zamanseridi 4.0e.cdr

Transkript

zamanseridi 4.0e.cdr
Çünkü bize bir çocuk doğacak, Bize bir oğul
verilecek. Yönetim onun omuzlarında olacak.
Onun adı Harika Öğütçü, Güçlü Tanrı,
Ebedi Baba, Esenlik Önderi olacak. Yşa.9:6
Zebur
561
538
Koreş’in
kararı
2.Tarihler (Yahuda’nın kralları)
(Kraliçe Ester
sayesinde
Yahudiler
kurtuluyor)
Zekeriya
Mesih iki defa gelecek:
1) Zek.9:9 2) Zek.9:10-12
Yşa.44:28-45:13
Ağıtlar
Nehemya
Ezra 1-6 (Tapınak)
479
323
Malaki
Ahbar
Ester (Koruma)
Haham Oluşu
(Tapınağın yeniden kurulması ve reform)
Ezra 7-10
166 Makabeler İsyanı
165 Makabeler tarafından kazanılan zaferler
ve tapınağın yeniden RAB’be adanması
İsrail’de 400 yıl boyunca ne peygamber, ne vahiy, ne kral, ne de hakim var
gelen Mesih ve Eski Antlaşma’nın
da yetersizliğini gösteriyor
433
Nehemya’nın
ikinci Yeruşalim
ziyareti Neh.13:6-7
O gün ... günahtan ve ruhsal kirlilikten
arındırmak için bir pınar açılacak. Zek.13:1
Kavimler Göçü (500-100)
İ.Ö. 250 LXX = Septuaginta
adlı Eski Antlaşma’nın
Grekçe Çevirisi yapıldı
(70 Tercüman) II.Ptolemi emri verdi
(İ.Ö.165 Yeruşalim
tapınağının arınması
ve tekrar RAB’be
adanması.
Tapınağın
Açılışını
Anma)
4
Yeni Antlaşma:
* Eski Antlaşmanın gerçekleşmesi, sonsuz yaşam
* vaftiz ve Rab’bin sofrası
Luk.22:20; 1Ko.11:25; İbr.9:15; Rom.10:4
Kumran: Elimizde olan en eski ESKİ ANTLAŞMA’nın
parçalarının kopyası: İ.Ö. 200 yıl cıvarında yazılmıştır.
Yeşaya ve Daniel peygamberin kitaplarını da içerir.
Apokrifler: Vahiy olduğu iddia edilen sahte parçalar (yalnız LXX’da)
Luk.1:1
4M.Ö. 5
40
Hanuka
Bayramı
İsa Mesih’in
Doğumu Luk.1:1
Luka bölümü Yunanlılar için ve özellikle kronolojik yazıldı: Luk.1:3
Luka
Yu.1:1
İsa 12 yaşındayken
Yerusalim’i ziyaret etti.
Luk.2:41-50
Yu.1:18
Yuhanna bölümü İsa Mesih’in Tanrı’nın Oğlu
ve Tanrı’nın kendisi olduğunu
göstermek için yazıldı: Yu.20:31
Yu.1:1-18
Yuhanna
Luk.6:12
Luk.4:14
Luk.4:13
1.Fısıh Bayramı
Yu.2:13
50 km
Yu.1:19
Yu.4:42
İsa Mesih’in
İsa Mesih Kana köyünde
ilk izleyicileri:
suyu şaraba
Andreas, Simun,
çevirerek görevine
Genel karargah Yakup, Yuhanna, Filipus,
başlıyor Yu.2:1-12
Kefarnahum
Natanel Yu.1:35-51
(bkz. Luk.5:1; Mar.1:16; Mat.4:18)
Yu.4:54
Nikodim
Yu.3:13-36
50 km
100 km
Samiriye’de Uyanış
Samiriyeli Kadın
Yakup'un kuyusunda
Yu.4:1-54
İsa’nın
Yu.7:1ff Yeruşalim’i
ziyareti
Luk.9:51
Luk.9:17
2.Fısıh Bayramı
Yu.5:1
Yu.5:1
İsa Mesih Yeruşalim’i
ziyaret edip havuzdaki
kötürümü iyileştiriyor:
Tanrı‘nın Oğlu olduğunu
kanıtlıyor. Yu.5:1-47
Dağdaki Konuşma
Yu.5:47
Luk.9:18
6 ayda 3 defa Yeruşalim’i
ziyaret ediyor
Lk 9,51
İsa’nın
Yeruşalim’i Yu.10:22f
ziyareti
Luk.13:22
3.Fısıh Bayramı
Yu.6:4
Lk 13,22
İsa’nın
Yeruşalim’i Yu.11:17ff
ziyareti
Luk.17:11
Mar.15:21 - 16:14
Luk.19:28
Hirodes’in düşmanlığı;
İsa Yeruşalim hakkında yas tutuyor;
Şabat gününde hastayı iyileştiriyor
Luk.13:18 - 17:10
Kutsal Ruh’un İmanlılara Gelişi
Mar.16:20
Mar.16:19
Luk.24:51
Luk.24:53
4.Fısıh Bayramı
Yu.11:55
Luk.23:26 - 24:49
Yu.6:1
Joh 6,71
İsa beş bin kişiyi doyuruyor.
„Yaşam Ekmeği“
Kefarnahum havrasında
vaaz veriyor: Yu.6:1-71
Yu.10:21
İsa Mesih Celile’de çalışıyor,
çünkü Yahudiler Yahudiye’de
O’nu öldürmek istiyorlar. Yu.7:1
Yu.10:22
Yu.10:40
İsa Mesih
Yerusalim'de
Tapınağın
Açılışını Anma
Bayramı‘nda
Yu.10:22-39
Şeria Irmağı'nın karşı
yakasına gelenlerin çoğu
iman ediyor.
Lazar‘ın diriltilmesi.
İsa Mesih‘i öldürme kararı.
Yu.10:40 - 11:57
Yu.12:12
İsa Mesih Beytanya’yı terk
edip Efrayim’e gidiyor. Sonra
Samiriye’den geçip Celile’de
Yeruşalim’e giden hacılara
katılıyor. Yu.11:54
Yu.21:25
Yu.19:17 - 20:31
Kaynak: „Jensen's Survey of the Old Testament“ Irving L. Jensen, David L. Cooper Harmonie, Arnold Fruchtenbaum und Rick Swartzentrover’in zaman şeridinin yardımıyla hazırlandı.
300
64 Roma Yangını;
Mesih İnanlıları
ağır zulüm görüyor
65 Pavlus Roma’da
şehit oldu
81 Timoteos’un
öldürülmesi
81-96 İmparator
Domitianus:
kiliseye uygulanan
zulüm dönemi
VAHİYLERİ
ALANLARI
Matta
Markos
Luka
Yuhanna
Luka
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus
Pavlus?
Yakub
Petrus
Petrus
Yuhanna
Yuhanna
Yuhanna
Yahuda
Yuhanna
İncil’in ilk orjinal
papirüs kopyaları
135
Yahudiler’inYeruşalim’den
ve Filistin’denkovulması
5.
İşkence
Şehitlere
beyaz
kaftan
Va.6:9-11; Mat.24:9-13
Elçilerin İşleri (Kilisenin Gelişmesi)
467
Tarihe göre
sıralama
Yakup
Galatyalılar
Markos
Matta
Selanikliler 1
Selanikliler 2
Korintliler 1
Korintliler 2
Romalılar
Efesliller
Vahiy
Filimon
Filipililer
Koloseliler
Luka
Yuhanna 1
Yuhanna 2
Yuhanna 3
Timoteos 1
Titus
Petrus 1
Elç.İşleri
Timoteos 2
Petrus 2
Yahuda
İbraniler
Yuhanna
313
Romalıların
Hıristiyanlığı
kabulu
451 Kalsedon Konseyi:
Monofisitlerin aforoz edilmesi
(mesala Mısır’daki Koptler)
200
İncil’in bütünlüğünün
resmen onaylanması
Yeni Antlaşma’nın
günümüze ulaşan
toplam 3.286 Grekçe el
yazması bulunmaktadır.
Milletlerin zamanı (İsrail halkı belirli bir zaman için Tanrı tarafından bırakıldı. Dan.9:26)
900
1100
1.Ebu Hanife (699-767)
2.Malik bin Enes (715-795)
3.Muhammad ibn Idris al-Şafii (767-820)
4.Ahmed bin Hanbel (780-855)
535 ve 681 Orta Asya’da
1. ve 2. Göktürk Devletleri
833
Mutasım
Türklerin
Müslüman
olmalarına
çalıştı
Hıristiyan misyonerler İngiltere’den Avrupa’ya geliyor
ve Almanya’da yaşayan halkları Hıristiyanlaştırıyor
Yahudi Amoraim
din bilginleri
622
Hicret 632
570
Gemora / Talmud
M.S. 220 – 600
Bizanslılar
Şiilik - Sunnilik
Sufilik
commons.wikimedia.org, Tataryn77; user: Jack Gaines, 20150818
Abbasiler dönemi
751
Türkler Araplar Çinlilere karşı zafer
kazandı. Talas Savaşı.Müslümanlık
yayılmaya başladı. Ebumüslim
commons.wikimedia.org, MapMaster, user Ras67, 20150818
commons.wikimedia.org, Tariq ibn Ziyad, 20150818
1055 Türk Selçuklular Araplara
ait olan bölgelere giriyorlar.
İslam dinini seçiyorlar.
Bizanslılar
(Doğu Romalılar 395-1453)
İncil’in ilk orjinal kopyalarına dayanan „Nestle-Aland” (Mısır’da bulunan nüshalar)
4.Asır: Kodeks Sinaitikus: Londra’da, 1844, Tischendorf Kutsal Kitap’ın tamamını buldu
4.Asır: Kodeks Vatikanus: Roma’da, İncil'in çoğu parçaları içeriyor
5.Asır: Kodeks Alexandrinus: Londra’da, Kutsal Kitap’ın çoğu parçalarını içeriyor
5.Asır: Kodeks Ephraemi Rescriptus: Paris’te, syr: Kutsal Kitap’ın bazı bölümlerini içeriyor
6.Asır: Kodeks Bezae: Cant., Cambridge’de: İncil’in bazı bölümlerini içeriyor
Gazali
Sufi
(1058-1111)
Hacı Bektaş
1258
3.
Siyah at:
enflasyon
açlık
1064
Alp Arslan
Araplar Filistin’de
638 Araplar
Kudüs’ü
fethediyorlar
Kürt
Selahattin
Eyyubi
(1137-1193)
Va.6:7-8; Luk.21:11
„Hıristiyan“ ülkelerin 8 Haçlı Seferi
1099
1270
commons.wikimedia.org, Ssolbergj, 20150818
‘Kutsal’ Roma-Germen
İmparatorluğu -1806
1452
Matbaa’nın
bulunuşu:
Gutenberg. İlk
basılan kitap
Kutsal Kitap’tır
Waldenser mezhebi
Mar.13
2Ti 3:1-5; Yah; 2Pe 2:1-3:18 Yanlış Öğretileri ve İnançsızlık
Luk.21
1Ti 4:1-3: İmandan dönüş
4 Binici
7 Mühür
Va.6-8
7 mühürlü tomar
1923
Türkiye
Cumhuriyeti’nin
kurulması
Va.5:1
1683
Osmanlıların
İkinci
Viyana
Kuşatması
1.
Beyaz at:
galip Mesih,
müjde
misyonu
1530 Konfesio Augustana
Protestan mezhebinin
oluşması
1Se 4:1-5:5
Fransız Devrimi
(1789-1799)
1920
İkinci
Dünya
Savaşı
İlk Diriliş ?
İmanlılar Büyük Sıkıntı
döneminden önce alınır
1732
Yeni Misyoner
hareketi başlıyor:
Zinzendorf
1948
1881
Yahova Şahitler’inin
başlangıcı
Ama İsrail halkı arasında sahte
1898 Sömürgecilik
Va.6:9-11; Mat.24:9-13
Savaş, açlık salgın hastalıklar, yabani hayvanlar
ve başka sebeplerden ölürler.
Bunlar İsa Mesih’in ilk gelişinden
beri aktiv haldeler.
Va.6:3-4; Mat.24:6-7
Va.8:7
Mar.13:12;
Luk.21:16
Çünkü İsrailliler uzun süre kral, önder, kurban, dikili taş, efod, aile
putu olmadan yaşayacak. Sonra dönüp Tanrıları RAB'bi, kralları
Davut'u arayacaklar. Son günlerde korkarak RAB'be ve O'nun
iyiliğine yönelecekler. Hoşea 3:4-5
Ama İsrail RAB tarafından kurtarılacak,
sonsuza dek sürecek kurtuluşu.
Çağlar boyunca utandırılmayacak,
asla rezil olmayacak. Yşa.45:17
Bu Yahudiler büyük sıkıntıdan
önce mühürleniyor. Fiziksel
kurtuluyorlar.
Va.7:4;14:1 ve Hez.9:4-6
1.VAY
1. Yaralar, canavara ve
heykeline tapmış, alınlarına
2. Denizde bütün
ve ellerine onun işaretini
canlılar ölüyor
almış olanlarda çıkıyor.
Va.16:2
Va.16:3
3. Tapınak
İsa Karşıtına tapmak için, putperestlik için
kullanılacak. Dan.9:27: “Haftanın yarısı
geçince, kurbanı da sunuyu da kaldıracak.
Kararlaştırılan yıkım başına gelinceye dek
yok edici önder tapınağın üst bölümüne
yıkıcı iğrenç şeyler yerleştirecek.“
Ezek.40-48; Mt.24:15-16;
2Th.2:3-4; Va.11:1-2
3. Yıldız ırmaklara düşüyor:
tatlı suyun 1/3’i içilmez oluyor
4. Güneş, ay ve yıldızlar
ışıklarını 1/3 kaybediyor
4 Borazan doğanın 1/3'ini yok ediyor
Büyük bir kalabalık
5. Canavarın egemenliği
karanlığa gömülüyor.
Va.8:12
Mar.13:13;
Luk.21:17
3. All sweet water
becomes blood
3. Dünyadaki tatlı sular
kana dönüşüyor.
4. Güneş insanları
(||Çık.7:19-24: 1.bela
gibi)
ateşle
yakıyor.
Va.16:4-7
İnsanlar Tanrı’ya
küfrediyor.
ve insanların ihtiyacları eskisi gibi karşılanamıyor
Her ulustan, her dilden oluşan imanlılar
Kuzu‘nun önündeler Va.7:9-17
Va.16:8
Üç kötü ruh mucize
yapıp aldatıyor.
(Çık.10:14-19: 8. bela)
Va.16:12
Va.9:3-10
3 kötü
ruhlar
Mesih’in yargı
kürsüsü:
1Ko.3:13-15; 2Ko.5:10; Rom.14:10
Va.5:5-6
Hez.37; Yas.30:3-4
Mat.24:32
Tanrı’ya Tapınma
Her Şeye Gücü Yeten Rab Tanrı Va.4:8-11
İsa Mesih’a Tapınma
kuzu Va.5:8-14
commons.wikimediaorg, Andrei nacu Zaparojdik, 20150818
Denizden Çıkan Canavar Va.13
yedi başlı = Yahudilere karşı yedi
imparatorluk; on boynuzlu = 10 kral
1. Eski Mısır Krallığı
2. Yeni Asur İmparatorluğu
3. Yeni Babil İmparatorluğu
4. Med-Pers İmparatorluğu
5. Yunan İmparatorluğu
6. Roma İmparatorluğu
7. Roma-Germen İmparatorluğu, Hitler?
8. Dirilmiş Roma İmp. (7'den biri olacak)
2.VAY
Dan.12:2.13; Luk.14:14; Yu.5:29a
Elç.24:15; Va.20:4
(Va.11:14) Ölüm
5. Yıldız düşüp krater açıyor.
Çekirgeler çıkıp insanlara 5 ay
işkence veriyor (Tanrı’nın
mührü olmayanlar)
İnsanlar tövbe etmiyor.
(||Çık.10:21-23:
9. bela gibi)
Va.9:13-21
3.VAY
6. Fırat ırmağındaki 4 melek
çözülüp insanların 1/3’i öldürülüyor.
AmaArmagedon
insanlar tövbe etmiyor
4 melek. 4. melek bir
orak var. Biçme saati
Va.14:14-20
Petra’da ? Va.16:16
Kardeşlerimiz Kuzu'nun kanıyla ve ettikleri tanıklık
bildirisiyle Onu yendiler. Ölümü göze alacak kadar
vazgeçmişlerdi can sevgisinden. Va.12:11
3 VAY direk insanları vuruyor:
insanların 1/3 ölüyor
(ya sıkıntıda ya da sıkıntıdan sonra olur?)
Mar.16:16; Yu.14:1-3; Rom.11:25; 8:19;
1Ko.1:7-8; 15:51-53; 16:22; Flp.3:20-21; 4,5;
Kol.3:4; 1Se.1:10; 2:19; 4:13-18; 5:9.23;
2Se.2:1; 1Ti.6:14; 2Ti.4:1.8; Tit.2:13; İbr.9:28;
Yak.5:7-9; 1Pe.1:7,13; 5:4; 1Yu.2:28-3:2;
Yah.1:21; Va.2:25; 3:10
Va.11:15-19; 15:1
Savaşı
Tanrı'nın buyruklarını yerine getiren, İsa'ya
imanlarını sürdüren kutsalların sabrını
gerektirir. Va.14:12
Mesih’in Gelişi ve
imanlıların dünyadan
alınışı
7. Deprem dünya kentlerini,
adaları ve dağları yok
ediyor. 40 kiloluk dolu yağıyor.
İnsanlar Tanrı’ya küfrediyor.
Va.16:17-21 (||Çık.9:13-35:
7. bela gibi)
(Va.12:12) Judgement = hell
7. Tanrı’nın sır olan tasarısı
tamamlanacak
ızdırap, fiziksel ölüm ve Yargı Günü = ebedi ikinci ölüm, cehennem
3 angels
call all only to
worship God!
Va.14:6-13
Tanrı’dan iki peygamber
Dan.9:27
2. Roma
İmparatorluğu
Bütün dünya şaşkınlık
içinde canavarın ardından
gitti. Va.13:3; Dan.7:23
Canavara ve heykeline tapıp
onun adının işaretini alanlar gece
gündüz rahat yüzü
görmeyecekler. Va.14:11
3 1/2 yıl
haftanın ilk
yarısı: Dan.9:27
7 yıllık
dönem
Yer.30:7; Dan.12:1; Mat.24:21
Korkunç Sıkıntı: 3 1/2 yıl
haftanın ikinci yarısı
= 1.290 gün: Dan.12:11; günler kısaltılmış : Mt.24:22; 1.290 Günlük sununun kaldırılıp yıkıcı iğrenç şeyin konduğu zamandan
başlayarak 1 290 gün geçecek. Bekleyip 1 335 güne ulaşana ne mutlu!: Dan.12:11-12; iki tanık 1260 gün peygamberlik edecek:
Va.11:3; kadın 1.260 gün saklanıyor: Va.12:6 ya da 3.5 yıl: Va.12:14; Kutsallar üç buçuk yıl için eline teslim edilecekler:
Dan.7:25; 12:7. Kutsal kenti kırk iki ay ayaklarıyla çiğneyecek olan uluslara verildi. 42 ay: Va.11:2; 13:5.
O gün O'nun ayakları Yeruşalim'in
doğusundaki Zeytin Dağı'nın üzerinde
duracak. Zeytin Dağı doğuya ve batıya
doğru ortadan yarılıp çok büyük bir vadi
oluşturacak. Dağın yarısı kuzeye, öbür
yarısı güneye çekilecek. Zek.14:4
Dan.9:24-12:13
Va.20:11-15; Dan.12:2;
Yu.5:29b
Yeni bir gökle
yeni bir yeryüzü
Boğazlanmış
Kuzu’nun yaşam
kitabı
Va.13:8; 20:15; 21:27
Va.20:11-15; 2Pe.3:7
İSA MESİH KRALLARIN KRALI
Yşa.56:7; 1Ti.6:15; Hez.41; Va.1:5; 11:15; 19:16
Baba kimseyi yargılamaz, bütün yargılama işini
Oğul'a vermiştir. Öyle ki, herkes Baba'yı
onurlandırdığı gibi Oğul'u onurlandırsın.
Oğul'u onurlandırmayan, O'nu gönderen
Baba'yı da onurlandırmaz. Yu.5:22-23
İnsanoğlu meleklerini gönderecek,
onlar da insanları günaha düşüren
her şeyi, kötülük yapan herkesi
O'nun egemenliğinden toplayıp
kızgın fırına atacaklar. Orada ağlayış
ve diş gıcırtısı olacaktır. Mat.13:41-42
Dünyada 1000 yıllık dönem, yeni Yeruşalim
Va.20:1-6; 21:9-22,5; Hez.48:30-35; Yşa.2:3; 11:6-9; 25:7-9; 35:1-10; 65:19-26; Mez.98:9; Va.20:6; Yer.33:15; Yoe.3:18; Amo.9:13; Mik.4,1-4; Zek.14:9.20; Luk.1:32-33
Mesih İmanlıları Mesih ile dünyayı yargılacak ve egemenlik sürecek
Kuzu'ya karşı savaşacaklar, ama Kuzu
onları yenecek. Çünkü Kuzu, rablerin
Rabbi, kralların Kralı'dır. O'nunla birlikte
olanlar, çağrılmış, seçilmiş ve O'na sadık
kalmış olanlardır. Va.17:14
2Pe.3:13; Va.21
Büyük beyaz
taht
Kuzu’nun
Düğünü
Ama Rab'bin günü hırsız gibi gelecek.
O gün gökler büyük bir gürültüyle ortadan
kalkacak, maddesel öğeler yanarak yok
olacak, yer ve yeryüzünde yapılmış
olan her şey yanıp tükenecek. 2Pe.3:10
Size şunu söyleyeyim,
insanlar söyledikleri her
boş söz için yargı günü
hesap verecekler.
Mat.12:36
Büyücüler, fuhuş yapanlar, adam öldürenler, putperestler, yalanı
sevip hile yapanlar, kirli olanlar, yalancılar, dedikoducular, küstah
olanlar, küfredenler, zina edenler, sözünde durmayanlar, oğlanlar,
oğlancılar, hırsızlar, açgözlüler, övüngenler, kötülük üretenler,
anne baba sözü dinlemeyenler, sevgiden yoksunlar, acımasız
insanlar, köle tüccarları, ayyaşlar, sövücüler, soyguncular, pislik
yapanlar, sefahata düşkünler, düşmanlık besleyenler, çekişenler,
kıskançlık yapanlar, öfkeli olanlar, bencil tutkulara uyanlar,
ayrılıkları yaratanlar, çekememezlik yapanlar, sarhoşluğu sevenler,
çılgın eğlenceler, doğal cinsel ilişkilerini bırakıp aynı cinste olanlarla
birbirleri için şehvetle yanıp tutuşanlar ve benzeri şeyleri yapanlar.
Yeniden doğmayanlar
Sahte
peygamber ve
canavar kükürt
gölüne atılıyor
Şeytan 1000 yıl için bağlanıyor
Va.20:1-3
Va.19-20; 2Se.2:8
Vahiy
Vahiy
Artık hiçbir lanet kalmayacak.
Tanrı'nın ve Kuzu'nun tahtı
kentin içinde olacak,
kulları O'na tapınacak.
Va.22:3
Şeytan
kısa bir süre
serbest bırakılacak ve
Gog ve Magog uluslarını
saptırıp kutsallara
karşı savaşacak.
Fakat sonunda İblis
kükürt gölüne
atılacak
Vahiy
Vahiy
Yuh.3:5
Kendisinde Tanrı Oğlu
bulunmayanda yaşam yoktur. 1.Yuh 5:12b
İkinci Ölüm
Ateş Gölü
Tanrı’nın egemenliği
bütünleşiyor
Baba, Oğul ve
Kutsal Ruh
Va.21:3-5; 1Ko.15:28
Rom.1:27-32; 1Ko.6:9-10; Gal.5:19-21; Ef.5:5; 1Ti.1:10; Va.9:21; 16:9; 20:8
Va.20:4-6
Dan.2:33; 7:7-8; Va.13:1-3; 17:8a
Vahiy; Yşa.24
Genel Diriliş
Va.20:11-15; Mat.25:34.41
2Se.1:6-10
Va.20:7-10; Hez.38-39
Vahiy
Kuzu kanıyla her
oymaktan, her dilden,
her halktan, her ulustan
insanları Tanrı’ya satın aldı.
Kaftanlarını Kuzu’nun
kanıyla yıkamış bembeyaz
etmişler. Va.6:9; 7:14
Ölülerin
yargılanması
Va.19:7-10; 21:9
Yeruşalim’de 1.260 gün faaliyette: Musa ve İlyas? Tanrı’sız ve putperest bir yönetime karşı mucizeler yapacaklar: ateş, kuraklık, kanlı su, her çeşit
bela. İkisi öldürülecek, fakat 3. günde dirilip göğe alınacaklar. Deprem Yeruşalim’in 1/10'ini yok edecek. Ama Yahudiler tövbe edip Tanrı’ya dönecek ve O‘nu onurlandıracaklar. Va.11,14; = 2.Vay
Yok edici önder
3
İlk Diriliş
Va.14:8; ve bölüm 17-18
Aslan ve Kuzu
Mesih İmanlıları
(Hez.40-48: Çok büyük, fakat şunlar artık yok: Yahudi olmayanların avlusu (Ef.2:14), kadınların avlusu (Gal.3:28), tapınak perdesi (Yşa.25:6-8; Mat.27:51),
yıkanma küveti (Hez.36:24-27; Yuh.15:3), kandillik ve Manora (Yşa.49:6; Yuh.8:12), ekmeklerin masası (Yuh.6:35), buhur sunağı (Zek.8:20-23; Yuh.14:6),
Antlaşma Sandığı (Yer.3:16; Yuh.10:30-33).
Va.19:1
Dan.2:44-45; 7:9-14; 12:1-3; Zek.12:10; 14:1-15;
Mat.13:41; 24:14-31; 26:64; Mar.13:14-27; 15:62; ;
Luk.21:25-28; Elç.1:9-11; 3:19-21; 1Ko.6:2; 1Se.3:13;
2Se.1:6-10; 2:8; Yah.1:14-15; Va.1:7; 19:11-20:6; 22:7,12,20
Babil’in Yıkılışı
Va.13:2
4.Tapınak
Gökte
büyük bir
kalabalığın sesini
andıran yüksek bir ses
işittim. "Haleluya!"
diyorlardı. "Kurtarış,
yücelik ve güç
Tanrımız'a
özgüdür.
Va.16:13-14
İsrail Devleti
Yşa.35
Va.4; 5
Yargılama + Tahtlar Mesih’in ikinci gelişi = Mesih’in
İlk diriliş?
inanlılarla kudretli gelişi
Va.20:4-6
6.
Deprem,
gökyüzü ortadan kalkıyor,
korku
6. Fırat Irmağı kuruyor:
Savaş
(Va.9:12) Bedensel ızdırap
Va.8:10-11
Va.8:8-9
Gökteki Taht
Va.6:12-17;
Mat.24:29-30
1. Dolu ve ateş yağıyor:
bitki örtüsünün 1/3’i yok oluyor
İnanlılarını
Mat.24:10;
bütün
2Se.2:3;
sıkıntıya
uluslar
1Ti.4:1
sokup
Mesih
onları
İnanlılarından
öldürecek
nefret
Mat.24:9;
edecek
7.
Sessizlik;
duaların
cevaplandırılması
yaşayanları ölümcül yarası iyileşen ilk canavara ve onun
heykeline tapmaya zorlayacak. Ekonomik gücüyle ve
gökten yere ateş yağdıracak kadar büyük belirtilerle insanları
aldatacak. Sağ eline ya da alnına canavarın işaretini
vurmasına izin veren cehenneme gidecek. O Yahudileri ve
İsa Mesih imanlılarını yok etmeye çalışıyor. Va.13,11-18.
İsa'nın adı anıldığında gökteki,
yerdeki ve yer altındakilerin hepsi
diz çöksün ve her dil,
Baba Tanrı'nın yüceltilmesi için
İsa Mesih'in Rab olduğunu
açıkça söylesin. Fil.2:10
2
Va.8:1-5
3. Yerden Çıkan Canavar
= sahtı peygamber = 666
Tanrı’ya küfür ediyor. 1Jn.2:18-23; 4:3-6; 2Jn.7; 2Th.2:1-12;
Va.13:1-18;17:3-18; Dan.7:7-26. Ölümcül bir yara iyileşmişti.
Kutsallarla savaşıp onları yenmesine izin verildi. Va.13:7; Dan.7:21+25; 8:24.
Kuzu'nun yaşam kitabına adı yazılmamış olan herkes ona tapacak. Va.13:8-10.
Va.16
Va.8-11
Mesih İnancından
büyük sapma
İsa
İnsanlar
ve imandan
Mesih
Mesih
yüzünden
dönüş
2. Denizden Çıkan Canavar
= Mesih Karşıtı
Ejderha‘dan güç alıyor. 7 başı, 10 boynuzu ve 10 tacı var. Va.13:1.
Tanrı’nın öfkesi
ve Yedi Tas
Yedi Borazan Hükmü
144.000 mühürlü
1948
İsrail’in
kuruluşu
peygamberler vardı; tıpkı sizin de
aranızda yanlış öğreti yayanlar
olacağı gibi. 2Pe.2:1
1830
Mormonların
başlangıcı
Va.6:5-6; Mat.24:7-8; Luk.21:11 Va.6:7-8; Luk.21:11
Birçok sahte peygamber
türeyecek büyük
belirtiler ve harikalar
yapacaklar. Mat.24:11.24
2. Denize yanar dağ düşüyor:
Balıkların ve gemilerin 1/3’i yok oluyor
2.
Kızıl at:
savaşlar
1945
İngiliz Filistin’de
Va.6:2; Mat.24:14
wiki
17.yüzyılda
Padişah IV. Mehmet’in
döneminde Kutsal Kitap’ın
çevirisi ilk kez
Türkçe’ye yapıldı
Birinci
Dünya
Savaşı
1918
1546
(1521-1523)
(1818-1883)
(1775-1783)
Martin Luther
Luther Kutsal Kitap’ı
Almanca’ya çevirdi
2.
Karl Marks
Va.6:3-4; Mat.24:6-7
Göğün ortasında uçan başka bir
melek gördüm. Yeryüzünde
yaşayanlara -her ulusa,
her oymağa, her dile, her halkailetmek üzere sonsuza dek kalıcı
olan Müjde'yi getiriyordu.
Vahiy 14:6
commons.wikimedia.org, Parsecboy, 20150818
Osmanlı İmparatorluğu
Amerikan
Bağımsızlık
Savaşı
Va.6:2; Mat.24:14
5.
İşkence
Şehitlere
beyaz
kaftan
4.
Soluk at:
salgın
3.
Siyah at:
enflasyon
açlık
2.
Kızıl at:
savaşlar
1. kızıl renkli Ejderha,
eski
yılan = Şeytan, İblis
Va.12:9: 7 başı, 7 tacı ve 10 boynuzu var. Gökten atılıp
dünyadaki Büyük Sıkıntı Dönemini başlatacak. Va.12:1.
Bütün Yahudileri ve İsa Mesih imanlılarını öldürmek
istiyor Va.12:17
3 mühür: insanların 1/4 ölür
1921
1.
1.
Beyaz at:
galip Mesih,
müjde
misyonu
Şeytan’ın kötü üçlübirliği
7 gök
gürlemesinin söyledikleri
mühürlenip gizli kalacak
Va.10:4
Kartal:
Yeryüzünde
yaşayanların
vay, vay, vay
haline!
Va.8:13
Müjde bütün uluslara
tanıklık olmak üzere
dünyanın her yerinde
duyurulacak. İşte o zaman
son gelecektir. Mat.24:14
commons.wikimedia.org, Kieran4, 20150818
1566
Osmanlılar Filistin’de
1483
4.
3.
Va.6:1-8: 4 Binici
İsa’nın ikinci gelişine
dek etkindir.
commons.wikimedia.org, User 52 Pickup, 20150818
4.
Soluk at:
salgın
1187
Avrupa’daki
Hıristiyan
ülkeler Filistin’de
2.
SON GÜNLER
Hitler’in
Savaşları
Prusya
commons.wikimedia.org, Atilim Gunes Baydin, 20150818
1529
Osmanlıların
Birinci
Viyana
Kuşatması
Ama önce O'nun (İsa Mesih’in)
çok acı çekmesi ve bu kuşak
tarafından reddedilmesi gerekir. Luk.17:25
wiki, NYC Wanderer
Mat.24
1799
Napolyon
Bonapart
Kanuni Sultan Süleyman
4.
1939
1.
2Ti.3:1; 2Pe.3:3
1517
1193
1054
Ortodoks Kiliseleri
Katolik Kilisesinden kopuyor
1914
Memluk Sultanlığı
Va.6:5-6; Mat.24:7-8; Luk.21:11
1900
TENEVVÜR Devri
Osmanlı Devleti
1520
1250
(1030-1072)
1071 1099
Şarlman (Almanca: Karl I. der Große).
‘Kutsal’ Roma Cermen
732
İmparatorluğu'nun kurucusu
Fransa’da (Tours’da)
800
Karl Martell Müslüman
Arapları yeniyor
1301
Osmanlıların İmparatorluğu
Abbasiler Yönetimi
1.Buhari (810–870)
2.Müslim (817–875)
3.Ebu Davud (817–889)
4.Tirmizi (824–892)
5.Nesai (830–915)
6.Ibn Mace (824–887)
Batı Romalılar
(395-476)
3.
1700
REFORM Devri
1492-1504
Coğrafya Keşifleri
Kristof Kolomb
1453 Sömürgecilik başlıyor
İstanbul’un
Türkler
tarafından
alınması
1451
Fatih Sultan
Mehmet Osmanlı (1432-1481)
İmparatorluğu’nun
yükselme devri
2000 ... ? ...? 2
YAKIN ÇAĞ
1500
commons.wikimedia.org, Stuntellar, 20150818
commons.wikimedia.org, Gabagool, 20150818
Nestorius Hıristiyanlar Türk kavimlerini ve Cinlileri Hıristiyanlığa çağırıyor. Yüzbinlerce Türk Hıristiyan oluyor. Mingana bak.
1071 Türkler’in Anadolu’yu yurt
edinişleri Malazgirt Savaşı
614-629
İranlılar
Filistin’de
HÜMANİZM Devri
RÖNESANS Devri
Timurlenk
İmparatorluğu
Selçukluların
Egemenliği
Arap Egemenliği
Emeviler dönemi
Öyle ki, herkes Baba'yı onurlandırdığı gibi
Oğul'u onurlandırsın. Oğul'u onurlandırmayan,
O'nu gönderen Baba'yı da onurlandırmaz. Yu.5:23
(U1321)
Moğol Devleti
~870
Hadis’lerin
Toplanması
750
661
Muhammed 4 Halife
İslam’ın peygamberi
1453
4 İslam mezheplerinin kurulması
(Hanefi, Şafii, Maliki, Hanbeli)
Eastern
Gokturk
Western
Gokturk
1300
Yunus Emre
1206 Cengiz Han (1162 ?-1227)
Moğollar
(750-820)
380 Hıristiyanlık devlet dini oldu
İznik
Konseyi:
İsa Mesih’in
Tanrılığı
tartışıldı
YENİ ÇAĞ
476 - ORTA ÇAĞ - 1453
Zerdüşt, Mani, Buda,
Nasturilik, Hıristiyanlık
Türkleri etkiliyor
commons.wikimedia.org, user Briangotts, Frode Inge Helland, Gokturkut, 20150818
commons.wikimedia.org; MapMaster, 20150818
Edesa (Urfa) Kralı VIII. Abgar
(İ.S. 179-216) Hıristiyanlığı kabul etti.
İ.S. 301 yılında Ermenistan’ın
Kralı Tiridates vaftiz oldu.
İ.S. 337 Roma İmparatoru Konstantin
vaftiz oldu.
325
700
İsa şunları söyledi: "Gökte ve yeryüzünde bütün yetki
bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak
yetiştirin; onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un adıyla vaftiz edin;
size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin. İşte ben,
dünyanın sonuna dek her an sizinle birlikteyim." Mat.28:18-20
437
Attila
Avrupa
Hunları
330
Romalıların
başkentinin
Bizans
oluşu
ön
re kral, tu
r uzun sü
pu
İsraillile taş, efod, aile
Çünkü
nemleri
şea 3:4
dikili
sların dö ayakları
kurban, yaşayacak. Ho
, öteki ulu
ların
olmadan
4
Yeruşalimıncaya dek on
Luk.21:2
tamamlan çiğnenecektir.
altında
250 İlk Hıristiyanlara
yapılan büyük
baskılar Yu.16:2
500
330 Konstantinopolis (bugünkü İstanbul)
ikinci Roma olarak ilan edildi
395
İncil’in ilk orjinal kopyalarına dayanan Bizans
Batı ve Doğu
metni: „Textus Receptus” Koine: Erasmus von
Rotterdam ve Martin Luther’in kullandığı metin Roma’nın ayrılması
395
476
der,
Romalılar
Pontoslu Pilatus, Feliks, Festus
Pavlus’un Yolculukları:
1: İ.S.47
2: İ.S.49-52
3: İ.S.52-56
4: İ.S. 58-60
VAHİYLERİN
VAHİYLERİN
ALDIĞI YER BİTTİĞİ ZAMAN
Filistin?
İ.S.50-70
Roma?
İ.S.50-70
Sezariye?
İ.S.~60
Efes/Selçuk
İ.S.85-98
Sezariye?
İ.S.~63
Korint
İ.S.55-58
Efes/Selçuk
İ.S.53-57
Makedonya
İ.S.54-57
Antakya
İ.S.48-49
Roma
İ.S.60-63
Roma
İ.S.60-63
Roma
İ.S.60-63
Korint
İ.S.50-51
Korint
İ.S.50-51
?
İ.S.61-66?
Roma
İ.S.63-67
?
İ.S.61-66?
Roma
İ.S.60-63
Roma?
İ.S.~70
Yeruşalim?
İ.S.45-62
Roma
İ.S.62-64
Roma?
İ.S.64-67
Efes/Selçuk
İ.S.60-95
Efes/Selçuk
İ.S.60-95
Efes/Selçuk
İ.S.60-95
Yeruşalim
İ.S.65-80
Patmos
İ.S.60-95
Batı Roma İmparatorluğun Yıkılışı
Theodosius
337
Selçuk
Türkleri
Filistin’de
Büyük
İskender
(Yunan’lı)
2. Ezra
3. Nehemya
1. Zerubbabil’in
Dönüşü (50.000 kişi)
586: 3.Babil’e Götürülme (Yeruşalim’in tapınak
ve duvarlarının yıkılması) 2Kr.25:8
605: 1.Babil’e Götürülme (Daniel, Kral Soyu) Dan.1:2
Yimla oğlu Mika 1Kr.22:8
597: 2.Babil’e Götürülme (Hezekiel, esnaf...) Dan.3
2Kr.24:18
2Ta.36,11-21
Hulda (kadın peygamber) 2Ta.34:22
2Ta.24:19
Peygamberler
Zekeriya’nın
Öldürülmesi 2Ta.24:20
2Ta.21:12
Zekeriya 2Ta.26:5
2.Tarihler (Yahuda’nın kralları)
9yıl
Hoşea
2Kr.15:17-22
2Kr.13:1-9
12yıl
İlyas’ın Mektubu
Bilici Yehu 2Ta.19:2
Yahaziel 2Ta.20:14
Eliezer 2Ta.20:37
2Ta.16:7
Bilici Hanani
Ovadya
2.Krallar (Tanrı’sını unutan halk çöküyor)
Samiriye’nin Düşmesi 2Kr.17:5
İddo 2Ta.12:15
2.Tarihler (Yahuda’nın kralları)
Yoram
Tivni
6 yıl
Yehu 1Kr.16:1
Filistliler Hak.13:1
Midyanlılar Hak.6:1
Filistliler ve Ammonlular Hak.10:7
Kenanlılar Hak.4:2
Moavlılar Hak.3:12
Mezopotamyalılar Hak.3:8
Mısır’dan Çıkış
Şilolu Ahiya 1Kr.11:29
1.Krallar (Tanrı’sını unutan halk çöküyor)
Azarya 2Ta.15:1
Yeşu 1:3
2187
Yahudalı Tanrı’nın adamı 1Kr.13
Şemaya 2Ta.12:5
1Ta.21:9
Natan 2Sa.12
Bilicisi Gad
2309
2255
2049
2083
2123
2288
Sina’da
2158
2096
2126
2006
2026
1996
1997
1693
1723
1757
1787
1819
1849
1878
1948
2048
2108
2199
371 gün sürdü
Tufan Y.s.1656
1651
1658
874
1656
1290
1056
1558
687
1422
1235
1140
1042
930
987
622
Ayrılık 1Kr.11-12
Süleyman’ın Özdeyişleri
Hagay
Ezr.5:1 tapınağı kurun
Sizi kaygılandıran, korkutan kim ki,
Bana ihanet ediyor, beni anmıyor, yüreğinizde bana
yer vermiyorsunuz? Benden korkmamanızın nedeni
uzun zamandır suskun kalışım değil mi? Yşa.57:11
Yahya
tutuklanıyor
İsa Mesih’in reddedilmesinin dört sonucu:
1. Mucizelerin hedefi: sadece öğrencileri eğitmek için (Mat.12:39)
2. İyileştirilmiş olanlar için dışarıya haber verme yasağı
(Mat.12:15-16; Mar.3:12; 7:36; 9:30; Luk.5:14-15)
3. Öğrenciler artık İsa’yı Mesih olarak tanıtmıyorlar (Mat.16:20; 17:9)
4. İsa yalnız benzetmeleri kullanarak vaaz veriyor (Mat.13:1.3.34; Mar.4:33-34)
Mar.11:1
Mat.27:32 - 28:15
Mat.28:20
62 Yakub’un
öldürülmesi
Yu.21:21-23
1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemendir)
2.Samuel (Tanrı’nın sadakati)
586
Gece görümlerimde insanoğluna
benzer birinin göğün bulutlarıyla
geldiğini gördüm...Bütün halklar,
uluslar ve her dilden insan ona
tapındı. Dan.7:13-14
"İşte habercimi gönderiyorum.
Önümde yolu hazırlayacak.
Aradığınız Rab ansızın tapınağına gelecek;
görmeyi özlediğiniz antlaşma habercisi gelecek"
diyor Her Şeye Egemen RAB. Mal.3:1
BÖLÜMLERİN
KISALTMALARI
Matta (Mat)
Markos (Mar)
Luka (Luk)
Yuhanna (Yu)
Elçilerin İşleri (Elç)
Romalılar (Rom)
1.Korintliler (1Ko)
2.Korintliler (2Ko)
Galatyalılar (Gal)
Efesliler (Ef)
Filipililer (Flp)
Koleseliler (Kol)
1.Selanikliler (1Se)
2.Selanikliler (2Se)
1.Timoteos (1Ti)
2.Timoteos (2Ti)
Titus (Tit)
Filimon (Flm)
İbraniler (İbr)
Yakup (Yak)
1.Petrus (1Pe)
2.Petrus (2Pe)
1.Yuhanna (1Yu)
2.Yuhanna (2Yu)
3.Yuhanna (3Yu)
Yahuda (Yah)
Vahiy (Va)
Konstantin
309
303 Diocletianus kilise binalarının
ve Kutsal Kitap nüshalarının yakılmasını emretti
Yeni Antlaşma'nın (İncil'in) İçerdiği Bölümler
49 Yahudiler’in
Roma’dan kovulması
1
Septimus Severus (193-211);
Valerianus (253-260); Diocletianus (284-305)
Diocletianus imparatorluğunda
Roma imparatorluğu
250 Decius herkesin devlet tanrılarına
ikiye bölünüyor
kurban sunmasını buyruk verdi
257 Valerianus Hırist. toplantı
düzenlemelerini yasakladı
49 Yeruşalim’deki
Konsey (ilk) Elç.15
Luk.24:45-53
1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemendir)
1.Samuel (Tanrı’nın sadıklığı)
626
573
Purim
Bayramı
520
Büyük Hirodes
100 km
Ölüm ve Dirliş
Zebur
Hakimler (Tanrı’nın vaadi değişmez)
Habakkuk
Yeremya
Daniel
Hezekiel
593
536
Mar.1:1
Mesih dirildikten
sonra izleyicilerini
Beytanya dağında
karşılıyor
Mat.28:7+10+16
ve Celile’de de:
Mat.28:7.16;
Mar.14:28, 16:7
Yu.1:1
Yu.12:12
~ Rut (Tanrı’nın merhameti)
Hakimler (Tanrı’nın vaadi değişmez)
610
538
Makabeler (Yahudiler Dan.11:34)
Romalılar19 Markos
Mar.10:1
Luk.19:28
(vaat edilen
topraklarda)
598 586
(Suriye’li; Dan.11)
(Selefküs/
Seleukuslar)
Mar.9:50
Mar.7:24
Mar.11:1
Yeşu
Yeşaya
Nahum
605
3ay 2Kr.23:31
2Ta.36,1-3
Ptolemiler
143 Yahudi İstiklalı
Selefkiler
Mat.10:1-42: 12 elçi gönderiliyor?
Mar.11:15
1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemendir)
Çölde Sayım (hizmet, düzen, uyarı)
Sonunda Tanrı halkını kurtaracak
Yehoahaz
PERS EGEMENLİĞİ
(Mısır’lı; Dan-11)
198
Mk 3,13
Mat.8:19-22: gönüllü izleyici?
Mat.21:1
Mısır’dan Çıkış (Kölelikten Kurtuluş)
740
2Kr.23:36
2Ta.36,4-8
BABİL
SÜRGÜNÜ
Mk 1,14
Mat.12:22 - 13:53
Mat.8:18-34
Mat.9:18-34
Mat.13:54-58
Mat.9:35 - 11:1
Mat.14:1-12
Mat.21:1
Mat.21:12
Levililer
Y.s.2200
Yoel
Mika
Amon
Ama sen, ey Beytlehem
Efrata, Yahuda boyları
2yıl 2Kr.21:19
arasında önemsiz
2Ta.33,21-25
olduğun halde, İsrail'i
Ninova’nın Yıkılışı,
benim adıma yönetecek
663 İsrail’in Kurtuluşu
olan senden çıkacak.
Onun kökeni öncesizliğe,
zamanın başlangıcına
dayanır.
681
Mik.5:2
31yıl
2Kr.22:1
2Ta.34-35
Markos bölümü Romalılar için yazıldı; kronolojik.
Mat.12:2-21
Mat.5:1-8:1 Dağdaki Konuşma
Mat.8:5-13
Mat.11:2-30
Mat.19:1
Mar.10:1
Y.s.2100
Tövbe çağrısı
Mesih’in Egemenliği
55yıl
2Kr.21:1
2Ta.33,1-20
11yıl
Yoşiya
İsa Mesih’in doğumu:
Mat.1:18-2,23; Luk.2:1-38; Yu.1:5-18.
Mat.4:12-22
Mat.8:14-17
Mat.4:23-25
Mat.8:2- 4
Mat.9:1-17
Mat.18:35
Yahudiye’de
3 ay
Mat.19:1
1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemendir)
Y.s.2000
1yıl 2Kr.8:25
2Ta.22,1-9
52yıl
29yıl
2Kr.18:2
2Ta.29-32
609
640
İsa Mesih’in soyu:
Mat.1:1-17; Luk.3:23-38
Beytlehem - doğduğu şehir
Nasira
Baba şehri ve büyüdüğü şehir
Kefarnahum - bu ordugahtan müjdeyi yayma işi için yola çıktı
Yeruşalim - O’nun şehri, öldüğü ve dirildiği şehir
Mat.15:1
Mat.15:1: Ferisilerle tartışma
Yunus’un İşareti
Yu.10:40
1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemendir)
Y.s.1700
Ahazya
16yıl
2Kr.16:2
2Ta.28
642
Manaşşe
Matta bölümü Yahudiler için ve daha çok konu ağırlıklı yazıldı.
Matta
Mat.5:1
Mat.4:12
Lazar’ın ölümden diriltmesi
Yu.11:33-44
Luk.13:22
Y.s.1600
Vaiz (RAB korkusu ve O’na itaat)
8yıl 2Kr.8:16
2Ta.21,1-20
16yıl
2Kr.15:33
2Ta.27
687 696
Ahaz Hizkiya
Mat.4:1
Perea
10 Cüzamlının iyileştirilmesi
Büyük Kahin Kayafa’nın bu 9
Mesih Mucizesini onaylaması
gerekiyor. Luk.17:11-19
Kör3.bir
adamın
iyileştirilmesi
Mesih
Mucizesi
Yu.9:1-12
Yu.7:2
Y.s.1500
Yasa’nın Tekrarı
Ezgiler Ezgisi (Sevgi üstündür)
3yıl
1Kr.15:1
2Ta.13,1-23
835
Yehoram
716
732
Yotam
63 Roma generali
Pompey (Cnaeus Magnus Pompeius)
Yeruşalim’i ele geçiriyor ve tapınaktaki
En Kutsal Yer’e giriyor
63
Mat.1:1
Son Hizmet
Yahudiye
3 ay
6 ay
(161-180);
177 Aurelianus kiliselere baskı uyguladı
202 Septimus Hırist. inanınca
geçmeyi yasakladı
İ.S.100
Kurban + Zafer
Luk.9:51
Y.s.1400
(İtaat zafer getirir)
(73 tapınma
ilahisi Davut’tan;
2 Süleyman’dan)
Aviyam
2Kr.15:2
2Ta.26
168 IV. Antiyokus Yeruşalim’deki RAB’bin
tapınağını domuz kurbanıyla kirletiyor Dan.11:31
166 Yahudilere yapılan zulüm ve birçoklarının inançtan dönmesi. Antiyokus
IV. Epiphanes Kutsal Yasa’nın kopyalarının yok edilmesini buyurdu
470x485x315x280m
Büyük Hirodes RAB’bin
tapınağını genişletiyor
Luk.9:10-50
Y.s.1300
Ellerimi, ayaklarımı deliyorlar! Mez.22:16
Oğulu öpün ki öfkelenmesin,
Yoksa izlediğiniz yolda mahvolursunuz.
Çünkü öfkesi bir anda alevleniverir.
Ne mutlu O'na sığınanlara! Mez.2:12
40yıl
2Kr.12:1
2Ta.24
25yıl
1Kr.22:41
2Ta.17-20
740 750
Azarya
(Uzziya)
29yıl
2Kr.14:1
2Ta.25
İkinci Tapınak
Birçok Yahudinin sürgün edilmesi
İ.Ö. 200: Fas’a; İ.Ö.175: Hindistan’a (Bombay)
Özel Hizmet
Mar.7:24
Y.s.1200
Yaratılış (Tanrı’nın sonsuz gücü)
Avdon
41yıl
1Kr.15:9
2Ta.14-16
767 791
Amatsya
Makabeler sonra ona karşı
zafer kazanıyor
wiki, Roke (d)
Mar.6:30 - 9:50
Y.s.1100
Tapınma Çadırı
Kutsal Yer:
9x4,5m
En Kutsal Yer:
4,5x4,5m
Avlu 45x22,5 m
Avimelek
Tola
Yair
17yıl
1Kr.14:20
2Ta.10-12
796
Yoaş
Yehoşafat
Doğudan batıya dek Benden başkası
olmadığını herkes bilsin.
RAB benim, başkası yok. Yşa.45:6
Mişna’nın 2.bölümü
M.Ö.30 – M.S.220
Mat.15:21
Y.s.1000
yaşı 110
Gidyon
848 Atalya
870 873
Asa
Sidkiya
HELENİZM Yahudiliği etkiliyor
toplanma yeri olarak
kullanılmaya başlanıyor
214 Çinliler Asya
Hunlarına karşı
Çin Seddi’ni yapmış
Ferisiler İsa’nın cinleri cinlerin önderiyle
kovduğunu söyleyip onun Şeytan’dan
geldiğini iddia ediyorlar (Mat.12:24;
Mar.3:22; Luk.11:15). Oysa İsa
Kutsal Ruh’a karşı affedilmeyecek
günahtan bahsediyor.
Luk.9:1-9
Y.s.900
yaşı 147
Debora
“O dönemde İsrail'de kral yoktu.
Herkes dilediğini yapıyordu.” Hak.21:25
DAVUT Süleyman
Yiftah Şimşon Saul
İvsan
Eli SAMUEL
Elon
913 911
Rehavam
Koreş’in tapınak
kurma izni
538
Eski Antalaşma’nın ilk orjinal kopyaları.
İsa Mesih’in zamanında kullanılan Eski Ahit
„Masoret” metnine (İ.S. 100) dayanan:
İ.S. 920: Codex von Aleppo
İ.S. 1008: Codex Leningradensis B 19A
(Codex Petropolitanus)
Yahudi Tanaim
din bilginleri
Havra-Sinagog
wiki, Captain Blood
1. Mesih Mucizesinin
reddedilmesi
açıklanmadan önce
İsa 2. Mesih
Mucizesini yapıyor.
Celile
11 ay
Marcus Aurelianus
Decius (249-251);
138
70 Titus Yeruşalim’i
ve tapınağını yıkıyor
Muhalefet güçleniyor
Mar.6:6b-29
Y.s.800
Yusuf
110
Ehut
931
7 yıl
11yıl
2Kr.24:8 3ay
2Ta.36,9-10
Yşa.7:14: Bakireden Doğuşu
Mik.5:1: Doğum Yeri
Dan.9:24-25: İsa’nın Gelişinin Tarihi
Yşa.9:6-7: Adı ve Hizmeti
2Sa.7:12-14: Davut’un evinden (Artaxerxes’in emri: 445 İ.Ö. bkz. Nehemya:
2:1-20; 7+62 = 69 hafta, 69x7 =4 83yıl, 483x360
Yas.49:10: Yahuda’dan
Yas.22:18: İbrahim’in soyundan
(ay yılı) = 173.880 gün = 476 güneş yılı:
Yas.3:15: İnsanlardan
445 İ.Ö.-476 = 31 İ.S.)
515
Dan.9:2-3; Yer.25:11-12; 29:10
Yehoyakin
Yşa.53: İsa’nın Eylemleri, Ölümü ve Sonsuz Zaferi
İ.Ö.900
İ.Ö.900
İ.Ö.675
İ.Ö.580
İ.Ö.580
İ.Ö.570
İ.Ö.530
İ.Ö.725
İ.Ö.830
İ.Ö.755
İ.Ö.845
İ.Ö.760
İ.Ö.725
İ.Ö.654
İ.Ö.606
İ.Ö.621
İ.Ö.520
İ.Ö.475
İ.Ö.435
Luk.6:1 - 8:56
Y.s.700
Yar 16:16; Yar.36;
Midyanlılar (Yar.37:28;
İsmailoğulları: 1.Ta.1:29)
56
Otniel
7 yılda
(1407-1400)
İsrail halkının
Kenan topraklarını
ele geçirmesi
971
1011
2Kr.11:3
6yıl 2Ta.22,10-23,21
Yehoyakim
70 yıl
İsa Mesih hakkında
peygamberlik sözleri
İ.Ö.900
Yeruşalim
Yeruşalim
Yahuda
Mısır
Yeruşalim
Babil
Pers
Yahuda
Yahuda
Tekoa
Yahuda
Yahuda
Yahuda
Elkoş
Yahuda
Yahuda
Yahuda
Yahuda
Yahuda
İsa Mesih Mişna’ya karşı
(Talmud’un bir parçası;
Sofrim, Tanayim Mat.15:3;
23:16; Mar.7:8; Luk.6:9;
11;39; Yu.7:24. Bundan
dolayı 1. Mesih
Mucizesi reddediliyor.
Mar.2:23 - 6:6a
Y.s.600
İsmail yaşı 137: Yar.25:17; İbrahim 86
91
'Onlara kardeşleri arasından
senin gibi bir peygamber çıkaracağım.
Sözlerimi onun ağzından işiteceksiniz.
Kendisine buyurduklarımın tümünü
onlara bildirecek. Yas.18:18
Şamgar
1043
40 yıl
Sefanya
Zerubbabil:
Tapınağın
yeniden
kuruluşu
537-515
Ezra 1;2;
Yşa.45:1
Yeruşalim
Süleyman
Süleyman
Yeşaya
Yeremya
Yeremya
Hezekiel
Daniel
Hoşea
Yoel
Amos
Ovadya
Yunus
Mika
Nahum
Habakkuk
Sefanya
Hagay
Zekeriya
Malaki
Vaftizci Yahya 1 1/2 yıl faliyette. Bir yıl İsa Mesih’le aynı zamanda çalışır.
İsa 30 yaşındayken
hizmetine başlar.
Luk.3:23
2. Mesih Mucizesi
Dilsiz ve cinli bir adamın iyileştirilmesi:
Mar.3:20-30; Mat.12:22-37
1. Mesih Mucizesi
Cüzamlı iyileştiriliyor
Mat.8:2-4; Mar.1:40-45; Luk.5:12-16
Luk.6:12
Y.s.500
& Lea ve Rahel
yaşı 180
4.,5.,7.,9. ve
10’uncu bela
1.Kan
2.Kurbağalar İsrail halkını
3.Sivrisinekler etkilemiyor
4.Atsinekleri
5.Hayvanların hastalanması
6.Çıbanlar
7.Dolu
8.Çekirgeler
9.Karanlık
(Kutsama)
10.İlk doğan
çocukların
ölümü
+
Hakimler Dönemi 1380-1043
20 kral: YAHUDA ve BENYAMİN GÜNEYDE
1Kr.1-11; 2Ta.1-9
(Rab’bin gelen yargı günü)
Mişna’nın 1.bölüm
M.Ö. 400 – 30
3 DÖNÜŞ:
Süleyman
Matta’ya göre
Markos’a göre
Luka’ya göre
Yuhanna’ya göre
Luk.1:57
Yahya İsa’dan
5 ay daha büyük
(Luk.1:24)
Esseniler İ.S.68’e kadar
Celile
Geniş Hizmet
On Iki Mar.3:13
Elçisini Seçiyor
Y.s.400
Yakup
120
120 yıl (Yas.34:7)
10 Bela
+
5 BÜYÜK, 12 KÜÇÜK Peygamber
622
Tevrat’ın
Bulunması
Ne var ki, RAB onun ezilmesini uygun gördü,
acı çekmesini istedi. Canını suç sunusu olarak
sunarsa soyundan gelenleri görecek ve günleri
uzayacak. RAB'bin istemi onun aracılığıyla
gerçekleşecek. Yşa.53:10
Yahudi Sofrim
din bilginleri
Yu.4:1-3
Y.s.300
Yaratılış (Tanrı’nın sonsuz gücü)
Y.s.1800 ~ Eyüp (acı çekmenin anlamı)Y.s.1900
60; Yar.25:26
Yeşu
+
20 kral: 10 KÖTÜ SOY KUZEYDE: İsrail (Efrayim)
Zek.4:6-8
Yu.2:13
Y.s.200
Lut (İbrahim’in yeğeni)
Lut’un küçük kızından: Ammonlular
Lut’un büyük kızından: Moavlılar
yaşı 175; Yar.25:7
MUSA
40 yıl çölde yürüyüş:
Musa ve kardeşleri
Harun ve Miryam
İsraillileri yönetiyor
+
17yıl
Anadolu’da
Lidyalılar
4 Egemenlik
İkinci Tapınak
Yu.1:29
Y.s.100
Yaratılıştan sonra
75
& Rebeka
~ İ.Ö.2160
Babil’in Kulesi
Yar.11:1-9: Dillerin Oluşması.
Başlangıçta yalnızca bir
tek evrensel dil vardı
İshak
yaşı 205
Musa Midyan’da 1480
+
40 yıl
20yıl
Zekeriya 6ay Şallum 1ay
Yehoahaz
Ahazya 2yıl
Pekah
inancının ruhsal ataları. Kutsal Yasa’yı
613 buyrukla özetlediler.
Celile
4 ay
8 ay
Luk.4:14 - 5:39
& Sara
135
100; Yar.21:5
Esav: 1Mo 36; Edomlular Yar.36:43
12 SOY: Lea’dan: 1.Ruben, 2.Şimon, 3.Levi, 4.Yahuda, 9.İsakar, 10.Zevulun;
Rahel’den: 11.Yusuf, 12.Benyamin; Rahel’in cariyesi Bilha’dan: 5.Dan, 6.Naftali;
Lea’nın cariyesi Zilpa’dan: 7.Gad, 8.Aşer (Yar.29+30; 35:23-26). İsrailliler 70 kişi
olarak Mısır’a göç ediyorlar ve 400 yıl Mısır’da kalıyorlar (Elç.7:6). Bir zamandan
sonra köle edilip acı çekmeye başlıyorlar. 600.000 kişilik erkek gurup Mısır’dan
ayrılıyor (yaklaşık 2 Million kişi).
+
1Sa.16-1Kr.2,11; 1Ta.11-29
1Sa.8-31; 1Ta.10
40 yıl
41yıl
2Kr.14:23-29
wiki, Fabienkhan
Erken Hizmet
4 ay
Hadrian
117
(Şeria Irmağı'nın karşı yakası:
Yahya’nın vaftiz ettiği yer)
Luk.4:14
wiki, Ceinturion
Gemi: 135 x 22,5 x 13,5m; 10.000 ton
yaşı 230
yaşı 148
(Çık.12:1-14)
Quelle: Wikipedia.org; Autor: Janz
Yarovam II.
Dan.5:28
İsa Mesih’in
yaşamı
Giriş
Luk.4:1
Akılsız tartışmalardan, soyağacı didişmelerinden, Kutsal Yasa'yla
ilgili çekişme ve kavgalardan sakın. Bunlar yararsız ve boş şeylerdir.
Bizimkiler de kendilerini iyi işlere vermeyi öğrensinler. Tit.3:9+14
Utancın ve
zorluğun başlangıcı.
Ölüm dünyaya girdi
* Gök kuşağı, tufan olmayacak
* cinayet yapma; kan içme
Yar.8:21-27
32
207
Reu
200
30
Seruk
119
Nahor 29
70
Terah
Avram-İbrahim
Fısıh
Bayramı
Krallık 600 yıla kadar
16yıl
10 parmak
Celile
Vaftizci
Yahyan’nın
Doğumu
Seviliyor
36. ay
8 ay
Mar.1:14-2:22
1
Nuh-Antlaşması:
209
www.ntm.org
Ela 2yıl Zimri 7 gün
Yehoaş
2Kr.13:10-25
7
30. ay
Trayan
(İsrail’in güneyinde)
Dan.2:33; 7:7-8; Va.13:1-3; 17:8a
Tarikatların Oluşumu:
Sadukiler: diriliş, melek yok
Ferisiler: bugünkü Yahudi
Dan.8:20-21
Yahudiye
Mar.1:14:
Yürek her şeyden daha aldatıcıdır,
iyileşmez, Onu kim anlayabilir? Yer.17:9
30
yaşı 464
yaşı 239
yaşı 239
İsa ve Musa’nın yaşamındaki
bazı ortak yönler:
- henüz daha bebekken öldürüleceklerdi
- büyük mucizeler gerçekleştiriyorlardı
- halklarını günah ve kölelikten
kurtarıyorlardı
27 x 9 x 13,5 m
Nadav 2yıl
2Kr.9-11
732
Yunan İmparatorluğu
(Güneyde/Yeruşalim)
sadece 5 – 6 izleyici
24. ay
İsa Mesih’in resmi hizmeti
Mat.4:12
Yar.4
yaşı 433
430
Pelek’in zamanında yeryüzü bölündü: kıtalaşma Yar.10:25
2. Bölüm: Komşunu kendin gibi
seveceksin. Mat.22:39
6: Adam öldürmeyeceksin
7: Zina etmeyeceksin
8: Çalmayacaksın
9: Yalan söylemeyeceksin
10: Komşunun hiçbir şeyine göz
dikmeyeceksin
1Kr.15:33-16:7
Yehu 28yıl
2yıl
Pars
Ortaya Çıkması
Kral Hirodes Beytlehem’de iki
yaşına kadar olan
bebekleri katlediyor
(Mat.2:16; Yer.31:15)
Roma İmparatorluğu
18. ay
Göğe Yükseltilmesi
403
34
Ever
Pelek
yaşı 600
yaşı 438
1Kr.12:25-14:20
Ahav 22yıl
1Kr.16:29-22:40
753
Hazırlanma Dönemi
12. ay
Tarihçi Yosefus
Mar.16:15
İsa Mesih öğrencilerine Mat.28:19
müjdeyi bütün uluslara yayma görevi veriyor
30
58
12yıl
24yıl
782
798
Sezar Tiberius (M.S.14 - M.S. 37)
6. ay
M.S. 30
M.S. 29
Şeria Irmağı’nın
doğusunda
403
Omri
Baaşa
22yıl
814
Pers
İmparatorluğu
Roma İmparatorluğu
Sezar Augustus (M.Ö. 27 - M.S. 14)
M.S. 28
Mat.14:13 - 18:35
Şelah
Kayin
Başlangıçta
günaha
düşüş
500
35
Say.21:8
Yu.3:14
Yarovam
Baal ve Aşera putları
841
gö
1. ay
Yu.2:14-15
ADEM
HAVVA
Sam’ın Soyu: yakın doğu’daki halklar: Mezopotamya’dan Basra Körfezi’ne (Yar.10:21-21; Luk.3:36)
100
Arpakşat
yaşı 950
2 dana putu yapıp
tapınak kuruyor
886
t
çe
22
0
korkunç Yaratık
M.S. 27
Kalibula
Vespasianus (68-79),
Nero
Titus (79-81), Domitian (81-96)
Klavdius
54 Hırist. suçluyor 68 Domitian Hırist. zulüm ediyor 98
Lisanias M.S. 29: Avilini bölgesi (Luk.3:1)
Vali Pontius Pilatus M.S. 26 – 36: Yahudiye bölgesi (Mat.27:2)
Hirodes Filipus M.Ö. 4 – M.S. 34 İtureya, Trahonitis, Gaulanitis bölgesi (Mar.6:17)
Önceden haber verdiği işaretin
reddedilmesi: Öldürme planı Yu.11:53
Sam
Seninle kadını, onun soyuyla senin
soyunu Birbirinize düşman edeceğim.
Onun soyu senin başını ezecek,
Sen onun topuğuna saldıracaksın." Yar.3:15
Nuh
448
Nuh 600 yaşındayken tufan geldi: Yar.7:6
910 909
Menahem
10yıl Pekahya
1Kr.19:16; 2Kr.2:1
İ.Ö.100
İ.Ö.200
M.S. 26
Hirodes Antipa M.Ö. 4 – M.S. 39: Celile ve Şeria Irmağının Doğusunda: Perea bölgesi (Luk.3:1)
3. Aşama: İsa Mesih’i izlemeye red
Havra dışı edilmesi: Yu.9:13-34
Yar.6-10
931
İlyas Elişa mucizeler
Karmel 1Kr.18
874
853
Yunan İmparatorluğu
Tanrı biricik Oğlu aracılığıyla yaşayalım diye O'nu
dünyaya gönderdi, böylece bizi sevdiğini gösterdi. 1Yu.4:9
Hirodes Arhelas M.Ö. 4 – M.S. 6: Yahudiye, Samiriye ve İdumeya bölgesi (Mat.2:22)
Çardak Bayramı
502
1Kr.6:1
İlk Tapınak
Ayı
Pers İmparatorluğu
VAHİYLERİN
VAHİYLERİN
ALDIĞI YER BİTTİĞİ ZAMAN
Sina
~ İ.Ö.1448
Sina
~ İ.Ö.1448
Sina
~ İ.Ö.1448
Moav
~ İ.Ö.1409
Moav
~ İ.Ö.1409
Efrayim
İ.Ö.14.asır
Rama?
İ.Ö.11.asır
Rama?
İ.Ö.11.asır
Yeruşalim?
İ.Ö.9.asır
Yeruşalim?
İ.Ö.9.asır
Yeruşalim?
İ.Ö.7.asır
Yeruşalim?
İ.Ö.7.asır
Yeruşalim
İ.Ö.5.asır
Yeruşalim
İ.Ö.5.asır
Yeruşalim
İ.Ö.5.asır
Yeruşalim
İ.Ö.5.asır
Pers
İ.Ö.5.asır
Sina?
İ.Ö.15.asır
Yeruşalim
İ.Ö.6.asır
Dan.11:21-35
Kral I. Hirodes (Büyük Hirodes) M.Ö. 47 – M.S. 4: Samiriye, Yahudiye ve Celile bölgesi (Mat.2:3)
27
4 defa Geri Çekilme
Nuh
Nitekim Kutsal Yasa uyarınca hemen
her şey kanla temiz kılınır, kan
dökülmeden bağışlama olmaz. İbr 9:2
612
Babilliler ve Medler
Asur’un başkenti
Ninova’yı yıkıyor
l
tiri
Babil İmparatorluğu
VAHİYLERİ
ALANLARI
Musa
Musa
Musa
Musa
Çoğu Musa
Çoğu Yeşu
Samuel?
Samuel?
Peygamber?
Peygamber?
Yeremya?
Yeremya?
Ezra?
Ezra?
Ezra
Nehemya
Mordekay?
Musa?
Çoğu Davut
Octavianus 1.Roma
İmparatoru Avgustus oluyor
ROMA EGEMENLİĞİ
146
3. Celile Hizemti
~ 6 ay
595
İbrahim 99 yaşındayken Tanrı’dan bu vaadi aldı
Yar.17:1,7; Gal.3,16-17: “"Soyundan olana"
demekle tek bir kişiden, yani Mesih'ten söz ediyor”
* kan serpme; kutsal halk; ülke
* 10 emir, Antlaşma kitabı
Çık.19-24; 24:8+12
2 sürgün
732 ve 722
er
dil
Dan.2,31-45
BÖLÜMLERİN
KISALTMALARI
Yaratılış (Yar)
Mısır'dan Çıkış (Çık)
Levililer (Lev)
Çölde Sayım (Say)
Yasa'nın Tekrarı (Yas)
Yeşu (Yşu)
Hakimler (Hak)
Rut (Rut)
1.Samuel (1Sa)
2.Samuel (2Sa)
1.Krallar (1Kr)
2.Krallar (2Kr)
1.Tarihler (1Ta)
2.Tarihler (2Ta)
Ezra (Ezr)
Nehemya (Neh)
Ester (Est)
Eyüp (Eyü)
Mezmurlar-Zebur (Mez)
Süleyman'ın Özdeyişleri
(Özd)
Vaiz (Vai)
Ezgiler Ezgisi (Ezg)
Yeşaya (Yşa)
Yeremya (Yer)
Ağıtlar (Ağı)
Hezekiel (Hez)
Daniel (Dan)
Hoşea (Hoş)
Yoel (Yoe)
Amos (Amo)
Ovadya (Ova)
Yunus (Yun)
Mika (Mik)
Nahum (Nah)
Habakkuk (Hab)
Sefanya (Sef)
Hagay (Hag)
Zekeriya (Zek)
Malaki (Mal)
III. Antiyokus
IV. Antiy.
Epifanes
175
164
2. Aşama: İsa’yı sorguluyorlar
Mat.22:16; Mar.12.13; Luk.20:20
182
yaşı 969
yaşı 777
3
2Kr.14:25
Ninova’nın misyoneri
wiki wiki
4 Yaratıklar: Heykel:
198
sadece 5-6 öğrenci vardı
Lemek
Avram 99 yaşındayken RAB ona
görünerek... Seninle yaptığım
antlaşmayı sürdürecek"... Senin,
senden sonra da soyunun Tanrısı
olacağım.Yar.17:1-2,7
Odet
2Ta.28:9
Çoban, 5 görüntü
YUNAN EGEMENLİĞİ
İ.Ö.300
V.Ptolemi
IV.Ptolemi
221
Eski Antlaşma'nın İçerdiği Bölümler
Samiriyeliler’in Oluşumu: 2Kr.17:29
Babil’den göç ettirilen kavim
Dan.7,3-27
İssus Savaşı 333
III.Ptolemi
246
2. Celile Hizemti
~ 6 ay
782
Yıkılması
960
Dan.2:38
İ.Ö.400
İ.Ö.500
Konfüçyüs, Sokrates
Platon, Aristo
II.Ptolemi
261
1. Celile Hizmeti
~ 6 ay
187
Ham’ın Soyu
(Tufandan sonra):(Yar.10):
Filistliler, Hititler, Amorlular,
Yevuslular... Babil, Afrika ve
Kenan’a göç ettiler
(Yar.10:6)
967
Yunus Amos
Asurlular
PERS/MED EGEMENLİĞİ
I.Ptolemi
muhalefet arttığı için Yahudiye’nin dışına çıkıyor
yaşı 365
yaşı 962
Sina-Antlaşması:
1200
Filistliler “Deniz
Kavimleri” olarak
Avrupa ikliminde
meydana gelen bir
kriz göçlere yol
açmış olabilir
Tanrı’nın uyaran sevgisi
Babil
İmparatorluğu
424
1. Aşama: İsa’yı yakın takipe alıyorlar
Mat.9:1-8; Mar.2:1-12; Luk.5:17-26
300
Ham
yaşı 895
Mesih İsa’ya ilişkin peygamberlik:
Peygamber - Kâhin - Kral
Hoşea
Büyük
İskender
336
323
Artahşasta
465
İsa Tapınağı temizliyor
Yeruşalim'e Girişi
830
Çıkış’tan Süleyman’ın kurduğu tapınağa kadar 480 yıl 1Kr.6:1
Arslan
486
Kürtler=Med
İ.Ö.600
(2Kr.18:13-25:30; 2Ta.32-36:21)
Ahaşveroş
(eşi Ester)
Darius
530 522
BABİL EGEMENLİĞİ
Buda Dininin Kuruluşu
136 yıl yalnız Yahuda’da krallık
İ.Ö.700
(İsrail: 1Kr.12-2Kr.17:23
Yahuda: 1Kr.12-2Kr.18:12; 2Ta.10-31)
Koreş
Sur ve Sayda’ya yolculuk
800
Yakup’un
Oğulları:
1.Ruben
2.Şimon
3.Levi
4.Yahuda
5.Dan
6.Naftali
7.Gad
8.Aşer
9.İsakar
10.Zevulun
11.Yusuf
12.Benyamin
Yeruşalim
Tapınağın
Kuruluşu
İ.Ö.800
KUZEYDEKİ HANEDANLAR:
1 Yarovam-Nadav
2 Baaşa-Ela
3 Zimri
4 Omri-Yoram
5 Yehu-Zekeriya
6 Şallum
7 Menahem-Pekahya
8 Pekah
9 Hoşea
Belşassar
Luk.3:21
Bilgimiz de peygamberliğimiz de sınırlıdır. 1Ko. 13,9
65
Hanok
Metuşelah
830
1921
İbrahim Filistin’e
(Kenan’a) vardı
ON EMIR: Yas.5:7-21; Çık.20:3-17
1. Bölüm: Tanrın Rab'bi bütün
yüreğinle, bütün canınla ve bütün
aklınla seveceksin. Mat.22:37+Yas 6:5
1: Benden başka tanrın olmayacak
2: Put yapmayacaksın
3: Tanrın RAB'bin adını boş yere
ağzına almayacaksın
4: Altı gün çalışacak, yedinci gün
hiçbir iş yapmayacaksınız
5: Annene babana saygı
göstereceksin
imparatorluğunun
yıkılması
1336-1327 Firavun
Tutankhamun
İ.Ö.900
627
Ayartılma Mar.1:12
Vaftiz Mar.1:9
Yazar: Matthias Knödler; versiyon 4.0; 18.08.2015, www.baskakitap.org; Almanca:
www.clıpbuch.de; İngilizce: www.timeline.info
Yeret
162
Gal.3:17; ; Yar.12,40
İ.Ö.1000
669
Yu.1:19-34
12. Haritalar wikipedia’dan alınmıştır. Diğer resimler lisanslı.
65
Yafet
yaşı 910
430 Yıl Vaat’ten Çıkışa kadar
İ.Ö.1100
İ.Ö.1200 1180 Hitit
681
Mar.3:13
11. Zaman çizelgesinin oluşturulması ve kullanılan tarihler Kutsal Kitap ve yardımcı
kitaplardan alınmıştır.
Mahalalel
Tarihler için Yar.5’e bakınız
840
* sünnet
* soy, ülke sahipliği
Yar.12:1-3; 15:7-21; 17:3-14
1877
1897
Vaat
Sodom ve Gomora’nın
İ.Ö.1300
İ.Ö.1400
Mısır’dan Çıkış İ.Ö.1447 (ikinci görüşe göre İ.Ö.~1270)
Sina Antlaşması: Çık.20; Yas.5; 10:12
YHVH=Rab: ”Ben Ben’im” Çık.3:14; 6;3
İbrahim’in yaşı 99 (Yar.17:1)
292 Yıl Tufana kadar Yar.11:10-26
İ.Ö.1500
209 yıl boyunca bölünmüş İsrail
Karkamış Savaşı
605 Nebukadnessar,
605
Asurbanipal
Sanherib
705
Luk.3:1-20
10. İ.Ö. 2000 yılından sonraki olaylar en çok Vahiy’den alındı. Bu olaylar kronolojik
olarak gösterilmez. Ama Vahiy’de geçen olaylar eski çağlarda kısmen gerçekleşmiştir.
Bazıları ise gelecekte olacaktır.
Gelin
Ne müthi , bakın Tanrı'n
ş işler ya
ın
ptı insan neler yaptığın
a!
lar arasın
da Mez.6
6,5
Yar.1-3
70
yaşı 905
2
Anadolu’da
Hititler
722
727 722
Mar.1:1-8
9. Kişi adları ve ayetleri Kutsal Kitap’ın 2001 çevirisinden alınmıştır
(Bible Society; Translation Trust).
7. gün: dinlenme günü
Kenan
84
doğuşu İ.Ö.1976
Tufan ve suların basıncından dolayı
dağların yükselmesine neden oldu (Mez.104:6-9).
Dünyamız kıtalaşmaya
başladı ve buzul çağı dünyayı kapladı.
İ.Ö.1600
Kanunları (Babil’de)
II.Sargon
III.Tiglat-Pileser
746
Mar.4:1
8. Kralların yönetiminin başlangıcı ve sonunu belirten tarihler yazılıdır. Fakat iki ayrı
tarih verildiğinde, bu iki kralın da aynı anda ülke yönetiminde etkin olduğunu belirtir.
KİTAP (Kısaltmalar) İncil (Yeni Antlaşma):
Matta (Mat.)
Markos (Mar.)
Luka (Luk.)
Yuhanna (Yu.)
Elçilerin İşleri (Elç.)
Romalılar (Rom.)
1.Korintliler (1Ko.)
2.Korintliler (2Ko.)
Galatyalılar (Gal.)
Efesliler (Ef.)
Filipililer (Flp.)
Koleseliler (Kol.)
1.Selanikliler (1Se.)
2.Selanikliler (2Se.)
1.Timoteos (1Ti.)
2.Timoteos (2Ti.)
Titus (Tit.)
Filimon (Flm.)
İbraniler (İbr.)
Yakup (Yak.)
1.Petrus (1Pe.)
2.Petrus (2Pe.)
1.Yuhanna (1Yu.)
2.Yuhanna (2Yu.)
3.Yuhanna (3Yu.)
Yahuda (Yah.)
Vahiy (Va.)
Enoş
815
90
Yafet’in Soyu (Tufandan sonra):
Hint-Avrupa halkları (Yar.10:2)
İ.Ö.1800 Hammurabi (1792-1750)
İbrahim-Antlaşması:
781
824
Mat.3:1-12
7. Egemenlik bölündükten sonra bütün ‘İyi krallar’ güneydedir. Kuzeyde ise iyi krallar
yoktur. Fakat güneydeki kralların bazıları da zaman zaman büyük günahlara
düşmüştür. Bunu göstermek için adları ya da adlarının yarısı mavi renkle işaretlenmiştir.
Enoş
yaşı 912
İ.Ö.2000
İbrahim’in
120 yıl birleşik İsrail
ASURLULARIN EGEMENLİĞİ
III.Şalmaneser
860
İsa Tapınağı temizliyor
6. Kendilerine Kutsal Kitap’ın bir parçası vahiy edilen peygamberler alt çizgiyle belirtildi.
Peygamberlerle aynı zamanda yaşamış cetvelin üst kısmında yazılıdır.
Peygamber adlarının uzunluğu onların etkin oldukları zaman aralığını da göstermektedir.
Yaratılış:
yaşı 930
807
105
İ.Ö.2268 Dünya İ.Ö.2200
Buzul Çağı
çapında Nuh’un Tufanı
885
Vaftizci Yahya
5. Filistin’de İsrail halkının egemenliği ikiye bölündükten sonra, İ.Ö. 931-722, kuzeyde
hizmet eden peygamberler üstte, güneydeki peygamberler altta gösteriliyor.
Şit
~ 4300 yıl önce
Asurnazirpal
12 İsrail kavımın
yer alması
İ.S.476
Çünkü Ferisiler İsa Mesih’in Yahya’dan daha
çok kişiyi vaftiz ettiğini duydular
4. Orta aralıktaki isimler (pembe, turuncu ve kırmızı bölümünde) egemen olan kral ve
Filistin’i yönetenleri gösteriyor.
800
İ.Ö.2400
İ.Ö.2600
İ.Ö.2800
İLK ÇAĞ İ.Ö. 4000
İsa Mesih Celile’ye dönüyor
3. Karşılaştırmak için dünya tarihinden birkaç olay ve kişi en üstte yazılmıştır.
Bunun yanı sıra orta doğunun en büyük devletleri eklenmiştir.
İ.Ö.3000
Adem
460
2. Zamanlar kesin olmadığı için, İ.Ö. 1000’e kadar 100 yıl aralığında farklılık gösterebilir
ve İ.Ö. 1000’den sonra da 10 yıl aralığında değişebilir!
İ.Ö.3200
İ.Ö.3400
395
1. Bu çizelgede daha çok yer kazanmak için bazen zaman ölçüsü kısaltıldı ya da uzatıldı.
Özellikle çizelgenin başlangıcında ve sonunda ve İsa Mesih’in zamanında bu gerçekleştirildi.
İ.Ö.3600
325
Tarihi Çizelgenin Kullanılması:
İ.Ö.3800
235
Bizler bu zaman şeridini Protestan Hıristiyanlar olarak Kutsal Kitap’a
sadık bir şekilde hazırlamaya çalıştık.
İ.Ö.3924
Yaratılış
130
Kutsal Kitap’a göre tarih ve gelecek
1656 yıl yaratılışa kadar Yar.7:6 ve Yar.5
KİTAP (Kısaltmalar): Tevrat, Zebur, Peygamberler (Eski Antlaşma)
Yaratılış (Yar.)
Mısır'dan Çıkış (Çık.)
Levililer (Lev.)
Çölde Sayım (Say.)
Yasa'nın Tekrarı (Yas.)
Yeşu (Yşu.)
Hakimler (Hak.)
Rut (Rut.)
1.Samuel (1Sa.)
130
2.Samuel (2Sa.)
1.Krallar (1Kr.)
Yahudiler’e göre yaratılış
~ 6000 yıl önce
2.Krallar (2Kr.)
tarihi: İ.Ö. 3760/1
1.Tarihler (1Ta.)
2.Tarihler (2Ta.)
Ezra (Ezr.)
Nehemya (Neh.)
Ester (Est.)
Tanrı evreni altı günde ve
Eyüp (Eyü.)
Mezmurlar-Zebur (Mez.)
her şeyi çok iyi yarattı. Yar.1
Süleyman'ın Özdeyişleri (Özd.)
1.
gün:
ışık
yaratıldı
- karanlık - gündüz-gece
Vaiz (Vai.)
Ezgiler Ezgisi (Ezg.)
2. gün: gökkubbeyi ve suları ayırdı.
Yeşaya (Yşa.)
Kubbedeki
su
kemiri
ve yerdeki su.
Yeremya (Yer.)
Ağıtlar (Ağı.)
3. gün: kuru toprak ve denizler, bitkiler,
Hezekiel (Hez.)
ağaçlar ve tohumları
Daniel (Dan.)
Hoşea (Hoş.)
4. gün: güneş, ay ve yıldızlar
Yoel (Yoe.)
5. gün: su içindeki hayvanlar, kuşlar, deniz
Amos (Amo.)
Ovadya (Ova.)
canavarları (dinazorlar)
Yunus (Yun.)
6. gün: evcil ve yabanıl kara hayvanları ve
Mika (Mik.)
Nahum (Nah.)
sürüngenler yaratıldı. İnsan Tanrı suretine
Habakkuk (Hab.)
Sefanya (Sef.)
göre, O’na benzer yaratıldı. Erkek ve dişi
Hagay (Hag.)
insan bütün yaşayan canlılara egemen
Zekeriya (Zek.)
Malaki (Mal.)
olarak yaratıldı.
Sevgili kardeşlerim, daha şimdiden Tanrı'nın
çocuklarıyız, ama ne olacağımız henüz bize gösterilmedi.
Ancak, Mesih göründüğü zaman O'na benzer
olacağımızı biliyoruz.
Çünkü O'nu olduğu gibi göreceğiz.
Mesih'te bu umuda sahip olan,
Mesih pak olduğu gibi kendini pak kılar.
1Yu.3:2-3; 2Ko 3:18; Yu.17:24; Kol 3:4
Adı yaşam kitabına
yazılmamış kerkes
ateş gölüne atıldı.
Va.20:15
İşte, Tanrı’nın
konutu insanların
arasındadır.
Va.21:3
Kutsal kent: Yeruşalim
Va.21:10-11
Tapınak artık yok!
Va.20:10-15
Vahiy
Vahiy

Benzer belgeler

Full Text - International journal of Science Culture and Sport

Full Text  - International journal of Science Culture and Sport sıklıkla bacak hacmi, kas kitlesi ve kas kesit alanı fazla olan deneklerin anaerobik ve kuvvet performanslarının daha iyi olduğu ifade edilmektedir (De SteCroix ve ark., 2000). Bunun yanı sıra lite...

Detaylı