YAKIT FİLTRESİ - MAHLE Aftermarket

TEORİ VE UYGULAMA
Zorluk:
YAKIT FİLTRESİ
DEĞİŞİMİ
SONUÇ İTİBARIYLA FİLTRELER GÜVENİLİR BİR İŞLETİM VE UZUN MOTOR HİZMET ÖMRÜ İÇİN VAZGEÇİLMEZ BİR
ÖNKOŞUL OLDUĞUNDAN, DÜZENLİ OLARAK FİLTRE DEĞİŞİMİ ZORUNLUDUR. DİZEL ARAÇLARDAKİ YAKIT FİLTRELERİNİN DEĞİŞİM PERİYOTLARI, ÜRETİCİ FİRMA TALİMATLARINA VE KULLANILAN YAKIT KALİTESİNE BAĞLI OLARAK 15.000 İLE 30.000 KM ARASINDADIR. FİLTRE DEĞİŞİMİ, ARAÇ SERVİSLERİNDE RUTİN İŞLEM OLARAK GÖRÜLSE DE KENDİSİNE ÖZGÜ ZORLUKLAR İÇERMEKTEDİR.
BİR YAKIT FİLTRESİNİN GÜNÜMÜZDE İCRA ETMESİ GEREKEN GÖREV
Binek ve ticari araçlardaki dizel enjeksiyon sistemleri, yüksek yakıt basınçlarıyla
çalışır; bu sistemlerde 2.000 bar ve daha yüksek basıncın oluşması normal bir
durumdur. Dolayısıyla yüksek basınç pompası, kumanda supapları ve enjeksiyon
nozulları yüksek zorlamalara maruz kalmaktadır.
Bu parçaların yağlanması yalnızca yakıt üzerinden gerçekleştiğinden, yakıttaki
en küçük bir kirlenmeye karşı son derece hassas reaksiyon gösterirler: Minik
yabancı maddeler ve yakıtta en küçük miktarlarda su dahi hassas parçalara
zarar verebilir. Yakıt kirlenmiş ise bu kirler enjeksiyon nozullarındaki küçük delikleri tıkar ve jet (yani yakıtın saçılması) ve bununla karbürasyon (yakıt karışımı)
bozulur. Bu nedenle özellikle dizel motorlarında kullanılan yakıt filtrelerindeki
filtre malzemelerinden yüksek performans beklenir.
SORUN HATLARDA
Korkulan ikincil havanın en yaygın nedenlerinden biri, arızalı yakıt hatlarıdır. Özellikle plastik hortumlar bu tür arızalara yatkındır. Motor bölmesinde hüküm süren
yüksek sıcaklıklar ve sürekli vibrasyon, yakıt hortumlarında aşınma belirtilerine yol
açmaktadır. Bu resim, konuyla ilgili bir uç örneği gösteriyor. Bir filtre değişiminden
sonra çekilmiş olan bu fotoğrafta zaten çürük olan hortumun hafif büküldüğünü
görebilirsiniz. Bu sırada çatlaklardan biri o derece büyümüştür ki, buradan ikincil
hava emilmiştir. Arızanın nedeni işte buydu.
TAM SIZDIRMAZLIK SAĞLANAMIYOR MU? BU, GENELLİKLE
FİLTREDEN KAYNAKLANMAZ!
Oldukça sık karşılaşılan bir durum da motorun filtre değişiminden sonra çalışmaya başlamaması veya çalıştıktan kısa bir süre sonra boğulmasıdır. Araç
servisi, yeni filtre ile arıza arasında doğrudan bir ilişki olmasından şüphelendiğinden, filtre yeniden sökülür ve şikayette bulunulur.
MAHLE teknik laboratuvarlarındaki uzmanlar, kontroller sonucunda çoğu durum için şu bulguları saptamaktadır: Gövde muhafazasında sızıntı yok, filtre
malzemesindeki geçirgenlik ve basınç farkı değerleri karakteristik değerleri tam
olarak karşılamakta, hiçbir yerde katı üretim yönergelerinden herhangi bir
sapma bulunmamaktadır. Kısaca: Filtrede kusur yok. Öyleyse, sorun nereden
kaynaklandı? Sonunda, araç servisinin açıklaması göstermektedir ki: Bir yerde
yakıt pompasının dizel yakıt yerine hava emmiş olduğu bir sızıntının gerçekleşmiş olması gerekir. Fakat nerede?
AFTERMARKET
n e w s
10
Çürüme sonucunda çatlayan bir yakıt hattı: Sistem içindeki ikincil havanın nedeni.
Enjeksiyon nozullarındaki sızıntılı yağ hatları ve yakıt tankına giden yağ geri
dönüş hatları ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir. Araçtaki ve motordaki yakıt
hatları öyle monte edilmeli ki, vibrasyon sonucunda sürtünme aşınmasına
maruz kalmamalı ve sıcak, dönen ve hareket eden bileşenler tarafından hasar
görmemelidir. Bu nedenle bir filtre değişiminde mutlaka araçtaki bağlantı elemanları ve koruyucu saclar kontrol edilmelidir.
TEORİ VE UYGULAMA
KEMİRİLMİŞ?
Yakıt sisteminde görülen ikincil havanın bir başka nedeni Martes foina, yani kır
sansarıdır. Genellikle kırsal kesimde görülen bu küçük yırtıcı hayvana aracın
motor bölümünde kalan ısı özellikle akşamları ve geceleri cazip gelmektedir.
Orada motor kaputunun iç kısmında ve motor kabin arası bölme panelinde
yumuşak yalıtım malzemesi bulmaktadır. Ancak aynı zamanda su hortumları,
buji kabloları, klima hortumları ve yakıt hatları da cazip gelmektedir. Oldukça
sivri dişlere sahip olan bu kemirgenler, bu dişlerle hatları kolayca delmektedir.
Daha yakından incelendiğinde iğne deliklerine benzeyen diş izleri görülebilir. Bir
kemirgen bir yakıt hattına zarar vermişse, buradan istenmeyen ikincil hava
emilir. Sonuçları: Motor çalışmaya kötü başlar, düzensiz çalışır veya boğulur.
Montaj işlemi sırasında aşırı sıkılmış bir o-ring, sızıntıya neden olur. Bu nedenle kapağın oturtulmasından önce halkanın üzerine uygun yağlama malzemesi (yakıt veya yağ) sürülmelidir.
Vida kapaklı yakıt filtrelerinde ayrıca o-ring’in doğru konumu dikkate alınmalıdır:
Bu, kendisi için öngörülmüş olan oluğa komple yerleştirilmelidir. Bu konuda ayrıntılı bilgiyi Technical Messenger TM 6/2012 bulabilir ve www.mahle-aftermarket.
com adresinde indirilebilirsiniz.
Emilen ikincil havanın bir başka nedeni motor bölmesindeki istenmeyen bir misafir olabilir.
Vida kapaklı yakıt filtresi Yalnızca düzgün yerleştirilmiş bir o-ring gerçekten sızdırmazdır.
Sansar kemirmesinden oluşan tipik hasar görüntüsü: İkincil havanın emildiği yakıt hattındaki
küçük diş izleri.
KAPAĞI KAPATIN!
Bazı VW uygulamalarında görüldüğü gibi filtre gövde muhafazalarında kullanılan
geçme kapaklarda, kapakların açma veya kapatma işlemi sırasında deforme
olmamasına dikkat edilmelidir, aksi takdirde sızıntılar oluşabilir. Bunun için www.
mahle-aftermarket.com adresindeki TM 5/2012 bölümünü dikkate alınız.
CONTALAR: OLMAZSA OLMAZI
Contaların gerçekten sızdırmaz olması için, bazı ayrıntılar göz önünde bulundurulmalıdır. Gövde muhafaza kapaklarındaki yakıt filtresi elemanlarında prensip
olarak her zaman yeni o-ring’ler takılmalıdır. Bazı yakıt hattı filtrelerinde bir yakıt
ön ısıtma supabı filtre değişiminde birlikte yenilenmesi gereken bir o-ring ile
contalanmaktadır.
Montaj sırasında o-ring’in hasar görmemesine dikkat edilmelidir. Dolayısıyla,
o-ring’leri monte etmek için asla keskin kenarlı aletler (örneğin tornavida) kullanılmamalıdır. Gövde muhafazası, kapak ve ön ısıtma supabının keskin kenarları
o-ring’i kesebilir ve ona hasar verebilir.
Bir başka risk, ön ısıtma supabını veya gövde muhafazası kapağını monte
ederken o-ring’i aşırı sıkmak olacaktır. Bunu önlemek için montaj işleminden
önce o-ring’e temiz dizel sürülmelidir. Genel olarak şu geçerlidir: Contaları
yağlamak için, daha sonra sızdırmaz yapılmasını istediğiniz sıvı kullanılmalıdır,
çünkü conta malzemesi buna karşı dayanıklıdır ve zarar görmez. (Yani dizel
filtrelerindeki contalar temiz dizel yakıtı, yağ filtrelerindeki contalar ise temiz
motor yağı ile yağlanmalıdır.)
Yanlış açma ve/veya kapatma nedeniyle deforme olmuş bir yakıt filtresi gövde muhafazası kapağı.
AFTERMARKET
n e w s
11