1310_kasım-2013-taysad-sektor

TAYSAD
SEKTÖR RAPORU
0
Kasım 2013
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
ÜRETİM (Araç Türüne Göre)
2013 yılının Kasım ayında 66.155 adedi otomobil, 47.523 adedi ticari araç, 4.187 adedi ise
traktör olmak üzere toplam 117.865 araç üretilmiştir.
2013 yılının ilk 11 ayında 582.669 adedi otomobil, 459.731 adedi ticari araç, 37.638 adedi
traktör olmak üzere toplam 1,080.038 araç üretilmiştir.
2012 yılının ilk 11 ayına göre 2013 yılının aynı döneminde traktör üretimi %7 oranında
azalırken, otomobil üretimi %9 ve ticari araç üretimi %1 oranında artmıştır.
Toplam araç üretimi de %5,2 seviyesinde artış göstermiştir.
Araç türleri
Types
2012
2013
2012
2013
11 Ay
11 Months
Kasım
Kasım
Ocak
Kasım
Ocak
Kasım
Değişim %
Percent
change
Hafif Ticari
Araç LCV
Otomobil – P. Car
Kamyonet
Pick up
Minibüs
Minibus
K. Kamyon
Hafif Ticari
Araç LCV
L. Truck
B. Kamyon
M. Truck
Otobüs
Bus
Midibüs
Midibus
Ticari Araç
Commercial vehicles
Traktör
Tractor
Toplam Üretim
Total Production
53.168
66.155
41.472
39.486
3.665
532.588
582.669
9%
389.525
383.876
-1%
4.346
26.275
35.888
37%
326
484
2.700
4.047
50%
1.750
2.025
25.115
23.228
-8%
511
603
5.930
7.858
33%
493
579
3.901
4.834
24%
48.217
47.523
453.446
459.731
1%
3.265
4.187
40.651
37.638
-7%
104.650
117.865
1.026.685
1.080.038
5,2%
Kaynak: OSD
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
1
120
100
80
60
40
20
0
Seri 1
Seri 2
Seri 3
Son on yılın Ocak-Kasım ayları üretim miktarları;
Otomobil
Ticari Araç
Traktör
Toplam
2003
254
208
28
490
2004
413
339
39
791
2005
416
385
34
835
2006
500
403
36
939
2007
579
418
31
1028
2008
601
508
24
1133
2009
462
314
13
789
2010
547
436
28
1011
2011
589
496
42
1127
2012
533
453
41
1027
2013
583
460
38
1081
1.000 adet
Son 10 yılın üretim miktarlarına baktığımızda, üretim rekorunun kırıldığı 2011 yılına göre %4
seviyesinde bir üretim kaybı olduğu görülmektedir.
1200
1000
800
600
400
200
0
2003
2004
2005
2006
Otomobil
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
2007
2008
Ticari Araç
2009
Traktör
2010
Toplam
2011
2012
2013
2
İHRACAT (Markalara göre – Araç türüne göre)
Oyak-Renault’nun araç ihracatı geçen senenin ilk 11 ayına göre %20,9 oranında artarak
246.568 adetlik ihracat ile markalar bazında ilk sıradadır.Ford Otosan’ın araç ihracatı %15
oranında artarak 196.669 adet olarak gerçekleşmiştir. Tofaş’ın ihracatı da %3.6 oranında
artarak 148,144 adet olarak gerçekleşmiştir.
Firmalar
Companies
OYAK RENAULT
FORD OTOSAN
TOFAŞ
TOYOTA
HYUNDAI ASSAN
TÜRK TRAKTÖR
KARSAN
M. BENZ TÜRK
HONDA TÜRKİYE
MAN TÜRKİYE
A.I.O.S
TEMSA GLOBAL
HATTAT TARIM
OTOKAR
BMC
Toplam - Total
2011
225.285
211.380
180.690
81.233
64.000
9.600
15.119
4.735
5.023
1.216
429
992
546
475
389
801.112
2012
227.162
191.149
154.068
63.549
67.453
14.572
10.994
4.054
7.959
885
943
856
859
510
341
745.354
Ocak - Kasım
11 Months
2012
203.954
171.038
143.008
59.418
62.600
13.134
10.503
3.812
7.548
868
782
743
558
382
339
678.687
2013
246.568
196.669
148.144
79.108
73.979
12.874
9.874
4.787
1.820
802
641
584
541
495
1
776.887
Değişim %
Percent change
20,9%
15,0%
3,6%
33,1%
18,2%
-2,0%
-6,0%
25,6%
-75,9%
-7,6%
-18,0%
-21,4%
-3,0%
29,6%
-99,7%
14,5%
Kaynak: OSD
HONDA, TEMSA, A.I.O.S. , ihracatında önemli düşüşler görülen firmalardır.
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
3
(Adet)
Otomobil
Hafif Ticari
LCV
2012
442.674
Passenger Car
Kamyonet
Pickup
Minibüs
Minibus
Kamyon
Ağır Ticari
HCV
2011
Truck
Midibüs
Midibus
Otobüs
Bus
Ticari Araç
Commercial Vehicles
Traktör-Tractor
Toplam İhracat
2013
Değişim
Ocak- Kasım
%
412.991
377.066
441.670
17%
319.366
292.601
266.879
282.155
6%
20.163
16.249
13.813
32.201
133%
3.912
2.682
2.529
2.693
6%
647
1.173
960
807
4.204
4.047
3.748
3.946
-16%
5%
348.292
316.752
287.929
321.802
12%
10.146
15.431
13.692
13.415
-2%
801.112
Total Export
2012
Ocak- Kasım
745.174
678.687
776.887
14%
Kaynak: OSD
2013 yılının ilk 11 ayında otomobil ihracatı %17 oranında artarak toplam 441,670 adet olarak
gerçekleşmiştir. Ticari araç ihracatı da %12 oranında artarak 321,802 adet, traktör ihracatı
ise %2 azalma ile 13,415 adet olarak gerçekleşmiştir.
4
İHRACAT (Tutar)
Kasım ayında, Otomotiv Ana Sanayi ihracatı 1.231 Milyon USD, Otomotiv Tedarik sanayi
ihracatı ise 846 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Toplam otomotiv ihracatı yaklaşık 2
milyar 077 milyon USD seviyesine ulaşmıştır.
(USD)
Ana Sanayi
2012
2013
Değişim %
Kasım
Kasım
Percent
change
992.631.449
1.231.055.689
24%
764.608.523
846.364.527
11%
OEM
Tedarik Sanayi
Suppliers
Toplam İhracat
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
1.757.239.972
2.077.420.216
18%
2013 yılının ilk 11 ayında Ana Sanayi ihracatı geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %14
oranında artarak 11,1 milyar USD olarak gerçekleşirken, Tedarik sanayi ihracatı da %10
oranındaki artışla 8,3 milyar USD seviyesine ulaşmıştır.
Sanayinin toplam ihracatı ise %12,2 oranında artarak 19.54 milyar USD olarak
gerçekleşmiştir.
(USD)
Ana Sanayi
2010
2011
2012
2012
2013
Değişim %
Ocak-Kasım
Ocak-Kasım
Percent
change
10.788.363.177
11.865.071.274
10.800.065.789
9.784.950.870
11.159.637.506
14%
6.736.566.317
8.457.193.004
8.263.360.983
7.634.129.313
8.385.365.771
10%
OEM
Tedarik Sanayi
Suppliers
Toplam İhracat
17.524.929.494
20.322.264.278
19.063.426.772
17.419.080.183
19.545.003.278
12,2%
Kaynak: TİM
İHRACAT (Ülkelere göre) ($1.000)
Ülkeler – Countries
2012
Ocak - Kasım
2013
Ocak - Kasım
Değişim %
Percent change
ALMANYA
FRANSA
BİRLEŞİK KRALLIK
İTALYA
RUSYA FEDERASYONU
BELÇİKA
BİRLEŞİK DEVLETLER
İSPANYA
ROMANYA
SLOVENYA
HOLLANDA
CEZAYİR
POLONYA
İSRAİL
İSVEÇ
FAS
AVUSTURYA
ARJANTİN
BREZİLYA
IRAK
DANİMARKA
MISIR
UKRAYNA
ÇEK CUMHURİYETİ
BULGARİSTAN
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
2.734.642.178,24
2.054.760.437,26
1.237.457.206,74
1.565.847.637,00
881.171.554,26
678.658.949,02
777.859.399,10
606.932.527,19
512.487.713,25
344.437.821,79
464.663.220,78
390.302.815,81
351.763.845,00
280.612.961,52
256.107.014,75
162.766.607,57
194.540.567,61
181.810.141,83
148.994.468,15
251.336.851,72
118.687.860,22
133.941.860,95
158.701.955,13
187.844.669,68
114.839.788,47
2.784.712.477,52
2.181.119.327,68
1.973.516.812,21
1.577.369.618,67
1.082.590.373,31
891.278.419,12
731.681.607,48
703.231.023,33
543.639.225,03
473.395.189,02
453.495.368,57
432.283.536,57
389.534.895,76
363.126.691,20
288.503.096,28
233.796.049,38
216.947.028,51
205.424.617,23
202.948.326,73
201.790.436,35
179.284.685,46
163.787.449,94
158.503.582,27
156.325.451,50
151.620.199,01
2
6
59
1
23
31
-6
16
6
37
-2
11
11
29
13
44
12
13
36
-20
51
22
0
-17
32
5
*Kaynak: TİM
Otomotiv Sanayinin 2013 yılının ilk 11 ayında ülkelere göre ihracat değerlerini
incelediğimizde, Almanya’ya gerçekleşen ihracat geçen yıla oranla %2 artarak 2,78 milyar
USD, Fransa’ya gerçekleşen ihracat %6 oranında artarak 2,18 milyar USD, Birleşik Krallığa
ihracat %59 oranında artarak 1,97 milyar USD, seviyesinde gerçekleşmiştir.
Belçika, Slovenya, Fas, Brezilya, Bulgaristan ve Danimarka ihracat tutarlarındaki artışlar ile
dikkat çeken ülkelerdir.
İÇ PAZAR
2010
Yerli Otomobil
2011
2012
Ocak - Kasım
11 Month
2012
2013
Ocak - Kasım
11 Month
Değişim %
Percent
change
126.084
154.660
127.535
127.535
124.906
-2%
284.239
349.902
347.819
347.819
438.550
26%
410.323
504.562
475.354
475.354
563.456
19%
120.879
133.091
108.109
108.109
83.292
-23%
81.342
98.876
78.898
78.898
76.912
-3%
202.221
231.967
187.007
187.007
160.204
-14%
Yerli ATA Local HCV
18.186
29.068
25.211
25.211
26.153
4%
İthal ATA Import HCV
7.708
10.989
8.935
8.935
7.717
-14%
25.894
40.057
34.146
34.146
33.870
-1%
21.390
34.723
27.523
25.944
23.708
-9%
265.149
316.819
260.855
260.855
234.351
-10%
373.289
459.767
435.652
435.652
523.179
20%
638.438
776.586
696.507
696.507
757.530
9%
Local Passenger Cars
İthal Otomobil
Import Passenger Cars
Toplam Otomobil
Total Passenger Cars
Yerli HTA
Local LCV
İthal HTA
Import LCV
Toplam Hafif Ticari
Total LCV
Toplam Ağır Ticari
Total HCV
Traktör Tractor
Toplam Yerli
Total Local
Toplam İthal
Total Import
Toplam / Total
Toplam Taşıt Adetlerine Traktör Satış Adetleri Dâhil Edilmemektedir.
Kaynak: OSD/ODD
2013 yılı ilk 11 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre otomobil satışları %19 oranında
artarak 563.456 adet olarak gerçekleşmiştir. İthal otomobil satışlarındaki %26 oranındaki
artış dikkat çekmektedir. Hafif ticari araç satışları %14 oranındaki gerilemeyle 160.204 adet
gerçekleşmiştir. Ağır ticari araç satışları ise %1 oranında azalarak 33.870 adet
gerçekleşmiştir.
757.530 adetlik bir iç pazar satış adedi ile rekor kırılan 2011 yılının ilk 11 ayına göre toplam
iç pazardaki daralma % 2,5 seviyesindedir.
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
6
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
Aralık
2012
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
Ocak
2013
1,46%
1,50%
1,50%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
-1,00%
-1,25%
3,73%
0,21%
0,21%
0,13%
0,14%
0,10%
0,11%
0,00%
0,00%
0,00%
1,20%
3,92%
-1,33%
1,23%
-6,89%
-3,45%
-0,18%
1,65%
0,29%
Şubat
2013
-3,35%
1,50%
1,50%
0,00%
0,00%
0,00%
-2,00%
0,00%
0,00%
-1,99%
0,89%
2,49%
0,71%
0,71%
1,02%
1,01%
0,98%
0,99%
0,00%
0,00%
0,00%
2,87%
3,92%
0,95%
0,17%
-4,91%
-5,01%
-0,31%
1,95%
0,96%
Mart
2013
-3,14%
0,72%
0,72%
0,00%
0,00%
0,00%
-0,33%
0,00%
0,00%
-2,97%
1,43%
-7,00%
-2,14%
-2,16%
-2,00%
-2,10%
-2,16%
-2,10%
0,00%
0,00%
0,00%
1,67%
2,45%
1,16%
-1,69%
-7,15%
-4,41%
0,50%
2,63%
1,87%
Nisan
2013
0,41%
0,72%
0,72%
0,00%
3,50%
0,00%
-0,33%
0,00%
0,00%
0,43%
-1,43%
-8,50%
-7,60%
-7,60%
-6,95%
-7,23%
-9,28%
-7,29%
0,00%
0,00%
0,00%
-2,39%
-2,94%
0,41%
-0,37%
-11,37%
-3,03%
-0,01%
3,06%
1,75%
Mayıs
2013
5,85%
0,72%
0,72%
0,00%
3,50%
0,00%
-0,33%
0,00%
0,00%
-2,59%
2,33%
-3,45%
-7,60%
-7,60%
-6,95%
-7,23%
-9,28%
-7,29%
6,98%
9,79%
0,00%
1,20%
0,98%
4,37%
2,63%
-10,90%
-1,65%
0,99%
3,21%
1,68%
9,18%
-0,21%
-0,21%
0,00%
3,50%
0,00%
-3,05%
0,00%
0,00%
-6,09%
5,37%
-3,55%
-6,21%
-6,22%
-4,99%
-5,42%
-7,51%
-5,52%
6,98%
9,79%
0,00%
3,11%
5,88%
7,65%
6,57%
-6,08%
2,03%
2,46%
4,00%
2,78%
Haziran 2013
Temmuz
2013
9,14%
-1,44%
-1,44%
0,00%
3,50%
0,00%
-3,05%
0,00%
0,00%
-5,34%
3,22%
-5,16%
-5,79%
-5,83%
-4,41%
-4,92%
-6,97%
-4,97%
6,98%
9,79%
0,00%
5,02%
6,86%
7,62%
8,27%
-5,19%
2,51%
3,47%
4,32%
3,97%
Ağustos
2013
15,21%
-2,57%
-2,57%
0,00%
3,50%
0,00%
-3,05%
0,00%
0,00%
-5,34%
9,84%
4,83%
-1,05%
-1,10%
0,13%
5,71%
-2,46%
-0,33%
6,98%
9,79%
0,00%
10,29%
10,78%
13,60%
14,17%
-0,13%
9,54%
3,52%
4,22%
5,29%
Eylül
2013
15,38%
-2,87%
-2,87%
0,00%
3,50%
0,00%
-5,78%
0,00%
0,00%
-2,45%
8,59%
4,93%
1,89%
1,84%
2,98%
8,82%
0,39%
2,54%
11,29%
14,20%
0,00%
6,70%
10,29%
13,77%
16,52%
-0,34%
13,78%
4,43%
5,02%
6,85%
(*) Erdemir baz fiyat sisteminden vazgeçtiği için 2013 yılı fiyat hareketleri 3,00 mm 6223 kalite TRPKK 1200 mm genişlik rulo dikkate alınarak takip edilecektir.
(**) Asil Çelik fiyatları (karbon çelikleri büyük kesit) € bazına döndüğü için sadece € bazında artışlar dikkate alınmıştır. Kur değişimleri hesaplamaya dahil edilmemiştir.
(***) TOSB gündüz elektrik değerleri baz alınmıştır. Elektrik kullanım miktarına göre fiyatlarda değişkenlik olduğu dikkate alınmalıdır
Elektrik güç kullanım bedeli her üye için ayrı değerde/oranda olacağından hesaplamaya dahil edilmemiştir.
Bu değişkenlik nedeniyle yukarıda ki tabloda yer alan değer bağlayıcı değildir. Her üye, kendi gerçek artışını ayrıca hesaplayarak belirlemelidir.
(****) Peşin fiyat yansıtılmıştır.
Sıcak Sac ( EDÇ ) tl/ton (*)
Dövme Çelik (Asil Çelik Y 22 - 67) (**)
Asil Çelik (Diğer) (**)
PC
PC/ABS
PMMA
ABS
Poliamid 6 / 6.6
POM
PP
ETİ - AL 150
Zamak
Şerit Bakır
Bakır Boru
Prinç Şerit
Prinç Tel
Prinç Boru
Prinç Çubuk
Cam ( 3,2 mm renksiz ) (****)
Cam ( 3.2 mm yeşil ) (****)
Elektrik (Kw/s) (***)
Motorin ( Mazot )
Fuel Oil (06)
ABD $
EURO
Yen
Pound
ÜFE
TÜFE
İmalat Sanayii Enflasyonu
Fiyatları İzlenen Kalemler
TAYSAD FİYAT ENDEKSİ
7
Ekim
2013
11,23%
-2,87%
-2,87%
0,00%
3,50%
0,00%
-5,78%
0,00%
0,00%
1,28%
6,44%
5,27%
1,13%
1,06%
2,45%
8,17%
-0,20%
1,88%
16,79%
19,93%
0,00%
6,70%
6,86%
11,23%
16,00%
-2,21%
11,08%
5,15%
6,91%
6,76%
0,00%
6,70%
10,29%
12,83%
16,39%
-4,76%
14,60%
5,80%
6,92%
7,57%
Kasım
2013
11,23%
-3,59%
-3,59%
0,00%
3,50%
0,00%
-5,78%
0,00%
0,00%
-1,15%
7,69%
3,10%
1,22%
1,13%
2,67%
8,39%
0,00%
2,10%
Aralık
2013
TARMAKBİR
Tarım Makinaları Sektorü
Traktör Raporu*
Üretim, İç Pazar ve İhracat
Hazırlayan
Arzu Toklucu
Tarmakbir İstatistik ve Pazar Araştırma Bürosu
8
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
9
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
10
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
11
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
TAYSAD Vergi Bülteni
Hazırlayan:
Bilgütay YAŞAR
Ortak, PwC Otomotiv Grubu Lideri
Ulaş CEYLANLI
Kıdemli Müdür, PWC Otomotiv Grubu
SON DÖNEMDEKİ ÖNEMLİ VERGİSEL DÜZENLEMELER
Son dönemde yaşanan ve taşıt araçları yan sanayi şirketlerini etkileyebileceğini
düşündüğümüz vergisel gelişmelere ilişkin notlarımızı aşağıda dikkatlerinize sunarız.
14 seri no.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinde Yapılan Değişiklikler
ÖTV Kanunu’na göre, taşıt araçlarından alınacak ÖTV’nin, mükellefin bu malı alış bedeli
üzerinden hesaplanan vergi tutarından az olamaması öngörülmüşken, 6487 sayılı Kanun’la
bu maddede yapılan değişiklikle ÖTV’nin, her halükârda bu malların imalatçısının satış bedeli
veya ithalatta hesaplanan KDV matrahı üzerinden hesaplanan vergi tutarından da az
olamayacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre ÖTV mükellefi, taşıt aracını satış bedeli ve alış bedeli ile mal ithal edilmiş ise
ithalatta hesaplanan KDV matrahı, yurt içinde imal edilmiş ise imalatçının satış bedeli
üzerinden hesaplanacak vergi tutarlarından en fazla olanı ÖTV olarak beyan edip
ödeyecektir. İthalatçı veya imalatçı firma ile ÖTV mükellefi arasında birden fazla safhanın
bulunup bulunmaması ÖTV matrahının tespitini etkilemeyecektir.
E-defter ile İlgili Gelişmeler
26.11.2013 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 67 sıra Nolu VUK Sirküleriyle E-defter
tutma yükümlülüğü bulunan mükelleflerinin e-defter sistemine geçiş süreleri düzenlenmiştir
Buna göre:
a) Elektronik defter uygulamasına 2014 Aralık ayı içerisinde başvuranların 1/1/2015
tarihinden
itibaren,
b) Elektronik defter uygulamasına 2014 Aralık ayından önce başvuranların en geç 2014
Aralık ayından başlamak üzere,
c) Özel hesap dönemine tabi olanların 1/12/2014 tarihinden önce elektronik defter
uygulamasına başvuru yapmaları ve en geç 2014 Aralık ayı içerisinde,
elektronik defter tutmaya başlamaları gerekmektedir
13.12.2011 tarih ve 28141 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 sıra no.lu Elektronik Defter
Genel Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair 2 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği
yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildiği Gelir İdaresi Başkanlığınca duyurulmuştur.
Tebliğin kısa sürede resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Söz konusu Tebliğde yer alan düzenleme ve açıklamalar özetle aşağıdaki gibidir:
a) Tüzel kişi mükelleflerin e-defter uygulamasından yararlanma şartlarında e-fatura
uygulamasından yararlanma iznine sahip olması hükmü kaldırılmıştır.
b) e-Defter uygulamasının hızlı ve ikincil mevzuata ihtiyaç duyulmadan yapılabilmesi
amacıyla başvuru sürecinin kılavuzlar aracılığıyla yürütülmesi amaçlanmıştır.
c) “Elektronik Defter Oluşturma” bölümünde yer alan berat yükleme süresi defterin ilgili
olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son günü olarak belirlenmiştir.
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
12
d) Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanların
izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, önceki dönem kayıtlarına yer
verme zorunluluğu kaldırılmıştır. Ayrıca hesap dönemi veya takvim yılı içinde
elektronik defter uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin yasal
defterlerinin kapanış tasdiki için bir aylık süre verilmiştir.
Yasal Defterlerin Açılış ve Kapanış Tasdikleri
Açılış onayı yapılacak defterler ve onay zamanı
Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri, açılış onayları, kuruluş sırasında ve
kullanmaya başlamadan önce, izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin
kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar noter tarafından
yapılır. Açılış onaylarının noter tarafından yapıldığı hallerde ticaret sicili tasdiknamesinin
noterce aranması zorunludur.
Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış
onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur. Pay defteri ile genel kurul toplantı
ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde de
açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
Yevmiye defteri kullanan şirketler bir yıl içinde kullanacaklarını tahmin ettikleri sayıda yaprağı
onaylattmalıdırlar. Onaylı yapraklar bittiği takdirde, yeni yapraklar kullanılmaya başlamadan
önce onaylatılmalıdır.
Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl
içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış
onayı yaptırmak zorundadırlar.
Kapanış onayı yapılacak defterler ile onay zamanı ve şekli
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet doneminin altıncı ayının sonuna kadar,
yonetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet doneminin birinci ayının
sonuna
kadar notere yaptırılır.
Yasal defterlerin zamanında bastırılmaması halinde;
a)
Birinci derece usulsüzlük cezası ve
b)
Yüklenilen katma değer vergilerinin indiriminin reddi, yaptırımları ile karşılaşılır.
Defterlerin zamanında yazdırılması yanında;
a) Defterinin hesap dönemi içinde dolması halinde yeni defter tasdik ettirilerek işlemlerin
bu deftere kaydedilmesi gerektiği,
b) Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde kapanış tasdiklerinin yaptırılmamasının
cezai yaptırımı yanında defterlerin delil niteliği açısından önemli olduğu,
unutulmamalıdır.
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
13
ÜLKE RAPORLARI
RUS OTOMOTİVİNDE 2013 KASIM AYI
Üretim/OEM’ler
Kasım ayı verilerine göre, Ekim'de Rusya'da 200 bin otomobil üretildi. 2013'ün ilk on ayında
üretilen otomobil sayısı ise 1,6 milyon (-%2,3). Ekim’de St. Petersburg otomobil üretimi %5
arttı.AVTOVAZ, Nissan Almera üretimini 2014'te tam kapasiteye çıkaracağını duyurdu.
Fabrika aynı zamanda Lada Samarahatchback üretimine son veriyor. GAZ Grubu Vektor
otobüslerinin seri üretimine başladı. GM-AVTOVAZ 2013'te 58 bin ChevroletNiva üreteceğini
açıkladı. Renault'nun Moskova fabrikası Meganehatchback üretimine yeniden başladı. Solles
Uzak Doğu otomobil fabrikası igeçtiğimiz yıla kıyasla üretimi iki katına çıkardığını duyurdu.
St.Petersbug’da faaliyete geçen MAN’ın kamyon fabrikası yıl sonuna kadar 300 kamyon
üreteceğini açıkladı.
Yan sanayi
AVTOVAZ, Tolyatti’de Renault-Nissan motor ve transmisyonlarının üretimine başladı. Pirelli
Rusya planlarını revize etti. İtalyan üreticinin değerlendirmesine göre araç pazarındaki
küçülmeye paralel olarak bu yıl lastik pazarı %3,5 daralacak. Rus Kordiant Omsk'ta lastik
üretimine 20 milyar ruble yatırım yapacağını açıklandı. Türk-Rus ortaklığı Çukurova-Elaz,
Elabuga’da Tarsus ekskavatörleri üretecek.
Araç pazarı
Rusya yeni otomobil ve LCV pazarı Ekim'de %8 küçüldü. St. Petersburg araç pazarı da ülke
geneline paralel olarak küçülmeye devam etti. LCV pazarında kaydedilen küçülme oranı
%5,7. Rus otomobil pazarının %7,4'ü premiumsegmente ait. Federal Gümrük Servisinin
verilerine göre, Ocak-Eylül arasında Rusya'ya otomobil ithalatı %19 azaldı. Eylül ayında
Rusya'da 3100 yeni otobüs satıldı. Temmuz ayında başlatılan teşvikli otomobil kredisi
programının bütçe yetersizliğine bağlı olarak yıl sonunda sona ermesi bekleniyor.
HABER BÜLTENİ
GAZ Grubu Vektor otobüslerinin seri üretimine başladı, 29-11-2013 / Avtostat
GAZ Grubu'na bağlı Pavlovsk Otobüs Fabrikası (PAZ) Vektor model orta sınıf otobüslerin
seri üretimine başladı. PAZ 2014'te 400 adet üretmeyi planlıyor.
St. Petersburg araç pazarı Ekim'de de küçülmeye devam etti,27-11-2013 / Auto-Dealer-
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
14
SPb Auto-Dealer verilerine göre, Ocak-Ekim döneminde St. Petersburg'da 167,398 adet
yeni otomobil ve hafif ticari araç satıldı (-%5). Ekim'de satılan otomobil sayısı 17,513 (-%5).
Lider 1516 otomobille Volkswagen (+%5). Yılın ilk on ayı itibariyle en çok satan marka ise
Renault: 14,580 adet, +%20. Rusya pazarı yılın ilk on ayında %7, Ekim'de ise %8
küçülmüştü.
AVTOVAZ Renault-Nissan motor ve transmisyonlarının üretimine başladı, 27-112013Volsjkiy
AVTOVAZ K4/J serisi motor ve JN/JR serisi vites kutusu üretimine başladı. Üretim hattı tek
vardiya çalışıyor. 2014 yılından itibaren fabrikada üç vardiyanın çalışması ve yılda 300 bin
motor ve 300 bin vites kutusu üretim kapasitesine ulaşılması planlanıyor.
AVTOVAZ Lada Samarahatchback üretimine son veriyor,26-11-2013 / gazeta.ru
AVTOVAZotomobil fabrikası beş kapılı Lada Samarahatchback üretimine Aralık ayında son
verecek. Fabrika da önce de üç kapılı Lada Samarahatchback model otomobilleri üretimden
kaldırmıştı. Yapılan açıklamada kararın AVTOVAZ'ın 2020 gelişim programı çerçevesinde
alındığı belirtiliyor. Üretim hattında Lada Samarahatchbackin yerini 2014'ten itibaren Lada
Grantahatchback alacak.
Teşvikli otomobil kredisi programı yıl sonunda sona erecek,22-11-2013 / İzvestiya
Rusya sanayi ve ticaret bakanlığı teşvikli otomobil kredisi programını 1 Ocak 2014 günü sona
erdirecek. Bu karara gerekçe olarak bütçe harcamalarının optimize edilmek istenmesi
gösteriliyor.
Rusya LCV pazarı Ekim'de %5,7 küçüldü,22-11-2013 / Avtostat
Rusya'da Ekim ayında hafif ticari araç satışları geçtiğimiz yıla kıyasla %5,7'lik düşüşle 15,117
adet olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde satılan LCV miktarı 142,105 (-%1,7). Satılan
araçların %67,3'lük bölümü Rus markalara ait. Pazarın tartışmasız lideri GAZ. Marka pazarın
%49,6'lık bölümünü elinde bulunduruyor. 1675 adetlik satışla ikinci sırada bir diğer Rus
marka UAZ (-%32,9). Bu iki markayı Ford (1273 adet +%9,5), Volkswagen (1151 adet,
+%5,3) ve Lada izliyor (994 adet).
St. Petersburg'ta otomobil üretimi Ekim'de %5 arttı,22-11-2013 / Auto-Dealer-SPb
Auto-Dealer-SPb verilerine göre, St. Petersburg'da kurulu Toyota, GM, Nissan ve Hyundai
fabrikaları Ocak-Ekim döneminde 322,700 adet otomobil üretti (+%2). Ekim ayında 36,800
(+%5). Dört fabrikada üretilen otomobil modelleri : ChevroletCruze, Opel Astra,
ChevroletTrailblazer, Nissan Teana, Nissan X-Trail, Nissan Murano, Infiniti FX, Infiniti M,
Toyota Camry, Hyundai Solaris ve Kia Rio.
AVTOVAZ Nissan Almera üretimini 2014'te tam kapasiteye çıkaracak,21-11-2013 /
Vedomosti
Nissan başkan yardımcısı Andy Palmer, AVTOVAZ'ın 2014 ilkbaharından itibaren Nissan
Almera üretimini tam kapasiteye çıkaracağını açıkladı. Model için ayrılan kapasite yılda 70
bin otomobil.
Ekim'de Rusya'da 200 bin otomobil üretildi, 19-11-2013 / Avtostat
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
15
Rus federal istatistik servisi Rosstat'ın verilerine göre, 2013'ün ilk on ayında Rusya'da 1,6
milyon otomobil üretildi (-%2,3). Ekim ayında üretilen otomobil sayısı 200 bin (-%0,7). En çok
otomobil üreten fabrika 44,523 adetle AVTOVAZ (-%6,9).
GM-AVTOVAZ 2013'te 58 bin ChevroletNiva üretecek,18-11-2013 / Avtostat
Tolyatti'de kurulu GM-AVTOVAZ otomobil fabrikası bu yıl 57,938 adet Chevrolet Niva
üretmeyi planlıyor (-%8). Geçtiğimiz yıl üretilen miktar 62,981 adet. Sene başında 62,500
adet olarak açıklanan üretim planında pazarın gerilemesiyle birlikte revizyona gidildi.
Pirelli Rusya planlarını revize etti,15-11-2013 / AutoMarketolog.ru
Pirelli'nin değerlendirmesine göre, Rusya araç pazarı 2013 sonunda %5 oranında küçülecek.
Bununla bağlantılı olarak lastik pazarındaki daralma beklentisi %3,5. Şirket 2015'e kadar
yılda 10,5 milyon lastiklik kapasiteyi planlarken, bu hedefi 2017'ye kadar 8,9 milyon lastik
olarak revize etmiş durumda.
Kordiant Omsk'ta lastik üretimine 20 milyar ruble yatırım yapacak,14-11-2013 / Prime
Kordiant Holding, Omsk'ta kurulu fabrikalarına 2020 yılına kadar 20 milyar ruble tutarında
yatırım gerçekleştireceğini açıkladı. Bu, 800 kişilik yeni istihdam anlamına gelmekte. Holding
Cordiant ve Tunga markaları altında otomobil, kamyon ve otobüs lastiği üretimi
gerçekleştiriyor.
Cukurova-Elaz, Tarsus ekskavatörleri üretecek,14-11-2013 / Vedomosti
Türk-Rus ortaklığı Çukurova-Elaz, 2014 Ocak'ından itibaren Elabuga Otomobil Fabrikası'nda
(Elaz) Tarsus model ekskavatörlerin montajını gerçekleştirecek. Taraflar söz konusu üretimle
ilgili Haziran ayında Moskova'da bir lisans anlaşması imzalamıştı. Planlanan üretim
kapasitesi yılda 300 araç.
Ocak-Eylül arasında Rusya'ya otomobil ithalatı %19 azaldı,13-11-2013 / Prime
Rusya Federal Gümrük Servisi (FTS) verilerine göre, yılın ilk dokuz aylık döneminde
gerçekleşen otomobil ithalatı geçen yıla kıyasla %19 azaldı. İthal edilen otomobil sayısı
669,9 bin, ithalatın parasal karşılığı 12,8 milyar dolar. Aynı dönemde gerçekleşen ihracat
miktarı %15'lik artışla 94,8 bin adet. İhracatın parasal değeri 1 milyar dolar.
Renault'nun Moskova fabrikası Megane hatchback üretimine yeniden başladı,13-112013 /
Fabrikanın hedefi 180 binin üzerinde araç üretimi.
Rus otomobil pazarının %7,4'ü Premium segmente ait,12-11-2013 / Auto Business
Review
AEB verilerine göre, Ocak-Ekim döneminde Rusya'da Premium segmentte 157 bin adet
otomobil satıldı (+%4,7). Pazarın geneli içindeki payı %6,9. Yılın ilk on ayında segmentin
lideri 36,2 binlik satışla Mercedes-Benz. Markanın segment içindeki payı %23. Bu markayı
%21,5 ile BMW ve %19,1 ile Audi takip ediyor.
Rusya yeni otomobil ve LCV pazarı Ekim'de %8 küçüldü,11-11-2013 / OİB Rusya
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
16
Association of European Business(AEB) verilerine göre, Rusya'da yeni otomobil ve hafif ticari
araç satışları Ekim ayında geçtiğimiz yıla kıyasla %8 oranında düştü. Satılan araç sayısı
234,481. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen satış miktarı ise 2,281,181 (-%7).
MAN St.Petersburg'ta yıl sonuna kadar 300 kamyon üretecek,08-11-2013 / Finmarket
MAN Truck andBus AG genel direktörü Anders Nielsen, 2013 sonunda kadar
St.Petersburg'ta 300 kamyon montajlamayı planladıklarını açıkladı.
Eylül ayında Rusya'da 3100 yeni otobüs satıldı,07-11-2013 / NAPI
2013'ün ilk dokuz ayında Rusya'da 25,5 bin yeni otobüs satıldı (-%12,29). Eylül ayında
kaydedilen satış miktarı ise 3100 (-%13,85).
Solles Uzak Doğu üretimi iki katına çıkardı,01-11-2013 / ITAR-TASS
Vladivostok'ta kurulu Sollers Uzak Doğu fabrikası 2013 yılının ilk dokuz ayında otomobil
üretimini geçtiğimiz yıla kıyasla iki kat arttırdı. Bu yıl fabrikada üretilen otomobil sayısı 49 bin.
Bünyesinde SsangYong SUV, Mazda CX-4 ve Mazda6 üretimi ile Toyota Land Cruiser Prado
üretim hattı bulunmakta.
17
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
ÇİN OTOMOTİVİNDE 2013 KASIM AYI
I. Çin’de Gelişmeler
Ekonomi
Uzmanlar, Çin ekonomisi büyüme hedefinin 2014 yılında % 7 olacağını söylüyorlar. ANZ
Banking Group, 13 Kasım tarihinde hazırlamış olduğu raporda; Çin hükümetinin önümüzdeki
yıl için ülke ekonomisinin büyüme hızı hedefini düşürerek % 7 olarak belirleyebileceğini
söyledi. ANZ Çin Ekonomisti, Liu Ligang, kapsamlı reform paketinin önümüzdeki iki yıl Çin
hükümetinin ekonomik reformlara yoğunlaşacağını belirtti. Liu, “hükümetin gelecek yılki
büyüme hızını düşürmesinde fayda görüyoruz dedi. Ekonomiste göre Çin büyüme hızı
yavaşlasa da dünya ekonomileri üzerindeki etkisi azalmayacak.(1)
Çin ekonomisi 2022 yılında Amerika’yı geçecek
Standard Chartered Bank tarafından 21 Kasım’da yayımlanan rapora göre, Çin ekonomisi
2022 yılında Amerika’yı geçerek birinci sırayı alacak. Hükümetin reform çalışmalarının da
etkisiyle ülke ekonomisi 2013-2020 tarihleri arasında %7, 2021-2030 tarihleri arasında ise
%5.3 büyüyecek.Asya’daki kentleşme ve çalışmaları ve hızla yükselen orta sınıf dünya
ekonomisinin büyüme motoru olacak.(2)
Sanayi İşletmeleri Katma Değeri
2013 yılının Ekim ayında, sanayi işletmeleri katma değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre
yüzde 10.3 arttı. Ekim ayında sanayi işletmeleri katma değeri bir önceki aya kıyasla yüzde
0.86arttı. Ekim ayında 41 sanayi dalının 40’ındabir önceki yılın Ekim ayına göre büyüme
kaydedildi. Otomobil sanayi yüzde 18.2, demiryolu,gemi inşaası, havacılık sanayi ve diğer
ulaşım ekipmanları üretimi yüzde 8.7 oranında arttı. (3)
Enflasyon ve Para Politikası
Çin Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
2013 yılının Ekim ayında, TÜFE % 3.2oranında arttı. TÜFE bu yılın Ocak-Ekim ayları
arasında bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama % 2.6 oranında arttı. (4)
Çin Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE)
Ekim 2013’te ÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre % 1.5 oranında düştü. Bu yılın Ocak ve
Ekim ayıları arasında ÜFE’de bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama % 2 düşüş
kaydedildi.(5)
Dış Ticaret
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
18
Ocak ve Ekim ayları arasında Çin’in dış ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla
% 7.6 arttı, 21.16 trilyon yuan oldu. İhracat % 7.8oranında artarak 11.2 trilyon yuan; ithalat
ise % 7.3 artışla, 9.96 trilyon yuan oldu. (6)
Yatırımlar
Çin’e yapılan Yabancı Direk Yatırımlar (FDI)
2013 yılının Ocak ve Ekim ayları arasında Çin’de kurulan yabancı işletmelerin sayında %
9.18 oranında düşüş görüldü, toplam 18,184 yabancı sermayeli işletme kuruldu. Ülkeye
yapılan direk yabancı yatırımların toplam değeri % 5.77 arttı, 97.026 milyar dolar oldu. (7)
Çin’in Yurtdışı Yatırımları (ODI)
2013 yılının Ocak ve Ekim ayları arasında Çinli yatırımcılar toplam 156 ülke ve bölgede
toplam 4173 şirket ve projeye yatırım yaptı. Reel sektörde yapılan yurtdışı direk yatırımların
değeri %20 arttı, 69.5 milyar dolara ulaştı. (8)
Çin’in Dış Ekonomik İlişkileri
AB ile ilişkiler
Çin-AB İşbirliği 2020 Stratejik Planı değerlendirildi
Çin-AB 16. Liderler Görüşmesi 20-21Kasım günleri arasında Beijing de yapıldı. Görüşmede
Çin-AB İşbirliği2020 Stratejik Planı'nın yayınlanması kararı alındı.(9)
ABD ile ilişkiler
Çin’in Amerika’daki reel sektör yatırımları hızla artıyor
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Wang Chao, 15 Kasım tarihinde Yatırım Forumu’nda yaptığı
açıklamada, bu yılın 3. çeyreği sonunda, Çin’in Amerika da reel sektörde gerçekleştirdiği
yatırımların bir önceki yıla kıyasla %251.1 oranında artarak hızlı bir gelişim kaydettiğini
söyledi. Reel sektör dışında yapılan yatırımlar 3.08 milyar dolar oldu.Wang, Çinli firmaları
Amerika’daki yatırımlar için teşvik ettiklerini, Amerika hükümetinden de Çinli firmalara eşit
davranmalarını ve yasal engellemeleri kaldırmalarını beklediklerini ifade etti. (10)
Türkiye ile İlişkiler
Çin ve Türkiye arasındaki dış ticarethacmi geçtiğimiz sekiz ayda % 11.89oranında arttı.
Türkiye Ulusal İstatistik Bürosu’ndan açıklanan veriler doğrultusunda Çin Türkiye arasındaki
dış ticaret bu yılın ilk sekiz ayında % 11.89 arttı, 18.58 milyar dolar oldu. Türkiye’nin Çin’e
ithalatı aynı dönemde% 36.9 arttı, 2.372 milyar dolara ulaştı. Çin’in Türkiye’ye ihracatı %
16.70 arttı, 16.208 milyar dolar oldu. Almanya ve Rusya’nın ardından Çin Türkiye’nin en
büyük üçüncü ticaret ortağı oldu. (11)
Çin’in ilk %100 hafif raylı sistem aracı ithalatı
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
19
5 Kasım tarihinde CNR Tangshan Railway Vehicle Company (TRC)tarafından Türkiye
Samsun Metrosu için üretilen hafif raylı sistem aracı Tianjin Limanı’nan gönderildi. 40 metre
uzunluğunda olan trenler saatte maksimum 70 km hız yapıyor. Yolcu kapasitesi ise 453. (12)
Kaynaklar
1. http://www.cjzg.cn/guandian/1384486590292242.html
2. http://money.163.com/13/1120/18/9E54IS8400252G50.html
3. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20131109_402931085.htm
4. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20131109_402931081.htm CPI
5. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20131109_402931083.htm PPI
6. http://www.chinairn.com/news/20131122/102056872.html
7. http://www.mofcom.gov.cn/article/ae/ah/diaocd/201310/20131000353978.shtml
8. http://www.mofcom.gov.cn/article/ae/ah/diaocd/201311/20131100395833.shtml
9. http://caijing.chinadaily.com.cn/zgjj/2013-11-18/content_10605182.html
10. http://turkish.cri.cn/781/2013/11/22/1s153869.htm
11. http://istanbul.mofcom.gov.cn/article/jmxw/201310/20131000370450.shtml
12. http://biz.xinmin.cn/2013/11/07/22566541.html
SEKTÖR RAPORU
Kasım 2013
20