soyut resimde içerik ve biçim

Transkript

soyut resimde içerik ve biçim
“ SOYUT RESİMDE İÇERİK VE BİÇİM “
Süleyman ÖZDERİN
Hacettepe Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin
Resim Anasanat Dalı İçin öngördüğü
“YÜKSEK LİSANS SANAT ESERİ ÇALIŞMASI RAPORU”
olarak hazırlanmıştır.
ANKARA
Nisan, 2003
ÖZET
“Soyut resimde içerik ve biçim” adlı bu araştırma iki bölüm üzerine
kurulmuştur. Birinci bölümde resim sanatının soyutu “gereksinme” nedenleri
üzerinde durularak, soyut ve soyutlama kavramları açıklanmaya çalışılmış; Braque,
Kandinsky, Mondrian, El Lissitzky Mholy Nagy gibi sanatçıların eserlerinden
örnekler verilmiştir. Modern resimde soyutluk anlayışı doğadan tamamen
uzaklaşmanın bir sonucu olurken “içerik” olarak asıl araştırılma alanını, sanatsal ve
felsefi düşüncede bulur. Çünkü doğa dışı bir sanat anlayışının biçim nesnesi, somut
olmayan görsel ilgilerin zihinsel olarak ifade edilmesine dayanmaktadır. Aynı
zihinsellik,
fenomenoloji
felsefesinin
geliştirilmesiyle
felsefe
alanında
da
görülmüştür. Bu saptamalardan hareket edilerek, felsefede gerçeklik anlayışı çeşitli
filozofların görüşleri açısından ele alınmış ve fenomenoloji felsefesi soyutu
belirleyen bir varlık kavrayışı olarak incelenmiştir. Nesnel gerçekliğin kavranış
biçimine karşılık soyutun, gerçekliğin aşılmasıyla elde edilen bir “kavramlar ve
sezgiler” dünyası oluşu üzerinde durulmuştur. Bu anlamda, soyut sanatın, gerçekliği
aşarak elde ettiği biçim anlayışı itkisel biçimlendirme olarak “sezgi ve ifade”
olgularıyla desteklenerek açıklanmıştır.
İkinci bölümde ise içerik ve biçim ilişkileri ele alınmıştır. Biçim ve içerik
konusuna girilmeden önce, biçimi kapsayan temel olgu olan “özdek” kavrayışı
üzerinde durulmuştur. Özdek anlayışı içerik olarak diyalektik çelişki, biçim ve bilinç
arasında bir takım bağıntılar kurarak biçimi kapsar. Dolayısıyla biçimin anlamı tek
başına belirlenemeyeceği gibi “özdeksel” içerik anlayışından koparılarak da
açıklanamayacaktır. İçeriğin biçimi etkileyecek “bilgi” nesnesini oluşturması, yine
felsefi ve sanatsal düşünce anlayışını gerektirmektedir. İçeriğin yaratacağı bilgi
nesnesi, içeriğin biçim dili olarak anlamlandırma, anlamlandırmanın varoluş biçimi
olan soyut sanat açısından incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde; biçimlendirme
konusunda yapılan teorik belirlemeler dikkate alınarak eserlerin görsel analizleri
yapılmıştır. Böylece biçimin içerik boyutundaki macerası, içerik bilgileriyle birlikte
“resimsel uygulama” süreciyle son bulmuştur.
SUMMARY
This study named “Content and figure in the abstract painting is established on
two sections. In the first section it is tried to explain the abstract and abstracting
concepts by focusing on the reason of “feeling the necessity of” the abstract by the
painting art; samples are given from the work of arts of the artisans such as Braque,
Kandinsky, Mondrian, El Lissitzky, Mholy Nagy. When the abstract understanding
in modern painting becomes the result of completely going away from nature, it finds
the real study area as “content” in artistic and philosophical thought. Because the
figure object of an unnatural art understanding is based on mental expression of the
non-concrete visual interests. Same mentality has been seen also in the philosophy
area by development of the phenomenology philosophy. By moving on from these
determination, the understanding of realism in philosophy have been considered in
the aspect of various opinions of different philosophers and phenomenology
philosophy has been studied as a abstract determining ontology concept. It has been
emphasized that despite the comprehension manner of the objective reality the
abstract is a “concepts and intuitions” world that is obtained by exceeding the reality.
In this respect, the figure understanding of the abstract art that is obtained by
exceeding the reality has been explained as impulsive figuring by being supported
with “intuition and expression” facts.
In the second section, content and figure relationships have been discussed.
Before entering the subjects of figure and content, the comprehensive of “matter”
that is the basic fact comprising the figure has been emphasized. The comprehensive
of material thing comprises the figure by making some contacts as content between
dialectical contradiction, figure and conscious. Therefore, neither the meaning of the
figure can be determined alone nor it can be explained by being separated from the
“material” content understanding. Forming the “knowledge” object of the content
that shall effect the figure again requires philosophical and artistic opinion
understanding. The knowledge objects to be created by content has been studied in
aspect of interpretation as figure language of the content, in abstract art point of view
that is the existence form of the explanation. In addition, in this section; visual
analyses of the works of art have been made by taking into consideration of the
theoretical determination that are made in the subject of figuring. Thus, the adventure
of the figure in the dimension of content has been finalized with the process of
“illustrative practice” together with the knowledge of content.
İÇİNDEKİLER
ÖZET.................................................................................................................. i
SUMMARY ...................................................................................................... ii
İÇİNDEKİLER ................................................................................................ iii
RESİMLER DİZİNİ ........................................................................................ iv
GİRİŞ ................................................................................................................ 1
I. BÖLÜM:
I-1 MODERN SANATIN SOYUTLAŞMA SÜRECİ VE “SOYUT” ........... 5
I-2 FELSEFEDE GERÇEKLİK ANLAYIŞI VE SOYUTLUK ÜZERİNE ... 37
I-3 YARATMA PSİKOLOJİSİ, İFADE VE SANAT .................................... 42
I-4 FENOMENOLOJİ FELSEFESİ VE VARLIK KAVRAYIŞI OLARAK
SOYUTLUK ................................................................................................... 47
I-5 FENOMENOLOJİK MAHİYET VE “REDUCTİON” KAVRAMI ........ 49
II. BÖLÜM:
II-1 EVRENSEL ÖZDEK VE BİÇİM ............................................................ 54
II-2 “SOYUT”DA İÇERİK VE BİÇİM İLİŞKİSİ ......................................... 58
II-3 İÇERİĞİN BİÇİM DİLİ OLARAK ANLAMLANDIRMA
ANLAMLANDIRMANIN VAROLUŞ BİÇİMİ OLARAK SANAT ........... 68
II-4 İÇERİK VE BİÇİM AÇISINDAN ESERLERİN KOMPOZİSYON
ANALİZLERİ ................................................................................................ 72
II-5 ESERLER ............................................................................................... 89
SONUÇ ......................................................................................................... 129
KAYNAKÇA .................................................................................................. 13
RESİMLER DİZİNİ
Resim 1 Monet, “Paris St. Lazare tren istasyonu.”, 1877, Paris......................5
Resim 2 Robert Delenuay, “Güneş ve Ay”, 250x248cm., 1912, Zürih............9
Resim 3 George Braque, “Oyun kağıtları ile natürmort.”, 60x80cm, Paris....10
Resim 4 Georege Braque, “Rom şişesi”, 1914, Paris......................................10
Resim: 5 Pablo Picasso, “L’Aficionado”,1912, Basel Sanat Müzesi...............11
Resim: 6 Viladimir Tatlin, “Üçüncü Enternasyonal’e anıt.”,1919
Stockholm.........................................................................................................12
Resim: 7 El Lissitzky,”Proun 12E”1920, Cambridge......................................13
Resim: 8 Laszlo Moholy Nagy,”AII.”,113x134cm., 1924, New York............13
Resim 9 Piet Mondrian, “Ağaç soyutlamaları ve geometrik
Kompozisyonlar.”.............................................................................................15
Resim: 10 Kasimir Malevich,”Beyaz zerine siyah kare”,1913 Leningrad......16
Resim: 11 Wassily Kandinsky,”Doğaçlama 13”,120x140cm., 1910 Münih...18
Resim: 12 Wassily Kandinsky,”Doğaçlama 9”, 1910, Suttutgard...................19
Resim: 13 Wassily Kandinsky,”Sürekli çizgi”,1923, Düsseldorf....................20
Resim: 14 Wassily Kandinsky,”Yukarıya doğru”, 1929,Venedik...................21
Resim 15 Franz Kline, “Mezar işareti”, 190x130cm., 1955,U.S.A................23
Resim 16 Williem de Kooning,”Merrit expres yolu”,228x235cm., U.S.A....23
Resim 17 George Braque, “Mandolinli kadın”, 1917.....................................26
Resim 18 Emil Schumacher, Kağıt üzeri guaj,55,5x76cm.1990, Almanya..32
Tez kapsamına alınan eserler:
Resim 19 Soyut, 17x22cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1994.................78
Resim 20 Soyut, 125x155cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003.................81
Resim 21 Soyut, 125x150cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003.................82
Resim 22 Soyut, 70x90cm., Gravür,
2002.................83
Resim 23 Soyut, 125x155cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003.................85
Resim 24 Soyut, 125x150cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003.................87
Resim 25 Soyut, 17x22cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1994.................89
Resim 26 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1994.................89
Resim 27 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................90
Resim 28 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................90
Resim 29 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................91
Resim 30 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................91
Resim 31 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................92
Resim 32 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................92
Resim 33 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................93
Resim 34 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................93
Resim 35 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................94
Resim 36 Soyut, 17x22cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................94
Resim 37 Soyut, 17x22cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................95
Resim 38 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................95
Resim 39 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................96
Resim 40 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1994....................96
Resim 41 Soyut, 60x60cm., Tuval üzeri karışık teknik, 1994....................97
Resim 42 Soyut, 30x30cm., Tuval üzeri karışık teknik, 1994....................97
Resim 43 Soyut, 50x70cm., Kağıt üzeri yağlı boya,
1995....................98
Resim 44 Soyut, 25x35cm., Kağıt üzeri yağlı boya,
1995....................98
Resim 45 Soyut, 50x70cm., Kağıt üzeri yağlı boya,
1995....................99
Resim 46 Soyut, 50x70cm., Kağıt üzeri yağlı boya,
1995....................99
Resim 47 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................100
Resim 48 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................100
Resim 49 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................101
Resim 50 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................101
Resim 51 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................102
Resim 52 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................102
Resim 53 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................103
Resim 54 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................103
Resim 55 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................104
Resim 56 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................104
Resim 57 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik, 1996..................105
Resim 58 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............105
Resim 59 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............106
Resim 60 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............106
Resim 61 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............107
Resim 62 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............107
Resim 63 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............108
Resim 64 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............108
Resim 65 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............109
Resim 66 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1996...............109
Resim 67 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............110
Resim 68 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............110
Resim 69 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............111
Resim 70 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............111
Resim 71 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............112
Resim 72 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............112
Resim 73 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............113
Resim 74 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............113
Resim 75 Soyut, 17x22cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1997...............114
Resim 76 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1998...............114
Resim 77 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1998...............115
Resim 78 Soyut, 12x17cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
1998...............115
Resim 79 Soyut, 95x120cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2002 ..............116
Resim 80 Soyut, 100x120cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2002...............116
Resim 81 Soyut, 70x90cm., Gravür,
2002...............117
Resim 82 Soyut, 50x70cm., Gravür,
2002...............117
Resim 83 Soyut, 100x70cm., Gravür,
2002...............118
Resim 84 Soyut, 50x70cm., Gravür,
2002...............118
Resim 85 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002...............119
Resim 86 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002...............119
Resim 87 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002...............120
Resim 88 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002...............120
Resim 89 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002...............121
Resim 90 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............121
Resim 91 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............122
Resim 92 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............122
Resim 93 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............123
Resim 94 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............123
Resim 95 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............124
Resim 96 Soyut, 35x50cm., Kağıt üzeri karışık teknik,
2002............124
Resim 97 Soyut, 100x100cm., Tuval üzeri karışık teknik,
2003............125
Resim 98 Soyut, 100x110cm., Tuval üzeri karışık teknik,
2003............125
Resim 99 Soyut, 110x110cm., Tuval üzeri karışık teknik,
2003............126
Resim 100 Soyut, 110x110cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003............126
Resim 101 Soyut, 110x110cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003............127
Resim 102 Soyut, 125x155cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003............127
Resim 103 Soyut, 125x155cm., Tuval üzeri karışık teknik, 2003............128
GİRİŞ
Sanatın tarihsel sürecindeki değişimi, insanoğlunun sosyolojik gelişiminin
göstergesi olarak önemini geçmişte olduğu gibi gelecekte de sürdürecektir. Sanat
“ilkel” topluluklardan bu yana insanın kültürel varlığının yansıması olmuş ve bilgi
edinme tavrıyla birlikte yaşamı anlamlandırmanın, varoluşu tanımlamanın en güçlü
araçlarından biri haline gelmiştir. 20. yüzyılın bilimsel ve sosyolojik gelişmeleri
sanatın anlamını, doğayı farklı gözlem metotlarıyla da olsa “taklit” etme amacından
uzaklaştırarak, özellikle kübizmin etkileri ile birlikte köklü bir yapı bozucu değişime
uğramasını sağladı. Bilim ve felsefenin yeni bulgular ortaya koymasıyla öznel bir
evren kavrayışı yerini nesnel ve idealist bir evren kavrayışına bırakmak zorundaydı.
Bu evren kavrayışı içerisinde insanın “nesneler” dünyası ile olan ilişkileri, yalnızca
bilme ve düşünme ilgilerine dayanmıyor, aynı zamanda duyarlık ilgileri olarak da
beliriyordu.
Bilgi üretme eylemine duyulan ilgi yalnızca bilginin betimlenmesini ve
gelişmesini sağlamamış, onu yaratan düşünce yapısının sistemleşmesini de
gerçekleştirmiştir. Bu etkinlikler aracılığıyla insan evreni temel bir kategori ile
belirlemek isteyerek, soyutluğun zihinsel kurgusu üzerindeki varlık hakimiyetini
keşfetti. Bu zihinsel tavra göre, insanın nesneleri kavraması yorumlaması ve yeniden
tanımlaması soyutluk kategorisi içerisinde yer alarak insanın bilme ve düşünme
dünyasını doğrudan etkilemiştir. Bilim ve felsefenin soyut bir varlık kavrayışıyla
evreni yapılandırmasına benzer olarak, insanın plastik yaratımları da soyut sanat
biçimleri olarak betimlenme ihtiyacı duymuştur. Bu betimleme, biçim açısından
gerçekleştirildiği gibi, içerik (bilgi) açısından da anlamlandırılmak zorundadır.
20. yüzyılın modernlik anlayışı insanı soyut bir değerler sistemi üretmeye ve bu
değerler sistemi içinde yaşamaya doğru itmiştir. Bu anlamda sanatçı da nesnel
dünyanın gerçekliğinden uzaklaşarak, sistemini kendi düşüncesinin yarattığı soyut
bir zihinselliğin dünyasına katılır. İsmail Tunalı’nın deyimiyle, insan böyle soyut bir
değerler sistemi içerisinde yaşarken 20. yüzyılın sonlarına doğru artık büyük ölçüde
nesnel gerçeklik dünyası ile ilgisini yitirmiş, hatta onu yok sayarak asıl varlığı
bilerek, düşünerek ve yaratarak yaşamak istemiştir.(Tunalı1989:122) Dolayısıyla
böyle bir varlık kavrayışıyla düşünce üreten insanın nesnelerle kurduğu ilişki, bilgi
edinmeye, değiştirmeye ve yeniden yaratmaya dayanmaktadır.Yani insanın nesneleri
kavrayışı, nesnenin bilinebilir özelliklerinin dışına çıkmıştır.Yaratıcı düşüncenin
keşfedilmesi bilincin kendi nesnesini kendi düşüncesi aracılığıyla yaratmasını
sağlamıştır. Soyut sanatın anlaşılması bu anlamda onun temelinde bulunan nesne
varlık kavrayışının ve düşünce üretiminin bilinmesi demektir. Bu görüş doğal olarak
soyut sanatın köklerinin bulunduğu bilgi teorilerini gündeme getirecektir. Araştırma
boyunca ifade edilen “bütün bilgi ve yorumlar” soyut resmin “içerik ve biçim”
alanıyla ilgili olarak bir araya getirilmiş ve biçime bağlı içerik alanının kapsamı
belirlenmeye çalışılmıştır.
21. yüzyıl bilginin ve iletişim teknolojilerinin büyük bir hızla gelişerek kültür
ve sanat değerlerini doğrudan etkilediği bir zaman dilimidir. Sanatın algılanışı ve
uygulanışı bu gelişmelere bağlı olarak tamamen zihinsel bir boyuta çekilmiş, “içerik
ve biçim” ifadeleri açısından sanatsal ve felsefi düşünce nesnelerine gereksinim
duyulmuştur. Çünkü soyut sanatı doğuran bütün faktör ve gereksinimler, “salt bir
düşüncenin hakim olduğu dilsel bir üslubun” dışında başka bir anlayışla
açıklanamamaktadır. Bu dil üslubu sanatın ve felsefenin ortak özelliğidir. Örneğin
soyut bir resmin varlık analizi edebi bir dil üslubuyla açıklanamaz. Çünkü soyutun
içerik ve biçim anlayışı tamamen tinsel ve zihinsel bir kavrayış tavrıyla
gerçekleşmektedir. Soyutun içerik boyutunun, doğa dışı bir anlamlandırma tavrıyla
ifade edilebileceği tek alan; sanatın özgünlüğüne uyan felsefi bir dil ve sezgisel
düşünce alanıdır. Çünkü soyutun biçim anlayışı zihinsel olarak kavranılan, irreal
“görüngüler” dünyasından oluşmaktadır. Öyleyse soyut sanatın dili görsel ifadelerle
gerçekleşiyor gibi görünmesine rağmen, zihinsel anlamlandırma açısından içerik
olarak tamamen felsefi ve sanatsal düşünce temeline dayanmaktadır. Soyut sanat bu
düşüncelerle değerlendirilirken, şimdiye kadar araştırılan kaynaklarda da, soyutluk
anlayışının
zihinsel
boyutunun
oldukça
önemli
olduğu
“kanısı”
sıklıkla
vurgulanıyordu. Soyutun dayandığı “içerik ve biçim” temelleri bu araştırmada;
felsefede gerçeklik anlayışı, fenomenoloji felsefesi, yaratıcılık, özdek kuramı,
eytişim, itkisel biçimlendirme, sezgi, ifade, göstergebilimsel anlamlandırma, sanatsal
ereklilik, gibi bilgi alanlarının araştırılıp içerik ve biçim ilişkileriyle birlikte
yorumlanmasıyla ifade edilmeye çalışılmıştır. Çünkü bu bilgi alanları, soyut sanatın
içerik bünyesinin temelini oluşturarak biçimle kuracağı ilişkileri “soyut” olarak
belirlemektedir.
Görüldüğü gibi soyutun içeriklik boyutu, felsefi ve sanatsal düşünceyi
ilgilendiren bir takım farklı bilgi alanlarından oluşuyor. Soyutun biçimlendirilmiş bir
gösterge olarak ifade edilebilmesi, yaratıcı bilincin nesnesizlik alanından üreteceği
düşünce nesnelerine bağlıdır ve bu alanda “salt” olarak düşünce üretilir. Nesnesizlik
alanı, düşüncenin hiç bir somut veriyi kendisine malzeme edinmeksizin düşünce
ürettiği bir alandır. Dolayısıyla bu araştırmada, soyutluk adına gerçekleştirilmeye
çalışılan bütün resimsel denemeler aynı zamanda “görsel düşünce” üretimleri olarak
değerlendirilmektedir. Bu anlamda düşüncenin gerek “görsel” gerekse “dilsel” olarak
ifade edilişi 21. yüzyılda sanatın anlamını ve varlık nedenini belirlemektedir.
Öyleyse soyut sanat aynı zamanda düşüncelerin “dilsel ve görsel” olarak
anlamlandırılmasının sanatı da olmak zorundadır. Çünkü görüntüsel göstergelerin
sanat değeri taşıyabilmeleri, onların dilsel olarak ifade edilmelerini gerektirmektedir.
Soyutun betimlenme gereksinimi öncelikle tinsel-zihinsel bir ihtiyaç olarak başlar ve
“ içerik ve biçim ” ilişkilerinin oluşturulmasıyla devam eder.
Bu araştırmaya başlanırken öncelikle, modern sanatın tarihi gelişim
evrelerinde, soyutun nasıl bir “gereksinim” olarak ortaya çıkışı üzerinde durulmuştur.
Çünkü sanatta soyutlaşma gereksinimi tarihsel olarak tek bir nedene bağlı değildir.
Bir çok faktörün ilgili olduğu, oldukça karmaşık bir değişim süreci söz konusudur.
Bu nedenle soyutun araştırılma ve gelişme temelleri güçlendikçe doğadan uzaklaşma
nedenleri de doğru orantılı olarak artmaktadır. Nesnel gerçeklik dünyası ve soyutun
yarattığı görüngüler (biçimler) dünyası birbirinden tamamen ayrıdır; fakat soyutun
biçim nesnesinin daha iyi anlaşılması için nesnel gerçeklik dünyasının öncelikle
zihinsel olarak aşılması gerekmektedir. Soyutun nesnel gerçekliğin dışında olması
soyutlama
kavramının,
soyutun
kapsamı
içerisinde
ayrıca
tanımlanmasını
gerektirmiştir. Yaratıcı biçimlendirme açısından soyutlama ve soyut kavramları
birbirinden ayrılmıştır. Böylece soyutun nesnel gerçekliğin dışında bir fenomen
olmasından dolayı, önce nesnel gerçekliğin felsefi düşünce ile aşılması incelenmiştir.
Sanat ve felsefe arasında gerçekliğin aşılmasına bağlı olarak ilgili görülen yerlerde
bu düşüncelerin soyut sanatla kurduğu “biçim ve içerik” ilişkileri “soyut” bir
anlamlandırmayla vurgulanmaya çalışılmıştır. Çünkü soyutun biçimi ve içeriği
arasındaki ilişki somut bir iletişim değildir, tersine “soyut” bir ilişkidir.

Benzer belgeler