İndir - Ayrıntı Dergisi
Transkript
İndir - Ayrıntı Dergisi
ÖZET: Özkayalar İletişim Firmasının sahiplerinden Yusuf Kaya cep telefonları ve cep telefonu parçalarında Çin döneminin başladığını belirtti. Yusuf Kaya ile yaptığımız söyleşide; günümüzde cep telefonu parçalarının tamamına yakın kısmının Çin’de üretildiği kaydedilirken, fiyatı düşük olan parçanın kalitesinin de düşük olduğu, düşük kalitedeki ürünlerin ve elektronik malzemelerin kanserojen ve radyasyon riski taşıdığı vurgulandı. Yusuf Kaya: “Bizdeki elektronik ürünlerin tamamı Çin malıdır. İlk dönemde Çin’den çok ucuz mallar getirilip, iç piyasada da ucuz fiyattan satıldı ve bu mallar kaliteli olmadığı için “Çin malı kalitesizdir ve radyasyonludur.” algıları oluştu. Ancak Çin malı derken, bu malların kalitesi parasıyla orantılıdır. Çin’de verdiğiniz paraya göre o paranın değeri kalitesinde mal üretilmektedir. Örnek vermem gerekirse; değeri 200 TL olan bir elektronik eşyasını 100 TL vererek imal ettirirseniz size 100 TL kalitesinde mal üretirler. Gençlerimiz cep telefonu konusunda oldukça donanımlı. Ülkemizdeki gençler, telefon çıkar çıkmaz almaya başlıyor. İkinci el telefonlar demo olmaktadır. Biz, çoğu parçalarda zarar etmekteyiz, çünkü devir atlayınca önceki model telefonun parçaları elimizde kalıyor. ABSTRACT: Yusuf Kaya, one of the owners of Özkayalar Communication Firm indicated that Chinese era has been started for mobile phones and their parts. In his interview Yusuf Kaya notes that nowadays almost all of the mobile phone parts are made in China and emphasized that low price goods are poor quality and the poor quality products and electronic stuff has the risk of cancer and radiation. Yusuf Kaya reports: ‘All of our electronic products are made in China. At first, cheap stuff was imported and dumped in the inland marked, since these goods are poor quality; it is perceived that "Chinese products are poor quality and radiated." However the quality of Chinese products is rated with its price. In China the goods are produced according to price and the quality it worths. For instance if you paid 100 TL for an electronic device which normally costs 200 TL; it is produced at half quality of 100 TL. Youth are competent at mobile phones. The youngsters in our country purchase a mobile phone as soon as it is released. Second hand mobile phones are outmoded. We lose money for many parts, as the parts of the outmoded model mobile phones remain in stock.’ Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 45 Hayatın vazgeçilmezleri arasına giren cep telefonlarında gün geçmiyor ki yeni bir model çıkmasın. Tüm internet erişimlerini, oyunları, kamera ve mesajlaşma sistemlerini barından ve insanların ceplerinde, çantalarındaki yerini alan cep telefonlarında Çin hâkimiyeti başladı. Fiyatına göre kalitesi artan, kalitesine göre yaydığı radyasyonu azalan cep telefonlarının her modeli ve her bir yedek parçası Çin’de üretiliyor. Göller Bölgesi’nde ki cep telefonu sektöründe adından sıkça söz ettiren Özkayalar İletişim, her marka cep telefonunun her bir aksesuar ve parçasını temin edebiliyor. Özkayalar İletişimin sahiplerinden Yusuf Kaya, “Çin malı cep telefonları”, “cep telefonlarının radyasyon yayma durumları”, “cep telefonu tamir ve bakımı”, “telefonların aksesuar ve parçaları” konularında sorularımızı yanıtladı. Yusuf Kaya, müşteri memnuniyetinin ilk sırada yer aldığını, çalışmayan veya erken bozulan her çeşit parça ve telefonu geri aldıklarını vurguladı. Kaya, Dünyadaki cep telefonu piyasasının Çin’in elinde olduğunu, yüksek fiyata yüksek kaliteli telefon ve parçalarının, düşük fiyata da düşük kaliteli telefon ve parçalarının Çin’de üretilip, Dünyanın her yerine satıldığını belirtti. Özkayalar olarak sadece cep telefonu kılıf ve çantaları Türkiye’den diğer tüm parça ve aksesuarları fatura karşılığında İstanbul’da toptancıdan (Çin’den) aldıklarını söyleyen Yusuf Kaya, Göler Bölgesinde çeşitli şubeler ile vatandaşların hizmetinde olduklarını kaydetti. Soru: Cep telefonu sektöründe adınızdan sıkça söz ettirmektesiniz. Göller Bölgesinde kaç senedir bu işi yapmaktasınız, sizi tanıyabilir miyiz? Yusuf Kaya: 6 yıldır cep telefonu sektöründeyiz. Çalışmalarımıza bu sene de büyüyerek devam ettik ve çok kısa sürede çalıştığımız bayi sayısını hedefimizin üzerine çıkardık. Bayilere yani cep telefonu tamir ve bakım işini yapanlara verdiğimiz hizmet dışında son kullanıcıya da, cep telefonu tamiri için özenli ve kaliteli bir hizmet vermekteyiz. Bizim bazı amaç ve kurallarımız var, bu vizyon ve misyonlarımıza bağlı, müşteri haklarını daima önde tutan tutarlı yapısı ve çalışma prensibimiz ile birlikte her geçen gün kendimizi yenilemekte ve güçlenmekteyiz. Teknolojiyi en iyi şekilde kullanan Özkayalar İletişim, hızlı arıza tespit ve tamiri konusunda bir adım önde giderek örnek olmuştur. Yapılan cep telefonu tamirlerinin kalitesi teknolojinin sağladığı yenilikler ile birlikte, eğitimli ve her geçen gün kendini Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 46 geliştiren personelimiz, gerek yedek parça, gerek yazılım olarak sürekli gelişen teknolojiyi yakından takip etmekte ve ayrım gözetmeden her tür cep telefonu tamirini gerçekleştirmektedir. Mevcut olan teknik personelimiz, her marka ve her model cep telefonu üzerine uzmanlaşmıştır. Garantili veya garanti kapsamı dışında kalmış arızalı cep telefonlarının en sorunsuz ve en hızlı şekilde, tamirlerini gerçekleştirip, gerekli testlerini yaparak teslim ediyoruz. Cep Telefonu Teknik Malzemeleri satışı, batarya çeşitleri, cep telefonu çeşitleri, film çeşitleri, şarj ve tuş entegreleri, şarj soketleri ve diğer malzeme satışı, Samsung cep telefonları tamiri alanlarında uzman ve işinin ustası kadromuzla hizmet vermekteyiz. Soru: İletişim ve elektronik eşyalar olarak kaç merkeze, ilçeye ve şehre hitap etmektesiniz. Yusuf Kaya: Şu andaki ürün yelpazemizin 60 dolayında ilçeye hitap ettiğini söyleyebilirim. Göller Bölgesi de içerisinde olmak üzere pek çok yere ürün göndermekteyiz. Biz toptan ürün göndermeye ağırlık veriyoruz. Bizimle birlikte toptancılık yapan diğer firmalar; Isparta’da, Uşak’ta, Afyonkarahisar’da da var. Ve diğer yerlerde de var. Ancak toptancılık işini yapanlar olarak hep aynı köylüyüz ve akrabayız. Mesela benim açımdan ağabeyim, yeğenim, kuzenlerim de toptancılık işi yapmaktalar. Soru: Ürünlerinizin tamamı Çin malı mıdır? Yusuf Kaya: Ürünlerimizin tamamına yakını Çin malıdır. Soru: Bölgemizde ve ülke genelinde şöyle bir algı var: Çin malları adidir, bozuk çıkar, daha fazla radyasyon yayar diye. Siz bu konuda ne söylemek istersiniz? Yusuf Kaya: İlk dönemde Çin’den çok ucuz mallar getirilip, iç piyasada da ucuz fiyattan satıldı ve bu mallar kaliteli olmadığı için söylediğiniz algılar oluştu. Ancak Çin malı derken, bu malların kalitesi parasıyla orantılıdır. Çin’de verdiğiniz paraya göre o paranın değeri kalitesinde mal üretilmektedir. Cep telefonu sektöründe dünya devlerinden olan Nokia’nın fabrikaları Çin’dedir. Ve Nokia, Çin’deki bu fabrikalarında kaliteli mal üretmektedir. Örnek vermem gerekirse; değeri 200 TL olan bir elektronik eşyasını 100 TL vererek imal ettirirseniz size 100 TL kalitesinde mal üretirler. Çin’in parasına göre malın kalitesini belirleme özelliği var. Bunun da sebebi, bildiğiniz gibi nüfusun çok olması ve işçiliğin düşük fiyatlarda olmasıdır. Geçenlerde aldığım bir duyuma göre, oradaki işçilerin günlük yevmiyesi, bir işçinin günlük aldığı para 6 Dolar imiş. Bunlardan dolayı Çin malları kötüdür demek yanlıştır. Firmalardan kaliteli ürün isterseniz kaliteli, ucuz ürün isterseniz de daha düşük kalitede meta verirler. Soru: Sizce Dünya ekonomisini Çin’in yönlendirmesinin temelinde bahsettiğiniz bu ucuz işçilik mi yer almaktadır. Yusuf Kaya: Evet bu sayılabilir ama buna ek olarak çalışmayı da söyleyebilirim. Yani Çin halkı çalışmaktadır. Boş kalmamaktadır ve halkı çalışkan bir halktır. Hiç durmuyorlar ve gece gündüz çalışıyorlar. Soru: Bu bağlamda, Türkiye’ye iletişim ve elektronik eşyalarının tamamı Çin’den geliyor desek? Yusuf Kaya: Evet haklısınız, Türkiye’ye geliş oranı %90 ve %92’lerdedir. Elektronik sektöründeki firmalar kendi markalarına, kendi ürünlerinin özelliklerine ve de kendi vicdanlarına göre yedek parça ve ürün yaptırıp, kullanmaktadır. Soru: Az önce kısaca değinmiştiniz, bunu açarsak, Göller Bölgesinde durum nasıldır? Yusuf Kaya: Ben 6 yıldır buradayım ve bu süreçte hiçbir olumsuz durum ve sıkıntı yaşamadım. Bölgenin tamamı ve hatta ilçeleri de dahil olmak üzere Antalya’dan müşterilerden hiçbir şikayet ve memnuniyetsizlik almadım. Ürünlerimizin tamamı garantili üründür. Ürünlerimizin tamamının faturasını keseriz ve 2 yıl değiştirme garantisi veriyoruz. Bundan dolayı tüm müşterilerimizden hiçbir sıkıntı olmuyor ve yaşamadık. Bunun da temelinde bizim ürün aldığımız firmanın da bize garanti vermesidir. Yani bizler için garanti faktörü önemlidir ve bunu da müşterilerimize aynen yansıtmaktayız. Bunun aksi olsaydı yani firmamız bize garanti vermeseydi biz de müşterilere garanti veremezdik. Şayet Çin mallarında bir sıkıntı olsaydı biz 6 yıl dayanamazdık. Soru: Radyasyon konusunda; elektronik eşyalar içerisinde yer alan piller var, bu piller de dahil olmak üzere insan sağlığına sakıncalı ürünler mi? Yusuf Kaya: Benim az önce bahsettiğim gibi kaliteli ürünlerde sıkıntı yaşamıyoruz. Kaliteli ürünlerde sıkıntı yaşanmaz. Biz, Özkayalar olarak ağırlığımızı iletişim sektörüne yani cep telefonlarına vermekteyiz. Cep telefonu ve parçalarına ağırlık veriyoruz. Sadece parçalar var. Elektronik eşyalarda ise çeşidimiz az. Cep telefonlarında parça olarak kapasitesi var. Soru: Yollarda görüyoruz, gençlerin elinde hep cep telefonları var. Siz bu konuda ne söylemek istersiniz. Sizin tespitiniz nelerdir? Yusuf Kaya: Evet haklısınız. Gençlerimiz cep telefonu konusunda oldukça donanımlı. Ülkemizdeki gençler, telefon çıkar çıkmaz almaya başlıyor. İkinci el telefonlar demo olmaktadır. Biz, çoğu parçalarda zarar etmekteyiz, çünkü devir atlayınca önceki model telefonun parçaları elimizde kalıyor. Kimse kullanmayınca parçalar satılmıyor. Gençlerimiz, yeni model telefon çıkar çıkmaz hemen sıfırını alıyor. Ancak bu geçmişten beri böyledir, hep böyle olmuştur ve böyle devam edecektir. Soru: Bizce cep telefonlarına bu yönelim normalin üzerinde, bunun çözümü nedir; gençler bu cep telefonu özentiliğinden nasıl kurtulabilir? Çünkü Avrupa’da telefon alanlar o telefonlarını en az 5 yıl kullanıyor; burada ise daha telefon bir kere bire bozulmadan yeni modeli çıkıyor ve biz hemen yeni modelini alıyoruz. Yusuf Kaya: Bu konuda size katılıyorum; bazı telefonlar henüz arıza bile yapmadan ikinci el piyasasına düşüyor çünkü yeni modeli çıktığı için eski modeli kullanılmıyor. Bir telefon 1 yıl bile kullanılmadan, birkaç ayda değiştiriliyor. Bana kalırsa cep telefonu bir ihtiyaçtır ve görüşmeyi sağlaması önemlidir. Ancak ülkemizde bu başka bir durum oluyor. Özentiye kaçıyor. Soru: Çin malı terimini insanların canı yandığı zaman kullanıyor. Bu konuda, vatandaşlar Çin mallarında neye dikkat etmelidir? Bu konuda dergimiz vesilesi ile Göller Bölgesindeki vatandaşlara, okuyucularımıza hangi tavsiyelerde bulunmak istersiniz? Yusuf Kaya: Ben faturasına dikkat etmelerini isterim. Aldıkları ürünün faturası olmalıdır. Vatandaşlar faturalı ürün alsınlar ve bu ürünleri güvendikleri yerden satın alsınlar. İşportacılardan ve rasgele satış yapanlardan mal almasınlar. Bakınız Burdur’da ve Göller Bölgesinde sabit adresi olan ve resmi olarak kayıtları bulunan firmalar var. Bence vatandaşlar, bizimkisi gibi işletmelerden ve buralardan cep telefonu ve parçalarını almalıdır. Pazarlarda, seyyar satıcılarında, işportacılarda veyahut da sergicilerde satılan malları tavsiye etmiyoruz. Çünkü bu tür yerlerde üretici firma belli olmuyor veya ismi hiç duyulmamış firmaların ürünleri olabiliyor. Soru: Bu noktada sözünüzü kesmemiz gerekecek; sizin ürünleriniz denetleniyor mu? Yusuf Kaya: Kesinlikle evet. Bizim mallarımızın tamamı gümrükten geçiyor. Ve ayrıca ürünlerimizin, parçaların üzerinde numaraları ve Bakanlığımızın onayı da mevcuttur. Soru: Toparlamak gerekirse; ithal ettiğiniz malların hepsi gümrükten geçen ve garantili mallardır. Vatandaşlar ucuz ürüne yönelmediği ve fatura karşılığında ürün aldığı sürece sıkıntı doğmayacak. Yusuf Kaya: Evet, bu da kesinlikle doğru. Zaten doğruluğu 6 yıldır ayakta duruyor almamız ve müşterilerimizin memnuniyetinden de görülmektedir. Soru: İşletmelerinizdeki ürünlerin tamamı Çin malı mı, başka ülkelerden mallar da bulunuyor mu? Yusuf Kaya: Bizde, deri kılıflar haricindeki ürünlerin tamamı Çin malıdır. Biz sadece cep telefonu deri kılıflarını Türkiye’de üretiyoruz, bunun dışındakilerin hepsi Çin’den geliyor. Biz deri kılıflar da Çin’de üretildiği halde, Isparta ve Uşak’ta imal ettiriyoruz. Çünkü deri kılıfların yerlisi daha iyi oluyor. Keşke ürünlerimizin tamamı yerli olsa diyeceğim ama yok, olmuyor. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 47 Soru: Ülkemizde de cep telefonu ve elektronik eşya üreten yerler yok mu? Yusuf Kaya: Cep telefonu ve aksesuarlarıyla yedek parçalarının tamamı Çin malı. Ben bugüne kadar yerli marka duymadım ve almadım da. İthalatçılarla İstanbul’da irtibat kuruyoruz, onlardan ürünleri İstanbul’da alıyoruz ama sağlam firmalarla ve büyük firmalarla çalışmaktayız. Çünkü dediğim gibi ürünlerimizin hepsi faturalı geliyor ve biz de fatura kesiyoruz. Bugüne değin de bir sıkıntı yaşamadık. Soru: Bu mesleğe girdiğinizden sonra, toplumun Çin malına bakış açısını da göz önünde bulundurursak, bu süreçte sizi pişman eden patentli ürün grubunuz oldu mu? Yusuf Kaya: Bu tür bir ürün bize gelmedi ama ufak tefek sıkıntılar oluyor, çünkü elektronik cihazdır ve Çin’de üretilmiştir. Bazen bataryalarda; pahalıya aldığımız batarya, ucuza aldığımız bataryadan daha az ömürlü çıkabiliyor. Ancak bizde garanti olduğu için müşterilerimizin mağduriyeti olmuyor. Örneğin Çin’de üretilen cep telefonu alıyoruz; kutusunu burada, kendi dükkânımızda açıyoruz ve bakıyoruz ki telefon bozuk. Bu tür durumlarda hemen aldığımız firmaya iade ediyoruz ve de o firma bire bir değiştiriyor. Bu kapsamda sıkıntı oluyor ama istisnai olarak bu durumu yaşıyoruz. Yılda en çok 2 veya 3 defa yaşadığımız bir durum bu. Soru: Cep telefonlarında bir önemli konuda ekran koruyucu konusu. Kendi cep telefonumu getirdiğimde jelatinini çıkartıp, kutuya koyup, iadeye gönderdiniz. Bunu her müşterinize de yapıyor musunuz? Yusuf Kaya: Ekran koruyucu dediğimiz jelatinler var. Bize getirilen telefonlardaki jelatinleri çıkarıyoruz, kutusuna koyup, iade ediyoruz ve alışveriş yaptığımız firma bize yenisini gönderiyor. Jelatin konusunda da perakende ya da toptan müşterilerimizle bir sıkıntı yaşamadık. Bakınız ve dikkat ediniz problemli firmalar ayakta kalamaz. Uzun ömürlü çalışmak istiyorsanız, sattığınız malın arkasında duracaksınız, sattığınız ürünlerin faturasını keseceksiniz, iade olursa da iadeyi alacaksınız. Bu şekilde olur, bu şekilde ayakta kalırsınız. En küçük örneği; bir saat önce gelen müşterinin kullandığı ekran koruyucusu kabarcıklı olmuşsa veya tozlanmışsa bunu hemen değiştiriyoruz. Yeter ki sağlam firmalarla çalışalım. Ve ayrıca bizim 10 TL’ye sattığımız bir parçayı, vatandaşlar pazardan 5 TL’ye alıyor, sonra aldığı parça erkenden bozulunca bize gelip bir kez daha parça alıyor, bundan hem kendisi zarar ediyor hem de kullandığı ürününe zarar veriyor. Bu Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 48 konuda da dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Oysa gelip, bizden alsa bozuk çıktığı anda hemen gelip, değiştirebiliriz. Çin malının da arkasında duruyoruz. Herkes herkesi tanıyor, insanlar bir şekilde birbirinin tanıdığı ya da akrabası. Ben bölgede bozulan ürünlere karışmasam, ürünlerimin ve Çin mallarının arkasında durmasam ayakta kalamam. Biz, her defasında gelen tüm müşterilerimizle ilgilendik ve her parçayı değiştirdik. Hep iyi niyetliyiz ve çok şükür ki bugüne kadar gelebildik. Soru: Evet bu 6 yılda tecrübeleriniz olmuştur, bu tecrübelerinize dayanarak, radyasyon konusundaki görüşlerinizi ayrıntılarıyla aktarabilir misiniz? Yusuf Kaya: Teknolojinin getirdiği yeniliklere endişe duymaya teknofobi deniliyor. Bunun yeniliğe ve bilime karşı olan endişe, çekinme ve korkuya yol açtığını ve fakat bunun normal olduğunu ancak bilimsel temele dayanmayan çekincelerin yaşamı zorlaştırmak ve gerçekten sağlığa zararı ispatlanmamış şeylerden uzaklaşılmasına yol açabileceğini söylemek isterim. Biz elektronik sektöründeyiz ve bilim ile teknolojinin içerisindeyiz. Bilimsel zeminden ziyade daha çok dedikodu şeklinde yayılan teknofobinin kurbanları; televizyon, cep telefonu, bilgisayar, mikrodalga fırınlar, bulaşık makineleri gibi cihazlardır. Bu cihazlar, aslında kanser sebepleri arasında listenin son sıralarında bile yer almazlar. Aslında; kansere yol açan gerçek sebepler çoğunlukla çevresel ve yaşam tarzı kökenlidir. Tütün ve tütün mamulleri kullanımı, beslenme alışkanlıkları, şişmanlık, fiziksel aktivite azlığı, alkol kullanımı ve bilinçsiz güneş ışığında kalmak kanser sebeplerinin çok büyük kısmını oluşturur. Bence, kanser açısından, cep telefonlarından veya Çin mallarından çekinileceğine sigara dumanından ya da tüketilen alkollü içkilerden çekinilmelidir. Bugün; cep telefonlarının çoğunun yaydıkları elektromanyetik dalgalar 800 ila 2.000 Megahertz arasında ve bu frekanstaki dalgalar Uluslararası İyonize Olmayan Radyasyondan Korunma Komitesince belirlenen sağlık güvenliği sınırlarının dışında. Ve üstelik cep telefonlarının kansere yol açtığını söyleyen ve bunu doğrulayan hiçbir bilimsel çalışma yok. Yapılan bilimsel çalışmalar, cep telefonunun kansere yol açtığı fikrini doğrulamıyor. Radyasyonun temelinde radon gazı bulunmaktadır ve bu gaz topraktan çıkmaktadır. Bütün canlılar radyasyonla birlikte yaşamakta, hayatın bir parçası olarak dış uzay ve güneşten gelen kozmik ışınlar, yerkabuğunda bulunan yansıtıcılar dolayısıyla toprak ve yapı malzemeleri, su ve gıdalar gibi doğal kaynaklardan ve bunlara ilave olarak da yapay kaynaklardan ışınlanmaktadır. İnsanlar; yaşam standartları, yaşadıkları ortamların fiziksel özellikleri ve coğrafi şartlara bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte yaklaşık belli dozlarda maruz kalmaktadırlar. Bu dozun; büyük kısmı doğal kaynaklardan, az bir kısmı tıbbi uygulamalardan, geri kalan küçük kısmı ise mesleki ışınlamalar ve diğer yapay kaynaklardan meydana gelmektedir. Genelde insanlar zamanlarının büyük bir kısmını kapalı mekânlarda geçirdikleri için radona maruz kalmaları önemli bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Binalara radon; zemindeki çatlaklar, yapı bağlantı noktaları, duvar çatlakları, asma kat boşlukları, tesisat boşlukları, duvar arası boşluklarından girmekte; ayrıca yapı malzemeleri, mutfakta veya ısınma amaçlı kullanılan doğal gaz ve içme sularında bulunan radon da bina içi yoğunluğu artırmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Özkaya İletişim, Yusuf Kaya, Çin, radyasyon, kanserojen, cep telefonu, ekran koruyucu, jelatin, teknik personel, entegre, elektronik, radon, teknofobi, patent, aksesuar.