Keçiler

Transkript

Keçiler

Keçiler;
diğer türlere oranla
uç seviyelerdeki sıcaklık ve nem şartlarına
minimum gıda miktarında bile hayatta kalabilir, döl
verebilirler.
Dağlık arazilerde yaşayabilir
çok düşük otlak kalitesinden bile faydalanabilirler.
Ayrıca canlı ağırlıklarının düşük olması, et, süt, kıl ve
derilerinden yararlanılabilmesi gibi özelliklerle insanlık
tarihi boyunca özellikle de dişileri göçler sırasında
insanların yanlarına almada tercih etmelerine sebep
olmuştur.
Bengi Çınar Kul, 2007
1
Keçi ile ilgili olarak yapılan
taksonomik çalışmalar
1. Arkeoloji çalışmaları
2. Morfoloji, fenotip, boynuz yapısı
3. RAPD-DNA randomly amplified polymorphic DNA
4. mtDNA
5. allozymler
6. Mikrosatellitler
7. Y-kromozomu çalışmalarını
kapsamaktadır.
2
Arkeoloji çalışmaları:
keçi;
50000 yıl öncesinde avlanılmaya başlanıyor
ama evciltilmesi ~10000–11000 yıl öncesine dayanıyor.
keçinin evciltilmesi ve orijini ile ilişkili çalışmalar için üç
bölge:
1. İran’da Zagros dağları
2. Pakistan da Balochistan bölgesi,
3. Urfa yakınlarındaki Nevali çori (Meadow 1993, Zeder &
Hesse 2000).
3
Ayrıca…
arkeolojik kayıtlar sonucu Türkiye’nin önemi:
Evcil keçinin atası olarak gösterilen bezoar keçisinin
endemik bulunduğu bölgeler güneybatı ve merkez
Asya’nın batısı…
İşte bu yüzden Türkiye deki yerli keçi ırklarının kapsamlı
bir şekilde çalışılmasının bu konudaki literatüre katkısı
olacağını düşünmekteyiz.
4
Morfoloji, fenotip, boynuz yapısı:
taksonomik sınıflandırma erkek keçilerin boynuz şekilleri ve
her iki boynuzun birleşim yerleri incelenerek yapılır. Boynuz
morfolojisine göre 5 tipe ayrılabilir.
ibex kılıç, pala benzeri boynuz görünümü vardır. Boynuz
kesiti ovaldir.
c.ibex, c. Nubiana, c. Sibirica ve yanı sıra C. Caucasica bu
sınıfa dahil edilir.
5
spanish ibex, lir şekilli boynuzlar birleşim yerinde
boşluk olmaksızın kafaya bağlıdırlar. Boynuz kesiti
üçgendir.
c. pyrenaica bu sınıfa dahil edilebilir.
eastern tur (cylindricornis) boynuzlar bir spiralin ¾ kıvrımlı
hali gibidir ve boynuz kesiti üçgene benzer.
c.cylindiricornis bu sınıfa dahil edilebilir.
markhor (falconeri) yanlardan basık spiralleşmiş
boynuz vardır.
6
bezoar (aegagrus) pala, kılıç benzeri boynuz vardır ancak yanlardan
basıktır ve iki boynuz birleşim yerinde gözyaşı şekli dikkat çeker.
Ayrıca fasiyal özellikleri ve don rengi de taksonomide
kullanılan diğer parametrelerdir.
7
Allozymler
aynı proteinin çok sayıdaki farklı elektroforetik mobiliteye
sahip formları
aynı lokus üzerindeki alternatif bir allel
Sıklıkla nişasta jel elektroforezi veya sds- page yapılır.
Albumin, hemoglobin, kazein, transferrin gibi proteinlerle
ilgili çalışmalar yapılmışsa da varyasyon az olduğu için
genetik çeşitlilik çalışmalarında artık tercih edilmiyorlar.
8
mtDNA:
Haploit
maternal kalıtım
rekombinasyona uğramıyor
genomik DNA’ya kıyasla hızlı değişebilir ama aynı
zamanda da korunmuş bölgelere sahip
filogenetik analizlerde sıklıkla tercih edilir.
türler içindeki filogenetik yapıyı ve genetik
çeşitliliğin düzeyini belirlemek için çok güçlü bir
materyaldir.
Atasal maternal orijinin ne olduğu ve ilk olarak
nerede evciltildiği gibi soruları cevaplamada
yardımcıdır.
9
Karşılaştırması yapılan bölgeler
sitokrom b, D-loop ve HVRI(hypervariable region
segment-HVRI) bölgeleridir.
Ancak…
maternal kalıtım gösterdiği için erkeğe bağlı gen
akışını gösterememektedir. Bu nedenle evciltme
sürecini yalnızca dişiler üzerinden
açıklayabilmektedir!
10
y-kromozomu
mtDNA
⇏ paternal
hat???
üzerinde taşıdığı lokuslar mtDNAya göre daha düşük
varyasyonlara sahiptirler.
Keçilerde yapılan çalışmalarda Y kromozomu üzerinde
amelogenin (AMELY) ve zinc finger protein (ZFY)
genlerindeki polimorfizme bakılmıştır.
11
Mikrosatellitler
çiftlik hayvanlarının genomlarında bulunan mikrosatellit
lokuslarının çoğu tanımlanmıştır.
Ve bu tekrarlayan nükleotidlerin allelleri arasında
birçok varyasyon ortaya konulmuştur.
Oldukça polimorfiktirler ve kodominant kalıtım
gösterirler.
ISAG ve ECONOGENE
⇔ mikrosatellit
panelleri
Sığır, koyun ve keçi kromozomlarındaki yüksek seviyedeki
benzerlikler nedeniyle sığır ve koyun mikrosatellitleri
keçilerdeki polimorfizmi saptamada sıklıkla tercih
edilirler..
12
KEÇİNİN EVCİLTİLMESİ ve ORİJİNİ
Capra cinsi içerisinde bulunan türler ve doğal yaşam alanları şunlardır:
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
Capra
aegagrus – (Yaban keçisi)
aegagrus aegagrus – (Anadolu yaban keçisi)
aegagrus turkmenica –( Türkmen yaban keçisi)
aegagrus blythi – (Sind yaban keçisi)
aegagrus cretica – (Krete yaban keçisi)
caucasica (Kafkas keçisi) güneybatı Rusya ve Kafkaslar
cylindricornis – (Dağıstan yaban keçisi)
hircus (evcil keçi) tüm dünya
falconeri (markhor-Burma boynuzlu keçi) Afganistan Pakistan
falconeri heptneri
falconeri chialtanensis – (Çiltan yaban keçisi)
falconeri megaceros
falconeri jerdoni
ibex (Dağ keçisi) avrupa, kuzey Etiyopya, çinin güney bölgeleri
ibex ibex – (Alp dağ keçisi )
ibex nubiana – (Nubia dağ keçisi) İsrail, sudan, mısır, Suudi Arabistan.
pyrenaica (İspanya dağ keçisi) iber yarımadası
pyrenaica pyrenaica - Pirene dağ keçisi
pyrenaica lusitanica
ibex sibirica (Sibirya dağ keçisi) Sibirya, Asya, Moğolistan, Çin, Afganistan,
Pakistan
Capra walie (sudan dağ keçisi) kuzey
Etiyopya
Bengi
Çınar Kul, daki
2007 dağlar- doğu Afrika
13
En yaygın görüş keçinin Capra Aegagrus un alt
tiplerinden evciltildiğidir
iran’da zagros dağları
Pakistan da Balochistan bölgesi
Urfa yakınlarındaki Nevali çori
Nevali çori şanlıurfa balıklıgöl yakınlarında bir bölge. çanakçömleksiz neolitik olarak kabul edilen döneme yani en az
11000 yıl öncesine tarihlendiriliyor.
Bu bölge aynı zamanda bereketli hilal içerisinde yani
evciltme merkezi olmaya aday bir bölge.
14
Fertile crescent= (bereketli hilal) Fırat ile Dicle arasında kalan bölgedir. Kapsadığı
alanlar:
I.doğu Toros ve yukarı Tigris havzası
Boytepe, Cafer Höyük, Çınaz III, Ikiz Höyük, Tepecik/Makaraz Tepe;
Çayönü, Demircitepe/Demirköy, Girikihacıyan, Hakemi Use Tepe, Hallan
Çemi, Kötekan, Kortik Tepe, Nevala Denik, Yayvantepe/Til Huzur
II. batı Zagros vadisi
Deir Hall, Ginnig, Hassuna, Jarmo, Karim Shahir, Magzaliya, M'lefaat,
Nemrik, Qermez Dere, Shanidar, Shimshara, Telul et-Thalatat, Yarim Tepe,
Zawi Chemi Shanidar, Zarzi
III. Gaziantep–Urfa–Mardin platosu
Girik Tepe, Göbekli Tepe, Gritille, Hayaz Höyük, Kumartepe, Nevalı Çori,
Sürük Mevkii, Tavuk Çay, Ziyaret Tepe
IV. Harran ovası ve Balik vadisi
Gürcütepe, Küçükhedbe; Haramie, Khirbet esh-Sheref, Tell Assouad, Tell
Damishliyya, Tell Eftaim, Tell Hammam et-Turkman, Tell Sabi Abyad I and
II, Tulul Breilat
V. suriye stepleri ve orta fırat
Abu Hureyra, Akarçay Tepe, Bouqras, Cheikh Hassan, Dja'de, El-Kowm,
Halula, Jerf el Ahmar, Tell Kashkashok, Mezraa/Teleilat, Mureybet, Qdeir,
Tell es-Sinn,Umm Dabaghiyah
15
Keçinin evciltildiği düşünülen bölgeler:
Ve evciltme sonrası yayılım:
16
Yapılan çalışmalar
1995  19971999
Kemp ve arkadaşları tarafından 1995 de sığır, koyun ve keçide
kullanılabilecek mikrosatellitlerin yayınlanmasının ardından
Saitbekova ve arkadaşları 1999 yılında, İsveç’te bulunan 8 keçi
ırkında mikrosatellit analizlerine dayanan genetik çeşitlilik
çalışması yapmışlardır.
Amaç ￫ yerel ırklar arasındaki genetik ilişkinin incelenmesi.
Seçilen 20 mikrosatellitin hepsi de sığıra ait
8 lokal ırkın yanı sıra İbex, Bezoar yabani keçileri ile Karaiplerden
Cerole ırkıni da çalışmışlardır.
Sonuç olarak ırklar arasında sıkı bir ilişki bulunmuştur.
Soy kütüğü kullanılmaya başlanmadan önceki
zamanlarda yakın ırklar arası melezlemelerin yaygın
olmasına bağlanmakta ve hatta bugün bile
engellenemediğini bildirmişlerdir.
17
1997  1999
Yang ve arkadaşları yine aynı yıl Asya’ya ait 5 ırkta 8
i koyun 5 i de sığıra ait olan 13 mikrosatellit markerı
ile yaptıkları çalışmalarını yayınlamışlardır. Bunlardan
6 marker (5 i koyun,1i sığır a ait) olumlu sonuç
vermiştir yani bunların polimorfik olduğu
belirlenmiştir.
(BM4621, OarFCB11, OarFCB20, OarFCB304, OarFCB48, ve
OarCP34 9, 9, 10, 10, 11 ve 8 allel sayıları, sırasıyla.)
li ve arkadaşları ise 1997 de mtDNAda RFLP analizleriyle ilgili
çalışmalarını yayınlamışlardı.
18
1999 2001
Luikart ve arkadaşlarının 2001 yılında yayınlanan çalışmaları
keçilerde populasyon genetiği çalışmaları için büyük bir adım
olmuştur.
Çalışmanın ana amaçları
1.evcil keçinin maternal orijinini belirlemek
2.ve keçi populasyonları içinde gen akışının düzeyini
hesaplamak olarak bildirilmiştir.
Bu amaçlar doğrultusunda örneklemeye çok önem vermişler ve
evciltmenin olası merkezleri başta olmak üzere 44 ülkeden kan
ve deri örnekleri toplamışlardır. Ayrıca grup dışı kullanmak
üzere tüm taxayı kapsayan 14 yaban keçisi kullanılmıştır.
19
Luikart mtDNA kontrol bölgesi (HVR1)
sekanslarıyla diğer türlerden farklı olarak 3
lineage ortaya koymuştur.Araştırmacılar lineage A
da 316, lineage B de 8 ve lineage C de 7 haplotip
belirledilemişlerdir.
Göreceli olarak daha yavaş evrimleşen sitokrom-b
genin kodonlarındaki 3.pozisyonda baz değişimlerini
inceleyerek de bu lineage lerin ortak atasını
yaklaşık 200.000 yıl öncesine dayandığını ortaya
koymuşlardır.
20
Çalışmada elde edilen verilerin ışığında Capra hircus un
farklı zamanlarda 3 farklı yerden 3 farklı maternal
hattın katkıda bulunduğuna yani multiple maternal
orijine sahip olduğuna dair kanıtlar sundular. Yani buna
göre lineage A 10000 yıl önce, Lineage C 6000 yıl önce
ve Lineage B 2000 yıl önce evciltilmiş ve yayılmaya
başlamış. Ayrıca diğer bir çıktı da;
lineage A’ nın toplanan örneklerin %90 ını kapsıyor
lineage B sadece %6 lık bir bölümü oluşturuyor ve
özellikle güney Asya ırklarından oluşuyor (Hindistan,
Pakistan, Moğolistan ve Malezya). Lineage C ise oldukça
nadir ve özellikle Avrupa ırklarını ve Moğolistan’dan
küçük bir grubu kapsıyor(Slovenya, İsviçre, Moğolistan)
.
21
Ayrıca keçide özellikle sığırla kıyaslandığında mtDNA
varyasyonunun oldukça düşük filoceoğrafik bir yapıda
olduğu ortaya koulmuştur. (Yani farklı coğrafik
bölgelerdeki hayvanların sahip oldukları mtDNA nın
ayırıcılık özelliği çok düşük.)
Burada diğer türlere oranla yine bir fark çıkıyor bu
Luikart ve arkadaşları tarafından keçinin insanlık tarihi
boyunca insanlarla birlikte oradan oraya göç
ettirilmesiyle ilişkilendirilmiştir.
22
2001⇒
Mannen ve ark. d-loop ve sitokrom-b bölgesinin
analizleriyle evcil keçinin orijinin Capra aegagrus un
alttiplerinden ikisi olduğunu ortaya çıkartmışlardır.
Bu keçilerin en fazla görüldüğü yer olarak orta doğu
vurgulanmış ve evciltmenin tarihinin aydınlanması için bu
bölgelerden daha fazla örnek çalışılmasına ihtiyaç
olduğunu belirtmişlerdir.
23
2002 ⇒
Li ve ark. (2002) Çin’de 26 mikrosatellit lokusunu
taramışlar ve 17’sinin 4 veya daha fazla allele sahip olduğu
görülmüş.
Bazı ırklar ırka spesifik alleller göstermişler.
Bu da yok olmak üzere olan ırkların tanımlanması ve
koruma çalışmalarında önemli bir noktadır.
24
2003 ⇒
Sultana ve arkadaşları Pakistanda 13 keçi ırkında mtDNA d-loop
bölgesi ve sitokrom-b genini taramışlar ve D lineage ini ortaya
koymuşlardır. Bu yeni lineage in yüksek sekans farklılığına sahip
olması evciltmede A lineage i kadar hatta ondan da eski hat
olabileceğini düşündürmüştür.
Özellikle mtDNA çeşitliliğinin yüksek
olması Balochistan bölgesi yakınlarındaki
Mehrgarh ın evciltme merkezlerinden biri
olması fikrini desteklemektedir.
Yine bu çalışmada da Israil, İran, Ürdün,
Suriye ve Türkiye’den moleküler çalışmaların bu konuyu aydınlatmada önemli rol
oynayacağını bildirmişlerdir.
iki yabani
ve Pakistan
keçi ırklarında 44 sitokrom b haplotipine göre
Bengikeçi
Çınar
Kul, 2007
çizilen neighbour joining dendogramı
25
Ayrıca Sultana ve arkadaşları lineage tiplendirmesi için RFLP ile bir
metod geliştirmişlerdir. Bu metodla d-loop bölgesindeki spesifik baz
değişimlerinden yararlanılarak A,B,C ve D lineage leri
belirlenebileceğini bildirmişlerdir.
SalI ve EcoT221 ile B,C ve A/D ayrılabiliyor ama
A ve D yi birbirinden ayırmak için NlaIII ile bir kesim daha
yapılması gerekli.
26
2004 ⇒
Kim ve ark. Kore ye özgü yabani keçi ırkı olan 6 adet
Korean Goral’da ve 10 adet evcil keçide kendi türleri
içinde oldukça polimorfik 34 mikrosatellit lokusu
taramışlardır.
30 u sığır, 2 si koyun ve 2si de keçiye ait.
Yaban keçisinde 29 lokus amplifiye olmuş ama sadece
16 sı polimorfik bulunmuş. Evcil keçilerde ise 27 si
çalışmış ve 22 si polimorfik bulunmuş.
27
2004 ⇒
Li ve Valentini 10 koyun, 3 sığır ve 5 de keçiye ait
mikrosatellit lokuslarıyla çalışmışlar ve kuzey ile
güney çin keçi ırkları arasında anlamlı farklar
bulunmuş.
Çin keçi ırklarının da arkeoloji, mtDNA ve rapd
çaılşmalarıyla uyumlu olarak iki orjinden
kaynaklandığını ve açıklanması için daha fazla Asya,
İran,Irak ve Türkiye ırklarının çalışılması
gerektiğini belirtiyorlar.
28
2006 ⇒
Chen ve ark. Çin’de farklı bölgelerdeki keçi ırklarında mtDNA
kontrol bölgesi (HVR1) ile yaptıkları filocoğrafik çalışmalarında
en yaygın A lineage ini, orta yaygınlıkta B lineage ini ve çok
düşük frekansta da C ve D lineage lerini bulmuşlardır.
Luikart ve arkadaşlarının çalışmasında çıkan sonuca benzer şekilde
Lineage B içerisinde güney asya ve doğu asya ya yı kapsayan iki
alt grup ortaya çıkartmışlar ancak bu alt gruplardan birisi sadece
doğu asyayı içine alırken bir diğeri her iki bölgeden de ırklar
kapsamaktaymış. Ve doğu Asya yı kapsayan alt grupta daha fazla
genetik varyasyon bulmuşlardır. Bu da lineage B de en az bir
grubun doğu Asya dan kaynaklandığını göstermiştir.
29
Yine bu çalışmada Çindeki keçi ırklarında farklı
coğrafyalar arasında mtDNA varyasyonu arasında anlamlı
bir fark bulunmamıştır.
Bunun olası sebepleri
1. bu bölgeye özgü hayvanların sahip olduğu mtDNA
varyasyonunun ırklar arası populasyon çalışmaları için
düşük değerde olması;
2. tarih boyunca ırklar arası çok yoğun gen akışı olmuş
olması.
Sonuç olarak yine bu çalışmada da vurgulanan şeyler:

Daha hassas ve fazla sayıda örnekleme ile yeni
örneklerin çalışılması

Y-kromozomunun da incelenerek paternal verilerin de
göz önüne alınması.
30
Yine Chen ve arkadaşları 2006 yılında yayınlanan
sitokrom-b analizine dayanan bu çalışmalarında:
sadece iki lineagein C. hircus a katkıda
bulunduğunu bulunduğu ve capra aegagrus aegagrus
ve c.a. ibex in doğal yaşam alanı olduğu ve için
Tibet in evciltme merkezi olabileceğini iddia
etmişlerdir.
31
2006 ⇒
Li ve arkadaşları Çin kıl keçisinde yaptıkları
çalışmada 100 primer deneyip 16 sından polimorfik ve
başarılı PCR sonuçları almışlardır (randomly amplified
polymorphic DNA).
Coğrafi olarak yakın bölgelerdeki ırklar dendogramlarda
da aynı sınıf altında yer almışlardır. Bu da yakın
ilişkideki ırklar arasındaki gen değiş tokuşunu
göstermektedir.
32
2006 ⇒
Canon ve arkadaşlarının 15 ülkeden 45 keçi ırkıyla
yaptıkları çalışmada keçinin evciltildikten sonra batı
ve kuzey Avrupa’ya götürüldüğünü göstermektedir.
Ankara, Gürcü, Abaza ve kıl keçilerinin kullanıldığı
çalışmada Ankara ve kıl keçilerinde heterozigotluk
sırasıyla 0,750 0,751, 0,772 ve 0,722 bulunmuştur.
33
Ayrıca yüksek heterozigotluk ve allel zenginliği
açısından bu ırkları da kapsayan Orta Doğu keçi
populasyonunun keçi genetik çeşitliliğinin deposu
olduğunu göstermektedir. Ve koruma stratejileri için
her iki değerin önemini belirtmektedirler.
34
Buna benzer şekilde Bruford ve ark.,(2003)
dünyadaki pek çok ırka atalık etmiş ilk evcil
sürülerin, yaşayan en yakın akrabalarından olan
Anadolu yerli ırklarının dünyadaki diğer birçok
yerli ırktan daha büyük bir öncelikle korunmaları
gerektiğini bildirmektedirler.
35
2006 ⇒
Pidancier ve arkadaşları Y-kromozomu üzerindeki AMELY ve ZFY
genlerindeki polimorfizme bakarak keçilerin 2 ana lineage e sahip
olduğunu gösterdiler.
Clade A⇒ C aegagrus ,C. Falconeri ve C.hircus
Clade B⇒ C.ibex, C. Cylindiricornis ve C. Pyrenaica
Yine bu grup içinde bulunan C. Nubiana ve C. Sibirica
monophyletic olarak bulunmuş.
Alplerde bulunan C.ibex ve C. Pyrenaica da aynı y kromozomu
haplotipini gösterdikleri için bu iki Avrupa ırkının aynı atadan
geldiği yani sadece bir hatla Avrupa ya göç edildiği fikrini
destekliyor.
36
Ayrıca C. Hircus ile C.aegagrus da aynı Y-kromozomu
haplotipine sahipler bu da en muhtemel atasal orjinin
C.aegagrus olduğunu düşündürmektedir. Bu tez mtDNA ve
paleontolojik datalarla da uyuşmaktadır.
Ayrıca bu çalışmada C. Hircus kendi içinde 2’si yaygın 1i de
nadir bulunan 3 haplotip taşıyor.
Bu veri Luikart ve arkadaşları (2001) tarafından yapılan
mtDNA çalışmasındaki 3 tiple uyuşuyor. Buradan yola çıkarak
yazarlar capra hircusun evciltmesinin 3 farklı merkezde ve 3
farklı lineage in katkılarıyla olduğu tezini ortaya
atıyorlar.
37
Özet olarak
Evcil keçi 5 maternal lineage e sahip.
En yaygın olan ve muhtemelen evciltmeye ilk katılan hat lineage
A.
Lineage A dünya nın birçok bölgesinde
Lineage B Hindistan, Malezya, Moğolistan ve Pakistan da (asya da)
Lineage C Slovenya, İsviçre, Portekiz, Moğolistan ve Pakistan da
(ağırlıklı olarak avrupa ülkeleri)
Lineage D Çin ve Hindistan da (sadece asya)
Lineage E Hindistan da tespit edildi.
Ya 3 farklı yerde evciltme oldu ya da tek bir atasal orijine
farklı zamanlarda introgression
genelde tüm sınıfları açıklamada başarılı olunamamış bunun
muhtemel sebebi ise az sayıda örnekler çalışılması. Daha da
önemlisi bazı çalışmalarda da hayvanat bahçelerindeki keçiler
kullanılmış. Bu yüzden keçi genusunun sistematiği hala tam
açıklanamamış.
38
Çalışma materyal, metod ve beklenenler
dünya
800,000
700,000
600,000
500,000
keçi sayısı
400,000
x1000baş
300,000
200,000
100,000
0,000
Series1
1990
1995
2000
2004
yıl
12,000
10,000
keçi sayısı
x1000baş
8,000
6,000
Series1
4,000
türkiye
2,000
0,000
1990
1995
2000
2004
yıl
39
en önemli aşama !!!
örneklerin seçilmesi…
Öncelikle ırkları birbirinden ayıran ırka özgü
morfolojik özellikler iyi bilinmeli ve sürü içerisinde
ırk özelliklerini en iyi temsil eden bireyler
seçilmelidir (doğum ağırlığı, ikizlik oranı, sağrı,
cidago yüksekliği, kulak uzunluğu vs.).
Ayrıca yetiştirme çiftlikleri ve üreticilerden pedigri
ile ilgili gerekli veriler toplanmalıdır.
Bu konuda yapılacak yanlışlıklar hatalı genetik
farklılık hesaplanmasına neden olabilir
40
Elde edilen allel sayısı örneklemenin büyüklüğünden
de etkilendiği için tüm popülasyonlar eşit şansla
temsil edilmelidir.
Bu bağlamda 5 ırktan da en az 50şer adet birey
seçilecek vena jugularis’ten EDTA’lı tüplere kan
alınacak ve ayrıca kulak ucundan deri parçası
alınacaktır.
Standart hatanın düşük olması için yapılan şimdiye
kadar yapılan çalışmalar taranarak en az 4 alleli olan
polimorfik mikrosatellit lokusları tercih edildi.
Seçilen mikrosatellit lokusları tablo 1’de
gösterilmiştir.
41
Allel büyüklükleri ve sayılarına örnekler
LOKUS
KROMOZOM
ORİJİN
SRCRSP1
13
Caprine
SRCRSP8
bilinmiyor
Caprine
SRCRSP5
21
Caprine
SRCRSP14
12
Caprine
SRCRSP15
bilinmiyor
Caprine
INRA023
3
Bovine
198-218(10)
INRA005
12
Bovine
120-142(10)
MAF65
15
Ovine
MAF70
4
Ovine
ILSTS011
14
Bovine
OARCP34
bilinmiyor
Ovine
102-132(13)
BM1818
23
Bovine
247-268 (9)
BM6526
27
Bovine
BM2113
bilinmiyor
Bovine
OARFCB48
17
Ovine
OARFCB11
2
Ovine
136-166 (9)
OARFCB304
bilinmiyor
Ovine
130-176 (10)
OARFCB20
2
Ovine
OARAE54
25
Ovine
TGLA53
16
Bovine
Luikart ve ark.,
1999
Li ve ark.,
2002
Maudet ve ark.,
2002
Yang ve
ark.,1999;Kim ve
ark., 2004
113-143(13)
212-240 (9)
220-242(9)
162-182(10)
164-182(10)
211-240(10)
106-140(13)
231-233(2)
210-241(13)
158-182(13)
181-197(6)
185-197(6)
120-136(10)
120-146(11)
Long ve ark. 2004,
184-196(3)
205–213 (4)
197-215(7)
131 (1)
137-145(4)
112-136(12)
116-128(13)
130-164(16)
260-178(6)
266-280(7)
241-279(9)
258-281(9)
118-134 (8)
262-268(2)
120-165(19)
262 (1)
254-264(5)
136-138 (2)
130-156(7)
153-173(9)
153-167(9)
96-112(5)
96-110(7)
118-136(10)
118-136(10)
Bengi
137-153(8)
137-153(7)
90-128 (10)
125-129(3)
Çınar Kul, 2007
102-125(10)
143-153 (5)
137-147(4)
42
Çalışılacak ırklar ve doğal yayılma alanları
Norduz Keçisi: Adını Van İli Gürpınar ilçesi Norduz Vadisinden alan
norduz keçisi Damascus keçisinin bir varyetesidir. Yetiştirilme
alanları; Siirt, Bitlis, Muş, Bingöl illeri ile, Van İlinin, Gürpınar,
Gevaş, Saray, Özalp, Başkale, Çatak Çaldıran ve Bahçesaray ilçeleri
ile bu ilçelerin İran’a sınır köyleridir Norduz keçi ve tekelerinde
siyah, gri kahverengi ve siyah alacalı don hakimdir. Tipik bir boynuz
yapısı vardır. Bölgedeki kazılardan elde edilen mühürlerden urartu
döneminde de yetiştiriciliğnin yapıldığı düşünülmektedir. Temel
yetiştirilme amaçları yüksek süt verimidir bu yüzden bölgenin
gelecekte süt keçiciliği bakımından önemli gen potansiyeli olarak
korunması gerekmektedir.
43
(Yapım aşamasında)
Honamlı: Akdeniz bölgesinde yetiştilen
honamlı keçisi (ekle)
Kilis: Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu
Bölgeleri(ekle)
Ankara Keçisi: Ankara (ekle)
44
suni tohumlama, bilinçsiz çiftleştirme genetik
çeşitliliği azalmakta
Bunlar da genetik hastalıkların frekansının
artmasına ve fertilitenin düşmesine sebep
olmaktadır.
Çalışılacak keçi ırkları içinde norduz ve honamlı
ırkları ile ilgili ne kapsamlı bir genetik
çeşitlilik ne de filogenetik çalışmaları
bulunmaktadır.
Bu ırklar coğrafik lokalizasyon açısından sıkı
ilişki içinde değiller ve morfolojik olarak
farklılar.
45
Türkiye de keçi sayısı 2004 verilerine göre 6.000.000
gözükmektedir ve giderek azalmaktadır…
Son yıllarda geleneksel yöntemlerle üretim yapan ve
lokal keçi ırkları besleyen çiftçinin ekonomik
darboğazda olması ve genetik olarak geliştirilmiş et,
süt veya et-süt kombine ırklara olan talep de lokal
keçi ırkları üzerine negatif etkide bulunmuştur.
Yerli ırklar bu keçilerle yarışabilecek verim
kapasitesine sahip değiller.
Zaten sayıca da az olan bu ırklar akrabalı
yetiştirmeler sonucu da frekansı düşük olan allellerin
kaybına neden olacaktır.
46
Yararlanılan kaynaklar
Pringle H. (1998) Neolithic agriculture: reading the signs of ancient animal domestication. Science
282, 1448.
Saitbekova N, Gaillard C, Obexer-Ruff G, Dolf G.Genetic diversity in Swiss goat breeds based on
microsatellite analysis. Anim Genet. 1999 Feb;30(1):36-41
L Yang, S H Zhao, K Li, Z Z Peng, G W Montgomery. Determination of genetic relationships among five
indigenous Chinese goat breeds with six microsatellite markers. Animal Genetics,
1999, 30, 452±455
Chen S.L., Zhao S.H., Li Y.J., Li M.H., The research of random amplified polymorphic DNA(RAPD) of
Liaoning cashmere goat, J. Huazhong Agr. Univ. 4 (2001) 303–305.
Hideyuki Mannen, Yoshihiko Nagata, and Soichi Tsuji. Mitochondrial DNA Reveal That Domestic Goat
(Capra hircus) Are Genetically Affected by Two Subspecies of Bezoar (Capra aegagurus) Biochemical
Genetics, Vol. 39, Nos. 5/6, 2001
Luikart G., Gielly L., Excoffier L., Vigne J., Bouvet J. & Taberlet P. (2001) Multiple maternal origin
and weak phylogeographic structure in domestic goats. Proceedings of the National Academy of Sciences
of the USA 98, 5927–32.
S. Sultana, H. Mannen and S. Tsuji. Mitochondrial DNA diversity of Pakistani goats. Animal Genetics,
34, 417–421,2003
Joshi Phylogeography and Origin of Indian Domestic Goats Mol. Biol. Evol. 21(3):454–462. 2004
Li Xiang-Long and Alessio Valentini. Genetic diversity of Chinese indigenous goat breeds based on
microsatellite markers J. Anim. Breed. Genet. 121 (2004), 350–355
J. Canon, D. Garcı´a, M. A. Garcı´a-Atance, G. Obexer-Ruff, J. A. Lenstra, P. Ajmone-Marsan,S. Dunner
and The ECONOGENE Consortium. Geographical partitioning of goat diversity in Europe and the Middle
East Animal Genetics, 37, 327–334, 2006
Shilin Chen, Bin Fan, Bang Liu, Mei Yu, Shuhong Zhao, Mengjin Zhu, Tongan Xiong, and Kui Li. Genetic
Variations of 13 Indigenous Chinese Goat Breeds Based on Cytochrome b Gene Sequences. Biochemical
Genetics, Vol. 44, Nos. 3/4, April 2006
47
48
49
50
51
52
53
54

Keçiler

Transkript

Benzer belgeler

17 Haziran 2011

Siz Hayal edin Biz Gerçekleştirelim!

birincilik ödülü almıştır. Marketlerde ve bakkallarda

emanname dergisi`nin aralık 2011 sayısı için yazılan yunanistan yazısı

Genç Çınar Dergisi`ne ulaşmak için tıklayınız.

Helal Gıda Nedir

KEÇİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BÜTÜNSEL YAKLAŞIM

Antik Mitokondrial DNA Analizi

Kiki Simith`in Çalışmalarında Bedensel Süreçler ve

Atatürk Orman Çiftliği Ürün Kataloğu için tıklayınız.