http://gr.voanews.com/content/seemo

http://gr.voanews.com/content/seemo-vaxevanis/1535709.html
Ειδήσεις / ΕΛΛΑΔΑ
Ο SEEMO καταδικάζει την σύλληψη του έλληνα δημοσιογράφου, Κώστα
Βαξεβάνη
Εκτύπωση
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Σχόλια
Μοιραστείτε το άρθρο








ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Δημήτρης Μανής
29.10.2012
Ο οργανισμός για την προάσπιση της ελευθερίας του τύπου στη νοτιοανατολική
Ευρώπη, γνωστός ως SEEMO, καταδίκασε την σύλληψη του έλληνα δημοσιογράφου,
Κώστα Βαξεβάνη και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υποβληθεί σε δίκαιη δίκη. Ο
δημοσιογράφος δημοσίευσε στο περιοδικού του, HOT DOC, λίστα 2.059 ονομάτων
ελλήνων πολιτών που διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς στην ελβετική τράπεζα
HSBC με έδρα την Γενεύη.
Στην σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε την Δευτέρα ο SEEMO, ο οποίος είναι
παράρτημα του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου, αναφέρει ότι η ελευθερία του τύπου, η
προστασία των προσωπικών δεδομένων, αλλά και το δικαίωμα του κοινού να
ενημερώνεται, θα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Ο Γενικός Γραμματέας του SEEMO, Όλιβερ Βούγιοβιτς, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι
«Ζητά από το δικαστήριο να διευκρινίσει εάν η δημοσίευση της λίστας Λαγκάρντ, από
το περιοδικό HOT DOC του κ. Βαξεβάνη, αποτελεί παραβίαση των προσωπικών
δεδομένων. Παράλληλα, το δικαστήριο» επισημαίνει ο κ. Βούγιοβιτς, «θα πρέπει να
λάβει υπόψη του ότι ο ελληνικός λαός έχει δικαίωμα να ενημερωθεί για το εάν τα
πρόσωπα που εμφανίζονται στη λίστα είναι φοροφυγάδες, ειδικά τώρα, που οι
έλληνες υπόκεινται σε μεγάλες περικοπές των εισοδημάτων τους. Ως οργανισμός για
την ελευθερία του τύπου πιστεύουμε ότι το κοινό έχει δικαίωμα στην ενημέρωση και
ότι οι δημοσιογράφοι δεν θα πρέπει να συλλαμβάνονται για την δουλειά τους.
Καταδικάζω τη σύλληψη του Κώστα Βαξεβάνη» καταλήγει ο Όλιβερ Βούγιοβιτς.
http://www.guardian.co.uk/media/greenslade/2012/oct/26/journalist-safety-serbia




Serbian journalists' houses fire-bombed
Share2
Email
Molotov cocktails have been thrown at the houses of two journalists in the Serbian
capital, Belgrade
The first fire-bomb was aimed at the house of Damir Dragic, the director of the
Belgrade-based tabloid daily, Informer. No one was injured but the family car was
wrecked.
The second, a week later, landed late at night on the terrace outside the home of
Biljana Vujovic, a presenter with TV Kopernikus. He managed to extinguish the fire
before it could spread.
The secretary-general of the South East Europe Media Organisation (SEEMO),
Oliver Vujovic, said: "If police do not find the perpetrators and bring them to justice, it
will likely be assumed that attacks against journalists will simply go unpunished, as it
has often happened in the past."
Source: SEEMO
http://www.weeklystandard.com/blogs/nobel-peace-prize-and-eubalkans_654732.html
The Nobel Peace Prize and the EU in the Balkans
7:31 AM, OCT 17, 2012 • BY STEPHEN SCHWARTZ
Single PagePrintLarger TextSmaller TextAlerts
The 2012 Nobel Peace Prize laureate, the European Union (EU), was lauded by the
Norwegian selection committee for having “contributed to the advancement of peace
and reconciliation, democracy and human rights in Europe.” Among various
attainments, some decades in the past and others arguable, the Norwegians also
praised the EU for its purported achievements in the Balkans, in a manner that
appears simply dishonest. Specifically, the Norwegians credited the EU with three
current policies in the region, all incomplete, and none a credit to the EU’s reputation.
The committee’s press release stated, “The admission of Croatia as a member next
year, the opening of membership negotiations with Montenegro, and the granting of
candidate status to Serbia all strengthen the process of reconciliation in the Balkans.”
The Croatian application to the EU, initiated in 2003, was slowed by economic, legal,
geographical and other issues left over from the former Yugoslav Communist system.
Much remained to be reformed after the Serbian offensive against the country was
defeated, with U.S. help, in 1995. But prominent German political leaders, as late as
mid-October, expressed reservations about Croatian EU entry. Neither Croatia nor
Germany may be prepared for further EU enlargement. What the Norwegians—who
do not belong to the EU—take for granted for Croatia may not happen, after 10 years’
wait.










Related Stories
European Union Awarded Nobel Peace Prize
EU Passes New Iranian Sanctions
Nobel Peace Prize Awarded to the Warsaw Pact
'U.S. Per Person Debt to Increase 7 Times Faster than ...
Crisis Without End
More by Stephen Schwartz
Pakistan May Lose Crucial Backing as Saudi Arabia ...
Saudi Arabia’s 'Religious Police' Reforms
Iran's 'Think Tank' Outreach
American Religious Refuge From Communism: An Albanian ...
How Radical Islam Infiltrates Kosovo
EU talks with tiny Montenegro, population 650,000, and divorced from Serbia since
2006, represent a troubling detail in the local panorama. The EU has contributed
nothing, aside from grumbling acceptance of the euro as a unilaterally-adopted
Montenegrin currency, to the betterment of the populace. Although it gained full
sovereignty, Montenegro is poor and vulnerable. Much of its Adriatic Sea tourist
industry has been taken over by Russians, and conflicts between the Montenegrin
Slav majority and its Albanian minority have produced ongoing tensions, though little
violence. Nevertheless, unlike Serbia, which refuses to recognize a separate Kosovo,
Montenegro established diplomatic relations with Kosovo some months after the
latter republic’s declaration of independence in 2008.
In May 2012, however, an investigation by the British Broadcasting Corporation and
the Organised Crime and Corruption Reporting Project disclosed documents the
British media said “cast serious doubt” on Montenegro’s EU accession bid. The BBC
noted insistent and authoritative denunciations of Montenegro as a “mafia state,” with
the euro as its currency making the profits of smuggling easily exported.
But Montenegro, aside from endemic corruption, has failed to secure freedom of the
press, a primary consideration for EU membership. The Vienna-based South East
Europe Media Organisation (SEEMO), an affiliate of the International Press Institute
(IPI), repeatedly condemns attacks on journalists in Montenegro. Most recently, on
October 8, SEEMO called attention to an assault on a reporter for the
daily Vijesti (News), after prime minister Igor Luksic, whose government is dominated
by the ex-Communist Democratic Party of Socialists (DPS), accused the newspaper
and another daily of supporting the opposition. SEEMO protested continual physical
aggression against Vijesti staff and other Montenegrin news-gatherers, and the
organization’s secretary general, Oliver Vujovic, declared, “I strongly condemn
attacks against journalists. They happen too often in Montenegro.”
http://www.vijesti.me/vijesti/seemo-osudio-ponasanje-crnogorskih-vlasti-clanak94909
PRITISAK JAČI ZBOG IZBORA
SEEMO osudio ponašanje crnogorskih vlasti
j!
ca
ve
U
Miranda Patručić (Foto: screenshot:TV Vijesti)
Medijska organizacija jugoistočne Evrope (SEEMO) sa sjedištem u Beču primjećuje
sa zabrinutošću da su crnogorski političari pojačali pritisak na novinare pred
parlamentarne izbore 14. oktobra, saopšteno je prekjuče iz te organizacije.
Saopštenje SEEMO-a upućeno je, kako su kazali, povodom slučaja novinarke istraživača Projekta izvještavanja o organizovanom kriminalu i korupciji (OCCRP)
Mirande Patručić, kojoj je nedavno povučen poziv za učešće na 81. godišnjem RoseRoth seminaru sredinom oktobra, gdje je bila predviđena kao govornik na panelu o
borbi protiv korupcije.
Krivokapić zabranio učešće na seminaru autorki tekstova o Prvoj banci>>>
Crna Gora pravi od sebe lakrdiju: Krivokapić krivi Nuhodžića>>>
Rose-Roth seminar organizuje NATO u saradnji sa parlamentom Crne Gore. Patručić
je ranije objavila seriju tekstova o nezakonitostima u poslovanju Prve banke, pa su
neimenovani crnogorski zvaničnici tražili da joj se zabrani učešće na seminaru.
Predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić, koga je OCCRP označio kao osobu koja je
tražila da se Patručićevoj zabrani učešće, negirao je da je insistirao da se novinarki
zabrani učešće na seminaru u Crnoj Gori.
On je saopštio da je za organizaciju skupa zadužen Odbor za bezbjednost i odbranu,
čiji jo šef Melvudin Nuhodžić, zajedno sa nadležnim tijelima Parlamentarne skupštine
NATO-a.
SEEMO je, kako se navodi, ovim povodom tražio od parlamentarne skupštine NATO
komentar slučaja, ali je dobio odgovor da ova organizacija “u skladu sa svojom
politikom, ne komentariše detalje u vezi sa procesom pozivanja”.
"Zapanjen sam da jedna međunarodna organizacija poziva novinare, a onda ukida
poziv. Takođe sam zapanjen činjenicom da crnogorski političari idu tako daleko da
utiču na međunarodne seminare i izbacuju govornike. Crna Gora je na putu da se
pridruži Evropskoj uniji , a sloboda govora izgleda da nije zagarantovana", kazao je
generalni sekretar SEEMO Oliver Vujović.
Poziv za učešće na seminaru je povučen i za Drua Salivena, urednika u OCCRP
projektu.
http://www.elconfidencial.com/ultima-hora-en-vivo/2012/10/denuncian-crecienteacoso-periodistas-deportivos-grecia-20121011-32580.html
Denuncian el creciente acoso a periodistas deportivos en Grecia
EFE - 11/10/2012
Viena, 11 oct (EFE).- La Organización de Medios del Sureste de Europa (SEEMO),
afiliado del Instituto Internacional de Prensa (IPI), denunció hoy el reciente acoso
físico contra dos periodistas deportivos en Grecia. En un comunicado emitido en
Viena, la SEEMO destaca el ataque sufrido el pasado 4 de octubre por parte de
Antonis Kalkabouras, reportero del canal Mega TV, después de informar del partido
de baloncesto entre el Panathinaikos y el Panionios en Atenas. Dos desconocidos
golpearon al periodista en la cabeza cuando éste estaba por subirse a su coche
particular en el aparcamiento del Estadio Olímpico de la capital griega. Uno de los
atacantes le gritó a Kalkabouras que no volviera nunca más a ese pabellón de
baloncesto. Sólo tres días después, el reportero de radio Chrysanthos Tsaltidis tuvo
que interrumpir una transmisión en directo del partido de fútbol entre el Aris de
Salónica y el Platanias FC al ser atacado por un grupo de hinchas. El periodista no
sufrió heridas y pudo al final continuar con su trabajo para la emisora "Libero". Oliver
Vujovic, secretario general de la SEEMO condena en el comunicado los ataques y
expresa su esperanza de que "la policía griega encuentra a los atacantes y los lleve
ante la Justicia". Grecia vive desde el año 2008 una grave crisis económica y
financiera que ha causado un fuerte aumento del desempleo y de la miseria social
en el país. EFE
http://www.slobodnaevropa.org/archive/news/20121003/500/500.html?id=24728204
Vijesti
Srbija: SEEMO traži istragu napada na novinare

Printajte
VELIČINA SLOVA
03.10.2012
Medijska organizacija Jugoistočne Evrope (SEEMO) sa sedištem u Beču, zatražila je
od policije u Srbiji da istraži poslednje napade na novinare, da pronađe počionioce i
privede ih pravdi.
SEEMO u saopštenju podseća na slučaj Mladena Mijatovića, urednika crne hronike
na TV Pinku, kome su u nepoznate osobe nedavno isekle su sve četiri gume na
automobilu, a ranije su mu pristizale usmene pretnje.
U saopštenju organizacije se navodi i slučaj novinarke B92 Tanje Janković, kada je
tokom svadbe u Vranju prebijena njena porodica.
"U slučaju Mijatović, pozivam policiju da pronađe počinioce i privede ih pravdi", rekao
je generalni sekretar SEEMO-a Oliver Vujović. "U slučaju Janković, bitno je da se
utvrde činjenice, analizira šta se dogodilo i da izvede odgovorne pred lice pravde.
http://m.vijesti.me/vijesti/svako-malo-novinare-se-udari-clanak-95185
Svako malo na novinare se udari
CRNA HRONIKA
Novinari “Vijesti” Goran Malidžan i “Dana” Božidar Jelovac napadnuti četvrtog
oktobra, nakon tribine DPS-a u Pljevljima
Čavića (bijela košulja) tužilac još ne zove (Foto: Božidar Jelovac)
Medijska organizacija jugoistočne Evrope (SEEMO), podružnica Međunarodnog
instituta za medije (IPI), osudila je verbalne i fizičke napade na novinare u Crnoj Gori.
U saopštenju podsjećaju da su novinari “Vijesti” Goran Malidžan i “Dana” Božidar
Jelovac napadnuti četvrtog oktobra, nakon tribine DPS-a u Pljevljima.
Dodaje se da posljednji napadi na novinare najvjerovatnije imaju veze sa izbornom
kampanjom i parlamentarnim izborima, koji će se održati 14. oktobra.
Napadu je prethodio govor premijera Igora Lukšića, u kome je kazao da u Crnoj Gori
nema nezavisnih medija, da su “Vijesti” i “Dan” dio opozicije i da sve to zajedno
smućkno “ne miriše tako dobro”.
Malidžana je tada, najprije verbalo, a zatim i fizički, napao lokalni aktivista DPS-a i
bivši policajac Goran Čavić. Kada je izašao iz sale Doma vojske, gdje se održavala
tribina vladajuće partije, njemu je prišao takođe bivši policajac Slavko Rončević, koji
me je tada rekao: “Krvi ću ti se napiti jednog dana”.
“Oštro osuđujem napade na novinare. Oni su prečesti u Crnoj Gori. Pozivam sve
političare da zaustave napade na medije, a policiju da sve počinitelje privedu pravdi”,
izjavio je generalni sekretar SEEMO Oliver Vujović.
Malidžan je i nedavno pred tužiocem ponovio da se bez povoda našao na udaru
lokalnih funkcionera i aktivista DPS-a.
Objasnio je da ga je Čavić na stepenicama Doma vojske pitao “šta se guraš”, a
potom bahatim ponašanjem tražio povod za svađu.
Uvecaj!
“Zamolio sam ga da me ostavi na miru. Međutim, nastavio je da me vrijeđa, nakon
čega sam mu vjerovatno rekao neku pogrdnu riječ i produžio dalje. Tada me je s leđa
udario rukom po ramenu. Ne znam je li bilo stisnutom pesnicom ili otvorenom šakom,
ali to me nije zaboljelo”, rekao je Malidžan.
On je rekao da ga je najviše zabolio nastup Čavića, koji je sve vrijeme riječima i
uvredama pokušavao da ga “ponizi i izazove na tuču”.
Napad na novinara “Vijesti” nastavio se i ispred sale gdje je održana tribina DPS-a,
kada je, kako tvrdi Malidžan, Čavić nastavio da ga vrijeđa i prijeti.
Malidžanu je potom, kako je kazao, prišao Rončević, koji ga je pozvao da odu na
stranu.
“Pozvao me je po imenu i držeći me za ruku, sklonio u stranu. Pomislio sam da
čovjek hoće da zaustavi suludo ponašanje svog kolege i prijatelja, međutim, na moje
zaprepašćenje mi je kazao: 'Evo sad niko ne sluša, ma šta si ono pisao o meni'.
Nakon toga je uputio prijetnju: 'Krvi ću ti se napiti jednog dana', ispričao je Malidžan.
Novinar “Dana” tada je izvadio fotoaparat kako bi dokumentovao napad na kolegu, ali
se tada i sam našao na udaru lokalnog DPS aktiviste Mustafe Brahića.
Brahić se na njega obrušio riječima “seljačino”, “bijedo”, “fukaro”...”Dan je smeće”...
Slavko Rončević danas kod tužioca
Zamjenik tužioca u Pljevljima Milivoje Tomčić kazao je “Vijestima” da će danas
saslušati Rončevića. On je objasnio da Rončević juče nije saslušao, jer je imao druge
zakazane obaveze i suđenja.
“Ništa mimo onoga što je odrađeno ranije, nije rađeno. Imao sam drugih zakazanih
obaveza i suđenja. Rončevića ću saslušati sjutra u10 sati i nakon toga vidjeti kada ću
ostale”, kazao je Tomčić.
Na pitanje kada će biti saslušan Čavić i da li je kvalifikovano dijelo, on je kazao da je
slučaj u proceduri, ali da i danas ima “ranije zakazanih obaveza i suđenja”.
“Prvo mora da se pošalje poziv, da se zakaže saslušanje, da se vidi hoće li se
odazvati”, pojasnio je Tomčić.
Nakon prvog saslušanja Rončevića, pošto je policija protiv njega podnijela krivičnu
prijavu za ugrožavanje sigurnosti, on je tužiocu rekao da je smirivao situaciju, da ne
zna o kome se radi, negirajući da je prijetio.
Malidžan je ranije kazao da se on i Rončević poznaju, jer je on 2003. pisao o njemu.
Tada su “Vijesti” objavile tekst da se u Pljevljima vodi interna istraga protiv
pograničnih komandira Rončevića i Čavića zbog sumnje da su bili u lancu
organizovanog šverca kafe i druge robe preko prelaza sa BiH i Srbijom.
Nakon što je izrečena prvostepena presuda, Rončević je sa prijateljem posjetio
dopisništvo lista u Pljevljima i tada saopštio kako je dobio spor sa listom.
Partizansko dijete klanje ne pominje
Rončević je Televiziji Pljevlja kazao da je partizansko dijete i da ne koristi termine
“zaklati” i “piti krv”.
“Ja sam partizansko dijete, dugogodišnji član Saveza komunista, vaspitan u sasvim
drugom duhu. U mojoj porodici se nikad nije koristio termin zaklati i piti krv”, kazao je
Rončević.
On je pojasnio da je primijetio da se njegov prijatelj Čavić raspravlja sa nekim
momkom i prišao im. On je kazao da nije znao da je momak sa kojim se njegov
prijatelj raspravaljao novinar i da se zove Malidžan, ali i pojasnio da mu je nešto
rekao.
“Vjerovatno sam ja njemu možda i rekao nešto što muškarci vole u nekom momentu
da kažu”, kazao je on.
Čavić je istoj televiziji kazao da ga je Malidžan psovao i gurao “tako da ja nisam više
mogao stabilno da stojim na nogama”.
“Na šta mu ja pravo da vam kažem nisam ni ostao dužan. Sve što želim da kažem da
sa tim čovjekom apsolutno nisam fizički imao kontakt, slike pokazuju da ja ne jurišam
i da sam čak i metar možda od njega. Nemam ništa drugo da kažem osim da je to
jedna klasična novinarska zloupotreba svoga posla, jer ja nemam mogućnost da se
branim osim ovako i putem suda”, kazao je on.
Autor: Jelena Jovanović
Objavljeno: 09.10.2012 9:06
http://www.tportal.hr/vijesti/svijet/219235/Nagradeni-najbolji-istrazivacki-novinari-uregiji.html
Slovenski novinari Blaž Zgaga i Matej Šurc ovogodišnji su dobitnici nagrade
Srednjoeuropske inicijative (CEI) i Medijske organizacije Jugoistočne Europe za
izvanredna postignuća u istraživačkom novinarstvu za svoj projekt 'U ime države'
Šurc i Zgaga nagrade će primiti na Medijskom forumu jugoistočne Europe koji se 22.
i 23. listopada održava u Budvi u Crnoj Gori.

Vezane
vijesti
Političari
i novinari - njima Britanci najmanje vjeruju(19.09.2012)
još vijesti na temu
Povodom odluke ovogodišnje komisije da nagradi projekt slovenskih novinara o
trgovini oružjem u Sloveniji, Hrvatskoj i Srbiji tijekom ratova na području bivše
Jugoslavije 1990-ih, CEI i SEEMO su priopćili da je istraživanje provedeno s 'velikim
naporima u proučavanju dokumentacije, kao i suradnji s istraživačkim novinarma u
regiji, što je dodatna vrijednost ove priče'.
'Činjenica što su autori primili prijetnje smrću nakon objavljivanja knjiga i rad u teškim
okolnostima također treba naglasiti', stoji u priopćenju CEI-ja i SEEMO-a, koji se
vode selekcijskim kriterijima – kvaliteta izvještavanja, utjecaj istraživanja na društvo i
osobni rizik tijekom obavljanja posla.
Šurc i Zgaga u trilogiji 'U ime države' dokazali su da su tijekom rata u Hrvatskoj i
Bosni visoki slovenski i hrvatski političari zahvaljujući državnoj infrastrukturu
organizirali švercanje oružja zaraćenim stranama unatoč UN-ovom embargu. Pritom
se nisu vodili obrambenim interesom napadnutih strana, nego vlastitim profiterskim
ciljevima da bi ostvarivali nevjerojatno visoke profite trgujući najtraženijom robom.
Brojna dokumentacija, preko 6.000 analiziranih dokumenata, iskazi svjedoka i
državnih službenika, dokazuje da je švercerski lanac vodio sve do privatnih
bankovnih računa i tvrtki, pod kontrolom nekih, i danas utjecajnih političara.
Ovo je jedna u nizu nagrada projektu 'U ime države', koji su Šurc i Zgaga posvetili
svim žrtvama ratova na prostoru bivše Jugoslavije.
CEI i SEEMO još su nagradili albanskog novinara Telnisa Skuqia posebnom
diplomom istraživačkog novinarstva, a Centar za istraživačko novinarstvo iz Sarajeva
(CIN) za izvanredan doprinos istraživačkom novinarstvu u regiji.
http://www.siol.net/novice/crna_tabla/2012/10/kako_je_sodelavec_sdv_mersol_nagra
jeval_orozarsko_afero.aspx
TOREK 09.10.2012, 12:28
Tri debele knjige kopij, ena nagrada in pozitivni žirant
36+36NATISNIPOŠLJIPISAVAShare
Srednjeevropska iniciativa (CEI) in Jugovzhodna evropska medijska organizacija
(SEEMO) sta nagrado za izredne zasluge v preiskovalnem novinarstvu podelili
Mateju
Šurcu
in
Blažu
Zgagi
iz
Slovenije.
Izbira Šurca in Zgage kot letošnjih zmagovalcev je v skladu z glavnimi kriteriji izbora,
pravi žirija – kakovost poročanja; vpliv na družbo in sporočilna vrednost; in osebna
tveganja
med
izvajanjem
dolžnosti
novinarjev.
Žirijo, ki je pregledala 22 nominacij iz desetih članic CEI, so sestavljali: Andrzej
Godlewski, namestnik direktorja TVP1 (Polska), Drago Hedl, urednik časnika Jutarnji
List (Hrvaška), Saša Leković, svobodni novinar in učitelj preiskovalnega novinarstva
(Hrvaška/Srbija), Besar Likmeta, urednik BIRN-Balkan Investigative Reporting
Network (Albanija), Mitja Meršol, ustanovitelj Mednarodnega medijskega centra
(Slovenija-Avstrija); Adrian Mogos, vodja raziskovalnega oddelka časnika Daily
Jurnalul
National
(Romunija).
Še enkrat, če ste spregledali: v žiriji je Slovenijo predstavljal zdajšnji poslanec
Pozitivne Slovenije, nekdanji novinar in urednik ter sodelavec Službe državne
varnosti v prejšnejem režimu Mitja Meršol.
V. N.
http://www.gercekgundem.com/?p=493227
2 Ekim 2012
AKP sansürüne tepki yağıyor
IPI ve SEEMO, AKP Kongresindeki sansür için, 'basın özgürlüğü açısından
kaygı verici' dedi.
reklam
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve alt kuruluşu Güneydoğu Avrupa Medya
Organizasyonu (SEEMO), AKP'nin Pazar günü Ankara’da yapılan Kongresinde
meydana gelen sansür olaylarını kınadı.
"Adalet ve Kalkınma Partisi'nin yarın başlayacak büyük kongresine bazı basın
organlarına mensup muhabir ve yazarların alınmasına izin verilmediği haberi basın
özgürlüğü açısından son derece kaygı vericidir. Ülkeyi yöneten iktidar partisinin bu
tarihi olayını yerinde izleyip okur ve izleyicilere iletmek haber medyalarının temel
görevidir. Daha önce başka kurumlar çerçevesinde protesto ettiğimiz akreditasyon
sınırlamasının şimdi de varlığını demokrasiye borçlu olan bir siyasi parti tarafından
uygulanmaya konması fevkalade üzücüdür."
AKP'nin Habertürk'ün Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Utku Çakırözer ile
Kongre salonundan yapılacak canlı yayını engellemesi de eleştirildi.
IPI'nin açıklamasında, 'Adalet ve Kalkınma Partisi'nin yarın başlayacak büyük
kongresine bazı basın organlarına mensup muhabir ve yazarların alınmasına izin
verilmediği haberi basın özgürlüğü açısından son derece kaygı vericidir' ifadelerine
yer verildi.
http://www.eposavje.com/zanimivosti/v-imenu-drzave/9582-zalozba-sanje-zgagasurc.html
Matej Šurc in Blaž Zgaga, avtorja uspešne knjižne trilogije V imenu države, ki je
izšla pri založbi Sanje, sta prejela prestižno mednarodno nagrado za posebne
dosežke v preiskovalnem novinarstvu.
Nagrado podeljujeta Srednjeevropska pobuda (CEI) in Medijska organizacija za
jugovzhodno Evropo (SEEMO). Eno najprestižnejših medijskih priznanj v Srednji in
Jugovzhodni Evropi je veliko priznanje tako avtorjema kot založbi Sanje ter skupnim
prizadevanjem za vrhunsko novinarstvo in zgodovinsko resnico. Gre za pomembno
priznanje enemu največjih projektov preiskovalnega novinarstva v Sloveniji in v
Evropi, ki bo slovesno podeljeno 22. oktobra 2012 v črnogorskem letovišču Budva.
Avtorja trilogije sta nagrado prejela "za izredno preiskovalno delo trgovine z orožjem
v Sloveniji in drugih državah nekdanje Jugoslavije v devetdesetih letih. Njuna
preiskava je terjala veliko truda pri preiskovanju in dokumentiranju, kakor tudi pri
sodelovanju z drugimi preiskovalnimi novinarji v regiji, kar daje celotnemu projektu
dodatno vrednost ", kot je zapisala žirija, ki je odločitev o podelitvi nagrade sprejela
soglasno.
"Opozoriti je treba tudi na dejstvo, da sta avtorja po objavi knjig prejela grožnje s
smrtjo in da sta opravljala svoje delo v zahtevnih pogojih. Izbira Šurca in Zgage za
letošnja zmagovalca je v skladu z glavnimi merili izbora - kakovostjo novinarskega
poročanja, vplivom sporočila na družbo in osebnim tveganjem pri opravljanju
novinarskega dela," so odločitev utemeljili člani žirije. Nagrajenca si bosta razdelila
tudi denarno nagrado v višini 5.000 evrov. Že lani pa sta Šurc in Zgaga prejela
posebno diplomo za preiskovalno novinarstvo CEI in SEEMO za prvo knjigo trilogije.
Žirija je letos posebno diplomo za preiskovalno novinarstvo podelila albanskemu
novinarju Telnisu Skuqiju, posebno omembo pa si je prislužil Center za preiskovalno
novinarstvo iz Sarajeva.
Založba Sanje
http://www.dw.de/potrebni-su-nam-hrabri-novinari/a-16271494-1
Novinar Vladimir Mitrić je zbog svog profesionalnog rada zadobio teške telesne
povrede. Pod stalnom je policijskom zaštitom, ali i dalje dobija pretnje i upozorenja.
On ističe da napada na novinare nema bez države.
Organizacija za medije jugoistočne Evrope (SEEMO), sa sedištem u Beču, izrazila je
nedavno zabrinutost zbog učestalih pretnji novinaru Vladimiru Mitriću, dopisniku iz
Loznice beogradskih Večernjih novosti. Vladimir Mitrić je 2005. godine brutalno
pretučen bejzbol palicom, i to od strane policajca, zadobio je teške telesne povrede, i
od tada ima celodnevnu policijsku zaštitu. Međutim, i pored 24-časovne zaštite
pretnje su se nastavile, i Mitriću je tako 15. septembra nepoznata osoba zapretila da
više ne piše tekstove o pojedinim političarima. Pretnje i upozorenja stižu i od strane
kriminalaca, i to čak i od onih koji se nalaze u pritvoru. Zaštita mu je ipak ograničena
na 50 kilometara od mesta stanovanja, tako da se prilikom dolaska u Beograd u
matičnu redakciju, ili na lečenje, kreće bez zaštite.
Vrtlog na Drini
Vladimir Mitrić
Novinar Vladimir Mitrić je zbog svog profesionalnog rada zadobio teške telesne
povrede, pod stalnom je policijskom zaštitom, ali i dalje dobija pretnje i upozorenja.
Kao dopisnik beogradskog dnevnika Večernje novosti iz Loznice pokriva događaje sa
turbulentnog područja na granici sa Bosnom i Hercegovinom, i za DW objašnjava šta
je razlog stalnih pretnji kojima je izložen:
“Činjenica je da države duže vreme nisu sarađivale, ali da kriminalci tu saradnju
praktično nikada nisu ni prekidali. Dakle, moje teme su trgovina ljudima, trgovina
narkoticima, i svi drugi oblici organizovanog kriminala. Na Drini je sigurno nekoliko
stotina tih ilegalnih mesta gde se eksploatiše pesak i šljunak, i to bez ikakve naknade,
država od toga nema nikakve koristi. A to su istovremeno svih ovih godina bile i luke
za šverc raznih stvari. Zatim pišem o temama privatizacije, i koliko je miliona evra do
sada opljčakano u tom procesu. Naravno, bavim se i korupcijom, i ukazujem na
činjenicu da to nikako ne bi moglo da se događa, ni u BiH, odakle takođe izveštavam,
ni u Srbiji, da svi ti ljudi nemaju korene na mestima gde ne bi smeli da imaju a to je u
delu nekih državnih institucija svih ovih godina”.
Posledice novinarskog posla
DW . DE
Mediji u Srbiji umorni od slobode?
Novinari na meti
Vladimir Mitrić kaže da nije zadovoljan stepenom zaštite koju je dobio od države, i da
je njemu praktično ograničena sloboda kretanja. Pored toga, zvanični nalazi sudskih
veštaka kažu da je Mitrić za 50 procenata onemogućen da normalno živi i radi. To po
njegovim rečima dovoljno govori u kakvom ambijentu i sa kakvim posledicama
obavlja svoj posao:
“Bio sam i ostajem pri stanovištu: napada na novinare, pokušaje ubistva i ubistva
novinara, u zemljama Jugoistočne i Zapadne Evrope nema bez države. I tu je tačka.
Dakle, pri tom stavu sam bio i pri tom stavu sam ostao. I mislim da je to suština
nerazjašnjenih ubistava naših kolega Dade Vujasinović, Slavka Ćuruvije i Milana
Pantića. Nama su danas u Srbiji i regionu potrebni i hrabri novinari, ali potrebni
su nam i živi novinari, i novinari koji tokom obavljanja svog posla neće zapasti u
teške i psihičke i fizičke situacije”.
Manja zaštita u provinciji
Vukašin Obradović
Novinarima u manjim sredinama je daleko teže da se bave svojim poslom od kolega
u prestonici, ističe za DW predsednik Nezavisnog udruženja novinara Srbije (NUNS)
Vukašin Obradović. Oni su izloženi raznim vrstama pritisaka i ugrožavanja
bezbednosti, a sve je to daleko manje pod lupom javnosti. Obradović takođe kaže da
se sada prešlo na suptilnije forme pritisaka na novinare i redakcije:
“Na novinare se sada vrši pre svega ekonomski pritisak, i mi smo svesni da je pitanje
finansiranja medija pitanje slobode medija. To je poražavajuće jer direktno proizvodi
autocenzuru i cenzuru. Mi na sreću u poslednje vreme nemamo nekih drastičnih
slučajeva nekih fizičkih napada na novinare. Ali, to ipak ne znači da je njihova
bezbednost na nekom visokom nivou”.
A šta je bilo posle?
Novinarima je obezbeđen status službenih lica, i predviđene kazne za napade na
novinare su od godinu dana do sedam godina, ali se to u praksi retko dešava, ističe
Obradović. Pored toga, i dalje nedostaju neka sistemska rešenja države kako bi se
novinarima omogućio nesmetan rad, napominje Obradović:
“NUNS upravo počinje sa radom na jednoj jedinstvenoj bazi podataka. Ona neće
sadržati samo činjenice o napadu na novinare već će se baviti i onim što je nakon
toga usledilo. Karakteristično je naime da se javnost obavesti u jednom trenutku kada
se desi napad na novinare, javnost reaguje, ali posle toga to padne u zaborav i
novinari ostanu na cedilu. Mi na ovaj način želimo da upoznamo javnost šta se sa tim
kasnije dešavalo. Neka preliminarna saznanja nam govore da su procesuiranja i
sudski epilozi u tim slučajevima vrlo problematični, i da ne dobijamo zadovoljavajuća
rešenja kada su u pitanju slučajevi napada na novinare”.
Autor: Ivica Petrović, Beograd
Odg. urednica: Ivana Ivanović
http://www.wirtschaftsblatt-bg.com/index.php?m=13081
02.10.2012EU-Kommission besorgtMögliche Monopolisierung bulgarischer Medien
Was genau bedeutet Medienfreiheit in Bulgarien, fragt die EU-Kommissarin Neelie
Kroes
Folke Eikmeier
EU-Kommissarin Neelie Kroes ist eigentlich mit dem Resort Digitale Agenda betraut.
Ihr Besuch in der bulgarischen Hauptstadt Sofia stand jedoch im Zeichen eines
anderen Themas. „Aus juristischer Sicht ist es Sache der Mitgliedsstaaten die
Freiheit und Pluralität der Presse zu gewährleisten, aber die EU-Kommission ist sehr
besorgt über die Situation der Medienfreiheit in Bulgarien“, sagte die Niederländerin
gegenüber der Zeitung „Capital Daily“.
Schlechte Noten bei Pressefreiheit
Diese Besorgnis basiert unter anderem auf der stetig verschlechterten Einstufung
Bulgariens auf der Rangliste der Pressefreiheit, erstellt von der
Nichtregierungsorganisation Reporter ohne Grenzen. Während Bulgarien 2006 noch
auf Platz 35 lag, gleichauf mit Frankreich und vor EU-Mitgliedern Italien (Rang 40)
und Spanien (Rang 41), kam das Land 2011 nur auf Platz 80 und war damit
Schlusslicht in der EU. Die amerikanische Organisation Freedom House stufte die
Medien in Bulgarien 2011 nur als „teilweise frei“ ein. Einer der Hauptgründe für diese
Einstufung ist, dass die allermeisten Medien in Bulgarien von Geschäftsleuten
kontrolliert werden oder politischen Parteien nahestehen.
Die Südosteuropäische Medienorganisation (SEEMO) mit Sitz in Wien publizierte im
April 2012 einen Bericht über die Bulgarische Medienlandschaft. „Die geschäftlichen
Interessen der Medieneigentümer zu wahren und jegliche Information, die als
schädlich empfunden werden könnte zu zensieren, wird von den meisten Reporten
als Teil der journalistischen Arbeit akzeptiert“, stand dort zu lesen. Redakteure und
Journalisten sagten den Mitgliedern einer SEEMO-Delegation im April, dass
geschäftliche und politische Interessen ausschlaggebend dafür sind, worüber
Journalisten schreiben und wie sie über bestimme Themen und Persönlichkeiten
berichten. Der Bericht bezog sich vor allem auf Zeitungen, die Situation ist jedoch bei
Fernsehen und Radiosendern vergleichbar.
http://www.rtvslo.si/slovenija/v-sloveniji-so-ocitno-sporni-le-doloceni-zapisi-vmedijih/294244
V Sloveniji so očitno sporni le določeni zapisi v medijih
"Ne vem, mislim, da ni nujno, da ti objavljeni dokumenti izvirajo iz kaznivega dejanja"
23. oktober 2012 ob 13:04,
zadnji poseg: 23. oktober 2012 ob 15:31
Ljubljana - MMC RTV SLO/Radio Slovenija
V medijih je zakrožila novica, da je policija obiskala mladoletno uporabnico
Twitterja, ki naj bi bila udeležena pri preprodaji drog. Avtorjev knjige V Imenu
države, ki razkrivata orožarsko afero v Sloveniji, niso.
Na medmrežju in v družabnih omrežjih lahko vsak dan zasledimo sovražni govor in
celo zapise, da naj bi nekdo, ali celo je, storil kaznivo dejanje. V zadnjih letih je bilo
izdanih kar precej knjig, v katerih avtorji opisujejo zakulisje trgovanja z orožjem, med
njimi je tudi knjiga 'V imenu države' Blaža Zgage in Mateja Šurca. Pri takih vsebinah
se državljani sprašujemo, kaj počnejo organi pregona, torej policija in tožilstvo.
Celoten
prispevek
Marjana
Jermana lahko
poslušatetukaj.
Izredni profesor na fakulteti za varnostne vede Branko Lobnikar je za Vroči mikrofon
na Valu 202 dejal, da bi se policisti morali odzvati na vsak zapis, ko je podan sum za
kaznivo dejanje. "Policija niti nima diskrecijske pravice, da selektivno odloča, da po
enem članku v časopisu ali po enem zapisu na Twitterju ali Facebooku reagira, v
drugih zapisih, od knjig do drugih družbenih omrežjih, pa tega ne naredi."
"Uvodoma želimo
pojasniti, da glede
konkretnega
"twitanja" policija
nikogar ne preiskuje v
zvezi sumov
kaznivega dejanja s
področja proizvodnje
in prometa s
prepovedanimi
drogami, niti ni
policija nikogar
preiskovala. Dejstva,
ki so bila prikazana v
nekaterih medijih so
zavajajoča in ne
odražajo dejanskega
stanja v konkretnem
primeru," so glede
informacij v javnosti,
da je policija izvedla
preiskavo zaradi
zapisov neke
najstnice na twitterju,
povedali na ljubljanski
policijski upravi.
"Policija veliko
svojega dela usmerja
v preventivno delo z
mladostniki, starši,
učenci,... na področju
osveščanja o
posledicah uživanja
prepovedanih drog. V
konkretnem primeru
se je oseba s "twiti"
obrnila na pristojno
policijsko postajo.
Policisti so ugotovili,
da v konkretnem
primeru ni znakov
kaznivega dejanja ali
prekrška, s čimer so
osebo tudi seznanili.
Na zaprosilo osebe je
bilo dogovorjeno, da
bo policist
mladostnikom
preventivno predstavil
posledice uživanja
prepovedanih drog
( kot opravljajo v
izobraževalnih
ustanovah, društvih
ipd....)," so še
pojasnili na PU
Ljubljana.
Lobnikar dodaja, da bi morala policija skupaj s tožilstvom ves čas razmišljati, ali
obstajajo razlogi za sum, da je bilo storjeno kaznivo dejanje, ki se preganja po
uradnih dolžnostih, zbrati in preveriti bi morala, ali so zapisi verodostojni, in nato
začeti postopke. "Če nekdo trdi, da je storil kaznivo dejanje, bi pričakoval od države,
da ga bo šla vprašat kdaj, kje, kaj in na kakšen način."
Marjan Jerman se je o tem pogovarjal z mag. Miranom Ozebkom z uprave
kriminalistične policije oddelka za ekstremno nasilje in terorizem pri ministrstvu za
notranje zadeve Slovenije.
__________________________________________
Kaj stori policija, če v nekem časopisu, knjigi, blogu zasledi zadevo, ko naj bi
šlo za hujše kaznivo dejanje, morda celo organiziran kriminal?
Policija vedno odreagira na pisanja, grožnje. Poskuša ugotoviti vse okoliščine tega
kaznivega dejanja in potem je zadevo dolžna preganjati. V teh zadevah gre
večinoma, ker je prišlo do spremembe kazenskega zakonika, za zasebno tožbo in so
posebne okoliščine, kdaj je uradno pregonljivo dejanje.
Znani pripadnik nekdanjega Morisa je napisal na svojem blogu, ki ga je
obiskalo že več kot milijon ljudi, "ubijali smo, ugrabljali smo, kradli smo" – se
to preverja?
Vsa taka pisanja, kjer v ozadju obstaja sum kaznivega dejanja, policija preveri in z
zbranimi informacijami potrdi ali ovrže sum kaznivega dejanja.
Glede tega bloga, ste preverjali te njegove navedbe, ki jih je veliko?
Bolj ali manj so se zadeve preverjale.
In kaj ste ugotovili, je to res ali ne?
Za zdaj ni podanih vseh elementov za kaznivo dejanje.
Ali to policija sama ugotovi ali mora to nekdo prijaviti?
Več načinov je. Prijavo lahko podajo občani, sami oškodovanci, lahko pa policija
sama zasledi med zbiranjem obvestil oziroma svojim rednim delom.
Dva kolega novinarja sta izdala knjige V imenu države. V njih je veliko novosti
glede preprodaje orožja v devetdesetih letih, vse je podprto z dokumenti.
Dobila sta celo nagrado za raziskovalno novinarstvo. Se policija ukvarja s tem?
Ne, s to knjigo konkretno in z navedenimi podatki za zdaj še ne. Pa tudi nobene
prijave na to temo še ni bilo.
Za kaj pa je potrebna prijava. Prej ste rekli, da sami reagirate?
Ja, očitno v tem primeru ni nekih elementov, da bi policija kar sama v tej zvezi
izvajala kakršno koli zbiranje informacij.
Z avtorjema se še niste pogovarjali?
Za zdaj še ne, ker za to še ni potrebe.
Kdaj pa bo potreba?
Ko se bo nekdo prepoznal v knjigi in ko se bo počutil oškodovanega in ko bo podal
prijavo. O nekih splošnih stvareh je težko govoriti, tu sta svoboda govora in svoboda
tiska. Ko se bo nekdo počutil ogroženega oziroma se bo prepoznal v besedilu in se
bo počutil oškodovanega, potem lahko poda prijavo in policija bo odreagirala.
Če knjigo preberete, vidite dokument, ki dokazujejo, da se je to orožje prodalo.
Zakaj bi potem moral biti še neki oškodovanec kot tretja oseba? Zakaj vi tega
ne preganjate po uradni dolžnosti?
Ne vem, mislim, da ni nujno, da ti objavljeni dokumenti izvirajo iz kaznivega dejanja.
Verjetno že založba, če bi sumila kaj spornega, zadeve ne bi objavila, ali bi izločila
dokumente ali pa bi dokumente predala policiji. Mislim, da v tej zadevi ne gre za neke
hude zadeve.
Kako pa je z grožnjami ljudi. Velikokrat slišimo, da grozijo predsedniku vlade?
Vsako najavo, pa naj bo anonimno pismo ali objavljeno na družbenem omrežju,
sploh osebam, ki so pod varstvom, jemljemo resno. Če so izpoljneni pogoji, da je šlo
za uradno pregonljivo kaznivo dejanje, zadevo izpeljemo do konca. Če pa gre za
zasebno tožbo, je to stvar oškodovanca, da sam vloži tožbo.
Kaj pa sovražni govor?
Ja, za sovražni govor je zadeva podobna. Vse prijave sovražnega govora na terenu
preverjamo.
Torej vi presojate, ali gre za sovražni govor ali ne?
Niti ne presojamo mi. Vse prijave, ki jih dobimo z blogov ali forumov, vse te prijave se
stekajo na policijo in vse prijave policisti preverijo na terenu. Po tem ugotovijo, ali gre
dejansko za kaznivo dejanje ali ne.
Marjan Jerman, Radio Slovenija
Prijavi napako
http://www.dnevnik.si/clanek/1042556209
Šurc in Zgaga prejela nagrado za izjemne zasluge na področju preiskovalnega
novinarstva
Vir / Avtor: (tak)
Podeli z:



facebook
twitter
google+
LJUBLJANA - Slovenska novinarja Matej Šurc in Blaž Zgaga sta danes prejela
prestižno nagrado za izjemne zasluge na področju preiskovalnega novinarstva.
Slovenska novinarja Matej Šurc in Blaž Zgaga sta danes prejela prestižno nagrado
za izjemne zasluge na področju preiskovalnega novinarstva.
Novinarja sta prejela nagrado Organizacije za medije Jugovzhodne Evrope (Seemo)
in Centralno evropske iniciative (Cie).
Šurc in Zgaga sta bila nagrajena za trilogijo V imenu države, za njuno delo pa je
žirija ocenila, da sta ga opravila profesionalno, opremila pa ga s številnimi pričanji in
dokumenti. Delo se je sicer nanašalo na trgovino z orožjem v Sloveniji in državah
nekdanje Jugoslavije.
Kriteriji, ki jih je žirija upoštevala, so bili kakovostno poročanje, vpliv na družbo s
posredovanjem sporočil in osebna tveganja pri nastajanju zgodbe. Novinarja bosta
nagrado v vrednosti 5000 evrov prejela konec meseca v Črni Gori
http://www.capital.bg/light/lica/2012/10/11/1923664_komarnicki_ot_dunoto_na_korid
ora/















омарницки от дъното на коридора
Размисли за свободата да рисуваш това, което мислиш, за ламтежа да
притежаваш вестници и за неподготвените политици
Иван Бедров
Препоръчване (67)
LinkedIn
Twitter
Email
© Цветелина Белутова
Кой е
Христо Комарницки е роден преди 48 години в
Габрово. Завършил е Художествената гимназия в
София. После учи анимация в Киноцентъра, където
работи до началото на 90-те години.
През последните 15 години неговата карикатура
неизменно е на последната страница на в. "Сега",
още от нулевия брой през 1997 г.
Рисува още за "Стършел" и за синдиката Cagle
Cartoons, който захранва с карикатури издания
предимно от Северна Америка и Западна Европа.
Преди това е публикувал във вестниците
"Демокрация", "Век 21", "Свободен народ".
През 2010 г. Христо Комарницки получи наградата за
човешки права на SEEMO (South East Europe Media
Organization).
Творбите му са награждавани от Съюза на
българските журналисти, медийния фестивал в
Албена, Асоциацията на ООН кореспондентите, на
изложби в Италия, Хърватия, Турция, Япония, Корея,
Украйна.
Комарницки не е псевдоним, а истинското му име.
Има няколкостотин човека в България, които всяка вечер изпълняват един и
същ неотменим ритуал. Очакват Христо Комарницки да публикува онлайн найновата си карикатура, след което започват да я коментират, да я споделят в
профилите си в социалните мрежи, да я разпространяват кой както може. Така
пътищата на карикатурата в мрежата стават трудно проследими и нищо чудно
тези хора да са доста повече от няколкостотин.
Няколкостотин и един
Всъщност колкото и да са редовните последователи на Комарницки, към тях
трябва да прибавим и още един. Преди време министър-председателят Бойко
Борисов публично се оплака как един вестник всеки ден го рисува на
последната си страница. Всички разбраха, че е подразнен от рисунките на
Христо Комарницки на последна страница на в. "Сега". Борисов се появява там
наистина често, но не точно всеки ден. "Е, на кого да обръщам внимание?!",
отговаря Христо. "Като застанеш в средата на сцената с това крупно
телосложение, много е ясно, че ще събираш цялото внимание. Нищо лично
няма, съвсем нормално е да е така."
Когато Мишо Шамара обикаляше всички телевизионни студиа, за да разяснява
как е бил привикан от прокурор да дава обяснения какво иска да каже с парчето
си "Бяло, зелено, червено", Бойко Борисов публично се възмущаваше от
циничните сравнения в текста и на свой ред обясняваше как случката не е
свързана с думите "Не вярвам в ГЕРБ, но силно вярвам в герба". В този ден
Комарницки няма нужда да търси дълго, защото тази досадна история сама го
намира. На следващия ден трикольорът се превръща в навита лентичка за
прерязване, а облеченият като рапър премиер засмуква лентичката с едната си
ноздра. Надписът е "бЕло, зелено, червено!"
"Прочитам тая плява..."
Зад винаги актуалните и остроумни карикатури на Христо Комарницки
всъщност се крие систематична и тежка работа, която на моменти дори
изглежда скучна. Всяка сутрин Христо е един от първите, които идват в
редакцията на вестника. В дъното на коридора е вратата, на която пише "Туш" името на рубриката му. Вътре в малката стая има огромно количество вестници,
списания, етажерки с книги, кутии с архиви, включен компютър и работещ
телевизор.
За разглеждането
Преглеждам всички вестници, за да знам какво става.
Но е такава скука. Като ги гледам всеки ден тия едни
и същи вестници, скука, скука. Все някой трябва да
напише нещо интересно. Много рядко попадам на
нещо, което да седна и да го чета. Буквално
разглеждам вестници, а не чета вестници.
Представям си колко хартия се хаби всеки ден. Аз
като си го представя това, и ми става тъжно за тия
дървета.
И много рисунки, свързани с конкретни случки. Когато се появиха тетрадките с
попфолк изпълнители и в същото време стана известно, че управлението на
ГЕРБ ще бъде включено в учебниците, Комарницки обедини двете теми:
нарисува буквар, под буквата А – Азис, под Б – Бойко Борисов. Но само
талантът да можеш да рисуваш не е достатъчен. Преди да стигне до
конкретната рисунка, Христо си има много друга работа.
"Сутрин започвам от 9 часа и ей тая камара вестници трябва да я прегледам.
Прочитам тая плява, после сядам на компютъра и почвам там да чета каквото
излиза. И колкото по-късно съм готов с идеята, толкова по-добре, защото
хващаш по-съществената част от деня. Най-добре е към 5-6 следобед вече да
имам избистрена идея", описва трудовия си график. "Всеки ден е нещо ново,
това изтощава много, изхабява. Така е 6 дни в седмицата.
Трудно ми е да повярвам, че няма някакво предварително планиране. За
Христо обаче това би било компромис. Правил го е няколко пъти, когато му се
налага да отсъства. "Тогава е все едно си отбил номера. Мога, разбира се, да
седна и да убия цялата седмица и дори може и да не се забележи, ама не е
честно. Просто не е честно така." В този момент усещам, че му нарушавам
процеса. Преподрежда машинално купчината вестници пред себе си, поглежда
към компютъра, телевизорът е за кратко без звук, но не е изключен. Иска да
започва. Познато ми е.
http://www.bianet.org/bianet/bia-medya-gozlem/141388-gazeteciler-durusmaizlemekten-yorgun-dustu
BİA MEDYA GÖZLEM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2012
Gazeteciler Duruşma İzlemekten Yorgun Düştü
Temmuz-Ağustos-Eylül 2012'deki raporlar, tepkiler, önergeler, düzenlemeler,
dayanışma ve iktidarın sert açıklamaları...
Emel GÜLCAN
[email protected]
İstanbul - BİA Haber Merkezi
11 Ekim 2012, Perşembe
BU HABERİN UZANTILARI


BİA MEDYA GÖZLEM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2012: 3. Yargı Paketi Yetmedi
BİA MEDYA GÖZLEM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2012: BİA Medya Gözlem ve
İfade Özgürlüğü Raporu-Tam Metin
Gazetecilik örgütleri, siyasi partiler ve hak çevreleri BİA Medya Gözlem ve İfade
Özgürlüğü Temmuz-Ağustos-Eylül 2012 raporu döneminde, gazetecilere ve medyaya
yönelik saldırı, gözaltı ve tutuklamalara karşı eylemdeydi. Örgütler dönem boyunca
duruşmaları izlediler, basın ve ifade özgürlüğü hakkında açıklamalar yaptılar, iktidarın
basın üzerindeki baskılarına dikkat çektiler.
Raporlar
Freedom House, İnternet Özgürlüğü 2012 Raporu'nu 16 Eylül'de yayımladı. Raporda
Türkiye 46 puanla "kısmen özgür" ülkeler arasında yer aldı.
TESEV, Türkiye'de bağımsız ve özgür bir medyanın oluşmasının önündeki engellerin
tespit edilmesini amaçlayan "İktidarın Çarkında Medya" raporunu 27 Ağustos'ta
yayımladı.
Twitter, 2 Temmuz'daki ilk şeffaflık raporunda kullanıcı bilgisi talep eden ülkeleri ve
taleplerin ne kadarının karşılandığını açıkladı. Buna göre Türkiye'nin bir,
Yunanistan'ın iki kere içerik kaldırılması talebinde bulunduğu ve taleplerin
reddedildiği belirtildi.
Tepkiler
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Türkiye
Gazeteciler Federasyonu (TGF) ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) 29 Eylül'de,
Cumhuriyet, Aydınlık, Sözcü, Evrensel, Birgün, Özgür Gündem, Yeniçağ
gazetelerinin AKP genel kuruluna akredite edilmemelerini eleştirdi.
Siyah Bant ve DEPO ortaklığıyla 29 Eylül'de Cezayir Salon'da "Sanatta İfade
Özgürlüğü ve Sansür" başlıklı toplantı düzenlendi. Siyah Bant, sansürle mücadeleyi
tartıştı. Turgut Tarhanlı, Şanar Yurdatapan, Banu Karaca, Tümay Arslan, Serhat
Kural, Aydın Orak, Kazım Öz, Diler Özer, Asena Günal, Niyazi Selçuk gibi isimler
konuşmacı olarak katıldı.
Basın İlan Kurumu, TGF ve TGC Sakarya Anadolu Gazetesi sahibi Adnan Uymaz'ın
26 Eylül'de, Basın İlan Kurumu denetçilerine ateş etmesi, denetçi Devrim Ersen
Özergin'i öldürmesi, Recep Polat ve Mustafa Süke'yi yaralaması üzerine saldırıyı
kınadı.
Basın Konseyi 26 Eylül'de, Başbakan Erdoğan'ın, Uludere katliamı ve Afyon'daki
patlamayla ilgili soru soran TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner'e "O işine baksın" demesi
üzerine Boyner'e destek verdi.
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ), IPI
Türkiye Ulusal Komitesi, EFJ üyesi Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve
Gazetecilere Özgürlük Platformu (GÖP) temsilcileri 26 Eylül'de yaklaşık 77
gazetecinin 'terör odaklı iddialarla' hapiste olmasını kınadı. Meslek örgütleri basın
üzerindeki baskılar konusunda endişelerini dile getirdi ve 3. Yargı Paketi'ni yetersiz
bulduklarını ifade etti.
TGS Başkanı Ercan İpekçi ve ÇGD Başkanı Ahmet Abakay Polis Akademisi'ne bağlı
polis muhabirliği kursları açılacağı haberlerine 25 Eylül'de tepki gösterdi.
Sarmaşık, TİHV, ÇİAT, eski Evrensel muhabiri-antropolog Müge Tuzcu'nun 24
Eylül'deki duruşması öncesi duyuru yayımladı ve basın toplantısı düzenledi.
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) ve BDP BDP-Blok Milletvekili ve HDK Divan
Kurulu üyesi Sebahat Tuncel'e verilen 8 yıl 9 ay hapis cezası ve yurt dışı yasağı ile
ilgili 19 Eylül'de basın toplantısı düzenledi ve 22 Eylül'de Taksim'de kararı protesto
etti. EMEP de 18 Eylül'de konuyla ilgili açıklamasında kararın siyasi olduğunu belirtti.
Grup Yorum üyeleri, Sultangazi'deki polis merkezine saldırı düzenleyen İbrahim
Çuhadar'ın cenazesinin Adli Tıp'tan alınışı sırasında gözaltına alınanların işkence
gördüğü iddiasıyla 17 Eylül'de adliye önünde protesto düzenledi.
Gün TV RTÜK'ün 12 Eylül'de kanala verdiği yayın durdurma ve 11 bin TL'lik para
cezasını protesto etmek için 13 Eylül'de RTÜK binası önünde basın açıklaması
düzenledi.
Özgür Gündem editörü Ayşe Oyman, Özgür Halk yazı işleri müdürü Ömer Faruk
Çalışkan, DİHA editörleri Tayyip Temel ve Fatma Koçak, Abdullah Öcalan üzerindeki
ağırlaştırılmış tecridin kaldırılması talebiyle 12 Eylül'de başlatılan açlık grevine katıldı.
TGC 11 Eylül'de Anadolu Ajansı'nın şirket haberlerini ücret karşılığı haberleştirip
abonelere servis etmesini eleştirdi.
Habertürk internet sitesinin seks işçilerine yönelik vergi düzenlemesine ilişkin habere
'Hayat kadını ya verecek ya verecek' başlığı 3 Eylül'de sosyal medyada tepki çekti.
Habertürk tepkiler üzerine başlığı 'Hayat kadınlarına istisna yok' şeklinde değiştirdi.
Alternatif Bilişim Derneği, 6 Eylül'de hükümetin sosyal medyayı 'kamu güvenliğinin
gerektirdiği ve zorunlu kıldığı durumlarda' kontrol altına alma girişimine tepki gösterdi.
Dernek Phorm konusunda da Türkiye'de internet kullanıcılarını kişisel verilerinin
gizliliğine sahip çıkmaya ve tepki göstermeye çağırdı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 31 Ağustos'ta Kanaltürk'te Ankara Temsilcisi Faruk
Mercan'ın yönettiği programa katıldı. Programda muhalif medyadan gazetecilere yer
verilmemesi tepki çekti.
Yeni Şafak çalışanları 26 Ağustos'ta gazetenin resmi Twitter hesabından gazete
yönetimine üç aydır maaşlarını alamadıkları için tepki yağdırdılar. Gazete yönetimi
tweetleri sildi.
AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle, Avrupa
Parlamentosu'nda (AP) Kıbrıslı Rum sosyalist Parlamenter Antigoni Papadopulo'nun
"Leyla Zana yeniden ceza aldı" başlıklı soru önergesini 20 Ağustos'ta yanıtladı. Füle
Zana'nın terörizm konulu dokuz konuşması nedeniyle 10 yıl hapis cezasına
çarptırılması üzerine AB'nin karardan endişe duyduğunu belirtti.
Basın Konseyi TGC ve TGS İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin'in 20 Ağustos'ta
gazetecilere yönelik "Ağzına tıkarım o yazıları" ifadesine tepki gösterdi.
Yeni Akit'in Cengiz Çandar, Hasan Cemal, Ali Bayramoğlu'nu hedef gösterdiği
haberlere karşı 'Sessiz Kalmamak Gerek' imza kampanyası 17 Ağustos'ta başladı.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), TGC, Basın Enstitüsü Derneği ve İHD Genel
Merkezi, gazeteyi kınadı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Adalet Bakanı Sadullah
Ergin Çandar'ı aradı ve destek verdi. Yeni Akit 23 Ağustos'ta imza kampanyası ile
ilgili haberinde kampanyaya katılanların demeçlerini çarpıtarak yayımladı ve bazı
isimlerin imzalarını çektiğini iddia etti. Kampanya ile ilgili "Teröristler de imza atıyor"
şeklinde haber yapan Habervaktim'in 28 Ağustos'ta söz konusu imzaları kendisinin
attığı iddia edildi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 16 Ağustos'ta Başbakanlık Ofisi'nde bazı medya
yöneticileri ile buluştu. Gazeteciler ve köşe yazarları görüşmede muhalif basının
temsil edilmemesine, Yeni Akit'in gazetecileri hedef göstermesinin ve gazetecilerin
sorunlarının gündeme getirilmemesine tepki gösterdi.
GÖP, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 Ağustos'ta AKP İstanbul İl
Başkanlığı'nın iftarında Cüneyt Özdemir'e yönelik eleştirileri için 13 Ağustos'ta
açıklama yaptı ve Başbakan'ı medya patronlarından ellerini çekmeye davet etti.
Başbakan Özdemir'in patronu Aydın Doğan'a "Yazıklar olsun" demişti.
Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) 11 Ağustos'taki açıklamasında İçişleri Bakanı İdris
Naim Şahin'i yazmayı ve yazılarını kamuoyu ile paylaşmayı silah kullanmakla bir
tuttuğu için kınadı. Şahin 7 Ağustos'ta Güneydoğu'daki çatışmalarla ilgili yaptığı
açıklamalarda, "Ülkenin olağanüstü gündemi sadece çatışma alanı ile ilgili değildir,
bu çatışma İstanbul'da kalemle devam ediyor, İstanbul'da kitapla devam ediyor.
Geçimli'de atılan havan mermisiyle burada, Ankara'da yazılan yazıların bir farkı
yoktur" demişti.
Grup Yorum, Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Cezaevi'nde tutuklu üyeleri Seçkin Aydoğan'ın
serbest bırakılması için 6 Ağustos'ta 'Grup Yorum'a Özgürlük' çadırı kurdu. ,
ÇGD, 5 Ağustos'ta Ankara metrosunda haber yapmaya çalışırken darp edilen
Evrensel gazetesi muhabirleri Hasan Akbaş, Gökhan Uysal ve Hilal Yağız'a yönelik
saldırıyı 6 Ağustos'ta kınadı.
"Adalet talebimiz var imza inisiyatifi", Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant
Dink için Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile 5 Ağustos'ta görüştü. İnisiyatif
açıklamasında cinayetin hâlâ aydınlatılmadığını anımsattı.
ODTÜ Senatosu, 3. yargı paketinin sonuçlarına ilişkin 3 Ağustos'taki açıklamasında
paketin sorunları çözmediğini belirtti.
Beyaz Gazete muhabiri Muammer Yaşar'ın, Malatya'da Alevi ailelerin oturduğu
evlerin taşlanması hakkında 30 Temmuz'da Facebook'taki yorumları tepki topladı.
Yaşar Sivas katliamını onayladığını ima etti, gazete yönetimi Yaşar'ın işine son verdi.
Yaşar konuyla ilgili Medyatava'ya gönderdiği mektupta yorumları kendisinin
yazmadığını belirtti ve eski kurumunu suçladı.
Medya Etiği Platformu, Ertuğrul Özkök, Amberin Zaman ve M. Ali Birand'ın Suriye
Devlet Başkanı Beşar Esad ile yapacakları röportajdan Esad'ın propaganda imkanı
bulacağı gerekçesiyle vazgeçmesi üzerine, 6 Temmuz'da basın açıklaması yaptı.
Platform açıklamasında gazetecilik ilkelerini hatırlattı.
Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu (TGDP) Sanatçı Ferhat Tunç'a 27
Haziran'da verilen iki yıl hapis cezası için 6 Temmuz'da imza kampanyası başlattı.
STK'lar ve aydınlardan oluşan bir grup Tunç'a verilen cezayı kınandı. Tunç 2011
seçimlerinde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu'ndan milletvekili adayıyken yaptığı
1 Mayıs konuşması nedeniyle cezalandırılmıştı.
Hürriyet yazarı Yılmaz Özdil'in 4 Temmuz'da Leyla Zana'ya hitaben yazdığı "Zana'ks,
Leyla'k rengindedir! Yuttun mu... Leyla gibi olursun!" yazısı tepki topladı. "Yılmaz
Özdil'in nefret söylemini kınıyoruz" kampanyasını binden fazla kişi imzaladı.
IPI Türkiye Ulusal Komitesi, Güneydoğu Avrupa Medya Organizasyonu (SEEMO)
Basın Konseyi ve Basın Enstitüsü Derneği 4 Temmuz'da, Ahmet Şık'a cezaevi
çıkışındaki sözleri nedeniyle açılan dava hakkında açıklamalar yaptı. Örgütler Şık'ın
yeni davasının ifade özgürlüğü alanında AİHM içtihatlarını hiçe saydığını belirtti.
Soru önergeleri
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç 12 Eylül'de CHP İstanbul Milletvekili Oktay
Ekşi'nin kamuda çalışıp gazetecilik yapmadığı halde kaç kişinin sarı basın kartı
taşıdığı sorusunu 416 olarak yanıtladı
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu 7 Eylül'de TBMM'ye Başbakan Yardımcısı
Bülent Arınç'ın yanıtlaması talebiyle Anadolu Ajansı'nın çeşitli firmaların "haberlerini"
para karşılığında yaptığı iddiasını sordu.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart 27 Ağustos'ta TBMM Başkanlığı'na Ergenekon
yargılamaları ile ilgili soru önergesi verdi. Önergede Aydınlık dergisi genel yayın
yönetmeni Deniz Yıldırım'ın tutukluluğu ile ilgili Temmuz ve Eylül 2010 tarihli tahliye
yazışmalarında el yazısıyla yazılan "itirazın reddi-tutukluluğun devamına" yazısının
hakime ve savcıya ait olmadığı ifade etti ve o yazıların kime ait olduğunu sordu.
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, Başbakan Erdoğan'ın yanıtlaması için 15
Ağustos'ta TBMM'ye soru önergesi sundu. Oran, gazetecilerin kovulmaları ile
Erdoğan arasında bir ilişki olup olmadığını sordu.
BDP İstanbul milletvekili Sebahat Tuncel, 7 Ağustos'ta İçişleri Bakanı İdris Naim
Şahin'in yanıtlaması için Red Hack'in terör örgütü ilan edilmesi ve internetin
sansürlenmesi ile ilgili soru önergesi verdi.
Adalet Bakanlığı CHP İzmir Milletvekili Erdal Aksünger'in tutuklu gazetecilerle ilgili
soru önergesini 3 Ağustos'ta yanıtladı. Bakanlık 63 gazetecinin cezaevinde olduğunu,
dördünün gazetecilik faaliyetinden 59'unun ise basınla ilgili olmayan suçlardan
cezaevinde olduğunu iddia etti. Baş müzakereci Egemen Bağış'ın iddia ettiği
"tecavüzcülük, cinayet ve soygunculuk" suçlamasıyla tutuklu gazetecilerin kim
olduğuna ilişkin soru ise yanıtsız bırakıldı. TGDP bakanlığın açıklamasını tepkiyle
karşıladı ve cezaevinde 85 gazeteci olduğunu belirtti.
Düzenlemeler
AKP, 1 Ağustos'ta Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na "Basın ve Yayın Hürriyeti"
bölümünde "Basın hürriyeti kamu düzenini, genel ahlakın ve başkalarının haklarının
korunması amacıyla sınırlandırılabilir" ifadesinin yer almasını önerdi. TGS ve ÇGD
önerideki "genel ahlak" kavramına tepki gösterdi.
AKP 14 Temmuz'da da Basın hürriyetinin "milli güvenliğin, kamu düzeni ve genel
ahlakın korunması, yargı bağımsızlığının sağlanması, suçların engellenmesi"
amacıyla sınırlanmasını önerdi. AKP ayrıca, mevcut anayasada olmayan,
"Masumiyet karinesinin ihlaline yönelik yayın yapılamaz" ve "Devlet, çocuk istismarı,
cinsellik ve şiddet içeren yayınlara karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır" hükmünün
eklenmesini de istedi.
YÖK 30 Temmuz'da disiplin yönetmeliğini değiştirmek için harekete geçti. Yeni
düzenlemeye göre parasız eğitim için pankart asmak, slogan atmak demokratik hak
olacak. Dekanı, rektörü eleştirenler okuldan atılmayacak.
2 Temmuz'da TBMM'de yasalaşan 3. Yargı Paketi yürürlüğe girdi. Yasa, Ceza
Muhakemeleri Kanunu'nun (CMK) ÖYM'leri düzenleyen 250, 251 ve 252. maddelerini
yürürlükten kaldırdı. Bu mahkemelerin yerine TMK'nın 10. maddesinde tanımlanan
bölgesel ağır ceza mahkemelerini getirdi. Süren davalar, kesin hükme varılıncaya
kadar ÖYM'lerde görülmeye devam edecek. TMK kapsamına giren suçlarla ilgili
CMK'ya göre hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilecek, verilen
hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilecek ve ertelenebilecek.
Tutuklamaya ilişkin kararlarda mahkeme, kuvvetli suç şüphesini, tutuklama
nedenlerini ve tutuklama tedbirinin ölçülü olduğunu somut olgularla
gerekçelendirecek.
31 Aralık 2011'e kadar basın yayın yoluyla ya da düşünce açıklama yöntemleriyle
işlenen, üst sınırı 5 yıl hapis cezası olan bir suçtan dolayı kamu davası açılması ile
kovuşturmanın veya kesinleşmiş olan mahkumiyet hükmünün infazı ertelenecek.
Ertelenme kararı verilen kişi hakkında, 3 yıl içinde yeni bir suç işlememesi halinde,
kovuşturmaya yer olmadığı veya düşme kararı verilecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren koşullu salıverilmesine bir yıldan az süre
kalan ve açık ceza infaz kurumundaki iyi halli hükümlülerin talepleri halinde,
cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik
uygulanmak suretiyle infazına karar verilebilecek.
Adli kontrolde süre sınırı olmayacak, 'adil yargılamayı etkileme'ye ve 'soruşturmanın
gizliliğini ihlal'e de ceza artırımı uygulanacak.
Örgütlerden haberler
TGC 5. Babıali Günleri kapsamında 28 Eylül'de 'Gazete Çalışanları Ne Kadar
Özgür?' paneli düzenledi. TGC Başkanı Orhan Erinç'in kolaylaştırıcılığındaki panelde
TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş, Gazeteci Ferai Tınç, TGS Başkanı Ercan İpekçi
konuştu.
İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) 6 Eylül'de, faili meçhul cinayetlerde katledilen
gazetecilerin özel eşyalarının ve meslekleri ile ilgili malzeme ve belgelerin
sergilendiği Basın Müzesi'ni açtı.
TGC'nin 25 Temmuz'daki Basın Özgürlüğü Ödül Töreni'nde Başkan Orhan Erinç,
özel yetkili mahkemelerin hukuksuz uygulamalarına ve ceza yasalarının AB
içtihatlarına göre düzenlenerek hapisteki gazetecilerin serbest kalması gerektiğine
dikkat çekti.
Dayanışma
Tuncay Özkan'a Özgürlük Girişimi 30 Eylül'de İzmir'de, 23 Eylül'de Eskişehir'de, 15
Eylül'de İstanbul'da Özkan'a Özgürlük Yürüyüşü düzenledi. Gazeteciler, sanatçılar ve
siyasetçiler Özkan'ın kitaplarını imzaladı.
BM İnsan Hakları Konseyi 27 Eylül'de Viyana'daki toplantıda, gazetecilerin güvenli ve
bağımsız çalışabilmelerini destekleyen çözüm taslağını kabul ettiğini açıkladı. Konsey,
üye 47 devleti gazeteciler için güvenli ortam sağlamaya, gazetecilere karşı işlenen
suçlarda cezasızlığı önlemeye davet etti. Article 19 ve IPI bu çağrıdan memnuniyet
duyduklarını belirtti. EFJ, TGS ve GÖP Türkiye'de gazetecilerin terör iddialarıyla
cezaevinde olmasını kınadı.
RSF 21 Eylül'de, Suriye'de kaçırılan gazeteciler Başar Fehmi Kadumi ile Cüneyt
Ünal'ın ve diğer kayıp gazetecilerin akıbetini sordu. Türkiye Haber Kameramanları
Derneği, GÖP ve TGC gazetecilere destek için 4 Eylül'de Suriye Konsolosluğu
önünde eylem yaptı. IPI, TGF ve ÇGD 27 Ağustos'ta Ünal'ın serbest bırakılması
çağrısında bulundu. Basın Konseyi ise 22 Ağustos'ta Dışişleri Bakanlığı'na başvurdu.
TGC Yönetim Kurulu 20 Eylül'de, Ergenekon Davası'nın 232. duruşmasında
Mustafa Balbay ve Tuncay Özkan'a verilen 16 duruşma men cezasının kabul
edilemez buldu.
Akşam yazarı Tuğçe Tatari, 15 Eylül'de "Bu hafta benim için çok zor geçti" diyerek
köşesini boş bıraktı ve KCK Basın Davası, Ergenekon ve OdaTV davalarına destek
verdi.
OdaTV davasının 14 Eylül'deki duruşması öncesi adliye önünde toplanan gazeteciler,
"Zindanlar boşalsın, gazetecilere özgürlük" pankartına kalemlerini bırakarak hapisteki
gazetecilere özgürlük istedi. Eyleme, davanın tutuksuz sanıkları pek çok gazeteci,
sanatçı katıldı. GÖP adliye önünde açıklama yaptı. Fransız Ulusal Gazeteciler
Sendikası (SNJ) ve Fransız Genel Çalışma Konfederasyonu gazetecilerin
bırakılmasını istedi.
10 Eylül'de başlayan KCK Basın Davası'nı ve OdaTV davasını pek çok milletvekili,
gazeteci, yazar, avukat, insan hakları savunucusu, dünyadan IPI, Alman Gazeteciler
Birliği (dju), Hessen Rosa Luxemburg Vakfı, RSF, Avrupa Gazeteciler
Federasyonu (EFJ), Santiago de Compostella Gazeteciler Derneği, üç aylık dönemde
KCK Basın Davası ve OdaTV duruşmalarını izlediler.
10 Eylül'de başlayacak KCK Basın Davası öncesi 9 Eylül'de Taksim'deki yürüyüşe
polis izin vermeyince meydanda oturma eylemi yapıldı.
Milyonlar Adalet İstiyor İnsiyatifi (MAİ) Atılım Gazetesi genel yayın yönetmeni İbrahim
Çiçek, genel yayın koordinatörü Sedat Şenoğlu, gazete yazarı Bayram Namaz ve
Özgür Radyo yayın koordinatörü Füsun Erdoğan'ın yargılandığı MLKP davası öncesi
7 Eylül'de gazetecilerin serbest bırakılmasını istedi.
TGS, Basın Enstitüsü, Atılım ve Özgür Gündem çalışanları 3 Eylül'de 12 Eylül'de
duruşmaları görülecek, haklarında 'örgüt yöneticiliği' iddiasıyla 18 yıl 9 ay ve müebbet
hapis verilen gazeteciler Necati Abay ve Hatice Duman'a destek verdi.
Hürriyet yazarı Mehmet Yılmaz, 3 Eylül'deki köşesini OdaTV davasının tutuklu sanığı
Soner Yalçın'ın mektubuna ayırdı.
Fransız Ulusal Gazeteciler Sendikası, "sahip çıktığı" Soner Yalçın ve OdaTV
davasıyla ilgili 14 Eylül'deki duruşma öncesi 2 Eylül'de desteğini açıkladı.
Tutuklu Gazete'nin üçüncü sayısı 1 Eylül Dünya Barış Günü'nde çıktı. Gazetede 29
hapis gazeteci ile serbest kalan beş gazeteci ile dışarıdaki 43 gazeteci ve 10 meslek
örgütü temsilcisinin yazıları yer aldı.
TGDP, 10 Eylül'de görülecek KCK Basın Davası için 23 Ağustos'ta katılım çağrısında
bulundu.
TGC ve GÖP Bolu Gündem gazetesinin genel yayın yönetmeni Mehmet Süha
Alparslan ve yazı işleri müdürü Ayşegül Topçu'nun 3 Ağustos'ta yaptığı haber
nedeniyle uğradığı saldırıyı kınadı.
Balbay'a Özgürlük Girişimi, 8 Ağustos'ta İzmir Karşıyaka'da Cumhuriyet yazarı ve
CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay'ın doğum gününü demir parmaklıklı stand
arkasında kutladı.
ÇGD Başkanı Ahmet Abakay Suriye'de muhalif güçlerle rejim askerleri arasında
çıkan çatışmada AA muhabiri Sinan Gül'ün vurulmasıyla ilgili 3 Ağustos'ta medya
yöneticilerini de barışçı yayın politikaları izlemeye davet etti.
Akşam yazarı Serdar Akinan, köşesini 30 Temmuz'da Odatv davasının tutuklu
sanıklarından gazeteci Soner Yalçın'a bıraktı.
ÇGD, TGDP, TGC, Basın Konseyi ve BDP 24 Temmuz Basın Özgürlüğü Günü ve ilk
sansürsüz gazetelerin yayımlanmasının 104. yılında hapis gazetecilerin serbest
bırakılmasını istediler.
İGC 24 Temmuz'da Tutuklu Gazeteciler ve Basın Özgürlüğü konulu karikatür sergisi
açtı.
TYB 2 Temmuz'daki KCK İstanbul Davası ile ilgili basın toplantısı düzenledi.
Toplantıya Çevirmenler Birliği, Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim, TGC, TGS, TYS
ve Ankara Düşünce Özgürlüğü İnisiyatifi katıldı. Uluslararası PEN Başkan Yardımcısı
Eugene Schöulgin, Türkiye Yayıncılar Birliği Yayınlama Özgürlüğü Komitesi Başkanı
Ragıp Zarakolu, PEN Türkiye Şubesi 2. Başkanı Halil İbrahim Özcan, TCG Başkanı
Ercan İpekçi, TYS Başkanı Mustafa Köz ve Ankara Düşünce Özgürlüğü
İnisiyatifi'nden Mahmut Konuk toplantıda sansür, hak ihlalleri ve TMK'ya dikkat çekti.
IPA Yayınlama Özgürlüğü Komitesi Başkanı Bjorn Smith-Simonsen, IPA İfade
Özgürlüğü Direktörü Alexis Krikorian, Uluslararası PEN Hapisteki Yazarlar Komitesi
Direktörü Sara Whyatt ve PEN Başkan Yardımcısı Eugene Schoulgin ve Irak Dünya
Mahkemesi'nden Prof. Dr. Lieven D'Laoter, Basın Konseyi, BDP ve CHP'li milletvekili,
gazeteci, yazar ve insan hakları savunucusu 2 Temmuz'da KCK İstanbul Davası'nı
izledi.
Cezaevi ziyaretleri
CHP İstanbul Milletvekili Kadir Gökmen Öğüt ve Basın Konsey'inden bir heyet 24
Temmuz'da Silivri Cezaevi'nde tutuklu gazeteciler Mustafa Balbay, Barış Terkoğlu,
Soner Yalçın ve Barış Pehlivan'ı ziyaret etti.
Basın Konseyi Soner Yalçın, Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Yalçın Küçük, Mustafa
Balbay, Tuncay Özkan ve Doğu Perinçek'i 13 Temmuz'da ziyaret etti.
Başbakan Konuştu
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve hükümet görevlileri üç ay boyunca basına ve
gazetecilere yönelik pek çok uyarıda bulundu.
* Medyada da ayrı bir sorumsuzluk var. Allah aşkına, hangi ülkede, teröre karşı halkı
ve vatanı için canını ortaya koyan güvenlik güçleri bu kadar hırpalanır? Hiç kusura
bakmasınlar. Diyorlar ki; "Başbakan medyaya çok saldırıyor". Ne yapacaktım?
Okşayacak mıydım? Dertli olan biziz, canı yanan biziz... Sen habire orada canı
yananlara karşı, sadece onun üzerinden ne kadar avanta elde ederim, ona
bakıyorsun (Eski HAS Parti Genel Başkanı Numan Kurtulmuş'un AKP'ye katılma
töreni, Haliç Kongre Merkezi, 22 Eylül)
* Yayın organınızın, bu asılsız fikir ve iddiaları böyle bir sorunun temeline oturtması
üzücü. Bu gazeteciler, sarı basın kartı olan gazeteciler değil. Dokuz tanesi var.
Bunlar, terör örgütleriyle temasları olmuş ya da birlikte çalışmış kişiler. Diğerleri, bir
terör örgütüne üye olmak ya da silah taşımak gibi nedenlerle cezaevindeler. Siz şimdi
bu kişilerin gazeteci oldukları için serbest bırakılmaları gerektiğini mi söylüyorsunuz?
Bu kişiler sarı basın kartı taşıyan kişiler olmasa bile? (Washington Post'tan Lally
Weymouth'a verdiği röportaj, 21 Eylül)
* Bu beyefendiler; Boğaz'a karşı keyif çatarken, televizyonlarının karşısında,
çerezlerini alkollü içkileri ile yudumlarken, orada vali, kaymakam, asker, polis, korucu,
istihbaratçı canını ortaya koyuyor. ... Ama burada beyefendiler, büyük bir konfor
içerisinde, boğaza nazır villalarında, her türlü saltanatları ile beraber köşelerinde
ahkam kesiyorlar. (Genişletilmiş İl Başkanları toplantısı, 9 Eylül)
* Hatay'ı karıştırmak için gazetelere atılan manşetlerin farkındayız. (AKP
Genişletilmiş Grup Toplantısı, 5 Eylül)
* Türkiye'deki medyaya mesaj vermek istiyorum. Terörün en önemli hedefi
propagandasını yaptırmaktır. Bu propagandayı adam bedava yaptırıyor. Medya kimin
yanında yer alacak? Başlıklara bakıyorsunuz, köşe yazarlarına bakıyorsunuz,
kaynağınız Roj TV midir, Mezopotamya mıdır, sosyal medya mıdır? Bunları ademe
(yokluğa) mahkûm etmek durumundayız. Terör haberini küçük değil, hiç görmemek
gerek. Medya, teröre karşı birlikte hareket etmeli." (Başbakanla Özel, Kanaltürk, 31
Ağustos)
* Ramazan'ın ruhuna tamamen ters bir şekilde her türlü kutsalı çiğneyerek Ramazan
ayında da kan akıtan açık net söylüyorum; televizyon kanallarına onların avukatlarını,
onların meddahlarını çıkartan medyaya karşı tavrım vardır ve bundan sonra da
olacaktır. Herkes net olacak. Kimden yana olduğunu söyleyecek. Sen PKK terör
örgütünden yana mısın? Yoksa bu milletten yana mısın? Birçok senaryolara da
karnımız toktur. 2012 Ramazan ayını kana bulayan bu zalimleri insanlık hiçbir zaman
unutmayacak ve unutturmayacak. (Kadıköy-Kartal metrosu açılışı, 17 Ağustos)
* Şimdi çıkmış birileri köşesinde yazıyor. Ne diyor? 'Dışişleri Bakanı'nın Myanmar'da
ne işi var? Başbakan'ın kızının, hanımının gidişini anlıyorum da Dışişleri Bakanı
oraya niye gidiyor?' Ben buradan o medya patronuna yazıklar olsun diyorum. Bu
adamları köşe yazarı olarak nasıl tutuyorsunuz? Bu tür hedefi olmayan, bu tür aşkı,
heyecanı olmayan insanların eline kalem vermişsin, köşe teslim etmişsin. Bunlar
millete yabancı, bunlar tarihine yabancı, bu milletin derdiyle dertlenen kalemler değil
bunlar. (AKP İstanbul İl Başkanlığı iftarı, 11 Ağustos)
* Hangi terör örgütünün yayın organları var bunu biliyoruz ama bir de onlarla ilişkisi
olmadığını söylediği halde bilerek veya bilmeyerek maalesef onların tezgahına veya
onların ocağına odun taşıyanlar var. Bunları nereye kadar kabulleneceğiz. İsmen mi
bunları ifşa edeceğiz.
Bir kısım medya hala teröre destek vermeye devam ediyor. Bu propagandaya yazılı
ve sözlü destek veren maalesef medyadır. Bu kesimlerin teröre verdikleri destek
gözardı edilemez. Bunları görmemezlikten gelemeyiz. Bunları gayet iyi görüyoruz.
Tabii bunların değerlendirmesini de kendi aramızda ona göre yapıyoruz. (ATV ve A
haber kanallarının ortak yayınladığı Gündem Özel, 5 Ağustos)
* Şu anda gazeteciler var hapiste diyorsunuz. Bunların bazı terör örgütleriyle
bağlantıları var. Ortada bir terör örgütü var ve siz bu terör örgütünün eylemlerinde
şöyle böyle yer almışsınız. Bu insanlar içeri girmeyecek mi? Bunların hükümeti
devirmek gibi planların içinde olduğu ortada." (Sansürsüz Özel, Kanal 24, 25
Temmuz)
Arınç Konuştu
* Türkiye 'de basın özgürlüğü yoktur diyen yalan söylüyor. Sansür vardır diyen de
yalan söylüyor. İçerideki gazetecilerin amaçları başka; ideolojik... Asıl amaçları
hükümeti yıpratmak. Gazeteciler damarımıza basarsa, kızarız. (Başbakan yardımcısı
Bülent Arınç, CNNTÜRK, 22 Ağustos,)
İdris Naim Şahin Konuştu
* Ankara'da İstanbul'da oturmuş köşesine, almış kalemini eline içiyorsa purosu,
içiyorsa içeceğiyle beraber gökyüzünün derinliklerine, denizin maviliklerine, ağacın,
bahçelerin yeşilliklerine karşı bakarak yazı yazanlar, fikir üretenler, büyük ulema,
büyük mütefekkir grubu. Allah aşkına siz nerede askerlik yaptınız? Korkutuluyorsanız
haber verin sizin de güvenliğinizi bugün olduğu gibi biz sağlamaya hazırız. Senin,
benim Kürt kardeşlerimle aramı açmak gibi bir misyonun mu var? Yine söylüyorum
var mı diyeceğin? Önce bunu bir ayıralım. Kardeşlerim bir tarafta, militanlar öteki
taraftadır. Bunu kimsenin karıştırmaya ve benim sözlerimi oraya püskürtmeye
yeltenmesin hakkı yoktur. Ağzına tıkarım o yazıları senin. (İçişleri Bakanı İdris Naim
Şahin, AKP Ordu İl Binası, 20 Ağustos)
İbrahim Kalın konuştu
* Bazı Türk gazetelerinin internet sayfalarındaki erotizm utanç verici. Kadın bedenini
metalaştırmak, seks objesi yapmak, şehvetle sunmak ayıptır. Dünyanın hiçbir
ileri/geri ülkesinin medyasında kadar çıplaklık ve erotizm saplantısı yok. (Başbakan
Erdoğan'ın Dış Politika Başdanışmanı İbrahim Kalın, Twitter, 1 Ağustos)
Ve de bir Vali
* Giresun'u kötüleyen şeyleri yazmayın. Giresun'un aleyhine olan şeyleri ulusal
basına taşımayın. Bu içimizde kalır. Kol kırılır, yen içinde kalır. 'Cenazeyi derme
çatma teleferikle karşıya geçirdiler' diye haber yaptınız. İyi mi oldu? Belki sen oradan
3-4 puan ya da 400-500 lira aldın. Ben vereyim sana o parayı, yazmasan. Giresun'u
Türkiye'ye olumsuz yansıtmasan. (Giresun Valisi Dursun Ali Şahin, İmza Töreni, 5
Ağustos)
Tartışmalı işten çıkarmalar
Ataklı'ya zorunlu izin: Vatan yazarı Can Ataklı'nın 17 Eylül'de köşesine konulan
kısa bir notla yıllık izninin bir bölümünü kullandığı duyuruldu. Basındaki haberlere
göre Ataklı'nın bu izne isteği dışında çıkarıldığı belirtildi Ataklı 11 Eylül'de köşesinde
Başbakan'ın her fırsatta medyayı eleştirmesinin haksızlık oluğunu yazmıştı.
Miroğlu Taraf'tan ayrıldı: Taraf yazarı Orhan Miroğlu 3 Eylül'de son yazısı ile ilgili
kısaltma talebini kabul etmediğini ve yazının gazetede yayınlanmaması üzerine
gazeteden ayrıldığını açıkladı. Taraf genel yayın yönetmeni Ahmet Altan ise
Miroğlu'nun yazsının mevcut uzunlukta yayınlanamayacağı içn internette
yayımlandığını belirtti.
Bumin'in yazı sayısı azaltıldı: Yeni Şafak yazarı Kürşad Bumin 3 Eylül'de, haftada
beş olan yazı sayısının üçe düşürüldüğünü gazetenin insan kaynaklarından gelen epostayla öğrendi.
Gergerlioğlu Milat'tan atıldı: "Sessiz kalmamak gerek" imza kampanyasına "terörist
isimleri"nin Habervaktim tarafından eklendiğini tespit eden MAZLUMDER eski Genel
Başkanı Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun Milat gazetesindeki işine 29 Ağustos'ta son
verildi.
Türker Radikal'den ayrıldı: Yıldırım Türker son yazısı Radikal'de yayımlanmadığı
için 13 Ağustos'ta gazetesinden ayrıldı. Türker Eyüp Can ile yayınlanacak yazısı
üzerine anlaşmazlık yaşadıklarını ve bu anlaşmazlığı karşılıklı çözemediklerini ifade
etti. Türker, gazetenin kuruluşundan itibaren Radikal'de yazıyordu.
Akşam'dan 8 isim ayrıldı: Akşam gazetesi yazarları Serdar Akinan, Nagehan Alçı,
Burhan Ayeri, Ali Saydam, Cemalettin Taşçı, Turgay Şeren, Ahmet Çavuşoğlu ve
Barış Bardakçı 10 Ağustos'ta işten çıkarıldı. Gazete yönetimi ise işten çıkarmaların
ekonomik sebeplerden kaynaklandığını belirtti.
Yağcıoğlu kovuldu: Twitter'daki hesabından Galatasaray lehine ve Fenerbahçe
aleyhine yazılar yazan FB TV çalışanı Selin Yağcıoğlu'nun işine 23 Temmuz'da son
verildi.
Zor Soru yayından kalktı: Mehveş Evin ve Murat Sabuncu'nun sunduğu, SKYTURK
360'ta yayımlanan Zor Soru programı 13 Temmuz'da yayından kaldırıldı. Evin
twitter'dan kanalla prensipte anlaşamadıklarını açıkladı.(EG/BA)
http://pressje.salon24.pl/452501,rumunia-i-bulgaria-oczami-brukseli
03.10.2012 23:311
Rumunia i Bułgaria oczami Brukseli
Rumunia i Bułgaria oczami Brukseli - ocena Mechanizmu Weryfikacji i
Współpracy a sytuacja wewnętrzna w obu krajach.
Pod koniec lipca br. Komisja Europejska opublikowała sprawozdania dot.
postępów działań Rumunii i Bułgarii w ramach Mechanizmu Współpracy i
Weryfikacji. Działania te miały służyć poprawie standardów w kwestii reform
sądownictwa i walki z korupcją. Pozytywna ocena miała dać tym krajom zielone
światło dla wstąpienia do strefy Schengen, jednak wnioski KE nie są dla
Bukaresztu i Sofii optymistyczne.
Mechanizm Weryfikacji i Współpracy – potrzeba monitoringu Bułgarii i
Rumunii
Rumunia i Bułgaria wstąpiły do Unii Europejskiej w 2007 roku, co było dokończeniem
procesu rozszerzenia wspólnoty z 2004 roku. Bruksela traktowała te kraje jako
wspólny region, nie tylko ze względu na bliskie sąsiedztwo, ale i tożsamy charakter
ich problemów. W momencie akcesji kraje te nie spełniały całkowicie kryteriów
akcesyjnych, zwłaszcza w segmencie walki z korupcją i poprawy jakości
sądownictwa. Bruksela zdecydowała jednak nie opóźniać poszerzenia wspólnoty,
wychodząc z założenia, że może to tylko zaszkodzić zmianom w obydwu krajach, a
także wizerunkowi UE.
Pod koniec 2006 roku ustalono narzędzie kontroli zmian zachodzących w
problematycznych obszarach, którym jest Mechanizm Weryfikacji i Współpracy
(MWiW). Celem było wyeliminowanie niedociągnięć we wskazanych dziedzinach.
Staranny monitoring objął reformę sądownictwa, etyki zawodowej, zwalczania
korupcji oraz zapobiegania jej w sektorze publicznym. Źródłami informacji
okresowych i corocznych ocen są rządy obydwu krajów, biura reprezentacji KE,
placówki dyplomatyczne państw członkowskich w Bułgarii i Rumunii oraz organizacje
pozarządowe.
W ramach Mechanizmu Weryfikacji i Współpracy Komisja Europejska wskazała
obydwu krajom konkretne działania. Rząd w Bukareszcie miał zrealizować cztery
zadania dotyczące m.in. większej przejrzystości i skuteczności postępowań oraz
podjęcia starań w celu zwalczania korupcji na szczeblu centralnym i samorządowym.
Władzom w Sofii wytyczono sześć punktów związanych z realizacją podjętych przez
nie zobowiązań. Były to m.in. zmiany w konstytucji dotyczące usunięcia niejasności
co do niezawisłości sądownictwa, poprawienie skuteczności postępowań sądowych,
opracowanie i wdrożenie nowej ustawy o sądownictwie, kodeksu postępowania
cywilnego i poprawek w kodeksie postępowania karnego. W walce z korupcją i
zorganizowaną przestępczością zalecano opracowanie spójnej strategii, czego
częścią miał być wymóg publikacji informacji o stanie majątkowym urzędników
wysokiego szczebla. Postulowano również poprawę skuteczności i przejrzystości w
prowadzeniu śledztw w sprawach korupcyjnych. Pozytywna ocena Komisji
Europejskiej oraz wypełnienie wszystkich unijnych zaleceń ma dać Bułgarii i Rumunii
zielone światło Rady Unii Europejskiej przy podejmowaniu decyzji o rozszerzeniu
Stefy Schengen.
Rumunia – regres w przestrzeganiu praworządności i niezawisłości
sądownictwa
Komisja Europejska w swoim sprawozdaniu docenia postęp w reformowaniu
organów instytucji państwa. Wyraża jednak obawy o zachodzący w Rumunii proces
przemian wobec trwającego od wielu miesięcy konfliktu politycznego, w którym to
instytucje państwa prawa traktowane są przedmiotowo, jako narzędzie walki o
władzę. W dziedzinach objętych monitoringiem pozytywnie oceniono stworzenie
podstaw do walki z korupcją, w szczególności w służbach podległych MSWiA.
Zadanie to ma być realizowane poprzez utworzenie odpowiednich instytucji ,
położenie nacisku na przestrzeganie etyki zawodowej, a także przyjęcie szerzej
zakrojonej strategii antykorupcyjnej. Wprowadzenie jej miało miejsce dopiero w tym
roku, a wyraźny pośpiech przy jej opracowywaniu spowodowany był
zniecierpliwieniem ze strony Brukseli. Komisja zwraca uwagę na brak determinacji w
skutecznej realizacji istniejących zapisów prawa. Brakuje również respektowania
niezależności instytucji mających walczyć z korupcją.
Istotnym problemem utrudniającym skuteczną walkę z łapówkarstwem i
zorganizowaną przestępczością jest niewydolność rumuńskiego wymiaru
sprawiedliwości i przewlekłość rozpraw sądowych. Kwestią, która nastręcza sędziom
wielu problemów, jest brak jednolitych wytycznych dotyczących orzecznictwa w
sprawach korupcyjnych, w tym brak zapisów w rumuńskim prawie zakazującym
pełnienia funkcji parlamentarzysty osobom skazanym prawomocnym wyrokiem w
procesie karnym. To powoduje negatywny wydźwięk ogólnej oceny zawartej w
sprawozdaniu. Komisja wytyka rumuńskim politykom opieszałość, niekonsekwencje
w reformowaniu sądownictwa i działań antykorupcyjnych, jak również instrumentalne
traktowanie instytucji państwa. Dowodem z ostatnich dni są niejasne mechanizmy
wyboru prokuratora generalnego i szefa urzędu antykorupcyjnego, wbrew
zaleceniom KE. Przykłady odwrotu od wprowadzanych od pięciu lat reform świadczą
o potrzebie kontynuacji MWiW.
Konflikt polityczny – przyczyny – przebieg – konsekwencje
Batalia polityczna toczona między premierem Victorem Pontą z Unii
Socjaldemokratycznej a wywodzącym się z Partii Demokratyczno-Liberalnej
prezydentem Trajanem Basescu jest konsekwencją się następujących po sobie
napięć politycznych i zaostrzającego się kryzysu gospodarczego. W jego wyniku, w
krytycznym 2010 roku, Rumunia odnotowała 7-procentowy spadek PKB. Dzięki
wsparciu Międzynarodowego Funduszu Walutowego i społecznym wyrzeczeniom,
takim jak wzrost podatku VAT, cięcia płac w sferze budżetowej czy podwyższenie
wieku emerytalnego, udało się ograniczyć deficyt budżetowy. Obecna kadencja
parlamentu upływa pod znakiem przetasowań koalicyjnych. Wielka koalicja Partii
Demokratyczno-Liberalnej i Unii Socjaldemokratycznej, która utworzyła rząd pod
koniec 2008 roku z proprezydenckim premierem Emilem Bocem, przetrwała zaledwie
10 miesięcy. Nowy rząd ze starym premierem wsparł Demokratyczny Związek
Węgrów w Rumunii i deputowani niezależni.
Kolejne tąpniecie polityczne nastąpiło w lutym tego roku, kiedy pod naporem
protestów społecznych, wywołanych drastycznymi oszczędnościami, ze stanowiska
ustąpił premier Boc. Jego następcy nie mieli silnej pozycji politycznej, a charakter ich
rządów był przejściowy. Wynikało to ze słabości politycznej gabinetu, braku
społecznego poparcia dla wprowadzanych oszczędności, jak i z bliskiej perspektywy
mających odbyć się w grudniu tego roku nowych wyborów parlamentarnych. W
kwietniu koalicja rządowa przegrała kolejne w bieżącej kadencji głosowanie nad
wotum zaufania. Władze objął Victor Ponta, lider Unii Socjaldemokratycznej, która
wraz z Partią Socjaldemokratyczną, Partią Narodowo-Liberalną oraz Partią
Konserwatywną utworzyła nowy gabinet. Tę egzotyczną koalicję spajała niechęć do
rządów prezydenta Basescu. To on patronował dotychczasowym rządom i podjętym
przez nie społecznie niepopularnym reformom.
Zmiana na stanowisku szefa rządu zradykalizowała konflikt polityczny. Ponta,
przejmując władzę, skierował społeczne niezadowolenie na głównego politycznego
oponenta, którego obwinił o konsekwencje kryzysu ekonomicznego. Kolejną odsłoną
był spór o przewodniczenie delegacji na szczycie UE. Mimo że zdaniem Sądu
Konstytucyjnego funkcja ta przysługuje prezydentowi, to w wyniku opóźnienia w
ogłoszeniu wyroku na szczyt UE pojechał premier. W lipcu Ponta, nie licząc się z
konsekwencjami, postanowił pozbawić Basescu stanowiska, oskarżając go o
nadużycia konstytucyjne. Z początkiem lipca większość parlamentarna zawiesiła
prezydenta w wykonywaniu urzędu, co oznaczało rozpisanie referendum w sprawie
odwołania go z dotychczasowej funkcji. Impeachment był starannie przygotowany.
Planowano ograniczenie kompetencji Sądu Konstytucyjnego, Rzecznika Praw
Obywatelskich i usunięto z konstytucji zapis o wymogu 50-procentowej frekwencji. To
z kolei wywołało zdecydowaną krytykę ze strony KE. Zaniepokojenie wywołała
szybkość i sprawny przebieg działań podjętych przez premiera Pontę.
Zdaniem KE ducha nieprzestrzeganie standardów demokracji, manipulowanie
prawem i ograniczanie niezawisłości sędziowskiej może zaprzepaścić poczynione w
ostatnich latach postępy. Pod presją Brukseli wycofano się z zamiaru likwidacji progu
wyborczego i ograniczenia kompetencji Sądu Konstytucyjnego. W głosowaniu pod
koniec lipca Rumuni opowiedzieli się za usunięciem Basecsu (87% głosujących),
jednak frekwencja wyniosła tylko nieco ponad 46%. Przy okazji referendum okazało
się, że listy wyborców są w wielu przypadkach nieaktualne, ale ten argument
rządzącej partii nie znalazł uznania Sądu Konstytucyjnego, który uznał referendum
za nieważne. Premier sugerował, iż winę za niską frekwencję ponosi mniejszość
węgierska.
Basescu po raz drugi obronił w referendum swój urząd (głosowanie w 2007 r.
również było nieważne). Z jednej strony był to sukces prezydenta, a porażka
premiera, z drugiej Basescu przekonał się, z jak dużą społeczną dezaprobatą
spotykają się jego obecne rządy. Z kolei Ponta okazał ostatnimi miesiącami brak
politycznej przenikliwości. Kierując się partyjnym interesem, mógł nie obejmować
fotela szefa rządu i przeczekać do najbliższych wyborów, nie biorąc na siebie
odpowiedzialności za sytuację gospodarczą. Obecnie jako premier skazany jest na
tłumaczenie się z jej stanu; uwagę od kryzysu gospodarczego stara się odwrócić,
wywołując nowe spory polityczne. Mimo to jego partia, po zwycięstwie w wyborach
regionalnych w czerwcu, jest faworytem grudniowych wyborów parlamentarnych.
W sferze polityki zagranicznej Ponta swoimi wypowiedziami zniechęcił do siebie
Węgry, Komisję Europejską, a także Niemcy, krytykując Angelę Merkel za mieszanie
się w wewnętrzne sprawy jego kraju. Sytuacja w Rumunii stała się tematem debaty
plenarnej w PE. Konsekwencją nieprzemyślanych wypowiedzi i instrumentalnego
traktowania instytucji państwa była negatywna ocena MWiW. Co więcej, w związku z
brakiem przejrzystości w wydatkowaniu funduszy europejskich zawieszono
działalność większości programów pomocowych.
Bułgaria – brak ugruntowania reform
Sugestie Komisji Europejskiej z 2007 roku wskazywały na konieczność
przeprowadzenia większej liczby zmian w Bułgarii niż w Rumunii, ale raport MWiW
jest korzystniejszy dla Sofii. Obszarami, które bacznie monitorowała KE, były
sądownictwo i walka z korupcją. Ogólny wniosek podsumowujący pięcioletnie
starania powzięte przez Sofię jest pozytywny. Postęp odnotowany został dzięki
wprowadzeniu nowych zapisów prawnych i powstaniu nowych instytucji, takich jak
Najwyższa Rada Sądownictwa (NRS) czy inspektorat sądowy. W obrębie organów
ścigania powstały wyspecjalizowane jednostki do zwalczania zorganizowanej
przestępczości, wyposażone w nowe uprawnienia. Doceniono aktywność komisji ds.
zajmowania mienia należącego do przestępców, która w 2011 roku osiągnęła
znaczący wzrost skuteczności.
Jednak w tym roku, ze względu na brak politycznego wsparcia jej działalności, do
dymisji podał się jej dotychczasowy szef. W walce z korupcją mimo powołania
zespołów tropiących przestępstwa na wysokim szczeblu, liczba wszczynanych
postępowań sądowych jest dalece niezadawalająca. Obawy KE budzi istniejące
ryzyko kruchości przemian, brak determinacji w używaniu narzędzi prawnych
wprowadzanych zgodnie z zaleceniami MWiW, jak również brak spodziewanych
efektów w walce z przestępczością. Co więcej, tegoroczny raport KE wytyka
Bułgarom brak woli politycznej do reformowania bułgarskiego prawodawstwa.
Bruksela zwraca również uwagę na fakt, iż reformy są dokonywane pod naciskiem
unijnych przedstawicieli i pod wpływem groźby zamrożenia funduszy europejskich.
Stanowi to argument za ciągłym monitorowaniem stanu zachodzących w Bułgarii
przemian. Z raportu KE wynika, iż ich niezadowalający postęp jest efektem
niedostatecznego zaangażowania ze strony polityków, braku ponadpartyjnej strategii,
instrumentalnego traktowania zapisów prawa i nieprzejrzystości w obsadzaniu
stanowisk w nowo powstałych instytucjach. UE oczekuje od polityków przejrzystego
procesu wyboru do naczelnych instytucji sędziowskich, zaś od sędziów kierowania
się zasadami etyki zawodowej i spójnego orzecznictwa.
Problemy z niezależnością sądowniczą i dziennikarską
Realizację nowego ustawodawstwa utrudnia opieszała administracja i braki w
wyszkoleniu kadr. Sytuacji w żadnym wypadku nie poprawia zaogniający się spór
między politykami a środowiskiem sędziów. Zarzucają oni klasie politycznej łamanie
zasad niezawisłości sędziowskiej. Przykładem było zwolnienie przez NRS na kilka
dni przed publikacją raportu MWiW ze stanowiska sędziego Miroslavy Todorovej,
szefowej największego bułgarskiego związku zrzeszającego sędziów, jak i Cwetana
Cwtanova, ministra spraw wewnętrznych. Todorova zyskała społeczne uznanie jako
krytyk NRS, jej zdaniem w pełni uzależnionej od polityków. Ta decyzja wywołała
protest samych sędziów, którzy domagali się odwołania tej decyzji. Sposób jej
podjęcia przez NRS wywołał zaniepokojenie Międzynarodowego Trybunału
Sprawiedliwości co do stanu niezależności i niezawisłości sądownictwa w Bułgarii.
Tłem dla tej sprawy jest konflikt między środowiskiem sędziowskim a politykami
bojącymi się nadmiernej niezależności w działaniu sędziów, zwłaszcza w stosunku
do urzędników wysokiego szczebla. Sędziowie zaś obawiają się nadmiernej kontroli i
politycznych nacisków na zmiany w środowisku.
Inną kwestią budzącą duży niepokój KE, a nieobjętą monitoringiem w ramach MWiW,
jest stan bułgarskiego dziennikarstwa. Jak raportuje Organizacja Mediów w Europie
Południowo-Wschodniej (SEEMO), dziennikarze w Bułgarii uzależnieni są od
interesów biznesmenów i polityków. Według organizacji Reporterzy bez Granic i
Freedom House, w Bułgarii następuje systematyczne ograniczanie zakresu wolności
mediów. Nieprzejrzyste są kwestie własności mediów oraz ochrony niezależności
dziennikarskiej. Sprawą zobowiązała zająć się europejska komisarz ds. agendy
cyfrowej Neelie Kroes, która podziela obawy organizacji pozarządowych.
Strefa Schengen – decyzje w październiku
Według pierwotnego planu Rumunia i Bułgaria miały wejść do strefy Schengen w
marcu 2011 roku. Jednak ze względu na opór krajów członkowskich, przede
wszystkim Francji i Holandii, decyzję odwlekano na późniejszy okres. Argumentem
przeciwników wstąpienia tych krajów do strefy Schengen było nieosiągnięcie ujętych
w MWiW wymogów. Decyzję w sprawie rozszerzenia strefy Schengen podejmuje
Rada Unii Europejskiej, jednak głos decydujący należy do szefów państw na
szczycie Rady Europejskiej. MWiW nie jest formalnym kryterium przy podejmowaniu
decyzji, mimo to w praktyce państwa kierują się właśnie wnioskami raportu KE.
Decyzja ta zależy więc od woli politycznej państw strefy Schengen. Tym bardziej, że
już rok wcześniej gotowość obydwu krajów do członkostwa stwierdził PE oraz grupa
ekspercka oceniająca stan przygotowań od strony technicznej.
Sceptyczne stanowisko krajów tzw. „starej unii” wpisuje się w trend ograniczania
swobodnej migracji. Dotychczas Bułgaria i Rumunia były traktowane jako wspólny
region. Wszelkie procedury dostosowawcze były z reguły wydawane pod adresem
obydwu krajów. Jednak kryzys polityczny w Rumunii poważnie zaszkodził jej
relacjom z Brukselą i innymi krajami UE. Efektem tego stało się różnicowanie opinii i
zaleceń względem obu krajów. Komisarz ds. wymiaru sprawiedliwości i obywatelstwa
Viviane Reading wyraźnie oświadczyła, iż po ostatnich wydarzeniach wskazane jest
wstrzymanie się od zgody na przystąpienie Rumunii do strefy Schengen. Odmienne
komentarze kierowano natomiast pod adresem Sofii. Przewodniczący KE J. M.
Barosso oznajmił podczas swej sierpniowej wizyty w Bułgarii, że mimo niedociągnięć
kraj ten jest gotowy, by stać się częścią strefy Schengen. Pozytywne sygnały płynęły
także ze sceptycznej do tej pory Holandii.
Decyzja o przyjęciu obu krajów do strefy miała zapaść pod koniec września
bieżącego roku na radzie ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Jednak
dzień przed posiedzeniem rady spotkanie odwołała cypryjska prezydencja. Powodem
było stanowisko przyjęte przez Niemcy, Holandię i Belgię, które oświadczyły, że ze
względu na złą sytuację polityczną Bukareszt i Sofia nie zasługują na pozytywną
rekomendacje. Linia podziału na zwolenników i przeciwników poszerzenia strefy
biegnie pomiędzy starszymi a nowymi członkami UE. Zachód Europy boi się
niekontrolowanego napływu imigrantów, natomiast wschodni członkowie wspólnoty
uważają zgodę na przyjecie Bukaresztu i Sofii za konieczne dokończenie procesu
integracji. Już w zeszłym roku przewodnicząca unijnej prezydencji Polska wyrażała
niezadowolenie z braku zgody krajów tzw. starej Unii. Wówczas sprzeciw wynikał z
obaw czysto politycznych, wynikających z uwarunkowań wewnętrznych. W tym roku
krajom sceptycznym wobec rozszerzenia dostarczony został dodatkowy argument w
postaci negatywnej oceny MWiW. Decyzja ma być jeszcze raz dyskutowana na
kolejnym posiedzeniu Rady pod koniec października. Spodziewać się można, że i na
tym spotkaniu nie zostanie wyrażona zgoda na przystąpienie obu krajów do
Schengen. Bułgaria pokutuje za kryzys w pogrążonej w konflikcie politycznym i
skonfliktowanej z europejskimi liderami Rumunii. Nie ulega jednak wątpliwości, że
jeśli postępy Bułgarii byłyby przekonujące, kraje sceptyczne wobec rozszerzenia nie
miałyby merytorycznych argumentów. Stabilizacja polityczna, jaką mogą przynieść
grudniowe wybory w Rumunii, może zaprocentować w przyszłym roku. Wszystko
jednak będzie zależało od woli politycznej i determinacji w utrzymywaniu
prodemokratycznego kursu, z czym Bukareszt i Sofia miały w ostatnim czasie
problemy.
Bartosz Sawicki, młodszy analityk Zespołu Ekspertów Klubu Jagiellońskiego
Analiza w wersji pdf znajduje się na stronie eksperci.kj.org.pl