glaskow koma skalası

GLASKOW KOMA
SKALASI
HAZIRLAYAN: NURTEN ŞİŞMAN
TANIM
Glaskow koma skalası genel olarak
kişinin nörolojik değerlendirmesini
yapmak için geliştirilmiş bir kriterdir.
Hastanın şuur seviyesinin derecesi
belirlenir
 Geniş
bir yelpazeyi kapsayan pek çok
sistemik ve intrakraniyal sorun bilinç
düzeyinde bozulmaya neden olabilir.
 Hastanın
durumdaki kötüleşme ve
iyileşmenin saptanabilmesi için tam bir
değerlendirme ve kayıt şarttır.
koma skalası orderda belirtilen ve
gerekli görülen zamanlarda yapılır.
 Glaskow

Glaskow koma skalası 3 reaksiyonun
sonucuna göre değerlendirilir.
SÖZEL ( VERBAL ) YANIT
MOTOR YANIT
GÖZ AÇMA

Kişinin verdiği en iyi cevaptan en kötü
cevaba göre toplam 15 puan üzerinden
hesaplanır.
Toplam skor değeri belirlenir.
GKS skoru:(3-15)





15 ise
13 – 14 ise
8 – 13 ise
3 – 8 ise
3 ise
oryante ,
konfüze ,
stupor ,
perikoma ,
koma olarak tanımlanır.
SÖZEL( VERBAL ) YANIT
Oryante :Hasta kim olduğunu, hangi
zamanda olduğunu ve nerede olduğunun
farkındadır yani hastanın kişi yer ve zaman
oryantasyonu vardır hasta uyanıktır. (5puan)
Konfüze:Hasta kişi yer ve zaman
kavramlarından birinin bile farkında değilse
konfüdür. Hasta uykuludur bırakıldığı zaman
çabuk uyur.
(4 puan)
SÖZEL( VERBAL ) YANIT
Anlamsız
Kelimeler
: Hasta
uyuyordur
Anlamsız
Kelimeler
: Hasta
uyuyordur
uyarıldığında
kelimeler
söyler.söyler.
(3puan)
uyarıldığındaanlamsız
anlamsız
kelimeler
(3puan)
Anlamsız Sesler : Hasta uyuyordur.
Uyarıldığında anlamsız ve anlaşılmaz sesler
çıkartır.(2puan)
Anlamsız
Sesler : Hasta uyuyordur. Uyarıldığında
anlamsız ve anlaşılmaz sesler çıkartır.(2puan)
Cevap Yok: Hastada hiçbir tepki yoktur.
(1puan)
NOT:
 Hastanın sözel cevabı değerlendirilirken entübe
olması veya trakeostomisi olması durumu
belirtilmeli.(E/T)
 Hastanın afazisi veya disfazisi varsa dikkate
alınmalı ve belirtilmelidir.
MOTOR YANIT
Emirlere Uyar: Hasta söylenen her şeyi yapar.
(6 puan)
Ağrıya Lokalize: Hasta ağrıyan yerin farkındadır
ağrıya tepki gösterir. Ağrıyı lokalize eder. (5puan)
Fleksiyon ile geri çekme Hastanın neresine
uyaran verilirse verilsin yerini tam fark edemez ve
ani tepki gösterir.
(4 puan)
DEKORTİKAL RİJİTİDE
Ağrılı uyarana anormal fleksiyon : Ağrılı
uyaranlara kollar avuçlar bacaklar ayaklar içe dönük
şekilde cevap verir. Ağrılı uyaran yeri
anlamaz.(3puan)
DESEREBRASYON RİJİTİDESİ
Ağrılı uyarana anormal extansiyon:
Ağrılı uyaranlar verildiğinde kollar avuçlar ayaklar
dışa döner dişler kenetlenebilir, extremiteler
extansör kaslarında tonüs oluşmuştur ve beyin
ölümü için sınırda demektir.(2 puan)
Cevap Yok: hastada hiçbir tepki yoktur (1puan)
NOT:

En güvenilir ağrılı uyarı supra-orbital
çentiğe baş parmakla bastırılarak yapılır.
 Omuz,meme
ucu sternum gibi periferik
bölgelere yapılan ağrılı uyaranda spinal
cevap alınabildiği için güvenilir değildir.
GÖZ AÇMA
Spontan Olarak: Hasta ile normal iletişim
kurulur ,gözler açıktır.(4puan)
Sesli Uyarana: Hastanın gözleri kapalıdır, sesli
uyarıldığında cevap verir. (3puan)
Ağrılı Uyarana: Hastanın gözleri kapalıdır. Sesli
uyaranlara cevap vermez, ağrılı uyaranlara tepki ve
yanıt verir. (2 puan)
Yok : Hastada ağrılı uyaranlara karşıda tepki
yoktur (1 puan)
NOT

Supra-orbital bölgeye yapılan ağrılı uyarı
sırasında yüz buruşturmayla beraber gözlerde
kapanacağı için periferik uyarıyla test yapılabilir.
 Gözler mekanik sebeplerle kapalı yada ödemli
ise veya protez göz varsa belirtilmelidir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NOKTALAR
GKS yapılacak hasta sedatize ediliyorsa,
farmakolojik ajanlar kesilip etkisinin
geçmesi beklendikten sonra yapılır.
GKS 2 puan düşmesi hastanın
durumunun kötüleşmesi anlamını taşır ve
müdahale gerektirir.
İlk GKS çok önemlidir ve
değerlendirmenin iyi yapılması
gerekmektedir.
PUPİLLALARIN TAKİBİ
 Pupillalar da serebral hasarın
belirtilerini yansıtabilir. Nörolojik
muayenede pupillalar büyüklük, şekil ve
ışığa reaksiyonu açısından kontrol
edilmelidir.
Sağlıklı bir insanın pupilla büyüklüğü
2-3,5 mm dir. Normalde her iki pupilla
eşittir.
PUPİLLALARIN TAKİBİ
Işıkta pupillalar küçülür. Bir pupillaya
ışık kaynağı tutulduğunda diğeri de
küçülmelidir.
Işığa karşı küçülme varsa; ışık
refleksi (+) pozitif yoksa (-) negatif
kabul edilir.
1
2
3
4
5
6
7
8
PUPİLLALAR DEĞERLENDİRİLİRKEN
KULLANILAN TERİMLER
İzokori :Her iki pupillanın eşit olması.
Anizokori :Pupillaların eşit olmaması.
Miyozis :Pupillanın küçülmesi.
Midriyazis :Pupillanın büyümesi.
Işık reaksiyonu: Işık tutulduğunda
pupillanın küçülmesi.
PUPİLLALAR DEĞERLENDİRİLİRKEN
KULLANILAN TERİMLER
 DİPLOPİ Çift görme.
PİTOZİS Göz kapağının
düşmesi.
NİSTAGMUS Göz kürelerinin istemsiz
sağa-sola, yukarı-aşağı hareket etmesi.
NOT
Kullanılacak ışın kaynağı beyaz ışık
olmalıdır.
İki pupil arasında ki 1,5 mm fark normal
kabul edilmektedir.Bazı sağlam kişilerde
anizokori doğuştan olabilir.Bu nedenle
hastanın ilk muayenesinde öykünün iyi
alınması gerekir.
Pupil muayenesi sırasında hastaya
uygulanmış ilaçlar pupil büyüklüğüne ve
ışığa vereceği tepkiyi etkileyeceği için
dikkat edilmeli.(örn:Atropin,)
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİ
TANIMLAMALAR
DİPLEJİ
Her iki taraflı felç.
HEMİPLEJİ Bir tarafta kol ve
bacak hareketlerinin olmaması.
HEMİPARAZİ Bir tarafta kol ve
bacak hareketlerinin azalması.
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİ
TANIMLAMALAR
MONOPARAZİ: Bir kol veya bacakta
kuvvet azalması.
PARAPLEJİ :İki taraflı alt ekstremite
felci.
QUATRAPLEJİ: Dört ekstremitenin
de felci.
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE İLGİLİ
TANIMLAMALAR
AKİNEZİ: Aktif hareketlerinin
anormal yavaşlaması.
ATAKSİ : Kas koordinasyonunun
zayıflaması.
BRADİKNEZİ: Vücut hareketlerinin
ileri derecede yavaşlaması.
EKSTREMİTE HAREKETLERİ İLE
İLGİLİ TANIMLAMALAR
DİSKİNEZİ : İstem dışı
hareketler.
 RİJİTİDE : Kas tonüsünde artma
ve katılık.
KONVÜLSİYON: Kaslarda seri
kasılmalar, nöbet.