ilk türk antarktika bilim seferi üzerine notlar

İLK TÜRK ANTARKTİKA BİLİM SEFERİ ÜZERİNE NOTLAR
ErgiiF,
Bayram Öztürk ü, Hasan Birol Çotuk b, Şamil Aktaş, Burcu Özsoy Çiçekd, Halim Aytekin
Bülent
İzzet Noyan Yılmaz ı, Gökhan Halıcıg, Mehmet Akif Sarıkaya h, Mehmet Ardad Tonay a,
k
i
Gözcelioğlu , Sinan Mavruk j, Melike İdil Öz , Özgün Oktar
TÜDAV
a İstanbul Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü, Deniz Biyolojisi ABD,
ABD
Bilimleri
Sağlık
Spor
YO,
Spor
b Marmara Üniversitesi, Beden Eğitimi ve
c İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp ABD
Tuzla
d İstanbul TeknikÜniversitesi,KutupAraştırmaları Uyg-ArMerkezi,DenizcilikFak,
Kocaeli
İzmit,
Bölümü
e Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji
ABD
f İstanbul Üniversitesi, Deniz Bil. ve İşl. Ens., Fiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi
Kayseri
Bölümü,
Biyoloji
Fakültesi
Edebiyat
Fen
Üniversitesi
g Erciyes
h İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya YerbilimleriEnstitüsü
i Türkiye Bilimsel ve TeknolojikAraştırmalar Kurumu, Ankara
ABD, Adana
j Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Temel Bil. B, Deniz Biyolojisi
Çanakkale
ABD,
Tek.
Balıkçılık
YO
Bil.
Uyg
Gökçeada
Üniversitesi
k Çanakkale 18 Mart
([email protected])
ÖZET
Antarktika'da bilimsel
Antarktika Antlaşması 17 ülkenin katılımıyla 1961yılında yürürlüğe girdi. Türkiye'nin ülkemiz Antarktika
yılında
çalışma yapmak üzere 1991'de yapılan ilk girişimi sonuçsuz kaldı. Ancak, 1995
ülkeye bildirdi. İlerleyen
depoziter
yılında
1996
bunu
ve
oldu
biri
Antlaşmasının danışman olmayan taraflarından
üslerde, bireysel araştırma
yıllarda üniversitelerimizden değişik araştırmacılar, Antarktika'da bulunan çeşitli
için girişimler yeniden
çalışmaları yürüttüler. 2013 yılında Türkiye'nin Antarktika'ya bir bilim seferi düzenlemesi
13 araştırmacının katılımıyla
hız kazandı. Nihayet, Türk Bilim tarihinin ilk Antarktika seferinin 7 üniversitemizden
bilimsel, barışçı ve çevreci vizyonunu
29 Mart 2016 da hayata geçirilmesine karar verildi. Çalışmanın Türkiye'nin
dünya gündemine taşıması bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.
Biyoçeşitlilik, Deniz Buzu Gözlemleri, Deniz
İlk Türk Antartika araştırma seferinin bilimsel programı Denizel
destek/araştırma
Çalışmalar
kirliliği,Jeoloji, ve Tıp çalışmalarıolmak üzere beş başlık altında toplanabilir.(Antarktika) adasında kurulu
Galindez
gemisinin 2 Nisan 2016 da Ushuaia (Arjantin) dan hareketi ile başlayacak,
Mar Del Plata (Arjantin) dönüşü
geminin
ve
olan Ukraynaya ait Verdadsky Araştırma İstayonu'nda sürdürülecek
çalışmaları kapsamında;
çeşitlilik
biyolojik
ile 16 Nisan 2016 da sonlanacaktır. Sefer sırasında Deniz biyolojisi ve
ihtiyoplankton
mikroplankton,
yardımıyla
ağlan
Deniz memelisi gözlemleri yapılacak, plankton kepçeleri ve balık
yosun örnekleri
liken, likenikol mantar ve
ve bentik organizmalar örneklenecektir. Kara ortamında epifitik
moleküler yöntemlerle araştırılacaktır.
toplanacaktır. Elde edilen canlıların biyolojik çeşitliliği geleneksel ve
yardımıyla abiyotik faktörlerin
veriler
edilecek
Karada ve denizde yapılacak fizikokimyasal ölçümlerle Elde
güzergahı boyunca ASPeCt
Sefer
değerlendirilecektir.
Antarktika ekosistemindeki canlı çeşitliliğine etkisi
kalınlığı ve
konsantrasyonu,
buzu
deniz
güncel
protokolüneuygun olarak gemiden yapılacak gözlemlerle,
elde
görüntüleri
algılama
uzaktan
şekilde
kapşayacak
üzerindeki kar kalınlıkları belirlenecektir, ayrıca süreci
araştırmaları
Kirlilik
edilecektir.
elde
görüntüleri
edilecektir. Yine, süreci kapsayacak şekilde uzaktan algılama
deniz suyu ve canlı organizma örnekleri
kapsamında; gab tip örnekleyiciler yardımıyla yüzey sedimentİı
yüksek çözünürlüklü
n;etallerinkonsantrasyonlarının
alınacaktır. Örneklerde Kalıcı Organik Kirleticilerin ve ağır
faaliyetlerinden
sanayi
artan
giderek
ışığında,
cihazlarla belirlenmesi amaçlanmaktadır. Elde edilecek veriler ekosistemine etkisi değerlendirilecektir. Deniz
kıta
kaynaklanan ve atmosferik hareketlerle taşınan kirleticilerin
sekonder metabolit analizleri yapılacaktır. Jeoloji
omurgasızlarda
bentik
ve
bileşen
biyojenik
sedimentinde ayrıca
büyüklüğü ve zamanlaması kozmojenik
gerilemesinin
araştırmaları kapsamında; Galindez Adâsı'ndaki buzul
değişiklikleri ile arasındaki bağlantı
iklim
izotop analizleri ile belirlenecek ve geçmiş dönemdekikıtasının zorlayıcı çevre koşullarının otonom ve
değerlendirilecektir. Tıp araştırmaları kapsamında; 'Antarktika
Kalp Hızı Değişikliği ve Elektoansefalogram ölçümleri
merkezi sinir sistemi fizyolojik uyum süreçlerine etkisi
uyumunda sinir sistemi süreçleri hakkında daha yetkin bir
ile değerlendirilecektir. Sonuçta, erken Antarktika
popüler bilim yönünü içeren bir program da
değerlendirme yapmak mümkün olacaktır. Araştırma seferinin
yürütülecektir.
Çukurova Üniversitesi FBA-2016/6205, İstanbul
Teşekkür: Çalışma, İstanbul Teknik Üniversitesi BAP 39532,
BAPB-2016/026 nolu projelerle maddi olarak
Üniversitesi FOA-2016/20530, Kocaeli Üniversitesi
desteklenmiştir.
araştırmalar, popüler bilim
Anahtar Kelimeler: Antarktika, Türk Araştırma Seferi, çok disiplinli
167