ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ

ABD
DOĞAL
TAŞ
SEKTÖRÜ
ÜLKE RAPORU
Okan AK
ABD GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü bakımından dünyanın 4. en büyük ülkesi olan ABD aynı zamanda 315 milyonluk
nüfusuyla üçüncü en büyük nüfusa sahip ülkedir. Başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir
cumhuriyettir. Federal devlet yapısı 50 eyalet ve başkent Washington DC’yi içerir.
ABD’nin sahip olduğu başlıca doğal kaynaklar; kömür, bakır, kurşun, molibden, fosfat,
uranyum, boksit, altın, demir, cıva, nikel, gümüş, tungsten, çinko, petrol ve doğal gazdır.
Tablo 1. Genel Bilgiler
Nüfus
Başkent
Yüzölçümü
Kişi başına GSYİH
GSYİH artış oranı
İşsizlik oranı
Döviz kuru
Telefon kodu
Başlıca Metropolitanlar
Dil
Din
Yönetim Şekli
Federal Başkan
Toplam İthalat Değeri
Toplam İhracat Değeri
315 milyon
Washington
9 161 923 km2
53,143 $ (2013)
%1.9 (2013)
%5.8 (Ekim 2014)
1 € = 1,25 $ (Kasım 2014)
+1
New York (19,0), Los Angeles (13,0), Chicago
(,95), Dallas-Forth Worth (6,5), Houston (6,1),
Philadelphia (6), Washington DC (5,7), Miami
(5,7), Atlanta (5,4), Boston-Cambridge-Quincy
(4,6).(Temmuz 2011)
İngilizce
% 51,3 Protestan, % 23,9 Roma Katoliği, % 1,7
Mormon, % 1,6 Diğer Hristiyan, % 1,7 Musevi,
% 0,7 Budist, % 0,6 Müslüman, % 14,6
diğerleri, % 4 hiçbir dine
inanmayan
Federal Cumhuriyet
Barack H Obama
2,328 Trilyon $ (2013)
1,797 Trilyon $ (2014 Ocak –Eylül)
1,578 Trilyon $ (2013)
1,208 Trilyon $ (2014 Ocak –Eylül)
Kaynak: ABD Nüfus Bürosu (US Census), CIA, The World Factbook, USA
ABD GENEL EKONOMİK DURUM
Dünyanın en büyük ithalatçısı konumunda olan ABD'nin GSYİH'sı 16,8 trilyon dolardır.
Arap Baharı, Avrupa borç krizi ve Japonya depremi, 2011 yılında ABD'yi olumsuz etkileyen
faktörlerin başında gelmiştir. Özel sektör, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümünü
gerçekleştirir. İşsizlik oranı 2010 yılında %9,6, 2011 yılında %8,9, 2012 yılında %8,1 ve 2013
2
yılında %7,4 olarak gerçekleşmiştir. Zengin doğal kaynakları ve nitelikli iş gücü açısından
zengin bir ülkedir. Krizden sonra en fazla gelişme gösteren sektörler: perakendecilik, bilişim,
sanat ve eğlence sektörüdür. Kriz sonrası olumsuz bir seyir izleyen sektörler ise inşaat,
finans ve sigortacılık sektörüdür. Eyaletler arasında gelir dağılımı açısından farklılıklar vardır.
En fazla GSYİH'ya sahip olan Kaliforniya iken; daha sonra Teksas, New York, Florida ve
İllinois gelmektedir. Ülkenin yıllar itibariyle dış ticareti şu şekildedir;
Tablo 2. ABD Dış Ticaret Değerleri
ABD Dış Ticaret Değerleri (Milyar Dolar)
Yıl
İhracat
İthalat
Hacim
Denge
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014 Ocak - Eylül
818
904
1.037
1.163
1.300
1.057
1.277
1.480
1.545
1.575
1.208
1.525
1.732
1.919
2.017
2.165
1.602
1.967
2.265
2.333
2.328
1.797
2.343
2.636
2.956
3.180
3.465
2.659
3.244
3.745
3.878
3.903
3.005
-707
-828
-882
-854
-865
-545
-690
-785
-788
-753
-589
Kaynak: Trademap, ABD Ekonomik Analiz Bürosu (US BEA)
Tablo 3. GSYİH’nın Sektörlere Göre Dağılımı
2009
a
2010
a
2011
a
2012
c
2013
c
2014
c
2015
c
2016
Tarım
1
1,1
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
Sanayi
18,3
18,7
19,2
19,1
18,9
18,7
18,5
18,3
Hizmetler 80,7
80,2
79,6
79,7
79,8
80,1
80,3
80,5
c
a Gerçekleşen, b EIU tahmini, c EIU Projeksiyonu
EIU- Economist Intelligence Unit, United States of America, Country Forecast, Ağustos 2012
DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
Doğal taş sektörü madencilik sektörünün alt sektörlerinden olan, kullanım alanlarının özellikle
inşaat ve dekorasyon sektörlerinde yaygınlaşmasıyla üretimi ve tüketimi hızla artan ve
böylece ülke ekonomisine önemli bir katkısı olan sektör dalını ifade eder. Öne çıkan doğal
taşlar; mermer, traverten, granit, kireç taşı, oniks, kayağan taşı, kalker, konglomera diyabaz,
serpantin, tektonik breş ve bazalttır. Traverten genellikle dış alanlarda; kalker, işlenmesi zor
olmasına rağmen iç ve dış mekânlarda; Oniks (su mermeri), iç mekânlarda; granit, genellikle
dış kaplama ve yer döşemede; serpantin, dış cephelerde kullanılır.
3
DÜNYA DOĞAL TAŞ TİCARETİ
2013 yılında dünya doğal taş ithalatı 19,5 milyar dolar olup, başlıca ithalatçı ülkeler;
% 16,6’lık payıyla ABD, %15,1’lik payıyla Çin, % 5’lik payıyla Japonya, % 3,7’lik payıyla
Güney Kore, %3,7’lik payıyla Almanya ve % 3,6’lık payıyla S. Arabistan'dır. Bu ülkeleri
Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri izlemektedir. 2012 yılında dünya
doğal taş ithalatı 17,8 milyar dolar iken 2013 yılında bir önceki yıla göre % 9,4 yükselmiştir.
Dünya doğal taş ihracatı ise; 2013 yılında toplam 20,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Çin %32,1’lik payıyla birinci sırada yer alırken; İtalya %12,2'lik payıyla ikinci sırada, Türkiye
%10,8’lik payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri Hindistan, Brezilya, İspanya,
Portekiz, Mısır ve Yunanistan izlemektedir. ABD, dünya doğal taş ihracatında 2013 verilerine
göre, %0,8’lik payıyla 13. sırada yer almaktadır.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
ABD’de mermer varlıkları olarak; kalker, breş, konglomera, granit, siyenit, serpantin ve
diyabaz oluşumları bulunmaktadır. Amerika dünyanın en büyük dış ticaret hacmine sahip
olup aynı zamanda en büyük doğal taş alıcısıdır. Doğal taşların inşaat ve dekorasyon
sektöründe kullanımının artmasıyla, doğal taşa duyulan talep artmış; bu da üretimin
artmasıyla birlikte ABD ithalatının artmasını da sağlamıştır. Doğal taş sektörü de 2008 yılında
yaşanan küresel krizden en fazla zarar gören sektörlerden birisi olmasına rağmen ve krizden
sonra sektör daha da küçülüp sonuç olarak rekabette artış ve kârda düşüş yaşanmasına
rağmen, son dönemlerde doğal taşlara gösterilen ilgi ve talep büyük oranda artmıştır.
Çin’den sonra en büyük doğal taş pazarı Amerika'dadır. Detaylı kullanım alanları olarak;
mutfak ve banyolar, şömineler, zemin döşemeleri, kaldırım taşı, dış cephe kaplamacılığı,
yürüyüş yolları, merdiven basamakları sayılabilir. Bunlara ek olarak; çeşitli mobilyalar ve
hediyelik eşyalarda da mermer kullanımına rastlanmaktadır. ABD 680291 GTİP’Lİ işlenmiş
mermer, traverten ve su mermerini en çok Türkiye'den ithal eder. 680221 GTİP nolu basitçe
kesilmiş veya yontulmuş (yüzeyleri düz ve yassı olan) mermer, traverten ve su mermerini ise
en çok İtalya’dan, ikinci olarak Çin daha sonra ise Türkiye'den ithal etmektedir. En fazla
işlenmiş granit alımı yaptığı ülkeler ise sırasıyla Brezilya, Çin, Hindistan, İtalya ve Tayvan’dır.
Türkiye ise 13. Sırada yer almaktadır.
4
Tablo 4. ABD’nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı – Ülke Bazında Paylar
Ülkeler
2014 OCAK EYLÜL
2009
2010
2011
2012
2013
Türkiye
35,4%
37,9%
39,0%
37,3%
34,4%
34,6%
İtalya
22,7%
20,1%
21,7%
26,0%
29,3%
29,6%
Çin
15,8%
17,2%
15,6%
15,1%
16,5%
16,2%
Meksika
7,2%
7,9%
7,5%
6,2%
5,3%
4,8%
İspanya
5,7%
5,7%
5,9%
4,9%
4,2%
3,8%
Kaynak: www.trademap.org
Şekil 1. ABD'nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı- Ülke Bazında Grafik
Kaynak: www.trademap.org
Blok alımlarla, işlenmiş ürün alımları kıyaslandığında blok alımlarının ABD ithalatında
kapladığı yer çok azdır. ABD blok alımlarını ise en fazla sırasıyla Çin, Kanada ve İtalya’dan
yapmaktadır. Bunların içinde de en fazla blok mermer, traverten alımını Çin’den yapmaktadır.
Daha sonra İtalya, Kanada, Hindistan ve Türkiye gelmektedir.
2012 yılında işlenmiş ürünlerin tüm doğal taş ithalatındaki payı %98,8 iken; 2013 yılında bu
oran %99,1 olmuştur.
ABD’nin ithal ettiği işlenmiş ürünlerin içinde en fazla alım yaptığı ürün ise 680293 GTİP nolu
işlenmiş granittir. Bu ürünü ise ABD en fazla sırasıyla Brezilya, Çin, Hindistan ve İtalya’dan
almaktadır.
5
Tablo 5. ABD’nin Doğal Taş İthalatı – Ürün Gruplarına Göre
2011
ÜRÜN GRUBU ADI
Granit Blok
MİKTAR
(TON)
2012
DEĞER
(*1.000
USD)
MİKTAR
(TON)
2013
DEĞER
(*1.000
USD)
MİKTAR
(TON)
DEĞER
(*1.000
USD)
133.827
17.185
86.659
15.820
48.423
11.858
31.154
10.140
34.703
14.303
31.418
13.343
4.432
2.125
7.221
3.932
6.822
4.180
169.413
29.450
128.583
34.055
86.663
29.381
1.297.633
1.139.014
1.356.933
1.224.844
1.567.140
1.451.069
Mermer Traverten İşlenmiş
845.355
735.698
937.483
808.999
1.031.623
991.397
İşlenmiş Diğer Taşlar
438.093
356.102
509.575
437.216
589.671
530.202
Kayağan Taşı İşlenmiş
156.233
182.261
144.367
182.831
155.094
200.171
53.084
10.260
92.923
18.367
135.789
24.864
2.790.398
2.423.335
3.041.281
2.672.257
3.479.317
3.197.703
2.706.312 3.565.980
3.227.084
Mermer-Traverten Blok
Kayağan Taşı Blok
Blok Toplamı
Granit İşlenmiş
Tabii Taşlardan Kaldırım ve
Döşeme Taşları
İşlenmiş Toplamı
GENEL TOPLAM
2.959.811 2.452.785 3.169.864
Kaynak: www.trademap.org
Şekil 2. ABD Ürün Grupları Bazında Doğaltaş İthalat Verileri (Değer Bazında)
Kaynak: www.trademap.org
ABD'nin 2007 yılından sonra dünya doğal taş ithalat değerlerinde büyük bir düşüş
yaşanmıştır. ABD doğal taş ithalat değeri 2007-2008 yılları arasında %15,6’lık bir küçülme,
2008- 2009 yılları arasında da %36,4’lük bir küçülme yaşamıştır. 2010-2011 yılları arasında
ise %2,8’lik bir büyüme gerçekleştirmiştir.
6
ABD, 2011 yılında 2,4 milyar dolar, 2012 yılında 2,67 milyar dolar, 2013 yılında ise 3,19
milyar dolar işlenmiş doğal taş ithalatı yapmış ve dünya ithalatındaki payı 2013 yılı itibariyle
%22,7’dir. ABD ithalatının %64'ünü Brezilya, Çin ve İtalya'dan gerçekleştirmektedir. Diğer
öne çıkan ülkeler, Türkiye ve Hindistan'dır. ABD doğal taş ithalatında, 2013 yılında %25,9
pay ile Brezilya birinci sırada yer alırken; Çin %22,6 ile ikinci sırada yer almaktadır. Bu
ülkeleri %15,2 ile İtalya, %11,4 ile Türkiye ve %10,4 ile Hindistan izlemektedir.
ABD doğal taş ihracatı 2011 yılında 159 milyon dolar, 2012 yılında 160,6 milyon dolar, 2013
yılında ise 160,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. ABD'nin en fazla ihraç ettiği ülkeler
Kanada, Çin, Meksika, İtalya ve Birleşik Krallık’tır. 2013 yılı itibariyle Kanada %59,1'lik
payıyla ilk sırada yer alırken, Türkiye %0,2’lik payı ve 348 bin dolarlık değeriyle alt sıralarda
yer almaktadır.
Tablo 6. ABD’nin Doğal Taş İthalatı – Ülkeler Bazında
2011
Sıra
Ülke
MİKTAR
(TON)
2012
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
2014 OCAK - EYLÜL
2013
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
DEĞER
(1.000$)
1
Brezilya
622.056
571.387
694.319
641.937
863.666
835.877
N.A
668.175
2
Çin
648.350
546.892
654.210
607.193
787.552
728.531
N.A
564.286
3
İtalya
193.683
323.079
218.158
374.445
288.485
491.953
N.A
383.521
4
Türkiye
494.064
304.943
600.075
325.497
589.448
367.822
N.A
303.021
5
Hindistan
446.404
288.267
481.327
313.533
493.282
335.995
N.A
265.832
6
Kanada
164.568
93.683
156.812
108.936
149.776
102.547
N.A
79.606
7
İspanya
76.325
70.340
79.774
76.220
84.743
81.280
N.A
64.707
8
Meksika
124.013
72.050
73.931
66.001
85.578
67.537
N.A
51.428
9
Tayvan
24.547
31.136
22.973
33.173
26.450
32.882
N.A
19.424
10
Yunanistan
6.312
11.123
7.850
15.094
12.902
23.683
N.A
17.900
11
Portekiz
17.003
18.971
34.906
19.703
20.446
20.435
N.A
20.245
12
Endonezya
10.816
13.045
12.488
13.463
14.751
16.881
N.A
11.582
13
Peru
20.937
13.242
12.735
13.250
14.378
15.522
N.A
8.699
14
Fransa
9.537
12.377
13.295
13.539
11.512
13.266
N.A
11.406
15
İsrail
10.470
13.581
10.245
12.566
11.217
11.578
N.A
8.133
16
Suudi
Arabistan
10.306
9.033
9.159
8.898
9.765
9.537
N.A
4.012
17
Güney Afrika
7.017
3.085
10.545
5.151
12.398
8.774
N.A
6.151
18
Mısır
12.040
7.212
12.875
7.772
12.618
8.129
N.A
5.216
19
Almanya
4.518
7.001
2.795
4.364
5.349
6.681
N.A
5.914
20
Hong Kong
2.637
2.739
4.591
4.116
5.084
5.274
N.A
3.527
54.208
39.599
56.801
41.461
66.580
42.900
N.A
38.279
2.959.811 2.452.785
3.169.864
2.706.312
3.565.980
3.227.084
DİĞER
TOPLAM
Kaynak: www.trademap.org
7
N.A 2.541.064
Tablo 7. ABD’nin Doğal Taş İhracatı – Ülkeler Bazında
2011
Sıra
Ülke
1
Kanada
2
MİKTAR
(TON)
2012
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
2014 OCAK - EYLÜL
2013
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
DEĞER
(1.000$)
MİKTAR
(TON)
DEĞER
(1.000$)
311.901
88.542
333.343
91.327
347.435
94.708
N.A
78.579
Çin
47.055
19.160
38.591
15.593
49.705
19.796
N.A
14.053
3
Meksika
11.335
5.345
14.393
6.696
14.230
7.298
N.A
6.879
4
İtalya
18.368
9.567
24.375
12.797
20.615
6.867
N.A
9.335
5
Birleşik Krallık
1.540
3.229
1.453
4.865
1.662
4.854
N.A
3.710
6
Bahamalar
4.262
2.738
2.758
3.794
5.817
3.779
N.A
4.321
7
Güney Kore
3.486
2.107
4.599
3.354
4.052
2.867
N.A
2.881
8
Japonya
1.492
647
4.048
1.353
7.196
2.097
N.A
585
9
Venezüella
1.033
915
1.640
1.272
971
1.050
N.A
471
10
Avustralya
623
550
2.512
982
527
733
N.A
619
11
Cayman Adaları
1.020
974
678
779
312
655
N.A
652
12
Barbados
598
807
622
727
494
646
N.A
631
13
British Virgin Adaları
386
490
271
378
783
635
N.A
751
14
Trinidad Tobago
334
429
462
474
787
630
N.A
499
15
Almanya
263
240
2.306
583
1.646
624
N.A
449
16
Tayvan
1.392
870
1.797
649
1.815
605
N.A
112
17
Bolivya
12
7
12
59
138
558
N.A
102
18
Birleşik Arap
Emirlikleri
650
589
261
410
429
504
N.A
272
19
Bermuda
408
405
1.505
1.037
867
495
N.A
485
20
Suudi Arabistan
1.567
1.114
269
494
512
495
N.A
269
54.079
20.901
21.852
13.038
12.603
10.308
N.A
10.137
461.804
159.626
457.747
160.661
472.596
160.204
N.A
135.792
DİĞER
TOPLAM
Kaynak: www.trademap.org
TÜRKİYE - ABD DOĞAL TAŞ TİCARETİ
ABD'nin Türkiye'den 2001 yılında 97,8 milyon dolar değerinde gerçekleştirdiği doğal taş
ithalatı 2002 yılında değerde % 50 oranında bir artış kazanarak 147 milyon dolar olmuştur.
Aynı şekilde miktarda da %67,5 oranında bir artış gerçekleşmiş ve 158 bin tondan 265 bin
tona doğru bir artış gerçekleşmiştir.
2003 yılında ABD'nin Türkiye'den doğal taş ithalatı yine büyük bir artış göstermiş ve değerde
% 45 oranında bir büyümeyle 213 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat
miktarı da 361 bin ton olarak gerçekleşmiş ve 2002-2003 yılları arasındaki miktar büyüme
oranı % 36 olmuştur.
8
2004 yılında ise; ABD, Türkiye'den 306 milyon dolar değerinde doğal taş ithalatı
gerçekleştirmiş, 2003 ve 2004 yılları arasındaki değer artışı; % 43,5 olarak gerçekleşirken;
doğal taş ithalat miktarı da 524 bin ton olarak gerçekleşmiş ve miktar büyüme oranı da bu
yıllar arasında % 45,2 olmuştur.
2004-2005 yılları arasında ise ABD'nin Türkiye'den doğal taş ithalatı %44'lük bir büyümeyle
441 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat miktarı da aynı şekilde 728 bin ton
olmuş ve %38,8’lik bir büyüme görülmüştür.
2005-2006 yılları arasında gerçekleşen miktar büyüme oranı ise geçen seneye göre azalmış
ve %10,5’luk bir büyümeyle 804 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat değeri ise,
%14,8’lik bir büyüme oranıyla 506 milyon olarak gerçekleşmiştir.
2006-2007 yılları arasında büyüme oranında belirgin bir düşüş olmuş ve %1,6 oranında bir
büyümeyle ABD doğal taş ithalat değeri, 515 milyon dolar olmuştur. 2007 yılında ABD doğal
taş ithalat miktarı %-3 oranında bir düşüşle 778 bin ton olmuştur.
2008 yılında, 406 milyon dolarlık ABD doğal taş ithalat değeri, 2007 yılına göre, değerde %21,1 oranında bir düşüş yaşamıştır. Doğal taş ithalat miktarı ise yine %-8 oranında bir düşüş
yaşamış ve 716 bin ton olmuştur.
2009 yılında ise yaşanan kriz sebebiyle doğal taş ithalat değer ve miktarında belirgin bir
düşüş gözlenir. 439 bin ton olarak gerçekleşen doğal taş ithalat miktarı % -38,7 oranında bir
düşüş yaşamıştır. Aynı şekilde ithalat değeri de %-46 oranında bir düşüşle 258 milyon dolar
olarak gerçekleşmiştir.
2010 yılında ise, bir önceki seneye göre ABD doğal taş ithalat değerinde bir artış olmuş ve
%8'lik büyümeyle 279 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Miktar bazında ise; %10,7'lik
büyümeyle 486 bin ton doğal taş ithal edilmiştir.
2011 yılında ise ABD doğal taş ithalat değeri %9,2'lik büyümeyle 304 milyon dolar olarak
gerçekleşmiş, miktar bazında ise %1,6'lık büyümeyle 494 bin ton doğal taş ithal edilmiştir.
2013 yılında ise ABD’nin Türkiye’den gerçekleştirdiği doğaltaş ithalatı son 5 yılın en yüksek
düzeyine ulaşarak 367,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Değer bazında bir önceki yıla
göre %13 oranında büyüme yaşanmıştır.
2014 yılının ilk 9 ayında ise 303 milyon dolar olmuş ve yaklaşık %11’lik büyüme yaşanmıştır.
9
Şekil 3. ABD'nin Türkiye'den Doğal Taş İthalatı- Yıllar Bazında Değer Verileri
(milyon dolar)
Şekil 4. ABD'nin Türkiye'den Doğal Taş İthalatı- Yıllar Bazında Miktar Verileri
(bin ton)
İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN İTHALATI
Dünya işlenmiş mermer ve traverten ithalat paylarına baktığımızda ABD'nin 2013 yılı
itibariyle % 23,3’lük pay ve 991 milyon dolarlık değerle ilk sırada yer aldığını görürüz. ABD'yi
takip eden diğer ülkeler ise Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Libya ve Hong
10
Kong'dur. ABD'nin 2008 yılından sonra işlenmiş mermer ve traverten ithalat miktarında
belirgin bir düşüş olduğu, dünya ithalat değerleri içindeki payının 2008 yılında %31,7’den
2013 yılında %23,3’e düştüğü görülmektedir. İthalat değeri ise 1,1 milyar dolardan 2010
yılında 684 milyon dolara düşmüş, 2013 yılında ise son 5 yılın en yüksek seviyesine çıkarak
991 milyon dolar olmuştur. 2014 yılının Ocak-Eylül döneminde ise ABD'nin işlenmiş mermer
ve traverten ithalatı 811 milyon dolar olmuştur.
ABD'nin en fazla alım yaptığı ülkeler sırasıyla 2013 yılı itibariyle; 341 milyon dolar ve %
34,4'lük payla Türkiye'dir. Daha sonra %29,3’lük payla İtalya, %16,5’lik payla Çin, %5,3’lük
payla Meksika ve %4,2’lik payla İspanya’dır.
Şekil 5. ABD'nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı- Yıllar Bazında Ülke Payları
11
Tablo 8. ABD’nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı
2011
ÜLKE
Miktar
(ton)
Değer
(1000$)
2012
Miktar
(ton)
2013
Değer
(1000$)
Miktar (ton)
Türkiye
469.006 286.988 540.445 301.648
547.768
İtalya
80.035 159.888 116.290 210.323
153.626
Çin
109.928 115.071 110.759 122.094
141.697
Meksika
67.776 55.031 56.661 50.104
67.498
İspanya
40.903 43.437 36.582 39.900
37.458
Yunanistan
5.649 10.500
7.145 14.277
11.021
Peru
18.182 11.814 11.727 12.529
13.454
Brezilya
2.741
3.453
3.653
5.023
7.185
Hindistan
6.501
8.218
9.048 10.851
8.237
Endonezya
5.565
5.841
6.944
5.955
5.580
İsrail
4.351
5.442
5.260
5.863
4.512
Mısır
7.087
3.736
7.891
4.656
8.817
Tayvan
1.861
3.313
1.921
3.550
2.523
Portekiz
1.878
3.213
2.801
4.039
5.502
Pakistan
5.201
3.976
2.558
3.944
2.242
Vietnam
746
672
1.214
954
1.997
Fransa
1.383
1.437
621
1.852
707
Kanada
6.104
2.587
6.530
2.362
857
Almanya
1.198
1.985
340
423
2.270
Hong Kong
966
1.281
681
1.073
1.061
Diğer
8.294
7.815
8.412
7.579
7.611
Toplam
845.355 735.698 937.483 808.999 1.031.623
2014 OCAK - EYLÜL
Değer
(1000$)
341.027
290.578
163.243
52.996
41.343
21.644
14.913
9.928
9.551
5.727
5.282
5.210
4.863
4.253
3.658
2.438
2.254
2.072
1.873
1.602
6.942
991.397
Miktar (ton)
529.057
131.059
102.345
57.926
30.057
8.217
7.285
9.562
12.973
4.126
2.571
6.389
1.470
1.840
1.376
1.444
1101
639
922
1.126
5.342
916.827
Değer
(1000$)
279.238
240.868
131.834
38.813
30.918
16.795
8.301
14.748
11.900
4.211
3.111
3.609
3.051
3.071
2.128
1.359
2.525
3.897
1.379
1.653
7.648
811.057
Kaynak: www.trademap.org
Doğal taş ithalatına şehirler bazında baktığımızda 2013 yılı için Los Angeles şehrinin 81,5
milyon dolarla birinci, Miami’nin 79 milyon dolarla ikinci, Houston Galveston’un 54 milyon
dolarla üçüncü sırada yer aldığı görülür. Bu 3 şehir toplam ABD doğaltaş ithalatının yaklaşık
%58’ini gerçekleştirmektedir.
Ürün grupları bazında ithalat incelendiğinde ilk sırada %92,68’lik payla işlenmiş mermer ve
traverten yer almaktadır. Diğer işlenmiş taşlar %6,89 payla ikinci, blok mermer ve traverten
%0,24’lik payla üçüncü, işlenmiş granit ise %0,19’luk payla dördüncü sırada yer almaktadır.
12
Tablo 9. ABD’nin Bölgeler Bazında Türkiye’den Doğaltaş İthalatı
2011
2012
2013
Los Angeles, CA
Miami, FL
72.516.168
57.789.065
75.183.651
66.247.783
81.525.750
78.997.963
Houston-Galveston, TX
New York, NY
Savannah, GA
Detroit, MI
Tampa, FL
Buffalo, NY
San Francisco, CA
Norfolk, VA
Dallas-Fort Worth, TX
San Juan, PR
Baltimore, MD
Chicago, IL
New Orleans, LA
Great Falls, MT
Seattle, WA
Honolulu, HI
Boston, MA
Minneapolis, MN
Cleveland, OH
Columbia-Snake, OR
Charleston, SC
Ogdensburg, NY
Philadelphia, PA
St. Louis, MO
St. Albans, VT
Mobile, AL
Laredo, TX
Washington, DC
Nogales, AZ
Virgin Islands
Pembina, ND
37.625.025
41.263.863
23.493.459
18.984.347
11.549.100
10.858.532
6.880.651
3.989.016
4.324.546
3.239.461
2.594.822
1.606.568
1.134.453
621.244
1.601.251
750.411
782.021
782.049
600.791
773.305
308.142
391.593
45.943
323.610
28.850
0
0
79.477
0
17.557
42.146.014
41.770.270
22.385.887
19.103.320
15.967.963
10.301.485
7.290.865
3.849.831
5.175.728
3.612.966
2.744.272
1.997.886
1.349.936
606.140
1.283.118
862.230
586.777
506.303
379.241
759.842
198.340
347.425
178.329
336.352
76.423
33.484
0
0
0
0
54.049.865
45.193.734
26.564.626
22.833.832
13.379.574
11.228.066
7.099.553
6.894.454
5.914.150
3.729.878
2.004.425
1.846.537
1.133.005
995.946
751.262
618.762
429.677
414.028
396.793
393.522
376.517
357.243
215.289
199.160
43.254
31.634
31.444
21.660
4.624
0
TOPLAM
2014 OCAK EYLÜL
70.999.821
68.315.403
40.678.761
34.391.654
19.245.810
18.277.952
16.137.207
8.753.297
5.471.495
6.282.797
5.066.260
2.183.163
1.410.245
1.018.491
1.021.004
462.192
488.784
667.445
323.529
314.831
552.321
454.575
168.432
185.610
32.513
239.486
15.626
26.780
35.975
4.859
304.955.320 325.281.861 367.676.227 303.226.318
Kaynak: www.usitc.gov
13
ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Sektöre yalnız ürün değil aynı zamanda hizmet sağlandığı da unutulmamalıdır. Bu genellikle
önemsenmeyen bir noktadır ancak müşterilere sunulan ürün kadar hizmetin de kalitesinin
çok önemli olduğu unutulmamalıdır.
Amerika'daki doğal taş sektöründe, firmalar seçimlerini ilk başta sunulan hizmet kalitesine;
daha sonra sağlanan ürün kalitesine bakarak yaparlar. Hizmet kalitesi, ürün kalitesinden
önde gelmektedir. Müşteriyi dikkatlice dinlemek, düzenli ziyaretlerle ilgi göstermek, verilen
sözleri tutmak, anlaşma evresinde müşteriye karşı tutum ve profesyonellik, hizmetteki önemli
kısımlardan sadece bazılarıdır.
Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise kriz dönemlerinde var olan müşterilerle
çalışmanın, pazarda yeni müşteriler bulmaktan çok daha kârlı olduğudur. Bu şekilde; var olan
müşteriler, sektördeki diğer potansiyel müşterileri tavsiye edebilirler. Pazarda yeni firmalar
bulmak yerine var olan müşteriler üzerinde yoğunlaşmak; özellikle ekonomik kriz
dönemlerinde doğal taş şirketlerinin krizi en az kayıpla atlatmalarını ve rakiplerine karşı kriz
sonrası avantaj kazanmalarını sağlar.
Bir doğal taş şirketi, pazarda ancak müteahhitler, mimarlar, inşaat şirketleri vb müşterilerden
oluşan gruba ürün sağlayabildiği müddetçe ayakta kalır ve büyür. Şirketler en kârlı ve verimli
çalıştıkları müşterileri ellerinde tutmalıdırlar. Bu da müşteri ilişkileri yöntemiyle sağlanabilir.
Müşteri ilişkileri yöntemi; ilk olarak var olan müşterilerin analizi yapılarak başlar. Örneğin;
müşterinin ortalama sipariş değeri ne kadardır? Hangi sıklıkla müşteri ediniliyor? Ya da
müşteri hangi sıklıkla hizmetten yararlanıyor tarzındaki sorularla yöntemin uygulanmasına
başlanabilir. Bu şekilde, bir doğal taş şirketi müşterilerini iki ya da üç gruba ayırarak,
hangilerinin öncelikli hale gelmesi gerektiğini ve diğerlerinden daha avantajlı olduğunu
bulabilir.
Diğer bir önemli nokta, müşterilerin mali risk analizine sürekli dikkat etmektir. ABD; bireylerin
ve şirketlerin finans ve saygınlık kayıtlarını tutan veritabanı şirketleri açısından zengindir. Bir
doğal taş sektörü firması pazara girmeden önce; Amerika'daki herhangi bir müşteri ya da
şirketin finansal risk durumlarını rahatlıkla öğrenebilir.
Amerika pazarına girerken en risksiz ve en verimli yol; ürünü öncelikle iyi yapılanmış
toptancılara ya da ithalatçılara pazarlamak olarak görülebilir. Geçmiş yıllarda bazı Türk
mermer firmaları partnerlik kurarak ya da direkt olarak büyük mağazalar/toptan satış yerleri
açarak pazara girmeye çalışmışlardır. Bu durum hem rekabeti arttırmış hem de Türk
ürünlerinin fiyatını düşürmüştür.
14
Ürünün pazarda tek olmasını sağlamak ve taklit algısının oluşumunu engellemek için ya
pazara hızlı bir giriş yapılmalı ya da ürünün üretimini yapan fabrikayla anlaşarak belli bir
bölge veya devlet için tüm satış hakları elde edilmelidir.
Amerika'da doğal taş sektöründe yer alan firmalar özellikle ihracatçının çalıştığı diğer
firmalara, ürün kalitesine, ürün kalitesinin devamlılığına, müşteri hizmetine dikkat eder.
Üreticinin söz verdiği kalitede, ürün sağlaması çok önemlidir. Ürün kalitesinin diğer bir
yansıtıcısı, üretim aşamasında ürünü kontrol etmektir. Bunun sağlanması Amerika'daki
firmaları kazanmada bir artı olabilir.
Türkiye, Amerikalılar tarafından egzotik ve gizemli bir ülke olarak görülmektedir. Bu
doğrultuda bir marka oluşumu sağlanması Türk firmalarının; rakiplerinin arasından kolayca
sıyrılmasını ve öne çıkmasını sağlayabilir.
Sadece belirli bir bölgede yoğunlaşmak ve pazar payı kapmak için fiyatı düşürmek yanlış bir
politika olarak görülebilir. Stratejik planlamayla doğru fiyat politikaları uygulanması kâr
düzeyini arttıracaktır.
İhracatçı firmalar tarafından ürünlerin katalog ve dijital resimlerinin yer aldığı bir web sitesi
hazırlanması ve sitenin İngilizceye çevrilmesi hem tanınırlılığı arttırıp pazarlama için fırsatlar
yaratacak hem de enerji ve para tasarrufu sağlayacaktır.
Amerika'nın güneyi ve kuzeyi kıyaslandığında; evlerin büyüklüğü bakımından bir fark göze
çarpar. Kuzey'de örneğin New York ve civarında daha küçük boyutlarda ürünler tercih
edilirken, güneye indikçe havanın ısındığını, evlerin büyüdüğünü ve buna bağlı olarak tercih
edilen ürünlerin de boyutunun arttığını görürüz.
Renk bakımından ise; genellikle tercih mat renklerden yana olup, grinin, beyazın ön plana
çıktığı görülür. Mermer ve granit alımlarında genellikle beyaz gibi açık renkler tercih edilir.
Bu bilgiler doğrultusunda; farklı eyaletlere göre farklı hedefler oluşturulabilir.
Bir diğer önemli bilgi ise; perakende satış yapacakların Amerika'da yerleşmiş olan posta
kodu analizi yapmalarının avantaj sağlayacağıdır.
Amerika pazarına girmek isteyen firmaların fuarları takip edip, dağıtımcılarla işbirliği yapması
kesinlikle önerilir.
ABD doğal taş pazarında işlenmiş ürünlerde İtalya'nın hâkimiyeti göze çarpar. Marka
oluşumunun İtalya'dan örnek alınarak gerçekleştirilmesi ve pazarda hâkimiyet kazanmak için
fiyat düşürmekten ziyade; marka oluşturularak yapılması avantajlı bir adım olacaktır. Yine de
Amerikalılar için markadan ziyade öncelikli olarak kalite ve fiyat daha önemlidir.
15
Mimarlık firmalarıyla direkt bağlantı kurarak tasarımları bu doğrultuda gerçekleştirmek; bu
doğrultuda ilgili kurum ve kuruluşlardan destek alınması, ticari ortaklıklar gerçekleştirip
fuarlara katılmak pazarda yer edinmek açısından son derece önemlidir.1
DOĞAL TAŞ PAZARINDA DAĞITIM KANALLARI
Doğal taş sektöründe alıcılar; ithalatçılar, toptancılar, distribütörler, perakendeciler,
müteahhitler ve mimarlar olarak gruplandırılabilir. Büyük toptancı firmalar ürünü ithal ettikten
sonra, dağıtıcı firmalar aracılığıyla satarlar. İthalatçılar genelde iç piyasa için alım yapıp,
doğal taşın son kullanıcısı da olabilmektedirler. Distribütörlerin, müşteri bulma, ürün
sergileme, nakliye ve depo gibi alanlarda sorumlulukları vardır. Distribütörler vasıtasıyla
doğal taş depolanıp; perakendecilere, üreticilere veya taşeron, müteahhit, duvar ustaları gibi
son kullanıcılara satış yapılır. Stok kontrolünün sağlanması ve tercih edilen renkte, gereken
miktarda ürün bulundurulması distribütörlerin başlıca dikkat ettiği noktalardan biridir. Fiyat,
doğal taşın kalitesiyle birlikte doğru orantılı olarak artmaktadır. Büyük firmaların genellikle
ham blokları kendilerinin ithal ettiği görülürken; daha küçük firmaların ise ithalatçılardan,
distribütörlerden ve toptancılardan aldıkları görülmektedir. Perakendecilerin büyük galerilerde
doğal taş sergiledikleri ve müşterilerin isteklerine hitap etmeye çalıştıkları görülmektedir.
Günümüzde internet de ihracatçılardan doğrudan alım yapılmasını kolaylaştırmıştır.
ABD GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİ (GTS, GSP)
Gelişmiş ülkelerin; gelişmekte olan ülkelerin sanayileşmelerini ve ihracat gelirlerini arttırmak
ve ekonomik olarak büyümelerine ivme kazandırmak amacıyla ihraç mallarına imtiyaz
uyguladıkları sistem genelleştirilmiş tercihler sistemi olarak adlandırılır. ABD de Türkiye'ye
Japonya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve Rusya Federasyonu'nun da verdiği gibi
referans veren bir ülkedir.
GTS uygulaması; hem ithalatçı hem de ihracatçı firma için avantaj oluşturur. 1976 yılından
beri ABD belirli ürünler çerçevesinde gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelere GTS
uygulamaktadır. ABD'li ithalatçı malları daha ucuza alırken, ihracatçı ise rakipleri karşısında
üstünlük kazanır. Yararlanmak için;

Ürünün, GTS kapsamı ürünler listesinde bulunması gerekir.

Söz konusu ülke o madde özelinde GTS uygulamasına tabi olmalıdır.

ABD'ye doğrudan sevkiyatı yapılmalıdır.
1
Hasan Kürşad Devecioğlu, Strategic Natural Stone Marketing
16

Ürün katma değer şartına uygun olmalıdır. Ürün başka bir ülkeden gidecekse, kapalı bir
konteynır içinde gönderilmelidir.
GTS uygulamasından yararlanmayı talep etmek ithalatçının sorumluluğudur. İthalatçı ürünün
teslim evrakının (CBP Form 7501) üstündeki tanımlayıcı Harmonize Sistem, Gümrük Tarife
İstatistik Pozisyon numarasının önüne “A” işareti koymak sureti ile gümrükten muaf
uygulama talep etmelidir.
GTS'ye konu olmayan ürünler: tekstil anlaşmalarına konu olan tekstil ürünleri, saatler,
ithalata hassas elektronik ürünler, ithalata hassas çelik ürünleri, ayakkabı, el çantaları,
bavullar, iş eldivenleri, deri giyim, ithalata hassas mamul ve yarı mamul cam ürünleri, tarife
oranı kotasına konu olan tarım ürünleri, ayrıca ABD Başkanı'nın ithalata hassas olduğuna
karar verebileceği diğer ürünler, GTS uygulamasına tabii değildir.
Türkiye için GTS kapsamı dışında olan ürünler şunlardır:

68022110, Traverten

68029120, Basitçe kesilmiş ve yontulmuş Traverten
Brezilya ve Hindistan ise 680293 GTİP nolu üründe GTS kapsamı dışındadır.
GTS Yıllık Gözden Geçirme sürecinin sonuçları kapsamında 2840.19.00 GTİP’li “disodyum
teraborat”’ın CNL İstisnasından yararlanabilmesi için yapılan başvuru ile birlikte. 7113.19.50
GTİP’de yer alan altından mamul mücevherci eşyası 6802.21.10 - 68 02.91.20 - 2515.12.20
GTİP’lerinde yer alan travertenler ve 7408.19.00- 7413.00.90 GTİP’lerinde yer alan bakır
teller için yeni ürün ekleme başvuruları reddedilmiştir.2
Tablo 10. ABD Gümrük Vergi Oranları
GTİP
68022110
68022150
68029105
68029115
68029120
68029125
68029130
680293
68030010
680210
68022300
68029130
Vergi Oranı
4,2
1,9
2,5
4,9
4,2
3,7
4,7
3,7
3,3
4,8
3,7
4,7
2 Ekonomi Bakanlığı
17
GTİP
Vergi
Oranı
2514
2515
2516
Vergisiz
Vergisiz
Vergisiz
680293 - Brezilya ve Hindistan için bu ürün GTS kapsamı dışında 68022110 - Türkiye için bu
ürün GTS kapsamı dışındadır.
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) mevzuat gereği ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu
tarafından kabul edilen ve ABD Başkanı tarafından imzalanan bir kanunla uzatılmaktadır
ancak 2013 yılında söz konusu uzatma kararı alınamamış, 31 Temmuz 2013 tarihi itibariyle
program sona ermiştir ve bahse konu programın yenilenmesi için gerekli çalışmalar ilgili ülke
tarafından yoğun olarak sürdürülmektedir.
Bu kapsamda, konuya ilişkin olarak Vaşington Ticaret Müşavirliği ve ABD Ticaret
Temsilciliği'nden (USTR) temin edilen bilgilere göre; 1 Ağustos 2013 tarihinden itibaren
Türkiye ve Sistem'den yararlanan diğer ülke menşeli ürünlerin, GTS sisteminden
yararlanamayacağı, söz konusu kanun yürürlüğe girene kadar ABD'li ithalatçıların söz
konusu ürünler için MFN vergisi ödeyecekleri bildirilmiştir.
Ayrıca Rusya Federasyonu'nun 7 Mayıs 2014 tarihi itibariyle ABD'nin Genelleştirilmiş
Tercihler Sistemimden (GTS) çıkartıldığı bildirilmiştir.
ABD İNŞAAT SEKTÖRÜ
İnşaat, mimari ve renovasyon projeleri doğal taşların kullanıldığı başlıca alandır. Bu yüzden
bu sektörlerdeki gelişmeler doğrudan doğal taş sektörünü de etkilemektedir. Mermer
dünyanın her yerinde olduğu gibi ABD'de de lüksün göstergesidir. Mermer döşenerek ev
fiyatları arttırılabilmektedir. Bu yüzden inşaat sektöründeki gelişmeler doğrudan doğal taş
sektörünü de etkilemektedir. Eyaletler bazında inşaat sektörünün hızlı bir şekilde geliştiği
eyalet olarak Washington DC göze çarpar.
ABD’de 2007 yılı ağustos ayında ortaya çıkan mortgage krizi büyüyerek küresel bir
ekonomik krize de yol açmış ve bütün sektörleri etkilemiştir. Krizin çıkmasının ana kaynağı
olarak konut ve emlak piyasası gösterilmektedir. Sorunun kaynağında, düşük faiz
oranlarından tüketicilerin yararlanarak konut satın alma eğilimini arttırmaları yatmaktadır.
Daha sonra kredi yapısı değişmiş ve alınan krediler geri ödenememiştir. Krizden sonra inşaat
sektöründe de bir durgunluk görülmüş ve Temmuz 2005 yılında 1.389.000 olan konut
satışları yüzde 70’lik bir düşüşle Ekim 2008 yılında 419.000 olmuştur. Mevcut konut satışı,
Eylül 2005’te 7.250.000 iken yüzde 31’lik bir düşüş göstererek Ekim 2008’de 4.980.000
olmuştur.
2010 yılında ise inşaat sektöründe bir canlanma olmuştur. Yaşanan kriz sonrası ABD bu
sektörle ilgili yurtdışındaki faaliyetlerini Irak, Rusya, Afganistan gibi ülkelerde arttırmıştır.
18
ABD’deki toplam inşaat harcamalarına bakarak sektörün yıllar bazında durumu rahatlıkla
görülebilir. 3
Tablo 11. Yıllara Göre ABD Toplam İnşaat Harcaması (milyon dolar)
2006
2007
2008
1.167.222 1.152.351 1.068.436
2009
2010
2011
904.929
806.040
788.343
2012
2013
861.245 910.764
Kaynak: www.census.gov
Şekil 6. ABD TOPLAM İNŞAAT HARCAMASI- YILLARA GÖRE VERİ GRAFİĞİ
DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDEKİ ÖNEMLİ FUARLAR

The International Builders’ Show / TechHOMExpo (Las vegas)
o
20 - 22 Ocak 2015

COVERINGS-International Tile, Stone and Flooring Exposition (Orlando)
o
14 - 17 Nisan 2015

Surtex – Trade Exposition for Surface Design, New York
o
17 - 19 Mayıs 2015
3
Ercan Sancak, Küresel Ekonomik Kriz ve Türkiye Sektörüne Etkileri
19
Tablo 12. Önemli Mimarlık ve Tasarım Şirketleri
Önemli Mimarlık ve Tasarım Şirketleri
William Rawn Associates
Skidmore, Owings & Merrill
HOK
Perkins + Will
Gwathmey siegel & Associates Architects
BWS Architects
DLR Group
HDR Architecture
BLT Architects
Klingstubbins
CO Architects
Gensler
RBB Architects
SB Architects
Good Fulton & Farrell
BNIM Architects
NBBJ
Heery International
Studios Architecture
Einhorn Yaffee Prescott Architecture &
Engineering
Cooper Robertson & Partners
Zimmer Gunsul Frasca Architects
Anshen + Allen
Frank Harmon Architect
Lord, Aeck & Sargent
A.C. Martin Partners
Payette
Marnell Corrao Associates
Fentress Architects
20
Web Sitesi
http://www.rawnarch.com/
https://www.som.com/
http://www.hok.com/
http://www.perkinswill.com/
http://www.gwathmey-siegel.com/
http://www.bwsarchs.com/
http://www.dlrgroup.com/
http://www.hdrinc.com/
http://www.blta.com/
http://www.klingstubbins.com/
http://coarchitects.com/
http://www.gensler.com/
http://www.rbbinc.com/
http://www.sb-architects.com/#/home
http://www.gff.com/
http://www.bnim.com/
http://www.nbbj.com/
http://www.heery.com/
http://www.studios.com/
http://eypaedesign.com/
http://www.cooperrobertson.com/
http://www.zgf.com/
http://www.anshen.com/
http://www.frankharmon.com/
http://www.lordaecksargent.com/
http://www.acmartin.com/
http://www.payette.com/
http://www.marnellcompanies.com/
http://www.fentressarchitects.com/
Tablo 13. Önemli Mimar Birlikleri
Önemli Mimar Birlikleri
American Institute of Architects(AIA)
Society of Landscape Architects (ASLA)
National Association of Home Builders (NAHB)
National Institute of Building Sciences (NIBS)
American Society of Interior Designers (ASID)
Construction Specifications Institute (CSI)
Society of American Registered Architects
The National Organization of Minority Architects
Web Sitesi
www.aia.org
www.asla.org
www.nahb.org
www.nibs.org
www.asid.org
www.csinet.org
http://www.sara-national.org/
http://www.noma.net/
Tablo 14. Doğal Taş Sektöründeki Önemli Birlikler
Doğal Taş Sektöründeki Önemli Birlikler
Marble Institute of America
Barre Granite Association
Elberton Granite Association
Indiana Limestone Institute of America
International Surface Fabricators Association
Monument Builders Of North America
National Building Granite Quarries
Association
The Stone Foundation
The Natural Stone Council
National Stone, Sand and Gravel Association
Allied Stone Industries
Building Stone Institute
21
Web Sitesi
http://www.marble-institute.com/
http://www.barregranite.org/
http://www.egaonline.com/
http://www.iliai.com/
http://isfanow.org/
http://www.monumentbuilders.org/
http://www.nbgqa.com/
http://www.stonefoundation.org/
http://genuinestone.com/
http://www.nssga.org/
www.alliedstone.com
http://www.buildingstoneinstitute.org/