Ek 9 -‐ Sorun Çözme Kabiliyeti ve Çeşitli Sorun

Ek 9 -­‐ Sorun Çözme Kabiliyeti ve Çeşitli Sorun Alanları için Ortak Nedenler (Rev 3, 30.03.2013) Ortak sorun nedenleri Sorun Çözme Kabiliyeti (SÇK) yetmezliği 1. Yetersiz (sorun) tanımlama Ortak Nedenlerin, Bazı Toplumsal Sorunlar Açısından Yansımaları Toplumu oluşturan bireyler, kurumlar ve kesimlerin gerek ayrı ayrı, gerekse bir bütün olarak SÇK’nde bir sistemik yetersizlik olması, bu yetersizliğin –bir parmak izi gibi-­‐ tüm karar ve eylemlere –ve bu arada tüm sorunlar-­‐ yansımaktadır. Dolayısıyla, bu En Temel Sorun’un, hangi sorun alanlarında ortaya çıktığını irdelemek gereksizdir. Denilebilir ki, SÇK yetmezliği, tüm sorun alanlarının ortak ve en önemli elementidir. Buna göre, bu ortak (kök) sorunları çözmek, bataklığı kurutmak gibidir, akıllıcadır. 1. Trafik Terörü (TT) “Kaza”nın ne olduğu ve de nelerin “kaza” değil “cinayet” sayılacağı belli değildir. Ayrıca, yol sıkışıklığının mı, mevcut bir yolun saygılaşımlı kullanım eksiğinin mi, teknik alt yapı sorunlarının mı trafik sorunu sayıldığı da tanımlanmamıştır. 2. Rasyonel (nedenselliğe dayalı,) Düşünme ve Kritik (nedenlerin ağırlıklarını takdire dayalı) Düşünme kültüründeki yetmezlikler Hangi kök sorunların TT’ne yol açabildiği, o köklere hangilerinin yol açtığı ilh., o kök sorunlardan hangilerinin türediği analiz edilmemiştir. Eğer edilmiş olsaydı, ölümlü kazaların %95 inin sürücü kaynaklı olduğu, bunun da büyük bölümünün saygılaşım eksiği olduğu anlaşılır ve bu önemli nedene yönelik önlemler geliştirilirdi. 2. Futbolda Şike (FŞ) 3. Kürt Sorunu (KS) 4. Kadına Şiddet (KŞ) 5. İşsizlik Gerek yasada öngörülen, gerekse dünyada yürürlükte olan uygulamalar net olarak belli olmasına karşın, sorunu bir bütün olarak tanımlayıp gereken çözümleri üretmek yerine, kulüpler arasındaki dengenin nasıl kurulacağı, TFF’nun nasıl kendini koruyacağı, taraftar kitlesinin nasıl sakinleştirileceği gibi parçalı –ve yetersiz-­‐ sorun tanımları nedeniyle içinden çıkılamaz bir sorun doğmuştur. KS adı verilen ve çok sayıda sorundan (aynen trafik teröründe olduğu gibi) oluşan sorunların paydaş sayısı kadar ayrı tanımı bulunmaktadır. Şiddet olgusunun bütününü (kadına, çocuğa, erkeğe, çalışana, sözel, fiziki, davranışsal, törel, ruhsal bozukluk vd) dikkate alıp sorun ‘un ne olduğunu iyi tanımlamadan sorunun küçük bir parçası (polis koruması, elektronik kelepçe gibi) çözülmeye çalışılıyor. İşsizliğin ne olduğu ve de nelerin işsizlik değil beceri eksiği sayılacağı, tanımsızlık nedeniyle karışmıştır. Büyük parasal meblağların yaşam deneyimi çok sınırlı gençlerin eline verildiğinde, onları çevreleyebilecek niyet sahiplerinin kimler olabileceği, sorunun alt nedenlerinin neler olduğu ve köklere inildikçe neler yapılabileceği konusunda bir rasyonel düşünce eğilimi görünmemektedir. Özellikle KS bağlamında “başlıca neden” olarak ileri sürülen “dış mihraklar” konusu, rasyonel düşünme kültürü yetmezliği nedeniyle yeterince irdelenmemiş ve buğulu bir terim olarak kalmıştır. Bu terim, her açıklanamayan olayın nedeni olarak kullanılmakta, bu arada “dış mihrakların gerçekte neyi nasıl yaptığı ve daha da önemlisi bunları niçin yaptığı konusu irdeleme dışı kalmıştır. Yukarıda ancak bir bölümüne değinilen nedenler analiz edilmemiştir. Hangi kök sorunların işsizliğe yol açabildiği, o köklere hangilerinin yol açtığı ilh., o kök sorunlardan hangilerinin türediği hemen hiç konuşulmuyor. Tanımsızlığa en iyi örneklerden birisi KS’dur. Halen bu sorun konusundaki birincil dürtü “intikam yoluyla caydırmadır denilebilir. Sayfa 1 / 3 Ek 9 -­‐ Sorun Çözme Kabiliyeti ve Çeşitli Sorun Alanları için Ortak Nedenler (Rev 3, 30.03.2013) Ortak sorun nedenleri Ortak Nedenlerin, Bazı Toplumsal Sorunlar Açısından Yansımaları 3. Sorunları anlamak, çözüm geliştirmek, bunların yaşama geçmesine çalışmak vbg konularda ağlar (networks) oluşturma yetersizliği ya da kısaca demokrasi kültürü yetmezliği Trafik sorunu ile ilgili yüze yakın dernek, vakıf, resmi ve yarı resmi kurum olmasına rağmen aralarındaki etkileşimi sağlayabilecek bir ağ yoktur. Tüm spor kulüplerini ilgilendiren bu konuda ne resmi örgütler bir ağ kurmuşlar, ne de kulüpler bu yolda bir örgütlenme yaratmışlardır. KS konusunu anlamak, çözüm üretmek , bunları uygulamak konusunda faaliyet gösteren çok sayıda resmi, yarı-­‐resmi, gönüllü kuruluş mevcut iken, bunlar arasındaki etkileşimi sağlayabilecek bir ağ’ın bulunmayışı büyük bir eksiktir. Kadına şiddet konusunda çalışan birey ve örgütler arasındaki etkileşimi sağlayabilecek bir ağ bulunmuyor. 4. Erdem bağlamındaki yetersizlikler Saygılaşım yetersizliği Büyük parasal meblağlardan pay kapma yarışı içeren süreçlerin hemen tümü erdem ihlallerine açıktır. En temel erdem ilkesinin “zarar verme” olduğu varsayılırsa, birlikte yaşama kültürünün de bu temel erdem ilkesine oturduğu görülür. Birlikte yaşama kültürünün temel ilkesi “zarar verme”dir. Kadına şiddetin bir nedeni de bu erdem ilkesinin çiğnenmesidir. İşsizliği de içeren daha geniş küme durumundaki Gelir Yetmezliği kümesinin başlıca nedenlerinden birisi tüketim ahlakı yetersizliğidir. Bu konuda veri mevcut değil. Bkz Not 1 Bunun yerine, sahip olunan yetkiyle orantılı olarak tek düşünceler yaşama geçiriliyor ve etkisizliği görüldükçe yeni denemeler yapılıyor. İş arayanların, kendi işlerini kuranların, öğrenmeyi bir araç olarak kullanarak yeni istihdam yaratabilenlerin vbg, aralarında oluşturabileceği ağların istihdam konusundaki önemli rollerinin farkında olunmayışı. KS’na yol açan nedenlerden birisi ise, bu birlikte yaşama kültürü ilkesinin göz ardı edilmesidir. Başka toplumlarla karşılaştırma bağlamında mevcut bilgiler Bkz. Ek -­‐2 TABLO İtalya ve Yunanistan örnekleri Bkz. Ek -­‐1 TABLO Sayfa 2 / 3 Ek 9 -­‐ Sorun Çözme Kabiliyeti ve Çeşitli Sorun Alanları için Ortak Nedenler (Rev 3, 30.03.2013) Ek-1 TABLO: Çeşitli Ülkelerin SÇK'nin Değerlendirilmesi için Öğeler
Ayrılıkçı hareket için kısa açıklama
Ülke
Tarihi (yıl)
Uğranılan zarar
ABD
Alaskan Independence Party, Free the Bear - California Secession and Independence, California Secessionist Party, The Republic of
Cascadia, State of Jefferson, Hawai`i, Independent & Sovereign, New England Confederation Movement, Republic of Texas, United
People's Party, .....
222
Bilinen bir zarar yok
Belçika
Vlaams Belang, New Flemish Alliance (NVA), Spirit, Lijst Dedecker (LDD)
178
Bilinen bir zarar yok
İngiltere
Sinn Féin, Scottish National Party, Scottish Separatist Group and The Scottish National Liberation Army, Scots for Independence, Scottish
Independence, The Scottish Distributist, Siol nan Gaidheal, Scots Independence Tour, Mebyon Kernow - the Party for Cornwall, Welsh
Distributist Movement, Campaign for an English Parliament, Silent Majority
302
~3,800 can kaybı+ ? maddi kayıp
Kanada
The Western Canada Concept, Alberta Independence Party, British Columbia Separatist Movement, BC Sovereignty, The Republic of
Alberta, The Newfoundland Patriot -- Advocate independence of Newfoundland and Labrador, Ontario Independence League, Cape Breton
Liberation Army, Mouvement de libération nationale du Québec (MLNQ)
142
Bilinen bir zarar yok
Fransa
Corsica Nazione, Partit Occitan, Union Démocratique Bretonne, Iparretarrak (IK), Nationalforum Elsaß-Lothringen, National Forum of
Alsace, The Savoy League .
220
Bilinen bir zarar yok
İtalya
Lega Nord , The Two Sicilies, Sardinians in Italy, Sardigna Natzione (Sardinian Nation), Secession fever in Italy.
123
Bilinen bir zarar yok
Türkiye
PKK
86
~30,000 can kaybı + ~$200 milyar maddi kayıp
Ülke
Ek-2 TABLO: 2001-2010 YILLARI ARASINDA TRAFİK KAZALARINDA BAZI AB ÜLKELERİYLE MUKAYESELER
Nüfus
(milyon)
taşıt sayısı
/
1000 kişi
Toplam
kaza
sayısı
x1000
Top.
kaza /
taşıt s.
ölüm /
nüfus
(%0)
düzeltil*.
ölüm / nüfus
ölüm /
kaza
(%0)
düzeltil.
ölüm /
kaza
yaralı /
nüfus
(%0)
düzeltil.
yaralı /
nüfus
yaralı /
kaza
(%0)
düzeltil.
yaralı /
kaza
Türkiye
72.0
235
77
328
0.06
0.26
57
0.24
1.9
0.81
1.77
0.75
Almanya
82.5
558
339
608
0.07
0.13
17
0.03
5.33
0.96
1.3
0.23
İspanya
43.2
479
94
196
0.11
0.23
50
0.10
3.2
0.67
1.47
0.31
Fransa
60.3
494
85
172
0.09
0.18
61
0.12
1.8
0.36
1.27
0.26
İtalya
58.5
571
225
394
0.10
0.18
25
0.04
5.42
0.95
1.41
0.25
Hollanda
16.3
457
28
61
0.05
0.11
29
0.06
2.05
0.45
1.2
0.26
ülke adı
(*) Düzeltilmiş rakamlar, 1000 kişiye düşen taşıt sayısına göre düzeltilmiş anlamındadır.
Sayfa 3 / 3