Uyarıcılar

Uyarıcılar
Uyarıcılar merkezi sinir sistemi üzerine doğrudan etkiyle uyarım yapan
maddelerdir. Metabolizma hızına, beyin, omurilik ve kalp üzerine uyarıcı etkileri
vardır.Uyarıcılar sınıflaması içinde yer alan efedrin, psödoefedrin,
fenilpropanolamin gibi maddeler grip ilaçlarında da bulunabilirler.
Birçok sporcu içinde yasaklı madde olduğunu bilmeden aldığı ilaçlar yüzünden
ceza almıştır. Karşılaşma öncesi ilaç kullanmadan önce mutlaka ilacın yasaklı
madde içerip içermediği kontrol edilmelidir.
UYARICILAR
Amineptine
Amfepramone Amiphenazole
Amphetamine
Bambuterol
Bromantan
Caffeine*
Carphedon
Cathine**
Cocaine
Cropropamide
Crotethamide
Ephedrine**
Etamivan
Etilamphetamine
Etilefrine
Fencamfamin
Fenetylline
Fenfluramine
Formoterol
1/6
Uyarıcılar
Heptaminol
Mefenorex
Mephentermine
Mesocarb
Methamphetamine
Methoxyphenamine
Methylenedioxyamphetamine
Methylephedrine**
Methylphenidate
Nikethamide
Norfenfluramine
Parahydroxyamphetamine
Pemoline
Pentetrazol
Phendimetrazine
Phentermine
Phenylephrine
Pheylpropanolamine**
Pholedrine
Pipradol
Prolintane
Propylhexedrine
Pseudoephedrine**
Reproterol
Salbutamol***
Salmeterol***
Selegiline
Strychnine
Terbutaline*** Amineptin
Amfepramon
Amifenazol
Amfetamin
Bambuterol
Bromantan
Kafein*
Karfedon
Katin**
Kokain
Kropropamid
2/6
Uyarıcılar
Krotetamid
Efedrin**
Etimivan
Etilamfetamin
Etilefrin
Fenkamfamin
Fenetillin
Fenfluramin
Formoterol
Heptaminol
Mefenorex
Mefentermin
Mezokarb
Metamfetamin
Metoksifenamin
Metilenedioksiamfetamin
Metilefedrin**
Metilfenidat
Niketamid
Norfenfluramin
Parahidroksiamfetamin
Pemolin
Pentetrazol
Fendimetrazin
Fentermin
Fenilefrin
Fenilpropanolamin**
Foledrin
Pipradol
Prolintan
Propilheksedrin
Psödoefedrin**
Reproterol
Salbutamol***
Salmeterol***
Selejilin
Striknin
Terbutalin*** 3/6
Uyarıcılar
ve benzeri maddeler.
* İdrarda kafein yoğunluğu 12 mikrogram/mililitreden fazla olduğunda doping kabul
edilir.
** İdrarda katin yoğunluğu 5 mikrogram/mililitreden fazla olduğunda doping kabul
edilir. İdrarda efedrin ve fenilefedrin yoğunlukları 10 mikrogram/mililitreden fazla
olduğunda doping kabul edilir. İdrarda fenilpropanolamin ve psödoefedrin
yoğunlukları 25 mikrogram/mililitreden fazla olduğunda doping kabul edilir.
*** Astım ve egzersize bağlı astım hastalığını önlemek ve/veya tedavi etmek
amacıyla inhaler kullanımına izin verilebilir. Bu maddeleri inhaler olarak
kullanabilmek için önceden ilgili kurullara yazılı olarak başvurmak ve astım ve
egzersize bağlı astım hastalığını doktor raporlarıyla belgelemek gereklidir. Uyarıcıların sporda kullanımı Uyarıcılar sporcular tarafından uyanıklığı,
konsantrasyon gücünü artırdığı ve yorgunluğu geciktirdiği gerekçesiyle kullanılır.
Uyarıcıların yan etkileri Uyarıcıların yan etkileri, doza, süreye ve kullanım sıklığına
bağlıdır. Düşük dozlarda bile yan etkiler görülebilir, yüksek dozlarda olumsuz
etkiler daha da belirgindir. Kalp ve diğer hayati organların düzenli çalışması
bozulabilir. Uzun süre ve sıcak ortam gibi ciddi koşullarda spor yapıldığında yan
etkiler şiddetlenir. Uzun süre kullanımda aynı etkiyi alabilmek için dozu artırmak
gereklidir. Çünkü bu tür maddelere zaman içinde tolerans gelişir.
Uyarıcıların Yan etkileri
- Öfori
- Alışkanlık
- İlaca tolerans
- Huzursuzluk
- Sinirlilik
- Uykusuzluk
- Halusinasyonlar
- Delirium - Paranoid psikoz
- El titremesi
- Ateş
- Ağız kuruluğu
- İştah kaybı
- Koordinasyon bozukluğu
- Kalp ritm bozuklukları
- Kan basıncında artış 4/6
Uyarıcılar
Kafein Kafein çay, kahve, çikolata, kolalı içecekler ve ilaçlarda değişik oranlarda
bulunur. Doğal besinlerde bulunması nedeniyle doping kontrollerinde idrarda 12
µgr/ml’ye kadar kafein saptanması normal, bunun üzerinde bulunması doping
olarak kabul edilir. Hem çay ve kahve gibi içeceklerdeki kafein miktarının
hazırlama şekline göre farklılık göstermesi, hem de kafein metabolizmasının
bireysel değişiklik göstermesi, düşük dozlarda alınan çay ve kahvenin bile bazı
kişilerde kafeinin 12 µgr./ml’lik idrar düzeyine kolaylıkla ulaşmasına neden
olabilmektedir. Bu yüzden sporcuların kafein içeren besinleri tüketirken dikkatli
olmaları gereklidir.
Kafeinin Sporda Kullanımı Kafein merkezi sinir sistemini uyarıcı, yağ
metabolizmasını ve kas kasılmasını artırıcı etkisi nedeniyle sporda
kullanılmaktadır. Bu etkiler yorgunluğu geciktirir, dayanıklılığı ve reaksiyon hızını
artırır. Kafeinin Yan etkileri
- Alışkanlık
- Sinirlilik
- Huzursuzluk
- Uykusuzluk
- Depresyon
- Başağrısı
- Migren - El titremesi
- Kalp ritm bozuklukları
- Kalp atım hızında artış
- Vücut sıcaklığında artış
- Kas ağrıları
- İdrar miktarında artış Kokain Kokain sporcular tarafından öfori hissi verdiği ve uyarıcı olduğu
gerekçesiyle kullanılır.
Kokainin Yan etkileri
- Bağımlılık
- Öfori
- Saldırganlık
5/6
Uyarıcılar
- Halusinasyonlar
- Paranoya
- Başağrısı
- Körlük - Beyin Kanaması
- Koma
- Kalpte ritm bozuklukları
- Koroner damarlarının tıkanması
- Vücut sıcaklığında artış
- Karaciğer zehirlenmesi 6/6