E dergi
Transkript
E dergi
AĠLE VE EĞĠTĠM DERGĠSĠ SAYI 1 1 Eyvah Çocuğum Zor Öğreniyor 4 Bunları Biliyor Musun? 7 Mutlu Çocuk Yetiştirmek 8 Hale Hanım’ın Sabah Çilesi 10 Dene Bakalım Söyleyebilecek Misin? 14 Öğrenme Stilleri 15 Sevgili Velimiz Merhaba Çocuk Eğitiminde Anne Babaya Düşen Görevler Bir Film Bir Kitap 16 22 Emine AKKAYMAK Rehber Öğretmen Sevgili Velimiz Merhaba, Anne baba olacağı müjdesini almak, bir insan için en güzel haberdir. Bu haberin ardından baĢlarız hayaller kurmaya… Ona kıyafetler alırız, yatağını yapar, heyecanla onu beklemeye koyuluruz. Sonra çocuk dünyaya gelir. Onun fiziksel ihtiyaçlarını gidermek için büyük emek veririz. Günlük yoğurtlar hazırlar, vitamin dolu meyveleri rendeleriz. Kurulan hayaller farklılaĢmaya baĢlar. Artık sağlıklı bir çocuğa sahip olmanın yanında; Ancak bizler eminiz ki, sizin desteğiniz “Yavrum iyi insan olsun” hayalleri de olmadan bunu baĢarmamız imkânsız. kurmaya baĢlarız. Onlar için pek çok Bu yüzden, okulumuzda Değerler fedakârlık yaparız, sırf iyi insan Eğitimi çalıĢmaları adına neler olsunlar diye… yaptığımızı ve sizlerden neler Ama ne demektir iyi insan olmak? beklediğimizi paylaĢmak istiyoruz. Ġyi insanlar neler yapar? Bizler, yaptığımız çalıĢmalar sonunda; “Ġyi insan” kavramının içini hep millî, manevî, ahlaki, kültürel ve birlikte doldurmak amacıyla evrensel değerleri öğrencilerimize yavrularınızı bize emanet ettiniz. kazandırmayı ve bunları davranıĢa Allah‟ın size verdiği o muhteĢem geçirmelerini hedefliyoruz. Böylelikle emanetleri bizimle paylaĢtınız. Onlar toplumsal çözülmenin de önüne geçilebileceğini düĢünüyoruz. için kurduğunuz ve kurduğumuz Anne, babalar ve eğitimciler hayallerin gerçekleĢmesi adına ortak olarak sormamız gereken sorular adımlar atmamız gerekiyor. Bu adımlardan biri de 2012-2013 Ģunlardır; Eğitim-Öğretim Yılından itibaren • Ġçinde bulunduğumuz ortam ve sistemli bir Ģekilde yürüttüğümüz çevre istediğimiz değerlere sahip “Değerler Eğitimi” çalıĢmaları. çocukları yetiĢtirmek için uygun mu? Değerler Eğitimi, insanın insanca • yaĢamı için Ģart olan değer ve düĢünüp yaparken sorumluluk sahibi davranıĢların öğrencilerimize olabilecekler mi? kazandırılması amacı ile • yürüttüğümüz bir programdır. seyrederken barıĢçıl olabilecekler mi? 1 Her Ģeyi çocuklarımız adına Bu kadar Ģiddeti televizyonlarda •AĢırı koruma ve müdahaleci Çocuk, sevme yeteneğini davranırken özgüvenleri geliĢecek mi? sevilerek kazanır. Sevmeden önce • Biz Ģimdi onlar mutlu olsun, sevilmeyi öğrenir. Sevmek öğrenilen üzülmesinler diye uğraĢırken, onlar bir davranıĢtır. Onlara sevgiyi mücadele etmeden mutlu olabilecekler öğretmeliyiz. mi? Çocukluğunda sevgiye • Onlar için her Ģeyin en iyisi doymamıĢ insanın dengeli bir kiĢilikte düĢünülürken çocuklarımız ailesine, geliĢtirmesi de baĢkalarını sevmesi de vatanına ve milletine yararlı bireyler imkânsızdır. Sevgimizi paylaĢmalıyız. olabilecekler mi? Çocuklarımıza sarılarak sevgimizi göstermekten kaçınmamalıyız. Çocuklarımız hata yapsa bile asla onları sevmemekle tehdit etmemeliyiz. DEĞERLER NASIL ÖĞRENĠLĠR? Değerlerin öğrenilmesi sosyal bir öğrenmedir. Çocuğun gördüğü ilk sosyal kurum aile olduğu için çocuğun değer sisteminin oluĢmasında aile önemli bir yere sahiptir. Ailede değerler model alma ve anne babayı taklit etme Ģeklinde oluĢmaya baĢlar. Çocuklarımızın sevgi dolu bireyler olmaları için; Çocukların davranıĢ ve tutumlarının sonucunda çevrelerinden gördükleri Temel ihtiyaçlarını en uygun tepki ve yorumlarla geliĢir. GeçmiĢte biçimde karĢılayan, kiĢide kendi değerlerin çoğu aile içinde yaĢantı ile kendisini doyurabilme yetisi aktarılırken, artık sadece yaĢantı geliĢtiren, sevgi, eğitim ve disiplini en yeterli olmamakta anne babaların bu sağlıklı biçimde ve oranda içinde konuda bilinçli çaba sarf etmeleri bulunduran bir tutum izlemeliyiz. gerekmektedir Ġnsan ruhunun üretebildiği en DEĞERLERĠ KAZANDIRMADA gönül okĢayıcı duygulardan biri olan ETKĠLĠ OLMAK ĠÇĠN: sevgiyi, çocuklarımızdan • esirgememeliyiz. Anne babalık amaçlarınızı belirleyebilirsiniz. Ailenizde sizin için Sevgi, övgü ve takdir insana önemli olan değerler neler? değerli olduğu duygusunu verir; Çocuğunuzun hangi değerleri değerli olduğunu hisseden insan da benimsemesini istersiniz? Sizin için çevresine değer verir. Çocuklarımıza önemli olan davranıĢlar ve ilkeleri değer vermeliyiz. belirleyebilirsiniz. Bunları düĢünüp, 2 yazabilirsiniz. • Belirlediğiniz değerleri • çocuğunuzun kazanması yönünde uzak faaliyetlerle zaman geçirmeleri neler yaptığınızı düĢünebilirsiniz. • için yönlendirebilir ve geliĢimsel Ailenizin değerleri ve oyunlar oynaması konusunda önceliklerini çocuklarınızın yanında destekleyebilirsiniz. sıklıkla konuĢabilirsiniz. Ġstediğiniz NASIL davranıĢları açıklayarak net ÖDÜLLENDĠREBĠLĠRSĠNĠZ? anlamalarını sağlayabilirsiniz. • Överek, gülümseyerek, Çocuklarınızda görmek sarılarak, öperek istediğiniz davranıĢları, değerleri ve Sevdiği bir iĢi yaparak (Örneğin inançları öncelikli olarak sizler model bir öykü okuyarak, TV‟de sevdiği bir olabilirsiniz. • Çocuğunuzla seyrettiği çizgi film, reklâm veya oynadığı bilgisayar programı izlemesine izin vererek, parka götürerek, birlikte sinemaya giderek, birlikte maça giderek, hep oyunları hakkında konuĢabilirsiniz. birlikte oyun oynayarak gibi) Çocuğunuzun bunlarda ne anladığı ve NASIL gerçek dünya hakkında ÖDÜLLENDĠRMEMELĠSĠNĠZ? konuĢabilirsiniz. • Televizyondan ve bilgisayardan Pahalı oyuncaklar alarak Çocuklarınızı dinleyerek ve söylediklerini anlamaya çalıĢarak Pahalı kıyafetler alarak onlara ne kadar önem verdiğinizi Her istediğini yaparak gösterebilirsiniz. Unutmayın ki, çocuk • Çocuk kitapları okuyabilir, ödüllendirildiğinde baĢardığını çocuk filmleri izleyebilirsiniz. anlayacaktır ve bu onun o davranıĢı Çocukların oyun ve oyuncaklarıyla sürdürmesini güçlendirecektir. Olumlu oynayarak onları daha fazla anlama davranıĢı hemen, açık bir biçimde ve paylaĢımda bulunma fırsatı ödüllendirin. Çocuğunuza sizin bulabilirsiniz. hoĢunuza giden Ģeyin ne olduğunu • söyleyin. YanlıĢ davranıĢlarına daha az tepkisel davranabilir, çözümler bulma Olumsuz davranıĢları her üzerine yoğunlaĢabilirsiniz. seferinde tutarlı bir biçimde • görmezden gelin. Bu davranıĢı bir Çocuklarınızın olumlu davranıĢlarını yüreklendirebilirsiniz. baĢkasının ödüllendirmesine izin • vermeyin. Çocuğun olgunluk seviyesi ve Evde çocuklarınızla yaptığınız yaĢına uygun kararları alması yönünde fırsatlar verebilir, böylece paylaĢımları ve önerilerinizi bizimle kiĢisel kontrolün geliĢmesini paylaĢmanızı bekliyoruz. ġimdiden sağlayabilirsiniz. çocuklarınıza verdiğiniz önem ve bize 3 verdiğiniz destek için çok teĢekkür ederiz. • Bazı harflerin seslerini doğru • Dikkatini toplamada ki olarak telaffuz edemezler.(r, Ģ, j gibi.) yetersizliğinden dolayı odasında veya • çalıĢma masasında dikkatini Soyut kavramları anlamakta zorluk çekerler. dağıtabilecek materyalleri toplamanız • çocuğunuzun dikkatini toplamasına Kaba motor becerilerinde ip atlama, top yakalama gibi hareket ve oyunlarda yaĢıtlarına oranla düz beyaz kağıt bulundurulması Sakardırlar, sık sık uygun olabilir. düĢer ve yaralanırlar. • Ġstemeden bir Ģeyleri özellikle odasına ipuçları konulabilir. Ġnce motor • becerilerine dayalı olabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi) zorluk çekerler. aritmetikte sorunlar yaĢıyor ise. Ġlk önce rakam kavramı, daha sonra basit toplama iĢlemleri ve en son çarpma ve Eğer çocuğunuzda yukarıda bölme iĢlemlerini hedef olarak saydıklarımızın yarısından fazlasını koymanız doğru olabilir. görüyorsanız çocuğunuzda öğrenme • güçlüğü bulunabilir. Bu durumda Çocuğunuzla konuĢurken olumsuz ifadeler yerine olumlu ifadeler yapabilecekleriniz ev ortamınızı kullanmaya çalıĢın. Örneğin; çocuğunuzun öğrenebilmesini yapamıyorsun yerine yapmakta kolaylaĢtıracak Ģekilde ayarlayabilirsiniz. Yapabilecekleriniz; Yetersizliği olan alanla güçlük çektin ama yapabilirsin denilebilir. • ilgili(okuma, yazma, konuĢma veya Çocuğunuzun baĢarısını o anda tebrik edin. Çünkü daha fazla beklenti aritmetik) daha detaylı çalıĢmalar içinde olursanız belli bir süre sonra yapılabilir. • Çocuğunuzun baĢarabileceği hedefler belirlemesinde yardımcı iĢlemlerde( düğme • Zaman ve yön kavramında güçlük çeken çocuklar için ev içerisinde kırarlar. • masasında sadece tek renkli bir kalem, silgi ve defteri yada ev çalıĢmaları için baĢarısızdırlar. • fayda sağlayabilir. ÇalıĢma çocuğunuz kendini bir dağın altında Çocuğunuzun iyi olduğu alanda hissedebilir. kendini ifade etmesi için , yetersiz • olduğu alanda ise sevecen Ģekilde yüreklendirerek sınıf içi çalıĢmalarına katılı sağlanabilir. 6 Çocuğunuzun sınıf arkadaĢları ile iletiĢimini olumlu biçimde arttırmak için etkinlik hazırlayabilirsiniz. Bunları Biliyor Musun? • Bir kuş uçarken, dakikada 1000 kez kalbi çarpıyor, dinlenirken bu rakam 400’e düşüyor. • Devekuşu yaklaşık 135 kilograma ulaşan ağırlığı ve 2,5 metreyi bulan boyu ile yaşayan en iri kuş. • Bir devekuşu yumurtasını haşlamak için tam 2 saat gerekli. Ġyi ki tavuk yumurtaları çabucak haşlanıyor da kahvaltı da çok beklemiyoruz 7 Emine AKKAYMAK Rehber Öğretmen Mutlu Çocuk YetiĢtirmek Hiç Ģüphesiz dünyanın en güzel duygularındandır annelik ve babalık. Güzel ama bir o kadar da zahmetli, sabır isteyen ve ustalık gerektiren bir uğraĢtır. Onun küçücük parmaklarını elinize aldığınızda,”iyi ki” sözcüğünü bütün hücrelerinizde hissedersiniz. Onun için yapamayacağınız hiçbir Ģey yoktur, canınızı ortaya koymak da dâhil. Onun yüzü güldüğünde siz ondan daha mutlu olursunuz adeta ayaklarınız yere basmaz; aksine onun ve babanın yani sizin mutlu yüzündeki gülümsemeyi olmanız gerekmektedir. göremediğinizde dünyanın bütün • ağırlığını sırtınızda hissedersiniz. Çocuğunuza inanın ve güvenin. Ve bu durumu sözel olarak sık sık ifade Çocuklarımız bizim için bu kadar edin. önemliyken bazen farkında olmadan • onlara zarar da verebiliyoruz. Peki, Olumsuz ya da karamsar görüĢleri, ne kadar sık ifade ettiğinize kendi gözümüzden sakındığımız dikkat edin. Olumlu düĢünün. Yapıcı çocuğumuzu ilerde nasıl görmek eleĢtirilerde bulunun. istiyoruz. Etrafına gülücükler saçan, özgüvenli, problemlerini kendisi çözen, insanlarla rahat iletiĢim kurabilen bir • DüĢünce ve konuĢmalarınızın ne kadarını Ģikâyete ve hayatınızdaki çocuk mu; yoksa mutsuz, yaĢamdan eksikliklere ayırdığınıza dikkat edin. zevk almayan, somurtkan, kimseyle iyi • anlaĢamayan, içekapanık ve olduğunca bağırıp çağırmadan, özgüvensiz bir çocuk mu? Tercih konuĢarak ve kısa sürede çözmeye sizin…. çalıĢın. Sorun odaklı bir evde yetiĢen Problemlerinizi mümkün çocukların; ileriki dönemlerde bunu EĞER TERCĠHĠNĠZ BĠRĠNCĠ bir yaĢam biçimi olarak ÇOCUKSA geliĢtireceklerini unutmayın. Yapılan araĢtırmalarda da • görüldüğü gibi, depresyonda olan Derslere, kurslara ara verip çocuğunuzla bire bir vakit geçirin. anne babanın çocuğunun da Onunla beraber yerde oturup yapboz depresyonda olma ihtimalinin yüksek yapın, mutfakta beraber omlet yapın, olduğunu düĢünerek, Mutlu çocuklar banyo yapmadan önce beraber yetiĢtirmek istiyorsanız, önce anne 8 yüzünüzü boyayın, parkta beraber kaydıraktan kayın. Aktivitelerde ona katılın, beraber bisiklete binin, beraber yüzmeye gidin, hem onu teĢvik edersiniz hem de çocuğunuzla birlikte güzel vakit geçirmiĢ olursunuz. • Değer yargılarını geliĢtirin. Ona sorumlulukları olan değerli bir vatandaĢ olduğunu aĢılayın. Mesela kullanmadığı oyuncakları beraber biriktirip, bir derneğe bağıĢlayın. Eski gazeteleri biriktirmeyi, geri dönüĢümü • ona onun dilinde anlatın. • BaĢkalarıyla kıyaslanma, çocukların ruh dünyasında derin Çocuğunuzu iyi bir is yaptığında yaralar açar ve büyük komplekslere tebrik edin, ona hangi konularda zemin teĢkil edebilir. Özellikle baĢarılı olduğunu açıkça anlatın. kardeĢler arasında sık yapılan Mesela ödevini bitirdiğinde “resminde kıyaslamalar, aĢağılık kompleksine kullandığın renkleri çok beğendim” sebep olur. Çocuklar kıyaslanmadan, gibi detay verin. kendi kiĢilik özelliklerine göre takdir • edilmelidir. Yaptığı proje hakkında konusun. Çocuğunuzu hediye ile değil övgülerle • ödüllendirin Çocuğunuzun yarıda bıraktığı bir iĢi • bitirmeye veya düzeltmeye çalıĢmanız Çocuğunuzu kucaklayın, öpün, ona Mükemmeliyetçiliği bırakın. gülümseyin. Tüm bunlar size kat kat onun kendine güvenini sarsar. geri dönecektir. “Ben içimden severim” • ile hiçbir yol kat edemezsiniz. baĢına aĢmasını öğretin. Ayakkabı • bağlarını yavaĢ da olsa bekleyin kendi Çocuğunuzu dinlemesini öğrenin, KarsılaĢtığı güçlükleri kendi lafını yarıda kesmeyin, baĢka bir iĢle bağlasın. ilgileniyorsanız, bırakın ve ona • konsantre olun. Söylediği Ģeylerin verin, gereksiz kısıtlama enerjisini ve önemli olduğunu, onu dinleyerek heyecanını dıĢa atmasını engeller, bu gösterebilirsiniz. Bırakın aynı Ģeyleri da ona sıkıntı verir. Unutmayın; tekrar etsin, siz hep aynı dikkatle oyuncaklarını toplamayı öğrenmesi dinleyin. için önce dağıtabilmesi lazım. • 9 Sevdiği Ģeyleri yapmasına izin Mutluluğunuz daim olsun. Elif Sultan ALTINTAġ Rehber Öğretmen Hale Hanım‟ın Sabah Çilesi Hale Hanım gözlerini açtığında odası aydınlanmıĢtı. GüneĢ gözüne düĢtü, sanki güneĢ gözünden geçip beynini delmiĢ gibi yataktan attı kendini. Saate baktı 7‟yi görünce bir çığlık attı. Bu hep oluyordu. Ama nasıl oluyordu? Her akĢam telefonunun saatini 6‟ya kuruyor ama saat çalınca alarmı kapatıp geri uyuyordu. ĠĢte bu nedenle bu dönem 8. kez alarma rağmen geç kalıyorlardı. 9. da yoldaydı. Ömer‟in öğretmeni çok titiz bir hanımdı. Zaten onun sınıfına rica minnet kayıt yaptırmıĢlardı. Hocanım Ömer‟in dersleri dinlemek -Aman sanki öğrenci sensin Hale. Diye yerine ortada gezmesine, ödevlerini seslendi arkasından Faruk Bey. eksik veya hiç yapmamasına, - Beni lafa tutma Faruk, çocukları arkadaĢları ile tartıĢmasından kaldırayım. AyĢe….Ömer…. Hadi yılmıĢtı. Bir de üstüne geç kalkın. Diye bağırıyordu koridorda kalmalarına tahammül edemiyor. Her Hale Hanım. Bu feryatları iĢiten AyĢe fırsatta Hale Hanım‟a “Eğer benim korku ile sıçradı yataktan. kurallarıma uyamayacaksınız ben -Ömer hadi kalk. Bak annem geliyor. Ömer‟e fayda sağlayamam.”diyordu. - Öff… Abla bırak ya uyuyacağım ben. Hale Hanım‟ın aklına öğretmenin O sırada içeri giren Hale Hanım; söyledikleri geldikçe sersemledi. Komodine çarptı. Bir kere daha çığlık attı, - Daha yatıyor musun Ömer ? Geç kalacağız gene okula. Kalk vallahi bugünde öğretmeninden laf iĢitirsem EĢi sesine kalkıp; seni parçalarım. Hadi giyin hemen - Ne oldu Hale? Ne var gene sabah üstünü. sabah.” - Anne bugün de kahvaltı yapsak ya. -Ayyy! Ne olsun Faruk! Gene geç - Aman oğlum ne kahvaltısı… Okula kalacağız okula. Bir sürü laf geç kaldık giderken bir kete alırım ben iĢiteceğim öğretmenden. Dedi. Ayak sana, yanına da meyve suyu serçe parmağı sızlıyordu. Topallaya beslenmede yersin. Hadi paĢam. topallaya koridora çıktı 10 O sırada elini yüzünü yıkayan -Hadi Faruk biz de gidiyoruz. Oğlum AyĢe odaya girdi. “Annem gene kete ayakkabını düzgün giy. GörüĢürüz alacak en iyisi ben aç değilim diyeyim. akĢama. Çantana her Ģeyi koydun mu Kantinden tost yerim hiç değilse.”diye Ömer? Dedi Hale Hanım bir yandan geçirdi aklından. da Ömer‟in çantasını karıĢtırıyordu. •-Anne ben aç değilim zaten servisim de gelmek üzeredir. Ben babamdan - Hale bu çocukta kahvaltı etmedi gene. -Ayy Faruk alırım ben ona bir Ģeyler. harçlık alayım öğlene yakın yerim Sen de iĢ yerinde yap kahvaltını. Hadi okulda bir Ģeyler. Dedi bir yandan lafa tutma. Diyerek kafasını üstünü giyerken. çevirdiğinde üst komĢusu Reyhan •-Günaydın hanımlar. Dedi Faruk Bey Hanım ile yüz yüze geldi. Reyhan •-Bakın banyoda bir su kuĢu buldum. Hanım sabah 6 da kalkar çocuklarına Yüzünü yıkamaya diye girmiĢ ama ve eĢine kahvaltı hazırlar, 6 buçukta banyo yapıyordu. Diye ekledi üzeri çocukları kaldırır ve hep birlikte sırılsıklam olmuĢ Ömer‟i göstererek. kahvaltı yaparlardı. Çocuklarını 7‟yi •- Vallahi bu çocuk benim ömrümü 10 geçe okulun kapısına bırakır, kısalttı Faruk. sınıflarına hiç gitmez ve 7‟yi 20 geçe •O sırada servisin korna sesi duyuldu. geri evde olurdu. Hale Hanım bugün AyĢe pencereyi açıp gibi diğer günler de Ömer‟in okula geç •- Geliyorum Ahmet Abi. Diye bağırdı. kaldığını böyle anlardı. ĠĢte bu yüzden her gün “Bundan sonra ben de erken Ġçeri girip. kalkacağım. Kahvaltı da •- Baba 10 Lira versene, ben okulda hazırlayacağım.” Diye kendi kendine yiyeceğim. sözler alır ama 2 günden fazla •- Kızım kahvaltı etseydin. uygulayamazdı. •-ġu saatte kahvaltı mı olur Faruk. -Günaydın Hale Hanımcım çocuklar Servis gelmiĢ dayanmıĢ kapıya. Ver gene geç kalkmıĢ. Ömer‟ciğim akĢam kıza da okulda karnını doyursun. erken yatsan da yavrum bak annen Aklından da “Sanki kendi hazırlıyor helak olmasa sabah sabah. Yazık değil kahvaltıyı.” diye geçirdi. mi. Ben lafa da tutmayayım . Çocuğu •-Hadi kızım Allah zihin açıklığı versin. bıraktıktan sonra bana uğra da sabah Diyerek gönderdi AyĢe‟yi Faruk Bey. kahvesi içelim. Dedi Reyhan Hanım •-Hadi Faruk biz de gidiyoruz. Oğlum Hale Hanım ayakkabını düzgün giy. GörüĢürüz - Tamam. Diyebildi. akĢama. Çantana her Ģeyi koydun mu Merdivenden çocuğunu sürükleye Ömer? Dedi Hale Hanım bir yandan sürükleye indi. Yol üstünde ki da Ömer‟in çantasını karıĢtırıyordu. pastaneden Ömer‟in beslenmesini aldı. 11 Bir yandan da Reyhan Hanım vardı - Bak arkadaĢların ne güzel yazmıĢlar. aklında. “Nasıl kahve içeceksek karnım zil çalıyor. Aç karnına kahve içecekmiĢiz. Gene anlatıp duracak yok kalktım da omlet yaptım da. ĠĢgüzar - Öff anne. Dedi Ömer. Hale Hanım gözlerini açtı. Bu ne demekti böyle öğretmenin yanında. Öğretmen hanım koridordan seslendi. kadın ne olacak. Bir de kasılıyor - Hale Hanım zaten dersin bitmesine 10 kendisi çocuğu bıraktı ya.” Diye dakika kaldı. Çocukları daha fazla aklından geçirirken okula vardılar. oyalamayalım. Biz rehberlik servisine Okul bahçesinde gene kimse çıkalım. kalmamıĢtı. Mecbur sınıfa kadar götürdü Ömer‟i. Zoraki kapıyı çaldı, -Tabi Hocanım biz çok dikkat ediyoruz. açtı. Ama arkadaĢlarını görünce Ģımarıyor böyle. Hıh hı… Diye zoraki bir güldü - Hocanım Ömer‟i getirdim. Diye Hale Hanım. Biraz da heyecanlıydı. fısıldadı kapının arasından. Ġlk defa hocanım kapıdan bir iki söz - Çocuklar siz sayfa 67‟yi okuyun. söylememiĢti. Ġlk defa rehberlik “Eyvah! Gene bir sürü laf servisi diyordu. Orada ne olacaktı ki. duyacağım.”diye aklından geçirdi Gerçi sene baĢında Rehber öğretmen Hale Hanım. Bir yandan da sırasına ile tanıĢma toplantısı olmuĢtu ama giden Ömer‟e sınıfla ilgili bir Ģey olmayınca hastam - Annecim öğretmenini iyi dinle var deyip çıkmıĢtı. Daha önce yavrum. Diye seslendi. çağırdıklarında da bir Ģeyler uydurmuĢtu ama Ģimdiki resmen zorla Hocanım gülümsedi. “ĠĢte dedi sanırım ilgilenmem hoĢuna gitti idi. Kapıyı çaldı Hocanım ve girdiler. - PaĢam uslu dur. ArkadaĢlarınla iyi - HoĢ geldiniz dedi. Rehber Öğretmen. geçin. Bak ne güzel defterlerini açmıĢ - HoĢ bulduk. Size bahsetmiĢ olduğum arkadaĢların. Dedi velim. Dün görüĢtüğünüz Ömer‟in annesidir. Yazılara gözü iliĢti. Ömer‟in yazısının bunlarla hiç alakası yoktu. - HoĢ geldiniz sizde, Ġsminiz nedir? “AyĢe‟ye söyleyeyim de daha çok - Hale ben. ilgilensin kardeĢiyle. „Yazdırdım anne‟ diyor ama hiç aslı yok. Bunlar ne - Ben de Esra memnun oldum. Nasılsınız Hale Hanım. güzel yazmıĢ. AyĢe de televizyon - Ġyiyim siz. “Bu da nereden çıktı izleyeceğim diye çocuğa alelacele yaptırıyor demek ki ödevlerini.” Diye aklından geçirdi. Sırasına oturup böyle. Ġkisi de zebani gibi baĢıma dikildiler.” çantasını karıĢtıran Ömer‟e yine - Ben de iyiyim teĢekkür ederim. seslendi. Hocanım isterseniz siz sınıfınıza geçin biz Hale Hanım ile sohbet edelim. 12 -GörüĢmek üzere Hale Hanım. Dedi gülümseyerek öğretmen ve çıktı. Hale Hanım çok bozulmuĢtu. Bu resmen tuzaktı. Karnı açtı. Kim bilir ne kadar konuĢacaktı Ģimdi bu rehber öğretmen. - Hale Hanım dün Ömer ile görüĢtüğümde çok geç yattığını öğrendim. Kendisi saat 22‟de yayınlanan dizileri izlediğini belirtti. Bu onun için çok geç bir saat ayrıca o -farklılaĢabilir. Dedi ve okulun zili diziler içerik olarak onun için uygun duyuldu. değil. - Ooo saat 8 olmuĢ. Tamam hocam. - ġey Esra Hanım Ģimdi. Ben yat Erken yatacak. Ġzninizle. Ben çıkayım diyorum saat 22‟de ama o inat ediyor. geç kalmayayım doktora. Yatmam diyor. Bizimle oturuyor - Hale Hanım kendi doktor hocam yenemiyorum ki. randevunuza gösterdiğiniz titizliği, - ġu anda 7 yaĢında bir çocuktan Ömer‟in okuluna da bekliyoruz. bahsediyoruz Hale Hanım. Bir gün Tekrar görüĢelim. saat 6‟da kaldırın akĢamda erken - Tamam Hocanım. Tamam. Diye yatmak isteyecektir. Televizyondaki kapıya yöneldi. Hale Hanım. Kapıyı programı siz izlerseniz çocuğun aklı açar açmaz Ömer‟in öğretmeni ile kalacaktır. Gerekirse saat 22‟de Ömer karĢılaĢtı. yatınca siz de televizyonu kapatın. - Biz görüĢtük Hocanım ile. Dedi ve Evde sessizlik olursa daha rahat uyur hızla koridorda yürümeye baĢladı. çocukta. Sınıftan çıkan Ömer annesine “Söylemesi nasıl kolay… Ben unuttuğu bir Ģeyi hatırlatmak ister kalkamıyorum o saatte çocuk nasıl gibi. kalksın. Hem de akĢamları benim - Anne Teyzeme gününde yardım dizim var. Ġzlemeden olur mu ay. Ne etmeye gideceksin ya kekten bana da biçim insan bu.” getir. -Yaa öyle mi hocam. Tamam ben Hale Hanım “Tamam” demek için deneyeyim bunu. Ama benim eve arkasına döndü ve Ömer‟in arkasında gitmem gerek Ģimdi. Doktor randevun duran rehber öğretmen ve sınıf varda bugün. öğretmeni ile göz göze geldi. Yüzü -- Hale Hanım bakın dediklerim kızardı. Kafasını salladı ve okuldan Ömer‟in iyiliği için. Düzenli bir hızla uzaklaĢtı. Öğretmenler yaĢama alıĢırsa, davranıĢları da birbirlerine baktılar derin bir nefes çektiler. 13 Dene Bakalım Söyleyebilecek Misin? SEVGĠLĠ ÖĞRENCĠLER! Bir deneyin bakalım söyleyebilecek misiniz? “Değirmene girdi köpek, değirmenci vurdu kötek; hem kötek yedi köpek, hem kepek yedi köpek.” Söylemesi çok zor değil mi 14 Emine AKKAYMAK Rehber Öğretmen Öğrenme Stilleri Ġnsanlar genellikle 3 yoldan bilgi edinirler. Ancak,her insan bu bilgi edinme yollarından birini baskın olarak kullanmaktadır. Öğrencilerimizin bu baskın yönlerini tespit ederek onların öğrenmelerini kolaylaĢtırabiliriz. 1.Görsel Ağırlıklı Öğrenenler: Görerek ve okuyarak öğrenmeyi tercih ederler. Kendi kendine okuyarak öğrenirler. Renkli Ģeyleri, grafik ve haritaları akılda canlandırır. tercih ederler. Değerlendirme ve Test Etme Ġhtiyacı: 2.ĠĢitsel Ağırlıklı Öğrenenler: ĠĢiterek, Görsel-yazılı testler, araĢtırma dinleyerek ve tartıĢarak öğrenmeyi raporları, yazılı raporlar, grafiksel tercih ederler. gösterimlerden yararlanır. Yazılı 3.Dokunsal/Kinestetik Ağırlıklı sınavlarda baĢarılıdır. Öğrenenler: . Bunlar öğrenecekleri En Ġyi Öğrenme Yolları: Not alarak, Ģeylerle fiziksel temas kurarak, liste yaparak, öğrenilecek bilgileri yaparak öğrenirler;dokunma, okuyarak, bir gösteriyi izleyerek yaparak yaĢayarak öğrenme en öğrenir. Kitaplardan video belirgin özellikleridir. geziler, filmlerinden ve basılı materyallerden pandomim, vs.yi kapsar. yararlanır. 1. Görsel Ağırlıklı Öğrenme Stili Okuma / ÇalıĢma Özellikleri: Eğlenmek (Görerek Öğrenenler) veya dinlenmek için okur, uzun süre Doğal Olduğu Yerler: Ġyi giyinir, çalıĢamaz, çalıĢma sırasında sessiz ayrıntıları ve renkleri hatırlar, ortam ister, hızlı okur, kelimelerin okumayı, yazmayı sever, insanların sesinden ziyade yazılı Ģeklini yüzünü hatırlar ama isimlerini hatırlama. unutur. Yazılarda görülen isimleri Okuldaki Güçlükleri: Ne yapılacağını hatırlar, zihinsel (görsel) imgeler görmeden hareket etmekte zorlanır. yaratır. Gürültülü ve hareketli çevrede Problem Çözme Yolları: Talimatları çalıĢamaz. Ses akort edemez. Görsel okur, problemleri listeler, düĢünceleri resim ve malzeme olmadan öğretmeni düzenlerken grafiksel malzemeler dinleyemez. Görüntü ve dıĢ görünüĢ ile kullanır. AkıĢ kartları kullanır, kâğıt ilgilenir. Sıkıcı ve düzensiz bir sınıfta üzerinde grafiksel çalıĢmaları görür ve çalıĢmak istemez. 15 Genel Değerlendirme: Özel yaĢamlarında genellikle düzenli olurlar. KarıĢıklık ve dağınıklıktan rahatsız olurlar. Dağınık bir masada çalıĢamazlar. Önce masayı kendine göre düzenlerler, daha sonra çalıĢmaya baĢlarlar. Kalem, silgi, kalemtıraĢ gibi araçlar için masada kendilerine göre yer belirlerler ve araç gereçlerini hep bu yerlerde tutarlar. Çantaları, dolapları her zaman düzenlidir. Yazmayı sevmeseler bile defterlerini düzenli ve itinalı kullanırlar. Düz anlatımlarda; dersi öğretmenin veya öğrencinin anlatması yönteminden yeterince yararlanamazlar. Tam olarak anlaĢılması için dersin görsel malzemelerle mutlaka desteklenmesi sorar, hedefi sözle ifade eder, sözlü gerekir. Harita, poster, Ģema, grafik tekrarlar yapar. gibi görsel araçlardan kolay Değerlendirme ve Test Etme Ġhtiyacı: etkilenirler ve bu araçlardan Yazılılardan ziyade sözlülerde baĢarılı öğrendiklerini kolay hatırlarlar. olur, projelerini sözlü olarak sunar, ne Öğrendikleri konuları gözlerinin önüne öğrendiğinin birileri tarafından getirerek hatırlamaya çalıĢırlar. sorulmasını ister, Ģiir okumaktan, Ģarkı 2. ĠĢitsel Ağırlıklı Öğrenme Stili söylemekten hoĢlanır. En Ġyi Öğrenme Yolları: Yüksek sesle (Duyarak Öğrenenler) anlatım, bir öğretmeni dinleme küçük Doğal Olduğu Yerler: Doğaçlama (spontan ) konuĢur, ayaküstü düĢünür, karĢılaĢtığı insanların yüzlerini unutur ama adlarını hatırlar, kelimelerle ve ve büyük grup tartıĢması yapma, çalıĢma yerinde fon olarak sessiz müzik dinleme ile daha iyi öğrenir. Okuma / ÇalıĢma Özellikleri: Diyalog ve dille çalıĢır, hafif sesli ortamlardan oyunları okuma, karĢılaĢtırma için hoĢlanır. içten ve dıĢtan seslendirme, okurken ne Problem Çözme Yolları: okuduğu hakkında kendi kendilerine ve TartıĢmalardan hoĢlanır, seçenekler baĢkalarına konuĢma ve yeni kelimeleri hakkında konuĢur, bir durumda ne seslendirmede baĢarılıdır. yapılacağını o durumu yaĢayanlara Okuldaki Güçlükleri: Görsel öğrencilerden daha yavaĢ okur, uzun süre sessiz okuyamaz, okuduğu 16 Değerlendirme ve Test Etme Ġhtiyacı: zorlanırlarsa derste ne olup bittiğini Performansa dayalı ve proje yönelimli anlamaz hale gelebilirler. Bu değerlendirmelerde baĢarılı olur. hareketlilik uygun iĢlere Öğrencinin öğrendiği Ģeyi sergileme yönlendirilmezse genelde sınıfta veya gösterme eğilimi vardır. Bir Ģeyi problem çıkarırlar. Genellikle anlatmaktan ziyade nasıl yapılacağını istenmeyen öğrenci haline gelirler. göstermeyi tercih eder. Tahta-tebeĢir-anlatım ders iĢleme En Ġyi Öğrenme Yolları: Canlandırma, sisteminden en az yararlanırlar, bu taklit yaparak, gezerek ve nedenlerden dolayı da yaramaz, performansa dayalı öğrenmeyle daha tembel, ya da zeki olmadıkları ileri iyi öğrenir. Küçük tartıĢma grupları sürülebilir. Dersin anlatılması veya ile öğrenir. görsel malzemelerle zenginleĢtirilmesi Okuma / ÇalıĢma Özellikleri: bu tür öğrencilere beklenildiği Eğlenmekten ziyade anlamak için ölçülerde katkı sağlamaz. O nedenle okur, bir Ģeyin nasıl yapılacağını sınıflarımızda ideal ders araçları öğrenmek için okur. Kitapları, olarak kabul edilen, Ģema, harita, öğrendiği Ģeyleri, oyunları pratiğe fotoğraf gibi görsel araçlar görsel döker. Kısa kitapları okumayı sever. öğrencilere göre kinestetik öğrenciler Kısa dönemli çalıĢmalardan hoĢlanır, için daha az değer taĢır. Anlatımdan parça parça çalıĢmaktan hoĢlanır, da yararlanamazlar. Öğrenebilmeleri yere uzanarak çalıĢmaktan hoĢlanır. için mutlaka elini kullanabilecekleri, Okuldaki Güçlükleri: Okunaklı el yaparak yaĢayarak öğrenme yazısına sahip değildir. DıĢa dönük dediğimiz yöntemlerin kullanılması rahattır. Uzun süre oturamaz, 40 dk. gerekir. Sınıf yerine okul bahçesi veya Den daha fazla dikkatini toplayamaz. laboratuarda dokunarak, ellerini Kelimeleri doğru okuma ve kullanarak, olayların içinde kullanmada sıkıntı yaĢar, duyulan yaĢayarak en iyi öğrenirler. ÇalıĢırken görülen ve yapılan Ģeyleri sık sık ara vermeye gereksinim hatırlamakta zorlanır. Fiziksel bir duyabilir. Sözcükleri ya da sözel hareket olmaksın duygularını bilgileri öğrenirken onları kuma açıklayamaz, uzun süre herhangi bir yazması, ya da kilden yaratması gibi eylemi devam ettiremez. öğrenirken ellerini kullanabilmesi, Genel Değerlendirme: Oldukça ders çalıĢırken hareket edebilmesi hareketli olurlar. Sınıfta yerlerinde öğrenmesini kolaylaĢtırabilir. Örneğin duramazlar. Sürekli hareket küçük çocuklar çarpım tablosunu halindedirler. Tahtayı silmek, öğrenirken ip atlayabilirler. pencereyi açmak, tebeĢir getirmek, kapıyı örtmek hep onların görevi olsun isterler. Uzun müddet oturmaya 18 BĠR FĠLM–BĠR KĠTAP Bir film: WALL- E Yönetmen Andrew Stanton Yapımcı Jim Morris John Lasseter Senarist Andrew Stanton Jim Reardon Hikâye Peter Docter Oyuncular Ben Burtt Elissa Knight Sigourney Weaver Jeff Garlin Fred Willard John Ratzenberger Kathy Najimy Stüdyo Pixar Animation Studios WALL-E harabeye dönmüş kocaman boz bir şehirde bir hamamböceği ile yaşayan robottur. Kendisi şehirdeki molozu ve çöpü sıkıştırıp çevreyi nispeten daha iyi bir görünüme getirmektedir. Fakat bir gün Wall- e’nin hayatına Eve girer. Eve dünya yaşanmaz bir hale geldiği için Axiom adlı bir uzay gemisinde yaşayan insanların gönderdiği bir arama robotudur. Wall-e ve Eve bir araya gelince insanların ve dünyanın kaderi değişir. Ailece güzel vakit geçirmek ve çocuğumuzu doğaya daha duyarlı olmasını sağlamak için işlenmesi gereken bol ödüllü bir animasyon. Bir Kitap: Ailede Ahlak Eğitimi Prof Dr. Mehmet Zeki AYDIN Timaş Yayınları Yazar hem ilahiyatçı hem de eğitimci olunca ailelere çocuklarını en iyi şekilde yetiştirmek adına neler yapabileceklerini açıklayıcı ve babacan bir dille anlatmıştır. Kitap hem içeriği hem de üslubu bakımından siz anne babaların kolayca uygulayabileceği yöntemleri içermektedir. Ġç sayfalardaki görseller ve olay örnekleri ise günlük hayatımızda çocuklarımızla yaşadığımız bir çok çatışmayı en iyi biçimde nasıl çözebileceğimize ışık tutuyor. Her anne babanın hem de her büyük ebeveynlerin kitaplığında bulunması gereken bir eser. 22