedans›
100 m/ohm’dan küçüktür.
I-9201
I-9202
Güvenlik kapa¤› (opsiyonel)
Adresli siren ve entegre
dedektör taban›
Adresli Elektronik Sirenler
I-9402
• ‹ki parça ile taban montajını sa¤layan yapısı
• Tahliye ve sesli tahliye uyarı modları el programlayıcısı
ile programlanabilir.
• Güçlü led kümesi ile sa¤lanan elektronik flafl
• Elektronik adresli
I-9403
Yang›n Telefon Sistemi
• P9911 (F)
• Adresli ve konvansiyonel sistemlere entegre
edilebilen yang›n telefon sistemleri
• P9911 (M) Seyyar Yang›n Telefon Seti
Sabit Yang›n Telefon Seti
• P9911 (S)
Ahizesiz Yang›n Telefon ‹stasyonu
• P9911 (J)
Yang›n Telefonu Jak Soket
• GST FT24
Konvansiyonel Yang›n Telefon Paneli
P9911 (F)
P9911 (M)
GST FT24
P9911 (S)
Güç Kaynaklar›
P9911 (J)
• Adreslenebilir fonksiyonludur.
• Ekran› DC ç›k›fl, AC girifl voltaj›n› ve yüklenen ak›m› gösterir.
• Kendi kendine test özelli¤i ile tamamen izlenir.
• 19” Rack monte tipi mevcuttur.
18
C-94DB
• PSU24-3 • PSU24-6A
• PSU24-3A • PSU24-6RM
• PSU24-6
Tesisat ve Montaj K›lavuzu
19
20
21
22
23
24
Adresli (Intelligent) Yang›n Alg›lama Sistemi fiartnamesi
Genel
Yang›n Alarm Sistemini oluflturan parçalar›n ayn› fabrikada birbiri ile uyumlu, tam entegre olarak üretilmifl ve test
edilmifl tek markaya ait ürünler olmas› gerekmektedir. (kesinlikle toplama olmayan ürünler)
Sistem hem tasar›m hem de iflletiminde esneklik sa¤lamak için intelligent adreslenebilir, mikroifllemci tabanl› yang›n
alarm› denetleme teçhizat›ndan oluflacakt›r. Sistem tasar›m›n›n kolay bir flekilde uygulanmas›n›n ve projenin tüm
gereklerini sa¤layabilmesi için modüler bir yap›ya sahip olmal›d›r.
Sistem erken uyar› duman tespiti sa¤layacak flekilde tasarlanacak bu flekilde yang›n›n yeri h›zl› olarak belirlenebilecek
ve kullan›c› tan›ml› metin yoluyla bina sakinlerinin olas› duman yay›lmas›na karfl› bilgilendirilmesi sa¤lanacakt›r.
Eflzamanl› olarak, sistem alarm verecek ve sakinlerin boflalt›lmas›na olanak verecektir ve asansör denetimi, hava
sistemini kapatma, söndürme sistemlerini aktif hale getirme, gaz kapatma ve boflaltma kontrolü gibi tüm yard›mc›
otomasyon ifllevlerini haz›rlanan yang›n senaryosu ile binan›n olay ve sonuç gereklerine göre sa¤layabilecektir.
Intelligent Adreslenebilir Yang›n Alarm› Sistemi ile korunacakt›r binan›n tüm alanlar›na duman veya yang›n riskine
uygun farkl› alg›lama elemanlar› yerlefltirilmelidir.
Kurulacak sistem uluslar aras› yang›n standartlar›na uygun ve bu standartlar› yerine getirdi¤ini gösterir belgesine
haiz kendini kullan›c›lar›na kan›tlam›fl güvenilir bir ürün olmal›d›r.
Ak›ll› (Intelligent ) Adresli Yang›n Alarm Santrali
Ak›ll› Adresli Yang›n Alarm Santrali, sisteme ba¤l› olan ak›ll› adresli dedektörlerden, ak›ll› adresli yang›n alarm
butonlar›ndan ve saha modüllerinden gelen tüm komutlar› yang›n senaryosuna uygun olarak yönlendirecek flekilde
tasarlanm›fl olmal›d›r.
Santralin kapasitesi 1-20 loop olabilmeli ve istenildi¤inde loop kart› ile loop say›s› art›r›larak 20 loop’lu bir santral
olabilmelidir.
Maksimum 32 santral bir birine Network ba¤lanarak genifl bir a¤ oluflturula bilmelidir. Sistemin özel yaz›l›m›
Windowsa tabanl› kolay kullan›la bilir olmal›d›r.
Loop a ba¤lanan her bir ayg›t bir yaz›l›m bölgesine ba¤l› olacak santral ç›k›fl›, anons sistemine, elektronik sesti ve
›fl›kl› ikaz cihazlar›na ve yard›mc› ayg›tlara ve otomasyon uygulamalarda ba¤lanabilecektir.
Santral 32-64-96’dan 254 zone kadar art›r›labilen bölge kapasitelerine sahip olmal›d›r.
Panele bir iç olay yaz›c›s› ba¤lanabilmelidir ve bu yaz›c› panel içerisine monte edilmelidir. Yaz›c›n›n yaln›zca alarmlar›
yazd›racak flekilde programlama yetene¤i olmal›d›r. Yaz›c›daki ar›zalar sisteminin di¤er bölümlerini etkilememelidir.
Santral, alg›lay›c›lar›n›n periyodik bak›mlar›nda 1 kifli taraf›ndan kolayca test edilebilmesi için test özelli¤ine sahip
otomatik reset (s›f›rlama)özelli¤ine sahip olmal›d›r.
25
Santralin bir lopunda en az 235 adres bulunmal›d›r. 1 loop Santralin hatt› mesafesi 0,8 kesitli kablo için en az 2000
metre olmal›d›r. Kablo kesiti art›r›larak mesafe 3000 metreye kadar ç›kart›labilmelidir. Santral bir bina yönetimi
sistemine entegre olabilmelidir. Santral kendi kendini otomatik ve çok detayl› olarak inceleyecek flekilde dizayn
edilmifl ve programlanm›fl olacakt›r. Santral herhangi bir ayg›ttan gelen ar›za sinyali tespit etti¤inde bunu LCD
ekran›nda ikaz ederek gösterecektir.
Her bir ayg›t tam olarak yaz›l› rapor verebilece¤i LCD ekran en az 80 karakterli alfanumerik göstergeye sahip ve
ayd›nlat›lm›fl olmal›d›r.
Tüm yap›land›rma bilgileri bir ana flebeke ve yedek güç kayna¤› ar›zas›nda kaybolma tehlikesine karfl› korumal›
olacakt›r. Güvenirlik için kendi devre korumas› ve çok ifllemcili mimarisi olacakt›r.
Bir alarm veya hata durumunda ilgili cihaz›n adresini ve mahal ismini ayn› anda gösterebilmelidir. Santralin ön
yüzünde gerekli göstergeler, kumanda ve kontrol tufl tak›mlar› olmal›d›r. Cihazlar›n adreslerini, mahal isimlerini ve
son 500 ola¤anüstü olay› enerji kesilmesinde silinmeyen haf›zas›nda tutmal› ve bu veriler kesinlikle kaybolmamal›d›r.
Santral Uluslararas› ISO 9002 standartlar›nda üretilmeli, NFPA standartlar›na göre tasarlanmal› ve uygulanmal› ve
CE, LPCB, UL, GOST onaylar›na sahip olmal›d›r.
Santral RS485 ile di¤er panel ve tekrarlay›c›larla a¤ ba¤lant›s› imkan› sa¤layacakt›r.
Santrale bak›ms›z kuru akü ba¤lanabilmeli ve panel üzerinde aküye ait ar›za ve boflalma durumlar›n› ikaz edecek
›fl›kl› göstergeler bulunmal›d›r.
Alg›lama ve alarm cihazlar›na giden tüm kablolar uzaktan kontrol ve denetim merkezlerine iletiflim maksad›yla
kullan›lan tüm hatlar kopukluk, k›sa devre ve toprak kaça¤› gibi ar›zalara karfl› sürekli olarak denetim alt›nda
tutulacakt›r.
Santralin kapasitesi 1 loop olmas› yeterlidir.
Maksimum 32 santral bir birine Network ba¤lanarak genifl bir a¤ oluflturulabilmelidir. Sistemin özel yaz›l›m› Windows’a
tabanl› kolay kullan›labilir olmal›d›r.
ifl›kl› göstergeler bulunmal›d›r.
tutulacakt›r.
›fl›kl› ikaz cihazlar›na ve yard›mc› ayg›tlara ve otomasyon uygulamalarda ba¤lanabilecektir. Santral minimum 32 an
zone kadar kapasitelerine sahip olmal›d›r.
26
Santral, alg›lay›c›lar›n›n periyodik bak›mlar›nda 1 kifli taraf›ndan kolayca test edilebilmesi için test özelli¤ine sahip
otomatik reset (s›f›rlama) özelli¤ine sahip olmal›d›r.
Santralin bir lopunda en az 235 adres bulunmal›d›r. Santralin 1 loop hatt› mesafesi 0,8 kesitli kablo için en az 2000
m olmal›d›r. Kablo kesiti art›r›larak mesafe 3000m’ye kadar ç›kart›labilmelidir. Santral bir bina yönetimi sistemine
entegre olabilmelidir.
Santral kendi kendini otomatik ve çok detayl› olarak inceleyecek flekilde dizayn edilmifl ve programlanm›fl olacakt›r.
Santral herhangi bir ayg›ttan gelen ar›za sinyali tespit etti¤inde bunu LCD ekran›nda ikaz ederek gösterecektir.
LCD, 15 LED göstergesinin yan› s›ra önemli bilgiler gösteren, toplam 8 hat ve her hatta 18 özellik gösterebilmelidir.
Sistem verilerini kaydederken kay›ps›z elektrik haf›zas›na sahip olmald›r. Elektrik kesilirse veriler kaybolmamal›d›r.
Her zone için, birbirinden ba¤›ms›z olarak siren çal›flt›rabilen/sesini k›sabilen el tufllar› olmal›d›r.
Alan programlamas›nda her alarm cihaz› ve her duman egzozu ve yang›n söndürücü için otomatik h›zl› çal›flt›rma
ad›mlar› olmal›d›r.
Ses verici siren arabirimiiçin 0.5A/24V ç›k›fl› sa¤lamal›d›r.
CE, LPCB, UL, GOST onaylar›na sahip olmal›d›r
RS232 arabirimi, PC ile iletiflimi mümkün k›lmal›d›r. RS485 arabirimi, kontrol panelinin yang›n denetleme flebekesine
dahil olmas›n› mümkün k›lmal›d›r.
Maksimum 32 tekrarlay›c› panel ile iletiflim kurmak için iletiflim ana yolu bulunmal›d›r.
Tipik kontrol paneli, ana tak›m, kapal› devre arabirim tak›m›, kapal› devre modülü, güç deste¤i, ekran ve çal›flt›rma
alan›, zone göstergesi ve elle müdahale panelinde oluflmal›d›r.
Ana Tak›m
Ana tak›m, CPU ve di¤er ana bölümler ve opsiyonel bölümler aras›ndaki arabirimleri içeren kontrol panelinin
çekirde¤i olmald›r.
Kapal› Devre Arabirim Tak›m›
‹letiflim portu, tespit portu, yang›n alarm› ç›k›fl portu, ar›za ç›k›fl portu vb.ye sahip olan kontrol panelinin sinyal
arabirim tak›m› olmald›r. Kapal› devre arabirim tak›m› alan cihazlar› ve kontrol panelini tüm yang›n alarm› sistemine
ba¤lamal›d›r.
Kapal› Devre Modülü
fiebeke modülü flebeke tespit arabirimine sahip olmald›r.
27
Güç Deste¤i
Ana tak›ma, kapal› devre arabirim tak›m›na ve yaz›c›ya voltaj sa¤lar. Kopya ifllevi, tüm kay›tl› cihazlar›n ifllemden
sonra daima izlendi¤ini garantilemelidir.
Ekran ve Çal›flma Alan›
Bu bölüm, sistemin farkl› durumlar›n› göstermek için kullan›l›r ve tufl tak›m› ile ilgili çal›flmalar› sa¤lamal›d›r (gözden
geçirme, ayarlama, yazd›rma vb).
Zone Göstergesi ve Elle Müdahale Paneli (ZCP)
ZCP yang›n alarm›n›, benzer cihazlar›n ar›za/yetersizlik durumunu gösterebilir ve onlar› uygun flekilde bafllatmal›
ve durdurmal›d›r.
Opsiyonel Üniteler
‹tfaiyeci Kontrol Paneli
‹tfaiyecinin Kontrol Paneli, yang›n pompas›, duman egzosu ve vantilatör gibi sistem içindeki baz› önemli cihazlar›
kontrol etmek için tasarlanmal›d›r. Ak›ll› Yang›n Alarm› Kontrol Panelinin, ‹tfaiyeci Kontrol Paneli, opsiyona göre
en az 10 donan›m kontrol edebilmelidir. Bafllatma ve durdurmaya gereksinim duyan donan›mlar için en az 5 donan›m
kontrol edebilmelidir. Kontrol panelinin kendisiyle ve önemli cihazlar aras›ndaki ba¤lant›n›n güvenilirli¤ini mümkün
oldu¤u kadar garantileyebilen uygun iflitsel ve görsel göstergelerle k›sa devre ve kesik devreleri kontrol edebilmelidir.
Yaz›c›
Bir otomatik mikro yaz›c› olmald›r. Nokta matrik yaz›c› ile kullan›c› program› ile tan›mlanabilen 96 çeflit ASCII kod
karakteri (Latin alfabesinin büyük ve küçük harfleri, flekiller ve semboller), 128 kodlu standarts›z karakter ve tablo
sembolü (baz› Çin alfabesi karakterleri, Yunan alfabesi, blok sembolü vb.) ve 16 kod karakteri (6x7 nokta) yazabilmeli
ve komuta ederek herhangi bir kod fontunu de¤ifltirebilir, böylece birçok karakter türü yazabilmelidir.
‹letiflim Kart›
Ak›ll› Yang›n Alarm› Kontrol Paneli, serisi yang›n alarm› kontrol panelleri aras›ndaki flebekelendirmeyi gerçeklefltirmek
için, kamu telefon flebekesi ile kent yang›n alarm› denetleyici flebekesi oluflturmak için ve binalar›n kontrol
merkezlerindeki CRT ( bigisayar izleme program› ) sistemi ile ba¤layarak grafik denetimini tamamlamak için flebeke
kartlar›n› ba¤layarak çok-fonksiyonlu bir iletiflim portu sa¤lar. Kontrol paneli do¤ru zamanda çal›flan flebeke kartlar›n›
izler, yani kartlar eklenerek iflleme girebilirler. ‹ki çeflit flebeke kart› sa¤layabilmelidir: Yerel fiebeke Kart›, Monitör
& Kontrol Kart›.
Girifl Voltaj›
: 230VAC + %10, -%15
S›kl›k
: 50HZ Girifl Ak›m›
: 0.75A
Sigorta
: 2A gecikme
Kablo donan›m›
: Çap› 1.5 mm’den daha az olmayan koruma kablosu seçilir.
Montajlan›rken yerel koda uymal›d›r.
Yedek Bataryalar:
Maksimum fiarj Ak›m›
: Birikim flarj› 27.2V @0.8A
Tip
: Damgal› kurflun asit bataryalar
Maksimum fiarj Kapasitesi : 24 Ah
Sigorta
: 8A
28
YANGIN ALARMI ÇIKIfiI (+,-)
Ç›k›fl Voltaj›
: 21VDC-27VDC Ç›k›fl Ak›m›
Uç Rezistans›
: 4.7K
: 0-500mA
F.P.E ÇIKIfiI (+,-)
Uç Rezistans›
: 4.7K
: 0-500mA
S‹REN DEVRE ÇIKIfiI (+,-)
Uç Rezistans›
: 4.7K
: 0-500mA
ARIZA ÇIKIfiI (NC, COM, NO)
Ba¤lant› Kapasitesi
: 24VDC @1.0A
Ar›za durumunda, NC ve COM aç›k, NO ve COM kapal›.
Santral 1-4 Loop olmal› , loop kart› eklemek suretiyle 4 loopa kadar geniflleyebilecek altyap› santralde buflunmal›d›r.
Santralin her lopuna min 235 adresli ayg›t ba¤lanabilmelidir. Santral bu adresli ayg›tlar› min 64 bölgeye ay›rabilmeli
ve bu bölgeler için bir alarm ledi ve bir hata ledi bulunmal›d›r. Bölgelerin adlar›n›n yaz›labilece¤i her bölgenin kendine
ait bi alan› olmal›d›r.
Sistem verisin kaydederken kaybolmayan elektrik haf›zas› olmal›. Elektrik gitti¤inde bile veriler kaybolmamal›d›r.
Her zone için, birbirinden ba¤›ms›z olarak siren çal›flt›rabilen/sesini k›sabilen el tufllar› olmal›d›r.
RS232 arabirimi, PC ile iletiflimi mümkün k›lmal›d›r. RS485 arabirimi, kontrol panelinin yang›n denetleme flebekesine
dahil olmas›n› mümkün k›lmal›d›r.
Maksimum 64 tekrarlay›c› panel ile iletiflim kurmak için iletiflim ana yolu bulunmal›d›r.
Tipik kontrol paneli, ana tak›m, kapal› devre arabirim tak›m›, kapal› devre modülü, güç deste¤i, ekran ve çal›flt›rma
alan›, zone göstergesi ve elle müdahale panelinde oluflmal›d›r.
tutulacakt›r.
›fl›kl› ikaz cihazlar›na ve yard›mc› ayg›tlara ve otomasyon uygulamalarda ba¤lanabilecektir. Santral minimum 64 tane
zone kadar kapasitelerine sahip olmal›d›r.
29
Santral ,alg›lay›c›lar›n›n periyodik bak›mlar›nda 1 kifli taraf›ndan kolayca test edilebilmesi için test özelli¤ine sahip
otomatik reset (s›f›rlama) özelli¤ine sahip olmal›d›r.
Maksimum 32 santral bir birine Network ba¤lanarak genifl bir a¤ oluflturula bilmelidir. Sistemin özel yaz›l›m›
Windows’a tabanl› kolay kullan›la bilir olmal›d›r.
ifl›kl› göstergeler bulunmal›d›r.
5.7-inç LCD gösterge ve çal›flma kart›, yaz›c›, alan göstergesi ve manuel müdahale paneli, itfaiyeci kontrol paneli
(minimum12-kanal röle ç›k›fl noktas›) bulunmal›d›r.
Panel geliflmifl bir program altyap›s›na sahip olacak ve menüsünden ayrlamalarla de¤ifliklikler yap›lmas›na imkan
sa¤lamal›d›r.
‹flletmeye alma durumunda, dedektörler klavye kullan›larak alarm durumuna getirilebilmeli, bu durum belirli bir
dedektörün yerinin bulunmas›n› ve iletiflim parças›n›n transmisyon fonksiyonun test edilmesini kolaylaflt›rmal›d›r.
Güç Sistemi
bataryas›
Çevre S›cakl›¤›
Ba¤›l Nem
Güç Tüketimi
: AC Güç: AC, 220V (5A), range: +10% ~ -15% Standby güç kayna¤› : DC24V/10AH kordon
: 0°C~40°C
: ≤95%, yo¤unlaflmas›z
: <150W Maximum Güç Tüketimi : <250W
Intelligent Adresli Optik Duman Dedektörü
Dedektör, duman›n ›fl›¤› k›rma prensibine göre çal›flmal›d›r. Dedektörlerde 8 bit microifllemci kontrollü olmal›d›r.
Dedektörler de¤iflik alanlara göre farkl› parametreler ve farkl› alg›lama seviyelerinde ayarlanabilmelidir.
Dedektör, standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r.
Dedektörlerin yang›n senaryolar›n› depolayarak analiz edebilmelerine olanak sa¤layacak ve bu flekilde yanl›fl alarmlara
maruz kalma flans›n› azalt›p duyarl›l›¤› art›racakt›r. SCM gerçek zamanl› olarak data toplama ve iflleme yapabilmeli
ve minimum14 tarihçe kayd› tutabilmeli ve saha flartlar›n› e¤riler halinde görüntüleyebilmelidir.
S›cakl›k ve nemden kaynaklanabilecek sapmalar› telafi edebilmeli ve toz birikme ar›zas›n› denetleyabilmelidir.
Dedektörler üzerinde 180 derece aç›larla yerlefltirilmifl 2 adet led bulunmal›d›r. Özel soket sayesinde led 4 farkl›
yönde konuflland›r›labilir özellikte olmal›d›r.
Dedektörlerin adreslenebilir kodu elektronik olacak ve ayg›t›n adreslenebilir kodu elektronik olarak programlanacakt›r.
Bu kodun programlanmas› el tipi elektronik say›sal bir ayg›tla yap›labilmelidir.
Dedektörün arkas›nda adresleme için hiçbir dipswich veya adresleme ayg›t› bulunmayacakt›r.
Dedektörün yap›s› tavana monte edilmifl konumda su ak›nt›lar›n› içine almayacak ve akan suyu tahliye edebilecek
özellikte dizayn edilmifl olmal›d›r.
30
Dedektör k›z›lötesi ›fl›nlar saçarak yang›n› alg›lamal›d›r. Dumans›z koflullarda, çok zay›f k›z›lötesi ›fl›k almal› ve duman
partikülleri içeri girdi¤inde al›nan ›fl›k sinyali da¤›lma yoluyla artmal›d›r. Duman belirli bir yo¤unlu¤a ulaflt›¤›nda, alarm
sinyali vermelidir. Parazitleri ve güç tüketimini azaltmak için yay›mlama devresi yay›mlama tübünün ömrünü uzatmak
için pulse modunda çal›flmal›d›r.
Dedektör Uluslararas› ISO 9002 standartlar›nda üretilmeli, NFPA standartlar›na göre tasarlanmal› ve uygulanmal›
ve CE, LPCB, UL, GOST onaylar›na sahip olmal›d›r
Dedektör soketinden ç›kar›lacak olursa panel hemen dedektör adresi ve mahal ad›yla birlikte hata vermelidir.
Polarize olmayan iki yollu sinyal olmal›d›r.
Teknik Özellikler
Duyarl›l›k
: Mahale göre de¤ifltirilebilmelidir.
Çal›flma Gerilimi : 24V DC , izin verilen aral›k: 16V ~ 28V Bekleme Ak›m› : ≤ 0.8mA
Alarm Ak›m›
: ≤ 5 mA
Çal›flma Ortam› : S›cakl›k: -10°C ~ +50°C
Ba¤›l Nem
≤ %95, yo¤unlaflma olmayacak
Koruma s›n›f›
: IP23
Alarm Do¤rulama LED’i k›rm›z›, normalde yan›p söner, alarm zaman› sürekli yanmal›d›r.
‹zleme alan›: E¤er boflluk yüksekli¤i 6m~12m ise dedektörün izleme alan› normal koruma alan› için 80 metrekare
olmal›d›r. E¤er yükseklik 6m’den düflük ise izleme alan› 60 metrekare olmal›d›r.
Programlama Konumu: 1 – 242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r.
Intelligent Adresli Kombine Dedektörü
Dedektör 8 bit mikroifllemciye sahip olmal›d›r.
Dedektör, standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r.
Kombine dedektörü yüksek oranda do¤rusal bir termistör devresini içinde bar›nd›racakt›r.
S›cakl›kla ve dumanla orant›l› olarak bir gerilim ölçeklenecek, do¤rusallaflt›r›lacak ve analog bir de¤er olarak
nitelendirilecektir.
Dedektör yaz›l›m› ayg›t›n hem bir art›fl h›z› hem de sabit s›cakl›k ve duman alg›lama dedektörü olarak kullan›lmas›na
olanak tan›yacakt›r.
ve minimum14 tarihçe kayd› tutabilmeli ve saha flartlar›n› e¤riler halinde görüntüleyebilmelidir.
Dedektör üzerinde dipswitch veya manuel kodlama birimler bulunmayacakt›r.
31
özellikte dizayn edilmifl olmal›d›r.Ayr›ca dedektör periyodik bak›m esnas›nda kolay aç›l›p temizlenebilir özellikte
olmal›d›r.
Kombine aktivasyon de¤eri en az 3 farkl› s›cakl›ktan birine ayarlanabilecektir. Ayn› zamanda aniden 6 derecelik
bir art›fl olursa dedektör gene alarm vermelidir.
S›cakl›k ve nem birikimi telafisi ve toz birikimi için kirlilik alarm› verebilmelidir.
Dedektör birlefltirilmifl “Yang›n Miktar› Analizi” ile küçük koyu zerrelerle alevleri bulup alarm vermesini sa¤layarak,
duman tespit duyarl›l›¤›n› art›rmak için, yay›c› fotoelektrik duman alg›lay›c› parçadan gelen sinyal örne¤i ile ›s›
alg›lay›c›dan gelen sinyal örne¤ini birlefltirmelidir.
Teknik Özellikler
Duyarl›l›k
Çal›flma Gerilimi
Alarm ak›m›
Çal›flma ortam›
Nem oran›
Ani Is› Art›fl De¤eri
: 24V DC , izin verilen aral›k: 16V ~ 28V Bekleme ak›m›
: ≤ 1.8 mA Alarm onaylama ›fl›¤› : K›rm›z› Class : A2R
: S›cakl›k derecesi: -10°C ~ +50°C
: ≤95%, yo¤unlaflma olmayacak
: +3°C Alarm S›cakl›¤› : 58°C
: ≤ 0.6mA
‹zleme alan›: E¤er boflluk yüksekli¤i 6m~12m ise dedektörün izleme alan› normal koruma alan› için
80 metrekare olmal›d›r. E¤er yükseklik 6m’den düflük ise izleme alan› 60 metrekare olmal›d›r. Alarm Do¤rulama
LED’i : K›rm›z›, normalde yan›p söner, alarm zaman› sürekli yanmal›d›r. Koruma s›n›f› : IP22
Programlama Konumu : 1 – 242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r.
Intelligent Adresli (‹nteraktif) Alev Dedektörü
maruz kalma flans›n› azalt›p duyarl›l›¤› art›racakt›r.
ve CE, LPCB, UL, GOST onaylar›na sahip olmal›d›r. Dedektör, standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve
bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r. Dedektörlerin adreslenebilir kodu elektronik olacak ve ayg›t›n
adreslenebilir kodu elektronik olarak programlanacakt›r. Dedektör üzerinde dipswitch veya manuel kodlama
birimler bulunmayacakt›r.
Dedektör, kontrol cihaz› ile iletiflim ve alarm kontrolünü gerçeklefltirmek için SCM ile kurulmal›d›r.
Dedektörde darbe süre modu olmal› ve üç durumu ( ar›za, normal ve yang›n) darbe süre modu taraf›ndan kontrol
cihaz›na iletebilmelidir.
Alg›lay›c›s› ultraviyole duyarl› olmald›r ve amplifikasyonsuz denetlenebilen darbe sinyal ç›k›fl›n› verebilmelidir. Darbe
s›kl›¤›, ultraviyole ›fl›¤›n›n yo¤unlu¤una orant›l› olmal›, darbe, önce flekillenmeli, sonra yay›lmal› ve entegre olmal›d›r.
32
Entegrasyon belirli bir de¤ere ulaflt›¤›nda, alarm sinyal ç›k›fl›n› verebilmelidir.
Teknik Özellikler
Duyarl›l›k
Alarm ak›m›
Nem oran›
: ≤ 2.5 mA
: ≤ 2 mA
Alarm Do¤rulama LED’i : K›rm›z›, normalde yan›p söner, alarm zaman› sürekli yanmal›d›r.
‹zleme alan› : E¤er boflluk yüksekli¤i 6m~12m ise dedektörün izleme alan› normal koruma alan› için
80 metrekare olmal›d›r. E¤er yükseklik 6m’den düflük ise izleme alan› 60 metrekare olmal›d›r.
Koruma s›n›f›
: IP21
Devreye Girme Süresi : ≤ 5 s
Intelligent Adresli Ak›ll› Art›fl Oran› ve Sabit S›cakl›k Is› Dedektörü
S›cakl›k dedektörü yüksek oranda do¤rusal bir termistör devresini içinde bar›nd›rmal›d›r. Voltaj transformasyonundan
sonra ç›k›fl sinyali SCM’ye girmelidir ve SCM ak›ll› ifllemeyle sinyali ifllemelidir. SCM yang›n sinyalini kontrol etti¤i
zaman kontrol paneline yang›n sinyali göndermeli ve dedektörün LED i yanmal›d›r.
S›cakl›kla orant›l› olarak bir gerilim ölçeklenecek, do¤rusallaflt›r›lacak ve analog bir de¤er olarak nitelendirilecektir.
Dedektör,standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r.
Dedektör yaz›l›m› ayg›t›n hem bir art›fl h›z› hem de sabit s›cakl›k dedektörü olarak kullan›lmas›na olanak tan›yacakt›r.
Dedektörün cihaz türü programc› taraf›ndan iste¤e ayarlanabilmelidir. Ayarlama elektronik say›sal bir el ayg›t› ile
yap›labilmelidir.
maruz kalma flans›n› azalt›p duyarl›l›¤› art›racakt›r.
ve minimum 14 tarihçe kayd› tutabilmeli ve saha flartlar›n› e¤riler halinde görüntüleyebilmelidir. Ba¤›ms›z LED’in
ba¤lanabilmesi için dedektörde ba¤›ms›z LED ç›k›fl terminali olmal›d›r.
Bu kodun programlanmas› elektronik say›sal bir el ayg›t›yla yap›labilmelidir.
özellikte dizayn edilmifl olmal›d›r. Ayr›ca dedektör periyodik bak›m esnas›nda kolay aç›l›p temizlenebilir özellikte
olmal›d›r.
33
Sabit s›cakl›k aktivasyon de¤eri en az 3 farkl› s›cakl›ktan birine ayarlanabilecektir. Ayn› zamanda aniden 6 derecelik
bir art›fl olursa dedektör gene alarm vermelidir. Dedektör soketinden ç›kar›lacak olursa panel hemen dedektör
adresi ve mahal ad›yla birlikte hata vermelidir.
Teknik Özellikler
Duyarl›l›k
Alarm ak›m›
Nem oran›
: ≤ 5 mA
: ≤ 0.8 mA
Alarm Do¤rulama LED’i: K›rm›z›, normalde yan›p söner, alarm zaman› sürekli yanmal›d›r.
‹zleme alan›: E¤er boflluk yüksekli¤i 6m~12m ise dedektörün izleme alan› normal koruma alan› için
80 metrekare olmal›d›r. E¤er yükseklik 6m’den düflük ise izleme alan› 60 metrekare olmal›d›r.
Koruma s›n›f›
: IP33
Ba¤›ms›z LED Ç›k›fl›
: Ba¤›ms›z LED’e do¤rudan ba¤l› (içeride seriler fleklinde ba¤l› 5.1K direnç arac›l›¤›yla,
ç›k›fl› 5mA).
Denetim Alan›
: Normal koruma alanlar› için ( alan yüksekli¤i 8m’den az oldu¤unda), minimum 20
metrekare - 30 metrekare
Koruma s›n›f›
: IP53
Class : A1R
Ak›ll› Adresli Flaflörlü / Flaflörsüz Siren
Adresli yang›n alarm santrali ile çevrim üzerinden bir protokol çerçevesinde haberleflme yaparak çal›flan cihazd›r.
Siren mevcut dedektör loopuna ba¤lanmal› ve adreslenebilir kodu elektronik olamal› , ayg›t›n adreslenebilir kodu
elektronik olarak programlanabilmelidir. Dedektör üzerinde dipswitch veya manuel kodlama birimler bulunmayacakt›r.
Siren standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r. Yan›p
- sönen, uzun ömürlü ve düflük güç tüketen ›fl›k kayna¤› olarak güçlü k›rm›z› LED lambalar olmal›d›r. Sirenlerde
ayr›ca flaflör özelli¤i de olmal›d›r. Bu arada hem iflitsel hem de görsel ikaz› bir arada verebilmelidir.
Siren Uluslararas› ISO 9002 standartlar›nda üretilmeli, NFPA standartlar›na göre tasarlanmal› ve uygulanmal› ve
24 V DC ak›m beslemesi ayr›ca yap›lmal›d›r..Santral aktif duruma geçti¤inde senaryoya göre istenilen bölgede ki
sirenler çal›flabilmelidir. Sirenlere gecikme verilebilmelidir.
Yatay olarak 3 metre mesafeden duyurulabilen 85 dB’den yüksek ses fliddeti olmal›d›r.
Flaflörlü / Flaflörsüz sirenin titreflim zamanland›rma devresi h›zl› alarm sesini üretmek için haz›r (siren – ›fl›kl›)
devresinin aç›k / kapal› konumunu ayarlayabilmelidir. Flaflörlü sirenin ›fl›k verici taraf› flafl atan ›fl›kl› sinyali üretmek
için zamanland›rma titreflim devresi ile kontrol edilen minimum 6 adet güçlü ›fl›k veren LED lamba olmal›d›r.
Bir gaz durdurma kontrol panelinin pasif normalde aç›k olan kontaklar› yard›m›yla direkt olarak kontrol edilebilmelidir.
34
Teknik Özellikler
: 24V, izin verilen aral›k: 16V ~ 28V
Güç Kayna¤› Gerilimi
: 24 V DC izin verilen aral› 20V DC ~ 28V DC
Çal›flma Ak›m›
: Loop Beslemesi Bekleme Ak›m› ≤ 1mA
Loop Beslemesi Alarm Ak›m› ≤ 5mA Güç Kayna¤› Bekleme Ak›m› ≤ 3 mA Güç Kayna¤› Alarm Ak›m› ≤ 50 mA
Ana Siren Frekans›
: 2.8 kHz
Mode I (Ön Alarm için) : Minimum Ses Leveli 75dB – 85dB Ton Modifiye periyodu 1.4s ± 20% Flafl Frekans›
0.7Hz ± 20%
Mode II (Alarm için )
: Minimum Ses Leveli 85dB
Ton Modifiye periyodu 10.7s ± 20% Flafl Frekans› 1.4Hz ± 20%
Kablo donan›m›
: 24 VDC güç kablosu, kutuplu.
Nem oran›
Programlama Konumu : 1 – 242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r. Koruma
S›n›f›
: IP33
Intelligent Adresli Yang›n Alarm Butonu
Buton mikroifllemci kontrollü olmal›d›r. Kontaklar› atmosfere aç›k olmayan kapal› tip microswitch olmal›d›r. Adresli
yang›n alarm butonlar› sistemde el ile ikaz eleman› olarak çal›flmal›d›r.
Buton camlar›n›n k›r›lmaz caml› olup, iteklenerek alarm verecek düzenekte olmas› iflletme maliyetini düflürecek
flekilde bir vantuz yard›m›yla konta¤›n›n tekrar eski durumunu almas› gerekmektedir.
Butonun rengi uluslar aras› yang›n rengi olan k›rm›z› olmal›d›r ve üzerinde ‘fire’ ve ikaz noktas›n› gösteren press
yaz›lar› bulunmal›d›r.
Buton kasas› s›va alt› ve s›va üstü montaj imkan› vermelidir. Kasa ve buton ba¤lant›s› kromajl› multimetal soketler
yard›m› ile olmal›d›r ve buton özel ABS maddeden imal edilmeli yap›s› ve tasar›m› ile su ve nem giriflini izole
edebilmelidir.
Buton Uluslararas› ISO 9002 standartlar›nda üretilmeli, NFPA standartlar›na göre tasarlanmal› ve uygulanmal› ve
Buton standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r.
Teknik Özellikler
Alarm Ak›m›
Nem oran›
Programlama Konumu
Koruma S›n›f›
Ç›k›fl Kapasitesi
: 24V DC izin verilen aral›k: 16V ~ 28V Bekleme Ak›m›
: ≤ 0,6 mA
: ≤ 1,8 mA
: ≤95% ( 40°C±2%), yo¤unlaflma olmayacak
: 1-242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r.
: IP43
: 60VDC/100mA voltajs›z ç›k›fl, kontak direnci ≤ 100mΩ
Intelligent Adresli Beam Dedektörü
Beam dedektörü adresli (k›z›lötesi ›fl›n tipi) bir duman dedektörü tipi olmal›d›r.
35
Dedektör geliflmifl duman analizi ve yang›n de¤erlendirmesine izin veren dahili SCM özelli¤ine sahip olmal›, çevredeki
de¤iflikli¤i karfl›layarak otomatik olarak yang›n ve yanl›fl alarm› ay›rt etmelidir.
Ifl›n seti 10 ile 100m aras›nda, yan mesafeler sa¤a sola 7,5 m olacak flekilde monte edilmelidir. (Set bir beam
dedektörü ve sinyal yans›tma reflektörlerindenden oluflmal›d›r.)
Dedektörlerin en fazla alg›lama alan› 1500m olmal›d›r. Alg›lama yöntemi; verici taraf›ndan yay›lan k›z›lötesi ›fl›n, al›c›
taraf›ndan alg›lanarak elektrik sinyaline çevrilmesi ve bu bilgilerin mikroifllemci taraf›ndan de¤erlendirilmesi esas›na
dayanmal›d›r ve yanl›fl alg›lama yapmay› önleyen bir donan›ma sahip olmal›d›r.
Beam dedektörlerinin panelle haberleflmesi için ayr›ca adres modülüne ihtiyaç duyulmamal›d›r. Sadece 24V DC ile
beslenmesi yeterli olmal›d›r.
Dedektör 3 adet ayarlanabilir hassasiyet seviyesine sahip olmal›d›r. Reflektöre hiçbir ba¤lant› yap›lmamal› bu sayede
kablo tesisat› bak›m›ndan kolayl›k sa¤lamal›d›r.
Dedektör üzerinde dipswitch veya manuel kodlama birimler bulunmayacakt›r. Dedektörlerin üzerinde kolay
kurulum ve hassas ayar yapabilme özelli¤i sa¤layan ayar dü¤meleri ve ledleri bulunmal›d›r. Beam dedektörü mercekleri
%100 camdan üretilmifl olacakt›r.
Her 60 dakikada %0,5 kirlenme kompanzasyonu yapabilmeli ve kirlilik en üst seviyeye ulaflt›¤›nda hata sinyali
verebilmelidir. Dedektör kalibrasyonu kendi yapabilmeli ve bu sayede bir kifli kolayl›kla devreye alabilmelidir.
Tozlanma , vericinin eskimesi ve konum kayb› gibi al›nan sinyalleri zay›flatan etkenlere karfl› otomatik kompanzasyonu
olmal›d›r.
Dedektörün optik yolu, güçlü anti-parazit kabiliyetine sahip olmal›d›r. Dedektör kat› cisimlere tepki vermemelidir.
ve CE, LPCB, UL, GOST onaylar›na sahip olmal›d›r.
Teknik Özellikler
: 24V DC izin verilen aral›k: 16V ~ 28V Güç Ak›m› : Komite ak›m› ≤ 20 mA
Bekleme ak›m› ≤ 8 mA Alarm ak›m› ≤ 12 mA Loop ak›m› ≤ 2mA
Ayarlama aç›s›
: -6 ° ~ +6 °
Optik yol oryantasyonunun ba¤l›l›k aç›s› ± 0.5 °
Hassasiyet seviyesi
: Seviye 1: (Level 1) 1.61dB
Seviye 2: (level 2 ) 2.31dB
Çal›flma Koflullar›
: S›cakl›k : - 10 °C , +50 °C
Ba¤›l nem
: < % 95, yo¤unlaflma olmayacak.
Görüntüleme Alan›
: Maksimum görüntüleme alan› : 14 x 100 = 1400 metrekare
Maksimum genifllik 14 m
Programlama Konumu : 1 – 242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r. Koruma
S›n›f›
: Normal IP20 , özel koruma yap›flkan› ile IP66 olabilecek
36
Intelligent Adresli Tekrarlay›c› Yang›n Alarm Paneli
Ana panel ile paralel olarak çal›flacak özellikte olmal›d›r. Tekrarlay›c› panel ana santral üzerindeki tüm olaylar› sesli
ve ›fl›kl› olarak bildirmelidir.
Tekrarlay›c› panelin ekran› LCD ekran olmal›d›r. Bir alarm veya hata durumunda ilgili cihaz›n adresini ve mahal ismini
ayn› anda gösterebilmelidir.
Tesisat› 2 kablo ile yap›lmal›d›r ve sadece harici 24 V besleme d›fl›nda herhangi bir beslemeye , ba¤lant›ya veya ara
bir birime ihtiyaç duyulmamal›d›r.
Tekrarlay›c› panel min 100 yang›n veya hata durumunu gösterebilmelidir. Ana ekranda 1 tane görüntülenebilir ama
bir tufl vas›tas›yla tüm durumlar s›rayla görünebilmelidir.
Üzerinde bulunacak bir test tuflu ile kendi kendini test edebilmeli bir hata durumu varsa bunu gösterebilmelidir.
Birden fazla tekrarlay›c› panel ba¤lanmas› durumunda tekrarlay›c› panel bir numara alabilmeli ve sistemde kar›fl›kl›¤a
meydan vermemelidir.
Maksimum 126 yang›n olay› haf›zas›na alabilmelidir.
Çal›flma Koflullar› : S›cakl›k : - 0 °C , +40 °C
Ba¤›l nem
: < % 95, yo¤unlaflma olmayacak. Standby güç tüketimi
Maksimum güç tüketimi : ≤5W
: ≤ 2W
Intelligent Adresli Yan›c› Gaz Dedektörleri
Gaz dedektörleri yüksek do¤ruluklu elektronik devreler içerecektir. LPG, do¤algaz, S›v›laflt›r›lm›fl Petrol Gaz› gibi
çeflitli gazlar› izleme yetene¤ine sahip olacakt›r.
Dedektörün iki alarm düzeyi olacak ve bunlar ayarlanabilecektir.
Gazla do¤ru orant›l› bir gerilim üretilecek bu gerilim orant›l› ,do¤rusal ve anolog bir de¤er olarak iletilebilir olacakt›r.
Dedektör yaz›l›m› dedektörün bir gaz s›z›nt›s›na karfl› h›zl› olarak ifllemesine olanak tan›yacakt›r.Dedektörün
adreslenebilir kodu dedektörde depolanacak ve kal›c› olacakt›r.
Siren standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r. Ankastre
haldeki MCU, merkezi kontrol ifllevini yerine getirmeli. Fonksiyonel modüller MCU’nun I/O giriflleriyle
do¤rudan yada dolayl› olarak ba¤lant›l› olmal›d›r. MCU’da bir araya getirilmifl program fonksiyonel modülleri idare
ederken dedektörün güvenli çal›flmas›n› sa¤lamal›d›r.
Çal›flma Gerilimi : loop :24V DC Güç kayna¤› : 24VDC
Elektrik Tüketimi: ‹zleme Konumu≤ 0.5W
37
Alarm Verme Konumu ≤ 3W
Uyar› Ifl›klar›
Güç
: Yeflil
Alarm : K›rm›z›
Hata : Sar›
Kalibrasyon
: Yeflil LED 1Hz’lik frekansla yan›p söner. Kalibrasyon sonra yeflil, k›rm›z› ve sar› LED’ler s›rayla
bir kez yan›p sönecek ve alarm zili ötecektir. Bu dedektörün izleme konumuna girdi¤ini gösterir.
‹zleme Konumu : Yeflil ›fl›k normal olarak yanar
Sensör Ömrü : 5 y›l
Çal›flma ortam› : S›cakl›k: - 10°C≈+50°C
Ba¤›l Nem
Bölge Kontrol (Otomasyon) Modülleri
Intelligent Adresli Monitör Modülü
Uzaktaki ekipmanlar›n anahtar ve kontaklar›n›n izlenmesinde kullan›lmal›d›r. Kolay montaj ve ba¤lant› özelli¤ine
sahip olmal›d›r.
Modül lokal olarak ›fl›kl› ikaz verebilmelidir.
Modül standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r. Modülün
adreslenebilir kodu elektronik olacak ve ayg›t›n adreslenebilir kodu elektronik olarak programlanacakt›r.
Modül üzerinde dipswitch veya manuel kodlama birimler bulunmayacakt›r.
Modül Uluslararas› ISO 9002 standartlar›nda üretilmeli, NFPA standartlar›na göre tasarlanmal› ve uygulanmal› ve
Teknik Özellikler
Çal›flma gerilimi : 24V DC ( izin verilen 16V – 28V DC )
Çekti¤i ak›m
: Yaklafl›k ≤1mA
Çal›flma ortam› : S›cakl›k: -0°C≈+49°C
Ba¤›l Nem
Koruma S›n›f›
: IP30
Intelligent Adresli Kontrol Modülü
Uzaktaki ekipmanlar›n kontrolü için kullan›lmal›d›r. Ak›ll› Tek I/O Modülü duman egzos, fan ve yang›n valf› vb gibi
yang›n alarm kumandas› taraf›ndan kontrole edilen cihazlar› ba¤lamak için kullan›lmaktad›r.
Normal aç›k/normal kapal› elektrik ba¤lant›s› kapasitesi DC24V/5A sa¤layabilmalidir. Etkin ç›k›fl olabilmek için
normal aç›k/normal kapal› elektrik ba¤lant›s›na ba¤lanabilen DC24V/1A ç›k›fl› sa¤layabilmelidir.
Alandayken girifl normal aç›k/normal kapal› veya oto yan›t olarak ayarlanabilmelidir ve pasif elektrik ba¤lant›s›na
ba¤lanabilmelidir.
Ç›k›fl sinyali için fotoelektrik izolasyon teknolojisi, bu da sanayi frekans farkl›l›klar›ndan korumal›d›r. Alandayken
ayarlanabilen adres kodu için elektronik programlanabilme sa¤layabilmelidir.
38
Tahlil bilgileri sa¤layan, denetleyen ve çal›flt›ran mikroifllemci kontrollü olmal›d›r.
Modül standart bir soket sayesinde montaj edilebilmeli ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamal›d›r.
Modülün adreslenebilir kodu elektronik olacak ve ayg›t›n adreslenebilir kodu elektronik olarak programlanacakt›r.
Lokal olarak ›fl›kl› ikaz verebilmelidir.
Çal›flt›rma Voltaj›
Sinyal Halka Voltaj› : 24V‹zin verilen Aral›k: 16V 28V
Güç Halka Voltaj› : DC24V ‹zin verilen Aral›k: DC20V
Çal›flt›rma Ak›m› : DC28V
Standby Ak›m›
: Loop 1mA , Güç kayna¤› ≤ 3 mA Çal›flt›rma Ak›m› : Loop 2mA , Güç Kayna¤› ≤ 15 mA Güç
Standby Ak›m›
: 4mA
: DC24V/5A pasif ç›k›fl için
DC24V/1A etkin ç›k›fl için
Ç›k›fl Kontrol Konumu : Normal aç›k/normal kapal› pasif elektrik ba¤lant›s› ç›k›fl›
Faaliyet LED
: K›rm›z› (ayr›m yaparken yan›p sönmekte, Faal durumdayken sürekli yanmakta) Programlama
Konumu
: 1 – 242’ye kadar elektronik programlama, tek adres noktas› kaplamal›d›r.
Kablo tesisat›
: Kutuplanmam›fl çift yol ile yang›na alarm›na ba¤lanmakta ve kutuplanmam›fl çift tel ile güç
kayna¤›na ba¤lanmal›d›r.
: S›cakl›k: -0°C ~ +49°C
Ba¤›l Nem
Intelligent Adresli Güvenlik Modülü
Micro ifllemci kontrollü olmal›d›r.
Güvenlik ekipmanlar›n›n voltaj beslemesi ve izlenmesi için kullan›lmal›d›r. DC12V/200mA güç sa¤layabilmelidir.
Girdi ucu normalde aç›k veya normalde kapal› modunda ayarlanabilmeli ve pasif konta¤›yla ba¤lanabilmelidir. Güç
kesintisi kontrolü ve hata iletisini yang›n alarm kontrol paneline göndermelidir.
Devre ve kablolama taban› birbirine tak›l› olmas› kontak için güvenilirli¤i art›rmal› ve mühendislik aç›s›ndan uygun
olmal›d›r.
Kolay montaj ve ba¤lant› özelli¤ine sahip olmal›d›r. Lokal olarak ›fl›kl› ikaz verebilmelidir.
39
Sinyal Döngü Gerilimi
Güç Döngü Gerilimi
Döngü Çal›flt›rma Ak›m›
Yüksüz Ak›m
Programlama Modu
Ba¤›l Nem
: 24V
‹zin Verilen Aral›k: 16 V 28V
: DC24V ‹zin Verilen Aral›k: DC20V Döngü Haz›r Bekleme Ak›m›
:1mA
:3mA
: 10mA
: Elektronik programlama aral›¤› 1 242, bir adres noktas›n› iflgal eder.
: DC12V, 200mA'den fazla olmamak üzere
: S›cakl›k: -10°C≈+50°C
Intelligent Adresli Siren Kontrol Modülü
Döngü ve güç kayna¤› için fotoelektrik izolasyon, iyi parazit-engelleme kapasitesi.
Mikroifllemci çal›flmay› denetlemelive k›sa devre, aç›k devre ve güç kesintisini kontrol ederek bu iletileri kontrolöre
gönderebilmelidir.
Ön-alarm ve yang›n alarm› ses kontrolünü sa¤lamak iste¤e ba¤l› olarak iki adres alabilmelidir. Kolay montaj ve
ba¤lant› özelli¤ine sahip olmal›d›r. Lokal olarak ›fl›kl› ikaz verebilmelidir.
: DC24V
Loop Gerilimi
:24VDC
‹zin verilen aral›k : 16V - 28VDC
Güç kayna¤› Gerilimi
: DC24V
‹zin verilen aral›k : DC20V - DC28VDC Çal›flma Ak›m›
Loop Bekleme Ak›m›
: 1.5 mA
Loop Alarm Ak›m›
: 5mA
Güç kayna¤› Bekleme Ak›m› : 10 mA
Güç kayna¤› alarm Ak›m› : 500 mA
: S›cakl›k: -10°C≈+50°C
Ba¤›l Nem
Koruma S›n›f›
: IP 30
Intelligent Adresli Bölge Monitör Modülü
Konvansiyonel dedektör hatlar›n›n voltaj beslemesi ve izlenmesi için kullan›lacakt›r. Minimum 15 konvansiyonel
dedektör ve istenilen say›da buton ba¤lanabilmelidir.
Kolay montaj ve ba¤lant› özelli¤ine sahip olmal›d›r.
40
Lokal olarak ›fl›kl› ikaz verebilmelidir. Girifl dü¤mesinin k›sa ve kesik devre ar›zas›n› kontrol edebilmelidir.
Dedektör hareketlerinin ar›zas›n› kontrol edebilmelidir. K›sa devre korumas› olmal›d›r.
Elektromanyetik kesintiden iyi bir flekilde saklanabilen ve sabit olan deneticiyle iletiflim kurmal›d›r.
Çal›fl›r durumdayken mikro ifllemciyle kontrol etme ve durum mesaj› vermeözelli¤ine sahip olmal›d›r. Modülün
adreslenebilir kodu elektronik olacak ve ayg›t›n adreslenebilir kodu elektronik olarak programlanacakt›r.
Çal›flma Voltaj›
Loop voltaj›
: 24VDC
‹zin verilen s›n›r: 16V-28VDC
Güç kayna¤› voltaj›
:DC24V
‹zin verilen s›n›r:DC20V-DC28VDC Çal›flma Ak›m›
Loop Bekleme Ak›m›
: ≤ 0.5mA
Loop Alarm Ak›m›
: ≤ 5mA
Güç Kayna¤› Bekleme Ak›m› : ≤ 10mA Güç Kayna¤› Alarm Ak›m› ≤ 60mA
: S›cakl›k: -10°C≈+50°C
Ba¤›l Nem
Hat sonu Direnci
: 4.7kΩ Koruma S›n›f› : IP30
Intelligent Adresli K›sa Devre ‹zolatör Modülü
Loop üzerinde oluflabilecek k›sa devreleri izole etmek amac› ile dizayn edilmifltir.
Loop üzerinde ortalama 20 adresli ayg›tta bir kullan›lmal› ve iki izolatör aras›n› izole etmek ve di¤er k›s›mlar›n sa¤l›kl›
çal›flmas›n› sa¤lamak gerekir.
K›sa devre durumunda izolatör kendili¤inden aktif duruma geçmeli ve üzerindeki led yard›m›yla izolatörün durumu
izlenebilmelidir. Ar›za giderildi¤inde izolatör otomatik olarak devreden ç›kmal›d›r.
Dedektör taban›nda izole edici herhangi bir elektronik aksam bulunmamal›d›r.Aksi halde tavandan gelebilecek
herhangi bir su veya nemden etkilenebilir bu nedenden dolay› hatt›n k›sa devre izolatör modülü ile izole edilmesi
sa¤lanmal›d›r.
Bekleme Ak›m›
Alarm Ak›m›
Ba¤›l Nem
Koruma S›n›f›
: Loop DC24V
: ≤ 3mA
: ≤ 15mA
: S›cakl›k: -0°C≈+49°C
: IP 30
41
Konvansiyonel Yang›n
Alg›lama Sistemleri
Konvansiyonel Yang›n Alarm Panelleri
• 4,8,16 zone bölgeli konvansiyonel yang›n alarm panelleri
• Gündüz - gece modu seçebilme
• Zone izole kontrolü
• Tek kifli test edebilme özelli¤i
• Telefon modülü tak›labilir
• Tufl kilidi, manuel tahliye kilidi
• Uzak alarmlar için yang›n alarm ç›k›fl›
• Kontak ç›k›fl ayar›
• 2 siren ç›k›fl›, 1 yang›n ç›k›fl›, 1 hata ç›k›fl›,
1 aux ç›k›fl›
• 8 ve 16 bölgeli (zone) panellerde 4 siren ç›k›fl›
• Bütün ç›k›fllar NK/na/24v ve gecikmeli olarak
ayarlanabilme özelli¤i
• Her bölgede (zone) minimum 15 dedektör ve
s›n›rs›z yang›n alarm butonu takabilme
Konvansiyonel Dedektör Serisi
Konvansiyonel özellikte olan bu dedektörler, hatal› alarm
vermeme, elektriksel kirlilikten etkilenmeme, kolay bak›m ve
temizlik özellikleriyle s›n›f›nda en güvenilir dedektör ailesidir.
24 Volt DC ak›mla çal›fl›r. Bir konvansiyonel Zone’da 20 adet
dedektör ve istenildi¤i kadar buton kullan›labilmektedir.
• C-9101
• C-9102
• C-9103
• C-9104
• R-6601
• R-6602
• C-9103EX
• C-9101EX
• C-9104EX
• DZ-03
Kombine optik-›s›
Fotoelektrik (optik)
Is›-›s› art›fl h›z›
UV alev dedektör ailesi
Röleli Optik Duman Dedektörü
Röleli Is› Art›fl H›z› Dedektörü
Ex-Proof Is› Dedektörü
Ex-Proof Kombine Duman ve Is› Dedektörü
Ex-Proof UV Alev Dedektörü
Standart dedektör soketli
Do¤algaz Dedektörü
• 220 ve 24 volt seçenekleri
• Algılanan gaz Do¤algaz/ LPG/LNG/CNG
• Düflük güç tüketimli verimli çalıflan besleme devresi
• Microkontroller kontrollü elektronik dizayn
• Zarif dıfl görünüm
• Sesli ve ıflıklı alarm
• Uzun sensör ömrü
• Duvara montaj imkanı
• Çıkıfl kontrolü için test butonu
• Dahili röle ile çıkıfl kontrolü
AX-G 220, 024
44
AX 16
• AX 04
• AX 08
• AX 16
• AX 04R
• AX 08R
• AX 16R
• GST 102
• GST 104
• GST 108
• GST 116
R-6601
GST 116-16
Alfamax 4 Bölgeli (Zone) Santral
Alfamax 4 Bölgeli (Zone) Tekrarlama Santrali
2 Bölgeli (Zone) Santral
C-9102
C-9103
Karbonmonoksit
Dedektörü
• 220 ve 24 volt seçenekleri
• Algılanan gaz
karbonmonoksit (CO)
• Zarif dıfl görünüm
• Microkontroller kontrollü
elektronik dizayn
• Düflük güç tüketimli
verimli çalıflan besleme
devresi
• Sesli ve ıflıklı alarm
• Uzun sensör ömrü
• Duvara montaj imkanı
• Çıkıfl kontrolü için test butonu
• Dahili röle ile çıkıfl kontrolü
C-9104
Ex-Proof
Dedektör
AX-C 220, 024
Beam (Ifl›n) Dedektörü
• 8 -100 metre çal›flma alan›
• 2 seviyeli hassasl›k ayar›
• Avlular, ambarlar, al›flverifl merkezleri, havaalan› terminalleri vs. için ideal kullan›m
• Kolay ve masrafs›z verici montaj› ve 'honey comb' ayna
• H›zl› ve kolay kurulum ve gücü belirtmek için h›zl› veya yavafl yan›p sönen Yeflil LED.
Kapak aç›ld›¤›nda istenilen seviyeye kendini kalibre edebilme özelli¤i.
Gaz Dedektörü
• LPG, Natural Gazlar and Kömür Gaz›
için uygun (siparifl s›ras›nda belirtilmeli)
• Gaz valflerini / Ekstraktlar vs. kontrolü
için dahili röle konta¤›
• 2 devre alarm› ile birlikte dahili
tip ses vericisi
• Röle kontaklar› için manuel reset ve
kontrol (on/off)
C-9317
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yang›n Söndürme Kontrol Paneli
Söndürme paneli gazl›, kuru ve sulu söndürme
sistemleri için gelifltirilmifltir. Ayr›ca panele entegre
edilebilen k›r›lmaz hareketli cam, gaz söndürme
kontrolü için acil bafllat/durdur butonu ile çal›flma
özelli¤i mevcuttur.
C-9602LW-NG
C-9602LW-LPG
C-9602LW-CG
‹ki art› bir kontrol paneli
2 konvansiyonel denetim bölgesi ve 1 söndürme alan›
Di¤er alanlar için ilave konvansiyonel denetim bölgesi
Otomatik ve elle söndürme kontrolü
Yerleflik nümerik zamanlay›c› kontrolü
Ayarlanabilir gaz boflalt›m erteleme zamanlay›c›s›
Görevde ve beklemede silindir kontrolü
‹ki zamanl› tahliye alarm›
Tüm GST konvansiyonel dedektörlerle uyumlu
BS/EN/CE standartlar›nda
Yerleflik PSU
GST 301
Yang›n ‹hbar Butonu
Elektronik Siren
Cam› k›rmadan, ihbarl› resetlenebilen
konvansiyonel yang›n ihbar butonu, 24 Volt
DC’dir. Yerel arabirimler için röle ç›k›fl› bulunan
butonun montaj›nda, s›va alt› ve s›va üstü
seçenekleri sunulmaktad›r. Bekleme ak›m› 0,8
mA ve alarm ak›m› 2 mA olan butonun, kontak
empedans› 100 m/ohm’dan küçüktür.
Dahili tip, 24 Volt DC, konvansiyonel
özellikte elektronik siren, s›va alt› veya
s›va üstüne monte edilebilir özelliktedir.
Bekleme ak›m› 10 mA, alarm ak›m› ise
16 mA. d›r. Elektornik sirenin flaflörlü
ve flaflörsüz seçenekleri bulunmaktad›r.
A9201
C-9201
AS1224-F
C-9404
45
Resmî Gazete
19 Aralık 2007 Çarflamba
Sayı: 26735
YÖNETMEL‹K
Karar Say›s› : 2007/12937
Ekli “Binalar›n Yang›ndan Korunmas› Hakk›nda Yönetmelik”in yürürlü¤e konulmas›; Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›n›n 1/11/2007 tarihli ve
5098 say›l› yaz›s› üzerine, 7126 say›l› Sivil Savunma Kanunu’nun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 27/11/2007 tarihinde
kararlaflt›r›lm›flt›r.
Abdullah GÜL
Cumhurbaflkan›
Recep Tayyip ERDO⁄AN
Baflbakan
C. Ç‹ÇEK
Devlet Bak. ve Baflb. Yrd.
H. YAZICI
N. EKREN
M. AYDIN
Devlet Bakan›
M. BAfiESG‹O⁄LU
Devlet Bakan›
B. YILDIRIM
Devlet Bakan› V.
N. ÇUBUKÇU
Devlet Bakan›
N. EKREN
Devlet Bakan› V.
M. S. YAZICIO⁄LU
Devlet Bakan›
M. A. fiAH‹N
Adalet Bakan›
M. V. GÖNÜL
Millî Savunma Bakan›
B. ATALAY
‹çiflleri Bakan›
B. ATALAY
D›fliflleri Bakan› V.
K. UNAKITAN
Maliye Bakan›
H. ÇEL‹K
Millî E¤itim Bakan›
F. N. ÖZAK
Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakan›
R. AKDA⁄
Sa¤l›k Bakan›
B. YILDIRIM
Ulaflt›rma Bakan›
M. M. EKER
Tar›m ve Köyiflleri Bakan›
F. ÇEL‹K
Çal›flma ve Sos. Güv. Bakan›
M. Z. ÇA⁄LAYAN
Sanayi ve Ticaret Bakan›
M. H.GÜLER
Enerji ve Tabii Kay. Bakan›
E. GÜNAY
Kültür ve Turizm Bakan›
V. ERO⁄LU
Çevre ve Orman Bakan›
Binalar›n Yang›ndan Korunmas› Hakk›nda Yönetmelik
B‹R‹NC‹ KISIM
Genel Hükümler, Binalar›n Kullan›m ve Tehlike S›n›flar›
B‹R‹NC‹ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan›mlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeli¤in amac›; kamu kurum ve kurulufllar›, özel kurulufllar ve gerçek kiflilerce kullan›lan her türlü yap›, bina, tesis
ve iflletmenin, tasar›m›, yap›m›, iflletimi, bak›m› ve kullan›m› safhalar›nda ç›kabilecek yang›nlar›n en aza indirilmesini ve herhangi bir flekilde
ç›kabilecek yang›n›n can ve mal kayb›n› en aza indirerek söndürülmesini sa¤lamak üzere, yang›n öncesinde ve s›ras›nda al›nacak tedbirlerin,
organizasyonun, e¤itimin ve denetimin usul ve esaslar›n› belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) Ülkedeki her türlü yap›, bina, tesis ile aç›k ve kapal› alan iflletmelerinde al›nacak yang›n önleme ve söndürme tedbirlerini,
b) Yang›n›n, ›s›, duman, zehirleyici gaz, bo¤ucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenli¤i bak›m›ndan yol açabilece¤i tehlikeleri en aza
indirebilmek için, yap›, bina, tesis ve iflletmelerin tasar›m, yap›m, kullan›m, bak›m ve iflletim esaslar›n›,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri;
a) Yönetmeli¤in yürürlü¤e girmesinden önce yap› ruhsat› al›nm›fl olmakla birlikte henüz yap›m›na bafllanmam›fl olan yap›lar,
b) Mevcut yap›lardan Yönetmeli¤in yürürlü¤e girmesinden sonra kullan›m amac› de¤ifltirilerek, sa¤l›k, e¤itim ve konaklama amaçl› olarak
kullan›lacak bina ve tesisler, tehlikeli maddelerin bulundurulaca¤› binalar ve binadaki toplam kullan›c› say›s› 200’ü geçen toplanma amaçl› binalar,
c) Yönetmelikte belirtilen di¤er yap›lar, binalar, tesisler ve iflletmeler,
hakk›nda uygulan›r.
(3) Karada ve suda, sürekli veya geçici, resmî ve özel, yeralt› ve yerüstü inflaat› ile bunlar›n ilave, de¤ifliklik ve onar›mlar›n› içine alan sabit ve
hareketli tesisler yap› say›larak, haklar›nda bu Yönetmeli¤e göre ifllem yap›l›r.
(4) Korunmas› gerekli kültür varl›¤› olarak tescil edilen binalarda, yang›na karfl› güvenlik tedbirleri için yap›lacak tesisatlara iliflkin olarak, Kültür
ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma Kurulunun görüflü al›n›r ve yap›n›n özelli¤ini etkilemeyecek biçimde, tahliye, alg›lama, uyar› ve söndürme
sistemlerinden gerekli olanlar kurulur.
(5) Türk Silahl› Kuvvetlerince kullan›lan yap›, bina ve tesisler ile e¤itim ve tatbikat alanlar›n›n yang›ndan korunmas›, bu Yönetmelik hükümleri
de dikkate al›narak haz›rlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 9/6/1958 tarihli ve 7126 say›l› Sivil Savunma Kanununun ek 9 uncu maddesi, 14/2/1985 tarihli ve 3152
say›l› ‹çiflleri Bakanl›¤› Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanunun 33 üncü maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180 say›l› Bay›nd›rl›k ve ‹skân
Bakanl›¤›n›n Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine dayan›larak haz›rlanm›flt›r.
47
Tan›mlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeli¤in uygulanmas›nda;
a) Acil durum: Afet olarak de¤erlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kas›t ve çeflitli sebeplerle meydana getirilen olaylar›n
yol açt›¤› hâlleri,
b) Acil durum ekibi: Yang›n, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanlar›n tahliyesini sa¤layan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma
ve söndürme ifllerine kat›lan ve gerekti¤inde ilk yard›m uygulayan ekibi,
c) Acil durum planlar›: Acil durumlarda yap›lacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yard›m ifl ve ifllemlerinin nas›l ve kimler taraf›ndan
yap›laca¤›n› gösteren ve acil durum öncesinde haz›rlanmas› gereken planlar›,
ç) Acil durum asansörü (‹tfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullan›m› do¤rudan yang›n söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin
denetimi alt›nda bulunan ve ek korunum uygulanm›fl olan özel asansörü,
d) Aç›k arazi iflletmesi: Tabiat flartlar›na aç›k olan ve otopark, tank sahalar›, hurda sahalar›, kimyevi madde, kereste deposu, piknik alan› ve
turistik tesis gibi amaçlarla kullan›lan muhtelif büyüklükteki arazi iflletmesini,
e) Alevlenme noktas›: Is›nan maddeden ç›kan gazlar›n, bir alevin geçici olarak yaklaflt›r›l›p uzaklaflt›r›lmas› sonucunda yanmay› sürdürdü¤ü
en düflük s›cakl›¤›,
f) Apartman: ‹çinde ba¤›ms›z mutfak ve banyoya sahip en az üç mesken bulunan binay›,
g) Atriumlu yap›: ‹ki veya daha çok say›da kat›n içine aç›ld›¤›, merdiven yuvas›, asansör kuyusu, yürüyen merdiven bofllu¤u veya su, elektrik,
havaland›rma, iklimlendirme ve haberleflme gibi tesisat›n içinde yer ald›¤›, tesisat bacalar› ve flaftlar hariç olmak üzere, üstü kapal› genifl ve
yüksek yap›y›,
¤) Bas›nçland›rma: Kaç›fl yollar›ndaki iç hava bas›nc›n› yap›n›n di¤er mekânlar›ndaki bas›nca göre daha yüksek tutarak duman s›z›nt›s›n› önleme
yöntemini,
h) Bina yüksekli¤i: Binan›n kot ald›¤› noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi veya imar plan›nda ve bu Yönetmelikte öngörülen
yüksekli¤i,
›) Bodrum kat›: Döflemesinin üst kotu, yap›n›n d›fl duvar›na bitiflik zeminin en üst kotuna göre 1.2 m’den daha afla¤›da olan kat›,
i) Ç›kmaz koridor mesafesi: Mekân içerisinden mekân›n koridora ba¤lanan kap›s›na kadar olan mesafe göz önüne al›nmaks›z›n, kaç›flta, bir
mekân veya mekânlar›n ba¤l› oldu¤u bir koridor içinden, koridor boyunca bir ç›k›fla veya iki yönde kaç›fl imkân›na sahip olunan noktaya kadar
olan mesafeyi,
j) Duman haznesi: ‹çinde duman›n toplanmas› amac›yla tavanda tasarlanan hacmi,
k) Duman kontrolü: Yang›n hâlinde duman ve s›cak gazlar›n yap› içindeki hareketini veya yay›l›m›n› denetlemek için al›nan tedbirleri,
l) Duman perdesi: Yükselen duman›n yanal yay›l›m›n› s›n›rlamak amac›yla tavanda sabit konumda, uzaktan kapat›labilen veya bir alg›lay›c›
uyar›s›yla kapanan, yang›na karfl› dayan›kl› bölücü perdeyi,
m) Duman tahliyesi: Duman›n yap›n›n d›fl›na kendili¤inden ç›kmas›n› veya mekanik yollarla zorlamal› olarak at›lmas›n›,
n) Duman yönlendirme bacas›: Yang›n hâlinde, dumanlar›n istenilen yöne çekilerek yang›n›n genifllemesini önlemeye yönelik bacalar›,
o) EN: Avrupa standartlar›n›,
ö) Güvenlik bölgesi: Binadan tahliye edilen flah›slar›n bina d›fl›nda güvenli olarak bekleyebilecekleri bölgeyi,
p) Islak borulu ya¤murlama sistemi: Borular› sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,
r) ‹lgili standart: Türk standartlar›n›, bu standartlar›n olmamas› hâlinde Avrupa standartlar›n›, Türk veya Avrupa standartlar›nda düzenlenmeyen
hususlarda, uluslararas› geçerlili¤i kabul edilen standartlar›,
s) Kademeli yatay tahliye: Kullan›c›lar›n yang›ndan uzaklaflarak ayn› kat seviyesinde yer alan yang›n geçirimsiz komflu kompart›mana s›¤›nmas›n›,
fl) Kaç›fl ayd›nlatmas›: Normal ayd›nlatma devrelerinin kesintiye u¤ramas› hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kayna¤›ndan
beslenerek sa¤lanan ayd›nlatmay›,
t) Kaç›fl (Yang›n) merdiveni: Yang›n hâlinde ve di¤er acil hâllerde binadaki insanlar›n emniyetli ve süratli olarak tahliyesi için kullan›labilen,
yang›na karfl› korunumlu bir flekilde düzenlenen ve tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana aç›lan merdiveni,
u) Kaç›fl uzakl›¤›: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullan›c›n›n kendisine en yak›n kat ç›k›fl›na kadar almak zorunda oldu¤u yolun
gerçek uzunlu¤unu,
ü) Kaç›fl yolu: Oda ve di¤er müstakil hacimlerden ç›k›fllar, katlardaki koridor ve benzeri geçifller, kat ç›k›fllar›, zemin kata ulaflan merdivenler
ve bina son ç›k›fl›na giden yollar dâhil olmak üzere binan›n herhangi bir noktas›ndan yer seviyesindeki cadde veya soka¤a kadar olan ve hiçbir
flekilde engellenmemifl bulunan yolun tamam›n›,
v) Kamuya aç›k kullan›m: Binan›n, herkesin girifl ve ç›k›fl›na aç›k olarak kullan›lmas›n›,
y) Kamuya aç›k bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, iflyeri, aç›k ve kapal› spor tesisleri, e¤itim ve dinlenme tesisi ve
benzeri binalar›,
z) Konut: Ticari amaç gözetmeksizin bir veya birçok insan›n ifl zaman› d›fl›nda bar›nma, dinlenme ve uyuma amac›yla ikamet etti¤i, imar
plan›nda bu amaca ayr›lm›fl olan yeri,
aa) Kullan›c› yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binan›n esas al›nan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan say›s›n›,
bb) Kullan›c› yük katsay›s›: Yap›larda kifli bafl›na düflen kullan›m alan›n›n metrekare cinsinden m2/kifli olarak ifadesini,
cc) Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yang›n hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabilece¤i boruyu,
çç) Kuru borulu ya¤murlama sistemi: Çal›flma öncesi, kontrol vanas›ndan sonraki boru hatt›, bas›nçl› hava veya inert gaz ile dolu durumda
tutulan otomatik söndürme sistemini,
dd) Korunumlu koridor veya hol: Bitiflik oldu¤u mekânlardan yang›na karfl› dayan›kl› yap› elemanlar›yla ay›r›lmak suretiyle yang›n etkilerinden
korunmufl koridoru veya holü,
ee) Korunumlu merdiven: Yang›na karfl› dayan›kl› bir malzeme ile çevrili veya yang›ndan etkilenmeyecek flekilde düzenlenen merdiveni,
ff) Mevcut yap›: Bu Yönetmeli¤in yürürlü¤e girmesinden önce yap› ruhsat› al›n›p yap›m› devam eden veya yap›m› tamamlanan ve kullan›m
amac› de¤ifltirilmeyen yap›, bina, tesis ve iflletmeyi,
gg) Ortak merdiven: Birden çok say›da kullan›m birimine hizmet veren kaç›fl merdivenini,
¤¤) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet için, Türk Standartlar› Enstitüsü veya Türk Standartlar› Enstitüsü taraf›ndan kabul
gören uluslararas› bir onay kuruluflu taraf›ndan test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunlu¤u gösteren belgeyi,
hh) S›v›laflt›r›lm›fl petrol gaz› (LPG): Petrolden ve do¤algazdan elde edilerek bas›nç alt›nda s›v›laflt›r›lan propan, bütan ve izomerleri gibi
hidrokarbonlar› veya bunlar›n kar›fl›m›n›,
››) Site: Herhangi bir flekilde çevresinden ayr›lan ortak kullan›m alanlar›, güvenlik teflkilat› ve sistemleri ile yönetim bütünlü¤ü olan konut veya
iflyeri toplulu¤unu,
ii) Son ç›k›fl: Bir yap›dan kaç›fl sa¤layan yolun yap› d›fl›ndaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana geçit veren bitifl noktas›n›,
jj) Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu,
kk) Tek yönlü kaç›fl mesafesi: Bir mekân içindeki kiflilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir ç›k›fla veya alternatifli iki yönde kaç›fl
imkân›na sahip oldu¤u noktaya kadar olan mesafeyi,
48
ll) TS: Türk Standartlar› Enstitüsünce yürürlü¤e konulmufl Türk standartlar›n›,
mm) Ya¤murlama (sprinkler) sistemi: Yang›n› söndürmek, so¤utmay› sa¤lamak ve geliflen yang›n› itfaiye gelinceye kadar s›n›rlamak amac› ile
kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemi,
nn) Yang›na karfl› dayan›m (direnç): Bir yap› bilefleninin veya eleman›n›n yük tafl›ma, bütünlük ve yal›tkanl›k özelliklerini belirlenmifl bir süre
koruyarak yang›na karfl› dayanmas›n›,
oo) Yang›na tepki: Belirli flartlar alt›nda bir ürünün yang›na maruz kald›¤›nda gösterdi¤i tepkiyi,
öö) Yang›n bölgesi (zonu): Yang›n hâlinde, uyar› ve söndürme tedbirleri di¤er bölümlerdeki sistemlerden ayr› olarak devreye giren bölümü,
pp) Yang›n kesici: Bina içinde, yang›n›n ve duman›n ilerlemesini ve yay›lmas›n› belirlenmifl bir süre için durduran, yatay veya düfley konumlu
eleman›,
rr) Yang›n duvar›: ‹ki bina aras›nda veya ayn› bina içinde farkl› yang›n yüküne sahip hacimlerin birbirinden ayr›lmas› gereken hâllerde, yang›n›n
ilerlemesini ve yay›lmas›n› belirlenmifl bir süre için durduran düfley eleman›,
ss) Yang›n güvenlik holü: Kaç›fl merdivenlerine yang›n›n ve duman›n geçiflini engellemek için yap›lacak bölümü,
flfl) Yang›n kap›s›: Bir yap›da kullan›c›lar, hava veya nesneler için dolafl›m imkân› sa¤layan, kapal› tutuldu¤unda duman, ›s› ve alev geçifline belirli
bir süre direnecek nitelikteki kap›, kapak veya kepengi,
tt) Yang›n kompart›man›: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döflemesi dâhil olmak üzere, her yan› en az 60 dakika yang›na karfl› dayan›kl›
yap› elemanlar› ile duman ve ›s› geçirmez alanlara ayr›lm›fl bölgeyi,
uu) Yang›n perdesi: Korunmas› gereken nesne, ürün veya alt yap›n›n yang›na karfl› korunmas› veya ›s›n›n yatay veya düfley olarak yay›lmas›n›
engellemek maksad›yla kullan›lan özel donan›ml› bariyerleri,
üü) Yang›n tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaç›fl yollar›n›n, yang›n merdivenlerinin, acil durum asansörlerinin, yang›n dolaplar›n›n, itfaiye
su verme ve alma a¤›zlar›n›n ve yang›n pompalar›n›n yerlerinin renkli olarak iflaretlendi¤i projeyi,
vv) Yang›n türü: Yanmakta olan maddeye göre;
1) A s›n›f› yang›nlar: Odun, kömür, kâ¤›t, ot, doküman ve plastik gibi yan›c› kat› maddeler yang›n›n›,
2) B s›n›f› yang›nlar: Benzin, benzol, makine ya¤lar›, laklar, ya¤l› boyalar, katran ve asfalt gibi yan›c› s›v› maddeler yang›n›n›,
3) C s›n›f› yang›nlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagaz› ve hidrojen gibi yan›c› gaz maddeler yang›n›n›,
4) D s›n›f› yang›nlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi
metaller yang›n›n›,
yy) Yang›n yükü: Bir yap› bölümünün içinde bulunan yan›c› maddelerin kütleleri ile alt ›s›l de¤erleri çarp›mlar› toplam›n›n, plandaki toplam
alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklü¤ü,
zz) Yap› sahibi: Yap› üzerinde mülkiyet hakk›na sahip olan gerçek veya tüzel kifliyi,
aaa) Yap› sorumlular›: Yap›m ifllerinde görev alan yap› müteahhidi, proje müellifi, tasar›mc›, flantiye flefi ve yap› denetimi kuruluflunu,
bbb) Yap› yüksekli¤i: Bodrum katlar, asma katlar ve çat› aras› piyesler dâhil olmak üzere, yap›n›n infla edilen bütün katlar›n›n toplam yüksekli¤ini,
ccc) Yüksek bina: Bina yüksekli¤i 21.50 m’den veya 7 kattan fazla, yap› yüksekli¤i 30.50 m’den veya 10 kattan fazla olan binalar›,
ççç) Y›rt›lma yüzeyi: Patlama riskine karfl›, kapal› bölümün yan duvar›nda oluflturulan zay›f yüzeyi,
ddd) Yüksek tehlike: Yüksek tehlike s›n›f›na giren maddelerin üretildi¤i, kullan›ld›¤› ve depoland›¤› yerleri,
ifade eder.
‹K‹NC‹ BÖLÜM
‹lkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar
‹lkeler
MADDE 5- (1) Yeni yap› inflas›nda veya mevcut binalardan proje de¤iflikli¤i gerektiren esasl› onar›m ve tadilat projelerinde, binan›n kullan›m
s›n›f›na ve özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne al›n›r.
(2) Projeler, di¤er kanuni düzenlemeler yan›nda, yang›na karfl› güvenlik bak›m›ndan bu Yönetmelikte öngörülen flartlara uygun de¤il ise, yap›
ruhsat› verilmez. Yeni yap›lan veya proje tadilat› ile kullan›m amac› de¤ifltirilen yap›larda bu Yönetmelikte öngörülen esaslara göre imalat
yap›lmad›¤›n›n tespiti hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar binaya yap› kullanma izin belgesi veya çal›flma ruhsat› verilmez.
(3) Bu Yönetmelikte tan›mlanmam›fl olan ve aç›kl›k gereken hususlar hakk›nda, Türk Standartlar›, bu standartlar›n olmamas› hâlinde ise,
Avrupa Standartlar› esas al›n›r. Türk veya Avrupa Standartlar›nda düzenlenmeyen hususlarda, uluslararas› geçerlili¤i kabul edilen standartlar
da kullan›l›r.
(4) Bu Yönetmeli¤in uygulanmas›nda proje ve yap›m ile ilgili konularda tereddüde düflülen hususlar hakk›nda Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›n›n,
di¤er hususlar hakk›nda ise ‹çiflleri Bakanl›¤›n›n uygulamaya esas olacak yaz›l› görüflü al›narak bu görüfllere göre ifllem yap›l›r.
Görev, yetki ve sorumluluk
MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmas›ndan;
a) Yap› ruhsat› vermeye yetkili idareler,
b) Yat›r›mc› kurulufllar,
c) Yap› sahipleri,
ç) ‹flveren veya temsilcileri,
d) Tasar›m ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler ile uygulay›c› yükleniciler ve imalatç›lar,
e) Yap› yap›lmas›nda ve kullan›m›nda görev alan müflavir, dan›flman, proje kontrol, yap› denetimi ve iflletme yetkilileri,
görevli, yetkili ve sorumludur.
(2) Yang›n söndürme ve alg›lama, duyuru ve acil ayd›nlatma gibi aktif yang›n güvenlik sistemlerinin yeterli olmamas›ndan; projenin eksik veya
hatal› olmas› veya standartlara uygun olmamas› hâlinde proje müellifleri ve yap›m›n eksik veya hatal› olmas› veya standartlara uygun olmamas›
hâlinde ise müteahhit veya yap›mc› firma sorumludur. Sistemin uygun çal›flmamas› iflletmeden kaynaklan›yor ise, iflletmeci kurulufl do¤rudan
sorumlu olur. Yang›n güvenlik sistemlerinin yapt›r›lmas›n›n gerekli oldu¤u yap› sahibine yaz›l› olarak bildirildi¤i hâlde, yap› sahibi taraf›ndan
yapt›r›lmam›fl veya standartlara uygun yapt›r›lmam›fl ise, yap› sahibi sorumlu olur.
(3) Bu Yönetmelik hükümlerine uyulmamas› sebebiyle meydana gelen yang›n hasarlar›ndan dolay›;
a) Yap› inflas›nda yer alan yap› sahipleri, iflveren ve iflveren temsilcileri,
b) Tasar›mda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler,
c) Yap› denetimi kurulufllar›,
ç) Müteahhitler, imalatç›lar ve dan›flmanlar›,
kusurlar›na göre sorumludur.
(4) Binalar›n yang›n alg›lama ve söndürme projeleri tesisat projelerinden ayr› olarak haz›rlan›r. Tahliye projeleri, konutlar hariç olmak üzere,
yüksek yap›larda ve yap› inflaat alan› 5000 m2’den fazla olan yap›larda mimari projelerden ayr› olarak haz›rlan›r. Di¤er yap›larda ise, mimari
49
projelerde gösterilir. Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüflü al›nd›ktan sonra, belediye ve mücavir alan s›n›rlar› içerisinde
belediyelerce, belediye ve mücavir alan s›n›rlar› d›fl›nda ise, valiliklerce onaylanarak uygulan›r.
(5) Yap› ruhsat› vermeye yetkili merciler; yang›n söndürme, alg›lama ve tahliye projelerinin ve uygulamalar›n›n bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olup olmad›¤›n› denetler.
(6) Sigorta flirketleri, yang›na karfl› sigorta ettirme talebi ald›klar› binalarda, tesislerde ve iflletmelerde, bu Yönetmelik hükümlerine uyulup
uyulmad›¤›n› kontrol etmek mecburiyetindedir.
(7) Yang›n güvenli¤i sistemlerinin teflvik edilmesi için, ilgili kanunlarda belirtilen vergi, resim ve harçlar hariç olmak üzere, kamu kurulufllar›nca
proje onay ve denetim hizmetlerinden hiçbir flekilde vize, harç ve benzeri ad alt›nda herhangi bir ücret talep ve tahsil edilemez.
Genel sorumluluklar ve yasaklar
MADDE 7- (1) Herhangi bir yerde kontrol d›fl› atefl yand›¤›n›n veya duman ç›kt›¤›n›n görülmesi hâlinde, itfaiyeye haber verilir.
(2) Kamuya aç›k telefon ve ücretli telefon kabinlerinin içine, karayollar› ve otobanlar›n flehir d›fl›ndaki uygun yerlerine, kamu binalar›n›n,
sitelerin ve di¤er kurum ve kurulufllara ait binalar›n güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulundu¤u yerlere, k›rm›z› zemin üzerine fosforlu sar›
veya beyaz renkte “YANGIN 110” yaz›lmas› mecburidir.
(3) Yang›na müdahaleyi kolaylaflt›rmak bak›m›ndan, itfaiye araçlar›n›n yap›ya kolayca yanaflmas›n› sa¤lamak üzere, yap›lar›n ana girifline ve
civar›na park yasa¤› konulmas› ve bu hususun trafik levha ve iflaretleri ile gösterilmesi flartt›r.
(4) Yüksek binalar ile toplam kapal› kullan›m alan› 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, sa¤l›k, toplanma ve e¤itim
binalar›nda, binaya ait yang›n tahliye projeleri, bina giriflinde ve yang›n s›ras›nda itfaiyenin kolayl›kla ulaflabilece¤i bir yerde bulundurulur. Bu
projelerde; binan›n kaç›fl yollar›, yang›n merdivenleri, varsa itfaiye asansörleri, yang›n dolaplar›, itfaiye su verme a¤›zlar›, yang›n pompalar› ile
jeneratörün yeri iflaretlenir.
(5) Binada yang›n ç›kmas› hâlinde olaya müdahale eden acil durum ekipleri mahalli itfaiye teflkilat› amirinin olay yerine gelmesinden itibaren
onun emrine girerler ve ona her konuda yard›m etmek mecburiyetindedirler.
(6) Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yang›na müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yapt›klar› s›rada, yetkili itfaiye amirince
can ve mal güvenli¤ini korumak üzere verilecek olan karar ve talimatlar, di¤er kamu görevlilerince ve yang›n güvenli¤i sorumlular›nca aynen
yerine getirilir.
(7) Kamu görevlileri, bina kullan›c›lar›, bina görevlileri, gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan herkes, itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine
getirmesine yard›mc› olur ve çal›flmalar› güçlefltirici davran›fllardan kaç›n›r.
(8) Koru, park, bahçe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve kurulufllar› ile iflleticilere ve vatandafllara ocak yeri olarak ayr›lm›fl yerler
d›fl›nda atefl yakmak, ateflle ilgili ifller yapmak ve an›z yakmak yasakt›r. Kâ¤›t, plastik ve naylon gibi kolay yanan maddeler ile k›v›lc›ml› küllerin
ve sigara izmaritlerinin kapal› mekânlara, kap› önlerine, ormanl›k alanlara, otoban, cadde ve sokaklara at›lmas› ve dökülmesi yasakt›r.
(9) Araçlar›n, sokak ve caddelerde yang›n söndürme cihazlar›n›n kullan›lmas›n› ve itfaiye araçlar›n›n geçiflini zorlaflt›racak flekilde park edilmesi,
itfaiye araçlar›na yol verilmemesi, yaya kald›r›m›n› aflacak flekilde tabela ve afifl as›lmas›, sergi aç›larak yolun kapat›lmas› ve dar sokaklara araç
park edilmesi gibi fiil ve hareketler yasakt›r.
(10) Her türlü binada, aç›k arazide, tesiste, sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan sabit ve seyyar yang›n söndürme tesisat ve cihazlar›n›
kar›flt›rmak, bozmak, k›rmak sökmek, içine kâ¤›t ve paçavra gibi yabanc› maddeler koymak veya bunlar› kullan›lmayacak hâle getirmek veyahut
bozuk bir hâlde tutmak, her ne suretle olursa olsun yang›n musluklar›n›n önünü kapatmak, bina önüne ip çekmek, tente asmak ve benzeri
hareketler yapmak yasakt›r. Yang›n söndürücü tesis ve malzeme, amac› d›fl›nda kullan›lamaz.
(11) Yönetmeli¤in bu bölümündeki maddelerinde yer alan yang›n güvenli¤i, itfaiyeye yard›m ve yasaklar ile ilgili hususlar›n uygulanmas›ndan;
kamu yap›lar›nda binadaki en üst amir, kat mülkiyeti tesis etmifl yap›larda yöneticiler ve site yöneticileri ve di¤er binalarda ise, bina malikleri
sorumludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Binalar›n Kullan›m S›n›flar›
Kullan›m s›n›flar›
MADDE 8- (1) Binalar›n kullan›m özelliklerine göre s›n›flar› afla¤›da belirtilmifltir:
a) Konutlar,
b) Konaklama amaçl› binalar,
c) Kurumsal binalar,
ç) Büro binalar›,
d) Ticaret amaçl› binalar,
e) Endüstriyel yap›lar,
f) Toplanma amaçl› binalar,
g) Depolama amaçl› tesisler,
¤) Yüksek tehlikeli yerler,
h) Kar›fl›k kullan›m amaçl› binalar.
(2) Binalar›n kullan›m s›n›f› ile ilgili olarak herhangi bir tereddüt do¤du¤unda, Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›n›n de¤erlendirmesine ve karar›na
uyulur.
Konutlar
MADDE 9- (1) Konutlar; ba¤›ms›z bölüm say›s›na göre, en çok iki ba¤›ms›z bölümü olan bir ve iki ailelik evler ve üç veya daha çok ba¤›ms›z
bölümü bulunan apartmanlar olarak tasnif edilir.
Konaklama amaçl› binalar
MADDE 10- (1) Konaklama amaçl› binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti ile birlikte beslenme, e¤lence, gösteri ve animasyon
gibi hizmetlerden birinin veya birkaç›n›n sunuldu¤u yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve pansiyonlar, kampingler, ö¤renci
yurtlar›, kamplar ve benzeri tesisler konaklama amaçl› binalardand›r.
Kurumsal binalar
MADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binalar›n kullan›m özellikleri afla¤›da belirtilmifltir:
a) E¤itim tesisleri: E¤itim ve ö¤retim faaliyetlerinin yürütüldü¤ü yerlerdir. E¤itim amaçl› binalar; ilkö¤retim, ortaö¤retim kurumlar› ve
yüksekö¤retim kurumlar› dâhil olmak üzere, alt› veya daha fazla kifli taraf›ndan günde 4 saat veya daha fazla bir süre ile veya haftada 12
saatten fazla bir süre ile e¤itim amac› ile kullan›lan binalar veya binalar›n bu amaçla kullan›lan bölümlerini kapsar. Anaokullar›, krefller, çocuk
kulüpleri, özel e¤itim kurumlar›, ilkö¤retim okullar›, ortaö¤retim kurumlar›, dershaneler, kütüphaneler, yetifltirme yurtlar›, yat›l› bölge okullar›,
yüksek ö¤retim kurumlar› ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
50
b) Sa¤l›k hizmeti amaçl› binalar: Bedensel veya zihinsel bir hastal›¤›n veya yetersizli¤in tedavisinin veya bak›m›n›n yap›ld›¤› veyahut küçük
çocuklar, nekahet hâlindeki kifliler veya bak›ma muhtaç yafll›lar›n bak›mlar› için kullan›lan ve dört veya daha fazla kiflinin yat›r›labildi¤i binalar›
veya binalar›n bu amaçla kullan›lan bölümlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, çocuk bak›m ve rehabilitasyon merkezleri, dispanserler ve
benzeri yerler bu s›n›fa girer. Sa¤l›k ocaklar›, özel klinikler, revirler, teflhis ve tedavi merkezleri ve t›bbi laboratuvarlar da bu s›n›ftan say›l›r.
c) Tutukevi, cezaevi ve ›slah evi binalar›: Hürriyetleri k›s›tlanm›fl veya güvenlik sebebiyle hareketleri s›n›rland›r›lm›fl kiflilerin bar›nd›r›ld›¤›
binalard›r. Ceza ve tutukevleri, nezarethaneler, ›slah evleri ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
Büro binalar›
MADDE 12- (1) Büro binalar›; ticaret amaçl› binalar›n kapsam›na giren ifller hariç olmak üzere, ifl amac› ile her türlü büro hizmetlerinin
yürütüldü¤ü, hesap ve kay›t ifllemlerinin ve benzeri çal›flmalar›n yap›ld›¤› binalard›r. Bankalar, borsalar, kamu hizmet binalar›, genel büro
binalar›, doktor ve difl hekimi muayenehaneleri gibi yerler bu binalardand›r.
(2) Baflka bir binan›n bünyesinde büro hizmetleri için kullan›lan bölümler, ana binan›n kullan›m s›n›fland›r›lmas›na tabidir.
Ticaret amaçl› binalar
MADDE 13- (1) Ticaret amaçl› binalar; g›da, giyim, sa¤l›k ve di¤er ihtiyaç maddelerinin toptan ve perakende olarak sat›ld›¤› yerlerdir. Ma¤azalar,
dükkânlar, marketler, süpermarketler, toptanc› siteleri, sebze, meyve ve bal›k halleri, et borsalar›, kapal› çarfl›lar, pasajlar, tamirhaneler, yedek
parça ve malzeme sat›fl yerleri ile benzeri yerler ticaret amaçl› binalard›r.
(2) Ticari mallar›n sat›fl› ile ba¤lant›l› olarak kullan›lan ve ayn› binan›n içinde bulunan büro, depo ve hizmet amaçl› bölümler ticaret amaçl› bina
s›n›f›na girer. Esas olarak baflka bir kullan›m s›n›f›na giren bir binada bulunan küçük ticaret amaçl› bölümler, binan›n esas kullan›m s›n›fland›rmas›na
iliflkin hükümlere tabi olur.
Endüstriyel yap›lar
MADDE 14- (1) Endüstriyel yap›lar; her çeflit ürünün yap›ld›¤› fabrika ve iflleme, montaj, kar›flt›rma, temizleme, y›kama, paketleme, depolama,
da¤›t›m ve onar›m gibi ifllemlere mahsus bina ve yap›lard›r. Her türlü fabrika, b›çk›haneler, çamafl›rhaneler, tekstil üretim tesisleri, enerji üretim
tesisleri, g›da iflleme tesisleri, dolum ve boflalt›m tesisleri, kuru temizleme tesisleri, maden iflleme tesisleri, rafineriler ve benzeri yerler bu
s›n›fa girer.
Toplanma amaçl› binalar
MADDE 15- (1) Toplanma amaçl› binalar; tören, ibadet, e¤lence, yeme, içme, ulafl›m ve araç bekleme gibi sebeplerle, 50 veya daha fazla
kiflinin bir araya gelebildi¤i bütün binalar› veya bunlar›n bu amaçla kullan›lan bölümlerini ifade eder. Toplanma amaçl› binalar flunlard›r:
a) Yeme ve içme tesisleri: Beslenme ile ilgili hizmetlerin sunuldu¤u aç›k ve kapal› yerleri kapsar. Kahvehaneler, çay bahçeleri, pastaneler,
lokantalar, lokaller, f›r›nlar, kafeterya ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
b) E¤lence yerleri: E¤lence hizmeti veren aç›k ve kapal› yerleri kapsar. Sinemalar, tiyatrolar, pavyonlar, gazinolar, tavernalar, barlar, kokteyl
salonlar›, gece kulüpleri, diskotekler, dü¤ün ve nikâh salonlar› ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
c) Müzeler ve sergi yerleri: Sanat ve bilim eserlerinin muhafaza ve teflhir edildi¤i yerleri kapsar. Müzeler, sergi yerleri, müzayede yerleri,
fuarlar ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
ç) ‹badethaneler: ‹badet yap›lan alanlar› ve benzeri yerleri kapsar. Camiler, kiliseler, sinagoglar ile benzeri ibadet yerleri bu s›n›fa girer.
d) Spor alanlar›: Spor yap›lan alanlar› ve benzeri yerleri kapsar. Aç›k ve kapal› spor alanlar› ve salonlar› ile benzeri yerler bu s›n›fa girer.
e) Terminal ve garlar: Kara ve demiryolu araçlar›n›n yolcu ve yüklerini indirip bindirdikleri yerlerdir.
f) Hava alanlar›: Üzerindeki her türlü bina, tesis ve donan›mlar dâhil olmak üzere, k›smen veya tamamen uçaklar›n inifl, kalk›fl ve yer hareketlerini
yaparken kullanabilmeleri için yap›lm›fl alanlard›r.
g) Limanlar: Gemilerin bar›nd›klar›, yük al›p boflaltt›klar› ve yolcu indirip bindirdikleri yerlerdir.
(2) Herhangi bir binada toplanma amaçl› olarak kullan›lan, ancak 50'den az kiflinin toplanmas›na uygun olan bölümler, esas binan›n kullan›m
s›n›fland›r›lmas›na tabidir.
Depolama amaçl› tesisler
MADDE 16- (1) Depolama amaçl› tesisler; her türlü mal, eflya, ürün, araç veya hayvan›n depolanmas› veya muhafazas› için kullan›lan bina ve
yap›lar› ifade eder. Depolama amaçl› tesisler flunlard›r:
a) Depolar: Çeflitli mal, malzeme ve maddelerin gerekti¤inde kullan›lmak üzere muhafaza edildi¤i yerlerdir. Silolar, tank çiftlikleri, bas›mevi
depolar›, antrepolar, ah›rlar, ambarlar, eflya emanet ve muhafaza yerleri, arflivler ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
b) Otoparklar: Motorlu ulafl›m ve tafl›ma araçlar›n›n bekletildi¤i ve muhafaza edildi¤i yerlerdir. Kapal› ve aç›k otoparklar, bina otoparklar›,
oto galerileri, kapal› taksi duraklar› ve benzeri yerler bu s›n›fa girer.
(2) Bir binan›n içerisinde bulunan 50 m2’den küçük depolama amaçl› bölümler esas binan›n bir parças› olarak kabul edilir.
Yüksek tehlikeli yerler
MADDE 17- (1) Parlay›c› ve patlay›c› maddeler ile akaryak›tlar›n imal edildi¤i, depoland›¤›, doldurma-boflaltma ve sat›fl ifllerinin yap›ld›¤› yerler
yüksek tehlikeli yerler olarak de¤erlendirilir. Afla¤›da belirtilen yerler bu s›n›fa girer.
a) Parlay›c› ve patlay›c› gazlarla ilgili yerler, LPG, do¤algaz ve benzeri gazlar›n depolama, tafl›ma, doldurma-boflaltma ve sat›fl ifllerinin yap›ld›¤›
yerlerdir.
b) Patlay›c› maddelerle ilgili yerler, ›s› ve bas›nç tesiri ile kolay tutuflabilen ve patlayabilen maddelerin bulundu¤u yerlerdir. Mermi, barut,
dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve muhafaza edildi¤i ve sat›ld›¤› yerler bu yerlerdendir.
c) Yan›c› s›v›larla ilgili yerler, yan›c› s›v›lar›n üretildi¤i, depoland›¤› ve hizmete sunuldu¤u sat›fl tesisleri ve benzeri yerlerdir.
Kar›fl›k kullan›m amaçl› binalar
MADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullan›m s›n›fland›r›lmas›na tabi olacak bölümler var ise ve bu bölümler birbirinden, daha yüksek
tehlike s›n›f›na uygun bir yang›n bölmesi ile ayr›lam›yor veya iç içe olmas› sebebiyle ayr› korunma tedbirlerini uygulamak mümkün de¤il ise,
daha yüksek koruma tedbirleri gerektiren s›n›fland›rmaya iliflkin kurallar bütün bina için uygulan›r.
51
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tehlike S›n›fland›rmas›
Bina tehlike s›n›fland›rmas›
MADDE 19- (1) Bina veya bir bölümünün tehlike s›n›f›, binan›n özelliklerine ve binada yürütülen ifllemin ve faaliyetlerin niteli¤ine ba¤l› olarak
belirlenir. Bir binan›n çeflitli bölümlerinde de¤iflik tehlike s›n›flar›na sahip malzemeler bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek
tehlike s›n›fland›rmas›na göre belirlenir.
(2) Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompart›man oluflturulurken, tasar›m s›ras›nda afla¤›daki tehlike s›n›fland›rmas› dikkate
al›n›r:
a) Düflük tehlikeli yerler: Düflük yang›n yüküne ve yanabilirli¤e sahip malzemelerin bulundu¤u, en az 30 dakika yang›na dayan›kl› ve tek bir
kompart›man alan› 126 m2’den büyük olmayan yerlerdir.
b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yang›n yüküne ve yanabilirli¤e sahip yan›c› malzemelerin bulundu¤u yerlerdir.
c) Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yang›n yüküne ve yanabilirli¤e sahip ve yang›n›n çabucak yay›larak büyümesine sebep olacak malzemelerin
bulundu¤u yerlerdir.
(3) Binada veya bir bölümünde, söndürme sistemleri tasar›m›nda uyulacak bina tehlike s›n›fland›r›lmas› ile ilgili olarak kullan›lan alanlar, Ek1/A, Ek-1/B ve Ek-1/C’de gösterilmifltir.
‹K‹NC‹ KISIM
Binalara ‹liflkin Genel Yang›n Güvenli¤i Hükümleri
Temel Hükümler
Binan›n inflas›
MADDE 20- (1) Bir bina, yang›n ç›kmas› hâlinde;
a) Binan›n yük tafl›ma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek,
b) Yang›n›n ve duman›n binan›n bölümleri içerisinde genifllemesi ve yay›lmas› s›n›rland›r›labilecek,
c) Yang›n›n civar›ndaki binalara s›çramas› s›n›rland›r›labilecek,
ç) Kullan›c›lar›n binay› terk etmesine veya di¤er yollarla kurtar›lmas›na imkân verecek,
d) ‹tfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne al›nacak flekilde infla edilir.
Binalar›n yerleflimi
MADDE 21- (1) ‹mar planlar› yap›l›rken; konut, ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi fonksiyon bölgeleri aras›nda, yang›n havuzlar› ve su
ikmal noktalar›n›n yap›m›na imkân verecek flekilde yeflil kuflaklar ayr›lmas› mecburidir.
(2) ‹mar planlar›n›n tasar›m›nda donat› alanlar› ile yerleflim fonksiyonlar› belirlenirken, bina s›n›fland›rmalar›ndaki yang›n tedbirleri esas al›n›r.
(3) Yeni planlanan alanlarda bitiflik nizamda teflekkül edecek imar adalar›n›n uzunlu¤u 75 m’den fazla olamaz. Uzunlu¤u 75 m’den fazla olan
bitiflik nizam yap› adalar›nda, yang›na karfl› güvenli¤e ve eriflim kontrolüne iliflkin düzenlemeler yap›l›r ve al›nmas› gereken tedbirler plan
müellifi taraf›ndan plan notunda belirtilir.
(4) Plan yap›m› ve revizyonlar›nda, planlama alan› ve nüfus dikkate al›narak, 0.05 m üzerinden itfaiye yerleri ayr›l›r.
Binaya ulafl›m yollar›
MADDE 22- (1) ‹tfaiye araçlar›n›n flehrin her binas›na ulaflabilmesi için, ulafl›m yollar›n›n tamam›nda itfaiye araçlar›n›n engellenmeden geçmesine
yetecek genifllikte yolun trafi¤e aç›k olmas›na özen gösterilir. Özellikle park edilmifl araçlar sebebiyle itfaiye araçlar›n›n geçiflinin engellenmemesi
için, 2918 say›l› Karayollar› Trafik Kanunu ve bu Kanun uyar›nca ç›kar›lan yönetmeliklere göre, belediye trafik birimleri ile emniyet trafik flube
müdürlü¤ü, normal zamanlarda yollar› aç›k tutmakla yükümlüdür. Bunlar, yang›n an›nda ulafl›m›n sa¤lanmas› için, park edilmifl araçlara veya
özel mülkiyete zarar vermeyecek tedbirleri alarak ulafl›m yollar›n› açma yetkisine sahiptirler.
(2) ‹tfaiye araçlar›n›n yaklaflabildi¤i son noktadan binan›n d›fl cephesindeki herhangi bir noktas›na olan yatay uzakl›k en çok 45 m olabilir.
(3) ‹ç ulafl›m yollar›, herhangi bir binaya ana yoldan eriflimi sa¤layan yollard›r. ‹ç ulafl›m yollar›nda ola¤an genifllik en az 4 m ve ç›kmaz sokak
bulunmas› hâlinde en az 8 m olur. Dönemeçte iç yar›çap en az 11 m, d›fl yar›çap en az 15 m, e¤im en çok % 6 ve düfley kurp en az R=100
m yar›çapl› olur. Serbest yükseklik, en az 4 m ve tafl›ma yükü 10 tonluk arka dingil yükü düflünülerek en az 15 ton al›n›r.
(4) ‹ç ulafl›m yolundan binaya eriflim için gerekli aç›l› mesafe, o bölgeye hizmet verecek itfaiyede bulunan araçlar›n eriflim imkânlar›ndan daha
uzak ise, itfaiye arac›n›n binaya yanaflmas›na engel olabilecek çevre veya bahçe duvarlar›, itfaiye arac› taraf›ndan kolayl›kla y›k›labilecek flekilde
zay›f olarak yap›l›r. Bu flekilde zay›f olarak yap›lan duvar bölümü, en az 8 m uzunlu¤unda olur; kolayca görünebilecek flekilde k›rm›z› çapraz
iflaret konularak gösterilir ve önüne araç park edilemez.
Tafl›y›c› Sistem Stabilitesi
Bina tafl›y›c› sistemi stabilitesi
MADDE 23- (1) Bina tafl›y›c› sisteminin yang›n direncinin belirlenmesinde, yük tafl›ma kapasitesi, bütünlü¤ü ve yal›t›m› göz önüne al›n›r.
(2) Bina tafl›y›c› sistem ve elemanlar›n›n, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir eleman›yla, bir yang›nda insanlar›n tahliyesi veya söndürme
süresinde korunmalar› için yeterli bir zaman boyunca stabil kalmalar›n› sa¤layacak flekilde hesaplanarak boyutland›r›lmas› mecburidir.
(3) Yap› elemanlar› ile birleflik olarak kullan›lan mamuller dâhil olmak üzere, yap› elemanlar›n›n yang›n karfl›s›ndaki tepkileri ve dirençleri için
ilgili yönetmelikler ve standartlar esas al›n›r.
(4) Çevreye yang›n yayma tehlikesi olmayan ve yang›n s›ras›nda içindeki yan›c› maddeler çelik elemanlar›nda 540 0C üzerinde bir s›cakl›k
art›fl›na sebep olmayacak bütün çelik yap›lar, yang›na karfl› dayan›kl› kabul edilir. Alan› 5000 m2’den az olan tek katl› yap›lar hariç olmak
üzere, di¤er çelik yap›larda, çeli¤in s›caktan uygun flekilde yal›t›lmas› gerekir. Yal›t›m, yang›na dayan›kl› püskürtme s›va ile s›vama, yang›na
dayan›kl› boya ile boyama, yang›na dayan›kl› malzemeler ile çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yal›t›m fleklinde yap›labilir.
(5) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul tafl›y›c› sistem elemanlar›nda ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katl› ve özellikle
yatay yang›n bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genleflmelerinin k›s›tland›¤› durumlarda do¤an ek zorlamalar göz
önünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanlar›n yang›na karfl› 120 dakika dayan›kl› olabilmesi için, içindeki çelik profil
52
veya donat›n›n en d›flta kalan k›s›mlar›n›n yani pas pay›n›n, kolonlarda en az 4 cm ve döflemelerde en az 2.5 cm kal›nl›¤›nda beton ile kaplanm›fl
olmas› gerekir.
(6) Ahflap elemanlar›n yang›n mukavemet hesaplar› yanma h›z›na dayand›r›l›r. Yanma h›z› 0.6 ilâ 0.8 mm/dak kabul edilip; ahflap eleman›n
bu flekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsay›s› 1.00'e eflit al›narak, üzerine gelen gerçek yükü tafl›yabildi¤i süre yang›n mukavemet süresi
kabul edilir. En az 19 cm kal›nl›¤›nda kagir tafl›y›c› duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, di¤er yönetmelik ve standartlara uygun infla edilmifl
olmalar› kayd›yla, 4 saatten k›sa süreli yang›nlar için ayr› bir kontrolü gerektirmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yang›n Kompart›manlar›, Duvarlar, Döflemeler, Cepheler ve Çat›lar
Yang›n kompart›manlar›
MADDE 24- (1) Yang›n kompart›man duvar ve döflemelerinin yang›na en az direnç sürelerine Ek-3/B’de yer verilmifltir.
(2) ‹ki veya daha çok bina taraf›ndan ortak kullan›lan duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik da¤›t›m odalar›, yap› içindeki trafo
merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör grubu odalar› ve benzeri yang›n tehlikesi olan kapal› alanlar›n duvarlar› ve döflemeleri kompart›man
duvar› özelli¤inde olur.
(3) ‹ki veya daha çok binaya ait müflterek duvarlar yang›na dayan›kl› duvar olarak infla edilir. ‹kiz evleri birbirinden ay›ran her duvar yang›n
duvar› olarak infla edilir ve evler ayr› binalar olarak de¤erlendirilir.
(4) Bina yüksekli¤i 21.50 m’den fazla olan konut harici binalarda ve bina yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan konut binalar›nda atriumlu bölüm
hariç, her kat yang›n kompart›man› olarak düzenlenir.
(5) Atriumlu bölümlere, sadece düflük ve orta tehlike s›n›flar›n› içeren kullan›mlara sahip binalarda müsaade edilir. Atrium alan›, hiçbir noktada
90 m2’den ve karfl›l›kl› iki kenar› aras›ndaki mesafe 5 m’den az olamaz. Atriumlarda do¤al veya mekanik olarak duman kontrolü yap›l›r.
(6) Binalarda olmas› gereken en fazla kompart›man alan›na Ek-4’de yer verilmifltir.
(7) Yang›n kompart›manlar›n›n etkili olabilmesi için, kompart›man› çevreleyen elemanlar›n yang›na dayan›kl›l›¤› birleflme noktalar›nda da sürekli
olur ve kompart›manlar aras›nda yang›na dayan›ks›z aç›kl›klar bulunamaz.
Yang›n duvarlar›
MADDE 25- (1) Bitiflik nizam yap›lar› birbirinden ay›ran yang›n duvarlar›, yang›na en az 90 dakika dayan›kl› olarak projelendirilir. Yang›n
duvarlar›n›n cephe ve çat›larda göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerde belirtilmifltir.
(2) Yang›n duvarlar›nda delik ve boflluk bulunamaz. Duvarlarda kap› ve sabit ›fl›k penceresi gibi boflluklardan kaç›nmak mümkün de¤il ise,
bunlar›n en az yang›n duvar›n›n direncinin yar› süresi kadar yang›na karfl› dayan›kl› olmas› gerekir. Kap›lar›n kendili¤inden kapanmas› ve duman
s›zd›rmaz özellikte olmas› mecburidir. Bu tür yar› mukavemetli boflluklar›n çevresi her türlü yan›c› maddeden ar›nd›r›l›r. Su, elektrik, ›s›tma,
havaland›rma tesisat›n›n ve benzeri tesisat›n yang›n duvar›ndan geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, aç›kl›k kalmayacak flekilde en az yang›n duvar›
yang›n dayan›m süresi kadar, yang›n ve duman geçifline karfl› yal›t›l›r.
(3) Yüksek binalarda, çöp, haberleflme, evrak ve teknik donan›m gibi, düfley tesisat flaft ve baca duvarlar›n›n yang›na en az 120 dakika ve
kapaklar›n›n en az 90 dakika dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz olmas› gerekir.
Döflemeler
MADDE 26- (1) Bütün döflemelerin yang›n duvar› niteli¤inde olmas› gerekir. Döflemelerin yang›na dayan›m sürelerine Ek-3/B’de yer verilmifltir.
(2) Döfleme kaplamalar› en az normal alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden yap›l›r.
(3) Döfleme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ›s› yal›t›m› yap›lmas›na, üzeri en az 2 cm kal›nl›¤›nda flap tabakas› ile örtülmek flart› ile
müsaade edilir.
(4) Ayr›k nizamda müstakil konutlar d›fl›ndaki binalar›n tavan kaplamalar› ve asma tavanlar›n›n malzemesinin en az zor alevlenici olmas›
gerekir.
Cepheler
MADDE 27- (1) D›fl cephelerin, yüksek binalarda yanmaz malzemeden ve di¤er binalarda ise, en az zor alevlenici malzemeden olmas› gerekir.
Cephe elemanlar› ile alevlerin geçebilece¤i boflluklar› bulunmayan döflemelerin kesiflti¤i yerler, alevlerin komflu katlara atlamas›n› engelleyecek
flekilde döfleme yang›n dayan›m›n› sa¤layacak süre kadar yal›t›l›r.
Çat›lar
MADDE 28- (1) Çat›lar›n inflas›nda;
a) Çat›n›n çökmesi,
b) Çat›dan yang›n›n girifli ve çat› kaplamas› yüzeyinin tutuflmas›,
c) Çat›n›n alt›nda ve içinde yang›n›n yay›lmas›,
ç) Çat› ›fl›kl›¤› üzerindeki rüzgâr etkileri,
d) Çat› ›fl›kl›¤›ndan binaya yang›n›n nüfuz etmesi,
e) Yang›n›n çat› kaplamas›n›n d›fl yüzeyi üzerine veya katmanlar›n›n içerisine yay›lmas› ve alev damlalar›n›n oluflmas›,
f) Bitiflik nizam binalarda, çat›larda ç›kan yang›n›n komflu çat›ya sirayeti,
ihtimalleri göz önünde bulundurulur.
(2) Çat›lar›n oturduklar› döflemelerin yatay yang›n kesici niteli¤inde olmas› gerekir. Bitiflik nizam yap›larda, çat›larda çat› örtüsü ve izolasyonu
olarak normal ve kolay alevlenen malzemeler kullan›lamaz.
(3) Do¤al veya yapay tafllardan veyahut beton plaklardan yap›lm›fl çat› örtüleri ve çat› yal›t›mlar› ile çelikten veya di¤er metallerden yap›lm›fl
ve en az zor alevlenen malzemelerden oluflturulan yal›t›m ve çat› üst örtü tabakalar›, uçucu yanar parçalara ve ›s›l ›fl›n›m›na dayan›kl› çat›
elemanlar› olarak kabul edilir.
53
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Binalarda Kullan›lacak Yap› Malzemeleri
Binalarda kullan›lacak yap› malzemeleri
MADDE 29- (1) Yap› malzemeleri; bina ve di¤er inflaat iflleri de dâhil olmak üzere, bütün yap› ifllerinde kal›c› olarak kullan›lmak amac› ile
üretilen bütün malzemeleri ifade eder.
(2) Yang›na karfl› güvenlik bak›m›ndan, kolay alevlenen yap› malzemelerinin inflaatta kullan›lmas›na müsaade edilmez. Kolay alevlenen yap›
malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal alevlenen malzemeye dönüfltürülerek kullan›labilir.
(3) Duvarlarda iç kaplamalar ile ›s› ve ses yal›t›mlar›; en az normal alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 kifliden fazla olan sinema,
tiyatro, konferans ve dü¤ün salonu gibi yerlerde ise en az zor alevlenici malzemeden yap›l›r. D›fl kaplamalar, 2 kata kadar olan binalarda en
az normal alevlenici, yüksek bina s›n›f›na girmeyen binalarda zor alevlenici ve yüksek binalarda ise zor yan›c› malzemeden yap›l›r.
(4) Yüksek binalarda ›slak hacimlerden geçen branflman borular› hariç olmak üzere, 70 mm’den daha büyük çapl› tesisat borular›n›n en az
zor alevlenici malzemeden olmas› gerekir.
(5) Yap› malzemelerinin yang›na tepki s›n›flar›n›n belirlenmesinde ilgili yönetmelik ve standartlar esas al›n›r.
(6) Malzemelerin yan›c›l›k s›n›flar›n› gösteren tablolar afla¤›da belirtilmifltir.
a) Ek-2/A’da döfleme malzemeleri hariç olmak üzere, yap› malzemeleri için yan›c›l›k s›n›flar›,
b) Ek-2/B’de döfleme malzemeleri için yan›c›l›k s›n›flar›,
c) Ek-2/C’de yan›c›l›k s›n›f› A1 olan yap› malzemeleri,
ç) Ek-2/Ç’de TS EN 13501-1’e göre malzemelerin yan›c›l›k s›n›flar›.
(7) Yang›na dayan›m sembollerini ve sürelerini gösteren tablolar afla¤›da belirtilmifltir:
a) Ek-3/A’da yap› elemanlar›n›n yang›na dayan›m sembolleri,
b) Ek-3/B’de yap› elemanlar›n›n yang›na dayan›m süreleri,
c) Ek-3/C’de bina kullan›m s›n›flar›na göre yang›na dayan›m süreleri.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kaç›fl Yollar›, Kaç›fl Merdivenleri ve Özel Durumlar
Genel Hükümler
Kaç›fl güvenli¤i esaslar›
MADDE 30- (1) ‹nsanlar taraf›ndan kullan›lmak üzere tasarlanan her yap›, yang›n veya di¤er acil durumlarda kullan›c›lar›n h›zla kaç›fllar›n›
sa¤layacak yeterli kaç›fl yollar› ile donat›l›r. Kaç›fl yollar› ve di¤er tedbirler, yang›n veya di¤er acil durumlarda can güvenli¤inin yaln›zca tek
bir tedbire dayand›r›lmayaca¤› biçimde tasarlan›r.
(2) Her yap›n›n, yang›n veya di¤er acil durumlarda yap›dan kaç›fl s›ras›nda kullan›c›lar›, ›s›, duman veya panikten do¤an tehlikelerden koruyacak
flekilde yap›lmas›, donat›lmas›, bak›m görmesi ve ifllevini sürdürmesi gerekir.
(3) Her yap›da, bütün kullan›c›lara elveriflli kaç›fl imkân› sa¤layacak flekilde, yap›n›n kullan›m s›n›f›na, kullan›c› yüküne, yang›n korunum düzeyine,
yap›s›na ve yüksekli¤ine uygun tip, say›, konum ve kapasitede kaç›fl yollar› düzenlenir.
(4) Her yap›n›n içinde, yap›n›n kullan›ma girmesiyle her kesimden serbest ve engelsiz eriflilebilen flekilde kaç›fl yollar›n›n düzenlenmesi ve
bak›m alt›nda tutulmas› gerekir. Herhangi bir yap›n›n içinden serbest kaç›fllar› engelleyecek flekilde ç›k›fllara veya kap›lara kilit, sürgü ve benzeri
bileflenler tak›lamaz. Zihinsel engelli, tutuklu veya ›slah edilenlerin bar›nd›¤›, yetkili personeli sürekli görev bafl›nda olan ve yang›n veya di¤er
acil durumlarda kullan›c›lar› nakledecek yeterli imkânlar› bulunan yerlerde kilit kullan›lmas›na izin verilir.
(5) Her ç›k›fl›n aç›kça görünecek flekilde yap›lmas›, ayr›ca, ç›k›fla götüren yolun, sa¤l›kl› her kullan›c›n›n herhangi bir noktadan kaçaca¤› do¤rultuyu
kolayca anlayabilece¤i biçimde görünür olmas› gerekir. Ç›k›fl niteli¤i tafl›mayan herhangi bir kap› veya bir ç›k›fla götüren yol gerçek ç›k›flla
kar›flt›r›lmayacak flekilde düzenlenir veya iflaretlenir. Bir yang›n hâlinde veya herhangi bir acil durumda, kullan›c›lar›n yanl›fll›kla ç›kmaz alanlara
girmemeleri ve kullan›lan odalardan ve mekânlardan geçmek zorunda kalmaks›z›n bir ç›k›fla veya ç›k›fllara do¤rudan eriflmeleri için gerekli
tedbirler al›n›r.
Kaç›fl Yollar›
Kaç›fl Yollar›
MADDE 31- (1) Kaç›fl yollar›, bir yap›n›n herhangi bir noktas›ndan yer seviyesindeki caddeye kadar olan devaml› ve engellenmemifl yolun
tamam›d›r. Kaç›fl yollar› kapsam›na;
a) Oda ve di¤er ba¤›ms›z mekânlardan ç›k›fllar,
b) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,
c) Kat ç›k›fllar›,
ç) Zemin kata ulaflan merdivenler,
d) Zemin katta merdiven a¤›zlar›ndan ayn› katta yap› son ç›k›fl›na götüren yollar,
e) Son ç›k›fl,
dâhildir.
(2) Asansörler kaç›fl yolu olarak kabul edilmez.
(3) Kaç›fl yollar›n›n belirlenmesinde yap›n›n kullan›m s›n›f›, kullan›c› yükü, kat alan›, ç›k›fla kadar al›nacak yol ve ç›k›fllar›n kapasitesi esas al›n›r.
Her katta, o kat›n kullan›c› yüküne ve en uzun kaç›fl uzakl›¤›na göre ç›k›fl imkânlar› sa¤lan›r.
(4) Zemin kat üzerindeki herhangi bir katta düzenlenen kaç›fl merdivenleri bütün normal katlara ayn› zamanda hizmet verebilir. Zemin
alt›ndaki herhangi bir katta düzenlenen kaç›fl merdivenleri de bütün bodrum katlara hizmet verebilir.
(5) De¤iflik bölümleri veya katlar›, de¤iflik tipte kullan›mlar için tasarlanan veya içinde ayn› zamanda de¤iflik amaçl› kullan›mlar›n sürdürüldü¤ü
yap›larda, yap› bütününe veya kat bütününe iliflkin gerekler, en s›k› kaç›fl gerekleri olan kullan›m tipi esas al›narak tespit edilir veya her bir
yap› bölümüne iliflkin gerekler ayr› ayr› belirlenir.
(6) Tuvaletler, soyunma odalar›, depolar ve personel kantinleri gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi di¤er mekânlara hizmet veren ancak
di¤er mekânlar ile ayn› katta oldu¤u hâlde ayn› zamanda kullan›lmayan mekânlar›n döfleme alanlar›, yer ald›klar› kat›n kullan›c› yükü
hesaplanmalar›nda dikkate al›nmayabilir.
54
(7) Bir kat› geçmeyen aç›k merdivenler, yürüyen merdivenler ve d›flar›ya aç›lan rampalar, bina d›fl›na ulafl›m noktas›na veya korunmufl kaç›fl
noktas›na olan uzakl›klar, tek yönde ve iki yönde korunmufl kaç›fl yollar›na olan ve Ek-5/B’de belirtilen uzakl›klara uygun olmak flart›yla, ikinci
kaç›fl yolu olarak kabul edilir.
Ç›k›fl kapasitesi ve kaç›fl uzakl›¤›
MADDE 32- (1) Kullan›c› yükü katsay›s› olarak, gerekli kaç›fl ve panik hesaplar›nda kullan›lmak üzere Ek-5/A’da belirtilen de¤erler esas al›n›r.
(2) Ç›k›fl geniflli¤i için, ç›k›fl kap›lar›, kaç›fl merdivenleri, koridorlar ve di¤er kaç›fl yollar›n›n kapasiteleri 50 cm’lik genifllik birim al›narak hesaplan›r.
Birim genifllikten geçen kifli say›s› bina kullan›m s›n›flar›na göre Ek-5/B’de gösterilmifltir.
(3) Kaç›fl uzakl›¤›, kullan›m s›n›f›na göre Ek-5/B’de belirtilen de¤erlerden daha büyük olamaz.
(4) Kullan›lan bir mekân içindeki en uzak noktadan en yak›n ç›k›fla olan uzakl›k, Ek-5/B’de belirlenen s›n›rlar› aflamaz.
(5) Odalara, koridorlara ve benzeri alt bölümlere ayr›lm›fl büyük alanl› bir katta, direkt (kufl uçuflu) kaç›fl uzakl›¤› Ek-5/B’de izin verilen en
çok kaç›fl uzakl›¤›n›n 2/3’ünü aflm›yor ise kabul edilir.
(6) Kaç›fl uzakl›¤› ölçülecek en uzak nokta mekân içinde mekân› çevreleyen duvarlardan 40 cm önde al›n›r.
(7)Yang›na en az 60 dakika dayan›kl› ve duman geçifli önlenmifl yatay tahliye alan› sa¤lanan hastane gibi yerlerde kaç›fl uzakl›¤›, yatay tahliye
alan›na götüren koridorun ç›k›fl kap›s›na kadar olan ölçüdür. Her yatay tahliye alan›ndan en az bir korunumlu kaç›fl yoluna ulafl›lmas› gerekir.
(8) Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kifli say›s› 50’nin alt›nda ve kaç›fl uzakl›¤› en uzak noktadan d›fl ortama aç›lan kap›ya olan uzakl›k
25 m’den az ise, bina d›fl›na tek ç›k›fl yeterli kabul edilir.
Kaç›fl yolu say›s› ve geniflli¤i
MADDE 33- (1) Toplam ç›k›fl geniflli¤i, 32 nci maddeye göre hesaplanan bir kattaki kullan›m alanlar›ndaki toplam kullan›c› say›s›n›n birim
genifllikten geçen kifli say›s›na bölümü ile elde edilen de¤erin 0.5 m ile çarp›lmas› ile bulunan de¤erden az olamaz. Hiçbir ç›k›fl veya kaç›fl
merdiveni veyahut di¤er kaç›fl yollar›, hesaplanan bu de¤erlerden ve 80 cm’den daha dar genifllikte ve toplam kullan›c› say›s› 50 kifliden fazla
olan katlarda bir kaç›fl yolunun geniflli¤i 100 cm'den az olmayacak flekilde ç›k›fl say›s› bulunur. Kaç›fl yolu, bu özelli¤i d›fl›nda, yap›n›n mekânlar›na
hizmet veren koridor ve hol olarak kullan›l›yor ise, 110 cm’den az genifllikte olamaz.
(2) Yüksek binalarda kaç›fl yollar›n›n ve merdivenlerin geniflli¤i 120 cm’den az olamaz.
(3) Geniflli¤i 200 cm’yi aflan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm’den az olmayan ve 160 cm’den fazla olmayan parçalara ayr›l›r. Kaç›fl yolu
koridoru yüksekli¤i 210 cm’den az olamaz.
(4) ‹ki ç›k›fl gereken mekânlarda, her bir ç›k›fl›n toplam kullan›c› yükünün en az yar›s›n› karfl›layacak genifllikte olmas› gerekir.
(5) Genifllikler, temiz genifllik olarak ölçülür. Kaç›fl merdivenlerinde ve ç›k›fl kap›s›nda temiz genifllik afla¤›da belirtilen flekilde ölçülür:
a) Kaç›fl merdivenlerinde temiz genifllik hesaplan›rken, küpefltenin yapt›¤› ç›k›nt›n›n 80 mm’si temiz geniflli¤e dâhil edilir.
b) Ç›k›fl kap›s›nda; tek kanatl› kap›da temiz genifllik, kap› kasas› veya lamba ç›k›nt›s› ile 90 derece aç›lm›fl kanat yüzeyi aras›ndaki ölçüdür.
Tek kanatl› bir ç›k›fl kap›s›n›n temiz geniflli¤i 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. ‹ki kanatl› kap›da temiz genifllik, her iki kanat 90 derece
aç›k durumdayken kanat yüzeyleri aras›ndaki ölçüdür.
(6) Bütün ç›k›fllar›n ve eriflim yollar›n›n afla¤›da belirtilen flartlara uygun olmas› gerekir:
a) Ç›k›fllar›n ve eriflim yollar›n›n aç›kça görülebilir olmas› veya konumlar›n›n simgeler ile vurgulanmas› ve her an kullan›labilmesi için engellerden
ar›nd›r›lm›fl hâlde bulundurulmas› gerekir.
b) Bir yap›da veya katlar›nda bulunan her kullan›c› için, di¤er kullan›c›lar›n kullan›m›nda olan odalardan veya mekânlardan geçmek zorunda
kal›nmaks›z›n, bir ç›k›fla veya ç›k›fllara do¤rudan eriflim sa¤lanmas› gerekir.
Yang›n güvenlik holü
MADDE 34- (1) Yang›n güvenlik holleri; kaç›fl merdivenlerine duman›n geçiflinin engellenmesi, söndürme ve kurtarma elemanlar›nca kullan›lmas›
ve gerekti¤inde engellilerin ve yaral›lar›n bekletilmesi için yap›l›r. Hollerin, kullan›c›lar›n kaç›fl yolu içindeki hareketini engellemeyecek flekilde
tasarlanmas› flartt›r.
(2) Yang›n güvenlik hollerinin duvar, tavan ve taban›nda hiçbir yan›c› malzeme kullan›lamaz ve bu hollerin, yang›na en az 120 dakika dayan›kl›
duvar ve en az 90 dakika dayan›kl› duman s›zd›rmaz kap› ile di¤er bölümlerden ayr›lmas› gerekir.
(3) Yang›n güvenlik hollerinin taban alan›, 3 metrekareden az, 6 m2’den fazla ve kaç›fl yönündeki boyutu ise 1.8 m’den az olamaz.
(4) Acil durum asansörü önünde yap›lacak yang›n güvenlik holü alan›, 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den daha
az olamaz.
(5) Döflemeye, asansör holünde ç›k›fl kap›s›na do¤ru 1/200’ü aflmayacak bir e¤im verilir.
(6) Konutlar için özel durumlar hariç olmak üzere, bodrum katlarda merdiven yuvalar› ile asansör kap›lar› önünde, yüksek binalarda kaç›fl
merdiven yuvalar› ile acil durum asansörü önünde yang›n güvenlik holü yap›l›r.
(7) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den az olan binalarda parlay›c› madde ihtiva etmeyen ve kullan›m alanlar›ndan kap› ile ayr›lan koridor ve hollerden
kaç›fl merdivenine ulafl›l›yor ise, yang›n güvenlik holü gerekli de¤ildir.
(8) Yang›n güvenlik hollerinin kullanmaya uygun flekilde bofl bulundurulmas›ndan, bina veya iflyeri sahibi ve yöneticileri sorumludur.
Kaç›fl yollar› gerekleri
MADDE 35- (1) Bütün yap›lar için bu K›s›mda belirtilen imkânlardan biri veya daha fazlas› kullan›larak kaç›fl yollar› sa¤lan›r. Yap›n›n kullan›mda
oldu¤u sürece zorunlu ç›k›fllar›n kolayca eriflilebilir, kap›lar›n aç›labilecek durumda olmas› ve önlerinde engelleyicilerin bulunmamas› gerekir.
Korunumlu iç kaç›fl koridorlar› ve geçitler
MADDE 36- (1) Korunumlu iç kaç›fl koridorlar› ve geçitler için afla¤›da belirtilen flartlar aran›r:
a) Bir binada veya bina kat›nda, kaç›fl yolu olarak hizmet veren korunumlu koridorlar›n veya korunumlu hollerin yang›na dayan›m sürelerinin
Ek-3/B ve Ek-3/C’de belirtilen sürelere uygun olmas› mecburidir.
b) ‹ç kaç›fl koridorlar›n›n ve geçitlerin afla¤›da belirtilen özelliklerde olmas› gerekir.
1) Bir iç kaç›fl koridoruna veya geçidine aç›lan ç›k›fl kap›lar›n›n, kaç›fl merdivenlerine aç›lan ç›k›fl kap›lar›na eflde¤er düzeyde yang›na karfl›
dayan›kl› olmas› ve otomatik olarak kendili¤inden kapatan düzenekler ile donat›lmas› mecburidir.
2) ‹ç kaç›fl koridorunun en az geniflli¤i ve kapasitesi, 33 üncü maddeye göre belirlenen de¤erlere uygun olmak zorundad›r.
3) Kaç›fl koridoru boyunca döflemede yap›lacak dört basamaktan az kot farklar›, en çok % 10 e¤imli rampalarla ba¤lan›r. Bu rampalar›n
zemininin kaymay› önleyen malzeme ile kaplanmas› flartt›r.
55
D›fl kaç›fl geçitleri
MADDE 37- (1) Kaç›fl yolu olarak, bir iç koridor yerine d›fl geçit kullan›labilir. Ancak, d›fl geçide bitiflik yap› d›fl duvar›nda düzenlenecek duvar
boflluklar›na konulacak menfezlerin yanmaz nitelikte olmas›, bofllu¤un parapet üst kotu ile döfleme bitmifl kotu aras›nda 1.8 m veya daha
fazla yükseklikte kalmas› ve bu tür havaland›rma boflluklar›n›n bir kaç›fl merdivenine ait herhangi bir duvar bofllu¤una 3.0 m’den daha yak›n
olmamas› flartt›r.
(2) Bir d›fl geçide aç›lan ç›k›fl kap›s›n›n, yang›na karfl› 30 dakika dayan›kl› olmas› ve kendili¤inden kapatan düzenekler ile donat›lmas› gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kaç›fl Merdivenleri
Kaç›fl merdivenleri
MADDE 38- (1) Yap›n›n ortak merdivenlerinin yang›n ve di¤er acil hâllerde kullan›labilecek özellikte olanlar›, kaç›fl merdiveni olarak kabul
edilir.
(2) Kaç›fl merdivenleri, yang›n ve di¤er acil hâl tahliyelerinde kullan›lan kaç›fl yollar› bütününün bir parças›d›r ve di¤er kaç›fl yollar› ö¤elerinden
ba¤›ms›z tasarlanamazlar.
(3) Kaç›fl merdivenlerinin duvar, tavan ve taban›nda hiçbir yan›c› malzeme kullan›lamaz ve bu merdivenler, yang›na en az 120 dakika dayan›kl›
duvar ve en az 90 dakika dayan›kl› duman s›zd›rmaz kap› ile di¤er bölümlerden ayr›l›r.
(4) Kaç›fl merdivenlerinin kullan›ma uygun flekilde bofl bulundurulmas›ndan, bina veya iflyeri sahibi ve yöneticileri sorumludur.
Acil ç›k›fl zorunlulu¤u
MADDE 39- (1) Bütün yap›larda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 ç›k›fl tesis edilmesi ve ç›k›fllar›n korunmufl olmas› gerekir.
(2) Ç›k›fl say›s›, 33 üncü madde esas al›narak belirlenecek say›dan az olamaz. Aksi belirtilmedikçe, 25 kiflinin afl›ld›¤› yüksek tehlikeli yerler
ile 50 kiflinin afl›ld›¤› her mekânda en az 2 ç›k›fl bulunmas› flartt›r. Kifli say›s› 500 kifliyi geçer ise, en az 3 ç›k›fl ve 1000 kifliyi geçer ise, en az
4 ç›k›fl bulunmak zorundad›r.
(3) Kap›lar›n birbirinden olabildi¤ince uzakta olmas› gerekir. Bölünmemifl tek mekânlarda iki kap› gerekiyor ise, kap›lar aras›ndaki mesafe
ya¤murlama sistemi bulunmad›¤› takdirde diyagonal mesafenin 1/2’sinden ve ya¤murlama sistemi mevcut ise, diyagonal mesafenin 1/3’ünden
az olamaz.
(4) Bir koridor içindeki iki kaç›fl merdiveni aras›ndaki mesafe, ya¤murlama sistemi olmayan yap›larda koridor uzunlu¤unun yar›s›ndan ve
ya¤murlama sistemi olan yap›larda ise, koridor uzunlu¤unun 1/3’ünden az olamaz.
Kaç›fl merdiveni yuvalar›n›n yeri ve düzenlenmesi
MADDE 40- (1) Yang›n hangi noktada ç›karsa ç›ks›n, o kotta bütün insanlar›n ç›k›fllar›n›n sa¤lanmas› için kaç›fl yollar›n›n ve kaç›fl merdivenlerinin
birbirlerinin alternatifi olacak flekilde konumland›r›lmas› gerekir. Kaç›fl yollar› ve kaç›fl merdivenleri, yan yana yap›lamaz. Kaç›fl merdivenine
girifl ile kat sahanl›¤›n›n ayn› kotta olmas› gerekir. Genel merdivenlerden geçilerek kaç›fl merdivenine ulafl›lamaz. Kaç›fl merdiveni yuvalar›n›n
yerinin belirlenmesinde, en uzak kaç›fl mesafesi ve kullan›c› yükü esas al›n›r.
(2) Merdiven yuvalar›n›n yeri, binadaki insanlar›n güvenlikle bina d›fl›na kaç›fllar›n› kolaylaflt›racak flekilde seçilir. Kaç›fl merdivenlerinin, bafllad›klar›
kottan ç›k›fl kotuna kadar süreklilik göstermesi gerekir.
(3) Bodrum katlarda ve yüksek binalarda kaç›fl merdivenlerine bir yang›n güvenlik holünden veya korunumlu bir holden geçilerek girilmesi
zorunludur.
Kaç›fl merdiveni özellikleri
MADDE 41- (1) Kaç›fl merdivenlerinin kapasite ve say› bak›m›ndan en az yar›s›n›n do¤rudan bina d›fl›na aç›lmas› gerekir.
(2) Kaç›fl merdiveninin, zemin düzeyindeki d›flar› ç›k›fl›n görülebildi¤i ve engellenmedi¤i hol, koridor, fuaye, lobi gibi bir dolafl›m alan›na inmesi
hâlinde, kaç›fl merdiveninin indi¤i nokta ile d›fl aç›k alan aras›ndaki uzakl›k, kaç›fl merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10
m’yi aflamaz. Ya¤murlama sistemi olan yap›larda bu uzakl›k en fazla 15 m olabilir. D›fla aç›k alan›n, kaç›fl merdiveninin indi¤i noktadan aç›kça
görülmesi ve güvenlikli bir flekilde do¤rudan eriflilebilir olmas› gerekir. ‹ç kaç›fl merdivenlerinden boflalan kullan›c› yükünü karfl›layacak yeterli
genifllikte d›fla aç›k kap› bulunmas› flartt›r.
(3) Kaç›fl merdivenlerinde her döfleme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aral›kla sahanl›klar düzenlenir.
(4) Sahanl›¤›n en az geniflli¤i ve uzunlu¤u, merdivenin geniflli¤inden az olamaz. Basamaklar›n kaymay› önleyen malzemeden olmas› flartt›r.
(5) Kaç›fl merdiveni sahanl›¤›na aç›lan kap›lar hiçbir zaman kaç›fl yolunun 1/3 den fazlas›n› daraltacak flekilde konumland›r›lamaz.
(6) Merdivenlerde bafl kurtarma yüksekli¤inin, basamak üzerinden en az 210 cm ve sahanl›klar aras› kot fark›n›n en çok 300 cm olmas›
gerekir.
(7) Herhangi bir kaç›fl merdiveninde basamak yüksekli¤i 175 mm’den çok ve basamak geniflli¤i 250 mm’den az olamaz.
(8) Kaç›fl için kullan›lmas›na izin verilen merdivenlerde, basama¤›n kova hatt›ndaki en dar basamak geniflli¤i, konutlarda 100 mm’den ve di¤er
yap›larda 125 mm' den az olamaz. Her kaç›fl merdiveninin her iki yan›nda duvar, korkuluk veya küpeflte bulunmas› gerekir.
(9) Kaç›fl merdiveni yuvas›na ve yang›n güvenlik holüne elektrik ve mekanik tesisat flaft› kapaklar› aç›lamaz.
D›fl kaç›fl merdivenleri
MADDE 42- (1) D›flar›da yap›lan aç›k kaç›fl merdiveni, ilgili gereklere uyulmas› flart›yla iç kaç›fl merdivenleri yerine kullan›labilir. D›fl kaç›fl
merdiveninin korunumlu yuva içinde bulunmas› flart de¤ildir.
(2) Aç›k d›fl kaç›fl merdiveninin herhangi bir bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düfley uzakl›k olarak 3 m içerisinde merdivenin özelliklerinden
daha az korunumlu kap› ve pencere gibi duvar bofllu¤u bulunamaz.
(3) Bina yüksekli¤i 21.50 m’den fazla olan binalarda, bina d›fl›nda aç›k merdivenlere izin verilmez.
Dairesel merdiven
MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yap›lmalar› ve en az 100 cm genifllikte olmalar› hâlinde, kullan›c› yükü 25 kifliyi
aflmayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya balkonlardan zorunlu ç›k›fl olarak hizmet verebilir. Belirtilen flartlar› sa¤lamayan dairesel
merdivenler, zorunlu ç›k›fl olarak kullan›lamaz.
(2) Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz.
(3) Basama¤›n kova merkezinden en fazla 50 cm uzakl›ktaki bas›fl geniflli¤i 250 mm’den az olamaz.
(4) Basamak yüksekli¤i 175 mm'den çok olamaz.
56
(5) Bafl kurtarma yüksekli¤i 2.50 m'den az olamaz.
Kaç›fl rampalar›
MADDE 44- (1) ‹ç ve d›fl kaç›fl rampalar›, afla¤›da belirtilen esaslara uygun olmak flart›yla, kaç›fl merdivenleri yerine kullan›labilir:
a) Kaç›fl rampalar›n›n e¤imi % 10'dan daha dik olamaz. Kaç›fl rampalar› düz kollu olur ve do¤rultu de¤ifliklikleri sadece sahanl›klarda yap›l›r.
Ancak, herhangi bir yerindeki e¤imi 1/12'den daha fazla olmayan kaç›fl rampalar› kavisli yap›labilir.
b) Bütün kaç›fl rampalar›n›n bafllang›ç ve bitifl düzeylerinde ve gerekti¤inde ara düzeylerde yatay düzlüklerin, yani sahanl›klar›n bulunmas›
gerekir. Kaç›fl rampalar›na girifl ve rampalardan ç›k›fl için kullan›lan her kap›da, yatay sahanl›klar düzenlenir. Sahanl›¤›n en az geniflli¤i ve
uzunlu¤u, rampa geniflli¤inden az olamaz. Ancak, düz kollu bir rampada sahanl›k uzunlu¤unun 1 m’den daha büyük olmas› gerekmez.
c) Kaç›fl rampalar›na, merdivenlere iliflkin gereklere uygun biçimde duvar, korkuluk veya küpefltelerin yap›lmas› mecburidir.
ç) Bütün kaç›fl rampalar›nda kaymay› önleyen yüzey kaplamalar›n›n kullan›lmas› flartt›r.
d) Kaç›fl rampalar›, kaç›fl merdivenlerine iliflkin gereklere uygun flekilde havaland›r›l›r.
e) Kaç›fl yolu olarak yaln›zca tek bir bodrum kata hizmet veren kaç›fl rampalar›n›n korunumlu yuva içinde bulunmas› gerekmez.
(2) Araç rampalar›, kaç›fl rampas› olarak kabul edilmez.
Kaç›fl merdiveni havaland›rmas›
MADDE 45- (1) Bütün kaç›fl merdivenlerinin, do¤al yolla veya Alt›nc› K›s›mdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla havaland›r›lmas› veya
bas›nçland›r›lmas› gerekir. Kaç›fl merdiveni ve kullan›m alanlar›, ayd›nlatma ve havaland›rma amac› ile ayn› ayd›nl›¤› veya baca bofllu¤unu
paylaflamaz.
Bodrum kat kaç›fl merdivenleri
MADDE 46- (1) Bir yap›n›n bodrum kat›na hizmet veren herhangi bir kaç›fl merdiveninin, kaç›fl merdivenlerinde uyulmas› gereken bütün
flartlara uygun olmas› gerekir.
(2) Normal kat merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hâlinde, afla¤›da belirtilen esaslara uyulur:
a) Merdiven, bodrum katlar dâhil 4 kattan çok kata hizmet veriyor ise, konutlar için özel durumlar hariç olmak üzere, bodrum katlarda
merdivene girifl için yang›n güvenlik holü düzenlenir.
b) Herhangi bir acil durumda üst katlar› terk eden kullan›c›lar›n bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin düzeyindeki sahanl›¤›n›n
bodrum merdiveninden kap› veya benzeri bir fiziki engel ile ayr›lmas› veya görülebilir uygun yönlendirme yap›lmas› gerekir.
Kaç›fl yolu kap›lar›
MADDE 47- (1) Kaç›fl yolu kap›lar›n›n en az temiz geniflli¤i 80 cm’den ve yüksekli¤i 200 cm’den az olamaz. Kaç›fl yolu kap›lar›nda eflik
olmamas› gerekir. Dönel kap›lar ile turnikeler, ç›k›fl kap›s› olarak kullan›lamaz.
(2) Kaç›fl yolu kap›lar› kanatlar›n›n, kullan›c›lar›n hareketini engellememesi gerekir. Kullan›c› yükü 50 kifliyi aflan mekânlardaki ç›k›fl kap›lar›n›n
kaç›fl yönüne do¤ru aç›lmas› flartt›r. Kaç›fl yolu kap›lar›n›n el ile aç›lmas› ve kilitli tutulmamas› gerekir.
(3) Kaç›fl merdiveni ve yang›n güvenlik holü kap›lar›n›n; duman s›zd›rmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum
katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yang›na karfl› dayan›kl› olmas› flartt›r. Kap›lar›n, kendili¤inden kapatan
düzenekler ile donat›lmas› ve itfaiyecilerin veya görevlilerin gerekti¤inde d›flar›dan içeriye girmelerine imkân sa¤layacak flekilde olmas› gerekir.
(4) Kaç›fl kap›s›nda, tek kanatl› kap›da temiz genifllik, kap› kasas› veya lamba ç›k›nt›s› ile 90 derece aç›lm›fl kanat yüzeyi aras›ndaki ölçüdür.
Tek kanatl› bir ç›k›fl kap›s›n›n temiz geniflli¤i 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. ‹ki kanatl› kap›da temiz genifllik, her iki kanat 90 derece
aç›k durumda iken, kanat yüzeyleri aras›ndaki ölçüdür.
(5) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana aç›lan bütün kaç›fl yolu kap›lar› ile bir kattaki kifli say›s›n›n 100’ü geçmesi hâlinde,
kaç›fl merdiveni, kaç›fl koridoru ve yang›n güvenlik holü kap›lar›, kaç›fl yönünde kap› kolu kullan›lmadan aç›labilecek flekilde düzenlenir.
(6) Kap›lar›n en çok 110 N kuvvetle aç›labilecek flekilde tasarlanmas› gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Kullan›m S›n›flar›na Göre Özel Düzenlemeler
Konutlar
MADDE 48- (1) Bodrum katlar dâhil 4 kat› geçmeyen konutlar ile, tek evler, ikiz evler ve s›ra evler gibi konutlar ve tek bir kullan›ma hizmet
veren bir yap›da veya yap›n›n ayr›lm›fl bir bölümünde kaç›fllar; kaç›fl mesafesi aranmaks›z›n normal merdivenlerle sa¤lanabilir. Bu merdivenlerde
baflka herhangi bir özellik aranmaz.
(2) Birinci f›krada belirtilenler d›fl›ndaki konutlarda, konut içindeki herhangi bir noktadan ç›k›fl kap›s›na kadar olan uzakl›¤›n 20 m’yi geçmemesi
gerekir. ‹kiden çok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde tek kap› bulunmas› hâlinde, bu kap› üst katta düzenlenemez. Üstteki kat›n
döfleme alan›, bu kat için ayr› bir ç›k›fl sa¤lanmad›kça 70 m2’yi aflamaz.
(3) Konut birimlerinden bütün ç›k›fllar›n, kaç›fl merdivenlerine veya güvenli bir aç›k alana do¤rudan eriflim imkân› sa¤layacak flekilde olmas›
gerekir.
(4) Kaç›fl uzakl›¤›, apartman dairelerinin kap›s›ndan bafllanarak ölçülür. Bir apartman dairesi için ayn› kat düzeyinde iki kap› gerekti¤inde,
yaln›zca tek do¤rultuda kaç›fl veya tek bir kaç›fl merdiveni sa¤lan›yor ise, kaç›fl uzakl›¤› en uzaktaki kap›dan bafllanarak ve iki ayr› do¤rultuda
kaç›fl imkân› sa¤lanabiliyor ise, kaç›fl uzakl›¤› her bir kap›dan bafllanarak ölçülür.
(5) Kaç›fl mesafeleri uygun olmak flart›yla, sadece konut olarak kullan›lan binalarda kaç›fl merdivenleri afla¤›daki flekilde düzenlenir:
a) Yap› yüksekli¤i 21.50 m’nin alt›ndaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaç›fl yolu olarak kabul edilir ve ikinci ç›k›fl aranmaz.
b) Yap› yüksekli¤i 21.50 m’den fazla ve 30.50 m’den az olan konutlarda, en az 2 merdiven düzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin
korunumlu olmas› ve her daireden korunumlu merdivene ulafl›lmas› gerekir.
c) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yang›n
güvenlik holü düzenlenmifl veya bas›nçland›rma uygulanm›fl 2 kaç›fl merdiveni yap›lmas› mecburidir.
ç) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yang›n güvenlik holü olan ve bas›nçland›r›lan en az 2 adet
kaç›fl merdiveni yap›lmas› flartt›r.
(6) Konut yap›lar›n›n, farkl› amaçla kullan›lan bodrum katlar›nda ortak merdivenlerin ve kaç›fl merdivenlerinin önüne yang›n güvenlik hacmi
düzenlenmesi gerekir.
Sa¤l›k yap›lar›
MADDE 49- (1) Sa¤l›k yap›lar› kapsam›nda olan, hastanelerde, yafll›lar için dinlenme ve bak›m evleri ve bedensel ve zihinsel engelliler için
olan bak›m evlerinde afla¤›da belirtilen flartlara uyulur:
a) Kullan›c› yükü 15 kifliyi aflan herhangi bir hasta yatak odas› veya süit oda için birbirinden uzakta konuflland›r›lm›fl 2 kap› bulunmas› gerekir.
57
b) Hastanelerde ve bak›m evlerinde, korunumlu yatay tahliye alanlar› teflkil edilir. Yatay tahliye alanlar›n›n hesaplanmas›nda kullan›c› yükü
2.8 metrekare/kifli al›n›r.
Oteller, moteller ve yatakhaneler
MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve di¤er binalar›n yatakhane olarak kullan›lan bölümlerinin afla¤›da belirtilen flartlara uygun olmas›
gerekir:
a) Yatak odalar›, iç koridordan en az 60 dakika yang›na karfl› dayan›kl› bir duvar ile ayr›l›r. Toplam yatak say›s› 20’den fazla veya kat say›s›
ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 ç›k›fl sa¤lan›r. Yatak say›s› 20’den az ve yap› yüksekli¤i 15.50 m’den az olan bina veya bloklarda
ise, merdiven korunumlu yap›ld›¤› veya bas›nçland›r›ld›¤› takdirde, tek merdiven yeterli kabul edilir.
b) ‹ç koridora aç›lan kap›lar›n yang›na karfl› en az 30 dakika dayan›kl› olmas› ve kendili¤inden kapatan düzenekler ile donat›lmas› gerekir.
c) ‹ç koridorlar, bir d›fl duvarda yer alan boflluklar ile do¤al yolla havaland›r›l›r veya mekanik duman tahliyesi yap›l›r.
ç) Yatak odas› koridoruna aç›lan di¤er odalar›n veya koridorun bir parças›n› oluflturup kaç›fllar› tehlikeye sokabilecek di¤er mekânlar için,
yatak odalar›yla ayn› düzeyde bir kompart›man özelli¤inin sa¤lanmas› flartt›r.
(2) Bir d›fl koridor ile eriflilen otel yatak odalar›n›n afla¤›da belirtilen flartlara uygun olmas› gerekir.
a) Yatak odalar›n›n, yang›na en az 60 dakika dayan›kl› bir duvar ile d›fl koridordan ayr›lmas› gerekir. Ancak, parapet üst kotu koridor bitmifl
döfleme üst kotundan 1.1 m veya daha yukarda konumland›r›lan yanmaz malzemeden yap›lm›fl havaland›rma boflluklar› için bu flart aranmaz.
b) D›fl koridora aç›lan kap›lar›n yang›na karfl› en az 30 dakika dayan›kl› olmas› ve kendili¤inden kapatan düzenekler ile donat›lmas› gerekir.
c) D›fl koridorlarda d›fl kaç›fl geçitlerine iliflkin en az genifllik, döflemede kot de¤iflimleri, çat› korunumu koridor d›fl kenar› boyunca korkuluk
yap›lmas› ve benzeri flartlara uyulmas› gerekir.
(3) Otel yatak odas›nda veya süit odada en uzak bir noktadan ç›k›fl kap›s›na kadar ölçülen uzakl›¤›n 15 m’yi aflmamas› hâlinde, tek kaç›fl kap›s›
bulunmas› yeterli kabul edilir. Ancak:
a) Otel yatak odas›nda veya süit odada en uzak bir noktadan ç›k›fl kap›s›na kadar ölçülen uzakl›¤›n 15 m’yi aflmas› hâlinde, birbirinden uzakta
konuflland›r›lm›fl en az 2 ç›k›fl kap›s› bulunmas› gerekir.
b) Tamam› ya¤murlama sistemi ile donat›lm›fl otellerin yatak odalar›nda veya süit odalar›nda, en uzak bir noktadan kap›ya kadar ölçülen
uzakl›¤›n 20 m’yi aflmamas› gerekir.
(4) Kaç›fl uzakl›¤›, yatak odas› veya süit odan›n ç›k›fl kap›s›ndan bafllayarak bir kaç›fl merdivenine, d›fl kaç›fl geçidine veya d›fl aç›k alana aç›lan
ç›k›fl kap›s›na kadar olan ölçüdür.
(5) Koridor boyunca yaln›zca tek yönde kaç›fl imkân› var ise, kaç›fl uzakl›¤› en uzaktaki yatak odas› ç›k›fl kap›s›ndan itibaren ölçülür. ‹ki yönde
kaç›fl sa¤lanabiliyor ise, kaç›fl uzakl›¤› her bir yatak odas›n›n ç›k›fl kap›lar›ndan ölçülür.
(6) Do¤al veya mekanik yolla havaland›r›lmayan iç koridorlar; ya¤murlama sistemi olan binalarda 45 m ve ya¤murlama sistemi bulunmayan
binalarda 30 m aral›klarla duman kesicileri ile bölümlendirilir ve buralarda afla¤›daki flartlara uyulur:
a) Duman kesicileri yang›na en az 60 dakika dayan›kl› olur. Bölme içinde yer alan kaç›fl kap›lar›n›n yang›na en az 60 dakika dayan›kl› ve duman
s›zd›rmaz nitelikte olmas› flartt›r. Duman kesicilerin, koridoru kuflatan duvar da dâhil olmak üzere, bütün kat yüksekli¤ince tavana veya çat›
örtüsünün alt›na kadar devam etmesi ve ara kesitleri s›k›ca kapatmas› gerekir.
b) Duman kesicileri ile oluflturulan bölmelerin her birinden bir ç›k›fla, kaç›fl merdivenine, d›fl kaç›fl geçidine veya kaç›fl rampas›na do¤rudan
engelsiz eriflim imkân› sa¤lanmas› gerekir.
c) Duman s›zd›rmaz kap›lara, caml› kap›lar hariç olmak üzere, alan› her bir kanat yüzey alan›n›n en az % 25’i de¤erinde net görüfl sa¤layan
cam paneller konulur.
ç) Duman s›zd›rmaz kap›lar tek veya çift kanatl› olabilir. Ancak, kendili¤inden kapatan düzenekler ile donat›lmas› ve kanatlar›n, içinde yer
ald›¤› bofllu¤u bütünüyle kapatmas› flartt›r. Kasalar›n duvar bofllu¤una s›k›ca yerlefltirilmesi ve kanat ile döfleme aras›ndaki aral›¤›n 4 mm’yi
aflmamas› gerekir.
d) Duman s›zd›rmaz kap›lar›n normal olarak kapal› durumda tutulmas› gerekir. Ancak, bu kap›lar alg›lama sistemi yolu ile çal›flan elektromanyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik olarak kapat›labiliyor ise aç›k durumda tutulabilir.
Toplanma amaçl› binalar
MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum, konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu toplant› amaçl› salonlarda iki koltuk s›ras› aras›ndaki
geçitlerin afla¤›da belirtilen flekilde olmas› gerekir:
a) Salonlarda ve balkonlarda kap›lara veya ç›k›fl kap›lar›na götüren ve geniflli¤i koridor geniflli¤inden az olmayan ara dolafl›m alanlar›n›n
sa¤lanmas› gerekir.
b) Koltuk s›ralar›n›n oluflturdu¤u kümeler aras›nda dolafl›m alanlar›n›n düzenlenmesi ve bir koltuk s›ras› içindeki koltuk say›s›n›n Ek-6'da
belirtilen flartlara uygun olmas› gerekir. S›ra iç geçifl temiz geniflli¤i 30 cm’den az olamaz ve bu genifllik s›ran›n arkas›ndan otomatik kalkan
koltuklar dâhil olmak üzere, dik durumdaki koltu¤un en yak›n ç›k›nt›s›na kadar yatay olarak ölçülür. S›ra iç geçifl geniflli¤inin bütün s›ra boyunca
sabit tutulmas› gerekir.
c) Ara dolafl›m alanlar›nda e¤im % 10’u aflmad›kça kot de¤iflimlerinin çözümü için basamak yap›lamaz.
ç) Ara dolafl›m alanlar›nda, basamaklar›n e¤imi 30 dereceyi veya rampa e¤imi % 10’u aflt›¤› takdirde, koltuklar› yandan kuflatan korkuluklar›n
yap›lmas› gerekir.
d) Ara dolafl›m alanlar›n› oluflturan basamaklar›n ve rampalar›n bitifl kaplamalar›nda kaymay› önleyen malzemeler kullan›lmas› flartt›r.
e) Her bir basama¤›n, genel ayd›nlatman›n kesilmesi hâlinde net olarak görülebilecek flekilde ›fl›kland›r›lmas› gerekir.
(2) Tiyatro, sinema veya konser salonlar›nda gerekli ç›k›fllar›n say›s›n›n ve kapasitesinin en az yar›s›n›n, kendi kompart›man› kapsam›nda
düflünülmesi gerekir.
Fabrika, imalathane, dükkân, depo ve büro binalar›
MADDE 52- (1) Fabrika, imalathane, dükkân ve depo binalar›nda en az 2 ba¤›ms›z kaç›fl merdiveni veya baflka ç›k›fllar›n sa¤lanmas› gerekir.
Ancak,
a) Yap›mda yanmaz ürünler kullan›lm›fl olmas›,
b) Bina yüksekli¤inin 15.50 m’yi veya yap› yüksekli¤inin 21.50 m’yi aflmamas›,
c) ‹malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlay›c› maddeler kullan›lm›yor olmas›,
ç) Herhangi bir kat üzerindeki en fazla kaç›fl uzakl›¤›n›n Ek-5/B’deki uzakl›klara uygun olmas›,
d) Fabrika, imalathane, dükkân ve antrepo binalar›nda, servis bacalar›, asansör kuyular›, tuvaletler ve merdivenler gibi alanlar da dâhil olmak
üzere, herhangi bir kat›n brüt alan›n›n 185 m (3) Kazan dairelerinde duman bacalar›na ilave olarak temiz ve kirli hava bacalar› yapt›r›lmas›
flartt›r.
(4) Kazan dairesi kap›s›n›n, kaç›fl merdivenine veya genel kullan›m merdivenlerine direkt olarak aç›lmamas› ve mutlaka bir güvenlik holüne
aç›lmas› gerekir.
(5) Is›l kapasiteleri 50 kW-350 kW aras›nda olan kazan dairelerinde en az bir kap›, döfleme alan› 100 m2’nin üzerindeki veya ›s›l kapasitesi
58
350 kW’›n üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 ç›k›fl kap›s› olur. Ç›k›fl kap›lar›n›n olabildi¤i kadar biribirinin ters yönünde yerlefltirilmesi,
yang›na en az 90 dakika dayan›kl›, duman s›zd›rmaz ve kendili¤inden kapanabilecek özellikte olmas› gerekir.
(6) Kazan dairesi taban›na s›v› yak›t dökülmemesi için gerekli tedbir al›n›r ve dökülen yak›t›n kolayca boflalt›laca¤› bir kanal sistemi yap›l›r.
(7) S›v› yak›tl› kazan dairesinde en az 0.25 m3 hacminde uygun yerde betondan pis su çukuru yap›l›r. Zemin sular› uygun noktalardan bodrum
süzgeçleri ile toplanarak pis su çukuruna ak›t›l›r ve bu pis su çukuru kanalizasyona ba¤lan›r. Kot düflük ise, pis su çukuru pompa konularak
kanalizasyona ba¤lan›r. S›v› yak›t ak›nt›lar› yak›t ay›r›c›dan geçirildikten sonra pis su çukuruna ak›t›l›r ve kontrollü bir flekilde kazan dairesinden
uzaklaflt›r›l›r.
(8) Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’l›k çok maksatl› kuru kimyevi tozlu yang›n söndürme cihaz› ve büyük kazan dairelerinde en az 1
adet yang›n dolab› bulundurulur.
Do¤algaz ve LPG tesisatl› kazan daireleri
MADDE 55- (1) Kazan dairelerinde do¤algaz ve LPG kullan›lmas› hâlinde, bu madde ile Sekizinci K›sm›n ilgili hükümleri uygulan›r. Kazan
dairesinin do¤algaz ve LPG tesisat›, projesi, malzeme seçimi ve montaj› ilgili standartlara ve gaz kurulufllar›n›n teknik flartnamelerine uygun
olarak yap›l›r.
(2) Sayaçlar›n kazan dairesi d›fl›na yerlefltirilmesi gerekir.
(3) Herhangi bir tehlike an›nda gaz› kesecek olan ana kapama vanas› ile elektrik ak›m›n› kesecek ana devre kesici ve ana elektrik panosu,
kazan dairesi d›fl›nda kolayca ulafl›labilecek bir yere konulur. Gaz ana vanas›n›n yerini gösteren plaka, bina giriflinde kolayca görülebilecek
bir yere as›l›r.
(4) Gaz kullan›lan kapal› bölümlerde, gaz kaça¤›na karfl› do¤al veya mekanik havaland›rma sa¤lanmas› gerekir.
(5) Kazan dairesinde do¤algaz veya LPG kullan›lmas› hâlinde, bu gazlar› alg›layacak gaz alg›lay›c›lar›n kullan›lmas› flartt›r.
(6) Kazan dairesi topraklamas› 21/8/2001 tarihli ve 24500 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeli¤ine
uygun flekilde yap›l›r.
(7) Kullan›lan gaz›n özelli¤i dikkate al›narak, ayd›nlatma ve açma-kapama anahtarlar› ile panolar, kapal› tipte uygun yerlere tesis edilir.
(8) Kullan›lan gaz›n özelli¤i dikkate al›narak, tablolar, anahtarlar, prizler, borular gibi bütün elektrik tesisat›n›n ilgili yönetmeliklere ve Türk
Standartlar›na uygun olarak tasarlanmas› ve tesis edilmesi gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde kullan›lacak her türlü cihaz ve kablolar›n ilgili
standartlara uygun olmas› gerekir.
(9) Do¤algaz tesisatl› kazan dairesi tavan›n›n mümkün oldu¤u kadar düz olmas› ve gaz s›z›nt›s› hâlinde gaz›n birikece¤i ceplerin bulunmamas›
gerekir.
(10) LPG kullan›lan kazan daireleri bodrum katta yap›lamaz. Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.
(11) LPG kullanan ›s› merkezlerinde, gaz alg›lay›c›n›n ortamdaki gaz kaça¤›n› alg›lay›p uyarmas› ile devreye giren ve bina giriflinde, otomatik
emniyet vanas› ve ani kapama vanas› gibi gaz ak›fl›n› kesen emniyet vanas› bulunmas› gerekir.
(12) Yetkili bir kurum taraf›ndan verilen kazan dairesi iflletmecili¤i kursunu bitirdi¤ine dair sertifikas› bulunmayan flah›slar, kazan dairesini
iflletmek üzere çal›flt›r›lamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yak›t Depolar›
Yak›t depolar›
MADDE 56- (1) Yak›t depolar›, yang›na dayan›kl› bölmelerle korunmufl bir hacme yerlefltirilir. Yak›t deposu ile kazan dairesinin yang›na 120
dakika dayan›kl› bir bölme ile ayr›lm›fl olmas› gerekir. Depoda yeterli havaland›rman›n sa¤lanmas› ve tank kapasitesinin en az üçte birini alacak
flekilde havuzlama yap›lmas› flartt›r. Yak›t tanklar›, ilgili Türk Standartlar›na göre hesaplan›r ve yerlefltirilir.
(2) Akaryak›t depolar›; merdiven alt›na, merdiven bofllu¤una, mutfa¤a, banyoya ve yatak odas›na konulamaz.
(3) Kalorifer yak›t› olarak kullan›lan s›v› yak›tlar; afla¤›da belirtilen flekilde ve miktarlarda depolanabilir:
a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil içinde,
b) 3000 litreye kadar bodrumda ve s›z›nt›s›z sac kaplarda,
c) 12000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yang›na 120 dakika dayan›kl› kâgir odada ve s›z›nt›s›z sac depolar›nda, s›z›nt›s›z yeralt› ve
yerüstü tanklar›nda,
ç) 40000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yeralt› tanklar›nda veya bina d›fl›nda s›z›nt›s›z yeralt› ve yerüstü tanklar›nda,
d) Stok ihtiyac›n›n 40000 litreden fazla olmas› hâlinde, yak›t tanklar›, binadan ayr›, ba¤›ms›z, tek katl› bir binaya yerlefltirilmifl ve Sekizinci
K›s›mda belirtilen emniyet tedbirleri al›nm›fl flekilde.
(4) Akaryak›t depolar›n›n metal bölümleri, ilgili yönetmeliklere göre statik elektri¤e karfl› topraklan›r.
(5) Akaryak›t yakan kat kaloriferinin yak›t depolar› daire içinde merdiven boflluklar›na ve mutfa¤a, banyoya ve yatak odas›na konulamaz.
Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve ilgili standartlara uymak kayd›yla, bodrumda en fazla 2000 litre hacminde yap›labilir.
Günlük yak›t deposu ise, en fazla 100 litre olmak üzere, daire içinde kapal› bir hacimde yap›labilir. Günlük yak›t deposu sadece haval›k ile
atmosfere aç›l›r, taflma borusu ana yak›t deposuna ba¤lan›r.
(6) Kat kaloriferi tesisat› bulunan veya gazya¤› kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'l›k kuru ABC tozlu el yang›n söndürme cihaz› bulundurulmas›
flartt›r.
(7) Kömürlük; kazan dairesine bitiflik, taban kotu el ile veya stoker ile yükleme ve boflaltmaya elveriflli olarak tesis edilir. Kömürün rahat
tafl›nabilmesi ve cürufun kolay at›labilmesi gerekir. Kömürlük alan› 1.5 m kömür yüksekli¤i esas al›narak hesaplan›r.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mutfaklar, Çay Ocaklar›, Sobalar ve Bacalar
Mutfaklar ve çay ocaklar›
MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, al›flverifl merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikalar› ile bir anda
100'den fazla kifliye hizmet veren mutfaklar›n davlumbazlar›na otomatik söndürme sistemi yap›lmas› ve ocaklarda kullan›lan gaz›n özelliklerine
göre gaz alg›lama, gaz kesme ve uyar› tesisat›n›n kurulmas› flartt›r.
(2) Mutfaklar›n bodrumda olmas› ve gaz kullan›lmas› hâlinde, havaland›rma sistemleri yap›l›r. ‹kinci bir ç›k›fl tesis edilmeksizin gaz kullan›lmas›
yasakt›r.
(3) Mutfak ve çay ocaklar› binan›n di¤er k›s›mlar›ndan en az 120 dakika süreyle yang›na dayan›kl› bölmeler ile ayr›lm›fl biçimde konumland›r›l›r.
Bölme olarak ahflap ve di¤er kolay yan›c› maddeler kullan›lamaz.
59
(4) LPG kullan›lan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG kullan›lan mutfaklar›n bodrum katta olmas› hâlinde; gaz
alg›lay›c›n›n ortamdaki gaz kaça¤›n› alg›lay›p uyarmas› ile devreye giren ve gaz ak›fl›n› kesen, otomatik emniyet vanas› veya ani kapama vanas›
gibi bir emniyet vanas›n›n ve havaland›rman›n bulunmas› gerekir.
(5) Mutfaklarda do¤algaz kullan›lmas› hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyulmas› flartt›r.
Soba ve bacalar
MADDE 58- (1) Baca tesisat›n›n, ilgili Türk Standartlar›ndaki esaslara uygun olmas› flartt›r. Her kazan için tercihan ayr› bir baca kullan›l›r,
soba ve flofben borular› kazan bacalar›na ba¤lanamaz.
(2) Kazan dairesi için ayr›ca havaland›rma bacas› yap›l›r. Baca çekiflinin azalmamas› bak›m›ndan, bacalar›n mümkün ise, komflu yüksek binalardan
en az 6 m uzakl›kta yap›lmas› ve ait oldu¤u bina mahyas›n›n en az 0.8 m üzerine kadar ç›kar›lmas› gerekir.
(3) Kazana ait baca duvarlar› 500 0C s›cakl›¤a dayan›kl› olan malzemeden yap›l›r ve yap›lmas›nda delikli tu¤la ve briket kullan›lamaz.
(4) S›cak baca gazlar›n›n yalad›¤› baca iç yüzeylerinin s›vanmamas› hâlinde, projelendirmede en uygun derzlendirme biçiminin seçimi gibi
tedbirler al›n›r. Baca duvarlar›n›n d›fl yüzeyleri uygun flekilde s›van›r.
(5) S›v› ve kat› yak›tl› kazanlar›n bacalar›n›n alt›nda bir kurum temizleme menfezi bulunmas› ve y›lda en az iki defa yetkili kiflilere temizlettirilmesi
gerekir. Bacalar›n temizli¤inden bina sahibi ve yöneticisi sorumludur.
(6) Is›tma arac› olarak soba kullan›lan yerlerde soba, tahta ve boyal› k›s›mlara zarar vermeyecek flekilde, alt›na metal kapl› tabla, mermer
veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban beton ise, bu tedbirlerin al›nmas› mecburi de¤ildir.
(7) Ba¤dadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti has›l olursa, duvar›n ya¤l› boya veya ahflap gibi çabuk yan›c› k›sm›na künk veya büz yerlefltirilir
ve boru bu delikten geçirilir.
(8) Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden ç›kar›l›p, saçaktan 25 cm aç›kta ve 50 cm yüksekte ve ucunda flapka kullan›larak
kurulur. Borular›n birleflti¤i yerler çember ile kapat›l›p, bu çemberden duvar ve tavana ba¤lanmak suretiyle, birbirinden ayr›lmas› ve devrilmesi
önlenir.
(9) Kullan›m s›ras›nda soba kapaklar› aç›k b›rak›lmaz, alt›nda ve yanlar›nda odun, ç›ra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve benzeri yan›c› ve parlay›c›
madde bulundurulmaz. ‹çindeki atefl, gerekti¤inde kapakl› mangala al›n›r. Soban›n, kullan›lmad›¤› mevsimde kald›r›lmas› gerekir. Soban›n
kald›r›lmad›¤› yerlerde, kapaklar aç›lmayacak flekilde telle ba¤lan›r.
(10) Odun ve kömür gibi kat› yak›tlar ile yüksek oranda is b›rakan s›v› yak›tlar kullan›ld›¤› takdirde, borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir
temizlenir.
(11) Baca temizli¤i, mahallin itfaiye teflkilat› taraf›ndan yap›l›r. Ancak, bu konuda itfaiye teflkilat›ndan ald›¤› izin ile ve belediye encümeninin
belirledi¤i fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar var ise, temizlik onlara da yapt›r›labilir.
BEfi‹NC‹ BÖLÜM
S›¤›naklar, Otoparklar ve Çat›lar
S›¤›naklar
MADDE 59- (1) ‹lgili mevzuat›na uygun olarak 50'den fazla insan bar›nd›r›lmak üzere yap›lan s›¤›naklarda, Alt›nc› K›sm›n ‹kinci Bölümüne
uygun duman tahliye sistemi kurulmas› ve Üçüncü K›sm›n ‹kinci Bölümünde belirtilen esaslara uygun ve en az 2 ç›k›fl›n sa¤lanmas› mecburidir.
Bu Yönetmeli¤e göre alg›lama, uyar› ve söndürme sistemlerinin yap›lmas› mecburi olan binalar›n s›¤›naklar›nda belirtilen bu sistemlerin kurulmas›
flartt›r.
Otoparklar
MADDE 60- (1) Motorlu ulafl›m ve tafl›ma araçlar›n›n park etmeleri için kullan›lan otoparklar›n d›flar›ya olan toplam aç›k alan›, döfleme alan›n›n
% 5' inden fazla ve bu aç›k alan her birinde en az yar›s› kadar olmak üzere karfl›l›kl› iki cephede bulunuyor ise aç›k otopark; aksi hâlde kapal›
otopark kabul edilir. Araç kapasitesi 20’den fazla olan veya birden fazla bodrum kat kullanan kapal› tip otoparklarda otomatik ya¤murlama
sistemi, yang›n dolap sistemi ve itfaiye su alma a¤›zlar› yap›lmas› mecburidir.
(2) Toplam alan› 2000 m2’yi aflan bodrumlardaki kapal› otoparklar için mekanik duman tahliye sistemi yap›lmas› flartt›r. Duman tahliye
sisteminin binan›n di¤er bölümlerine hizmet veren sistemlerden ba¤›ms›z olmas› ve saatte en az 9 hava de¤iflimi sa¤lamas› gerekir.
(3) Araçlar›n asansör ile al›nd›¤› kapal› otoparklarda do¤al veya mekanik havaland›rma sistemi yap›lmas› flartt›r.
(4) LPG veya s›k›flt›r›lm›fl do¤algaz (CNG) yak›t sistemli araçlar kapal› otoparklara giremez ve al›nmaz.
Çat›lar
MADDE 61- (1) Çat› aralar›nda kolay alevlenici, parlay›c› ve patlay›c› madde bulundurulamaz.
(2) Is›tma, so¤utma, haberleflme ve iletiflim al›c› ve verici elektrikli cihazlar›n›n çat› aras›na yerlefltirilmesi gerekti¤i takdirde, elektrikli cihazlar
için, yang›na dayan›kl› kablo kullan›lmas› ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi, yang›na karfl› ilave tedbirler al›narak yetkili kifliler eliyle ilgili
yönetmeliklere uygun elektrik tesisat› çekilebilir.
(3) Çat› girifl kap›s› devaml› kapal› ve kilitli tutulur. Çat›ya bina sahibi, yöneticisi veya bina yetkilisinin izni ile ç›k›labilir. Çat› aralar› periyodik
olarak temizlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Asansörler
Asansörlerin özellikleri
MADDE 62- (1) Asansör sistemleri, 15/2/2003 tarihli ve 25021 say›l› Resmî Gazetede ve 31/1/2007 tarihli ve 26420 say›l› Resmî Gazetede
yay›mlanan Asansör Yönetmeli¤ine (95/16/AT) uygun olarak imal ve tesis edilir.
(2) Asansör kuyusu ve makina dairesi, yang›na en az 60 dakika dayan›kl› ve yan›c› olmayan malzemeden yap›l›r.
(3) Ayn› kuyu içinde 3’den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendi¤i takdirde, ikiflerli gruplar hâlinde aralar› yang›na
60 dakika dayan›kl› bir malzeme ile ay›r›l›r.
60
(4) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere kuyu alan›n›n 0.025 kat› kadar bir havaland›rma ve dumandan ar›nd›rma bacas› bulundurulur
veya kuyular bas›nçland›r›l›r. Ayn› anda bodrum katlara da hizmet veren asansörlere, bodrum katlarda korunmufl bir koridordan veya bir
yang›n güvenlik holünden ulafl›lmas› gerekir. Asansörlerin kap›lar›, koridor, hol ve benzeri alanlar d›fl›nda do¤rudan kullan›m alanlar›na aç›lamaz.
(5) Yüksek binalarda ve topluma aç›k yap›larda kullan›lan asansörlerin afla¤›da belirtilen esaslara uygun olmas› gerekir:
a) Asansörlerin, yang›n uyar›s› ald›klar›nda kap›lar›n› açmadan do¤rultular› ne olursa olsun otomatik olarak acil ç›k›fl kat›na dönecek ve kap›lar›
aç›k bekleyecek özellikte olmas› gerekir. Ancak, asansörlerin gerekti¤inde yetkililer taraf›ndan kullan›labilecek elektrikli sisteme sahip olmas›
da gerekir.
b) Asansörlerin, yang›n uyar›s› al›nd›¤›nda, kat ve koridor ça¤r›lar›n› kabul etmemesi gerekir.
c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyar› alarak asansörlerin deprem s›ras›nda
durabilece¤i en yak›n kata gidip, kap›lar›n› aç›p, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olmas› gerekir.
(6) Asansör kap›s›, yang›n merdiven yuvas›na aç›lamaz.
(7) Asansör kap›lar›n›n yang›na karfl› en az 30 dakika dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz olmas›, yap› yüksekli¤i 51.50 m’den yüksek binalarda
yang›na karfl› en az 60 dakika dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz olmas› gerekir.
Acil durum asansörü
MADDE 63- (1) Acil durum asansörü; bir yap› içinde yang›na müdahale ekiplerinin ve bunlar›n kulland›klar› ekipman›n üst ve alt katlara makul
bir emniyet tedbiri dâhilinde h›zl› bir flekilde tafl›nmas›n› sa¤lamak, gerekli kurtarma ifllemlerini yapmak ve ayn› zamanda engelli insanlar› tahliye
edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, ayn› zamanda normal flartlarda binada bulunanlar taraf›ndan da kullan›labilir. Ancak, bir yang›n veya
acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.
(2) Yap› yüksekli¤i 51.50 m'den daha fazla olan yap›larda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullan›lmak üzere acil durum asansörü olarak
düzenlenmesi flartt›r.
(3) Acil durum asansörleri önünde, ayn› zamanda kaç›fl merdivenine de geçifl sa¤layacak flekilde, her katta 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve
herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yang›n güvenlik holü oluflturulur.
(4) Acil durum asansörünün kabin alan›n›n en az 1.8 metrekare tafl›ma kapasitesinin en az 630 kg, h›z›n›n zemin kattan en üst kata 1 dakikada
eriflecek h›zda olmas› ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çal›fl›r durumda kalmas›n› sa¤layacak
bir acil durum jeneratörüne ba¤l› bulunmas› gerekir.
(5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisat›n›n ve kablolar›n›n yang›na karfl› en az 60 dakika dayan›kl› olmas› ve asansör bofllu¤u içindeki
tesisat›n sudan etkilenmemesi gerekir.
(6) Acil durum asansörünün makina dairesi ayr› olur ve asansör kuyusu bas›nçland›r›l›r.
YED‹NC‹ BÖLÜM
Y›ld›r›mdan Korunma Tesisat›, Transformatör ve Jeneratör
Y›ld›r›mdan korunma tesisat›
MADDE 64- (1) Binalar›n y›ld›r›m tehlikesine karfl› korunmas› için ilgili yönetmelik ve standartlar›n gere¤inin yerine getirilmesi flartt›r. Elektrik
yükünün yap› veya yap› içindeki di¤er tesisat üzerinde risk yaratmaks›z›n topra¤a iletilebilece¤i yeterli ba¤lant›n›n sa¤lanmas› ve bir toprak
sonland›rma a¤› oluflturulmas› gerekir.
Transformatör
MADDE 65- (1) Transformatörün kurulaca¤› odan›n bütün duvarlar›, taban› ve tavan› en az 120 dakika süreyle yang›na dayanabilecek flekilde
yap›l›r.
(2) Ya¤l› transformatör kullan›lmas› durumunda;
a) Ya¤ toplama çukurunun yap›lmas› gerekir.
b) Transformatörün içinde bulunaca¤› odan›n bina içinde konumland›r›lmas› hâlinde; bir yang›n hâlinde transformatörden ç›kan dumanlar›n
ve s›cakl›¤›n binadaki kaç›fl yollar›na sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.
c) Uygun tipte otomatik yang›n alg›lama ve söndürme sistemi yap›l›r.
(3) Ana elektrik odalar›ndan ve transformatör merkezlerinden temiz su, pis su, patlay›c› ve yan›c› s›v› ve gaz tesisat› donan›m› ve ekipmanlar›
geçirilemez ve üst kat mahallerinde ›slak hacim düzenlenemez.
Jeneratör
MADDE 66- (1) Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kayna¤› olarak jeneratör kullan›lan bütün bina ve yap›larda afla¤›daki
tedbirlerin al›nmas› flartt›r:
a) Jeneratörün kurulaca¤› odan›n duvarlar›, taban› ve tavan› en az 120 dakika süreyle yang›na dayanabilecek flekilde yap›l›r.
b) Jeneratörün içinde bulunaca¤› odan›n bina içinde konumland›r›lmas› hâlinde; bir yang›n hâlinde ç›kan dumanlar›n ve s›cakl›¤›n binadaki kaç›fl
yollar›na sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.
c) Jeneratörün ana yak›t deposunun bulunaca¤› yer için, 56 nc› maddede belirtilen flartlara uyulur.
(2) Jeneratör odalar›ndan temiz su, pis su, patlay›c› ve yan›c› s›v› ve gaz tesisat› donan›m› ve ekipmanlar› geçirilemez ve üst kat mahallerinde
›slak hacim düzenlenemez.
BEfi‹NC‹ KISIM
Elektrik Tesisat› ve Sistemleri
Genel Hükümler
Elektrik tesisat› ve sistemlerin özellikleri
MADDE 67- (1) Binalarda kurulan elektrik tesisat›n›n, kaç›fl yollar› ayd›nlatmas›n›n ve yang›n alg›lama ve uyar› sistemlerinin, yang›n hâlinde
veya herhangi bir acil hâlde, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik ç›kmas›n› önleyecek, binan›n emniyetli bir flekilde boflalt›lmas›n›
sa¤layacak ve güvenli bir ortam oluflturacak flekilde tasarlanmas›, tesis edilmesi ve çal›fl›r durumda tutulmas› gerekir.
(2) Her türlü elektrik tesisat›n›n, kaç›fl yollar› ayd›nlatmas›n›n, acil durum ayd›nlatma ve yönlendirmesinin ve yang›n alg›lama ve uyar› sistemlerinin,
ilgili tesisat yönetmeliklerine ve standartlar›na uygun olarak tasarlanmas› ve tesis edilmesi flartt›r.
61
(3) Binalarda kurulacak elektrik tesisat›n›n, kaç›fl yollar› ayd›nlatmas›n›n ve yang›n alg›lama ve uyar› sistemlerinin tasar›m› ve uygulamas›, ruhsat
veren idarenin kontrol ve onay›na tabidir. Sistemlerin ve cihazlar›n periyodik kontrolü, test ve bak›mlar›, bina sahibi veya yöneticisi ile bunlar›n
yaz›l› olarak sorumluluklar›n› devretti¤i bina yetkilisince yapt›r›l›r.
‹ç Tesisat
‹ç tesisat
MADDE 68- (1) Her türlü binada elektrik iç tesisat›, koruma teçhizat›, k›sa devre hesaplar›, yal›t›m malzemeleri, ba¤lant› ve tespit elemanlar›,
uzatma kablolar›, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli ak›m tesisat›; 4/11/1984 tarihli ve 18565 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan Elektrik
‹ç Tesisleri Yönetmeli¤ine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeli¤ine,
30/11/2000 tarihli ve 24246 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan Elektrik Kuvvetli Ak›m Tesisleri Yönetmeli¤ine ve ilgili di¤er yönetmeliklere
ve standartlara uygun olarak tesis edilir.
(2) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den fazla olan binalarda flaft içinde bus-bar sisteminin bulunmas› mecburidir.
Yang›n bölmelerinden geçifller
MADDE 69- (1) Bütün bina ve yap›larda elektrik tesisat›n›n bir yang›n bölmesinden di¤er bir yang›n bölmesine yatay ve düfley geçifllerinde
yang›n veya duman›n veyahut her ikisinin birden geçiflini engellemek üzere, bütün aç›kl›klar›n yang›n durdurucu harç, yast›k, panel ve benzeri
malzemelerle kapat›lmas› gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Acil Durum Ayd›nlatmas› ve Yönlendirmesi
Acil durum ayd›nlatmas› ve yönlendirmesi
MADDE 70- (1) Kaç›fl yollar›nda, kullan›c›lar›n kaç›fl› için gerekli ayd›nlatman›n sa¤lanm›fl olmas› flartt›r. Acil durum ayd›nlatmas› ve yönlendirmesi
için kullan›lan ayd›nlatma ünitelerinin normal ayd›nlatma mevcutken ayd›nlatma yapmayan tipte seçilmesi hâlinde, normal kaç›fl yolu ayd›nlatmas›
kesildi¤inde otomatik olarak devreye girecek flekilde tesis edilmesi gerekir.
Kaç›fl yollar›n›n ayd›nlat›lmas›
MADDE 71- (1) Bütün kaç›fl yollar›n›n ve kaç›fl merdivenlerinin ayd›nlat›lmas› gerekir.
(2) Kaç›fl yollar›nda ayd›nlatman›n, bina veya yap›da kaç›fl yollar›n›n kullan›lmas›n›n gerekli olaca¤› bütün zamanlarda sürekli olarak yap›lmas›
flartt›r. Ayd›nlatma bina veya yap›n›n genel ayd›nlatma sistemine ba¤l› ayd›nlatma tesisat› ile sa¤lan›r ve do¤al ayd›nlatma yeterli kabul edilmez.
Acil durum ayd›nlatmas› sistemi
MADDE 72- (1) Acil durum ayd›nlatma sistemi; flehir flebekesi veya benzeri bir d›fl elektrik beslemesinin kesilmesi, yang›n, deprem gibi
sebeplerle bina veya yap›n›n elektrik enerjisinin güvenlik maksad›yla kesilmesi ve bir devre kesici veya sigortan›n aç›lmas› sebebiyle normal
ayd›nlatman›n kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli ayd›nlatma sa¤layacak flekilde düzenlenir.
(2) Bütün kaç›fl yollar›nda, toplanma için kullan›lan yerlerde, asansörde ve yürüyen merdivenlerde, yüksek risk oluflturan hareketli makineler
ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda, elektrik da¤›t›m ve jeneratör odalar›nda, merkezi batarya ünitesi odalar›nda, pompa
istasyonlar›nda, kapal› otoparklarda, ilk yard›m ve emniyet ekipman›n›n bulundu¤u yerlerde, yang›n uyar› butonlar›n›n ve yang›n dolaplar›n›n
bulundu¤u bölümler ile benzeri bölümlerde ve afla¤›da belirtilen binalarda, acil durum ayd›nlatmas› yap›lmas› flartt›r:
a) Hastaneler ve huzur evlerinde ve e¤itim amaçl› binalarda,
b) Kullan›c› yükü 200'den fazla olan bütün binalarda,
c) Zemin seviyesinin alt›nda 50 veya daha fazla kullan›c›s› olan binalarda,
ç) Penceresiz binalarda,
d) Otel, motel ve yatakhanelerde,
e) Yüksek tehlikeli yerlerde,
f) Yüksek binalarda.
(3) Acil durum ayd›nlatmas›n›n normal ayd›nlatman›n kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sa¤lanmas› flartt›r. Acil durum çal›flma süresinin
kullan›c› yükü 200’den fazla oldu¤u takdirde en az 120 dakika olmas› gerekir.
(4) Kaç›fl yollar› üzerinde ayd›nlatma ünitesi seçimi ve yerlefltirmesi, tabanlarda, döflemelerde ve yürüme yüzeylerinde, kaç›fl yolunun merkez
hatt› üzerindeki herhangi bir noktada acil durum ayd›nlatma seviyesi en az 1 lux olacak flekilde yap›l›r. Acil durum çal›flma süresi sonunda
bu ayd›nlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux’den daha düflük bir seviyeye düflmemesi gerekir. En yüksek ve en düflük ayd›nlatma
seviyesine sahip noktalar aras›ndaki ayd›nlatma seviyesi oran› 1/40’dan fazla olamaz.
(5) Acil durum ayd›nlatmas›;
a) Kendi akümülatörü, flarj devresi, flebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip ba¤›ms›z ayd›nlatma armatürleri,
b) Bir merkezi akümülatör bataryas›ndan do¤ru gerilim veya bir invertör devresi arac›l›¤› ile alternatif gerilim sa¤layan bir merkezi batarya
ünitesinden beslenen ayd›nlatma armatürleri,
ile sa¤lan›r.
(6) Normal ayd›nlatma maksad›yla kullan›lan ayd›nlatma armatürleri, acil durum dönüfltürme kitleri do¤rudan armatür muhafazas›n›n içerisinde
veya hemen yak›n›nda monte edilerek ve gerekli ba¤lant›lar yap›larak ba¤›ms›z acil durum ayd›nlatma armatürlerine dönüfltürülebilir.
(7) Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil ayd›nlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile ayd›nlatma armatürleri aras›ndaki ba¤lant›lar
metal tesisat borular› içerisinde veya mineral izolasyonlu veyahut benzeri yang›na dayan›kl› kablolar ile yap›l›r. Kendi bafllar›na acil durum
ayd›nlatmas› yapabilen ayd›nlatma armatürlerine yap›lacak flebeke gerilimi ba¤lant›lar› normal ayd›nlatmada kullan›lan tipte kablolarla yap›labilir.
(8) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, kaç›fl koridorlar› ve merdivenlerindeki acil ayd›nlatman›n, kendi bafllar›na çal›flabilen bataryal›
acil ayd›nlatma armatürleri ile sa¤lanmas› gerekir.
62
Acil durum yönlendirmesi
MADDE 73- (1) Birden fazla ç›k›fl› olan bütün binalarda, kullan›c›lar›n ç›k›fllara kolayl›kla ulaflabilmesi için acil durum yönlendirmesi yap›l›r.
Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullan›lacak olan ç›k›fllar›n konumlar› ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan ç›k›fl yolu
bina içindekilere gösterilmek üzere, acil durum ç›k›fl iflaretlerinin yerlefltirilmesi flartt›r.
(2) Yönlendirme iflaretlerinin ayd›nlatmas› 72 nci maddede belirtilen özelliklere sahip acil ayd›nlatma üniteleri ile d›flar›dan ayd›nlatma suretiyle
yap›l›r veya bu ayd›nlatmada, ayn› özelliklere ve içeriden ayd›nlat›lan iflaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri kullan›l›r.
(3) Acil durum yönlendirmesinin normal ayd›nlatman›n kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sa¤lanmas› gerekir. Kullan›c› yükünün 200’den
fazla olmas› hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çal›flma süresinin en az 120 dakika olmas› flartt›r.
(4) Yönlendirme iflaretleri; yeflil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda
kullan›lacak ç›k›fllar için “ÇIKIfi”, acil durumlarda kullan›lacak ç›k›fllar için ise, “AC‹L ÇIKIfi” yaz›s›n› ihtiva eder. Yönlendirme iflaretlerinin her
noktadan görülebilecek flekilde ve iflaret yüksekli¤i 15 cm’den az olmamak üzere, azami görülebilirlik uzakl›¤›; d›flar›dan veya kenar›ndan
ayd›nlat›lan yönlendirme iflaretleri için iflaret boyut yüksekli¤inin 100 kat›na, içeriden ve arkas›ndan ayd›nlat›lan iflaretlere sahip acil durum
yönlendirme üniteleri için iflaret boyut yüksekli¤inin 200 kat›na eflit olan uzakl›k olmas› gerekir. Bu uzakl›ktan daha uzak noktalardan eriflim
için gerekti¤i kadar yönlendirme iflareti ilave edilir.
(5) Yönlendirme iflaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekli¤e yerlefltirilir.
(6) Kaç›fl yollar›nda yönlendirme iflaretleri d›fl›nda, kaç›fl yönü ile ilgili tereddüt ve kar›fl›kl›k yaratabilecek hiçbir ›fl›kl› iflaret veya nesne
bulundurulamaz.
(7) Yönlendirme iflaretlerinin hem normal ayd›nlatma ve hem de acil durum ayd›nlatma hâllerinde kaç›fl yolu üzerinde bütün eriflim noktalar›ndan
görülebilir olmas› gerekir. D›flar›dan ayd›nlat›lan yönlendirme iflaretleri ayd›nlatmas›n›n, görülebilen bütün do¤rultularda en az 2 cd/m olmas›
ve en az 0.5 de¤erinde bir kontrast oran›na sahip bulunmas› flartt›r.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yang›n Alg›lama ve Uyar› Sistemleri
Tasar›m ilkeleri
MADDE 74- (1) Yang›n uyar› sistemi; yang›n alg›lama, alarm verme, kontrol ve haberleflme fonksiyonlar›n› ihtiva eden komple bir sistemdir.
Yang›n alg›lama sisteminin ve parçalar›n›n TS EN 54’e uygun olarak üretilmesi, tasarlanmas›, tesis edilmesi ve iflletilmesi flartt›r.
(2) Yang›n uyar› sistemini oluflturan bütün kablolar›n ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine iletiflim maksad›yla kullan›lan bütün hatlar›n;
kopukluk, k›sa devre ve toprak kaça¤› gibi ar›zalara karfl› sürekli olarak denetim alt›nda tutulmas› gerekir.
(3) Yang›n uyar› sisteminin herhangi bir sebeple devre d›fl› kalmas› hâlinde, tekrar çal›fl›r duruma getirilinceye kadar korumas›z kalan bölgelerde
ilave güvenlik personeli ile denetim yap›l›r ve gerekli tedbir al›n›r.
Alg›lama ve uyar› sistemi
MADDE 75- (1) Yang›n alg›lama ve uyar› sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminden ald›¤› uyar›lardan biri veya birkaç›
ile devreye girmesi gerekir.
(2) El ile yang›n uyar›s›, yang›n uyar› butonlar› ile yap›l›r. Yang›n uyar› butonlar› yang›n kaç›fl yollar›nda tesis edilir. Yang›n uyar› butonlar›n›n,
bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yang›n uyar› butonuna yatay eriflim uzakl›¤›n›n 60 m'yi geçmeyecek flekilde yerlefltirilmesi
gerekir. Engelli veya yafll›lar›n bulundu¤u yerlerde bu mesafe azalt›labilir. Tüm yang›n uyar› butonlar›n›n görülebilir ve kolayca eriflilebilir olmas›
gerekir. Yang›n uyar› butonlar›, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekli¤e yerlefltirilir. Afla¤›da belirtilen binalarda yang›n uyar›
butonlar›n›n kullan›lmas› mecburidir:
a) Konutlar hariç, kat alan› 400 m2’den fazla olan iki kat ile dört kat aras›ndaki bütün binalarda,
b) Konutlar hariç, kat say›s› dörtten fazla olan bütün binalarda,
c) Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.
(3) Yap› yüksekli¤i veya toplam kapal› alan› Ek-7’deki de¤erleri aflan binalara otomatik yang›n alg›lama cihazlar› tesis edilmesi mecburidir.
(4) Alg›lama sisteminin gerekli oldu¤u ve fakat duman alg›lama cihazlar›n›n kullan›m›n›n uygun veya yeterli olmad›¤› mahallerde, sabit s›cakl›k,
s›cakl›k art›fl, alev veya baflka uygun tip alg›lama cihaz› kullan›l›r.
(5) Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre alg›lay›c›lar yerlefltirilir. Yang›n an›nda normal baca niteli¤i olmayan,
içinde yanmaya elveriflli madde bulunmayan ve eriflilmesi mümkün olmayan boflluklara duman alg›lay›c› tak›lmas› gerekli de¤ildir.
(6) Bütün alg›lama cihazlar›n›n periyodik testler ve bak›mlar için ulafl›labilir olmas› gerekir.
(7) Binada otomatik ya¤murlama sistemi bulunuyor ise, ya¤murlama bafll›¤›n›n aç›lmas› hâlinde yang›n uyar› sisteminin otomatik alg›lama
yapmas› sa¤lan›r. Bu amaçla, her bir zon hatt›na su ak›fl anahtarlar› tesis edilir ve bu ak›fl anahtarlar›n›n kontak ç›k›fllar› yang›n alarm sistemine
girifl olarak ba¤lan›r. Otomatik ya¤murlama sistemi olan yerler, otomatik s›cakl›k alg›lay›c›lar› donat›lm›fl gibi ifllem görür. Bu mahallerde
otomatik s›cakl›k art›fl alg›lay›c›lar›n›n kullan›lmas› mecburi de¤ildir.
(8) Binada veya yap›da otomatik veya el ile çal›flan di¤er gazl›, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit söndürme sistemi bulunuyor ise, bunlar›n
devreye girdi¤inin yang›n alarm sistemi taraf›ndan otomatik olarak alg›lanmas› gerekir. Bunu sa¤lamak üzere, söndürme sistemlerinden,
söndürme sisteminin devreye girdi¤ini bildiren kontak ç›k›fllar› yang›n alarm sistemine girifl olarak ba¤lan›r.
Alarm verme
MADDE 76- (1) Bir yang›n alg›lama ve uyar› sisteminin devreye girmesi hâlinde, sesli ve ›fl›kl› olarak veya data iletiflimi ile alarm verme;
a) Ana kontrol panelinde ve di¤er izleme noktalar›ndaki tali kontrol panellerinde veya tekrarlay›c› panellerde sesli, ›fl›kl› veya alfa nümerik
göstergeleri,
b) Binan›n kullan›lan bütün bölümlerinde yaflayanlar› yang›n veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ›fl›kl› uyar› cihazlar›,
c) Binada bulunan yang›n ve acil durum mücadele ekiplerinin uyar›lmas› ve itfaiyeye haber verilmesi için sesli ve ›fl›kl› uyar› cihazlar› ve direkt
63
hatlar veya di¤er iletiflim ortamlar› üzerinden data iletiflimi ile yap›l›r.
Yang›n bölgeleri ve kontrol panelleri
MADDE 77- (1) Yang›n› haber vermek üzere, en büyük birim olarak yang›n bölgesi kullan›l›r. Bütün binalarda her ba¤›ms›z kat en az bir
yang›n bölgesi olarak kabul edilir. fiayet
bir kat›n alan› 2000 metrekare’den büyük ise, birden fazla yang›n bölgesi belirlenir. Bir bina veya yap›n›n toplam inflaat alan› 300 m veya
daha küçük ise, birden fazla katl› olsa bile tek bir yang›n bölgesi olarak kabul edilir.
(2) Bir yang›n bölgesinin herhangi bir do¤rultuda uzunlu¤u 100 m’yi geçemez. Bir yang›n bölgesinin içerisinde bir yang›n bafllang›c›n› görsel
olarak tespit etmek için al›nmas› gereken uzakl›¤›n 30 m’yi geçmemesi gerekir.
(3) Yang›n kontrol panelleri ve tekrarlay›c› paneller, afla¤›da belirtilen flekilde olur:
a) Kontrol ve tekrarlay›c› paneller, binan›n, tercihan zemin kat›nda veya kolay ulafl›labilir bölümünde ve sürekli olarak görevli personel bulunan
bir yerinde tesis edilir.
b) Yang›n kontrol panelinin tesis edildi¤i yerde personelin bulunamad›¤› zaman aral›klar› var ise, bu sürelerde sürekli personel bulunan ikinci
bir mahalde veya daha fazla mahallerde tekrarlay›c› paneller tesis edilir.
c) Yang›n alg›lama ve uyar› sistemi birden fazla binaya hizmet veriyor ise, iki veya daha fazla yang›n bölgesi bulunan her binada ayr› bir tali
yang›n kontrol paneli veya tekrarlay›c› panel tesis edilir.
Ya¤murlama sistemi alarm istasyonlar›
MADDE 78- (1) Bir binada ya¤murlama sistemi ve otomatik alg›lama sistemi kurulmas› hâlinde, ya¤murlama sistemi alarm istasyonlar› ve
ak›fl anahtarlar› yang›n alarm sistemine ba¤lan›r. Ya¤murlama sisteminden gelen alarm uyar›lar› ayr› bir bölgesel izleme panelinde veya yang›n
kontrol panelinde ayr› bölgesel alarm göstergeleri oluflturularak izlenir. Hat kesme vanalar›n›n izleme anahtarlar›n›n ve ya¤murlama sistemine
iliflkin di¤er ar›za kontaklar›n›n da ayn› flekilde yang›n alarm sistemi taraf›ndan sürekli olarak denetlenmesi gerekir.
Gazl› söndürme sistemi alarm ve ar›za ç›k›fllar›
Madde 79- (1) Bir binada gazl› söndürme sistemi kurulmas› hâlinde, binada alg›lama ve uyar› sistemi var ise, söndürme sisteminin alarm ve
ar›za ç›k›fllar›, yang›n alarm sistemine ba¤lanarak ayr› bölgesel göstergelerle izlenir.
Duman kontrol ve bas›nçland›rma sistemleri kontrol ve izlemeleri
MADDE 80- (1) Bir binada duman kontrol ve bas›nçland›rma sistemleri kurulmas› hâlinde, bu sistemler ile ilgili ar›za ve konum de¤ifltirme
sinyalleri ayr› bir bölgesel izleme panelinde veya yang›n kontrol panelinde ayr› bölgesel durum ve ar›za göstergeleri oluflturularak izlenir ve
kontrol edilir. Duman kontrol ve bas›nçland›rma sistemlerinin el ile kontrolleri ayr› bir kontrol panelinden yap›labilece¤i gibi, yukar›da belirtilen
izleme panelleri ile birlefltirilerek yang›n alarm sistemi bünyesinde de gerçeklefltirilebilir.
Sesli ve ›fl›kl› uyar› cihazlar›
MADDE 81- (1) Bir binan›n kullan›lan bütün bölümlerinde yaflayanlar› yang›ndan veya benzeri acil hâllerden haberdar etme ifllemleri, sesli
ve ›fl›kl› uyar› cihazlar› ile gerçeklefltirilir. Yang›n uyar› butonunun mecburi oldu¤u yerlerde uyar› sistemi de mecburidir.
(2) Yang›n alarm sinyali gecikmesiz olarak, yang›n mücadele ekipleri ve yang›na müdahale konusunda e¤itilmifl personele ulaflt›r›lmak flart›yla,
yang›n alarm sinyalinin gerçekli¤inin araflt›r›lmas›na imkân verecek flekilde bir ön uyar› sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin bulunduruldu¤u
veya ifllendi¤i endüstriyel binalarda ve depolama amaçl› yap›larda herhangi bir yang›n alg›lamas›n›n otomatik olarak bina tahliye uyar› sistemlerini
harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve yap›larda ön uyar› sistemine izin verilmez.
(3) Tahliye uyar›lar›, afla¤›da belirtilen istisnalar d›fl›nda, hem sesli ve hem de ›fl›kl› olarak yap›l›r:
a) ‹flitme engelli kiflilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ›fl›kl› uyar› cihaz› kullan›lmas› mecburi de¤ildir.
b) Sa¤l›k hizmeti amaçl› binalar için öngörüldü¤ü takdirde sadece ›fl›kl› uyar› cihazlar› kullan›lmas›na izin verilir.
(4) Tahliye uyar› sistemlerinin, afla¤›da belirtilen istisnalar d›fl›nda, yap›n›n tamam›nda devreye girmesi gerekir:
a) Yap›s› itibar›yla tamam›n›n birden boflalt›lmas› mümkün olmayan binalarda, bafllang›çta sadece yang›ndan etkilenen ve etkilenecek olan
bölgelerde uyar› sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde, binan›n düzenli bir flekilde boflalt›labilmesi için, uyar› sistemi, di¤er bölgelerde
kademeli olarak devreye sokulacak flekilde tesis edilir.
b) Yafll›l›k, fiziksel veya zihinsel yetersizlik ve benzeri sebeplerle kendi bafllar›na d›flar› ç›kamayacak kifliler bulunan binalarda, sadece bu kiflilerin
bak›mlar› ve binadan tahliyeleri ile görevli personele yang›n uyar›s› verilmesine izin verilir.
(5) Sesli uyar› cihazlar› binan›n her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15
dBA üzerinde olacak flekilde yerlefltirilir. Uyuma maksatl› bölümler ile banyo ve dufllarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olmas› gerekir. Sesli
uyar› cihazlar›n›n 3 m uzakl›kta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olmas› flartt›r.
(6) Sesli yang›n uyar› cihazlar›n›n seslerinin, binada baflka amaçlarla kullan›lan sesli uyar›c›lardan ay›rt edilebilecek özellikte olmas› gerekir.
(7) Afla¤›da belirtilen yerlerde, otomatik olarak yay›nlanan ses mesajlar› ve yang›n merkezinden mikrofonla yay›nlanan canl› ses mesajlar› ile
binada yaflayanlar›n tahliyesini veya bina içerisinde yer de¤ifltirmelerini sa¤layacak flekilde anons sistemleri kurulmas› mecburidir:
a) Binadaki yatak say›s› 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,
b) Yap› inflaat alan› 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullan›c› say›s› 1000 kifliyi aflan topluma aç›k binalarda, al›flverifl merkezlerinde,
süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,
c) Yüksekli¤i 51.50 m’yi geçen bütün binalarda.
(8) Sesli ve ›fl›kl› uyar› cihazlar›, sadece yang›n uyar› sistemi ve di¤er acil durum uyar›lar› için kullan›l›r. Anons sistemleri ise, yang›n uyar› sistemi
ve di¤er acil durum anonslar› öncelik almak ve otomatik olarak di¤er kullan›m amaçlar›n› devre d›fl› b›rakmak flart›yla, genel anons ve fon
müzi¤i yay›n› gibi baflka amaçlar ile de kullan›labilir.
Acil durum kontrol sistemleri
MADDE 82- (1) Yang›n hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlar›n› yerine getirecek acil durum kontrol sisteminin;
a) Yang›n s›ras›nda kapanmas› gereken yang›n kap›lar›n› ve di¤er aç›kl›klar› kapatma amaçl› cihazlar› normal hâlde aç›k durumda tutan
elektromanyetik kap› tutucu ve benzeri cihazlar›n›n serbest b›rak›lmas›,
64
b) Merdiven yuvalar› ve asansör kuyular› bas›nçland›rma cihazlar›n›n devreye sokulmas›,
c) Duman kontrol sistemlerinin ifllemlerini yerine getirmesi,
ç) Acil durum ayd›nlatma kontrol ifllemlerini gerçeklefltirmesi,
d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kap›lar›n ve turnikelerin aç›lmas›,
e) Asansörlerin yap›l›fl özelliklerine ba¤l› olarak yang›n esnas›nda kullan›m›n›n engellenmesi veya tahliye amac›yla itfaiye veya e¤itilmifl bina
yang›n mücadele ekipleri taraf›ndan kullan›lmas›n›n sa¤lanmas›,
f) Mahalli itfaiye ile elektrik iflletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina sahibine ve gerekli görülen di¤er yerlere
yang›n›n otomatik olarak haber verilmesi,
özellik ve fonksiyonlar›na sahip olmas› laz›md›r.
(2) Acil durum kontrol ifllemleri, yang›n alarm sisteminin donan›m ve yaz›l›m bütünlü¤ü içerisinde bulunan kontrol birimleri ile gerçeklefltirilir.
Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile iliflkisi bulunan güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi di¤er sistemler taraf›ndan yap›labilecek
her türlü kontrol ve kumanda ifllemlerinin, yang›n veya benzeri bir acil durumda yang›n kontrol panelinden yap›lacak acil durum kontrol
ifllemlerini hiçbir flekilde engellememesi gerekir.
Kablolar
MADDE 83- (1) Bir yang›n s›ras›nda çal›fl›r durumda kalmas› gereken;
a) Yang›n kontrol panellerinden, sesli ve ›fl›kl› uyar› cihazlar›na, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine ve acil durum kontrol
cihazlar›na giden sinyal ve besleme kablolar›n›n,
b) ‹tfaiye ve yang›n mücadele ekiplerine haber vermek için kullan›lan kablolar›n bina içerisinde kalan k›s›mlar›n›n,
c) Ana yang›n kontrol paneli ile tali yang›n kontrol panelleri ve tekrarlay›c› panellerin birbirleri aras›ndaki haberleflme ve besleme kablolar›n›n,
ç) Bütün yang›n kontrol panellerine ve tekrarlay›c› panellere enerji sa¤layan besleme kablolar›n›n,
yang›na karfl› en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olmas› flartt›r.
(2) Yang›na karfl› dayan›kl› olmas› gereken kablolar›n, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi tutulmufl ve sertifikal› olmas› gerekir.
(3) Bir yang›n›n alg›lanmas›ndan sonra uzun süre çal›fl›r durumda kalmas› gerekli olmayan yang›n uyar› butonlar›nda, alg›lay›c›larda ve yang›n
kontrol panelleri aras›ndaki kablolarda ve enerjisi kesildi¤inde tehlikeli bir durum oluflmayan elektromanyetik kap› tutuculara ve benzeri
cihazlara giden kablolarda yang›na dayan›kl›l›k özelli¤i aranmayabilir.
(4) Yang›n alarm sistemi kablolar›n›n, sistemin sa¤l›kl› ve güvenilir çal›flmas›n› sa¤layacak flekilde yang›n alg›lama, kontrol ve uyar› ekipman›
üreticilerinin spesifikasyonlar›na uygun tipte olmas› ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak flekilde, di¤er sistemlerden ve enerji
tafl›yan kablolardan ayr›larak tesis edilmesi gerekir.
Periyodik Testler, Bak›m ve Denetim
Periyodik testler, bak›m ve denetim
MADDE 84- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen acil ayd›nlatma, yönlendirme ve yang›n alg›lama ve uyar› sistemleri; bina sahibinin ve yöneticinin
veya bunlar›n yaz›l› olarak sorumluluklar›n› devretti¤i bina yetkilisinin sorumlulu¤u alt›nda, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdi¤i
periyodik kontrole, teste ve bak›ma tabi tutulur.
(2) Kabul ifllemlerinde de, birinci f›krada belirtilen hususlara uyulur.
ALTINCI KISIM
Duman Kontrol Sistemleri
Genel Hükümler
Tasar›m ilkeleri
MADDE 85- (1) Binalarda duman kontrol sistemi olarak yap›lan bas›nçland›rma, havaland›rma ve duman tahliye tesisat›n›n; binada bulunanlara
zarar vermeyecek, panik ç›kmas›n› önleyecek ve binan›n emniyetli bir flekilde boflalt›lmas›n› sa¤layacak güvenli bir ortam› oluflturacak flekilde
tasarlanmas›, tesis edilmesi ve çal›fl›r durumda tutulmas› gerekir.
(2) Kurulmas› gereken bas›nçland›rma, havaland›rma ve duman tahliye tesisat›n›n yerlefltirilmesi ve kullan›lacak teçhizat›n cinsi ve miktar›,
binan›n kullan›m s›n›f›na, tehlike s›n›f›na, binada bulunanlar›n hareket kabiliyetine ve binada bulunan yang›n önleme sistemlerinin özelliklerine
göre belirlenir.
(3) Her türlü bas›nçland›rma, havaland›rma ve duman tahliye tesisat›n›n, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanmas›, tesis
edilmesi ve iflletilmesi gerekir.
(4) Bu Yönetmelikte öngörülen her türlü sistemin, cihaz›n ve ekipman›n, montaj ve iflletme süresince performans ve çal›flma süreklili¤i
sa¤lanacak flekilde kabul testinin yap›lmas›, periyodik kontrol, test ve bak›ma tabi tutulmas› gerekir. Binalarda kurulacak bas›nçland›rma,
havaland›rma ve duman tahliye tesisat› da, binan›n yang›n sorumlusunun gözetiminde test ve bak›ma tabi tutulur.
(5) Duman tahliyesinde kullan›lacak fanlar›n ve bas›nçland›rma fanlar›n›n besleme kablolar›n›n yang›na en az 60 dakika dayan›kl› olmas› ve
jeneratörden beslenecek flekilde tesis edilmesi gerekir.
65
Duman Kontrolü
Duman kontrolünün esaslar›
MADDE 86- (1) Do¤al duman tahliyesi yap›labilecek yerlerde duman çekifl bacalar›, duman kesicileri ve duman bölmeleri kullan›l›r. Mekanik
duman kontrol sistemleri olarak iklimlendirme sistemleri özel düzenlemeler yap›larak kullan›l›r veya ayr› mekanik havaland›rma veya duman
kontrol sistemleri kurulur.
(2) Duman tahliye a¤›zlar›, daima aç›k olabilece¤i gibi, yang›n s›ras›nda otomatik olarak veya el ile kolayl›kla aç›labilen mekanik düzenler ile
de çal›flt›r›labilir. Bu tür mekanizmalar›n sürekli bak›m suretiyle ifller durumda tutulmas› mecburidir.
‹klimlendirme ve havaland›rma tesisat›n›n duman kontrolünde kullan›m›
MADDE 87- (1) Yang›n hâlinde, mevcut iklimlendirme ve havaland›rma tesisat› duman kontrol sistemi olarak da kullan›labilir. Bu durumda,
bu Yönetmelikte mekanik duman kontrol sistemi için öngörülen bütün flartlar, iklimlendirme ve havaland›rma sistemi için de aran›r.
(2) Mekanik duman kontrol sistemleri için tesis edilen havaland›rma ve tahliye kanallar›n›n çelik, alüminyum ve benzeri malzemeden yap›lm›fl
olmas› gerekir.
(3) Bütün mekanik havaland›rma ve duman tahliye sisteminde kullan›lacak kanallar›n yeterli say›da ask› elemanlar› ile ba¤lanmas› flartt›r.
(4) Kanal kaplama malzemesinin, en az›ndan zor alevlenici malzemeden olmas› gerekir.
(5) Havaland›rma ve duman tahliye kanallar›n›n, kaç›fl merdivenlerinden ve yang›n güvenlik hollerinden geçmemesi as›ld›r. Ancak, çeflitli
sebeplerden dolay›, kanal›n bu bölümlerden geçmesi hâlinde, geçti¤i bölümün yap›sal olarak yang›na dayan›m süresi kadar yang›na dayanacak
bir malzeme ile kaplanmas› flartt›r.
(6) Ayn› hava santrali ile birden fazla yang›n kompart›man›n›n havaland›r›lmas› veya iklimlendirilmesi yap›l›yor ise, yang›n kompart›manlar›
aras› geçifllerde, üfleme ve emifl kanallar›nda yang›n damperi kullan›lmas› gerekir.
(7) Asma tavan aras› ve yükseltilmifl döfleme alt› gibi mahallerin plenum olarak kullan›lmas› hâlinde; bu bölümler içerisinden sadece mineral,
alüminyum veya bak›r z›rhl› kablolar, rijit metal borular ve s›v› s›zd›rmaz esnek metal borular geçirilebilir. Bilgisayar, televizyon, telefon ve
iç haberleflme sistemleri kablolar›n›n ve yang›n korunum sistemi borular› ile alevlenmeyen s›v›lar tafl›yan yanmaz malzemeden borular›n
kullan›lmas›na izin verilir.
(8) Havaland›rma ve duman tahliye kanallar›n›n yang›n kompart›man› duvarlar›n› delmemesi gerekir. Kanal›n bir yang›n kompart›man› duvar›n›
veya kat›n› geçmesi hâlinde, kanal üzerine yang›n kompart›man› duvar›n› veya kat›n› geçti¤i yerde yang›n damperi konulmas› gerekir.
Havaland›rma kanal› korunmufl bir flaft içinden geçiyor ise, flafta girifl ve ç›k›flta yang›n damperi kullan›lmas› flartt›r.
(9) Bas›nçland›rma sisteminin kanallar›nda yang›n damperi kullan›lmaz.
(10) Duman kontrol sistemi uzaktan el ile kumanda edilerek veya yang›n alg›lama ve uyar› sistemi taraf›ndan otomatik olarak devreye
sokulabilir.
(11) Yang›n›n yay›lmas›nda rol oynayan tesisat bacas›n›n ve kanallar›n›n, yang›n kompart›manlar› hizas›nda olmas› ve kompart›man›n yang›n
dayan›m›n› azaltmayacak flekilde yal›t›lmas› gerekir. Havaland›rma kanal ve bacalar›n›n yang›n kompart›manlar›n› aflmalar›na özel detaylar
d›fl›nda izin verilmez. Hava kanallar›n›n, yanmaz malzemeden yap›lmas› veya yanmaz malzeme ile kaplanmas› flartt›r.
(12) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’nin üzerinde olan binalar›n hol ve koridor gibi ortak alanlar›nda duman kontrol sistemi yap›lmas› mecburîdir.
Kazan dairesi, jeneratör odas›, mutfak, otoparklar ve tah›l depolar›nda duman kontrolü
MADDE 88- (1) Dizel pompa ve acil durum jeneratörünü çal›flt›rabilmek için mekanik havaland›rman›n gerekli oldu¤u yerlerde, bu bölümlerin
duman tahliye sistemlerinin; di¤er bölümlere hizmet veren sistemlerden ba¤›ms›z olarak dizayn edilmesi, havan›n do¤rudan d›flardan ve
herhangi bir egzoz ç›k›fl noktas›ndan en az 5 m uzaktan al›nmas› ve mahallin egzoz ç›k›fl›n›n da do¤rudan d›flar›ya ve herhangi bir hava girifl
noktas›ndan en az 5 m uza¤a at›lmas› gerekir.
(2) Otel, restoran, kafeterya ve benzeri yerlerin mutfaklar›ndaki piflirme alanlar›n›n mekanik egzoz sisteminin; binan›n di¤er bölümlerine
hizmet veren sistemlerden ba¤›ms›z olmas›, egzoz kanallar›n›n, korunmam›fl yanabilir malzemelerden en az 50 cm aç›ktan geçmesi, egzozun
do¤rudan d›flar›ya at›lmas› ve herhangi bir hava girifl aç›kl›¤›ndan en az 5 m uzakta olmas› gerekir. Mutfak d›fl›ndan geçen egzoz kanal›n›n;
geçti¤i bölümün veya mutfak bölümünün yap›sal olarak yang›na dayanma süresi kadar bir malzeme ile kaplanmas›, flayet kanal bir tu¤la flaft›
içerisinden geçiyor ise, flaft›n di¤er bölümlerinden ve di¤er kanallardan veya servis elemanlar›ndan ayr›lmas› flartt›r. Mutfak egzoz kanallar›na
yang›n damperi konulamaz.
(3) Toplam alan› 2000 m2’yi aflan kazan dairelerinde, kapal› otopark alanlar›nda ve bodrum katlardaki depolarda mekanik duman tahliye
sistemi yap›lmas› mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binan›n di¤er bölümlerine hizmet veren sistemlerden ba¤›ms›z olmas› ve saatte en
az 10 defa hava de¤iflimi sa¤lamas› gerekir.
(4) Un, tah›l, kepek, niflasta ve fleker gibi parlay›c› organik tozlar meydana getiren maddelerin ifllendi¤i, imal veya depo edildi¤i yerlerde, bu
maddelerin tozlar›n›n toplanmas›n› önleyecek özel havaland›rma tertibat› yap›lmas› mecburidir. Bu yerlerde soba, ocak ve benzeri aç›k atefl
kayna¤› bulundurulmas› ve tedbir al›nmaks›z›n kaynak yap›lmas› yasakt›r.
(5) Do¤algaz, LPG veya tehlikeli maddeler ile çal›fl›lan yerlerde fanlar›n ve havaland›rma motorlar›n›n patlama ve k›v›lc›m güvenlikli (ex-proof)
olmas› gerekir. Kablo ve pano tesisatlar›n›n da k›v›lc›m güvenlikli olmas› flartt›r.
66
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bas›nçland›rma Sistemi
Bas›nçland›rma sistemi
MADDE 89- (1) Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovas›n›n yüksekli¤i 30.50 m’den fazla ise, kaç›fl merdivenlerinin
bas›nçland›r›lmas› gerekir. Bodrum kata ve üst katlara hizmet veren kaç›fl merdiveni ayn› yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yang›na 120
dakika dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz bir duvar ile ayr›lm›fl ve ayr› ç›k›fl düzenlenmifl ise, merdiven yuvas› için üst katlar›n yüksekli¤i esas al›n›r.
(2) Bodrum kat say›s› 4’den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaç›fl merdivenleri bas›nçland›r›l›r.
(3) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den yüksek olan konutlar›n kaç›fl merdivenlerinin bas›nçland›r›lmas› flartt›r.
(4) Yang›n an›nda acil durum asansör kuyular›n›n yang›n etkisi alt›nda kalmamas› için acil durum asansörü kuyular›n›n bas›nçland›r›lmas› gerekir.
(5) Bas›nçland›rma sistemi çal›flt›¤› zaman, bütün kap›lar kapal› iken bas›nçland›r›lan merdiven yuvas› ile bina kullan›m alanlar› aras›ndaki bas›nç
fark›n›n en az 50 Pa olmas› flartt›r. Aç›k kap› durumu için bas›nç fark› en az 15 Pa olmas› gerekir.
(6) Bas›nçland›rma sisteminin yang›n güvenlik holüne de yap›lmas› hâlinde, merdiven taraf›ndaki bas›nc›n yang›n güvenlik holü taraf›ndaki
bas›nçtan daha yüksek olacak flekilde bir bas›nç da¤›l›m› oluflturulmas› gerekir.
(7) Hem bas›nçl› havan›n ve hem de otomatik kap› kapat›c›n›n kap› üzerinde yaratt›¤› kuvveti yenerek kap›y› açmak için kap› koluna uygulanmas›
gereken kuvvetin 110 Newtonu geçmemesi gerekir.
(8) Yang›na müdahale s›ras›nda bas›nçland›rma sisteminin, aç›k bir kap›dan bas›nçland›r›lm›fl alana duman giriflini engelleyecek yeterlilikte hava
h›z›n› sa¤layabilmesi gerekir. Hava h›z›, birbirini takip eden iki kat›n kap›lar›n›n ve d›flar› tahliye kap›s›n›n tam olarak aç›k olmas› hâli için sa¤lan›r.
Ortalama h›z büyüklü¤ünün her bir kap›n›n tam aç›k hâli için en az 1 m/s olmas› gerekir.
(9) En az 2 iç kap›n›n ve 1 d›flar›ya tahliye kap›s›n›n aç›k olaca¤› düflünülerek, di¤er kapal› kap›lardaki s›z›nt› alanlar› da ilave edilerek dizayn
yap›l›r ve bina kat say›s›na göre aç›k iç kap› say›s› art›r›l›r.
(10) Bas›nçland›rma havas› miktar›n›n, s›z›nt› alanlar›ndan çevreye olan hava ak›fllar›n› karfl›layacak mertebede olmas› gerekir.
(11) Merdiven içerisinde meydana gelebilecek olan afl›r› bas›nç art›fllar›n› bertaraf etmek üzere, afl›r› bas›nç damperi ve frekans kontrollü
fan gibi sistemlerin yap›lmas› gerekir.
(12) Bas›nçland›rma havas›n›n do¤rudan d›flardan al›nmas› ve egzoz ç›k›fl noktalar›ndan en az 5 m uzakta olmas› gerekir. Yüksekli¤i 25 m’den
fazla olan kapal› merdivenlerin bas›nçland›r›lmas›nda, birden fazla noktadan üfleme yap›l›r. ‹ki noktadan üfleme yap›lmas› hâlinde, üfleme yap›lan
noktalar aras›ndaki yüksekli¤in en az merdiven yüksekli¤inin yar›s› kadar olmas› flartt›r. Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den fazla olan binalarda,
her katta veya en çok her üç katta bir üfleme yap›lmas› gerekir.
(13) Bas›nçland›rma fan›n›n d›flardan hava emifline alg›lay›c› konulur; duman alg›lanmas› hâlinde, fan otomatik olarak durdurulur.
(14) Bas›nçland›rma sisteminin yang›n alg›lama ve uyar› sistemi taraf›ndan otomatik olarak çal›flt›r›lmas› gerekir.
(15) Bas›nçland›rma fan›n› el ile çal›flt›r›p durdurabilmek için, bir açma kapatma anahtar›n›n bulunmas› gerekir.
(16) Kaç›fl merdivenlerinde bas›nçland›rma yap›lmam›fl ise, merdiven bölümünde aç›labilir pencerenin veya merdivenin üzerinde devaml›
havaland›rmay› sa¤layacak tepe penceresinin bulunmas› flartt›r.
YED‹NC‹ KISIM
Yang›n Söndürme Sistemleri
Genel Hükümler
Tasar›m ilkeleri
MADDE 90- (1) Yang›n söndürme sistemleri, bu Yönetmelik kapsam›ndaki bütün yap› ve binalar ile tünel, liman, dok, metro ve aç›k arazi
iflletmeleri gibi yap›larda yang›n öncesinde ve s›ras›nda kullan›lan sabit söndürme tesisat›d›r. Binalarda kurulan yang›n söndürme tesisat›n›n,
binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik ç›kmas›n› önleyecek ve yang›n› söndürecek flekilde tasarlanmas›, tesis edilmesi ve çal›fl›r durumda
tutulmas› gerekir.
(2) Yang›n söndürme sistemlerinin; her yap›da meydana gelebilecek olan yang›n› söndürecek kapasitede olmas› ve yap›n›n ekonomik ömrü
boyunca, otomatik veya el ile gereken h›zda devreye girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.
(3) Kurulmas› gereken sabit yang›n söndürme sistemlerinin ve tesisat›n›n nitelikleri, kullan›lacak teçhizat›n cinsi, miktar› ve yerlefltirilmeleri;
binan›n ve binada bulunabilecek malzemelerin yang›n türüne göre belirlenir. Sistemde kullan›lacak bütün ekipman›n sertifikal› olmas› flartt›r.
(4) Her türlü yang›n söndürme sistemlerinin, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanmas›, tesis edilmesi ve iflletilmesi
mecburidir.
(5) Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasar›m› ve uygulamas›, yetkili merci taraf›ndan kontrol edilir ve onaylan›r. Periyodik kontrol,
test ve bak›m gerektiren sistemlerin ve cihazlar›n kontrolü, testi ve bak›m› bina sahibi, yöneticisi veya bunlar›n yaz›l› olarak sorumluluklar›n›
devretti¤i bina yetkilisince yapt›r›l›r.
Sulu Söndürme Sistemleri
Su bas›nç ve debi de¤eri
MADDE 91- (1) Sabit boru tesisat›, yang›n dolaplar› sistemi, hidrant sistemi ve ya¤murlama sistemi gibi sulu söndürme sistemleri için yap›lm›fl
hidrolik hesaplar neticesinde gerekli olan su bas›nç ve debi de¤erleri, merkezi flebeke veya flehir flebekeleri taraf›ndan karfl›lanam›yor ise
yap›larda, kapasiteyi karfl›layacak yang›n pompa istasyonu ve deposu oluflturulmas› gerekir.
67
Su depolar› ve kaynaklar
MADDE 92- (1) Sistemde en az bir güvenilir su kayna¤› bulunmas› flartt›r.
(2) Sulu söndürme sistemleri için kullan›lacak su depolar›n›n yang›n rezervi olarak ayr›lm›fl bölümlerinin baflka amaçla kullan›lmamas› ve sadece
söndürme sistemlerine hizmet verecek flekilde düzenlenmesi gerekir.
(3) Sulu söndürme sistemleri tasar›m›nda 19 uncu maddedeki bina tehlike s›n›flar› dikkate al›n›r. Su deposu hacmi, düflük tehlike için 30 dakika,
orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90 dakika esas al›narak bulunur.
(4) Yap›da ya¤murlama sistemi bulunmas› hâlinde, su deposu Ek-8/A ve Ek-8/B’deki de¤erden az olamaz. Birim alan için tasar›m debi de¤erleri
(tasar›m yo¤unlu¤u) için, TS EN 12845 esas al›n›r.
(5) Ya¤murlama söndürme sistemi yan›nda bina içi yang›n dolaplar› ve bina d›fl› hidrant sistemi mevcut ise, ya¤murlama söndürme suyu
debisine Ek-8/C’de belirtilen de¤erler ilave edilerek su depo kapasitesi belirlenir.
(6) Yap›da sulu söndürme sistemi olarak sadece yang›n dolaplar› sistemi mevcut ise, su kapasitesi, TS EN 671-1 ve TS EN 671-2’ye uygun
sistemlerde 94 üncü maddede verilen tasar›m debi de¤erlerinin tehlike s›n›flar› için Ek-8/C’de verilen sürelerle çarp›m› ile hesaplan›r.
(7) Yap›da sadece çevre hidrant sistemi bulunmas› hâlinde, su ihtiyac›, en az 1900 l/dak debiyi 90 dakika süre ile karfl›layacak kapasitede
olmak üzere, bina tehlike s›n›f›na göre yap›lacak hidrolik hesaplar ile belirlenir.
Yang›n pompalar›
MADDE 93- (1) Yang›n pompalar›; sulu söndürme sistemlerine bas›nçl› su sa¤layan, anma debi ve anma bas›nç de¤eri ile ifade edilen pompalard›r.
Pompalar›n, kapal› vana (s›f›r debi) basma yüksekli¤i anma basma yüksekli¤i de¤erinin en fazla % 140’› kadar olmas› ve % 150 debideki basma
yüksekli¤i anma basma yüksekli¤inin % 65’inden daha küçük olmamas› gerekir. Bu tür pompalar, istenen bas›nç de¤erini karfl›lamak flart›yla,
anma debi de¤erlerinin % 130’u kapasitedeki sistem talepleri için kullan›labilir.
(2) Sistemde bir pompa kullan›lmas› hâlinde, ayn› kapasitede yedek pompa olmas› gerekir. Birden fazla pompa olmas› hâlinde, toplam
kapasitenin en az % 50’si yedeklenmek flart›yla, yeterli say›da yedek pompa kullan›l›r.
(3) Pompan›n çevrilmesi, elektrik motoru yan› s›ra içten yanmal› motorlar veya türbinler ile olabilir.
(4) Yedek dizel motor tahrikli pompa kullan›lmad›¤› takdirde, yang›n pompalar›n›n enerji beslemesi güvenilir kaynaktan ve binan›n genel
elektrik sisteminden ba¤›ms›z olarak sa¤lan›r.
(5) Yang›n pompalar›n›n, otomatik hava boflaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yard›mc› elemanlar›n›n bulunmas› gerekir.
(6) Her pompan›n ayr› bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olmas› gerekir. Elektrik kumanda panosunun, faz hatas›n›n, faz s›ras› hatas›n›n
ve kumanda faz› hatas›n›n bilgi ›fl›klar› ile donat›lmas› gerekir. Pano ana girifl devre kesicisine pano kilidi aç›lmadan eriflilememesi gerekir.
(7) Her pompan›n ayr› bir kumanda bas›nç anahtar›n›n olmas› gerekir. Bas›nç anahtarlar›n›n; kumanda panosunun içine yerlefltirilmifl, su
bas›nc›n› boru ba¤lant›s›yla hisseden, su darbelerine karfl› korumal›, alt ve üst de¤erler ayr› ayr› ve ba¤›ms›z olarak ayarlanabilir ve ayarland›ktan
sonra kilitlenebilir olmas› flartt›r.
(8) Pompa kontrolü bas›nç kumandal›; tam veya yar› otomatik olabilir.
(9) Pompa odas› veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor tahrikli pompalar için +10 °C üzerinde
s›cakl›¤›n sürekli sa¤lanabilmesi için uygun gereçler sa¤lan›r.
(10) Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazlar›n çal›flma alan› etraf›nda acil ayd›nlatma sa¤lanmas› flartt›r.
(11) Zemin yeterli bir drenaj için e¤imli haz›rlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu gibi kritik cihazlardan uzaklaflt›r›lmas›
sa¤lan›r.
Sabit boru tesisat› ve yang›n dolaplar›
MADDE 94- (1) Tesisat›n amac›, bina içinde yang›n ile mücadelede güvenilir ve yeterli suyun sa¤lanmas›d›r. Bunun için, bina içinde itfaiye su
alma hatt› ve yang›n dolaplar› tesis edilir:
a) ‹tfaiye su alma hatt›; yang›n ile mücadelede, itfaiye personeli ve e¤itilmifl personel taraf›ndan kullan›lmak üzere tesis edilir. ‹tfaiye su alma
hatt› tesisinde afla¤›da belirtilen flartlara uyulur:
1) Yüksek binalar ile kat alan› 1000 m2’den fazla olan al›flverifl merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ›slak veya kuru sabit boru
sistemi üzerinde, itfaiye personelinin ve e¤itilmifl personelin kullan›m›na imkân sa¤layan ba¤lant› a¤›zlar› b›rak›lmas› veya bu ba¤lant› a¤›zlar›n›n
kaç›fl merdiveni veya yang›n güvenlik holü gibi korunmufl mekânlarda olmas› flartt›r.
2) Herhangi bir noktadan su alma a¤z›na olan mesafe 60 m’den fazla olamaz.
3) Sabit boru tesisat› üzerinde bulunan bütün hortum ba¤lant›lar›, itfaiyenin kulland›¤› normlarda storz tip 50 mm veya 65 mm çap›nda olur.
4) Ba¤lant› a¤›zlar›n›n, binan›n ya¤murlama ve yang›n dolaplar› sistemine suyu sa¤layan sabit boru tesisat›nda b›rak›lmas› hâlinde, bu ba¤lant›lar›n
ana kolonlar üzerinden do¤rudan yap›lmas› gerekir.
b) Yang›n dolaplar› tesisat›; bina içindeki kiflilerin yak›ndaki küçük bir yang›n› kontrol etmesini ve söndürmesini sa¤layabilmek üzere, bina
içine tesis edilen sabit bir tesisat› ifade eder. Tesisat, duvarlar üzerine veya kabinler içine monte edilmifl ve kal›c› olarak bir su temin tesisat›na
ba¤lanm›fl olan sabit birimlerden oluflur. Yang›n dolaplar›n›n tesisinde afla¤›daki flartlara uyulur:
1) Yüksek binalar ile toplam kapal› kullan›m alan› 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, sa¤l›k, toplanma amaçl› ve e¤itim
binalar›nda ve kapal› kullan›m alan› 2000 m2’den büyük bütün binalarda yang›n dolab› yap›lmas› mecburidir.
2) Yang›n dolaplar›, her katta ve yang›n duvarlar› ile ayr›lm›fl her bölümde aralar›ndaki uzakl›k 30 m’den fazla olmayacak flekilde düzenlenir.
Yang›n dolaplar› mümkün oldu¤u kadar koridor ç›k›fl› ve merdiven sahanl›¤› yak›n›na kolayl›kla görülebilecek flekilde yerlefltirilir. Binan›n
ya¤murlama sistemi ile korunmas› ve katlara itfaiye su alma a¤z› b›rak›lmas› hâlinde, yang›n dolaplar›, ›slak tip ya¤murlama branflman hatt›ndan
beslenebilir ve aralar›ndaki uzakl›k 45 m’ye kadar ç›kar›labilir.
3) Hortumlar›n sakland›¤› dolab›n ve kabinlerin gerekli cihazlar›n döflenmesine izin verecek büyüklükte olmas› flartt›r. Bunlar›n yang›n s›ras›nda
hortum ve cihazlar›n kullan›lmas›n› zorlaflt›rmayacak flekilde tasarlanmas› ve sadece yang›n söndürme amac› için kullan›lmas› gerekir.
4) Hortumlar› serme ve ba¤lama gibi becerilere sahip e¤itilmifl personeli veya itfaiye görevlisi olmayan yap›larda, yuvarlak yar›-sert hortumlu
yang›n dolaplar›n›n TS EN 671-1' e uygun olmas› flartt›r. Hortumun, yuvarlak yar›-sert TS EN 694 normuna uygun, çap›n›n 25 mm olmas›,
uzunlu¤unun 30 m'yi aflmamas› ve lüle (lans) kapama, püskürtme veya f›skiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi gerekir.
5) ‹çinde itfaiye su alma a¤z› olmayan yuvarlak yar›-sert hortumlu yang›n dolaplar›nda tasar›m debisinin 100 l/dak ve lüle giriflindeki bas›nc›n
400 kPa olmas› flartt›r. Lüle giriflindeki bas›nc›n 700 kPa’› geçmesi hâlinde, bas›nç düflürücülerin kullan›lmas› gerekir. Bu tip sistem tek bafl›na
68
sadece Düflük Tehlike ve Orta Tehlike-1 tehlike s›n›flar›nda kullan›labilir.
6) Yetiflmifl yang›n söndürme görevlisi bulundurulmak mecburiyetinde olan yap›larda kullan›labilecek yass› hortumlu yang›n dolaplar›n›n TS
EN 671-2 standard›na uygun olmas› flartt›r. Yass› hortumun; anma çap›n›n 50 mm’yi, uzunlu¤unun 20 m’yi geçmemesi ve lüle kapama,
püskürtme veya f›skiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi gerekir. Dolap tasar›m debisinin 400 l/dak ve lüle giriflindeki bas›nc›n 600
kPa olmas› flartt›r. Lüle giriflindeki bas›nc›n 900 kPa’› geçmesi hâlinde, bas›nç düflürücü kullan›l›r.
7) Binalarda bulunan yang›n dolaplar›n›n ve hortum makara sistemlerinin TS EN 671-3 standard›nda belirtilen periyodik bak›mlar›n›n, bina
sahibi, yönetici veya sorumlu bina yetkilisi taraf›ndan yapt›r›lmas› mecburidir.
Hidrant sistemi
MADDE 95- (1) Yap›lar›n yang›ndan korunmas›nda, ilk müdahalede söndürülemeyen yang›nlara d›flar›dan müdahale edebilmek için mümkün
oldu¤unca yap›n›n veya binan›n bütün çevresini kapsayacak flekilde tesis edilecek hidrant sistemi bünyesinde yerlefltirilecek hidrantlar›n, itfaiye
ve araçlar›n›n kolay yanaflabilece¤i ve ba¤lant› yapabilece¤i flekilde düzenlenmesi gerekir.
(2) Hidrant sistemi dizayn debisinin en az 1900 l/dak olmas› flartt›r. Debi, binan›n tehlike s›n›f›na göre art›r›l›r. Hidrant ç›k›fl›nda 700 kPa
bas›nç olmas› gerekir.
(3) Hidrantlar aras› uzakl›k çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m
al›n›r.
(4) Normal flartlarda hidrantlar, korunan binalardan ortalama 5 ilâ 15 m kadar uza¤a yerlefltirilir.
(5) Hidrant sistemine suyu sa¤layan boru donan›m›nda ring sistemi mevcut de¤il ise, kullan›labilecek en düflük borunun çap›n›n 100 mm olmas›
ve hidrolik hesaba göre belirlenmesi gerekir.
(6) Sistemde kullan›lacak hidrantlar›n, ilgili Türk Standartlar›na uygun yerüstü yang›n hidrant› olmas› gerekir. Hidrant sisteminde, hidrant
yenilenmesini ve bak›m ifllemlerinin yap›lmas›n› kolaylaflt›racak uygun noktalarda ve yerlerde yeralt› veya yerüstü veyahut hem yeralt› ve
hem de yerüstü hat kesme vanalar› temin ve tesis edilir.
(7) ‹mar planlama alan› 5000 m2’den büyük olan ve içerisinde her türlü kullan›m alan› bulunan yerleflim alanlar›nda d›fl hidrant sistemi yap›lmas›
flartt›r.
(8) Sorumluluk bölgelerinde hizmette bulunan araçlar›n giremeyece¤i veya manevra yapamayaca¤›, ulafl›m imkân› olmayan yerleflim mahalleri
olan belediyeler, buralarda meydana gelebilecek yang›nlara etkili bir flekilde müdahale yap›labilmesi bak›m›ndan, bu yerleflim yerlerinin uygun
yerlerine yerüstü yang›n hidrantlar› veya pompa ile teçhiz edilmifl yeterli kapasitede yang›n havuzlar› ve sarn›çlar› yapt›rmak mecburiyetindedir.
Ya¤murlama sistemi
MADDE 96- (1) Ya¤murlama sisteminin amac›; yang›na erken tepki verilmesinin sa¤lanmas› ve yang›n›n kontrol alt›na al›nmas› ve söndürülmesi
için belirli bir süre içerisinde tasar›m alan› üzerine belirlenen miktarda suyun boflalt›lmas›d›r. Ya¤murlama sistemi, ayn› zamanda bina içindekilere
alarm verilmesi ve itfaiyenin ça¤r›lmas› gibi çeflitli acil durum fonksiyonlar›n› da aktif hâle getirebilir. Ya¤murlama sistemi; ya¤murlama bafll›klar›,
borular, ba¤lant› parçalar› ve ask›lar, tesisat kontrol vanalar›, alarm zilleri, ak›fl göstergeleri, su pompalar› ve acil durum güç kayna¤› gibi
elemanlardan meydana gelir. Ya¤murlama sistemi elamanlar›n›n TS EN 12259’a uygun olmas› flartt›r.
(2) Afla¤›da belirtilen yerlerde otomatik ya¤murlama sistemi kurulmas› mecburidir:
a) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
b) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’yi veya 17 kat› geçen konutlarda,
c) Araç kapasitesi 20’den fazla olan veya girifl ve ç›k›fllar› ba¤›ms›z olsa dahi birden fazla bodrum kat› kullanan kapal› otoparklarda ve 10’dan
fazla arac›n asansörle al›nd›¤› kapal› otoparklarda,
ç) Birden fazla katl› bir bina içerisindeki yat›lan oda say›s› 100’ü veya yatak say›s› 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde
ve yap› yüksekli¤i 21.50 m’den fazla olan bütün yatakl› tesislerde,
d) Toplam alan› 2000 m2’nin üzerinde olan katl› ma¤azalarda, al›flverifl, ticaret, e¤lence ve toplanma yerlerinde,
e) Toplam alan› 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlay›c› madde üretilen veya bulundurulan yap›larda.
(3) Yan›c› malzeme içermeyen ve yan›c› malzeme depolanmayan ›slak hacimlere, yan›c› malzeme ihtiva etmeyen ve yang›na dirençli yap›
elemanlar› ile ayr›lan yang›n merdiveni yuvalar›na, asansör kuyusuna ve gazl›, kuru toz, su sprey ve benzeri di¤er otomatik söndürme sistemleri
ile korunan mahallere ya¤murlama sistemi yap›lmayabilir.
(4) Su ile geniflleyen veya reaksiyona girerek yang›n›n büyümesine sebep olabilecek maddelerin bulundu¤u mahallere ya¤murlama sistemi
yap›lmaz.
(5) Ya¤murlama sistemi tasar›m›n›n TS EN 12845’e göre yap›lmas› gerekir.
(6) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, sismik hareketlere karfl› ana kolonlar›n herhangi bir yöne sürüklenmemesi için, dört yollu
destek kullan›lmas› ve 65 mm ve daha büyük nominal çapl› borular›n katlardan ana da¤›t›m borular›na ba¤lanmas›nda esnek ba¤lant›lar ile
borular›n tavanlara tutturulmas›nda iki yollu enlemesine ve boylamas›na sabitleme ask› elemanlar› kullan›larak borular›n k›r›lmas›n›n önlenmesi
gerekir. Dilatasyon geçifllerinde her üç yönde hareketi karfl›layacak detaylar uygulan›r.
(7) Ya¤murlama sistemi ana besleme borusu birden fazla yang›n zonuna hitap ediyor ise, her bir zon veya kolon hatt›na ak›fl anahtarlar›,
test ve drenaj vanas› ve izleme anahtarl› hat kesme vanas› konulur.
(8) Muhtemel küçük çapl› yang›nlarda ya¤murlama bafll›¤›n›n patlamas› veya birkaç›n›n hasara u¤ramas› hâlinde, hemen de¤ifltirilir ve yang›n
güvenlik sisteminin süreklili¤ini sa¤lamak için 6 adetten az olmamak kayd›yla sistemin büyüklü¤üne göre yeterli miktarda yedek ya¤murlama
bafll›¤› ve bafll›¤›n de¤ifltirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.
(9) Ya¤murlama sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanalar› bulunur. Boru hatlar›nda bulunan vanalar›n, bölgesel kontrol vanalar›n›n
ve su kayna¤› ile ya¤murlama sistemi aras›nda bulunan bütün vanalar›n devaml› aç›k kalmas›n› sa¤layacak tedbirlerin al›nmas› gerekir.
(10) Sistemde bas›nç düflürücü vana kullan›lmas› hâlinde, her bir bas›nç düflürücü vanan›n önüne ve arkas›na 1’er adet manometre konulur.
‹tfaiye su verme ba¤lant›s›
MADDE 97- (1) Yüksek binalarda veya bina oturma alan› 1000 m2’den büyük binalarda veya cephe geniflli¤i 75 m’yi aflan binalarda, itfaiyenin
sisteme d›flar›dan su basabilmesi için, sulu yang›n söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal çap›nda itfaiye su verme ba¤lant›s› yap›lmas›
flartt›r. ‹tfaiye su verme ba¤lant›s›nda 2 adet 65 mm storz tip rakor ve sistemde çek valf bulunur ve çek valf ile itfaiye ba¤lant›s› aras›ndaki
69
borulardaki suyun otomatik olarak boflalmas›n› sa¤layacak elemanlar konulur. ‹tfaiye araçlar›n›n ba¤lant› a¤z›na ulaflma mesafesi 18 m’den
fazla olamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Köpüklü, Gazl› ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme Sistemleri
Köpüklü, gazl› ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri
MADDE 98- (1) Köpüklü, gazl› ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri; tesisin nitelik ve ihtiyaçlar›na ba¤l› olarak uygun, güncel,
sertifikal› ve ilgili standartlara göre tasarlan›r.
(2) Suyun söndürme etkisinin yeterli görülmedi¤i veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin bulundu¤u, depoland›¤› ve üretildi¤i hacimlerde
uygun tipte söndürme sistemi tesis edilir.
(3) Gazl› yang›n söndürme sistemlerinin tasar›m›nda TS ISO 14520 standard› esas al›n›r. Her türlü gazl› söndürme sistemleri kurulurken;
otomatik gaz boflalt›m› s›ras›nda veya sistemin devreye girdi¤ini iflleticiye ve mahalde çal›flan personele bildiren ve kiflilerin söndürme mahallini
tahliye etmesini sa¤layacak olan sesli ve ›fl›kl› uyar›lar temin ve tesis edilmek zorundad›r.
(4) Gazl› yang›n söndürme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, do¤al havaland›rma amaçl› pencerede, kap›da veya duvarda bulunan menfez
ve varsa havaland›rma bacalar›n›n yang›n alg›lama ve gaz boflal›m an›nda otomatik olarak kapanacak flekilde dizayn edilmesi gerekir.
(5) Halon alternatifi gazlar ile tasar›m› yap›lm›fl gazl› yang›n söndürme sistemlerinde kullan›lan söndürücü gaz›n, ilgili standartlara göre
belgelenmifl uzun süreli kullan›m geçerlili¤inin olmas› gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tafl›nabilir Söndürme Tüpleri
Tafl›nabilir söndürme tüpleri
MADDE 99- (1) Tafl›nabilir söndürme tüplerinin tipi ve say›s›, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;
a) A s›n›f› yang›n ç›kmas› muhtemel yerlerde, çok maksatl› kuru kimyevi tozlu veya sulu,
b) B s›n›f› yang›n ç›kmas› muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,
c) C s›n›f› yang›n ç›kmas› muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,
ç) D s›n›f› yang›n ç›kmas› muhtemel yerlerde, kuru metal tozlu,
söndürme tüpleri bulundurulur.
(2) Düflük tehlike s›n›f›nda her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike s›n›f›nda her 250 metrekare , orta tehlike ve yüksek tehlike s›n›f›nda
her 250 metrekare yap› inflaat alan› için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’l›k yang›n söndürme tüpü bulundurulmas› gerekir.
(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayr›ca tekerlekli tip söndürme tüpü bulundurulmas› mecburidir.
(4) Söndürme tüpleri d›flar›ya do¤ru, geçifl boflluklar›n›n yak›n›na ve dengeli da¤›t›larak, görülebilecek flekilde iflaretlenir ve her durumda
kolayca girilebilir yerlere, yang›n dolaplar›n›n içine veya yak›n›na yerlefltirilir. Söndürme tüplerine ulaflma mesafesi en fazla 25 m olur.
(5) Tafl›nabilir söndürme tüpleri için, söndürücünün duvara ba¤lant› asma halkas› duvardan kolayl›kla al›nabilecek ve zeminden asma halkas›na
olan uzakl›¤› yaklafl›k 90 cm’yi aflmayacak flekilde montaj yap›l›r.
(6) Arabal› yang›n söndürücülerin TS 11749- EN 1866 ve di¤er tafl›nabilir yang›n söndürme tüplerinin TS 862- EN 3 kalite belgeli olmas›
flartt›r.
(7) Yang›n söndürücülerin periyodik kontrolü ve bak›m› TS 11748 standard›na göre yap›l›r. Söndürücülerin bak›m›n› yapan üreticinin veya
servis firmalar›n›n Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›n›n dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olmas› gerekir. Servis veren firmalar, istenildi¤inde
müflterilerine belgelerini göstermek zorundad›r. Söndürme tüplerinin alt› ayda bir kontrol edilmesi, y›ll›k genel bak›mlar›n›n yap›lmas›,
standartlara uygun toz kullan›lmas› ve dört y›l sonunda tozunun de¤ifltirilmesi flartt›r.
(8) Binalara konulacak yang›n söndürme tüplerinin cinsi, miktar› ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teflkilat›n›n
görüflü al›nabilir.
Periyodik Testler ve Bak›m
Periyodik testler ve bak›m
MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yang›n söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya bunlar›n yaz›l› olarak sorumluluklar›n›
devretti¤i bina yetkilisinin sorumlulu¤u alt›nda, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdi¤i periyodik kontrole, teste ve bak›ma tabi
tutulmas› flartt›r.
SEK‹Z‹NC‹ KISIM
Tehlikeli Maddelerin Depolanmas› ve Kullan›lmas›
Genel Hükümler
Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler
70
MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanmas›, doldurulmas›, kullan›lmas›, üretilmesi ve sat›fla sunulmas› hakk›nda bu Yönetmelikte
hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat ve standartlara uyulur.
Tehlikeli maddelerin s›n›fland›r›lmas›
MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin s›n›flar› afla¤›da belirtilmifltir:
a) Patlay›c› maddeler,
b) Parlay›c› ve patlay›c› gazlar,
c) Yan›c› s›v›lar,
ç) Yan›c› kat› maddeler,
d) Oksitleyici maddeler,
e) Zehirli ve i¤rendirici maddeler,
f) Radyoaktif maddeler,
g) Da¤lay›c› maddeler,
¤) Di¤er tehlikeli maddeler.
Depolama hacimlerinin genel özellikleri
MADDE 103- (1) Tehlikeli maddelerin depoland›¤› yerlerde afla¤›da belirtilen hususlara uyulmas› mecburidir:
a) Topluma aç›k yerlerde ve konutlar›n alt›nda veya bitifli¤inde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak yap›lan ifllerin, ilgili standartlarda belirtilen
flartlara uygun olmas› gerekir.
b) Parlay›c› ve patlay›c› maddeler üretilen veya ifllenen veya depolanan tek katl› binalarda duvarlar›n yanmaz veya yang›na 120 dakika dayan›kl›
olmas› gerekir. Çok katl› binalarda ise, binalar›n en üst kat›nda olmak flart›yla ilgili tüzük ve yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin
üretilmesine veya iflletilmesine veya depolanmas›na müsaade edilir.
c) Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yap›larda, tehlikeli maddenin miktarlar›na ve tehlike s›n›f›na ba¤l› olarak çevre güvenli¤i
sa¤lan›r.
ç) Binaya ulafl›m yollar›n›n sürekli olarak aç›k tutulmas› ve bu yollar üzerine park yap›lmamas› gerekir.
d) Üretimin ve tehlikeli maddenin özelli¤ine göre binalar›n tabanlar›n›n statik elektri¤i iletici özellikte yap›lmas› ve kap›lar›n statik elektri¤e
karfl› topraklanmas› flartt›r.
e) Binalardaki girifl ve ç›k›fl kap›lar›n›n, pencerelerin, panjurlar›n ve havaland›rma kanallar›n›n kapaklar›n›n bas›nç karfl›s›nda d›flar›ya do¤ru
aç›lmas› ve tehlike an›nda bina içinde bulunanlar›n kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sa¤layacak biçimde yap›lmas› gerekir.
f) Binan›n pencerelerinde parmakl›k veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan iflyeri binalar›nda bölümlerden her birinin, biri do¤rudan
do¤ruya d›flar›ya, di¤eri ana koridora aç›lan en az 2 kap›s›n›n bulunmas› flartt›r. ‹ç bölmelerin, meydana gelebilecek en yüksek bas›nca dayan›kl›,
çatlaks›z düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yap›lm›fl, aç›k renkte boyanm›fl veya badanalanm›fl, kolayca y›kanabilir flekilde olmas› gerekir. Hafif
e¤imli yap›lan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna ba¤lan›r. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki
at›k su ar›tma tesisleri de bu amaçla kullan›labilir.
g) Binalar›n tavanlar›n›n ve tabanlar›n›n yanmaz, s›zd›rmaz, çarpma ile k›v›lc›m ç›karmaz ve kolay temizlenir malzemeden, hafif e¤imli olarak,
pencerelerin ise, büyük parçalar hâlinde, etrafa da¤›lmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya k›r›lmaz cam gibi maddelerden yap›lmas›
gerekir.
Patlay›c› Maddeler
Patlay›c› maddeler
MADDE 104- (1) Bu Yönetmeli¤e göre patlay›c› maddeler; sürtme, darbe ve ›s› etkisi alt›nda baflka bir maddenin kat›lmas›na gerek olmadan
h›zla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddelerdir.
(2) Kolay yan›c›, parlay›c› ve patlay›c› maddeler ile benzeri maddelerin depo ve sat›fl yerleri alt›nda, üstünde ve bitifli¤inde, oteller, e¤lence
yerleri ve kahvehaneler gibi topluma aç›k yerler bulunamaz.
(3) Av malzemesi satan iflyerlerinin, müstakil ve tercihen tek katl› binada bulunmas› ve baflka bir iflyeri veya mesken ile kap›s›n›n veya ba¤lant›
penceresinin olmamas› gerekir.
(4) Çok katl› binalarda veya pasajlarda av malzemesi sat›labilmesi için; sat›fl yerinin zemin kat›nda olmas›, sokaktan do¤rudan giriflinin bulunmas›,
binan›n di¤er bölümleri ile ba¤lant›s›n›n bulunmamas› ve duvarlar› yang›na en az 180 dakika dayan›kl› olmas› flartt›r.
(5) Av barutu ve malzemesi sat›fl yerlerinin içi uygun bir malzeme ile atefle dayan›kl› hâle getirilir. Özel kasa ve çelik dolaplar; arabal› sistemde,
bir kiflinin kolayca yerini de¤ifltirebilece¤i ve yang›n hâlinde ortamdan ç›kar›p güvenlikli bir yere tafl›yabilece¤i flekilde yap›l›r. Binalardaki girifl
ve ç›k›fl kap›lar›n›n, pencerelerin, panjurlar›n ve havaland›rma kanallar›n›n kapaklar›n›n bas›nç karfl›s›nda d›flar›ya do¤ru aç›lmas› ve tehlike
an›nda bina içinde bulunanlar›n kolayca kaçabilmelerini sa¤layacak biçimde yap›lmas› flartt›r.
71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Parlay›c› ve Patlay›c› Gazlar
Genel
MADDE 105- (1) Bu Yönetmeli¤e göre normal s›cakl›k ve bas›nç alt›nda buhar faz›nda bulunan maddeler gaz olarak kabul edilir. Kritik s›cakl›¤›
10 ºC'›n alt›nda olan gazlara bas›nçl› gazlar ve kritik s›cakl›¤› 10 ºC'›n üzerinde olup mutlak buhar bas›nçlar› 50 ºC de 300 kPa'› aflan gazlar
s›v›laflt›r›lm›fl gazlar olarak isimlendirilir. Her iki tip gaz bir çözücü içinde çözünmüfl hâlde ise, bas›nç alt›nda çözünmüfl gazlar s›n›f›na girer.
(2) Gaz hâlinde veya bir s›v›da çözünmüfl hâlde veya s›v›laflt›r›lm›fl hâlde bas›nçl› gaz ihtiva eden bütün tüplerin, içinde bulunan bas›nçl› gaz›n
özelliklerine, tekni¤in gerektirdi¤i esaslara ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak yap›lmas› flartt›r.
(3) Her tüpün dip taraf›n›n, yere de¤meyecek flekilde, belirli bir yükseklikte, çemberle çevirili olmas› ve LPG tüpleri hariç olmak üzere, di¤er
tüplerin vana ve emniyet supaplar›n›n içinde gazlar›n birikmesini önleyecek flekilde havaland›rma delikleri olan bir koruyucu bafll›¤›n bulunmas›
gerekir.
(4) Tüpler, hiçbir zaman izin verilenden fazla bir bas›nçla ve tüp üzerinde belirtilen a¤›rl›¤›n üzerinde bas›nçl› gaz ile doldurulamaz. Tüplerin
doldurulmadan önce ilgili mevzuata göre yeniden doldurulmaya müsait olup olmad›¤›na dikkat edilir, kritik s›cakl›klar› genel olarak çevre
s›cakl›¤›ndan fazla olan gazlar›n konuldu¤u tüpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli bas›nçlar›n meydana gelmesi önlenir. Bas›nçl› gazlar›n
dolduruldu¤u tüpler, ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde doldurulur ve dolum öncesinde ve sonras›nda a¤›rl›k kontrolüne tabi tutulur.
(5) Bas›nçl› gaz tüplerinin depolanmas›nda afla¤›da belirtilen flartlara uyulmas› mecburidir:
a) Dolu tüplerin s›cakl›k de¤iflmelerine, günefl ›fl›nlar›na, radyasyon ›s›s›na ve neme karfl› korunmas› bak›m›ndan ilgili standard hükümlerine
uyulur.
b) Dolu tüpler, iflyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolan›r. Tüpler, yang›na en az 120 dakika dayan›kl› ayr› binalarda veya
bölmelerde, radyatör ve benzeri ›s› kaynaklar›ndan uzakta bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmamas› için gerekli tedbirler
al›n›r.
c) Tüpler, içinde bulunan gaz›n özelli¤ine göre s›n›flanarak depolan›r ve bofl tüpler ayr› bir yerde toplan›r.
ç) Tüplerin depoland›¤› yerlerin, uygun havaland›rma tertibat›n›n ve yeteri kadar kap›s›n›n bulunmas› gerekir.
d) Yan›c› bas›nçl› gaz ihtiva eden tüplerin depoland›¤› yerlerde atefl ve ateflli maddeler kullanma yasa¤› uygulan›r.
e) Tüplerin depoland›¤› yerlere ikaz levhalar› konulur.
LPG tüplerinin depolanmas›na iliflkin esaslar
MADDE 106- (1) LPG depolanacak binalar›n;
a) Müstakil ve tek katl› olmas›,
b) Döflemesinin, tavan›n ve duvarlar›n›n yang›na en az 120 dakika dayan›kl› malzeme ile yap›lmas›,
c) Çat›s›nda hafif malzemeler kullan›lmas›,
ç) D›fl duvarlar›nda veya çat›s›nda, her 3 metreküp depo hacmi için en az 0.2 metrekarelik k›r›lmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile
kaplanm›fl bir boflluk b›rak›lmas›,
d) Depo kap›lar›n›n yang›na karfl› en az 90 dakika dayan›kl› malzemeden yap›lmas›, flartt›r.
(2) Tüplerin depolama mahallinde, afl›r› s›cakl›k art›fl›na ve insan veya araç trafi¤ine maruz kalmayacak ve fiziki hasar görmeyecek tarzda
yerlefltirilmesi gerekir. Tüp içerisindeki LPG’nin gaz faz›yla do¤rudan temas hâlinde olmas› için, tüplerin, emniyet valfleri LPG s›v› faz›
seviyesinden yukar›da olacak konumda, yana yat›r›lm›fl veya bafl afla¤› durumda olmaks›z›n dik olarak depolanmas› gerekir.
(3) Depolarda ›s›tma ve ayd›nlatma amac› ile aç›k alevli cihazlar kullan›lamaz.
(4) Depolar›n döfleme hizas›nda ve bölme duvarlar›n›n tabana yak›n k›s›mlar›nda aç›l›p kapanabilen havaland›rma menfezleri bulundurulur.
(5) Do¤al havaland›rma uygulanmas› hâlinde, d›fl duvarlar›n her 600 cm’si için en az 1 adet menfez bulunmas› flartt›r. D›fl duvar uzunlu¤unun
600 cm’yi geçmesi hâlinde, menfez adeti ayn› oranda art›r›l›r. Menfezlerin her birinin alan›n›n en az 140 cm ve menfezlerin toplam alan›n›n,
döfleme alan›n›n her metrekaresi için en az 65 cm olmas› gerekir.
(6) Havaland›rma fan ile yap›l›yor ise;
a) Patlama ve k›v›lc›m güvenlikli (ex–proof) malzeme kullan›lmas›,
b) Havaland›rma debisinin döflemenin her bir m2’si için en az 0.3 m3/dak olmas›,
c) Havaland›rma ç›k›fl a¤z›n›n di¤er binalardan en az 3 m uzakl›kta bulunmas›,
ç) Havaland›rma kanal›n›n zeminden itibaren tespit edilmesi,
d) Kablo ve pano tesisat›n›n k›v›lc›m güvenlikli olmas›,
flartt›r.
(7) Depolar›n döflemeleri tabii veya tesviye zemin seviyesinden afla¤›da olamaz. Döflemenin doldurulmufl durumda olmas› ve havaland›r›lmas›
gerekir.
(8) Tüpler, depolar›n ç›k›fl kap›lar› ve merdiven boflluklar› yak›n›na konulamaz ve kaç›fl yollar›n› engelleyecek flekilde depolanamaz.
(9) Tüpler, vanalar›n›n üzerinde emniyet t›pas› tak›lm›fl olarak ve dolu tüpler ise, vanalar›n›n üzerinde ilk kullan›m kapa¤› tak›lm›fl olarak
depolan›r.
(10) Bofl tüpler tercihen aç›kta depolan›r. Bina içinde depolanacaklar ise, depolama miktar›n›n hesaplanmas›nda dolu tüp gibi kabul edilir.
(11) Depo binalar›n›n elektrik sistemleri, ankastre olarak k›v›lc›m ve k›sa devre oluflturmayan özellikteki malzeme ile yap›l›r. Elektrik
anahtarlar›n›n binan›n d›fl yüzeyinde ve zeminden 2 m yükseklikte bulunmas› ve ayd›nlatma armatürlerinin tavana monte edilmifl olmas›
gerekir.
(12) Depolarda ›s›tma sadece merkezi sistem ile yap›l›r ve ›s› merkezi d›flar›da olur. Tüplerin kalorifer radyatörlerinden en az 2 m uzakl›kta
bulundurulmas› gerekir.
(13) Özel olarak infla edilmifl LPG da¤›t›m depolar›nda, tüplere doldurulmufl durumda en çok 10000 kg gaz bulundurulabilir. Bu binalar›n
okul ve cami gibi kamuya aç›k binalar›n arsa s›n›r›ndan en az 25 m ve di¤er binalar›n arsa s›n›r›ndan en az 15 m uzakl›kta bulunmas› gerekir.
72
LPG ve ticari propan tüpleri, birbiriyle kar›flmayacak flekilde depolan›r.
(14) Bina d›fl›nda LPG’n›n tüplere doldurulmufl hâlde depoland›¤› mahallin emniyet fleridinin, asgari emniyet uzakl›klar›n›n Ek-9’daki gibi olmas›
flartt›r.
(15) Bina d›fl›ndaki özel tüp depolar›n›n bulundu¤u güvenlik sahas›, tel çit veya duvar ile çevrilir ve üzerine ikaz levhalar› konulur.
(16) Tüp depolanmas›nda kullan›lan özel binalar›n girifline ikaz levhalar› konulur.
LPG’nin dökme olarak depolanmas›
MADDE 107- (1) LPG’n›n dökme olarak depoland›¤› yeralt› ve yerüstü tanklar›n›n, binalara, bina gruplar›na, komflu arsa s›n›r›na ve ana trafik
yollar›na veya demir yollar›na olan uzakl›klar› ile tanklar›n birbirlerine olan uzakl›klar›n›n Ek-10’da belirtilen flekilde olmas› mecburidir.
(2) LPG’n›n yerüstü tanklar›nda dökme olarak depolanmas› hâlinde;
a) Dökme LPG depolama tanklar›, tafl veya beton bir zemin üzerine oturtulmufl olarak ve yanmaz yap›da ayaklar üzerine tesis edilir.
b) Dökme LPG depolama tanklar›, fuel-oil, benzin ve motorin gibi di¤er bir yan›c› s›v› depolanan tanklar ile ayn› havuzlama duvar› ile çevrilmifl
bir mahalde tesis edilemez ve bu duvarlardan en az 3 m uzakl›kta kurulur.
c) Dökme LPG depolanacak yatay tanklar, genleflmeye ve daralmaya imkân verecek destekler üzerine yerlefltirilir. Tanklar›n temele veya
ayaklara de¤en k›s›mlar›, korozyona karfl› korunur.
(3) LPG’n›n yeralt› tanklar›nda dökme olarak depolanmas› hâlinde;
a) Yeralt› depolama tanklar›n›n en üst yüzeyinin toprak seviyesinden en az 15 cm afla¤›da kalacak flekilde olmas› flartt›r.
b) Yeralt› depolama tanklar›n›n, motorlu araçlar›n trafik etkisine ve afl›nd›r›c› fiziki etkilerin söz konusu oldu¤u yerlerde bu fiziki etkilere karfl›
korunmufl olmas› gerekir.
c) Yeralt› depolama tanklar› ve yeralt› boru donan›m›, toprak özellikleri dikkate al›narak korozyona karfl› korunur.
ç) Toprak alt›na konulacak olan tanklar, yeralt› su seviyelerine göre uygun bir flekilde tasarlan›r.
LPG perakende sat›fl yerleri
MADDE 108- (1) Perakende sat›fl yerlerinde en çok 500 kg LPG bulundurulabilir. LPG bayilerine ait özel depolar var ise, 750 kg daha LPG
bulundurulabilir. Perakende sat›fl yerlerinin kapal› mahallerinde ticari propan tüpü bulundurulamaz.
(2) Perakende sat›fl yerleri, tercihen tek katl› ahflap olmayan binalarda, bunun mümkün olmamas› hâlinde, çok katl› ahflap olmayan binalar›n
zemin kat›nda bulunabilir. Perakende sat›fl yerlerinin baflka bir iflyeri veya mesken ile kap› veya pencere ile ba¤lant›s›n›n bulunmamas› gerekir.
(3) LPG perakende sat›fl yerleri, ifl hanlar›, oteller, e¤lence yerleri, pansiyonlar ve kahvehaneler gibi topluma aç›k yerler ile kolay yan›c›,
parlay›c› ve patlay›c› maddeler ile benzeri maddelerin depo ve sat›fl yerleri alt›nda, üstünde ve bitifli¤inde bulunamaz.
(4) Perakende sat›fl yerlerinin itfaiye ve cankurtaran araçlar›n›n kolayca girip ç›kabilecekleri cadde ve sokaklar üzerinde olmas› gerekir.
(5) Perakende sat›fl yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halk›n rahatl›kla tahliyesine imkân verecek genifllikte ç›k›fl› olmayan
yerlerde tesis edilemez.
(6) Perakende sat›fl yerleri en az 120 dakika yang›na dayan›kl› binalarda kurulur ve bir baflka iflyeri veya konut ve benzeri yerlere ahflap
kap›, duvar veya ahflap veya madeni çerçeveli camekân bölme ile irtibatl› olamaz. fiayet bölme gerekli ise, en az 90 dakika yang›na dayan›kl›
malzemeden yap›lmas› flartt›r. Binalardaki girifl ve ç›k›fl kap›lar›n›n, pencerelerin ve panjurlar›n bas›nç karfl›s›nda d›flar›ya do¤ru aç›lmas› ve
tehlike an›nda bina içinde bulunanlar›n kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sa¤layacak biçimde yap›lmas› gerekir.
(7) Özel bina ve odalar›n çat›s›nda ve sokak, cadde, bahçe ve benzeri cephe duvarlar›nda, kesit alan› kapal› hacmin her 3 m3’ü için en az
0.2 m2 esas›na göre hesaplanm›fl patlama panelleri infla edilir.
LPG tüplerinin kullan›lmas›
MADDE 109- (1) Evlerde 2’den fazla LPG tüpü bulundurulamaz.
(2) LPG tüpleri dik konumda bulundurulur. Tüp ile ocak, flofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar aras›nda hortum kullan›lmas› gerekti¤inde,
en fazla 150 cm uzunlu¤unda ve ilgili standartlara uygun eksiz hortum kullan›l›r ve ba¤lant›lar kelepçe ile s›k›l›r.
(3) Tüpler, mümkünse balkonlarda bulundurulur. Kapal› veya az havalanan bir yerde tüp bulundurulacak ise bu bölümün havaland›r›lmas›
sa¤lan›r.
(4) Tüplerin konuldu¤u yerin do¤rudan do¤ruya günefl ›fl›nlar›na maruz kalmamas› ve radyatörlerin, soba veya benzeri ›s›t›c›lar›n yak›n›na
tüp konulmamas› gerekir.
(5) LPG kullan›lan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaça¤›n› tespit eden ve sesli olarak uyaran gaz uyar› cihaz›n›n bulundurulmas› mecburidir.
(6) ‹flyeri veya topluma aç›k her türlü binada zemin seviyesinin alt›nda kalan tam bodrum katlar›nda LPG tüpü bulundurulamaz.
(7) Tüpler ve bunlarla birlikte kullan›lan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.
(8) Bina d›fl›ndaki tüplerden bina içindeki tesisata yap›lacak ba¤lant›lar›n, çelik çekme veya bak›r borular ile rakor kullan›lmadan kaynakl› olmas›
gerekir. Ana ba¤lant› borusuna kolay görülen ve kolay aç›lan bir ana açma-kapama valfi tak›l›r. Tesisat, duvar içerisinden geçirilemez.
(9) LPG, tavlama ve kesme gibi ifllemler için kullan›ld›¤›nda, ifl sonuçlan›r sonuçlanmaz tüpler depolama yerlerine kald›r›l›r.
(10) Sanayi tesisleri içersinde LPG kullan›ld›¤›nda, tüpler bina içinde depolanacak ise; tesisten özel bölmelerle ayr›lm›fl, depolama kurallar›na
uygun, havaland›r›lmas› sa¤lanan özel bir yere konulur.
(11) Tüplerin de¤ifltirilmesinde gaz kaçaklar›n›n kontrolü için bol köpürtülmüfl sabundan faydalan›l›r ve atefl ile kontrol yap›lmaz. Ev tipi ve
sanayi tipi tüplerin de¤ifltirilmeleri, tüpleri satan bayilerin e¤itilmifl elemanlar› taraf›ndan ve bayilerin sorumlulu¤u alt›nda yap›l›r.
(12) Kesme, kaynak ve tavlama gibi ›s›ya ba¤l› ifllemler s›ras›nda, oksijen tüplerinin ve beraberinde kullan›lan LPG tüplerinin ba¤lant›lar›nda
alev tutucu emniyet valflerinin tak›l› olmas› gerekir.
LPG ikmal istasyonlar›
MADDE 110- (1) LPG ikmal istasyonlar›n›n tesisinde ilgili standartlar ve 15/5/1997 tarihli ve 22990 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan
Karayollar› Kenar›nda Yap›lacak ve Aç›lacak Tesisler Hakk›nda Yönetmelikte yeralan emniyet kurallar›na uyulur.
(2) LPG ikmal istasyonlar›ndaki tanklar yeralt›nda tesis edilir ve yeralt› tanklar› için al›nmas› gerekli kurallara uyulur.
(3) Dispenser ile trafik yolu aras›nda girifl-ç›k›fl k›sm› hariç en az 50 cm yüksekli¤inde sabit korugan yap›l›r. Dispenser ve tank sahas›na, yerden
20 cm yüksekte, k›v›lc›m güvenlikli (ex-proof), en az birer LPG alg›lay›c›s› olan gaz alarm sistemi konulur. Gaz kaça¤› olmas› hâlinde, alarm
sisteminin tesisin yang›n söndürme ve ayd›nlatma sistemi haricinde bütün elektri¤ini kesebilmesi gerekir.
73
(4) Tank›n çevresi, tank d›fl cidar›n›n en az 1 m uza¤›ndan itibaren en az 180 cm yükseklikte tel örgü veya tel çit ile çevirilir.
(5) Tank sahas›nda ve dispenserin 5 m'den daha yak›n›nda herhangi bir kanal veya kanalizasyon girifli ve benzeri çukurluklar bulunamaz.
(6) Tanklar›n 3 m yak›n›nda yan›c› madde bulundurulamaz ve bu uzakl›ktaki kolay tutuflabilen kuru ot ve benzeri maddelerle gerekli mücadele
yap›l›r.
(7) Boru, vana, pompa, motor ve dispenser üzerindeki bütün topraklamalar›n eksiksiz olmas› ve tanklara katodik koruma yap›lmas› gerekir.
(8) ‹stasyon sahas› içerisinde, çapraz ve karfl›l›kl› konumda, 2 adet spiral hortumlu yang›n dolab› ve 1 adet sis lans› bulundurulmas›, bunlar
için en az 20 metreküp kapasitede yang›n suyu deposu tesis edilmesi ve yang›n dolaplar›n›n 700 kPa bas›nc› olan pompa ile su deposuna
ba¤lanmas› mecburidir.
LPG depolanmas› ve ikmal istasyonlar› ile ilgili güvenlik tedbirleri
MADDE 111- (1) LPG depolanmas›nda ve ikmal istasyonlar›nda afla¤›da belirtilen yang›n güvenlik tedbirlerinin al›nmas› mecburidir.
a) Genel tedbirler:
1) Depo ve tank etraf›nda çukur zemin, foseptik ve benzerleri bulunamaz.
2) Depo ve yerüstü tanklar›n›n en az 3 m ve yeralt› tanklar›n›n, en az 1 m uzakl›¤›ndan itibaren tel örgü veya çit ile çevrilir ve bu mesafeler
içerisinde ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulmaz.
3) Tanklar›n yak›n›ndan veya üstünden elektrik enerjisi nakil hatlar› geçemez. Anma gerilimi 0.6 ilâ 10.5 kV olan nakil hatt›n›n, dikey do¤rultudan
her yandan 2 m uzakl›kta ve anma gerilimi 10.5 kV’›n üzerinde olan nakil hatt›n›n da, yatay do¤rultuda her yönden 7.5 m uzakl›kta olmas›
gerekir.
4) Depolama alanlar›nda, ç›kabilecek yang›nlar› güvenlik sorumlular›na uyar› verecek bir alarm sistemi olmas› flartt›r.
5) Tank sahas›na her yönden okunacak flekilde ikaz levhalar› yerlefltirilmesi gerekir.
6) Örtülü tanklar›n; toprak veya yanmaz nitelikte korozyona ve ›s›ya dayan›kl› malzeme ile veyahut dere kumu ile örtülmesi, örtü kal›nl›¤›n›n
en az 300 mm olmas›, örtülü ve toprakalt› tanklarda katodik koruma yap›lmas› flartt›r.
b) Alg›lama ve elektrik tesisat›:
1) Depo ve tank sahas›ndaki elektrik tesisat›, patlama ve k›v›lc›m güvenlikli olarak projelendirilir.
2) Gaz kaçaklar›na karfl› patlama ve k›v›lc›m güvenlikli gaz alg›lama sistemi yap›l›r.
3) Gaz kapatma vanas›n›n alg›lama sistemine ba¤lanmas› ve tehlike an›nda otomatik olarak kapanmas›; ayr›ca, gaz kapatma vanas›n›n, gaz
kaça¤› ve yang›n hâlinde uzaktan kapat›labilir özellikte olmas› gerekir.
4) Yang›n veya gaz kaça¤› gibi acil hâllerde personeli ikaz etmek üzere, sesli alarm sistemi bulunmas› mecburidir.
5) Y›ld›r›m tehlikesine karfl› ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun y›ld›r›mdan korunma tesisat› yap›l›r.
6) Tank boru ve dispenserlerin topraklamalar›n›n uygun olmas›, tank ve dispenser bölgesinde statik topraklama penseleri bulunmas› gerekir.
c) So¤utma ve söndürme sistemleri:
1) Depo ve tank alanlar›nda TS 862-EN 3’e uygun en az 2 adet 12 kg’l›k kuru kimyevi tozlu yang›n söndürme cihaz› bulundurulur. Kapasitesi
10000 kg’dan fazla 100000 kg’dan az olan depolara, en az 1 adet 12 kg’l›k kuru kimyevi tozlu yang›n söndürme cihaz› ilave edilir. 100000
kg üzerindeki her 250000 kg için ilave olarak 1 adet 12 kg’l›k kuru kimyevi tozlu söndürme cihaz› bulundurulur.
2) Toplam kapasitesi 10 m3’den daha büyük depolarda ve yerüstü tanklar›nda so¤utma için ya¤murlama sistemi bulunmas› mecburidir.
Projelendirmede, risk analizi sonuçlar›na göre, bir yang›n an›nda çevresindeki en fazla tank› etkileyebilece¤i kabul edilen yang›na maruz tank›n
toplam d›fl yüzey alan› ile bu tanktan etkilenebilecek yak›n çevresindeki tanklar›n yaln›zca d›fl yüzey alanlar›n›n 1/2’sinin toplam›n›n her m2’si
için 10 l/dak, tanklar›n depolama alan› içerisinde birden fazla bölgede grupland›r›lmas› hâlinde, yine ayn› esaslara göre bulunacak en büyük
tehlike riski tafl›yan grup tanklar›n veya tank d›fl yüzey toplam alanlar›n›n her m2’si için 10 l/dak veya tüp depolama, dolum tesisi platformu
ve sundurma gibi alanlar›n›n her m2’si için en az 10 l/dak su debisi al›nmas› ve su deposunun bu debiyi en az 60 dakika karfl›layacak kapasitede
olmas› gerekir. Hesaplanan su miktar›n› depolama tanklar› üzerine veya platform veya sundurma alan›na uygun flekilde da¤›tabilecek ya¤murlama
sistemi yap›lmas› flartt›r. Ya¤murlama sistemine ve yang›n musluklar›na ihtiyaca uygun olarak suyu pompalayacak, birbirini yedekleyecek en
az 2 pompa bulundurulur ve bu pompalar›n ç›k›fl bas›nc› 700 kPa’dan az olamaz. Pompalar›n çal›flt›r›lmas›n›n otomatik veya uzaktan kumandal›
olmas› ve bu sistemin haftada en az bir kere çal›flt›r›larak kontrol edilmesi gerekir. Pompalardan birisinin jeneratörden do¤rudan beslenmesi
veya dizel yang›n pompas› olmas› flartt›r.
3) Tüp depolama tesislerinde en az 2 adet yang›n hidrant› veya komple yang›n dolab› bulundurulur. Yang›n dolaplar›nda itfaiye standartlar›na
uygun hortum ve lans bulundurulur.
4) Kapasitesi 100 m3’den fazla olan yerüstü tüp depolama tesisleri ile tank ve dolum tesislerine çaprazlama olarak her birisi en az 1200
l/dak debide en az 2 adet sabit monitör yerlefltirilir.
ç) Bak›m, e¤itim ve testler:
1) Statik topraklama ölçümleri, y›lda en az 1 defa uzman kifli ve kurulufllar taraf›ndan yap›l›r ve sonuçlar› dosyalan›r. Yayl› emniyet valflerinin
hidrostatik testleri, 5 y›lda bir yap›l›r. Tanklar›n hidrostatik testleri ise, 10 y›lda bir yap›l›r.
2) LPG sat›lmas›, tafl›nmas›, kullan›lmas› ve denetlenmesi gibi ifller ile direkt olarak ilgilenen personelin tamam›na LPG güvenlik tedbirleri,
istasyonlardaki ilgililere ise, gaz kaça¤› veya yang›n oldu¤unda müdahalenin nas›l yap›lmas› gerekti¤i, gaz flirketleri taraf›ndan uygulamal› tatbikat
ile anlat›l›r. Nazari ve uygulamal› e¤itimleri veren firmalar, bu e¤itime tabi tutulmufl personele belge verir.
Do¤algaz kullan›m esaslar›
MADDE 112- (1) Do¤algaz kullan›m› konusunda, do¤algaz ile ilgili mevzuat ve standart hükümlerine ve afla¤›da belirtilen hususlara uyulur.
a) Do¤algaz›n kazan dairelerinde kullan›lmas› hâlinde, kazan dairesinde bulunan ve enerjinin al›naca¤› enerji tablosunun, etanj tipi patlama
ve k›v›lc›m güvenlikli olmas›, kumanda butonlar›n›n pano ön kapa¤›na monte edilmesi ve kapak aç›lmadan butonlar ile çal›flt›r›lmas› ve kapat›lmas›
gerekir.
b) Kazan dairelerinde, muhtemel tehlikeler karfl›s›nda, kazan dairesine girilmesine gerek olmaks›z›n d›flar›dan kumanda edilerek elektri¤inin
kesilmesini sa¤layacak biçimde ilave tesisat yap›l›r.
74
c) Kazan dairelerinde ayd›nlatma sistemleri; tavandan en az 50 cm sarkacak flekilde veya üst havaland›rma seviyesinin alt›nda kalacak flekilde
veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya contal› glop tipi armatürler ile yap›l›r ve tesisat antigron olarak tesis edilir.
ç) Is› merkezlerinin giriflinde 1 adet emniyet selonoid vanas› bulunmas› ve bu vanan›n en az 2 adet patlama ve k›v›lc›m güvenlikli kademe
ayarl› gaz sensöründen kumanda alarak aç›lmas› gerekir. Büyük tüketimli ›s› merkezlerinde, entegre gaz alarm cihaz› kullan›lmas› da gerekir.
d) Cebri havaland›rma gereken yerlerde fan motorunun brülör kumanda sistemi ile paralel çal›flmas› ve fanda meydana gelebilecek ar›zalarda
brülör otomatik olarak devre d›fl› kalacak flekilde otomatik kontrol ünitesi yap›lmas› gerekir. Hava kanal›nda gerekli hava ak›fl› sa¤lanmayan
hâllerde, elektrik enerjisini kesip brülörü devre d›fl› b›rakmas› için, cebri hava kanal›nda duyarl› sensör kullan›l›r. Brülör ve fan ayr› ayr› kontaktör
termik grubu ile beslenir.
e) Kazan dairelerinde bulunan do¤algaz tesisat›n›n veya ba¤lant› elemanlar›n›n üzerinde ve çok yak›n›nda yan›c› maddeler bulundurulamaz.
f) Do¤algaz kullan›m mekânlar›nda herkesin görebilece¤i yerlere do¤algaz ile ilgili olarak dikkat edilecek hususlar› belirten uyar› levhalar› as›l›r.
g) Herhangi bir gaz s›z›nt›s›nda veya yanma hadisesinde, gaz ak›fl›, kesme vanas›ndan otomatik olarak durdurulur.
¤) Brülörlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini önleyen armatürler kullan›l›r.
h) Bina servis kutusu, ilgili gaz kuruluflunun acil ekiplerinin kolayl›kla müdahale edebilece¤i flekilde muhafaza edilir. Servis kutusu önüne,
müdahaleyi zorlaflt›racak malzeme konulamaz ve araç park edilmez.
›) Bina içi tesisat›n, gaz kesme tüketim cihazlar›n›n ve bacalar›n periyodik kontrolleri ve bak›mlar› yetkili servislere yapt›r›l›r.
i) Do¤algaz kullan›c›lar›n›n tesisatlar›n› tan›mas›, gaz kesme vanalar›n›n yerlerini ö¤renmesi ve herhangi bir gaz kaça¤› oldu¤unda buna karfl›
hareket tarz›na dair bilgi sahibi olmas› gerekir.
j) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan ve bina yüksekli¤i 21.50 m’den fazla olan otel ve motel gibi konaklama tesisleri,
toplanma amaçl› binalar, sa¤l›k, e¤itim, ticaret ve sanayi binalar› ile yüksek binalar›n ana giriflinde, sars›nt› oldu¤unda gaz ak›fl›n› kesen tertibat,
gaz da¤›t›m flirketi veya yetkili k›ld›¤› kurulufl taraf›ndan yapt›r›l›r ve belediye gaz da¤›t›m flirketi taraf›ndan kontrol edilir. Gaz ak›fl›n› kesen
tertibat herhangi bir nedenle gaz ak›fl›n› kesti¤i takdirde kesilen gaz›n tekrar aç›lmas› için bir bedel talep edilemez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yan›c› ve parlay›c› S›v›lar
Yan›c› ve parlay›c› s›v›lar
MADDE 113- (1) Yan›c› ve parlay›c› s›v›lar afla¤›daki flekilde tan›mlan›r ve s›n›flara ayr›l›r:
a) Yan›c› s›v›lar, parlama noktas› 37.8 °C ve daha yüksek olan s›v›lard›r. Yan›c› s›v›lar afla¤›daki alt s›n›flara ayr›l›r:
1) S›n›f II s›v›lar: Parlama noktalar› 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düflük olan s›v›lard›r.
2) S›n›f IIIA s›v›lar: Parlama noktalar› 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düflük olan s›v›lard›r.
3) S›n›f IIIB s›v›lar: Parlama noktalar› 93 °C ve daha yüksek olan s›v›lard›r.
b) Parlay›c› s›v› (S›n›f I), parlama noktas› 37.8 °C’›n alt›nda ve 37.8 °C’daki buhar bas›nc› 276 kPa’› aflmayan s›v›lar parlay›c› s›v›, yani, S›n›f I
olarak kabul edilir. S›n›f I s›v›lar, afla¤›daki alt s›n›flara ayr›l›r:
1) S›n›f IA s›v›lar: Parlama noktalar› 22.8 °C’dan ve kaynama noktalar› 37.8 °C’dan düflük olan s›v›lard›r.
2) S›n›f IB s›v›lar: Parlama noktalar› 22.8 °C’dan düflük ve kaynama noktalar› 37.8 °C ve daha yüksek olan s›v›lard›r.
3) S›n›f IC s›v›lar: Parlama noktalar› 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düflük olan s›v›lard›r.
(2) Parlama noktas›n›n üzerinde ›s›t›lan S›n›f II ve S›n›f IIIA s›v›lar, S›n›f I olarak kabul edilir.
Bildirim ve izin mecburiyeti
MADDE 114- (1) S›n›f IIIA ve S›n›f IIIB s›v›lar d›fl›nda olup depolama yerine göre depolanan miktar› Ek-11’de verilen de¤erleri aflan yan›c› ve
parlay›c› s›v› depolar›n›n, ilgili mevzuat uyar›nca bildirimi mecburidir. Depolanan miktar›n, Ek-11’de verilen de¤erlerin üst s›n›r›n› aflmas› veya
depolanan yerin farkl› olmas› hâlinde, ayr›ca itfaiye teflkilat›ndan izin al›nmas› flartt›r.
(2) S›n›f I ve S›n›f II s›n›f› s›v›lar›n dolduruldu¤u kapal› hacimlerde, saatte 200 litreden fazla dolum yap›l›yor ve 1000 litreden fazla yan›c› s›v›
bulunduruyor ise, itfaiye teflkilat›ndan izin al›nmas› mecburidir.
(3) S›n›f II, S›n›f IIIA ve S›n›f IIIB s›v›lar, S›n›f I s›v›lar ile beraber depolan›yor ise, 5 litre S›n›f II ve S›n›f IIIA, 1 litre S›n›f I s›v›ya eflde¤er olarak
al›n›r ve toplam miktar buna göre hesaplan›r.
Azami depolama miktarlar› ve depolama flekilleri
MADDE 115- (1) Koridorda, geçifllerde, merdiven sahanl›¤›nda, merdiven alt›nda, bodrumda, herkesin girebilece¤i hol ve fuayelerde, kaç›fl
yollar›nda, çal›fl›lan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi umuma aç›k yerlerde parlay›c› ve yan›c› s›v› depolanamaz.
(2) Di¤er kullan›m alanlar›ndan yang›na en az 90 dakika dayan›kl› duvar ve döflemeler ile ay›r›lan ve tali derecedeki ifllemler yürütülen binalarda,
depolama odas›nda veya 200 °C’de 10 dakika yang›na dayan›kl› dolap içerisinde;
a) S›n›f IA s›v›lar 100 litre orijinal kab›nda,
b) S›n›f IB, S›n›f IC, S›n›f II ve S›n›f IIIA s›v›lar, toplam 500 litre orijinal kab›nda,
c) S›n›f IB, S›n›f IC, S›n›f II ve S›n›f IIIA s›v›lar, toplam 2500 litre tafl›nabilir tanklarda,
depolanabilir.
(3) Di¤er kullan›m alanlar›ndan yang›na en az 90 dakika dayan›kl› duvar ve döflemeler ile ayr›lan perakende sat›fl yerlerinde yan›c› ve parlay›c›
s›v›lar, 200 °C’de 10 dakika yang›na dayan›kl› kabin ve orijinal ambalaj içinde afla¤›da belirtilen miktarlar› aflmamak flart›yla, beher m2 taban
alan› için 5 litre bulundurulabilir.
a) S›n›f IA s›v›lar, en fazla 100 litre,
b) S›n›f IB, S›n›f IC, S›n›f II ve S›n›f IIIA s›v›lar, toplam kapasite miktar› orijinal kaplar›nda en fazla 1000 litre,
c) S›n›f IIIB s›v›lar, en fazla 2500 litre,
bulundurulabilir.
75
(4) S›n›f II ve S›n›f III yan›c› s›v›lar dökme hâlde bulunduruluyor ise, 119 uncu ve 120 nci madde hükümleri uygulan›r.
Tehlike bölgelerinin tan›mlar›
MADDE 116- (1) ‹lgili yönetmelik ve standartlara uygun olmak flart›yla, tehlike bölgeleri üçe ayr›l›r:
a) 0. Bölge: Patlay›c› gaz-hava kar›fl›m›n›n devaml› surette veya uzun süre mevcut oldu¤u boru ve kap içleri gibi bölgelerdir.
b) 1. Bölge: Patlay›c› gaz-hava kar›fl›m›n›n normal çal›flma s›ras›nda oluflma ihtimalinin oldu¤u dolum borusu civar› ve armatürler gibi bölgelerdir.
c) 2. Bölge: Patlay›c› gaz-hava kar›fl›m›n›n normal çal›flma s›ras›nda oluflma ihtimalinin olmad›¤› ve fakat olmas› hâlinde yaln›z k›sa bir süre için
mevcut oldu¤u, tanklar›n yak›n çevresi gibi bölgelerdir.
Tehlike bölgelerindeki s›n›rlamalar
MADDE 117- (1) Tehlike bölgelerindeki s›n›rlamalar afla¤›da belirtildi¤i flekilde olur:
a) 0. Tehlike Bölgesinde, beklenen yüksek iflletme tehlikesi sebebiyle yaln›z bu Bölgede kullan›lmas›na müsaade edilmifl ve var ise Türk
Standartlar› Enstitüsü sertifikal› veya uygunluk belgeli olan cihazlar›n kullan›lmas› mecburidir.
b) 1. Tehlike Bölgesinde, yaln›z patlama ve k›v›lc›m güvenlikli cihaz ve sistemler kullan›l›r. Bu bölgeye tafl›ma araçlar›n›n girmesine, ancak
patlay›c› kar›fl›mlar›n oluflmas›n› önleyecek tedbirlerin al›nm›fl olmas› hâlinde müsaade edilir.
c) 2. Tehlike Bölgesinde, sadece k›v›lc›m oluflturmayan ve buhar hava kar›fl›m›n›n tutuflma s›cakl›¤›n›n 4/5 s›cakl›¤›na eriflmeyen cihaz ve
sistemler kullan›labilir. Bu Bölgede bas›nçl›, s›v›laflt›r›lm›fl veya bas›nç alt›nda çözünmüfl gazlar, yanmayan ve sa¤l›¤a zararl› olmayan gazlar ve
söndürme cihazlar› hariç olmak üzere, sadece yang›na en az 120 dakika dayan›kl› kapal› hacimlerde depolanabilir.
Depo binas› içinde depolama
MADDE 118- (1) Yan›c› ve parlay›c› s›v›lar›n depoland›¤› depo binalar› en az 120 dakika yang›na dayan›kl› flekilde yap›l›r. S›n›f I parlay›c› s›v›lar›n
depoland›¤› binalar›n bodrum kat›n›n bulunmamas› gerekir. S›n›f II s›v›lar, bodrum katta depolanamazlar. S›n›f IIIA ve S›n›f IIIB s›v›lar bodrum
katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geçemez.
(2) Bir kapal› hacimde beher y›¤›nda Ek-12/A’da belirtilen de¤erleri aflmamak kayd›yla, en fazla 5 ayr› y›¤›n oluflturarak, her bir y›¤›n›n
birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak üzere parlay›c› s›v› depolanabilir. Ayn› hacimde çeflitli tehlike s›n›flar›na giren s›v›lar birlikte depolan›yor
ise, toplam depolanacak miktar, en yüksek tehlike s›n›f›na göre al›n›r ve;
a) S›n›f IA + S›n›f IB/2
b) S›n›f IA + S›n›f IC/4
c) S›n›f IA + S›n›f II/12
ç) S›n›f IA + S›n›f IIIA/40
d) S›n›f IA + S›n›f IIIB/80
fleklinde depolan›r. S›n›f IA cinsinden depolanan toplam s›v› miktar›, 12500 litreyi geçemez.
(3) Yan›c› ve parlay›c› s›v›lar›n, bunlar›n ifllendi¤i fabrika ve atölye binalar›nda depolanmas›na, Ek-12/B’de belirtilen de¤erleri aflmamas› ve
ifllemin yürütüldü¤ü alandan tecrit edilmifl bir alan içinde yer almas› flart› ile izin verilir.
(4) Depo hacimleri 1. Tehlike Bölgesidir. Depo hacminden d›flar›ya aç›lan kap›lardan ve pencerelerden ve di¤er aç›kl›klardan itibaren 5 m
yar›çap›ndaki bölge, döflemeden 0.8 m yüksekli¤e kadar 2. Tehlike Bölgeleridir.
(5) Depo hacimlerine ifli olmayanlar›n girmesi yasaklan›r ve uygun bir levha ile bu yasak belirtilir.
(6) Komflu hacimlere boru geçifllerinin ve tavan deliklerinin yan›c› olmayan yap› malzemeleri ile buhar hava kar›fl›m› geçmeyecek flekilde
t›kanmas› mecburidir.
(7) Depo binalar›, konutlara ve insanlar›n bulundu¤u hacimlere bitiflik olamaz.
(8) Döflemelerin depolanan s›v› için geçirgen olmamas› ve yan›c› olmayan malzemeden yap›lmas› gerekir. Dökülen yan›c› s›v›n›n, at›k su
çukurlar›na, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallar›na s›zmas› önlenir. Kap›lar en az 120 dakika yang›na dayan›kl› olur.
(9) Depo hacimlerinin yeteri kadar havaland›r›lmas› ve elektrik ile teknik kurallara uygun flekilde ayd›nlat›lmas› gerekir. Do¤al çekim yetiflmiyor
ise, döfleme düzeyinde etkili, saatte en az 6 hava de¤iflimi yapacak patlama ve k›v›lc›m güvenlikli mekanik bir düzen kurulur.
Aç›kta yerüstü depolama
MADDE 119- (1) Aç›kta kurulan yerüstü tanklar›n›n meskun yerlerden ve kara ve demir yollar›ndan uzakl›¤› Ek-12/C’de verilen esaslara
göre belirlenir.
(2) Havuzlama:
a) Havuzlama hacmi, ayn› büyüklükte tanklar kurulu ise bir tank›n hacmine, çeflitli boylarda tanklar var ise en büyük tank›n hacmine eflit olur.
b) Havuzlama hacmi, tafl›nabilir tanklar›n toplam hacimlerinin % 75'ine veya en az en büyük tafl›nabilir bir tank›n hacmine eflit olur.
c) Karma depolama yap›l›r ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara göre yap›lan hacimlerin toplam›na eflit olur.
ç) Ham petrol ve karbonsülfür depoland›¤›nda, havuzlama hacmi, toplam hacme eflit al›n›r.
d) Ham petrol ve karbonsülfür d›fl›ndaki, S›n›f I, S›n›f II ve S›n›f III yan›c› s›v›lar, toplam hacim S›n›f IA parlay›c› cinsinden 12500 litreyi geçmedi¤i
sürece, tek havuzlama bölgesinde depolanabilir.
e) Ham petrol veya karbonsülfür için, depolanan hacim 15000 15000 metreküpü ve havuzlama yüzeyi 700 metrekareyi geçmedi¤i sürece,
bir havuzlama bölgesi yap›labilir.
f) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, s›n›f›, S›n›f I, S›n›f II ve S›n›f III s›v›lar ile beraber depoland›¤›nda da geçerlidir.
g) Havuzlama bölgesi hafriyat veya setler ile yap›labilir. S›zd›rmazl›¤› sa¤layan folyo d›fl›nda bütün malzemenin yanmaz olmas› ve cidarlar›n
yang›n hâlinde s›zd›rmaz kalmas› gerekir. Folyolar yan›c› ise, yang›na karfl› korunmas› flartt›r.
¤) Tanklar›n, yüksekliklerinin 4/5’inden daha alçak olan set ve duvarlardan en az 3 m uzakl›kta olmas› gerekir. Bu konudaki ölçüm, tank
cidar›ndan yap›l›r.
h) Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolar›ndan boru geçiyor ise, bunlar›n s›zd›rmaz flekilde yerlefltirilmesi ve havuzlama hacminden
su boflaltma imkân› bulunmas› gerekir. Ak›nt›lar›n kapanabilir ve yan›c› s›v›y› ay›rabilen düzen ile donat›lmas› flartt›r.
›) Havuzlama hacmi içinde bölmeler yap›lm›fl ise, bunlar›n yüksekli¤i d›fl duvarlar›n yüksekli¤inin 4/5’inden daha az olamaz ve kanal var ise,
üstünün aç›k olmas› gerekir. Bu amaçla kanal üzerine ›zgara konulabilir.
76
i) Havuzlama bölgesinde, tanklar d›fl›nda yaln›z armatür ve boru bulunabilir.
(3) Koruma bölgesi:
a) Yerüstü tanklar›nda yap›lan depolamada, tanklar›n çevresinde koruyucu uzakl›k b›rak›lmas› gerekir. Bu uzakl›klar, Ek-12/C’de verilen
de¤erlere göre belirlenir.
b) Depolama tafl›nabilir kaplar ile yap›l›yor ise, uzakl›klar Ek-12/D’de verilen de¤erlere uygun olarak belirlenir. Uzakl›klar, depolanan kap
toplulu¤unun d›fl s›n›rlar›ndan itibaren ölçülür.
c) Koruyucu bölge geniflli¤i tank cidar›ndan itibaren ölçülür ve en az 2/3’ünün havuzlama bölgesi d›fl›nda olmas› gerekir. Ölçümde, havuzlama
duvar›n›n iç kenar›n›n üstü esas al›n›r.
ç) Gerekli olan emniyet havuzlama bölgesi d›fl›nda kurulu, yang›na 120 dakika dayan›kl›, tank›n en az 4/5'i yüksekli¤inde bir duvar veya set
ile sa¤lan›yor ise; koruyucu bölge, itfaiyenin görüflü al›narak daha dar tutulabilir.
d) Koruyucu bölgede depo iflletmesinin yap›labilmesi için gerekli olan tesis ve binalar, havuzlama bölgesi d›fl›nda olmak flart› ile kurulabilir.
(4) Tehlike bölgeleri:
a) Afla¤›daki maddelerde aksi belirtilmedi¤i sürece tank cidar›ndan itibaren 5 m'lik bir uzakl›k, zeminden 0.8 m yüksekli¤ine kadar 2. Tehlike
Bölgesidir.
b) Yan›c› s›v›lar bir havuzlama bölgesi içinde depolanm›fl ise, bu bölge havuz setinin üst kenar›n›n 0.8 m üstüne kadar 1. Tehlike Bölgesidir.
c) Yan›c› s›v›lar›n yerüstünde aç›kta depoland›¤› arazinin, genel trafik ak›fl›na aç›k olmamas› gerekir.
ç) Depolama sahas›na ifli olmayanlar›n giriflinin yasaklanmas› ve bu yasa¤›n uygun bir levha ile gösterilmesi gerekir.
Depolama tanklar›
MADDE 120- (1) Yeralt› tanklar›nda, yerüstü tanklar›nda ve tafl›nabilir kaplar›n dolduruldu¤u ve boflalt›ld›¤› yerlerde uyulmas› mecburi olan
hususlar bu maddede belirtilmifltir:
(2) Yeralt› tanklar›:
a) Yeralt› tank›, yeralt›na tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakas› en az 60 cm olan ve ayr›ca üstü en az 10 cm’lik bir beton tabakas›
ile örtülen tank› ifade eder. Yeralt› tank› üzerinde araç trafi¤i olacak veya olma ihtimali var ise, üzerinden geçecek araçlar›n verece¤i zarar›
önlemek üzere, tank›n üzerinin en az 60 cm kal›nl›¤›nda s›k›flt›r›lm›fl dolgu malzemesi ile ve dolgunun üzerinin de 15 cm kal›nl›¤›nda demir
takviyeli beton plaka ile kapat›lmas› flartt›r. Beton plaka kullan›ld›¤›nda, plakan›n yatay düzlemde her yönde, tank›n oluflturdu¤u alan›n
kenarlar›ndan en az 50 cm taflmas› gerekir. Beton plaka ile üzeri kapat›lmayan tanklar›n üzerinden araç geçiflini önlemek üzere, tank›n gömülü
oldu¤u alan›n etraf› en az 180 cm yüksekli¤inde tel örgü ile çevrilir.
b) Yeralt› tanklar›n›n depo sahas›na ait olmayan arsa ve araziden uzakl›¤›n›n en az 1 m olmas› flartt›r. Tanklar›n meskun yerlere olan uzakl›¤›
ile kendi aralar›ndaki uzakl›k için Ek-12/Ç’deki de¤erler esas al›n›r.
c) Yeralt› tanklar›n›n içi, 0. Tehlike ve bak›m ifllerinin yap›ld›¤› kanal veya kapak bölmesi, 1. Tehlike Bölgesidir.
ç) Yeralt› tanklar›n›n beklenen mekanik etkilerde ve yang›n hâlinde s›zd›rmaz kalabilmesi gerekir.
d) Korozyona dayan›kl› olmayan malzemeden yap›lm›fl yeralt› tanklar›, korozyon tehlikesine karfl›, d›fl›ndan zedesiz ve zarar görmemifl bir
yal›t›m tabakas› ile korunur.
e) Tanklar›n kamuya ait boru ve di¤er flebekelerden en az 1 m uzakl›¤a yerlefltirilmesi gerekir.
f) Tank›n, toprak doldurulmadan önce, en az 200 mm kal›nl›¤›nda, yanmaz ve izolasyonuna etki etmeyen bir tabaka ile örtülmesi flartt›r.
g) Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun sa¤laml›¤› ve yerlefltirilirken sa¤lam kald›¤›, yetkili bir kifli taraf›ndan tank›n
yerlefltirilmesi s›ras›nda tespit edilir. Tanklar›n zedelenmeden, haz›rlanan çukura yerlefltirilmeleri gerekir.
¤) Tanklar›n kapat›lmaz bir havaland›rma borusunun bulunmas› ve bu borunun doldurma s›ras›nda gaz s›k›flmas›na meydan vermeyecek ebatta
olmas› flartt›r. Bu flart, bölmeli tanklarda her bölme için geçerlidir. Havaland›rma borular›n›n kapal› hacimlere aç›lmamas› ve zeminden en az
4 m yüksekte aç›k havaya ç›kmas› gerekir. Boru uçlar›, ya¤mur ve yabanc› madde girifline karfl› korunur.
(3) Yerüstü tanklar›:
a) Yerüstü tanklar›n›n içi, 0. Tehlike Bölgesidir.
b) Yerüstü tanklar›n›n beklenen mekanik etki ve yang›n hâlinde s›zd›rmaz kalmas› gerekir.
c) Tank cidarlar› d›fltan korozyona maruz ve korozyona dayan›ks›z malzemeden yap›lm›fl ise, uygun flekilde bu etkilerden korunur.
ç) Tanklar içindeki s›v› sebebiyle içerden korozyona maruz ise, tanklar›n içi de uygun flekilde korunur.
d) Tanklar ve bölmeli tanklar›n her bölmesi havaland›rma borular› ile donat›l›r.
e) Birkaç tank, ayr› tehlikeli gruba ait s›v›lar ihtiva etmiyor veya içlerindeki s›v›lar›n kar›flmalar›ndan tehlikeli bir reaksiyon beklenmiyor ise,
ortak boru hatt› üzerinden havaland›r›labilir.
f) Her tank veya tank bölmesinde, s›v› seviyesini gösteren bir düzen bulunur. Gösterge olarak cam veya benzeri borular kullan›l›yor ise, bu
borular›n çabuk kapat›labilir bir vana ile donat›lmas› ve vanan›n yaln›z ölçüm için aç›lmas› gerekir.
g) Tank›n s›v› hacmine ba¤lanan her boru bir vana ile kapat›l›r. Vanalar, kolay ulafl›l›r ve görülen bir flekilde, tanka yak›n olarak düzenlenir.
¤) S›n›f I, S›n›f II ve S›n›f III s›v›lar›n dolduruldu¤u tanklar, elektrostatik yüklemeye karfl› emniyete al›n›r.
(4) Tafl›nabilir kaplar›n dolduruldu¤u ve boflalt›ld›¤› yerler:
a) Tafl›nabilir veya araç üstü tanklar›n doldurulup boflalt›ld›¤› yerlerdeki teçhizatta, tank›n elektrostatik yüklenme tehlikesini önleyecek tedbirler
al›n›r.
b) Dolum ve boflalt›m yap›lan yerlerde, akan s›v›n›n yerüstü ve yeralt› su kaynaklar›na ve kanalizasyona kar›flmas› önlenir.
c) Dolum yap›lan yerlerin 15 m yar›çapa ve zeminden 0.8 m yüksekli¤e kadar ve dolum a¤z›ndan itibaren 5 m yar›çapa ve a¤›zdan 3 m
yüksekli¤e kadar olan civar›, 1. Tehlike Bölgesidir.
ç) Boflaltma yap›lan yerlerden ve boflaltma s›ras›nda aç›lan hava tahliye a¤z›ndan (buhar haznesinden) yan›c› buharlar›n ç›kabilece¤i aç›kl›klar›n
5 m yar›çapa ve zeminden 0.8 m yüksekli¤e kadar olan civar›, 2. Tehlike Bölgesidir.
77
Akaryak›t servis istasyonlar›
MADDE 121- (1) Servis istasyonlar› kurulurken bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakk›nda, Karayollar› Kenar›nda Yap›lacak ve Aç›lacak
Tesisler Hakk›nda Yönetmelik ve ilgili standart hükümlerine uyulur.
(2) Servis istasyonlar› kurulurken, Ek-13’de verilen uzakl›klara uyulur ve yeterli havaland›rma sa¤lan›r.
(3) ‹kmal kolonlar›n›n içi, 1. Tehlike Bölgesidir. Kolonlar›n orta noktalar›ndan 1 m yar›çapl› çevresi, kolon yüksekli¤ine kadar 2. Tehlike
Bölgesidir.
(4) Akaryak›t istasyonlar›n›n düzenlenmesinde afla¤›da belirtilen esaslara uyulur:
a) Akaryak›t servis istasyonlar›nda, akaryak›t, ancak 120 nci maddenin ikinci f›kras›nda belirtilen yeralt› tanklar›nda depolanabilir.
b) Tanklar, betonarme havuz içerisine yerlefltirilir. Tank bafl›na 45000 litreyi geçmemek flart› ile, bir istasyonda 250000 litre akaryak›t
depolanabilir.
c) Akaryak›t servis istasyonunun tamam›, merkezi ve geliflmifl bir topraklama sistemine ba¤lan›r. Topraklama hatt›ndan bir seyyar uç, dolum
a¤z› muhafazas› içine al›narak boflalt›m yapan tankerlerin topraklanmas›nda kullan›l›r.
ç) Enerji nakil hatlar› ve yeralt› kablolar› ile ilgili hususlar hakk›nda, 30/11/2000 tarihli ve 24246 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanan Elektrikli
Kuvvetli Ak›m Tesisleri Yönetmeli¤i hükümleri uygulan›r.
d) ‹kmal kolonlar› ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve araç çarpmalar›na karfl› emniyete al›n›r. Bunlar, zemin seviyesinin alt›na ve özellikle
bodrumlara konulamaz.
e) ‹kmal kolonunun 5 m yar›çapl› çevresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal, boru ve tesisat aç›kl›klar›n›n bulunmamas› gerekir.
Boru ve kablolar›n geçti¤i kanallarda yan›c› buhar kar›fl›mlar› meydana gelmesi, kum doldurulmas› gibi yollarla önlenir.
f) Boflaltma ünitesi, depo doldu¤unda otomatik olarak kapanan bir vana ile donat›l›r veya vanan›n açma kolunda sabitlefltirme düzeni
bulunmamas› gerekir.
g) ‹stasyonda, her dispenser adas›n›n yan›nda ve her binan›n içerisinde, TS 862-EN 3'e uygun en az 1 adet 6 kg’l›k kuru kimyevi tozlu, ilave
olarak istasyon içerisinde farkl› yerlerde ve fakat doldurma a¤z›na 7 m’den yak›n ve 25 m’den uzak olmayacak flekilde, asgari 89 B söndürme
etkisi olan en az 2 adet 50 kg'l›k kuru kimyevi tozlu tekerlekli yang›n söndürme cihaz› olmas› flartt›r.
¤) ‹stasyonda, y›ld›r›m tehlikesine karfl› ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun y›ld›r›mdan korunma tesisat› yap›l›r.
Genel olarak yang›ndan korunma ifllemleri
MADDE 122- (1) Yan›c› s›v›lar›n depoland›¤›, dolduruldu¤u ve nakledildi¤i tesislerin, yeterli yang›n önleme sistemleri ile donat›lmas›, bu
sistemlerin daima kullan›ma haz›r olacak flekilde tutulmas› ve bak›mlar›n›n yap›lmas› gerekir. Gerekli düzen, deponun durumuna göre sabit,
hareketli veya k›smen hareketli olabilir. Söndürücü olarak, özellikle hafif köpük, karbondioksit, kuru kimyevi toz ve su kullan›labilir.
(2) Ya¤murlama tesislerinin, bir tank yang›n›nda, komflu tank›n ›s›narak patlamas›n› önleyecek kapasitede olmas› gerekir.
(3) Yan›c› s›v›lar›n naklinde kullan›lan pompalar gibi cihazlar›n, bir yang›n hâlinde h›zl› ve engelsiz bir flekilde ulafl›labilecek bir yerden kontrol
edilebilir olmas› flartt›r. Bu flart, di¤er s›n›ftaki s›v›lar ile beraberce depolanan s›n›f IIIA ve S›n›f IIIB yan›c› s›v›lar için de geçerlidir.
(4) Tanklar ve tanklar ile iletken flekilde ba¤lanm›fl tesis bölümleri, topra¤a karfl› bir gerilime sahip olmayacak flekilde kurulur. Topraklama
hatlar›n›n ba¤lant› uçlar› ve birleflme noktalar›, kolay ulafl›labilecek flekilde düzenlenir ve gevflemeye karfl› emniyete al›n›r. Bu hususta ayr›ca
topraklama ile ilgili yönetmelik hükümlerine uyulur.
(5) Tank ve ba¤l› bölümleri, yaln›z bafl›na topraklay›c› hat olarak kullan›lamaz. Topraklay›c› hat malzemesi, tank ve borularda korozyon
yapmayacak malzemeden seçilir.
(6) Tanklar›n dolumu s›ras›nda, tanktan d›flar› ç›kan buhar›n, hava kar›fl›m›n›n orada çal›flanlara ve baflkalar›na zarar vermeyecek flekilde aç›k
havaya at›lmas› gerekir. Yap›dan kaynaklanan sebeplerle, bu kar›fl›m›n uygun bir yerden d›flar› at›lmas› mümkün de¤il ise, kar›fl›m›n uygun
bir hortum veya boru hatt› ile yan›c› s›v›y› boflaltan tanka geri beslenmesi sa¤lan›r.
Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayaca¤› alanlar
MADDE 123- (1) Bu Bölümde yer alan hükümler;
a) Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyet için yap›lmayan, ›s›tma merkezi kazan daireleri ve yak›t depolar› gibi depolama ve doldurma
iflleri hakk›nda,
b) Araç depolar›, yer de¤ifltirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit tesisler ile söz konusu araç ve tesislerin ayr›lmaz
parças› olan yak›t kaplar› hakk›nda,
c) ‹flletmelerde, herhangi bir yan›c› s›v›n›n, üretimde ifllenmesi veya ürün veya ara ürün olarak k›sa süre için depolanmas› hâlinde,
uygulanmaz.
DOKUZUNCU KISIM
Yang›n Güvenli¤i Sorumlulu¤u, Ekipler, E¤itim,
Denetim, ‹flbirli¤i, Ödenek ve ‹ç Düzenlemeler
Yang›n Güvenli¤i Sorumlulu¤u
Yang›n güvenli¤i sorumlulu¤u
MADDE 124- (1) Yap›, bina, tesis ve iflletmelerde yang›n güvenli¤inden; kamu ve özel kurum ve kurulufllarda en büyük amir, di¤er bina, tesis
ve iflletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.
Yang›n güvenli¤i sorumlusunun belirlenmesi
MADDE 125- (1) Çal›flma saatleri içinde görevli say›s›na ve binadaki en büyük amirin takdirine göre, binan›n her kat›, bölümü veya tamam›
için görevliler aras›ndan yang›n güvenli¤i sorumlusu seçilir. Sorumlu, çal›flma saatinin bafllang›c›ndan bitimine kadar sorumlu oldu¤u bölümde,
78
yang›na karfl› korunma önlemlerini kontrol etmek ve ald›rmakla yükümlüdür. Kat mülkiyetine tabi olan binalarda bu sorumlulu¤u bina yöneticisi
üstlenir.
(2) Kamu binalar›nda bir gece bekçisi veya güvenlik görevlisi bulunmas› as›ld›r. Gece bekçisi temin edilemeyen yerlerde,
a) Hizmetli say›s› 2'den fazla de¤ilse, durum en yak›n polis veya jandarma karakoluna bir yaz›yla bildirilir ve binan›n devriyeler taraf›ndan
s›k s›k kontrol edilmesi sa¤lan›r.
b) Hizmetli say›s› 2'den fazla ise ve as›l görev aksat›lmadan yürütülebilecekse, hizmetliler s›rayla gece nöbeti tutarlar ve ertesi gün istirahat
ederler. Nöbet izni sebebiyle as›l görevin aksamas› söz konusu ise ve hizmetli say›s› 5'i geçmiyor ise, (a) bendine göre hareket edilir.
c) Kamu binalar›nda resmî tatil ve bayram günlerinde de hizmetlilerce s›rayla nöbet tutulur. Nöbetçi personele, fazla mesai ücreti ödenemedi¤i
takdirde nöbet tuttu¤u saat kadar mesai günlerinde izin verilir.
Ekiplerin Kuruluflu, Görevleri ve Çal›flma Esaslar›
Ekiplerin kuruluflu
MADDE 126- (1) Yap› yüksekli¤i 30.50 m.’den fazla olan konut binalar› ile içinde 50 kifliden fazla insan bulunan konut d›fl› her türlü yap›da,
binada, tesiste, iflletmede ve içinde 200’den fazla kiflinin bar›nd›¤› sitelerde afla¤›daki acil durum ekipleri oluflturulur.
a) Söndürme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
ç) ‹lk yard›m ekibi.
(2) Birinci f›krada belirtilenler d›fl›ndaki yap›, bina, tesis ve iflletmelerde ise; bina sahibinin, yöneticisinin veya amirinin uygun görece¤i tedbirler
al›n›r.
(3) Ekipler, 136 nc› madde uyar›nca ç›kar›lan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendirilen amirin belirleyece¤i ihtiyaca göre, en büyük amirin
onay›yla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er kifliden; koruma ve ilk yard›m ekipleri ise, en az 2'fler kifliden oluflur. Kurumda
sivil savunma servisleri kurulmufl ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.
(4) Her ekipte bir ekip bafl› bulunur. Ekip bafl›, ayn› zamanda iç düzenlemeleri uygulamakla görevli amirin yard›mc›s›d›r.
(5) Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde as›l› olarak bulundurulur.
Ekiplerin görevleri
MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri afla¤›da belirtilmifltir.
a) Söndürme ekibi; binada ç›kacak yang›na derhal müdahale ederek yang›n›n genifllemesine mani olmak ve söndürmek,
b) Kurtarma ekibi; yang›n ve di¤er acil durumlarda can ve mal kurtarma ifllerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtar›lan eflya ve evrak› korumak, yang›n nedeniyle ortaya ç›kmas› muhtemel panik ve kargaflay›
önlemek,
ç) ‹lk Yard›m ekibi; yang›n sebebiyle yaralanan veya hastalanan kiflilere ilk yard›m yapmak.
Ekiplerin çal›flma esaslar›
MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle iflbirli¤i yapmalar› ve karfl›l›kl› yard›mlaflmada bulunmalar› esast›r.
(2) Ekiplerin yang›n an›nda sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amir veya yard›mc›lar›na aittir. Bu
süre içinde ekipler amirlerinden emir al›rlar. ‹tfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
(3) Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yap›larda meydana gelecek yang›nlara müdahale etmeleri ve kurtarma ifllemlerini
yürütmelerinde kullanmalar› için gereken malzemeleri bulundurmak zorundad›rlar. Yap›n›n büyüklü¤üne, kullan›m amac›na, mevcut koruma
sistemlerine ve oluflturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teflkilat› ve sivil savunma müdürlü¤ünün görüflü al›narak, gerekli ise gaz
maskesi, teneffüs cihaz›, yedek hortum, lans, hidrant anahtar› ve benzeri malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye
teflkilat›nda kullan›lan malzemelere uygun olmak zorundad›r. Araç-gereç ve malzemenin bak›m› ve korunmas›, iç düzenlemeyi uygulamakla
görevli amirin sorumlulu¤u alt›nda görevliler taraf›ndan yap›l›r.
(4) Yang›n haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay
yerinde;
a) Söndürme ekibi yang›n yerinin alt›ndaki, üstündeki ve yanlar›ndaki odalarda gereken tertibat› al›r, yang›n›n genifllemesini önlemeye ve
söndürmeye çal›fl›rlar.
b) Kurtarma ekibi önce canl›lar› kurtar›r. Daha sonra yang›nda ilk kurtar›lacak evrak, dosya ve di¤er eflyay›, olay yerinde bulunanlar›n da
yard›m› ile ve büro fleflerinin nezareti alt›nda mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boflalt›lmaya haz›r hâle getirir. Çuval ve torbalar,
bina yetkililerinin gerek görmesi hâlinde binan›n henüz yanma tehlikesi olmayan k›s›mlar›na tafl›n›r. Yanan binan›n genel olarak boflalt›lmas›na
olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle bafllan›r.
c) Koruma ekibi boflalt›lan eflya ve evrak›, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin gösterece¤i bir yerde muhafaza alt›na al›r ve yang›n
söndürüldükten sonra o binan›n ilgililerine teslim eder.
ç) ‹lk yard›m ekibi yang›nda yaralanan veya hastalananlar için ilk yard›m hizmeti verir.
(5) Yang›ndan haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri flekilde görev bafl›na gelip, söndürme, kurtarma,
koruma ve ilk yard›m ifllerini yürütmek zorundad›r.
79
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
E¤itim
Genel e¤itim
MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumlulu¤unda yang›ndan korunma, yang›n›n
söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yard›m faaliyetleri, itfaiye ile iflbirli¤i ve organizasyon sa¤lanmas› konular›nda, mahalli itfaiye ve sivil
savunma teflkilatlar›ndan yararlan›larak e¤itilir ve yap›lan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri art›r›l›r. Ekip personeli ile binadaki di¤er görevliler,
yang›n söndürme alet ve malzemelerinin nas›l kullan›laca¤› ve en k›sa zamanda itfaiyeye nas›l ulafl›laca¤› konular›nda tatbikî e¤itimden geçirilir.
Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikat› yap›l›r.
Özel e¤itim
MADDE 130- (1) ‹tfaiye e¤itim birimi bulunmayan belediye itfaiye teflkilatlar›n›n yönetici personelinin; genel yang›n bilgileri, sivil savunma ve
ilk yard›m konular›n› içeren temel e¤itimleri ‹çiflleri Bakanl›¤› Sivil Savunma Genel Müdürlü¤ü’nce yap›l›r. Bu personelin her türlü e¤itim
giderleri, kurulufllar›nca kendi bütçelerinden karfl›lan›r. Belediye itfaiye teflkilat›n›n yönetici personelinin teknik e¤itimleri ile di¤er personelin
temel ve teknik e¤itimleri, kendi teflkilâtlar›nca yapt›r›l›r.
(2) Bünyesinde özel itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kurulufllar› ve özel kurulufllar ile di¤er yap›, bina ve iflletmelerde itfaiye birimi
personelinin e¤itimi, kendi imkânlar› ile kendi kurulufllar›nca, gerekirse mahalli itfaiye ve sivil savunma teflkilat›ndan yararlan›larak yap›l›r. Bu
kurulufllar, ilgili mevzuat›na uygun flekilde yang›n e¤itimi veren özel okul, kurs ve dershanelerden e¤itim hizmeti alabilirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim
Denetim
MADDE 131- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulan›p uygulanmad›¤› afla¤›daki flekilde denetlenir:
a) Özel yap›, bina, tesis ve iflletmeler, mahalli itfaiye teflkilat› ile bunlar›n ba¤l› veya ilgili oldu¤u bakanl›k ve kamu kurum ve kurulufllar›n›n
müfettifli, kontrolör veya denetim elemanlar› taraf›ndan denetlenir. Bina sahibi, yöneticisi ve sorumlular› denetim elemanlar›nca binalar›n arzu
edilen bütün bölümlerini ve teçhizat›n› göstermek, istenilen bilgi ve belgeleri vermek zorundad›r. Denetim sonunda eksik bulunan ve giderilmesi
istenilen aksakl›klar ile talep edilen önlemlerin öngörülen uygun süre içerisinde ilgililerce yerine getirilmesi mecburidir.
b) Kamu binalar›, kurum amiri ve görevlendirece¤i kifli veya heyet, mülki amir veya görevlendirece¤i heyet, kurumun ba¤l› veya ilgili oldu¤u
bakanl›k, müsteflarl›k, genel müdürlük veya baflkanl›k müfettiflleri veya kontrolörleri; hükümet konaklar› ise, ‹çiflleri Bakan› ad›na Sivil Savunma
Genel Müdürü veya görevlendirece¤i kifli veya heyet ile mülkiye müfettiflleri taraf›ndan denetlenir. Denetim yetkisini haiz kifliler, kurum,
kurulufl ve müesseselerin denetim sonuç raporlar›n›; ba¤l› veya ilgili oldu¤u bakanl›k, müsteflarl›k, genel müdürlük veya baflkanl›klar›na gönderir.
‹flbirli¤i
‹flbirli¤i protokolü
MADDE 132- (1) ‹tfaiye teflkilât› bulunan belediyeler, kamu kurum ve kurulufllar› ve özel kurulufllar ile Türk Silahl› Kuvvetleri, meydana
gelebilecek yang›nlarda karfl›l›kl› yard›mlaflma ve iflbirli¤i amac›yla aralar›nda protokol düzenler.
(2) Protokolde; personelin e¤itimi, bilgi de¤iflimi, kullan›lan araç, gereç ve malzemenin standart hâle getirilmesi, müflterek tatbikatlar›n yap›lmas›
ve muhtemel yang›nlara müdahalenin hangi flartlarda yap›laca¤› hususlar› yer al›r. Protokol düzenlenmeden evvel bu kurumlar›n ve itfaiyelerin
sorumluluk bölgelerinde di¤er itfaiyenin yard›m›n› gerektirecek büyüklükte bir yang›n meydana gelirse, yard›m talebini alan itfaiye teflkilât›
kendi bölgesinde meydana gelebilecek di¤er yang›nlara karfl› zafiyet yaratmamak kofluluyla yard›m isteyen itfaiyeye gerekli ve yeterli deste¤i
göndermek zorundad›r.
ALTINCI BÖLÜM
Ödenek
Ödenek
MADDE 133- (1) Kamuya ve özel sektöre ait yap›, bina, tesis ve iflletmelerde; Bu Yönetmelikte belirtilen sistem ve tesisat›n yap›m› ile araçgereç ve malzemenin temini, bak›m ve onar›m› için ödenek ayr›l›r. Binalar›n yang›ndan korunmas› için y›ll›k bütçelere konulan ödenek baflka
bir amaç için kullan›lamaz.
Kamuya ait yap›, bina, tesis ve iflletmelerde ödenek
MADDE 134- (1) Kamuya ait yap›, bina, tesis ve iflletmelerde yang›nla mücadele için gereken giderler;
a) ‹l ve ilçelerdeki hükümet konaklar› için, ‹çiflleri ve Maliye bakanl›klar›n›n ilgili birimlerince tespit edilerek Maliye Bakanl›¤› bütçesine konulan
ve ‹çiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan belirlenen tahsis flekline göre il emvaline gönderilen,
b) Genel bütçeye dâhil di¤er idarelerin merkez ve taflra örgütleri için, ilgili bakanl›k ve dairelerin kendi bütçelerine konulan,
80
c) Özel bütçeli idareler, iktisadi devlet teflekkülleri, döner sermayeli kurulufllar, özel kanun ile kurulan teflekküller, özel idare ve belediyeler
için kendi bütçelerine konulan,
ödenekler ile karfl›lan›r.
Özel sektöre ait yap›, bina, tesis ve iflletmelerde ödenek
MADDE 135- (1) Yang›nla mücadele için gerekli giderler bina sahibi, kat mülkiyetine tabi binalarda kat malikleri ve bina yöneticileri, di¤er
özel kurum ve kurulufllarda iflyeri sahipleri taraf›ndan, tüzel kifliliklerde ise ana sermayeden karfl›lan›r. Binalar›n yang›ndan korunmas› için
sarf olunmas› gerekli olan bu ödenekler baflka bir amaçla kullan›lamaz.
(2) Yang›nla mücadele amac›yla al›nmas› zorunlu olan mal ve hizmetlerde herhangi bir sebep ileri sürülerek k›s›tlama yap›lamaz.
(3) 95 inci maddenin sekizinci f›kras›nda belirtilen tesislerin öncelikle yap›lmas› için gerekli ödenek belediye bütçesine konulur.
YED‹NC‹ BÖLÜM
‹ç Düzenleme
‹ç düzenlemelerin haz›rlanmas›
MADDE 136- (1) Bu Yönetmeli¤in uygulanmas›n› sa¤lamak üzere belediyeler, kamu kurum ve kurulufllar› ve özel kurulufllar ile gerçek ve
tüzel kifliler; bulunduklar› yer, yap›, bina, tesis ve iflletmelerin özelliklerini ve bu Yönetmelik hükümlerini dikkate alarak yang›n önleme ve
söndürme konusunda iç düzenlemelerde bulunurlar.
‹ç düzenlemelerin kapsam› ve yürütülmesi
MADDE 137- (1) Yang›n önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemelerde; bu Yönetmelikte yer alan hususlardan, acil durum ekiplerinin
say›s›, personelin ad› ve görevleri, ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemenin cinsi ve miktar›, söndürme araçlar›n›n kullanma usulleri, e¤itim
ve bak›m hususlar›, nöbet hizmetleri ile gerek görülecek di¤er hususlar düzenlenir. Bina yerleflimini, bina iç ulafl›m yollar›n›, yang›n bölmelerini,
yang›n duvarlar›n›, yatay bölmeleri, cepheleri, söndürücü sistemi, uyar›c› sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yard›mc› olabilecek di¤er
hususlar› gösterir plân ve krokiler bu düzenlemelere eklenir.
(2) Yang›n önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemeler yap›, bina, tesis ve iflletmenin sahibi, yöneticisi veya amiri taraf›ndan yürütülür.
ONUNCU KISIM
Mevcut Binalar Hakk›nda Uygulanacak Hükümler
Genel Hükümler
Mevcut yap›lara iliflkin uygulama
MADDE 138- (1) 4 üncü maddenin (ff) bendinde tarifi yap›lan mevcut yap›lar hakk›nda, bu K›s›m hükümleri uygulan›r.
(2) Mevcut yap›lardan, 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile yürürlü¤e konulan Binalar›n Yang›ndan Korunmas›
Hakk›nda Yönetmeli¤e uygun yang›n tedbirleri al›nm›fl olan yap›larda, bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbir al›nmamas› as›ld›r. Ancak,
yap› sahibi isterse bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbirler alabilir.
(3) Mevcut yap›lardan bu Yönetmeli¤in yürürlü¤e girmesinden sonra kullan›m amac› de¤ifltirilen yap›lardan 2 nci maddenin ikinci f›kras›n›n
(b) bendinde say›lanlar d›fl›nda kalan yap›lar hakk›nda da bu K›s›m hükümleri uygulan›r.
Mevcut yap›lar hakk›nda uygulanacak di¤er hükümler
MADDE 139- (1) Bu K›s›mda aksi belirtilmedikçe, bu Yönetmeli¤in di¤er k›s›mlar›nda belirtilen hususlar mevcut yap›lar için de geçerlidir.
Mevcut yap›lar hakk›nda uygulanmayacak hükümler
MADDE 140- (1) Bu Yönetmeli¤in 21 inci, 22 nci, 24 üncü, 25 inci, 26 nc›, 27 nci, 28 inci, 29 uncu ve 63 üncü maddelerinin mevcut
yap›lar hakk›nda uygulanmamas› esast›r. Ancak, bu maddelerde öngörülen ve yang›na karfl› al›nmas› mümkün olan uygulanabilir iyilefltirici
tedbirler; bina sahibi, yöneticisi ve kurum amirleri taraf›ndan, mevcut yap›lar hakk›nda da al›n›r.
(2) 112 nci maddenin birinci f›kras›n›n (j) bendi do¤algaz tesisat› yap›lm›fl mevcut yap›larda uygulanmaz.
‹lave ç›k›fl ve kaç›fl merdiveni
MADDE 141- (1) Binada, ilave ç›k›fl gereklili¤ini veya kaç›fl merdivenlerinin yeniden düzenlenme mecburiyetini gerektiren bir kullan›m mevcut
ise, binan›n bütünü göz önüne al›narak, bina sahibi veya kat malikleri taraf›ndan, binan›n tamam› için ilave ç›k›fl veya kaç›fl merdiveni yapt›r›lmas›
flartt›r.
Ya¤murlama sistemi, yang›n dolab› ve itfaiye su alma a¤z›
MADDE 142- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binaya ya¤murlama sistemi, yang›n dolab› veya itfaiye su alma a¤z› gibi sistemlerin
yap›lmas›n›n flart oldu¤u hâllerde, su girifli ana hatt› ve ana kolonlar bina sahibi veya kat malikleri taraf›ndan yapt›r›l›r.
81
Alg›lama veya uyar› sistemi
MADDE 143- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binada alg›lama sistemi yap›lmas›n›n flart oldu¤u hâllerde, alg›lama veya uyar› sisteminin
ana paneli binan›n tamam›na hizmet verecek flekilde, bina sahibi veya kat malikleri taraf›ndan yapt›r›l›r.
Yetkili idareden görüfl al›nmas›
MADDE 144- (1) Bu K›s›mda belirtilmeyen veya aç›kl›k bulunmayan hususlar hakk›nda, yap› ruhsat› vermeye yetkili idarenin görüflü esas
al›n›r ve al›nmas› gereken tedbirler bina sahibi veya kat malikleri taraf›ndan yapt›r›l›r.
Mevcut Binalar ‹çin Özel Hükümler
Bina tafl›y›c› sisteminin stabilitesi
MADDE 145- (1) Mevcut yap›larda, bina tafl›y›c› sisteminin stabilitesi ile ilgili olarak, 23 üncü maddenin dördüncü f›kras› uygulan›r.
Kaç›fl yollar›
MADDE 146- (1) Hastane, otel, huzur evi, ilkö¤retim okulu, yuva ve benzeri yerler d›fl›nda kalan mevcut yap›lar›n kaç›fl yollar› için, 31 inci
madde hükümleri esas olmak üzere, bu maddede belirtilen hususlar da kabul edilir.
(2) Mevcut yap›larda; birinci katta kullan›c› say›s› 25 kifliden fazla olmamak flart›yla, bina d›fl›ndaki güvenlik bölgesine aç›k, d›fl zeminden en
çok 4 m yükseklikte olup aç›labilir kanat geniflli¤i ve yüksekli¤i en az 70 cm olan pencereler, zaruri hâllerde kaç›fl yolu olarak kabul edilir.
(3) Mevcut yap›larda, katta bulunan kullan›c› say›s› 50 kifliyi geçmemek ve toplanma amaçl› mekân olmamak flart›yla, afla¤›da belirtilen özellikteki
ç›k›fllar, ikinci kaç›fl yolu olarak kabul edilir:
a) Bina yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olmayan binalarda, kaç›fl merdivenine bir pencereden ulafl›lmas›na;
1) Pencere parapet seviyesinin döfleme seviyesinden 80 cm’den daha yüksek olmamas›,
2) Pencerenin temiz aç›l›r-kapan›r k›sm›n›n en az 70/140 cm boyutlar›nda olmas›,
3) Parapet seviyesine ulaflacak flekilde basamak yap›lmas›,
4) Pencere geçiflinde kullan›lan malzemelerin en az 30 dakika yang›na dayan›kl› malzemeden yap›lmas›,
flartlar› birlikte mevcut oldu¤u takdirde müsaade edilir.
b) Kaç›fl merdivenine bir odadan geçilerek ulafl›lmas›na; oda kap›s›n›n kendili¤inden kapan›r olmas› ve kilitsiz tutulmas› ve kaç›fl merdivenine
ulafl›lan odan›n kap›s›ndan kaç›fl merdivenine olan azami uzakl›¤›n 9 m’yi geçmemesi hâlinde müsaade edilir. Bu odan›n duvarlar›n›n ve kap›s›n›n
yang›na en az 60 dakika dayan›kl› ve kap›n›n duman s›zd›rmaz özellikte olmas› hâlinde kaç›fl uzakl›¤› bu odan›n kap›s›na kadar al›n›r.
c) Toplanma amaçl› olarak kullan›lmayan bir bodrum kat için di¤er merdivene alternatif olmak üzere, bir merdiven ile ulafl›lan, aç›l›r bir kenar›
en az 50 cm ve aç›l›r alan› 0.4 m2’den az olmayan pencereden geçilerek zemin seviyesine ulafl›l›yor ise, bu pencere ikinci kaç›fl yolu kabul
edilir.
ç) Zemin kat üzerindeki birinci kat›n kullan›c› say›s› 25 kifliden az ve kullan›lan alan›n en uzak noktas›ndan kat›n ç›k›fl kap›s›na olan uzakl›k
tek yönlü kaç›fl mesafesini sa¤l›yor ise, bu kata hizmet veren merdivenin zemin kattan ba¤›ms›z olmas› ve giriflinin müstakil düzenlenmesi
flart› ile, bu kat›n yüksekli¤ine bak›lmaks›z›n tek ç›k›fl yeterli kabul edilir.
Ç›k›fl kapasitesi ve kaç›fl uzakl›¤›
MADDE 147- (1) Mevcut yap›larda, ç›k›fl kapasitesi ve kaç›fl uzakl›¤› için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.
(2) Kullan›c› yükü katsay›s› olarak, gerekli kaç›fl ve panik hesaplar›nda kullan›lmak üzere Ek-5/A’daki de¤erler esas al›n›r.
(3) Kaç›fl uzakl›¤›, kullan›m s›n›f›na göre Ek-14’de verilen de¤erlerden daha büyük olamaz. Oda, koridor ve benzeri alt bölümlere ayr›lm›fl
büyük alanl› bir katta, odan›n en uzak bir noktas›ndan odan›n ç›k›fl kap›s›na kadar ölçülen uzakl›¤›n 15 m’yi aflmamas› flart›yla, kaç›fl uzakl›¤›,
odan›n ç›k›fl kap›s›ndan bafllayarak bir kaç›fl merdivenine, kaç›fl geçidine veya d›fl aç›k alana aç›lan ç›k›fl kap›s›na kadar olan ölçüdür.
(4) Binan›n sirkülasyon merdivenleri korunumlu hâle getirilmifl ise ve flaftlar yatayda korunmufl ise, ayr›ca katlarda kolay alevlenici ve parlay›c›
madde kullan›lm›yor ve bulundurulmuyor ise, Ek-14’de verilen kaç›fl uzakl›klar› 1/2 oran›nda art›r›larak uygulan›r.
(5) Bina yüksekli¤i 30.50 m’yi geçmeyen binalarda, birbirine alternatif 2 kaç›fl merdiveni düzenlenmifl ve bunlardan birisi korunumlu ise, iki
yönlü kaç›fl mesafesi uygulan›r.
(6) Zemin kattaki dükkânlarda ve benzeri yerlerde kullan›c› say›s› 50’nin alt›nda ve en uzak noktadan d›fl ortama aç›lan kap›ya kadar olan
kaç›fl uzakl›¤› 25 m’den fazla de¤ilse, bina d›fl›na tek ç›k›fl yeterli kabul edilir.
Kaç›fl yolu say›s› ve geniflli¤i
MADDE 148- (1) Mevcut yap›larda, kaç›fl yolu ile kaç›fl merdiveni say›s› ve geniflli¤i için afla¤›da belirtilen hususlara uyulur.
a) Toplam kaç›fl yolu geniflli¤i, Ek-5/A’ya göre hesaplanan kattaki toplam kullan›c› say›s›n›n 0.4 ile çarp›m› suretiyle santimetre olarak bulunur.
b) Kaç›fl merdiveninin geniflli¤i, düz kollu sahanl›kl› merdivende 60 cm’den veya dairesel merdivende 70 cm’den daha az olamaz. Toplam
kullan›c› say›s› 60 kifliden fazla olan katlarda bu genifllik, düz kollu sahanl›kl› merdivenlerde 70 cm’den veya dairesel merdivenlerde 80 cm’den
az olamaz. Hastaneler, huzurevleri, anaokullar› ve ilkö¤retim okullar›nda ise, sadece sahanl›kl› düz kollu merdivenler düzenlenebilir ve bu
merdivenin geniflli¤i 100 cm’den az olamaz.
c) Kaç›fl merdivenlerinde merdiven kolu duvarlar ile çevrelenmifl ise, temiz genifllik, her iki duvar›n bitmifl yüzeyleri aras›ndaki ölçüdür.
Merdiven kolunun bir taraf›nda duvar, di¤er taraf›nda korkuluk var ise, temiz genifllik, duvar›n bitmifl yüzeyi ile korkuluk iç yüzeyi aras›ndaki
ölçüdür. Kaç›fl merdivenlerinde temiz genifllik hesaplan›rken, küpefltenin yapt›¤› ç›k›nt›n›n 80 mm’si temiz geniflli¤e dâhil edilir.
ç) Bütün ç›k›fllar›n ve eriflim yollar›n›n, aç›k-seçik görülebilir olmas› veya konumlar›n›n simgeler ile vurgulanmas› ve her an kullan›labilmesi için
engellerden ar›nd›r›lm›fl durumda bulundurulmas› flartt›r.
Yang›n güvenlik holü
MADDE 149- (1) Mevcut yap›larda, yang›n güvenlik holü için afla¤›da belirtilen hususlara uyulur.
a) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan konut harici mevcut binalarda, bir kullan›m alan› içerisinden kaç›fl merdivenine do¤rudan giriliyor
ve merdiven içinde bas›nçland›rma yok ise, yang›n güvenlik holü bak›m›ndan 34 üncü madde uygulan›r.
82
b) Mevcut binalarda kaç›fl merdiveni kap›lar›n›n, parlay›c› madde içermeyen ve kullan›m alanlar›ndan kap› ile ayr›lan koridor, hol ve benzeri
hacimlere aç›lmas› hâlinde, yang›n güvenlik holü yap›lmas› zorunlu de¤ildir.
Acil ç›k›fl› zorunlulu¤u
MADDE 150- (1) Mevcut yap›larda, acil ç›k›fl zorunlulu¤u için afla¤›da belirtilen hususlara uyulur.
a) Mevcut yap›larda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas al›narak her bir ç›k›fl›n geniflli¤i 200 cm’yi aflmayacak flekilde ç›k›fl say›s› bulunur. Bir
katta veya kat›n bir bölümünde, hesaplanan de¤erden az olmamak üzere 25 kiflinin afl›ld›¤› yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kiflinin afl›ld›¤›
yerlerde en az 2 ç›k›fl, 600 kiflinin afl›ld›¤› yerlerde en az 3 ç›k›fl ve 1000 kiflinin afl›ld›¤› yerlerde en az 4 ç›k›fl olmas› flartt›r.
b) Kap›lar›n birbirinden olabildi¤ince uzakta olmas› gerekir. Bölünmemifl mekânlarda kap›lar aras›ndaki mesafe, en uzun köflegenin 1/3’ünden,
ya¤murlama sistemli yap›larda ise, 1/4’ünden az olamaz.
Kaç›fl merdiveni yuvalar›n›n yeri ve düzenlenmesi
MADDE 151- (1) Mevcut yap›larda, kaç›fl merdiveni yuvalar›n›n yeri ve düzenlenmesi için afla¤›da belirtilen hususlara uyulur.
a) Yang›n hangi noktada ç›karsa ç›ks›n, o katta bütün insanlar›n ç›k›fllar›n›n sa¤lanmas› için, di¤er maddelerde belirtilen özel durumlar hariç
olmak üzere, kaç›fl yollar› ve kaç›fl merdivenleri birbirlerinin alternatifi olacak flekilde konumland›r›l›r.
b) Kaç›fl merdivenlerinin tabii zemine kadar ulaflt›r›lmas› esast›r. Kaç›fl merdiveni, bitifl noktas›nda en az 1 m2’lik bir sahanl›k yap›l›p bu noktadan
afla¤›ya e¤imi 50 dereceden daha fazla olamayacak flekilde mafsall› bir merdiven ile tabii zemine indirilir. Kaç›fl merdiveninin tabii zemine
indirilmesi mümkün de¤il ise, yerden 3 m yukar›da bitirilebilir. Ancak, e¤itim tesislerinde, sa¤l›k hizmeti amaçl› binalarda, e¤lence yerlerinde,
kullan›c› say›s› 50 kifliyi geçen konaklama tesislerinde ve kullan›c› say›s› 100 kifliyi geçen bütün binalarda yang›n merdiveninin tabii zemine
kadar indirilmesi flartt›r.
c) Toplanma amaçl› ve kurumsal yap›lar hariç, bitiflik nizamdaki yap›lar›n acil ç›k›fllar›n›n, soka¤› olmayan arka cepheye aç›lmas›na, ç›k›fl
noktas›ndan itibaren binan›n yüksekli¤inden az olmamak üzere en az 15 m uzakta aç›k bir alan bulunmas› hâlinde izin verilir.
Kaç›fl merdiveninin özellikleri
MADDE 152- (1) Mevcut yap›larda kaç›fl merdivenlerinin afla¤›da belirtilen özelliklerde olmas› gerekir.
a) Aksi belirtilmedikçe, kaç›fl merdivenlerinde sahanl›k olmas› ve sahanl›¤›n geniflli¤inin ve uzunlu¤unun merdivenin geniflli¤inden az olmamas›
gerekir.
b) Herhangi bir kaç›fl merdiveninde basamak yüksekli¤i 18 cm’den çok ve basamak geniflli¤i 20 cm’den az olamaz. Basamaklar›n kaymay›
önleyen malzemeden olmas› flartt›r.
c) Merdivenlerde bafl kurtarma yüksekli¤i, basamak üzerinden en az 210 cm olmal›d›r.
D›fl kaç›fl merdivenleri
MADDE 153- (1) Mevcut yap›larda d›fl kaç›fl merdivenlerine; herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzakl›k olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz
duvar bofllu¤u bulunmamak ve kaç›fl merdiveni özelliklerine sahip olmak flart› ile, konutlarda 51.50 m ve di¤er yap›larda 30.50 m bina
yüksekli¤ine kadar izin verilir.
(2) Herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzakl›k olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar bofllu¤u bulunmas› hâlinde; bütün katlarda
bu mesafe içinde kalan boflluklar›n yang›na en az 60 dakika dayan›kl› malzemeye dönüfltürülmesi veya kaç›fl merdiveninin bu boflluklardan
ç›kacak olan duman ve ›s› gibi etkilerden korunmas› için yang›na 60 dakika dayan›kl› malzeme ile korunumlu yuva içerisine al›nmas› gerekir.
Dairesel merdiven
MADDE 154- (1) Dairesel merdiven, kullan›c› say›s› 100 kifliyi aflmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya balkonlardan zorunlu ç›k›fl olarak
hizmet verebilir.
(2) Mevcut yap›larda dairesel merdivenlerin, yanmaz malzemeden yap›lmas› ve en az 70 cm genifllikte olmas› gerekir. Dairesel merdivenin
geniflli¤i, bir kattaki kullan›c› say›s›n›n 60 kifliden fazla olmas› hâlinde 80 cm’den az olamaz.
(3) Dairesel merdivenler, konutlarda 51.50 m’den ve di¤er yap›larda 30.50 m’den yüksek olamaz.
(4) Basama¤›n kova merkezinden 50 cm uzakl›ktaki basamak geniflli¤i 25 cm’den az ve basamak yüksekli¤i 175 mm’den fazla olamaz.
(5) D›fl kaç›fl merdivenlerinin; korozyona karfl› korunmas›, yeterli dayan›m ve tafl›ma kapasitesine sahip olmas› ve acil durumlarda kullan›labilir
olmas› gerekir.
(6) Yatakl› sa¤l›k hizmeti amaçl› binalarda, huzurevlerinde, anaokulu ve ilkö¤retim okullar›nda ve kullan›c› say›s› 50 kifliyi geçen e¤lence
yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez.
Kaç›fl merdiveni havaland›rmas›
MADDE 155- (1) Mevcut yap›larda, yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan bütün kaç›fl merdivenleri, do¤al yolla veya Alt›nc› K›s›mdaki gereklere
uygun olarak mekanik yolla havaland›r›l›r veya bas›nçland›r›l›r.
(2) Kaç›fl merdiveni ile mutfak, banyo ve servis merdiveni gibi kullan›m alanlar›, ayd›nlatma ve havaland›rma amac›yla ayn› ayd›nl›¤› veya baca
bofllu¤unu paylaflamaz.
(3) Yüksekli¤i 51.50 m’den fazla olan veya dörtten çok bodrum kata hizmet veren kaç›fl merdivenlerinin bas›nçland›r›lmas› flartt›r.
Bodrum kat kaç›fl merdivenleri
MADDE 156- (1) Mevcut yap›larda, bodrum katlarda kaç›fl mesafesine bak›lmaks›z›n;
a) Konutlar hariç, bodrum katlardaki mutfaklarda gaz kullan›lmas›,
b) Topluma aç›k mekân olarak kullan›lan bodrum katlarda kullan›c› say›s›n›n 25 kifliyi geçmesi,
c) Birden çok katl› bodrumlarda, imalat, üretim ve depolama yap›lmas›,
hâlinde alternatif ikinci ç›k›fl zorunludur.
(2) Bodrum kata hizmet veren herhangi bir kaç›fl merdiveninin, mevcut binalarda kaç›fl merdivenleri için aranan bütün flartlara uygun olmas›
gerekir.
83
(3) Acil durumda üst katlar› terk eden kullan›c›lar›n bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin düzeyindeki sahanl›¤›, bodrum
merdiveninden kap› veya benzeri bir fiziki engel ile ayr›l›r veya görülebilir uygun yönlendirme yap›l›r.
Kaç›fl yolu kap›lar›
MADDE 157- (1) Mevcut yap›larda kaç›fl merdivenlerinin kap›lar›n›n; yap› yüksekli¤i 30.50 m’den az ise en az 60 dakika ve 30.50 m ve daha
yüksek yap›larda, en az 90 dakika yang›na dayan›kl› ve duman s›zd›rmaz özellikte olmas› gerekir. Kaç›fl yolu kap›lar›n›n geniflli¤i 70 cm’den
ve yüksekli¤i 190 cm’den az olamaz.
(2) Kaç›fl yolu kap›lar›n›n kanatlar›n›n, kullan›c›lar›n hareketini engellememesi ve kullan›c› say›s› 50 kifliyi aflan mekânlardaki ç›k›fl kap›lar›n›n
kaç›fl yönüne do¤ru aç›lmas› flartt›r. Kaç›fl yolu kap›lar›n›n, el ile aç›labilmesi ve kilitli tutulmamas› gerekir. Dönel kap›lar ve turnikeler ç›k›fl
kap›s› olarak kullan›lamaz.
(3) Kap›lar›n kendili¤inden kapat›r düzenekler ile donat›lmas› ve itfaiyeci veya görevlilerin gerekti¤inde d›flar›dan içeriye girebilmelerine imkân
sa¤lanmas› gerekir.
(4) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana aç›lan bütün kaç›fl yolu kap›lar›n›n ve bir kattaki kullan›c› say›s›n›n 100’ü geçmesi
hâlinde kaç›fl merdiveni kap›lar›n›n kap› kolu kullan›lmadan, panik kollu veya benzeri bir düzenek ile aç›labilmesi gerekir. Kap›lar en çok 110
N kuvvetle aç›labilecek flekilde tasarlan›r.
Konutlar
MADDE 158- (1) Mevcut konutlar için, 48 inci madde afla¤›da belirtilen istisnalar ile uygulan›r.
a) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’nin alt›ndaki mevcut konutlarda ikinci ç›k›fl aranmaz.
b) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az ise, binan›n ana merdiveninin korunmufl kaç›fl merdiveni özelli¤inde yap›lmas› hâlinde
bir merdiven yeterlidir. Korunmufl merdiven iç kaç›fl merdiveni ise, bir yang›n ihbar butonu ile aktive edilen veya alg›lama sisteminden otomatik
aktive olan bas›nçland›rma sistemi yap›lmas› gerekir.
c) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif en az birisi korunmufl 2 adet kaç›fl merdiveni gerekir. Korunmufl
kaç›fl merdiveni bas›nçland›r›l›r.
(2) Binan›n ana merdiveni ayn› zamanda bodrum katlara da hizmet veriyor ise ve bodrum katlarda konut d›fl› kullan›lan ve kolay alevlenici
madde bulunan kullan›m alanlar› var ise, bodrum katlarda merdivene giriflte yang›n güvenlik holü düzenlemesi flartt›r.
Fabrika, imalathane, depo ve büro binalar›
MADDE 159- (1) Mevcut fabrika, imalathane, depo ve büro binalar› için bu maddede belirtilen hükümler uygulan›r.
(2) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’ye kadar olan büro binalar›nda en az 2 ba¤›ms›z kaç›fl merdiveni sa¤lan›r. Ancak, müstakil girifli bulunan ve sadece
büro olarak kullan›lan ve bir kattaki toplam kullan›c› say›s› 25 kifliyi veya kat alan› 250 m2’yi geçmeyen binalarda, 1 adet korunumlu merdiven
yeterlidir.
(3) Yap› yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan büro binalar›nda, birbirlerine alternatif en az birisi korunumlu 2 adet kaç›fl merdiveni gerekir.
Korunumlu kaç›fl merdiveni bas›nçland›r›l›r.
(4) Fabrika, imalathane ve depo binalar›n›n her birinde en az 2 ba¤›ms›z kaç›fl merdiveni veya baflka ç›k›fllar sa¤lanmas› esast›r. Ancak;
a) Yap›mda yanmaz ürünler kullan›lm›fl olmas›,
b) Bina yüksekli¤inin 15.50 m’yi veya yap› yüksekli¤inin 21.50 m’yi aflmamas›,
c) ‹malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlay›c› maddeler kullan›lm›yor olmas›,
ç) Fabrikada, imalathanede ve antrepoda herhangi bir kat›n yap› inflaat alan›n›n, servis bacalar›, asansör kuyular›, tuvaletler ve merdivenler
gibi yerler de dâhil olmak üzere 250 m2’yi aflmamas›,
d) Kaç›fl mesafelerinin Ek-14’e uygun olmas›,
flartlar›n›n hepsinin birlikte gerçekleflmesi hâlinde tek kaç›fl merdivenine izin verilebilir.
(5) Parlay›c›, patlay›c›, kolay alevlenici ve tehlikeli maddeler ile imalat, üretim ve depolama ifllemlerinin yap›lmad›¤› ve yap› yüksekli¤i 30.50
m’den fazla olmayan sanayi sitelerinde;
a) Sitenin d›fl cephesinde düzenlenmifl ve herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzakl›k olarak 1.8 m içerisinde kap› ve pencere gibi
korunumsuz duvar bofllu¤u bulunmayan,
b) Birbirlerinden binan›n köflegen uzunlu¤unun en az yar›s› kadar uzakl›kta konumland›r›lm›fl ve kullan›c› yükü en yo¤un bir kata göre
hesaplanm›fl geniflli¤e sahip,
iç ve d›fl kaç›fl merdivenleri ve d›fl cephede düzenlenen araç rampalar›, iki yönlü kaç›fl mesafelerini sa¤lamalar› kayd› ile kaç›fl merdiveni olarak
kabul edilir.
Asansörler
MADDE 160- (1) Mevcut yap›larda asansörler için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.
(2) Asansör makine dairesinin yang›na en az 60 dakika dayan›kl› ve yan›c› olmayan malzemeden yap›lmas› flartt›r.
(3) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere, kuyu alan›n›n 0.025 kat› kadar bir havaland›rma ve dumandan ar›nd›rma bacas›
bulundurulmas› veya kuyular›n bas›nçland›r›lmas› gerekir.
(4) Bina yüksekli¤i 30.50 m’den yüksek binalarda ve topluma aç›k yap›larda kullan›lan asansörlerde afla¤›daki esaslar aran›r:
a) Asansörlerin, yang›n uyar›s› ald›klar›nda kap›lar›n› açmadan do¤rultular› ne olursa olsun otomatik olarak acil ç›k›fl kat›na dönmesi, kap›lar›
aç›k beklemesi ve gerekti¤inde yetkililer taraf›ndan kullan›labilecek elektriksel sisteme sahip olmas› flartt›r.
b) Asansörlerin, yang›n uyar›s› ald›klar›nda kat ve koridor ça¤r›lar›n› kabul etmemesi gerekir.
c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yap› yüksekli¤i 51.50 m’den fazla olan binalarda deprem sensörü kullan›lmas› ve
asansörlerin deprem s›ras›nda en uygun kata gidip, kap›lar›n› aç›p, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olmas› zorunludur.
Alg›lama ve uyar› sistemi
MADDE 161- (1) Mevcut yap›larda alg›lama ve uyar› sistemi için 75 inci maddede belirtilen hükümler uygulan›r.
84
Kablolar
MADDE 162- (1) Mevcut binalarda, elektrik tesisat› yenilenecek ise, 83 üncü maddede belirtilen özellikte kablolar kullan›l›r.
Bas›nçland›rma sistemi
MADDE 163- (1) Mevcut binalarda;
a) Dörtten fazla bodrum kata hizmet veren kaç›fl merdivenleri,
b) Merdiven kovas›n›n yüksekli¤i 51.50 m’den fazla olan kaç›fl merdivenleri,
89 uncu maddede belirtilen esaslara göre bas›nçland›r›l›r.
Sabit boru tesisat› ve yang›n dolaplar›
MADDE 164- (1) Mevcut binalarda sabit boru tesisat› ve yang›n dolaplar› hakk›nda, bu maddenin ikinci f›kras› hükmü de dikkate al›narak
94 üncü madde hükümleri uygulan›r.
(2) Yüksek binalarda, yap› inflaat alan› 2000 m2’den büyük yan›c› madde içeren imalathane, atölye ve depo binalar›nda, otel, motel, yatakhane,
sa¤l›k, toplanma ve e¤itim binalar›nda ve yap› inflaat alan› 3000 m2’den büyük olan yan›c› madde içeren bütün binalarda yang›n dolab› yap›lmas›
mecburidir.
Ya¤murlama sistemi
MADDE 165- (1) Mevcut binalarda ya¤murlama sistemi, 96 nc› maddenin di¤er hükümleri sakl› kalmak flart›yla afla¤›daki yerlerde uygulan›r:
a) Bina yüksekli¤i 30.50 m’den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda,
b) Yap› yüksekli¤i 51.50 m’yi veya 17 kat› geçen büro binalar›nda,
c) Araç kapasitesi 40’dan veya toplam alan› 1000 m2’den fazla olan veya birden fazla bodrum kat› kullanan kapal› otoparklar ile 10’dan fazla
arac›n asansörle al›nd›¤› kapal› otoparklarda,
ç) ‹kiden fazla katl› bir bina içerisindeki yatak say›s› 200’ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde,
d) Birden fazla katl› ve yap› inflaat alan› 3000 m2’nin üzerinde olan katl› ma¤azalarda, al›flverifl, e¤lence ve toplanma yerlerinde,
e) Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katl› binalardaki, alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapal› alan›, bodrum katlarda 2000 m2 ve
di¤er katlarda 4000 m2’den fazla olan depolarda.
‹tfaiye su verme ba¤lant›s›
MADDE 166- (1) 97 nci madde hükümleri, mevcut binalardan, konut ve büro haricindeki yüksek binalar ile yang›n dolab› mecburiyeti bulunan
ve bina kat alan› 2000 m2’den büyük olan binalarda uygulan›r.
Tehlikeli maddelerin depolanmas› ve kullan›lmas›
MADDE 167- (1) Mevcut binalarda, tehlikeli maddelerin depolanmas› ve kullan›lmas› konusunda ilgili mevzuat hükümleri uygulan›r.
(2) ‹lgili mevzuatta düzenlenmeyen hususlar hakk›nda Sekizinci K›s›mda yer alan hükümler uygulan›r.
(3) 121 inci madde, mevcut akaryak›t istasyonlar›nda, bir yeralt› tank› kapasitesi 10 m3’ü geçmiyor ise, pompan›n, nefesli¤in ve dolum a¤z›n›n
komflu arsa ve yola olan mesafesi 5 m’den ve tank cidar›n›n komflu arsaya ve yola olan en yak›n mesafesi 3 m’den az olmayacak flekilde
uygulan›r.
(4) Sekizinci K›s›mda belirtilen ve bu Yönetmeli¤in yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce ilgili mevzuata uygun flekilde yap›larak yap› ve iflletme
ruhsat› alm›fl olan tehlikeli maddeler ile ilgili yerlerde, asgari emniyet mesafeleri hariç olmak üzere, yang›n güvenli¤i ile ilgili di¤er hususlar ve
al›nmas› gerekli tedbirler için bu Yönetmelik esas al›n›r.
ONB‹R‹NC‹ KISIM
Son Hükümler
Yönetmeli¤e ayk›r›l›k hâlleri
MADDE 168- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine ayk›r› hareket edenler hakk›nda, ayk›r› hareketin suç veya kabahat teflkil etmesine göre 5237
say›l› Türk Ceza Kanunu ve 5236 say›l› Kabahatler Kanunu hükümleri uyar›nca ifllem yap›l›r.
(2) ‹lgili mevzuatta öngörülen di¤er yapt›r›mlar sakl›d›r.
Yürürlükten kald›r›lan ve uygulanmayacak hükümler
MADDE 169- (1) 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 say›l› Bakanlar Kurulu karar› ile yürürlü¤e konulan Binalar›n Yang›ndan Korunmas›
Hakk›nda Yönetmelik yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
(2) Kapsama dahil kurum ve kurulufllar (belediyeler dahil) bu Yönetmeli¤in yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren bu Yönetmeli¤i uygularlar.
(3) Bu Yönetmeli¤in yay›m› tarihinden önce yürürlü¤e konulmufl bulunan imar, yap›, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin, bu Yönetmeli¤e
ayk›r› olan hükümleri uygulanmaz.
Mevcut binalar hakk›nda al›nacak tedbirler ile ilgili yap›m süresi
GEÇ‹C‹ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeli¤in Onuncu K›sm›nda belirtilen mevcut binalar için yang›na karfl› al›nmas› gereken tedbirler, bina sahibi
ve yöneticisi ile kurum amirleri taraf›ndan 1 y›l içinde yerine getirilir. Bu süre içerisinde, al›nacak tedbirlerin gerekli k›ld›¤› tesisat›n yap›m›na
bafllan›lm›fl ise, yap›m süresine ba¤l› olarak ilgili idare taraf›ndan 1 y›l› aflmamak üzere yap›m süresi tan›nabilir.
85
Yönetmeli¤e ayk›r› di¤er mevzuat hükümlerinin uyumlaflt›r›lmas›
GEÇ‹C‹ MADDE 2- (1) Bu Yönetmeli¤in yay›m› tarihinden önce yürürlü¤e konulmufl bulunan imar, yap›, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin
bu Yönetmeli¤e ayk›r› olan hükümleri, ilgili idarelerce Yönetmeli¤in yay›m› tarihinden itibaren 1 y›l içinde bu Yönetmeli¤e uygun hâle getirilir.
Yürürlük
MADDE 170– (1) ‹çiflleri Bakanl›¤› ile Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›nca müfltereken haz›rlanan bu Yönetmelik yay›m› tarihinde yürürlü¤e
girer.
Yürütme
MADDE 171- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
86
Yang›n Alg›lama Sistemi Proje Örne¤i
87
Acil Hemflire/Görevli
Ça¤r› Sistemleri
‹çindekiler
2
3
Kablosuz Acil Hemflire Ça¤r› Sistemi
7
Acil Görevli Ça¤r› Sistemi
9
Kullan›m ve Uygulama K›lavuzu
11
Teknik fiartnamesi
23
Proje Örnekleri
33
1
2
1
Marka Tescil Belgesi
2
Hizmet Yeterlilik Belgesi
3
Sat›fl Sonras› Hizmetleri
Yeterlilik Belgesi
4
Türk Standartlar›na
Uygunluk Belgesi
5
CE Belgesi
2
3
4
5
Acil
Hemflire/Görevli
Ça¤r› Sistemleri
Yatakbafl› Ça¤rı Reset Ünitesi
•
•
•
•
•
•
Anti bakteriyel, fl›k ve kullan›fll› kapak
Elsetinin kolayl›kla sökülüp tak›lmas› için kilitli soket
Elsetsiz kullan›m için soket girifline dekoratif kapak
Ankastre buatlara tak›labilmesi için ergonomik tasar›m
Lamba kontrol modülü için ikinci bir ç›k›fl soketi
Acil ça¤r› ve reset butonlar›n›n karanl›kta kolay bulunabilmesi
için sürekli ayd›nlatma
AL 0808-P
Kablolu El Seti
• fi›k, ergonomik ve kullan›fll› yeni tasar›m.
• Genellikle yatakbafl› ünitelerine ba¤lan›r ve hastalar›n
elinde bulunur.
• Üzerinde 1 adet hemflire ça¤r› butonu vard›r.
• Oda ve okuma lambas›n› kontrol edebilen
seçenekleri mevcuttur.
AL 0808-R
Oda - Yatak Adres Modülü
•
•
•
•
•
Sistemin haberleflmesini sa¤lar.
Alüminyum kasa
RJ45 soketle kolay ba¤lant› sa¤lar.
Uç birimlerin dinleme ve kontrolünü sa¤lar.
Panel üzerinden programlan›r.
AL 0408 E
AL 0408 EV
AL 0408 EA-1
AL 0408 EA-2
NW 1000 C
Multi Switch Modülü
Oda - Lamba Kontrol Modülü
• Oda lambas› ve okuma lambas› kontrolü için kullan›l›r.
• RJ45 soketle kolay ba¤lant› sa¤lar.
• Farkl› modüllerin birbirine ba¤lant›s› için kullan›l›r.
• Maksimum 5 birim ba¤lan›r.
• RJ45 soketle kolay ba¤lant› sa¤lar.
AL 1003-M
AL 1002-M
4
Ça¤r› Paneli
Kap› Üstü Lambas›
AL 2045 IS-1
AL 2045 IS-2
AL 2045 IS-3
• Koridordaki oda kap›s›n›n üstüne tak›l›r.
• Ledler k›rm›z›, yeflil ve
turuncu renklerdedir.
• Ça¤r› tipine göre yanar.
• RJ 45 Soketle kolay
montaj sa¤lar.
• S›va alt› buvatlara uygulama
• S›va üstü kasa ile kullan›m
AL 0403
•
•
•
•
•
•
5 ayr› ça¤r›y› ayn› anda gösterir.
Saat ve termometre özelli¤i mevcuttur.
Acil ça¤r›lara öncelik verir.
Sistem test özelli¤i mevcuttur.
Ça¤r› tiplerine de¤iflik sesli ve görsel uyar› verir.
PC program› ile kullan›labilir
(grafik kat plan› uygulamas›).
• Hypercom ve panel birlikte tek tek ve ikili
kombinasyonlar›nda çal›fl›r.
• Acil ve CODE BLUE ça¤r› özelli¤i mevcuttur.
Kablosuz Hemflire ve
Görevli Acil Ça¤r› Sistemi
Acil ‹pli Ça¤r› Butonu
•
•
•
•
Banyo veya WC lerde kullan›l›r.
‹p çekildi¤inde acil ça¤r› gönderir.
Kap› üstü lambas›n›n turuncu k›sm› yanar.
RJ 45 soketle kolay montaj sa¤lar.
AL 0808-I
HCS 1000
PC Grafik Yaz›l›m›
PC Network
• Soketli ba¤lant› ile kolay kurulum sa¤lar.
• Elseti, ça¤r› reset prizi ve banyo ipli çekme prizini
kablosuz hale getirir.
• Kablolu sistemle beraber çal›fl›r.
• Ça¤r› durumlar›na göre sesli
uyar› verebilir.
• Dekoratif aliminyum kutudad›r.
Pager
Duvar Paneli
Dect
AL 0808-PV
Hypercom
5
Kablosuz Acil Hemflire Ça¤r› Sistemi
Ça¤r› Paneli
Kablosuz Adres Modülü
AL 1010-MV
AL 0403
W
ire
les
sB
a¤
lan
t›
AL 2045 IS-1
AL 2045 IS-2
AL 2045 IS-3
Kap› Üstü Lambas›
Kablosuz
Hasta El Seti
AL 0408-EV
Pager
Kablosuz Yatakbafl›
Ça¤rı Reset Ünitesi
Kablosuz
Acil ‹pli
Ça¤r›
Butonu
AL 0808-PV
AL 0808-IV
Dect
SMS
7
Acil Görevli Ça¤r› Sistemi
Ça¤r› Paneli
Oda-Yatak Adres Modülleri
NW 1000 C
AL 2045 IS-1
AL 2045 IS-2
AL 2045 IS-3
PC NETWORK BA⁄LANTISI
ODALAR
AL 0808-I
PC
9
Senaryolar
Hemflire ça¤rı sistemi hastanelerde hastaların ihtiyaçları oldukları durumlarda zamanında müdahale etmeyi
sa¤lamak amacıyla oluflturulmufl bir sistemdir.
1. Senaryo
Hasta rahatsızlanır ve yakınında bulunan hemflire ça¤rı el seti üzerindeki ça¤rı butonuna basar. Adres modülü
butona basılır basılmaz hemflire ça¤rı sistemi paneline kendi adresi ile beraber normal ça¤rı ikazını gönderir. Kapı
üstü lambasında yeflil ikaz lambası yanar. Panel gelen bilgileri ifller ve göstergesinde uzun süreli kesik kesik fleklinde
bir bip sinyali ile beraber oda numarasını gösterir. Adresi okuyan hemflire hastaya müdahale etmek için hastanın
yanına gider. Ulafltı¤ında ilk ifl olarak yatak baflı ünitesinde bulunan ça¤rı reset tufluna 1 kere basar. Hemflire reset
tufluna basınca panel sesi keser ve adresle birlikte hemflire ıflı¤ı olarak kapı üstü lambası yeflil ıflı¤ını sürekli yakar.
Bu hemflire olaya müdahale etti ve flu an hastanın yanında demektir. Hemflire gerekli müdahaleyi yaptıktan sonra
tekrar yatak baflı ünitesindeki reset tufluna barsak ça¤rıyı tamamen resetler ve bütün sistem tekrar normale döner.
2. Senaryo
Hasta rahatsızlanır ve yakınında bulunan hemflire ça¤rı el seti üzerindeki ça¤rı butonuna basar. Adres modülü
butona basılır basılmaz hemflire ça¤rı sistemi paneline kendi adresi ile beraber normal ça¤rı ikazını gönderir. Kapı
üstü lambasında yeflil ikaz lambası yanar. Panel gelen bilgileri ifller ve göstergesinde uzun süreli kesik kesik fleklinde bir
bip sinyali ile beraber oda numarasını gösterir. Adresi okuyan hemflire hastaya müdahale etmek için hastanın yanına
gider. Ulafltı¤ında ilk ifl olarak yatak baflı ünitesinde bulunan ça¤rı reset tufluna 1 kere basar. Hemflire reset tufluna
basınca panel sesi keser ve adresle birlikte hemflire ıflı¤ı olarak kapı üstü lambası yeflil ıflı¤ını yakar. Bu hemflire olaya
müdahale etti ve flu an hastanın yanında demektir. Hemflire gerekli müdahaleyi yaparken hastanın durumu aciliyetini
devam ettirirse ve doktora ihtiyaç olursa, yatak baflı ünitesindeki acil butonuna basar. Kapı üstü lambası kırmızı
flekilde yanıp sönmeye bafllar, panel sesini artırır ve panelin acil ıflı¤ı yanıp sönmeye bafllar. Bu hemflire flu an odada
ama doktora ihtiyacı var demek olur ve artık sistem doktoru ça¤ırmaktadır. Doktor odaya gelir gerekli müdahalesini
yapar ve yatak baflı ünitesindeki reset butonuna basarak bütün sistemi normal çalıflma pozisyonuna getirir.
3. Senaryo
Rutin hasta kontrolü sırasında hasta rahatsızlanır hemflire direkt olarak yatak baflı ünitesindeki doktor butonuna
basar. Kapı üstü lambası kırmızı yanar. Panel acil konum durumuna geçer ve yüksek sesli bir kesik bip sinyaliyle
birlikte acil ledi yanıp sönmeye bafllar ve oda numarası panelde yazar. Doktor odaya gider, hastaya müdahalesini
yapar ve yatak baflı ünitesindeki reset butonuna basarak sistemi normal çalıflma durumuna getirir.
4. Senaryo
Hasta tuvalet ya da banyoda rahatsızlanır ve banyo ‹pli Çekme Setindeki ipi çeker. Kapı Üstü lambası turuncu yanar.
Panel acil ça¤rı durumuna girer. Yüksek sesle birlikte oda numarasını ve acil durum lambasını yakar. Doktor direkt banyo
ya da tuvalete gider hastaya müdahalesini yapar ve reset butonuna basarak sistemi normal çalıflma konumuna getirir.
Acil Hemflire/Görevli Ça¤r› Sistemleri
11
Ça¤r› Paneli (AL2045IS-H)
Genel Özellikler
Ürün içinde microkontroller RTC ve E^2 si bulunan akıllı bir birimdir.
Kendi baflına çalıflabildi¤i gibi bilgisayar vasıtasıyla da çalıflabilir.
Kendi baflına (MASTER MOD) çalıfltı¤ında tüm adres modüllerinden
gelen bilgilere cavap verip ekranda gösterir. SLAVE modda ise
sadece adres modülünden gelen bilgileri ekranda display eder.
Birimde, saat ve sıcaklık gibi de¤erleri de gösteren befl adet ayrı
gösterge mevcuttur.
Sistem adres modulleri ile haberleflmeyi RS485 üzerinden yapar.
Di¤er ayarlamalar ise klavye girifli vasıtası ile yapılabilir.
Birim genel olarak alttaki özelliklere sahiptir:
Yapılan ça¤rıları ve ça¤rının yapıldı¤ı bölgeyi bildirmek amacı ile kullanılır.
Kendi baflına da sistemi yönetebilir.
4 dijit saat ve sıcaklık göstergesi vardır.
4 dijit son ça¤rı için ana gösterge olarak kullanılır.
4 dijit x 4 satır daha önceden gelen ça¤rıları göstermek için kullanılır.
Acil ve hemflire odada durumları LED’ler ile gösterilir.
Gelen olaylar buzzer ile olay tipine göre sesli olarak verilir.
Klayve üzerinde ayarlama yapılabilir.
Teknik Özellikleri
Besleme Voltaj›
Çekti¤i Ak›m
Haberleflme Ç›k›fl›
Haberleflme H›z›
Klavye Girifli
12
12 VDC
200 mA.
RS485
19200 bps
PS2
Birim fiemas›
Ba¤lant› Uçlar›
1
2
3
4
5
6
7
8
GND
GND
GND
TRX+ (RS485 Haberleflme girifli)
TRX- (RS485 Haberleflme girifli)
12 VDC
12 VDC
12 VDC
Ayarlamalar
Ayarlama ifllemleri için birime PS2 giriflinden bir klavye ba¤lanır. Ba¤lanan klavyenin “Queen” marka olması önerilir.
Saat Ayarı
Klavyeden “F1” tufluna basınız. Bu durumda 4’lü büyük ledler sönecektir.
Harflerin üzerindeki rakamları kullanarak “ss:dd” cinsinden zaman bilgisini giriniz (Örnek: 1637 gibi. 16: Saat, 37:dakika)
13
Manuel Adres Ayarı
Adresi ayarlanacak cihazın adres ayarlama dü¤mesine basınız.
Klavyeden “F2” tufluna basınız.
Adres ayarı yapılacak birimin 2 hanelik mevcut adresini ve sonra yeni adresini 2 hane olarak giriniz.
Not: Tüm ça¤rı modüllerinin fabrika çıkıfl adresi “01” fleklindedir. Adres bilgisi 2 hane olmak zorundadır.
‹fllemi onaylamak için “Enter” tufluna basınız.
Adres (Ça¤rı) Modüllerinin Bölge Ayarı
Bölge ayarı yapılacak birimin 4 hanelik mevcut bölge numarasını ve sonra yeni bölge numarasını 4 hane olarak giriniz.
Not: Bölge numarası 4 haneden az ise baflına sıfır koyunuz.
‹fllemi onaylamak için “Enter” tufluna basınız.
Çalıflma Modu (Master Slave) Ayarı
Büyük display’in ilk rakamı cihazın o anki durumunu gösterir. “0” master olarak “1” ise slave olarak ayarlandı¤ını gösterir.
Master cihaz adres modullerinden gelen ça¤rıları gösterip cevap verir. Slave ayarlanmıfl cihaz ise sadece adres
modüllerinden gelen ça¤rıları gösterir.
Bu konumda iken “0”’a basıldı¤ında cihaz master moda “1”’e basıldı¤ında slave moda ayarlanmıfl olur. Bunların
dıflındaki tufllara basıldı¤ında herhangi bir de¤ifliklik yapılmaz.
Cihaz (Birim) Testi
Klavyeden “F5” tufluna basınız. Bu tufla basıldıktan sonra cihaz tüm ledleri ve göstergeleri sırayla tarayacak ve
buzer’ı öttürüp normal duruma geçecektir.
Otomatik Adres Ayarı
Klavyeden
“F6”
tufluna
basınız.
Üçüncü
sıradaki
küçük
display’in
ıflıkları
sönecektir.
Adreslemek istedi¤iniz adres modülünün adresleme butonuna basınız. Ana displayde ilk 2 karakter
adresleme iste¤i gönderen birimin adresi, 3 ve 4. karakterler cihazın otomatik olarak verdi¤i adresi gösterir.
Ana display adreslemeyi 2’den bafllayarak 99’a kadar sıradan verir. 99’u geçti¤inde tekrar 01’den bafllayarak adresleri verir.
Not: Slave modda çalıflan display ile adresleme yapılamaz.
Adres (Ça¤rı) Modülleri Testi
Klavyeden “F7” tufluna basınız. Adres modülü 1. adresten bafllayıp otomatik adreslemede en son kaldı¤ı adrese
kadar test sorgusu gönderir.
14
Ba¤lant› fiematik Görünümü
Birim ile konverter ve adres birimleri arası haberleflme kablosu CAT5 olmalıdır.
Çoklu ba¤lantılarda birimin RS485 giriflleri paralel ba¤lanarak devam edilmelidir.
Haberleflme hattı tek hat üzerinden da¤ılmalıdır ve en uzaktaki birimin RS485 uçlarına paralel 150 ohm direnç
konulmalıdır.
15
Yatak Bafl› Ünitesi ve El Seti
El seti üzerinde normal ça¤rı butonu,
yatak baflı ça¤rı reset prizinde ise reset
ve acil ça¤rı butonu bulunmaktadır. RC45
soketli olup takıp çıkarması kolaydır. El
seti geceleri kolay görünebilmesi için ledli
tasarlanmıfltır ve geceleri etrafındaki kırmızı
alan parlamaktadır.
Banyo ve tuvaletlerde kullanılır. Hastanın
banyolarda ya da tuvaletlerde rahatsızlanması
durumunda doktorun ça¤ırılması için kullanılır.
Üzerinde ip çekme butonu ve reset dü¤mesi
bulunmaktad›r. ‹pin çekilmesi durumunda acil
ça¤rı vermektedir.
16
Kap› Üstü ‹kaz Lambas›
Kapı üstü ikaz lambası hasta odalarının kapısına takılır. Hemflire ve doktorların odayı rahat bulmasına yarar.
Normal ça¤rıda kırmızı ıflık yanar. Hemflire odaya gelip reset tufluna bastı¤ında yeflil + kırmızı yanar. Acil Ça¤rıda
kırmızı yanıp söner. Banyo ça¤rılarında ise sarı ikaz lambası yanmaktadır.
Adres Modülü
Genel ve Teknik Özellikler
Bu cihaz üzerinde 5 adet kumanda dü¤mesi ve 1 adet alarm girifli bulunur:
Normal Ça¤rı Butonu: Bu butona basıldı¤ında hemflire, hasta ya da doktor tarafından yardım için ça¤rılmıfl
demektir ve bu ça¤rı sadece ça¤rının yapıldı¤ı bölgede görevli hemflireye iletilir. Kapı üstü lambalarında Kırmızı
yanar. Ana displayde ve konsolda oda numarası yazılır.
Hemflire odaya girerken resete basar. Daha sonra olay acil bir durum ise acil butonuna basar. Kapı üstü lambalarda
kırmızı yanıp söner ve yeflil lamba sürekli yanar. Ana displayde ve konsolda durumu belirtir uyarı gelir. Resete
basıldı¤ında oda ile ilgili uyarılar resetlenir.
Acil Ça¤rı Butonu: Bu butona sadece hemflireler basabilir.
17
Ça¤rı Resetleme Butonu: Hemflire hasta odasına gitti¤inde, hastanın yanında oldu¤u bilgisini vermek için bu butona
bir kez basar. ‹fli bitti¤inde ise odadan çıkmadan önce bu butona tekrar basar ve bu flekilde yapılan ça¤rı ile ilgili
ifllemin bitti¤i bilgisi sisteme iletilir ve ça¤rı resetlenir.
Banyo Ça¤rı Butonu: Yardım ça¤rısı banyoda iken yapılaca¤ından, adres modülüne ba¤lı ip çekilir ve Kontrol
Konsoluna ya da KM Yazılımına banyodan yapılan bir yardım ça¤rısı olarak iletilir. Kapı üstü lambalarında sarı lamba
yanar. Hemflire odaya geldi¤inde resete basar. Yeflil lamba yanar. Tekrar resete bastı¤ında tüm lambalar söner.
Code-Blue Ça¤rı Butonu: Bu butona basılması, ola¤anüstü bir durumun oldu¤u anlamına gelir ve ça¤rı hastane
tarafından belirlenen acil durum ekibindeki tüm hemflire ve doktorlara iletilir.
Cihaz üzerinde 9 adet LED çıkıflı bulunur:
3 adet kapı üstü ledi
2 adet buton ledi
1 adet elseti ledi
1 adet hard bit ledi (cihazın çalıfltı¤ını gösterir)
2 adet habereflme ledi
Multi Swich
Genel olarak bir hemflire ça¤rı sisteminde bir oda 1 ça¤rı reset prizi ve el seti , 1 adet kapı üstü lambası , 1
adet banyo ipli çekme butonu ve 1 adres modülünden oluflur. E¤er odada birden fazla yatak varsa ça¤rı reset
prizi ve el seti sayısı artar. Kapı üstü lambası ve banyo ipli çekme butonu sayısı de¤iflmez. Bu durumlarda
multi switch kullanılır. Modülde 3 girifl oldu¤undan fazla olan ça¤rı reset prizleri multi swiche girilir ve multi
switchden 1 çıkıfl modül üzerinde ça¤rı reset prizi yerine takılır. Bu durumda o odadan hangi yataktan ça¤rı
yapılırsa yapılsın oda numarası panelde görülecektir. (Ba¤lantı flemasında nasıl kullanıldı¤ı gösterilmifltir.)
Not: Her yatak için ayrı bir adres görüntülenmesi isteniyorsa multi switche gerek yoktur. Adres modülü sayısı
artırılarak ve hepsine ayrı ayrı adresler verilerek yapılır.
18
Hemflire Ça¤r› Sistemi Bilgisayar Program›
Ana Ekran Görüntüsü
Son Ça¤r› Ekran›
Alınan son ça¤rıların gösterildi¤i ekrandır. Bir mesaj alındı¤ında alınan mesajın tipi ve hangi bölgeden geldi¤i bilgisi
yanıp sönerek ve ilgili mesaja ait bir ses ile görüntülenir.
Test Bölümü: Bu kısımdaki harflerin üzerine tıklanarak mesaj tiplerinin renkleri ve sesleri test edilebilir.
19
Ça¤rı Tipleri:
N Normal Ça¤rı:
Hasta tarafından hemflirenin ça¤rıldı¤ı mesaj tipidir.
Sadece ilgili bölgeden sorumlu istemcide görüntülenir.
A Acil Ça¤rı:
Acil durumda hemflire tarafından yapılan ça¤rı tipidir.
B Code-Blue:
Ola¤an üstü bir durumda hemflire ya da doktor tarafından oluflturulan ça¤rı tipidir.
Tüm istemcilerde görüntülenir.
A Alarm:
Ça¤rı modüllerinin alarm girifllerine herhangi bir alarm sistemi (yangın, deprem vs.) ba¤lanmıfl ise, alarm sistemi
devreye girdi¤inde bu ça¤rı mesajı oluflur.
M Müdahale:
Normal ça¤rı, Acil ça¤rı ve Alarm durumlarında hemflire ya da yetkili kifli ça¤rı yapan bölgeye geldi¤ini
bildirmek için reset dü¤mesine basar ve bu mesaj oluflur.
R Reset:
Normal ça¤rı, Acil ça¤rı ve Alarm durumlarından sonra reset butonuna ikinci basıflta, Code-Blue ça¤rısı sonrası
ise reset butonuna ilk basıflta bu mesaj oluflur ve ifllemin tamamlanmıfl oldu¤u anlamına gelir.
Sadece ilgili bölgeden sorumlu istemcide görüntülenir. ‹stemciler kendi sorumlulu¤unda olmayan bölgelerden
gelen Code-Blue mesajlarını gösterirler ancak aynı bölge resetlendi¤inde resetleme ifllemi sadece o bölgeden
sorumlu istemcide do¤rudan görüntülenir. Di¤er istemcilerin reset durumunu görebilmesi için verilerini
yenilemeleri (refresh etmeleri) gerekir.
Banyo Ça¤rısı: Ça¤rı modülünün banyo ça¤rı girifl ucu (butona basılarak ya da ip çekilerek) tetiklendi¤inde bu
ça¤rı oluflur. Normal ça¤rı özelliklerine sahiptir ancak ekranda farklı bir ikon (resim) ile gösterilir.
Oda Kontrol: Herhangi bir ça¤rı mesajı yokken resetleme dü¤mesine basıldı¤ında bu mesaj meydana gelir ve
hemflirenin ola¤an hasta kontrolünü yaptı¤ını gösterir. Bu mesaj ça¤rı ekranında gösterilmeyip sadece veritabanına
yazılır ve raporlama ifllemi ile görülür.
20
Normal
Çağrı
Acil Durum
Çağrısı
Code-Blue
Çağrısı
Alarm
Müdahale
Resetlendi
Banyodan
yapılan
Normal Çağrı
Ça¤rı Tiplerinin Kroki ve Listelerde Gösterilifl fiekilleri
Oda boş olduğunda tüm çağrılar bu ikon (resim) ile görüntülenir. Hasta kaydı
yapıldığında, hasta için seçilen oda (bölge) otomatik olarak dolu durumuna getirilir.
Ama hasta kaydı yapılması istenmiyor ve gelen her çağrının çağrıya uygun ikon
ile görüntülenmesi isteniyor ise, ana sayfadaki “Ayarlar\ Seçenekler” menüsünden
açılan “Seçenekler” sayfasındaki “Kontrol” sekmesinde bulunan “Tüm Odaları Dolu
Göster” seçeneği işaretlenmelidir. Diğer durumda bu seçeneğin işaretlenmemesi
önerilir.
Bilgisayar programı çok kapsamlı olup sadece bir kısmı burada gösterilmifltir. Program çok kapsamlı hasta kaydı,
personel kaydı yapabilmektedir. Personellerin vardiya kayıtlarını tutabilmektedir. Kullanıcı seviyeleri belirleyerek
kullanıcılara yetki seviyeleri vermek mümkündür. Ça¤rı kayıtlarının geçmifli tutulabilmekte excele aktarılarak
yedeklenebilmektedir.
Ba¤lant› fiemalar›
21
Ar›za Tespiti ve Giderilmesi
Sık Sorulan Sorular
-
En fazla kaç birimi bilgisayara takabiliriz?
31 Adet birimi ba¤layabilirsiniz.
-
Birim ile konvertör arasındaki mesafe en fazla ne kadardır?
Konvertör ile en uzak birim arasındaki mesafe ideal flartlarda 800 metredir.
-
Birimi do¤rudan bilgisayara takmak mümkün müdür?
Hayır, mutlaka RS485-RS232 konvertör kullanılmalıdır.
-
Üzerindeki pil ne ifle yaramaktadır. Ömrü ne kadardır?
Elektrik kesildi¤inde, tarih-zaman ve di¤er bilgilerin saklanmasını sa¤lar.
Ömrü 5 yıldır.
-
Birim ile konvertör arası normal (düz) veri kablosu kullanılabilir mi?
Düz kablo RS485 mantı¤ına terstir. Sistemin sa¤lıklı flekilde çalıflabilmesi için
bükümlü kablo kullanılmalıdır.
Genelde Rastlanan Arıza Tespit Soruları
-
Bilgisayar ile haberleflme sa¤lanmıyor.
Seri port ayarlarını do¤ru yapıp yapmadı¤ınızı kontrol edin.
Haberleflme uçlarını do¤ru girdi¤inizden ve kabloda kopukluk olmadı¤ından
emin olun. Bilgisayarınızın seri portunun düzgün çalıflıp çalıflmadı¤ını kontrol edin.
Sistemin Düzgün Çalıflması ‹çin Yapılması Gerekenler
-
22
Haberleflme kablosu olarak CAT5 kullanılmalı ve kaliteli bir güç kayna¤ı
seçilmelidir.
Ekranlı kullanılan haberleflme kablosunun sadece bir tarafı ekran flasesine
verilmeli di¤er ucu bofl bırakılmalıdır. Mümkünse besleme veri hattından de¤il
ayrı kablo ile yapılmalı ve kontrol kartına yakın olmalıdır.
En uzaktaki kontrol kartının ucuna 150 ohm hat sonu direnci paralel olarak
ba¤lanmalıdır.
Acil Hemflire/Görevli Ça¤r› Sistemi fiartnamesi
1. Genel Sistem Tan›m›
1.1 Hemflire ça¤r› sistemi hastan›n rahats›zlanmas› durumunda hemflireyi uyarabilecek hemflirenin müdehale etmekte
oldu¤unu belirtebilecek bir yap›da olmal›d›r. Normal ça¤r› ve iki acil ça¤r› olmak üzere 3 adet farkl› ça¤r› sistemde
bulunmal›d›r. Bu yap› dahilinde hasta yatak bafl› ünitesi, el seti ,kap› üstü lambas›, banyo/tuvalet ipli ça¤r› butonu,
kap› üstü lambas› , ana gösterge paneli ve sistemin haberleflmesini sa¤layan cihazlardan oluflmal›d›r.
1.2 Tüm ça¤r› türleri farkl› flekillerde yan›p sönen kap› üstü lambalar› (yeflil, k›rm›z›, sar› renkli Led ) ve hemflire
bankolar›nda bulunan hemflire ça¤r› panellerindeki dört dijitlik göstergelerde oda numaras› yatak numaras› ve ça¤r›
türünü gösterebilmelidir. Befl farkl› odadan gelen ça¤r›lar ayn› anda görüntülenebilmeli, ça¤r›lar önem s›ras›na
koyulabilmelidir. Hemflire odada oldu¤unu bir butona basarak belli edebilmeli ve hemflirenin odada oldu¤u çok rahat
olarak gerek panelden gerekse kap› üstü lambas›ndan net olarak alg›lanabilmelidir.
1.3 Tüm ça¤r› dü¤meleri karanl›kta kolay bulunabilmesi için arkadan ayd›nlat›lm›fl olmal› ve daha parlak yanarak
do¤rulama lambas› olarak kullan›lmal›d›r.
1.4 Oda kontrol üniteleri, merkezi kontrol ünitesi olmadan dahi kendi bafllar›na çal›flabilmeli ve kap› üstü lambalar›
arac›l›¤› ile ça¤r›lar› gösterebilmelidir.
2. Çal›flma Prensibi
2.1 Normal Ça¤r›
2.1.1 Hasta el seti veya hasta bafl› ünitesindeki ça¤r› butonuna basarak ça¤r› bafllat›r. Koridor lambas›n›n k›rm›z›
k›sm› , hasta el seti alt›ndaki k›rm›z› ledli k›s›m daha parlak bir flekilde yanmal›d›r.
2.1.2 Hemflire bankosundaki panel normal ça¤r› moduna girmeli ve normal ça¤r› için gereken sesli ikaz› vermeye
bafllamal› ve oda / yatak numaras›n› ana displayinde görüntülenmelidir.
2.1.3 Ça¤r›n›n iptali için 2 kez hasta yatak bafl› ünitesindeki reset butonuna bas›lmal›d›r. ‹lk kez bas›ld›¤›nda müdahale
yap›ld›¤›na dair sistem uyar› verir ikinci kez bas›ld›¤›nda sistem tekrar izleme moduna geçer.
2.2 Acil Ça¤r›
A) Hata yatak bafl› üstündeki acil butonuyla oluflan acil ça¤r›:
2.2.a.1 Hemflire odada normal ça¤r› verilmifl ve çift fonksiyonlu reset tufluna bas›lm›fl olmas› durumunda acil butonuna
bas›ld›¤›nda acil ça¤r› verebilmelidir. Direkt olarak acil butonuna bas›ld›¤›nda acil ça¤r› verilebilmelidir.
2.2.a.2 Hemflire bankosunda ki hemflire ›fl›¤›n›n yan›ndaki acil ›fl›¤› yan›p sönmeye bafllar ve panel acil ça¤r›ya göre
sesli ikazda bulunmal›d›r.
2.2.a.3 Kap› üstü lambas›ndaki k›rm›z› ›fl›k h›zl› bir flekilde yan›p sönmeye bafllamal›d›r.
2.2.a.4 Ça¤r›n›n iptali için hasta yatak bafl› üzerindeki reset butonuna bas›lmal›d›r.
23
B) Tuvalet / Banyo ipli çekme butonuyla oluflan acil ça¤r›:
2.2.b.1 Hasta tuvalet ünitesindeki ça¤r› butonuna basarak ça¤r› bafllat›lmal›d›r. Kap› üstü lambas›n›n sar› ›fl›¤› yanmal›d›r.
Panelin acil ›fl›¤›n› yanmal›d›r ve tuvalet / banyo ça¤r›s›na özel sesli ikaz vermeye bafllamal›d›r.
2.2.b.2 Ça¤r›n›n iptali için Tuvalet/Banyo ipli çekme butonu üzerindeki resete bas›lmal›d›r.
3. Sistemi Oluflturan Parçalar
3.1 Hemflire Ça¤r› Paneli
3.1.1 Panel içinde microcontroller RTC ve E si bulunan ak›ll› bir birim olmal›d›r.
3.1.2 Sistem adres modulleri ile haberleflmeyi RS485 ba¤lant› protokolü üzerinden yapabilmelidir. Di¤er ayarlamalar
ise klavye girifli vas›tas› ile yap›labilmelidir.
3.1.3 Birimde, saat ve s›cakl›¤› gibi de¤erleri de gösteren befl adet ayr› gösterge bulunmal›d›r.
3.1.4 Her bölümün hemflire bankosunda bulunmal›d›r. 4x4 nümerik display göstergelerde ça¤r› türünün ve kayna¤›n›
yard›mc› LED ler ( acil ve hemflire LED leri ) aç›k olarak göstermelidir. 1 ana 4 yard›mc› ça¤r› gösterme displaylerine
sahip olmal›d›r.
3.1.5 Panel hemflire ve acil olmak zere iki adet LED’e sahip olmal›d›r. Bu LEDler rahat görülebilmelidir. Ayn› ledler
yard›mc› diplaylerin oldugu bölümdede bulunmal› ve birden fazla ça¤r› esnas›nda olabilecek birden fazla müdehale
esnas›nda bu Ledlerde yanmal› ve panele bakan biri kolayl›kla ekranda görüntülenen 5 ça¤r› içinde gerçekleflen
müdehale olaylar›n› kolayl›kla görebilmelidir.
3.1.6 Panelde s›cakl›k ve saat belli bi zaman aral›¤›yla de¤iflerek görüntülenebilmelidir.
3.1.7 Üzerinde bulunan klavye girifli ile tüm ayarlar yap›labilmeli ve normal çal›flma esnas›nda bu klavye girifli
görülmemelidir.
3.1.8 Paneldeki 5 ayr› çagr› alabilmeli ve bu ça¤r›lar›n tipinide üzerinde bulunan ledler sayesinde anlafl›labilmelidir
3.1.9 Sesli Uyar› görsel uyar›lara ek olarak sistem hemflire bankosunda ça¤r› türüne göre farkl› sesli uyar›da
bulunmal›d›r.
3.1.10 Panel bilgisayara bir RS 485 cihaz› ile ba¤lanabilmelidir. Ayn› flekilde masa üstüne koyulabilecek bir masa
üstü desktop ünitesinede ba¤lanabilmelidir. Panel di¤er ayg›tlarla ( bilgisayar ve/veya Desktop ünitesi ) ile uyum
içinde çal›flmal›d›r.
3.1.11 Panel herhangi bir açma / kapama iflleminden sonra kendine ba¤l› bütün adres modüllerini kontrol etmeli
ve kendine ba¤l› olmas› gerekirken haberleflemedi¤i her bir modül için sesli ikazda bulunmal› bu modüllerin adresleri
saat k›sm›nda görüntülenmelidir. Kontrol ifllemi bitince tekrar normal çalflma konumuna dönmelidir.
3.1.12 Panelden bir klavye yard›m› ile tüm sistem için chec-up yap›labilmelidir. Bu esnada bir haberleflme kopuklu¤unu
panel sesli ikaz vermek suretiyle kullan›c›ya belirtmelidir.
24
3.1.13 Klavye üzerinden afla¤›daki ayarlar yap›labilmelidir.
Saat Ayar›
Manuel Adres Ayar›
Oda kontrol ünitelerinin (Adres Modüllerinin ) Bölge Ayar›
Çal›flma Modu (Master Slave) Ayar›
Cihaz (Birim) Testi
Otomatik Adres Ayar›
Adres (Ça¤r›) Modülleri Testi
3.1.14 Birim genel olarak alttaki özelliklere sahip olmal›d›r;
Yap›lan ça¤r›lar› ve ça¤r›n›n yap›ld›¤› bölgeyi bildirmek amac› ile kullan›lmal›d›r.
Kendi bafl›na da sistemi yönetebilmelidir.
4 dijit saat ve s›cakl›k göstergesi olmal›d›r.
4 dijit son ça¤r› için ana gösterge olarak kullan›lmal›d›r
4 dijit x 4 sat›r daha önceden gelen ça¤r›lar› göstermek için kullan›lmal›d›r
Acil ve hemflire odada durumlar› LED’ler ile göstermelidir.
Gelen olaylar buzzer ile olay tipine göre sesli olarak vermelidir.
Klayve üzerinde ayarlama yap›labilmelidir.
3.1.15 Teknik özellikler
Besleme Voltaj›
Çekti¤i Ak›m
Haberleflme Ç›k›fl›
Haberleflme H›z›
Klavye Girifli
12 VDC
200 mA.
RS485
19200 bps
PS2
Birim ile adres birimleri aras› haberleflme kablosu CAT5 olmal›d›r.
3.2 Hasta Bafl› Ünitesi
3.2.1 Hasta bafl› ünitesi, hasta el seti ve varsa tuvalet ça¤r› ünitesinden oluflmal›d›r.
3.2.2 Her yatak için 1 adet olmak üzere standart elektrik kasalar›na veya hasta bafl› trunk sistemine monte edilebilir
olmal›d›r.
3.2.3 Kolay bas›labilmesi için anti bakteriyel yumuflak lastikten veya uygun bir beyaz tufl ile yap›lm›fl k›rm›z› ça¤r›
dü¤mesi ve yeflil iptal dü¤mesi bulunmal›d›r.
3.2.4 Hasta bafl› ve tuvalet ça¤r› ünitelerinde ça¤r› butonlar› k›rm›z› renkte do¤rulama LED i olmal›d›r.
3.2.5 ‹ptal butonu yeflil renkte ( çift fonksiyonlu ) ve yeflil bir led’e sahip olmal› ve hasta bafl› ünitesinde olmal›d›r.
Hemflire odada oldu¤unu belirtmek için bu çift fonksiyonlu butona. ‹lk basma ifllemini gerçeklefltirdi¤inde sistem
hemflirenin odada oldu¤unu belirtecek flekilde davranmal›d›r. ‹kinci kez bas›ld›¤›nda ise ça¤r› iptal edilebilmelidir.
3.2.6 Birim ile adres birimi aras› haberleflme kablosu CAT5 olmal›d›r. Birim RJ45 soketli olmal›d›r.
25
3.3 Hasta El Seti
3.3.1 Her yatak bafl› ünitesi için bir adet olmak üzere ba¤lanmal›d›r.
3.3.2 Kolay bas›labilmesi için antibakteriyel yumuflak lastikten yap›lm›fl, k›rm›z› renkli ça¤r› dü¤mesi bulunmal›, yan
çerçevesi ayd›nlat›lm›fl olmal›d›r. Ça¤r› esnas›nda bu yan led parlak olarak yanmal›d›r.
3.3.3 K›rm›z› renkli ça¤r› dü¤mesi karanl›kta kolay bulunabilmesi için arkadan ayd›nlat›lm›fl olmal›d›r.
3.3.4 Opsiyonel olarak lamba kontrolü ve sadece bir modül eklemek ve elsetinin gerekli modeli tak›lmak suretiyle
çal›flmal›d›r. Bu ifllem esnas›nda herhangi bir flekilde sistemde tekrar yükleme vb olaylar yap›lmamal›d›r.
3.4 Hemflire Odada Butonu (Reset Butonu)
3.4.1 Hemflire odaya gelir gelmez hemflire odada butonuna çift fonksiyonlu yeflil reset butonuna bir kez basmal›
ve reset üzerindeki yeflil led yanmal› ve bu anda kap› üstü lambas›nda k›rm›z› + Yeflil ›fl›klar yanmal› ve panel bu
esnada sesli ikaz›n› kesmeli ve sadece ana displayinde oda numaras› görüntülenmeli ve hemflire Ledi yanmal›d›r.
Reset tufluna ikinci kez bas›ld›¤›nda sistem normal çal›flma durumuna geçmelidir.
3.5 Kap› üstü Lambalar›
3.5.1 Her ça¤r› tipine göre ayr› bir ›fl›k veya ›fl›k kombinasyonu ile yanmal›d›r.
3.5.2 Her oda kap›s› üzerine monte edilmeli, k›rm›z›, sar›, yeflil olmak üzere üç farkl› renkte olmal›d›r.
3.5.3 Hemflire odada için yeflil lamba kullan›lmal›d›r. Hemflire odada iken bir acil ça¤r› geldi¤indede yanmaya devam
etmelidir.
3.5.4 K›rm›z› lamba odadaki en öncelikli ça¤r› türüne göre farkl› aral›klarla yan›p sönmelidir. Normal ça¤r›da yan›p
sönmeli , hemflire odaya geldi¤inde bir butona basarak odada oldu¤unu belirtti¤inde k›rm›z›+yeflil Led yanmal› bu
esnada ç›kabilecek bir acil ça¤r›da yeflil yanmaya devam etmeli k›rm›z› tekrar yan›p sönmeye bafllamal›d›r.
3.5.5 Sar› lamba yan›p sönerek WC/Banyo ça¤r›s›n› göstermelidir.
3.6 Tuvalet Ça¤r› Ünitesi
3.6.1 Her tuvalet için 1 adet olmak üzere standart elektrik kasalar›na monte edilebilir olmal›d›r.
3.6.2 Kolay bas›labilmesi için uzun bir ip ve ça¤r› iptal dü¤mesi bulunmal›d›r.
3.7 Oda kontrol Ünitesi ( Adres Modülü )
3.7.1 Oda kontrol üniteleri mikroifllemci kontrollü olmal›d›r.
3.7.2 Sistem a¤›na 256 adet oda kontol ünitesi ve her oda kontrol ünitesine 1 hasta bafl› ünitesi ve buna ba¤l› el
seti ,bir hemflire odada, bir tuvalet ça¤r› ünitesi ve bir kap› üstü lambas› ba¤lanabilmelidir.Bir Multswich kullan›larak
hasta bafl› ünitelerinin say›s› art›r›labilmelidir.
26
3.7.3 Oda kontrol üniteleri Hemflire ça¤r› paneli, bilgisayar program›, masa üstü desktop ünitesi olmadan dahi kendi
bafllar›na çal›flabilmeli ve kap› üstü lambalar› arac›l›¤› ile ça¤r›lar› gösterebilmelidir.
3.7.4 Panelle tüm haberleflmeyi sa¤lamal›d›r.
3.7.5 Ça¤r› esnas›nda ça¤r› ile ilgili bir reset olay› olmad›¤› sürece panele ça¤r›y› yollamaya devam etmelidir.
3.7.6 Panele oluflan ça¤r› tipine göre haber verebilmelidir.
3.7.7 Oda kontrol üniteleri kablo ba¤lant›s› yap›l›rken ba¤l› ana kontrol ünitesine bir geri kablo çekilmemelidir
(sistem çevrimli ba¤lant›l› deil do¤rusal ba¤lant› olmal›d›r.)
3.7.8 Birim ile di¤er adres birimleri aras› haberleflme kablosu CAT5 olmal›d›r. Birim RJ45 soketli olmal›d›r.
3.7.9 Cihaz üzerinde 9 adet LED ç›k›fl› bulunmal›d›r.
3 adet kap› üstü ledi için
2 adet buton ledi için
1 adet elseti ledi için
1 adet hard bit ledi (cihaz›n çal›flt›¤›n› göstermelidir. )
2 adet habereflme ledi için
3.8 Multiswitch
3.8.1 Hasta odalar›nda birden fazla yatak varsa ve oda bazl› adres olarak sistem kurulacaksa bir odada her 5 yatak
için max 1 tane kullan›lmal›d›r. Yatak bazl› adresli sistemde ise 5 yatak için max 1 adet kullan›larak kap› üstü lambas›n›n
ortak kullan›lmas›n› sa¤lamal›d›r.
3.9 Masa Üstü Desktop Ünitesi (Hypercom)
3.9.1 Microifllemci tabanl› olmal›d›r.
3.9.2 Ayn› anda 5 adet ça¤r›y› gösterebilmeli ve ça¤r›lar› önem derecesine göre öncelik verebilmelidir.
3.9.3 Sesli ikazda bulunabilmelidir.
3.9.4 Hemflire ça¤r› paneli ve Bilgisayar yaz›l›m›yla beraber sorunsuz olarak çal›flabilmelidir.
3.9.5 Sistemin bütün fonksiyonlar›n› üzerindeki tufllar yard›m› ile de¤ifltirebilmeli ve baflka bir ayg›t ba¤lanmas›na
gerek duyulmamal›d›r.
3.9.6 Haf›zas›nda gelen ça¤r›lar› tutabilmeli ve istendi¤i zaman üzerindeki tufllar vas›tas›yla bu olaylar görüntülenebilmelidir.
3.9.7 Üzerinde printer ç›k›fl› bulunmal› ve olmufl bütün ça¤r›lar›n yaz›c›dan ç›kt›s› al›nabilmelidir.
3.9.8 Kullan›c› kart› masa üstü desktop ünitesi üzerindeki kart yuvas›ndan geçirmek suretiyle sisteme girebilmeli
ve bu kartlar›n kullan›c› seviyeleri olmal›d›r. Kullan›c›lar kullan›c› seviyelerine göre masa üstü desktop ünitesine
müdehale edebilmelidirler.
3.9.9 Masa üstü desktop ünitesi üzerinden hiçbir flekilde ça¤r› resetlenememelidir.
27
3.9.10 Network sistemiyle bir network kart› vas›tas›yla ba¤lanabilmeli ve sorunsuz olarak çal›flabilmelidir.
3.10 Hemflire Ça¤r› Bilgisayar Program›
3.10.1 Program›n veri taban› olmal› ve bu veri taban› ana sistem yöneticisinin belirtti¤i zamanlarda otomatik olarak
yedekleme yapmal›d›r.
3.10.2 Programa girifl bir kullan›c› ad› ve flifreyle yap›lmal› ve sistem yöneticisinin verdi¤i yetkiler d›fl›nda herhangi
bir ifllem yapmalar› mümkün olmamal›d›r.
3.10.3 Program grafik arayüzlü olmal› kroki eklenebilmeli ve bu krokiler üzerine yataklar yerlefltirilebilmelidir. Kroki
üzerindeki yataklar›n bofl ve dolu durumu görülebilmelidir. Yatak ikonunun üzerinde bir süre beklenmesi durumunda
oda hakk›nda detayl› bir bilgi ( odan›n bofl dolu durumu , son ça¤r› sat› vb )
görüntülenebilmelidir.
3.10.4 Program ana sayfas›nda bir test bölümü olmal› ve buradan ça¤r› tipleri için gelecek sesli ikazlar ve yaz›lar
suni olarak oluflturulabilmelidir. Program ileride oluflabilecek bir yeni ça¤r› tipine adapte olabilmeli ve bunun için
önceden yüklenmifl ça¤r› tipleri database inde bulunmal›d›r.
3.10.5 Hastalar›n bütün bilgileri (kimlik, hastal›k , kullan›lan ilaç vb. ) program üzerinde tutulabilmeli ayr›ca kullan›c›
için sonradan eklemeler yap›labilecek bir aç›klama alan› olmal›d›r. Hasta taburcu edilebilmeli ve taburcu edilen hastalar
daha sonra tekrar arama yolu ile bulunabilmelidir.
3.10.6 Kullan›c› personelin bütün bilgileri ( Kimlik , pozisyon vb ) programda tutulabilmelidir. Kullan›c› personelin
vardiya kayd› programda tutulabilmelidir.
3.10.7 Programda gelen ça¤r›lar yaz›l› ve sesli olarak (de¤iflik ses ve de¤iflik renk yaz›) görüntülenmeli ça¤r›lar önem
derecelerine göre s›ralanmal›d›r. Ça¤r› esnas›nda ça¤r›n›n geldi¤i katkrokisi otomatik olarak ekran agelmeli ve ça¤r›
gelen yatak ça¤r›n›n tipine göre de¤iflik bir renkle çerçevelenerek yada sembol de¤iflikli¤i yaparak görülebilmelidir.
3.10.8 Ça¤r›lar›n oluflma saatleri ve o andaki kullan›c› ad›yla beraber sistemin veri taban›na yaz›lmal›d›r. Sistem veri
taban›nda ortalama ça¤r› müdehale zaman›, ça¤r› tiplerine göre ça¤r› say›s›, en çok ça¤r› yapan odalar vb gibi
hesaplamalar› otomatik yapabilmelidir.
3.10.9 Program üzerinden bütün sistemde gerekli de¤ifliklikler yap›labilmelidir.
3.10.10 Program gerekti¤inde bir server olarak çal›flabilmeli bu ifllem için herhangi bir yüklemeye gerek duyulmamal›d›r.
Server olarak çal›fl›rken di¤er bilgisayarlara gelen ça¤r›lar› yönlendirebilmeli istenilirse serverdan da gelen ça¤r›
görüntülenebilmeli istenirse sadece veri taban›na yaz›lmas› ve ekranda görüntülenmemesi fleklinde çal›flabilmelidir.
Gelen ça¤r›y› gerek di¤er bir bilgisayara gerekse di¤er bir masa üstü desktop ünitesine gönderebilmelidir.
3.10.11 Bir a¤ içinde çal›flan bilgisayarlar ve masa üstü desktop üniteleri birbirleri aras›nda yönlendirme yapabilmeli
kendisine ait ça¤r›n›n baflka bir üniteden daha görüntülenmesini sa¤layabilmelidir. Bu ifllem serverdada yap›labilmeli
istenilen kullan›c› di¤er bir kullan›c›ya yönlendirilebilmelidir.
3.10.12 Ana dil olarak Türkçe olmal› ve istenildi¤inde ‹ngilizceye cevirilebilmelidir. Üçüncü bir dil opsiyonu olmal›
ama iste¤e göre dil belirlenebilmelidir. Bu yeni dil için herhangi bir yükleme yap›lmamal› sadece gerekli tüm yaz›lar
bir notepad dosyas›nda çevirileri yaz›larak ifllem tamamlanabilmelidir.
28
3.10.13 Programda sistem operatörü ve teknik servis için bir k›s›m olmal› ve bir hata durumunda burada yazan
kodlar yollanmak suretiyle sorunun ne oldu¤u hemen belirlenebilmelidir.
3.10.14 Programdaki tüm ça¤r›lar ve ça¤r›lar için otomatik hesaplamalar istenildi¤inde Microsoft Office Excel e
aktar›labilmelidir.
3.10.15 Programda bir sistem mesajlar› k›sm› olmal› ve bu k›s›mda programda oluflan bütün olaylar saatleriyle
beraber yazmal›d›r.
3.10.16 Programda geliflmifl bir yard›m menüsü bulunmal› ve bu menüden bütün ifllemlerle ilgili resimli aç›klamalar
bulunmal›d›r.
3.10.17 Programda bir s›kça sorulan sorular k›sm› olmal› ve burada s›k karfl›lafl›lan sorular için cevaplar olmal› ve
program›n her yeni sürümünde bu bölümde yenilenmelidir.
3.10.18 Program lisansl› olmal› ve kopyalamaya karfl› korumal› olmal›d›r.
3.10.19 Program ana menüsünde bütün olaylar görüntülenebilmelidir.
3.11 Güç Kayna¤›
3.11.1 SMPS olmal› ve 12-14V/DC aral›¤›nda ayarlanabilmelidir ve en az 8A de¤erinde yüksek ak›m üretebilir ve
k›sa devre korumal› olmal›d›r.
29
Kablolu Hemflire Ça¤r› Sistemi Proje Örne¤i
33
Kablosuz Hemflire Ça¤r› Sistemi Proje Örne¤i
34
Görevli Ça¤r› Sistemi Proje Örne¤i
35
Acil Ayd›nlatma ve
Yönlendirme Armatürleri
‹çindekiler
2
3
Life-X Acil Yönlendirme Armatürü
Kullan›m K›lavuzu
7
Bright-X Acil Ayd›nlatma Armatürü
11
Econ-X Acil Yönlendirme Armatürü
15
Acil Durum Ayd›nlatma ve Yönlendirme Sistemleri
Tasar›m ve Uygulamas›
19
Acil Ayd›nlatma ve Yönlendirme fiartnameleri
33
Acil Ayd›nlatma ve Yönlendirme Sistemi
Proje Örne¤i
35
Acil Ayd›nlatma ve Yönlendirme
Armatürleri
1
2
4
2
1
2
3
Yeterlilik Belgesi
5
4
Türk Standartlar›na
Uygunluk Belgesi
5
CE Belgesi
6
Dubai Sivil Savunma Belgesi
3
6
Acil Ayd›nlatma ve
Yönlendirme
Armatürleri
LIFE-X
• Yanması geciktirilmifl ABS kasa
• Gerekti¤inde kolay pil de¤ifltirme imkanı sa¤layan
açılabilir pil kapa¤›
• Satin eloksal kaplama
• Acilde 3 saat çalıflma özelli¤i
• Superbright LED
• 5mm transparan polikarbon cam
• Özel askı aparatı sayesinde tavana ve duvara montaj özelli¤i
• Armatürde Varta, Panasonic, Duracell gibi orijinal Nickel-Mh
uzun ömürlü piller kullanılmaktadır.
• Tek yüz çift yüz kullanılabilme özelli¤i
LIFE-X Teknik Özellikleri
Çal›flma S›cakl›¤›
Acilde Yanma Süresi
fiarj Süresi
Ayd›nlatma Eleman›
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
150-240 VAC
-15 +55
3 saat
22 saat
8 x superbright led
s›va üstü
eloksal alüminyum
0.5 kg
265 x 260 x 40 mm
Wall Mounting
Schema
Duvar Montaj
fiemas›
Gömme Aparat› (Tavan için)
ECON-X
ECON-X Teknik Özellikleri
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
150-240 VAC
-15 +55
3 saat
22 saat
8 x superbright led
s›va üstü
eloksal alüminyum
0.8 kg
380 x 195 x 27 mm
SPOT-X
•
•
•
•
•
4
Elektrostatik f›r›n boyal› metal kasa
Hareketli spot armatür
Duvara ve tavana montaj imkan›
Lead acid batarya, hata ikazl›
Acilde 1-3 saat çal›flabilme özelli¤i
Zincir ile uzatma
yap›labilir.
SPOT-X Teknik Özellikleri
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
150-240 VAC
-15 +55
1 - 3 saat
22 saat
20, 55 W halogen
s›va üstü
sac
6 kg
250 x 300 x 125 mm
BRIGHT-X
Acil Aydınlatma Armatürü (S›va Üstü)
•
•
•
•
Duvara ve tavana montaj özelli¤i
ABS plastikten ısıya dayanıklı dekoratif gövde
Led ve florasan seçene¤i
Acilde 1 saat ve 3 saat seçene¤i
BRIGHT-X Teknik Özellikleri
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
150-240 VAC
-15 +55
3 saat
22 saat
24 x superbright led
s›va alt›
abs
0.4 kg
360 x 70 x 95 mm
BRIGHT-X
Acil Aydınlatma Armatürü (S›va Alt›)
• Asma tavana montaj özelli¤i
• ABS plastikten ›s›ya dayan›kl›
dekoratif gövde
• Superbright ledler
• Acilde 3 saat çal›flma
Rozet Renk Seçenekleri
AKM Konvertör Kit
• ABS plastikten ›s›ya dayan›kl›
dekoratif gövde
• 4pin 8W 36W florasant ile
çal›flma seçene¤i
• 2pin 7W 56W kompakt florasant ile
çal›flma özelli¤i
• Armatürün içine ya da
d›fl›na tak›labilir.
• Hava sirkülasyon delikleri
• Kablolu çal›flma ledleri
• Nickel-Mh uzun ömürlü piller
5
LIFE-X
Acil Yönlendirme Armatürü Kurulum ve Kullan›m K›lavuzu
1. Genel
Life - X, Acil Yönlendirme Armatürü olup elektrik kesintilerinde devreye girmesi ve kullanıcılara çıkıfl
yönünü göstermesi için tasarlanmıfltır. Elektrik kesintisinde aküleri tamamen dolu iken minimum 3 saat
çalıflır.
2. Teknik Özellikler
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
: 150 - 240 VAC
: -15°C +55°C
: 3 saat
: 24 saat
: 8 x Superberight LED
: Duvar/Tavan Montaj
: Yanmas› geciktirilmifl
ABS kasa
: 0.5 Kg
: 265x260x40 mm
3. Yap›s›
7
Armatür flebeke gerilimine ilk tak›ld›¤›nda 24 saat süre ile flarj edilmesi gerekmektedir. ‹lk tam flarjdan
sonra kullan›ma haz›rd›r. fiebekeye devaml› ba¤l› olarak tutulmal›d›r. Üzerindeki güç ledi ve flarj ledi ile
cihaz›n durumu rahatça görülmektedir. Elektrik kesintisinde otomatik olarak devreye girer. Genel olarak
elektrik kesintisinde merdivenler, kap›lar ve kaç›fl yollar›n›n ayd›nlatmas›nda kullan›l›r.
4. Armatür Parçalar›
Parça
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
De¤iflik Ba¤lant› fiekilleri
1. Tavan Montaj
Parçalar orijinal Life-X ile aynıdır sadece ba¤lantı kısmı 6, 7, 8
ve 9 üstteki flekildeki gibi 3 ve 4 ile de¤ifltirilir. ( 3 metal ba¤lantı
aparatı, 4 Vidalar )
8
Aç›klama
Adet
Alüminyum Gövde
1
Elektronik Kart
1
Yan Kapaklar
2
Vida
2
Pleksiglass
1
Gövde Tutucusu
2
Hareketli Montaj Aparatı
1
Vida
1
Vida
1
2. Tavan Montaj
Parçalar orijinal Life-X ile aynıdır sadece
ba¤lantı kısmı 6, 7, 8 ve 9 üstteki
flekildeki gibi 4, 5 ve 6 ile de¤ifltirilir.
(4 Plastik Ba¤lantı Aparatı, 5 Vidalar ve
6 Plastik Kasadır)
9
3. S›va Alt›
Parçalar orijinal Life-X ile aynıdır sadece
ba¤lantı kısmı 6, 7, 8 ve 9 üstteki flekildeki
gibi 5 ve 6 ile de¤ifltirilir (5 Plastik Kasa ve
6 Ön kapakdır)
5. Ar›za ve Bak›m
Elektrik kesildi¤inde cihaz yanm›yorsa; 24 saatlik minimum flarj süresini doldurmam›fl olabilir.
6. Uyar›lar
1. Cihaz devaml› flebeke geriliminde çal›flt›r›lmal›d›r.
2. Armatüre kesinlikle anahtar, sigorta vb üzerinden besleme gerilimi verilmemelidir.
3. Armatür, ba¤lant› flemas›na göre ba¤lanmal›d›r.
4. Cihaz flebeke geriliminde iken yeflil LED yanmal›d›r.
5. Depolama ve nakliye esnas›nda üst üste 3 cihazdan fazlas› koyulmamal›d›r.
10
BRIGHT - X SIVA ÜSTÜ
Acil Ayd›nlatma Armatürü Kurulum ve Kullan›m K›lavuzu
1. Genel
Bright – X Duvar / Tavan montaj Acil Aydınlatma Armatürü olup elektrik kesintilerinde devreye girmesi
ve acil kaçıfl yollarının / önemli yerlerin aydınlatılmasında kullanılır. Aküleri tamamen dolu iken minimum
3 saat süre ile çalıflır.
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ayd›nlatma fiiddeti
Ebatlar›
: 150 - 240 VAC
: -15°C +55°C
: 3 saat
: 24 saat
: 24x Superberight LED
: ABS plastik
: 0.8 Kg
: 17 Lux
: 360x70x130 mm
3. Yap›s›
1
2
3
4
5
Ana Gövde
Vida
fiarj Ledi
Güç Ledi
Test Noktası
11
Parça No
Aç›klama
1
2
3
4
5
Arka Kasa
Plastik Kapak
Bataryalar
Elektronik Kart ve Kablolar
Test ve Power LED
LED Kart›
Vidalar
ABS Plastik Gövde
Ön kapak
Test Noktas›
6
7
8
9
1. Cihaz›n klemenslerine kablo ba¤lant›s› yap›ld›¤› halde yeflil LED yanm›yorsa; klemenslerde besleme
gerilimi olup olmad›¤›n› kontrol edin
2. Elektrik kesildi¤inde armatür devreye girmiyorsa; armatür 24 saatlik minimum flarj süresini doldurmam›fl
olabilir.
6. Uyar›lar
4. Armatüre besleme gerilimi verirken faz ve nötr belirtilen yerlere ba¤lanmal›, anahtar sadece cihaz›n
sürekli yanmas› için kullan›lmal›d›r.
6. Armatür, üzerindeki test butonu ile istenildi¤i zaman test edilebilir.
12
BRIGHT - X SIVA ALTI
Acil Ayd›nlatma Armatürü Kurulum ve Kullan›m K›lavuzu
1. Genel
Bright – X acil ayd›nlatma armatürü olup elektrik kesintilerinde devreye girmesi ile acil kaç›fl yollar›n›n
ve önemli yerlerin ayd›nlat›lmas›nda kullan›l›r. Aküleri tamamen dolu iken minimum 3 saat süre ile çal›fl›r.
Acilde ve normal konumda yanabilir flekildedir. Sadece ba¤lant›s›nda yap›lacak bir de¤ifliklik veya eklenecek
1 dü¤me ile konum de¤ifltirebilir ama her iki konumda da elektrik kesintisinde direkt devreye girerek
yanar.
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
: 150 - 240 VAC
: -15°C +55°C
: 3 saat
: 24 saat
: 24x Superberight LED
: S›va Alt›
: ABS plastik
: 0.4 Kg
: 360x70x95 mm
3. Yap›s›
13
Parça
No
Aç›klama
Adet
1
Arka Kasa
1
2
Batarya Kapa¤›
1
3
Bataryalar
3
4
Elektronik Kart ve Kablolar 1
5
LED Kart›
1
6
Vidalar
6
7
ABS Plastik Gövde
1
8
Ön kapak
1
• Ön kasa ve plastik parça için 4 renk
seçene¤i mevcuttur
(Beyaz, Alt›n sar›s›, Metalik gri, Parlak
Metalik Gri).
1. Cihaz›n klemenslerine kablo ba¤lant›s› yap›ld›¤› halde yeflil LED yanm›yorsa; klemenslerde besleme
gerilimi olup olmad›¤›n› kontrol edin
2. Elektrik kesildi¤inde armatür devreye girmiyorsa; armatür 24 saatlik minimum flarj süresini doldurmam›fl
olabilir.
6. Uyar›lar
4. Armatüre besleme gerilimi verirken faz ve nötr belirtilen yerlere ba¤lanmal›, anahtar sadece cihaz›n
sürekli yanmas› için kullan›lmal›d›r.
6. Armatür, üzerindeki test butonu ile istenildi¤i zaman test edilebilir.
14
ECON-X
Acil Yönlendirme Armatürü Kurulum ve Kullan›m K›lavuzu
1. Genel
Econ - X, Acil Yönlendirme Armatürü olup elektrik kesintilerinde devreye girmesi ve kullanıcılara çıkıfl
yönünü göstermesi için tasarlanmıfltır. Elektrik kesintisinde aküleri tamamen dolu iken minimum 3 saat
çalıflır.
fiarj Süresi
Montaj Tipi
Kasa Hammaddesi
A¤›rl›¤›
Ebatlar›
: 150 - 240 VAC
: -15°C +55°C
: 3 saat
: 24 saat
: 8 x Superberight LED
: Yanmas› geciktirilmifl
ABS kasa
: 0.5 Kg
: 380x195x27 mm
3. Yap›s›
15
Parça
No
1
2
3
4
5
6
7
8
Aç›klama
Adet
Pleksiglass
2
Elektronik Kart
1
Plastik Köfle Ba¤lantı
4
Alüminyum Üst-Alt Çerçeve 2
Alüminyum Yan Çerçeve
2
Hareketli Montaj Aparatı
2
Vida
2
Vida
4
De¤iflik Ba¤lant› fiekilleri (Yan Montaj)
Parçalar orijinal Life-X ile aynıdır sadece 6 nolu hareketli montaj aparatı flekildeki gibi yan tarafa geçmifltir.
16
Elektrik kesildi¤inde cihaz yanm›yorsa;
24 saatlik minimum flarj süresini doldurmam›fl olabilir.
6. Uyar›lar
17
Acil Durum Ayd›nlatma ve Yönlendirme Sistemleri Tasar›m ve
Uygulamas›
1 . Çalıflma fiekilleri
Acil durum aydınlatma ve yönlendirme cihazlarının üç de¤iflik çalıflma flekli mevcuttur. Bunlar,
1.1 Kesintide Yanan (Non-maintained) Cihazlar flebeke gerilimi varken yanmayacak, ancak flebeke kesintisinde
devreye girecek flekilde tasarlanmaktadırlar. Bu tip cihazlar normal olarak 24 saat aydınlatılan ve normal aydınlatma
flartlarında üzerlerindeki yönlendirme iflaretleri yeterli düzeyde görülebilir olan mekanlarda kullanılabilirler.
1.2 Tek Lambalı Sürekli Yanan (Maintained) Cihazlar flebeke gerilimi varken yanacak ve flebeke kesintisi
oldu¤unda acil durum aydınlatma süresi kadar yanmaya devam edecek flekilde üretilirler. Günün herhangi bir zaman
aralı¤ında normal aydınlatmanın yapılmama olasılı¤ı bulunan mahallerde bu tip cihazlar kullanılmalıdır.
1.3 Çift Lambalı Sürekli Yanan (Sustained) Cihazlarda lambalardan biri do¤rudan flebeke geriliminden
beslenirken di¤er lamba kesintide yanan (non-maintained) bir lamba olarak çalıflmaktadır. Bu tip cihazlar da tek lambalı
sürekli yanan cihazlar gibi normal aydınlatma yapılmama olasılı¤ı bulunan mekanlarda kullanılırlar. Aralarındaki fark,
çift lambalı cihazlarda flebekeden beslenen lambanın bir anahtar vasıtasıyla açılıp kapatılabilmesidir.
fiEBEKE
Kesintide Yanan
Sürekli Yanan
Sürekli Yanan
GER‹L‹M‹
(Non-Maintained)
(Maintained)
(Sustain)
VAR
(NORMAL)
YOK
(AC‹L DURUM)
1
1.4 Aydınlatma Elemanı Olarak Led Kullanılan Sistemler
Madde 1.1, Madde 1.2 ve Madde 1.3 deki çalıflma modları aydınlatma elemanı olarak led kullanılan ürünlerde de
geçerlidir.
Teknoloji ilerledikçe üretilen led’lerinde ıflık fliddeti artmıfltır. Enerji sarfiyatlarının düflük olması sebebiyle birçok
sektörde akkor Flamanlı ampul ve floresan ampullerin yerini almıfltır. Acil aydınlatma ve yönlendirme ürünlerinde
ihtiyaç olan ıflık fliddeti günümüzde kolaylıkla led’lerden karflılanabilmektedir.
Iflık yayan diyotlar
LED , ‹ngilizcede Light Emitting Diodes kelimelerinin kısaltılarak, bu ürünün jenerik adı haline gelmifl söyleniflidir .
Bir LED yongası yapı itibarı ile N ve P tipi yarıiletken katmanlar arasına sandviç edilmifl aktif katman tabakasından
ve bunların elektriksel ba¤lantılarından oluflan opto elektronik bir elemandır . LED’ten do¤ru yönde bir akım
geçirildi¤inde elektronlar aktif katmanı uyarır ve aktif katmanda ıflık üretilir. Üretilen ıflık do¤rudan veya reflektörden
yansıma ile pencere katmanından yayılır.
LED’ler aktif katmanın materyal yapısına ba¤lı olarak görülebilir ıflık tayfının belirli bir bölümünde ıflık yayarlar. Baflka
bir deyiflle tek renk ıflık üretilir ve aktif katmanda kullanılan materyal LED ıflı¤ının rengini belirler.Yüksek seviyede
ıflık veren renkli LED’lerde aktif katman olarak farklı materyaller kullanılır (GaAs, Gap, GaN, AlInGaP ve InGaN).
LED’lerle beyaz ıflık üretmek iki yöntemle mümkündür. Bunlardan birincisi; kırmızı, yeflil ve mavi üç adet LED
yongasını bir kılıf içersinde kullanarak beyaz ıflı¤ı elde etmektir. ‹kinci yöntem ise mavi LED yongasında üretilen ıflı¤ın
bir fosfor tabakasını uyararak beyaz ıflık üretilmesidir.
fiekil olarak çeflitli ebatlarda, radyal biçim baflta olmak üzere çok çeflitli yapılarda kılıflandırılırlar. Normal baskı
devreler için pin ayaklı üretildikleri gibi, SMT (yüzey montaj teknolojisi) ve do¤rudan baskı devre üzerine montajlı
(on board) biçimlerde üretimleri ticari olarak piyasaya sürülmektedir.
20
LED’lerin Özellikleri ve Sa¤ladı¤ı Faydalar
-
-
Tek renk ıflık kayna¤ı (dar bantlı): Iflık istenilen dalga boyunda oldu¤u için renk filtresi, prizma gibi renk
ayrıfltırıcılara ihtiyaç yoktur. Örne¤in kırmızı trafik lambasında 617 nm dalga boyunda kırmızı LED lerde
üretilen ıflı¤ın tamamı kullanılır. Oysa akkor lambalarda üretilen ıflı¤ın mavi ve yeflil bileflenleri bastırılarak
sadece kırmızı bilefleni kullanılır. 75 W akkor lamba yerine 8-10W LED dizini kullanılarak %80 enerji
tasarrufu sa¤lanır.
Çok küçük ıflık kayna¤ı (birkaç mm 2): Küçük ebatlı armatürler gelifltirilir, ıflık kolayca yönlendirilebilir.
Tasarımcılara genifl ve kolay kullanım imkânları.
Hızlıdır, 200 ns içinde ıflık vermeye bafllar.
Uzun Ömür : Kullanım kondisyonuna ba¤lı olarak 100.000 saate kadar.
Yüksek ıflık verimlili¤i (verimlilik giderek artıyor, örne¤in laboratuar ortamında kırmızı renkte 108 lümen/
Watt’a ulaflılmıfl durumda).
Düflük ısı üretimi: Akkor lambalarda flaman ısısı 2700 oC, halojen lambalarda 3100 oC, deflarjlı lambalarda
tüp ısısı 800-1100 oC ye ulaflırken LED’lerde yonga ısısı 110 oC’yi geçmez.
Tanımlanmıfl ıflık açıları.
Görülebilir renk tayfındaki hemen hemen bütün renkler elde edilebilir.
Dimerlenebilir (0 – 100 %).
fiok ve titreflimlere dayanıklı: Cam, flaman gibi kırılgan elemanlar ihtiva etmez.
Beyaz LED için farklı renk sıcaklıkları: 3200, 4700, 5400, 6500 Kelvin.
Çevrecidir; yapısında civa gibi a¤ır metaller ve halojen gazları yoktur.
LED’lerin Elektriksel Özellikleri
Öncelikle bilinmesi gereken özellik LED’ler do¤ru akımla çalıflırlar. Elektrik devrelerinde
LED’ler normal diyotlar gibi davranırlar. Farklı olan yanı normal diyotlarda 0,7 Volt civarında
olan birleflme gerilimi yerine, renklerine göre 1,6 V ile 4 V aralı¤ında de¤iflmektedir.
Genellikle kırmızı ve sarı LED’ler 1,9 - 2,6 V, yeflil mavi ve beyaz LED’ler 2,5 V - 4 V
arasında gerilimle çalıflırlar. Devreye ba¤lanırken polaritelerine dikkat etmek gereklidir.
Ters gerilime tahammülleri azdır ve 5 - 10 V gibi ters gerilimle tahrip olabilirler. LED
akımları yapılarına göre de¤iflmekle birlikte 10 mA ile 700 mA aralı¤ında LED üretimleri
mevcuttur. LED empedansları üzerinden geçen akımın büyüklü¤üne ba¤lı olarak do¤rusal
olmayan bir e¤ri ile de¤iflkenlik gösterirler.
LED’ler genellikle seri ba¤lanıp bir dizin oluflturularak 10, 12, 24, 48V do¤ru akım veren
elektronik güç kaynakları ile beslenirler. Tasarım yapılırken üreticisinden temin edilecek teknik bilgiler göz önüne
alınarak optimum ıflık ve elektriksel de¤erler ile çalıfltırılmalıdır. E¤er elimizdeki LED hakkında hiçbir teknik bilgiye
sahip de¤ilsek 20 mA akımla sürülmesi önerilir. Bazı üretici firmalar LED dizinlerini de¤iflik formlarda oluflturarak
çeflitli LED MODÜLLER‹ üretmektedir. Profesyonel uygulamalarda bu LED modüllerinin ve onlar için tasarlanmıfl güç
kaynaklarının kullanılması tercih edilmelidir. LED’leri sürmek için elektronik kontrollü güç kaynaklarının kullanılması,
verimli çalıflmaları için önemlidir. Son birkaç yıdır üreticiler tarafından 1 W ve 2 W güçlerdeki LED’ler için 350 mA
ve 700 mA akım kontrollü güç kaynakları kullanıma sunulmufltur.
Birçok uygulamada LED’in verdi¤i ıflı¤ın fliddetinin mümkün oldu¤u kadar yüksek olması istenir. LED’lerden elde
edilen ıflık fliddeti, içinden geçen akımla orantılı oldu¤undan akım arttırıldıkça ıflık fliddeti de artacaktır. Bu durumda
LED’in iç direncinden dolayı üretilen ısı artacak ve normal hizmet ömründen önce tahrip olacaktır. Ayrıca ısının
artması ıflık verimlili¤ini de olumsuz yönde etkileyecektir. Buradan çıkan sonuç, ısı LED’in en büyük düflmanıdır.
Bu bilgiler ıflı¤ında firmaların LED’leri hakkında verdi¤i teknik bilgilerin ne kadar güvenilir oldu¤u göz önünde
bulundurulmalıdır. Örnek 20 mA lik bir LED’ten 25-30 mA akım akıtarak yüksek ıflık de¤erleri elde edilebilir, ancak
LED ömrü oldukça düflecektir.
21
LED’lerin Ömürleri
Teorik olarak yapılan hesaplamalar ve deneyler LED’lerden 100.000 saat üzerinde bir süre istifade edebilice¤imizi
ortaya çıkarmaktadır. Elektriksel, ısıl kondisyon (so¤utma), çevresel etkiler, kullanılan çevre elemanları, kılıfın materyel
yapısı vb. etkenler göz önüne alındı¤ında 50.000 saat ve üzeri hizmet ömrü oldu¤u kabul edilebilir.
LED’lerin Ifl›k Verimlili¤i
Lambaların verdi¤i ıflı¤ın, harcadı¤ı elektrik enerjisine oranı ıflık etkinli¤i h‘ dır, birimi ise lumen/Watt’dır.
Biraz rakamlarla konuflmak istersek;
Akkor lambalarda ıflıksal verim 12 – 15 lm/W
Halojen lambalarda 18 – 22 lm/W
Kompakt fluoresan lambalarda 60 lm/W
Fluoresan lambalarda 55 – 104 lm/W
LED’lerde durum biraz farklıdır, LED rengine göre ıflık etkinli¤i farklılık gösterir. Örnek; kırmızı en yüksek verimlili¤e
sahiptir 45 lm/W, sarı 35 lm/W, ye il 18 lm/W, mavi 8 lm/W civarındadır. Aydınlatmada beyaz ıflık önemli oldu¤una
göre beyaz LED için verimlilik, üretici firmalara göre de¤iflmekle birlikte 18 – 25 lm/W arasında de¤iflmektedir.
Bu verilerle flunu söyleyebiliriz ki bugün (mayıs 2005) LED’ler akkor ve halojen lambalara alternatif olabilmekte
ancak fluoresan ve kompakt fluoresan lambalarla verimlilik açısından rekabet edebilecek seviyede de¤ildir. Di¤er
taraftan ıflık verimlili¤inde çok hızlı geliflmeler olmaktadır. 2008 - 2010 yıllarında beyaz LED’te verimlili¤in 50 – 70
lm/W de¤erlerine ulaflması beklenmektedir. LED üretici bir firmanın deklare etti¤ine göre, laboratuvar ortamında
kırmızı ıflıkta 108 lm/W de¤eri yakalanmıfltır.
LED ıflık de¤erleri konusunda dikkat edilmesi gereken bir konuda ıflık açılarıdır. LED’ler yönlendirilmifl ıflık oldukları
için ıflık de¤erleri, cd (candela) veya mcd cinsinden verilmektedir. Iflık açıları düflük tutularak yüksek candela de¤erleri
telaffuz edilmektedir. LED seçiminde de¤erlendirme yapılırken bu konu dikkate alınmalıdır.
Yarın Aydınlatma dahil o kadar çok genifl alanda kullanılacak ki, bunları sayarak kullanım alanlarını sınırlamayalım.
Sonuç olarak LED ıflık tasarımcısının vazgeçemeyece¤i bir konudur. Büyüleyen ıflı¤ı, verimlili¤i, faydaları ile ıflıkla
u¤raflan herkesin ilgi oda¤ıdır. Iflı¤ın gelece¤i LED ile kesiflmifltir. Bize düflen konuya uzak kalmayıp geliflmeleri takip
etmektir.
Kaynaklar:
• Bhattacharya,P (1997) Semiconductor Optoelektronic Devices, Prentice-Hall, USA. 206-230
• Hicman,I (1997) A look at Light, Elektronic World, 466-471
• http://www2.whidbey.net/opto/LEDFAQ/The%20LED%20FAQ%20Pages.html
• http://www.osram-os.com
• http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/electronic/led.html
• http://www.supertex.com/feature_osram_gateway.html
• http://www.antrak.org.tr/gazete/042004/yazi07.html
22
2. Yönlendirme ‹flaretleri
Bütün yapılarda çıkıfl noktalarına kolaylıkla ulaflılabilmesi için kaçıfl yollarında acil durum
yönlendirmesi yapılmalıdır. Acil durum yönlendirmesi, bu amaçla yapılmıfl aydınlatma
armatürleri ile sa¤lanabilir. Bir yönlendirme iflaretinin azami görülebilir uzaklı¤ı iflaret
yüksekli¤inin 200 katı olarak de¤erlendirilerek yeterli sayıda yönlendirme iflareti tesis
edilmelidir.
3. Acil Durum Aydınlatma Seviyeleri
Kaçıfl yolları üzerinde ve toplanma için kullanılan yerlerde acil durum aydınlatma
üniteleri, kaçıfl yolunun merkez hattında, tabanlarda ve yürüme yüzeylerindeki acil
durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak flekilde seçilmeli ve yerlefltirilmelidir. Acil
durum aydınlatma süresinin sonunda bu seviye 0.5 lux’den daha afla¤ıya düflmemelidir.
Acil durum aydınlatma süresi asgari 1 saat olmak üzere, binanın kullanıcı yüküne ba¤lı
olarak 2 veya 3 saat olarak belirlenebilir.
4. Tehlike Riski Yüksek Alanlar
Hareketli makinalar ve kimyevi maddeler gibi tehlike oluflturan yüksek riskli
mahallerde, normal aydınlatma seviyesinin en az %10’u ya da en az 15 lux olacak
flekilde acil durum aydınlatması yapılmalıdır. Yüksek riskli mahallerde en yüksek ve en düflük aydınlatma seviyesine
sahip noktalar arasındaki oran 10:1’den fazla olmamalıdır.
5. Sınıflandırma
Acil aydınlatma, normal aydınlatma sisteminin yangın, deprem, terör, sabotaj vb. nedenlerle enerjisinin kesilerek
devre dıflı kalması durumunda devreye girmeli ve ve normal aydınlatmanın sa¤landı¤ı kaynaktan ba¤ımsız olarak
beslenecek biçimde tesis edilmelidir.
Bazen flebeke gerilimi tamamen kesilmeden normal sınırlarının altına düflebilir, ortamda floresan veya deflarj
lambaları varsa aydınlatma devre dıflı kalabilir ve ortam karanlık bir hale gelebilir. Acil aydınlatma sistemi flebeke
gerilimini izleyerek normal olmayan bu tür gerilim düflümlerini bir hata olarak de¤erlendirmeli ve derhal devreye
girmelidir.
EN 1838 standardı acil aydınlatmayı afla¤ıdaki gibi sınıflandırmaktadır.
Acil Aydınlatma
(Emergency Lighting)
Acil Kaçıfl Aydınlatması
(Emergency Escape Lighting)
Kaçıfl Yönlendirme Aydınlatması
( Escape Route Lighting)
Yedek Amaçlı Acil Aydınlatma
(StandbyLighting)
Açık Alan Aydınlatması
(Open Area Lighting)
Yüksek Riskli Çalıflma Alanı
Aydınlatması
(High Risk Task Area Lighting)
23
5.1 Acil Aydınlatma (Emergency Lighting)
Normal aydınlatma sistemi beslemesinde bir hata durumunda öngörülen aydınlatmadır.
5.2 Acil Kaçıfl Aydınlatması (Emergency Escape Lighting)
Acil bir durumda insanların binadan güvenli bir flekilde tahliye edilmesini sa¤larken potansiyel tehlikelere müdahale ve
ilkyardım yapılmasına imkan sa¤layan acil aydınlatma türüdür.
5.3 Yedek Amaçlı Acil Aydınlatma (Standby Lighting)
Normal çalıflmaların önemli bir de¤ifliklik olmaksızın, devamı için öngörülen acil aydınlatma türüdür. Acil durum kaçıfl
aydınlatma senaryolarına dahil edilmez, e¤er acil kaçıfl aydınlatması için düflünülüyorsa devreye girme süresi ve tesisat
flartları gibi ilgili bütün flartları yerine getirmelidir.
5.4 Kaçıfl Yönlendirme Aydınlatması (Escape Route Lighting)
Acil bir durumda, kaçıfl yollarını aydınlatarak ilgili alanın güvenli bir flekilde boflalması amacıyla kaçıfl yönünü açıkça
göstererek insanların binadan güvenli bir flekilde tahliye edilmesini sa¤layan acil aydınlatma türüdür.
5.5 Açık Alan Aydınlatması (Open AreaLighting, Anti-Panic Lighting)
Acil bir durumda, tanımlanmıfl olan kaçıfl yollarına ulaflılmasını sa¤layan di¤er bölümler, 60m’den büyük bölgeler veya
toplanma bölgeleri için öngörülen aydınlatmadır.
5.6 Yüksek Riskli Çalıflma Alanı Aydınlatması (High Risk Task Area Lighting)
Acil bir durumda, tehlikeli bir ifllem veya durumun oluflabilece¤i yerlerde bulunan kimselerin güvenli¤i için yapılan ve
bazı sistemler için kullanıcılarına uygun devreden çıkarma ifllemlerine olanak tanıyan aydınlatmadır.
6. Acil Durum Ayd›nlatma Sisteminde Bulunan Cihazlar
Acil aydınlatma sistemi afla¤ıdaki cihazlardan oluflur.
6.1 Acil Durumda Aydınlatma Sa¤layan Cihazlar
Çıkıfllara do¤ru yönlendirilen insanların - kaçıfl yolları, açık alanlar, riskli bölgeler gibi bulunabilece¤i ve geçebilecekleri yerleri aydınlatan cihazlardır.
6.1.a Acil Aydınlatma Armatürleri
• ‹çinde lamba bulunan ıflıklı cihazlardır.
• Montaj yükseklikleri 2 ile 4.5 metre arasında olmalıdır.
• Duvara, tavana veya asma tavana monte edilir.
• Tij, zincir, askı teli vb. elemanlarla sarkıtılarak da asılabilir.
24
6.1.b Oynar Bafllıklı Acil Aydınlatma Armatürleri
• Duvara monte edilirler.
• Oynar bafllıklı spotları yönlendirilerek istenen do¤rultuya ayarlanabilir.
• Fabrika, garaj, spor salonu vb. genifl hacimli alanlar ile yüksek seviyede aydınlatma
gereken ortamlar için uygundur.
6.1.c Acil Aydınlatma Dönüfltürme Üniteleri
• Ortamdaki seçilen armatürlerin içine veya yakınına monte edilir.
• Normal flartlarda armatür di¤er aydınlatma armatürleri gibi
istendi¤inde açılıp kapatılabilir.
• Acil durumda armatürde bulunan lambalardan birisi gerekli olan
acil aydınlatma seviyesinde yanarak acil aydınlatma sa¤lar.
6.2 Acil Durumda Yönlendirme Sa¤layan Cihazlar
‹nsanları çıkıfllara do¤ru yönlendiren duvara, tavana, asma tavana, do¤rudan veya tij, zincir vb. bir askı elemanı ile
asılarak monte edilebilen yönlendirme cihazlarıdır.
6.2.a Acil Durum Yönlendirme Armatürleri
• ‹çinde lamba bulunan ıflıklı cihazlardır.
• Tek veya çift yüzlü olabilir.
• Üzerlerinde yönlendirme sa¤layan grafik iflaretler bulunmaktadır.
• Montaj yükseklikleri 2 ile 2.5 metre arasında olmalıdır.
• Duvara, tavana veya asma tavana monte edilir.
• Tij, zincir, askı teli vb. elemanlarla sarkıtılarak da asılabilir.
6.2.b Harici Olarak Aydınlatılan Yönlendirme ve Güvenlik ‹flaretleri
• Iflıksız yönlendirme, ilkyardım, yangın söndürme tüpü, yangın
dolabı vb. güvenlik ve iflaret levhaları içindir.
• Monte edildi¤i yerde 5.1 maddesinde açıklanan cihazlardan birisi
ile aydınlatılarak yönlendirme sa¤larlar.
• Montaj yükseklikleri 2-2.5 metre arasında olmalıdır.
• ‹flaretler fosforlu olarak tabir edilen tiplerden de olabilir.
7. Acil Durum Ayd›nlatma Sisteminde Yerlefltirme Esaslar›
7.1 Çıkıfl Kapısının Üzerinde
• Ana çıkıfl kapısının üzerinde yönlendirme iflareti olmalıdır.
• Çıkıfl yolu üzerinde bulunan di¤er kapıların üzerinde de yönlendirme iflareti olmalıdır.
• Montaj yükseklikleri en fazla 2.5 metre olmalıdır.
25
7.2 Son Çıkıfl Kapısının Dıflında
Tahliyenin yavafllamaması ve binadan çıkanların dıflarıda karanlıkta kalmaması açısından
son çıkıfl kapısının dıflında bir aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.3 Koridorlarlarda Aydınlatma, Sonunda Yönlendirme
- Koridorların tahliye açısından aydınlatılmıfl olması gerekir.
- Koridorun sonunda bulunan kapı üzerinde bir yönlendirme iflareti bulunmalıdır.
- Kapı çıkıflında baflka bir yönlendirme iflareti görülmelidir.
7.4 Dönüfl Noktalarında
Tahliye sırasında yön de¤iflimi gerekiyorsa burada tahliye hızını aksatmamak için aydınlatma
cihazı ve yönlendirme iflareti olmalıdır.
7.5 Koridorların Kesiflme Noktalarında
Koridorların kesiflme noktasında farklı yönlerden gelen kimselerin çarpıflmadan do¤ru yöne
devam etmeleri açısından aydınlatma cihazı olmalı bu noktaya ulaflınca bir yönlendirme
iflareti görülmelidir.
7.6 Her Iflıksız Yönlendirme ‹flaretinin Yanında
Dıflarıdan aydınlatılan ıflıksız yönlendirme iflaretleri 6.1 maddesindeki bir cihaz ile
aydınlatılmalıdır.Aydınlatma cihazının iflarete yatay düzlemde uzaklı¤ı en fazla 2 metre
olmalıdır.
7.7 Döfleme Seviyesinin De¤iflti¤i Yerlerde
‹nsanların tahliye sırasında takılıp yuvarlanmaması için döfleme seviyesinin de¤iflti¤i
yerlerde bir aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
Buraya takılıp yuvarlanan bir kifli arkadan gelenlere engel olabilece¤i gibi kendisinin de
ezilme ve yaralanma riski vardır.
Acil aydınlatma cihazı, basama¤ın gölgesi oluflmayacak flekilde, düflük seviyeli kısmın
tarafına yerlefltirilmelidir.
26
7.8 Merdivenlerde
Bir önceki maddedeki gibi merdivenlerde de bir acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
Acil aydınlatma cihazı, merdivenlerin gölgesi oluflmayacak flekilde, merdivenin alt
kısmına yakın bir yere yerlefltirilmelidir.
Yangın merdivenleri de bu kapsamda de¤erlendirilmeli ve aydınlatılmalıdır.
7.9 Yürüyen Merdivenlerde
Elektrik kesintisinde yürüyen merdivenler normal merdivene dönüflür.
Bir önceki maddedeki gibi buralarda da bir acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
Acil aydınlatma cihazı, merdivenlerin gölgesi oluflmayacak flekilde, merdivenin alt
kısmına yakın bir yere yerlefltirilmelidir.
7.10 Yangın Söndürme Cihazının Bulundu¤u Yerlerde
Yangın durumunda yangına acil müdahale edilmesi açısından yangın söndürme tüplerinin
ve yangın dolabının görünür durumda olması gerekmektedir.
Bu açıdan bu tür noktalarda bir acil aydınlatma cihazı bulunmalı, yangın söndürme
cihazına yatay düzlemde uzaklı¤ı en fazla 2 metre olmalıdır.
7.11 Yangın Alarm Butonunun Bulundu¤u Yerlerde
Ani bir sebeple binanın derhal tahliye edilmesi gerekebilir, alarm sistemini devreye
sokarak tahliyeyi bafllatmak açısından yangın alarm butonlarının görünür durumda
olması gerekmektedir.
Bu açıdan bu tür noktalarda bir acil aydınlatma cihazı bulunmalı, yangın alarm butonlarına
yatay düzlemde uzaklı¤ı en fazla 2 metre olmalıdır.
7.12 ‹lkyardım Malzemelerinin Bulundu¤u Yerlerde
Acil durumlarda yaralanan kimselere ilkyardım yapılarak derhal müdahale edilmesi
açısından ilkyardım teçhizatının görünür durumda olması gerekmektedir.
Bu açıdan bu tür noktalarda bir acil aydınlatma cihazı bulunmalı, ilkyardım teçhizatına
yatay düzlemde uzaklı¤ı en fazla 2 metre olmalıdır
7.13 ‹lkyardım Odalarında
Acil durumlarda yaralanan kimselere ilkyardım yapılarak acil müdahale edilmesi
açısından ilkyardım odalarının görünür durumda olması gerekmektedir.
27
7.14 Bina Yerleflim fiemasının Bulundu¤u Yerlerde
Bina yerleflim ve tahliye planını gösteren flemaların bulundu¤u noktaların görünür
durumda olması gerekmektedir.
Bu açıdan bu tür noktalarda yatay düzlemde uzaklı¤ı en fazla 2 metre olan bir acil
aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.15 Asansörlerde
EN81-1 standardına göre asansörlerin içinde de acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.16 Engelli Tuvaletleri ile 8m’den Büyük Tuvaletlerde
Bu tür yerlerde karanlıkta kapının bulunması çok zordur karanlıkta panik, düflme ve
yaralanmalar olabilir. ‹nsanların bu tür yerlerden yaralanmadan çıkabilmesi için içeride acil
aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.17 Tehlike Riski Yüksek Hareketli Makine veya Kimyasal Banyoların
Bulundu¤u Alanlarda
Tehlike riski yüksek mahallerde kazaların oluflmaması acil aydınlatma cihazı
bulunmalıdır.
7.18 Jeneratör Odalarında
Elektrik üretim mahallerinde gerekti¤inde elektrik sistemine kontrol ve kumanda edilmesi
açısından acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.19 Elektrik ve Kumanda Odalarında
Elektrik da¤ıtım mahallerinde gerekti¤inde elektrik sistemine kontrol ve kumanda
edilmesi açısından acil aydınlatma cihazı bulunmalıdır.
7.20 Garajlarda ve Yaya Yollarında
Bina içinde bulunan kapalı garajlarda ve yaya yollarında risksiz bir tahliye için acil aydınlatma
cihazı bulunmalıdır.
28
7.21 Toplu Örnekler
a- Merdivenlerde ve yürüyen merdivenlerde: Basamaklar aydınlanacak ve gölge oluflmayacak flekilde acil aydınlatma armatürü yerlefltirilmeli, montaj yüksekli¤i 4.5 metreyi
geçmemelidir. (7.8 ve 7.9)
b- Döfleme seviyesinin de¤iflti¤i yerlerde: Döflemede gölge oluflmayacak flekilde acil
aydınlatma armatürü yerlefltirilmeli, montaj yüksekli¤i 4.5 metreyi geçmemelidir. (7.7)
c- Dönüfl noktalarında: Tahliye hızını aksatmamak ve karflı duvarın fark edilmesini
sa¤lamak için acil aydınlatma armatürü yerlefltirilmeli, montaj yüksekli¤i 4.5 metreyi
geçmemelidir. (7.4)
d- Çıkıfl kapısının üzerinde: En fazla 2.5 metre yüksekli¤ine monte edilmifl harici olarak
aydınlatılan (ıflıksız) yönlendirme iflareti için tavandan onu aydınlatan ve yatay düzlemde
en fazla 2 metre uzaklı¤ında olan acil aydınlatma armatürü yerlefltirilmelidir. (7.6)
e- Yangın söndürme tüpleri, yangın dolabı, yangın ihbar butonu vb. cihazının bulundu¤u
yerlerde: Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklı¤ına acil aydınlatma
armatürü yerlefltirilmeli, montaj yüksekli¤i 4.5 metreyi geçmemelidir. (7.10 ve 7.11)
f- Son çıkıfl kapısı: Kapı içine en fazla 2.5 metre yüksekli ine monte edilmifl yönlendirme
cihazı (7.1), kapı dıflına ise en fazla 4.5 metre yüksekli¤e monte edilmifl bir acil aydınlatma
cihazı yerlefltirilmelidir. (7.2)
g- ‹lkyardım teçhizatının bulundu¤u yerler: Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2
metre uzaklı¤ına acil aydınlatma armatürü yerlefltirilmeli, montaj yüksekli¤i 4.5 metreyi
geçmemelidir.(7.12)
h- Koridorların kesiflme noktaları: Farklı yönlerden gelen kimselerin çarpıflmadan do¤ru
yöne devam etmeleri açısından en fazla 4.5 metre yüksekli¤e monte edilmifl acil aydınlatma
armatürü yerlefltirilmeli (7.5), bu noktaya ulaflınca en fazla 2.5 metre yüksekli¤e monte
edilmifl bir yönlendirme iflareti görülmelidir. (7.3)
29
8. Kaç›fl Yollar›nda Acil Durum Ayd›nlatmas›
Acil bir durum olufltu¤unda tahliye için belirlenmifl olan yola kaçıfl yolu denir. Gerçek bir kaçıfl yolu, bir yapının
herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemifl kaçıfl yolunun tamamıdır.
Kaçıfl yolları kapsamına bir bütün olarak;
a- Oda ve di¤er ba¤ımsız mekanlardan çıkıfllar
b- Her kattaki koridor ve benzeri geçitler
c- Kat çıkıflları
d- Zemin kata ulaflan merdivenler
e- Zemin katta merdiven baflından aynı kattaki binanın son çıkıflına götüren yollar
f- Son çıkıfl, dahildir.
Asansörler kaçıfl yolu olarak kabul edilemez. Yangın merdivenleri de kaçıfl yolunun bir bölümüdür.
2 metre geniflli¤ine kadar olan kaçıfl yollarında, kaçıfl yolunun merkez hattı boyunca, döfleme seviyesi üzerinde,
herhangi bir noktada acil aydınlatma seviyesi en az 1 lux olmalıdır. Kaçıfl yolu geniflli¤inin yarısından az olmaması
gereken orta bant ise bu de¤erin en az %50’si ile aydınlatılmalıdır. 2 metreden genifl kaçıfl yolları yan yana 2 metrelik
kaçıfl yolları veya 8. maddede anlatılan açık alan olarak tasarlanmalıdır.
Kaçıfl yolunun merkez hattı boyunca en az ve en fazla aydınlatılan noktalar arasındaki oran 40:1’den daha fazla
olmamalıdır. Mesela en az aydınlatılan nokta 1 lux ise, en fazla aydınlatılan nokta 40 lux seviyesini aflmamalıdır.
Acil aydınlatma seviyesi açısından olması gereken de¤erin %50’si 5 saniye içinde, tamamı ise 60 saniye içinde
sa¤lanmalıdır. Tahliye amaçlı acil aydınlatma süresi en az 1 saat olmalıdır.
30
9. Çal›flma Modu Seçimi
Acil aydınlatma ve yönlendirme armatürleri genel olarak dört de¤iflik tipte çalıflırlar.
9.1 Kesintide Yanan (Non-maintained)
Yaygın olarak kullanılır, bu tip cihazlarda lamba flebeke gerilimi normal durumda iken sönük olup, flebeke arızası
durumunda yanmaya bafllar.
Binayı hep aynı kimseler kullanıyorsa yani kullanıcılar binaya yabancı de¤ilse bu tip seçilebilir.
9.2 Sürekli Yanan (Maintained)
Yaygın olarak kullanılır, bu tip cihazlarda lamba flebeke gerilimi normal durumda iken yanar, flebeke arızası durumunda
lamba yanmaya devam eder. Bazı versiyonlarında lamba harici bir anahtar takılarak istendi¤inde söndürülebilir. Bu
özelli¤inden dolayı bazı lamba gündüz söndürülür, gece güvenlik aydınlatması maksadı ile kullanılır.
Topluma açık çarflı, alıflverifl merkezi, otel vb. binalarla sinema, tiyatro, e¤lence merkezi vb. yo¤un kullanımı olan
mekanlarda bu tür çalıflma modu seçilmelidir.
9.3 Kombine Kesintide Yanan (Sustained / Combined Non-Maintained)
Bu tip armatürlerde iki lamba vardır. Lambalardan birisi standart aydınlatma armatürü gibi davranır, harici bir
anahtar takılarak istendi¤inde söndürülebilir. Di¤er lamba ise sadece flebeke arızası durumunda devreye girer.
9.4 Kombine Sürekli Yanan (Combined Maintained)
Bu tip armatürlerde iki lamba vardır. Lambalardan birisi standart aydınlatma armatürü gibi davranır, harici bir
anahtar takılarak istendi¤inde söndürülebilir. Her iki lamba flebeke arızası durumunda devreye girer.
10. Test, Bak›m ve Garanti
Binanın, acil aydınlatma konusunda Elektrik ‹ç Tesisleri Proje Yönetmeli¤i’ne göre hazırlanmıfl bir projesi olmalı,
bu projede ilgili tüm cihazlar yer almalı ve zaman içinde yapılan de¤iflikliklerin güncellenmesi sa¤lanmalıdır. Planlı
olarak yapılan test ve bakım raporlarının sonucu bir kayıt defterinde tutulmalıdır. Kayıt defterinde sistemin devreye
alınması, periyodik olarak yapılan test ve bakım ifllemleri, arıza durumunda yapılan müdahaleler, tarihler ve ilgili
personel gibi bilgileri içermelidir.
31
Tüm test ifllemleri bu konuda yetkili ve bilgili bir kifli/kurum tarafından yapılmalı ve sonuçları kaydedilmelidir. E¤er
otomatik bir test düzeni varsa alınan veriler ayda bir kaydedilmelidir. Test ifllemi gündüzleri ve binanın tenha oldu¤u
zamanlarda mesela hafta sonları yapılmalıdır.
10.1 Aylık Test
Bu test her bir cihaz için yapılmalıdır. Bunun için cihazların besleme gerilimi merkezi test anahtarı veya aydınlatma
sigortasından (14. maddedeki flekillere bakınız) kesilerek veya cihazın üzerindeki test butonuna basılarak yapılmalıdır.
Aydınlatma ve yönlendirme cihazlarının açıkça görünür durumda oldu¤u ve düzgün olarak çalıfltı¤ı 5-10 dakika gibi
kısa bir sürede test edilmelidir. Bu süre sonunda cihazlara tekrar besleme gerilimi uygulanır ve flarj göstergeleri
kontrol edilerek bu durumun teyidi alınmalıdır.
10.2 Yıllık Test
Bu test aylık olarak yapılan test ile aynıdır sadece cihazları gerekti¤i kadar süre devrede kalıp kalmadı¤ı da kontrol
edilmelidir. Bu süre sonunda cihazlara tekrar besleme gerilimi uygulanır ve flarj göstergeleri kontrol edilerek bu
durumun teyidi alınır.
Cihazların bazı parçaları belli periyotlarda de¤ifltirilmelidir bu açıdan bakımdan geçirilmelidir. Bakımlar yıllık test
sırasında yapılmalıdır.
10.3 Bakım
Yine cihazlarda kullanılan bataryalar da sonsuz ömürlü de¤ildir, 3-5 yıl sonra kapasitelerinde azalmalar bafllar. Yıllık
test sırasında süre testini geçemeyen cihazların aküleri yenileri ile de¤ifltirilmelidir.
Bakım sırasında cihaz içi ve dıflı tozlanmalar temizlenmeli, güvenlik açısından flebeke ba¤lantı klemensi ile lamba ve
batarya soketlerinin sıcaklık ve ultraviyoleden etkilenme durumu gözlenmelidir.
10.4 Garanti
23.2.1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 31 inci maddesi ve bu Kanunun 4822
sayılı Kanunla de¤iflik, 13 üncü maddesine dayanılarak düzenlenen 14.06.2003 tarih ve 25138 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik çerçevesinde üretilen veya ithal edilen tüm acil
aydınlatma cihazları malzeme ve imalat hatalarına karflı en az 2 yıl garantilidir. Bu yönetmelik hükümlerini Sanayi ve
Ticaret Bakanlı¤ı yürütmektedir.
32
Acil Aydınlatma Armatürleri fiartnamesi
1. Armatürün kasası, yanması geciktirilmifl ABS hammaddeden imal edilmifl olmalıdır.
2. Aydınlatma camı zamanla renk de¤ifltirmeyen, esnek, UV ıflınlarını geçirmeyen katkılı polikarbon
hammaddeden üretilmifl olmalıdır.
3. Acil aydınlatma armatürlerinde LED teknolojisi kullanılmıfl olmalıdır ve florasanlı armatürler lamba
ömürlerinin kısalı¤ı ve enerji sarfiyatlarının çoklu¤u nedeniyle teklif edilmemelidir.
4. Armatürde kullanılan LED’ler 120 derece, en az 10,000 milicandela olmalı ve üretici tarafından
100,000 saat çalıflma garantisi verilmelidir.
5. Armatür de en az 24 adet ultrabright LED bulunmalıdır.
6. Acil aydınlatma armatürleri kaçıfl yollarında en az 1 lux ıflık seviyesi verebilmelidir. Acil durum aydınlatma
süresinin sonunda bu seviye 0.5 lux’den daha afla¤ıya düflmemelidir.
7. Armatür üzerinde güç durumunu ve flarj durumunu gösteren ayrı renklerde ledler olmalı aynı zamanda
test butonu bulunmalıdır.
8. Acil aydınlatma armatürlerinin besleme devreleri switchmode tasarlanmıfl olmalı ve bu sayede enerjiyi
daha verimli kullanarak enerji tasarrufu yapmalı ve ısı yaymamalıdır.
9. Enerji kesintilerinde en az 3 saat süre ile çalıflmaya devam edebilecek flekilde batarya grubuna sahip
olmalıdır.
10. Armatürde kullanılan bataryalar yasal olan Ni-MH (nikel metal hidrat) flarj edilebilir, uluslar arası
belgelere sahip Varta, Panasonic, Duracell, Sony gibi orijinal markalar olmalıdır. Markasız ve üretim tarihi
olmayan piller kabul edilmeyecektir.
11. Bakım sırasında batarya veya batarya gurubu, armatürün içi açılmadan kapaklı batarya yuvası sayesinde
rahatlıkla de¤ifltirilebilmelidir.
12. Armatürün acilde veya sürekli çalıflma modu bir anahtar yardımıyla seçilebilmelidir.
13. Armatür istenildi¤i taktirde ayrı bir anahtar girifli sayesinde açılıp kapatılabilmeli normal armatür gibi
kullanılabilmelidir.
14. Acil aydınlatma armatürlerinin elektronik kartı ileri teknoloji smd malzemelerle tasarlanmıfl olmalıdır.
15. Acil aydınlatma armatürlerinin çalıflma gerilimi 180V ve 280V arasında olmalıdır.
16. Kolay montaj edilebilir sıva üstü kablo girifl kapakları bulunmalıdır.
17. Üzerindeki sabit vidalı klemenslerle enerji girifli sa¤lanmalıdır.
18. Armatür TSE CE belgesine sahip olmalıdır.
19. Üretici firma TSE hizmet yeterlilik ve ISO 9001 belgelerine sahip olmalıdır.
33
Acil Yönlendirme Armatürleri fiartnamesi
1. Acil yönlendirme armatürleri oluflacak bir elektrik kesintisinde (yangın, do¤al afet vb durumlarda
oluflacak bir elektrik kesintisi) yapılardaki çıkıfl noktalarına kolaylıkla ulaflılabilmesi için kaçıfl yollarında
üzerinde yazısı veya yön iflareti bulunacak flekilde dizayn edilmelidir.
2. Gövdesi yanması geciktirilmifl ABS hammaddeden imal edilmifl olmalıdır.
3. Yönlendirme iflaretleri pleksiglass veya cam üzerinde, yeflil zemine beyaz iflaretli olmalıdır.
4. Bir acil yönlendirme iflaretinin azami görülebilir uzaklı¤ı iflaret yüksekli¤inin 200 katı olarak de¤erlendirilerek
yeterli sayıda yönlendirme iflareti tesis edilmelidir. Bu armatürler minumum 15 metre mesafeden rahatça
görülebilmeli, iflaret ve yazıları kolayca okunabilmelidir.
5. Armatür ıflı¤ı sızdıracak flekilde, yönlendirmenin yanı sıra aydınlatma yapabilecek flekilde tasarlanmıfl
olmalıdır.
6. Acil aydınlatma armatürlerinde LED teknolojisi kullanılmıfl olmalıdır ve florasanlı armatürler lamba
ömürlerinin kısalı¤ı ve enerji sarfiyatlarının çoklu¤u nedeniyle teklif edilmemelidir.
7. Armatürde kullanılan LED’ler 120 derece, en az 10,000 milicandela olmalı ve üretici tarafından
100.000 saat çalıma garantisi verilmelidir.
8. Acil yönlendirme armatürleri aynı asma aparatı ile duvara veya tavana montajı yapılabilmeli, ayrı bir
gömme aparatı kullanılarak tavana gömülmesi suretiyle de montajı yapılabilmelidir.
9. Acil yönlendirme armatürlerinin besleme devreleri switchmode tasarlanmıfl olmalı, bu sayede enerjiyi
daha verimli kullanarak enerji tasarrufu yapmalı ve ısı yaymamalıdır.
10. Enerji kesintilerinde en az 3 saat süre ile çalıflmaya devam edebilecek flekilde batarya veya batarya
grubuna sahip olmalıdır.
11. Bakım sırasında batarya veya batarya gurubu armatürün içi açılmadan kapaklı batarya yuvası sayesinde
rahatlıkla de¤ifltirilebilmelidir.
12. Armatür üzerinde güç durumunu ve flarj durumunu gösteren ayrı renklerde ledler olmalı aynı zamanda
test butonu bulunmalıdır.
13. Acil yönlendirme armatürlerinin çalıflma gerilimi 180V ve 280V arasında olmalı, harcadı¤ı güç ise 5W’›
aflmamalıdır.
14. Acil yönlendirme armatürleri tek yönlü veya çift yönlü olarak istenilen flekilde kullanılabilecek yapıya
uygun olmalıdır.
15. Acil yönlendirme armatürlerinin elektronik kartı ileri teknoloji smd malzemelerle tasarlanmıfl olmalıdır.
16. Armatür TSE CE belgesine sahip olmalıdır.
17. Üretici firma TSE hizmet yeterlilik ve ISO 9001 belgelerine sahip olmalıdır.
34
Acil Ayd›nlatma ve Yönlendirme Armatürleri Proje Örne¤i
35
‹çindekiler
2
3
11
Acil Ses Anons Sistemi Proje Örne¤i
25
1
1
2
3
Yeterlilik Belgesi
4
CE Belgesi
2
3
5
2
Acil Ses Anons
Sistemleri
Public Adres Amfikatör (Zonlu/Mixerli)
ax 2P 1200
ax 2P 2400
ax 2P 3600
120, 240 ve 360w gücünde 6 zonlu, 5 kanal
mixerli ve acil girifl, tek bafl›na veya grup olarak
kullan›labilir özellikte, k›sa devre korumal›,
profesyonel tip, 3 mic. 2 line girifli Bass ve
Treble kontrollü public adres 100v amplifikatör
serisi.
ax 2P-1200
ax 2P 1200
ax 2P 2400
Güç Sa¤layıcısı
AC 220V ya da AC 110V/50Hz
Ölçülen Güç
120
Ölçülen Güç
240
Maksimum Güç
180
Maksimum Güç
360
Frekans Karfl›l›¤›
100Hz -16kHz
100Hz -16kHz
Sapma
1kHz’de
Sapma
1kHz’de
Girifl
Mik. 1,2,3/600 ohm, 2.0mV(-5.4dBV) dengesiz
Girifl
AUX
1,2,/10k ohm,150mV(-17 dBV) dengesiz
AUX
Aux çıkıfl
ohm 1V(0dBV)
Aux çıkıfl
ohm 1V(0dBV)
S/V ölçümü
Mik. 1,2,3
Ses
0.1%, 1/3 ölçülen de¤er
S/V ölçümü
Mik. 1,2,3
100Hz‘de Bas±10dB, 10000Hz‘de Tiz:±10dB
Ses
Ebat
485 x 350 x 132 mm
Ebat
485 x 350 x 132 mm
Net A¤›rlık
18 Kg.
Net A¤›rlık
19 Kg.
Güç
200W
Güç
400W
66dB
66dB
ax 2P 3600
ax 2P-3600
4
Ölçülen Güç
360
Maksimum Güç
480
100Hz -16kHz
Sapma
1kHz’de
Girifl
AUX
Aux çıkıfl
ohm 1V(0dBV)
S/V ölçümü
Mik. 1,2,3
Ses
66dB
Ebat
485 x 350 x 132 mm
Net A¤›rlık
20 Kg.
Güç
600W
EN 60268 - 3: 2000
EN 60268 - 5: 2003
‹malat Yeterili¤i
Power Amfikatör
• 650 watt Power Amfikatör
• Pre Amfikatör
• 1 emergency girifli
ax P-6500
ax MA-100
ax P 6500
Ölçülen Güç
650
Maksimum Güç
975
100Hz -16kHz
Sapma
1kHz’de
Girifl
AUX
Aux çıkıfl
ohm 1V(0dBV)
66dB
S/V ölçümü
Mik. 1,2,3
Ses
Ebat
485 x 350 x 132 mm
Net A¤›rlık
20 Kg.
Güç
1250 W
Mixer Amfikatör 90W
ax P 900
Ölçülen Güç
60
Maksimum Güç
90
100Hz -16kHz
Sapma
1kHz’de
Girifl
AUX
Aux çıkıfl
ohm 1V(0dBV)
66dB
S/V ölçümü
Mik. 1,2,3
Ses
Ebat
440 x 310 x 188 mm
Net A¤›rlık
9 Kg.
ax P-900
5
Asma Tavan Hoparlörleri
ax AT006
• Delik Çapı 17cm
• Kasa Çapı 20cm
• 6w/100v, 93db
• ABS Kasa Metal Panjur
ax AT002
• Delik Çapı 15cm
• Kasa Çapı 18 Cm
• 3w/100v, 93db
ax AT005
• Duvar hoparlörü
• Delik Ebad› 24 x 15.5 cm
• Kasa Ebad› 28 x 19.5 cm
• 20w/100v, 93db
6
EN 60268 - 3: 2000
EN 60268 - 5: 2003
Hoparlörler
ax K-010
• Kabin Tipi hoparlör
• 6W Seçmeli Volum Kontrolü, MDF kasa
ax H 020
• Horn Tipi Hoparlör
• 30 Watt
• Trafolu Harici Tip
• ABS Kasa
ax K-010
ax H-030
• Horn Tipi Hoparlör
• 15 Watt
• Trafolu Harici Tip
• ABS Kasa
ax H-020
ax AT-011
• 100 W, 91+3 dB
• ABS kasa
• Ebat: 13.8 x 20.5 cm
• A¤›rl›k 2.9 kg
7
Ses Kontrol Ünitesi
ax VK 005
5W Volüm Kontrol Anahtarı Acil Anons Girifli
ax VK 030
ax VK 060
ax VK 120
ax VKK 060
6 Kanal Seçici
AX VK Serisi
Volum kontrol ve
kanal seciciler
için s›vaüstü kasa
Anons Mikrofonu
• Anons ikaz özellikli
• Spiral goosneck tip kondester mikrofonlu
• Genel anons ve anons bölgesi seçilebilen özellikleri opsiyonel
• Frekans 50Hz-12.5 kHz
• Duyarlılık -43dB
• ABS Kasa
8
EN 60268 - 3: 2000
EN 60268 - 5: 2003
Rack Kabin
• Dünya standartlar› ölçüsünde
2U Rack Kasa
• Kilitlenebilir cam kapak
• Elektrstatik boyalı
saçtan imalat
• Rack tip ba¤lant› raylar›
• Fan ve sabit elektrik
tesisat› (opsiyonel)
• Projeye göre farkl› ebatlarda
haz›rlan›labilir.
• Tekerlekli
Dijital Ses Kaydedici
• BGM ve ses anons sistemleri
için ideal
• 128MB hafıza
(256MB ‘a kadar yükseltilebilir)
• Lokal kontrol
• Tanımlama özelli¤i
• 220VAC / 24 VDC
Profesyonel Seslendirme ve
Simültane & Konferans Sistem Çözümleri
Alfamax, ileri teknolojik
çal›flmaları ile profesyonel
seslendirme sistemleriyle ilgili
çözümler sunmaya devam
ediyor.
9
ax P-900
Ön Panel Kontrol
1
2
3
1. Sinyal girifl soketi - MIC1;
2. MIC 1 Ses Kontrol
5. AUX 1 Ses Kontrol
4
5
6
7 8
9 10 11
12
7. Güç göstergesi
8. Bas kontrol
9. Tiz kontrol
10. Led Seviye Ölçer
11. MASTER Ses Kontrol
12. Güç Anahtarı
Arka Panel Kontrol
1. Güç girifl soketi - 3 kutup
2. AC Elektrik Sigortası
3. Çıkıfl Terminalleri - 4/160hm, 70V ya da 100V
4. SESS‹Z kontrol
5. Sinyal Girifl Soketi-Mic2
6. Sinyal Girifl Soketi-Mic3
7. AUX Girifl Soketi-AUX1
8. AUX girifl Soketi-AUX2
9. AUX Çıkıfl Soketi
10. Fan
11
ax P-900
Ba¤lant›lar
1.
2.
3.
4.
MIC girifl ba¤lantıları amfinin arka yüzündeki 1/4” Jack ile yapılır
AUX girifl ve çıkıfl ba¤lantıları RCA ba¤layıcıları ile yapılır
Hoparlör ba¤lantıları Spade prizleri kullanılarak sa¤lanır
Bu ünite hoparlör çeviricisini 70v ya da 100v hat girifli ile çalıfltırabilir. Hoparlörlerin kapasitesinin amfinin nominal
çıkıfl gücüne uygun olmasına dikkat edilmelidir.
5. Düflük empedanslı hoparlörlerin ba¤lantısı COM ve 4Ohm terminallerin seri ya da paralel ba¤lantısı ile sa¤lanır.
Böylece toplam empedans de¤eri 4Ohm den büyük ya da efl de¤er olur.
12
ax P-900
Teknik Özellikler
Güç Kayna¤ı
220-240V ac / 50-60Hz
Güç Tüketimi
120W
Çıkıfl
60W
Max Çıkıfl Gücü
90W
Frekans Tepkisi (AUX)
DEFORMASYON (THD)
Çıkıfl
Aux Çıkıfl
16000Hz + 3dB
100Hz
1000Hz’de %0.3’den küçük, 1/3 ölçülen çıkıfl gücü
4-16ohm, 70V, 100V
600ohm, 250mV
Mic 1, 2, 3: 600 ohm, 6.0mV
Girifl
Aux 1, 2: 10Kohm, 250mV
Mic 1, 2, 3 > 66dB
S/N Oranı
Aux 1,2 > 70dB
Bas: 100Hz’de + 10dB
Ton Kontrol
Koruma
Sessiz Özelli¤i
Ebatlar (Wx Hx D)
Net A¤ırlık
MADE IN CHINA
Tiz: 10000Hz’de + 10dB
AC Sigortası, DC Voltaj, Aflırı yükleme ve kısa devre
0
- 30dB
440 x 92 x 330 mm
10 kg
Özelliklerin de¤ifltirilme hakk› sakl›d›r.
13
ax 2P-1200 ax 2P-2400 ax 2P-3600
Public Adres Amplifier (Zonlu/Mixerli)
Ön Panel Kontrol
11
1
2
3
13
4
1. Sinyal girifl soketi - MIC1;
5
6
7
12
8
9
10
7. Bas kontrol
8. Tiz kontrol
9. MASTER Ses Kontrol
10. Güç Anahtarı
11. 6 zon distribütör anahtarı
12. Led Seviye Ölçer
13. Güç Göstergesi
Arka Panel Kontrol
1. Sinyal soket girifli
2. AC Sigorta
3. Sinyal Soket girifli - MIC2;
4. Sinyal Soket girifli - MIC3;
5. AUX Soket girifli - AUX1;
14
6. AUX Soket Girifli - AUX 2;
7. AUX soket çıkıfl
8. Distribütör çıkıfl terminalleri
9. Çıkıfl Terminalleri
10. Sessiz Kontrol
11. Fan
ax 2P-1200 ax 2P-2400 ax 2P-3600
Ba¤lant›lar
1. MIC girifl ba¤lantıları amfinin arka yüzündeki 1/4” Jack ile yapılır
2. AUX girifl ve çıkıfl ba¤lantıları RCA ba¤layıcıları ile yapılır
3. Hoparlör ba¤lantıları Spade prizleri kullanılarak sa¤lanır
4. Bu ünite hoparlör çeviricisini 70v ya da 100v hat girifli ile çalıfltırabilir. Hoparlörlerin kapasitesinin amfinin nominal
çıkıfl gücüne uygun olmasına dikkat edilmelidir.
5. Düflük empedanslı hoparlörlerin ba¤lantısı COM ve 4Ohm terminallerin seri ya da paralel ba¤lantısı ile sa¤lanır.
Böylece toplam empedans de¤eri 4Ohm den büyük ya da efl de¤er olur.
15
ax 2P-1200 ax 2P-2400 ax 2P-3600
Teknik Özellikler
Ana fiebeke
220-240V ac / 50-60Hz
Güç Tüketimi
240W
480W
720W
Güç Çıkıflı
120W
240W
360W
Çıkıfl Düzenlemesi
< 3dB
Hoparlör Çıkıfl
4-16 ohm, 70V, 100V
AUX çıkıfl
600 ohm, 250mV
MIC 1.2.3/600 ohm, 6mV, dengesiz
Girifller
AUX 1.2/10Kohm, 250mV, dengesiz
Frekans Tepkisi (AUX)
100Hz-16kHz + 3dB
DEFORMASYON (THD)
1KHz’de %0.3’den küçük, 1/3 ölçülen güç
Gürültüye Sinyal
Mic 1,2,3: > 66dB Aux1,2: > 70dB
Bas: 100Hz’de + 10dB
Ton
Tiz: 10KHz’de + 10dB
Sessiz Özelli¤i
0
Koruma
Ebatlar (Wx Hx D)
440 x 92 x 330 mm
Net A¤ırlık
MADE IN CHINA
16
- 30dB
13.2 kg
14.2 kg
16.2 kg
ax P-6500
Power Amfikatör
Ön Panel Kontrol
2
1
1.
2.
3.
4.
5.
Ses Kontrol
Güç Led Göstergesi
Led Seviye Ölçer
PROT Led göstergesi
Güç Anahtarı
3
4
5
Hoparlörlere ulaflan fliddetli kesintiler için lütfen amfilere
yüklenen gücü azaltın
Amfiye elektrik verildi¤inde ve sinyal beslendi¤inde PROT
ledi sabit olarak yanarsa, çıkıfl devrelerinde bir sorun var
demektir. Lütfen sistemi kapatın ve sorunu giderin.
Arka Panel Kontrol
1.
2.
3.
4.
5.
6.
AC Elektrik Sigortası
Güç girifl soketi (3kutuplu)
100V Çıkıfl terminalleri
70V Çıkıfl terminalleri
4Ohm Çıkıfl Terminalleri
Ortak Çıkıfl
7. AUX soket çıkıfl
8. Distribütör çıkıfl terminalleri
9. Çıkıfl Terminalleri
10. Sessiz Kontrol
11. Fan
17
ax P-6500
Power Amfikatör
Teknik Özellikler
Ana fiebeke
220-240V ac / 50-60Hz
Güç Tüketimi
1300W
Güç Çıkıflı
Çıkıfl Düzenlemesi
< 3dB
Çıkıfllar
4-16 ohm, 70V, 100V
Frekans Tepkisi
80Hz - 16kHz
DEFORMASYON (THD)
1KHz’de %0.3’den küçük, 1/3 ölçülen güç
Girifl Duyarlılı¤ı
1V
Gürültüye Sinyal
90dB
Göstergeler
“POWER”, “-20dB”, “-16dB”, “-10dB”, “-6dB”, “-0dB”, “PROT” Leds
Koruma
Ebatlar (Wx Hx D)
440 x 92 x 410 mm
A¤ırlık
19 kg
MADE IN CHINA
18
650W
ax MA-100
Pre Amfikatör
Ön Panel Kontrol
1 2
3
4
1. Chime Kontrol
2. MIC 1 Girifl Soketi
5
6
7
8
9
10
11
12
13 14
11. Bas kontrol
12. Tiz kontrol
13. Güç Anahtarı
14. Güç Led Göstergesi
Arka Panel Kontrol
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
AC Elektrik Sigortası
Güç girifl soketi
Chime Volüm
MIC 2 Girifl Soketi
8.
9.
10.
11.
12.
13.
EMC 1 Girifl Soketi
EMC 2 Girifl Soketi
Yedek 1 Girifl Soketi
Yedek çıkıfl Soketi
19
ax MA-100
Pre Amfikatör
Ba¤lant›lar
Teknik Özellikler
Girifl
MIC 1,2,3,4,5 : 600 ohm, 3mv dengesiz
AUX1,2,3: 10kOhm, 250mv, dengesiz
Çıkıfl
600 Ohm, 1V
Frekans Tepkisi
20Hz - 20KHz
Sinyal/gürültü oranı
MIC: > 66dB
AUX: > 80dB
Ton
Gerekli Güç
Ebatlar
Net A¤ırlık
MADE IN CHINA
20
Bas: + 10dB, 100Hz
Tiz: + 10dB, 10KHz
220 - 240V ac / 50-60Hz
440 x 92 x 330 mm
8kg
ax ZM-100
Speaker Selector
Ön Panel Kontrol
1
2
3
4
5
1. CH A distribütör 1 seçmeli switch ve gösterge lambası
4.CH A distribütör 4 seçmeli switch ve gösterge lambası
6
7
8
9
10
11
6. CH B distribütör 5 seçmeli switch ve gösterge lambası
11. Güç Anahtarı
Arka Panel Kontrol
1. Girifl CH B
2. CH B distribütör 1 çıkıfl terminali
7. CH A distribütör 5 çıkıfl terminali
12.Girifl CH A
13. AC Elektrik Sigortası
14.Güç Girifl Soketi
21
ax ZM-100
Speaker Selector
Teknik Özellikler
Güç Çeflidi
220-240V ac/50/60Hz
Ebatlar
440 x 92 x 330 mm
Net A¤›rl›k
6.8 kg
MADE IN CHINA
22
Ses Kontrol Üniteleri
ax VK-120
ax VK-005
23
Ses Kontrol Üniteleri
ax VK-060
ax VK-030
24
Acil Ses Anons Sistemi Proje Örne¤i
25
Hastane Referanslar›m›zdan Baz›lar›
Hemflire Ça¤r› Sistemi ve Yang›n Alg›lama Sistemi
Proje Ad›
A¤r› Devlet Hastanesi
S.S.K. Aksaray Hastanesi
Amasya 300 Yatakl› Devlet Hastanesi
‹bn-i Sina Hastanesi
Ankara Hastanesi
Gazi Hastanesi
Sanatoryum Hastanesi
Yüksek ‹htisas Hastanesi
Baflkent Hastanesi
Onkoloji Hastanesi
600 Yatakl› Hava Hastanesi
600 Yatakl› Travmatoloji Hastanesi
400 Yatakl› Askeri Hava Hastanesi
Numune Hastanesi
Hacettepe Üniversitesi Hastanesi
Gülhane Askeri T›p Akademisi
Gülhane Askeri T›p Akademisi Acil Servis
Ziraat Bankas› Hastanesi
Gölbafl› Devlet Hastanesi
Dr. Zekai Tahir Burak Kad›n Do¤um Hastanesi
Dr. Sami Ulus Çocuk ve Kad›n Do¤um Hastanesi
Ankara Hastanesi Üroloji Bölümü
Sincan Devlet Hastanesi
100. Y›l Hastanesi
Beypazar› Devlet Hastanesi
Etimesgut Devlet Hastanesi
Dr. Nafiz Köre Devlet Hastanesi
TSK Elele Vakf› Rehabilitasyon Merkezi
Ufuk Üniversitesi Hastanesi
Özel Güven Hastanesi
Özel Bilgi Hastanesi
Özel Lokman Hekim Hastanesi
Yeni Vizyon Sa¤l›k Hizmetleri
Ulusal Sa¤l›k Hizmetleri
Ankara F›t›k Merkezi
Gözde Sa¤l›k Merkezi
Keçiören A¤›z ve Difl Sa¤l›¤› Merkezi
Özel Demet Hastanesi
Bulundu¤u fiehir
A¤r›
Aksaray
Amasya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Referanslar›m›z
1
Proje Ad›
Özel Etimesgut Hastanesi
Özel Hayat ‹htisas Hastanesi
Özel Urankent Hastanesi
Özel Zafer Hastanesi
Özel Manavgat Yaflam Hastanesi
Özel Anadolu Hastanesi
Antalya Devlet Hastanesi
Kafl Devlet Hastanesi
S.S.K. Antalya Hastanesi
Kumluca Devlet Hastanesi
Esu E¤itim Sa¤l›k Oca¤›
Bal›kesir Devlet Hastanesi
Edremit Devlet Hastanesi
S.S.K. Bart›n Hastanesi
Bozüyük Devlet Hastanesi
Sö¤üt Devlet Hastanesi
Bingöl Devlet Hastanesi
Düzce Devlet Hastanesi
S.S.K. Bursa Hastanesi
Gelibolu Devlet Hastanesi
Özel Karatekin Hastanesi
Kaletekin Hastanesi
Düzce Devlet Hastanesi
Karadeniz Ere¤li Devlet Hastanesi
Erzincan Devlet Hastanesi
S.S.K. Erzurum Hastanesi
Erzurum Numune Hastanesi
Erzurum Afflin Devlet Hastanesi
Osmangazi Devlet Hastanesi
Amerikan Hastanesi
Nizip Devlet Hastanesi
Giresun Gö¤üs Hastal›klar› Hastanesi
Hatay Difl Hastanesi
Isparta Devlet Hastanesi
150 Yatakl› Eyüp Devlet Hastanesi
Silivri Devlet Hastanesi
fiiflli Etfal Hastanesi
Cerrahpafla Devlet Hastanesi Göz Servisi
Kilimli Sa¤l›k Oca¤›
Bak›rköy Sadi Konuk E¤t. Araflt›rma Hastanesi
Dudullu Devlet Hastanesi
2
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Ardahan
Bal›kesir
Bal›kesir
Bart›n
Bilecik
Bilecik
Bingöl
Bolu
Bursa
Çanakkale
Çank›r›
Çank›r›
Düzce
Ere¤li
Erzincan
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Eskiflehir
G.Antep
G.Antep
Giresun
Hatay
Isparta
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
Proje Ad›
Marmara Üniversitesi Hastanesi (Bafl›büyük)
Güngören Kad›n Do¤um Hastanesi
Anadolu Hastanesi
Baflakflehir T›p Merkezi
Baflkent Hastanesi
Gazi Hastanesi
Ege Üniversitesi T›p Fakültesi Poliklini¤i
Ege Üniversitesi Onkoloji Hastanesi
Tepecik SSK Hastanesi
Atatürk E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Kent Hastanesi
fiifa Hastanesi
Behcet Uz Hastanesi
Safa Hastanesi
Alsancak Poliklini¤i
Kahramanmarafl Devlet Hastanesi
Karabük Kad›n Do¤um Devlet Hastanesi
‹nebolu Devlet Hastanesi
Kastamonu 250 Yatakl› Devlet Hastanesi
K›r›kkale Devlet Hastanesi
K›r›kkale Sa¤l›k Oca¤›
Kaman Devlet Hastanesi
Özel ‹lgi Çocuk Hastanesi
Konya SSK Hastanesi
Selçuk Üniversitesi T›p Fakültesi
Kütahya Devlet Hastanesi
Salihli Devlet Hastanesi
Turgutlu Difl Hastanesi
Mardin Devlet Hastanesi
150 Yatakl› Mardin Devlet Hastanesi
400 Yatakl› Rize Devlet Hastanesi
Özel Serdivan Hastanesi - Adapazar›
S.S.K. Samsun Hastanesi
Özel Anadolu Hastanesi
Urfa Devlet Hastanesi
Özel Ceylan Hastanesi
S.S.K. Yalova Hastanesi
S.S.K. Zonguldak Hastanesi
Zonguldak T›p Fakültesi
Bulundu¤u fiehir
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Kahramanmarafl
Karabük
Kastamonu
Kastamonu
K›r›kkale
K›r›kkale
K›rflehir
Kocaeli
Konya
Konya
Kütahya
Manisa
Manisa
Mardin
Mardin
Rize
Sakarya
Samsun
Sivas
Urfa
Uflak
Yalova
Zonguldak
Zonguldak
Referanslar›m›z
3
Özel Kurulufl Referanslarımızdan Baz›lar›
Yangın Algılama Sistemi
Proje Ad›
Bizim Market
Kızılay Maden Suyu Tesisleri
Grand Eras Otel
Grand Saatçio¤lu Otel
Crowne Plaza Otel
‹çkale Oteli
Do¤a Residence Otel
Do¤an Royal Otel
Selanik Otel
Haymana Belediye Termal Oteli
Minasera Alıfl Verifl Merkezi
Antares Alıfl Verifl Merkezi
KC Group Eryaman Konutları
KC Göksu Alıfl Verifl Merkezi
Maltepe Alıfl Verifl Merkezi
Karapürçek Alıflverifl Merkezi
Esenkent Konutları ‹fl Merkezi
Gazi ‹fl Merkezi
Maximum Alıfl Verifl Merkezi
Gimsa Marketler Zinciri
Akyurt Süper Market
DHL World Wide Express
Gestafl Konutları
Man Türkiye A.fi.
Orma A.fi.
‹stanbul Yunus Göleti
Mercedes-Benz Mengerler Plaza
Sö¤ütözü Shell Benzin ‹stasyonu
Efes Pilsen
Gama ‹fl Merkezi
Ankara Dershaneleri
Biliflim Dershaneleri
Dikmen Diyaliz Merkezi
Renault Mais
Çayyolu Anıttepe Toplu Konutları
Klasis ‹z Kuaför
Kalecik Ross Broders Üretim Tesisleri
4
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
Adana
Afyon
Aksaray
Aksaray
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Proje Ad›
ODTÜ Oatbum Binası
Cebeci Kız Ö¤renci Yurdu
Termikel Fabrikası
Form Metal Fabrikası
‹pek Mobilya
Toyota Akota Plaza
Bora Honda Plaza
Balgat Kız Ö¤renci Yurdu Genel Müdürlü¤ü
Borusan Lojistik
Oasis International School
Genpower Jeneratör
Kavaklıdere fiarap Fabrikaları
Kezban Mercan Anaokulu
Ünsa Makina
Eti Maden ‹flletmeleri
Maybak
Süleymancılar Ö¤renci Yurtları
Karapürçek Spor Salonu
Ulus Ö¤renci Yurt Binası
Maltepe Ö¤renci Yurt Binası
AGT A.fi. Binası
Beyaz Dünya Alıfl Verifl Merkezi
YKM Ma¤azası
Tekpa Alıfl Verifl Merkezi
Joy Group Long Beach Otel
Belek Beach Resort Otel
Altis Golf Residence Otel
Sueno Golf Otel
Ölüdeniz Resort Hotel
Garden Resort Hotel
Kahvecio¤lu Sidelya Resort Otel
Simena Hotel
Club Hotel Nena
Laras Otel
Atıf Golf Otel
Orient Palace Resort Hotel
Isgand Otel
Akkaya Otel
Ambiante Otel
Kudberk Hotel
Aydınbey Otel
Bulundu¤u fiehir
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Referanslar›m›z
5
Proje Ad›
Yalvaç Müze
Aydın Gençlik Merkezi
Aydınlar Tekstil
Bizim Market - Kufladası
Adakule Otel - Kufladası
Charisma Otel - Kufladası
Medko Kimyasal Ürünler Fabrikası
Toprak Mahsülleri Ofisi Fındık Ambarları
Reysafl Depo
Çelik Palas
Nuhun Ankara Makarnası Fabrikası
Bizim Market
Toprak Mahsülleri Ofisi Fındık Ambarları - Akçakoca
Botafl A.fi.
‹bis Otel
Sapanca Rıchmounth Hotel
Green Park Hotel
Lider Otel
Masi Otel
By Otel
KC Group Bahçeflehir Toplu Konutları
KC Group Bahçeflehir Alıfl Verifl Merkezi
Vadi Alıfl Verifl Mekezi
Yeni Sümer Ma¤azası
Ali Sami Yen Stadyumu
Bank European Genel Müdürlü¤ü
‹sviçre Hayat Sigorta
Hekim Holding Yönetim Binası
Günay A.fi. ‹dari Binası
Red Whıtes Balmumcu fiubesi
Red Whıtes fiiflli fiubesi
Avcılar Tesktil Fabrikası
‹kitelli Spor Salonu
Soyak Bambu Evleri
Black Madencilik
Mithat Giyim Ma¤azaları
Astorya Plaza
Burç Koleji
Evyap Koleji
‹stanbul Krofleta
Ortado¤u Krofleta
6
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
Antalya
Aydın
Aydın
Ayd›n
Ayd›n
Ayd›n
Bilecik
Bolu
Bursa
Bursa
Çorum
Denizli
Düzce
Erzincan
Eskiflehir
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
Proje Ad›
Atakent Kültür Merkezi
Güney Plaza Roche
fieker Tekstil Binası
Orijinal Bijuteri
Yapı-Tek Çelik Sanayi A.fi. Binası
Full Lojistik Büyükçekmece Depoları
Gülhane ‹slam Bilimleri Müzesi
Haller Müdürlü¤ü Binası
Hayat Kimya Bayi Deposu
Ekol Lojistik
Mitpoint Restaurant Bebek
‹st. Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Hayvan Hast.
Altunizade Sarkuysan ‹fl Merkezi
Mesa Mesken A.fi. Bölge Müd.
Güler Residence
Dilekto Tatil Köyü
Western Konak Otel
Blue Otel
Metropolis Otel
SC Otel
Kim Alıfl Verifl Merkezi
Burda Alıfl Verifl Merkezi
Bizim Market
Bordo Mavi Restaurant
Özel Bornova Koleji Spor Salonu
‹z Air Yönetim Binası
Avea Bölge Müdürlü¤ü
Alia¤a Akçansa Çimento
Torbalı Tezol Ka¤ıt
‹flbir Holding Yönetim Binası
Yalova Akçansa Çimento
Ege Gübre Sanayi Alia¤a
TTR Tütün Fabrikası
fianlı ‹laç Fabrikası
Vitello Mobilya
Konfor Mobilya
fiemsio¤lu Mobilya
Efe Rakı Fabrikası
Opet Ma¤deni Ya¤ Fab.
Egepen Pvc Fabrikası
Gönen Plaza
Bulundu¤u fiehir
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Referanslar›m›z
7
Proje Ad›
Çakırlar Oto Plaza
Özdemirler Kıa Plaza
Fresh Tekstil
Özel Türk Koleji
Kapp Mutfak
Makpa Mutfak
Pafla Palas Otel
Bizim Market - Gebze
Çizmeci Gıda
Lafarge Dalsan Alçı Fabrikası - Gebze
Tübitak Tekseb Gebze
Rumi Otel
Bizim Market
Konya Çimento A.fi.
Bizim Market
‹nönü Üniversitesi Özel Kız Ö¤renci Yurdu
Tütün Otel
Valf Sanayi A.fi.
Mardin Çimento Fabrikası
Bizim Market
Yaka Otel
Kılıç Otel - Bodrum
Club Kadı Kale - Bodrum
Aries Otel - Fethiye
Nevflehir Dedeman Otel
Sabancı Çimento Fabrikası
Rize Atatürk Evi
Çimento Fabrikası
Toprak Mahsülleri Ofisi Fındık Ambarları
Günsan Tekstil
Samsun Çimento Fabrikası
Ladik Spor Kompleksi
Erenko Tekstil - Çorlu
Metropol Turizm Özgöbek Otel
Bizim Market
Zonguldak ‹fl Merkezi
Heart Surgery & Kıdney Dıalysıs
At Kompleksi
8
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Konya
Konya
Konya
Malatya
Malatya
Manisa
Manisa
Mardin
Mersin
Mersin
Mu¤la
Mu¤la
Mu¤la
Nevflehir
Ni¤de
Rize
Rize
Sakarya
Sakarya
Samsun
Samsun
Tekirda¤
Uflak
Yalova
Zonguldak
Kazakistan
Türkmenistan
Resmi Kurum Referanslarımızdan Baz›lar›
Yangın Algılama Sistemi
Proje Ad›
Türk Telekom Ceyhan ‹l Müdürlü¤ü
Adana PTT Binası
Adana Elektrik Da¤ıtım Yük Tevzi Merkezi
Afyon Sa¤lık ‹l Müdürlü¤ü
Sivil Savunma Arama Kurtarma Birli¤i
Afyon fiuhut Meslek Lisesi
Afyon Müzesi
Cumhurbaflkanlı¤ı Köflkü
Cumhurbaflkanlı¤ı Genel Sekreterlik Konutu
Cumhurbaflkanlı¤ı Ana Nizamiye Binaları
Jandarma Genel Komutanlı¤ı Ek Binası
Jandarma ‹ncek Okullar Komutanlı¤ı Poliklini¤i
Sayıfltay Binası
Sayıfltay Arfliv Depoları
11.Hava Üs Komutanlı¤ı
Milli ‹stihbarat Daire Baflkanlı¤ı
M.S.B. ‹ç Tedarik Bölge Komutanlı¤ı
E¤itim Doktrin Komutanlı¤ı
KKK ‹stihbarat Okulu Subat ve Astsubay Misafirhanesi
Güvercinlik 3 Nolu Nizamiye ‹stihbarat Binası
Helikopter Hangar Jandarma Komutanlı¤ı
Jandarma Komutanlı¤ı
3.Hava ‹kmal Bakım Komutanlı¤ı
2. Tugay Komutanlı¤ı
Jandarma Genel Komutanlı¤ı
GATA Komutanlı¤ı
Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Taı Hava Üssü
Polis Koleji
TBMM Kongre Salonu
TBMM Matbaa Binası
Kültür Bakanlı¤ı
Kültür Bakanlı¤ı Resim Heykel Müzesi
Kültür Bakanlı¤ı Çayyolu Semt Tiyatrosu
Kültür Bakanlı¤ı Mustafa Necati Evi
Diyanet ‹flleri Baflkanlı¤ı
Milli E¤itim Bakanlı¤ı
Sa¤lık Bakanlı¤ı
Bulundu¤u fiehir
Adana
Adana
Adana
Afyon
Afyon
Afyon
Afyon
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Referanslar›m›z
9
Proje Ad›
Dıfl ‹flleri Bakanlı¤ı
‹çiflleri Bakanlı¤ı E¤itim Daire Baflkanlı¤ı
‹çiflleri Bakanlı¤ı Misafirhanesi
Ankara Ticaret Odası Sosyal Tesisleri
Nüfus ve Vatandafllık Hizmetleri Genel Müdürlü¤ü
Anıtkabir
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Ankara Barosu
Maliye Bakanlı¤ı Gelirler Gn. Mdr. Bilgi ‹fllem Mrkz.
Çalıflma Bakanlı¤ı
Kamu ‹hale Kurumu
T.O.B.B.
Ankara Gençlik ve Kültür Merkezi
Kocatepe Otopark Ve Kültür Merkezi
Radyo Televizyon Üst Kurul Binası
Milli Piyango
S.H.Ç.E.K. Ulus Genel Müdürlü¤ü
Türk Telekomünikasyon Kurumu
Türk Telekom Merkez Garajı
Toki Mamak Toplu Konut Binaları
Strateji Merkezi
Tapu Kadastro Genel Müd. Fotogrometri Laboratuarı
Tekel Genel Müdürlü¤ü
Çankaya Belediyesi Vedat Dalokay Nikah Salonu
Alanya Adliye Sarayı
Kızılcahamam Adliye Sarayı
Hasan fiükran Saruhan ‹lkö¤retim Okulu
Saraycık Yıldızlar ‹lkö¤retim Okulu
Kazan Atatürk ‹lkö¤retim Okulu
Mamak Halk E¤itim Merkezi
Etimesgut Dumlupınar ‹lkö¤retim Okulu
Gökçe Höyük ‹lkö¤retim Okulu
Polatlı Esentepe Lisesi
Gaziosmanpafla ‹lkö¤retim Okulu
Devlet Demiryolları
Güçsüzler Ve Kimsesizler Vakfı
‹skitler Çıraklık Okulu
Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi
Organize Sanayi Endüstri Meslek Lisesi
Ziraat Bankası (Varlık)
Ziraat Bankası (Tando¤an)
Ziraat Bankası (Ulus)
10
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Antalya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Antalya
Ankara
Ankara
Ankara
Proje Ad›
Elmada¤ ‹lkö¤retim Okulu
Hukuk Fakültesi
Halk Bankası
Devlet Planlama Teflkilatı
Temelli Çok Programlı Meslek Lisesi
ODTÜ Bilgi ‹fllem Binası
ODTÜ Kütüphane Binası
ODTÜ 6.Yurt Binası
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Ankara Valili¤i
Ankara Valili¤i Özel ‹dare Binası
Mehmet Atıf Gölbaflı ‹lkö¤retim Okulu
M.K.E. Kapsül (Kayafl)
Halide Edip Adıvar ‹lkö¤retim Okulu
Gölbaflı Nikah Salonu
Altında¤ Kültür Merkezi
Altında¤ Belediyesi Sosyal Tesisleri
M.Fırat Börekçi ‹lkö¤retim Okulu
Ankara Metrosu
Elektrik ‹flleri Etüd ‹daresi
Gazi Çıraklık E¤itim Merkezi
Gazi Üniversitesi Akyurt Meslek Yüksek Okulu
Karayolları Vakfı ‹flletmesi
Dikey Rüzgar Tüneli Simülatör Merkezi
Kredi Ve Yurtlar Kurumu Atatürk Ö¤renci Yurtları
Atatürk Dil Tarih Kurumu
Kepez Belediyesi Spor Tesisleri
Elmalı Sikkeleri Müzesi
Halk Bankası Merkez fiubesi
‹stiklal ‹lkö¤retim Okulu
Duacı Huzurevi
Ardahan Müzesi
Nazilli Adliye Sarayı
Tedafl EDM Hizmet Binası
Aydın Ceza Evi
Aydın Gençlik Merkezi
Sancaktepe ‹lkö¤retim Okulu
Hava Radar Komutanlı¤ı
Jandarma Genel Komutanlı¤ı
Bilecik Ceza Evi
S.H.Ç.E.K.
Bingöl Pansiyonlu ‹lkö¤retim Okulu
Bulundu¤u fiehir
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Ardahan
Aydın
Aydın
Aydın
Aydın
Balıkesir
Bartın
Bilecik
Bilecik
Bingöl
Bingöl
Referanslar›m›z
11
Proje Ad›
Bolu Emniyet Müdürlü¤ü
Maliye Bakanlı¤ı Uluda¤ Sosyal Tesisleri
Toki Hamitler 984 Konut
Sivil Savunma Arama Kurtarma Birli¤i
Bursa Ceza Evi
Gökçeada Belediye Binası - Gökçeada
Gökçeada Belediye Oteli - Gökçeada
Tedafl Binası
‹ller Bankası Hizmet Binası
Çanakkale Ceza Evi
Çorum Tse Hizmet Binası
Buharkent Adliye Sarayı
Toki Denizli 2.Etap Konutları
Denizli Adliye Binası
DS‹ Lojmanları
Düzce Üniversitesi
Elazı¤ Ceza Evi
Türk Telekom Erzurum ‹l Müdürlü¤ü
Hava Lojistik Komutanlı¤ı
Eskiflehir Hava Üssü Komutanlı¤ı Lojmanları
S.H.Ç.E.K.
S.H.Ç.E.K.
Türk Telekom Hakkari ‹l Müdürlü¤ü
Serinyol Jandarma Genel Komutanlı¤ı
Hatay Yaylada¤ Gümrük Kapısı
I¤dır ‹l Emniyet Müdürlü¤ü
Türk Telekom Isparta Hizmet Binası
Türk Telekom Santral Binası
Toki Halkalı Toplu Konutları
Ümraniye Kültür Merkezi
‹smmmo Binası
Bo¤aziçi Üniversitesi
Maltepe Huzurevi
Türk Telekom Bahçelievler Hizmet Binası
Türk Telekom Alaybey Hizmet Binası
Türk Telekom Yeniflehir Hizmet Binası
Toki ‹zmir Uzundere Konutları
Toki Torbalı Konutları
Toki Örnekköy Konutları
Toki Örnekköy Sosyal Aktivite Merkezi
Vakıflar ‹zmir Bölge Müdürlü¤ü
12
Referanslar›m›z
Bulundu¤u fiehir
Bolu
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale
Çorum
Denizli
Denizli
Denizli
Diyarbakır
Düzce
Elazı¤
Erzurum
Eskiflehir
Eskiflehir
Eskiflehir
Eskiflehir
Gaziantep
Hakkari
Hatay
Hatay
I¤dır
Isparta
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹stanbul
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Proje Ad›
‹zmir Vali Kona¤ı
Ege Üniversitesi
Karflıyaka Belediye Binası
Narlıdere Belediye Binası
Dokuz Eylül Üniversitesi
Adnan Menderes Hava Yolları Hangarı
Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Menemen Sanat Okulu
‹zsu Konak Hizmet Binası
Jandarma Alan ‹skan Tesisleri
Jandarma ‹kmal Tesisleri
Jandarma Ulafltırma Okul Komutanlı¤ı
Jandarma 2.Ana Jet Üssü Komutanlı¤ı
Konak Orduevi
Adalet Bakanlı¤ı Sosyal Tesisleri
‹fl Bankası Konak fiubesi
Sütçü ‹mam Üniversitesi Göksun M.Y.O.
M.S.B. Kars Sarıkamıfl Sosyal Tesisleri
Türk Telekom Kastamonu ‹l Müdürlü¤ü
Kastamonu E Tipi Ceza ‹nfaz Evi
Kayseri Kültür Merkezi
Erciyes Üniversitesi Arflivleri
Kırıkkale Ballıfleyh Meslek Lisesi
M.K.E.
Derince Merkez Bankası Anadolu Lisesi
Ö¤retmen Evi - Gebze
Nuh Enerji Santrali - Hereke
Selçuk Üniversitesi
Mevlana Kültür Merkezi
Akflehir Müzesi
Selçuk Üniversitesi Ö¤renci Yurtları (2 Adet)
Karaman Kazım Karabekir Jandarma Binası
Selçuk Üniversite Hukuk Fakültesi
Selçuk Üniversitesi Petrol Ve Sosyal Tesisleri
Toki Kütahya Konutları
S.H.Ç.E.K.
Türk Telekom Manisa Hizmet Binası
Türk Telekom Demirci Hizmet Binası
Bulundu¤u fiehir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
Kahramanmarafl
Kars
Kastamonu
Kastamonu
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kırıkkale
Kırıkkale
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Konya
Konya
Konya
Konya
Konya
Konya
Konya
Konya
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Manisa
Referanslar›m›z
13
Proje Ad›
14
Bulundu¤u fiehir
Türk Telekom Akhisar Hizmet Binası
Akhisar Meydan Komutanlı¤ı
Türk Telekom Turgutlu Hizmet Binası
Türk Telekom Salihli Hizmet Binası
Toki Manisa Konutları
Manisa Hal Binası
Türk Telekom Mersin ‹l Müdürlü¤ü
Mersin Limanı
Türk Telekom Mersin Hizmet Binası
Mu¤la Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Tunceli Kültür Merkezi
Kara Kuvvetleri Komutanlı¤ı Ana Depoları
Ni¤de Kültür Merkezi
Ni¤de Kültür Merkezi
Atatürk Müzesi
Körfez Paris ‹lkö¤retim Okulu - Adapazarı
Toki Sosyal Tesisleri
Sinop ‹l Jandarma Komutanlı¤ı
Sinop ‹l Emniyet Müdürlü¤ü
Sinop Polis Evi
Sinop Kız Yetifltirme Yurdu
Toki Uflak Konutları
Bayındırlık Bakanlı¤ı Turizm ve Otelcilik Okulu
Yalova Özel ‹dare Müdürlü¤ü
‹l Özel ‹dare Binası
Yalova Merkez Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
Yozgat Yerköy Adliye Binası
Bo¤azlıyan Anadolu Lisesi
Ere¤li Müzesi
Manisa
Manisa
Manisa
Manisa
Manisa
Manisa
Mersin
Mersin
Mersin
Mu¤la
Mufl
Ni¤de
Ni¤de
Ni¤de
Rize
Sakarya
Samsun
Sinop
Sinop
Sinop
Sinop
Uflak
Yalova
Yalova
Yalova
Yalova
Yozgat
Yozgat
Zonguldak
Kabil Askeri Kampı
Irak Hava Alanı
Dohuk Ceza ‹nfaz Evi
Süleymaniye Hava Alanı
Ticaret Bakanlı¤ı Konutları
Enerji Bakanlı¤ı
Su Arıtma Tesisi
Miras Merkezi
Tiyatro Binası
Afganistan
Irak
Irak
Irak
Türkmenistan
Türkmenistan
Türkmenistan
Türkmenistan
Türkmenistan
Referanslar›m›z

Yang›n Alg›lama Sistemleri Acil Hemflire/Görevli Ça

Transkript

Benzer belgeler

Untitled

15 Nisan - SMT

Ocak 2006

PLAGIARISM

dosyayı indir