Biyolojik İzleme Çalışmalarında Kullanılan Diyatome İndeksleri

Transkript

Biyolojik İzleme Çalışmalarında Kullanılan Diyatome İndeksleri
Biyolojik İzleme Çalışmalarında Kullanılan
Diyatome İndeksleri
Cüneyt Nadir SOLAK
Dumlupınar Üniversitesi - Kütahya / TÜRKİYE
Szczecin Üniversitesi - Szczecin / POLONYA
Biyolojik İzleme Çalıştayı / Antalya - 2014
Diyatome nedir ?
İnceleme metotları
İndikatör özellikleri
OMNIDIA programı
Diyatome İndeksleri / Antalya - 2014
2
ORTAYA ÇIKIŞI
İlk olarak Kretase (Cretaceous)
dönemde ortaya çıkmıştır.
Paleolimnolojik olarak geçmiş
dönemlerdeki çevresel faktörlerin
incelenmesi için kullanılmaktadır.
Taylor ve ark. 2006
E- Epivalve - Epiteka - Üst kabuk
H – Hipovalve - Hipoteka - Alt kabuk
Taylor ve ark. 2006
DİYATOME EKOLOJİSİ
Epifitik (bitkiüstü)
Planktonik / Perifiton (epilitik, epifitik, epipelik, epipsammic)
Epifitik (bitki üzerinde)
Epipsammik (kumda)
Epilitik (taşüstü)
Metafiton (yüzücü)
Fouling
(gemi, iskele vb)
- Gemilerin hızını % 30 azaltır !
- Pasanma, çürüme !
Diyatome nedir ?
İnceleme metotları
İndikatör özellikleri
OMNIDIA programı
Diyatome İndeksleri / Antalya - 2014
9
NEDEN DİYATOMELER
- Abiotik ve biotik faktörler arasında geçiş elemanlarıdır
ve organik kirliliğe diğer
gruplardan daha hızlı cevap verirler,
- Az bir hacimde oldukça fazla sayıda olabilirler
(Örn. Birkaç cm2 lik alanda > 100 tür)
yani az bir alandan oldukça zengin
tür çeşitliliği elde edilebilir,
- Örneklenmeleri oldukça kolaydır.
İNCELEME METODU
Früstül
Taylor ve ark. 2006
Diyatome nedir ?
İnceleme metotları
İndikatör özellikleri
OMNIDIA programı
Diyatome İndeksleri / Antalya - 2014
12
Diyatomelerin ekolojik açıdan kullanımı
Keşif
(1830-1900)
•
•
•
•
Yeni türlerin tanımlanması
Yaşam döngüleri
Temel fizyolojik özellikleri
Coğrafik ve iklimsel dağılımları
ilk ölarak indikatör tür kavramı
Sistematizasyonu
(1900-1970)
•
•
•
•
Halobion
Saprobion
pH
Sıcaklık gereksinimi
Halen geçerli ve gelişim aşamasında…
DOĞANIN EKOLOJİK AÇIDAN
Nesneleştirme
(1970- )
EN GÜÇLÜ İZLEME ARAÇLARIDIR
(Smol & Stoermer 2010)
- Kolkwitz and Marsson (1908)
indikasyon ağırlıkları
Jean PRYGIEL
Fransa
BDI & IDAP
Jean Pierre DESCY
Belçika
CEE & DESCY
Martyn KELLY
İngiltere
TDI
Eugen ROTT
Avusturya
SID & TID
Eva ACS
Macaristan
TDIL
tür kompozisyonunun durumu
- Patrick (1964-1971)
- Avrupa ekolü -
- Amerikan ekolü -
Jan STEVENSON
ABD
Kentucky Diatom Pollution Tolerance Index
Isabella LAVOIE
Kanada
IDEC-Eastern Canada Diatom Index
14
WFD (Water Framework Directive)
2000 / 60 / EC ;
AB
Ülkeleri
Diyatome
2015
Use of Algae for Monitoring RIVERs - UAMRIVERS
DESCY index (Descy 1979)
IPS Specific Pollution Index (CEMAGREF 1982)
SLA Sládeček index (Sládeček 1986)
LMA Leclercq and Maquet Index (Leclercq & Maquet 1987)
GDI Generic Diatom Index (Coste & Ayphassorho 1991)
CEE index (Descy & Coste 1991)
EPI-D Eutrophication Pollution Index Diatoms (Dell’uomo 1996)
IDAP Artois Picardie Diatom Index (Prygıel et al. 1996),
IBD Biological Diatom Index (Lenoır & Coste 1996)
TDI Trophic Diatom Index (Kelly 1998)
Diyatome nedir ?
İnceleme metotları
İndikatör özellikleri
OMNIDIA programı
Diyatome İndeksleri / Antalya - 2014
16
Table 1. OMNIDIA programında yeralan diyatome indeksleri
(Blanco ve Bécares, 2010)
IPS (Specific pollution index)
BDI
(Biological diatom index)
CEE
(European index)
EPI-D
(Eutrophication pollution index)
SLA
(Sladeček’s index)
GDI
(Generic diatom index)
DI-CH
(Swiss diatom index)
bilinen tüm tatlısu formları kullanılmıştır
CEMAGREF (1982)
209 yaygın takson kullanılmıştır
Lenoir ve Coste (1996)
208 yaygın takson kullanılmıştır
Descy ve Coste (1991)
250 yaygın takson kullanılmıştır
Dell’Uomo (2004)
323 takson kullanılmıştır
Sladeček (1986)
Tüm cinsler kullanılmıştır
Rumeau ve Coste (1988)
188 yaygın takson kullanılmıştır
Hurlimann ve Niederhauser (2006)
TDI (Trophic diatom index)
SHE
(Steinberg and Schiefele’s index)
LMA
(Leclercq and Maquet’s index)
DAIpo
(Diatom assemb. index for org. poll.)
IDAP
(Artois-picardie diatom index)
DESCY
(Descy’s index)
PDI
(Pampean diatom index)
LOBO
(Lobo’s index)
SID
(Rott’s Saprobic index)
TID
(Rott’s trophic index)
Kelly ve Whitton (1995)
386 takson kullanılmıştır
Steinberg ve Schiefele (1988)
210 yaygın takson kullanılmıştır
Leclercq ve Maquet (1987)
226 takson kullanılmıştır
Watanabe ve ark. (1988)
45 takson ve 91 cins kullanılmıştır
Prygiel ve ark. (1996)
106 yaygın takson kullanılmıştır
Descy (1979)
210 yaygın takson kullanılmıştır
Gomez ve Licursi (2001)
239 yaygın takson kullanılmıştır
Lobo ve ark. (2002)
650 yaygın takson kullanılmıştır
Rott ve ark. (1997)
650 yaygın takson kullanılmıştır
Rott ve ark. (1999)
FRANSA
DESCY Index
Descy 1979
IPS-Spesific Pollution
Coste 1982
GDI-Generic DI
Rumeau & Coste 1988
CEE
Coste & Descy 1991
IDAP-Artois Picardie
Prygiel et al. 1996
BIOLOGICAL DIATOME INDEX
(NF T 90-354)
Prygiel & Coste 2000
Prygiel & Coste 1993,
Prygiel ve ark. 2009
1980 - 2002 / 1332 istasyon
2007
/ 3000 istasyon
18
POLONYA
1960 / 1999
25 nehir
Fiziko-kimyasal ve biyolojik
IPS & GDI
Kwandrans ve ark. 1999
19
( TÜRKİYE )
Diyatome İndeksleri / Antalya - 2014
20
DÜNYADAKİ EKOLOJİK BÖLGELER
Türkiye, Avrupa’nın yüz ölçümünün 1/15
Ancak endemik tür sayısı daha fazla !!!
Yüksek yapılı
bitkilere göre;
Avrupa ülkeleri
12000 tür
2750 endemik
Türkiye
9000 tür
3000 endemik
1-Aşağı Tuna, 2-Trakya, 3-Batı Anadolu, 4-Kuzey Anadolu, 5-Orta Anadolu,
6-Güney Anadolu, 7-Batı Kafkasya, 8-Yukarı Fırat ve Dicle, 9-Asi,
10-Kura-Güney Kaspian
TÜRKİYE DİYATOMELERİ… ?
29
Avrupa ≈ 2000 takson
(Lange-Bertalot-kişisel görüşme)
Türkiye 11 (+ 9-isimlendirilmemiş) takson
(Solak ve ark. 2012, Levkov ve ark. 2013)
Bergama-Pergamon
Gediz River Basin
Foged 1982
Amphora veneta f. globulosa
Navicula accommoda f. robusta
N. asklepieionensis
N. pergamonensis
N. pergamonensis f. acuminata
Nitzschia dakariensis f. egyptica
Esmekaya Lake
Konya River Basin
Spaulding et al. 2003
Aneumastus aksaraiensis Spaulding,
Akbulut & Kociolek
Cappadocia
Konya River Basin
Woodbridge et al. 2010
Clipeoparvus anatolicus Woodbridge,
Roberts & Cox
Türkmen Dağı kaynak
suları
Solak & Levkov 2013
Luticola rotunda Solak & Levkov
Luticola angusta Solak & Levkov
Luticola kemalii Solak & Levkov
30
Euplankton
&
Tychoplankton
Euplankton
???
 Tychoplankton 
Denys, L. (1991/2) A check-list of the diatoms in the Holocene deposits of the western Belgian coastal
plain with a survey of their apparent ecological requirements. I. Introduction, ecological code
and complete list. Service Geologique de Belgique, Profession paper 246, 41 pp.
Teşekkürler…

Benzer belgeler