docSürdürülebilir Ulaşımın Teşvikinde Kentsel Tasarım Uygulamalarının
download 
Şikayet Transkript
Sürdürülebilir Ulaşımın Teşvikinde Kentsel Tasarım Uygulamalarının
277 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIMIN TEŞVİKİNDE KENTSEL TASARIM UYGULAMALARININ ROLÜ Doç. Dr. Ebru ÇUBUKÇU [email protected] Burak TUMER Yüksek Lisans Öğrencisi Araş. Gör. Burçin HEPGÜZEL [email protected] Zeynep ONDER Yüksek Lisans Öğrencisi GİRİŞ Son yllarda, Dünya Sağlk Örgütü ve T.C. Sağlk Bakanlğ çağn hastalğ olan obezite ve şişmanlkla mücadelede en önemli hedeflerden birinin sürdürülebilir ulaşmn teşvik edilmesi olduğunu öne sürmektedir. Sürdürülebilir ulaşm, ulaşm amaçl yolculuklarda bireylerin motorlu araçlar yerine yürüyüşü ya da bisikleti tercih etmesi olarak açklanabilir. Sürdürülebilir ulaşm türellerinin (yürüyüş ya da bisiklet) kullanm ancak aktif yaşamn desteklenmesiyle arttrlabilir. Aktif yaşamn nasl destekleneceği dünyada çok sayda araştrmaya ve yerel yönetim uygulamalarna konu olmuştur. Gelişmiş dünya kentlerinde konu hakknda standart veri toplanmasna yönelik girişimler başlatlmş, kentlerin, mahallelerin ve hatta sokaklarn ve konutlarn “yürünebilirlik skorlar” internet üzerinden yaynlanmş ve yaynlanmaktadr. 2000 ylnda başlatlan ve son 13 yldr her yl tekrarlanan geniş katlmc profiline sahip “Yürüyüş21 (Walk21)” başlkl konferanslar serisinde yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlar ve gönüllüler tarafndan yaplan kentsel tasarm uygulamalar sk sk tartşlmaktadr. Gelişmiş dünya kentlerindeki araştrmaclar ve yerel yöneticiler tarafndan takip edilen bu konferanslar serisine Türkiye’den henüz bir katlm bulunmamaktadr. Ancak benzer tartşmalar Türkiye Sağlkl Kentler Birliği tarafndan organize edilen konferanslarda ve yaynlarda da dile getirilmektedir. Bu çalşma kapsamnda aktif yaşam desteklemek ve sürdürülebilir ulaşm türellerini kullanmaya teşvik etmek amacyla yurt içinde ve yurt dşnda yürütülen kentsel tasarm uygulamalarna yönelik örneklerin özetlenmesi hedeflenmiştir. Farkl ölçeklerde yürünebilirliği arttrmak amacyla (dolayl ve doğrudan bu amaca hizmet edebilir) uygulanan yurt içindeki ve yurt dşndaki kentsel tasarm uygulamalar değerlendirilerek ve karşlaştrlarak konunun önemi vurgulanmştr. SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM ve YÜRÜNEBİLİRLİK SKORLARI Çoğu zaman sözde ve teoride kalsa da hiç şüphesiz “sürdürülebilirlik” modern dünyann en popüler kavramlarndan biridir ve bir çok kavramn ön-eki durumundadr: sürdürülebilir avclk, sürdürülebilir büyüme, sürdürülebilir bina, sürdürülebilir cephe sistemleri, sürdürülebilir enerji, sürdürülebilir ekoloji, sürdürülebilir ekonomik kalknma, sürdürülebilir gelişme, sürdürülebilir gda sistemleri, sürdürülebilir inşaat, sürdürülebilir sosyal kalknma, sürdürülebilir yaşam, sürdürülebilir planlama, sürdürülebilir tarm, sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir … Önüne geldiği her kavram ile birlikte aslnda modern dünyann hem bir problemini hem de söz konusu probleme yönelik çözüm alternatiflerini tartşmaya açmaktadr. Dünyann tüm kentlerinde ulaşm planlamas alannda yaşanan problemler göz önüne alndğnda “sürdürülebilir ulaşm” kavramnn ne çok tartşmaya konu olduğu (olacağ) açktr. Örneğin, Babalik Sutcliffe (2009a ve 2009b), ulaştrma sektörünün * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. 278 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 günümüzde ne derece sürdürülebilir olduğunu ve sürdürülebilir ulaşm politikalarn tartşrken, Knoflacher & Ocalir (2011) sürdürülebilir ulaşm kavramnn içerdiği çelişkileri ve kentsel sürdürülebilirlik için ulaşm alannda yaplmas gereken temel değişiklikleri ortaya koymaktadr. Burada belirtmek gerekir ki, bu bildirinin amac “sürdürülebilir ulaşm” kavramn ve politikalarn detayl olarak tartşmak değildir. Bu makale ile sürdürülebilir ulaşm kavramnn öneminin vurgulanmas ve sürdürülebilir ulaşm politikalarndan biri olan “yaya öncelikli kent mekanlar” konusunun tartşlmas hedeflenmiştir. Sürdürülebilirliğin nasl tanmlandğna bağl olarak “ sürdürülebilir ulaşm” kavramna bakş açs da farkllk göstermektedir (Litman, 2006). Bu makale kapsamnda sürdürülebilir ulaşm “ulaşm amaçl yolculuklarda bireylerin motorlu araçlar yerine yürüyüşü ya da bisikleti tercih etmesi olarak” ele alnmaktadr. Ulaşm amaçl yolculuklarda yürüyüş ya da bisiklet kullanmnn teşviki ancak aktif yaşamn desteklenmesiyle olabilir. Aktif yaşamn nasl destekleneceği dünyada çok sayda araştrmaya ve yerel yönetim uygulamalarna konu olmuştur. Gelişmiş dünya kentlerinde konu hakknda standart veri toplanmasna yönelik girişimler başlatlmş, kentlerin, mahallelerin ve hatta sokaklarn ve konutlarn “yürünebilirlik skorlar” internet üzerinden yaynlanmş ve yaynlanmaktadr. 2007 ylnda Seattle Washington’da bulunan özel bir yazlm şirketi “walkscore.com” internet adresi üzerinden Kuzey Amerika kentlerinin ve mahallelerinin “yürünebilirlik skorlar”n belirli parametrelere bağl olarak hesaplamaya ve bu hesaplara dayanan haritalar yaynlamaya başlamştr. Bu haritalar ile kentler, mahalleler, sokaklar ve hatta konutlar yürünebilirlik açsndan karşlaştrlabilir (dolaysyla yarşr) olmuştur. Söz konusu internet sitesine olan ilgi zamanla çğ gibi artmş, haritalarn kapsadğ alan genişletilmiş (Kuzey Amerika, Kanada ve Avustralya kentlerini içerecek şekilde), bu haritalar emlak piyasasn yönlendiren önemli bir kaynak olarak öne çkmş ve basl medyada sk sk yer bulmuştur. Bir başka ifade ile artk konut alclar satn alnabilecek potansiyel konutlar sadece metrekare ve konum ile ilişkili olarak değerlendirmemekte, sağlkl ve aktif yaşam ne derece desteklediklerini de değerlendirir olmuştur. Söz konusu yazlm ile yürünebilirliğin hangi parametrelere dayanarak hesaplandğ tartşmaya açktr ve çok sayda eleştiriye konu olmuştur. Ancak, içerdiği her türlü eksikliğe rağmen, “walkscore.com” aktif yaşamn ekonomik değerini tartşmaya açan önemli bir veri kaynağ olmuştur. Henüz bu haritalar Türkiye kentleri için yaynlanyor olmasa da, şüphesiz söz konusu uygulamann benzerleri çok yaknda Türkiye kentlerine de uyarlanacaktr. Özetle, dünya kentleri, mahalleleri ve sokaklar yeni bir alanda yarşmakta (yürünebilirlik) ve bu yarş konu ile ilgili (ve hatta ilgisiz) çeşitli gruplarca şeffaf bir şekilde izlenebilmektedir. Böylesi bir yarş Türkiye kentleri ve mahalleleri için henüz başlamamşken konuya eğilmenin, önlemler almann önemi yadsnamaz. Eğer bir gün, gelişmiş dünya kentlerinin içinde olduğu bu yarş Türkiye kentlerini de kapsar ve daha doğru parametreler ile ölçülebilir olursa, yürünebilirliği arttracak müdahaleleri şimdiden önemsemeye başlamş olan yerel yönetimlerin yarşa önde başlayacaklar öngörülebilir. Böylesi bir yarş içinde, İzmir’in yerinin ne olacağ ise tartşmaya açktr. GELİŞMİŞ DÜNYA ÜLKELERİNDE YÜRÜNEBİLİRLİĞİN ARTTIRILMASI İÇİN YAPILAN MEKÂNSAL MÜDAHALELER 2000 ylnda başlatlan “Yürüyüş 21 (Walk 21)” Konferanslar serisi, dünya genelinde kentsel mekânda (ve krsal mekanda) yürüyüşü ve aktif yaşam teşvik etmek amacyla (1) kamusal ve özel kuruluşlarn, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarnn, üniversitelerin ve gönüllerin katlm ve yürütücülüğünde gerçekleşen kampanyalarn, (2) planlama uygulamalarnn ve politikalarnn, (3) kentsel tasarm uygulamalarnn ve kentsel tasarmn ilkelerine esas olan parametrelerin, (4) yaya davranşlarn ve mekânn yürünebilirliğini etkileyen parametrelerin ölçütlerinin ve bu ölçütlere yönelik araçlarn tartşldğ bir toplantdr. Bu toplantlar, * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. 279 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 mekanda yürünülebilirliği etkileyen fiziksel çevreye ait parametrelerin ölçütlerine yönelik ulusal ya da uluslararas bir standart geliştirilmesini hedefleyen ve Avrupa Bilim Fonu tarafndan desteklenen önemli projelerin (Yayalarn Temel İhtiyac - Pedestrian Quality Needs - Avrupa Bilim Fonunun Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği- COST Projesi gibi) ortaya çktğ ve tartşldğ platformlar olarak da örnek gösterilmektedir. Geniş katlmc grubuna sahip olan bu uluslar aras toplant ve bu uluslar aras proje katlmclar arasnda Türkiye’den katlan bir araştrmac bulunmuyor olmas bir eksiklik olarak yorumlanabilir. Bu bildiri kapsamnda, Yürüyüş 21 (Walk 21) Konferansnda 2010 ve 2011 yllarnda sunulan 267 adet bildiri taranarak yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlar ve gönüllüler tarafndan yaplan kentsel tasarm uygulamalarnn tartşlmas hedeflenmiştir. Bu konferans serisinde sunulan tüm bildirilerin yaklaşk üçte birinin aktif yaşam teşvik etmek amacyla hem yerel yönetimler hem de sivil toplum kuruluşlar ve gönüllüler tarafndan yaplan kentsel tasarm uygulamalar olduğunu söylemek mümkündür. Söz konusu uygulamalarda dikkat edilen kentsel tasarm ilkelerinin bazen doğrudan bazen dolayl olarak kentsel mekanda yürünebilirliğin teşviki ile ilişkili olduğu görülmüştür. 2010 ve 2011 yllarnda sunulan kentsel tasarm uygulamalar ve aktif yaşam ile ilişkili bildirilerde öne çkan başlklar aşağdaki şekilde gruplamak mümkündür: KONULAR Sokaklarda ve kamusal alanlarda yürüyüşün teşvik edilmesi için fiziksel mekanda yaplabilecek değişiklikler: konut alanlarnda ticareti teşvik etmek, yol boyunca otopark desteklemek ya da taşt yoluna paralel araç park alanlarnn yaya yoluna dönüştürülmesi, mekansal estetiği arttrc müdahaleler, kent mobilyalar ve çiçek bahçelerinin kullanm, ticari levha düzenlemeleri, kaldrmlarn bakm, kaldrmlarn genişliği ve yüzey malzemesine yönelik düzenlemeler, sokaklarn aydnlatma eleman, sokak mobilyas ve sanatsal öğeler ile donatlmas, sokak kafeleri, bisiklet park yerleri, peyzaj düzenlemeleri, trafik güvenliğini arttrc müdahaleler, trafik sakinleştirici öğelerin konumlandrlmas, sokak kesişimlerinde güvenli karşdan karşya geçiş imkan veren öğelerin düzenlenmesi, rüzgar önleyici panolar, binalarn gölge verecek şekilde konumlanmas ile ilişkili düzenlemeler gibi Sokaklarn ve mahallelerin araçtan arndrlmasnn başar ve başarszlklar ÖRNEK ÇALIŞMALAR Appleyard B.(2011); Armstrong T. & Hunt P. (2011); Barts P. & Van-Hoorn M. (2010); Ebels I.E.B. (2010); Engbers L. & De-Vries S. (2010); Fessl T. (2010); Irving K. (2010); Johannessen S.(2011); Kassay K. (2011); Kickert C. (2010); Kott J. (2010); Lea N.S., Forkes J., Sztabinski F. (2010); Mccain H. (2011); Napier I. (2011); Routh S. & Willamette Pedestrian Coalition (2011); Schweizer T. (2010); Strail- Sauer G. (2010); Tanaka I.(2011); Vlastos T. (2010); Weigand L. (2011) Faure A. (2010); Van-der-Spek S. (2011); Choi E.(2011) Sokak ağ ve snflandrmas, kaldrm ve yaya geçişleri, bisiklet ve toplu taşma yönelik ihtiyaçlar, trafik sakinleştirici öğeler, estetik sokak cephesi tasarm, sokak altyaps, kamusal alan tasarm konularna yönelik bilgiler içeren “Sokak Tasarm Rehberi”, “Yaya Kaldrmlar ve Yaya Üst Geçitlerine Yönelik Rehber” Snyder R. (2011); Talens H. (2010) Sanatsal öğelerin, heykellerin yürünebilirlik üzerindeki etkileri Baugh B. (2011); Geller M. (2011); Irving K. (2010); Kroeger E. (2011) Sokak kafeleri (pop-up cafe) Hodge K. & Power A. (2011); Irving K. (2010) Yön bulma haritalarnn yürünebilirlik üzerindeki etkileri Proft J. (2011) Engellilerin hareketlerini kstlayan gerçek ve algsal engeller Frye A. (2010); Havik E. (2010); Havik E., Melis-Dankers B., Steijvers F. (2010); Smart C. (2011) Yaya-bisiklet ortak kullanmna yönelik uygulamalarn başar / başarszlklar Butz M. (2010); de Haan P. (2010); Godefrooij H. (2010); Havik E. (2010); Havik E.,Melis-Dankers B., Steijvers F. (2010); Knecht B. (2010); Van Veen D. (2010); Van Beek P. (2010) (shared * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. space) 280 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Okul çevresindeki sokaklarda aktif ulaşm modunun kullanmnn teşvik edecek kentsel tasarm uygulamalar (belirli güzergahlarda kasislerin arttrlmas, sokak kesişimlerinde hafif rampalarn uygulanmas ile trafik güvenliğinin arttrlmas gibi) Mai Skibsted J. (2011); Tran Q. (2011) SAĞLIKLI KENLER BİRLİĞİNE ÜYE TÜRK KENTLERİNDE YÜRÜNEBİLİRLİĞİN ARTTIRILMASI İÇİN YAPILAN MEKANSAL MÜDAHALELER Bir önceki bölümde de belirtildiği gibi, gelişmiş dünya kentlerindeki araştrmaclar ve yerel yöneticiler tarafndan takip edilen yürünebilirlik ile ilişkili konferanslar serisine Türkiye’den henüz bir katlm bulunmamaktadr. Ancak, burada belirtmek gerekir ki, konu Türkiye’de de gündemdedir. 2004 ylnda kurulan Sağlkl Kentler Birliği tarafndan yaplan yaynlar ve düzenlenen toplantlar yerel yönetimlerin ve akademisyenlerin konuyu tartşabileceği ortak platformlardr. Ayrca, yerel yönetimlerce düzenlenen çeşitli toplantlarda da konunun gündeme getirildiği görülmektedir. Bir başka ifade ile uluslararas platformlarda dile getirilen tartşmalarn benzerleri Türkiye Sağlkl Kentler Birliği ve bu birliğe üye yerel yönetimler tarafndan organize edilen konferanslarda ve yaynlarda da dile getirilmektedir. Bu bölümde, Birlik Üyeleri 2011 yl Faaliyet Raporu (Sağlkl Kentler Birliği Başkanlğ, 2011) incelenerek, aktif yaşam destekleyen ve sürdürülebilir ulaşm türellerini kullanmaya teşvik eden kentsel tasarm uygulamalarna yönelik örneklerin özetlenmesi hedeflenmiştir. Sağlkl Kentler Birliği Üyesi kentlerce yürütülen kentsel tasarm uygulamalarn aşağdaki şekilde gruplamak mümkündür (Sağlkl Kentler Birliği Başkanlğ, 2011): KONULAR Kent içinde yaya ve bisiklet yolu düzenlemeleri ve yenilemeleri (yaya sirkülasyonu ve sürekliliğinin sağlanmas, her türlü sokak mobilyalar ve peyzaj düzenlemeleri ile sokaklarn canlandrlmas, çocuklar için eğitici ve öğretici sokak oyunlar mobilyalarnn kullanm, kaldrm yüksekliğinin standartlara uygun hale getirilmesi, engellilere yönelik yer döşemelerinin – klavuz taşlar ve stop taşlar gibi- kullanlmas, kaldrmlarda ve yap girişlerinde engelli rampalarnn kullanlmas, sokağa bakan bina cephelerine yönelik düzenlemeler, geniş kaldrmlarn araç işgalinden kurtarlmas, yol boyu düzensiz otopark sorununa yönelik müdahaleler, sokaklarn giriş ve çkşlarnda trafik sakinleştirici öğe olarak hz kesici platformlarn konumlandrlmas, taşt ve yaya alanlarn ayrabilmek için çiçeklik, mantar, renk gibi öğelerin kullanm vb.) ÖRNEK ÇALIŞMALAR Projeler: Antalya Büyükşehir Bel. “Kentsel Çevre Düzenlemeleri” s. 23, Bursa Büyükşehir Bel. “Cumhuriyet Caddesi Nostaljik Tramvay Hatt” s. 67, Çankaya Bel. “Güniz Sokak – Engelsiz Yaya Yolu Projesi”, s.75 Çankaya Bel. “Olgunlar Sokak Yenileme Projesi” s.79, Çankaya Bel. “Oyun Sokaklar Projesi” s.79, Denizli Bel. “Bisiklet ve Yürüyüş Yolu Yapm İşi” s.93, İstanbul Büyükşehir Bel. “ Meydan Projeleri” s. 126, İzmit Bel. “Tarih Koridoru Projesi” s. 153, Kadköy Bel. “Faruk Ayanoğlu Caddesi Yenileme Projesi” s. 156, Kadköy Bel. “Engelsiz Erişim Çalşmalar” s. 156, Krkkale Bel. “Atatürk Bulvar Peyzaj Düzenlemesi” s. 180 Muğla Bel. “Arasta’da II. Adm” s. 199, Nilüfer Bel. “Gümüştepe Maksem Cephe Sağlkllaştrma Uygulamalar, 2011” s. 210, Nilüfer Bel. “Engelsiz Nilüfer” s. 214, Odunpazar Bel. “Sokak Sağlklaştrma ve Yayalaştrma Projesi s. 221-223, Ordu Bel. “Boya Kampanyas” s. 229, Osmanck Bel. “Ağaçlandrma çalşmas” s. 235, Trabzon Bel. “Yürüyüş ve Bisiklet Yolu Projesi” s. 259. Konut adalar içinde kalan atl alanlarn rekreasyon alan olarak değerlendirilmesi ve rekreasyon alanlarnda yaya yolu düzenlemeleri ve yenilemeleri (nehir kenarnda yürüyüş yollar piknik alanlar ve peyzaj düzenlemeleri ile rekreasyon alan tasarm, su temal parklar, açk hava sergi alanlar, yeşil teraslar, festival alan, çim amfi, restoran – kafe, çocuk oyun alan, kaykay pisti, bisiklet ve koşu parkurlar, açk alan spor Projeler: Avonos Bel. “Kzlrmak Kenar Düzenleme Projesi”, s.28 Çankaya Bel. “Ata Park – Yeşil Koridor”, s.72 Çankaya Bel. “Çansera Rekreasyon Alan Peyzaj Projesi”, s.73 Çankaya Bel. “Çim Amfi Devam Yeşil Koridoru”, s.73 Çankaya Bel. “Çim Amfi ve park Projesi”, s.74 Çankaya Bel. “Lozan Park Alan Tasarm” s.77, Denizli Bel. “Akvadi Projesi” s.85, Denizli Bel. “Muhtelif Alanlarda Park Yapm İşi” s.93, Değirmendere Bel. “Değirmendere Sahil Düzenleme Projesi” * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 281 aletleri, oturma ve dinlenme alanlar gibi kullanmlara yönelik düzenlemeler, doğal taş duvarlar, bazalt taş gibi malzemelerin kullanm, futbol sahas, basketbol sahas, tenis kortu gibi kullanmlara yönelik düzenlemeler) s.113, İzmit Bel. “Kültür Tepesi” s. 152, Kadköy Bel. “Yeşil Avlular Projesi”, s. 158, Kadköy Bel. “Yeşil Alan, Ky, Rekreasyon, Spor ve Park Düzenlemeleri Projeleri”, s. 159, Krkkale Bel. “Meyhoş Park” s. 181 Krkkale Bel. “Spor ve Kondisyon Alanlar” s. 181 Osmanck Bel. “Yeşil Alanlar Yaplmas” s. 232, Osmanck Bel. “Dş Mekan Spor Aletlerinin Alnmas” s. 232, Tepebaş Bel. “Tepebaş Bel. Toprak Dede Hayrettin Karaca park” s. 251. Kent meydanlarna yönelik düzenlemeler (havuz, heykel gibi öğeler ile kent meydanlarnn canlandrlmas) Projeler: Aydn Bel. “Kent Meydan Projesi” s.32, İstanbul Büyükşehir Bel. “Meydan Projeleri” s. 126, İzmit Bel. “Mahalle Konaklar ve Mahalle Meydanlar” s. 150, Kadirli Bel. “Kadirli Bel. Kent meydan Projesi” s. 168, Trabzon Bel. “Meydan park ve Yakn Çevresi Kentsel Tasarm Projesi” s. 256-257. Engelli ve Çocuk Park Tasarm ve Uygulamalar (engelli çocuklarn ve yetişkinlerin kullanabileceği egzersiz aletlerinin bulunduğu parklara yönelik tasarmlar, engelli tuvaletine yönelik projeler) Projeler: Bandrma Bel. “Engelli park” s.52, Çankaya Bel. “Koza Sokak ve Oyun Park” s.76, Didim Bel. “Engelsiz Park” s. 100 Karşyaka Bel. “Otizmli Çocuklara Yönelik Yaplan Atla Terapi Çalşmalar” s. 176 Krkkale Bel. “Sanayi Çocuk Park” s. 18, Osmanck Bel. “Politen Çocuk Oyun Gruplar Alnmas” s. 232, Osmangazi Bel. “Görme Engelli Taş projesi” s. 243. Kentsel Donatlarn Yenilenmesi (büfe, taksi durağ, reklam panolar ve billboardlarda yenileme ve standartlaştrma çalşmalar) Projeler: Çankaya Bel. “Kentsel Donatlarn Yenilenmesi” s.75, Çankaya Bel. “Konur karanfil Yüksel Yaya Bölgesi Tabela Uygulamas” s.76, İzmit Bel. “Taksi Duraklar” s. 151, İzmit Bel. “ Dekortaif Aydnlatma” s. 151. Yaya Güvenliğini Arttrc Müdahaleler (üst geçit çalşmalar gibi) Projeler: Denizli Bel. “Üst Geçit Çalşmalar” s.93. Kentsel Yenileme ve Kentsel Dönüşüm Projeleri Projeler: İzmir Büyükşehir Bel. “İzmir Konak Kentsel Yenileme Projesi” s.136, Kadköy Bel. “ RasimPaşa Yel değirmeni mahalle Yenileme Projesi” s. 156, Nilüfer Bel. “ Işktepe Sosyal ve Kültürel Ağrlkl Kentsel Dönüşüm Projesi” s. 206. Trabzon Bel. “ Zağnos ve Tabakhane Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi” s. 257. SONUÇ Yurt içinde ve yurt dşnda aktif yaşama yönelik kentsel tasarm müdahalelerinin yer yer benzerlikler gösterdiği görülmektedir. Ancak yurt dşnda tartşlan baz konularn yurt içinde hiç tartşmaya açlmadğnn da alt çizilmesi gerekmektedir. Örneğin, yurt dşnda “sokak kafeleri” yaya mknats olarak tanmlanarak kentsel mekanda yürünebilirliği arttrabilmek için özel müdahalelerle (ve planlanarak) uygulanmaktadr. Ancak, Türkiye kentlerinde çok yaygn olan bu “sokak kafeleri” kültürel yapnn bir parçasdr ve yürünebilirliği arttrabilecek önemli bir kentsel tasarm müdahale alan olarak görülmemektedir. Benzer şekilde yurt dşndaki tartşmalarn odağnda duran bisiklet güzergah tasarm, Türkiye’de devam eden tartşmalarn çeperinde yer almaktadr. Yurt dşnda benimsenen hedeflerden biri, özellikle çocuklar yürüyüşe teşvik etmektir. Dolaysyla, ilkokullar ve konut alanlar arasndaki * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. 282 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 güzergahlarn yürünebilirliği çok sayda araştrmaya konu olmuştur. Yurt dşndaki yerel yönetimler okul çevrelerindeki sokaklarn yürünebilir olmas için ciddi çabalar harcamakta ve yatrmlar yapmaktadr. Ancak, Türkiye kentlerinde konunun, araştrmaclar ve yerel yönetimler tarafndan göz ard edildiğinin söylenmesi çok da yanlş olmaz. Aktif yaşam desteklemek ve sürdürülebilir ulaşm türellerini kullanmaya teşvik etmek amacyla hem yurt içinde hem de yurt dşnda yaplan kentsel tasarm uygulamalarna yönelik örnekler incelendiğinde problemin doğas gereği parçac yaklaşmlarn benimsendiği görülmektedir. Bu yadsnamaz bir durumdur. Ancak baz durumlarda parçac yaklaşmlardan etkili sonuçlar elde etmenin mümkün olmadğnn alt çizilmesi gerekmektedir. Örneğin, birkaç yap adasnda engelli rampalarnn kullanlmas yaşl, çocuk ve engellilere yönelik engellerin kaldrldğn göstermeyebilir. Böylesi parçac yaklaşmlarla gerçekleştirilen kentsel tasarm müdahaleleri engellileri aktif yaşama yönlendirmekte yetersiz kalabilmektedir. Benzer şekilde, “Engelli Park” projeleri bu parklara erişim kolaylaştrlmadğ sürece hedef kitlenin kullanmna açlamamaktadr ve projeler yüzeysel kalmaktadr. Dikkat edilmelidir ki, yukarda özetlenen kentsel tasarm müdahaleleri farkl ölçeklerde olabildiği gibi, bu müdahaleler bazen doğrudan bazen dolayl olarak kentlerde yürünebilirliği arttrmay hedeflemektedir. Söz konusu kentsel tasarm uygulamalarnda hedefin ne ölçüde yürünebilirlikle ilişkili olduğu tartşlmal ve hedef / sonuç arasndaki ilişki başar ve başarszlklar ekseninde analiz edilmelidir. KAYNAKLAR Appleyard B., “Street Conflict, Power and Promise30 Years of Liveable Streets Broadening the Auto-Mobility Paradigm” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Armstrong T. & Hunt P., “Living Streets Advocacy Work” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Babalik Sutcliffe E., “Kentiçi Ulaşmda Çağdaş Yaklaşmlar: Avrupa ve Türkiye’de Sürdürülebilir ve Temiz Ulaşm Uygulamalar,” Bursa Defteri, 2009b, s.55-67. Babalik Sutcliffe E., “Sürdürülebilir Ulaşm Yaklaşmlarnda Dünya, Türkiye ve Ankara Uygulamalar," TMMOB Mimarlar Odas Ankara Şubesi Bülteni Özel Dosya: Yerel Yönetimler: Ulaşm ve Su", 67, 2009a, s. 37-46. Barts P. & Van-Hoorn M., “Accessibility in Public Spaces - A Comprehensive Approach” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Baugh B. “I Walk, Therefore I Am” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Butz M. “Shared Spaces for Pedestrians and Cyclists: Does It Really Work?” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Choi E. “On the Potentials and Problems of Pedestrianization” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. De Haan P. “Communities are Formed by People, Not by Bricks” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Ebels I.E.B. “The Hague: Pedestrians in Residential Areas” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Engbers L. & De-Vries S. “The Use of an Interactive Urban Planning Tool in Creating Activity-Friendly Neighborhoods Integrating the Findings of the Spatial Planning and Childrens Exercise (Space) Study” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 283 Faure A. “Are Sustainable Neighbourhoods Walkable Neighbourhoods?” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Fessl T. “Urban Space and Design for the Pedestrians” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Frye A. “Safe, Accessible Pedestrian Environments: The Key to Mobility in Ageing Populations” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Geller M. “South Shore False Creek, Bayshore, and Univercity: Lessons from Three Very Walkable Communities” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Godefrooij H. “Cycling in Pedestrian Areas - Facts and Guidelines” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Havik E. “Shared Space: Possible Threats For the Accessibility for Visually Impaired People” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Havik E., Melis-Dankers B., Steijvers F. “Accessibility of Shared Space Areas for Visually Impaired People” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Hodge K. & Power A. “Parklets and Pop-Up Cafes: How to Get Them on the Ground, Scale Them Up and Transform a City” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Irving K. “Investing In Inverness Creating a More Walkable and Prosperous City Centre” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Johannessen S., “Quality Assessment of Winter Operation and Maintenance of Pedestrian Pavements and Other Walking Areas Effects on Traffic Accidents, Falls and Accessibility” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Kassay K., “Viva Vancouver - Community Partnership and Temporary Public Spaces” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Kickert C., “Active Spaces, Attractive Spaces” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Knecht B. “Mobility and Civility: New Realities” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Konflacher H. & Ocalir E. V., “Sürdürülebilir Ulaşm Kavram Üzerine tartşmalar,” İnşaat Mühendisleri Odas 9. Ulaştrma Kongresi, TMH- 468, 2011 / 4, s. 51-58. Kott J., “Streets Of Clay: Transforming Transport Links” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Kroeger E. “The New Art of Walking” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Lea N.S., Forkes J., Sztabinski F., “Converting On-Street Parking to Active Transportation in Toronto Two Studies of Merchant and Patron Preferences” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Litman T. & Burwell D., “Issues in Sustainable Transportation,” International Journal of Global Environmental Issues, 2006, 6: 4, s. 331-347 Mai Skibsted J. “The Mobility of Children in the City of Copenhagen” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Mccain H., “The Evolution of the Pedestrian” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Napier I., “Designing for Delight? the Aesthetic Experience of Walking” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Proft J. “A New Way Forward: Translinks Wayfinding Strategy” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir. 284 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Routh S. & Willamette Pedestrian Coalition Getting Around on Foot Action Plan” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Sağlkl Kentler Birliği Başkanlğ, “Birlik Üyeleri faaliyet Raporu 2011”, 2011. Schweizer T., “The Equilibrium Between Pedestrian Flow and Commercial Use of Public Ground” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Smart C. “Looking At Your Community Through A Different Lens” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Snyder R. “Model Street Manual - Lets Change the Dna of Our Streets” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Strail- Sauer G. “Ex Ante-Ex Post Survey Elterleinplatz Systematic Evaluation of Redesigning Urban Streets Regarding Pedestrian Traffic” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Talens H. “Pedestrian Bridges” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Tanaka I., “Walkability and Winter City Design” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Tran Q. “Re-Imagining the Paths to Schools - Childrens Active Transport Network” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Van Beek P. “Make Love, Slow Cars - Smart Examples of Shared Space” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Van Der Spek S. “Improving City Centres for Pedestrians Making the Historic City of Delft Car-Free” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. Van Veen D Vlastos T., “The Oecd Proposals for Governments on Walking, Urban Space and Health” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Van Veen D. “Share Space - Possible Solutions for the Accessibility of Visually Impaired People” Walk 21 Conferences, 2010, The Hague, Hollanda. Weigand L., “Walking and Shopping: Design Principles for Walkable Commercials District” Walk 21 Conferences, 2011, Vancouver, Kanada. TEŞEKKÜR Bu çalşma Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştrma Kurumu (TUBITAK) tarafndan desteklenmektedir. * Bu bildiri Şehir Planclar Odas adna düzenlenmiştir.
