3 boyutlu turizm rehberi: hamamönü örneği

TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2011
31 Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya
3 BOYUTLU TURİZM REHBERİ: HAMAMÖNÜ ÖRNEĞİ
Eylem Kaya1, M. Erkan Uçaner2, Sinem Gökyokuş3, Murat Tüzgel4
1
Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]
Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]
3
Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]
4
Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]
2
ÖZET
Son yıllardaki teknolojik gelişmelere paralel olarak Coğrafi Bilgi Sistemleri de gelişmekte, çeşitli teknolojilerle entegre olmakta ve
yeni boyutlar kazanmaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri yerel yönetimlerden bakanlıklara, tarımdan turizme birçok alanda çeşitli
konularda kullanılmaktadır. Yerel yönetimlerde Coğrafi bilgi Sistemleri, daha iyi hizmet sunmakta, karar destek mekanizmalarında,
vergilendirme, planlama, alt-üst yapı çalışmalarında ve belediyenin görev alanına giren her türlü konuda yardımcı olmak için
kullanmaktadır. Gelişen teknoloji Coğrafi Bilgi Sistemi temelli çalışmalarda 3 boyut kullanımını artırmıştır. Günümüzde son
kullanıcılar internet bağlantılı orta seviyedeki donanımlarla 3 boyutlu kent rehberlerine rahatlıkla ulaşabilmekte, bir bölgeyi,
araziyi, şehri yakından inceleme şansına sahip olmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Kent Bilgi Sistemi, 3B, Yerel yönetimler, Turizm, Destinasyon
ABSTRACT
USE OF GEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEMS IN MUNICIPALITY
With recent technological developments, Geographic Information Systems are developing, integrating various technologies and
gaining new dimensions. Geographic Information Systems are used by local governments to ministries, various topics in many fields
from agriculture to tourism. Geographic Information Systems in local governments are used in providing a better service, decisionsupport mechanisms, taxation, planning, sub-and superstructure work on any subject. Using of 3rd dimension in Geographic
Information System-based studies are increased with the developing technology. Nowadays end users with internet connection and
mid-level hardware can easily reach 3-dimensional city guides and they are able to closely examine any region, land or city.
Keywords: Urban Information System, 3D, Local Government, Tourism, Destinations
1. GİRİŞ
Türkiye geçmişten günümüze uzanan birçok tarihi esere sahip ülkelerden biridir. Altındağ’daki tarihi yapılar ve anıtlar
Ankara’nın kent kimliğinin en önemli unsurlarıdır. Ankara’nın ilk yerleşim yerlerinden olan Altındağ ilçesinde birçok
önemli tarihi ve kültürel varlıkların bulunması sebebiyle de 3 Boyutlu Kent Rehberi turistik amaçlı kullanıma
açılacaktır. Hamamönünde tamamlanan ve 2011 yılının Avrupalı Seçkin Turist Destinasyonu seçilerek Kültür ve
Turizm Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu tarafından ödüle layık görülen ‘’Hamamönü Kentsel Tasarım ve
Sağlıklaştırma Destinasyonu ‘’projesi ile Hamamönü, eski tarihi önemine tekrar kavuşmuştur. 3 Boyutlu Kent
Rehberinde tüm bu tarihi ve kültürel detaylara yer verilmiştir. Bu kapsamda, Hamamönünde yer alan Mehmet Akif
Ersoy Anıtı ve Müzesi, Taceddin Dergahı, Tarihi Konaklar ve yapıların 3 Boyutlu modelleri oluşturulmuştur.
Hamamönünde bulunan 4 Camii, 3 Konak, 2 El Ürünleri Pazarı, Sanat Sokağı ve Kültür Sanat Evi’nin 3 boyutlu
modellemeleri yapılmıştır ( URL 1).
2. KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE ÖNEMİ
Tarihi M.Ö 4000’lere kadar uzanan Ankara, Cumhuriyet’in kurulmasıyla başkent olmuş ve sahip olduğu manevi
coğrafyanın üzerine inşa edilerek bugünkü görünümüne ulaşmıştır. Ankara’yı Ankara yapan tüm değerler Altındağ’da
bulunmaktadır. Altındağ’ın (Eski Ankara’nın) bilinen tarihi paleolitik çağlara kadar uzanmaktadır. Ancak en aydınlatıcı
bulgular Hititler’den öteye gitmemektedir. Tarihi eser ve alanları koruma ve o alanlara ait ilk verileri toplama gerekli
plan ve çalışmaları organize etmeyi amaçlamaktadır. Kültürel mirası korumanın amacı bölgenin tarihini yok olmaktan
kurtarmak ve günümüz şartlarıyla bütünleştirmektir. Buna karşılık tarihi bir kentin özelliklerini kaybetmeden
koruyabilmek, disiplinli çalışmak, iyi örgütlenmek ve maddi kaynak gerektirir ( URL 2).
3 Boyutlu Turizm Rehberi: Hamamönü Örneği
3. UYGULAMALAR
Hamamönünde yer alan Mehmet Akif Ersoy Anıtı ve Müzesi, Taceddin Dergahı, Tarihi Konaklar ve yapıların 3
Boyutlu modelleri oluşturulmuştur. 3 boyutu oluşturulacak olan modeller öncelikle autocad ortamında plan üzerinden
bina, pencere, kapı ve bahçe sınırı çizgileri alınıp ve DWG olarak kaydedilip, Sketchup’ta düzenlenmiştir. Sketchup’ta
düzenlenirken hem autocad çiziminden hem de fotoğraflarından yararlanılmıştır. Modelleri hazırlanan yapılara ilişkin
görsel ve sözel bilgilerin de toplanması sonucunda turizm rehberi kullanıma açılacaktır. Spaceyes 3D ile web üzerinden
erişilebilen
bir
3D
rehber
hazırlama
çalışmaları
devam
etmektedir.
Bu
çalışma
albis3d.altindag.bel.tr/projeler/hamamonu.html adresinde test yayındadır.
Resim 1: Hamamönü Meydan
Resim 2: Hamamönü Meydanının Kaplama Yapılmış Hali
Kaya vd.
3.1 Hacı Musa Camii
1427 yılında Şerafeddinzade Hacı Musa tarafından yaptırılmıştır. Son Ahi devri eserlerinden olan caminin ahşap
süslemeleri ve kapısı oldukça önemlidir. Camii 17. ve 18. yüzyıllarda önemli onarımlardan geçmiştir. Mevcut kitabeden
1923 yılında evkaf idaresi tarafından onarıldığı anlaşılmaktadır (URL 3).
Resim 3: Hacı Musa Cami’sinin Autocad kaydının sonucunda elde edilen çizimi ve kaplama yapılmış hali
3.2 Taceddin (Sultan) Dergahı
Taceddin Camii Kanuni Sultan Süleyman tarafından Hacı Bayram Veli’nin kurduğu Bayramiye tarikatının bir kolu olan
Celvetiler için yaptırılmıştır. Adını bahçesinde kabri bulunan Taceddin Sultan’dan aldığı söylenmektedir. 1826’da tamir
edilmiş ve Sultan Abdülmecit tarafından ilaveler yapılarak türbe dergah evi çeşme hazire ve camiden oluşan bir külliye
haline getirilmiştir. Mehmet Akif Ersoy milli mücadele yıllarında milletvekili olarak Ankara’ya geldiğinde bu dergahta
kalmış ve İstiklal Marşını bu evin duvarlarına yazdığı söylenmektedir. Dergahın bulunduğu sokak, sonradan Mehmet
Akif Sokağı adını almıştır. Restore edilen yapı, bugün Mehmet Akif Ersoy Müzesi olarak hizmet vermektedir (URL 3).
3 Boyutlu Turizm Rehberi: Hamamönü Örneği
Resim 4: Taceddin (Sultan) Camii’nin Kaplama Yapılmış Hali
Resim 5: Tacettin Sultan Camii’ye, dergah evinin eklenmiş hali
Kaya vd.
Resim 6: 3 Boyutlu Kent Rehberinde Tacettin Sultan Camii
3.3 Sanat Sokağı
Altındağ Belediyesi ve Hacettepe Üniversitesi arasında imzalanan protokol uyarınca Hamamönünde inşa edilen Sanat
Sokağı, ‘’Sanat Merkezi’’ olarak kullanılmak üzere restore edilen geleneksel Ankara Evlerinden oluşmaktadır. Sanat
Sokağında bulunan 22 tarihi Ankara evi aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir. Proje 5 ay gibi kısa bir sürede
tamamlanmıştır. Dört ayrı cephesi bulunan sanat sokağını 4 ayrı sokak çevrelemektedir. Kaybolmaya yüz tutmuş
geleneksel el sanatları ile uğraşan sanatçılara tahsis edilen konaklar Ankara’ya yepyeni bir soluk getirmektedir
(URL 3).
3 Boyutlu Turizm Rehberi: Hamamönü Örneği
Resim 7: Sanat Sokağı’nın Kaplama Yapılmış Hali
4. SONUÇ
Günümüzde tarihi ve kültürel yapıların korunması insanlık tarihi için önemli konulardan birisidir. Bunların korunması
ve restore edilebilmeleri için çalışmaların yapılması ve sayısal bir kültürel miras arşivinin oluşturulması gerekmektedir.
Hamamönünde daha önce böyle bir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Son yıllarda yapılan destinasyon çalışmaları ile eski
önemine kavuşan Hamamönü, birçok yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Genelde Altındağ, özelde de
Hamamönü’nün birçok tarihi yapıyı bünyesinde bulundurması sebebiyle yerli ve yabancı turistlere hitap eden 3 Boyutlu
Kent Rehberi uygulaması planlanmıştır. Uygulamanın Web Tabanlı Kent Rehberi haline dönüştürülmesi, CBS’nin bir
alanda daha karşımıza çıktığını göstermektedir.
Elde edilen verilerin, tasarlanan WEB tabanlı Kent rehberi uygulaması ile internet üzerinden sunulması
amaçlanmaktadır.
Yapıları
ve
3D
modelleri
inceleyip
bilgilerine
ve
detaylarına
http://albis3d.altindag.bel.tr/projeler/hamamonu.html adresinden ulaşılmaktadır.
KAYNAKLAR
Deniz Arca, Çağlar Bayık, Hayrettin Acar, Mehmet Alkan, Dursun Zafer Şeker, (2011) Safranbolu Tarihi Kenti
Örneğinde Dökümantasyon Çalışmalarında Fotogrametri ve CBS’nin Birlikte Kullanımı 13. Türkiye Harita Bilimsel ve
Teknik Kurultayı ANKARA.
URL 2, Altındağ Belediyesi, Tarihçesi http://www.altindag.bel.tr/menu.asp?kategori=ilce_tarihce
URL 3, Hamamönü web sitesi, http://www.hamamonu.com.tr/