DÖVİZ DERGİSİ`NDE

Transkript

DÖVİZ DERGİSİ`NDE
PİYASA GELİŞMELERİNİ İLK SİZ TAKİP EDİN
döviz dergisi
25 MART pazartesİ - SAYI NO: 11
BİRÇOK ANALİZ
PİYASA İLE İLGİLİ GELİŞMELER
DÖVİZ DERGİSİ’NDE
ANALİZ
www.dovizdergisi.com
İÇİNDEKİLER
SAYFA 4
SAYFA 28
• ALPER KORKMAZ KÖŞESİ
• KIBRIS’IN BANKACILIK SİSTEMİ
KURTARILABİLİR Mİ ?
• ANASTASIADIS, GÜNEY KIBRIS İÇİN
“B” PLANI SUNUYOR
• APPLE’A KARŞI PATENT DAVASI AÇILIYOR
• AVRUPA BİRLİĞİ, JAPONYA İLE SERBEST
TİCARET MÜZAKERELERİNE BAŞLIYOR
SAYFA 7
SAYFA 29
• BERNANKE VE DOLAR
• BEYAZ SARAY, ABD-AB SERBEST TİCARET
MÜZAKERELERİNİ KONGRE’YE RESMEN BİLDİRDİ
• BRICS ASKERİ BİR KURULUŞ DEĞİL
SAYFA 5
SAYFA 8
• S&P500 ANALİZ
• MİLANO BORSASI ANALİZ
• İBEX ANALİZ
SAYFA 30
SAYFA 9
• ÇİN KÜRESEL SİLAH PİYASASINI FETHEDİYOR
• BAKIR ANALİZ
SAYFA 13
• EUR/JPY ANALİZ
• EUR/USD ANALİZ
• USD/TRY ANALİZ
SAYFA 14
• BULGARİSTAN’DA KENDİNİ YAKMA
OLAYLARI DEVAM EDİYOR
SAYFA 31
• DENİZBANK KIBRIS’TAKİ DURUMDAN
ETKİLENMEYECEK
• EUROGROUP BAŞKANI, FRANSA’DAN
‘BÜTÇE AÇIĞI’ İÇİN AÇIKLAMA İSTEDİ
• FED POLİTİKA DEĞİŞTİRMEDİ
• BASINDAN HABERLER
SAYFA 32
SAYFA 21
• GAZPROM KIBRIS GAZ SAHASI İLE İLGİLENMİYOR
• GOOGLE’DAN SANAL NOT DEFTERİ HİZMETİ
• İNGİLTERE BASINI
SAYFA 26
SAYFA 34
• GÜNEY KIBRIS’TAKİ KRİZ GÖZLERİ LETONYA’YA
ÇEVİRDİ
• HİTO, AMERİKAN MODELİ BİR BAŞBAKAN OLUR
• 25 TÜRK FİRMASI RUSYA’DA
YATIRIMA HAZIRLANIYOR
• ABD, ENERJİ SEKTÖRÜ DOĞALGAZLI
TAŞITLARA GÖZ DİKTİ
SAYFA 35
SAYFA 27
• İLK AB DENİZDE SONDAJ YASASI YOLDA
• İNGİLTERE’DEN YENİ NÜKLEER SANTRALA ONAY
• ABD’NİN DOĞAL URANYUM REZERVLERİNİN
BEŞTE BİRİ ROSATOM’UN KONTROLÜNDE
• AMERİKA’DA ALTYAPI YETERSİZ
SAYFA 36
• İRAN’DA CUMHURBAŞKANLIĞI YARIŞI BAŞLADI
VE BİRÇOK HABER...
2 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
NEDEN DÖVİZ DERGİSİ ?
Dünyanın en büyük piyasasında işlem yapmak ve yaptığınız işlemler için
bilgi almak istiyorsunuz. Döviz dergisini okuyorsunuz çünkü yurt dışı piyasalardaki gelişmelerin hayatımızı daha çok etkilediği bugünlerde, başta ekonomik olmak üzere, politik, sosyal, çevresel ve teknolojik oluşumları daha
yakından takip etmek ve yurt dışı spot parite (fx), vadeli işlemler, opsiyon ve
CFD piyasaları aracılığıyla yatırım portföyünüzü çeşitlendirmek istiyorsunuz.
2001 ve 2007 yılında yaşanan ekonomik krizler sonrasında, ülkemizde önce
döviz dalgalanmalarının serbest bırakılması, ardından faizlerin hızla gerileyerek cazibesini kaybetmesi, yatırımcıların alternatif yatırım araçlarına
yönelmesine neden olmuştur.
Yatırımcıların kaldıraçlı yatırım enstrümanlarına olan talebi, uzun bir süredir Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş’nin faaliyete geçmesini sağlamış,
zamanla aynı şekilde çalışan yurt dışı piyasalara ilgi daha da artmıştır.
Bu ilgi, yatırımcıların tek bir borsa ve geleneksel enstrümanlar yanında, farklı
yatırım alternatiflerine duydukları ihtiyacı işaret etmektedir; bu durum aynı
zamanda ülkemizdeki yatırımcıların daha nitelikli ve bilinçli olmaları yolunda
güzel bir trendin başladığının da işaretidir.
Döviz Dergisi bu trende paralel olarak, yatırımcıların yurt dışı piyasalara
güvenilir ve etkin bir kaynaktan erişimlerini sağlamak üzere kurulmuştur.
DÖVİZ DERGİSİ İLETİŞİM
Telefon : 0(212) 505 37 69
E-Posta : [email protected]
Adres : Galataderesi Cd. 27/6
Şişli - İstanbul
Sitemizde zengin kapsamlı strateji bültenlerimize erişebileceksiniz. Döviz
Dergisi ile edindiğimiz tecrübelerimizi ve bilgilerimizi sizlerle paylaşmaya
devam edeceğiz. Günlük yazılı ve görüntülü bültenlerimiz yanında,
şirketimizin tecrübesinden birebir komünikasyonla faydalanabilme
ayrıcalığının size katma değer olacağına inanıyoruz.
Spot parite (fx), vadeli işlemler, opsiyon ve CFD piyasalarında onlarca parite,
metal, emtia, hisse senedi, hazine bonosu yatırımları yaparken profesyonel
desteğe ihtiyaç duyacağınızı düşünüyorsanız, gelin birlikte çalışalım.
Kişiye özgün ve 7/24 hizmetlerimizden faydalanma imkânına gerçek anlamda ilk defa ulaşma fırsatını yakalayın.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 3
ALPER KORKMAZ KÖŞESİ
E-Posta : [email protected] Twitter : twitter.com/alperfrx
Bundan 100 yıl önce yeryüzünde sonu geldi, yeni devir başlıyor, yeni dengeler kurmalıyız diyen ülkeler bugünlerde hem siyasi hemde ekonomik krizler ile uğraşmaktadır.
Osmanlı gitti.. Giderken çok şey getirdi.. Mesela HUZUR gibi..
Şöyle bir bakın son 100 yıla dünya hangi aralıkta huzura ulaşmış, refahı yakalamıştır ?
1929 - 1940 - 1970 - 1993 - 2001 - 2007 ve sonrası.. Hepsinde bir kriz var. Sistem basit artık ülkeler savaşmıyor.
Holdingler veya kişilerin savaşı var..
Yaklaşık 150 yıl önce buğday fiyatlarının çok yükselmesinden dolayı iç savaş yaşayan Amerika bugünlerde o günleri arar bir halde enerji sorunu ile uğraşmaktadır. 2001 ve 2006 yıllarında yayınlanan rapora göre 2020 yıllarda
Amerika’nın petrol rezervleri bitecek raporu elden ele gezerken son günlerde Amerika’nın petrol rezervleri artmış
2050 yılına kadar yetecek deniliyordu.
Dünyayı kim yönetiyor sorusuna verilecek cevap ardından gelecek kişisel görüşler çokta önemli değil.. Dünyayı
diyelim ki Amerika’da XYZ adlı kişi yönetiyor mu zannediyorsunuz ?
Dünyayı yönetmek güzel, şaşalı bir kelime.. Her insan birini yönetmek ister. Bugün mevki, makam sahiplerine
bakın.. İşin ilginç tarafı emir altında olan üstünde bir yönetici olan kişi ne hikmet ise patronunu, müdürünü, amirini neyse hiç tasnif etmiyor, hep şikayet ediyor.
Gerçek şudur ki bundan 150 yıl önce dünya da Osmanlı diye bir devlet vardı. Ne oldu ? Bundan 150 yıl sonra
kimbilir hangi ülkeler dünya üzerinde olmayacak.. Bilemiyoruz..
Bugün Türkiye bütçesi kadar büyüklükteki Amerikan, İngiliz, Rus Şirketleri teker teker iflas ediyor. Bir yerler de
sorun var. Sorunun kaynağı yönetmek..
Kişiler, kurumlar her sözünü “emir” olarak algılanmasını istiyor. İtaat istiyor. Boyun eğdirmek istiyor. Sen öyle
düşünemezsin benim düşüncem doğru.. Öyle yapma yanlış yaparsın.. Bunu yaparsan başımıza iş gelir..
Geleceğin dünyasında bizleri iyi günler beklemiyor. Her geçen gün daha da işler kötüye gidecek..
Belki hatırlarsınız Yunanistan krizi gündeme düşünce hemen ortaya Dubai krizi çıkmıştı.. Bakın bugün Kıbrıs
sorunu yaşıyoruz. Dubai emlaklarını sattı.. Krizden kurtuldu.. Kıbrıs konusunda 2003’te ABD, Almanya, Fransa ve
Rusya dengeler kurmuştu. Gürcistan sorunu ile geçiştirerek Kıbrıs’ı Rusya bir bakıma emri altına almış oldu.
Hemen ardından Slovenya sorunu ortaya çıktı.. Slovenya da bildiğiniz gibi yine Rus izleri görünmektedir..
Şimdi bir toparlayalım.. Bu kriz ortamında Almanya , Fransa , Rusya ve Çin ne kazandı.
Irak işgal edildiğinde Fransa, Almanya ve Çin şirketlerinin Irak petrolünü kontrol ettiğini biliyorduk. Irak işgali ile
İngiliz ve Amerikan şirketleri yerini aldı..
Şimdi kim kaybetti..
İngiltere, AB ayrılmak istiyormuş.. AB içinde neden İngiltere yer aldı ki.. İngiltere AB üyesi olmak ile ne kazandı?
Ne kaybetti..
Sonuç olarak bir savaş var. Bu savaşı başlatan Amerika.. Hedefler belli.. Önce petroldu. Petrol rezervleri arttı..
Almanya, Fransa, Rusya ve Çin’e sorunlu ülkeler teslim edildi..
Altta daima kriz olacak ki üstte daima kurtarıcısı olsun..
Şimdi söyleyin bana İngiltere bu işin neresinde ?
4 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
26 MART 2013 FOREX EMTİA ENDEKS HİSSE SENEDİ ANALİZİ
Güney Kıbrıs sorunu sonucu Rusya - AB karşı karşıya geldi. Sonuçta iki tarafta kaybetti. Hem de Güney
Kıbrıs AB dönem başkanlığı döneminde bu iflasın gelmesi tesadüf değildir. Obama, İsrail gezisi ve gelişmeleri
yakından takip ediyoruz.
Hem ABD hem de Rusya tarafından soruna bakıldığında, ABD gelinen noktadan memnun bence. Çünkü kara
para aklamanın ideal yeri bir zamanlar Güney Kıbrıs için geçerliydi. Şimdi İngiltere ve ABD kolay bir şekilde
Rus ve Çin fonlarına ABD - İngiltere merkezlerine kolay çekecektir. 10 yıllık bonolara yeniden alım getirmesi
endeksleri biraz aşağı çekecektir.
FTSE çok kritik bir noktaya geldi. Aynısı DAX ve S&P500 içinde geçerlidir. Bu hafta Cuma günü tatil. Bu nedenle opsiyonlarda gözümüz kulağımız olacak gibi görünmektedir. Çıkacak bir ekonomik kriz özellikle uzun vade
Dowjones satışları tetikler ki kimse bunu kaçırmak istemez.
Altında aynısı geçirli. Çıkacak bir var gibi.. ABD bildiğiniz gibi Mart sonuna bütçe sözü vermişti. Siz neden
Obama’nın İsrail’e geldiğini düşünüyorsunuz ki ?
Bütün bunları birleştirerek bir analizde bulunmak büyük kazanç getirecektir.
EURUSD paritesi 1.257 dinamiği için hareket ediyor.
GBPUSD 1.42 dinamiğini devam ettiriyor. Ama biraz piyasa GBP aldı. GBPCHF almayı tercih ediyorum şimdilik.
Petrol aynı dinamik devam ediyor. Biraz bekleyelim. Brent alımları tutuyoruz.
Wheat (buğday) ve Corn (mısır) alımları koruyunuz.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 5
KIBRIS’IN BANKACILIK SİSTEMİ KURTARILABİLİR Mİ ?
Güney Kıbrıs’ta parlamentoda bankacılık sistemini kurtarmak
için Avrupa Birliği’yle görüşmeler devam ederken hükümet,
bu konunun ülkenin geleceğini belirleyeceğini söylüyor.
Hükümet sözcüsü Hristos Stilyanides parlamentoya yaptığı
konuşmada ülkenin kurtarılması gerektiğini söyledi. Sözcü
konuşmasında önlerindeki birkaç saatin, ülkenin geleceğini
belirleyeceğini ve herkesin sorumluluk sahibi olması gerektiğini söyledi.
Güney Kıbrıslı parlamento üyeleri, 7,5 milyar dolarlık kaynağı garanti altına almak için AB’nin belirlediği tarih
olan Pazartesi gününe kadar farklı önerileri değerlendiriyor. Bu tarihe kadar bir karar çıkmaması durumunda
bankalara sağlanan acil fonlar durdurulacak. Alacaklı ülke ve kurumlar Kıbrıs’ın 13 milyar dolarlık kurtarma paketine ön koşul olarak bu ülkenin de kaynak yaratmasını istiyor.
Eğer bir çözüm bulunamazsa Güney Kıbrıs borç yükümlülüklerini yerine getiremez hale gelebilir ve 17 üyelik
Euro bölgesinden çıkmaya zorlanabilir. Ülke en azından bir bankayı tekrar yapılandırmayı planlıyor. Kilit bankalardan biri olan Laiki, sorunun çözümü için Merkez Bankası ile beraber 130 bin Euro’dan fazla olan sigortasız
banka hesaplarından ek mevduat vergisi alınması fikrini önerdi.
Mevduat sahipleri bu fikre karşı çıkarken parlamento da birikimlerin vergilendirilmesi fikrini büyük bir çoğunlukla
reddetti. Büyük hesapların üzerinden alınacak yeni vergi, bu vergi cenneti ülkeye paralarını taşımış birçok
zengin Rus’u yakından ilgilendiriyordu.
Güney Kıbrıs Rusya’dan da yardımını artırmasını istedi. Rusya öncelikle bu talebi reddetti. Ancak sonradan
Başbakan Dimitri Medvedev, Güney Kıbrıs’ın öncelikle AB’yle uzlaşmaya varması durumunda yardım eli uzatabileceklerini söyledi.
Medvedev Güney Kıbrıs’ın bir AB ülkesi olmasına rağmen Rusya’nın ülkede ekonomik çıkarları olduğunu, ülkeye daha önceden de borç vererek destek olduklarını ve ülkenin Avrupa ile bir uzlaşmaya varması durumunda
tekrar bir yardımın gündeme gelebileceğini bildirdi.
Bu arada adanın güneyindeki bankalar panikleyen yatırımcıların hesaplarından büyük meblağlar çekmelerini
engellemek amacıyla Salı gününe kadar kapalı bulunuyor. Ancak huzursuz mevduat sahipleri bankamatiklerden
sınırlı oranlarda para çekebiliyor.
Güney Kıbrıs bir uzlaşmaya varılması durumunda elde edeceği yardımı, bankaları desteklemek için kullanmayı
planlıyor. Ülke bankaları Yunanistan’daki ekonomik durumla bağlantılı olarak düşen devlet bonolarına yaptıkları
yatırımlardan büyük zarar görmüş durumda.
6 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 7
BERNANKE VE DOLAR
Amerika Merkez Bankası 2013 yılında ekonomiden beklentilerini
yüksek tutmasa da işsizlik oranının daha önce tahmin edildiğinden
daha hızlı düşeceğini öngörüyor. Merkez Bankası Başkanı
Ben Bernanke, iki gün süren toplantılardan sonra yaptığı
açıklamada, uzun vadeli faiz oranlarının düşük kalacağını
söyleyerek mali piyasalara güven verdi.
İmalat sektörü ve emlak piyasasının güçlenmesine rağmen Amerikan ekonomisinin görünümünde büyük bir
değişiklik yok. Merkez Bankası’na göre 2013’te ekonomik büyümenin yüzde 2,8’i aşması zor. Ancak Merkez
Bankası Başkanı Ben Bernanke’ye göre, işsizlik oranının beklenenden hızlı düşerek yıl sonunda yüzde 7,3’e
inmesi mümkün: ”Özel sektörde işe başlayanların sayısı ve toplam çalışılan süre arttı. İşsizlik sigortasına
başvuranların sayısı düştü. İşsizlik oranı azalmaya devam ediyor.”
Devlet harcamalarında kesintiler, vergi artışı ve Avrupa ekonomisindeki istikrarsızlık, Merkez Bankası’nı da
etkiledi. Banka, uzun vadeli faiz oranını sıfıra yakın tutmak için ayda 85 milyar dolarlık tahvil alımı programına
devam etmeyi planlıyor. Düşük faiz oranları sayesinde borsa yükselişe geçti.
Bankrate.com yetkilisi Greg McBride durumu şöyle açıklıyor: ”Borsa, Merkez Bankası’nın uyguladığı tahvil
programına bağımlı hale geldi. Eğer banka tahvil alım programında kısıntıya gideceği işareti verseydi borsa
hızlı bir düşüş yaşardı. Oysa yükseliş devam ediyor.” McBride, düşük faiz oranlarının harcamaları ve daha riskli
yatırımları teşvik ettiğini söylüyor. Ancak düşük faizler ekonomiyi canlandırırken enflasyonu körükleyebilir.
Fiyatlardaki hızlı artışı engellemeye çalışan Merkez Bankası, işsizlik oranı yüzde 6 buçuğa gerileyinceye kadar
faiz oranlarını düşük tutmayı planlıyor. Birçok ekonomist 2015’e kadar bunun gerçekleşmesini beklemiyor.
USD INDEX ANALİZİ
USD Index 82.35 seviyesinden haftayı kapattı. 81.75 destek seviyesine inmesi için dinamik oluşurken endeksde
kısa vade negatiflik ortaya çıkmış görünse bile uzun vade dolar düşecek görüntüsü hala oluşturamamışdır.
81.75 ve altı görülebilir. Fakat kalıcı düşük bir dolar görmeyebiliriz.
8 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
ENDEKS ANALİZ
S&P500 ANALİZ
1551 seviyesinden haftayı kapatan endeksde yükseliş dinamiği halen devam etmektedir. 1610 seviyesine
ulaşmak için dinamik oluşturan endeksde yatırımcılar her gerilemeyi bir alım fırsatı olarak değerlendiriyor.
1570 haftalık işlemlerde direnç noktası olarak önümüze çıkarken 1541 ilk destek noktamızdır.1559 ara direnç
noktasıdır. 1521 ikinci destek noktamızdır. Haftalık işlemlerde yatırımcılar yatırım vadesine göre riske girerek
pozisyon alabilirler.
MİLANO BORSASI (İTALYA) ANALİZ
Haftayı 16070 seviyesinden kapatan endeks 15400 destek
seviyesini savunarak Kıbrıs Sorununa rağmen yükseliş
dinamiğini korudu.15910 haftalık destek noktamız olurken
16320 direnç noktamızdır. 15610 stop kullanarak 15950’den
16310 hedefli makul hacimde alım yapılabilir.
MISIR ANALİZİ
İBEX (İSPANYA) ANALİZ
Haftayı 8335 seviyesinden kapatan endeksde
8050 seviyesine kadar gerilebiliriz. Yatay
ve karışık bir seyir izlemesini beklediğimiz
endeksde 8395 direnç noktasından makul
hacimde kısa stoplu satış denenebilir.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 9
EMTİA ANALİZ
BAKIR (COPPER)
Haftayı 3.44 seviyesinden kapatan bakırda 3.27 desteğine inme
dinamiğihi halen devam etmekdedir.
3.53 ilk direnç iken ikinci direnç noktamız 3.57’dir.
Bu iki bölgeden 3.27 hedefli satış yapılabilir.
10 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 11
12 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 13
PARİTE ANALİZ
Haftayı 122.7’den kapatan paritede 120.6 ve 119.9 destek
seviyelerine korunmaya çalışıyor. Paritede oluşan görüntü
EUR/JPY
yükselişler kısa vade satış fırsatı olarak gözlemleniyor.
Destek seviyeler test edilmek üzere satış baskısı görebiliriz.
117.7 paritede orta vade hedef bölgedir. 124.6 önemli direnç
bölgedir. Bu bölgeye stop konularak satış yönünde yatırım
yapılabilir.
Kur beklediğimiz 1.82 seviyesine yükseldi. 1.835 riskli bölge-
USD/TRY
sine göre dinamik korunuyor gibi görünsede bulunduğumuz
seviyelerden bizler kurda satış yapılmasını öneriyoruz. 1.821
ve 1.835 satış noktamızdır. Hedefimiz 1.66’dır.
14 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
BASINDAN HABERLER
Sol liberal İspanyol gazetesi El Mundo, AB’nin Kıbrıs için hazırladığı kurtarma
paketine ilişkin şu yoruma yer veriyor:
“AB’nin, Kıbrıs bankalarındaki tasarruf mevduatlarının bir kısmına el koyma kararı
halkta infial ve siyasî kaos yaptı. Hatta Kıbrıs Cumhurbaşkanı kendilerine şantaj
yapıldığından söz etti. Ülkenin Merkez Bankası malî işlemleri durdurdu, hiç kimse
de bankaların tekrar ne zaman açılacağını bilemiyor. Öte yandan ülkenin parlamentosu da toplanamadı. Zira muhafazakâr hükümet, kurtarma paketini parlamentodan
geçirecek çoğunluğa sahip değil. Şimdilerde medya ve sosyal paylaşım siteleri
AB’den hayal kırıklığına uğramış olan halkın öfkesini dışarıya yansıtıyor.”
Sol liberal Polonya gazetesi Gazeta Wyborcza’nın aynı konudaki yorumunda
ise şu görüşler göze çarpıyor:
“Kıbrıs, finans sektörünü kurtarmak üzere uluslararası yardım talep eden Euro
Bölgesi’nin beşinci ülkesi konumunda. Kıbrıs’ın işleri yolunda gitmiyor. Yardım
isteyen ülkeler arasında en küçük olanı ve gayrisafi yurtiçi hâsılası bakımından Euro
Bölgesi’nin sondan üçüncü ülkesi. Finans krizinden bu yana büyük ülkeler finans
sorunlarını nispeten daha kolay çözüyor, çünkü onların durumu tüm Avrupa finans
sistemini tehdit ediyor, bu nedenle de bu gibi ülkelere yardım elinin uzatılması bir
zaruret oluyor. Avrupa, Kıbrıs’ın çökmesine katlanabilir. Bu yüzden de bu küçük ada
devletine dikte edilen şartlar, Yunanistan’a, İspanya’ya, Portekiz’e ve İrlanda’ya edilenlerden daha sert.”
Hollanda gazetesi De Telegraaf, Kıbrıs’ta tehlikeli bir emsal durum
oluşturulduğu görüşünde:
“Şimdi birdenbire kurallar değiştiriliyor. Aslında AB içerisinde 100 bin euroya kadar
tasarruf mevduatları koruma altında bulunuyordu. Bu mevduatlardan yüzde 6,75
oranında vergi alma kararıyla bu kural çiğnenmiş oluyor. Tasarruf mevduatı garantisinin bir hamleyle hiçbir değeri kalmamış oluyor. Bu ağır bir kandırmaca, hatta
dolandırıcılık olarak da adlandırılabilir. Ayrıca diğer zayıf konumdaki ülkelere gelecekte yapılacak kurtarma girişimleri için de tehlikeli bir emsal oluşturuldu. Bu noktada ortaya çıkan huzursuzluk, euro krizinin şimdi tüm gücüyle geri dönmesine yol
açabilir.”
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 15
BASINDAN HABERLER
Stuttgarter Zeitung yorumunda, güven ortamının sarsılmaması gerektiğini vurguluyor:
“Kıbrıs’ta kendine özgü bir durumun olduğu söyleniyor. Bu girişimle sermaye
tarafında bugüne kadar tam olarak tesis edilmemiş olan güven ortamı tekrar
sarsılmazsa; bu, Euro Bölgesi’nin şansı olduğu anlamına gelecektir. Tüm tarafların
bu kararı alırken tüm argümanları iyi tarttıkları güvencesini vermelerine inanmak
durumundayız. Zira Euro Bölgesi’nin varlığını devam ettirmesi için insanların güvenini kazanmak, piyasa aktörlerinin güvenini kazanmaktan daha az önemli değil!”
Münih’te yayımlanan Münchner Merkur gazetesinin yorumu ise farklı: “Kıbrıs’a uygulanan terapi yeni bir tedavi içeriyor: Banka mudilerinin milyarlık yardım
faaliyetine iki kademeli bir biçimde katılmaları yükümlülüğü. Bu gerçi sonuçta
nasıl bir sinyal vereceği bilinemeyen bir tabunun yıkılması anlamına geliyor. Ama
bankaların tamamen çökmesi tehlikesi göz önünde bulundurulduğunda, ağrısına
tahammül edilebilecek bir kurban olarak algılanabilir. Bir kez daha başkaları için
dişini sıkarak kefil olacak Alman vergi mükellefleri, bu durumda Kıbrıslı milyonerlere
ve sermaye kaçıran Yunanlara pek fazla acımayacaktır. Ancak en küçük tasarruf
mevduatı sahiplerini bile para cambazlarının hataları nedeniyle yükümlülük altına
sokmak, sosyal patlamalara yol açma tehlikesi açısından büyük bir dikkatsizliktir.
Belirli bir sınırda duramama en basit deyimle sorumsuzluktur.” Süddeutsche Zeitung’un kısa yorumu da şöyle:
“Euro krizinde son tabu da yıkıldı, şimdi sıra artık tasarruf hesaplarına geldi. Euro
kulübünün Kıbrıs Cumhuriyeti’ni mali krizden kurtarmak üzere tasarruf mevduatı
sahiplerinden altı milyar euro para elde etme kararı hem adil değil, hem de kısa
vadeli bir çözüm.”
16 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
BASINDAN HABERLER
Fransız gazetesi Le Figaro, Kıbrıs’ı kurtarma paketine ilişkin yorumunda şu
görüşlere yer veriyor:
“AB’nin, tarihinde ilk kez bankalardaki tasarruf mevduatlarının güvence altında
olduğu yönündeki prensibi çiğnenmiş oluyor. Böylece AB tüm banka sistemine
olan güveni sarsmış oluyor. Yatırımcı ister namuslu vatandaş olsun, ister oligarşik
olsun, fark etmez. İspanyollar, Yunanlar ya da Portekizlilerin tasarruf hesaplarını
boşaltmalarını isteyenler de aynı yolu izlemek zorunda kalacaktır. Fırsattan
yararlanıp, kaynağı belli olmayan, milyarlara varan Rus paralarının aklandığı Kıbrıs’ı
ödeme yapmaya davet etmek insanın kulağına fena gelmiyor. Ama burada asıl
sorulması gereken şey, adadaki bankaları ağzına kadar doldurulmuş olan kara
para aklama sistemin Avrupa’nın ortasında, herkesin gözü önünde nasıl işlemiş
olduğudur.”
İsviçre gazetesi Neue Zürcher Zeitung, aynı konudaki yorumunda şunları
yazıyor:
“Elbette ki hiç kimse vergi gelirleriyle Rus milyonerleri ve kara para aklayanları
kurtarma niyetinde değil. Ancak tasarruf mevduatlarının tümünden zorunlu olarak
kesinti yapılması, bir tabunun yıkılmasıdır. Bu insanların güveninin sarsılmasını da
beraberinde getirir. Tüm AB ülkelerinde geçerli olan 100 bin euroya kadar tasarruf
mevduatları koruma altında bulunurken, bu teminatın geçerliliği Kıbrıs’ta bir gecede
kalktı. Şu sıralarda kulislerde küçük mevduat sahiplerinin vergilendirilmesinde
düzeltme yapmak için çalışılıyor. Troyka’nın önce sonuç almak için tüm ağırlığını
koyması, ardından da pazarlığa girmesi onun inandırıcılığına gölge düşürüyor.”
Muhafazakâr İngiliz gazetesi The Times yorumunda, Kıbrıs’taki gelişmelerin
Euro Bölgesi’ndeki krizin hâlâ atlatılmamış olduğunu da gösterdiğini belirtiyor. Yorumun devamında şu satırlar göze çarpıyor:
“Euro Bölgesi’nin güney kuşağındaki ülkelerde bankacılık sistemi kırılganlığını
koruyor ve bu ülkelerdeki hükümetlerin malî durumu, bankaları krizden kurtaracak
güçte değil. Tasarruf sahiplerinin bankadaki parasının güvende olmadığı yönündeki
endişesi yeni bir krize yol açabilir. İşte Kıbrıs’ta yaşananlar tam da budur! Güney
ülkelerindeki tasarruf sahipleri yürüttükleri mantık sonucu tüm paralarını bankalardan çekmeye yeltenebilir. Böylece yakın bir zamanda bankalara hücum edilmesi gibi
bir tehlike yaşayabiliriz. Euro Bölgesi’nin diğer krizi ise finans piyasalarına sirayet
etmek suretiyle ortaya çıkabilir.”
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 17
BASINDAN HABERLER
Bankalar krizi yüzünden devlet iflasının eşiğine gelen Euro Bölgesi üyesi
Kıbrıs’ı kurtarma planıyla ilgili olarak Frankfurter Rundschau gazetesinde şu
yorum yayınlandı:
“Tasarruf hesaplarından zorunlu vergi kesilmesi, iyi niyetle düşünülmüş bir adım
olabilir. Krizin maliyetini adil bir şekilde paylaştırma düşüncesine ne denebilir. Lakin,
maliye bakanları tarafından alınan karar sorumsuzluk örneğidir. Ortak para bölgesi
üyesi ülkelerin hükümetleri böylece, 100 bin euroya kadar olan banka hesaplarının
devlet garantisi altında olduğuna dair verdikleri sözden dönmüş oluyorlar. Şimdi
kimse bu formülü sahiplenmek istemiyor. Almanya hükümeti, sorumluluğun
Lefkoşa’da aranması gerektiğini söylüyor. Kıbrıs’ın devlet başkanı ise hiç böyle bir
niyetinin olmadığını duyuruyor. Unutmamak gerekir ki, maliye bakanlarının kararı
oybirliğiyle alındı. Bu karardan dönülebileceği şeklindeki manevralar hiç olmazsa
idrak gücünden yoksun olunmadığını gösteriyor. Karar en kısa zamanda düzeltilirse,
Kıbrıs, Madrid ve Roma’da panik kopması önlenebilir. Avrupalı politikacılar bundan
böyle sergiledikleri kriz yönetimine güven duyulmasını beklemesinler.”
Münchner Merkur gazetesinin aynı konudaki yorumu ise özetle şöyle:
“Bir devlet iflas ettiğinde, kefil vatandaşlarıdır. Vergi mükellefi işgücüyle, tasarruf sahibi servetiyle mesuliyeti üstlenir. Bu nedenle, Yunanca, İspanyolca ya da
İtalyanca verilmiş de olsa, banka hesaplarındaki paranın sonsuza kadar garantide
olduğu şeklindeki sözlerin değeri yoktur. Avrupa’nın kurtarıcıları, tasarruf sahibinin
parasına kısmen el koymakla yeni bir güven krizini göze almış oluyorlar. Almanya
başbakanının Kıbrıs’ta vermek istediği ibret dersi olumlu bir mesaj da içeriyor. Bu
mesajın adresi İtalya’nın horoz kavgasından vazgeçemeyen siyasetçi sınıfı olabilir.
Belki tedavinin sancısız olamayacağını kavrarlar. Tedavi, tasarruf ve reformlardan
geçen dikenli bir yoldur. Devlet bu yoldan ayrılmazsa halkın güveni yerine gelebilir.”
Kıbrıs’taki bankalar krizini yorumlayan Die Welt gazetesi de, krizin sorumluları
yerine banka müşterilerinden para alınmasını eleştiriyor:
“Kurtarıcılar, Kıbrıslı tasarruf hesaplarındaki paranın emsalsiz bir şekilde kısmen
kamulaştırılmasının yarattığı tehlikeli etkinin ortadan kaldırılabileceğini sanacak
kadar safça davrandılar. Euro’yu kurtarma girişimlerinin tutulmayan sözler listesi
uzadıkça uzuyor. Bankaların hissedarları ile alacaklılarından daha fazlasını istemek
yerine küçük tasarruf sahibinin cebine el atmak aptallık ve duyarsızlıktan başka
bir şey değildir. Korku yeniden peyda oldu. Ne batık bankalar, ne de kriz ülkeleri
İspanya, Portekiz ve İtalya’nın hükümetleri vatandaşlarının tasarruf hesaplarına
inandırıcı bir şekilde kefil olabileceklerinden, bütün Euro bölgesinde mevduat garantisini tartışmaya açma vakti gelmiştir. Bu, gerçekten sistemik riskler içeren tehlikeli
bir ekonomik oyundur.”
18 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
BASINDAN HABERLER
Oldenburg’da yayımlanan Nordwest-Zeitung gazetesi, Almanya’daki Neonazi
eğilimli Nasyonal Demokrat Parti’yi yasaklatmak için başlatılan girişimlere
ayırdığı yorumda şu görüşlere yer veriyor:
“Almanya Ekonomi Bakanı Philip Rösler bu partiyi kapattırmaya çalışmanın anlamı
olmadığını söylemekte haklı. Gerçekten de aptallığı yasaklatmak mümkün değildir.
Sadece bu kadar da değil: Şimdiye kadar bu nahoş siyasi partiyi adli yöntemlerle
siyaset sahnesinden indirmek için atılan bütün adımlar aptallığın dillere pelesenk
olmasından başka bir şeye yaramadı. Bütün yasaklatma denemeleri radikal sağcılar
için reklam aracı oldu. Şimdi de aynı durumla karşılaşabiliriz.”
Sağ liberal İspanyol gazetesi El Mundo, Kıbrıs Parlamentosu’nun AB’nin
sunduğu kurtarma paketini reddetmesiyle kaosun eşiğine geldiği görüşünü
savunuyor. Yorumun devamını okuyoruz:
“Kıbrıs’ın şimdiye kadar uyguladığı ekonomik modelin savunabilecek bir tarafı
kalmadı. Söz konusu sistem, yabancı sermayeyi düşük faizler ve uygun banka
düzenlemeleriyle ülkeye çekmeye dayanıyordu. Ancak Euro Bölgesi’nin 100 bin
euronun altındaki mevduat hesaplarından vergi kesilmesi yönünde geçen cumartesi
günü aldığı kararını açıklığa kavuşturması gerekiyor. Çünkü AB bu kararıyla tasarruf
mevduatlarını koruma prensibini ihlâl etmiş ve halk arasında huzursuzluğa meydan
vermiş oldu.” Rus Wedomosti gazetesi de aynı konuya ilişkin yorumunda şu görüşleri
savunuyor:
“Kıbrıs Cumhuriyeti Maliye Bakanı Mihalis Sarris, taze para bulma umuduyla
Moskova’yı ziyaret ediyor. Kıbrıs’taki banka mevduatlarından kesilecek vergiyle para
temin edilememesi halinde, özelleştirme gündeme gelecek. Bu nedenle Rusya şimdi
hangi ilginç alanlara yatırım yapması gerektiği konusunda öneri bekliyor. Böyle bir
işbirliği, örneğin Rus devi Gazprom’un bağlı olduğu bankanın, Kıbrıs’ta doğal gaz
üretimi için alacağı lisans karşılığında malî yardım yapması olabilir. Büyük Rus
iş adamları paralarını zaten Kıbrıs’taki bankalarda tutmuyor, Kıbrıs’ı sadece transit ülke olarak kullanıyor. Onların parası çoktan daha güvenilir ülkelere, İsviçre,
Lüksemburg ve İngiltere’ye yatırılmış durumda. Bu sorun daha çok Rus orta sınıfını
ilgilendiriyor.” Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 19
BASINDAN HABERLER
İflasın eşiğindeki Kıbrıs’ta yönetim, AB’nin talepleri ile halkın büyük tepkisi
arasında sıkıştı kaldı. AB’nin malî yardım için şart koştuğu mevduatlara vergi
tasarısı Meclis’e takıldı. Die Welt gazetesinde krize dair şu satırları okuyoruz:
“AB Parlamentosu Başkanı Martin Schulz’dan yatırım bankacılarına kadar herkes
birbirine suçu atıyor... Euro Bölgesi’ndeki normal vergi mükellefinin niye yıllardır krizle mücadelenin faturasını ödemek ya da borçlara kefil olmak zorunda bırakıldığını
açıklayabilmek zor. Ama bankaları iflas ettiğinde zaten daha büyük bir kayba
uğrayacak olan Kıbrıslı mevduat sahiplerinin bu sorumluluğu alması gerektiğini
açıklamak güç değil. Artık sorumluluk, risk ve kefalet arasındaki bağlantının doğru
bir şekilde kurulmasının zamanı gelmiştir… Bu karışıklığın sorumlusu kimse veya
yardım paketinden kim fayda sağlıyorsa kurtarma çabalarına da ortak olması gerekir. Zira bu prensip, son yıllarda gereğinden fazla ihlâl edildi.”
AB üyesi Kıbrıs’ta ekonomik kaosun giderek derinleşmesi, basında geniş yer
buluyor. Budapeşte’den Nepszava gazetesi yorumunda, Rusya’nın bu sorunda
oynayabileceği rolü yorum sütunlarına taşıyor:
“Eğer Kıbrıs eurodan vazgeçerse, büyük olasılıkla Avrupa Birliği’nden de çıkmak
zorunda kalır. Kıbrıs’ı AB’nin dışında sadece Rusya, özellikle de paralarını Kıbrıs
bankalarına yatıran Rus milyarderler, kurtarabilir. Ancak burada sorun Rusya’dan
gelecek böyle bir yardımın bedelinin inanılmaz derecede ağır olacak olması. Böyle
bir durumda Kıbrıs tamamen Moskova’nın ilgi alanına girmiş olur. Gazprom, Ada’nın
yakınındaki, Akdeniz’in derinliklerinde yatan güçlü doğal gaz kaynaklarından faydalanabilir. Rus güvenlik güçleri Suriye’deki varlığını uzun süre ayakta tutmayı
başaramazsa, yeniden Kıbrıs’ta bir askerî üs inşa edebilir.”
Avusturya’dan liberal Der Standard gazetesinin Kıbrıs’la ilgili yorumunda şu
görüşler dikkat çekiyor:
“Tasarruf mevduatlarından yapılması planlanan kesintilere karşı protestolar, ‘dış
düşmanlara’ yönelik saldırganlığın ilk işaretleri. Yaşananların nedenini daha çok
Avrupa ya da Türkiye’de ya da az da olsa Rusya’da gören Kıbrıslıların sayısı hiç
de az değil. Bu durum, AB’nin Brüksel ya da diğer başkentlerindeki üst düzey
politikacılar için önemli bir uyarı teşkil etmek zorunda. Bu liderler tasarruf planlarının
toplumsal sonuçlarını tamamen hafife aldı, eğer AB üyesi bir ülke sallantıda ise,
insanlar korkuya kapılır. Yunanistan, İspanya bunu memnuniyetle karşılayacaktır.”
20 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
BASINDAN HABERLER
Leipziger Volkszeitung gazetesi, Güney Kıbrıs’taki ekonomik kriz çerçevesinde
Avrupalı poltikacıların izlediği politikaları eleştiriyor.
“Kıbrıs’ın AB’nin kurtarma planındaki kredi koşullarını reddetmesi anlaşılabilir: Zira
mevduat hesaplarından vergi alınması, binlerce kişiyi işlemedikleri bir hatadan
sorumlu tutuyor. Bu kurtarma planı hayata geçirilseydi bile, uçuruma düşüş yolunda sadece geçici bir durak olacaktı. Örnek olarak, bakınız Yunanistan. Ya da her
ne kadar Brüksel bunu görmezden gelmeye çalışsa da Portekiz. Portekiz tasarruf diktasının tüm koşullarını çalışkan, örnek bir öğrenci gibi yerine getirdi. Ama
buna rağmen, belki de tam da bu nedenle durumu giderek daha da kritikleşiyor.
Kıbrıslıların yardım paketine “Hayır” demesinin yol açtığı endişe, Kıbrıs’ın
geleceğinden ziyade, başka ülkelerin bu durumu emsal alması korkusundan
kaynaklanmaktadır. Bu ülkeler giderek daha budalaca bir hal alan tasarruf diktasına
boyun eğmektense Euro Bölgesi’nden çıkmayı tercih edebileceklerdir.”
Stuttgarter Zeitung’un aynı konuya ilişkin yorumunda ise şu satırları
okuyoruz:
“Kıbrıslıların şişirilmiş bankacılık sistemlerini, Avrupa’nın normal standartlarına
uydurması gerekir. Oysa onlar, Rusya kartını oynamayı deniyor. Ancak Rusya
da vereceği her yardımın karşılığını fazlasıyla geri ödetecektir. Örneğin Kıbrıs
kıyılarındaki doğal gaz çıkarma planlarından veya Kıbrıs bankalarına nüfuz ederek.
Ayrıca Kıbrıs’ın şunu da iyi bilmesi gerekiyor. Bu adımların her birinde Avrupa’dan
dayanışma bekleme hakkını daha da kaybedecektir.”
Rusya’nın borç krizindeki Kıbrıs’la yaptığı pazarlıklar, Rus Nesavissimaya
Gaseta’da şöyle değerlendiriliyor:
“Kremlin, Kıbrıs’ı, Rus işletmeler için de hiç uygun olmayan zorunlu vergi konusunda
neredeyse aklını çelen AB’ye karşı bol hileli bir oyunla misillemeye girişiyor. Kıbrıs
krizinden basitçe ya da sancısız bir biçimde çıkış yolu hala bulunmuş değil. Rusların
Ada’ya yeni yardımlar yapma konusunda sergilediği ihtiyatlı tavır, AB’ye karşı
rahatlıkla baskı uygulamak için bir araç. Bunu şimdi AB yetkilileri de farketti.”
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 21
İNGİLTERE BASINI
Daily Telegraph gazetesi, Avrupa Birliği’nin tasarrufları hedef alan bu adımının ekonomik toparlanma sürecine zarar verebileceğini belirtiyor.
Gazete, ‘kaygı verici’ olarak nitelediği bu adımın diğer ülkeler için de emsal
oluşturabileceğini yazıyor.
“KIBRISLA SINIRLI KALINMAZ”
Times gazetesi de manşetinde Avrupa Birliği yetkililerinin verdiği taahhüde rağmen,
bu adımın Kıbrıs’la sınırlı kalmayabileceğine dikkat çekiyor. Mevduatlarda vergi
alınması şartının Kıbrıs’ta paniğe yol açtığını belirten gazete, bu yüzden Euro bölgesinin ciddi bir tehditle karşı karşıya olduğunu ve Avrupa bankacılık sistemine
güvenin darbe aldığını kaydediyor. Haberde şöyle deniyor:
“Bu karar, kurtarma paketinin doğuracağı mali yükün yerel mevduat sahipleri ve
vergi ödememek için paralarını Kıbrıs’a getiren Ruslar tarafından paylaşılmasını
isteyen Almanya’nın ısrarıyla alındı.”
Karardan emeklilerin ve sıradan ailelerin etkileneceğini belirten gazete, ellerinde devlet tahvili bulunan ve bankalardan alacağı olan yatırımcıların bir
bedel ödemeyeceğini vurguluyor. Kıbrıs’ta halkın bankalar önünde kuyruklar
oluşturduğuna dikkat çeken gazete, İrlanda ve İspanya hükümetlerinin benzer bir
önleme başvurulmayacağı konusunda halkı ikna etmeye çalıştığını vurguluyor.
“ALMAN VERGİ MÜKELLEFLERİ
NEDEN RUS OLİGARKLARI KURTARSIN”
Gazetenin başyazısında şöyle deniyor:
“Kıbrıs, Yunanistan, İrlanda, Portekiz ve İspanya’nın ardından kurtarma paketi
alacak beşinci Euro bölgesi ülkesi. Kıbrıs’ta zor durumda olan bankalar. Bankaların
toplam varlıkları, Ada’nın gayri safi yurt içi hasılasının sekiz katı büyüklüğünde.
Bankalar vergi teşvikleri ve kara para aklama konusundaki gevşek kurallar sayesinde büyüdü.”
“Kıbrıs’taki bankalar Yunanistan’daki alacakları nedeniyle zor durumda ve vergi
mükellefi tabanı, kurtarılmalarını sağlayacak kadar büyük değil. Kıbrıs’ın ekonomik
büyüklüğü Euro bölgesinin büyüklüğünün binde ikisi kadar. Kıbrıs’taki sorunlar
Almanya’daki seçim sürecine rastladı. Kıbrıs bankalarında Rusların çok parası var.
Alman vergi mükelleflerinin Rus oligarkları kurtarıyor olabileceği olgusu önemli etkiye sahip olabilecek mesele ve Merkel risk almak istemiyor. “
22 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
İNGİLTERE BASINI
Financial Times yazarı Wolfgang Münchau, kurtarma paketi konusunda Kıbrıs’ın AB’yle
vardığı uzlaşmanın, uzun vadede önemli siyasi sonuçları olacağını, kısa vadede ise Avrupa
genelinde mevduat sahiplerinin bankalardaki paralarını çekmeye yönelebileceğini belirtiyor.
Guardian’da yazan ekonomist Michael Burke de “Şimdi anlıyoruz ki, bankalar ve mevduat
sahipleri için asıl tehdit, kemer sıkma önlemlerine karşı olan partiler değil, Kıbrıs Hükümeti’ne
‘İster al, ister alma’ diye ültimatom veren Avrupa Komisyonu, IMF ve Avrupa Merkez
Bankası’dır” diyor:
“Troyka ve destekçileri, mevduatlardan alınması planlanan vergiyi, ‘Bankaları kurtarmanın
yükünü devlet üstlenemez’ diyerek savunuyor. Ama bu durumda borç yükü bankalardan yani
ait oldukları yerden, bankaların borç verme kararlarında hiçbir dahli olmayan ailelere transfer
ediliyor. Propaganda kampanyasında Rus oligarklara ve Kıbrıs bankaları üzerinden kara para
aklayanlara odaklanılıyor.”
“Karardan etkilenecek tek kişiler bunlar olsa bile bu, küresel bankacılık kuralları ve kara para
aklamayla mücadeleden sorumlu yetkililerin suçlarını itiraf etmeleri anlamına geliyor. Onların
başarısızlıkları küçük tasarruf sahiplerinin paralarına el konulmasını haklı kılmaz.”
Avrupa Birliği’nin kurtarma paketi karşılığında Kıbrıs’a dayattığı
koşullarla ilgili tartışma İngiliz gazetelerindeki ağırlığını koruyor.
Times gazetesi manşetinde “Kıbrıs krizi derinleşti, Rusya Avrupa Birliği’ni
tehdit etti” diyor.
Haberde Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin’in mevduatlardan
alınacak verginin adil olmadığını söylediği hatırlatılıyor ve Rusya Maliye
Bakanı’nın da Kıbrıs’a verilen 2,5 milyar Euro’luk kredinin geri çekilebileceğini açıkladığına
dikkat çekiliyor.
Gazete, Rusya’nın bu çıkışının Berlin ve Brüksel’i şaşırttığını ve Kıbrıs ekonomisini düzlüğe
çıkarılması için gerekli olan 16 milyar Euro’nun nereden bulunacağı konusundaki belirsizliği
artırdığını vurguluyor.
Times, kurtarma paketinin geleceğiyle ilgili belirsizliğin uluslararası piyasaları da rahatsız
ettiğini, Euro’nun bir ara dolar karşısında son üç ayın en düşük seviyesine indiğini kaydediyor.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 23
İNGİLTERE BASINI
“MERKER KURALLARI HİÇE SAYDI”
Die Welt gazetesinin diplomasi editörü Alan Posener Times’taki makalesinde, Angela
Merkel’in Kıbrıs’a bu koşulları dayatarak Avrupa Birliği kurallarını hiçe saydığını belirtiyor.
Yazar şöyle diyor:
“Almanlar mutlu olmalı. Çünkü başka bir Akdeniz ülkesini kurtarmak için onlardan bu kez
para istenmiyor. Çünkü para Avrupa İstikrar Mekanizması, Uluslararası Para Fonu IMF ve
Kıbrıs’taki bankalara para yatıracak kadar saf olanlardan çıkacak.”
“Gerçekten de Cumartesi sabahı kurtarma paketinin koşulları açıklandığında birçok Alman
mutluydu. Alman medyası Kıbrıs bankalarında 100 bin Euro’dan daha fazla parası olanların
muhtemelen kara para aklayan Ruslar olduğunu yazıverdi. Bu kişilerin aşırı derece şişmiş,
yeterince regüle edilmeyen Kıbrıs bankalarına destek olmalarının istenmesine kimin itirazı
olabilir ki?”
“Ancak sonradan sorular sorulmaya başlandı. Kıbrıs bankalarında büyük parası olan herkes
kara para aklayıcısı mı? Bu kararı Interpol ve Europol’ün vermesi gerekmez mi? Sorunu,
yaratanların çözmesi gerekiyor deniyorsa, Yunan tahvillerine ve ne olduğu belli olmayan
kağıtlara aşırı derecede yatırım yapanlar mevduat sahipleri mi? Ayrıca tüm Euro bölgesinde
100 bin Euro’ya kadar olan mevduatlar garanti altında değil mi?”
“EURO ALMAN SEÇİMLERİNE GERİ DÖNDÜ”
Yazar kararın Almanya’daki genel seçimlere etkisi için de şöyle diyor:
“Neden Brüksel’de bir avuç politikacı hukukun üstünlüğüne inanarak bankaya parasını
yatıran esnafı hedef alıyor? Avrupalı liderler bunu yaptı, çünkü yapma güçleri vardı. Merkel’in
çiğnediği yasaları yeni yasalarla değiştirme alışkanlığı var. Eğer bir şey yasa dışı ise, yasa
çıkar yasal hale gelsin. Ancak Avrupa Birliği Kıbrıs bankalarına saldırıyla bu prensibi ‘Nasıl
uyarsa’ diye değiştirmiş oldu.”
“Şimdi Almanların sorular sormaya başlaması boşuna değil. İsviçre’deki kayak merkezlerinde
ya da Türkiye kıyılarında Almanları sinirlendiren zengin Rusları yolmak iyi. Sırada İtalya ve
İspanya’nın hatta bir gün Almanya’nın olmadığını kim bilebilir. Bu yüzden seçmenlerin dörtte
biri Avrupa karşıtı yeni bir partiye oy vermeyi düşünebileceğini söylüyor. Kıbrıs bankalarına
saldırı ve Avrupa karşıtlarının gelişiyle Merkel Euro’yu seçim kampanyasından uzak tutma
hedefinde başarısız oldu. Euro geri döndü. Üstelik daha da korkutucu bir şekilde.”
24 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
İNGİLTERE BASINI
“AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN EN BÜYÜK HATASI”
Financial Times da manşetinde Kıbrıslı mevduat sahiplerine yönelik “baskın”ın Euro
bölgesi bankacılık birliği planlarına darbe vurduğunu belirtiyor.
Gazete bir banka yöneticisinin Kıbrıs’a yönelik koşulları Avrupa Merkez Bankası’nın
en büyük hatası olarak nitelediğini kaydeden gazete, “Tasarruf mevduatlarından 5
milyar 800 milyon Euro toplama kararı Avrupa Birliği’nin Euro bölgesindeki krizden
çıkışın anahtarı olarak gördüğü reformlarda büyük bir delik açtı, bankaların faaliyetlerini mevduat sahiplerinin paralarıyla çevirmesi hedefine de sekte vurdu” diyor.
Gazete bir başka haberinde krizin Rus ekonomisini de vurabileceği belirtiliyor:
“KRİZ RUS SÜPER ZENGİNLERİ DE VURDU”
“Rusların Kıbrıs bankalarında milyarlarca Euro’su var. Kıbrıs para kanalı olarak
Rus ekonomisi için çok önemli. Rus parası Kıbrıs’a gidiyor, vergi ayrıcalıklarından
yararlanıp Rusya’ya geri dönüyor. Rusya Euro bölgesindeki krizi hep dışarıdan
izledi. Kıbrıs’taki krizle Rusya’nın çıkarları ilk kez doğrudan etkileniyor.” diyor.
Haberde bir bankacıya atfen, “Kıbrıs’ta bankaların uzun süre kapalı kalması Rus
ekonomisi için yıkıcı olabilir” deniyor ve Rusların şimdiden kendilerine yeni offshore merkezleri aramaya başladığı aktarılıyor.
“BRIC ÜLKELERİ ÖZGÜR AVRUPA DEĞİL”
Independent yazarı Hamish Mcrae de Kıbrıs krizinin Avrupa’nın gücünün azaldığına
işaret ettiğini belirtiyor. Yazar, Almanya’nın Euro bölgesinin binde ikisini temsil
eden Kıbrıs’a ağır koşullar dayatırken, Lefkoşa’ya ilk yardımın Rusya’dan geldiğini
belirten yazar şöyle diyor:
“G7’ler yavaş büyüyor ve borç içinde. İngiltere’deki borçların toplamı gayri safi yurtiçi hasılanın dört katı. Almanya’da bile 2,5 katı.
Oysa Rusya’da borç miktarı gayri safi yurt içi hasılanın dörtte üçü kadar. Çin’de,
Hindistan’da Brezilya’da bu oran bir-buçuk katın altında. Bu yüzden BRIC ülkelerinin istedikleri yatırım yapma özgürlükleri, güçlerini istedikleri yere yoğunlaştırma
özgürlükleri var, bizim yok.”
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 25
İNGİLTERE BASINI
Guardian gazetesi krizin Kıbrıs vatandaşlığı alabilmek için Ada’ya milyonlarca Euro yatırım yapan süper zenginleri de vurduğunu belirtiyor.
Gazeteye göre, Kıbrıs vatandaşlığı için beş yıl süreyle bir Kıbrıs bankasına
en az 17 milyon Euro yatıranlara Kıbrıs vatandaşlığı veriliyor. 2007 ile 2010
arasında çoğu Rus 30 süper zengine vatandaşlık verildi. Bunlar arasında
Rus çelik milyarderi Aleksander Abromov da bulunuyor.
Guardian gazetesi Kıbrıs’ta Meclis’in Avrupa Birliği’yle üzerinde
uzlaşılan kurtarma paketini reddetmesinin Euro bölgesini yeniden krize
sürükleyebileceğini belirtiyor. Haberde şöyle deniyor:
“Kıbrıs’ta bankalar yarın açılacak ve Kıbrıs’ın bir çözüm bulmak için önünde
24 saati var. Hükümetin Rusya’dan yardım isteyeceği beklentisi hakim.
Oylamadan önce Maliye Bakanı Mihailis Sarris’in istifa ettiği yolundaki spekülasyon Euro’nun değerini son dört ayın en düşük düzeyine çekti.”
Financial Times da Kıbrıs Rum yetkililerin Euro bölgesini tatmin
edecek bir çözüm bulamaması halinde adadaki bankacılık sisteminin çökebileceğini Kıbrıs’ın Euro bölgesinden çıkmak zorunda
kalabileceğini yazıyor.
Avrupa Birliği’nin Kıbrıs bankalarının kurtarılması için vereceği 10 milyar
Euro’luk kredi karşılığında mevduatlardan vergi alınması önerisi Ada’da öfke
yaratmış, uygulamanın kurtarma paketi alan zor durumdaki diğer Euro ülkelerine emsal oluşturabileceği endişesi dile getirilmişti.
26 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
MİHALİS SARRİS
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Akerson, “Eğer kar edeceğimizi düşünürsek elbette
harekete geçeriz.”
Ancak Akerson devlet ulusal bazda yakıt istasyonları
kurulmasına destek vermezse bu fikrin gerçekleşmeyeceğini
söyledi: “Enerji sektörünün gerekli altyapıyı inşa etmesi için
devlet teşviki lazım. Bu bizim kontrolumuz dışında kalıyor.
25 TÜRK FİRMASI RUSYA’DA
YATIRIMA HAZIRLANIYOR
Altyapı desteği için güvence verilmeden üretim yapamayız.”
Doğal gazla çalışan otomobil ve kamyonların pahalı olması
yüzünden, Amerikan Petrol Enstitüsü baş ekonomisti John
Türk otomotiv şirketleri direksiyonu 40 milyar dolarlık
Felmy, geçişin ticari araçlarla yapılmasından yana.
Rusya pazarına kırdı. 25 Türk şirketi Rusya’da yatırım için
kolları sıvadı.
John Felmy, “Bir aile aracı yapmak normal araç üretiminden daha pahalı. O yüzden maliyeti karşılamaz. Ama bir tır
Brezilya’dan Kuzey Amerika’ya, Almanya’dan İspanya’ya
filosu oluşturma açısından önümüzde iyi bir fırsat olduğunu
kadar dünyanın dört bir yanında yatırım yapan Türk otomotiv
düşünüyorum,” diyor.
ana sanayinin hedefinde şimdi de Rusya var. Türk firmaları,
yaklaşık 40 milyar dolarlık Rusya pazarından pay alabilmek
Felmy, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının da üreticileri,
için Japon, Kore, Çin ve Avrupalı devlerle yarışıyor. Otomobil
işlerini büyütmeye teşvik edeceği görüşünde: “Amerika’daki
İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Sabuncu, şu ana kadar
doğal gaz operasyonlarına bakarsanız, çok sayıda arama
Rusya’ya yatırım yapan 8 firmanın olduğunu belirterek, 20-25
amaçlı kazı yapıldığını görürsünüz. Ama bu kuyular maliyet
firmanın ise fizibilite çalışması yaptığını söyledi.
yüzünden geliştirilemiyor.”
Türk firmalanın 150 milyon dolarlık yatırım yaptığını ifade
John Felmy, doğal gaz ihracatının Amerika’nın ticaret dengesi
eden Sabuncu, “Her yıl 3-4 yeni yan sanayi firması ortalama
açığını azaltacağını ve istihdam yaratacağını, ama tüketicinin
50 milyon dolarlık yatırımla Rusya’da üretime geçer. 2020’de
cebini çok az rahatlatacağını söylüyor. Rusya’da üretim yapan Türk firmalarının sayısı 30-35 olur”
dedi. Rusya’ya parça ihracatının arttığını, ama istenilen sevi-
Doğal gaz kullanımının geliştirilmesinden yararlanacak tek
yede olmadığını anlatan Sabuncu, yüzde 0.1 olan pazar payını
ülke Amerika değil. Rus Cryogenmash şirketinden Mikhail
büyütmek için Rusya’ya yatırım yapmanın şart olduğunu söyle-
Smirnov, Amerikan şirketlerine LNG ekipmanı satmak istiyor:
di. Sabuncu, “Rusya’da belirlenen yeni teşvik sistemiyle ana
“Özel tüketim amaçlı, küçük miktarlarda sıvılaştırılmış doğal
sanayi 36 ay içinde en az 300 bin araçlık kapasite oluşturacak.
gaz alım ve satımını arttırması nedeniyle bu olasılık bizi de
48 ay içinde de üretilen araçların motorlarının yüzde 30’u
heyecanlandırıyor.”
Rusya’da imal edilecek” diye konuştu. Birçok ülkeden gelen enerji yetkilileri, bu konferansta kendi
KİMLER YATIRIM YAPTI ?
üretimlerini arttırma yollarını öğrenmeye çalıştı.
1. Nobel Automotive 2. Coşkunöz 3. Trakya Cam 4. Tirsan
Kardan 5. Teklas 6. Canel Otomotiv 7. Pilot Koltuk 8. Tırsan/
Mozambik Ulusal Petrol Enstitüsü Başkanı Arsenio Mabote’ye
Kaessbohrer
göre enerji sektörünün gelişmesi birçok ülkenin yoksullukla
mücadelesi için de önemli: “Enerji kaynaklarına sahip olmakla
halkınıza elektrik sağlar, bu şekilde kalkınmayı hızlandırırsınız.”
Uzmanlar, ülkelerin önümüzdeki yıllarda enerji taleplerini
karşılamak için petrol, doğal gaz, kömür ve yenilenebilir
yakıtlar gibi çeşitli kaynaklara daha fazla ihtiyacı olacağının
altını çiziyor.
ABD, ENERJİ SEKTÖRÜ DOĞALGAZLI
TAŞITLARA GÖZ DİKTİ
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 27
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
ASCE’nin tahminlerine göre altyapı notunu “şu an için yeterli”
anlamına gelen “B”ye çıkarmak için 2020 yılına kadar 3 trilyon
600 milyar dolarlık yatırım yapılması gerekiyor. Bu, şu anda
bütçede ayrılan ödeneğin 1 trilyon 600 milyar dolar üstünde.
ASCE Başkanı Gregory DiLoreto’ya göre, Amerika’nın altyapı
konularında ileriye doğru plan yaparak altyapının gelecek
ABD’NİN DOĞAL URANYUM REZERVLERİNİN
BEŞTE BİRİ ROSATOM’UN KONTROLÜNDE
nesiller için iyi duruma getirilmesini garanti altına alması gerek.
Rosatom, ABD topraklarında bulunan doğal uranyum
nde bir köprü çökmüş, 13 kişi ölmüş, 145 kişi de yaralanmıştı.
rezervlerinin %20’ni kontrol ediyor. Açıklamayı Rosatom
Bu ABD’de altyapının durumuyla ilgili tartışma yaratmış ve
Genel Müdürü Cergey Kirienko yaptı.
altyapı sorunları Başkan Obama’nın konuşmalarında da sık
1 Ağustos 2007’de Minneapolis’te Mississipi Nehri’nin üzeri-
sık yer almıştı. Obama bu yılki Birliğin Durumu Konuşması’nda
Moskova’da
Çarşamba
günü
yapılan
askeri
sanayi
Amerika’nın kötü durumda olan yollarının onarımı için 50
konferansında Kirienko, “Ülkemizde stratejik yataklar satın
milyar dolar ayrılmasını istedi.
alıp bizi bir hammadde üssü olarak kullanma çabalarına karşı
uzun zaman direndik. Bugün bizim böyle bir imkanımız varsa,
Denetim şirketi KPGM’in 2010 yılında yayınladığı bir raporda
bu yatakları elde ederek başkalarını hammadde üssü olarak
dünyada devam eden “En Heyecan Verici 100 Altyapı Projesi”
kullanmamızı ne engeller. Bence, yaklaşık beş yıl önce bunu
sıralanmış ve bu listeye ABD’den 13 proje girmişti. Listeye
düşünmek bile korkunçtu ancak bugün Rosatom’un ABD
Türkiye’den giren projeler ise Marmaray, Kartal Pendik Hafif
sınırları dahilinde bulunan uranyum yataklarının % 20’sine
Raylı Sistemi ve Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü projeleriydi.
sahip olmasını normal olarak değerlendiriyoruz.” dedi.
Bu listeye dünya ekonomisinin yüzde 22’ini oluşturan ABD’den
13 proje girerken dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 1’ini
oluşturan Türkiye’den 3 projenin girmesi belki gelişmiş ekonomilerdeki altyapı sorunları hakkında bir fikir verebilir.
Kuşkusuz gelişmekte olan ekonomiler hızla artan ihtiyaçlar
için altyapıya önem vermek zorunda oldukları kadar, son
yıllarda kriz yaşayan gelişmiş dünya ekonomilerine göre de
daha avantajlı durumdalar.
AMERİKA’DA ALTYAPI YETERSİZ
Buna rağmen Amerika’nın gelişmiş ekonomiler arasında da
Amerikan İnşaat Mühendisleri Odası’nın (ASCE) hazırladığı
Teşkilatı’nın 2011 yılı raporunda ABD’nin altyapı kalitesinin
rapora göre, birçok bölgedeki gelişmelere rağmen,
dünyada 23. sıraya gerilediği belirtilmişti. 2011 yılında ABD’de
Amerika’daki altyapı seviyesi hala ortalamanın altında.
altyapı yatırımının ekonomideki payı yüzde 2,4’e gerilemişken
Raporda, altyapının gelecekte toplumun gereksinimlerini
bu oran Avrupa’da ortalama yüzde 5, Çin’de ise yüzde 9
karşılamayacak duruma gelebileceği belirtildi.
civarındaydı.
ASCE dört yılda bir yayınladığı raporlarda ülkede yollar,
Günümüzde Amerikalılar işe gitmek için Avrupalılar’a göre
köprüler, şehir suyu sistemleri, toplu ulaşım, okullar ve enerji
çok daha fazla zaman harcıyor. Ayrıca 2010 yılında trafik
sistemlerini değerlendiriyor. ASCE ülkenin 2009’da “D” olan
kazalarında 33 bin Amerikalı yaşamını yitirmişti. Bu nüfusa
altyapı notunun biraz yükseltilerek 2012’de “D+”ya çıktığını
oranlandığında Avrupa’nın yüzde 60 üstünde ölümcül kaza
bildirdi.
anlamına geliyor.
Farklı altyapı sistemleri için notlar, çok iyi durumda olan
Amerika’da altyapı sorunları, Katrina Kasırgası ve Minnesota’da
sistemler için “A+”dan sınıfta kalan sistemler için “F”ye kadar
çöken köprüden sonra siyasal gündeme girmişti. Ekonomik
değişiyor. Rapor, notlarda 1998’den beri ilk defa bir yük-
durgunluğun getirdiği kısıtlı eyalet bütçeleri göz önünde
selme olduğunu gösteriyor. Bu iyileşme birkaç farklı sektörde
bulundurulduğunda bu tartışmaların önümüzdeki yıllarda da
görülmüş.
devam etmesi beklenebilir.
28 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
geride kalmaya başladığı görülüyor. ABD Ulusal Güvenlik
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
ANASTASIADIS, GÜNEY KIBRIS İÇİN
“B” PLANI SUNUYOR
‘Mevduat vergisine karşı kurtarma programı’ anlaşmasının
APPLE’A KARŞI PATENT DAVASI AÇILIYOR
parlamentoda reddedilmesinin ardından Güney Kıbrıs
lideri Nikos Anastasiadis, siyasi liderlere ‘B Planı’nı sunuy-
Yazılımları geliştiren Intertrust Technologies şirketi Apple
or. Ziyaretinin ilk gününde bir anlaşma sağlayamayan
devini patentlerini ihlal etmekle suçlayarak mahkemede
Maliye Bakanı Mihalis Sarris de Moskova temaslarını
tazminatın ödenmesini isteyeceğini açıkladı.
sürdürüyor.
Şirket, açtığı davanın iPad, iPhone, Apple-TV, dizi üstü bilgiHalkın kitleler halinde paralarını çekmesinin önüne geçmek
sayarlar ve Appe Store ve iTunes servisleri dahilinde birçok
için haftasonundan bu yana kapalı tutulan bankaların, önü-
ürünler ile ilgili olduğunu resmi sitesinde belirtti. Intertrust
müzdeki Salı gününe kadar kapalı kalacağı açıklandı.
Technologies Genel Müdürü Tatal Şamun, dava ile ilgili yorumu
yaparak Apple’nın şirketinin güvenlik alanında geliştirmelerini
Kıbrıs Haber Ajansı’nın aktardığına göre Anastasiadis,
kullanıp birçok ürünlerini çıkardığını ve tarafların ilişkilerinin
‘Kıbrıs’ın kurtarılması için bir karar en geç Perşembe günü
uzun sureli ortaklığa dayandığını açıkladı.
verilmeli’ dedi. Anastasiadis teklifini sabah saatlerinde siyasi
liderlerle görüşmeye başlayacak. Önerinin öğleden sonra par-
Şamun ayrıca bu defa anlaşmazlığın mahkemede çözülmesi
lamentoya gelmesi bekleniyor.
gerektiğinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi. 2004 yılında
Intertrust Microsoft şirketine karşı benzer dava açıp sonu-
Güney Kıbrıs için kurtarma programına Rusya da dahil olabilir.
cunda 440 milyon doları kazanmıştı. Şirketin patentlerini alan
Rum Maliye Bakanı Mihalis Sarris, Çarşamba günü Rus
firmalar arasında Samsung, Panasonic, HTC, LG, Motorola,
mevkidaşı Anton Siluanov’u ziyaret ederek Moskova’nın
Adobe ve Nokia gibi devlerin isimleri geçiyor.
Rumlara 2011 yılında verdiği 2.5 milyar Euro’luk kredinin
şartlarını hafifletmeyi ve gelecekte de kredi alma olasılığını
görüştü.
Sarris, Rus mevkidaşı Anton Siluanov ile görüşmesinin
ardından yaptığı açıklamalarda ‘İyi bir başlangıç oldu. Son
derece olumlu, dürüst ve açık bir görüşme oldu’ dedi. Ancak
Sarris’in Başbakan Yardımcısı Igor Şuvalov ile görüşmelerinden
bir sonuç çıkmadığını bildirildi. Moskova’daki görüşmeler
Perşembe günü de devam edecek.
AVRUPA BİRLİĞİ, JAPONYA İLE SERBEST
TİCARET MÜZAKERELERİNE BAŞLIYOR
Rus doğalgaz devi Gazprom’a ada çevresindeki, Türkiye ile
Önümüzdeki hafta düzenlenecek Japonya-Avrupa Birliği
tartışmalara yol açan doğalgaz yataklarından pay verilmesi
zirvesinde, serbest ticaret anlaşması için müzakerel-
karşılığında Rusya’nın Rum kesimine destek vermesi de
erin başlatılması bekleniyor. Gümrük Birliği sebebiyle
masadaki seçeneklerden biri olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’yi de yakından ilgilendiren anlaşma, Avrupalı otomotivciler tarafından endişeyle karşılanıyor.
Güney Kıbrıs’taki tüm mevduatların üçte biriyle yarısı arasında
bir kısmının kaynağının Rusya olduğu tahmin ediliyor.
AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy ve Avrupa
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de kurtarma programı
Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Pazartesi günü
anlaşmasını ‘haksız, profesyonellik dışında ve tehlikeli’ olarak
bir günlük zirve için Tokyo’yu ziyaret edecek ve Japonya
değerlendirmişti.
Başbakanı Şinzo Abe ile bir araya gelecek.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 29
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
AFP’nin aktardığına göre yetkililer, iki tarafın uzun süredir
Yasa bir yandan da Kongre’ye, ABD ile AB’nin yanı sıra Pasifik
gündemde olan serbest ticaret anlaşması için bu zirvede nihai
arasındaki 10 ülke ile arasındaki müzakerelerde hedefler
anlaşmaya varmayı hedefliyor.
belirleme yetkisi veriyor.
Liderlerin aynı zamanda güvenlik, çevre, bilim ve teknoloji
Gümrük vergilerinin halihazırda düşük olması sebebiyle müza-
alanlarını kapsayan bir siyasi anlaşmaya da varması bekleni-
kerelerdeki esas konu, tarım, kimyasal, ilaç ve otomotiv sek-
yor.
törleri gibi alanlardaki düzenlemelerde bulunan farklılıkların
üstesinden gelmek olacak.
AB ticaret bakanları geçtiğimiz Kasım ayında bir yandan
Avrupalı otomotivcileri koruma sözü verirken, diğer taraftan
Senato’nun Maliye Komitesi’nde düzenlenen oturumda ise
Japonya ile serbest ticaret müzakerelerine başlama kararı
Senatörler, Marantis’e AB’nin ABD’den gelen tarım ürünlerine
almıştı.
koyduğu engelleri kaldıran ve sıkı fikri mülkiyet hakları temin
eden ‘kapsamlı’ bir anlaşmaya ihtiyaç olduğu mesajını tekrar
Avrupalı otomotivciler, gümrük vergilerinin kaldırılmasının
tekrar iletti.
daha önce Güney Kore ile yapılan anlaşmada olduğu gibi
Japon araç ithalatını artırmasından endişe ediyor.
Cumhuriyetçi Senatör Orrin Hatch, ‘Avrupa Birliği ile önceki
görüşmelerimiz, bunun ne kadar zor olabileceğini gösterdi. Bu
Japonya tarafı ise, yüksek gümrük vergilerinin koruması
kez bu işi başarabileceğimizi ümit edelim’ dedi.
altında bulunan tarım sektörünün muhalefetiyle karşı karşıya.
BEYAZ SARAY, ABD-AB SERBEST TİCARET
MÜZAKERELERİNİ KONGRE’YE RESMEN BİLDİRDİ
BRICS ASKERİ BİR KURULUŞ DEĞİL
ABD Başkanı Barack Obama, Avrupa Birliği ile ser-
“BRICS Örgütü (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney
best ticaret anlaşması için müzakerelere başlama planını
Afrika) askeri bir yapılanmaya gidilmesini öngörmüy-
Kongre’ye resmen bildirdi. Anlaşma, dünyadaki en büyük
or ve faaliyetini ekonomik ve sosyal sorunların çözü-
ticaret ilişkisini daha da güçlendirmeyi hedefliyor.
müne yoğunlaşmak olarak görüyor.” Bu açıklama Rusya
Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov tarafından
ABD Ticaret Temsilci Yardımcısı Demetrios Marantis, ‘Avrupa
Perşembe günü verilen birfingde yapıldı.
ile yüksek standartta kapsamlı bir ticaret anlaşması ABD ekonomisi ve AB için, yeni ihracat fırsatları ve istihdam yaratmak
Ryabkov’un sözlerine göre Moskova Rusya’nın BRICS’e
için son derece faydalı olacaktır’ dedi.
katılımını dış politikada önemli hedeflerden biri olarak görüyor.
Ryabkov bunun iki faktörden kaynaklandığını söyledi: BRICS’in
Başkan Barack Obama, anlaşma için müzakere yürütme
dünya çapındaki büyük ve sürekli artan ağırlığı, ayrıca Rusya
planlarını Şubat ayında açıklamıştı. Ancak ABD’de müzak-
ve BRICS ülkelerinin stratejik çıkarlarının ortak olması.
erelerin başlamasından en az 90 gün önce parlamenterlere
resmi bir bildirimde bulunulması gerekiyor. Kongre üyeleri ve iş
Rusya’nın BRICS’deki ana amaçları dünya ekonomisinin emin
dünyası örgütleri, gelişmelerden duydukları memnuniyeti dile
ve dengeli bir gelişmeye yönlendirilmesi, G20 çerçevesinde
getirdi, ancak ‘ticareti teşvik otoritesi’ kanununun yasalaşma
ve IMF tarafından tespit edilmiş süre ve şartlarda IMF
sürecine hız verilmesini istedi.
reformlarının tamamlanmasıdır.
Bu kanun sayesinde ABD-AB ticaret anlaşması tamamlandığı
Rusya, enerji alanında da BRICS ile işbirliği yaparken uzun
zaman, herhangi bir değişikliğe uğramadan Kongre’de oylama-
vadeli sevkiyatlar esasında enerji kaynakları ihraç piyasasının
ya sunulabilecek. Anlaşmanın tamamlanmasının birkaç yılı
çeşitlendirilmesini hedefliyor.
alması bekleniyor.
30 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Raporda yer alan bilgiye göre, 2008-2012 yıllarında konvansiyonel silah sözleşmelerinde Çin, yüzde 5 pay sahibi oldu.
Bundan önceki beş yılda payı sadece yüzde 2 civarındaydı.
Şimdi, 5. sıraya çıkarak İngiltere’nin yerini aldı. Üstelik silah
ihracatı, görülmedik bir hızla yüzde 162 artış gösterdi. Rakam,
ABD, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere’den oluşan eski
ilk beşin ortalamasından 13 kat daha yüksek. Uzak Doğu
BULGARİSTAN’DA KENDİNİ YAKMA
OLAYLARI DEVAM EDİYOR
Araştırma Enstitüsü uzmanı Aleksandr Larin, Rusya’nın Sesi
radyosuna verdiği demeçte, Çin’in sıçrayışını sağlayan diğer
faktörlere değinerek şunu söyledi:
Bulgaristan devlet radyosu BNR, kendini yakan 41 yaşında
bir adamın Varna’da hastaneye kaldırıldığını ve durumu-
“Çin’in bir üstünlüğü var. Diğer ülkelere kıyasla daha ucuza
nun kritik olduğunu bildirdi.
silah satıyor. Rusya ile işbirliğinin Çin’e büyük katkısı oldu.
Rusya silahını sattı ve üretim lisanslarını devretti. Ülkemizin
Geçtiğimiz ay başlayan protestolar, Boyko Borisov hükü-
yardımı ile modern toplarla taktik füzeler ve uçaklar için motor
metinin düşmesine yol açmıştı. Avrupa Birliği’nin en yoksul
ve parçalarını üretiyor. Lisanslar, çoğu zaman üçüncü ülkelere
ülkesindeki gösteriler, ilk başladığı zamankinden bu yana
silah satışını yasaklayan maddeler içeriyordu. Fakat Çin,
canlılığını kaybetse de bir yandan Mayıs ayındaki erken seçim
topların çapını azıcık değiştirmek gibi ufak değişikliklerle dış
yaklaşırken, tekrar hararet kazanabilir.
piyasalara çıkıyor. Bunu, uzun zamandan beri yapıyor.”
7 milyonluk ülkede aylık ortalama maaş 400 Euro, emekli
Çin’den büyük miktarda silah satın alan ülkeler arasında
maaşı ise bunun yarısından daha az.
Pakistan, Mısır, Bangladeş, Namibya ve Sri-Lanka bulunuyor.
Pakistan, sadece son yıllarda Çin’den 50 adet JF-17 avcı
Son olarak Pazartesi günü de Bobovdol kentinde 59 yaşındaki
uçağı ve MVT-2000 modeli 203 adet tank satın aldı. Çin tank
bir adamın kendini yaktığı bildirilmişti.
ihracatında Almanya, Fransa ve İngiltere’yi geride bırakarak
Rusya’dan sonra ikinci sırayı aldı. Çin’den tank satın alan
Kendini ateşe yakan kişilerden üçünün hayatını kaybetti,
müşteri listesinin başında Afrika ülkeleri yer alıyor. Bu paz-
diğerleri ise ağır yaralı olarak hastanede.
arda, yerini kaptıran Batı, Çin’i, insan haklarını ihlal eden Afrika
ülkelerine bol miktarda silah sağlamakla suçluyor. Çin bu
Geçici hükümete Başbakanlık yapan Marin Raykov, bir yandan
suçlamaları reddederek ilgili sözleşmelerin şeffaf olduğuna ve
mali disiplini korurken diğer taraftan emeklilerin ve yoksulların
silah satışına ilişkin uluslararası kurallarına noktası noktasına
durumunu iyileştirecekleri sözünü vermişti.
riayet edildiğine işaret ediyor.
Çin ejderhasının global silah piyasasında yaptığı yeni sıçrama,
ABD ve Avrupa Birliği’ni öfkelendiren yeni bir faktör haline
gelebilir. ABD ve AB, insan hakları alanındaki ihlaller nedeniyle Çin’e çift amaçlı teknoloji ve modern silah ihracatında
ambargo uygulamaya devam ediyor. Üstelik bu ayırımcı rejimi
haklı çıkarmak için AB, Çin’in Batı teknolojilerini ile silahlarını
ustaca kopyalayarak üçüncü ülkelere ihraç edebileceğini
ve bu sayede küresel piyasadaki rekabette üstünlüğünü
ÇİN KÜRESEL SİLAH PİYASASINI FETHEDİYOR
arttırabileceğini ileri sürüyor.
Çin ejderhası, küresel piyasalarda yeni bir sıçrama yaptı.
Bu nedenle, dünya silah ihracatçıları listesinde Çin’in az
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün
farkla önünde bulunan Almanya ve Fransa’nın, Çin’e modern
dünya genelinde silah satışına ilişkin 2012 raporuna göre
silah sevkiyatına AB’nin ambargosu konusunda pozisyonunu
bu devlet, ilk kez, silah ihracatında önde gelen beş ülkeden
sertleştirmesi ihtimal dışı değil.
biri oldu. Böylelikle soğuk savaşın bitiminden sonra silah
satışında önde gelen beş ülke arasında ilk kez bir değişiklik
AB bunu, ABD ve Asya’daki müttefiklerinin baskısıyla da
yaşandı. Ayrıca, dünyada silah ihracatında önde gelen beş
yapabilir.
ülke arasında yer alan ilk Asya ülkesi oldu.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 31
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Örneğin Japonya, farklı düzeydeki açıklamalarla, Pekin’e
Eurogroup Başkanı Jeroen Dijsselbloem, AB’nin bütçe
silah
Brüksel’e
açığı limitini aşan her ülke gibi Fransa’nın da bunu nasıl
defalarca çağrıda bulunmuştu. 18 Mart’ta Japonya hükü-
düzelteceğini açıklamak için ‘iyi bir hikayeye’ ihtiyacı
meti, Fransa’nın önde gelen gemi yapımcılarından DCNS’in
olduğunu söyledi.
yasağının
kaldırılmaması
konusunda
Çin’le sözleşmesinden dolayı bu ülkeye tedirginliğini bildirdi.
Sözleşmede, helikopterlerin kötü hava koşullarında gemiye
Hollanda Maliye Bakanı ve Euro Bölgesi maliye bakanlarından
daha kolay iniş olanağını sağlayan tertibatın satışı öngörül-
oluşan Eurogroup’un Başkanı Dijsselbloem, katıldığı Avrupa
üyor.
Parlamentosu oturumunda kendisine yöneltilen bir soru üzerine ‘Eğer Hollanda gibi bir ülke yüzde 3 hedefine ulaşamazsa,
o zaman niye olduğunu anlatmak için iyi bir hikayeye ihtiyaç
olur’ dedi.
Olağanüstü
durumlarda
bazı
ülkelere
fazladan
süre
tanınabileceğini belirten Dijsselbloem, bunun, üzerinde
anlaşılan mali önlemlere ve yapısal reformlara bağlı olduğunu
söyledi.
DENİZBANK KIBRIS’TAKİ
DURUMDAN ETKİLENMEYECEK
Eurogroup Başkanı, ‘Fransa da her ülke gibi bu kriterler çerçevesinde değerlendirilecektir. Önümüzdeki yıl bu hedeflere
ulaşmak için fazladan ne yapıyorlar? Yapısal reform anlamında
Rusya’nın Sberbank şirketinin Türkiye’de sahip olduğu
ne yapıyorlar? Bunlar her ülke gibi Fransa için de geçerli’ dedi.
Denizbank’ın, Kıbrıs hükümetinin banka mevduatlarına
Geçtiğimiz ay Avrupa Komisyonu, Fransa’da bütçe açığının
muhtemel bir ek vergi kararından etkilenmeyeceği açıklandı.
GSYİH’ya oranının, bu yıl yüzde 3.7’yi bulacağı beklentisini
açıklamıştı.
TÜSİAD ve Saint Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu
tarafından organize edilen “Türkiye ve Rusya - Bölgesel
AB’nin Euro Bölgesi ülkeleri için bütçe açığı limiti yüzde 3.
Kalkınma için Ekonomik Entegrasyon” başlıklı bir panele
katılan DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, Prime haber
ajansına yaptığı açıklamada, “Kıbrıs Rum kesimiyle herhangi
bir bağlantımız yok.” dedi.
Denizbank’ın, Almanya ve Avusturya’daki varlığını genişletmeyi
planladığını belirten Hakan Ateş, 2013’te bu iki ülkede beşer
şube açılacağını açıkladı.
Sberbank, geçtiğimiz sene, aktifleri açıdan Türkiye’nin ilk
on banka arasında bulunan Denizbank’ın hisselerinin yüzde
99,85’ini satın almıştı.
FED POLİTİKA DEĞİŞTİRMEDİ
Amerika Merkez Bankası düşük faiz oranı ve büyük çapta
tahvil alımı politikalarını değiştirmeyerek Amerikan ekonomisini canlandırma çabalarını sürdürmeyi kararlaştırdı.
Merkez Bankası işsizlik oranının beklenen daha hızlı düşmekle
birlikte hala çok yüksek olduğunu , ayrıca otomatik bütçe kesintilerinin getirdiği kısıtlayıcı mali politikaların canlandırma
politikalarına devamı gerekli kıldığını açıkladı.
EUROGROUP BAŞKANI, FRANSA’DAN
‘BÜTÇE AÇIĞI’ İÇİN AÇIKLAMA İSTEDİ
32 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Konut sektörünün düzelmekte olduğunu vurgulayan Merkez
Kısa bir süre içinde bu yaklaşım değişti ve Rusya’ya yöne-
Bankası Amerikan ekonomisinde geçen yılın son çeyreğinde
lik bildik söylentiler ve şüpheler havasına girildi. Üstelik
duran büyümenin ılımlı oranda yeniden gelişmeye başladığını
bu değişim Rusya’nın ve Kıbrıs’ın Kıbrıs banka sisteminin
belirtti.
‘alınması’ konusunda anlaşmaya varamadıklarının açıklandığı
bir ortamda yaşanıyor. Ancak yine de söylentilerin ardı arkası
Merkez Bankası Amerikan ekonomisi için 2013 yılında 2.3-2.8
kesilmiyor. Kıbrıs’ta Rus askeri deniz üssü inşa edileceğine
oranında büyüme tahmininde bulundu. Banka yetkilileri daha
dair fantastik dedikodulardan tutun Kıbrıs’ın Gazprom
önce 2.3-3.00 oranında büyüme tahmin etmişti.
paraları ile kurtarılması gibi gerçeğe daha yakın gibi görünen
dedikodulara kadar her şey var. Gazprom konusunda şirketin
Amerikan Merkez Bankası FED, tahvil alım programıyla uzun
yapacağı masrafları Kıbrıs yönetiminin Akdeniz’deki adanın
vadeli faiz oranlarını aşağı çekerek yatırım harcamalarını
kıtasahanlığında petrol arama izni vermeleri ile telafi edeceği
teşvik etmeyi bu şekilde de ekonomiyi canlandırmayı umuyor.
iddia ediliyor. Gazprom böylesi planların olduğunu reddetti.
FED bugüne kadar, 2,5 trilyon dolarlık tahvil alımı yaptı, bu
Rusenergy şirketi ortağı, bağımsız uzman Mihail Krutihin de
yüzden de bilançosu 3 trilyona kadar çıktı.
Kıbrıs’ta petrol çıkarmanın Gazprom’un masraflarını telafi
edeceğine inanmayanlardan. Krutihin bu konuda şunları söyle-
Merkez Bankası Başkanı Bernard Bernanke ekonomik can-
di:
lanma hızlanana kadar piyasalarda para bolluğu yaratan
politikalarına devam edeceğini önceden açıklamıştı. Ancak
“Bana kalırsa işi biraz büyütüyorlar. Çünkü oradaki proje
son dönemde özellikle konut sektöründe görülen düzelme
pek de büyük değil, Gazprom için orada çalışmak çekici
ve işsizliğin azalmasıyla birlikte bankanın politikalarında
değil. Gazprom’un İsrail-Kıbrıs-Yunanistan arasında büyük
değişikliğe gidip-gitmeyeceği konusu öne çıktı.
bir gaz taşıma sisteminin kurulmasına karşı çıkması, Yakın
Doğu’dan geleneksel piyasasına rakiplerin girmesine engel
Toplantılar öncesinde Bernanke politikaların devamından yana
olmak istemesi daha mantıklıdır.”
olduğunu ve bankanın devre dışında kalmasının alınmaması
gereken bir risk olduğuna işaret etti.
Krutihin, Gazprom’u biraz endişelendiren ve AB tarafından
Rus enerji kaynaklarına alternatfi olarak görülen İsrail-Kıbrıs-
Bernanke ve FED başkanıyla aynı fikirde olanlar %7,7
Yunanistan devletleri arasında bir gaz taşıma sisteminin
oranındaki işsizliğin hala yüksek olduğunu söylüyor.
kurulması son derece sorunlu bir projedir görüşünü savunuyor.
Sorunların nedeni Yunanistan ve Türkiye arasındaki potansiyel
FED daha önceki açıklamalarında tahvil alımlarını durdurmak
değil Kıbrıs ve Türkiye arasındaki gernginliktir.
için işsizlikte hedef oran olarak %6,5’i belirlemişti. Enflasyon
oranı olarak da %2,5 seçilmişti. Bu iki rakam, bankanın tahvil
Krutihin sölzerine şöyle devam etti:
alımlarını durdurması için hedef belirlendiğinden hala FED’in
mevcut politikalarının devamı açısından bir çizgi oluşturmadı.
“Politik gerginlik ortamında arama çalışmaları yapmak, sismik
ölçümler almak, kuyu açmak şirketler için çok zordur. Özellikle
de etrafta savaş gemileri dolaşıyor ise hiç ihtimal verilecek bir
şey değildir.”
GAZPROM KIBRIS GAZ SAHASI İLE İLGİLENMİYOR
Kıbrıs’ta yaşanan banka krizi konusunda yeni yeni
söylentiler ortaya çıkıyor. Avrupa ve Amerikan basın-yayın
organlarında görülen ve adadaki banka mevduatlarına
GOOGLE’DAN SANAL NOT DEFTERİ HİZMETİ
%10’luk vergi uygulanmasını talep ederek Kıbrıs’ta banka
ABD’li bilişim devi Google, bulut tabanlı “Google Drive”
krizine neden olan AB ve AB üst düzey memurlarına yöne-
hizmetleri arasına bir yenisini daha ekleyerek sanal not
lik kritik yorumlar ancak birkaç gün devam etti.
defteri servisi başlattı.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 33
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
NE EKSİK ?
Ancak bundan kısa süre önce, haber kaynaklarını tek elden
okumaya imkan veren RSS okuyucusu ‘Google Reader’ı
kaldıracağını duyuran ve aldığı tek taraflı kararla kullanıcıları
Ücretsiz olan ve minimalist bir arayüzle işleyen “Google
şoke eden Google’un yeni sanal not defteri hizmeti “Google
Keep” servisi bütün kullanıcılara hizmet vermeye başladı,
Keep” için seçtiği zamanlama çok yerinde bulunmadı.
fakat uzmanlar Keep’in en fazla “kağıttan” bloknotlara rakip
olabileceğini ve Evernote ile rekabet etmesinin çok zor
Google’ın
“Keep”
adlı
servisi
başlatmak
için
seçtiği
olduğunu düşünüyor.
zamanlamanın doğru bulunmamasının nedeni ise kullanıcıların
Google’a başka bir sebepten dolayı kızgın olmasından
Çünkü Keep’i minimalist kılan etkenler, bu servisin “sınırlı
kaynaklanıyor.ABD’li bilişim devi haber okuma servisi ‘Google
kabiliyetleriyle” fazlasıyla ilişkili. Çünkü Keep’in basitliği rakip-
Reader’a 1 Temmmuz 2013?de son vereceğini duyurmuş
lerinin sahip olduğu çok temel özelliklere sahip olmamasından
ve kullanıcılarından abone oldukları RSS kanallarını yedekl-
kaynaklanıyor.
emelerini istemişti. Birçok kullanıcının bu sebeple Google’a
kızgınlığı sürerken, diğer yandan da “Google Keep” adlı yeni
Google Keep servisi, yeni yazılı ya da sesli not oluşturma, not
servisin benzerleri arasında tutunup tutunamayacağı henüz
paylaşımı, yapılacaklar listesi hazırlama ve resim yükleme gibi
kestirilemiyor.
çok genel özelliklerin haricinde daha karmaşık fonksiyonları
desteklemiyor. Bu işlemlerden birini akıllı telefonu ile yapan
YENİ UYGULAMANIN FİŞİ NE ZAMAN ÇEKİLECEK
kullanıcı yüklediği içeriği eşzamanlı olarak tablet bilgisayarında
da kullanabiliyor. Masaüstü bilgisayarda ise tarayıcı üzerinden
Google’a güvenerek favori web adreslerini ve linklerini
daha önce tutulan notlara erişmek mümkün.
“Google Reader” aracılığıyla saklayan kullanıcılar, bu servisin kaldırılacak olması yüzünden bir anda ortada kalırken,
Keep’de notlar arasında metin araması yapmak ve tutulan
teknoloji blogu yazarları da “Keep” adlı hizmetin ne kadar süre
notları yedi farklı renk ile işaretlemek mümkün. Ancak bütün
devam edeceğinin belirsiz olduğuna dikkat çekti.
notları tek bir renkle göstermeye imkan vermeyen Google
Keep, bu özelliği daha başından işlevsiz kılmış görünüyor.
Birçok blogcunun Google’ın yaptığı duyurunun ardından gün-
TEK KİŞİLİK NOT DEFTERİ
deme getirdiği ilk soru “Google bu servisin fişini ne zaman
çeker acaba?” şeklinde oldu.
Google’ın 2011 yılında son verdiği çevrimiçi not defteri hizmeti
EVERNOTE’A RAKİP Mİ ?
“Google Notebook” tutulan notları etiketlemeye izin verirken,
Keep’de bu fonksiyona dahi yer verilmediği görülüyor.
Bilindiği üzere “Evernote”, Microsoft “One Note” ya da Apple’ın
işletim sistemine entegre ederek sunduğu “iCloud Notlar”
Bu açıdan bakıldığında Google Keep adlı servisi “sanal post-it”
uygulaması, kullanıcıların akıllı telefonlarına ve bilgisayarlarına
hizmeti olarak da değerlendirilmesi mümkün. Fakat görünen o
aldığı notları senkronize etmelerine imkan veriyor.
ki Google burada da her bir kullanıcının tek başına yaşadığını
varsayıyor.
Örneğin Evernote bu hizmeti çevrimiçi kullananlara ücretsiz,
çevrimdışı da kullanmak isteyenlere ise ücretli olarak sunuyor.
Çünkü post-it kağıdı üzerine yazılan bir notu buzdolabına
Apple’ın “Notlar” adlı uygulaması ise ücretsiz kullanılabiliyor.
ya da bilgisayarın üzerine yapıştırarak diğer “kullanıcılar”
Microsoft da belli bir sınıra kadar ücretsiz hizmet veriyor.
ile “paylaşmak” mümkünken, Google Keep buna da imkan
vermiyor. Keep ile hazırladığınız alışveriş listesini, eğer
Google’ın yeni Keep adlı hizmeti ise bulut tabanlı ağ belleği
öğrenciyseniz ev arkadaşınızla ya da evliyseniz eşinizle
Google Drive’ı kullanıyor ve ücretsiz işliyor. Mobil uygulaması
paylaşma imkanınız bulunmuyor.
ilk etapta sadece Android işletim sistemiyle çalışan telefonlar
için geliştirilen Keep’in daha sonra iOS ve Windows 8 için de
geliştirileceği tahmin ediliyor.
Keep’i mobil olarak kullanmak isteyenlerin öncelikle bir Google
hesabına sahip olması ve ayrıca akıllı telefonlarındaki Android
sürümünün de 4.0 ve üzerinde olması gerekiyor.
.
34 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
Kaynak : USASABAH ve Ajanslar
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
GÜNEY KIBRIS’TAKİ KRİZ GÖZLERİ
LETONYA’YA ÇEVİRDİ
HİTO, AMERİKAN MODELİ BİR BAŞBAKAN OLUR
Gassan Hito’nun Suriyeli muhalifler tarafından geçici
Nüfusunun üçte biri Rusça konuşan Letonya, aynı zaman-
hükümet başkanı seçilmesinin yankıları sürüyor. Vatan
da Rusya için büyük bir dış yatırım merkezi. Letonya
Gazetesi Dış Haberler Editörü Uğur Koçbaş, Hito’nun,
bankalarında yabancılara ait hesaplar son yıllarda artış
Suriye’de yeni bir hükümet kurulursa ve onun başına
gösterdi.
geçerse Amerikan modeli bir başbakan olacağına vurgu
yaptı.
Ancak bankacılık sektörünü denetleyen kuruluş FKTK’nın
Başkanı Kristaps Zakulis, büyük miktarda Rus parasına ev
Suriye Muhalif ve Devrimci Ulusal Güçler Koalisyonu tarafından
sahipliği yapan ve Euro Bölgesi ile bir kurtarma programı için
yapılan seçimde, Suriye’nin geçici hükümet başkanı Gassan
anlaşmaya varmaya çalışan Kıbrıs’taki sorunlardan kaynakla-
Hito oldu.
nan büyük bir para akışı beklemediklerini söyledi.
İstanbul’da gerçekleştirilen seçimde, 62 SMDK üyesi oy
Zakulis, yaptığı açıklamada ‘Önümüzdeki günlerde bilinmeyen
kullandı. Gassan Hito, 35 üyenin oyunu alarak geçici hükümet
kaynaklardan Letonya’nın finans sektörüne büyük bir para
başkanı oldu.
akışı olacağı beklentilerinin bir temeli yok. Aynı zamanda
Letonya’nın ikinci bir Kıbrıs olacağı açıklamaları da gerçeği
Adaylardan Esad Mustafa 7, Velid ez-Zu’bi ise 2 üyenin
yansıtmıyor, çünkü iki ülkenin finans sektörlerinin büyüklüğü
oyunu aldı. 18 üye ise boş oy kullandı. Hito’nun büyük ölçüde
ve ekonomilerinde tuttukları yer çok farklı’ dedi.
İslami eğilimli üyelerden aldığı destekle yeni görevine seçildiği
bildirildi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Rum yönetimine kurtarma
paketine karşılık 6 milyar Euro bulmak için Pazartesi gününe
Hito, Suriye Ulusal Konseyi’ne başkanlık eden Seyda’dan
kadar süre verdi. Aksi takdirde adanın güneyindeki bankalara
sonra Suriye muhalefetinde üst düzey temsil makamına gelen
sağlanan likidite kesilecek.
2. isim oldu.
Güney Kıbrıs parlamentosu, çoğu Ruslara ait olan mevduat-
Vatan Gazetesi Dış Haberler Editörü Uğur Koçbaş, Atilla
lara bir vergi getirilmesi planını kabul etmemişti.
Güner’le Akşam Postası Programı’nda, Hito’nun başbakan
seçilmesini değerlendirdi.
Önümüzdeki yıl Euro Bölgesi’ne katılmaya hazırlanan
Letonya da 2008 yılında büyük bir kriz yaşamıştı. Krizde, Rus
Uğur Koçbaş : Taliban devrildikten sonra Afganistan’ın
müşterilerle çalışan büyük bir banka batmış ve ülkenin, AB ve
başına gelen Karzai’ye benzetiyorum. Karzai’yi de CIA’nin
IMF’ten mali yardım alması gerekmişti.
yetiştirdiği söylenir. Uzun süre Amerika’da kaldığı bilinir. Hito
da aynı şekilde Amerikan vatandaşı ve Teksas’da yaşamış.
Krizde neredeyse dörtte bir oranında küçülen ülkenin ekono-
Orada şirketi var. Esad devrilip, yeni bir hükümet kurulursa ve
misi şu anda iyileşiyor.
onun yerine geçerse Amerikan modeli bir başbakan olacak.
İngiltere’de bir sistem var, normal hükümet kurulur, bir de
Letonya, yabancılara hizmet veren bankaların sıkı bir şekilde
muhalefet kendi hükümetini kurar. Ona da gölge kabine denir.
denetlendiğini ve bankalara hücum yaşanması halinde
Aslında Suriyeli muhalifler gölge kabineyi kuruyorlar. Suriye
sağlanabilecek likiditenin mevcut olduğunu söylüyor.
başkanına alternatif bir başbakan seçtiler. Bu aslında çok açık
mesaj. “Biz bir mücadele veriyoruz. Artık Amerika bize destek
olsun” mesajı bu.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 35
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Amerikan Dışişleri Bakanı Kerry’nin yaptığı açıklamada buna
Yeni kurallar yalnızca AB karasularında geçerli olacak. Ancak
bir nevi destek niteliğinde. “İngiltere’yle Fransa muhaliflere silah
Komisyon, bu standartların tüm ülkelerde uygulanması için
vermek istiyorsa kimse onları engelleyemez” diye bir açıklama
tüm dünya ile birlikte çalışacaklarını söyledi.
yaptı Kerry. Hatta buna Amerika’nın da katılabileceğini söyledi.
Bu üç ülke çok açık bir şekilde “Biz muhaliflere bundan sonra
Avrupa Parlamentosu’ndaki Yeşiller grubunun mensupları
destek vereceğiz” dedi. Muhalifler de “Bakın biz size ne kadar
ise Genel Kurul’a, yasaya nihai onayı vermeme çağrısında
yakın bir liderle bu yolda yürümeye karar verdik” diye karşılık
bulundu.
verdiler.
Yeşiller grubundan Avusturyalı parlamenter Eva Lichtenberger,
yeni mevzuatın güvenlik düzenlemelerindeki tüm boşlukları
kapatmadığını söyledi. Lichtenberger, ‘Aynı zamanda hassas
veya (Kuzey Kutbu gibi) uç noktalarda sondajı askıya alma
çağrısında da bulunmuyor’ dedi.
UYGULAMA DA MANEVRA ALANI VAR
Greenpeace ise ön anlaşmanın olumlu olduğunu ve risk
değerlendirme
şartının,
dürüst
olmayan
kuruluşları
caydıracağını söyledi.
İLK AB DENİZDE SONDAJ YASASI YOLDA
Greenpeace AB İklim Politikası Müdürü Joris den Blanken,
Yasanın Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin de
‘Denizde sondaj için bu AB güvenlik kanunu, petrol şirketlerinin
desteğini alması gerekiyor. Çevreciler yasanın yeterince
Kuzey Kutbu’nda riskli bir maceraya kalkışmadan önce uzun
katı olmadığı görüşünde, ancak yasanın petrol sızıntılarının
ve derinlemesine düşünmesini sağlama yolunda atılmış bir
önüne geçebileceği görüşü de dile getiriliyor.
adım’ dedi, ancak ‘Anlaşma maalesef, uygulama alanında çok
fazla manevra alanı bırakıyor’ diye de ekledi.
Denizden en çok petrol çıkaran AB ülkelerinden İngiltere’de
siyasetçiler, yasadan memnuniyetlerini dile getirdi. İngilizler,
İngiltere, bu kanunun yönetmelik formunda olmasını isteyen
Kuzey Denizi’nin çetin şartlarında yıllar boyunca elde ettikleri
ülkelerin başında geliyordu. Bu sayede kanun, onaylanmasının
tecrübelerin, İngiltere’deki güvenlik standartlarını halihazırda
ardından 27 AB ülkesinde birden otomatik olarak yürürlüğe
mükemmel seviyeye taşıdığı, yasayla birlikte diğer ülkelerin de
girmek yerine, her ülkede tek tek ulusal mevzuata dahil
buna uyum sağlayacağı görüşünde.
edilmek zorunda olacak.
Avrupa Komisyonu’nun enerjiden sorumlu üyesi Günther
İngiltere’nin Avrupa Parlamentosu’ndaki Muhafazakar vekil-
Oettinger, ‘Bu kurallar, halihazırda bazı ülkelerde büyük ölçüde
leri, Kuzey Denizi’ndeki standartları aşağıya çekebileceğini
uygulanan, en üst düzey güvenlik standartlarının Avrupa
savundukları tekliflerin önüne geçtiklerini söyledi.
çapında tüm petrol ve doğalgaz platformlarında izlenmesini
sağlayacak’ dedi.
Muhafazakar parlamenter Vicky Ford, ‘Güvenlik standartlarımızı
aşağı çekmek yerine, Avrupa’nın geri kalanının da İngiltere’nin
Komisyon, Meksika Körfezi’nde Mayıs 2010’da meydana
yüksek standartlarına ulaşmasına destek vereceğiz’ dedi. gelen kazanın ardından ulusal güvenlik kurallarını gözden
geçirdiklerini ve dünyanın en üst güvenlik, sağlık ve çevre
standartlarını Avrupa Birliği çapında uygulamak istediklerini
söyledi.
Mevzuat çerçevesinde güvenlik standartlarının ihlali halinde
lisans iptaline kadar gidebilecek cezalar öngörülüyor.
Şirketlerin aynı zamanda acil durum planları ve risk
değerlendirmeleri de hazırlaması gerekecek ve kıyıdan 370
kilometreye kadar, çevrede meydana gelebilecek tüm zararlardan sorumlu olacak.
36 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
İNGİLTERE’DEN YENİ NÜKLEER SANTRALA ONAY
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
İngiltere, ülkede kurulması planlanan yeni kuşak nükleer
Rekabete,
santrallerin ilkine onay verdi.
arkadaşı Aref’ten başlayarak İran devrim muhafızları eski
eski
liberal
Cumhurbaşkanı
Hatami’nin
iş
komutanı Mohsen Rezai’ye kadar liberal reformcu politikanın
Enerji Bakanı Ed Davey, Avam Kamarası’nda yaptığı
taraftarlarının yanı sıra sert radikal tutucu politikanın taraftarları
açıklamada, Somerset kentinde kurulacak Hinkley Point C
da katılıyorlar.
santralının inşaatı için Fransız enerji devi EDF’e planlama izni
verildiğini bildirdi.
Aralarında, İran’ın geleceğiyle ilgili birbirine tamamen karşıt
görüşleri savunan ünlü politikacılar bulunuyor. Kayda değer bir
Davey, hayati önem taşıdığını söylediği projenin bölgede yeni
husus daha var: savundukları tüm düşünceler, sırf İslam rejimi
işler yaratarak yerel ekonomiye katkıda bulunacağını kaydetti.
çerçevesinde bulunuyor.
Ed Davey, İngiltere’nin 2010 yılının Mayıs ayından bu yana
aralarında rüzgar enerjisi, biyokütle ve doğal gaz santralleri de
Rusya Şarkiyat Enstitüsü görevlisi Yelena Dunayeva,
bulunan birçok enerji projesine onay verdiğini söyledi.
Rusya’nın Sesi radyosuna verdiği demeçte şunu söyledi:
14 milyar sterline mal olması beklenen yeni nükleer santral 5
“Dini lider Ayetullah Hamenei, zor bir seçimle karşı karşıya. En
milyon konutun enerji ihtiyacını karşılayacak.
umut verici ve sadık adaylardan kimi desteklemeli? Çok karışık
iç ve dış politik durumda üst zümrenin yanı sıra tüm toplumun
Projenin, inşaat aşamasında 20-25 bin, bitiminde de 900 kişiye
bölünmüşlüğe yol açabilecek hatalar yapılmamalı.
istihdam yaratacağı belirtilmekte.
Ülkenin, seçmenlerin ezici çoğunluğunun işine yarayacak ve
İngiltere’de hükümet, karbon salımını azaltmak için nükleer
bir nevi hükümet koalisyonu kurabilecek kuvvetli bir lidere
santrallerin devreye girmesi gerektiği görüşünde.
ihtiyacı olduğu açık. Bu bağlamda İran’da, pragmatik görüşlü
eski Cumhurbaşkanları Ali Ekber Haşemi Rafsancani ile
Çevreci gruplar ise hem nükleer atıklardan dolayı, hem de san-
Muhammed Hatami gibi güçlü siyasetçilerin olası adaylığından
tralin yapım maliyetini çıkarmak için hükümetin elektriğe zam
sıkça söz edilmeye başladı.”
yapılmasını kabul edeceği kaygısıyla projeye karşı çıkıyor.
Uluslararası yaptırımların ve çoğunluğa göre Cumhurbaşkanı
Ahmedinejad’ın yanlış kararlarının sonucu olarak meydana
gelen ciddi ekonomik zorluklar zemininde seçim öncesinde,
2009 yılında yaşanandan daha karışık bir durum oluştu. Dört yıl
önce protesto etkinliklerinin merkezi, Tahran’dı. Analistler, protesto eğilimlerinin şimdi diğer bölgelere de yayıldığı kanısında.
Üstelik politik nedenlerin yanı sıra hoşnutsuzluğun ekonomik
nedenleri de var.
İRAN’DA CUMHURBAŞKANLIĞI YARIŞI BAŞLADI
Politik ve ekonomik protestoların birleşmesi olasılığı, iktidar
İranlı
reformcular,
14
Haziran’da
rejimi için endişe verici bir beklenti halini aldı.
yapılacak
İran yönetimi, 2009 yılının yaşananlara benzer olayları önle-
cumhurbaşkanlığı seçimleri için otorite sahibi bir
mek için “yangın önleyici tedbirler” alıyor. Aynı zamanda halka,
adayını buldu. Liberal güçler, eski İran Cumhurbaşkanı
düşmanların entrikalarına İran’ın başarı ile karşı koyduğu
Muhammed Hatami’nin Birinci Yardımcı Muhammed Rıza
ve yaptırımlar sonucunda ülkenin ekonomik bağımsızlığını
Aref tarafından temsil edilecek.
sağlamlaştırdığı fikri telkin ediliyor.
Seçimine üç ay kala, 10’u aşkın kişi daha adaylığını sürdü.
Seçim günü yaklaştıkça son haftalarda bol bol tumturaklı
İranlı siyaset uzmanlarına göre, adaylar listesi daha da uzuy-
açıklamalar yapılıyor. Bu arada, dünyanın en modern destroyer-
acak. İç ve dış politika faktörlerinin seçim öncesi rekabete ne
inin suya indirildiği, hayalet uçağın testlerden geçirildiği, en
gibi bir etkisi olacak?
sevimli maymunun uzaya gönderildiği, nükleer araştırma
merkezlerinde en modern santrifüjlerin montajının sürdüğü ve
Nisan-Mayıs aylarında, seçim yarışı, en önemli aşamaya
ülkede yeni kaliteli uranyum yataklarının keşfedildiği bildiriliyor.
girecek.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 37
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Tahran, uluslararası toplum adına arabuluculuk yapan 5+1
Grubu ile gerçekleştirilen sonucu belirsiz son görüşmelerden
bile Batı’nın yakında teslim olup İran’ın istemlerini kabul
edeceği ve belki yaptırımlardan vazgeçeceği hükmünü
çıkarıyor.
Tahran, biraz beklemek gerektiği, bunun için ulusun iradesine
ve beraberliğine ihtiyacı olduğu kanısında. Mevcut sıkıntılar
da geçici bir olay. Öte yandan, mevcut muhalefetin, tüm bu
konularda benzer tutuma sahip olması, yalnız birkaç önemli
İTALYA’DA HÜKÜMETİ KURMAYI
İLK BERSANİ DENEYECEK
olmayan konuda cumhurbaşkanını eleştirmesi de çok ilginç.
Dışarıdan, programları arasında önemsiz bir fark olduğu
İtalya’da geçtiğimiz ay kördüğümle sonuçlanan seçimin
görülebilir. Aslında benzer sözler altında, liberal görüşlü aday-
ardından Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano, hükümeti
larla muhafazakâr adaylar birbirinden tamamen farklı şeyler
kurma görevini ilk olarak merkez solun lideri Pier Luigi
kastediyor.
Bersani’ye verdi.
Seçimlerde en büyük şansı, sonsuz problemlerden yoru-
Bersani liderliğindeki Demokratik Parti, sandıktan birinci sırada
lan halkın beklentilerine yanıt verecek, aynı zamanda üst
çıkarak Parlamento’nun alt kanadının kontrolünü ele geçirmişti.
zümredeki en nüfuzlu çevrelerin, öncelikle dini lider Ayetullah
Ancak Senato’da hiçbir parti çoğunluğu sağlayamamıştı.
Hamenei’nin çevresindeki kişilerin onayını alacak politikacılar
elde edecek.
Bersani, sandıktan ikinci sırada çıkan eski Başbakan Silvio
Berlusconi liderliğindeki merkez sağ ile koalisyona kapıyı
Yakında seçim kampanyasının finalinde, Tahran’da başlıca
kapatmıştı.
kararları alanlar, zor bir seçimle karşı karşıya kalacak. Mevcut
durumda hata yapmak hakları da yok.
Seçimde büyük başarı göstererek oyların dörtte birini alan,
düzen karşıtı 5-Yıldız Hareketi’nin lideri eski komedyen Beppe
Kaynak : RU
Grillo da hiçbir parti ile koalisyona gitmeyeceğini açıklamıştı.
Eğer hükümet kurma görüşmelerinden bir sonuç çıkmazsa,
İtalya’da seçimlerin tekrarlanması da gündeme gelebilecek.
Bersani, seçimden net bir galibiyetle ayrılamamış olması sebebiyle kendi partisinde de baskı altında.
İSKOÇYA BAĞIMSIZLIK
REFERANDUMUNUN TARİHİ BELİRLENDİ
İskoçya’nın bağımsızlık referandumu, 18 Eylül 2014 yılında
yapılacak.
Konuyla ilgili açıklama yapan bölgesel hükümetin lideri Alex
Salmond, tarihi oylamanın, İskoçyalıların İngiliz ordusuna galip
KAHVE İÇMEK KAZA RİSKİNİ AZALTIYOR
geldiği muharebenin 700’üncü yıldönümünde yapılacağına
Avustralya’da yapılan bir araştırma, kahve içen uzun
dikkat çekti.
mesafe kamyon ve TIR şoförlerinin daha az kaza yaptığını
ortaya koydu.
Referandumda çoğunluğun “Evet” demesi durumunda İskoçya,
2016 Mart ayında bağımsız devlet olarak ilan edilecek. Son
Araştırmada, yakın geçmişte kaza yapmış 530 ağır araç
anket çalışmalarına göre bağımsızlık fikrini halkın sadece
şoförüyle, kaza yapmamış 517 şoför karşılaştırıldı. İngiliz Tıp
yüzde 30’u destekliyor. İskoçların yüzde 50’si ise Birleşik
Dergisi’nde yayımlanan araştırmada, kahve ve kafein içeren
Krallıkta kalmak istiyor.
diğer içeceklerin kaza riskini azalttığı belirtildi.
38 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
KAHVE UYKUNUN YERİNİ TUTMAZ
Haberi Prime ajansına veren Sberbank Başkanı German Gref,
Güvenli sürüş uzmanlarıysa, kahvenin uykunun yerini
ancak bankasının buna ilgi göstermediğini de ifade etti.
tutamayacağının altını çizdiler. Araştırmaya katılan şoförlerin
üçte birinden fazlası, kafeinli içecekler tükettiklerini söyle-
Gref ayrıca, Sberbank’ın Kıbrıs’ta kayıtlı Rusya şirketlerine
di. Bunları yarısıysa, bu içecekleri uyanık kalabilmek için
vermiş olduğu yüklü bir kredi miktarının bulunduğunu
aldıklarını belirttiler.
doğrulayarak şirketlerin adada faaliyet göstermediklerinden
dolayı bunda herhangi bir tehlike görmediğini ifade etti. Gref,
YÜZDE 70’İ KENARA ÇEKİP UYUYOR
“Müşterilerimizi daha altı ay önce, ada mevzuatına göre opera-
Direksiyon başında uyumamak için kafeinli içecek tüke-
syon yapmaktan adım adım vazgeçmeleri konusunda uyardık.
tenlerin, tüketmeyen meslektaşlarına göre kaza riskini
Bence, şirketlerin çoğu paralarını ciddi boyutta topladı.”dedi.
yüzde 63 oranında azalttıkları tespit edildi. Bu oran, yaş,
uyku düzenleri, kat edilen mesafe, alınan molalar ve gece
Sberbank Başkanı, acele sonuçlar çıkarılmaması ve Kıbrıs
sürüş programı gibi diğer faktörlerin de dikkate alınmasıyla
Yönetiminin kararlarının beklenmesi gerektiği çağrısında
hesaplandı. Araştırmaya katılan şoförlerin yüzde 70’i de,
bulundu.
uykuları geldiğinde kenara çekip, uyuduklarını söyledi. Bu da,
güvenli sürüş uzmanlarının şiddetle önerdiği bir şey.
YORGUNLUĞUN ÇARESİ DİNLENMEK
Çalışmayı yapan Sydney Üniversitesi’nden bilim insanlarının
başı
Lisa
Sharwood,
şoförlerin
yorulduklarında
mola
almalarının yapılacak en iyi şey olduğunu söyledi.
Ancak Sharwood, bu molalar sırasında uyumanın mı, yoksa
kahve içmenin mi daha iyi olduğu konusunda hala net bir
KIBRIS RUM KESİMİNDE
MEVDUAT VERGİSİ SIKINTISI
sonuca varamadıklarını vurguladı.
Kıbrıs Rum Kesimi sakinleri, ekonomik kurtarma pakİngiltere’deki yol güvenliği uzmanlarıysa, halsizliğin tek gerçek
eti karşılığında mevduat hesaplarından bir seferlik vergi
tedavisinin uyumak olduğunu söylüyor.
alınması kararına tepki gösteriyor.
GECE UYKULARINI İYİ ALMALI
Tek seferlik vergi şartı, Euro bölgesi maliye bakanları ve
İngiltere Ulaştırma Bakanlığı’ndan bir sözcü, “Yorgun araç
Uluslararası Para Fonu tarafından iflası önlemek amacıyla
sürmek kaza riskini önemli ölçüde arttırıyor. Dolayısıyla
Güney Kıbrıs’a 13 milyar dolarlık yardım paketi sunulması
şoförlere, direksiyon başına geçmeden önce iyice dinlen-
karşılığında getirildi.
melerini tavsiye ediyoruz. Şoförler gece uykularını iyi almalı,
yeterli sayıda mola vermeli ve yorgunlarsa kenara çekip, din-
131 bin dolar ve üzerindeki mevduat hesaplarından %9,9, 131
lenmeliler” dedi.
bin doların altındaki hesaplardan ise %6,75 oranında vergi
alınmasını öngören plan yabancılar dahil mevduat hesabı
bulunan herkesi kapsıyor.
Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, verginin
haksız ve tehlikeli olduğunu bildirdi. Birçok Rus bankası ve
şirketinin Kıbrıs Rum Kesimi’nde milyarlarca dolar tutarında
hesabı bulunuyor.
Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki mali kriz nedeniyle tüm dünya
borsalarında düşüş yaşanıyor.
KIBRIS BANKASI, SBERBANK’IN İLGİSİNİ ÇEKMEDİ
Kıbrıs Rum lideri Nico Anastasiades televizyondan halka
Sberbank’a Kıbrıs’ta banka satın alması önerildi.
etmemesi durumunda iflas tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını
seslendiği konuşmasında parlamentonun vergi tasarısını kabul
ve Euro bölgesinden çıkartılma riskinin bulunduğunu söyledi.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 39
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Kıbrıs Rum Kesimi, Euro bölgesinde ekonomik yardım paketi
Macaristan hükümeti bu kez de Avrupa Komisyonu’nun
alan beşinci ülke. Ancak bu beş ülke içinde sadece Kıbrıs’taki
adaletten sorumlu üyesi Viviane Reding’in, ülkenin
mevduat hesabı sahiplerinin yardım paketini kendi ceplerinden
yargısıyla ilgili bir eleştiri sebebiyle duyduğu ‘derin öfkeyi’
karşılamaları bekleniyor.
dile getirdi.
Birçok Kıbrıslı, hesaplarından para çekmek için bankaların
Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinde yer alan bir
otomatik para çekme makinalarına akın etti. Bugün ulusal tatil
makalesinde Reding, bir İrlanda vatandaşını, karıştığı ölümlü
olması nedeniyle bankalar Salı gününe kadar kapalı kalacak.
bir trafik kazası sebebiyle Macaristan’a iade etmek istememe-
Ancak mevduat hesabı sahiplerinin para çekmesini engelle-
sinin ‘anlaşılabilir’ olduğunu yazmıştı.
mek amacıyla bankaların Salı günü de kapalı kalması olasılığı
bulunuyor.
Reding, ‘Hiç şaşırmadım. Ne de olsa tüm bunlar, Macaristan’da
yargı bağımsızlığıyla ilgili ciddi şüphelerin gündeme geldiği bir
dönemde oldu’ dedi.
2000 yılında Ciaran Francis Tobin isimli İrlandalı iş adamı,
Budapeşte yakınlarında yaptığı kazada iki çocuğun ölümüne
yol açmıştı. Tobin, Macaristan’da gıyabında mahkum edilmişti.
Macaristan, 2004 yılında Avrupa Birliği’ne katılmasının
ardından Tobin hakkında bir Avrupa Tutuklama Emri çıkardı.
KIBRIS’TAKİ BİRÇOK RUS DEVLET
ŞİRKETLERİNİN HESAPLARI BLOKE EDİLDİ
Ancak İrlanda Yüksek Mahkemesi, Tobin’in iadesini iki kez
Kıbrıs’taki birçok Rus devlet şirketinin hesapları bloke
Macaristan Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada,
edildi. Bununla ilgili olarak Rusya Başbakanı Dmitriy
‘Macaristan Adalet Bakanlığı, Viviane Reding’in Tobin davası
Medvedev Avrupa medyasına demeç verdi.
ve Macar yargısı arasında bağlantı kuran açıklamalarından
reddetti.
duyduğu derin öfkeyi dile getirmektedir’ denildi.
Medvedev konuşmasında “Bizim çok miktarda açık kamu
kuruluşumuz Kıbrıs üzerinden çalışıyor. Paralar bilinmey-
Macaristan Adalet Bakanı Tibor Navracsics, haftasonu Reding’e
en nedenlerden dolayı bloke oldu” ifadelerini kullanarak
hitaben kaleme aldığı açık mektupta Reding’den, ‘Yeterince
şaşkınlığını dile getirdi.
temeli bulunmayan ve genel itibariyle kötü niyet barındıran
açıklamalarda bulunmaktan imtina etmesini’ istemişti.
Medvedev’in sözlerine göre, birçok şirket işlemler için uygun
bir yetki sağlandığı için hem Rus hem de Kıbrıs dahil yabancı
Brüksel uzun zamandır, Macaristan’da Başbakan Viktor Orban
bankalarda hesaplara sahipler. Uluslararası kuruluşların
yönetimi altında yargının ve diğer demokratik kurumların
Kıbrıs’a önerisiyle zorunlu olarak mevduat hesaplarından
bağımsızlığıyla ilgili endişelerini dile getiriyor. AB ile Macaristan
vergi alınması bazı yetersizliklerin kanıtıdır. Bu Kıbrıs’ta müm-
arasındaki gerginliklerin son halkası, Macaristan’ın bu ay
künse İspanya, İtalya ve mali sorun yaşayan diğer ülkelerde
anayasasında yaptığı tartışmalı değişiklikler olmuştu.
de neden olmasın? Yarın orada mevduatlara da el konulabilir.
OECD ÇİN’DE YENİ REFORM İVMESİ GEREKİYOR
MACARİSTAN’DAN AB’NİN
YARGI ELEŞTİRİLERİNE TEPKİ
40 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı OECD, Çin’de
uzun vadeli büyümenin devamı açısından “yeni reform
ivmesi” gerektiğini vurguladı.
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
OECD finans sektörü, kentleşme, devlet mülkiyeti ve teknolojik
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta gerçekleşen görüşmenin
buluşları reform yapılması gereken temel alanlar olarak öne
ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, müzakerenin
sürdü.
gündemde olan tüm konular üzerinde tam bir fikir birliğinin elde
edildiğini kaydeden Gurbangulı Berdımuhamedov, “Afganistan
Çin’in küresel mali krizi diğer teşkilat üyelerinden daha iyi
üzerinden Tacikistan’a gidecek demiryolu, bize ve bölgenin
göğüslediğini ifade eden OECD, fiyat farklılıkları bertaraf
diğer ülkelerine, dünya piyasalarına çıkmak için ek bir fırsat
edildiğinde Çin’in 2016’da dünyanın en büyük ekonomisi olma
sağlayacak.” dedi.
yolunda ilerlediğini belirtti.
Afganistan lideri Hamid Karzai, demiryolu anlaşması için, “Üç
OECD raporunda Çin’in son dönemlerde yaşanan yavaşlamayı
devlete yarar sağlamak dışında bölge ülkelerin ekonomik
aşarak yeniden hızlı bir ekonomik büyüme yoluna girdiğine
ve manevi yakınlaşmasını sağlayacak çok önemli bir adım”
dair işaretler görüldüğü vurgulandı.
sözlerini kullandı.
Ancak “enerjik ve sosyal bakımdan kapsayıcı büyümenin uzun
Tacikistan Devlet Başkanı Emomali Rahmon, projenin başarılı
vadede devamı açısından yeni bir reform ivmesi” gerektiği
bir şekilde uygulanması için Asya Kalkınma Bankası ve İslam
ifade edildi.
Kalkınma Bankası’nın bu projeye katılımını sağlamak gerekiyor, dedi.
OECD Çin ekonomisinin toparlanmakla birlikte hala bazı
risklerle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Dış etken olarak
küresel ekonomide yavaşlama, iç etken olarak ise yeni balonlara yol açma riski taşıyan ve bankaları ve yerel hükümetleri
bilanço dışı finansmana iten artan emlak fiyatları bu riskler
arasında görülüyor.
Gelir dengesizliği ve toplumun yaşlanması ise uzun vadede
gerginliğe neden olabilecek etkenler olarak sıralandı.
Ancak kilit sektörlerde reformlar yoluyla bu sorunların
aşılabileceği belirtildi.
PUTİN RUSYA VE ÇİN ARASINDAKİ
İLİŞKİLER KÜRESEL ÖNEMDE
Rusya’nın başkenti Moskova’ya resmi ziyarette bulunan Çin Cumhurbaşkanı Şi Jinping’i kabul eden Devlet
Başkanı Vladimir Putin, iki devlet arasındaki ilişkilerinin,
dünya politikasının en önemli faktörü olduğunu ifade etti.
Putin, “Geçtiğimiz yıllarda, ilişkilerimizi kurmak için çok fazla
çalıştık. Rusya-Çin ilişkileri, dünya politikasının en önemli
faktörüdür.” dedi.
ORTA ASYA’DA DEV BİR DEMİRYOLU PROJESİ
Rusya lideri, Şi Jinping’i, Çin Cumhurbaşkanı olarak seçilme-
Türkmenistan, Afganistan ve Tacikistan’ın ülkelerarası
si nedeniyle tebrik etti ve ilk ziyaretini Rusya’ya yapmak
demiryolu hattı inşa edecekleri açıklandı.
kararından dolayı teşekkür etti.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdımuhamedov,
Putin, “Bu, Çin ve Rusya’nın, ikili ilişkilerin inşasına ne denli
Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ve Tacikistan lideri
büyük önem verdiğini gözler önüne seriyor.” diye kaydetti.
Emomali
Rahmon,
“Türkmenistan-Afganistan-Tacikistan”
demiryolu hattı inşası konusunda anlaşmaya vardı.
Çalışmalar önümüzdeki temmuz ayında başlayacak.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 41
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Analistler Rus işadamanını dillendirdiği hissiyatı doğrular
nitelikte tahminler yapıyor. Paragone Danışma Grubu’ndan
Alexsandır Zaharov “Memnuniyetsizliği büyük olan Ruslar,
paralarını başka yerlere götürecektir.” diyor.
Paraların dışarıya kaçmaması için Kıbrıs’ta önlemler alınıyor.
Büyük miktarda paranın halihazırda dışarıya çıktığını söyleyenler de var: Vergi Danışmanlığı UK adlı İngiltere merkezli
RUS PARALARI KIBRIS’TAN KAÇAR MI ?
şirketten Edward Savulyak, “Kıbrıs’ta hala parası olan tek bir
Rus milyoner bile bilmiyorum.” diyor.
Kıbrıs’ta Rusya vatandaşlarına ait banka hesaplarının
başka ülkelere kaydırılacağı endişesi yaşanıyor.
Savulyak, bireysel yatırımcı olan çok sayıda Rus’un ise
yüzbinlerce dolarla ifade edilen mevduatlarını Kıbrıs’ta tut-
Bu durum, bankaların halihazırda var olan sorunlarını
maya devam ettiklerini ama milyonluk mevduatların çıktığını
derinleştirebilir.
söylüyor.
Euro Bölgesindeki krizle paralel olarak sorunlar yaşayan
Savulyak, söz konusu Rusların paralarını bir yıl kadar önce
bankacılık sistemini kurtarmaya çalışan Kıbrıs, tek sefer-
başka yerlere transfer ettiklerini; bunu yaptıkları sırada Kıbrıs
lik mevduat vergisi uygulayacağını açıklamış; halktan tepki
bankalarındaki krizin işaretlerinin ortaya çıktığını söylüyor.
gelmiş, paketin ayrıntıları Avrupa Birliği’nin de dahil olduğu bir
Kaynak : BBC
tartışmaya yol açmıştı.
Hükümet, mevduatlardan belli bir oranda tahsilat yapmak istiyor; bu yöndeki yasal hazırlık tepki topluyor.
Kesinti
yapılacak
mevduat
hesapları
arasında
Rus
vatandaşlarına ait olanlar da var.
31 MİLYAR DOLAR
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’e göre Rusların Kıbrıs’ta
31 milyar dolar nakiti bulunuyor; bunun 12 milyar doları Rusya
merkezli bankalara, 19 milyar doları ise işadamları ve bireysel
RUSÇA İNTERNETTE KULLANILAN 2.YAYGIN DİL
W3Techs şirketinin yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre
müşterilere ait.
Rus dili Almanca’yı biraz geride bırakarak internette
Bu paraların Rusya’dan kaçırılan ve kayıt dışı faaliyetlerin
kullanılan ikinci yaygın dil oldu.
ürünü olduğu iddiası özellikle Almanya’da kimilerince dile
getiriliyor. Alman dış istihbarat servisinin sızdırılan bir belge-
Dünya çapında ağın en popüler dilleri listesinin birinciliğini
sini kaynak gösteren Der Spiegel dergisi, Kıbrıs’a gelmesi
büyük bir puan farkıyla İngilizce koruyor. İnternette yer alan
gündemde olan kredilerden en çok Rus vatandaşlarının
sayfa ve belgelerin toplam sayısının yüzde 54,7’si İngiliz dil-
yararlanacağını iddia etti.
indedir. Rusça ve Almanca yüzde 5,9 oranına sahip, ama Rus
dili kullanım alanı yine de biraz daha geniş.
İki ülke arasında sıkı parasal ilişkiler Sovyetler Birliği’nin
dağılmasından sonra ortaya çıkan ve oligarklar olarak anılan
Bu dilleri yaklaşık yüzde 1 farkıyla İspanyolca (Katalonya
zengin Rusların paralarını merkezi denetimnden uzaklaştırmak
lehçesi ise beraber), Fransızca, Çince ve Japonca takip
için Kıbrıs’a göndermeye başlamalarıyla ortaya çıkmıştı.
ediyor. .ru alan adı daha 2011 yılının Eylül ayında .com ve
.net alanlarından sonra üçüncü popüler alan adı olmuştu. .ru
“SİNGPUR YA DA DUBAİ”
alanının yanısıra .su alan adının genişlemesi de gözlenmek-
BBC’den Ekaterina Drobinina ile konuşan bir Rus işadamı,
tedir. Rusça, Ukrayna, Beyaz Rusya, Kazakistan, Özbekistan
arkadaşları ya da çalışma arkadaşlarının paralarını derhal
gibi eski büyük SSCB ülkelerinin internet alanlarında da
Sİngapur ya da Dubai’ye aktaracaklarını söyledi.
popülerliğini koruyor
42 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
RUS HALKI TÜKETİME SUSAMIŞ
Rusya pazarının eskisi kadar da olmasa da halen büyüme
meyilli olduğuna değinen Türk yönetici, “Rusya pazarında
dünyanın diğer pazarlarla karşılaştırıldığında genel olarak
gerek bizim sektörde, gerek diğer sektörlerde fiyatlar oldukça
yüksek. Büyüyen Rusya pazarı, karlı bir pazar ve yüksek
ciroların yapılabildiği bir pazar. 1991’e kadar yaşayamamış. 80
RUSLARIN ALIM GÜCÜ
AMERİKALILARDAN DAHA YÜKSEK
yıllık bir tüketim birikimi var. İnsanlarda bir tüketim eğilimi var.
Avrupa’da bir insan 100 lira kazanıyorsa, muhtemelen bunun
30 lirasını biriktiriyor. Rusya’da ise insanların birikim eğilimleri
çok yüksek değil. İleride tabii ki tüketimin aynı şekilde devam
Rusya’da Türk iş adamları ile sohbete katılan Procter&Gamble;
etmesini beklemiyoruz. Ama diğer pazarlarla kıyasladığınız
Rusya Satış Direktörü Celal Artuz, Rusların alım gücünün
takdirde bu değerlerin 10-15 sene içinde devam etmesini bekli-
Amerikan vatandaşlarından çok daha yüksek olduğunu söyle-
yoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
di. Rusya’nın 2013’te yüzde 4 büyümesini bekleyen Artuz’a
göre, Avrupa pazarının geleceği parlak değil.
RUSYA BU YIL YÜZDE 4 BÜYÜR
Artuz Rusya büyüme rakamları ile ilgili şu tahminde bulun-
Rusya gündemi ile Türkçe yayın yapan www.haberrus.com
du: “Daha önce Rusya’nın GSMH’si yüzde 8 büyürken,
portalında yer alan haberde, Rusya pazarının küresel piyas-
2008 krizinde pazarda yüzde 8 daralma yaşandı. 2010’da
alarda en cazip durumda olduğuna değinen Türk yönetici,
büyüme yüzde 4, 2011 yüze 4, 2012’de yüzde 6, bu sene ise
“Amerika’daki bir kişi senede 60 bin dolar kazanıyorsa,
beklediğimiz büyüme rakamı yüzde 4.”
Rusya’da yılda 24 bin dolar kazanıyor. Ancak gerçek vergi
oranlarının düşük olması ve diğer etkilerle 60 bin dolar
RUSYA’DA YATIRIMCIYA DESTEK ARTIYOR
kazanan adamın eline kalan para 7 bin 200 dolar. Rusya’da
Türk yöneticiye göre faiz oranları önümüzdeki dönemde
ise 24 bin dolar alan insanın elinde kalan para 12 bin dolar. Bu
yüzde 10’lardan yüzde 6’lara kadar düşebilir. Diğer taraftan
çok önemli bir avantaj ve Rusya’da hala alım gücünün neden
yatırımcıya destekleyen gelişmeler yaşanıyor. Bununla bera-
devam ettiğinin göstergesi.” tespitinde bulundu.
ber bazı bürokratik aşılması gereken ciddi sıkıntılar büyük
yatırımcıları etkileme riski taşıyor. Ancak çeşitli reformlarla
Rus-Türk İşadamları Birliği’nin (RTİB) “Türk Profosyonelleri
ve şu anki yönetimin uygulamaları ile piyasanın daha cazip
Gözünde Rusya” başlığı ile düzenlenen sohbete konuşmacı
hale geleceği bekleniyor. İşsizlik oranları 2009’da yüzde
olarak katılan Artuz, 18 yıldır Amerika, Orta Asya ve
8’lerdeyken, şu anda bu oranlar yüzde 5’lere düşmüş durum-
Kazakistan’da şirketin çeşitli kademelerinde görev yaptı. Artuz,
da. Bu da pazarın aktif bir şekilde istihdam sağladığını gösteri-
ürünlerini 4,4 milyar tüketiciye ulaştıran şirketin2,5 yıldır Rusya
yor. Artuz’a göre, bir süredir pazarın sıkıntısı olan devalüasyon
satış direktörlüğü görevini üstleniyor.
da şu anda durulmuş durumda. Dolar 30-31 ruble dolaylarında
seyrediyor ve enflasyon riski yok.
AVRUPA 3-5 YIL İÇİNDE ZOR CANLANIR
Avrupa pazarının önümüzdeki 3-5 yıl içinde canlanma ihti-
RUSYA PAZARINDA REKABET ARTACAK
mali olmadığı değerlendirmesinde bulunan Artuz, “Amerika
Küresel firmaların BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin)
pazarında da ciddi sıkıntılar var. Çünkü,Amerika pazarında
ülkelerine ilgi gösterdiğine değinen Artuz şu tespitlerde bulun-
hep geleceğe satışlar yapılarak bir büyüme sağlandı. 30
du: “BRIC ülkelerinde büyüme olmasına rağmen, kimisinde
senelik evler alındı, evler alındıktan sonra, bunların değeri 100
karlılık yok, kimisinde alım gücü yok. Dolayısıyla Rusya
liradan 300 liraya çıktı. Bu artışlar gösterilerek ekstra krediler
pazarı bunların içinde ön plana çıkıyor. Ve dünyadaki tüm
alındı.
büyük oyuncular bunu gayet iyi biliyor. Bu pazara daha çok
globalleşme bekleyebilirsiniz. Hangi iş kolunda çalışıyorsanız
Dolayısıyla Amerikan tüketim pompalama zihniyeti artık sona
daha büyük bir rekabet, daha çok oyuncunun gelmesini
erdi. Bununla beraber mortgage krizinin yaşanması ile birlikte
bekleyebilirsiniz. Ve bu oyuncuların sizin bulunduğunuz sek-
Amerikan pazarının eskiye geri dönüşü ile ilgili hiç bir pozitif
törün marjları üzerinde baskı oluşturabileceğini beklemek
sinyal yok. Çin pazarı cazip bir pazardı, fakat Çin pazarında
gerçekçi olur. Ama bununla beraber Rusya pazarının diğer
da maliyetler ciddi anlamda artmaya başladı. Bunun da cazi-
pazarlara göre yüksek olan marjlarının da göreceli olarak
beleri bundan 5 sene önce konuşulandan daha da azalmış
devam etmesini bekliyoruz. Bir anda bu pazardaki marjların
durumda.” dedi.
yok olacağını da beklemiyoruz.”
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 43
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
ÖZEL YETKİLERİ BULUNUYOR
Koval, Rönesans Holding’in sponsorluğunda gerçekleşen
toplantıda belirlenen yol haritasıyla ilgili şunları söyledi:
“Yasalarımızı yeniden düzenliyoruz, bu sayede Rusya’da iş
yapmanın kolaylaşacağını umuyoruz. Rusya’da yabancı ülkelerin yaptıkları yatırımların korunması bakımından çok önemli
tedbirler alıyoruz. Şimdi bir yatırım ombudsmanı oluşturduk.
RUSYA HİTO’YLA DİYALOG KURMAYACAK
Bu ombudsman Rusya’da yapılmış yabancı yatırımcıların
karşılaştığı sorunları ele alıyor. Herhangi bir Rus veya yabancı
şirket, bu özel yetkileri olan kişiye giderek sorunlarını anlata-
Rusya’nın, Suriye dış muhalefeti tarafından sözde geçici
bilecekler.” TÜSİAD Başkan Yardımcısı Tayfun Bayazıt da,
hükümet başkanlığına atanan Gassan Hito’yla diyalog
TÜSİAD’ın SPIEF’in Türkiye’deki tek bölgesel ortağı konu-
kurmayacağı açıklandı.
munda olduğnu hatırlatarak, 20-22 Haziran 2013 tarihlerinde
17’ncisi gerçekleştirilecek olan zirvede kurumsal olarak yer
Konuyla ilgili açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı
alacağını söyledi.
Sözcüsü Aleksandr Lukaşeviç, “Sizin de fark ettiğiniz gibi,
ben, bu yeni seçilmiş başbakanın yemin töreninden bazı
Bayazıt, “Dünyanın en önde gelen iş dünyası temsilcilerini bir-
anahtar açıklamalarına atıfta bulundum. Bu başbakan, mevcut
araya getiren B-20 Zirvesi nedeni ile bu yıl SPIEF’in iş dünyası
yönetimle herhangi bir diyalog ihtimalini kesinlikle reddediyor
açısından ayrıca özel bir önemi bulunuyor. Burada sunulanyan
ve Suriye’nin iç işlerine acil dış müdahale için çağrıda bulu-
G-20 Zirvesi’nde liderlere iletilecek” diye konuştu.
nuyor. Bu durumda ne söylenebilir ki?” dedi.
CİTİ İLE YAZIN İMZA ATARIZ
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Citibank Türkiye’nin
bireysel bankacılık biriminin satışına talip olmalarıyla ilgili,
“İnşallah yaz aylarında bu işi halledeceğiz” dedi. Bunun
bir süreç olduğunu ve her iki tarafın da elinden geleni
yaptığını aktaran Ateş, görüşmelerini sürdürdüklerini, ancak
işin teknik boyutları olduğunu ifade etti. Citibank’ın Türkiye’den
gitmediğini, sadece bireysel faaliyetlerinin satışının söz konusu
olduğunu vurgulayan Ateş, “Mevcut yapıdaki bir şeyi almak, bir
yapıyı tümüyle almaktan daha zordur. O çerçevedeki teknik
çalışmalar biraz daha sürecek. Dolayısıyla imzaya biraz daha
RUSYA İLE TİCARET İÇİN 15 YENİ YOL
vakit var dedi.
Rusya Federasyonu Ekonomik Kalkınma Bakanlığı Yatırım
Politikası ve Kamu-Özel Sektör Ortaklığı Geliştirme Müdürü
Igor Koval, Rusya ve Türkiye arasında karşılıklı ticaret ve
yatırım ilişkilerinin geliştirilmesine büyük önem verdiklerini
belirterek, bunun için 15 yol haritası belirlediklerini söyledi.
Rusya’nın Davos’u olarak bilinen Saint Petersburg Uluslararası
Ekonomik Forumu’nun (SPIEF), Türk Sanayicileri ve İşadamları
RUSYA VE ÇİN BAŞLICA STRATEJİK ORTAKLAR
Derneği (TÜSİAD), tarafından Rusya ile karşılıklı ekonomik
Çin ve Rusya en büyük ve en önemli stratejik ortaklardır.
ilişkilerin artırılması amacıyla, Türk iş adamlarına tanıtıldığı
Bununla ilgili açıklama devlet başkanı olarak salı günü ilk dem-
toplantıda konuşan Koval, Rusya’daki yabancı yatırımcıların
ecini veren Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’den geldi. Çin lideri
sorunlarının giderilmesi için yatırım ombudsmanı konumu
“Benim göreve geldikten hemen sonra Rusya’ya gitmem Çin’in
oluşturduklarını kaydetti.
Rusya ile ilişkilerine verdiği önemi göstermektedir” dedi ve
22-24 Mart tarihleri arasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin ve diğer Rus yetkililerle gerçekleştireceği görüşmeleri
sabırsızlıkla beklediğini sözlerine ekledi.
44 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Bu durumda dönmem gerekecek. Görev için. Yalnızca Fransa
için’ dedi.
Beş yıllık tek cumhurbaşkanlığı döneminin ardından mağlup
olan Sarkozy, eşi ve yeni doğan kızıyla daha fazla zaman
geçirmek istediğini söyleyerek siyasetten çekilmişti.
Sarkozy’nin, o dönemden bu yana bir lider bulmakta zorlanan
partisi UMP ise geçtiğimiz yıl eski Başbakan François Fillon ile
RUSYA VE ÇİN DOĞALGAZ KONUSUNDA ANLAŞTI
parti Başkanı Jean-François Cope arasındaki çekişme sebebiyle dağılmanın eşiğine gelmişti.
Rusya’nın başkenti Moskova’ya resmi ziyarette bulunan
Çin Cumhurbaşkanı Şi Jinping’in Devlet Başkanı Vladimir
Bir yandan göreve gelmesinden bu yana Hollande’a verilen
Putin’le Kremlin’deki görüşmenin ardından iki ülkenin
kamuoyu desteği giderek düşerken Sarkozy, kendi partisinin
önde gelen doğalgaz şirketleri arasında, doğu rotasındaki
içinde popülerliğini de koruyor.
boru hatları üzerinden Çin’e doğalgaz sağlanmasına ilişkin
muhtıranın imzalandığı açıklandı.
Öte yandan Hollande’ın göreve gelmesinden dokuz ay sonra
Paris’ten, Türkiye’nin katılım müzakerelerine karşı tavırda
Anlaşmayı, Rus doğalgaz devi Gazprom Başkanı Aleksey
yumuşama sinyalleri gelmişti. Fransa geçtiğimiz ay, Sarkozy
Miller ve Çin doğalgaz şirketi CNPC Başkanı Zhou Jiping
döneminde bloke edilen beş müzakere başlığından biri üzerin-
imzaladı. İmza töreninde iki devlet lideri de bulundu.
deki engelini kaldıracağını açıklamıştı.
Muhtıra, fiyat üzerindeki mutabakata yol açacak sözleşmenin
22.
temel
parametrelerini
tanımlıyor.
Gazprom’un
başlık
Bölgesel
Politikalar
ve
Yapısal
Araçların
yaptığı
Koordinasyonu faslının, Temmuz ayına kadar sürecek olan
açıklamaya göre, sene sonuna kadar imzalanması gereken
İrlanda dönem başkanlığında katılım müzakerelerine açılması
doğalgaz anlaşması 30 yıllık olacak.
bekleniyor.
Yakutistan’da başlayacak “Sibirya’nın Gücü” doğalgaz boru
hattı, Vladivostok şehrine kadar uzanacak. Burada, sıvı
doğalgaz üretimi organize edilecek.
SIRBİSTAN VE KOSOVALI LİDERLERİN
GÖRÜŞMESİNDEN ANLAŞMA ÇIKMADI
Sırbistan ve Kosova liderleri, aralarındaki başlıca
SARKOZY “SİYASETE DÖNMEK
ZORUNDA KALABİLİRİM”
anlaşmazlık unsuru olan Kuzey Kosova konusunu çöze-
Geçtiğimiz Mayıs ayında cumhurbaşkanlığı yarışını
Görüşmelere aracılık yapan AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi
Sosyalist aday François Hollande’a kaybeden Sarkozy,
Catherine Ashton, önümüzdeki ay nihai bir anlaşmaya
Valeurs Actuelles dergisine yaptığı açıklamalarda, ‘siya-
varılabileceğini söyledi. Sırp ve Kosovalı liderler ise daha
sete dönmek zorunda kalabileceğini’ söyledi.
temkinli konuştu.
Sarkozy, ‘Maalesef sorulacak sorunun ‘İstiyor musun?’ değil,
Sırbistan Başbakanı Ivica Daçiç ve Kosova Başbakanı Haşim
‘Başka seçeneğin var mı?’ olacağı bir an gelecek. Bu durumda
Taçi arasındaki görüşmelere Brüksel’de ev sahipliği yapan
ben de ‘Mutluyum, kızımı okula götürüyorum, tüm dünyada
Ashton, görüşmelerin 2 Nisan’da devam edeceğini ve bu
konferanslara katılıyorum’ demeye devam edemeyeceğim.
görüşmede bir anlaşmaya varılmasını umduğunu söyledi.
medi.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 45
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikoliç, geçtiğimiz hafta
AB yetkilileri, dokuz ay sonra yürürlüğe girecek Ortak Tarım
yaptığı açıklamalarda iki taraf arasındaki anlaşmazlıkların
Politikası’nı yetiştirmek için zamanla yarışıyor. AB Konseyi,
üstesinden gelmeye her zamankinden daha yakın olduklarını
Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Komisyonu yetkilileri, nihai
söylemişti.
metin üzerinde görüşmelere 11 Nisan’da başlayacak.
Daçiç ise, Çarşamba günkü görüşmelerin ardından ‘Bir
Coveney, ‘Belli başlı kaygıları, her ülkenin, bu değişikliklerle
çözüme yakın yakın mıyız, uzak mıyız söyleyemem. Durum
önemli bir şeyler elde ettiğinden emin olacağı şekilde
sürekli değişiyor. Hala bazı sorunlar var’ dedi.
anlaşmaya dahil etmeye çalıştık’ dedi.
Taçi, ‘Doğru yönde ilerliyoruz. Önümüzdeki günlerde içinde
Varılan anlaşma, başta şeker olmak üzere bazı kotaları koruy-
bazı çözümler bulmayı planlıyoruz’ ifadelerinde bulundu.
or. Ancak bunları, Avrupa Parlamentosu’nun istediğinden iki yıl
önce, 2017 yılında kaldırıyor.
AB, Sırbistan’ın katılım müzakerelerini başlatmak için Priştine
ile Belgrad arasındaki ilişkilerin normalleşmesini şart koşuyor.
BEKLENENDEN DAHA AZ ÇEVRECİ
Ashton’ın Nisan ortasında yayımlayacağı bir rapor, müzak-
Çevreciler ise varılan anlaşmayı, Avrupa Komisyonu’nun
erelerin Haziran ayında başlayıp başlamayacağı konusunda
zorunlu ‘çevrecileştirme’ standartları getirme çabalarına aykırı
belirleyici olacak.
olduğu gerekçesiyle kınadı.
Kosova ile Sırbistan arasındaki anlaşmazlıkların merkezinde,
Bağımsız bir örgüt olan Avrupa Çevre Bürosu, ‘Konsey’i
Kosova’nın kuzeyinde, ağırlıklı olarak Sırp azınlığın yaşadığı
onayladığı karmaşık ve maliyetli mekanizma, çoğu çiftçiye
bölge bulunuyor
çevre için hiçbir şey yapmama imtiyazı tanıyor. Avrupa
Parlamentosu buna net bir şekilde karşı çıkmıştı’ dedi.
BirdLife Avrupa’dan AB Tarım ve Biyoenerji Politikaları yetkilisi
Trees Robijns ise, ‘Yeşil’ Ortak Tarım Politikası dediklerinin
göz boyamadan ibaret olduğu net bir şekilde görülmüş oldu’
dedi.
Komisyon’un ilk kez 2011’de sunduğu teklifteki çevreyle
ilgili
zorunlu
önlemleri
kaldırmaya
yönelik
girişimler,
Avrupa Parlamentosu’nun 13 Mart’ta onay verdiği versi-
SLOVAKYA VE SLOVENYA AB ORTAK TARIM
POLİTİKASI ANLAŞMASINA KATILMADI
yondan kaldırılmıştı. Daha önceki anlaşmaların aksine ise
şeker pancarı üreticileri için kotalar ve üzüm yetiştiricilerinin
imtiyazları korunmuştu.
2014-2020 Ortak Tarım Politikası için en çok anlaşmazlığa
sebep olan konular çevre açısından alınan önlemler,
AB yetkilileri, İrlanda dönem başkanlığında tam bir anlaşmaya
çiftçilere dönüm başına yapılacak tek tip ödemeler ve
varılabileceğini, ancak yeni yasaların 2015’e kadar tam olarak
şeker ve şarap üreticilerine getirilen korumaların ne
yürürlüğe girmeyeceğini söylüyor.
olacağı.
Coveney, ‘Eğer Avrupa Parlamentosu ve Komisyon arasında
İrlanda Tarım Bakanı Simon Coveney, iki gün boyunca
Haziran ayına kadar bir kurumlar arası anlaşma sağlamak
gecenin geç saatlerine kadar süren tartışmaların ardından ‘Bu
istiyorsak, Konsey’de genel bir yaklaşım üzerinde anlaşmamız
süreç kolay olmadı. Ancak sonunda ortak bir anlaşmaya vara-
gerekiyor. Parlamento kendi rolünü üstlenmeye hazır olduğunu
bildik’ dedi. Slovakya ve Slovenya ise kendilerine adil şartlar
gösterdi. Konsey’in de şimdi öyle yapması gerekiyor’ dedi.
sunulmadığını öne sürerek, anlaşmada yer almadı.
27 AB ülkesinden 25’inin desteğinin, kendisine müzakerelerde
bir sonraki aşamaya geçmek ve bu süreci sonlandırmak için
önemli bir yetki verdiğini söyleyen Coveney, ülkesinin AB
dönem başkanlığının sona ereceği 30 Haziran’a kadar Ortak
Tarım Politikası’nda bir anlaşmaya varılacağı sözü verdi.
46 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com
DÖVİZ DERGİSİ HABERLER
TÜRKİYE İSVEÇ İLE ORTAKLAŞA
İLK SAVAŞ UÇAĞINI ÜRETMEK NİYETİNDE
Hurriyet Daily News gazetesi bu konuda şöyle yazıyor:
Türkiye Dışişleri Bakanı Recep Tayyip Erdoğan müteakip
kereler silah bakımından başka ülkelere bağımlı olmaktan
kurtulmak için savaş uçakları da dahil yerli malı silah
üretilmesi gerektiğini açıklamıştı.
Hükümet başkanının talimatlarını uygulayan devlet görevlileri
bu amaca ulaşma konusunda yardımcı olacak bir şirket buldular. Bu dördüncü nesil savaş uçağı JAS 39 Gripen’leri üreten
İsveçli SAAB. Gazete Türkiye’nin 2023’de ilk savaş uçağını
üretmiş olmayı planlandığını ancak “bunun realist olmayan bir
hedef olduğunu” yazıyor.
TWİTTER KULLANICILARI MESAJ
ARŞİVLERİNİ İNDİREBİLİR
Son dönemlerde önemli hamleler yapan Twitter, bugünlerde de kullanıcılarına mesaj arşivlerini indirme özelliğini
destekleyen dil sayısını arttırdı.
Eskiden kullanıcılar, sadece son birkaç bin mesajını görebiliyordu, ancak 2012 Aralık ayında Twitter, arşivlerini indirmesine
olanak sağlayan özelliğini kullanıma sunmuştu.
Sayfanızda ayarlara giderek tüm arşivi indirme butonuna
tıkladığınızda, Twitter mail gönderiyor ve gerekli indirme
bağlantılarını sunuyor. Mail içerisindeki indirme linkine
tıklandığında zip dosyası şeklinde arşiv indiriliyor.
Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com • 47
YASAL UYARI
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım
danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri
arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz
ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak
yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ABD’de dağıtılmak için
hazırlanmamıştır.
Döviz piyasasındaki ticaretin sabit vadeleri ve garantileri yoktur ve bu da likiditeyi ve her an hareket etme
olanağını piyasanın ana karakteristiği yapmaktadır. Buna yüksek oynaklık ve özellikle de şeffaflık eklenebilir. Döviz veya yabancı para ticaretindeki temel unsur ise ”kaldıraç etkisi” ile işlem yapma olanağıdır.
Başka bir deyişle çok az sermayeyle çok daha yüksek bir miktarı hareket ettirmek mümkündür. Döviz
ticaretinde ki normal kaldıraç oranı 1:100’dür. Başka bir deyişle, işlem yapmak istediğiniz döviz miktarının
%1’i kadar bir teminat ile işlem yapabilirsiniz. Örneğin; 1.000 Euro yatırarak 100.000 Euro değerinde işlem
gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumda satın aldığınız döviz sizin lehinizde sadece yüzde 0.5 oranında bir hareket
gerçekleştirdiğinde pozisyonu kapatırsanız 500 Euro’luk bir gelir elde edersiniz. 1.000 Euroluk yatırımınızda
göz önüne alındığında, bu yüzde 50 oranında bir gelir demektir. Döviz kurları genellikle gün içinde yüzde 1
oranında aşağı veya yukarı dalgalanma gösterirler. Döviz işlemlerinin çekiciliği, küçük fiyat hareketlerinde bile
anında önemli kazançlar elde edebilme şansında yatmaktadır. Ancak bu kazanç şansının yanı sıra aynı oranda
kaybetme riski de vardır ve bunu, daha önce de altını çizdiğimiz gibi, kesinlikle unutmamalısınız.Gerekli
finansal koşullara sahip ”spekülatif kişiler” için döviz işlemleri; hızı, yüksek likiditesi ve özellikle de kaldıraç
etkileriyle eşsiz bir ortam oluşturmaktadır. Şeffaflık ve günün 24 saati güncel koşullara cevap vermek de diğer
avantajları arasındadır.
Kaldıraçlı spot parite ve vadeli işlemler piyasaları doğaları gereği yatırımcıların hesaplarında bulunan
teminatların ortalama 50 kattı büyüklüğünde pozisyonların açılmasına olanak verir.
Yatırım yaparken kaybetmeyi göze alabileceğiniz büyüklükteki sermayelerle çalışmalısınız. Hiçbir suretle borç
alarak bu piyasalarda işlem yapmamalı veya hayat standardınızı etkileyecek büyüklükte riskler almamalısınız
Dergimizde Altın, Gümüş analizleri paylaşılmamaktadır. Bu analizlerimize www.dovizgazetesi.com’dan günlük
olarak ulaşabilirsiniz.
48 • Döviz Dergisi • www.dovizdergisi.com

Benzer belgeler