TS 1132

ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 1132
Şubat 2007
ICS 67.080.10
KARPUZ
Watermelons
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA

Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi
İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)
TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Ön söz
 Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü’nün Ziraat İhtisas Grubu’nca TS 1132 (1985)’nin revizyonu
olarak hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 06 Şubat 2007 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına
karar verilmiştir.
 Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.
 Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası
standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde
bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların,
ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır.
 Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/ imalatçı ve tüketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır.
 Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Karpuz
0
Giriş
Bu standard, karpuzların tanımına, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma ve muayeneleriyle piyasaya
arz şekline dairdir.
1
Kapsam
Bu standard, piyasaya taze olarak arz edilen karpuzları kapsar.
2
Atıf yapılan standardlar ve/veya dokümanlar
Bu standardda diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun
yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. * işaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce
metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır.
TS No
TS ISO 874*
3
Türkçe Adı
Yaş meyve ve sebzeler – Numune alma
İngilizce Adı
Fresh fruits and vegetables - Sampling
Tarifler
3.1 Karpuz
Kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasına mensup (Citrullus vulgaris) Schrader türüne giren kültür bitkilerinin
meyvesi.
Karpuzun besin değeri ile ilgili bilgiler Ek A’da verilmiştir.
3.2 Yabancı madde
Karpuzun üzerinde bulunan kum, taş, toprak, kabuk, yaprak, bitkisel parçalar, yabancı tohumlar vb.
kendinden başka gözle görülebilen her türlü madde.
4
Sınıflandırma ve özellikler
4.1 Sınıflandırma
Karpuzlar; botanik bakımından yapılarına göre çeşitlere, özelliklerine göre sınıflara, kütlelerine göre boylara
ayrılır.
4.1.1 Çeşitler
Başlıca karpuz çeşitleri;










Sugar Baby (Resim 1),
Washington,
Yeni dünya (Resim 2),
Alacalı (Resim 3),
Charleston Grey 133 (Resim 4),
Diyarbakır,
Crimson Sweet (Resim 5),
Georgia Rattlesnake (Resim 6),
Gülle,
Kara.
Diğer çeşitler kendi adları ile ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir.
1
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Not - Dünyada yaklaşık 500 çeşit karpuz yetişmektedir. Bunlar kabuğunun, çekirdeklerinin biçimine, rengine
ve kütlelerine göre farklılık gösterir. Özellikle Temmuz ortasından Ağustos sonuna kadar bol miktarda
bulunan karpuz, alaca yeşil, sert kabuklu büyük meyveler veren, bir yıllık otsu bitkidir. Karpuzlar renk,
şekil ve yetiştiği yere göre isim almaktadır.
Bazı karpuz çeşitlerine ve diğer bazı hibrit çeşitlerine ait resimler Ek B’de verilmiştir.
4.1.2 Sınıflar
Karpuzlar kalite özelliklerine göre;
 Sınıf I,
 Sınıf II
olmak üzere iki sınıfa ayrılır.
4.1.3 Boylar
Karpuzlar kütlelerine göre;
- Küçük,
- Orta,
- Büyük,
- Çok büyük
olmak üzere dört boya ayrılır.
4.2 Özellikler
4.2.1 Genel özellikler
Karpuzlar;
 Bütün (tam) olmalı,
 Sağlam olmalı (çürüyerek, kötüleşerek tüketime uygunsuz hale gelenler ürünü etkilememeli),
 Temiz olmalı (üzerinde gözle görülebilir yabancı madde bulunmamalı),
 Böcek ve böcek zararları bulunmamalı,
 Sert olmalı,
 Çatlak bulunmamalı,
 Yarılmamış olmalı (çatlak bulunmamalı)
dır.
Bunlarda;
 Yabancı tat ve koku,
 Anormal dış nem (gözle görülebilir ıslaklık)
bulunmamalıdır.
 Ürünün durumu, pazara hazırlama ve ulaşım biçim ve şartlarına dayanıklı,
 Gönderildikleri yerlerde pazar isteklerini karşılamaya uygun özellikte
olmalıdır.
Karpuz yeterli olgunluk göstermeli ve yeterli gelişmişlikte olmalıdır.1)
Karpuz olgunluğunun tespiti ile ilgili bilgiler Ek C’de verilmiştir.
Karpuzlar sabah erken saatlerde hasat edilmeli ve meyve bitkiden kıvrılarak değil; 4 cm - 5 cm uzunluğunda
sap bırakıldıktan sonra, kesilerek hasat edilmiş olmalıdır. Günün sıcak saatlerinde hasat edilen karpuzlar
çabuk yumuşar, uzun süre saklanamazlar.
1)
Yeterince gelişmiş olması ve tatmin edici olgunluk görüntüsü karpuz içinin renk ve tadı ile tespit edilir. Bu
özelliği karşılaması durumu, karpuzun meyve etinin orta noktasının en az 8 briks değerine sahip olması ile
de tespit edilebilir.
2
ICS 67.080.10
4.2.2
4.2.2.1
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Çeşit özellikleri
Sugar Baby
Tohumları çok küçüktür. 3,5 kg – 5,5 kg kütlesindedir. Meyve koyu yeşil renkte ve ince kabuklu, meyve eti
açık kırmızı, tatlı, bol çekirdekli bir çeşittir.
4.2.2.2
Washington
Orta kalınlıkta kabuklu, meyve eti koyu kırmızı renkte, gevrek ve tatlı olan bir çeşittir. Ortalama meyve kütlesi
4 kg – 8 kg arasında değişir.
4.2.2.3
Yeni dünya
Açık yeşil renkte, orta kalınlıkta kabuklu, meyve eti koyu kırmızı renkte, gevrek, tatlı ve etlidir. Çekirdekleri
açık renkli ve genellikle küçüktür.
4.2.2.4
Alacalı
Açık yeşil renkteki kabuk üzerinde muntazam koyu lekeler bulunmaktadır. Uzun ve yuvarlak formu vardır.
Kabuğu gevrektir. Eti pembe kırmızı, çekirdekleri siyahtır.
4.2.2.5
Charleston Grey 133
Büyük uzun, gri-yeşil renkte kabuğu vardır. 12,5 kg – 16,0 kg kütlesinde, meyve eti koyu kırmızı renkte ve
sert yapıdadır.
4.2.2.6
Diyarbakır
Alaca yeşil, çok kalın kabuklu, yuvarlak ve söbü biçiminde, ortalama 20 kg - 30 kg gelebilen iriliktedir. 50 kg 60 kg gelenleri de vardır. Fazla şekerli sayılmaz, eti de posalıdır.
4.2.2.7
Crimson Sweet
Açık yeşil renkteki kabuk, koyu yeşil renkte çizgilidir, ortalama kütlesi 11,0 kg – 11,5 kg’dır. Meyve eti kırmızı
renkte, sert yapıda, yüksek şeker muhtevasına sahiptir.
4.2.2.8
Georgia Rattlesnake
İnce, çok sert, açık yeşil renkte, çıngıraklı yılana benzeyen koyu yeşil çizgiler üzerinde düzensiz benekli
kabuklu, kesimi güzel ve meyve eti güzel kokuludur. 11,5 kg – 13,5 kg kütlesindedir.
4.2.2.9
Gülle
Koyu yeşil renkte ve gülle şeklindedir.
4.2.2.10 Kara
Kalın, koyu yeşil kabuklu, çok şekerli ve lezzetli, etinin orta kısmı buzlu gibi göründüğünden kara buz
karpuzu da denir. Çekirdekleri küçük ve kırmızı renklidir, siyah olanları da vardır.
4.2.3
Sınıf özellikleri
4.2.3.1 Sınıf I
Bu sınıfa iyi nitelikteki karpuzlar girer.
Bunlar;
 Çeşidine özgü renk ve şekilde, iyi gelişmiş olmalı,
 Hafif yüzeysel iyileşmiş çatlak dışında kusur bulunmamalı,
 Kabuk kısmında hafif renk bozukluğu bulunmamalı (gelişme sırasında toprağa temas eden kısımdaki
kabukta oluşan açık renklilik kusur olarak kabul edilmez),
 Üzerlerinde hayvansal ve bitkisel parazitlerle hastalıklardan, özellikle antraknoz hastalığından oluşan
zarar izleri bulunmamalı,
 Sapları 5 cm’den fazla uzun olmamalı
dır.
3
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
4.2.3.2 Sınıf II
Bu sınıfa, Sınıf I’e giremeyen fakat genel özelliklere uyan karpuzlar girer. Bunlarda ürünün genel görünüşünü
ve özelliklerini bozmayan aşağıdaki özürler bulunabilir:
 Şekil bozukluğu,
 Kabuk kısmında renk bozukluğu (gelişme sırasında toprağa temas eden kısımdaki kabukta oluşan açık
renklilik kusur olarak kabul edilmez),
 Yüzeysel iyileşmiş çatlak dışında kusur,
 Özellikle sürtünme nedeniyle oluşan hafif ezilme, yüzeysel hasar veya böcek veya hastalık nedeniyle
oluşan hasar.
4.2.4
Boy özellikleri
Karpuzlar kütlelerine göre Çizelge 1'de gösterileri boylara ayrılır, Sınıf I ve Sınıf II karpuzlarda boylama
yapılabilir, fakat zorunlu değildir.
Çizelge 1 – Kütlesine göre boy özellikleri
Boylar
Kütle olarak alt ve üst sınırlar
(kg)
Küçük
1 - 3 (hariç)
Orta
3 - 5 (hariç)
Büyük
5 - 7 (hariç)
Çok büyük
7 ve daha yukarı
Karpuzlar ambalâjlı olarak piyasaya sunulduğunda aynı ambalâj içerisindeki en hafif ve en ağır karpuzların
kütleleri arasındaki fark 2 kg’ı, geçmemelidir. Ancak en hafif karpuzun kütlesi 6 kg’dan fazla ise bu fark 3,5
kg’ı geçmemelidir.
4.3 Boyut ve toleranslar
Belirlenen sınıfların şartlarını karşılamayan ürünlerin her bir ambalâjı için kalite ve boylama ile ilgili
toleranslar gösterilmiştir.
4.3.1
Sınıf toleransları
4.3.1.1 Sınıf I
Bu sınıfa, Sınıf II’den veya istisnai olarak Sınıf II’nin toleransına girenlerden kütlece veya sayıca % 10’a
kadar tolerans tanınır.
Çürüklük, berelenmeler veya kapanmamış çatlakları olan karpuzlara hiçbir surette tolerans tanınmaz.
4.3.1.2 Sınıf II
Bu sınıfta, sınıfın özelliklerine veya genel özelliklere uymayanlardan kütlece veya sayıca % 10 oranına kadar
bulunabilir (çürüyerek, kötüleşerek tüketime uygunsuz hale gelenler hariç).
4.3.2
Boy toleransları
Sınıflandırılmış karpuzlar için her ambalâjda veya boylama yapılmış dökme partilerde; boylamanın alt veya
üst sınırlarını 1 kg'dan daha çok olmamak kaydıyla aşan karpuzların kütlece veya sayıca oranı % 10'u
geçmemelidir.
800 g’dan küçük karpuzlara tolerans tanınmaz.
4
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
4.4 Özellik, muayene ve madde numaraları
Bu standardda verilen özellikler ile bunların özellik, muayene ve madde numaraları Çizelge 2'de verilmiştir.
Çizelge 2 – Özellik, muayene ve madde numaraları
Madde no
Muayene madde
no
Genel özellikler
4.2.1
5.2.2
Çeşit özellikleri
4.2.2
5.2.2
Sınıf özellikleri
4.2.3
5.2.2
Boy özellikleri
4.2.4
5.2.2
4.3
5.2.2
6
5.2.1
Özellikler
Boyut ve toleranslar
Piyasaya arz
5
Numune alma ve muayeneler
5.1 Numune alma
Numune partiden alınır. Çeşidi, sınıfı, boyu ve ambalâjları aynı olan ve bir defada muayeneye sunulan
karpuzlar bir parti sayılır. Karpuz numunesi TS ISO 874’e göre alınır.
Alınan temsili numunelerin ambalâjlama ve muhafazası TS ISO 874’e göre yapılmalıdır.
5.2 Muayeneler
5.2.1 Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi
Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi gözle, elle incelenerek, boyutları ölçülerek ve tartılarak yapılır.
Sonucun Madde 6'ya uygun olup olmadığına bakılır.
5.2.2 Karpuzların muayenesi
Karpuzların muayenesi gözle, elle incelenerek, koklanarak, tadılarak, tartılarak, ölçülerek yapılır ve sonucun
Madde 4.2.1, Madde 4.2.2, Madde 4.2.3, Madde 4.2.4 ve Madde 4.3’e uygun olup olmadığına bakılır.
5.3 Değerlendirme
Muayene sonuçlarının her biri standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır.
5.4 Muayene raporu
Muayene raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır;
 Firmanın adı ve adresi,
 Muayenenin yapıldığı yerin adı,
 Muayeneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri,
 Numunenin alındığı tarih ile muayene tarihi,
 Numunenin tanıtılması,
 Muayenede uygulanan standardların numaraları,
 Sonuçların değerlendirilmesi,
 Muayene sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahsurlarını gidermek üzere alınan tedbirler,
 Uygulanan muayene metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen fakat muayenede yer almış
olan işlemler,
 Numunenin standarda uygun olup olmadığı,
 Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı.
6
Piyasaya arz
Karpuzlar piyasaya ambalâjlı veya dökme olarak arz edilir. Ambalâjlanmış karpuzlar ambalâjlara sıra halinde
dizilmiş olarak veya dökme yerleştirilir.
5
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
6.1 Bir örneklik
Bir ambalâjdaki veya dökme partideki karpuzlar çeşit, sınıf ve orijin bakımından birörnek olmalıdır. Sınıf I
karpuzlarda kabuk rengi ve şekli bakımından da birörneklik aranır.
Görünen karpuzlar ambalâjdaki veya dökme partideki tüm ürünü temsil etmelidir.
6.2 Ambalâjlama
Ambalâjlar, taşıma, muhafaza ve pazarlama süresince karpuzları iyi bir durumda tutacak ve sağlığa zarar
vermeyecek şekilde yeni, temiz, kokusuz, ahşap, mukavva veya diğer uygun malzemeden hazırlanmış kasa,
kutu, sepet vb. şekillerde olup, aksine bir istek olmadığı takdirde, 80 cm x 120 cm veya 100 cm x 120 cm
boyutlarındaki paletlere uygun ölçülerde olmalıdır.
Ambalâjların yapımında kullanılan her türlü malzeme ile içlerine konulacak kağıt ve benzeri materyal yeni,
temiz ve kokusuz olmalı, ürüne zarar vermemeli, bunların üzerine yazılacak yazılarda kullanılacak mürekkep
ve boya ile etiketlerin yapıştırılmasında kullanılan zamk zehirli veya diğer şekillerde insan sağlığına zararlı
olmamalı ve yazılı taraf ürün ile temas etmemelidir.
Ambalâjların içinde, hiçbir yabancı madde bulunmamalıdır.
Ambalâjın iç kısmında kullanılan malzeme mutlaka yeni olmalı, temiz ve
görmesini önleyecek kalitede olmalıdır.
ürünün harici ve dahili zarar
Tahta ambalâj kullanıldığında, ürün ambalâjın bütün yüzeylerinden koruyucu madde ile ayrılmış olmalıdır.
6.3
İşaretleme
Karpuz ambalâjları üzerine en az aşağıdaki bilgiler ambalâjın bir yüzünde toplanacak durumda, okunaklı
olarak, silinmeyecek ve bozulmayacak bir şekilde yazılmalı, basılmalı veya bir etikete yazılıp yapıştırılmalıdır;










Firmanın ticaret unvanı veya kısa adı, adresi, varsa tescilli markası,
Bu standardın işaret ve numarası (TS 1132 şeklinde),
Malın adı (karpuz),
Çeşidi,
Sınıfı,
Boyu (boylanmış ise en büyük ve en küçük kütlesi “kg” olarak),
Üretim yeri (isteğe bağlı),
Parti, seri veya kod numarasından en az biri,
Net kütlesi, (en az, g veya kg) ve/veya karpuz sayısı,
Muhafaza şartları.
Dökme partilerde bu bilgiler bir etikete yazılarak partinin görünür bir yerine konulur. Ancak bunlarda boy,
kütle veya sayının yazılması zorunlu değildir.
Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe’nin yanı sıra yabancı dilde de yazılabilir.
6.4
Muhafaza ve taşıma
0
0
Karpuzlar oda sıcaklıklarında yaklaşık 1 hafta; 7,5 C ilâ 10 C sıcaklıklarda ve % 80 - % 90 bağıl nemde ise
2 ilâ 3 hafta saklanabilir.
 Karpuzlar ve bunların içinde bulundukları ambalâjlar, işleme yerlerinde, depolarda, taşıtlarda fena koku
yayan ve bunları kirletecek olan maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır.
 Karpuzlar ve içlerinde karpuz bulunan ambalâjlar, yağış ve yakıcı güneş altında veya dondurucu
soğuklarda bırakılmamalı ve bu şartlarda yükletilip boşaltılmamalıdır.
 Dökme halinde taşınan karpuzlar vasıtaların veya vasıtalardaki bölmelerin döşeme ve duvarlarından,
onlara yabancı tat ve koku bulaştırmayacak, yeni ve temiz uygun bir malzeme ile tecrit edilmelidir.
 Karpuz ambalâjlarının yükleme ve boşaltma işlemlerinde gerektiğinde palet veya konveyör kullanılması
tavsiye edilir.
6
ICS 67.080.10
7
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Çeşitli hükümler
Üretici bu standarda uygun olarak ürettiğini beyan ettiği karpuz için istenildiğinde standarda uygunluk belgesi
vermeye veya göstermeye mecburdur. Bu beyannamede satış konusu olan karpuzun;


Madde 4'deki özelliklere uygun olduğunun,
Madde 5'deki muayenelerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun
belirtilmesi gerekir.
Yararlanılan kaynaklar
-
BALKU, N., Karpuz Tarımı, Tarım ve köyişleri Bakanlığı yayınları, Ankara, 2002.
-
Karpuz Yetiştiriciliği, Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı (TAV) yayınları, NO 9,
Yalova.
-
Kabakgil Sebzeleri, Tarım ve köyişleri Bakanlığı yayınları, Ankara, 1999.
-
UN/ECE FFV-37
-
aggie-horticulture.tamu.edu/ plantanswers/vegetables/2002watermelontrials/
PAKYÜREK, A.Y., KAŞKA, N., Tünel tipleri ve toprak örtülerinin, karpuzlarda bitki gelişmesi ile erkenci
ve toplam verimleri üzerine etkileri. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt (2). 385-388. İzmir,
1992.
7
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Ek A
(Bilgi için)
Karpuzun besin değeri
Karpuzun yüzde 95'i sudur ve vücudu temizleyici özelliği bulunduğu bildirilmektedir. Karpuzun besin değeri
diğer birçok besinde olduğu gibi kabuğunda saklıdır. Bu nedenle, olabildiğince kırmızı etli kısmın altındaki
beyazımsı kısımda tüketilmelidir.
Karpuz çekirdekleri içindeki cucurbocitrin adlı maddeyle kan basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının
düzenlenmesine yardımcı olmaktadır.
Karpuz;
- Böbrekleri çalıştırır.
- İdrar söktürür, böbreklerdeki üre ve ürat tuzlarını temizler.
- Antioksidan özelliğiyle çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan beta karoten ve bol miktarda vitamin içerir.
- İçerdiği yüksek potasyum kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.
- Yağ, kolesterol içermediğinden ve kalorisi düşük olduğundan diyette önemli yer tutar.
150 g karpuz meyvesinde yaklaşık olarak;
8
- Su
139 g
- Protein
0,94 g
- Yağ
0,65 g
- Karbonhidrat
10,91 g
- Vitamin A
556,32 IU
- Vitamin B1
0,12 mg
- Vitamin B6
0,22 mg
- Toplam şeker
10,15 g
- Vitamin C
14,59 mg
- Potasyum
176,32 mg
- Sodyum
3,04 mg
- Demir
0,26 mg
- Magnezyum
16,72 mg
- Fosfor
13,68 mg
- Çinko
0,11 mg
- Omega 6
0,22 g
- Enerji
48,64 kcal
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Ek B
Karpuz çeşitlerine ait resimler
Resim 1 - Sugar Baby
Resim 3 - Alacalı
Resim 2 - Yeni dünya
Resim 4 - Charleston Grey 133
9
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
Resim 5 - Crimson Sweet
TS 1132/Şubat 2007
Resim 6 - Georgia Rattlesnake
Diğer bazı hibrit çeşitleri
Sweetheart
Crispy Sweet
Sangria
10
ZG-8404
Celebration-VP
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
RWM 8036
RWM 8110-VP
RWM 8114-VP
TRI-X 313
TRI-X Carousel
Sugar Shack
TS 1132/Şubat 2007
RWM 8096
Pinata
Festival
11
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
Big Stripe
Summergold
WX 190
Royal Sweet
12
TS 1132/Şubat 2007
Legacy
Falcon
Stargazer
ICS 67.080.10
TÜRK STANDARDI
TS 1132/Şubat 2007
Ek C
Hasat olgunluğunun tespiti
Karpuz hasattan sonra olgunlaşmanın devam etmediği ender bitkilerden biridir. Bu nedenle hasat zamanının
tam olarak tayini çok büyük önem taşır. En kaliteli karpuzlar, olgunlaşma zamanı tam olarak tahmin edilerek
hasat edilen karpuzlardır. Erken hasat edilenlerde meyve eti rengini tam olarak almaz; tadı ekşimsi olur. Geç
hasat edilenlerde ise yine tadı azalır, meyve eti liflenir ve yumuşar. Hasat zamanının tayini konusunda kesin
prensipler yoktur. Bir çeşide uygulanan yöntemler, diğeri için bazen uygulanmayabilir.
Çeşitlere göre değişiklik göstermekle beraber hasat olgunluğunun belirlenmesindeki genel kriterler aşağıda
verilmiştir;
-
Meyve üzerine parmakla vurulur. Dolgun, boğuk ve metalik olmayan bir ses karpuzun olgunlaştığının
işaretidir.
Olgun karpuzda, karpuzun toprakla temas ettiği kısımda bulunan beyaz leke, açık sarıya döner.
Halk arasında "bıyık ve kulak" adıyla anılan ve meyve sapının 1 cm - 2 cm uzağında bulunan sülük ve
küçük bir yaprak eğer kurumuşsa, karpuzlar genellikle olgunlaşmıştır.
Olgun karpuzda meyve kabuğu tırnakla kolaylıkla çizilir.
Meyve renginin hafif değişimi de bir işaret olabilir. Ama genelde, gecikmiş hasatlara neden olabileceği
için pek öğütlenmez.
Aynı şekilde, karpuzu hafif bastırınca işitilen bir kütürdeme olgunluk işareti olduğu halde bazı istenmeyen
sonuçlara sebep olabildiği için, hasat işareti olarak kullanılması öğütlenmez.
13