Examen VMBO-KB - Examens oefenen

Examen VMBO-KB
2009
tijdvak 1
vrijdag 29 mei
9.00 - 11.00 uur
Turks CSE KB
Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage.
Dit examen bestaat uit 43 vragen.
Voor dit examen zijn maximaal 44 punten te behalen.
Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen
worden.
913-0101-a-KB-1-o
Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het
anders is aangegeven. Als je in het Turks antwoordt, levert dat 0 punten op.
Tekst 1
1p
1
Je wilt weten hoeveel getallen iemand achter elkaar kan onthouden.
Hoeveel getallen kan de nieuwe wereldrecordhouder onthouden?
A 68
B 72
C 76
D 82
HafÕzada yeni dünya rekoru
Mithat DOöAN DHA
Norveçli bir genç, rastgele dizilmiú 72 rakamÕ sadece 1 dakika içinde
ezberleyerek yeni dünya rekoruna imza attÕ. 82 do÷umlu Oddbjörn By'nÕn, asÕl
hedefi 76 rakamdÕ. Oddbjörn By, Dünya HafÕza ùampiyonu Alman Gunther
Karsten'in 68 rakamla elinde tuttu÷u dünya rekorunu 4 sayÕ daha geliútirdi.
Bergens Tidende gazetesine göre, iyi bir hafÕzayla do÷madÕ÷ÕnÕ ancak
hafÕzada önemli olan úeyin teknik oldu÷unu söyleyen Oddbjörn By, dünya
rekoruna hazÕrlÕk için çeúitli egzersizlerle hafÕzasÕnÕ forma sokup, zihnini
geliútirdi÷ini söyledi.
øyi bir hafÕzaya sahip olma tekniklerini içeren yeni kitabÕ 'Memo'nun Norveç'te
en fazla satÕlan kitaplar arasÕnda oldu÷u belirtilen hafÕza kralÕ, kÕrdÕ÷Õ bu dünya
rekorundan sonra "Bir süre dinlenece÷im" dedi.
913-0101-a-KB-1-o
2
lees verder ŹŹŹ
Tekst 2
1p
2
Je wilt op dieet. Je wilt daarbij vooral fruit eten dat je een vol gevoel in de maag
geeft.
Æ Noem twee soorten fruit die je volgens de tekst een vol gevoel in de maag
geven. Schrijf deze op in je uitwerkbijlage.
AcÕktÕrmayan yiyecekler
HaftalÕk Seda dergisi, diyet yapan kiúi sayÕsÕnÕn arttÕ÷Õ úu
günlerde "tok tutan" besinlerin bir listesini yaptÕ. øúte
açlÕk hissettirmeyen yiyecekler:
Yo÷urt: Yo÷urt yedi÷inizde hem açlÕk hissetmeyecek, hem
de fazla kalori almamÕú olacaksÕnÕz.
Çilek: CanÕnÕz çok fazla tatlÕ istedi÷inde küçük bir kap dolusu
çilek yiyebilirsiniz. Çileklerin üzerine bir tatlÕ kaúÕ÷Õ pudra úekeri de dökerseniz, tatlÕ
iste÷inizi de bastÕrmÕú olursunuz.
Elma: Her diyette mutlaka ara ö÷ün olarak tavsiye edilen elmanÕn, ayrÕca kalorisi de az.
Sebze çorbasÕ: AtÕútÕrmasÕ zor da olsa az kalorili!
Yumurta: Çok piúmiú yumurta hem lezzetli hem de uzun süre açlÕk hissettirmiyor.
Yulaf ezmesi: Süt kalori bakÕmÕndan tehlikeli oldu÷u için suyla yemeniz daha yararlÕ
olacaktÕr.
Turp: C vitamini açÕsÕndan zengin, PH de÷eri yüksek, kalorisi az ve kanser riskini
azaltÕcÕ yiyeceklerden.
Karpuz: øki dilim karpuz sadece 80 kaloridir ve günlük alÕnmasÕ gereken C vitamini
ihtiyacÕnÕn yüzde 25'ini karúÕlar.
Avokado: B6 vitamini içeriyor, kansere karúÕ da koruyucu etkiye sahip.
913-0101-a-KB-1-o
3
lees verder ŹŹŹ
Tekst 3
1p
3
Je koopt je kleding bij voorkeur in een outlet zaak. De meeste daarvan bevinden
zich in østanbul en omgeving. Nu wil je weten of er ook een outlet zaak in de
buurt van AydÕn is.
Æ Is die er? Zo ja, schrijf de naam van de zaak op in je uitwerkbijlage.
913-0101-a-KB-1-o
4
lees verder ŹŹŹ
Türkiye'nin outlet rehberi
Yeni sezonda her úey sana çok pahalÕ geliyorsa, neden ma÷azalarÕn outlet'lerini
denemiyorsun? øúte sana Türkiye'nin en gözde outlet ma÷azalarÕ...
ADIDAS
Evren Mahallesi, Gülbahar Caddesi, No: 55 Güneúli-østanbul
Tel: (0 212) 657 08 03
østanbul Devlet Yolu ønönü Mah. 415/G Ergazi-Ankara
BEYMEN
Büyükdere Caddesi, ÇarúÕ Ma÷azalarÕ, Smart bölümü Maslak-østanbul
Tel: (0 212) 286 27 24
Yenibosna KöyaltÕ Mevkii, De÷irmenbahçe Caddesi, Yenibosna-østanbul
Tel: (0 212) 451 18 30
Eski Gölcük Yolu, Bayraktar Outlet Center, B:3 Blok, øzmit Tel: (0 262) 335 34 00
DERøMOD
Demirhane Caddesi, No: 14 Zeytinburnu-østanbul Tel: (0 212) 547 16
Büyükdere Caddesi, No: 59 Kat:2 Maslak-østanbul
Feyzullah Mahallesi, Siteler Sokak, 25/1 Maltepe-østanbul
LEVI'S
E5 Karayolu üstü, MarmaracÕk Köyü mevkii, Çorlu Tel: (0 282) 686 25 90
Eski Gölcük Yolu, Outlet Center, Ross, øzmit Tel: (0 262) 335 34 41
BostancÕ Kavúa÷Õ, Kartal Sokak, No: 5, øçerenköy-østanbul Tel: (0 216) 573 02 69
MAVø GøYøM
Bahariye Caddesi, Haruno÷lu PasajÕ, No: 7/15-16 Bahariye-østanbul
Tel: (0 216) 346 98 11
østasyon Caddesi, No: 37 BakÕrköy-østanbul Tel: (0 212) 572 24 17
YalÕboyu Mevkii, Veliköy-Tekirda÷ Tel: (0 282) 747 62 93
Söke Milas Karayolu, Söke Opet Benzin østasyonu'na 5 km, Söke-AydÕn
Tel: (0 256) 521 22 32
MUDO
Ortaklar Caddesi, Bahçeler Sokak, No: 10, Mecidiyeköy-østanbul
Tel: (0 212) 274 29 72
AsÕm Gündüz Caddesi, 29/17, KadÕköy-østanbul Tel: (0 212) 216 337 28 76
NIKE
Sanayi Mahallesi, Sultanselim Caddesi, No:3 4. Levent-østanbul
Tel: (0 212) 268 69 20
Vepa Sport Outlet, økitelli Küçük Organize Sanayi Bölgesi, Turgut Özal Cad.
No: 108, økitelli-østanbul
REEBOK
Sefa Sirmen BulvarÕ Üzeri, Outlet Center AlÕúveriú Merkezi B-210 øzmit
Tel: (0 262) 335 35 70
VAKKO
Akmer øú Merkezi, Sultanhamam-østanbul Tel: (0 212) 522 89 41
Londra AsfaltÕ, ÇÕrpÕcÕ ÇayÕrÕ, Merter-østanbul Tel: (0 212) 481 63 50
Eski Gölcük Yolu, Outlet Center, B-101 øzmit Tel: (0 262) 335 35 61
Plevne BulvarÕ, Alsancak-øzmir Tel: (0 232) 422 13 43
913-0101-a-KB-1-o
5
lees verder ŹŹŹ
Tekst 4
"Derin uyku "
MELøS ALPHAN - [email protected]
1 Son yÕllarda uykuya dair araútÕrmalar aldÕ baúÕnÕ gidiyor.
ønsanlarÕn eskiye göre daha az uyudu÷u ancak uyku
kalitesinin arttÕ÷Õ iddia ediliyor; az uyuyup çok uyumuú hissi veren ilaçlar üzerinde çalÕúÕlÕyor.
Bir yandan da uyuyamadÕ÷Õndan úikayet eden insanlarÕn sayÕsÕ giderek artÕyor. Amerikan
Hastanesi Uyku LaboratuvarÕ psikolo÷u Orhan Öztürk uyku úikayetlerini ve uykuya dair yanlÕú
inanÕúlarÕ anlattÕ.
2 ønsanlar ne tür úikayetlerle uyku laboratuvarÕna geliyor?
En sÕk rastlanan úikayet uyuyamama. ABD'de bu oran yüzde 35.
3 Son yÕllarda uyuyamama hastalÕ÷Õ görülen kiúi sayÕsÕnda artÕú var mÕ?
Bir artÕú e÷ilimi var. Bunun esas nedenlerinden biri de insanlarÕn yeterli uykuyu uyumamasÕ.
Özellikle Sanayi Devrimi'nde elektrik ampulü icat edildikten sonra insanlarÕn iú yaúamÕyla
gündüz yaúamÕ iç içe geçti. Ancak 1910'da yapÕlan bir anketin sonuçlarÕna göre insanlar
ortalama 9 veya 9,5 saat uyuyorlarmÕú. ùu anda ortalama 7,5 saat uyuyoruz. Oysa uyku
ihtiyacÕmÕz azalmadÕ.
4 Kaç saat uyumamÕz gerekiyor?
Orhan Öztürk'e göre gerekli olan uykunun süresi, ertesi sabah kalktÕ÷ÕnÕzda kendinizi dinç,
zinde, mutlu, ayÕk hissetti÷iniz uykudur. Kiúiye göre de÷iúir.
5 Uyuyamama psikolojik bir durum mu?
Psikolojik boyutlarÕ fazla. HastalarÕn kafalarÕnda uyku sa÷lÕ÷Õna iliúkin yanlÕú inanÕúlar varsa
de÷iútirmeye çalÕúÕyoruz. Herkesin sekiz saat uyumasÕ gerekir gibi kliúeler mesela. BazÕ
insanlar ondört, bazÕlarÕ dört saat uyur. Ne kadar derin ve düzenli uyudu÷umuz uykunun
kaliteli olmasÕnÕ sa÷lar. TÕbbi nedenlerle de uyku úikayetleri ortaya çÕkabiliyor. Ancak
genellikle stresle baúlÕyor. Bir hayat olayÕ bedende aúÕrÕ uyarÕlmÕúlÕk belirtilerini tetikliyor.
AúÕrÕ uyarÕlmÕúlÕk hali insanÕn uykusunu kaçÕrÕyor. Bu birkaç gün devam ederse kiúi bu kez
gece yata÷a yatÕp uyuyamayaca÷Õna koúullanÕyor. Bu insanlar kendi yataklarÕndan baúka
yerlerde yattÕklarÕnda daha rahat ediyorlar.
6 Yata÷Õn cinsi uykuda nasÕl bir rol oynar?
Olabildi÷ince büyük olmasÕ lazÕm. Yatakta hareket serbestli÷i açÕsÕndan tek kiúiyseniz
"double", iki kiúi yatÕyorsanÕz "king size" yatak tavsiye ediyoruz. Viscolex türü yataklarda
yatmak çok rahat çünkü yanÕnÕzdaki kiúinin hareketlerinden daha az etkileniyorsunuz.
Bunlar, vücudun úeklini alan yataklar.
7 øyi bir uyku için nelere dikkat etmeli?
Yatak sadece uyku için kullanÕlmalÕ. Yatmadan önce yemek yemek, ders çalÕúmak, televizyon
seyretmek, müzik dinlemek çok sakÕncalÕ. Yata÷a ne boú ne de tok karÕnla girin. Yatmadan
önce yarÕm bardak süt faydalÕ olur. Gün içerisinde egzersiz yapmak uyku dostudur.
913-0101-a-KB-1-o
6
lees verder ŹŹŹ
Ö÷leden sonra çay, kahve ve enerji içecekleri gibi uykuyu olumsuz yönde etkileyen úeyler
içilmemeli. Alkol uykunun kalitesini çok bozar. Ço÷u uyku ilacÕ uzun vadede zarar getirir.
Hem ba÷ÕmlÕlÕk yaratÕr hem de uykuyu negatif yönde etkiler. Yatakta fazla uyanÕk vakit
geçirmemek lazÕm. Uykunuz kaçtÕysa tekrar gelene dek baúka bir odaya geçmenizde fayda
var. OdanÕn serin, iyi havalandÕrÕlmÕú, karanlÕk ve sessiz olmasÕ lazÕm.Yatmadan önce úiddet
içeren filmler izlenmemeli.
1p
4
1p
5
Wat is de functie van Orhan Öztürk (alinea 1)?
Schrijf je antwoord op in je uitwerkbijlage.
Je moet in het Turks antwoorden.
Hoe lang heeft men gemiddeld per dag slaap nodig volgens Orhan Öztürk?
Dat hangt van het seizoen af.
Dat verschilt per persoon.
negen en een half uur
zeven en een half uur
A
B
C
D
2p
6
1p
7
Welke van de onderstaande beweringen over slapeloosheid zijn volgens de
tekst juist en welke zijn onjuist (alinea 5)?
Omcirkel in je uitwerkbijlage welke beweringen 'juist' en welke 'onjuist' zijn.
1 Slapeloosheid komt door medische klachten.
2 Slapeloosheid komt door ouderdom.
3 Slapeloosheid komt door spanning.
4 Slapeloosheid komt door vermoeidheid.
Wat voor soort bed wordt er voor een goede nachtrust aanbevolen?
een breed bed
een hard bed
een hoog bed
een zacht bed
A
B
C
D
1p
8
Wat adviseert men voor een goede nachtrust volgens de tekst?
A melk drinken
B schaapjes tellen
C televisie kijken
D thee drinken
913-0101-a-KB-1-o
7
lees verder ŹŹŹ
Tekst 5
BatÕl inançlar
Do÷u kültüründeki batÕl inanÕúlarÕn yanÕ sÕra AvrupalÕlar da birçok ilginç inanca sahip.
øúte Avrupa'dan bir kaç batÕl inanç:
13 rakamÕ: Avrupa'da yaúayan toplumlarÕn en büyük batÕl inancÕnÕ 13 rakamÕ oluúturuyor.
Avrupa'da u÷ursuzluk olarak kabul edilen 13 rakamÕ, kötülüklerin habercisi ve kötü bir
olaya iúaret eden sembol olarak görülüyor.
Pirinç: BazÕ AvrupalÕ ülkelerde, refahÕ simgeleyen pirinç, yeni evlilerin üzerine atÕlÕr.
At nalÕ: At nalÕ dünyanÕn en tanÕnmÕú u÷urudur. øngiliz atasözüne göre fÕrtÕnaya, úimúek
çakmasÕna, yangÕna, nazara ve büyüye karúÕ ilaç gibidir. At nalÕnÕn u÷ur getirmesi için
satÕn alÕnmamasÕ, bir yerde bulunmasÕ gerekti÷ine inanÕlÕr.
Mantar tÕpa: AvrupalÕ birçok toplumda úampanya patlatÕlÕrken, mantar tÕpanÕn isabet
etti÷i bekar kiúinin kÕsa zamanda evlenece÷ine inanÕlÕr.
AyakkabÕ: SabahlarÕ ayakkabÕyÕ ters giymek, bütün günün kötü geçece÷ine iúarettir.
Baykuú: Gece baykuú sesi duymak, kötüye iúarettir. Ses sol taraftan geliyorsa, daha
kötü bir úey olaca÷ÕnÕn habercisidir. Baykuúun çatÕda dolaúarak ötmesi, o evden cenaze
çÕkaca÷Õ anlamÕna geliyor.
Yonca: 4 yapraklÕ yonca zor bulundu÷u için tüm toplumlarda u÷urlu sayÕlÕr. HÕristiyan
aleminde kutsal bir yaprak olarak anÕlÕr. Kurutup defter arasÕnda saklamak ömür boyu
úans getirir. ørlandalÕlara göre vatanÕ kem gözlerden korur.
Gökkuúa÷Õ: Gökkuúa÷Õna bakmak AvrupalÕlara göre insanÕn içini rahatlattÕ÷Õ gibi
kötülüklerden de korur. Ancak gökkuúa÷ÕnÕ elle iúaret etmek u÷ursuzluk sayÕlÕr.
Kara kedi: CadÕ ve úeytanÕ simgeleyen kara kedi, Ortaça÷'Õn en u÷ursuz batÕl inancÕ
sayÕlÕrdÕ. Kara kedi önünüzden geçerse tam 7 yÕl bir u÷ursuzluk süreci baúlar. øtalyanlar
tüm u÷ursuzluklarÕn kara kediden geldi÷ine inanÕr.
Eúek: Eúe÷in, özellikle Güney øtalya'da mafyaya karúÕ bir koruyucu oldu÷una inanÕlÕyor.
913-0101-a-KB-1-o
8
lees verder ŹŹŹ
Welk onderwerp van bijgeloof voorspelt volgens de tekst een huwelijk op korte
termijn?
A een champagnekurk
B een klavertje vier
C een regenboog
D rijst
1p
9
1p
10
Schrijf in je uitwerkbijlage op wat volgens de tekst behalve een hoefijzer ook
geluk brengt.
Je moet in het Turks antwoorden.
1p
11
Schrijf in je uitwerkbijlage op wat er volgens de tekst gebeurt als je je schoenen
verkeerd om aantrekt.
1p
12
Welk dier beschermt je volgens de tekst tegen de maffia?
een ezel
een kat
een paard
een uil
A
B
C
D
913-0101-a-KB-1-o
9
lees verder ŹŹŹ
Tekst 6
Ünlü øngiliz gazetesinden østanbul Modern'e övgü
1 øngiliz Financial Times gazetesi, "østanbul
Modern" hakkÕnda yayÕmladÕ÷Õ bir makalede müzeye
övgüler ya÷dÕrdÕ. Sarah Woodward'un kaleme aldÕ÷Õ
"Bugünün Türkiyesi'nin Estetik Zaferi" baúlÕklÕ yazÕda,
sanat müzesinin østanbul'un nasÕl geliúti÷ini ortaya
koydu÷u vurgulandÕ. AyrÕca tarihi eserlerden tatmin
olan turistler için yeni fÕrsatlar yaratÕldÕ÷Õ belirtildi.
2 østanbul Modern'in BaúkanÕ Oya EczacÕbaúÕ'nÕn
ça÷daú bir müze kurmak için on yedi yÕl önce harekete geçti÷i belirtilen yazÕda, Baúbakan
Tayyip Erdo÷an'Õn AB ile müzakereler baúlamadan birkaç gün önce müzeyi açtÕ÷Õna
dikkat çekildi.
3 Gazeteci ile konuúan østanbul Modern'in görevlisi Roza Martinez, Bo÷az'da 8 bin
metrekarelik alan üzerine kurulu yeni müzenin yer olarak benzerlerinden üstün oldu÷unu
belirtiyor. Martinez, "østanbul Modern, örne÷in Tate Modern'den daha iyi manzaraya
sahip" diyor. Martinez, østanbul'a gelen turistlerin tarihi TopkapÕ SarayÕ'nÕ gördükten
sonra, østanbul Modern'e u÷radÕklarÕnda, ferahlatÕcÕ bir de÷iúiklik yaúayacaklarÕnÕ
vurguluyor. "Eski ile yeninin karÕúÕmÕnÕ bu göz kamaútÕrÕcÕ kentten baúka hiçbir yerde
bulamazlar." diyor Martinez.
4 østanbul Modern'in bu yÕl eylül ayÕnda açaca÷Õ ve úimdiden konuúulacak sergi
diye bahsedilen "Venedik-østanbul Sergisi" ile Avrupa'ya damgasÕnÕ vuraca÷ÕnÕ belirten
Martinez, böylece Venedik Bienali'nin bir kesiminin 110 yÕllÕk tarihinde ilk kez øtalya
sÕnÕrlarÕ dÕúÕna taúaca÷ÕnÕ sözlerine ekledi.
5 Gazetenin sorularÕnÕ yanÕtlayan østanbul Modern'in BaúkanÕ Oya EczacÕbaúÕ,
østanbul'da ça÷daú bir müze kurmak için on yedi yÕl süreyle "EczacÕbaúÕ VakfÕ" ile sÕkÕ bir
biçimde çalÕútÕklarÕnÕ söyledi.
6 Belge foto÷rafÕnÕn en önemli temsilcilerinden AvusturyalÕ Othmar Pferschy'nin (18981984) 170 foto÷rafÕndan oluúan sergi, østanbul Modern Foto÷raf Galerisi'nde açÕldÕ. 14
MayÕs 2006 tarihine kadar açÕk kalacak sergide yer alan foto÷raflar, Pferschy'nin kÕzÕ
Astrid von Schell'in geçen yÕl østanbul Modern'in Foto÷raf Arúivi'ne ba÷ÕúladÕ÷Õ orijinal
negatiflerinden basÕldÕ. "Cumhuriyetin IúÕ÷Õnda: Othmar Pferschy Foto÷raflarÕ" sergisinin
tanÕtÕmÕna Fortis BankasÕ BaúkanÕ Tayfun BayazÕt, østanbul Modern BaúkanÕ Oya
EczacÕbaúÕ ve Hürriyet Gazetesi YayÕn DanÕúmanÕ Do÷an HÕzlan ile birçok davetli katÕldÕ.
913-0101-a-KB-1-o
10
lees verder ŹŹŹ
13
Wat is de titel van het artikel van de Engelse journaliste Sarah Woodward?
A Bugünün Türkiyesi'nin Estetik Zaferi
B EczacÕbaúÕ VakfÕ
C Tate Modern
14
Er wordt een oud gebouw en een nieuw gebouw met elkaar vergeleken
(alinea 3).
Æ Schrijf de naam van het oude gebouw op in je uitwerkbijlage.
1p
15
Wat is de naam van de tentoonstelling die bedoeld wordt met 'konuúulacak
sergi'?
A Cumhuriyetin IúÕ÷Õnda: Othmar Pferschy Foto÷raflarÕ
B østanbul Modern
C Venedik-østanbul Sergisi
1p
16
Wie is de voorzitter van 'østanbul Modern'?
A Do÷an HÕzlan
B Oya EczacÕbaúÕ
C Roza Martinez
D Tayfun BayazÕt
1p
17
Schrijf in je uitwerkbijlage op hoeveel jaar men erover gedaan heeft om 'østanbul
Modern' te realiseren.
1p
1p
913-0101-a-KB-1-o
11
lees verder ŹŹŹ
Tekst 7
DünyanÕn bütün kadÕnlarÕ Mango giyene kadar erkek kÕyafeti
yapmayaca÷Õz
Evrim SÜMER [email protected]
KadÕn hazÕr giyim markasÕ Mango'nun øspanyol
markasÕ oldu÷unu herkes biliyor. Peki kurucularÕnÕn
Türk oldu÷unu kaç kiúi biliyor? 1968'lerde Türkiye'den
çocuk yaútayken aileleriyle birlikte øspanya'ya göç
ederek giden øshak ve Nahum AndÕç kardeúler kurdu
Mango'yu. Bugün úirketin baúkan yardÕmcÕsÕ ve
geniúlemeden sorumlu kiúisi olan øsak Halfon'un ailesi
de Türkiye'den gitme. øsak Halfon (55) geçti÷imiz hafta Mango'nun yeni
østanbul'daydÕ. Bize Mango'yu ve bu seneyi anlattÕ:
18
tanÕtÕmÕ için
"Öncesinde tüm øspanya'ya toptan satÕú yapÕyorduk. Toptan satÕúlarÕmÕzÕn yanÕnda
perakende satÕú için birçok markayÕ 19 kot dükkanlarÕmÕz vardÕ. Daha sonra tek bir
marka, bir sürü markadan iyidir dendi ve Mango kuruldu. øspanya ve øtalya modasÕna bir
alternatif olsun istedik. ølk ma÷azamÕz Barcelona'nÕn Champs Elyssee'sinde açÕldÕ. Bugün
hala durur. YurtdÕúÕndaki ilk ma÷azamÕz 1992'de Portekiz' de açÕldÕ. Önce komúu ülkelerden
baúlamak istedik, kontrolü kaybetmeyelim diye. Türkiye'ye 1997'de geldik. Burada köklerimiz
oldu÷u için Türk 20 çok iyi tanÕyoruz. Hepimizin burada akrabalarÕ var. Ben iki ayda bir
gelip gidiyorum mesela. Büyümek için her türlü kaynak zaten elimizin altÕnda. Türkiye'deki
imalatÕmÕzÕ da artÕrdÕk. Seneye tüm 21 yüzde 20'si Türkiye'de olacak.
Her pazarÕn kendi kimli÷i var ama koleksiyonlarÕmÕz bütün dünyada aynÕ. Sadece birkaç ülke
için ek koleksiyonlar üretiyoruz. Ortado÷u için uzun kollu üstler ve uzun etekler yapÕyoruz
mesela. Moda deyince Japon kadÕnlarÕn 22 ne kadar düúkün oldu÷u bilinen bir úey. Onlar
için daha ekstrem ek koleksiyonlar hazÕrlÕyoruz. Ve tabii her úeyi çok daha küçük yapmak
durumundayÕz!
Henüz dünyanÕn bütün kadÕnlarÕnÕ giydirmedik. ùu an sadece yüzde 10'a ulaúmÕú
durumdayÕz. 23 modasÕnda alacak bu kadar yol varken neden erke÷e ve çocu÷a girelim
ki? Birçok ülkede daha yeni yeni baúlÕyoruz. KadÕn modasÕnda iddialÕ, di÷er alanlarda
mütevaziyiz.
Biz Türk kökenli øspanyollarÕz. Türkiye'de do÷duk, øspanya'da büyüdük. Köklerimizle gurur
duyuyoruz ama úu an dünya vatandaúÕyÕz demek daha do÷ru sanÕrÕm. Birçok önemli
pozisyonda Türkler çalÕúÕyor. Tahmin edilenden daha fazla hem de. Avustralya'daki ma÷aza
açÕlÕmÕnÕn baúÕnda bile 24 bir ekip var. østedi÷imizde aramÕzda Türkçe konuúuyoruz. Ama
tasarÕm ekibimizde henüz bir Türk yok. Sadece benim ekibimde 16 farklÕ dil konuúuluyor.
TasarÕmcÕlarÕmÕz da birçok ülkeden. Yeni bir 25 aradÕ÷ÕmÕzda, büyük moda e÷itim
okullarÕnÕn mezunlarÕnÕ tercih ediyoruz."
Mango, østanbul'da üç yeni ma÷aza açacak. BunlarÕn biri de Beyo÷lu'nda. Mango'nun
halihazÕrda 92 ülkede 924 ma÷azasÕ var.
913-0101-a-KB-1-o
12
lees verder ŹŹŹ
Kies bij iedere open plek in de tekst het juiste antwoord uit de gegeven
mogelijkheden.
1p
1p
1p
1p
1p
1p
1p
1p
18
A
B
C
D
kitap
sezon
site
yönetim
A
B
C
D
çizen
deneyen
kullanan
satan
A
B
C
çarúÕsÕnÕ
dükkanÕnÕ
pazarÕnÕ
A
B
C
D
imalatÕn
kumaúlarÕn
müúterilerin
satÕúÕn
A
B
C
D
E
bakÕmlarÕna
bo÷azÕna
modaya
saçlarÕna
sanata
A
B
C
D
bebek
çocuk
erkek
kadÕn
A
B
C
AvustralyalÕ
øspanyol
Türk
A
B
C
D
piyasa
renk
verimlilik
yetenek
19
20
21
22
23
24
25
913-0101-a-KB-1-o
13
lees verder ŹŹŹ
Tekst 8
"Misafirli÷e gelen" küçük çizer
øLKE GÜRSOY
1
Cem Dinlenmiú 1985 yÕlÕnda østanbul'un KadÕköy semtinde, civarÕn en bilinen sa÷lÕk
kurumlarÕndan ùifa Hastanesi'nde do÷muú. Bu kadar detaylÕ söylüyorum çünkü söyleúiyi
hastane binasÕnÕn hemen karúÕsÕndaki Khalkedon adlÕ kafede yapÕyoruz. Bilmeyenler için;
Khalkedon, KadÕköy semtinin eski ça÷lardaki adÕdÕr.
2
KarúÕmda sempatik, sÕk gülen, biraz hÕzlÕ konuúan, ince bir genç adam var. HeyecanlÕ
görünüyor. O da resim yapmaya çok küçükken baúlamÕú. ølkokuldan itibaren her zaman 'iyi
çizen adam' olarak bilindi÷ini, ders kitaplarÕnÕn kenarÕna hep resimler yaptÕ÷ÕnÕ, lise yÕllÕ÷Õnda
da bu merakÕndan bahsedildi÷ini anlatÕyor.
3
Buraya kadar pek çok karikatüristin hikayesinden pek farklÕ de÷il. Ama onun hikayesini
merak etmemizi sa÷layan, 20'sini yeni bitirmiúken (çizerler içinde en genci oldu÷unu
ö÷rendik) Penguen'in orta sayfasÕna kurulmuú olmasÕ. Selçuk Erdem ve Erdil Yaúaro÷lu gibi
ünlülerin çizdi÷i dergiye ilk adÕmÕ atarken Cem'in aklÕnda karikatür yokmuú.
4
"Çizgi roman ya da illüstrasyon yapmak istiyordum. Arada birileri gaza getirirdi,
Penguen'e giderdik. O dönemde Yumurtalar (Penguen'in amatör çizerlere ayÕrdÕ÷Õ sayfanÕn
adÕ) ile Emrah Ablak ilgileniyordu. Bir gün karikatürlerimi Selçuk Erdem görmüú. AradÕ, beni
ça÷ÕrdÕ."
5
Dinlenmiú'e 'yol göstericili÷i' yapan Erdil Yaúaro÷lu "AnlatÕmÕnda bir sÕcaklÕk var ki, bu az
bulunur bir úeydir. O nedenle Cem'in çizgilerini ilk gördü÷ümde çok mutlu oldum" diyor. Peki
nasÕl bir ö÷renci? Yaúaro÷lu úöyle diyor: "Çok hÕzlÕ ö÷reniyor. Laf dinler gibi görünüyor ama
biraz baúÕna buyruk. O da bir karikatürist özelli÷i."
6
Dergide kendisine pek karÕúmadÕklarÕnÕ, son kararÕ ço÷u zaman kendisinin verdi÷ini
söylüyor. Derginin çizerlerinden, aynÕ zamanda editörü BahadÕr Baruter de onaylÕyor: "O
zekada bir adama karÕúmÕyoruz, ona güveniyoruz."
Dergideki karikatürler kolay çÕkmÕyormuú. Her karikatürü iki-üç saatte tamamladÕ÷ÕnÕ,
dolayÕsÕyla bir gece oturup sabahlamanÕn bile yetmedi÷ini anlatÕyor. Çizmek neyse de, asÕl iú
913-0101-a-KB-1-o
14
lees verder ŹŹŹ
fikir bulabilmek. YaygÕn kanÕnÕn aksine, pat diye ilham gelmezmiú. Oturup bir-iki günü buna
ayÕrmak gerekiyormuú. Bazen onun bile yetmedi÷ini söyleyip sonra úunlarÕ ilave etti: "Dergiye
gidip kapÕyÕ çaldÕ÷Õmda genelde BahadÕr Baruter açÕyor. ùeker isteyen çocuklar gibi, sen geç
yerine oyna tarzÕ bir úey oluyor. Hoúuma gidiyor."
7
Küçük çizer; Beatles, Tom Waits dinlemekten hoúlanÕyor. Sinemada en çok çizgi roman
uyarlamalarÕ ve animasyonlarÕ izliyor. 'Star Wars' seviyor.
1p
26
Waar staat 'Khalkedon' voor?
de oude naam van een café
de oude naam van een school
de oude naam van een wijk
de oude naam van een ziekenhuis
A
B
C
D
1p
27
Wat voor soort artikel is de tekst?
A een interview
B een levensbeschrijving
C een nieuwsbericht
D een onderzoek
1p
28
Wat vindt de schrijfster van het artikel zo bijzonder aan Cem Dinlenmiú?
A Dat hij op zo'n jonge leeftijd als karikaturist succes heeft.
B Dat hij voorpaginanieuws geworden is.
C Dat hij op jonge leeftijd zijn eigen tijdschrift uitbrengt.
1p
29
Van wie is de uitspraak:
"Laf dinler gibi görünüyor ama biraz baúÕna buyruk"?
A BahadÕr Baruter
B Erdil Yaúaro÷lu
C Selçuk Erdem
1p
30
Hoe wordt Cem Dinlenmiú door zijn collega's gezien?
A als zeer betrouwbaar
B als een beetje onnozel
C als een beginneling
D als zeer intelligent
1p
31
Schrijf in je uitwerkbijlage het nummer op van de alinea waaruit blijkt of het werk
Cem Dinlenmiú makkelijk of moeilijk afgaat.
1p
32
Waar slaat het grapje "sen geç yerine oyna" op?
dat hij een wonderkind (natuurtalent) is.
dat hij wel altijd kind zal blijven.
dat hij een beetje naïef is.
A
B
C
913-0101-a-KB-1-o
15
lees verder ŹŹŹ
Tekst 9
ÇobanlarÕn øsyanÕ
DünyanÕn dört bir yanÕndan gelen çobanlar, kentleúme
yüzünden otlatma güzergahlarÕnÕn yok olmasÕnÕ protesto
etmek için øspanya'nÕn baúkenti Madrit'te toplandÕ.
øspanyol çobanlarÕn her yÕl düzenledi÷i ve koyunlarÕyla
birlikte Madrit'in lüks caddelerini dolaútÕ÷Õ protesto gösterilerine böylece ilk kez dünyanÕn
di÷er yerlerinden gelen meslektaúlarÕ da destek verdi. 32 ülkeden gelen çobanlar
birbirinden ilginç rengarenk kÕyafetleriyle Madritlilerin úaúkÕn bakÕúlarÕ arasÕnda sürülerini
güttüler. øspanya'da 15 yÕldÕr süren bu protestolarÕn amacÕ, øspanyol çobanlarÕn
yüzyÕllardÕr kullandÕ÷Õ 125 bin kilometrelik patikalarÕ kullanmak. Bu güzergahtaki patikalar
875 yÕldÕr yazÕn yüksek yaylalara, kÕúÕn alçak ovalara do÷ru mevsimlik canlÕ hayvan göçü
için kullanÕlÕyor. Günümüz Madrit'i ise iki adet kuzey-güney güzergahÕnda bulunuyor.
Madrid'te bulunan Plaza Mayor meydanÕ, Plaza de España meydanÕ ve Puerta Del Sol
meydanÕ halk tarafÕndan çok kullanÕlan meydanlardÕr. Bunlar arasÕnda New York'un Times
Square MeydanÕ kadar büyük olan Puerta Del Sol adlÕ úehir meydanÕ çobanlarÕn tam
geçiú noktasÕnda bulunuyor. 1562'den bu yana ise kraliyet emriyle çobanlarÕn bu geçiú
yol güzergahÕnÕ kullanmasÕ yasak.
913-0101-a-KB-1-o
16
lees verder ŹŹŹ
1p
33
Waartegen protesteren de herders?
A tegen de hoge belastingen
B tegen de luchtverontreiniging
C tegen de verstedelijking
D tegen hun lage lonen
1p
34
Uit hoeveel landen doen herders mee aan de protestbijeenkomst?
A 15
B 32
C 125
1p
35
Op welk bekend plein is de doorgang van één van de herderspaden
geblokkeerd?
A Plaza de España
B Plaza Mayor
C Puerta Del Sol
D Times Square
1p
36
Wat is er dit jaar bijzonder aan het protest van de herders?
A Voor de eerste keer doen ook herders van andere landen mee.
B Voor de eerste keer hebben de herders ook hun kudde schapen
meegenomen.
C Voor de eerste keer komen de herders bijeen in een grote stad.
1p
37
Hoe lang gebruiken ze de oude bergpaden/herderspaden al?
A 125 jaar
B 875 jaar
C 1562 jaar
913-0101-a-KB-1-o
17
lees verder ŹŹŹ
Tekst 10
Grup Duman AlaçatÕ'da
'Eski Köprünün AltÕnda', 'Bebek', 'østanbul' ve 'Seni
Kendime SakladÕm' gibi çok sayÕda modern rock klasi÷ine
sahip olan Duman, Türkiye´de alternatif müzi÷in
yayÕlmasÕna ve sevilmesine öncülük yapÕyor.
Ülkemizin tartÕúmasÕz en iyi rock gruplarÕndan Duman,
son stüdyo albümleri 'Seni Kendime SakladÕm' ile büyük
bir hayran kitlesine sahip olmuútu. Aúk, umutsuzluk ve
hüzün gibi konularÕ kendilerine özgü bir teknikle sunmalarÕ
dikkat çekiyor. Grup, Sezen Aksu cover´Õ 'Her ùeyi Yak' ile de büyük ses getirmiúti.
Duman ayrÕca benzersiz sahne performanslarÕnÕ içeren Türkiye´nin ilk müzik DVD´si 'Bu
Akúam' ile bir ilki de gerçekleútirmiú oldu. Duman grubu geçen süre içerisinde
iki yüze yakÕn konserde hayranlarÕyla buluúurken, birçok gazete, dergi, TV, okul ve
üniversite tarafÕndan 'YÕlÕn En øyi Grubu' seçildi.
1p
38
Wat is de muziekstijl van Duman?
A heavy metal
B hip hop
C pop
D rock
1p
39
Met welk album heeft Duman veel fans gekregen?
A Bebek
B Eski Köprünün AltÕnda
C Gstanbul
D Seni Kendime SakladÕm
1p
40
In de tekst worden drie thema's genoemd waar de nummers van Duman over
gaan.
Æ Schrijf die op in je uitwerkbijlage.
Je moet in het Turks antwoorden.
1p
41
Wat heeft Duman met Sezen Aksu te maken volgens de tekst?
A Duman heeft een nummer van haar gecoverd.
B Duman heeft een tv-programma met haar gemaakt.
C Ze hebben samen de eerste muziek DVD uitgebracht.
D Ze zijn samen op tournee geweest.
913-0101-a-KB-1-o
18
lees verder ŹŹŹ
Tekst 11
1p
42
Van wie kwam het idee om een standbeeld te plaatsen?
Donald Woods
Gordon Brown
Graca Machel
A
B
C
1p
43
Wat moet het standbeeld volgens Mandela uitbeelden?
strijd tegen armoede
strijd tegen milieuvervuiling
strijd tegen onderdrukking
strijd tegen oorlog
A
B
C
D
Londra'ya Mandela heykeli
Eski Güney Afrika CumhurbaúkanÕ ve ÕrkçÕlÕk karúÕtÕ lider
Nelson Mandela'nÕn Londra merkezine dikilen heykelinin
üzerindeki örtü dün kaldÕrÕldÕ. øngiltere BaúbakanÕ Gordon
Brown, "Mandela neslimizin en cesur ve en büyük lideri."
dedi. øngiltere Parlamentosu binasÕ yakÕnÕnda bir meydana
dikilen heykelin açÕlÕúÕna eúi Graca Machel ile birlikte 89
yaúÕndaki Mandela da katÕldÕ. Yine açÕlÕú töreninde bulunan
Brown, Mandela hakkÕnda "Bizim neslimizin en büyük ve
en cesur lideri." dedi. Heykel dikilmesi fikri, úimdi hayatta olmayan Güney Afrika'daki
ÕrkçÕlÕk karúÕtÕ eylemci Donald Woods'a aitti. Mandela, "Bu heykel birinin heykeli olsa da,
zulme karúÕ direnen herkesi, özellikle de benim ülkemdekileri temsil etmeli." dedi.
Bronvermelding
Een opsomming van de in dit examen gebruikte bronnen, zoals teksten en afbeeldingen, is te vinden in het bij dit examen
behorende correctievoorschrift, dat na afloop van het examen wordt gepubliceerd.
913-0101-a-KB-1-o*
19
lees verdereinde
ŹŹŹ
„