atlas algıcı ile araştırmalar - İzmir Yüksek Enerji Fiziği Çalıştayı

atlas algıcı ile araştırmalar - İzmir Yüksek Enerji Fiziği Çalıştayı

ATLAS ALGICI İLE
ARAŞTIRMALAR
(proje,veri analizi,etkinlik,shift)
Orhan Çakır
Ankara Üniversitesi
ATLAS Grubu
IZYEF 2013
ATLAS ALGICI
Boyutlar
~20 mx 44 m
● Süperiletken
solenoid
icinde (2T)
iç algıç
izleyici
(|η|<2.5)
● EM
kalorimetre
● Hadronik
kalorimetre
● Muon spect.
●
2
Temel Bilimde Yeni Bir Çağ
LHCb
CMS
ATLAS
Proton-proton (p-p) ve
kurşun çekirdekleri (Pb-Pb)
çarpışmalarında yeni enerji öncüsü
ALICE
LHC halkası:
27 km çevre
3
Bilimsel Başarı:
(Büyük patlamadan sonra evreni en ilk anları anlamak)
Büyük
Patlama
WMAP
13.7 Milyar Yıl
10^28 cm
Bugün
4
Boyutlar
Büyük
Patlama
Proton
Atom
Radius of Earth
Earth to Sun
Galaksilerin
yarıçapı
Evren
LHC
Super-Mikroskop
Parçacık Fiziği, Astrofizik ve Kozmoloji
arasında kesişimi artırır, büyük
patlamadan sonra evrenin ilk anlarında
fizik yasalarını çalışır.
Hubble
AMS
ALMA
cm
VLT
5
Parçacık Fiziği ve Uygulamada
Yenilikler
 Temel
bilim ve anahtar
teknolojik gelişmeler
arasında arabirim oluşturur
 CERN

Görüntüleme
Portekiz'de yeni
görüntüleme sistemi için
klinik deneme
(ClearPEM)
PET Tarayıcı
Teknolojileri ve Yenilikler
Uygulamalar
● Nanoteknoloji
● Femtosaniye
lazerler
● Pikosaniye
algıçlar
Parçacık demetlerinin
hızlandırılması
Parçacıkların
algılanması
Büyük-ölçek
hesaplama (Grid)
6
CERN Deneylerine Katılım
Türkiye çoğunlukla LHC 'deki ATLAS ve CMS deneylerine katılmaktadır.
Son zamanlarda ALICE ve LHCb deneylerine de katılım sağlanmıştır.
(İnsangücü, donanım katkısı, kurulum, işletim, hesaplama ve fizik analizleri)
LHC
Ankara Universitesi
Grup lideri: O.Çakır
(12 üye)
ve
Boğaziçi Üniversitesi
Grup lideri: E.Özcan
(15 üye)
Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Grup Lideri: M.Zeyrek
(17 üye)
ve
Çukurova Üniversitesi
Grup Lideri: G.Önengüt
(25 üye)
ve
1997: Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması(AU) Boğaziçi Üniversitesi
2002: ATLAS ve CMS Deneyleri için MoU (M&O) Grup Lideri: E.Gülmez
(9 üye)
2012: ATLAS ve CMS Deneyleri için MoU (M&O)
İstanbul Teknik Üniversitesi
Grup Lideri: K.Cankoçak
diğer etkinlikler:
(12 üye)
CERN'deki

LEP deneylerine katılım (1990-2000)

CLIC fizik dedektör çalışmaları ve CTF3 işletim çalışmaları (2004-)

LHeC çalışmalarına katılım (2008-)

Yeni deneylere katılımlar...
7
8
ATLAS ÜYELİĞİ
Mutabakat Zaptı - ATLAS M&O için MoU
* MoU 1997 (AU-CERN)
* M&O için MoU 2002
(TUBITAK-CERN)
* M&O için MoU 2012
(TAEK-CERN)
Üye Sayısı (2012)
Ankara Üniversitesi: 6 PhD üye
Boğaziçi Üniversitesi: 6 PhD üye
TAEK Cat A Ödemeleri (2012):
ATLAS – 119 000 CHF
CMS – 274 774 CHF
9
TDR
ATLAS AlgıcıATLAS
Çalışmaları
(1999)
ATLAS TDR'daki katkımız (1999)
* “Fourth generation quarks” - bölüm 18, s.663
* “Search for excited quarks” - bölüm 21, s.925
10
ATLAS Dedektörü
(yapım ve test aşaması)
ATLAS TDAQ katkımız:
ATLAS dedektörünün
tetikleme ve veri toplama
sisteminin 'preseries'
deney ortamında yapılan
çalışmalar, ATLAS TDAQ
son sistem ihtiyaçlarının
belirlenmesini ve sistem
parametrelerinin
iyileştirilmesini sağlamıştır.
Kurulan TDAQ sisteminin
ATLAS deneyi için gerekli
performansı sağladığı
gösterilmiştir. ROS+EB+L2
Çalışmaları.
(E. Ertörer, YL Tezi 2006)
11
Benzetim Çalışmaları
●
Search for Excited Electrons with ATLAS at LHC: Z,W decay
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2002-014
●
Search for Excited Electrons with ATLAS at LHC
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2001-015
●
Excited Quarks at LHC: W/Z+Jet Channel
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-2000-030
●
Excited Quarks at the LHC: Double Jets Channel
O. Cakir, C. Leroy and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-99-024
●
A search for excited quarks at the CERN LHC
O. Cakir and R. Mehdiyev, ATL-PHYS-99-002
●
Anomalous Single top quark Production at the CERN LHC,
O. Cakir and SA Cetin, ATL-PHYS-2004-016, J.Phys.G:Nucl.Part.Phys. 31 No 1.
12
Benzetim Çalışmaları
●
The E6 inspired isosinglet quark and the Higgs boson
SN-ATLAS-2007-066 S. Sultansoy, G. Unel
●
Search for E6 isosinglet quarks in ATLAS
SN-ATLAS-2006-056 R. Mehdiyev, S. Sultansoy, G. Unel, M. Yilmaz
●
Search for 4th family quarks with ATLAS detector
ATL-PHYS-PUB-2007-018 E. Ozcan, S. Sultansoy, G. Ünel;
●
The down type isosinglet quarks in ATLAS
SN-ATLAS-2007-067 R. Mehdiyev, A. Siodmok, S. Sultansoy and G.
Ünel, also available from arXiv:0711.1116
●
...
13
Analiz Çalışmaları
●
●
●
●
Exotics/DBX grubuyla u4u4 üretimi analiz çalışmaları
(O.Cakir, S.Kuday, M.Sahin)
Exotics/DBX grubuyla ağır kuark
karşılaştırma (E.Akyazı, Doktora Tezi)
ME
yöntemi
ve
SUSY grubuyla slepton RPV analiz çalışmaları (S.Kuday)
Yeni ağır kuarkların çift üretimi MC çalışmaları, 7 TeV ve 8
TeV verilerinin D3PD analizi için DBXA yazılımı
kullanılması, lepton+jets” son durumunun analizi (M.Sahin)
*MC signal datasets: mc12_8TeV.158630.Pythia8_*
*MC background: ttbar/singleT/dibosons/Zjets/Wjets/Wh
*Data: data12_8TeV.period*
14
Ağır Kuark Üretimi
15
Snötrino RPV
RPV bağlaşım sabitleri λ ve
λ’ a, LHC’de 7 TeV için
10^(‐3) mertebesinde
sınırlamalar
getirilebilmektedir.
16
Snötrino' RPV
Kuday2012
Kuday2012
17
Arkaplan ve Analiz (eµ+X)
18
Higgs Bozon
Higgs potansiyeli
19
Higgs Bozon Özellikleri
Higgs bağlaşımları
Higgs sinyali ve kütlesi
20
ATLAS Deney Sonuçları - 1
21
ATLAS Deney Sonuçları - 2
22
ATLAS Deney Sonuçları - 3
23
ATLAS Publication Drafts Comments

ATLAS-EXOT-2012-22-002-COMMENT-005 Comment No. 5 on draft ATLAS-EXOT-2012-22-002
Orhan Cakir ([email protected]) ; 15 Jul 2013 Dear Editors, I have some comments on the draft ATLAS-EXOT-2012-002 V2: Line
61: M_th should be defined before its use Line 82: ".... and 0.005 for q=d." should be removed, since it is already defined in the
paranthesis. Line 83-84: a clear explanation can be given, instead "...all flavors of excited quarks...", I think, here we mean u* and d*.
Line 325: correction of this sentence is needed. For example what is 5% ? [...]
Response from the reviewers : (from Teresa Michelle Spreitzer Sat Aug 3 01:52:48 2013): Dear Orhan Thank you for reading our
second draft carefully. Please find our responses below. Line 61: M_th should be defined before its use >>> Response: Done Line
82: ".... and 0.005 for q=d." should be removed, since it is already defined in the paranthesis. >>> Response: Done Line 83-84: a clear
explanation can be given, instead "...all flavors [...]
●
ATLAS-SUSY-2012-10-001-COMMENT-006 Comment No. 6 on draft ATLAS-SUSY-2012-10-001
Orhan Cakir ([email protected]) ; 14 Jun 2012 Nice results, I expect it to be published. My comments are below: in Line 48 there
can be two references one for CDF [18] and other for ATLAS [19]. It can also be useful to mention what was previous results by two
collaborations. Figs. 3-6 are attached but they are not referenced. in line 507 reference to arXiv paper is not complete and this is not
needed. in line 508 arXiv no not necessary. Because they are published. in [...]
Response from the reviewers : (from Tom Barber Tue Jun 19 14:02:31 2012): Dear Orhan, Thanks for your comments! Please find
the answers to your comments below. Many thanks, Tom (for the editors) Iin Line 48 there can be two references one for CDF [18]
and other for ATLAS [19]. It can also be useful to mention what was previous results by two collaborations. We will split the
references. For the previous results, the limits are shown [...]
●
ATLAS-EXOT-2010-01-002-COMMENT-011 Comment No. 11 on draft ATLAS-EXOT-2010-01-002
Orhan Cakir ([email protected]) ; 12 Aug 2010 Dear Editors, I read the second version of the paper on "excited quark searches".
Finalizing the paper timely is very important. However, some important comments can be applied quickly. My comments and
suggestions concerning the q* searches with ATLAS are following: the reference for our paper is the most relevant one (it is missing!)
it could be replaced in the current reference list after ref. [3] as ref. [4]: "Excited Quarks at the LHC:Double jets channel, O Cakir, C.
Leroy [...]
Response from the reviewers : (from Erez Etzion Fri Aug 13 11:50:13 2010):
====================================================================== Thank you very much for reading the draft
and providing comments. Our responses are below. Sincerely, dijet resonance search PRL authors and Editorial Board
====================================================================== Orhan Cakir ([email protected]) Date
of comment 12 Aug 2010 Note Dear Editors, I read the second version of the paper on "excited quark searches". Finalizing the paper
24
timely is very important. However, some important comments can be applied quickly. My comments and suggestions concerning the
q* [...]
ATLAS ÇALIŞMALARI
T/DAQ çalışmalarına
katkılar

Lisansüstü öğrenciler
çalışmalarda bulundu ve tez
hazırladı
Tier-2 merkezi

CERN/LCG ve ULAKBIM/TrGrid grüşmeleri yapıldı

TAEK-CERN mutabakat zaptı
(Hesaplama MoU-2008)
İşletim görevleri

Hesaplama shiftleri (sınıf-1)

Uzaktan shiftler (sınıf-2)
Makale inceleme

Physics/Exotics grubu,
Higgs ve SUSY grubu
çalışmaları
Yazılım
●
Physics/Exotics grubu,ile
analiz programı katkıları
Fizik çalışmaları (1997-)


2010'a kadar: deneyin fizik programı (TP, TDR)
2010'dan sonrası: simulasyon ve deneysel
verinin fizik analizi
25
TAEK ATLAS Projeleri
* (2007-2010) CERN-ATLAS Deneyinde Detektör Fenomenoloji
ve Veri Analizi Çalışmaları - Proje No: CERN-A5.H2P101-7
(üyeler: doktoralı 17, öğrenci 16) – kullanılan toplam bütçe
~700.000 TL
→ Proje Yürütücü: Prof. Dr. Engin Arık (2007) (uçak kazası 30
Kasım 2007 – bilim şehitlerimizi saygıyla anıyoruz)
→ Yürütücü: Prof.Dr. Serkant Ali Çetin (2008-2010)
* (2011-2015) CERN-ATLAS Deneyinde Veri Alımı ve Veri
Analizi, Detektör, Tetikleme ve Veri Akış Sistemlerinin
İşletilmesi ve Yükseltilmesi – Proje No: 2011TAEKCERNA5.H2.P1.01-19
(üyeler: doktoralı 15, öğrenci 11)
- İş paketi 47
- Bütçesi ~ 4.600.000 TL
→ Proje Yürütücü: Prof.Dr. Serkant Ali Çetin
26
Ankara Üniversitesi ATLAS Grubu (2013)
* Prof.Dr. Orhan Çakır (AU) (team leader)
* Prof.Dr. Saleh Sultansoy (TOBB)
* Prof.Dr. Abbas Kenan Çiftçi (AU)
* Doç.Dr. Rena Çiftçi
* Doç.Dr. Hatice Duran Yıldız (AU)
* Doç.Dr. İlkay Türk Çakır (TAEK)
* Yrd.Doç.Dr. Metin Yılmaz (GU)
* Yrd.Doç.Dr. Mehmet Şahin (UÜ)
* Dr. Sinan Kuday (AU-HTE)
+ yeni katılacak üyeler
27
“Qualification 2010-2013”
●
Dr. Sinan KUDAY (Ankara Üniv.)
(Distributed Computing.
Computing Operations. Support for
ATLAS operations at Tier-1/2s. Help ATLAS users of
Tier-1/2 sites by assuring proper communication
between ATLAS central computing organisation and
site managers; local user support. CERN, 2010-2011).
●
Yrd.Doç.Dr. Mehmet ŞAHİN (Uşak Üniv.)
(TDAQ.
TDAQ Evaluation and characterisation of event
recording
performance
and
online
recovery
capabilities of the SFO system in the context of the
overall TDAQ Dataflow evolution programme for LS1,
CERN, 2013-2104).
28
ATLAS Görevleri
Sınıf 2/3 Görevler
Sınıf 1 Görevler
CERN'de ATLAS
kontrol odasında ve Sınıf 2: ek shift, uzaktaki
enstitüde tutulan shiftler,
“Point-1” de Tier-0 /
bilgisayar shiftleri, hazırADS shiftleri
çağrı shiftleri
Sınıf 3: (FTE), sistemler
üzerinde uzmanların işletim
görevleri, veri hazırlama,
hesaplama, yazılım
29
Enstitülerinin Shift Görevleri (ATLAS)
30
Enstitülerin Shiftlere
Katkıları (ATLAS)
Kırmızı: <%50 ; Sarı: %50-%80 ; Yeşil: >%90
31
CERN Projelerinde Karşılaşılan Durumlar
●
Yurtdışı yevmiyelerin %50 azaltılmış olarak verilmesi
●
Uzun süreli ziyaretlerde daha başka kesinti yapılması
●
●
●
CERN dışında çalıştay/kongre etkinliklerine katılım için destek
verilmemesi
Kabul edilmiş projelerde sürekli ek koşulların / kriterlerin getirilmesi
CERN projelerinin sadece seyahat desteği ve M&O ödemeleri
içermesi: donanım ve altyapı için başka projelere ihtiyaç
duyulması, misafir bilim insanı davet edilememesi.
Yukarıdaki durumların çözülmesi gerekmektedir. Bundan başka,
insangücü desteği olarak lisans öğrencileri (son sınıf) de projelere
dahil edilebilirse CERN'de staj yapma imkanı da sağlanabilir.
CERN'de düzenlenen yaz/kış okullarına öğrencilerin etkin katılımı
sağlanabilir. Bu öğrencilerin projelerde katkı yapmaları sağlanabilir.
32
Proje Kapsamında
Çalışmaların Değerlendirilmesi
M&O İçin Üye Listeleri (bir per-deg modeli)
●
●
●
Kriterler
–
uygulamaya başlamadan once üyelere bildirilmesi
–
sürecin takip edilmesi
Faaliyetler
–
araştırma faaliyetleri
–
destekleyici etkinlikler
–
servis işleri
Değerlendirme
–
değerlendirme ve güncellemelerin yapılması
33
ATLAS fizik hasatından ne
öğrendik?
●
●
●
●
Keşfedilen Higgs-benzeri bir bozon, SM Higgs
bosonu ile çok uyumlu.
Standart
Modelin
durmaktadır.
tahminleri
sağlam
Yapılan çabalara rağmen SM ötesinde yeni
fizik bulunamamıştır.
Daha iyi haber şimdi geliyor:
halen keşfedilecek birçok alan var, birçok
gizem bulunmakta ve özellikle yüksek enerjide
yeni çarpışmalar 2015'de beklenmektedir.
34
+
35