kırmızı palmiye böceği raporu

Transkript

“KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ” RAPORU
(RHYNCHOPHORUS FERRUGİNEUS)
KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ RAPORU
İÇİNDEKİLER
Sayfa
1. GİRİŞ…………………………………………………………………………………………………………
3
2. KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ………………………………………………………………………….
3
a. TANIMI VE YAŞAYIŞI…………………………………………………………………………….
3
b. ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI…………………………………….
5
c. KONUKÇULARI……………………………………………………………………………………
6
d. DOĞAL DÜŞMANLARI………………………………………………………………………..
6
3. DÜNYADA, TÜRKİYE’DE VE KUŞADASI’NDA DURUM…………………………………
7
4. MÜCADELE YÖNTEMLERİ…………………………………………………………………………
10
a. KÜLTÜREL ÖNLEMLER………………………………………………………………………….
10
b. KARANTİNA ÖNLEMLERİ……………………………………………………………………..
10
c. BİYOLOJİK MÜCADELE…………………………………………………………………………
10
d. BİYOTEKNİK YÖNTEMLER…………………………………………………………………….
10
e. KİMYASAL MÜCADELE…………………………………………………………………………
11
5. KİMYASAL MÜCADELEDE ÖNERİLEN İLAÇLAR, DOZLARI VE UYGULAMA
ŞEKLİ…………………………………………………………………………………………………………
12
6. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ……………………………………………………….
14
7. SONUÇ VE ÖNERİLER…………………………………………………………………………………
18
2
1. GİRİŞ
Tropik ve subtropik coğrafik bölgelerin bitkisi olan Palmiye (Arecaceae) dünyada 202 cins
ve yaklaşık 2800 tür içeren çok eski bir bitki grubudur.
Turistik otel, motel, tatil köyleri, belediyeler ve diğer turistik işletme sahipleri, siteler,
yazlıklar hemen hemen her yerde palmiye ağaçları bulunmakta ve bulundukları bölgeyi
güzelleştirmektedir. Dolayısıyla palmiye ağacı, ekonomisi büyük ölçüde turizme dayalı illerin ve
ilçelerin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Kırmızı Palmiye Böceği, yurt dışından hastalıklı palmiyelerin ithalatıyla özellikle Ege ve
Akdeniz Bölgesi'ndeki ağaçlara zarar vermekte ve hızla yayılmaktadır. Tarım ve Köy İşleri
Bakanlığı, kırmızı palmiye böceği tehlikesine karşı bir dizi önlemler almış, Türkiye'de ilk kez 2005
yılında Mersin'de görülen kırmızı palmiye böceğiyle bulaşık ülkelerden palmiye ithalatını
durdurmuş ve ithal edilecek palmiye ağaçlarına girişte 6 ay karantina uygulanması zorunluluğu
getirmiştir. Ancak bütün bu önlemlere rağmen kırmızı palmiye böceği sahil bölgelerinde
yayılmaya devam etmekte, turizm kentlerimizi tehdit etmektedir.
Bu rapor, Kuşadası Ticaret Odası tarafından 10 Mayıs 2011 tarihinde Odamız Toplantı
Salonunda yapılan ve Aydın İl Tarım Müdürlüğü Bitki Koruma Şube Müdürü Fatih Küçüktabak,
Kuşadası İlçe Tarım Müdürlüğünden Ziraat Mühendisi Hasan Tanrıverdi ve Adana Zirai Mücadele
Enstitüsü Uzmanı Hasan Deda Büyüköztürk tarafından verilen “Kırmızı Palmiye Böceği
Bilgilendirme Semineri”ne dayanarak hazırlanmıştır. Rapor, söz konusu zararlı hakkına bilgiler
içermekte, mücadele yöntemlerini ortaya koymakta, dünyada, Türkiye’de ve Kuşadası’ndaki
durumu hakkında bilgiler sunmaktadır. Raporun son bölümlerinde kırmızı palmiye böceği ile
mücadelede yapılanlar ve bundan sonra yapılması gerekenler konusunda öneriler sunmaktadır.
2. KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ
a. TANIMI VE YAŞAYIŞI
Erginler kırmızımsı kahverengi ve silindir şeklinde olup, 35 mm uzunluğunda ve 10 mm
enindedir. Kın kanatları koyu kırmızı renktedir. Baş ve hortumun uzunluğu vücudun toplam
uzunluğunun 1/3’ü kadardır. Hortum; üstten kırmızımsı kahverengi, alttan ise koyu kahverengi
3
olup, uzun, eğri ve çıkıntılıdır. Erkekte hortumun üst kısmı kısa kahverengimsi kıllarla kaplı,
dişide ise kılsız, kıvrık, daha ince ve uzundur.
Yumurta, oval, beyaz-krem renkte olup ortalama 2.6 mm uzunluğunda ve 1.1 mm
enindedir. Genç larvanın baş kısmı siyah, diğer kısımları ise sarımsı beyaz renktedir. Larva
olgunlaştıkça renk sarımsı kahverengiye döner. Olgun larvanın uzunluğu 50 mm, eni ise 20 mm
olup, güçlü ağız yapısına sahiptir. Larva, gelişimini tamamladıktan sonra beslendiği ortamı terk
eder, palmiyenin hemen altında toprakta, palmiye üzerindeki yaprak sapları ile gövde arasında
veya ağacın zarar görmüş kısımlarında, palmiye liflerinden 50–95 x 25–40 mm boyutlarında oval
bir kokon örerek pupa olur. Pupa dönemini kokon içinde geçirir. Pupa, önce krem daha sonra
kahverengidir. Pupada baş aşağıya doğru bükülmüştür, anten ve gözler belirgin olup, 35 x 15
mm boyutundadır.
Dişi bireyler hayatları boyunca yaklaşık 200 – 300 adet yumurta bırakır. Yumurta, taze
yaprakların gövde ile birleştikleri yerlere veya palmiyenin zarar görmüş kısımlarına, birbirine
temas etmeyecek şekilde yan yana ve bitki dokusu içine bırakılır. Yumurtalar 2 ile 5 gün arasında
açılır. Yumurtaların gelişebildiği en yüksek sıcaklığın 40°C olduğu belirlenmiştir. Yaklaşık 1 ile 3
ay arasında değişen larva döneminden sonra pupa dönemine giren zararlı, 14 – 21 gün sonra
ergin olur. Erginler, sıcaklığın 12–14°C üzerinde olması durumunda aktif hale geçerler. Bölgelere
göre değişmekle birlikte erkek bireyler 50–120 gün, dişiler ise 50-109 gün yaşar. Tüm hayat
dönemi yaklaşık 4 ay sürmektedir. Erginler uzun uçuşlar yapma yeteneğinde olup, bir uçuşta
900 m uzaklığa ulaşabildiği kaydedilmiştir. Yılda 25–27°C sıcaklıkta 3 döl verebilir.
Aşağıdaki şekil, zararlının gelişme evrelerini ve sürelerini göstermektedir.
YUMURTA
Süresi 10 gün.
LARVA
Ortalama 55
gün.
PUPA
Ortalama 15
gün.
ERGİN
Ömrü 2-4 ay.
4
Erkeklerin hortumlarının dorsal kısımlarında kısa kahverengi kıllar bulunur.
Dişilerin hortumları çıplaktır, erkeklere göre daha silindir şeklinde ve biraz daha uzundur.
b.
ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI
Zararı larvalar yapar. Yumurtadan çıkan genç larvalar gövde içine girer ve burada
yumuşak lifli dokuyla beslenerek tüneller açar. Larva, yaşamını tamamen gövde içinde geçirdiği
için başlangıçta zararlıyı ve oluşturduğu zararı tespit etmek çok zordur.
Zararlının palmiye ağaçlarının büyüme noktalarında beslenmesi sonucu, gövde üzerinde
ve yaprakların gövdeye bağlandığı kısımlarda açılan küçük deliklerden sarımsı kahverengi
yapışkan bir sıvı ve larvanın beslenme artıklarının oluşturduğu tümsekler gözle görülebilir.
Zamanla (yaklaşık 2-3 yıl sonra) yapraklarda sararma, solma ve kuruma gözlenir. Larvalar 1 m
uzunluğunda tüneller açabilmektedir. Zarar gören bitki dokularında çürümelerin meydana
gelmesi ve kötü bir kokunun yayılması tipiktir. Ağaçlarda tünel sayısı arttıkça ağacın gövdesi
giderek zayıflar ve bu durum ağacın kolaylıkla devrilmesine ya da çürüyerek ölmesine neden
olur. Bu zararından dolayı birçok ülkede hurma ağaçlarının tamamen yok olmasına ve dolayısıyla
önemli ekonomik kayıplara yol açmaktadır.
5
c. KONUKÇULARI
Genellikle Palmae (Arecaceae) familyasına ait palmiye cinsi bitkilerdir. Phoenix
canariensis Hort. ex Chabaud, P. dactylifera L., P. sylvestris Roxb., Areca catechu L., Arenga
pinnata (Wurmb) Merrill, Borassus flabellifer L., Caryota maxima (Himalaya), C. cumingii
Lodd.ex Mart., Cocos nucifera L., Corypha gebanga (Blume) Blume, C. elata Roxb., Elaeis
guineensis Jacq., Livistona decipiens Becc., Metroxylon sagu Rottb., Oreodoxa regia Kunth,
Sabal umbraculifera (Jacq.) Mart, Trachycarpus fortunei (Hook.) H.Wendl ve Washingtonia sp.
gibi birçok tür konukçusu olarak bildirilmektedir. Ayrıca, Saccharum officinarum L. (şeker
kamışı), Agave americana L. (sabırlık) ve Cycas revoluta Thunb. (sıkas) bitkileriyle de
beslenebilmektedir.
d. DOĞAL DÜŞMANLARI
Türkiye’de bu zararlı yeni olduğundan herhangi bir doğal düşmanı bilinmemektedir.
Dünyada yayılış alanlarında bazı doğal düşman türleri belirlenmiş olmakla birlikte, zararlıyı baskı
altında tutabilen etkili bir tür henüz bilinmemektedir. Orta Doğu ülkelerinde, entomopatojen
nematodlardan, Heterorabditis ve Steinernema, entomopatojen funguslardan da Beauveria
bassiana ve Metarhizium anisopliae türlerinin uygulamada kullanımına yönelik çalışmalar halen
devam etmektedir.
6
3. DÜNYADA, TÜRKİYE’DE ve KUŞADASI’NDA DURUM
Dünyada, Mısır, İsrail, Ürdün, İspanya, Yunanistan, İtalya, Fas Cezayir, Bangladeş,
Bahreyn, Kamboçya, Çin, Hindistan, Endonezya, Irak, Iran, Malezya, Myanmar, Umman,
Pakistan, Filipinler, Katar, Suudi Arabistan, Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri, Vietnam,
Avustralya, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, İspanya, İtalya, Fransa ve Amerika’da yaygın
olarak görülmektedir.
Aşağıdaki grafik, kırmızı palmiye böceğinin yıllar itibarıyla dünyada nasıl yayıldığını
göstermektedir.
HARİTA 1: DÜNYADA KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ ve YAYILIŞI
Zararlı, Türkiye’de ilk kez 2005 yılında Mersin’de hurma ağaçlarında tespit edilmiş, daha
sonra yapılan araştırma çalışmaları ve gözlemler sonucunda Adana, Antalya, Muğla, Aydın, İzmir
ve İstanbul illerinde varlığı belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle tüm sahil bandını tehdit eder bir
konuma gelmiştir.
7
HARİTA 2: TÜRKİYE’DE KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ (2010)
Kuşadası’nda il kırmızı palmiye böceği 2008 yılında Kadınlar Denizi’nde tespit edilmiştir.
Bu tarihten itibaren hızla yayılmış, Davutlar, Güzelçamlı ve Didim’e ulaşmıştır.
HARİTA 3: KUŞADASI’NDA KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ (2010)
8
Kuşadası İlçe Tarım Müdürlüğü’nden alınan verilere göre, Kuşadası, Davutlar ve
Güzelçamlı’da toplam yaklaşık 12.500 palmiye ağacı söz konusudur. Bu ağaçların 8000 tanesi
Merkezde (% 64’ü), 3000 tanesi Davutlar’da (% 24) ve 1500 tanesi (% 12) Güzelçamlı’dadır.
Kırmızı palmiye böceği tespit edilen ağaç sayısı ise 4330’dur. Diğer bir ifadeyle, Kuşadası
(Merkez), Davutlar ve Güzelçamlı’daki toplam palmiye ağacı mevcudunun % 34,64’ünde “Kırmızı
Palmiye Böceği” tespit edilmiştir. Bugüne kadar toplam 2180 palmiye ile mücadele yapılmıştır.
786 adet palmiye imha edilerek palmiye mezarlığına nakledilmiştir.
Kuşadası-Davutlar ve Güzelçamlı’da mücadele edilecek 3830 adet palmiye ağacı
bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle Kuşadası’ndaki toplam palmiye ağacının % 30’unda halen
kırmızı palmiye böceği bulunmaktadır.
KIRMIZI PALMİYE BÖCEĞİ 2011 YILI ERADİKASYON MÜCADELE ÇALIŞMALARI ÖZET
ÇİZELGESİ
Uygulama
dan sonra
Bulaşık
Olan
Palmiye
Sayısı
Uygulama Yapılan Palmiye Sayısı
BELDE/KÖY
MERKEZ
DAVUTLAR
GÜZELÇAMLI
TOPLAM
Palmiye
Sayısı
Bulaşık
Palmiye
Sayısı
8.000
3.000
1.500
4.000
200
130
12.500
4.330
Tahsis Edilen
İmha Edilen
Mücadele
Yapılan
Tuzak
Feromon
92
8
3
108
8
6
117
08
09
10
11
TOPLAM
2.000
50
30
54
-
187
150
165
80
20
110
20
516
250
20
3.500
200
130
2.180
54
337
265
130
786
3.830
Kaynak: Kuşadası İlçe Tarım Müdürlüğü
TOPLAM PALMİYE SAYISI
BULAŞIK PALMİYE SAYISI
9
4. MÜCADELE YÖNTEMLERİ
a. KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Zararlı ile mücadelede kültürel önlemler önemli bir yer tutmaktadır. Periyodik olarak
ağacın zayıflamış ve çürümekte olan kısımları temizlenmelidir. Sağlıklı bir ağacın herhangi bir
yerinde yapılacak kesim ve yaralamalardan kaçınılmalıdır. Budamalar, zararlının aktif olmadığı
kış aylarında yapılmalıdır. Kök sürgünleri ve kesilen dallar imha edilmelidir. Palmiye ağaçları için
uygun sulama ve gübreleme programı ile ağaçların strese girmesi engellenmeli ve sulama,
tercihen damla sulama şeklinde yapılmalıdır.
Ağır zarar görmüş palmiye ağaçları, zararlının değişik dönemlerine (yumurta, larva, pupa
ve ergin) ait çok sayıda birey ihtiva ettiğinden bu şekilde zararlı ile bulaşık ağaçlar özellikle ergin
bireylerin etrafa dağılmasına fırsat vermeden, yakılarak ya da gömülerek bir an önce ortadan
kaldırılmalıdır.
b. KARANTİNA ÖNLEMLERİ
Bu zararlı ile bulaşık ülkelerden ithal edilen palmiye ağaçlarının yurdumuza girişinde dış
karantina önlemlerine önem verilmelidir. Zararlı, ergin dışındaki dönemlerini palmiye ağacının
içinde tamamladığından, bitkinin dışından tespit edilmesi çok zor olmaktadır. Bu yüzden ülkeler
arası palmiye ağacı ticaretinde zararlının taşınma riski oldukça yüksektir. Bulaşık palmiyelerin
yurt içinde taşınması, bu zararlının yayılmasına neden olacağı için iç karantina tedbirlerine
titizlikle uyulmalıdır.
c.
BİYOLOJİK MÜCADELE
Bu zararlının orijini olan bölgede mevcut doğal düşmanları bulunmakla birlikte,
Türkiye’de bu zararlının doğal düşmanları ile ilgili yapılmış herhangi bir çalışma
bulunmamaktadır.
d. BİYOTEKNİK YÖNTEMLER
Zararlının varlığının belirlenmesi ve ergin popülasyonunun azaltılması için feromon
tuzakların kullanılması, kırmızı palmiye böceğini kontrol altında tutmada en önemli mücadele
yöntemlerinden biridir. Feromon olarak erkek bireylerin salgıladığı Ferrugineol ((4S, 5S)-4methyl-5-nonanol) kullanılır. Ancak feromon tek başına yeterli etkiyi sağlayamadığı için,
tuzakların (kova tipi, huni tipi) içine küçük naylon poşette etil asetat (100 mg) ve bir cezp edici
10
yem (hurma meyvesi, şeker, şeker kamışı, palmiye ağacının herhangi bir kısmı vs.) ilave edilerek
feromon maddesinin etkisi arttırılır. En yaygın olarak kullanılan tuzak tipi, kova tipi olup, 10-15
litre hacminde ve 25-30 cm yüksekliğindedir. Kenarında ve kapağında böceğin girebilmesi için
4’er adet, 10 cm² ebadında pencereler bulunur. Kapağın altındaki çengele, feromon ile etil
asetat asılır. Tuzağın içine cezbedici yem, yüksek nem seviyesini korumak ve gelen ergin
bireylerin tuzağın dışına çıkmasını engellemek için de yaklaşık 1-2 litre su ilave edilir. Ayrıca,
kovanın etrafına gelen ergin bireylerin tutunarak pencerelerden içeri girmesini sağlamak için bir
bez sarılır. Tuzaklar yerden yaklaşık 1,5-2 m yükseğe ve gölgede kalacak şekilde asılır. Feromon
kapsüller ile etil asetat bulunan poşetler 2-3 ayda bir, cezbedici yem ise sıcaklığa bağlı olarak en
geç üç haftada bir değiştirilmelidir ve suyu biten tuzaklara su ilave edilir.
Zararlının tespiti için, palmiye ağacı bulunan park, bahçe ve fidanlıklarda hektara bir
tuzak, yol kenarı ve orta kaldırımlarda sıra halindeki palmiye ağaçları için ise 1 km’de bir tuzak
asılır. Tuzaklar, 1 – 2 haftada bir kontrol edilir ve yakalanan kırmızı palmiye böceği erginleri
sayılır. Belirli dönemlerde yakalanan böcekler sayılarak, erginin uçuş aktivitesi ve zararlının
populasyon yoğunluğu belirlenir. Böceğin varlığının tespit edildiği yerlerde kitlesel yakalama
amacıyla tuzak sayısı artırılarak uygulama yapılır. Tuzaklar, yıl boyunca bulunduğu yerde asılı
tutulur.
e.
KİMYASAL MÜCADELE
Zararlıya karşı ülkemizde herhangi bir ruhsatlı ilaç bulunmamaktadır. Son yıllarda yurt
dışında iyi sonuçların alındığı farklı kimyasal mücadele uygulamaları bulunmaktadır. Zararlıyla
bulaşık palmiye ağaçlarının bulunduğu alanlarda, bir yandan zararlının sağlıklı palmiye
ağaçlarına bulaşmasının engellenmesi, diğer yandan da sağlıklı palmiye ağaçları için tehdit
oluşturan bulaşık ağaçlardaki ergin bireylerin dağılmasının engellenmesi için palmiye ağaçları
ilaçlanmalıdır. İlaçlamada tüm ağaç yüzeyi, özellikle yaprak petiollerinin ağaç gövdesi ile
birleştiği kısımlar ilaçlı su ile iyice ıslatılmalıdır. Bu durumda ağaç başına yaklaşık 20-30 lt ilaçlı su
kullanılır. Zarar belirtileri gösteren palmiye ağaçlarının büyüme noktası henüz zarar görmemişse
hemen tedavi edici insektisit uygulamalarına geçilmelidir. Bu şekildeki ağaçların ölü yaprakları
budanır ve gövdede zarar görmüş dokular kazınarak temizlenir. Bu kısımlara sprey şeklinde bir
insektisit uygulanır. Ayrıca, sistemik bir insektisit, gövdeden enjekte edilir veya topraktan ağacın
kök bölgesine verilir. Eğer ağacın büyüme noktası zarar görmüş ve tüm yapraklar kendini
11
aşağıya doğru bırakmışsa, ağacın bulaşma kaynağı olmasının engellenmesi için bir an önce
uygun şekilde imha edilmelidir.
Ayrıca, budamalardan sonra kesilen yüzeylere, zararlının yumurta bırakmasına engel
olmak için kontak ya da sistemik etkili insektisitlerle sprey şeklinde ilaçlama yapılır. Sistemik
insektisitler, ağacın gövdesinin toprakla birleştiği kısmın hemen etrafına 20-30 cm derinliğinde
çukurlar açılarak buraya 20-30 lt su ile birlikte verileceği gibi, ağacın gövdesine, yere 30-45
derecelik açı yaparak matkapla 10-15 cm uzunluğunda delikler (ortalama 4 adet delik) açılır ve
önerilen dozda insektisit bu deliklere enjekte edilir. Daha sonra deliğin ağzı aşı macunu ile
kapatılır.
Yeni bulaşmaları engellemek amacıyla yapılan insektisit uygulamaları yaklaşık olarak 2530 günde bir tekrarlanmalıdır. Ancak, zararlının henüz biyoekolojisi ve doğal düşmanları
bilinmediği için, çevreye ve doğal düşmanlara zarar vermesi nedeniyle fazla ilaç kullanımından
kaçınılmalıdır. Koruyucu veya tedavi edici olarak uygulanan ilaçlamalarda, insektisitler
dönüşümlü olarak uygulanmalıdır. Topraktan enjeksiyon yoluyla sistemik insektisitlerin
uygulanması tercihen bitkinin iletim demetlerinin daha iyi çalıştığı bahar ve yaz aylarında
yapılmalıdır.
5.
KİMYASAL MÜCADELEDE ÖNERİLEN İLAÇLAR, DOZLARI VE UYGULAMA ŞEKLİ
a.
Tüm Gövde ve Yapraklara Püskürtme
12
Chlorpyrifos ethyl, 480 g/ L C
Budamadan sonra ya da imha etmeden önce ağaç
100 ml/100 L yaprakları ile birlikte gövdesi tamamen ilaçlı su
ile ıslanacak şekilde ilaçlanır.
Azinphos methyl % 25
P
250 gr / 100 L yaprakları ile birlikte gövdesi tamamen ilaçlı su
Imidacloprid +
betacyfluthrin, 300 (210
g/lt + 90 g/L)
D
50 ml/100 L
Lambda – cyhalothrin, 50
g/L
C,
SC,
CS
100 ml/100 L yaprakları ile birlikte gövdesi tamamen ilaçlı su
b.
yaprakları ile birlikte gövdesi tamamen ilaçlı su
Gövdeden Enjeksiyon
Monocrotophos, 400
g/L + dichlorvos, 500
gr/lt
Imidacloprid, 200 g/L
5 ml + 5 ml
/oyuk veya
EC, SC, SL
larvanın giriş
yeri
Enjeksiyon yöntemi ile uygulanır. Ağaçta
zararlının yol açtığı oyuklar ve deliklerin içine
konularak üzeri aşı macunu ile kapatılır.
SL
Enjeksiyon yöntemi ile direk ağaç gövdesine
veya ağacın kök boğazı çevresi bir gün önce
sulanır ve ilaç 10–20 L su ile karıştırılarak ağacın
kök boğazına verilir.
35 ml/ağaç
13
c.
Kökten Sulama Suyu İle
C
20 ml/ağaç
Ağacın kök boğazı çevresi bir gün önce sulanır ve ilaç
10–20 L su ile karıştırılarak ağacın kök boğazına verilir
L
35 ml/ağaç
Enjeksiyon yöntemi ile direk ağaç gövdesine veya ağacın
kök boğazı çevresi bir gün önce sulanır ve ilaç 10–20 L su
ile karıştırılarak ağacın kök boğazına verilir.
6.
UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Zararlıya karşı uygulanan mücadele yöntemlerinin etkinliği, her yıl yapılacak olan
makroskobik gözlemlerle ve feromon tuzaklarla yakalanan ergin bireylerin yoğunluğuna
bakılarak değerlendirilir.
Aşağıdaki tabloda 2008-2009 ve 2010 yıllarında Türkiye’de kırmızı palmiye böceği ile
yapılan mücadelede, tahsis edilen tuzak sayısı, tahsis edilen feromon sayısı ve tuzaklarda
bulunan toplam böcek sayısı rakamları verilmiştir.
14
Tahsis Edilen
Tahsis Edilen Tuzak
Feromon Sayısı
Sayısı (Adet)
İl
İlçe
(Adet)
2008
2009
2008 2009
Adana 64.000 Merkez
535
120
1.218 2.070
Merkez
27
0
81
70
Hatay
12.000
İskenderun 15
7
45
30
Mersin 63.000 Merkez
42
200
126
730
Merkez
154
1.800
462 8.000
Alanya
98
300
290 1.500
Kemer
50
250
100
750
Konyaaltı
M
170
100
600
Antalya 185.000
Manavgat
98
300
290 1.500
Muratpaşa
M
200
100
600
Aksu
M
300
100
750
Serik
50
250
60
1.500
Merkez
39
42
50
150
Özdere
68
61
70
250
İzmir
215.000 Gümüldür
21
16
70
250
Seferihisar
7
M
10
M
Menderes
2
6
10
30
Denizli
_
14
0
42
50
Kuşadası
12
200
50
900
Aydın
23.000 Didim
2
2
10
20
Nazilli
2
0
6
0
Bodrum
21
74
60
250
Fethiye
7
84
40
250
Köyceğiz
4
0
20
50
Marmaris
8
0
30
75
Muğla 75.000 Dalaman
2
0
20
50
Datça
2
0
10
50
Ula
2
0
10
50
Ortaca
5
0
10
50
Milas
7
7
10
75
Balıkesir
_
Merkez
14
0
30
50
İstanbul 15.000 Merkez
15
30
45
120
Tahmini
Palmiye
Sayısı
Tuzaklarda bulunan
toplam böcek sayısı
(Adet)
2008
2009
664
187
0
0
17
0
0
0
3.749
14.132
8.359
3.662
1.324
1.418
M
2.824
1.741
6.497
M
7.144
M
4.164
1.335
6.466
120
229
1401
780
144
197
7
M
0
37
0
0
107
494
0
0
0
0
10
119
19
1.863
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
15
5
15
İl
Adana
Hatay
Mersin
Antalya
İzmir
Aydın
Muğla
Balıkesir
İstanbul
Tahmini
Palmiye
İlçe
Sayısı
64.000 Merkez
Merkez
12.000
İskenderun
63.000 Merkez
Merkez
Alanya
Kemer
Konyaaltı
185.000
Manavgat
Muratpaşa
Aksu
Serik
Merkez
Özdere
215.000 Gümüldür
Seferihisar
Menderes
Kuşadası
23.000 Didim
Nazilli
Bodrum
Fethiye
Köyceğiz
Marmaris
75.000 Dalaman
Datça
Ula
Ortaca
Milas
_
Merkez
15.000 Merkez
Bulaşık Palmiye Sayısı
(Adet)
2008
2009
1.350
350
0
20
100
100
3.000
3.000
4302
1245
2120
4405
4910
2420
1510
750
750
774
240
1595
1200
100
1200
0
0
0
0
1.000
4500
2000
3000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
23
0
0
50
50
İmha Edilen Ağaç Sayısı
(Adet)
2008
2009
650
6
0
0
1
0
30
0
120
61
12
10
15
100
50
50
20
15
5
57
28
28
5
0
4
33
42
10
0
0
0
0
20
9
17
10
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
_
16
Kırmızı Palmiye Böceği Eradikasyonu Projesi kapsamında İlere Dağıtılan Feromon Tuzağı ve
Feromon Maddesi Sayısı
Tuzak Sayısı
(2008)
Tuzak Sayısı
(2009)
Tuzak Sayısı
(2010)
Feromon
Sayısı (2008)
Feromon
Sayısı (2009)
Adana
406
100
500
1218
1500
Antalya
154
1000
1000
462
3462
Alanya
98
500
-
294
1700
Manavgat
98
500
-
294
1700
Denizli
14
-
-
42
42
İzmir
70
200
100
210
500
Mersin
42
200
200
126
726
Muğla
70
200
250
210
810
Hatay
42
-
-
126
126
Denizli
14
-
-
30
30
Aydın
28
300
50
50
984
Balıkesir
14
-
-
30
30
İstanbul
14
30
50
30
120
1050
3000
2100
3.092
15000
27.258
77.880
54.516
36.732
178.200
İller
TOPLAM
Harcanan
(TL)
17
7. SONUÇ VE ÖNERİLER
Palmiye Kırmızı Böceği, 2005 yılında Mısır’dan ithal edilen palmiyelerle ülkemize giriş
yapmıştır. Ülkemizde ilk ergin böcek 2008 yılında tespit edilmiştir. Başta Kadınlar Denizi
olmak üzere zamanla ilçemizde de hızla yayılmıştır. Palmiye Kırmızı Böceği bir uçuşta 900
metre mesafe alabilmektedir. Bu da böceğin çok hızlı yayılmasına neden olmaktadır.
Konukçu bitkinin çok yaygın ve dağınık halde bulunması, il ve ilçe teşkilatlarında konudan
sorumlu personelin iş yükünün fazlalığı, otel ve tatil sitelerinin konuya yeterli ilgi duymaması,
bazı belediyelerin sorumluluklarını yerine getirmemesi ve yasal mevzuat boşluğu, kırmızı
palmiye böceği ile mücadeleyi zorlaştırmaktadır.
Zararlı ile mücadelede kültürel önlemler önemli bir yer tutmaktadır. Periyodik olarak
ağacın zayıflamış ve çürümekte olan kısımları temizlenmelidir. Sağlıklı bir ağacın herhangi bir
yerinde yapılacak kesim ve yaralamalardan kaçınılmalıdır. Budamalar zararlının aktif olmadığı
kış aylarında yapılmalıdır. Kök sürgünleri ve kesilen dallar imha edilmelidir. Palmiye ağaçları
için uygun sulama ve gübreleme programı ile ağaçların strese girmeleri engellenmeli ve
sulama damla sulama şeklinde yapılmalıdır. Ağır zarar görmüş palmiye ağaçları, zararlının
değişik dönemlerine (yumurta, larva, pupa ve ergin) ait çok sayıda birey ihtiva ettiğinden, bu
şekilde zararlı ile bulaşık ağaçlar, özellikle ergin bireylerin etrafa dağılmasına fırsat vermeden
ilaçlanarak imha edilmelidir (Palmiye mezarlığına nakledilmelidir). Ağacın imhası zaman alan,
maliyetli ve meşakkatli bir iştir. Ayrıca, 1 ağacın imhasına harcanan para ile 100 ağacın
korunabilmektedir. Bu nedenle bütün bu zorluklara rağmen,
 Koordinasyon faaliyetlerine devam edilmelidir.
 Özellikle popülasyon yoğunluğunun arttığı bölgelerde konudan sorumlu
personelin bu işe yoğunlaşması sağlanabilmelidir.
 Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Valilikler, Belediyeler ve Çevre
Müdürlükleri gibi kamu kuruluşlar iş birliği içerisinde olmalıdır
 Oteller Birliği, Siteler Birliği gibi özel kuruluşlarla iş birliği içerisinde olunmalıdır.
 Halk bilinçlendirilmelidir.
 İlaç devlet aracılığı ile temin edilmeli ve Belediyelere dağıtılmalıdır. Belediyeler
ilacın dağıtımını, kontrolünü ve denetimini yapmalıdır.
18
 Kuşadası İlçe Tarım Müdürlüğü’nden alınan verilere göre, Kuşadası, Davutlar ve
Güzelçamlı’da toplam yaklaşık 12.500 palmiye ağacı söz konusudur. Bu ağaçların 8.000 tanesi
Merkezde (% 64’ü), 3.000 tanesi Davutlar’da (% 24) ve 1.500 tanesi (% 12) Güzelçamlı’dadır.
Kırmızı palmiye böceği tespit edilen ağaç sayısı ise 4.330’dur. Diğer bir ifadeyle, Kuşadası
(Merkez), Davutlar ve Güzelçamlı’daki toplam palmiye ağacı mevcudunun % 34,64’ünde “Kırmızı
Palmiye Böceği” tespit edilmiştir. Bugüne kadar toplam 2180 palmiye ile mücadele yapılmıştır.
786 adet palmiye imha edilerek palmiye mezarlığına nakledilmiştir.
 Halen Kuşadası-Davutlar ve Güzelçamlı’da mücadele edilecek 3.830 adet palmiye
ağacı bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle Kuşadası’ndaki toplam palmiye ağacının % 30’unda
halen kırmızı palmiye böceği bulunmaktadır.
 Kırmızı Palmiye böceği ile mücadele 2 farklı fiyatlı ilaç söz konusudur. 1. cins kırmızı
palmiye böcek ilacının litresi 140 TL’dir. 1 litre ilaç ile yaklaşık 30 ağaç tedavi edilebilmektedir
(her ağaca 35 ml.). Kuşadası’nda 3.850 adet bulaşık palmiye ağacı olduğu düşünüldüğünde 1
seferde Kuşadası’ndaki ağaçları ilaçlama maliyeti yaklaşık 18.000 TL’dir. Ancak bu ilaçlamanın ve
böcek ile mücadelenin sürekli yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
 2. cins ilacın litresi ise yaklaşık 70 TL’dir. Dolayısıyla maliyet diğer ilaca göre % 50
daha düşüktür.
19
KUTO Araştırma Yayınları
Süleyman Demirel Bulvarı No:31
09400 Kuşadası / AYDIN
Tel: 0 256 612 57 63 Fax: 0 256 614 53 93
e-mail: [email protected]
http://www.kuto.org.tr
20

kırmızı palmiye böceği raporu

Transkript

Benzer belgeler

kirmizipalmiye

Kırma Biti - Sorhocam.com

gelin onlardan dinleyelim.

diğer plajlar - Kuto - Kuşadası Ticaret Odası

Jewel of the Seas - Cruises in Turkey

basın bülteni

1 BİTKİLERE ZARAR VEREN ÇEŞİTLİ FAKTÖRLER Kısa Özet

4.Hafta

Tamamını görüntüle