6 - Haber Ajanda

Yayınları
HÜR TEFEKKÜRÜN KALESİ Aylık Siyaset, Strateji ve Toplum Dergisi MAYIS 2015 YIL 9 SAYI 102 15 TL www.haberajanda.com.tr
haber
PROF. DR. TURAN GÜVEN
Küresel güçlere karşı
toplumsal bilinçlenmeyi
doğru yönetmek
MEHMET ŞEKER
Şifreli mesaj
PROF. DR. SERHAT ATABEY
Ben değil, o paralel!
LOKMAN AYVA
Siyasetin “ekonomiinsan” yanılgısı
AYŞE YAŞAR UMUTLU
Toplum vicdanının yerine
siyasî ilkeleri koymak
felaket olur!
MURAT İLKTER
Sonuç ortada!
ZİHNİ ÇAKIR
7 Haziran’da
neyi seçeceğiz?
NADİRE ÇAMLI YILDIRIM
7 Haziran’da
seçilenler listesi
SÖYLEŞİ
YUSUF KEMAL BOZOK
Hayatını tar�he adayan adam:
Dr. Orhan Yen�aras
DOÇ. DR. SİNAN CANAN
Türk�ye’n�n
“en müh�m” seç�m�
SERVET HOCAOĞULLARI
. Dr. İhsan Süreyya Sırma:
Prof
“Müslüman, kanıyla değil,
diniyle hareket etmeli”
SABRİ ÖĞE
Hayırlı gün: 7 Haziran
ORHAN MÜCAHİT
Ülkümüz büyük,
diyetimiz ağır
DR. M. İKBAL BAKIRCI
Miras, varis ve Yeni Türkiye
AHMET YOZGAT
Âlemler, boyutlar, evrenler ve
kâinatın yapıtaşları
Prof. Bishop’un çakma miracı
AYŞE ELİF ALKAN
Sherlock Holmesler
Kur’an’ın peşinde
ZEHRA ULUCAK
Geçmişten günümüze
Ortadoğu’da mezhep
çatışmaları
CAHİT TUZ
Arap Baharı’na Doğru
AYTEN ÇALIŞ
Ermeni yumağını “çözmek
istemeyen” kim?
MEHMET FATİH ÖZTARSU
Türkiye’nin Ermeni
meselesindeki muhatabı kim?
Bir
yetim
aylık
i
mas n
r af ı
₺90
Bir yetime de
“siz” sahip çıkın
www.cansuyu.org.tr
ANKARA
0312 473 44 77
İSTANBUL
0212 521 65 65
İZMİR
0232 264 44 45
BURSA
0224 223 06 06
KONYA
0332 236 15 05
I NTERNATIONAL U NIVERSITY OF S ARAJEVO
ULUSLARARASI SARAYBOSNA ÜN佲VERS佲TES佲
European University
of 2014 in Western Balkans
IUS
fass
g
European University Association üyesi,
ies üyesi,
International Association of Universit
nların en iyi Üniversitesi.
lka
Ba
ı
Bat
eti
rek
Ha
a
rup
Av
ı
Yıl
4
201
ve
Faculty of Arts and
Social Sciences
Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi
FENS
Faculty of Engineering and
Natural Sciences
Mühendislik ve Doga Bilimleri Fakültesi
FBA
Görsel Sanatlar ve İletişim Tasarımı
Genetik ve Biyomühendislik
İktisat
Sosyal ve Siyasal Bilimler
Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği
İşletme
Psikoloji
Endüstri Mühendisliği
İngiliz Dili ve Edebiyatı
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği
Kültürel Çalışmalar
Makine Mühendisliği
Mimarlık
İstanbul İrtibat Ofisi
Feshane Cd. No 21 Eyüp / İstanbul
Tel: 0212 563 91 36; 563 91 56; 563 91 58; 563 91 59 Fax: 0212 563 91 79
[email protected]
Faculty of Business and
Administration
Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Fakültesi
Uluslararası İlişkiler
Uluslararası Ticaret ve Finans
ELS
English Language
School
iIngilizce Dil Okulu
A1 Beginner - Elementary
A2 Pre-Intermediate
B1 Intermediate
B2 Upper-Intermediate
International University of Sarajevo
Hrasnička cesta 15/ 71210 Sarajevo / Bosna i Hercegovina
Telefon: + 387 33 957 101/102 , Fax: + 387 33 957 105 / [email protected]
www.ius.edu.ba
G@ADQajanda
¬HMCDJHKDQ
SAYI: 102 // MAYIS 2015
%$ö<$=,
'2d'56ý1$1&$1$1
Türkiye’nin “en mühim” seçimi
6
7HODùHGHFHN\DKXWGHOLJLELSODQ\DSDFDNELUGXUXP\RNQRUPDOOHùL\RUX]
%XVRQXoODUGDEHQFHEXQXQJ|VWHUJHVL1RUPDOOHùWLNoHSDUODPHQWHUVLVWHPLQ
JHUoHNWHQQDVÖOELUùH\ROGXüXQXDQODGÖNoDNRUNX\HULQHXPXWODVL\DVHW\DSPD\Ö
|üUHQGLüLPL]GHKHUùH\GDKDGDJ]HORODFDN%X³|QHPOL´YH³LOJLQo´VHoLPVUHFLQLQONHPL]HYHKDWWD±KÖ]ÖPÖDODPD\DUDN-WPGQ\D\DKD\ÖUODUJHWLUPHVLQL
WHPHQQLHGL\RUXP+DWWDQHGHQVHLOJLQoELUùHNLOGHED\DüÖKD\ÖUOÖRODELOHFHüLQL
GHKLVVHGL\RUXPýQùDOODK\DQÖOPDP
52 .$3$.6(59(7+2&$2ó8//$5,
52
6g</(öõõ+6$16h5(<<$6,50$
³0VOPDQNDQÔ\ODGHôLOGLQL\OH
KDUHNHWHWPHOL´
7UNOHU0VOPDQROGXNODUÔQGDNDU÷ÔOD÷WÔNODUÔ0VOPDQODUVDOWDQDWLOH\|QHWLOL\RUODUGÔ7UNOHUEXQXõVODP¶GDQVDQGÔODUNDU÷ÔOD÷WÔNODUÔ³öXUD´GHôLOGL0DDOHVHIVL\DVvOHUGH
³öXUD´GDQ\DQLLVWL÷DUHGHQKR÷ODQPÔ\RUODU
*HQHOX\JXODPDGD³%HQLPLNWLGDUÔPDV|]PHLWLUD]HWPH\HFHNOHUOHLVWL÷DUHHGHULP´
DQOD\Ô÷ÔYDU$QFDNE|\OHLVWL÷DUHROPD]
24 352)'5785$1*h9(1
.UHVHOJoOHUHNDU÷ÔWRSOXPVDO
ELOLQoOHQPH\LGRôUX\|QHWPHN
.DQDDWLPFHEXR\XQODUÔER]DQo|QHPOLHWNHQYDU%LULQFLVL³WRSOXPVDOELOLQoOHQPH´LNLQFLVL³WRSOXPVDOELOLQoOHQPH\L
GRôUX\|QHWHQVLYLOVL\DVvLUDGH´YHoQFVGH³WRSOXPPKHQGLVOHULQLQGHôL÷LP
NDU÷ÔVÔQGDNL\HWHQHNVL]OLôL´
48 0(+0(7ö(.(5
öLIUHOLPHVDM
1H\H\DQDUÔPELOL\RUPXVXQX]"2KDOWÔ\HGLNOHULKDOGHKDNVÔ]OÔN\DSWÔNODUÔQÔQIDUNÔQGD
ROPD\Ô÷ODUÔQD6RUXoDOPDYH³NDUGH÷´GHGLNOHULQHYHUPHOHULQLQRUPDOJ|UPHOHULQH
GLôHUOHULQLNDUGH÷VD\PDPDODUÔQDGLQNDUGH÷OLôLQLGDUDOWÔSGDUDOWÔSELUNXOS|OoVQH
LQGLUPHOHULQH%L]<DUDWDQYH\DUDWÔODQ|OoV\OHKDUHNHWHGHUNHQRQODUEDNÔQQHUHOHUGHGROD÷Ô\RU
28 085$7õ/.7(5
48
24
34
28
2
34
PD\ÖV2015
6RQXoRUWDGD
*YHQOLôLWHKGLWHGHQKHUQH\VHKDONÔQDOJÔVÔ
GDGLUHNWRQD\|QHOLU.XVXUDNDOPD\ÔQDPD
WHU|UNDUJD÷DYHLVWLNUDUVÔ]OÔôDVHEHEL\HWYHUHQOHULEXKDONWHVSLWHGHFHNNDGDUEDVLUHW
VDKLELGLU%XPLOOHWo÷H\LDIIHWPH]<HGLôL
NDEDHGHQLHOLL÷WH\NHQJ|]R\QD÷WDRODQÔ
YHGHLKDQHWL«
=õ+1õd$.,5
+D]LUDQ¶GDQH\LVHoHFHôL]"
)HWKXOODKoÔ7HU|UgUJWLoLQGHD\QÔDNÔO
WXWXOPDVÔQÔ\D÷DGÔPXKDOHIHW%XJQFDQKÔUD÷VDYXQGXôXEX|UJWLoLQ³'QEXQODUOD
NRONRODRODQVHQGHôLOPL\GLQ"´GL\HoHPNLUGLOHU(UGRôDQ¶D
('ý7g506(5+$7%,d$.
0DVXPLQVDQODUGRüUXODUÖ
ELOPH\HFHNPL"
$+0(7 <2=*$7
.DULNDWU
6 %$ö<$=, '2d '5 6ý1$1 &$1$1
7UNL\H¶QLQ³HQPKLP´VHoLPL
$<,1 2/$<,
%LUSDUDOHONRUVDQPDVDOÖ
³7HNJHFHOLN´WDKOL\H
6(/d8. .$<,+$1
7UNL\H$MDQGD
g0(5 %(.ý5 6$',.
'Q\D$MDQGD
8/8û %$<,1',5
0HG\D$MDQGD
352) '5 785$1 *h9(1
.UHVHOJoOHUHNDUùÖWRSOXPVDO
ELOLQoOHQPH\LGRüUX\|QHWPHN
$<7(.ý1 $7$62<8
(QL\LGHüHUOHQGLUPH\L
PLOOHW\DSDFDNWÖU
085$7 ý/.7(5
6RQXoRUWDGD
&h1(<7 $.$5
<HQL7UNL\H¶QLQ\HQLVHoLPL
QHOHUHJHEH"
=ý+1ý d$.,5
+D]LUDQ¶GDQH\LVHoHFHüL]"
1$'ý5( d$0/, <,/',5,0
+D]LUDQ¶GDVHoLOHQOHUOLVWHVL
)85.$1 $<',1 ý/.7(5
³2\´XQXJ|UHUHNYHU
6$%5ý gû(
+D\ÖUOÖJQ+D]LUDQ
6D\ÖQ(UGRüDQ¶ÖQHQJHOOLNRùXVX
25+$1 0h&$+ý7
hONP]E\NGL\HWLPL]DüÖU
0(+0(7 ö(.(5
öLIUHOLPHVDM
352) '5 6(5+$7 $7$%(<
%HQGHüLORSDUDOHO
102
2
62
64
68
6g</(öý<868).(0$/%2=2.
=(+5$8/8&$.
+D\DWÖQÖ WDULKH DGD\DQ DGDP
'U 2UKDQ <HQLDUDV
*HoPLùWHQ JQP]H 2UWDGRüX¶GD
PH]KHS oDWÖùPDODUÖ
%L]RQXELULOHULQHDQODWPDNLVWHGLüLPL]GHV|]ID]OD
X]DWPÖ\RUYH³+D\DWÖQÖWDULKHDGD\DQDGDP´GL\RUX]
NHVWLUPHGHQ*HUoHNWHQGHRX]XQ
|PUQGHWDULKOHKHPKDOROPXùKDWWD
EWQOHùPLùELUL'HULQWDULKELOJLVLQLQ
IDUNÖQDYDUGÖNWDQVRQUDRQDKD\UDQOÖN
YHVD\JÖGX\PDPDNLQVDQÖQHOLQGH
ROPX\RU
(O-.DLGH¶QLQEHOOLELUJFROGXüXQXGùQUVHNEX
JoRQXQ|UJWVHO\DSÖVÖQGDQGHüLOEHVOHQGLüLLGHRORML
RODQ6HOHILOLNWHQND\QDNODQPDNWDGÖU
6HOHILOLNJQP]GH|QHoÖNDQ
oIDUNOÖDQOD\ÖùDVDKLSWLU%XQODU
6XXGL6HOHILOLüL9HKKDELOLN&LKDGv
6HOHILOLNYH7HNILUFL6HOHILOLNRODUDN
|]HWOHQHELOLUOHU
.$3$. 6(59(7 +2&$2û8//$5,
6g</(öýý+6$16h5(<<$6,50$
³0VOPDQNDQÖ\ODGHüLO
GLQL\OHKDUHNHWHWPHOL´
/2.0$1 $<9$
6L\DVHWLQ³HNRQRPLLQVDQ´\DQÖOJÖVÖ
$<ö( <$ö$5 8087/8
7RSOXPYLFGDQÖQÖQ\HULQH
VL\DVvLONHOHULNR\PDNIHODNHWROXU
'5 08+$00(' ý.%$/ %$.,5&,
0LUDVYDULVYH
<HQL7UNL\H
70 &$+ý7 78=
$UDS%DKDUÖ¶QD'RüUX
74 0(+0(7 )$7ý+ g=7$568
7UNL\H¶QLQ(UPHQLPHVHOHVLQGHNL
PXKDWDEÖNLP"
76 $<7(1 d$/,ö
gUWN+DoOÖNRDOLV\RQXQXQ
(UPHQLD\DüÖ(UPHQL\XPDüÖQÖ
³o|]PHNLVWHPH\HQ´NLP"
82 =(+5$ 8/8&$.
*HoPLùWHQJQP]H2UWDGRüX¶GD
PH]KHSoDWÖùPDODUÖ
1 08+$00(' /h7)h $9&,
'ÖùSROLWLNDGDWDU]GHüLùLNOLüL
2 $+0(7 <2=*$7
ÆOHPOHUER\XWODUHYUHQOHUYH
NkLQDWÖQ\DSÖWDùODUÖ
3URI%LVKRS¶XQoDNPDPLUDFÖ
8 $<ö( (/ý) $/.$1
6KHUORFN+ROPHVOHU.XU¶DQ¶ÖQSHùLQGH
102 <868) .(0$/ %2=2.
6g</(öý+D\DWÖQÖWDULKHDGD\DQ
DGDP'U2UKDQ<HQLDUDV
107 185$< $/3(5
1LVDQ\U\ù
108 0(+7$3 .$<$2û/8
<HQLEDùOD\DFDNODULoLQ
LùJ|UùPHVL|QHULOHUL
110 &$168 '(0ý5&ý
.LWDSOÖN
82
38
44
76
42
70
74
1$'õ5(d$0/,<,/',5,0
25+$10h&$+õ7
+D]LUDQ¶GDVHoLOHQOHUOLVWHVL
hONP]E\NGL\HWLPL]DôÔU
$.3DUWL¶\HR\YHUHQKHUNHV
D\QÔWDEDQGDQGHôLO<DQLVL]
QH\DSDUVDQÔ]\DSÔQKHUD\ÔEÔQÔ]Ô|UWHFHNRNHPLNR\DVOÔQGD
$.3DUWL¶GHVL]GHROGXôXNDGDU
ELOH\RN6HoPHQHEXQX\DSWÔUDQNHQGLLONHOHULQL]GHQGH
KDONÔQJHUoHNOHULQGHQGHX]DN
ROPDQÔ]+HU\DQOÔ÷ÔQDUDôPHQ
EXQFDVHoLPGH\HQLOHPHPHVLVDGHFH\DUDWWÔôÔDNÔPGDQGHôLOVL]GHQKLoHOHNWULNJHOPL\RU
ROX÷XQGDQPHVHOHEX
38
7UNL\HED÷ODWWÔôÔEDôÔPVÔ]OÔN
PFDGHOHVLLOHVDGHFHNHQGLNDGHULQLGHôL÷WLUPHNOHNDOPÔ\RU
GQ\DQÔQNXUXOXG]HQLQHPH\GDQRNX\RU7UNL\H¶QLQWDP
EDôÔPVÔ]ROPDVÔGHPHNE|OJHGHELUDVÔUGÔUNXUXOXWPGHQJHOHULQGHôL÷PHVLGHPHNõ÷WHEX
\]GHQEL]LKLoUDKDWEÔUDNPDGÔODUDQOD÷ÔODQRNLNROD\NROD\
GDUDKDWEÔUDNPD\DFDNODU
44
6$%5õgó(
&$+õ778=
+D\ÔUOÔJQ+D]LUDQ
$UDS%DKDUÔ¶QD'RôUX
(UGRôDQ÷D\HWHQJHOOHUGHQVDGHFHELUWDQHVLQHGDKLWDNÔOPÔ÷ROVD\GÔRQXQODEHUDEHU
7UNL\H¶QLQ\U\÷GHEXJQ
DNDPHWHXôUDPÔ÷RODFDNWÔöHU
FHSKHVLQLQEWQ÷H\WDQFDWHUWLS
YHR\XQODUÔQÔQWHUVWHSHUHNEXPHUDQJJLELNHQGLOHULQLYXUPDVÔ
õODKvLUDGHQLQPMGHOLELUWDNGLULROVDJHUHNWLU$OODKPXKDID]DJXUXUYHNLELUKDOLQGHKHU÷H\LQWHSHWDNODNROXYHUPHVLELUDQ
PHVHOHVLGLU
42
'LNWDW|UOHULQGHYULOPHVLQLQGHLOJLQoELU÷HNLOGHEXEDKVHWWLôLPL]
GX\JXODUÔWHNUDUUHVWRUHHWPH\H
G|QNELUVUHFLED÷ODWPÔ÷ROGXôXQXGDE|\OHFHP÷DKHGHHGL\RUX]g]JYHQJHULJHOGLYHLQVDQODUGDYDWDQYHPLOOHWGX\JXVXROX÷WX
1LWHNLP$UDSG÷QUOHULQ³(Q1DKGD´NHOLPHVL\OHWDQÔPODGÔNODUÔ
EXVUHoWDPGDEXPkQkODUDJHOPHNWHGLU³8\DQÔ÷\HQLGHQGLULOL÷
YH]HULQGHNLWR]XDWPDN´«
70
$<7(1d$/,ö
(UPHQL\XPDôÔQÔ³o|]PHN
LVWHPH\HQ´NLP"
.ÔVDFDVÔEXJQ³(UPHQL0HVHOHVL´
GHQLOHUHNER\QXPX]DGRODQPDN
LVWHQHQYHo|]PQH³LGGLDHGHQOHUFH´\DQD÷ÔOPD\DQEXGôPQ
DQOD÷ÔODELOPHVLYHo|]OHELOPHVL
LoLQ³.DUDEDô6DYD÷Ô+RFDOÔ.DWOLDPÔGDKLOROPDN]HUH.DINDVODUGD
\UWOHQWPSURMHOHULED÷WDQDOPDN´WDULKLQEL]HQHV|\OHGLôLQLL\L
³RNXPDN´HO]HPGLU
76
0(+0(7)$7õ+g=7$568
7UNL\H¶QLQ(UPHQL
PHVHOHVLQGHNLPXKDWDEÔNLP"
*|UQ÷HJ|UHGLDVSRUDYHSURWRNROOHULDUWÔN|QHPVHPH\HQ(UPHQLVWDQEXVUHoWH7UNL\H
LOHN|SUOHULDWPÔ÷EXOXQX\RU
$OH\KWHNLNDPSDQ\DODUDNDU÷Ô
\HQLNDPSDQ\DODUODVDGHFHLPDM
WD]HOHPHJLUL÷LPLQGHEXOXQDFDN
RODQ7UNL\HLVHEXNRQXGDNLPLQ
PXKDWDSDOÔQDFDôÔQÔNHVWLUHPHPL÷GXUXPGD
74
Sayı: 102/ Mayıs 2015
İMTİYAZ SAHİBİ
AJANDA GRUP
BAŞKANI
YAYINLAR GENEL
YÖNETMENİ
GENEL
KOORDİNATÖR
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
SORUMLU
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ
İNTERNET SAYFASI EDİTÖRÜ
REKLAM ABONE ve DAĞITIM
KOORDİNATÖRÜ
GÖRSEL YÖNETMEN
GRAFİK TASARIM
FOTOĞRAFLAR
TEMSİLCİLİKLER
BALKANLAR TEMSİLCİLİĞİ
MAKEDONYA TEMSİLCİLİĞİ
HABER AJANDA
BASKI
Yavuz Selm
[email protected]
Müzeyyen Selm
[email protected]
Snan Canan
[email protected]
Erkan Oğur
[email protected]
Mehmet Serhat Bıçak
[email protected]
A. Levent Şahsuvaroğlu
Ömer Bekr Sadık
[email protected]
Bge Canan
[email protected]
Ahmet Oğuz
[email protected]
Aykut Koçoğlu
[email protected]
Aktüelya
İlker Kırmızı
Anadolu Ajansı
Serkan Selm Dlek / Bravadzluk
8/71000 Sarajevo
Bosna and Hercegovna
Ofs Tel : 00 387 33 225526
Cep
: 00 387 62 225526
Salh Utaş / Gradšte 97, Üsküp
Skopje - Macedona
Ofs Tel : 00 389 23 220337
Cep
: 00 389 70 451737
Aktüelya Basın Yayın ve Reklam Tc. Ltd.
Şt. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak
yayınlanmaktadır. Kültür Ajanda’nın sm
ve yayın hakları Aktüelya Basın Yayın ve
Reklam Tc. Ltd. Şt.’ne attr
TŞOF Trafk Matbaacılık A.Ş.
I. Org. San. Böl. Prof. Dr. Orhan Işık Cd. No: 3
Sncan/ ANKARA Tel: 0312 267 08 97
BASKI TARİHİ
Mayıs 2015
İDARİ ADRES
Anafartalar Cad. Şan Sk. 10/303
Kat: 3 Ulus – Ankara
Tel: (0.312) 380 90 92
Fax: (0.312) 381 45 65
HABERLEŞME ADRESİ
Posta Kutusu 168
06420 Yenşehr/Ankara
[email protected]
Dergde yayınlanan malzemelern her
hakkı saklıdır. Kaynak gösterlerek
alıntı yapılablr. Yazıların sorumluluğu
yazarlarına, lanların sorumluluğu lan
sahplerne attr.
Dergmz haber ahlak lkelerne uyar.
ISSN
ABONELİK
Yurtç yıllık abonelk 180 TL,
kurum ve kuruluşlar çn
360 TL, Kıbrıs çn 200 TL,
Avrupa çn 150 € ve
ABD çn 200 $’dr.
HESAP BİLGİLERİMİZ
Aktüelya Basın Yayın ve
Reklam Tc. Ltd Şt.
Vakıfbank Ankara
Meşrutyet Şubes
Hesap (IBAN) No:
TR 1200015 0015 8007 287367226
Posta çek Hesap No:
5315328
4
PD\ÖV2015
1306-5742
Abone
bldrmnz çn
[email protected]
e-mal adresne veya
0 533 165 39 82
GSM numarasına mesaj
bırakablrsnz.
0 312 381 45 65’e
faks çekeblrsnz veya
0 312 380 90 92’y
drekt arayablrsnz.
G@ADQajanda
$CHSºQ
,DGLDSÉ2DQGaSÉ!ŬaJ
LRAHB@J@I@MC@FL@HKBNL
Masum nsanlar
doğruları
blmeyecek m?
LKEMİZ son k yılda
büyük br grdabın çne
çeklmek stend. Buna dar
gayretler her platformda görmek
mümkündü. Düne kadark söylemlerde ABD ve İsral’n uşağı olan
ve bu namla bağımsız olamayan
Türkye, bugün İran güdümlü br
statüyle yne bağımsız kılınamayan
br nama sahp malûm mahfllerce.
Ü
>> Aynı mahfller, teveccüh gösterp Türkye’y br noktada bağımsız
olmakla şereflendreblyorlar. Buna
göre Türkye, dünyadak “radkal” sıfatına sahp terör örgütlernn hams.
Öyle ya, eğer terör örgütlerne hamlk
edeblyorsanız büyük devletsnz
demektr.
Batı menşel gazetelern manşetlernden nmeyen Türkye, ekonoms
dbe vurmuş, sermayenn kaçtığı, mal
bakımdan zor günler geçren, üretmn
durduğu, çalışanın feryat ettğ, sosyal
yaşamın karabasanlarca rahatsız
edldğ, toplum huzurunun “Sıfır, sıfır,
sıfır!” çektğ günler geçryor yne o
manşetlere göre. Tabî böyles ekonomk krzlere uğrayan her ülke, mutlaka
dünyada şddet dalgaları oluşturarak
“Madem ben çekyorum, sz de çekn!”
kablnden depresf sataşmalar yapar
ve terör örgütlern destekler.
Mesela Yunanstan’a bakınız, bütün
dünyaya nasıl da korku salıyor, değl
m? Kravatsız darecleryle “Ben szn
karşınızda o medenyet yularını boynuma dolamam!” tavrıyla kabaran
Yunanstan’ın, “Ben çektm, sz de
çekn!” dyerek devasa br yeraltı teşklatı kurduğunu ve bu teşklatın 200
cvarında taşeron terör örgütünün
olduğunu blyor muydunuz?
Tamam, en büyük haber bombasını
patlatıyorum! Tapınakçılar, İllümnat
ve Moon da bu yeraltı teşklatından
fnansman desteğ alıyor. Aslında
Yunanstan, bütün dünyayı “İflas
etme eşğndeym!” dye kandırıyor.
İflas mflas ettğ yok! Her şey palavra
ve kurgu… AB’nn Yunanstan’a k yıl
sonrak lhakını hç söylemeyeym…
Parantez çnde ünlem şaretler olan
cümleler kurmak kolay, ancak her gün
parantez çnde ünlem şeklnde yaşayan nsanları anlamak zor. Bu nsanlar
kmler m? Her gün dünyaya ülkelern
şkâyet eden, mlletn aç olduğundan
dem vuran, şszlkten yakınan, özgürlüğünün kalmadığını savunan, ama
bütün bunları söylerken ülkesnn terör
örgütlern destekledğn söyleyen,
dünyada kaçakçılık ve yolsuzluk yapan br devlette yaşadığını aktaran, her
gün br başka bahaney devlet yönetenlere fatura edenler…
Szce bunlar kmler? Bunlar çelşk
nsanları! Bunlar ahlaksızlık nsanları!
(“Ahlaksız nsanlar” demyoruz, zra
bunlar ahlaksızlığı pazarlayanlardır.)
Bunlar ters düzü blmezlk nsanları!
Bunlar görmezlk nsanları!
Ney m görmezlk? İhanet!..
Hayır, bugün romantk olmak styorum! İhanet de neymş? Haber de m
yapılmayacakmış? Masum nsanlar
doğruları blmeyecek mymş?
Değerl okurla, ne olur ben yazmayayım, sz anlayın! Bunlar br şeyler
“örtmek” styorlarsa çelşkl fadeleryle, bunların adı ne ola?
***
Kültür Ajanda dergmzn “Dern
Bosna” temalı özel sayı lansmanı le
yen dalyaya başlangıç yaptığımız
101’nc sayımızı kutlamak çn ülkemzn farklı şehrlernden gelen kıymetl
yazarlarımızla br arada olduk. Ancak
kadromuzun yarısı, o gecede bulunamadı. Gelenler muhabbet, gelemeyenler hasetle kucakladık. Herkese
teşekkürlermz sunuyoruz…
İnşallah daha güzel, daha genş ve
br arada olacağımız yen günlere, yen
aylara, yen yıllara…
Yolumuz açık ve dam olsun!
Ahmet Yozgat @GLDSXNYF@S@I@MC@FL@HKBNL
G@ADQajanda
*@QHJ@SÀQ
PD\ÖV2015
5
G@ADQajanda
!@ÄX@YÅ
Türkiye’nin “
B
U yazıyı bu dünyadak kırk
üçüncü yaşımı sürerken yazıyorum ve bu ömrün çok büyük br
kısmını Türkye Cumhuryet sınırları çnde geçrdm. Yrm yaşımdan ber oy kullanıyorum ve
kaç seçm geçrdm, hatırlamıyorum. Gerç şmd Google’a grp
sorsam kolayca hesaplarım, ama
şu an üşendm açıkçası.
>> Bir kaç darbe ve darbe
teşebbüsü bile görmüşlüğüm
var. Hatta darbe teşebbüsünün
sadece askerisini değil, sivilini, sermayelisini, cemaatlisini
falan bile gördü bu gözler. Ama
seçimlerin yeri bende bir başka,
zira yine bu yazıyı hazırlarken,
Türkiye’nin en son genel seçimleri olan 7 Haziran 2015 seçimlerinin sonuçları açıklanıyordu
(an itibariyle açılan sandık sayısı
yüzde 68).
Şmdye kadar oy kullandığım
ve hatırladığım seçmlern hepsnn ortak br özellğ vardı: Yapılan seçm her zaman Türkye’nn
“kader seçm”yd ve o seçme
kadar olan seçmlern hepsnn
toplamından çok daha önemlyd. Gördüğüm her seçmde ülke
o zamana kadark en krtk dönemnden geçyordu ve tek br
oyun ble büyük önem vardı.
Ben çoğu zaman “kazananın yanında” görünen, yan oy verdğ
part seçmden brnc veya knc part çıkmış seçmenlerdendm. Yan Türkye’nn büyük br
çoğunluğuna dahldm ve dünya
görüşüm olmasa ble poltk terchlerm ve öngörülerm büyük
oranda bu ktleyle örtüşüyor görünüyordu. Her seçm önces sokakta, kahvede, okulda, otobüste,
6
PD\ÖV2015
arkadaş sohbetnde zaten kmn
brnc, kmn sonuncu olacağı üç
aşağı beş yukarı bellyd. Br kaç
hayalc ve ütopyacı arkadaşımız
dışında da pek kmsenn bu sonuçlardan şüphes olmazdı. Ama
yne de o seçm hang seçmse,
önceklern hepsnden çok daha
öneml ve hayatî d...
7 Hazran seçmlernn “sath-ı
malne” de böyle grdk, malumunuz... (Bu sath-ı mal termn de syaset olmasa nereden
öğrenecektk, blmem! Anlamını blmeyenler çn satıh yüzey,
mal eğm olan demek; yan seçme doğru eğlmş yüzey gb
br şey; neyse...) Gerçekten de bu
seçm farklı kılan br şeyler vardı, yalan yok: Ülkede 13 senedr
gücünü artırarak ktdarda kalmayı başaran br partnn kurucusu, artık Cumhurbaşkanlığı makamındaydı; ktdar parts,
artık yen ve part tabanının büyük oranda destekledğ, sevdğ br lderle yoluna devam edyordu; çözüm sürec, başkanlık
sstem gb tartışmalar hç olmadığı kadar gündemmzdeyd;
“geometrk” komplolardan başımızı alamıyorduk ve “hırsız”, “katl”, “yalancı” gb söylemler, gırla gdyordu. Fakat şahsen ben,
sürec çok önemsemedm; zra
#o¬ #Q 2Hnan "anan
RHM@MB@M@M@I@MC@FL@HKBNL
“en mühim” seçimi
A<<Z]VZ]Zþ\ZdZ
dåcV\]ZXå_UV^Z^ZkUV`]R_95A
jåkUV`_dVÐZ^
SRcR[_RþRcR\
>VT]Zd}VXZc^VjZ
SRþRc^þ
Xßcå_åj`c2<
ARceZ"$j]UR_
SVcZZ]\UVWR
TZUUZSZc`j
\RjSjRþj`c
WR\RejZ_VRÐ\
RcRSZcZ_TZaRceZ
DVÐZ^dZdeV^Z_Z_
gVafR_]R^R__
XRcRSVeZ_VUV_Zj]VjåkUV%"
`jR]R_SZc
aRceZ>VT]Zd}eV\Z
dR_UR]jV]VcZ_
jRcd_R_TR\
R]RSZ]Zj`c5ZûVc
^fYR]VWVeaRceZ]VcZ_VXV]Z_TV
`_]RcjZ_V
SZ]UZûZ^ZkXZSZ
SZc\RÐafR_
`j_R^R`]dRUR
kReV_Z]Z`]RcR\
~j`\]Rc
güncel syasetle aktf olarak lglenmey çoktan bırakmış brs
olarak, sonuç odaklı pasf br gözlem poltkasını benmsemştm.
Tâ k seçm sonuçları (şu andan
az evvel) belrgnleşmeye başlayana kadar (Bu arada sandıkların
yüzde 97 açılmış, bu ne hız! Veya
ben yavaş yazıyorum belk, blemedm...)
PKK le lşks sürekl gündemmzde olan HDP, yüzde on seçm barajını aşarak Mecls’e grmey başarmış görünüyor. AK
Part 13 yıldan ber lk defa cdd br oy kaybı yaşıyor fakat yne
açık ara brnc part. Seçm sstemnn ve puanlamanın garabet nedenyle yüzde 41 oy alan
br part Mecls’tek sandalyelern yarısını ancak alablyor. Dğer muhalefet partlerne gelnce,
onlar yne bldğmz gb, br kaç
puan oynama olsa da zaten fl
olarak “yok”lar.
HDP’nn Mecls’e grmes, gerçekten de bu seçmler benm gözümde dğerlernden çok farklı ve öneml yapmaya yeter. AK
Part’nn oy kaybı bence normaldr; zra hem 13 yıldır dünyanın
en yıpratıcı süreçlernden brs
olan ktdar makamında olacaksınız, hem de karzmatk kurucu
ldernz artık flen partnn başında olmayacak; artı ktdar sürec belk de Türkye ktdarlarının en çalkantılılarından brs
olacak ve dünyanın en dağdağalı
dönemlernden brsne denk gelecek! Bence bu şartlarda, bu sonuç gayet doğaldır. Ama ne dersenz deyn, HDP, başta Türkye
Cumhuryet vatandaşı olan Kürt
kökenl kardeşlermz ve sonra
hepmz adına büyük br fırsatı
ele geçrmş oldu. Etnk ve pasfbölücü br syasetten bütünleştrc ve düğüm çözücü br syas
harekete dönüşmek çn bulun-
maz br atlama tahtasına çıkmış
durumda. Şaşkınım elbette, ama
asla umutsuz değlm. Aklımı başıma aldığım günden ber, nsanların, örgütlern, partlern “şeytan” yahut “melek” olduklarına
nananlardan olmadım çok şükür. İnsanların değşebleceğne,
hayra nyet edebleceğne, geçmş ne olursa olsun “tövbe” edebleceğne kanym. Geçmşte
çok acılar yaşadık. Kmseye faydası olmayan sürtüşme ve savaşlarla bnlerce can, ömürlerce vakt ytrdk. Sene 2015 ve tekrar
düşünmek çn hç de geç değl.
Selahattn Demrtaş ve ekbnn
bu seçm sonucunda aldıkları oylarla karşı karşıya kaldıkları “orta”yı heder etmeyerek tüm
mlletmz adına güzel br “gole”
çevrebleceğne nanmak styorum. İnşallah tüm Türkye’y şaşırtacak br sağduyu hamlesnn
mmarı olup tarhe adlarını yazdırırlar.
Gerçekler ve tepkler
Yalan yok; bu yazıyı yazarken,
gözüm br yandan da nternet gazetelernde ve sosyal paylaşım
ortamlarında geznyor (syasetle lglenmyorum dedysem o
kadar da değl yan). Yorumlar
çılgın gb; zra sonuçlar hemen
herkes çn sürprz. Br kısmı sevnçten, br kısmı kızgınlıktan çıldırmış gb. Halbuk ortada olan
tek gerçek, seçmlern sonucunda gelen br kaç sayı. Del gb
sevnmek de üzüntüden mde
krampları geçrmek de akıllıca
değl. Türkye yen br döneme
grd, kesn olanı bu. Eskden sen
şöyleydn, ben böyleydm, yapmadın, etmedn dye brbrmzle
ağız dalaşı yaparak vakt kaybedeceğmze, bu durumu altın br
fırsata da çevreblrz.
Sosyal paylaşım stes Twtter
üzernde seçmle lgl belk de en
çok alıntı yapılan cümle “Neye layıksanız öyle yönetlrsnz!” fades oldu. Fakat unutmayalım,
bu açık gerçek, sadece sayısal seçm sonuçları le lgl değl. Aynı
zamanda bu sayılara karşı nasıl
br duruş sergleyeceğmz, bundan sonra nereye gdeceğmz de
neye layık olduğumuzu belrleyecek. Akl-ı selm, her türlü müşkül durumdan çıkışımızın anahtarıdır. Sevnmek yahut üzülmek
çocuğun tepksdr. Eldekn akılla tartıp analz etmek ve lers
çn yol çzmek se yetşmş, aklı
başında zhnlern harcıdır.
Az evvel yukarıda yazdığım
“orta”yı “gol”e çevrme cümlesn Twtter’da paylaştım ve “Bebek
katllernden nasıl br gol beklyorsun?” gb protestolar gelmekte geckmed. Bunları kafaya takablrdm; ama Twtter gb
kontrolsüz br ortamda ble bu
duaya “amn” dyenler, dyeblenler çoğunluktaydı. Yan çok şükür k bu mlletn heps olumsuz
br kafada değl ve nşallah başımıza çorap örmek steyenler ne
kadar çok çalışırsa çalışsın, feraset ve sükûnetmzle bz her türlü durumun üstesnden gelr, her
türlü sürprz fırsata çevreblrz.
Telaş edecek yahut del gb
plan yapacak br durum yok; normalleşyoruz... Bu sonuçlar da
bence bunun gösterges. Normalleştkçe, parlamenter sstemn
gerçekten nasıl br şey olduğunu
anladıkça, korku yerne umutla
syaset yapmayı öğrendğmzde
her şey daha da güzel olacak...
Bu “öneml” ve “lgnç” seçm
sürecnn ülkemze ve hatta –hızımı alamayarak- tüm dünyaya
hayırlar getrmesn temenn edyorum. Hatta nedense, lgnç br
şeklde, bayağı hayırlı olableceğn de hssedyorum. İnşallah
yanılmam...
PD\ÖV2015
7
'@ADQ I@MC@
AYINOLAYI
AXÅn .K@XÅ
ARcR]V]jRaj]R^åTRUV]Va]R__Zþ]VeV_UVg]VeZ_jV_ZRjR\`jf_]Rcj]R`jR]R_^RjR\R]\þ]^RdjV_ZU`ûR_Z]VÐ`Tf\]f\VgcVdZRcRd_RUV_\UåþV_gV~UZ\\ReURû_\]ûþV\]Z_UV
j`cf^]R_R_gR\RjYRec]ReeSZkVKZcRdZjRd×aRceZ]ZUVc]VcZ_Z_aRcR]V]jRa]R_^Rj]RXZcZþeZ\]VcZ^å_RdVSVe]VcUV_efef_URZ\eZURcaRceZdZ_Z_^Z]]VegV\Z]ZRURj]ZdeV]VcZ_VdkUc]^RjRÐR]þ]R_\R^fR[ZdZ^]VcV<ADD`aVcRdj`_]Rc_UR_ED<}UR\ZaRcR]V]jRaZUUZR]Rc_R
\RURcSZcÐ`\\`_fUZ]]V_UZcZ]^Zþ`]dRUR^VjUR_]Rc_dTR\]û_URVcZ^VjV^RY\ä^VUZ]UZ
Br paralel korsan masalı
“Tek gecelk” tahlye!
T
œ3,ȿ:&FȽQLȽɂȺNKCTȿTȺRD¥ȽLȺ@SLNREDQȽMȽMȺ
R¾B@JK¾ȿ¾XK@ȺLDXC@MK@Q@ȺXNȿTMK@ɂS¾Ⱥ+ȽCDQKDQȽMȺ
U@@SKDQȽMDȺAȽQAȽQKDQȽȺG@JJ¾MC@ȺR´XKDCȽJKDQȽMDȺ
RT¥K@L@ȺUDȺR@UTML@K@Q@ȺNC@JK@M@MȺSNOKT
LTMȺF´YºMCDMȺATȺXNȿTMKTȿTȺE¾QR@SȺAȽKDQDJȺA@Y¾ȺMNJS@
K@QȺJ@¥¾Q¾KL@X@Ⱥ¥@K¾ɂ¾KC¾
>> Paralel yapıyla mücadele
planını şleten devletn yen ayak
oyunlarıyla oyalanmaya kalkışılması, yendoğan le çocukluk
evres arasına denk düşen ve
“dkkat dağınıklığı” şeklnde yorumlanan vakıayı hatırlattı bze.
Zra syasî part lderlernn paralel
yapılanmayla grştkler münasebetlerden tutun da ktdar partsnn mlletvekl aday lstelerne
sızdırılmaya çalışılan kamuflaj
smlere, KPSS operasyonlarından
TSK’dak paralel yapı ddalarına
kadar brçok konu, dllendrlmş
olsa da meydanların sıcaklığında
ermeye mahkûm edld.
rılmış haysyetszler elyle hukuk
kıyımlarını andıran, ancak ntelk
bakımından Türkye’de br “lk”
olma mesabesnde değerlendrlecek olan br dz vakayı barındırıyor. Belk bu durum “dünyada dah
br lk” olablr, fakat bu rezalet akıl
olarak veren Penslvanya ağababaların ülkelernde de olableceğ
düşüncesyle “Türkye’de lk”
dedk. Keza bunu Penslvanya’nın
bulunduğu hukuk ülkesnde (!)
mutlaka tecrübe etmşe benzyorlar. Han kursaklarının genşlğnden olsa gerek, neredeyse “Orada
ble tutuyor, burada neden tutmadı?” dyecekler…
Bütün bu aralıkta, neredeyse
başlangıç safhalarına rastlayan
ve lersnde meslek hraçlarına
varan ve de br tür “süreç çnde
süreç” şeklndek br olayı, sırf
meydanların söz konusu sıcaklığına kurban etmemek ve tarhe
hatırlatıcı br not düşmek üzere
“Ayın Olayı” başlığıyla bu sayfalara kaydetmek stedk.
Olaylar slslesn aktardıktan
sonra, paralel yargı darbes ve
hanetne tekrar döneceğz…
Buraya kaydedeceğmz durum,
27 Mayıs ıstırabını damardan
yaşamış Türkye’nn yargıya sızdı-
8
PD\ÖV2015
26 Nsan 2015 günü, saat
01:30’da, İstanbul 32. Aslye Ceza
Mahkemes, Slvr 6 No’lu L Tp
Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na
gönderlmek üzere İstanbul Cumhuryet Başsavcılığı’na br tahlye
müzekkeres sevk ett. Müzekkerede şunlar yazılıydı:
“Slahlı Terör Örgütü Kurma
veya Yönetme (TCK 314/1) suçun-
dan, aşağıda kmlğ yazılı şüphel
Hdayet Karaca müdafî Av. Fkret
Duran’ın, şüphelnn tutuklanmasına lşkn trazı netcesnde
mahkememzde yapılan nceleme
sonucunda şüphelnn tahlyesne
karar verlmş olmakla, başka suçtan tutuklu ve hükümlü değl se
şüphelnn İstanbul 1. Sulh Ceza
Hâkmlğ’nce çıkartılan 19/12/2014
tarh ve 2014/334 sorgu sayılı
tutuklama müzekkeresnden
tahlyesyle İstanbul Cumhuryet
Başsavcılığı’na ade edlmes rca
olunur.”
Br gece yarısı çıkartılan bu
“nöbetç müzekkere”nn nasıl
şletldğne dlersenz öncelkle
göz atalım…
İstanbul 29. Aslye Ceza Mahkemes Hâkm Metn Özçelk, İstanbul Adlyes’nde görev yapan 10
ayrı Sulh Ceza Hâkm tarafından
“Paralel Yapı” soruşturmaları kapsamında tutukluluk kararı alınan
75 şüphel hakkındak tahlye taleplernn karara bağlanması çn,
çnde Samanyolu Yayın Grubu
Başkanı Hdayet Karaca’nın da adının bulunduğu dosyayı esk özel
yetkl hâkm Mustafa Başer’n
başkanı olduğu İstanbul 32. Aslye
Ceza Mahkemes’ne sevk ett.
İstanbul 32. Aslye Ceza Mahkemes Hâkm Mustafa Başer, acl
durum yönlendrmesyle 10 meslektaşını hçe sayarak yukarıdak
müzekkereye mzasını attı. Söz
konusu tahlye haber, 25 Nsan
2015 günü geç saatlerde öğrendk.
Br şeylern ters gttğ bellyd ama
sosyal medya hesaplarından
paralel yapıyla mücadeleye dar
operasyonları haber verenlerden bu konuya dar herhang br
pucu yoktu…
Br sanye! En başta müzekkerenn yazıldığı tarh ve saat
belrtrken “26 Nsan 2015, saat
01:30” şeklnde br not belrtmştk, değl m? Pek, söz konusu
korsan tahlyeye dar kararı “25
Nsan 2015 günü, saat 23:20’de”
öğrenmemzn arasındak bağıntı
ne olablr? Yoksa sosyal medya
hesaplarından ülkeye büyük hzmetler (!) sunan köstebekler bu
durumlardan haberszler myd?
Bütün hücrelernde tbarıyla
oynanmaya çalışılan devletn,
elbette bu tür br denszlk, bu
tür namussuzluk ve bu tür br
darbeye net br darbeyle cevap
vermes kaçınılmazdı, öyle de
oldu.
Şeht Mehmet Selm Kraz
Adlye Sarayı’ndak tutuklu
avukatları, kararın uygulanması çn İstanbul Cumhuryet
Başsavcılığı İnfaz ve İlamat
Bürosu nöbetç savcısı Orhan
Güldker’e kararı sundular.
Karara lşkn başvuruyu nceleyen Savcı Güldker, İstanbul 32.
Aslye Ceza Mahkemes’nce verlen tahlye müzekkerelernn,
bu hükmü veren mahkemeye
adesne karar verd ve “Darbe öyle değl, böyle ndrlr!”
mesajını verd. Öyle ya, mllete
namlusunu doğrultan darbeclere her sefernde bu mllet
nasıl gerçek darbey ndryorsa,
mlletn evlatları da şbrlkç
uşakları nasıl darbe ndreceklern y blrler.
Savcı Güldker’n bu had bldrmesnn k gün sonrasında,
İstanbul 10. Sulh Ceza Hâkmlğ,
İstanbul 32. Aslye Ceza Mah-
kemes nöbetç hâkm tarafından alınan korsan tahlye
kararının “yetksz mahkeme”
kararı olduğunu, dolayısıyla
yok hükmünde sayılacağını
gerekçe göstererek kararın
geçersz olduğunu bldrd ve
Slvr Cezaev’nn bağlı olduğu
Bakırköy Savcılığı’na br yazı
göndererek tahlyelern gerçekleştrlmemesn sted, dolayısıyla öncek kararı düşürdü.
Sulh ceza mahkemelernde
alınan kararın aslye ceza mahkemeler, aslye ceza mahkemelernn sulh ceza mahkemeler
tarafından bozulamayacağı
yönündek Adalet Bakanlığı
yönergesnn arkasına sığınan
paralel yapı avukatları, İstanbul
10. Sulh Ceza Hâkmlğ’nn aldığı
kararı derhal bu yönde eleştrmekle mnarey çalmadan evvel
kılıfı nasıl hazırladıklarını da
ayrıca göstermş oldular. Ancak
devlet, kendsyle dalga geçmenn bedeln böylelkle ödetmş
oldu. Vcdan sahb br müdafî,
eğer Adalet Bakanlığı’nın yönergesne göre br aslye ceza mahkemesnn sulh ceza mahkemes
kararını bozamayacağını blyor
ve br hâkmn, 10 meslektaşının
emeğn alenen hçe saydığını
görüyorsa, böyle br savunmanın nereye varacağını blmes
gerekmez m?
İstanbul 29. Aslye Ceza
Hâkm Metn Özçelk ve İstanbul 32. Aslye Ceza Hâkm
Mustafa Başer, bu rezl kararların ardından tutuklandılar. Ve
şmd hesap, Bağdat’tan dönmenn huzurunu yaşıyor.
Devlet, bu tek gecelk lşkyle
ffetnden edlen hukukun hesabını köstebeklerden soracaktır
vesselam!
PD\ÖV2015
9
3ÀQJHXe I@MC@
Üç kıtaya uzanan “Yen Türkye”
5"1*/",‡*&WBOHFMȽTU4ȽZPOȽTUWFEFCVUȽQMFSȽOVɂBLMBSÀȽɂCȽS
MȽL§ȽMFSȽVZLVDVFMFNBOMBSÀWFEBIBOȽDFMFSȽC¼U¼OE¼ɂNBOMÀLMBSÀZ
MBTBMEÀSÀSLFOIBOȽá"ESȽZBUȽLßUFO‡ȽO4FEEȽßOFâEFOȽSZB:FOȽ5¼SLȽZF
ȽɂUFCVT¶ZMFNȽOBOBIUBSMBSÀOÀFMȽOFBMNÀɂWB[ȽZFUUFTÀOÀSMBSEPMBɂÀZPS
Yen br
Barnabas
harekâtı mı?
":%*/ßÀO#VIBSLFOUȽM
§FTȽOEFCȽSZPMDVPUP
C¼T¼OEF)[ɀTBßOÀOȽML
¶ȿ¼UMFSȽOȽOZFSBMEÀȿÀȽMF
SȽT¼S¼MFOWFPOVOE¶OF
NȽOȽOMȽTBOÀPMBO"SBNȽ
DFZB[ÀMÀUBSȽI®CȽSɀODȽMFMF
HF§ȽSȽMEȽ
>> Balkanlardan Ortadoğu’ya,
Kafkaslardan Türkstan’a,
Açe’den Habeşstan’a, pergeln
sabt ucunu vatan topraklarına
yerleştrp mazlum sesn şttğ her yana, her cana koşan
Türkye, bu azm daha da kuvvetlendrmek çn gıdalanmaya
ve kardeşleryle daha da kardeş
olmaya bakıyor.
hayata geçmes çn de mutabık
kalındığını duyurdu.
Bu bağlamda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyp Erdoğan,
Kazakstan le Türkye arasında
800 mlyon dolarlık 19 ortak
projeye daha mza attı. Kazakstan Yatırım ve Kalkınma
Bakanlığı, Türkye ve Kazakstan arasında toplam bedel 800
mlyon dolar tutan 19 ortak
proje çn anlaşma sağlandığını,
ayrıca 2 mlyar 800 mlyon
dolarlık 25 ayrı ş grşmnn
Forumda, k ülke arasında Yen Snerj Ortak Eylem
Planı’nın güncellenmesne
lşkn mzalanan protokol çerçevesndek konular ele alındı.
Rahmetl (Şeht) Cumhurbaşkanı Turgut Özal, böyles yakınlıklar yumağının sarıla sarıla
büyüyeceğn, brlkten kuvvet
doğacağını çok y blyor ve bu
yolda yürüyordu. Fakat olmadı!
Gelecek dönemde Orta Asya,
yan atavatan le yürütülen ş
hacm ve karşılıklı grşm ve yatırım üretkenlğnn arttırılması
çn gerçekleştrlen bu ortak
forumda Nazarbayev, güncellenen Yen Snerj Protokolü
Ancak Yen Türkye, esk
Türkye’dek gb lderlernn
yaptıklarından bîhaber, hzmet,
brlk ve nsanlık çn çalışılan
projelerden uzak kalmayacak,
seçtğn yedrtmeyecek ve
ezdrmeyecek nşallah!
10
PD\ÖV2015
Üç günlük resmî zyaret çn
Kazakstan’a gden Cumhurbaşkanımız Recep Tayyp Erdoğan
le Kazakstan Devlet Başkanı
Nursultan Nazarbayev, 400 ş
adamının da katıldığı TürkyeKazakstan İş Forumu’na başkanlık ett.
le Kazakstan-Türkye tcaret
hacmnn 3 mlyar 400 mlyon
dolardan 10 mlyar dolara çıkableceğn özellkle vurguladı.
Yen Snerj Ortak Eylem Planı,
tcaret, kalkınma, sanay, tarım,
ulaşım, lojstk ve turzm konularında şbrlğ amacıyla 2012
yılında mzalanmıştı.
>> Buharkent Jandarma
Komutanlığı’na bağlı ekpler,
Denzl-İzmr Karayolu üzerndek İlçe Jandarma Komutanlığı
önünde yaptıkları yol kontrolünde, Dyarbakır’dan Bodrum’a
gtmekte olan yolcu otobüsünü
durdurdu. Arama yapan Jandarma tmler, otobüste gazete
kâğıtlarına sarılarak gzlenmş
ve yolculardan brne at vazyette br ktap buldu. Ceylan
dersne yazılmış ktapla lgl
Nazll Cumhuryet Savcılığı’nın
talmatı le söz konusu yolcu
gözaltına alınırken, fadesnn
ardından tutuksuz yargılanmak
üzere serbest bırakıldı.
Jandarma, bu olayla lgl çok
yönlü soruşturma başlattı ve
ncelenmes çn ktabı Karacasu
Afrodsas Müzes Müdürlüğü’ne
teslm ett. Aramce noktasında dünyada yaşanan uzman
kıtlığı nedenyle ktabın sadece
gerçekten tarhî olup olmadığı
araştırılacak. Müze, bu konu
hakkında 15 günlük br süre
stemş ve açıklama yapacağını
duyurmuştu. Ancak bu açıklama hâlâ gelmed. Yoksa knc br
Barnabas harekâtıyla mı karşı
karşıyayız?
2eK¬TJ *aXÅhan RDKBTJJ@XHG@M@I@MC@FL@HKBNL
“Muhalefet bu seçmden
güçlenerek çıkacak”
$VNIVSCBɂLBOÀ"CEVMMBI(¼M'ȽOBODȽBM5ȽNFT5¼SLȽZF
;ȽSWFTȽßOȽOLBQBOÀɂÀOEBZBQUÀȿÀLPOVɂNBZMBEȽLLBU§FLȽDȽB§ÀLMBNB
MBSEBCVMVOEVZÀMMÀLLFTȽOUȽTȽ[CȽSȽLUȽEBSE¶OFNȽTPOVOEBȽMLZÀM
MBSÀOSFGPSNDVIFZFDBOWFQFSGPSNBOTÀOÀOZBWBɂMBNBTÀOÀOEPȿBMPM
EVȿVOVT¶ZMFZFO(¼Má4POZÀMMÀLEVSHVOMVLUBOTPOSBZFOȽIBNMF
ZBQNBȽIUȽZBDÀ§PLB§ÀLCȽSɂFLȽMEFPSUBEBâȽGBEFTȽOȽLVMMBOEÀ
özetndek hamlesn dkkatl
br şeklde ortaya koyuyor.
Seçmn tam da bu söylemler üzerne br fırsat olduğunu
belrten Gül, “Açıkça söyleyeym k benm tahmnm şu:
Muhalefet partlernn Mecls’te
daha güçlü olacaklarını tahmn
edyorum ama tek part ktdarının, Hükümet’n devam edeceğn öngörüyorum…”
>> Malûm, 11. Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül’ün neredeyse her
söylem topluma bnbr koda
sahp blgsayar yazılımları gb
sunuluyor. “Acaba şunu mu
demek sted, yoksa şundan mı
bahsett? Bu gönderme kmey-
d?” şeklndek yorumlar Gül
etrafında fazlasıyla şekllendrlyor. Ancak Gül, bu kez çok da
fazla zorlamadan mesajlarını
veryor ve “Hâlhazırdak ktdarın artık el soğudu, bu da doğal.
Yen şeyler söylemek lazım!”
Bu tahmnde ne var?! Blndk
değl m? Çok mu zorlamış kendn Sayın Gül? Hayır! Öyleyse
tahmnn knc, yan tamamlayan kısmına değl, tamamlanan
kısmına bakmak gerekyor, yan
“muhalefet partlernn daha
güçlü olmaları” kısmına. Zra
devamında sorulan başkanlık
sstem sorusuna cevap verrken bu kısmın zahını yaparak
şöyle dyor: “Ben parlamenter
sstemn yleştrlmesnn daha
doğru olduğunu önce de söyledm. Fakat br başkanlık sstemnn demokratk olmadığını
söyleyemeyz…”
Tpk Gül söylem, ne dersnz? Rsk yok, endşe yok!
grd ve 1953 yılında bu okulu
brnclkle btrd. Okulun bursuyla kmya mühendslğ okumak üzere ABD’ye gtt. 1956’da
ABD Kalfornya Ünverstes
Berkeley Kmya Mühendslğ’n
brnclkle btrd. 1960-1961
yıllarında atom ve moleküllern
Çok Elektronluluk Kuramı le
doçent oldu. 1963’te, 50 yıldır
çözülemeyen br matematk
kuramını blm dünyasına kazandırarak “28 yaşında profesör”
unvanını aldı. Snanoğlu 20.
yüzyılda, Yale Ünverstes’nde
bu unvanı kazanan en genç
öğretm üyesdr.
1975’te Japonya’nın Uluslararası Seçkn Blmc Ödülü’nü
kazandı. Yne 1975 yılında, çıkarılan br özel kanunla lk ve tek
“Türkye Cumhuryet Profesörü” unvanı Snanoğlu’na verld.
1976’da Japonya’ya Türkye
Cumhuryet Özel Elçs olarak
gönderld ve Türk-Japon kültür,
blm ve eğtm lşklernn temellern attı. Amerkan Blm ve
Sanat Akadems’nn lk ve tek
Türk üyes oldu. Dünyada yen
kurulmaya başlayan moleküler
byoloj dalının lk profesörlernden br oldu. DNA sarmalının
çözelt çnde meşhur sarmal
şeklyle nasıl durduğuna açıklama getrd.
Ve dünyanın brçok ülkesnden öğrencler olan Hoca’nın
kendlernden ayrıca stedğ
tek şey, Türkçe öğrenmeleryd.
Türkye’de bulunduğu dönemde
çalışmalarını daha çok mllî kmlk ve Türk dl üzerne yoğunlaştıran Snanoğlu’nun bu çerçevede kaleme aldığı “Bye Bye
Türkçe” ve “Hedef Türkye” adlı
ktapları büyük rağbet gördü.
Büyük Hoca’ya veda
%œ/:"/*/FO¶OFNMȽCȽMȽNȽOTBOMBSÀOEBOWFC¶M¼N¼
ȽUȽCBSȽZMFEFFOHFO§ZBɂUBáQSPGFT¶SâVOWBOÀBMBOBLB
EFNȽTZFOMFSȽOEFOIPDBMBSÀOIPDBTÀ¶OFNMȽCȽSNȽT
ZPOBEBNÀ1SPG%S0LUBZ4ȽOBOPȿMV/ȽTBO
H¼O¼IBZBUÀOÀLBZCFUUȽ
>> Tanımakla müşerref
olup kıvanç duyduğumuz ve
“Türkye’nn Ensten’” olarak
adlandırılan Prof. Dr. Oktay
Snanoğlu, ABD’de kaldırıldığı
hastanede yoğun bakımdaydı.
Bu büyük dava ve blm nsanına
Allah’tan rahmet dlyor, “Ülkemzn ve bütün nsanlığın başı
sağ olsun” dyoruz.
Oktay Snanoğlu, sonradan
adı TED Kolej olan Ankara
Yenşehr Lses’ne burslu olarak
PD\ÖV2015
11
3ÀQJHXe I@MC@
Paralel yapıyla mücadele Kırmızı Ktap’a grd
.ȿ--Ž(¼WFOMȽL,VSVMVPMBȿBOUPQMBOUÀTÀTPOSBTÀB§ÀLMBOBOCȽMEȽSȽEF
QBSBMFMZBQÀOÀOCȽSVMVTBMH¼WFOMȽLQSPCMFNȽTBZÀMBSBL,ÀSNÀ[À,ȽUBQßB
HȽSNFTȽȽ§ȽOBMÀOBOUBWTȽZFLBSBSÀOÀO#BLBOMBS,VSVMVßOBCȽMEȽSȽMFDFȿȽ
CFMȽSUȽMEȽ
de yenden masaya yatırıldı.
Söz konusu MGK Toplantısı
yaklaşık 7 saat sürerken, yayımlanan bldrde şu konulara yer
verld:
>> Üzernde uzun süredr
yen ç ve dış tehdtler doğrultusunda çalışmalar yapılan
ve devlet nezdnde “Kırmızı
Ktap” olarak ntelendrlen Mll
Güvenlk Syaset Belges’nde
öneml güncellemeler yapıldı. MGK bldrsne yönelk
yapılan değerlendrmelere göre,
artık Fethullah Gülen’n başını
çektğ Paralel İhanet Çetes’nn
teşkl ettğ paralel yapılanmanın, ulusal br güvenlk problem sayılarak Kırmızı Ktap’a
şlenmes konusunda tavsye
kararı alındı ve bu kararın Bakanlar Kurulu’na bldrlmes
kararlaştırıldı. Bununla brlkte Surye’de yaşananlar başta
olmak üzere ç ve dış tehdtler
“Seçm güvenlğ: 26 Şubat
2015 tarhndek toplantıdan
bugüne kadar geçen k aylık
dönemde vatandaşlarımızın
huzur ve güvenlğn lglendren gelşmeler görüşülmüş, tüm
kamu kurum ve kuruluşlarınca
alınması gereken güvenlk tedbrler üzernde durulmuştur.
Çözüm Sürec’ne yönelk gelşmeler değerlendrlmş, terörün
sona erdrlmes çn verlen
mücadelenn kararlılıkla sürdürülmekte olduğu br kez daha
vurgulanmıştır. Seçmlern
huzur ve güven ortamı çnde
gerçekleşmes le kamu düzen
ve güvenlğn etkleyeblecek
olaylara yönelk alınacak tedbrler hakkında Kurul’a blg
sunulmuştur.
Darbec hâkm ve savcılara hraç! Pek, ya ceza?
)‚,ȿ.-&3WF4BDÀMBS:¼LTFL,VSVMVWF"SBMÀLEBSCFUFɂFCC¼T¼O¼O¶OD¼MF
SȽOEFOPMBOTBWDÀWFI¢LȽNMFSȽNFTMFLUFOȽISB§FUNFLBSBSÀBMEÀ(FDȽLNȽɂEFPMTBBMÀ
OBOCVLBSBSMBTBWDÀMBS;FLFSȽZB–[$FMBM,BSB.VBNNFS"LLBɂ.FINFU:¼[HF§WF
I¢LȽN4¼MFZNBO,BSB§¶Mß¼ONFTMFLUFOȽISB§MBSÀI¼LNFCBȿMBOEÀ#VI¢LȽNWFTBWDÀ
MBSBZBSHÀZPMVB§ÀLQFLȽEBWBOF[BNBO
hukukçular, başkalarından emr
alan, usulsüz dnlemeler yapan,
usulsüz mahkeme kararlarıyla
operasyon yapmak steyenlern
bu tür br kararla karşılaşmalarının gayet olduğu yönünde değerlendrmelerde bulundular.
HSYK, almış olduğu kararın
gerekçesnde, yapılan usulsüz
ve hukuksuz şlemlere yer vererek hukuk devletnde kendsne
hukuk zırhı bürünenlern, sahp
oldukları konumları asla stsmar edemeyeceklern cümle
âleme öğretmş oldu.
>> HSYK’nın almış olduğu
karar, AK Partl hukukçular
tarafından da “geckmş” olarak
12
PD\ÖV2015
ntelend. Paralelle mücadelede
her kurumun üstüne düşen
yapması gerektğn belrten
“Esk” savcı Zekerya Öz,
HSYK’nın hraç kararını “da”
Twtter’de değerlendrd.
Paralelle mücadele: Mll güvenlğ tehdt eden paralel devlet
yapılanması ve llegal oluşumlara karşı yürütülen mücadele
hakkında tafslatlı blg arz
edlmş, mücadelenn kararlılıkla sürdürülmesne vurgu
yapılmıştır.
IŞİD terörü: Surye ve Irak’tak mevcut durum le bu ülkelerden kaynaklı tehdtlern,
ülkemz ve bölgenn güvenlk
ve stkrarına etkler ayrıntılı
şeklde ele alınmıştır.
Yemen ve Lbya’dak gelşmeler le Ortadoğu ve Kuzey Afrka bölgesndek güncel durum
ve bölgeyle lşklermze dar
hususlar görüşülmüştür.”
Sanırım Kırmızı Ktap’a
yıllardır grmes gereken güvenlk tehdd zaten söz konusu
paralel yapılanmaydı. Ancak
Türkye’de “devlet” kavramını
en tbarsızlaştıran “dern devlet” ntelemesnn “paralel yapılanma” adıyla aslını ve tanımını
bulması bu durumu gecktrmş
oldu. Artık devlet, paralel klonlarıyla canı pahasına savaşacak,
onlara yaşam hakkı tanımayacak Allah’ız znyle!
HSYK’nın anayasa ve yasaları
çğneyerek, savunma dah almadan, yukarıdan aldığı talmatla
bu kararı verdğn dda eden
Öz, HSYK’yı bağımlılıkla suçladı.
Öz’ün fadesn görünce, zhnmzden gayrıhtyarî şeklde
“Dnme söven Müslüman olsa”
sözü geçt.
HSYK’nın hraç kararı alma
konusunda açtığı dosyaların yenler se, Adana’da MİT tırlarını
durduran savcılarla lgl. Konuyu
nceleyen HSYK Başmüfettş,
söz konusu olayda adı geçen
Süleyman Bağrıyanık, Azz Takçı,
Özcan Şşman, Ahmet Karaca
ve Yaşar Kavalcıoğlu hakkında
hraç ve yargılama zn verlmesn talep ett.
Blndğ üzere Hdayet Karaca
ve beraberndek 75 kşy br
gecede tahlyeye kalkışan k
hâkm de şu an tutuklu bçmde
yargılanıyorlar. Devletn yargı
organlarına sızmış cerahatten
derhal kurtulması dleğyle…
2eK¬TJ *aXÅhan
P a r a l e l İ h a n e t Ç e t e s ’ n n s ı n av
oyunları br br ortaya çıkıyor
áɀœ#)&4ȿ;LȽ"MMBITȽ[FFNBOFUMFSȽFIMȽOFWFFSCBCÀOB
WFSNFOȽ
[ȽȽOTBOMBSBSBTÀOEBI¼LNFUUȽȿȽOȽ[[BNBOBEBMFUMFI¼LNFUNFOȽ[Ƚ
FNSFEFS"MMBICVOVOMBTȽ[FOFH¼[FM¶ȿ¼UWFSȽZPSɁ¼QIFZPLLȽ"M
MBIT¶[MFSȽOȽ[ȽWFI¼L¼NMFSȽOȽ[Ƚ
IBLLÀZMBȽɂȽUȽDȽC¼U¼OZBQUÀLMBSÀ
OÀ[À
IBLLÀZMBH¶S¼D¼E¼Sâ/ȽT¢
nn darî mekanzmalarını, TSK
ve Emnyet’e dar sınavların sorularını çalarak yne bu ülkenn
güvenlğn kmlere bırakıyor,
bzler hang ehlyetsz nsanların, daha doğru tabrle düpedüz
“hırsızların” elne bırakıyor…
KPSS skandalından sonra
TSK Kurmaylık Sınavı da bu örgüt tarafından sızdırılmış. Öyle
k sorular, Ankara’dak ktapçı
çarşılarında satılırken bulundu.
Olay, ancak baskınlardan sonra
daha net anlaşıldı. Şu Fuat Avn
denen korkak bunları neden
yazmıyor acaba? Özür dlerm,
kendm söyledm cevabını
zaten; öyle ya, “korkak”…
Türk Slahlı Kuvvetler’nde
subaylara generallk yolunu
açan kurmaylık sınavı sorularının önceden sızdırıldığı ortaya
çıkarken, Genelkurmay’ın
şkâyet üzerne Ankara Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar
Bürosu Savcılığı olayla lgl
soruşturma başlattı.
Bakalım bu Paralel İhanet
Çetes hang sınavların altından
çıkacak? Ben br adres vereym:
Borsa ve bankalara uzman ve
memur alımları...
>> Efendmze (sav) soruldu:
“Ya Resulullah, kıyamet ne zaman kopacak?” Efendmz (sav)
şöyle cevap verd: “İş, ehl olmayan kşlere verlnce kıyamet
bekle, kıyametn kopması pek
yakındır.” (Buharî, İlm-2)
Baştak ayet ve hads le
neden başladığımıza geçmeden
evvel, KPSS skandalından sonra
Türk Slahlı Kuvvetler Kurmaylık Sınavı hakkındak skandalla
br kez daha sarsıldığımızı kaydetmelyz sanırım. Bu k olayı
hatırlatmadan önce yukarıdak
ayet ve hads andık, zra ks de
Dn- Mübn- İslâm’ın referans
kodlarını kullanan ama alçaklıktan başka numarası olmayan
br şebekenn yayınlarından
alıntılandı buraya.
Bu haber-yorumu yapmadan
evvel, aklımıza “Emanet ehlne
vernz” şeklndek ayet gelmşt. Ayet eksk kaydetmemek
üzere arama motoruna yazdığımızda, hemen lk sayfada
söz konusu şebekenn k dn
merkezl yayını olan Yen Ümt
ve Sızıntı le karşılaştık. Bu k
dergde yer alan makaleler
tamamıyla okuduk ve gördük
k, “emanet ehlne vermenn”
yolundan çok, “ş ehlne ver-
medkçe kıyamet beklemenn”
şfrelernn verldğn anladık.
Zra bu şebekenn profesyonellernn “kıyamet erkene
çekmek” çn hang katedrallern buyruklarına sarıldıklarını
kestreblyoruz.
Elbette meseleye ron çerçevel br mzahla yaklaştığımızı
belrtmemz gerekr ama doğrusunu da Allah blr. Düşünsenze, emanet ehlne vermenn
önemnden ve bunun yerne
getrlmedğnde kıyamet beklemekten bahseden br örgüt, eğer
sırf kendlerne mensup dye
KPSS’ye hle karıştırarak bu ülke-
ÖLDÜ!
MADEM arkasından konuşulmayacak, bz de konuşmayız!
PD\ÖV2015
13
Dünya I@MC@
DAEŞ’ n pomp acısı km?
40/H¼OMFSEF4VSȽZFßEF,¼SUWF5¼SLNFOC¶MHFMFSȽOFTBMEÀSÀMBSÀ
OÀBSUUÀSBOUFS¶S¶SH¼U¼%"&ɁCBUÀZBEPȿSVȽMFSMFNFZFCBɂMBEÀ–S
H¼U"LEFOȽ[ßFB§ÀMNBLBNBDÀZMB5¼SLȽZFßZFZBLÀOCB[ÀC¶MHFMFSȽEF
FMFHF§ȽSEȽ‡BUÀɂNBMBSEBOLB§BO4VSȽZFMȽMFSTF5¼SLȽZFTÀOÀSÀOBEBZBO
EÀ%"&ɁßȽOCVIBNMFMFSMF)BMFQßFȽLNBMZPMVOVLFTFDFȿȽCVTFCFQMFEF
5¼SLȽZFßZFZFOȽCȽSH¶§EBMHBTÀOÀOEBIBCBɂMBZBCȽMFDFȿȽ¶OH¶S¼M¼ZPS
naklarında 1. yüzyıldan tbaren
bu antk kentn varlığından söz
edlyor. Savaş önces her yıl
bnlerce turstn gezdğ, Roma
İmparatorluğu’nun öneml
etksnn görüldüğü antk kentte
sütunlar, Tyatro ve Çan Tapınağı başta olmak üzere çok sayıda
eser yer alıyor.
İşte böyle değerl br şehr ele
geçren DAEŞ’ szce bu bölgeye
yönlendren sadece gelştrdkler stratejler m? Bu hamlenn
pompacısı km? Velhâsılıkelâm,
net şeklde soralım: Bölgede
şmdye kadar gerçekleştrlmş,
gerçekleştrlen ve gerçekleştrlecek olan “tarhî eser kaçakçılığının” nhayet ve patronunun
adres ne?
DAEŞ tarhî eserler yağmalıyormuş… İnanalım mı?
A z e r b ay c a n Ermenstan
sınırında
yne çatışma
>> Surye’nn büyük bölümünü ele geçren DAEŞ, hem kuzeydek Kürt bölgelern, hem
de daha güneydek Türkmenlern yoğun olduğu bölgey tehdt
etmeye başladı. Bomba yüklü
araçlarla Kürt bölgesndek
Savran kasabasını ele geçren
örgüt, daha kuzeyde bulunan
Kürt yerleşm Afrn’e doğru lerlyor. Suryel muhalflern denetmndek ve Türkmenlern
yoğun olarak yaşadığı Halep cvarındak bazı bölümler de şgal
edlmş durumda.
Ayrıca örgütün Ortadoğu’ya
dağılmış çeteler, Lbya’nın Srte
kentndek havaalanını da ele
geçrd. Uluslararası toplumun
tanımadığı Trablus merkezl
hükümete bağlı güçlerse havaalanından çeklmek zorunda
14
PD\ÖV2015
kaldı. Söz konusu havaalanı,
hem svl, hem de askerî amaçlı
kullanılıyordu. DAEŞ, Srte
dışında Lbya’nın Derne kentn
de kontrolü altında tutuyor.
Ancak bütün bunların da
dışına çıkarak bambaşka br
ayrıntıya dkkat çekmek styoruz. DAEŞ’n, Ortadoğu gb br
bölgede, özellkle tarhî mraslarıyla dünyaca blnen şehrler
özellkle şgal etmes szce ney
şaret edyor?
Musul’da yaptığı tarhî eserler tahrp gösterleryle arkeoloj
dünyasından ve UNESCO’dan
sönük tepkler alan DAEŞ’ bu
noktalara yönlendren şey
sadece Selef düşünce sstem
m acaba?
DAEŞ’n Surye’de şgal ettğ
en son ve belk de en öneml
kentlerden br “Palmra”. İk
bn yıl öncesne kadar uzanan,
antk dönemde öneml br dn
ve tcaret merkez olarak öne
çıkan, kervanların uğrak noktası olduğu çn İtalya’nın lman
kent Venedk’e atıfla “Kumların
Venedk’” olarak ntelendrlen
Palmra, 1980’de UNESCO tarafından Dünya Kültür Mrası
Lstes’ne alındı.
Başkent Şam’a 215 klometre
mesafedek antk kent, Surye
çölünü kullanan tcarî kervanların geçş noktasında bulunduğu
çn Suryeller tarafından “Çölün
Geln” olarak da adlandırılıyor.
Antk Mar kentnden çıkarılan
25 bn tablete göre Palmra’nın
tarh M.Ö. 19. yüzyıla kadar
gdyor. Yunan ve Roma kay-
AZERBAYCAN le Ermenstan arasındak cephe hattında
çıkan çatışmada, Azerbaycan
ordusundan br uzman çavuş
şeht oldu. Ermenstan askerlernn var olan ateşkes hlal
ederek ateş açması üzerne
meydana gelen çatışmada
Uzman Çavuş Şahmurad
Alzade şeht oldu. Hocalı’da
hayvandan da aşağı oluşunu
göstermş br komutan bugün
Cumhurbaşkanı olursa, bu
cephe hattında her gün br çatışma haber duymak gderek
olağan duruma dönüşecek.
Allah bütün mlletler böyles
vahşlerden korusun!
žmeQ !eJHQ 2adÅJ NAR@CHJ@I@MC@FL@HKBNL
K KTC, Cumhurbaşkanı’nı seçt
,6;&:,ÀCSÀT5¼SL$VNIVSȽZFUȽHFS§FLMFɂUȽSȽMFO`$VNIVSCBɂLBOMÀ
ȿÀ`TF§ȽNMFSȽZMFCȽSMȽLUFCBȿÀNTÀ[BEBZ.VTUBGB"LÀODÀßZÀ,,5$$VNIVS
CBɂLBOMÀȿÀNBLBNÀOBTF§UȽ0ZMBSÀOZ¼[EFßTȽOȽBMBSBLTF§ȽMFO
"LÀODÀLPMUVȿV%FSWȽɂ&SPȿMVßOEBOEFWSBMEÀ4F§ȽNFLBUÀMÀNPSBOÀZ¼[
EFHȽCȽCȽSEȽMȽNEFLBMEÀ
>>Mustafa Akıncı, Lefkoşa
İnönü Meydanı’nda halka seslenrken, “Büyük br değşm oldu.
Bu büyük br başarı, tarhî br
olay!” fadelern kullandı. Keza
bu fade, “Hep yavru vatan olarak mı kalalım?” deyşyle Türkye Cumhuryet Cumhurbaşkanı Recep Tayyp Erdoğan’a
yönelttğ sert sözlern de br
başlangıcı oldu. Daha seçm
zafern kutladığı lk gün Türkye Cumhuryet Hükümet’ne
yüklenen Akıncı, ODTÜ mezunu br mmar olarak 28 yaşında
Lefkoşa Beledye Başkanlığı’na
seçlmş br sm.
Akıncı, meydandak konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bugün
yen br dönem başlayacak. Bu
Vahşette şok ayrıntı!
"-."/:"ßEBZÀMMBSÀBSBTÀOEBßȽ5¼SL
PMBOH¶§NFOȽLBUMFEFO/46§FUFTȽOȽOCVMBɂUÀȿÀDȽOB
ZFUMFSȽOCFMȽSMȽCȽSQMBOBH¶SFȽɂMFOEȽȿȽȽEEȽBFEȽMEȽ
>> Kuzey Ren Vestfalya eyaletnden FDP’l Joachm Stamp,
cnayetlern yerlernn düz br
çzg le hartada brleştrlmes
sonucu, örgütün logosu olan N,
S ve U harflernn ortaya çıktığını öne sürdü. Eğer bu ayrıntı
dkkate alınırsa, örgütün br
cnayet daha şlemş olableceğ
belrtlyor.
Eyalet Parlamentosu NSU
Komsyonu Üyes Stamp’ın
ofsndek br çalışanın, harta
üzerne cnayetlern şlendğ
yerler brleştrmes sonucu
söz konusu sonuca tesadüfen
ulaşıldığı kaydedlrken, hartaya göre Köln ve Keupstrasse’de
gerçekleştrlen çvl bomba
saldırısıyla pols Mchele
Kesewetter cnayetnn de
şlendğ, ancak NSU logosunun
tam olarak ortaya çıkması çn
Magdeburg yakınlarında br
noktaya daha htyaç duyulduğu belrtld.
Stamp, br komplo teors
yapmak stemedğn, ortaya
çıkan sonucun şaşırtıcı olduğunu sözlerne ekled. Aşırı sağın
ülkenn daha fazla zaman kaybetmeye tahammülü yok. Rum
lder Anastasads’le aynı kuşağın nsanıyız. Bz de bu sorunu
çözemezsek, bzden sonrakler
çn yük olur. Geçmşte çok
acılar yaşandı bu topraklarda;
bu acıyı yalnız bz yaşamadık,
Güney’dek toplum da yaşadı
bu acıları. Brbrmzn acılarını
artık sarma zamanıdır. Gelecek
kuşaklar bu adanın nmetlern
paylaşsın... Türkye le kardeşlk
lşks styorum; kend ayakları
üzernde duran, kend kendn
yöneten br Kıbrıs Türk varlığı,
sadece Kıbrıslı Türklern çıkarına
değl, aynı zamanda Türkye’nn
de çıkarınadır. Türkye le stşare
çersnde olacağız. Türkye le
çatışmacı olmayacağız…”
Mustafa Akıncı’nın Cumhurbaşkanı seçlmes, Güney Kıbrıs
Rum Yönetm tarafından memnunyetle karşılandı. Öyle ya,
Sayın Akıncı yavru değl, kardeş
olmak styor; buna sevnlmez
m?
sembollere önem verdğn
hatırlatan Stamp, NSU’ya at
olduğu belrtlen ve aramalarda ele geçrlen br vdeoda
da Almanya hartası ve NSU
logosunun göründüğüne dkkat
çekyor. Stamp bu ddalarını
Federal Savcılık ve NSU davasının görüldüğü Münh Eyalet
Yüksek Mahkemes’ne taşıdı.
Bu dda gerçek olablr m?
Yıllarca “gamalı haç” denen
şeyn büyüsüne kapılmış ırkçı
saplantılı beynlern devamından böyles br teor bekleneblr sanırım…
ABD’de çanlar
Pazar günü dye çalmıyor(!),
pek kmn çn
çalıyor?
"#%ßOȼO.BSZMBOEFZB
MFUȽOFCBȿMÀ#BMUȽNPSF
LFOUȽOEFQPMȽTɂȽEEFUȽTP
OVDVOEBZBɂBNÀOÀZȽUȽ
SFOZBɂÀOEBLȽTȽZBI®
HFO§'SFEEȽF(SBZßȽODF
OB[FU¶SFOȽOEFOTPOSB
PMBZMBS§ÀLUÀɂFIȽSLBSÀɂ
UÀWFTPOVOEBTPLBȿB§ÀL
NBZBTBȿÀEBIȽHFUȽSȽMEȽ
>> ABD’de yaşanan pols
şddetnn önüne geçlemyor.
Yahut daha doğru cümley şöyle kuralım: ABD’de pols şddetnn önüne geçlmek stenmyor
ama nereye kadar?
Gray’n gözaltına alındığı
bölgede, lse öğrenclernn
çoğunluğu oluşturduğu grupla
pols arasında çıkan çatışmada
protestocular polse taş, tuğla
ve şşe fırlattılar. Kentte şddet
olayları günlerce büyüyerek
devam ett ve kontrolden çıktı.
Pols şddetn protesto eden
göstercler, şyerlern yağmalayıp ateşe verdler. Gösterlerde
pols ve svl kşlern araçları da
tahrp edlp ateşe verld. Olayların ardından Maryland Vals
Larry Hogan, eyalette “olağanüstü hâl” lân edp gösterlern
son bulması çn Ulusal Muhafızları devreye soktu. Baltmore
Beledye Başkanı Stephane
Rawlngs-Blake se kentte br
hafta boyunca sokağa çıkma
yasağı lan ett.
Olaylar başlamadan br hafta
önce se CNN ve Reuters ekplernn bölgede kamp kurduğu
blgsne rastlanmadı. Zra orası
ne Hatay, ne de İstanbul’du…
PD\ÖV2015
15
Dünya I@MC@
Darbec Ss’ye Almanya’da protesto
"-."/:"ßEBSFTN®UFNBTMBSEBCVMVONBL¼[FSFCȽSEȽ[Ƚ[ȽZBSFU
HFS§FLMFɂUȽSFOEBSCFDȽ4ȽTȽßZȽ`"MNBOZBßEBCVMVOBOEBSCFLBSɂÀUMB
SÀIFS[ȽZBSFUWFUPQMBOUÀTÀSBTÀOEBQSPUFTUPFUUȽ"ODBL"MNBOZB#Bɂ
CBLBOÀ"OHFMB.FSLFMȽMFE¼[FOMFEȽȿȽPSUBLCBTÀOUPQMBOUÀTÀTPOSBTÀO
EBHFS§FLMFɂUȽSȽMFOQSPUFTUPFOBOMBNMÀWFFO§PLZBOLÀCVMBOÀPMEV
Apple’den
Facebook ve Google’ye
eleştr
"#%ßEFLȼ&MFLUSPOȽL
.BISFNȽZFU#ȽMHȽ.FS
LF[Ƚ&1*$
BEMÀZVSUUBɂ
MÀLIBLMBSÀ`TBWVOVDV
TVLVSVMVɂVO`á¶[H¼S
M¼LɂBNQȽZPOVâȽM¢OFU
UȽȿȽ"QQMFßOȽO$&0ßTVO
EBOUFLOPMPKȽGȽSNBMBSÀ
OBTFSUFMFɂUȽSȽMFSHFMEȽ
>> Facebook ve Google gb
teknoloj frmalarının, müşterlernn kşsel blglern
stsmar ettklern dda eden
Cook, “Mahremyetmz brden
çok yerde saldırıya uğruyor”
fadesn kullandı ve bu frmalar tarafından yurttaşlık
haklarına her gün saldırıldığını
kaydett.
>> Fagr Eladly adlı kadın
gösterc, Almanya’nın Manz
şehrnde tıp okuyan ve aynı
zamanda br radyoda asstan
gazeteclk yapan br aktvst.
Eladly, Mısır’da haksızlığa uğrayan nsanların ses olmak
stedğ çn protesto eylemnde
bulunduğunu vurguluyor.
Eladly, “Amacım, Mısır’da
zulme uğrayan nsanların yanında olduğumuzu göstermek.
Mısır’da hukuk ve özgürlük yok!
Bu protestoyu yaptım; çünkü
hukuk ve özgürlük styoruz!”
şeklnde konuştu.
16
PD\ÖV2015
Eladly, gerçekleştrmş olduğu eylem esnasında başına
gelenler se şu şeklde anlattı:
“Basın toplantısına gttm ve
Bayan Merkel’e br soru sormak
stedğm söyledm. ‘Çok uzak
br yerden sze br soru sormak
çn geldm’ dedm. Merkel
bana, ‘Burada uyulması gereken br soru sorma düzen
var’ ded. Ben mkrofonu alıp
sorumu sormaya çalıştım ama
bana mkrofonu vermedler. Dört adet soru sorulduktan
sonra bana başka soru sorulmayacağını söyledler. Ben de
bunun üzerne Ss’nn yüzüne
karşı ‘O br katl! O br katl! O br
katl!’ şeklnde bağırdım. Sonrasında ben yakaladılar. Merkel’e,
‘Bana yardım et, ben zorla
tutuyorlar!’ şeklnde bağırdım.
Hatırladığım tek şey, Raba
şaret yaptığım, onun br katl
olduğu şeklnde ve ‘Askerî darbey engellemelyz!’ şeklnde
bağırmam…”
Cook ayrıca, yen fotoğraf hzmetn eleştrdğ Google’nn “nce örtülü” yen
fotoğraf hzmetyle reklam
etknlğn arttırmak çn ale
resmlern analz ettğnn
belrtldğn de kaydett ve
ABD’nn esk başkanlarından
Abraham Lncoln’e at şu sözü
hatırlattı: “Amerka asla dışarıdan yıkılmayacak. Eğer bz
duraksayıp özgürlüklermz
kaybedersek, yıkılışımız bundan olacak!”
Eladly bağırdı, “Mısır”dak
Sağır Sultan duydu ama Merkel
“duymazlıktan geld”… Pek, zalmler bağırdığında mazlumlar
duyacaklar mı? Hayır! Cennette
vahş gürültülere yer yok!
Abraham Lncoln blge
adammış ama ülkesnn nelere
sebep olacağını düşünemeden
sukasta kurban gtmş. Kaptalzm neye kastedeceğn y
blyor(!).
žmeQ !eJHQ 2adÅJ
Türk vekle hraç!
#&-‡ȿ,"ßEBT¶[EF&SNFOȽTPZLÀSÀNÀȽEEȽBMBSÀOÀSFEEFEFO5¼SLBTÀM
MÀNȽMMFUWFLȽMȽ.BIȽOVS–[EFNȽSNFOTVCVCVMVOEVȿV%FNPLSBUȽL)¼
NBOȽTU.FSLF[1BSUȽßEFOȽISB§FEȽMEȽ
yor: “Genel Başkan başörtüme
takıntılıydı!”
Öte yandan part yönetcler Belçka medyasına da konuşmaktan kaçınıyor. Belçka gazetelernde genş yer bulan ve
medyada halen tartışılmaya
devam eden hraç kararıyla lgl olarak cevabı aranan brçok
soru yanıt bulmuş değl.
>> Part Sözcüsü Faban Namur, hraç kararıyla lgl sorulara cevap veremeyeceğn, bu
konuda sadece Genel Başkan
Benot Lutgen’n konuşableceğn belrtrken, Özdemr bu
konunun dah başka başlıklar
açacağını dllendryor ve ekl-
Görmez’den Kudüs’e
tarhî zyaret
CDH yönetm hraca neden olarak Mahnur Özdemr’n
daha önce mzaladığı ve Belçka, Avrupa Brlğ ve uluslararası toplum tarafından tanınan
soykırımları kabul ettğ yönündek metne aykırı davranmasını
gerekçe gösteryor. Fakat gerçek
şu: 1915 olaylarıyla lgl Ermen
ddalarını ne Belçka hükümet,
ne Avrupa Brlğ, ne de uluslararası mahkemeler tanıyor.
Belçka Dışşler Bakanı Dder Reynders, parlamentoda 1915
olaylarına lşkn Nsan ayında
yaptığı konuşmada soykırımın
Brleşmş Mlletler tarafından
1948 yılında kabul edlmş ve
spesfk anlam taşıyan hukukî
br term olduğuna şaret ederek, “Soykırım demek mahkemelern ş. Farklı kurumların
hukukun şne karışmasını
doğal bulmuyoruz” demşt.
Belçka ve Türk kamuoyu,
CDH’den hraç kararının gerekçesyle lgl soru şaretlern
gdermesn beklyor. Kamuoyuna, 1915 olaylarına lşkn
herhang br açıklama yapmamış olmasına rağmen partnn
Özdemr’e neden bu yönde br
belge mzalatmaya çalıştığı, dğer Türk kökenl seçlmş üyelerne de aynı yöntem uygulayıp
uygulamayacağı blnmyor. Mahnur Özdemr, hraç kararıyla
lgl teblgatın henüz kendsne
ulaşmadığını ve bunu alınca
traz ya da yargı yoluna başvurup başvurmamayı değerlendreceğn ayrıca belrtyor.
%ȿ:"/&5ɀɂMFSȽ#BɂLBOÀ1SPG%S.FINFU(¶SNF[
HFS§FLMFɂUȽSEȽȿȽUBSȽI®[ȽZBSFUMF'ȽMȽTUȽOMȽMFSMFCVMVɂUV
'ȽMȽTUȽOßFEBȽSIFSC¶MHFZȽIFSNFL¢OÀIFSUPQMVMVȿV[Ƚ
ZBSFUFEFSFLH¶O¼MMFSEFNVIBCCFUNVIBCCFU§Ƚ§FL
B§BO(¶SNF['ȽMȽTUȽOMȽMFSȽWFSEȽȿȽ$VNBIVUCFTȽZMFEF
BZSÀDBEVZHVMBOEÀSEÀ
>> Kudüslü Flstnller, Dyanet İşler Başkanı Görmez’n Mescd- Aksa’da
verdğ hutbeden duydukları
memnunyet özellkle dle
getrrken, “Türkye’nn güçlü
desteğn arkamızda hssedyoruz” mesajını verdler.
“Türkye’nn güçlü desteğn
arkamızda hssedyoruz. Türk
Dyanet İşler Başkanı’nın son
Flstn zyaret de bunu pekştrd. Özellkle hutbede söyledğ ‘Sz ncten, bz de nctr’
fades ben dernden etkled”
değerlendrmesnde bulundu.
Görmez’n, Türkye’nn Aksa’ya bakışını hem tarhsel,
hem de güncel boyutuyla
oldukça güzel açıkladığını
anlatan br Flstnl, “İşte şmd
umudumuz yenden canlandı! Özellkle Kudüs’ün İslâm
âlemndek önemne şaret
eden mesajları çok önemlyd. Flstnl Müslümanların,
İsral’n şgal uygulamalarına
rağmen sammyetnden br
şey ekslmed” sözleryle zyaretten duyduğu memnunyet
fade ett.
Görmez, Mraç Kandl dolayısıyla geldğ Kudüs’te, Cuma
namazını kıldırdığı Mescd-
Aksa’da Müslümanların yoğun
lgsyle karşılaştı. Cumhuryet
tarhnde Kudüs’ü zyaret eden
ve on bnlerce Flstnl Müslümana seslenen lk Dyanet İşler
Başkanı olan Görmez, Flstn
halkında büyük br heyecan
uyandırdı. Dyanet İşler
Başkanı Görmez’n Mescd-
Aksa’da kıldırdığı Cuma namazının ardından yüzlerce
Flstnl, sokaklarda Türkye’ye
teşekkür sloganları attı.
Yne br başka Flstnl,
PD\ÖV2015
17
MEDYA AJANDA
Medya I@MC@ ÈÅG@MDSȺYDKÈ
18
İhanet!
8 MAYIS 2015 günü, br araştırmacı gazeteclk şayasıyla rkldk.
Cumhuryet gazetes, on yılların
verdğ brkm ve tecrübeyle müthş br haberclk örneğ gösterd.
Ve ben, Uluğ Bayındır olarak şmd
yapacağım analze başladığım bu
grzgâha lk cümleler kaydederken hçbr parantez çnde ünlem şaretne, yan şu
“(!)” şarete htyaç duymadım. Zra Cumhuryet gazetesne dar yaptığım yorumda cddym.
2
PD\ÖV2015
>> 28 Mayıs 2015 günü, gerçekten de br
şayayla rkldk. Zra “İhanetlern bu kadar
rahat nasıl sergleyeblyorlar?” düşüncesyle şok geçryorduk. Ve Cumhuryet gazetes, yayın hayatına başladığı lk günden berdr bu vatan ve bu mllete dar “brktrdğ”
bütün kn, nefret ve hanet hslern, sahb
olduğu “mllî değerlere muhalefet tecrübes”
le çırılçıplak serglyordu. Öyle ya, ne ar, ne
namus tanımıştı bugüne dek ve taşıdığı br
kalp olmadığı çn bütün barsakçıl hslern
böylece yansıtmıştı.
Evet, “müthş” br haberclk örneğyd bu;
bzler bu yüzden dehşet çndeydk, yayın-
layan Cumhuryet de olsa nanmak stemyorduk. Bu kadar alenî, bu kadar aşkâr…
Bu hanet gününde yayınlanan fotoğraflarla brlkte verlen haberde şu fadelere yer
verlyor: “Tırlar durduruluyor, malzemeler
sökülüyor… Önce laç kutuları çıkıyor… Tırın
altı cephanelk gb… Ve laç kutularının
altında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Yok!’
dedğ slahlar… İşte MİT tırından çıkan
slahlar: Bn havan, bn top merms, 50 bn
maknel tüfek merms ve 30 bn ağır maknel tüfek merms...”
Gergedan mevsmlernn romantk
çocuğu Can Dündar, Genel Yayın Yönetmen sıfatıyla 28 Mayıs 2015 günü “Neden
Yayımlıyoruz?” başlıklı br yazıyla k yıl
evvel durdurulan MİT tırlarının gerçekten
de slah taşıdığını ortaya koymuş ve neden
gündeme taşıdıklarını şu safsatalarla beyan
etmş:
“Patlaması halnde br şehr yok edecek
kadar çok slah bu ülkenn havalmanına
gzlce ndrlyorsa, o slahlar tırlara yüklenp
bu ülkenn şehrlernden, topraklarından, sınırlarından geçrlyorsa, o slahlar, o ülkenn
bütün denetm kurumlarından, darî yetkllernden, halkından haberszce komşudak
br savaşın taraflarından brne destek olmak
çn gönderlyorsa; gönderlen taraf, bu ülkenn sınırları çnde slahlı eylem yapmış,
bu ülkey sık sık tehdt etmş vahş br terör
örgütüyse; gönderen hükümet, bu slahların
mevcudyetn ısrarla reddedyor, bu slahları
durduran askerî yetkller görevden aldırıyor,
bu slahlar hakkında soruşturma açan savcıları tutuklatıyor, yargılatıyorsa; bu ülkenn
halkı, bu slahlar dolayısıyla karşı karşıya
olduğu rskler blmyor, bu sevkyatın hayatî,
syasî, hukukî, dplomatk sonuçlarından haberdar olamıyorsa; yapılan örtülü operasyon
başlı başına br suçsa ve hçbr yasa, br suç
eylemn meşrulaştırmaya kfayet etmyorsa
br gazetenn, br gazetecnn görev, okurunu blglendrmek, halkı bu tehlkeden, bu
tehdtlerden haberdar etmek, bu maceraya
kalkışan yetkller kaz etmektr. Cumhuryet,
bu sorumluluğun blncyle bu görüntüler
yayınlıyor.”
Pek bu Romantk, söz konusu görüntüler nereden elde etmş olablr?
Paralel şebekenn yasaklattığı “İmamın
Ordusu” adlı ktabın yazarı Ahmet Şık, 7
Mart 2015 günü Cumhuryet gazetes çn
bakın kmle buluşup neler konuşmuş!
4KTÇ !ayÅndÅQ TKTFA@XHMCHQ@I@MC@FL@HKBNL
Ey halkım, gördün mü suçluyu?
2
.":*4H¼O¼ȽN[BBUÀMBOȽIBOFUȽOK¼SȽLBSɂÀTÀOEBLȽBTȽM
TBWVONBTÀOÀSFUSPH¶[M¼ȿ¼ZMFSPNBOUȽ[NȽOȽIȽ§CȽS[BNBOFM
EFOCÀSBLNBZBOLBSFMȽH¶NMFLMȽEFWSȽNCB[(FOFM:BZÀO:¶OFU
NFOȽ$BO%¼OEBSßEBO.BZÀTH¼O¼PLVZPSV[á%¼OZB
BTÀMTV§MVZVH¶SE¼â
>> “Kn kusan ‘İhanet’ başlıklarıyla çıktı dünkü yandaş
gazeteler sözbrlğ ederek. Suçüstü yakalanmış br
uluslararası savaş suçuna
kılıf uydurmak çn çırpındılar adeta. Tırlardak slah
görüntülern görmezden
geld heps; bazısı ‘kurgu’
ded, km ‘Doğru ama göstermek suç’ dye geveled. Ve
dün Başbakan Davutoğlu,
hepsnn örtmeye çalıştığı
suçu kürsüde traf ett.
Anlaşıldı k ortada br suç
var ama suçlusu bz değlz.
Br devletn kolluk güçlern
brbryle çatışma noktasına getren o gzl dümen
çevrendr suçlu… Brbrne
‘paralel’ k devlet oluşturup
brnn güçlern dğernnkne slah çeker hale
getrenlerdr. Komşudak
kanlı dalaşa taraf olup slah
gönderenlerdr. Bu ülkey
ve halkını savaşın hedef
halne getrenlerdr. Mecls’e,
halkına, medyaya, dünyaya
yalan söyleyenlerdr.
Dünkü manşetler, demeçler, bütün o ‘Yasaklayın, susturun, tutuklayın’ hezeyanları, suçluların telaşının
şaret…
zaman hakkatn peşnde,
gerçeğn safında olacağız;
devletn değl, halkın yanında saf tutarak korkmadan
yazacağız.
Öncek günkü
Cumhuryet’n habernn
yarattığı uluslararası çaptak
nfalden, bu boyutta br suçun cezasız kalamayacağını
gördüler. Kendlern bekleyen yargılamanın, ulusal
sınırları aşacağını hssettler.
Yne korkutarak yıldırableceklern zannettler. Bu
kez karşılarında korkuyla
susmuş br medya değl, çok
kalabalık ve güçlü br cephe
gördüler. Bu telaş, onun
telaşı! ‘Gdyoruz, sonumuz
fena’nın telaşı…
Büyük Usta’nın her dam
kulağımızda küpe dzelern
bugüne tercüme ederek
söyler sek, ‘Ayakkabı kutularınızın çndeklerse
vatan,/ Makam arabalarınız,
görkeml saraylarınız,/
Sıfırladığınız dolarlarınızsa,/
Vatan, tırlardak slahlarınız,/ Btmeyen yalanlarınız,
doymadığınız talanlarınızsa…/ Bln k bz,/ Bunlar tarh
olana dek vatan hanlğne
devam edeceğz’.”
Bze gelnce… Gazetec
olarak görevmz, br part
devletnn blmedğmz ‘âl
çıkarları’nı savunmak değl,
savaş batağına sürüklenen
br halkın yanında durmak,
onun blme hakkını savunmaktır. ‘Vatana hanet’
suçlamalarına rağmen, her
Cumhuryet avenesne
dar son bz sözüm var ama
onlar belanın ne anlama
geldğn blmezler, dolayısıyla bu hakkımı kullanmayacağım…
(Br de Can! Şu redaksyonuna braz çekdüzen
ver, kolum yoruldu…)
Braz usturup, lütfen!
C
6.)63ȿ:&5HB[FUFTȽZB
[BSMBSÀOEBO"ZɂF4BZÀO
.BZÀTUBSȽIMȽIBCFSȽO
EFá4ȽMBITFWLȽZBUÀI¢M¢T¼S¼
ZPSâCBɂMÀȿÀOÀBUÀZPSWFȽIBOFUFPSUBL
$)1ßMȽCȽSNȽMMFUWFLȽMȽOȽOT¶[MFSȽOȽEF
UBɂÀZBSBLɂ¶ZMFEFWBNFEȽZPS
“CHP Mlletvekl
Edboğlu, Hatay’ın
lojstk üs halne getrldğn, Türkye’nn
Surye’dek gruplara
hem slah, hem de mltan gönderdğn öne
sürdü. Cumhuryet’n
görüntülerle belgeledğ slah taşıyan MİT
tırları kamuoyunda
tartışılırken, CHP
Hatay Mlletvekl
Mehmet Al Edboğlu,
‘MİT tırları saptananlar; slah sevkyatı
hâlâ devam edyor.
Hatay lojstk üs halne getrld. Toprak
Mahsuller Ofs depo
olarak kullanılıyor.
Sadece slah ve lojstk
destek değl, terörstler,
mltanlar da gdyor’
ddasında bulundu.
Edboğlu, ‘slah sevkyatı’ ve Hatay’da yaşananlarla lgl öneml
ddalarda bulundu.”
Ayşe Sayın’ın,
yaptığı haberde nokta
adresler ve blglere
yer vermekten ötürü
nasıl gururlandığını,
hatta romantk yönetmen Can Bey’den
nasıl br terf bekledğn görür gbym;
ama CHP’l vekl (!) de
herhalde gündeme
gelmenn, seçm arefesnde böyle öneml
br konuda blrkş
olarak demeç vermenn hazzıyla uyuyamıyordur sırıtmaktan.
Derdnz hzmet ettğnz ağababalarınıza blg ulaştırmaksa
braz usturuplu olun
bar, her neredeyse
haber alma teşklatınız, oraya doğrudan
raporlayın, öyle röportaja, bulmacaya,
kodlamalara gerek
yok, onlar flmlerde
oluyor…
PD\ÖV2015
19
MEDYA AJANDA
Medya I@MC@
20
Ahmet Şık’ın Mart 2015 tarhl
Takçı röportajı
“M
ȿ54V§ɀɂMFEȽâCBɂMÀLMÀS¶QPSUBKÀ"INFUɁÀL
T¶[LPOVTV.ɀ5UÀSMBSÀOÀOEVSEVSVMNBTÀOB
EBȽSHFS§FLMFɂUȽSȽMFOȽIBOFUPQFSBTZPOV
OVO¢NȽSȽFTLȽ"EBOB$VNIVSȽZFU4BWDÀTÀ
"[Ƚ[5BL§ÀȽMFHFS§FLMFɂUȽSEȽ
>> Ahmet Şık, brtakım
yazı ve konuşmalarıyla
kendne takb değerl kılan
br, tek sorunu deolojk
sıkışmışlık… Ve bu noktada
onun grş yazısı devamındak tutumu ve yönelttğ
soruları okudukça tüyler
dken dken oluyor nsanın,
ne dyeceğn blemyor.
Şık’ın Takçı le yaptığı röportaja devam edelm.
“19 Ocak’a dönel… Yapılan br hbardan yola
çıkarak 3 tır durduruldu ve
sonrasında medyaya yansıyanlara bakılırsa cdd
br krz yaşandı. O gün
neler oldu?
19 Ocak 2014 tarhnde,
Jandarma sthbaratta çalışan
üsteğmen veya teğmen rütbesndek br görevl, sabah
erken saatlerde ben aradı ve
çok öneml br konuda danışmak stedğn söyled. Ben
de erken br saat olmasından
dolayı kendsne çmden
kızdım, ancak öneml olduğunu söyledğ çn görüşmey
kabul ettm. Br süre sonra
evme geld, bana br haber
elemanından blg aldığını,
patlayıcı yüklü araçtan söz
ettğn, kendlernn de Reyhanlı benzer br eylemden
korktuklarını, çok sayıda
Hyunda marka Starex model
aracın çalındığını, bu araçlar
le bombalı eylem yapılacağına dar sthbarî blgler
bulunduğunu söyled.
Ben de TMK’nn 10. maddesyle görevl br savcı olarak
kendsne konuyu ttz şeklde
araştırmalarını, gerekl önlemler almalarını, bu aşama-
PD\ÖV2015
da adlî olarak yapılacak br
şlem bulunmadığını, somut
br şey öğrenrlerse gereken
şlemlern usulünce yapılacağını söyledm. Ayrıca o gün
btrmem gereken dosyalar
olduğu çn adlyeye geçeceğm söyledm. Kısa br süre
sonra Jandarma’dan görevl
adlyeye gelerek hbar olduğunu, plakaları verlen üç ayrı
tırda mühmmat taşındığının
bldrldğn söyled.
İhbarı brlkte değerlendrdğmzde, ben daha öncek
olay le rtbatlı olableceğn,
bu eylemn se terör örgütüne
slah sağlama olacağını ve 19
gün öncek olay le bağlantılı
olableceğn söyledm. Hatta
lk olaydan sonra dosyaya bu
konuda gren yen hbarlar da
mevcut d. Ben de konuyu
bldğmden ve öncek eylem
le rtbatlı olableceğn değerlendrdğmden arama talep
etmelern, benm bunu değerlendreceğm söyledm.
Yazı le talepte bulunulması üzerne geckmesnde
sakınca bulunduğu da açık
olduğundan arama zn verdm. Br süre daha çalıştıktan
sonra çocukların uyanma
saat geldğnden kahvaltı
yapmak üzere eve gttm.
Kahvaltı sonrası o gün öğle
saatlernde oğlumun okuduğu Bahçeşehr Kolej’nde
yapılacak olan ve önceden
blet aldığımız pknk etknlğne katılmak üzere hazırlık
yaptık. Bu sırada tırların
durdurulduğu, çersnde çok
mktarda hbara konu malzeme bulunduğu bldrld. Ben
de gereken şlemler güvenl
şeklde yapmalarını, araçları
güvenl bölgeye almalarını,
patlamaya vs. sebep olmayacak önlemler almalarını
stedm. Alemle brlkte okula
gtmek üzere evden çıktım.
Bu arada Jandarma Alay
Komutanı brçok kez ben
aradı. Alay Komutanı le daha
önce br kez karşılaşmıştım
ama tanımıyordum. Bana
aramada sorun olduğunu,
benm mutlaka olay yerne
gelmem gerektğn, aranan
araçlara artçılık yapan özel
br araçtak kşlern MİT
görevls olduklarını ler sürdüklern, ancak kmlk göstermedklern söyled. Ben de
olay yerne gtmeyeceğm,
adlyeye geçeceğm, eğer br
taleb olan varsa doğrudan
adlyeye gelmesn, talep
ettkler hususta yazı yazmalarını söyledm ve koruma
polsm çağırıp adlyeye
geçtm. Burada beklememe
rağmen kmse gelmed, yazı
vs. getren de olmadı.
Faksı kontrol ettğmde
orada da br yazı yoktu. Br
süre sonra yne Jandarma
Alay Komutanı aradı; olay
yerne gelmem gerektğn,
kendsnn de zor durumda
kaldığını, araçların hçbr
şlem yapılmaksızın serbest
bırakılmasının stenldğn
söyled. Ben de aynı talmatı
tekrar verdm ve taleb olan
varsa bana doğrudan letmelern, benm talmatım
dışında hareket etmemesn
söyledm. Bu esnada Başsavcı
Vekl olan Ahmet Karaca le
br görüşme yaptım ve benm
olay yerne gtmemn uygun
olacağını değerlendrdk.
Kend aracım ve korumamla
olay yerne gttm. Durumu
yernde gördüm, malzemelere baktım.
Bu esnada Adana Vals
Hüseyn Avn Coş ve Emnyet
Müdürü, yaklaşık 300-400
kşlk Özel Harekât ve Çevk
Kuvvet pols ekb le olay
yerne geld. Konuyu çözmek
çn Adana Vals le görüştük.
Bana bu araçların MİT’e
at olduğunu, bu araçların
bırakılması çn ölümüne
her şey yapacağını, Sayın
Başbakan’ın arayıp ‘Bu konuda yasa çıkaracağız, savcı
bunları bıraksın’ mealnde
sözler söyledğn, aynı şeklde İçşler Bakanı’nın da
kendsn aradığını söyled.
Ben kendlerne olay
yernde olan kşlern görev
kmlklern vermeler, araçların ve malzemelern MİT’e at
olduğuna dar br yazı vermeler halnde araçları bırakacağımızı söyledm. Buna karşılık
MİT Bölge Başkanı, hem olay
yerne bzden çok sonra geld,
hem de stenlen kmlkler
ve belgeler veremeyeceğn
söyled. Ancak araya gren
Val Bey’n steğ üzerne sadece scllern verebleceğn,
yazıyı da Vallğe htaben
yazableceğn söyled. Bu süreç 2-3 saat aşkın br zaman
aldı. Sonunda görevllern
scllern verdler ve yazıyı da
Vallğe htaben yazdılar.
Val Bey bu yazıyı üst yazı
le tarafıma vereceğn söyleynce ben de kabul ettm
ve araçları serbest bırakma
talmatını verdm. Oradan
Val Bey’n aracı le Vallğe
geçtk. Val Bey, MİT’n bu
olayda ağır kusurlu olduğunu, yanlış ş ve şlemler
yaptığını, bu malzemelern
nasıl nakledleceğnn mevzuatta bell olduğunu, tedbrsz
ve becerksz olduklarını
söyled. Bana da sorunun
4KTÇ !ayÅndÅQ
çözülmesndek katkımdan dolayı
teşekkür ett. Ardından MİT Bölge
Başkanlığı’nın yazısını üst yazı
eknde bana verd ve ben oradan
ayrıldım. Olayın aslı budur. Basında yer alan dğer haberler kasıtlı
ve uydurmadır. Suç bastırmaya
yönelktr.
Pek, tırlarda neler buldunuz? Tırlara lşkn tutanaklar,
lk kez CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan tarafından Temmuz 2014’te açıklanmıştı. Buna göre tutanaklarda
füze, metal bombaatar mühmmatı, doçka ağır slah, bol
mktarda cephanelk tespt
edldğ yer almıştı. Tezcan da
‘Brnc tırda brnc sandığı
açmışlar, 25-30 adet füze ve
roket… 15 sandıkta yaklaşık
300’e, 450’ye yakın bombaatar
mühmmat… İknc sandıkta
20-25 adet füze ve roket var’
fadelern kullanmıştı. Tam
olarak ne gördünüz sandıklar-
da, neler kayıt altına alındı?
3 ayrı tırdak 6 ayrı çelk konteynern tamamı açılarak tutanak
altına alındı. Görevl uzman tarafından tesptler yapılarak dosyaya rapor olarak sunuldu. Ayrıca
br kısım malzemeden örnekler
alınarak krmnal nceleme de
yapıldı. Dosyada raporları vardır.
Bunların heps dosyada mevcuttur. Ancak bu aşamada hakkımda
soruşturma devam ettğnden
dolayı daha fazla ayrıntı vermeyeym. (…)
Bu mühmmatlar nereye ve
kme gdyordu?
Tırlarla lgl soruşturma usulüne uygun devam etseyd, bu
malzemelern nereye gttğ net
tespt edleblr ve spekülasyonların önüne geçleblrd. Bu konuda
MİT, Adana Vallğ vasıtasıyla
Savcılığa verdğ yazıda, söz konusu malzemenn kendlerne
at olduğunu, Türkye ç brmler
arası nakl şlem yapıldığını
belrtyor.
O zaman başbakan olan Erdoğan se, bu malzemelern Surye’dek Türkmenlere gttğn söyleyerek MİT’n verdğ belgenn
sahte olduğunu açıklamış oldu.
Bu olaydan hemen sonra Surye’dek Türkmenlern kendlerne
mantar tabancası ble gelmedğn
söyledkler basına yansıdı. Szn
yaptığınız haber çerğnde yer
alan tapelerde de yne Surye’dek
Türkmenler slahların kendlerne
gelmedğn, başkalarına gttğn
söylüyorlardı. Bu durumda malzemelern Surye’ye gttğ kesnlk
kazanıyor. Ancak Surye’de kme
veya hang gruba gttğn ben
blemyorum, blen blyor. (…)
İnsanî yardımlar ne zamandan ber muhaberat teşklatları elyle gzl kapaklı yapılıyor
ve hatta savcının ble görmes
engellenmeye çalışılıyor?
Bu olayda ben ve kolluk,
kanunların verdğ görev ve
yetky kullandık, yan yasal
zemndeydk. Yaptığı ş yasal
zemnde olmayan MİT’t. Zaten
bu suçluluk nedenyle suçlarının
kapatılması çn sadece yasaların
verdğ görevlern yapan savcıları
açığa alıyorlar, kolluk görevllern
hukuka aykırı olarak yargılıyorlar.
MİT bunları Hükümet’ten
bağımsız yapmıyor elbette.
Eğer soruşturmayı devam
ettreblseydnz, kmlere ve
hang makamlara kadar uzanırdı ucu?
Bu konuda somut olarak br
şey söylemek doğru değl. Şayet
soruşturma devam etseyd, gttğ
yere kadar çeknmeden gereğn
yapardım. MİT’ kmn yönettğ,
kmlern MİT’e emr verebleceğ
belldr. Soruşturma usuller ney
gerektryor se ona göre hareket
ederdm. Burada k htmal söz
PD\ÖV2015
21
MEDYA AJANDA
Medya I@MC@
22
hareket eden Sünn Selef IŞİD’n İstanbul Cephes halne getrlmeler hang zaha sığdırılablr? Yoksa IŞİD, İran’ın menfaatler çn çalışan
br ters propaganda örgütü müdür?
-Yoksa bu da değl, Selam Tevhd mensubu
ktdar sahpler, IŞİD bünyesne yerleştrlen
muhaberat elemanları mıdır? Tabî aks de
mümkün olablr m?
-Ve son soru: Bütün bu saçmalığa bakıp da
ne demelyz? “Özür dlerz! Sz değl, bz hanz”
m!?
21. yüzyılın İbn Sebe’s
Fuat Avn’nn
“Can” derd(!)
P
"3"-&-ɀIBOFU‡FUFTȽC¼
U¼OL¼TUBIMÀȿÀWFBM§BLMÀȿÀZ
MBL¼GSFEFWBNFEFEVSTVO
CVUBSBGUBZVUUVSEVȿV'VBU
"WOȽ[PLBMBSÀZMBOBNVTTV[PZVOMBSÀ
OBEBEFWBNFEȽZPS
konusu: Ya MİT’e bu şler yapması
çn emr verld ya da MİT’n
çndek bazı görevller bu ş yaptılar. Her ks de kanuna aykırıdır ve
suçtur. (…)
Pars’te Charle Hebdo dergsnn çalışanlarına yönelk
El-Kade saldırısı da gösterd k,
yakın geçmşte Irak ve şmd de
Surye üzernden tüm dünyada
br chatçı sorunu var. Aynı
rsk Türkye çn söz konusu
mu? Zaten sz, Özgür Surye
Ordusu (ÖSO) çndek brtakım
Selef chatçı örgütlern nhaî
hedeflernn Türkye çnde
de br cephe açmak olduğunu
söylemştnz, nasıl bu kanıya
vardınız?
IŞİD kendsn dünya çapında
konumlandıran br örgüt; bunun
yanında halen Surye’de yürüttükler savaşı Şam Cephes olarak
ntelendryorlar. Yan büyük
chadın küçük br cephes… Bunun
yanında, daha sonra Türkye’de
br cephe açma nyetler olduğu
da basına yansıyor. Bu cepheye de
şmdden İstanbul Cephes adını
vermşler. Açık kaynaklarda da
bulunan br vdeo kaydında Ebu
Hanzala kod adlı Hals Bayuncuk,
Surye’nn bzm sınıra yakın br
bölgesnde bunu açıkça söylüyordu. (…)”
PD\ÖV2015
Bu öneml röportaja yer verdkten hemen sonra brtakım
soruları hatırımıza getrmek farz
oldu:
-Röportajı veren esk Adana
Cumhuryet Savcısı Takçı’ya
göre, bünyesnde görev aldığı ve
ekmeğn yedğ devletn adı Muz
Cumhuryet mdr?
-Adana Vals Hüseyn Avn
Coş konuya müdahl olup her
şey tatlıya bağladı, hatta üstüne
MİT’n ş elne yüzüne bulaştırdığını söyledyse, konteynerler
açma şlem hang zaman aralığında gerçekleşt?
-IŞİD denen örgüt ne kadar
güçlü ve ne kadar dernden
hareket etmştr k, Takçı’nın
fadelernden çıkarılableceğ
gb Türkye’de 13 yıldır ktdarı
ve hatta Cumhurbaşkanlığı seçmnn galb halne geleblmştr?
Bunun stratejk ve taktk planı
nasıl şletlmştr?
-Savcı ve bu savcıya müdafî
yayın organlarının ağız brlğ
yaptığı ddaya göre Türkye’de
ktdarı elnde tutanların Selam
Tevhd adlı br örgüte ntsapları
ve bu örgütün amaçları doğrultusunda lerledkler, bu örgütün
İran menşel br yapılanma olduğu dllendrlrken, İran’ın aksne
>> Ortaya atılan
ddalarla topluma
brçok sm üzernden
kmlğ oturtulmaya
çalışılan Fuat Avn
kodlu sosyal medya
hesabında, MİT tırları
haberyle fadeye
çağrılan Can Dündar’a
dar notlar paylaşıldı.
Cumhuryet gazetes,
brck romantk genel
yayın yönetmennn
derdyle dertlenen
Fuat Avn maskarasının bu notlarını
haberleştrd.
Fuat Avn maskarası, Can Dündar
hakkında açılan
soruşturma le lgl
br ddayı gündeme
getrd. Bu alçak dda
şöyle: “Yezd, Cumhuryet ve Can Dündar’a
kn kusuyor. Serdar
Coşkun’a, ‘Bunlara casusluk soruşturması
da açılsın!’ dend.”
Türkye
Cumhuryet
Cumhurbaşkanı’na
“Yezd” deyp mensuplarınıza Kerbela’yı
yaşadığınızı anlatıp
duruyorsunuz, madem öyle bana Hüseyn’nz göstern ey
Fuat Avn’ler! Hocanız
mı? Brnc Fuat Avn
m, İknc Fuat Avn
m, Üçüncü Fuat Avn
m? Yoksa dört, beş,
altı? Öyleyse szler
meydanda da görmek
sterz!
1 Numara
Otel
TeIrLúlerL
Çok yakında
Ümitköy mağazamız açılıyor.
PD\ÖV2015
23
G@ADQajanda
/DQRODJSHE
/QoE DQ 3TQan &üUen
STQ@MFTUDM@I@MC@FL@HKBNL
'ºJºLDSȺATM
C@MȺRNMQ@ȺSNO
KTLC@MȺC@G@Ⱥ
AºXºJȺAȽQȺCDRSDJȺ
@KL@JȺȽRSȽXNQR@Ⱥ
@KSDQM@SȽERȽYKȽJȺ
JNYTMTȺJTKK@M
L@JS@MȺU@YFD
¥DQDJȺSNOKTLTMȺ
CDUKDSȺBȽG@Y¾M
C@MȺC¾ɂK@M@MȺ
LȽKKȽXDQKȽȺTMRTQ
K@Q¾ȺȽKDȺA@ȿK@Q¾M¾Ⱥ
Fº¥KDMCȽQDBDJȺ
RNLTSȺ@C¾LK@QȺ
@SL@K¾C¾QȺ#DUKDSȺ
BȽG@Y¾MC@ȺºRSȺ
CºYDXȺF´QDUKDQȺ
UDQCȽȿȽȺAºQNJQ@S
K@Q¾MȺATKTMCTȿTȺ
XDQKDQCDMȺXºJ
RDKDMȺ@GK@Q¾ȺCTX
L@YK¾JS@MȺFDK
LDLDKȽȺKȽX@J@SȽȺ
¥@K¾ɂJ@MK¾ȿ¾ȺUDȺ
@C@KDSȽȺDR@RȺ@K@MȺ
AȽQȺRD¥ȽLȺXNKTMTȺ
ADMȽLRDLDKȽCȽQȺ
'Ƚ¥ȺJȽLRDȺȺLȽK
XNMKTJȺAȽQȺºKJD
CDȺUȽYXNMRTYȺUDȺ
KȽX@J@SRȽYȺȽMR@M
K@Q¾ȺB¾LA¾YK@ȺSNO
KTLTMȺȽ¥ȽMCDMȺ
ATKTOȺAºQNJQ@SȺ
X@OL@X¾ȺAȽQȺA@
ɂ@Q¾ȺGȽJ XDRȽMDȺ
C´MºɂSºQDLDYȻ
24
PD\ÖV2015
Küresel
güçl
e
r
toplumsal blnçlenmey doğ
ÜRESEL güçler, Cumhuryet’n başlarında
Tür-kye’de kurdukları sstemn çöküşünü
aczlk çnde seyredyorlar. Uzun vadede
Türkye’nn denetmn tamamen kaybedecekler ama bu, sanıldığı kadar kolay olmayacak. Pskolojk savaşlar ve svl darbelerle toplumun syasî
radesn parçalayıp esk sstem yenden kurma denemeler
devam edecek.
K
>> Diğer taraftan, küresel güçlerin içerideki uzantıları değişimin çarklarını durduramayacaklarını da biliyorlar. Köprünün altından çok sular geçtiğini ve bir
nehirde iki kere yıkanılamayacağını onlar da gördüler. Değişimin
çarklarını bir durdurabilseler, aynı
sistemi yeniden kuracaklar; ama
suları tersine akıtmak ne mümkün...
Hızlı değişim karşısında öyle
bir şok yaşadılar ki, çağın araçları ve parametreleri ile yeni bir
sistem kurgusu yapacak entelektüel birikimden de mahrumlar.
Ellerinde “toplum mühendisliği”
için yeterli teknik bilgiler olduğu muhakkak, ama bu bilgilerin
Türk toplumuna özgü bir modifikasyonunu henüz yapamadılar.
Gerçekten de, içerideki ihanet
şebekelerinin başarısızlıklarının
sebeplerinden biri, akıl hocalarının küresel güçler olmasından
kaynaklanıyor. Yerli ve milli değiller... IMF’nin kredi reçetesi gibi, bütün toplumlara aynı
“toplum mühendisliği” ilkelerini
uygulamaya kalkışıyorlar. Oysa
her toplum farklı coğrafyanın,
farklı kültürün, farklı inançların
ve farklı tarihin inşa ettiği özgün
gerçekliklerdir. Amerikan toplumunda etkili olan bir toplum
mühendisliği ilkesi, çoğunluğu
Türk ve Müslüman olan bir toplumda hiçbir etki yaratmadığı
gibi, üstelik toplumsal direnci de
arttırır. Son 15 yılda gözlemlediğimiz durum budur.
Peki, o zaman toplumda nasıl
bir değişme oldu da küresel güçlerin ve onların içerideki uzantılarının oyunları artık tutmuyor?
Kanaatimce bu oyunları bozan
üç önemli etken var: Birincisi
“toplumsal bilinçlenme”, ikincisi
“toplumsal bilinçlenmeyi doğru yöneten sivil siyasî irade” ve
üçüncüsü de “toplum mühendislerinin değişim karşısındaki yeteneksizliği”.
&TLȼ5¼SLȼZFßEFO
EFSTMFS
Türk toplumu, küresel güçlerin
ve onların yerli işbirlikçilerinin
her türlü desise ve psikolojik savaşına karşı başarılı bir direnme
gösterdi. Bu, küresel güçlerin oyunlarına karşı belirli bir bilinçlenmenin sonucuydu. Acaba bundan sonra sivil siyaset kurumu,
toplumdaki bilinçlenmeyi doğru
okuyamaz ve toplumun gerisinde
kalırsa neler olur? Daha doğrusu,
böyle bir şey mümkün müdür?
Geçmişte yaşanmış olaylara baktığımızda neden mümkün olmasın? Daha 15 yıl öncesine kadar
böyle bir durumun içinde değil
miydik? Eski Türkiye’deki siyaset
kurumu, toplumun ve toplumsal
yaratıcılığın önündeki engelleri
kaldıracak siyasî iradeyi ortaya
koyamamıştı. Artık toplum, 1980
ve 1990’lı yılların Türkiye’sinden
aldığı dersleri iyi kullanıyor.
Sivil siyasetin ülkeyi yöneten
kesimi ile muhalefet kesimi arasında olgun demokrasilerde görülmeyen polemikler yaşanıyor.
Muhalefetin sözlerine ve yürüttükleri siyasetlere baktığımızda,
Hükümet’in bu ülke için yaptığı
hiçbir hizmet ve “doğru iş” yok.
Hükümet’in söylemlerine göre
de muhalefetin hiçbir eleştirisi
doğru değil. Sivil siyasetin bu şekilde bıçak sırtı gibi keskin hatlarla ayrılması ve ülkenin siyasî
bir savaş alanına çevrilmesi, toplumsal barış için iyi bir gelecek
vadetmiyor.
Muhalefet liderlerinin ağıza alınmayacak derecede hakaret içeren cümlelerini duyunca, bu insanların beni yönetmelerini aklımdan bile geçiremiyorum. Sivil
siyasetin muhalefet kesimi, ülkenin geleceği ile ilgili hiçbir vizyon
ortaya koyamadı. Yaptıkları şey,
içi boş ve hakaret içeren cümlelerle konuşmak... Türkiye’nin te-
eru yönetmek
karşı
mel meselelerine dair ne bir fikir, ne
bir çözüm önerisi, ne de bir proje var.
Hükümet’in de bazı haklı eleştirilere
kulak tıkamaması lazım; çok önemli
konularda yeterli bir tartışma ortamı
hazırlamalı, muhalefetin haklı eleştirilerini takdirle karşılayarak normalin üzerine çıkan siyasî ateşi düşürmelidir.
Siyasî gerginliği tırmandırmak,süreci yönetmek anlamına gelmiyor;
aksine kontrolden çıkmanın yolu
açılmış oluyor. Çok önemli yasaların
görüşülme aşamasında muhalefetin
TBMM’de gösterdiği hırçınlık ve
saldırganlık kabul edilemez. Şunu unutmamak lazım ki, nezaketsiz söz
düelloları ve onarılamayacak “dil yaraları”, halkımızın da gözünden kaçmamaktadır.
ȿLUȼEBSWF
NVIBMFGFUȼO[ȼIO®
Eȼ[BZOÀ
Sivil siyasetin güçlenmesi, askerî
vesayetin bertaraf edilmesi, ülkenin
altyapısının büyük çapta tamamlanması, insan hakları ile ilgili önemli
adımlar atılması, savunma sanayiindeki gelişmeler ve Türkiye’nin dünya
terazisinde hissedilebilir bir ağırlık
kazanması, Hükümet için müspet yönde değerlendirilmesi gereken hizmetlerdir. Vicdanlı insanlar,
ülkenin yakın tarihini bilenler ve geleceğini Türkiye’de görenler bu hizmetleri “yok” saymıyorlar.
Her toplum, en çetin düşmanlarını kendi içinden çıkarır. İslam tarihi bunun örnekleriyle doludur. Pey-
PD\ÖV2015
25
G@ADQajanda
/DQRODJSHE
A6<ü@K2>2?E@A=F>52?2D:=3üC56úüý>6@=5F52<ÅC6D6=8Å°=6Cü?G6@?=2C:?ü°6Cü56<üFK2?E:=2C:?:?@JF?=2C:2CE:<EFE>FJ@C0<2?22Eü>463F@JF?=2C:3@K2?Å°¿?6>=ü6E<6?G2C+3üCü?4üDü~E@A=F>D2=3ü=ü?°=6?>6ü<ü?4üDü~E@A=F>D2=3ü=ü?°=6?>6Jü
5@úCFJ¿?6E6?DüGü=DüJ2D·üC256G6Å°Å?4ÅDÅ56~E@A=F>>Å96?5üD=6Cü?ü?56úüýü><2Cý:D:?52<üJ6E6?6<DüK=üúü
gamberimize karşı en derin düşmanlık, doğduğu şehir olan Mekke’de başlamıştı. Belki
de bu, hayatın temel dinamiklerinden biridir. Türkiye’deki yeminli memnuniyetsizleri
ne yok, ne de mutlu edebilirsiniz. Onları
kendi bataklıklarında bırakmak, en iyi mücadele yöntemlerinden biridir. Zaten bir
müddet sonra kendilerini sorgulama gibi
bir hasletle hiç tanışmamış olan bu insanların içlerindeki kin ve haset, onları yiyip
bitirecektir.
Küresel güçler, bizimle aynı havayı soluyan, aynı coğrafyada yaşayan ve ülkenin
imkânlarından en yüksek düzeyde yararlanan bu “mankurtları” kullanmaktadırlar. İster azınlık psikolojisi, ister din psikolojisi,
ister mezhep psikolojisi ile hareket etsinler, patolojik bir insan tipi ile karşı karşıya
olduğumuz kesin. Bunlar, ülkenin yararına
olacak önemli adımlar atılmaya başlandığında nasırlarına basılmış gibi bağırıp çağırıyor, etrafı yakıp yıkıyorlar. Küresel güçlerle
de işbirliği yaparak, Türkiye’yi içe kapatıp
enerjisini içeride tüketmek istiyorlar.
26
PD\ÖV2015
Emperyalizmin başımıza sardığı 100 yıllık
oyunun bir parçası olan PKK terörünün
sonlandırılması hususunda hiçbir müspet
adım atılmamıştır. Tabiî ki bunda tek suçlu
muhalefet değildir.
Şimdi Türkiye yeni bir genel seçime gidiyor. Seçimin hangi partiler arasında geçeceği
belli. Bugüne kadar muhalefetin sergilediği
siyaset anlayışı ve üslubu halka fazla güven
veremedi. AK Parti hükümeti ise 13 yıldır
iktidarda kalmış olmasına rağmen hâlâ alternatifsizliğini koruyor. Kim ne derse desin, o da yaralı bir biçimde seçime giriyor.
Dört bakanın yolsuzlukla suçlanmasından
ve toplum vicdanında aklanmamasından
dolayı alınan yaradan bahsediyorum; bunun
genel seçimlere nasıl yansıyacağı, ancak 7
Haziran 2015 tarihinden sonra belli olacak.
Şimdilik kesinlikle belli olan bir şey varsa, o
da sıralamadır. AK Parti, CHP, MHP... Bu
da şunu gösteriyor ki, siyasetin otoyolunda
bir değişiklik yok, fakat oy oranlarını kestirmek mümkün değil. 7 Haziran 2015, Hükümet ve muhalefetin “Nerede hata yaptık?”
sorusuna cevap arayacakları bir tarih olacak
gibi görünüyor.
Ülkede toplumsal barışı düşünen, huzur
ve güven içinde yaşamak isteyen herkesin,
küresel güçlerin içerideki bu uzantılarına
dikkat etmesi gerekiyor! Allah korusun,
bunların ülke yönetiminde olduğunu bir
düşünün; küresel güçler, Türkiye’nin üzerine çullanır ve başını kaldırmasına bile fırsat
vermezler. Bu da nereden bakarsanız bakın,
50 yıllık bir zillet ve geriye gidiş demektir.
Böyle bir durumu hiç kimse göze alamaz.
Küresel güçlerin gemi azıya almış olarak
Türkiye üzerine yaptıkları saldırılar, içeride
“milli” ve “gayri milli” unsurların belirgin biçimde ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Hangi parti, cemaat ve grup kendisini nasıl
tanımlarsa tanımlasın, bunun hiçbir önemi
yoktur. Siyasette bundan sonraki değerlendirmeler, artık küresel güçler karşısında
konumlandıkları yere göre yapılacaktır. Sivil
siyasetin hükümet kanadı, yaptıkları bazı
atılımlarla (büyük altyapı projeleri, havaalanı, köprü, nükleer santral ve enerji hattı gibi)
şimdilik milli-yerli bir duruş göstererek küresel güçlerin her türlü saldırısına muhatap
olmaktadır.
Muhalefetin siyaset üslubu, siyasal bir eleştirinin ötesinde bir düşmanlığa dönüşmüş görünüyor. Neredeyse Hükümet’e düşmanlık, ülkeye düşmanlıkla özdeşleşmiş durumda. Hükümet ve muhalefet kendini geliştirmek istiyorsa, içten gelecek özeleştirilere hem müsaade etmeli, hem de tahammül
göstermelidir. Siyasetin temelinde istişare ve
eleştiri vardır; bunlar yoksa siyaset de yoktur. Hükümet düşmanlığı muhalefette siyasî
bir körlük yaratmış ve siyasî tarihin önemli
dönemeçlerinde büyük hatalara yol açmıştır. Ne yazık ki, milli meselelerde bile basit
parti politikalarının üzerine çıkılamamıştır.
Hükümet bundan sonra toplumdan daha
büyük bir destek almak istiyorsa alternatifsizlik kozunu kullanmaktan vazgeçerek,
toplumun devlet cihazından dışlanan milli-yerli unsurları ile bağlarını güçlendirecek
somut adımlar atmalıdır. Devlet cihazında
üst düzey görevler verdiği bürokratların
bulunduğu yerlerden yükselen ahları duymazlıktan gelmemeli, liyakati, çalışkanlığı
ve adaleti esas alan bir seçim yolunu benimsemelidir. Hiç kimse 80 milyonluk bir ülkede vizyonsuz ve liyakatsiz insanları cımbızla
toplumun içinden bulup bürokrat yapmayı
bir başarı hikâyesine dönüştüremez!
G@ADQajanda
2HX@RDS
“S
AyteJHn AtaRoyT
@@S@RNXT@I@MC@FL@HKBNL
İYASAL ya da sosyal
ktdar alanlarını kontrol
etmek çn kullanılan
en rasyonel araç nedr?”
şeklnde br doru sorsak,
çok farklı cevaplar alırız.
Km mllyetçlğ syasal ya da sosyal ktdarı
kontrol etmek çn br araç
olarak görürken, kmyse
dnn syasal ya da sosyal
ktdar alanlarını kontrol
etmek çn br araç olduğunu söyler. Km, sonu
“zm” le bten, ulusal ya da
uluslararası boyutta kendne yaşam alanı bulmuş
deolojler syasal ya da
sosyal ktdar alanlarını
kontrol etmenn br aracı
olarak görür, km de ters
noktadan hareket ederek
deolojler, mllyetçlğ ya
da dn sosyal ya da syasal
ktdar alanlarını kontrol
edenlere karşı br savunma aracı olarak görür.
Örneğn, düşünceler
hem tenkt, hem de takdr
edlen Muhammet Abduh,
dn meşru br savunma
slahı olarak görür. Pakstan, Bangladeş ve Hndstan’dak İslamî akımların
en büyüklernden br olan
Cemaatü’l-İslamî se dn,
ktdarı elde etme slahı
olarak görür.
Bu durum, sol düşüncede olanlar çn de geçerldr. Sol ve sosyalst değerler emperyalzme karşı
meşru br savunma aracı
olarak görenler olduğu
gb, sol ve sosyalst değerler “devrm” ve dolayısıyla
ktdarı ele geçrmenn br
aracı olarak gören gruplar
da mevcuttur.
Mllyetç akımlarda da
durum böyledr. Örneğn
Türklern yaşadığı coğrafyada “Büyük Turan” ktdarını kurmanın yolunun
mllyetçlkten geçtğne
nanan çok sayıda mllyetç varken, Türkye’y
bölmeye çalışan gruplara
karşı yne mllyetçlğ en
büyük savunma aracı olarak görenler mevcuttur.
Bu bağlamda ülkemzdek duruma baktığımızda, CHP yıllardır Kemalzm
ve laklk deolojsn
ktdarın br aracı olarak
görmekteyd. Yıllarca bu
bağlamda syaset üreten
CHP, son yıllarda ktdara
gden yolun Kemalzm
ve laklkten geçmedğn
#LȽȼWȼȽBCȿCPJCLBȼPKCWȼ
NȽMMFU ZBQBDBLUÀS
SON DÖNEMDE, ´YDKKȽJKDȺCDȺ"TLGTQA@ɂJ@MK¾ȿ¾ȺRD¥ȽLKDQȽM
CDMȺRNMQ@Ⱥ3ºQJȽXDȺFDMDKȽMCDȺȽCCȽ@K¾ȺNKL@ȺXNKTMC@ȺAȽQS@J¾LȺ
@C¾LK@QȺ@S@MȺ'#/ȺG@KDMȺC@G@ȺA´KFDRDKȺC@UQ@M¾XNQȺJȽȺDSMȽJȺ
LȽKKȽXDS¥ȽKȽJȺ DSȽJDSȽMCDMȺ CDȺ R¾XQ¾K@AȽKLȽɂȺ CDȿȽKȺ 2D¥ȽLKDQCDȺ
'#/ÝXDȺ´YDKKȽJKDȺRNKȺCºɂºMBDCDMȺNXȺJ@X@B@ȿ¾ȺCºɂºMºKºXNQȺ
%@J@SȺ'#/ÝXDȺFȽCDBDJȺNXK@QȺ'#/ȺȽCDNKNIȽRȽMȽMȺADMȽLRDMLD
RȽMCDMȺYȽX@CDȺ *Ⱥ/@QSȽȺJ@Qɂ¾SK¾ȿ¾M¾MȺAȽQȺRNMTBTȺ8@MȽȺ'#/ÝXDȺ
FȽCDBDJȺNXK@QȺȽKJDRDKȺSDQBȽGKDQCDMȺTY@JȺ
drak etmş olacak k bu
k söylemn esks kadar
güçlü dle getrmyor.
Asgarî ücretn arttırılması,
Ramazan bayramında
emekllere kramye gb
seçm vaatlerne baktığımızda bunu rahatlıkla
göreblmekteyz. Yan
CHP, ktdara geleblmenn yolunun deolojk br
dayanaktan öte, ekonomk
dayanaklarla olableceğn
düşündüğünden söylem
değşklğne gtme htyacı
duymuş durumda.
Ancak mllete geçmşte
Kemalzm ve laklk adına
o kadar çok acı yaşatıldı
k mllet, CHP’ye geçmşte
büyük acılarla karşı karşıya kaldığı yaşam deneymler üzernden bakıyor.
En azından geçmştek acı
hatıralar ve bunun yarattığı geleceğe dar korkular,
orta yaş grubunda olanlar
çn CHP ve söylemlern
krtze etmede temel
belrleyen olarak kendn
gösteryor. CHP’nn vaatler her ne kadar şrn
görünse de bu şrn vaatler,
CHP’nn geçmşe bıraktığı
majı kolayca değştrecek
gb görünmüyor.
HDP’ye baktığımızda se
CHP’den çok farklı olmadığını görüyoruz. Geçmşte
Kürt mllyetçlğn br
dönem bölgede yaşanan
acılara karşı temel savunma aracı olarak gören HDP
ve Kürt syasal hareket,
etnk mllyetçlğ güçlü
olduğu bölgelerde hem
syasal, hem de sosyal
olarak br ktdar aracı
düzeynde kullanıyor.
Son dönemde, özellkle
de Cumhurbaşkanlığı seçmlernden sonra Türkye
genelnde ddalı olma
yolunda brtakım adımlar
atan HDP, halen daha bölgesel davranıyor k etnk
mllyetçlk etketnden de
sıyrılablmş değl. Seçmlerde HDP’ye özellkle
sol düşünceden oy kayacağı düşünülüyor. Fakat
HDP’ye gdecek oylar, HDP
deolojsnn benmsenmesnden zyade AK Part
karşıtlığının br sonucu.
Yan HDP’ye gdecek oylar,
lkesel terchlerden uzak.
MHP Türk mllyetçl-
ğn ktdara gelme aracı
olarak görürken, yne Türk
mllyetçlğn “düşman”
dye tanımladığı tüm odaklara karşı br savunma
aracı olarak kullanmakta.
Gerek dış, gerek ç, gerek
ekonom, gerekse sosyal
poltkalar bağlamında
güçlü söylemler ortaya
koymayan MHP, ülkedek
seçmenlern çoğunluğunu
oluşturan “mllyetçmuhafazakâr” seçmenn
joker parts konumunda.
HDP’nn barajı geçp
geçmeyeceğ dışında en
fazla merak edlen sonuçlardan br de seçmenn
bu seçmde joker kullanıp
kullanmayacağı.
Hazran seçmlernde
mllet dğer partlerden
zyade AK Part’y değerlendreceğnden ve oyunu
bu değerlendrmeye göre
vereceğnden, Türkye
demografyasını yakalamış
tek part olan AK Part’nn
değerlendrmesn seçmene bırakıyorum. Her
zamank gb mllet en y
değerlendrmey yapacaktır.
PD\ÖV2015
27
G@ADQajanda
M@KHY
)BMLÀO¶ODFMȼȾȼȼTUȼLSBSH¼WFOWF
IV[VSEVSɀLUȽTBUPLVZBOMBSCȽMȽSMFS
.BTMPXßVOáɀIUȽZB§MBS)ȽZFSBSɂȽTȽ
5FPSȽTȽâOEFLBSOÀEPZBOÀOCȽSȽODȽ¶ODFMȽ
ȿȽH¼WFOMȽLUȽS(¼WFOMȽȿȽUFIEȽUFEFOIFS
OFZTFIBMLÀOBMHÀTÀEBEȽSFLUPOBZ¶OF
MȽS,VTVSBLBMNBZÀOBNBUFS¶SLBSHBɂB
WFȽTUȽLSBSTÀ[MÀȿBTFCFCȽZFUWFSFOMFSȽCV
IBMLUFTQȽUFEFDFLLBEBSCBTȽSFUTBIȽ
CȽEȽS#VNȽMMFU¼§ɂFZȽBȪFUNF[:FEȽȿȽ
LBCBFEFOȽFMȽȽɂUFZLFOH¶[¼PZOBɂUB
PMBOÀWFEFȽIBOFUȽé
28
PD\ÖV2015
SONUÇ OR
MTQat ÆKJteQ
LTQ@SHKJSDQ@I@MC@FL@HKBNL
TADA!
DAY lsteler
açıklandı,
hayırlı olsun!
“İy olan
kazansın”
dyoruz da
bu nasıl br
şartlanmışlık
k, “Aday lstesne konulmadı” dye
nthar edenler, kalp krz geçrenler, küsenler, “Ben yoksam part
batar” dyenler var. Hırs le azm
brbrne karıştırdınız mı, durum
“şekl-1a”da görüldüğü gbdr.
A
>> Bu da “1b”! Bursa’da, bir ara bizim de
dükkân komşumuz olan kırık bir tip vardı, üç ay öncesinden kart bastırıp, üzerine
“CHP Milletvekili Adayı G…-Hedef: Bakan olmak” diye yazdırıp kapı kapı dağıttı.
Görseniz, muhtar yapmazsanız, ama adam
kafayı takmış, “Olacağım da olacağım!” diyor. Peki, listeye yazıp parasını cukkaladılarsa o parti teşkilatına ne demeli?
“Umut fakirin ekmeği” gördüğünüz gibi;
Mehmet’ler de yiyor, meczuplar da… Peki,
muhalefetin kazanma umudu var mı?
Yenilen pehlivan misali onun da var elbet.
Muhalefetin anası da, kuzusu da hâlâ “Bu
sefer de olmazsa yenisine inşallah” formuna
dönük seçim stratejileri üretmekle meşgul.
Gerçi zamanında, bu ülkede Avrupa’dan
damızlık erkek ithal etmeye kalkan namussuzlar da çıkmadı değil ya, ne yazık ki halk
da geçen seçimdeki aynı halk…
Taktikler de aynı,“Sattın”,“Çaldın”,“Çırptın”, “Böldün”, “Böleceksiniz” söylemleri de.
Yani ne plan var, ne program, ne de siyasî
istikbal vaat edecek zekâ. Vaatler “Mazot 1
lira”ya kadar uzanıp emekli maaşları “Yok
mu arttıran?” hesabı müzayedeye çıkmak
üzere. Hakaret ve itibarsızlaştırma operasyonlarının bini bir para...
Siyasî akıllar bugünü düne taşıyacak sistemlere hapsolurken, terörize olmuş gençlerin “alınları öpülerek” şiddet algıları arttırılmaya devam ediliyor. Ne yeni bir ekonomik
sistem vaat ediliyor, ne eğitim, ne sağlık, ne
teknolojik hamle, ne de yeni bir devlet sistemi... Türkiye’nin dış politikasının ne olacağı,
kimlerle birlikte hareket edeceği, kafalardaki
dostu düşmanı bilmek zorunda değil miyiz?
Yoksa “Yurtta sulh, cihanda sulh” diyerek havanda su dövmeye devam mı edeceğiz?
Bu milletin eğilimi milliyetçi-muhafazakâr, tamam, ama diğer yandan terakkiperver
de. Eski devlet aklının ülkeyi nerelere getirdiği de milletin her daim hafızasında. Hemen her ailenin geçmişten gelen bir yarası
mevcut, balık hafızalı değil bu millet.
Plan-program yoksunluğundan bahsettik
ya, mesela benim merak ettiğim özellikle de
şu: Seçimi kazanırlarsa, Üçüncü Havaalanı
ve Kanal İstanbul ne olacak? Ekim 2015’te
tamamlanması öngörülen Yavuz Sultan
Selim Köprüsü ne yapılacak? Köprünün
ayaklarına dinamit mi döşeyecekler? Gerçi
uçurmalarına gerek yok, bunlar bu projeleri
asla tamamlayamazlar. “Bitirelim” derlerse,
bu sefer Almanya dozerin kepçesini kafalarına vurur.
)%1L¶QS¼Z¼HF§FSNȼ
Baraj sıkıntısı yaşayan Kürt siyasetinin stratejisi, “Geçemezsek görürsünüz!” algısı üstüne bina edildi. Geçse, halkın doku uyuşmazlığı yaşadığı tek kutuplu Kürt siyaseti
ile karşı karşıya kalacak, Marksist ve terörize
olmuş zihinlerle uğraşmaya başlayacağız.
HDP barajı geçse de AK Parti yine tek
başına iktidar olur, ama nereden baksanız
en az 50 vekil kaybeder ve daha güçsüz bir
iktidar hâsıl olur. Geçemezse, bu sefer terörün tekrar hortlama ihtimali yüksek. “Aşağı
tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık” misali, geçse dert, geçmese dert! Ben tahminimi
şimdiden yapayım: HDP’nin barajı aşacağını sanmıyorum.
‡BSFTȼ[MȼLOFMFSZBQUÀSÀZPS
50 senelik ömrü hayatım içinde -sizler
hatırlıyor musunuz bilmiyorum- CHP ve
MHP’nin kaybettiği seçimlerin sayısını unuttum. Öyle bir hale geldiler ki, “Tayyip
düşmanı” kim varsa –içeriden, dışarıdanhemen hepsiyle ittifak yapacak kadar şirazeyi kaçırdılar.
Tam dükkânımın karşısında, üst katta Ülkü Ocakları’yla alt katta adını değiştirip yeni
bir parti görüntüsü vermeye çalışan İşçi Partililer slogan atıyor ve birbirlerini alkışlıyorlar. Bunlar, dükkânıma 30 metre mesafede
bulunan liseden gençler. 12 Eylül öncesi
gibi liseliler de politize olmaya başladıysa
alarm zilleri çalıyor demektir.
“AK Parti yıkılsın da isterse ülke batsın!”
bu düşüncenin birleştirdiği de tek düşman
var: “Erdoğan”… Açıkçası bu bir krizdir,
bunalımdır, buhrandır. Sanırım demokrasi
ile yönetilen hiçbir ülkede 12 sene boyunca aynı konsolidasyonla bir muhalefet aynı
sonucu yaşamamıştır. O yüzden de her seçimden sonra “cahil halk” martavallarını
okumaya devam ediyorlar. 7 Haziran 2015’e
ne kaldı ki, yine öyle olacak, göreceksiniz…
Daha önceki her seçimde olduğu gibi birçok umut taciri, “AK Parti’nin oyu mutlaka
düşecek!” diye “seçim-toto” oynarken, “Kimin oyu yükselecek?” sorusunu duymak bile
istemiyorlar. Kampanyalarının ana protestosunu da “alkışlama” üzerine kurdular. Bu
sefer ki bir numaralı “şakşakçıları” da Pensilvanya. O yüzden “algıda seçicilik” taktiği uy-
PD\ÖV2015
29
G@ADQajanda
M@KHY
gulayıp kadın adayları ön plana çıkarıyorlar.
Tuhaflar! Sanıyorlar ki, “Ön seçim yaparsak
veya liste başlarına hanımları yazarsak tüm
kadınlar tencere çalar”. Hatırlatalım, bu ülkenin Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı gibi
makamlarında da bulundu kadınlar. Kadınların kadınları çekemediğine dair fıtrî bilgiyi
de bilmez bunlar. Ancak “Yok baca(na)ğını
aday gösterecek, yok damadını aday gösterdi, yok oğluna gemicikler aldı” der dururlar.
Yahu kardeşim, millet bunlara bakmıyor!
Bu milletin ortası yok, ya tam seviyor, ya
tam nefret ediyor.
Millet istikrar ve güvene bakıyor, on sene önce yaşadığı şehirle şimdiyi kıyaslıyor.
Üretim aşamasında sağ aynası çalınan Renault Spring’ini hatırlayıp şimdi bindiği
Volswagen’e, Toyoto’ya, kendisini otuz sene
eşeğe bindirip kimlerin palazlandığına, hızlı
trenlere, raylı sistemlere, denizin altından
geçen tüp geçitlere, en önemlisi de barışa,
huzura, imamın kayığına bakıyor. Siz de bakın azıcık, ama âmâ biçimde değil!
Olay çok basit! En baştan başlayacaksınız,
ta en baştan… Soru da çok basit: “Niçin AK
Parti’ye oy veriyorsunuz da bize vermiyorsunuz?” Emin olun, yüzlerce madde bulacaksınız. Ama sonucun ana teması size şunu
söyleyecek: “Halka tekabül etmiyorsunuz.
Çünkü halk değilsiniz!” Halk gibi düşünmüyorsunuz, halkın taleplerini görmüyorsunuz,
halkı aşağılıyorsunuz… “Halk” diye öne sürdükleriniz de politize olmuş üç beş etnik budala. Daha önceden alıştığınız darbe ve kumpaslarla iktidara gelme döneminin geçtiğinin
de artık farkındasınız. Farkındasınız da yine
tenezzül ediyorsunuz bunlara...
Yahu kardeşim, o tür iktidarlar kısa vadelidirler! Sisi Mısır’da darbe yaptı, iktidara
geldi, tamam! İlk demokratik seçimde alaşağı olacağını sağır sultan bile biliyor…
Seçim öncesi kaos, kargaşa ve huzursuzluk çıkararak algıları değiştireceğinizi sanıyorsanız yanılıyorsunuz, millet bu işlerin
taşeronlarının kimler olduğunu ve medya
uzantılarının dış bağlantılarını biliyor. Çünkü Türkiye, artık o sizin bildiğiniz ülke değil.
“Yeni Türkiye” derken, yeni bir millet algısından, millet tekâmülünden bahsediyoruz.
5FS¶SPEBLMBSÀOEBONFEFU
VNBDBLLBEBSé
Hatırlarsanız, Gezi olayları ilk başladığında simge olacak kayıpların yaşanmasını
arzulayan dünya kadar şerefsiz vardı. Sütre
30
PD\ÖV2015
atışı yapmayı bile bilmeyen strateji ve zekâ
özürlü kartelciler işi Hoca’ya tevzi ettiklerinden beri iyice deşifre oldular ki her durumda açığa düşüyorlar. Kitleleri birleştirmek ve tehdit unsuru haline getirmek için
nasıl daha önceleri Kızıldere’de öldürülen
Mahir Çayan’lar, asılan Deniz Gezmiş’ler
veya Yusuf Aslan’lar için masumiyet karineleri üretildiyse, Gezi’nin de simgelere ihtiyacı vardı ki, yeni yetişen nesilleri bu sembollerle süsleyip beslemek gerekebilsin.
Gezi olaylarını planlayan ve yöneten bu
adamlar, Ali İsmail Korkmaz’lar ile Berkin
Elvan’ları işte bu yüzden davanın simgeleri
haline dönüştürdüler. Berkin Elvan’ın babasının avukatını değiştirmek istemesine karşın DHKP-C’nin devreye girip “O bizim
davamızın simgesi, değiştiremezsin” demesi
bu yüzden garip değil. Garibe acısını bile
yaşattırmıyorlar, merhumu tekellerine almışlar vicdansızlar!
5PQMVNTBMEFȿȽɂȽNȽ§ȽOȽLȽ
UBSBȬÀCȽSEFȿȽɂUȽSNFT¶[LP
OVTVEVSɀMLȽIBMLÀOEFWMFUȽ
ɂFLȽMMFOEȽSEȽȿȽEȽȿFSȽȽTFBLȽM
BEBNMBSÀOUPQMVNBZ¶OWFS
NFZF§BMÀɂUÀȿÀEFȿȽɂȽNCȽ§ȽNȽ
ɀLȽTȽEFEPȿSVHȽCȽH¶S¼ONFLMF
CȽSMȽLUFCFOáTVZVOLFOEȽ
ZBUBȿÀOEBBLNBTÀOEBOâZBOB
ZÀN‡¼OL¼OFLBEBSZ¼LMFOȽ
MȽSTFá[PSPZVOVCP[BSâTVZVO
ZBUBȿÀOÀEFȿȽɂUȽSȽS4VZVO
ZBUBȿÀOÀEFȿȽɂUȽSNFLOȽ[B
NÀOPMVɂNBTÀOBTFCFQPMBO
:BSBUÀDÀßOÀOLVSEVȿVTȽTUFNF
ȽTZBOTPOV§MBSÀEB§PȿV[B
NBOI¼TSBOEÀS
Savcı Kiraz’ı makamında esir alıp kafasına silah dayayarak devleti acziyet içinde
gösterip çarşaf çarşaf gazetelerinde yayınlamaları da cibilliyetlerine oldukça yakıştı.
Bunlar harbi komünist de değiller ki ciddiye
alalım. Eskiden “komünizm” dendi mi Rusya akla gelirdi; ne ironik, artık zamanında
faşizmin merkezi olmuş “Almanya” geliyor.
Tabiî burada Alman gizli servisinin fonksiyonunu ve kendilerini artık deşifre etmekten imtina etmeyen hainler ile bunların üst
aklı olan CIA, MOSSAD ve Paralel Yapı’yı
hesaba katmak da gerekiyor.
Bunların tek derdi var, Türkiye’yi Ortadoğu bataklığına çekerek istikrarsızlığa sürüklemek. Bunun ilk adımı da seçimlere kadar
kaos ve kargaşa yaratıp Hükümet’i güvenlik
çemberine hapsetmek. Fakat Türk halkını
tanımıyorlar ve halkına yabancılaşmış odaklarla iş tutuyorlar.
,BWHBLBSHBɁBWFLBPT
LBZCFUUȼSȼS
Halkın önceliği istikrar, güven ve huzurdur. İktisat okuyanlar bilirler, Maslow’un
“İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi”nde karnı doyanın birinci önceliği güvenliktir. Güvenliği
tehdit eden her neyse, halkın algısı da direkt
ona yönelir. Kusura kalmayın ama terör, kargaşa ve istikrarsızlığa sebebiyet verenleri bu
halk tespit edecek kadar basiret sahibidir. Bu
millet üç şeyi affetmez: Yediği kaba edeni, eli
işteyken gözü oynaşta olanı ve de ihaneti…
Seçim sonuçlarına bir de buradan bakın…
:¼SFLCVSLBOTPOCBLÀɁ
á‡
03-6 ɀM§F &NOȽZFU .¼E¼S
M¼ȿ¼ßOEF H¶SFWMȽ QPMȽT NF
NVSV""MIBO,BZNBLBN
MÀL LPOVUVOEB O¶CFU UVUBS
LFO HF§ȽSEȽȿȽ CFZȽO LBOBNBTÀ TPOVDV IB
ZBUÀOÀLBZCFUUȽ"MIBOȽ§ȽOE¼[FOMFOFOU¶
SFOEF ZBɂÀOEBLȽ PȿMV (¼SLBOßÀO CBCB
TÀOÀO B§ÀMBO UBCVUVOEBLȽ Z¼[¼OF TPO LF[
CBLÀQH¶[ZBɂÀE¶LNFTȽZ¼SFLMFSȽCVSLUV
MTQat ÆKJteQ
TºQDMD A@A@RÅMÅM ONKHR Ä@OJ@
RÅMÅ S@J@Q@J FDKDM &ÀQJ@M BDM@YD
FDKCHÈHMCD A@A@RÅMÅ RDK@LK@X@Q@J
J@QÄÅK@CÅ !TQ@C@ g"@MÅL A@A@LÐh
CHXDQDJ FºYX@ÄÅ CºJDM &ÀQJ@M
A@A@RÅMÅM XÀYÀMD RNM JDY A@J@QJDM
CD FºYX@ÄK@QÅ H¬HMCD CTXFTKT HE@CDKDQ
JTKK@MCÅaj ,@XÅR S@QHGKH
TÀQJHXD F@YDSDRHMHM R@XE@RÅMC@JH
G@ADQ @XMDM AºXKDXCH
'DQ Y@L@M CDQHL i$ÈDQ AHQ ºLÀQ
ANXT ANXMTMTYTM @KSÅMC@M A@ÄK@
XÅO J@QMÅMÅY@ J@C@Q NK@M AºKFDCD
J@M@X@M AHQ ÄDK@KD HRSDLHXNQR@MÅY
1@AAHMHYD GDQ Y@L@M g KK@GhÅLÐ !DMH
DUK@CÅL SNOQ@È@ JNXRTMh CHXD RÀQDJKH
CT@ DCHM '@X@SÅM YNQKTJK@QÅMÅ FD¬HM
NMK@Q HÄHM STYT AHADQH G@X@S @MB@J
AºXKD @CHK NK@AHKHQj
žXKD @MK@Q FDKHQ JH A@YDM G@X@S@
CDQDBD SDQRSDM A@JL@X@ A@ÄK@Q
JHLKHÈHMHYH JHÄHKHÈHMHYH HM@MBÅMÅYÅ HM@M
CÅJK@QÅMÅYÅ RNQFTK@L@X@ A@ÄK@QRÅMÅY
. @M ÀRSÀMÀYCDJHKDQHM GDORHMCDM
RÅXQÅKL@XÅ J@KAHMHYH RºJÀO JºODJKDQD
@SL@XÅ G@EÅY@MÅYC@JH GDQ ÄDXH RHKHO
Y@L@MÅ FDQH @KL@XÅ CHKDQRHMHY E@J@S
¬NJ FD¬SHQÐ
. X@UQTX@ ÄHLCH GDQJDR @BÅX@Q@J
A@J@B@J MB@J AHQ CD SDQRHMCDM CÀ
ÄÀMÀM $UK@S CDÈHK CD A@A@ J@KR@XCÅa
MB@J JÅQJÅMC@ A@A@ NK@AHKLHÄ FºYÀ
MÀM MTQT G@X@SÅMÅM DM CDÈDQKH U@QKÅÈÅ
NK@M DUK@CÅMÅ AHQ CDOQDLCD J@Y@C@
@QJ@C@Ä J@UF@RÅMC@ AHQ DXKDL RÅQ@
RÅMC@ X@ C@ TXTÄSTQTBTC@M CNK@XÅ
J@XADSRDXCH G@X@S@ M@RÅK A@JL@X@
A@ÄK@QCÅ
i$UK@CÅMÅ J@XADCDQRDM MD X@O@Q
RÅMj RNQTRT J@C@Q J@KKDĬD AHQ RNQT
U@Q LÅCÅQ ÄT G@X@SS@ L@ AºXKD AHQ
FDQ¬DJ CD U@QÐ
2HYD F@QHO FDKDAHKHQ ADKJH @L@ GDQ
ÄDXD AT MNJS@C@M A@JÅXNQTL @Q@
PD\ÖV2015
31
G@ADQajanda
M@KHY
&ÀQBHRS@M NK@AHKHQ $QLDMHRS@M NK@AHKHQ 2TQHXD UD YDQA@XB@M NK@AHKHQ
AT ÀKJDXD J@SÅKL@J HRSDXDM ÀKJDKDQ
NKTQR@ X@O@B@ÈÅMÅY @M@X@R@ NMK@QÅ C@
J@OR@X@B@J LÅj CHXD RNQCTÈTLC@
XHMD DKHMCD JDQODSDM NK@M i.MK@QÅM
@M@X@R@ HKD MD @K@J@RÅ U@QÐj CDLDY
LH 4ETJ HÄSD AT J@C@QÐ !DM @C@L@
AHQ HLO@Q@SNQKTJ @KFÅRÅMC@M CDL
UTQTXNQTL @C@L A@M@ @M@JJ@KD
!NÈ@YÅhMÅ @MK@SÅXNQa
-DXRD ATMT FD¬SHL DR@R À¬ÀMBÀ
RÅQ@C@JHXKD A@JÅM MDKDQ NKCTa
. C@ A@ÄK@CÅ @MK@SL@X@ AºKÀBÀKÀJSDM FHQCH "TLGTQHXDShHM CDÈDQKDQHMCDM ¬ÅJSÅ iÃTMT UDQDBDÈHY ATMT
AHSHQDBDÈHYj E@K@M EHK@Ma
!HSHMBD i!DM RHYD MDCDM ,'/hXD
NX UDQLDXDBDÈHLH RºXKDXDXHL LHj
CDCHL i!TXTQTM DKADSSDÐj CHXD R@JHM
UD M@YHJ AHQ S@UÅQ S@JÅMCÅ
A@K@QÅM @QSL@RÅMC@M DUKDQHM XÀJRDKLDRHMCDM JNQJTXNQ DSQ@EÅLÅYC@JH
R@U@ÄK@QÅM AHYD RHQ@XDS DSLDRHMCDM
DMCHÄDXD F@QJ NKTXNQTL . XÀYCDM
CD CDUKDSH DKD FD¬HQLDJ H¬HM GDQ SÀQKÀ
@SQ@JRHXNMTM X@Ä@MCÅÈÅ NQS@LK@QC@
C@G@ CHJJ@SKH NKL@X@ ¬@KÅÄÅXNQTL
!HQ NXTL U@Q UD N NX ADMHL ADMKHÈHL XÀQDÈHLa 5DQDBDÈHLÉNXÉHKDÉ
R@CDBDÉADMHLÉCDÈHKÉA@ÅJ@K@QÆMÆMÉ
G@X@SÆM@ÉC@ÉLÀC@GHKÉNK@B@ÈÆLÉFHAHÉ
AHQÉU@S@MC@ÅKÆJÉAHKHMBHXKDÉG@QDJDSÉ
DSLDXDɬ@KÆÅÆXNQTL 2D¬HL ¬@KÅÄL@K@QÅMÅ @C@XK@QÅ RD¬LDMKDQH UD FÀMCDLH AT XÀYCDM ¬NJ X@JÅM S@JHAD @KCÅL
/@QSHKDQHM S@JSHJKDQH CD @QSÅJ RÅQ@C@M
UD AÅJSÅQÅBÅ -DXHM M@RÅK X@OÅK@B@ÈÅ
G@MFH S@JSHJKDQHM TXFTK@M@B@ÈÅ G@SS@
MDKDQ RºXKDMDBDÈH AHKD ADKKHXJDM HKKD
CD AT RÀQDBH X@Ä@S@B@JK@Q AHYKDQD
RKÅMC@ LHKKDSH AHQ@Y NKRTM S@MÅXNQR@MÅY RNMT¬ C@ NQS@C@a
'DQJDR Q@GLDSKH $QA@J@MhÅM @¬SÅÈÅ
XNKC@M FHCHXNQ i2D¬HLj CDMHMBD
@MK@ÄÅK@M RNJ@J RNJ@J UD LHSHMF
LHSHMF FDYLDJ B@CCDKDQCD RÀQDJKH
STQK@X@M LHMHAÀRKDQHM ÀRSÀMD JTQTK@M
CDU@R@ JNKNMK@QK@ FÀ¬ FºRSDQHRHMCD
ATKTML@J UD AT C@ XDMH LNC@
Ä@QJÅKÅ SÀQJÀKÀ SNOK@MSÅK@Q CÀYDMKDLDJ '@ ÄHLCH AHQ CD MD NK@B@ÈÅ M@RÅK
NK@B@ÈÅ MD Y@L@M A@ÄK@XÅO AHSDBDÈH
EHM@MRL@MÅMÅM M@RÅK R@ÈK@M@B@ÈÅMÅM
AHKHMLDCHÈH iOQNIDj @CÅMC@JH R@¬L@KÅJK@Q JNK FDYHXNQ NQS@KÅJS@
!T SÀQ FHQHÄHLKDQHM GDORHMHM NQS@J
@CÅ iR@G@ ¬@KÅÄL@RÅj GDCDE HRD iG@KJ@
SDL@R DSLDJja *HLHM MD J@C@Q i"@M
SNTBG SGHRj X@O@B@ÈÅMÅ J@¬ S@Ä CÀYDBDÈHMH Ð '@YHQ@MhC@ FºQDBDÈHY
!T RDEDQ G@QAHCDM MNQL@KCD
NKL@X@M F@YDSDBHKHJ C@L@QÅL S@L
32
PD\ÖV2015
J@A@QCÅ SÀL LHSHMFKDQH HYKHXNQTL
,HSHMFKDQCDJH BNÄJTXT ºYDKKHJKD J@CÅMK@QÅ UD FDM¬KDQHM J@SÅKÅL NQ@MK@QÅMÅ
CDÈDQKDMCHQLDXD @KÅXNQ C@G@ ºMBDJH
RD¬HLKDQCD XÀYCD NQ@MÅMC@ X@MÅKL@CÅÈÅLÅ FºQCÀÈÀLCDM GDLDM
GDQ S@MÅCÅÈÅLÅ XNJK@XÅO FHSSHÈHL
HÄ XDQKDQHMCDJH DÈHKHLKDQH ºK¬LDXD
¬@KÅÄÅXNQTL XQÅB@ CÀJJ§MÅL@ FDKDM
@C@XK@QÅ C@ RÅM@L@X@ F@XQDS DCHXNQTL 2NQT C@ ÄT J@C@QBÅJ i-DCDM
RHYD NX UDQDKHLj
á/FEFOTȼ[FPZ
WFSFMȼN â
!TKTMCTÈTL B@CCDCD ,'/ NKCTJ¬@ FÀ¬KÀ @L@ AºKFDCD * /@QSH
DYHBH AHQ ¬NÈTMKTÈ@ R@GHO &D¬DMKDQCD
CÀJJ§MÅM ºMÀMCD LTG@RDADBHLKD
NSTQTQJDM ,'/ @C@XK@QÅMC@M HJHRH
@QS @QC@ FDKCH !HQH À¬ÀMBÀ RÅQ@ @C@XÅ
-RD¬HKLDRH LT@KK@J- CHÈDQH RDJHYHMBH
-RD¬HKLD HGSHL@KH *@EC@ÈÅhMÅM @QCÅMC@JH XDCH A@ÄKÅ CDUHM R@È @QJ@ @YÅ
CHÄHMH RºJÀO FDSHQLDRHMD A@ÈKÅ- XMÅ
RNQTXT NMK@Q@ C@ RNQCTL i-DCDM
RHYD NX UDQDKHLj
ÂJHRH CD DYADQKDLHÄ FHAH @XMÅ ÄDXKDQH @MK@SSÅK@Q $KHMCD JDQODSDM NK@M@
RNQCTL i8DMH AHQ @M@X@R@ FDQDJHXNQ
LTj -HG@XDSHMCD X@R@L@ NQF@MÅM@
FHCDBDJKDQa *K@RHJ ,'/ @ÈYÅXK@ iHKJ
CºQS L@CCD G@QH¬ XDMH AHQ @M@X@R@MÅM FDQDJSHÈHMHj RºXKDCHKDQ 8@O@B@JK@QÅ @M@X@R@ C@ JDRHMKHJKD H¬ A@QÅÄ
GTYTQ UD QDE@G FDSHQDBDJLHÄa
i/DJH AT @M@X@R@ !NRM@KÅ UD *NRNU@KÅ ,ÀRKÀL@MK@QÅ '@KDOhH ,TRTK
*DQJÀJhÀ YDQHKDQH CD J@OR@X@B@J LÅ
2HYD AHQ@Y E@MS@RSHJ FDKDAHKHQ @L@
MHG@XDSHMCD AT CDUKDS AHQ ¬@CÅQC@M
¬ÅJSÅ NA@C@M CNÈCT 8@QÅM ºAÀQ FÀM
i'@SÅQK@QR@MÅY hC@ AHQ CDOQDL
NKLTÄST ºKDM HMR@M R@XÅRÅ QDRL³
Q@J@LK@Q@ FºQD AHM -JH G@KJÅM
S@GLHMH AHM BHU@QÅMC@- . CDOQDL
RÅQ@RÅMC@ NQS@C@ CDUKDS XNJST L@
CDUKDSHM A@ÄÅMC@ #DUKDS !DX U@QCÅ .
ºKDMKDQCDM HJHRH CD ADMHL DÄHL UD AT¬TJ X@ÄÅMC@JH NÈKTLCT . Y@L@M
ADM CDMHY @RSRTA@XÅXCÅL UD MD @BÅCÅQ
JH ÄTMT AHKD FºQCÀL
&ºKBÀJ &@QMHYNM *NLTS@MÅ AHQ
NQ@LHQ@KCH @L@ !NKT #@È *NL@MCN
.JTKT *NLTS@MÅ NK@M AHQ STÈFDMDQ@KHM @QCÅMC@ FDYHXNQCT .QF@MHY@RXNMRTYKTJS@M S@MD JDO¬D #NM@ML@
*NLTS@MKÅÈÅhMC@ ÀRSÀMCD @M@GS@QK@QÅ
HKD ADJKDQJDM G@KJ JDMCH B@MÅMÅ JDMCH
JTQS@QL@X@ ¬@KÅÄÅXNQCT
#DUKDS UD #DUKDS !DXhHM MD Y@L@M
NQS@X@ ¬ÅJSÅÈÅMÅ AHKHXNQ LTRTMTY
$MJ@YK@QC@ LHKKDS B@M ¬DJHÄHQJDM
$BDUHS !@G¬DKH UD ,DRTS 8ÅKL@YhÅM
A@ÄÅMÅ ¬DJSHÈH JN@KHRXNM GÀJÀLDSH
@O@Q SNO@Q ,DBKHRhH SNOK@CÅ UD EÅQR@SS@M HRSHE@CD @MÅMC@ DLDJKHKHJ X@ÄÅ HKD
HKFHKH J@Q@QÅ ,DBKHRhSDM FD¬HQCH @KÅÄL@
UD 2NRX@K &ÀUDMKHJ !@J@MÅ C@ 8@Ä@Q
.JTX@MhCÅ UD ,'/hMHM AHQ M@YÅQÅXCÅ
ÃHLCH A@JL@XÅM R@È@ RNK@ R@UQTKL@K@QÅM@ G§K§ ÀKJÀBÀKÀÈÀMD SNY
JNMCTQL@YÐ 8ÅKK@Q RNMQ@ X@J@K@CÅL
ATMT %HJQH JXÀY HKD AHQ T5 OQNFQ@LÅM@ J@SÅKLÅÄSÅ g%HJQH ADXDEDMCH HJH
R@@SSHQ * /@QSHhXD UDQHO UDQHÄSHQHXNQ
ÃTMT NM@ RNQ@Q LÅRÅMh CHXD OQNFQ@L
RÅQ@RÅMC@ AHQ LDR@I @SSÅL ,DR@IC@
ÄTMK@Q X@YÅXNQCT
g,HKKDS C@G@ DMJ@Y A@ÄÅMC@XJDM
X@Ä G@CCHMH ,DBKHRhSDM FD¬HQHO J@Y@MÅKLÅÄ G@JK@QÅLÅ F@RO DCDQDJ G@X@SÅLC@M AT¬TJ RDMDLH ¬@KL@JK@
UHBC@MÅ Q@G@S LÅXLÅÄh
/QNFQ@LC@M RNMQ@ LDR@IÅ NJTLTÄ %HJQH !HQ@Y ºMBD OQNFQ@LC@
'ÀJÀLDShD ¬@JL@K@QÅMÅM Q@G@SKÅÈÅXK@
NKL@KÅ JH NJTCTJS@M RNMQ@ OHÄLHÄ
JDKKD FHAH RÅQÅSLÅÄa
ÃHLCH RºXKDXHM A@M@ ADXDEDMCH
CDUKDS QDEKDJRH NKL@X@M CDUKDSH
QDEKDJRHY AÅQ@J@M CDUKDS XºMDSLD
SDBQÀADRHMH C@G@ ºMBD DKCD DSLHÄ
@L@ TÀQJHXDhXH A@SÅQLÅÄ AHQ @C@L@
RHYBD ADM NX UDQHQ LHXHLj
£¬ÀMBÀ RÅQ@ @C@XÅ NK@M ADXDEDMCH
@C@LLÅÄa CÅMÅ C@ UDQDXHL iTDUEHJ
TNO¬Tja $KHMH NLYTL@ HJH JDQD UTQCTJS@M RNMQ@ i'@JJÅMÅ GDK@K DS J@QCDÄHLÐ !DM RDMCDM NX HRSDXDLDLj
CDCH UD FHSSH
žYD CºMDQRDJa *TQTLK@Q O@QSHKDQ
GÀJÀLDSKDQ G@SS@ LHKKDSKDQ SNOKTLR@K QDEKDJRH CDUKDSD S@ÄÅX@L@YK@QR@
X@MH JÅR@B@ iY@L@MÅM QTGTMT UD G@KJK@ AHQKHJSD G@QDJDSHj R@ÈK@X@L@YK@QR@
ÀRSKDQHMCDM ºKÀ SNOQ@ÈÅMÅ J@KCÅQ@L@YK@Q 8@ C@ @MB@J XDQHMCD R@X@Q@J
JDKDADJKH JNXTMK@Q FHAH ºJRÀQÀÈD
ANÈTK@Q@J i@QÅY@KÅ E@@Kj X@Ä@L@X@ ¬@KÅÄÅQK@Q !TMC@M CNK@XÅ R@XCÅÈÅLÅY SÀL
AT ºYDK UD SÀYDK JHÄHKHJKDQ SNOKTL MD
HRD N NKL@J YNQTMC@CÅQK@Q
*@UF@ C@ AT MNJS@C@ ¬ÅJL@JS@CÅQ
ÀMJÀ U@Q NK@M JTQTBT EDKRDED @QSÅJ
SNOKTL@ GHS@O DSLDXHO ÀRSÀMD AHQ
CD U@Q NK@M GTJTJ RHRSDLH SNOKTLTM
HGSHX@BÅMÅ J@QÄÅK@X@LÅXNQR@ AT @CDS@
CDUKDS HKD LHKKDSHM R@U@Ä@ STSTÄSTÈTMT FºRSDQLDJSDCHQ *@Y@M@M HRD
A@YDM DKHMCD RHK@G NK@M A@YDM CD
LHKKDSHM JDMCHRH %@J@S JDRHM NK@M
ÄTCTQ JH AºXKD AHQ ÀKJDCD JHLRD
GTYTQ H¬HMCD X@Ä@X@L@Y ,HKKDSHM AHQ
AºKÀLÀMD C@HQ ONKHSHJ@K@Q ÀQDSLDXH
AÅQ@JÅM iÀQDSLDMHM JDMCHRHj RHYD YTK
FDKHXNQR@ MJ@Q@hC@M ºSDXD @MB@J
STQHRSHJ RDX@G@SKD @MB@J ADÄ XÀY
JHÄHKHJ LHSHMFKDQ X@O@QRÅMÅY
TNOKTLR@K CDÈHÄHL H¬HM HJH S@Q@EKÅ
AHQ CDÈHÄSHQLD RºY JNMTRTCTQ ÂKJH
G@KJÅM CDUKDSH ÄDJHKKDMCHQCHÈH CHÈDQH
HRD @JHK @C@LK@QÅM SNOKTL@ XºM UDQLDXD ¬@KÅÄSÅÈÅ CDÈHÄHL AH¬HLH ÂJHRH CD
CNÈQT FHAH FºQÀMLDJKD AHQKHJSD ADM
iRTXTM JDMCH X@S@ÈÅMC@ @JL@RÅMC@Mj
X@M@XÅL ÀMJÀ MD J@C@Q XÀJKDMHKHQRD
iYNQ NXTMT ANY@Qj RTXTM X@S@ÈÅMÅ
CDÈHÄSHQHQ 2TXTM X@S@ÈÅMÅ CDÈHÄSHQLDJ MHY@LÅM NKTÄL@RÅM@ RDADO NK@M
8@Q@SÅBÅhMÅM JTQCTÈT RHRSDLD HRX@M
RNMT¬K@QÅ C@ ¬NÈT Y@L@M GÀRQ@MCÅQ
i,HKKDSKD NXM@L@X@ FDKLDYj CDXHO
JNMTXT J@O@S@KÅL 2@MCÅJK@Q @¬ÅKCÅÈÅMC@ OT@MKÅJ @QSÅÄÅ A@Ä@QÅ R@M@MK@Q@ CTXTQTKTQÐ
G@ADQajanda
2HX@RDS
D
"üneyt AJaQ
BTMDXS@J@Q@I@MC@FL@HKBNL
EMOKRATİK syaset
anlamında öneml br
vraja gren HDP, yükselen Kürt oylarına tepk
olarak düşüşten kurtulan
MHP, Erdoğan korkutmacalarından umduğunu
bulamadığı çn -belk de
lk defa- doğru br terch
le ekonomk vaatler öne
çıkaran CHP ve grdğ hçbr seçm kaybetmemş,
Erdoğan sonrası kan kaybını mnmumda tutmaya
çabalayan, brnclğ değl
de alacağı oy oranı tartışılan AK Part…
7CLȼȽ2ŸPIȼWCLȼLȽWCLȼȽQC‡ȼKȼ
OFMFSF HFCF
)D1ßOȽO AȽQDXRDKKȽJSDMȺ JȽSKDRDKKȽȿDȺ FD¥ȽɂȽȺ ,'/ÝXȽȺ CDȺ G@QD
JDSKDMCȽQLȽɂȺF´QºMºXNQȺRNMȺY@L@MC@Ⱥ!TȺS@AKNC@MȺDMȺ¥NJȺ
JNQJ@MR@Ⱥ ,'/Ⱥ S@A@M¾Ⱥ FȽAȽȺ CTQTXNQȺ "'/Ⱥ ȽSSȽE@JK@Q¾Ⱥ ȽKDȺ J@MȺ
J@XADCDMȺLȽKKȽXDS¥ȽȺNXK@QȺATȺR@XDCDȺAȽQ@YȺSNO@QK@M@AȽKȽQȺADK
JȽȺÝCDJȽȺȽJȽȺRD¥ȽLȽMȺ@QC¾MC@MȺA@Q@IȺRNQTMTȺAȽKDȺX@ɂ@L@R¾Ⱥ
RºQOQȽYȺR@X¾KL@X@B@JJDMȺ'#/ȺE@JS´QºȺȽKDȺRNMȺFDMDKȺRD¥ȽL
CDJȽȺNXȺNQ@MK@Q¾M@ȺTK@ɂL@K@Q¾ȺADJKDMDAȽKȽQȺ@QS¾J
Muhalefet, br umut
peşnde! Umutlar HDP’nn
barajı geçmesnde… Hesaplar, Kürt oyları sayesnde AK Part’y Mecls’e
daha zayıf taşıyablmek
üzerne…
Pek, bu hesaplar ne
kadar gerçekç? Vaatler
ne kadar etkl? Seçmen
oyunu neye göre verecek?
Mecls artmetğnde ne
oranda değşklk olablr?
Öncelkle tespt etmemz gereken gerçek
odur k, AK Part hâlâ
Türkye’nn tek büyük
partsdr. Zra AK Part,
yurdun neredeyse tamamından oy alablen,
brnc part olamadığı
yerlerde ble ana muhalefetn Türkye genelndek oy oranından daha
fazla teveccüh gören tek
partdr. Bugünün syasî
aktörlernn bu tabloyu
değştreblmes de zaten
mümkün görünmemekte.
Seçmenn 13 yıldır değşmeyen terch bu seçmde
de değşmeyecek olsa da,
Erdoğan faktörü asla göz
ardı edlmemel. Sadece
Erdoğan çn, hatta onun
boyuna, duruşuna, syanlarına ve delkanlılıklarına
oy veren on bnlern br tereddüt yaşaması olasıdır.
Bu arada syasetn çok
çne gren br Cumhurbaşkanı olarak topladığı
antpat, AK Part adına
çok küçük oranlarla sayısal kayıplara vesle olablr.
CHP, baktı k yolsuzluk
ve laklk gb slahlarla AK
Part seçmenn avlayamıyor, sonunda ekonomden
dem vurmaya başladı. Bu
vaatler aynı güçtek br sağ
partden gelse ktdarın ş
çok zor olablrd. Ne kadar
tutarsız, ne kadar mate-
matğe aykırı, ne kadar
kaynaksız olsa da seçmen böyle vaatler sever
aslında. Ancak CHP’nn
unutmaması gereken şey,
Türkye’dek sol oyların
toplam oranının yüzde
30’u geçmesnn mucze
sayılableceğdr. Zaten Kılıçdaroğlu da ktdar değl,
mucze peşnde olduğunu
krar etmş ve yüzde 30-35
bandında br oy oranını
hedef göstermştr. İktdarı
hedeflemeyen br partnn
“İktdar olursam…” dye
başlayan vaatler slsles
vatandaşta ne kadar yankı
bulacağını göreceğz.
Bence yüzde 28, CHP çn
başarı sayılmalıdır.
HDP, benm de merakla
bekledğm br sürece
grd. Cumhurbaşkanlığı
seçmndek olumlu ve
başarılı tablo, Kürt syasetn daha mantıklı br
yola sokmuş görünüyor.
Demrtaş’ın “Barajı aşamazsak sokakta elmzden gelen yapar, hesap
sorarız!” anlamındak son
açıklamaları bu sürecn
güzellğne braz gölge
düşürmüş olsa da lk
hedef demokratk çoğunlukta görmeler anlamlı
olmuştur. AK Part’nn
mlletvekl sayısına olumsuz etks olacağı şüphesz
olsa da Çözüm Sürec’ne
büyük katkı yapacağını
düşündüğüm çn HDP’nn
barajı geçme htmal ben
hç de korkutmuyor.
HDP’nn breysellkten
ktlesellğe geçş MHP’y
de hareketlendrmş görünüyor son zamanda. Bu
tablodan en çok korkansa
MHP tabanı gb duruyor.
CHP ttfakları le kan kaybeden mllyetç oylar, bu
sayede braz toparlanablr
belk. 2014’dek k seçmn
ardından baraj sorunu ble
yaşaması sürprz sayılmayacakken, HDP faktörü
le son genel seçmdek
oy oranlarına ulaşmaları
bekleneblr artık.
Tüm bu tahlllern ardından, Hazran seçmnn
Mecls’e yansıyacak sayısal sonuçları k pencere-
den değerlendrleblr.
Brnc senaryoda HDP
barajı aşar ve en çok 15 mlletvekl fazladan çıkarır
k bu vekller, AK Part’den
alacağı vekller olur. MHP
brkaç vekl kaybederek
48-50 aralığında kalır. CHP
se sahllerdek oy oranını
braz daha arttırarak fazladan 10 cvarında veklle
Mecls’e grer. Kalan 305
cvarındak vekl de AK
Part’nn tek başına ktdarına fazlasıyla yeter. Tek
sorun se anayasayı değştrecek çoğunluk olur.
İknc senaryoda se
HDP baraja takılır. Doğu ve
Güneydoğu’da dğer partlern hç varlığı olmadığı
çn mevcut sayılarının
en az 30’unu AK Part’ye
kaptırırlar. CHP ve MHP
toplamda 200’ü bulamaz
ama AK Part de 366’ıyı
bulmakta zorlanır.
“AK Part’nn 4. genel seçm zafer şmdden mlletmze hayırlı uğurlu olsun”
dersek müneccmlk
yapmış olmayız herhalde.
PD\ÖV2015
33
7 HAZİRAN’DA NE
G@ADQajanda
#DQHM /K@M
7FɁȼNEȼ
CV B§ÀEBO EB
ZFOȽ CȽS UBSȽI®
E¶OFNFDȽO
FɂȽȿȽOEFZȽ[ ",
1BSUȽ TȽTUFNTFM
CȽS SFWȽ[ZPO
WBBEȽZMF IB[ÀS
MBOEÀȿÀ TF§ȽNMFS
¶ODFTȽOEF FO
C¼Z¼L EFTUFȿȽ
54, Ƚ§FSȽTȽO
EFLȽ H¼§MFOFO
BLÀMEBO BMÀZPS
$VNIVSCBɂLBOÀ
3FDFQ 5BZZȽQ
&SEPȿBOßÀO
CBɂMBUUÀȿÀ CBɂ
LBOMÀL TȽTUFNȽ
UBSUÀɂNBMBSÀOÀ
TF§ȽN WBBEȽOF
E¶O¼ɂU¼SFO
", 1BSUȽ CV
OPLUBEB BTHBS®
¼[FSȽ CȽS
TBOEBMZF TBZÀTÀ
IFEFGȽOEF &SEP
ȿBO NFSLF[MȽ CV
IFEFGF 54, Ƚ§F
SȽTȽOEFO HFMFO
H¼§M¼ EFTUFȿȽO
UFNFM HFSFL§FTȽ
ȽTF QSPKFOȽO
UBNBNFO NȽMM®
IBTTBTȽZFUMFSF
EBZBONBTÀ
34
PD\ÖV2015
yıllık br düzenn değşm sürec muhakkak sancılı olacaktı. Düzenn kuruluşu, dl,
dn, ırk ve kültürel farklılık gözetmekszn,
omuz omuza verlen br Kurtuluş Mücadeles sonrasında, bu mücadelenn kahramanlarından bazı
kesmler nancından ve etnk farklılığından dolayı dışlama
ve ötekleştrme felsefes üzerne oturtulmuşsa, bu sancının
daha da şddetl olması muhakkaktı.
dece Ankara’nın değil, Bişkek,
Kahire, Şam, Humus, Astana,
Bakü, Aşkabat, Taşkent, Üsküp,
Saraybosna, Mogadişu, Kaşgar
ve Sincan’ın, bihahare tüm Türk
ve İslâm dünyasındaki ezilen
halkların sesi olmayı başaran Erdoğan, ümmetin umudu haline
geldi.
ön plana çıkaran zihniyet devrimini uluslararası ilişkilere de
taşıyan AK Parti iktidarı, toplumun en fazla eziklik hissettiği
bu alanda muhattaplarının keyfini de fazlasıyla kaçırdı. Küresel
güç merkezlerinin iç mahfilleri
tarafından “yalnızlık” olarak nitelenen bu duruş, yurtdışından
bakıldığında yeni bir güç profilinin yansımasıydı aslında.
AK Parti ve Erdoğan, Türkiye’de dokunulamaz denilen herkese ve her statüko yapısına dokunarak düzenin ceberrut devlet
düzenini tetikleyen bozuk çarklarını restore etme iradesinden
asla geri adım atmadı. AK Parti
iktidarı ile devlette gerçekleşen
zihniyet devrimi ve özgürlük alanlarının genişlemesi, sistemsel
bir revizyonu da tetikledi.
Türkiye’deki sütunlarında kaleme aldıkları yazılarla AK Parti’nin iç ve dış politika uygulamalarını patronaj talimatıyla yerden yere vuran birçok merkez
medya kaleminin AK Parti iktidarı sonrasında görev yaptıkları
yurtdışı temsilciliklerde gördükleri itibarı, sohbetlerinde nasıl
anlattıklarını bilmeyen yok.
Ulaştırmadan sağlığa, yapısal
yargı reformlarından malî disipline, kalkınmanın yerelden genele uzanan bir çizgiden desteklenmesinden istihdam alanlarının
arttırılmasına dair dev projelerle
birçok alanda ezber bozan AK
Parti ve Erdoğan, bu icraatlarının karşılığı olarak da girdiği her
seçimden oylarını arttırarak çıkan alternatifsiz bir adres haline
geldi. Ve şimdi ortaya koyduğu
uygulamalarla büyüyen ve gelişen Türkiye’nin mimarı olarak
yeni ve çok önemli bir seçime
gidiyor.
92
>> AK Parti’nin 2002’de elde
ettiği iktidarından bu yana karşılaştığı sıkıntılar ve bürokratik
oligarşiden askerî vesayete -gücünü milletten almayan- her oluşumun engellemeleri, bu sancıyı tetikleyen unsurlardı.
AK Parti, kendinden önceki
hükümetlerle benzer bir çizgide
kalmayı tercih edip vesayetçi sistemin çizdiği sınırlar içerisinde
hükümet etmeye kalkışsaydı, bu
denli sancılı süreçlerle karşı karşıya kalmayacaktı.
Birey odaklı siyasetten sosyal
politika argümanlarını ön plana
çıkaran yürütme faaliyetlerine,
birey hak ve özgürlüklerini genişletmeyi amaçlayan yasama çalışmalarından “İnsanı yaşat ki
devlet yaşasın” düsturuna dayalı
politik çizgiye hemen her alanda
eski düzeni tasfiye eden bir anlayışın merkezi olan AK Parti, statüko ve koruyucuları için de her
geçen gün tırmanan bir tehdit
haline geldi.
Sadece iç politikada değil, dış
politikada da itibar ve saygınlığı
AK Parti Kurucu Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan’ın halkla teması,
halktan biri olması, halkın kısık
sesinin çığlığı olması, iç politikadaki uygulamalarına yüksek
oranda halk onayı getirdi. Bütün
dış politika uygulamalarında sa-
Kurucu Genel Başkan Recep
Tayyip Erdoğan’ın 10 Ağustos’ta
9HhnH aJÅQ
YHGMHB@JHQ@I@MC@FL@HKBNL
Yİ SEÇECEĞİZ?
PD\ÖV2015
35
G@ADQajanda
#DQHM /K@M
'FUIVMMBI§À 5FS¶S –SH¼U¼ Ƚ¥ȽMȺ CDȺ @XM¾Ⱥ @J¾KȺ STSTKL@R¾M¾Ⱥ X@ɂ@C¾Ⱥ
LTG@KDEDSȺ!TFºMȺB@MG¾Q@ɂȺR@UTMCTȿTȺATȺ´QFºSȺȽ¥ȽMȺß#ºMȺATMK@QK@ȺJNKȺ
JNK@ȺNK@MȺRDMȺCDȿȽKȺLȽXCȽMàȺCȽXDȺ¥DLJȽQCȽKDQȺ$QCNȿ@MÝ@Ⱥ.XR@ȺAȽYKDQȺUDȺ
3@XXȽOȺ$QCNȿ@MȺȽG@MDSKDQȽMȽȺF´QLDCȽȿȽȺUDȺ@K¾MK@Q¾M¾MȺRDBCDȺF´QLDRȽMDȺ
@KC@MC¾ȿ¾ȺȽ¥ȽMȺNȺC´MDLȺAȽQȺ@Q@C@XC¾JȺ,TG@KDEDSȺȽRDȺȽG@MDSȺB@RTRKTJȺUDȺ
SDQ´QȽRSKȽJKDQȽMȽMȺNQS@X@Ⱥ¥¾JL@R¾XK@ȺLºSSDEȽJȺNKCTȺ%DSGTKK@G¥¾Ⱥ3DQ´QȺ”Q
FºSºȺȽKD
halkın oylarıyla “Başkan” seçilmesi sonrasında fiilî olarak devreye giren “başkanlık
sistemi” hedefiyle seçimlere giren AK Parti, örtülü bir ittifak kuran muhalefetin de
kimyasını bozuyor. Muhalefet, AK Parti
karşısında başarılı olabilmek için bilerek ya
da bilmeyerek legal görünümlü illegal yapılardan terör örgütlerine varana kadar siyaset
dışı odaklarla da ittifaka girişmiş vaziyette.
“Muhalefetin hedeflediği başarı iktidar
mı?” derseniz, o da değil. Ne MHP, ne de
CHP’nin iktidar olmak gibi bir hedefi
var. Her iki parti de bütün enerjisini AK
Parti’nin sistemi değiştirecek sayıda sandal-
36
PD\ÖV2015
yeye ulaşmasını engelleme üzerine kurmuş.
HDP’nin barajı aşması için oylarını paylaşacak bir çizgiye kadar indiler üstelik.
.VIBMFGFUȼOWBBEMFSȼ
IBMLUBLBSɁÀMÀLCVMNBEÀ
Peki, muhalefetin bu umutsuzluk ve hedefsizliğinin temel sebebi ne?
Aslında cevap çok açık; muhalefet ne iç,
ne de dış politikada halkın beklentilerini
okuyabildi. Açıkladıkları seçim beyannameleri bile bunun kanıtlarıyla dolu. 13 yıl
boyunca AK Parti’nin iktidarını makarnakömür yardımlarına bağlayan muhalefet,
bu anlayışını beyannamelere de yansıtarak
uçuk ve sadece kulağa hoş gelen ekonomik
vaadler sıraladı.
Oysa halk, güçlü ve itibarlı bir Türkiye’yi,
günü kurtarmak anlamına gelen ucuz ekonomik vaadlere tercih edecek kadar geniş
bir ufka sahipti.
Muhalefete göre halk, ya diktatörden yana oldu, ya ihanetten. Darbeciyi kutsarken
milleti küçümsedi, cuntacılara sahip çıktı.
Bütün ümitlerini vesayetin baskısından iktidar devşirmeye bağlayan muhalefet, millet
iradesini hesaba bile katmadı. Kattığında
ise hamasi söylemlerin ötesine gidemedi.
Seçim takvimi dışında milleti koyun yerine
koyarken, o takvime girildiğinde de “tıpış
tıpış oy vermeye” davet etti. Millete düşman
ne kadar odak, kan ve gözyaşından beslenen
ne kadar örgüt, küresel baronların taşeronu
ne kadar tetikçi varsa hepsiyle hemhâl oldu.
Muhalefet, yüzde 52 ile tecelli eden millet iradesine hırla hakaret edip binbir küfür
9HhnH aJÅQ
sıralarken, o iradenin incineceğini ve de AK
Parti ve Erdoğan etrafında kenetleneceğini
hesaba bile katamadı. Yüzbinlerin katili diktatör Esed’e yolladıkları elçilerle bağlılıklarını bildirirken, bunu eleştiren millete “Dün
de Tayyip kol kolaydı” diyen bir akıl tutulmasına düştü. Oysa Erdoğan, dün ülkesine
demokrasi getireceğini ilan eden Esed’le kol
kola pozlar veriyor, muhalefet ise bunu şiddet ve nefretle kınıyordu. Erdoğan, Esed’in
diktatörlüğünün dışa vurduğu ve katliamlarının başladığı gün koydu tepkisini, muhalefet ise diktatör yanı belirginleşip katliamlara
başlayınca Esedsever oldu.
Fethullahçı Terör Örgütü için de aynı akıl
tutulmasını yaşadı muhalefet. Bugün canhıraş savunduğu bu örgüt için “Dün bunlarla
kol kola olan sen değil miydin?” diye çemkirdiler Erdoğan’a. Oysa bizler ve Tayyip
Erdoğan, ihanetlerini görmediği ve alınlarının secde görmesine aldandığı için o dönem
bir aradaydık. Muhalefet ise ihanet, casusluk
ve teröristliklerinin ortaya çıkmasıyla müttefik oldu Fethullahçı Terör Örgütü ile.
Çok daha vahim olan, seçmenin de bir türlü anlam veremediği şeyse, muhalefetin,
Fetullahçı Terör Örgütü ile birinin Genel
Başkanı’nı, diğerinin Başkanlık Divanı’nı
kasetle alaşağı etmesinden sonra sarmaş dolaş olması.Muhalefet,bel altı haltlarını kasetleyen örgüte vicdanını, duruşunu ve söylemlerini ipoteklerken, milletin bunu görmediğini ve farketmediğini zannediyor.
Oysa bu milletin evlatları, çaldıkları sorularla geleceklerini, yarınlarını karartan
bir örgütle olan birlikteliğe asla prim vermeyeceği gibi, bunu cezalandıracak iradeye
de sahip. Muhalefetin, devletin kılcallarına
kadar sızan bir örgüte devleti teslim edecek
bir aymazlığın içerisinde oluşunu 7 Haziran
günü ağır bir bedelle cezalandıracak üstelik.
Muhalefetin yaşadığı bu akıl tutulmaları
ve izaha muhtaç ittifaklar, Türkiye’nin süratle ilerlediği sistemsel revizyon sürecine sekte
uğratır mı peki? Görünen yönüyle kayadan
toz süpüren esinti kadar bile etki edemeyecek bu ittifaklar.
54,TȼTUFNTFMSFWȼ[ZPO
ȼ§ȼOOBTÀMCȼSQP[ȼTZPOBMEÀ
Peki diğer dinamikler, bilhassa TSK bu
sistemsel revizyon sürecine nasıl bakıyor?
İşte çok enteresan olan da burası! Demokratik gelişimin ana aktörleri olan muhalefet-
le taban tabana zıt bir çizgide TSK. Cumhuriyet’in ilk yıllarından bu yana rejimi koruma ve kollama görevi TSK’ya verilirken,
ordu içerisindeki cuntacı yapıların vesayet
anlayışının da önü açılmıştı. Toplumun yaşam biçimi, inanç sistemi ve kültürel zenginliğinin rejime yönelik tehdit noktasına geldiği gerekçesiyle neredeyse her 10 yılda bir
yönetime el koyan ordu, her darbeden sonra
vesayetini daha da pekiştirmişti. Öyle ki, sandıktan çıkan hükümetlerin kabine listelerinin
bile TSK’dan “geçer not” alma zorunluluğu
hissedilen dönemleri yaşadı Türkiye!
İçinde bulunduğumuz coğrafyanın her
daim var olan savaş tehdidi nedeniyle mecbur olduğumuz “güçlü ordu” gerçeğini, “içimizde ürettiğimiz sanal düşmanlara karşı
güçlü ordu” seviyelerine kadar indirdik. Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkasya’da yaşanan
gelişmelere siyaseten müdahil olabilsek bile,
enerjisini iç tehdit algısına aktaran ordu nedeniyle askerî alanda müdahil olmayı bırakın, strateji bile geliştiremedik.
Bütün bunlara, Mustafa Kemal’den sonra
gelen yönetimlerin, toplumun ezici çoğunluğunu ötekileştirip başkalaştıran ve hatta
potansiyel tehdit olarak gören anlayışları
yüzünden TSK ile toplumun büyük kesimi
arasına örülen duvarlar eklendi.
Bırakın yaşam biçimini, kılık kıyafetinden bile rejime karşı tehdit olarak algılanıp
yargılanan ve cezalandırılan, kamu hizmetlerinden mahrum bırakılan kesimlere yaşamak için Arabistan adres gösterildi.
2002’den sonra AK Parti’nin iktidarıyla
birlikte devlette yaşanan zihniyet değişiminin TSK’ya da yansıması kaçınılmazdı. AK
Parti’yi rejime karşı tehdit gören TSK içerisindeki cuntacı zihniyet, iktidarın ilk yıllarında çeşitli darbe planları hazırlayıp bunun
kadrolarını bile oluşturdu. 2003-2004 yıllarında yoğunlaşan bu hazırlıklarla birlikte,
yine bu zihniyetin baskısıyla AK Parti’ye
kapatma davası bile açıldı.
Sonradan Paralel Yapı’nın TSK’yı dizayn
maksatlı eklemeleriyle meşruiyetini kaybeden Ergenekon süreciyle yine aynı yapının,
TSK’nın içini boşaltmaya yönelik hamlesinden dolayı çerçevesi gereksiz bir şekilde
genişletilen Balyoz süreci, TSK içerisindeki
darbeci aklın çökmesine önemli katkı sağladı. Bu aklın çökmesinde, yürütülen soruşturma ve davalardan çok, AK Parti iktidarının duruşu önemli bir rol oynadı. İktidar,
Paralel Yapı mensupları tarafından yürütülen bu sürecin başlangıcındaki mantığa
destek verirken, bilhassa Balyoz’da kendini
gösteren tasfiye ve TSK’yı itibarsızlaştırma
eylemlerine karşı da duruş sergiledi.
TSK içerisindeki darbeci aklın çökmesinden sonra orduyu milletle kucaklaştıran,
aradaki duvarları ortadan kaldıran akıl güçlenirken, süreç, kuvvet komutanlıklarında
mescit açılması noktasına kadar vardı.
Ve şimdi bu açıdan da yeni bir tarihî dönemecin eşiğindeyiz. AK Parti, sistemsel bir
revizyon vaadiyle hazırlandığı seçimler öncesinde en büyük desteği, TSK içerisindeki
güçlenen akıldan alıyor. Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın başlattığı başkanlık sistemi tartışmalarını seçim vaadine
dönüştüren AK Parti, bu noktada asgarî 330
üzeri bir sandalye sayısı hedefinde. Erdoğan
merkezli bu hedefe TSK içerisinden gelen
güçlü desteğin temel gerekçesi ise, projenin
tamamen millî hassasiyetlere dayanması.
90’lardan bu yana Fethullahçı örgütlenmeyi ulusal güvenlik tehdidi olarak gören
TSK’daki milli akıl, Erdoğan’ın bu yapıyla
mücadelededeki kararlılığını da alkışlıyor
aslında. MGK toplantılarında “legal görünümlü illegal yapılarla mücadele kararlılığı”
vurgusunun mutabakata dayanmasının sırrı
da bu alkışlarda gizli.
Daha da önemlisi, TSK’da komuta kademesi ve “genç subaylar”, Erdoğan’ın Paralel
Yapı ile mücadeleyi “İstiklâl Savaşı” olarak
ilân etmesini tarihî bir dönemeç olarak görüyor. Muhalefetin bu önemli süreçte Paralel Yapı’dan yana pozisyon alması, Millî
Ordu’yu da Erdoğan’ı kayıtsız şartısız desteklemeye itiyor.
Muhakkak içeride hâlâ eski düzenin kalıntıları var ve hâlâ tehdit sayılabilecek kadrolar mevcut; ancak genel kanı ve hâkim akıl
şu an bu çizgide.
Bir önemli not daha: TSK uzun yıllar rejime karşı tehdit olarak gördüğü “bölücülüğün”
bertaraf edilmesini, Erdoğan’ın gövdesini taşın
altına koyarak üslendiği “Çözüm Süreci” ve
“Türk tipi başkanlık” sistemine geçişte görüyor.
İşte 7 Haziran’da sandıkta onaylayacağımız da
bu! Milleti ötekileştirip başkalaştıran “Eski
Türkiye” mi, yoksa milletle kucaklaşan, milletten yana duran “Yeni Türkiye” mi?
Görünen o ki millet tercihini, tarihsel devlet geleneğiyle örtüşen başkanlık sistemini
öngören Yeni Türkiye’den yana kullanacak...
PD\ÖV2015
37
G@ADQajanda
2HX@RDS
7 Hazran’da se
*Ⱥ/@QSȽÝXDȺ
NXȺUDQDMȺ
GDQJDRȺ@XM¾Ⱥ
S@A@MC@MȺ
CDȿȽKȺ8@MȽȺRȽYȺ
MDȺX@O@QR@M¾YȺ
X@O¾MȺGDQȺ
@X¾A¾M¾Y¾Ⱥ´Q
SDBDJȺNȺJDLȽJȺ
NXȺ@RK¾MC@Ⱥ *Ⱥ
/@QSȽÝCDȺRȽYCDȺ
NKCTȿTȺJ@C@QȺ
AȽKDȺXNJȺ2D¥
LDMDȺATMTȺ
X@OS¾Q@MȺJDM
CȽȺȽKJDKDQȽMȽY
CDMȺCDȺG@KJ¾MȺ
FDQ¥DJKDQȽM
CDMȺCDȺTY@JȺ
NKL@M¾YȺ'DQȺ
X@MK¾ɂ¾M@ȺQ@ȿ
LDMȺATMB@Ⱥ
RD¥ȽLCDȺXD
MȽKDLDLDRȽȺ
R@CDBDȺX@Q@S
S¾ȿ¾Ⱥ@J¾LC@MȺ
CDȿȽKȺRȽYCDMȺ
GȽ¥ȺDKDJSQȽJȺ
FDKLȽXNQȺ
NKTɂTMC@MȺ
LDRDKDȺATȻȺ
38
PD\ÖV2015
B
U satırları yazarken seçme sayılı günler kaldığını ve henüz herkesn malumu olan seçm
sonuçlarının dğer detaylarının da sz okurken çoktan netleşmş olacağını en başından
dyeym.
>> Malum olan, çıkartılan
onca “Kaos çıkar mı?” umutlu operasyona rağmen iktidarı sağlayacak çoğunluğun elde edilmesi.
Detaylar ise, HDP başta olmak
üzere muhalefet partilerinin alacağı oy ve kazanacağı koltuk sayısı. Küçük umutlar ama yüksek
sesle dillendirdikleri koalisyon
hesapları elbette tutmayacaktı,
zira bu halk bu oyunları artık yutmayacaktı.
“Bu seçimin diğerlerinden farkı ne?”diye düşündüğüm için neyi seçeceğimizi, buluştuğumuz
an itibarı ile neyi veya neleri seç-
tiğimizi birlikte düşünelim mi?
,ȼNȼTF§UȼL
Bu ülkeyi tanımayanların, o
hep az kazandığı için aklının da
ancak o kadarına yeteceğini sandıkları kitleleri tanıma ihtimallerinin giderek yok olduğunu görerek tanıyanları, içimizdekileri
seçtik.
Daha düne kadar “kamusal alan” söylemleri ile neredeyse evimizin hemen önüne, bize nasıl olmamız, neyi ne kadar giyinmemiz gerektiğini söyleyen-
lerin, bugün inanç koruyucu gibi
davranmalarının sahteliğini seçen bir nevi turnusol özelliği kazandık. Bu kazanımın getirdiği
doğal neticeyi seçtik.
“Benim de annem/ninem” diye başlayan cümlelerin sahiplerine ve bunların hamilerine “Hangi parti hangi ilde güçlü ise ona
oy verin!” şeklinde bir talimatla
gelebilecekleri noktaya gelmemelerini seçtik.
Dünün “Biz de Müslümanız”cıları ile hakikî, samimî inanç sahiplerinin farkını fark ettiğimizi
göstermeyi seçtik.
Hepimizin yüreğini dalga dalga heyecanlandıran bayrağımızı
sahte, yüzeysel milliyetçilik duyguları ile değil, anlı şanlı tarihimizle ve hataları ile yüzleşerek,
yeni şanlı bir gelecek kurma ümidini seçtik.
-adHQe amKÅ YÅKdÅQÅm
MXHKCHQHL@I@MC@FL@HKBNL
çlenler lstes
Akademisyenliğin, liderliğin ve zenginliğin şartının asaleten tasdikli olması değil,
çabanın, zekânın, inancın ve samimiyetin
ürünü olması gerektiğini ve bugünlere nasıl
geldiğimizi hatırlamayı seçtik.
“Sahicilik” demişken unutmadan söyleyelim, başka zaman bırakın aynı amaç için
koşturmayı, isimlerini dahi yan yana anamayacağımız partilerin, “Temelim/tabanım”
ne demeden yüzde 1 oy arttırabilme uğruna
seçim otobüslerinde bile reklamlarını yapmalarını da gördük. İttifakların neye hizmet
edeceğini, bu hizmetin kime gittiğini bildiğimizi de göstermek istedik.
Mısır’da gerçekleşen demokrasi cinayetinin ardından işlenecek gerçek cinayetlere
“Hayır!” diyemeyen, kınaması bile oldukça manidar ve trajikomik şekilde “İdamın
kimseye faydası yok” diyebilen bir zihniyetin
yol açabileceği dramları gördük. Mısır’ın
seçilmiş Cumhurbaşkanı iki yıldır hapiste
olup bugünlerde idamı için onay beklenirken, vermesi gereken tepkiyi vermeyen eski
hızlı İslamcıların bugün bu sonuçtan bile
Erdoğan’ı suçladıklarını da gördük. Artık
çevre kirliliğinden, karbon salınımının yüksekliğinden bahsederken ana faktörün Erdoğan olduğunu diyebileceklerini de beklemekteyiz.
Olmayan dev bütçeden verilen devasa vaatleri gördük. Asgari ücretin asgariliğini
hep yazanlardan biri olarak, o azami hayalin nelere yol açabileceğini de sezdik ve işsiz
kalmayı değil, daha iyiyi talep etmeyi seçtik
azizim! Bu noktada solcu, sağcı fark etmeksizin, herkesin aynı hayali satmaları da ittifaklarını mazur ve gerekli görmelerinin bir
sonucu olabilir miydi acaba?
Neydi bize bunları yaptıran, bir gün anlayabilecek misiniz acaba ey halkının uzağındakiler ve ey bana yüce ve pembe bir hayat
vaat ettiğini sanırken bile ne yüreğime, ne
aklıma, ne bana, ne bize hitap edemeyenler?
Salt çıkarlarınız için bile olsa, bu memle-
ketin gerçeklerine, gerçek sahiplerine bakışınız bir an için durulaşabilir mi? Haydi bir
düşünün! Bunca seçim yenilgisi yetmez mi
artık? Biliyoruz, utanmaz gibi görünseniz
de içten içe rahatsızsınız bu durumdan. Size
yardımcı olmamızı ister misiniz? Bunca
yıllık hezimetten bizde kalan sadece birkaç
başlığı anımsatayım mı?
)F[ȼNFUȼONBO[BSBTÀ
Belediye seçimlerinde yaptığınız atar gibi,
birkaç başörtülü aday göstermekle “İnançlara saygılıyız, biz de sizdeniz” mesajı vermenin mümkün olmadığını göstermek istemişizdir belki biraz da. Geçmişte çarşaflılara
bile rozet takarken gülümseyen yüzünüzle
inançlarımızla, kültürümüzle, duygusallığımızla nasıl dalga geçtiğinizi unutmamış
olabilir miyiz?
Toplum mühendisliği çalışmaları ile bizi
getirmek istediğiniz noktada, akıl hocalarınız ve ebedi müttefiklerinizin kim olduğunu hatırlamış olmamız da bir ihtimal. Ağaç
sevdalısı kesilenlerin zamanında koskoca
ormanları yok ettiğini de unutmadık neyse
ki…
Tüm dünyaya vermek istediği mesajı ve
gayet doğal şekilde ABD çıkarlarını temsil eden medyanın kendi ülkesinde bütün
dünyayı yönlendirmek için attığı manşetlere
ülkemde alkış tutulmasını havsalam almamış olabilir mesela. Yahut neredeyse her
gündelik olayı yahut her siyasî adımı ABD
ve AB’ye şikâyet etmeyi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gitmek kadar doğal ve
onunla eşdeğer tutan bir zihniyeti reddediyor olabilirim.
Seçimle gelebilecek projelere, “Vizyona
sahip değilim, birileri getirsin!” beklentilerine cevabımı en net şekilde göstermek
istemiş de olabilirim. Gezi kalkışmasından
beklentilerinize, darbe olasılıklarının tarihe
gömülmeye yüz tutuşuna kederinizi hissedişim de belki demokrasi savunucusu kesilmenize inandırmıyordur bizi.
Daha açık söyleyeyim ve sorayım: Otoriter bir rejime dönüştürdüğünü savunduğunuz AK Parti ve padişah olma hevesindeki
Erdoğan’dan kurtulma hevesinizi darbelere
ve dış güçlerin müdahalesine bel bağlayarak
beslemeniz ne kadar demokratik? Hakikaten demokrasi için size yönelebileceğini ve
bu anlayışa demokrasi denilebileceğini sanıyor musunuz?
AK Parti’ye oy veren herkes aynı tabandan değil. Yani siz ne yaparsanız yapın, her
ayıbınızı örtecek o kemik oy, aslında AK
Parti’de sizde olduğu kadar bile yok. Seçmene bunu yaptıran, kendi ilkelerinizden de,
halkın gerçeklerinden de uzak olmanız. Her
yanlışına rağmen bunca seçimde yenilememesi, sadece yarattığı akımdan değil, sizden
hiç elektrik gelmiyor oluşundan, mesele bu!
Kendi muhalefetini de yapmak zorunda
kalan bir parti, hele bunca yıllık iktidarın
ardından elbette ivme kaybedebilir. Buna
müsaade etmemeli, Gezi’ye, Suriye’ye,
Mısır’a aç kurtlar gibi bakmak yerine gerçek
bir muhalefet yapmalıydınız ki AK Parti
zaman zaman gösterdiği “İktidar garanti!”
havasını atamasın, rehavete kapılmasın.
Oysa zor değil. Kirli emellerle, olmayacak ittifaklara girişen muhalefet, gerçekten dersini çalışsaydı, bugün AK Parti çok
daha farklı bir seçim öncesi sınavı vermek
zorunda kalacaktı ve bugün şartlar gereği
hoş görülen bir yığın hata, uygulamalardaki
eksiklikler, aksamalar daha hızlı giderilmeye
çalışılacaktı.
Hâsılı ey çok partili muhalalefet! Tek partili uzun iktidarın sahibi AK Parti tekeli
sadece sizin eseriniz, seçmene seçecek alternatifi oluşturmamak sizin kusurunuz. Önümüzdeki dört yıl için olsun dersinizi çalışın da seçmeni de, iktidarı da kurtarın artık!
Hani bir başkan “Sadece dört yıl istiyorum”
diyordu ya, hem iktidar, hem muhalefet olunamıyor işte, 2023 hedefleri 2015’te gerçekleşemiyor!
PD\ÖV2015
39
G@ADQajanda
2HX@RDS
6C5@ú2?D2564656G=6EüE6>Dü=6E>üJ@CKüC2>ü==6Eü?E2<6?5üDü@3FE6>Dü=92<<:?:~56G=6E32ý<2?:@=2C2<"!2úFDE@D#!"%D6°ü>=6Cü?562=5:G62?2D:?:?2<
DÅEÅ 8ü3ü <F==2?:J@C Jü?6 >ü==6E6 8ü5üJ@C >ü==6E6 2?=2E:J@C >ü==6Eü 5ü?=üJ@C
56G=6EG6>ü==6Eü?E6<23Å=FJF>G6ü=6Eüýü>ü°ü?56@=>2D:?52?D@CF>=F@=>2<
4F>9FC32ý<2?:}?:?2D=·>üDJ@?F5FC3F252>:>ü==6ED6°Eüt2>2ü==656<6?5ü?56?J2?2@=DF?5üJ6D6°Eü
“Oy”unu görerek ver
B
İR mlletn yükselşnn en büyük sebeb, mllet ve
devletn brbrne tekabülüdür. Pek, “tekabül” dyerek kastettğmz nedr? “Mllet ne se, devletn de o
olması”... Açalım, ama önce şu sorulara cevap verelm:
-Bu millet, karakteri, kültürü ve taşıdığı misyon ile tarihe damgasını vurmuş bir millet midir?
-Bu bölge tarih boyunca nitelikli insanlar yetiştirmiş midir?
-Evrensel değerler barındırmış ve
bu değerlerin oluşmasına katkısı olmuş mudur?
-Başka toplumlarda olmayan ve kendisini onlardan farklı hissettiren kültürel değerleri var mıdır?
-Bölgesinde ve dünyada adaletle
hükmeden devletler ve imparatorluklar kurmuş mudur?
Bu sorulara “Evet!” diyebiliyorsanız,
zaten sadece bir milletten değil, bir paradigma ve de bir medeniyetten bahsediyorsunuz demektir. Bunları neden tekrar gerçekleştirmeyelim ki? Un
var, yağ var, şeker var, öyleyse şarkıyı
tamamlayalım…
40
rumlar”dır. Bunların formenliğini yapacak ve uygulanacak politikaları belirleyecek olan kim? Siyaset!.. Varlığı
sürdürmek ile yükselişe geçmek arasındaki farkı işte bunlar belirliyor!
Birinci Cihan Harbi’nden beri devlet olarak en büyük derdimiz, “varlık
sancısı çekmek” oldu. Uygulanan tüm
politikalar zaman kazanmak üzerine
kuruldu. Toplumsal tekâmülün vardığı nokta hep ideallerden beri tutuldu.
Cesaret ve güven eksiliği de bundan
kaynaklandı. Çünkü “algılar” hep fobiler üstüne oluşturuldu. Bu öyle bir
noktaya geldi ki, başta bölünme korkusu, şeriat korkusu ve komünizm,
toplumda adeta patolojik vakıa haline
dönüştürüldü.
Ama en başta nitelikli insan yetiştireceksiniz. Doğan her evlada önce
kim olduğunu öğretecek, sonra eğiteceksiniz. Bunu sağladıktan sonra zaten leblebi gibi devletler kurma becerisine sahipken, bunu, üstünüze uyan
hukukî kurallar içine aldığınızda gerisi
zaten kendiliğinden gelir. En basit anlatımıyla benim kafamda olan bu!
Dolayısıyla toplum, her şeye bu
korkular üstünden baktırılarak tarihini, benliğini ve özgüvenini kaybetti. Bu korkuların üstesinden gelmek,
nitelikli insan yetiştirmekten geçiyor.
Bunu başardığınız an öyle bir nesille
karşılaşıyorsunuz ki, devletin niteliği ile milletin niteliği örtüştüğünde
yükselişe geçmişsiniz demektir. Bunu
hayata geçirebilecek lidere de işte bu
noktada ihtiyaç duyuluyor. “Lider” bir
hareketin stratejik ayağı ise, operasyonel ayağı parti ve teşkilatları, taktik
ayakları da bu hareketin üyeleridir.
Bunun ardından ise idealler gelecektir. Bunu sağlayacak olan da “ku-
Tarih bize gösteriyor ki, ne kadar donanımlı ve ne kadar zengin olursa ol-
PD\ÖV2015
sun, stratejik zihniyeti, stratejik planlaması ve siyasî iradesi olmayan toplumlar, yerlerinde saymaya devam ediyorlar. O yüzden “güç” kavramını tanımlarken, devlet ile milletin birbirine
tekabülü ayrıca önem arz ediyor.
On sene öncesine kadar dünyaya
kafa tutacak bir lider çıkmadı ki uyguladığı politikalar dünyada akis bulup
örneğin AB’yi tehdit etsin. Aksine,
“Biz Batı’nın ve uygulanan politikaların bir parçasıyız” diye ortada övüne
övüne gezdiler. Bunu bozansa Erdoğan oldu.
Rusya, Ukrayna Savaşı’ndan dolayı
ambargoyla boğulmaya kalkıldı. Ancak “Türk Boru Hattı” olarak tanımladığı doğalgaz aktarımı için soluğu
Türkiye’de alan Putin, ülkesine döndüğünde “Erdoğan çok net ve güvenilir bir adam! Ben, ‘İsterseniz niyetimizi saklayalım’ dediğimde, ‘Gerek yok!
Bizim kimseden ne gizlimiz saklımız,
ne de bir korkumuz var’ dedi” diye
cümle âleme durumu ilan edebildi.
Her zaman söylüyorum, “Halkı arkasına almamış hiçbir lider ve politika
başarıya ulaşamaz!”. Devlet milletine
güvenecek, millet de devletine. Böylece hem liderin eli rahatlayacak, hem
de zihninde tasarladığı idealler için
halk motive olabilecek. İşte o zaman
ne finans sorunu oluyor, ne de insan
kaynakları konusunda bir şüphe! Başarı kesinleşiyor. Tedirgin olan, çıkarını sekteye uğrattığınız rakipleriniz
oluyor. Adamlar keyiflerinden -hem
de içerideki hainlerle birlikte- “Bu
adamı ne yapın edin devirin!” demiyorlar. Çünkü savaşta ana stratejilerden biri şudur: Eğer savaşacaksınız
%TQJan AydÅn ÆKJteQ
E@HKJSDQ@I@MC@FL@HKBNL
(bunun ille cephe muhaberesi olması gerekmiyor), öncelikle içeriden mutlaka muhalif
unsurlar bulmalısınız!
Adamlar bu kriteri gayet iyi bilip uyguluyorlar. Yıktıklarının yerine kendi politika
ve ideallerine uyacak “embeded”ler, böylece
kendiliğinden mevzileniyorlar. Bu şekilde
yıktıkları birçok isim var tarihte.
&SEPȾBOßÀ.FOEFSFTȼMF
.VSTȼßEFOBZÀSBOOF Erdoğan’ı sürekli Menderes ve Mursi’nin
akıbetiyle tehdit edip duruyorlar. Ama şunu
unutuyorlar: Erdoğan hâlâ ayaktaysa, bu biraz da milletin devlete, devletin millete tekabülünde saklı.
Menderes’in de,Mursi’nin de arkasında millet vardı, ama ortada millete tekabül eden bir
devlet yoktu. Yoksa Sisi denen zalim, yüzde
52 ile iktidara gelmiş bir cumhurbaşkanını
devirebilir miydi? Türkiye’de Genelkurmay
Başkanı ve kuvvet komutanlarının hepsi birden istifa ederlerken bunu niçin yapmışlardı?
Hükümeti zor duruma düşürmeyi filan bir
yana bırakıp suyun kaynağına bakalım: Onların değer yargıları ve idealleri ile millet örtüşmüyordu. Millet bu istifaları zaten istiyordu.
Necdet Özel sadece istikbali uğruna mı kaldı
orada? Çünkü bu ordu, milletin ordusuydu ve
dostu da, düşmanı da belirlemesi gereken milletin kendisiydi! Erdoğan düşman üretmedi,
milletinin düşmanı kimse, o düşmana karşı
milletinin sözcülüğünü yaptı.
Erdoğan’ın oyun kurma ve oyun bozma stratejisi aslında çok basit, ancak bir o kadar da
zor. Gezi olayları ve hemen akabinde 17-25
Aralık darbe teşebbüsünden sonra mitinglere başlayan Erdoğan için ne diyorlardı?
“Korktu!” Hatta öyle şerefsizler çıktı ki, “Ukrayna Devlet Başkanı gibi uçak hazırlattı,
bilmem kaç ton altınla birlikte kaçacak” dedikodusuyla kaçacağı yeri de belirlemişlerdi:
“Katar”...
Evet, Erdoğan kaçtı; ama milletin bağrına!
Bugün de miting yaparken, “Evet, ben tarafım;
ama milletin tarafındayım” diyor. Kazlıçeşme
mitingini TV’den seyreden Almanya Dışişleri
Bakanı’nın uzaktan kumandayı ekrana fırlatmasının sebebini sanırım anlatabildim.
Ha işte, tam da bundan dolayı artık demokrasinin vardığı noktayı işaretlemek gerekiyor!
Darbelerle, kumpaslarla, hatta milleti birbirine kırdırarak iktidarı ele geçirmeye çalışanlar, öyle ya da böyle sandığa mecbur edildiler.
Bunu da yapan “milletin kendisi”. Daha önceki bir yazımda “Demokrasi, artık mazlumların
rejimidir” derken işte bunu kastetmiştim. Sandıktan kaçış kalmadı artık bu ülkede!
Çoğunluk ve çoğulculuk gibi kavramlar üstünden “algı operasyonları” düzenleyip meşruiyet tartışmalarının yaratılmasının altında
da demokrasiye darbe yatıyor. Çünkü demokrasinin asla bu statükocuları iktidara getirmeyeceği görülüyor. “Sandık her şey değildir” derken, bulundukları konumu kaybetme
korkusundan böyle cümleler üretiyorlar.
Velhasıl, Erdoğan sadece devleti temsil etmiyor, zira milletin ta kendisi. O, bu temsil
hakkını “devlet başkanı” olarak 10 Ağustos
2014 seçimlerinde aldı ve anasının ak sütü
gibi kullanıyor, yine millete gidiyor, millete
anlatıyor, milleti dinliyor. Devlet ve milletin
tekabül, uyum ve iletişim içinde olmasından
sorumlu olmak, Cumhurbaşkanı’nın aslî
misyonudur.
Bu adamı millet seçti… Ama ille de kendinden yana olsun diye seçti. Bunun için de
devlet ve millet ile birlikte takır takır miting
yapıyor.
Neymiş? “O tarafsız (!) olmalı” imiş... Atatürk dâhil, tarafsız olan bir tek cumhurbaşkanı göstersinler, bu seçimde CHP’ye oy vereceğim!
PD\ÖV2015
41
G@ADQajanda
2HX@RDS
&SEPȾBOɁBZFUZVLBSÀEB CBITFUNȽɂ PMEVȿVNV[ FOHFMMFSEFO TBEFDF CȽS UBOFTȽOF EBIȽ UBLÀMNÀɂ PMTBZ
EÀ POVOMB CFSBCFS 5¼SLȽZFßOȽO Z¼S¼Z¼ɂ¼ EF CVH¼O BLBNFUF VȿSBNÀɂ PMBDBLUÀ ɁFS DFQIFTȽOȽO C¼U¼O
ɂFZUBODB UFSUȽQ WF PZVOMBSÀOÀO UFST UFQFSFL CVNFSBOH HȽCȽ LFOEȽMFSȽOȽ WVSNBTÀ ɀMBI® ȽSBEFOȽO N¼KEFMȽ
CȽS UBLEȽSȽ PMTB HFSFLUȽS #¼U¼O NFTFMF ȽIM¢TUBO BZSÀMNBNBLUÀS "MMBI NVIBGB[B HVSVS WF LȽCȽS IBMȽOEF
IFS ɂFZȽO UFQFUBLMBL PMVWFSNFTȽ CȽS BO NFTFMFTȽEȽS
Hayırlı gün: 7 Hazran
Sayın Erdoğan’ın engell koşusu
C
U M H U R BA ŞK A N IMIZ Tayyip Erdoğan’ın
siyasî yürüyüşü uzun bir
engelli koşuya benziyor.
Ama bu, stadyumlardaki
engelli koşu müsabakalarına değil de askerî pentatlon parkurundaki koşuyu andırıyor. Atletizm müsabakalarındaki engellerin standart
olmasına mukabil, pentatlon parkurundaki
engellerin her biri farklı şekil ve karakterde
olduğu gibi, kolaylarının yanında çok çetin
olanları, özellikle de parkurun sonlarına
doğru sporcunun aşmakta zorlanacağı, hatta başarısız olabileceği engeller vardır.
Mesela bir “İrlanda Masası” vardır ki, adını uluslararası bir müsabakada İrlandalı
milli sporcunun takılıp kalmasından almıştır. Gene benzer sebeple “İtalyan çukuru”
adını alan bir diğer zorlu engel, yani çukur
vardır. Zavallı İtalyan sporcu çok yorgun
düştüğü için indiği çukurdan çıkamamış.
Bu bariyer şeklindekilerin yanında bir de
denge engelleri vardır ki, bunlar yüksek efor
gerektirmese de aşılması pek kolay olmayan
cinstendirler.
ȿMBIȼUFDFMMȼC¼U¼OUFSUȼQMFSȼ
CPɁB§ÀLBSEÀ
Tayyip Bey’in Türkiye kamuoyu önüne
çıkışı, kendisi Refah Partisi İl Başkanı iken
İstanbul Belediye Başkanlığı’na talip olmasıyla olmuştu. Refah Partisi Genel Başkanı olan merhum Necmeddin Erbakan,
o zaman genç Erdoğan’ın belediye başkan
adaylığına sıcak bakmıyor iken, Tayyip Bey
önce adaylık engelini, arkasından da seçim
engelini aşıp Belediye Başkanı olmayı başarmak suretiyle büyük koşusuna başlamış
oluyordu. Bugünkü noktaya gelinceye kadar ne tür engelleri atlayıp koşusuna devam
ettiğini hep beraber görerek yaşadık. “Teş-
42
PD\ÖV2015
bihte hata olmaz” denir ama pentatlonda
engelleri aştıkça sporcunun giderek yorulmasına mukabil, Sayın Erdoğan’ın engelleri
aştıkça hızının daha da arttığını, yolunun
daha da açıldığını müşahede ettik. Burada
özellikle dikkatimizi çeken husus, bu koşuda Erdoğan’ın şahsî performansının rolünü
takdir etmekle beraber, onun iradesi dışında
oluşan bazı harikulade tecelliler ve aslında
önünü kesmek için hasımları tarafından engel diye konulmuş iken tam tersine yolunun
daha da genişlemesine imkân veren hadiselerin ortaya çıkmış olmasıdır.
Bir şiir bahane edilerek İstanbul Belediye
Başkanlığı’ndan koparılıp cezaevine nakledilmesi, onun siyasî hayatını bitirmek için
yapılmış bir tertip olduğu halde, tam tersine
bu olay, milletin kalbinde onun daha sıcak
bir yer edinmesine, Refah Partisi içindeki
bölünmede kendisinin de mensubu bulunduğu tarafın, Sayın Abdullah Gül’ün
liderliğinde girmiş olduğu parti içi iktidar
mücadelesini kaybetmiş olması, bu ekibin
partilerinden kopması ve AK Parti’nin doğması sonucunu getirmişti. Şayet tersi olmuş
ve onlar parti içi mücadelede zafer kazanan
taraf olmuş olsa idi, muhtemelen Refah
Partisi’nin güdük varlığı içinde eriyip gitmiş
olacaklar, AK Parti’nin doğması da mümkün olmayacaktı.
Devamında Tayyip Bey’in AK Parti’yi
kurması, siyasî kısıtlılığının kalkması, tam
o sırada “tesadüfen” Siirt’ten milletvekili seçilen Fadıl Akgündüz’ün milletvekilliğinin
düşürülmesi sonucu boşalan bir milletvekilliği için seçim yapılma şansının doğmasıyla
Tayyip Bey’in milletvekili seçilme ve dolayısıyla Başbakan olma imkânına kavuşması,
hadiseleri çok calib-i dikkat gelişmelerdi.
Art arda gelen seçim zaferleri,atlatılan darbe tertipleri, partiyi kapatma tezgâhları gibi aşılan bir sürü mânianın içinde en ibretlik
olanı, herhalde meşhur 367 oyununun getirdiği sonuçtur. 2007’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde hiçbir hukukî, yasal ve ahlâkî
ölçüye sığmayan bir tertiple AK Parti’nin
adayı olan Abdullah Gül’ün önünün kesilmiş olması, bir erken seçim zaferine ve
cumhurbaşkanının halkın oyuyla seçilmesinin, dolayısıyla bugün Sayın Erdoğan’ın bu
şekilde bir cumhurbaşkanı olmasının yolunu açan referandumun yapılmasına vesile
olmuştur.
27 Nisan 2007’de Erdoğan hükümetini
yıkmaya yönelik çıkarılan e-muhtıra tam tersine askerî vesayetin, gene 7 Şubat ve 17-25
Aralık darbe teşebbüsleri ise Paralel Yapı
musibetinin bertaraf edilme sürecinin başlamasına imkân sağladı.
á"MMBIßÀOTBGÀOEBPMBOMBS
B[ÀOMÀLUBEFȾȼMEȼSâ
Bütün bu olanlar bize Cenab-ı Hakk’ın,
“Sizin şer sandıklarınız ola ki sizin için hayır, hayır sandıklarınız şer olabilir; siz bilmezsiniz, Allah bilir” (Bakara, 216) şeklindeki hitabını hatırlatıyor. Tayyip Bey bunu,
“Kaderin de üstünde bir kader vardır” gibi
bir tuhaf ifadeyle dile getiriyor. Tuhaflığı
şurada ki, demek istediği, herkesin hesabının üstünde Allah’ın hesabının olduğu ama
O’nun yazdığı kaderin üstünde bir başka
kader nasıl oluyor, ben bunu anlayamamışımdır. Her neyse, bu, işin teferruatı… İdrak
etmemiz gereken, zikrettiğimiz olaylarda
tesadüfün olmadığı, çünkü Yaratan’ın tasarrufu altındaki kâinatta asla tesadüfe yer
bulunmadığıdır.
.ȼMMȼIVSV§IBSFL¢UÀ
IFEFGȼOFVMBɁBDBLNÀ
Tayyip Erdoğan’ın serencamı olarak anlattıklarımız, aslında onun şahsında Türki-
2aAQH žÇe
R@AQHNFD@I@MC@FL@HKBNL
3ÅEÅ?3F@=2?=2C3üK646?23-:
92<<}:?~DüKü?ý6CD2?5:<=2C:?:K@=2<üDüKü?ü°ü?92J:C92J:CD2?5:<=2C:?:Ký6C@=23ü=üC,
DüK3ü=>6KDü?üK2==293ü=üC
32<2C2 #"' ý6<=ü?56<ü 9üE23:?: 92E:C=2E:J@C E2JJüA 36J
3F?F ~<256Cü? 56 ÅDEÅ?56 3üC
<256C G2C5:C 8ü3ü 3üC EF927
ü7256J=6 5ü=6 86EüCüJ@C
ye’nin, Ümmetin, geri dönüşü olmayan bir
huruç hareketinin, esaret zincirlerini kırarak
yeniden insanlığa değerler sunma hedefini
yakalama hamlesinin hikâyesidir. Bundan
dolayı onun çizgisi ile ülkemizin kaderi özdeş hale gelmiş gibidir.
Erdoğan şayet, yukarıda bahsetmiş olduğumuz engellerden sadece bir tanesine dahi
takılmış olsaydı, onunla beraber Türkiye’nin
yürüyüşü de bugün akamete uğramış olacaktı. Şer cephesinin bütün şeytanca tertip
ve oyunlarının ters teperek bumerang gibi
kendilerini vurması, İlahî iradenin müjdeli bir takdiri olsa gerektir. Bütün mesele,
ihlâstan ayrılmamaktır. Allah muhafaza,
gurur ve kibir halinde her şeyin tepetaklak
oluvermesi bir an meselesidir.
Art arda atlanan engellerin bir zincirin
halkaları gibi oluşturduğu çizginin bugün
varıp dayandığı son nokta olan 7 Haziran
seçiminde kesintiye uğramasını düşünmek,
akla ve doğanın kurallarına pek uygun düşmüyor. Çünkü bu çizginin İlahî koruma
altında olduğunda şüphe yoktur. Umulan
bir sonuç çıkmaz ise de şayet ihlâs muhafaza edilmiş ise, nihayetinde ondan da hayır
çıkacağından şüphe edilmemelidir. Bizim
sevmeyeceğimiz bir sonuç bizim için hayır
olabilir, biz bilmeyiz, Allah bilir. Bu yazı yayımlandığında seçim sonuçları çoktan belli
olmuş olacaktır. Hayırlısı…
PD\ÖV2015
43
G@ADQajanda
M@KHY
Ülkümüz büyük, dyet
Son on yıldır
yaptıklarımızın önemini
tam olarak
anlayamadık.
AK Parti ve
Erdoğan ile
Türkiye’de
başlayan sürecin bölgemizdeki, hatta
dünyadaki
etki ve önemini anlayamadık. Türkiye,
başlattığı
bağımsızlık
mücadelesi
ile sadece
kendi kaderini
değiştirmekle kalmıyor,
dünyanın
kurulu düzenine meydan okuyor.
Türkiye’nin
tam bağımsız
olması demek,
bölgede bir
asırdır kurulu
tüm dengelerin değişmesi
demek. İşte
bu yüzden
bizi hiç rahat
bırakmadılar,
anlaşılan o ki,
kolay kolay da
rahat bırakmayacaklar!
44
PD\ÖV2015
.Qhan MüBahHt
NQG@MLTB@GHS@I@MC@FL@HKBNL
ER odakları yne boş durmadı; Savcı Mehmet Selm Kraz, 31 Mart’ta
yapılan alçakça br terör saldırısının kurbanı oldu. Terör, bu kez br
adalet bekçsn hedef aldı. Açıkçası 7 Hazran’da yapılacak olan genel seçmler yaklaştıkça ortalığı karıştırmak steyen şer odaklarının
rahat durmayacaklarını hepmz tahmn edyorduk. Bu ülkede ne
zaman güzel şeyler olmaya başlamışsa ve ne zaman kontrolü kaybedyor olsalar, o şer odakları devreye grp ortalığı karıştırıyor, derhal kukla ve
pyonlarını sahaya sürüp düzen, huzuru ve stkrarı bozacak eylemlere başlıyorlar.
mz ağır Ş
>> Maalesef bizler bu tür eylemleri artık bekler hale geldik. Çünkü yıllardır aynı
senaryolarla yatıp kalkıyoruz. Hemen her
seçimde ve özellikle Erdoğan sonrası AK
Parti iktidarında benzer provokatif eylemler sürekli oluyor. Bu eylem de son eylemleri
olmayacak. Biliyoruz ki yine rahat durmayacaklar. 7 Haziran’a kadar ellerinden geleni
arkalarına koymayacaklar, kuklaları ile terör
eylemlerine, anarşi çıkarmaya ve saldırılarına devam edecekler. Aslında amaçlanan
o kadar net ve o kadar berrak ki... Amaç,
huzur ve istikrar ortamını bozmak, halkın
AK Parti iktidarına karşı güvenini azaltmak
ve bir kez daha tek başına iktidar olmasının
önüne geçmek. Ancak daha önce yapılanlar
gibi bu ve benzeri kumpaslar da halk nezdinde artık itibar görmüyor. Aksine tüm bu
provokatif eylemler, iktidara olan desteğin
daha fazla artmasına ve güçlenmesine neden oluyor.
Rahat durmayacaklar, bunu biliyoruz. Bu
seçim ve bundan sonraki her seçim, onlar
için artık birer varlık-yokluk meselesi haline geldi. Erdoğan ve AK Parti’nin hemen
her seçimden güçlenerek çıkması, bir sonraki seçimlere daha fazla asılmalarına neden
oluyor.
Bu sene yapılacak olan 7 Haziran seçimlerinin öncekilerden farklı olan önemli
yönleri var. Öncelikle Türk halkı, Çözüm
Süreci’nin geleceğini de bu seçimle belirlemiş olacak. Kırk yıldır süregelen terör belası,
son iki yıldır bitme noktasına geldi. Barışa
ve çözüme ilk defa bu kadar yakınız. Kim
ne derse desin, AK Parti bu sürecin mimarı. Ancak hâlâ bazı durumlar net değil, yol
haritasında henüz uzlaşılmayan konular var.
Provokatif eylem ve söylemler sebebiyle bu
süreç yavaş ilerliyor. İmralı ve Kandil’den
gelmesi gereken güçlü destek sağlanamadı. HDP’ninse bu sürece katkısından çok
zararı olduğu görülüyor; hemen her fırsatı
şova dönüştürme çabaları süreci zora soku-
yor. Umuyorum Kürt kardeşlerimiz olanları
görüyorlardır.
Kürt kardeşlerimiz bilmeliler ki, barış ve
çözüme bu kadar yakınken iktidarın değişmesi süreci tehlikeye sokar. Yüzde 10 seçim
barajını geçen bir HDP yerine tek başına
bir AK Parti iktidarı, sürecin geleceği açısından çok daha önemli. Aksi takdirde tüm
çabalar ve emekler boşa gidebilir. Zira HDP
ve mevcut muhalefetin dili “çözüm”den çok
uzak.
)B[ȼSBOTPOSBTÀ1BSBMFM
:BQÀȼMFN¼DBEFMF
7 Haziran seçimleri, Paralel Yapı ile mücadelenin geleceği bakımından da kritik
öneme sahip. Paralel Yapı çöküşe girdi, bu
kesin! Ancak çöküşü hızlandırmak veya yavaşlatmak, zararı azaltmak veya çoğaltmak
bizlerin elinde. Ya iktidara gereken destek
verilecek ve bu yapı ile mücadeleye sonuna
kadar devam edilecek ya da inlerine girilemeden bu işten vazgeçilecek. Paralel Yapı
ve işbirliği içinde olduğu ülkeler/örgütler
henüz tam olarak deşifre edilebilmiş değiller. “Deşifre olmak”tan kastımsa kamuoyu
nezdinde. Hükümet ve MİT gerekli istihbaratı sağlamış şekilde gerekenleri yapıyordur, buna eminiz; ancak kamuoyu desteğini
daha fazla sağlamak adına daha net bilgi ve
belgeleri sunmak gerekli. Çözülme var, ancak olması gerekenden yavaş. Çözülmenin
hızlandırılması için inlerine biraz daha girilmeli ve işbirlikleri ifşa edilmeli.
Hem paralel yapı ve işbirlikçileri, hem de
Çözüm Süreci’ni engellemek isteyen terör
tüccarları, provokatif eylemlerle ortalığı karıştırmaya devam edecekler. Savcının şehit
edildiği gün ve sonrasında malum medyanın tavrı bize gerçekleri bir kez daha gösterdi. Muhalefetin tutumu ise saflarını ayan
etti.
Türkiye’de hemen her seçim arefesinde
PD\ÖV2015
45
G@ADQajanda
M@KHY
ortalık karışır. Özellikle son yıllarda hemen
her seçim atmosferi gerilimli ve sıkıntılı geçiyor. Bu noktada şunu da belirtmeden ve
itiraf etmeden geçemeyeceğim –ki bu itiraf,
aslında belki de birçoğumuzun yapması
gereken bir itiraf-: Özellikle son beş yıldır
hemen her seçim ve her referandumda, son
olarak yerel seçimler ve arkasından yapılan
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hep “Bu
son!” diye düşündük. Yani “Bu seçim son
dönemeç, son engel! Bundan sonra artık
engel kalmıyor, tamam artık!” dedik ve kendimizi bu şekilde motive ettik. Her seferinde “Eski Türkiye’ye elveda, Yeni Türkiye’ye
merhaba!” dedik.
Ancak açıkçası bu düşünceyle yanılmışız.
Bu şekilde düşündük, çünkü düşmanımızı
çok hafife almışız. Bizler düşmanımızı, daha
doğrusu düşmanlarımızı doğru tespit edememiş, bazı düşmanların yanı başımızda,
içimizde olduğunu anlayamamış, ahtapot
gibi dört yanımızı sardıklarını görememişiz.
Evet, kuklalarla uğraşmaktan ipi tutanları
göremedik. İhanetin büyüklüğünü ve derinliğini ancak sırtımıza yediğimiz hançeri
görünce kavradık. Bu konuda yanıldığımızı
itiraf etmemiz gerekli.
İtiraf etmemiz gereken diğer bir konu ise,
Yeni Türkiye’nin önemini anlayamamışız
olmamız. Evet, son on yıldır yaptıklarımızın önemini tam olarak anlayamadık. AK
Parti ve Erdoğan ile Türkiye’de başlayan
sürecin bölgemizdeki, hatta dünyadaki etki
ve önemini anlayamadık. Türkiye, başlattığı
bağımsızlık mücadelesi ile sadece kendi kaderini değiştirmekle kalmıyor, dünyanın kurulu düzenine meydan okuyor. Türkiye’nin
tam bağımsız olması demek, bölgede bir
asırdır kurulu tüm dengelerin değişmesi
demek. İşte bu yüzden bizi hiç rahat bırakmadılar, anlaşılan o ki, kolay kolay da rahat
bırakmayacaklar!
Türkiye, iki asra yakındır ezilen, sömürülen ve yok edilmek istenen ümmetin sesi ve
adeta umudu oldu. Bu umudun büyüklüğü,
görülüyor ki o şer odaklarını ürküttü. İşte
bütün bunlar nedeniyle 7 Haziran ve bundan sonraki birkaç seçim önemli olmaya
devam edecek. Bütün bu yaşadığımız -ve
muhtemel ki yaşayacağımız- sıkıntılar, büyük devlet olma azmi ve kararlılığımızın diyeti. Ülkümüz büyük olunca diyetimiz ağır
oluyor.
Şehit ve kahraman savcımıza Allah’tan
rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum.
46
PD\ÖV2015
#VTF§ȼNAºXºJȺ
AȽQȺRºQOQȽYȺNKL@YR@Ⱥ
*Ⱥ/@QSȽÝMȽMȺȽJSȽC@
Q¾M¾ȺODJȽɂSȽQCȽȿȽȺAȽQȺ
RD¥ȽLȺNK@B@JȺ *Ⱥ
/@QSȽȺXDMȽȺJ@AȽMD
MȽMȺJTQTKL@R¾MC@MȺ
RNMQ@ȺDMȺJ¾R@ȺRºQDCDȺ
XDMȽȺ@M@X@R@ȺUDȺ
A@ɂJ@MK¾JȺJNMTRTMC@Ⱥ
¥@K¾ɂL@K@Q¾M@ȺA@ɂK@QȺ
M@X@R@ȺCDȿȽɂȽJKȽȿȽȺ
Ƚ¥ȽMȺXDSDQKȽȺR@KSȺ¥N
ȿTMKTJȺATKTML@YȺ
ȽRDȺLTGSDLDKDMȺDMȺ
J¾R@ȺRºQDCDȺA@ɂJ@MK¾JȺ
JNMTRTȺQDEDQ@MCTL@Ⱥ
F´SºQºKºQȺ”XKDȺR@M¾
XNQTLȺJȽȺDMȺFD¥ȺAȽQȺ
X¾KȺȽ¥ȽMCDȺXDMȽȺ@M@X@
R@ȺUDȺA@ɂJ@MK¾JȺRȽRSD
LȽMDȺFD¥ȽKLȽɂȺNKTQȺ
7 Haziran: Yeni dönemin
B
Ümmetn umudu ve ümd Türkye
U yazı, 7 Hazran genel seçmlernden
önce kaleme alındı. Szler bu satırları
okurken muhtemelen seçmler btmş
ve halk rotasını belrlemş olacak. Ancak hç şüphenz olmasın k bu seçm
km ya da kmler kazanırsa kazansın, 7 Hazran, Türkye çn her hâlükârda yen br dönemn başlangıcı
olacak.
#@G@ ºMBD CDE@@SDM
X@YCÅJ AT RD¬HL R@CDBD AT
ÀKJDMHM CDÈHK TLTCT UD ÀLHCH
TÀQJHXD NK@M AÀSÀM ÂRK@L ÀL-
LDSHMHM J@CDQHMH ADKHQKDXDBDJ
AHQ RD¬HLCHQ 2HX@R³ AHQ RD¬HLD
AT J@C@Q AÀXÀJ AHQ @MK@L
XÀJKDLDJ A@YÅ JHÄHKDQD @A@QSÅKÅ
.Qhan MüBahHt
",1BSUȼȺJTQTKCTȿTȺFºMCDMȺADQȽȺFȽQCȽȿȽȺGDLDMȺGDQȺRD¥ȽLȽȺºRSDKȽJȺNXK@Q¾M¾Ⱥ
@QSS¾Q@Q@JȺJ@Y@MC¾ȺɁTȺ@MȺS@Q@ER¾YȺ@MJDSȺɂȽQJDSKDQȽMBDȺX@O¾K@MȺS@GLȽMKDQDȺF´QDȺ
*Ⱥ/@QSȽȺXºYCDȺȺ"'/ȺXºYCDȺȺ,'/ȺXºYCDȺȺ'#/ȺXºYCDȺȺ
2/!!/ȺXºYCDȺȺUDȺCȽȿDQKDQȽMȽMȺXºYCDȺȺBȽU@Q¾MC@ȺNXȺ@K@B@ȿ¾ȺS@GLȽMȺDCȽKȽXNQȺ
/@QSȽKDQȽMȺ@K@B@ȿ¾ȺNXȺNQ@MK@Q¾Ⱥ´MBDJȽȺRD¥ȽLKDQDȺF´QDȺ@RK¾MC@Ⱥ¥NJȺE@YK@ȺCDȿȽɂJDMKȽJȺ
F´RSDQLȽXNQȺ MB@JȺA´XKDRȽȺAȽQȺS@AKNMTMȺRNMTBTMTȺS@L@LDMȺCDȿȽɂSȽQDBDJȺDMȺ
AºXºJȺDSJDMȺßXºYCDȺÝKTJȺRD¥ȽLȺA@Q@I¾àȺ
AHQ CDUKDS CD XNJ *HLH ÂRK@L
CDUKDSH JDMCH CDQCHMD CÀÄLÀÄ
CTQTLC@ A@ÄÅMÅ J@KCÅQ@B@J S@J@SH
HLJ§MÅ XNJ JHLH !@SÅKÅK@QÅM NXTMK@QÅ HKD A@ÄK@X@M UD RNMT FDKLDY H¬
R@U@ÄK@QK@ ANÈTÄTXNQ *HLH JTJK@
HJSHC@QK@QK@ XºMDSHKHXNQ UD !@SÅKÅK@Q@
GHYLDS DCHXNQ JHLH G§K§ RºLÀQFD
NKL@JS@M JTQSTK@AHKLHÄ CDÈHK
,ÀRKÀL@M BNÈQ@EX@ H¬HMCD !@SÅKÅK@Q@ J@QÄÅ CHJ CTQ@AHKDM UD JTQTKT
CÀYDMD LDXC@M NJTL@ BDR@QDSH
FºRSDQDAHKDM SDJ ÀKJD iTÀQJHXDj
!T XÀYCDM TÀQJHXDhMHM @SSÅÈÅ GDQ
@CÅL UD TÀQJHXDhCDJH GDQ ºMDLKH
FDKHÄLD AT ÀLLDS H¬HM ¬NJ ºMDLKH
2e¬Hm RenaQyoKaQÅ
başlangıç tarihi
FDKDAHKHQ @MB@J ÀKJDMHM LDUBTS
RHX@R³ @SLNREDQH UD RNM XÅKK@QC@
HJSHC@Q DKH HKD CDUKDSHM XÀJKDMCHÈH
@ÈÅQ LHRXNM RD¬HLHM ºMDL UD
@MK@LÅMÅ J@SADJ@S @QSSÅQÅXNQ
$UDS LDUBTS HJSHC@Q DKH HKD CDUKDS @QSÅJ LHQ@RÅM@ R@GHO ¬ÅJL@X@
A@ÄK@CÅ !ºKFDLHYCDM A@ÄK@X@Q@J
SÀL ÂRK@L §KDLHMHM RNQTLKTKTÈT
CDCDKDQHLHYCDM AHYD J@K@M DM
CDÈDQKH UD DM @ÈÅQ LHQ@RÅLÅYCÅQ
TÀQJHXD CÅÄÅMC@ CDUKDS NK@Q@J
ÂRK@L §KDLHMHM CDQCHMH CDQS DCHMDBDJ A@ÄJ@ AHQ CDUKDS L@@KDRDE XNJ
TÀQJHXD CÅÄÅMC@ X@QCÅL@ LTGS@¬
J@QCDÄKDQHMD J@QÅMB@ J@Q@QÅMB@ @Y
¬NJ X@QCÅL DCDM DCDAHKDM A@ÄJ@
* /@QSH JTQTKCTÈT FÀMCDM
ADQH FHQCHÈH GDLDM GDQ RD¬HLH -ÀRSDKHJ NXK@QÅMÅ @QSSÅQ@Q@J- J@Y@MCÅ
ÃT @M S@Q@ERÅY @MJDS ÄHQJDSKDQHMBD
X@OÅK@M S@GLHMKDQD FºQD * /@QSH
XÀYCD - "'/ XÀYCD -
,'/ XÀYCD - '#/ XÀYCD
- 2/!!/ XÀYCD - UD
CHÈDQKDQHMHM XÀYCD BHU@QÅMC@ NX
@K@B@ÈÅ S@GLHM DCHKHXNQ /@QSHKDQHM
@K@B@ÈÅ NX NQ@MK@QÅ ºMBDJH RD¬HLKDQD FºQD @RKÅMC@ ¬NJ E@YK@ CDÈHÄJDMKHJ FºRSDQLHXNQ MB@J AºXKDRH
AHQ S@AKNMTM RNMTBTMT S@L@LDM
CDÈHÄSHQDBDJ DM AÀXÀJ DSJDM
iXÀYCD hKTJ RD¬HL A@Q@IÅj
'#/hMHM RD¬HL A@Q@IÅMÅ FD¬HO
FD¬LDLDRH RNMTBT S@L@LDM
CDÈHÄSHQDBDJ 2HX@RDS RHYKDQCD
AHKHXNQRTMTY JH E@QJKÅ AHQ J@UQ@L
HÄHM H¬HMD RHX@RDS FHQHMBD @JÅKLÅÄ
L@MSÅJLÅÄ JTQ@KLÅÄ J@MTMLTÄ
GH¬AHQHMHM ºMDLH J@KLÅXNQ !T XÀYCDM NK@RÅ RNMT¬K@Q ÀYDQHMD LDUBTS
CTQTL@ FºQD S@GLHM XÀQÀSLDJ
JNK@X CDÈHK
9@XÅE NK@M HKJ RDM@QXNX@ FºQD
'#/ A@Q@IÅ FD¬DQ UD "'/ HKD ,'/
NXK@QÅMÅ XÀJRDKSHQKDQRD * /@QSH
SDJ A@ÄÅM@ HJSHC@Q NKL@ Ä@MRÅMÅ
XHSHQDAHKHQ !T CTQTLC@ LDBATQ³ AHQ
JN@KHRXNM CTQTLT NQS@X@ ¬ÅJÅXNQ
ÃT @M * /@QSH J@QÄÅRÅMC@ @CDS@
HSSHE@J JTQ@M ,'/-"'/-'#/hMHM
RD¬HL RNMQ@RÅ AºXKD AHQ S@AKN H¬HMD
FHQHO AHQ JN@KHRXNM JTQL@ HGSHL@KH
XNJ %@J@S X@Ä@CÅÈÅLÅY SDBQÀADKDQ
AHYD RHX@RDSSD HLJ§MRÅY GH¬AHQ ÄDXHM NKL@CÅÈÅMÅ C@ FºRSDQCH !TM@
Q@ÈLDM AT HGSHL@KH DR FD¬HXNQTL
"'/ UD ,'/hMHM JDMCH A@ÄK@QÅM@
JN@KHRXNM H¬HM XDSDQKH R@XÅXÅ ATKL@K@QÅ LDUBTS CTQTLC@ ¬NJ Y@XÅE
AHQ HGSHL@K ÂJH O@QSH DM HXH HGSHL@KKD
XÀYCD - @Q@RÅMC@ NX @K@AHKHQ
!T NQ@M HJSHC@Q H¬HM XDSDQKH CDÈHK
!ºXKD AHQ S@AKNC@ @JK@ DM X@JÅM
FDKDM HGSHL@K AHQ * /@QSH-,'/
JN@KHRXNMT !ºXKD AHQ JN@KHRXNM
HGSHL@KH CD TY@J #HXDKHL JH i!T
HJH O@QSH FD¬LHÄH TMTSTO AºXKD AHQ
JN@KHRXNM@ XDÄHK ÅÄÅJ X@JSÅaj N
Y@L@M AºXKD AHQ JN@KHRXNMTM TYTM
ºLÀQKÀ NK@B@ÈÅM@ UD AT ÀKJDXD AHQ
E@XC@ R@ÈK@X@B@ÈÅM@ HM@ML@L
'DL H¬ GDL CÅÄ ONKHSHJ@C@ AT
J@C@Q E@QJKÅ XDQCD CTQ@M HJH O@QSHMHM R@ÈKÅJKÅ AHQ HÄAHQKHÈH X@OL@K@QÅMÅ
ADJKDLHXNQTL !T RDM@QXN AHYH
XDMHCDM AHQ DQJDM FDMDK RD¬HLD
FºSÀQDAHKHQ
'#/hMHM A@Q@IÅ FD¬DLDLDRH -JH
ADM AT HGSHL@KHM C@G@ JTUUDSKH
NKCTÈTMT CÀÄÀMDMKDQCDMHL- CTQTLTMC@ HJH HGSHL@K FºQÀMÀXNQ
!HQHMBHRH * /@QSHhMHM SDJ A@ÄÅM@
HJSHC@Q NKL@RÅ @MB@J @M@X@R@XÅ
CDÈHÄSHQDBDJ LHKKDSUDJHKH R@XÅRÅM@
TK@Ä@L@L@RÅ HJHMBHRH R@XÅRÅMÅ
FD¬DQDJ @M@X@R@XÅ CDÈHÄSHQDBDJ
R@XÅX@ TK@ÄL@RÅ 'DQ G§KÀJ§QC@
,DBKHR CÅÄÅM@ HSHKDM '#/hMHM AT
CTQTLT G@YLDCDLDXDBDÈH @¬ÅJ
!@ÄJ@M #DLHQS@Ä i!ºXKD AHQ
CTQTLC@ MD X@O@B@JRÅMÅYj ÄDJKHMCDJH AHQ RNQTX@ i2HUHK HS@@SRHYKHJ
CºMDLH A@ÄK@Qj ÄDJKHMCD AHQ BDU@O
UDQCH #DLHQS@ÄhÅM RHUHK HS@@SRHYKHJ
NK@Q@J MHSDKDMCHQCHÈH CºMDLKD
*NA@MH DXKDLKDQHMCD NKCTÈT FHAH
AHQ RNJ@J SDQºQÀ UD @M@QÄH CºMDLH
J@RSDCHKHXNQ MB@J '#/hMHM AT
OK@MÅMÅM ºYÀL 2ÀQDBHhMD UDQDBDÈH
Y@Q@QK@QC@M ºSÀQÀ R@ÈCTXT R@GHAH
*ÀQS G@KJÅMÅM @QSÅJ AºXKD AHQ CºMDLD FHQHKLDRHMD HYHM UDQDBDÈHMH
CÀÄÀMLÀXNQTL !T RÀQD¬SDM DM
Y@Q@QKÅ '#/ ¬ÅJ@B@JSÅQ
,'/ UD "'/hMHM Y@SDM HJSHC@Q
FHAH AHQ CDQSKDQH UD @RKÅM@ A@J@QR@MÅY @L@¬K@QÅ XNJ !ºXKD AHQ HGSHL@K
NKL@CÅÈÅ H¬HM RD¬HL ADX@MM@LDKDQH
FDQ¬DJKHJSDM TY@J "'/ R@CDBD
G@X@K R@S@Q@J NXK@QÅMÅ AHQJ@¬ OT@M
@QSSÅQL@J HRSHXNQ !@G¬DKH UD *ÅKŬC@QNÈKT LDUBTS NXK@QÅMÅ AHQJ@¬
OT@M @QSSÅQL@XÅ A@Ä@QÅ NK@Q@J
FºQÀXNQ JRH CTQTLC@ Y@SDM JDMCH JNKSTJK@QÅMÅ AHKD JNQTX@L@YK@Q
'NÄ AT J@C@Q XDMHKFHXD Q@ÈLDM
G§K§ N JNKSTJK@QÅ JNQTX@AHKLDKDQH
CD MNQL@K NKL@X@M UD X@KMÅY
ÀKJDLHYD G@R ºYDK AHQ CTQTL
!T RD¬HL AÀXÀJ AHQ RÀQOQHY
NKL@YR@ * /@QSHhMHM HJSHC@QÅMÅ
ODJHÄSHQCHÈH AHQ RD¬HL NK@B@J *
/@QSH XDMH J@AHMDMHM JTQTKL@RÅMC@M RNMQ@ DM JÅR@ RÀQDCD XDMH
@M@X@R@ UD A@ÄJ@MKÅJ JNMTRTMC@
¬@KÅÄL@K@QÅM@ A@ÄK@Q M@X@R@
CDÈHÄHJKHÈH H¬HM XDSDQKH R@KS ¬NÈTMKTJ ATKTML@Y HRD LTGSDLDKDM
DM JÅR@ RÀQDCD A@ÄJ@MKÅJ JNMTRT
QDEDQ@MCTL@ FºSÀQÀKÀQ žXKD R@MÅXNQTL JH DM FD¬ AHQ XÅK H¬HMCD XDMH
@M@X@R@ UD A@ÄJ@MKÅJ RHRSDLHMD
FD¬HKLHÄ NKTQ
/@Q@KDK ºQFÀSÀM CDÄHEQD DCHKLDRH
UD CDUKDSHM AT ºQFÀSSDM S@L@LDM SDLHYKDMLDRH JNMTRT HRD *
/@QSHhMHM HJHMBH ºMBDKHÈH NK@B@JSÅQ
ºYÀL 2ÀQDBH HRD '#/hKH UDX@
'#/hRHY CDU@L DCDBDJSHQ /**
ºMÀMCD RNMTMC@ XNK@ FDKLDJ
YNQTMC@Ð 8NJR@ *ÀQSKDQ ÀYDQHMCDJH
@ÈÅQKÅÈÅMÅ S@L@LDM J@XADCDBDJ
'@YHQ@M HKD AHQKHJSD XDMH
AHQ CºMDLD FHQLHÄ NK@B@ÈÅY '@YHQ@M i'DCDE j UHYXNMTMTM DM ºMDLKH @CÅLK@QÅMC@M AHQH
NK@B@J i!ÀXÀJ TÀQJHXDj UHYXNMT
AT S@QHGSDM RNMQ@ E@QJKÅ AHQ HULD
J@Y@M@B@J
#ÀÄÀMBDKDQHL AT XºMCD A@JÅO
GDO AHQKHJSD FºQDBDÈHY i'@J ÄDQKDQH
G@XQDXKDQ ‹QHE @MÅ RDXQDXKDQ
9@MMDSLD JH F@XQDXKDQÐ ,DUK§
FºQDKHL MDXKDQ -DXKDQRD FÀYDK
DXKDQaj $QYTQTLKT ÂAQ@GHL '@JJÅ
PD\ÖV2015
47
G@ADQajanda
M@KHY
Mehmet ÃeJeQ
LDGLDSRDJDQ@I@MC@FL@HKBNL
Şfrel mesaj
T
ERÖR örgütü, eğtp yetştrdğ ve bell br adreste kendn patlatmak üzere hazırladığı canlı bomba adayına
talmat veryor: “Falanca kş, şu tarh ve şu saatte, flanca radyodan feşmekanca şarkıyı sterse eylem gerçekleştreceksn!”
>> Açık açık “Şuraya git, şöyle bir bomba
patlat” diye söyleyecek olsa yakalanacak. O
yüzden şifreli mesajlar devreye giriyor. Gizlilik içeren hareketler bunlar. Kabak gibi ortada kalmak bütün planı bozar.
Eleman ne yapıyor? Malûm radyoyu dinliyor, gizli mesaj şarkıyla veya türküyle ulaştığı zaman harekete geçiyor. Radyonun diğer dinleyicileri bütün bunlardan habersiz
elbette. Onlar sanıyorlar ki istek programı
dinlemekteler.
sülenmiştir. Gönle hitap eder. Dinleyeni en
ince yerinden yakalar. O meşhur tabirle, tam
olarak gönül telini titretir, “Ulan ben de adam
mıyım?!” dedirtir insana. “Elimde avucumda
ne varsa feda olsun!” diye gaza getirir. O kendine “Kıtmîr” der, dinleyenler ise kendilerinin çok daha aşağılarda olduğunu düşünür.
İster istemez bu böyledir. Yoksa niye kulak
veresin, niye vakit harcayıp dinleyesin, niye
onu en yukarılarda kabul edesin? Aksi halde
gel sen konuş, bütün millet seni dinlesin!
Dikkatinizi çekerim, bir radyo programı bazen sadece bir radyo programı değildir. Gizli mesajların alınıp verildiği bir
yayın olabilir. Aslında burada “vermek”,
“almak”tan önce gelir. Veren üstündür.
İnsanî üstünlükten, meziyet üstünlüğünden
bahsetmiyorum tabiî ki, örgüt içindeki hiyerarşidir kast ettiğim.
Biz o sohbetlerin müdavimi değildik ama
vaktiyle rastladıkça dinledik. Birtakım mesajlar barındırdığını tam bilmiyor, bir parça
seziyorduk. O kadarını da makul karşılıyorduk. Bizim için önemli olan özüydü. Söylenenlere itibar ediyorduk.
(¼MFOBȾMBZBOBȾMBUBO
BMEBUBOWT
Fakat sonra işin şekli şemaili değişti. Madalyonun arka yüzü olduğunu öğrendik.
Bizim hiç görmediğimiz o yüzde bambaşka
niyetler, bambaşka gayretler bulunduğunu
fark ettik. Hoca rüyasında sınav sorularını
bile görüyordu da seçkin elemanlara aynen
bildiriliyordu. Noktası ve virgülüne kadar…
Kimi zaman… Ne kimi zamanı, çoğu zaman… O da yetmez her zaman örgüt liderleri bu tür mesajlar gönderirler. İstek programı veya sohbet görüntüsü altında yayını
ulaştırırlar. Anlayan anlar, anlamayan ağladığıyla kalır. Her örgüt mensubunun bulunduğu mertebeye göre anlayacağı ayrıdır.
“Ağlamak nereden çıktı?” diye düşünmeyin, sohbet yayınında bazen konular öyle
hassaslaşır, öyle incelir, öyle bam teline dokunur ki, konuşan da ağlar, dinleyen de...
“Gülen” adını taşısa bile memleketin en
fazla ağlayan ve ağlatan hocasının sohbetleri böyledir, bilirsiniz. Vatan hasretiyle tüt-
48
PD\ÖV2015
‡¶NMFLQBUMBEÀ
Kimlerin nereye gireceğine karar veriyordu, kimlerin nereye girmeyeceğine de karar
veriyordu. Kimlerin tutuklanacağına, kimlerin cezalandırılacağına da...
Hangi siyasî kişiliğin kulağı çekilecek,
hangisi ne zaman görevi bırakacak, hangisi
bir daha seçilemeyecek, hangisi istifa ettirilecek, ülkeyi terk etmek zorunda kalacak
olanlar hangileri, ne zaman kaçacakları, niye
nasıl gideceklerinin hepsi bilgi dâhilindeydi.
Teşkilat içinde bir yeriniz varsa bu bilgiler
size de ulaşıyordu. Diğerlerine iletmek de
vazife idi.
Gün geldi, “Anlayan anlar!” düsturunun
dışına çıkıldı. Daha açık, daha net konuşulur oldu sohbet yayınlarında.
Hoca evlere ateşler salıyor, kollarını yukarı kaldırıp hışımla aşağı indiriyordu. Edep
çerçevesi zedelenmiş halde hakaretler başladı. Hem de ne başlama! Söylenmedik söz
kalmadı. “Nemrutlar, Firavunlar, Şeytan
uşakları” gibi ifadeler havada göçmen kuş
sürüsü gibi uçuşmaktaydı.
Adeta çömlek patlamış, içindekiler ortalığa saçılmıştı. Yaklaşan çok önemli seçim
için gizli mesajlarla ulaşılacak zaman değildi. Aleni konuşmalar, dolambaçsız tavsiyeler
dönemiydi. Ne var ki işe yaramadı. Uzun
Adam’ın partisi yine kazandı. Ardından
Cumhurbaşkanlığı seçimi geldi. Son derece
kritik bir seçimdi o.
Sohbetler bütün kitleye hitap etmeliydi
ve öyle de yapıldı. Bakın ne dendi?
“Her hâlimizde, her tavrımızda, her davranışımızda iman-ı ekmel, ihsân-ı ekmel, ihlas-ı
ekmel, rıza-yı ekmel, yakin-i ekmel demeli, hayatımızı bu atkılar arasında bir dantela gibi
düzgün işlemeye bakmalıyız. Bunda çok defa
tam başarılı olamayabiliriz. Bazen falsolar
cereyan edebilir. Fakat o hâl bizi o doğru duygu ve doğru düşünceyi vird-i zebân etmeden
alıkoymamalı. Düşsek, sürçsek bile yine kalktığımız zaman ‘El-ihsan ve’l-ihlas’ demeliyiz.”
De be! De valla! Dedi zaten... Artık bu
kadar açık olur. Çatı aday Ekmelettin İhsanoğlu için oy isteyen kişi “İhsân-ı ekmel”
dedikten sonra geri kalan büyük kitleye ne
düşer? Gidip paşa paşa, kuzu kuzu, tıpış tıpış oy vermek… Tercih kişiye kalmış. Hangi
usulden giderse gitsin, oyunu versin.
Verdi de... Sonrası tarih… Uzun Adam
yine seçildi. O seçim sonucunda yine “Evle-
rine ateşler düşsün” demediyse şaşarım.
3¼ZBHȼCȼTPSVMBS
Önümüz yine seçim; Haziran bizi bekliyor, biz Haziran’ı bekliyoruz. Yeni mesajlar
gelecektir. Belki de geliyordur, ne bileyim…
Dinlemiyorum ki ne zamandır... Ne gönlüm razı, ne elim gidiyor. O sesi bile duymak
istemiyorum.
Lakin azizim, bizim ihsan-ı ekmel gitti, MHP’den aday oldu bu sefer. Nedir bu
işin sırrı? Kim ne yapacak? Bu defa da oylar
MHP’ye mi gidecek?
Gitsin, ziyanı yok! İhsân-ı ekmel de seçilsin. O da Allah’ın bir kulu. Çatılarda dolaşarak Cumhurbaşkanı olamadı, bari milletvekili olsun.
Göz gördü, gönül sevdiyse ve aday gösterildiyse, “Olmasın” diyecek halimiz yok.
Tamamdır, bu konuyu da hallettiysek, son
gelişmeler ışığında bir başka konuya bakabiliriz. Son zamanlarda KPSS’de usulsüzlük
iddialarıyla pek çok kişi tutuklanmaya başladı. Meğer sorular çalınıyor ve birilerine
ulaştırılıyormuş. Bak şu işe! Yahu bu soruları
Hoca rüyada görmüyor muydu? Tüh ki ne
tüh, vay ki ne vay!
Ben zaten baştan beri kıllanmıştım, inanır mısınız? Arkadaş, o kadar soru nasıl
görülür? Haydi Türkçe sorularını gördün,
hepsini aklında tuttun (Türkçesi iyidir), peki
ya diğerleri? Matematik var, fizik var, kimya, biyoloji ve daha bir sürü ders, bir sürü
konu... Bir sürü formüllü bilmem neli sorular... Fotoğrafını çeksen olmaz.
Hepsini geç, yabancı dili ne yapacaksın,
nasıl izah edeceksin? Böyle şaka olmaz ama
kabul deyip geçelim de asıl o rüya açıklaması yapıldığında inanan var mıydı, ben onu
merak ediyorum. Hakikaten inananlar olduysa, ne olur, Allah rızası için bildirsin de
gidip ona saflık, temizlik ve iyi niyet abidesi
olarak şapka çıkartayım. Kim bilir, kendini
ve yapılanları nasıl da haklı buluyordur garibim.
ɀȼGSFTȼ[OFU"MMBI,FSȼN
Sınav usulsüzlüğü dolayısıyla listede adı
olup da polisin ulaşamadığı isimler var. Haberlerde çok nazik ifadelerle verildi. “Adresinde bulunamadı” gibi, “İkametgâhlarını terk
ettikleri anlaşıldı” gibi…
Yahu adamlar resmen kaçmış! Tüymüşler!
Sırra kadem basmışlar! Sıvışmışlar! Ortadan
kaybolmuşlar! Arkalarına bile bakmamışlar!
Arkalarında ufak bir toz bulutu bırakıp terki
diyar eylemişler. İz bile bırakmamışlar. Hem
de azı değil, çoğu…
Olsun be azizim! En fazla nereye kadar
kaçabilir, en fazla nereye gidebilirler? Yedikleri hakları ne yapacaklar? Milyonlarca kişiyi ilgilendiren o sınavlarla ilgili işledikleri
suçlar yanlarına kâr mı kalacak?
Neye yanarım biliyor musunuz? O haltı
yedikleri halde haksızlık yaptıklarının farkında olmayışlarına. Soru çalma ve “kardeş”
dediklerine vermelerini normal görmelerine, diğerlerini kardeş saymamalarına, din
kardeşliğini daraltıp daraltıp bir kulüp ölçüsüne indirmelerine...
Biz bugün mezhepçiliği bile zararlı görürken, bütün insanların eşit haklara sahip
olması gerektiğine inanırken, Yaratan ve
yaratılan ölçüsüyle hareket ederken, onlar
bakın nerelerde dolaşıyor...
Şimdi ben size bir mesaj vereyim, üstelik
şifreli falan değil, apaçık: Allah Kerim…
Görelim Mevla neyler... Bugünün bir de
yarını var. Bekleyelim, gün doğmadan neler
doğar, sonrasında neler...
PD\ÖV2015
49
G@ADQajanda
2NRXNONKHSHJ
Rektörlük seçimindeki rakibinin seçimde
birinTi çkmas
sonucu, rektörün
kendisini paralel
japjla mücadele eden/edecek
aday, rakibini
de paralelcilerin
desteklediûi
aday olarak lanse edecek haberlerin yapldûna
þahit olduk ýu
an ismini vermek
istemediûim ve
herkesin paralel
yap ile mücadele
deyince aklna
gelen birkaç gazeteden biri olan
bir yayn organna bu tür haberler servis ediliyor 6rtesi gün
de hükümet karþt ve ~paralel
yap ile beraber
anlan gazetelere
de rakip aday
öven, kendisini
de güya eleþtiren
haberler servis
edilerek tersinden alg operasyonlar yaplyor
Amaç, kamuoyunda kendisinin
9ükümet yanls
ve Eayyip 6rdoûan sevdals
kiþi olduûu, rakibin ise paralel
yapyla içli dþl
olan rektör aday
olduûu algsn
oluþturmakt
50
PD\ÖV2015
Ben
değ
17
-25 Aralık operasyonlarından sonra
Türkye’de yen br gündemmz oldu:
“Paralel yapı”… Söz konusu gündem son
gaz devam edyor. Yanlış br formatlama
sonucu farklı br şletm sstemyle çalışan
br yapının “hzmet çn” devlet çersnde nformal br anlayışla örgütlenmesne karşı formal devletn verdğ tepk ve
arkasından yaşananlar…
>> Yapının gizlenme, taktik değiştirme, maske takma vb. konularda mahir olduğunu bilmeyen yok.
Ortada en saf kesimi oluşturan ve
olup bitenleri “Bir hikmeti vardır”
mantığına yorumlayan halk tabakası
hariç, hiç kimse “paralel” olduğunu
kabul etmiyor. Aksine bu yapıyla
/QoE DQ 2eQhat AtaAey
RDQG@S@S@ADX@I@MC@FL@HKBNL
l, o paralel!
hiçbir alakası olmadıklarını ispat peşindeler.
Bir zamanlar güç, menfaat, makam, mevki
elde etmek için bu yapıdan referans peşinde
koşanların, konjonktür değişince ortaya koydukları “paralel karşıtı” tavırlar neyse de paralel
yapının göbeğinde yer alıp şu an mevzi ve güç
kaybetmemek adına farklı maskeler takanlar
ve bunların geliştirdiği stratejiler gerçekten
incelenmeye değer.
Son altı ayda yaşadığım tecrübeler gösterdi
ki, bu konuda izler birbirine karışmış vaziyette.
Zannedildiği gibi iki iz filan da yok. Ayıklanması gereken onlarca iz arasından bu izi sürmek öyle kolay değil.
Bu tecrübeyi, bir üniversitedeki rektörlük
seçim sürecinde yaşananlardan edindim. Her
icraatından paralel yapıyla hayli içli dışlı olduğu anlaşılan bir rektör düşünün; bu makama
seçilir seçilmez, kısa sürede kendisine destek
veren kesimler dışlanıyor ve üniversitenin
bütün kritik görevlerine (bu arada en kritik
görevlerin personel atamaları ve para kazanan
birimler olduğunun altını çizelim) bu yapının
önde giden elemanları atanıyor. Arkasından
müthiş bir kadrolaşma çalışması…
Etrafta yapıyla ilişkili olan ve asgarî kriterleri tutup da atanamayan kimse kalmıyor,
yeter ki referansı aynı yapıdan olsun. “Arkadaş
bizden mi?” sorgulamasını geçenlerin işi kolay… Yapının onay vermediği insanlar öteleniyor. Bir tarafta doktorası biter bitmez kadro
ilanı çıkanlar, diğer tarafta üç dört sene kadro
bekleyenler… Üniversitenin bütün birimlerine ilgili ilgisiz yapılan alımlar…
Ve birden, memleketten rüzgâr tersten esmeye başlıyor. İçten içe devam eden devletle
malûm yapının kavgası birden gün yüzüne çıkıyor. Hafiften bir içe çekilme yaşanıyor ve “Yeter ki işim görülsün” diye yapıyla ilgiliymiş gibi
görünen kişiler, yavaştan gemiyi terk etmeye
başlıyorlar. Ancak rektör ve yakın ekibinde en
ufak bir sorgulama işareti görünmüyor. Aksine,
önce yerel, sonra da Cumhurbaşkanlığı seçim-
lerinde rüzgârın kendi lehlerine döneceği umudu dillendiriliyor. Fakat sonuçlar istedikleri gibi
çıkmayınca yeni oyun ve taktikler kurgulanıyor.
Önce ismi afişe olanlar güya görevden alınıyor, ancak perde gerisinde eski görevlerini
yürütmeye devam ediyorlar. A biriminden
alınıp aynı işleri yürütebilecekleri, ancak kamuoyunun dikkat çekmeyeceği B birimine
görevlendiriyorlar. Boşalan birimlere de güya
yeni atamalar yapılıyor, ancak bunlar da yapının zor zamanlar için sakladığı isimler oluyor.
1BSBMFMIBTTBTȼZFU
Ve Cumhurbaşkanlığı makamındaki ismin
değişmesi ile üniversitelerde “paralel hassasiyet”
oluşuyor, rektörlük seçimlerinin en belirleyici
değişkeni haline geliyor. Bu durum, yapının bir
kez daha taktik değiştirmesine sebep oluyor.
Artık yeni strateji, yeni dönemde de aday
olacak rektörün “paralel karşıtı” bir kişi olduğu algısını oluşturmak ve bunun için de gerek
yerel, gerekse ulusal basında operasyonel haberler yapmak. Yapının taraftarlarının “Şimdi
öyle yapması gerekiyor” diye dünden hazır
olduğu taktikleri ise diğerleri hayretle izliyor.
Buraya kadar neyse de, “paralel hassasiyeti”
yüksek olan rakip bir adayı “paralel” olmakla
suçlamaya kalkması ve bu minvalde algı operasyonlarına devam edilmesi ise hayretleri
daha da arttırıyor.
Rektörlük seçimindeki rakibinin seçimde
birinci çıkması sonucu, rektörün kendisini
paralel yapıyla mücadele eden/edecek aday,
rakibini de paralelcilerin desteklediği aday
olarak lanse edecek haberlerin yapıldığına şahit olduk. Şu an ismini vermek istemediğim
ve herkesin paralel yapı ile mücadele deyince
aklına gelen birkaç gazeteden biri olan bir
yayın organına bu tür haberler servis ediliyor.
Ertesi gün de hükümet karşıtı ve “paralel yapı”
ile beraber anılan gazetelere de rakip adayı öven, kendisini de güya eleştiren haberler
servis edilerek tersinden algı operasyonları
yapılıyor. Amaç, kamuoyunda kendisinin Hükümet yanlısı ve Tayyip Erdoğan sevdalısı kişi
olduğu, rakibin ise paralel yapıyla içli dışlı olan
rektör adayı olduğu algısını oluşturmak…
Neticede oynanan oyunlar ve geliştirilen
stratejiler sökmedi ve yapının istemediği aday,
rektör olarak atandı. Ancak burada olan, paralel yapı ile mücadele ettiğini iddia eden
gazetelere oldu. Bilerek ya da bilmeyerek, yapının oyunlarına alet oldular. Göz göre göre
yapıyla içli dışlı olan ve yapının desteklediği
aday temize çıkarılıyor, yapıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan ve en istemedikleri aday
sıralamasında ilk başta gelen kişi ise “paralelci”
olmakla itham ediliyordu.
Basının kirli olduğunu biliyorduk da bunu
bizim mahallenin gazetelerinde görmek bizi
hayli şaşırttı. Gazeteleri yönetenlerin ve bu tür
haberleri yapanların aslında öyle ahım şahım
insanlar olmadığını, paralel yapı ile mücadele
ediyor gibi görünmelerine rağmen aslında onlara nasıl hizmet ettiklerini yaşayarak tecrübe
ettik. Ya buralarda yapı tarafından “özel görevli” olarak çalışan elemanlar var ya da bilgi kaynaklarında ciddi problemler; bu tür haberler
kendilerine yaptırılabiliyor. Yani kullanılmaya
müsaitler… Hangisi olursa olsun, bu, ciddi bir
mesele olarak duruyor karşımızda.
Kim yazarsa yazsın, hangi mahallenin gazetesi olursa olsun, hangi televizyonda yapılırsa yapılsın, artık “paralel yapı” tartışmalarına
ihtiyatla yaklaşıyorum. Hele bu süreçte kullanılan gazetelerin bu tür haberlerini görünce,
bu yaşadıklarımı bir kenara koyamıyor, “Yine
kim bilir kime hizmet etmek için yapıldı bu haber?!” demeden geçemiyorum.
“Paralel” suçlamasının siyaset, bürokrasi ya
da ticarette rakipleri karalama taktiğine dönüştüğünü biliyorduk da, bu yöntemin bizatihi paralel yapıyla ilişkili kişiler tarafından, hem
de paralel karşıtı görünen basın yayın organları ya da gazeteciler kullanılarak yapılacağını da
öğrenmiş olduk. Demek ki, daha öğrenecek
neler var neler!..
PD\ÖV2015
51
9236CA JANDAD¿J=6ýü
=ZUVc]Z\ efe\fdf jß_Ve^VjZ
þRYd× gV RZ]Vg× eV\V]V R]^R
ÐRSRd YVc þVjV cRû^V_ XåÐ
ZÐZ_ Z]\ YRcV\Ve VUV_ \ZþZ
jR_Z ~df]eR_]\ jRaR_ \ZþZ
>fRgZjV `]^fþefc gV ^RR]VdVW d`_cRd UR df]eR_]\ ^åTRUV]VdZ `]RcR\ dåcåa XV]^ZþeZc 3fXå_ SZ]V XåÐ gV Z\eZURc
ZÐZ_ ^åTRUV]VjZ SZcZ_TZ dcRjR
\`jR_ gV ~>åd]å^R_^
UZjV_]VcZ_ Ð`ûf_]f\eR `]^Rd__ dVSVSZ Sf df]eR_]\ YcdUc AVjXR^SVc gV Z]\ Ußce
YR]ZWV Uß_V^Z_UV YVc\VdZ_
\RjXd gV >åd]å^R_]\ R_]Rjþ ~2TRSR SZk YRjRe^k
_Rd] üd]R^}R fjUfcRSZ]Zc gV
`_f_ XVcVûZ_Z _Rd] jRaRck0
dR^Z^ZjVeZ ZUZ
***
>åd]å^R_]Rc TRYZ]× SZc YRcV\Ve `]R_ ^Z]]ZjVeÐZ]ZûV SRû]
\R]RcR\ `_f UZ_]VcZ_Z_ ß_å_V
XVÐZcUZ\]VcZ dåcVTV Sf þZWRd
^å^\å_ `]^RjR_ gZcådå
`_]RcR YVUZjV Ve^Zþ `]R_
9cZdeZjR_]Rc URYR U`ûcfdf
9cZdeZjR_]û UR eVc\ Ve^Zþ
`]R_ ^ReVcjR]Zde 3Re Uå_jRd `_]Rc dß^åcVTV\ dß^åcåjV \Rcþ \`jR_]Rc]R UR dRgRþRTR\]RcUc 5`]Rjdj]R ~V^aVcjR]Zde Uå_jR UVUZûZ^Zk `
dß^åcåTå]VcZ UfcUfc^R__
eV\ j`]f >åd]å^R_]Rc_
~\R_]Rcj]R UVûZ] UZ_]VcZj]V
YRcV\Ve Ve^V]VcZUZc
***
3Zc UV SRk eRcZY× eR]ZYdZk]Z\]Vc
`]Uf ¿c_VûZ_ Eåc\]Vc >åd]å^R_ `]Uf\]Rc_UR \Rcþ]Rþe\]Rc >åd]å^R_]Rc dR]eR_Re
Z]V jß_VeZ]Zj`c]RcU Eåc\]Vc
Sf_f üd]R^}UR_ dR_U]Rc \Rcþ]Rþe\]Rc ~ýfcR UVûZ]UZ >RR]VdVW dZjRd×]Vc UV ~ýfcRUR_
jR_Z ZdeZþRcVUV_ Y`þ]R_^j`c]Rc 8V_V] fjXf]R^RUR
~3V_Z^ Z\eZURc^R dßkå^V
ZeZcRk Ve^VjVTV\]Vc]V ZdeZþRcV
VUVcZ^ R_]Rjþ gRc 2_TR\
Sßj]V ZdeZþRcV `]^Rk 3V_Z^
ZÐZ_ SZ]V #! j] ß_TV SZc
\ZeRS^UR\Z eV\ dRec ZÐZ_
SZc SfÐf\ j] TVkR gVcZ]UZ
52
PD\ÖV2015
<2A2<
Okçu tepesindeki âlim: İhsan Süreyya Sırma
“Müslüman, kanıyla değil,
DİNİYLE
hareket etmeli”
HSAN Süreyya Sırma Hoca (özellkle önüne
“Prof. Dr.” unvanını eklemedm), akademk unvanı hatırlanmayacak kadar hzmet ünverste
sınırlarını aşan, Müslüman coğrafyada se br
“mümn” olarak örnek gösterlen değerl br
âlmdr. Özellkle İslam’a saldırıldığında kalem “ok” gb
kullanan ve güçlü dönemlerde ble Uhud ahlakını koruyan, “Okçu tepes”n (“lm tepes” dye yorumlamak
gerekr) terk etmeyen br yerl değermzdr.
İ
>> Devletlerin toplumları
rahat yönetebilmek için ürettikleri güç yanlısı dindarlık
anlayışları ile halkı sömüren
hurafe odaklarının yaydığı
hayattan uzak din tariflerine
başkaldıran bir yüreği ve
buna hizmet eden güçlü bir
kalemi olan İhsan Hoca’nın
en bilinen özelliklerinden biri,
iktidar nimetlerine mesafeli
duran asaletidir. Çünkü İhsan
Hoca, asaletin ve erdemin
kaynağı olarak “iman”ı bilen
ve dünyevî hesaplar için yaşadığı gibi düşünmeyi reddeden
bir duruşu ömrü boyunca
korumuştur.
“İhsan Süreyya Sırma” ismi,
kuşkusuz akletmeye davet
eden başucu kitaplarından
%@SHG &ÀKC@K
Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma
2eQUet 'oBaoÇTKKaQÅ RDQUDSGNB@NFTKK@QH@I@MC@FL@HKBNL
3ßj]V kR]Z^
SZc R_]RjþeR
Z]Z^ XV]ZþZc ^Z0
ü\eZURcR \Rcþ
dßk dßj]V^V\eV_ \`c\R_]Rc
dßk YRUZd gV
Ë]Z^]VcV XV]Z_TV
^R_XR]UR \å]
ScR\^j`c]Rc
***
8å]V_TZ]Vc
SRþ_UR_ SVcZ
XåÐ ZÐZ_ YVc
j`]f UV_VjV_
SZc ßcXåeeå 3f
ßcXåeå_ _V `]Ufûf_f dV_V]Vc
ß_TV jRkU^
>åd]å^R_]Rc
SR_R Z_R_^RU]Rc <dRTR
`_]Rc \V_UZ]VcZ_UV_ `]^RjR_
YZÐ \Z^dVjZ
XVcÐV\ >åd]å^R_ dRj^Rk]Rc
@_f_ ZÐZ_ YVc
eRcRWR YË\Z^
`]^R\ ZdeVc]Vc
gV Sf V^V]]VcZ_Z XVcÐV\]VþeZc^V\ ZÐZ_ UV YVc
j`]f ^fSRY
eV]R\\Z VUVc]Vc
3f ßcXåe AR_eåc\Zk^ ac`aRXR_URd Uþ_UR
SZc þVj UV jRa^RU 8åÐ ZÐZ_
UVg]VeV dka
YË\Z^ZjVe]VcZ_Z
\fcRTR\]RcU
2]]RY}eR_ XVÐ
UV `]dR WRc\
VUZ]UZ]Vc >RR]VdVW 2< ARceZ
UV Sf_R R]Ve
`]Uf, DRj_
6cU`ûR_ UR
Sf_f ZeZcRW VeeZ
gV ~?V ZdeVUZ]Vc
UV gVc^VUZ\0
UVUZ 2_TR\ SZk
SRþ_UR_ SVcZ
~GVc^V UVUZ\
PD\ÖV2015
53
9236C A JANDAD¿J=6ýü
biri olan “Mekke Dönemi ve
İşkence” eseri ile tanınmış,
“Medine Dönemi ve Cihad”
eseri ile de “Bilinç Serisinin
Başı” olarak kabul görmüştür.
İlim hayatı boyunca kaleme
aldığı onlarca eser, yüzlerce
makale ve konferans, Müslümanlara hep aynı mesajı
vermiştir: “İslam’ı doğru anlayın
ve her koşulda onu, Allah’ın rızasına uygun yaşayın, bunun için
direnin!”
İhsan Süreyya Sırma, hiçbir
dönemde kendisi ile çelişerek,
kendini inkâr ederek veya
değerlerini eğip bükerek yol
almamıştır. Güç karşısında
yolunu değiştiren ya da güce
teslim ederek yolunu bulan (!)
herkesi doğru yola davet eden
ve hiçbir dünyevî çıkar için
kalemini kırmayan biri olarak
Müslümanların kişiliğine ve
hayatına şahitlik ettiği, yaşayan
54
PD\ÖV2015
<2A2<
bir âlimimizdir.
Röportajda da açıkça görüleceği gibi, çağımızda, Müslüman coğrafyada olup bitenleri
analiz ederken imanı kalpten
ve basireti akıldan bırakmadan
ve ganimet telaşına düşmeden
“Okçu tepesi”nde durmaya devam etmektedir. Yeri geldiğinde
kalemini ok gibi şeytanın kalbine saplamakta, yeri geldiğinde
ise o kalemi heybesine koyup
dünya Müslümanlarının dertleriyle dertlenmek için yollara
düşmektedir. En önemlisi de
ikili ilişkilerde -bâtıla hizmet
etmemek kaydıyla- herkesi
kucaklayan bir şefkat rehberi
olmakta cömerttir.
İhsan Hoca’nın yakın tarihimizde bir de siyasete ilişkin
yaşadıkları var ki, başta zalim
iktidarlar olmak üzere kimi
zaman dindar görünen çevreler,
kimi zaman da iktidar nimet-
lerine tav olmuş tanıdıkların
baskı ve tekliflerini elinin tersi
ile itmeyi bilmiştir. İnanıyorum
ki bu röportaj, bu Allah rızası
kaygısı taşıyan ömürden sadece
bir kesit ve bir iki kelime paylaşmaya yarayacaktır.
Mesele hata, kusur, eksiklik,
ilmî mülahazalarda itiraz, kul
hakkı, içtihat hatası veya yorum
farkı ise, başta şahsım, İhsan
Hocam ve hepimiz imtihan
içindeyiz. Rabbim kusurlarımızı ve günahlarımızı affetsin, her
amel gibi sohbetimizi de salih
amel saysın. (Âmin.)
***
á%ȼOȼ[BNBOWF
NFL¢OMBTÀOÀSMÀCȼS
PMHVHȼCȼEFȾFSMFOEȼ
SFNF[TȼOȼ[â
• Muhterem Hocam, öncelikle bize vakit ayırdığınız
için Allah razı olsun ve soh-
betimiz amel defterlerimize
salih amel olarak yazılsın
inşallah… Son kitabınız
“Müslümanların Tarihi”
ismi ile ilgili çok sorulan
soruyu biz de yineleyerek
başlayalım sohbetimize:
“Neden İslam Tarihi değil
de Müslümanların Tarihi?”
İslam’ın ayrı, Müslümanların ayrı bir tarihi mi var?
Varsa, İslam tarihi nerede
başlar, nerede biter?
Evet, bu soru bana çok
soruldu. Senelerdir araştırma
ve yazma sürecinde hep şunu
düşündüm: Acaba yaygın olarak kullanılan “İslam Tarihi”
tabirinin zihinlerde çağrıştırdığı
ile yazılıp çizilenler birebir
tamamlayıcı mı, maksadı karşılıyor mu? Çünkü mevcut kitaplar, kendilerine “Müslüman”
diyenlerin tarihini anlatıyor
aslında. İslam’a ne kadar yakın,
2eQUet 'oBaoÇTKKaQÅ
ne kadar uzak, bu ayrı bir tartışma konusu; ancak tüm olup
bitenler, İslam hakkında bir
fikri, yorumu, uygulaması olanların yapıp ettikleridir sonuçta.
Nitekim benim çalışmam da 15
asırdır İslam’a yakınlık ve uzaklık nispetinde ortaya çıkarmak
için yaptığımız, bir anlamda
Müslümanların İslam’a nispetle
çizdikleri bir grafik denemesidir. “İslam Tarihi” yerine
“Müslümanların Tarihi” tabirini
tercih etme sebebim bu farka
işaret etmektir.
• Hocam, “İslam” ile birlikte
“tarih” kelimesini kullanmamakta ısrar ederken
özellikle “tarih” kelimesinin
zaman ve mekânla etkileşim
içinde olması, değişkenlik
arz etmesi veya insan kaynağı olması gibi özellikleri
mi dikkate alıyoruz? Bu
durumda vahyin 23 yılda
inmesi de kendi içinde bir
“tarihsel karakter” taşımıyor
mu?
Din nazil olur ve biter. Herhangi bir olgu ve hareket gibi
değil… Siz namazı iki vakte
indirgeyemezsiniz. “Allah’ın
Resulü vefat etti, artık zekât
vermemize gerek yok!” diyemezsiniz. 23 yılda inmesi,
vahyi sindire sindire anlamak
ve yaşamak içindir, tarihsellikle
ilgisi yok bunun. Çünkü tarih
insanın yapıp ettikleri için söz
konusudur; Yani vahyi “zaman
ve mekânla sınırlı bir olgu” gibi
değerlendiremezsiniz. Okuma yazması olmayan birine
ilahî mesaj geliyor, zamana ve
alıştırmaya ihtiyaç vardı. Dolayısıyla “Din” tamamlanmıştır
ve tarihsel karakter verip değiştirilemez.
á#VH¼OÞ"DBCB
ȿTMBNßÀLFOEȼNȼ[F
OBTÀMVZEVSVSV[ ß
IFTBCÀWBSâ
• Resulullah’ın vefatından
sonra ilk tartışmanın “lider-
lik” konusu olması, tamamlanmış dinin ilk sorununun
“siyasî” olduğu anlamına
gelir mi?“Müslümanların
tarihi” denildiğinde sadece
siyasî tarih anlaşılmasını
neye bağlıyorsunuz?
Liderlik önemlidir ve doğal olarak Müslümanların da
lideri olmak durumundadır.
Fakat lider olmak ve kalmak
için İslam’a uymayan yolları
kullanmak, takdir edilmiş lider
varken ısrarla, isyan ederek
“İlla ki ben olacağım” hırsı
içinde olmak başka bir şeydir.
İlk dört halifenin hiçbir zaman
ve aşamada İslam’a uymayan
ve çatışma, bölünme sebebi
olacak bir liderlik ısrarı, hevesi
ve mücadelesi olmamıştır.
Onlar, sadece dini yaşamak ve
korumak kaygısıyla hareket
etmişlerdir. Onun için onlara
“Hulefa-i Raşidîn” denilmiştir.
Liderlik noktasında kendilerini
sevenlerin istek ve şahsî fikirleri
olsa da, sonuçta birliği ve dirliği
korumak noktasında hassas
davranmışlardır.
Liderlik tutkusu, yönetmeyi şahsî ve ailevî tekele alma
çabası, her şeye rağmen güç
için ilk hareket eden kişi, yani
“sultanlık” yapan kişi Muaviye
olmuştur ve maalesef sonrası da
sultanlık mücadelesi olarak sürüp gelmiştir. Bugün bile güç ve
iktidar için mücadeleyi birinci
sıraya koyan ve “Müslümanım!”
diyenlerin çoğunlukta olmasının sebebi, bu sultanlık hırsıdır.
Peygamber ve ilk dört halife
döneminde herkesin kaygısı ve
Müslümanlık anlayışı, “Acaba
biz hayatımızı nasıl İslam’a uydurabilir ve onun gereğini nasıl
yaparız?” samimiyeti idi.
Bugünse “Acaba İslam’ı
kendimize nasıl uydurabilir,
istediğimizi yapıp onu İslam ile
nasıl meşrulaştırırız?” hesapları
var. Hatta güç için “Önce ben
siyasî olayım; siyaset beni bir
yerlere taşısın. Sonra bu siyaset
içinde velev ki faiz olsun, zina
olsun, bunlarla mücadele etmek
benim işim değil, ben bu arada
namazımı kılayım, orucumu
tutayım da ötesi önemli değil”
şeklindeki tutum ve davranış
seviyesine düşmüş yaygınlaşmıştır. Bu doğru değil. Bir
Müslüman hayatın, toplumun,
devletin her alanında Allah’ın
rızasını kazanmaya çalışmalıdır.
Bir devlet düşünün ki, halkının yüzde 90’ı “Ben Müslümanım” diyor, ancak Allah’ın
Müslümanın İslam’a aykırı
yaşamasını teşvik edercesine
ortam hazırlayan ve himaye
eden bir anlayışı benimseyemeyiz. Allah bize bunun hesabını
iki cihanda da sorar ve bedelini
ödetir. “Efendim demokrasi var,
laiklik var!” diyerek bu anlayışı
yaymak isteyenler olabilir, ancak bu kavramların arkasına
sığınarak Allah’a isyan edilmemelidir. Demokrasiyi, “neyin
helal, neyin haram olacağına
karar verme özgürlüğü” olarak
ɀRK@LݾMȺS@QȽGȽȺNKL@YȺCNK@X¾R¾XK@ȺßɀRK@LȺ3@QȽGȽàȺCȽXDȺAȽQȺ
ɂDXȺXNJSTQȺ/DJȽȺMDCȽQȺNȺY@L@MȺɀRK@LȺ XDSKDQKDȺȽMLȽɂȺ
UDȺ/DXF@LADQÝȽMȺRºMMDSȽȺȽKDȺS@QȽEȺDCȽKLȽɂȺUDȺCDȺNKLTɂȺ
AȽSLȽɂSȽQȺ!ȽYȺDKȽLȽYCDȺOQNSNSȽOȺNK@Q@JȺSTSTXNQTYȺNM@Ⱥ
TXFTMȺG@QDJDSȺDCDMȺCDȺFDQ¥DJȺ,ºRKºL@MȺNKTXNQ
haram kıldığı tüm günahlar
hem serbest, hem de pervasızca
işleniyor. Üstelik bu günahlar
devletin himayesi altında, kanunla güvence altına alınabiliyor. Doğrusu kendimi de dahil
ederek söylüyorum: Akletmeyecek miyiz?
yorumlamak doğru değildir.
Eğer demokrasi, “halkın yöneticilerini seçme ve kendi
değerlerine uygun yönetimi
talep etmek ve farklılıkları yok
saymadan birlikte yaşamak”
olarak yorumlansa ve uygulansa
kafalar karışmayacak. Fakat
PD\ÖV2015
55
9236C A JANDAD¿J=6ýü
maalesef seçme özgürlüğü ve
değerlerine uygun idare talebi
kâğıt üstünde, lafta kalmaktadır
çoğunlukla.
Şahsî fikrim ve tecrübemdir
ki, demokrasi, -sultanlık gibigüçlü olanların iktidarlarını
sürdürmek için göstermelik bir
politik oyun olarak kullanılıyor
genellikle. Bir bakıyorsunuz,
Batı “demokrasi” diyor, fakat
dünyadaki birçok halkın seçme
özgürlüğünü, kendi değerlerini
iktidara getirmesini engellemek
için şeytanca oyunlar düzenliyor. Nitekim Yunancadaki anlamıyla “demo-krasi” lafta var,
icraatta yok. Peki, ne var? Yani
teoride değil, pratikteki sonuçta
ne ile karşılaşıyoruz? Rahmetli
Hocam Hamidullah’ın dediği
gibi, “demon-krasi” ile. Ne demek “demon”? “Şeytan” demek!
Şeytanî oyun ve komplolarla
gücünü sürdürme idaresi var
aslında. İyinin kazanmasını
engelleyerek kötüden yana
bir uygulama var genellikle.
Bir anlamda dönüp dönüp,
sonuçta şeytanca idareler var-
56
PD\ÖV2015
<2A2<
lıklarını sürdürüyorlar. Bakın
Ortadoğu’ya, Müslüman dünyaya, ne zaman halk tercihini
yapsa, hemen darbeler ve iç
savaşlar oluyor. Bir de bunu,
“demokrasiyi savunanlar” örgütlüyorlar. Nitekim ortada
özgürce istediğini seçmek söz
konusu değil…
Bir örnek vereyim: Yakın
tarihte bir seçim olacak, değil
mi? Örneğin ben Sivaslıyım ve
kendi vekilimi kendim seçmek
istiyorum. Fakat bir de bakıyorsunuz –parti ayrımı yapmaksızın söylüyorum- Sivas’a,
Sivaslı’ya rağmen, Sivaslıların
istedikleri biri seçilmiyor başka
birçok isim gönderiliyor. Bu
tür örnekleri çoğaltabiliriz.
Yani halk, seçimlerinin hiçbir
aşamasında özgür değil.Güç
için gerekirse halk devre dışı
bırakılabiliyor. Aslında saltanatın bir başka türü uygulanıyor;
demokrasi kâğıt üstünde, lafta
kalıyor.
Nedense eksiksiz demokrasi
örneğine bir türlü rastlamıyo-
ruz. Onun için “Müslümanların
tarihi” diyorum. İslam’a uygun
dönemleri de var, uymayan dönemleri de. Ve maalesef uymayan dönemler çoğunlukta...
• Fakat Hocam, bazen başkası da demokrasiyle ilgili
gerçekler üzerinden yaptığınız eleştiri gibi aynı metotla
Müslümanları eleştiriyor ve
“İslam sözde, teoride, idealde güzel de uygulamalara
baktığımızda Müslüman
dünyanın içler acısı durumu, şiddet, çelişkiler ortada... Örneğin İslam adına
konuşan ekoller, tarikatlar,
cemaatler, okullar var ve
durumları ortada” diyorlar.
Güzel, soru gayet yerinde…
Ancak tırnak içinde söylüyorum, zikrettiğin çevreler ve müesseseler özü itibari ile gerçek
İslam’la buluşan, İslam’ı yaşamak kaygısıyla ortaya çıkmış
ve bu yolda, bu halde bulunan
olgular değiller ki işte az önce
söylediğim zihniyetin kendini
meşrulaştırmak için gösterme-
lik olan ve bu zihniyetin propagandasını yapan araçlarıdırlar.
Demokrasiyi şeytanca hesapları
için kullananların planlarından
biri de İslam’la yakından uzaktan ilgisi olmayan tipleri, grupları oluşturmak ve daha sonra
bunları din, dindar diye sunup
kendi iktidarlarını sürdürme
çabasından ibarettir.
Daha vahimini söyleyeyim,
bugün namı bütün dünyaya
yayılmış olan el-Ezher bile
Mısır’daki mevcut zalimi, diktatörü savunan, fetva geliştiren
hale gelebiliyor. Her ülkede
devletin izin verdiği ölçüde ve
kendini meşrulaştırmak kaydıyla konuşan söz konusu yapılar
var. Var, ama bizim derdimiz
İslam’a uygun yaşamaktır;
zalimlere yaranmak veya can
korkusuyla gerçekleri gizlemek
değil. Örneğin İslam’da cihat
var; bir hoca rahatlıkla cihadı
anlatabilir mi Müslümanların
coğrafyasında?
• Peki, Müslümanların tarihi
hep siyasî tarih, devlet tara-
2eQUet 'oBaoÇTKKaQÅ
fından yönetilen dindarlık
ve din-iktidar etkileşimi
üzerine gelişmiş; devleti
meşrulaştıran Müslümanlık
tarihi midir, yoksa yazılmamış da olsa, İslam için her
şeyini dine uygun yaşayanların da yazdığı bir tarih yok
mu?
Ben bu mütevazı araştırmamda Müslümanların ne
kadar İslam’a göre yaşamaya
çalıştıklarına, genel durumun
hangi noktada olduğuna dair
hatırlatmalarda bulundum.
Şüphesiz Ömer bin Abdulaziz
gibi akıllı, samimi Müslümanlarda var olmuştur. O, devleti
dinin emrine veriyor. Ancak
üzgünüz ki, bu örnekler az
olmuştur. Sebebi ise, gücü elinde bulunduran sultanın, kendi
iktidarı için her şeyi yapmayı
meşru görme zihniyetidir. Bu
zihniyetin Müslümanları düşürdüğü durumlar ise ortada...
á/FGTȼOȼUBOÀZBO
3BCCȼOȼEFUBOÀSâ
• Bugün bir genç, önüne
konulan bazı fotoğraflar
üzerinden dünyada olup
bitenlere baktığında, Ortadoğu’daki savaşları, Avrupa’daki İslamofobiyi, Türkiye’deki tartışmaları görüyor.
Bilim, teknoloji ve doğa
hakkında ilerlemiş Batı’ya
karşı Müslüman dünyanın
durumunu da tabiî… Sizce
bu fotoğraf gerçek mi, yoksa
Batılıların bir algı yönetimi
mi? Siz bu gence Müslüman
dünyanın bir fotoğrafını
göstermek isteseniz, o fotoğrafta neler olurdu?
Meşhur hadis-i şerifte de buyrulduğu gibi, “Nefsini tanıyan,
Rabbini de tanır”.
• İslam’ı öğrenmek ve dünyadaki meselelere çözüm
üretmek noktasında dünyadaki İslam adıyla kurulmuş
üniversiteler, kütüphaneler,
yayınlar, ilahiyat fakülteleri
vehatta Diyanet İşleri gibi
kurumların sizce genel
olarak olumlu ve eksik yanları nelerdir? Bu noktalarda
önerileriniz var mı?
Kanaatime göre problem,
İslam’ı, esas kaynakları olan
Kur’an ve Sahih Sünnet’ten
değil, anlamsız bir kompleksin
neticesi olarak, bu iki kutsal
kaynağı eleştiren yerli ve yabancı müsteşriklerin kaynaklarından başlayarak öğrenmeye
çalışmaktır.
• Devlet, eğitim, medya,
ilim veekonomi gibi birçok
alanda Müslüman dünyanın yaşadıkları sebebiyle
“önce devlet” veya “önce
eğitim”, “önce aile” gibi tercihlerde bulunan hareketler, oluşumlar var. Bu noktada sizce ehem-mühim
noktasında hangi öncelikler, sıralamalar olmalı? Bu
noktada model olduğunu
düşündüğünüz Müslüman
dünyada hareketler veya
yapılar var mı?
Bir zamanlar bütün dünyanın en büyük kültür ve
medeniyetine sahip olan Müslümanların eğitimi ailede başlar,
müteakip mekteplerde devam
eder ve günümüz üniversitelerinden çok daha kaliteli olan
bağımsız medreselerde sürerdi.
Fakat ne zamanki devletler/
saltanatlar medreselere müdahil
oldular, başka bir deyişle saltanatlarını eleştiren medrese ve
müderrislerine tavır koydular,
işte o zaman Müslümanların
ilmî araştırmaları sekteye uğradı, yeni keşif ve usulleri tatbik
edemedi.
Onun içindir ki, Müslümanların ilimdeki terakkileri, siyasî
saltanatların baskılarından
kurtulmakla doğru orantılıdır.
Buna ilave olarak, Müslüman
âliminin Batı’ya karşı olan
kompleksini bir tarafa atması
gerekir.
á.¼TM¼NBO
LBOÀZMBEFȾȼM
EȼOȼZMFIBSFLFU
FUNFMȼâ
• Hocam, Batı demişken,
Müslümanlar kıyamete kadar Hıristiyanlar ve Yahudilerle savaş üzere mi kalacak?
Barış mümkün mü? Şartları
koşulları nelerdir? Sizce
Müslümanların tarihinde
bu noktada genel durum ne
olmuştur?
,ºRKºL@MK@Q¾MȺȽKȽLCDJȽȺSDQ@JJȽKDQȽȺRȽX@R¬ȺR@KS@M@SK@Q¾MȺA@RJ¾K@Q¾MC@MȺJTQSTKL@JK@Ⱥ
CNȿQTȺNQ@MS¾K¾C¾QȺ!TM@ȺȽK@UDȺNK@Q@JȺ,ºRKºL@MȺ KȽLȽMȽMȺ!@S¾ÝX@ȺJ@Qɂ¾ȺNK@MȺJNLOKDJ
RȽMȽȺAȽQȺS@Q@E@Ⱥ@SL@R¾ȺFDQDJȽQ
Müslüman bir gencin başkasını tanıyıp anlayabilmesi için
öncelikle kendisini tanıması
gerekir. Bir insan kendisini
tanımazsa, karşısındakini hiç
tanıyamaz! Çünkü “karşıdakini tanımak” demek, “Ben
şuyum, karşımdaki de benden
farklı olarak şudur!” demektir.
PD\ÖV2015
57
9236C A JANDAD¿J=6ýü
Müslümanlar, cahilî bir hareket olan milliyetçiliğe bağlı
kalarak onu dinlerinin önüne
geçirdikleri sürece, bu şifası
mümkün olmayan virüsü onlara hediye etmiş olan Hıristiyanlar, daha doğrusu Hıristiyanlığı
da terk etmiş olan materyalist
Batı dünyası onları sömürecek,
sömürüye karşı koyanlarla da
savaşacaklardır. Dolayısıyla
“emperyalist dünya” dediğimiz
o sömürücüleri durdurmanın
tek yolu, Müslümanların “kanlarıyla değil, dinleriyle hareket
etmeleridir”.
Maalesef tarih boyunca
Müslümanlara bizzat kendilerini yöneten zalimlerin
yaptığı baskıyı Yahudiler ve
Hıristiyanlar yapmamıştır. Açık
söylüyorum,“Müslümanım”
diyen ama İslam’dan uzak hayat
süren zalimlerdir asıl sorun.
Düşünsenize, herşeyiyle, tüm
kurumlarıyla İslam’a düşman
<2A2<
bir devlet olacak, fakat halkı
Müslüman olacak. Böyle devlet
olur mu? Ama maalesef bu ülke
insanları neler yaşadı neler!..
Müslümanlar birbirlerini
öldürüyorlar. Böyle bir tabloda ya İslam’ı bilmiyorlar ya
da kafalarında uydurdukları
ve adını “İslam” koyduklarına
tâbi oluyorlar. Yazıktır! Türk
Kürt’ten, Kürt Türk’ten veya
Arap’tan ne istiyor? Libya’da,
Mısır’da, Irak’ta, Türkiye’de
Müslümanlar birbirlerini neden
öldürüyorlar?
• İslam dünyası ve Ortadoğu
savaşları şeklinde altını
çizdiğiniz milliyetçilik hastalığının sonuçları ile tam
da bu bağlamda Arap Baharı olarak nitelenen olaylar
zincirini nasıl okumak
gerekiyor?
“Arap Baharı” denen
olgu, altyapısı gerektiği gibi
hazırlanmamış,İslamî kültürden yoksun, keza İslamî siyasetle uyuşmayan bir metotla ve
gerekli şartlar oluşmadan başladı. Bu naif hareket, karşısında
dev gibi duran ve varlığını, onu
sömürmeye bağlamış olan Batı
canavarının “mekr”ini hesaba
katmadan başladı. Ve güya
ona destek vermiş olan Batı,
onu, hedeflediği gibi sırtından
hançerledi. Üstelik öteden beri
Batı’ya uşaklık eden askeriye
sınıfını da safça kendinden
kabul ederek hareketini ona
teslim etti.
áȿTMBNßÀZBɁBNBL
ȼTUFZFO.¼TM¼NBO
ȼ§ȼOPSUBEBCȼS[PSMVL
ZPLâ
• Müslümanların tarihinde
var olmuş ve bugünde kışkırtılan mezhep savaşları,
acaba milliyetçiliğin uzantısı olarak mı yaşandı, yoksa
kökleri ve kendi kulvarı
farklı bir sorun olarak mı
ortaya çıktı?
Mezhep farkının hem doğuş,
hem de farklı varlık gösterme
sebebi, temelde “ictihad” farklarının getirdiği tercih nüanslarıdır. İctihad, özü itibari ile çatışma kaynağı değildir, olamazda.
Ancak zamanla siyasî kavgalara,
devletlerin güç hesaplarına
bahane veya çatışma kaynağı
kılınmıştır.
Bugün İran’da Şii olmak durumundasınız; Şii
olmadığınızda neredeyse
tam ve makbul Müslüman
değilsinizdir.“Ömer” ve “Ayşe”
isminin yasaklanması, dinî ve
ictihadî nedene bağlı olarak
değil, sadece siyasî saikle uygulanmaktadır. Ve maalesef bu
psikolojik durum, Sünni dünya
içinde de aynıdır. Hatta Sünni
dünyada bir de Hanefi, Şafii
farkı bile bazen ictihâd farkını
aşıp çatışma kaynağına dönüştürülebilmiştir. Dolayısıyla
“Mezhepler de siyasallaştırılmışlardır” diyebiliriz.
,DYGDOȺE@QJ¾M¾MȺGDLȺCNȿTɂȺGDLȺCDȺE@QJK¾ȺU@QK¾JȺF´RSDQLDȺRDADAȽȺSDLDKCDȺßȽ¥SȽG@SàȺ
E@QJK@Q¾M¾MȺFDSȽQCȽȿȽȺSDQBȽGȺMº@MRK@Q¾C¾QȺɀ¥SȽG@SȺ´YºȺȽSȽA@QȽȺȽKDȺ¥@S¾ɂL@ȺJ@XM@ȿ¾ȺCDȿȽK
CȽQȺNK@L@YȺC@Ⱥ MB@JȺY@L@MK@ȺRȽX@R¬ȺJ@UF@K@Q@ȺCDUKDSKDQȽMȺFº¥ȺGDR@OK@Q¾M@ȺA@G@MDȺ
UDX@Ⱥ¥@S¾ɂL@ȺJ@XM@ȿ¾ȺJ¾K¾ML¾ɂS¾QȺ
• İçtihat geleneği yanında
kelam, tefsir ve fıkıh disiplinlerine de baktığımızda,
orada da yer yer çatışmalar
görüyoruz. Acaba siyasî
tarih dışında oluşmuş, yaşamış ve devlet tarafından
kullanılamamış, bir anlamda özgür ve sivil bir tarih
yok mu?
Ebu Hanife’nin bile geliştirdiği fıkıh ilmi ve hukuk disiplini, o günün devletinin zulmüne
uğramıştır. İlmî disiplinler maalesef iktidar gölgesinden kaçamamışlardır. Kaçabilenler de
gün olmuş,felsefeyi,tanrısızlığı
yaymak için kullanan zihniyetin oyununa gelmişlerdir.
Nitekim “kelam” dediğimiz
ilim de, özünde bu oyunu
bozmak için ortaya çıkmış ve
temelde İslam’ın öngörmediği
birçok konuyla meşgul olmak
durumunda kalmıştır. Gün
58
PD\ÖV2015
2eQUet 'oBaoÇTKKaQÅ
geldi,“kelam” eksenli mezhepler
ortaya çıktı ve Müslümanların
bölünme aracı kılındı. Açık,
anlaşılır, sahih İslam, durduk
yerde sanki anlaşılması için
farklı ilimlere muhtaç hale
getirildi. Oysa İslam’ı yaşamak
isteyen Müslüman için ortada
bir zorluk yok.
• İslam’ın özünün farklılığa
açık, hatta farklılıklara
kaynaklık edecek şekilde
olduğu, dolayısıyla neredeyse insan sayısınca farklı yol
tutmalara müsait olduğu
dillendiriliyor.Tarikat, mezhep, cemaat sayısına bakınca, İslam’ın anlaşılması için
rehbere ve çevreye ihtiyaç
duyuluyor…
Bu durumlar İslam’ı anlamak
ve yaşamak niyetinin ortaya
çıkardığı farklar değil. İslam
üzerine felsefe yapmak, yaşadığı
gibi düşünmek isteyenlerin
kendilerini meşrulaştırma gayretlerinin ürünüdür. Ashaba
baktığımızda tek bir dert görüyoruz: Kendilerine söyleneni
tatbik etmek…
Biz ise Kur’an’ı kendi mantığımıza uyarlama peşindeyiz. Bu
olmaz! Bakıyorsunuz, mantık
iddiasıyla “Hadislere ihtiyacımız yok!” diyenler ortaya
çıkabiliyor. Hadis için geçmişte
birçok hassas araştırma yapılmış ve analizler geliştirilmiş,
Kur’an’ın yaşayan hali olan
Sünnet ortaya konulmuş. Fakat
pervasızca hadis düşmanlığı
yapılabiliyor; neredeyse hadis
söylemek suç sayılacak…
Tabiî bunun temel sebebi
“cehalet”. Ortalık cahil cühela
doldu. Kuşkusuz “İçtihat kapısı
kapanmıştır” diyenler de aynı
cühela içindeler. Ancak çıksın
bir Ebu Hanife aynı ciddiyet
ve ilmi metotlarla ortaya ve
içtihadını koysun; değilse,
önüne gelen hadis düşmanlığı
yapar ve kafasına göre Kur’an
yorumlarsa olmaz! “Buhari de
kimdir?Filan âlim de kimmiş?”
ağzıyla konuşanlar var. Bunlar
hem ilimden yoksunlar, hem
edepten.
á4ȼZBTȼMFSȼO
ÞȿLUȼEBSÀNBȼUȼSB[
FUNFZFDFLMFSMF
ȼTUȼɁBSFFEFSȼNß
BOMBZÀɁÀEPȾSVEFȾȼMâ
• Hocam, biraz da kitaplarınızdan bahsedelim...
Benim kitaplarım önemli değil, bu meseleler daha önemli…
• Hocam, kitaplarınız zaten
bu önemli konulara işaret
ediyor,biz kitaplarınıza
ilişkin birkaç soru sormak
istiyoruz…“Tarihçi” deyince genellikle arşivlere girip
belgelerle eser yazan veya
tarihin bir döneminde uzmanlaşmış kişi akla geliyor.
Oysa sizin eserlerinizde
din, devlet, toplum, ideoloji,
emperyalizm, İslam birliği,
demokrasi ve laiklik başta
olmak üzere, temel meselelerin tarih üzerinden anlatılışına tanık oluyoruz. Sanki
tarih, sizin için sadece bir
vesile. Örneğin hadis hocası
olsaydınız, yine aynı temel
meseleleri bu seferde hadisler üzerinden anlatmaya,
anlamaya mı çalışacaktınız?
Zannediyorum bu tutumum
değişmezdi. Çünkü ben bir
tarihçi olarak elbette hadis
ve tefsir gibi kaynaklara da
bakıyorum. Zaten bunları bilmeden Müslümanların tarihini
yazamazsınız; çünkü İslam’a ne
kadar uyup uymadıklarını tespit
edemezsiniz. Kaldı ki, araştırma
demişken 700 yıl önce -onca
zorluklara rağmen- bir âlim 50
cilt kitap yazabiliyor, bugün her
türlü bilgiye bir tuşla ulaşabilenlerse bir cilt bile yazmaktan
acizler…
Bir de bazı tarihî talihsizlikler oldu. Örneğin Türkler
Müslüman olduklarında,
karşılaştıkları Müslümanlar
saltanat ile yönetiliyorlardı.
Türkler bunu İslam’dan sandılar, karşılaştıkları “Şura” değildi.
Maalesef siyasîler de “Şura”dan,
yani istişareden hoşlanmıyorlar.
Genel uygulamada “Benim iktidarıma, sözüme itiraz etmeyeceklerle istişare ederim” anlayışı
var. Ancak böyle istişare olmaz!
Benim için bile, 20 yıl önce,
PD\ÖV2015
59
9236C A JANDAD¿J=6ýü
<2A2<
!TȺCTQTLK@QȺɀRK@LݾȺ@MK@L@JȺUDȺX@ɂ@L@JȺMȽXDSȽMȽMȺ
NQS@X@Ⱥ¥¾J@QC¾ȿ¾ȺE@QJK@QȺCDȿȽKȺɀRK@LȺºYDQȽMDȺEDKRDEDȺ
X@OL@JȺX@ɂ@C¾ȿ¾ȺFȽAȽȺCºɂºMLDJȺȽRSDXDMKDQȽMȺJDMCȽ
KDQȽMȽȺLDɂQTK@ɂS¾QL@ȺF@XQDSKDQȽMȽMȺºQºMºCºQȺ RG@A@Ⱥ
A@JS¾ȿ¾L¾YC@ȺSDJȺAȽQȺCDQSȺF´QºXNQTYȺ*DMCȽKDQȽMDȺR´X
KDMDMȽȺS@SAȽJȺDSLDJç
bir kitabımdaki tek satır için
1 buçuk yıl ceza verildi. Böyle
zalim bir anlayışta ilim gelişir
mi? İktidara karşı söz söylemekten korkanlar, söz hadis ve
âlimlere gelince mangalda kül
bırakmıyorlar!
á0LVEVLMBSÀNEBO
¶ȾSFOEȼLMFSȼNȼO
ȼLȼLBUÀOÀHF[FSLFO
¶ȾSFOEȼNâ
• Kitaplarınıza ilişkin sohbetimizi koyulaştıralım
istiyorum… İlk eseriniz
“Mekke Dönemi ve İşkence” kitabında “Mekke devleti, Mekke polisi, Mekke
meclisi ve Mekke istihbaratı
60
PD\ÖV2015
gibi, hem güncel dili, hem
de mevcut devlet ve toplum
yapısını anlatan kavramlarla
vahyin indiği dönemi anlattınız. Daha sonra da yazdığınız tüm eserlerde “geçmişi
anlatmak” metodundan
öte, dünü bugüne taşımak
ve geleceğe İslam şuuru ile
bakmak gibi hedefler gözettiniz. Bu tarihe bakış açısı
size mi özel, yoksa bizler mi
“tarih” derken eksik ve yanlış bir anlayışa sahibiz?
Tarihe bu şekilde bakışı,
büyük ölçüde rahmetli Hocam
Muhammed Hamidullah’a
borçluyum. Dediğiniz gibi
benim maksadım, Müslüman-
ların ilk dönem tarihlerini günümüze taşımaktır. Zaten bunu
yapmazsak, tarihin, sıradan bir
hikâyeden farkı olmaz.
Aslında tarihçilik, zannedildiği gibi kolay bir meslek değil.Tarihçi, arşiv tozlarını esans
kabul etmedikçe, bulduğu
elyazması bir kitabı altından
üstün değere sahip görmedikçe, geçmişte çok önemli
hadiselerin cereyan etmiş olduğu bir kaleye çıkmayı ihmal
ediyorsa, peygamberlerin
vahiylerine şahit olmuş dağlara
tırmanmaya üşeniyorsa, bulduğu çok önemli bir vesikayı
“pahalıdır” deyip almıyorsa,
hemen yazması gereken bir
bilgiyi uykusuz kalmamak için
derhal kaleme almıyorsa tarihçi değildir!
• Hocam, sizi çağın Evliya
Çelebi’si olarak da görüyoruz; çünkü gezmeyi yemek,
içmek veya hatıra fotoğrafı
çekmek için değil, Kur’an’ın
“ibret almak için gezmek”
emrine uygun bilinci yaşatmak üzere görüyoruz. Hatta
“Okuduklarımdan öğrendiklerimin iki katını gezerken öğrendim” şeklinde bir
cümle de sarf ediyorsunuz.
Bize öğrendiklerinizden
birkaç temel bilgi-yorum
aktarır mısınız?
Peygamber Efendimiz’in
şöyle bir hadis-i şerifi vardır:
“Bir şeyi duymak, onu görmek
gibi değil…”
Siz tarihçi olarak arşiv belgelerinde, tarih kitaplarında okuduklarınızı, yerinde görmezseniz bilgileriniz biraz eksik kalır.
Bildiğiniz gibi Yemen üzerinde
çalışmalarım var. Bu çalışmaları
çeşitli kitaplardan, arşivlerden,
hatıralardan ve farklı kaynaklardan derlediğim bilgilerle
gerçekleştirdim. Fakat üç defa
Yemen’e seyahat ettikten sonra
yeni yeni anladım Yemen’i, o
güzel diyarı…
2eQUet 'oBaoÇTKKaQÅ
áȿTMBNE¼OZBTÀâ
ZFSȼOFá.¼TM¼NBOMBSÀO
ZBɁBEÀLMBSÀ
DPȾSBGZBMBSâEFNFL
EBIBEPȾSVPMVS
• Allah razı olsun Hocam…
Peki, Türkiye’nin İslam
dünyasındaki yeri, önemi
sizce nedir?
Türkiye’nin İslam dünyasıyla yakınlaşması çok yeni bir
olgu… Belki “İslam dünyası”
yerine “Müslümanların yaşadıkları coğrafyalar” demek daha
doğru olur. Zira “İslam dünyası”
diye tanımlanan bu coğrafyalarda Kur’an ve Sünnet’e dayalı
bir İslam’ın olduğunu söylemek
mümkün değil.
Türkiye’ye gelince… Bize
göre çok garip bir ülkedir
Türkiye. Uygulamalarına bakıldığında kendisini resmen “laik”
(dine bigâne) bir sisteme bağlı
olarak ilan eden bu coğrafyada
yaşayan insanların kahir ekseriyeti kendilerine “Müslüman”
diyor ve fakat hayatlarının çoğu
İslamî esaslarla ters düşüyor.
İslam’ın yasakladığı zina ve içki
serbest, keza İslam’ın yasakladığı faiz bütün muamelelerde
cari… Bu çelişkiyi sorgulamamak hayra alamet değil.
Kısaca Müslümanlar arasında ibadâta bağlılık iyi bir
seviyede olmasına karşın, muamelatta İslam yok gibidir. Buna
rağmen Müslümanların coğrafyasında, yine onda bir ümit ışığı
seziliyor gibi…
á4BZÀO&SEPȾBOßÀO
QBSBMFMZBQÀZMB
N¼DBEFMFTȼOȼ
ZFSȼOEFCVMVZPSWF
EFTUFLMȼZPSVNâ
• Özellikle TV ve sosyal
medyada birçok insanın
“hoca” sıfatıyla her konuda
fetva verdiğini, hatta kendi
aralarında birbirlerini tekfir
eden birçok cemaat hocasının olduğunu görüyoruz.
İslam’da fetva verme yetkisi
kime aittir? Talebe-âlim
ilişkisi, cemaat üyesi olma
görgüsü nasıldır? Bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?
Sistem laik olup her önüne
gelen dinden söz edince böyle
olması da gayet tabiîdir. Bir din
hocası, tıbbî bir meselede asla
konuşamaz! Fakat doktor, mühendis, tüccar ya da sair kimseler dinî bir konuda konuşup
fetva veriyorlar. Çünkü bunu
murakabe edecek bir makam
yok! Diyanet İşleri Başkanlığı
da ancak cari laik devletin tayin
ettiği sınırlarda hizmet edebilir
ve fetva verebilir. Sonuçta resmi
bir kurumdur.
• Türkiye sivil cemaatlerle
İslamî duyarlılığı olan siyasî
hareketleri tanıdı (Milli
Görüş ve Gülen Hareketi
gibi). Fakat gün geldi, 17
Aralık operasyonundan
sonra iktidardaki AK Parti
ile “bir cemaat” arasında büyük bir siyasî savaş başladı,
paralel yapı ortaya çıktı ve
tasfiyesi için devlet operasyonlara başladı. Dışarıdan
bakılınca, İslamî endişeleri
olan iki ayrı kanat, gün
geldi ve iktidar mücadelesi
için birbirlerini yok etmeye
yöneldi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle“İslamî endişeleri
olan iki kanat” tanımına katılmıyor ve aynı gaye ile kurulduklarına inanmıyorum. Biri,
yani Gülenciler, başından beri
güç için her yolu deneyen bir
örgüttü. Bu örgütün ne olduğunu seneler önce yazdım, Müslümanlar bana inanmadılar. Kısaca onlar, kendilerinden olmayan hiç kimseyi gerçek Müslüman saymazlar. Onun için her
tarafa hâkim olmak isterler ve
bu emellerini gerçekleştirmek
için de her yolu mubah telakki
ederler. Bu örgüt Pantürkizm
propagandası dışında bir şey
de yapmadı. Güç için devlete
sızıp hâkimiyetlerini kuracak-
lardı. Allah’tan, geç de olsa fark
edildiler. Maalesef AK Parti de
buna alet oldu; Sayın Erdoğan
da bunu itiraf etti ve “Ne istediler de vermedik?” dedi. Ancak
biz başından beri “Verme!”
dedik.
1996 yılında ben bile bu
örgütün neler yaptığına şahitlik
etmiş ve bunlara itiraz edince
emekli olmaya mecbur bırakılmış biriyim. Neyse…
beni de orada ders vermeye
davet edince, ilerlemiş yaşıma
rağmen bu davete icabet etmeyi
görev bildim ve icabet ettim.
Bir de nasipse kütüphanemi
bağışladım; inşallah okunur ve
âlimler yetişir. Bu arada kitap
vakfetmek isteyenlere buradan
duyurmuş olalım, büyük sevap
işlemiş olurlar!
• Birkaç unutulmaz hatıranız...
“İki kanat” meselesine dönelim… Diğer kanat, yani Milli
Görüş, gerçekten İslamî gaye
ile yola çıktı. Fakat laikçiler
-ki bu kesimden bir kısmın
da gerçekten bilmedikleri için
korkuları vardı-, din düşmanlığı
yaptıkları için Hoca’ya, yani
Erbakan Hoca’ya darbe yaptılar. Daha sonra malum olduğu
üzere, Hoca’nın yetiştirdiği
talebesi -ki bana göre bayrağı
alıp ileri taşımış olan- Recep
Tayyip Erdoğan liderliğinde
bugünlere geldik.
İnşallah hatıralarımı yazmak
nasip olur, siz de oradan okursunuz…
Bazı uygulamalarını eleştirsem de, Sayın Erdoğan’ın
paralel yapıyla mücadelesini
yerinde buluyor ve destekliyorum. Şurasını kabul etmemiz
gerekir ki, sadece Türkiye’de
değil, Müslümanların yaşamış
oldukları diğer coğrafyalarda
da siyasî şuurlanmanın yolunu
rahmetli Erbakan Hocamız
açtı. Sağlığında gittiğim bütün
Müslüman coğrafyalarında,
Türkiye’den gittiğimi öğrenen
Müslümanlar bana rahmetli
Erbakan Hoca’yı sorarlardı,
şimdi ise gittiğim her yerde
Tayyip Erdoğan’ı soruyorlar…
Sporu çok severim. Özellikle
yüzmek ve dağlara tırmanmak,
ibadetten sonra en çok yapmak
istediğim şeylerdir. İlerlemiş
yaşıma rağmen, fırsat ve imkân
bulursam bu iki sporu hiç
kaçırmam. Tur, Palandöken
ve Herekol gibi dağların zirvelerinden önümde uzanan
ufuklara bakmaya, o sessizlik
içinde tefekküre dalıp hayaller
kurmaya, uyanık rüyalar görmeye doyum olmaz…
ȿITBO4¼SFZZB
)PDBßZBEBȼS
• Siirt Üniversitesi ve
Siirt’ten biraz konuşalım...
Senelerdir yukarıda zikri
geçen örgüt tarafından zorla
emekli edildiğim halde, Siirt
Üniversitesi’nde İlahiyat Fakültesi açılıp üniversite yönetimi
• Kürtçe veya Arapça eser
yazmayı düşünüyor musunuz?
Malum sebeplerden dolayı,
yani yasak olduğundan, zamanında Kürtçe ve Arapça yazma
alışkanlığını elde edemedik.
Şimdi ise vakit çok geç!
• Spor, sizin hayatınızda ne
kadar yer tutar? Özel bir
branşa merakınız oldu mu?
• Alışveriş yapmaktan hoşlanır mısınız?
Sahafların eski kitapları arasında gezmeyi tercih ederim.
• Hocam, sohbet için teşekkür ediyoruz. Haber Ajanda
ailesi olarak hayır dua
ediyor, Allah’tan ecrinizi
vermesini diliyoruz…
Ben de Ümmet-i Muhammed için dua ediyor, yazı
dünyasında salih amellerinizin
çoğalmasını diliyorum.
PD\ÖV2015
61
G@ADQajanda
2HX@RDS
(ȼSFTVO#FZB[BZßÀOá:BɂMÀMBSFO
HFMMȽ FOHFMMȽMFS ZBɂMÀ PMVZPSâ QB
OFMȽOF LBUÀMNÀɂUÀN PSBEB ¶ȿSFO
EȽȿȽN CB[À WFSȽMFS CFOȽ ɂPL FUUȽ
4Ƚ[DF ZBɂMÀMBSÀO Z¼[EF ßȽOEFO
GB[MBTÀ OȽ§ȽO NVUMV WF IV[VSMV
PMVZPSMBSEÀS á&NFLMȽ NBBɂMBSÀOÀO
BSUNBTÀOEBO EPMBZÀâ NÀ EFSTȽOȽ[
ZPLTB WȽMMBEB ZBɂBZÀQ T¼QFS M¼LT
BSBCBZMB TFZBIBU FUUȽLMFSȽOEFO
WFZB H¼[FM ZȽZFDFLȽ§FDFL CVM
EVLMBSÀOEBO NÀ )Ƚ§CȽSȽ :BɂMÀMBSÀO
Z¼[EF ßȽOEFO GB[MBTÀ §PDVLMBSÀ
OÀO ȽZȽ TBȿMÀLMÀ WF NVUMV PMEVLMBSÀ
OÀ EVZVODB NVUMV WF IV[VSMV PMV
ZPSMBSNÀɂ &Z TȽZBTFU FZ ȽOTBOMÀL
)FQȽNȽ[ CV IBLȽLBUȽ EVZBMÀN WF
CV Z¼DF EVZHV LBSɂÀTÀOEB IFQ CF
SBCFS ɂBQLB §ÀLBSBMÀNé
SİYASETİN
“EKONOMİ
İNSAN”
YANILGISI
62
PD\ÖV2015
B
ELEDİYE Başkan Yardımcımızı ziyarete gitmiştim, görüştüğümüz konu için “Bu
meseleyi telefonla da konuşabilirdik” demesine mukabil,
“Konuştuğumuz ve öğrendiklerim böyle
birkaç ziyaret zahmetine de değer” demiştim. Epeyden beri kafamı meşgul eden ve
yüzyıldır insanlığa katkısından çok zararı
olan “İnsan, ekonomidir” denebilecek anlayışın hâlâ ülkemizde devam ediyor, hatta
seçimlerde tekrar tekrar şu günlerde vaad
ediliyor olması, oyumuzu bu yolla alacak
olmaları ne kadar hazin bir istikbale işaret
ediyor. Hâlbuki insan paranın da, makamın
da, şehvetin de, hâsılı dünyanın da üstünde
bir varlıktır. Nasıl mı? İşte buyurun!..
Başkan Yardımcımızın anlattığı konulardan biri şuydu: “Eskiden Cuma çıkışı cami,
Kur’an kursları veya benzeri bir ihtiyaç için
para toplanırken ben de kendi cebimden para
verirdim. Ama son zamanlarda dikkat ettim
de hiç vermiyorum. Sebebini düşündüğümde
de belediye veya başka insanların imkânlarıyla
cami, Kur’an kursu ve benzeri yerlerin sorunlarını çözüyoruz ya, bunu yeterli saymışım.
Hâlbuki bunlar şahsımın cebinden çıkan
kaynaklar veya imkânlar değiller…”
Şimdi bu durumu şu günkü seçim vaadleriyle nasıl açıklarsınız? Adam “Maaşım
yetmiyor” demiyor ki, cebinden para vermeyi ihmal ettiğine üzülüyor. Böyle bir insana
bir siyasetçi ne vaat etmelidir, bunun vaadi
nasıl olmalıdır?
Giresun Beyazay’ın “Yaşlılar engelli, engelliler yaşlı oluyor” paneline katılmıştım;
orada öğrendiğim bazı veriler beni şok etti.
Sizce yaşlıların yüzde 70’inden fazlası niçin
mutlu ve huzurlu oluyorlardır? “Emekli maaşlarının artmasından dolayı” mı dersiniz,
yoksa villada yaşayıp süper lüks arabayla seyahat ettiklerinden veya güzel yiyecek-içecek
bulduklarından mı? Hiçbiri! Yaşlıların yüzde
70’inden fazlası, çocuklarının iyi, sağlıklı ve
mutlu olduklarını duyunca mutlu ve huzurlu
oluyorlarmış. Ey siyaset, ey insanlık! Hepimiz bu hakikati duyalım ve bu yüce duygu
karşısında hep beraber şapka çıkaralım…
Düşünebiliyor musunuz, annemin oyunu
almak istiyorsanız beni mutlu edeceksiniz,
benim oyumu almak için de camiden çıkınca bir halk ihtiyacı hakkında bana para verdirecek, yani zordakileri, dardakileri mutlu
etmeyi hedefleyecek, bunu da benimle beraber yapacaksınız.
+oJman AyUa
K@KNJL@M@XU@MDS
Şimdi mevcut siyasetin bunu nasıl planlayacağını, buna nasıl hedefler koyacağını ve
bunu nasıl oya tahvil etmek için bize duyurmak isteyeceğini kafamda canlandırıyorum
da çok komik görüntüler ortaya çıkıyor.
Partililer duyma kaybı olan bir yaşlıya hangi
seçim vaadini hangi yöntemle anlatacaklar
acaba? Vererek gerçek mutluluğu yaşayan,
fakat şu günlerde doyumsuz nefsani mutluluğu tatminle meşgul olan çoğu seçmene
neyi nasıl anlatabilirler acaba? Hele bir de
siyasetçinin kendisi bunların farkında bile
olmadığı gibi, bitmez tükenmez, hatta felakete sürükleyen doyumsuz hazlar yaşamanın içine -bizzat gırtlağına kadar- girmişse,
ortadaki ahvali varın siz tahayyül edin.
,ÀZBT
“Ekonomi de ekonomi!” demeyen bir siyasi anlayışın probagandası ne tonlarca kitap, ne imzalı kâğıtlar dağıtmak, ne de noterden (kimseyi kastetmiyorum ama siyasette bir yöntem olarak kullanıldığı için zikrediyorum) belge alıp dağıtmakla mümkündür. Hz. Ömer (ra), iktidarı ayakta tutmak
veya ele geçirmek için hangi televizyonları,
noterleri veya dinleme cihazlarını kullanmış
olabilir?
İnsanlık, zannetmeyelim ki ilk defa böyle
bir tecrübe geçiriyor. İnsanlık pek çok kez
Yaratıcı’sından koparılarak kurgulanmaya
çalışıldı; belki kısa ve orta vadede birtakım
bireyler seviyesinde başarılı oldu ise de uzun
vadede derelerin çaylara, çayların ırmaklara, ırmakların da denizlere ve okyanuslara
kavuşması gibi insanlık da aslına kavuştu,
kendisini yanlış tarif ederek yaklaşanlardan
en azından rahatsız oldu ve tatmin olmadı,
ancak aslını aradı.
İşte size -en basit haliyle- kendimizden
örnekler! Darülacezeleri, engelli okullarını,
yetimhaneleri, hastaneleri, çocuk hastanelerini açan Sultan Abdülhamit’in dönemine,
bir de onun hemen arkasından gelen engellere, okullarını kapatmaya çalışan İttihat
Terakki’nin durumuna ibretle bakın. İttihat
Terakki’nin devamı sayılacak, engelli okullarını kapatmayı başarmış, Darülaceze’yi
unutturmaya çalışmış, “Kıyafeti uygun
değil” diye Âşık Veysel’i Ankara’nın Ulus
semtine sokmamış, 27 senede toplam 2 adet
engelli sivil toplum örgütünün kurulduğu
Cumhuriyetimizin ilk dönem iktidarının
akıbeti ile engelli iki gencin düğününe dahi
telgraf gönderen, engelli okullarını yeniden
yurdun dört bucağında açan, millet hastanelerini il il kilometre taşı gibi diken Menderes dönemiyle bir karşılaştırın.
2011’e kadar olan AK Parti iktidarı döneminde ülkedeki durumu bir düşünelim ve o
dönemle 2011 sonrası dönemi karşılaştıralım. O zaman işsizlik hangi orandaydı, şimdi hangi oranda? O zaman dünyanın kaçıncı
ekonomisiydik, şimdi kaçıncı? O dönemde
büyüme hızımız neydi, şimdi ne? “Efendim,
dolar şöyle oldu, böyle oldu! Komşu ülkeler
şöyle oldu, böyle oldu” diye ne kadar bahane
bulursak bulalım, hakikati perdeleyemeyiz.
O bahaneler var da –hâşâ- Allah yok mu
yani? Allah’ın varlığının, yaratmasının, emir
ve isteklerinin bu denklemde ağırlığı nedir?
Siyaset O’nun yarattığı insanı ne kadar tanıyor da ne kadar doğru çözüm önerebiliyor
acaba? Yine O’nun yarattığı yetimin, öksüzün, sakatın, kadının, yaşlının, hastanın,
zayıfın, torpilsizin, garibanın, kimsesizin
kaderi siyasetçinin ne kadar elinde acaba?
Siyasetçi, başına binbir felaket gelenlerin
bir zamanlar gördükleri gibi, bunları yük,
toplumun gelişmesinde ayak bağı, olmaması gereken kesimler olarak görüyor, bunlar
olmadan kalkınmanın, toplumsal huzurun
ve refahın olabileceğini zannediyor olabilir;
bu kesimlerin acılarının aslında bir zulüm
neticesinde olduğunun farkına varsalar, hem
büyük bir yanlıştan dönmüş olurlar, hem de
kemiyet bakımından çok büyük bir kesime
“doğru hizmet” vererek herkesi memnun
edecek bir sonuca ulaşırlar. Bunların neler
olduğu ve nasıl hayata geçirilmesi ise başka
bir yazının konusu…
Nasıl yaparlar bilemiyorum, zira “her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır”. Bu vakitten
sonra da doğru şeyler yapılabilir. En azından
bundan sonrası için zarar edilmemiş olur.
Geçmişteki yanlışlardan da kâr edilecek hal
yok ya… Geçmişten kaynaklanan zararı kâra
dönüştürmenin en iyi yolu, bugün ve yarın
daha doğru bir şekilde, daha çok çalışmaktır.
Siyasetin yanılgılarından kurtulması ile sadece siyasetçiler değil, tüm insanlık kazanır.
Nasıl faydalı zannedilen bir ilacın gerçekte
insanları öldürdüğü fark edilip doğru ilacın
verilmesiyle insanlık kazanıyorsa, siyasetteki
yanlış ve yanılgıların farkına varılıp zararın
giderilmesi de öyledir. Geriye kalıyor bir tek
siyasetçilerimizin yoğurt yeme tarzları... İnşallah üstlerine başlarına döküp de hem yoğurttan, hem de kıyafetten olmazlar.
PD\ÖV2015
63
G@ADQajanda
TNOKTL
Toplum vcdanının yerne
AyÄe YaÄaQ 4mTtKT
@XTLTSKT@I@MC@FL@HKBNL
5BNEBATȺ@QFº
L@M¾MȺJ@Qɂ¾R¾M
C@JȽȺR@UTMTK@QȺ
ȽRDȺX@Y¾M¾MȺ@R¾KȺ
UTQFTRTȺ¥ºMJºȺATȺ
J@Qɂ¾ȺSDNQȽKDQȺ@¥¾J
¥@R¾ȺAȽQDXȺX@ȺC@Ⱥ
SNOKTLTMȺUȽBC@M¾
M¾MȺXDQȽMDȺLTSK@JȺ
DFDLDMKȽȿȽȺUDȺ
LDɂQTȽXDSȽMȽMȺ@RK@Ⱥ
RNQFTK@ML@X@B@JȺ
SºQCDȺAȽQȺCDUKDSȺ
J@ATKºMºȺJNɂTKRTYȺ
AȽQȺAȽ¥ȽLCDȺNQS@X@Ⱥ
JNXL@YK@QȺ!TMTȺ
CDRSDJKDLDXDMKD
QȽMȺSDNQȽRȽMȽMȺɀRK@LȺ
BNȿQ@EX@R¾ȺȽ¥ȽMȺ
ADJKDMDMȺXDMȽȺAȽQȺ
LDCDMȽXDSDȺC@G@Ⱥ
TXFTMȺNKCTȿTȺ
J@M@@SȽMCDXȽLȺ
3DJQ@QȺUDȺA@ɂJ@ȺAȽQȺ
AȽ¥ȽLCDȺȽE@CDȺDSLDȺ
FDQDJȽQRDȺ@ɂ¾Q¾Ⱥ
JNQTL@B¾K¾JK@Ⱥ@ɂ¾Q¾Ⱥ
X@R@ȺUDȺAȽQDXȽȺGȽ¥
KDɂSȽQDQDJȺAºXºXDMȺ
CDUKDSȺDUK@SK@Q¾M¾Ⱥ
SDLADKKDɂSȽQDMȺUDȺ
@GK@JR¾YK@ɂS¾Q@MȺ
DADUDXMKDQȽMȺQN
KºMºȺºRSKDMLȽɂȺAȽQȺ
JTQTLCTQȺ…ºMJºȺ
SNOKTLTMȺUȽBC@M¾
M¾ȺFDKȽɂSȽQLDRȽMDȺ
E¾QR@SȺS@M¾L@YȺ
!ȽKDQDJȺX@ȺC@ȺAȽK
LDXDQDJç
64
PD\ÖV2015
syasî lkeler koymak
felaket olur!
İR akademsyen olarak verdğm derslerde öğrenclern, kullandığımız kavramların
mânâlarına akıl yorup yormadıklarını anlamak çn “temel kavramlar” sınavı yapıyorum. Bu sınav sorularından br de “Vcdan
nedr?”. Cevap olarak verlen pek çok tanım
çnde ben en çok etkleyen şu oldu: “Hçbr etks olmayan
br ç ses…” O zamandan ber kavram analzlern toplumun
her breyne sorablme arzusu duyduğumu traf edeblrm.
B
>> Elbette kavramlara yönelik
tavrım felsefe tarihinde yeni değil. Kavramlar ve sözcüklerin önemine dair filozoflar, pek çoğu
farklı açılardan olsa da mühim
vurgularda bulunmuşlardır. Bu
çıkarımlarda bulunanlardan biri
de Konfüçyüs.
Çin’in büyük düşünürü Konfüçyüs’e sorarlar: “Bir ülkeyi yönetmeye çağrılsaydınız, yapacağınız ilk iş ne olurdu?” Büyük düşünür şöyle karşılık verir: “Hiç
kuşkusuz dili gözden geçirmekle
işe başlardım.” Cevabı dinleyenlerin hayret dolu bakışları karşısında sözlerine şöyle devam eder:
“Dil kusurlu olursa, sözcükler
düşünceyi iyi anlatamaz; düşünce iyi anlatılmazsa, yapılması
gereken şeyler doğru yapılamaz;
ödevler gereği gibi yapılamazsa,
töre ve kültür bozulur; töre ve
kültür bozulursa, adalet yanlış
yola sapar; adalet yoldan çıkarsa, şaşkınlık içine düşen halk ne
yapacağını, işin nereye varacağını
bilemez. İşte bunun içindir ki,
hiçbir şey dil kadar önemli değildir!”
Dediğim gibi, bu yaklaşım misallerden sadece biridir. Dolayısıyla başka bir yazıda dil felsefesi
açısından başka filozofların teorileri ile kıyaslanabilir, şimdilik
siyaset felsefesi açısından kavramların ve ilkelerin sistemlere
nasıl yerleştirildiklerine bakmaya
devam edelim.
“Vicdan” kavramı bağlamında
pek çok soru sorulabilir: Bireyin
vicdanı ile toplum vicdanı arasında nasıl bir bağ vardır? Devletlerin yönetim biçimlerinde
etkili bir unsur mudur? Vicdanın
yerine norm ve ilkeleri koyan birey, toplumdan bir birey ise artık
bir etkisiz eleman mıdır, yoksa
otoriteden bir birey ise tehlike
midir? Vicdanı besleyen şey, mesela din ya da başka bir inanç sistemi gibi metafizik bir alanın ka-
bulleri midir? Yoksa vicdan, sadece insanın rasyonel olarak irdelediği, mekaniksel ve yargısal
olgulardan mı beslenir? Toplumların daha çok ilke ve aşırı yasayla
idare edilebileceğine hâkim olan
şey inanç olursa, o inanç vicdanı
öldürür mü?
Malûmunuz, yazılarım süresince tasavvur etmek zorunda olduğumuz yeni bir siyasî sistemin
gereklerini ve kurulabilecek ilkelerin temellerini aradım. Bu gaye
ile bu zamana kadar gelmiş siyaset felsefesi tarihinin argümanlarından örnekler sundum. Bunların uygulandığı sistemlerin ve
siyasî problemlere çözüm olarak
önerdikleri ilkelerin kanaatimce
yeniden tartışılması gerekenlerini vurguladım. Yazımın girişindeki uzun misalden anlayabileceğiniz gibi, yine bu minvalde bir
yazı olacak. Siyasî bir sistemde
“devletçilik büyüdükçe bireyin
küçüldüğü”, nitekim toplum vicdanının da zayıflatıldığını ifade
eden teorilerle günümüze bakmadan önce, büyük devlet isteyenlerin nedenlerinden ya da en temel savunularından kısaca bahsedelim.
%FWMFUOFEȼSOȼ§ȼO
WBSEÀS 1FLȼZBWȼDEBO
Hegel gibi “devleti büyük, bi-
PD\ÖV2015
65
G@ADQajanda
TNOKTL
.RL@MK¾ÝC@ȺCDUKDSȺR¾M¾QK@Q¾ȺJNQT
L@JȺUDȺU@S@MC@ɂ¾MȺB@M¾M¾ȺL@K¾M¾Ⱥ
UDȺLºKJºMºȺFºUDMBDȺ@KS¾M@Ⱥ@K
L@JȺFȽAȽȺȽɂKDQCDMȺLºJDKKDEȺNKTQCTȺ
%@J@SȺA@X¾MC¾QK¾JȺDRDQȽȺX@OS¾QL@JȺ
U@S@MC@ɂ¾ȺNJTSL@JȺȽA@CDSȺUDȺ
DȿȽSȽLȺȽ¥ȽMȺX@O¾K@QȺȽMɂ@ȺDSLDJȺ
ßCDUKDSȽMȺF´QDUȽȺCDȿȽKàȺȽCȽ^!TȺ
ȽɂKDQȺS@L@LDMȺCDUKDSKDɂSȽȿȽMCDȺ
J@¥¾M¾KL@YȺNK@Q@JȺJTQTKTɂK@QȺ
XNYK@ɂ¾QȺF´MºKKºȺGȽYLDSȺUDQDMȽMȺ
XDQȽMȽȺ@K@MȺCDUKDSȺLDLTQKTȿTȺȽKDȺ
L@@KDRDEȺUDQȽKDMȺGȽYLDSȺCDȺßG@X¾QȺ
UDX@ȺX@QC¾LRDUDQKȽJàȺJ@UQ@L¾M¾MȺ
L M ȺXºJºMºȺS@L@LDMȺANɂ@KS¾QȺȺ
…ºMJºȺ@QS¾JȺF´MºKKºȺAȽQȺGȽYLDSȺ
CDȿȽKȺQDRL¬ȺAȽQȺU@YȽEDȺAºMXDRȽM
CDCȽQȺ
reyi ise daha ziyade devlet ile birlikte olabilen bir varlık” olarak algılayanlar için -ki
bu teorinin farklı biçimlerde de olsa en
güçlü savunucuları yine Hegel gibi Alman
idealizminden isimlerdir: Marx, Heiddeger,
Fiechte gibi- ilkeler, toplumun vicdanına
öylece bırakılamazlar.
Hegel, radikal bir idealisttir. Ona göre
devlet aklîdir, mükemmel bir devlet aramaya da gerek yoktur; insanlar tarafından
koşullara uygun biçimde rasyonel olarak
planlanır ve kurulur. Bir devlet varsa, işte o
devlet zaten olması gerektiği gibidir. Çünkü
tarihsel gelişme o yöndedir. Birey de, ulus
da, toplum da ancak devlet içinde bir değer
kazanır. Öyleyse bundan bireyin tek başına
bir anlamı, bir değeri olmadığı anlamı çıkarılabilir mi? Açıkçası anlaşılan ve iddia olunan o ki, pekâlâ çıkarımı bu şekilde yapan ve
kendi diktatörlük sistemini temellendirmek
için mükemmel bir ilke olarak gören olmuş.
Kim? Hitler!
Eduard Gans gibi düşünürler, Hegel’in
devleti ilahlaştırdığı ve bireyi tamamen bir
“hiç” konumuna düşürdüğünü ifade etmişlerdir. Hegel’e göre devlet ve kurumları insanlar tarafından rasyonel bir şekilde tesis
edilirse, tek tek her insan, zaten kendi kurduğu, kendi iradesinin tezahürü olarak göreceği bu yapıları benimser. Bu yapılmaz ise,
kendi vicdanlarına göre eylemde bulunan
66
PD\ÖV2015
AyÄe YaÄaQ 4mTtKT
bireylerin hem hukuk, hem de ahlak ile çatışmalarının kaçınılmaz olduğunu düşünür.
Bu durumda mevcut politik düzen bireye
düşman hale gelir.
Hegel ve onunla aynı idealist çizgide
olanlar için içerik ve ilkeleri toplumlar kendi kendilerine içselleştiremezler. Bu nedenle
toplumlara ilkeleri rasyonel bir zorunluluk
haline getirecek şey, devletçilik ve devletin
kurumlarıdır. Mutlak ilkeleri bir toplumun
vicdanına bırakmak, asla iyi bir sonuç getirmeyecektir.
Hegel gibi devletçilik teorisi güçlü filozoflara göre ahlakî hayatın genel kuralı,
sosyal hayattaki genel kurallara göre oynamaktır. Bu da ancak ve ancak kurumsal
düzenlemeleri rasyonel biçimde yapılmış bir
toplumda olur. Yani güçlü bir ulusçuluk ve
devletçilik ile... İşte bu yüzden bireyselliğin
engellenmesi ve sadece tek güç olarak devletin otoritesi ve hiyerarşisinin öncelenmesi
fikrini savunmaktadır. Hegel’in devlet anlayışındaki bu rasyonel kurum, demokratik
teorideki devlet kavramından daha fazla
anlam taşır. Birey ve toplumu ilgilendiren
her konunun nihaî karara bağlanması gereken tek yer “devlet”tir. Devlet karar verir,
hükümet ise mutlak kararları uygulayıcı bir
mekanizmadır. Bireyin çıkarının, devletin
çıkarı ile bağdaşmadığı sürece hiçbir önemi
yoktur.
Tam da bu argümanın karşısındaki savunular ise yazının asıl vurgusu; çünkü bu
karşı teoriler, açıkçası birey ya da toplumun
vicdanının yerine mutlak egemenliği ve
meşruiyetinin asla sorgulanmayacak türde
bir devlet kabulünü koşulsuz bir biçimde
ortaya koymazlar. Bunu desteklemeyenlerin teorisinin İslam coğrafyası için beklenen
yeni bir medeniyete daha uygun olduğu
kanaatindeyim. Tekrar ve başka bir biçimde ifade etme gerekirse, aşırı korumacılıkla aşırı yasa ve bireyi hiçleştirerek büyüyen
devlet, evlatlarını tembelleştiren ve ahlaksızlaştıran ebeveynlerin rolünü üstlenmiş
bir kurumdur. Çünkü toplumun vicdanını
geliştirmesine fırsat tanımaz. Bilerek ya da
bilmeyerek…
Sürekli ilke, norm, yasa ve benzerini dayatmacılık ile uygulatmaya çalışmak, doğal
hukuk alanına yer bırakmayan bir gaddarlık
biçiminde bazen istemeden de gerçekleştirilir; tıpkı sürekli yükseklere tırmanmak
isteyen çocuğuna asla tırmanma şansı tanımayan, kendi başına yemek yemesine izin
vermeyen, asla koşup düşmesini göze alamayan aşırı korumacı ebeveynlerin yaptığı
gibi… Sonunda bu, obez, kas gelişimi ve
motor becerileri gelişmemiş çocuklar büyütme ihtimalini arttırmaya benzer.
Toplumları da sağlıksız kılmanın yolu aynıdır. Daha çok kural, daha çok korumacılık, daha çok sınır ve “Ben seni senden daha
iyi düşünürüm” mantığı ile tembelleştirilen
toplumların müsebbibi olan bu anlayış, sadece fizikî gelişimleri değil, ahlakî ve vicdanî
gelişimlerini de yok eden bir devletçilik anlayışıdır.
Ne makineleşmiş ve sanayi devi haline
gelmiş bir devletin bireyi öğüten dişlileri, ne de ilahlaştırılan ve tek başına bireye
hiçbir değer atfetmeyen bir devletin sapkın
kutsallığı çözüm olmuş bu dünyada. Bu
çağın insanı için belki de nihilist bir tavır,
bu devlet yapıları için çoktan doğmuş, fakat
farkındalığı henüz yeterince gelişmemiştir.
Anlaşılması gereken o ki, birey, aile ve bireyin kurduğu sosyal kuruluşların gelişmesinin önüne geçilmeyecek bir devlet sistemi
pekâlâ doğru hamle olabilir. Sosyal devlet
olmak ile sosyalist devlet olmak arasındaki
önemli fark, işte tam da buradadır!
Daha önceki yazılarda ifade ettiğim
gibi, bahsi geçen devletçi-sosyalist etiğin
karşısında duran faydacı etik, özellikle
devlet, birey ve toplumun üzerinden elini
mümkün olduğunda çekmesinden yana bir
tavırdır. Bu tavrın temelinde, değindiğim
türde bireysel ve nitekim toplumsal anlamda gelişmeyi engelleme endişesi vardır.
Yine faydacı, liberal etikte de emprist ve
liberal prensiplerin detaylarında farklılaştıkları noktalar da bulunmaktadır. Lakin
“Her yasa, bir başka yasaya bağlıdır ya da
daha genel başka bir yasaya tâbidir” diyen
Montesque gibi “nedensellik teorisini” gerekçe olarak savunanların dominant fikri
yadsınamaz. Yani maddeyi yöneten değişmez yasalar olduğu gibi, insanlar ve diğer
canlıları da yöneten yasalar olduğunu savunarak “hürriyet”in insan tabiatı için gelişmeyi sağlayan değişmez bir yasa olduğunu
ifade etmişlerdir.
Bu ve benzeri düşünceleri daha önceki
yazılarımda liberal etiğin rasyonalist tavrından Herbert Spencer söz konusu olduğunda da değinmiştim. İşte bu nedenle özgürlük ya da hürriyet, demokrasilerde birinci
ilke olmuştur.
,BSBSWFSNFL
Vicdan, ancak hür biçimde karar verme
yetisini kullanabiliyor ise kendi kendisiyle hesaplaşabilme sorumluluğunu alır. Bir
başkasının elinde olduğunu düşündüğü her
sorumluluk için iç sesine danışmayan bireylerin çoğaldığı toplumlarda, bireyin kendi
vicdanından vazgeçmesi, nefret ve benzeri
duyguları kolayca besler. Bununla birlikte toplumun da tüm yükünü devlet ya da
benzeri otoritelere devretmesi, iyilikten çok
kötülüğe hizmet eder.
Üstelik “hedef olmalı” dediğim, vicdanı
geliştiren hür ve tercih yetisi yüksek ve de
bilinçli bir tavrın desteklenmesi, daha önce
hiç uygulanmamış ütopik bir sistem değil.
Kültürümüzde gönüllü hizmetlerle birçok
yoksul, fakir fukara ve yardıma muhtaç kişinin ihtiyaçları karşılanarak toplumsal barış
ve dayanışma sağlanırdı. Eğitim ve kültür
faaliyetlerinin düzenli olarak yürütülmesi
de böyleydi. Kervansaraylar kurup bunlar
sayesinde ticarî faaliyetler geliştirilir, okullar,
camiler, hamamlar, yollar, köprü ve kanallar
gibi pek çok tesisler kurulurdu. Tüm bunlar
vakıf sistemi ile yapılır, Osmanlı’da devlet,
sınırları korumak ve vatandaşın canını, malını ve mülkünü güvence altına almak gibi
işlerden mükellef olurdu. Fakat bayındırlık
eseri yaptırmak, vatandaşı okutmak, ibadet
ve eğitim için yapılar inşa etmek “devletin
görevi değil” idi. Bu işler tamamen devletleştiğinde, kaçınılmaz olarak kuruluşlar
yozlaşır, gönüllü hizmet verenin yerini alan
devlet memurluğu ile maalesef verilen hizmet de “hayır veya yardımseverlik” kavramının mânâ yükünü tamamen boşaltır. Çünkü artık gönüllü bir hizmet değil, resmî bir
vazife bünyesindedir.
İşte bu nedenle çağa uygun bir düzenle
vakıf sistemi gibi bir sistemin yeniden kazandırılması, bu ve benzeri çalışmalar ile
toplum vicdanını güçlendirmenin gaye edinilmesi son derece önemlidir!
Demem o ki, gönüllü hizmetler çoğalsın
ve toplum vicdanını geliştirecek alanlara
devlet eliyle fazlaca girilmesin!
Vicdanın yerine bir kimse veya nesne
geçirilirse, hem birey, hem de toplumun,
sorumluluklarından kaçması kolaylaştırılır.
Ve kanaatimce vicdanın ölümü böyle olur.
Öldürmeyelim!
PD\ÖV2015
67
G@ADQajanda
2HX@RDS
Mras, vars ve
Yen Türkye
ÖNÜLDEN gönle akan
br nehrdr mrasımız;
akışı hçbr zaman
bozulmayan, tarhn dernlklernde bllur br özden yola
çıkıp gelen br mrastır bu.
G
>> Zamanı ve mekânı çepeçevre sarmış
olan ufku, her an yeniden çizebilen, şuuru
zerre zerre cevherimize işleyebilen, zerk
edebilen ve aşkın bir dönüşle semayı ilahî
bir nurla aydınlatabilen, yön verebilen, yol
gösterebilen özgün elementlerle zenginleşmiş bu akışkan yolculuk, bugün hiçbir kirin
sirayet edemediği bir biçimde bizlere ulaşabilmiştir –elhamdülillah-.
İlahî rahmetin koruma kalkanıdır bu...
İlahî rahmetin koruma kalkanı ile bugüne kadar gönülden gönle akagelen bu medeniyet, tabiatı gereği insanı ve sosyal hayatı
biçimlendirmiş, devletler kurup coğrafyaları
şekilden şekle sokabilmiştir.
Öte yandan, çok defa birileri bu akışı bozmak, suyuna kir bulaştırmak istediler. Suyun
yönünü, yolunu değiştirmek için çabaladılar.
Her su kendi varisine ulaşır oysa. Ne mutlu
ki kutlu mirasımız, kadim medeniyetimizin
cömert havzasında güçlendi, ufku ve şuuru
eşine az rastlanır biçimde güzelleşti ha güzelleşti!
Toplumsal hafızamızı Batı kültürünün
motifleriyle dönüştürmeye, değiştirmeye çalıştılar. Bizi kendi değerlerimize yabancı,
68
PD\ÖV2015
DQ MThammed ÆJAaK !aJÅQBÅ
LTG@LLDCHJA@K@I@MC@FL@HKBNL
Batı kültürüne aşina etmeye çalıştılar, sosyal
hayatı yeniden yazmak istediler. Siyasî tablo her
defasında kendi arzularına ve çıkarlarına hizmet
edecek biçimde çizilirken, siyasetçi tiplemesi
toplumun hiçbir zaman güvenmeyeceği bir karakter olarak sunulur oldu.
Ancak inkâr edilemez bir gerçek var ki zaman,
hakikatten yanadır. Tüm Batılılaştırma çabalarına karşı dik duran bu millete, her defasında uymayan bir yeri olmuştur Batı’nın. Uydurmak için
çırpınan Batı hayranları boşa kürek çektiklerini
en nihayetinde anlamak zorunda kalmışlardır.
Bu millet hiçbir zaman Batılı olamamıştır. Batıl
olanın yanında olmadığı gibi, hakikatin ve haktan yana oluşun timsali olmayı tercih etmiştir.
Yıl 2015... Bahar mevsimi... Siyaset sahnesinde büyük bir tufan kopmuş, değişimin ve dönüşümün yaşanacağı fikri kamuoyunda yaygın bir
kanaat haline gelmiştir. Kime sorsanız “Sanırım
bazı şeyler değişecek” diyordur, eminim. Her
ne kadar “Bu kutlu şarkı kesilmeyecek!” dense
de değişen bir şeylerin olduğuna hemen herkes
vâkıf gibi. İktidarı 10 yıldan fazla elinde tutan,
ülkeyi birçok badireden sulh içinde geçiren ve
birçok dönemeci başarılı bir biçimde geride bırakan AK Parti, tüm yurtta bu yeni dönemi analiz etmektedir.
Siyaset, başarılı ve sonuca odaklı algoritma
yazma ve uygulama sanatıdır. Siyaset, gönül kazanma, gönülden gönle bağ kurma, bağlar arası
vefa sanatıdır. Siyaset aşk işidir. Siyaset, insanoğlunun zaaflarını bellemesiyle yükselebilen
bir çeşit mühendisliktir. Siyaset matematiktir,
edebiyattır. Siyaset, hissedebilenlerle hissetmeyi
bilemeyenlerin ayrıştığı elektir. Siyaset, hak ile
batılın mücadelesinde hakkı söyleyenlerin hakikat terazisindeki imtihanıdır.
Domburanın sesiyle uyanan bu millet, İslam’ın bayrağını dalgalandıracak bir neslin inşası
için seher vakti yola çıktı. Aşk ile... Aşk ile koşan
atlar, artık koşmaktan utanmıyorlar bir zamanlar
olduğu gibi. Bir zamanlar bu milleti ecdadından
koparmaya çalışanlar başarısız oldular –elhamdülillah-.
Rahmet olup gökten yağan bir feraset gibi
makbul dualar var bugün! Pis kokulu dünyanın
felaket dalgalarına karşı dalgakıran olup oyun
bozan bir dirayet var bugün! Zehirli düşlerin yarasaları ürküyorlarsa bugün, boş lafla, avuntuyla,
hamasetle değil, sevda şarkılarıyla kanatlanan bu
millete ait bir şecaat var da ondan…
Rabbim bu millete, yeni dönemde Yeni Türkiye’nin inşası için yardım etsin! Çünkü miras,
“Yeni Türkiye”...
UMUTTAN BİR YOL
á#
ȿ; TȽ[MFSȽ H¶S¼S¼[ §¼OL¼ TȽ[MFS LBSBOMÀL CȽS ÀɂÀLUB EVS
NBLUBTÀOÀ[ "NB TȽ[MFS CȽ[Ƚ H¶SFNF[TȽOȽ[ §¼OL¼ CȽ[ ÀɂÀLMÀ
CȽS LBSBOMÀLUBZÀ[ 4Ƚ[ TFWȽOEȽSFO HBȬFUMFSȽO FȿMFZFO
VZBOÀLMÀLMBSÀO §PDVLMBSÀTÀOÀ[ 4Ƚ[ LBMQMFSȽOȽ[Ƚ CPɂMVȿVO
FMMFSȽ BSBTÀOB LPSTVOV[ §¼OL¼ CPɂMVȿVO QBSNBLMBSÀOÀO
EPLVOVɂV ZVNVɂBLUÀS WF TȽ[MFS DFIBMFUȽO ZBOÀOEB SBIBU FEFSTȽOȽ[ 4Ƚ[ TF
WȽO§MFSȽO §PDVLMBSÀTÀOÀ[ TFWȽO§MFSȽOȽ[ OF LBEBS Z¼LTFMȽSTF Z¼LTFMTȽO TPOV§UB
S¼[H¢SMBSÀO ZÀLUÀȿÀ EVNBOEBO EȽSFLMFS HȽCȽEȽSâ EȽZPS )BMȽM $ȽCSBO LBSBOMÀȿÀO
TȽMBIɂ¶SMFSȽOF TFTMFOȽSLFO
.XR@ TLTSS@M AHQ XNK
U@Q AHYHL ºMÀLÀYCD &@XQDS
S@ÄK@QÅXK@ CºÄDKH CT@ CHQDJKDQHXKD @XCÅMK@M@M JTSR@K
AHQ XNK XCÅMKÅJ L@YHMHM
FDKDBDÈD S@JCHL DCHKHXNQ
NKCTÈT AHQ LÀB@CDKD AT
8ÅKK@QB@ AT LHKKDSH GNQ FºQDM
JÀ¬ÀLRDXDM A@RHSD @K@M
!@SÅhX@ JºKDKHÈH J@MÅJR@LÅÄ
JDMCHMH AT GHYLDSJ§QKÅJS@
U@YHEDKDMCHQLHÄ JHLRDKDQKD
AHSLDJ AHKLDY AHQ LÀB@CDKDMHM A@ÄJ@ AHQ @CÅ AT .MK@Q
HKKÀYXNM UD GHKDKH ÅÄÅJK@QK@
Ä@MRK@QÅMÅ AÅQ@JÅM CDMDRHMKDQ
GDQ CDMDLDKDQH NMK@QÅ J@XADSSHQHXNQ .MK@Q JDMCHKDQHXKD
XÀYKDÄHXNQ UD XÀYKDÄSHJ¬D
@JKÅM YHMC@MÅMC@ ºEJDKDMHXNQ
R@KCÅQF@MK@ÄÅXNQK@Q 5D R@KCÅQF@MK@ÄSÅJ¬@ GÀRQ@M X@MFÅMÅMC@ J@UQTKTXNQK@Q
,HKKDSD @HS CDÈDQKDQH GH¬D
R@XÅO SÀL CDÈDQ X@QFÅK@QÅ HKD
J@UF@X@ FHQHÄDM YÀLQDKDQ MD
F@QHOSHQ JH G§K§ AT LHKKDSH ÄT
G@KKDQHXKD XºMDSDAHKDBDJKDQHMH
R@MÅXNQK@Q MK@ÄÅKL@RÅ YNQ AHQ
O@Q@CNJR@K ºYFÀUDM H¬HMCD
CDUDJTÄT LHR@KH A@ÄK@QÅMÅ
SNOQ@È@ FºLÀO G@JHJ@SKDQHMH
FºQDLDXDM GH¬AHQ HJSHC@Q
LÀSDÄDAAHRH LTU@EE@J
NK@L@LÅÄSÅQ NMK@Q C@ NK@L@X@B@JK@QÐ
!TMTMK@ ADQ@ADQ TMTSL@X@KÅL JH JTXTK@Q 8TRTEK@Q
H¬HM X@Q@SÅKCÅ 8TRTE NKL@MÅM
GHJLDSH 8@JTOK@QÅM FºYKDQHMCD @Q@SÅKCÅ '@JJÅ UD
@C@KDSH R@UTM@M DBC@CÅM
LHQ@RÅMC@M G@ADQC@Q YDMFHMKHÈHLHYH AHKDM BHG@M@ ÄHE@
NKL@XÅ F@XD DCHMLHÄKDQHM
X@Ä@CÅÈÅ YNQKTJK@Q UD @BÅK@Q
@CDS@ LTÄST ºMBDRH R@AQÅM
UD R@LHLHXDSHM RÅM@ML@RÅ
FHAH 8TRTE NKTO JTXTK@QC@
ADJKDLDRH FHAHXCH
,DMCDQDR CºMDLHXKD
A@ÄK@X@M A@RJÅ UD YNQA@KÅJK@Q
ÃTA@S #@QADRH HKD CDU@L
DSLHÄSH 2NM NK@Q@J X@OÅK@M
C@QAD FHQHÄHLKDQH O@Q@KDK
¬DSDKDQ UA J@Q@MKÅJ LHGQ@JK@Q
MDEDR @KL@C@M SÀL FÀ¬KDQHXKD Ä@MRK@QÅMÅ CDMDLDJSDKDQ
.MK@Q Ä@MRK@QÅMÅ CDMDRHM
FºQDBDÈHY JH A@Ä@QÅRÅY NK@B@JK@QÐ QSÅJ A@Ä@QÅRÅYKÅJK@QÅMÅ
J@MÅJR@X@B@JK@QÅ FÀMKDQ CD
FDKDBDJ QSÅJ ANÄ@ GDUDRKDQ
CHYHRHMCD XDQKDQHMH @K@B@JK@Q
QSÅJ AT LHKKDSHM MD RºXKDCHÈHMH CHMKDXHO ºXKD RºYD FHQLDKDQH FDQDJDBDJ !T R@LHLH
FºMÀK HMR@MK@QÅMC@M NKTÄ@M
R@KHG LHKKDSKD NXTM NKL@X@B@ÈÅMÅ GDQ AHQ JHQ CÀMX@RÅMÅM
ADJ¬HRH AHKDBDJ
!TFÀM RNJ@JK@Q ÄT RºYKDQH
LÅQÅKC@MÅXNQ JTK@J UDQHMBD
ÄTMK@QÅ CTX@AHKHXNQTL i2HX@RDS X@OÅXNQR@M CÀQÀRS NKÐ
NJ ¬@KÅÄ UD LHKKDSD GHYLDS
DSÐ !TFÀM STY@JK@QÅM Ä@MS@IÅM CDÈHK F@XQDSHM R@LHLHXDSHM UD LHKKDSD GHYLDSJ§Q
NKL@MÅM ¬@ÈÅMÅ X@ÄÅXNQTY !HY
AT ¬@ÈC@XÅY RHY G@MFH ¬@ÈC@
X@ÄÅXNQRTMTYj
ÂÄSD AºXKDRHMD AHQ ¬@ÈCÅÄÅKÅJ UD ONKHSHJ @QDM@
R@GSDJ§QKÅJK@QÅXK@ JÀ¬ÀJ
GDR@OK@Q ÀYDQHMD XDQ DCHMLDXD XDKSDMDMKDQHM XDQHMH
JNQTL@XÅ GDCDEKDXDM JÀ¬ÀJ
ºK¬DJKH RHX@RDS @C@LK@QÅMÅM
¬@ÈÅ J@O@MLÅÄSÅQ TÀL AT FDQH
J@E@KÅKÅJ CDEMDCHKLHÄ BDM@YD
SºQDMKDQH AHKD X@OÅKÅO AHSLHÄSHQ
TNOQ@JK@QÅ ANK NKRTM
,DCDMHXDS @KFÅRÅ FÀ¬KÀ
FºMÀK DUQDMHMCD Y@L@M UD
LDJ§MÅ JDMCHMD DL@MDS
DCHMLHÄ RHMHQ T¬K@QÅ CDÈDQ
X@QFÅK@QÅM@ J@QÄÅ NKCTJ¬@
G@RR@R @CDS@ LÀBDUGDQ@S
NK@M HMR@MK@QÅLÅY RÅQ@MÅM
JDMCHKDQHMD FDKCHÈHMH ¬NJ HXH
AHKHXNQK@Q
!DM AT BÀLKDKDQH JTQ@QJDM A@ÄJ@ J@KDLKDQKD
ADQ@ADQ ÀLHSRHY AHQ HMHKSHMHM
H¬HMCDM J@¬ÅO YTQU@M AHQ
ADRSDMHM H¬HMCD YHMCDQTC AHQ
SÅMÅC@ XDQ ATK@Q@J G@QEKDQ UD
RºYBÀJKDQKD ÄDJHKKDMHXNQTY
8ÅKCÅYK@QÅM MDY@JDSH HKD ÄDGQHM
ÅÄÅJK@MCÅQÅKCÅÈÅ J@Q@MKÅJ AHQ
FDBDCD FºJXÀYÀMÀM L@UHRHMH CÀÄKÀXNQ TMTS@LÅXNQTY
!HYHL XNÈQTKCTÈTLTY LDCDMHXDS Ä@QJÅK@QÅMC@ FDBDMHM
J@Q@MKÅÈÅ @RK@ RHX@G@ DRHQ
CÀÄÀQLDY AHYHÐ &@XQDS RDA@S
UD RÀJ¿S DM FÀYDKHMCDM
LHQ@R J@KÅQ AHYD %@JHQKHÈHM
YHXMDSHMH R@AÅQ YDMFHMKHÈHM
YHXMDSHMH HRD ÄÀJÀQ AHKHQ 'Y
KH NKTQTY !HQ @ÈÅQKÅÈÅ NQS@C@M J@KCÅQÅQÅY JDMCHLHYCDM
UDQDQDJ UD AHQ !HK@K C@G@
CNÈ@Q 'Y $ATADJHQ NKTQTY
&ºQLDXHY DCDAHLHYCDM JDMCHLHYD AHKD A@JL@X@Q@J 'Y
.RL@M NKTQTY žK¬ÀXD G@JJÅXK@ TX@Q AHQ HYH S@JHO DCDQ
AHQ HYCDM XÀQÀQ 'Y žLDQ
NKTQTY !HYHL U@QKÅÈÅLÅY ºXKD
AHQ LDCDMHXDSKD XNÈQTKLTÄSTQ JH FDBDKDQHLHY ºQSÀCÀQ
J@Q@MKÅJ CDÈHK &DBDKDQ XNKBTKTJK@QÅM U@JSHCHQ AHYCD
1@AAHL FDBDLHYH FÀMCÀYD FÀMÀLÀYÀ @XCÅMKÅÈ@
TK@ÄSÅQRÅM
i*@¬ JDY SNOQ@È@ TY@MÅO
J@QK@Q@ AÀQÀMDQDJ XHSHQCHÈHLHY AHQ CNRS@ J@XADSSHÈHLHY
AHQ MHLDSD @ÈK@X@Q@J FDBDKDQH TXJTRTY J@KCÅJ *@¬
JDY FHSLDJSD NK@M FÀMCÀYKD
FDKLDJSD NK@M @JÄ@L @Q@RÅMC@ RNK@M FDM¬KHJ H¬HM X@R
STS@Q@J S@MÅL@CÅÈÅLÅY AHQHMH
B@GHKH NKCTÈTLTY RDADOKDQH
ºYKDXDQDJ ANÄ J@Q@MKÅJ TY@X@ FºYKDQHLHYH CHJHO RDRRHYKHJ
UD XNJKTÈTM HMHKSHRHMD JTK@J
UDQDQDJ CTQCTJj '@KHK
"HAQ@M
PD\ÖV2015
69
G@ADQajanda
.QS@CNÈT
á"SBQ#BIBSÀâLBWSB
NÀOÀO CȽS NFDB[ WF CȽS
NFUBGPS PMEVȿVOV ȽESBL
FUNFL HFSFLȽS %PMBZÀ
TÀZMB áCBIBSâ NFUBGP
SVOV LVMMBONBZÀ LBCVM
FUNFOȽ[ CV NFUBGPSVO
Ƚ§FSEȽȿȽ CBɂLB EBMHBMBO
NBMBSÀ EB LBCVM FUNFZȽ
HFSFLUȽSȽS ɀɂUF CVH¼O
N¼ɂBIFEF FUUȽȿȽNȽ[
LBSɂÀ IBNMFMFSMF [BNBOÀ
HFSȽZF §FWȽSNF IBNMF
MFSȽOȽ ZBOȽ áCBIBSÀ LÀɂB
§FWȽSNFâ HBZSFUMFSȽOȽ
CV §FS§FWFEF FMF BMNBL
HFSFLȽS
***
ȿTMBNDPȾSBGZBTÀ ¼[F
SȽOEF ȽDSB FEȽMFO U¼N CV
IVTVTMBS IBMLÀ BEFUB CȽ
SFS OFTOF IBMȽOF HFUȽSEȽ
)BMLMBS FO VGBL LBSBS
MBSEB CȽMF T¶[ TBIȽCȽ PMNB
ȽNL¢OÀOÀ FMF BMBNBEÀMBS
#¶MHFEFLȽ SFKȽNMFS
IBMLMBSB ¶[H¼WFOMFSȽOȽ
LBZCFUUȽSEȽMFS WF ɂBITȽ
ZFUMFSȽOȽ [BZÀȬBUUÀMBS 0
C¶MHFEF ZBɂBZBO IBML
MBSEB ¶[H¼SM¼L WF POVS
EVZHVTV ZPL FEȽMEȽ ɀɂUF
U¼N CV IVTVTMBS IBML
MBSÀO [ȽIOȽOEF DȽEEȽ CȽS
CȽSȽLȽN PMVɂUVSEV UPQMV
NVO POVS WF IBZTȽZFUȽ
T¼SFLMȽ ȽODȽOEȽ /ȽUFLȽN
.VIBNNFE #VB[Ƚ[ȽßOȽO
LFOEȽTȽOȽ ZBLNBTÀOÀO
BTÀM OFEFOȽ TFZZBS
UF[H¢IÀOÀO FMȽOEFO
BMÀONBTÀ EFȿȽM IBLLÀOÀ
BSBNBL ¼[FSF QPMȽT NFS
LF[ȽOF HȽUUȽȿȽOEF CBZBO
LPNȽTFSȽO LFOEȽTȽOȽ UP
LBUMBNBTÀ WF EPMBZÀTÀZMB
POVSVOVO LÀSÀMNBTÀZEÀ
70
PD\ÖV2015
Arap Bah
10 yılı sonunda Kuzey Afrka’da başlayan ve domno etksyle pek çok Ortadoğu ülkesne sıçrayan halk hareketler,
şüphesz 21. yüzyılın en öneml tarhî olaylarından brdr.
Zra “Arap Baharı” olarak tanımlanan bu süreç, Arap dünyası, bölge ve dünyadak syasî manzarayı değştrd. Bu, aynı zamanda bölge toplumlarında öneml dönüşümlern yaşandığına ve sonuçlanmakta olduğuna da şaret etmektedr.
20
>> Sürecin başlamasından bu yana pek çok kitap, makale ve analizin kaleme alınmasının yanı
sıra, ulusal ve uluslararası birçok konferans, kongre ve çalıştay icra edildi. Ancak yapılan değer-
lendirmeler üzerinden imal-i fikir yaptığımızda,
sathî olmanın ötesine geçilemediği ve zaman zaman bilinçli bir mühendislik yapıldığını müşahede etmekteyiz.
"ahHt 3Tz
B@GHSSTY@I@MC@FL@HKBNL
arı’na Doğru
Elbette böylesi önemli bir hadiseyi tek
makale veya analizde sağlıklı ve etraflıca
tahlil etmemiz mümkün değil. Ancak gerek
sebepler, gerekse sonuçlar açısından bakıldığında büyük bir sosyal olay ve değişim
talebini ifade eden bu sürecin daha sağlıklı
ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Zira
Arap Baharı, tüm müdahalelere rağmen
ciddi bir değişim dinamiği ortaya koymuştur. Mücadele henüz sonuca ulaşmasa da
bundan sonra hiçbir ülke eskisi gibi olmayacaktır.
Yazının ana temasına geçmeden evvel ba-
zı hususların üzerinde durmanın yararlı
olacağı kanaatindeyim. Bu hususların ilki,
olayların arkasında Batı komplosu olduğu
tezidir.
Bilindiği gibi süreci başlatan dinamikler
olarak özellikle Batı’nın bölgeyi yeniden
dizayn etmeye çalıştığı ve olayların tamamen iç dinamiklerden kaynaklandığı tezleri
öne çıktı. 19 ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde
Batı’nın nizam verdiği dünyada değişim
projeleri dışarıdan geliyordu, emrediciydi ve dolayısıyla otoriterdi. Fakat bölgenin
tarihî, beşerî, ekonomik, sosyokültürel varlık
ve potansiyel durum başlıkları incelemeye
tâbi tutulduğunda, bölge halklarının ilk defa
kendi içinden “yerli bir hareket” üreterek
değişimi talep ettiği anlaşılacaktır.
Dolayısıyla meseleyi bir Batı komplosu
olarak tanımlamak, birer siyasî özne olmak
isteyen bölge halklarına haksızlık olacaktır.
Elbette başta Batı dünyası olmak üzere diğer dış dinamikleri söz konusu bu sürecin
dışında tutmak sağlıklı bir değerlendirme
olmayacaktır, ancak gerek bölgenin son
bir asırdır geçirdiği tarihsel süreç, gerekse
olayların vuku bulma süreci incelendiğinde
olayların “yerli bir hareket” olduğu sonucuna varılacaktır.
İkinci husus şudur: Sürecin “Arap Baharı”
olarak isimlendirilmesi... Ortadoğu’da yaşanan bu değişim ve dönüşüm talebi, “Arap
Baharı” ismiyle literatüre geçti. Her ne kadar süreci “Arap Devrimleri”, “Arap İsyanları” ve “Arap Uyanışı” olarak ifade edenler
çıkmış olsa da “Arap Baharı” ismi daha
çok kabul gördü. İlk bakışta, yaşanan sürece pozitif anlamlar yüklemek maksadıyla
bu isimlendirmenin yapıldığı düşünülse de
Batı menşeli olan bu kavram, esasında bir
mühendislik faaliyeti olarak değerlendirilmelidir. Zira bu adlandırma, hangi hadise
veya sebepten esinlenerek yapılmış olursa
olsun, bölge koşullarına uygun bir duru-
mu ifade edememektedir. Daha çok edebî
mecaz bir durumu ifade eden bu kavram,
sürecin iç ve dış dinamiklerini doğru tahlil
etmeye engel teşkil etmektedir. Nitekim
Tunus Devrimi’yle başlayıp Mısır, Libya ve
Suriye’deki devrime uzanarak yaşanan değişimler, tüm Arap ülkelerini kapsamamıştır.
Ayrıca “Arap Baharı” kavramının bir mecaz ve bir metafor olduğunu idrak etmek
gerekir. Dolayısıyla “bahar” metaforunu
kullanmayı kabul etmeniz, bu metaforun
içerdiği başka dalgalanmaları da kabul etmeyi gerektirir. İşte bugün müşahede ettiğimiz karşı hamlelerle zamanı geriye çevirme
hamlelerini, yani “baharı kışa çevirme” gayretlerini bu çerçevede ele almak gerekir.
%FȾȼɁȼNUBMFCȼOȼ
EPȾSVBOMBNBL
Şüphesiz İslam coğrafyasında meydana
gelen hadiseleri Doğu-Batı sentezi ve tarihsel bağlamdan ayrı değerlendirmek, doğru
neticeler almamıza engel teşkil edecektir. Özellikle Batı dünyasında başlayan ve Osmanlı’nın tarih sahnesinden silinmesiyle sonuçlanan sömürge hareketleri, sadece coğrafî değil, aynı zamanda içtimaî hayatın her
alanında da etkisini gösterdi; toplumların
hafızalarına adeta ipotek konuldu ve düşünüp kendilerine ait değerler ortaya koymaları engellendi.
Raşit Gannuşi’nin, “Bağımlı (Arap) devlet
ile vatandaşları arasındaki ilişkinin kalbinde
şiddet vardır. Tartışmasız bir şekilde Batılılaşma, devlet tarafından sürdürülen en acı veren
ve zararlı şiddet biçimidir. Toplumu köklerinden ve dünya görüşünden koparmakta, böylelikle sözde modernitenin empoze edilebilmesini
sağlamaktadır. Aslında modernite, Batı’nın
diktatörlüğünü halkımıza modernleştirici elitin yardımıyla uygulayabilmesidir. Böylelikle
modernizasyon ya da Batılılaşma, her açıdan
demokrasinin gerçek anti tezine dönüşmekte-
PD\ÖV2015
71
G@ADQajanda
.QS@CNÈT
dir” şeklindeki ifadesi, hem Batı’nın İslam
coğrafyasında uygulamak istediği projeleri,
hem de bu coğrafyalarda yaşanan büyük
hadiselerin, esasında dış dinamiklerce icra
edilmek istenen faaliyetlere bir tepki olarak
görülmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Esasında Batı dünyasının İslam coğrafyasına yönelik nihaî amacı, Osmanlı’nın
öncülüğünde oluşan kolektif kimliğin dağılması ve böylece uygulanmak istenen projelere karşı direnç gösterilmesine engel
olmaktır. Batı dünyasının insanlığa armağan ettiği sömürgecilik anlayışı, yeni bir yeri
fethetmekten farklı olarak, içerisinde insan
kaynağı da olmak üzere her türlü kaynağı
haksız yere ve zorla el koyarak tasarruf etmeyi ifade etmektedir. Yani “sömürgecilik”
denince, ekseriyetle üzerinde durulan siyasî
ve ekonomik alanları değil, aynı zamanda
askerî, psikolojik, dinî ve zihnî boyutları da
bu çerçeveye almak gerekir.
tı sentezi ve bununla birlikte tarihsel süreç
bağlamını da ele almak durumundayız.
Son bir asırdır kurulan şehirler, mimarî
doku, günlük hayat, kılık kıyafet, kültür,
eğitim, hatta yeme-içme, Batı’nın hayat tarzı ile kültür anlayışına göre şekillenmiştir.
Arap düşünür İbrahim Ebu Rabi’nin ifadesiyle, “sömürgecilik, yalnızca insanları kendi
pençesinde tutmak ve yerli insanların beynindeki bütün biçim ve içeriği boşaltmakla tatmin olmaz; sapkın bir mantıkla baskı altında
tuttuğu halkın geçmişine yönelir ve onu bozar,
çarpıtır ve yok eder”.
Elbette ekonomideki adaletsizlik, yolsuzluk, baskı ve özgürlüklerin kısıtlanması,
bu süreçte önemli birer faktördür. Ancak
yaşanan süreci sadece bu hususlar üzerinde değerlendirmek de hakikate perdeleme
yapmak olacaktır. Zira Arap Baharı’nın temelinde bir yeniden doğuş, bir silkiniş, bir
diriliş vardır. Sürecin özünde, Osmanlı sonrasında kurulan iktidarların Batı ile işbirliği içerisinde olması, Ortadoğu’nun kritik
meseleleri karşısında bir Arap devletinden
ziyade Batılı duruş sergilemesine bir karşı
duruş, bir itiraz vardır.
Nitekim son bir asırdır yaşanan hadiselere ve İslam coğrafyasındaki parçalanmışlığa baktığımızda, söz konusu amacın adım
adım uygulamaya konulduğunu görmemiz
mümkündür. Dolayısıyla Arap Baharı’nı
tetikleyen unsurları ele alırken, Doğu-Ba-
*NMINMJSºQDKȺCTQTLTMȺX@Q@SS¾ȿ¾ȺSºLȺNKTLRTYKTJK@Q@ȺQ@ȿLDMȺ Q@OȺ
!@G@Q¾ȺȽMR@MK@QC@ȺAȽQȺɂDXKDQȽȺCDȿȽɂSȽQDAȽKDBDJKDQȽMDȺC@ȽQȺAȽQȺCTXFTȺX@
Q@SS¾Ⱥ!TȺRNMȺCDQDBDȺ´MDLKȽȺAȽQȺGTRTRSTQȺ9ȽQ@ȺATȺSNOKTLK@QȺRNMȺXºYȺX¾K
C¾QȺMDQDCDXRDȺJDMCȽKDQȽMȽȺȽKFȽKDMCȽQDMȺGȽ¥AȽQȺɂDXȽȺCDȿȽɂSȽQDLDXDBDJKDQȽ
MDȺC@ȽQȺRNMȺCDQDBDȺJ@CDQBȽȺUDȺJ´SºLRDQȺAȽQȺX@JK@ɂ¾L@ȺR@OK@ML¾ɂK@QC¾Ⱥ
!TȺRºQD¥SDȺDKDȺ@K¾M@MȺQNKȺG@KJK@Q¾MȺ@QS¾JȺAȽQȺɂDXKDQȽȺCDȿȽɂSȽQDAȽKDBDJKD
QȽMDȺC@ȽQȺȽM@MB¾ȺUDȺºLȽCȽȺCNȿTQCTȺ#ȽJS@S´QKDQȽMȺCDUQȽKLDRȽMȽMȺCDȺȽKFȽM¥Ⱥ
AȽQȺɂDJȽKCDȺATȺA@GRDSSȽȿȽLȽYȺCTXFTK@Q¾ȺSDJQ@QȺQDRSNQDȺDSLDXDȺC´MºJȺAȽQȺ
RºQDBȽȺA@ɂK@SL¾ɂȺNKCTȿTMTȺC@ȺA´XKDBDȺLºɂ@GDCDȺDCȽXNQTYȺ”YFºUDMȺ
FDQȽȺFDKCȽȺUDȺȽMR@MK@QC@ȺU@S@MȺUDȺLȽKKDSȺCTXFTRTȺNKTɂSTȺ-ȽSDJȽLȺ Q@OȺ
CºɂºMºQKDQȽMȺß$M-@GC@àȺJDKȽLDRȽXKDȺS@M¾LK@C¾JK@Q¾ȺATȺRºQD¥ȺS@LȺC@Ⱥ
ATȺL M K@Q@ȺFDKLDJSDCȽQȺß4X@M¾ɂȺXDMȽCDMȺCȽQȽKȽɂȺUDȺºYDQȽMCDJȽȺSNYTȺ
@SL@JàçȺ
Süreç, esas itibariyle “Bugüne kadar Arap
dünyası adına konuşan kim? Mahvedilmiş
ve güçsüzleştirilmiş sınıflar namına, aynı
zamanda yenilmiş Arap entelijensiyası adına kim konuşuyor? Batı, İslam coğrafyasında bir demokrasiye hazır mı?” türündeki sorulara cevap aramaktadır. Zira başta Mübarek olmak üzere, devrim öncesindeki yönetimler, 1979 yılında imzalanan Camp David ve benzeri projelerin adeta hamiliğini
yapmaktaydılar. Dolayısıyla bölgedeki söz
konusu değişimin özünde, on yıllarca dış
dinamiklerce bölgede icra edilen projelere
ve uygulayıcılarına bir itiraz vardır. Toplum,
ekonomik kaygıdan ziyade onur, haysiyet,
kendi kaderini kendi eline alma kaygısı ve
amacıyla sokaklara akın etti. Bu durum,
aynı zamanda zihnî bir dönüşüme de işaret
etmektedir. İşte tam da bu noktada, bugün
süreci değerlendirirken meselenin olay örgüsü ve şekli üzerinde tahlil yapmak yerine,
meselenin özündeki zihnî değişimi ve asıl
gayeyi anlamaya çalışmak gerekmektedir.
Ortadoğu coğrafyasını din, ekonomi ve
siyaset açısından büyük buhranlara sürükleyen Batı dünyası, bölgede açtığı kurumlar
ve yaptığı misyonerlik faaliyetleriyle düşünce hayatına da büyük darbe vurdu. Batı’ya
entegre edilmiş rejimler, tüm özgürlüklerin
önünü kapatmış ve bölge entelijensiyasının
ekseriyeti göç etmek durumunda bırakılmıştır. Hiçbir gelişme çabasına fırsat verilmemiş ve düşünceye yaşam hakkı tanınmamıştır. Nitekim göç etmek durumunda
kalan pek çok düşünür, eserlerinde bu hususları işlemiştir. Söz konusu nedenlerden
dolayı göç etmek durumunda kalmış düşünürlerden biri olan Mes’ud Semaha’nın,
“Bağlamışlar bir bir özgürlerin kalemlerini/
Serbest bırakmışlar mal mülk sahiplerini”
72
PD\ÖV2015
"ahHt 3Tz
şeklindeki ifadesi, bu bağlamda son derece
önemli mesajlar içermektedir.
Bu noktada bir ikinci husus da şudur:
Arap dünyasında meydana gelen gelişmeler, doğası itibariyle tarihseldir. Bölgedeki
ayaklanmaları ABD, İsrail veya Batı’nın bir
senaryosu olarak değerlendirmek yerine,
yukarıda zikrettiğimiz hususların oluşturduğu, bölgenin iç dinamikleriyle tarihsel bir
süreç içerisinde ortaya çıkan hareketler olarak yorumlamak daha mantıklı ve gerçekçi
olacaktır.
Nitekim aynı düzeylerde olmasa da Mısır, Tunus, Yemen, Suriye ve hatta Libya’da
protesto hareketlerinin örnekleri 1970’li yıllardan beri gözlemlenmektedir. Dolayısıyla
son iki yıldır yaşananlar, boyutları itibariyle
yeni olsa da, bir yandan en az son 40 yıldır
yaşanan toplumsal birikim ve hareketliliğin
sonucudur. Değişim taleplerini bu tarihsel
çerçevede ele almak, bizleri süreç içerisinde
rol alan temel dinamiklere de götürür. Ayrıca temel aktörlerin de daha net anlaşılmasını sağlayacaktır.
Buradan hareketle Arap dünyasında yaşanan gelişmeleri bu çerçevede değerlendirdiğimizde rahatlıkla şunu söyleyebiliriz: 2011
yılı, küresel siyasete ve ona entegre edilmiş
bölge yönetimlerine “Arap Baharı”nı hediye
etmiştir. Dolayısıyla Arap dünyasındaki bu
diriliş talebi, sadece siyasal veya ekonomik
açıdan değil, aynı zamanda fikrî, ictimaî,
ahlakî ve insanî bir diriliş talebini ifade etmektedir.
"SBQ#BIBSÀ/FTOFEFO
¶[OFZFHF§ȼɁȼSBEFTȼ
İlk olarak 19. yüzyıl başlarında başlayan
ve Osmanlı’nın yıkılmasıyla sonuçlanan
bir sürecin sonunda İslam dünyası, maddî
ve manevî anlamda büyük bir şok yaşamış,
suni sınırlarla hem ülke sınırları, hem de
halklar parçalara bölünmüştür. Ülkelerin
isimlerinde “demokratik” veya “cumhuriyet” kavramları kullanılsa da bölge tamamen dışarıdan gelen direktiflerle yönetilmiş ve çok büyük kısmı sömürge haline
getirilmiştir.
Batı karşısında yaşanan bu yenilgi, İslam
dünyasının özgüveninin büyük ölçüde kaybolmasına neden olmuş, kendi tarihi, değerleri ve kimliği ile ilgili özgüven sorunu
ortaya çıkmış, büyük tereddütler ve şüpheler
yaşanmış, Batı karşısında aşağılık kompleksine girilmiştir.
1967 Arap-İsrail Savaşları’nda yaşanan
hezimet ve son olarak ABD’nin Irak işgali,
başta gençler olmak üzere adeta tüm bölgeyi nefes alamaz hale getirmiştir. Özellikle
Osmanlı’nın çöküşünden sonra bölgede
kurulan düzenler halkın iradesini görmezden gelmiş ve halk, başta ekonomi ve siyaset
olmak üzere günlük yaşamın her alanından
adeta izole edilmiştir. Bu durum, hafızalarda
önemli bir birikim oluşturmuştur.
İslam coğrafyası üzerinde icra edilen tüm
bu hususlar, halkı adeta birer nesne haline
getirdi. Halklar, en ufak kararlarda bile söz
sahibi olma imkânını ele alamadılar. Bölgedeki rejimler, halklara özgüvenlerini kaybettirdiler ve şahsiyetlerini zayıflattılar. O
bölgede yaşayan halklarda özgürlük ve onur
duygusu yok edildi. İşte tüm bu hususlar,
halkların zihninde ciddi bir birikim oluşturdu, toplumun onur ve haysiyeti sürekli
incindi. Nitekim Muhammed Buazizi’nin
kendisini yakmasının asıl nedeni, seyyar
tezgâhının elinden alınması değil, hakkını
aramak üzere polis merkezine gittiğinde bayan komiserin kendisini tokatlaması ve dolayısıyla onurunun kırılmasıydı. Suriye’deki
halk ayaklanmalarının temelinde de tutuklanan 14 yaşındaki çocuğun serbest bırakılması için emniyete giden heyete emniyet
amirinin onur kırıcı sözler sarf etmesi vardı.
Bölge dinamikleri ve hakikatlerini değerlendirmeye alıp süreci analiz ettiğimizde,
Arap Baharı’nın bir asırdır hayal kırıklığı
ve güçsüzlük içindeki halklar nezdinde var
olan kolektif eylem ruhunu ateşlediğini
söylememiz mümkündür. Halklar, ilk defa
iradeyi ele alma talebinde bulunmuş, gerektiğinde dikta rejimlerine karşı direnebileceklerini, darbelere rağmen sokaklara
hâkim olabileceklerini öğretmiş ve bunda
büyük mesafeler kat etmişlerdir.
Arap Baharı’nın ana hedefleri olan özgürlük, adalet ve haysiyet şu ana dek elde
edilebilmiş olmasa da halkların bu iradelerini ortaya koyma cesaretini yakalayabilmiş olması son derece önemlidir. Bu gibi
hadiselerin daha sonra rejimini kolay kolay
teslim etmek istemeyen diktatörlerle halklar arasında bir müddet devam eden çatışma
zeminlerine kayabileceğini görmekse olağandır. Burada esas olan, bu durumu Arap
Baharı’nın başarısızlığına değil, aksine başarısına ve dikta rejimlerini nasıl zorladığına
bağlamaktır.
Elbette süreç bölgede istikrarsızlık yarat-
maktan tutun da umut ve değişime giden
barışçıl yolun kapanmasına, radikalleşme ve
şiddet yanlısı hareketlere zemin hazırlamaya kadar değişen pek çok sonuçları da beraberinde getirecektir. Ayrıca güçler arasındaki çekişme ve devlet kurumlarının hukukî
ve siyasî yapıları etrafında kızışan mücadele,
belli bir süre daha devam edecektir. Nitekim dünyada önemli etki yaratan Fransız
Devrimi’nin amacına ulaşması da on yıldan
uzun sürmüştü.
Ancak konjonktürel durumun yarattığı
tüm olumsuzluklara rağmen Arap Baharı,
insanlarda bir şeyleri değiştirebileceklerine
dair bir duygu yarattı. Bu, son derece önemli
bir husustur. Zira bu toplumlar son yüz yıldır neredeyse kendilerini ilgilendiren hiçbir
şeyi değiştiremeyeceklerine dair son derece
kaderci ve kötümser bir yaklaşıma saplanmışlardı. Bu süreçte ele alınan rol, halkların
artık bir şeyleri değiştirebileceklerine dair
inancı ve ümidi doğurdu. Diktatörlerin
devrilmesinin de ilginç bir şekilde bu bahsettiğimiz duyguları tekrar restore etmeye
dönük bir süreci başlatmış olduğunu da
böylece müşahede ediyoruz. Özgüven geri
geldi ve insanlarda vatan ve millet duygusu
oluştu. Nitekim Arap düşünürlerin “EnNahda” kelimesiyle tanımladıkları bu süreç,
tam da bu mânâlara gelmektedir: “Uyanış,
yeniden diriliş ve üzerindeki tozu atmak”…
Esasında bu bile başlı başına büyük bir
devrimdir. Netice itibariyle son birkaç asırdır Doğu, kendisine yapılan baskılardan
dolayı zihinsel ve sosyal olarak durağan bir
vaziyete düşmüştü. İslam coğrafyasının ihtiyaç duyduğu, radikal zihinsel bir devrimdir.
Zira ancak böyle düşünsel bir devrim, zihinsel yorgunluğu tam bir özgürlük enerjisine
dönüştürmeye muktedir olabilir. Dolayısıyla
Arap Baharı sürecinde üzerinde durulması
gereken esas husus, olaylar ve konjonktürel
durumların yarattığı gelişmeler değil, zihnî
ve düşünsel açıdan yaşanan değişim ve dönüşümlere yoğunlaşmayı gerektirir.
Tunuslu şair Ebu Kasım eş-Şabi’nin ifadesiyle, “Toplum bir gün kendi kaderini eline almak isterse,/ Kader bu isteğine cevap
vermek durumundadır”. Bu beytin, Arap
Baharı’nın yaşandığı tüm ülkelerde ortak
slogan olarak kullanılması da son derece
önemli mesajlar içermektedir.
2#$ .QS@CNÈT 4YL@MÅ
PD\ÖV2015
73
G@ADQajanda
*@EJ@RX@
8ßcå_åþV XßcV
UZRda`cR gV
ac`e`\`]]VcZ
Rce\ ß_V^dV^VjV_ 6c^V_ZdeR_ Sf
dåcVÐeV Eåc\ZjV
Z]V \ßacå]VcZ Re^þ Sf]f_fj`c
2]VjYeV\Z \R^aR_jR]RcR \Rcþ
jV_Z \R^aR_jR]Rc]R dRUVTV
Z^R[ eRkV]V^V
XZcZþZ^Z_UV
Sf]f_RTR\ `]R_
Eåc\ZjV ZdV Sf
\`_fUR \Z^Z_
^fYReRa R]_RTRû_ \VdeZcV^V^Zþ Ufcf^UR Eåc\ZjV}_Z_
Sf Ufcf^UR
YR\]]\ aRj
gRc °å_\å
YË]ZYRkcUR\Z
6cZgR_ jß_VeZ^Z_UV
"**!}] j]]RcUR
<RcRSRû}UR dRgRþ dfÐ]Rc Zþ]VjV_ \RUc`]Rc_
`]^Rd "*"&
Z]V Z]XZ]Z UZjR]`X
XZcZþZ^]VcZ_Z
S`þR Ð\Rcj`c
5ZRda`cR__ UR
dRUVTV "*"&}V
j`ûf_]Rþa
<RcRSRû gV
2D2=2 eVcßc
Vj]V^]VcZ_Z
Xßc^V^VdZ
Z_dR_]ûR \Rcþ
Zþ]V_V_ dfÐ]Rc
\`_fdf_UR dR^Z^Z `]f_^RUû_ XßdeVcZj`c
74
PD\ÖV2015
Eåc\ZjV}_Z_ 6c^V_Z ^VdV]VdZ_UV\Z
>F92E23:<ü>0
ILLARDIR uluslararası arenadak gücünü Batı’dak dostları yardımıyla korumaya çalışan Türkye,
çnde bulunduğumuz süreçte büyük darbeler
alıyor. İç syasette yaşanan çalkantılardan dolayı
Batı’da kend aleyhne başlayan fırtınayı fark edemeyen syaslermz, anlaşılmaz br şeklde ymser söylemlern devam ettryorlar.
Y
>> 24 Nisan’a doğru Türkiye’yi
sıkıştırma amacıyla etkili bir süreç
başlatan Ermeni diasporası, bugünlerde çeşitli lobi şirketlerini baskı altına almaya başladı. Yıllardır
Türkiye’nin avukatlığını yapan ve
bu işten büyük paralar kazanan
lobi şirketleri, sanıldığı gibi sadece
kara propagandaya maruz bırakılmıyor; diaspora, bu şirketlerle iş yapan dev ticarî kuruluşları boykot
yapmaya ikna ediyor ve bu konuda
başarılı da oluyor.
Yakın dönemde bu boykottan
nasibini alan lobi şirketlerinden biri de “Gephardt Group”. Diaspora
kaynaklarına göre Türkiye’den yıllık 1 milyon 400 bin dolar aldığı
iddia edilen lobi şirketi, son boykot çağrılarından dolayı büyük bir
baskı altında. Lobi şirketinin Washington’da Türkiye lehine yaptığı
tüm çalışmaları belgeleriyle açıklayan diaspora kaynakları, “kirli
işler” olarak nitelendirdiği Türkiye
lehindeki faaliyetleri en ince ayrıntısına kadar ortaya çıkarıyor. Hangi Amerikalı siyasetçiyle iletişimde
olunduğu, bu kişilerin Türkiye’ye
yaptığı seyahat harcamaları ve hâlihazırda tüm eyaletler bazında hedeflenen muhtemel ortaklıkların
detayları da büyük bir hızla yayılıyor.
Yakın dönemde yeni lobi şirket-
leri ve yapılan faaliyetlerle ilgili ayrıntılı bilgileri de yine diaspora vasıtasıyla öğreneceğiz gibi görünüyor.
Diasporanın Türkiye’ye yönelik
faaliyetleri sadece 1915 ile ilgili değil. Türkiye’nin tarih konusunda-ki
inkârcı pozisyonunu sıklıkla vurgulayan diaspora, Ankara’nın, Suriye’nin Kessab bölgesindeki olaylar başta olmak üzere tüm radikal
eylemlere destek verdiği ve hâlihazırda Ermeni gayrimenkullerinin iadesi konusunda direttiği gibi
önemli iddiaları da ele alıyor.
Henüz başlangıç olduğunu söyleyebileceğimiz bu faaliyetler, Türkiye’yi devlet olarak köşeye sıkıştırmayı hedeflemekle birlikte ABD’deki gayriresmî Türk oluşumlarını
da tehdit etmektedir. Herhangi
bir eyalette Türk kültürü tanıtım
programına katılan Amerikalı yöneticiler, Türklerin “kirli siyaseti”ne
alet olmakla suçlanabilmektedirler.
Bu doğrultuda Şubat ayında yaşanan bir olay da Amerikalıları tedirgin etmeye yetti. Ünlü bir kahve
zincirinin Los Angeles’taki şubesinde Anadolu folklorunda yer
alan kıyafetleri giymiş Türk kadınlarının ve Türk bayrağının resmedildiği bir tanıtım posterine
şiddetle tepki gösteren Amerika
Ermeni Ulusal Komitesi, kısa zamanda bu posterin kaldırılmasını
sağladı. Mesaj, Türklere ve Türkiye
hayranlarına net biçimde verilmişti. Ayrıca böylelikle milyonlarca
dolar aktarılan lobi şirketlerinin
aslında pek işe yaramadığı da ortaya çıkmış oldu.
Sosyal medyada büyük ölçüde
nefret söylemleriyle yapılan hararetli tartışmalar, Türkler ve Ermeniler arasındaki uçurumu derinleştirmeye sebep oldu. Bu konuyla
ilgili yapılan ilginç tartışmalardan
biri ise, aynı posterde Almanya
bayrağı ve kıyafetlerinin yer alması
halinde Yahudilerin aynı tepkiyi
verip vermeyeceği ile ilgiliydi.
Diaspora nezdinde yapılan diğer faaliyetler ise 24 Nisan etkinlikleri çerçevesinde dünyaca ünlü isimlerin düzenlenecek olan programlara katılmasını sağlamak,
teşvik ödülleri vermek ve mümkünse Ermenistan’ı da bu konuda
hareketlendirmek. Örneğin film
yıldızı George Clooney, soykırım
etkinliklerinin “gülen yüzü” olarak
yerini almış bulunuyor.
ßȼH¶S¼Q
,BSBCBȾßÀH¶SNFNFL
Görünüşe göre diaspora ve protokolleri artık önemsemeyen Ermenistan, bu süreçte Türkiye ile
köprüleri atmış bulunuyor. Aleyhteki kampanyalara karşı yeni kampanyalarla sadece imaj tazeleme
girişiminde bulunacak olan Türkiye ise bu konuda kimin muhatap
alınacağını kestirememiş durumda. Türkiye’nin bu durumda haklılık payı var. Çünkü hâlihazırdaki
Erivan yönetiminde, 1990’lı yıllarda Karabağ’da savaş suçları işleyen
Mehmet %atHh žztaQRT
LE@SHGNYS@QRT@I@MC@FL@HKBNL
kadroların olması, 1915 ile ilgili diyalog
girişimlerini boşa çıkarıyor. Diasporanın da
sadece 1915’e yoğunlaşıp Karabağ ve ASALA terör eylemlerini görmemesi, insanlığa karşı işlenen suçlar konusunda samimi
olunmadığını gösteriyor.
Moskova ve Gümrü Antlaşmalarının o
dönemki hükümetlerin işi olduğunu ve bugünü bağlamadığını, ASALA eylemlerinin
Soğuk Savaş döneminde olup bitmiş birkaç
olay olduğunu ve Karabağ’daki katliamların
o toprakları özgürleştirme hareketinin bir
parçası olduğu ve dolayısıyla savaş ortamında ölümlerin tabiî olduğunu savunan bir
muhatabın, 1915 acılarıyla ilgili yaklaşımları
maalesef samimi görünmemektedir.
Bu samimiyeti ölçmek için daha bilinçli
yaklaşımlarla tarihî gerçekleri ele almamız
gerekiyor. Örneğin yaşadığımız büyük dezenformasyon ortamında Ermeni tarafının suç ve hatalarını itiraf eden ve 1918’de
Ermenistan’ın ilk başbakanı olan Hovhannes Kaçaznuni gibi isimlerin bugüne ışık
tutan anılarını hakkıyla göremiyoruz. Yahut
“insanlığa karşı işlenen suçlar”ın tekrarlanmaması için çalıştığını söyleyen diasporanın, aynı hassasiyeti yakın tarihte gerçekleşmiş olan katliam ve soykırımlar için göstermediğine şahit oluyoruz.
Elbette karşı taraf gibi Türkiye’nin “Bi-
zim de ölülerimiz var” yaklaşımları, sadece
acıları pazarlama amacı taşımaktadır ve
samimi görünmemektedir. İşi daha da ileri
götürerek dönemin hükümetlerini kutsama ve günahlarını yok sayma girişimleri
samimiyetsiz bulunmaktadır. Aynı gözlükle
bakınca Ermenilerin, dönemin Taşnak yöneticilerini ve Karabağ katliamcılarını kutsayarak meseleleri görmezden gelişine şahit
olmakta ve iki tarafın düşmanlık için benzer yöntemleri kullanma kabiliyetine sahip
olduğunu fark etmekteyiz. Ancak nedense
taraflar birbirlerine bu kadar benzemelerine
rağmen uzlaşma için enerji harcamamaktadırlar.
PD\ÖV2015
75
G@ADQajanda
2NXJÅQÅL 8@K@MÅ
á&SNFOȽ
NFTFMFTȽâOȽO #BUÀßOÀO
ZFSȽ HFMEȽL§F CFM BMUÀ
§BMÀɂNB ȽIUȽZBDÀ IȽT
TFUUȽȿȽ WF T¼SQSȽ[ LP
OVNVOEBO TBLÀOEÀȿÀ
"OBEPMV DPȿSBGZBTÀOÀ
LPOUSPM BMUÀOEB UVU
NBL Ƚ§ȽO LVMMBOEÀȿÀ
BTM® BSH¼NBOMBSEBO
CȽSȽ PMEVȿVOV SBIBU
MÀLMB T¶ZMFZFCȽMȽSȽ[
CVH¼O /F WBS LȽ 5¼S
LȽZF á"SɝɘWMFSB§ÀMTÀO
LPNɘTZPOMBSLVSVMTVOWFUBNLBQBTɘUF
TBɚMÀLMÀCɘSBSBɝUÀSNB
ÞLBSɝÀMÀLMÀPMBSBLßZBQÀMTÀOâ EFEȽL§F EVSV
NV OFUMFɂUȽSNFNFL
áUFIDɘSɘOCɘSTPZLÀSÀNNFTFMFTɘEFɚɘM
ÞNVL¢UFMFßPMEVɚVOVâ
B§ÀȿB §ÀLBSNBNBL
Ƚ§ȽO LPOVZV ȬVCF
MȽSTȽ[ CÀSBLÀQ LBGBMBSÀ
LBSÀɂUÀSNBL BEÀOB
VȿSBɂBO T¶[ LPOVTV
DFQIFOȽO CV IBCȽT
NBOUÀȿÀ BTMB HBMȽQ
HFMFNFZFDFLUȽS ;ȽSB
HF§NȽɂȽ CȽS áTPZLÀSÀNMBSUBSɘIɘâ PMBO #BUÀ ȽMF
á)PSBTBOFSFOMFSɘOɘO
NBOFW®LSɘQUPMBSÀOB
IBɘ["OBEPMVâ BSBTÀO
EBLȽ EFW V§VSVN H¼O
HȽCȽ PSUBEBEÀS 7F [B
NBO CV C¼Z¼L GBSLÀ
ɂ¼QIFTȽ[ OFU WFSȽMFSMF
PSUBZB §ÀLBSBDBLUÀS
***
ßUFO ßF
LBEBS &SNFOȽ H¶
O¼MM¼MFSF ¼OȽGPSNB
HȽZEȽSȽQ FMCȽSMȽȿȽ ȽMF
,BȶBTZBßZÀ ȽɂHBM
FEFO 3VTZB ‡FSLF[
MFSȽO CBɂ ɂFISȽ WF CȽS
ɀTMBN NFSLF[Ƚ PMBO
76
PD\ÖV2015
Örtük Haçlı koalisyonunun Ermeni ayağı
Ermeni yumağını “çöz
Ayten aKÅÄ
@XSDMB@KHR@I@MC@FL@HKBNL
U zamana kadar ötelenmş, kronk br
belrszlk halne erşmş brçok sorunla
yüzleşme sürecnde olduğumuz kesn!
Zra şu an Türkye’de, etnk ve mezhebî
snr uçlarıyla “ustaca” paketlenp sürekl
önümüze çıkarılan brçok meseley kökten çözmeye odaklanmış, kararlı br syasî mekanzma
var. Fakat bu kararlılık ve y nyet sustmal noktasına
taşımanın gayret de büyük. >>
B
mek istemeyen” kim?
4P§ȽßZȽ FMF HF§ȽSFSFL
NȽMZPOMBSDB .¼TM¼
NBOÀO LBUMȽOF TFCF
CȽZFU WFSNȽɂUȽS %PMB
ZÀTÀZMB á&SNFOɘNFTFMFTɘâ ȽMF ȽMHȽMȽ OFU CȽS
UBCMP §Ƚ[FCȽMNFL Ƚ§ȽO
ȽɂȽ FQFZ CBɂUBO BMNBL
HFSFLȽS %¼OZB LB
NPZV &SNFOɘNFTFMFTɘOȽ áCȽMȽO§MȽ PMBSBLâ
"OBEPMVßEBO CBɂMBUÀS
)¢MCVLȽ CV NFTFMFZȽ
EPȿSV BOMBNBL Ƚ§ȽO
IBEȽTFMFSȽ á,BȷBTZB
QMBOÀOEBOBMNBLâ
GBS[EÀS ;ȽSB CȽSCȽSȽOȽ
UBLȽQ FEFO PMBZMBS
[ȽODȽSȽ á,BȷBTZBßEB
.¼TM¼NBOMBSBZ¶OFMɘLVZHVMBOBOHFOɘɝ
¶M§FLMɘTPZLÀSÀNT¼SFDɘâȽMF CBɂMBS
***
,ÀTBDBTÀ CVH¼O “ErNFOɘ.FTFMFTɘâ EF
OȽMFSFL CPZOVNV[B
EPMBONBL ȽTUFOFO
WF §¶[¼N¼OF áȽEEȽB
FEFOMFSDFâ ZBOBɂÀM
NBZBO CV E¼ȿ¼N¼O
BOMBɂÀMBCȽMNFTȽ WF
§¶[¼MFCȽMNFTȽ Ƚ§ȽO
“,BrBCBɚ4BWBɝÀ
)PDBMÀ,BUMɘBNÀEBIɘM
PMNBL¼[FrF,BGLBTMBrEBZ¼r¼U¼MFO
U¼NQrPKFMFrɘCBɝUBO
BMNBLâ UBSȽIȽO CȽ[F
OF T¶ZMFEȽȿȽOȽ ȽZȽ
áPLVNBLâ FM[FNEȽS
Ɂ¼QIFTȽ[ CV TBȿMÀLMÀ
PLVNBMBS ZBQÀMEÀL
UBO TPOSB á&SNFOȽ
ZVNBɚÀâOÀ §¶[NFL
EFȿȽM §¶[NFNFL Ƚ§ȽO
VȿSBɂBOMBSÀO LȽNMFS
PMEVȿV §PL EBIB ȽZȽ
BOMBɂÀMBDBLUÀS
PD\ÖV2015
77
G@ADQajanda
2NXJÅQÅL 8@K@MÅ
Dert “Ermeni meselesi” filan değil yani.
Halk arasında “Ali Cengiz oyunu” olarak
ifade edilen illüzyonik gösteriler her daim
gündemde. Bu anlamda, “Batılıların derdi
Ermeni meselesi filan değil! Batılıların tek
kaygısı var: Yeniden tarih yapma emareleri gösteren Türkiye’nin durdurulması” diyen
Yusuf Kaplan’ın bu haklı tespiti oldukça
önemli!
Bukalemunvari bir mantıkla iş gören bu
organize cepheye detay verdiğinizde Vatikan’dan giriyor, Erivan’dan çıkıyor, PKKASALA ortaklığından başlıyor, Alevî ve
Kürt kardeşlerimizin üzerine düşen gölgeden Rum Pontus/Süryânî-Nasturî cephesine kadar uzanabiliyorsunuz.
“Misyonerin Soykırım Oyunu” isimli kitapta, “Uluslar üstü misyoner örgütler, Türk
İstiklâl/Kurtuluş Savaşı’nı ‘kadim Hıristiyan
halklara karşı etnik temizlik savaşı’ olarak
tanımlama çabasındadır. Bunun için uluslar
üstü misyoner örgütler, Ermeni soykırım söylemlerinin yanı sıra Rum Pontus ve SüryânîNasturî söylemlerine omuz vererek ‘teslis’i
tamamlamışlardır” diyen Bayzan’ın şu net
tespitleri oldukça önemli!
Uluslar üstü misyoner örgütler, söz konusu kadim Hıristiyanların Anadolu’nun
otantik halkları olduğunu ve tarihte medeniyetin meşalesini taşıdıklarını ileri sürmektedir. Söz konusu örgütler Batı’ya, zamanında İsa’nın emanetlerini koruyamadıklarını,
şimdi insanlık adına Türkiye’nin boynuna
“soykırım teslisi”ni asarak geçmişi telafi etmeleri gerektiğini telkin etmektedirler. Zamanında Osmanlı üzerinde nüfuz kurmak,
Osmanlı’yı parçalamak ve Osmanlı’dan toprak koparmak için çıkarılan Ermeni, Rum
Pontus, Süryânî / Nasturî olaylarının yerini
şimdi de “soykırım söylemleri” almıştır. ȿQȼOVDVOEBLȼá)B§MÀ
LPBMȼTZPOVâ
>> 2006’da iki baskı yapan “Misyonerin Soykırım Oyunu/Ermeni, Rum Pontus ve Süryânî - Nasturî Gailesi” isimli Ali Rıza Bayzan
çalışmasında da net olarak vurgulandığı
üzere, “örtük Haçlı koalisyonu”nun oldukça farklı cepheleri var. Mesele, etnik ya da
mezhebî açıdan tek bir faza bağlanamayacak kadar komplike, zira her fırsatta
Anadolu’nun karşısına dikilen heyulâ, apaçık “Haçlı” mantalitesine haiz ve ahtapotvari
bir yapı…
78
PD\ÖV2015
“Soykırım oyunu”ndan söz edilince, Türkiye’de çoğu insanın zihnine “Ermeni meselesi” gelir. Hâlbuki Ermeniler bu konuda tek
değiller. “Soykırım oyunu”nda Rum Pontus
ve Süryânî / Nasturî cephesi de var. Yunanistan, Ermenilerin izinden giderek Türkiye’yi
Küçük Asya’da Rumlara, Karadeniz’de ise
Pontuslulara soykırım uygulamakla suçlamaktadır. Bir MGK raporunda belirtildiği
üzere Yunan Parlamentosu, 1994, 1996
ve 1999’da Türkiye’ye yönelik 19 Mayıs’ı
“Pontus Soykırım Günü”, 24 Nisan’ı “Ermeni Soykırımı Günü”, 14 Eylül’ü de “Küçük
Asya Soykırım Günü” olarak ilan etmiştir.
Yunanistan’ın, “soykırım söylemleri”nin ya-
Ayten aKÅÄ
nı sıra Türkiye’ye yönelik “Pontusçuluk propagandası”yaptığı da artık kamuoyunun malûmudur. 1,,"4"-"PSUBLMÀȾÀ
Çok boyutlu Haçlı koalisyonuna detay
verdikçe, “Ermeni meselesi”nin ciddî bir kavşak noktası olduğunu, tüm şer açılımların
nihayetinde bu birleşim noktasına gelip
dayandığını görüyorsunuz. ASALA’nın geri
plana çekilerek PKK’nın ön plana alınması
da şüphesiz en net örneklerinden biri bunun. Müslüman Kürt kardeşlerimizin arasına sızan ve “Kürt kılığına girerek kamufle
olan birçok kripto Ermeni’nin olduğu” bugün
bilinen bir gerçek!
Bu bağlamda Ali Özoğlu’na ait “Şifre Çözüldü-Masonlardan Türkiye’ye Kanlı Hediye:
ASALA-PKK” kitabındaki verilerden bir
buket yapılacak olursa şu alıntıların altını
çizmek gerekebilir:
• Ermeni terör örgütleri, 1980’li yıllarda taktik değiştirerek PKK terör örgütü
ile işbirliğine gitmişlerdir. 1984 Eruh ve
Şemdinli baskınları ile PKK sahneye itilmiş ve Ermeni terör örgütü ASALA geri
plana çekilmiştir.
• Terör örgütü PKK, 21-28 Nisan 1980
tarihini “Kızıl Hafta” olarak ilan etmiş
ve 24 Nisan tarihini Ermenilerin sözde
katledilme günü olarak anarak toplantılar
yapmaya başlamıştır.
• PKK ve ASALA terör örgütleri, 8 Nisan
1980 tarihinde Lübnan’ın Sidon kentinde basın toplantısı düzenleyip “ortak” bir
deklarasyon yayınlamışlardır. Ancak bu
olayın tepki çekmesi üzerine “işbirliğinin gizli yürütülmesi” sürecine girilmiştir.
Toplantının akabinde 9 Kasım 1980 itibariyle Strazburg Başkonsolosluğumuza,
19 Kasım 1980 tarihinde ise Roma Türk
Hava Yolları büromuza yönelik düzenlenen saldırılar, PKK ve ASALA örgütleri
tarafından “ortaklaşa” üstlenilmiştir.
• Abdullah Öcalan, “Ermeni Yazarlar Birliği” tarafından hayalî “Büyük Ermenistan”
fikrine olan katkılarından dolayı onur
üyeliğine seçilmiştir.
• “Ermeni Halk Hareketi”nin bünyesinde,
birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi bir
“Kürdistan Komitesi” oluşturulmuştur.
• 4 Haziran 1993 tarihinde Ermeni Hınçak Partisi tarafından ASALA ve PKK
terör örgütü mensuplarının katılımıy-
la Batı Beyrut’ta bulunan terör örgütü
PKK’nın merkez binasında bir toplantı
yapılmıştır.
6-9 Ocak 1993 tarihlerinde, Beyrut’taki
iki ayrı kilisede düzenlenen, Lübnan Ermeni Ortodoks Başpiskoposu, Ermeni parti
yetkilileri ve 150 gencin katıldığı toplantılarda kullanılan ifadeler şunlardır:
“Şimdilik Türkiye’ye karşı sakin tutum gösterilmelidir. Ermeni toplumu gittikçe büyümekte ve ekonomik yönden güçlenmektedir.
Soykırım (sözde), propaganda faaliyetleri
sayesinde bütün dünyada daha iyi bilinmeye
başlanmıştır. Ermenistan Devleti kurulmuştur, her geçen gün toprakları genişlemektedir ve
atalarının intikamını mutlaka alacaklardır.
Başta ABD olmak üzere, diğer Batılı ülkeler
de Karabağ’da sürdürülen savaşta Ermenileri
haklı bulmaktadırlar. Bu fırsat iyi değerlendirildiğinde, Karabağ’da savaşan Ermeni gençlerine yenileri katılacaktır.
Türkiye’de PKK (terör örgütü) ile yapılan
mücadele kastedilerek iç savaş sürecek, Türk
ekonomisi sıfır noktasına gelecek ve vatandaşlar başkaldıracaklardır. Türkiye bölünecek ve
bir Kürt devleti kurulacaktır. Ermeniler Kürtlerle olan ilişkilerini iyi bir şekilde yürütmeli
ve Kürtlerin mücadelelerini desteklemelidirler.
Bugün Türklerin elinde olan topraklar, yarın
Ermenilerin olacaktır!”
PKK-ASALA terör örgütü işbirliğindeki ortak amaç, Marksist-Leninist ideoloji doğrultusunda Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerimizde devlet kurmaktır.
İki örgütün de hedef aldığı bölgeler göz
önünde bulundurulduğunda hedeflerin çakıştığını görüyoruz. Bu durumda iki örgütten birinin diğerine taşeronluk yaptığı fikri
güçlenmektedir.
Ele geçirilen belgeler neticesinde, Bekaa
ve Zeli kamplarında Ermeni terör örgütü
ASALA ile terör örgütü PKK militanlarının “birlikte” eğitim gördükleri ortaya çıkmıştır. 1987 yılında bölücü terör örgütü
PKK ile Ermeniler arasında bir anlaşma yapılmıştır. Söz konusu anlaşmanın hükümleri şunlardır:
Yapılan bu anlaşmanın akabinde, örgüt
içerisinde Ermenilerin sivrilmeleri üzerine
18 Nisan 1990 tarihinde yapılan toplantıda
ise şu kararlar alınmıştır:
• PKK ve ASALA örgütleri artık “ortak”
yönetilecektir.Türkiye’de güvenlik kuvvetlerine yönelik eylemlerde istihbaratı Ermeniler yapacak, muhtemel devrimden
sonra elde edilen topraklar “eşit olarak”
bölüşülecektir.
• Kamp masraflarının yüzde 75’ini Ermeniler karşılayacak, Türkiye’deki metropol
şehirlerde eylemler yapılacaktır.
1992’nin Ekim ayından itibaren Kuzey
Irak’ta üslenen terör örgütü PKK’ya karşı
gerçekleştirilen sınır ötesi operasyonlarda örgütün büyük darbeler alması ve barınma
imkânlarını kaybetmesi üzerine bir kısım örgüt mensuplarının İran ve Ermenistan’a geçmeleriyle PKK terör örgütünün Ermenistan’daki aktif faaliyetleri başlamıştır.
PKK terör örgütünün Avrupa temsilcilerinden bir grubun Ermenistan’a giderek, PKK mensuplarının Kars bölgesinden
Ermenistan’a rahatça girip çıkmaları için
anlaşma yaptığı, Sovyet Rusya’nın dağılması ile Ermenistan’ın bağımsızlığına kavuşması sonucu örgütün Ermenistan’daki Kürt
yerleşim birimlerinde barınma imkânı bularak maddî ve mânevî destek sağlayıp faaliyetlerini sürdürdüğü, ayrıca 19-20 Mayıs
1992 tarihlerinde bir grup örgüt mensubunun Ermenilerle beraber Azerî Türklerine
karşı savaşmak için üç araçla Urumiye’den
Ermenistan’a hareket ettiği bilinmektedir.
%¼Ⱦ¼N¼áZBOMÀɁBUB
PZOBZBO&SNFOȼMFSâ
BUUÀQFLȼZB§¶[¼MNFTȼOȼ
ȼTUFNFZFOLȼN
• PKK terör örgütüne her yıl için adam başına 5 bin ABD doları ödenecek.
“Ermeniler’in bir kısmı Birinci Dünya
Savaşı’nda yanlış ata oynamışlardır. Haçlıların, misyonerlerin, emperyalistlerin, sömürgecilerin tuzağına düşmüşlerdir. Doğu cephesinde
Osmanlı topraklarını işgal eden düşman ordusunu kurtarıcı gibi karşılanmışlardır. Bir ölüm
kalım savaşı içinde bulunan Osmanlı Devleti,
‘Ermeni nüfusunun başka bölgelere tehcir edilmesi kararı’nı almıştır. Bu tehcir esnssında birtakım eşkıya Ermenilere zulmetmiştir” diyen
Mehmet Şevket Eygi’nin bu genel durum
tespiti herkesçe malûm aslında.
• Ermeniler küçük çaplı eylemlere katılacaklar.
“Ermeniler savaşta Osmanlı Devleti saflarında yer almış, emperyalist devletleri ortak
• Ermeniler, PKK terör örgütü içerisinde
eğitim faaliyetlerinde bulunacaklar.
PD\ÖV2015
79
G@ADQajanda
2NXJÅQÅL 8@K@MÅ
düşman kabul etmiş, Müslümanlarla birlikte
savaşmış olsalardı ‘tehcir’ olmayacak, bugün
Türkiye’de 5 milyon Ermeni yaşayacaktı. Bütün Ermeniler devlet düşmanı değildi, ama
teröristler ağır basmış ve Ermeni faciası meydana gelmiştir” şeklindeki şahsî yorumu da
yine reel bir tespit; yani bu düğümü atanın
“yanlış ata oynayan bir kısım Ermeni” olduğu
kesin, ancak şu an “düğümün çözülmemesi” için yorgunu yokuşa süren adresin hangi adres olduğu önemli, zira meselenin püf
noktası bu!
“Ermeni meselesi”nin dünya kamuoyundaki tanıtımı için “usta ellerce” hazırlanan
“Mavi Kitap Projesi”, bu adresi, daha doğrusu adresleri gayet net ortaya koyuyor aslında. Mavi Kitap için yıllar sonra “Hükümetin
(İngiliz Hükümeti) Alman karşıtı propaganda
için hazırlattığını bilseydik yapmazdık” diyen
tarihçi Arnold Toynbee, Lord James Bryce
ile birlikte yazdıkları “Blue Book” için şunları
söylüyor:
“O tarihlerde İngiltere Krallığı Hükümeti’nin bu propaganda faaliyetlerinden habersizdim. Sanırım Lord Bryce da öyleydi. Belki de
bu bir şanstı; çünkü eğer gözlerimiz açılsaydı,
sanırım ne Lord Bryce, ne de ben İngiltere
Krallığı Hükümeti’nin yüklediği bu işi yapardık. Biz bu görevi yerine getirmek için en hâlis
niyetlerle çalışıyorduk. Majestelerinin hükümeti Ermeniler hakkında bir kitap yazılmasını istediğinde Lord Bryce bu siyasal ilişkileri
fark etmiş olsaydı, sanırım teklifi reddederdi.
Dürüstlüğüyle tanınan bir insandı. Amerikan
kaynaklarına ulaşabiliyordu ve Amerika’da
kendisine büyük bir saygı duyuluyordu. Eminim, söz konusu kitabın yazılmasının gündeme geldiği dönemde bu işin arkasındaki politik güdünün farkına varmış olsaydım, Lord
Bryce’nin dairesine doğru yürürken çok rahatsızlık hissederdim…” 1915’teki “tehcir”in amacının “güvenlik
önlemi” olduğunu, ABD’nin de aynı şeyi
Pearl Harbour sonrası Japon asıllı Amerikalılara yaptığını söyleyen Toynbee ayrıca,
“Türklerin Ermeni tehciri sırasında şiddet uygulamadığını” da belirtiyor.
“Ermenilerin yerli Türk komşuları tarafından böylesi bir muameleye tâbi tutulmadıkları açıkça ortadaydı!” diyen tarihçi, tehcirin
tamamen siyasî bir karar olduğunu ise şu
cümlelerle temellendiriyor:
“Dikkat edilmesi gereken bir nokta var ki, o da
şu: Üç kişinin kurduğu hükümetin Osmanlı’daki Ermenilere yaptığı muamelede öne sürdüğü
sebepler kişisel değil, siyasî idi. Anadolu’nun
batısında yaşayan Yunanlılar gibi Ermeniler de bir gün Osmanlı İmparatorluğu’ndan
kendilerine bir devlet koparabilecekleri ümidini taşımışlardı. Yunan ve Ermenilerin siyasî
amaçlarının meşruiyeti yoktu. Çünkü iki grup
da Türkler arasında azınlıktaydı. İstekleriyle
Türk İmparatorluğu’nu bölmeyi amaçlıyorlardı. Yalnız bu, Türk halkına ciddî haksızlıklar
yapılmadan gerçekleştirilemezdi…
Türk yetkilileri, yerli Ermeni toplumunun
Rus istilacılar için ‘beşinci kol’ olarak çalışabileceğini keşfetmişlerdi. Ermenileri bu sebeple
savaş bölgesinden çıkartma kararı aldılar. Bu
da bir ‘güvenlik önlemi’ olarak değerlendirilebilir. Benzer koşullar altında başka hükümetler
de benzer kararlar almışlardır. Mesela Pearl
Harbour’da Japonlar Amerikan donanmasına
saldırdıktan sonra Amerikan Hükümeti, Japon
asıllı Amerikalıları Pasifik’ten çıkarıp Mississippi havzasına yerleştirmişti.” Kısacası “Ermeni meselesi”nin, Batı’nın
yeri geldikçe bel altı çalışma ihtiyacı hissettiği ve sürpriz konumundan sakındığı
Anadolu coğrafyasını kontrol altında tutmak için kullandığı aslî argümanlardan biri
olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz bugün.
Ne var ki Türkiye, “Arşivler açılsın, komisyonlar kurulsun ve tam kapasite, sağlıklı bir
araştırma ‘karşılıklı olarak’ yapılsın!” dedikçe
durumu netleştirmemek, “tehcirin bir soykırım meselesi değil, ‘mukâtele’ olduğunu” açığa
çıkarmamak için konuyu flu/belirsiz bırakıp
kafaları karıştırmak adına uğraşan söz konusu cephenin bu habis mantığı asla galip
gelemeyecektir! Zira geçmişi bir “soykırımlar tarihi” olan Batı ile “Horasan erenlerinin
manevî kriptolarına haiz Anadolu” arasındaki dev uçurum gün gibi ortadadır. Ve zaman,
bu büyük farkı şüphesiz net verilerle ortaya
çıkaracaktır!
á#BUÀßOÀOTUSFTUPQVâ
I¼LN¼OEFLȼ&SNFOȼMFS
Ermeni meselesi, “Batı’nın, her an bir sürprizin çıkabileceği Anadolu coğrafyasını daimî
bir baskı altında tutmak ve kendini garantiye almak adına kullandığı bir stres topu”dur
adeta.
Toynbee’nin, Ermeni meselesinin etkili bir propaganda aracı olarak hazırlanan
“Mavi Kitap Projesi” ile ilgili söylediklerine
80
PD\ÖV2015
benzer tespitlerin ve daha da ötesinin Pierre Loti tarafından ortaya konulduğunu
biliyoruz bugün. Ve “bul-yap”ın parçalarını
tamamladıkça, konunun son derece “organize” bir propaganda olduğunu gayet net
görüyoruz. Zira “tehcir” esnasında, çetelerin
göç edenlere yönelik saldırısında Ermenileri
yeterince koruyamadığı için kendi subaylarını yargılayan ve “idam kararları” çıkartan
bir Osmanlı Devleti var karşımızda. Çoğu
üst düzey görevli olan bin 673 kişiyi adalet
karşısına çıkararak yargılayan ve 67’si için
idam kararı çıkartan bir devlet… Hem de
Rusların yoğun kışkırtması içinde “sadık
tebaa” vasfını yitirerek meşhur “Develeri
oynatın!” hikâyesine konu olan Ermenilerin, pompalanan “milliyetçilik” akımının
rüzgârına kapılıp Osmanlı’ya karşı periyodik kalkışmalara soyunmasına rağmen…
O sıralarda 50’ye yakın isyan söz konusu
ve “Van’daki Büyük Ermeni İsyanı” da gelinen
son nokta… Öyle ki, devlet kurma niyeti
ile pul bile bastırılmış! Böylesi bir tehdîde
rağmen Osmanlı, “kendisine apaçık ihanet
eden tebaasını” yeterince koruyamadığı için
kendisini cezalandırıyor ve tam yüz yıl sonra
Ermenilere bir “soykırım” uygulamakla suçlanıyor.
İttihatçılardan aldığı emri uygulamak durumunda olan Boğazlıyan Kaymakamı
Mehmet Kemal Bey ile ilgili trajedi ise, yine
aynı şekilde büyük bir haksızlık esasen. “Ben
aldığım emri yerine getirdim. Sürgün edilenlere insanî şekilde davrandım, süngü bağlamadım. Vicdan azabı duymuyorum. Kimsenin
ölümü için emir vermedim” diyen Mehmet
Kemal Bey’in 1919’daki idamından 3 yıl
sonra, 1922’de TBMM tarafından “millî şehit” ilan edilmesi ve Atatürk tarafından ailesine sahip çıkılması da bu büyük trajedinin
iç burkan bir yansıması elbette.
Ayrıca Osmanlı’nın, bir İngiliz projesi
olan İttihatçıların eline düşmesi, süreci ve
İttihatçılar ile Almanlar arasındaki temas
üzerinden tehcire yönelik gelen baskı da
son derece önemli! Yani öyle komplike bir
kurgu oluşturulmuş ve uygulanmış ki, “kendi iradesiyle hareket eden bir Osmanlı profili”
verilmesine rağmen hiçbir şey Osmanlı’nın
özgür inisiyatifi doğrultusunda gerçekleşmemiş ve olaylar “usta ellerce” adım adım
bu noktaya getirilmiş.
Tabiî Batı, bu “sözde soykırım” sürecinde kendi içinde de çelişiyor -çelişmek zorunda-. Zira Obama’nın son iki üç yıldır
Türkiye’ye yaşattığı medcezir bir tarafa, Beyaz Saray’ın konu ile ilgili yaptığı bir araştırmaya bağlı olarak “Ermeniler’in 2 milyon
Müslüman Osmanlı’yı (Türk ve Kürt) katlettiği” gerçeği, bizzat Ronald Reagan’ın danışmanı tarafından dile getirilmiş durumda.
1918’de kurulan Ermenistan’ın, “Türklere
biz savaş açtık ve büyük zulüm yaptık. ‘Denizden denize Ermenistan’ hayâli için ayaklandık;
olayların sebebi bizdik, aldatıldık. Türklerin
uyguladıkları tehcir, amacına uygundu. Kendi
dışımızda suçlu aramayalım! Yüzlerce yıl birlikte yaşadık, şimdi Türklere bakacak yüzümüz
kalmamıştır” diyen Kurucu Başbakan Ovanes Kaçaznuni’nin (Hovannez Katchaznouni) belgeli itirafları da cabası elbette…
Ayrıca hayatını kaybeden 500 bin kişiden
bahsedilmesine rağmen, tehcir edilenlerin
tamamının bile bu rakamlarla örtüşmüyor
olması da bir başka parametre…
&SNFOȼFMȼZMFȼɁH¶SFO
3VTZBWFCȼS‡FSLF[ɁFISȼ
PMBO4P§ȼßOȼOCȼ[FT¶ZMFEȼLMFSȼ
1854’ten 1864’e kadar Ermeni gönüllülere üniforma giydirip elbirliği ile Kafkasya’yı
işgal eden Rusya, Çerkezlerin baş şehri ve
bir İslam merkezi olan Soçi’yi ele geçirerek
milyonlarca Müslümanın katline sebebiyet
vermiştir. Dolayısıyla “Ermeni meselesi” ile
ilgili net bir tablo çizebilmek için işi epey
baştan almak gerekir. Dünya kamoyu Ermeni meselesini “bilinçli olarak” Anadolu’dan
başlatır. Hâlbuki bu meseleyi doğru anlamak için hadiseleri “Kafkasya planından
almak” farzdır. Zira birbirini takip eden
olaylar zinciri, “Kafkasya’da Müslümanlara
yönelik uygulanan geniş ölçekli soykırım süreci”
ile başlar.
O dönem bölgede lider güç olan Çerkez-
ler, ince bir işçilikle dağıtılmışlardır. “Çerkez”, bir kavmin adı değil, o bölgede aynı
kültürü paylaşan farklı halkların ortak adıdır
ayrıca. Bu halklar içinde Balkarlar ve Karaçay-Malkar Türkleri olduğu gibi Adiğeler,
Abazalar, Abhazlar, Dağıstanlılar, Nogaylar,
Avarlar, Kumuklar, İnguşlar, Osetler, Dargiler, Laklar, Lezgiler, Sahurlar, Tabasaranlar,
Çeçenler ve Ubıhlar gibi farklı unsurlar da
mevcuttur. Ve bu farklı unsurlar kavim kavim yok edilmişlerdir. Bu damarlardan geriye çok az çocuk ve unutulan bir dil kalmıştır
bugün. Kuşçubaşı Eşref Sencer bir “Ubıh”,
Gazi Osman Paşa ise “Adiğe”dir örneğin.
Tarihinde bir İslam yuvası olan Soçi,
bugün viran bir hale düşmüş, Kafkasya’da
bulunan bu önemli merkezde yapılan soykırımlar neticesinde şehrin yapısı metazori
olarak değiştirilmiştir. Yine tarihinde bir
Türk-İslam merkezi olan Erivan’ın bugünkü durumu da aynı manzaranın farklı bir
boyutudur.
Rusya’nın 2014 Kış Olimpiyatları için
“soykırıma uğratılarak talan edilen Soçi”yi
önermesi ve etkinliklerin bu şehirde gerçekleştirilmesi ise şüphesiz Kafkas halkını son
derece acıtan bir başka gelişme olmuştur.
Kısacası bugün “Ermeni Meselesi” denilerek boynumuza dolanmak istenen ve
çözümüne “iddia edenlerce” yanaşılmayan
bu düğümün anlaşılabilmesi ve çözülebilmesi için “Karabağ Savaşı/Hocalı Katliamı dahil olmak üzere Kafkaslarda yürütülen
tüm projeleri baştan almak”, tarihin bize ne
söylediğini iyi “okumak” elzemdir. Şüphesiz
bu sağlıklı okumalar yapıldıktan sonra “Ermeni yumağı”nı çözmek değil, çözmemek
için uğraşanların kimler olduğu çok daha iyi
anlaşılacaktır.
PD\ÖV2015
81
9236C A JANDA5@DJ2
Dß^åcXVdZ `]R_
ÐVþZe]Z Rk_]\]Rc
RcRd_UR >åd]å^R_
Ð`ûf_]fûf_ \`c\fdf_f jRjRcR\ Rk_]\]RcR Rc\R Ð\j`c
XZSZ Xßcå_V_ YË]Sf\Z
eV\ R^RT YZkZaÐZ]ZûZ
eVeZ\]V^V\ `]R_
3Re}__ @ceRU`ûf}UR
Zk]V^V\eV_ V_ \VjZW
R]Uû Ufcf^dR
\V_UZ V]Z_Z \R_R
Sf]R^RUR_ Sß]å_V_
>åd]å^R_]Rc_
^VkYVa ÐReþ^R]Rc_
Zk]V^V\ >VkYVa Rjc]û _VUV_Zj]V Ð\R_
gV >åd]å^R_]RcR
\Ëc]VcUV_ _VcVUVjdV URYR WRk]R kRcRc
gVcV_ Sf ÐReþ^R]RcUR UåkV_]V_VTV\
Z_eZYRc dR]Uc]Rc_UR
\V_UZ_Z WVUR VUVTV\
XV_Ð]Vc RÐ\ Rceec^Rj]R dRe]j`c]Rc
***
6]-<RZUV}_Z_ SV]]Z SZc
XåTå `]Ufûf_f Uåþå_åcdV\ Sf XåÐ `_f_
ßcXåedV] jRad_UR_
UVûZ] SVd]V_UZûZ ZUV`]`[Z `]R_ DV]V]Z\eV_
\Rj_R\]R_^R\eRUc
DV]V]Z\ Xå_å^åkUV
ß_V Ð\R_ åÐ WRc\]
R_]RjþR dRYZaeZc
3f_]Rc DffUZ DV]V]ZûZ GVYYRSZ]Z\
4ZYRU× DV]V]Z\ gV
EV\cTZ DV]V]Z\ `]RcR\ ßkVe]V_VSZ]Zc]Vc
***
DVSVZjjV Xå_å^åkUV ?fdRjcZ Z_R_T_UR
YË\Z^ `]R_ gV 9k
2]Z}_Z_ f]äYZjVeZ
eR_cdR]]û eV^V]Z
åkVcZ_V Z_þR VUZ]V_
-üd]R^}R Z]\ UVWR2]]RY}_ Z_dR_]RcR
Yf]f] VUVcV\ Z_dR__
f]äYZjVeZ Z]\VdZ_Z
82
PD\ÖV2015
Ortadoğu’da mez
9ehQa 4KTBaJ
YDGQ@TKTB@J@I@MC@FL@HKBNL
d`\R_ ~2SUf]]RY üS_Z
DVSV ZdZ^]Z JV^V_]Z
SZc JRYfUZ eRcRW_UR_ \fcf]^fþ `]R_
Wc\RUc
***
?fdRjcZ]VcUV_ SRk]Rc Z_R_Ð]Rc_ Vþ]VcZ_UV_ SZ]V dR\]Rc\V_
dc dR\]R^RUû_R þRYZe `]Uf\]Rc kR^R_
Vc\V\ Vg]Re]Rc_ URYZ
Xßk]VcZ_Z \ca^RUR_
ß]Uåcåc]Vc
***
Geçmişten günümüze
hep çatışmaları
:ýü5}Z_ XVcÐV\ jåkå_V þßj]V SZc SR\RTR\
`]fcdR\ CR\\R}UR
Ð\R_ aVec`]å 6dVU}V
dReeû_ :cR\ Yå\å^VeZ_V \Rcþ `]Ufûf_f dßj]åj`c\V_ cV[Z^
Rd\Vc]VcZj]V UVûZ] UV
:cR\}eR\Z RþZcVe]Vc]V
dRgRþeû_ ¿kXåc
DfcZjV @cUfdf ~%
j]Uc Rûc dZ]RY]Rc__
`]^RUû_ dßj]Vc\V_ :ýü5}Z_ SZc R_UR
Rûc dZ]RY]Rc]R eVceZa]V_UZûZ_Z
DfcZjV}UV Då__Z
gZ]RjVe]VcZ -ßkV]]Z\]V ¿kXåc DfcZjV
@cUfdf}_f_ `]Ufûf
jVc]VcZ- S`^SR]RUû_ :cR\}eR :ýü5}UV_
\RÐR_ cV[Z^ Rd\Vc]VcZ_Z_ eå^ ^fYZ^^Re
-`_]RcR eRYcZW VUZ]^Zþ
YR]UV ScR\^R\
gRc\V_- YZÐSZc V\dZûZ
`]^RUR_ ScR\eû_
DfcZjV}UV YR]\_R
VkZjVe VUV_ 6dVU}V
gV # SZ_ \ZþZUV_ WRk]R
7Z]ZdeZ_]Z >åd]å^R_
ß]UåcV_ üdcRZ]}V UVûZ]
UV :cR\}eR \V_UZ YR]Z_UV jRþRjR_ 9cZdeZjR_]RcR gV JVkZUZ]VcV
Uåþ^R_]\ SVd]VUZûZ_Z XßcVSZ]ZcZk
***
PD\ÖV2015
83
9236C A JANDA5@DJ2
’NİN Irak’ı şgalnn ardından
alevlenen ve kısa sürede neredeyse tüm Ortadoğu’yu saran
mezhep çatışmalarının, Batı dünyasının Müslümanları brbrlerne kırdırma planının en öneml
unsuru olduğunu hepmz blyoruz. CIA’nın esk Ortadoğu Bölge Şef Robert
Baer, “Sünn-Ş savaşını tetkleyelm. Bz Amerkalılar nye ölelm k? Bırakalım
(Sünn-Ş) Müslümanlar brbrlern öldürsünler” demştr.1
ABD
Ortadoğu topraklarında siyasî birliğin
sağlanamadığı yıllarda bile din, bütünleştirici bir unsur olmuş ve devletlerin birbirleriyle
barbarca çatışmalarının önüne geçebilmiştir.
Oysa günümüzde, “bölge içi farklı unsurların iktidar seçkinleri İslamiyet’i yeni bir
toplumsal ve politik düzen kurucu referans
görmekte zaaf gösteriyorlar”.2
İslam’ın tüm fıkhî mezheplerinde bilinir
ki, Müslüman biri dinin net bir öğretisini
inkâr etmedikçe ve küfre giren bir davranış
sergilemedikçe dinden dönmüş yahut çıkmış
sayılamaz. Bu, Müslümanlar arasında inanç,
ibadet ve muamelenin de içinde olduğu,
hoşgörünün ve farklılığın oldukça geniş bir
çerçevesini çizer. Buna rağmen günümüzde, başta Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen’de
olduğu gibi, tarihte de Şii-İsmaili Fatımi
hilafeti altındaki Kuzey Afrika’daki insanlara yapıldığı gibi Müslümanlar, mezhebî
baskılardan dolayı acı çekmişlerdir. Benzer
şekilde İran’daki Sünniler, Safeviler İmamiye Şiasını benimsediklerinde ve insanları Şii
İslam’a dönmeye zorladıklarında da zulme
uğramışlardır.3
Sömürgesi olan çeşitli azınlıklar arasında
Müslüman çoğunluğun korkusunu yayarak azınlıklara arka çıkıyor gibi görünen,
hâlbuki tek amacı hizipçiliği tetiklemek olan
Batı’nın Ortadoğu’da izlemekten en keyif
aldığı durumsa, kendi elini kana bulamadan,
bölünen Müslümanların mezhep çatışmalarını izlemek. Mezhep ayrılığı nedeniyle
çıkan ve Müslümanlara kâfirlerden neredeyse daha fazla zarar veren bu çatışmalarda
düzenlenecek intihar saldırılarında kendini
feda edecek gençler, açık arttırmayla satılıyorlar.4
ȿTMBNßEBTȼZBT®FLPMMFSWF
GÀLI®NF[IFQMFS
Hz. Muhammed’in vefatının ardından
ortaya çıkan “devletin liderinin kim olacağı” sorununda o günden günümüze kadar
sürecek olan ve tüm İslam siyasal hayatını
etkileyecek bir ayrışma yaşanmıştır. Bazıları
devletin lideri olarak Hz. Ali’yi görmek istemişlerdir. Zira Şiilik inancına göre imamet
Ali’nin hakkıdır ve Hz. Peygamber bunu yaşarken ima etmiştir.
Sünniler Hz. Ali’nin de imamete uygun
olduğunu kabul etmekle birlikte, Hz. Peygamber’in yaşarken kendisinden sonra Ali’nin imam olması gerektiğini ima ettiğine
inanmazlar. Bunun yanında Şiilerin büyük
bir çoğunluğu da Hz. Ali’nin öncesindeki
üç halifeyi kabul etmezler. Şiilik ve Sünnilik
arasındaki “kimin imam olması gerektiği”
konusunda yaşanan bu tartışma, zaman içinde ibadetler ve çeşitli akaid konuları açısından da ayrışmıştır. Üçüncü siyasî grup olan
Haricîler ise, başta Hz. Ali taraftarı olmakla
birlikte, Sıffin Savaşı sonunda hakem tayin
edilmesi olayına sonradan karşı çıkmış, bu
hakemliğin küfür olduğunu öne sürmüş ve
ayrı bir fırka olarak ortaya çıkmışlardır.5
İslam’da ilk ayrılık çıkaranlar da adlarından anlaşılacağı üzere Hariciler olmuşlardır. Haricilerin karşısında yer alan Hz. Ali
taraftarı fırkalar, kendilerini “Ali yandaşları”
manasına gelen “Şia” olarak adlandırdılar. O
devirde, henüz günümüzdeki anlamıyla bir
Şii ve Sünni ayrışması olmasa da, “Şia” kelimesi, “Harici olmayan Ali yandaşları” için
kullanıldı.
İslam’da, Sünnilik, Şiilik ve Haricilik olmak üzere üç ana mezhep vardır. Bu mezhepler de çeşitli açılardan kendi içlerinde alt
mezheplere ayrılırlar.
4¼OO®GÀLÀINF[IFQMFSȼ
Ürdün’de terör suçu ile tutuklanıp
mahkeme edilmesinden sonra serbest
bırakılan Ebu Katade lakaplı Selefi lider
Ömer Osman.
Hanef îlik: İmam Ebu Hanife ya da İmam-ı Azam olarak bilinen Numan bin Sabit’in görüşleri etrafında oluşmuş bir mezheptir. Sahabeler devrine yetişen Ebu Hanife, İslam dünyasının birçok yerinde sayısız
öğrenci yetiştirmiştir. Hanefilik mezhebi
önce Irak’ta, daha sonra Türkiye, Balkanlar,
Pakistan, Kafkasya, Irak, Suriye ve Kuzey
Afrika’da benimsenmiştir. Osmanlı Devleti’nin resmî mezhebi Hanefilik olmuştur.
Akıl ve mantık kurallarını bilimsel metotlarla kullanması ve dinî sorunların çözümünde
esnek bir yol izlenmesi, mezhebin çok geniş
insan kitlelerince benimsenmesine imkân
sağlamıştır.
Ebu Hanife’nin dinî konulardaki bilgisi
ve ticaretle uğraşması, ona insanların problemlerine yakından vâkıf olma imkânı sağlamıştır ki bu da içtihatlarının halk tarafından kolay kabul görmesine vesile olmuştur.
Dinin genel ilkelerine başvuran Hanefilik,
içtihat ve kıyas metodunu çok kullanmanın
84
PD\ÖV2015
9ehQa 4KTBaJ
yanı sıra, sorunların çözümünde tümevarım
(sorunlardan başlayarak kurallara gidiş) metodunu kullanmış, Müslümanların birbirleriyle fikir alışverişine (şura) büyük önem
vermiştir.6
Malikilik: İkinci büyük fıkıh ekolü olup,
Malik b. Enes’e nisbet edildiği için bu isimle anılmıştır. Malikilik, diğer mezheplerden
ayrı olarak Medine halkının amelini hüküm çıkarmada bir delil olarak kullanmıştır.
Bu mezhebin oluşumunda İmam Malik’in
Mescid-i Nebevî’de yaptığı derslerin büyük
önemi bulunmaktadır. Derslerinde Ebu
Hanife gibi öğrencileriyle meseleleri tartışmak ve fikir alışverişinde bulunmak yerine,
sadece bilgi veren bir metot uygulamıştır.
Bu nedenle Maliki’nin döneminde mezhep
tam sistematik hale gelememiş, ölümünden
sonra öğrencileri İmam Malik’in ders halkalarında takip ettiği metoda göre gittikleri
yerlerdeki fıkhî problemleri çözmeye çalışmışlardır.
Malikî mezhebi, hadislerin yanında maslahatı, istihsanı ve istishabı da fıkhî meseleleri çözerken dikkate almıştır. Sahnun’un “ElMüdevvene” isimli eseri, Malikî fıkhındaki
en önemli eserdir.7
Mezhep, daha çok İmam Malik’in talebeleri vasıtasıyla Mısır, Kuzey Afrika ve
Endülüs’te yayılmıştır. Bugün de Afrika’nın
kuzeyi ve batısındaki Libya, Trablus, Tunus,
Cezayir, Fas, Merakeş, Sudan ve Afrika sahillerinin çoğunluğu Malikî olup, Irak, Suriye, Hicaz ve yukarı Mısır’da da bu mezhebe
intisap edenler bulunmaktadır.
Şafiilik: İmam-ı Şafii Hazretlerinin şer’i
delillerden (Kitap, Sünnet, İcma, Kıyas) çıkardığı hükümlere ve gösterdiği yola “Şafiilik” denir. Mezhep meselelerin çözümünde
hadis ve kıyasa büyük önem vermiştir. Şafiî
mezhebinde sahabe sözünün de önemli bir
yeri vardır. Alternatif bir delilin olmadığı
yerde “sahabe sözü”, Şafiî mezhebinde delil
olarak kabul edilmiştir. Mezhebin çoğalmasında Eyyubilerin, yargıçların dört mezhebe göre atanmasını emretmesi ve Şafiî
mezhebine değer veren Memlük Sultanı
Baybars’ın büyük katkıları olmuştur. Hanefî
mezhebinden sonra en çok tâbi olunan bu
mezhebe Mısır, Irak, Endonezya adaları,
Suriye ve Ürdün başta olmak üzere, günümüzde Anadolu’nun doğusu, Kafkasya,
Azerbaycan, Hindistan, Filistin, Seylan ve
Malaya Müslümanlarının çoğunluğu tâbi
olmaktadır.8
Zâhiriler: Bağdat’ta İmam Şafii’nin öğrencilerinden Davud ez-Zâhiri, sonraları Şa-
fiî mezhebinden ayrılmış, sırf Kur’an ve hadislerin zahirî (görünen) anlamlarına göre
hüküm vermek gerektiğini savunarak icma
prensibini çok daraltmış, re’yi ve kıyası tamamen reddetmiştir. Zahirî mezhebi, fıkıh
ve İslam hukukunun tek kaynağının Kur’an
ve Sünnet olduğunu söyler ve bunlar üzerinde yorum anlamına gelen re’yin mümkün
olmayacağı görüşünü savunur. Bu mezhep,
aşikâr olmayan konularda istishab denilen
“mubah olmak” (ibahat-i asliye) prensibini uygular. Mezhebin ikinci imamı, İbn
Hazm’dır.
Hanbelilik: Bu mezhepte Kur’an ve hadis
kaynaklerı esas alınır. Belli bir meseleye dair
Kitap ve Sünnet’te kesin bir bilgi yok ise,
karşıtı bulunmayan sahabe sözü doğrultusunda uygulanır. Karşıtlık varsa, Kur’an ve
Sünnet’e en yakını olan sahabe sözü tercih
edilir. Daha kuvvetli bir delil yok ise, gönderilmiş haber, kıyasa tercih edilir, kıyasa en son
başvurulur. Nakil ve rivayete ağırlık veren bir
ekoldür. Günümüzde Irak, Kuveyt, Bahreyn
ve Suudi Arabistan’da mensupları bulunmaktadır. Kurucusu Ahmed bin Hanbel’dir.
Vehhabilik: Kökü Haricîliğe dayanan
Vehhabiliğin kurucusu Muhammed bin
Abdülvehhap’tır. Abdülvehhap mezar ve
türbe ziyaretleri, tarikatlara girme ve benzeri işler yüzünden Tevhid’in bozulduğunu,
bu yüzden insanların dalalete düştüklerini,
dolayısıyla onların şirke batmış müşrikler
olduğunu ileri sürerek, onların kanlarının
ve mallarının inanan muvahhitlere helal
olduğunu ilan etmiştir. Bu fikirleri Necid
bölgesindeki halka çok cazip gelmiştir. Necid bölgesi, Haricîlerin Hz. Ali tarafından
bozguna uğratıldığı, Müseylime-i Kezzab’ın
yalancı peygamberliğini ilan ettiği ve Halid
Bin Velid’in kılıcıyla bozguna uğratıldığı bir
mekândır.
O bölgenin halkı Hz. Peygamber (s.a.v.)
döneminde Müslümanlığı kabul ettikleri
halde, Yemen, Aden, İran, Hindistan, Irak
ve Şam’ın tesiri altında kalmış ve birçok
yanlış akaidi üstlenmiştir. Bunun içindir ki
Müseyleme-i Kezzab, Secâh, Tuleyha ve
Esvedu’l-Ansi gibi peygamberlik iddiasında bulunan yalancılar o bölgeden çıkmış,
sonraki dönemlerde de muhalif isyancı
gruplar burada zuhur etmiştir. Bu bakımdan Abdülvehhap’ın fikirleri burada revaç
bulmuş ve hızlı bir şekilde yayılmıştır. Onun
fikirlerini kabul etmeyen nice insanlar kılıçtan geçirilmiş, mallarına el konulmuş ve
paylaşılmıştır.9
Vehhabilik, Suudi Arabistan’ın resmî mez-
hebidir. Mısır, Hindistan, Afrika ve diğer
bazı İslam ülkelerinde de taraftarları mevcuttur. Bu inancın temelinde sertlik, taassup
ve kendi düşüncelerinde olmayanları küfürle
itham etmek vardır. Bunun içindir ki onlar,
kendilerine “Muvahhidûn” demekte ve kendilerini İbn Teymiye’nin açıkladığı şekilde,
Ahmed b. Hanbel’in mezhebini devam ettiren Sünniler olarak görmektedirler. (Kaynak: Muhammed Kırkıncı)
Davranışlarındaki sertlik, itikatlarındaki
taassup ve kendi inanışlarından olmayanları
küfürle suçlamaları bakımından Vehhabilik
ile Haricîlik arasında benzerlik bulunmaktadır ki Türk tarihinde de Vehhabiliğe, “Haricilik” hareketi olarak bakılmış ve o şekilde
adlandırılmıştır.
(¼O¼N¼[4FMFG®
IBSFLFUMFSȼOFCȼSCBLÀɁ
El-Kaide’nin belli bir gücü olduğunu düşünürsek, bu güç, onun örgütsel yapısından
değil, beslendiği ideoloji olan Selefilikten
kaynaklanmaktadır. Selefilik, günümüzde
öne çıkan üç farklı anlayışa sahiptir. Bunlar
Suudi Selefiliği (Vehhabilik), Cihadî Selefilik ve Tekfirci Selefilik olarak özetlenebilirler.
Vehhabilik ile Selefilik, son yıllarda -özellikle Batı literatüründe- birbirlerinin yerine
kullanılabilen ve aynı anlam yüklenilen kelimelerdir. El-Kaide, IŞİD, Boko Haram vb.
örgütler, Tekfirci Selefilerdendir.10
Selefi anlayışta, Kur’an ve Sünnet’te yer
alan hususların yoruma başvurulmadan ve
bu kaynakların metinlerinde geçen kelimelerin sözlük anlamları ile -olduğu gibi- kabul
edilmesi esastır.
Cihadî ve Tekfirci Selefiliğin başlangıcı,
1906-1966 yılları arasında yaşayan Mısırlı
Seyyid Kutub’a kadar götürülebilir. Whealan, Kutub için şu ifadeleri kullanmıştır:
“El-Kaideciliğin İslam ve dünya için en tehlikeli ideolojik özelliklerine doğrudan yol açmıştır. Kutub’un birçok kavram (özellikle cihat,
şehadet ve öncü kavramları) üzerindeki mirası
oldukça olumsuzdur ve hem teoride, hem de uygulandığı haliyle açık bir şekilde totaliterdir.”11
Geleneksel Sünni İslam’da ilahî egemenliğin vekilinin devlet olduğu savunulurken, Seyyid Kutub bu vekilin devlet
değil, birey olduğunu savunmuştur.12 ElKaide’nin ideoloğu olarak kabul edilen
Abdullah Azzam’ı da etkileyen bu görüş,
devlet otoritesi altında olmaksızın bireysel
olarak cihat edilebileceğine, hatta edilmesi
PD\ÖV2015
85
9236C A JANDA5@DJ2
gerektiğine, bunun her Müslüman için farz
olduğuna kanaat getirmiştir.
Kutub, “cihat” kavramının sadece ülke
savunmasına indirgenmesine de karşı çıkmakta ve bu tür kabullerin kesinlikle İslamî
olmadığını savunmaktadır.13 Kutub’a göre,
“İslam, kendisini belirli bir coğrafî bölgenin sınırları içerisine hapsederek geri kalan bölgelerde
kula kulluk temeline dayalı sistemlerin yürürlükte kalmalarına bigâne kalır, tüm insanlığı
hedef alan evrensel mesajını bu bölgelere ulaştırmaz, bu insanları kendi kaderleri ile baş başa
bırakırsa, gün gelir, İslam’a düşman olan güçler,
kendi kabuğuna çekilmiş bu İslam ülkesine saldırmaya başlarlar”.14
Kutub’un argümanları, El-Kaide gibi
uluslararası arenada cihat ettiklerini iddia
ederek faaliyet gösteren örgütler için meşruiyet kaynağı oluşturmuştur.15
Cihadî Selefilik, 1970’lerde Suud üniversitelerinde görevli bir grup âlimin öncülüğünde, çağdaş İslam’la yerel Vehhabi
gelenek arasında bir sentez oluşturmuştur.
Suudi Arabistan’ın 1990’larda yaşanan Irak
Savaşı’nda ABD’ye destek vermesi, Kraliyet
Ailesi’ndeki yolsuzluklar ve yozlaşma benzeri nedenlerle de öne çıkmaya başlamıştır.16
Cihadî Selefiler gibi Tekfirci Selefiler de
demokrasinin şirk olduğunu ve dolayısıyla
demokrasi ile yönetilen halkların müşrik olduklarını savunmaktadırlar.17
El-Cezire televizyonunda yayımlanan bir
açıklamasında El-Kaide lideri Eymen ElZevahiri, Suriye’de Esed rejimine karşı savaşan ve El-Kaide’ye bağlı olduğu düşünülen Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün El-Kaide yönetimine danışılmadan
kurulduğunu, IŞİD’i lağvettiğini ve Nusra
Cephesi’nin El-Kaide’ye bağlı olarak Suriye
cihadını yürüteceğini duyurmuştur.18
El-Zevahiri’nin bu açıklamalarına rağmen IŞİD’in kurucu liderlerinden El-Bağdadi IŞİD’i dağıtmamıştır ve “Irak ve
Şam’ın evlatlarına şu güzel haberi ulaştırmak isterim: Irak-Şam İslam Devleti’ni
halk desteklemektedir. Onun hakkında ne
pazarlık yapacağız, ne de ondan vazgeçeceğiz” dediği19, yine başka bir açıklamasında
ise, “Nabzımız attığı sürece Irak-Şam İslam Devleti’nden vazgeçmeyiz ve bu devlet
üzerinde pazarlığa girmeyiz. Irak-Şam İslam Devleti’nde istişarelerde bulunduk. Bu
istişarelerden sonra iki tercihle karşı karşıya
kaldım. Allah’ın emrini, mesajdaki Allah’ın
emrine muhalif olana tercih ettim” dediği iddia edilmiştir.20
86
PD\ÖV2015
ɀȼBGÀLÀINF[IFQMFSȼ
Şia, ilk olarak Hz. Hüseyin’in şehadetinden sonra siyasî bir eğilim olarak ortaya çıkmış bir zümreleşme hareketidir. Caferilik,
İsmaililik ve Zeydilik, Şii meşrebinin fıkhî
mezhepleridir.
Hicrî 65 (Miladî 684) yılında Hz. Hüseyin’in intikamını almak üzere toplanan, onu
davet ettikleri halde yardımsız bıraktıkları
için ıstırap duyan ve tövbe eden Kufelilerin
oluşturduğu Tevvâbin Hareketi, Şia’nın bir
terim haline gelişinin ve İslam içinde bir kitleleşme hareketinin başlamasının ilk belirtilerinden biri olarak kabul edilmiştir.21
Tevvâbin Hareketi’nin Emeviler karşısında başarı kazanamaması sonucunda, kurtulanlarla birlikte Ehl-i Beyt’in intikamını
almak için ortaya çıkan Hz. Ali’nin Havle
binti’l-Hanefiyye’den doğan oğlu Muhammed b. El-Hanefiyye’nin imametini savunan, İslam tarihinde Mehdilik, Gaib İmam,
ric’at ve bedâ gibi görüşlerle esaslı yankılar
uyandıran Muhtar b. Ebi Ubeyd es-Sakaf
gibi kimseler de Hz. Ali’nin neslinin adını
kullanarak toplumun içinde itibar kazanmaya çalışmışlardır. Keysaniyye veya Muhtariyye ismi ile ortaya çıkan ve Muhammed
b. el-Hanefiyye’nin imametinini savunan bu
fırka günümüze ulaşmamıştır.22
Şia’nın bütün fırkalarında ilk ve ihtilafsız
imam Hz. Ali’dir. Onun ölümünden sonra
imamet görevi, oğulları Hasan ve Hüseyin’e
intikal etmiştir. Hz. Hüseyin’in şehadetinden sonra imamet, oğlu Zeyne’l-Abidin’e
geçmiştir. Emevilere karşı Muhammed b.
el-Hanefiyye’nin imametini savunanlar da
onun ölümünden sonra Zeyne’l-Abidin’e
bağlanmışlardır. Böylece imamet, tamamiyle
Hz. Ali’nin Hz. Hüseyin’den gelen evladına
intikal etmiştir.
Dördüncü İmam Zeyne’l-Abidin’in torunu, Beşinci İmam Muhammed Bakır’ın
oğlu, Altıncı İmam Cafer-i Sadık’ın amcası
ve akranı olan Zeyd, Emevî halifelerinden
Hişam b. Abdulmelik’e karşı Kufe’de isyan
etmiştir. Kendisine biat eden 15 bin kişi ile
Hişam’ın Kufe-Basra (Irakeyn) Valisi Yusuf
b. Ömer es-Sakafi ile girdiği savaşta (740)
öldürülmüştür. Zeyd’den sonra fikirlerini
sürdüren oğlu Yahya ile de Zeydiyye fırkası
ortaya çıkmıştır.
Zeyd’in ölümünden sonra Carudiyye, Süleymaniyye, Batriyye gibi çesitli fırkalara ayrılan Zeydiyye mensupları uzun süre dağınık halde kalmış, Abbasî halifelerinin siyasî
otoritelerinin zayıflamasından faydalanarak
Yemen ve Taberistan’da ayaklanarak muhtelif devletler kurmuşlardır. Yemen Zeydiliği ise günümüze kadar varlığını muhafaza
edebilmiştir. Zeydiler, daha sonra Osmanlı
hâkimiyetine girmişlerdir.
Günümüzde Yemen’in resmî mezhebi
Zeydiye’dir. İmamet konusunda daha ılımlı bir yol izleyen bu fırkayı, ılımlı görüşleri yüzünden bazı İsna Aşeriye (İmamiye)
mensupları Şia’dan saymazlar. Ancak Zeydiyeciler de Haricilik ve Mutezile’nin tesiri
ile büyük günah işleyen kimselerin tam anlamıyla tövbe etmedikçe cehennemde ebedî
kalacakları görüşündedirler.23
Zeydiye’den sonra Ehl-i Sünnet’e en yakın Şii mezhebi Caferiliktir. Caferilik, Hz.
Ali’nin ve Peygamberimiz’in dördüncü göbekten torunu ve On İki İmam’dan altıncısı
olan İmam Cafer-i Sadık’ın etrafında toplanan ve onun içtihatlarına göre amel eden
Müslümanların bağlı oldukları siyasî ve fıkhî
mezheptir. Ebu Hanife ve İmam Malik
gibi büyük müçtehitlerin dahi faydalandığı İmam Cafer, bütün Sünnîlerce, özellikle
tasavvuf ehlince büyük bir veli olarak kabul
edilir. Caferiler, On İki İmam’dan gelen açıklamaların, Hz. Resulullah’ın açıklamalarının
aynısı olduğuna inanırlar.
Şia’nın bir diğer kolu olan İsmailiyye, İmam Cafer-i Sadık’ın ölümünden sonra
oğlu İsmail’e ittiba edenlerin oluşturduğu
mezheptir. Bir bütün olarak bu mezhebin
görüşleri Batıniye’ye istinad eder. Batınilikte
Allah vardır, ancak Zatı ile fiilî temas kurulamaz. Dolayısıyla hiçbir sıfatla nitelendirilemez.24
Bazı Şia grupları, Kur’an-ı Kerim’in tahrif
olduğunu ve Kur’an’ı doğru olarak bilenlerin sadece On İki İmam olduğunu iddia
ederler. Peygamberlerin getirdiği emirlerin
sadece avama hitap eden bir ilim olduğunu,
gerçek ilmi On İki İmam’dan başka hiç kimsenin bilmediğini iddia ederler. Şiiliğin inanç
esaslarına göre Kerbela’yı Beytullah’tan daha
faziletli sayarlar. Hz. Ali’den önceki halifelerin zalim ya da kâfir olduğunu iddia eder,
Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer’e lanet okurlar.
“Takiyye” adı altında münafıklığı akide edinir, Allah’ın sıfatlarını inkâr ederler. Ehl-i
Sünnet’in kanlarını ve mallarını mubah
sayan Şiiler, tarih boyunca birçok kez Müslümanlarla kâfirler arasında çıkan savaşlarda
Yahudilerin ya da Haçlı Hıristiyanların tarafını tutmuşlardır.
Örneğin beş vakit namaz ile Ramazan
orucunu inkâr eden bir kısım Rafiziler, Peygamberliğin Hz. Muhammed’e (s.a.v.) değil,
9ehQa 4KTBaJ
Hz. Ali’ye geldiğine inanırlar. Hz. Aişe’nin
Peygamberimiz’e ihanet ettiğine inanan
Hindistan ve Pakistan’da bulunan İsmailiyeciler gibi bazı Şia mezhebine mensup olanlar, Kur’an-ı Kerim’in açık hükümlerine ters
düştüğü için Müslüman sayılmazlar. (Buğyat el-Müsterşidin, 247)
Kendilerini Şii sayan ve fakat Şia’nın
kendileri ile ilgileri bulunmadığını belirttikleri Gulat-ı Şia gibi aşırı Şii fırkalar vardır.
Konu ile ilgili eserlerde belirtilen Sebeiyye,
Beyâniyye, Mugiriyye, Harbiyye, Mansuriyye, Cenâhiyye, Nusayriyye, Hattabiyye ve
Gurâbiyye gibi fırkalar, Hz. Ali’yi (haşa) ilah
olarak gördükleri yahut Allah’ın ona hulûl
ettiğini iddia ettikleri için asıl Şia tarafından
kabul edilmezler.25
(VMBUÀɀȼB
Gulat-ı Şia, Allah’ın (haşa) insan suretinde olduğunu, ruhların bir bedenden diğer bir
bedene geçtiğini kabul edip kıyamet gününü
inkâr eden Şia fırkasıdır. Sonraları On İki
İmamcılar, Zeydiler veya bazen de İsmaililer
tarafından kabul edilmeyen Şii gruplar için
kullanılan isim, “Gulat-ı Şia”dır. İmamet
itikadı konusunda aşırıya kaçıp Hz. Ali ve
onun soyundan gelen imamlara ilahlık veya
peygamberlik isnadında bulunanlar için kullanılmıştır bu isim.26
“İtidal çizgisini aşanlar” anlamına gelen ve
“Galiye” de denilen Gulat-ı Şia, Gulat fırkalarını tanımlamakta kullanılan bir tabirdir.
Kurulan ilk Gulat mezhep ise Sebeiyye’dir.
Sebeiyye, günümüzde Nusayri inancında
hâkim olan ve Hz. Ali’nin ulûhiyeti (tanrısallığı) temeli üzerine inşa edilen, -İslam’a ilk
defa- Allah’ın insanlara hulul ederek insanın
ulûhiyeti ilkesini sokan “Abdullah İbni Sebe”
isimli Yemenli bir Yahudi tarafından kurulmuş olan fırkadır.27
Bir diğer Gulat-ı Şia fırkası olan Hattâbiyye,
İslamiyet’e ilk defa hulûl bâtıl itikadının girmesine sebep olan “cifr ilmi” mucidi Ebu’l-Hattab el-Esedî tarafından kurulmuştur. Hattâbîyye mezhebine göre Allah, önce Hz. Muhammed Mustafa’nın zatında tecelli etmiş
olup, daha sonra sırasıyla altı büyük imam olan
Ali el-Murtezâ, Hasan el-Muctebâ, Hüseyin
Seyyid eş-Şühedâ, Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn,
Muhammed el-Bakır, Câ’fer-i Sâdık’a ve en
son olarak da Ebu’l-Hattâb el-Esedî’nin vücutlarına hulûl etmiştir.
Diğer bir Gulat-ı Şia fırkası Keysanilik,
Şiilikte “İmam” ünvanını ilk defa kullanan ve
Mehdi kavramını ilk kez ortaya atan mez-
Yemen’de El Kaide üyesi olarak
yargılanan ve tutuklanan Sami Deyan.
PD\ÖV2015
87
9236C A JANDA5@DJ2
heptir. Keysaniler, ruhun Hz. Muhammed
Peygamber’den Hz. Ali’ye, Ali’den Hasan
ve Hüseyin’e, onlardan da Muhammed bin
Hanefi’ye geçtiğine ve Muhammed bin
Hanefi’nin bir mağarada bal ve suyla yaşadığına ve ileride döneceğine inanmaktadırlar.
Konuyla ilgili yazılmış eserlerde Gulat-ı
Şia fırkalarından olan “Rafıziyye” başlığı altında “İmamiye” de işlenmektedir.
ȿNBNȼZFɀȼBßTÀ
Bugünkü esas Şia akımıdır. İmamiye Şia’sını diğer mezheplerden ayıran en belirgin
husus, imamet anlayışıdır.28 İmamiye Şia’sında imametin dinin prensibi ve Allah tarafından belirlenen bir makam olduğuna ve gayb
âleminden ilahî bilgi aktarıldığına inanılır.
İmamiye Şia’sı, Şiilik içindeki tüm tarikat
ve mezheplerin ortak itikatlarını tanımlamak
için kullanılan bir fıkıh deyimi olup, Aşırı Gulat (radikal dinci fırkalar), Keysanîlik
(Dörtçüler), Zeydîlik (Beşçiler), İsmailîlik
(Yedicilik/Yedi İmamcılık) (Mustâlîlik ve
Nizarîlik) ve İsnâaş’erîyye (On İkicilik/On
İki İmamcılık ve Caferiyye Şiîliği ve Anadolu Alevîliği) ile Arap Aleviliğini de içine
alacak şekilde tanımlanmaktadır.
88
PD\ÖV2015
İmamiye-i Seb’iyye (İsmaililik-Yedicilik):
Hz. Ali’nin katliamdan kurtulan torunu
Zeyne’l-Abidin’in soyundan gelen Cafer-i
Sadık öldüğünde, yedinci Şii imamı olarak
Musa bin Cafer’in yerine Cafer-i Sadık’tan
önce ölmüş olan oğlu İsmail bin Cafer’in
oğlu Muhammed bin İsmail’i yedinci imam
olarak kabul eden mezheptir.
İsmaililik’te gizlilik esas olmuş ve kuruluşundan itibaren bir buçuk asır süreyle gizli
imamlar tarafından yönetilmiştir. “Yedi” (7)
sayısı kutsaldır. Gökler yedi kattır, yerler yedi
kattır, gezegenler yedidir. İsmailiyeye göre
Hz. Muhammed son peygamber değildir,
O’ndan sonra da peygamber gelmiş, ancak
ortaya çıkmamıştır. Onlara göre İslam’ın beş
şartı geçersizdir. Basra, Kufe, İran, Yemen,
Bahreyn ve Kuzey Afrika’ya gönderilen
imamlara mezhebi yaymak için büyük çaba
göstermişlerdir.
İmamiye-i İsnaaşeriyye (On İkicilik): Bu
mezhebe bağlı olanlar, Caferiler, Kızılbaşlar, Kalenderiler, Aleviler, Nimetullahiler ve
Bektaşiler gibi tarikat gruplarıdır. İsnaaşeriyye mezhebinden olanlar imamlara inanç
gibi Şiilik inancının birçok öğretisini kabul
etseler de İsmaililer ve Zeydiler ile imam sayısında uyuşmazlar ve imamın tanımı ve rolü
konusunda farklı görüşleri vardır.
Şiiliğin çoğunluk mezhebi ve İran’ın resmî
mezhebi olan Caferilikte Hz. Ebu Bekir,
Ömer ve Osman kanalıyla gelen hadisler
kabul edilmez. Caferiler On İkinci imamın,
Hz. Muhammed’in evinde “sirdap” diye adlandırılan bir sığınağa girip gizlendiğine ve
bir daha dönmediğine inanırlar.
Şiiler, Peygamberimiz Muhammed’den
(s.a.v.) sonra ilk yöneticinin hem Peygamber’in vasiyeti, hem de ilahî seçimle Ali
bin Ebu Talib olması gerektiğine ve Son
İmam’ın çocukken kaybolup bugün gaybde
bulunduğuna ve Mehdi olarak tekrar dünyaya geleceğine inanırlar.
Anadolu Aleviliğinde Hz. Muhammed’in
son peygamber olduğu, Ali’nin ise veliliği (imamlığı) esastır. Sünnilikteki AllahPeygamber-Dört Büyük Halife sıralamasından farklı olarak, On İkicilik itikadının da
temelini teşkil eden Hakk-Muhammed-Ali
sıralamasını, Ehl-i Beyt ve On İki İmam
sevgisini esas alırlar.
Arap Aleviliğine ise Nusayriyye örnek verilebilir. Bu, Beşar Esed’in mensup olduğu
mezheptir. Suriye, İsmailiyye, Dürzilik ve
Hıristiyanlık itikatlarını içeren “Kitâb el-
9ehQa 4KTBaJ
Mecmû” adındaki dua kitabını dinî kaynak
olarak kabul eden Nusayriler tarafından
yönetilir. Fransa’nın desteği ile iktidarı ele
geçirip 1950’lerden bu yana koyu bir Arap
milliyetçiliği ile ideolojik olarak Ortadoğu’da
tek bir Arap devleti kurulmasını hedefleyen
Baas rejiminin ve Nusayri bir azınlığın yönetimde olması, Suriye’de Sünniler ve Arap
olmayan etnik gruplar üzerindeki baskı ve
şiddeti arttırmıştır.
Nusayrilik zihniyeti ve bu sapkın inanışı
benimseyen Baas, Suriye’de despot rejimin
oluşmasındaki en önemli etkendir. Silahlı
olmayan bir sivili yakalayıp “Rabbin kim?”
sorusuna “Allah” cevabı alınca öfkelenip
“Rabbin Beşar’dır” diyerek diri diri gömen
askerler de Nusayridirler.29 Önceki hayatta
sevap kazananların insan, kötülükleri işleyenlerin de hayvan olarak tekrar dünyaya
geleceğine inanan Nusayrilere göre cennet
ve cehennem bu dünyadadır.
Nusayriler, Allah’ın bazen insan sıfatıyla
ortaya çıktığına ve O’nun en son dünyaya
geldiği zamanki sıfatının İmam Ali olduğuna inanırlar. Nusayrilikte (haşa) Hz. Ali
Allah’tır ve nurundan Muhammed’i, O da
kendi nurundan Selman-ı Farisi’yi yaratmıştır. Bu sır, Nusayrîler tarafından Hıristiyanlıktaki “Baba-Oğul-Kutsal Ruh” sistemiyle
açıklanır. Nusayri inancına göre ilk üç halife
ile birlikte bir kısım sahabe, Hz. Ayşe, Hz.
Talha, Hz. Zübeyr, Muaviye ve Yezid şeytanın sembolleridir ve lanetlidirler.
İran’ın Baas rejimine verdiği desteğin öncelikli sebebi de Şiiliktir. İran’ın Ortadoğu
politikası tamamen mezhep dayanışması
üzerine kuruludur ve Nusayrilik, 1970’lerin
sonundan bu yana Şii anlayışının bir kolu
olarak kabul görmektedir.
İran, bir “İslam Cumhuriyeti” olmasına
rağmen günümüzde sivil halkını ağır silahlarla katleden Esed zulmünün yanında olduğu gibi, 1982’de de Hama katliamına sessiz
kalıp Baba Esed’i desteklemiştir.
Nusayrilerden bazıları inançlarını eşlerinden bile saklarken, sır saklamadığına şahit
oldukları zaman erkek evlatlarını dahi gözlerini kırpmadan öldürürler.
)BSȼD®NF[IFQMFSȼ
İslam tarihinde ilk kez ortaya çıkan ve
görüşlerini ortaya koymadaki tavırları açısından fanatik, sert ve katı tutumlarıyla dikkat çeken fırkanın adı “Haricilik”tir. Büyük
günah sahiplerini tekfir eden, katı kalpli,
şiddet yanlısı bu fırkadan olanlara, “insan-
lardan, dinden veya Hakk’tan yahut da Hz.
Ali’den uzaklaştıkları” için Haricî denilmiştir. Ayrıca Sıffin’de tahkimi reddettikleri için
“Muhakkime”, Sıffin’den sonra Hz. Ali’den
ayrılıp Harura’da toplandıkları için “Haruriye” isimleriyle de anılmışlardır.
Hariciler, kendileri için en çok “Kendilerini Allah’a satanlar” anlamındaki “Şurat”
ismini kullanmayı severken, kullanmayı reddettikleri isimse “dinden çıkanlar” anlamına
gelen “Marika”dır.
Hariciler, Hz. Ali döneminde meydana
gelen Sıffin Savaşı’ndan sonra ortaya çıkarlar. Hz. Ali ve Muaviye taraftarları arasında
meydana gelen Sıffin Savaşı’nda, Muaviye
taraftarları yenileceklerini anlayınca mızraklarının ucuna Kur’an sayfaları takmış ve
“Aramızda Kur’an hakem olsun” demişlerdir.
Bunun üzerine savaş durmuş, görüşmeler
başlamıştır. Bu “hakem olayından” sonra bir
kısım insanlar, “Sen insanları hakem olarak
kabul ettin. Hâlbuki hüküm ancak Allah’ındır” diyerek Hz. Ali’nin saflarından ayrılmışlardır. Bunlara “Hariciler” denilmiştir.
Bir gün Hz. Peygamber ganimet dağıtırken biri çıkmış ve “Ya Muhammed! Adil ol,
adaletle dağıtmadın” diye Allah Resulü’ne
ithamda bulunmuştur. Kıpkırmızı olan Hz.
Peygamber, “Ben adil olmazsam daha kim
adil olur?” diyerek şunu bildirmiştir: “Dikkat
edin, bunun neslinden ileride bir kavim zuhur edecek. Okun yaydan çıktığı gibi dinden
çıkacaklar.” (Buhari, Megazi, 61; Müslim,
Zekat 144-146.)30 Ve bu tür insanlar, Hz. Ali
zamanında zuhur etmeye başlamıştır.
Siyasî, itikadî veya tarihî bazı ihtilaflar nedeniyle Hariciler, kendi içlerinde de çeşitli
gruplara ayrılmışlardır. Bu grupların bazıları
İslam dininin temel kaidelerine uyarken, bazıları İslam dininin itikadî prensiplerinden
ayrılarak dinin dışında incelenmişlerdir.
Harici grupların başlıcaları Ezarika, Necedat, Sufriyye, Acaride, İbadiyye’dir.
Hz. Ali ve taraftarlarının yenilgisinden
sonra başa geçen Emevilere karşı büyük
saldırılar gerçekleştiren Hariciler, zaman
zaman belirli bölgelerin kontrollerini ele geçirmiş ve zaman içinde geniş ordulara sahip
olmuşlardır. Bu dönemlerde en yaygın olan
Harici grubu, Ezarika ve İbadiyye’dir. Özellikle Emevilerin çöküşe geçtiği dönemde
Harici İbadiyye kolunun saldırıları artmış,
yerine Abbasiler geçtikten sonra da Harici
isyan ve saldırıları devam etmiştir.
Haricilerin en kuvvetlileri ve en kalabalıkları, Hanifeoğullarından olan Nâfi bin
el-Ezrak’a tâbi olan Ezarika, Hz. Osman,
Hz. Talha, Hz. Zübeyr, Hz. Aişe, Abdullah
b. Abbâs ve onlarla beraber bulunan Müslümanları da tekfir ederek hepsinin cehennemde ebedî olarak kalacaklarını iddia ettiler.
Ezarika kolundan olan Hariciler, Harici olmayan tüm Müslümanları -çocuklar dâhilkatletmenin helal olduğuna inanırlardı.
Diğer büyük Harici kolu sayılan ve bugüne kadar varlığını kitlesel bir şekilde sürdürebilmiş tek Harici kolu olan İbadiyye
ise, Ezarika’ya oranla daha ılımlı olduğu gibi
Ehl-i Sünnet’e de diğer kollara oranla daha
yakındır. Bugün İbadiyye, özellikle Umman,
Kuzey Afrika ve Zengibar’da da bulunmaktadır.
Haricîler ve günümüzde yaşayan kolu
İbadiyye, “Siz, insanlar için ortaya çıkarılan
doğruluğu emreden, fenalıktan alıkoyan,
Allah’a inanan hayırlı bir ümmetsiniz” (Ali
İmrân, 110) ayetine göre -zarurî olduğuna
inandıkları için- kendileri gibi düşünmeyen
Müslümanlara karşı kılıç kullanmaktan çekinmemişlerdir.31
İtikadî sebepler yüzünden İslam dışı kabul edilen iki Harici mezhep vardır. Bunlar
Meymuniye ve Yezidiyye’dir (Yezidilik ile
karıştırılmamalıdır).
Meymuniye, Meymûn el-Acredi’nin taraftarları tarafından kurulmuş, Hariciler
mezhebinden oluşan bir gruptur. Antik İran
medeniyetlerinde sıkça rastlanan bu grubun
Farisî geleneklerden gelen doktrinleri vardır.
Meymuniye, birçok antik gelenekten ve efsanelerden etkilenmiştir ve İslam dininde
bulunan birçok yasağı mubah görür. Örneğin kişilerin kendi çocuklarının kızlarıyla
veya kardeşlerinin çocuklarının kızlarıyla
evlenebilmesini mubah saymışlardır.32
Birçok antik gelenekten ve hurafeden
etkilenen Meymuniye, Kur’an-ı Kerim’den
Yusuf Suresi’ni de inkâr eder. Onlara göre
Yusuf Suresi bir aşk hikâyesidir ve Kur’an-ı
Kerim’de bulunmaması gerekir. Bu tür düşünceler İslam akidesiyle çeliştiğinden dolayı
İslam dışı sayılmışlardır.33
Mehmet Şevket Eygi’nin dediği gibi,
“Hariciler dindar insanlardır, namaz kılar,
oruç tutarlar. Ancak Ehl-i Sünnet açısından
itikatlarında ve zihniyetlerinde büyük bozukluklar vardır. Hazret-i Ali Efendimizi sabah
namazında Kufe Camii’nde şehit ettiklerini
düşünürsek, onlar hakkında fazla bir şey söylemeye lüzum yoktur. Haricilik aşırılıktır, sertliktir, vandallıktır. Selefiler ile Hariciler arasında
paralellik vardır. Nice Harici, Harici olduğunu
PD\ÖV2015
89
9236C A JANDA5@DJ2
Vehhabilik ile Selefilik, son yıllarda -özellikle Batı literatüründe- birbirlerinin yerine kullanılabilen ve aynı anlam yüklenilen kelimelerdir. El-Kaide, IŞİD, Boko Haram vb. örgütler
Tekfirci Selefilerdir.1
bilmeden Haricilik yapar”.34
Haricilerin devamı olarak da görülen yukarıda bahsini ettiğimiz Tekfirci Selefî IŞİD
terör örgütü, Sünni Müslümanları dünya
kamuoyuna en bayağı, en tahammül edilemez şekilde sunma gayretinde olanların
destek verdiği bir oluşumdur ve İslam’la
uzaktan yakından ilgisi yoktur. IŞİD’in
gerçek yüzüne şöyle bir bakacak olursak,
Rakka’da çıkan petrolü Esed’e sattığını, Irak
hükümetine karşı olduğunu söylüyorken
rejim askerleriyle değil de Irak’taki aşiretlerle savaştığını, Özgür Suriye Ordusu “4
yıldır ağır silahlarının olmadığını söylerken”
IŞİD’in bir anda ağır silahlarla tertiplendiğini, Suriye’de Sünni vilayetleri -özellikle
Özgür Suriye Ordusu’nun olduğu yerleribombaladığını, Irak’ta IŞİD’den kaçan rejim
askerlerinin tüm muhimmatı -onlara tahrif
edilmiş halde bırakmak varken- hiçbir eksiği
olmadan bıraktığını, Suriye’de halkına eziyet
eden Esed’e ve 2 bin kişiden fazla Filistinli
Müslümanı öldüren İsrail’e değil de Irak’ta
kendi halinde yaşayan Hıristiyanlara ve Yezidilere düşmanlık beslediğini görebiliriz.
90
PD\ÖV2015
Son olarak İran Şia’sına değinmek gerekirse, tarihi boyunca Batı’yla hiçbir zaman
mücadele etmediğini, sadece Müslüman
toplumlar içinde faaliyet gösterdiğini, dolayısıyla hiçbir zaman Batı’nın hedefinde olmadığını görürüz.
DHOnotKaQ
-HKFÀM "DQQ@GNÈKT "TLGTQHXDS -HR@M KH !TK@¬ ,DYGDO @SÅÄL@K@QÅ -HR@M
#Q ,NGRDM , 2@KDGTDQBÀLD 9DXMDO #DLHQ
i.QS@CNÈThC@ ,DYGDA³ UD #HM³ @SÅÄL@K@Q T@QHG³ UD
&ÀMBDK !HQ M@KHYj
*@XM@J 2DBS@QH@M "NMEKHBSR (M TGD ,HC $@RS AX '@QTM
8@GX@
,TG@QQDL ,DQB@M iÂRK@LhÅM TDLDKKDQHj
VVVHKHLQDGADQHBNL
VVVLTLRDL@BNL
VVVHRK@L@KHLHBNL
,TG@LLDC *ÅQJÅMBÅ VVVLTG@LLDCJHQJHMBHBNL
!K@MBG@QC "GQHRSNOGDQ , iTGD (RK@LHB TQ@CHSHNMR NE
6@GG@AHRL @MC 2@K@EHXX@j "12 1DONQSR ENQ "NMFQDRR
1HBG@QC 6GDK@M $K-*@HCDBHKHJ ÂRK@Lh@ TDGCHS
#ÀMX@hX@ TDGCHS DU /QNE#Q'ÀRDXHM !@ÈBÅ !@XQ@L
2HMJ@X@ /ÅM@Q QÅJ@M MJ@Q@ /K@SHM 8@XÅMK@QÅ RX ,@LC@MH ,@GLNNC ÂXH ,ÀRKÀL@M *ºSÀ ,ÀRKÀL@M DU 2DUHM¬ KSÅM¬DJH¬ ÂRS@MATK *HS@O
RR-
2ÀKDXL@M $QCDL i$K *@HCDhMHM ÂCDNKNIHRH "HG@CH
2DKDEHKHJ-(j 2 2 , - *TSTO 2DXXHC @FD
R
2ÀKDXL@M $QCDL i$K *@HCDhMHM ÂCDNKNIHRH "HG@CH 2DKDEHKHJ-(j
2 2 , - *TSTO 2DXXHC @FD R
2ÀKDXL@M $QCDL i$K *@HCDhMHM ÂCDNKNIHRH "HG@CH
2DKDEHKHJ-(j 2 2 , CDL O@J iÂRK§L T@QHGH !NXTMB@ 2DKDE UD 2DKDE³KHJ
*@UQ@LK@QÅMÅM MK@L 2DQÀUDMHj T@QHGSD UD &ÀMÀLÀYCD
2DKDE³KHJ 2DLONYXTLT !HKCHQHRH
2ÀKDXL@M $QCDL iÂRK@L KDLHMD 8DMH TDGCHS TDJEHQBHKDQj $QHÄHL GSSOR@GHOJHQ@MNQF
i$K-*@HCD KHCDQH (ÃÂ#hH EDRGDSSHj $QHÄHL GSSOVVVCTMX@ATKSDMHMDS
i9DU@GHQHhMHM i(Q@J-Ã@L ÂRK@L #DUKDSHhMH #@ÈÅSÅMj @ÈQÅRÅ 8DMH #DÈHKj $QHÄHL GSSOVVVHRQ@G@ADQBNL
i(ÃÂ# +HCDQH !@ÈC@CHhCDM 9DU@GHQHhXD "DU@Oj $QHÄHL
GSSOS@GJHJ@SMDS
VVVHRK@LJTKSTQBNL
VVVDME@KCDCHMKDQS@QHGH
,TRS@E@ žY VVVDME@KCD
/QNE #Q ÂRL@HK *ºJR@K ,DYGDO 4RTKKDQH - ÂRL@HKHXXD -
,TRS@E@ žY VVVDME@KCD
'NCFRNM , & 2 i()6-ć5j $MBXBKNO@DCH@ NE
(RK@L MC A@R !QHKK B@CDLHB /TAKHRGDQR RR l
,TRS@E@ žY ,DYGDOKDQ T@QHGH UD TDQHLKDQH 2ºYKÀÈÀ $MR@Q ÂRS@MATK '@XC@Q .QT¬ iÂL@LDS ÂM@MBÅ UD ÃH@ %ÅQJ@K@QÅMC@JH %@QJKÅ 8NQTLK@QÅj
GSSORVVVXNTSTADBNLV@SBGUT**6/WF594
/QNE #Q Ã@CH $QDM VVVRNQTK@QK@HRK@LHXDSBNL
VVVHRK@LC@LDYGDOKDQBNL
VVVCTMX@CHMKDQHBNL
VVVCÀMX@CHMKDQHBNL
,DGLDS ÃDUJDS $XFH iTÀQJHXDhCD $GK-H 2ÀMMDSH 2@Q@M
TDGKHJDKDQj ,HKKH &@YDSD -HR@M G@ADQajanda
#ÅÄ /NKHSHJ@
MThammed +ütEü AUBÅ
LKTSET@UBH@I@MC@FL@HKBNL
>> Matematksel teoremlere dayanan sosyostratejk toplum cerrahlığı,
bz bağımsızlık mücadeles
veren toplumlar çn soyut
ve bulaşıcı hastalıklar,
yan “dn” telakk edleblen “deolojler” üretrler.
Buna rağmen bzde düşün
dünyasının akıbetn,
düşünsel anlam afakının
hudutlarını belrleyen
unsur, teorlern yahut felsefelern asılları değl, Batı
âlemnde temeller fkr ve
matematksel aksyomların yan sanay olan bağdaşık deolojlern yalnızca
posalarıdır. 1800’lerden
bu yana durum hep aynı.
İthal ettğmz deolojler,
-kronkleşen sorunlarıyla
brlkte- temelnde var olan
felsefî altyapısını göz ardı
ederek düz mantık hatalarıyla toplum sathında
uygulama garabet gösterdk -göstermeye devam
edyoruz-.
Elbette tarhsel dönüşüm, nsan çabasıyla
şekllenr. Boş bırakılan
her alan, karşı program
uygulayıcıları tarafından
doldurularak dünya gdşatı belrlenmş olur. Arı
matematğn bze öngördüğü kesnlkler evrennde
tarhsel serüven, başlangıçtan yarınlara yepyen
sayısal anlamlılıklar
üretecektr. Bu yen sayılar,
düne kadar rastlayamadığımız yen olasılıklı,
tehlkel denklemlere kapı
aralayablrler. Bunlardan
en yıkıcısı, yen poltk
denklem ve formüller
olacaktır. Ülke olarak
yen dış poltka oyunlarını görmey reddederek
yarınlarımızın ç poltka
koşturmacasının adımları
altında ezlmesne göz
yumamayız.
"ɂȽNMJȼRȼI?B?
UBS[ EFȿȽɂȽLMȽȿȽ
áɀ
,ɀ JDQDȺȽJȽàȺS@QȽGȽMȺA@ɂK@MF¾B¾MC@MȺADQȽȺGȽ¥AȽQȺY@
L@MȺßC´QSàȺNK@Q@JȺOQ@SȽYDȺDCȽKDLDCȽȺ L@ȺU@QR@
X¾LK@QȺºYDQȽMDȺȽMɂ@ȺDSSȽȿȽLȽYȺUDȺ@C¾M@ȺßQDDKȺCȽM@
LȽJKDQàȺ CDCȽȿȽLȽYȺ ATȺ R@M@KȺ NK@R¾K¾JK@QȺ DUQDMȽMCDȺ
FDKȽɂDMȺGDQȺXDMȽȺCTQTL@Ⱥ@C@OSDȺNKL@X@ȺLDXX@KȺAȽQȺX@O¾L¾
Y¾MȺNKCTȿTȺJDRȽMȺ
edlerek ABD-İran ortaklığında “merkez dünya”nın
yenden dönüşüme tâb
tutulacağı şeklnde okunuyor. Bu sayede bölge başta
olmak üzere, Osmanlı bakyes devasa coğrafyada
sevnç kaynağı addedlen
Türkye’nn önü keslecek,
br yandan da bölgede
çıkacak dern çatışma
ortamını fırsata çevrmek
steyen radkal Yahudlern
ve Syonst İsral’n, Amerka olmaksızın poltka
üretme arzularına gem
vurulmak stenecektr.
Dış denklemde
yen parametreler
Dış poltkada yen
aksyomların nşa edldğ
br dönemeçteyz. Batı’nın
İran’la anlaşma zemnnde
buluşma steğ, Amerkan cumhuryetçlern
rahatsız edyor. Obama
ve demokrat senatörlern
çoğu se Amerka’nın yen
br savaş sürec yaşamasındansa olumlu gelşmelere kapı aralayablecek
br anlaşma htmaln
daha çok önemsyor. Takp
edldğnde radkal Amerkan medyasının, yaptığı
haberlerle İran’la anlaşma
durumunu İsral ve Netanyahu kartıyla egale etmeye çalışarak slah, petrol ve
para üçgennn değrmenne hız kesmekszn su
taşıdığı görülür.
%ÀɁQPMȼUȼLBEB ZFOȽ BL
TȽZPNMBSÀO ȽOɂB FEȽMEȽȿȽ CȽS
E¶OFNF§UFZȽ[ #BUÀßOÀO ɀSBOßMB
BOMBɂNB [FNȽOȽOEF CVMVɂNB
ȽTUFȿȽ "NFSȽLBO DVNIVSȽZFU
§ȽMFSȽOȽ SBIBUTÀ[ FEȽZPS 0CBNB
WF EFNPLSBU TFOBU¶SMFSȽO §PȿV
ȽTF "NFSȽLBßOÀO ZFOȽ CȽS TBWBɂ
T¼SFDȽ ZBɂBNBTÀOEBOTB PMVNMV
Pek, Obama dışında,
HFMȽɂNFMFSF LBQÀ BSBMBZBCȽMFDFL Senato’nun kna sürecnde
CȽS BOMBɂNB ȽIUȽNBMȽOȽ EBIB §PL lob faalyetleryle senatör¶OFNTȽZPS ler üzernde yaşanacak satın alma ş olumlu netcelenr, anlaşmayla ABD-İran
lşkler bahar havasına
bürünürse, İran-ABD-İsral
denklemnde Suud Krallığı üzernden “merkez
dünyada” (merkez dünya,
Ortadoğu yerne kullandığım br term) petrol
tcaretnn ve İslam’ın Şa
gb düşünmeyen kısmının
akıbet ne olur?
Batı tarafından üretlen aksyomlar, yüzyıl
boyunca İslam akadyle mücadele edyor.
Çn’den Rusya’ya, Doğu
Avrupa’dan Afrka’ya
kadar her yerde İslam’ı,
“mücadele edlmes gereken br düşman” olarak
algılayan sstemlern
temelnde soğuk ve vahş
Batı felsefes vardır. Ne
yazık k bu stlacı zhnyet,
kanadını koparıp attığı
Müslüman yönetmlern
aklî melekelern de çoktan ele geçrmş durumda.
Ş yayılmacılığının başladığı tarhlerde nükleer
anlaşma çn görüşmelern
hızlanması, DAİŞ bahane
Radkal Yahud terörst
düşünce kuruluşlarının
(İsral terör örgütü) İranSuud gergnlğnden memnun kaldığı da ortada.
Avrupa ülkeler se enerj
gerlmnde, Rusya tekelndek kaynaklar dışında
alternatf projeler hayata
geçreblmek çn “İran’ı
tecrt” poltkasından
vazgeçlmes hususunda
baskısını sürdürüyor.
Türkye’nn bu dönemeçte
sağlam br duruş serglemes çok öneml!
İran’la Türkye’nn
karşı karşıya getrlmek
stendğ knc br senaryo,
aşırı Yahudler, Amerkan
çıkarlarını ve Batılı ülkeler
br araya getrecek, her üç
kutbun kâr etmesn sağlayacak şeytanî br plana sahp. Batılı parlamentoların
tarz değşklğ ve braz da
hayatta kalma refleksyle
Surye ve Yemen’de kasırgaları körüklerken, bahar
havası estrme maskes
altında İran’da at koşturmaları buna şaret edyor.
Böyle br zamanda İslam
mllyet olarak bütün
İslam âlemn brleştrc
br yapı altında hür kılmak,
yarınlara erşeblmemzn
ön şartı olacaktır.
PD\ÖV2015
91
G@ADQajanda
/DQRODJSHE
Mraçla lgl hadslernde Efendmz, gök katları arasındak yed seyahatnden söz edyor. Her gök katına geçşte br kapı (grş) önünde durduğu/durdurulduğu da blnenler arasında. Geçşlerde Efendmz’ durduranın “kapıdar melek” olduğu fade edlyor. “Bu melek, nasıl
br şeyd?” sorusunun cevabı yok. “O sadece melek myd, yoksa br “astrofzk kanunu” mu?”
dye sormak da mümkün. Kanaatmzce kncsyd ve bu fzksel kuralı harekete geçrmek
çn yapılan br “muhavere” olduğunu da blyoruz. Burada, “Bu muhavere kapıdar melek le
Cbrl arasında yapılan br dz konuşma mıydı, yoksa dğer gök katına geçmekte kullanılan
br ‘astroşfre’ myd?” sorusu da akla gelyor. Yne o kanaatteyz k, kncs, yan astroşfre d.
Âlemler, boyutlar, evrenler ve kâinatın yapıtaşları
Prof. Bishop’un çakma miracı
İZ nsanlar, adına genel söyleyşle “toprak” denlen br malzemeden yaratılmış br evrenn halkıyız; dolayısıyla halkı olduğumuz kozmk ülkeye
uyumlu olablmek hasebyle lk nsan Âdem ve
oğullarının beden topraktan oluşturulmuş, yan
nsanın vücudu evrenle aynı malzemeden...
Kşnn ölünce bell br süre çnde çürümes ve
kabrnde yok olması, toprağın toprağa karışmasından başka br şey sayılmaz. Yan “Evren, ödünç verdğ yapı
malzemesn br ömür sonra ger almış” denleblr yen br bedenn
nşasında kullanmak üzere. Bu anlamda, çnde yaşadığımız evrene
yen br ad vermek gerekrse “toprak evren/âlem”, çnde yaşayan
nsana/canlılara da “toprak halkı/kavm” denleblr.
B
>> İnsanı nice zamandır meşgul
eden “kozmik sorular”dan biri de şudur: Peki, buranın dışında bir başka
toprak evreni var mı?
#BɁLBCȼSFWSFO
PMBCȼMȼSNȼ
ren olabilir mi?” Tabiî ki toprak evreninden başka evrenlerin olduğu
hususunda, bilim bu düzeyde gelişmeden evvel, insanlar kutsal kitaplara
müracaat ediyorlardı. Sonra “astrofizik” gelişti ve kendi “bilgi kulvarı”nı
oluşturdu. Ama biz yine de ilahî kaynaklara başvurmak niyetindeyiz. Söz
konusu kaynakların verdiği bilgiler
ışığında bir “nur”, bir de “nâr” evreninden söz etmek mümkün ki aynı
ilahî kaynaklar bize, bu evrenlerin kavimlerinden de söz ediyor. Buna göre
nur evreninin halkı, genel bir tabirle
“melek” olarak adlandırılıyor. Nâr,
yani ateş âleminin halkına da “cin ve
şeytan” ismi verilmiş.
Yazının alfabe durağının gereği olarak ilk soru şu olmalı: “Başka bir ev-
Haber verilen bir başka âlem de
“ruhlar âlemi”. Bu âlemin halkı, he-
Kanaatimiz odur ki, bu sorunun cevabı tek: “Yok!” Zira buna gerek yok.
Ancak “çift yaratılmışlık esprisi” gereğince bir “antitoprak” evreninden söz
edilebilir ki şimdilik konumuz, “antievrenler” değil. Bu yazı kapsamında,
kalemimiz döndüğünce “paralel evrenler” ya da benzer “öteki dünyalar”dan
bahsetmek muradındayız.
92
PD\ÖV2015
nüz dünyaya gönderilmemiş olan insan ruhlarından oluşmakta. Peki, bu
âlemlerin yapıtaşları?
Nasıl ki toprak âleminin yapıtaşı
topraksa, onun gibi nur âleminin temel malzemesi ışık ya da pozitif enerji, nâr âleminin yapısında da ateş ya
da negatif enerjinin kullanılmış olması muhtemel. Ancak ruhlar âleminin
yaratılışında hangi malzemenin kullanıldığı hususunda herhangi bir fikir
ileri sürme ihtimali yok. Zira Kur’anî
bir ifadeyle bu konu “sır”dır ve şimdilik saklı tutulmuştur.
Anlaşılan o ki “âlemler, boyutlar ve
evrenler” kelimelerini aynı anlamda
kullanmak çok doğru değil. Bidayette kozmik yaratılmışlığı üç bölüm
hâlinde idrak etmek gerekmekte, işte
bu üç bölümün her birine de “âlem”
demek yanlış olmaz. Yani buna göre
âlemlerin sayısının üç olması gerek.
Âlemlere karşılık boyutlar sayısız,
evrenler ise sonsuz olmalıdır. Dinî literatürde sözü edilen “On dokuz bin
âlem”i insan hafsalası içinde yer alan
üç âlemin dışında, şimdilik “insanı
aşan kozmik halkiyat” ya da sözünü
ettiğimiz boyut veya evrenler olarak
anlamalıyız.
œ§¢MFN
Burada durup bir başka âlemden
Ahmet Yozgat
@GLDSXNYF@S@I@MC@FL@HKBNL
'DQȺMDȺJ@C@QȺE@QJ¾MC@ȺNKL@R@JȺ
C@ȺAȽYȺLºLȽMKDQȽMȺK@GTS¬Ⱥ KDLKDQȺ
UDȺ´KLDCDMȺRDX@G@SȺGTRTRTMC@Ⱥ
AȽQȺȽLSȽX@Y¾M¾MȺNKCTȿTMTȺUDȺ/QN
EDR´QȺ!ȽRGNOÝTMȺA@ɂ@Q¾K¾ȺNK@L@
C¾ȿ¾ȺLȽQ@¥ȺJNMTRTMC@ȺȽɂKDURDKȺAȽQȺ
ADXMDȺR@GȽOȺNKCTȿTLTYTȺR´XKD
LDJȺȽRSȽXNQTLȺɀɂSDȺNȺȽLSȽX@Y¾MȺ
JNCK@Q¾ȺUDȺȽLSȽX@Y¾ȺJTKK@ML@ȺDR
M@R¾MC@ȺDUQDMRDKȺUDȺ KDLRDKȺJ@
O¾K@Q¾Ⱥ@¥L@C@ȺFDQDJKȽȺNK@MȺɂȽEQDKDQȺ
G@QEȽȺG@QEȽMDȺADXMȽLȽYCDȺSDJLȽKȺ
'@ADQȽMȽYȺU@QȺL¾Ⱥ
söz edelim istiyorum: Ahiret… Bir üst paragrafın sonunda yer alan her iki durum
da yazımızın akışını değiştirmeyeceği için,
genel insicam içinde devam ediyoruz bahsimize…
Gelelim “üç âlem” anlayışının tabirine.
Gözümüzün önüne getirerek üç adet kalın,
bol sayfalı birer kitap düşünelim. Hayalî
kitapların kapaklarına göz attığımızda,
bunların “Ruhlar Âlemi”, “Dünya Âlemi”
ve “Ahiret Âlemi” diye isimlendirildiğini görmemiz mümkün. Kitapların içine
dalıp ilerlemeye başladığımızda değişik
görünümlü formalar bizi karşılayacak. Mesela renkli formalar, sarı veya beyaz forma
gibi… Tabiî formaların içinde de benzer
sayfalar…
Birinci kitap, yani Ruhlar Âlemi’nde, her
forma ve tabiî her sayfanın ya kullanılmış/
yazılmış ya da henüz kullanılmakta/yarı yazılmış olduğunu idrak edeceğiz. İkinci kitapta ise bazı formaların kullanılmış, bazılarının yarı kullanılmış yahut henüz kullanılmamış olduğu gerçeği bizi karşılayacak.
Üçüncü kitap ise henüz kapağı açılmamış
bir halde taptaze…
Üç âlem kitabının hiçbiri de -birer bağımsız cilt gibi dursalar da- birbirinden
tam bağımsız sayılmaz. Şöyle ki, birinci kitabın şirazesi ikinciye, ikincinin şirazesi de
üçüncüyle irtibatlı. Bu, şu anlama gelmekte:
Kitapları okuyan ya da yaşayanlar bir, iki
ve üçüncü ciltlere sırasıyla devam etmek
zorundalar. İrtibat noktaları ya da şeritleri,
okuma devamlılığını sağlamakla görevli.
'SȼOHFȼMF#ȼTIPQßVO
PD\ÖV2015
93
G@ADQajanda
/DQRODJSHE
-ȽG@XDSȺ*TSKTȺ8NKBTKTJȺß2ȽCQDXȽȺ
,ºMSDG@àX@ȺU@Q¾OȺC@X@M¾XNQȺɀɂSDȺ
ɂȽLCȽȺ KDLȺCDȿȽɂSȽQLDȺY@L@M¾ȻȺ
8@MȽȺ*TSKTȺ&DYFȽMKDQȺ´QMDȿȽ
LȽYCDȺNKCTȿTȺFȽAȽȺAȽQȺJȽS@OS@MȺ
CȽȿDQȽMDȺFD¥DBDJKDQȺ MB@JȺATȺ
FD¥ȽɂSDȺAȽQȺRNQTMȺU@QȺ"ȽAQȽKÝȽMȺ
X@O¾ȺL@KYDLDRȽȺMDȺX@Y¾JȺJȽȺ KDLȺ
CDȿȽɂSȽQLDRȽMDȺȽYȽMȺUDQLȽXNQȺ
9ȽQ@Ⱥ$EDMCȽLȽYÝȽMȺXNKȺ@QJ@C@ɂ¾Ⱥ
ßɁTȺ¥ȽYFȽXȽȺ@SK@QR@LȺX@M@QȺXNJȺ
NKTQTLàȺLD@KȽMCDȺAȽQȺ@¥¾JK@L@X
K@Ⱥß2NMȺ ȿ@¥à¾MȺF´KFDRȽMCDȺCTQT
XNQȺ.MC@MȺRNMQ@R¾MC@ȺSDJȺA@ɂ¾M@Ⱥ
CDU@LȺDCȽXNQȺ$EDMCȽLȽYȺDMȺ
ɂTL¹KKºȺAȽXNJȽLX@ȺUDȺAȽXNEȽYȽJȺ
CDȿȽɂȽLDȺTȿQ@X@Q@JçȺ
áTÀOÀSâTFZBIBUȼOF§ÀLÀZPSV[
Yazının burasında konumuzu değiştirelim ve soralım: “Fringe nedir, duymuşluğunuz var mı?” Henüz duymamış olanlar için
açıklayalım ki bu kelime, İngilizce menşeli
“sınır bilim” anlamına gelen bir kelimedir
ve yakın vakitte Amerikan ABC televizyonunda oynamış olan bir dizi filmin adıdır
aynı zamanda.
Dizinin konusuna şöyle bir bakalım...
Film, zamanında dünya yüzeyinde (tabiî
Amerika’da) çözülemeyen birtakım olayları
anlatmaktadır. Mesela aniden yaşlanan yeni
doğan bebekler gibi... Bir FBI ajanı olan
Oliva Dunham ve Prof. Walter Bishop, bir
olup bu garip olaylarla ilgilenmeye başlayarak filme giriş yaparlar.
Filmin konusu içerisinde, bidayette bir
“Çılgın Profesör” olarak karşımıza çıkan
Walter Bishop, aslında özel bir “Sinir Hastalıkları Kliniği”nin kronik vak’ası durumundadır. “Kafasının birkaç tahtası eksik”
olan Bishop’un aklı bir gelip bir gitmektedir. Aklının üstüne geldiği vakitlerde bizim
“Deli Prof ”, değme akıllının bile anlamakta
zorlandığı garip iddialarda bulunmaktadır.
Mesela, “Şu an kullandığımız teknolojik
ürünleri biz dünyalı bilim adamları icat etmediler. Onlar, zaten paralel evrende mevcut ve oradan buraya transfer oluyor. Tabiî
vakitleri/sıraları geldikçe…” diyerek klinik
arkadaşlarını şaşkınlığa düşürmektedir.
94
PD\ÖV2015
Ahmet Yozgat
Meğer henüz sağlıklı biriyken Prof. Bishop, “Paralel evrenlerden yapılan kozmik
ithalat” konulu sıradışı bilgiye ulaştığında
zengin olmak hayaline düşmüş ve kendine
paralı bir ortak bulup Massive Dynamic
adlı bir şirket kurmuştur. W. Bishop da, hayalci ve hırslı bir adam olan ortağı da kafalarını meşgul eden “paralel evrenler”den
“kozmik ithalat” yapmak niyetindedirler ve
gönüllü olarak şirket ortağı, Profesör’ün evrenler arası seyahat hususunda ulaştığı sırrı/
bilgiyi kullanarak bir kozmik seyahate çıkmayı kabul eder. Tabiî gidiş, o gidiş… (Bir
daha geri dönmez.)
Bishop’un ortağından sonra, bu kez de
şirketin müdürlüğünü yapan şahıs “evrensel
seyahat” hevesine kapılır. Neyse ki Bishop,
başarısız denemesinden sonra ikinci bir girişim yapmak niyetinde değildir, hatta şirketi
dağıtmayı bile düşünmektedir. Zira ulaştığı
bilgilerin henüz eksik olduğunu fark etmiştir. Lakin şirket müdürü ısrarcıdır, çünkü o
da gidip gelmeyen ortak kadar hırslı biridir.
Bishop’un seyahat vizesi vermemesiyle birlikte, konuyla kendi hesabına ilgilenmeyi ve
işin sırrını Profesör’den almayı kafasına koyar her ne pahasına olursa olsun.
Bu hırslı adamın tehlikeli kararlılığını
fark eden Bishop ne yapsın, müdür ve onun
gibi tehlikeli adamlara karşı önlemini alır
ve bir otooperasyonla beyninin evrenler
arası seyahat kodlarının kayıtlı olduğu hafıza kısmını çıkartır ve elindeki “biohafıza
sektörü”nü bir banka kasasına kilitleyerek
garanti altına alır. Lakin inatçı bir meşrebe sahip olan şirket müdürü, illa “kozmik
data”yı ele geçirmeye ve öte tarafa gitmeye
kesin olarak niyetlenmiş durumdadır. Bu
sebeple Profesör’ün peşine düşer. Fakat
Profesör, kısmî hafıza kaybı nedeniyle şirket
müdürünün kendisinden istediği bilgiyi veremediği gibi, o bilginin ne hususta olduğunu da unutmuş durumdadır. Unuttuğu şeylerin sonuncusu da “kasa şifresi”dir. Ancak
şifre, arada bir gelip gitmektedir aklına. Bu
gelgitler arasında krizler geçiren Profesör,
sonunda bir sinir kliniğine yatırılır. Yapılan
ilaç tedavisiyle sakinleşir ve şifre dâhil her
şeyi hatırlayamaz hale getirilir.
Filmin başında yaşanan garip olayların
izini süren FBI ajanı Oliva Dunham’a gelince… O, uzun araştırmaların sonunda
Prof. Bishop’a ulaşmayı başarır. Sık sık onu
ziyaret edip ünsiyet kurarak Profesör’ü birlikte çalışmaya ikna eder. Tedavi yeniden
ve başka bir amaçla başlatılır. Uzun tıbbî
uğraşlardan sonra nihayet “fabrika ayarlarına dönme emareleri” başlayan Bishop, ilk
olarak kasa şifresini hatırlar ve polis şefine
verir. Harekete geçen Ajan Oliva, saklı kasadaki “beyin sektörü”ne ulaşır. Sektörün ele
geçirilmesinden sonra Bishop, her ne pahasına olursa olsun, bir operasyona daha tâbi
tutulmayı kabul ederek ameliyat masasına
yatar ve maharetli ellerde beynini sil baştan
bütünletir.
Artık her şey ayan beyandır onun için.
Namuslu bir bilim insanı olarak Profesör
Bishop, yaptıklarından ve yapabileceklerinin kaynağı olan bilgiye sahip olmasından
ötürü çok pişman haldedir. Zira dünyanın
geleceğine dair daha büyük kuşkuları vardır.
Olanlardan ve olabileceklerden kendisini
sorumlu tutmaktadır. O halde…
Bu durumda yapılacak bir tek şey kalmıştır, o da şirket ortağının seyahati esnasında
paralel evrende açılan “kozmik deliğin” onarılması. Zira bu “ozon deliği”nden insanlık
boyutuna sızan farklı bir enerji, yani “öte
âlem’in negatif/karanlık enerjisi” dünyadaki
olağan hayatı etkilemekte ve olağandışı vakalara neden olmaktadır.
Sonunda Prof. Bishop kendini feda eder
ve paralel evren yolculuğuna çıkar. Kendi
vücuduyla “ozon deliği”ni tıkayarak kaçağı
durdurur ve dünyayı olası kozmik tehlikelerden arındırır ve film de böyle bir finalle
sonlanır.
.ȼSB§WFBTUSPɁȼGSFMFS
“Sınır Bilim” (Fringe) adlı dizide sözü
edilen paralel evrenlerin varlığı hususunda bilim dünyasından herhangi bir itiraz
yok sayılır. Lakin paralel veya antievrenler
arasında bir kozmik yolculuk, dünya şartlarında ve bilinen fizik kuralları içerisinde
olanaksız görünüyor şimdilik.
Ancak böyle bir yolculuk haberi var “Kutsal Kitap”ta, ancak dediğimiz gibi bildiğimiz
fizik kuralları dâhilinde ve insan vücuduyla
mümkün değil. Ancak “modifiye bedenler”
ve başka fiziğin olağanüstü kuralları ya da
kuralsızlığı ile…
Sözü edilen “ilahî haber”, hepinizin bildiği gibi “Miraç”tır. “Göklere kurulan merdiven” anlamındaki miracın, kimi yorumcuların “rüyada ya da ruhsal düzlemde” yapılmış
olacağına dair itirazlarına rağmen “bedensel
ve uyanıkken” yapılmış olma ihtimali çok
yüksek, hatta kesin. Zira bir tür rüya ve
soyut bedenle yapıldığı iddia edilen “astral
seyahatler”, önem açısından Kutsal Kitap’a
konu olacak ve hakkında ayetler inzal olacak çapta şeyler değil. Üstelik Efendimiz’in
risaletinin ilk sıralarında -yaklaşık altı aylık
bir süre- rüyalarının önem arz ettiğini de
yazıyor kitaplar. İlaveten, daha sonraki hayatında da rüyaları birçok şeyin açıklaması
işlevinde bulunmuş. Miraç bunların dışında
ve başka…
Miraçla ilgili hadislerinde Efendimiz,
gök katları arasındaki yedi seyahatinden
söz ediyor. Her gök katına geçişte bir kapı
(giriş) önünde durduğu/durdurulduğu da
bilinenler arasında. Geçişlerde Efendimiz’i
durduranın “kapıdar melek” olduğu ifade
ediliyor. “Bu melek, nasıl bir şeydi?” sorusunun cevabı yok. “O sadece melek miydi,
yoksa bir “astrofizik kanunu” mu?” diye sormak da mümkün. Kanaatimizce ikincisiydi
ve bu fiziksel kuralı harekete geçirmek için
yapılan bir “muhavere” olduğunu da biliyoruz. Burada, “Bu muhavere kapıdar melek
ile Cibril arasında yapılan bir dizi konuşma
mıydı, yoksa diğer gök katına geçmekte kullanılan bir ‘astroşifre’ miydi?” sorusu da akla
geliyor. Yine o kanaatteyiz ki, ikincisi, yani
astroşifre idi.
Eğer öyleyse, söz konusu şifre sadece “gök
kapısı”nın açılmasını sağlamıyor olmalı;
Efendimiz’in biyofiziği ve biyokimyasına da
sesleniyordu. Bu, aynı zamanda “biyoşifre”
nedeniyle “Mübarek Beden”de husule gelen
“kozmik türbülans”, bedenin sahibini içinde
bulunduğu gök katının ve uzay zamanının
şartlarından çıkarıyor ve bir sonraki gök katına hazır biçime getiriyordu. Bu değişim,
haddizatında bedenin bir kez daha ölmesi
ve bir sonraki katta dirilmesi şeklinde olmalı. Yani Efendimiz’in bu hadise sırasında
birçok kez farklı farklı ölüm çeşitlerini tatmış ve tekraren dirilmiş olması mümkün.
"TUSPɁȼGSFEFOTPOSB
CȼZPɁȼGSFEFWSFEF
Yazımızın başına dönelim…
Esma’dan “Hâlık” isminin gereği olarak,
“Sürekli sayısı artan ‘on dokuz bin âlemlere’
dair bilgi fukarasıyız ve dünya şartlarında üç
tanesini bilmek bize yetiyor” demiştik. Bunların Elest Bezmi, Mülk Âlemi ve Ahiret
olduğunu da hatırlayınız. Ve âlem-boyutevren üçlemesini izaha çalışırken “üç cilt
kitap” örneğini vermiştik.
Anlaşılan o ki, Cibril ile Efendimiz’in
miracı, ikinci cilt içerisinde olmakta, yani
Mülk Âlemi’nde. Boyutu örneklerken verdiğimiz değişik renkli formaların hadislerde
söz edilen gök katları olduğunu sanıyoruz.
Her formanın kendi renkleri, mekânda değişen zamanla birlikte “formanın sayfaları”
PD\ÖV2015
95
G@ADQajanda
/DQRODJSHE
daydı. Ya dünya boyutu? O geride, donmuş
olarak kaldı. Tıpkı ölünün zamanının durması gibi…
Efendimiz’in girdiği yeni boyut ve evrenlerin zaman birimi de biliniyor. O zamanların bir günü, mesela dünya zamanıyla elli bin yıla denk -daha azı da, daha
çoğu da olabilir-. Eğer her gök katında bir
gün kalmış ise, bunun dünya takvimine
uyarlanmasının matematiksel hesabı şöyle
olmalı: “50 bin bölü 365 çarpı 50 bin çarpı
7”… Matematiğim biraz zayıf, hesabı siz
yapar, sonuçta da Efendimiz’in ötelerde ne
kadar dünya günü kaldığını bulursunuz bir
zahmet…
Nihayet Kutlu Yolculuk, “Sidrey-i Münteha”ya varıp dayanıyor. İşte şimdi âlem
değiştirme zamanı! Yani Kutlu Gezginler,
örneğimizde olduğu gibi bir kitaptan diğerine geçecekler. Ancak bu geçişte bir sorun var: Cibril’in yapı malzemesi ne yazık
ki âlem değiştirmesine izin vermiyor. Zira
Efendimiz’in yol arkadaşı, “Şu çizgiyi atlarsam yanar, yok olurum” mealinde bir açıklamayla “Son Ağaç”ın gölgesinde duruyor.
Ondan sonrasında tek başına devam ediyor
Efendimiz, en şumûllü biyokimya ve biyofizik değişime uğrayarak…
,VUMV:PMDVßEBOȼɁBSFUMFS
“Profesör Bishop” adlı kahramanın “zihnin kozmik duvarları”nı zorlayan masalsı filminde “dünyadaki birtakım sıradışı
değişimler”den söz ediliyor. Hemen akabinde, yeni icat teknolojik ürünlerin –en azından planlarının- paralel evrenlerden “ithal
edildiği ya da aparıldığı” ortaya atılıyor, hatırlayınız lütfen!
Efendimiz üzerinden sürdürelim yazmamızı…
Diğer kitapta uzay yıllarıyla ne kadar olduğunu tahmin edemeyeceğimiz, ancak çok
uzun, belki de içinde ömürler barındıran
uzunlukta bir zamanlar diliminden sonra
geri dönüş başlıyor. Kutlu Misafir, yıllar yıllar sonra dönüyor. Bir önceki âleme intikal
ve Sidre’de Cibril’le buluşma, yedinci gök
katı, altıncı gök katı ve aradaki kozmik düzlemleri geçtikten sonra birinci gök katından
dünya semasına intikal…
diye tarif ettiğimiz farklı evrenlerde -ki bunlar birbirine paralel olarak konumlanmış
durumdadır- seyahat devam ediyor. Peki, bu
seyahatler ne kadar zaman sürüyor? Sorunun cevabı akıl almaz bir şey! “Her gök kapısında, oraya ait bir ömür parçası kadar…”
96
PD\ÖV2015
Hani Efendimiz “yatağı soğumadan”dönmüştü ya, döndü. Zira “Kutlu Misafir” daha ilk gök kapısının önünde “dünya zamanı”ndan çıktı ve yeni bir zaman boyutuna
duhul etti. Dolayısıyla ondan sonraki yaşamı başka boyut ve evrenlere ait zamanlar-
İşte o noktada, Efendimiz’in donmuş olan dünya saati yeniden işlemeye başlamış
olmalı! Yatağından sıyrılalı henüz birkaç
dakika geçti, geçmedi ve yatak yerinin sıcak
olması muhakkak. Çünkü aradan geçen birkaç dakika, yatağı soğutmaya yetecek kadar
Ahmet Yozgat
uzun değil. Ancak “Kutlu Yolcu”nun dünya
ömründen çıkışı ve girişi arasındaki ince
çizgide yaşadıkları dehşet verici şeyler. Artık
Mübarek Beyni, hesap edilemez terabaytlar
ölçüsünde hatıralar ve bilgiyle lebalep dolu
durumda.
Miraç sonunda Efendimiz’in “öteki âlem”den getirdikleri var ve bunların bir
kısmı biliniyor. Mesela Bakara Suresi’nin
son iki ayetinin vahyini bizzat Yaratıcı’dan
huzurda almış. Bu vahiyle Kur’an’daki ayet
sayısı iki adet artıyor ve Bakara Suresi tekmil oluyor. “Kozmik dağarcığa” konulan ve
arza getirilenler arasında bir de hediye yer
alıyor. Bu seyahatte “namaz farz kılınmış ve
müminler, o günden sonra beş vakit namaz
kılmaya başlayarak, inançlarının orta yerine
muhkem bir direk vurup hayatlarını bir disipline sokuyorlar”.
Bir de müjde var getirilenler arasında: Allah’a ve Peygamber’e iman edenin, öte dünyadaki ikametgâhının cennet olacağı tescil
ediliyor. Bunların dışında Efendimiz’in seyahat esnasında öğrendikleri arasında dünyanın
geleceğine dair her şey var. Dünyanın sonuna
kadar yaşanacak tüm olaylar ve hatta kıyamet
bilgisi de dağarcıkta yer tutuyor. Gayet tabiî,
istikbalde hayata dâhil olacak tüm teknolojik
ürünler –onların planları, işleyiş bilgileri- de
Efendimiz’in beyninin kıvrımlarında saklı.
Zaman içinde bu bilgilere dair açıklamalar
yapan Efendimiz’in, zamanın şartlarının el
verdiği ölçüde sembollere müracaat ettiğini
görüyoruz.
Zaman zaman yaptığı sohbetleri esnasında “yukarılarda” bildiklerini ve gördüklerini
ölçülendiren Efendimiz, “Ben ilmin şehriyim” diyor. Belki de beyin kapasitesi en geniş
sahabe olarak Hazreti Ali’yi işaret ederek de
“O da ilim şehrinin kapısı” saptamasını yapıyor.
“İlmin Şehri” ve “İlmin Kapısı” tarifleri
önemli bir hususa işaret ediyor aslında. Miraç sonunda Efendimiz, lahutî âlemlerden
masivaya bir şehir dolusu ilmî bilgi, icat ve
keşfi indiriyor ki, o şehir geçmiş ve geleceği
derununda sır ediyor. Sır edilen onca bilgi/
data kıyamete kadar bulunacak/bilinecek
olan her türlü şeyin toplamı olup, onun
dışında bir başka icat ve keşfin olma ihtimali yok kanaatimizce. Bu anlamda Efendimiz, “gaibi” dünya semasına indiren ve bir
deney ötesindeki “ilim şehri”nin kozmik
raflarına yerleştiren zattır ve inansın ya da
inanmasın, her bilginin/bilgenin teşekkür
etmesi gereken yegâne insandır. Çünkü bu
“yekûn kozmik data” ya da “metafizik keşif ”
ß2¾M¾QȺ!ȽKȽLàȺ%QȽMFDȺ@CK¾ȺEȽKLȽMȺRDM@QȽRSKDQȽȺG@JȽJ@SDMȺR¾M¾QC@ȺAȽQȺEȽKLDȺ
ȽLY@Ⱥ@S@Q@JȺLȽQ@B¾ȺYNQK@X¾OȺߥ@JL@àȺAȽQȺGȽJ XDXȽȺQDRȽLKDLȽɂKDQȺß*DɂJDàȺ
CȽXDRȽLȺFDKȽXNQȺß!TȺEȽKLȽȺ¥DJLDCDMȺDUUDKȺ$EDMCȽLȽYÝȽMȺLȽQ@B¾M¾ȺUDȺ
LȽQ@¥K@ȺȽKFȽKȽȺG@CȽRKDQȽMȽȺNJTR@K@QC¾àȺ9ȽQ@ȺNȺU@JȽSȺX@ȺATȺEȽKLȽȺX@OL@JS@MȺ
QºBTȺDCDQȺX@ȺC@Ⱥ!ȽRGNOȺDKȽXKDȺNQS@ȿ¾M¾ȺO@Q@KDKȺDUQDMDȺXNKK@L@JS@MȺ
U@YFD¥DQȺß"NRLNBȽSX*NYLȽJȺ!ȽKȽLȺɁDGQȽàMDȺF´MCDQȽQKDQCȽȺ.ȺCTQTLC@Ⱥ
AȽQȺßJNYLȽJȺNYNMȺX¾QS¾ȿ¾àMC@MȺCDȿȽKȺßɀKȽLȺɁDGQȽÝMȽMȺ*@O¾R¾àMC@MȺA@G
RDCDQKDQCȽȺ!´XKDȺX@OR@K@QC¾ȺNȺJ@O¾C@Ⱥ'@YQDSȽȺ KȽÝXȽȺF´QºQKDQȺLȽXCȽȺAȽK
LDLȺK@JȽMȺßɀKȽLȺɁDGQȽàMCDMȺR´YȺDCDMȺAȽYKDQȽMȺMDȺX@Y¾JȺJȽȺßɀKȽLȺ*@O¾R¾Ⱥ
KȽàXȽȺF´QLDLDXDȺCȽQDMCȽȿȽLȽYȽȺR´XKDXDAȽKȽQȽL
için akıl almaz zahmetler çeken Tek İnsan/
Peygamber’den söz ediyoruz. Bu zahmet
öyle bir şey ki, içinde belki de onlarca kez
ölme ve dirilme, binlerce yıla uzanan başka
başka hayatlar yaşama ve bilmediğimiz nice
haller barındırıyor olmalı. Onun için Efendimiz, “Benim bildiklerimi bilseniz az güler,
çok ağlardınız” diyor.
,ÀMBWV[TV[TFZBIBUWF
¶M¼N
Dönüyoruz tekrar Bishop’un serüvenine…
Profesör Bishop, ötelerde bir yerlere seyahat edilebileceğini ve oradan birtakım yeni
bilgiler devşirilebilineceğini ve henüz icat
edilmemiş fizik ötesi ürünlerin planlarına
ulaşılabileceğini keşfediyor. Kanaatimizce
keşif doğru... Bishop bu keşfini ispatlamak
için kendisine paralı ve meraklı bir ortak buluyor. Yapılan ilk işinde Messive Dynamic
Co. adlı şirket, meraklı ortağı paralel evrene
yolcu ediyor. Ancak ortak bir daha dönmüyor. Dönmez, zira Bishop bir ölçü haddi bilmezliği yaparak bir “çakma Miraç” tertipliyor.
Çakma miracın “davetsiz yolcusu”nun
yolculuğu, ihtimaldir ki birinci gök kapısının kapısında sonlanmış olmalı. Zira kapı
önünde “kapıdar meleğin” ona sorduğu geçiş
şifresine cevap verecek “Kılavuz Yoldaş”tan
yoksun durumda. Elbette ilk kapıda kendisinden istenilen kozmik şifreyi söylemeyen
Bishop’un ortağına yardımcı olan biri vardır: Azrail… Ancak onun söylediği şifre de
sadece kapıyı açmaya yardımcı olmuş olmalı. Davetsiz yolcunun biyofizik ve biyotime
hususiyetini bir sonraki boyuta ayarlama
özelliğinden yoksunluğu muhakkak.
Bu yüzden kapı açıldı, ancak “mekân ve
zaman” değişimine yolcunun “dünyalı malzemesi” -yani toprak- dayanamadı ve yandı.
Tıpkı Cebrail’in Sidre’de, “Öteye geçersem
yanarım” dediği gibi. Gayet tabiîdir ki, boyutlar ve evrenler arasında yanmanın adı
ölümdür ve ölüm, bir önceki mekânda kişinin yaşamasına fırsat veren “biyogiysi”nin
yanmasıdır.
ɀFISFHȼSNFLȼTUFZFO
á,BQÀâZÀHF§NFNFZF
EȼSFOFNF[
“Sınır Bilim” (Fringe) adlı filmin senaristleri, hakikaten sınırda bir filme imza atarak
miracı zorlayıp “çakma” bir hikâyeyi resimlemişler. “Keşke” diyesim geliyor, “Bu filmi
çekmeden evvel Efendimiz’in miracını ve
miraçla ilgili hadislerini okusalardı”. Zira
o vakit ya bu filmi yapmaktan rücu eder
ya da Bishop eliyle ortağını paralel evrene
yollamaktan vazgeçer, “Cosmocity/Kozmik
Bilim Şehri”ne gönderirlerdi. O durumda
bir “kozmik ozon yırtığı”ndan değil, “İlim
Şehri’nin Kapısı”ndan bahsederlerdi. Böyle
yapsalardı o kapıda Hazreti Ali’yi görürler
miydi bilmem, lakin “İlim Şehri”nden söz
eden bizlerin, ne yazık ki “İlim Kapısı Ali”yi
görmemeye direndiğimizi söyleyebilirim.
Filmde sözü edilen “beyin sektörleri” ve
bunlardan birinin çıkartılıp banka kasalarında saklanması da ayrı bir konu; üzerinde
ayrı bir makale yazılabilir.
Son söz olarak “Allahualem” diyor ve her
ne kadar farkında olmasak da biz müminlerin lahutî âlemler ve ölmeden seyahat hususunda bir imtiyazının olduğunu ve Profesör
Bishop’un başarılı olamadığı miraç konusunda işlevsel bir beyne sahip olduğumuzu
söylemek istiyorum. İşte o imtiyazın kodları
ve imtiyazı kullanma esnasında evrensel ve
âlemsel kapıları açmada gerekli olan şifreler
harfi harfine beynimizde tekmil. Haberiniz
var mı?
PD\ÖV2015
97
G@ADQajanda
*QHOSN
‡BSFTȼ[Ⱥ2GDQKNBJK@QȺX´M
SDLȺCDȿȽɂSȽQCȽKDQȺUDȺß,@CDLȺ
ɀRK@LÝC@ȺX@MK¾ɂȺXNJȺAȽYȺCDȺ
X@MK¾ɂ¾Ⱥ,ºRKºL@MC@Ⱥ@Q@
X@K¾LàȺCDCȽKDQȺ,ºRKºL@MȺ
CDCȽȿȽMȺß*ȽS@OàȺCDȿȽKȺX@Ⱥ
ȽMR@MC¾ȺMȽG@XDSȺX@MK¾ɂȺȽRDȺ
ȽMR@MK@ȺJ@ȽLCȽȺ!TȺL@M@C@Ⱥ
,ºRKºL@MC@Ⱥ@Q@M@MȺX@MK¾ɂ¾Ⱥ
ATKL@JȺYNQȺNKL@C¾Ⱥ'DLDMȺ
@QC¾MC@MȺɀRK@LȺCȽMȽȺ,ºR
KºL@MȺȽKDȺ´YCDɂKDɂSȽQȽKCȽȺUDȺ
ßȽMR@MàC@ȺATKTM@MȺX@MK¾ɂK@QȺ
ß*@CȽLȺ*ȽS@Oà@ȺL KȺDCȽKCȽȺ
***
4IFSMPDLȺ'NKLDRKDQȽMȺ
CȽX@Q¾M¾MȺßɁ@QJȽX@S¥¾K¾JàȺ
@C¾M¾ȺUDQCȽȿȽȺAȽQȺJTQTLTȺ
U@QC¾ȺMȽBDȺY@L@MC¾QȺNMK@Q¾MȺ
U@QȺC@Ⱥ,ºRKºL@MȺCºMX@
R¾M¾MȺMȽ¥ȽMȺAȽQȺß&@QAȽX@S
¥¾K¾JàȺJTQTLTȺNKL@L¾ɂS¾Ⱥ
.MK@Q¾MȺMDȺY@L@MC@MȺADQȽȺ
AȽQȺß.RSONKȽSȽRBGàȽȺU@QȺC@Ⱥ
,ºRKºL@MK@Q¾MȺMDCDMȺAȽQȺ
ß6DRSONKȽSȽRBGàȽȺXNJȺ.M
K@Q¾MȺ2GDQKNBJȺ'NKLDRKDQȽȺ
XºYX¾KK@QC@MȺADQȽȺ*TQÝ@MȺ
ºYDQȽMCDȺ¥@K¾ɂ¾QJDMȺ,ºRKº
L@MK@Q¾MȺTYL@MK@Q¾ȺG@MFȽȺ
G@JK¾ȺFDQDJ¥DXKDȺ3DUQ@SȺUDȺ
ɀMBȽKȺJNMTRTMC@Ⱥ¥@K¾ɂL@Ⱥ
X@OL@C¾K@Q
***
0OMBSÀOȺRTMCTȿTȺAȽQȺJN
K@XK¾JȺC@Ⱥß'DSDQDCNJRȺX@O¾
K@Q¾àȺ'NKLDRKDQȺ*TQÝ@MÝC@Ⱥ
ATK@L@C¾JK@Q¾Ⱥ¥@SK@ȿ¾Ⱥ
S@QȽJ@S@Ⱥ´YFºȺQȽR@KDȺUDȺJȽ
S@OK@QC@ȺANKȺANKȺATKTXNQK@QȺ
8@ȺC@ȺNȺJȽS@OK@Q@ȺDKKDQȽMȽȺ
JNKK@Q¾M¾ȺR@KK@X@ȺR@KK@X@ȺR¾Y¾OȺ
NODQ@RXNMK@Q¾M¾ȺX@OL@JS@Ⱥ
AȽQȺADȽRȺF´QLºXNQK@QȺ3@QȽJ@SȺ
A@ȿK¾K@Q¾ȺQȽR@KDȺJȽS@OȺCDQFȽȺ
UDȺF@YDSDKDQȽMCDJȽȺ¥@SK@JK@
Q¾M¾ȺE@QJȺDCȽXNQȺNKR@K@QȺAȽKDȺ
JDMCȽKDQȽMDȺCȽJSDȺDSSȽQȽKDMȺ
ß&@RR@K¾MȺDKȽMCDJȽȺLDXXȽSȺ
FȽAȽȺNKL@àȺȺSȽONKNIȽRȽMCDMȺ
R¾XQ¾K@L¾XNQK@QȺ9ȽQ@ȺS@QȽJ@S¾Ⱥ
SDQJȺBDMMDSSDMȺS@QCDCȽKLDJȺ
NK@Q@JȺADKKDSȽKLȽɂ
98
PD\ÖV2015
Sherlock
Holmesler
Kur’an’ın
peşinde
AyÄe $KHE AKJan
@XRDDKHE@KJ@M@I@MC@FL@HKBNL
İLADÎ 600’lern lk çeyreğ... Hcaz çöllernn kuş uçmaz ama
sadece deve kervanları geçer ıssız topraklarında, gözlerden
uzak br şehrde nazl olan Ktap’ta “Ktabın Sahb” buyuruyor k, “O’dur k, gecey, gündüzü ve güneş yarattı. (Bunların)
her br kendlerne has hareketleryle br yörünge üzernde
yüzerler”. (Enbya, 33)
M
>> Bu tek cümlelik bilgi o kadar büyük
ve derindi ki, çağında bunu anlayacak bir
âlim veya bilgine rastlamanın imkânı yoktu.
Zira bu meseleyle ilgili genel kanı, Enbiya
33’ten yaklaşık 800 yıl önce yaşamış olan
Batlamyus adlı birinin iddialarıyla sınırlıydı. Batlamyus’a göre yer sabit ve güneş, sabit
olan yerin doğusundan batısına doğru yarım
yay halinde hareket ediyor; geceleyinse (bu
nasıl oluyorsa) batıdan tekrar doğuya geçiveriyor ve hareket tekrarlanıyordu. Bu devinim böylece biteviye sürüp gidiyordu.
Batlamyus’a inananlar Enbiya 33’e inanacak değillerdi ya, onlar da doğru belledikleri
yanlış yolda devam ediyorlardı yürümeye,
hem de bir 800 yıl daha, iyi mi?
Miladî 15. yüzyılda, Batlamyusgillerin
mahallesinde bir acar oğlan çıkıyordu ortaya, adı da “Copernicus”… Onun iddiası
Batlamyus’un fikrinden farklı, ama Enbiya
33’le aynıydı. Diyordu ki acar Kopernik,
“Dünya yuvarlaktır ve güneşin etrafında
dönmektedir”. Buyur, buradan yak!
Batlamyusgiller Enbiya 33’ü görmezden
gelmişlerdi. Lakin Copernicus’u “kulak
ardı” edemedi ve kös kös bildiklerinden rücu
edip acar oğlana inandılar. Fakat bir sorun
vardı: Copernicus’a inandığında, insan sadece Batlamyus’a göreliği atmıyordu çöpe,
Hıristiyanlığın bu manadaki bir “nas”ını
da atıyordu. Çünkü din ile Batlam, muvazi
davranmışlardı. Hıristiyanlık Enbiya 33’ü
görmezden gelebilir, ancak Copernicus’un
rajonu bozan görüşlerine göz yumamazdı.
Hatta daha evvel de mahalleden birinin aykırılığına göz yummamış ve “Galileo” adlı
birini idamla cezalandırmıştı. Tamam, her
şeye rağmen Kilise babalarının aynı şeyi
Kopernik’e yapması zordu, çünkü Kilise’nin
eski gücü kırılmıştı. Ayrıca “acar” Koper,
ilmî verilere dayanarak ortaya atıyordu iddiasını. Çaresiz sustu Kilise, karşı çıksa, bilim
karşıtlığı tescillenecekti.
"I5FLZBOMÀɁPMTBé
Bununla birlikte Coper’in “tehlikeli fikirleri” domino taşları gibiydi, ilki devrilince
hareket durmuyor, devam edip gidiyordu.
Gidiyordu da, Kilise’nin eli kolu bağlıydı.
İşte bu kelepçeli durum, Batı dünyasındaki
kısmî “Hür Düşünce Hareketi”ni böylece
başlatmış oldu!
Hür Hareket, dimağlardaki “Yoksa dinimiz bize yalan mı söylüyor?” kurdunu
kıpırdatmıştı bir kere. Kurdu durdurmanın
imkânı kalmamışsa, bundan böyle muvazilik ona göre düzeltilmeliydi. Bu sebeple
“Batı dini”, kuşkucu kurt tarafından didik
didik edildi. İlmî şüphe, peşinden deneysel
araştırmalarla da bir dizi yanlış saptamaları ortaya dökmeye başladı. Böylece bilim, dine/dinlere karşı şüpheyi dalga dalga
arttırmış oldu ve sonunda insanı inatçı bir
“karşı duruş” noktasına getirdi. Artık toplum ilahiyata inanmıyor ve yüzyıllara varan
aldatılmışlığın intikamını almak için yanıp
tutuşuyordu. Ve Almanya’nın küçük kilisesinde yaşayan inatçı bir papaz olan Martin
Luther, “Reform Hareketi”ni başlattı.
Daha sonra Luther’e başkaları da katıldı,
daha doğrusu her ülkeden bir başka Luther
çıktı ve böylece Mukaddes Kitap oyuncak
oldu, adı “yalancı”ya çıktı. Bir de birbiriyle
çelişen bilgilerle dolu dört kitap olunca malzeme boldu. Mukaddes Kitap’ın yanlışlıklarını bir dizi boncuk halinde ortaya döken
“Mızrak Hareketi” Kitab-ı Mukaddes’in
dibine erişince de durmadı, daha fazla yanlış
#NȿTÝMTMȺ ATȺ AȽKFDȺ RTRJTMKTȿTȺ !@S¾ÝM¾MȺ @ȿY¾M¾Ⱥ STSL@R¾M¾Ⱥ ´MKDXDLDCȽȺ CNȿ@KȺ
NK@Q@JȺ .MK@QȺ AȽC@XDSSDȺ LºRSDɂQȽJKDQȽȺ C@G@Ⱥ RNMQ@Ⱥ C@Ⱥ CȽMȺ @Q@ɂS¾QL@B¾K@Q¾XK@Ⱥ
*ȽS@OݾȺ2ºMMDSȽȺUDȺ,ºRKºL@M¾ȺCȽCȽJKDLDXDȺCDU@LȺDSSȽKDQȺ!TȺGTRTRS@ȺJDMCȽ
KDQȽMDȺXDQKȽȺȽɂAȽQKȽJ¥ȽȺATKL@JS@ȺC@ȺYNQK@ML@C¾K@QȺAȽSS@AȽ¬ȺɀJȽȺJNKC@MȺFȽQȽɂSȽKDQȺFº
M@GK@Q¾M¾ȺȽɂKDLDXDȺJȽȺDCDFDKȽXNQK@QȺC@Ⱥ
bulma hırsıyla çevre inançlara saldırmaya,
yani Tevrat’ın ve bilhassa İslam’ın yanlışlarını aramaya girişti.
Pozitif bilimin dine savaş açan Sherlock
Holmesleri, ellerinde “pertavsız”larıyla aramızda dolaşmaya başlamışlardı artık. Sure
sure, ayet ayet Kur’an’ı incelemeye koyulmuş
olan art niyetli Holmesler, hiç olmazsa “tek
yanlış veya bir bit yeniği”nin peşine düşmüşlerdi. Yıllarca, bıkmadan ve usanmadan
devam etti bu kötü niyetli iz sürme hareketi.
Fakat Kur’an, onlara aradıkları şeyi vermekte çok eli sıkı davranıyor, o “tek biti” dahi
vermiyordu. Buna rağmen Sherlocklar bıkacak gibi değillerdi, gittikçe inatlaşıyorlardı
da. Bu “iz sürme” hâlâ devam ediyor. Fakat
denildiği gibi aradan geçen bunca zamana,
onca maddî imkâna ve saldırgan insana rağmen o “kutsal bit yeniği” bulunamadı, zira
Kur’an’da yanlış yoktu. Gırrr! Nasıl olmazdı? Olmalıydı…
)BLMÀTPSVMBS
Bu durumda yapacak bir şey yoktu, çaresiz Sherlocklar yöntem değiştirdiler ve
“Madem İslam’da yanlış yok, biz de yanlışı
Müslümanda arayalım” dediler. Müslüman
dediğin “Kitap” değil ya, insandı nihayet,
yanlış ise insanla kaimdi. Bu manada Müslümanda aranan yanlışı bulmak zor olmadı.
Hemen ardından İslam dini Müslüman ile
özdeşleştirildi ve “insan”da bulunan yanlışlar, “Kadim Kitap”a mâl edildi.
Bu sonuca itiraz eden olmayınca işler
daha kolay oldu ve İslam, “yanlışlar dini”,
hatta “sahte peygamberin yapay inancı” olarak nam saldı. Artık vahyi oluşturulan kutsal
cümleler “şeytan ayetleri” idi ve din de “şeytan dini”nin ta kendisiydi.
“Bir Bit Yeniği Bulma” adlı operasyonun
ikinci aşamasının sonunda Sherlock Holmesler başarılı olmuş ve kendi kutsal kitaplarına reva gördükleri kötülüğü “İslam’ın
Kutsal Kitabı”na da yapmışlardı, bununla
övünebilirlerdi. Bize ise sadece ah vah ederek yerinmek kalıyordu.
“Allah, kimi doğru yola itmek isterse
onun göğsünü İslam’a açar, kimini de saptırmak isterse onun göğsünü göğe çıkıyormuş gibi dar ve tıkanık yapar.” (En’am, 125)
Müslümanlar, söz konusu ayette anlatılmak
istenen sırrın pratiğini yapabilirlerdi. Bu
pratiği yapmayı, “göğsü göğe çıkıyormuş
gibi dar ve tıkanık” olanlara bırakmayarak
PD\ÖV2015
99
G@ADQajanda
*QHOSN
#DCȽJȺX@Ⱥ@L@ȺDBMDAȽȺ@L@ȺXDQKȽȺ2GDQKNBJȺ'NKLDRKDQȺANɂȺCTQLTXNQK@QȺȺXºY
X¾KC@MȺADQȽȺ*TQÝ@MÝC@ȺAȽQȺFDCȽJȺATKL@JȺȽ¥ȽMȺ¥@K¾ɂ¾XNQK@QȺDKKDQȽMCDJȽȺCDU@R@ȺODQ
S@UR¾YK@QK@ȺUDȺODQU@R¾YB@Ⱥ MB@JȺ*TQÝ@MȺNMK@Q@Ⱥ@Q@C¾JK@Q¾ȺE¾QR@S¾ȺUDQLȽXNQȺ+@JȽMȺ
,ºRKºL@MK@QȺNMK@Q¾MȺ@Q@C¾JK@Q¾M¾ȺRTML@JS@ȺNȺJ@C@QȺB´LDQSKDQȺJȽȺ@Q@M@MȺL@KYD
LDCDMȺANKȺANKȺRTMTXNQK@QȺ!TȺRDADOKDȺ'NKLDRKDQȺ*TQÝ@MÝC@MȺ¥NJȺ,ºRKºL@MK@QȺ
ºYDQȽMCDȺ XNȿTMK@ɂL¾ɂȺ CTQTLC@K@QȺ 'ȽMCȽRS@MݾMȺ *@C¾X@MȺ ɂDGQȽMCDȺ ¥DMFDKȺ @S
S¾JK@Q¾Ⱥ&TK@LȺ GLDSÝȽMȺS@QȽJ@S¾Ⱥ´MBDȺLDYGDOȺNKCTȺRNMQ@ȺCȽMȺ QS¾JȺ*@C¾X@MȽKȽJȺ
&TK@LȺ GLDSÝȽȺODXF@LADQȺR@X¾XNQȺGDQȺMDȺJ@C@QȺß!ȽYȺ,ºRKºL@M¾YàȺCDRDKDQȺCDȺ
yapmalıydılar, fakat yapamadılar. Yazık, yine
de bir şeyler yapılabilir! Belki ilk trenler kaçmış gibi görünse de yeni trenleri kaçırmaya
devam ediyor olamazdılar. Hatta olmamalıydılar…
100
PD\ÖV2015
Sherlock Holmeslerin diyarının “Şarkiyatçılık” adını verdiği bir kurumu vardı nice zamandır, onların var da Müslüman dünyasının niçin bir “Garbiyatçılık” kurumu olmamıştı? Onların ne zamandan beri bir “Os-
tpolitisch”i var da Müslümanların neden
bir “Westpolitisch”i yok? Onların Sherlock
Holmesleri yüzyıllardan beri Kur’an üzerinde çalışırken Müslümanların uzmanları
hangi haklı gerekçeyle Tevrat ve İncil konusunda çalışma yapmadılar?
Bir ve ikinci soruları yazı muhtevasının
dışında kaldığı için geçiyor ve üçüncü soru
üzerinden devam ettirmek istiyorum makaleyi: İslam âleminin teologları neden Tevrat
ve İncil üzerinde çalışmadılar? Soru bu!
Bilgileri mi yetmiyordu, Batı dinlerini analiz edecek imkânları mı yoktu, arkalarında
destekçileri mi?
AyÄe $KHE AKJan
Bilgileri de vardı, analiz edecek imkânları
da, arkalarında destekçileri de. O halde neden çalışmadılar? “Efendim çalışmadılar,
çünkü buna gerek duymadılar. Zaten söz
konusu inançların -hususiyetle Hıristiyanlığın- içinden çıkmış olan teologlar ve araştırmacılar, dışarıdan herhangi bir müdahaleye
ve ecnebi bir eleştirmene gerek bırakmadılar
ve meseleyi kendi içlerinde hallettiler. Kendi kitaplarını didik didik ederek buldukları
yanlışları birer birer ortaya koydular ve bulduklarını tüm dünyaya deklare ettiler. Bu
durumda bizimkilere gerek kalmadı. Hem
Müslümanların başka inançları kötülemek
gibi bir kaygısı da yoktu, zira ‘Sizin inancınız size, bizimki bize’ diyen bir gelenekten
neşet ediyorlardı” şeklinde ya da “Başkalarının kutsallarına sepnetmeyin ki onlar
da sizin kutsallarınıza hakaret etmesinler”
özetinde bir cevap veriliyor bu soruya. Hem
Müslüman, Hazreti Musa ve Hazreti İsa’ya
ne diyebilirdi ki “Allah’ın selamı üzerlerine
olsun” duasından başka? Hiç! Onun için
sustular bizimkiler, bilmediklerinden değil.
)PMNFTUV[BLMBSÀOB
CȼSLB§¶SOFL
Doğu’nun bu bilge suskunluğu, Batı’nın
ağzını tutmasını önleyemedi doğal olarak.
Onlar bidayette müsteşrikleri, daha sonra
da din araştırmacılarıyla Kitap’ı, Sünneti ve
Müslümanı didiklemeye devam ettiler. Bu
hususta kendilerine yerli işbirlikçi bulmakta
da zorlanmadılar bittabiî. İki koldan giriştiler günahlarını işlemeye ki edegeliyorlar da.
Duydunuz mu bilmem, birkaç yıl önce
Ankara’da bir yayınevi, “Alternatif Kur’an”
(Kur’an-ı Hakîm, Ayyıldız Yayınları, 1995)
adını verdiği bir kitap yayınladı. Doğrusu
böyle bir densizliği Sherlock Holmeslerin
patronları bile yapmaya cüret edemezlerdi
(haklarını yemeyelim şimdi). Ancak “içimizden bazı beyinsizler” bunu da yaptılar.
Güya Kur’an Halifeler zamanında eksiltilmiş ve zamanın idarecilerinin meşreplerine uymayan bir kısım ayetler ya toplama
esnasında Kitap’a alınmamış veya sonradan
çıkartılmışlardı. Bildiğiniz gibi Kur’an’ın
6 bin 666 ayet olduğu söylenir, densizlerin
“Alternatif Kur’an”ında “ayet” diye adlandırılan bölümler tam 10 bine ulaşıyordu. Bu
hesaba göre ilk üç Halife, kitabın 3 bin 334
cümlesini -tabiri caizse- kimseye duyurmadan “iç etmiş”lerdi -haşa-. (Tabiî kendileri,
ön halifelerce “iç edilen” bu 3 bin 334 ayeti
nerede saklamış ve vakti geldiğinde bulup
çıkarmışlarsa gayrı?) Tabiî bu “Alternatif
Edepsizlik”, beklenen ilgiyi görmedi ve 10
bin ayetli kitap saman alevi gibi söndü gitti.
Vaktiyle benzer huruçlar da yapılmıştı.
Ehl-i Sünnet olmayan İbni Kuteybe’nin bir
necm ayetinden söz ettiği ve ironik bir ifadeyle “Recm ayetini keçi yedi” dediği söyleniyor. Galiba Halife Ömer, “Recm ayeti unutturuldu” demişmiş. Buna göre söz konusu
ayeti Kutsal Kitap’a ilave etmek, “yasak ilave”
olurmuş. (Konuyu bilenler açıklasınlar!)
Yakın zamana ait bir hikâye olarak “On
Dokuzcular” diye tarif edilen birileri de var.
Vatanları Amerika olan On Dokuzcular’ın
Türkiye’den de bir bağlısı bulunmakta. Babası, ülkenin tanınmış hocalarından olan
Edip Yüksel adlı yazarın dâhil olduğu bir
aile…
Hikâyenin çıkış noktası şöyle: Bilgisayar teknolojisinin kullanılmaya başlandığı
geçen asrın son yıllarında, ABD’de ikamet
etmekte olan bir Pakistanlı akademisyen
olan Reşad Khalife yiğitçe bir iş yapıyor
ve Kur’an’ı dijital teknoloji üzerinden tasnif etmeye karar veriyor. İlk iş olarak sure
ve ayetleri komputerine yüklüyor ve Kutsal
Kitap’ın matematiksel tasnifine girişiyor.
hepleri reddeden bir anlayışın sahibi olarak
bir ABD okulunda öğretim görevlisi olarak
çalıştığı söyleniyor. Durum bu!
4POV§
Dedik ya, ama ecnebi, ama yerli Sherlock
Holmesler boş durmuyorlar. 18. yüzyıldan
beri Kur’an’da bir gedik bulmak için çalışıyorlar ellerindeki devasa pertavsızlarla ve
pervasızca. Ancak Kur’an, onlara aradıkları
fırsatı vermiyor. Lakin Müslümanlar, onların
aradıklarını sunmakta o kadar cömertler ki
aranan malzemeden bol bol sunuyorlar. Bu
sebeple Holmesler, Kur’an’dan çok, Müslümanlar üzerinde yoğunlaşmış durumdalar.
Hindistan’ın Kadıyan şehrinde çengel attıkları Gulam Ahmet’in tarikatı önce mezhep
oldu, sonra din. Artık Kadıyanilik, Gulam
Ahmet’i peygamber sayıyor -her ne kadar
“Biz Müslümanız” deseler de-.
Bunun gibi, yaklaşık 300 yıl evvel İran’da
ortaya çıkan Bahaullah tarikatı, “Ben Müslümanım” demeye de tenezzül etmiyor. “Bahailik” adı altında kendi kutsal kitabını yazmış,
kendi Kâbe’sini kurmuş durumda. Kâbe’sinin
ise İsrail’in Yafa şehrinde olması manidar!
IŞİD terörüyle Musul’un Sincar kentinden kaçıp ülkemize sığınan Yezidilerin,
adına Melekü’l-Tavs dedikleri Şeytan’a
sepnetmeden önce Sünni bir tarikat olarak
formatlandığını kaçımız biliyoruz?
Khalife, bu çalışma esnasında Kur’an’ın
sure ve ayetlerinde “19” sayısına uygun düşen
bazı matematik kombinasyonları keşfediyor. 19 ve katlarının, Kur’an’ın harf, kelime,
cümle, ayet ve surelerinde kendini belli ettiğini gören Pakistanlı akademisyen, “On
dokuz, onun üzerindedir” mealindeki bir
ayeti de buluşuna destek sayıyor ve çalışmalarını daha da hızlandırıyor. Ancak -yanlış
hatırlamıyorsam- Yusuf Suresi’ndeki iki ayetin 19 şifrelerine uymadığını anlayınca, densiz bir karar veriyor ve söz konusu iki ayetin Kitap’a sonradan sokulduğunu ve yanlış
olduğunu açıklıyor. Hatta o iki ayeti de kendi
Kur’an’ından çıkarıyor.
Saymakla bitmez, Sherlock Holmes kurbanlarıyla dolu İslam dünyası. Bu kandırmacanın açık kapısının da tarikatlar olduğu biliniyor, zira “her cana açık kapıları” ile
tarikatlar, Holmeslere aradıkları fırsatı ve
kolaylığı sunuyorlar.
Anlaşılan o ki, “On Dokuzcular” adıyla
kendine bağlı bir grubun liderliğini de yapan Khalife’nin bağlılarının okuduğu Kitap,
iki ayet eksik. Onlar da 19’a uymayan cümleleri çıkarmışlar galiba. Bu durumda, “On
Dokuzcuların okuduğu sadece kitap oluyor,
Kur’an olmuyor” diyen karşıtları içinden çıkan bir siyahinin Khalife’yi ekmek bıçağıyla öldürdüğü söyleniyor. Buna rağmen On
Dokuzcular Hareketi ABD’de devam ediyor ve önderlerinden birinin de olaya katılan
Türkiyeli Edip Yüksel olduğu ve onun mez-
Onların sunduğu bir kolaylık da “Heteredoks yapıları”. Holmesler, Kur’an’da bulamadıkları çatlağı, tarikata özgü risale ve
kitaplarda bol bol buluyorlar. Ya da o kitaplara ellerini kollarını sallaya sallaya sızıp operasyonlarını yapmakta bir beis görmüyorlar. Tarikat bağlıları, risale, kitap, dergi ve
gazetelerindeki çatlaklarını fark ediyor olsalar bile kendilerine dikte ettirilen “Gassalın
elindeki meyyit gibi olma” tipolojisinden
sıyrılamıyorlar. Zira tarikatı terk, cennetten
tardedilmek olarak belletilmiş.
Durun, daha bitmedi! Mevlana üzerinden kendini tarif eden, ritüellerinde Türk tarikatlarının argümanlarını kullanan Sufizm,
Amerika’da hızla yayılıyor. Sarık takıp cübbe
giyen sarışın Sufiler, kendilerinin “Sufizm”
dininin bağlıları olduklarını saklamıyorlar.
PD\ÖV2015
101
9236CA JANDA/D¿J=6ýü
ERcZY× gVcZ]Vc SV]Zc]Z
dZjRd× Xßcåþ gV ZUV`]`[Z]VcZ_ dßj]V^]VcZ_Z
U`ûcf]RjRSZ]UZûZ XZSZ
jR]R_]RjRSZ]Zc UV üþeV
eRcZYÐZ]Vc]V dZjRdVeÐZ]Vc
RcRd_UR\Z ÐReþ^R
SfcRUR SRþ]Rc DZjRdZ]Vc
eRcZY× gVcZ]VcZ_ \V_UZ
dßj]V^]VcZ_Z UVdeV\]V^VdZ_Z jR UR UVdeV\]VjVTV\ þV\Z]UV j`cf^]R_^Rd_ ZdeVc]Vc ERcZYÐZ
Sf_f jRaRcdR SZ]Z^
RU_R TZ_RjVe Zþ]V^Zþ
`]fc JRa^RkdR ` kR^R_
UR SRþ UVceeV_ \fcef]^Rk Eå^ Sf k`c]f\]RcR
cRû^V_ U`ûcf SZ]XZ]VcZ
Sf]fa jRk^R\ eRcZYÐZ_Z_ gZTUR_× XßcVgZUZc
***
8V_Ð RcRþec^RT ^VgTfe \Rj_R\]Rc UZûVc]VcZ
Z]V \Rcþ]RþecRcR\ dRYeV
gV kRjW `]R_]Rc Rj\]R^R] 3fcRjR \RURc
f]Rþeû^k d`_fÐ]Rc
jRkjR XVÐZc^V]Z 3f
RþR^RUR \`_fjf df_fþ
eRck_k gV åd]äSf_fk
ß_V^ \RkR_c 3V]Zc]Z
SZc UZ_Z_ ^VkYVSZ_ jR
UR ZUV`]`[Z_Z_ jVcZ]^VdZ
gV ßgå]^VdZ j`]f_UR
ac`aRXR_UR åd]äSf UR
\f]]R_RSZ]ZcdZ_Zk 7R\Re
dZkZ_ R^RT_k `\fjfTf]Rc_k SV]Zc]Z SZc XßcåþV
\R_R]ZkV Ve^V\ UVûZ]
U`ûcf `]Ufûf_f Z_R_Uû_k SZ]XZ]VcZ R\eRc^R\ec J`cf^f `\fjfTfjR
ScR\^R]d_k 3Z]Z^
_R^fdf Sf_f XVcV\eZcZj`c Ðå_\å 3cR\_ `_]Rc
UR Uåþå_då_, `\fc]Rc_k SZc cV\]Ë^ ^R_eû
Z]V \`þf]]R_UccdR_k
`_]RcR Uåþå_^V YR\\
eR_^R^þ `]fcdf_fk
Hayatını
tarheadayan
adam
Dr. Orhan Yeniaras
102
PD\ÖV2015
Ahmet Yozgat
H
YTRTE *emaK !ozoJ XJANYNJ@I@MC@FL@HKBNL
AYATINIZIN br yernde ömür
yolculuğumuza dâhl olan bazı
adamlar vardır k, onları tanıdığınızda, “Eyvah! Geç tanıdım!”
dersnz. İşte bzm Orhan Bey, tam
da böyle br, keşke daha önceden
tanışsaydım…
>> Nedir tevazu? Bırakın
sözlük karıştırmayı efendim,
gösterin Orhan Bey’i ve “İşte
budur!” deyin, olsun bitsin,
neden yoruluyorsunuz?! Hakikaten de bizim “Orhan Ağabeyimiz” böyle biri; alçak gönüllülüğün (dolayısıyla yüksek
gönüllülüğün) bizatihi kendisi,
efendiliğin timsali, enaniyetini
“sıfırlamış” bir adam, yaşını
göstermeyen bir şahsiyet ve bir
mübarek zat…
Yaşı bizden büyük olan
Orhan Bey’e, biz bu nedenle
“Orhan Ağabey” diye hitap
ediyoruz, hem de tanıştığımız
ilk günden bu yana... Bu yazının birkaç yerinde edegeldiğim
“Orhan Bey” hitabını yüzüne
karşı yaptığımı hiç hatırlamıyorum. “Bey” sıfatını hak
etmediğinden değil, aksine,
“bey” sıfatını değil, “beyefendi”
sıfatına layık biri o; hatta bir
“Osmanlı beyefendisi” demekte
de bir mahzur yok.
Orhan Ağabey tarihçi… Biz,
onu birilerine anlatmak istediğimizde sözü fazla uzatmıyor
ve “Hayatını tarihe adayan
adam!” diyoruz kestirmeden.
Gerçekten de o, uzun ömründe
tarihle hemhal olmuş, hatta
bütünleşmiş biri. Derin tarih
bilgisinin farkına vardıktan
sonra ona hayranlık ve saygı
duymamak insanın elinde olmuyor. Orhan Ağabey’in tarih
yolculuğu, geçmiş zamanın
kılcal damarlarında yıllarca
sürmüş. Profesör değil, ama
doktor, tarih doktoru; ancak bu
kariyer az ona.
Orhan Ağabey’i bir Ankara
ilçe belediyesi adına yaptığımız
geleneksel Ramazan etkinliklerine misafir olarak aldığımızda
Ramazan ayının 25’inci günüydü ve başkentte görülmemiş
bir yağmur yağıyordu. Kendini
tarihe adayan adam, yanında
her ikimizin de dostu olan
Ahmet Yozgat’la geldi. Yozgatlı, yağmurun ardından oluşan
bol oksijenli, ozonlu ve tertemiz
havayı ciğerlerine çektikten
sonra, açılmış olan havanın
laciverte çevrilen maviliğine
gözlerini dikerek, “Bugün galiba kandil” dedi Kadir Gecesi’ni
işaret ederek. (Olur mu olurdu!)
İftarın ardından sahnedeki
yerimizi aldık; ben, Orhan
Ağabey, Yozgatlı, Mehmet
Emin Genç ve sevgili sunucumuz Bozkurt Mahmut Esat.
İlk başlarda yeterli dinleyicimiz
olduğunu söyleyemeyiz. E,
bunca yağmurun ardından
olacaktı bu kadar. Fakat çok
geçmedi ya, Orhan Ağabey’in
konuşmaya başlamasıyla kadın,
erkek, genç ve çocukla plastik
sandalyeler doldu da taştı.
Açılış konuşmasını, her
akşam olduğu gibi dostumuz
Mehmet Emin yaptı. Ardından Yozgatlı aldı mikrofonu
ve Orhan Ağabey’i uzunca bir
zaman tanıttı. Mekteplerde
ve ardından dershanelerdeki
hocalığından söz ettikten sonra
onun romancılığına getirdi
sırayı. Orhan Ağabey, emekli
olduktan sonra bir süre gençler
için test ve soru kitapları yazmış, fakat daha sonra bu “sıradan yazarlığı” bırakmış ve tarih
romanları kaleme almaya başlamıştı. Yazmış olduğu romanlar
şunlardı: “El Turko”, “Baybars”,
“Alper Tınga”, “Kerbela Ateşi”,
“Alamut Kalesi”, “Zamanda
Randevu” ve “Sarı Gelin”.
Son romanı da Hazreti Ali
üzerine… Şu an masaüstü
çalışmaları yapılmakta olan bu
kitap üzerine konuştuk. Ha
unutmadan, Orhan Ağabey’in
teorik kitapları da var:
“Atatürk’ün kurduğu Komünist
Parti ve Türkiye’deki Sol Hareketler” diye ismi upuzun olan
bir kitabı var ki, şu an dördüncü
baskısı çok satanlar listesine
girmiş durumda. Kütüphanelerde bulunması gereken “Tarih
Sözlüğü” de sahasının ilki.
Ahmet Yozgat, sözü son olarak
“Tarihin Sırlar Odası” kitabına
getirdi. Kitap iki düzine ve
ilginç anekdotlar içeriyor, duyulmamış ve sarsıcı.
Son olarak, “Orhan Ağabey!”
dedi Yozgatlı, “Bugün neler
anlatacaksın bize Tarihin Sırlar
Odası’ndan?”. Orhan Ağabey
önceden hazırlıklı; cebinden
bir A4 çıkardı, anlatacağı notlar
onda. “Ezan” dedi, “Osmanlı’da
ezanı anlatmak istiyorum”.
Harika! Ve başladı Orhan
Yeniaras Hoca… Dediğine
göre, ecdat günde beş vakit
okunan ezanın insan ruhu üzerindeki etkilerini düşünmüş ve
bu düşüncenin sonunda ezanı
değişik makamlarda okumaya
karar vermiş. Müezzinlerin her
birini makam ve nota bilir musikişinaslar şeklinde yetiştirmiş.
Bunun sonucunda sabah namazının ezanı Saba makamıyla
okunmaya başlamış. Sonra
arkası gelmiş; öğle ezanı Uşşak,
ikindi ezanı Rast, akşam ezanı
Segâh, yatsı ezanı da Hicaz
makamıyla okunur olmuş.
Orhan Ağabey örnek verdi
ve dedi ki, “Biliyor musunuz,
annelerin bebeklerini uyutmak
için söylediği ninnilerin makamı
nedir?”. Bilmiyorduk… Meğer
ninniler Hicaz makamındaymış;
yani yatsı ezanının makamında.
Zira bu makam, insanı uyutmak
için birebirmiş. Uyku zorluğu
çekenler ve uyumak için ilaç
içenlere tavsiye: Yatmadan önce
Hicaz makamında şarkılar dinlemeli. İlginç değil mi?
***
á(FS§FȾȼCVMNBL
UBSȼI§ȼOȼOWȼDEBO®
H¶SFWȼEȼSâ
• Hocam, öncelikle “Hoş
geldiniz” diyerek ilk sorumu
soruyorum: Tarih bir bilim
midir?
Evet! Tarih, sosyal bilimlerin
bir dalıdır.
• Tarihin diğer sosyal ve fen
bilimleri ile arasındaki en
belirgin farkları nelerdir?
Tarih, kendisi dışındaki sosyal bilimler ve fen bilimlerinden yararlanmasına karşın, onlarla aynı yöntemi kullanmaz.
Fen bilimleri gözlem ve deney
yöntemini kullanır. Sonuçları
ise hiçbir itiraza yer bırakmayacak kadar kesindir. Örneğin
belirli koşullarda su yüz derecede kaynıyorsa, biri çıkıp aksini
söyleyemez, söylese bile kimse
onu ciddiye almaz. Tarihte ise
gözlem yapılamayacağı gibi,
sonuçlar kesin olmayıp göreceli
ve yaklaşıktır. Örneğin doğruluk oranı “n” olan bir olay,
doğruluk oranı “n-1” olana göre
daha doğru sayılır.
• Bu duruma göre tarihin kesin bir tanımı yapılabilir mi?
Yapılabilir. Tarih, geçmişte
yaşamış insanların yaptıkları
ve yarattıkları her şeyi yer ve
zaman gösterip sebep ve sonuç
ilişkilerini belgelere dayandırarak açıklayan bir sosyal bilim
dalıdır.
• Bu bilgilere göre yer, zaman, sebep, sonuç, belge ve
geçmiş kavramlarını tarihin
temel değişkenleri sayabilir
miyiz?
Öyledir zaten; yeri, zamanı ve bunlarla ilgili sebep ve
sonuçları belgeleriyle açıklayamazsak, yapacağımız çalışma
tarih olmaz. Böyle bir çalışma
bizi masala yaklaştırır.
• Tarihin diğer sosyal bilimler
gibi yalnızca insanın neden
olduğu olayları incelediği
görüşü doğru mudur?
PD\ÖV2015
103
9236C A JANDAD¿J=6ýü
Doğrudur; yalnız tarihin diğer sosyal bilimlerden belirgin
bir farkı vardır. Tarih, sosyoloji
gibi insanı konu edinir ama
insan, geçmişte yaşamış olan
insandır.
• Kimileri “Geçmiş, geçmişte
kaldı” diyerek tarihi boş bir
uğraşı olarak kabul ederler.
Böyle düşünenler için ne
söyleyebiliriz?
Olaya bu şekilde bakanlara
katılmam mümkün değildir.
• O halde tarihi niçin okuyoruz?
Çok yerinde bir soru bu!
Tarihi, geçmişin doğru bilgisine
ulaşmak için okuruz. “Peki, bu
bilgi kimin işine yarar?” derseniz, “Hepimizin işine yarar”
derim. “Geçmiş, hal ve gelecek”
bir bütündür. İçinde bulunduğumuz durum, yani hal, geçmişin bir sonucudur. Geleceğimiz
ise geçmişin ve halin doğru
değerlendirilmesine bağlıdır.
• Tarih söz konusu olduğunda sanırım en önemli şey,
geçmişin bilgilerine ama
doğru bilgilerine doğru
yoldan ulaşmaktır. “Bu
mümkün mü?” diye sormayacağım, çünkü mümkün
olduğunu biliyorum. Ben
bu yolda karşılaşılan zorlukları sormak istiyorum.
Doğru bilgiye ulaşmada
sosyal bilimciler, fencilere göre
daha çok zorlanırlar. Hele
tarihçinin karşılaştığı zorluk
hepsini kat kat aşar.
á5BSȼIZB[ÀNÀOÀO
Z¶OMFOEȼSȼDȼTȼTȼZBT®
H¶S¼ɁMFSEȼSâ
• Bu zorluk daha çok bilim ve
teknikle mi ilgilidir?
Büyük ölçüde siyasîdir. Tarihî
veriler, belirli siyasî görüş ve
ideolojilerin söylemlerini doğrulayabildiği gibi yalanlayabilir
de. İşte tarihçilerle siyasetçiler
arasındaki çatışma burada
başlar! Siyasiler, tarihî verilerin
kendi söylemlerini destekle-
104
PD\ÖV2015
YTRTE *emaK !ozoJ
mesini ya da destekleyecek
şekilde yorumlanmasını isterler.
Tarihçi bunu yaparsa, bilim
adına cinayet işlemiş olur. Yapmazsa, o zaman da başı dertten
kurtulmaz. Tüm bu zorluklara
rağmen doğru bilgileri bulup
yazmak, tarihçinin vicdanî
görevidir.
• Tarihçilerin vicdanî görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları zorlukları somut
örneklerle açıklayabilir
misiniz?
Fransız İhtilali’ni öncesi ve
sonrasıyla düşünelim. Bilindiği
gibi Fransız İhtilali’nden burjuva sınıfı güçlenerek çıkarken,
mutlak krallık ve kilise gücünü
yitirmişti. İhtilalle birlikte milliyetçilik, laiklik, insan hakları
ve demokrasi gibi kavramlar,
çağın yükselen değerleri haline
gelmişlerdi. Bu gelişmeler, siyasî
otorite ile tarihçileri karşı karşıya getirdi. Tarihçi otoritenin
dediklerini mi yazmalı, yoksa
gördüğü ve bulduğu doğruları
mı?
Atomu bulup çekirdeğini
parçalayan insan ne yazık ki
bu yaman çelişkiyi bir türlü
çözemedi. Bu ikilem, günümüz
tarihçiliğinin de bir numaralı
sorunu olarak varlığını korumaktadır.
İsterseniz Fransa’ya dönüp
gelişmelere bir de ihtilalcilerin
cephesinden bakalım. Krallığı
devirenlerin en önemli sorunu,
kurdukları yeni düzenin devamlılığını sağlamaktı. Bunun
için de ellerindeki en etkili araç,
propaganda ve ajitasyondu.
Bunu da planlı ve sistemli bir
şekilde yapıyorlardı. Basınyayın, eğitim ve sanat, ihtilalin
getirilerini halka benimsetmek
için birbirleriyle yarışırcasına çalışıyorlardı. Tarihçilere
gelince, ihtilalin doğrularını
yazmaktan başka çareleri yoktu.
Önlerinde iki seçenek vardı.
Ya susup söyleneni yazacaklar
ya da giyotinle tanışacaklardı.
Onlar da birincisini seçtiler.
Böylece Fransa’da “resmî tarih”
yavaş yavaş oturmaya başladı.
Durumu basit bir örnekle
somutlaştırmak için bu kez de
ihtilal öncesine, Paris Kraliyet
Sarayı’na konuk olalım dilerseniz…
Kral ve eşi Mari Antuvanet
kabul salonunda konukları ile
bir aradayken, gösteri yürüyüşü
yaparak sarayın yakınından
geçen bir grup insan bağırarak
slogan atmaktadırlar. Kraliçe,
“Bunlar ne diyor?” diye sorar.
Maiyetindeki görevlilerden
biri, “Ekmek bulamadıklarını
söylüyorlar efendim” diye cevap
verir. Kraliçe de gülerek, “Oda
mı dert? Ekmek bulamıyorlarsa
pasta yesinler” der. Bu küçük
anektot, ihtilal sonrası Fransa’sının resmî tarihindeki yüzlerce
örnekten biridir. Aslında Kraliçe
hiç de öyle bir şey söylememiş,
tam tersine üzüldüğünü ifade
etmiştir. Fakat ihtilalin istediği
doğru bu değildir. Krallığa karşı
nefreti canlı tutabilmek için
“Ekmek bulamıyorlarsa pasta
yesinler” sloganı uzun yıllar
Avrupa’da tarihî bir gerçek olarak okutuldu.
Aradan iki yüz yıla yakın
zaman geçti, Fransa’da ihtilalin
fikirleri iyice oturmuştu. Geriye
dönüşü kimsenin hayal bile
etmediği bir zaman dilimine
girilmiş ve Fransa, tarihi ile
barışmaya karar vermişti. Tarihçiler gecikmeli de olsa sonunda
gerçeği yazdılar. İki yüz yıllık
propaganda ve beyin yıkama
öyle güçlüydü ki, insanlar bu kez
de doğruya inanmakta zorlandılar, ama sonunda inandılar. Artık
Fransa’da Kraliçe’ye atfedilen
bu sloganın propaganda amaçlı
olarak medyanın ortaya attığını
herkes biliyor. Bu örnek istisnai
değildir, Hitler Almanya’sı ve
Stalin Rusya’sında da benzerlerine bolca rastlanır.
• Günümüzde buna benzeri
örnekler var mı?
Daha beterleri var. Örneğin
Avrupa’nın bazı ülkelerinde
“Ermeni soykırımı yapılmadı”
demek suçtur. Şimdi bu ülkelerde Türk-Ermeni ilişkilerinin
tarihini yazmak mümkün mü?
Adamlar doğru bilgiye ulaşmayı kanunla yasaklamışlar.
á5BSȼI
LȼUBCÀOÀOEFȾFSȼ
CȼCMȼZPHSBGZBWF
EȼQOPUMBSÀOEB
TBLMÀEÀSâ
• Peki, bilimde, sanatta ve
demokraside dünyaya örnek
olduğu söylenen bazı Batılı
ülkeler neden bu anlamsız
kararlarında ısrar ediyorlar?
Cevabı çok basit! Adamların siyasî çıkarları söz konusu
olunca, gözlerinde bilim de,
insan hakları da, demokrasi de
teferruat oluyor.
• Tarih, siyaset ve doğru bilgiyle ilişkin olarak önemli
olduğunu düşündüğüm
bir sorum var. Bir kitapçıya
girdiğimizi varsayalım,
herhangi bir konu ile ilgili
(mesela Lale Devri) onlarca
kitap içinden doğru bilgiye
yakın olanları kitabı oku-
madan anlamanın pratik bir
yolu var mıdır?
Tarihle ilgili bir kitabı ellerine alanlar, genellikle kapağına, önsözüne ve arka kapak
yazısına bakarlar. Hemen
söylemeliyim ki bu yanıltıcıdır. Kapak, kapak resimleri
ve yazıları genellikle reklam
ve tanıtıma yöneliktir. Onlara
bakarak kitabın ilmî değerini
saptamak mümkün değil. Bir
tarih kitabının ilmî değerini
öğrenmek isteyenlerin yapacağı
şey, kitabın kaynaklarını gösteren bibliyografya bölümüne
ve dipnotlarına bakmalarıdır.
Eğer elinizdeki tarih kitabında
dipnotlar ve bibliyografya yoksa
o kitabı boşuna almayın, çünkü
size okuduğunuz bilgilerin
doğruluğunu kanıtlama imkânı
vermez. Yazar bilerek ya da bilmeyerek bunu okuyucularından
esirgemiştir; ona inanmaktan
başka seçeneğiniz yoktur.
Eğer kaynaklar bibliyografya
bölümünde belirtilmişse, bu
kez de onların birinci elden
mi, yoksa ikinci elden mi olduklarına bakarsınız. Kaynağın
birinci elden olması, kitap ve
PD\ÖV2015
105
9236C A JANDAD¿J=6ýü
açılımlar, Osmanlı’da ayanlar
ve ayanlık gibi sınırlı konular
seçerse daha başarılı olur.
Araştırma yapacağı konu ile
ilgili bulabildiği tüm kaynakları
taramalı. Taradığı kaynakları sınıflandırmalı. Araştırılan döneme ilişkin kaynakları kronolojiye ve konularına sınıflandırmalı.
Örneğin dönemin ekonomisini
inceliyorsanız, tarım, endüstri,
iç borç, dış borç, üretim, tüketim, ücret ve fiyat gibi konularla
ilgili belge ve notlar ayrı ayrı
zarflara konulmalı.
yazarı için artı puandır. Eğer
kaynaklar istediğimiz kıvamda
ise, bundan sonra yazarının
kim olduğuna bakmak gerekir. Bunun, sizin daha önce
kitaplarını okuduğunuz ve
beğendiğiniz yazar olmasının
öncelikli bir önemi yoktur. Çok
beğendiğiniz yazarın elinizdeki
kitabında kaynaklar zayıf olabilir. Ayrıca yazarın özgeçmişi
hakkında da önceden bir şeyler
bilmeniz gerekir. Kitabın yazarı tarihçi midir, değil midir?
Tarihçi ise sorun yok, değilse
kitap ve yazarı için eksi puan…
Tarihçinin yazdığı bir Lale
Devri ile mühendisin yazdığı
Lale Devri’ni seçmek zorunda
kalırsanız, tarihçiyi tercih edin.
Bu, yalnızca gerçeğe ulaşmanın
değil, uzmanlığa saygının da bir
gereğidir.
• “Birinci el kaynak” nedir,
bunu nasıl anlayacağız?
“Birinci el kaynak”, olayların yaşandığı dönemde veya
o döneme yakın bir tarihte
yazılmış olan kaynaktır. Kitabeler, mezar taşları, kronikler,
hatıralar, günlükler, sefaretnameler, seyahatnameler, diplomatik vesikalar, mektuplar,
devletlerarası antlaşmalar ve
arkeolojik bulgulardır bunlar.
106
PD\ÖV2015
Bu kaynaklardan yararlanılarak
yazılan araştırma eserlerine ise
“ikici el kaynak” denir. Birinci
el kaynakları tarihçi olmayanlar
değerlendirmede zorlanabilirler.
Çünkü bunların bazıları özel
uzmanlık gerektirir. Piyasada
objektifliği ve tarafsızlığı ile
tanınan araştırmacıların eserlerini incelemek yararlı olur.
(FO§
BSBɁUÀSNBDÀZB
UBWTȼZFMFS
• Hocam biraz da sizi tanıyalım… Ne zamandan beri
tarihle ilgileniyorsunuz?
Otuz yılı geçti...
• Tarih eğitimini nerede
aldınız?
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde…
• Bize biraz da yaptığınız
çalışmalardan söz eder misiniz?
Mesleğimin ilk yıllarında
ortaöğretim öğrencileri için
yardımcı kitapların yanı sıra
ikinci el kaynak sayılabilecek
birkaç araştırma kitabı yazdım.
Son on yıldır tarihî roman
yazıyorum.
• Romanlarınızda genellikle hangi konuyu işliyorsunuz?
Macera ve kahramanlık
konularını…
• Bu konuyu işlemenizin
özel bir nedeni var mı?
Özel bir nedeni yok, bu
konuda kendimi başarılı görüyorum. İnsan en iyi bildiği şeyi
yapmalı. Sizce de öyle değil mi?
• Bu konuda size katılıyorum.
En beğendiğiniz romanlarınızdan üç tanesini söyler
misiniz?
Alamut Kalesi, Baybars, Alp
Er Tunga…
• Tarihî araştırma yapmak
isteyen genç kardeşlerimize
neler önerebilirsiniz?
Tarihçiliğe meraklı ve kitap
yazmaya hevesli birine altı
aşamalı bir çalışma öneririm.
Birinci aşama: Çalışmak
istediği konuyu sınırlandırsın.
Osmanlı İmparatorluğu gibi
bir başlık seçmek doğru değil,
çünkü konu çok geniş. Oturup
on ciltlik kitap yazmak istemiyorsa böyle bir işe girişmemeli.
Başlangıçta Lale Devri, Tanzimat Devri’nde yapılan hukuki
Mevcut kaynakları diğerleri
ile karşılaştırarak sahte ve zayıf
olanları ayıklamalı. Buraya
kadar ulaştığımız sonuçları
yazıya geçirmeli. Bu aşamada
konuyu sunuş tarzınız ve üslubunuz önem kazanır. Belirli
bir dinin, mezhebin ya da ideolojinin yerilmesi ve övülmesi
yolunda propaganda üslubu da
kullanabilirsiniz. Fakat sizin
amacınız, okuyucularınızı belirli
bir görüşe kanalize etmek değil,
doğru olduğunu inandığınız
bilgileri aktarmaktır. Yorumu
okuyucuya bırakmalısınız. Bilim namusu bunu gerektiriyor
çünkü. Bırakın onlar da düşünsün; okurlarınızı bir reklam
mantığı ile koşullandırırsanız,
onlara düşünme hakkı tanımamış olursunuz.
Çalışmalarınızı bitirip yazıya
geçirirken, yararlandığınız kaynakları kitabın başında ya da
sonunda belirtin. Bu durum sizi
daha inandırıcı kılabileceği gibi,
bilginin sürekliliği açısından da
önemlidir.
Kitabınızın okurlarınız tarafından kolay izlenebilmesi için
konu bütünlüğünü bozmadan
yan başlıklara da ayırmanız
ayrıca yararlı olur.
• Hocam zahmet edip buraya
kadar gelerek sorularımızı
cevaplandırdığınız için
teşekkür ederim…
Ben teşekkür ederim, sağ
olun…
G@ADQajanda
*@CÅM
N
-TQay AKOeQ
MTQ@X@KODQ@I@MC@FL@HKBNL
İSAN, uzak zamanlardan
bu yana göğe uzanan
sevdaları, yüreğ elnde
şarkıları, yenden yeşeren
umutları anlatır bana;
çmde, solumda raks
eden hkmet deryasının
çnde taptaze br yağmur
yürüyüşü başlatır.
Güneşn gülümseyşn
gerçek anlamda yurduma gösterrken, kırılgan
yalnızlığımızı ertecek
gb durur. Blrz aslında
adına “ömür” dedğmz
rüyada yer dolmayacak
ve doldurulamayacak br
kmseszlk sürükledğn
çmzn. Bu gül yüzlü ay,
yalnızlığımızı hç değlse
omzundan vurur. “Ayakuçlarına basarak yürüyen letafet, geldğ her
köşede sesszce durur”
kuralını bozar da zarafetn
o mahzun edasını kend
özünde çağlayana çevrr.
Eryen kar sularını derelerle buluşturması, soğukların ardına saklanan kuş
seslern bularak yen br
şarkı başlatması, kış uykusuna bürünen alları, akları
ve yeşller uyandırarak
toprağa ahenk katmasıyla,
ezcümle çok sesl, çok
sözlü br şenlğn konuşmasıyla bozulur letafetn
ağırbaşlı ağrısı.
Tabatın kaleme yansıyan rakk neşes, ncelğn
yalnızca güzden beslenmedğnn zahı gbdr.
Ahmet Haşm’n “kızıl
semalardan, mahzun
akşamlardan, sararan yapraklardan” mürekkep şr
suret, Nedm’n “lalelerle
süsledğ coşkun sıcağına”
teslm eder dernlğn.
Nsan, güzellğn umudun gülen yüzüyle besteledkçe daha çok benzer
aşka.
Sevdanın ufuklarında
bekleyen o ölümsüz
şarkılar, yollarını süsler
bahar müjdecs ayın.
Hang akşamın karanlığı
düşerse düşsün üzerne,
önüne geçlmez br çarpıntı hbe eder kalbe her
ks de. Aşkın deruna
gelşyle değşme uğrayan
nsan kmyası, baharın
dünyamıza nşyle de
aynı kader yaşar. Nce soğuk surete konan sıcacık
buseyle resm çzlr sammyetn. Rüzgâra başka,
güne başka, geceye başka
NȽTBO
Z¼S¼Z¼ɂ¼
#ɀ--63 ɂ@QJ¾K@Q¾Ⱥ YºLQºSȺ QºX@K@Q¾Ⱥ JQȽRS@KȺ L@R@KK@Q¾Ⱥ A¾Q@J
L¾ɂK@QȺ Ƚ¥ȽMDȺ ¥NBTJK@Q¾MȺ DKȺ ¥¾QO¾ɂ¾M¾Ⱥ @ȿ@¥Ⱥ CȽOKDQȽMDçȺ $KȽLȽȺ
TY@SR@LȺAȽQȺX@ɂ@L@JȺJNO@Q@B@ȿ¾LȺY@MMDCDQȽLȺF´JKDQȽM
CDMȺ 1TGTLTMȺ U@G@R¾MC@JȽȺ X@KM¾YK¾JS@MȺ AȽQȺ STS@LȺ @K@Q@JȺ
DQȽSLDRȽȺȽ¥ȽMȺJNX@Q¾LȺXNKK@Q¾M@Ⱥ1DMF QDMJȺºLȽSKDQDȺ@C@Q¾LȺ
@C¾M¾Ⱥ8DQȽMȺMDɂDKȽȺ¥@ȿQ¾R¾M@ȺRDL@M¾MȺM@YK¾ȺBNɂJTRTM@ȺSDL
ONȺSTS@QȺQȽSLȽȺȽ¥ȽLȽMȺ*@¥ȺX@ɂ¾MC@ȺNKTQR@JȺNK@K¾LȺAȽKȽQȽLȺG@
X@SȺG¾YK@Ⱥ@J@B@JȺAȽQȺFDM¥KȽJȺQºX@R¾ȺNKTQȺ-ȽR@MȺ@X¾MC@Ⱥ!DKJȽȺ
CDȺDMȺ¥NJȺATMTMȺȽ¥ȽMȺY@L@M¾ȺCNMCTQL@JȺȽRSDQȽLȺ
En çok kadındır Nsan;
doğurgan br kadının doğadak resmdr o… Nsa’ya
“nun” eklemşler de “Nsan” demşler… Baharın
gönül şehrmdek karşılığı
başlı başına…
Hüznün sırlı yollarını
kelme yolculuğuna sebep
tayn eden o kadar çok
hayat var k… Pek çok
kalemn alınyazısı ve esn
kaynağı Eylül’se de benm
tebessüm durağımın, yürek çarpıntımın, lham mmarımın smdr “Nsan”.
Kütüphaneme yağmur
yüzlü br ktap armağan
eder, sonra kalbme yazılmamış br şrn sancısını
yükler. Muhayylemde
uğuldayan akşam ağrısı,
yönünü sabaha döner.
Nsan güzel, bereketl
ve hayırlı… Kozasından
henüz çıkmış kelebek sevdası... Kollarında taşıdığı
yaz neşesne tokmağıyla
vuran tellalın muhabbet
çağrısı... Yeşeren fasılların
kardeş kılma telaşı…
br ahenk yükler.
Aşk ateşn, Nsan suyun
serüvenn anlatır. Zrvelere otağını kuran kar,
güneşe tevazu le gülümseyp su olur; kendn
dağların eteklerne bırakır. Şfa addedlr Nsan
yağmurunun her tanes;
balkonlara, pencere pervazlarına bırakılan gönül
kâselernde toplanır. Aşk,
kendsne hüzün yükledğne nanılan yalnızlıktan
nemalanır. Aşkın ruhuna
hbe ettğ çlehaney keşfe çıkan âşık se, dünyanın
karmakarışık yollarında
gttkçe yalnızlaşır. Nsan
da tüm kalabalık görüntüsüne rağmen nsanı
yalnızlaştırır; öyle çok ve
dern br tabat görsellğ
yükler k kş ruhuna,
onu kendsyle baş başa
bırakır.
Yaprağın üzerne
koyduğu çy tanes güzellğnn buğulu gözlere
benzemes, topraktan
bedenne gydrdğ ççek
desenl elbseler ve latf
lsanının kânata aks le
en çok kadındır Nsan.
Eylül’ün şrsel hüznüne
nat, anaç br nesrle kuşatır dünyamızı. Sesnde
muns lodoslar, mnk
kuşlar, bereketl ovalar,
dern ırmaklar saklar. Ses
ve duruşunu karanlığın
ücrasından alan bulutlara
yasaklar.
Bllur şarkıları, zümrüt
rüyaları, krstal masalları
bırakmışlar çne; çocukların el çırpışını ağaç
dplerne… Elm uzatsam,
br yaşamak koparacağım
zannederm göklernden.
Ruhumun vahasındak
yalnızlıktan br tutam
alarak ertmes çn koyarım yollarına. Rengârenk
ümtlere adarım adını.
Yern neşel çağrısına,
semanın nazlı coşkusuna
tempo tutar rtm çmn.
Kaç yaşında olursak
olalım, blrm, hayat
hızla akacak br gençlk
rüyası olur Nsan ayında.
Belk de en çok bunun
çn zamanı dondurmak
sterm...
PD\ÖV2015
107
G@ADQajanda
2NRXNQD¬DSD
Yeni başlayacaklar için
iş görüşmesi
önerileri
ÜNÜMÜZ dünyası yemekte ş konuşuyor; yen adımlar, lokmalar arasında atılıyor, gelecek yatırımları se
yudumlanan çecekler eşlğnde hayalden hedefe
dönüşüyor. İş görüşmeler, ş yemekler, ş toplantılarının arttığı günümüzde, ş görüşmeler çn bazı önerlerde bulunmamak olmaz elbette. Bu ayk yazımda szlerden g e len sorular ışığında bazı yöntemler önereym stedm.
G
>> İş görüşmeleri, yapılacak olan çalışmaların başlangıcını oluşturuyor. Görüşmelerin içeriğinin yanında, görüşmeye eşlik eden
farklı etmenler olduğunu tahmin ediyorsunuz; çünkü görüşme sırasında yapacağımız
sunum ve karşılıklı iş görüşmesinin yanında
bazı teknik detaylar var ki, işin olması veya
olmamasında etkin rol oynuyorlar. İşte bu
detayların tam oturması, kişinin yapacağı iş
görüşmesini kaliteli hale getiriyor.
Kendinizden pay biçiniz! İş yapacağınız
insanlarla bir araya geldiğinizde, işin içeriğinin yanında neler ilginizi çeker? Nelerin
varlığı veya yokluğu sizi rahatsız eder?
O halde önemli olduğunu düşündüğüm
noktaları tek tek hatırlatmaya başlayayım…
–ODFLBSBSWFSȼO
1. İş görüşmesinden önce, işinizi kimlere
anlatacağınız ve kimlere ulaşmak isteyeceğinize karar vermeniz gerekir. Görüşmeyi
gerçekleştirmeden evvel kimlerle iş görüşmesi yapacağınıza karar vermeniz çok
önemli.
Kafası karışık, önüne kim çıkarsa projesini anlatmaya çalışan, “Yakaladığım kârdır”
mantığıyla hareket eden acemi dönemleri
geride bıraktık çoktan. İş görüşmesinin
amacı, yapacağınız çalışmalar için uygun
zemin oluşturmaktır. Bu zemin, kimi zaman profesyonel tarzınızla ulaştığınız kişi
veya kurumlar olabilirken, kimi zaman da
yakın çevrenizden birileri olabilir. Pek çok
kişi, uzak insanlar ve uzak firmalar düşünür; yakın çevreniz, arkadaşlarınız veya tanıdığınız kişiler de yeni yapacağınız işinizle ilgili görüşebileceğiniz, iş görüşmesi yapabileceğiniz kişiler listesinde yer alabilir.
Demek ki önce kimlerle görüşeceğimize
karar veriyoruz. Bu kararı verirken, tanıdığımız ve tanımadıklarımızdan oluşan bir
liste hazırlıyor, disipline bir tavırla görüşme
planlaması yapıyoruz.
2. “İlk intiba” denilen süreç, ilk 30 saniye
ile tarif edilir. Kişiler, sizin hakkınızdaki fikre, ona izlettiğiniz ilk karşılaşma anıyla karar verir. Tam da bu nedenle iş görüşmesine
giderken doğru giyinin.
Bizde bir söz var, bilirsiniz, “Kişi kıyafetiyle ağırlanır, sohbetiyle uğurlanır”; yapacağınız iş görüşmelerinde giysinizin özenli
olması önemli. Çünkü “ilk intiba” denilen
süre ilk 30 saniyeyi kapsıyor ve karşılaştığımız insanlar, bu saniyelerde bizimle ilgili
108
PD\ÖV2015
MehtaO *ayaoÇKT
LDGS@OJ@X@NFKT@I@MC@FL@HKBNL
önyargı oluşturuyorlar.
Kişisel gelişim kitaplarındakinin aksine
bir şey söyleyeyim burada: İyi giyinmek demek, ille de pahalı/marka ürünler giyinmek
demek değildir. İş kapasitenizle ilgili derli
toplu giyimden bahsediyorum. Yapılacak
işin büyüklüğü, şekli ve niteliği, bu giyim
için neleri seçmeniz gerektiğini gösterir
size. Önemli olan, bu görüşme için itina
gösterdiğimiz duygusunu karşı tarafa hissettirmektir.
Seçilen giysinin ortalama kalitede olmasının dışında, iş görüşmesi sırasında
yapacağınız konuşmayı gölgelememesi de
gerekir. Bu konu kadınlar için daha önemli!
İş görüşmelerine giderken şık ve sade kıyafetlerin doğru olduğunu düşünüyorum.
Günümüzde kadınların bu anlamda kullanıldıklarına şahit oluyoruz, malûm. “İş bağlatacaksan, güzel bir kadını ortalama seksi
giydirip göndereceksin adamlara. Gör bak,
dosya hemen işleme konuluyor!” gibi çirkin
bir algının nesnesi haline gelinmemesi son
derece önemli!
Bazı kişi ve çevreler hiç kusura bakmasınlar ama onların işleri olacak diye kadınların
kadınlık halleri çıkar nesnesi haline getirilemez. Bu konuda uyarı yapmayı önemli
buluyorum doğrusu. İş, iştir; erkek patronlar
çok istiyorlarsa, seksi kıyafetler giyinerek
kendileri gitsinler iş görüşmelerine!
Ayrıca erkekler için de önemli bir uyarı!
Dekolte kıyafetli kadınlar aracılığıyla aptal
yerine konuluyorsunuz. Sizde zihin yok ya,
öylesi kadını görünce işi verirsiniz…
Bu durum pek çok erkek için hakaret
içerikli bir tutum bence. Kadının kadınlık
onuruna yazık, erkeğin zekâsına…
3. Kendinizi anlatırken, ad ve unvanınızı
söylerken kişilerin zihni karışabilir. Tanışma
sırasında vereceğiniz yazılı bilgi, muhatabınızı rahatlatır. Demek ki yanınızda kartvizitiniz mutlaka olmalı.
İş görüşmesine gittiğinizde, kişilerin size
ulaşabileceği bilgilerin olduğu kartvizitinizin olması önemli. “Hay Allah! Henüz bastıramadım” gibi bahanelere sığınmak hoş
görünmeyebilir. Kartvizitinizde kurumsal
iletişim bilgileriniz, varsa elektronik posta
ve sosyal medya adreslerinizin bulunması ve
kartvizitinizin, yaptığınız işle entegre olması
önemli.
4. “İş görüşmelerinde muhatabı en fazla
ne rahatsız eder?” diye düşünecek olursak,
sırayı ilk alacak madde “GUK”tur. Yani
“Gereksiz Uzatılmış Konuşma”...
Yapacağınız işten bahsederken konuşmalarınızı kısa tutun, gerekirse ve sorarlarsa
detaylara girin.
Danışanlarımdan da dikkatimi çekiyor;
kişiler, yaptıkları işlerden bahsederlerken
işin tüm detaylarını, hedeflerini ve önemini
aktarmak istiyorlar. Oysa karşınızdaki kişi
için bunların çok önemi yok, ne kadar çok
bilgi aktarmak isterseniz, karşınızdaki kişiyi
o kadar çok yorar, detaylarla kafasını karıştırırsınız.
Muhatabınız sizin cümleleriniz arasında
kaybolurken, ana fikir olarak ne söylemek
istediğinizi de kaçırabilir. Oysa ilk bir dakika içinde söyleyebileceğiniz doğru ifade, işi
bağlamanıza vesile olur. Merak ettiği detayları sorduğunda ilk cümlenizdeki başlıkların
altını doldurmuş olursunuz.
İş görüşmenizin bitiminin ardından hoş
sohbet kısmı başlayabilir. Bu hoş sohbet kısmının hoş olması için bile yine bu konulara
girmemekte fayda var. İnsanların kırmızıçizgileri vardır. Profesyonel yaklaşımlarda
kişiler birbirleriyle iş yaparlar, birbirlerinin
değer algılarına dokunmazlar. Günümüzde
bu tarzı yakalamak önemli, bilginiz olsun.
Demek ki, konuşmalarınız kısa, açık, net
ve hedefe dönük olmalı. Gereksiz ve/veya
ortam gerici konuşmalar, “samimiyet” adı altında yapılan itici tavırlar ve karşı tarafı yoracak türden uzun konuşmalara girmeyin!
Ortamın iyi olması, sohbetin kakara kikiri hali, insanlarla mahalle kahvesinde oturur
gibi doğal konuşmalar yapmanız, o işi sizin
alacağınız anlamına gelmez. İnsanlar profesyonellik arıyorlar artık, mahalle sohbeti
değil!
(¶S¼ɁNFTPOSBTÀ
Örneğin, “Merhaba, ben Mehtap Kayaoğlu. Psikolojik danışman ve psikoterapistim. Aynı zamanda radyo ve TV programcısıyım. Kendime ait bir aile danışmanlık
merkezim var. Son dönemde internet bağımlılığıyla ilgili sorunlar yaşanıyor ülkemizde. Bu sorunların giderilmesi ve sağlıklı
internet kullanımına yönelik güzel bir proje
geliştirdik. Bu proje kapsamında sizinle görüşmeyi istedim” diyebiliriz.
6. Görüşmenizi gerçekleştirdikten sonra
hayatınıza devam edin. Bir hafta içinde, uygun olduğunuz bir zamanda bu görüşmeyi
yaptığınız kişiyle irtibata geçin. Görüşmenin ardından birkaç gün içinde kurum yetkilisiyle haberleşin. Böylece sonucun gidişatı hakkında ortalama bir fikir edinmiş, olası
olumsuz sonuç varsa boşuna bekleyerek vakit kaybetmemiş olursunuz.
Muhatap, bu özet ve kapsamlı girişin ardından merak ettiği soruları soracaktır.
İş görüşmenizi yaptınız, konuştunuz ve
belirli standartlar belirlediniz. Muhataplarınız düşüneceklerini söylediler ve sizden
zaman istediler. Herkesin zihni karışık ve iş
önceliği farklı olabilir. Duygusal küslük veya
alınganlık yapmayın. Birkaç gün sonra kişileri telefonla arayarak veya elektronik posta
göndererek selam vermeyi ihmal etmeyin.
Hem nazik şekilde hal hatır sormuş olursunuz, hem de işiniz hakkında hatırlatma
yapmış.
5. Her doğru her yerde söylenmez, biliyorsunuz. İş görüşmelerinde bu durumu iki
misliyle düşünebilirsiniz. Muhataplarımızın
bizim doğrularımıza veya dünyaya ilişkin
idealist fikirlerimize değil, yapılacak işle
ilgili potansiyelimize ihtiyacı vardır. Dolayısıyla konuşmaya asla başlamayacağınız
konuları mutlaka zihninize kazıyın!
Eğer mutlu olmak ve insanlarla iyi geçinmek istiyorsanız kesinlikle şu üçü hakkında
yorum yapmayın: “Tuttuğu futbol takımı,
dâhil olduğu siyasî düşünce, dinî değerleri”…
Benzer mantık iş görüşmeleri için de geçerli. Gerçi bazı işler benzer siyasî düşünceye sahip kişiler arasında etkili oluyor belki,
yine de hiç tanımadığınız bir ortamda, hiç
tanımadığınız kişilerle iş görüşmesi yapacaksanız sohbete bu konularla başlamayın.
Günümüz iş dünyasında birbirimize iyi
davranmak zorundayız, evet; ama en çok da
işimizi doğru yapmaz zorundayız.
Profesyonellik adına ruhsuz ve makineleşmiş tavırlar geliştirmeyelim. Samimiyet
adı altında iş hayatımızı olumsuz etkileyecek diyaloglara girmeyelim. Daha fazla profesyonel yardım isteyen kişi ve kurumlar için
eğitimler yapalım.
Sevgiler...
PD\ÖV2015
109
G@ADQajanda
*HS@OKÅJ
Poltka şddete
ne kadar meylldr?
“P
0-ȿ5ȿ,"â ȽMF áɂȽEEFUâ LFMȽNFMFSȽOȽ ZBO ZBOB HFUȽSEȽ
ȿȽOȽ[EF OF U¼S PSUBL QBZEBMBS §ÀLBSBCȽMȽSȽ[ 1FLȽ CV
ȽLȽ LBWSBN CȽSCȽSȽOF [ÀU NÀEÀS #ȽSCȽSMFSȽOȽ LBQTBSMBS
NÀ :BOȽ áQPMȽUȽLBEB ɂȽEEFUâ ZB EB áɂȽEEFUUF QPMȽUȽLBâ
HȽCȽ GBSLMÀ L¼NFMFS PSUBZB §ÀLBS NÀ :BIVU ɂ¶ZMF E¼ɂ¼OFMȽN 1PMȽUȽLB
ɂȽEEFU ¼SFUȽS NȽ
>> Eğer “şddet” kavramıyla
doğrudan lntl br kurgu çndeysenz, sanırım uygulamanız
gereken şddete dar poltkalar
üretme eğlmnde olablrdnz.
Ancak “poltka” le lntl br kurgu
çndeyken poltkaya dar poltkalar üretme noktasında şddete
neden htyaç duyarsınız k?
Ancak şddet, poltkanın
kapsama alanı çndek dehşetl
faktörlerden br olsa da maalesef tarh boyunca neredeyse her
alanda baş göstermş. Pek, bu ğrenç taktğ bozguna uğratan br
çözüm bulunmuş mu? Elbette
bulunmuş: Şddet! Çünkü poltk
maşa şddetse, poltk çözüm
yne şddettr.
Ortaya çıkmış olan, yan gerçekleşen şddete karşı şddetle
karşı koymak doğal geleblr. Zra
bu noktada ortaya çıkan şddete
“savunma” mazeretyle yaklaşılablr. Ancak şddete dar tek
çözüm, gerçekleşmeden önce
şddet önleyen, hatta şddet
düşüncesn ortadan kaldıran
çözümdür. Bunun adını koymak
çn, nsanların hang temeller
üzernde poltk bahanelerle
kandırıldıklarını ve yne hang
bahanelerle şddete yönlendrldklern kodlamak ve deşfre
etmek gerekr.
ortaya koydu.
“Poltkada Şddet”, ülkemz
yazın dünyasının en öneml kalemlernden Taha Akyol’un 1980
yılında lk baskısıyla tanıştığımız
eser. Bu eser, Truva Yayınları
tarafından güncellenerek yenden arz edld ve daha da faydalı
oldu. Ve yukarıda sunduğumuz
sorulara cevap vermekle kalmadı, geleceğe dar şddet sarmalını
poltk düzlemde kırmaya yönelk öneml br öngörü haznes
İknc bölümün başlığı “Fransız İhtlâl”. Bu bölümde Fransız
İhtlâl le poltk bahanelern
yönlendrdğ halkın, sırf hayatta
kalablmek çn nasıl şddete
meyyal hale gelebleceğ anlatılıyor ve adını saymakla btremeyeceğmz deoloj kodlarının
her brnde kendn gösteren
“Benden değlsen ölmelsn!” blncnn, nsanı öldürerek soyut
herhang br şey yaşatmaya dar
“Poltkada Şddet”, dokuz
bölümden oluşuyor. İlk bölümün başlığı şöyle: “Şddet: Nçn?
Ne zaman?” Bu bölümde şddete
meyyal nsan tpnn doğum
şartları göz önüne getrlyor.
“Nçn şddet? Ne zaman şddet?”
şeklndek sorular, şddetn br
düsturunun olmadığına dar net
fotoğraflar veryor.
tuhaf anlayışları nasıl körükledğne yer verlyor.
Üçüncü bölümün başlığı se
“Avrupa’da Breysel Terörzm”
şeklnde. 19. asrın sanayyle tanışan nsanının, uygulamak stedğ şddete dar ne tür fantezlere
kapılableceğn hç düşündünüz mü? Öyle ya, sanay önces
meydan muharebelernde kalan
şddet, toplu kıyımları ve şehrler slp süpürmey kafasından
geçren km blr kaç pskopata
büyük hayaller kurdurtmuştu…
Dört, beş, altı, yed ve sekznc
bölüm arasında organk br bağ
bulunuyor. “Rusya’da Breysel
Terörzm” başlığını “Lenn’c
Terör”, “Lenn’n Rüyası”, “İhtlâl
Eğtm” ve “Komünst İhtlâl”
başlıkları zlyor. Bu beş başlık
altında Rusya’dan dünyaya yayılan şddet odaklı poltk çağrının
dünya üzerndek etklerne
yden yye dokunuluyor ve
sonuçları ttzlkle analz edlyor.
Ve son, yan dokuzuncu bölümde “Irkçı Terörzm” başlığıyla
Avrupa’da doğan Nazzm değerlendrmes üzernden toplumcu
ve ırkçı bütün şddet bahanelernn kodları deşfre edlyor.
Pek, günümüz Müslümanlarının şddetle bağıntılı psko-sosyal çırpınışlarına doğrudan bu
ktapta yer verlmemş m? Bu
ktapta belk doğrudan bulamayacaksınız ama Hârclk ve Şîa:
İslâm’da Devrmclğn Sosyolojk Kaynakları” adlı ktabıyla yne
bazı çözümlemeler sunuyor
Taha Akyol.
Taha Akyol
110
PD\ÖV2015
“Poltkada Şddet”, ktaplığımızda mutlaka yer alması gereken ktaplardan br!
2TngTQ ÆnBH
RTMFTQHMBH@I@MC@FL@HKBNL
Ortaçağ İslâm
dünyasında
Siyasî Düşünce
PATRİCİA CRONE
SİYASÎ
düşünce,
-en geniş
anlamda- gücün
kullanımı
konusunda
betimleyici
olmaktan
ziyade sıkı
kurallar
koyan bir
düşünme biçimi olarak tanımlanabilir. Siyasî düşünce,
gücün nasıl ve hangi amaçlara
yönelik olarak kullanılacağını
araştırır.
Siyasî gücün sayısız türleri
vardır, ancak siyasî düşünce
bunlardan yalnız biriyle ilgilenir: Hükümetlerin aile, köy
ve kabileler üzerinde uygulamakta olduğu ve hepimizin
“devlet” diye bildiği kurum
tarafından uygulanan güç türüyle. Ancak içinde şekillendiği toplumsal düzeni ve insan
etkinliklerini koordine eden
diğer iç ve dış kaynaklı organizasyonları dikkate almadan
devlet üzerine fikir yürütmek
neredeyse imkânsızdır.
Batılı bir araştırmacı
tarafından kaleme alınan
bu kitap, Ortaçağ’da bütün
platformlarda dibi görmüş
Batı’nın, aile, hukuk, sosyal
yaşam, iş, para, maliye, idare
ve diğer tüm düşünce sistemleri etrafında İslâm gibi
bir bütün ile karşılaştığında
bu bütüne nasıl baktığını gelecekten geçmişe bir bakışla
süzen bir çalışma.
Bu kitabın yazılış amacı,
İslâm dünyasında siyasî
düşünce hakkında bilgi sahibi olanların bilgi düzeylerini
yükseltmek, aynı zamanda da
bu alanı yeni tanımaya başlayanlara yardımcı olmaktır.
RAFTAKİLER
CEMAAT’İN İFLASI:
Hoca’nın Ayağının Kaydığı Yer
HANEFİ AVCI
iÆ+* JHS@OS@M RNMQ@
A@M@ XºMDKSHKDM g'@KJÅ
DSJHKDLDJ @L@BÅXK@ JHS@O
X@YCÅh RT¬K@L@RÅM@ J@QÄÅ
XHMD gG@KJÅ DSJHKDLDJ
@L@BÅXK@h AT JHS@AÅ
X@YCÅL 8@YCÅJK@QÅL MD
@A@QSÅCÅQ MD CD L@ÈCTQ
NKLTÄ AHQ HMR@MÅM ORHJNKNIHJ X@OÅRÅ MDCDMHXKD
JNMTXT E@YK@ ºMDLKH
FºRSDQLDRHCHQ '@SS@ X@YCÅJK@QÅLÅM HMR@MK@QÅ
CDLNQ@KHYD DSLDLDRH H¬HM FDQ¬DÈHM DM G@EHE
G@KH HKD HE@CDRHCHQj
/@Q@KDK X@OÅMÅM XÅKKÅJ AHQHJHLHXKD X@Q@SSÅÈÅ RHMRH UD FHYKH ¬@KÅÄL@ AH¬HLH UD TRS@KÅÈÅ
FºQLDYCDM FDKHMDLDY G@EHED @KÅM@L@Y
2TRTQKTJhS@M ÃTA@Sh@ ÀKJDMHM DM J@Q@MKÅJ
CºMDLKDQHMCDM FÀMÀLÀYD g*Q@K ¬ÅOK@JÐh CDLD
BDR@QDSHMH FÀ¬KÀ UD G§JHL NK@MÅM XÀYÀMD
G@XJÅQ@M UD @C@KDSH @Q@X@M AHQ CDUKDS @C@LÅ
TÀQJHXDhXH R@QR@M ºMDLKH NK@XK@QÅ FºQÀMLDXDM XÀYÀMÀ H¬X@OÅRÅMÅ HÄKDXHÄHMH X@R@K@QÅM
CÅÄÅM@ ¬ÅJÅK@Q@J CDUKDS @CÅM@ X@OÅK@MK@QÅ @JÅK
RÀYFDBHMCDM FD¬HQDQDJ XNQTLK@CÅ ÂKJ JHS@AÅ
i'@KH¬hSD 8@Ä@X@M 2HLNMK@QjC@ AT X@OÅMÅM
CDUKDS HÄKDXHÄHXKD A@ÈC@ÄL@X@M CDUKDS
FDKDMDÈHMH XDQKD AHQ DCDM TXFTK@L@K@QÅMÅ
GTJTJ UD X@R@CÅÄÅ DXKDLKDQHMH X@YCÅ CHM³ AHQ
ºQFÀSKDMLDXKD ÀKJDXH DKD FD¬HQLDXD ¬@KÅÄ@M
ºQFÀSÀM CTQCTQTKL@RÅ FDQDJSHÈHMCDM RºY
DSSH 'TJTJ XNKTXK@ J@QÄÅRÅM@ ¬ÅJ@L@X@MK@QÅM
JTLO@RK@QÅXK@ X@QFÅK@MCÅ STSTJK@MCÅ BDY@
@KCÅ
'@MDEH UBÅ i"DL@@ShHM ÂEK@RÅjMC@ XHMD
AHKHMLDRH FDQDJDMKDQH AHKHMLDXDM XºMKDQHXKD
@MK@SÅXNQ
KAPİTAL İSLÂM’IN
TEMELİ: MUAVİYE
AYDIN TONGA
!Æ1Æ-"Æ A@RJÅRÅ HKFHXKD
J@QÄÅK@M@M UD JÅR@ RÀQDCD SÀJDMDM AT JHS@O
,T@UHXDhMHM DMSQHJ@ UD
GÅQR CNKT G@X@SÅMÅ FºYKDQ
ºMÀMD RDQHXNQ *HS@O
,T@UHXDhMHM HJSHC@Q@ XÀQÀCÀÈÀ XÅKKÅJ G@KHEDKHJ
RÀQDBHMH NMT HJSHC@Q@ S@ÄÅX@M CHM@LHJKDQH S@QHGRDK
AHQ @M@KHYKD FºYKDQ ºMÀMD
RDQHXNQ T@QHGHM SNYKT R@XE@K@QÅMC@ CDÈHK
HCDNKNIHJ FÀBÀ HKD ATFÀM G§K§ @Q@LÅYC@ NK@M
,T@UHXDhMHM UD NMTM HCDNKNIHRHMHM @MK@ÄÅK@AHKLDRH H¬HM ,T@UHXDhXH X@Q@S@M UD FÀ¬KDMCHQDM
S@QHGRDK JNÄTKK@QÅM @XCÅMK@SÅKL@RÅ FDQDJHXNQ
Yassıada’dan
MEKTUP VAR
CAHİDE İLERİ AKSOY
.":*4 %BSCFTȽßOȽO BS
EÀOEBO :BTTÀBEB .BILFNF
MFSȽßOEF CFMLȽ EF 5¼SLȽZFßEF
IFS EFNPLSBTȽ UBSUÀɂNBTÀZMB
H¼OEFNF HFMFO WF HFMFDFL PMBO PMBZMBS [ȽODȽSȽ
WVLV CVMNVɂUVS
>> Mahkeme sonucunda se br başbakan, ks
bakan olmak üzere üç kş
dam edlmş, dğer bütün
sanıklar ömür boyu hapsle cezalandırılmışlardır.
Ömür boyu haps cezasına
mahkûm olanlar arasında
Ulaştırma Bakanlığı, Mll
Eğtm Bakanlığı, Bayındırlık Bakanlığı ve Başbakan
Yardımcılığı yapmış Tevfk
İler de bulunmaktaydı.
Tevfk İler, büyük br
aşkla bağlı olduğu eş Vasfye İler’den ve canı gb
sevdğ çocukları Cahde,
Caht ve Ayşe’den devlet şler dışında lk kez bu yargılanmalar ve haps sürecnde ayrı kalmıştı. Artık
alesyle letşmn 50 kelme le sınırlı mektuplarla yapıyor, bütün hasret ve
özlemn, ales tarafından
büyük br heyecanla beklenen bu mektuplar vasıtasıyla gderyordu.
Tevfk İler, Yassıada’da
bulunduğu süre zarfında
hemen hemen her gün alesne mektup yazmıştır.
Takrben 400 adet olan
bu mektupların çoğunluğu hayatının aşkı eş Vasfye İler’ye attr. Ara sıra büyük kızı Cahde’ye, kend
tabryle kendsnden “dama sabır, vakar, sükûnet”
bekledğ oğlu Caht’e ve
küçük kızı Ayşe’ye de mek-
tuplar göndermştr.
Vasfye İler’nn de mukabl mektuplarının bulunduğu “Yassıada’dan
Mektup Var” adlı ktapta, yürekler “Önce vatan!” dye çarpan ve brbrlerne âşık k nsanın acı
hkâyesn kend kalemlernden okuyacaksınız.
Tmaş Tarh Ktaplığı
Hatırat Dzs’nden çıkan
Yassıada’dan Mektup Var ,
Tevfk İler’nn eş Vasfye
İler ve çocuklarına yazdığı takrben 400 adet mektuptan oluşuyor. Ktapla brlkte lk baskıya özel
Tevfk İler’nn eş Vasfye Hanım’a yazdığı 1 Şubat
1961 tarhl mektubun tıpkıbasımı hedye edlyor.
PD\ÖV2015
111
6ù1$1&$1$1
.ù06(1ù1%ù/(0(<(&(÷ùú(</(5
%LOPHNLVWH\HFHðLQL]
íH\OHUOHGROXELUNLWDS