Ünite 1 Su ve Neme Karşı Yalıtım
Transkript
Ünite 1 Su ve Neme Karşı Yalıtım
YALITIM Yapı ve yapının içindekileri (eşya, insan, hayvan v.b) su, rutubet, ses, ısı ve yangın gibi etkilerden korumak için alınan önlemlere yalıtım denir. 1 YALITIM ÇEŞİTLERİ 1) Su ve neme karşı yalıtım 2) Isıya karşı yalıtım 3) Sese karşı yalıtım 4) Yangına karşı yalıtım 2 1) SU ve NEME KARŞI YALITIM Su ve nemin ahşap, metal, taş, tuğla gibi gereçler üzerindeki olumsuz etkilerine karşı uygulanır. Not: Temelde su yalıtımı zorunlu Not: Deprem güvenliği 3 SU VE NEMİN OLUŞMASI Binaya Dıştan Gelen Su Ve Nem: Yağmur, kar, yüzey ve sızıntı, yer altı ve toplanma sularıyla zeminde meydana gelen nem. Binanın Bünyesindeki nem: Malzemenin içindeki fazla suyun inşaat sonrasında buharlaşmasıyla meydana gelir. Bina İçerisinde Oluşan su ve nem: Su tesisatlarından sızan suyla, hava içerisindeki nemden meydana gelir. 4 SU ve NEME KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER a) b) c) d) e) f) g) Bina üzerini su geçirmeyen, geniş saçaklı bir çatıyla kapatmak. Bina yüzeylerinde suyu çabuk akıtan denizlik, damlalık vb. profiller oluşturmak. Bina çevresinde 0,70 ~ 1,00 m genişliğinde yaya kaldırımı (tretuar) yapmak. Bina çevresinde drenaj yapmak Sıvayı düz ve düşey olarak yapmak Sıva suyuna su tecrit sıvıları katmak Şiddetli yağmur alan yüzeyleri bakır- çinko-ahşap gibi gereçlerle kaplamak 5 6 SU VE NEM YALITIMINDA KULLANILAN GEREÇLER Su ve nemi geçirmeyen esasını genellikle petrol ürünlerinin teşkil ettiği bir çok yalıtım gereci vardır. Ülkemizde üretilen yalıtım gereçleri genellikle şunlardır; 1. Tabii asfalt, suni asfalt, mas tik asfalt, bitüm, katran, bitüm emülsiyonu, rüberoit (asfaltla doyurulmuş karton), asfaltlı cam tülü yalıtım pestili, asfaltlı cam dokuma yalıtım pestili vb. ile birlikte kullanılan kanaviçe ve jüt bezi. 2. Harçlar içerisine % 2 ~ 15 oranları arasında katılarak kullanılan sika, antihidro vb. 3. İçerisine çeşitli bitümlü emülsiyonlar katılarak imal edilmiş badana gereçleri olan; Betonite, Ev-Rok, Akrileks, Blockfiller, Glazol. 4. Hazır Sıva; Kaleterasit, Haserp. 7 İYİ BİR SU YALITIM MALZEMESİ NASIL OLMALI uzun ömürlü olmalıdır uygulaması kolay ve hızlı olmalıdır süreklilik arz etmelidir kimyasallardan etkilenmemelidir UV ışınlarından etkilenmemelidir Hem uygulama sırasında hem de kullanımı boyunca çevreye ve canlılara zarar vermemelidir Esnek ve dayanıklı olmalıdır 8 BAZI İZALASYON MALZEMELERİ HAKKINDA BİLGİLER Bitüm: Petrollerin 380 derecede damıtılmasıyla elde edilen esmer veya siyah renkli dayanıklı bir maddedir.İzolasyon işlerinde sıkça kullanılmaktadır. Asfalt: Duvarların izolasyonunda faydalanılan önemli bir izolasyon malzemesidir. Parlak siyah renkte olup, plastik bir kıvamdadır ve kendine mahsus hafif bir kokusu vardır. Asfalt başlıca iki şekilde elde edilir. Doğal olarak Küba’da, 40 hektar genişliğindeki bir sahaya yayılan bir gölden çıkarılır. Filistin de de tabii asfalt yatakları mevcuttur. Suni olarakta maden kömürü gibi bazı organik maddelerin damıtılmasıyla elde olunur. Su geçirmediklerinden çok güzel bir tecrit vazifesi görürler. Mastik asfalt: Tabii asfalt,%15-20 nispetlerinde bitümle karıştırılıp ısıtıldıktan sonra kalıplara dökülerek ekmek asfalt blokları şeklinde satılır. Buna %8-10 nispetlerinde ayrıca bitüm ilave edilip iri kum karıştırıldığı takdirde mastik asfalt denen madde meydana getirilir. 9 BAZI İZALASYON MALZEMELERİ HAKKINDA BİLGİLER (Devam) Bitüm emülsiyonu: %15 bitüm ve %50 suyun ıslatılıp içine %1-2 nispetindeki emülsif maddelerin ilavesi ve yüksek devir yapan makinelerde karıştırılmasıyla elde olunur. Diğer tecrit maddeleri ısıtılmak suretiyle kuru havalarda sıcak halde kullanıldıkları halde, bitüm emülsiyonu soğuduktan sonra faydalanılır. Sika : Bitüm ve bitümlü maddelerin hemen hepsi siyah veya esmer renkli olduklarından bilhassa binaların görünen yerlerinde çirkin bir manzara arz ederler. Bu yüzden Sika adı verilen ve tenekeler içinde satılan tecrit maddesi, renksiz ve kokusuzdur. Harç içine karıştırılarak emniyetle kullanılır. 400 dozlu 1 metreküp çimento harcına 15kg sika ilave edilmektedir. Bitümlü Kartonlar: Hususi surette yapılan Karton,Kanaviçe ve bazı cins kumaşlar, bitüm veya katran içine batırılmak suretiyle su geçirmeyen malzeme olarak izolasyon işlerinde kullanılır. 10 YALITIM GEREÇLERİNİN UYGULANMA ŞEKİLLERİ Rüberoit vb.; Yüzeye yapıştırılmak suretiyle, Mastik asfalt vb.; Yüzeye serilmek suretiyle, Bitüm, Katran vb.; Yüzeye badana edilmesiyle Bitümlü Emülsiyonlar; Harcın içerisine katılmak suretiyle, 11 SU VE NEME KARŞI YAPILAN YALITIM ŞEKİLLERİ Drenaj, Temelde Yalıtım, Banyo, hela vb. yerlerde yalıtım, Teras ve Çatılarda Yalıtım. 12 DRENAJ Yer altı, yüzey ve sızıntı sularıyla kar ve buzun erimesinden oluşan sulardan binayı korumak amacıyla yapılır. DRENAJ İKİ ŞEKİLDE UYGULANIR A) Dış drenaj B) İç drenaj 13 DIŞ DRENAJ Bina çevresinde, temel duvarlarından 50~100 cm kadar dışarıda ve temel tabanından 30 ~50 cm derinde % 5 ~ 10 eğimli bir kanal açılır. Kil dolgu ve künklerin üzeri önce iri, sonra ufak taş parçalarıyla yüzeye yakın kısmı ise iri kumla doldurulur.(Şekil 219) En düşük seviyeli künk dere, kanalizasyon vb. yere bağlanarak, suyun binadan uzaklaştırılması sağlanır.(Şekil 219) 14 Kanal tabanına genellikle 20 cm çapındaki beton yada kil künkler-büzler- 2 ~ 4 cm aralıklarla döşenir. (Şekil 220) Künklerin Ek yerlerinin alt yarısı, çimento harcıyla kapatılır.(Şekil 220) Kanal künk yüksekliğinin yarısına kadar kil ile doldurularak iyice sıkıştırılır.(Şekil 220) 15 Drenaj kanalının köşe yaptığı yerlerde, en az 50x50 cm boyutunda ve kanal tabanından 15 ~ 20 cm aşağıdan başlayıp, bahçe seviyesine kadar yükselen taş yada beton rögarlar- bacalar- yapılır.(Şekil 221) Künkler bu rögarlara bağlanır.(Şekil 221) 16 DIŞ DRENAJ RESMİ 17 DIŞ DRENAJ RESMİ 18 Basit Drenajlarda: İri taş parçalarıyla Plaka taşlarla Tuğlalarla drenaj uygulaması yapılabilmektedir. 19 İÇ DRENAJ Dış drenaj yapma imkanı olmayan durumlarda, bodrum katında yapılan drenaj şeklidir. Genellikle binanın merkezi yerinde, bodrum döşemesinden en az 2.00 m derinlikte ve 50x50 cm boyutunda bir kuyu şeklinde yapılır. Kuyu, harçsız moloz taş duvar olarak örülür ve üzeri, saç ya da beton bir kapakla kapatılır. Kuyu üzerine otomatik olarak çalışan bir su motoru yerleştirilir. Bir ucu suyun döküleceği yere bağlanan ve su motoruyla da irtibatlandırılan bir su borusunun diğer ucuda kuyuya indirilir. Boru, kuyu tabanından 15 ~ 20 cm yukarıda bırakılmalı ve ucunada süzgeç takılmalıdır. Zeminden sızan su, bodrumun taban seviyesinden 40 ~ 50 cm aşağıya kadar yükseldiğinde; su pompası çalışarak suyun dışarı atılması sağlanır.(Şekil 223) 20 TEMELDE YALITIM Zemine inmesi muhtemel yağmur ve kar suları ile, dökme suların ya da mevcut yer altı suyunun binaya zarar vermesini önlemek amacıyla, temelde su ve nem yalıtımı yapmak gerekir. Yönetmeliğe göre de zorunludur. Temelde, yer altı suyunun bulunmaması ya da yer altı suyunun bodrum döşemesi altında olması durumlarında, basit yalıtım uygulamaları yapılabilir.(Şekil 224, 225,226) 21 22 23 BİNANIN YAPILMIŞ YA DA YAPILACAK OLMASI DURUMLARINA GÖRE YALITIM UYGULAMALARI İÇ YALITIM Yapılmıştamamlanmış bir yapının iç yüzeyine uygulanan bir yalıtım şeklidir.(Şekil 227) Yer altındaki en yüksek su seviyesinin (E.Y.S.S),bodrum döşemesi üzerinde olması durumunda yalıtım: Yer altı suyu, zemin tanecikleri arasındaki boşlukları tamamen doldurup, toprak seviyesi altındaki yapı elemanlarına hidro-statik basınç yapar. Bu nedenle binaya önemli ölçüde zarar verecek bu yer altı suyunun mutlaka yalıtılması gerekir. 24 TEMELDE, SU VE NEM YALITIMI UYGULANMASI a) Yeraltı suyunun bodrum döşemesi üzerinde olması durumunda ; yer altı suyu, öncelikle ve uygun yöntemlerle temel taban seviyesinin altına düşürülmelidir. b) Yalıtımın ilk katı uygulanmadan önce yüzey, iyice temizlenmeli ve kurutulmalıdır. c) Yalıtım tabakaları ek yerlerinde birbirlerine en az 10 cm bindirilerek yapıştırılmalıdır. d) Keskin köşeler, yaklaşık 4 cm yarı çapında yuvarlatılmalıdır. e) Yalıtım en yüksek su seviyesinden, en az 50 cm yukarıya kadar uygulanmalıdır. (şekle bak) f) Yalıtım mümkün olduğunca bir seferde yapılıp bitirilmelidir. g) Koruyucu sırt duvarı, betondan yapılıyorsa 10 cm, tuğladan yapılıyorsa en az 9 cm (1/2 tuğla) ve dolu tuğla olmalıdır. h) Tamamlanmış dikey yalıtım, çimento şerbeti ya da kireçle badanalanmalıdır. i) Temelin betonarme donatısı yerleştirilirken ya da diğer işçilikler esnasında, yalıtımın zedelenmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır. 25 DIŞ YALITIM Yapılacak bir yapının, taşıyıcı sistemleriyle duvarlarının dış yüzeylerine; 1. İçten Uygulanan (Şekil 228) 2. Dıştan Uygulanan (Şekil 229, 230) yalıtım şeklidir. 26 Temel yan perde bitiş detayı 27 28 TEMEL SU YALITIMI KISMEN YAPILMIŞ YAPI ÖRNEKLERİ 29 30 31 32 33 34 BANYO, HELA vb YERLERDE, SU ve NEM YALITIMI Banyo, hela vb. yerlerde, kullanma suyunun ya da pis ve temiz su tesisatlarından sızan suyun döşeme kaplamasından geçerek, binaya zarar vermesini önlemek amacıyla, su ve neme karşı yalıtım yapılır.(Şekil 231) YAPILIŞI a) İçerisine sika vb. solüsyon katılmış eğim betonu (% 3~5 eğim verilerek ve kalınlık 3 cm olacak şekilde dökülmelidir) b) Yalıtım gereci (mastik asfalt vb.), c) Mozaik ya da çimento harçlı karo vb. döşeme kaplaması ( harç içerisine sika, antihidro vb. nin katılması uygun olur). d) Döşemede yapılan yalıtımn duvarda, en az lavabo muslukları seviyesini aşacak yüksekliğe kadar devam ettirilmesi gerekir. Duvarda Yalıtım Gerecinin Uygulanması Yalıtım gereci olarak cam elyafı + polyester kullanılmaktadır. İyice temizlenen, kurutulan yüzeye cam elyafı serilir Üzerine, katalizörüyle karıştırılan polyester solüsyonu fırçayla ve tampon edilerek sürülür. 35