gümrük ve tġcaret bakanlığı

ORTAK
TRANSĠT VE
NCTS
EĞĠTĠM
EL KĠTABI
GÜMRÜK VE TĠCARET BAKANLIĞI
ĠÇĠNDEKĠLER
1. TOPLULUK TRANSĠTĠ VE ORTAK TRANSĠT REJĠMLERĠ…………….: 3
1.1.Topluluk Transiti ve Ortak Transit Rejimi Nedir?................................: 3
1.2.Yasal Dayanak……………………………………………………………: 3
1.3.Topluluk eĢyası – Topluluk dıĢı eĢya ayrımı……………………………: 3
1.4.T1, T2 ve T2F rejimleri…………………………………………………..: 3
1.5.Asıl Sorumlu……………………………………………………………....: 4
1.6.Ortak Transit/Topluluk Transitinde teminat…………………………...: 4
1.6.1. Bireysel Teminat…………………………………………..: 4
1.6.2. Kapsamlı Teminat………………………………………...: 4
2. BASĠTLEġTĠRĠLMĠġ USULLER………………….. ………………………….: 5
2.1. BasitleĢtirilmiĢ usullerle ilgili genel hükümler………………………….: 5
2.2. BasitleĢtirilmiĢ usullerden faydalanmak için genel koĢullar…………..: 5
2.3. BaĢvurunun içeriği………………………………………………………..: 5
2.4. Ġznin içeriği………………………………………………………………..: 5
2.5. Kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme……………………………..: 6
2.5.1. Kapsamlı teminat………………………………………….: 6
2.5.2. ĠndirilmiĢ tutarda kapsamlı teminat……………………..: 6
2.5.3. Teminattan vazgeçme……………………………………..: 6
2.6. Özel tipte mühür kullanımı………………………………………………: 7
2.7. Zorunlu güzergahtan muafiyet…………………………………………..: 7
2.8. Ġzinli gönderici…………………………………………………………….: 7
2.9. Ġzinli alıcı…………………………………………………………………..: 7
3. NCTS (NEW COMPUTERIZED TRANSIT SYSTEM)………………………: 8
3.1. NCTS nedir?................................................................................................: 8
3.2. NCTS’in kağıt sisteme göre üstünlükleri………………………………..: 8
3.3. NCTS sistemine eriĢim……………………………………………………: 9
3.4. NCTS sisteminde temel iĢlemler ve mesajlar……………………………: 9
3.5. Kağıt beyannamelerin kullanılacağı haller…………………………….. : 11
3.6. Fallback usulü……………………………………………………………..: 11
3.7. NCTS kapsamına girmeyen durumlar…………………………………...:11
4. NCTS SözleĢmesine taraf olma koĢullar…………………………………………..:12
4.1. Davet için gerekli Ģartlar…………………………………………………..:12
2
TOPLULUK TRANSĠTĠ VE ORTAK TRANSĠT REJĠMLERĠ
Topluluk Transiti ve Ortak Transit Rejimi Nedir?
1.
1.1.
Topluluk Transiti, Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımda bulunmayan (Topluluk
dışı) eşyanın Topluluk sınırları içerisinde iki nokta arasında ithalat vergilerine tabi
tutulmaksızın taşınmasını sağlayan rejimdir. Topluluğun coğrafi alanı, Topluluğun
özel toprakları (Channelş Adaları, Kanarya Adaları, Guadeloupe, Martinique,
Fransız Guyanası, Mount Athos ve Aland Adaları), Andora ve San Marino
arasındaki taşımaları kapsar.
Ortak Transit ise Topluluk Transit Rejiminin Topluluk ile EFTA ülkeleri (Ġsviçre,
Ġzlanda ve Norveç) arasındaki taşımalara, ayrıca EFTA ülkelerinin birbirleri
arasındaki taşımalara uygulanmasıdır. Ġsviçre ile Liechtenstein arasındaki Serbest
Ticaret Anlaşması nedeniyle Liechtenstein da Ortak Transit Rejimine dahildir.
1.2.Yasal Dayanak
-
Ortak Transit Sözleşmesi, (1987)
Eşya Ticaretinde Formalitelerin Basitleştirilmesine Ġlişkin Sözleşme, 1987
(Tek Ġdari Belge Sözleşmesi)
Transit El Kitabı
1.3. Topluluk EĢyası - Topluluk DıĢı EĢya Ayrımı
Topluluk Eşyası:
- Topluluk menşeli eşya veya
- Topluluk dışı bir ülkeden ithal edilmiş ve Toplulukta serbest dolaşıma
sokulmuş eşya veya
- Topluluk dışı bir ülkeden ithal edilerek serbest dolaşıma sokulan malzeme
veya parçalardan toplulukta imal edilen eşyayı,
Topluluk Dışı Eşya: Topluluk dışından gelen, ithalat vergileri ödenmemiş ve
ithalat formaliteleri tamamlanmamış olan eşyayı,
Ġfade eder.
1.4. T1, T2 ve T2F rejimleri
-
-
T1 Rejimi (Dış transit): Topluluk dışı eşyanın transitinde veya Ortak Tarım
Politikası çerçevesinde geri ödemeden faydalanan eşyanın Topluluktan ihracı
veya bir EFTA ülkesine transitinde T1 rejimi uygulanır.
T2 Rejimi (Ġç Transit): Topluluk eşyasının bir EFTA ülkesine ya da bir EFTA
ülkesi üzerinden geçerek başka bir Topluluk ülkesine transitinde T2 rejimi
3
-
uygulanır. Topluluk eşyasının San Marino veya Andora’ya/dan transitinde de
T2 rejimi uygulanır.
T2F Rejimi (Ġç Transit): Topluluk eşyasının Topluluğun Özel Topraklarına
veya bu topraklardan Topluluğa yapılan transitte T2F rejimi uygulanır.
1.5. Asıl Sorumlu
Ortak Transit beyanını yapan veya adına Ortak Transit beyanında bulunulan
kişidir.
1.6.Ortak Transit/Topluluk Transitinde Teminat
Topluluk Transiti/Ortak Transit Rejimine tabi tutulan eşyanın gümrük vergileri
askıya alınır. Doğabilecek gümrük vergileri ile diğer vergilerin ödenmesini
sağlamak üzere bir teminat verilmesi gerekir.
Teminat, tek bir transit işlemini kapsayan Bireysel Teminat şeklinde
olabileceği gibi basitleştirilmiş usullerin uygulandığı durumlarda birden fazla
transit işlemini kapsayan Kapsamlı Teminat olabilir. Teminat, Hareket Gümrük
idaresine nakit olarak yatırılabildiği gibi, bir kefil tarafından teminat idaresine
de yatırılabilir. Kefil tarafından teminat idaresine yatırılan her teminat için,
kefilin her bir taahhüdünü tanımlamak amacıyla teminat idaresince bir Teminat
Referans Numarası ve bu numaraya bağlı olarak bir Erişim Kodu tanımlanır ve
Asıl Sorumluya bildirilir.
Ortak Transit Sözleşmesinde tanımlanan teminat türleri:
1.6.1.
Bireysel Teminat:
Eşyanın doğabilecek gümrük vergileri ve diğer yükümlülüklerin tamamını
kapsayacak şekilde, yürürlükteki en yüksek vergi ithalat vergisi oranları
dikkate alınarak hesaplanan ve tek bir transit işlemi için verilen teminattır.
Nakit türündeki bireysel teminatlar tüm taraf ülkelerde geçerli olup, rejim ibra
edildiğinde iade edilir.
Bireysel teminat, bir kefil tarafından asıl sorumlu olarak hareket etmek isteyen
kişilere düzenlenen, tüm akit taraflarda geçerli, her biri 7000 Avro tutarındaki
“Bireysel Teminat Fişi” şeklinde olabilir.
1.6.2. Kapsamlı Teminat
Bir basitleştirilmiş usul uygulaması olarak birden fazla transit işlemi için
verilen teminattır. Basitleştirmeler bölümünde detaylı bilgi yer almaktadır.
4
2.
BASĠTLEġTĠRĠLMĠġ USULLER
2.1. BasitleĢtirilmiĢ Usullerle ilgili genel hükümler
Asıl Sorumlu veya göndericinin başvurusu üzerine yetkili makamlar, basitleştirmelerle
ilgili genel ve özel koşulları sağlamaları halinde aşağıdaki basitleştirmeleri sağlarlar:
Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izni
Özel tipte mühür kullanımı
Zorunlu güzergahtan muafiyet
Ġzinli gönderici
Ġzinli alıcı
Bazı taşıma türlerine özgü basitleştirmeler
o Demiryolu veya büyük konteynerlerle taşıma
o Havayolu ile taşıma
o Boru hattı ile taşıma
2.2.BasitleĢtirilmiĢ usullerden faydalanmak için genel koĢullar
-
Basitleştirilmiş usullerden faydalanabilmek için aşağıdaki koşullar gereklidir:
Taraf ülkelerden birinde yerleşik olma
Transit rejimini düzenli olarak kullanıyor olma
Ciddi şekilde veya tekrar eder nitelikte gümrük veya vergi suçu işlememiş
olma
- Kayıtlarını gümrük idaresinin etkili kontrol yapmasına imkan verecek şekilde
tutma
2.3.BaĢvurunun içeriği
-
Basitleştirilmiş usullerden faydalanmak için yapılan başvuru, yazılı olarak
yapılabileceği gibi, elektronik veri işleme tekniği toluyla da yetkili makamlara
iletilebilir. Başvurunun tarihli ve imzalı olması gerekir. Başvuru, yetkili makamın
başvurulan basitleştirmeye ilişkin koşulların karşılanıp karşılanmadığını kontrol
etmesine olanak sağlayacak tüm bilgileri içermelidir.
Basitleştirmeler için başvuruda bulunan kişiler, yürürlükte bulunan mevzuat
kapsamında ve cezai hükümlerin uygulanması saklı kalmak üzere verilen bilgilerin
doğruluğundan ve ekli belgelerin gerçekliğinden sorumludur.
2.4. Ġznin içeriği
Ġznin tarihli ve imzalı aslı ile bir veya birden fazla sureti, izin sahibine verilir. Ġzin,
basitleştirmelerin kullanılmasına ilişkin koşulları belirtir, işlem ve kontrol
yöntemlerini içerir. Düzenlenme tarihinden itibaren geçerli olur. Ġzinde belirtilen tüm
yükümlülüklerini yerine getirmekle mükelleftir.
5
2.5. Kapsamlı Teminat ve teminattan vazgeçme
2.5.1. Kapsamlı teminat
Düzenli bir şekilde transit beyannamesi düzenleyen, basitleştirilmiş usullerden
yararlanmak için gerekli genel şartları taşıyan asıl sorumlular, yetkili makamlara
başvurusu ve yetkili makamca izin verilmesi halinde, belli bir referans tutara kadar
kapsamlı teminattan yararlanabilirler.
Referans tutar, asıl sorumlunun en az bir hafta süresince ortak transit rejimine tabi
tutacağı eşyaya karşılık gelecek eşya ile ilgili ortaya çıkabilecek gümrük vergileri ve
diğer yüklerin toplam tutarına eşit olur. Asıl sorumlunun geçmişte yapmış olduğu
transit işlemlerine ilişkin belgeler üzerinden, aynı tür eşyanın ithal edildiğinde
ödenecek olan ithalat vergileri ve diğer yükler dahil en yüksek vergi oranı dikkate
alınarak hesaplanır.
Gerekli bilginin bulunması halinde, her bir transit işlemi için ortaya çıkabilecek vergi
ve diğer yüklerin tutarı yetkili makamca hesaplanır. Sözleşmenin Ek-1 nolu ekinde yer
alan riskli ve hassas eşya dışında kalan diğer eşyalar için teminat tutarının
hesaplanamıyor olması halinde bu tutarın her bir taşıma için 7000 Avro olduğu kabul
edilir.
Asıl sorumlu, henüz sonlanmamış transit işlemlerini de dikkate alarak, referans tutarın
aşılmamış olmasından sorumludur. Yetkili makamlar, asıl sorumlunun talebi üzerine
veya gerekli gördüğünde referans tutarı gözden geçirir ve gerekli ayarlamayı yapar.
2.5.2. ĠndirilmiĢ tutarda kapsamlı teminat
Kapsamlı teminatın tutarı referans tutara eşittir.
Ancak, finansal durumunun iyi olduğunu ve belli güvenilirlik kriterlerini karşıladığını
kanıtlayanlara indirilmiş tutarda kapsamlı teminattan yararlanma izni veya teminattan
vazgeçme izni tanınabilir.
Kapsamlı teminat tutarı, asıl sorumlunun yeterli ortak transit rejimi deneyimi
bulunduğunu kanıtlaması halinde referans tutarın %50’sine, yeterli ortak transit rejimi
deneyimi bulunduğunu ve yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını kanıtlaması
durumunda, referans tutarın %30'una indirilebilir.
2.5.3. Teminattan vazgeçme
Teminattan vazgeçme, asıl sorumlunun yeterli ortak transit rejimi deneyimi
bulunduğunu, yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını, taşıma işlemlerini
yönetim altında bulundurduğunu ve yükümlülüklerini karşılayacak yeterli mali
kaynağa sahip olduğunu kanıtlaması durumunda tanınabilir.
6
2.6. Özel tipte mühür kullanımı
Ġzin makamı, mühürlerin Sözleşmenin Annex-2 no.lu ekinde belirtilen özelliklere
uygun olduğunu onaylaması koşuluyla, asıl sorumlunun taşıma aracı veya kaplarda
özel tipte mühür kullanmasına izin verebilir. Özel tipte mühür kullanmasına izin
verilmesi halinde, asıl sorumlu, transit beyannamesine takılan mühürlerin kimliği, tipi
ve adedini yazar. Asıl sorumlu, mührü eşyanın serbest bırakılmasından önce takar.
2.7. Zorunlu güzergahtan muafiyet
Yetkili makamlar, Asıl sorumlunun sevkiyatlarının nerede bulunduğunu gümrük
idaresinin tam olarak tespit etmesini sağlayacak önlemleri almış olması halinde asıl
sorumluya zorunlu güzergahtan muafiyet tanıyabilirler.
2.8. Ġzinli Gönderici
Ortak Transit rejimine tabi eşyayı ve transit beyannamesini hareket gümrük idaresine
sunmaksızın gerçekleştirmek isteyen asıl sorumlulara izinli gönderici izni verilebilir.
Ġzinli gönderici basitleştirmesinden yararlanacak kişilerin kapsamlı teminat veya
teminattan vazgeçme izinlerinin bulunması gerekir.
Verilecek izinde, sevki gerçekleşecek ortak transit işleminden sorumlu hareket gümrük
idaresi veya idareleri, izinli gönderici transit beyannamesini hareket gümrük idaresine
gönderdikten sonra ne kadar süre içerisinde hareket gümrük idaresinin eşyayı kontrol
kararı vereceği, gümrük idaresine sunulmadan sevk edilemeyecek eşya, asıl sorumlu
tarafından alınması gerekli ayniyet önlemleri gibi hususlar yer alır.
Ġzinli gönderici, transit beyannamesini hareket gümrük idaresine gönderdikten sonra
hareket gümrük idaresince kontrol kararı verilmesi için gereken süre dolmadan eşyayı
serbest bırakamaz.
Gerekli koşulları taşımayan izin başvuruları yetkili makamlarca kabul edilmez.
Ayrıca, gerekli koşulları artık yerine getiremeyen veya eşyanın güvenliğini
sağlayamayan kişilerin iznini feshedebilir.
2.9.Ġzinli Alıcı
Ortak Transit rejimi kapsamındaki eşyayı ve transit refakat belgesini varış gümrük
idaresine sunmaksızın kendi tesislerinde veya başka bir yerde teslim almak isteyen
kişilere Ġzinli alıcı izni verilebilir.
Ayniyet önlemlerine tam uyularak, sevkiyata refakat eden transit refakat belgesi ile
birlikte eşya tam ve sağlam olarak öngörülen sürede izinli alıcıya izinde belirlenmiş
tesislerinde veya yerde teslim edildiğinde, asıl sorumlu yükümlülüklerini yerine
getirmiş olur ve ortak transit rejiminin sona erdiği kabul edilir.
7
Yukarıda bahsedilen yükümlülüklerine uygun olarak uygun olarak teslim edilen her
bir sevkiyat ile ilgili olarak taşıyıcının talebi üzerine, izinli alıcı, Sözleşmenin 38 inci
maddesinde öngörülen alındıyı düzenler.
Ġzinde, izinli alıcı tarafından teslim alınacak eşyadan sorumlu varış gümrük idaresi
veya idareleri, izinli alıcının varış gümrük idaresinden “Boşaltma Ġzni” mesajını ne
kadar sürede alacağı, izin kapsamında yer almayan eşya türleri ve hareketleri, izinli
alıcı tarafından eşyanın kullanıma sokulmasından önce varış gümrük idaresince
herhangi bir tasarrufta bulunulup bulunulmayacağı gibi hususlar yer alır.
Ġzinli alıcı, kendi tesisleri veya izinde belirtilen bir başka yerde teslim aldığı eşyaya
ilişkin olarak izinde yer alan şekilde, eşyaya ilişkin fazlalık, eksiklik, farklılık veya
mührün kırılmış olması gibi başka usulsüzlükleri derhal varış gümrük idaresine
bildirmek zorundadır.
3. NCTS (NEW COMPUTERIZED
BĠLGĠSAYARLI TRANSĠT SĠSTEMĠ)
3.1. NCTS nedir?
TRANSIT
SYSTEM
–
YENĠ
NCTS AB ve EFTA ülkelerinin 1 Temmuz 2005’ten itibaren kullanmakta olduğu
Elektronik beyanname ve veri işleme temeline dayanan, Topluluk Transit rejiminin
daha iyi idare ve kontrol edilmesi için tasarlanan elektronik bir sistemdir.
AB’ye katılım için ön koşullardan birisi de aday ülkenin NCTS’i uyguluyor olmasıdır.
Her ülkenin NCTS sistemi Brüksel’de bulunan bir ana domain vasıtası ile tüm taraf
ülkelerin NCTS sistemlerine bağlıdır.
NCTS’in kullanılmaya başlandığı 1 Temmuz 2005 tarihinden itibaren, kağıt
beyannamelerin kullanılmasına son verilmiştir.
Bu tarihten itibaren kağıt beyannameler sadece muafiyet fazlası yolcu işlemlerinde ve
elektronik sistemin çökmesi veya çalışmaması hallerine yönelik olarak fallback (kağıt
yedekleme) usulünde kullanılabilmektedir.
3.2. NCTS’in kağıt sisteme göre üstünlükleri
NCTS sistemi, 1 Temmuz 2005 tarihinden önce uygulamada olan kağıt bazlı sisteme
göre:
-
Transit işlemlerinin etkinliğini ve etkisini artırmak
Kaçakçılığın önlenmesini ve tespit edilmesini kolaylaştırmak
Transit rejimi çerçevesinde yürütülen işlemleri hızlandırmak ve güvenliğini
artırmak
Transit sisteminin idare edilmesini kolaylaştırmak
Avantajlarına sahiptir.
8
3.3. NCTS Sistemine eriĢim
Bir kullanıcının NCTS sistemine erişebilmesi, taraf ülkenin sisteminin sunduğu
özelliklere bağlı olarak farklılıklar gösterir. Birçok taraf ülkenin sistemi web tabanlı
olduğundan bir internet linki üzerinden erişim sağlanabilmektedir. Kullanıcı,
beyannamelerini gümrük idaresince kendisine sağlanan bir kullanıcı adı ve şifre
yoluyla sisteme giriş yaparak bir web sayfası üzerinden doldurabilmekte ve web-form
olarak gümrük idaresine gönderebilmektedir.
Eğer kullanıcının kendi kullanmakta olduğu yazılım transit beyannamesini xml
formatında bir mesaj halinde gümrük idaresine gönderebilme özelliğine sahipse
kullanıcının kendi yazılımını kullanabilmesi de mümkündür.
3.4.NCTS Sisteminde temel iĢlemler ve mesajlar
Kullanıcı kendi yazılımı üzerinden düzenlediği transit beyannamesini xml formatında
bir mesaj olarak ya da web tabanlı çalışan bir sistemden giriş yaparak internet
üzerinden transit beyannamesini doldurarak gümrük idaresine gönderir.
Beyanname bilgisi gümrük idaresine ulaştığında sistem tarafından transit
beyannamesine MRN (Movement Referance Number – Hareket Referans Numarası)
adı verilen bir tescil numarası atar. Bu tescil numarası, bir elektronik mesaj içeriğinde
asıl sorumluya bildirilir. Hem asıl sorumlu hem de hareket, transit ve varış gümrük
idarelerince beyannamenin takibi bu tescil numarası kullanılarak yapılır.
Hareket gümrük idaresince beyannamenin 52 nolu hanesinde yer alan teminat bilgisi
kontrol edilir. Teminat bilgisinin kontrol edilmesinde sisteme daha önce tanıtılmış
olan Teminat Referans Numarası (GRN) kullanılır.
Gümrük idaresince gerekli görülen kontroller tamamlandıktan ve kontrol sonucu
bilgileri beyannameye girildikten sonra eşya serbest bırakılır.Transit beyannamesinin
A4 kağıdı üzerine bir çıktısı normal usulde gümrük idaresince, basitleştirilmiş usulde
izinli gönderici tarafından kendi tesislerinde alınır. Gümrük idaresince mühürlenmesi
zorunlu olmayan Transit Refakat Belgesi, üzerinde barkodlanmış halde MRN
numarasını içerdiğinden, olağanüstü durumlarda veya yol boyu yapılan kontrollerde
yetkililere sunulmak üzere araç sürücüsüne verilir. Eşyanın hareket gümrük idaresince
serbest bırakılması ile birlikte varış gümrük idaresine MRN ile birlikte beyanname
bilgisini içeren “beklenen varış kaydı” mesajı elektronik olarak gönderilir.
Aynı zamanda, güzergah üzerindeki transit gümrük idarelerine de “transit varış kaydı”
mesajı gönderilir.
Araç ve eşya ilk transit gümrük idaresine geldiğinde sürücü tarafından Transit Refakat
Belgesi ile birlikte eşya gümrük idaresine sunulur. Transit gümrük idaresince hareket
gümrük idaresine “Transit bildirimi” mesajı gönderilerek eşyanın kendisinden geçtiği
bildirilir. Diğer transit gümrük idarelerinde de aynı işlem tekrarlanır.
9
Eşyaya ilişkin MRN ve transit beyannamesi bilgilerini içeren “Transit varış kaydı”
mesajı hareket gümrük idaresince eşyanın serbest bırakılması sırasında varış gümrük
idaresine gönderildiğinden, varış gümrük idaresi daha eşya henüz kendisine ulaşmadan
gerekli risk analizlerini yapma, kontrol türüne karar verme olanağına sahiptir.
Araç ve eşya varış gümrük idaresine Transit Refakat Belgesi ile birlikte sunulduğunda,
varış gümrük idaresince MRN numarası siteme girilerek beyanname bilgileri ekrana
getirilir ve eşyanın varış gümrük idaresine ulaştığına dair “Varış Bildirimi” mesajı
hareket gümrük idaresine gönderilir.
Varış bildirimi mesajı ile birlikte kapsamlı teminatın kullanıldığı durumlarda teminat
serbest bırakılır ancak çözülmez. Kefilin teminata ilişkin yükümlülükleri devam eder.
Teminatın serbest bırakılması, asıl sorumlunun teminatı başka bir transit işlemi
başlatabilmesi amacıyla bir kolaylık olarak değerlendirilmelidir.
Varış gümrük idaresince eşyaya ilişkin gerekli kontroller tamamlandıktan sonra
“kontrol sonucu” mesajı elektronik olarak hareket gümrük idaresine gönderilir.
Kontrol sonucunda eşya ortak transit rejimi hükümlerine uygun olarak
sonuçlandırılmışsa hareket gümrük idaresince ortak transit rejimi ibra edilir. Ġbra ile
birlikte asıl sorumlunun ve kefilin o transit işlemine ilişkin yükümlülükleri sona ermiş
olur.
Kontrol sonucunda eşyaya ilişkin bir eksiklik tespit edilmesi durumunda sistem
üzerinde kontrol sonucuna ilişkin uygun mesaj türü seçilir. Tespit sonuçlarına ilişkin
sisteme açıklama girilir ve elektronik olarak kontrol sonucu mesajı varış gümrük
idaresine gönderilir. Hareket gümrük idaresince eksikliğe isabet eden gümrük
vergilerinin tahsili amacıyla sistem üzerinde “Tahsilat usulü” başlatılır.
Eşyanın varış gümrük idaresine hiç ulaşmamış olması halinde hareket gümrük idaresi,
verilen transit süresinin dolmasına rağmen “Varış bildirimi” mesajı kendisine
ulaşmamışsa ya da “Varış bildirimi” mesajı ulaştığı halde 6 gün içerisinde kontrol
sonucu mesajını almamışsa, rejimi ibra edebilmek, herhangi bir gümrük borcu doğup
doğmadığını tespit edebilmek, borçlunun kim olduğunu belirleyebilmek amacıyla
“Araştırma Usulü” başlatır.
Araştırma usulü, transit süresi dolduktan sonra en geç 7 gün içerisinde başlatılır. Eğer
transit rejiminin sonlandırılmadığı hareket idaresince öğrenilmişse bu süre
beklenilmeksizin araştırma usulü başlatılabilir.
Varış gümrük idaresinden varış bildirimi mesajı alınmış ancak kontrol sonucu mesajı 6
gün içerisinde alınamamışsa, hareket gümrük idaresince kontrol sonucu mesajının
istenilmesi amacıyla da araştırma usulü başlatılabilir.
Asıl sorumluya da bildirimde bulunularak (birçok taraf ülkede bu süreç manüel olarak
yürütülmektedir) araştırma usulüne başlanıldığının asıl sorumluya bildirildiği tarihten
itibaren 28 gün içerisinde rejimin usulüne uygun olarak sonlandırıldığına ilişkin
“Alternatif Kanıt” sunması istenir.
10
Asıl sorumlu tarafından 28 gün içerisinde rejimin sonlandırıldığına ilişkin bilginin
hareket gümrük idaresine ulaşması halinde bu bilgi dikkate alınır veya yeterli
görülmesi halinde rejim ibra edilir.
Araştırma usulünün sonucunda rejimin usulüne uygun olarak sonlandırıldığının kesin
olarak tespiti halinde rejim ibra edilir ve bu durum asıl sorumluya bildirilir.
Hareket gümrük idaresinin yetkili makamlarınca, araştırma usulü başlatıldıktan ve 28
günlük süre sona ermeden önce bir gümrük borcunun doğduğu ve hangi taraf ülkede
doğduğuna dair bilgiyi elde ederse, o ülke makamlarına tahsilat idaresi olarak borcu
tahsil edip etmeyeceklerine dair bir mesaj gönderir. Bu mesajı alan ülkenin yetkili
makamları 28 gün içerisinde olumlu olarak cevap vermezse tahsilatı talep eden ülkenin
yetkili makamları gecikmeksizin araştırma usulü başlatır.
3.5.Kağıt Beyannamelerin kullanılacağı haller.
Ortak Transitte kağıt beyannameler yalnızca NCTS sistemine erişimin mümkün
olmadığı durumlarda (Fallback) ve muafiyet fazlası yolcu beraberi eşya işlemlerinde
kullanılır.
3.6.FALLBACK Usulü, (Sistemin çökmesi veya eriĢilememesi durumunda kağıt
sisteme geri dönüĢ)
a) Yolcular için, yetkili makamların bilgisayar sisteminin çalışmadığı durumlarda,
b) Asıl sorumlular için (izinli göndericiler dahil)
- Yetkili makamların bilgisayar sisteminin çalışmadığı,
- Asıl sorumlunun bilgisayar sisteminin çalışmadığı, ya da
- Asıl sorumlu ile gümrük idaresi arasındaki arasındaki bağlantının
çalışmadığı durumlarda,
Fallback usulü kullanılır.
Ortak transit işleminin NCTS üzerinde başlatılmış olması halinde NCTS üzerinden
sonlandırılması, kağıt ortamda başlatılmışsa kağıt ortamda sonlandırılması esastır.
3.7. NCTS kapsamına girmeyen durumlar
-
Eşyanın havayolu, denizyolu veya demiryolu ile taşınmasına ya da büyük
konteynerlerin taşınmasına veya boru hattı ile eşya taşınmasına ilişkin
basitleştirilmiş usullerden faydalanılıyorsa,
Veya
-
Form 302 belgesi kullanılıyorsa,
NCTS sistemi kullanılmaz. Avrupa Birliğince demiryolu ile taşımalarda NCTS’in
kullanılmasına ilişkin çalışma yürütülmekte olup, bazı ülkelerde pilot
uygulamasına başlanılmıştır. (NCTS-RAIL)
11
4. ORTAK TRANSĠT SÖZLEġMESĠNE TARAF OLMA KOġULLARI
Ortak Transit Sözleşmesi davet usulü ile üçüncü ülkelerin katılımına açıktır.
Sözleşmeye taraf olunabilmesi için tüm Akit Tarafların temsil edildiği Ortak
Komitenin olumlu kararından sonra Sözleşmenin tevdi mercii olan Avrupa
Toplulukları Konseyi Genel Sekreterliği tarafından davette bulunulması
gerekmektedir.
4.1.Davet için gerekli koĢullar
- Mevzuat uyumunun gerçekleştirilmiş olması
- En az bir yıl boyunca ulusal düzeyde uygulama
- NCTS sisteminin hazır olması
Gerekmektedir.
AB Komisyonun değerlendirme ziyaretinin olumlu sonuçlanması halinde aday ülke
Sözleşmeye davet edilmektedir.
12