Elektrik Sismik Koruma ve Titreşim Kontrolü Şartnamesi

ELEKTRİK TESİSAT ve EKİPMANLARININ
DEPREM KORUMASI ve TİTREŞİM YALITIMI TEKNİK ŞARTNAMESİ
1
DKM İnşaat & Danışmanlık
Bölüm 1 - GENEL
1.01 Tanım
A. Amaç
1. Bütün mekanik ekipmanlar, titreşimin ve mekanik olarak iletilen sesin binaya geçişini
engellemek için, titreşim alıcılara monte edilecektir. Titreşim alıcılar, hepsinde eşit çökme
meydana gelebilmesi için ağırlık dağılımına göre seçilecektir.
2. Bütün izolatörler ve izolasyon malzemeleri, aynı üreticiye ait olacak ve üretici tarafından
onaylanmış (Örnek: OSHPD Kaliforniya Deprem ve Halk Sağlığı Enstitüsü )olacaktır.
3. Bu şartnamenin sismik kısmının amacı, bir deprem anında, binadaki bütün elektrik ve
mekanik sistemlerin yerinde kalmasını sağlamaktır.
4. Bu şekilde bütün sistemler, sismik kodlarla, üreticinin kurallarıyla ve yapı standartlarıyla tam
uyumlu olmalıdır. Üreticinin kuralları ile yapı standartları arasında bir anlaşmazlık olduğu
zaman, daha sert olan kural uygulanacaktır.
5. Bu şartname, sismik faktörler için minimum gereksinimleri karşılamak için oluşturulmuş,
kodların, ulusal veya lokal yapı yönetmeliklerinin yerine kullanılması amaçlanmamıştır.
6. Bu şartnamede belirtilenlerle ilgili bir anlaşmazlık halinde, onaylanmak şartıyla yüklenici
tarafından değişiklikler yapılabilir.
7. Sismik sınırlayıcılar, bölüm 1.0.6’da detaylandırılmış sismik kuvvet seviyeleri ile uyumlu bir
şekilde dizayn edilecektir.
2
B. Bu bölümdeki çalışma, aşağıdakileri kapsamakta fakat onlarla sınırlı kalmamaktadır.
1. Ekipmanlar için titreşim yalıtımı
2. Ekipman yalıtım kaideleri
3. Yalıtılmış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar
4. Yalıtılmamış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar
5. Sismik sınırlayıcı dizayn sertifikası ve uygulama denetimi
6. Betonarme ekipman kaidelerinin sismik bağlantı sertifikası
7. Bütün elektrik sistemler. Yerin altına gömülmüş olan ekipmanlar hariç tutulmuştur fakat
temel duvarına doğru servis girişleri dahil edilmiştir. Aşağıda adı geçen ekipmanlar tipik
olanlardır.
Lamba Armatürleri
Akü Rafları
Bus Kanalları
Çatı Üstü Üniteleri
Elektrik Panelleri
Kablo Tavaları
Transformatörler
Jeneratörler
3
C. Tanımlamalar
1. Güvenlik Sistemleri:
a. yangın pompası kontrol panelleri de dahil olmak üzere yangından korunma ile ilgili bütün
sistemler.
b. İlgili bütün sistemler ve / veya bütün jeneratörler, transformatörler ve bütün yangından
korunma akış yolları ve / veya acil durum aydınlatma sistemleri de dahil olmak üzere acil
durum güç kaynağı sistemleri.
c. Bütün tıbbi sistemler ve yaşam destek sistemleri.
d. Ekipman listesindeki bütün güvenlik ekipmanları işaretlidir.
2. Tam Bağlantı:
a. Tam bağlantı demekle kast edilen; kapsüllü dübel, saplama dübel, dikey yüklü çift taraflı
kelepçe veya yapıya kaynaklı ya da civatalı bağlantıdır. Elektrik boruları, busbar kanalları,
kablo tavaları veya her hangi bir ekipman, bu projede sismik bağlantı noktası olarak kabul
edilemez.
3. Çapraz Bağlantı:
a. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar’ların orta eksenine dik hareketi
engellemek için uygulanmıştır.
4. Boyuna Bağlantı:
b. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar’ların orta eksenine dik hareketi
4
engellemek için uygulanmıştır.
1.02 Ürünlere ait bilgiler
A. Titreşim alıcı ve sismik koruyucuların üreticisi, ürünlere ait aşağıdaki bilgileri verecektir.
1. Tanımlayıcı Bilgiler:
a. Titreşim alıcı ve sismik koruyuculara ait şartname ile uyumlu bilgi föyleri veya kataloglar.
b. Numaralandırılmış tanımlayıcı çizimleri referans vererek, titreşim alıcıların ve sismik
koruyucuların da gösterildiği, esnek ve sabit bağlı ekipmanların detaylı listesi.
2. Montajlı Hal Çizimleri:
a. Ekipman kaidesinin boyutları, kaideyi oluşturan elemanların ebatları ve destek noktalarının
yeri de dahil olmak üzere imalat detayları bildirilmelidir.
b. Tavana asılı ekipmanlar için kullanılan titreşim alıcı ve destek elemanlarının bütün detayları
verilmelidir.
c. Sismik sınırlama için duvarlar, döşemeler veya ilave çelik konstrüksiyonların kullanıldığı
durumlarda kablo tavaları ve bus-bar’lar için kabul edilebilir bağlantı metotlarının detayları
da dahil edilmeli ve uygulamadan önce onaylanmalıdır. Mesafe, statik yükler ve bütün
bağlantı noktalarındaki sismik kuvvetler gibi bilgiler, üretici tarafından verilmelidir.
d. Sismik sınırlayıcı veya bağlantı parçasının bütün spesifik detayları, numarası, ebatları ve
yerleri belirtilmelidir.
5
3. Sismik Sertifikalandırma ve Analizler:
a. Ekipmanın yapıya bağlandığı her nokta için sismik koruma hesapları yapılmış olmalıdır.
Hesaplamalar, sismik dizayn konusunda en az 5 yıl tecrübeli, işin yapıldığı ülkede geçerli
lisansı bulunan profesyonel mühendisler tarafından onaylanmalıdır.
b. Bütün sismik koruyucular, California OSHPD veya maksimum koruma isteyen tanınmış
devlet kuruluşlarından ön onay numarası alacaklardır. Ön onayların, hesaplamalara değil,
bağımsız testlere dayandırılması tercih edilir. Onaylanmış sismik koruyucuların olmaması
halinde, bağımsız testlere dayandırılmış bilgi föyleri tercih edilir. Testler ve hesaplamalar, en
zayıf haldeki gerilme ve kesme yükleri için de yapılmalıdır.
c. Analizler mutlaka, hesaplanmış ölü yükü, statik sismik yükleri ve ekipmana ve yapıya
bağlantı yapmakta kullanılan materyallerin kapasitelerini göstermelidir. Analizler, bağlantı
şeklini, cıvata çapını, cıvatanın gömülü kısmının uzunluğunu veya kaynak uzunluğunu detaylı
bir şekilde vermelidir. Bütün sismik sınırlayıcılar, ekipmanın ağırlık merkezine etkiyen,
Bölüm 1.6’da detayları verilmiş olan kuvvetleri hatasız olarak karşılayabilecek şekilde dizayn
edilecektir. Devrilme momentleri, yer seviyesinde bu kuvvetleri aşabilir.
1.03 Kod ve Standartlar
A. Tipik Uygulanabilir Kod ve Standartlar
Şartnameyi yazan mühendis’e: Uygulanabilir kodlar için, açıklayıcı manuel’de 1.03 nolu Kod
ve Standart Gerekleri Bölümü’ne bakınız. Coğrafik bölgeye göre 1.03A’da bir veya daha fazla
kodu referans yapacaksınız. 6. ve 7. Sayfadaki haritalar faydalı olabilir.
1.04 Üreticinin sorumlulukları
6
A. Titreşim yalıtımı ve sismik kontrol ekipmanı üreticileri, aşağıdaki sorumluluklara sahip
olacaktır.
1. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcı boyutlarının ve yerleşimlerinin
belirlenmesi
2. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcıların programlandığı ve belirlendiği şekilde
sağlanması
3. İstendiğinde, titreşim yalıtımı yapılmamış ekipmanın sınırlandırılması için hesaplamaların ve
malzemelerin sağlanması
4. Uygulama talimatlarının, çizimlerin ve montajın doğru yapıldığından ve performanstan emin
olmak için eğitimli bir saha elemanının sağlanması.
1.05 Diğer İşler
A. Ekipman kaideleri
1. Çizimlerde belirtilmediyse, ekipman kaidesi takviyesi ve yekpare kaidelerin yapıya bağlantı
detayları ve dizaynı, sınırlayıcıları satanlar tarafından hazırlanacaktır.
2. Ekipman kaideleri, sınırlayıcı satıcıları ile birlikte koordine
edilecek ve saplama dübel
kullanılacaksa kaidenin ebatları, dört taraftan da ekipmanın ebatlarından 10 cıvata çapı kadar
fazla olacaktır. Eğer kapsüllü dübeller kullanılacaksa, dübellere ayrılacak yer ve gömülme
miktarı, ACI isteklerini yerine getirecek şekilde düşünülmelidir.
B. İlave Destek Çubuğu
1.
Bus-Bar’lar, kablo kanalları ve çatı ekipmanları da dahil olmak üzere bütün ekipmanlar için
destek çubukları, yüklenici tarafından karşılanacaktır.
C. Ekler
7
1. Yüklenici, ekipman kaidesinde kullanılacak olan sınırlayıcı için bağlantı plakaları, beton
donatıları gibi malzemeleri, yapılmış olan hesaplara göre temin edecektir.
1.06
Sismik Kuvvet Seviyeleri
A. Bu projede aşağıdaki kuvvet seviyeleri kullanılacaktır.
1.03’te listelenen bina kodlarına uyan minimum ‘G’ kuvvetleri
Bina
Bütün
Bus- Rijit
Kodu
Bar ve kablo monte edilmiş monte
olarak Esnek
kanalları için ekipman için ekipman
olarak Esnek
edilmiş rijit
veya
olarak
için monte edilmiş
‘G’ kuvvetleri ‘G’ kuvvetleri ‘G’ kuvvetleri
hayati
ekipman için
‘G’ kuvvetleri
Bölge
Yatay Dikey Yatay Dikey Yatay Dikey
UBC
*
*
*
*
*
*
Yatay Dikey
*
*
BOCA
SBCCI
* 5. Sayfaya bakınız. Özel bir proje için gereken bilgileri ekleyin. Bir proje için yalnızca bir kod
kullanın ve gerekli bilgileri ekleyin. Karışıklığa sebebiyet vermemek için uygulanamayacak
kodlar kullanılmamalıdır.
Tablo 1.06-1
Bölüm 2 - ÜRÜNLER
2.01
Amaç
A. Bu bölümdeki bütün titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik koruyucular, tek üreticinin ürünü
olacaktır. Mason Industry’nin ürünleri, bu spesifikasyonların kaynağı olan ürünlerdir. Diğer
8
üreticilerin ürünleri de istenen özellikleri taşımak ve uzman mühendis tarafından onaylanmak
şartıyla kabul edilebilir. Sertifika ve bilgilendirme formları, bölüm 1.02 ile uyumlu olacaktır.
B. Ekipman ve yapı arasındaki bağlantıdaki gevşeklik, dikeyde 1/8 inch (3mm)’den daha büyük,
yatayda ¼ inch (6 mm)’den daha büyük kalıcı deformasyon gibi durumlar, hata olarak
tanımlanmıştır.
2.02
Ürün Tanımları
A. Titreşim Yalıtım Malzemeleri ve Sismik Sınırlayıcılar
ŞARTNAME
1. İki tabaka ¾” (19mm) kalınlığında neopren yastık 2” (50mm) kare petek (waffle)
modüllerden müteşekkil olup iki tabaka arasında 16 geyc (1,5mm) galvanizli sac plaka
bulunmaktadır. Yük dağıtım plakaları ihtiyaç kadar kullanılacaktır. Titreşim yastıkları
(vibration pads) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Super “W”ya da “Super K” tip
olacaktır.
2. Ağır Hizmet Tipi (Bridge bearing) neopren titreşim ayaklarının statik esnemesi 0,20” (5mm)
olacak ve bu ayaklar her yönden gelecek sismik kuvveti taşıyabilir özellikte olacaklardır.
Titreşim ayağının duktil dökme demir bir gövdesi ve bu gövde içinde iki adet yüzyüze
karşılıklı olarak dökülmüş neopren sönümleme elemanı bulunacaktır. Neopren elemanlar
normal çalışma esnasında merkezdeki dişli yatak ve civatanın dökümün iç yüzeyine temas
etmesini önleyeceklerdir. Darbe sönümleyici neopren malzemeler ağır hizmet tipi (bridge
bearing) kalitesinde olacaktır. Titreşim ayaklarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti)
tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay
Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim ayakları Mason Industries Inc. tarafından imal
edilen BR tipi olacaktır.
3. Metal sac paneller duvara veya taşıyıcı yapıya iki çelik kovan tarafından yastıklanmış
neopren bir burç içinden geçirilen civata ve somundan müteşekkil bir bağlama takımı ile
9
bağlanacaktır.
Dış
kovan,
metal
sac
panelin
neopren
malzemeyi
kesmesini
engelleyecektir. Panel delikleri bu bağlantı takımına uygun olarak büyütülecektir. Sac panelin
arka kısmının da yatay olarak desteklemesi amacıyla ilave bir neopren eleman arkadan somun
burcu üzerine geçirilecektir. Bağlantı somununun her 3 düzlemde panelin titreşim
izolasyonunu kısa devre etmesini önlemek için panelin ön tarafındaki neoprene elemanın ön
yüzünü örten çelik bir disk ve iç kısımdaki çelik kovan uzantısı bir durdurucu görevi
yapacaktır. Bu titreşim sönümleyici bağlantı tertibatı çapraz çelik konstrüksiyon
elemanlarının bağlantılarında da uygulanabilir. Bağlantı elemanında kullanılan neopren
malzemeler ağır hizmet tipi (bridge bearing) kalitesinde olacaktır. Bağlama tertibatı Mason
Industries Inc. tarafından imal edilen PB tipi olacaktır.
4. Tek parça halinde dökülmüş, ağır hizmet tipi (bridge bearing) neopren ankraj burcu ankraj
civatasını saracak ve yassı rondela yüzeyi metal metale teması önleyecektir. Neopren burç
Mason Industries Inc. tarafından imal edilen HG tipi olacaktır.
5. Yaylı Titreşim İzolatörleri gövdesiz, dikine serbest duran tip ve yatay yüklemeye karşı stabil
olacaklardır. Bu izolatörler ya alttan neopren yuva içine monte edilmiş olacak veya
altlarında ¼” (6mm) kalınlığında akustik neopren sürtünme yastığı bulunacaktır. Bütün yaylı
titreşim izolatörlerinde ekipmana rijid bağlantı için seviye ayarlı somun bulunacaktır. Yay
çapı, nominal yük altında sıkıştırılmış olan yay yüksekliğinin en az 0,8 misli olacaktır.
Yayların nominal yük altına esneme mesafesinden itibaren rijid duruma gelinceye kadar
ilave esneme mesafeleri bulunacak ve bu ilave esneme mesafesi nominal esnemenin %50’sine
eşit olacaktır. Tekliflerde yayın nominal esneme değeri, yay çapı, nominal sıkıştırılmış yay
yüksekliği ve rijid (tam sıkıştırılmış) yay yüksekliği belirtilecektir. Yaylı titreşim izolatörleri
Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLF tipi olacaktır.
6. Sınırlandırılmış Yaylı İzolatörler yukarda 5. maddede tarif edilen SLF tipi izolatörlerle aynı
özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde yayın üzerinden
yük kalktığında yayın açılmasını önleyecek dikey hareket sınırlama elemanları bulunacaktır.
Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye ayarından sonra çelik ayırıcı
(mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın
10
çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp bloke olmaması) için bağlama
civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½” (12mm) boşluk bırakılmış olacaktır.
Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde olmayacaklardır. İzolatörün
gövdesinin support veya kaide üzerine kaynak veya civata ile monte edilmesi halinde izolatör
gövdesi ile yay arasındada bir iç tampon olmalıdır. Gövde bütün deprem (sismik)
kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Titreşim izolatörlerinin OSHPD
(Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük
oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim izolatörleri
Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLRS tipi olacaktır.
7. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin yay özellikleri yukarda 5. maddede tarif
edilen SLF tipi izolatörlerle aynı olacak ve bu yaylar her yönden gelecek sismik zorlamayı
taşıyacak ve sönümleyecek şekilde duktil dökme demir veya çelik bir gövde içine monte
edilmiş olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörleri dikey olarak ayarlanabilir
olacak ve elastik sönümleme yakalarına temas etmeden önce her yönde ¼” (6mm) hareket
etme kabiliyetine sahip olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin OSHPD
(Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük
oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik Sönümlemeli
Yaylı Titreşim İzolatörleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SSLFH ya da SLRS
tipi olacaktır.
8. Hava Yastıklı Titreşim Elemanları üstte ve altta bulunan çelik taşıyıcılar arasına yerleştirilmiş
esnek, naylon takviyeli ve değiştirilebilir neopren elemanlardan (körüklerden) müteşekkil
olacaktır. Elemanın konfigürasyonu maksimum doğal frekans olan 3Hz’i elde etmek için birden
fazla körüklü olacaktır. Körükler kataloglarda verilen maksimum işletme basıncının en az 3 kat
fazlası bir patlama basıncını kaldırabilecek şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Bütün körükler
binanın basınçlı enstruman havası sistemine veya bağımsız bir basınçlı hava sistemine
bağlanacaklar ve taşıdıkları cihazın seviyesini ±1/8” (±3mm) toleransında tutabilecek şekilde
için 3 adet seviye kontrol valfi ile techiz edilmiş olacaklardır. Teklifler ile birlikte hava yastıklı
titreşim elemanlarının bağımsız bir laboratuvar ve/veya akustik uzman kuruluş tarafından
yapılmış doğal frekans, yük ve sönümleme test neticeleri verilecektir. Hava Yastıklı Titreşim
11
Elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen MT tipi ve Seviye Ayar Valfleri LV tipi
olacaktır.
9.
Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları yukarıda 8. maddede tarif edilen MT
tipi elemanlarla aynı özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde
hava yayının üzerinden yük kalktığında neopren elemanın açılmasını önleyecek dikey hareket
sınırlama elemanları bulunacaktır. Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye
ayarından sonra çelik ayırıcı (mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma
yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp
bloke olmaması) için bağlama civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½” (12mm) boşluk
bırakılmış olacaktır. Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde
olmayacaklardır. Gövde bütün deprem (sismik) kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn
edilmiş olacaktır. Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları (izolatörleri) Mason
Industries Inc. tarafından imal edilen SLR-MT tipi olacaktır.
10. Askıların (hangers) titreşim eleman grubu rijid çelik bir çerçeve içine alınmış olacaktır. Bu
çerçevenin içinde, üst kısımda, 1¼” (32mm) kalınlığında neopren bir titreşim elemanı, alt
kısımda ise 5. maddede tarif edilen özelliklere sahip olan çelik bir yay bulunacaktır. Çelik yay
alttan güçlendirilmiş neopren bir muhafaza içine oturtulmuş olacak ve neopren yuvanın
altında, yuva ile çelik çerçeve ile arasında, çelik bir rondela bulunacaktır. Üstteki neopren
elemanın ve ve alttaki neopren muhafazanın çelik çerçevenin üstteki ve alttaki deliğinin içine
oturmalarını sağlayan neopren uzantıları (burçları) bulunacaktır. Stabiliteyi sağlamak için
askı titreşim gruplarının metal çerçevesi ve üst neopren elemanlar, mafsallı askı elemanları
gibi oynak olmamalıdır. Yay çapları ve askı çerçevesinin alt delik çapı askı çubuğunun delik
içindeki neopren burca temas etmeden (yani burca temas ederek yayın kısa devre yapmasına
sebep olmadan) 30º lik bir salınım yapabileceği büyüklükte (çapta) seçilmiş olacaktır.
Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman resimleri
ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen 30N tipi
olacaktır.
11. Titreşim askıları yukarda 10. maddede tarif edildiği gibi olacak, ancak montaj esnasında
boru tesisatını veya ekipmanı sabit yükseklikte tutmak için askılardaki yaylar katalogta
12
belirtilen nominal esneme mesafesine bir sismik sönümleme özellikli üst durdurucu
(limitleyici) vasıtası ile önceden sıkılarak kilitlenmiş olacaklardır. Montaj tamamlandığında
ve askılar tam yüke alındığında askı yayını serbest bırakmaya yarayan bir mekanizması
bulunacaktır. Yayın esneme mesafesi, askı üzerindeki ölçek üzerinde açıkça görülebilir
olacaktır. Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman
resimleri ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen PC30N
tipi olacaktır.
12.
Çelik Tel Halat şeklindeki Sismik Sınırlayıcılar galvanizli çelik uçak (aircraft) tipi
halatlardan imal edilmiş olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2
ile karşı koyacak şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Çelik halatların sertifiye edilmiş olan
minimum elastiklik modülüne ulaşabilmeleri için öngerilimli olmaları gerekmektedir. Çelik
halatın uç bağlantılarında kolay montaj amacı ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı
elemanları ve 2 adet sıkıştırma vidası kullanılacaktır. Çelik halatların keskin köşe yapacak
şekilde eğilmesine müsaade edilmemelidir. Çelik halat tertibatının OSHPD (Amerikan
Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten,
Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çelik halat sismik bağlantı sistemleri
Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Tavan ve Clevis vida bağlantılı mafsallı ve çift
emniyetli SCB tipi, Askı Çubuğu Civatası ve Clevis bağlantılı SCBH (mafsallı ve çift
emniyetli )tipi veya Çelik Kiriş bağlantılı SCBV tipi olacaktır
13.
Sismik sabit bağlantı elemanları (sabit gerdirmeler) köşebent veya U profilden imal edilmiş
olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2 ile karşı koyacak şekilde
dizayn edilmiş olacaklardır. Sismik sabit bağlantı elemanlarının uçlarında kolay montaj amacı
ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı takımı ve 2 adet geçme bağlantı vidası kullanılacaktır
Sismik sabit gerdirme elemanlarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından
onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası
(R sayısı) bulunacaktır. Sismik sabit bağlantı eleman takımı Mason Industries Inc. tarafından
imal edilen SSB tipi olacaktır.
Not:
Şartname 12-14 trapez askılar için olduğu kadar clevis tipi askılar için de
13
geçerlidir. Trapez ankraj (sabit) noktalarında borular trapeze sabit bir şekilde kelepçelenecektir.
Şartnameler sadece boruların değil cihazların asılması durumunda da geçerlidir.
14.
Sabitlendirilmek istenen askılarda, burkulmayı önleyecek şekilde boyutlandırılmış çelik
köşebentler boru veya ekipman rodlarına en az 3 adet duktil demir döküm kelepçe ile
bağlanacaktır. Rodların köşebentlere kaynak edilmesi kabul edilmez. Rod kelepçe
tertibatının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay
Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Rod kelepçe takımı Mason Industries Inc. tarafından imal
edilen SRC (Sismik rod güçlendirme klemensi) tipi olacaktır.
15.
Sabitleyici olarak kullanılan bütün clevis tipi boru askılarında enine askı civatasının takviye
edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla özel şekil verilmiş U-kesitinde bir iki çapraz vidalı bir
takviye parçası kullanılır. Çapraz vidaler enine clevis civatasının üzerinden geçerek
sıkıştırılırlar. Boru clevis çapraz bağlantı takviyesinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya
Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çapraz
takviye Mason Industries Inc. tarafından imal edilen CCB tipi olacaktır.
16.
Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler
(snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) neoprenden tek parça halinde dökülmüş bağlantı
burcu ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır. Neopren burç ¼”
(6mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır. Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/mm²) yi
geçmeyecektir. Sönümleyici (snubber) dizaynı sönümleyicinin rijid ve elastik yüzeylerinin
birbirine temas etmeden önce her yönden hareket için yüzeyler arasında minimum 1/8”
(3mm) hava boşluğu bulunacak şekilde yapılmış olmalıdır. Snubber’ın uç kapakları iç boşluk
payının kontrolü için sökülüp takılabilir olmalıdır. Sistem devreye alınmadan önce herhangi
bir kısa devrenin olup olmadığını kontrol etmek için neoprene burç döndürülecektir.
Snubber’ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum
sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı)
bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler (snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal
edilen Z-1225 tipi olacaktır.
17.
Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler
14
(snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) şok yutucu lastik malzemeden yapılmış
sönümleme elemanı ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır.
Elastomerik malzemeler minimum ¾” (19mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır.
Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/m²) yi geçmeyecektir. Snubber içindeki elastik malzeme
ile sert malzemenin arasındaki hava boşluğu 1/8” (3mm) den az ¼” (6mm) den fazla
olmayacak şekilde imal edilecektir. Snubber’lar fabrikasında ayarlanmış toleranslar ile monte
edilecektir. Sismik snubber’ın 3/8” (9mm) esneme altındaki yük kapasitesi, snubber
tarafından taşınan eleman ağırlığının geçerli “G kuvveti” çarpılması ile elde edilen yükten
daha fazla veya bu yüke eşit olacaktır. Teklifler ile birlikte snubber ın x,y ve z eksenlerindeki
½” e kadar esneme ve yük eğrileri verilecektir. Snubber’ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya
Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini
belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler
(snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Z-1011 serisi olacaktır.
18.
Saplama ankraj dubelleri çapı standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile
üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme
kabul edilmez. Dübel saplamasının yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir
emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır. Ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi
tarafından verilen, müsaade edilen yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe
gömülen saplama ankraj dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAS tipi
olacaktır.
19.
Dişi saplama ankraj dübelleri zemine yapılan montajlarda tercih edilir. Bu tip dübellerin
kullanıldığında dübel yerine takıldıktan sonra titreşim izolatörleri veya cihazları bu ankraj
dübelleri üzerine oturtmak mümkün olmaktadır. Dişi saplama ankraj dubelleri çapı
standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın
geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme kabul edilmez. Dübel saplamasının
yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır.
Dişi ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi tarafından verilen, müsaade edilen
yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe gömülen dişi saplama ankraj
dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAB tipi olacaktır.
15
20.
Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği
çelik ekipman kaidelerini de temin edecektir. Diktörtgen taşıyıcı kaideler bütün ekipmanlar
için tercih edilecektir. Yer sıkıntısı varsa santrifüj soğutma makinaları (chillerler) ve pompa
gruplarının taşıyıcı çelik kaideleri T veya L şeklinde olabilir. Yatay bölünebilir gövdeli
pompa gruplarının kaidelerinde emme ve basma dirseklerini taşıyabilecek destekler
bulunacaktır. Kaidenin bütün çevre çerçeve elemanları çelik profilden olacak ve bunların
yüksekliği (derinliği) kaidenin en uzun ölçüsünün minimum 1/10 una eşit olacaktır. Statik
çökme ve yük altında şekil değiştirme imalatçı tarafından kabul edilebilir sınırlar içinde
kaldığı müddetçe çelik kaide elemanlarının yüksekliği 14” (350mm) yi geçmeyecektir.
Kaideyi yerden 1” yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının kaideye bağlantı
noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre
bağlantı destekleri
kullanılacaktır. Çelik kaideler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WF tipi olacaktır.
21.
Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği,
betonlu yüzer kaide veya eylemsizlik kaidesi (inertia base) olarak kullanılacak ve beton
dökümü için aynı zamanda bir kalıp görevi yapacak çelik ekipman kaidelerini de temin
edecektir. Yatay bölünebilir gövdeli (split case) pompa gruplarının kaideleri emme ve basma
dirseklerinin desteklerini de kapsayacak genişlikte olacaktır. Kaidelerin çerçeve çelik
elemanlarının yüksekliği kaidenin uzun kenarının en az 1/12 si kadar olacak fakat 6”
(150mm) den az olmayacaktır. Kaidenin derinliğinin, kütle ve sağlamlık açısından kaide
imalatçısı tarafından aksi tavsiye edilmedikçe, 12” (300mm) den daha fazla olması gerekmez.
Kaidenin alt kısmından 1½”(38mm) yükseklikte, her iki yönde (kafes şeklinde) 6” (150mm)
aralıklarla kaynak edilerek yerleştirilmiş, ½” (12mm) kalınlığında betonarme takviye
demirleri bulunacaktır. Betonun dökülmesi esnasında ankraj somunlarının ve bunların
gömleklerinin (sleeves) tam yerinde bulunmasını sağlayan çelik şablonlar kaide ile
birlikte verilecektir. Kaideyi yerden 1” yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının
kaideye bağlantı noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre bağlantı
destekleri kullanılacaktır. Çelik çerçeveli kaide yerine sadece beton dökmek için kullanılan
ahşap kalıp kaideleri kullanılması kabul edilmez. Kaideler Mason Industries Inc. tarafından
16
imal edilen BMK veya K tipi olacaktır.
22. Çatı üstü klima cihazları titreşim sönümleyici yaylarla techiz edilmiş olan iki parçalı özel bir
eşikli kaide üzerine monte edilecektir. Eşikli kaidenin alt parçası (eşik) Z profilli kalın çelik
sactan imal edilmiş olup, yüzer üst taşıyıcı kaide ile alt eşik arasında ayarlanabilir ve
değiştirilebilir çelik titreşim yayları bulunacaktır. Üst kaide hem ekipmanı taşıyacak hem de
rüzgar ve sismik kuvvetlere esnek bir şekilde karşı koyacak mukavemette olacaktır. Her
yönden gelebilecek sismik kuvveti sönümlemeye yarayan neoprene snubber burçları en az ¼”
(6mm) kalınlığında olacaktır. Çelik yaylar yatay olarak stabil olup ¼” (6mm) kalınlığındaki
akustik neoprene tampon üzerinde oturacaktır. Taşıyıcı kaide elemanları korozyona mukavim
kaplamalı ve yaylar paslanmaya karşı özel koruma kaplamalı olacaklardır. Çatı üzerine oturan
alt eşiğin suya karşı izolasyonu eşik yan panellerinin üstüne vidalanan galvanizli fleks üst
flaşlama malzemesi ve köşelerde bunun EPDM körük (MFNC) ile birleştirilmesi sureti ile
sağlanacaktır. Yayların bulunduğu noktalarda bu yaylara erişimi sağlamak için erişim
kapakları olacak ve kapaklar sökülebilir su geçirmez olacaktır. Alt eşiğin izolasyonu için 2”
lik bir mesafe bırakılmış olacaktır. Çatı üstü klima cihazının eşikli kaidesi klima cihazının
aynı zamanda sismik korumasını da sağlayacak şekilde yapılmış olacaktır. Klima cihazı,
eşikli kaidenin üst parçasına rijid bir şekilde bağlanacak, Z-kesitli alt eşik parçası ise çatı
strüktürüne ankrajlanacaktır. Çatı üstü klima cihazı eşikli kaidelerinin OSHPD (Amerikan
Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük
değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Eşikli kaideler Mason
Industries Inc. tarafından imal edilen RSC tipi olacaktır.
23.
Küresel kompansatörlerin dış yüzeyi peroksit ile sertleştirilmiş EPDM (DuPont Nordel)
kauçuk malzemeden , iç kısımdaki kord bezi ise Kevlar (DuPont Kevlar) malzemeden
olacaktır. Bu malzemenin yerine bir başkasının kullanılması durumunda kullanılan
malzemenin fiziksel ve kimyasal özellikleri daha iyi veya buna eşit olmalıdır. Kauçuk
elemanın flanştan çıkmasını önlemek amacı ile flanşın geçtiği ve flanşı tutan kauçuk
elemanın yakalarında içi dolu çelik halkalar kullanılacaktır. Çelik halka yerine esnek tel lastik
kablosu (bead wire) kullanılması kabul edilmez. Çapı 2” (50mm) ve daha büyük olan
kompansatörlerde kauçuk eleman 2 adet küreden müteşekkil olacak ve iki küre arasında
17
takviye olarak dıştan takılmış düktil demir döküm bir halka (kemer) bulunacaktır. Flanşlar
iki parça düktil demir döküm veya çelik olacak ve iki parçanın birleştirilmesi çelik kancalı ve
benzeri kilitleme tertibatı ile sağlanacaktır. 16” (400mm) ile 24” (600mm) arası
kompansatörlerin esnek elemanı tek küreli olabilir. ¾” (20mm) den 1½” (40mm) e kadar olan
kompansatörlerin flanşları iki parça dişli bağlantılı, vidalı birleştirmeli ve çelik sınırlama
kablolu olabilirler. Kompansatörlerin 14” (350mm) nominal çapa kadar olanları
170ºF
(77ºC) ye kadar sıcaklıklarda 250psi (1,72MPa) nominal basınca haiz olacak ve 170ºF (77ºC)
ile 250ºF (121ºC) arasındaki sıcaklıklarda doğrusal bir basınç düşüşü ile nominal basınç
asgari 215psi (1,48Mpa) ye kadar düşebilecektir. 16” (400mm) den 24” (600mm) e kadar tek
küreli kompansatörlerde ise minimum nominal basınç değerleri 170ºF (77ºC) ye kadar 180psi
(1,24Mpa) ve 250ºF (121ºC) ye kadar 150psi (1,03Mpa) olacaktır. İşletme şartlarının daha
yüksek olduğu durumlarda bu şartlara uygun kompansatörler kullanılacaktır. Bütün
kompensatörler sevkiyattan önce fabrikasında nominal basıncın %150 sine 12 dakika süre ile
test edileceklerdir. Patlama ve flanştan kopma emniyet katsayısı en az 3/1 olacaktır. Gerekli
yerlerde yukardaki özelliklerde konsantrik redüksiyon tipi kompansatörler kullanılacaktır.
Kompansatörün monte edileceği iki boru ucu arasındaki mesafe kompansatörün işletme
basıncı altındaki uzunluğuna eşit olacaktır. Kompansatörün gerektiğinden fazla açılmasını
engelliyecek
kontrol
rodları
ancak
kompansatörün
bağlandığı
boru
parçasının
sabitlenmediği ve borudaki basıncın artabileceği durumlarda kullanılacaktır. Kontrol
rodlarının kullanıldığı durumlarda, kontrol rod bağlantılarında ½” (12mm) kalınlığında
neoprene rondelalı yatak bulunmalı ve bu rondelanın ölçüleri 1000psi (0,7kg/mm²) daki
basıncı taşıyabilecek büyüklükte olmalıdır. Teklifle birlikte bağımsız danışmanlık
şirketlerinden alınmış iki adet test raporu verilecektir. Bu raporlarda kompansatörlerin
bağlandığı ekipman boru bağlantılarında test edilen kompansatörler tarafından titreşim
ivmesinin en az 20dB ve ses basıncı değerinin de en az 10dB düşürüldüğü ekipmanın kanat
pasaj frekans değerleri baz alınarak gösterilmiş olacaktır. Ekipmanlara bağlanan bütün
kompansatörler ekipman ağzı ile ekipman kesme vanası arasına monte edilecektir.
Kompansatörler
Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAFEFLEX SFDEJ,
SFEJ, SFDCR , MFTNC veya SFU tipi, kontrol rodları ise CR tipi olacaktır.
24.
Esnek paslanmaz çelik hortumlar örme gömlekli ve karbon çelik fittingli olacaklardır. 3”
18
(75mm) ve daha büyük çapta olanlar flanşlı olacaktır. Küçük ebatlarda olanların erkek
nipelleri bulunacaktır. Minimum uzunluklar aşağıdaki tablodaki gibidir.
Flanşlı
3''x14'' (75x350mm) 6''x20'' (150x500mm) 12''x28'' (300x700mm)
4''x15'' (100x375mm) 8''x22'' (200x550mm) 14''x30'' (350x700mm)
5''x19'' (125x475mm) 10''x26'' (250x650mm) 16''x32'' (400x800mm)
Erkek nipelli
1/2''x9'' (12x225mm) 11/4''x12'' (32x300mm) 2''x14''
(50x350mm)
3/4''x10'' (19x250mm) 11/2''x13'' (38x325mm) 21/2''x18'' (64x450mm)
1''x11'' (25x275mm)
Ekipman bağlantılarında hortumlar ekipmanın kesme vanası ile ekipman arasına yatay ve
tercihan ekipman şaftına paralel olarak monte edilecektir. Çelik hortumlar Mason Industries Inc.
tarafından imal edilen BSS tipi olacaktır.
25.
Her yönden gelecek kuvvetlere karşı mukavemet edebilecek şekilde dizayn edilmiş olan
akustik boru ankraj (sabit nokta) elemanı birbiri içine geçmiş iki farklı ebattaki iki çelik boru
parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½” (12mm) kalınlığında 60 durometer neopren
izolatörden müteşekkil olacaktır. Yukarı aşağı yönde dikey hareket sınırlama parçası da aynı
malzemeden yapılmış olacak ve her iki yöndeki dikey hareketi engelleyecektir. İzolatör
eleman malzemesinin müsaade edilebilir çalışma yükü 500psi (3,45N/m²) yı geçmeyecek ve
her yönden gelecek kuvvete karşı eşit direnç gösterecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır.
Akustik boru ankraj elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen ADA tipi
olacaktır.
26.
Boru klavuzları (guides) birbiri içine teleskopik bir biçimde geçmiş iki farklı ebattaki iki
çelik boru parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½” (12mm) kalınlığında 60 durometer
neopren izolatörden müteşekkil olacaklardır. Klavuz yüksekliği borunun ısıl genleşmesi veya
ısıl büzülmesinden dolayı aşağı yukarı harekete müsaade etmesi amacı ile bir yatay pim ile
önceden ayarlanabilir olacaktır. Yatay pim boru ısıl hareketi yönüne uygun olarak
19
çıkarılabilir ve takılabilir olacaktır. Boru klavuzları borunun ±15/8” (42mm) hareketine
müsaade edebilecek ve zemin özelliklerine uyabilecek şekilde yapılmış olacaktır. Boru
klavuzları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen VSG tipi olacaktır.
27.
Boruların duvar geçişlerinde kullanılan yalıtım elemanları iç yüzeylerine ¾” (19mm)
kalınlığında neoprene sünger yapıştırılmış birbirine vidalanan iki yarım boru parçasından
oluşacaktır. Yalıtım elemanı borunun duvarı geçtiği yerde duvar içinde borunun etrafına
sarılarak vidalarla sıkıştırılacak ve bu suretle yalıtım elemanının içindeki süngerin iç yüzeyi
ile borunun dış yüzeyi arasında herhangi bir boşluk bırakılmayacaktır. Daha sonra borunun
geçtiği
ve yalıtım elemanının takıldığı duvar, döşeme veya tavan deliği beton ile
doldurularak kapatılacaktır. Yalıtım malzemesi duvarın her iki taraftaki yüzünden en az 1”
(25mm) dışarıya taşacak şekilde seçilecektir. Isının 240ºF (115ºC) geçtiği yerlerde neoprene
süngerin yerine yoğunluğu 10 lb/ft3 olan mineral yünü malzeme kullanılacaktır. Yalıtım
malzemesi Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SWS tipi olacaktır.
28.
Hava kanallarının fleksibl bağlantılarında kullanılan yatay gerilmeyi sınırlama elemanları
yukarda Şartname 5 te tarif edildiği gibi neopren yuvalı bir yay takımı ihtiva edecektir. Yay
takımı fabrikasında belli bir ön gerilime set edilecek ve şantiyede montaj esnasında bağlanacağı
ekipmanın kalkış ve duruşunda en fazla ¼” (6mm) hareket edeceği şekilde ayarlanacaktır.
Eleman, havalandırma
kanallarına, bina strüktürüne ve binanın içindeki ekipmanlara
bağlanabilmesi için gerekli köşebent ve rod ile birlikte verilecektir. Yatay sınırlama elemanları
ekipmanın her iki tarafına birden simetrik olarak aynı merkezde olacak şekilde bağlanacaktır.
Yatay sınırlama elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WBI/WBD tipi olacaktır.
29.
Sonradan hazırlanan betonarme ekipman kaidelerinin betonarme döşemeler üzerinde
sabitlendirilmesinde düktil demir döküm, altı köşeli,
kama şeklinde özel ankraj dübelleri
kullanılacaktır. Ankraj dubellerinin üst kısmında ekipman kaidesi betonarme takviye
demirlerinin geçmesi için delikleri olacaktır. Ankraj dübelinin beton kaideden zemin betonuna
tutturulabilmesi için yukarıdan aşağıya kadar diş çekilmiş olması gerekir. Beton ekipman
kaidelerinin
zemin
betonuna
tutturulabilmesi
için
özel
tırnaklı,
dübel
saplamasının
sıkıştırılması ile genişleyen kovan veya rondelalar kullanılacaktır. Beton kaide ankraj dubeli
20
Mason Industries, Inc. tarafından imal edilen tip HPA, saplamalar ise tip SAS olacaktır.
Bölüm 3. UYGULAMA
3.01
Genel
A. Bütün titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin kesinlikle imalatçının yazılı
talimatları ve onaylanmış verileri dahilinde montajı yapılmalıdır.
B. Titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin montajı, ekipmanlarda bus-bar ve
elektrik tavalarında gerilmelere ve kaymalara yol açacak pozisyon değişiklikleri meydana
getirmemelidir.
C. Ekipmanlarla ve bina strüktürü arasında bu şartnamede tanımlanan ses ve titreşim kontrolunu
bozacak rijid bağlantılar yapılmamalıdır.
D. Herhangi bir ses ve titreşim yalıtımı tanımlaması yapılmamış yerlerde Elektrik Sistemler
Yüklenicisi bina strüktürüne rijid bir şekilde ekipman, boru, hava kanalı bağlantısı
yapmayacaktır. Buradaki “bina strüktürü” ile genel olarak binadaki döşemeler, tavanlar,
kolonlar, duvarlar ve kirişler tanımlanmış olmakla birlikte, bunların dışında herhangi bir inşai
eleman da olabilir.
E. İşin diğer servisler ile de koordinasyonu yapılarak binaya rijid bağlantıların yapılmasından
kaçınılacaktır.
F.
Diğer servisler ile anlaşmazlıktan kaynaklanan veya yer yetersizliğinden ya da diğer
öngörülmeyen herhangi bir sebepten oluşan ve ekipmanların, ve boruların bina strüktürüne rijid
bir şekilde bağlanmasına yol açacak her türlü durum montaj yapılmadan evvel Kontrol
Mühendisliğine bildirilecektir. Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan hatalı montajın
düzeltme işlemlerinden Yüklenici sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir.
G. Şartnamedeki maddeler ile saha şartları arasında herhangi bir tutarsızlık olması veya ekipman
21
seçimlerinde herhangi bir değişiklik yapılması durumları montajdan evvel Kontrol
Mühendisliğinin dikkatine sunulacak ve onay istenecektir. Bu tip tartışmalı durumlarda
Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan montajın düzeltme işlemlerinden Yüklenici
sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir.
H. Yanlış malzeme kullanılarak veya hatalı yapılan montaj Yüklenici tarafından bedelsiz olarak
düzeltilecektir.
I. Ekipmanların asılmasından dolayı bina strüktüründe herhangi bir aşırı gerilme oluşmamalıdır.
Yüklenici firma ekipman yüklerini ve yerlerini montajdan önce Statik Mühendisine
onaylattırmakla yükümlüdür. Askılar genel olarak
aşağıdaki yapı elemanlarına bağlanacaktır:
a. Kiriş profil flanşlarına (çelik konstrüksiyon).
b. Çatı taşıyıcı çelik sisteminin üst çelik elemanlarına.
c. Betonarme konstrüksiyonda beton dökülürken bırakılan askı
demirlerine veya betonarme için özel yapılmış onaylı dübellere.
J. Titreşim izolasyonlu askılarla asılmış olan ekipman, boru tesisatı veya kablo kanallarına
bağlanacak olan ve Şartname12’de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı kısa devre
yapmasını önlemek için hafif gevşek bırakılacaktır.
K. Şartname 12’de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı, titreşim izolasyonsuz askılarda
gergin bağlanacaklardır. Sadece titreşim izolasyonsuz rijid askılarda kablo yerine Şartname 13’te
tarif edilen rijid sismik bağlantılar kullanılabilir.
L.
Şartname 12 veya 13’teki sismik sınırlayıcıların kullanıldığı askılarda basınç yükünün
karşılanabilmesi için askı rodları Şartname 14 de tarif edilen tip özel çelik elemanlarla
kuvvetlendirilecektir.
M. Şartname 12 veya 13’teki sismik sınırlayıcıların bağlandığı bütün boru clevis tipi askılarında
clevis askısının taşıyıcı yatay civatası Şartname 15’te tarif edilen tip kelepçelerle takviye
edilecektir.
22
N. Tavan ve duvarlarda montaj için kullanılan betonarme saplama ankraj dübelleri Şartname 18
de tarif edildiği gibi olacaktır. Zemine bağlantılı ekipmanlarda ise Şartname 19’da tarif edilen
dişi saplama ve dübeller kullanılacaktır.
O. Entegre çelik konstrüksiyon ekipman kaideleri Titreşim Yalıtım Firması tarafından temin
edilecektir. Bu projede bağımsız olarak imal edilen veya ettirilen çelik konstrüksiyon ekipman
kaidesi kullanılmayacaktır.
P. Boru tesisatının 24” tan daha fazla olduğu ve spesifiye edilen titreşim hareketlerinin şartname
23’ün kapasitesini aştığı durumlarda özel yapım elastomerik kompansatörler kullanılabilir.
R. Boruların duvarları, döşeme ve tavanı deldiği yerlerde Titreşim Yalıtımı Firmasından temin
edilecek olan ve şartname 27’de tarif edilen yalıtım elemanları kullanılacaktır.
S. Titreşim izolasyonlu askıların titreşim elemanları montajda mümkün olduğu kadar askının
asıldığı yapı elemanına (bina strüktürüne) yaklaştırılacaktır.
T. Elektrik İşlerinde alınacak Sismik Önlemler:
1. Çapı 2½” (64mm) veya daha fazla olan bütün elektrik kablo kılıf borularının askılarında
aşağıda tarif edilen aralıklarla şartname 12‘deki sismik sınırlandırma kablosu veya şartname
13’teki sismik rijid bağlantılar kullanılacaktır.
2. Bütün elektrik busbar kanalları, kablo tavaları ve kablo merdivenleri askılarında aşağıda tarif
edilen aralıklarla şartname 12‘deki sismik kablo bağlantı elemanları ile veya şartname 13’teki
sismik rijid bağlar kullanılacaktır.
3. Enine (travers) sınırlandırıcılar 30’ (9m) aralıklarda veya kablo kanalı ya da tavası belirtilen
uzunluktan kısa ise kablo kanalının veya tavasının her iki ucunda bulunacaktır. Ayrıca kablo
23
kanalının veya tavasının dönüş yaptığı her noktada ve kanal veya tava sisteminin başında ve
sonunda enine sınırlandırıcı bulunacaktır.
4. Uzunlamasına sınırlandırıcılar 60’ (18m) aralıklarla ve bir elektrik kanalı veya tavası boyunda
en az bir uzunlamasına sınırlandırıcı bulunacak şekilde uygulanacaktır. Bir kanal veya tava
parçası için konulan enine (travers) sınırlandırıcı bu kanal veya tava parçasına dik olarak
bağlanmış diğer bir kanal veya tava parçası için uzunlamasına (longitunidal) sınırlandırıcı
görevi görebilir. Ancak, bunun kabul edilebilmesi için enine sınırlandırıcının kanalların veya
tavaların kesiştiği noktadan en fazla 4’ (1.2m) mesafe içinde bulunması ve ebatları daha
büyük olan kanala veya tavaya göre seçilmiş olması gerekir.
5. Zemine rijid olarak bağlanmış bütün ekipmanlarda ekipmanın bağlantı deliği ile ankraj
saplaması arasında esnek bir malzeme bulunacaktır. Ankraj saplamaları Bölüm 1.06 da
belirtilen sismik kuvvetlere göre dizayn edileceklerdir. Ankraj deliği ile saplama arasına
konacak olan neopren burçlar şartname 4’te, ankraj saplamaları ise şartname 18 ve 19’da tarif
edildiği gibi olacaklardır.
6. Duvara bağlanacak paneller şartname 3’teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir.
Zemine bağlanacak paneller şartname 4’teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir.
Ankoraj saplamaları ise şartname 18 ve 19’da tarif edildiği gibi olacaklardır.
7. Bütün yangın söndürme boru tesisatının sismik bağlantıları NFPA 13 ve 14 de belirtildiği
gibi yapılacaktır.
8. Bütün mekanik ekipmanlarda bu şartnamenin 4 nolu maddesi doğrultusunda titreşim
izolasyonu ve sismik bağlantılar yapılacaktır.
9. Bütün yangın söndürme ekipmanları hayati önem taşıdığından tablo 1.06-1’deki hayat
kurtarma ekipmanlarının sismik kuvvet değerleri kullanılarak bunlara mukavemet edecek
şekilde sismik bağlantıları yapılacaktır.
24
3.02 Sismik Bağlantı Yapılması Gerekmeyen Ekipmanlar
A. Elektrik Tesisatı
1. Çapı 21/2'' den az olan ve bireysel olarak askı çubukları ile asılan elektrik boru kablo kılıfı
tesisatı.
2. Tekli kablo kılıf borusu askılarında borunun üstünden askı supportunun alt noktasına kadar
olan mesafe 12'' (300 mm) ve daha az olan bütün kablo kılıf boru tesisatı. Ancak, boru
boyunca 12'' (300 mm) limitini aşan nokta olursa bütün kılıf borusu boyunca sismik
bağlantılar yapılacaktır.
12'' (300 mm) kuralı trapez askılı sistemler için de geçerlidir. Bu askıların bina strüktürüne
bağlantıları sürtünmeye karşı dirençli olacaktır.(no ''C'' kelepçeleri kullanılacaktır).
B. Asılı Ekipmanlar
1.
Ağırlığı 50 lbs. (23kg) geçmeyen, çıkış hava kanalına rijid olarak bağlanmış ve en az 4
adet askı çubuğu ile asılmış VAV ve Fanlı VAV kutuları ve fanlı ekipmanlar.
25