engelli hakları

Transkript

engelli hakları

Yasa ve Yönetmelikler Işığında
ENGELLİ HAKLARI
Bu kitabın dizgi, tasarım ve baskısı Zeytinburnu Belediyesi
tarafından yaptırılmıştır. Belediye Başkanımız Sayın Murat AYDIN ‘a
bütün katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Yasa ve Yönetmelikler Işığında ENGELLİ HAKLARI
Hazırlayan / Derleyen: Mehmet Hilmi EREN
YAYIN KURULU
Ali Rıza Sakarya (Müdür Yardımcısı)
Funda Yeşildağ (Rehber Öğretmen)
Aslı Böyan (Rehber Öğretmen)
Sultan Demirci (Rehber Öğretmen)
Şenay Oflaz (Rehber Öğretmen)
Baskı:
www.siyahmarti.com
Grafik Tasarım: Reyhan CERİT
0212 613 79 55
Engellilik, sadece engelli bireyleri ilgilendiren bir sorun değildir. Öncelikle engelli bireyin
ailesini ilgilendirmektedir. Böyle bir çocuğa sahip ailelerimizin erken teşhis ve tedavi çarelerini
araştırmaları, çocuklarını evinde saklamak yerine özel eğitim ve bakım imkanlarından istifade
etmeleri doğru bir davranış olacaktır. Engellilik toplumumuzu ve devletimizi de yakında
ilgilendirmektedir. Engeli olan insanlarımıza acımak yerine onların sıkıntılarını gidermek ve
ihtiyaçlarını temin etmek yoluna gitmelidir.
70 milyonluk ülke nüfusumuzun 8.500.000’ini (%12,30) engelli insanlarımız
oluşturmaktadır. Böylesine büyük bir orana sahip engelli vatandaşlarımızın hayatlarındaki
sınırlılıkları asgariye indirmek devletimizin görevidir. Bu amaçla çıkarılmış yasa ve
yönetmeliklerin amacına uygun kullanılabilmesiyse yasalarımıza tabi insanlarımızın haklarını
bilmeleriyle mümkün olacaktır.
Hazırlanmış olan, engellilik hakkındaki rehber kitap vatandaşlarımızın haklarını
bilmeleri ve hangi işlemler için hangi kuruluşlara ne şekilde başvurabileceklerini göstermesi
bakımından mühimdir. Elinizdeki eserin hazırlanmasında emeği geçen RAM Müdürü Mehmet
Hilmi EREN’i ve çalışma arkadaşlarını tebrik ediyor, gayretlerinin devamını diliyorum.
Selim CEBİROĞLU
Zeytinburnu Kaymakamı
Sadece sağlamların ihtiyaçlarının giderilip engeli olan insanların ihmal edildiği
sistem ve yönetim biçimlerinin başlarına gelenler tarih kitaplarında ibretlik bir biçimde yer
almaktadır. Yönetimlere güç veren, herkesi kucaklayabilir olma özelliğidir. Eğitimde de engeli
olan öğrencilerimizin sistem içerisine entegrasyonunun sağlanması eğitimin asli unsurlarından
birisidir. Türkiye’de olduğu gibi ilçemizde de özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları devam
etmektedir.
Kaynaştırma eğitimi sayesinde engeli olan öğrencilerimizin diğer akranlarıyla
kaynaşmaları sağlanarak sosyal hayata adaptasyonları hızlandırılmaktadır. 3 adet otistik
sınıfımız, 3 adet özel eğitim sınıfımızın yanı sıra bu sene faaliyete sokacağımız 1 yeni özel
eğitim sınıfı ile ülkemizin en modern Otistik Çocuklar Eğitim Merkezini’de ilçemizde hizmete
sokmuş olacağız. Ayrıca 6 adet özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi de özel eğitime muhtaç
öğrencilerimize hizmet vermeye devam etmektedir.
Geçirdiğimiz sene faaliyete geçen Rehberlik ve Araştırma Merkezimiz engeli olan tüm
öğrencilerimize hızlı, kaliteli ve insancıl hizmet verme konusunda örnek çalışmalar içerisindedir.
Vatandaştan alma değil vatandaşa verme politikası güden ve gelen her çocuğun oyuncak ve
hediyelerle gönlünün alındığı merkezimiz, fiziki donanımı ve yaptığı eğitim faaliyetleriyle,
müdürlüğümüzün, ülkemizin önde gelen RAM’larından birisine sahip olduğu düşüncesini
pekiştirmektedir.
Engelli insanlarımızın hakları konusunda yol gösterici olacağını düşündüğüm
elinizdeki eseri hazırlayan RAM müdürümüz
Mehmet Hilmi EREN’e ve personeline
gayretlerinden dolayı teşekkür ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum.
Mehmet KARACA
Zeytinburnu İlçe Milli Eğitim Müdürü
İÇİNDEKİLER
Engellilerin Eğitim ve İş Sahibi Olma Durumlarına ........................................................................................13
ENGELLİNİN ÇALIŞMA HAKKI .................................................................................................................................16
İş-Kur’a Nasıl Müracaat Etmelisiniz? ...................................................................................................................22
GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE SAKATLIK İNDİRİMDEN
YARARLANMAK İSTEYENLERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR . .................................................................................28
GAZİLERİMİZE SAĞLANAN HAKLAR ....................................................................................................................33
ÖZÜRLÜ VATANDAŞLARIMIZ TARAFINDAN İTHAL
EDİLEBİLECEK ÖZEL TERTİBATLI ARAÇ VE EŞYA ...............................................................................................41
ÖZÜRLÜLÜK BİLGİSİNİN NÜFUS CÜZDANINDA YER ALMASI HUSUSUNDA .........................................47
MUHTAÇ KİŞİLERE VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE
AYLIK BAĞLANMASI . ................................................................................................................................................52
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Özürlülere Yönelik Hizmetleri ...........................................................53
ENGELLİ HAKLARI ÖZET LİSTESİ . .........................................................................................................................56
GÜNCEL - SIKÇA SORULAN SORULAR .................................................................................................................63
İSTİHDAM VE MESLEKİ REHABİLİTASYON ..........................................................................................................63
İşe Yerleştirilme Taleplerini Karşılama Yetkisi Hangi Kurumlardadır ? .....................................................63
İşe Girmek Ve Çeşitli Kurumlara Özürlü Eleman Alınıp Alınmayacağına
İlişkin Bilgileri Öğrenmek İçin Hangi Yol İzlenmelidir? . ................................................................................63
Kamu Ve Özel Sektörde İşçi Olmak İçin Ne Yapılmalıdır?..............................................................................63
Kamuda İşçi Olmak İçin Özel Şartlar Var mıdır ?...............................................................................................63
4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamındaki İşyerlerinin Özürlü Çalıştırma
Zorunluluğu Ne Kadardır? ......................................................................................................................................63
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Tâbi Kurum Ve Kuruluşlarda
İstihdam Edilmesi Gereken Özürlü Oranı Ne Kadardır? . .............................................................................64
Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Özürlü Memur Çalıştırma
Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesinin Takip Ve Denetiminden
Sorumlu Ve Yetkili Kurum Hangisidir?..................................................................................................................64
Özürlü İşçi Veya Memur Çalıştırmamanın İşverene Getirdiği
Bir Müeyyide Var mıdır?............................................................................................................................................
64Özürlü İstihdam Etme Sorumluluğunu Yerine Getirmeyen
İşverenlerden Toplanan Ceza Paraları Hangi Amaçlar İçin Kullanılmaktadır?........................................64
İşyerlerinde Özürlülere Yönelik Ne Tür Düzenlemeler Yapılmaktadır? ....................................................64
Özürlülerin Devlet memurluğuna alınmaları: .................................................................................................65
Özelleştirilen Veya Özelleştirilme Kapsamına Alınan Kamu
Kuruluşlarında Çalışan Özürlülerin Yasal Hakları Nelerdir? .........................................................................65
Özürlülere Yönelik Meslekî Eğitim Faaliyetlerini Hangi Kurum/Kuruluşlar
Yürütmektedir? ...........................................................................................................................................................66
Özürlülere Yönelik Meslek Edindirme Kurslarını Hangi Kurum/Kuruluşlar
Düzenlemektedir? . ....................................................................................................................................................66
5378 sayılı Özürlüler Yasası Özürlülerin Meslekî Rehabilitasyonu
İle İlgili Ne Öngörmektedir ? .................................................................................................................................66
5378 Sayılı Özürlüler Yasasında İstihdamla İlgili Nasıl Bir Yenilik Vardır ? ...............................................67
Bakım Gereksinimi Olan Özürlü Yakını Bulunan Memurların Tayininde Kolaylık
Sağlanmakta mıdır?.................................................................................................................................................... 67
Özürlülerin Tayin ve Nakillerinde Başka Özel Hükümler Var mıdır? .........................................................67
Kendi İşini Kurmak İsteyen Özürlülere Ne Gibi Kolaylıklar Sağlanmaktadır? . ......................................67
SOSYAL GÜVENLİK ve SOSYAL YARDIM:
Özürlü Erken Emeklilik veya Malülen Emeklilik İçin Nereye Müracaat Etmelidir ? .............................69
Özürlü Memurlar İsteğe Bağlı Erken Emekli Olabilirler mi? ........................................................................69
Özürlü Memurlar Malülen Emekli Olabilirler mi? . ..........................................................................................69
İşçi Olarak Çalışanlarda Malüliyet Nedir ? Kimler Malülen Emekli Olabilir?
Nereye Müracaat Etmelidir? ...................................................................................................................................69
Özürlü İşçi Statüsünde Çalışanların Erken Emeklilikten
Yararlanma Şartları Nelerdir? .................................................................................................................................70
Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanlar Hangi Koşullarda
Malûl Sayılmaktadır? ................................................................................................................................................70
Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanların Malûlen Emeklilikten
Yararlanma Şartları Nelerdir? ................................................................................................................................70
Emekli Sandığına Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık
Yardımından Nasıl Yararlanır ? ..............................................................................................................................71
Çalışanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından
Nasıl Yararlanır ? ..........................................................................................................................................................71
Bağ-Kur’a Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık
Yardımından Nasıl Yararlanır ? ...............................................................................................................................71
Bağ-Kur dan Nasıl Sağlık Karnesi Alınabilir ? ....................................................................................................72
Sosyal Sigortalar Kurumuna Tabi Çalışanların Bakmakla Yükümlü
Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?......................................................................................73
Tedavi Giderlerini Kendi İmkânları İle Karşılayamayan Ve Sosyal
Güvenlik Kapsamında Bulunmayan Özürlü Vatandaşların Tedavi
Giderleri Nasıl Karşılanmaktadır? . ........................................................................................................................73
Sakatlık Aylığından Nasıl Yararlanılır ?..................................................................................................................74
Aylık Bağlanmasında İzlenen Yol ve Diğer Hususlar Nelerdir? ...................................................................75
Muhtaç Aylığı Nedir ? . .............................................................................................................................................76
Sosyal Güvenlik Kurumunca Karşılanmayan Ortopedik ve Diğer
Yardımcı Araç ve Gereçler Nasıl Alınabilir? . ......................................................................................................77
Sosyal Güvencesi Olmayanlar Ayni ve Nakdi Yardım, Ortopedik ve
Diğer Yardımcı Araç ve Gereçleri Nasıl Alabilir ? . ...........................................................................................77
Kamu Sektöründe Ve Özel Sektörde Çalışan Özürlülerin
Gelir Vergisinde Sakatlık İndiriminden Yararlanabilmeleri
İçin Yapacakları İşlemler Nelerdir?......................................................................................................................... 77
Gelir Vergisinde “Sakatlık İndirimi”nden Yararlanmak İsteyenlerin
Hangi Belgeleri Hazırlamaları Gerekmektedir? ...............................................................................................78
Tekerlekli Sandalyenin Bedelini Kim Öder? 78İşitme Cihazının Bedeli Ne Kadardır ? .......................78
İşitme Cihazının Bedelini Kim Öder? ...................................................................................................................79
Hasta Alt Bezinin Bedeli Ödeniyor mu? . ............................................................................................................79
Hasta Alt Bezinin Bedelini Kim Öder? .................................................................................................................79
Bakıma Gereksinimi Olanlara Devletin Sunduğu Bir Hizmet Var mıdır? . ..............................................79
Ayni Nakdi Yardım (Yiyecek, Giyecek, Para Yardımı) Yapılmakta mıdır? . ................................................79
Özürlü maaşı nasıl alınır ve kimler alabilir?........................................................................................................80
Hangi hallerde 18 yaş altındaki çocuğun maaşı kesilir? ...............................................................................80
18 yaşını dolduranların maaşları ne zaman kesilir? . .....................................................................................80
Vergi indirimi nasıl uygulanır? ...............................................................................................................................71
ÖZEL DONANIMLI ARAÇ ..........................................................................................................................................81
Taşıtlarda Katma Değer Vergisi Ne Kadardır? ...................................................................................................89
H Sınıfı Sürücü Belgesi Nedir ve Nasıl Alınır ? . .................................................................................................89
Tek Gözü Olanlar (Monoküler) Sürücü Belgesi Alabilir mi? ......................................................................... 90
Malûl Ve Sakatlar Tarafından Gümrük Vergisinden Muafen İthal Edilecek
Başka Eşya Var Mıdır? ................................................................................................................................................90
Beyaz kart nedir? ........................................................................................................................................................91
Refakatçi kartları kimlere verilir? . .........................................................................................................................92
Türk Hava Yolları Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır? ............................................92
İstanbul Deniz Otobüsü AŞ. Tarafından Özürlülere İndirim
Nasıl Uygulanmaktadır?............................................................................................................................................92
Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları
Girişinde Uygulanan Ücret Nasıldır?.....................................................................................................................92
Toplu Taşıma (Belediye Otobüsü-Metro vb.) ve Su Bedelinde
Uygulanan Ücret Nasıldır? ......................................................................................................................................92
Özürlü kimlik kartımı kaybettim ne yapmalıyım? Kimlik kartı nasıl çıkartılır? . ....................................93
İstanbul’da ikamet etmekteyim eşim için refakatçi kartı çıkartmak
istiyorum nereye başvurabilirim? .........................................................................................................................93
Daha önceden özürlü kimlik kartı sahibiyim. Özürlü olduğumu nüfus
cüzdanıma işletmek istiyorum, nasıl ve nereye başvurabilirim? ..............................................................93
Özürlü olduğumdan dolayı, özür oranımı ve özür bilgimin nüfus
cüzdanında yer almasını istemiyorum, sosyal haklardan nasıl yararlanacağım? ................................93
Özür bilgimi nüfus cüzdanıma işlettim; ancak bazı haklardan yararlanamıyorum?...........................93
“Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin
Sağlanması için Ücretsiz Taşınması Projesi” nedir?..........................................................................................94
Araç İndiriminden Nasıl Yararlanılır? ...................................................................................................................94
Sağlık Kurulu Raporu Alımında Özürlüden Ücret Alınabilir mi? ...............................................................94
THY’nin uçuşlarda engellilere uyguladığı özel indirimin şartları nelerdir? ............................................94
SOSYAL YAŞAM
Fiziksel Çevrenin Özürlülerin Ulaşabilirliğine Uygun Düzenlenmesi
Nasıl Sağlanacak ? ......................................................................................................................................................96
Oturulan Konutta Özüre Uygun Düzenlemeler Yaptırılabilir mi? .............................................................97
Oy Kullanmada Özürlüler İçin Özel Bir Düzenleme Var mıdır ? . ................................................................98
Özürlüler İçin Ayrılmış Park Yerlerinin İşgalini Önlemeye Yönelik
Bir Düzenleme Var mıdır? ........................................................................................................................................98
Özürlünün Sahip Olduğu Konutta Vergi Muafiyeti Var mıdır? ...................................................................98
Özürlülerin Spor Yapmalarını Kolaylaştırıcı Tedbirler Var Mıdır? ..............................................................98
Medyada Özürlülerin Şiddet Ve Ayrımcılığa Tabi Tutulmamasını
Önlemeye İlişkin Koruyucu Tedbirler Var Mıdır ...............................................................................................99
Belediyeler Bünyesinde Özürlü Hizmet Birimi Oluşturulmasına
İlişkin Yasal Bir Dayanak Mevcut Mudur? . .........................................................................................................99
Özürlülere Ayrımcılık Uygulanmamasına İlişkin Yasal Bir Düzenleme
Mevcut mudur?............................................................................................................................................................99
Noterlik İşlemlerinde Özürlülerin Korunmasına Yönelik Uygulama Var mıdır? . ..................................100
EĞİTİM
Özürlü Bireyin Eğitim Hakları Nelerdir ? .............................................................................................................101
Özel Eğitim Hizmetlerinin Yasal Dayanağı Nedir ? .........................................................................................101
Özel Özel Eğitim Merkezlerinden Hizmet Almak İçin Nereye Başvurmak Gereklidir ?.......................101
Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama Nedir? .......................................................................................................102
Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama İçin Gerekli Belgeler Nelerdir ? ........................................................102
Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Hangi Kurum Tarafından Yapılmaktadır ? . .....................................102
Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Nasıl Yapılmaktadır ? . ............................................................................102
Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Hizmetlerinde Ailenin Görevi, Sorumlulukları
Ve İşlevi Nedir ? ...........................................................................................................................................................103
Özürlü Bireyin Ailesine Yönelik Eğitim Hizmetleri Nasıl Verilmektedir? . ................................................103
Kaynaştırma Programında Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Sınav
Yoluyla Değerlendirmeleri Nasıl Yapılır ? ...........................................................................................................103
Kaynaştırma Programında İşitme Yetersizliği Olan Çocuklara Uygulanan
Muafiyetler Nelerdir ? ..............................................................................................................................................103
Kaynaştırma Programında Devam Eden Zihinsel Yetersizliği Olan
Öğrencilerin Başarı Durumları Nasıl Değerlendirilir ? ...................................................................................103
Otistik Öğrenciler İle Duygusal Ve Davranış Bozukluğu Olan
Öğrencilerin Başarıları Nasıl Değerlendirilir ? ..................................................................................................103
Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrencilerin
Başarıları Nasıl Değerlendirilir ? ............................................................................................................................103
Kas Ve Sinir Sistemi Bozukluğu Olan Öğrencilerin Eğitimi Nasıldır?.........................................................104
Üniversite Sınavına Giren Özürlü Öğrenciler İçin Ne Tür Kolaylıklar
Sağlanmaktadır? . .......................................................................................................................................................104
Özürlü Üniversite Öğrencilerine Sağlanan Kolaylıklar Nelerdir ? . ............................................................104
KİMLİK KARTI VE SAĞLIK KURULU RAPORU İLE ÖZÜRLÜLERE SAĞLANAN
HAK VE KOLAYLIKLAR
Sağlık kurulu ve diğer asıl raporları kurumlara verebilir miyiz? . ...............................................................104
Sağlık raporu çıkarmak için ücret alınıyor mu? ...............................................................................................104
Sağlık raporlarının üzerinde neler bulunmalıdır? ...........................................................................................104
Sağlık raporuna itiraz edebilir miyiz? ..................................................................................................................104
Özürlülere Hizmet Veren Kurum Ve Kuruluşlar . .............................................................................................106
Özürlülere Hizmet veren Kurum ve Kuruluşlar Federasyonlar . ................................................................116
Özürlülere Hizmet Veren Kurum Ve Kuruluşlar . ..............................................................................................120
Özürlülere Hizmet veren Kurum ve Kuruluşlar Vakıflar ...............................................................................125
ÖZEL BAKIM MERKEZLERİ LİSTESİ ........................................................................................................................126
ÖNSÖZ
Merkezimiz, açılışının gerçekleştiği 13 mart 2007 tarihinden itibaren rehberlik ve özel
eğitim alanında mesai kavramına bağlı kalmaksızın yoğun bir gayretin içine girmiştir.
Gerçekleştirdiğimiz seminer faaliyetleri (öğrencilere, velilere, öğretmenlere, aile birliği
başkanlarına, polislere, zabıta personeline, imamlara…) rekabeti tetikleyici yarışmalarımız
(2.000 YTL ödüllü öğretmen konulu slayt yarışması, 6.000 YTL ödüllü Şiddete karşı duvar
gazetesi yarışması…) öncelikle merkezimizin ilçe ve il genelinde duyulmasını sağlamış olup,
engelli ailelerinin ve öğrencilerimizin merkezimize başvurma sürecini de hızlandırmıştır. Özel
eğitim ve engelli hakları konusunda gerçekleştirilen seminerlerle, internet sitemiz ve Wap
sitemizle de engelliliğin haklarının bilinmesine katkı sağlanmıştır.
Engelli çocuğa sahip olan ailelere de şunu belirtmek isteriz. Engellilik utanılacak, yüzü
kızartacak bir durum değildir. Utanması gerekenler varsa da onlar; yardıma muhtaç insanlara
karşı reddetme, utanma, tiksinme ve kaçma hareketinde bulunanlardır. Aileler bilmelidir
ki; bu çocukların şiddetle sevgi aşısına ihtiyaçları vardır. Eğer her gün bu aşı vurulmazsa bu
çocuklar solar ve mahzunlaşır. Ailesinin desteğini ve sevgisini gören engelli çocukların birçoğu
inanılmaz başarılara imza atmıştır. Tarihte de bunun örnekleri mevcuttur. Beethoven(sağır),
Edison(sağır), Stephen Hawking(felç), Yıldırım Bayezid(âmâ),Büyük İskender(kambur),Aşık
Veysel((âmâ)Abraham Lincoln(kötürüm).
Dünyada, özürlülük konusu evrensel normlara oturtulmuş ve devletlere bu alanda önemli
sorumluluklar yüklenmiştir. Türkiye’de nüfusun yüzde 12.29’unu oluşturan yaklaşık 8,5 milyon
özürlü vatandaşımızın hakları, başta Anayasamız olmak üzere çeşitli yasalar ve uluslararası
sözleşmeler ile güvence altına alınmıştır. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığınca
özürlülük alanında çağdaş dünyadaki gelişmeler ve evrensel ilkeler ışığında, özürlülerin
sorunlarının çözümü için yeni sosyal politikalara ve özürlüleri ilgilendiren mevzuatın yeniden
düzenlenmesine duyulan ihtiyaçtan hareketle başlatılan çalışmalar sonucunda 07.07.2005
tarihinde 5378 sayılı Özürlüler Kanunu yürürlüğe girmiştir.
5378 sayılı Özürlüler Kanununun içeriğinin kamu kurumları, yerel yönetimler ve ilgili STK’lar
tarafından tam olarak bilinmemesinden dolayı uygulamada ciddi sorunlar (bakım hizmetlerine
ulaşım, eğitim süreçleri, sağlık raporu alma süreçleri, mesleki eğitim ve istihdam sıkıntıları,
sosyal yardımlar, sosyal güvenlik gerekli yardımcı malzemelere ulaşım vb) çıkmaktadır. Bu ise
özürlülerin yaşam kalitesini olumsuz anlamda etkilemektedir. Yasanın çıkması konusunda
merkezi yönetim ve TBMM tarafından gösterilen çabaların taşrada karşılık bulması sosyal
devletin gereğidir. Kabul edilen bu yasanın ve çıkarılan yönetmeliklerin uygulama sürecinde
en etkin şekilde kullanılması sağlanılarak bu süreçteki problemlerin giderilmesi temel ihtiyaç
olarak kabul edilmektedir. (www.ozida.gov.tr)
Yasalar uygulamaya geçmedikçe kağıt üstündeki ifadeler olarak kalmaya mahkumdur.
Yasalar, yasa uygulayıcıların ve yasaya tabi vatandaşların bilinçli ve talepkar olmasıyla
hayata geçecektir. Çıkarılan tüm yasa ve yönetmeliklerin hayata geçirilmesi, sağlıklı
bilgilendirmelerin yapılarak insanların haklarını bilmeleri ve talepte bulunmalarıyla mümkün
olacaktır. Bu düşünceden hareketle, engelli insanlarımızın haklarını öğrenebilecekleri,
hangi işlemler için hangi kuruluşlara başvurulacağı konusunda rehber bir kitap hazırladık.
Merkezimizin kuruluş aşamasında, engellilere hizmet edecek bir kurum olması sebebiyle
çok ciddi katkılarda bulunan ve her projemize şartsız ve sınırsız destek veren Zeytinburnu
Belediyesi’ne ve değerli yöneticilerine en kalbi teşekkürlerimi sunar, derlemiş olduğum bu eseri
vefakar ve cefakar tüm engelli annelerine ithaf ederim.
Mehmet Hilmi EREN
Zeytinburnu RAM Müdürü
Engellilerin Eğitim ve İş Sahibi Olma Durumlarına
Yönelik Bir Araştırma
Doç. Dr. İsmail TUFAN’ın 2002 tarihli Türkiye Özürlüler Araştırmasına göre genel ve engelli nüfusta eğitim durumları ile engellilerin iş aramama nedenleri aşağıdaki tablolarda
belirtilmektedir.
Genel ve Engelli Nüfusta Eğitim Durumu
Engellilerin eğitim durumunun genel nüfusun eğitim durumuyla karşılaştırılması.
Eğitim Durumu
Genel Nüfus
Engelli Nüfus
Sayı
Yüzde
Geçerli
Yüzde
Okuryazar değil
7764060
11,3
Okuryazar fakat bir okul bitirmemiş
12037120
İlkokul
Sayı
Yüzde
Geçerli Yüzde
12,9
604945
34,1
36,3
17,5
20,1
247642
14,0
14,9
21738553
31,7
36,2
549681
31,0
33,0
İlköğretim
2430754
3,5
4,1
25607
1,4
1,5
Ortaokul
4499685
6,6
7,5
87257
4,9
5,2
156146
0,2
,3
3100
0,2
0,2
Lise
6997669
10,2
11,7
93635
5,3
5,6
Lise ve dengi meslek
1215056
1,8
2,0
21509
1,2
1,3
Yüksekokul veya fakülte
3028955
4,4
5,1
30382
1,7
1,8
Yüksek lisans, doktora
108454
0,2
,2
1261
0,1
0,1
59976452
87,4
100,0
1665018
93,9
100,0
38775
0,1
174
0,0
8607332
12,5
107112
6,0
68622559
100
1772305
100
Orta ve dengi meslek
Ara Toplam
99 (bilinmeyen veri)
0 (kayıp veri)
Toplam
Türkiye Özürlüler Araştırması’nın verilerine göre, genel nüfusta ilkokul ve öncesi eğitim
düzeyindekilerin oranı -okuryazar olmayanlar dahil- Türkiye nüfusunun %69,3’ünü oluşturmaktadır. Bu haliyle Türkiye’de okuryazarlık yüksek olsa da eğitim düzeyinin genel olarak düşük olduğu söylenebilir. Genel nüfusun eğitim düzeyindeki bu durum engelli nüfusta da yansımasını göstermiştir. Araştırma sonuçlarına göre genel nüfusun %12,9’u okuma
yazma bilmezken, engellilerde bu oran 3 kat daha fazladır (%36,3). Bu dramatik farklılığın
yanı sıra, engellilerde ilkokul ve öncesi eğitim düzeyine sahip olanların oranı %84,2’dir.
13
Sonuç olarak, okuryazarlığı olmayan ve eğitim seviyesi düşük bir engelli kitlesinin varlığından söz edilebilir. Ancak bu durumun başlıca nedeni “engellilerin engellenmesinden”
kaynaklanmaktadır. Engelli birey yeteri kadar eğitim hizmetlerinden ve olanaklarından
yararlanamamaktadır.
İş Aramama Nedeni
Bedensel E.
Görme E.
İşitme E.
Konuşma E.
Zihinsel E.
32735
21864
13201
12974
11865
185347
103845
61076
29631
32235
Emekli
86685
45252
29905
12375
4918
Gelir sahibi
10457
6734
3514
995
2149
Çalışamaz
146447
41211
29869
69904
156543
30083
12041
8955
15698
19194
685
513
237
0
0
50943
36638
17788
10703
18257
312139
144043
87737
110124
85102
2110
170
527
602
978
857631
412311
252809
263006
331241
Bedensel E.
Görme E.
İşitme E.
Konuşma E.
Zihinsel E.
6,0
8,2
8,0
8,5
4,8
Ev kadını/kızı
34,1
38,7
37,1
19,5
13,1
Emekli
16,0
16,9
18,2
8,1
2,0
Gelir sahibi
1,9
2,5
2,1
0,7
,9
Çalışamaz
27,0
15,4
18,2
45,9
63,9
İş bulamıyor
5,5
4,5
5,4
10,3
7,8
İşe başlayacak
0,1
0,2
0,1
7,0
7,4
Diğer
9,4
13,7
10,8
8,5
4,8
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Öğrenci
Ev kadını/kızı
İş bulamıyor
İşe başlayacak
Diğer
0 (kayıp veri)
9 (bilinmeyen veri)
Toplam
Öğrenci
Toplam
14
Tabloda verilen yüzdeler, kayıp ve bilinmeyenler (0 ve 9) çıkarıldıktan sonra geçerli olan
yüzdelere karşılık gelmektedir. Buna göre değerlendirildiğinde, en fazla zihinsel engellilerin (%63,9), ikinci olarak konuşma engeli bulunanların (%45,9) “çalışamaz” durumda olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte, görme engeli bulunanların sadece %15,4’ü, işitme engeli
bulunanların %18,2’si ve bedensel engeli bulunanların ise sadece %27’si için “çalışamaz”
yargısında bulunmaktadırlar. Bu verilere göre engellilerin çalışma durumlarına bakıldığında ise, iş yaşamına erişimlerinin kısıtlandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Çünkü, sadece
%15,4’ü için “çalışamaz” denmesine karşın, görme engellilerin sadece %16,8’i çalışma imkanı bulabilmiştir. Bir başka deyişle, her 10 görme engelliden 8’i iş görme imkanına sahip
olmasına karşın, bir sosyal alan olarak düşünüldüğünde iş yaşamına ulaşımları kısıtlanmıştır. Benzer durum, bedensel ve işitme engeli bulunanlar için de geçerlidir. Kısacası, engelli
bireyin, ev içinde tecrit edilmek suretiyle, kamusal alana erişimi ve orada varolma imkanları kısıtlanmaktadır.
Bahsi geçen araştırmaya göre: engellilerin çok büyük sosyal dezavantajlara maruz kaldıklarını yaşanan sıkıntıların giderilmesi için engellilik ve engelli insan hakkında vatandaşların bilgilendirilmesinin gerektiği, aile fertlerinin bile engellilere duyarlı davranmadıkları
belirtilmektedir. Yapılan uluslararası araştırmalar, engellilik hakkında bilgi sahibi insanlar
çoğaldıkça, engellilere yönelik tutum ve düşüncelerde olumlu değişimler meydana geldiğini, toplumsal duyarlılığın arttığını göstermektedir. Buna göre kitabın, engellilik bilincinin oluşmasına katkı sağlayacağı da düşünülmektedir. Yine aynı araştırmasında TUFAN;
engellilere “mümkün olduğunca normal” bir yaşam sunan olanakların oluşturulmasının,
fiziksel ve sosyal bariyerlerin ortadan kaldırılabilmesiyle bağlantılı olduğunu engellilerin
sosyal yaşama katılabilmelerinin, bağımsız yaşam sürdürebilmelerine bağlı olduğunu ifade etmektedir. Buna göre, bağımsız yaşam ve iş becerilerini kazanabilmiş engellilerimizin
adedini çoğaltabilmek ana hedefimiz olmalıdır.
15
ENGELLİNİN ÇALIŞMA HAKKI
Aşağıdaki kurumlar % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır:
- Genel ve katma bütçeli daireler
- İl özel idareleri ve belediyeler
- Kefalet sandıkları, döner sermayeli kuruluşlar
- Sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan bankalar
- Hususi kanunlarla kurulmuş banka ve teşekküller
Engelli açık kontenjanının doldurulmaması halinde engelli istihdam etmeyen kamu kurum ve kuruluşları için yükümlülüğün dolduğu tarihten yükümlülüklerini yerine getirecekleri tarihe kadar her engelli açık kontenjanı her ay itibarı ile 1475 Sayılı İş Kanununun 98/c
maddesindeki para cezası uygulanır.
30 Mayıs 1997 tarihinde Bakanlar Kurulunca alınan karara göre 1475 sayılı İş Kanunu’nun
25. Maddesinin a fıkrasının 1. bendinde zorunlu engelli çalıştırma oranı belirtilmiştir.)
Engellinin işyerindeki hakları:
• Bir iş yerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan
engelli işçiler, eski iş yerlerine alınmalarını istedikleri takdirde iş veren kadroda boşluk varsa derhal, yoksa boşalan ilk kadroda kendilerine şans tanımalıdır.
• Bir iş yerinde çalışırken iş kazası nedeniyle sakatlanan kişilerin öncelik hakkı vardır. İş
veren, bu işçisini sakat kadrosunda öncelikle çalıştırmakla yükümlüdür. Çalıştığı iş yerinde
sakatlananlar, durumlarını tescil için İş ve İşçi Bulma Kurumuna başvurabilirler.
• Engellilik dereceleri % 40’ın üzerindeyken işe girip de daha sonra durumlarında bir
iyileşme görülerek dereceleri % 40’ın altına düşenler engelli kadrosunda çalışmaya devam
ederler.
• Bu hükümlere aykırı hareket eden, özürlü işçi çalıştırmayan iş verene çalıştırmadığı her
ay için para cezası verilir.
Engellilerin emekli olma ve kendilerine malul aylığı bağlanma şartları
• 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’ na tabi olarak işe girenler;
- Çalışma gücünün en az %40’ını kaybettiğini belgeleyerek özürlü olarak işe girmiş olanlar, en az 15 (on beş) yıl fiili hizmet süresini doldurdukları takdirde istekleri üzerine emekliye ayrılabilirler (39. maddenin J Bendi).
- 5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışırken herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma gücünü kaybederek (hayatını çalışarak kazanamayacak derecede) malul duruma düşenlere 10 yıllık emekliliğe tabi hizmetleri olmaları halinde aylık bağlanır.
Yukarıda 1. ve 2. Maddelerde bahsi geçenlerin ölmeleri halinde dul ve yetimlerine de
Sandıkça aylık bağlanır (madde 53).
- 5 sene emekliliğe esas bir hizmette bulunmak şartıyla tedavisi mümkün olmayacak
bir şekilde malul duruma düşen adi malullere 15 sene hizmetleri varmış gibi aylık bağlanır.
Ancak bu aylıklar dul ve yetimlere intikal etmez (53. maddenin son paragrafı).
16
- 5434 sayılı Yasaya tabi olarak çalışırken (en az 5 yıl fiili hizmeti olmak kaydıyla) veya
5434 sayılı Yasaya göre emeklilik hakkını kazanmış yada emekli aylığı alırken ölmüş olanların yaşları ne olursa olsun malul ve muhtaç erkek çocuklarına emekli aylığı bağlanır (74.
Madde).
• 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi olarak işe girenler;
- Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek
derecede hastalık ve arızası bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan
veya Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan
sigortalılar, yaşları ne olursa olsun, en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
pirimi ödenmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar (60. maddenin C bendinin a
ve b fıkraları).
- Malul sayılanlara (çalışma gücünün 2/3’ünü ya da iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını yitirdikleri resmi sağlık kurulu raporuyla
saptanan) emekli aylığı bağlanabilmesi için toplam 1800 gün ve en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortası pirimi ödenmiş olması gerekmektedir (54. maddenin C Fıkrası).
- 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı çalışırken (en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup
sigortalılık süresinin her yılı için ortalama 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası pirimi ödenmiş olması kaydı ile) yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış veya yaşlılık aylığı alırken,
ölenlerin malul ve muhtaç erkek çocuklarına (Sosyal Sigortaya yahut Emekli Sandığına
tabi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almama şartıyla) aylık bağlanır (23.maddenin C
Bendinin b Fıkrasının V. Paragrafı ve 68. maddenin C Bendinin b Fıkrasının V. Paragrafı).
• 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’na tabi olarak çalışanlar;
- Çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirerek malul duruma düşenlere en az 5 (beş)
tam yıl Bağ-Kur primi ödemiş olmaları ve yazılı istekte bulunmaları şartıyla malullük aylığı
bağlanır
(29. Madde).
- Bağ-Kur’da fiili sigortalılığı devam ederken bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu
çalışma gücünün en az üçte ikisini kaybedenler için 5 yıl sigorta primi ödenmiş
olma şartı aranmaz.
- En az 3 (üç) tam yıl Bağ-Kur pirimi ödemiş olmaları şartıyla ölen Bağ-Kurlunun veya 5
(beş) tam yıl Bağ-Kur pirimi ödeyerek malulen emekli olduktan sonra ölen yada herhangi
bir şekilde yaşlılık aylığını hak eden yada yaşlılık aylığı alırken ölen Bağ-Kurlunun malul ve
muhtaç erkek çocuklarına aylık bağlanır (Madde 41).
17
• 2022 Sayılı Kanun’a göre Sakatlık ve Malullük Aylığı;
Sakatlık aylığı: Çalışma ve iş görme gücünün %40 ile %70 arasında kaybetmiş muhtaç
sakatlara bağlanan aylıklardır. Aylık bağlanabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olmak, çalışma ve iş görme gücünü en az %40 oranında kaybettiklerini tam teşekküllü hastanelerden
alacakları sağlık kurulu raporu ile kanıtlamaları gerekmektedir.
Malullük aylığı: Çalışma ve iş görme gücünü %70’in üzerinde kaybetmiş muhtaç sakatlara bağlanan aylıklardır. 18 yaşını doldurmuş olmak, başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde malul olduğunu tam teşekküllü hastanelerden alacakları
sağlık kurulu raporu ile kanıtlamaları gerekmektedir.
Aylıkların Bağlanma Şartları:
a) T.C. vatandaşı olmak,
b) Muhtaç olmak,
c) Bağlanacak aylık miktarına eşit veya fazla devamlı gelir sağlayamamak,
d) Kendisine kanunen bakmakla yükümlü kimsesi olmamak.
Aylık Bağlanması İçin Gerekli Belgeler:
a) 2022 sayılı kanuna göre başvuru formu (Bu formda yer alan; aylık istek dilekçesi ile
mal bildirim belgesi kişi tarafından doldurulacaktır. Muhtaçlık belgesi ve vukuatlı nüfus
kayıt örneği, ikametgah ilmuhaberi bölümleri ise yetkililerce imzalanacak ve mühürlenecektir.)
b) Sağlık Kurulu Raporu (Mal Müdürlüğü tarafından sevk edilen bir hastaneden)
c) Üç adet fotoğraf
Bu belgelerle Emekli Sandığı veya valilik ya da kaymakamlık makamlarına başvurulur.
Aylığı almakta olan aile reisinin aylığı; eşinin de bu aylığı hak etmesi halinde veya bu aylığı alma hakkına sahip biriyle evlenmesi durumunda %50 oranında artırılmaktadır. 2022
sayılı Yasaya göre aylıklar üç ayda bir peşin olarak alınır. Aylık bağlananlar devlet hastanelerinde ücretsiz tedavi görürler
Engellilerin Emekli Olabilmesi ve Kendilerine Malul Aylığı
Bağlanması için İzlenmesi Gereken Prosedür
1- Emeklilik için gerekli gün ve pirimi dolduran kişi emeklilik için; “En son pirim ödenen iş
yerinin” bağlı olduğu sigorta müdürlüğüne müracaat etmek zorundadır. Başka bir sigorta
müdürlüğüne müracaat yapılamaz. Bir şekilde imkansızlıklar yüzünden bu SSK müdürlüğüne müracaat edilemiyorsa o zaman yapılması gereken en kolay şey bulunduğunuz (size
en yakın) yerde bir iş yerinde geçici (sadece 3 gün bile yeter) olarak çalışıyor görünmek Bu
durumda yakınınızdaki sigorta müdürlüğünde emeklilik işlemlerine başlayabilirsiniz.
2- Müracaat için gerekli belgeleri bir yakınınız ya da herhangi biri bağlı bulunduğunuz
sigorta müdürlüğünden alabilir, sizin olmanız şart değil.
18
3- Müracaatın ilk aşaması emeklilik için yeterli gün ve pirim ödeyip ödemediğinizin tespiti işlemidir. Bu işlem de sigorta müdürlüğünden yapılacak. Bu işlem müracaatın üzerinden bir hafta geçmeden sonuçlanır. Bunun sonucunda alacağınız evrak ve diğer gerekli
belgelerle birlikte sigorta müdürlüğüne esas başvurunuzu yapabilirsiniz (Buraya kadarki
işlemleri herhangi birisi sizin adınıza yapabilir).
4- Askerliğini yapmış olan emekli adayları bu aşamada askerlik borçlanması yapabilir ve
askerlik süresinin primlerini ödeyerek bu süreyi de sigortalılık sürelerine ekletebilirler.
A-Kimler Askerlik Borçlanması Yapabilirler
Askerliği er ve erbaş olarak yapanlar, silah altında geçen askerlik sürelerinin tamamını
borçlanabilmektedirler.
Askerliğini yedek subay olarak yapanlarda yedek subay okulunda geçen sürelerini borçlanabilmektedirler. Yedek subay olarak askerliğini yapanların, yedek subay okulundan sonraki askerlik sürelerinde, Emekli Sandığı iştirakçisi olarak ücretlerinden emekli sandığına
kesinti yapılmakta olduğundan, okul sonrası dönemi borçlanmalar mümkün değildir.
Askerlik borçlanmasını sigortalının kendisi yapabildiği gibi ölümünden sonra mirasçısı
ve sigorta açısından hak sahibi durumunda bulunan eşi, çocukları, anne ve babası da yapabilmektedir.
B- Askerlik Borçlanmasının Koşulları
Askerlik borçlanması için ön koşul, borçlanma talep edenin sigortalı olmasıdır. Yani başvuru sahibinin sosyal sigortalar kapsamında sigortalı olarak tescilinin yapılmış olması ve
başvuru tarihinde sigortalılığının devam ediyor olması gerekmektedir. Bağ-Kur sigortalısı
olanların veya emekli sandığı iştirakçilerinin sosyal sigortalar kurumuna askerlik borçlanması yapmaları olanaklı olmayıp, bunların halen fiilen sigortalı oldukları kurumlarda askerlik borçlanması yapmaları gerekmektedir.
Askerlik için ön koşula sahip olan sigortalıların veya mirasçısı olan hak sahiplerinin borçlanma için SSK’na yazılı olarak talepte bulunmaları gerekiyor.
C- Askerlik Borçlanmasında Ödenecek Bedelin Hesabı
Askerlik borçlanmasında ödenecek bedelin hesabında, talep tarihindeki prim hesabına
esas alınan kazancın alt sınır esas alınmaktadır. Prime esas kazancın günlük alt sınırı, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılmak suretiyle bulunan tutar üzerinden malullük, yaşlılık ve
ölüm sigorta primleri hesaplanmaktadır. Bu primlerin tutarı Yüzde 20 olduğundan kısaca,
prim hesabına esas kazancın günlük alt sınırının borçlanılacak askerlik süresi ile çarpılması
sonucu bulunan tutarın yüzde 20’si askerlik borçlanması sonucu ödenecek bedel olmaktadır.
Örneğin; Mayıs 2002 ayı içinde 20 aylık askerlik borçlanması için talepte bulunan sigortalı için; prime esas kazancın günlük alt sınırı (9.262.400 TL.) x askerlik süresi (600gün) x
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (toplam yüzde 20) = borçlanma bedeli ( 1.111.488.000
TL.)
19
Bu şekilde hesaplanan askerlik borçlanması bedelinin en geç iki yıl içinde ödenmesi
gerekmekte, emekli aylığını hak edenlere, aylık bağlanabilmesi için, askerlik borçlanma
bedelinin tamamın ödenmesi gerekmekteydi. Ancak, 4 Ekim 2000 tarihli Resmi Gazete’
nin mükerrer sayısında yayımlanan 616 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile iki yıllık
ödeme süresi üç aya indirilmiş bulunuyor. Ayrıca; askerlik borçlanması ile sigorta başlangıç
süresinin geriye gitmesi uygulaması da kaldırıldı. Fakat, bu Kararnamenin iptali için bir
muhalefet partisince Anayasa mahkemesine açılan dava sonucu kararname iptal edildi.
İptal edilen kararname yerine 11 Kasım 2001 tarihine kadar yasal düzenlemede yapılmadığından; şu anda hukuki boşluk doğmuş durumda. Örneğin, askerlik borçlanması yapması
halinde emekliliğe hak kazanan birinin Ekim 2000 ayı içinde 20 aylık askerlik borçlanması
yapması halinde, borçlanma bedeli olarak hesaplanan 600 milyon lirayı, emekli aylığı bağlanabilmesi için iki yıllık süreyi beklemeden ödemesi gerekmektedir. Bu kişi borçlanma
bedelini de borçlanma talep ayı olan Ekim 2000 ayı içimde ödemesi halinde ödemeyi takip eden aybaşından itibaren (Kasım 2000 ayı) emekli aylığı bağlanacaktır.(Kaynak: www.
ekonomist.com.tr )
Askerlik Sürelerinin Borçlanılması
a) Sigortalının ya da hak sahibinin talep tarihine göre hesaplanan borç tutarı herhangi
bir gecikmeye meydan verilmeden en kısa sürede iadeli-taahhütlü posta ile bildirilecek,
ayrıca borcun tebliğine ilişkin yazıda borcun tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde taksitler
halinde veya defaten ödenmesi ve bu sürede borcun hiç ödenmemesi durumunda borçlanmanın iptal edileceği bildirilecektir. Kuruma iade edilen iadeli-taahhütlü kartı sigortalının sicil dosyasında muhafaza edilecektir. Borçlanma bedelinin taksitlerle ödenmesinde
eşitlik aranmayacaktır.
b) Borçlandırılan sürenin karşılığı olan gün sayısı sigortalının prim ödeme gün sayısına
eklenmekle birlikte, bu sürenin sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreleri kapsaması halinde sigortalılık başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecektir.
c) 06/08/2003 tarihinden sonra yapılan askerlik borçlanmalarına ait yukarıda (a) ve (b)
maddelerinde belirtilen konular dışındaki diğer işlemler mevcut uygulama dahilinde yürütülecektir.
d) 04/10/2000 (dahil) tarih ile 06/08/2003 tarihleri arasında askerlik borçlanması talebinde bulunan sigortalıların durumlarının değerlendirilmesinde;
• Bu süre içerisinde borçlanma talebinde bulunmuş ve borcunu ödemiş olanların sigortalılık başlangıçları, sigortalıların aleyhine olmamak kaydıyla (ortalama 180 gün şartına göre aylık bağlanmasında olduğu gibi) yeni düzenleme doğrultusunda değerlendirilecek,
• Belirtilen süre içerisinde borçlanma talebinde bulunmuş, ancak süresinde borcunu
20
ödememiş olanlar, yeni talepte bulunmaları halinde yeni hükümlere göre borçlanabilecek,
• Borçlanma talebinde bulunmuş, ancak henüz 3 aylık borç ödeme süresi dolmamış
olanlar, tebliğ tarihi esas alınarak 6 aylık ödeme süresinden yararlandırılacak ve sigortalılık
başlangıçları yeni düzenleme doğrultusunda değerlendirilecektir.
5- Bu aşamadan sonra sigorta müdürlüğünde müracaatınız yürürlüğe girmiş demektir (Hatırlatma; Bu aşamadan sonra soyadınızın tutmadığı hiç kimse sizin adınıza ne bilgi
alabilir ne de işlem yürütebilir). Bir sonraki aşama sigorta müdürlüğünün size resmi bir
yazı yollayarak ‘bağlı bulunduğu hastaneden gerekli sağlık raporunu almanızı’ istemek
olacaktır. Daha önce elinizde bulunan sağlık raporlarının bu müracaat için hiç bir değeri
YOKTUR!
6- Malullüğün ispatı için “büyük heyet raporu” almalısınız. Bunun için Sigorta Müdürlüğünden aldığınız sevk kağıdıyla beraber ilgili hastanenin “Büyük Sağlık Kurulu Müracaatına” başvurmanız gerekmektedir.(Bu ilk müracaatı herhangi biri yapabilir) Bu müracaatla
beraber size bir evrak verilir. Bu evrakta 12 ayrı uzman doktorun sizi muayene ederek görüşlerini belirtmesi için imza yerleri vardır. Yapmanız gereken 12 ayrı branştaki doktorlara
muayene olarak bu evrakın tamamının doldurulmasını sağlamaktır.
7- Sağlık kuruluna girip malullük için onay aldıktan sonra hastane bu raporu resmi bir
yazıyla “İhtiyarlık Sigorta Müdürlüğüne” yollar. (heyete girdikten yaklaşık 30 gün sonra
Büyük Sağlık Kurulu Müracaatına giderek raporunuzun gidiş tarih sayısını alabilirsiniz).
Yaklaşık bir hafta sonra da Sigorta Müdürlüğüne gidip, ‘her şeyin yolunda gittiğini’ teyit
ettirmeniz yerinde olacaktır.
8- Bundan sonra işlemler kendiliğinden yürür ve yaklaşık 3 ay sonunda verdiğiniz adrese başvuru sonucunuz postayla bildirilir. Ya da bu işlemin takibini www.ssk.gov.tr adresinden takip edebilirsiniz (Bu işlemi yürütebilmek için emeklilik için ilk müracaat tarihini
bilmeniz şart).
9- Ocak 2003 itibarıyla alacağınız maaş ayda yaklaşık 360 milyon TL olacaktır(1900 günlük pirim + askerlik borçlanmasına göre). Bu maaş ödenen pirim ve gün ile doğru orantılıdır. Günü gelip ilk maaşınızı almaya gittiğinizde birikmiş 2-3 aylık maaşınızı ve “o ayın”
maaşını toplu olarak alırsınız.
10- Bu maaşı ölene kadar her ay alacaksınız. Hatta öldükten sonra eşiniz ya da çocuklarınız bu maaştan yararlanabilirler. Tabi ki maluliyet dolayısıyla kesilmeyen vergiler kesilerek
ödeme yapılır. Bu da yaklaşık %30 az maaş anlamına gelir.
21
İş-Kur’a Nasıl Müracaat Etmelisiniz?
Gerek kamu gerekse özel sektörde iş bulmanızı sağlayacak kurum İş ve İşçi Bulma
Kurumu’dur.
İş ve İşçi Bulma Kurumu, 1475 sayılı İş Kanunu’nun kendisine verdiği yetki ve görev ile
özürlü ve diğer vatandaşlara iş bulur. 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinin %3 oranında sakat işçi çalıştırmalarını zorunlu kılmıştır. Bu zorunluluk hem devlet hem de özel
sektör için geçerlidir. Sorumluluğunu yerine getirmeyen işverenden her ay çalıştırmadığı
her özürlü için 963.750.000.TL’dir.(2004 yılı itibariyle) para cezası kesilmektedir. Bu miktar,
her yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Yeniden Değerleme Oranı”nda arttırılarak uygulanmaktadır.
Bu Kanundan Yararlanıp İşçi Olarak Çalışmak İstiyorsanız Aşağıdaki Yolu İzleyin:
İş aramak amacıyla öncelikle ikamet ettiğiniz yerdeki İş ve İşçi Bulma Kurumu şube ya
da bürosuna şahsen müracaat etmeniz gerekmektedir. Kurum, sağlık raporu almanız için
sizi tam teşekküllü bir hastaneye gönderir. Ayrıca bu rapor için sizden herhangi bir ücret
talep edilmez.
Kuruma kayıt yaptırabilmeniz için sağlık kurulu raporunuz ile birlikte aşağıdaki belgeleri yanınızda bulundurmanız gerekmektedir.
1- Nüfus cüzdanı aslı ya da onaylı örneği,
2- 4 adet fotoğraf,
22
3- Öğrenim belgesi,
4- Varsa kurs bitirme belgeleri.
Yukarıdaki bilgi ve belgelerle Kuruma başvurunuzu yaptıktan sonra, şartlarınıza uygun
bir iş varsa, Kurum sizi hemen işe gönderir. Eğer size uygun iş yoksa sıraya koyar.
Size uygun iş olup olmadığını öğrenmek için, İş ve İşçi Bulma Kurumu’nun ücretsiz “ALO
180” numaralı danışma hattını arayabilirsiniz.
Kayıtları yapılan veya meslek edindirme kurslarından geçirilen özürlülere, Kurumca çalışabilecekleri iş ve mesleklerin durumu, çalışma şartları, işe çabuk girebilmeleri için yapmaları gereken işlemler, kamu kesimi ve özel kesimce ödenen ücretler, tanınan sosyal haklar
ve mesleki rehabilitasyon eğitimi, ulaşım imkanları ve benzeri konularda açıklayıcı bilgiler
verilir.
UNUTMAYIN!
Sakatlık, daha düşük ücretle çalıştırma sebebi olamaz!
Sakat işçiler, diğer işçilere yapılan sosyal yardımlardan aynen yararlanırlar!
Toplu iş sözleşmelerine sakat işçiler aleyhine hükümler konulamaz! (www.iskur.gov.tr)
Kamuda İşçi Olarak Çalışabilmek için Ne Yapmalısınız?
4857 sayılı İş Kanununa göre, işçi istihdam eden kamu kurum ve kuruluşlarına işçi olarak girebilmek için aşağıdaki bilgilerden yararlanabilirsiniz.
Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak işe girebilmek için
ne yapmalısınız?
“Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği” kapsamında düzenlenen merkezî sınava (KPSS) girmeniz
gerekmektedir.
İşçilik sınavı ile ilgili bilgilere nasıl ulaşılabilir?
İşçilik sınavı ile ilgili bilgiler, bulunduğunuz ildeki Türkiye İş Kurumu ünitelerinde, Resmi
Gazetede, TRT’nin televizyon ve radyo kanalları ile tirajı yüksek gazetelerde ve ayrıca www.
ozida.gov.tr – www.iskur.gov.tr – www.osym.gov.tr web sitelerinden duyurulur.
İşçilik sınavına gireceklerde aranacak şartlar nelerdir?
1) Bedensel, duygusal ve sosyal yeteneklerindeki özürleri nedeniyle çalışma gücünün
en az %40’ından yoksun olmak,
2) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
3) 18 yaşını (bir meslek veya sanat okulunu bitirenler için 15 yaşını) doldurmuş olmak,
4) En az orta öğretim (lise veya dengi okul) mezunu olmak,
23
5) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
6) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak
üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veya affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik,
inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan
veya istimal veya istihlak kaçakçılığı, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet
sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü olmamak,
7) Kurum ünitelerinden birine özürlü olarak kayıtlı olmak (ilk defa başvuracakların;
nüfus cüzdanı aslı veya noter tasdikli sureti, özürlü kimlik kartı veya sağlık kurulu raporu,
4 adet renkli fotoğraf, varsa diploma ile mesleğine ilişkin belgelerin aslı veya noter tasdikli
suretiyle birlikte başvurmaları gerekir).
Müracaat sırasında istenilecek belgeler nelerdir?
Sınava girmek isteyen ve yukarıda belirtilen şartları taşıyan özürlüler sınav tarihinden
en çok 6 ay önce çekilmiş 1 adet renkli fotoğraf ile birlikte Kurum ünitesine ve/veya ÖSYM
bürosuna başvururlar.
İşçilik sınavından kimler muaftır?
Okur-yazar, ilköğretim mezunu ve zihinsel veya ruhsal özürlü olanlar merkezî sınavdan
muaftır.
İşçilik sınavından muaf olanlar, kamu kurum ve kuruluşlarında
işçi olarak istihdam edilebilmeleri için nasıl bir yol izlemelidir?
Okur-yazar, ilköğretim mezunu ve zihinsel veya ruhsal özürlü olanlar merkezî sınava
tâbi değildir. Bu kapsamda bulunan ve talep koşullarına durumu uygun başvuranlardan
Kurumca gönderilenler, önceden ilan edilen gün, saat ve adreste noter huzurunda kur’a
çekimine tâbi tutulurlar. Adaylar istemeleri halinde kur’a çekimini izleyebilirler. Gerçekleştirilen kur’a çekimi sonucunda her açık iş için iki kişi belirlenir. Bu şekilde belirlenenler
bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen komisyon tarafından yapılacak mülakata
alınırlar. Mülakat sonunda işin gereklerini yerine getirebilecek niteliklere sahip oldukları
belirlenenler işe alınırlar. Mülakatta ayrıca, işe alınacak işçi sayısının yarısını geçmeyecek
sayıda yedek listesi oluşturulur. Kur’a ile ilgili olarak noterin düzenlediği belgenin bir nüshası işe alınacak işçinin özlük dosyasında muhafaza edilir.
Herhangi bir özel bilgi ve beceri gerektirmeyen vasıfsız işlerde istihdam edilecek özürlüler ise, yazılı sınav dışında ayrıca sözlü sınava tâbi tutulmadan kurumca, yazılı sınav puanlarına göre hazırlanan listeler esas alınmak suretiyle, başarı sırasına göre belirlenir.
Refakatçi Bulundurulması
Düzenlenecek olan yazılı sınavda veya uygulamalı ya da uygulamasız olarak yapılacak
sözlü sınavda özür gruplarının özellikleri dikkate alınır ve bu durumları göz önünde bulundurularak refakatçi görevlendirilebilir.
24
Sınavdan kaç puan almalısınız?
Normal işçilerde, sınavda başarılı olabilmek için genel kültür ve genel yetenek alanında
en az 60 puan almış olmak gerekirken, özürlü ve eski hükümlü olarak sınava girenler için
taban puan bulunmamaktadır.
Ayrıca, Kamu kurum ve kuruluşlarına işçi olarak yerleştirilebilmek için herhangi bir tercih formu doldurulmayacaktır.
Sınav sonuçlarına itiraz hakkı
Yazılı sınavla ilgili itirazlar, sınav sonuçlarının adaylara bildirildiği tarihten itibaren 10
gün içinde ÖSYM’ne yapılabilir. ÖSYM bu itirazları 7 gün içinde sonuçlandırarak ilgilisine
ve itirazın haklı çıkması halinde ayrıca Kuruma yazılı olarak bildirir.
İşçilik sınavına girenler, kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak
istihdam edilebilmek için neler yapmalıdır?
İşçilik sınavı sonuçları, ÖSYM tarafından öğrenim durumu, alınan puan ve özür gruplarını belirterek Türkiye İş Kurumu (İş ve İşçi Bulma Kurumu) Genel Müdürlüğü’ne bildirilmektedir. Sınav sonuçları ayrıca sınava katılmış olan adaylara da gönderilmektedir.
Bununla birlikte, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Türkiye İş Kurumu’na bildirilen,
özürlü ve eski hükümlü işçi ihtiyaçlarına ilişkin işgücü talepleri, İş-Kur tarafından, Resmi
Gazete’de, Kurumun internet sayfasında (www.iskur.gov.tr), TRT 1 Teleteksinde ve Kurum
ilan panolarında ilan edilecektir. Durumu işgücü talebinde belirtilen şartlara uygun olan
adayların talebin başvuru süresi içerisinde, sınav sonuç belgesi ile eğitim durumlarına ilişkin mezuniyet belgesi, varsa mesleğine ilişkin belge ya da sertifika ile bulundukları yerdeki
İŞKUR ünitesine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Kurum, işgücü talebinin intikali üzerine başvuran adaylar içerisinde talep şartlarını haiz
en yüksek puanlı adaydan başlamak üzere talep sayısının iki katına kadar adayın isim ve
adreslerini içeren listeyi, ilgili kamu kurum ve kuruluşuna gönderir. Geçici işçi statüsünde
alınacak olan özürlüler için bu Yönetmelik kapsamında hazırlanacak listeler Kurumca il düzeyinde de belirlenebilir.
Kamu kurum ve kuruluşları, Kurum tarafından gönderilen listelerin kendilerine ulaşmasını müteakip 30 gün içinde sözlü sınavları yapmak zorundadır. Sözlü sınavlarda görevin
özelliğine göre adayların meslekî bilgileri ile davranışları değerlendirilir ve ihtiyaç duyulması hâlinde bilgi ve becerileri ölçülür. Sözlü sınavda değerlendirme 100 puan üzerinden
en yüksek puanı alandan başlamak üzere başarı sıralamasına göre yapılır
Kamuda işçi olarak çalışırken engelli olanların durumu
Çalışırken engelli olanlar için tescil talebinde bulunulması halinde gerekli belgelerine
istinaden Kurumca engelli olarak tescilleri yapılır.
25
İşçilik sınavının geçerlilik süresi ne kadardır?
Yazılı sınav sonuçları, izleyen yazılı sınavın sonuçlarının Kuruma bildirildiği tarihe kadar
geçerlidir. Açık kontenjanların doldurulması için gerektiğinde her yıl sınav yapılabilir.
4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki işyerlerinin özürlü çalıştırma
zorunluluğu ne kadardır?
19.03.2004 tarihli Bakanlar Kurulu Kararına göre, 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi
kapsamına giren işyerlerinde oranlar; kamu işyerlerinde özürlüler için % 4, eski hükümlüler için % 2 olarak; özel sektör işyerlerinde özürlüler için % 3, eski hükümlüler için % 1, terör
mağdurları için de % 1 olarak belirlenmiştir. Özel sektör işyerlerinde kalan % 1’lik oran,
işverenlerin tercihine göre, özürlü veya eski hükümlü çalıştırma yönünde kullanılacaktır.
Görevde Yükselme ya da Sınıf Değiştirme
Engellilerin, sınıf değiştirmeleri ya da görevde yükselmeleri, çalıştıkları kamu kurumunun Personel Yönetmeliği veya Görevde Yükselme Yönetmeliği çerçevesinde olmaktadır.
Bu yönde bir girişimde bulunmak isteyen engellilerin, çalıştıkları kurumla irtibata geçmeleri gerekmektedir.
Özelleştirme
Çalıştığınız yerin özelleştirme sonucunda el değiştirmesi sizin işten çıkarılmanıza sebep
olamaz. Kapatma ve tasfiye halleri dışında, özürlü statüsü ile çalışanlar işten çıkarılamaz.
Çalıştığınız yer kapatılır veya tasfiye edilirse, işten çıkarıldığınızda iş kaybı tazminatınız,
kanunun diğer çalışanlara tanıdığı hakların iki katı oranında ödenir. İş kaybı tazminatının
ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemlerin yürütülmesinden İş ve İşçi
Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü görevli, yetkili ve sorumludur. Bunun için ilinizdeki İş ve
İşçi Bulma Kurumu şube ya da bürolarına, işten çıkarılışınızı takip eden bir ay içinde başvurmanız gerekmektedir (Bu mevzuat özelleştirme kapsamına giren kamu kuruluşlarında
çalışan özürlülerle ilgilidir. Özel şirketler bu mevzuatın dışında kalmaktadır).
26
Meslek Edindirme Kurslarına Nasıl Katılabilirsiniz?
Bulunduğunuz ilde;
• İş ve İşçi Bulma Kurumu,
• Halk Eğitim Merkezleri,
• Çıraklık Eğitim Merkezleri,
• Özel Dershaneler,
• Belediyeler, (İSMEK…)
• Özürlülerle İlgili Bazı Dernekler ve Vakıflar; Meslek Edindirme Kursları düzenlemektedir.
İş ve İşçi Bulma Kurumu’nun kendi bünyesinde düzenlediği kurslardan yararlanabilmeniz için;
• Kuruma kayıtlı, açık işsiz,
• %40 ve daha fazla oranda özürlü,
• En az ilkokul mezunu,
• 15 yaşından gün almış olmanız gerekmektedir.
Durumunuz bu şartlara uygun ise;
• 1 adet fotoğraf
• Sağlık Kurulu Raporunuzun bir örneği ile İş ve İşçi Bulma Kurumu’na müracaat etmeniz
yeterli olacaktır.
İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından düzenlenen kurslar ücretsiz olup, bir işe yerleştirilmenizde etkili olabilecektir.
Yukarıda belirtilen diğer kurumların düzenlediği kurslardan yararlanabilmek için ilgili
kuruma şahsen müracaat edip şartlarınıza uygun olanlardan yararlanabilirsiniz. Bu kursları
araştırmaktan ve yararlanma yollarını aramaktan kaçınmayın!
Unutmayın, bunun için bireysel çabanız çok önemlidir.
Kendi işinizi mi kurmak istiyorsunuz?
İlinizde bulunan İş ve İşçi Bulma Kurumu şube ya da bürolarına müracaat edip, düzenlenen meslek edindirme kurslarından yararlanabilirsiniz.
24 Ekim 1998 tarih ve 4382 sayılı yasa ile İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından mesleki
eğitim, mesleki rehabilitasyon, kendi işini kurma ve bu gibi projeler için maddi destek sağlanacaktır.
Eğer çalıştığınız kurum veya kuruluş özelleştirme nedeniyle kapatıldıysa veya tasfiye
edildiyse İş ve İşçi Bulma Kurumu’na müracaat ediniz! Kurum sizin yeni bir işe yerleştirilebilmeniz için kurslar düzenlemektedir. Bu kurslardan ücretsiz yararlanabilirsiniz.
27
UNUTMAYIN!
Meslek edindirme kurslarından yararlananlara işe yerleştirmede öncelik tanınmaktadır
GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE SAKATLIK İNDİRİMDEN
YARARLANMAK İSTEYENLERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
Özürlü vatandaşlarımızla ilgili olarak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 31 ve 89’uncu
maddelerinde özürlü hizmet erbabı ve serbest meslek erbabı ile bunların bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler ve basit usulde vergilendirilen bazı esnaf ve sanatkarlara bu
kanunda yer alan esaslara göre hesaplanan sakatlık indiriminden yararlanma hakkı verilmiş olup, bu hakkın kullanımına ilişkin olarak Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları
Hakkında Yönetmelik çıkarılmış ve 222 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile gerekli açıklamalar yapılmıştır.
İlgili tebliğe göre sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen şahısların bir dilekçe eki ile
durumlarına uygun aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; İllerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, Bağımsız Vergi Dairesi bulunan İlçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Diğer İlçelerde Malmüdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
İSTENEN BELGELER:
Özürlü Hizmet Erbabı İçin;
- Dilekçe
- 2 adet fotoğraf
- Çalıştığı yerden çalıştığına dair yazı,
- İşçi ise sigorta giriş bildirgesi veya son dört aylık sigorta prim bordrosu,
- Nüfus cüzdanı fotokopisi,
- Sağlık Karnesi fotokopisi
Hizmet Erbabının Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişiler İçin;
- Dilekçe
- Bakmakla yükümlü kişinin ve Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı ile sağlık karnesi fotokopileri,
- Özürlüye ait 2 adet fotoğraf
- Çalıştığı yerden çalıştığına dair yazı,
- Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge (İşyerinden alınacak)
- Özürlü Serbest Meslek Erbabı İçin;
- Dilekçe
- Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Nüfus cüzdanı örneği
28
Serbest Meslek Erbabının Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişiler İçin;
- Dilekçe
- Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Bakmakla yükümlü kişinin ve Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı ile sağlık karnesi fotokopileri,
- Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge,
Sakatlık İndiriminden Yararlanma Hakkına Sahip Basit Usulde Vergilendirilen Özürlüler
İçin;
- Dilekçe
- Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Nüfus cüzdanı örneği
- 2 adet fotoğraf
MALİYE BAKANLIĞINCA YAPILAN İŞLEMLER
Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Malmüdürlükleri kendilerine başvuran özürlülerin kişisel bilgilerini “Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları
Hakkındaki Yönetmelik” ekindeki rapor formuna yazacaklar ve bu formları bir yazıya ekleyerek, özürlüleri yetkili sağlık kurulundan en yakın olanına sevk edeceklerdir.
Yetkili sağlık kuruluşu tarafından verilen raporlar yukarıda sayılan müdürlüklerce Maliye
Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu’na gönderilecektir. Merkez Sağlık Kurulu tarafından incelenen ve sakatlık dereceleri belirlenen raporlar, ücretlilerde işverene, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere Defterdarlığa gönderilecektir.
BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLMA HALİ
Bakmakla yükümlü olunan kişi ifadesinden; özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı
veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü
sayılan anne, baba, eş ve çocukları anlaşılacaktır.
Çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem yapılacaktır.
İNDİRİM UYGULAMASI
Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranının asgari
% 80’ini kaybetmiş bulunan kişiler birinci derece,
% 60’ını kaybetmiş bulunan kişiler ikinci derece,
% 40’ını kaybetmiş bulunan kişiler üçüncü derece sakat sayılmaktadır.
Sakatlık indirimi, herkese uygulanmakta olan özel indirim tutarının;
Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
İkinci derece sakatlar için dört katı,
29
Üçüncü derece sakatlar için iki katı olarak uygulanır.
(1/1/2004 Tarihinden itibaren 4842 Sayılı Kanun Gereğince)
Madde 31. — Çalışma gücünün asgarî % 80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci
derece sakat, asgarî % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat, asgarî
% 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır ve aşağıda sakatlık dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık indirimi (2006 yılı için);
- Birinci derece sakatlar için 530 TL
- İkinci derece sakatlar için 265 TL
- Üçüncü derece sakatlar için 133 TL
Sakatlık derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye, Sağlık ve
Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir.
Sakatlık indiriminden yararlanacak birden fazla kişinin bulunması halinde, bu hesaplama her biri için ayrı ayrı yapılacak ve indirim uygulamasında toplu olarak dikkate alınacaktır.
Bu şekilde hesaplanan sakatlık indiriminin gelirin niteliğine göre aylık veya yıllık tutarı,
özürlü bireylerin ücretli (hizmet erbabı) ise aylık tevkifat matrahından, serbest meslek erbabı ise beyan edeceği serbest meslek kazancından, basit usulde vergilendirilen ise vergi
tarhına esas kazancından indirilecektir.
Farklı özel indirim tutarları belirlenen illerde çalışan özürlüler ile bunların bakmakla yükümlü bulunduğu özürlülerin yararlanabileceği sakatlık indirimi tutarının hesaplanmasında, bu illerde uygulanan özel indirim tutarı dikkate alınacaktır.
Ücretlilerde sakatlık indirimi tutarına ayrıca özel indirim tutarının ilave edileceği malumdur.
İndirim, beyan edilecek serbest meslek kazancı ve basit usulde vergilenen kazanç tutarı
ile sınırlı olup, kazancın yetersiz olması halinde sonraki yıla devredilmeyecektir.
Muhtelif yerlerden ücret alanlarda, sakatlık indirimi, özel indirimin uygulandığı ücret
gelirine uygulanacaktır.
30
H Sınıfı Ehliyet
1. Kimler H sınıfı ehliyet alır?
Cevap: Özel tertibatlı olarak imal, tadil ve teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak sakatlar.
2. Gerekli belgeler nelerdir?
Cevap: a) Sağlık Kurulu raporu (H sınıfı ehliyet alabilir raporu)(Rapor güncel olmalıdır,
yani başvuru tarihinde alınması gerekir.)
b) Sabıka kaydı (Savcılıktan temiz kağıdı)
c) Diploma fotokopisi (Noter onaylı), (en az ilkokul mezunu olmak)
d) 8 Adet fotoğraf
e) İkametgah belgesi
3. Dönem açılış tarihleri ve sınavları ne zamandır?
Cevap: Dönem açılış ve sınav tarihleri M.E.B. tarafından yıllık takvim şeklinde belirlenecektir. Genellikle ayda bir dönem açılışı, iki ayda bir sınav şeklindedir. Kursiyerler trafik ve
ilkyardım derslerinden sorumludurlar. Motor dersinden muaftırlar.
4. Ehliyet ne kadar zamanda ve nasıl alınır?
Cevap: Dört haftalık teorik ders süresi vardır. Geri kalan sürede de direksiyon eğitimi
alınır ve sınav zamanı beklenir.
5. H sınıfı ehliyeti olanlar hangi araçları kullanabilirler?
Cevap: Özel tertibatlı, elden kumandalı veya otomatik vitesli araçlar kullanabilirler. Bunun belirleyicisi de alınacak Sağlık Kurulu raporudur.
6. H sınıfı ehliyeti kullanma süresi var mı? Güncelleme söz konusu mu?
Cevap: Bu ehliyeti ömür boyu kullanmak veya belirli aralıklarla güncellemek, alacağı
Sağlık Kurulu Raporunda kesinlik kazanır. El veya ayakta ortopedik sakatlığı olanlar ve işitme engelliler H sınıfı ehliyeti ömür boyu kullanabilir.
7. Ehliyeti olup da (B, E, C, AZ), herhangi bir kaza sonucu sakat duruma düşen bir kişinin
almak isteyeceği H sınıfı ehliyette izleyeceği yol ne olmalıdır?
Cevap: Böyle bir durumda yapılacak ilk iş H sınıfı ehliyet alabilir raporu almak olmalıdır.
Rapor alındıktan sonra, daha önceden ehliyetini almış olduğu Trafik Tescil Bürosuna başvurması yeterli olacaktır. Kendisindeki mevcut ehliyet alınıp yerine H sınıfı ehliyet verilir. Ve
bu işlemin sürücü kursları ile bir ilgisi yoktur.
31
32
GAZİLERİMİZE SAĞLANAN HAKLAR
GAZİLERİMİZE SAĞLANAN MALİ HAKLAR
NAKDİ TAZMİNAT
Nakdi Tazminat aşağıdaki hallerde sakatlanan personele;
(a) 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkındaki Kanun gereği:
(I) İç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığı men, takip ve tahkiki konularında
görevli olanlar bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle yaralanarak sakat kalmaları,
(II) Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik saldırılara maruz kalıp yaralanmaları/sakat kalmaları halinde,
(b) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu gereği:
Silahlı Kuvvetler mensuplarının yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya
sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap
olarak yaralanarak sakat kalmaları halinde malul personele en yüksek devlet memuru brüt
aylığının (Ek gösterge dahil) 100 katı tutarının % 25’nden % 75’ine kadar sakatlık derecesine göre nakdi tazminat ödenir. Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını
başkasının yardım ve desteği ile sürdürebilecek şekilde malul olanlara en yüksek devlet
memuru brüt aylığının (ek gösterge dahil) 200 katı tutarında tazminat ödenir.
Kesin raporun alınmasının uzaması halinde, tazminatın ödenme usullerine göre, olay
tarihi itibariyle belirlenen miktarın asgari oranı üzerinden avans ödemesi yapılır. Bu konuda yaralı personelin tedavi edildiği hastaneden “tedavisi uzun sürecektir “ raporu ile birlikte avans istek dilekçesi vermesi gerekir.
NAKDİ YARDIM
TSK.DAYANIŞMA VAKFI
Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay ve uzman erbaş’ lardan hizmette bulundukları sürede, her ne sebeple ve suretle olursa olsun 1., 2., 3. ve 4 ncü derece malul olan ve TSK.’den ayrılan üyelerine toplu ödeme yapılmaktadır. 10 yılın altında hizmeti
olan 1 nci ve 2 nci derece malul personele Ordu Yardımlaşma Kurumunun “Emeklilik Maaşı
Sistemi”ne dahil edilmeleri sağlanmaktadır. (T.C.Emk.Snd.Gn.Md.lüğünce maaş bağlanmaması halinde) (Sb./Astsb./Uzm.Erb.)
33
OYAK YARDIMI
(a) Subay, Astsubay ve üye olmaları halinde Uzm. Erbaşlara sağlık raporunun onay
tarihinden itibaren 1 yıl içinde müracaat edilmesi halinde 205 sayılı yasanın 27 nci maddesi gereğince yardım yapılır.
(b) “TSK’lerinde Görev Yapamaz” kararı alarak malulen emekliye ayrılan üyeler
hizmet sürelerine bakılmaksızın malul oldukları tarihten itibaren 2 yıl içerisinde, göreve
devam edenler ise müracaatlarını müteakip hemen Oyak Konut Kredisini kullanabilirler.
(Sb./Astsb./Uzm.Erb.)
MAAŞ BAĞLANMASI
2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun Maddesi kapsamına
girenlerden;
(I) Sakatlanarak bağlı oldukları sosyal güvenlik mevzuatına göre emekliye sevk edilenlere görev malullüğü aylığı bağlanır.
Bu madde gereğince, ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca kendi mevzuatına göre bağlanan aylıklar % 25 arttırılarak ödenir.
(II) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmayanların sakat kal-maları halinde,
öğrenim durumlarına göre (Öğrenimi bulunmayanlar ilkokul mezunuymuş gibi) derece ve
kademesi üzerinden kendilerine 5434 Sayılı Kanun hükümlerine göre T.C.Emekli Sandığınca görev malullüğü aylığı % 25 artırılarak bağlanır. Maaşa bağlanan malul personelin vefatı
halinde ise dul ve yetimlerine maaş bağlanır. Maaş bağlanan hak sahipleri vergi iadelerini
maaş aldıkları bankalardan alırlar. Bağlanan aylıklar, her yıl kademe ilerlemesi, her üç yılda
bir derece yükselmesi işlemine tabi tutulur.
Başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapmayacak
derecede malul olanlara, asgari ücretin net tutarı, aylıklarıyla birlikte ayrıca ödenir.
EMEKLİ İKRAMİYESİ VERİLMESİ
Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını bir başkasının yardım ve
desteği ile sürdürebilecek şekilde malul olanlara en yüksek devlet memuru brüt aylığı (ek
gösterge dahil) üzerinden, bunun dışında malul kalanlara mevcut aylıkları üzerinden 30 yıl
hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. (Sb./Astsb./Uzm.Erb.geçerlidir.)
TÜTÜN VE ALKOL ÜRÜNLERİNİN SATIŞ BEDELLERİNDEN PAY
VERİLMESİ
Harp ve vazife malullerine tütün ve alkol ürünlerinin satış bedellerinden pay verilir. Verilecek miktar, T.C.Emekli Sandığınca sakatlık derecesine göre hesaplanarak yılda bir defa
ödenir.
Harp ve vazife malullerine hayatta bulundukları sürece ödeme yapılır. Malulün ölümü
halinde ise ölen malulün en son yılda aldığı pay tutarının 5 katı bir defaya mahsus olmak
34
şartıyla dul ve yetim aylığı bağlanacaklara eşit miktarda paylaştırılmak suretiyle yardım
olarak ödenir ve kesilir.
ÖĞRENİM YARDIMI
Tütün ve Alkol Ürünlerinin Satış Bedellerine Pay Verilmesi Hakkında Kanun (3480 sayılı
Kanun) gereği malul personelin öğrenim görmekte olan çocuklarına yardım yapılır.
Öğrenim Yardımı için başvuru, öğrenim belgesi eklenmek suretiyle, Ankara ve bağlı İlçelerdekiler T.C.Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Ödemeler Dairesi’ne, diğer illerdekiler
Emekli Sandığı Bölge Müdürlüğü’ne yapılacaktır.
Öğrenim Yardımı, her yıl 15 Eylül’e kadar başvuru yapanlar Ekim ayında, 15 Şubat’a kadar başvuru yapanlar Mart ayında almaya hak kazanırlar.
Öğrenim Yardımı, iki yıl üst üste sınıfta kalanlara verilmez.
MADALYA VE BERAT VERİLMESİ
Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarından yaralanarak malul kalan ve halen T.C.Emekli Sandığından malul aylığı almakta olan personele, Devlet Övünç Madalyası ve Beratı verilmektedir.
KİMLİK KARTI VERİLMESİ
T.S.K. Kimlik Kartı Yönergesi MSY 52-7(A) gereği;
(a) T.S.K. emeklilik statüsünü muhafaza eden Subay, Astsubay, Uzman Erbaşlar ile aile
fertlerine T.S.K. Emekli Kimlik Kartı verilir.
(b) Yedek Subaylar, Erbaş ve Erler ile bunların 5434 sayılı kanun hükümlerine göre sağlık
hizmetinden yararlanabilecek, aile fertleri ile dul ve yetimlerine Askeri Hastahanelere müracaatta kullanacakları “YALNIZ ASKERİ HASTAHANELERDE GİRİŞ İÇİN GEÇERLİDİR” ibareli
kimlik kartları bağlı bulundukları Askerlik Şubesi Başkanlıklarınca verilir.
HASTANELERDEN YARARLANMA
(a) Maaş bağlanan eş, çocuk, anne ve babalara başka bir sosyal güvenlik kurumunun
sağlık hizmetlerinden faydalanmıyorsa, bunların tedavi giderleri T.C. Emekli Sandığınca ilgili mevzuat hükümlerine göre karşılanır ve sağlık karneleri T.C. Emekli Sandığı tarafından
verilir.
(b) Harp ve vazife malulü yedek subay, erbaş ve erler ile bunların aile fertlerinin sivil hastanelerin yanında Asker Hastanelerinden yararlanmaları, İç Hizmet Kanunun 70. maddesi
gereği sağlanır.
35
ÜCRETSİZ SEYAHAT HAKKI
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ile 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması
hakkındaki kanuna göre kendilerine aylık bağlanan;
(a) Sb., Astsb., Uzm.Erb.lar ile eş ve reşit olmayan çocukları,
(b) Erb. ve Er’ ler ile eşleri, yurt içinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve belediye toplu taşım araçları ile belediye tarafından kurulan şirketler veya özel
firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat ederler.
36
KARA HARP OKULU
Giriş koşullarını taşımak kaydıyla; ÖSS’den aldıkları puana bu puanlarının % 10’u oranında puan ilave edilir.
ASKERİ LİSELER
Giriş koşulu olarak diploma notu aranmaz, sınava giriş yılının HAZİRAN döneminde
doğrudan mezun olmak yeterlidir. Ön sağlık, Beden eğitimi ve Mülakat seçimlerinde herhangi bir öncelik tanınmaz. Başarı puanı için; yazılı sınav tam notunun %35’i oranında not
alanların aldıkları nota, tam puanın %20’si oranında puan ilave edilir.
ASTSUBAY HAZIRLAMA OKULLARI
Giriş koşulu olarak diploma notu aranmaz, sınava giriş yılının HAZİRAN döneminde
doğrudan mezun olmak yeterlidir. Ön sağlık, Beden eğitimi ve Mülakat seçimlerinde herhangi bir öncelik tanınmaz. Başarı puanı için; yazılı sınav tam notunun %30’u oranında not
alanların aldıkları nota, tam puanın %25’i oranında puan ilave edilir.
37
ASTSUBAY SINIF OKULLARI
Kıt’a kaynağı :Giriş koşulu, Ön sağlık, Beden eğitimi ve Mülakat seçimlerinde herhangi
bir öncelik tanınmaz. Başarı puanı için; yazılı sınav tam notunun %30’u oranında not alanların aldıkları nota, tam puanın %25’i oranında puan ilave edilir.
Sivil kaynak :Giriş koşulu olarak lise mezunu adayların ÖSS’yi kazanmış olmaları gerekir.
Ön sağlık, Beden eğitimi ve Mülakat seçimlerinde herhangi bir öncelik tanınmaz. Başarı
puanı için; lise mezunu adayların ÖSS puanlarına aldıkları puanların %30’u ilave edilir.
SİLAH ALMA HAKKI
Barışta veya olağanüstü hallerde iç güvenlik ve asayişin sağlanması amacıyla yürütülen
her türlü faaliyet, eğitim, tatbikat ve manevralar ile birlik veya grup halinde intikaller sırasında bu harekat ve hizmetlerin sebep ve etkileriyle vefat edenlerden (şehit, er, erbaş ve
malûl gaziler dahil) intikal eden silah bulunmaması durumunda; bunların ana, baba, eş ve
çocuklarından sadece birinin, bir ateşli silahla sınırlı olmak kaydıyla, silah taşımasına veya
bulundurmasına yetki veren kayıt ve belgeler her türlü resim, vergi ve harçtan muaftır.
YURTLARDAN ÖNCELİKLİ YARARLANMA HAKKI
2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamına giren personelin çocukları durumlarını belgelendirmeleri halinde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar
Kurumu Genel Müdürlüğüne ait yurtlardan öncelikli olarak faydalandırılmaktadır. Bunun
için sözü edilen Genel Müdürlüğünün belirleyeceği tarihlerde müracaat etmeleri gerekmektedir.
GSM OPERATÖRLERİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR
VODAFONE A.Ş. Genel Müdürlüğünce Emekli Sandığı Tanıtım Kartı alma hakkına sahip
tüm gazi ve vazife malullerinin kendileri ile TSK’nde göreve devam eden İç Güvenlik yaralılarına hizmet amacıyla indirimli “Onur Hat” aboneliği verilmektedir. Bu uygulama ile aylık
sabit ücretlerde % 50, görüşme ücretlerinde % 40 indirim uygulanmaktadır.
Geniş bilgi almak için Vodafone Shop’ lar ve Yetkili Satıcılara müracaat edilebilir.
Turkcell, “Emekli Sandığı Serbest Kartı” almaya hak kazanmış gaziler ve vazife malullerine, telefon abonelik ücretlerinde Destek Tarifesi uygulamaktadır.
Diğer indirimli tarifelere göre daha uygun olan Destek Tarifesi hakkında bilgi almak için
Turkcell Yetkili Satıcılarına müracaat edilebilir.
ELEKTRİK TÜKETİM İNDİRİMİ
Muharip Gazi ile Malul Gazi ve dul eşinin meskeninde (evinde) tükettiği elektrik enerjisine % 40’ı geçmeyen oranda mesken tarifesi indirimi uygulanmaktadır.
38
TOPLU KONUT KREDİSİ VERİLMESİ
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 nci maddesi gereği, terör eylemlerine muhatap olarak yaralanarak sakat kalan TSK mensuplarına, öncelik sıralamasına göre;
Maaş bağlanan malulün kendisi,
Malulün kendisi hayatta değilse, maaşa bağlanan dul eşi,
Eşi hayatta değil veya evlenmişse, maaşa bağlanan çocukları müştereken bu
krediden faydalanır.
Toplu konut kredisi miktarı her yıl DİE tarafından Türkiye geneli için ilan edilen yıllık
tüketici fiyat artış oranı dikkate alınarak arttırılacaktır. İstek halinde bu miktarın altında
da kredi açılabilir. Krediye faiz uygulanmaz. Bu krediye alabilmek için öncelikle T.C.Emekli
Sandığına başvurarak hak sahipliği belgesinin alınmasını müteakip T.C.Ziraat Bankasına
müracaat edilmesi gerekmektedir.
Kredinin geri ödenmesi hak sahibinin her türlü tazminatlar dahil olarak almakta olduğu
maaşının ¼ ü tutarındaki miktarın T.C.Emekli Sandığınca kesilmesi suretiyle yapılır. Kredinin vadesi borcun tamamen ödendiği zamandır.
KAMU KONUTLARINDAN YARARLANMA VE KİRA YARDIMI
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 nci maddesi (b) fıkrası gereği; kamu konutlarından yararlanmakta iken malul olanların kendileri, olay tarihinden itibaren bir yıl
süreyle lojman kirası ve yakıt parası oturan kişi tarafından ödenmek şartıyla yararlanmaya
devam ederler. Bu süre sonunda ikametgah olarak kullanacakları yurt içindeki taşınmazın
kira bedeli 10 yıl süreyle devletçe karşılanır.
GÜMRÜKSÜZ ARAÇ İTHAL EDİLMESİ
1615 sayılı Gümrük Kanunu 8/14 –a maddesi uyarınca malul ve sakatlar tarafından ithal
edilecek kara nakil vasıtalarına muafiyet getirilmiştir. Bu vasıtalar motorlu veya motorsuz
koltuklar, bisikletler, motosiklet veya binek otomobilleri kapsamaktadır.
Gümrük vergisinden muaf olunabilmesi için ithalatın mutlaka malul veya sakat kişi tarafından yapılması gerekmektedir. Ayrıca malul veya sakatın ortopedik bir rahatsızlığının
olması ve ithal edilecek vasıtaların özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatının
bulunması şartı aranmaktadır.
Binek otomobillerin ithali için Ankara Hibe ve Sakat Araçları Gümrük Müdürlüğüne, diğer araç ve gereçler için ise illerde bulunan Gümrük Müdürlüklerine müracaat edilmesi
gerekmektedir.
İŞ TEMİNİ
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki olaylarda terör eylemleri nedeni
veya etkisiyle çalışamayacak derecede malul kalan kamu görevlileri ile erbaş ve erlerin
yakınlarından biri ile çalışabilir durumda olanların kendilerine kamu ve özel sektörde iş
verilmesi hususu 4131 Sayılı Kanun ile düzenlenmiş olup uygulama İçişleri Bakanlığınca
yürütülmektedir.
39
VERGİ İNDİRİMİ
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 3239 sayılı kanunla değişik 31. maddesi gereğince herhangi bir kamu veya özel kuruluşta çalışan, sakatlık derecesi % 40 ve daha fazla (1. , 2. , 3. , 4
ncü derece sakat) olan personel, vergi indiriminden yararlanır. Bu maksatla malul personel
, aşağıda belirtilen belgeler ile birlikte çalıştığı kurumun veya işyerinin bulunduğu yerdeki
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü, Vergi Dairesi Müdürlüğü veya Mal Müdürlüğüne başvurmaları gerekir.
GAZİNİN KENDİSİNDEN SONRAKİ KARDEŞİNİN ASKERLİK
MUAFİYETİ
Malulün Kendisinden Sonraki Kardeşinin Askerlikten Muaf Tutulması (Yd.Sb./ Erb.-Er) :
(a) 1111 sayılı Askerlik Kanununun 10.maddesi 9.fıkrasına göre malul personelin kendisinden sonra gelen erkek kardeşi istekli olmadıkça silah altına alınmaz.
(b) Hak sahibi personelin bu konuda bağlı bulunduğu Askerlik Şubesine yazılı müracaatı gerekmektedir.
(c) Bu haktan, 1076 Sayılı Kanuna tabi Yedek Subaylar ile, 1111 Sayılı Kanuna tabi Erbaş
ve Erlerin kardeşleri istifade eder.
40
ÖZÜRLÜ VATANDAŞLARIMIZ TARAFINDAN İTHAL
EDİLEBİLECEK ÖZEL TERTİBATLI ARAÇ VE EŞYA
05.02.2000 tarihinde Gümrük Müsteşarlığınca yürürlüğe konulan 4458 sayılı Kanun ile
Özürlü Vatandaşlarımızın sosyal yaşamlarını kolaylaştırmak için yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler içerisinde yer alan ortopedik özürlü vatandaşlarımıza yurt dışından özürlü koltuğu ve bisikletin yanı sıra Motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan
binek otomobiller (arazi taşıtları hariç) ve minibüsün yaş haddine bakılmaksızın muafen
ithaline izin verilmektedir.(01.06.2001 tarihli 24440 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Malul ve sakat tarafından ithal edilmek istenen araç minibüs ise, minibüsün el ve ayak
fonksiyonunu tamamen yitirmiş, özürlü kişinin araca binip inmesiyle, taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunması öngörülmüştür.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli
binek otomobil ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı
bulunmayan minibüsün muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir.
Binek oto ve minibüsün standart olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin tahsili kaydıyla izin verilir.
Özürlü kişi; Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise, ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde (bu şart sadece minibüs, binek otomobil ve motosiklet için geçerlidir. Motorlu ve motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında
kesin dönüş şartı aranmaksızın özürlü kişi tarafından muafen ithal edilebilir.)
Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ise Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya
Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendisine bağış yoluyla
gönderilen özel tertibatlı özürlü aracını ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilirler.
Özürlü Vatandaşlarımızın araçlarının ithal işlemlerinde sorunlarla karşılaşmamaları
41
amacıyla 07.11.2000 tarihli 24223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8 seri no’lu Gümrük
Genel Tebliği (Muafiyetler) ile araç ithaline ilişkin işlemler yeniden düzenlenmiştir.
Bu Tebliğe göre özürlü vatandaşlar yurt dışından aracını getirmeden gerekli belgelerle
birlikte (Sağlık Kurulu Raporu, Sürücü Belgesi) Ankara Naklihane ve Bedensiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne müracaat ederek ve bu gümrük idaresinde oluşturulan komisyondan
izin belgesi alması gerekmektedir. Söz konusu komisyon Gümrük Müsteşarlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşmaktadır.
Malul veya özürlü kişiler: mülkiyetlerinde bu yolla muafen ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil, minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden
itibaren 5 (Beş) yıl geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak
otomobil, minibüs ve motosiklet ithal edemezler. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyatler)
Malul ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil, minibüs ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10 yıl geçmemişse malul ve özürlü olmayanlara gümrük
vergileri tahsil edilmeden satışı, hibesi ve devri mümkün değildir.
İzin alınmadan, ödünç verilen, kiralanan devredilen veya satılan eşyanın gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194.üncü madde hükümleri uyarınca tahsil
edilmekle beraber ayrıca 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine
göre takibat yapılır.(6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyetler)
Diğer taraftan, 05.02.2000 tarih ve 23955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2000/53
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller
Hakkında karar’ın 113. 116. maddeleri uyarınca, görme özürlülerin eğitsel, bilimsel veya
kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş olan ve bu Kararın
3’nolu ekinde yer alan eşya gümrük vergilerinden muaftır. Görme özürlüler hariç olmak
üzere malul ve özürlülerin eğitimi, çalışması veya fiziksel ve ruhsal olarak sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup, malul ve özürlülerin kendi kullanımları
için getirdikleri veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kurumlarca ithal
edilen eşya da gümrük vergilerinden muaf bulunmaktadır.
Söz konusu Kararın 113. ve 116. maddeleri gereğince muafen ithal edilen eşya, gümrüğün izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan malul ve sakat olmayanlara ödünç
verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 seri nolu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair
Tebliğ(Muafiyetler)
Gümrük vergilerinden muafen ithali yapılan eşya için muafiyet tanınmasını sağlayan
şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı Kararın 113. ila 118’inci maddelerinde
belirtilenlerden başka amaçlarla kullanmayı talep eden kişi, kurum ve kuruluşların güm-
42
rük idaresine bildirimde bulunarak izin alması gerekir. Bu izin ancak gümrük vergilerinin
tahsil edilmesi kaydıyla verilebilir.
Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun kullanılmak ve ilgili
gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka bir kurum
veya kuruluşa ödünç verilir, kiralanır, devredilir veya satılırsa gümrük vergileri aranmaz.
Minibüslerde ise, ithalat Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön iznini müteakip gerçekleştirebilmektedir.
Binek otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin Komisyon kararının olumlu olması halinde, otomobil ile minibüs için Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’nce
geçerlilik süresi 6 (ay) olmak üzere “İthal İzin Belgesi” düzenlenir.
Taşıt, izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde 18.02.2002 tarih ve 23968 sayılı Resmi
Gazetede yayımlaman 2 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğin (Muafiyetler) 5’inci maddesinde
belirtilen belgelerle birlikte Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne
teslim edilir. Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespiti akabinde ithaline izin verilir.
Gümrük idaresince, ithal işlemi tamamlanan binek otomobil veya minibüs için düzenlenecek trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithalden sonra Trafik Tescil İşlemleri yapan Trafik idarelerinden bu araçlara özürlü amblemli plaka verilmektedir.
Zaman zaman, özürlü vatandaşlarımıza sağlanan bu vergisizlik hakkının kötüye kullanıldığı tespit edilmekte, özürlü olmayan bu kişiler hakkında yasal gerekliliğe gidilmektedir.
Gerçekten özürlü olan vatandaş adına düzenlenen belgelere dayanılarak araç vergilerinden muaf bir şekilde ithal edilmektedir. Ancak özürlü kişi adına getirilen araç bu kişi
tarafından kullanılmadan, özürlü olmayan ya da önemsiz bir özürlü olan kişilerce hakları
olmadan kullanılabilmektedir. Bu ise yasaların belirli bir kesime tanıdığı hakkın istismar
edilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Çağdaş bir ülke olmanın gereğinden hareketle özürlü vatandaşlarımızın yaşamının kolaylaştırma yönünde yapılan düzenlemelerin kötüye kullanılmasının önüne geçilmesi için
etkin bir caydırıcılık sisteminin işletilmesi gerekir.
Sadece özürlü vatandaşların kullanımları için muafen ithaline izin verilen binek otomobiller ile el ve ayak fonksiyonlarını yitirmiş bulunan kişilerin araç kullanmaları mümkün
bulunmadığından kendisine birinci dereceden kan bağı ile bağlı olan veya sözleşmeli bir
şoför tarafından kullanılması şartıyla ithaline izin verilen minibüslerin bu kişiler tarafından
kullanılıp kullanılmadığının tespit edilebilmesi için emniyet birimleri tarafından yapılan
trafik denetimlerinde bu durumu dikkate alınmaktadır.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithal edilmek istenilen eşya ile yine bu kişiler tarafından kullanılmak üzere imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından
ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosikletin muafen ithaline ilişkin
talepler doğrudan eşyanın getirildiği gümrük idaresine yapılmaktadır.
43
SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARI
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında, İl ve İlçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakıfları aracılığıyla;
Yoksul ve muhtaç durumundaki,
Kanunla kurulu sosyal güvenlik kuruluşlarına bağlı olmayan ve bu kuruluşlardan aylık
geliri olmayan vatandaşları,
Geçici olarak küçük bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlanması halinde topluma faydalı ve üretken olabilecek kişilere yönelik yardımları yapar.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir alan özürlülerin tedavi giderleri ile fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçlerin
kurumlarca karşılanmayan kısımları da karşılanır.
Nasıl Yararlanılır?
Bu yardımlardan yararlanmak isteyen kişiler; İkamet ettikleri ilde veya ilçede bulunan
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na;
Nüfus cüzdanı örneği,
İkametgah belgesi
Muhtaç durumda olduklarına ilişkin belge
Fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçler için bu cihazı ya da
protezi kullanmalarının zorunlu olduğunu belgeleyen, Sağlık Kurulu Raporu ile cihazın ya
da protezin fiyatını üç ayrı firmadan proforma fatura başvurmaları gereklidir.
Başvuru ile ilgili incelemeler vakıf görevlilerince yapılmakta, Vakıf müteveli heyetince
değerlendirildikten ve uygun bulunduktan sonra bedeli ödenmektedir.
AYNİ NAKDİ YARDIM (SOSYAL YARDIM) HİZMETLERİ
YASAL DAYANAK
Temel gereksinimlerini karşılayamayan ve yaşamlarını en düşük düzeyde dahi sürdürmekte güçlük çeken kişi ve ailelere 28.09.1986 tarihinde yürürlüğe giren, 29.12.1993,
10.04.1997, 31.03.2005 ve 01.07.2006 tarihlerinde bazı maddeleri değiştirilen “Ayni Nakdi
Yardım Yönetmeliği” hükümleri çerçevesinde sosyal yardım hizmetleri yürütülmektedir.
SOSYAL YARDIM; Yoksulluk içinde olup da temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve yaşamlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte güçlük çeken kişilere ve ailelere kaynakların
yeterliliği ölçüsünde yapılan ayni ve nakdi yardımları kapsamaktadır.
YARDIMDAN KİMLER YARARLANIR;
• Korunma kararlı kuruluşta bakılan çocuklardan ailesi yanında bakılabilecek olanlar,
• Korunma kararlı sırada bekleyen çocuklar;
• Hakkında korunma kararı alınmak talebiyle başvuruda bulunulup, korunma kararı
alınmaksızın ekonomik destek ile ailesi yanında bakılabilecek durumda olan çocuklar,
• Doğal afetler nedeniyle ekonomik yoksunluk içine düşmüş olan aileler veya yakınlarını
kaybederek kimsesiz ve korunmasız kalmış kişiler,
44
• Olağanüstü bir felaket, hastalık veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulunduğu aile fertlerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olanlar ile hayatı tehlike arz eden ve ameliyat gerektiren durumlarla karşılaşan kişiler,
• Korunma kararı olup da yaş sınırlarını tamamlamaları nedeniyle Yetiştirme Yurtlarından ayrılan çocuklar,
• Korunma kararı olmamakla birlikte eğitimine devam edemeyecek durumda olan ilk ve
orta öğretim öğrencileri,
Ayni ve nakdi yardım hizmetlerinde,kişinin yaşadığı bölgenin sosyoekonomik özellikleri
göz önünde bulundurulur. Bu çerçevede kişinin asgari yaşam seviyesine ulaşması amacıyla sorununu çözümleyebileceği süreler içinde (6 ay, 1 yıl ve daha uzun süreli) veya geçici
nitelikte ve değişen miktarda yardım sağlanır.
AYNİ VE NAKDİ YARDIMDA ÖNCELİKLER
Ayni ve nakdi yardım hizmetlerinde, ailelerin ekonomik yoksunluğu nedeniyle;
Korunma kararlı, kuruluşta bakılmakta iken, ayni nakdi yardımla desteklenerek ailesi
veya yakınları yanında bakımları sağlanan çocuklar,
Korunma kararlı olup, kuruluşlarda yer olmadığı için sıraya alınmış olup, ayni nakdi yardımla desteklenerek ailesi veya yakınları yanında bakılan çocuklar,
Yaş sınırlarını tamamları nedeniyle Yetiştirme Yurtlarından ayrılan gençler,
Ailenin ekonomik yoksunluğu nedeniyle korunma kararı talep edilen, ayni nakdi yardımla desteklendiği için korunma kararından vazgeçirilerek ailesi veya yakınları tarafından
bakılan çocuklara öncelik tanınır.
NASIL YARARLANILIR:
Bir dilekçe ile İl ve İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine başvurulur. Sosyal çalışmacı
müracaatçı ile bir ön görüşme yapar. Durumunun ayni-nakdi yardıma uygun olduğu kanısına varıldığı takdirde müracaatçı için bir dosya açılır. Sosyal çalışmacı tarafından müracaatçı hakkında sosyal inceleme yapılır. Sosyal inceleme sonucunda yardım yapılmasına
karar verilen kişiler için yardım işlemleri başlatılır.
HİZMETTEN YARARLANACAKLARDAN İSTENİLEN BELGELER
• Nüfus kayıt örneği
• İkametgah İlmuhaberi
• Öğrenci ise öğrenim belgesi
• Gerek görülmesi durumunda diğer makam ve kişilerden alınacak bilgi ve belgeler.
YARDIM ÇEŞİTLERİ
• Geçici ayni-nakdi yardımlar,
• 6 ay süreli nakdi yardımlar,
• 1 yıl süreli nakdi yardımlar,
• Uzun süreli nakdi yardımlar,
45
YARDIM YAPMAYA YETKİLİ MAKAMLAR
• Genel Müdür
• Vali ve Kaymakam
• İl ve İlçe Sosyal Hizmetler Müdürü
TANIMLAR
Ayni Yardım: Yiyecek, giyecek, yakacak, kırtasiye, tıbbi araç-gereç ile rehabilitasyon
amaçlı protez araçları gibi sosyal inceleme raporuyla müracaatının ihtiyacına göre verilecek mal ve malzeme yardımıdır.
Nakdi Yardım: Sosyal inceleme raporu sonucunda müracaatçının ihtiyacına göre verilecek para yardımıdır.
Sosyal Yardım Miktarı: En yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %40 ‘dır.
Bu miktar 2007 yılı Temmuz ayı itibariyle 183,73 YTL ‘dir. Devlet memuru aylığındaki değişmelere göre bu miktar da değişmektedir.
AYNİ NAKDİ YARDIM HİZMETLERİNİN GENEL İLKELERİ;
Sosyal yardım hizmetlerinde esas ilke, kişilerin kendi kendilerine yeterli duruma
getirilmesidir.
Korunmaya muhtaç çocuğa, muhtaç özürlü ve yaşlıya öncelik tanınır,
Yardım talebinin fazla olması durumunda muhtaç olma derecesi, acil olma durumu,
başvuru veya tespit sırası dikkate alınır,
Sosyal yardımların, sosyal güvenlik sisteminin boşluklarını dolduracak şekilde planlanıp
geliştirilmesine özen gösterilir.
Yardımların yapılmasında ve muhtaçlık tespitinde Kurumun takdir yetkisi esastır.
46
ÖZÜRLÜLÜK BİLGİSİNİN NÜFUS CÜZDANINDA YER ALMASI
HUSUSUNDA
İZLENECEK YOL:
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle meydana gelen bedensel, zihinsel,
ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini % 40 ve üstünde bir oranda kaybedenlerin özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasına dair yönetmelik hükümlerine göre ;
1. Özürlü bireyler, ikamet ettikleri ilin İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne, sağlık kurulu
raporunun aslı veya onaylı örneği, nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi ile müracaat edeceklerdir.
2. Formdaki bilgiler, il müdürlüğündeki meslek elemanları tarafından, özürlünün beyanına ve ibraz ettiği belgelere göre kimlik uygulama yazılımı kullanılarak veri tabanına
aktarılacaktır.
3. Aktarılan bu bilgiler belge ortamında ilgili meslek elemanınca onaylanıp, kontrolü il
müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
4. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından, elektronik ortamda SHÇEK Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Daire Başkanlığına gönderilen özürlü bilgileri, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri
Genel Müdürlüğüne elektronik ortamda gönderilecektir.
5. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, özürlüye ait verileri elektronik ortamda
ilgili Nüfus Dairesine göndererek, özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını sağlamış olacaktır.
6. Özürlü, nüfus idaresinden nüfus cüzdanını alarak, özür durumuna ilişkin bilgiyi kullanmış olacaktır.
47
SOSYAL HİZMETLER ÇOCUK ESİRGEME KURUMUNA ÖZÜRLÜ MÜRACAATI, DEĞERLENDİRME VE KURULUŞA KABUL
ESASLARI
Merkezlere Kabul Edilecek Özürlülerde Aranacak Özellikler
Merkeze kabul edilecek özürlülerde her özür grubuna göre aşağıda belirtilen genel ve
özel özellikler aranır.
Genel Özellikler
a) Bulaşıcı bir hastalığı olmamak,
b) Ruh sağlığı yerinde olmak (görme, işitme, ortopedik özürlüler için),
c) Sürekli tedavi gerektiren ağır bir hastalığı bulunmamak,
d) Rehabilitasyon programını engelleyici nitelikte ikinci bir özürü olmamak (Bakım
Merkezleri hariç),
e) Uyuşturucu madde veya alkol bağımlısı olmamak.
Özel Özellikler
a) Görme Özürlüler Rehabilitasyon Merkezine alınacak görme özürlüler için;
- Şok ve reaksiyon döneminde olmamak.
b) Spastik Çocuklar Rehabilitasyon Merkezine alınacak spastikler için;
1. 0-14 yaşında olmak,
2. En az 40 zeka bölümünde olmak.
c) Ortopedik Özürlüler Rehabilitasyon Merkezine alınacak ortopedik özürlüler için;
1. Tıbbi rehabilitasyonu gerektiren bir durumu olmamak,
2. Yatağa bağımlı olmamak.
d) İşitme Özürlüler Rehabilitasyon Merkezine alınacak işitme özürlüler için;
1. 0-6 yaşında olmak,
2. Eğitim için 24 aydan gün almamış olmak.
e) Zihinsel Özürlüler Rehabilitasyon Merkezine alınacak zihinsel özürlüler için;
1. Ağır Zihinsel Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi için;
- 0-24 zeka bölümünde olmak.
2. Öğretilebilir Zihinsel Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi için;
- 0-21 yaşında olmak,
3. İş Atölyeli Eğitilebilir Zihinsel Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi için;
- 14-21 yaşında olmak,
Bunlardan zorunlu öğretim çağında olanların normal okullar bünyesindeki alt özel sınıflara devam etmesi; bu okulu bitirmiş ya da zorunlu öğretim çağı dışında kalmış olanların iş
atölyelerinden yararlandırılması gerekir.
f ) Bakım Merkezlerine alınacak özürlüler için;
48
1. Bedensel, zihinsel veya zihinsel ve bedensel özürlü olmak,
2. 18 ve daha yukarı yaşta olmak.
Bakım merkezleri özürlülerin özür türüne ve yaş grubuna göre düzenlenir.
g) Rekreasyon Merkezine alınacaklar için;
- Ruh sağlığı hastaneleri ve dispanserlerden şifa bulmak, bağımsız yaşama gücüne
kısmen veya tamama sahip olmak.
Özürlülerin Merkeze alınmasında Öncelik Gerektiren Durumlar
Merkezlere alınacak özürlülerin kabulünde aşağıdaki sıralamaya göre belirlenen öncelikler aranır.
a) Anne ve babası ölmüş, ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde olan özürlüler,
b) İleri derecede zihinsel, ruhsal ve bedensel özürlü olan anne ve/veya babaya sahip,
sosyal ve ekonomik yoksunluk içinde olan özürlüler,
c) Birden fazla özürlüye sahip, ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde olan ailelerin durumu en acil olan özürlüsü,
d) Boşanma veya terk sonucu ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde olan anne veya babaya sahip özürlüler,
e) Anne ve babası ölmüş, ekonomik gücü olup bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden
ücretli yararlanabilecek durumda olan özürlüler,
f ) Yeterli ekonomik güce sahip, ileri derecede zihinsel, ruhsal ve bedensel özürlü anne
ve/veya babası olan, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli yararlanabilecek durumda olan özürlüler,
g) Anne ve babası bulunan, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli yararlanabilecek durumda olan özürlüler,
h) Yeterli ekonomik güce sahip olmayan, anne ve babası bulunan, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz gündüzlü yararlanabilecek özürlüler.
durumları aciliyet gösteren özürlüler sıraya bakılmaksızın kabul edilir.
Bu nitelikleri taşıyan özürlülerin aşağıda esaslar dahilinde merkeze kabulü yapılır.
a) Özürlü başvuruları ile ilgili İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerince hazırlanan dosya Genel Müdürlüğe gönderilir.
b) Genel Müdürlükçe yukarda belirtilen öncelikler ve sosyal inceleme raporundaki öneriler esas alınarak özürlünün, durumuna uygun bir kuruluşa tertibi yapılır.
Özürlünün Kabulünde İstenecek Belgeler
a) Dilekçe,
b) Vukuatlı Nüfus Cüzdanı Örneği,
c) İkametgah İlmühaberi (Özürlünün veli veya vasisinin)
d) Sağlık Kurulu Raporu,
e) Zeka seviyesini gösterir belge,
f ) Korunmaya muhtaç özürlüler için korunma kararı,
g) Özürlülerin kabulünde kendisi, velisi veya vasisinden, rehabilitasyon programı bitiminde özürlüyü teslim alacağına ve ücretli olması halinde ücreti düzenli olarak ödeyece49
ğine dair noterden tasdikli yüklenme senedi,
h) Odyogram (işitme özürlüler için),
i) 2 adet vesikalık fotoğraf,
j) Varsa son mezun olduğu okul diploması veya süreti,
k) Sosyal İnceleme Raporu.
Sosyal inceleme raporları Sosyal Çalışmacılar tarafından özürlünün ikametinde düzenlenmektedir.
Merkeze Girmek İçin Başvurulacak Merciler
a) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne,
b) İllerde valiliğe veya il sosyal hizmetler müdürlüklerine,
c) İlçelerde kaymakamlığa veya ilçe sosyal hizmetler müdürlüklerine,
d) Merkez müdürlüklerine.
Özürlünün Merkeze Kabulü
Özürlüler öncelik durumlarına göre merkezlere kabulü yapılmaktadır. Bu yerleştirme
işlemi sırasında anne ve babası ölmüş, ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde olan özürlüler ile ileri derecede zihinsel, ruhsal ve bedensel özürlü olan anne ve/veya babaya sahip,
sosyal ve ekonomik yoksunluk içinde olan özürlülerin öncelikli olarak kuruluşlara kabulü
yapılırken mevcut kuruluşlarımızın kapasitelerinin yeterli olması durumunda diğer nitelikleri taşıyan özürlülerimiz de kurum bakımına alınmaktadır. Bu durumda kurum bakımına alınamayan özürlülerimiz öncelik durumlarına göre bilgisayar kayıtlarımıza alınmakta
olup durumlarına uygun kuruluşlarda yer açılıncaya kadar sırada bulunmaktadırlar. Ancak
sırada bulunan özürlülerimizin ayni nakdi yardımlar ile desteklenmesine özen gösterilmektedir.
50
65 YAŞINI DOLDURMUŞ MUHTAÇ GÜÇSÜZ VE KİMSESİZ VATANDAŞLARA AYLIK BAĞLANMASI HAKKINDA 2022 SAYILI
KANUN
65 yaşını doldurmuş, vatandaşlar ile özürlü kimselerden kendisine kanunen bakmakla
mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne
nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya
kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlığını İl veya
İlçe İdare Heyetlerinden alacakları belgelerle kanıtlayan Türk Vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece, 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı
ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır.
Kimler Faydalanabilir:
T.C. vatandaşı olmak,
Özürlü olmak,
Herhangi bir işte çalışmıyor olmak,
Herhangi bir sağlık güvencesi ve gelire sahip olmamak.
Bu özelliklere sahip kişiler; illerinde bağlı bulundukları İlçe Kaymakamlıklarına
Nüfus Cüzdan örneği (Muhtardan tasdikli)
Üç Resim ve Dilekçe ile müracaat edeceklerdir.
Kaymakamlıktan konuyla ilgili matbu evraklar doldurulacaktır.
51
Evraklar;
1. Tapu-Mal bildirimleri belgesi
2.Sağlık Kurulu Raporu için hastaneye sevk
3. Vukuatlı Nüfus Cüzdanı kayıt örneği tamamlanarak, kendilerine 2022 sayılı Yasadan
faydalandıklarına dair kart verilecektir.
Hakları:
1. Üç ayda bir maaş
2. Devlet Hastanelerinden ücretsiz muayene (İlaç giderlerini kendileri karşılayacaklardır.)
3. Hastaneye yatarak tedavi oldukları taktirde, tüm hastane masrafları karşılanacaktır.
MUHTAÇ KİŞİLERE VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE
AYLIK BAĞLANMASI
Vakıflar Genel Müdürlüğünce, vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi
amacıyla sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir
ve aylık hakkından yararlanmayan, her hangi bir gelire sahip olmayan, nafaka bağlanmayan, menkul ve gayrimenkul malı olmayan ve çalışma gücünü % 40’ın üzerinde kaybeden
muhtaç, özürlü ile ayrıca, annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün almamış yetim
çocuklara, Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliği hükümlerine göre aylık bağlanmaktadır.
Muhtaç Aylığı Bağlanabilmesi İçin Talepte Bulunanlardan Aşağıdaki Belgeler İstenir.
1- Dilekçe,
2- Nüfus kayıt örneği,
3- Sağlık kurulu raporu (aylık alacak sakat ve amalar için),
4- Tapu ve vergi dairesi müdürlükleri ile belediye başkanlığından alınacak belgeler,
5- SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığından maaş alınmadığını tevsik eden belgeler,
6- Mal bildirim beyanı.
Muhtaç kişi talebini, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğüne şahsen
veya posta ile yapabilir.
Aylık bağlanacak muhtaç özürlü ile yetim sayısı her yıl Maliye Bakanlığının görüşü alınarak, Vakıflar Genel Müdürlüğünce belirlenmektedir. 2005 yılı muhtaç kadrosu 3.000 kişidir.
2006 yılı için bu kadro 5.000 kişiye çıkartılmıştır. 2007 yılı itibariyle muhtaç özürlü ve muhtaç yetim kişilerin her birine aylık olarak 239,24 YTL ödenmektedir.
52
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Özürlülere Yönelik
Hizmetleri
İstanbul Özürlüler Müdürlüğü (İSÖM)
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı Özürlüler
Müdürlüğü tarafından sunulan özürlü hizmetlerinin işletmesi Sağlık A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Sağlık A.Ş. alanlarında uzman; doktor, fizyoterapist, özel eğitimci, psikolog,
sosyolog ve sosyal hizmet uzmanları ile İstanbul Özürlüler Müdürlüğü ve bağlı birimlerde
hizmet vermektedir.
İSÖM’ de görme, işitme, ortopedik, zihinsel ve kronik hastalıkları olan özürlülere yönelik
geniş bir hizmet olanağı sağlamakta ve bu hastalara; muayene, özürlü hakları danışma,
eğitim, fizik tedavi rehabilitasyon, hidroterapi, sporla rehabilitasyon, psiko-sosyal servis
hizmetleri, istihdam, koordinasyon, kütüphane hizmetleri verilmekte sosyal ve kültürel
etkinlikler kapsamında ilgili sivil toplum kuruluşlarının sosyal imkanlarına yönlendirilmektedir. Ayrıca İstanbul’daki özürlülerle ilgili bilgi bankası oluşturulmaktadır.
• Özürlüler Yaz Kampı
İstanbul Özürlüler Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Florya Özürlüler Yaz Kampında; özürlü ve özürlü ailelerine ücretsiz tatil ve rehabilitasyon imkanı sağlanmaktadır. Ayrıca
sosyal etkinlikler, konferanslar, eğitim seminerleri, psikolojik danışma hizmetleri, gezi ve
eğlence programları gibi hizmetler sunulmaktadır.
Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezleri
• Özel Sevgi Çiçekleri Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Maltepe
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık A.Ş. özürlülere yönelik sunulan hizmetler kapsamında ilçelere yönelik projeler ve modeller geliştirmektedir. Bu projeler kapsamında sunulacak hizmetler için örnek teşkil edecek model bir merkez Maltepe ilçesinde Sağlık A.Ş. ve
Maltepe Belediyesi işbirliği ile kurularak faaliyete geçirilmiştir. İstanbul Sağlık A.Ş. ilçelerde
hayata geçirilecek olan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri sayesinde özürlülerin ihtiyaçlarını semtlerinde çözüme kavuşturmayı planlamaktadır.
Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezimiz bünyesinde özürlü çocuklara yönelik; psikososyal hizmetler, özel eğitim hizmetleri, fizik tedavi hizmetleri verilmekte ve uzmanlar tarafından özürlü ailelerine yönelik bilgilendirme seminerleri düzenlenmektedir.
İstanbul Çocuk ve Gençlik Merkezi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, sokak çocuklarının rehabilitasyonuna yönelik çalışmalarını Sağlık ve Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı Darülaceze Müdürlüğü bünyesinde kurulan
İstanbul Çocuk ve Gençlik Merkezi ile yürütmektedir. İstanbul Çocuk ve Gençlik Merkezi’in
amacı, 15–25 yaş arası, sokakta yaşayan, toplum ya da aileleri tarafından ihmal edilmiş
erkek çocukları meslek edindirip işe yerleştirmek; zarar veren ve tüketen bireylerden, ken53
dine ve yaşadıkları topluma katkısı olan bireyler haline gelmelerini sağlamaktır. İstanbul
Çocuk ve Gençlik Merkezi’ de Sağlık A.Ş.’nin uzman personeli eliyle; temel ve mesleki eğitim, rehabilitasyon, sosyal etkinlikler ve psikolojik destek hizmetleri sunulmaktadır.
Sosyal Yardım Kuponu (Ticket)
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yardımların muhtaç bireylere daha hızlı, sürekli ve profesyonel bir şekilde ulaştırılmasını sağlamak amacı ile ilk defa 2006 yılında başlatılan proje kapsamında alışveriş kuponları hazırlanarak dağıtılmaya başlanmıştır.
Proje Sayesinde, daha önce yapılan kolilerle erzak dağıtma gibi uygulamalara son verilmiştir. 25 YTL değerinde hazırlanan sosyal yardım amaçlı alışveriş kuponları ile ihtiyaç
sahibi kimseler alışveriş merkezleri ve marketlerden hem arzu ettiklerini almakta, hem de
bir marketten alışveriş yapmanın mutluluğunu yaşamaktadırlar.
Proje İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Kadın Koordinasyon
Merkezi bünyesinden yürütülmektedir
Özürlü Bireyin Eğitim Seçenekleri
MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı aşağıdaki
kurumlardan çocuğunuza uygun olana yerleştirilebilmesi için bulunduğunu yerin Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne (RAM) başvurmanız gerekmektedir. Yapılacak eğitsel değerlendirme sonucuna göre hazırlanacak Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu raporu ile çocuğun
özrüne uygun okula yerleştirmesi yapılır. Kayıtlar belli dönemlerle de sınırlandırılmamış
olup senenin herhangi bir gününde kaydı yapılıp eğitimine devam edebilir çocuklarımız.
• Görme Engelliler İlköğretim Okulları (15)
• İşitme Engelliler İlköğretim İlköğretim Okulları (50)
• İşitme Engelliler Meslek Liseleri (14)
• Ortopedik Engelliler İlköğretim Okulları (4)
• Ortopedik Engelliler Meslek Liseleri (2)
• Eğitilebilir Zihin Engelliler Okulları (41 İÖO Mes Eğt Mrk 15 mesleki eğt mrk)
• Öğretilebilir Zihin Engelliler Okulları (94 eğt uyg iş eğt merk)
• Yetişkin Zihin Engelliler İş Eğitim Merkezleri (2)
• Otistik Çocuklar Eğitim Merkezleri (22)
• Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) (36 )
54
• Hastane İlköğretim Okulları (47)
İlköğretim bünyesinde kaynaştırma ve özel eğitim sınıfları
2006-2007 eğitim döneminde kaynaştırma ve özel eğitim sınıfları bünyesinde toplam
64739 öğrencimiz eğitim görmüştür. Engelli öğrencinin akranlarıyla kaynaşması, sosyal
çevreye hızlı adaptasyonu ve seviyesine uygun eğitim imkanını sunan kaynaştırma eğitiminde öğrenci için yıllık bireysel eğitim planı hazırlanır. Hazırlanmış olan bireyselleştirilmiş
eğitim planı (BEP) doğrultusunda çalışmalar devam ettirilir ve başarı değerlendirilir. Kaynaştırma eğitimine tabi çocuklarımıza ilköğretimde başarısızlıklarından dolayı sınıf tekrarı
yaptırılmaz. Kaynaştırma eğitimi çocuğu etiketlemeyi değil onu korumayı amaçlamaktadır. 10 kişiyi aşmayacak şekilde oluşturulmuş özel eğitim sınıflarımızda ise özel eğitim
öğretmenleri görev yapmaktadır. Teknoloji ve tasarım, müzik, beden eğitimi gibi derslere
branş öğretmenlerinin girmesi esastır. Kaynaştırma eğitimi ve özel eğitim sınıflarında değerlendirmeler kısa aralıklarla ve çocuğun seviyesi düşünülerek yapılır. Bu eğitimlere tabi
olmuş çocuklarımız ilköğretim diploması alarak mezun olurlar.
Evde eğitim
6 ay süresince evden çıkması sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen öğrencilerimiz için
RAM personeli tarafından yapılacak inceleme sonucunda ilköğretim süresi boyunca milli
eğitim müdürlükleri tarafından öğretmen görevlendirilerek öğrencinin evinde eğitim devam ettirilir. Varsa gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, yoksa sınıf ya da branş
öğretmenleri görevlendirilebilir. Başarı değerlendirmesi diğer öğrencilerde yapıldığı şekildedir.
55
ENGELLİ HAKLARI ÖZET LİSTESİ
1. Devlet tiyatroları, gösterilerini özürlülere ücretsiz sunmaktadır.
2. Türk hava yolları ile seyahat halinde belirlenen esaslar doğrultusunda özürlüler %40
indirimden yararlanabilir.
3. Devlet Demir Yolları ana hat yolcu trenleri ile seyahat halinde özürlüler %20 indirimden yararlanabilir.
4. Vodafone (Cep Özel Engelliler) - Turkcell (Destekcell) Cep Telefonlarında Görüşme Ücretinden İndirimli Olarak Yararlanılabilir.
5. Türk Standardları Enstitüsü ile birlikte özürlüler için özel düzenlemeleri içeren standartlar hazırlanmaktadır.
6. Özürlülerle ilgili sivil toplum örgütleri, 2908 sayılı kanuna göre dernekler, federasyonlar ve konfederasyon şeklinde örgütlenmiştir.
7. Özürlülerin profesyonel olarak spor yapmaları için devlet bakanlığına bağlı özürlüler
spor federasyonları vardır.
56
8. Oy kullanırken seçim kurullarının özürlüler için düzenleme yapmaları gerekmektedir.
(572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
Madde 26-27)
9. Belediyeler 572 sayılı kanun hükmünde kararname gereğince özürlülere uygun düzenlemeleri standartlara uygun olarak yapmak zorundadır. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)
10. Belediyeler toplu taşıma araçlarından özürlüleri ücretsiz veya indirimli olarak yararlandırmak zorundadır. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname Madde 3-4)
11. 1580 Sayılı Belediyeler ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Yasası, belediyelere ait
ve belediyeler tarafından işletilen veya kiraya verilen büfeler, otoparklar gibi işyerlerinin
özürlüler tarafından işletilmesi konusunda kolaylık getirmiştir. (572 sayılı Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)
12. 18 yaşını bitirmiş ve herhangi bir yerden geliri olmayanlar emekli sandığına veya bulunduğu yerdeki valilik veya kaymakamlık makamlarına başvuru yaparak 2022 sayılı yasa
gereğince aylık bağlanmasını talep edebilir.
13. Özürlülerin kullandığı araç ve gereçler il ve ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma
vakıfları tarafından karşılanabilmektedir. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 17)
14. İmar Mevzuatına ulaşılabilirlikle (fiziksel engellerin kaldırılmasıyla) ilgili hükümler
eklenmiştir. buna göre, kaldırımlar, yaya yolları, konutlar ve umumi binalar özürlülerin ulaşabilirliğine uygun olarak yapılmak durumundadır.
15. Özürlüler H sınıfı sürücü belgesi alarak özel tertibatlı araç kullanabilirler.
16. H sınıfı sürücü belgesine sahip olan özürlüler yurt içinden aldıkları özel tertibatlı
otomobillerde, katma değer vergisi indiriminden yararlanmakta ve taşıt alım vergisinden
muaf tutulmaktadır.
17. H sınıfı sürücü belgesi olan özürlülerden uygun şartları taşıyanların yurt dışından
getirtecekleri özel tertibatlı otomobiller için gümrük vergisi muafiyeti vardır.
18. El ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş bulunan özürlülerin yurt dışından getirtecekleri özel tertibatlı minibüsler gümrük vergisinden muaftır.
19. Sosyal Güvenlik kuruluşlarınca karşılanan araç ve gereçlerin standartlara uygun ola-
57
rak sağlanması gerekmektedir. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname Madde 20-22-23)
20. Özürlü çocuğun resmi veya özel eğitim merkezlerinde aldıkları gelişim ve eğitime
ilişkin giderleri MEB tarafından karşılanmaktadır.
21. Yükseköğretim kurumuna girmeye hak kazanan ve kayıt yaptırarak öğretime başlayan öğrenci ilk yılında bulunduğu ilin valiliği bünyesindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı’na başvurması durumunda, başbakanlık bursundan yararlandırılır.. ayrıca
yardımcı ders araç gereçlerinin temini konusunda özürlü öğrenciye destek verilmektedir.
22. Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğünün öğrenci yurtlarından özürlü öğrenciler istemde bulunmaları halinde yararlanabilmektedirler.
23. Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından uygulanan harç ve öğrenim kredisi tahsisinde
%40 ve üzerinde özürlü olduğunu belgeleyenlere öncelik tanımakta ve harç kredisinin
geri ödenmesinde yönetim kurulu kararı ile %50 indirim yapılmaktadır.
24. 2002/58 Sayılı Başbakanlık Genelgesi, özürlülere yönelik bir çok düzenlemenin uygulanmasını içermektedir.
25. 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesine göre, II sayılı listedeki
kayıt ve tescile tabi mallardan, münhasıran aracı sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibatı bulunanların malul ve sakatlar tarafından beş yılda bir defaya mahsus olarak bizzat
kullanılmak üzere ve %90 ve üstü oranda raporu bulunan tüm özürlüler yeni otomobil ve
bir kısım ticari araçlarda ö.t.v.’den muaftırlar
26. 197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesine göre, bizzat maluller tarafından kullanılan ve %90 ve üstü oranda raporu bulunan tüm özürlüler motorlu taşıtlar
vergisinden müstesnadır.
27. Serbest meslek erbabı ve ücretli çalışan özürlü vatandaşlarımız ile kendisi özürlü
olmasa bile ailesinde özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabı ile ücretliler vergi indiriminden yararlanırlar
28. Kamu kurumlarının sakat memur çalıştırma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin
takip ve denetiminden Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı sorumlu ve yetkilidir
29. Kurumlarca özürlü vatandaşlarımıza ayrılan boş devlet memuru kadroları için her
yılın Nisan-Mayıs, Temmuz-Ağustos veya Ekim-Kasım dönemlerinde sınav açılmaktadır
30. Sınav duyuruları Devlet Personel Başkanlığı tarafından resmi gazetede, tirajı yüksek
58
ulusal gazetelerde ve TRT Televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla yapılmaktadır. Kurumlar sınav duyurularında işin özelliği gerektirmediği sürece özür grupları arasında bir ayrım
yapamayacağı gibi özür oranında da üst sınır getiremeyeceklerdir.
31. Sınavlarda özürün özelliğine göre kurumların refakatçi bulundurması gereklidir. Ayrıca özür grupları dikkate alınarak sınav sorusu hazırlamak ve değerlendirmek üzere özel
sınav kurulu oluşturulur
32. İşverenlerin belirli bir mesleği olan özürlüleri öncelikle meslekleri ile ilgili işlerde
çalıştırmaları gerekmektedir
33. Kurum ve kuruluşlar çalışma yerlerini özürlü vatandaşlarımızın çalışmasını kolaylaştıracak şekilde düzenlemek gerekli tedbirleri almak ve özürlü vatandaşlarımızın çalışmaları
ile ilgili özel araç ve gereçleri temin etmek zorundadır
34. Ülkemizde özürlü vatandaşlarımız için Türkiye iş Kurumu, Halk Eğitim Merkezleri,
Mesleki Eğitim Merkezleri, Özel Dershaneler, Belediyeler ve özürlülerle ilgili dernek ve vakıflar tarafından meslek edindirme kursları açılmaktadır
35. Özürlü vatandaşlarımızın çalıştığı kamu kurum ve kuruluşu özelleştirme kapsamındaysa, kapatma ve tasfiye halleri dışında özürlü vatandaşlarımız işten çıkartılamaz
36. Özelleştirme sonucunda özürlü vatandaşlarımızın çalıştığı kurum veya kuruluşun
tasfiye edilmesi veya kapatması halinde işine son verirse bulunulan ildeki Türkiye İş Kurumuna başvurulmalıdır. Bu durumda iş kaybı tazminatı, kanunun diğer çalışanlara tanıdığı
hakların iki katı oranında ödenmektedir.
37. Meslek edindirme kurslarından yararlanan özürlü vatandaşlarımıza işe yerleştirmede öncelik tanınır
38. Gerek kamu gerekse özel sektörde özürlü işçi olarak iş bulmayı sağlayacak kurum
Türkiye İş Kurumudur.
39. Özürlü işçiler, diğer işçilere yapılan sosyal yardımlardan aynen yararlanırlar.
40. Toplu iş görüşmelerinde özürlü işçiler aleyhine hükümler konulamaz.
41. Özürlü vatandaşlarımız kendi işini kurduğunda gelir vergisi indiriminden
yararlanabilir.
42. 50 ve daha fazla işçi çalıştıran kamu %4, özel sektör işletmeleri % 3 özürlü çalıştırmak
zorundadır.
59
43. Ceza paraları özürlü vatandaşlarımızın istihdamı, mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu için kullanılmaktadır.
44. Yasal kotasının üstünde özürlü çalıştıran işverenleri sigorta primlerinin yarısı devlet
tarafından karşılanmaktadır.
45. Türkiye’de 280 özel eğitim okulu ve 1448 özel eğitim ve rehabilitasyon kurumu vardır.
46. Tüm İllerde Rehberlik Ve Araştırma Merkezleri bulunmaktadır. özürlü çocuğu olan
aileler buralara başvurarak çocukları hakkında danışmanlık hizmeti alabilirler.
47. Okullarda kaynaştırma eğitimine ağırlık verilmektedir.
48. Görme engellilere okul öncesi dönemde gündüzlü, ilköğretim düzeyinde yatılı ve
gündüzlü olarak eğitim verilmektedir.
49. İlköğretim okulunu bitiren görme özürlü öğrenciler öğrenimlerine normal okullarda
kaynaştırma yoluyla devam etmektedirler.
50. Braille yazılmış ortaöğretim ders kitapları görme engelliler akşam sanat ve basım evi
matbaasında basılıp ihtiyaç sahiplerine talep halinde ulaştırılmaktadır
51. İşitme engellilere okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde gündüzlü ve
yatılı olarak eğitim hizmeti verilmektedir
52. İşitme engelli öğrenciler meslek liselerine sınavsız yerleşebilmektedirler
53. Ortopedik özürlülere yatılı ve gündüzlü olmak üzere okul öncesi, ilköğretim ve meslek lisesi düzeyinde eğitim olanağı sunulmaktadır.
54. Zihinsel engelliler eğitilebilir ve öğretilebilir olarak iki ayrı grup okulda eğitim almaktadırlar. Özür derecelerine göre yapılandırılmış okullarda yada kaynaştırma okulları
veya sınıflarında eğitim alabilmektedirler.
55. Uzun süre hastanede yatan çocuklar için bazı hastaneler bünyesinde “hastane ilköğretim okulları” bulunmaktadır.
56. Üniversite sınavı sırasında ortopedik ve görme özürü bulunanlar için uygun düzenlenmiş sınav mekanları hazırlanır, görme özürlüler ve az görenler için 30 dakikalık ek sınav
süresi verilir, sınav sorularını okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak uygun eğitimde ve
düzgün diksiyonlu “yardımcı refakatçi” eşliğinde sınava girme olanağı tanınır.
60
57. Az gören üniversite öğrencileri fakülte/yüksekokul/bölüm amirliklerine yazılı olarak
başvurarak sınav sorularını büyük puntolu harflerle yazılmış olarak sağlayabilirler.
58. Ülkemizde rehabilitasyon hizmeti, tıbbi rehabilitasyon merkezlerinde verilmektedir.
59. Ülkemizde hamilelik döneminde bebeğin fiziksel ve zihinsel özürlü olup olmadığının saptanması amacıyla genetik danışma merkezlerinde genetik danışma hizmeti sunulmaktadır.
60. Ülkemizde Ankara ve İstanbul’da olmak üzere özürlülere yönelik hizmet götüren iki
diş kliniği bulunmaktadır.
61. Sosyal güvenlik kurumlarında Bağ-Kur hariç olmaz üzere (SSK,Emekli Sandığı) iyileştirme hükümleri sayesinde engelsiz sigortalılara nazaran daha erken emekli olma imkanı
sağlanmıştır.
62. Trafik akışını engellememek koşuluyla park etmeye elverişli alanlara araç park edebilirler. ( Özürlü Kimlik Belgesini aracın ön yüzünü görünecek şekilde asmanız önemle rica
olunur.)
61
62
GÜNCEL - SIKÇA SORULAN SORULAR
İSTİHDAM VE MESLEKİ REHABİLİTASYON
İşe Yerleştirilme Taleplerini Karşılama Yetkisi Hangi Kurumlardadır ?
Özürlü kişilerin devlet memuru olarak istihdamları Devlet Personel Başkanlığı koordinasyonunda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca, işçi olarak istihdamları ise Türkiye İş Kurumu tarafından yapılmaktadır.
İşe Girmek Ve Çeşitli Kurumlara Özürlü Eleman Alınıp Alınmayacağına İlişkin Bilgileri Öğrenmek İçin Hangi Yol İzlenmelidir?
Özürlü kadrosuna devlet memuru olarak atanmak için öncelikle yapılacak sınavlara
girmek gerekmektedir. Her kamu kurumu, özürlü kadrosuna memur almak için kendisi
sınav açmaktadır. Bu sınavlar, Nisan-Mayıs, Temmuz-Ağustos, Ekim-Kasım dönemlerinde
açılmaktadır. Devlet memurluğuna ilişkin sınav duyuruları Devlet Personel Başkanlığınca
yapılmakta olup Resmi Gazete ve ilgili kurumun Web sitesinde yayımlanmaktadır. ( http//:
regabasbakanlik.gov.tr ) ( www.basbakanlik-dpb.gov.tr )
Kamu Ve Özel Sektörde İşçi Olmak İçin Ne Yapılmalıdır?
İkametgahınızın bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğüne şahsen başvurarak kayıt yaptırmanız ve ilgili İl Müdürlüğü ile sürekli iletişim halinde olmak gerekmektedir. Türkiye İş Kurumu’nun ilan ettiği açık işler ve kamu kurumlarına alınacak işçiler için
yapılacak sınavlar İŞKUR Web ( www.iskur.gov.tr ) sitesinde ve İŞKUR İl Müdürlüklerinde
duyurulmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak işe girebilmek için, “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği”
kapsamında düzenlenen merkezî sınava girmek gerekmektedir.
Kamuda İşçi Olmak İçin Özel Şartlar Var mıdır ?
Okuryazar, ilköğretim mezunu ve zihinsel veya ruhsal özürlü olanlar kamu kurum ve
kuruluşlarında işçi olmak için sınava tabi tutulmazlar. Bu kapsamda bulunan ve talep koşullarına duruma uygun başvuranlar, noter huzurunda kura çekimine tabi tutulurlar.
Sınav Duyuruları Özürlüler İdaresi Başkanlığından da Öğrenilebilir mi?
Evet. Kurumların açtığı sınavlar ve özürlü personel alımına ilişkin duyuruları Başkanlığımızın 0(312) 419 79 23-24-25 no’lu telefonlarını ve ALO 183’ü arayarak veya ( www.ozida.
gov.tr ) web adresinden düzenli olarak takip etmeniz mümkündür.
4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamındaki İşyerlerinin Özürlü Çalıştırma Zorunluluğu
Ne Kadardır?
50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinde çalıştırılmaları gereken özürlü, eski hükümlü ve te-
63
rör mağdurları için öngörülen toplam çalıştırma oranı %6dır. Bu oran (2006 yılı için); kamu
işyerlerinde özürlüler için %4, eski hükümlüler için % 2, özel sektör işyerlerinde özürlüler
için %3, eski hükümlüler için %1 ve terör mağdurları içinde %2 olarak belirlenmiştir.
Özürlülerin istihdamı konusunda işverenler için yasal zorunluluk yanında teşviklerde
sözkonusudur. İşyeri; mevzuatlarla belirtilen özürlü sayısından daha fazla özürlü çalıştırırsa veya çalışan özürlünün özür derecesi % 80 den fazla olursa veya herhangi bir kanuni
yükümlülüğü olmamasına karşın özürlü çalışanı varsa işveren tarafından ödenen sigorta
priminin %50 si hazine tarafından karşılanmaktadır.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Tâbi Kurum Ve Kuruluşlarda İstihdam Edilmesi Gereken Özürlü Oranı Ne Kadardır?
Devlet Memurları Kanununa göre; kurum ve kuruluşlar çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında özürlü personel çalıştırmak zorundadır. %3’ün hesaplanmasında ilgili
kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dahil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.
Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Özürlü Memur Çalıştırma Yükümlülüklerinin Yerine
Getirilmesinin Takip Ve Denetiminden Sorumlu Ve Yetkili Kurum Hangisidir?
Kamu kurum ve kuruluşlarının özürlü memur çalıştırma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı sorumludur.
Kamu Ve Özel Sektör İşverenlerinin Özürlü İşçi Çalıştırma Yükümlülüklerinin Yerine
Getirilmesinin Takip Ve Denetiminden Sorumlu Ve Yetkili Kurum Hangisidir?
Kamu ve özel sektör işverenlerinin özürlü işçi çalıştırma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu
Genel Müdürlüğü sorumlu ve yetkilidir.
Özürlü İşçi Veya Memur Çalıştırmamanın İşverene Getirdiği Bir Müeyyide Var mıdır?
Kamu ve özel sektör işverenlerinden sorumluluğunu yerine getirmeyenlerden her ay
çalıştırmadığı her özürlü için belli bir miktar para cezası kesilmektedir. Bu ceza, 2006 yılı
için 1.175.000.000.TL’ (1.175.00.YTL) dir.
Özürlü memur çalıştırmamanın herhangi bir müeyyidesi bulunmamaktadır.
Özürlü İstihdam Etme Sorumluluğunu Yerine Getirmeyen İşverenlerden Toplanan
Ceza Paraları Hangi Amaçlar İçin Kullanılmaktadır?
Özürlü istihdam etme sorumluluğunu yerine getirmeyen işverenlerden toplanan ceza
paraları, sakatların meslekî eğitim ve meslekî rehabilitasyonu, kendi işini kurma ve bu gibi
projelerde kullanılmak üzere Türkiye İş Kurumuna aktarılmaktadır.
İşyerlerinde Özürlülere Yönelik Ne Tür Düzenlemeler Yapılmaktadır?
“ Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik”e göre özürlü memur çalıştırmak zorunda olan kurum ve kuruluşlar çalışma yerlerini özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak şekilde düzenlemek, gerekli tedbirleri
64
almak ve özürlülerin çalışmalarıyla ilgili özel yardımcı ve destekleyici araç-gereçleri temin
etmek zorundadır. Belirli bir mesleği olan özürlülerin meslekleri ile ilgili işlerde çalıştırılmaları esastır. Belirli bir mesleği olmayan veya mesleğine uygun kadro bulunmayan özürlüler, özür durumlarına göre, yapabilecekleri hizmetlere ait kadrolarda çalıştırılır. Özürlüler,
özürlerini artırıcı veya ek özür getirici işlerde çalıştırılamazlar.” denilmektedir.
“Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik”e göre işverenler, işyerlerini, imkânlar ölçüsünde, özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak şekilde hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak, işyerleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek, çalışmaları için gerekli
araç ve gereçleri sağlamak zorundadır. Özürlüler, yapabilecekleri işler dışında sağlıklarına
zarar verecek diğer işlerde çalıştırılamaz. Uygun koşulların varlığı halinde çalışma sürelerinin başlangıç ve bitiş saatleri, özürlünün durumuna göre belirlenir.” denilmektedir.
5378 sayılı Özürlüler Yasası ile 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 53 üncü maddesinin başlığı ve birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Özürlülerin Devlet memurluğuna alınmaları:
Mevzuata uygun olmak kaydıyla; özürlülerin mesleklerine uygun münhal kadrolara
atanması, mesleklerini icra veya infaza yardımcı araç ve gerecin kurumlarınca temin edilmesi esastır. Özürlülerin Devlet memurluğuna alınma şartları ile hangi işlerde çalıştırılacakları, mesleklerini icra ve infazda hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin
edileceği, zihinsel özürlülerin hangi görevlere atanmasında asgari eğitim şartından istisna
edileceği hususları Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken hazırlanacak
yönetmelikle düzenlenir.
Özelleştirilen Veya Özelleştirilme Kapsamına Alınan Kamu Kuruluşlarında Çalışan
Özürlülerin Yasal Hakları Nelerdir?
Kapatma ve tasfiye hâllerinde işten çıkarılma durumunda iş kaybı tazminatı, özürlülere,
kanunun diğer çalışanlara tanıdığı hakların iki katı oranında ödenir.
İlgili Kanun Maddesi: 5398 sayılı “Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve
Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda ve
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”
“......Bu Kanuna göre özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi veya faaliyetlerinin kısmen ya da tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle; bu
kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan iş sözleşmeleri tâbi
oldukları iş kanunları ve toplu iş sözleşmeleri gereğince tazminata hak kazanacak şekilde
sona ermiş olanlara, kanunlardan ve yürürlükteki toplu iş sözleşmelerinden doğan tazminatları dışında ilave olarak iş kaybı tazminatı ödenir. Ayrıca bunların mesleklerinde geliştirilmesine, bir meslekte yetiştirilmesine veya meslek edindirilmesine ilişkin eğitim giderleri
ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak amacıyla yapılacak giderler Özelleştirme Fonundan
karşılanır. Özürlü personele (ilgili kanunların öngördüğü I, II ve III. derece), bu maddede
65
belirtilen tutarın iki katı olarak iş kaybı tazminatı ödenir. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve
sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemler Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.”
Ayrıntı için bkz. www.oib.gov.tr .
Özürlülere Yönelik Meslekî Eğitim Faaliyetlerini Hangi Kurum/Kuruluşlar
Yürütmektedir?
Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde İşitme Engelliler Çok Programlı Liseleri, Ortopedik
Engelliler Meslek Liseleri, zihinsel engellilere yönelik Meslekî Eğitim Merkezleri, İş Eğitim
Merkezleri ve Yetişkin Zihinsel Engelliler İş Eğitim Merkezleri özürlülere yönelik meslekî
eğitim programları düzenlenmektedir.
Bu kuruluşların meslekî eğitim faaliyetlerinden yararlanmak isteyen kişiler Ankara’daki
kuruluşlar için Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel
Müdürlüğüne, illerdeki kuruluşlar için il Millî Eğitim Müdürlüklerine ve RAM’lara başvurabilirler.
Özürlülere Yönelik Meslek Edindirme Kurslarını Hangi Kurum/Kuruluşlar
Düzenlemektedir?
Türkiye İş Kurumu ve MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü özürlülere yönelik
meslek edindirme kursları düzenlemektedir.
5378 sayılı Özürlüler Yasası Özürlülerin Meslekî Rehabilitasyonu İle İlgili Ne
Öngörmektedir ?
5378 sayılı Özürlüler Kanunu’nun 13’üncü maddesi bu konuda yeni bir düzenleme getirmiştir.
“Özürlülerin yeteneklerine göre mesleğini seçme ve bu alanda eğitim alma hakkı kısıtlanamaz.
Özürlülerin yetenekleri doğrultusunda yapabilecekleri bir işte eğitilmesi, meslek kazandırılması, verimli kılınarak ekonomik ve sosyal refahının sağlanması amacıyla meslekî
rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması esastır.
Gerçek veya tüzel kişilerce açılacak olan özel meslekî rehabilitasyon merkezleri, yetenek
geliştirme merkezleri ve korumalı işyerlerinin değişik tipleri ile özel işyerlerinde bireylerin
bireysel gelişimleri ve yeteneklerine uygun iş veya becerilerini geliştirici tedbirler alınır. Bu
alandaki hizmetler ihtiyaçlara göre iş ve meslek analizi yapılarak hizmet satın alınması suretiyle temin edilebilir. Buna ilişkin usûl ve esaslar, Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Sosyal ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri belediyeler tarafından da verilir. Belediyeler
bu hizmetlerin sunumu sırasında gerekli gördüğü hallerde, halk eğitim ve çıraklık eğitim
merkezleri ile işbirliği yapar. Özürlünün rehabilitasyon talebinin karşılanamaması halinde
özürlü, hizmeti en yakın merkezden alır ve ilgili belediye her yıl bütçe talimatında belirlenen miktarı hizmetin satın alındığı merkeze öder.”
66
5378 Sayılı Özürlüler Yasasında İstihdamla İlgili Nasıl Bir Yenilik Vardır ?
Yasanın 14’üncü maddesinde; “İşe alımda; iş seçiminden, başvuru formları, seçim süreci,
teknik değerlendirme, önerilen çalışma süreleri ve şartlarına kadar olan safhaların hiçbirinde özürlülerin aleyhine ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz.
Çalışan özürlülerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, özrüyle ilgili olarak diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz.
Çalışan veya iş başvurusunda bulunan özürlülerin karşılaşabileceği engel ve güçlükleri
azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yönelik istihdam süreçlerindeki önlemlerin alınması
ve işyerinde fiziksel düzenlemelerin bu konuda görev, yetki ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile işyerleri tarafından yapılması zorunludur. Özürlülük durumları sebebiyle işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan özürlülerin istihdamı, öncelikle korumalı
işyerleri aracılığıyla sağlanır.
Korumalı işyerleriyle ilgili usûl ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye
Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükümleri mevcuttur.
Bakım Gereksinimi Olan Özürlü Yakını Bulunan Memurların Tayininde Kolaylık
Sağlanmakta mıdır?
5378 sayılı Özürlüler Kanunu 21’inci maddesiyle 657 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde
eklenmiştir:
EK MADDE 39.- Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan
devam ettiremeyecek derecede özürlü olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi,
çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim
kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının
bulunduğu il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir
kadroya ataması yapılır.
Özürlülerin Tayin ve Nakillerinde Başka Özel Hükümler Var mıdır?
Atama, tayin ve nakiller; konuya ilişkin mevzuatlar çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından yapıldığından tayin ya da nakil ile ilgili girişimlerin söz konusu kurumlar nezdinde
şahsen yapılması gerekmektedir
Kendi İşini Kurmak İsteyen Özürlülere Ne Gibi Kolaylıklar Sağlanmaktadır?
Kendi işini kurmak isteyen özürlüler için Türkiye Halk Bankası tarafından Özürlü Girişimci Kredisi verilmektedir.
Bu krediden faydalanma koşulları:
• Çalışma gücünüzün en az % 40’ını kaybetmiş olmak,
• Bir işte verimli bir şekilde çalışılabileceğini sağlık kurulu raporu ile belgelendirmek,
• 18 yaşından gün almış (üst yaş sınırı yoktur) olmak gerekmektedir.
Bu krediden faydalanabilmek için nasıl bir iş yapılacağını, hangi tür sanayi veya hizmet
sektörü ile ilgili ticari faaliyette bulunulacağını belirleyip, en yakın Halk Bankası şubesine
67
başvurmak gerekmektedir.
Özürlü girişimci kredisinden yararlanacak kişinin öncelikle özürlü kişi tanımına uygun
olması ve herhangi bir ticari faaliyetinin bulunmaması gerekmektedir. Elinde yapacağı işle
ilgili belgesi bulunanlara öncelik tanınacak, elinde belgesi olmayanlara beyan ve inceleme
sonucuna göre kredi kullandırılabilecektir.
Bu kredi bir işyeri açacaklara verilebileceği gibi, kendi evinde el becerilerine uygun bir
iş yapabilecek ve maddi desteğe ihtiyaç duyan özürlülere de verilebilir.
Ayrıca; T.C. Hükümeti ile Dünya Bankası arasında 14 Eylül 2001 tarihinde imzalanan ve
28 Kasım 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, Sosyal Riski Azaltma
Projesi İkraz Anlaşmasıyla, Türkiye’de kısa ve uzun dönemde yoksulluğun azaltılmasına
katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Türkiye’nin yoksul kesimlerinin gelir elde etme ve istihdam fırsatlarını artırmaya yönelik
çabalarının desteklenmesini öngören Yerel Girişimler kapsamında, yoksul insanlarımızın
gelir ve hayat standardını yükseltebilmek amacı ile hazırlanıp uygulanabilecek proje konuları beş başlık altında toplanmıştır. Bunlar:
1. Gelir Getirici Projelerin Amaç ve Kapsamı
2. İstihdama Yönelik Beceri Kazandırma Eğitimleri
3. Toplum Yararına Çalışmalar İçin Geçici İstihdam
4. Sosyal Alt Yapı ve Hizmet Merkezlerinin Kuruluş ve Geliştirilmesi
5. Toplum Kalkınmasına Yönelik Kapsamlı Çalışmalar
Belirtilen kapsamda ve yapılacak projeler dahilinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıflarından kendi işini kurma için destek alınabilmektedir.
68
SOSYAL GÜVENLİK ve SOSYAL YARDIM:
Özürlü Erken Emeklilik veya Malülen Emeklilik İçin Nereye Müracaat
Etmelidir ?
Özürlülerin emeklilik işlemleri diğer çalışanlarda olduğu gibi ilgili sosyal güvenlik kurumunca yapılmaktadır. Özürlüler erken emeklilik yada malülen emeklilik işlemlerini tabi
olunan sosyal güvenlik kurumuna müracaat ederek başlatabilirler.
Emeklilik işlemleri için, Memur olarak çalışanların Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün,
İşçi olarak çalışanların Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünün, Serbest Meslek Erbabı olanların BAĞ-KUR Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Özürlü Memurlar İsteğe Bağlı Erken Emekli Olabilirler mi?
Memuriyete atanmadan önce özürlü olan ve bu özürleri sebebiyle en az %40 oranında
çalışma güçlerini kaybettikleri Sağlık Kurulu Raporu ile anlaşılanlardan 15 fiili hizmet yılını
dolduranların yaş kaydı aranmaksızın istekleri halinde emeklilikleri mümkündür.
Özürlü Memurlar Malülen Emekli Olabilirler mi?
Malülen emeklilik; İştirakçilerin vücutlarında meydana gelen arızalar veya uğradıkları
tedavisi imkansız hastalıklar sebebiyle vazifelerini yapamayacak duruma gelmeleri halinde uygulanan emeklilik işlemidir.
Belirtilen sebeplerle çalışamayacak duruma düşenlere “malül” denilmekte olup meydana geliş sebeplerine göre 3 türe ayrılmaktadır.
a) Adi Malüllük,
b) Vazife Malüllüğü,
c) Harp Malüllüğü.
Ayrıntı için bkz. www.emekli.gov.tr
İşçi Olarak Çalışanlarda Malüliyet Nedir ? Kimler Malülen Emekli
Olabilir? Nereye Müracaat Etmelidir?
Hastalık nedeniyle emekli olmak için, gerekli koşulları sağlayarak başvuran kişi, çalışma
gücünün en az 2/3’ünü kaybettiği Kurumca tespit edilir ise malulen emekliliğe hak kazanmış olur. Bu hakkı kazanmış olanların malülen emeklilik için Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Tahsisler Daire Başkanlığı’na müracaat etmesi gerekmektedir.
Malûl sayılanlardan; Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup
sigortalılık süresinin her yılı için ortalama 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primi ödemiş olması şartıyla malûllük aylığından yararlanabilmektedirler.
Çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen; iş kazası veya meslek hastalığı
sonucu meslekte kazanma gücünü en az %60 kaybeden ve çalışma gücünün en az üçte
ikisini yitirmiş düzeyde sayılmayanlardan yapılan tedavi sonucunda, kurum sağlık tesisleri kurullarınca düzenlenecek raporlarda çalışabilir durumda olmadığı belirtilen sigortalı malûl sayılır. Ancak; sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malûl sayılmayı
69
gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunduğu, önceden veya sonradan yeterli
belgelerle tespit edilen sigortalı bu hastalık veya arızası sebebiyle malûllük sigortası yardımlarından yararlanamaz.
Ayrıntı için bkz. www.ssk.gov.tr
Özürlü İşçi Statüsünde Çalışanların Erken Emeklilikten Yararlanma
Şartları Nelerdir?
a) Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce bu Kanunun 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu
nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15
yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
b) Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan
sigortalılardan; ilgili mevzuatı uyarınca, I. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun
en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primi ödemiş olmak, II. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az on
sekiz yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primi ödemiş olmak, III. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az yirmi yıldan
beri sigortalı olmak ve en az 4400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş
olmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar. Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanması dolayısıyla yaşlılık aylığına hak kazanarak yaşlılık aylığı alanlar Kurumca kontrol
muayenesine tâbi tutulabilir.
Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanlar Hangi Koşullarda Malûl Sayılmaktadır?
Bağ-Kur Kanununa göre çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen sigortalı malûl sayılır.
Sigortalılığın başladığı tarihte malûl sayılacak derecede hastalık veya arızası bulunduğu
önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya arızası nedeniyle malûllük
sigortası yardımlarından yararlanamaz.
Ayrıntı için bkz. www.bagkur.gov.tr
Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanların Malûlen Emeklilikten Yararlanma Şartları
Nelerdir?
Malullük aylığından yararlanabilmek için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
• En az 5 tam yıl sigorta primi ödenmiş olmalıdır.
• Sigortalının çalışma gücünün en az üçte ikisini kaybettiğinin tespitine dair Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Üniversiteler ve Kamu İktisadi Teşekküllerine ait hastanelerin Sağlık Kurullarından alınan ve Emekli sandığı Genel Müdürlüğü Sağlık İşleri Dairesi
Başkanlığınca mallüllüğüne karar verilen Sağlık Kurulu raporu bulunmalıdır.
70
• Yazılı istekte bulunmak ve istek tarihi itibari ile her türlü borçlarını ödemiş olmak gerekmektedir.
Ancak, Bağ-Kur 1479 sayılı zorunlu sigortalılık kapsamında ya da tarım sigortası kapsamında iken, bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün en az üçte ikisini
kaybedenler için 5 tam yıl sigorta primi ödemiş olmak koşulu aranmaz.
1479 sayılı zorunlu sigortalılığa tabi olanlar için malullük aylığı, sigortalının son defa
prim ödediği gelir basamağına ait göstergenin, sigortalıların basamaklarda prim ödedikleri süreler de dikkate alınarak aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu
üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamasının %65’i olarak hesaplanır.Başka birinin sürekli bakımına muhtaç Malül Sigortalıya da % 75 oranında aylık bağlanır.
2926 sayılı tarım sigortalıları için malullük aylığı, sigortalının son defa prim ödediği gelir
basmağına ait göstergenin Genel Bütçe Kanunu ile kabul edilen yürürlükteki Katsayı ile
çarpımının %70’idir. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda ise bu oran
%80’e çıkarılır.
Aylıklara, ayrıca Sosyal Yardım Zammı eklenir. Ancak, 2926 Sayılı Kanuna göre bağlanan
malüllük aylıklarına Sosyal Yardım Zammı ilave edilmez.
Emekli Sandığına Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
1 - Sandıktan emekli, malüllük, dul ve yetim aylığı alanlar,
2 - Emekli veya malüllük aylığı alanların;
• Eşleri,
• Yaşları 18’den küçük olan veya orta öğrenim yapmakta ise 20, yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan erkek ve kız çocukları,
• Evli olmayan ve yardım edilmediği takdirde muhtaç duruma düşecek olan kız çocukları,
• Yaşları ne olursa olsun malül ve muhtaç erkek çocukları,
• Öz anne ve babalar,sağlık yardımından yararlanabilirler.
Çalışanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl
Yararlanır ?
5335 sayılı Kanunla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 206 maddesinin 2 numaralı
bendi; “2. 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları
ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için
süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.),” şeklinde değiştirilmiştir. Bu ödeneği
alanlar sağlık yardımından da yararlanırlar.
Bağ-Kur’a Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından
Nasıl Yararlanır ?
Sağlık sigortasına tabi sigortalıların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için, en az
71
8 (sekiz) ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu
bulunmaması gerekmektedir. Muayene ve tedavi hakkı sağlık sigortası primi ödenen 8 inci
ayı takip eden aybaşından itibaren başlar.
İlk defa sigortalı olanların sağlık yardımından yararlanmaları, en az 8 (sekiz) ay, yeniden
sigortalı olanların ise en az 4 (dört) ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık
ve sigorta prim borcu bulunmaması şartına bağlıdır.
Kapsam:
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi zorunlu sigortalılar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi yaşlılık ve malullük aylığı almakta olanlar ile eş ve
bakmakla yükümlü oldukları çocukları ana ve babaları,
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi ölüm aylığı almakta olanlar, yararlanırlar.
Ancak, diğer Sosyal Güvenlik Kanunlarına ve özel Kanunlara göre sağlık yardımlarından
faydalananlar yararlanamazlar.
Sağlık hizmeti, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, mahalli idareler, üniversiteler,
kamu iktisadi teşebbüslerine ait sağlık tesisleri ile diğer sağlık tesislerinden satın alınmak
suretiyle yürütülür. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
Ancak, Kurumla protokolü bulunmayan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında Bağ-Kur
sağlık karnesi ile muayene ve tedavi görenler için Sağlık Bakanlığı’na bağlı yataklı tedavi
kurumlarında yapılacak muayene-tetkik-tahlil-müdahale-ameliyat ve tedavilere ait fiyat
tarifesi üzerinden hesaplanmak suretiyle Kurumca belirlenecek esaslar dahilinde ödeme
yapılır. Bunu aşan kısmı ise ilgili tarafından karşılanır.
Bununla birlikte sağlık yardımlarından faydalanan kimselerin özel bir sağlık müessesinde yatırılarak tedavi altına alınmaları halinde, vak’anın aciliyeti raporla belgelenmek ve bu
rapor Kurum tarafından kabul olunmak şartıyla, bu sağlık müesseselerinde yapılan tedavi
giderleri Sağlık Bakanlığı’na bağlı yataklı tedavi kurumlarında yapılacak muayene-tetkiktahlil-müdahale-ameliyat ve tedavilere ait fiyat tarifesi üzerinden hesaplanmak suretiyle
ödenir.
Sağlık hizmetinin hangi sağlık kuruluşlarından satın alınacağının tespitine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yukarıda belirtilen hastanelerin dışında parası ödenerek yararlanılması durumunda,
ödenen sağlık giderlerine ait faturalar Bağ-Kur İl Müdürlüğüne ibraz edildiğinde, ödenen
tutarları Bağ-Kur Sağlık Sigortası Yardımları Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, geri alınabilir.
Özel hastanelerden ancak, acil durumlarda yararlanılabilir. Bir raporla belgelenecek acil
olma durumunun, Bağ-Kur Sağlık Kurulunca kabul edilmesi gerekmektedir.
Ödeme, Sağlık Bakanlığı fiyat tarifesi üzerinden yapılır.
Bağ-Kur dan Nasıl Sağlık Karnesi Alınabilir ?
Sağlık sigortasına tabi sigortalıların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için;İlk defa
sigortalı olanların en az 8(sekiz) ay, yeniden sigortalı olanların ise en az 4(dört) ay eksiksiz
72
sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu bulunmaması gerekmektedir.
Bu koşulları yerine getiren sigortalıların sağlık karnesi almak için;
• İl Müdürlüklerinde örneği mevcut 1479 veya 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalılar için
Bağ-Kur sağlık karnesi talep formu
• Zorunlu sigortalılık için bağımsız çalışmasının devam ettiğine dair Bağ-Kur sigortalılık
belgesi,
• Vukuatlı nüfus kayıt örneği,
• Öğrenciler için öğrenim durumlarını gösterir belge,
• 7 yaşından küçük çocuklar hariç her sağlık karnesi için 1 adet vesikalık fotoğraf,
• Yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda bulunan çocuklar için tam teşekküllü
hastanelerin birinden alınacak sağlık kurulu raporu,
Geçimi sigortalı veya yaşlılık veya malullük aylığı alanlar tarafından sağlanan ana, baba
ve 18 yaşını geçmiş evli olmayan kız çocukları için diğer sosyal güvenlik kuruluş kayıtlarını gösterir belgeyi, temin ederek, il müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
Sosyal Sigortalar Kurumuna Tabi Çalışanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler
Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
Sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu kimseler;
b) ........18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malül erkek çocukları ile
yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya aylık yahut gelir almayan kız çocukları, sağlık yardımından yararlanırlar.
Bu yardımın sağlanması için ise; her kurum ilgili mevzuatlarında başka bir sosyal güvenlik kurumundan aylık ya da gelir elde edilmemesi önkoşulunu getirmiştir.
Tedavi Giderlerini Kendi İmkânları İle Karşılayamayan Ve Sosyal Güvenlik Kapsamında Bulunmayan Özürlü Vatandaşların Tedavi Giderleri Nasıl Karşılanmaktadır?
Bu durumdaki vatandaşlarımızın sağlık kuruluşlarındaki tedavi giderlerinin karşılanabilmesi; 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışmayı Teşvik Fonu Kanunu kapsamında mümkün olmaktadır.
Ayrıca; 21.04.2005 tarih ve 5335 sayılı “Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 8’inci maddesi ile; 01.07.1976 tarih ve 2022 sayılı Kanunun 7’inci maddesi “Bu Kanundan yararlananların tedavi giderleri, 18.06.1992 tarih ve
3816 sayılı Ödeme Gücü olmayan Vatandaşların Tedavi giderlerinin Yeşil Kart Verilerek
Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre yeşil kart verilerek
karşılanır.”şeklinde değiştirilmiş olup, sakatlık aylığı bağlananların tedavilerinin yeşil kart
verilerek sağlanması gerçekleşmiştir.
Yukarıda belirtilen kanunlar kapsamındaki sağlık yardımlarından faydalanabilmek için
gerekli belgeler ile birlikte ikamet edilen yerin Mülkî İdare Amirliği’ne başvurulması gerekmektedir.
73
Sakatlık Aylığından Nasıl Yararlanılır ?
01.07.1976 tarih ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk
Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 1’ici maddesinin 1’inci fıkrasında “
65 yaşını doldurmuş, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal
güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya
aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan,
mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlığını İl veya İlçe İdare Heyetlerinden alacakları belgelerle
kanıtlayan Türk Vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece, 300 gösterge rakamının her
yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır.” denilmektedir.
Ayrıca; 01.07.2005 tarih ve 5378 sayılı “Özürlüler Ve Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”unun 25’inci maddesi 01.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına
Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve aynı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
65 yaşını doldurmamış olmakla birlikte;
“Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde özürlü olduklarını tam teşekküllü hastanelerden alacakları sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan, 18 yaşını
dolduran ve kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan özürlülerden; her ne ad
altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre bu Kanunun 1
inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu
bulunacak tutardan daha az geliri olanlara, bu Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 300’ü tutarında,
b) 18 yaşını dolduran, kanunen bakmakla mükellef kimsesi olmayan ve herhangi bir işe
yerleştirilememiş olan özürlülerden; her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha az geliri olanlara, bu
Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 200’ü tutarında,
c) Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre
bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha az geliri olduğu halde, kanunen bakmakla yükümlü
olduğu 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakını bulunanlara, bakım ilişkisi fiilen gerçekleşmek kaydıyla bu Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 200’ü tutarında, Aylık bağlanır.
65 yaşın doldurulmasından önce bu madde hükümlerine göre bağlanmış olan aylıkların aynı şekilde ödenmesine devam olunur. Bu Kanunun 1 inci maddesine göre aylık
bağlananlardan başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek kadar özürlü olduklarını tam teşekküllü hastaneden alacakları sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanlara
da birinci fıkranın (a) bendine göre aylık bağlanır. Aylık bağlanmasına esas özürlülük oranı
değişenlerin aylıkları durumlarına göre yeniden tespit olunur. Özürlülük oranı, bu Kanuna
göre aylık bağlanması gereken oranın altına düşenler ile birinci fıkrada belirtilen aylık or-
74
tama gelir tutarından fazla gelir elde etmeye başlayanların aylıkları kesilir.
Aylık hakkından yararlanan 18 yaşından küçük özürlülerin yalnızca kendileri bu Kanunun 7’nci maddesinde belirtilen tedavi hakkından yararlanır. Ancak, bu madde hükümlerine göre aylık alanlardan herhangi bir sosyal güvenlik kurumunun tedavi yardımı kapsamında bulunanlara tedavi yardımı yapılmaz.
Belirtilen hükümler doğrultusunda aylıktan yararlanmak için ikamet edilen İlçenin Kaymakamlığına müracaat etmek gerekmektedir.
Aylık Bağlanmasında İzlenen Yol ve Diğer Hususlar Nelerdir?
2022 Sayılı Kanuna göre, 1550 gösterge rakamının, memur maaşlarına uygulanan
katsayı ile çarpımından bulunacak tutardan daha az geliri bulunan, 65 yaşını doldurmuş
yaşlılar ile 18 yaşından büyük özürlüler ve Kanunen bakmakla yükümlü olduğu 18 yaşını
tamamlamamış özürlü yakını bulunan Türk Vatandaşlarına aylık bağlanmaktadır. Herhangi
bir şekilde yukarıda belirtilen tutara eşit veya daha fazla geliri olanlar muhtaç sayılmazlar
ve kendilerine aylık bağlanmaz.
Emekli Sandığınca bağlanan bu aylıklar her yılın, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında
olmak üzere üç ayda bir peşin olarak ikametgahlarına yakın anlaşmalı T.C. Ziraat Bankaları
Şubeleri ile anlaşmalı PTT Merkez Müdürlükleri aracılığı ile hak sahiplerine veya vekil ya da
vasilerine ödenmektedir.
Anılan Kanuna göre yukarıda açıklanan şartları taşıyan Türk Vatandaşları, aylık talepleri
için üç adet belgelik fotoğrafları ve Nüfus Cüzdanları ile birlikte ikametgahlarının bağlı
bulunduğu Defterdarlık veya Malmüdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir. İlgili Defterdarlık veya Malmüdürlüğü aylık talebinde bulunanlar hakkında, Kanunun uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin ilgili hükmü doğrultusunda aylık bağlanabilmesi için gerekli belgeleri düzenleyerek Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne göndermektedirler. Söz konusu
belgeler Kanun ve uygulanmasına ilişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda incelenerek ilgililere aylık bağlanıp, bağlanmayacağı hususunda nihai karar Emekli Sandığı Genel
Müdürlüğünce verilmekte ve bu kararlar yazı ile aylık talebinde bulunanların adreslerine
bildirilmektedir.
Bağlanan aylıklar, hak sahiplerinin;
a) Ölümü,
b) Türk Vatandaşlığından çıkması, çıkarılması, yabancı memleket uyruğuna girmesi
(Türk Vatandaşlığını muhafaza edenler hariç),
c)Muhtaçlığın kalkması,
e)Sakatlığı nedeniyle aylık bağlanmış ise bir işte çalışmaya başlaması,
f )Bir akitle hakiki veya hükmi şahıslar tarafından bakım altına alınması,
g)Daimi olmayan sakatlık oranının %40’ın altına düşmesi,
h)Evlenmesi sebebiyle muhtaç durumdan çıkması, hallerinde, bu durumlarının meydana geldiği tarihi takip eden dönem başından itibaren kesilmektedir .
75
ÖNEMLİ NOT:
Yukarıda sayılanlardan biri gerçekleştiği zaman Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne
bildirimde bulunarak aylığı kestirmeniz gerekmektedir. Aylık almaya devam olunursa sözkonusu durumlar tesbit edildiğinde durumun gerçekleştiği tarihten itibaren geriye dönük
olarak %50 faiziyle geri ödeme istenmektedir.
Aylık almakta olanlar veya aylık sahiplerinin eş, kardeş, anne, baba, vasi, kayyum veya
vekilleri aylıkların kesilmesini gerektiren hallerin vukuunda, bu durumları Emekli Sandığı
Genel Müdürlüğüne üç ay içinde bildirmekle yükümlüdürler.
2022 Sayılı Kanuna göre aylık alanlara, aylık ödemelerinde kimlik belgesi yerine geçen
fotoğraflı “Tanıtım kartı” verilir.
Bu kanundan yararlananların tedavi giderleri, 18.06.1992 tarihli ve 3816 sayılı Ödeme
Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet tarafından karşılanması hakkında Kanun Hükümlerine göre Yeşil Kart verilerek karşılanmaktadır. 2022
Sayılı Kanuna göre bağlanmış aylıklarından feragat etmek isteyenler: Aylığın kesilme nedenini de belirten Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne hitaben yazacakları dilekçelerini,
(dilekçedeki “imza ve beyanın kendilerine ait olduğunun” mahallesi veya köyü muhtarına
imza, kaşe ve mühür ile onaylattıktan sonra) Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne“Yaşlılar
Sosyal Güvenlik Dairesi Başkanlığı Ehlibeyt Mah. Cevizlidere Cad. No:20 06520 Balgat /ANKARA” adresine göndermeleri gerekmektedir.
Muhtaç Aylığı Nedir ?
Vakıflar Genel Müdürlüğünce, vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi
amacıyla sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir
ve aylık hakkından yararlanmayan, her hangi bir gelire sahip olmayan, nafaka bağlanmayan, menkul ve gayrimenkul malı olmayan ve çalışma gücünü % 40’ın üzerinde kaybeden
muhtaç, özürlü ile ayrıca, annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün almamış yetim
çocuklara, Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliği hükümlerine göre aylık bağlanmaktadır.
Muhtaç Aylığı Bağlanabilmesi İçin Talepte Bulunanlardan Aşağıdaki Belgeler İstenir.
1- Dilekçe,
2- Nüfus kayıt örneği,
3- Sağlık kurulu raporu,
4- Tapu ,vergi, özel idare müdürlükleri ile belediye başkanlıklarından alınacak belgeler,
5- SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığından maaş alınmadığını tevsik eden belgeler,
6- Mal bildirim beyanı,
7- Muhtaçlık belgesi,
Muhtaç kişi talebini, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğüne şahsen
veya posta ile yapabilir.
1.7.2006 tarih ve 26215 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Vakıflar Genel Müdürlüğü
Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Daire Yönetmelikte
Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliğinde aşağıdaki değişiklikler olmuştur.
76
• “18 yaşından küçük sakat çocuklara, kendilerine bakmakla yükümlü anne ve babalarının bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartları taşıdığı takdirde, muhtaç aylığı bağlanır.”
• “1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk
Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereğince aylık alanlar, vakıf imaretlerinden yararlanabilirler.”
Sosyal Güvenlik Kurumunca Karşılanmayan Ortopedik ve Diğer Yardımcı Araç ve Gereçler Nasıl Alınabilir?
6 Haziran 1997 tarih ve 23011 sayılı (mükerrer) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kanun Hükmünde Kararnameler ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname”nin 17’inci maddesi ile 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 2 inci maddesine aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Ancak, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir alan
özürlülerin, tedavi giderleri ile fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve
gereçlerin kurumlarca karşılanamayan kısmı bu Kanun kapsamındadır.”
Sosyal Güvencesi Olmayanlar Ayni ve Nakdi Yardım, Ortopedik ve Diğer Yardımcı
Araç ve Gereçleri Nasıl Alabilir ?
İliniz veya İlçenizin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek talepte bulunabilirsiniz. Ayrıca; Kızılay ve diğer sosyal yardım amaçlı dernek, vakıf, federasyo,
Konfederasyonlardan bu konuda yardım alabilirsiniz.
Ayrıca belediyeler tarafından da çeşitli yardımlar yapılmaktadır.
Gelir Vergisinden “Sakatlık İndirimi”nden Kimler Yararlanabilmekte dir?
Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabı,
Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest
meslek erbabı,
Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan, (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlüler yararlanmaktadırlar.
Kamu Sektöründe Ve Özel Sektörde Çalışan Özürlülerin Gelir Vergisinde Sakatlık İndiriminden Yararlanabilmeleri İçin Yapacakları İşlemler Nelerdir?
Gelir vergisin indiriminden yararlanmak isteyen özürlü hizmet erbabı, nüfus kağıdının
örneği ve çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge ile birlikte
illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Mal Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvuracaktır
77
Gelir Vergisinde “Sakatlık İndirimi”nden Yararlanmak İsteyenlerin Hangi Belgeleri
Hazırlamaları Gerekmektedir?
Gelir Vergisi indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde bulunduracakları
belgeler şunlardır:
Özürlü hizmet erbabı için:
a)Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
b)Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için:
a)Ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
b)Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf
c)Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge.
Özürlü serbest meslek erbabı için:
a)Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
Serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için:
a)Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b)Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf,
c)Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge.
Gelir Vergisiindiriminden yaralanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen özürlüler için:
a)Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
Tekerlekli Sandalyenin Bedeli Ne Kadardır ?
Her yıl Bütçe Uygulama Talimatı’nda belirlenen miktarlarda Sağlık Kurulu raporuna göre
ödeme yapılmaktadır. Aşan kısmı ilgili tarafından karşılanır.
2006 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatına Göre Ödenen Miktar:
Özelliği olmayan motorsuz tekerlekli sandalye 185.17. YTL.
Özelliği olan motorsuz tekerlekli sandalye 648.09. YTL.
Tekerlekli Sandalyenin Bedelini Kim Öder?
Bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumunca karşılanır. Herhangi bir sosyal güvenceye
tâbi olmama halinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından sağlanması Valilik ve
Kaymakamlık ya da belediyelerin sosyal yardım işlerinden talep edilebilir.
İşitme Cihazının Bedeli Ne Kadardır ?
Yönetmeliğin 34 üncü maddesine göre sağlık kurulu raporuyla verilen her bir işitme cihazı için en fazla 790 YTL ödenecek, bu miktarı aşan kısım ilgili tarafından karşılanacaktır.
Hasta tarafından edinilen cihaza ait fatura tutarının yukarıda belirtilen miktardan az olması halinde faturada yer alan tutar üzerinden ödeme yapılacaktır.
Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrası (B) bendi kapsamında bulunanlara, bir
işitme cihazı için yapılacak ödeme; yukarıda belirtilen miktarı geçmeyecektir.
78
İşitme cihazlarının kalıbı ve pil bedelleri, ilgili uzman hekim raporuyla gerek görülmesi
kaydıyla ödenebilir.
İşitme cihazı sağlanan kişilerin cihaz bakım ve onarım ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla
her marka cihaz için satış sonrası hizmetleri yeterlilik belgesine sahip ülke genelinde en az
üç servis bulunmalı ve onarım için bırakılan işitme cihazının yerine firma tarafından bakım
süresince kullanılmak üzere kullanılabilecek başka bir cihaz yedek olarak verilmelidir.
İşitme Cihazının Bedelini Kim Öder?
Kaymakamlıklardan ya da belediyelerin sosyal yardım işlerinden talep edilebilir.
Hasta Alt Bezinin Bedeli Ödeniyor mu?
Hastalığı nedeniyle “mesane veya rektum” kontrolü olmadığı (Çocuklar için en az iki
yaşını tamamlamış olmak kaydı ile) ve hasta altı bezi kullanması gerektiği sağlık kurulu
raporuyla belgelendirilenlerin, ihtiyaca binaen kullanılması öngörülen hasta alt bezine ait
fatura bedelleri; günde 4 adedi ve her bez için 70 YKr geçmemek üzere birer aylık devreler
halinde ödenecektir. Sağlık kurulu raporları bir yıl süreyle geçerlidir.
Hasta Alt Bezinin Bedelini Kim Öder?
Kaymakamlıklardan ya da belediyelerin sosyal yardım işlerinden talep edilebilir.
Bakıma Gereksinimi Olanlara Devletin Sunduğu Bir Hizmet Var mıdır?
Sosyal güvencesi olsun ya da olmasın bakıma muhtaç özürlülere evlerinde veya kurumda bakım hizmeti verilmektedir. Bu hizmetlerin iki asgari ücrete kadar olan kısmı Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından ödenmektedir.
Yine aynı şartlarda bakımı aile bireyi ya da yakını tarafından karşılanan özürlü için, bakımı yapan kişiye bir asgari ücrete kadar ödeme yapılmaktadır. Bakım hizmeti ve bakım ücretinden faydalanmak için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne başvurmak gerekmektedir.
Ayni Nakdi Yardım (Yiyecek, Giyecek, Para Yardımı) Yapılmakta mıdır?
Muhtaç durumda olup, herhangi bir sosyal güvenliği olmayan kişiler; İl veya ilçedeki
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuruda bulunarak, ayni ve nakdi yardımlardan yararlanabilirler.
Ayrıca, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ‘ nce muhtaç
durumdaki ailelerin çocuklarının bakımına destek için ayni ve nakdi yardımlar yapılmaktadır. Muhtaç olup, özürlü çocuğunun bakımında güçlükler yaşayan aileler bu yardımdan
yararlanmak için İllerinde bulunan İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat edebilirler
79
Özürlü maaşı nasıl alınır ve kimler alabilir?
Eskiden sadece 18 yaşını doldurmuş özürlüler özürlü maaşı almaktayken artık 18 yaşının altında sosyal güvencesi bulunmayan kanunen kendisine bakmakla mükellef kimsesi
bulunan fakat sosyal güvencesi bulunmayan özürlüler için: kişi başına düşen aylık gelir
73 YTL 55 kuruşun altında bulunan özürlüler aylık 150 YTL 3 aydan 3 aya 450YTL özürlü
maaşı almaya hak kazanacaktır. Bu konu için, bağlı bulunduğunuz ilçe kaymakamlığında
bulunan Mal Müdürlüklerine müracaat edin.
Müracaatta gerekli belgeler: Fiilen anne ve babanın kendisine baktığını belirten, eğer
bakmadığının tespit edildiği halinde maaşın kesileceğini kabul ettiğini belirten yazılı beyan. Vukuatlı nüfus örneği, muhtaçlık belgesi, 3 adet belgelik fotoğraf, özürlü sağlık kurulu
raporu, SSK Bağ kur / Emekli Sandığına kayıtlı olmadığına dair belgesi ile birlikte müracaat edilir. Daha sonra evraklar Ankara T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Yaşlılar Sosyal
Daire Başkanlığından ve Emekli Sandığından da olur yazısının çıkmasıyla birlikte bir sene
içerisinde kendisine maaş bağlanıyor. Maaş bağlandı ise başvuru tarihi geçerli olmakla beraber maaşlar banka hesabına yatırılıyor.
18 yaşını dolduran özürlüler içinde iki grup var. %70 ve üzeri, bunlar da başkasının
yardımı olmaksızın hayatını idame ettiremeyecek kadar özürlü. Yani saçını tarayamayan,
tuvalete gidemeyen, üzerini değiştiremeyen, tırnaklarını kesemeyen çocuklarımız gibi.
Bunların alacağı miktar 225 YTL çarpı 3 yani üç aydan üç aya 675 YTL. Bir de %40 ile %70
arası olanlar var. Bu grup bir iş bulana kadar başkasından gelecek ek bir desteğe ihtiyacı
olanlardır. Bu grubun alacağı miktar 250 YTL, aynı evraklara artı Sosyal güvenlik, Türkiye İş
Kur’a kayıtlı belgesine ihtiyaç vardır. Bunlarla beraber makam bakanlıklarda bulunan mal
müdürlüklerine müracaat ediyor. Bundan bir sene zarfında kendisine maaş bağlanıyor.
Hangi hallerde 18 yaş altındaki çocuğun maaşı kesilir?
Çocuğun muhtaç durumdan çıkması, gerçek veya tüzel kişiler tarafından bakım altına
alınması, çocuğun vefatı, ana babanın çocuğa bakmadığının tespiti ve 18 yaşını doldurması. Çocuk 18 yaşına kadar babanın velayeti altındadır. Bu durumda çocuk maaş alamaz
fakat bakımdan yararlanır.
18 yaşını dolduranların maaşları ne zaman kesilir?
Herhangi bir işe girmesi, girmese dahi SSK’sının başkası tarafından ödenmesi. Vefatı
veya her ay evine sabit bir gelirin girdiğinin tespiti. Ayrıca özürlü bayanlar özürsüz beylerle
evlendiklerinde veya sigortalı özürlü bir eşle evlenseler de kendi maaşları kesiliyor.
2022 adında başka bir kart daha gönderiliyor. Bu kart ile tüm devlet hastanelerin yataklı gündüz bölümlerinden ücretsiz yararlanılıyor. Bu kart sosyal güvenlik kapsamından
kaldırıldı artık ve bu kart sahiplerinin yeşil kart alması zorunlu oldu. Hatta yönetmelik şöyle
diyor. Hiçbir şart ve koşul aranmaksızın her özürlü maaşı alanlara yeşil kart verilir.
80
Vergi indirimi nasıl uygulanır?
Bakmakla yükümlü olduğunuz özürlünüz var ise veya siz özürlü iseniz bu durumda, vergi indiriminden iş veren, işçisinin özür derecesi %80 ve üzeri ise şöyle yararlanır; Çalıştığı
yerden, çalıştığına dair belge, bakmakla yükümlü olunan özürlü var ise özürlünün sağlık
karnesinin ön sayfasının fotokopisi, bir adet rapor, kimlik fotokopisi ve bir adet fotoğraf ile
birlikte. İllerde defterdarlık, ilçelerde vergi daireleri bağımsız bölgelerde en büyük mülki
amirliklere müracaat edilir.
*Ayrıca evle ilgili olarak da tek evi olan özürlü emlak vergisi ödemeyecek.Fakat ailenin
kirada evi var ise kira vergisi veriyor.
*İstanbul defterdarlığı Cağaloğlu no:61 kat:2 ‘ye müracaat edin.
Eğer özür %80 ile %100 arası ise her ay maaş olarak 84YTL alırsınız. Eğer %80 ile %60
arasında ise 42YTL, %40 ve %60 arası ise 21YTL alır. Her ay maaşınıza durumunuza uygun
olan rakamlar yansıtılır.
ÖZEL DONANIMLI ARAÇ
Yurtdışından Gümrük Vergisi Muafiyetinden Yararlanarak Taşıt Alınması
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun167’nci maddesinin 12’nci bendinde malül ve sakatların kullanımına mahsus eşyanın gümrük vergilerinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır. Yine aynı maddede; sözü edilen eşyayı tanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarları ile muafiyet ve istisna uygulanacak tutarlarını belirlemeye, maktu hadleri sıfıra kadar
indirmeye veya iki katına kadar çıkartmaya, sürelerle ilgili alt ve üst sınırları belirlemeye,
bu muafiyet ve istisnayı farklı eşyalar itibariyle birlikte veya ayrı ayrı uygulatmaya Bakanlar
Kurulunun yetkili olduğu ifade edilmiştir.
13 Ocak 2000 tarih ve 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Vergilerinden
Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Kararın 116 ıncı maddesi şu şekildedir:
“ Madde 116- 1) Körler hariç olmak üzere malul ve sakatların eğitimi, çalışması veya
fiziksel ve ruhsal olarak sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup,
malul ve sakatların kendi kullanımları için getirdikleri veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kuruluşlarca ithal edilen eşya,
2) Münhasıran malul ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş
hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz
koltuklar, bisiklet, motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek
otomobilleri (arazi taşıtları hariç) ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları
nedeniyle bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip inmesiyle
81
taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve
sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam
edilen bir sürücü tarafından kullanılan motor silindir hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar olan
taşıtlar (arazi taşıtları hariç) gümrük vergilerinden muaftır. ”
Anılan kararın 117 inci maddesinde ise; özel olarak 116 ncı maddede bahsi geçen eşyaya mahsus olan ve eşya ile birlikte getirilen parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bu
eşyanın bakım, kontrol, ayarlama ya da tamiri için gerekli olan aletlerin de bu muafiyet
kapsamında olduğu ifade edilmiştir.Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair
aletlerin, eşyanın ithalinden sonra yurda getirilmesi halinde de muafiyetin uygulanabilmesi için bunların muafiyetten yararlanarak ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının gümrük
idaresine kanıtlanması gerekmektedir.
1- Özel Tertibatlı Aracın İthali:
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışan engelli kişi, ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde özel tertibatlı aracı ithalat vergilerinden muaf olarak
ithal edebilecektir. Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik engelli ise; Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından
kendisine bağış yoluyla gönderilen özel tertibatlı aracı vergiden muaf olarak ithal etme
hakkına sahiptir.
2- İthal Edilen Özel Tertibatlı Araçlarda Aranılan Şartlar :
Gümrük vergisi ödenmeden yurt dışından ithal edilecek özel tertibatlı engelli araçlarında aşağıdaki şartlar aranacaktır:
- Malül ve engelli tarafından ithal edilmek istenen araç binek otomobili ise, binek otonun münhasıran malül ve engelli tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş
hareket ettirici tertibatı bulunmalı ve silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar (arazi taşıtları
hariç) olmalıdır.
- Sakat kişi tarafından kullanılmayan araç; bu araç el ve ayak fonksiyonunu tamamen
yitirmiş sakat kişinin araca inip binmesiyle, taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmalı ve
sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi
tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan silindir
hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar (arazi taşıtları hariç) olmalıdır.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli
olan binek oto ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmayan sakat kişi tarafından kullanılmayan aracın muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir. Binek oto ve sakat kişi tarafından kullanılmayan aracın standart
olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin
tahsili kaydıyla izin verilir.
Malül ve engelli tarafından ithal edilmek istenen araç motosiklet ise, bu motosikletin
engelli tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş olması halinde gümrük vergisi ödenmeyecektir.
82
3- Müracaat Şekli
Özel tertibatlı araç için Türkiye’ye getirilmeden önce, malül ve engelli kişiler veya bunlar hesabına bu kişinin vekil tayin ettiği ve Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından, Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne;
- Fizik ve Rehabilitasyon merkezince onaylı, 18/3/1998 tarih ve 23290 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “ Sağlık Bakanlığı tarafından Özürlülere Verilecek Sağlık Raporları
Hakkında Yönetmelik ” eki listede yer alan sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarından alınmış heyet raporunun, (bu raporda; ilgilinin sakatlığı ile bunun derecesinin
ve haline göre kullanabileceği taşıt özelliğinin belirtilmesi gerekir. Şayet ilgili, yurt dışında
iken resmi bir hastaneden aldığı ve dış temsilciliklerimize onaylattığı bir rapor ibraz ederse
bu raporun 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesine uygunluğunun da
ayrıca belgelenmesi gerekir.),
- Trafik Dairesince düzenlenen ve ilgili şahsın sakatlık durumu itibariyle, taşıt kullanabileceğini gösteren H sınıfı sürücü belgesinin, biri asıl olmak üzere iki nüshası ise birlikte
müracaat edilmesi gerekmektedir.
Özel tertibatlı otomobil ithalatı talebi Ankara Gümrükleri Başmüdürü veya yetki vereceği Başmüdür Yardımcısı başkanlığında, Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük
Müdürü, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşan bir heyet tarafından karara bağlanacaktır. Heyet çalışmalarını Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünde yürütmekte olup heyetin toplanacağı
gün ilgili sakat ve malül kişilerin de anılan gümrükte hazır bulunmaları şartı vardır.
Sakat kişi tarafından kullanılmayan araçların karara bağlama işlemleri Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön izninin alınması sonrasında gerçekleştirilecektir.Ayrıca, binek otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin kararların (müspet) Komisyon tarafından oybirliği ile
verilmesi gerekmektedir.
4- İthalat İşlemi
Komisyon kararının olumlu olması halinde, otomobil ile sakat kişi tarafından kullanılmayan araç için Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’nce “İthal İzin
Belgesi” düzenlenir. İzin belgesinin geçerlilik süresi 6 (altı) aydır. Taşıt, izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim
edilir.
Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespit işlemleri yapılarak uygun bulunması halinde ithaline izin verilir. Adı geçen
gümrük idaresince, ithal işlemi tamamlanan binek otomobil ve minibüs için düzenlenecek
trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
83
5- Araçların Devir ve Satışı
Gümrük Vergisinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Karar gereğince,
gümrük vergisinden muaf olarak ithal edilen eşya, gümrüğün izni olmadan ve gümrük
vergileri alınmadan malul ve engelli olmayanlara ödünç verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz. Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun
kullanılmak ve ilgili gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka bir kurum veya kuruluşa ödünç verilir, kiralanır, devredilir veya satılırsa gümrük
vergileri aranmaz.
Malul veya engelli kişiler; mülkiyetlerinde gümrük vergisi ödemeden ithal edilmiş özel
tertibatlı otomobil, minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5 (beş) yıl geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf
olarak otomobil, minibüs ve motosiklet ithal edemezler.
Özel olarak dizayn edilmiş aracı devralacak kişinin sakatlığının farklı olması halinde,
devredilecek taşıtın Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim
edilmesi ve devri alacak kişinin sakatlığına uygun olarak aracın anılan Gümrük İdaresinin
gözetimi altında dizayn edilmesi gerekmektedir.
Yurtiçinden Özel Tüketim Vergisinden (ÖTV) Yararlanarak Taşıt Alınması Nasıldır ?
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda 5228 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle,
engellilere motorlu taşıt araçlarının yurt içinden satın alınması veya ithal edilmesi sırasında sağlanan Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) istisnasının kapsamı 31.07.2004 tarihinden itibaren
geçerli olmak üzere genişletilmiştir. Anılan kanunun “Diğer İstisnalar” başlıklı 7 inci maddesinin 2 inci bendi uyarınca;
“ Madde 7 - Bu Kanuna ekli;
2. (Değişik: 16/7/2004 - 5228/21 md.) (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;
a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³`ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi
2.800 cm³`ü aşanlar hariç) ve 87.11 G .T.İ.P. numaralarında yer alanların, sakatlık derecesi %
90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
b) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³`ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi
2.800 cm³`ü aşanlar hariç) ve 87.11 G .T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma
amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı,................. ”
Özel tüketim vergisinden istisnadır.
84
Yapılan düzenleme ile daha önceki uygulamaya ek olarak sakatlık derecesi % 90 ve
daha fazla olanlar engellilerin bazı taşıt araçlarını özel tertibat veya mekanik ilave yaptırılması şartı olmaksızın Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden satın alabilmelerine imkân
sağlanmıştır. Engelli adına kayıtlı olan araç bu kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri
hısımlarından birisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir
sürücü tarafından kullanılacaktır.Engelli ve malüllere ÖTV istisnası ile ilgili ayrıntılı açıklamalar 1 Seri Numaralı ÖTV Genel Tebliğinde yapılmıştır.
1- ÖTV’den İstisna Taşıtlar
Malül ve engellilerin özel tertibat yapılma şartı olsun veya olmasın ÖTV ödemeden
iktisap edebilecekleri taşıtları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Motor silindir hacmi 1600 cm3 ü aşmayan binek otomobilleri ve esas itibariyle insan
taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar(steyşın vagon,arazi taşıtı ve jeepler
dahil),
- Motor silidir hacmi 2800 cm3’ü aşmayan eşya taşımaya mahsus taşıtlar,
- Motosikletler, mopedler ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar,
Buna göre, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede bulunan taşıt araçlarından motor silindir hacmi 1.600 cm³’ü aşmayan binek otomobilleri, motor silindir hacmi
2.800 cm³’ü aşmayan kamyonet, pikap vb. eşya taşımaya mahsus taşıt araçları ile motosikletlerin sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler veya bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler
tarafından, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere yetkili satıcı veya galeriden satın alınmasında ÖTV tahsil edilmeyecektir.
ÖTV istisnası uygulanan araçlar için istisnadan yararlanan kişi (veya kişiler) adına düzenlenecek faturalarda ÖTV gösterilmeyecektir.Bu tür araçların kayıt ve tescilini yapanların, araç sahibinin faturada ve “ ÖTV Ödeme Belgesi ” nde alıcı olarak gösterilen kişi (veya
kişiler) olduğunu tespit etmeleri gerekmektedir.
2- Sakatlık Derecesi %90 veya Daha Yüksek Olanlarda İstisna
Özel Tüketim Vergisi Kanununda 5228 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu,malül
ve engellilere sağlanan ÖTV istisnasının kapsamı genişletilmiş ve engel derecesi % 90 nı
aşanların herhangi bir mekanik ilave veya tadilat yapılması şartı olmaksızın yurt içinden
veya yurt dışından iktisap ettikleri taşıt araçlarından ÖTV tahsil edilmemesi sağlanmıştır.
Engel sebebinin önemi bulunmamaktadır. Görme, işitme, konuşma veya ortopedik olabileceği gibi zihinsel engellilerde yasadan yararlanabilmektedir.
Sakatlık derecesinin % 90 ve üzerinde olduğu, “ Özürlülere Verilecek Sağlık Raporları
Hakkında Yönetmelik ” uyarınca Sağlık Bakanlığının belirlediği sağlık kuruluşlarından(tam
teşekküllü Devlet Hastanesi) alınacak rapor ile belgelendirilmesi şartıyla, yukarda vasfı ve
85
motor silindir hacmi belirtilmiş olan araçlardan birisinin engelliler tarafından ÖTV ödenmeden satın alınması veya ithal edilmesi imkân dahilindedir.
Bu şekilde yurt içinden taşıt aracı iktisap edecek veya ithal edecek olanların motorlu
taşıt kullanma ve ehliyet alma imkânları olmadığı için bunlar adına alınan taşıtlar başkaları
tarafından kullanılacaktır . Bu kişilerde, Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Karar ve Karayolları Trafik Yönetmeliği ‘nde tanımlandığı üzere, araç
sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından birisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü olacaktır .
Yetkili sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporunun, araçların ilk iktisabının
yapılacağı motorlu araç ticareti yapan yetkili bayi veya galeri tarafından vergi dairesine
verilecek Özel Tüketim Beyannamesine eklenmesi suretiyle, beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır. Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek tahakkuk
fişi ve istisna uygulandığını gösteren “ ÖTV Ödeme Belgesi ” düzenlenecek ve mükellefe
verilecektir.
3- Bizzat Kullanmak Amacıyla İlk İktisabı Yapılan Araçlarda İstisna
Yukarıda belirtilen şartları taşıyan araçların bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından ilk iktisabı ÖTV’den
istisna edilmiştir. Bu istisnadan yararlanan kişilerin istisna uygulanan ilk iktisaplarına ilişkin
olarak mükellefler tarafından verilecek ÖTV beyannamesine;
- Alıcının maluliyeti veya sakatlığı ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine
dair Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca
yetkili sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu,
• Aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter
onaylı örneği,
• Alıcının “H” sınıfı sürücü belgesinin fotokopisi, eklenecek ve beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır.
Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek, araçta yapılan özel tertibatın raporda yazılı sakatlığa uygun hareket ettirici bir tadilat olduğu tespit edilecektir.
Bu tespit üzerine tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren “ ÖTV Ödeme Belgesi ”
düzenlenecek ve mükellefe verilecektir.
• Malul ve engellilerin yurt dışından ithal edeceği taşıt araçları için de ilgili belgelerin
gümrük idaresine ibrazı üzerine ÖTV istisnası uygulanacaktır. İstisna kapsamında taşıt aracı ithal edenlerin kimlik bilgileri (Adı, soyadı, ana ve baba adı, doğum yeri ve tarihi), sakatlığa dair raporun verildiği hastane, tarihi, sayısı, sakatlık türü ve derecesi ile ithal edilen taşıt
aracının özelliklerini (G.T.İ.P. numarası, cinsi, modeli, markası, tipi, motor silindir hacmi)
gösteren listeler gümrük idarelerince aylık olarak hazırlanarak, takip eden ayın onbeşinci
günü akşamına kadar Gelirler Genel Müdürlüğüne bildirilecektir.
86
4- ÖTV İstisnasının Süresi
Yukarıda açıklanan usul ve esaslara göre istisnadan yaralanan malül ve engelliler 5 yıl
süre ile ikinci bir defa bu istisnadan yararlanamayacaklardır. İstisnadan yararlanarak adlarına bir taşıt aracı tescil edilenlerin tescil tarihinden itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden
taşıt aracı satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir.
ÖTV Kanununun 15. maddesinin 2 numaralı fıkrası uyarınca, motorlu taşıtlardan kayıt
ve tescile tabi olanların ilk iktisabında ÖTV istisnasından yararlananların, bu taşıtı istisnadan yararlanmayan bir kişi veya kuruma devretmesi halinde, bu devir dolayısıyla adına
kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ilk iktisaptaki matrah üzerinden, kayıt ve tescil tarihindeki
orana göre, bu tarihte tarh ve tahakkuku yapılacak olan ÖTV tahsil edilecektir.
Buna göre malul ve sakatlarca ilk iktisabında istisna uygulanan motorlu taşıtların, istisnadan yararlanmayan kişi veya kurumlarca bunlardan iktisabında, alıcılar tarafından
(2A) numaralı ÖTV beyannamesi düzenlenerek, bu işlemin yapıldığı yerde tek vergi dairesi
varsa bu vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi ile görevli
vergi dairesine verilecek ve vergi ödenecektir. Beyannamede matrah olarak, aracın istisnadan yararlanılarak ilk iktisap edildiği tarihteki matrah; oran olarak ise aracın malul veya
sakattan iktisabı tarihinde geçerli olan oran yazılarak vergi hesaplanacaktır.
Ancak, ilk iktisabında istisna uygulanan söz konusu taşıt araçlarının veraset yoluyla intikallerinde bu hüküm uygulanmayarak ÖTV nin sonradan tahsili yoluna gidilmeyecektir.
ÖTV ödenmeden malül veya engelli tarafından yukarıda belirtilen esaslara göre iktisap
edilen veya ithal edilen aracın çalınması üzerine, beş yıl içersinde alınan yeni aracın 4760
sayılı ÖTV Kanununun 7/2. maddesi gereği istisna hükmünden yararlandırılması mümkün
bulunmamaktadır. Engelli veya malül tarafından, çalınan araç yerine çalınan aracın tescil
tarihinden itibaren 5 yıl geçmeden yeni alınan motorlu taşıt için ÖTV ödenecektir.
Motorlu Taşıtlar Vergisinden İstisna Nasıldır?
5035 sayılı Kanunun 22. maddesi ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun istisnalara
ilişkin 4. maddesinin (c) bendi değiştirilerek “ Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan
malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına
uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar. ” için Motorlu Taşıtlar Vergisi tahsil edilmemesi
ilkesi getirilmiştir.
Yapılan düzenleme ile malûl ifadesine engelliler ifadesi eklenmiş, malûl ve engellilerin
bu istisnadan yararlanma şartı olan “ bizzat kullanmak ” zorunluluğu uygulamadan kaldırılarak; sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı
taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı olan özel tertibatlı taşıtlar motorlu
taşıtlar vergisinden istisna edilmiştir.
Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin bu durumlarını tam
teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine
belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil
edilmiş olan taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Bu istisnadan yarar-
87
lanmak için, malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş
olması şartı aranmayacaktır.
Sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı
hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten “ Motorlu Araç Tescil Belgesi ”nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile “ Araçlar İçin Teknik Belge ” ve “ Proje Raporu ”nun aslı veya
noter onaylı örneğini ilgili vergi dairelerine ibraz etmeleri halinde bu istisna hükmünden
yararlanabileceklerdir.
İstisnadan yararlanacak olan malûl ve engelliler tarafından; “ Malûl ve Engelliler Adına
Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu ” istisnadan yararlanmak için gerekli olan diğer belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine verilecektir.
Malül Ve Engellilere Ait Taşıtların Trafik İşlemleri Nasıl Yapılmaktadır?
31 Aralık 2004 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Karayolları Trafik Yönetmeliği nin 53 üncü ve 74
üncü maddelerinde değişiklik yapılarak; ithaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen
malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90 ve üzerinde
olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verileceği
hüküm altına alınmıştır.
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
- Bizzat kullanım amacıyla malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı
otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, “ Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname
ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır. ” ,
- Malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, “ Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya
noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının
vekaletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması
veya değiştirilmesi yasaktır. ” ,
- Malul, sakat ve engelli tarafından bizzat kullanılmak amacıyla ülkemizden satın alınarak ilk iktisap edilen özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, “ Araç sahibi tarafından
88
kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının
mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır. ” , ikinci el araç olarak satın alınmış ise, “ Araç sahibinden başkasının
kullanması yasaktır. ” şeklinde şerh konulacaktır.
Özel tertibatı olmayıp, sakatlık derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından ÖTV’den muaf olarak bizzat ithal edilen ya da ülkemizden satın alınan araçların tescil
belgelerine, “ Araç sahibi malul ve engelli kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye
kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi
ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde
akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi
yasaktır. ”şeklinde şerh konulacak olup, ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde,
yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de, tescil belgesine işlenecektir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir
malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu
araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün
iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun,anılan Yönetmelikle belirlenmiş olan kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde
aracın trafikten alı konulması yanında bu hususta düzenlenecek tutanak da işlem yapılmak üzere ilgili gümrük ve maliye birimlerine intikal ettirilecektir.
Diğer taraftan, zihinsel özürlüler ile reşit olmayan küçüklerin sahibi bulundukları aracın,
tescil kuruluşlarında adlarına tescillerinin yapılabilmesi için, ileride doğabilecek hukuki ve
cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair, kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütnameyi tescil anında tescil birimine vermeleri zorunludur.
Taşıtlarda Katma Değer Vergisi Ne Kadardır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda, sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan
malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtlar yanında sakatlık
dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin adlarına kayıt ve tescilli olan ve engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar için, istisnai bir
düzenleme bulunmamaktadır. Malül veya engelliler tarafından iktisap edilen veya ithal
edilen taşıtlar genel KDV oranına tabidir (%18).
H Sınıfı Sürücü Belgesi Nedir ve Nasıl Alınır ?
Özel tertibatlı olarak imal, tadil ve teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden
89
araçları kullanacak özürlüler H sınıfı ehliyet almak zorundadır. H sınıfı sürücü belgesine ilişkin düzenlemeler Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yer alır.H sınıfı ehliyet almak için, “Özel
tertibatlı araç kullanabilir” ibaresi olan sağlık kurulu raporu ile birlikte sürücü kurslarına
müracaat edilmelidir. H sınıfı ehliyet kurslarında, kursiyerler trafik ve ilkyardım derslerinden sorumludurlar. Motor dersinden muaftırlar. Dört haftalık teorik ders süresi vardır. Geri
kalan sürede de direksiyon eğitimi alınır.H sınıfı ehliyeti ömür boyu kullanmak veya belirli
aralıklarla güncellemek, alınacak Sağlık Kurulu Raporunda kesinlik kazanır. El veya ayakta
ortopedik sakatlığı olanlar ve işitme engelliler H sınıfı ehliyeti ömür boyu kullanabilir.
Tek Gözü Olanlar (Monoküler) Sürücü Belgesi Alabilir mi?
26 Eylül 2006 tarih ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik”de
belirtilen usul ve esaslar dahilinde tek gözlüler ehliyet alabilmektedir.
Malûl Ve Sakatlar Tarafından Gümrük Vergisinden Muafen İthal Edilecek Başka Eşya
Var Mıdır?
Özürlülerin eğitimi, çalışması veya fiziksel, ruhsal ve sosyal gelişimlerine yönelik olarak
özel suretle imal edilmiş olup, malûl ve sakatların kendi kullanımları için getirdikleri veya
onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum ve kuruluşlarca ithal edilen ve Kararnamede sayılan eşyalar gümrük vergilerinden muaftır.
Bu eşyalar:
Görmeyenler ve kısmen görenler için eğitsel, bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş matbu yayınlar, kabartma baskılar ve kağıtları,
braille kağıdı, beyaz bastonlar, yazı ve kelime işlem makineleri, konuşan kitaplar, kasetçalarlar, büyütücü televizyon ekranları, elektronik yer saptayıcı ve engel dedektörü, saatler
ve diğer parçalar vb.
Ortopedik cihazlar (motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet, koltuk değnekleri, protez organlar vb.)
İşitme özürlülerin işitmesini kolaylaştırmaya mahsus cihazlar.
Vücut kusur veya noksanlığını gidermek amacıyla üstte veya elde taşınan veya vücudun
içine yerleştirilen diğer cihazlar.
Eğlence merkezleri için özel oyun ekipmanları gibi eşyalardır.
Özel olarak malûl ve sakatların kullanımına mahsus olan ve eşya ile birlikte getirilen
parça, yedek parça ve standart aksesuarlara veya bu eşyanın bakım, kontrol, ayarlama ya
da tamiri için gerekli olan aletler de muafiyet kapsamındadır. Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin eşyanın ithalinden sonra getirilmesi halinde muafiyetin
uygulanması için bunların muafen ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının tevsik edilmesi
gerekir.
Bu eşyaların muafen ithaline ilişkin talepler, doğrudan eşyanın getirildiği Gümrük İdaresine yapılır. Gümrük İdaresi’nce eşyanın Kararname kapsamında ve kararnamede sayılan
eşya olması halinde ithaline izin verilir.
90
Beyaz kart nedir?
Sizlere verilen kartlarla birlikte bir de bilgilendirici bir kağıt verilir. İETT sadece İstanbul
il sınırları içerisinde tüm toplu taşıma araçlarından yararlanılsın diye beyaz kartı çıkardı.
Devlet demir yoları, THY, deniz otobüslerinde kurumlarca belirlenen indirim oranlarında
indirim yapılır. İndirimli tarifeler, milli parklar, müzeler, spor müsabakalarına ücretsiz giriş,
Türkcell ve Telsim cep telefonlarından indirimli tarifeler vs. imkanlarından yararlanılır. Gelen kağıtlarda bir de elektrik ve su indirimi yazar oysaki altında mahalli idarelerin yani belediyelerin alacağı kararlar doğrultusunda indirim uygulanır diye özellikle yazılmıştır. Eğer
mahalli idareler karar almaz ise bu indirim de olmaz. İstanbul’da bu yok ama Ankara’da bu
indirim söz konusudur.
İETT’nin standarda bağladığı bir sistem beyaz kart. Beyaz kart için özürlüler müdürlüğüne bağlı birimlere ya da İETT Genel Müdürlüğü’ne bizzat müracaat edebilirsiniz. Varsa
özürlü kimlik kartı, yoksa nüfus kağıdının özürlü kısmının fotokopisi o da yok ise onaylı raporunuzla birlikte başvurabilirsiniz. Bir adet resim kimlik fotokopisi, Vakıfbank İETT hesabına yatırılmış 5 YTL’lik dekontunuz ile müracaat etmeniz mümkün. İETT’ye direk müracaat
ile kartı aynı gün alabilirsiniz. Şehirlerarası otobüslerde %40 ve üzeri indirim uygulanıldığının bilinmesinde de fayda var.
Refakatçi kartları kimlere verilir?
Bu kartlar %80 olmak koşulu ile ağır derecede zihinsel, spastik, tekerlekli sandalye kullanıcıları ve görme özürlülerin yakınlarına verilir. Bu belgelerle direk İETT genel müdürlüğüne gitmeniz gerekiyor. Varsa özürlü kimlik fotokopisi, özürlülük nüfus cüzdanına yazmış
ise onun fotokopisi, o da yok ise raporun onaylı hali, kimlik fotokopisi, bir adet fotoğraf
ve 20ytl. Çocukla kim refakat edecek ise onun bu karttan ve indirimlerinden yararlanması
içindir. Bu kart sadece çocuklarınız yanınızdayken kullanıyorsunuz
Türk Hava Yolları Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Türk Hava Yolları Tarafından Belirlenen Usul ve Esaslarda Özürlülere İndirim Uygulanmaktadır.
Türk Hava Yolları iç ve dış hat seferlerinde geçerli kimi ücretlerde, (her türlü ücret üzerinden uygulanmaz) genel veya kısmı felç sonucu refakatçisiz hareket edemeyen veya kısıtlı
hareket edebilen yolculara, görme engelli (%90 ve üzerinde görme özürlüler) her iki ayağını ve/veya bacağını kullanamayan yolculara, uçak içinde herhangi bir durumda fiziksel
ve/veya zihinsel nedenlerle kişisel güvenlikleri veya konforları (yemek, tuvalet vb.) kendilerine yeterli olmak konusunda engelle karşılaşacak ve hızlı hareket etmeleri istendiğinde
bunu yerine getiremeyen yolculara ve refakatçilerine iç hat seyahatlerde %20, dış hatlarda
ise %40 oranında ‘ özürlü ve refakatçi indirimi ‘ uygulanmaktadır. Söz konusu indirimler
parkur ve ücret tiplerine göre farklılık arz edebileceğinden, daha ayrıntılı bilgi edinmek
üzere satış ofislerine ve seyahat acentalarına başvurabilirsiniz.
Yukarıda tanımlandığı şekilde özürlü olduğunu belgeleyen (özel veya devlet hastanesinden alınan rapor ya da heyet raporu) yolcularımız, seyahatleri için geçerli ücretin uygulama şartları kapsamında, özürlü indirimi uygulamasından faydalanabilirler.
91
Ayrıca, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ‘ nce düzenlenen “ Gazi Tanıtım Kartı ” na
sahip olan gazi/malül yolculara da, indirime izin veren ücretler üzerinden, iç hat uçuşlarında % 20, dış hat uçuşlarında % 40 indirim uygulanmaktadır.
TC Devlet Demir Yolları Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Malül, gazi ve özürlülere anahat yolcu trenlerinden %20 indirimle yararlanabilmektedir.
Türkiye Denizcilik İşletmesi Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Türkiye Denizcilik işletmelerine ait Kruvaziye Seferler ve iç hatlarda %20 indirim uygulanmaktadır.
İstanbul Deniz Otobüsü AŞ. Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?
Bedensel Özürlüler
% 40 ve üzeri derecede özürlü bulunan ve Nüfus Cüzdanına özürlülük durumu yazılmış
olan kişiler.
* Bilgisayardan bilet kesilen dış hatlarda İNDİRİMLİ,
* İETT’den alacakları ÜCRETSİZ seyahat kartları üzerine taktıracakları indirimli akbillerini kullanmak suretiyle akbilli hatlarda İNDİRİMLİ
Malul Vatandaşlar
2022 sayılı kanuna göre maaş alan 65 yaşını doldurmuş bakıma muhtaç malul durumdaki kişiler,
* Durumlarını belgelemek kaydıyla dış hatlarda İNDİRİMLİ
* İETT’den alacakları ÜCRETSİZ seyahat kartları üzerine taktıracakları indirimli akbillerini kullanmak suretiyle akbilli hatlarda İNDİRİMLİ yararlanmaktadır.
Müze Ve Örenyeri Girişlerinde Özürlülere Uygulanan Ücret Nasıldır?
Özürlüler, gaziler ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk
Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında aylık almakta olanlar kimliklerini ibraz etmek suretiyle müzeler ve örenyerlerinden ücretsiz faydalanmaktadır.
Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları Girişinde Uygulanan Ücret Nasıldır?
Harp malülü, gaziler ve özürlüler kimliklerini ibraz etmek suretiyle ücretsiz faydalanmaktadır. Özelleştirilen işletmelerde sözleşmeye göre uygulama yapılmaktadır.Ayrıca çadır ve karavan yeri ücretinde %50 indirim uygulanmaktadır.
Toplu Taşıma (Belediye Otobüsü-Metro vb.) ve Su Bedelinde Uygulanan Ücret
Nasıldır?
Bu uygulanmalar Belediyelere göre çeşitlilik arz etmektedir. Bazı belediyeler ücretsiz
taşıma yaparken bazıları özür oranlarını baz alarak ücretsiz yada indirimli tarife uygulamaktadır. Çok az sayıda belediye tarafından su faturasında indirime gidilmiştir.
Belediyelerin verdikleri hizmetlerde uygulayacakları indirim ve tarifelerde genel bir
yasal düzenleme bulunmayıp, bunlar tamamen Belediyenin yetkisinde olan bir husustur.
Bütün bu uygulamaların olabilmesi için Belediye Meclislerince bu yönde bir karar alınmış
olması gerekmektedir.
92
Özürlü kimlik kartımı kaybettim ne yapmalıyım? Kimlik kartı nasıl çıkartılır?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özürlüler Veritabanı
Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair Yönetmelik”
gereği, Başkanlıkça özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Bunun yerine, isteğinize bağlı olarak özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Bilgileriniz
MERNİS veri tabanına aktarılmıştır. Özürlü bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı almak için
herhangi bir Nüfus Müdürlüğüne mevcut nüfus cüzdanınızla birlikte müracaat etmeniz
gerekmektedir.
İstanbul’da ikamet etmekteyim eşim için refakatçi kartı çıkartmak istiyorum nereye
başvurabilirim?
Özürlü yakınlarına refakatçi kartlarının hangi şartlarda verileceği yerel yönetimlerin aldığı kararlar doğrultusunda belirlenmektedir. Bunun için; eşinize refakatçi kartı almak için
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İETT Genel Müdürlüğünün Karaköy’deki Serbest Kartlar
Müdürlüğüne başvurmanız gerekmektedir.
Daha önceden özürlü kimlik kartı sahibiyim. Özürlü olduğumu nüfus cüzdanıma işletmek istiyorum, nasıl ve nereye başvurabilirim?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair Yönetmelik” gereği, MERNİS veri tabanına aktarılmış olup; herhangi bir Nüfus Müdürlüğüne mevcut nüfus
cüzdanınızla birlikte müracaat etmeniz gerekmektedir.
Özürlü olduğumdan dolayı, özür oranımı ve özür bilgimin nüfus cüzdanında yer almasını istemiyorum, sosyal haklardan nasıl yararlanacağım?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair Yönetmelik” gereği, Başkanlığıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. ikamet ettiğiniz ilin, İl
Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne özürlüler için sağlık kurulu raporunuzun aslı veya onaylı
örneği ile giderek değişikliği bildirmeniz gerekmektedir. Değişiklikle ilgili her türlü işlemi
İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden takip ederek, nüfus cüzdanınızda özürlülük bilgisinin
yer almasını sağlayabilirsiniz. İsteğe bağlı olarak özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden
mevzuat doğrultusunda elinizde var olan sağlık kurulu raporu ile faydalanabilirsiniz.
Özür bilgimi nüfus cüzdanıma işlettim; ancak bazı haklardan yararlanamıyorum?
Sağlık kurulu raporu veya özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı ile çeşitli kurumların özürlülere sağladığı hak ve hizmetlerden faydalanabilirsiniz. Bu hak ve hizmetler yerel
yönetimler ve hizmet veren kurumların belirlediği esaslar doğrultusunda sunulmaktadır.
“Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin Sağlanması için
Ücretsiz Taşınması Projesi” nedir?
Proje kapsamında hangi öğrencilerin ücretsiz taşınması gerçekleştirilmektedir.
93
Özel Eğitime Gereksinim duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin sağlanması için Ücretsiz Taşınması Projesi özel eğitime gereksinim duyan çocukların okullara erişiminin ücretsiz
sağlanması ile eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması ve özürlü öğrencilerin okumaya teşvik
edilmesi amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı Özel
Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel tarafından hazırlanmıştır. Proje kapsamında 2006-2007 öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki
Görme Engelliler Okullarından 184
İşitme Engelliler Okullarından 1943
Ortopedik Engelliler Okullarından 67
Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi-Anasınıfından 460
Zihinsel Engelliler Okullarından 11615
Özel Eğitim Sınıflarından 8921
Olmak üzere toplam 24118 özel eğitim gerektiren öğrenci ücretsiz taşınacaktır. Proje
toplam öğrenci sayısının 27000 olacağı tahmin edilerek planlanmıştır.
Bakım hizmetlerinden kimler yararlanabilir ve bu hizmetlerden yararlanmak isteyen kişiler nereye başvuru yapmalıdır.
Sosyal güvenlik kurumlarına tabi olmayan; sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğunu belgelendiren, hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek
durumda olan kişiler bakım hizmetlerinden yararlanabilir. Bakım hizmetlerinden yararlanmak için başvuru il sosyal hizmetler müdürlüğüne özürlü bireyin bir yakını tarafından
yapılabilir.
Araç İndiriminden Nasıl Yararlanılır?
Özel tertibatlı araç kullanan özürlülerle, % 90 ve üzerindeki bir oranda özür derecesine sahip bulunanların aldıkları otomobiller “Özel Tüketim Vergisi” ve “Motorlu Taşıtlar
Vergisi”nden muaftır. Ayrıca özürlülerin yurt dışından ithal etmiş oldukları özel tertibatlı
otomobiller ile el ve ayak fonksiyonunu tamamen kaybetmiş olması nedeniyle araç kullanamayan kişilerin ithal etmiş oldukları araçlar da her türlü vergiden istisnadır.
Sağlık Kurulu Raporu Alımında Özürlüden Ücret Alınabilir mi?
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik’te de belirtilen yetkili
sağlık kuruluşlarına özürlü sağlık kurulu raporu almak için başvuran vatandaşların raporlarından bağış veya evrak parası adı altında herhangi bir ücret talep edilmemesi muayene,
tetkik ve sağlık kurulu raporu işlemleri neticesinde doğan hizmet bedellerinin özürlü birey
ya da ailesinden alınmaması 03.03.2004 tarih ve 3539 sayılı Sağlık Bakanlığı’nın genelgesi
gereği mecburidir.
THY’nin uçuşlarda engellilere uyguladığı özel indirimin şartları nelerdir?
THY iç ve dış hat seferlerinde, kimi ücretler üzerinden (her ücret tipinde uygulanmaz)
uygulanan özürlü indirimi uygulama esasları aşağıdaki gibidir.
- Genel veya kısmi felç sonucu refakatçisiz hareket edemeyen veya kısıtlı hareket edebilen yolculara,
94
- Görme engelli yolculara (her iki gözü % 90 ve üzerinde görme özürlüler),
- Her iki ayağını ve/veya bacağını kullanamayan yolculara,
- Uçak içinde olağan ve olağanüstü herhangi bir durumda fiziksel ve/ veya zihinsel nedenlerle kişisel güvenlikleri veya konforları (yemek, tuvalet vb.) açısından kendi kendilerine yeterli olmak konusunda engelle karşılaşacak ve hızlı hareket etmeleri istendiğinde
bunu yerine
getiremeyecek durumda olan yolculara ve refakatçilerine iç hat seyahatlerinde %20
oranında ‘özürlü ve refakatçi indirimi’ uygulanmaktadır. Dış hat seyahatlerinde bu oran
%40 oranında uygulanmakta olup parkur ve ücret tiplerine göre değişiklik göstermesi sebebiyle bilgi edinmek üzere satış ofislerine ve seyahat acentalarına başvurunuz.
Yukarıda tanımı verilen herhangi bir kategoride özürlü olduğunu belgeleyen (özel veya
devlet hastanesinden alınan ya da heyet raporu) yolcuları, seyahatleri için geçerli ücretin
uygulama koşulları özürlü indirimi uygulamasına indirimden faydalanabilirler.
95
SOSYAL YAŞAM
Fiziksel Çevrenin Özürlülerin Ulaşabilirliğine Uygun Düzenlenmesi
Nasıl Sağlanacak ?
Kentsel yaşamın özürlülerin ulaşabilirliğine uygun olarak düzenlemesi amacıyla şu yasal düzenlemeler yapılmıştır:
572 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ardından İmar Mevzuatında yapılan düzenlemelerle yapılı çevrenin özürlüler için ulaşılabilir kılınması amaçlanmıştır. 6 Haziran 1997
tarihli 572 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1. maddesiyle, 3194 Sayılı İmar Yasası’na
bir madde eklenmiş ve “Fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve yapılarda Türk Standartları Enstitüsü’nün ilgili standartlarına uyulması zorunludur” hükmü getirilmiştir. Buna
göre hazırlanan İmar Yönetmeliklerinde de; açık alanlarda (yol, otopark, park, yaya bölgesi,
meydan ve kaldırımlarda) ve umumi yapılarda (okul, hastane, alışveriş merkezi, sinema,
vb.) ulaşabilirliğinin sağlanması için TSE standartlarına uygun düzenleme yapılması hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca; 5378 sayılı Özürlüler Yasasında; aşağıdaki maddeler kentsel yaşamın özürlülerin
ulaşabilirliğine uygun düzenlemesi amaçlıdır. Söz konusu yasanın ilgili maddeleri şunlardır:
“Geçici Madde 2.- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm
yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel
alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren
her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlülerin
erişebilirliğine uygun duruma getirilir.
Geçici Madde 3.- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin özürlülerin erişilebilirliğine
uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlüler için erişilebilir duruma
getirilir.”
Öte yandan, 2006/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde de mevcut resmi yapıların ve
umuma açık her türlü yapının özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilmesi için
kamu kuruluşları ve yerel yönetimlerce eylem planları hazırlanması, bu düzenlemelerin
TSE standartlarına uygun olmasına dikkat edilmesi istenmektedir.
96
Oturulan Konutta Özüre Uygun Düzenlemeler Yaptırılabilir mi?
Kat mülkiyeti yasasına tabi olan apartman, site vb. konutlarda yaşayan kişiler getirilen
yasal düzenleme ile özürüne uygun düzenleme yaptırma olanağına sahip olmuşlardır.
5378 sayılı Yasanın 19. maddesinde;
“Madde 19- 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesinin
birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Özürlülerin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en
geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile karara
bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye
sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır. İlgili merciler, tasdikli proje
değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili,
çalışma usûlü ile özürlünün kullanımından sonraki süreç ile ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık
ve İskan Bakanlığı ile Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü eklenmiştir.
Ayrıca Yasa hükmünde sözü edilen komisyonun kuruluş ve çalışma usülleri ile ilgili “Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmelik” 22 Nisan 2006 tarih ve 26147 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
97
Oy Kullanmada Özürlüler İçin Özel Bir Düzenleme Var mıdır ?
572 sayılı KHK’nın aşağıdaki maddeleri bu konu hakkındaki düzenlemeleri içerir:
Madde 25- 24/2/1972 tarihli ve 1543 sayılı Genel Nüfus Yazımı Kanununa aşağıdaki ek
madde eklenmiştir.
“Ek Madde 1- Yazım kurulları, özürlülerin, özürlülük durumlarını belirtmek suretiyle yazımını sağlayacak tedbirleri alırlar. Herkes, kendisinin veya aile fertlerinin özürlülüğü ile ilgili bilgileri gerçek şekilde yazdırmaya, gerekirse sağlık kurulu raporunu göstermeye mecburdur. Bu maddede belirtilen özürlülük durumlarının tanımlanması için Sağlık Bakanlığı
ile işbirliği yapılır.”
Madde 26- 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun değişik 36 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Seçmen kütüğü yazımı sırasında, seçmenin oyunu kullanmasını engelleyecek bir özürlülüğü varsa, forma kaydedilir.”
Madde 27- Aynı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Sandık; okul avlusu veya salonları, mabetlerin elverişli kısımları gibi geniş, umumi yerler ile, özürlü olan seçmenin oyunu kolaylıkla kullanacağı yerlere konur. Açık yerlerde, saçağı, sahanlığı, sundurması bulunan yerler seçilir.”
Özürlüler İçin Ayrılmış Park Yerlerinin İşgalini Önlemeye Yönelik Bir Düzenleme
Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 31’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir.
Madde 31.- 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasına (n) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent ve ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
(o) Özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinde,
(o) bendinin ihlâli hâlinde para cezası iki kat artırılır.
Özürlünün Sahip Olduğu Konutta Vergi Muafiyeti Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 22’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir.
Madde 22.- 29.7.1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan “gazilerin,” ibaresinden sonra gelmek üzere “özürlülerin,” ibaresi
eklenmiştir.
Buna göre; 200 metrekareden küçük tek konutuolan özürlüler emlak vergisinden muaftır.
Özürlülerin Spor Yapmalarını Kolaylaştırıcı Tedbirler Var Mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 33’üncü maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 33.- 21.5.1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesine (n) bendinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki (o) bendi eklenmiş ve mevcut (o) bendi (p) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“(o) Özürlü bireylerin spor yapabilmelerini sağlamak ve yaygınlaştırmak üzere; spor te-
98
sislerinin özürlülerin kullanımına da uygun olmasını sağlamak, spor eğitim programları ve
destekleyici teknolojiler geliştirmek, gerekli malzemeyi sağlamak, konu ile ilgili bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları ile yayınlar yapmak, spor adamları yetiştirmek, özürlü
bireylerin spor yapabilmesi konusunda ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak.....,”
Medyada Özürlülerin Şiddet Ve Ayrımcılığa Tabi Tutulmamasını Önlemeye İlişkin
Koruyucu Tedbirler Var Mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 37’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 37.- 13.4.1994 tarihli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları
Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (u) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
u) Kadınlara, güçsüzlere, özürlülere ve çocuklara karşı şiddetin ve ayrımcılığın teşvik
edilmemesi.
Belediyeler Bünyesinde Özürlü Hizmet Birimi Oluşturulmasına İlişkin Yasal Bir Dayanak Mevcut Mudur?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 40’ıncı maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 40.- 10.7.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa aşağıdaki
ek madde eklenmiştir.
Ek Madde 1.- Büyükşehir belediyelerinde özürlülerle ilgili bilgilendirme, bilinçlendirme,
yönlendirme, danışmanlık, sosyal ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri vermek üzere özürlü hizmet birimleri oluşturulur. Bu birimler, faaliyetlerini özürlülere hizmet amacıyla kurulmuş vakıf, dernek ve bunların üst kuruluşlarıyla işbirliği hâlinde sürdürürler. Özürlü hizmet
birimlerinin kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve işleyişine ilişkin usûl ve esaslar Özürlüler
İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Özürlülere Ayrımcılık Uygulanmamasına İlişkin Yasal Bir Düzenleme Mevcut
mudur?
Türk Ceza Kanunu’nun 122’inci maddesinde; “ Kişiler arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım yaparak;
a) Bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya bir hizmetin icrasını veya hizmetten yararlanılmasını engelleyen veya kişinin işe alınmasını veya alınmamasını yukarıda
sayılan hâllerden birine bağlayan,
b) Besin maddelerini vermeyen veya kamuya arz edilmiş bir hizmeti yapmayı reddeden,
c) Kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyen,
Kimse hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.” denilmektedir.
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 41’ıncı maddesi ile “26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun 122 inci maddesinin birinci fıkrasında geçen “dil, ırk, renk, cinsiyet,”
ibaresinden sonra gelmek üzere “özürlülük,” ibaresi eklenmiştir.
99
Noterlik İşlemlerinde Özürlülerin Korunmasına Yönelik Uygulama Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 23 ve 24’üncü maddeleri buna ilişkin düzenlemeyi
içerir.
Madde 23.- 18.1.1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 73 üncü maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
İlgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olması:
Madde 73.- Noter, ilgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olduğunu anlarsa, işlemler özürlünün isteğine bağlı olmak üzere iki tanık huzurunda yapılır. İlgilinin işitme veya
konuşma özürlü olması ve yazı ile anlaşma imkânının da bulunmaması hâlinde, iki tanık ve
yeminli tercüman bulundurulur.
Madde 24.- 1512 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Bir noterlik işleminde imza atılmış veya imza yerine geçen el işareti yapılmış olmasına
rağmen, ilgilisi ister veya adına işlem yapılan ve imza atabilen görme özürlüler hariç olmak
üzere noter, işlemin niteliği, imzayı atan veya el işaretini yapan şahsın durumu ve kimliği bakımından gerekli görürse, yukarıdaki fıkradaki usûl dairesinde ilgili, tanık, tercüman
veya bilirkişinin parmağı da bastırılır. Mühür kullanılması hâlinde parmağın da bastırılması
zorunludur.
100
EĞİTİM
Özürlü Bireyin Eğitim Hakları Nelerdir ?
Özürlü bireyler temel eğitim ilkeleri doğrultusunda genel eğitim, özel eğitim ve mesleki
eğitim görme haklarını kullanabilmektedirler.
5378 sayılı Özürlüler Kanunu’nun 15. Maddesinde “Hiçbir gerekçeyle özürlülerin eğitim alması engellenemez. Özürlü çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve
farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve özürlü olmayanlarla eşit eğitim
imkânı sağlanır.” ibaresi yer almaktadır.
Özel Eğitim Hizmetlerinin Yasal Dayanağı Nedir ?
Özel eğitim hizmetleri 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 31.05.2006 tarih ve
26184 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği” nde belirtilen esaslar doğrultusunda yürütülür.
Özel Özel Eğitim Merkezlerinden Hizmet Almak İçin Nereye Başvurmak Gereklidir ?
Hastaneden alınan “eksiksiz” doldurulmuş “özürlüler için sağlık kurulu raporu” ile ikamet
edilen ilçede bulunan Rehberlik Araştırma Merkezlerine müracaatta bulunulmalıdır.
Ayrıca bkz: www.zeyram.com
101
Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama Nedir?
Rehberlik Araştırma Merkezlerinde, bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerinin değerlendirilmesi amacıyla nesnel, standart testler ve özürlü bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılan tüm uygulamalardır.
Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama İçin Gerekli Belgeler Nelerdir ?
• Özürlü bireyin velisinin veya okul/ kurum yönetiminin yazılı başvurusu,
• Okula/ kuruma kayıtlı özürlü bireyin bireysel gelişim raporu
• İkametgah belgesi
• Özürlüler için sağlık kurulu raporu (kurumdan isteniyorsa)
Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Hangi Kurum Tarafından Yapılmaktadır ?
Özel eğitime ihtiyacı olduğu “Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu” tarafından tespit edilen tüm özürlü bireylerin yararlandığı özel eğitim hizmetlerine ilişkin ödemenin Bütçe Uygulama Talimatı ile belirlenen kısmı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Bu
miktar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özel eğitim hizmeti veren kuruma ödenmektedir.
Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Nasıl Yapılmaktadır ?
Doğuştan ya da herhangi bir hastalık veya kaza sonucu fiziksel, görme, işitme, konuşma, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş özürlü
çocukların eğitim ve rehabilitasyon hakkından yararlanabilmeleri için, yukarıda sayılan
yetersizlikleri ile ilgili olarak RAM’lar tarafından düzenlenmiş “Özel Eğitim Değerlendirme
Kurul Raporu” geçerli belge sayılacaktır.Düzenlenecek raporda eğitsel tanılamanın yanı
sıra eğitim planı da hazırlanır.
Özel eğitim merkezleri, fatura edilen fiziksel, görme, işitme, zihinsel, ruhsal, duygusal
ve sosyal engelli olan çocuklara yönelik özel eğitim, grup eğitimi ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilebilmesi için ilgili mevzuatında öngörülen gerekli beceriye sahip meslek
elemanlarını çalıştırdıklarını belgelemek zorundadırlar.
Özürlü çocukların rehabilitasyonlarının ve eğitimlerinin, ruhsat aldıkları kurumların ilgili yönetmeliklerinde belirlenen esaslar doğrultusunda gerekli personeli istihdam eden
resmi (kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler tarafından açılan merkezler) ve özel rehabilitasyon ile özel eğitim merkezlerinde sağlanması durumunda; özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi tarafından hazırlanan aylık/yıllık çalışma programı, bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş rehabilitasyon programları doğrultusunda aldıkları; Grup eğitimi
için aylık 80 YTL, aylık/yıllık çalışma programı bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş
rehabilitasyon hizmeti bedelinin ise aylık 280 YTL tutarı kadarı karşılanacaktır. Bu miktarları geçen kısım ise ilgili tarafından karşılanacaktır.
Özürlü çocukların eğitimlerinin, tıbbi rehabilitasyonlarının ve psiko-sosyal rehabilitasyonlarının yapılacağı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetimleri, Milli Eğitim
Bakanlığı kuruluş açma ve işletme izni veren kurum denetim elemanlarınca yapılır. Bu
merkezlerden usulüne uygun olarak işletilmeyen ve hizmet sunmayanlar hakkında kuruluş açma ve işletme izni aldıkları kurum mevzuatına göre işlem yapılır.
Ödemelerde bu hususlar göz önünde bulundurulacaktır.
102
Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Hizmetlerinde Ailenin Görevi, Sorumlulukları Ve
İşlevi Nedir ?
Özel eğitimin temel ilkelerinden birisi de ailelerin özel eğitim sürecinin her boyutuna
aktif olarak katılımlarının ve eğitimlerinin sağlanmasıdır. Eğitsel değerlendirme ve tanılamanın her sürecinde aileler, okul ve uzmanlar işbirliği içinde çalışırlar. Gerektiğinde ailenin
görüşü alınır. Ailenin görüş ve onayı alınmadan özel eğitim süreci ile ilgili hiçbir açıklama
yapılamaz.
Özürlü Bireyin Ailesine Yönelik Eğitim Hizmetleri Nasıl Verilmektedir?
Aile eğitimi tüm eğitim kademelerindeki özürlü bireyin eğitimine katkı sağlamak “rehberlik ve danışmanlık” hizmetlerini içeren bir eğitimdir.
Aile Eğitim Hizmetleri Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Özel Eğitim okul ve Kurumları,
kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar tarafından hazırlanan ve yürütülür. İhtiyaç halinde bu hizmet evlerde de yürütülebilir.
Kaynaştırma Programında Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Sınav Yoluyla Değerlendirmeleri Nasıl Yapılır ?
• Yazılı sorularda Braille yazılan cevaplar sınavından hemen sonra öğretmenin öğrenciye
okutmasıyla değerlendirilir.
• Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar.
• Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır.
Kaynaştırma Programında İşitme Yetersizliği Olan Çocuklara Uygulanan Muafiyetler
Nelerdir ?
İlköğretimde ve ortaöğretimde bu öğrencilerin istekleri doğrultusunda yabancı dil
programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin öğretimininden veya dersin tamamından muaf
tutulurlar.
Kaynaştırma Programında Devam Eden Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Başarı Durumları Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlar yapılır. İlköğretimde başarısızlıklarından dolayı sınıf tekrarı yaptırılmaz.
Otistik Öğrenciler İle Duygusal Ve Davranış Bozukluğu Olan Öğrencilerin Başarıları
Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin iletişim özellikleri ile sosyal- duygusal huzur bulmuşlukları dikkate alınarak değerlendirme yapılır.
Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrencilerin Başarıları Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa sürekli sınavlarla
yapılır.
103
Kas Ve Sinir Sistemi Bozukluğu Olan Öğrencilerin Eğitimi Nasıldır?
Motor beceri gerektiren derslerin uygulamak bölümlerinden istekleri doğrultusunda
muaf tutulurlar.
Üniversite Sınavına Giren Özürlü Öğrenciler İçin Ne Tür Kolaylıklar
Sağlanmaktadır?
Üniversite sınavına giren özürlü öğrenciler için gerekli fiziksel düzenlemeler yapılmaktadır. Ortopedik ve görme özürlüler için uygun düzenlenmiş sınav mekanları hazırlanmakta,
görme özürlüler ve az görenler için 30 dakikalık ek sınav süresi verilmekte, sınav sorularını
okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak uygun eğitimde ve düzgün diksiyonlu “yardımcı
refakatçi” eşliğinde sınava girme olanağı tanınmaktadır.
Özürlü Üniversite Öğrencilerine Sağlanan Kolaylıklar Nelerdir ?
Başarılı ve ihtiyaç sahibi özürlü öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılmaktadır.
20.06.2006 tarih ve 26200 sayılı resmi gazetede yayımlanan “ Yükseköğretim Kurumları
Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği” gereğince üniversitelerde, öğrencilerin
öğrenim hayatlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler
yapmak üzere “Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Birimi” oluşturulması sağlanmıştır.
KİMLİK KARTI VE SAĞLIK KURULU RAPORU İLE ÖZÜRLÜLERE SAĞLANAN HAK VE KOLAYLIKLAR
Sağlık kurulu ve diğer asıl raporları kurumlara verebilir miyiz?
Gerekmedikçe raporların asıllarını kurum veya kuruluşlara vermeyin. Raporların onaylı
örnekleri, aslı gibidir. Eğer kurum tarafından illaki aslı sizden isteniyorsa raporun onaylı
örneğini yanınızda bulundurun. Raporun aslı yerine onaylı örneğini gösterin veya verin.
Sağlık raporu çıkarmak için ücret alınıyor mu?
Normalde raporu çıkarmak ücretsizdir. Raporların ücretsiz çıkarılacağına dair genelgeler vardır. Yine de hastaneler zorluk çıkarır ise tutanak tutturarak şikayet hakkınız saklıdır.
Sağlık raporlarının üzerinde neler bulunmalıdır?
Raporların üzerinde şunlar bulunmalıdır: 7 yaşından itibaren fotoğraf, Özür grubu, özür
derecesi, özürlü ibaresi, raporun veriliş amacı, geçerlilik süresi mutlaka bulunmalıdır. Yönetmeliğe göre raporun mükerrer tanziminin önlenmesi amacıyla rapor aynı yakın tarihlerde yine düzenlenmeyecek hatta yeniden almak isteyen vatandaş olursa da araştırılacak
yenisi verilmeyecek. Örneğin: bakım için alınan rapor hastane tarafından çoğaltılarak kullanılabilecek. Yani bir raporunuzu birçok amaçla kullanabilirsiniz.
104
Sağlık raporuna itiraz edebilir miyiz?
Raporunuzdaki derece umduğunuzdan daha az veya daha yüksek olabilir. Bunu da il
sağlık müdürlüğüne Cağaloğlun’da, özürlünün velisi, vasisi ve kendisi veya raporu isteyen
kurum itiraz edebilir. İl Sağlık Müdürlüğü bundan sonra sizi başka bir hastaneye yönlendirir. Eski aldığınız rapor ile yeni aldığınız raporda ki derece aynı ise karar kesindir. Dereceler
arası farklılık söz konusu ise tekrar İl Sağlık Müdürlüğü’ne gidersiniz. İl sağlık müdürlüğü
ise sizi ikametgahınıza en yakın adresteki hastaneye yani hakem hastaneye gönderir. İtiraza itiraz yapılamaz.
105
Özürlülere Hizmet Veren Kurum Ve Kuruluşlar
Dernekler
Adı
Ayod Adana Yeterli Olmayan Çocuklara
Hizmet Derneği
Çukurova Dializ Ve Böbrek Nakli Hastaları
Yardımlaşma - Dayanışma Derneği
Çukurova Özürlüler Derneği (Çöz-Der)
Türkiye Sakatlar Derneği Adana Şubesi
Görme Özürlüleri Eğiterek Kalkındırma
Derneği Genel Merkezi
Engellilere Hizmet Derneği
Eğitilebilir Özürlü Çocuklara Yardım
Derneği
Tel
Adres
İlçe
İl
0322 453 64 57 Gap Körler Derneği
Görmeyen Kültür Ve Birleşme Derneği
Genel Merkezi Adıyaman Şubesi
Afyon Sağır-Dilsizler Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Afyon Şubesi
Anadolu Özürlüler Derneği Genel Merkezi
Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şubesi
Anadolu Özürlüler Derneği Gümüşhacıköy
Şubesi
Merzifon Bedensel Ve Zihinsel Engellilerle
Yardımlaşma Derneği
Ankara Kemal Yurtbilir İşitme Engelliler
Okulu Koruma Derneği
Başkent Mesleki Eğitim Merkezi Zihinsel
Engelliler Ve Öğrencilerini Koruma Derneği
Çocuk Gelişimciler Derneği
İşitme Engelli Çocuklar Eğitim Ve Dayanışma Derneği
Fax
Cemal Paşa Mah.Bahar Cad.No:16/5
Seyhan
Adana
Cemalpaşa Mah.11.Sok.No:18 Kat 3
Seyhan
Adana
Tepedağ Mah. 19. Sok. No:66 Kat:1
Hurmalı Mah.Kurtuluş Cad.No:57
Mah. Cemal Gürsel Cad. 6. Sok. Ertay
0322 352 75 79 0322 359 75 40 Tepebağ
İşhanı Kat:4
0216 612 88 40 0216 612 88 53 Y.Dudullu Camii Cad. Kevser Sok. No:20
Seyhan
Seyhan
Adana
Adana
Merkez
Adana
Ümraniye
İstanbul
0416 216 73 15 Merkez
Adıyaman
0416 214 26 64 Merkez
Adıyaman
Merkez
Adıyaman
Afyon
Afyon
Amasya
Amasya
0358 717 20 20 0358 717 20 20 Saray Mah.Yeni İş Merk.Zemin Kat No:1
Merkez
Merkez
Merkez
Gümüşhacıköy
Cumhuriyet Cad. Yeni Belediye Pasajı Kat:1
Merzifon
Amasya
0312 316 29 60 0312 317 55 75 Örnek Mah. Adalı Halil Sok. No:26 Telsizler
Altındağ
Ankara
0312 317 20 40 0312 347 08 07 Türk Telekom Yanı Çağdaş Eğitim Merkezi 2.Kat
Altındağ
Ankara
0312 305 15 90 H.Ü. Halk Sağlığı A.B.D.
Altındağ
Ankara
0312 312 14 42 Kızılbey Sokağı 3.Vakıf İşhanı No:5/18 Ulus
Altındağ
Ankara
H.Ü. İhsan Doğramacı Çocuk Hast. Bölüm 39 Ydb Altındağ
Neonatoloji Derneği
Ünitesi 06100
Sağırlar Okulu Çocukları Koruma Derneği 0312 316 34 22 0312 317 63 37 Çağdaş Sok. 113/A Aydınlıkevler
Altındağ
Serebral Palsili(Beyin Felçli) Çocuklar
Kazım
Karabekir
Cad.Kültür
İşhanı
No:7/74
Ulus
Altındağ
Derneği
Halit
Ziya
Sok.
Ankara
Ün.
Tıp
Fak.
Psikiyatri
Abd
Sosyal Psikiyatri Derneği
0312 362 56 46 0312 362 56 46 No:2
Altındağ
Hacettepe
Üniversitesi
Tıp
Fak.
Plastik
Cerrahi
Turizm Sağlığı Derneği
Altındağ
Abd 06100
Hacettepe
Üniversitesi
Fizik
Tedavi
Ve
RehabilitasTürkiye Fizyoterapistler Derneği
Altındağ
yon Y.O. 06100 Samanpazarı
Türkiye Görmezleri Eğitim Ve Himaye
Çankırı Cad. Orta Sok. 9/10 Ulus
Altındağ
Derneği Ankara Şubesi
Türkiye Körler Toplum Derneği
Posta Cad. Tiritoğlu Han Kat:5 No:82 Ulus
Altındağ
Türkiye Okuluöncesi Eğitimini Geliştirme A.Ü.
Ziraat
Fakültesi
Ev
Ekonomisi
Y.O
Çoc.Gel.
Ve
Altındağ
Derneği
Eğt.Bölümü Dışkapı
Serebral Palsili Çocuklar Derneği
0 312 284 72 82 0 312 284 11 54 48. Cad. 7/A Asmalıbahçe Apt: Çukurambar
Balgat
Altı Nokta Körler Derneği Genel Merkezi 0312 363 77 45 0312 362 20 91 Erzurum Mah. Geçim Sok. No:21 Kurtuluş
Çankaya
Ana Kucağı Down Sendromlu Çocukları P.K.
64
Bahçelievler
Çankaya
Koruma Derneği
Avrasya Sessizler Derneği
Ataç 1 Sok.No:23/8 Yenişehir
Çankaya
Bedensel Engelliler Derneği Genel Merkezi 0312 231 00 88 Strazburg Cad.24/16 Sıhhiye
Çankaya
Çocuk Sevenler Derneği
Güvenlik Cad. Hüseyin Onat Sok. No:12/3a.Ayrancı Çankaya
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ve Özel
0312 425 74 25 Tunalı Hilmi Cad. 31/2 Küçükesat Cad.
Çankaya
Öğrenme Güçlüğü Derneği
Fenilketonürili Çocukları Tarama Ve
0232 278 84 13 Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Çocuk Kliniği İnciraltı
Koruma Derneği İzmir Şubesi
Ankara
0272 213 18 83
0272 213 46 65
0358 218 40 73
0358 218 61 91
Ulu Cami Yanı Belediye İşhanı K: 3 No: 41
Cumhuriyet Mah. Kerkişin Yolu Üzeri Özürlüler
Hizmet Binası
Cumhuriyet Mah. Kerkişin Yolu Üzeri Özürlüler
Hizmet Binası
0272 213 92 46 Bozcalar İşhanı K:4 No:148
0272 213 24 65 2.Belediye Çarşısı 1. Kat No:48
Pirinççi Cad.Yalıboyu Apt.Kat 1 No 3
Gümüşlü Mah. Vakıf İş Hanı 8/9
106
Amasya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
İzmir
Dernekler
Fenilketonürili Çocuklarıtarama Ve Koruma 0312 430 14 93 Derneği
Ftr Uzman Hekimler Derneği
Görme Engelliler Derneği Ankara Şubesi 0312 433 02 29 Görme Özürlü Evrensel Hukukçular
0312 430 15 22 Derneği
Hacettepe Üniversitesi Çoc. Hast. Metabolizma Bes. Çankaya
Ünitesi Sıhhiye
Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Abd
Çankaya
Beşevler
Ziyagökalp Cad.Metrohan No:24/86 Kızılay
Çankaya
Ankara
Ssk İşhanı A2 Blok Kat.7 No:410 Kızılay
Çankaya
Ankara
Ziya Gökalp Cad.Ssk İş Hanı A1 Blk. Kat 2 No 325
Çankaya
Kızılay
Ankara
Ankara
Ankara
Görme Özürlüler Derneği Ankara Şubesi
0312 433 65 50 Görmeyenler Kültür Ve Birleşme Derneği
Genel Merkezi
İlo Türkiye Temsilciliği
Mahalli İdareler Derneği Genel Başkanlığı
Omurga Hastalıkları Araştırma Derneği
Ortopedik Özürlüler Dayanışma Derneği
Ortopedik Tıbbi Malzeme İmalatcıları Ve
İthalatcıları Derneği
Öz-Bir Özürlüler Kültür Ve Dayanışma
Derneği
0312 231 07 06 0312 231 34 13 Eti Mah.Gmk Bul.63/5
Çankaya
Ankara
0312 230 42 72
0312 231 40 58
Atatürk Bulvarı No:197kızılay
Cihan Sok.No.31/9
İzmir Cad. No:33/2
2.Cad. No:60/1 Bahçelievler
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Dr. Mediha Eldem Sok. No:33/8 06420 Kızılay
Çankaya
Ankara
Çankaya
Ankara
Çankaya
Ankara
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Çankaya
Ankara
Çankaya
Ankara
0312 431 46 34 0312 431 25 85 Meşrutiyet Cad. Fatih Apt. No:41/1 06420 Kızılay Çankaya
Ankara
Cad. Süleyman Sırrı Sok. No: 2/1
0312 431 59 37 0312 431 46 34 Mithatpaşa
Kızılay
0312 434 30 45 0312 430 01 75 Karanfil Sok. No:7 Kızılay
Çankaya
Ankara
Çankaya
Ankara
0312 440 02 65 Yunus Nadi Sok. No:12/3 06550
Çankaya
Ankara
0312 230 76 61 G.M.K Bulvarı 72/11 Maltepe
Tunalı Hilmi Cad. No:84/9 Kavaklıdere
Büklüm Sok. No:89/3 06700
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Ankara
Ankara
Ankara
0312 231 92 94 0312 231 56 71 Fevzi Çakmak 2 Sok. No:30/14
Çankaya
Ankara
Paşa Mah.Şevki Atabarut Sok.No:35 Özel
0312 863 52 78 0312 863 53 54 İsmet
İdare Binası
Elmadağ
Ankara
Akçay Mah. Kızılcahamam
Kızılcahamam
Ankara
Harp İş 3 No’lu 30/5 Batıkent
Yenimahalle Ankara
0312 230 82 00 0312 232 18 72 Gmk Bulvarı No : 59/ 12 Demirtepe
Özel Okulöncesi Eğitim Kurumları Derneği 0312 286 85 85 0312 286 85 94
Sosyoloji Derneği
T. Psikologlar Derneği
T.Barolar Birliği
T.Diş Hekimleri Birliği
T.Eczacılar Birliği
T.Tabipler Birliği Ankara Şubesi
Tıbbi Rehabilitasyon Derneği
Türk Belediyecilik Derneği
0312 222 12 50
0312 425 67 65
0312 425 36 19
0312 435 93 94
0312 467 25 12
0312 441 24 18
Türkiye Aile Planlaması Derneği
0312 431 83 55 0312 434 29 46
Türkiye Bilişim Derneği
Türkiye Harp Malulü Gaziler Şehit Dul Ve
Yetimler Derneği Genel Başkanlığı
Türkiye Harp Malülü Gaziler, Şehit Dul Ve
Yetimleri Derneği Ankara Şubesi
Türkiye Kızılay Derneği
Türkiye Multiple Skleroz (Ms) Derneği
Ankara Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Ankara Şubesi
Türkiye Sakatları Koruma Derneği
Türkiye Sinir Ve Ruh Sağlığı Derneği
Uygar Görme Engelliler Derneği Ankara
Şubesi
0312 479 34 62 0312 479 34 67
Elmadağ Özürlüler Derneği
Bedensel Engelliler Derneği Kızılcahamam
Şubesi
Ankara Yenimahalle İşitme Engelliler
Derneği
Batıkent Zihinsel Engellileri Koruma
Derneği
Demiryolu Çalışanları Ortopedik Engelliler
Dayanışma Derneği
Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği
Batıkent Şubesi
Rett Sendromlular Derneği
Yenimahalle İşitme Engelliler Derneği
3122221250
3124174059
3124187857
3124302959
3124677526
0312 440 32 48
0312 344 03 04 Arı Koleji Öğretmenler Cad..No:112/2 100.
Yıl/Balgat
Mareşal Fevzi Çakmak Cad. No:9/7 Beşevler
Meşrutiyet Cad.22/12
Karanfil Sok. No:5/62
Ziya Gökalp Cad. 37/11 Kolej
Farabi Sok. No:35 Kavaklıdere
Mithatpaşa Cad No:62/18 Kızılay
Ebuziyya Tevfik Sok. No:16/1
Mithatpaşa Cad. No:45/2 06620 Kızılay
Meşrutiyet Cad. Ataç 2 Sok. No:73/1-2-3 06420
Kızılay
Çetin Emeç Bulvarı 4.Cad.3/11 06460 A.Öveçler
0312 354 67 60 0312 354 67 60 Alınteri Bulvarı E Blok No:31/23 Batıkent
Yenimahalle Ankara
0312 309 05 15 Ülkü Mah.Biga Sok.Ray Market Karşısı Gar
Yenimahalle Ankara
0312 385 28 35 İlk Yerleşim Mah. 10. Cad. Kent Koop. Teknik İşler Yenimahalle Ankara
Müd. Yanı Batıkent
İnönü Mah. 3.Cad. No:3/2 Özenevler Sitesi Batıkent Yenimahalle Ankara
Yenimahalle Belediyesi Hizmet Binası Zemin Kat Yenimahalle Ankara
Garaj Amirliği Arkası
0312 447 59 53 107
Dernekler
Zihinsel Yetersiz Çocuk Ve Yetişkinleri
Koruma Derneği
Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel
Merkezi
Sincan İşitme Engelliler Dayanışma
Derneği
Sincan Ortopedik Özürlüler Ve Aileleri
Dayanışma Derneği Başkanlığı
Ankara Rehabilitasyon Derneği
Zihinsel Özürlüler Özel Eğitim Rehberlik
Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği
Alanya İşitme Engelliler Özel Eğitim Ve
Sanat Derneği
Antalya Eğitilebilir Çocuklar İş Okulu Ve
Öğrencileri Koruma Derneği
Antalya İşitme Engelliler Derneği
0312 484 24 70 0312 484 08 58 Vilayetler Evi Karşısı Gülermak Fab. Yanı Pk:29
Gölbaşı
Ankara
0312 321 02 52 0312 323 70 55 Kuyuyazısı Cad. Kıvrımlı Sok. No:25-27 Etlik
Keçiören
Ankara
0312 232 52 28 0312 232 52 28 Strasburg Cad.No : 24/2
Sıhhiye
Ankara
0312 269 71 81 0312 269 71 81 Atatürk Mah. Meltem Sok. No:13/3
Sincan
Ankara
Tandoğan Mah.Şehit Mehmet Metin Sok.No:6
Sincan
Ankara
Türkocağı No:3 Sıhhıye
Merkez
Ankara
0242 511 79 89 0242 513 71 90 Saray Mah. Çelikler Sok. No:10
Alanya
Antalya
0312 511 32 52 Merkez
Antalya
Merkez
Antalya
Merkez
Antalya
0312 310 32 30 İş Bankası Arkası Doruk İş Hanı K:4
Eğitilebilir İş Okulu Fatih Mah. 2884. Sok. No:10
Göçerler İlköğretim Okulu Yanı
Mah. 153.Sok.No:25/B Belediye
0242 258 58 80 Altındağ
Lojmanları
0242 242 57 54 Üçgen Mah. 93. Sok. No:45/B
Beyaz Ay Derneği Antalya Şubesi
Merkez
Beyaz Baston Görmeyenler Derneği Genel 0242 346 27 10 0242 346 27 11 Sanayi Mah. 640.Sok. Eratik Apt.No:5
Merkez
Merkezi
Özel Çocuklar Dayanışma Ve Koruma
0242 227 43 20 Meltem Mah. Kartal Sitesi Kat:2 Daire :7
Merkez
Derneği
Türk Spastik Çocuklar Derneği Antalya
Eski Çakırlar Yolu Hilal Apt. K:1 No:1
Merkez
Şubesi
Çarşı
Mah.
Halkevi
Caad.
Özel
İdare
Sıra
Dükkanları
Artvin Zihinsel Özürlüler Derneği
0466 212 14 49 0466 212 73 33 No:19
Merkez
Aydın Spastikçocuklar Derneği
0256 225 94 81 0256 213 12 08 Adnan Menderes Bulvarı Deniz Apt. No:3/1
Merkez
Kuşadası Özürlüleri Koruma Derneği
Adalıoğlu İşhanı Kat:3
Kuşadası
Nazilli Bedensel Özürlüler Derneği
Altıntaş Mah.Fevzi Çakmak Cad.No:34
Nazilli
Nazilli Spastik Ve Ortopedik Özürlüler
Karaçay Mah.176.Sok.No:15
Nazilli
Derneği
Ayvalık Ortopedik Engelliler Derneği
0266 312 51 76 Sakarya Mah.Edremit Cad.No:110
Ayvalık
Zihinsel Özürlüleri Koruma Derneği
0266 312 49 78 0266 312 96 59 Toplu Konut Alanı Güzel Ada Yapı Koop. İdare Binası Ayvalık
0266 243 12 60 Hükümet Karşısı Köklü İş Hanı K:4 No:62
Merkez
Derneği Balıkesir Şubesi
Zihinsel Engelli Çocukları Koruma Derneği 0266 249 52 03 Anafartalar Cad.Mortaş İşhanı Kat 4 No:108
Merkez
Eğitilebilir Özürlü Çocuklara Yardım
17 Eylül Mah. Kaşif Acar Cad. Karadeniz Pasajı
0266
718
99
82
Bandırma
Derneği
No:46 D:13
Edremit Sağır Dilsizler Dayanışma Derneği Edremit Faaliyet Alanı
Edremit
Türkiye Sakatlar Derneği Gönen Şubesi 0266 762 59 07 Malkoç Mah.Şevket Cad.76.Sok.No:4 10900
Gönen
Hükümet Konağı Karşısı Eski Baladiye Hizmet
Altı Nokta Körler Derneği Bingöl Şubesi 0426 213 89 59 Binası K:2 No:212
Bolu Böbrek Ve Diyaliz Hastaları Derneği 0374 217 01 05 İzzet Baysal Caddesi Ege Çarşısı No:31/52
Burdur Özürlüleri Koruma Ve Yaşatma
Pınar Mah.Belediye Halı Sarayı Ulu Camii Karşısı Derneği
No:12 15100
Altı Nokta Körler Derneği Bursa Şubesi
0224 256 37 74 0224 250 07 10 Fevzi Çakmak Cad. Koruyucu İşhanı 5/154
Bursa Sağır Dilsizleri Himaye Ve Yardım 0224 220 28 33 0224 222 97 14 Kutoğlu Mah.Değirmen Sok.Yıldırım Bel. Tek.
Derneği
Cumhuriyet
Cad.
Alan
Sok.
Keskinoğlu
İşhanı
Görme Engelliler Derneği Genel Başkanlığı 0224 222 50 70 0224 222 31 52 No:4 Dai:6
Körleri Eğitim Ve Kalkındırma Derneği
Mah. Etibank Cad. Satık Sok. Kardeşler 0224 250 33 24 0224 256 58 69 Köklüpınar
Bursa Şubesi
Apt. No:4/2
Türkiye Harp Malülü Gaziler, Şehit Dul Ve 0224 230 36 25 Gazcılar Abdal Cad. No: 72/2 16620
Yetimleri Derneği Bursa Şubesi
Türkiye Kas Hastalıkları Derneği Bursa
0224 329 54 67 Tuğçem Sanat Evi Emir Cad. No:3 Yeşil
Şubesi
Zihinsel Özürlü Çocukları Koruma Derneği 0224 524 71 88 0224 513 45 28 Gümüşçeken Cad. Erkmen İşhanı K:2/7 Heykel
Türkiye Sakatlar Derneği İnegöl Şubesi
0224 713 33 33 0224 711 11 33 Orhaniye Mah. Çardak Cami Karşısı No:1
İnegöl
İrem Zihinsel Özürlüler Bakım Ve Rehabili- 0224 441 13 23 0224 441 00 80 İzmir Yolu No:197
Nilüfer
tasyon Merkezi Yapım Ve Koruma Derneği
108
Antalya
Antalya
Antalya
Antalya
Artvin
Aydın
Aydın
Aydın
Aydın
Balıkesir
Balıkesir
Balıkesir
Balıkesir
Balıkesir
Balıkesir
Balıkesir
Bingöl
Bolu
Burdur
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Bursa
Dernekler
Uygar Görme Engelliler Derneği
0224 328 88 40
0286 213 02 40
Derneği Çanakkale Şubesi
Çan Öz-Kur Zihinsel Özürlüler Bakım
Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezi Yaptırma 0286 416 22 52
Ve Koruma Derneği
Çankırı Ortopedik Özürlü Çocukları Koruma 0376 213 13 34
Derneği
Çankırı Ortopedik Özürlüler Yardımlaşma 0376 213 85 60
Ve Dayanışma Derneği Başkanlığı
Çankırı Ortopedik Özürlüleri Ve Aileleri
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve 0376 213 38 75
Koruma Vakfı Çankırı Şubesi
Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Müdürlü- ğü Ve Özürlü Çocukları Koruma Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Çorum Şubesi 0364 212 06 31
Bedensel Engelliler Derneği Sungurlu
0364 312 03 15
Şubesi
Altı Nokta Körler Derneği Denizli Şubesi Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma 0258 415 16 67
Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Denizli Şubesi 0258 241 35 31
Yeşilköy İşitme Engelliler Öğrencilerini
0258 373 05 51
Koruma Derneği
Zihinsel Özürlü Çocukları Koruma Okulları- 0258 211 99 01
nı Yaptırma Ve Yaşatma Derneği
İşitme Engelliler Derneği Diyarbakır Şubesi Bedensel Engelliler Derneği Diyarbakır
Şubesi
Diyarbakır İşitme Engelliler Derneği
Merkezi
Yıldırım
Bursa
0286 212 02 39 Fevzipaşa Mah. Hanım Sok. No:6
Çanakkale
0286 416 27 54 Belediye İşhanı B Blok No:413
Çankaya
Çanakkale
0376 213 10 16 Eğitim Araçları Ve Donatım Merkezi Müdürlüğü
Çankırı
Atatürk Bul.Şeyh İsmail Rumi İşhanı No:71
Çankırı
Tabakhane Mah.Vali Ayhan Çevik Cad.Huzur
A.No:26/B
Çankırı
B.Pazarı Mah. Adalet Sitesi A Blok No:5
Çankırı
Gülalibey Mah.Cemilbey Cad.No:28
Çorum
Gazi Cad. Kültür Sitesi No:61
Çorum
Sunguroğlu Mah.Özel İdare Loj.No:77
Sungurlu
Çorum
Denizli
Kurşunlu Sok. İzmirlioğlu İşhanı No:81
Sarayköy Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği
Atatürk Bulvarı Denizli Çarşısı No:121/18
Yeşilköy İşitme Engelliler İlköğretim Okulu
Denizli
Denizli
Kurtoğlu Mah. Değirmen Sok.
0258 211 99 01 Ulus Cad. No:6
Denizli
Denizli
Diyarbakır
0412 228 72 20 Koop Mah.Kurt İsmail Paşa 7.Sok.Sultan Ap.Zemin Kat 1ofis
Kurt İsmail Paşa 2.Sok.Babaoğlu Ap.Zemin Kat. No:1 Ofis
Malta Fevzi Paşa Cad.Kınalızade Sok.No:2/3
Diyarbakır
Diyarbakır
Diyarbakır
Diyarbakır
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Erzurum
Eskişehir
Eskişehir
Eskişehir
Eskişehir
Elyasa Erdoğan Eğitim Uygulama Okulu
0412 262 27 54 0412 262 27 54 Ayten
Süleyman Demirel Kampüsü Elazığ Yolu
Gevran Cad.Rızvanağa Sok. Hikmetbey Apt.
Gap Belediyeler Birliği
No:1 Ofis
Görmezler Birlik Ve Beraberlik Derneği
0412 228 34 48 Yoğurt Pazarı Armağan Sok.No:9 Kat 1 Daire 1
Zihin Ve Hareket Özürlü Çocukların Koruma
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Armağan Dönertaş
0284
235
31
93
0284
225
10
36
Derneği
Eng. Merkezi
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve 0424 247 45 38 Cumhuriyet Mah. General Hulusi Sayın Cad.No:121
Koruma Vakfı Elazığ Şubesi
Erzincan İşitme Engellileri Koruma Ve
İnönü Mah. 5.Sok.No:63
Geliştirme Derneği
Altı Nokta Körler Derneği Erzurum Şubesi 0442 233 68 91 0442 234 21 51 İkinci Vakıf İşhanı K:3 No:2/7 Tebrizkapı
Beyaz Ay Derneği Erzurum Şubesi
0442 234 69 93 3.Vakıf İşhanı Kat.1 No:9 Cumhuriyet Cad.
Beyaz Baston Görmeyenler Derneği
Aşağı Yoncalık Mah.Şerifefendi Cad.Şairnefi
Erzurum Şubesi
İlköğretim Okulu Karşısı Alperen Ap.
Doğu Bölgesi Sakatları Koruma Derneği 0442 235 69 14 Kongre Cad. Özel İdare İşhanı K:1/10
Genel Merkezi
Görme Engellilere Işık Derneği
0442 233 66 08 0442 235 57 11 Kongre Cad. Özel İdare İşhanı K:1
Türkiye Sakatlar Derneği Erzurum Şubesi 0442 236 13 62 Narmanlı Mah. Dere Cad. No:13 Tebrizkapı
Zihinsel Özürlüler Derneği
0442 213 09 53 0442 213 37 09 Tebrizkapı Cad. İkinci Vakıf İş Hanı No:204
Ahmet Yesevi İşitme Engelliler İlköğretim 0222 335 50 18 Çamlıca Mah. Gül Sok.
Okulu Koruma Derneği
Genetik Hastalıkları Doğum Öncesi Ve Son- Osmangazi Ün. Tıp Fak. Meşelik 26480
rası Teşhis,Tedavi Ve Önleme Derneği
Görme Engelliler Dayanışma Derneği
0222 220 51 56 0222 234 90 24 İstiklal Mah. Porsuk Bulvarı Güzide Apt. 69/2
Genel Merkezi
İşitme Engellileri Koruma Ve Kalkındırma 0222 234 11 39 0222 234 11 39 Deliklitaş Mah. Avar Sok.No:10/1-A
Derneği Eskişehir Genel Merkezi
Diyarbakır Zihinsel Engelliler Derneği
109
Diyarbakır
Dernekler
Sevgi Zihinsel Yetersiz Çocukları Koruma Ve 0222 230 75 38
Kazanma Derneği
Türkiye Harp Malülü Gaziler, Şehit Dul Ve 0222 231 37 79
Yetimleri Derneği Eskişehir Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Eskişehir Şubesi 0222 231 47 40
Sakatlar Derneği
0342 232 02 27
Türkiye Sakatlar Derneği Nizip Şubesi
0342 518 22 22
Altı Nokta Körler Derneği Gaziantep Şubesi 0342 231 19 17
Antepli Şahin Sağır Ve Dilsizler Derneği 0342 232 43 36
0342 230 04 47
Derneği Gaziantep Şubesi
Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma 0454 215 17 24
Derneği
Gümüşhane İli Sakatlar Yardımlaşma
0456 213 44 65
Derneği
Bedensel Engelliler Derneği Hakkari Şubesi 0438 211 72 33
Bedensel Engelliler Derneği Yüksekova 0438 351 33 64
Şubesi
İskenderun İşitme Engelliler Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Reyhanlı Şubesi 0326 418 85 56
Payas Engelliler Rehabilitasyon Ve Spor 0326 755 81 83
Klubü Derneği
Türk Spastik Çocuklar Derneği Isparta
0246 223 41 91
Şubesi
Türkiye Görmezler Eğitim Ve Himaye
0246 212 07 11
Derneği Isparta Şubesi
Yetimleri Derneği Isparta Şubesi
Altı Nokta Körler Derneği Mersin Şubesi 0324 238 70 58
Görme Özürlüleri Birleştirme Ve Kalkındır- 0324 336 58 45
ma Derneği Genel Merkezi
Hacı Nihat Sözmen Zihinsel Özürlü
0324 223 33 53
Çocukları Koruma Derneği
İşitme Engellileri Koruma Ve Kalkındırma 0324 238 25 96
Derneği
Mersin İşitme Engellileri Koruma Ve
Kalkındırma Derneği
Otistik Çocukları Koruma Ve Eğitim Derneği 0324 336 74 53
Rehberlik Araştırma Merkezi Tanıtma Ve Güçlendirme Derneği
Spastik Özürlüleri Koruma Ve Yardımlaşma 0324 231 61 04
Derneği
Spastik Özürlüleri Koruma Ve Yardımlaşma Derneği
Görme Özürlülerini Eğiterek Kalkındırma Derneği
Bedensel Engelliler Derneği Beyoğlu
0212 291 02 18
Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Beyoğlu
0212 291 02 18
Şubesi
Beyoğlu Bedensel Engelliler Derneği
0212 291 02 18
Eram Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara
0212 533 10 09
Yardım Derneği
Fenilketonürili Çocukları Tarama Ve
Koruma Derneği İstanbul Şubesi
Handicap İnternational Türkiye
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Genel 0212 661 16 61
Merkez
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Ankara 0312 433 08 08
Şubesi
0222 221 76 83 Deliktaş Mah. Deliktaş Cad. No:52
Eskişehir
0222 231 37 79 Şair Fuzuli Cad. No: 6/2 26010
Eskişehir
0222 231 47 40
0342 517 20 89
0342 231 27 49
İki Eylül Cad. Mutlu Apt. No:173 K:1 D:4
Özdemir Cad. Özdemir Pasajı No:5
Sever İşhanı K:1 No:15
Atatürk Bulvarı İkiz Apt. B Blok 84/3
Bostancı Park İçerisi Çabi Mah. 8. Sok No:24
Nizip
Şahinbey
Şahinbey
Eskişehir
Gaziantep
Gaziantep
Gaziantep
Gaziantep
Çukur Mah.Mütercim Asım Cad.No:28 Kat.2 D:9
Şahinbey
Gaziantep
Güre Mevkii Rehberlik Ve Araştırma Merk.
Giresun
Karaer Mah. Cami Sok. No:7/3
Gümüşhane
Altay Cad.Belediye İşhanı Kat 3 No:11
Hakkari
Cengiz Topal Cad.Düzce Psj.No:71
Yüksekova
Hakkari
Cumhuriyet Meydanı 1 No’lu Belediye İşhanı Asma İskenderun
Kat No:120
Yeni Mahalle 2. Sok. No:4
Reyhanlı
0326 755 78 08 Payas Belediye Kültür Sarayı Pasaj İçi Payas
Hatay
Hatay
Dörtyol
Hatay
Isparta
0246 212 07 11 Belediye Halı Sarayı K:2 F Blok No:31
Isparta
0246 232 79 76 Halı Sarayı 2 Kat No:32
Isparta
Hızırbey Mah. Hastane Cad. Spastik Çocuklar
Eğitim Rehabilitasyon Merkezi
İçel
0324 336 70 44 Hastane Cad. Şaman İşhanı K:5 No:29 Kat:5
İçel
Güneykent Rehberlik Merkezi Binası Güneykent
İçel
İçel
İçel
İçel
Camişerif Mah. Cemalpaşa Cad. Antebelli İşhanı
No:50/54
Camii Şerif Mah.Cemal Paşa Cad.Antabelli İşhanı
No:50/172
Metropol İş Merkezi C Blok Kat:4 No:171
Zeytinlibahçe Cad. Sağlık Meslek Lis. Yanı 156707
İhsaniye
İçel
Turgutreis Mah. 139.Sok. No:17 Nasır Apt. Altı
İçel
Metropol İş Merkezi Adana Yokuşu Kat:2 No:124
İçel
Küçük Minare Cad. Halit Aslan Pasajı K:2/14
Gmk Bulvarı Orma İşhanı A/2 1/9
Tarsus
İçel
Cad. Belediye Psj. Arka Blok Kat.1
0212 233 88 55 Halaskargazi
Osmanbey
Cad. Belediye Psj. Arka Blok Kat.1
0212 233 88 55 Halaskargazi
Osmanbey
0212 233 88 55 Halaskargazi Cad.No:212/1 Kat 1 Osmanbey
İstanbul
İstanbul
İstanbul
02125314782
Yazmacı Hüsrev Sok. No:5 Karagümrük
İstanbul
İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Kliniği Çapa/ 34390
İstanbul
Hacıizzet Paşa Sok.No:18/3 Kota Apt. Kabataş
7.8.Villalar Karşısı Rekreasyon Alanı Afet
0212 661 88 32 Ataköy
Yönetimi Merkezi Arkası 34750
İstanbul
İstanbul
0312 434 30 95 Halk Sok. No:25 Yenişehir
Ankara
110
Dernekler
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Beykoz 0216 323 99
Şubesi
50-51
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Bursa 0224 224 34
Şubesi
26-04
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Elazığ 0424 212 19 23
Şubesi
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Görele 0454 513 51 88
Şubesi
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği
0252 412 35 73
- Marmaris Şubesi
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği - Şanlı 0414 215 09 87
Urfa Şubesi
Yetimleri Derneği İstanbul Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Genel Merkezi 0212 521 49 12
Zihinsel Engellilere Destek Derneği
0212 644 30 79
Zihinsel Özürlülere Destek Derneği
Zihinsel Engellileri Eğitim Derneği
0212 570 83 63
Beşiktaş Engelliler Spor Kulübü
0212 327 05 27
İstanbul İşitme Engelliler Turizm Kültürel 0212 261 01 35
Ve Dayanışma Derneği
Türsab Genel Başkanlığı
0212 259 84 04
Otistikler Derneği Başkanlığı
0212 251 68 09
Türk Nöropsikiyatri Derneği
Türk Oftalmoloji Derneği
Anadolu Sağırlar Derneği
0216 346 36 04
Beyaz Işık Eğitim Ve Kültür Derneği
Gaye Sevgi Öğretilebilir Gençler Rehabili- 0216 336 02 05
tasyon Merkezi Ve Derneği
0216 347 76 63
Genel Merkezi
Sevgi Seli Sakatlar Derneği
Derneği Genel Merkezi
Umut Işığı Özürlü Çocukları Destekleme
Derneği
Dünya Şizofreni Derneği Genel Merkezi
Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği
Kartal Ortopedik Özürlülerle Dayanışma
Derneği
Üsküdar Sağir Dilsizler Derneği
Deniz Feneri Yardımlaşma Ve Dayanışma
Derneği
Eğitiebilir Özürlüleri Koruma Derneği
Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği
Ümraniye Şubesi
Elele Çiftengelliler Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezi Özel Eğitime Muhtaç
Çocuklara Yardım Derneği
Görme Özürlüler Derneği Genel Merkezi
Alternatif Yaşam Derneği
İşitme Engelliler Ve Aileleri Derneği
0216 323 99 52 Çayır Cad. Belediye Hizmet Binası Yanı Orta Çeşme Beykoz
İstanbul
Pazarı Bayathane Cad. Gökkurt İşhanı No:1
0224 220 01 64 Tuz
Kat:1
Osmangazi Bursa
0424 237 62 54 Vali Fahri Bey Cad. No:80-B
Elazığ
0454 513 15 35 Hayrullah Koç Parkı
Görele
Giresun
0252 412 35 74 Ulet Turizm Yat Limanı No:189
Marmaris
0414 217 14 12 Haleplibahçe Mah. Niğde Sok. No:5
Şanlı Urfa
0212 274 05 79 Büyükdere Cad. Andaç Apt. No: 45/25 Mecidiyeköy İstanbul
0212 631 11 95
0212 644 30 79
0212 570 83 63
Aşağı Gureba Cad.No:31 Kat:4 Çapa
Gülpınar Sok. Simitaş 1.Blok.D.74 No:17 Merter
Gürpınar Sok. Simitaş I.Blok Kat:7 Dai:74 Merter
Kartaltepe Sayfiye Sok.Sefa Apt.No:18/1 İncirli
Dikilitaş Mah.Hakkı Yeten Cad.Fulya Parkı İçi
Ortabahçe Cad.Şair Leyla Sok.Soydan Han No:23/5
Daire 10
Dikilitaş Mah. Aşık Kerem Sok. No:48/50
0212 245 58 14 Sıraselviler Cad.Sim.Ap.No:58/6 80080 Taksim
İstanbul Ün. Tıp Fak. Psikiyatri Abd Topkapı Çapa
İstanbul Ün. Tıp Fak. Göz Kliniği Çapa
Osman Ağa Mahallesi. Tayyareci Sami Sok. No:8/1
Oral Sok. No:2/25 Kozyatağı
Bakırköy
Beşiktaş
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
Beşiktaş
İstanbul
Beşiktaş
Beyoğlu
Fatih
Fatih
Kadıköy
Kadıköy
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
0216 336 02 05 Rasimpaşa Mah. Misak-I Milli Cad. 57/59
Kadıköy
İstanbul
0216 414 36 29 Yoğurtçu Şükrü Sok. No:34/2
Kadıköy
İstanbul
Doktor Fahrettin Kerim Gökay Cad.Fidan Ap.No:31 Kadıköy
0216 418 90 82 D:6
Mah.Kırtasiyeci Sok. Çandaroğlu Apt. Kadıköy
0216 345 35 25 0216 337 26 73 Osmanağa
No:32/2
İstanbul
0216 455 20 68 0216 455 20 68 İçerenköy Mah. Sarmaşık Sok. No:19
Kadıköy
İstanbul
0216 330 29 24 0216 330 29 53 Rıhtım Cad. Taşlıbayır Sok. No:31 34716
0216 370 26 26 0216 459 87 28 Dragos, Mutlu Sok.No:4 Cevizli
Esentepe Mah. İnönü Cad. Belediye Dükkanları
0216 387 64 16 No:24/24
0216 342 74 98 Gülfem Hatun Mah.Gülfem Hatun Sok.No:19/1
Kadıköy
Kartal
İstanbul
İstanbul
Kartal
İstanbul
Üsküdar
İstanbul
0212 665 82 00 0212 665 83 03 Kazılçeşme Mah.10.Yıl Cad.Cinoğlu Çımazı No:4
Zeytinburnu İstanbul
0212 415 62 01 0212 415 62 01 Merkez Efendi Mah. G-63 Sok. No:5
Alemdağ Cad.Dispanser Sok.No:13/A Yukarı0216 612 36 70 dudullu
Zeytinburnu İstanbul
0212 674 67 27 0212 674 67 29 Numunebağ Cad. No:94/1 Kat:4
Bayrampaşa İstanbul
0212 654 59 82 0212 654 59 82 Mehmet Akif Cad. 4.Sok.12/1 Şirinevler
Mayıs Mah. Yıldız Sok.
0216 384 54 55 0216 384 66 04 19
Stfa B7 Blok 17/1 34736
0538 224 40 83
Kısım Mimar Sinan Villaları Karşısı, Afet
(Mesaj)
0212 559 87 97 7-8
Merkezi Arkası, Özürlüler Merkezi Arkası
0212 559 87 97
Bahçelievler İstanbul
Çiğli Fakir Kimsesiz Ve Zihinsel Engellileri 0232 386 13 13 Koruma Derneği
Down Sendromlu Çocukları Geliştirme 0232 422 0720 Koruma, Yardımcı Olma Derneği
Ümraniye
İstanbul
İstanbul
Kozyatağı
İstanbul
Ataköy
İstanbul
8786. Sok. No: 5 Küçükçiğli
İzmir
1480. Sok. No:14 Alsancak
İzmir
111
Dernekler
Dünya Spastik Ortopedik Ve Zihinsel
Özürlüler Vakfı Ege Bölge Başkanlığı
Görmeyenleri Koruma Derneği Genel
Merkezi
İzmir Sağır Ve Dilsizleri Koruma Ve
Özel Özel Eğitim Kurumları Derneği
Zihinsel Engellileri Geliştirme Ve Koruma
Derneği
Zihinsel Özürlüleri Yetiştirme Ve Koruma
Vakfı
Bergama Ortopedik Özürlüleri Koruma
Güçlendirme Derneği
Çağdaş Özürlüler Yaşam Derneği
Dikili Zihinsel Ve Bedensel Özürlüleri
Koruma Ve Eğitim Derneği
Karşıyaka Duymazlar Spor Kulubü Derneği
Karşıyaka İşitme Engellileri Koruma Ve
Ortopedik Özürlüler Eğitim Derneği
Otistik Çocukları Koruma Derneği
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve
Koruma Vakfı İzmir Şubesi
Otistik Çocukları Koruma Ve Yönlendirme
Derneği
0232 464 85 26 İzmir
0232 441 78 41 0232 483 31 11 332. Sok. No:3 Dai. 5 Karataş
İzmir
0232 231 79 14 0232 231 79 14 177. Sok. No:80/1 Pk.35280 Hatay
İzmir
0232 448 44 73 492-1 Sok No:11 Daire:1şirinyer
1309.Sok.No:14 Çolakoğlu İşhanı Kat 3 Daire 301
Çankaya
İzmir
0324 524 60 3
1469 Bornova Sok.No:3 Kat.2 2.Kordon
0232 483 05 84 İzmir
0232 433 49 72 0232 422 14 72 1202 Sok. No:72 Yenişehir
İzmir
0232 632 27 83 Bergama
İzmir
Bornova
İzmir
Turabey Mah. Dizdar Sok. No:18
0232 373 70 97 0232 343 64 18 Mustafa Kemal Cad.556.Sok.No:56/B
0232 671 46 81 Adnan Menderes Cad. Eski Belediye Binaları No: 36 Diikili
İzmir
Merkez Lokal-1711 Sok. No:20/A
Karşıyaka
İzmir
0232 368 30 04 1716.Sok.No: 46/A
Karşıyaka
İzmir
Kazım Dirik İlköğretim Okulu Bahçesi
1386. Sok. No: 52/7
Karşıyaka
Karşıyaka
İzmir
İzmir
0232 366 88 42 0232 366 88 42 1595. Sok. No:103
Karşıyaka
İzmir
Buca
İzmir
İnönü Mah.110 Sok.No:4
Emlak Bankası Evleri 668.Sok.No:3 Atatürk Kültür Konak
Bedensel Engelliler Derneği İzmir Şubesi 0232 274 26 84 Merkezi Yanı
Çağdaş Görmeyenler Derneği
0232 446 37 19 0232 446 56 06 441. Sok. No:17/A
Konak
Görmeyenler Derneği
0232 489 24 79 0232 483 97 87 441. Sok. No:3
Konak
Mevlana Özürlüler Dayanışma Ve Yardım- 0232 281 23 43 Menderes Mah.Atatürk Cad.No:21 Sarnıç
Gaziemir
laşma Derneği
Narlıdere Zihinsel Özürlüleri Koruma Ve 0232 238 11 07 0232 238 11 07 Narlı Mah.Metin Oktay Sok.No:17
Narlıdere
Destekleme Derneği
İnönü
Mah.
Aydınlar
Blokları
Altı
Halime
Çavuş
Sağırlar Okulu Öğrencileri Koruma Derneği 0366 214 24 46 0366 214 03 94 İşitme Engelliler İlköğretim Okul
Türkiye Sakatlar Derneği Kastamonu
Topçuoğlu İş Merkezi No:14 37100
Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Tosya Şubesi 0366 313 20 46 Kargı Mah.Muaflar Çar.No:9/B
Tosya
İnönü Bulvarı Yavuz İş Merkezi K:5 No:505
Altınokta Körler Derneği Kayseri Şubesi 0352 330 36 66 Düvenönü
İstasyon
Mah.
Depo
Cad.
No:
1
(Devlet
Demir
Anadolu Sakatlar Derneği Genel Başkanlığı 0352 231 74 29 0352 231 74 28 Yolları Evi)
Kocasinan
Anadolu Sakatlar Derneği Kayseri Erciyes 0352 231 77 22 0352 231 77 22 İstasyon Mah. Depo Cad. No: 1 (Devlet Demir
Kocasinan
Şubesi
Yolları Evi)
Kayseri İşitme Engellileri Koruma Ve
0352 232 29 72 Tos Mah. Siremenli Cad. No:8
Melikgazi
Kayseri Sağır Ve Dilsizler Spor Kulübü
0352 330 53 79 0352 330 53 79 Osman Kavuncu Cad. Özkeseler İşhanı Kat 6/601 Melikgazi
Derneği
Sağır Ve Dilsizleri Kalkındırma Ve Himaye 0352 232 75 86 0352 232 75 86 Özköseler İşhanı Kat 6/601
Melikgazi
Derneği
Zihinsel Engellilerin Eğitimi Rehabilitasyo- 0352 330 02 71 0352 330 47 29 Aydınlıkevler Mah.Şebboy Sok.No.26
Melikgazi
nu Ve İstihdam Derneği
Kırşehir Bedensel Engelliler Yardımlaşma Ankara Cad.Gözde Apt.Kat 1 No:1
Derneği
Şirin Kırşehir Bedensel Engelilerle Yardım- Kuşdili Mah.Terme Cad.Yılmaz Ap.1/1
laşma Ve Dayanışma Derneği
Altı Nokta Körler Derneği Kocaeli Şubesi 0262 322 94 39 02623213500 Alemdar Cad. Erdem İş Hanı K:5 No:64-65
Kocaeli Sessizler Derneği
Alemdar Cad.Erdem İşhanı No:3-37
Kocaeli Spastik Özürlüleri Eğitme Ve
0262
322
71
73
Belediye
Çarşısı
İş
Hanı
Doğu
Blok
K:5
No:161
112
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
Kastamonu
Kastamonu
Kastamonu
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kayseri
Kırşehir
Kırşehir
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Dernekler
Kocaeli Zihinsel Özürlü Çocukları Kaynaş- Belediye İşhanı Doğu Blok K:5 No:2
tırma Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Kocaeli Şubesi 0262 325 87 27 0262 325 87 27 Belediye İşhanı Doğu Blok K:4 No:20
Gölcük Zihinsel Özürlü Çocukları Koruma 0262 414 52 22 0262 414 52 22 Yenimahalle Kızılırmak Cad. No:22
Ve Geliştirme Derneği
Abdülaziz Mah. Şirin Hanım Sok. İleri Apt. 7/Bcd
Sağır Ve Dilsizleri Kalkındırma Derneği
Mercan
Zihinsel Ve Fiziksel Yetersiz Çocukları
0332
712
53
70
İstasyon Cad. Esnaf Sitesi B Blok K:2 No:52
Yetiştirme Ve Koruma Derneği
Görmeyenleri Koruma Derneği
Şirin Mah. Osman Bey Sok. İstanbul İş Hanı
0332 353 75 34 0332 353 75 34 Şeref
Konya Şubesi
Dış:8 Kat:1/116
Spastik Engelliler Araştırma Ve Geliştirme 0332 353 29 04 Akşemsettin Mah.Pınarhisar Sok.Atelsan Sit.A
Derneği
Blok 2/3
Mah. Belediye Petek Dükkanları D Blok
Türkiye Sakatlar Derneği Konya Şubesi
0332 350 50 14 0332 353 65 45 Ferhuniye
No:10/11
Menderes İş Hanı 2/15 Cumhuriyet Cad. Alapaşa
Altı Nokta Körler Derneği Kütahya Şubesi 0274 224 73 08 Mah.
Kütahya Özel Eğitime Muhtaç Çocukları 0274 212 37 00 0274 225 12 68 Yıldırım Beyazıt Mah.Çinigar Cad.Erdek Ap.Altı
Koruma Derneği
No:13
Paşa Mahallesi Cumhuriyet Caddesi Avcılar
Kütahya Sağır Ve Dilsizler Derneği
0274 224 00 78 0274 223 49 40 Ali
İşhanı Kat:6 No:88
Altı Nokta Gören Eller Ve Gönüllüler
0422 321 44 58 Boztepe Cad. Ortaklar İş Hanı K:4 No:60
Antalya Beyaz Baston Görmeyenler
0422 325 52 99 Turgut Temelli Cad. Eren İş Merkezi K:4 No:16
Derneği Malatya Şubesi
Görmeyenler Kültür Ve Birleşme Derneği 0422 323 80 31 Sarıcıoğlu Mah.Porgalı Sok.Miraç İş Merkezi Kat.3
Malatya Şubesi
No:41
Buyruk Cad. Vali Konağı Yanı
Türkiye Sakatlar Derneği Malatya Şubesi 0422 323 26 66 0422 321 88 03 Mehmet
Bahabey Apt. No:9/3
Manisa Sağır-Dilsizleri Koruma Ve
Yarhasanlar Mah. Erdem Sok. No:15
Akhisar Spastik Özürlü Çocuklar Derneği 0236 414 31 20 Paşa Mah. 28.Sok.No:3
Alaşehir Belediyesi Engelliler Masası
Belediye Binası
Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği 0236 654 48 56 Yenice Mah.Bahçelerbaşı Cad.No:25/B
Alaşehir Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Manisa
0236 462 48 88 İtfaiye Meydanı Hacıbaba Altı
Demirci Şubesi
Ortopedik, Spastik Özürlü Çocukları
100. Yıl İşmerkezi
Koruma Ve Yardım Derneği
Salihli Eğitilebilir Özürlüleri Koruma
0236 713 32 88 0236 715 37 61 Yüksel Özdemir Cad. Sonu
Derneği
Soma Spastik Özürlü Çocuklar Derneği 0236 612 42 07 Atatürk Cad. 85 Evler Sitesi No:49 45500
Manisa Bedensel Özürlüler Derneği
Altay Mah.Atatürk Bul.Nüfusçular Pasajı No:211
Turgutlu Şubesi
Kahramanmaraş Ortopedik Özürlüleri
Mah. Doktor Necip Fazıl Kısakürek
0344 223 52 40 0344 223 52 40 Kahramanlı
Koruma Derneği
Bulvarı Huzurevi Altı No:99
0344 221 13 57 Hayrullah Mah. Yeşiltepe Sok. Sefa Apt. K:1 No:7
Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Kahramanmaraş 0344 212 13 54 0344 424 45 95 İsmet Paşa Mah. Çalışkan Sitesi Özel İdare
Şubesi
Dükkanları No:10
Türkiye Sakatlar Derneği Mardin Şubesi 0482 212 56 90 Hal Müdürlüğü Binası No:36
Muğla Zihinsel Özürlü Çocukları Koruma Orhaniye Mah. Hastane Cad. No:10
Okullarını Yaptırma Ve Yaşatma Derneği
Bodrum Zihinsel Ve Bedensel Engelli
Çarşı Mah.Çarşı İçi 2.Sok.No:5
Çocukları Eğitme Ve Koruma Derneği
Fethiye Zihinsel Özürlüler Derneği
0252 614 34 40 Otopark Cad.Erdener Pasajı Zemin Kat
Muğla Marmaris Zihinsel Özürlü Öğretilebilir Ve Eğitilebilir Çocukları Koruma Ve Murathan İşhanı Dernek Binası
Eğitimlerini Sağlama Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Nevşehir Şubesi 0384 214 06 76 Meteris Meydanı Belediye Hamamı Üstü No:1
113
Kocaeli
Kocaeli
Gölcük
Kocaeli
Konya
Konya
Karatay
Konya
Selçuklu
Konya
Selçuklu
Konya
Kütahya
Kütahya
Kütahya
Malatya
Malatya
Malatya
Malatya
Manisa
Akhisar
Alaşehir
Manisa
Manisa
Alaşehir
Manisa
Demirci
Manisa
Kula
Manisa
Salihli
Manisa
Soma
Manisa
Turgutlu
Manisa
K.Maraş
K.Maraş
K.Maraş
Mardin
Muğla
Bodrum
Muğla
Fethiye
Muğla
Marmaris
Muğla
Nevşehir
Dernekler
Körler Okulu Ve Öğrencilerini Koruma
0388 232 32 30
Derneği
Saruhan Uygulama Ve Eğitim Okulu
Yaptırma Yaşatma Ve Öğrencilerini Koruma Derneği
Yüzüncü Yıl Sağırlar Okulu Ve Öğrencileri 0388 221 00 61
Koruma Derneği
Ordu İli Ortopedik Özürlüler Derneği
0452 234 92 19
Türkiye Sakatlar Derneği Ünye Şubesi
0452 324 12 33
Kaçkar Eğitim Uygulama Okulu Zihinsel 0464 214 06 13
Yetersizliği Olan Çocukları Koruma Derneği
Özel Eğitim Ve Rehberliğe Muhtaç
0464 217 24 34
Rize İşitme Engelliler Derneği
0464 214 03 19
Sağırlar Okulu Ve Öğrencilerinin Koruma 0464 213 05 55
Derneği
Yetimleri Derneği Sakarya Şubesi
Sakarya Ortopedik Özürlüler Sosyal
Altı Nokta Körler Derneği Samsun Şubesi 0362 432 92 55
0362 435 41 11
Samsun Şubesi
Samsun Sağır Ve Dilsizler Derneği
Körler Okulu Binası
Niğde
Saruhan Eğitim Ve Uygulama Okulu Atatürk
İlkokulu Yanı Saruhan
Niğde
Hüdavent Hatun İşitme Engelliler İlköğretim
Okulu Binası
Akyazı Mahl. Sabahnur Malatyalıoğlu Cad. No. 1
0452 324 21 69 Liseler Mah.Değirmenyolu Sok.No:20/A
Rize Merkez Kaçkar Eğitim Ve Uygulama Okulu
Müdürlüğü
Niğde
Ünye
Ordu
Ordu
Rize
Rize
0464 214 03 19 Belediye Bloklar 4. Blok No:202
Belediye Blokları 2. Blok K:2
Rize
0464 213 12 74 Çaykent İşitme Engelliler İlköğretim Okulu
Rize
0264 288 85 60 Valilik Binası Yanı Kurdoğlu İşhanı No: 24 Kat-1
Sakarya
Merkez
Sakarya
Samsun
Samsun
Samsun
Samsun
Sakarbaba Cad.Hacıoğlu Işıkları Yanı
19 Mayıs Mah. Talimhane Cad. No:24/7
Unkapanı Mah. 100. Yıl Bulvarı Çamlıbel Pasajı
K:3 No:78/51
Mayıs Mah. Talimhane Cad. Albayrak İşhanı
0362 420 04 61 0362 420 04 61 19
No:24/12 K:2
0362 432 02 29 0362 432 02 29 Hürriyet Mah. Osmaniye Cad. 55/2
Türkiye Sakatlar Derneği Samsun Şubesi
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve Koruma Samsun Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Siirt Şubesi 0484 224 11 54
Rehberlik Araştırma Merkezini Ve Özel
Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği 0368 261 47 28
Türk Spastik Çocuklar Derneği Sinop
0368 261 61 56
Şubesi
Sivas Ortopedik Özürlüler Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Sivas Şubesi
0346 223 71 34
Yıldızeli Sakatlar Derneği
Selahiye Mah. Ebu Suud Cad. No:15
Samsun
Özber İşhanı Kat.2 No:2
Siirt
Rehberlik Araştırma Merkezi Okullar Cad. No:29/A Mah. Hasam Sarabil Cad. Demircanlar Yapı
0368 261 85 82 Kefevi
Kooperatifi A Blok No:19/1
Atatürk Cad.Baturay Ap.Kat.4
Örtülü Pınar Mah.Taşlı Sok.Bahar Ap.Kat 1/1
Özel İdare İş Hanı No:28
Yavuz Mah. Hükümet Cad. Koca Kardeşler Pasajı
No:28
Sinop
Sinop
Yıldızeli
Sivas
Sivas
Sivas
Tekirdağ
Tekirdağ Sakatlar Derneği
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve
Koruma Vakfı Tekirdağ Şubesi
Çorlu Sağır Dilsizler Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Çorlu Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Muratlı Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Tokat Şubesi
Zihinsel Engelli Çocukları Koruma Rehberlik Araştırma Merkezini Güçlendirme
Derneği
Turhal Ortopedik Özürlüler Okulu, Okul Ve
Öğrenciler Koruma Derneği
Altı Nokta Körler Derneği Trabzon Şubesi
Sağır Ve Dilsizler Derneği
Spastik Çocukları Zihinsel Özürlüleri
Eğitme Ve Koruma Derneği
Türkiye Sakatlar Derneği Trabzon Şubesi
Zihinsel Özürlüleri Eğitme Ve Koruma
Derneği
0282 262 02 95 0282 293 11 02 Hürriyet Mah. Dereağzı Mevkii
Tekirdağ
0282 653 51 05
0356 212 19 24
0282 653 72 04
Silahtar Mah. Fehmibey Sok. Tümen Apt. No:2
Gölcük Meydanı Belediye Dükkanları No:2
Belediye İşhanı 1. Zemin Kat No:4/A
Yeni Hükümet Yanı Doğu Pasajı No:2
Çorlu
Çorlu
Muratlı
Tekirdağ
Tekirdağ
Tekirdağ
Tokat
0356 246 107
Rehberlik Araştırma Merkezi Ardok Sok. No:6
Tokat
Boyacılar Mah. Ortopedik Engelliler Okulu
0356 275 30 93 Turhal
Tokat
0462 326 42 83 0462 326 42 83 Uzun Sok. Doksanoğlu Pasajı K:2 No:22
0462 322 47 25 0462 322 47 25 Gazi Paşa Mah. Filiz Sok. No:11
Trabzon
Trabzon
Kemerkaya Mah.Şeker Fabrika Sok.No:50
Trabzon
0462 326 77 71 Atatürk Alanı Meydan Parkı İçi
Trabzon
0462 326 20 16 Halkevi Sok. No:50 Kemerkaya Mah.
Trabzon
Tunceli
0428 212 31 51 Moğoltay Mah.Eski Belediye Hizmet Binası Kat.1 No:1
Kışla Cad. Belediye İşhanı K:1
0414 316 49 93 İpekyol Mah.İpekyol Cad.No:123/B
Şanlıurfa
Bedensel Engelliler Derneği Tunceli Şubesi 0428 212 58 26 Türkiye Sakatlar Derneği Tunceli Şubesi
Bedensel Engelliler Drneği Şanlıurfa
Şubesi
114
Tunceli
Dernekler
Şanlıurfa Görme Özürlüleri Birleştirme
Derneği
Zihinsel Engelli Çocukları Yetiştirme Ve
Koruma Derneği
Kadıoğlu Mah. 12 Eylül Cad. No:7
Sinan Mah. Cengiz Topel Cad. Üçyol Apt.
0414 314 25 55 0414 314 25 55 Mimar
1/6
Şanlıurfa
Şanlıurfa
Bedensel Engelliler Derneği Siverek Şubesi 0414 553 25 38 Siverek Cad.7.Sok.No:13/A
Siverek
Şanlıurfa
Görmeyenleri Koruma Derneği Uşak Şubesi Belediye İşhanı K:3 No:308
Uşak
Türkiye Sakatlar Derneği Uşak Şubesi
0276 215 32 20 Uram Zihinsel Özürlüleri Koruma Ve
0276 223 39 96 Eğitme Derneği
Uşak Zihinsel Özürlüleri Eğitme Ve Koruma 0276 231 41 61 0276 231 41 61
Derneği
Milli Egemenlik Cad. İbrahim Uşaklıgil Pasajı No:13 Uşak
Bir Eylül İlk Öğr.Okulu Rehberlik Araştırma Merkezi Uşak
Vala Gedik İlköğretim Okulu Ve Mesleki Eğitim
Merkezi, Çivril Yolu Üzeri Kalfa O
Uşak
Banaz Ortopedik Spastik Özürlü Çocukları 0276 315 19 61 Koruma Yardımlaşma Derneği
Cumhuriyet Mah. Fahri Korutürk Cad. 2/B
Banaz
Uşak
Bedensel Engelliler Derneği Van Şubesi
0432 215 91 99 Ordu Cad.Şafak Pasajı Kat.1
Van
Özel Eğitim Ve Rehberlik Gerektiren
Bedensel Engelliler Derneği Erciş Şubesi
0432 232 05 64 Hicret Sitesi C-Blk Kat:3
Van
0432 351 25 12 Atatürk Parkı Civarı Belediye Fırını Önü No:4
Erciş
Van
Lise Cad.Abide İşhanı No:13
Yozgat
Belediye Pasajı No:16
Boğazlıyan
Yozgat
Terakki Mah. Hastane Sok . Acil Karşısı
Zonguldak
Bedensel Engelliler Derneği Yozgat Şubesi 0354 415 06 18 Öz-Bir Özürlüler Kültür Ve Dayanışma
0354 645 15 23 Derneği Boğazlıyan Şubesi
Türk Spastik Çocuklar Derneği Zonguldak Şubesi
Türkiye Sakatlar Derneği Zonguldak Şubesi 0372 253 79 73 Karadeniz Ereğli Fiziksel Engelliler Derneği 0372 322 62 42 Gökçebey Bedensel Özürlüler Yardımlaşma 0372 512 20 68 Ve Koruma Derneği
Mithatpaşa Mah.Hayri Bey Sok.Kat:1 No:1 İl Özel İdare Binası
Kandilli Yolu Kırmacı Mah. 67300
Ereğli
Zonguldak
Gökçebey
Zonguldak
Gökçebey
Zonguldak
Türkiye Sakatlar Derneği Aksaray Şubesi
Mah. Dedeoğlu Apt. Altı Hizmetiçi
0382 213 08 82 0382 213 09 42 Konakönü
Eğitim Karşısı No:21
Merkez
Aksaray
Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma
Derneği
0338 214 53 75 Molla Feneri Mah.
Karaman
Türkiye Sakatlar Derneği Karaman Şubesi 0338 212 79 06 Özel İdare İş Hanı Zemin Kat
Karaman
Kırıkkale Ortopedik Özürlüler Koruma
Bağlarbaşı Mah. Köroğlu Cad. 2/1 Sok.No:1
Kırıkkale
Ortopedik Özürlüler Derneği
Yenidoğan Mah. B.Hayrettin Cad. No:5
Kırıkkale
Bedensel Engelliler Derneği Batman
Kozluk Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Batman
Şubesi
Ziya Gökalp Mah.1707 Sok.No:6
Batman
Diyarbakır Cad.Telekom İş Merkezi Kat 2 No:106
Batman
Karakaş Cad. Güven Eczanesi
Bartın
Iğdır
Yalova
Karabük
0488 212 90 33 Özel Eğitim Ve Rehberlik Gerektiren Çocuk- 0378 227 36 67 ları Koruma Derneği Bartın Şubesi
Bedensel Engelliler Derneği Iğdır Şubesi
0476 227 46 53 Türkiye Sakatlar Derneği Yalova Şubesi
0226 813 87 17 Atatürk Cad.Ptt Yanı Eski Kaymakamlık Loj.
Süleyman Bey Mah.İstiklal Cad.Turnalar
Ap.No:18/35
Türkiye Sakatlar Derneği Karabük Şubesi 0370 412 34 76 İnönü Cad. Çelik İş Sendika Binası K:3 No:5
Karabük Zihinsel Özürlüler Yardım Ve
Sigorta A.Ş. İtimat Sigorta Acenteliği Marko Merkez
0370 412 50 01 0370 412 78 30 İsviçre
Çarşısı Kat:1 No:5
Osmaniye Bedensel Özürlüleri Koruma Ve 0328 812 76 59 Dayanışma Derneği
Akyar Cad.No.99
115
Karabük
Osmaniye
Özürlülere Hizmet veren Kurum ve Kuruluşlar
Federasyonlar
ADI
FAX
ADRES
İLÇE
İL
BEDENSEL ENGELLİLER SPOR
FEDERASYONU BAŞKANLIĞI
TEL
0312 309 73 97
0312 310 39 60
(206-221-222)
0312 311 68 52
ULUS İŞHANI A BLOK KAT:1
ULUS
ANKARA
TÜRKİYE KÖRLER FEDERASYONU
BAŞKANLIĞI
0312 231 82 43
0312 231 82 46
GMK BULVARI NO:32/6 06540
DEMİRTEPE
ÇANKAYA
ANKARA
ZİHİNSEL ÖZÜRLÜLER FEDERASYONU
BAŞKANLIĞI
0312 362 48 84
0312 362 05 54
GÜNDOĞDU MAH. DUMLUPINAR
CAD. NO:13 KURTULUŞ
ÇANKAYA
ANKARA
ORTOPEDİK ÖZÜRLÜLER FEDERASYONU
BAŞKANLIĞI
0212 534 59 80
0212 534 59 80
AŞAĞI GUREBA CAD.NO:31 KAT:4
ÇAPA
İSTANBUL
TÜRKİYE İŞİTME ENGELLİLER MİLLİ
0212 243 85 40
0212 243 85 43
LÜLECİ HENDEK CAD. HACI MİMİ SOK.
NO:2 DAİRE:1 TOPHANE
BEYOĞLU
İSTANBUL
TÜRKİYE İŞİTME ENGELLİLER SPOR
0312 311 08 19
0312 311 62 14
ULUS İŞHANI A BLOK KAT:1 NO:109
ULUS
ANKARA
TÜRKİYE GÖRME ENGELLİLER SPOR
FEDERASYONU
0312 311 08 19
0312 311 62 14
GENÇLİK SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ULUS İŞHANI A BLOK KAT:1
ULUS
ANKARA
SPASTİK ÇOCUKLAR VE ERİŞKİNLER
DERNEKLERİ “CEREBRAL PALSY”
FEDERASYONU
0216 339 09 99
0216 340 40 63
ACIBADEM CAD. NO:190 ACIBADEM
ÜSKÜDAR
İSTANBUL
Konfederasyonlar
ADI
TEL
FAX
ADRES
İLÇE
İL
TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI
KONFEDERASYONU BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI
0312 433 38 25
0312 433 68 09
BAYINDIR SOK.NO:10 KIZILAY
ÇANKAYA
ANKARA
0312 418 32 17-18
0312 418 44 73
MEŞRUTİYET CAD.NO:1/4 06650 KIZILAY
ÇANKAYA
ANKARA
TÜRKİYE SAKATLAR
0312 434 51 00
0312 434 10 25
SOYSAL İŞHANI 1.KAT NO:108 KIZILAY
ÇANKAYA
ANKARA
116
Konfederasyonlar
Kulubün Adı
Telefon
Faks
Adresi
Saran Anadolu Yakası Spor Kulübü
0 216 442 11 69
0 216 442 11 69
Bağlarbaşı Mah. Bağdat Cad.Özçetin Sokak No.14/1
Ersin Aydoğmuş (Başkan) Maltepe / İstanbul
K.K.T.C. Lefkoşe Türk Belediyesi Spor Klb.
0 392 223 57 54
0 392 223 57 64
Atatürk Stadyumu Altı P.K.1069
Mustafa Barışer (Başkan) İş :
0 392 227 50 32
Lefkoşe/Kıbrıs
Adana Martı Engelliler Spor Kulübü
0 322 321 86 80
0 322 323 48 80
Sinanpaşa Mah.21.Sok.No.32
Şemsettin Şahin (Başkan) Ev :
0 322 234 53 40
Yüreğir/Adana
Samsun Bedensel Engelliler Spor Kulübü
0 362 4330964
0 362 4330964
Hürriyet Mah.Kaplanoğlu Sk.No:42/B
Yakup Özden(Başkan)
Samsun
Cadbury Kent Engelli Yıldızlar Spor Kulübü
0 212 534 03 43
0 212 534 11 94
Aşağı Guraba Caddesi Lunapark Arkası
Halis Sayar (Başkan)
0 212 534 03 05
Dr.Ahmetpaşa Sok.No.16 Çapa-Fatih/İstanbul
İş :
0 212 612 65 65
İzmir Byşhr. Sp Klb
0 232 4843750
0 232 445 67 54
Celal Atik Spor Salonu Fuar İçi
Selma Nalbantoğlu (Başkan)
Kültürparkı İzmir
Antakya Sevgi Engelliler Spor Kulübü
0 326 216 39 35
0 326 223 25 57
Gündüz Cad. Antakya Sevgi Kapalı Spor Salonu İçi
Hüseyin Ataşer (Başkan) İş :
0 326 212 47 04
Antakya
Beşiktaş Jimnastik Spor Kulübü
0 212 327 05 27
0 212 259 78 78
Dikilitaş Mah.Hakkı Yeten Cad. Fulya Parkı İçi
Yıldırım Demirören (Başkan )
0 212 236 93 11
Beşiktaş/İstanbul
Adana Engelliler Spor Kulübü
0 322 234 09 19
0 322 234 09 19
Özürlüler Spor Kompleksi Güzel Yalı Mah.111 Sok.
Coşkun Çetin (Başkan) Ev :
0 322 235 32 00
No.7 Seyhan/Adana
İskenderun Engelliler Spor Kulübü
0 326 614 07 21
0 326 614 07 21
Atatürk Bulvarı Atatürk Parkı İçi
Mehmet Bülent Keske (Başkan) İş :
0 326 618 21 22
İskenderun/Hatay
Ev :
0 326 614 56 52
Çankaya Belediyesi S.P.K
0 312 4825926
0312 4825398
Sokullu Mehmet Paşa Cad.İlke Sk.No:2
Bahadır Tokmak (Başkan )
Dikmen / Ankara
İzm. Ort. Özür.Rehabilitasyon Spor Kulübü
0 232 366 93 50
0 232 366 93 50
Ortopedik Özürlüler Eğitim İş Merkezi
Ramazan Kaymaz (Başkan) Ev :
0 232 370 25 06
Kazım Dirik İlköğretim Okulu Dedebaşı
Karşıyaka/İzmir
Kamu-En Spor Kulübü
0312 3090515
0312 3105063
Devlet Demir Yolları
Zekai Cengiz (Başkan)
Gar/ Ankara
Aydın Doğuş Engelliler Spor Kulübü
0 256 214 98 24
0 256 214 98 24
Meşrutiyet Mah.Gazi Bulvarı Tuna Cad. No.6/D Aydın
Ercan Karacasulu (Başkan )
Muş Bedensel Engelliler Spor Kulübü
Bedri Korkmaz (Başkan)
0535 7292482
Mutin İş Merkezi Zemin Kat No: 45 Muş
Saraybahçe Ortopedik Özürlüler Spr.Klb.
0 262 324 86 88
0 262 229 00 07
Hacı Hızır Mah.Veli Baba Sokak No.2 İzmit
Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü Kocaeli
Metin Tavukçu (Başkan) Dahili :23 24 0 262 527 54 71/
0 262 527 46 92
Karşıyaka Engelliler Spor Kulübü
0 232 381 26 57
0 232 364 13 15
1717 Sokak No.170/B 35602 Karşıyaka/İzmir
Osman Ertöz (Başkan) İş:
0 232 330 86 10
1718 Sokak No.4/D P.13 Karşıyaka/İzmir
117
Konfederasyonlar
İstanbul Özürlüler Spor Kulübü
0 212 532 91 84
0 212 521 88 82
Maltepe Mah. Çifte Havuzlar Cad.Prestij İş Merkezi
Sadettin Ulubay (Başkan )
0 212 6124743
0212 6124703
No: 27-104 Bayrampaşa / İstanbul
Bornova Barışgücü Spor Kulübü Derneği
0 232 373 70 97
0 232 343 64 18
Ergene Mah.M.Kemal Cad.No.58 (İzsu Arkası)
İş:
0 232 486 43 50
/ 15 75
Bornova/İzmir
H.Vedat Başer (Başkan) Ev:
0 232 232 87 67
Samsun Engelligücü Spor Kulübü
0 362 2331188
0 362 2331188
Karadeniz Mah.Mescizade Sok.No.23
İlhan Elmalı (Başkan)
Samsun
80. Yıl Engelliler Spor Kulübü
0328 8261441
0328 8123400
Rauf Bey Mah. Fidanlık Yolu 80. Yıl Engelliler Rehb. Merkezi
Serap Sezgin (Başkan)
Osmaniye
Eskişehir Engelliler Spor Kulübü
0 222 233 42 65
0 222 233 42 65
Vişnelik Mah. Manolya Sok. .No.2
Cevdet Mansız (Başkan) İş:
0 222 310 26 26
Eskişehir
Kardemir Karabük Spor Kulübü
0 370 415 52 60
0 370 412 02 69
Yenişehir Mah.Metin Türker Spor Tesisleri
Feridun Tankut(Başkan)
0 370 4150151
0 370 41215422
Çamlık / Karabük
Karagücü Engelliler Spor Kulübü
0312 2912040
0312 2911049
Tsk Rehabilitasyon Ve Bakım Merkezi Başkanlığı
Bahadır Bartu (Başkan)
0312 2912467
Bilkent/Ankara
Samsun Ekspres Spor Kulübü
0362 4320041
0362 4320041
Bahçeli Evler Mh. Mert Sk.
Hüseyin Kılınç (Başkan)
No: 23/1 Samsun
Ordu Bedensel Engelliler Spor Kulübü
0 452 225 30 44
0 452 225 30 44
Yeni Mahallesi 9 Nolu Sok. No.34 Ordu
Yaşar Pamuk (Başkan )
Ankara Büyükşehir Belediyesi Spor Klb.
0 312 343 02 01
0 312 343 14 37
Yahya Kemal Cad. Tarsus Sok.32/1
Ayhan Yılmaz (Başkan) 0 312 310 31 90
0 312 310 50 20
Bankaevleri Yenimahalle/Ankara
Büyük Başkent Gençlik Ve Spor Kulübü
0312 346 08 67
0312 345 52 34
İvedik Cad. No:274 Yenmimahalle/Ankara
Garip İnal (Başkan)
05337173823
Hakkari Sümbül Engelliler Spor Kulübü
0 438 211 80 78
0 438 211 80 78
Altay Cad.Belediye İş Hanı Kat.3 No.11
Naif Duman (Başkan) İş:
0 438 211 71 81
Hakkari
Ev :
0 438 211 39 53
Vadiler Kenti Aksaray Kapadokya
İstiklal Mah. Alparslan Türkeş Bulvarı
Engelliler Spor Kulübü Dernek:
No: 152 / 1 Aksaray
Mahmut Yılmaz (Başkan) Cep: 0533 653 12 21 Ev: 0382 2143407
0382 2143408
Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Antalya Büyükşehir Belediyesi Spor Klb.
0 242 248 02 03
0 242 243 01 94
Süleyman Arslan (Başkan) Cep :
0 535 238 94 37
0 242 243 65 42
Antalya
Hatay-Dörtyol Özürlüler Dayanışma
0 326 712 02 27
0 326 712 34 77
Çaylı Cad.Atatürk Parkı İçi (Ceza Evi Karşısı)
Yardımlaşma Derneği Spor Kulübü İş:
0 326 732 10 10
Dörtyol/Hatay
Perihan Peker (Başkan)
Diyarbakır Bedensel Engelliler Spr.Klb.
0 412 229 55 15
0 412 229 55 16
Kurt İsmail Paşa 2, Sok.Babaoğlu Apt. Zemin Kat
Pervin Aylin (Başkan) İş :
1 D No.1 Diyarbakır
Şanlıurfa Özürlüler Spor Kulübü
0 414 216 14 46
0 414 216 14 46
Sosyal Yrd. Ve Dayanışma Vakfı Altı Balıklıgöl
Kent Platosu Dergah Yanı G Blok Şanlıurfa
Serdar Yıldırım (Başkan) Cep: 0543 8442669 İş : 0 414 313 16 34
118
Konfederasyonlar
Trabzon Sancak Spor Kulübü
0 462 223 44 30
0 462 230 02 30
Trabzon
Klüb Başkanı: Zeki Sancak
Gaziantep Dolphin Gençlik Ve Spor Kulübü Baskan: 0 342 215 13 37
Enver Albas
Giresun Engelliler Spor Kulübü
0 462 230 83 83
Adres ; Kfatih Mahallesi Sancak Medya Plaza Şehit Hakan Özer
Sok.No.22-B
No ; 1/4 Kat ;2 Trabzon
Degirmiçem Mh. Özgürlük Cd. No:16 Sehitkamil/Gazıantep
0454 2121686
0454 2128517
Sema Küçük (Başkan)
Galatasaray Spor Kulübü
No:2 Giresun
0212 5742916
0212 6638247
Antalya Engelliler Spor Kulübü
0242 3213041
0242 3212387
Seval Yaşak (Başkan)
0532 3057605
Mersin Büyükşehir Beld. Spor Kulübü
0324 3294994
Yıldız Erdoğan (Başkan)
0536 4675625
Özhan Canaydın (Başkan)
Galatasaray Basketbol Şubesi
Florya /İstanbul
Konya Sakatlar İdman Yurdu Spor Kulübü
0 542 4853112
Siverek Engelliler Spor Kulübü
0414 5532538
100. Yıl Spor Kompleksi
Meltem/Antalya
0324 2375585
İhsaniye Mah.4932 Sk.
No:5/1 Mersin
0332 3208107
Erol Celep (Başkan)
Ferhuniye Mah.Belediye Petek
No:12 Selçuklu/ Konya
0414 5521237
İbrahim Kırbaş (Başkan)
Van Bedensel Engelliler Spor Kulübü
Hacı Siyam Mah.Menekşesok.
Hasan Çelebi Mah.27 Sk.
Sağlık Meslek Lisesi Alt Katısiverek/ Şanlıurfa
0432 2161510
0432 2166603
Gençlik Ve Spor İl Müd.
Yalova Orta. Özürlüler S.P.K
0226 8114352
0226 8114352
Süleyman Bey Mah.Belediye B Blokları
Alparslan Alkoç (Başkan)
0535 7454633
Kırklareli Engelliler S.P.K
0288 2142930
0288 2142930
Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü
Okan Ebiri (Başkan)
İskele Cad. No:26 Van
No: 156 Yalova
Erol Gökçe (Başkan)
Kırklareli
119
Özürlülere Hizmet Veren Kurum ve Kuruluşlar
İşitme Engelliler Spor Kulüpleri Adres, Telefon ve Faks Bilgileri
S
N
1
Kulüp Adı
Antalya B.Seh.Bel.Spor Klp
Adresı
2
Ankara Isitme Eng. Spor Klp
Necatibey Cad. 23/3 Ankara
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Adana Isitme Eng. Spor Klp
Aksaray Isitme Eng. Spor Klp
Afsin Isitme Eng. Spor Klp Afyon Isitme Eng. Spor Klp Amasya Isitme Eng. Spor Klp Aydin Isitme Eng. Spor Klp
Alasehir Isitme Eng. Spor Klp Anadolu Isitme Eng. Spor Klp
Baskent Isitme Eng. Spor Klp Batikent Isitme Eng. Spor Klp
Beyoglu Isitme Eng. Spor Klp Bursa Isitme Eng. Spor Klp
Balikesir Isitme Eng. Spor Klp
16
Bafra Isitme Eng. Spor Klp
Çinarli Mah. 1. Sok Üzelgin Apt. No:4/20 Adana
Adres Bilgisini Gönderiniz Atatürk Cad. Bld. Pasaji Zemin Kat Afsin-K.Maras
Dumlupinar Mah. Turan Emeksiz Cad. Modern Ishani Kat:1 No:8/45 Afyon
Kocacik Çarsisi Igneci Baba Sok. Tutukun Pasaji Kat:2 Amasya
Kurtulus Mah. 2022 Sok. No:52/D Aydin Merkez Bld Pasaji Dügün Salonu Alti Alasehir-Manisa
Osmanaga Mah.Tayyareci Sami Sok. Çamlidere Apt.8/1 Kadiköy-Istanbul
Korkut Reis Mah. Ikiz Sok.No:7/3 Sihhiye-Ankara
Adres Bilgisini Gönderiniz
Gazeteci Erol Dernek Sok.Dalyan Han 15/4 Beyoglu-Istanbul
Uluyol Ulu Cad. Ulu Çarşı Kat 2 No:164
Karaoglum Mah. Burç Sok.No:33 Balikesir
Tabakhane Mah.Haci Kabas Sok. Ekmekçi Apt. No:6/B Kat:1 Bafra-Samsun
17
Bahçelievler Isitme Eng. Sp. Klp
Marasal Fevzi Çakmak Cad. Incesu Sok.Gözen Ismerkezi Kat:2 Sirinevler-Ist.
18
Çorum Isitme Eng. Spor Klp
70.Yil Cumhuriyet Kültür Sitesi No:111 Çorum
19
20
21
Saraylar Mah. 497 Sok. No:14/1 Denizli
Ekinciler Cad. Osmanbey Apt. No:19 Kat:6 Ofis-Diyarbakir
Nazimbey Mah. Siremenli Cad. No:8 Melikgazi-Kayseri
23
Denizli Isitme Eng. Spor Klp
Diyarbakir Isitme Eng. Spor Klp
Erciyes Isitme Eng. Spor Klp
Eregli Isitme Eng. Spor Klp
Elazig Isitme Eng. Spor Klp
24
Erzurum Isitme Eng. Spor Klp
25
Elbistan Isitme Eng. Spor Klp
Eski Belediye Pasaji No:27 Elbistan-K.Maras
26
Eskisehir Engelliler Spor Kulübü
Visnelik Mah. Manolya Sok. No:2/C Eskisehir
27
Eskisehir Isitme Eng. Spor Klp Haci Ali Bey Mah.Ferahiye Sok. No:35/A Eskisehir
28
Edirne Isitme Eng. Spor Klp
Talatpasa Asfalti Adi 2 Pasaji Site No:85 Edirne
29
Belediye Hizmet Binasi Kat:5 Erzincan
31
Erzincan Isitme Eng. Spor Klp
Eregli Isitme Eng. Spor Klp
Gaziantep Isitme Eng. Spor Klp
32
Gölcük Isitme Eng. Spor Klp
33
Hatay Isitme Eng. Spor Klp
Hakkari Sümbül Isitme Eng. S.K.
Kanatli Mah. Fevzi Pasa Cad. Koracak Apt. Hatay
22
30
34
Selçuklu Mah. Konutlar Sok. 90 Isyeri No:154 Eregli-Konya
Tel-Faks
0242 243 69 92
0312 230 25 61
230 32 92
0322 363 35 98
0 382 213 40 20
0344 511 49 64
0272 213 18 83
0358 212 55 35
0256 213 59 98
0236 653 13 35
0216 346 63 04
345 84 81
0312 229 34 72
Tel Gönderiniz
0212 249 85 94
0224 271 47 12
0266 239 44 08
0362 543 64 62
543 75 16
0212 639 25 70
653 67 08
0364 225 36 80
0 258 261 84 10
211 58 55
0412 228 81 61
0352 232 70 71
222 94 79
0372 322 16 45
0424 238 86 13
0442 213 03 03
233 00 37
0344 413 69 93
0222 224 18 14
0222 221 37 11
0284 212 67 50
0446 214 22 60
0332 713 59 59
Dügmeci Mah. Çamurcu Sok. Kaleoglu Apt. Kat:1 Dai:2 No:7 Sahinbey-G.Antep
0342 230 26 37
Adres Bilgisini Gönderiniz 0262 412 05 8
0326 221 34 57
221 34 78
0438 211 80 78
Fevzi Çakmak Cad. Atatürk Stadi Antalya
Müftü Mah. Abdi Ipekçi Sok. No:14 Eregli-Zonguldak
Nailbey Mah. Yesildere Sok. No:28 Kat:3 Elazig
Altay Cad. Yeni Belediye Ishani Kat:3 No:5 Hakkari
120
Ahi Evran Mah. 737 Sok. Özen Apt. No:2/4 Kirsehir
0212 415 00 72
633 05 38
0232 244 75 74
231 79 14
0246 223 45 80
0326 613 49 17
0216 306 66 40
0262 324 26 00
0232 369 80 57
0332 353 35 33
0318 224 41 40
0352 330 53 79
0474 223 56 42
212 36 99
0344 225 23 93
221 79 10
0274 223 36 25
224 00 78
0386 212 38 78
Hoca Ömer Mah. Yahya Kemal Cad. No:20 Adiyaman
0416 214 01 91
Kirisçi Mah. Meshepler Ishani Kat:3 No:36 Karaman
0338 212 54 45
0358 212 69 84
218 76 12
0324 238 25 76
35
Ist.Aksaray Isitme Eng. Spor Klp
Haseki Cad. Açikgöz Sok.No:31 Fatih-Istanbul
36
Izmir Isitme Eng. Spor Klp
177 Sok. Ergüner Apt. Hatay Izmir
37
Isparta Isitme Eng. Spor Klp
Hali Sarayi E Blok No:28 Isparta
38
Iskenderun Isitme Eng. Spor Klp
Savas Mah. Belediye Ishani Asma Kat No:177 Iskenderun
39
Ist.Kartal Isitme Eng. Spor Klp
Spor Cad. Kartal Stadyum Dükkanlari No:2 Kartal-Istanbul
40
Kocaeli Isitme Eng. Spor Klp
Tepecik Mah. Mektep Sok. Belgin Apt. No:3/3 Kocaeli
41
Karsiyaka Isitme Eng. Spor Klp
1711 Sok. No:20/A Karsiyaka Izmir
42
Konya Isitme Eng. Spor Klp
Atatürk Cad. Sirin Hanim Sok. No:7/4 Meram-Konya
43
Kirikkale Isitme Eng. Spor Klp
Yenidogan Mah. Osman Tiryaki Cad. No:31 Kirikkale
44
Kayseri Isitme Eng. Spor Klp
Kars Isitme Eng. Spor Klp
K.Maras Isitme Eng. Spor Klp
Kütahya Isitme Eng. Spor Klp
Kirsehir Isitme Eng. Spor Klp
Kayalik Isitme Eng. Spor Klp
Karaman Isitme Eng. Spor Klp
Amasya Lokman Hekim I.E.Okl.
Mersin Isitme Eng. Spor Klp
Malatya Isitme Emg.Spor Klp
Manisa Isitme Fng.Spor Klp.
Nigde Isitme Eng.Spor Klp.
Nazilli Isitme Eng.Spor.Klp.
Nevsehir Isitme Eng.Spor Klp.
Nilüfer Isitme Eng.Spor Klp.
Osmaniye Isitme Eng.Spor Klp.
Ortaca Isitme Eng. Spor Klp
Rize Isitme Eng. Spor Klp
Sakarya Isitme Eng. Spor Klp
Özköseler Ishani No:6 Melikgazi-Kayseri
Sivas Isitme Eng. Spor Klp
Sincan Isitme Eng. Spor Klp
19 Mayis Isitme Eng. Spor Klp
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
Kazim Karabekir Cad. Zemin Is Hani Kat:1 No:115 Eskigaraj-Kars
Hayrullah Mah. Malik Ejder Cad. Kirisçi Apt. No:2/A K.Maras
Menderes Cad. No:24 Kütahya
Amasya Lokman Hekim Ilk Ögretim Okulu Amasya
Cami Serif Mah. Cemal Pasa Cad. Antebelli Ishani Kat:5/54 Mersin
Belediye Arkasi Saray Mah.Kavuçukoglu Sk.No:19 Malatya
5 Subat Spor Kompileksi Yani N0:77 Nigde
0422 324 68 76
0236 238 14 33
238 04 74
0388 232 71 15
Aydogdu Mah. Türkocagi Cd. 12771 Nazilli Aydin
0256 315 52 65
Sebze Hali Üstü N0:13 Kat 1 Nevsehir
Karaman Mah Katar Sk.N0:10 Bursa
Belediye Ishani Kat:1 Ortaca Mugla
0384 213 62 28
0224 247 24 16
246 65 30
0328 812 48 84
812 89 38
0252 282 32 90
Belediye Binasi 4. Blok Kat:3 No:202 Rize
0464 214 03 19
Tigcilar Mah. Dönergeçit Sok. No:23 Göktas Apt. Sakarya
0264 281 17 36
Eski Kale Mah. 7. Sok. Tarkanlar Sitesi Alti Sivas
0346 225 73 83
Tandogan Mah. Metin Zülfi Özçelik Park Yani Sincan Ankara
0312 269 71 81
271 28 07
0362 435 12 84
Yarhasanlar Mah. Erdem Sk.N0:15 Manisa
Ulugazi Mah. Bagdat Cad.Adigüzel Sok. No:8/A Samsun
121
Merkez Cad. Orkide Sok. Arikli Ismerkezi No:9 Sefaköy Istanbul
0212 579 30 43
Caminur Mah. 804. Sok. No:3/E Tarsus Mersin
0324 614 02 40
Gazipasa Mah. Filiz Sok. Kefeli Apt. Kat:4 Trabzon
0462 322 47 25
G.O.P.Bulvar Tokat Ishani Kat 4 Tokat
0356 213 02 51
Bozkurt Mah. Kuzu Sok.No:14 Usak
0276 223 06 65
Dede Osman Mah. Ara Cad.56/B Sanliurfa
72
Ist.Sefaköy Isitme Eng. Spor Klp
Tarsus Isitme Eng. Spor Klp
Trabzon Isitme Eng. Spor Klp
Tokat Isitme Eng. Spor Klp
Usak Isitme Eng. Spor Klp
Urfa Isitme Eng. Spor Klp
Üsküdar Isitme Eng. Spor Klp
73
Van Isitme Eng. Spor Klp
74
Istanbul Yildiz Isitme Eng. Spor Klp
Cihanmuna Mh.Selamlik Cd. N0: 2 Besiktas Istanbul
75
Orta Baglar Mh. Engin Sk. 36/A Pk.16310 Yildirim Bursa
Gökalp Mah. 54/4 Z.Burnu Istanbul
Mithatpasa Mah. Semsi Denizer Sok. No:16 Kat:2 Zonguldak
0372 251 38 70
A.Pazarci Mah.1053 Sok.No:6 Manavgat Antalya
0242 742 71 41
Yelkovan Is Merkezi Kat: 2 No: 134 Eskisehir
0222 234 11 46
82
Agri Isitme Eng. Spor Klp
83
85
Seyhan Isitme Eng. Spor Klp
Iller Bankasi Isitme Eng. Sp. Klp
K.Zafertepe Isitme Eng. Sp Klp
86
Mus Isitme Eng. Spor Klp
87
T.Karsiyaka Isitme Eng. Sp Klp
Tel Gönderiniz
81
Yildirim Isitme Eng. Spor Klp
Zeytinburnu Isitme Eng. Spor Klp
Zonguldak Isitme Eng. Spor Klp
Manavgat Isitme Eng. Spor Klp
Içad Spor Kulübü (Eskisehir)
Artvin Isitme Eng. Spor Klp
Yüregir Isitme Eng. Spor Klp
0414 216 94 40
0216 342 74 98
310 66 50
0432 216 68 98
216 66 03
0212 327 71 51
236 46 76
0224 369 27 37
0212 415 00 72
66
67
68
69
70
71
76
77
78
79
80
84
Gülfem Hatun Mah. Gülfem Sok 19/1 Seda Apt. Üsküdar Istanbul
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
Tel Gönderiniz
122
Özürlülere Hizmet Veren Kurum ve Kuruluşlar
Görme Engelliler Spor Kulüpleri Adres, Telefon ve Faks Bilgileri
Kulüp Adı
Adres
Mehmet Tunç Gap Görmeyenler Dernegı Spor Cumhuriyet Mah. Kerkisin Yolu Üzeri No: 42 Adıyaman
Klübü Adıyaman
Ömer Sadik Alafatan
Haci Ilyas Mah. Örgücü Sok. Nur. Apt. Kat:1 Daire: 1 Amasya
Altınokta Gençlık Ve Spor Klübü Amasya
Göhhan Ince
Örnek Mah. Faik Suat Cad. 4. Sok. No: 2 Telsizler - Ankara
Gören Eller Spor Klübü
Orhan Tanrıkulu
Baskent Görme Engellıler Spor Klübü(Bages) Anafartalar Cad. Altan Sok. 1/3 Ulus - Ankara
Ali Ferhan
Hükümet Cad. Hükümet Han No: 8/38 Ulus - Ankara
Ages Spor Klübü
Bülent Oduncu
G.M.K . Bulvari Denizer Is Merkezi 52/18 Maltepe - Ankara
Altınokta Spor Klübü
Erol Sayıdan
Ziya Gökalp Cad. No: 11 Ssk Ishani A 1 Blok 7 Kat No: 411
Gören Kalpler Spor Klübü
Kizilay - Ankara
Yusuf Sayıdan
Ziya Gökalp Cad. Ssk Ishani 4. Büro Kati No: 11 Kizilay
Baskent Uygar Görme Engellıler Spor Klübü
- Ankara
Ayhan Abdıl
Ziya Gökalp Cad. Ssk Ishani 5. Büro Kati No: 11/ 520 Kizilay
Aktıf Gençler Spor Klübü
- Ankara
Bekir Karpuz
Istasyon Mah. Ayas Cad. No: 14/1 Sincan Ankara
Sıncan Görbır Spor Klübü
Bahadir Bartu
Kara Kuvvetleri Komutanligi Türk Silahli Kuvvetler RehabiliKaragücü Spor Klübü
tasyon Ve Bakim Merkezi Bsk. Bilkent - Ankara
Kemal Parlak
Görme Engellıler Gençlık Ve Spor Klübü -Antalya Sanayi Mah. 640. Sok. Eratik Apt. No: 5 Antalya
Salih Mehmet Arslan
Balıkesır Görme Engellıler Spor Klübü - Balıkesır Hükümet Karsisi Köklü Is Hani Kat 4 No: 62/1 Balıkesır
Abdülhamit Akarca
Altı Nokta Görme Engellıler Spor Klübü- Bıngöl Eski Belediye Hizmet Binasi Kat: 2 No: 45 Bıngöl
Kenan Sengeldı
Molla Arap Mah. Esrefliler Cad. No: 47 Yildirim Beyazit
Bursa Altı Nokta Görme Eng. Spor Klübü
- Bursa
Hasan Duman
Osman Gazi Belediyesi Ankara Yolu Elmas Bahçeler Kültür
Bursa Görme Özürlüler Spor Klübü
Merkezi Kat:1 Osmangazi - Bursa
Hüsamettın Kul
Uygar Görme Eng. Gençlık Spor Klübü- Bursa Kurtoglu Mah. Degirmen Sok. Yildirim - Bursa
Yunus Aydın
Inönü Cad. Namik Kemal Mah. Sahin Sok. No: 2-B OsmanBursa Uludag Eng. Spor Klübü
gazi - Bursa
Yunus Aydın
Inönü Cad. Namik Kemal Mah. Sahin Sok. No: 2 Osmangazi
Görel Eng. Spor Klübü
- Bursa
Vijdan Tosun
Çanakkale Belediyesi Çanakkale
Çanakkale Eng. Spor Klübü (Çesk)
Mehmet Emin Baran
Kurtismailpasa 2. Sok. Babaoglu Apt. No: 2 Yenisehir
Dıyarbakır Görme Engellıler Spor Klübü
- Dıyarbakır
Suat Kadan
Eskısehır Görsem Görme Engelliler Spor Kulübü Istiklal Mah. Porsuk Bulv . No: 69/2 Eskısehır
Israfil Bayrakçı
Cumhuriyet Cad. 3. Vakif Ishani Kat: 1 No: 8 Erzurum
Erzurum Görme Eng. Spor Klübü
Gazıantep Gören Kalpler Spor Klübü
Çukur Mah. Mütercimasim Cad. 28/8 Sehitkamil - Gazıantep
Atatürk Bulvari Ikiz Apt. B Blok No: 84/3 Sahinbey
Mıthat Eng. Spor Klübü Gazıantep
- Gazıantep
Ali Çavdar
Osmanaga Mah. Kirtasiyeci Sok. No: 32/3 Kadiköy - Istanbul
Görmeyenler Gençlık Spor Klübü ( İsgör )
Ahmet Ünüvar
Taksim Feridiye Cad. No: 21 Kat: 2 Beyoglu - Istanbul
Istanbul Görme Eng. Spor Klübü Emin Sahın
Resit Pasa Mah. Mazhar Pasa Sok. No: 21 Sariyer - Istanbul
Avrasya Görme Eng. Spor Klübü Salman Yıldırım Fatıh Sultan Mehmet Görme Eng. Spor Klübü Dolayoba Veli Baba Mah. Yakacik Cad. Findik Sok. No: 6
- Istanbul
Pendik - Istanbul
123
Telefon
Faks
(0416) 214 59 53 214 26 64
214 59 58
(0358) 213 11 78
213 11 78
(0312) 317 06 00
316 82 22
(0312) 311 31 32
(312) 311 31 32
(0312) 311 41 80
356 15 67
(0312) 229 62 75
229 53 75
(0312) 432 18 83
430 10 83
(0312) 432 32 01
432 32 62
(0312) 488 10 15
(0312) 276 88 55-272 62 40
232 07 25231 34 13
(0312) 291 20 40-291 14 49
291 10 49
(0242) 346 27 10
346 27 10
(0266) 243 12 60
243 98 84
(0426) 213 89 59
214 19 79
(0224) 326 81 61
326 81 61
(0224) 256 52 22
(0224) 326 23 44
328 88 40
(0224) 255 76 86
223 45 14
360 70 28
223 45 14
360 70 28
(0224) 255 76 86
(0286) 217 10 79/109
214 04 89
214 13 35
0412) 228 55 30
228 32 87
(0222)231 03 76
220 59 88
(0442) 234 69 93
234 19 62
(0342) 220 99 60
230 04 47
(0342) 231 19 17
231 27 49
(0216) 345 35 25
337 26 73
(0212) 253 47 30
(0212) 272 13 73
253 47 30
211 51 31
(0216) 307 69 27
627 03 44
Mehmet Aktas
Izmır Görme Eng. Spor Klübü
Saffet Yahsı
Egegörme Eng. Spor Klübü (Eges)
Erdal Kambur
Kahramanmaras Eng. Spor Klübü
Enver Namlı
Kahramanmaras Lısesı Spor Klübü
Himmet Ekıcı
Kayserı Görme Eng. Spor Klübü
Murat Yılmaz
Ercıyes Görme Eng. Spor Klübü
Ahmet Eksı
Kocaelı Körler Spor Klübü
H. Bayram Sahın
Cengiz Sahın
Selçuklu Görme Eng. Spor Klübü
Malatya Görme Eng. Spor Klübü
Mehmet Göktas
Manısa Görme Eng. Spor Klübü
Ali Öztürk
Ordu Görme Eng. Spor Klübü
Ümit Bozdogan
Osmanıye Görme Eng. Spor Klübü (Oges)
Veysel Köroglu
Samsun Altınokta Görme Eng. Spor Klübü
Sefa Gülbıl
Sıvas Görme Eng. Spor Klübü
Refik Temız
Elazıg Görme Eng. Spor Okulu
Semsettin Sahın
Martı Eng. Spor Klübü
441. Sok. No: 17 Konak - Izmır
(0232) 364 27 82
446 56 06
Esrefpasa Cad. No: 31 Daire 2 Ikiçesmelik - Izmır
(0232) 446 37 90
446 37 90
Kapali Yüzme Havuzu Kahramanmaras
(0344) 223 49 16
223 06 07
Kahramanmaras Lisesi Kahramanmaras
(0344) 215 55 31
324 81 82
215 51 08
(0352) 320 77 55
330 33 66
(0312) 413 62 66
413 62 02
Tepecik Mah. Demiryolu Cad. Dogu Blok Belediye Ishani
Kat 5 Kocaelı
(0262) 322 94 39
321 35 00
Ferit Pasa Cad. 42040 Konya
(0332) 241 04 42
241 04 42
Güllük Mah. Otel Sok. Onurhan Is Merkezi Kat 2 No: 13
Güvenönü - Kayserı
Turgut Temelli Cad. Emeksiz Devami Aksoganoglu Apt. Kat.2 (0422) 325 52 99
No:6 Malatya
Utku Mah. Yavuz Sok. No: 4/8 Utkan Apt. Manısa
(0236) 239 67 87
235 00 77
Yeni Mah. 4. Sok. No: 25 Enginyurt Is Merkezikat : 4 406
Ordu
Ali Beyli Mah. Bekir Evirgen Sok. Fatih Ishani Kat2 No: 10
Osmanıye
(0452) 223 14 87
223 14 87
(0328) 812 35 52
812 35 52
Hürriyet Mah. Refahiye Sok. No: 15/C Samsun
(0362) 231 48 00
231 48 00
Atatürk Cad. Baturay Apt. Kat: 3 Sıvas
(0346) 225 15 19
225 15 19
Nailbey Mah. Vali Fahribey Cad. 22 Ler Ishani Kat: 12 No:
67 Elazıg
(0424) 238 57 46
238 57 46
Sinanpasa Mah. 21. Sok. No: 32 Yüregir - Adana
(0322) 321 86 80
323 48 80
124
VAKIFLAR
Adı
Türkiye Can Çocuklar Eğitim Koruma ve Yaşam
Vakfı
Altınokta Körlere Hizmet Vakfı
Bedensel Engellileri Güçlendirme Vakfı
Belediyeler Planlama Hizmetleri Vakfı
Körlere Işık Vakfı
Turizm Geliştirme Vakfı
Türkiye Böbrek Nakli Ve Diyaliz Hastalarına
Hizmet Vakfı
Türkiye Körler Vakfı
Türkiye Sakatları Koruma Vakfı
Türkiye Trafik Kazaları Yardım Vakfı
Eğitilebilirler Eğitim Ve Rehabilitasyon Vakfı
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve Koruma
Vakfı
Türkiye Güçsüzler Ve Kimsesizlere Yardım Vakfı
Türkiye Özürlüler Eğitim Ve Dayanışma Vakfı
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve Koruma
Vakfı
Çanakkale Spastik Özürlü Çocuklar Eğitim Vakfı
İşitme Özürlü Çocukları Eğitim Ve Araştırma Vakfı
Sevgi Zihinsel Yetersiz Çocukları Araştırma,
Eğitme Ve Kazandırma Vakfı
Altı Nokta Körler Vakfı
Anne Ve Çocuk Eğitim Vakfı
Dost Yaşam Down Sendromu Vakfı
Tel
322 341 48 48 3 HAT
312 363 77 45
312 428 26 84
Fax
Adres
Yeşiltepe Mah. 158 Sokak NO: 1 SOFULU
312 362 20 91 Erzurum Mah. Geçim Sok. No:21 Kurtuluş
Kızılırmak Cad. No:13/4 Bakanlıklar
Meşrutiyet Cad. No:46/3
Güvenlik Cad. 56/7aşağı Ayrancı
Dikmen Cad. No:148/2 Dikmen
İlçe
İl
Adana
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
312 419 52 16 Atatürk Bulvarı No:115/19 06650 Bakanlıklar
Çankaya
Ankara
312 230 73 11
312 433 29 75
İzmir Cad. Fevzi Çakmak Sok. No:14/3 Demirtepe
Sakarya Cad. Ssk İşhanı B1 Blok K:5 No:235 Kızılay
Trafik Hastasnesi Balgat
Yenimahalle Belediyesi Binası Zemin Kat
Çankaya
Çankaya
Çankaya
Yenimahalle
Ankara
Ankara
Ankara
Ankara
312 484 24 70 312 484 08 58 Vilayetler Evi Karşısı Gülermak Fab. Yanı Pk:29
Gölbaşı
Ankara
Fatih Cad. Tepebaşı Durağı
312 358 65 45 312 360 97 48 Fatih Cad. Güçsüzler Yurdu Bahçesi İçi
Kavağı Mah. 1568 Sok. Türbeli Mezarlık
242 322 16 56 242 312 28 09 Meydan
Karşısı
Kemalpaşa Mah. Matbaa Sok. Küçük İşhanı No:5/2
222 335 71 05 222 335 03 57 Anadolu Üniversitesi
Keçiören
Keçiören
Ankara
Ankara
Antalya
Çanakkale
Eskişehir
222 230 75 38 222 221 76 83 Deliklitaş Mah. Deliklitaş Cad. No:52
Eskişehir
312 230 14 83
312 433 29 75
212 277 62 28 212 323 21 54 Maslak Cad.No:69 Reşit Paşa 80850 Emirgan
Cumhuriyet Cad. No:18/4 Elmadağ
212 210 21 51 Halil Rıfat Paşa Mah. Erdemli Sk. No.:26 Okmeydanı Şişli
Salih Ermez Cad. Mola Sok. No: 6, Gözcübaba Todev Türkiye Otistiklere Destek Ve Eğitim Vakfı 216 565 45 35 216 565 45 46 Ressam
Türbesi Yanı Göztepe
Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı Başkanlığı (Tegv) Baba Nakkaş Sok. No:8 Nakkaştepe
Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı
216 326 68 49 216 340 40 63 Kardeş Sok. No:29/4 81020 Acıbadem
Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Vakfı
Adnan Kahveci Bulvarı 70.Yıl Ftr Mer. A Blok
Bakırköy
İzev İstanbul Zihinsel Engelliler İçin Eğitim Ve
212
273
23
41
212
347
02
26
Otim
Yolu
Ihlamur
Cad.
A-Blk
No:93
Beşiktaş
Dayanışma Vakfı
Körkadı
Sok.
Güzel
Konutlar
Sit.
A
Blok
D:3-4
Ulus
Türk Aile Sağlığı Ve Planlaması Vakfı
Beşiktaş
Etiler
Özürlüler Vakfı
212 243 74 11 İstiklal Cad.Ankara Han No:99 Kat:5
Beyoğlu
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Vakfı
212 511 77 93 212 511 77 80 Zindankapı Değirmen Sok. No:15 Kat:1 İto Yanı
Eminönü
Anne Ve Bebek Sağlığı Vakfı
Itri Dede Sok. No:39/8 Kızıltoprak
Kadıköy
Çocuk Vakfı
Halaskargazi Cad. Zafer Sok. No:17
Şişli
Fiziksel Engelliler Vakfı
212 234 09 41 212 234 09 71 Perihan Sok. No:128
Şişli
Ruh Hastalıklarını Readaptasyon Derneği
Şakayık Sok. Sülün Apt. No:41/3
Şişli
Turizm Ve Seyahat Acentaları Vakfı
Haberler Sok.No:15 Gazeteciler Sitesi
Şişli
Spastik İle Muhtaç Çocuklar Kültür, Sanat, Spor Ve 28.
Sok.
Toplu
İşhanı
No:53/20
Sümer
34760
Zeytinburnu
Sosyal Yardımlaşma Derneği
İçev İşitme Engelli Çocukları Eğitim Vakfı
212 279 95 73 Gültepe Talatpaşa Cad. 212-214 Kat: 2
Kağıthane
Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme Ve Koruma 216 412 63 80 216 412 63 82 Çakmak Mah. Neyzen Teyfik Sok. No:18
Ümraniye
Vakfı İstanbul Şubesi
Türkiye Engelliler Vakfı
Orhantepe Mah. Cumhuriyet Cad. No:17
Maltepe
Şair Eşref Bulvarı Karaahmetoğlu İş Merkezi
Çocuk Sağlığını Koruma Vakfı
No:21/117 Çankaya
Sevgi Zihinsel Engelliler Yardım Ve Dayanışma 232 368 66 84 232 435 14 28 1879/1 Sok. No:13
Karşıyaka
Vakfı
Spastik Felçlileri Koruma Ve Güçlendirme Vakfı Demirci Efe Sok. No:132 35350
Balçova
Konya Ortopedi Vakfı
332 350 32 32 332 350 26 58 İstanbul Cad. Mavi Saray Tıp Merkezi No:205
Malatya Zihinsel Özürlü Çocukları Koruma Ve
Ali Kuşcu Eğt. Uyg. Okulu İş Eğt.Mrkz.Zafer Mah.13. Yetiştirme Vakfı
Sk.Fatih Lisesi Arkası
125
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İzmir
İzmir
İzmir
Konya
Malatya
BAKILAN ÖZÜRLÜ
SAYISI
Özel Şevkat Özürlü Bakım
Merkezi
Zihinsel
7+
84
64
Karma
Pamukkale
Kasabası, Pamuk
Mh. 121 Sk. No.5
2582722378
İSTANBUL
Özel Çınar Bakım Merkezi
Bedensel ve
Zihinsel
13+
38
31
Karma
Kayışdağı
Mah. Uslu Cd.
Menekşecik Sk.
No:4 Kadıköy
2164715013
KÜTAHYA
Özel Öz-İlgi Özürlü Bakım
Merkezi
Bedensel ve
Zihinsel
13+
75
68
Karma
19+Erk.Bd.
19+Kr.Zih.
Yoncalı Kaplıcaları
Kütahya
2742494740
BALIKESİR
Ali Osman Demirtaş
Özürlü Bakım Kerkezi
Zihinsel
7-12,
1318,
19+
65
24
Karma
Aziziye Köyü,
Susurluk
2668715281-82
ANTALYA
Özel Oluşum İkinci Bahar
Bakım Merkezi
Zihinsel ve
Bedensel
19+
70
19
Karma
Çağlayan Mah.
Fener Cad. No:44
Antalya
2423231616
ORDU
Özel Miray Bakım Merkezi
Zihinsel
7-12,
1318,
19+
85
0
Karma
Yüceler Köyü Sazlık Mevki No:12
Ünye/ORDU
4523463680
NEVŞEHİR
Özel Poyraz Özürlü ve
Bakım Merkezi
Zihinsel ve
Bedensel
Karma
Göreme Cad.
Karlık Mevki No
: 58/3 Uçhisar
Kasabası / NEVŞEHİR
0384-219-2636
13+
102
126
ADRESİ
TELEFON
KAPASİTE
DENİZLİ
CİNSİYET
DURUMU
ÖZÜR
GURUBU
İLİ
MERKEZİN ADI
YAŞ GURUBU
ÖZEL BAKIM MERKEZLERİ LİSTESİ
Müdürlüğümüzde faaliyete başlattığımız
kütüphanemizde öğrenciler hem araştırma yapıyor,
hem internete giriyor hem de ücretsiz ödev çıktısı
alabiliyorlar.
Açılışımızda sahneye çıkan Fatma Süslügil İÖO Özel
Eğitim Sınıfı öğrencileri davetlileri büyülemişti.
RAM tanıtımı, engellilerin hakları gibi görüntülerin yer aldığı sinevizyon gösterilerimiz her akşam
merkezimizin ön cephesinde devam etmekte olup sokaktan geçenlerin bilinçlenmesine katkı sağlamaktadır.
127
Merkezimize gelen öğrencilerin ruhuna daha uygun olacağı düşüncesiyle, çizgi film kahramanlarına
boyattığımız koridorumuz öğrencilerin adaptasyonunu hızlandırıyor.
Müdürlüğümüzdeki oyun odamız hem merkezimize teste gelenlerin hem de ilçemizdeki özel eğitim sınıfı
öğrencilerinin kullanımına açıktır.
128
Merkezimizdeki psikolojik danışmanlarımız hem öğrencilerimizin eğitsel tanılamalarını yapıyor
hem de velilerimizi, çocuklarına yaklaşım konusunda aydınlatıyorlar.
Özel eğitime muhtaç çocukların eğitim sistemimiz içerisindeki konumları ve onların eğitim
süreçleriyle alakalı olarak okul müdürlerine ve
sınıf öğretmenlerine yönelik seminerlerimiz tüm
okullarımızda devam etmektedir.
Engelli ailelerine yönelik olarak Halk Eğitimi Merkezinde, Zeytinburnu Belediyesinde ve merkezimizde
zaman zaman seminer faaliyetlerimiz olmaktadır.
129
İlçemizdeki özel eğitim sınıflarını ziyaretlerimiz devam etmekte olup, ziyaretlerde hediye edilen
oyuncaklarla öğrencilerimiz sevindiriliyor.
Özel eğitim sınıfları ve otistik sınıfları öğrencileriyle gerçekleştirdiğimiz Darıca Hayvanat Bahçesi gezisinde
öğrencilerimiz gönüllerince eğlenme imkanı buldular.
130
Özel eğitim sınıfları ve otistik sınıfları öğrencileriyle aylık periyotlarla düzenlediğimiz Kiddy Land eğlence
turunda öğrencilerimiz gönüllerinin arzu ettiği oyuncaklara binme imkanını bularak
neşeli dakikalar geçiriyorlar.
Engellilik ve eğitim konusunda düzenlediğimiz radyo programlarıyla
tüm Marmara bölgesine seslenme imkanı bulduk.
131
3 Aralık Dünya Özürlüler Gününde gerçekleştirdiğimiz yürüyüşte engellilerin hakları ve engellilik bilinci konulu
broşürleri vatandaşlarımıza ve esnafa dağıtarak dikkatleri yaşanılan sıkıntılar üzerine çekmeye çalıştık.
Özel eğitime muhtaç
çocuklar konusunda
doğru kaynaklarla
bilgilenmenin olması
için hazırladığımız
broşür ve kitaplarımızı
öğretmen ve velilerimize ücretsiz şekilde
ulaştırıyoruz.
Engelliliğe
dikkati çeken
çalışmalarımız
basınımızın da
dikkatinden
kaçmıyor.
132
Merkezimize gelen tüm öğrencilerimize oyuncak
hediye edilmektedir.
Merkezimizi de ziyaret eden İl Milli Eğitim Özel
Eğitim Hizmetleri Şube Müdürü Sn. Halis KURALAY
görme engeline rağmen başarılı olmanın somut bir
örneğini teşkil ediyor.
Kasım 2007’de Kuşadası’ndaki seminerde görüştüğümüz Dr. Hale BACAKOĞLU MEB Özel Eğitim
Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğündeki Daire Başkanlığı göreviyle azmin engelleri
aşabildiğinin başka bir ispatı…
133
YARARLANILABİLECEK İNTERNET SİTELERİ
www.engellilergazetesi.com
www.ozurlulergazetesi.com
www.akulusandalye.org.tr
www.tsd.org.tr
www.yasadikca.com
www.engelliler.biz
www.engelliler.net
www.engellininsayfasi.com
www.engellibirdunya.com
www.engellikariyer.net
www.alomaliye.com
www.ozida.gov.tr
www.shcek.gov.tr
www.vgm.gov.tr
www.ibb.gov.tr
orgm.meb.gov.tr
www.engelliler.biz
www.ekonomist.com.tr
www.iskur.gov.tr
www.alomaliye.com
134

engelli hakları

Transkript

Benzer belgeler

Sektör Toplantıları Neticesinde Başbakan ve Ekonomi Koordinasyon

Mahmut Tolga YALGIN

Niyazi Serkan KILIÇ: 1981 İstanbul doğumludur.1996 yılında

Kullanım Kılavuzu

YRD. DOÇ. DR. MURAT DOKUR, PSİKİYATR