tofaş türk otomobil fabrikası a.ş. 2013 faaliyet raporu

Transkript

TOFAfi, 2013 y›l›nda dünyadaki tüm Fiat Chrysler Automobiles fabrikalar› aras›nda,
Dünya Klas›nda Üretim’de Alt›n Seviye ödülüne lay›k görülmüfltür.
02
TOFAfi FAAL‹YET RAPORU 2013
1
BÖLÜM 1
•
•
•
•
•
•
Ortaklar Genel Kurul Toplant› Gündemi
Yönetim Kurulu Raporu
CEO’nun De¤erlendirmesi
Yönetim Kurulu
Yönetim Kurulunda Görev Alan Üyeler
Üst Yönetim
BÖLÜM 2
•
•
•
•
•
•
fiirketin Sermaye Yap›s› ve Ortakl›k Hakk›nda Bilgiler
Otomotiv Sektörü ve Tofafl’›n Sektör ‹çindeki Yeri
fiirket Hakk›nda Bilgiler
Ba¤l› Ortakl›klar
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
2013 Y›l› Faaliyetleri ve Baflar›lar›
BÖLÜM 3
•
•
•
2013 Y›l› Kar Da¤›t›m Önerisi
2013 Y›l› Kar Da¤›t›m Tablosu
Ba¤›ms›z Denetim Raporu ve Mali Tablolar
•
•
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Beyan› ve Uyum Raporu
Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi
Çal›flmalar›
Ba¤l› fiirket Raporu
Kar Da¤›t›m Politikas›
Ücret Politikas›
BÖLÜM 4
•
•
•
03
BÖLÜM 1
•
•
•
•
•
•
04
Ortaklar Genel Kurul Toplant› Gündemi
Yönetim Kurulu
Yönetim Kurulunda Görev Alan Üyeler
Üst Yönetim
05
Ortaklar Genel Kurulu Toplant› Gündemi
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI
ANON‹M fi‹RKET‹’N‹N 28 MART 2014 TAR‹HL‹
46. OLA⁄AN ORTAKLAR GENEL KURULU
TOPLANTI GÜNDEM‹
1. Aç›l›fl ve Toplant› Baflkanl›¤›’n›n seçimi,
12. fiirketin 2013 y›l› içerisindeki ba¤›fllar› hakk›nda Pay Sahiplerine
bilgi verilmesi ve 2014 y›l›nda yap›lacak ba¤›fllar için üst s›n›r
2. fiirket Yönetim Kurulu’nca haz›rlanan 2013 Y›l› Faaliyet Raporunun
belirlenmesi,
okunmas›, müzakeresi ve onaylanmas›,
13.Sermaye Piyasas› Kurulu Düzenlemeleri çerçevesinde, 2013
3. 2013 Y›l› hesap dönemine iliflkin Ba¤›ms›z Denetim Rapor Özeti’
nin okunmas›,
4. 2013 Y›l› hesap dönemine iliflkin Finansal Tablolar›n okunmas›,
müzakeresi ve onaylanmas›,
y›l› içerisinde iliflkili taraflarla yap›lan ifllemler hakk›nda pay
sahiplerine bilgi verilmesi,
14. Yönetim hakimiyetini elinde bulunduran pay sahiplerine, pay
sahibi Yönetim Kurulu Üyelerine, üst düzey yöneticilere ve
bunlar›n efl ve ikinci dereceye kadar kan ve s›hrî yak›nlar›na;
5. Yönetim Kurulu üyelerinin fiirketin 2013 y›l› faaliyetlerinden
dolay› ayr› ayr› ibra edilmesi,
Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri çerçevesinde
izin verilmesi ve Sermaye Piyasas› Kurulu Kurumsal Yönetim
Tebli¤i do¤rultusunda 2013 y›l› içerisinde bu kapsamda
6. Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemeleri gere¤ince, 2013 y›l› ve
gerçeklefltirilen ifllemler hakk›nda pay sahiplerine bilgi verilmesi,
izleyen y›llara iliflkin fiirket’in “Kar Da¤›t›m Politikas›”n›n onaya
sunulmas›,
7. 2013 y›l› kâr›n›n da¤›t›lmas› ve kar da¤›t›m tarihi konusundaki
Yönetim Kurulu’nun önerisinin kabulü, de¤ifltirilerek kabulü veya
reddi,
8. Yönetim Kurulu Üye adedinin ve görev sürelerinin belirlenmesi,
belirlenen üye adedine göre seçim yap›lmas›, Ba¤›m›s›z Yönetim
Kurulu Üyelerinin seçilmesi,
9. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri gere¤ince Yönetim Kurulu Üyeleri ve
Üst Düzey Yöneticiler için “Ücret Politikas›” ve politika
kapsam›nda yap›lan ödemeler hakk›nda Pay Sahiplerine bilgi
verilmesi ve onaylanmas›,
10. Yönetim Kurulu Üyelerinin ayl›k brüt ücretlerinin belirlenmesi,
11. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemeleri
gere¤ince Yönetim Kurulu taraf›ndan yap›lan Ba¤›ms›z
Denetleme Kuruluflu seçiminin onaylanmas›,
06
15. Dilek ve görüfller.
07
De¤erli Hissedarlar›m›z,
K›ymetli ‹fl Ortaklar›m›z,
Sevgili Tofafl Ailesi,
Dünya genelinde ekonomik krizin etkilerinin devam etti¤i, Türkiye
ekonomisinde ise dalgalanmalar›n yafland›¤› 2013 y›l›nda elde
etti¤imiz sonuçlarla baflar›l› bir performans sergiledik.
Dünyan›n en büyük ekonomisi ABD’de varl›k al›mlar›n›n azalt›lmas›na
iliflkin tart›flmalar 2013’te küresel piyasalar›n gündemini belirleyen
en önemli faktörlerden birisi oldu. Bunun yan› s›ra, baflta Çin olmak
üzere geliflmekte olan ülkelerin büyüme h›zlar›ndaki düflüfl, baz›
ülkelerde yükselen siyasi tansiyon ve derin bir ekonomik krizi yavafl
yavafl geride b›rakmakta olan Avrupa’dan gelmeye bafllayan olumlu
sinyaller 2013’teki piyasalara yön veren di¤er önemli olaylar oldu.
Sene bafl›ndaki iyimser beklentilere karfl›n 2013 y›l›nda dünya
ekonomisinin büyüme h›z›, bir önceki y›l›n hafif alt›nda kald›. ABD
%1,9 büyürken, geliflmekte olan ülkeler %4,7, Asya ve dünya
ekonomisini domine eden dünyan›n ikinci büyük ekonomisi Çin ise
%7,7 seviyesinde büyüdü. 2011 y›l›ndan beri Avrupa’da yaflanan
durgun dönem yerini 2013 y›l›n›n 2’inci çeyre¤inde toparlanma
sinyallerine b›rakt›. Bu k›p›rt›ya ra¤men Euro Bölgesi %0.4 darald›.
2014 y›l›nda ise küresel ekonominin geçti¤imiz y›la k›yasla daha
pozitif bir seyir izlemesi bekleniyor. IMF’nin tahminlerine göre ABD
ekonomisinde büyüme oran›n›n %2,8 ve Euro Bölgesinde ise %1
olmas› bekleniyor. 2013’te uzun y›llar ortalamalar›n›n oldukça alt›nda
bir büyüme kaydeden geliflmekte olan ülkelerin büyüme h›zlar›n›n
ise 2014’te %5.1’e yükselece¤i öngörülüyor.
Günümüzde dünyan›n 6. büyük ülke ekonomisine eflde¤er
büyüklü¤e sahip olan otomotiv sektörü; ekonomik krizlere ve
piyasalarda yaflanan dalgalanmalara ra¤men büyümesini sürdürdü.
Dünya otomotiv pazar›nda 84 milyon araç üretildi. Türkiye’nin en
büyük ihraç pazar› konumundaki Avrupa’da y›l boyunca süren
krizin etkileri otomotiv sektörüne de yans›d›, üretim 2012’ye göre
%1,7 oran›nda azald› ve yaklafl›k 13,5 milyon araç üretildi. 2014’te
ise Avrupa’daki beklenen ekonomik geliflmelere paralel, otomotiv
sektöründe büyüme yaflanaca¤› öngörülüyor.
Türkiye, küresel ekonomik kriz sonras› en h›zl› toparlanan ve son
dönemlerdeki belirsizliklerden nispeten az etkilenen bir ülke oldu.
Türkiye’de 2013’te dünya ortalamas›n›n üzerinde %3,5-%4 civar›nda
ekonomik büyüme gerçekleflti¤i tahmin ediliyor.
Özel tüketim harcamalar›n›n önemli katk›s›yla birlikte, yat›r›mlardaki
ve stok de¤ifliminde gözlenen art›fllar da büyümede etkili oldu.
Türkiye’nin 2013’te, toplam ihracat› 151,8 milyar dolar olurken
ithalat %6,4 yükseldi d›fl ticaret aç›¤› ise %18,7 oran›nda artt›.
‹hracat›n ithalat› karfl›lama oran› ise %64,5’ten %60,3 seviyesine
düfltü. Ülkemizi yüksek refah seviyesine ulaflt›rma yolunda, 20142016 dönemini kapsayan “Orta Vadeli Program”da, ülkemizin
potansiyel büyüme h›z›na ulaflmas›, cari ifllemler aç›¤›n›n azalt›lmas›,
enflasyonun düflürülmesi, kamu mali dengelerinin iyilefltirilmesi,
makroekonomik ve finansal istikrar›n güçlendirilmesi amaçlan›yor.
Bu programa göre ülke ekonomisinin 2014 y›l›nda %4 büyümesi
hedefleniyor.
Türkiye’nin en büyük ihracat kalemi olan otomotiv sektöründe,
Avrupa’daki daralmaya ra¤men 1 milyon adedin üzerinde araç
üretilerek, %5 büyüme kaydedildi; 843 bin adet araç ihraç edildi.
‹ç pazarda ise 2013’te otomotiv pazar› %9,7 art›flla 853 bin adete
ulaflt›. Binek araç sat›fllar› %19,5 art›flla tüm zamanlar›n en yüksek
düzeyine ulafl›rken, hafif ticari araç pazar› ise %14,8 düflüflle
daralmaya devam etti. Son 5 y›ld›r otomotiv pazar›n›n 700 bin
adedin üzerinde kalarak istikrarl› bir seyir izlemesi oldukça dikkat
çekicidir.
2014 y›l›n›n otomotiv sektörü için, rekabetteki art›fl ve makroekonomik
dinamiklerin etkisi ile daha zorlay›c› olaca¤› öngörülmektedir. Bu
koflullarda 2014’te iç pazarda toplam sat›fllar›n 650 bin civar›nda
gerçekleflmesi ve üretimin 1,1 milyon seviyesinde gerçekleflmesi
bekleniyor. Avrupa ekonomisinin büyüyece¤ini iflaret eden
sinyallerle, otomotiv ihracat›n›n da artmaya devam edece¤i
öngörülmektedir.
Küresel pazarlardaki dalgalanmalar, geliflmifl ülkelere k›yasla daha
yüksek ekonomik büyüme potansiyeline sahip Türkiye aç›s›ndan
f›rsat yaratmay› sürdürüyor. Türkiye, dünyan›n en büyük 16’nc›
otomotiv üreticisi ve Avrupa’n›n en büyük hafif ticari araç üreticisi
olarak konumunu güçlendiriyor. Elbette sektörün hedeflerine
ulaflmas›nda ve rekabetçili¤ini sürdürmesinde Ar-Ge ve inovasyona
yap›lan yat›r›mlar›n büyük etkisi bulunuyor.
Tofafl da yeni yat›r›mlar› ile Ar-Ge faaliyetlerini, yan sanayimizi ve
bayilerimizi güçlendirerek ülkemiz için katma de¤er yaratmaya
devam ediyor. Kuzey Amerika ve Kanada pazarlar› için gelifltirilen
Doblo yat›r›m›na ek olarak yeni bir binek araç için çal›flmalara
bafllayan Tofafl, sektördeki konumunu güçlendirirken, ayn› zamanda
gelece¤ini de sa¤lam temeller üzerine infla etmeyi sürdürüyor.
Tofafl, yeni yat›r›mlar› ile Ar-Ge faaliyetlerini,
yan sanayimizi ve bayilerimizi güçlendirerek ülkemiz için
katma de¤er yaratmaya devam ediyor.
08
Güçlü bir üretici ve güçlü bir distribütör
olan Tofafl, Dünya Klas›nda Üretim’de (WCM)
ulaflt›¤› alt›n seviye baflar›s›, dünyan›n
farkl› ülkelerine ülkelerine araç gelifltirme
kabiliyeti, ekonomik ve sosyal alanlarda
yaratt›¤› katma de¤erle; sürdürülebilir ve kârl›
büyüme sa¤layan küresel bir oyuncu
Türkiye’nin otomobil ve hafif ticari araç üreten tek otomotiv
flirketi Tofafl, 2013 y›l›nda yaflanan küresel pazarlardaki
dalgalanmalara ve ülkemizdeki belirsizliklere ra¤men ifl
hacmini korudu.
Fiat, Peugeot, Citroen, Opel ve Vauxhall gibi 5 küresel
markaya araç gelifltiren ve üretim yapan Tofafl 2013’te; 244
bin adetle sektördeki toplam üretimin %21’ini, 160 bin adetle
ise toplam ihracat›n %19’unu tek bafl›na gerçeklefltirdi.
2013’te ihracat performans›yla ülkemize en fazla gelir
sa¤layan 3 otomotiv flirketinden biri oldu. Tofafl ayr›ca, 2013
y›l›nda 512 milyon dolar d›fl ticaret fazlas› vererek, ülke
ekonomisine katk› sa¤lad›.
Tofafl’›n 2013’te üretim ve sat›flta ulaflt›¤› baflar›l› performans,
finansal sonuçlar›na da olumlu yans›d›. 2013’te 7 milyar TL
net sat›fl geliri elde eden Tofafl, 434 milyon TL net kâr
aç›klad›.
Güçlü bir üretici ve Türkiye’de temsil etti¤i 6 küresel markayla
güçlü bir distribütör olan Tofafl, ayn› zamanda Dünya
Klas›nda Üretim’de (WCM) ulaflt›¤› alt›n seviye baflar›s›,
dünyan›n farkl› ülkelerine araç gelifltirme kabiliyeti, ekonomik
ve sosyal alanlarda yaratt›¤› katma de¤erle; sürdürülebilir
ve kârl› büyüme sa¤layan küresel bir oyuncu konumundad›r.
Tofafl’›n flimdiye kadar elde etti¤i her baflar›da deste¤ini
esirgemeyen hissedarlar›m›za, müflterilerimize, bayilerimize,
tedarikçilerimize, yan sanayimize, ifl ortaklar›m›za, ve
çal›flanlar›m›za en içten teflekkürlerimi sunar›m.
Sayg›lar›mla,
Mustafa V. Koç
Yönetim Kurulu Baflkan›
09
De¤erli Paydafllar›m›z,
Türk otomotiv sanayisinde öncü bir flirket olan Tofafl, kuruluflundan
itibaren otomotiv sektörüne, ekonomiye ve paydafllar›na de¤er
yaratma hedefiyle ilerlemifltir. 2013 y›l› üretim, ihracat ve iç pazar
performans› aç›s›ndan baflar›l› sonuçlar›n elde edildi¤i bir sene
olmufltur.
2012’de yeni yüzüyle üretilmeye bafllanan Linea modeli, 2013’te
%5,6 payla yurtiçi pazarda en çok tercih edilen binek otomobili
unvan›n› korumufltur. Fikrî ve s›nai haklar› Tofafl’a ait olan Fiat
Doblo ise %11,5’lik pazar pay›yla yurtiçi pazarda kendi segmentinde
en çok satan hafif ticari araç olmufltur.
Türk otomotiv sektöründe üretimin ve ihracat›n 5’te 1’ini tek bafl›na
gerçeklefltiren Tofafl, 2013’te 244.614 araç üreterek, 80’den fazla
ülkeye 160 bin arac›n ihracat›n› gerçeklefltirmifltir. Toplam sat›fllarda
ihracat %65, iç pazar ise %35 pay alm›flt›r. ‹ç pazarda sat›lan
100.441 adet arac›n %80’i ise yerli üretimden oluflmaktad›r.
ArGe ve inovasyona yat›r›m yaparak Türkiye’yi tüm dünyada
baflar›yla temsil edecek projeler gelifltirmeye odaklanan Tofafl,
2013’te yeni binek araç yat›r›m› üzerinde çal›flmaya bafllam›flt›r.
Gelifltirme çal›flmalar› devam eden ve üretimine 2015’in ikinci
yar›s›nda bafllanmas› planlanan yeni binek araç projesi, 520 milyon
dolar tutar›nda bir yat›r›mla hayata geçirilecektir. Proje kapsam›nda
2015-2023 y›llar› aras›nda 580.000 adet arac›n üretilmesi,
bu üretimin üçte birinin ihraç edilmesi hedeflenmektedir.
2012 y›l›ndan itibaren en büyük ihraç pazar› Avrupa’da talebin
gerilemesi ile birlikte, Tofafl ihracat pazarlar›nda çeflitlendirme
stratejisini 2013 y›l›nda da sürdürerek Ortado¤u, Kuzey Afrika ve
Güney Amerika’da yeni pazarlara ihracat yapmaya bafllam›fl ve
‹ngiltere gibi kritik pazarlardaki pay›n› artt›rm›flt›r. Bu sayede 2013
y›l›nda en büyük ihracat pazar› daral›rken ihracat hacmini
%4,1 artt›rmay› baflarm›fl; 1,6 milyar euro ihracat geliri elde etmifltir.
Dünyada ve Türkiye’de rekabetin artt›¤› 2013 y›l›nda, Tofafl, baflar›l›
performans›yla 7 milyar TL sat›fl geliri ve 434 milyon TL net kâr
elde etmifltir. Yeni model projeleri kapsam›nda 880 milyon dolar
tutar›nda yat›r›ma imza atm›flt›r.
Tofafl 2013 y›l›nda çok de¤erli bir baflar›ya imza atarak, 175 Fiat
– Chrysler Grup fabrikas› ile grubun 350 tedarikçisinin fabrikalar›nda
uygulanan WCM – Dünya Klas›nda Üretim Program›nda “Alt›n
Seviye”ye ulaflm›flt›r. ‹fl güvenli¤i, kalite, maliyet, teslimat ve çevre
konular›n› kapsayan Dünya Klas›nda Üretim program›nda Tofafl’›n
alt›n seviyeye ulaflmas› üretim standartlar›ndaki yetkinli¤inin en
önemli göstergesi olmufltur.
2013’te Tofafl çat›s› alt›nda faaliyet gösteren Opar ile dünyan›n
önde gelen otomotiv tedarikçisi Magneti Marelli’nin “Magneti Marelli
Yedek Parça ve Servis” birimi aras›ndaki iflbirli¤i anlaflmas›
imzalanm›flt›r. Bu sayede, Türkiye’de Fiat, Alfa Romeo, Lancia,
Jeep, Ferrari ve Maserati olmak üzere 6 markayla hizmet veren
Tofafl; yedek parça alan›ndaki faaliyetlerine yeni markas› Magneti
Marelli-Opar ile devam etmektedir.
Tofafl pazar çeflitlendirme stratejisi do¤rultusunda 2013 y›l›nda
hafif ticari araç segmentindeki güçlü oyuncusu Doblo için yat›r›m
karar› alm›flt›r. 360 milyon dolarl›k ek yat›r›mla Kuzey Amerika ve
Kanada pazarlar›na ihraç edilecek Doblo’nun, 2014-2021 y›llar›
aras›nda, yaklafl›k 175.000 adet ihracat gerçeklefltirmesi
öngörülmektedir. Ayn› proje kapsam›nda Doblo modelinin di¤er
pazarlar için yenilenmesi de söz konusu olacakt›r. Tofafl, Türk
otomotiv sanayisine duydu¤u güvenin göstergesi olarak, 2013
y›l›nda bafllad›¤› bu yat›r›mlarla, yerli üretim oran›, ihracat hacmi
ve yan sanayiye sunaca¤› f›rsatlar kapsam›nda ülke ekonomisinde
katma de¤er yaratmaya devam edecektir.
Tofafl, sürdürülebilir yönetim yaklafl›m› çerçevesinde, ekonomik
faaliyetlerinin yan›s›ra toplum için kültür-sanat, e¤itim, çevre ve
spor alanlar›ndaki sosyal sorumluluk faaliyetlerini de baflar› ile
sürdürmektedir.
Çevre ve Enerji Politikas›’n›n gere¤i olarak, at›klar› kayna¤›nda
azaltmay› ve mümkün oldu¤unca geridönüflüme tabi tutmay›
hedefleyen Tofafl, endüstriyel at›klar›n %97’sini geri
dönüfltürmektedir.. Geri kalan at›klar›n› ise enerji kayna¤› olarak
kullanmaktad›r. “0 at›k/0 kay›p” hedefiyle çevreyi kirletmemeye
odaklanm›fl ve 2013’te Enerji Yönetim Sistemi denetimlerini baflar›yla
tamamlam›flt›r. Tofafl, “s›f›r uygunsuzluk”la al›nan ISO 50001 Enerji
Yönetim Sistemi Sertifikas›’yla, otomobil üreticileri aras›nda
bu sertifikaya sahip ilk flirket olma baflar›s›n› elde etmifltir.
Tofafl’›n 2013 y›l›nda ifl güvenli¤i, kalite, maliyet, teslimat
ve çevre konular›n› kapsayan Dünya Klas›nda Üretimde
“Alt›n Seviye”ye ulaflmas› üretim standartlar›ndaki yetkinli¤inin
en önemli göstergesi olmufltur.
10
ArGe ve inovasyona yat›r›m yaparak
Türkiye’yi tüm dünyada baflar›yla temsil
edecek projeler gelifltirmeye odaklanan
Tofafl, 2013’te yeni model yat›r›mlar›
üzerinde çal›flmaya bafllam›flt›r.
Koç Holding’in liderli¤inde yürütülen “Meslek Lisesi Memleket
Meselesi” projesi kapsam›nda, meslek liselerindeki Fiat
Laboratuvarlar›’ndan 242 ö¤renci mezun olmufltur. Ayr›ca
Koç Holding’in “Ülkem ‹çin Engel Tan›m›yorum” projesinde
15.200 saat üzerinde e¤itimle bilinçlendirme faaliyetlerini
gerçeklefltirmifl; yeni engelli dostu uygulamalar› devreye
alm›flt›r.
Tofafl Spor Kulübü Basketbol Okullar›’nda her y›l yaklafl›k
4.000 gencimiz spor yapmaktad›r. 2013’te Tofafl Spor Kulübü
ve Türkiye E¤itim Gönüllüleri Vakf›’n›n birlikte yürüttü¤ü
“Basketbol Gönüllüleri Projesi”yle 700’e yak›n gencimiz
basketbol ile tan›flma f›rsat› bulmufltur. Kültür ve sanat
faaliyetleri kapsam›nda, Bursa’da 2002 y›l›ndan itibaren
faaliyet gösteren Tofafl Anadolu Arabalar› Müzesi, 2013
y›l›nda kap›lar›n› açan “Zaman Makineleri” sergisi ile 50.000
ziyaretçiyi a¤›rlam›flt›r.
Koç Holding ve Fiat-Chrysler’in güçlü ortakl›¤›nda
çal›flmalar›n› sürdüren 6.500 kiflilik Tofafl Ailesi, üretim ve
ArGe yetkinlikleri, sa¤lam finansal performans›, farkl› müflteri
beklentilerine hitap eden 6 markas›, güçlü yan sanayisi ve
bayi a¤›ndan ald›¤› destekle küresel bir otomotiv oyuncusu
olarak yoluna devam etmektedir.
Siz de¤erli paydafllar›m›za bize olan inanc›n›zdan dolay›
içtenlikle teflekkürlerimizi sunar›z. Güveninize lay›k olmak
için, zaman›n ruhunu okuyarak tüm gücümüzle çal›flmaya
devam edece¤imizi bilgilerinize arz ederim.
Sayg›lar›mla,
Kamil Baflaran
Yönetim Kurulu Üyesi & CEO
11
Yönetim Kurulu
MUSTAFA VEHB‹ KOÇ - Yönetim Kurulu Baflkan›
Sn. Koç 1960 do¤umlu olup, ‹sviçre'de Lyceum Alpinum Zuoz'u bitirdikten sonra ABD'de George Washington Üniversitesi ‹flletme
bölümünden 1984 y›l›nda mezun oldu. Çal›flma yaflam›na 1984'te Tofafl'ta Müflavir olarak bafllayan Koç, Ram D›fl Ticaret'te Sat›fl
Müdürlü¤ü ve Sat›fl Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevlerinde bulundu. 1992 y›l›nda Koç Holding'e geçerek s›ras›yla Baflkan Yard›mc›l›¤›,
Baflkan, Yönetim Kurulu Üyeli¤i ve Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i görevlerini yürüttü. 2003 y›l›ndan beri Koç Holding Yönetim Kurulu
Baflkan›'d›r. Türk Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i Yüksek ‹stiflare Kurulu Onursal Baflkan› ve D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu Üyesi olan
Koç, Finlandiya ‹stanbul Fahri Konsolosu'dur. Genç Baflkanlar Organizasyonu üyesi olup, JP Morgan Uluslararas› Konseyi'nde, RollsRoyce Uluslararas› Dan›flma Kurullar›na ve Council on Foreign Affairs Uluslararas› Konseyi'nde yer almakta. Bilderberg Toplant›lar›n›n
Yürütme Kurulu üyesidir. 2005 y›l›nda ‹talya Hükümeti'nin Cavaliere D'Industria niflan› ile ödüllendirildi. Mustafa V. Koç, ekonomik ve
sosyal kalk›nmaya büyük önem veren ve bu alanda World Monuments Fund ve Carnegie Vakf› ile BNP Paribas gibi sayg›n kurulufllarca
ödüllendirilen Koç Ailesi'nin sosyal ve kültürel yaflama katk›lar›n› hayata geçiren Vehbi Koç Vakf›'n›n Yönetim Kurulu ve Türk E¤itim
Gönüllüleri Vakf›'n›n Mütevelli Heyeti Üyesidir.
SERGIO MARCHIONNE - Yönetim Kurulu Baflkan Yardımcısı
1952 y›l› do¤umlu olup yüksek ö¤reniminiToronto Üniversitesi’nde Felsefe ve Hukuk dallar›nda lisans e¤itimi ile Kanada’da Windsor Üniversitesi’nde
Ticaret dal›nda lisansüstü e¤itimi ile tamamlam›flt›r. Dava avukat›, hukuk müflaviri ve yeminli muhasebecidir. Fiat S.p.A’de May›s 2003 y›l›ndan
itibaren Yönetim Kurulu Üyeli¤ini sürdüren Sn. Marchionne, 2004 Haziran ay›nda CEO olarak atanm›flt›r. 2005 y›l›n›n fiubat ay›nda ayn› zamanda
Fiat Group Automobiles’da CEO olarak ve 2006 y›l›n›n Nisan ay›nda tar›m ve inflaat ekipmanlar› alanlar›nda faaliyet gösteren CNH flirketine CEO
olarak atanm›flt›r. 2009 y›l›n›n Haziran ay›nda Chrysler Group LLC’de CEO ve 2011 y›l›n›n Eylül ay›nda Yönetim Kurulu Baflkan› olmufltur. May›s
2010’da Exor S.p.A flirketinin Yönetim Kurulu’na kat›lm›flt›r. Ayn› zamanda Ocak 2011’de Fiat S.p.A’den ayr›larak kurulan ve CNH, Iveco ile
FiatcPowertrain Industrial’› bünyesinde bulunduran Fiat Industrial S.p.A’in Yönetim Kurulu Baflkan› olmufltur. Sn. Marchionne yeniden 2013 y›l›nda
Avrupa Otomobil Üreticileri Derne¤i’nin (ACEA) Yönetim Kurulu Baflkan› seçilmifltir. Ayn› zamanda Philip Morris International Inc’in yönetim kurulu
üyesi ve Peterson Uluslararas› Ekonomi Enstitüsü’nün yönetim kurulu üyesi ve A.B.D. ve ‹talya Konseyinin ‹talya kolunun baflkan›d›r. Giovanni
Agnelli Vakf›’n›n daimi üyesidir. Sn. Marchionne; Windsor Üniversitesi’nden (Kanada) ve Walsh College in Troy’dan Hukuk fahri doktoras›, Toledo
Üniversitesi’nden (Ohio) ‹sletme fahri doktoras›, CUOA Vakf›’ndan (‹talya) fahri yüksek lisans›, Cassiono Üniversitesi’nden (‹talya) Ekonomi
doktoras›, Torino Politecnico Üniversitesi’nden fahri Endüstri Mühendisli¤i ünvanlar›n› elinde bulundurmaktad›r.Sn. Marchionne ayn› zamanda
Cavaliere del Lavoro niflan›yla da onurland›r›lm›flt›r.
KAM‹L BAfiARAN - Yönetim Kurulu Üyesi - CEO
Sn. Baflaran, 1956 do¤umlu olup 1979 y›l›nda Ankara Devlet Mimarl›k ve Mühendislik Akademisi Makine Mühendisli¤i bölümünden
lisans, 1983 y›l›nda Cologne University of Applied Science Fachhochschule Makine Konstrüksiyon Bölümü’nden yüksek lisans derecesi
alm›flt›r. 1983-84 y›llar› aras›nda Almanya KHD flirketinde görev ald›ktan sonra Tofafl’ta 1984 - 1995 y›llar› aras›nda ürün ve üretim
konular›nda çeflitli yönetim seviyelerinde görevler alm›flt›r. 1995 – 1999 aras›nda Yal›n Üretim Sorumlusu, 1999 – 2001 y›llar›nda Doblo
Ürün Gelifltirme Platformu Müdürlü¤ü, 2001 – 2004 y›llar›nda ise Sat›n Alma Direktörlü¤ü görevlerini yürütmüfltür. Sn Baflaran, 20042007 y›llar› aras›nda Fiat Group’ta Tedarikçi Gelifltirme ve Maliyet Yönetimi Direktörü görevini yürütmüfltür. 2007 - 2011 y›llar› aras›nda
Martur A.fi. ve Fompak A.fi.’de CEO olarak görev yapm›fl olan Sn. Baflaran, 2012 y›l›n›n fiubat ay›ndan beri Tofafl Türk Otomobil Fabrikas›
A.fi.’de CEO olarak görev yapmaktad›r.
TEMEL KAM‹L ATAY - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Atay 1940 do¤umlu olup, yüksek ö¤renimini ‹stanbul Teknik Üniversitesi, Makina Mühendisli¤i ve Detroit Wayne State Üniversitesi
‹flletme lisanslar› ile tamamlam›flt›r. Çal›flma haya›tna 1965 y›l›nda Chrysler Sanayii’de Ürün Gelifltirme Mühedisi olarak bafllam›fl, Koç
Toplulu¤u’na 1966 y›l›nda Otosan A.fi.’de Mamul gelifltirme Müdürü olarak kat›lm›fl, 1969 y›l›nda Ford Motor Co. USA’de Mamul Gelifltirme
Mühendisi olarak görev alm›flt›r. 1972 y›l›nda Koç Holding Afl.’de Otomotiv Koordinatör Yard›mc›s›, 1974-1981 y›llar› aras›nda Otoyol
Sanayi A.fi. Genel Müdürü ve 1981-1992 y›llar› aras›nda Tofafl Türk Otomobl Fabrikas› A.fi. Genel Müdürü görevleri yürütmüfltür. Koç
Holding A.fi.’de s›ras›yla 1992 y›l›nda Teknik Projeler Baflkan Yard›mc›s›, 1994 y›l›nda Tofafl Grubu Baflkan›, 1996 y›l›nda Topluluk
Yürütme Kurulu Baflkan Vekili görevlerinde bulunm›fltur. 1998 y›l›ndandan beri Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i görevini yürütmektedir.
OSMAN TURGAY DURAK - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Durak 1952 do¤umlu olup, yüksek ö¤renimini 1975 y›l›nda Northwestern Üniversitesi’nde Makine Mühendisli¤i lisans ve yüksek
lisans› ile tamamlam›flt›r. Koç Toplulu¤u’na 1976 y›l›nda ürün gelifltirme mühendisi olarak Ford Otomotiv’de kat›lm›fl, 1986 y›l›nda Genel
Müdür Yard›mc›l›¤›’na atanm›fl, 2000 y›l›nda Genel Müdür Baflyard›mc›s› ve 2002 y›l›nda Ford Otosan Genel Müdürü olmufltur. 20072009 y›llar› aras›nda Koç Holding Otomotiv Grubu Baflkanl›¤› görevini yürütmüfltür. May›s 2009’dan itibaren Koç Holding CEO Vekili
olarak görev yapan Durak, 2010 y›l›nda Koç Holding CEO’su olarak atanm›fl ve Yönetim Kurulu üyesi olmufltur. Ayr›ca 2004-2010 y›llar›
aras›nda Otomotiv Sanayicileri Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› görevini yürütmüfltür.
ALFREDO ALTAVILLA - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Altavilla, 1963 do¤umlu olup kariyerine Università Cattolica Milano'da asistan olarak bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda, Fiat Auto'ya kat›lm›fl,
burada ilk olarak stratejik planlama ve ürün gelifltirme alanlar›nda uluslararas› giriflimlere odaklanm›flt›r. 1995 y›l›nda, Fiat Auto Pekin
ofisinin baflkan› olarak ve 1999 y›l›nda Asya Operasyonlar›n›n baflkan› olarak atanm›flt›r. Eylül 2004'te, Sn. Altavilla, FGP Baflkan› (Fiat/GM
Powertrain JV) ve Fiat Auto'nun ‹fl Gelifltirme K›demli Baflkan Yard›mc›s› olarak atanm›flt›r. Temmuz 2005'de Türk Otomobil Fabrikas›
A.fi.’ye CEO olarak atanm›flt›r. Bu s›rada ‹fl Gelifltirme bölümündeki rolünü korumufltur. Kas›m 2006'da, FPT – Fiat Powertrain Technologies'e
CEO olarak atanm›flt›r. Temmuz 2009'da, Chrysler Group LLC'de Yönetim Kurulu üyesi olmufl ve Ekim 2009'da Fiat Grup için ‹fl Gelifltirme
Baflkan Yard›mc›s› olarak atanm›flt›r. Kas›m 2010'dan Kas›m 2012'ye kadar, Iveco'nun CEO’su olmufltur. Ayr›ca Ocak 2011'den Kas›m
2012'ye kadar, Fiat Endüstriyel ‹cra Kurulu üyesi olarak görev yapm›flt›r. 12 Kas›m 2012'de Fiat Grubun Avrupa, Afrika ve Orta Do¤u
bölgelerinden (EMA) sorumlu CEO görevine atanm›flt›r. Ayr›ca Eylül'den beri Fiat Grup ‹flletme Konseyi üyesi ve ‹fl Gelifltirme Baflkan›d›r.
12
‹SMA‹L CENK Ç‹MEN - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn.Çimen 1967 do¤umlu olup, yüksek ö¤renimini 1991 y›l›nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisli¤i bölümü lisans› ve
2002 y›l›nda Stanford ve Los Angeles California Üniversiteleri Yönetici Gelifltirme Program› ile tamamlam›flt›r. 1991 y›l›nda Otokoç’ta
yetifltirme eleman› olarak Koç Toplulu¤u’na kat›ld›ktan sonra, s›ras›yla Otosan Pazarlama’da 1993 y›l›nda Koç fiirketleri Sat›fl Koordinatörü,
1994 y›l›nda Bölge Müdürü ve 1995 y›l›nda ‹thalat Müdürü görevlerini yürütmüfltür.1996 y›l›nda Ford Otosan A.fi. Filo Sat›fl Müdürü
olduktan sonra, 1998 y›l›nda Otokoç Genel Müdürü görevine atanm›flt›r. 2001 y›l›nda Standart A.fi. Genel Müdürü görevi sonras›nda,
Otokoç Ticaret A.fi. ‘de Genel Müdür olarak 2009 y›l›na kadar görev alm›flt›r. 2009 y›l›ndan beri Koç Holding Otomotiv Grubu Baflkan›’d›r.
KUDRET ÖNEN - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Önen 1953 do¤umlu olup, yüksek ö¤renimini Gazi Üniversitesi Makina Mühendisli¤i bölümü lisans› ile tamamlam›flt›r. Koç Toplulu¤u’na
1975 y›l›nda Ford Otosan A.fi.’de Planlama Mühendisi olarak kat›lm›fl ve 1978 y›l›nda Ford otosan A.fi.’de Proje Mühendisi olarak görev
alm›flt›r. 1980 y›l›nda Koç Holding A.fi. Arge Bölüm Müdürü olan Sn.Önen, 1984 y›l›nda Otokar A.fi.’de Genel Müdür Yard›mc›l›¤› ve
1994 ile 2005 y›llar› aras›nda Genel Müdür görevlerinde bulunmufltur. 2005 y›l›nda Koç Holding A.fi. Di¤er Otomotiv fiirketleri Grubu
Efl Baflkan› ve 2006 y›l›nda Savunma Sanayi ve Di¤er Otomotiv Grubu Baflkan› görevlerini yürütmüfltür. 2010 y›l›ndan beri Koç Holding
A.fi. Savunma Sanayi, Di¤er Otomotiv ve Bilgi Grubu Baflkan› görevini yürütmektedir.
AL‹ AYDIN PANDIR - Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Pand›r 1956 do¤umlu olup Avusturya Lisesi’ni 1975 y›l›nda bitirdikten sonra, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisli¤i
Bölümü’nden 1980 y›l›nda mezun oldu. Profesyonel ifl hayat›na 1981 – 1989 y›llar›nda Koç Holding’e ba¤l› flirketlerde; 1981 - 1982
y›llar›nda Tekersan Jant Sanayinde kal›p tak›m mühendisi olarak, 1982 – 1983 y›llar›nda Koç Holding Araflt›rma Gelifltirme Merkezi’ne
araflt›rma mühendisi olarak ve 1983 – 1989 y›llar› aras›nda Otokar flirketinde önce Üretim Mühendisli¤i sonra Fabrika Müdürü olarak
devam etti. 1990 y›l›nda transfer oldu¤u General Motors flirketinde 1990 – 1992 aras› Opel Türkiye Sat›fl Sonras› Müdürü, 1992 – 1995
aras› Almanya Opel Uluslararas› Sat›fl Sonras› Müdürü, 1995 – 1998 aras›nda Singapur General Motors Asya Pasifik Merkezi’nde ‹fl
Gelifltirme Müdürü, 1998 – 2000 aras› fiangay General Motors Çin flirketinde Genel Müdür, 2000 – 2005 aras›nda General Motors
Overseas Distribution Corporation Genel Müdürü, 2005 – 2006 aras› General Motors Endonezya Baflkan› olarak çal›flt›. 2006 y›l› sonunda
kat›ld›¤› Fiat flirketinde 2012 y›l› bafl›na kadar Tofafl CEO Üst Yöneticisi ve son 1,5 y›ld›r Fiat Grubu Türkiye Ülke Baflkan› olarak çal›flt›.
15 Kas›m 2013 tarihi itibariyle ERDEM‹R Grubuna Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza olarak atanm›flt›r.
GIANNI CODA - Yönetim Kurulu Üyesi
Makine Mühendisli¤i bölümünde lisans derecesini tamamlayan Sn. Coda 1946 do¤umlu olup, Fiat Grubu’na 1979 y›l›nda Teksid'te
bulunan Döküm Makine ve Üretim Tesisi, Sat›n Alma Departman› Baflkan› olarak kat›lm›flt›r.Sn. Coda daha sonra Fiat Allis, Fiat Geotech'te
artan sorumluluk içeren konumlara gelmifl, 1992 y›l›nda, Traktör Üretimi Baflkan Yard›mc›s› olarak atanm›fl ve yeni oluflturulan Tar›msal
ve Yap›sal Ekipman Sektörüne Fiat ve Ford New Holland'›n bütünleflmesinden sorumlu olarak atanm›flt›r.1993 y›l›nda, mühendislik,
üretim ve sat›n almadan sorumlu, New Holland Tar›msal Makine bölümünün Baflkan Yard›mc›s› oldu.1996 ile 1999 y›llar› aras›nda Fiat
Ferroviaria'n›n baflkanl›¤›n› yürüten Sn. Coda, bu s›rada Fiat Auto'nun Latin Amerika çal›flmalar›n›n sorumlusu olarak atand›.2002 y›l›nda,
Sn. Coda Fiat Auto'nun Fiat/Lancia/Hafif Ticari Araç ifl biriminin baflkan› olarak atand› ve 2004 y›l›nda Fiat Auto'nun Sat›n Alma Departman›
baflkan› olarak atand›.Temmuz 2006'da, ayr›ca FCA Sat›n Alma Koordinasyonu sorumlusu olarak atand›.Gianni Coda, Mart 2008 ile
Eylül 2011 tarihleri aras›nda, FCA Sat›n Alma S.r.l Yönetim Kurulu Baflkan› ve Genel Müdürlü¤ünü yapm›fl ve Kas›m 2012'ye kadar FiatChrysler EMEA Bölgesi CEO görevini yerine getirmifltir.
GÖKÇE BAYINDIR - Ba¤›ms›z Üye
1939 do¤umlu olan Sn. Bay›nd›r ilk ve orta ö¤reniminin ard›ndan, Robert Kolej'den mezun olmufltur. 1965 y›l›nda Bo¤aziçi Üniversitesi'nin
‹flletme ‹daresi Bölümü'nü bitiren Bay›nd›r, ayn› bölümde yüksek lisans›n› tamamlam›flt›r. Askerlik görevini müteakip, ifl hayat›na 1967
y›l›nda bafllayan Bay›nd›r, 1971 y›l›nda Tofafl Oto Ticaret A.fi.'de Pazarlama Müdürü olarak göreve bafllam›flt›r. Daha sonra Tofafl Oto
Ticaret A.fi. bünyesinde Genel Müdür Muavinli¤i ve 1979 y›l›ndan itibaren de Genel Müdürlük görevlerinde bulunmufltur. Bu görevini
müteakip, 1987 tarihinde Koç Holding A.fi. bünyesinde Tofafl Grubu Baflkan Yard›mc›l›¤› ve ard›ndan Tofafl Grubu baflkanl›¤› yapan
Bay›nd›r, 2000 y›l›nda Koç Grubu'ndan emekli olmufltur. Koç Grubu'nda çal›flt›¤› y›llarda, baflta Tofafl Oto Ticaret A.fi. ve Tofafl Türk
Otomobil Fabrikas› A.fi.'de olmak üzere de¤iflik flirketlerde Yönetim Kurulu Üyeli¤i görevlerinde bulunmufltur. Evli ve 2 çocuk sahibi
olan Bay›nd›r, ‹stanbul'da yaflamaktad›r.
LIBERO MILONE - Ba¤›ms›z Üye
Sn. Milone 1948 do¤um olup yüksek ö¤renimini ve kariyer e¤itimini Hollanda ve ‹ngiltere'de tamamlam›flt›r. Nisan 2008'den 2011'in
bafllar›na kadar, kurumsal yönetim ve risk yönetimi konular›nda uzmanlanm›fl küresel dan›flmanl›k firmas› olan Protiviti'nin K›demli
Dan›flman› ve Onursal Baflkan› olarak görev yapm›flt›r. May›s 2008 ve Temmuz 2011 aras› dönemde, BM Dünya Yiyecek Program›n›n
Denetim Komitesi üyeli¤i yapm›flt›r; Nisan 2010 ve Aral›k 2011 aras›nda, personel yönetimi ve ifl al›m yaz›l›m› geliifltiren Jobnet S.p.A.
Baflkanl›¤›n› yapm›fl ve Ocak 2011 ve Eylül 2013 döneminde Fiat Industrial S.p.A'da ba¤›ms›z yönetici olarak çal›flm›fl ve ayr›ca Dahili
kontrol ve Risk komisyounu baflkan› olarak görev yapm›flt›r. Nisan 2011'den beri, Poltrona Frau Grub'un ba¤›ms›z müdürüdür ve Dahili
Kontrol, Risk ve Kurumsal Yönetim Komitesi Baflkan› olarak görev yapmaktad›r, ayr›ca bu flirketin Ücret Komitesi üyesidir. May›s 2011'de,
Falck Renewables S.p.A. Yönetim Kuruluna kat›lm›flt›r, burada ayr›ca ‹ç Denetim ve Risk Kurulunun Baflkan› olarak görev yapmaktad›r
ve Ücret Komitesinin bir üyesidir. Mart 2012'den beri Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.'nin ba¤›ms›z müdürüdür ve Kurumsal Yönetim
Komitesinin Baflkan›d›r, Denetim Komitesi ile Risk Komitesinin bir üyesidir. Ekim 2012'den beri, bir dan›flmanl›k firmas› olan Milone
Associates'de Baflkanl›k ve Yönetici Ortakl›k yapmaktad›r. May›s 2013'den beri, Indesit fiirketi’nde ba¤›ms›z müdürdür ve ‹ç Denetim
ve Risk Komitesine baflkanl›k etmektedir ve ‹nsan Kaynaklar› Komitesinin üyesidir.
13
Dönem ‹çinde Yönetim
Kurulu’nda Görev Alan Üyeler
Görev Süresi
Yönetim Kurulu
Adı Soyadı
Görevi
Mustafa Vehbi KOÇ
Bafllangıç
Bitifl
Baflkan
31.03.2011
28.03.2014
Sergio MARCHIONNE
Baflkan Yard›mc›s›
31.03.2011
28.03.2014
Kamil BAfiARAN
Üye&CEO
20.01.2012
28.03.2014
Temel Kamil ATAY
Üye
31.03.2011
28.03.2014
Osman Turgay DURAK
Üye
31.03.2011
28.03.2014
Alfredo ALTAVILLA
Üye
31.03.2011
28.03.2014
‹smail Cenk Ç‹MEN
Üye
31.03.2011
28.03.2014
Kudret ÖNEN
Üye
31.03.2011
28.03.2014
Gianni CODA
Üye
31.03.2011
28.03.2014
Ali Ayd›n PANDIR
Üye
27.04.2012
28.03.2014
Gökçe BAYINDIR
Ba¤›ms›z Üye
30.03.2012
28.03.2014
Libero MILONE
Ba¤›ms›z Üye
30.03.2012
28.03.2014
Yönetim Kurulu Üyelerinin Görev, Yetki ve S›n›r› ile Denetim
Gerek Yönetim Kurulu Baflkan› gerekse Yönetim Kurulu Üyeleri Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve fiirket Esas
Sözleflmesi’nin 11’inci maddesinde belirtilen görev ve yetkileri haizdir. Ayr›ca, Esas Sözleflmesi’nin 10’uncu maddesinde
Yönetim Kurulu Seçimi ve Kararlar› hakk›nda düzenleme mevcuttur.
fiirket Esas Sözlemesi’nin 13’üncü maddesinde ise Denetime iliflkin düzenlemeye yer verilmifltir.
14
Dönem sonu itibar›yla fiirketimiz üst düzey yönetim kadrosu ve görevleri afla¤›da gösterildi¤i gibidir:
Adı Soyadı
Görevi
KAM‹L BAfiARAN
Yönetim Kurulu Üyesi - CEO
CENG‹Z EROLDU
Mali Direktör
AKIN AYDEM‹R
OKAN BAfi
SELÇUK ÖNCER
MEHMET OSMAN SOYO⁄UL
YÜKSEL ÖZTÜRK
ALTAN AYTAÇ
Endüstriyel Operasyonlar Direktörü
Fiat ‹fl Birimi Direktörü
Kurumsal ‹liflkiler ve ‹ç Denetim Direktörü
Üretim Direktörü
Sat›nalma Direktörü
Tedarik Zinciri Direktörü
TURHAN ÇELT‹KÇ‹O⁄LU
Sat›fl Sonras› ve Yedek Parça Direktörü
AHMET NUMAN ALTEK‹N
Stratejik Yönetim ve ‹fl Gelifltirme Direktörü ve
Maliyet Rekabetçili¤i Direktörü
‹BRAH‹M ÇA⁄LAR fiAH‹N
ZEK‹ ERDAL fi‹MfiEK
Projeler Direktörü
Kalite Direktörü
BURHAN ÇAKIR
‹nsan Kaynaklar› Direktörü
ARZU ÇOLAKO⁄LU
Kurumsal ‹letiflim Direktörü
HÜSEY‹N fiAH‹N
Sat›fl Direktörü
FILIPPO SESSIA
Ar-Ge Direktörü
MAHMUT KARACAN
MEHMET HAKAN KORKMAZ
ENRICO GOBETTO
Lancia, Alfa Romeo, Jeep ‹fl Birimi Direktörü
Bilgi ve ‹letiflim Teknolojileri Direktörü
Ürün Mühendisli¤i Direktörü
15
Üst Yönetim
KAM‹L BAfiARAN - Yönetim Kurulu Üyesi - CEO7
Sn. Baflaran, 1979 y›l›nda Ankara Devlet Mimarl›k ve Mühendislik Akademisi Makine Mühendisli¤i bölümünden lisans, 1983 y›l›nda Cologne University of
Applied Science Fachhochschule Makine Konstrüksiyon Bölümü’nden yüksek lisans derecesi alm›flt›r. 1983-84 y›llar› aras›nda Almanya KHD flirketinde
görev ald›ktan sonra Tofafl’ta 1984 - 1995 y›llar› aras›nda ürün ve üretim konular›nda çeflitli yönetim seviyelerinde görevler alm›flt›r. 1995 – 1999 aras›nda
Yal›n Üretim Sorumlusu, 1999 – 2001 y›llar›nda Doblo Ürün Gelifltirme Platformu Müdürlü¤ü, 2001 – 2004 y›llar›nda ise Sat›n Alma Direktörlü¤ü görevlerini
yürütmüfltür. Sn Baflaran, 2004-2007 y›llar› aras›nda Fiat Group’ta Tedarikçi Gelifltirme ve Maliyet Yönetimi Direktörü görevini yürütmüfltür. 2007 - 2011 y›llar›
aras›nda Martur A.fi. ve Fompak A.fi.’de CEO olarak görev yapm›fl olan Sn. Baflaran, 2012 y›l›n›n fiubat ay›ndan beri Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’de
CEO olarak görev yapmaktad›r.
CENG‹Z EROLDU - Mali Direktör 6
Sn. Eroldu ‹stanbul Üniversitesi ‹flletme Fakültesi'nden 1988 y›l›nda mezun olmufltur. 1993-1995 y›llar› aras›nda Roma'da bulunan LUISS Universitesi'nde
MBA program›n› tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1989 y›l›nda Koç Holding’te Denetim Uzman› olarak bafllam›flt›r. 1995 y›l›ndan itibaren Tofafl Türk Otomobil
Fabrikas› A.fi.’de Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdür Yard›mc›l›¤›, Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdürlü¤ü, Bütçe ve Kontrol Müdürlü¤ü görevlerini
yerine getirmifltir. 2007 y›l›ndan bu yana Tofafl’ta Mali Direktör olarak çal›flmaktad›r.
OKAN BAfi - Fiat ‹fl Birimi Direktörü 4
Bo¤aziçi Üniversitesi Makine Mühendisli¤i bölümünden 1984 y›l›nda mezun olan Sn. Bafl, 1984-1985 y›llar› aras›nda ABD Clemson Universitesi’nde MSci
program›n› tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1987 y›l›nda Tofafl Türk Otomobil Fabrikas›’nda Makine Mühendisi olarak bafllam›flt›r, sonras›nda; Mekanik Atölye
fiefli¤i, Gövde Üretim Müdürlü¤ü, Powertrain Müdürlü¤ü, Sat›fl Sonras› ve Yedek Parça Direktörlü¤ü görevlerini yerine getirmifltir. Ayn› zamanda
belli dönemlerde Doblo, Minicargo gibi projeleri yönetmifltir. 2006 y›l›ndan bu yana Tofafl’ta Fiat ‹fl Birimi Direktörü olarak çal›flmaktad›r.
SELÇUK ÖNCER - Kurumsal ‹liflkiler ve ‹ç Denetim Direktörü 8
1950 do¤umlu Sn. Öncer, yüksek ö¤renimini 1973 senesinde Marmara Üniversitesi ‹stanbul ‹ktisadi ve Ticari ‹limler Akademisi, Siyasal Bilimler-‹flletme
lisans›yla tamamlam›flt›r.Profesyonel ifl hayat›na 1970 y›l›nda Yap› ve Kredi Bankas›’nda bafllam›fl ve ard›ndan 1973’de Tofafl Türk Otomobil Fabrikas›
A.fi.’ye transfer olmufltur. ‹lk görevi olan Finansman, Bütçe, ‹statistik ve Cari Hesap Memurlu¤u'ndan sonra s›ras›yla Muhasebe fiefli¤i, Muhasebe Müdürlü¤ü,
Genel Müdür Yard›mc›l›¤›-Muhasebe, Muhasebe Direktörlü¤ü , Kurumsal ‹liflkiler ve ‹ç Denetim Direktörlü¤ü görevlerinde bulunmufl olup, 2013 fiubat ay›ndan
itibaren Kurumsal ‹liflkiler ve ‹ç Denetim Direktörü – Dan›flman› olarak görev yapmaktad›r.
TURHAN ÇELT‹KÇ‹O⁄LU - Sat›fl Sonras› ve Yedek Parça Direktörü 2
‹stanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisli¤i bölümünden 1987 y›l›nda mezun olmufltur, yüksek lisans›n› ayn› üniversitede Otomotiv bölümünde 1992
y›l›nda tamamlam›flt›r. ‹fl hayat›na 1990 y›l›nda Tofafl'ta Garanti ve Metot Mühendisi olarak bafllam›flt›r. Daha sonra s›ras›yla Bayi Gelifltirme Müdürlü¤ü, Bölge
Koordinatörlü¤ü ve Teknik Müdürlük görevlerini yürütmüfltür. 2006 y›l›ndan beri Sat›fl Sonras› ve Yedek Parça Direktörlü¤ü görevini devam ettirmektedir.
AHMET NUMAN ALTEK‹N - Stratejik Yönetim ve ‹fl Gelifltirme Direktörü ve Maliyet Rekabetçili¤i Direktörü 9
1954 Ankara do¤umlu Sn.Altekin, Sheffield Üniversitesi Malzeme Teknolojisi Bölümü Metalurji Mühendisli¤i mezunudur. 1991 y›l›nda Qualital/Pisa Üniversitesi'nde
Kalite Yönetim mast›r›n› tamamlam›flt›r.‹fl yaflam›na 1976 y›l›nda Etibank Ergani Bak›r ‹flletmesinde ‹zabe Mühendisi olarak bafllayan Altekin, 1981 y›l›nda
Tofafl’ta Kalite Müdürlü¤ü'nde çal›flmaya bafllam›flt›r. Tofafl’ta Kalite bölümünde farkl› kademe ve görevlerde bulunmufltur, 2005 y›l›nda Fiat Cassino
‹flletmesi'nde Kalite Sorumlusu olarak çal›flt›ktan sonra, Tofafl Ar-Ge’de Ürün Projeleri Direktörü, daha sonra Teknolojik Araflt›rmalar ve ‹novasyon
Direktörü olarak görev yapm›flt›r. Halen Stratejik Yönetim ve ‹fl Gelifltirme Direktörlü¤ü ile Maliyet Rekabeti Direktörlü¤ü görevlerini sürdürmektedir.
ARZU ÇOLAKO⁄LU - Kurumsal ‹letiflim Direktörü 5
1972 ‹stanbul do¤umlu Sn. Çolako¤lu, ‹stanbul Üniversitesi ‹ngilizce ‹ktisat mezunudur.‹fl yaflam›na 1995 y›l›nda Do¤ufl Otomotiv Servis ve Ticaret A.fi.’de
planlama uzman› olarak bafllam›flt›r. 1998 - 2003 y›llar›nda Planlama ve Lojistik Müdürlü¤ü, VW Ticari Araç Pazarlama Müdürlü¤ü görevlerini üstlenmifltir;
2003-2004 y›llar›nda Do¤ufl Oto Pazarlama A.fi.’de Bölge Direktörü olarak görev alm›flt›r.2005 y›l›nda Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’de Alfa Romeo
Marka Müdürlü¤ü görevine getirilen Çolako¤lu, 2008 y›l›nda Alfa Romeo ve Lancia ‹fl Birimi Direktörü olarak göreve devam etmifltir. 2012 y›l›ndan itibaren
Tofafl’ta Kurumsal ‹letiflim Direktörü olarak görev yapmaktad›r.
HÜSEY‹N fiAH‹N - Sat›fl Direktörü 1
1970 do¤umlu olan SN. fiahin ifl yaflam›na 1996 y›l›nda Efthor’da Proje Müdürü olarak bafllam›flt›r. 1997 y›l›nda ‹stanbul Fruehauf’a ‹nsan Kaynaklar› Uzman›
olarak geçifl yapm›fl, 1999 y›l›nda ‹nsan Kaynaklar› Sorumlusu olmufltur. 2001 y›l›nda Otokoç’a ‹nsan Kaynaklar› Müdürü olarak kat›lan fiahin, 2003-2005
y›llar› aras›nda s›ras› ile Otokoç Antalya flube Müdürü ve Birmot Zincirlikuyu fiube Müdürü olarak görev yapm›flt›r. 2005-2011 y›llar› aras›nda Birmot Operasyonel
Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevinde bulunan Sn.fiahin 2011 y›l›ndan itibaren Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi’de Sat›fl Direktörü görevini sürdürmektedir.
3
MAHMUT KARACAN - Lancia, Alfa Romeo, Jeep ‹fl Birimi Direktörü
Çukurova Üniversitesi ‹flletme bölümünden mezun olan Sn. Karacan, çal›flma hayat›na 1995’de Çitasad A.fi.’de Logistik Uzman› olarak bafllam›flt›r.
1996 – 2000 y›llar› aras›nda sat›fl ve pazarlama faaliyetlerinden sorumlu olarak çal›flm›flt›r. 1997 y›l›nda “Good Year Off-Road Kupas›”nda yar›flm›flt›r. 2000
– 2012 y›llar› aras›nda Daimler Chrysler’de Sat›fl Pazarlama operasyonlar›ndan sorumlu olarak çal›flm›flt›r, 2003 y›l›nda Chrysler, Jeep Dodge Academy’i
kurmufltur. 2013 y›l›ndan itibaren, Lancia, Alfa Romeo ve Jeep markalar›nda Sat›fl ve Sat›fl Sonras› Hizmetleri ‹fl Birimi Direktörlü¤ü görevini yürütmektedir.
1
16
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
AKIN AYDEM‹R - Endüstriyel Operasyonlar Direktörü 14
Sn. Aydemir, 1964 Ankara do¤umludur. Ortado¤u Teknik Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü mezunu olan Aydemir, Thunderbird School of Global
Management’ta MBA program›n› tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1988 y›l›nda Olmuksa'da Mühendis olarak bafllayan Sn. Aydemir, 1990 y›l›nda Toyotasa'ya
transfer olmufltur ve 1996 y›l›nda Gövde Üretim Müdür Yard›mc›s›'yken görevinden ayr›lm›flt›r. 1997 y›l›nda Honda'da Üretim Müdürü olarak göreve bafllayan
Aydemir, 1999 y›l›nda Honda Kanada'da Mühendislik Müdürlü¤ü görevine atanm›flt›r. 2001 y›l›nda A.B.D.'de faaliyet gösteren RWD firmas›nda ifle bafllam›flt›r
ve 2003 y›l›na kadar Yal›n Üretim konusunda Ford, Chrysler ve GM'e dan›flmanl›k yapm›flt›r. Aydemir, 2003 y›l›nda GATES’te Yal›n Üretim Müdürlü¤ü görevini
üstlenmifltir. 2005 y›l›ndan itibaren Alcoa'n›n Avrupa'daki fabrikalar›nda Yal›n Üretim uygulamalar›n› yürütmüfltür ve 2009 y›l›n›n ikinci yar›s›nda FIAT Grubu'nda
CNH Kanada'ya kat›lm›flt›r. 2010 y›l›n›n bafl›ndan itibaren TOFAfi’ta Endüstriyel Operasyonlar Direktörlü¤ü görevini yürütmektedir.
MEHMET OSMAN SOYO⁄UL - Üretim Direktörü 15
Sn. Soyo¤ul ‹stanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi'nden 1978 y›l›nda mezun olmufltur. Profesyonel ifl hayat›na 1978 y›l›nda Tofafl Türk Otomobil
Fabrikas› A.fi. ‹malat Müdürlü¤ü'nde mühendis olarak bafllam›flt›r. 1982-2003 y›llar› aras›nda Pres Atölyesi Yöneticili¤i, ‹malat Müdür Yard›mc›l›¤›, Montaj
Üretim Birimi Yöneticili¤i ve Üretim Müdürlü¤ü görevlerini yerine getirmifltir. 2003 y›l›ndan beri Tofafl’ta Üretim Direktörü olarak çal›flmaktad›r.
YÜKSEL ÖZTÜRK - Sat›nalma Direktörü 11
1968 do¤umlu Sn. Öztürk, 1991 y›l›nda Uluda¤ Üniversitesi Makine Mühendisli¤i bölümünden mezun olmufltur. Çal›flma hayat›na 1993 – 2001 y›llar› aras›nda
Ürün Gelifltirme Mühendisi olarak Tofafl’ta bafllayan Sn.Öztürk 2001-2003 y›llar› aras›nda Direkt Malzeme Elektronik Yöneticili¤i, 2003 – 2005 y›llar›
aras›nda Direkt Malzeme Elektronik Müdürlü¤ü görevlerini yürütmüfltür. 2005 y›l›ndan beri Sat›nalma Direktörlü¤ü görevini yürütmektedir.
ALTAN AYTAÇ - Tedarik Zinciri Direktörü 12
1970 do¤umlu Sn. Altaç, 1992 y›l›nda Bo¤aziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisli¤i Bölümü'nden mezun olduktan sonra Tofafl Oto Ticaret'te çal›flma hayat›na
bafllam›flt›r ve Tofafl'ta ticari alandaki ilk lojistik departman›n›n kuruluflunda görev alm›flt›r. 1997 y›l›nda Koç Üniversitesi'nde EMBA yüksek lisans program›n›
tamamlam›flt›r. Ayn› y›l CBU (Bitmifl Araç) Lojistik Departman Müdürü olmufltur. D›fl lojistik alan›nda üretim ile entegrasyon ve yal›nlaflma projelerini tamamlad›ktan
sonra, 2003 y›l›nda Ticari Projeler Koordinatörlü¤ü'ne, 2004 y›l›nda da Fiat Marka Müdürlü¤ü'ne getirilmifltir. 2006 y›l›nda Alfa Romeo ve Lancia markalar›n›n
Türkiye ‹fl Birimi Direktörlü¤ü görevini üstlenen Sn. Aytaç, 2008'den beri Tofafl'›n Tedarik Zinciri Direktörü olarak görev yapmaktad›r.
‹BRAH‹M ÇA⁄LAR fiAH‹N - Projeler Direktörü
1961 do¤umlu Sn. fiahin, 1978 y›l›nda Uluda¤ Üniversitesi Makine Mühendisli¤i bölümünden mezun olmufltur ve 1986 y›l›nda Makine Mühendisli¤i alan›nda
yüksek lisans e¤itimini tamamlam›flt›r. 1983-1985 y›llar› aras›nda ODTÜ’de Araflt›rma Görevlisi olarak tez çal›flmalar›n› sürdürmüfltür. 1989 – 1993 y›llar›nda
Tofafl’ta Metot Mühendisi olarak görev yapm›flt›r. 1993-1995 y›llar› aras›nda Transmisyon ve Suspansiyon Alan Müdürlü¤ü, 1995 – 2001 y›llar› aras›nda
Transmisyon ve Suspansiyon Birim Müdürlü¤ü, 2001 – 2003 y›llar› aras›nda Üretim, Kalite Yönetim Sistemleri ve Çevre Sistemlerinden Sorumlu Birim Müdürlü¤ü,
2003-2005 y›llar› aras›nda Fabrika Müdürlü¤ü, 2005-2008 y›llar› aras›nda Minicargo Projesi Direktörlü¤ü, 2008-2010 y›llar› aras›nda Kalite Direktörlü¤ü, 20102013 y›llar› aras›nda Ar-Ge Ürün Mühendisli¤i Direktörlü¤ü görevlerini yürütmüfltür. 2013 y›l›ndan beri Ar-Ge Direktörlü¤ü görevini yürütmektedir.
ZEK‹ ERDAL fi‹MfiEK - Kalite Direktörü 18
1965 do¤umlu Sn. fiimflek, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesinden 1987 y›l›nda Uçak Mühendisi olarak mezun oldu ve lisans üstü
e¤itimini ‹stanbul Üniversitesi , ‹flletme ve ‹fl ‹daresi Program›nda ,1989 y›l›nda tamamlad›.1990 y›l›nda Tofafl'ta proje mühendisi olarak çal›flma hayat›na
bafllayan Sn.fiimflek Tofafl'taki 11 y›l›n ard›ndan Kahire'deki Fiat Otomobil Fabrikas›na , Fabrika Müdürü olarak atand›. 2003 y›l›nda Tofafl’a dönerek farkl›
departmanlarda yöneticilik görevleri üstlenen Z. Erdal fiimflek flu anda Tofafl’ta Kalite Direktörlü¤ü görevini yürütmektedir.
BURHAN ÇAKIR - ‹nsan Kaynaklar› Direktörü 13
Ortado¤u Teknik Üniversitesi Makine Mühendisli¤i bölümünden 1986 y›l›nda mezun olmufltur. Profesyonel ifl hayat›na 1989 y›l›nda Tofafl Türk Otomobil
Fabrikas› A.fi.’de Pres Üretim bölümünde mühendis olarak bafllam›flt›r. 1993-2004 y›llar› aras›nda Pres Atölyesi Yöneticili¤i, Gövde Üretim Birim Müdürlü¤ü,
Parça ‹hracat Birim Müdürlü¤ü, Endüstriyel Kontrol Müdürlü¤ü görevlerini yerine getirmifltir. 2004 y›l›ndan beri Tofafl’ta ‹nsan Kaynaklar› Direktörü olarak
çal›flmaktad›r.
FILIPPO SESSIA - Ar-Ge Direktörü 17
1996 y›l›nda Politecnico di Torino Üniversitesi’nde Makine Mühendisli¤i bölümünden mezun olan Sn. Sessia, kariyerine 1996 y›l›nda Fiat Araflt›rma Merkezinde
Araç Mimar›si Departman›’nda bafllam›flt›r. Ayn› zamanda araflt›rma merkezinde yap›sal davran›fllarla ilgili bir araflt›rma projesini yürütmüfltür. 1999y›l›nda
gövde kompenetleriyle ilgili olarak Fiat Auto’ya geçmifl olup burada 2009 y›l›na kadar çeflitli sorumluluklar üstlenmifltir. O esnada Fiat/Alfa/Lancia araçlar›n›n
bütün d›fl aksamlar›ndan sorumlu olarak görev alm›flt›r. 2009 y›l›nda Araç Mimarisinden Sorumlu olarak Fiat Araflt›rma Merkezine geri dönmüfl olup 1 y›l sonra
arac›n bütün teknik fonksiyonlar›na yönelik sorumluluklar› üstlenmifltir. Sn. Sessia, 2012 y›l›ndan beri Tofafl’ta Araflt›rma ve Gelifltirme Direktörü görevini
sürdürmektedir.
ENRICO GOBETTO - Ürün Mühendisli¤i Direktörü 16
Politecnico di Torino Üniversitesi’nde Makine Mühendisli¤i bölümünde 1993 y›l›nda lisansüstü e¤itimini tamamlayan Sn. Gobetto, 1994 y›l›ndan bu yana Fiat
Group Automobiles bünyesinde farkl› görevler üstlenmifltir. Kariyerinin ilk bölümünde, Fiat Araflt›rma Merkezinde innovasyon – yenilik proje yöneticili¤i ve
B segmenti ve Alfa Romeo Mito modelinin ‹leri Düzeyde Tasar›m Sorumlusu olarak görev alm›flt›r. Fiat Araflt›rma Merkezinde FGA-Chrysler
Araç ‹novasyon Baflkan› olarak görev yapm›flt›r. Tofafl’ta 2013 y›l›n›n Eylül ay›ndan beri Ürün Mühendislik Direktörü olarak görev yapmaktad›r.
MEHMET HAKAN KORKMAZ - Bilgi ve ‹letiflim Teknolojileri Direktörü 10
1967 do¤umlu Korkmaz, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Kontrol ve Bilgisayar Mühendisli¤i bölümünden mezun olmufl, yüksek lisans›n› Michigan State Üniversitesi
Elektrik Mühendisli¤i bölümünde tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1992 y›l›nda Ere¤li Demir Çelik Fabrikas›’nda Proses Kontrol Mühendisi olarak bafllayan Korkmaz,
Karma International’daki Proje Liderli¤i ve Connectus Software’deki Genel Müdürlük görevlerinin ard›ndan, AKSA Akrilik Kimya Sanayi ve Ticaret’te Bilgi
Teknolojileri Müdürlü¤ü görevini üstlenmifltir. 2005 y›l›nda Akkök Sanayi Yat›r›m ve Gelifltirme flirketine, Bilgi ve ‹letiflim Teknolojileri Direktörü olarak atanan
Korkmaz, 2007 y›l›ndan itibaren ayn› gruba ait Aktek Bilgi ‹letiflim Teknolojisi Sanayi ve Ticaret'in Genel Müdürlü¤ü görevlerini yürütmüfltür . 2012 y›l›ndan
itibaren Tofafl’ta Bilgi ve ‹letiflim Teknolojileri Direktörlü¤ü görevini sürdürmektedir.
17
BÖLÜM 2
• fiirketin Sermaye Yap›s› ve Ortakl›k Hakk›nda Bilgiler
• Otomotiv Sektörü ve Tofafl’›n Sektör ‹çindeki Yeri
• fiirket Hakk›nda Bilgiler
• Ba¤l› Ortakl›klar
• Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri
• 2013 Y›l› Faaliyetleri ve Baflar›lar›
18
19
fiirketin Sermaye Yapısı ve
Ortaklık Hakkında Bilgiler
fiirketin Sermayesi, Sermayenin % 10’undan Fazlas›na Sahip
Ortaklar:
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle fiirketin kay›tl› sermaye tavan› 1 milyar
TL, ç›kar›lm›fl (ödenmifl) sermayesi ise 500 milyon TL’dir.
fiirketimizce, en son 2005 y›l› içinde, toplam 50.000.000 TL olacak
flekilde iç kaynaklardan % 11.111111 oran›nda bedelsiz sermaye
art›fl› yap›lm›fl olup, müteakip y›llar ve 2011 y›l›nda herhangi bir
sermaye art›fl› olmam›flt›r.
fiirketimizin, Borsa’ya kote edilmifl ve sermaye art›fllar›na binaen
ihraç etmifl oldu¤u 11-19. tertip hisse senetleri ile münfesih Tofafl
Oto Ticaret A.fi.’yle birleflilmesi nedeniyle ihraç edilmifl olan 20.
tertip hisse senetleri, Sermaye Piyasas› Mevzuat› çerçevesinde
2001 y›l› içinde sermaye art›fl› ile beraber 21. tertip hisse senetleri
ile de¤iflime tabi tutulmufltur. Ayr›ca 2003 y›l› içinde yap›lan sermaye
art›fl› ile 22. tertip hisse senetlerimiz ile gene 2005 y›l›nda yap›lan
sermaye art›fl› karfl›l›¤›nda 24. tertip hisse senetlerimiz ihraç edilerek,
‹MKB kotuna al›nm›flt›r. Aradaki 23. tertipler ise, sermaye art›fl› ile
ilgili olmay›p, kaydilefltirme ifllemleri nedeniyle ihrac› yap›lmam›fl
bir tertiptir. Öncelikle, sermaye piyasas› araçlar›n›n kaydilefltirilmesi
ve kaydi sisteme geçilmesi kapsam›nda, hisse senetlerinin kayden
takibine iliflkin olarak Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 28.10.2005
tarih ve 43/1318 say›l› Karar›yla, Borsa’da dolafl›mda bulunan ve
Takasbank nezdindeki tüm hisse senetleri kaydilefltirilmifltir.
Bu do¤rultuda, 25.02.2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de
yay›nlanarak yürürlü¤e giren 6111 say›l› Kanun’un 157. maddesi
ile de¤ifltirilen Sermaye Piyasas› Kanunu’nun geçici 6.maddesine
göre ve MKK’n›n 28.04.2011 tarih ve 551 say›l› Genel Mektubu
çerçevesinde, fiziken hisse senedi sahiplerinin hisse senetlerini
31.12.2012 tarihine kadar kaydilefltirilmek üzere fiirketimize müracaat
ederek, sözkonusu hisse senedi ifllemlerini yapt›rmalar› ve fiziki
hisse senetlerini kaydilefltirilmeleri kanunen öngörülmüfltür. Bu
yönde, gerek flirket internet sitesinde ve gerekse e-Yönet portal›
üzerinde gerekli duyurulara yer verilmifltir. Ayr›ca, Türkiye çap›nda
yay›n› yap›lan üç günlük gazetede de ikifler kez sözkonusu duyuru
ilan edilerek, pay sahiplerinin bilgisine sunulmufltur.
fiirketimize ait ellerinde hisse senetlerimizi fiziken bulunduran
Hissedarlar›m›z›n öncelikle fiirket Merkezi’mize müracaat ederek,
varsa önceki y›llara ait ifllemlerini tamamlamalar› ve müteakip, Yap›
Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. veya mümessili durumundaki
tüm Yap› Kredi Bankas› A.fi. fiubelerine baflvuru yap›lmalar›
sa¤lanm›flt›r. Bu kapsamda, fiziki hisse senetlerine sahip olan
hissedarlar›m›z›n haklar›n›n kaybolmamas› için 31.12.2012 tarihine
kadar fiirketimize müracaat eden hissedarlar›m›z›n gerekli ifllemleri
zaman›nda tamamlanarak süreç sona ermifltir. Fiziki hisse senetleri
kaydilefltirilmeyen hisse sahipleri tüm haklar›n› Kanunun amir
hükümleri çerçevesinde, 31Aral›k 2012 tarihi itibariyle
kaybetmifllerdir. Merkezi Kay›t Kuruluflu A.fi.’nin www.mkk.com.tr
adresinden de gerekli bilgilere ulafl›labilir.
Ayr›ca, 31.12.2006 itibariyle, Merkezi Kay›t Kuruluflu’nun
düzenlemeleri do¤rultusunda, nevi de¤iflikli¤i gerçeklefltirilen
kaydilefltirilmemifl hisse senetlerinin kaydi olarak takip edilebilmesi
amac›yla bafllat›lan süreçler kapsam›nda, 2007 y›l›nda yay›nlanan
SPK’n›n ilgili düzenlemeleri ve MKK’n›n konuya iliflkin uygulamalar›
do¤rultusunda ve yürürlükteki ilgili mevzuata uygun olarak,
31.12.2007 tarihi itibariyle sermaye piyasas› araçlar›n›n kayden
takibine iliflkin düzenlemeler uygulamaya geçirilmifltir. MKK, Arac›
Kurum (Yap› Kredi Yat›r›m) ve fiirketimiz aras›ndaki sözkonusu
çal›flmalar ilgili mevzuata uygun olarak, Kurumsal Yönetim ve
Hissedar ‹liflkileri Birimimizce önceki y›llarda da oldu¤u üzere,
2012 y›l› içinde de gere¤i gibi sürdürülmüfltür.
Ortakların Ünvanı
20
Hisse Grubu
Fiat Auto S.p.A
37,8560
Koç Holding A.fi.
37,5876
Di¤er Koç
Di¤er Ortaklar
Pay Tutarı (TL)
Oy Hakkı
Pay %’si
Fiat Auto S.p.A.
D
189.279.856,87
18.927.985.687
37,8560
Koç Holding A.fi.
A
187.938.121,26
18.793.812.126
37,5876
Temel Tic. ve Yat.A.fi.
A
175.693,44
17.569.344
0,0351
Suna K›raç
A
291.510,55
29.151.055
0,0583
S. Semahat Arsel
A
291.510,55
29.151.055
0,0583
Mustafa V. Koç
A
194.340,36
19.434.036
0,0389
M. Ömer Koç
A
194.340,36
19.434.036
0,0389
Y. Ali Koç
A
194.340,35
19.434.035
0,0389
Di¤er Ortaklar
E
121.440.286,26
12.144.028.626
24,2880
500.000.000,00
50.000.000.000
100
0,2684
24,2880
Pay sahiplerimiz, bu konu veya benzer pay sahipli¤i haklar›
konusunda fiirket Merkezi’mizdeki Kurumsal Yönetim ve Hissedar
‹liflkileri Birimi’nden gerekli bilgileri edinebilirler.
Sermaye Piyayas› Mevzuat› ve düzenlemelerine göre fiirketimiz
pay sahiplerinin tüm hak ve menfaatlerinin sorumlulu¤u, SPK,
BIST ve MKK nezdinte takip edilerek, gerekli çal›flmalar
yürütülmektedir. Merkezi Kay›t Kuruluflu A.fi. kay›tlar›na dayan›larak
al›nan verilere göre, ortaklar pay defteri güncellenmektedir. Tofafl,
‹MKB-30 ve ‹MKB-100 Endeksi yan›s›ra, Kurumsal Yönetim
Endeksi’nde de yer almaktad›r. fiirketimiz hisse senetleri
Lüksemburg Borsas›’na da kote olup, uluslararas› pazarlarda ifllem
görmektedir.
2013 y›l› içinde, sermaye ve ortakl›k yap›s›nda herhangi bir de¤ifliklik
olmam›flt›r. Genel Kurullarda her hisse için bir oy hakk› sözkonusu
olup, oy hakk›nda imtiyaz yoktur Ancak, Yönetim Kurulu Üyelerinin
seçimine iliflkin olarak, ‹mtiyazl› Pay Sahipleri olarak A ve D Grubu
hissedarlar›nca gösterilecek adaylar aras›ndan seçim yap›lmas›
mecburidir. (fiirket Esas Sözleflmesi’nin 10. maddesi) fiirketimizin
ortakl›k yap›s› çerçevesinde, imtiyazl› pay sahiplerinin fiirket Ana
Sözleflmesi’nde belirtildi¤i üzere, Yönetim Kurulu üyelerinin
belirlenmesi için A ve D grubu hissedarlar›n imtiyaz› sözkonusu
olup, A ve D Grubu pay sahipleri taraf›ndan gösterilen adaylardan
birer tanesinin Sermaye Piyasas› Kurulu’nun düzenlemelerinde
tan›mlanan ba¤›ms›zl›k niteliklerini haiz olmalar› zorunludur. Kar
pay› da¤t›m›nda ise (Esas Sözleflme’nin 18. maddesi) imtiyaz
sözkonusu de¤ildir.
Ayr›ca, fiirketin mali durumu ve faaliyetlerini etkileyebilecek nitelikte
bir dava aç›lmam›fl olup, mevzuat hükümlerine ayk›r› uygulamalar
nedeni ile flirket ve yönetim organ› üyeleri hakk›nda uygulanan
herhangi bir idari veya mali yapt›r›m yoktur. fiirketin sermayesinin
karfl›l›ks›z kalmas› gibi bir durum da sözkonusu olmay›p, faaliyetlerin
devam›na elveriflli oldu¤u sonucuna ulafl›lm›flt›r.
Hissedarlar›m›z www.tofas.com.tr sitesi içinde yer alan “Yat›r›mc›
‹liflkileri” bölümünün alt›nda, fiirketimizle ilgili kurumsal, finansal
ve borsa verilerine iliflkin bilgilere, ilgili alt bafll›klar›ndan
ulaflabilecekleri gibi, [email protected]‘ye e-posta yollayarak,
Kurumsal Yönetim ve Hissedar ‹liflkileri Birimi ile Kurumsal Yat›r›mc›
‹liflkileri Birimi ile Finansal Risk ve Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi’nden
fiirketimizle ilgili di¤er bilgileri almalar› ve iletiflim sa¤lamalar›
mümkündür.
Dönem ‹çinde Yap›lan Esas Sözleflme De¤ifliklikleri
01.07.2013 tarihinde Ola¤anüstü Genel Kurul karar› ile, 6102 say›l›
Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas› Kanunu ve ilgili
düzenlemelere uyum sa¤lamak amac›yla, fiirket Esas Sözleflmesi’nin
“Kurulufl” bafll›kl› 1. maddesi haricinde tüm tüm maddelerinin tadil
edilmesi ve baz› maddelerinin de bu kapsamda iptaline iliflkin,
Sermaye Piyasas› Kurulu ile T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n
gerekli izinlerinin al›nmas› suretiyle, Esas Sözleflme de¤ifliklikleri
yap›lm›flt›r.
Bu do¤rultuda, fiirket Esas Sözleflmesi’nin “Kurulufl” bafll›kl›
1. maddesi haricinde tüm maddelerinin tadil edilmesi ile “Geçici
Madde” bafll›kl› 6.Bis. maddesi, “Yetkilerin Devri” bafll›kl› 13.Bis.
maddesi, “Reylerin Kullanma fiekli” bafll›kl› 22.maddesi, “Komiser”
bafll›kl› 23.maddesi, “Ana Sözleflme Tadili” bafll›kl› 24.maddesi,
“‹lanlar” bafll›kl› 25.maddesi, “Bakanl›¤a Verilecek Belgeler” bafll›kl›
26.maddesi, “Tahvil ve Di¤er Menkul K›ymetler ‹hrac›” bafll›kl›
27.maddesi, ”Senelik Hesaplar” bafll›kl› 28.maddesi, “Kar›n Tevzii”
bafll›kl› 29.maddesi, “‹htiyat Akçesi” bafll›kl› 30.maddesi, “Fesih
ve ‹nfisah” bafll›kl› 31.maddesi, “Hakem” bafll›kl› 32.maddesi,
“Bakanl›¤a Gönderilecek Esas Mukaveleler” bafll›kl› 33.maddesi,
“Kanuni Hükümler” bafll›kl› 34.maddesi ve “Kurumsal Yönetim
‹lkelerine Uyum” bafll›kl› 35.maddesinin iptal edilmesi suretiyle,
01.07.2013 tarihli Ola¤anüstü Genel Kurul karar› do¤rultusunda,
fiirket Esas Sözleflmesi 03.07.2013 tarihinde tescil edilerek,
09.07.2013 tarih ve 8359 say›l› Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde
ilan edilmifltir.
fiirket Esas Sözleflmesi’ne, flirketimiz internet sitesinden eriflilerek,
incelenebilir.
Son Üç Y›lda Da¤›t›lan Temettüler ve Oranlar›:
fiirketimizce Ortaklar›m›za; 2013 y›l› içinde ve 05.04.2013 tarihi
itibariyle, 2012 kar›ndan % 96 oran›nda (brüt %96, net %81,6),
toplam 450.000.000-TL nakit temettü da¤›t›m›na bafllanm›flt›r.
Ayr›ca, fiirketimiz Ortaklar›na; 2012 y›l› içinde ve 06.04.2012 tarihi
itibariyle, 2011 kar›ndan % 50 oran›nda (brüt %50, net %42.5),
toplam 250.000.000-TL nakit temettü ödemesi ile, 2011 y›l› içinde
ve 07.04.2011 tarihi itibariyle de, 2010 kar›ndan % 50 oran›nda
(brüt %50, net %42.5), toplam 250.000.000-TL nakit temettü
ödemesi yap›lm›flt›r.
Sözkonusu y›llar ve önceki seneler itibariyle ayr›nt›l› kar da¤›t›m
tablolar›na flirketimizin www.tofas.com.tr adresinden ulafl›larak,
incelenebilir.
Tofafl, güçlü sermaye yap›s› ve küresel vizyona sahip uluslararas›
ve yerli sermayedarlar› ile üretim, ihracat ve sat›fl hedeflerini büyütürken
ayn› zamanda yat›r›mc›s›na da hem temettü hem de hisse senedi
performans› ile katk› sa¤lamaya devam etmektedir.
21
Ç›kar›lm›fl Menkul De¤erler
fiirketimiz, kuruluflundan bu yana 520- TL’lik tahvil ihraç etmifltir.
‹hraç edilen bu tahvillerin tamam› vadesinde ödenerek itfa edilmifltir.
Kurulufltan itibaren ihraç edilmifl olan 1-10. tertip hisse senetlerimiz
11. tertip, 11-20. tertip hisse senetlerimiz ise 21. tertip hisse senetleri
ile de¤iflime tabi tutulmufl olup, daha sonra 22. tertip ve müteakip
24. tertip hisse senetlerimiz ihraç edilmifltir. Hisse senetlerinin
kaydilefltirilmesi ile ilgili çal›flmalar yukar›da da belirtildi¤i gibi,
ihraçc› flirket, arac› kurum / banka ve MKK arac›l›¤›yla
sürdürülmüfltür. SPK’n›n ilgili Karar› uyar›nca tüm hisse senetlerinin
31.12.2007 tarihine itibariyle kayden takibine bafllanm›fl olup,
25.02.2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yay›nlanarak yürürlü¤e
giren 6111 say›l› Kanun’un 157. maddesi ile de¤ifltirilen Sermaye
Piyasas› Kanunu’nun geçici 6.maddesine göre ve ayr›ca MKK’n›n
28.04.2011 tarih ve 551 say›l› Genel Mektubu çerçevesinde, fiziki
hisse senetlerinin kaydilefltirilme süreci, 31.12.2012 tarihi itibariyle
mevzuata uygun olarak tamamlanm›flt›r.
fiirket ‹fltiraklerimiz ve
Ba¤l› Ortaklar›m›z
‹stanbul’da faaliyet gösteren, 45.000.000-TL nominal sermayeli
ba¤l› ortakl›¤›m›z KOÇ FIAT KRED‹ Finansman A.fi.’de, 31.12.2013
tarihi itibariyle fiirketimizin ifltirak tutar› 44.999.996- TL olup, ifltirak
oran›m›z %99,99’dur.
KOÇ FIAT KRED‹ Finansman A.fi. ‘nin 2013 y›l› faaliyetlerine iliflkin
Ola¤an Genel Kurulu 12.03.2014 itibariyle tamamlanm›fl olacakt›r.
‹stanbul’da faaliyet gösteren ve nominal sermayesi 5.500.000-TL
olan FER MAS Oto Ticaret A.fi.’nde de ortakl›¤› bulunan fiirketimizin,
31.12.2013 tarihi itibariyle sözkonusu flirketteki ifltirak tutar›
5.500.000- TL ve ifltirak oran› %100’dür.
FER MAS Oto Ticaret A.fi Yönetim Kurulu’nun, 10.06.2013 tarih ve
2013/5 say›l› karar› ile, 6102 say›l› Türk Ticaret Kanunu hükümlerine
uygun olarak “tek ortakl› flirket” statüsünde faaliyetlerine devam
edebilece¤ine dair düzenleme do¤rultusunda tek ortaklı anonim
flirket statüsünde faaliyetlerine devam edece¤ine dair düzenleme
do¤rultusunda Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin flirketin tek
pay sahibi olmas›na iliflkin sözkonusu Yönetim Kurulu Karar›
24.06.2013 tarihinde tescil edilmek suretiyle, 28.06.2013 tarih ve
8352 say›l› Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmifltir.
22
FER MAS Oto Ticaret A.fi.’nin 2013 y›l› faaliyetlerine iliflkin ifltirakimizin
Ola¤an Genel Kurulu 18.03.2014 itibariyle tamamlanm›fl olacakt›r.
Ayr›ca, 25.12.2012 tarihi itibariyle Ola¤anüstü Genel Kurul
Toplant›s›’nda al›nan karar neticesinde Tasfiye Halinde PLATFORM
Araflt›rma Gelifltirme Tasar›m ve Ticaret A.fi.’nin tasfiyesinin
tamamlanmas›na iliflkin Genel Kurul Karar› 27.12.2012 tarihinde
tescil edilerek, 03.01.2013 tarih ve 8228 say›l› Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi’nde ilan edilmifltir.
‹fltirak ve ba¤l› ortakl›klar›m›z›n Genel Kurul Toplant› Tutanaklar›na
ve Haz›r Bulunanlar Cetvellerine fiirketimizin www.tofas.com.tr
internet adresinden ulafl›larak incelenebilir.
Toplam Pazar
188.723
556.280
664.655
777.761
864.439
593.519
221.481
2009
270.920
‹hraçta Bat› Avrupa hafif araç sat›fllar› y›l genelinde düflük performans
göstererek gerek otomobil gerek hafif ticari araç pazarlar›nda 2013
y›l›n› daralma ile kapatm›flt›r. Bu duruma karfl›n 2013 y›l›n›n son
çeyre¤inden itibaren Avrupa otomotiv piyasalar›nda genel bir
toparlanma trendinin bafllamas› beklenmektedir.
251.129
187.307
369.819
May›s ay›ndan itibaren döviz kurlar›nda yaflanan art›fllar sektörde
maliyet art›fllar›na sebep olarak sektör karl›l›¤›n› olumsuz yönde
etkilemifltir.
509.784
557.126
760.913
2013 y›l› Türkiye otomotiv pazar›, toplam 853.378 adet ile, 2011
y›l›ndan sonra ikinci en yüksek seviyesine ulaflm›flt›r. Bu sonuçlara
göre hafif araç pazar›, bir önceki y›la k›yasla %9.7 seviyesinde
art›fl göstermifltir. Yurtiçi pazarda görülen art›fl bir önceki y›lda
oldu¤u gibi otomobil sat›fllar›ndan kaynaklanm›fl, hafif ticari araç
pazar›nda ise düflüfl gözlemlenmifltir.
853.378
Otomotiv Sektörü ve Tofafl’ın
Sektör ‹çindeki Yeri
2010
2011
2012
2013
Otomobil
Hafif Ticari Araç (LCV)
2012
2013
De¤iflim
Otomobil
556.280
664.655
%19,5
221.481
188.723
%-14,8
Toplam
777.761
853.378
%9,7
‹ç Piyasa Perakende Sat›fllar
2013 y›l›nda otomobil pazar› bir önceki y›la göre %19,5 art›fl ile
664.655 adete ulafl›lm›fl ve tüm zamanlar›n en yüksek sat›fl
performans›na eriflmifltir. Fiat markas› ile yurtiçi otomobil sat›fllar›nda,
bir önceki y›la göre %13,5 art›fl sa¤lanm›fl ve toplam 50.256 adet
ile % 7,6 pazar pay› elde edilmifltir. Yurtiçi pazarda en fazla tercih
edilen otomobil % 5,6 pazar pay› ile 2012 y›l›nda oldu¤u gibi yine
Fiat Linea modeli olmufltur. Alfa Romeo, Lancia ve Jeep
markalar›m›zla yapm›fl oldu¤umuz otomobil sat›fllar› ise önemli bir
baflar› göstererek % 30,9 artm›fl ve 2.785 adete ulaflm›flt›r. 2013
y›l›nda toplam 40 adet Maserati sat›l›rken, Ferrari sat›fllar›m›z 23
adet olmufltur. Bu sonuçlarla toplam perakende otomobil sat›fl›m›z
53.104 adete ulaflm›flt›r.
Bu sonuçlara göre toplam perakende yurtiçi hafif araç pazar› 2013
y›l›nda 853.378 adet ile 2012 y›l›na göre %9,7 art›fl göstermifl ve
tarihinin en yüksek ikinci y›l› olmufltur. Fiat markam›z›n toplam
yurtiçi sat›fllar›, hafif ticari araç pazar›n›n küçülmesinin etkisi ile
% 4,7 azalarak toplam 97.593 adet, toplam pazar pay› ise %11,4
olarak gerçekleflmifltir. Alfa Romeo, Lancia, Jeep, Ferrari ve Maserati
markalar›n›n katk›s› ile perakende sat›fl toplam›m›z 100.441 adete
ulaflm›flt›r.
Hafif ticari araç pazar› ise 2013 y›l›nda bir önceki y›la göre %14,8
küçülmüfl ve y›l› 188.723 adet ile kapatm›flt›r. Binek oto pazar›n›n
aksine, büyük oranda yurtiçi üretimden karfl›lanmakta olan hafif
ticari araç talebinin toplam pazar içindeki pay›n›n düflmesi, kuflkusuz
ülke ekonomisi ve özellikle cari aç›k üzerinde olumsuz etki
yaratm›flt›r. Tofafl,Fiat markas› ile hafif ticari araç pazar›nda %25,1
pazar pay› elde ederek 47.337 adet perakende sat›fl
gerçeklefltirmifltir. Fiat Doblo modeli %11,5 pazar pay› ile
segmentinin en fazla tercih edilen modeli olma baflar›s›n›
göstermifltir.
%18,3
Perakende Satıfl Adet
%29,5
%25,8
%26,2
%8,8
%8,2
%9,1
%9,9
2008
2009
2010
2011
Oto Pazar Payı
%26,2
%25,1
%8,3
2012
2013
Hafif Ticari Araç (LCV) Pazar Payı
2012
2013
De¤iflim
Otomobil
46.461
53.104
%14,3
58.137
47.337
%-18,6
104.598
100.441
%-4,0
Toplam
%8,0
23
‹hracat
2011
1.632
1.737
2010
1.551
1.762
fiirketimiz 28 May›s 2013'te Kamuyu Ayd›nlatma Platformuna yapm›fl
oldu¤u Özel Durum Aç›klamas›nda Yeni Doblo arac›m›z›n Kuzey
Amerika ve Kanada'ya ihracat›na yönelik yat›r›m karar›n› aç›klam›flt›r.
Söz konusu ihracata yönelik üretimin 2014 y›l› sonunda bafllamas›
öngörülmektedir.
2012
2013
1.445
2013 y›l›nda Avrupa otomobil pazarlar› % 0,2, hafif ticari araç
pazarlar› ise % 1,7 daral›rken, Tofafl ihracat hacmini %4,1 art›rma
baflar›s›n› göstermifltir. Bu performansta farkl› ihraç pazarlara girme
stratejimiz sonucu, ihracat›m›z›n %18'lik k›sm›n› Güney Amerika
ve MENA gibi Avrupa d›fl› bölgelerine gerçeklefltirmemiz önemli
rol oynam›flt›r. Avrupa içinde ise 2013 y›l›nda ‹ngiltere'ye
gerçeklefltirdi¤imiz ihracat›m›z bir önceki y›la göre 4 puanl›k
art›fl göstererek toplam ihracat›m›zda %13,5 pay alm›flt›r.
2013 y›l›nda 160.319 adetlik toplam ihracat›m›z›n 43.477 adeti
otomobil, 116.842 adeti hafif ticari araç olarak gerçekleflmifltir.
2013 y›l› ihracat gelirlerimizin döviz karfl›l›¤› ise 1.632 milyon
Euro'dur.
2009
‹hracat - Milyon Euro
‹hracat (Adet)
2012
2013
De¤iflim
46.869
43.477
%-7,2
107.200
116.842
%9,0
Toplam
154.069
160.319
%4,1
Otomobil
‹hracat Ülke Da¤›lımı
%6,4
%20,9
%7,8
‹talya
%20,9
MENA
%7,8
‹ngiltere
%13,5
Almanya
%7,5
Di¤er Avrupa
%13,1
Di¤er
%6,4
Fransa
%10,4
‹spanya
%5,7
Güney Amerika
%10,2
Belçika
%4,4
%10,2
%10,4
%7,5
%13,1
%4,4
%5,7
%13,5
Üretim
Üretim hacmimiz 2013 y›l›nda yurtiçi pazarda görülen geliflmeler neticesinde bir önceki y›la göre %4,6 azalm›flt›r. fiirketimiz 2013 y›l›
bafl›nda, Avrupa pazarlar›ndaki geliflmeler do¤rultusunda üretim düzenini üç vardiyadan iki vardiyaya de¤ifltirmifltir..
Üretim (Adet)
2012
2013
36.909
40.570
682
1.428
Yeni Doblo - Binek
10.298
14.398
Minicargo - Binek
29.649
26.421
Otomobil Toplam›
77.538
82.817
Linea
Doblo - Binek
24
Doblo
19.503
7.742
Yeni Doblo
73.223
76.210
Minicargo
86.164
77.845
Hafif Ticari Araç Toplam›
178.890
161.797
Toplam
256.428
244.614
%78
%77
%64
%63
%61
2009
2010
2011
2012
Kapasite Kullanım Oranı %
2013
Satıfllar ve Cirolar
Tofafl toplam sat›fl adetleri, yurtiçi hafif ticari araç pazar›n›n 2013
y›l›nda küçülmesi nedeniyle, ihracatta sa¤lanan art›fla ra¤men
%1,9 azalarak toplam 267.211 adet olarak gerçekleflmifltir.
Sat›fl gelirlerimiz ise 2013 y›l›nda ihracat adetlerimizdeki art›fl ve
yükselen döviz kuru etkisi ile bir önceki y›la k›yasla %5 art›fl
göstererek 7.037,9 milyon TL seviyesine ulaflm›flt›r.
Sat›fl adetlerimizin içinde yurtiçi sat›fllar›m›z›n pay› %40,0
ihracat›m›z›n pay› ise %60,0 olmufltur.
Sat›fllar (Adet)
‹ç Piyasa
D›fl Piyasa
Toplam
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Otomobil
47.095
53.538
46.869
43.477
93.964
97.015
71.316
53.354
107.200
116.842
178.516
170.196
118.411
106.892
154.069
160.319
272.480
267.211
Toplam
Sat›fllar (BinTL)
2012
2013
De¤iflim
Yurtd›fl› Sat›fllar
3.667.217
4.069.041
%11,0
Yurtiçi Sat›fllar
2.928.462
2.876.376
%-1,8
109.595
92.537
%-15,6
6.705.274
7.037.954
%5,0
Esas Faaliyetlerden Di¤er Sat›fllar
Toplam
Yatırımlar
2013 y›l›nda flirketimiz iki önemli yat›r›m karar›n› Kamuyu Ayd›nlatma
Platformuna aç›klam›flt›r.
Aç›klanan ilk önemli yat›r›m Yeni Doblo modelimizin yenilenmesi,
Kuzey Amerika ve Kanada'ya ihracat›na yönelik olup, üretim
bafllang›c› 2014 y›l›n›n ikinci yar›s›, toplam yat›r›m tutar› ise 268
milyon Euro olarak planlanm›flt›r. Söz konusu yat›r›m ile 2014 2021 y›llar› aras›nda Kuzey Amerika ve Kanada'ya toplam 175.000
adet ihracat gerçekleflmesi öngörülmektedir. Yeni Doblo'nun bu
yat›r›m ile yenilenmesi proje ömrünü 2021 y›l›na kadar uzatacakt›r.
Aç›klam›fl oldu¤umuz bir di¤er önemli yat›r›m ise yeni bir otomobilin
gelifltirilmesine iliflkin olup, üretim bafllang›c›n›n 2015 y›l›n›n ortas›nda
gerçekleflmesi planlanmaktad›r. Toplam 520 milyon USD civar›nda
öngörülen yat›r›m ile 2015 - 2023 y›llar› aras›nda üçte biri ihracata
yönelik olmak üzere toplam 580.000 adet üretim gerçekleflmesi
beklenmektedir.
2013 y›l›nda yat›r›m faaliyetlerimizin döviz cinsinden karfl›l›¤› 94,7
milyon Euro olarak gerçekleflmifltir. Toplam yat›r›m tutar›n›n önemli
kalemler olarak da¤›l›m› afla¤›daki gibidir.
Euro (Milyon)
263 Model
50,6
356 Model
10,0
Minicargo
4,6
Linea
1,6
Yap›sal
Di¤er
Toplam
2013 y›l› toplam yat›r›m› da dahil olmak
üzere son befl y›l›n toplam yat›r›m tutar›
663,4 milyon Euro seviyesine gelmifltir.
20,7
7,2
94,7
25
Karlılık
2013 y›l›nda döviz kurlar›nda görülen önemli seviyede art›fl›n, yüksek rekabet ortam›nda fiyatlara tam olarak yans›t›lamamas› ve büyük
ölçüde yerli üretimden karfl›lanmakta olan hafif ticari araç pazar›nda görülen daralma nedeniyle yurtiçi karl›l›klar›m›z olumsuz etkilenmifltir.
Buna karfl›l›k yüksek döviz kuru ortam› ihracat karl›l›¤›n› olumlu yönde etkilemifltir. Dengeli ve düflük riskli ifl portföyüne sahip olan Tofafl
2013 toplam karl›l›¤›n› korumay› baflarm›fl 434,2 milyon TL net kar elde etmifltir..
Y›llar
FAVÖK(EBITDA)
Bin TL
Vergi Öncesi Kar
Art›fl
Bin TL
Vergi Sonras› Kar
Art›fl
269.921
Bin TL
2009
455.726
2010
654.565
%44
391.739
%45
384.220
%7
2011
806.196
%23
508.088
%30
474.165
%23
2012
834.155
%3
497.440
%-2
442.039
%-7
2013
816.735
%-2
477.075
%-4
434.223
%-2
508.088
360.351
497.440
477.075
391.739
269.921
219.819
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Vergi Öncesi Kar TL/1000
806.196
834.155
816.735
654.565
455.726
2009
2010
2011
FAVÖK TL/1000
26
Art›fl
2012
2013
fiirket Hakk›nda Bilgiler
fiirket Vizyon, Misyon ve De¤erleri
Tofafl faaliyetlerini milyon araca do¤ru, müflteri beklentilerini
flekillendiren ve gurur duyulan lider otomotiv flirketi olma vizyonu
ile yürütmektedir. Bu vizyon do¤rultusunda çal›flan Tofafl, toplumun
mobilite ihtiyaçlar›na en uygun ürün ve hizmetleri sunarak yaflam
kalitesini yükseltmeyi misyon edinmektedir.
Tofafl, de¤iflime h›zla uyum sa¤layan, inovatif, çok yönlü, kat›l›mc›,
global bak›fl aç›s›na sahip, kendisini ve çevresini sürekli gelifltiren
çal›flan ve paydafllar› ile “Dünya Klas›nda fiirket” olma yolunda
ilerlemektedir.
fiirket De¤erleri…
ÇEV‹K B‹R TAKIMIZ
TUTKUYLA ÇALIfiIRIZ
H›zl› hareket edip sonuca çak›p ulaflan büyük bir tak›m›z. ‹flimize
dört elle sar›l›r tutkuyla çal›fl›r›z.
REKABETÇ‹Y‹Z
FARK YARATIRIZ
Kendimizi sürekli gelifltirir, her zaman “en iyi”yi hedefleriz. Yenilikçiyiz
ve yal›n düflünürüz.
‹NSANA VE ÇEVREYE DUYARLIYIZ
Tofafl’ta fark yaratan insand›r ve müflterilerimiz her fleyden önce
gelir. Bu nedenle önce insan anlafl›fl›yla çal›fl›r, topluma çevreye
karfl› sorumluluklar›m›z› yerine getiririz.
‹DD‹ALIYIZ
SÖZ VER‹R BAfiARIRIZ
Hedeflerimize sahip ç›kar, engel dinlemeden baflar›ya ulafl›r›z.
fieffaf çal›fl›r, hatam›z› geliflim f›rsat› olarak kullan›r›z.
27
Tofafl Ar-Ge
Türkiye otomotiv sektörünün lideri Tofafl, yar›m asra yak›n birikimiyle
“dünya kalitesinde” ve “müflteriye en uygun” ürünleri sunma
konusundaki çal›flmalar›n› aral›ks›z sürdürmüfl olup, 1994 y›l› Aral›k
ay›nda Ar-Ge organizasyonunu kurmufltur.
Tofafl Ar-Ge Merkezi; her alanda rekabetçi, binek ve ticari araçlar
gelifltirerek ülke ekonomisine katk›da bulunmay› hedeflemifltir. Bu
geliflimi kal›c› k›lmak üzere araç gelifltirme sahas›nda Avrupa'yla
rekabet edebilir altyap›y› oluflturmufltur. Bu geliflmeler neticesinde
Tofafl Ar-Ge Merkezi; 2008 y›l› itibariyle “5746 Say›l› Araflt›rma ve
Gelifltirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi” hakk›ndaki kanun
kapsam›nda, Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan Ar-Ge Merkezi
olarak tescil edilmifltir.
Ar-Ge Merkezi, 2005-2007 y›llar› aras›nda Fiat ve PSA markalar›
için gelifltirilen MCV projesinin sorumlulu¤unu alarak Ar-Ge
yetkinli¤ini gelifltirmede önemli bir ivme yakalam›flt›r. Sonraki y›llarda
Yeni Doblo’nun Opel ve Vauxhall markalar› için de gelifltirilmesi,
Tofafl’›n 5 farkl› markaya üretim yaparak ihracat›n›n artmas›nda
önemli rol oynam›flt›r. 2013 y›l›nda Doblo modelinin yeni
versiyonunun Kuzey Afrika pazarlar› için gelifltirme çal›flmalar›
devam etmifltir, di¤er taraftan Türkiye ve farkl› dünya pazarlar›n›
hedef alan yeni binek araç gelifltirme çal›flmas› bafllat›lm›flt›r.
Toplam laboratuvar ve ofis alan› 17.700 metrekare olan Tofafl ArGe Merkezi; 500'e yak›n çal›flan›, yetkinlik seviyesi, bünyesindeki
laboratuvarlar›n yüksek teknolojisi ve çeflitlili¤iyle Fiat’›n Avrupa
pazarlar›na hizmet veren ‹talya d›fl›ndaki tek Ar-Ge merkezi
konumundad›r. Avrupa Birli¤i taraf›ndan haz›rlanan ve kurulufllar›n
Ar-Ge’ ye ayr›lan yat›r›m tutarlar›na göre belirlenen s›ralamada
dünyada 1290'›nc› s›rada yer alan Tofafl, Türkiye’den ilk 1500 içine
giren 3 firma aras›nda yer alm›flt›r. 2013 y›l›na kadar araç konsepti,
stil, gövde, iç tasar›m, süspansiyon, motor, emisyon, titreflim ve
akustik alanlar›nda tasar›m ve testler yapmak üzere 40 milyon
euro'nun üzerinde yat›r›m tamamlanm›flt›r.
28
Ar-Ge ‹flbirlikleri
Türkiye’nin ürün gelifltirme merkezi olarak geliflebilmesinin ön
koflullar›ndan biri, Ar-Ge de¤er zincirinin tüm unsurlar›n›n birlikte
geliflmesidir. Bu nedenle Tofafl ortak tasar›mc› gelifltirme, yerel
mühendislik firmalar›n›n örgütlenmesi ve üniversiteyle iflbirliklerine
özel önem atfetmektedir.
Yurtiçi üretim ve gelifltirme yap›labilecek 49 ürün hatt›ndan 2011
y›l›nda 14’ü, 2012 ve 2013 y›llar›nda da 12’si ortak tasar›mc› olarak
belgelendirilmifltir. Yerel mühendislik a¤›n›n gelifltirilmesi için k›sa,
orta ve uzun vadede iflbirli¤ine gidilebilecek mühendislik firmalar›yla
de¤erlendirmeler ve ortakl›k çal›flmalar› yürütülmektedir.
Üniversite Sanayi iflbirli¤i projeleri teknoloji gelifltirme çal›flmalar›na
paralel olarak önem kazanm›flt›r. Tofafl Ar-Ge’nin 1994 y›l›nda
kuruluflundan, 2006 y›l›na kadar toplam 16 adet projeye ilave
olarak, 2006-2013 y›llar› aras›nda 88 proje yürütülmüfltür.
Toplam 104 proje, 13 farkl› üniversiteyle gerçeklefltirilmifltir.
Tofafl Ar-Ge’de pek çok araflt›rma projesi, TÜB‹TAK ve Avrupa 7.
Çerçeve destekli olarak yürütülmekte ve bu projelerde, Fiat Araflt›rma
Merkezi ve yabanc› tasar›m merkezlerinin yan› s›ra çeflitli
üniversitelerin ö¤retim üyeleriyle birlikte çal›fl›lmaktad›r.
‹çinde yer ald›¤› AB Araflt›rma Projeleri (FP7 ve Euroka) say›s›n›
2013 y›l›nda 9’a yükselten Tofafl Ar-Ge, bu projeler kapsam›nda
80’i aflk›n uluslararas› proje orta¤›yla çal›flma f›rsat› bulmufltur.
Tofafl, Robopartner (Gelece¤in Montaj Fabrikalar›nda Ak›ll›, Esnek
ve Güvenli Operasyonlar ‹çin ‹nsan-Robot ‹flbirli¤i Teknolojileri)
projesiyle Üretim Teknolojileri alan›nda Proje liderli¤ini üstlenen ilk
ve tek Türk firmas› olmufltur.
2013 y›l›nda Ar-Ge çal›flanlar›n›n yaklafl›m ve düflünce yap›lar›nda
yarat›c› düflünceyi yerlefltirmeyi amaç edinen TRIZ çal›flmalar›
bafllat›lm›flt›r, 1'inci ve 2'nci seviye e¤itimleri gerçeklefltirilmifltir ve
farkl› seviyelerde 28 sertifikaland›rma yap›lm›flt›r.
Tofafl çal›flanlar›n›n araflt›rmac› özelliklerini ortaya ç›kar›rken yenilikçi
fikirlerinin prototip ve ürün tasar›m›na yans›t›lmas›n›, buna paralel
olarak fikri mülkiyet zenginli¤ini art›rmay› amaçlayan ve bunu ArGe’nin mevcut imkanlar›n› çal›flanlar›n kullan›m›na açarak
gerçeklefltirilen “Benim Projem” yar›flmas›n›n 3'üncü dönemi olarak,
2013 y›l›nda 3 adet proje (Ucuz hafif ve sessiz motor so¤utma
sistemi, Engelsiz koltuk, Motor kaputu önden açma) çal›flmas›
gerçeklefltirilmifltir.
Tofafl Ar-Ge Merkezi taraf›ndan yürütülen yenilikçi çal›flmalar
neticesinde 2013 y›l›nda bir önceki y›la oranla bulufl bildirimi
say›s›nda % 230, patent baflvurusu say›s›nda % 64 art›fl sa¤lanm›fl
ve 46 adet yeni patent baflvurusu gerçeklefltirmifltir. 2013 y›l›nda
fikri mülkiyet haklar›n›n yönetimi kapsam›nda, sahip olunan
patent portföyünün tümü belirli ölçütlerle incelenmifl, stratejik ve
lisanslanabilir patentler belirlenmifltir.
Ar-Ge Vizyonu 2020
Tofafl’›n Ar-Ge Vizyonu 2020 yaklafl›m›yla; dünyan›n her bölgesinde
müflteri memnuniyetini tam anlam›yla karfl›layan, heyecan verici
araçlar ve teknolojiler gelifltirmeyi hedeflemektedir.
Tofafl Ar-Ge, bu vizyon do¤rultusunda stratejik hedeflerini
çizmektedir. Fiat Ar-Ge’nin Avrupa ve Ortado¤u bölgesinde
gelifltirmeyi planlad›¤› ürünlerin tasar›m sürecinde yer almak,
müflteri de¤eri yaratmak için ürün ve üretim teknolojileri gelifltirmek,
Fiat’›n yeni modellerinde faydalanabilece¤i mükemmeliyet merkezleri
gelifltirmek, ülkemizde ortak tasar›mc›lar ile mühendislik firmalar›n›n
geliflimini sa¤lamak bu stratejik hedefler aras›nda yer almaktad›r.
Tofafl, ürün gelifltirme plan›nda yer alan modellerin Ar-Ge faaliyetlerini
tamamen yerli kaynaklarla gerçeklefltirmek için, gerek teknik yetkinlik
gerekse ihtiyaç duyulan toplam Ar-Ge personelinin fazla olmas›
bak›m›ndan iki y›l içerisinde otonom seviyeye ulaflmak üzere geliflim
planlar›n› yapmaktad›r.
Tofafl’›n teknolojik araflt›rma çal›flmalar› ise çevre, müflteri ve
yetkinlik olmak üzere, birbiriyle kesiflen üç zemin üzerinde
flekillenmektedir ve öncelikle bu alanlara odaklan›lmaktad›r.
Çevre ve Tofafl Ar-Ge
Tofafl Ar-Ge Merkezi’nin çevre odakl› araflt›rmalar›n›n temelinde
tafl›t elektrifikasyonu,hafifletme ve sessizlefltirme konular› yer
almaktad›r. Türkiye’deki ilk elektrikli hafif ticari arac› gelifltiren
Tofafl, dünyadaki elektrikli tafl›t teknolojilerini yak›ndan takip
etmektedir. Bu çerçevede yap›lan çal›flmalar, gelifltirilen yenilikçi
çözümlerle/uygulamalarla bu teknolojilerin bütünlefltirilip, elektrikli
tafl›t sistem ve bileflenlerinin yerli üretimini sa¤lama hedefiyle
sürdürülmektedir.
Tafl›tlar›n toplam a¤›rl›¤›n›n azalt›lmas›n›n yak›t tüketimi, egzoz
emisyonu ve çevreye etkisinin bilincinde olan Tofafl, bu alanda da
yo¤un çal›flmalar yürütmektedir. Bu alanda yap›lan çal›flmalarda;
yüksek dayan›ml› hafif malzeme teknolojileri ve hibrit çözümlerle
birlikte, kesit ve topoloji optimizasyonuna dayal› hafif tasar›m
çözümleri üzerine yo¤unlafl›lmaktad›r.
Tofafl’›n müflteri odakl› teknolojik araflt›rma faaliyetleri, konfor ve
güvenlik yönünden sürücüye hizmet ve destek sunan ak›ll› tafl›t
kavramlar›yla beraber; insan merkezli tasar›m felsefesi ekseninde,
antropometri, ergonomi, demografi gibi insan› konu alan bilimlerin
›fl›¤›nda devam etmektedir.
29
Son y›llarda “ICT-Bilgi ve ‹letiflim Teknolojileri” alan›ndaki h›zl›
geliflmelerle ICT’nin otomotivdeki uygulamalar›n› yak›ndan takip
eden; bunlar›n müflteriye katt›¤› de¤ere önem veren Tofafl, ulusal
ve uluslararas› platformlarda yer ald›¤› ortak Ar-Ge projelerinde
kendisini sürekli gelifltirmektedir ve yetkinli¤ini art›rmaktad›r. Tafl›tlar
aras› haberleflme ve tafl›tlarla altyap›n›n haberleflmesi, acil ça¤r›
sistemleri, özellikle kentsel alanlarda mobiliteyi art›rma amaçl›
uygulamalar, insan-makine arayüzü ve bilgi-e¤lence sistemleri ve
engellilerin ulafl›m›n› kolaylaflt›rmaya yönelik ak›ll› araç uygulamalar›,
sürücü/yolcu/yaya güvenli¤i ve konfora yönelik yürütülen çal›flmalar
aras›nda yer almaktad›r.
Yetkinlik odakl› teknolojik araflt›rmalar›n temelinde ise, yüksek
teknoloji-düflük maliyet ilkesi çerçevesinde rekabetçi yap›n›n
gelifltirilmesi yatmaktad›r. Bu kapsamda, dünya s›n›f›nda ürün ve
üretim teknolojilerine eriflmede günümüzün gerektirdi¤i yenilikçi
çözümleri gelifltirmek ad›na araflt›rma projeleri yürütülmektedir.
Tofafl Ar-Ge; ürün teknolojileri alan›nda; konfor tasar›m›, yenilikçi
ve verimli tasar›m yöntem ve teknikleri, araçlarda müflteri alg›s›n›
yans›tacak ses kalitesi ölçütlerinin belirlenmesi, güvenli¤i de içeren
analiz ve optimizasyon teknikleri, sanal/fiziksel do¤rulama ve test
yöntemleri, ileri/yeni malzeme teknolojileri ve yeni tafl›t sistem ve
bileflenleri gelifltirme konular›na yo¤unlaflm›fl durumdad›r.
Tofafl Ar-Ge’nin üretim teknolojileri alan›ndaki araflt›rmalar› ise
yat›r›m ve iflletme maliyetlerini iyilefltirmeye yönelik robotik
uygulamalar, matematiksel tabanl› karar destek sistemleri, bilgisayar
destekli proses simulasyonlar› ve otomasyon, yenilikçi proses
sistemleri ve ekipman gelifltirme konular›n›n yan›nda, görsel
otomasyon ve robotik ölçmenin üretime entegre oldu¤u kalite
güvence sistemleri, enerji verimli üretim ve üretim yönetim sistemleri
gelifltirme ve prototip imalat konular›na dayanmaktad›r.
30
Otomotivde maliyet rekabetçi bir yap›yla öncü olabilmek için
geniflletilmifl tedarik zinciriyle birlikte, tesis iflletmesinde enerji ve
kaynaklar›n verimli ve sürdürülebilir yönetimine gereken önemin
verilmesinin bilincinde olan Tofafl, bu alanlarda da yenilik
hedefli projelere teknoloji yol haritas›nda yer vermektedir.
‹nsan Kaynakları
Çal›flan Say›s›
Beyaz Yaka
Mavi Yaka
Toplam
Yap›lan e¤itimler
1328
4924
6252
Tofafl’ta çal›flan kiflilerin cinsiyet, yafl ve e¤itim seviyelerine göre da¤›l›m›
Cinsiyet
Erkek (BY)
Kad›n (BY)
Erkek (MY)
Kad›n (MY)
1088
240
4922
2
Yafl Ortalamas›
Beyaz Yaka
Mavi Yaka
36,6
35,0
E¤itim Seviyeleri
E⁄‹T‹M
Doktora
Yüksek Lisans
Üniversite
Yüksek Okul
Lise
‹lkö¤retim
TOPLAM
BY
6
245
908
60
105
4
MY
25
675
3479
745
TOPLAM
6
245
933
735
3584
749
1328
4924
6252
Tofafl, Türk Metal Sendikas› ile MESS aras›nda 01.09.2012 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere 30.05.2013 tarihinde imza edilen grup
toplu ifl sözleflmesine tabidir. Yürürlükte olan sözleflme iki y›l süreli
olup, 31.08.2014 tarihinde sona erecektir.
Tofafl, 31.12. 2013 tarihi itibariyle k›dem tazminat› yükümlülü¤ü
138.683.418,58 TL olup, tamam› için karfl›l›k ayr›lm›flt›r.
Çal›flanlar›m›za yasal mevzuat kapsam›nda sosyal haklar düzenli
ve periyodik olarak sa¤lanmaktad›r.
‹fle alma prosedürleri
Tofafl, ifle al›mlarda kiflilik envanteri, yetkinlik bazl› mülakat, yabanc›
dil s›nav›, teknik mülakat, rol gere¤i analiz, sunum gibi en do¤ru
ve ifle en uygun aday› seçmeye yard›mc› olacak teknikleri
kullanmaktad›r. Bu yöntem kiflilerin teknik becerilerinin yan›
s›ra, davran›fl e¤ilimleri, ifl yap›fl biçimleri ve kurum kültürüne
uyumluluklar›yla ilgili daha fazla bilgi edinilmesini sa¤lamaktad›r.
Tüm süreçler ifle al›m öncesinde mutlaka referans kontrolüyle de
desteklenmektedir. Farkl› pozisyonlardaki adaylar hakk›nda do¤ru
karara varabilmek için mülakat› destekleyecek uygulamalara da
baflvurulmaktad›r. Tofafl, ifle al›m sürecinde bofl pozisyona yönelik
ilan›n, ayn› zamanda iç ilan sistemiyle tüm grup flirketlerinde görünür
olmas›n› sa¤lamaktad›r. 10 gün süresince aç›k olan ilana baflvurular
toplanarak baflvuru yapan tüm adaylarla yetkinlik bazl› mülakat
görüflmeleri ve gerekli durumlarda analiz sunum çal›flmalar›
yap›lmaktad›r.
2013 y›l›nda Tofafl Akademi’nin organizasyonda yer almas›yla
birlikte tüm de¤er zincirinin e¤itim ve gelifliminin yönetimi bir çat›
alt›nda toplanm›flt›r. Beyaz yakal› çal›flanlara, 14 bin 128 s›n›f e¤itimi
organizasyonu, 7 bin 682 adet bireysel geliflimi destekleyecek
uzaktan e¤itim, kitap veya görsel materyal deste¤i verilmifltir. Bu
kapsamda beyaz yakal› çal›flanlara toplam 99,89 adam/saat geliflim
imkan› sa¤lanm›flt›r.
Mavi yakal› çal›flanlara, 5 bin 981 s›n›f e¤itimi organizasyonu, bin
295 adet bireysel geliflimi destekleyecek uzaktan e¤itim, kitap
veya görsel materyal deste¤i verilmifltir. Bu kapsamda beyaz yakal›
çal›flanlara toplam 8,71 adam/saat geliflim imkan› sa¤lanm›flt›r.
‹fl ortaklar›na ise 120 farkl› tedarikçi firmadan bin 5 çal›flana toplam
bin 106 saat teknik s›n›f e¤itimi verilmifltir. 3 bin 861 bayi sahibi
ve çal›flan›na teknik ve davran›flsal s›n›f e¤itimi verilmifltir.
Teknik ve davran›flsal s›n›f e¤itimlerinin % 71’i iç kaynaklar taraf›ndan
verilmektedir.
Organizasyonlar
Tofafl çal›flanlar›n›n gönüllülük esas›yla oluflturduklar› 11 kulüp ve
9 spor dal›ndaki tak›mlar faaliyetlerini aktif olarak sürdürmektedir.
Sosyal faaliyet topluluklar› taraf›ndan y›lda ortalama 200 konser,
sergi, gösteri ve konferans gibi kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler
düzenlenmektedir. Bu etkinliklere her y›l 50 binin üzerinde çal›flan
ve onlar›n yak›nlar› kat›lmaktad›r. Y›lda bir kez tüm çal›flanlar ve
ailelerini bir araya getiren, 10 binlerce kiflinin kat›ld›¤› “Tofafl Günü”
etkinli¤i düzenlenmektedir. Tiyatro Kulübü ve Halk Oyunlar›
Toplulu¤u düzenledi¤i gösterilerle, Türk Sanat Müzi¤i korosu da
verdi¤i konserlerle çal›flanlar› motive etmeye devam etmektedir.
Çeflitli branfllarda faaliyet gösteren spor topluluklar›; profesyonel
organizasyonlarla boy ölçüflecek kalitedeki etkinliklerinin yan› s›ra
çal›flanlar›n beden sa¤l›¤›na da katk›da bulunmaktad›r. Atletizm
tak›m›, Fiat flirketleri aras›nda düzenlenen CorriFiat Atletizm
Müsabakalar›'ndan her y›l baflar›l› sonuçlarla dönmektedirler. Tenis,
tavla, mini golf, masa tenisi, bowling, lang›rt, gocart, dart, satranç,
atletizm, voleybol, basketbol ve futbol gibi branfllarda turnuvalar
düzenlenmektedir. Her y›l binin üzerinde çal›flan›n kat›ld›¤› Birimler
Aras› Futbol Turnuvas› ve Birimler Aras› Bowling turnuvas›
gerçeklefltirilmektedir. Futbol, voleybol, basketbol, tenis, bowling,
satranç, yüzme, atletizm ve yelken tak›mlar› Koç Spor fienli¤i ve
flirketler aras› organizasyonlarda yer almaya devam etmifltir.
Spor Kulübü çal›flanlar›n çocuklar› için yüzme, basketbol, futbol
yaz okullar› açarak çocuklar için de spor olanaklar› sa¤lamaktad›r.
Çal›flanlar için motosiklet, tenis, satranç, dal›fl, foto¤rafç›l›k gibi
alanlarda e¤itimler düzenlenmektedir. Kültür gezilerinin yan› s›ra
kayak ve dal›fl gezileri organize edilmektedir.
31
Maddi ve sosyal haklar
Koç Toplulu¤u flirketlerinde çal›flmaya bafllayan her beyaz yakal›
çal›flan ifle giriflte Koç Holding Emekli ve Yard›m Sand›¤› Vakf›'na
üye olmaktad›r. Vakfa dahil olunan tarihten itibaren her y›l Vak›f
Yönetim Kurulu taraf›ndan tespit edilmekte olan kesenek tavan›n›
aflmamak üzere, üyelerin ücretlerinden tahsil edilmektedir.
Tofafl da üyeler ad›na ayn› miktarda ifltirak pay› ödemektedir.
Tahsil edilen kesenekler menkul ve gayrimenkul yat›r›mlarla
de¤erlendirilmektedir. De¤erlendirilen kesenekler emeklilik veya
üyeli¤in sona ermesi halinde toptan ödeme ya da emekli ikramiyesi
fleklinde geri ödenmektedir. Vakfa üye olan ve emekli olanlar ayr›ca
eflleri ve çocuklar› dahil olmak üzere sa¤l›k sigortas›, mesken
edinme ve belirli ihtiyaçlar›n karfl›lanmas› için finansman deste¤i
ve vefat, hastal›k sebebiyle çal›flamama ve k›smi maluliyet hallerinde
risk teminat› gibi sosyal haklardan da faydalanmaktad›rlar.
Tofafl’›n kurum kültürü de¤erlerinden biri olan “‹nsana ve Çevreye
Duyarl›y›z” ilkesine dayanarak, “Önce ‹nsan” anlay›fl›yla oluflturulan
burs uygulamas›, 2011-2012 ö¤retim döneminde bafllat›lm›flt›r.
“Tofafl’tan Ö¤renime Bir Destek Daha” isimli burs politikas›ndan
374 kifli faydalanm›flt›r.
Tofafl fabrikada bulunan sosyal tesislerden tüm çal›flanlar, eflleriyle
ve çocuklar›yla birlikte yararlanabilmekte, özel günlerde ve
organizasyonlarda bir araya gelme f›rsat› bulmaktad›rlar. ‹stanbul
genel merkezde bulunan spor salonu tüm çal›flanlar›n kullan›m›na
aç›kt›r . Hem Tofafl fabrikas›nda hem de genel merkezde verilen
genel sa¤l›k hizmetlerine ek olarak, randevulu diyetisyen hizmeti
sunulmaktad›r.
Haritalama” yöntemi uygulanmaya bafllanm›flt›r ve bu konuda son
iki y›lda 40’›n üzerinde proje gerçeklefltirilmifltir.
‹K sistemi
2012 y›l›nda SAP Portal üzerinde yürütülmeye bafllanan personel
ana verileri, zaman yönetimi, performans yönetimi, ifle al›m, selfservis uygulamalar›, puantaj, seyahat ve bordro yönetimi modüllerine,
2013 y›l›nda beyaz yaka ve mavi yaka teknik yetkinlik yönetimi,
mavi yaka kariyer yönetimi, beyaz yaka ücret yönetimi gibi süreçler
de eklenmifltir ve geliflim portal›yla entegrasyonu sa¤lanm›flt›r.
Mavi yakal› çal›flanlara kurumsal mail adresleri tan›mlanarak,
kiosklar üzerinden birçok insan kaynaklar› uygulamas›na ulaflmalar›
sa¤lanm›flt›r. Yeni yap›yla bütün çal›flanlar› kapsayarak tüm insan
kaynaklar› süreçlerinde bütünlük amaçlanm›flt›r.
Tofafl performans yönetim sistemi
Performans Yönetim Sistemi, flirket hedeflerine çal›flanlarla birlikte
ulaflmak için kullan›lan insan kayna¤› yönetim arac›d›r. Sistem;
beyaz yakadan mavi yakaya tüm Tofafl çal›flanlar›n› kapsamaktad›r.
Performans Yönetim Sistemi, oluflturulmaya çal›fl›lan performans
ve geliflim odakl› kültürü destekleyecek flekilde uygulanmaktad›r.
Hedefler ve davran›flsal yetkinlikler, “Performans Yönetim Sistemi”nin
en önemli iki temel tafl›d›r. Hedefler sene bafl›nda belirlenmekte,
geliflim planlar›yla birlikte y›lda en az bir kere gözden geçirilmektedir.
Tofafl’a özgü davran›flsal yetkinlikler, organizasyondaki seviyelere
göre Tofafl çal›flanlar›n›n göstermeleri gereken tutumlar›
yans›tmaktad›r.
Verimlilik
Verimlili¤i art›rmaya dönük olarak 7 y›ldan beri “Dünya Klas›nda
Üretim” metodolojisi uygulanmaktad›r. Buna ek olarak, ofis
çal›flmalar›nda ve üretim d›fl›, idari süreçlerde ve alanlarda da
yal›n düflünce ve uygulamalar›n› yayg›nlaflt›rmak için “De¤er Ak›fl›
32
Performans Yönetim Sistemi’nin ç›kt›s› olan de¤erlendirme sonuçlar›;
beyaz yakal› çal›flanlar için prim hesaplamalar›nda kullan›l›rken,
hem beyaz yaka hem de mavi yaka çal›flanlar›n geliflim planlar›
ve kariyer süreçlerinde de etkili olmaktad›r.
‹fl Yönetim Politikalar›
Tofafl Etik Davran›fl Kurallar›
Gizlilik
Tofafl; tüm Tofafl çal›flanlar›n›n, Yönetim Kurulu Üyelerinin,
hissedarlar›n›n, bayilerinin ve tedarikçilerinin, k›sacas› tüm
paydafllar›n›n “Tofafl Etik Davran›fl Kurallar›”na uymas›n›
beklemektedir.
Kiflisel bilgilerin korunmas› son derece önemlidir. Bu nedenle kiflisel
bilgiler üçüncü flah›slarla paylafl›lmamaktad›r.
Tofafl Etik Kurallar›’n›n tüm çal›flanlara bildirilmesi, çal›flanlar›n bu
kurallara gerekli önemi vermelerinin sa¤lanmas› ve bu kurallara
uyulmas› konusunda gerekli çaba ve liderli¤in gösterilmesi Tofafl’ta
görev yapan orta ve üst düzey yöneticilerin asli görev ve
sorumluluklar› aras›nda yer almaktad›r. Etik davran›fl kurallar›n
iflleyifli Tofafl bünyesinde oluflturulmufl Etik Kurul taraf›ndan
yönetilmektedir.
Müflteri odakl›l›k
Her zaman en iyisini hak eden de¤erli müflterilere; flirket politikalar›
ile yasal uygulamalar çerçevesinde uygulanabilir çözümler
sunulmas›, müflterilerin ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas› ve haklar›n›n
her zaman korunmas› hususlar›nda özen gösterilmektedir.
Hesap verilebilirlik
Tofafl bu çerçevede; tüm çal›flmalar›nda, süreçlerinde ve çal›flma
süreleri içinde, tüm paydafllar›yla iliflkilerinde ‹nsan Haklar› Evrensel
Beyannamesi'nde tan›mlanan ayr›mc›l›k kurallar›na uymay› taahhüt
etmekte ve tüm paydafllar›ndan da buna uymalar›n› beklemektedir.
Sorular, talepler ve flikayetler kay›t alt›na al›narak kararlar
gerekçeleriyle birlikte aç›klanmaktad›r.
Müflteri Memnuniyeti Politikas›
Gelen geri bildirimler ifl süreçlerinde, ürün ve hizmetlerde proaktif
iyileflmeler sa¤layacak flekilde de¤erlendirerek sürekli müflteri
odakl› olma yönünde ilerleme sa¤lanmaktad›r.
fieffafl›k
Sorular, talepler ve flikayetler 7 gün 24 saat, ça¤r› merkezleri ve
resmi internet siteleri ve sosyal medya üzerinden ulaflt›r›labilmektedir.
Eriflilebilirlik:
FIAT Ça¤r› Merkezi: 444 22 55 / 444 22 55 / 0850 252 22 55,
0 850 252 34 28 ve www.fiat.com.tr
Alfa Romeo ve Lancia Ça¤r› Merkezi: 444 19 10 / 0850 252 19 10
/ 0850 252 25 32 ve www.alfaromeo.com.tr , www.lancia.com.tr
Jeep Ça¤r› Merkezi: 444 53 37 / 0850 252 53 37 ve www.jeep.com.tr
Tofafl Ça¤r› Merkezi: 0850 315 0 315
Cevap verilebilirlik
Müflterilerin tüm talep, öneri ve flikâyetleri ile ilgili al›nd› bilgisi, web
sitesinden hemen ve ça¤r› merkezinden ayn› gün içinde, sms
arac›l›¤› ile verilmektedir.
Sürekli iyilefltirme
Kalite Yönetimi
Tofafl, tüm süreçleri Müflteri Memnuniyeti ve Dünya Klas›nda Üretim
anlay›fl›yla yürütmektedir. Çal›flanlar›n kat›l›m›, yetkinli¤i, yarat›c›l›¤›
ve gelece¤i görerek çal›flmas›n› ilke edinen kalite kültürü
yayg›nlaflt›r›lmakta ve gelifltirilmektedir.
Tofafl, tüm ürün ve hizmetlerinin kalite seviyesini gelifltirmekte ve
en rekabetçi düzeye yükseltmek için çal›flmaktad›r. Geliflen müflteri
beklentilerine göre kalite yönetim sistemi güncellenerek müflteri
odakl› bir yaklafl›m benimsenmektedir. Süreçlerin etkinli¤inin ve
verimlili¤inin belirlenmifl kalite ve maliyet hedeflerine ulaflmas›n›
sa¤lamak amac›yla organizasyon yap›s› sürekli gelifltirilmektedir.
Tofafl; hissedarlar›, çal›flanlar›, yan sanayi, sat›fl ve servis
alanlar›ndaki tüm paydafllar›yla birlikte, toplumsal sorumluluklar›n›n
gereklerini yerine getirmekte ve hedeflerine do¤al çevre ile uyum
içinde ulaflmay› ilke edinmektedir.
Objektiflik
Sorular, talepler ve flikayetler ön yarg›s›z ve adil bir flekilde
de¤erlendirilmektedir.
Ücretler
Baflvurular›n de¤erlendirilmesi süreci baflvuru sahipleri için
ücretsizdir.
33
Dünya Klas›nda Üretim
WCM (World Class Manufacturing - Dünya Klas›nda Üretim)
metodolojisi, üretimde rekabet gücünü sistematik biçimde
iyilefltirmek ve gelifltirmek için kullan›lmaktad›r. Metodoloji temel
olarak ifl güvenli¤i, kalite, maliyet, teslimat ve çevre konular›na
odaklanarak her birinde “s›f›r”a ulaflmay› hedeflemektedir: S›f›r ifl
ve çevre kazas›, s›f›r kalite hatas› ve s›f›r kay›p...
Fiat bünyesinde endüstriyel alandaki standartlar› dünya klas›na
yükseltmek amac›yla 2006 y›l›nda bafllayan WCM program› bugün
dünya çap›nda 177 Fiat - Chrysler Grup fabrikas›nda ve
grubun 370 tedarikçisinin fabrikalar›nda uygulanmaktad›r.
Fiat’a paralel olarak 2006 y›l›nda WCM çal›flmalar›na bafllayan
TOFAfi, program›n ilk y›llar›nda “En H›zl› ‹lerleyen Fabrika” ödülünü
alm›fl, 2009’da ise Gümüfl Seviye’ye ulaflan ilk Fiat fabrikas› olmufltur.
Tofafl Kas›m 2013’te gerçekleflen denetim sonucunda Fiat
dünyas›nda “Alt›n Seviye”ye ulaflan ilk 3 fabrikadan biri olarak
baflar›s›n› taçland›rm›flt›r. WCM yolculu¤u boyunca üretim
standartlar›n› sürekli yükseltmeye odaklanan Tofafl, Alt›n seviyeye
gelirken ifl kazalar›n› % 97, d›fl kalite göstergesini % 68, üretkenli¤ini
% 35, makine ar›zalar›n› ise % 75 oran›nda iyilefltirmifltir.
Bütün bu iyilefltirmeler sistematik yaklafl›mla ve çal›flanlar›n kat›l›m›yla
gerçekleflmifltir. Tofafl çal›flanlar›n›n verdikleri iyilefltirme önerileri
her y›l artarak devam etmektedir. 2013 y›l› içerisinde Tofafl’ta
çal›flan her operator ortalama 49 adet öneri vererek bu konuya
verilen önemi göstermifltir. Bundan sonra da WCM çal›flmalar›
ivmelenerek sürdürülecek ve tüm Fiat fabrikalar› içinde örnek
fabrika olunmaya devam edilecektir.
Tofafl, Dünya Klas›nda fiirket (WCC) program› kapsam›nda 2009
y›l›ndan bu yana WCM metodolojisinin tedarikçilerinde de
uygulanmas›na önderlik ediyor. 2013 itibariyle y›ll›k yerli sat›n alma
cirosunun % 55’ini kapsayan toplam 30 tedarikçisinde firman›n
rekabetçili¤ini dünya standartlar›na çekmek için ortak çal›flmalar
Fiat bayilerinin sat›fl sonras›nda müflteri memnuniyeti, hizmet kalitesi
ve verimlili¤ini art›rmay› hedefleyen WCD (World Class Dealer Dünya Klas›nda Bayi) Program› kapsam›nda 2011 y›l›nda 3 adet
Fiat bayisinde bafllat›lan çal›flmalarda oluflturulan “Yeni Periyodik
Bak›m Standartlar›” tüm Fiat bayilerine yayg›nlaflt›r›lm›flt›r.
Tofafl, Kas›m 2013’te gerçekleflen denetim sonucunda
Dünya Klas›nda Üretim’de (WCM) Fiat dünyas›nda
“Alt›n Seviye”ye ulaflan ilk 3 fabrikadan biri oldu.
34
‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetimi
Tofafl, Dünya Klas›nda Proaktif ve Yal›n ‹fl Güvenli¤i yaklafl›m›n›
kullanarak iflletme s›n›rlar› dahilindeki tüm insan kayna¤›n›, güvenli
çal›flma alanlar›yla sürdürülebilir ifl güvenli¤i kültürü yaratarak,
yaralanma ve sa¤l›k bozulmalar›ndan korumay› amaçlamaktad›r.
‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i (‹SG) Politikas› yönetim sistemi kullan›larak,
s›f›r ifl kazas› ve s›f›r meslek hastal›¤› hedeflenmektedir.
Tofafl, son 3 y›lda devreye ald›¤›, ‹fl Güvenli¤inde Kültür De¤iflimi
projeleriyle Kay›p Günlü Kazalanma (LTA) frekans›n› % 95 oran›nda
azaltmay› baflarm›flt›r.
‹fl Güvenli¤i Kaptan›: 10-15 kifliden oluflan yal›n tak›mlarda bir hafta
boyunca ifl güvenli¤i sorumlulu¤unu mavi yakal› çal›flanlar üstlenir.
Görev süreleri boyunca kendilerine özel haz›rlanan flapka ve kol
bantlar›n› giyerler. Kaptanlar, bir yandan ifllerini yaparken di¤er
yandan çal›flma alan› uygunsuzluklar› ve güvensiz davran›fllar› bir
hafta boyunca gözlemler, tak›m lideriyle iflbirli¤i halinde raporlar ve
güvensiz davran›fl yapan kiflileri uyar›rlar. bu uygulamayla, 300 farkl›
kaptan›n bu konuda alan› gözlemleyerek, güvensiz durum ve
davran›fllar›n azalt›lmas› hedeflenmektedir.
2013 y›l›nda ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i konusunda, 6 bin 497 Tofafl
çal›flan›na, 28 bin 518 saat e¤itim verilmifltir. Ayr›ca Tofafl’a gelen
20 bin 126 ziyaretçi ve müteahhit personeline 5 bin 982 saat ifl
sa¤l›¤› ve güvenli¤i e¤itimi verilmifltir. Bunlar›n d›fl›nda yap›lan
faaliyetlerden baz›lar›;
Tak›m Flamalar›; Tofafl’ta üretim tak›mlar›n›n çal›flma alan›nda ifl
güvenli¤iyle ilgili afla¤›da görebilece¤iniz flamalar as›l›d›r. E¤er bir
tak›mda herhangi bir ifl kazas› gerçekleflmemiflse mavi, gerçeklemiflse
turuncu flama as›l›d›r. Turuncu flama 3 ay boyunca as›l› kalmaktad›r.
‹fl Güvenli¤i Simülasyon E¤itim Alan› (DOJO): Çal›flma alan›ndaki
risklerin kurulan ekipmanlar ve simüle edilmifl istasyonlar yard›m›yla
çal›flanlara gösterilerek e¤itilmeleri amaçlanm›fl olup, bu yöntem
Gövde, Montaj, Boya, Pres ve Süspansiyon üretim alanlar›nda etkin
biçimde kullan›lmaktad›r.
Çal›flanlar›n her atölyeye özgü tasarlanm›fl olan e¤itim alanlar›nda,
olas› tehlikeleri ve bunlara karfl› neler yap›lmas› gerekti¤ini
ö¤renmeleri sa¤lanmaktad›r. E¤itimlerde, her gün vardiya bafl›
kontrollerinde neleri kontrol etmeleri gerekti¤i de vurgulanmaktad›r.
Ayr›ca kiflisel koruyucular›n önemini vurgulayan farkl› simülasyonlar
da bulunmaktad›r. Kiflisel koruyucular kullan›lmazsa ya da ifl
güvenli¤i kurallar›na uyulmazsa, çal›flanlar› ne tür tehlikelerin
bekledi¤i uygulamal› olarak gösterilmektedir.
Müteahhit Firma Yönetim Prosedürü: Oluflturulan 29 adet talimat
ve buna ba¤l› formlarla, müteahhit çal›flmalar›n›n proaktif olarak ele
al›narak çal›flma bafllamadan önce tüm kurallar›n belirlenerek daha
sa¤l›kl› yap›lmas› ve denetimi amaçlanmaktad›r.
‹fl Güvenli¤i Forum Tiyatro Uygulamas›: Etkinlikte, güvensiz
davran›fllar›n ve buna ba¤l› ifl kazalar›n›n s›f›rlanabilmesi ve ifl güvenli¤i
kültürünü güçlendirmek amac›yla interaktif bir yöntemle çal›flanlar›n
ifl ve aile hayat› bütünsellik içinde yans›t›larak karfl›lafl›lan
komik/trajikomik vakalar proaktif ifl güvenli¤i yaklafl›m› amaçlanarak
ifllenmifltir.
Endüstriyel alanda ifl güvenli¤i konusunda ilk kez Tofafl’ta uygulanan
etkinlik, daha sonra Holding flirketleri dahil birçok flirkette uygulamaya
al›nm›flt›r.
Dikkat ve Alg› Testi (Viyana Test): Bu testle özellikle ifl makinesi
operatörlerinin, bak›m personelinin, kalite kontrol personelinin ve test
floförlerinin; dikkat, alg›, konsantrasyon ve motor becerilerinin ölçümü
hedeflenmektedir. Bu görevlere yeni atanacak adaylar›n da proaktif
olarak ifle uygunluklar› bu testle tesbit edilmektedir.
Bu uygulamayla tak›m ruhu güçlen-dirilerek, ifl güvenli¤inin tak›m
olarak sahiplenilmesi ve iflbirli¤i yap›lmas› amaçlanmaktad›r. Tofafl
tüm bu çal›flmalarla kat›ld›¤› EU-OSHA yar›flmas›nda ödül almaya
hak kazanm›flt›r.
EU-OSHA ödülü: ÇSGB ile Avrupa ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Ajans›'n›n
(EU-OSHA)iflbirli¤i çerçevesinde düzenlenen “Avrupa ‹yi Uygulama
Ödülleri Yar›flmas›”nda, “Ad›m Ad›m ‹fl Güvenli¤i” konulu projeyle
EU-OSHA’ya gönderilen yüzlerce proje aras›ndan Avrupa’n›n en
iyi 10 uygulamas› aras›na girerek ödül almaya hak kazan›lm›flt›r.
29 Nisan 2013 tarihinde ‹rlanda-Dublin’de gerçekleflen törende
ödüller sahiplerini bulmufltur..
Ayr›ca Tofafl 2012 y›l›nda ifl güvenli¤inde 5 üzerinden elde edilen
4 puanl›k de¤erlendirmeyle en yüksek baflar› notuna ulaflm›fl ilk
Fiat Auto üretim üssü olmufltur. Fabrika, ifl sa¤l›¤› ve güvenli¤iyle
ilgili birçok konuda Fiat bünyesinde örnek olarak görülmekte ve
fark yaratan uygulamalar› nedeniyle ziyaret edilmektedir.
Tofafl, yasal sorumluluk kapsam›nda, tüm bu ve benzeri
uygulamalarla sadece çal›flanlar›n›n de¤il, ayn› zamanda tedarikçi,
stajyer, ziyaretçi ve müteahhit firma personelinin ‹SG kültürünü de
üst düzeye çekmektedir. Bu amaçla;
• ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i konusundaki tüm yasal ve di¤er
yükümlülükleri karfl›lamay›,
• ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i iyilefltirme etkinliklerinin tüm çal›flanlar›n
ortak sorumlulu¤u oldu¤u ilkesini benimsemeyi,
• Risk De¤erlendirmesi ve Risk Düzeyi Azaltma etkinliklerine her
düzeyde kat›l›m için hedefler koymay›,
• ‹fl sa¤l›¤› ve Güvenli¤i kültürünü sürekli iyilefltirerek, sürdürülebilir
‘‘S›f›r ‹fl Kazas›’’ hedefine ulaflmay›,
taahhüt etmektedir.
35
Tedarikçi ‹liflkileri
Tofafl Sat›n Alma, yürüttü¤ü faaliyetlerde; rekabet gücünü koruma,
ürün ve sat›n alma maliyetlerini azaltma, sat›n al›nan ürün ve
hizmetlerde en iyi kalite ve teslimat performans›n› elde etme ve
bunlar›n süreklili¤ini sa¤lama amac›yla çal›flanlar›yla birlikte
tedarikçilerini sürekli gelifltirme, organizasyonel mükemmeliyeti
sa¤lama ve ifl süreçlerini sürekli iyilefltirmeyi ilke edinmifltir.
Direkt malzeme, yedek parça ve yat›r›m-hizmet, endirekt malzeme,
Sat›n Alma'n›n bafll›ca al›m gerçeklefltirdi¤i faaliyet alanlar›d›r. Tüm
bu süreçlerde gerçeklefltirilen al›mlar›n toplam de¤eri y›ll›k 2,2
milyar euro’yu aflmaktad›r. Tofafl yurtiçinde 15 flehirde bulunan,
148 direkt malzeme tedarikçisinden al›m yapmaktad›r. Yerli direkt
malzeme tedarikçilerinden almakta oldu¤u ürünlerin toplam sat›n
alma cirosu içindeki pay› % 40’›n üzerindedir.
Yerli direkt malzeme olarak al›m› yap›lan bafll›ca ürünlere;
flekillendirilmifl sac parçalar, dövme-döküm ifllenmifl parçalar,
mekanik-elektromekanik parçalar, elektrik tesisatlar›, plastik ve
kauçuktan mamul enjeksiyon, ekstrüzyon parçalar, koltuk, kap›
paneli, cam, torpido, tampon, egzost, kimyasallar, iç-d›fl giydirme
parçalar› ve ba¤lant› elemanlar› örnek olarak verilebilir. Fiat, direkt
malzeme tedari¤inde en önemli ithal temin kayna¤› olarak a¤›rl›¤›n›
korumakta olup ithal parçalar genel olarak Fiat’›n ‹talya, Polonya,
Brezilya, Çin ve Hindistan’da bulunan sat›n alma organizasyonlar›
taraf›ndan yönetilmektedir. Tofafl, de¤iflik ürün gruplar›nda 20’yi
aflk›n yurtd›fl› tedarikçisinden do¤rudan al›m yapmaktad›r. Tofafl,
sat›n alma faaliyetlerinde FGP (Fiat Group Purchasing) ve di¤er
Fiat üretim merkezlerindeki sat›n alma organizasyonlar›yla birçok
ürünün tedari¤ine dönük ortak yürüttü¤ü faaliyetlerle rekabet
gücünü art›rmaya çal›flmaktad›r.
Kuruldu¤u günden bu yana Türk otomotiv sektörü içinde
yerlilefltirmeye büyük önem vererek yerli yan sanayinin geliflimine
büyük katk›lar sa¤layan Tofafl, motor ve flanz›man hariç sat›n ald›¤›
parçalar›n % 74’ünü yerli tedarikçilerden temin etmektedir.
Bugün için baflta powertrain, elektrik-elektronik ve mekatronik
komponentler olmak üzere d›fla ba¤›ml› olunan baz› ürünlerin
yerlilefltirilmesine dönük çal›flmalar sürdürülmektedir. Al›nan yeni
projeler bir yönüyle Tofafl’›n geliflimine katk› sa¤larken tedarikçi
boyutunda yerli firmalar›n global olarak geliflim ve rekabetçili¤ini
desteklemektedir. Yeni projelere dönük yürütülen sat›n alma
faaliyetlerinde yeni teknolojilerin Türkiye otomotiv sektörüne
kazand›r›lmas› Tofafl’›n rekabet gücüne katk› sa¤lamaktad›r. Bu
ba¤lamda otomotivde global üretici konumundaki baz› uluslararas›
firmalar, Türkiye’de yat›r›m veya yerli tedarikçiler yoluyla ortakl›k
yapmaya teflvik edilmektedir. Sat›n Alma, genç-dinamik ve alan›nda
uzman çal›flanlar›yla ürün ve sat›n alma maliyetlerinde rekabetçili¤i
art›rma yolunda lokal ve global çapta birçok faaliyet yürütmektedir.
Rekabetçili¤i art›rma yolunda ürün ve sat›n alma maliyetlerinin
düflürülmesi, tedarikçilerin geliflimi ve ifl süreçlerinin yal›nlaflt›r›lmas›
gibi birçok önemli faaliyet yürütülmektedir. Fiat'la global pazarda
rekabetçi temin kaynaklar›n›n araflt›r›lmas›na dönük ortak faaliyetler
36
Fiat'la bu alanda yarat›lan sinerji sonucu
bugün 10’u aflk›n ürün grubunda do¤rudan Uzakdo¤u’dan tedarik
yap›lmaktad›r.
Tüm sat›n alma süreçlerinde tedarikçilerle iliflkiler, ifl ortakl›¤› anlay›fl›
do¤rultusunda sürdürülebilir rekabeti esas alarak, aç›kl›k ve güvene
dayal› olarak yürütülmektedir.
Tedarikçi Seçimi:
Tofafl, tedarikçilerini yan sanayi park›n›n ihtiyaçlar› do¤rultusunda
seçmekle birlikte, aday tedarikçilerin baz› temel kriterleri karfl›lamas›
beklenmektedir. Bu kriterler;
• Otomotiv sektörünün beklentilerini karfl›lamaya dönük teknik
(kalite/maliyet rekabetçili¤i, teslimat performans›) ve
organizasyonel yetkinliklere sahip,
• Finansal aç›dan güçlü,
• ISO TS 16949 ve ISO 14001 kalite belgelerine sahip,
• Üretim ve tasar›m yetene¤i geliflmifl,
• Tofafl’›n PSA (Potential Supplier Assesement) ve PA (Process
Audit) denetimlerinden geçmifl,
• Kalite ve maliyet iyilefltirme konular›nda Tofafl’›n rekabetçili¤ine
katk›da bulunabilecek,
• Yurtiçi ve yurtd›fl›ndaki rakiplerini yak›ndan takip ederek sürekli
kendini gelifltiren ve rekabet gücünü art›ran,
• Tofafl'la iliflkilerde aç›kl›k ve güven esasl› ifl ortakl›¤› yaklafl›m›
sergileyen tedarikçiler olmalar› fleklindedir.
Tofafl üretimde kalite ve süreklili¤i güvence alt›na almak ve
rekabetçili¤ini art›rmak ad›na tüm tedarikçilerinin ticari verimlilik,
kalite ve teslimat gibi alanlardaki performans›n› belirlenmifl standartlar
üzerinden takip ederek de¤erlendirmektedir. Kaliteyle ilgili tüm
tedarikçilere verilen y›ll›k kalite hedefleri, (IP/E ve PPM) periyodik
olarak izlenerek raporlanmaktad›r. Tüm direkt malzeme
tedarikçilerinde, ISO TS 16949 kalite ve ISO 14001 çevre belgesine
sahip olma koflulu aranmaktad›r. Direkt malzeme tedarikçilerinin
kalite performanslar› (k›rm›z›/sar›/yeflil) SQP (Supplier Quality
Performance) ad› verilen Fiat'la ortak bir platformda (Bidlist) anl›k
olarak izlenmektedir.
Fiat'la birlikte yürütülen yeni projelerdeki tedarikçi seçim sürecinde,
sürdürülebilir performans› sa¤lamak ad›na aday tedarikçinin kalite
performans›, proje yönetim becerisi, tasar›m yetene¤i, kapasite ve
finansal risk durumu gibi faktörler önceliklidir. Direkt malzeme yan
sanayi park›na girmeye aday firmalara, PSA (Potential Supplier
Assesement) uygulanmakla birlikte bu firmalar parka girdikten
sonra, mevcut tüm tedarikçilerde oldu¤u gibi Tofafl’a vermekte
oldu¤u ürünlerle ilgili devreye alma aflamas›nda PA (Process
Audit) ve PDR (Product Demonstration Run) denetimleri
gerçeklefltirilmektedir.
Tedarikçi Firmalar›n Geliflimi:
Yürütülen tüm sat›n alma faaliyetlerinde ifl ortakl›¤› anlay›fl› ön
planda tutularak, tedarikçilerin ürün tasar›m›, organizasyonel/teknik
geliflim, kalite, maliyet iyilefltirme, fiziksel ve finansal riskler, üretim
süreç iyilefltirme, ortak sat›n alma gibi birçok alanda geliflimine
katk› sa¤layacak faaliyetler yürütülmektedir. Tedarikçi boyutunda
sürekli geliflim ve sürdürülebilirlik konsepti çerçevesinde yürütülen
faaliyetlerden bafll›calar›:
1- Dünya Klas›nda Üretim’in (WCM) tedarikçilerde
yayg›nlaflt›r›lmas›:
2009 y›l›nda bafllayan WCM yayg›nlaflt›rma çal›flmalar›, 2013 y›l›nda
6 firman›n eklenmesiyle toplamda 29 firmaya ulaflm›flt›r. 2014 y›l›
sonuna kadar yerli direkt malzeme cirosunun % 65’ini oluflturan
35 tedarikçide WCM’in yayg›nlaflt›r›lmas› hedeflenmektedir.
2- Fiziksel ve finansal risklerin takibi:
2013 y›l›nda 43 firman›n fiziksel risk, 61 firman›n da finansal risk
de¤erlendirmesi yap›lm›flt›r ve aksiyonlar planlanm›flt›r.
3- Tedarikçilere dönük Tofafl Akademi e¤itimleri:
Tofafl’›n sahip oldu¤u teknik bilgi birikiminin tedarikçilerle paylafl›ld›¤›
e¤itim platformuyla 2013 y›l›nda tedarikçilere aç›k 25 e¤itim
modülünden 65 tedarikçinin 950 çal›flan› yararlanm›flt›r.
4- Codesign gelifltirme projesi:
Tedarikçilerimizde gerçeklefltirilen codesign denetim ve gelifltirme
faaliyetleriyle, 2013 y›l› sonu itibariyle 27 ürün grubunda 12
tedarikçiyle program tamamlanm›flt›r.
5- Ortak süreç iyilefltirme ve ortak sat›n alma:
Tedarikçilerimizdeki üretim süreçlerinin Tofafl’›n da deste¤iyle
yal›nlaflt›r›larak maliyetlerin düflürülmesi sa¤lanm›flt›r.
6- 2013 y›l›nda tedarikçilerin yönetim becerilerini gelifltirmek üzere
insan kaynaklar› ve ifl süreçlerinin verimlili¤inin yükseltilmesi
amac›yla problem çözme, diagnoz yetkinliklerinin geliflimi, tedarikçi
organizasyonel yetkinliklerinin art›r›lmas› projeleri devreye al›nm›flt›r.
Befl tedarikçide, insan kaynakl› hatalar›n önlenmesine dönük ortak
proje gerçeklefltirilmifltir.
37
Tofafl Bayi A¤ı
Tofafl Bayi A¤›
Tofafl Bayi A¤›, müflterilere s›f›r araç sat›fl, ikinci el araç sat›fl,
bak›m-onar›m ve yedek parça sat›fl hizmetleri sunmaktad›r. Bunun
yan› s›ra müflterilere birçok Tofafl bayisinde, sigorta hizmetleri ile
(kasko, trafik sigortas›) çeflitli finansal hizmetler (araç kredisi) de
yer almaktad›r.
Tofafl’›n Türkiye genelinde 78 bayisi bulunmaktad›r. Bayiler, Fiat,
Alfa Romeo, Lancia ve Jeep markalar›na hizmet vermektedir. 72
adet Fiat bayisi, 13 adet Alfa Romeo-Lancia-Jeep bayisi
bulunmaktad›r. Tofafl Bayi A¤›; sat›fl, servis, yedek parça olarak
yap›land›r›lmakta ve tamam›na yak›n› entegre tesis olarak müflterilere
hizmet vermektedir. 3S olarak tan›mlanan bu bayi a¤› yap›s›, ayn›
alanda s›f›r araç sat›fl› ve sat›fl sonras› hizmetleri birlikte sunmaktad›r.
FIAT
Tofafl, Türkiye genelinde 72 Fiat bayisine sahiptir. Fiat bayileri
müflterilere daha yak›ndan hizmet verebilmek için ana tesislerinden
farkl› lokasyonlarda ek sat›fl ve servis noktalar› da açmaktad›rlar.
Bu flekilde yap›land›r›lm›fl 44 adet “uydu” sat›fl ve servis noktas›
bulunmaktad›r. Bunlara ilaveten, bayilere ba¤l› olarak çal›flan ve
sadece sat›fl sonras› hizmeti veren 40 adet yetkili teknik servis
faaliyet göstermektedir. Sonuç olarak Fiat, toplam 113 sat›fl ve
134 servis noktas›yla müflterilerine hizmet vermektedir.
38
Tofafl’›n Türkiye’de 64 ilde en az bir showroomu, 56 ilde en az bir
servisi bulunmaktad›r. Bu rakamlarla Fiat markas›, sat›fl ve servis
a¤› yayg›nl›¤› bak›m›ndan Türkiye’de ilk üç marka içerisinde yer
almaktad›r.
Fiat bayi teflkilat›nda, 2013 y›l› sonu itibariyle 5 bin 663 kifli istihdam
edilmektedir.Türkiye çap›ndaki yayg›nl›¤›yla rekabet avantaj›
sa¤layan Tofafl bayi a¤›, ayn› zamanda yetkinli¤i ve tecrübesiyle
de dikkat çekmektedir. Tofafl bayilerinin ortalama faaliyet süresi
20 y›l› aflmaktad›r.
LANCIA-ALFA ROMEO-JEEP
Türkiye genelinde 12 adet Lancia-Alfa Romeo-Jeep ve 1 adet
Lancia-Jeep bayisi bulunmaktad›r. Bu bayiler müflterilerine 3S
(sat›fl, servis, yedek parça) hizmet sunmaktad›r. Ayr›ca 5 adet 2S
(servis, yedek parça) yetkili servisi bulunmaktad›r ve bunlardan
üçü tüm markalara, di¤er ikisi ise Lancia ve Jeep markalar›na
hizmet vermektedir.
LARJ bayileri, ifllerinde sektör ortalamas›n›n üzerinde tecrübeye
sahip, uzun y›llard›r bu markalara yat›r›m yapm›fl ve tutkuyla
ba¤lanm›fl bayilerden oluflmaktad›r. Bayiler ve servisler; premium
marka müflterilerinin yo¤unlaflt›¤› ‹stanbul, Ankara, ‹zmir, Bursa,
Antalya, Mersin, Gaziantep ve Tekirda¤ illerinde hizmet vermektedir.
2013 y›l› sonu itibariyle LARJ bayi teflkilat›nda toplam 320 kifli
çal›flmaktad›r.
Markalar ve Ürünler
FIAT
Linea
2007 y›l›nda Tofafl fabrikas›nda üretimine bafllanan Fiat Linea, her
geçen y›l Türkiye otomobil pazar›ndaki gücünü art›rarak 2013 y›l›nda
da Türkiye’nin en çok sat›lan otomobili oldu. 2012 y›l› Nisan ay›nda
yenilenen Fiat Linea; iddial› tasar›m›, yenilikçi teknolojisi, konforlu
donan›m seçenekleri ve ekonomiyi performans ile birlefltiren motor
seçenekleriyle tüketicilerin be¤enisini kazan›yor.
500
2008’de dünyada “Y›l›n Otomobili” seçilen Fiat 500, geçmiflten ald›¤›
genetik kodlar›n› yeni trendlerle birlefltirerek genç müflteri kitlesinin
be¤enisini kazan›yor. Birçok farkl› tasar›m detay›yla kiflisellefltirilebilme
özelli¤ine de sahip olan Fiat 500, kendi s›n›f›n›n en heyecan uyand›ran
modelleri aras›nda yer al›yor
500C
Fiat 500’ün üstü aç›labilir versiyonu olan Fiat 500C, elektrikli aç›lan
fl›k tavan›yla d›fl dünyay› sürücülerin aya¤›na getiriyor. K›rm›z›, fildifli
ve siyah renk seçeneklerine sahip 500C, kendi s›n›f›nda Türkiye’de
sat›lan tek “convertible” otomobil olma özelli¤ini de tafl›yor.
39
500L
Tarz›yla fark yaratmak isteyen otomobil severlere hitap ederek 2013
y›l›n›n May›s ay› itibariyle sat›fla sunulan 500L k›sa süre içerisinde
segmentinin lideri olmay› baflard›.Tasar›m›, teknolojisi ve
fonksiyonelli¤iyle kendini farkl› ve özgür hissetmek isteyenlerin tercihi
olan Fiat 500L, genifl yaflam alan›yla fonksiyonelli¤i birlefltirmenin
yan› s›ra, üstün tasar›m ve sürüfl özellikleriyle de bir kompakt SUV’un
performans›n› sergiliyor.
Panda
Fiat’›n küçük s›n›ftaki modeli Panda, yenilenerek Türkiye’deki otomobil
severlerin be¤enisine sunuldu. A segmenti modeller aras›nda yer
alan Panda, büyüyen boyutlar› ve sevimli tasar›m›n›n yan› s›ra Fiat’›n
2 silindirli yeni TwinAir motoruyla da tüketicilerin be¤enisini kazan›yor.
Punto
Türkiye’de rekabetin en yo¤un oldu¤u küçük “hatchback” segmentinin
öncülerinden Punto, baflar›l› sat›fl grafi¤ini 2013 y›l›nda da sürdürdü.
Özellikle gençlerin ve genç ailelerin tercih etti¤i Punto, modern tasar›m
çizgileriyle dikkat çekiyor.
,
Bravo
Fiat’›n kompakt “hatchback” s›n›f›ndaki modeli Fiat Bravo; konforu,
performans› ve çizgileriyle s›n›f›nda ön plana ç›k›yor. Tüm bu özellikleri
fazlas›yla yaflaman›z, sürüflten daha fazla keyif alman›z için özel
olarak tasarland›. Fiat Bravo’nun sportif iç tasar›m› ve ak›c› d›fl çizgileri
göze hitap ederken, üstün konfor ve güvenlik donan›mlar›yla size
s›rad›fl› bir deneyim sunuyor.
Freemont
Fiat-Chrysler ortakl›¤›n›n simgesi haline gelen baflar›l› SUV modeli
Fiat Freemont ülkemizde 2012 y›l› Kas›m ay› itibariyle sat›fla sunuldu.
Freemont, tasar›m ve kullan›m özelliklerinin yan› s›ra AWD 4X4 çekifl
sistemiyle de öne ç›k›yor. 7 deri koltuklu oturma düzeni, araç içerisine
entegre dokunmatik ekran› ve eflya saklama gözleriyle Türkiye otomobil
pazar›ndaki müflteri beklentilerine hitap ediyor.
40
Doblo
Fiat Doblo, 2013 y›l›nda ulaflt›¤› 21.624 adetlik sat›fl rakam›yla s›n›f›n›n
en çok tercih edilen hafif ticari arac› oldu. Farkl› gövde seçeneklerinde
4 bin litreye varan bagaj hacmi ve 5,4 metreküpe varan yükleme
kapasitesi sunan Doblo; genifl iç mekan› ve tutumlu motor
seçenekleriyle de dikkat çekiyor. Genifl ailelerin ve ticaretle u¤raflanlar›n
tercih etti¤i Doblo, konforuyla binek otomobilleri de aratm›yor.
Fiorino
Tofafl’›n Minicargo projesinin ürünü olan Fiorino, kendi ad›na yaratt›¤›
s›n›fla yeni bir anlay›fl›n da öncüsü oldu. Türkiye’deki hafif ticari araç
pazar›n›n en çok satan araçlar› aras›nda yer alan Fiorino, tasar›m›yla
ve fonksiyonelli¤iyle ailelerin, sundu¤u ekonomik kullan›m avantaj› ve
pratik çözümleriyle de iflletme sahiplerinin tercihi olmay› baflar›yor.
Pratico
Fiat “pick up” modeli Pratico, kompakt tasar›m›yla flehir çinde rahatça
hareket edilmesine olanak sa¤larken tafl›ma kapasitesiyle de iflleri
kolaylaflt›r›yor. Pratico, yak›t tasarrufu, manevra yetene¤i, güvenli¤i
ve konforuyla da s›n›f›n›n standartlar›n› belirliyor.
Ducato Kamyonet
Ducato Kamyonet kifliye özel nakliye ihtiyaçlar›na hizmet ediyor. 4
farkl› boy kasa ve 3 kifliden 7 kifliye kadar personel tafl›ma kapasitesiyle
her ihtiyaca cevap verebilen Kamyonet, genifl ürün yelpazesiyle
birçok farkl› üst yap›ma ve dönüflüme de imkan veriyor.
Ducato Van/Minibus/Otobüs
Ducato; Van, Minibus ve Otobüs versiyonlar›yla farkl› müflteri kitlelerine
hitap ediyor. Van versiyonu genifl yan ve arka kap›lar sayesinde kolay
yükleme sa¤larken Minübüs ve Otobüs versiyonlar›, ö¤renci servisi,
personel servisi ve di¤er yolcu tafl›mac›l›¤›nda çok yönlü çözümler
sunuyor. Her geçen gün farkl› üst yap›m teknikleriyle geniflleyen ürün
gam›na eklenen frigorifik ve kuru yük tafl›mac›l›¤›na uygun kutu kasa
versiyonlar›yla her türlü ticaretin bir numaral› çözüm orta¤› olmaya
adayd›r.
41
LANCIA
Ypsilon
Avrupa’da 2011 y›l›nda lansman› yap›lan Lancia’n›n 5 kap›l›, mini
flehirli arac› Ypsion 2013 May›s’ta Türkiye pazar›na da lanse edildi.
B hatchback segmentinde yer alan Lancia Ypsilon kompakt ve fl›k
tasar›m›, 1,2 litre benzinli ,manuel vites , 0,9lt benzinli, MTA vites
kutusu ve 1,3 dizel, manuel vites seçenekleriyle pazarda yer al›yor.
Delta
Lancia’n›n global anlamda yeni nesil model anlay›fl›n›n ilk temsilcisi
olarak dikkat çeken Lancia Delta’n›n makyajlanan versiyonu 2012
y›l›nda Türkiye yollar›na ç›kt›. Kompakt Hatchback s›n›f›nda yer alan
Delta, genifl iç mekan› ve bagaj hacmi ile sedan otomobilleri aratm›yor.
Delta, 1 .6 litre 120 HP Multijet turbo dizel otomatik ve 1.4 litre MultiAir
140 HP’lik benzinli motor seçenekleriyle sunuluyor.
Thema
Lancia markas›n›n amiral gemisi unvan›n› tafl›yan Thema isminin
yeniden yollara dönüflünü simgeleyen lüks sedan otomobil, Fiat
Grubu’nun Chrysler ile yapt›¤› iflbirli¤ini yans›t›yor. Boyut, konfor ve
etkileyici görsellik otomobilin Amerikal› genlerini yans›t›rken fl›k iç/d›fl
tasar›m detaylar› ve lüks unsurlarla süslenmifl donan›m özellikleri
‹talyan zarafetine iflaret ediyor.
Voyager
Fiat Grubu’nun Chrysler ile yapt›¤› iflbirli¤inin bir di¤er ürünü olan
Voyager 2012 y›l›nda Türkiye yollar›na ç›kt›. Büyük MPV s›n›f›nda yer
alan Lancia Voyager, 27 y›lda dünya çap›nda 30 milyon adetten fazla
talep gören bir modelin genetik kodlar›n› tafl›yor. Oldukça genifl ve
esnek çözümler üreten bir iç mekana sahip olan Voyager, zengin
standart donan›m›yla kullan›c›lar›na keyifli bir yolculuk imkan› sunuyor.
ALFA ROMEO
Mito
2013’ün ikinci yar›s›nda makyajlanan Alfa Romeo’nun küçük s›n›ftaki
temsilcisi Mito, sportif iç ve d›fl tasar›m›, güçlü motorlar› ve kalitesiyle
genç sürücülerin ilgisini çeken bir otomobil olmaya devam ediyor.
MiTo’da sunulan DNA; Q2 elektronik diferansiyel kilidi ve otomobili
üç farkl› (Dynamic, normal, all wheater) sürüfl modunda kullan›lmas›na
olanak sa¤layan sistemi ile fark yarat›yor.
42
Giulietta
Alfa Romeo’nun1954’de y›l›nda tan›tt›¤› ve on bir y›l boyunca üretilen
modeli efsane Giulietta Türkiye yollar›ndaki maceras›na tam gaz
devam ediyor. Alfa Romeo’nun kompakt hatchback s›n›f›ndaki temsilcisi
Giulietta, çekici tasar›m›, güçlü benzinli ve dizel motorlar›, sürüfl kalitesi
ve konforlu iç mekan› ile stil sahibi kullan›c›lar›n be¤enisini kazan›yor.
JEEP
Compass
Jeep markas›n›n kompakt SUV segmentindeki baflar›l› temsilcisi Jeep
Compass’›n 2013 y›l›n›n ikinci yar›s›nda makyajlanarak Türkiye’deki
maceras›na devam ediyor. Yeni Jeep Compass, 2.0 litre 156 HP’lik
benzinli motor ve Powertech otomatik flanz›man kombinasyonuyla
sadece önden çekiflli olarak sunuluyor.
Cherokee
Orta s›n›f SUV Cherokee, Jeep markas›n›n efsane 4 çeker sisteminin
yan› s›ra flehir kullan›m› için iki çeker sürüfl konfigürasyonunu da
sunabiliyor. Oldukça genifl ve kullan›fll› bir iç hacme sahip olan
Cherokee’nin 739 litre'lik bagaj›, 60/40 oran›nda katlanabilen
arka koltuklar sayesinde 1767 litre'ye kadar geniflleyebiliyor.
Grand Cherokee
2013 y›l›nda yenilenen Jeep markas›n›n büyük SUV’u Grand Cherokee
modeli efsane 4 çeker sistemi, 3.0 litre dizel motoru ve iki donan›m
seçene¤iyle tüketicilerin be¤enisine sunuluyor. Grand Cherokee,
Quadra-Lift™ and Selec-Terrain™ teknolojileri ile yüksek arazi
performans› sunarken yolda sürüfl konforu, üstün teknolojik özellikleri
ve lüks iç mekan tasar›m› ile de dikkat çekiyor. Grand Cherokee, 782
lt'lik bagaj hacmi (Arka koltuklar katland›¤›nda 1554 litre) ve 13 cm
uzat›lm›fl dingil mesafesi hem yük hem de yolcular için daha fazla
alan sunuyor.
Wrangler
Jeep markas›n›n off road arac› olan Wrangler, 70 y›ll›k tecrübesini
araziye aktar›yor. Wrangler; yerden yükseklik, engele yaklaflma ve
ç›k›fl aç›lar›, dönüfl çap› ve dingil mesafesi gibi kriterlerde s›n›f›n›n en
iyi arac› olarak kabul görüyor. Wrangler ayr›ca 76 cm derinli¤e kadar
s›n›f›n›n en iyi, en derin sudan geçme kapasitesine sahip arac› olarak
bilinmektedir.
43
Ba¤l› Ortakl›klar
KOÇ FIAT KRED‹ F‹NANSMAN A.fi.
KOÇ FIAT KRED‹ F‹NANSMAN A.fi., 6 Mart 2000 tarihinde Koç ve
Fiat topluluklar›n›n (% 50-% 50) ortakl›¤›yla, Tofafl taraf›ndan üretilen
ve/veya Türkiye’ye ithal olunan tüm Tofafl ve Fiat Grup motorlu
araçlar›n›n ve bu araçlarla ilgili her türlü mal ve hizmetin
kredilendirilmesi amac›yla kurulmufltur. S›ras›yla 2002 y›l›nda Fiat
Toplulu¤u, 2003 y›l›nda da Koç Toplulu¤u hisselerini Tofafl Türk
Otomobil Fabrikas› A.fi.’ye devretmifltir. 8 Aral›k 2011 tarihinde
Tofafl taraf›ndan 15 milyon TL tutar›nda sermaye art›fl› olmufltur.
Böylece fiirketin ödenmifl sermaye tutar› 30 milyon TL’den 45 milyon
TL’ye yükselmifltir.
Koç Fiat Kredi, müflterilerine butik hizmet anlay›fl›yla kifliye özel
finansal çözümler üretmek, showroom'dan ç›kmadan, h›zl› ve az
prosedürlü yeni bir kredi modeli oluflturmak amac›yla kurulmufl
olup, sundu¤u kredi hizmetlerinin Fiat Grubu markalar›n›n
müflterilerine özel olufluyla da bu markalar›n sat›fl noktalar›na önemli
bir avantaj kazand›rmaktad›r. Fiat markas› baflta olmak üzere,
Türkiye’de sat›fl› yap›lan Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Ferrari, Maserati,
Iveco ve Jeep markalar›n›n müflterilerinin araç al›mlar›n› sa¤lamaktad›r
ve ikinci el araçlar› kredilendirmektedir. Bu do¤rultuda kredi ürünlerini,
hizmet verdi¤i markalar›n sat›fl noktalar›nda müflterilerin kullan›m›na
sunmakta, böylece sat›n alma sürecinin bafltan sona bayi içinde
ve kolayl›kla tamamlanmas›n› sa¤lamaktad›r.
Koç Fiat Kredi; Türkiye çap›nda anlaflmal› markalar›na 98 bayi (146
sat›fl noktas›) arac›l›¤›yla sa¤lad›¤› online hizmetleriyle entegre bir
finansal hizmetler grubu niteli¤indedir. Hizmette rekabeti ön plana
ç›kararak müflterileriyle daha yak›n iliflkiler kurmaya, fark yaratmaya,
de¤iflime ve öncü olmaya büyük önem vermektedir. Koç Fiat
Kredi’nin 2012 y›l›nda 129 bin seviyelerinde olan baflvuru adedi,
2013 y›l›nda 132 bin seviyelerine ulaflm›flt›r. 2013 y›l›nda toplam
40 bin 926 adet araç kredisi kulland›rm›flt›r ve di¤er finansman
flirketleri içindeki pay› % 9 olarak gerçekleflmifltir. Koç Fiat Kredi,
Tofafl’›n büyük filolar hariç % 56’s›n›, büyük filolar dahil % 37,5’ini
kredilendirmifltir.
Özet Bilgiler
Yaflayan Portföy (Mio TL)
Yaflayan Kredi (adet)
Penetrasyon - Büyük filo harici sat›fllar
Penetrasyon - Tofafl sat›fllar
Kredi baflvuru (adet)
Finansman kredileri - Toplam (adet)
Finansman kredileri - Tofafl (adet)
Finansman kredileri - 2. El, Iveco (adet)
Finansman kredileri - Toplam (Mio TL)
Vergi Öncesi Kar (Mio TL)
2013
1.187
88.124
%56,00
%37,50
131.704
40.926
37.619
3.307
1.004,50
36,3
Koç Fiat Kredi, finansman hizmetinin yan› s›ra, kredinin tamamlay›c›s›
olan sigorta ürünlerini de müflterilerinin kullan›m›na sunmaktad›r.
2011 y›l›nda Kredi Koruma Sigortas› ürününden faydalanan müflteri
oran› % 18, 2012 y›l›nda bu oran % 33'ken, 2013 y›l›nda ise % 43
olarak gerçekleflmifltir. Kredi Koruma Sigortas› ürününe ek olarak
Kaskolu Kredi sat›fllar›na da bafllanm›flt›r.
Koç Fiat Kredi, kredi portföyünü a¤›rl›kl› olarak kulland›¤› krediler
ve menkul k›ymet ihraçlar›yla fonlamaktad›r. fiirket, 2499 say›l›
Sermaye Piyasas› Kanunu hükümlerine göre 2013 y›l› içinde toplam
44
190 milyon TL nominal de¤erde kapal› arz yoluyla menkul k›ymet
ihrac› gerçekleflmifltir. 23 Aral›k 2013 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü
Genel Kurul toplant›s›nda 30 milyon TL temettü da¤›t›m› yap›lmas›
karar› al›nm›fl ve ortaklara 25 Aral›k 2013 tarihinde ödeme
%43
%33
17.588
%18
14.566
9.743
KKS Adet
KKS Penetrasyon
2013 y›l›nda kredilendirme süreçlerinde yap›lan iyilefltirmeler ve
artan otomasyon oran› sayesinde, kredi talepleri k›sa sürede
cevaplanm›flt›r. Etkin risk yönetimi, alternatif arama ve tahsilat
kanallar›yla müflteri portföyünün sa¤l›kl› yönetilmesine imkan
sa¤lanm›flt›r. Bu uygulamalar›n kalite seviyesini ve verimlili¤i art›rmak
amac›yla, 2013 y›l›n›n ilk çeyre¤inde “Ça¤r› Merkezi Otomatik
Arama’’ hizmeti devreye al›nm›flt›r. Bu hizmetle gelen ve giden
ça¤r›lar kay›t alt›nda tutulmaya bafllanm›fl, profesyonel h›zl› ve
verimli çal›flma ortam› yarat›lm›flt›r. Etkin tahsilat, daha çok müflteriye
ulafl›m, bayi aramalar›na h›zl› dönüfl ve bayi hizmet seviyesinde
iyilefltirme gerçeklefltirilmifltir.
2013 y›l›nda Fiat markas›yla birlikte CRM kampanyalar› kurgulanm›fl
ve Koç Fiat Kredi bünyesinde kredi vadesinin tamamlanmas›na
k›sa bir süre kalan ve kredibilitesi yüksek olan müflterilere cazip
f›rsatlarla ön onayl› krediler sunulmaya bafllanm›flt›r. Bu kapsamdaki
müflterilerimize “Krediniz haz›r” mesajlar› gönderilerek hem müflteri
sadakatinin artmas› hem de sat›fllara destek olunmas› sa¤lanm›flt›r.
Altyap› çal›flmalar›na 2012 y›l›nda bafllanan NBSM (Yeni ‹fl Strateji
Yönetimi) ürünü 2013 y›l›nda devreye al›nm›flt›r. Otomatik kararlar›n
daha çabuk uygulamaya konulmas›, karar alma mekanizmas›n›n
daha etkin kullan›lmas›, kurallar ve ak›fllar›n daha verimli sonuçlar
vermesi amac›yla yeni kredi baflvurular›nda kullan›lmaya bafllanm›flt›r.
Süreç iyilefltirme çal›flmalar› kapsam›nda yat›r›m› 2012 y›l›nda
yap›lm›fl olan “Doküman Yönetim Sistemi” Mart 2013 itibariyle
devreye al›nm›flt›r. Bu sistem hem evraklar›n daha güvenli ortamda
saklanmas›na olanak sa¤lam›fl hem de gelen evraklar› ilgili kredi
ve evrak tipleriyle efllefltirerek operasyonel süreçleri h›zland›rm›flt›r.
Doküman yönetim sisteminin birinci faz›nda kredi baflvuru evraklar›n›,
ikinci faz›nda muhasebe kay›tlar›n› konu alan sistemsel iyilefltirmeler
yap›lm›fl ve bir elektronik kütüphane altyap›s› oluflturulmufltur. 2014
y›l›nda tamamlanacak üçüncü fazda ise bayilerin dokümanlar› mobil
uygulama yoluyla iletebilmesi kurgulanmaktad›r.
Koç Fiat Kredi, müflterilerine h›zl› ve tek noktadan kredi imkan›
sunarak Fiat Grubu markalar›n›n iç pazardaki sat›fllar›n› art›rma
misyonunu sürdürmektedir. Sistem yat›r›mlar›yla, verdi¤i kaliteli ve
h›zl› hizmetiyle, bayileriyle kurdu¤u güçlü iflbirli¤iyle gelecek y›llarda
da hem bayilerinin, hem de müflterilerinin ba¤l›l›¤›n› ve memnuniyetini
art›rmay› hedeflemektedir. Müflteri odakl›l›¤› ve profesyonel
yaklafl›m›yla finansal hizmet sunmaya devam edecektir. Hedefi;
marka bilinirli¤ini, pazar pay›n›, müflteri ve bayi sadakatini
art›rarak araç finansman› alan›nda lider oyunculardan biri olmakt›r.
FER MAS OTO T‹CARET A.fi.
Fer Mas Oto Ticaret A.fi. 15 Nisan 2005 tarihinde % 99,4 Tofafl
Türk Otomobil Fabrikas› A.fi. ortakl›¤›nda kurulmufltur. fiirket, Nisan
2005 tarihinden itibaren Ferrari ve Temmuz 2005 tarihinden itibaren
de Maserati otomobillerinin Türkiye Resmi Distribütörü olmufltur.
Faaliyetlerine18 A¤ustos 2005 tarihinde, Kuruçeflme’de bulunan
showroom ve Genel Müdürlük binas›nda bafllayan fiirket; showroom,
küçük servis, Club Lounge mekanlar›n› bir arada bulunduran toplam
900 metrekare kapal› alanda hizmet vermektedir. Sat›fl sonras›
hizmete öncelik veren Fer Mas Oto, showroomdan önce Haziran
2005’te Ferrari-Maserati servis noktas›n› müflterilerinin hizmetine
sunmufltur. Fer Mas Etiler Armutlu’da faaliyete geçen yeni servis
alan›yla sat›fl sonras› hizmetler çok daha ileri noktaya tafl›m›flt›r.
Ferrari
1998’den Fer Mas Oto Ticaret A.fi.’nin kurulufluna kadar geçen
sürede y›ll›k ortalamas› 8 adeti geçmeyen Ferrari sat›fllar›n› 2005’te
11’e ç›karan fiirket, bu rakam› hem 2006 hem de 2007’de 29’a
yükseltmifltir. 2008 ve 2009’da 17’fler adet olan sat›fllar 2010 ve
2011 y›llar›nda 23’er adet olarak gerçekleflmifltir. 2012 y›l›ndaki
Ferrari sat›fl› ise 22 adet olmufltur. Fer Mas Oto Ticaret A.fi. 2013
y›l›nda Ferrari sat›fl adetini 23 adete yükseltmifltir.
Maserati
1998’den Fer Mas Oto Ticaret A.fi.’nin kurulufluna kadar geçen
sürede y›ll›k ortalamas› 5’i geçmeyen Maserati sat›fl adedini 2005’te
10’a ç›karan Fer Mas, bu rakam› 2006’da 20’ye, 2007’de ise 28’e
ç›karmay› baflarm›flt›r. Sat›fllar 2008 ve 2009’da 17’fler adet, 2010’da
26 adet, 2011’de 24 adet ve 2012 y›l›nda ise 18 adet olarak
gerçekleflmifltir. 40 adet Maserati sat›fl›yla 2013 y›l› baflar›l› flekilde
kapat›lm›flt›r.
Sat›fl sonras›
Fer Mas, sat›fl sonras› verilen hizmetin kalitesini art›rarak müflteri
memnuniyetini daha üst seviyelere ç›karmak amac›yla, 2009’da
tafl›nd›¤› hem lokasyon hem de alan büyüklü¤ü ve donan›m olarak
daha geliflmifl olan yeni servis mekan›nda hizmet vermeye devam
etmektedir.
Pazarlama
Her iki markay› da Türkiye pazar›nda yeniden flekillendirilebilmek
ve kurumsal kimli¤i oturtabilmek için yo¤un iletiflim çal›flmas›
uygulanm›flt›r. Do¤ru faaliyetleri yöneterek marka bilinirli¤i, marka
bilinci ve marka görünürlü¤ü ciddi flekilde art›r›lm›fl ve lüks marka
konumu güçlendirilmifltir.
Fer Mas, Ferrari’yi marka felsefesini do¤ru alg›layan A++ tüketicilerin
tercih etti¤i bir tutku otomobili, bir lifestyle olarak konumland›r›rken,
Maserati’yi de sürüfl keyfi sunan salon otomobili, bir prestij markas›
konumunda Türk tüketicisiyle yeniden buluflturmufltur.
2013 y›l› tan›t›m etkinlikleri
•
Ferrari ve Maserati markalar›n›n ‹stanbul’daki müflterilerine
yönelik özel test sürüflü ve pist aktiviteleri, 2013 y›l› boyunca
farkl› dönemlerde gerçeklefltirilmifltir.
•
Maserati’nin yeni modeli Quattroporte’nin Türkiye tan›t›m›, 17
Nisan 2013 tarihinde Eski fiapka Fabrikas›’nda düzenlenen
organizasyonla yap›lm›flt›r.
•
Maserati’nin yeni modeli Ghibli’nin Türkiye tan›t›m›, 30 Ekim
2013 tarihinde Quasar ‹stanbul’da düzenlenen organizasyonla
•
Ferrari’nin yeni model 458 Speciale'i 25 Aral›k 2013 tarihinde
Fer Mas showroom’da gerçekleflen organizyonla tan›lt›lm›flt›r.
•
Ferrari Club etkinlikleri çerçevesinde, 18 May›s 2013 tarihinde
‹stanbul-Sapanca ve 27-29 Eylül 2013 tarihlerinde ‹stanbulAlaçat›/Çeflme seyahatleri gerçeklefltirilmifltir.
•
Ferrari, Top Gear Dergisi'nden 2013 y›l› “En ‹yi Süper Otomobil”
ödülünü 458 Speciale modeliyle alm›flt›r.
•
Maserati severlerin kat›l›m›yla gerçekleflen Maserati Road Show
Kayseri etkinli¤inde, Maserati’nin Quattroporte GTS ve
GranTurismo S modelleriyle test sürüfl aktivitesi organize
edilmifltir.
Fer Mas Oto Ticaret A.fi Genel Müdürlük ve Showroom hizmetlerini
Kuruçeflme Cad. No.29 Kuruçeflme 34345 ‹stanbul adresinde
sürdürürken, sat›fl sonras› hizmetleri de Fatih Sultan Mehmet Mah.
Atatürk Cad. No.7 Armutlu ‹stanbul adresinde yürütülmektedir.
45
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
ÇEVRE
Kurumsal Sürdürülebilirlik Politikası
Tofafl’›n “Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Politikas›”, gerek
Fabrikam›z›nbulundu¤u bölge ve gerekse yurt çap›nda, Tofafl’›n
paydafllar›na karfl› sorumlulu¤unu ortaya koyacak flekilde
de¤erlendirilmektedir.Kurumsal Sürdürülebilirlik Politikas›, çevresel,
sosyal ve kurumsal yönetim temilinde sürdürülebilir gelecek
stratejilerine dayal› ifl modelleri ve ifl süreçlerini bütünsel bir
yaklafl›mla ele al›nmaktad›r.
Sürdürülebilirlik anlay›fl›m›z, gerek kurumsal sosyal sorumluluk ve
gerekse toplum üzerinde etki kriterleri dikkate al›narak, hem kurum
bünyesinde, hem de kamuya yönelik sosyal çal›flmalar çerçevesinde
yürütülmektedir. Tofafl’›n Kurumsal Sosyal Sorumluluk anlay›fl›;
flirket kültürü ve ifl süreçleri ile tüm flirket politikalar› kapsam›nda,
entegre bir bütünlük tafl›maktad›r. Tofafl bu çerçevede; periyodik
ve dönemsel çal›flmalara iliflkin olarak, gerek faaliyet raporlar› ve
gerekse, flirketin bas›l›, süreli ve enformatik yay›nlar›nda kapsaml›
ve ayr›nt›l› bilgilere yer verilir. Bu do¤rultuda; baflta flirket çal›flanlar›,
hissedarlar ve menfaat sahipleri olmak üzere tüm paydafllar›m›zla,
sözkonusu süreçler paylafl›l›r ve kamuoyunun bilgisine sunulur.
Ayr›ca Tofafl’›n intranet ve internet web sitelerinde gerekli bilgilere
ve ilgili linklere yer verilerek, kurum politikalar› do¤rultusunda
oluflturulan ve sürdürülen faaliyetler, paydafllar›n bilgilerine sunulur.
Sürdürülebililik Politikas› kapsam›nda, Sosyal Sorumluluk
faaliyetlerini, kurumlar›n hesap verebilirlikleri ve paydafllar›na karfl›
görev ve sorumluluklar›n› yerine getirebilmeleri olarak de¤erlendiren
Tofafl; “sürdürülebilir ve gelifltirilebilir” sosyal sorumluluk
uygulamalar›n› hayata geçirmeyi kurumsal bir politika olarak kabul
etmektedir.
Tofafl’›n Kurumsal Yönetim Uyum Raporlar›’nda da yer verildi¤i
üzere, “menfaat sahipleri” olarak tüm “paydafllar”, kurumsal sosyal
sorumluluk kapsam›nda ele al›nmaktad›r. fiirketimizin bu yöndeki
çal›flmalar›n› da kapsayacak flekilde, baflta “pay sahipleri”, “kamuyu
ayd›nlatma ve fleffafl›k”, “menfaat sahipleri” ve “yönetim kurulu”
kapsam›nda kurumsal yönetim uygulamalar›n› de¤erlendirmek
suretiyle, “Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi” yapt›r›lmakta olup,
söz konusu Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notunu da içeren
rapor, y›ll›k periyodlarla ve KAP arac›l›¤›yla BIST bünyesinde (Borsa
‹stanbul) kamuoyuna aç›klanmak suretiyle, web sitemizde de
yay›mlanmaktad›r.
fiirketimiz bu çerçevede, BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer
almakta ve bu do¤rultuda, Kurumsal Yönetim ‹lkelerine verdi¤i
önem kapsam›nda bunu sürekli ve dinamik bir süreç olarak
yürütmektedir. Tofafl’›n ana ortaklar›, FIAT Auto’nun kurumsal sosyal
sorumluluk perspektifi ve KOÇ Holding’in dâhil oldu¤u Küresel
‹lkeler Sözleflmesi (Global Compact) ve kurumsal sosyal sorumluluk
anlay›fl›, fiirketimizin de bu yöndeki “Sürdürülebilirlik Politikas›”n›n
ana eksenlerini oluflturmaktad›r.
Tofafl; benimsedi¤i Kurumsal Sosyal Sorumluluk anlay›fl›n›n ve
uygulamalar›n›n kapsad›¤› süreçler do¤rultusunda, yasal mevzuata
uyumu temel gereklilik olarak kabul eder ve gerek kurumsal,
46
gerekse toplumsal geliflimi sa¤layacak dinamikleri teflvik edecek
öncelikleri uygulamaya geçirir. Bu yönde, insan kaynaklar› ve
insana yat›r›m projeleri, paydafl kültürü ve flirket vizyonu, e¤itim
destek faaliyetleri, kültür ve sanat› gelifltirici uygulamalar, çevre
duyarl›l›¤› ve toplumal çevrenin korunmas› gibi kurumsal sosyal
sorumluluk alanlar›na giren tüm konularda belirlenen kriter ve
prensiplere uygun olarak hareket edilmektedir. Tofafl ayr›ca çevre
politikas› ve bu yöndeki faaliyetleri ile sürdürülebilir geliflme ilkesi
çerçevesinde proaktif bir çevre yönetim sistemi uygulamay› ve
gelifltirmeyi hedeflemektedir.
Sosyal sorumlulu¤a giren tüm alanlar dâhilinde, gerekli tüm ulusal
ve uluslararas› standartlar›n gözetilerek uygulanmas›n›n yan› s›ra,
bunlar›n gelifltirilmesi yönünde öngörülen çal›flmalar hayata
geçirilmektedir. Tofafl’›n Sürdürülebilirlik Politikas› çerçevesinde;
sosyal, etik ve çevresel yönetimle ilgili, paydafllar›n kat›l›m›na
dayanan ve paydafllar›n memnuniyeti ve beklentilerini dikkate alan
bir bütünlük söz konusudur. Bununla beraber, kurumsal yönetim
anlay›fl›na dayanan sosyal sorumluluklar›n hayata geçirilmesi için
stratejik düzenlemeler öngörülmektedir. Bu do¤rultuda flirketin yeni
vizyonu ve paydafllar› taraf›ndan tercih edilen faaliyetleri
çerçevesinde, kurumsal sosyal sorumluluk anlay›fl› ve uygulamalar›
sürekli gelifltirilerek devaml›l›k arz etmektedir. Bu do¤rultuda
sürdürülebilirlik politikas› genel bir yaklafl›mla, entegre raporlamay›
da kapsayacak flekilde fiirketimizin bir öngörüsü olarak
de¤erlendirilmektedir.
Tofafl’›n sosyal ve çevresel etkinlikleri ve faaliyetleri do¤rultusunda;
bu süreçlerin yönetimi, iyilefltirilmesi ve denetlenmesi ile yönetsel,
sosyal ve çevresel performans›n raporlanmas› suretiyle elde edilen
sonuçlar›n tüm paydafllar›n ve kamuoyunun bilgisine sunulmas›
fiirket için önem tafl›maktad›r. Bu kapsamda, Tofafl’›n sürdürülebilirlik
ve sosyal sorumluluk faaliyetleri, ulusal ve uluslararas› standarlar›n
tatbikini mümkün k›lacak yaklafl›mlar›n hayata geçirilebilmesi,
gelifltirilebilmesi ve flirket politikalar› kapsam›nda ele al›narak
uygulamaya geçirilmekte ve geliflmeler takip edilmektedir.
Çevre ve Enerji Politikas›
Tofafl; ürün, üretim ve hizmet faaliyetlerinde sürdürülebilir geliflme
ilkesi çerçevesinde, proaktif çevre ve enerji yönetim sistemlerini
uygulamay› ve gelifltirmeyi hedeflemektedir.
Bu amaçla;
• Her türlü at›k bertaraf ifllemini do¤al kaynak kayb› olarak alg›lar
ve kirlili¤i, kayna¤›nda önleyecek yöntemleri gelifltirir,
• Enerji verimli proseslerin tasar›m›, ürün ve hizmetlerin teminiyle
enerji performans›n› sürekli iyilefltirir,
• Amaç ve hedefleri periyodik olarak gözden geçirerek bu amaç
ve hedeflere ulaflmak için yeterli kaynaklar›n (bilgi, uzman ve
ekonomik kaynaklar) teminini sa¤lar,
• Süreçlerinde, ba¤l› oldu¤u tüm yasal ve di¤er flartlara uyumu
temel gereklilik olarak kabul eder.
•
•
Çal›flanlar›n›, tafleronlar›n›, bayi ve tedarikçilerini e¤iterek ve
sürekli iyilefltirme araçlar› kullanarak do¤al kaynak ihtiyac›n›,
enerji kay›plar›n› ve at›klar›n› en aza indirmeyi hedefler,
Daha az çevresel etkiye sahip ve daha fazla geri dönüflümlü
malzeme kullan›lan otomobil, ticari araç ve yedek parçalar
üretir.
Tofafl’›n çevre vizyonu; proaktif ve yal›n yönetim araçlar› kullanarak,
“Dünya Klas›nda Çevre Yönetim Sistemi” kurmakt›r. Temel ilkesi,
s›f›r at›k/s›f›r kay›p hedefine ulaflmak için, “ar›tmak de¤il hiç
kirletmemektir.” Bu amaçla çevre politikas›nda da ifade edildi¤i
üzere “her türlü at›k bertaraf ifllemini bir do¤al kaynak kayb› olarak
alg›lar ve kirlili¤i kayna¤›nda önleyecek yöntemleri gelifltirir.”
Tofafl Çevre ve Enerji Politikas›’n›n gere¤i olarak at›klar› kayna¤›nda
azaltmay› ve mümkün oldu¤unca fazla geri kazan›m›
hedeflemektedir. Bu kapsamda oluflan endüstriyel at›klar›n % 97’si
geri kazand›r›lmaktad›r. Geriye kalan at›klar ise çimento sektöründe
hammadde ve enerji kayna¤› olarak kullan›lmaktad›r. Böylece “S›f›r
At›k Bertaraf›” hedefine ulafl›lmaktad›r.
Enerji verimlili¤i çal›flmalar›yla düflük karbon ekonomisine geçifli
destekleyen Tofafl, ayn› zamanda 2011 y›l›ndan beri ‹klim
Platformu’nun da kurumsal üyesi durumundad›r. Tofafl, son 5 y›lda
gerçeklefltirdi¤i yüzlerce enerji verimlili¤i projesi sayesinde, enerji
yo¤unlu¤unu % 30 azaltm›flt›r.
Tofafl 2013 y›l›nda enerji yönetim uygulamalar›n› “ISO 50001 Enerji
Yönetim Sistemi Standard›”na uygun flekilde yap›land›rm›fl ve
sektöründe ilk belgelendirilen firmalardan biri olmufltur.
Yeni yat›r›mlarda veya makine ekipman de¤iflikliklerinde Kanban
süreci oluflturularak, BAT (En Uygun Tekniklerin Kullan›lmas›)
uygulamas› sistematik hale getirilmifl ve çevre ve enerji verimlili¤i
çal›flmalar› standartlaflt›r›lm›flt›r.
2011 y›l›nda otomotiv sektöründe bir ilk olarak gereçekleflen Sera
Gaz› Emisyonu Raporlar›, bu sene de ISO 14064 Standard›na
gore ba¤›ms›z kurumlarca do¤rulanm›flt›r. Yap›lan do¤rulama
sonuçlar›na gore Tofafl Sera Gaz› Emisyon de¤erleri, fabrika
genelindeki enerji verimlili¤i çal›flmalar›n›n sonucu olarak, bir önceki
y›la gore % 17 azalm›flt›r. Tofafl, 2013 y›l›nda gerek yasal merciler
gerekse paydafllar›nca yap›lan çevresel denetimlerde “S›f›r
Uygunsuzluk”la baflar›l› bulunmufltur. Ayn› zamanda çevre
mevzuat›ndaki de¤ifliklikler nedeniyle, Entegre Çevre ‹znini
yenilemifltir.
Tofafl, uygulad›¤› çevre yönetim sistemiyle “Yönetim Kategorisinde”
Avrupa Birli¤i Çevre Ödülleri Türkiye Program› birincilik ödülüne
lay›k görülmüfltür. Tofafl bu ödülle AB kriterlerine göre; “Türkiye’nin
en iyi çevre yönetimine sahip flirketi” seçilmifltir.
2013 y›l›nda Ar-Ge çal›flanlar›n›n yaklafl›m ve düflünce yap›lar›nda
yarat›c› düflünceyi yerlefltirmeyi amaç edinen TRIZ çal›flmalar›
bafllat›lm›flt›r, 1'inci ve 2'nci seviye e¤itimleri gerçeklefltirilmifltir ve
farkl› seviyelerde 28 sertifikaland›rma yap›lm›flt›r.
Tofafl çal›flanlar›n›n araflt›rmac› özelliklerini ortaya ç›kar›rken yenilikçi
fikirlerinin prototip ve ürün tasar›m›na yans›t›lmas›n›, buna paralel
olarak fikri mülkiyet zenginli¤ini art›rmay› amaçlayan ve bunu ArGe’nin mevcut imkanlar›n› çal›flanlar›n kullan›m›na açarak
gerçeklefltirilen “Benim Projem” yar›flmas›n›n 3'üncü dönemi olarak,
2013 y›l›nda 3 adet proje (Ucuz hafif ve sessiz motor so¤utma
sistemi, Engelsiz koltuk, Motor kaputu önden açma) çal›flmas›
Tofafl Ar-Ge Merkezi taraf›ndan yürütülen yenilikçi çal›flmalar
neticesinde 2013 y›l›nda bir önceki y›la oranla bulufl bildirimi
say›s›nda % 230, patent baflvurusu say›s›nda % 64 art›fl sa¤lanm›fl
ve 46 adet yeni patent baflvurusu gerçeklefltirmifltir. 2013 y›l›nda
fikri mülkiyet haklar›n›n yönetimi kapsam›nda, sahip olunan
patent portföyünün tümü belirli ölçütlerle incelenmifl, Stratejik ve
Lisanslanabilir patentler belirlenmifltir.
Sürdürülebilir Üretim
Sürdürülebilir üretim ilkelerini benimseyen Tofafl’›n Bursa’da bulunan
fabrikas›nda, tüm üretim süreçlerinde 5R (Refuse, Reduce, Reuse,
Recycle, Recover) iyilefltirmeleriyle do¤al kaynak kullan›m›nda
verimlilik sa¤lanmaktad›r. Bu sayede:
• 2002 y›l›ndan itibaren at›k sular›n geri dönüfltürülerek bahçe
sulamas›nda kullan›lmas›yla, her y›l 50 bin metreküp su tasarrufu
sa¤lanmaktad›r.
• Tekrar kullan›labilir ambalaj-kaset uygulamalar›yla karton, ahflap,
naylon at›klar azalt›lm›fl olup, y›lda yaklafl›k 70 bin a¤ac›n kesilmesi
önlenmektedir.
• Tofafl boya tesislerinde gerçeklefltirilen; su bazl› boya, elektrostatik
boya, one-bell boya teknolojisi gibi uygulamalar›n yan› s›ra solvent
içermeyen temizleme ürünlerine geçifl yapmas›yla, uçucu organik
karbon (VOC) emisyonlar› son 3 y›lda % 16 azalt›larak AB s›n›r
de¤erlerinin çok alt›na indirilmifltir.
• Plastik at›k malzemelerin geri dönüfltürülmesiyle y›lda yaklafl›k
850 ton plastik yeniden kullan›lmaktad›r.
Yeflil ürün
• Avrupa Birli¤i taraf›ndan haz›rlanan ve kurulufllar›n Ar Ge’ ye
ayr›lan yat›r›m tutarlar›na göre belirlenen s›ralamada Dünya’ da
1290.s›rada yer alan Tofafl, Türkiye’den ilk 1500 içine giren 3
firma aras›nda yer alm›flt›r
• Tofafl’›n 2013 y›l› içerisinde yürüttü¤ü Teknolojik araflt›rma projeleri
içinde çevre odakl› olarak öne ç›kan projeler yer almakta olup
bunlar; tafl›t elektrifikasyonu çal›flmalar›, alternatif yak›tlar, çevreci
malzeme kullan›m›, araç a¤›rl›¤›n›n azalt›m› ve geri dönüflümü
çal›flmalar› olmufltur. Bu projelerin bir k›sm› önümüzdeki y›llarda
mevcut ürün ya da yeni modellerde devreye girmesi beklenen
çal›flmalar iken (Örne¤in; alüminyum çarpma traversi teknolojisi
ile 3kg/oto a¤›rl›k azalt›m›, composite CNG tank tasar›m› ile 50
kg/oto a¤›rl›k azalt›m›, s›cak flekillendirme teknolojisi ile sac
parçalar›n üretimi ile 2,6 kg/oto a¤›rl›k azalt›m›), bir k›sm› da bilgi
birikimi oluflturarak uzun vadede pazara haz›r olma ad›na yürütülen
47
çal›flmalard›r (Elektrikli araç için motor gelifltirme, E-Brake gelifltirme,
Kritik kesitlerin parametrik optimizasyonu ile araç a¤›rl›¤›n›n
azalt›lmas›)
Yeflil bayi ve tedarikçiler
Tedarikçiler:
WCM uygulamalar›n› Tofafl’›n çal›flt›¤› yan sanayi firmalar›na da
yayg›nlaflt›rmak üzere bafllat›lan program ile önemli Tofafl ile çal›flan
yan sanayi firmalar›nda WCM Dünya Klas›nda Çevre denetimlerini
bafllat›lm›flt›r. Pek çok tedarikçi de bu programa dahil edilmifltir.
Bayiler: 2010 y›l›nda bafllat›lan Yeflil Servis uygulamas› kapsam›nda
143 adet bayi ve servisin denetim ve e¤itimleri 2012 y›l›nda
tamamlanm›flt›r. Yap›lan uygulamada her bir servis ve bayinin
çevre sorumlular›na bir tam günlük çevre e¤itimleri verilmifltir.
Genel olarak çevre yönetim sistemi, yasal mevzuatlar ve Tofafl
bayi/servis kurallar› konular›nda toplam 5426 adam/saat e¤itim
Bütün laboratuvar ö¤retmenlerinin ve ö¤rencilerinin özlük kay›tlar›,
Tofafl’›n e¤itim ve yönetim portal› Tofafl Akademi’de bulunuyor.
Tofafl Akademi portal› üzerinden ö¤retmen ve ö¤rencilere uygun
teknik ve davran›flsal e-e¤itimler yap›l›yor. Ö¤renci özlük kay›tlar›n›n
tutuldu¤u e¤itim portal› sayesinde, birçok ö¤renci mezuniyetten
sonra yetkili servislerde veya Tofafl Fabrikas›’nda ifle bafllamada
öncelik avantaj›na sahip oldu.
Tofafl Akademi taraf›ndan laboratuvar ö¤retmenlerine her y›l, hizmet
içi e¤itim kapsam›nda güncel teknolojileri içeren teknik, davran›flsal
ve sosyal sorumluk projeleri hakk›nda e¤itimler veriliyor. 2013’te
7’ncisi düzenlenen Hizmet ‹çi E¤itim Program›’ndan bugüne kadar
600 meslek lisesi ö¤retmeni faydaland›. 2013’te Fiat
Laboratuvarlar›na, motor ve vites kutusu d›fl›nda 250’ye yak›n
elektronik ve mekatronik parça gönderimi yap›ld›. Bu sayede,
ö¤rencilerin markaya özel donan›m ve ekipmanlarla e¤itim görmeleri
sa¤land›. Meslek Lisesi Memleket Meselesi projesi kapsam›nda,
Fiat Laboratuvarlar›nda ö¤renim gören ö¤renciler aras›ndan istenilen
koflullar› sa¤layanlara Vehbi Koç Vakf› taraf›ndan burs veriliyor.
Tofafl taraf›ndan organize edilen “Motor Yenilefltirme” e¤itimleri
tüm Fiat Laboratuvarlar›nda, “Yedek Parça” e¤itimleriyse 7 Fiat
Laboratuvar›nda sürüyor. Proje kapsam›nda, okullar›n fabrikay› ve
Bursa’y› gezmeleri için Bursa gezi günleri düzenlenirken, 6 okul
Tofafl’a ziyarette bulundu. 2013’te, Koç Holding’in Meslek Lisesi
Memleket Meselesi projesi kapsam›nda düzenledi¤i proje
yar›flmas›nda, “En iyi Okul ‹flletme ‹flbirli¤i” kategorisinde büyük
ödülü fiiflli Endüstri Meslek Lisesi Fiat Laboratuvar› ald›. 2013’te
yenilenen protokolle laboratuvarlar faaliyetlerine devam etti.
E⁄‹T‹M
Fiat Laboratuvarlar›
“Meslek Lisesi Memleket Meselesi” projesiyle entegre olarak
yürütülen Fiat Laboratuvarlar›, Türk otomotiv sanayisindeki yeni
teknolojilere hakim teknik insan gücünün yetifltirilmesini ve bu
gücün sanayide de¤erlendirilmesini amaçl›yor. Milli E¤itim Bakanl›¤›
Mesleki ve Teknik E¤itim Genel Müdürlü¤ü’yle imkanlar›n› birlefltiren
Tofafl, Fiat Laboratuvarlar› vas›tas›yla, endüstriyel teknik e¤itim
okul ve kurumlar›n›n motorlu araçlar teknolojisi alanlar›n›n
gelifltirilmesine katk› sa¤l›yor. ‹stanbul, Bursa, Kocaeli, Ankara,
Antalya, ‹zmir, Adana, Samsun ve Diyarbak›r’daki toplam 11 meslek
lisesinde kurulan Fiat Laboratuvarlar›nda, Tofafl Sat›fl Sonras›
Yöneticileri, Servis Konseyi Bölge Temsilcileri ve Bölge Sorumlular›
birlikte çal›fl›yor.
‹lki 2006’da fiiflli Endüstri Meslek Lisesi’nde aç›lan Fiat Laboratuvar›,
ilk mezunlar›n› 2009’da verdi. 2013 y›l› itibariyle Fiat
Laboratuvarlar›nda e¤itim gören ö¤renciler ve e¤itim veren
ö¤retmenlerle birlikte 806 kifliye ulafl›ld›. 2011’de 238 ö¤renci,
2012’de 243 ö¤renci ve 2013’te 242 ö¤rencinin mezun oldu¤u Fiat
Laboratuvarlar›ndan 9’u k›z ö¤renci olmak üzere 70 mezun direk
olarak Fiat yetkili servislerinde çal›flmaya bafllad›. Di¤er ö¤renciler
ise üniversite ö¤renimini tercih etti.
48
Otomotiv Mühendisli¤i Yüksek Lisans Program›
Türkiye’nin ilk yabanc› üniversite destekli “Otomotiv Yüksek Lisans
Program›”, Tofafl’›n öncülü¤ünde Torino Politeknik Üniversitesi ile
Uluda¤ Üniversitesi iflbirli¤iyle 2007 y›l›nda hayata geçirildi. Bu
program ile Türk otomotiv endüstrisini daha ileriye götürecek,
sektörün gereksinimi olan nitelikli ifl gücünün yetifltirilmesine katk›da
bulunulmas› amaçlanmaktad›r. Program›n aç›ld›¤› tarihten itibaren
toplam ö¤renci say›s›nda 48, mezun say›s›nda ise 11 kifliye ulafl›ld›.
Tofafl Basketbol Okullar› ve Basketbol Gönüllüleri Projesi FiatBall Basketbol fienli¤i
1999’da Tofafl Spor Kulübü çat›s› alt›nda faaliyetlerine bafllayan
Tofafl Basketbol Okullar›, 9 ildeki 23 ayr› noktada sporcu yetifltiriyor.
Y›lda 3.500 çocu¤un faydaland›¤› okullardan Türk basketboluna
önemli isimler kazand›r›ld›. Tofafl Basketbol Okullar›, Türkiye
Basketbol Federasyonu Basketbol Okullar› Akreditasyon Program›
çerçevesinde onayl› spor okullar›d›r. 2011 y›l›ndan beri sürdürülen
“Tofafl Okullarda Projesi” ile bu güne kadar 40 okulda 12 bin
çocu¤a ulafl›ld›.
Tofafl Spor Kulübü ve Türkiye E¤itim Gönüllüleri Vakf›’n›n (TEGV)
yap›sal sorunlar ve kaynak yetersizli¤i nedeniyle spor yapma
flans›na sahip olamayan 7-14 yafl aras› gençler için, 2001’de
hayata geçirdi¤i Basketbol Gönüllüleri Projesi, baflar›l› geçen 13
y›l› geride b›rakt›.
Her y›l haziran ay›nda farkl› flehirlerde düzenlenen “FIATBall
Basketbol fienli¤i” 2013 y›l›nda ‹stanbul’da Koç Üniversitesi
Kampüsünde, 13 tak›m, 125 k›z sporcu, 26 gönüllü antrenörün
kat›l›m›yla gerçekleflti.
Proje kapsam›nda bugüne kadar, 7-14 yafl grubundan 10 binin
üzerinde çocuk basketbolla tan›fl›rken, 263 TEGV gönüllüsü
Basketbol Antrenörlü¤ü e¤itimi ald›. Basketbol Gönüllüleri Projesi
kapsam›nda yürütülen çal›flmalar sonucunda, Van ve Eskiflehir’de
400’ün üzerinde lisansl› sporcu ve toplam 20 antrenör Türk
basketboluna kazand›r›ld›.
KÜLTÜR-SANAT
Tofafl Bursa Anadolu Arabalar› Müzesi ve Tofafl Sanat Galerisi
Tofafl Bursa Anadolu Arabalar› Müzesi, Anadolu’daki otomotiv
miras›na sahip ç›kmak amac›yla kurulmufl Türkiye’nin ilk ve tek
Anadolu arabalar› müzesidir. Umurbey Mahallesi’nde bulunan eski
ipek fabrikas›, tarihi Umurbey Hamam› ile yan›ndaki eski Türk evinin
de içinde bulundu¤u 17 bin metrekarelik arazi, Tofafl taraf›ndan
restore edilerek müzeye dönüfltürüldü. Kap›lar›n› 2002’de açan
Tofafl Anadolu Arabalar› Müzesi kuruluflundan bugüne kadar 450
bin kifli taraf›ndan ziyaret edildi. Fabrikan›n ana binas› olan müze,
ziyaretçilerini 2.600 y›l öncesine ait bir tekerlekten yola ç›k›larak, Tofafl
taraf›ndan üretilen motorlu araçlara kadar devam eden tarihi bir
yolculu¤a ç›kar›yor.
Tofafl Anadolu Arabalar› Müzesi s›n›rlar› içinde yer alan ve Sanat
Galerisi olarak hizmet veren Umurbey Hamam›, 13 May›s 2013’ten
bu yana Zaman Makineleri sergisine ev sahipli¤i yap›yor. 2008’de
restorasyonu tamamlanan sanat galerisinde ziyaretçileriyle buluflan
sergi, Y. Mimar Naim Arnas koleksiyonundan çok çeflitli dönemlere
ait, aralar›nda 100 y›l› aflk›n modellerin de bulundu¤u yaklafl›k 1000
saat, 400 efemera ve 400 saatçi aletini bir arada görme imkân› sunuyor.
2013’te Tofafl Anadolu Arabalar› Müzesi ve Tofafl Sanat Galerisi’nde
yer alan “Zaman Makineleri” sergisini 50 bin kifli ziyaret etti.
Pamukkale Hierapolis Kaz›lar›’na Sponsorluk
Kültür ve Turizm Bakanl›¤› ile Denizli Valili¤i’nin himayesinde,
Tofafl’›n ana sponsorlar› aras›nda yer ald›¤›, Türkiye’nin en büyük
befl antik flehir kal›nt›s›ndan biri olan Pamukkale’deki Hierapolis
Antik Kenti’ndeki kaz› çal›flmalar› 2013 y›l›nda da devam etti. Tofafl,
1988’de UNESCO Dünya Miras› Listesi’ne giren Hierapolis’in kaz›
çal›flmalar›na 2005 y›l›ndan beri sponsor oluyor. 2013’te Hierapolis
kaz›lar›nda, baflta ‹talya ve Türkiye’den olmak üzere, Norveç,
Almanya, Fransa, ‹ngiltere ve ‹ran’dan, aralar›nda arkeolog, mimar,
restoratör ve uzmanlar›n bulundu¤u yaklafl›k 70 kiflilik bir ekip
görev ald›. 2013’teki çal›flmalar kapsam›nda, Roma tiyatrolar›
aras›nda en güzel örneklerden biri olan ve yaklafl›k bin 800 y›l önce
infla edilen Antik Tiyatro’nun sahne binas› restorasyonu tamamland›.
Türkiye’de sahne binas› restore edilen tek tiyatro unvan›na sahip
Hierapolis Antik Tiyatrosu, yap›lan restorasyon çal›flmalar› sonras›
12 bin kiflilik kapasitesiyle kültür-sanat etkinlikleri için faal duruma
geldi. Hierapolis’te, bugüne kadar gün ›fl›¤›na ç›kar›lan en önemli
eserler aras›nda; Antik Tiyatro, Nekropol, Kapl›calar, Büyük Kilise,
San Filippo Matrium, Frontinus Kap›s›, Gymnasium, Apollo Tap›na¤›
ile Pluto’nun Kap›s› (Plutonium) yer ald›.
Küçükyal› Arkeopark Kaz›lar›’na Sponsorluk
T.C. Kültür Bakanl›¤›, Kültür Varl›klar› ve Müzeler Müdürlü¤ü’nün
gözetimi ve himayesinde ‹talyan ve Türk araflt›rmac›lar taraf›ndan
2001 y›l›nda bafllat›lan Küçükyal› Arkeoloji Park› kaz›s›, Tofafl
taraf›ndan 10 y›ld›r destekleniyor. Küçükyal› kaz›s› halen Maltepe
Belediyesi ve özel kurulufllar›n teknik ve maddi deste¤iyle devam
ediyor. 2009 y›l› Temmuz sonu itibariyle Küçükyal› Arkeo Park
Projesi, ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti Ajans› projelerinden
biri oldu. Her y›l oldu¤u gibi 2013’te de Temmuz’da bafllay›p
A¤ustos’ta tamamlanan kaz› sezonu boyunca, tan›t›m ve rehberlik
aktiviteleri yap›ld›. Koruma çal›flmalar› ve bilimsel aktiviteler,
ilkö¤retim ö¤rencilerine yönelik e¤itim çal›flmalar›yla birlikte
sürdürüldü. Kaz› sezonu boyunca bilimsel laboratuvar bünyesinde;
konservasyon, restorasyon, foto¤raflama ve veri taban› iflleme
bölümlerinde çal›flmalar sürdürüldü. Koç Üniversitesi taraf›ndan
kurulan arkeoloji laboratuvar›n›n kullan›m›na da devam edildi.
49
SPOR
Tofafl Spor Kulübü
13 Aral›k 1974’te Bursa’daki Tofafl Fabrikas›’nda, Tofafl SAS (su
sporlar›, atletizm, sportif oyunlar) ad›yla kurulan Tofafl Spor Kulübü,
1995’te bugünkü ismini ald›. Basketbol, futbol, voleybol, masa
tenisi, su topu ve briç dallar›nda faaliyet gösteren kulüp Bursa’ya,
basketbol branfl›nda ilk Avrupa Kupas› Finali ve ilk Türkiye
fiampiyonluklar›, Cumhurbaflkanl›¤› Kupas› fiampiyonlu¤u, Türkiye
Kupas› fiampiyonluklar› ve Okullar Basketbol Dünya fiampiyonlu¤u
kazand›rd›. En son 2008 – 2009 sezonunda ikinci ligde flampiyon
olarak Beko Basketbol Ligi’ne yükselen Tofafl Basketbol Tak›m›,
1. ligde mücadeleye devam ediyor.
Tofafl Spor Kulübü Basketbol Tak›m›, 2012-2013 sezonunda elde
etti¤i dereceyle bu sezon da FIBA Eurochallenge Kupas›’nda
mücadele etmeye hak kazand›. Tofafl Spor Kulübü, uzun y›llard›r
devam eden altyap› yat›r›mlar› ve oluflturdu¤u altyap› odakl›
tak›m modeliyle Türk sporuna yeni yetenekler kazand›r›yor.
Tofafl altyap›s›nda yetiflen Kenan Sipahi, 2013’te Türkiye’ye Avrupa
fiampiyonlu¤u yaflatan U18 Basketbol Milli Tak›m›’n›n önemli
oyuncular›ndan oldu ve flampiyonan›n en de¤erli oyuncusu seçildi.
50
2012-2013 basketbol sezonu içinde Tofafl Spor Kulübü Basketbol
Alt Yap›s›ndan 19 sporcu ve 2 antrenör Basketbol Milli Tak›mlar›
içinde yer ald›. Tofafl Pilot tak›m› olan ve Bölgesel Basketbol Ligi’nde
yer alan MG Spor, 2013 y›l›nda elde etti¤i dereceyle Basketbol
Deplasmanl› 3. Ligi’nde yer almaya hak kazand›.
2013 Faaliyetleri ve Baflar›lar›
OCAK
Bayi Tofafl Akademi üçüncü yafl›n› kutlad›
Bayi çal›flanlar›na özgür bir ö¤renme ortam› ve kendi geliflimlerini
yönetme imkân› sunan Tofafl Akademi üçüncü yafl›n› kutlad›.
E¤itim-geliflim ve iletiflim portal›n›n baflar›s›, bayi çal›flanlar›n›n
de¤erli geribildirimleri ve iflbirli¤iyle artmaya devam ediyor.
MART
Fiat Grubu Cenevre Fuar›’nda ziyaretçileri büyüledi
Fiat Grubu, 83’üncüsü yap›lan Uluslararas› Otomobil Fuar›’nda yeni
ve göz al›c› modelleriyle otomobil severlerin ilgi oda¤› oldu.
Bayilerimizle “Birlikte gelece¤e” yürüyoruz
“Birlikte gelece¤e” mesaj›n›n vurguland›¤› Fiat Bayi Toplant›s›, Türkiye
genelindeki tüm Fiat bayilerini bir kez daha bir araya getirdi. Toplant›n›n
sonunda, geçti¤imiz y›l baflar›l› çal›flmalara imza atan bayilere ödülleri
takdim edildi.
fiirketimiz “2012 Y›l› OSD ‹hracat Baflar› Ödülü”nün sahibi oldu
Otomotiv Sanayii Derne¤i’nin (OSD) 39. Genel Kurulu’nda OSD 2013
Ödülleri, törenle sahiplerine verildi. Tofafl, “2012 Y›l› OSD ‹hracat
Baflar› Ödülü” alan flirketler aras›nda yer ald›.
Mavi kariyer devrede
Mart 2013’te devreye al›nan Kariyer Yollar›’na, 1671 mavi yakal› Tofafl
çal›flan› baflvurdu. 23 Tofafl çal›flan› çeflitli pozisyonlara atand›.
N‹SAN
Bursal› Yeni Fiat Doblo’ya Ukrayna’dan “Autotrading 2012” ödülü
Yeni Fiat Doblo, uluslararas› arenadaki baflar›lar›na bir yenisini
ekledi ve Ukrayna’da “Autotrading 2012” ödülüne lay›k görüldü.
“Ad›m Ad›m ‹fl Güvenli¤i” uygulama projemize Avrupa’dan
ödül geldi
Tofafl Fabrikas›nda uygulanan otomobil üretimindeki kazalar›n
azalt›lmas›na yönelik proje, Avrupa ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Ajans›
taraf›ndan “En ‹yi Uygulama” seçilerek ödüllendirildi.
Yeni Fiat Panda Duaologic Türkiye’de
Fiat’›n flehir içi kullan›m özellikleriyle efsaneleflen modeli Panda’n›n,
çevreci Twinair motor ve otomatik flanz›manla kombine edilen versiyonu
Türkiye’de sat›fla sunuldu.
51
MAYIS
Tofafl Emekli Derne¤i kuruldu
Kurulufl amac›, “Hayat boyu Tofafl” ilkesiyle, aidiyete yönelik çal›flmalar
yapmak olan ve emeklilik hayat›na ad›m atan Tofafl çal›flanlar› için
hayata geçirilen “Tofafl Emekli Derne¤i”nin resmi kuruluflu gerçekleflti.
Tofafl Akademi “Liderlik Okulu” kap›lar›n› açt›
Ortak bir Tofafl liderlik anlay›fl› ve dili oluflturmak hedefiyle yola ç›kan
Tofafl Akademi Liderlik Okulu, e¤itime bafllad›.
Tofafl’›n ticarilerine ‹ngiltere’den “En ‹yi” ödülü
Bursa’daki fabrikada üretilen kasal› kamyonet Fiat Pratico ve fikri
mülkiyet haklar›n›n tamam› Tofafl’a ait olan Fiat Fiorino’ya ‹ngiltere’den
ödül geldi.
“Zaman Makineleri” Tofafl Bursa Anadolu Arabalar› Müzesi’nde
Saatlerin bin y›llara uzanan tarihini ve bugüne kadar geçirdi¤i evrimi
anlatan “Zaman Makineleri” sergisi, Tofafl Bursa Anadolu Arabalar›
Müzesi’nde ziyarete aç›ld›. Aralar›nda 100 y›l› aflk›n modellerin
bulundu¤u, 1800 adet saat ile saatçilerin kulland›¤› alet ve
edevat›n (efemara) yer ald›¤› sergi, bir y›l boyunca aç›k kalacak.
Lancia’n›n mini flehir otomobili Ypsilon Türkiye’de
Lancia’n›n mini flehir otomobili Ypsilon, tamamen yenilenerek Türkiye’de
sat›fla sunuldu. May›s ay›nda gerçekleflen Lancia Ypsilon lansman›na,
bayiler de kat›ld›.
Tofafl’›n Türkiye’de üretti¤i Fiat Doblo Amerika yolunda!
Fiat Doblo’nun, 268 milyon euro’luk ek yat›r›mla Amerika pazar›na
uyarlanarak Kuzey Amerika ve Kanada’ya ihraç edilmesi ve mevcut
Doblo modelinin Türkiye ile di¤er pazarlar için yenilenmesine dair
karar aç›kland›. 2014’ün ikinci yar›s›nda üretime bafllanmas› planlanan
Doblo Amerika projesi kapsam›nda, 2021 y›l›na kadar yaklafl›k 175
bin araç ihraç edilmesi öngörülüyor. Doblo projesinin ömrü, ilk aflamada
2018’den 2021’e kadar uzat›lm›fl oluyor.
Opar 40 yafl›nda!
Türkiye’de yedek parçada lider marka Opar, kuruluflunun 40’›nc› y›l›n›
kutluyor. Sektörde pek çok ilke imza atan Opar’›n kuruluflundan bu
yana yazd›¤› baflar› hikâyesi, örnek olmaya devam ediyor.
HAZ‹RAN
Koç Toplulu¤u Spor fienli¤i’nde Tofafl sporcular› gururland›rd›
24’üncüsü düzenlenen Koç Toplulu¤u Spor fienli¤i'ne Tofafl'tan 147
sporcu 15 tak›mla yer ald›. Tofafl sporcular› flenlikte 10 ayr› branflta
befl flampiyonluk, iki ikincilik, iki üçüncülük kupas›n›n sahibi oldu.
Ayr›ca tüm branfllarda bireysel s›ralamalarda madalyalar elde ettiler.
52
Küçükler büyük gurur yaflatt›
Küçük Erkekler Türkiye fiampiyonas›’nda mücadele eden Küçükler
Tak›m›, muhteflem bir performans gösterdi ve Tofafl'a flampiyonluk
gururu yaflatt›.
Tofafl Voleybol Tak›m› Genç Erkekler Türkiye fiampiyonu oldu
Final müsabakalar›ndan sonra düzenlenen ödül töreninde flampiyon
Tofafl tak›m›na madalya ve kupalar›n›, Türkiye Voleybol Federasyonu
(TVF) Baflkan Vekili Mehmet Akif Üstünda¤ takdim etti.
Büyük Tofafl Ailesi “Tofafl Günü”nde bulufltu
Tofafl, Bursa’daki geleneksel “Tofafl Günü” organizasyonunda bu y›l
da bir arada olman›n mutlulu¤unu yaflad›. ‹stanbul’daki Tofafl çal›flanlar›
ise hafta sonu düzenlenen etkinlikte hep birlikte “Yaza Merhaba” dedi.
Y›l›n ilk Biz Bize Toplant›lar› yap›ld›
Tofafl CEO'su Kamil Baflaran, y›l›n ilk Biz Bize Toplant›lar›nda, Bursa
ve ‹stanbul’daki tüm Tofafl çal›flanlar›yla bir araya gelerek, sektörüde
ve Tofafl'ta yaflanan geliflmeleri, gelecekle ilgili stratejik hedefleri
paylaflt›.
Fiat 500L Türkiye’de!
Fiat’›n efsanevi 500 Ailesi’nin befl kap›l› yeni üyesi 500L, Türkiye’de
yollara ç›kt›. Art arda yap›lan lansmanlarla Tofafl bayilerine ve bas›n
mensuplar›na tan›t›lan Fiat 500L, “Pop”, “Popstar” ve “Rockstar”
versiyonlar›yla pazardaki yerini ald›. Crossover özellikleri tafl›yan
“Rockstar” versiyonu, dünyada ilk kez Türkiye’de sat›fla sunuldu.
“FIATBall 2013 Basketbol fienli¤i”ne bu y›l10 farkl› ilden 125 k›z
ö¤renci kat›ld›
Tofafl Spor Kulübü ve Türkiye E¤itim Gönüllüleri Vakf›’n›n birlikte
yürüttükleri “Basketbol Gönüllüleri Projesi” kapsam›ndaki “Fiatball
2013 Basketbol fienli¤i” ‹stanbul’da, Koç Üniversitesi’nin kampusunda
gerçeklefltirildi.
TEMMUZ
Tofafl Voleybol Küçükler Tak›m› Türkiye ikincisi oldu
Tofafl Spor Kulübü, y›l boyunca baflar›dan baflar›ya kofltu. Basketbol
Küçükler Tak›m›n›n ve Voleybol Gençler Tak›m›m›n›n flampiyonluklar›n›n
ard›ndan Voleybol Küçükler Tak›m› da zorlu geçen Küçük Erkekler
Türkiye fiampiyonas›’nda baflar›yla mücadele ederek , Türkiye ikincisi
oldu.
Yenilenen Jeep Grand Cherokee’ye ABD’den Ödül!
Yenilenen Jeep Grand Cherokee’ye ABD’den ödül geldi. Tofafl çat›s›
alt›nda temsil edilen Efsanevi Jeep markas›n›n yenilenen yüzüyle fark
yaratan modeli Jeep Grand Cherokee, “Cars.com/USA Today”
taraf›ndan ödüle lay›k görüldü. Yenilenen Jeep Grand Cherokee, bu
ödülle “En Çok Ödül Alan SUV Modeli” olma unvan›n› sürdürdü.
53
A⁄USTOS
Jeep Compass Türkiye’de yollara ç›kt›
Jeep markas›n›n kompakt SUV segmentindeki baflar›l› temsilcisi Jeep
Compass, yenilenen iç ve d›fl tasar›m›yla Türkiye’de sat›fla sunuldu.
Kenan Sipahi Fenerbahçe Ülker’e transfer oldu
Tofafl altyap›s›ndan önemli bir de¤er daha Türk basketboluna
kazand›r›ld›. Yaz›n gerçekleflen Avrupa Y›ld›z Erkekler Basketbol
fiampiyonas›’nda “En De¤erli Oyuncu” seçilen Tofafl oyuncusu Kenan
Sipahi, Fenerbahçe Ülker’e transfer edildi.
EYLÜL
Tofafl Atletizm Tak›m› baflar›ya doymuyor
Tofafl Atletizm Tak›m›, 4. Uluda¤ Masterlar Koflusu’nda Tofafl'› baflar›yla
temsil ederek flampiyon oldu.
Tofafl “ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Sertifikas›”
alan ilk otomobil fabrikas› oldu
Tofafl, enerjinin verimli kullan›lmas› esas›na dayanan denetimlerin
sonunda “s›f›r uygunsuzuk” ile “ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi
Sertifikas›” almaya hak kazand›.
Tofafl Emeklileri Derne¤i’nin aç›l›fl› büyük bir kat›l›mla gerçekleflti
Tofafl’tan emekli olanlar›n birlik ve ba¤l›l›¤›n› art›rmak, “Hayat boyu
Tofafl” felsefesini yayg›nlaflt›rmak amac›yla Nisan ay›nda kurulan
Tofafl Emeklileri Derne¤i’nin resmi aç›l›fl› yap›ld›.
Fiat markalar› Frankfurt’ta büyük ilgi gördü
65’inci kez kap›lar›n› açan Uluslararas› Frankfurt Otomobil Fuar›’nda
yerini alan Fiat markalar›, ziyaretçilerin ilgi oda¤› oldu.
Fiat’›n ticarileri Roadshow ile Türkiye turunda
Fiat Ticari Araçlar, iki aydan uzun sürecek “Fiat Ticari Araçlar
Roadshow” kapsam›nda 33 ilde 38 Fiat bayisinin deste¤iyle tüketicilerle
bulufltu.
EK‹M
Sedan otomobil projesi için 520 milyon dolarl›k yat›r›m aç›kland›
Fiat ile birlikte üzerinde çal›fl›lan sedan otomobil projesi kapsam›nda,
2015’in ikinci yar›s›ndan itibaren üretime geçilmesi planland›. Toplam
520 milyon dolarl›k yat›r›m›n öngörüldü¤ü projeyle 2015-2023 y›llar›
aras›nda 580 bin araç üretilmesi ve araçlar›n üçte birinin ihraç edilmesi
hedeflenmektedir.
Tiyatro Kulübü perdelerini “Ahududu” ile açt›
2005 y›l›ndan bu yana sahneledi¤i oyunlarla tiyatro severlerin be¤enisini
kazanan Tofafl Tiyatro Kulübü, yeni oyunuyla Bursal› sanatseverlerle
bir kez daha bulufltu.
54
Tofafl Atletizm Tak›m› ‹talya’da büyük baflar› elde etti
Bu y›l 28’incisi düzenlenen Corrifiat-Fiat Atletizm Müsabakalar›”na,
Fiat’›n 13 fabrikas›ndan çal›flanlar kat›ld›. Önceki y›llarda oldu¤u gibi
bu y›l da müsabakalara kat›lan Tofafl Atletizm Tak›m›, önemli baflar›larla
geri döndü.
Fiat “Ecobest 2013” Ödülünün Sahibi Oldu!
Avrupa’da 15 y›l› aflk›n süredir CNG ile çal›flan, otomobil ve ticari
araçlar alan›nda lider orijinal ekipman üreticisi olan ve bugüne kadar
560 binden fazla CNG’li araç satan Fiat Grubu, otomotiv sektöründe
çevre dostu ürün ve teknolojileri destekleyen “Ecobest 2013” ödülüne
lay›k görüldü. 2012 y›l›nda, Avrupa’n›n en çok satan otomotiv üreticileri
aras›nda 6'nc› kez üst üste en düflük ortalama karbon emisyonuna
sahip marka unvan›n› alan Fiat, baflar›l› performans›n› bu y›l da
sürdürdü.
Fiat bayileri y›l›n son çeyre¤inde
‹stanbul’da bir araya geldi Fiat bayileri, Fiat Bayi Toplant›s› ile y›l›n
son çeyre¤inde bir kez daha bir araya geldi ve Fiat yöneticilerinden
geliflmelerle ilgili bilgiler ald›.
Cumhuriyet Koflusu’nda Tofafl Atletizm Tak›m› birinci oldu
Tofafl Atletizm Tak›m›, ‹stanbul Zeytinburnu Belediyesi taraf›ndan
düzenlenen Cumhuriyet Koflusu’nda, 10 km’de flirketler s›ralamas›nda
birinci oldu. Ayr›ca tak›mdan Nejat Çetin, 45-49 yafl gurubunda
3’üncülük ödülünün sahibi oldu.
Tofafl Basketbol Tak›m› yeni sezonu coflkuyla karfl›lad›
Tofafl Basketbol Tak›m›, 2013-2014 sezonunun resmi aç›l›fl›n›, Tofafl
Sosyal Tesisleri’nde çok say›da davetlinin kat›ld›¤› özel bir
organizasyonla gerçeklefltirdi.
KASIM
Dünya Klas›nda Üretim’de (WCM) “Alt›n Seviye” baflar›s›
Tofafl Ailesi, uzun soluklu Dünya Klas›nda Üretim (WCM) yolculu¤unda
ad›m ad›m ilerledi¤i “alt›n” seviyeye ulaflman›n sevincini ve hakl›
gururunu yaflad›. Sorumluluklar›n›n bilinciyle, özverili çal›flmalar›
neticesinde “alt›n” seviyeye ulafl›lm›fl oldu.
Yedek parça devleri iflbirli¤ine imza att›
Türkiye’nin otomobil yedek parça alan›ndaki lider markas› Opar,
dünyan›n önde gelen otomotiv tedarikçisi Magneti Marelli’nin “Magneti
Marelli Yedek Parça ve Servis” birimiyle iflbirli¤ine imza att›.
55
ARALIK
Tofafl’›n “Kurumsal Yönetim” Notu
9.14 seviyesine yükseldi
Tofafl, not art›fl›yla BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde “En Yüksek
Nota Sahip Otomotiv fiirketi” olma baflar›s›n› sürdürdü.
Tofafl Ar-Ge Merkezi AB projesi
Robo-Partner’›n liderli¤ini üstlendi
Türkiye’de Tofafl taraf›ndan yürütülen ilk AB 7. Çerçeve projesi RoboPartner’›n ilk toplant›s›, Bursa’daki fabrikada yap›ld›.
Fiat ticari araç modelleriyle
COMVEX 2013’te fark›n› ortaya koydu
Fiat, bu y›l dördüncüsü düzenlen COMVEX Ticari Araçlar, Otobüs ve
Yan Sanayi Fuar›’nda, s›n›f›n›n en çok tercih edilen ticari modellerinden
oluflan genifl ürün gam›yla yerini ald›.
8. MediaCat Felis Ödülleri’nde Fiat’a iki ayr› ödül
Fiat, pazarlama iletiflimi dergisi MediaCat taraf›ndan düzenlenen 8.
MediaCat Felis Ödülleri kapsam›nda, iki ayr› kategoride ödüle lay›k
görüldü. “En ‹yi Dergi Medya Kullan›m›” kategorisinin yan› s›ra Fiat,
“Film” kategorisindeki “Otomotiv, Otomotiv Ürün ve Hizmetleri”
bölümünde birinci oldu.
Alfa Romeo Türkiye Facebook sayfas›
takipçi say›s›yla dünya çap›nda ilk s›rada!
Facebook’taki “Alfa Romeo Türkiye” sayfas›, 100 bini aflk›n otomobil
tutkunu taraf›ndan be¤enildi. Büyük ilgi gören Alfa Romeo Türkiye
Facebook sayfas›, takipçi say›s› bak›m›ndan dünya çap›ndaki Alfa
Romeo sayfalar› aras›nda ilk s›raya yükseldi.
Tofafl’›n 2013 Gladyatörleri
Otomotiv Distribütörleri Derne¤i’nin düzenledi¤i “ODD Sat›fl ve ‹letiflim
Ödülleri 2013 Gladyatörleri” organizasyonunda, “En H›zl› Büyüyen
Otomobil Markas› Lancia”, “En çok sat›lan otomobil modeli Fiat Linea”
ve “Y›l›n Dergi Uygulamas› – Fiat 500 M›knat›sl› Jant” olarak
ödüllendirilirken, Turkcell Mobil ‹letiflim Ödülü’nü ise Tofafl ald›.
56
TOFAfi ÖDÜLLER ve SERT‹F‹KALAR 2013
Marka/Kurum
Ödül /Sertifika Veren Kurulufl
Ödül Al›nan Proje / Yar›flma / Oluflum
TOFAfi
ISO
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Sertifikas›
TOFAfi
WCMA
WCM -Dünya Kls›nda Üretimde Alt›n Fabrika
TOFAfi
ODTÜ
ODTÜ Genç Giriflimciler Toplulu¤u - Otomotiv alan›nda y›l›n
giriflimcisi ödülü
TOFAfi
TKYD
Kurumsal Yönetim Ödülü
TOFAfi
BURSA T‹CARET VE SANAY‹ ODASI
Ekonomiye De¤er Katanlar 2013 - En fazla kurumlar vergisi
tahakkuk edenler - Baflar› Ödülü
TOFAfi
Ekonomiye De¤er Katanlar 2013 - ‹hracat ikincisi
TOFAfi
Ekonomiye De¤er Katanlar 2013 - ‹nnovasyon
FIAT
AUTOBEST
Ecobest 2013 - En çevre dostu ürün ve teknolojileri
destekleyen marka Fiat
FIAT
MEDIACAT
8.MediaCat Felis Ödülleri - En ‹yi Dergi Medya Kullan›m›
FIAT
MEDIACAT
8.MediaCat Felis Ödülleri - Film” kategorisinde - Otomotiv,
Otomotiv Ürün ve Hizmetleri
FIAT
GREENFLEET
Y›l›n Hafif Ticari Araç Üreticisi
FIAT
ODD
Fiat Linea En çok Sat›lan Otomobil Modeli
FIAT
ODD
Y›l›n Dergi Uygulamas›: Fiat "500 M›knat›sl› jant"
FIAT
ODD
Turkcell Mobil ‹letiflim Ödülü
LANCIA
ODD
En h›zl› Büyüyen Otomobil Markas›
MASERATI
ALTIN D‹REKS‹YON
Tükiye Lüks s›n›f› birincisi - Maserati Ghibli
57
BÖLÜM 3
• 2013 Y›l› Kar Da¤›t›m Önerisi
• 2013 Y›l› Kar Da¤›t›m Tablosu
• Ba¤›ms›z Denetim Raporu ve Mali Tablolar
58
59
2013 Yılı Kar Da¤›t›m Önerisi
Sermaye Piyasas› Kurulu 'nun Seri II - 14.1 say›l› " Sermaye Piyasas›nda Finansal Raporlamaya ‹liflkin Esaslar Tebil¤i" ve
II - 19.1 say›l› "Kar Pay› Tebli¤i" uyar›nca, Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› (UFRS) sistemine uygun olarak
haz›rlanan 2013 y›l› konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu'nun incelenmesinden de görülece¤i gibi, fiirketimiz 2013 y›l›n›,vergi karfl›l›¤›
indirildikten sonra 434.223 bin TL net dönem kar› ile kapatm›flt›r.Dönem içinde sosyal yard›m amac›yla vak›f ve derneklere yap›lan
ba¤›fl ve yard›mlar›n tutar› ise 4.405.437,59TL.'dir.
Net dönem kar›ndan,Türk Ticaret Kanunu,Sermaye Piyasas› Mevzuat› ve fiirketimiz Esas Sözleflmesi hükümleri ile
Kar Da¤›t›m Politikas›na uygun olarak,yasal yükümlülükler düflüldükten sonra,Ortaklar›m›za % 65,00 oran›nda toplam
325.000.000.-TL nakit temettü ödenmesi,
Tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir iflyeri ve daimi temsilci arac›l›¤› ile kar pay› elde eden dar mükellef kurum
ortaklar›m›za %65,00 nispetinde ve 1Kr'luk nominal de¤erde bir adet hisse senedine 0,650 Kr Brüt= Net nakit temettü
ödenmesi,
Di¤er hissedarlar›m›za %65,00 nispetinde ve 1 Kr'luk nominal de¤erde bir adet hisse senedine Brüt 0,650 Kr,net 0,5525 Kr
nakit temettü ödenmesi, ve;
Kar da¤›t›m bafllang›ç tarihinin 4 Nisan 2014 olarak belirlenmesi öngörülmüfltür.
Bu vesileyle , sözkonusu kar pay›n›n da¤›t›lmas› ile da¤›t›m tarihinin öngörüldü¤ü flekilde tespitinin, Ortaklar Genel
Kurulu'na sunulmas›n› ve 2013 faaliyet dönemine ait konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu'nun onaylanmas›n› tasviplerinize
arz ve teklif eder,
Say›n Ortaklar›m›z› ve Heyetinizi sayg›lar›m›zla salamlar›z.
Mustafa V.Koç
Yönetim Kurulu Baflkan›
60
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI A.fi.
2013 Y›l› Kâr Pay› Da¤›t›m Tablosu (TL)
1.
Ödenmifl/Ç›kar›lm›fl Sermaye
500.000.000,00
2.
Genel Kanuni Yedek Akçe (Yasal Kay›tlara Göre)
166.879.798,28
Esas sözleflme uyar›nca kâr da¤›t›m›nda imtiyaz var ise söz konusu imtiyaza iliflkin bilgi
SPK’ya Göre
Yasal Kay›tlara (YK) Göre
3.
Dönem Kâr›
477.075.000,00
356.491.571,19
4.
Vergiler ( - )
42.852.000,00
9.408.094,39
5.
Net Dönem Kâr› ( = )
434.223.000,00
347.083.476,80
6.
Geçmifl Y›llar Zararlar› ( - )
7.
Genel Kanuni Yedek Akçe ( - )
8.
NET DA⁄ITILAB‹L‹R DÖNEM KÂRI (=)
434.223.000,00
347.083.476,80
9.
Y›l ‹çinde Yap›lan Ba¤›fllar ( + )
4.405.437,59
10. Ba¤›fllar Eklenmifl Net Da¤›t›labilir Dönem Kâr›
438.628.437,59
11. Ortaklara Birinci Kâr Pay›
- Nakit
325.000.000,00
25.000.000,00
325.000.000,00
25.000.000,00
- Bedelsiz
- Toplam
12. ‹mtiyazl› Pay Sahiplerine Da¤›t›lan Kâr Pay›
0,00
13. Da¤›t›lan Di¤er Kâr Pay›
-
Yönetim Kurulu Üyelerine,
-
Çal›flanlara
-
Pay Sahibi D›fl›ndaki Kiflilere
0,00
14. ‹ntifa Senedi Sahiplerine Da¤›t›lan Kâr Pay›
15. Ortaklara ‹kinci Kâr Pay›
16. Genel Kanuni Yedek Akçe
0,00
292.803.160,73
30.000.000,00
29.280.316,07
79.223.000,00
0,00
0,00
7.196.839,27
17. Statü Yedekleri
18. Özel Yedekler
19. OLA⁄ANÜSTÜ YEDEK
20. Da¤›t›lmas› Öngörülen Di¤er Kaynaklar
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI A.fi.’nin 2013 Y›l›na Ait Kar Pay› Oranlar› Tablosu
2013 Y›l› Kâr Pay› Da¤›t›m Tablosu (TL)
GRUBU
Toplam Da¤›t›lan Kar Pay›
NAK‹T (TL)
NET
1 TL Nominal De¤erli Paya
‹sabet Eden Kar Pay›
ORANI (%)
TUTARI (TL)
ORANI (%)
644.238,30
0,15
0,5525
55,25
122.273.979,55
28,16
0,6500
65,00
D
104.577.120,93
24,08
0,5525
55,25
E
67.095.758,16
15,45
0,5525
55,25
A
(Gerçek kifli)
A
(Tüzel kifli)
TOPLAM
294.591.096,94
BEDELS‹Z (TL)
Toplam Da¤›t›lan Kar
Pay› / Net Da¤›t›labilir
Dönem Kar›
00,00
67,84
61
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI
ANON‹M fi‹RKET‹
1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEM‹NE A‹T
KONSOL‹DE F‹NANSAL TABLOLAR VE
BA⁄IMSIZ DENETÇ‹ RAPORU
62
‹Ç‹NDEK‹LER
KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR
SAYFA
66-67
KONSOL‹DE KAR VEYA ZARAR TABLOLARI
68
KONSOL‹DE D‹⁄ER KAPSAMLI GEL‹R TABLOLARI
69
KONSOL‹DE ÖZKAYNAKLAR DE⁄‹fi‹M TABLOLARI
70
KONSOL‹DE NAK‹T AKIfi TABLOLARI
71
KONSOL‹DE F‹NANSAL TABLOLARA ‹L‹fiK‹N AÇIKLAYICI NOTLAR
NOT 1
NOT 2
NOT 3
NOT 4
NOT 5
NOT 6
NOT 7
NOT 8
NOT 9
NOT 10
NOT 11
NOT 12
NOT 13
NOT 14
NOT 15
NOT 16
NOT 17
NOT 18
NOT 19
NOT 20
NOT 21
NOT 22
NOT 23
NOT 24
NOT 25
NOT 26
NOT 27
fi‹RKET’‹N ORGAN‹ZASYONU VE FAAL‹YET KONUSU
F‹NANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR
NAK‹T VE NAK‹T BENZERLER‹
F‹NANSAL YATIRIMLAR.
F‹NANSAL BORÇLANMALAR
T‹CAR‹ ALACAKLAR VE BORÇLAR
D‹⁄ER ALACAKLAR
F‹NANS SEKTÖRÜ FAAL‹YETLER‹NDEN ALACAKLAR
STOKLAR
YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER
MADD‹ DURAN VARLIKLAR
MADD‹ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
DEVLET TEfiV‹K VE YARDIMLARI
KARfiILIKLAR, KOfiULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
ÇALIfiANLARA SA⁄LANAN FAYDALAR
PEfi‹N ÖDENM‹fi G‹DERLER, D‹⁄ER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
ÖZKAYNAKLAR
HASILAT
ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME G‹DERLER‹, PAZARLAMA,
SATIfi VE DA⁄ITIM G‹DERLER‹,GENEL YÖNET‹M G‹DERLER‹
N‹TEL‹KLER‹NE GÖRE G‹DERLER
ESAS FAAL‹YETLERDEN D‹⁄ER GEL‹RLER VE G‹DERLER
F‹NANSMAN GEL‹RLER‹ VE G‹DERLER‹
VERG‹ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹
H‹SSE BAfiINA KAZANÇ
‹L‹fiK‹L‹ TARAF AÇIKLAMALARI
F‹NANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN R‹SKLER‹N N‹TEL‹⁄‹ VE DÜZEY‹
F‹NANSAL ARAÇLAR (GERÇE⁄E UYGUN DE⁄ER AÇIKLAMALARI VE
F‹NANSAL R‹SKTEN KORUNMA MUHASEBES‹ ÇERÇEVES‹NDEK‹ AÇIKLAMALAR)
72-123
72
73
90
91
92
94
95
95
96
96
97
99
100
101
103
104
105
107
109
109
109
110
110
112
113
114
122
63
Konsolide Finansal Tablolar Hakk›nda
Ba¤ımsız Denetçi Raporu
Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi. Yönetim Kurulu’na
1.
Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin (“fiirket”) ve ba¤l› ortakl›klar›n›n (hep birlikte “Grup” olarak an›lacakt›r) 31 Aral›k 2013 tarihi
itibariyle haz›rlanan ve ekte yer alan konsolide bilançosunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide kar veya zarar tablosunu,
konsolide di¤er kapsaml› gelir tablosunu, konsolide özkaynaklar de¤iflim tablosunu, konsolide nakit ak›fl tablosunu ve önemli
muhasebe politikalar›n›n özeti ve di¤er aç›klay›c› dipnotlar›n› denetlemifl bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla ‹lgili Olarak Grup Yönetiminin Sorumlulu¤u
2.
Grup yönetimi bu konsolide finansal tablolar›n Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartlar› Kurumu (“KGK”) taraf›ndan
yay›mlanan Türkiye Muhasebe Standartlar›’na (“TMS”) uygun olarak haz›rlanmas›ndan ve gerçe¤e uygun olarak sunumundan
ve bunun için konsolide finansal tablolar›n usulsüzlük veya hatadan kaynaklanan önemli yanl›fll›klar içermeyecek biçimde
haz›rlanmas›n› sa¤lamak amac›yla yönetim taraf›ndan gerekli görülen iç kontrollerden sorumludur.
Ba¤›ms›z Denetim Kuruluflunun Sorumlulu¤u
3.
Sorumlulu¤umuz, yapt›¤›m›z ba¤›ms›z denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakk›nda görüfl bildirmektir. Ba¤›ms›z
denetimiz, Sermaye Piyasas› Kurulu’nca yay›mlanan ba¤›ms›z denetim standartlar›na uygun olarak gerçeklefltirilmifltir. Bu
standartlar, etik ilkelere uyulmas›n› ve ba¤›ms›z denetimin, konsolide finansal tablolar›n gerçe¤i do¤ru ve dürüst bir biçimde
yans›t›p yans›tmad›¤› konusunda makul bir güvenceyi sa¤lamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Ba¤›ms›z denetimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili ba¤›ms›z denetim kan›t› toplamak amac›yla,
ba¤›ms›z denetim tekniklerinin kullan›lmas›n› içermektedir. Ba¤›ms›z denetim tekniklerinin seçimi, konsolide finansal tablolar›n,
hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklan›p kaynaklanmad›¤› hususu da dahil olmak üzere önemli yanl›fll›k içerip içermedi¤ine
dair risk de¤erlendirmesini de kapsayacak flekilde, mesleki kanaatimize göre yap›lm›flt›r. Bu risk de¤erlendirmesinde, iflletmenin
iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmufltur. Ancak, amac›m›z iç kontrol sisteminin etkinli¤i hakk›nda görüfl vermek de¤il,
ba¤›ms›z denetim tekniklerini koflullara uygun olarak tasarlamak amac›yla, Grup yönetimi taraf›ndan haz›rlanan konsolide finansal
tablolar ile iç kontrol sistemi aras›ndaki iliflkiyi ortaya koymakt›r. Ba¤›ms›z denetimimiz, ayr›ca Grup yönetimi taraf›ndan benimsenen
muhasebe politikalar› ile yap›lan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tablolar›n bir bütün olarak sunumunun uygunlu¤unun
de¤erlendirilmesini içermektedir.
Ba¤›ms›z denetim s›ras›nda temin etti¤imiz ba¤›ms›z denetim kan›tlar›n›n, görüflümüzün oluflturulmas›na yeterli ve uygun bir
dayanak oluflturdu¤una inan›yoruz.
Görüfl
4.
Görüflümüze göre, iliflikteki konsolide finansal tablolar, Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin ve ba¤l› ortakl›klar›n›n 31 Aral›k
2013 tarihi itibariyle finansal durumunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait finansal performans›n› ve nakit ak›fllar›n›, TMS (bkz. Not 2)
çerçevesinde do¤ru ve dürüst bir biçimde yans›tmaktad›r.
Baflaran Nas Ba¤›ms›z Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik A.fi. a member of PricewaterhouseCoopers
BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No:48 B Blok Kat 9 Akaretler Befliktafl 34357 ‹stanbul-Turkey
www.pwc.com/tr Telephone: +90 (212) 326 6060 Facsimile: +90 (212) 326 6050
64
Sonucu Etkilemeyen, Di¤er Husus
5.
25 No’lu konsolide finansal tablo notunda belirtildi¤i üzere, Grup’un sat›fllar›n›n ve al›mlar›n›n önemli bir bölümü iliflkili kurulufllarla
Di¤er ‹lgili Mevzuattan Kaynaklanan Ba¤›ms›z Denetçi Yükümlülükleri Hakk›nda Raporlar
6.
6102 say›l› Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402. Maddesi uyar›nca; Yönetim Kurulu taraf›m›za denetim kapsam›nda istenen
aç›klamalar› yapm›fl ve istenen belgeleri vermifltir, ayr›ca Grup’un 1 Ocak - 31 Aral›k 2013 hesap döneminde defter tutma düzeninin,
kanun ile flirket esas sözleflmesinin finansal raporlamaya iliflkin hükümlerine uygun olmad›¤›na dair önemli bir hususa rastlanmam›flt›r.
7.
6102 say›l› Türk Ticaret Kanununun 378. Maddesine göre, pay senetleri borsada ifllem gören flirketlerde, yönetim kurulu, flirketin
varl›¤›n›, geliflmesini ve devam›n› tehlikeye düflüren sebeplerin erken teflhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanmas›
ve riskin yönetilmesi amac›yla, uzman bir komite kurmak, sistemi çal›flt›rmak ve gelifltirmekle yükümlüdür. Ayn› kanunun
398. Maddesinin 4. f›kras›na göre, denetçinin, yönetim kurulunun flirketi tehdit eden veya edebilecek nitelikteki riskleri zaman›nda
teflhis edebilmek ve risk yönetimini gerçeklefltirebilmek için 378. maddede öngörülen sistemi ve yetkili komiteyi kurup kurmad›¤›n›,
böyle bir sistem varsa bunun yap›s› ile komitenin uygulamalar›n› aç›klayan, esaslar› KGK taraf›ndan belirlenecek, ayr› bir rapor
düzenleyerek, denetim raporuyla birlikte, yönetim kuruluna sunmas› gerekmektedir. Denetimimiz, bu riskleri yönetmek için Grup
Yönetimi’nin, gerçeklefltirdi¤i faaliyetlerin operasyonel etkinli¤i ve yeterlili¤ini de¤erlendirmeyi kapsamamaktad›r. Bilanço tarihi
itibariyle KGK taraf›ndan henüz bu raporun esaslar› hakk›nda bir aç›klama yap›lmam›flt›r. Dolay›s›yla bu konuya iliflkin ayr› bir
rapor haz›rlanmam›flt›r. Bununla birlikte, fiirket, söz konusu komiteyi 1 Ekim 2012 tarihinde kurmufl olup, komite 4 üyeden
oluflmaktad›r. Komite kuruldu¤u tarihten rapor tarihine kadar fiirket’in varl›¤›n›, geliflmesini tehlikeye düflüren sebeplerin erken
teflhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanmas› ve riskin yönetilmesi amac›na yönelik 6 defa toplanm›fl ve haz›rlad›¤›
raporlar› Yönetim Kurulu’na sunmufltur.
Baflaran Nas Ba¤›ms›z Denetim ve
Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik A.fi.
a member of
PricewaterhouseCoopers
Zeynep Uras, SMMM
Sorumlu Ortak Bafldenetçi
‹stanbul, 4 fiubat 2014
65
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI ANON‹M fi‹RKET‹
31 ARALIK 2013 VE 2012 TAR‹HLER‹ ‹T‹BAR‹YLE
(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmifltir.)
Notlar
Ba¤›ms›z
denetimden geçmifl
2013
Ba¤›ms›z
(Yeniden düzenlenmifl)
2012
3
4
1.673.250
73.545
1.637.362
169
25
6
8
7
9
16
23
16
239.587
271.497
664.872
215
379.433
20.746
30.683
51.716
502.535
263.849
679.747
169
383.752
19.742
78.432
3.405.544
3.565.757
537.011
27.805
1.261.168
622.867
13.990
54.387
5.430
497.911
24.100
1.255.773
684.061
9.768
12.322
3.440
Toplam duran varl›klar
2.522.658
2.487.375
Toplam varl›klar
5.928.202
6.053.132
VARLIKLAR
Dönen varl›klar:
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal yat›r›mlar
Ticari alacaklar
- ‹liflkili taraflardan ticari alacaklar
- ‹liflkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar
Di¤er alacaklar
Stoklar
Peflin ödenmifl giderler
Cari dönem vergisiyle ilgili varl›klar
Di¤er dönen varl›klar
Toplam dönen varl›klar
Duran varl›klar:
Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller
Maddi duran varl›klar
Maddi olmayan duran varl›klar
Ertelenmifl vergi varl›¤›
Peflin ödenmifl giderler
Di¤er duran varl›klar
8
10
11
12
23
16
1 Ocak - 31 Aral›k 2013 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 4 fiubat 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda onaylanm›fl
ve Yönetim Kurulu ad›na CEO Kamil Baflaran, Mali Direktör Cengiz Eroldu ve Muhasebe Müdürü Do¤u Özden taraf›ndan imzalanm›flt›r.
Söz konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul’da onaylanmas› sonucunda kesinleflecektir.
Takip eden notlar konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› olufltururlar.
66
31 ARALIK 2013 VE 2012 TAR‹HLER‹ ‹T‹BAR‹YLE
Notlar
Ba¤›ms›z
2013
Ba¤›ms›z
2012
5
5
58.547
944.798
89.698
851.518
25
6
15
16
23
13
14
16
705.832
664.280
27.632
22.820
22.275
63.374
56.154
859.623
483.110
26.354
18.193
384
22.275
66.864
38.266
2.565.712
2.456.285
5
13
1.280.886
43.663
1.344.528
61.636
15
139.127
128.582
Toplam uzun vadeli yükümlülükler
1.463.676
1.534.746
Toplam yükümlülükler
4.029.388
3.991.031
17
17
500.000
348.382
500.000
348.382
17
(247.611)
(132.687)
17
17
17
(11.856)
187.983
687.693
434.223
(9.270)
149.301
764.336
442.039
Toplam özkaynaklar
1.898.814
2.062.101
Toplam kaynaklar
5.928.202
6.053.132
KAYNAKLAR
K›sa vadeli yükümlülükler:
K›sa vadeli borçlanmalar
Uzun vadeli borçlanmalar›n k›sa vadeli k›s›mlar›
Ticari borçlar
- ‹liflkili taraflara ticari borçlar
- ‹liflkili olmayan taraflara ticari borçlar
Çal›flanlara sa¤lanan faydalar kapsam›nda borçlar
Ertelenmifl gelirler
Dönem kar› vergi yükümlülü¤ü
Devlet teflvik ve yard›mlar›
K›sa vadeli karfl›l›klar
Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler
Toplam k›sa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli borçlanmalar
Devlet teflvik ve yard›mlar›
Uzun vadeli karfl›l›klar
- Çal›flanlara sa¤lanan faydalara iliflkin
uzun vadeli karfl›l›klar
Özkaynaklar:
Ödenmifl sermaye
Sermaye enflasyon düzeltmesi farklar›
Kar veya zararda yeniden s›n›fland›r›lacak
birikmifl di¤er kapsaml› gelirler veya giderler
- Nakit ak›fl riskinden korunma kay›plar›
- Tan›mlanm›fl fayda planlar› yeniden ölçüm
kay›plar›
Kardan ayr›lan k›s›tlanm›fl yedekler
Geçmifl y›llar karlar›
Net dönem kar›
67
31 ARALIK 2013 VE 2012 TAR‹HLER‹NDE SONA EREN HESAP DÖNEMLER‹NE A‹T
KONSOL‹DE KAR VEYA ZARAR TABLOLARI
Notlar
Ba¤›ms›z
2013
Ba¤›ms›z
2012
18
18
7.037.954
(6.216.058)
6.705.274
(5.924.196)
821.896
781.078
177.983
(125.546)
188.344
(135.669)
52.437
52.675
874.333
833.753
(216.522)
(157.907)
(12.753)
200.630
(313.963)
(202.343)
(136.646)
(14.858)
261.666
(209.500)
373.818
532.072
103.257
(34.632)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kar›
477.075
497.440
Dönem vergi gideri
(42.852)
(55.401)
(17.697)
(25.155)
(21.594)
(33.807)
434.223
442.039
434.223
442.039
0,87
0,88
Has›lat
Sat›fllar›n maliyeti (-)
Ticari faaliyetlerden brüt kar
Finans sektörü faaliyetleri has›lat›
Finans sektörü faaliyetleri maliyeti (-)
Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar
Brüt kar
Pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Araflt›rma ve gelifltirme giderleri (-)
Esas faaliyetlerden di¤er gelirler
Esas faaliyetlerden di¤er giderler (-)
19
19
19
21
21
Esas faaliyet kar›
Finansman gelirleri/(giderleri)
- Dönem vergi gideri
- Ertelenmifl vergi gideri
22
23
23
Net dönem kar›
Net dönem kar›n›n da¤›l›m›:
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortakl›k paylar›
Hisse bafl›na kazanç (Kr)
24
68
KONSOL‹DE D‹⁄ER KAPSAMLI GEL‹R TABLOLARI
Ba¤›ms›z
2013
Ba¤›ms›z
2012
434.223
442.039
(114.924)
74.449
(2.586)
6.286
Di¤er kapsaml› (gider)/gelir
(vergi sonras›)
(117.510)
80.735
Toplam di¤er kapsaml› gelir
316.713
522.774
316.713
522.774
Notlar
Net dönem kar›
Di¤er kapsaml› gelir:
Kar veya zararda yeniden s›n›fland›r›lacaklar
- Nakit ak›fl riskinden korunma
(kay›plar›)/kazançlar›
- Tan›mlanm›fl fayda planlar› yeniden ölçüm
kazançlar›/(kay›plar›)
Toplam kapsaml› gelirin da¤›l›m›:
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortakl›k paylar›
69
KONSOL‹DE ÖZKAYNAKLAR DE⁄‹fi‹M TABLOLARI
Muhasebe standartlar›ndaki
de¤iflikliklere iliflkin
düzeltmeler (Not 2)
1 Ocak 2012 bakiyesi
(yeniden düzenlenmifl)
(daha önce raporlanan)
-
500.000
-
500.000
500.000
-
-
500.000
-
500.000
Ödenmifl
sermaye
-
-
348.382
-
348.382
348.382
-
-
348.382
-
348.382
Sermaye
enflasyon
düzeltmesi
farklar›
187.983
-
38.682
-
149.301
-
149.301
149.301
-
34.741
-
114.560
-
114.560
Kardan
ayr›lan
k›s›tlanm›fl
yedekler
(247.611)
(114.924)
-
(132.687)
-
(132.687)
(132.687)
74.449
-
(207.136)
-
(207.136)
Nakit ak›m
korumas› ile
ilgili birikmifl
zarar (*)
(11.856)
(2.586)
-
(9.270)
(9.270)
-
(9.270)
6.286
-
(15.556)
(15.556)
-
Aktüeryal
kay›plar (*)
687.693
-
403.357
(480.000)
764.336
15.556
748.780
764.336
-
454.980
(250.000)
559.356
-
559.356
Geçmifl
y›llar
karlar›
434.223
434.223
(442.039)
-
442.039
(6.286)
448.325
442.039
442.039
(489.721)
-
489.721
15.556
474.165
Net
dönem kar›
1.898.814
316.713
(480.000)
2.062.101
-
2.062.101
2.062.101
522.774
(250.000)
1.789.327
-
1.789.327
Toplam
özkaynaklar
31 Aral›k 2012 bakiyesi
-
348.382
Transferler
Temettü da¤›t›m›
Döneme ait toplam
kapsaml› gelir (*)
Muhasebe standartlar›ndaki
de¤iflikliklere iliflkin
düzeltmeler (Not 2)
Transferler
Temettü da¤›t›m›
Döneme ait toplam
kapsaml› gelir (*)
(daha önce raporlanan)
500.000
Ertelenmifl vergi tutar› netlenmifltir.
31 Aral›k 2013 bakiyesi
(*)
70
KONSOL‹DE NAK‹T AKIfi TABLOLARI
Ba¤›ms›z
2013
Ba¤›ms›z
2012
477.075
497.440
11, 12
324.276
40.474
(90.531)
22.165
(187)
46.878
6.131
-
346.669
71.265
(101.697)
46.450
(1.790)
29.764
3.347
(2.000)
10
(3.705)
(2.000)
‹flletme sermayesindeki de¤iflikliklerden önceki faaliyet kar›
822.576
887.448
‹flletme sermayesindeki de¤ifliklikler:
Ticari alacaklar ve iliflkili taraflardan alacaklar
Stoklar
Di¤er dönen/duran varl›klar ve di¤er alacaklar
Ticari borçlar ve iliflkili taraflara borçlar
K›sa vadeli di¤er yükümlülükler
Di¤er k›sa/uzun vadeli borçlar, borç karfl›l›klar› ve devlet teflvikleri
Ödenen k›dem tazminatlar›
Ödenen vergi
Ödenen garantiler
254.040
4.319
(18.389)
(29.096)
27.379
17.888
(13.962)
(14.852)
(18.081)
(43.296)
398.577
(3.700)
5.298
(101.076)
(267.884)
(2.928)
(7.881)
(12.953)
(11.871)
(41.756)
‹flletme faaliyetlerinden dolay› net nakit giriflleri
988.526
841.274
Yat›r›m faaliyetleri
Al›nan faiz
Vadesi dolan finansal yat›r›mlar
Finansal yat›r›mlar
Sat›n al›nan maddi ve maddi olmayan varl›klar
Maddi ve maddi olmayan duran varl›k sat›fl has›lat›
94.655
(73.413)
(46)
(271.491)
3.201
101.697
60.424
(169)
(205.776)
8.567
Yat›r›m faaliyetlerinden dolay› net nakit (ç›k›fllar›)
(247.094)
(35.257)
Finansman faaliyetleri
Ödenen faiz
Ödenen temettü
Al›nan banka kredileri
Ödenen banka kredileri
(40.564)
(480.000)
78.230
(259.086)
(74.291)
(250.000)
131.050
(307.093)
Finansman faaliyetlerinden dolay› net nakit ç›k›fllar›
Nakit ve nakit benzeri varl›klardaki net art›fl
Dönem bafl› haz›r de¤erler
Dönem sonu haz›r de¤erler
(701.420)
40.012
1.630.455
1.670.467
(500.334)
305.683
1.324.772
1.630.455
Notlar
‹flletme faaliyetlerinden sa¤lanan nakit giriflleri
Vergi öncesi kar
Vergi öncesi kar ile iflletme faaliyetlerinden sa¤lanan nakit
aras›ndaki mutabakat
Amortisman ve itfa paylar›
Faiz giderleri
Faiz geliri
K›dem tazminat› karfl›l›k gideri
Maddi duran varl›k sat›fl kar›
Garanti giderleri karfl›l›¤›
Otomotiv ve finans sektörü faaliyetlerinden flüpheli alacak karfl›l›¤›
Dava karfl›l›¤›
Yat›r›m amaçl› gayrimenkullerin
makul de¤er de¤iflimlerinden elde edilen kar
11, 12
3
71
31 ARALIK 2013 TAR‹HLER‹NDE SONA EREN HESAP DÖNEM‹NE A‹T
NOT 1 - fi‹RKET’‹N ORGAN‹ZASYONU VE FAAL‹YET KONUSU
1968 Y›l›nda Türk-‹talyan ortakl›¤›yla kurulan Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin (“fiirket” veya “Tofafl”) faaliyet konusu Fiat Auto
S.p.A. (“Fiat”) lisans› alt›nda binek oto ve hafif ticari araç üretimi, ithalat› ve sat›fl›d›r. Koç Holding A.fi. (“Koç Holding”) ve Fiat’›n ortak
yönetiminde olan Tofafl ayr›ca kendi otomobillerinde kullan›lan çeflitli otomobil yedek parçalar› da üretmektedir. fiirket’in Genel Müdürlük
adresi Büyükdere Cad. No:145 Zincirlikuyu fiiflli-‹stanbul’dur. Üretimin yap›ld›¤› fabrikas› ise Bursa’da bulunmaktad›r. fiirket taraf›ndan
üretilen araçlar Mini Cargo ve Yeni Doblo d›fl›nda Fiat ile yap›lan lisans sözleflmeleri uyar›nca üretilmektedir. Tofafl, Sermaye Piyasas›
Kurulu’na (“SPK”) kay›tl› olup, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’na (“‹MKB”) 1991 y›l›nda kote edilmifltir ve hisse senetleri halen Borsa
‹stanbul A.fi.’de (“B‹ST”) ifllem görmektedir.
fiirket, ticari faaliyetlerinin önemli bir k›sm›n› Koç Holding ve Fiat Grubu fiirketleri ile gerçeklefltirmektedir (Not 25).
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 tarihleri itibariyle fiirket’in konsolidasyona tabi tutulmufl ba¤l› ortakl›klar› afla¤›da yer almaktad›r.
fiirket ismi
Faaliyet alan›
Koç Fiat Kredi Tüketici
Finansman› A.fi. (“KFK”)
Fer Mas Oto Ticaret A.fi.
Tüketici finansman›
Otomobil ve Yedek Parça Ticareti
fiirket’in ortakl›k pay›
31 Aral›k 2013
31 Aral›k 2012
%99,9
%100,0
%99,9
%99,4
Bundan böyle konsolide finansal tablolarda Tofafl ve konsolide edilmifl ba¤l› ortakl›klar› (“Grup”) olarak adland›r›lacakt›r.
Grup’un kategorileri itibariyle dönem içinde çal›flan personelin ortalama say›s› afla¤›daki gibidir:
Mavi yakal›
Beyaz yakal›
72
2013
2012
4.930
1.389
5.983
1.319
6.319
7.302
NOT 2 - KONSOL‹DE F‹NANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR
2.1
Sunuma ‹liflkin Temel Esaslar
2.1.1 Uygulanan finansal raporlama standartlar›
‹liflikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasas› Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 say›l› Resmi Gazete’de
yay›mlanan Seri II–14.1 No’lu “Sermaye Piyasas›nda Finansal Raporlamaya ‹liflkin Esaslar Tebli¤i” hükümlerine uygun olarak haz›rlanm›fl
olup Tebli¤in 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartlar› Kurumu (“KGK”) taraf›ndan yürürlü¤e konulmufl
olan Türkiye Muhasebe Standartlar› (“TMS”) esas al›nm›flt›r. TMS’ler; Türkiye Muhasebe Standartlar›, Türkiye Finansal Raporlama
Standartlar› (“TFRS”) ile bunlara iliflkin ek ve yorumlar› içermektedir.
Grup’un konsolide finansal tablolar› ve notlar›, SPK taraf›ndan 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile aç›klanan formatlara uygun olarak ve
zorunlu k›l›nan bilgiler dahil edilerek sunulmufltur. Bu kapsamda geçmifl döneme ait konsolide finansal tablolarda gerekli de¤ifliklikler
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde alm›fl oldu¤u bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve finansal tablolar›n› SPK taraf›ndan kabul edilen
finansal raporlama standartlar›na (“SPK Finansal Raporlama Standartlar›”) uygun olarak haz›rlayan flirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamas›n›n gerekli olmad›¤›n› ilan etmifltir. Dolay›s›yla finansal tablolarda, 1
Ocak 2005 tarihinden bafllamak kayd›yla, KGK taraf›ndan yay›mlanm›fl TMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama”
standard› uygulanmam›flt›r.
fiirket ve Türkiye’de kay›tl› olan Ba¤l› Ortakl›klar› muhasebe kay›tlar›n›n tutulmas›nda ve kanuni finansal tablolar›n›n haz›rlanmas›nda,
SPK taraf›ndan ç›kar›lan prensiplere ve flartlara, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuat› ve Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan ç›kar›lan
Tekdüzen Hesap Plan› flartlar›na uymaktad›r. Konsolide finansal tablolar, gerçe¤e uygun de¤erleri ile gösterilen finansal varl›k ve
yükümlülükler ile yat›r›m amaçl› gayrimenkuller d›fl›nda tarihi maliyet esas›na göre haz›rlanm›fl, kanuni kay›tlara TMS uyar›nca do¤ru
sunumun yap›lmas› amac›yla gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak düzenlenmifltir.
2.1.2 Karfl›laflt›rmal› bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tablolar›n düzeltilmesi
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un cari dönem konsolide finansal tablolar› önceki
dönemle karfl›laflt›rmal› olarak haz›rlanmaktad›r. Cari dönem konsolide finansal tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lanmas› aç›s›ndan
karfl›laflt›rmal› bilgiler gerekli görüldü¤ünde yeniden s›n›fland›r›l›r.
Grup, 2012 y›l›na iliflkin kurumlar vergisi hesaplamas› ve nihai Kurumlar Vergisi Beyanname’sinde kullan›lmam›fl olan ve devreden
yat›r›m indirimleri hesaplamas›nda, 31 Aral›k 2012 tarihli konsolide finansal tablolardaki vergi hesaplamas›na göre yöntem de¤iflikli¤ine
gitmifltir. Söz konusu yöntem de¤iflikli¤i neticesinde, cari dönem finansal tablolar› ile uygunluk sa¤lamas› aç›s›ndan 31 Aral›k 2012
tarihi itibariyle raporlanan konsolide bilançosunda s›n›fland›r›lan “Ertelenmifl vergi varl›¤›” ve “Dönem kar› vergi yükümlü¤ü” 5.809 TL
tutar›nda artt›r›lm›flt›r ve konsolide kar veya zarar tablosunda s›n›fland›r›lan “Ertelenmifl vergi gideri” 5.809 TL tutar›nda azalt›lm›fl,
“Dönem vergi gideri” 5.809 TL tutar›nda artt›r›lm›flt›r.
73
NOT 2 - KONSOL‹DE F‹NANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR (Devam›)
2.1.2 Karfl›laflt›rmal› bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tablolar›n düzeltilmesi (devam›)
Grup, SPK’n›n 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 say›l› toplant›s›nda al›nan karar uyar›nca düzenlenecek finansal tablo ve dipnot formatlar›
hakk›ndaki duyurusuna istinaden geçmifl dönemlere ait konsolide finansal tablolarda cari dönemde yap›lan gösterim de¤iflikliklerine
uygun olarak afla¤›daki gerekli s›n›fland›rmalar› yapm›flt›r.
Grup’un 31 Aral›k 2012 tarihli yeniden düzenlenmifl konsolide bilançosunda yap›lan s›n›flamalar afla¤›daki gibidir:
-
“Di¤er dönen varl›klar” hesab› içerisinde gösterilen, s›ras›yla 15.007 TL ve 4.735 TL tutar›ndaki peflin ödenen giderler ve verilen
stok avanslar› “Peflin ödenmifl giderler” hesab› olarak konsolide bilançoda ayr›ca gösterilmifltir.
-
“Di¤er duran varl›klar” hesab› içerisinde gösterilen, 12.322 TL tutar›ndaki sabit k›ymet avanslar›, “Peflin ödenmifl giderler” hesab›
olarak konsolide bilançoda ayr›ca gösterilmifltir.
-
“Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler" hesab› içerisinde gösterilen 21.115 TL tutar›ndaki personele borçlar, “Çal›flanlara sa¤lanan
faydalara iliflkin borçlar” hesab› olarak, konsolide bilançoda ayr›ca gösterilmifltir.
-
“Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler” içerisinde gösterilen 18.193 TL tutar›ndaki peflin tahsil edilmifl gelirler, “Ertelenmifl gelirler”
hesab› olarak, konsolide bilançoda ayr›ca gösterilmifltir.
-
“Borç karfl›l›klar›” içerisinde gösterilen 5.239 TL tutar›ndaki personel ücret karfl›l›¤›, “Çal›flanlara sa¤lanan faydalara iliflkin k›sa
vadeli karfl›l›klar” hesab› olarak, konsolide bilançoda ayr›ca gösterilmifltir.
-
“Di¤er dönen varl›klar” içerisinde gösterilen 14.211 TL tutar›ndaki banka stopajlar›, “Cari dönem vergisiyle ilgili varl›klar” hesab›na
s›n›fland›r›lm›flt›r.
Grup’un 31 Aral›k 2012 tarihli yeniden düzenlenmifl konsolide kar veya zarar tablosunda yap›lan s›n›flamalar afla¤›daki gibidir:
-
“Finansal Gelirler” ve “Finansal Giderler” hesaplar›nda gösterilen, s›ras›yla 244.042 TL tutar›ndaki kur ve vade fark› gelirleri ve
196.569 TL tutar›ndaki kur ve vade fark› giderleri, ticari alacak ve borçlarla ilgili olup, finansman faaliyetleri kapsam›na girmedi¤i
için “Esas faaliyetlerden di¤er gelirler” ve “Esas faaliyetlerden di¤er giderler” hesaplar›nda gösterilmifllerdir.
1 Ocak 2013 tarihinden sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerli olmak üzere yay›nlanan TMS 19 (de¤ifliklik), “Çal›flanlara
Sa¤lanan Faydalar” standard› uyar›nca, finansal tablolar geriye dönük olarak de¤ifltirilmektedir. Buna göre, k›dem tazminat› karfl›l›¤›
hesaplamas›nda kullan›lan aktüeryal varsay›mlardaki de¤ifliklikler neticesinde oluflan, aktüeryal kar/zarar tutarlar› yeniden s›n›fland›rarak
konsolide di¤er kapsaml› gelir tablosunda gösterilmektedir. Bu kapsamda Grup, 31 Aral›k 2012 tarihli konsolide finansal tablolar›n›
yeniden düzenlemifltir. Buna göre, 11.588 TL tutar›ndaki aktüeryal kay›plar, 2.318 TL ertelenmifl vergi varl›¤› etkisiyle birlikte, net 9.270
TL olarak konsolide özkaynaklar de¤iflim tablosuna yans›t›lm›flt›r.
74
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle yeniden düzenlenen 31 Aral›k 2012 ve 1 Ocak 2012 tarihli karfl›laflt›rmal› bilgilerinin, önceki dönemlerde
raporlanan finansal tablolardaki bilgiler üzerindeki etkisi afla¤›daki gibidir:
Net dönem kar›
Di¤er kapsaml› gider
31 Aral›k 2012
1 Ocak 2012
(6.286)
6.286
15.556
(15.556)
2.1.3 Fonksiyonel ve sunum para birimi
Grup’un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Liras›’d›r (“TL”). Yabanc› para ifllemler, ifllem tarihlerinde geçerli olan döviz kurlar›
üzerinden çevrilmifltir. Yabanc› paraya dayal› parasal varl›k ve yükümlülükler, bilanço tarihinde geçerli olan döviz kurlar› kullan›larak
çevrilmifltir. Yabanc› paraya dayal› parasal varl›k ve yükümlülüklerin çevrimlerinden do¤an bu kur fark› geliri veya gideri konsolide kar
veya zarar tablosuna yans›t›lmaktad›r.
2.1.4 Uygulanan konsolidasyon esaslar›
Ana ortakl›¤›n do¤rudan veya dolayl› olarak bir ortakl›ktaki oy haklar›n›n yar›dan fazlas›n› kontrol etmesi ve iflletmenin finansal ve faaliyet
politikalar›n› idare etme yetkisine haiz olmas› durumunda, kontrolün var oldu¤u kabul edilir. Finansal tablolar›n konsolidasyonunda
flirketler aras› bakiye, ifllemler ve gerçekleflmemifl kar ve zararlar dahil olmak üzere kar ve zararlar mahsup edilmektedir. Konsolide
finansal tablolar benzer ifllem ve hesaplar için tutarl› muhasebe politikalar› uygulanarak haz›rlanmaktad›r. Tofafl’›n ba¤l› ortakl›klar›nda
bulunan az›nl›k hisseleri, konsolide finansal tablolar aç›s›ndan önem arz etmemesinden dolay›, ana ortakl›k d›fl› paylar›n (“Az›nl›k Paylar›”
veya “Kontrol gücü olmayan paylar”) içerisinde muhasebelefltirilmemifltir. fiirket’in ve konsolidasyona tabi olan ba¤l› ortakl›klar›n›n
finansal tablolar› ayn› tarih itibariyle haz›rlanm›flt›r.
2.1.5 Önemli muhasebe de¤erlendirme, tahmin ve varsay›mlar›
Konsolide finansal tablolar›n haz›rlanmas›nda Grup yönetiminin, raporlanan varl›k ve yükümlülük tutarlar›n› etkileyecek, bilanço tarihi
itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlar›n› belirleyen varsay›mlar ve
tahminler yapmas› gerekmektedir. Gerçekleflmifl sonuçlar tahminlerden farkl› olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden
geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yap›lmakta ve gerçeklefltikleri dönemde kar veya zarar tablosuna yans›t›lmaktad›rlar.
75
Konsolide finansal tablolara yans›t›lan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya
ileride gerçekleflebilecek tahminlerin esas kaynaklar› göz önünde bulundurularak yap›lan varsay›mlar afla¤›daki gibidir:
a)
fiirket, garanti karfl›l›¤›n› her bir araç modeli için geçmifl y›llarda gerçekleflen araç bafl›na düflen garanti giderlerini ve araç bafl›na
kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmektedir.
b)
Grup’un ba¤l› ortakl›¤› KFK yönetimi, verilen krediler üzerinde yap›lan de¤erlendirmeler sonucunda tahsili flüpheli görülen
alacaklardan do¤abilecek zararlar için belli bir karfl›l›k ay›rmaktad›r. De¤er düflüklü¤ü ve tahsil edilememe riski, bireysel olarak
önemli olan her bir kredi için ayr›, bireysel bazda de¤er düflüklü¤ü tespit edilmemifl krediler dahil tüm krediler için toplam portföy
baz›nda hesaplanmaktad›r. Konsolide finansal tablolarda 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar
için 12.422 TL tutar›nda genel kredi karfl›l›¤› ay›rm›flt›r.
(31 Aral›k 2012: 13.435 TL) (Not 8).
c)
Grup yönetimi, Doblo projesi kapsam›nda üretimde kullan›lan makine, tesis ve cihazlar ile ilgili olarak, 2013 y›l› içerisinde TMS
16 ve TMS 8 çerçevesinde bir de¤erlendirme yaparak, üretimde kullan›lan makine, tesis ve cihazlar›n ekonomik ömür sürelerini
3 y›l uzatm›flt›r. Bu muhasebe tahmin de¤iflikli¤i 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara yans›t›lm›flt›r.
Söz konusu muhasebe tahmin de¤iflikli¤i yap›lmasayd› cari dönem amortisman gideri, 44.017 TL daha fazla olacakt›.
2.2 Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’ndaki De¤ifliklikler
Grup, KGK taraf›ndan yay›nlanan ve 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmifl standartlar ve yorumlardan
kendi faaliyet konusu ile ilgili olanlar› uygulam›flt›r.
(a)
Y›ll›k raporlama dönemi sonu 31 Aral›k 2013 olan finansal tablolarda geçerli yeni standartlar, de¤ifliklikler ve yorumlar
-
TMS 1’deki de¤ifliklikler, “Finansal tablolar›n sunumu”: di¤er kapsaml› gelirlere iliflkin de¤ifliklik; 1 Temmuz 2012 tarihinde veya
bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Buradaki en önemli de¤ifliklik, flirketlerin di¤er kapsaml› gelir
tablosunda bulunan kalemlerin, müteakip dönemlerde kar veya zarar tablosuna aktar›l›p aktar›lamayaca¤›na göre grupland›rmas›
gereklili¤idir. Bununla birlikte de¤ifliklik, hangi kalemlerin di¤er kapsaml› gelir tablosunda yer alaca¤› konusuna aç›kl›k getirmez.
-
TMS 19’daki de¤ifliklik: “Çal›flanlara sa¤lanan faydalar”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklik koridor yöntemini ortadan kald›r›r ve finansman maliyetinin net fon baz›na göre hesaplanmas›n›
öngörür.
-
TFRS 1’deki de¤ifliklikler, “Uluslararas› finansal raporlama standartlar›n ilk kez uygulanmas›”: devlet kredileri; 1 Ocak 2013 tarihinde
veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklik, Uluslararas› finansal raporlama standartlar›n›
ilk kez uygulayacaklar için piyasa faizinden düflük, devlet kredisinin nas›l muhasebelefltirilece¤i ile ilgili bilgi verir. Ayr›ca 2008
y›l›nda yay›nlanan TMS 20’e ilaveler getirerek, daha önce TFRS finansal tablo haz›rlayanlar›nda geçmifle dönük olarak, ilk defa
TFRS haz›rlayanlara tan›nan imtiyazdan yararlanmas›n› sa¤lar.
76
-
TFRS 7’deki de¤ifliklik, ‘Finansal araçlar’: varl›k ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra
bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklik Amerika Genel Kabul Görmüfl Muhasebe Prensipleri uyar›nca
finansal tablo haz›rlayan kurulufllarla, TFRS finansal tablolar› haz›rlayan kurulufllar aras›ndaki karfl›laflt›rmay› kolaylaflt›rmak için
yeni aç›klamalar› içermektedir.
-
TFRS 10,11 ve 12 geçifl rehberindeki de¤ifliklik; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde
geçerlidir. Bu de¤ifliklik TFRS 10,11 ve 12’de karfl›laflt›rmal› bilginin sadece bir önceki dönemle ilgili verilmesini sa¤layan s›n›rlama
getirmifltir. Konsolide edilmeyecek flekilde yap›land›r›lm›fl iflletmelerde ilgili aç›klamalar için, ilgili de¤ifliklikler, TFRS 12 öncesi
dönemler için karfl›laflt›rmal› bilgi sunma zorunlulu¤unu kald›rmak için uygulanacakt›r.
-
Y›ll›k iyilefltirmeler 2011; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu y›ll›k
iyilefltirmeler, 2009-2011 raporlama dönemi içinde alt› bafll›¤› içerir. Bu de¤ifliklikler:
•
•
•
•
•
TFRS 1, “Uluslararas› finansal raporlama standartlar›n ilk kez uygulanmas›”
TMS 1, “Finansal tablolar›n sunumu”
TMS 16, “Maddi duran varl›klar”
TMS 32, “Finansal Araçlar; Sunumlar›”
TMS 34, “Ara dönem finansal raporlama”
-
TFRS 10,”Konsolide finsansal tablolar’’; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde
geçerlidir. TFRS 10’un amac› bir veya birden çok flirkette kontrolü bulunan bir flirketin konsolide finansal tablolar› sunmas› için
konsolide finansal tablolar›n sunumu ve haz›rlamas›yla ilgili esaslar›n belirlenmesidir. Kontrole iliflkin esaslar›n belirlenmekte ve
konsolidasyonun temeli olan kontroller haz›rlanmaktad›r. Yat›r›mc› ifltirakini kontrol ediyorsa ve bu nedenle ifltirakin konsolide
olmas› gerekmektedir. Kontrol esas›n›n uygulanmas›na yönelik düzenlemeler yat›r›mc›n›n ifltirakini kontrol etmesi ve bu nedenle
ifltirakin konsolide olmas› gereklili¤ini tan›mlam›flt›r. Konsolide finansal tablolar›n haz›rlanmas›na yönelik olarak muhasebe
gerekliliklerini düzenlemektedir.
-
TFRS 11, Müflterek anlaflmalar; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir.
TFRS 11 daha gerçekçi bir yaklafl›mla flirketin yasal düzenlemeleri yerine müflterek anlaflmalara iliflkin haklar ve yükümlülüklere
odaklanm›flt›r. ‹ki tür müflterek anlaflma bulunmaktad›r: Müflterek faaliyet ve ifl ortakl›¤›. Müflterek faaliyet, müflterek kat›l›mc›n›n
anlaflmaya iliflkin hak ve yükümlülüklere sahip olmas›nda ortaya ç›kmaktad›r ve bundan dolay› paylar›na ait varl›klar yükümlülükler,
gelir ve giderleri muhasebelefltirir. ‹fl ortakl›¤›, ifl orta¤›n›n düzenlemeye göre net varl›klar üzerindeki haklara sahip olmas›yla
ortaya ç›kmaktad›r ve bu paylar›n özkaynak muhasebelefltirilmesi yap›lmaktad›r. ‹fl ortakl›¤›nda oransal konsolidasyona izin
verilmemektedir.
77
-
TFRS 12, “Di¤er iflletmelerdeki paylara iliflkin aç›klamalar”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. TFRS 12, müflterek anlaflmalar, ifltirakler, özel amaçl› araçlar ve di¤er bilanço d›fl› araçlar dahil olmak
üzere her çeflit yat›r›m ile ilgili yap›lacak dipnot aç›klamalar›n› belirlemifltir.
-
TFRS 13, “Gerçe¤e uygun de¤er ölçümlemesi”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde
geçerlidir. TFRS 13 tutarl›l›¤›n geliflmesini gerçe¤e uygun de¤erin tam bir tan›m›n› yaparak ve karmafl›kl›¤›n azalmas›n› ve tek
kaynakl› gerçe¤e uygun ölçümün ve dipnot aç›klama gereklili¤ini TFRS üzerinden kesin tan›mlamalar yaparak sa¤lamay›
amaçlam›flt›r. TFRS ve Amerika GKGMS ile aras›nda uyumu sa¤larken ilgili standartlarda varolan gerçe¤e uygun de¤erin uygulama
ile ilave zorunluluklar getirmeyip; yaln›zca uygulamaya yönelik aç›kl›k getirmifltir.
-
TMS 27 (revize 2011), “Bireysel finansal tablolar”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Daha önce TMS 27’de yer al›p flimdi TFRS 10’da yer alan kontrol tan›m› d›fl›nda, bireysel finansal tablolar
hakk›nda bilgi verir.
-
TMS 28 (revize 2011), “‹fltirakler ve ifl ortakl›klar›”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. TFRS 11’in yay›mlanmas›na müteakip TMS 28 (düzeltme 2011) ifl ortakl›klar›n›n ve ifltiraklerin özkaynak
yöntemine göre muhasebelefltirilmesi gereklili¤ini getirmifltir.
-
TFRYK 20, “Yerüstü Maden ‹flletmelerinde Üretim Aflamas›ndaki Hafriyat (Dekapaj”; 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra
bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu yorumlama yerüstü maden iflletmelerinde üretim aflamas›ndaki hafriyat
(dekapaj) maliyetinin muhasebelefltirilmesini ortaya koyar. Bu yorumlama, TFRS raporlamas› yapan madencilik flirketlerinin,
varl›klar›n bir cevher kütlenin belirlenebilir bir bileflenine atfedilememesi durumunda, mevcut dekapaj varl›klar›n›n aç›l›fl geçmifl
y›l karlar›ndan silinmesini de gerektirebilir.
(b)
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle yay›mlanm›fl ancak 1 Ocak 2014 tarihinden sonra yürürlü¤e girecek olan standartlar ve de¤ifliklikler
-
TMS 32’deki de¤ifliklik, “Finansal Araçlar”: varl›k ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten
sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklikler, TMS 32 ‘Finansal Araçlar: Sunum’ uygulamas›na yard›mc›
olmak için vard›r ve bilançodaki finansal varl›klar›n ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi için gerekli baz› unsurlar› ortaya koymaktad›r.
-
TFRS 10, 12 ve TMS 27’deki ‘yat›r›m iflletmelerinin konsolidasyonu ile ilgili de¤ifliklikler’;
1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklik “yat›r›m iflletmesi”
tan›m›na giren flirketleri, ba¤l› ortakl›klar›n› konsolide etmekten muaf tutarak, bunun yerine, bu yat›r›mlar› gerçe¤e uygun de¤er
de¤ifliklikleri kar veya zarara yans›tmak suretiyle muhasebelefltirmelerine olanak sa¤lam›flt›r. TFRS 12’de de yat›r›m iflletmelerine
iliflkin aç›klamalar ile ilgili de¤ifliklikler yap›lm›flt›r.
78
-
TMS 36’daki de¤ifliklik, “Varl›klarda de¤er düflüklü¤ü” geri kazan›labilir tutar aç›klamalar›na iliflkin’; 1 Ocak 2014 tarihinde veya
bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤ifliklikler, de¤er düflüklü¤üne u¤ram›fl varl›¤›n, geri
kazan›labilir de¤eri, gerçe¤e uygun de¤erinden sat›fl için gerekli masraflar› düflülmesi ile bulunmuflsa; geri kazan›labilir de¤er
ile ilgili bilgilerin aç›klanmas›na iliflkin ek aç›klamalar getirmektedir.
-
TMS 39’daki de¤ifliklik “Finansal Araçlar”: Muhasebelefltirilmesi ve ölçümü - türev araçlar›n devredilmesi; 1 Ocak 2014 tarihinde
veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu de¤iflik belirtilen flartlar sa¤land›¤› sürece, kanun
ve yönetmeliklerden kaynaklanan korunma arac›n›n taraflar›n›n de¤iflmesi veya karfl› taraf›n yenilenmesi sebebiyle finansal
risklerden korunma muhasebesi uygulamas›na son verilmeyece¤ine aç›kl›k getirmektedir.
-
TFRYK 21 – TMS 37, “Zorunlu vergiler”; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde
geçerlidir. “Karfl›l›klar, koflullu borçlar ve koflullu varl›klar” üzerine bu yorum vergiye iliflkin yükümlülü¤ün iflletme taraf›ndan,
ödemeyi ortaya ç›karan eylemin ilgili yasalar çerçevesinde gerçekleflti¤i anda kaydedilmesi gerekti¤ine aç›kl›k getirmektedir.
-
TFRS 9 “Finansal Araçlar - s›n›fland›rma ve ölçüm”; 1 Ocak 2015 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu standart finansal varl›k ve yükümlülüklerin, s›n›fland›rmas› ve ölçümü ile ilgili TMS 39 standartlar›n›n
yerine geçmifltir. TFRS 9; itfa edilmifl de¤er ve gerçe¤e uygun de¤er olmak üzere ölçümle ilgili iki model sunmaktad›r. Tüm
özkaynak araçlar› gerçe¤e uygun de¤eri ile ölçülürken; borçlanma araçlar›n›n kontrata ba¤l› nakit getirisi fiirket taraf›ndan
al›nacaksa ve bu nakit getiri faiz ve anaparay› içeriyorsa, borçlanma araçlar› itfa edilmifl de¤er ile ölçülür. Yükümlülükler için
standart, TMS 39’daki itfa edilmifl maliyet yöntemi ve gömülü türevlerin ayr›flt›r›lmas› da dahil olmak üzere birçok uygulamay›
devam ettirmektedir.
Esas önemli de¤ifliklik, finansal yükümlülüklerinin gerçe¤e uygun de¤erden takip edildi¤i durumlarda; muhasebesel uyuflmazl›k olmad›¤›
sürece gerçe¤e uygun de¤er de¤iflimindeki fiirketin kendi kredi riskinden kaynaklanan k›smen art›k kar veya zarar tablosuna
de¤il, di¤er kapsaml› gelir tablosuna yans›t›lmas›d›r. Bu de¤ifliklik özellikle finansal kurulufllar› etkileyecektir.
-
TFRS 9’daki de¤ifliklik, “Finansal Araçlar - genel riskten korunma muhasebesi” .Bu de¤ifliklik TFRS 9 Finansal Araçlar standard›na
yer alan riskten korunma muhasebesine önemli de¤ifliklikler getirerek riski yönetimi faaliyetlerinin finansal tablolara daha iyi
yans›t›lmas›n› sa¤lam›flt›r.
-
TMS 19’daki de¤ifliklik, “Tan›mlanm›fl Fayda Planlar›”, 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu s›n›rl› de¤ifliklik üçüncü kifliler veya çal›flanlar taraf›ndan tan›mlanm›fl fayda plan›na yap›lan katk›lara
uygulan›r. Plana yap›lan katk›lar›n hizmet süresinden ba¤›ms›z hesapland›¤›; örne¤in maafl›n›n sabit bir k›sm›n›n katk› olarak
al›nmas› gibi; durumlarda nas›l muhasebelefltirme yap›laca¤›na aç›kl›k getirmektedir.
79
-
Y›ll›k ‹yilefltirmeler 2012: 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir.
‹yilefltirme projesi 2010-2012 dönem afla¤›da yer alan 7 standarda de¤ifliklik getirmifltir:
•
•
•
•
•
•
TFRS 2, “Hisse Bazl› Ödemeler”
TFRS 3, “‹flletme Birleflmeleri”
TFRS 8, “Faaliyet Bölümleri”
TMS 16, “Maddi Duran Varl›klar ve TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varl›klar”
TFRS 9, “Finansal Araçlar: TMS 37, Karfl›l›klar, fiarta Ba¤l› Varl›k ve Yükümlülükler”
TMS 39, “Finansal Araçlar - Muhasebelefltirme ve Ölçüm”
-
Y›ll›k ‹yilefltirmeler 2013; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerlidir.
‹yilefltirme projesi 2011-2-13 dönem afla¤›da yer alan 4 standarda de¤ifliklik getirmifltir:
•
•
•
•
TFRS 1, “TFRS’nin ‹lk Uygulamas›”
TFRS 3, “‹flletme Birleflmeleri”
TFRS 13, “Gerçe¤e Uygun De¤er Ölçümü”
TMS40, “Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkuller”
Grup, ilgili de¤ifliklikleri ve yorumlar›n finansal tablolar üzerinde önemli bir etki yaratmayaca¤›n› öngörmektedir.
2.3 Önemli muhasebe politikalar›n›n özeti
Haz›r de¤erler
Nakit ve nakit benzerleri, nakit ve banka mevduat› ile tutar› belirli nakde kolayca çevrilebilen k›sa vadeli ve yüksek likiditeye sahip
ve de¤erindeki de¤iflim riski önemsiz olan ve vadesi üç ay veya daha k›sa olan yat›r›mlar› içermektedir (Not 3).
Finansal varl›klar
TMS 39 kapsam›ndaki finansal varl›klar, gerçe¤e uygun de¤er (rayiç de¤er) fark› kar veya zarara yans›t›lan finansal varl›klar, kredi
ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak yat›r›mlar ve sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›l›r. Finansal varl›klar, ilk olarak,
varl›klarla ilgili elde etme giderleri dahil, varl›¤›n gerçek de¤eri olan maliyetleri ile kayda al›n›rlar.
Grup, finansal varl›klar›n›n s›n›fland›r›lmas›na ilk kayda al›mdan sonra karar vermektedir ve izin verildi¤i ve uygun oldu¤u sürece, her
mali dönem sonunda bunu yeniden de¤erlendirmektedir. Bütün ola¤an finansal varl›k al›m ve sat›m ifllemleri Grup’un ilgili varl›¤› almay›
taahhüt etti¤i ifllem tarihinde kay›tlara yans›t›l›r. Söz konusu al›m ve sat›mlar genellikle piyasada oluflan genel teamül ve düzenlemelerle
belirlenen zaman dilimleri içerisinde finansal varl›¤›n teslimini gerektiren al›m ve sat›mlard›r.
80
NOT 2 - F‹NANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR (Devam›)
Gerçe¤e uygun de¤er (rayiç de¤er) fark› kar veya zarara yans›t›lan finansal varl›klar
Vadeli döviz sözleflmeleri de dahil olmak üzere türev finansal araçlar, finansal tablolara gerçe¤e uygun de¤erleri ile yans›t›l›r ve kayda
al›nmalar›n› izleyen dönemlerde yine gerçe¤e uygun de¤erleri üzerinden de¤erlenir. Türev finansal araçlar›ndan elde edilecek kar
veya zararlar›n finansal tablolara yans›t›lmas›, türev finansal araçlar›n›n s›n›fland›rmas›na göre de¤iflmektedir. Nakit ak›m riskinden
korunma amaçl› türev finansal araçlar› etkin bir korunma olarak belirlenmiflse, oluflan kar veya zararlar özkaynaklarda muhasebelefltirilir.
Bu türev finansal araçlar her ne kadar Grup’un risk yönetimi çerçevesinde kullan›lsalar da, riskten korunma muhasebesi yönünden
gerekli koflullar› tafl›mamas› halinde bu enstrümanlar›n gerçe¤e uygun de¤erlerinde meydana gelen de¤iflikliklerden kaynaklanan
kazanç ve kay›plar kar veya zarar olarak kar veya zarar tablosu ile iliflkilendirilir.
Krediler ve alacaklar
Krediler ve alacaklar sabit veya belirlenebilir ödemeli ve belirli bir piyasada ifllem görmeyen türev d›fl› finansal araçlard›r. Bu finansal
varl›klar, etkin faiz metodu kullan›larak indirgenmifl de¤erleri üzerinden, e¤er varsa de¤er düflüklü¤ü ç›kar›ld›ktan sonra yans›t›l›r.
Krediler ve alacaklar elden ç›kar›ld›¤› veya de¤er düflüklü¤üne u¤rad›¤› zaman, gerçekleflen kar ya da zarar, itfa sürecinde oldu¤u
gibi kar veya zarar tablosuna yans›t›l›r.
Vadesine kadar elde tutulan yat›r›mlar
Sabit vadeli ve sabit veya belirlenebilir ödemeli türev d›fl› finansal araçlar, Grup’un vadeye kadar elde tutma niyeti ve tutabilme durumu
söz konusuysa, vadeye kadar elde tutulacak yat›r›mlar olarak s›n›flan›r. ‹lk kayda al›n›fllar›ndan sonra, vadesine kadar elde tutulan
yat›r›mlar etkin faiz metodu kullan›larak indirgenmifl de¤erleri üzerinden tafl›n›r. Yat›r›mlar elden ç›kar›ld›¤› ya da de¤er düflüklü¤üne
u¤rad›¤› zaman hesaplanan kar yada zarar, itfa sürecinde oldu¤u gibi kar veya zarar tablosuna yans›t›l›r.
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar
Sat›lmaya haz›r olarak tan›mlanan veya (a) kredi ve alacak, (b) vadeye kadar elde tutulacak yat›r›m veya (c) gerçe¤e uygun de¤er
fark› kar veya zarara yans›t›lan finansal varl›k olarak s›n›flanmayan türev olmayan finansal varl›klard›r. ‹lk muhasebelefltirme iflleminin
ard›ndan sat›lmaya haz›r finansal varl›¤a iliflkin olarak ortaya ç›kan kazanç veya kay›p, de¤er düflüklü¤ü zararlar›, temettü gelirleri ve
faiz gelirleri hariç olmak üzere, söz konusu finansal varl›k bilanço d›fl› b›rak›l›ncaya kadar özkaynaklar de¤iflim tablosu arac›l›¤›yla
do¤rudan özkaynaklarda muhasebelefltirilir. ‹lgili finansal varl›¤›n bilanço d›fl› b›rak›lmas› durumunda, daha önceden özkaynaklarda
muhasebelefltirilmifl bulunan kazanç veya kay›plar, kar ya da zararda muhasebelefltirilir. Gerçe¤e uygun de¤erinde meydana gelen
azalmalar do¤rudan özkaynakta muhasebelefltirilen sat›lmaya haz›r bir finansal varl›¤›n de¤erinin düfltü¤üne iliflkin tarafs›z göstergelerin
bulunmas› durumunda, do¤rudan özkaynakta muhasebelefltirilmifl bulunan toplam zarar, ilgili finansal varl›k bilanço d›fl› b›rak›lmam›fl
dahi olsa özkaynaktan ç›kar›larak kâr veya zararda muhasebelefltirilir.
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n gerçe¤e uygun de¤eri borsada ifllem gören varl›klar için bilanço tarihinde gerçekleflen borsa fiyat›
ile; piyasa fiyat› bulunmamas› durumunda indirgenmifl nakit ak›mlar›, benzer sat›n almalar ve piyasa göstergeleri kullan›larak yap›lan
de¤erleme çal›flmas›yla tespit edilir. Gerçe¤e uygun de¤eri sa¤l›kl› olarak tespit edilemeyen finansal varl›klar de¤er düflüfl karfl›l›klar›
sonras› elde etme maliyetleri ile tafl›nmaktad›r. (Not 4)
81
Grup finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar›n› indirgenmifl net de¤erleri ile bilançoya yans›t›lmaktad›r.
Kredi de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›
Grup, verilen krediler üzerinde yap›lan de¤erlendirmeler sonucunda tahsili flüpheli görülen alacaklardan do¤abilecek zararlar için belli
bir karfl›l›k ay›rmaktad›r. Karfl›l›k tutar›, Grup’un kredi risk politikas›, mevcut kredi portföyünün yap›s›, müflterilerinin mali yap›lar› ve
ekonomik konjoktüre ba¤l› olarak belirlenmekte ve “Takipteki Krediler” olarak s›n›fland›r›larak, varsa ilgili teminatlar›n gerçe¤e uygun
de¤erleri de göz önüne al›narak hesaplanmaktad›r. Karfl›l›k hesab›ndaki de¤ifliklikler dönem kar zarar›na yans›t›lmaktad›r. Yasal
prosedürler tamamland›¤› ve kredinin tahsil edilemeyece¤i kesinleflti¤i takdirde, ilgili tutarlar hesaplardan silinmekte, silinen krediler
ile ilgili tahsilâtlar gelir olarak kaydedilmektedir.
Finansman kredilerinin de¤erlendirilmesi sonucunda belirlenen toplam finansman kredileri karfl›l›¤› Grup'un finansman kredileri
portföyündeki tahsili flüpheli alacaklar› kapsayacak flekilde belirlenmektedir.
Grup, alacaklar›n tahsilindeki herhangi bir gecikme bulunmasa dahi, alacak tutarlar› için borçlunun kredi de¤erlili¤ine iliflkin mevcut
bütün verileri ve Türkiye Muhasebe Standartlar› Kurulunun 16/1/2005 tarihli ve 25702 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan Finansal
Tablolar›n Haz›rlanma ve Sunulma Esaslar›na ‹liflkin Kavramsal Çerçeve Hakk›nda Tebli¤inde belirtilen güvenilirlik ve ihtiyatl›l›k ilkelerini
dikkate alarak, teminat tutar›n› hesaplamaya dahil etmeksizin, belirledi¤i oranlarda özel karfl›l›k ay›rabilmektedir.
Grup ayr›ca, faiz veya her ikisinin tahsilinde gecikme olmayan veya 90 günden daha az gecikme olan alacaklardan do¤mas› beklenen
ancak miktar› kesin olarak belli olmayan zararlar›n karfl›lanmas› amac›yla, genel olarak ve herhangi bir ifllemle do¤rudan ilgili olmaks›z›n
karfl›l›k ay›rabilecekleri belirtilmifl ancak zorunluluk olarak de¤erlendirilmemifltir. Grup, flüpheli hale gelmeyen finansman kredileri için
bu kapsamda genel karfl›l›k ay›rmaktad›r.
Ticari alacaklar
Vadeleri genel olarak 30-90 gün aras›nda de¤iflmekte olan ticari alacaklar, flüpheli ticari alacak karfl›l›¤› düflüldükten sonra, indirgenmifl
net de¤erleri ile tafl›nmaktad›r. Vadesi gelmifl alacaklar›n tahsil edilemeyece¤ine dair somut bir gösterge varsa flüpheli alacak karfl›l›¤›
ayr›l›r. Grup’un, ödenmesi gereken mebla¤lar› tahsil edemeyecek oldu¤unu gösteren bir durumun söz konusu olmas› halinde ticari
alacaklar için bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, alaca¤›n kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki
farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek mebla¤lar da dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n,
oluflan ticari alaca¤›n orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen de¤eridir. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit
edildikleri durumlarda tamamen silinirler (Not 6).
Ticari borçlar
Ödeme süreleri ortalama 30 ile 90 gün aras›nda olan ticari borçlar, gerçekleflmifl mal ve hizmet al›mlar› ile ilgili faturalanm›fl ya da
faturalanmam›fl tutarlar› ihtiva etmekte olup, indirgenmifl net de¤erleri ile tafl›nmaktad›r (Not 6).
82
Stoklar
Stoklar, net gerçekleflebilir de¤er veya maliyet de¤erinden düflük olan› ile de¤erlenmektedir. Maliyet belirleme yöntemi tüm stoklar
için ayl›k a¤›rl›kl› ortalama olup, yar› mamuller ve mamuller üretim maliyetlerinden pay almaktad›r. Net gerçekleflebilir de¤er, sat›fl
fiyat›ndan stoklar› sat›fla haz›r hale getirebilmek için yap›lan giderlerle, pazarlama ve sat›fl giderleri düflüldükten sonraki de¤erdir.
Kullan›lamaz durumdaki stoklar ise kay›tlardan ç›kar›lmaktad›r (Not 9).
Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller
fiirket 2011 y›l›nda TMS 40 “Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller” standard›n› ilk kez uygulam›fl ve ilgili maddi duran varl›k kalemini gerçe¤e
uygun de¤erinden ölçmüfltür. TMS 40 “Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller” standard› kapsam›nda; mal ve hizmetlerin üretiminde kullan›lmak
veya idari maksatlarla veya ifllerin normal seyri esnas›nda sat›lmak yerine, kira elde etmek veya de¤er kazanmas› amac›yla veya her
ikisi için elde tutulan araziler ve binalar “Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller” olarak s›n›fland›r›l›r ve rayiç de¤erleri ile yans›t›l›r. Yat›r›m amaçl›
gayrimenkullerin rayiç de¤erlerindeki de¤iflimlerden kaynaklanan kar veya zarar konsolide kar veya zarar tablosuna ilgili dönemde
yans›t›lmaktad›r.
Yat›r›m amaçl› gayrimenkullerin kay›tlardan ç›kar›lmas›, elden ç›kar›lmalar›yla, ya da bir yat›r›m amaçl› gayrimenkulün kullan›mdan
çekilmesiyle ve bunun elden ç›kar›lmas›ndan ileriye dönük hiçbir ekonomik fayda beklenmiyorsa gerçekleflir. Yat›r›m amaçl› gayrimenkullerin
elden ç›kar›lmas› sonucu oluflan kar veya zarar› elden ç›karma iflleminin gerçekleflti¤i dönemde ilgili gelir ve gider hesaplar›na yans›t›l›r
(Not 10).
Maddi duran varl›klar
Maddi varl›klar maliyet de¤erleri üzerinden birikmifl amortisman ve varsa birikmifl de¤er kayb› düflülerek gösterilmektedir. Maddi
varl›klar sat›ld›¤› zaman bu varl›¤a ait maliyet ve birikmifl amortismanlar ilgili hesaplardan düflüldükten sonra oluflan gelir ya da gider,
kar veya zarar tablosuna dahil edilmektedir.
Maddi varl›¤›n maliyet de¤eri; al›fl fiyat›, ithalat vergileri ve iadesi mümkün olmayan vergiler, maddi varl›¤› kullan›ma haz›r hale getirmek
için yap›lan masraflardan oluflmaktad›r. Maddi varl›¤›n kullan›m›na baflland›ktan sonra oluflan tamir ve bak›m gibi masraflar, olufltuklar›
dönemde gider kaydedilmektedir. Yap›lan harcamalar ilgili maddi varl›¤a gelecekteki kullan›m›nda ekonomik bir de¤er art›fl› sa¤l›yorsa
bu harcamalar varl›¤›n maliyetine eklenmektedir.
Amortismana tabi varl›klar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla do¤rusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi
tutulmaktad›r (Not 11). Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna ba¤l› olarak metodun ve
amortisman süresinin ilgili varl›ktan edinilecek ekonomik faydalar› ile paralel olup olmad›¤›na bak›lmaktad›r. Amortisman süreleri
afla¤›daki gibidir:
(Y›l)
Yer alt› ve yerüstü düzenleri
Binalar
Makine ve ekipmanlar
Tafl›tlar
Demirbafllar
Özel maliyetler
33
33
12-32
4-10
8-14
5-30
83
Varl›¤›n de¤erinin düfltü¤üne dair bir belirti oluflursa maliyetlerin gerçekleflebilir de¤eri yeniden tahmin edilir, de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›
finansal tablolara yans›t›l›r.
Bir varl›¤›n kay›tl› de¤eri, varl›¤›n geri kazan›labilir de¤erinden daha yüksekse, kay›tl› de¤er derhal geri kazan›labilir de¤erine indirilir.
Geri kazan›labilir de¤er ilgili varl›¤›n net sat›fl fiyat› ya da kullan›mdaki de¤erinin yüksek olan›d›r. Net sat›fl fiyat›, varl›¤›n makul de¤erinden
sat›fl› gerçeklefltirmek için katlan›lacak maliyetlerin düflülmesi suretiyle tespit edilir. Kullan›mdaki de¤er ise ilgili varl›¤›n kullan›lmas›na
devam edilmesi suretiyle gelecekte elde edilecek tahmini nakit ak›mlar›n›n bilanço tarihi itibariyle indirgenmifl tutarlar›na art›k de¤erlerinin
eklenmesi ile tespit edilir.
Maddi duran varl›klar›n sat›fl› dolay›s›yla oluflan kar ve zararlar di¤er faaliyet gelirleri ve giderleri hesaplar›na dahil edilirler (Not 21).
Maddi olmayan duran varl›klar
Maddi olmayan varl›klar elde etme maliyetleri üzerinden kayda al›n›rlar. Grup bünyesinde yarat›lan, üretimi planlanan yeni araçlar›n
gelifltirilmesine yönelik katlan›lan harcamalar hariç, maddi olmayan varl›klar aktiflefltirilemez ve yap›lan harcamalar olufltuklar› dönem
içerisinde giderlefltirilirler. Maddi olmayan varl›klar tahmini kullan›m ömürleri do¤rultusunda do¤rusal amortisman metodu ile itfa edilirler.
Aktiflefltirilen gelifltirme giderleri, ürünün ticari üretiminin bafllamas›n› müteakip tahmini kullan›m ömürleri do¤rultusunda do¤rusal
amortisman metodu ile itfa edilirler. Maddi olmayan varl›klar; tafl›d›klar› de¤erler, koflullardaki de¤iflikliklerin ve olaylar›n
tafl›nan de¤erin düflebilece¤ine dair belirti oluflturmalar› durumunda gözden geçirilir ve gerekli karfl›l›k ayr›l›r (Not 12).
Ar-Ge giderleri
Araflt›rma harcamalar› olufltuklar› tarihte gider yaz›l›r. Afla¤›da belirtilen kriterlere sahip proje harcamalar› d›fl›nda gelifltirme için yap›lan
harcamalar da, olufltuklar› dönem içerisinde gider olarak kay›t edilmektedir:
-
Ürün ile ilgili maliyetleri net olarak tan›mlanabiliyor ve de güvenilir bir flekilde ölçülebiliyorsa,
Ürünün teknik yeterlili¤i/fizibilitesi ölçülebiliyorsa,
Ürün sat›fla sunulacak ya da flirket içerisinde kullan›lacaksa,
Ürün için potansiyel bir pazar mevcutsa, ya da flirket içi kullan›l›rl›¤› ispatlanabiliyorsa,
Projenin tamamlanabilmesi için yeterli teknik, mali ve di¤er gerekli kaynaklar temin edilebiliniyorsa.
Yukar›da bahsedilen kriterleri karfl›layan gelifltirme projelerinin maliyetleri aktiflefltirilmektedir ve ilgili proje ömürleri (8 y›l) do¤rultusunda
do¤rusal amortisman metodu ile itfa edilirler.
Faiz gelir ve gideri
Faiz gelir ve giderleri etkin faiz metodu kullan›larak tahakkuk esas›na göre kay›t edilmektedir. Grup taraf›ndan tahsis edilmifl
tüketici finansman› kredilerinin tahsilat› flüpheli duruma düfltü¤ü zaman ilgili faiz gelir tahakkuku kay›tlara yans›t›lmaz.
84
Gelirlerin kaydedilmesi
Otomotiv Faaliyetleri:
Gelirler, faaliyetler ile ilgili olarak Grup’a ekonomik getiri sa¤lanmas›n›n muhtemel ve getirinin güvenilir olarak ölçülebilmesinin mümkün
oldu¤u zaman muhasebelefltirilir. Gelirler verilen iskontolar ile katma de¤er ve sat›fl vergileri düflülerek hesaplan›r. Gelirler mal ile ilgili
önemli risk ve mülkiyetin getirdi¤i haklar al›c›ya geçti¤i zaman finansal tablolarda tan›mlan›r. Bunun için ayr›ca gelirin miktar›n›n güvenilir
bir biçimde ölçülmesi gerekmektedir. Net sat›fllar, teslim edilmifl mallar›n fatura edilmifl bedelinin, sat›fl iadelerinden ar›nd›r›lm›fl halidir.
Verilen hizmetlere iliflkin gelirler, hizmetin sunuldu¤u ve gelir tutar›n›n güvenilir bir biçimde ölçülebildi¤i durumlarda tan›mlan›r.
Finans Sektörü Faaliyetleri:
Grup taraf›ndan sa¤lanan kredilere iliflkin faizler etkin faiz metodu kullan›larak tahakkuk esas›na göre gelir kaydedilmektedir.
Kredi istihbarat gelirleri ise Grup’un müflterilere verilen kredilerinin aç›l›fl›nda tahsil etti¤i kredi aç›l›fl ücretlerinden oluflmakta ve kredilerin
geri ödeme dönemleri üzerinden sistematik bir yöntem ile düflülerek konsolide finansal tablolarda finans sektörü faaliyetlerinden
alacaklar kaleminden netlenerek gösterilmektedir.
Ayr›ca, Grup kulland›rd›¤› kredilere istinaden yapm›fl oldu¤u hayat sigortalar›na istinaden kredilendirdi¤i sigorta primlerini sigorta yapan
kurulufl ile belli bir plan dahilinde paylaflmaktad›r. Grup pay›na düflen bu sigorta prim gelirleri ise kredilerin geri ödeme dönemleri
üzerinden sistematik bir yöntem ile peflin tahsil edilen gelir olarak konsolide finansal tablolarda di¤er yükümlülükler alt›nda gösterilmektedir.
Sat›fllar›n içerisinde önemli bir finansman maliyeti bulunmas› durumunda, makul bedel, gelecekte oluflacak tahsilatlar›n, finansman
maliyeti içerisinde yer alan gizli faiz oran› ile indirgenmesi ile tespit edilir. Gerçek de¤erleri ile nominal de¤erleri aras›ndaki fark, tahakkuk
esas›na göre faiz geliri olarak de¤erlendirilir.
Temettü gelirleri, Grup’un temettü ödemesi almaya hak kazand›¤› anda gelir yaz›l›r. Kira gelirleri ise ayl›k olarak kazan›ld›¤›nda finansal
tablolara yans›t›l›r.
Finansal varl›k ve yükümlülüklerin kayda al›nmas› ve ç›kar›lmas›
Grup, finansal varl›k veya yükümlülükleri, ilgili finansal araç sözleflmelerine taraf oldu¤u takdirde bilançosuna yans›tmaktad›r. Grup
finansal varl›¤›n tamam›n› veya bir k›sm›n›, sadece söz konusu varl›klar›n konu oldu¤u sözleflmeden do¤an haklar üzerindeki kontrolünü
kaybetti¤i zaman kay›tlar›ndan ç›kart›r. Grup finansal yükümlülükleri, ancak sözleflmede tan›mlanan yükümlülü¤ü ortadan kalkar, iptal
edilir veya zaman afl›m›na u¤rar ise kay›tlar›ndan ç›kart›r.
Bütün normal finansal varl›k al›m ve sat›mlar› ifllem tarihinde, yani Grup’un varl›¤› almay› veya satmay› taahhüt etti¤i tarihte kay›tlara
yans›t›l›r. Söz konusu al›m ve sat›mlar genellikle piyasada oluflan genel teamül ve düzenlemelerle belirlenen zaman dilimi içerisinde
finansal varl›¤›n teslimini gerektiren al›m sat›mlard›r.
85
Banka kredileri
Bütün banka kredileri, ilk kay›t an›nda rayiç de¤erlerini de yans›tt›¤› düflünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir.
‹lk kayda al›mdan sonra krediler, etkin faiz oran› yöntemiyle indirgenmifl net de¤erleri ile gösterilir. ‹ndirgenmifl de¤er
hesaplan›rken ilk ihraç an›ndaki maliyetler ve geri ödeme s›ras›ndaki indirimler ve primler göz önünde bulundurulur (Not 5).
Borçlanma maliyetleri
Borçlanma maliyetleri özellikli bir varl›¤›n sat›n al›nmas›, inflaat› veya üretimi ile do¤rudan iliflkisi kurulabildi¤i takdirde, ilgili özellikli
varl›¤›n maliyetinin bir unsuru olarak aktiflefltirilir. Bu tür maliyetler güvenilebilir bir biçimde ölçülebilmeleri ve gelecekte ekonomik
yararlardan iflletmenin faydalanabilmesinin muhtemel olmas› durumunda, varl›¤›n maliyetine dahil edilir. Bu kapsamda olmayan
borçlanma maliyetleri ise olufltuklar› tarihte giderlefltirilir. 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle sona eren hesap döneminde kullan›lan kredilere
iliflkin aktiflefltirilen banka faiz tutar› 846 TL’dir (2012: 1.314 TL).
Finansal araçlar›n gerçe¤e uygun de¤eri
Gerçe¤e uygun (rayiç) de¤er, zorunlu sat›fl veya tasfiye d›fl›nda taraflar›n r›zas› dahilindeki bir ifllemde, bir finansal arac›n al›m
sat›m›n›n yap›labilece¤i tutard›r. Mevcut olmas› durumunda kote edilmifl piyasa fiyat› makul de¤eri en iyi biçimde yans›t›r.
Rayiç de¤erleri tahmin edilebilir finansal araçlar›n, rayiç de¤erlerinin tahmini için afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar kullan›lm›flt›r:
Parasal varl›klar
Parasal varl›klar›n, rayiç de¤erleri tafl›d›klar› de¤ere yaklaflmaktad›r. Bu varl›klar, maliyet bedelleri ile finansal tablolarda yer al›p nakit
ve nakit benzeri de¤erleri, bunlar›n üzerindeki faiz tahakkuklar›n› ve di¤er k›sa vadeli finansal varl›klar› içermektedir ve k›sa vadeli ve
yabanc› para cinsinden olmalar›ndan dolay›, rayiç de¤erlerinin tafl›nan de¤erlerine yak›n oldu¤u düflünülmektedir. Ticari alacaklar›n
reeskont ve flüpheli alacaklar karfl›l›¤› düflüldükten sonraki tafl›nan de¤erlerinin rayiç de¤erlerine yak›n oldu¤u düflünülmektedir.
Parasal yükümlülükler
Parasal yükümlülükler, rayiç de¤erleri tafl›d›klar› de¤ere yaklaflan parasal yükümlülüklerdir. Ticari borçlar›n ve di¤er parasal yükümlülüklerin
k›sa vadeli olmalar› nedeniyle rayiç de¤erlerinin tafl›d›klar› de¤ere yaklaflt›¤› düflünülmektedir. Banka kredileri iskonto edilmifl maliyet
ile ifade edilir ve ifllem maliyetleri kredilerin ilk kay›t de¤erlerine eklenir. Üzerindeki faiz oranlar› de¤iflen piyasa koflullar› dikkate al›narak
güncellendi¤i için kredilerin rayiç de¤erlerinin tafl›d›klar› de¤eri ifade etti¤i düflünülmektedir. Reeskont karfl›l›¤› düflüldükten sonra
kalan ticari borçlar›n rayiç de¤erlerinin tafl›d›klar› de¤ere yak›n oldu¤u öngörülmektedir.
Dönem vergi gideri ve ertelenen vergi
Vergi gideri veya geliri, dönem içerisinde ortaya ç›kan kazanç veya zararlar ile alakal› olarak hesaplanan yasal ve ertelenmifl verginin
toplam›d›r.
86
Ertelenmifl vergi, bilanço yükümlülü¤ü metoduna göre bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranlar› kullan›larak hesaplanm›flt›r. Ertelenmifl
vergi, aktif ve pasiflerin finansal tablolarda yans›t›lan de¤erleri ile vergi matrahlar› aras›ndaki geçici farklar›n vergi etkisi olup, finansal
raporlama amac›yla dikkate al›narak yans›t›lmaktad›r.
Ertelenmifl vergi aktifi ileride bu zamanlama farkl›l›klar›n›n kullan›labilece¤i bir mali kar oluflabilece¤i ölçüde; tüm indirilebilir geçici
farklar, kullan›lmayan teflvik tutarlar› ile geçmifl dönemlere iliflkin tafl›nan mali zararlar için tan›mlan›r. Ertelenmifl vergi aktifi her bilanço
döneminde gözden geçirilmekte ve ertelenmifl vergi aktifinin ileride kullan›lmas› için yeterli mali kar›n oluflmas›n›n mümkün olmad›¤›
durumlarda, bilançoda tafl›nan de¤eri azalt›lmaktad›r. Özkaynaklar hesab› alt›nda muhasebelefltirilen gelir ve gider kalemlerine iliflkin
ertelenmifl vergi tutarlar› da özkaynaklar hesab› alt›nda takip edilir.
Ertelenmifl vergi aktifi ve pasifinin hesaplanmas›nda, Grup’un bu geçici farklar› kullanabilece¤ini düflündü¤ü tarihlerde geçerli olacak
vergi oranlar› -bilanço tarihi itibariyle yürürlü¤e girmifl veya girmesi kesinleflmifl olan oranlar baz al›narak- kullan›lmaktad›r. Her bilanço
döneminde Grup, ertelenmifl vergi varl›klar›n› gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olmas› ihtimali göz önüne al›narak
muhasebelefltirmektedir (Not 23).
K›dem tazminat› karfl›l›¤›
Grup, mevcut ifl kanunu gere¤ince, emeklilik nedeni ile iflten ayr›lan veya istifa ve kötü davran›fl d›fl›ndaki nedenlerle ifline son verilen
ve en az bir y›l hizmet vermifl personele belirli miktarda k›dem tazminat› ödemekle yükümlüdür.
Grup, iliflikteki finansal tablolarda k›dem tazminat› karfl›l›¤›n› “Projeksiyon Metodu’’nu kullanarak ve Grup’un personel hizmet süresini
tamamlama ve k›dem tazminat›na hak kazanma konular›nda geçmifl y›llarda kazand›¤› deneyimlerini baz alarak hesaplam›fl ve bilanço
tarihinde devlet tahvilleri kazanç oran› ile iskonto etmifltir.
1 Ocak 2013 tarihinden sonra bafllayan y›ll›k raporlama dönemlerinde geçerli olmak üzere yay›nlanan TMS 19 (de¤ifliklik), “Çal›flanlara
Sa¤lanan Faydalar” uyar›nca, finansal tablolar geriye dönük olarak de¤ifltirilmektedir. Buna göre, k›dem tazminat› karfl›l›¤› hesaplamas›nda
kullan›lan aktüeryal varsay›mlardaki de¤ifliklikler neticesinde oluflan, aktüeryal kar/zarar tutarlar› yeniden s›n›fland›rarak kapsaml› gelir
tablosunda gösterilmektedir. Bu kapsamda Grup, 31 Aral›k 2012 tarihli konsolide finansal tablolar›n› yeniden düzenlenmifltir. Buna
göre, 11.588 TL tutar›ndaki aktüeryal kay›plar, 2.318 TL ertelenmifl vergi varl›¤› etkisiyle birlikte, net 9.270 TL olarak özkaynak hareket
tablosuna yans›t›lm›flt›r. (Not 15).
Hisse bafl›na kazanç
Kar veya zarar tablosunda belirtilen hisse bafl›na kazanç, net kar›n, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin a¤›rl›kl›
ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktad›r.
Türkiye’de flirketler sermayelerini halihaz›rda bulunan hissedarlar›na, geçmifl y›l kazançlar›ndan ve enflasyon düzeltmesi farklar›
hesab›ndan da¤›tt›klar› “bedelsiz hisse” yolu ile art›rabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” da¤›t›mlar›, hisse bafl›na kazanç
hesaplamalar›nda, ihraç edilmifl hisse gibi de¤erlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullan›lan a¤›rl›kl› ortalama hisse say›s›, söz
konusu hisse senedi da¤›t›mlar›n›n geçmifle dönük etkileri de dikkate al›narak bulunur (Not 24).
87
Karfl›l›klar
Karfl›l›klar ancak ve ancak Grup’un geçmiflten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülü¤ü varsa, bu yükümlülük sebebiyle
iflletmeye ekonomik ç›kar sa¤layan kaynaklar›n elden ç›kar›lma olas›l›¤› mevcutsa ve yükümlülü¤ün tutar› güvenilir bir flekilde
belirlenebiliyorsa kay›tlara al›n›r. Paran›n zaman içindeki de¤er kayb› önem kazand›¤›nda, karfl›l›klar ileride oluflmas› muhtemel giderlerin
bilanço tarihindeki indirgenmifl de¤eriyle yans›t›l›r. Karfl›l›klar her bilanço tarihinde gözden geçirilmekte ve yönetimin en iyi tahminlerini
yans›tacak flekilde gerekli düzenlemeler yap›lmaktad›r.
Garanti giderleri karfl›l›¤›
Grup yurtiçinde sat›lan araçlar için sat›fl tarihini takip eden belirli bir süre boyunca ücretsiz bak›m ve tamir hizmeti sa¤lamaktad›r.
Grup’un ihraç sat›fllar› garanti kapsam›nda de¤ildir. Garanti kapsam›nda bulunan araçlar için tahmin edilen garanti karfl›l›k tutar›,
geçmifl dönemlerde gerçekleflen giderlere göre revize edilmektedir (Not 14).
fiarta ba¤l› varl›k ve yükümlülükler
fiarta ba¤l› yükümlülükler, kaynak aktar›m›n› gerektiren durum yüksek bir olas›l›k tafl›m›yor ise finansal tablolarda yans›t›lmay›p dipnotlarda
aç›klanmaktad›r. fiarta ba¤l› varl›klar ise finansal tablolara yans›t›lmay›p ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek oldu¤u takdirde
dipnotlarda aç›klan›r.
Netlefltirme
Finansal aktif ve pasifler netlefltirmeye yönelik yasal bir hakka ve yapt›r›m gücüne sahip olunmas› durumunda ve e¤er gelecekte
netlefltirilerek kazan›lacak veya ödenecekse bilançoda net tutar üzerinden raporlan›r.
Yabanc› para cinsinden ifllemler
Yabanc› para cinsinden oluflan gelir ve giderler ifllem tarihinde geçerli olan kurlar ile çevrilmektedir. Yabanc› paralarla ifade edilen
parasal aktiflerin ve pasiflerin çevriminde bilanço tarihinde T.C. Merkez Bankas› taraf›ndan ilan edilen kurlar kullan›lmaktad›r. Yabanc›
para cinsinden olan ifllemlerin çevrilmesinden veya yabanc› paralarla ifade edilen tutarlar›n de¤erlemesinden do¤an kur fark› gelir
ya da gideri ilgili dönemde kar veya zarar tablosuna yans›t›lmaktad›r.
Nakit ak›m korunma ifllemi
Etkin bir nakit ak›m korunma iflleminde, korunma amaçl› arac›n rayiç de¤erinde olan de¤ifliklikler do¤rudan özkaynaklar hesab›nda
tan›mlan›r. Etkin olmayan k›s›m dönem kar›nda kar veya zarar olarak tan›mlan›r. E¤er nakit ak›m korunma ifllemi bir varl›k veya
yükümlülü¤ün do¤mas›yla sonuçlan›rsa, geçmiflte oluflmufl ve özkaynaklar içerisinde muhasebelefltirilmifl tüm kazanç ve kay›plar ilgili
varl›k veya yükümlülü¤ün maliyetine dahil edilir. Aksi takdirde, di¤er tüm nakit ak›m korunma ifllemleri için bafllang›çta özkaynaklar
içerisinde muhasebelefltirilmifl kazanç ve kay›plar, korunan yükümlülü¤ün ifa edildi¤i veya beklenen ifllemin kar veya zarar tablosunu
etkiledi¤i dönemlerde ilgili kar/zarar hesaplar› ile iliflkilendirilir.
88
Korunman›n, korunma muhasebesi uygulanmas› için gerekli koflullar› sa¤layamaz hale gelmesi durumunda korunma amaçl› araca
iliflkin olarak etkin bir korunma varken özkaynaklar içerisinde finansal tablolara al›nan birikmifl kazanç ve kay›plar, tahmini ifllem
gerçekleflene kadar özkaynaklar içerisinde tutulur. Tahmini ifllemin gerçekleflmesinin beklenmemesi durumunda, özkaynaklar içerisinde
muhasebelefltirilen birikmifl kazanç veya kay›plar döneminin kar veya zarar› olarak finansal tablolara al›n›r.
Yat›r›m maliyetleri ile ilgili yabanc› para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma arac›) ile hafif ticari araçlar›n (Yeni
Doblo ve Mini Cargo (“MCV”)) gerçekleflen ve gelecekte beklenen sat›fllar› (korunmaya konu kalem) aras›nda etkili bir nakit ak›m
korunmas› iliflkisi bulunmaktad›r. fiirket ile Fiat ve Peugeot Citroen Automobiles S.A. (“PSA”) aras›nda yap›lan üretim anlaflmalar›
çerçevesinde MCV için 2008 y›l›ndan itibaren 2015 y›l› Aral›k ay›na kadar Fiat ve PSA’ya yap›lacak sat›fllar›n has›latlar›n›n bir bölümü
ile uzun vadeli ilgili kredi borçlar› karfl›lanacakt›r. Yine ayn› flekilde fiirket ile Fiat aras›nda yap›lan üretim anlaflmalar› çerçevesinde
Yeni Doblo için 2009 y›l›ndan itibaren 2021 y›l› Aral›k ay›na kadar Fiat’a yap›lacak sat›fllar›n has›latlar›n›n bir bölümü ile uzun vadeli
ilgili kredi borçlar› karfl›lanacakt›r.
Ayr›ca, Grup’un ba¤l› ortakl›¤› KFK, yabanc› para pozisyon riskini ve faiz riskini azaltmak ve döviz likiditesini yönetmek amac›yla takas
(swap ve forward) ifllemlerine girmektedir. Bu tür türev finansal araçlar türev kontrat›na girildi¤i tarihteki rayiç de¤erleri ile ilk kayda
al›nmakta ve daha sonraki dönemlerde rayiç de¤erleri ile yans›t›lmaktad›rlar. Uluslararas› muhasebe standartlar› uyar›nca nakit ak›fl
riskinden korunma arac› olarak de¤erlendirilen takas ifllemleri ile finansal riskten korunma konusu olan finansal borçlar›n› riskten
korunma muhasebesine göre kay›tlara al›nmaktad›r.
KFK uzun vadeli sabit faizli TL kredi portföyünü uluslararas› piyasalardan sa¤lad›¤› uzun vadeli yabanc› para kaynak ile fonlamaktad›r.
KFK uluslararas› piyasalardan sa¤lad›¤› fon ile yaratt›¤› yabanc› para likiditeyi uzun vadeli takas ifllemleriyle TL likiditeye dönüfltürmektedir.
Bu sayede uzun vadeli sabit faizli kredileri için hem TL fonlama kayna¤› oluflturmakta hem de faiz ve kur riskinden korunmaktad›r.
Finansal riskten korunma iflleminin etkinli¤i her finansal raporlama döneminde sürekli olarak de¤erlendirilmektedir ve finansal riskten
korunma iflleminin, korunulan risk ile iliflkilendirilebilen nakit ak›fllar›ndaki de¤ifliklikleri dengelemede etkin olmas›, ilgili finansal riskten
korunma iliflkisine iliflkin belgelendirilmifl risk yönetim stratejisi ile tutarl› oldu¤unu göstermektedir.
KFK nakit ak›fl riskinden korunma amaçl› oluflturdu¤u takaslar›n› benzer yat›r›m araçlar›n›n cari piyasa de¤erlerine veya yak›n zamanda
piyasada oluflmufl fiyatlara dayanarak iskonto edilmifl nakit ak›m yöntemiyle de¤erlendirmekte ve oluflan net kar veya zarar›n etkin
k›sm›n› özkaynaklar alt›nda kar veya zararda yeniden s›n›fland›r›lacak nakit ak›fl riskinden korunma (kay›plar›)/kazançlar› hesab›nda
muhasebelefltirmekte, etkin olmayan k›sm›n› ise kar veya zarar tablosunda yans›tmaktad›r. Özkaynaklar alt›nda muhasebelefltirilen
kar veya zararlar, riskten korunma konusu finansal yükümlülüklere iliflkin finansal giderlerin kar zarara yans›t›ld›¤› dönemlerde kar veya
zarar tablosuna transfer edilir.
89
‹liflkili taraflar
Afla¤›daki kriterlerden birinin varl›¤›nda, taraf Grup ile iliflkili say›l›r (Not 25):
(a)
Söz konusu taraf›n, do¤rudan ya da dolayl› olarak bir veya birden fazla arac› yoluyla:
(i) ‹flletmeyi kontrol etmesi, iflletme taraf›ndan kontrol edilmesi ya da iflletme ile ortak kontrol alt›nda bulunmas› (ana ortakl›klar,
ba¤l› ortakl›klar ve ayn› ifl dal›ndaki ba¤l› ortakl›klar dahil olmak üzere);
(ii) Grup üzerinde önemli etkisinin olmas›n› sa¤layacak pay›n›n olmas›; veya
(iii) Grup üzerinde ortak kontrole sahip olmas›;
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
Taraf›n, Grup’un bir ifltiraki olmas›;
Taraf›n, Grup’un ortak giriflimci oldu¤u bir ifl ortakl›¤› olmas›;
Taraf›n, Grup’un veya ana ortakl›¤›n›n kilit yönetici personelinin bir üyesi olmas›;
Taraf›n, (a) ya da (d)’de bahsedilen herhangi bir bireyin yak›n bir aile üyesi olmas›;
Taraf›n; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki alt›nda veya (d) ya da (e)’de bahsedilen herhangi bir bireyin do¤rudan
ya da dolayl› olarak önemli oy hakk›na sahip oldu¤u bir iflletme olmas›; veya,
Taraf›n, iflletmenin ya da iflletme ile iliflkili taraf olan bir iflletmenin çal›flanlar›na iflten ayr›lma sonras›nda sa¤lanan fayda planlar›
olmas›, gerekir.
(g)
Yat›r›m, araflt›rma ve gelifltirme teflvikleri
Tüm devlet teflvikleri, elde edilmesi için gerekli flartlar›n Grup taraf›ndan yerine getirilece¤ine ve teflvi¤in Grup taraf›ndan elde
edilebilece¤ine dair makul bir güvence olufltu¤unda finansal tablolara al›n›r. Devlet yard›m›n›n bir gider ile iliflkili olmas› durumunda,
bu yard›m›n karfl›layaca¤› giderler ile eflleflecek flekilde gelirlefltirilir. Devlet yard›m›n›n bir varl›k ile iliflkili olmas› durumda ise bu gelir
ertelenmifl gelir olarak kaydedilir.
Yat›r›m, araflt›rma ve gelifltirme teflvikleri, Grup’un teflvik talepleri yetkili makamlar taraf›ndan onayland›¤› zaman tan›mlan›r (Not 13).
2.4 Bölümlere göre raporlama
fiirket’in ana faaliyet konusu tek oldu¤undan ve faaliyetlerini Türkiye’de sürdürdü¤ünden bölümlere göre raporlama yap›lmam›flt›r.
fiirket’in ürün grubu, yurtiçi ve yurtd›fl› sat›fllar› baz›nda net sat›fl bilgisi Not 18’de yer almaktad›r.
NOT 3 - NAK‹T VE NAK‹T BENZERLER‹
2013
2012
Kasa
Banka
-vadesiz mevduat
-vadeli mevduat
5
4
92.947
1.580.298
148.900
1.488.458
Toplam
1.673.250
1.637.362
90
NOT 3 - NAK‹T VE NAK‹T BENZERLER‹ (Devam›)
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle vadeli mevduatlar›n detaylar› afla¤›daki gibidir:
2013
TL
Euro
Toplam
Tutar
Y›ll›k faiz
oran› (%)
Tutar
848.965
731.333
8,25-9,90
2,85-3,60
1.164.019
324.439
1.580.298
2012
Y›ll›k faiz
oran› (%)
7,6-9
2,7-3,4
1.488.458
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle vadeli mevduatlar›n vadeleri 1-47 gün aras›nda de¤iflmektedir
(2012: 1-82 gün aras›nda).
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle, vadeli ve vadesiz mevduatlar›n toplam 1.179.705 TL’lik k›sm› (2012: 564.220 TL) iliflkili kurulufl olan
bankada bulunmaktad›r.
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren y›llara iliflkin konsolide nakit ak›fl tablolar›nda yer alan nakit ve nakit benzeri de¤erler
afla¤›daki gibidir:
2013
2012
Nakit ve nakit benzerleri
Eksi: faiz tahakkuklar›
1.673.250
(2.783)
1.637.362
(6.907)
Toplam
1.670.467
1.630.455
NOT 4 - F‹NANSAL YATIRIMLAR
a) K›sa vadeli finansal yat›r›mlar:
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un k›sa vadeli yat›r›mlar amac› ile tutulan 73.413 TL tutar›nda 181 gün vadeli, %3,3 faiz oranl› vadeli
mevduat hesab› bulunmaktad›r (2012: Yoktur).
b) Sat›lmaya haz›r finansal yat›r›mlar
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un 132 TL tutar›nda sat›lmaya haz›r finansal varl›¤› bulunmaktad›r (31 Aral›k 2012: 169 TL).
91
NOT 5 - F‹NANSAL BORÇLANMALAR
a)
K›sa vadeli borçlanmalar
TL krediler (*)
Euro krediler (*)
Döviz
tutar› (bin)
2013
TL
karfl›l›¤›
Faiz
oran› (%)
Döviz
tutar› (bin)
2012
TL
karfl›l›¤›
Faiz
oran› (%)
-
58.547
-
8,50 -11
-
10.620
64.723
24.975
7,99-15,68
6,77
Toplam
b)
58.547
Uzun vadeli borçlanmalar›n k›sa vadeli k›s›mlar›
TL krediler
Euro krediler
‹hraç edilen tahviller (1,2,3,….8)
Döviz
tutar› (bin)
2013
TL
karfl›l›¤›
148.122
292.781
434.959
-
217.058
Toplam
c)
89.698
Faiz
oran› (%)
Döviz
tutar› (bin)
7,25 -14,35
Euribor + 0,15
Euribor + 1,96
6,76 - 10,27
132.051
-
944.798
2012
TL
karfl›l›¤›
Faiz
oran› (%)
269.849
4,51-5,78
310.544 Euribor + 0,15
Euribor + 1,96
271.125
7,56-13,78
851.518
Uzun vadeli borçlanmalar
TL krediler (*)
EUR krediler
‹hraç edilen tahviler (1,2,3,….8)
Toplam
2013
Döviz
tutar› (bin)
TL
karfl›l›¤›
Faiz
oran› (%)
253.156
343.965
743.392
-
193.529
7,25-14,35
Euribor+0,15
Euribor+1,96
6,76-10,27
1.280.886
2012
Döviz
tutar› (bin)
TL
karfl›l›¤›
Faiz
oran› (%)
375.514
244.202
883.097
-
217.229
4,51-5,78
Euribor+0,15
Euribor+1,96
7,56-13,78
1.344.528
(*)
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle k›sa ve uzun vadeli TL kredilerin tamam› konsolide edilen ba¤l› ortakl›k KFK taraf›ndan,
vermifl oldu¤u tüketici kredilerini finanse etmek amac›yla al›nan kredilerden oluflmaktad›r. 31 Aral›k 2012 tarihi itibariyle k›sa
vadeli Euro kredilerin bir k›sm› da ayn› flekilde KFK’n›n vermifl oldu¤u tüketici kredilerinin finansman› amac›yla al›nm›flt›r.
(1)
Grup’un ba¤l› ortakl›klar›ndan KFK, 1 Kas›m 2010 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda al›nan karara istinaden 2499 say›l› Sermaye
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 26 Ocak 2011 tarihinde 36 ay vadeli brüt %9,36 faiz oranl›, 6 ayda
bir faiz ve vade sonunda anapara +faiz ödemeli 30.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller kapal› ihraç usulü ile,
iliflkili kurulufl olan Yap› ve Kredi Bankas› A.fi.’ye sat›lm›flt›r.
(2)
Grup’un ba¤l› ortakl›klar›ndan KFK, 10 fiubat 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda al›nan raf kayd›na ald›rma karar›na ve
18 Ekim 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda tahvilin detaylar› ile ilgili ald›¤› karara istinaden 2499 say›l› Sermaye Piyasas›
Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 12 Kas›m 2012 tarihinde 24 ay vadeli %8,14 faiz oranl› 85.000 TL nominal
ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller halka arz usulü ile, arac› kurulufl Yap› Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. taraf›ndan
sat›lm›flt›r.
92
NOT 5 - F‹NANSAL BORÇLANMALAR (Devam›)
(3)
Grup’un ba¤l› ortakl›klar›ndan KFK, 18 Ekim 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda al›nan karara istinaden 2499 say›l› Sermaye
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 24 Aral›k 2012 tarihinde 18 ay vadeli %7,56 faiz oranl› 50.000 TL
nominal ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller halka arz usulü ile, arac› kurulufl Yap› Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. taraf›ndan
sat›lm›flt›r.
(4)
Grup’un ba¤l› ortakl›klar›ndan KFK, 18 Ekim 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda al›nan karara istinaden 2499 say›l› Sermaye
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 28 Aral›k 2012 tarihinde 20 ay vadeli %7,65 faiz oranl› 50.000 TL
nominal ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller kapal› ihraç usulü ile, arac› kurulufl Yap› Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. taraf›ndan
nitelikli yat›r›mc›ya sat›lm›flt›r.
(5)
Grup’un ba¤l› ortakl›klar›ndan KFK, 4 Nisan 2013 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda al›nan karara istinaden 2499 say›l› Sermaye
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 27 May›s 2013 tarihinde 24 ay vadeli %6,76 faiz oranl› 50.000
TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller kapal› ihraç usulü ile, arac› kurulufl Yap› Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi.
taraf›ndan nitelikli yat›r›mc›ya sat›lm›flt›r.
(6)
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 27 May›s 2013 tarihinde 20 ay vadeli %6,80 faiz oranl› 30.000
(7)
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 30 Eylül 2013 tarihinde 21 ay vadeli %9,72 faiz oranl› 50.000 TL
nominal ödemeli tahvil ihraç etmifltir. Tahviller kapal› ihraç usulü ile, arac› kurulufl TSKB A.fi. taraf›ndan nitelikli yat›r›mc›ya sat›lm›flt›r.
(8)
Piyasas› Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli izinler sonras›nda 14 Kas›m 2013 tarihinde 24 ay vadeli %10,27 faiz oranl› 60.000
TL kredilerin faiz oran› sabit olup, Euro kredilerin faiz oran› de¤iflkendir.
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle, k›sa ve uzun vadeli finansal borçlar›n 116.868 TL’lik k›sm› (2012: 400.752 TL) iliflkili kurulufl olan
bankalardan elde edilmifltir.
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 tarihleri itibariyle, Grup’un uzun vadeli kredilerinin geri ödeme plan› afla¤›daki gibidir:
2013
1-2 y›l aras›
2-3 y›l aras›
3-4 y›l aras›
4-5 y›l aras›
5 y›ldan uzun
Toplam
2012
861.748
219.542
184.493
15.103
-
749.180
287.749
147.751
147.751
12.097
1.280.886
1.344.528
93
NOT 5 - F‹NANSAL BORÇLANMALAR (Devam›)
Euro cinsinden uzun vadeli krediler, Yeni Doblo ve Mini Cargo model araçlar›n üretim yat›r›m›n›n finansman› için kullan›lm›flt›r. ‹mzalanan
üretim anlaflmalar› gere¤ince, Yeni Doblo model araç için al›nan yat›r›m kredisinin geri ödemeleri Fiat, Mini Cargo model araç için
al›nan yat›r›m kredilerinin geri ödemeleri ise Fiat ve PSA taraf›ndan yap›lacak al›mlar vas›tas› ile garanti alt›na al›nm›flt›r. Grup 2006
y›l›nda çeflitli finans kurulufllar›n›n kat›ld›¤› iki ayr› anlaflma ile, Mini Cargo yat›r›m›nda kullan›lmak üzere 350 milyon Euro kredi limiti
temin etmifltir. Mini Cargo model arac›n üretimi ile ilgili al›nan kredinin geri ödemesi 2008 y›l›ndan itibaren 2015 y›l›na kadar eflit taksitlerle
ödenmeye bafllanm›fl olup, 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle kalan tutar 232.166 TL’dir (79.062 bin Euro karfl›l›¤›)
(31 Aral›k 2012: 278.895 TL (118.593 bin Euro karfl›l›¤›)). Grup’un ileride Mini Cargo model araçlar›n üretimi için kullan›lan kredi ile
ilgili maruz kalabilece¤i döviz kurundaki ve faiz oran›ndaki dalgalanmalardan oluflabilecek risk, Fiat ve PSA taraf›ndan üstlenilmifltir.
fiirket ile Societe Generale Credit Agricole, Fortis Bank S.A., Ing Bank NV ve Intesa Sanpaolo bankalar›n›n düzenleyici, kredi veren
ve garantör, Avrupa Yat›r›m Bankas›’n›n (“EIB”) garantör ve kredi veren ve Servizi Assicurativi per il Commercio Estero S.p.A.’n›n
(“SACE”) garantör s›fatlar› ile yer ald›¤› konsorsiyum aras›nda 450 milyon Euro tutar›nda bir kredi anlaflmas› 4 Mart 2008 tarihinde
imzalanm›fl olup, 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 677.562 TL’lik k›sm› (230.738 bin Euro karfl›l›¤›) kullan›lmaktad›r (31 Aral›k 2012: 678.285
TL (288.423 bin Euro karfl›l›¤› olan)). Söz konusu kredi Yeni Doblo gelifltirilmesi ve üretilmesi ile ilgili yat›r›m harcamalar›n›n finansman›nda
kullan›lacak olup, iki y›l› ödemesiz olmak üzere on y›l vadelidir. Grup'un ileride Yeni Doblo model araçlar›n üretimi için kullan›lan kredi
ile ilgili maruz kalabilece¤i döviz kurundaki ve faiz oran›ndaki dalgalanmalardan oluflabilecek risk, Fiat taraf›ndan üstlenilmifltir.
Grup 2011 y›l›nda yeni Doblo kapasite art›fl› yat›r›m›nda kullan›lmak üzere 36 milyon Euro kredi temin etmifltir. Kredinin geri ödemesi
2012 y›l› itibariyle bafllam›fl olup 2018 y›l›na kadar eflit taksitlerle ödenecektir. 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle kalan tutar 75.509 TL’dir
(25.714 bin Euro karfl›l›¤›).
Ayr›ca, fiirket' in 11 Nisan 2011 tarihinde Citibank N.A’ dan al›nan 119.702 TL (40.764 bin Euro karfl›l›¤›) ve 18 Aral›k 2013 ve 27 Aral›k
2013 tarihlerinde Eximbank’tan al›nan toplam 73.412 TL (25.000 bin Euro karfl›l›¤›) tutar›nda finansman kredileri bulunmaktad›r. (2012:
141.102 TL (60.000 bin Euro karfl›l›¤› olan)).
NOT 6 - T‹CAR‹ ALACAKLAR VE BORÇLAR
a)
‹liflkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
2013
2012
273.184
7.448
264.576
6.168
(7.210)
(1.925)
(5.950)
(945)
271.497
263.849
2013
2012
1 Ocak 5.950
Y›l içerisindeki art›fl
4.715
1.260
1.235
31 Aral›k
7.210
5.950
Al›c›lar
fiüpheli alacaklar
Eksi: flüpheli alacak karfl›l›¤›
Eksi: alacak reeskontu
Toplam
fiüpheli ticari alacak karfl›l›¤›n›n hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
94
NOT 6 - T‹CAR‹ ALACAKLAR VE BORÇLAR (Devam›)
Ticari alacaklar ile ilgili al›nan teminatlar
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un alacaklar›na karfl›l›k olarak al›nm›fl olan 48.065 TL tutar›nda teminat mektubu, 17.207 TL tutar›nda
teminat çeki ve senedi, 11.137 TL tutar›nda ipotek, 414.954 TL tutar›nda do¤rudan borçlanma sistemi limiti (bankan›n müflterisine ifllem
hacmine göre tan›d›¤› ödeme garanti limiti) bulunmaktad›r (2012: 21.485 TL tutar›nda teminat mektubu, 14.846 TL tutar›nda teminat
çeki ve senedi, 7.787 TL tutar›nda ipotek, 412.244 TL tutar›nda do¤rudan borçlanma sistemi limiti bulunmaktad›r).
b)
‹liflkili olmayan taraflara ticari borçlar
2013
2012
Ticari borçlar
Eksi: borç reeskontu
666.610
(2.330)
484.427
(1.317)
Toplam
664.280
483.110
NOT 7 - D‹⁄ER ALACAKLAR
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 215 TL tutar›ndaki (2012:169 TL) di¤er alacaklar, verilen depozito ve teminatlardan oluflmaktad›r.
NOT 8 - F‹NANS SEKTÖRÜ FAAL‹YETLER‹NDEN ALACAKLAR
2013
2012
644.371
40.190
667.194
27.778
684.561
694.972
Özel karfl›l›klar
Genel karfl›l›klar
(12.828)
(6.861)
(6.944)
(8.281)
Toplam
664.872
679.747
Uzun vadeli tüketici finansman kredileri
542.572
503.065
(5.561)
(5.154)
537.011
497.911
K›sa vadeli tüketici finansman kredileri
Tahsili flüpheli krediler
Kredi de¤er düflüklü¤ü karfl›l›klar›
Kredi de¤er düflüklü¤ü karfl›l›klar›
Genel karfl›l›klar
Toplam
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle tüketicilere kulland›r›lan kredilerin faiz oranlar› sabit olup, TL krediler için ayl›k %0,70-%1,73 (2012:
ayl›k %0,78-%1,75) aras›ndad›r. 31 Aral›k 2012 tarihi itibariyle dövize endeksli krediler için faiz oran› ayl›k %0,75’tir.
95
NOT 8 - F‹NANS SEKTÖRÜ FAAL‹YETLER‹NDEN ALACAKLAR (Devam›)
Uzun vadeli tüketici finansman kredilerinin vadeleri afla¤›daki gibidir:
Y›llar
2013
2012
1-2 y›l aras›
2-3 y›l aras›
3-4 y›l aras›
353.106
135.577
53.889
359.193
131.675
12.197
Toplam
542.572
503.065
2013
2012
20.379
6.141
(1.270)
17.032
4.169
(822)
25.250
20.379
Kredi karfl›l›klar› hesab›n›n dönem içi hareketleri afla¤›daki gibidir:
1 Ocak
Cari dönem provizyonu
Tahsilatlar
31 Aral›k
Grup taraf›ndan kulland›r›lan kredilere karfl›l›k müflterilerle yap›lan sözleflmelerde toplam alacak tutar› kadar araçlar üzerinde rehin
hakk› bulunmaktad›r. Grup’un 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 1.367 TL tutar›nda al›nan orijinal de¤erleriyle kay›tlara al›nan teminat›
bulunmaktad›r (2012: 1.357 TL). Ayr›ca, Grup gerekli gördü¤ü durumlarda ek olarak ipotek teminat› da almaktad›r. Grup’un 31 Aral›k
2013 tarihi itibariyle 12.828 TL (2012: 6.944 TL) tutar›nda özel karfl›l›k ay›rd›¤› tüketici finansman kredilerinin tamam› tutar›nda araç
rehni teminat olarak bulunmaktad›r.
NOT 9 - STOKLAR
2013
2012
Hammadde stoklar›
Yar› mamul stoklar›
Mamul stoklar›
‹thal araçlar
Yedek parçalar
Yoldaki Mallar
Stok de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (-)
99.703
82.255
27.270
60.949
34.577
77.604
(2.925)
102.129
72.375
77.434
51.009
33.224
52.308
(4.727)
Toplam
379.433
383.752
NOT 10 - YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren y›l içindeki yat›r›m amaçl› gayrimenkullerin hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
2013
2012
1 Ocak, net kay›tl› de¤er
Gerçe¤e uygun de¤er art›fl› (*)
24.100
3.705
22.100
2.000
31 Aral›k, net makul de¤er
27.805
24.100
(*)
96
Söz konusu gayrimenkulün gerçe¤e uygun de¤eri emsal karfl›laflt›rma yöntemi ile 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 27.805 TL (2012: 24.100 TL) olarak belirlenmifltir.
De¤erleme sonucu oluflan 3.705 TL tutar›ndaki (2012: 2.000 TL) de¤er art›fl›, esas faaliyetlerden di¤er gelirler içerisinde muhasebelefltirilmifltir. De¤erleme raporu,
konuyla ilgili SPK lisans›na ve gerekli mesleki birikime sahip ba¤›ms›z de¤erleme firmas› taraf›ndan yap›lan de¤erlendirmelere dayanmaktad›r.
158.918
31 Aral›k 2013, net kay›tl› de¤er
158.918
786.224
3.234.464
(2.448.240)
786.224
877.773
128
(675)
49.044
(140.046)
877.773
3.185.967
(2.308.194)
Makine ve
ekipmanlar
96.822
352.266
(255.444)
96.822
95.231
53
(518)
24.662
(22.606)
95.231
328.069
(232.838)
Demirbafllar
9.263
39.832
(30.569)
9.263
9.024
(1.821)
5.337
(3.277)
9.024
36.316
(27.292)
Tafl›tlar
31 Aral›k 2013 itibariyle hala kullan›lmakta olan tamam›yla itfa olmufl maddi duran varl›klar›n toplam maliyet bedeli 1.849.701 TL’dir.
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar üzerinde rehin veya ipotek bulunmamaktad›r.
362.559
(203.641)
158.658
7.303
(7.043)
1 Ocak 2013, net kay›tl› de¤er
Girifller
Ç›k›fllar, net
Transferler
Amortisman gideri
31 Aral›k 2013 itibariyle
Maliyet
Birikmifl amortisman
158.658
355.256
(196.598)
Net kay›tl› de¤er
1 Ocak tarihleri itibariyle
Maliyet
Arsa, yeralt›/yerüstü
düzenleri ve binalar
4.822
10.233
(5.411)
4.822
5.158
(336)
5.158
10.233
(5.075)
Özel
maliyetler
31 Aral›k 2013 tarihinde sona eren y›l içindeki maddi duran varl›klar ve ilgili birikmifl amortismanlara iliflkin hareket tablosu afla¤›daki
gibidir:
NOT 11 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR
205.119
205.119
-
205.119
109.929
181.536
(86.346)
-
109.929
109.929
-
Yapılmakta
olan
yat›r›mlar
1.261.168
4.204.473
(2.943.305)
1.261.168
1.255.773
181.717
(3.014)
(173.308)
1.255.773
4.025.770
(2.769.997)
Toplam
97
NOT 11 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR (Devam›)
31 Aral›k 2012 tarihinde sona eren y›l içindeki maddi duran varl›klar ve ilgili birikmifl amortismanlara iliflkin hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
155.558
345.309
(189.751)
Arsa, yeralt›/yerüstü
düzenleri ve binalar
966.194
(234)
68.295
(156.482)
966.194
3.117.906
(2.151.712)
Makine ve
ekipmanlar
95.231
97.856
64
(126)
19.463
(22.026)
97.856
308.668
(210.812)
Demirbafllar
36.316
(27.292)
9.024
5.356
65
(1.837)
7.939
(2.499)
5.356
30.149
(24.793)
Tafl›tlar
5.158
10.233
(5.075)
5.158
4.938
470
(250)
4.938
9.763
(4.825)
Özel
maliyetler
109.929
109.929
-
109.929
75.394
142.759
(108.224)
-
75.394
-
75.394
1.255.773
4.025.770
(2.769.997)
1.255.773
1.305.296
145.358
(2.222)
(4.555)
(188.104)
1.305.296
3.887.189
(2.581.893)
Toplam
155.558
2.000
(25)
7.972
(6.847)
877.773
328.069
(232.838)
9.024
Yapılmakta
olan
yat›r›mlar
Girifller
Ç›k›fllar, net
Transferler
Amortisman gideri
158.658
3.185.967
(2.308.194)
95.231
Maliyet
355.256
(196.598)
877.773
Maliyet
158.658
31 Aral›k 2012 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar üzerinde rehin veya ipotek bulunmamaktad›r.
31 Aral›k 2012 itibariyle hala kullan›lmakta olan tamam›yla itfa olmufl maddi duran varl›klar›n toplam maliyet bedeli 1.870.509 TL’dir.
98
NOT 12 - MADD‹ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren y›llar içindeki maddi olmayan varl›klar›n hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
Maliyet
Birikmifl ifta paylar›
Girifller
‹tfa gideri
Maliyet
Birikmifl itfa paylar›
Maliyet
Birikmifl ifta paylar›
Girifller
‹tfa gideri
Maliyet
Birikmifl itfa paylar›
Lisanslar ve
gelifltirme maliyetleri
Di¤er
Toplam
1.380.923
(720.699)
58.403
(34.566)
1.439.326
(755.265)
660.224
23.837
684.061
660.224
83.464
(143.083)
23.837
6.310
(7.885)
684.061
89.774
(150.968)
600.605
22.262
622.867
1.464.387
(863.782)
64.713
(42.451)
1.529.100
(906.233)
600.605
22.262
622.867
Lisanslar ve
gelifltirme maliyetleri
Di¤er
Toplam
1.330.477
(568.341)
48.431
(28.359)
1.378.908
(596.700)
762.136
20.072
782.208
762.136
50.446
(152.358)
20.072
9.972
(6.207)
782.208
60.418
(158.565)
660.224
23.837
684.061
1.380.923
(720.699)
58.403
(34.566)
1.439.326
(755.265)
660.224
23.837
684.061
Maddi olmayan duran varl›klar, ilgili varl›klar›n kullan›ma haz›r olmalar› durumunda itfa edilmeye bafllanmaktad›r. Bu kapsamda Grup’un henüz
kullan›ma haz›r olmayan ve itfa edilmeye bafllanmam›fl 140.213 TL (2012: 106.514 TL) tutar›nda maddi olmayan duran varl›¤› bulunmaktad›r.
31 Aral›k 2013 itibariyle hala kullan›lmakta olan tamam›yla itfa olmufl maddi olmayan duran varl›klar›n toplam maliyet bedeli 180.516 TL’dir
(2012: 178.231 TL)
99
NOT 13 - DEVLET TEfiV‹K VE YARDIMLARI
Yat›r›m teflvik belgeleri
Grup’un yat›r›m harcamalar› ile ilgili çeflitli yat›r›m teflvik belgeleri bulunmaktad›r. Bu teflvik belgeleri kapsam›nda sa¤lanan imkanlar afla¤›daki
gibidir:
i)
‹thal edilen makine ve teçhizatlarla ilgili %100 gümrük ve KDV muafiyeti
ii)
Yerli yat›r›m harcamalar›nda, %100 KDV muafiyeti
iii)
‹ndirimli Kurumlar Vergisi muafiyeti
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle devrolmufl yat›r›m indirimi tutar› 2.209.950 TL’dir (2012: 2.452.819 TL). 31 Aral›k 2011 itibariyle Grup, sonraki
dönemlerde cari vergi hesab›nda indirim konusu yapamayaca¤› nedeniyle bu yat›r›m indirimi tutar› üzerinden hesaplad›¤› ertelenmifl vergi
varl›¤›n›, karfl›l›k ay›rmak ve kar zarar tablosuna yans›tmak suretiyle silmifltir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçeklefltirilen
toplant›s›nda yat›r›m indirimi istisnas› uygulamas› ile ilgili süre s›n›rlamas› kald›r›lmas›n›n görüflülmesi ve bu karar›n 8 Ocak 2010'da al›nmas›
ile birlikte, Grup’un devrolmufl yat›r›m indirimleri tekrar kullan›labilir hale gelmifltir ve bu yat›r›m indirimi tutarlar› üzerinden ertelenmifl vergi
alaca¤› hesaplanm›flt›r.
Küresel mali krizin olumsuz etkilerini azaltmak amac›yla ç›kar›lan 5838 say›l› kanun 28 fiubat 2009 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanarak
yürürlü¤e girmifltir. Kanunun ilgili maddesi ile yat›r›mlar›n teflvik edilmesine yönelik olarak, indirimli kurumlar vergisi oran› uygulamas›
getirilmektedir. ‹ndirimli kurumlar vergisi oran›na Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan teflvik belgesine ba¤lanan yat›r›mlardan elde edilen kazançlar
tabi tutulacaklard›r. Buna göre indirimli oran, bu yat›r›mlardan elde edilen kazançlara, yat›r›m›n k›smen veya tamamen iflletilmesine bafllan›lan
hesap döneminden itibaren, “yat›r›ma katk› tutar›na” ulafl›ncaya kadar uygulanacakt›r. “Yat›r›ma Katk› Tutar›” kanunda, indirimli kurumlar
vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla, yat›r›mlar›n Devletçe karfl›lanacak tutar›n› ifade etti¤i belirtilmektedir.
Bakanlar Kurulu 16 Temmuz 2009 tarihinde ald›¤› 2009/15199 say›l› kararla, 5838 Say›l› Kanunun öngördü¤ü belirlemeleri yapm›fl ve
belli flartlar› tafl›yan yat›r›mlar›n devlet yard›mlar›ndan yararlanmas›na iliflkin düzenlemeyi fiilen uygulanabilir hale getirmifltir.
Grup, 2009 ve 2013 y›llar›nda ald›¤› teflvik belgeleri kapsam›nda yapt›¤› 429.396 TL tutar›ndaki yat›r›m harcamalar›n›, bu kanunun verdi¤i
haklar çerçevesinde ertelenmifl vergi hesab›nda dikkate alm›flt›r.
5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde de¤ifliklik yap›larak 5746 say›l› Araflt›rma ve Gelifltirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Hakk›nda Kanunu’nun 35. maddesiyle yap›lan de¤ifliklikle, araflt›rma ve gelifltirme harcamalar› üzerinden hesaplanacak Ar-Ge indirim oran›
%40’tan %100’e ç›kar›lm›flt›r. An›lan kanun 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlü¤e girmifl bulunmaktad›r. Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri,
yeni teknoloji ve bilgi aray›fl›na yönelik araflt›rma ve gelifltirme faaliyetleri çerçevesinde iflletme bünyesinde 2008 y›l›ndan itibaren yapt›klar›
harcamalar›n %100’ü kurumlar kazanc› tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate al›nabilecektir.
Grup’un 2013 y›l› içerisinde toplam Ar-Ge harcamas› tutar› 111.457 TL olup, bu harcamalardan kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu
edilemeyen 33.368 TL ve y›l içerisinde tahsil edilen 3.166 TL tutar›ndaki TEYDEB ve Avrupa proje destekleri düflüldükten sonra kurumlar
vergisi Ar-Ge indirimine konu edilecek tutar› 74.923 TL olmaktad›r. 31 Aral›k 2012 tarihi itibariyle devreden Ar-Ge indirimi tutar› bulunmamaktad›r.
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un 22.275 TL k›sa vadeli, 43.663 TL uzun vadeli toplam 65.938 TL tutar›ndaki devlet teflvik ve yard›mlar›,
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt›rma Kurumu (Tübitak)’nun Mini Cargo ve Yeni Doblo projelerinin araflt›rma ve gelifltirme (ARGE)
harcamalar›n› desteklemek amac›yla vermifl oldu¤u teflvik gelirinin ertelenmesi nedeniyle oluflmufltur. Söz konusu tutar, ilgili ARGE yat›r›m›n›n
itfas› ile orant›l› flekilde amortismana tabi tutularak amortisman ve itfa giderlerinde netlenmektedir.
100
NOT 14 - KARfiILIKLAR, KOfiULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Di¤er k›sa vadeli karfl›l›klar
2013
2012
Garanti karfl›l›¤›
Dava karfl›l›klar›
‹dari gider karfl›l›¤›
Di¤er
50.651
4.407
1.209
7.107
47.069
4.407
6.597
8.791
Toplam
63.374
66.864
2013
2012
47.069
(43.296)
46.878
59.061
(41.756)
29.764
50.651
47.069
2013
2012
1 Ocak
Y›l içerisindeki azal›fl
4.407
-
6.407
(2.000)
31 Aral›k
4.407
4.407
Garanti karfl›l›¤›n›n hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
1 Ocak
Y›l içinde ödenen
Y›l içerisindeki art›fl
31 Aral›k
Dava karfl›l›klar›n›n hareket tablosu afla¤›daki gibidir:
Grup aleyhine aç›lan davalar:
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup aleyhine aç›lm›fl ve bilanço tarihi itibariyle henüz sonuçlanmam›fl davalar›n toplam tutar› 7.670 TL’dir
(2012: 8.882 TL). Bu davalara iliflkin ayr›lan karfl›l›k tutar› ise 4.407 TL’dir (2012: 4.407 TL).
Vergi cezalar›:
2008-2010 mali y›llar› aras› dönem ile ilgili, fiirket bünyesinde yap›lan vergi incelemesi neticesinde haz›rlanan Vergi ‹nceleme Raporlar›,
Vergi Denetim Kurulu ‹stanbul Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Baflkanl›¤› taraf›ndan 2013 y›l› Aral›k ay› içerisinde fiirket’e iletilmifltir.
Vergi ‹nceleme raporlar›nda, dar mükellef kurumlara yap›lan baz› ödemeler stopaj ve sorumlu s›fat›yla KDV aç›s›ndan elefltiri konusu
yap›lm›flt›r. Söz konusu raporlar dahilinde, fiirket’ten 2008 y›l› için 13,4 Milyon TL vergi asl›, 23,8 Milyon TL vergi ziya› cezas›, 2009
y›l› için 8,4 Milyon TL vergi asl›, 14,9 Milyon TL vergi ziya› cezas›, 2010 y›l› için 9,1 Milyon TL vergi asl›, 16,2 Milyon TL vergi ziya› cezas›
talep edilmifltir. Söz konusu raporlar ve detaylar› ile ilgili kamuoyu duyurusu ise, fiirket taraf›ndan, 16 Aral›k 2013 ve 30 Aral›k 2013
tarihlerinde Kamuyu Ayd›nlatma Platformu (“KAP”) üzerinden gerçeklefltirilmifltir.
fiirket yönetimi, fiirket bünyesinde yer alan, raporda elefltiri konusu olan, uygulamalar›n ilgili vergi mevzuatlar›na ve uluslararas› çifte
vergiyi önleme anlaflmalar›na uygun ve uyumlu oldu¤unu düflünmektedir. fiirket, bahse konu raporlarla ilgili olarak uzlaflma ve hukuki
süreç dahil tüm yasal haklar›n› tatbik etmeyi planlamaktad›r. Olas› bir hukuki süreç dahilinde, oluflacak nihai karar›n müspet gerçekleflme
ihtimalinin aksi duruma göre daha olas› ve yüksek görülmesi sebebi ile, bahse konu vergi raporlar›na yönelik ilave bir karfl›l›k konsolide
tablolara yans›t›lmam›flt›r.
101
NOT 14 - KARfiILIKLAR, KOfiULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devam›)
Teminat, rehin ve ipotekler:
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 tarihleri itibariyle Grup’un vermifl oldu¤u teminat, rehin ve ipoteklerin (“TR‹”) dökümü orijinal para
birimleri ile afla¤›daki gibidir:
A.
B.
C.
D.
Kendi tüzel kiflili¤i ad›na vermifl oldu¤u
TR‹’lerin toplam tutar›
Tam konsolidasyon kapsam›na dahil edilen
ortakl›klar lehine vermifl oldu¤u TR‹’lerin toplam tutar›
Ola¤an ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amac›yla
di¤er 3. kiflilerin borcunu temin amac›yla vermifl oldu¤u
TR‹’lerin toplam tutar›
Di¤er Verilen TR‹’lerin toplam tutar›
i) Ana ortak lehine vermifl oldu¤u TR‹’lerin toplam tutar›
ii) B ve C maddeleri kapsam›na girmeyen di¤er grup
flirketleri lehine vermifl oldu¤u TR‹’lerin toplam tutar›
iii) C maddesi kapsam›na girmeyen 3. kifliler lehine
vermifl oldu¤u TR‹’lerin toplam tutar›
2013
2012
10.075
7.390
-
-
-
-
-
-
-
-
10.075
7.390
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihi itibariyle Grup’un vermifl oldu¤u di¤er TR‹’lerin Grup’un özkaynaklar›na oran› s›f›rd›r.
Di¤er
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup 8 Nisan 2014 tarihine kadar gerçeklefltirilmek üzere 822 milyon ABD Dolar› ihracat taahhüdü getiren
ihracat teflvik belgesi kapsam›nda 916 milyon ABD Dolar ihracat gerçeklefltirmifl bulunmaktad›r. Grup, 15 Kas›m 2013 tarihine kadar
gerçeklefltirilmek üzere 1.512 milyon ABD Dolar› ihracat taahhüdü getiren ihracat teflvik belgesi kapsam›nda 1.595 milyon ABD Dolar›
ihracat gerçeklefltirmifl bulunmaktad›r (31 Aral›k 2012: 15 Mart 2013 tarihine kadar gerçeklefltirilmek üzere 1.505 milyon ABD Dolar›
ihracat taahhüdü getiren ihracat teflvik belgesi kapsam›nda 769.563 milyon ABD Dolar› ihracat gerçeklefltirmifl bulunmaktad›r). Ayr›ca
Grup, 7 Ekim 2013 tarihi itibariyle 6 Ekim 2014 tarihine kadar gerçeklefltirilmek üzere 767 milyon ABD Dolar› ihracat taahhüdü getiren
ihracat teflvik belgesi kapsam›nda 453 milyon ABD Dolar› ihracat gerçeklefltirmifl bulunmaktad›r.
Grup’un MCV ve Yeni Doblo projelerine iliflkin imzalam›fl oldu¤u uzun vadeli kredi anlaflmas›, Grup’a belirli baz› finansal oranlara uygun
olma zorunlulu¤u getirmektedir. Grup, 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle bu mali oranlara uymaktad›r.
102
NOT 15 - ÇALIfiANLARA SA⁄LANAN FAYDALAR
a)
Çal›flanlara sa¤lanan faydalar kapsam›nda k›sa vadeli borçlar:
2013
2012
Personele borçlar
‹zin karfl›l›¤›
20.856
6.776
21.115
5.239
Toplam
27.632
26.354
b)
Çal›flanlara sa¤lanan faydalara iliflkin uzun vadeli karfl›l›klar:
Grup, mevcut ifl kanunu gere¤ince, en az bir y›ll›k hizmeti tamamlayarak emekliye ayr›lan, istifa ve kötü davran›fl d›fl›ndaki nedenlerle
ifl iliflkisi kesilen, askerlik hizmeti için ça¤r›lan veya vefat eden personele belirli miktarda k›dem tazminat› ödemekle yükümlüdür.
Ödenecek tazminat her hizmet y›l› için bir ayl›k maafl tutar› kadard›r ve bu miktar 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 3.254,44 tam TL
(2012: 3.033,98 tam TL) ile s›n›rland›r›lm›flt›r.
1 Ocak 2014 tarihinden itibaren k›dem tazminat› tavan› 3.438,22 tam TL’ye yükselmifltir.
Grup yönetimi geçmifl deneyimlerinden edindi¤i bilgilere dayanarak k›dem tazminat› almaya hak kazanacak çal›flanlar›n hak kazand›klar›
menfaatleri TMS 19 uyar›nca, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvili oranlar› kullan›larak iskonto ifllemine tabi tutmufl ve indirgenmifl
net de¤erleri üzerinden konsolide finansal tablolar›na yans›tm›flt›r. Hesaplamada kullan›lan varsay›mlar afla¤›daki gibidir:
Net iskonto oran›
Emeklilik olas›l›¤›n›n tahmini için devir h›z› oran›
2013
2012
%4,78
%100
%3,86
%99
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle sona eren y›llar içerisindeki k›dem tazminat› karfl›l›¤› hesab›n›n hareketi afla¤›da sunulmufltur:
2013
2012
1 Ocak
Cari hizmet gideri
Faiz gideri
Dönem içinde ödenen
Aktüeryal (kay›p)/(kazanç)
128.582
12.447
9.718
(14.852)
3.232
102.942
36.321
10.129
(12.953)
(7.857)
31 Aral›k
139.127
128.582
103
NOT 16 - PEfi‹N ÖDENM‹fi G‹DERLER VE GEL‹RLER, D‹⁄ER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
a)
2013
2012
‹ade al›nacak KDV
Gelir tahakkuklar›
Di¤er
46.351
3.171
2.194
24.143
33.498
20.791
Toplam
51.716
78.432
2013
2012
Kredi komisyon giderleri (*)
Verilen siparifl avanslar›
Di¤er
12.554
3.053
5.139
13.022
4.735
1.985
Toplam
20.746
19.742
b)
Di¤er dönen varl›klar:
K›sa vadeli peflin ödenmifl giderler:
(*)
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle kredi komisyon giderleri, konsolide edilen ba¤l› ortakl›k KFK’n›n bayilerine peflin olarak
ödedi¤i kredi komisyonlar›ndan oluflmaktad›r.
c)
Uzun vadeli peflin ödenmifl giderler:
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 54.387 TL tutar›ndaki (2012: 12.322 TL) uzun vadeli peflin ödenmifl giderler, maddi duran varl›k al›mlar›
için verilmifl olan avanslardan oluflmaktad›r.
d)
2013
2012
Ödenecek vergi ve fonlar
Gider tahakkuklar›
Ödenecek sosyal güvenlik primleri
Al›nan avanslar
Türev finansal araçlar
Di¤er
20.329
19.794
10.457
769
4.805
14.450
7.193
8.574
2.007
3.593
2.449
Toplam
56.154
38.266
e)
Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler:
Ertelenmifl gelirler:
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle 22.820 TL tutar›ndaki (2012: 18.193 TL) ertelenmifl gelirler, konsolide edilen ba¤l› ortakl›k KFK’n›n peflin
tahsil edilen istihbarat gelirlerinden oluflmaktad›r.
104
NOT 17 - ÖZKAYNAKLAR
a) Ana ortakl›k d›fl› paylar / ana ortakl›k d›fl› kar zarar
Yoktur.
b) Sermaye / karfl›l›kl› ifltirak sermaye düzeltmesi
fiirket’in kay›tl› sermaye tavan› 1.000.000 TL’dir. fiirket’in 31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle tarihi maliyet esas›na göre ödenmifl
sermaye tutar› 500 milyon TL (tam TL) olup her biri 0,01 TL (tam TL) tutar›nda 50 milyar adet hisseden oluflmaktad›r. 31 Aral›k 2013
ve 2012 tarihleri itibariyle fiirket’in yasal sermaye ve ortakl›k yap›s› afla¤›daki gibidir:
2013
Fiat
Koç Holding
Koç Holding flirketleri ve Koç ailesi
Di¤er, halka aç›k hisseler dahil
Toplam ödenmifl sermaye
2012
Hisse grubu
Tutar
(tarihi)
Tutar
%
Tutar
(tarihi)
Tutar
%
D
A
A
E
189.280
187.938
1.342
121.440
37,86
37,59
0,27
24,28
189.280
187.938
1.342
121.440
37,86
37,59
0,27
24,28
500.000
100,00
500.000
100,00
A ve D grubu paylara sahip hissedarlar› Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyelerini seçme ve ayr›ca birbirlerinin hisselerin sat›n
almada öncelik haklar›na sahiptir. Grup’un Kurulufl Sözleflmesi’nde Genel Kurul kararlar›n›n onaylanmas›nda %75 oy ço¤unluk ilkesi
benimsenmektedir.
c) Kar yedekleri - geçmifl y›l kar/zararlar›
Kanuni defterlerdeki birikmifl karlar, afla¤›da belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde da¤›t›labilirler.
Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayr›l›r. Türk Ticaret Kanunu’na göre
birinci tertip yasal yedekler, flirketin ödenmifl sermayesinin %20’sine ulafl›l›ncaya kadar, kanuni net kar›n %5’i olarak ayr›l›r. ‹kinci tertip
yasal yedekler ise ödenmifl sermayenin %5’ini aflan da¤›t›lan kar›n %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmifl
sermayenin %50’sini geçmedi¤i sürece sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilir, bunun d›fl›nda herhangi bir flekilde kullan›lmas›
mümkün de¤ildir.
Halka aç›k flirketler, temettü da¤›t›mlar›n› SPK’n›n öngördü¤ü flekilde afla¤›daki gibi yaparlar:
9 Ocak 2009 tarih, 1/6 say›l› SPK karar› uyar›nca, finansal tablo düzenleme yükümlülü¤ü bulunan iflletmelerce da¤›t›labilir kar›n
hesaplanmas›nda finansal tablolarda yer alan kar içinde görünen; ba¤l› ortakl›k, müflterek yönetime tabi teflebbüs ve ifltiraklerden ana
ortakl›¤›n finansal tablolar›na intikal eden kar tutarlar›n›n, flirketlerin yasal kay›tlar›nda bulunan kaynaklar›ndan karfl›lanabildi¤i sürece,
genel kurullar›nca kar da¤›t›m karar› al›nm›fl olmas›na bak›lmaks›z›n, da¤›tacaklar› kar tutar›n› SPK’n›n Seri:XI, No:29 say›l› Sermaye
Piyasas›nda Finansal Raporlamaya ‹liflkin Esaslar Tebli¤i çerçevesinde haz›rlay›p kamuya ilan edecekleri finansal tablolar›nda yer alan
net dönem karlar›n› dikkate alarak hesaplamalar›na imkan tan›nmas›na karar verilmifltir.
105
NOT 17 - ÖZKAYNAKLAR (Devam›)
SPK’n›n 27 Ocak 2010 tarihli karar› ile paylar› borsada ifllem gören halka aç›k anonim ortakl›klar için yap›lacak temettü da¤›t›m›
konusunda herhangi bir asgari kar da¤›t›m zorunlulu¤u getirilmemesine karar verilmifltir.
Sermaye enflasyon düzeltmesi farklar› ile ola¤anüstü yedeklerin kay›tl› de¤erleri bedelsiz sermaye art›r›m›; nakit kar da¤›t›m› ya da
zarar mahsubunda kullan›labilecektir. Ancak sermaye enflasyon düzeltmesi farklar›, nakit kar da¤›t›m›nda kullan›lmas› durumunda
kurumlar vergisine tabi olacakt›r.
fiirket taraf›ndan, 4 Mart 2013 tarihli Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda al›nan kararla 2012 y›l›na ait karlardan yasal yükümlülükler
düflüldükten sonra toplam 480.000 TL tutar›nda (2012 y›l›nda 2011 kar›ndan 250.000 TL) nakit temettü da¤›t›lm›flt›r.
fiirket’in Tebli¤’e göre kar da¤›t›m›nda baz al›nacak öz sermaye tablosu 31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle afla¤›daki gibidir:
2013
2012
Ödenmifl sermaye
Sermaye enflasyon düzeltmesi farklar›
Kardan ayr›lan k›s›tlanm›fl yedekler
Nakit ak›fl korumas› ile ilgili birikmifl zarar
Aktüeryal kay›p
Geçmifl y›llar karlar›
Net dönem kar›
500.000
348.382
187.983
(247.611)
(11.856)
687.693
434.223
500.000
348.382
149.301
(132.687)
(9.270)
764.336
442.039
Toplam
1.898.814
2.062.101
fiirket’in Vergi Usul Kanunu’na göre tuttu¤u kay›tlar›nda yasal ve ola¤anüstü yedeklerin tarihi de¤erleri afla¤›daki gibidir:
2013
2012
Yasal yedekler
Ola¤anüstü yedekler
166.849
31.874
121.766
33.857
Toplam
198.723
155.623
106
NOT 18 - HASILAT
a) Has›lat:
2013
2012
Yurt d›fl› sat›fllar
Yurtiçi sat›fllar
Esas faaliyetlerden di¤er gelirler
4.069.041
2.876.376
92.537
3.667.217
2.928.462
109.595
Toplam
7.037.954
6.705.274
Sat›fllardan indirimler tutar› 264.151 TL’dir (2012: 627.799 TL).
2013 ve 2012 y›llar› içerisinde Grup’un yapm›fl oldu¤u sat›fllar›n tutarsal olarak ürün grubu baz›nda da¤›l›m› afla¤›daki gibidir:
2013
2012
Ticari araç
Binek araç
Yedek parça
Di¤er
4.379.089
1.746.384
759.929
152.552
3.986.195
2.088.324
523.117
107.638
Toplam
7.037.954
6.705.274
2013
2012
Hurda sat›fl› gelirleri
Kal›p sat›fl› gelirleri
Ambalaj sat›fl› gelirleri
Di¤er
44.093
31.721
15.587
1.136
47.203
39.288
14.353
8.751
Toplam
92.537
109.595
2013
2012
Direkt hammadde ve malzeme giderleri
‹tfa paylar› ve amortisman giderleri
Direkt iflçilik giderleri
Di¤er üretim giderleri
4.618.613
284.097
123.884
262.678
4.512.797
304.036
131.868
267.956
Toplam üretim maliyeti
5.289.272
5.216.657
10.051
49.587
861.466
5.682
27.086
(20.917)
701.291
79
6.216.058
5.924.196
b) Esas faaliyetlerden di¤er gelirler:
c) Sat›fllar›n maliyeti:
Yar› mamul de¤iflimi
Mamul de¤iflimi
Sat›lan ticari mallar›n maliyeti
Di¤er sat›fllar›n maliyeti
Toplam
107
NOT 18 - HASILAT (Devam›)
d) Üretim ve sat›fl miktarlar›
Üretim
Üretilen Araçlar
MCV
Yeni Doblo
Linea
Doblo
Albea
Palio - Palio Van
‹thal araçlar
Grande Punto
Ducato
Fiat 500
Alfa Romeo
Jeep
Lancia
Freemont 4x4
Bravo
Panda Futura
Maserati
Ferrari
Panda
Scudo
Transit sat›fl
Toplam
Sat›fl
2013
2012
2013
2012
104.266
90.608
40.570
9.170
-
115.813
83.521
36.909
20.185
-
103.957
90.357
40.916
11.573
1
116.060
83.748
37.042
18.053
959
38
-
-
6.290
6.407
3.517
1.011
970
804
685
378
253
40
23
15
5
9
7.887
4.884
163
1.111
784
294
371
745
18
21
291
11
-
244.614
256.428
267.211
272.480
NOT 19 -ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME G‹DERLER‹, PAZARLAMA, SATIfi VE DA⁄ITIM G‹DERLER‹, GENEL YÖNET‹M G‹DERLER‹
2013
2012
Sat›fl ve pazarlama giderleri
Genel yönetim giderleri
Araflt›rma gelifltirme giderleri (*)
216.522
157.907
12.753
202.343
136.646
14.858
Toplam
387.182
353.847
(*)
108
fiirket’in 2013 y›l› içerisinde yapm›fl oldu¤u araflt›rma gelifltirme harcamalar›n›n toplam tutar› 111.131 TL (2012: 103.586 TL) olup,
harcamalar›n›n 98.378 TL’si aktiflefltirilmifltir (2012: 88.728 TL). Ar-Ge harcamalar›n›n kalan k›sm› olan 12.753 TL (2012: 14.858
TL) ise gider olarak kaydedilmifltir.
NOT 19 -ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME G‹DERLER‹, PAZARLAMA, SATIfi VE DA⁄ITIM G‹DERLER‹, GENEL YÖNET‹M G‹DERLER‹
(Devam›)
a) Sat›fl ve pazarlama giderleri:
2013
2012
51.671
48.137
46.617
36.350
4.778
2.418
934
25.617
52.888
53.364
29.764
33.908
3.671
2.480
4.303
21.965
216.522
202.343
2013
2012
64.622
14.999
14.415
12.435
6.888
5.212
4.438
1.381
4.405
29.112
54.427
13.994
11.771
20.554
5.544
5.186
3.255
1.270
5.186
15.459
157.907
136.646
2013
2012
Personel giderleri
Amortisman ve itfa paylar›
439.750
324.276
431.271
346.669
Toplam
764.026
777.940
2013
2012
Kambiyo gelirleri
Vade fark› gelirleri
Di¤er
170.609
12.240
17.781
202.170
23.379
36.117
Toplam
200.630
261.666
Nakliye ve sigorta giderleri
Reklam giderleri
Garanti giderleri
Personel giderleri
Royalti giderleri
Sergi ve fuar giderleri
Di¤er
Toplam
b) Genel yönetim giderleri:
Personel giderleri
Biliflim teknolojileri giderleri
D›flar›dan sa¤lanan fayda ve hizmetler
Vergi, resim ve harçlar
Sigorta giderleri
Seyahat giderleri
Kira giderleri
Ba¤›fl ve yard›mlar
Di¤er
Toplam
NOT 20 - N‹TEL‹KLER‹NE GÖRE G‹DERLER
NOT 21 - ESAS FAAL‹YETLERDEN D‹⁄ER GEL‹RLER VE G‹DERLER
109
NOT 21 - ESAS FAAL‹YETLERDEN D‹⁄ER GEL‹RLER VE G‹DERLER (Devam›)
2013
2012
Kambiyo giderleri
Vade fark› giderleri
Di¤er
(289.250)
(14.597)
(10.116)
(157.584)
(34.392)
(17.524)
Toplam
(313.963)
(209.500)
2013
2012
Kambiyo gelirleri
Faiz gelirleri
256.782
78.291
234.896
78.318
Toplam finansal gelirler
335.073
313.214
Kambiyo zararlar›
Faiz giderleri
(205.939)
(25.877)
(277.305)
(70.541)
Toplam finansal giderler
(231.816)
(347.846)
103.257
(34.632)
NOT 22 - F‹NANSMAN GEL‹RLER‹ VE G‹DERLER‹
Net finansal gelir/(giderler)
NOT 23 - VERG‹ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹
a)
Genel
Grup, Türkiye’de yürürlükte bulunan vergi mevzuat› ve uygulamalar›na tabidir.
1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere kurumlar vergisi oran› %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili oldu¤u hesap döneminin sonunu
takip eden dördüncü ay›n yirmi beflinci günü akflam›na kadar beyan edilmekte ve ilgili ay›n sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir.
Vergi mevzuat› uyar›nca üçer ayl›k dönemler itibariyle oluflan kazançlar üzerinden %20 oran›nda geçici vergi hesaplanarak ödenmekte
ve bu flekilde ödenen tutarlar y›ll›k kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir.
Grup, 31 Aral›k 2008 itibariyle yat›r›m indirimi istisnas›n›n sona ermesi nedeniyle, bu tarihe kadar kullan›lmam›fl olan 2.141.858 TL
tutar›ndaki yat›r›m indirimleri üzerinden hesaplanan ertelenmifl vergi varl›¤›n› ertelenmifl vergi gideri yazmak suretiyle 31 Aral›k 2010
itibariyle iptal etmifltir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçeklefltirilen toplant›s›nda yat›r›m indirimi istisnas› uygulamas›
ile ilgili süre s›n›rlamas› kald›r›lmas›n›n görüflülmesi ve bu karar›n 8 Ocak 2010’da al›nmas› ile birlikte, Grup’un devrolmufl yat›r›m
indirimleri tekrar kullan›labilir hale gelmifltir ve bu yat›r›m indirimi tutarlar› 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle ÜFE ve yeniden de¤erleme
oran›nda artt›r›larak 2.209.950 TL üzerinden ertelenmifl vergi alaca¤› hesaplanm›flt›r.
110
NOT 23 - VERG‹ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹ (Devam›)
Türkiye’de vergi mevzuat›, ana ve ba¤l› ortakl›klar›n›n konsolide vergi beyannamesi doldurmas›na izin vermemektedir. Bu yüzden
finansal tablolara yans›t›lan vergi karfl›l›¤›, flirket baz›nda hesaplanm›flt›r.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönemin kurumlar vergisi
matrah›ndan indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kay›tlar› vergi dairesince befl y›l içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesaplar›
revize edilebilmektedir.
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihlerinde sona dönemlere iliflkin konsolide kar veya zarar tablosuna yans›t›lan vergi giderinin k›r›l›m› afla¤›da
sunulmufltur:
2013
2012
Cari vergi gideri
Ertelenmifl vergi gideri
(17.697)
(25.155)
(21.594)
(33.807)
Toplam
(42.852)
(55.401)
2013
2012
Cari y›l kurumlar vergisi
Eksi: Peflin ödenen kurumlar vergisi (-)
17.697
(48.380)
21.594
(21.210)
(Peflin ödenen) / ödenecek kurumlar vergisi
(30.683)
384
31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren y›llara iliflkin kar veya zarar tablosunda yans›t›lan vergi giderinin analizi afla¤›da
sunulmufltur:
2013
2012
Vergi öncesi net kar
477.075
497.440
Etkin vergi üzerinden vergi gideri (%20)
Kanunen kabul edilmeyen giderler
‹stisna ve indirimler
Yat›r›m indirimlerinin etkisi
Di¤er 7.590
(95.415)
(2.519)
4.100
43.392
(2.142)
(99.488)
(61.305)
59.589
47.945
Toplam
(42.852)
(55.401)
111
NOT 23 - VERG‹ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹ (Devam›)
b)
Ertelenen vergi varl›klar› ve yükümlülükleri
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 tarihleri itibariyle, ertelenmifl vergiye konu olan geçici farklar ve bilanço tarihi itibariyle yürürlükteki
etkin vergi oranlar› kullan›larak hesaplanan ertelenmifl vergi varl›¤›n›n da¤›l›m› afla¤›da özetlenmifltir:
Kümülatif
geçici farklar
‹ndirimli kurumlar vergisi
K›dem tazminat› ve kullan›lmam›fl
izin karfl›l›¤›
Ertelenmifl gelir
Garanti karfl›l›¤›
Devreden yat›r›m indirimi
Amortismana tabi varl›klar
ve stoklar
Di¤er
Ertelenmifl vergi
varl›¤›/(yükümlülü¤ü)
2013
2012
2013
2012
429.396
441.433
127.535
132.430
146.018
50.199
50.651
2.209.950
133.887
61.320
47.069
2.387.329
29.204
10.040
10.130
4.420
26.776
12.264
9.414
4.775
875.479
(27.150)
920.194
(16.657)
(172.769)
5.430
(181.756)
5.865
13.990
9.768
Ertelenmifl vergi varl›¤›, net
Ertelenmifl vergi varl›¤› bakiyesinin dönem içerisindeki hareketi afla¤›daki gibidir:
1 Ocak itibariyle ertelenmifl vergi varl›¤›
Ertelenmifl vergi gideri
Özkaynaklarda muhasebelefltirilen tan›mlanm›fl
fayda planlar› yeniden ölçüm (kay›plar›)/kazançlar›
Özkaynaklarda muhasebelefltirilen nakit ak›m
korumas› ile ilgili net kar/(zarar) (*)
31 Aral›k itibariyle ertelenmifl vergi varl›¤›
(*)
2013
2012
9.768
(25.155)
63.758
(33.807)
646
(1.179)
28.731
(19.004)
13.990
9.768
‹lgili tutar sermaye hesab›nda muhasebelefltirilmekle birlikte, yasal kay›tlarda vergi matrah›nda indirim konusu yap›lan kur fark›
giderlerinin vergi etkisi olup, ertelenmifl vergi hesab›na yans›t›lm›flt›r.
NOT 24 - H‹SSE BAfiINA KAZANÇ
Hisse bafl›na kazanç, net kar›n, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesiyle
bulunmaktad›r. 2013 ve 2012 y›llar›nda a¤›rl›kl› ortalama hisse adedi 50.000.000.000 adet olup, 31 Aral›k 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle
hisse bafl›na kazanç s›ras›yla 0,87 Kurufl ve 0,88 Kurufl’tur.
112
NOT 25 - ‹L‹fiK‹L‹ TARAF AÇIKLAMALARI
‹liflkili taraflarla bakiyeler:
‹liflkili taraflarla ilgili mevduat ve finansal borçlanma bakiyeleri:
2013
2012
Yap› Kredi Bankas› A.fi. (mevduat)
Yap› Kredi Bankas› A.fi. (finansal borçlanma)
1.179.705
(116.868)
564.220
(400.752)
Toplam
1.062.837
163.468
2013
2012
Otokoç A.fi. (Otokoç - Koç Holding A.fi. ifltiraki)
Fiat
Di¤er
159.657
76.705
3.225
96.980
405.121
434
Toplam
239.587
502.535
2013
2012
‹liflkili taraflardan ticari alacaklar:
‹liflkili taraflara ticari borçlar:
Fiat 667.984
Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.fi.
(Mako - Fiat’›n iliflkili kuruluflu)
Di¤er
813.066
8.873
28.975
19.263
27.294
Toplam
705.832
859.623
2013
2012
Fiat 3.201.921
Otokoç A.fi.
Di¤er23.257
2.876.505
946.088
12.780
749.892
Toplam
4.171.266
3.639.177
2013
2012
Otokoç A.fi.
Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.fi.
Ram D›fl Ticaret A.fi. (*)
Zer Merkezi Hiz. ve Tic. A.fi.
Matay Otomotiv Yan Sanayi ve Tic. A.fi.
Plastiform Plastik San. Tic. A.fi.
Koç Sistem
Opet Fuchs Madeni Ya¤lar Tic. A.fi.
Koç Holding
Akpa Dayan›kl› Tüketim Lpg ve Akaryak›t Ürünleri Paz. A.fi.
Ram Sigorta Arac›l›k A.fi.
Setur Servis Turistik
Di¤er
119.810
106.477
99.694
91.488
38.694
27.063
15.142
10.135
7.999
6.364
6.058
5.544
58.127
175.042
111.686
67.459
92.215
37.184
31.128
9.366
11.268
7.424
5.909
2.510
6.271
7.485
Toplam
592.595
564.947
‹liflkili taraflarla ifllemler:
Sat›fllar:
Yurtiçi malzeme ve hizmet al›mlar›:
(*)
Sigorta acentesi olarak faaliyet gösteren Ram Sigorta Arac›l›k Hizmetleri A.fi. arac›l›¤› ile imzalanan poliçeler kapsam›nda ödenen ve tahakkuk
eden prim tutarlar›n› içermektedir.
113
NOT 25 - ‹L‹fiK‹L‹ TARAF AÇIKLAMALARI (Devam›)
Yurtd›fl› ticari mal, malzeme ve hizmet al›mlar›:
2013
2012
Fiat
Di¤er
2.780.942
19.797
2.427.355
18.607
Toplam
2.800.739
2.445.962
‹liflkili kurulufllardan elde edilen faiz gelirleri, 31 Aral›k 2013 tarihinde sona eren y›l içerisinde 27.153 TL’dir (2012: 41.641 TL).
‹liflkili kurulufllardan al›nan finansal borçlanmalar dolay›s›yla maruz kal›nan faiz giderleri, 31 Aral›k 2013 tarihinde sona eren y›l içerisinde
27.204 TL’dir (2012: 43.343 TL).
31 Aral›k 2013 tarihinde sona eren dönem içerisinde Grup’un üst düzey yöneticilere (28 kifli) (2012: 27 kifli) sa¤lam›fl oldu¤u ücret
ve benzeri faydalar›n toplam› 17.863 TL’dir (2012: 16.797 TL).
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle, ba¤l› ortakl›k KFK’n›n iliflkili flirketler üzerinden kapal› ihraç usulü ve halka arz usulü ile ihraç etmifl oldu¤u
tahvillerinin, tafl›nan de¤eri 410.587 TL ile finansal yükümlülükler içerisinde yer almaktad›r (31 Aral›k 2012: 204.886 TL).
NOT 26 - F‹NANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN R‹SKLER‹N N‹TEL‹⁄‹ VE DÜZEY‹
Risk yönetimi amaçlar› ve prensipleri
Grup’un en önemli finansal araçlar›, haz›r de¤erler ve finansal borçlard›r. Bu finansal araçlar›n en önemli amac› Grup operasyonlar›
için finansman kayna¤› sa¤lamakt›r. Grup ayr›ca do¤rudan faaliyetlerinden oluflan ticari borçlar ve ticari alacaklar gibi çeflitli finansal
araçlara da sahiptir. Grup’un finansal araçlar›ndan kaynaklanan en önemli riskleri faiz oran› riski, likidite riski, kur riski ve kredi
riskidir. Grup yönetimi afla¤›da özetlenen risklerin her birini incelemekte ve afla¤›da belirtilen politikalar› gelifltirmektedir.
Kredi riski
Kredi riski, karfl›l›kl› iliflki içinde olan taraflardan birinin bir finansal araca iliflkin olarak yükümlülü¤ünü yerine getirememesi sonucu
di¤er taraf›n finansal aç›dan zarara u¤ramas› riskidir. Grup, kredi riskini belli taraflarla yap›lan ifllemleri s›n›rland›rarak ve iliflkide
bulundu¤u taraflar›n güvenilirli¤ini sürekli de¤erlendirerek yönetmeye çal›flmaktad›r. Grup prosedürleri uyar›nca kredili çal›flmak isteyen
tüm müflteriler kredi inceleme aflamalar›ndan geçirilmekte ve gerekli teminatlar al›nmaktad›r. Ayr›ca alacaklar sürekli incelenerek
Grup’un flüpheli kredi/alacak riski minimize edilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmifl tecrübeler ve cari ekonomik durum
göz önüne al›narak de¤erlendirilmekte ve uygun miktarda flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›ld›ktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir
(Not 6).
114
NOT 26 - F‹NANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN R‹SKLER‹N N‹TEL‹⁄‹ VE DÜZEY‹ (Devam›)
Bilançoda tafl›nan de¤erler Grup’un maksimum kredi riskini yans›tmaktad›r.
Finansal araç türleri itibariyle maruz kal›nan kredi türleri;
31 Aral›k 2013
Raporlama tarihi itibariyle maruz kal›nan azami
kredi riski (A+B+C+D+E)
- Azami riskin teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm›
A. Vadesi geçmemifl ya da de¤er düflüklü¤üne
u¤ramam›fl finansal varl›klar›n net defter de¤eri
- Teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm›
B. Koflullar› yeniden görüflülmüfl bulunan, aksi
takdirde vadesi geçmifl veya de¤er
düflüklü¤üne u¤ram›fl say›lacak
finansal varl›klar›n defter de¤eri
C. Vadesi geçmifl ancak de¤er düflüklü¤üne
u¤ramam›fl varl›klar›n net defter de¤eri
D. De¤er düflüklü¤üne u¤rayan varl›klar›n net defter de¤erleri
- Vadesi geçmifl (brüt defter de¤eri)
- De¤er düflüklü¤ü (-)
- Net de¤erin teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm›
- Vadesi geçmemifl (brüt defter de¤eri)
E. Bilanço d›fl› kredi riski içeren unsurlar
31 Aral›k 2013
Raporlama tarihi itibariyle maruz kal›nan azami
kredi riski (A+B+C+D+E) (1)
- Azami riskin teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› (2)
A. Vadesi geçmemifl ya da de¤er düflüklü¤üne
u¤ramam›fl finansal varl›klar›n net defter de¤eri
B. Koflullar› yeniden görüflülmüfl bulunan, aksi
takdirde vadesi geçmifl veya de¤er
düflüklü¤üne u¤ram›fl say›lacak
finansal varl›klar›n defter de¤eri
C. Vadesi geçmifl ancak de¤er düflüklü¤üne
u¤ramam›fl varl›klar›n net defter de¤eri
D. De¤er düflüklü¤üne u¤rayan varl›klar›n net defter de¤erleri
- Vadesi geçmifl (brüt defter de¤eri)
- Vadesi geçmemifl (brüt defter de¤eri)
E. Bilanço d›fl› kredi riski içeren unsurlar
Ticari alacaklar
‹liflkili
Di¤er
taraf
taraf
Di¤er
alacaklar
Bankalardaki
mevduat
(Not 3)
Finansal
yat›r›mlar
Finans sektörü
faaliyetlerinden
alacaklar
239.587
-
271.497
491.581
215
-
1.673.245
-
73.545
-
1.201.883
1.191.396
189.004
-
271.259
491.363
215
-
1.673.245
-
73.545
-
1.174.521
1.174.521
-
-
-
-
-
-
50.583
238
7.448
(7.210)
7.210
-
-
-
-
12.168
15.194
28.022
(12.828)
16.875
1.186.944
(12.301)
1.366.274
-
Ticari alacaklar
‹liflkili
Di¤er
taraf
taraf
Di¤er
alacaklar
Bankalardaki
mevduat
(Not 3)
Finansal
yat›r›mlar
Finans sektörü
faaliyetlerinden
alacaklar
-
502.535
30.000
263.849
434.477
169
-
1.637.358
-
169
-
1.177.658
1.177.440
500.535
30.000
263.631
429.254
169
-
1.637.358
-
169
-
1.177.440
1.177.440
-
-
-
-
-
-
2.000
-
218
6.168
(5.950)
5.223
-
-
-
-
218
6.168
(6.944)
-
(1) Tutar›n belirlenmesinde, al›nan teminatlar, kredi güvenirli¤inde art›fl sa¤layan unsurlar dikkate al›nmam›flt›r.
(2) Teminatlar, müflterilerden al›nan teminat senetleri, teminat çekleri, ipotekler ve araç rehinlerinden oluflmaktad›r.
115
Ticari alacaklar için yaflland›rma analizi
Vadesi geçen ancak karfl›l›k ayr›lmam›fl olan alacaklar›n yaflland›rmas› afla¤›daki gibidir:
31 Aral›k 2013
Ticari alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmifl
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmifl
Vadesi üzerinden 1-5 y›l geçmifl
Vadesi üzerinden 5 y›ldan fazla geçmifl
40.169
9.581
13.001
-
Toplam
62.751
31 Aral›k 2012
Ticari alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmifl
Vadesi üzerinden 1-5 y›l geçmifl
Vadesi üzerinden 5 y›ldan fazla geçmifl
162.060
22.788
-
Toplam
184.848
Teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm›
-
31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un vadesi geçmifl toplam alacaklar›n›n 19.768 TL’si Grup’un iliflkili flirketi olan Fiat’a aittir
(2012: 167.504 TL). 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Grup’un Fiat’a olan ticari borcu 667.944 TL’dir (2012: 813.066 TL).
Kur riski
Yabanc› para cinsinden gösterilen varl›klar ve yükümlülükler al›m sat›m taahhütleriyle beraber Grup’un kur riskine maruz kalmas›na
neden olmaktad›r. Grup’un politikas› gelecekte gerçekleflmesi muhtemel al›fl ve sat›fllar›n her döviz türü için karfl›laflt›rmas›n› yapmakt›r.
Not 5’de detayl› aç›kland›¤› üzere imzalanan üretim anlaflmalar› gere¤ince, Doblo model araç için al›nan yat›r›m kredisinin geri ödemeleri
Fiat, Mini Cargo model araç için al›nan yat›r›m kredilerinin geri ödemeleri ise Fiat ve PSA taraf›ndan yap›lacak al›mlar vas›tas› ile garanti
alt›na al›nm›flt›r. 31 Aral›k 2013 tarihi itibariyle Doblo model araç için al›nan yat›r›m kredilerinin tamam› geri ödenmifltir. Grup’un ileride
Mini Cargo model araçlar›n üretimi için kullan›lan kredi ile ilgili maruz kalabilece¤i döviz kurundaki ve faiz oran›ndaki dalgalanmalardan
oluflabilecek risk, Fiat ve PSA taraf›ndan üstlenilmifltir.
116
31 Aral›k 2013
1.
2a.
2b.
3.
4.
5.
6a.
6b.
7.
8.
9.
10.
11.
12a.
12b.
13.
14.
15.
16a.
16b.
17.
18.
19.
19a.
19b.
20.
21.
22.
23.
24.
(*)
Döviz pozisyonu tablosu
TL karfl›l›¤›
(fonksiyonel
para birimi)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varl›klar (kasa, banka hesaplar› dahil)
Parasal olmayan finansal varl›klar
Di¤er
Dönen varl›klar (1+2+3)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varl›klar
Di¤er
Duran varl›klar (5+6+7)
Toplam varl›klar (4+8)
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan di¤er yükümlülükler
Parasal olmayan di¤er yükümlülükler
K›sa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
Ticari borçlar
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
Toplam yükümlülükler (13+17)
Bilanço d›fl› türev araçlar›n net varl›k/(yükümlülük)
pozisyonu (19a-19b)
Hedge edilen toplam varl›k tutar›
Hedge edilen toplam yükümlülük tutar›
Net yabanc› para varl›k/(yükümlülük)
pozisyonu (9+18+19)
Parasal kalemler net yabanc› para varl›k/
yükümlülük pozisyonu
(=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
Döviz hedge’i için kullan›lan finansal araçlar›n
toplam gerçe¤e uygun de¤eri
‹hracat
‹thalat
ABD Dolar›
EUR
Di¤er
59.209
881.047
77.562
1.017.818
51.431
1.069.173
(782.191)
(434.810)
53
(1.216.948)
(743.393)
(743.393)
(1.960.341)
31
31
31
104
104
104
20.163
300.007
26.413
346.583
346.583
(266.444)
(148.071)
18
(414.497)
(253.156)
(253.156)
(667.653)
3
3
3
-
-
-
-
-
(891.168)
135
(321.070)
3
(1.020.085)
135
(347.483)
3
(4.149.978)
3.148.666
9
(1.623.970)
1.245.765
1.374
Grup’un EUR cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalar›na iliflkin kur riski Fiat ve PSA taraf›ndan üstlenilmifl olup, 31 Aral›k
2013 tarihi itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabanc› para pasif pozisyonu 43.582 TL (verilen döviz bazl› envanter ve maddi varl›k avanslar›
dahil edilince yabanc› para aktif pozisyonu 121.143 TL).
117
31 Aral›k 2012
1.
2a.
2b.
3.
4.
5.
6a.
6b.
7.
8.
9.
10.
11.
12a.
12b.
13.
14.
15.
16a.
16b.
17.
18.
19.
19a.
19b.
20.
21.
22.
23.
24.
(*)
118
Döviz pozisyonu tablosu
TL karfl›l›¤›
(fonksiyonel
para birimi)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varl›klar (kasa, banka hesaplar› dahil)
Di¤er
Dönen varl›klar (1+2+3)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varl›klar
Di¤er
Duran varl›klar (5+6+7)
Toplam varl›klar (4+8)
Ticari borçlar
K›sa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
Ticari borçlar
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
Toplam yükümlülükler (13+17)
Bilanço d›fl› türev araçlar›n net varl›k/(yükümlülük)
pozisyonu (19a-19b)
Hedge edilen toplam varl›k tutar›
Hedge edilen toplam yükümlülük tutar›
Net yabanc› para varl›k/(yükümlülük)
pozisyonu (9+18+19)
Parasal kalemler net yabanc› para varl›k/
yükümlülük pozisyonu
(=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
Döviz hedge’i için kullan›lan finansal araçlar›n
toplam gerçe¤e uygun de¤eri
‹hracat
‹thalat
ABD Dolar›
EUR
Di¤er
397.723
446.103
31.021
874.847
874.847
(836.802)
(335.517)
(8.915)
(1.181.234)
(883.096)
(883.096)
(2.064.330)
(60)
30
(30)
(30)
80
80
80
169.167
189.638
13.191
371.996
371.996
(355.889)
(142.670)
(3.791)
(502.350)
(375.514)
(375.514)
(877.864)
27
27
27
-
42.331
42.331
-
-
18.000
18.000
-
-
(1.147.152)
50
(487.868)
27
(1.189.483)
50
(505.868)
27
2.779.786
2.102.575
44
1.222.229
914.187
182
Grup’un Euro cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalar›na iliflkin kur riski Fiat ve PSA taraf›ndan üstlenilmifl olup, 31 Aral›k
2012 tarihi itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabanc› para aktif pozisyonu 88,7 milyon TL (verilen döviz bazl› envanter ve maddi varl›k
avanslar› dahil edilince yabanc› para pasif pozisyonu 77,09 milyon TL).
NOT 26 -F‹NANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN R‹SKLER‹N N‹TEL‹⁄‹ VE DÜZEY‹ (Devam›)
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 tarihleri itibariyle fiirket’in vergi öncesi kar›n›n di¤er de¤iflkenler sabit tutuldu¤unda, ABD Dolar›, EUR
ve di¤er yabanc› para yükümlülüklerindeki (verilen döviz bazl› envanter ve maddi varl›k avanslar› hariç) %10 de¤ifliklik karfl›s›ndaki
duyarl›l›k analizi afla¤›daki gibidir:
Döviz kuru duyarl›l›k analizi tablosu
31 Aral›k 2013
Kar/zarar
Özkaynaklar
Yabanc›
Yabanc›
Yabanc›
Yabanc›
paran›n de¤er
paran›n de¤er paran›n de¤er paran›n de¤er
kazanmas›
kaybetmesi
kazanmas›
kaybetmesi
ABD Dolar›’n›n TL karfl›s›nda % 10 de¤erlenmesi halinde:
123-
ABD Dolar› net varl›k/yükümlülü¤ü
ABD Dolar› riskinden korunan k›s›m (-)
ABD Dolar› net etki (1+2)
23
23
(23)
(23)
-
-
(75.426)
112.161
36.735
75.426
(112.161)
(36.735)
112.161
112.161
(112.161)
(112.161)
1
1
(1)
(1)
-
-
36.399
(36.399)
112.161
(112.161)
Euro’nun TL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde:
456-
Euro net varl›k/yükümlülü¤ü
Euro riskinden korunan k›s›m (-)
Euro net etki (4+5)
Di¤er döviz kurlar›n›n TL karfl›s›nda
ortalama %10 de¤erlenmesi halinde:
789-
Di¤er döviz net/yükümlülü¤ü
Di¤er döviz kuru riskinden korunan k›sm› (-)
Di¤er döviz varl›klar› net etki (7+8)
Toplam (3+6+9)
119
Döviz kuru duyarl›l›k analizi tablosu
31 Aral›k 2012
Kar/zarar
Özkaynaklar
Yabanc›
Yabanc›
Yabanc›
Yabanc›
paran›n de¤er
paran›n de¤er paran›n de¤er paran›n de¤er
kazanmas›
kaybetmesi
kazanmas›
kaybetmesi
ABD Dolar›’n›n TL karfl›s›nda % 10 de¤erlenmesi halinde:
123-
ABD Dolar› net varl›k / yükümlülü¤ü
ABD Dolar› riskinden korunan k›s›m (-)
ABD Dolar› net etki (1+2)
11
11
(11)
(11)
-
-
(142.758)
120.125
(22.633)
142.758
(120.125)
22.633
120.125
120.125
(120.125)
(120.125)
9
9
(9)
(9)
-
-
(22.613)
22.613
120.125
(120.125)
Euro’nun TL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde:
456-
Euro net varl›k / yükümlülü¤ü
Euro riskinden korunan k›s›m (-)
Euro net etki (4+5)
Di¤er döviz kurlar›n›n TL karfl›s›nda
ortalama %10 de¤erlenmesi halinde:
789-
Di¤er döviz net / yükümlülü¤ü
Di¤er döviz kuru riskinden korunan k›sm› (-)
Di¤er döviz varl›klar› net etki (7+8)
Toplam (3+6+9)
Faiz riski
Faiz riski, faiz oranlar›ndaki de¤iflimlerin finansal tablolar› etkileme olas›l›¤›ndan kaynaklanmaktad›r. Grup, belirli bir dönemde vadesi
dolacak veya yeniden fiyatland›r›lacak varl›k ve yükümlülüklerin zamanlama uyumsuzluklar› veya farkl›l›klar›ndan dolay› faiz riskine
maruzdur. Grup, bu riskini risk yönetimi stratejileri uygulayarak varl›k ve yükümlülüklerin faiz de¤iflim tarihlerini efllefltirerek yönetmektedir.
31 Aral›k 2013 ve 31 Aral›k 2012 itibariyle bilançoda var olan faize duyarl› finansal araçlar üzerinden faiz oran›ndaki +/- %0,5 de¤iflim
olas›l›¤›n›n etkisi flekilde hesaplanm›flt›r.
Faiz oran›ndaki de¤iflim
Vergi öncesi kar etkisi
120
31 Aral›k 2013
31 Aral›k 2012
%0,50
(167)
%0,50
(165)
Likidite riski
Likidite riski bir flirketin fonlama ihtiyaçlar›n› karfl›layamama riskidir. Likidite riski güvenilir kredi kurulufllar›n›n vermifl oldu¤u kredilerin de deste¤iyle
nakit giriflleri ve ç›k›fllar›n›n dengelenmesiyle düflürülmektedir.
Finansal varl›k ve yükümlülüklerin vadelerine göre k›r›l›m› bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate al›narak gösterilmifltir. Belirli
bir vadesi olmayan finansal varl›k ve yükümlülükler bir y›ldan uzun vadeli olarak s›n›fland›r›lm›flt›r.
31 Aral›k 2013
Sözleflme uyar›nca vadeler
Sözleflme
uyar›nca
nakit ç›k›fllar
Defter
toplam
De¤eri (=I+II+III+IV)
3 aydan
k›sa (I)
3 - 12 ay
aras› (II)
1 - 5 y›l
aras› (III)
5 y›ldan
uzun (IV)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Borçlanma senedi ihraçlar›
Ticari borçlar
2.090.702
410.587
1.370.112
56.154
2.112.009
761.497
691.494
56.154
212.359
66.199
640.557
56.154
860.925
501.769
50.937
-
1.038.725
193.529
-
-
Toplam
3.936.375
3.629.974
984.089
1.413.631
1.232.254
-
Sözleflme
uyar›nca
Defter
toplam
3 aydan
k›sa (I)
3 - 12 ay
aras› (II)
1 - 5 y›l
aras› (III)
5 y›ldan
uzun (IV)
-
-
-
-
-
Sözleflme
uyar›nca
Defter
toplam
3 aydan
k›sa (I)
3 - 12 ay
aras› (II)
1 - 5 y›l
aras› (III)
5 y›ldan
uzun (IV)
Beklenen (veya sözleflme uyar›nca vadeler)
Türev finansal varl›klar (net)
Türev nakit giriflleri
Türev nakit ç›k›fllar›
31 Aral›k 2013
Sözleflme uyar›nca vadeler
-
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Borçlanma senedi ihraçlar›
Ticari borçlar
1.797.390
488.354
1.342.733
77.574
2.068.385
363.546
1.351.310
77.574
101.225
137
1.272.733
77.574
839.861
146.180
78.577
-
1.115.202
217.229
-
12.097
-
Toplam
3.706.051
3.860.815
1.451.669
1.064.618
1.332.431
12.097
Sözleflme
uyar›nca
Defter
toplam
3 aydan
k›sa (I)
3 - 12 ay
aras› (II)
1 - 5 y›l
aras› (III)
5 y›ldan
uzun (IV)
(1.294)
25.099
(26.393)
(2.299)
21.322
(23.621)
-
-
Beklenen (veya sözleflme uyar›nca vadeler)
Türev finansal varl›klar
Türev nakit giriflleri
Türev nakit ç›k›fllar›
-
(3.593)
46.421
(50.014)
121
Sermaye yönetimi politikas›
Grup’un sermaye yönetiminin birincil amac›, hisse de¤erlerini maksimize etmek ve iflletmelerini desteklemek ad›na, güçlü kredi derecesini ve
sa¤l›kl› sermaye oranlar›n›n devaml›l›¤›n› sa¤lamakt›r. Grup, ekonomik koflullar›n de¤iflimi ›fl›¤›nda, sermaye yap›s›n› yönetmekte ve düzeltmeler
yapmaktad›r.
Grup, sermaye yap›s›n› düzenlemek ve korumak için, hissedarlara yap›lan kar pay› ödemelerini düzenleyebilir ya da sermayeyi hissedarlara
geri verebilir. 31 Aral›k 2013 itibariyle herhangi bir hedef, politika ya da süreç de¤iflikli¤i yap›lmam›flt›r.
NOT 27 -F‹NANSAL ARAÇLAR (GERÇE⁄E UYGUN DE⁄ER AÇIKLAMALARI VE F‹NANSAL R‹SKTEN KORUNMA MUHASEBES‹
ÇERÇEVES‹NDEK‹ AÇIKLAMALAR)
Grup, finansal araçlar›n tahmini rayiç de¤erlerini hali haz›rda mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme yöntemlerini kullanarak belirlemifltir.
Fakat piyasa bilgilerini de¤erlendirip rayiç de¤erleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler,
Grup’un cari bir piyasa iflleminde elde edebilece¤i miktarlar›n göstergesi olmayabilir. Rayiç de¤erleri tahmin edilebilir finansal enstrümanlar›n,
de¤erlerinin tahmini için afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar kullan›lm›flt›r:
Finansal varl›klar yabanc› para cinsinden parasal kalemler bilanço de¤erinin rayiç de¤erlerine yak›n olmas› sebebi ile dönem sonu kurlar›
kullan›larak çevrilmektedir. Finansal aktiflerin, (tüketici finansman kredileri hariç) k›sa vadeli olmalar› ve kredi kayb›n›n önemsenmeyecek ölçüde
olmas›ndan dolay›, rayiç de¤erlerin tafl›nan de¤erlerine yak›n oldu¤u kabul edilir. Söz konusu rayiç de¤erler tüketici finansman kredilerinin
ilerdeki nakit ak›mlar›n›n cari faiz oran› olan ayl›k % 8,24
(2012: %8,24) ile iskonto edilmesi ile hesaplanm›flt›r.
2013
Tüketici finansman kredileri
2012
Tafl›nan de¤er
Rayiç de¤er
Tafl›nan de¤er
Rayiç de¤er
1.246.009
1.144.599
1.237.070
1.238.699
Finansal yükümlülükler Yabanc› para cinsinden parasal kalemler bilanço de¤erinin rayiç de¤erlerine yak›n olmas› sebebi ile dönem sonu kurlar›
kullan›larak çevrilmektedir. Ticari borçlar›n ve di¤er parasal yükümlülüklerin, k›sa vadeli olmas›ndan dolay›, rayiç de¤erlerin tafl›nan de¤erlerine
yak›n oldu¤u kabul edilir.
Bu ba¤lamda, yat›r›m maliyetleri ile ilgili yabanc› para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma arac›) ile hafif ticari araçlar›n (Doblo,
Yeni Doblo ve Mini Cargo (MCV)) gerçekleflen ve gelecekte beklenen sat›fllar› (korunmaya konu kalem) aras›nda etkili bir nakit ak›m korunmas›
iliflkisi bulunmaktad›r. fiirket ile Fiat ve Peugeot Citroen Automobiles S.A. (PSA) aras›nda yap›lan üretim anlaflmalar› çerçevesinde MCV için
2008 y›l›ndan itibaren 2015 y›l› Aral›k ay›na kadar Fiat ve PSA’ya yap›lacak sat›fllar›n has›latlar›n›n bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçlar›
karfl›lanacakt›r. Yine ayn› flekilde fiirket ile Fiat aras›nda yap›lan üretim anlaflmalar› çerçevesinde Yeni Doblo için 2009 y›l›ndan itibaren 2017
y›l› Aral›k ay›na kadar Fiat’a yap›lacak sat›fllar›n has›latlar›n›n bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçlar› karfl›lanacakt›r. Bunun yan› s›ra Doblo
için ise 2009 y›l› bafl›na kadar Fiat’a yap›lan sat›fllar›n has›latlar›n›n bir bölümü ile uzun vadeli ilgili borçlar›n tafl›nan tutarlar› karfl›lanm›flt›r.
Ayr›ca, Grup’un ba¤l› ortakl›¤› KFK, yabanc› para pozisyon riskini ve faiz riskini azaltmak ve döviz likiditesini yönetmek amac›yla takas ifllemine
girmektedir. Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› uyar›nca nakit ak›m korunma arac› olarak de¤erlendirilen takas ifllemleri, riskten
korunma muhasebesine göre kay›tlara al›nmaktad›r. KFK, takas ifllemlerini rayiç de¤er yöntemiyle de¤erlendirmekte ve oluflan net kar veya
zarar› özkaynaklar alt›nda nakit ak›m korumas› ile ilgili birikmifl kazanç hesab›nda muhasebelefltirmektedir.
122
NOT 27 - F‹NANSAL ARAÇLAR (GERÇE⁄E UYGUN DE⁄ER AÇIKLAMALARI VE F‹NANSAL R‹SKTEN KORUNMA MUHASEBES‹
ÇERÇEVES‹NDEK‹ AÇIKLAMALAR) (Devam›)
Gerçe¤e uygun de¤er ölçümleri
KFK’n›n gerçe¤e uygun de¤ere iliflkin s›n›fland›rmalar› afla¤›daki flekildeki gibidir:
Seviye 1: Özdefl varl›klar ya da borçlar için aktif piyasalardaki kay›tl› (düzeltilmemifl) fiyatlar.
Seviye 2: 1 inci seviyede yer alan kay›tl› fiyatlar d›fl›nda kalan ve varl›klar ya da borçlar aç›s›ndan do¤rudan (fiyatlar arac›l›¤›yla) ya
da dolayl› olarak (fiyatlardan türetilmek suretiyle) gözlemlenebilir nitelikteki veriler.
Seviye 3: Varl›k ya da borçlara iliflkin olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan veriler.
2013
Seviye 1
Seviye 2
Seviye 3
Al›m sat›m amaçl›
türev finansal varl›klar
-
-
-
Toplam varl›klar
-
-
-
Seviye 1
Seviye 2
Seviye 3
Al›m sat›m amaçl›
türev finansal varl›klar
-
(3.593)
-
Toplam varl›klar
-
(3.593)
-
2012
31 Aral›k 2012 tarihinde sona eren dönem içerisinde KFK, ikinci seviye ile birinci seviye aras›nda ve üçüncü seviyeye ya da üçüncü
seviyeden herhangi bir transfer yapmam›flt›r.
…………..............
123
BÖLÜM 4
• Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Beyan› ve Uyum Raporu
• Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi
Çal›flmalar›
• Ba¤l› fiirket Raporu
• Kar Da¤›t›m Politikas›
• Ücret Politikas›
124
125
TOFAfi TÜRK OTOMOB‹L FABR‹KASI A.fi.
KURUMSAL YÖNET‹M ‹LKELER‹ UYUM RAPORU
1. Kurumsal Yönetim ‹lkelerine Uyum Beyan›
Kurumsal Yönetim Komitesi’nce de¤erlendirilen 2013 dönemine
ait Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu’muz iflbu Beyan›m›z›n
ekinde yer almaktad›r.
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun II 17.1 say›l› Kurumsal Yönetim
Tebli¤i’nin 03.01.2014 tarih ve 28871 say›l› Resmi Gazete’de
yay›nlanarak yürürlü¤e girmesi nedeniyle, 2014 y›l›nda kurumsal
yönetim faaliyetlerimizde sözkonusu Tesli¤ hükümleri ve Kurumsal
Yönetim ‹lkeleri uygulamaya al›nacakt›r.
Ancak, Sermaya Piyasas› Kurulu’nun 27.01.2014 tarih ve 2/35
say›l› Kurul Karar› çerçevesinde, 2014 y›l›nda yay›nlanacak 2013
y›l›na iliflkin faaliyet raporlar›nda yer alacak Kurumsal Yönetim
‹lkelerine Uyum Raporu’nun 01.02.2013 tarih ve 2013/4 say›l› Kurul
Bülteninde yer verilen formata gore haz›rlanmas› esas al›nm›flt›r.
Sermaye Piyasalar›ndaki geliflmelerin bir gere¤i ve dinamik bir
süreç olarak, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin uygulanmas›, her
zamanki gibi fiirketimiz aç›s›ndan belirleyici ve artan bir önem
tafl›m›flt›r. fiirketimiz, Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanan
Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uymay› ve geliflen koflullara ba¤l›
olarak uyum sa¤lanacak konularda, iyilefltirmeler ve düzenlemeleri
yaparak ve ayr›ca, gerekli de¤ifliklikleri tamamlayarak, kurumsal
yönetimi bir flirket kültürü olarak benimsemek suretiyle, ilgili
faaliyetlerini sürdürmektedir.
Bu ba¤lamda, 2013 y›l›nda da fiirketimizin Kurumsal Yönetim
uygulamalar›na yönelik iyilefltirme çal›flmalar› ile bu do¤rultudaki
düzenleme ve de¤ifliklikler artarak devam etmifltir.
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 30.12.2011 itibariyle yay›nlam›fl
oldu¤u Seri:IV, No:56 say›l› “Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin
Belirlenmesine ve Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤” kapsam›nda,
gerekli çal›flmalar yap›lm›fl, ilgili Tebli¤ ve devam›nda yay›nlanan
düzenlemeler kapsam›nda, zorunlu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
baflta olmak üzere, mevzuat›n öngördü¤ü de¤ifliklikler yan›s›ra,
fiirketimizin iyilefltirme faaliyetleri neticesinde, baflta Ana Sözleflme
de¤ifliklikleri olmak üzere, gerekli prosedür ve politikalar›m›z
gelifltirilmek suretiyle, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin uygulanmas›nda
azami gayret gösterilmifltir.
Borsa fiirketleri, Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 30.12.2011 itibariyle
yay›nlam›fl oldu¤u Seri:IV, No:56 say›l› “Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin
Belirlenmesine ve Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤ ekinde yer alan
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nden 1.3.1, 1.3.2, 1.3.7, 1.3.10, 4.3.1,
4.3.2, 4.3.3, 4.3.4, 4.3.5, 4.3.6, 4.3.7, 4.3.8, 4.3.9, 4.4.7, 4.5.1,
4.5.2, 4.5.3, 4.5.4, 4.6.2, 4.6.4 numaral› maddeleri uygulamakla
yükümlü olup, fiirketimiz bu ‹lkeleri 2012 y›l› içinde tümüyle
uygulamaya alarak, hayata geçirmifltir. Zorunlu olmayan Kurumsal
Yönetim ‹lkelerine de tam uyum amaçlanmakla birlikte, ilkelerin
bir k›sm›nda uygulamada karfl›lafl›lan zorluklar, baz› ilkelere uyum
konusunda gerek ülkemizde, gerekse uluslararas› platformda
126
devam eden de¤erlendirmeler, baz› ilkelerin ise piyasan›n ve
flirketin mevcut yap›s› ile tam örtüflmemesi gibi nedenlerle tam
uyum henüz sa¤lanamam›flt›r. Henüz uygulamaya konulmam›fl
olan ilkeler üzerinde çal›fl›lmakta olup; flirketimizin etkin yönetimine
katk› sa¤layacak flekilde idari, hukuki ve teknik alt yap› çal›flmalar›n›n
tamamlanmas› sonras›nda uygulamaya geçilmesi planlanmaktad›r.
Ayr›ca SPK taraf›ndan yay›nlanan yeni Kurumsal Yönetim Tebli¤i
esas al›narak bu do¤rutuda 2014 y›l›nda çal›flmalar›m›z hassasiyetle
sürdürülecektir.
2013 y›l›nda da gerek mevzuatta yap›lan de¤ifliklikler, gerekse
fiirketimizin faaliyetleri do¤rultusunda çal›flmalar›m›za devam
edilerek, sözkonusu Kurumsal Yönetim uygulamalar›m›z
çerçevesinde, kurumsal yönetim derecelendirme firmas› Saha
Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.fi.
taraf›ndan, 11.11.2013 tarihinde haz›rlanan Derecelendirme
Raporu’na istinaden, Kurumsal Yönetim derecelendirme notumuz
bir kez daha yükseltilmek suretiyle 9.14 (91.39) olarak aç›klanm›flt›r.
Buna göre;
Derecelendirme ortalamas› 9.14 (91.39) olan derecelendirme
notumuzun ana bölümler itibariyle da¤›l›m› flu flekildedir; Pay
Sahipleri bölümü için 81.04, Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k
bölümü için 93.52, Menfaat Sahipleri bölümü için 99.20 ve Yönetim
Kurulu bölümü için 93.90 olarak belirlenmifltir.
SPK’n›n yeni düzenlemeleri ve derecelendirme notu kriterleri ile
derecelendirme metodolojilerinde yap›lan de¤ifliklikler
do¤rultusunda, BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan tüm
fiirketlerin sözkonusu kurumsal yönetim derecelendirme notlar›,
01.03.2014 tarihi itibariyle tekrardan belirlenerek, kamuoyuna
duyurulacakt›r.
Revize Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporu’nda da belirtildi¤i
gibi, fiirketimizin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin uygulanmas›
kapsam›nda, gereken özeni göstermesi ve bunu dinamik bir süreç
olarak devam ettirmesi neticesinde, fiirketimiz BIST Kurumsal
Yönetim Endeksi çal›flmaya bafllad›ktan sonra sözkonusu
derecelendirme notunu üst üste alt› kez yükselten flirket olma
baflar›s›n› göstermifl bulunmaktad›r. Ayr›ca, 2011 ve 2012 y›llar›nda
da oldu¤u gibi, 2013 sonu itibariyle de BIST Kurumsal Yönetim
Endeksi’nde yer alan otomotiv firmalar› içinde fiirketimiz, en yüksek
Kurumsal Yönetim derecelendirme notuna sahip fiirket olma
baflar›s›n› göstermifltir.
Buna ilaveten fiirketimiz, Kurumsal Yönetim Zirvesi’nde da¤›t›lan
Kurumsal Yönetim Ödülleri’nden bugüne kadar toplam üç ödül
birden alan ilk üç flirketten biri olma baflar›s›n› da göstermifltir.
Ayr›ca, 6102 say›l› Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas› Kanunu
ve ilgili düzenlemelere uyum sa¤lamak amac›yla, fiirket Esas
Sözleflmesi, Sermaye Piyasas› Kurulu ve T.C. Gümrük ve Ticaret
Bakanl›¤›’ndan gerekli onaylar›n›n al›nmas› suretiyle, 01.07.2013
tarihli Ortaklar Ola¤anüstü Genel Kurulu’nda de¤ifltirilerek, usul
ve esaslara uygun olarak tescil ve ilan edilmifltir.
Bu do¤rultuda, afla¤›da yer alan 2013 y›l›n› kapsayan Kurumsal
Yönetim Uyum Raporumuza, fiirketimizin internet adresinden de
(www.tofas.com.tr) ulafl›labilece¤i gibi, daha önceki Uyum
Raporlar›m›za da ayn› web adresinden ulafl›larak, incelenebilir.
fiirketimiz her zaman oldu¤u gibi, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin
uygulanmas› do¤rultusunda, Kurumsal Yönetim anlay›fl›n›
yayg›nlaflt›rarak sürdürmeye devam etmektedir.
2. Pay Sahipleri ‹le ‹liflkiler Birimi
Kurumsal Yönetim Komitemizin, y›l içinde gerçeklefltirdi¤i toplant›
raporlar›nda da belirtildi¤i üzere, bundan sonraki faaliyetlerimizde,
gereken çal›flmalara devam edilecek olup, herzamanki gibi
önümüzdeki yeni dönem çal›flmalar›m›zda da Kurumsal Yönetim
faaliyetleri ve uygulamalar›m›zda gerekli hassasiyetin göstermesine
ve SPK’n›n II 17.1 say›l› Kurumsal Yönetim Tebli¤i’ne gerekli uyumun
sa¤lanmana azami gayret gösterilecektir.
Bu ba¤lamda fiirketimiz; Pay Sahipleri ve pay sahipli¤i haklar›n›n
korunmas›, Kamunun Ayd›nlat›lmas› ve fieffafl›¤›n sa¤lanmas› ile
Menfaat Sahipleri ve Yönetim Kurulu’nu ilgilendiren karar ve
ifllemlerde, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’ne uygun çal›flmalar›n fiirket
bünyesinde devam›na ve hayata geçirilmesine dair faalyetlerimiz
yan›s›ra, bunun fiirketimiz paydafllar›yla beraber gerçeklefltirilmesine
yönelik çal›flmalara gereken özeni göstermek suretiyle bu
do¤rultudaki faaliyetlerimizin sürdürülmesine gereken önem
verilmektedir.
Bu çerçevede, tüm paydafllar›n eflitli¤i, bilgilendirme sorumlulu¤u
ve kurumsal yönetim uygulamalar› ile beraber Kurumsal Yönetim
‹lkelerine ba¤l› olarak, sözkonusu ilkelerin gerek uygulamaya
geçirilmesi, gerekse sürdürülebilirli¤inin sa¤lanmas› aç›s›ndan,
Kurumsal Yönetim uygulamalar› fiirketimizin temel amaçlar› aras›nda
yer almaktad›r. fiirketimizce yürütülen faaliyetler, sözkonusu ‹lkelerin
belirlendi¤i mevzuat›n sorumlulu¤u çerçevesinde tatbik ve takip
edilmektedir. Ayr›ca, yap›lan aç›klamalarda dönem içerisinde
önemli bir de¤ifliklik olmas› durumunda, ilgili de¤iflikli¤e ara dönem
faaliyet raporlar›nda yer verilir.
2013 y›l› faaliyet dönemini kapsayan Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
Uyum Raporumuz, sözkonusu ‹lkelerin uygulanabilen ve
uygulanamayan hususlar›n› içerecek flekilde ve fiirketimizin bu
konudaki öncelikleri do¤rultusunda, 2013 y›l›ndaki faaliyetler
gözden geçirilmek suretiyle ve 2013 sonu itibariyle, afla¤›da ayr›nt›l›
olarak bilgilerinize sunulmufltur.
2013 y›l›nda geçerli olan, SPK’n›n Seri:IV, No:56 say›l› “Kurumsal
Yönetim ‹lkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤i”
kapsam›nda, paylar› Borsa ‹stanbul’da ifllem gören ve Kurumsal
Yönetim ‹lkelerine Uyum Raporu haz›rlamakla yükümlü fiirketlerin
esas alacaklar› format, Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 01.02.2013
tarih ve 4/88say›l› Karar› ile belirlenmifl olup, 2014 y›l›nda
yay›nlanacak 2013 y›l›na iliflkin Faaliyet Raporlar›nda 27.01.2014
tarih ve 2/35 say›l› Kurul Karar› çerçevesinde, sözkonusu formata
uygun olarak haz›rlanabilece¤i belirlenmifltir.
BÖLÜM I - PAY SAH‹PLER‹ :
Önceki Uyum Raporlar›m›zda da yer ald›¤› üzere, Pay Sahipli¤i
haklar›n›n kullan›m›n›n kolaylaflt›r›lmas› ve Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
ile belirlenen temel prensipler do¤rultusunda, fiirketimizde pay
sahipleri ile iliflkilerin yönetimi ve gerekli düzenlemelerin yürütülmesi
amac›yla, fiirketimiz bünyesinde Hissedar ‹liflkileri Birimi kurulmufl
ve müteakip Kurumsal Yönetim ‹lkelerine iliflkin uygulamalar›n
daha etkin flekilde takibinin sa¤lanmas› amac›yla, 2005 itibariyle
sözkonusu Birimin ad›, “Kurumsal Yönetim ve Hissedar ‹liflkileri”
olarak de¤ifltirilmek suretiyle çal›flmalar›n› sürdürmektedir.
Sözkonusu Birim, Kurumsal Yönetim al›n›nda SPK’n›n yay›mlad›¤›
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri ve BIST flirketlerinin Kurumsal Yönetim
uygulamalar› çerçevesinde, fiirket nezdindeki faaliyetleri yürütmekte
olup, Hissedar ‹liflkileri alan›nda ortaklarla iliflkiler ve pay sahipli¤ine
iliflkin haklar›n sa¤lanmas› ile Sermaye Piyasas› düzenlemeleri ve
flirket bilgilendirme politikas› kapsam›ndaki uygulamalar›n takibine
iliflkin çal›flmalar› yürütmektedir.
SPK’n›n daha önceki Seri:IV, No:41 Tebli¤i çerçevesinde ve ayr›ca,
Seri:IV, No:56 say›l› Tebli¤ ile belirlenen Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
kapsam›nda sözkonusu Birim; öncelikle Ortaklar Genel Kurul
Toplant›lar›’n›n düzenlenmesi, Pay Sahipli¤i haklar›n›n kulland›r›lmas›
ve hisse senedi ifllemleri yan›s›ra, pay sahiplerine iliflkin gerekli
kay›tlar›n tutulmas› ve hissedarlar›n bilgi taleplerinin karfl›lanmas›
do¤rultusunda faaliyet göstermekte olup, baflta Sermaye Piyasas›
Kurulu (SPK) ve ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› (Borsa ‹stanbul
- BIST) ile, Merkezi Kay›t Kuruluflu (MKK) olmak üzere, konu ile
ilgili di¤er düzenleyici kurum ve kurulufllar nezdinde, fiirketin temsil
ve iletiflimini sa¤lamaktad›r.
Ayr›ca bu Birim, sermaye art›fllar›yla ilgili ifllemlerin yap›lmas› ve
temettü da¤›t›m›na iliflkin düzenlemelerden, Yönetim Kurulu ve
Denetim Kurulu kararlar›n›n takibi ile Yönetim Kurulu bünyesindeki
Komitelerin çal›flmalar›na iliflkin gerekli prosedürlerin takibi ve
kay›tlar›n tutulmas› ile Sermaye Piyasas› Mevzuat› kapsam›nda,
kamunun ayd›nlat›lmas› ve yat›r›mc›lar›n bilgi talepleriyle ilgili olarak,
flirket internet sitesi ve e-Yönet gibi portallar ile KAP üzerinden
özel durum aç›klamalar› dahil, ilgili konular›n tatbik ve takibini
yapmaktad›r.
Bunlara ilaveten, Kurumsal Yönetim ve Hissedar ‹liflkileri Birimi,
Sermaye Piyasalar›na iliflkin düzenlemelerin fiirket bünyesinde
takibi ve bu yönde gerekli çal›flmalar›n yap›lmas› ve yukar›daki
sorumlulular› yan›s›ra, fiirket sermayesine iliflkin kay›tlar›n tutulmas›,
bireysel hissedarlara ait ifllemlerin takibi yan›s›ra, fiirketimiz ba¤l›
ortakl›k ve ifltirak flirketlerinin Yönetim Kurulu ve Ortaklar Genel
Kurullar›na iliflkin toplant›lar›n›n yap›lmas›, takibi ve kay›tlar›n›n
tutulmas› gibi hususlarda da görev yapmaktad›r.
127
Dönem sonu itibariyle ‹lgili Birimde, konu ile ilgili olarak Dr. M. Adil
Salepçio¤lu yetkili olup, [email protected] veya
[email protected] adresinden e-mail ile veya (0212) 275 33 90
/ 5104 dahili numaradan telefonla ulafl›larak bilgi ve iletiflim
sa¤lanabilir.
Ayr›ca dönem sonu itibariyle, kurumsal yat›r›mc›larla daha etkin
bir iletiflimin sa¤lanmas› amac›yla, “Kurumsal Yat›r›mc› ‹liflkileri”
Birimi de faaliyetlerini yürütmektedir. fiirketimizin risk politikalar›na
uygun olarak, sözkonusu Birim’in ad› ve sorumluluk sahas›, 2013
y›l›nda Finansal Risk ve Yat›r›mc› ‹liflkileri olarak yeniden
belirlenmifltir. ‹lgili Birim’de konuyla ilgili olarak, M. Emre Ertürk
yetkili olup, [email protected] adresinden e-mail ile, veya
(0212) 275 33 90 / 5187 dahili numaradan telefonla ulafl›larak,
ba¤lant› kurulabilir.
En son 29.03.2013 tarihli Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’na ait fiziki
haz›r bulunanlar cetveli incelendi¤inde, kaydolan 46 pay sahibi
ile elektronik kat›lanlar listesinde 131 pay sahibinin kayd› tespit
edilmektedir. Buna ilaveten, 01.07.2013 tarihli Ola¤anüstü Genel
Kurul Toplant›s›’na iliflkin fiziki haz›r bulunanlar cetvelinde ise 52
pay sahibi ile elektronik kat›lanlar listesinde 295 pay sahibinin
kayd› görülmektedir. Sermaye Piyasas› düzenlemlerine uygun
olarak MKK’n›n e-GKS (Elektronik Genel Kurul Sistemi) portal›
üzerinden gerçeklefltirilen her iki Genel Kurul da baflar›yla
tamamlanm›flt›r. Ayr›ca, izleyici olarak kat›lmak isteyen ziyaretçilerin
de Genel Kurul Toplant›lar›na kat›l›mlar› sa¤lanm›flt›r. Dönem
içinde, fiirketimize telefonla ulaflanlar haricinde, fiirket Merkezi’mize
gelerek Kurumsal Yönetim ve Hissedar ‹liflikileri Birimi ile Finansal
Risk ve Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi’nden bilgi talebinde bulunan,
bireysel veya kurumsal yat›r›mc›lar yan›s›ra, 31.12.2013 tarihine
kadar, dönem içinde, [email protected] adresine ulaflan 219 email mesaj›ndan de¤erlendirmeye al›nabilecek bilgi talepleri,
konular baz›nda derlenerek, gerekli cevap, aç›klama ve ilgili
gönderiler yap›lm›flt›r.
Ayr›ca, dönem içinde üst yönetimin kat›l›m› ile, baflta kurumsal
yat›r›mc›lar olmak üzere, arac› kurum ve banka uzmanlar› ile
analistlere yönelik olarak, yurtiçi ve yurt d›fl›nda 480 adet yat›r›mc›
ile birebir toplant›da görüflülmüfl 13 yat›r›mc› konferans›na kat›l›nm›fl
ve ayr›ca 4 adet Analist Toplant›s› düzenlenmifltir.
fiirketimiz bu bafll›kla ilgili olarak, Türkiye Kurumsal Yönetim
Derne¤i (TKYD) ve Türkiye Yat›r›mc› ‹liflkileri Derne¤i’nin (TÜY‹D)
kurumsal üyesi olarak, konuyla ilgili etkinlik, e¤itim ve çal›flmalara
kat›lmaktad›r. Ayr›ca, 2013 y›l›nda TKYD’nin Kurumsal Yönetim
Zirvesi bünyesinde düzenlenen Kurumsal Yönetim Ödülleri törenine
üçüncü kez sponsor olunarak, yap›lan çal›flmalara destek verilmifltir.
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m›
Pay sahiplerinin bilgi alma taleplerine iliflkin hususlar, yukar›da da
belirtildi¤i üzere, konular baz›nda derlenerek, sözkonusu bilgi ve
ilgili taleplerine en h›zl› iletiflim kanallar› üzerinden gerekli yan›tlar
verilmifl veya ilgili gönderiler yap›lm›flt›r.
128
Bu konuda haz›rlanan Yat›r›mc› Sunufllar› ve Analist Raporlar›na
internet sitemizde yer verilerek, yat›r›mc›lar›n ve kamuoyunun
bilgilendirilmesi temin edilmifltir. Gerek bireysel hissedarlar›na,
gerekse kurumsal yat›r›mc›lar›na yönelik olmak üzere, fiirketimiz,
bilgilendirme politikas› kapsam›nda konuya azami önemi
göstermekte ve gerekli organizasyonlar› yaparak, ba¤lant›, iletiflim
ve bilgi ak›fl›n› sa¤lamaktad›r.
fiirketimiz kurumsal internet adresinde (web sitesinde),
Ortaklar›m›z›n, “Yat›r›mc›larla ‹liflkiler” bölümü alt›nda yer alan
ba¤lant›l› linkler arac›l›¤›yla, di¤er alt bölümlerde yer alan ilgili
bilgilere ulaflabilmeleri ve fiirketimize ait genel bilgilendirmeler ile
yönetsel ve finansal verileri inceleyebilmeleri mümkün olup, bu alt
bölümlere ek olarak, BIST kay›tlar›na da ulaflabilecekleri “Borsa
Bilgileri” ad› alt›nda devreye al›nan ba¤lant›, önceki y›llarda da
oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda da aktif olarak sürdürülmüfltür. fiirketin
internet sitesinde pay sahipli¤i haklar›n›n kullan›m›n› etkileyebilecek
nitelikte herhangi bir k›s›tlama veya bu yönde bilgi ve aç›klamaya
yer verilmemekte olup, özellikle kamuoyunun, pay sahiplerinin ve
genel olarak tüm menfaat sahiplerinin, do¤ru, zaman›nda ve
eksiksiz bilgi edinmelerini sa¤layacak flekilde ve ayr›ca pay
sahipli¤i haklar›n›n kullan›m›n› kolaylaflt›racak nitelikte bilgi, belge
ve aç›klamalara yer verilir.
Ayr›ca, 2013 y›l› içerisinde, TTK kapsam›nda yay›nlanan “Sermaye
fiirketlerinin Açacaklar› ‹nternet Sitelerine Dair Yönetmelik”
gere¤ince, “Bilgi Toplumu Hizmetleri” (e-fiirket) Portal› kurularak,
yasal süresi içinde ilgili web sitelerimizde (www.tofas.com tr ve
www.fiat.com.tr) devreye al›nm›flt›r.
Daha onceki y›llardan KAP (Kamuyu Ayd›nlatma Platformui)
kapsam›nda elektronik iflletim sistemi ve elektronik ortamda Özel
Durum Aç›klamalar› ile di¤er bildirimlerin, SPK ve BIST’e
gönderilebilmesini sa¤layan program ve ba¤lant›lar fiirketimizde
uygulamaya geçirilmifl olup, ayr›ca, sermaye piyasas› araçlar›n›n
kayden izlenmesi amac›yla kurulmufl bulunan Merkezi Kay›t
Kuruluflu A.fi. (MKK) ihraçc› üyesi olarak, özellikle e-Yönet Portal›
da 2012 y›l›nda devreye al›nd›¤› gibi, 2013 y›l› içerisinde de
uygulamaya devam edilmifltir.
Ayr›ca, gerek 30.12.2011 ve gerekse 01.11.2012 tarihleri itibariyle,
ortaklar›m›za yönelik olarak “hisse senetleri kaydilefltirilmeyen
hisse sahiplerinin tüm haklar›n› 31.12.2012’de kaybedeceklerine”
dair bir duyuru yay›mlanm›flt›r. ‹nternet sitemiz ile birebir, Türkiye
çap›nda yay›n yapan üç günlük gazetede de yay›nlanan duyuruda
özetle, “25 fiubat 2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de
ile de¤ifltirilen Sermaye Piyasas› Kanunu’nun Geçici 6. maddesine
göre, 31 Aral›k 2012 tarihine kadar kaydilefltirilmek üzere fiirketimize
teslim edilmeyen tüm hisse senetleri, bu tarihte Kanunen fiirketimize
intikal edecek ve Pay Sahiplerinin sözkonusu hisse senetleri
üzerindeki tüm haklar› da an›lan tarihte kendili¤inden sona ermifl
say›lacakt›r” hususuna yer verilmifltir.
Özellikle, 31.12.2006 itibariyle, Merkezi Kay›t Kuruluflu’nun
düzenlemeleri do¤rultusunda, nevi de¤iflikli¤i gerçeklefltirilen
kaydilefltirilmemifl hisse senetlerinin kaydi olarak takip edilebilmesi
amac›yla bafllat›lan süreçler kapsam›nda, 2007 y›l›nda yay›nlanan
SPK’n›n ilgili düzenlemeleri ve MKK’n›n konuya iliflkin uygulamalar›
do¤rultusunda ve ilgili mevzuata uygun olarak, 31.12.2007 tarihi
itibariyle sermaye piyasas› araçlar›n›n kayden takibine iliflkin
düzenlemeler uygulamaya geçirilmifltir. MKK, Arac› Kurum (Yap›
Kredi Yat›r›m) ve fiirketimiz aras›ndaki sözkonusu çal›flmalar ilgili
mevzuata uygun olarak, Kurumsal Yönetim ve Hissedar ‹liflkileri
Birimimizce önceki y›llarda da oldu¤u üzere, 2012 y›l› içinde de
gere¤i gibi sürdürülmüfltür.
Bu do¤rultuda, 25.02.2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de
ile de¤ifltirilen Sermaye Piyasas› Kanunu’nun geçici 6.maddesine
göre ve MKK’n›n 28.04.2011 tarih ve 551 say›l› Genel Mektubu
çerçevesinde, fiziken hisse senedi sahiplerinin hisse senetlerini
31.12.2012 tarihine kadar kaydilefltirilmek üzere fiirketimize
müracaat ederek, sözkonusu hisse senedi ifllemlerini yapt›rmalar›
ve fiziki hisse senetlerini kaydilefltirmeleri kanunen öngörülmüfltür.
Bu kapsamda, fiziki hisse senetlerine sahip olan hissedarlar›m›z›n
haklar›n›n kaybolmamamas› için 31.12.2012 tarihine kadar
fiirketimize müracaat eden hissedarlar›m›z›n gerekli ifllemleri
zaman›nda tamamlanarak süreç sona ermifltir. Fiziki hisse senetleri
kaydilefltirilmeyen hisse sahipleri tüm haklar›n› kanunen sözkonusu
tarih itibariyle kaybetmifllerdir. 2013 y›l› içinde fiirketimize bu yönde
gelen taleplere, sözkonusu mevzuat düzenlemesine uygun olarak,
aç›klamalarda bulunulmufltur.
Dönem içinde pay sahiplerinin bilgi edinme taleplerinin karfl›lanmas›
ve fiirketimizin Bilgilendirme Polikas› kapsam›nda gerekli çal›flmalar
ve ilgili uygulamalar azami gayretle sürdürülmüfltür. fiirket Ana
Sözleflmesi’nde “özel denetçi” atanmas› talebine iliflkin herhangi
bir düzenleme bulunmamaktad›r. Dönem içinde özel denetçi tayini
ile ilgili herhangi bir talep fiirketimize yap›lmam›flt›r. Gerek mevcut
düzenlemeler, gerekse genel teamül dahilinde bu konuda henüz
bir bilgi ve uygulamaya dönük durum sözkonusu de¤ildir. fiirketimiz,
mevzuatta öngörülen di¤er hususlar›n denetimi hakk›nda Türk
Ticaret Kanunu’nun ve Sermaye Piyasas› Mevzuat›’n›n ilgili
hükümlerine tabidir.
Ayr›ca, fiirketimiz, iç denetim ve iç kontrol uygulamalar› yan›s›ra,
iki ana Orta¤›n›n (Koç Holding ve Fiat Auto) denetimine tabi olup,
ayr›ca kanuni olarak Genel Kurul karar›yla onaylanan Ba¤›ms›z
D›fl Denetim fiirketi taraf›ndan denetime tabi tutulmaktad›r.
4. Genel Kurul Toplant›lar›
Dönem içinde, 29 Mart 2013 tarihi itibariyle Ortaklar Ola¤an Ortaklar
Genel KurulToplant›s› yap›lm›flt›r. Genel Kurula Ça¤r› ilanlar› Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi yan›s›ra, flirketin www.tofas.com.tr internet
adresinde, MKK’n›n e-Yönet ve e-GKS’de (Elektronik Genel Kurul
Sistemi) ve KAP’ta (Kamuyu Ayd›nlatma Platformu), gerekli bilgileri
tümüyle içerecek flekilde ve yasal süreler dahilinde ilan edilmifltir.
Ayr›ca, Ortaklar Pay Defterine kay›tl› pay sahiplerine yaz›l› olarak
bildirim yap›lm›flt›r.
Ayn› dönemde, 6102 say›l› Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas›
Kanunu ve ilgili düzenlemelere uyum sa¤lamak amac›yla, fiirket
Esas Sözleflmesi, Sermaye Piyasas› Kurulu ve T.C. Gümrük ve
Ticaret Bakanl›¤›’ndan gerekli onaylar›n›n al›nmas› suretiyle,
01.07.2013 tarihli Ortaklar Ola¤anüstü Genel Kurulu’nda
de¤ifltirilerek, usul ve esaslara uygun olarak ilan edilmifltir.
Ayr›ca, izleyici olarak Genel Kurula kat›lmak isteyen herkesin
kat›l›m› sa¤lanm›fl, menfaat sahipleri, bas›n-yay›n temsilcileri ve
genel anlamda tüm paydafllar›n Toplant›ya ifltiraklerinin sa¤lanmas›
hedeflenmifltir. . Bu çerçevede, yaz›l› ve görsel bas›n - medya
temsilcileri ile, çeflitli arac› kurum ve banka uzmanlar› yan›s›ra,
ilgili dernek ve sivil toplum kurulufllar› ile derecelendirme flirketi
yetkilileri de sözkonusu Genel Kurul Toplant›s›na ifltirak etmifllerdir.
Ayr›ca, MKK ve e-GKS üzerinden Genel Kurul Toplant›lar› canl›
olarak yay›nlanm›fl, fiziki haz›r bulunanlar cetveli yan› s›ra, elektronik
kat›lanlar listesi de haz›rlanm›flt›r.
29.03.2013 tarihli Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’na ait fiziki haz›r
bulunanlar cetveli incelendi¤inde, kaydolan 46 pay sahibi ile
elektronik kat›lanlar listesinde 131 pay sahibinin kayd› görülmektedir.
Buna ilaveten, 01.07.2013 tarihli Ola¤anüstü Genel Kurul
Toplant›s›’na iliflkin fiziki haz›r bulunanlar cetvelinde ise 52 pay
sahibi ile elektronik kat›lanlar listesinde 295 pay sahibinin kayd›
tespit edilmektedir.
Bu çerçevede, Genel Kurul toplanma usulü, pay sahiplerinin
kat›l›m›n› en üst düzeyde sa¤layacak flekilde yap›l›r ve ayr›ca
toplant› tutanaklar›na yaz›l› veya elektronik ortamda her zaman
eriflilebilir olmas› sa¤lan›r. Toplant› etkinli¤ini art›racak uygulamalara
yer verilmek suretiyle, mevzuat›n getirdi¤i düzenlemelere uygun
olarak hareket edilir. Genel Kurullar›n gerekli fonksiyonunu sa¤lamak
için azami gayret gösterilmektedir.
Pay sahiplerinin sahip oldu¤u haklar ve bu haklar›n kullan›lmas›na
iliflkin aç›klamalar, gerek mevzuat ilanlar›nda, gerekse flirket
internet adresinde ve ayr›ca MKK üzerinden e-Yönet Portal›nda
ve e-fiirket Portal›nda yer alan bilgilendirme dökümanlar› arac›l›¤›yla
hissedarlar›m›za sunulmaktad›r.
Genel Kurul Toplant›s›n’dan önce yasal süresi içinde, mali tablolar
ve faaliyet raporu ile di¤er bilgi ve belgeler, fiirket Merkezi’nde
pay sahiplerinin ve ilgililerin incelemelerine haz›r bulundurulmaktad›r.
Genel Kurul Toplant›s›’na iliflkin ilanlar›n asgari 3 hafta öncesinden
yap›lmas› sa¤lanmaktad›r. Gerek finansal rapor ve mali tablolar›n
BIST’e bildirilmesi ve gerekse Faaliyet Raporlar›n›n haz›rlanmas›
ve bas›m›n› müteakip, Genel Kurul gündeminde ele al›nacak her
türlü bilgi ve rapor, yaz›l› olarak mektup, faks veya elektronik
ortamda e-maille talep edenlerin adreslerine, en h›zl› gönderi
imkan›yla ulaflt›r›lmaktad›r. Kay›tlar, elekronik ortam dahil, pay
sahiplerinin en rahat flekilde ulaflabilece¤i yerlerde aç›k
bulundurulmaktad›r.
129
Genel Kurullar›m›zda pay sahiplerinin soru sormalar› ve konu
hakk›nda söz alarak fikir beyan etmeleri en do¤al hak olmak
durumunda olup, bu hususa hassasiyetle uyulmaktad›r.
Bu do¤rultuda, fiirketimiz Ortaklar›n›n Genel Kurul’da soru sorma
haklar› veya Gündem maddeleriyle ilgili öneri sunmalar› yada
verdikleri öneriler veya mevcut konular üzerinde konuflma yapmalar›
Divan Heyeti taraf›ndan usulüne uygun olarak sa¤lanmakta ve
gerekli kay›tlar tutulmaktad›r.
Bu çerçevede Genel Kurul’umuzda pay sahiplerinin de¤iflik
konularda sundu¤u bilgilere iliflkin olarak Divan Heyetine verdikleri
yaz›l› ve sözlü öneriler fiirketimizin internet (web) adresinde de
yer alan Genel Kurul Toplant› Tutanaklar›na eklenmektedir. Ayr›ca
pay sahiplerinin, varsa baz› maddeler aleyhine verdikleri oylar›n
da Toplant› Tutana¤›’na ifllenmifl oldu¤una dair kay›tlar Genel
Kurul dökümanlar›n›n incelemesinden de (www.tofas.com.tr)
görülebilir.
Y›ll›k faaliyet raporlar›, finansal tablolar ve ba¤›ms›z denetim
raporlar› ile kar da¤›t›m önerisi, vekaleten oy kullanma formu ve
Genel Kurul gündemine kadar di¤er bilgi ve belgelerle beraber,
Sermaye Piyasas› düzenlemeleri do¤rultusunda haz›rlanan gerekli
dökümantasyonlar, Esas Sözleflme’nin son hali ve varsa tadil
metinlerini de kapsayacak flekilde en son bilgileri içeren kay›tlar
ile Borsa’ya gönderilen Özel Durum Aç›klamalar› ve Faaliyet
Raporu’nda yer alan bilgiler, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri gere¤i
düzenlemeler, sermayenin ortaklar aras› da¤›l›m› ve Yönetim Kurulu
Raporu’ndan, Kurumsal Yönetim Uyum Raporu ve ilgili fiirket
Politikalar›na kadar tüm bilgiler, elektronik ortamda da ulafl›labilir
durumda olup, gerekli güncellemelerle takip edilmektedir.
Genel Kurullarda, talep olursa ve verilen öneriler do¤rultusunda,
pay sahiplerinin fiirketimizde gerekli çal›flma ve bilgi alma talepleri
fiirket üst yönetimince uygun görülerek, kendilerine gerekli inceleme
imkan› verilmektedir. Dönem içinde, bu yönde talepte bulunan
Hissedarlar›m›z›n incelemeleri do¤rultusunda, bizzat kendilerinden
de¤erlendirme ve bilgi talep edilerek, gerekli hususlar dikkate
al›nm›flt›r.
fiirket faaliyetleri Esas Sözleflme ile belirlenmifltir. fiirket Esas
Sözleflmesi’nin “Amaç ve Konu” bafll›kl› 3. maddesinde belirtilen
esas gayeler ve bu amaçla yap›labilecek faaliyetler yer alm›fl olup,
bu maddenin Genel Kurul’ca de¤ifltirilmesi suretiyle bir karar
al›nmad›kça, fiirket belirtilen faaliyetlerin d›fl›nda ifller yapamaz.
fiirket, birleflme, devralma veya bölünme gibi konularda Yönetim
Kurulu’nun teklifi üzerine, Genel Kurulun onay›na sunularak karara
ba¤lan›r. Ayr›ca, Esas Sözleme de¤iflikli¤i mahiyetinde Genel
Kurul’un onay›ndan geçti¤i üzere, fiirket, her nevi gayrimenkulü
alabilir, satabilir, yapt›rabilir, kiralayabilir, ipotek alabilir veya ipotek
edebilir, bunlar üzerinde di¤er ayni haklar tesis edebilir. Bu
vesileyle, fiirket Esas Sözleflmesi’nin bu ve di¤er maddelerini de
kapsayacak flekilde en son haline ilgili web sitemizden
(www,tofas.com.tr) ulafl›labilir.
130
Seri. IV, No:56 say›l› Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin 1.3.7 numaral›
bölümünde belirtildi¤i üzere, yönetim hakimiyetini elinde bulunduran
pay sahiplerinin, Yönetim Kurulu üyelerinin, üst düzey yöneticilerin
ve bunlar›n efl ve ikinci dereceye kadar kan ve s›hri yak›nlar›n›n,
flirket veya ba¤l› ortakl›klar› ile ç›kar çat›flmas›na neden olabilecek
nitelikte ifllem yapabilmesi ve rekabet edebilmesi için gereken
Genel Kurul onay› al›nmakta olup, varsa ilgili hususlar Genel
Kurulun bilgi sunulur. Ayr›ca, dönem içinde yap›lan ba¤›fl ve
yard›mlara iliflkin Genel Kurul gündemi gere¤ince Genel Kurul
Toplant›s›nda gerekli aç›klamalarda bulunulmufl ve toplant›
tutana¤›nda yer verilmifltir.
fiirket Esas Sözleflmesi’nin Genel Kurullara iliflkin 14. maddesi
kapsam›nda gerekli tüm faaliyetler uygulan›r.
Y›llar itibariyle, Ola¤an ve Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›
Tutanaklar› ve Hazurun Cetvellerinin tümüne fiirket Genel
Merkezi’mizden ulaflmak mümkün oldu¤u gibi, ‹stanbul Ticaret
Sicili Memurlu¤u’nda bulunan Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
arflivinden de ulafl›labilir. Ayr›ca, son 5 y›la ait Genel Kurul Toplant›
Tutanaklar› ile ilgili di¤er dökümanlara ait “pdf” dosyalar› gene
fiirketimizin web sitesi www.tofas.com.tr internet adresinden
ulafl›larak incelenebilir.
5. Oy haklar› ve Azl›k Haklar›
Genel Kurullarda her hisse için bir oy hakk› sözkonusu olup, oy
hakk›nda imtiyaz yoktur. Sadece, Yönetim Kurulu Üyeliklerine,
‹mtiyazl› Pay Sahipleri olarak A ve D Grubu hissedarlar›nca
gösterilecek adaylar aras›ndan seçim yap›lmas› zorunludur. (Esas
Sözleflme’nin 10. maddesi). Genel Kurulda temsil ve oy kullanma
flekline iliflkin düzenlemeler do¤rultusunda oy haklar› kullan›l›r.
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun vekaleten oy kullanmaya iliflkin
düzenlemelerine uygun olarak hareket edilir.
Karfl›l›kl› ifltirak halinde hakim ortak sözkonusu de¤ildir. fiirket
Esas Sözleflmesi’nde az›nl›k paylar›n›n yönetimde temsiline iliflkin
bir hüküm bulunmad›¤› gibi, birikimli oy kullanma yöntemine iliflkin
bir düzenlemeye de yer verilmemifltir. Bu yönde Sermaye Piyasas›
Mevzuat›n›n ihtiyari uygulama hususu ve hakim ortaklar›n bu
düzenlemeyi ön görmemesi dolay›s›yla mevcut Genel Kurul nisab›na
iliflkin hüküm uygulanmaktad›r (Esas Sözleflme’nin 14. maddesi).
Pay sahipleri ile ilgili ifllerde, eflit ifllem ve muamele prensipleri ve
mevzuata uygun olarak hareket edilmekte olup, fiirketimiz nezdinde
gerekli düzenlemeler sa¤lanarak, azami derecede önem
verilmektedir.
6. Kar Pay› Hakk›
7. Paylar›n Devri
Kar pay› da¤›t›m›nda imtiyaz sözkonusu de¤ildir. Kar paylar›,
mevcut paylar›n tamam›na, bunlar›n ihraç ve ihtisap tarihlerine
bak›lmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r.
fiirket Esas Sözleflmesi’nde “Paylar›n Devri ve Paylar Üzerinde
‹ntifa Hakk› Tesisi”ne iliflkin 8. maddesinde, A ve D Grubu nama
yaz›l› hisselerin sat›fl› ve devri hususlar›nda uygulanacak esaslar
belirlenmifl olup, bu kural ve düzenlemelere tabi olarak paylar›n
devrinde k›s›tlamalar sözkonusudur. Bu husus, hakim ortaklar›n
mevcut haklar›n›n korunmas› ve esas olarak baflka bir otomobil
üreticisi veya dolayl› olarak kontrol edilen flirketlere hisse devrinin
s›n›rland›r›lmas›n› içermektedir. fiirketin Borsa’da ifllem gören nama
yaz›l› paylar›n›n devirleri bak›mandan Sermaye Piyasas› Kurulu
düzenlemlerine uyulur.
fiirketimizin Kar Da¤›t›m Politikas›; Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum
Raporu’nda ve Genel Kurul Toplant› Tutana¤›’nda da yer ald›¤›
gibi, yasal mevzuat hükümleri, Sermaye Piyasas› Kurulu’nun
düzenlemeleri ve uygulamalar› do¤rultusunda, fiirketimizin orta
ve uzun vadeli stratejileri ile yat›r›m ve finansal planlar› çerçevesinde
ele al›narak, belirlenmektedir.
Bu kapsamda belirlenen ve Genel Kurulun bilgisine sunulan Kar
Da¤›t›m Politikam›z, 2013 ve önceki y›llar itibariyle fiirketin gerek
(www.tofas.com.tr) internet adresinde, gerek Faaliyet Raporu
içinde ve gerekse Ortaklar Genel Kurulu Toplant› Tutana¤›ndan
da gönülebilece¤i gibi, pay sahiplerinin ve kamuoyunun bilgilerine
sunulmaktad›r.
fiirketimiz Kar Da¤›t›m Politikas›, önceki y›llara ait Kurumsal Yönetim
‹lkeleri Uyum Raporlar›’nda ve ilgili Genel Kurul Toplant›
Tutanaklar›nda da yer ald›¤› gibi; Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye
Piyasas› Kanunu ile Sermaye Piyasas› Kurulu’nun ilgili Tebli¤leri
ve düzenlemeleri çercevesinde, Kurumsal Yönetim uygulamalar›
ve fiirketimizin orta ve uzun vadeli stratejileri ile yat›r›m ve finansal
planlar› do¤rultusunda ele al›narak belirlenmektedir. 2013 y›l›nda
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun Seri:IV, No:27 say›l› Tebli¤ esaslar›,
fiirket Esas Sözleflmesi ve Kar Da¤›t›m Politikam›z çerçevesinde
fiirketimiz, stratejik planlar›n› ve finansal yap›s›n› da gözönünde
tutarak, hissedarlar›m›za azami oranda kar pay› da¤›t›lmas›n›
prensip olarak benimsemifltir. Bu kapsamda belirlenen kar da¤›t›m
politikam›z, Sermaye Piyasas› düzenlemeleri ve Esas Sözleflmemizin
ilgili maddelerine uygun olarak ve önceki dönemlerde oldu¤u gibi,
pay sahiplerinin ve kamuoyunun bilgisine sunulmaktad›r.
Kar paylar›, Ortaklar Genel Kurul’umuzun kararlar› çerçevesinde
nakit ve/veya temettünün sermayeye eklenmesi suretiyle bedelsiz
olarak ortaklara da¤›t›labilece¤i gibi, belli oranda nakit, belli oranda
bedelsiz pay olarak da da¤›t›labilir.
‹lgili yasal düzenlemeler ve fiirket Esas Sözleflmesi’nin kar
da¤›t›m›na iliflkin 18. maddesi dikkate al›narak, tespit edilen kar
pay› da¤›t›m tutarlar›, belirlenmifl kanuni süreler içerisinde Ortaklar
Genel Kurulu’nun tasvibini müteakip, yine Genel Kurul’un tespit
etti¤i tarihte ortaklar›m›za da¤›t›l›r.
Bunun yan›s›ra, Esas Sözleflme’mizin 19. maddesine istinaden
Genel Kurul taraf›ndan yetki verilmesi halinde, ortaklar›m›za kar
pay› avans› da¤›t›lmas› da imkan dahilindedir.
BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE
fiEFFAFLIK :
8. Bilgilendirme Politikas›
fiirketimizin ”Bilgilendirme Politikas›”; yasal düzenlemeler, Sermaye
Piyasas› Mevzuat› ve yay›mlanan Tebli¤lerle belirlenen kurallar ile
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde yürütülür. fiirket
Bilgilendirme Politikas›’na Faaliyet Raporu’nun içinde ve fiirket
internet adresinde de yer verilmektedir. Ayr›ca sözkonusu
Politika’da y›l içinde yap›lan güncelleme Genel Kurul’da pay
sahiplerinin bilgisine sunulmufltur.
SPK’n›n Seri.IV, No: 56 Tebli¤i kapsam›nda fiirketimizce, kamuyu
ayd›nlatma ve fleffafl›k kriterleri do¤rultusunda gerekli bilgi ak›fl›n›n;
zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir ve ayr›ca düflük maliyetlerle,
kolay eriflilebilir ve analiz edilebilir olarak sa¤lanmas› amaçlanm›fl
olup, buna azami gayret gösterilir. Ticari s›r kapsam›nda olmamas›
kayd›yla, talep edilebilecek her türlü bilginin de¤erlendirmeye
al›nmas› ve bu do¤rultuda kamuya duyurulmas› sa¤lan›r.
Sözkonusu Bilgilendirme Politikas›, gerek kamuya aç›k toplant›lar›n
düzenlenmesi, gerek yat›r›mc› ve hissedarlarla iliflkilerin yürütülmesi
ve gerekse müflterilerin bilgilendirilmesine kadar tüm paydafllar›
kapsayacak flekilde düzenlemeleri içerir ve ilgili Birimlerin çal›flmalar›
do¤rultusunda sürdürülür ve koordine edilir.
fiirket Bilgilendirme Politikas›’n›n uygulanmas› ve gelifltirilmesinden
Yönetim Kurulu’muz yetkili olup, Yönetim Kurulu ad›na süreçlerin
kontrolünden fiirketimiz CEO’su sorumludur. Bu do¤rultuda,
Bilgilendirme Politikas›’n›n yürütülmesi ve sorumlulu¤u, fiirketimiz
CEO’su ve Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Kamil Baflaran yan›s›ra,
fiirketimiz Mali Direktörü Sn. Cengiz Eroldu ve Kurumsal ‹liflkiler
Direktörümüz Sn. Arzu Çolako¤lu taraf›ndan yerine getirilir.
Ayr›ca, ba¤l› bulundu¤umuz yerli ve yabanc› ortaklar›m›z
konumundaki fiirketlerin bu yöndeki politikalar›na uygun olarak
düzenlenen bilgilendirme yöntemleri uygulan›r. fiirketimiz, ana
ortaklar› yan›s›ra gerek bireysel, gerekse kurumsal yat›r›mc› ve
hissedarlar›m›za yönelik uygulamalar› bir bütün içinde ele
almaktad›r.
131
fiirketimizce Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda, Sermaye
Piyasas› düzenlemelerinin takibi ve Sermaye Piyasas› kurumlar›yla
iliflkilerin yürütülmesine ilaveten, hissedar ve yat›r›mc›lar›n bilgi
taleplerinin karfl›lanmas› ve pay sahipli¤i haklar›n›n kulland›r›lmas›yla
beraber, baflta Genel Kurullara iliflkin düzenlemelerden, internet
sitesi dahil bilgi ak›fl›n›n sa¤lanmas›na kadar, gerekli
koordinasyonun sa¤lanmas› Bilgilendirme Politikam›z›n temelleri
aras›nda yer al›r.
Sermaye Piyasas› Mevzuat› ve Türk Ticaret Kanunu’ndaki hükümler
ile Sermaye Piyasas› Kurulu’nun düzenlemeleri do¤rultusunda,
Ortaklar Genel Kurulu, y›ll›k Faaliyet Raporu, periyodik Mali Tablo
ve Raporlar ile Özel Durum Aç›klamalar› yan›s›ra, internet sitesine
iliflkin düzenlemeler ve tüm menfaat sahipleri kapsam›ndaki
bilgilendirme faaliyetleri yasal süreçlere uygun olarak yerine getirilir.
fiirketimiz, ilgili birim ve bölümleri aras›nda gerekli ba¤lant›y›
sa¤layarak, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda Bilgilendirme
Politikas›n› uygular. fiirket Bilgilendirme Politikas›’n›n uygulanmas›
ve gelifltirilmesi konusunda, Kurumasal Yönetim Komitesi’nin
önerileri do¤rultusunda Yönetim Kurulumuz yetkili olup, süreçlerin
kontrolünden fiirket CEO’su ve fiirket Direktörleri sorumludur.
Kamuyu ayd›nlatma ve fleffafl›k kriterleri do¤rultusunda her türlü
sunumun haz›rlanmas›, toplant›lar›n düzenlenmesi ve bas›n
aç›klamalar›n›n yap›lmas› fiirketimizce, CEO ve Direktörler
düzeyinde takip edilir. Sözkonusu bilgilendirme çal›flmalar› fiirket
üst yönetiminin kat›l›m› ile gerek periyodik dönemler itibariyle,
gerekse do¤rudan yap›lan talepler çerçevesinde düzenlenir.
fiirketimizin meflru ç›karlar›n›n zarar görmemesi amac›yla içsel
bilgilerin kamuya aç›klanmas›n›n ertelenmesine karar vermeye
fiirket CEO’su yetkilidir.
Bu ba¤lamda, Genel Kurullar›m›z her y›l yasal süresi içerisinde
yap›l›r ve hissedarlar›m›z›n Genel Kurula kat›l›m› için gereken tüm
çal›flmalar kay›t alt›na al›narak yürütülür. Faaliyet Raporlar›m›z,
yasal düzenlemeler çerçevesinde gerek bas›l›, gerekse internet
ortam›nda eriflilebilir durumdad›r. Periyodik mali tablo ve finansal
raporlara iliflkin, SPK Tebli¤leri ve UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan
finansal sonuçlar, SPK ve Borsa’ya gönderilerek yay›mlan›r. Talep
eden kurum, kurulufl veya flah›slara ulaflt›r›lmas› temin edilir.
fiirket vizyonumuz, paydafl kavram›na dayal› olarak belirlenmifl
olup, sözkonusu bütün menfaat sahipleri, kendilerini ilgilendiren
konularda bilgilendirilmekte ve bu yönde gerekli organizasyonlar,
bilgilendirme toplant›lar›, planl› çal›flmalar ve gerekli aç›klamalara
yer veren düzenlemeler fiirketimizce mevzuata uygun olarak
yürütülmektedir. Paydafllar›m›z›n her türlü hak ve menfaatinin
temini ve iletifliminin sa¤lanmas› ilgili Direktörlükler, birim ve
bölümler nezdinde takip edilir ve kay›t alt›na al›n›r.
Ayr›ca, 2011 y›l›ndan itibaren, SPK’n›n Seri: VIII, No:56 say›l›
Tebli¤i ile düzenlenen Özel Durum Aç›klamalar›na iliflkin bildirimler,
BIY üzerinden elektronik ortamda, KAP’da yay›mlanacak fleklinde
yap›lmaktad›r. Hissedarlar›m›z›n bilgi taleplerinin karfl›lanmas› ve
pay sahipli¤i haklar›n›n kulland›r›lmas› do¤rultusunda her türlü
iletiflim arac› kullan›lmaktad›r. Ayr›ca, hissedarlara yönelik periyodik
fabrika gezileri düzenlenmektedir.
Buna ilaveten, ‹MKB’ye gönderilen Özel Durum Aç›klamalar›’ndan,
fiirket sermaye yap›s›na kadar veriler web sitemizde yer almakta
olup, elektronik ortamda bilgi taleplerini yan›tlamak ve ba¤lant›
sa¤lanmak üzere yat›r›mc› kay›t formunu da içeren bir e-mail
([email protected]) adresimiz mevcuttur. Bu ba¤lamda,
yat›r›mc›larla iliflkilerin sistematik olarak sürdürülebilmesi, kurumsal
yönetim, hissedar iliflkileri ve borsa bilgilerine kolayl›kla eriflilebilmesi
ve mali verilerin do¤ru, eksiksiz ve incelenebilir olmas› için gerekli
düzenlemelerin yerine getirilmesi sosyal sorumluluk ve etik kurallara
uygun olarak sa¤lan›r.
fiirketimiz web sitesi (www.tofas.com.tr) arac›l›¤›yla, internet
sayfas›nda olmas› gereken hususlara azami önem gösterilerek
bilgilendirme ak›fl› sa¤lanmaktad›r. Sözkonusu internet adresinde
fiirketimiz hakk›nda talep edilebilecek muhtelif bilgilere kapsaml›
olarak yer verilmifltir. Sözkonusu internet adresimizde yer alan
“Yat›r›mc›larla ‹liflkiler” bölümünde, Kurumsal Yönetim uygulamalar›,
ticari hususlar ve flirket Ana Sözleflmesi gibi bilgiler yan›s›ra,
faaliyet raporlar›m›zdan, periyodik finansal raporlara, Genel Kurul
tutanaklar›ndan, haz›rlanan analist ve yat›r›mc› sunumlar›na kadar,
SPK’n›n öngördü¤ü her türlü bilgiye yer verilmekte olup, hissedar
ve yat›r›mc›lar›m›z ile analistlerin Borsa verilerine ulaflabilecekleri
bir bilgi hatt› da mevcuttur. fiirket internet sitesinde yay›nlanarak
flirket faaliyetlerindeki geliflmeler hakk›nda bilgiler içeren faaliyet
raporlar›, finansal tablolar ve ekleri, ara dönem finansal sonuçlar›
ve ara dönem faaliyet raporlar›, periyodik yat›r›mc› ve analist
sunumlar› ile ayr›ca ayl›k olarak model baz›nda üretim ve sat›fl
adetleri, üç ayda bir ihracat tutarlar›, y›ll›k olarak ise kapasite ve
kapasite kullan›m oranlar›, yat›r›mlar, istihdam bilgileri haz›r olunca
flirket internet sitesinde yay›nlanarak yat›r›mc›lar›m›za flirket
faaliyetlerindeki geliflmeler hakk›nda bilgi sunulur.
132
Yönetim Kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve flirket sermayesinin
do¤rudan veya dolayl› olarak, en az %5’ine sahip olan pay
sahiplerinin, flirket ile aralar›ndaki ticari ve ticari olmayan ifl ve
ifllemler Sermaye Piyasas› Mevzuat›na tabi olarak düzenlenir.
Tofafl, Bilgilendirme Politikas›’nda “yönetim” ve “iletiflim” kavramlar›n›
bir arada ele alarak “kurumsal yönetiflim” alan›ndaki çal›flmalar›n›
hissedarlar›, yat›r›mc›lar› ve paydafllar›yla beraber yerine
getirmektedir.
Özel durumlara iliflkin aç›klamalar ve bildirimler, kapsaml› olarak
mevzuat ile belirlenen sureler içerisinde, zaman geçirilmeksizin
kamuya duyrulur. fiirketimizce dönem içinde BIST Özel Durum
Aç›klamas› ve Mali Tablo gönderileri ile Sorumluluk Beyan›
niteli¤inde yap›lan aç›klama ve/veya bildirimler gönderilmifl olup,
2010 y›l›ndan itibaren Kamuyu Ayd›nlatma Platformu’nda (KAP)
(www.kap.gov.tr) yay›mlanmaktad›r.
2009 ve önceki y›llara iliflkin olarak ise, BIST web sayfas›nda “fiirket
Haberleri” ad› alt›nda yer almaktad›r. Ayr›ca fiirketimiz web
sitesinden de ilgili sayfalara link ba¤lant›lar› vard›r.
Borsa’ya gönderilen bilgilerin haricinde baflka hiç bir bilgi veya
belge yurtd›fl›nda kote olunan Borsa’ya gönderilmemifltir. Ayr›ca,
ilgili dönem içinde sözkonusu Özel Durum Aç›klamalar› için, SPK
taraf›ndan herhangi bir uyar›y› gerektirecek durum sözkonusu
olmam›flt›r.
Bunlara ilaveten; Ticarî s›r, bir ticarî iflletme veya flirketin faaliyet
alan› ile ilgili yaln›zca belirli say›daki mensuplar› ve di¤er görevlileri
taraf›ndan bilinen, elde edilebilen, rakiplerince bilinmemesi ve
üçüncü kiflilere ve kamuya aç›klanmamas› gereken iflletme ve
flirketin ekonomik hayattaki baflar› ve verimlili¤i için büyük önemi
bulunan; iç kurulufl yap›s› ve organizasyonu, malî, iktisadî, kredi
ve nakit durumu, araflt›rma ve gelifltirme çal›flmalar›, faaliyet
stratejisi, hammadde kaynaklar›, imalat›n›n teknik özellikleri,
fiyatland›rma politikalar›, pazarlama taktikleri ve masraflar›, pazar
paylar›, toptanc› ve perakendeci müflteri potansiyeli ve müflteri
a¤lar›, izne tâbi veya tâbi olmayan sözleflme ba¤lant›lar›na iliflkin
bilgi, belge, elektronik ortamdaki kay›t ve verilerden oluflur. Ticarî
s›r kavram›, Sermaye Piyasas› Kanunu ve di¤er kanunlarda
öngörülen esas ve s›n›rlamalara tâbi olmak kayd›yla aç›klanamaz,
kullan›lamaz ve verilemez.
Sözkonusu ticari s›r ve içeriden ö¤renilecek durumlar›n, fiirketin
ancak üst yönetiminin haiz olabilece¤i bilgiler ve stratejik kararlar
olaca¤› düflünüldü¤ünde, kamuoyunun bu kiflileri bilme imkan›n›n
oldu¤u kabul edilerek, içeriden ö¤renilebilecek bilgilerin kullan›m›n›n
önlenmesi için gerekli her türlü tedbir fiirketimiz Üst Yönetimince
al›nmaktad›r. fiirketin sermaye piyasas› araçlar›n›n de¤erini
etkileyebilecek nitelikteki bilgilerine ulaflabilecek Üst Yönetim,
Yönetim Kurulumuz ve fiirket Direktörlerimiz olarak ifade edilebilir.
Ayr›ca, MKK’ya bilirilen ve kamuya duyurulan “‹çsel Bilgilere Sahip
Olanlar Listesi”, gerekli de¤ifliklikler oldu¤unda güncellenerek,
MKK’ya bildirilmekte olup, fiirketimiz internet sitesinden de ulafl›larak,
incelenebilir.
fiirketimizin Kurumsal Politikalar›n›n yeniden belirlenmesi
do¤rultusunda, Bilgilendirme Politikas› da 2013 y›l›nda revize
edilmek suretiyle tekrar yay›mlanm›fl olup, her y›l gözden
geçirilmektedir. Bu do¤rultuda ve yeni Sermaye Piyasas›
düzenlemeler ›fl›¤›nda 2014 y›l›nda da Bilgilenidirme Politikas›
gözden geçirilerek, fiirket internet sitesinde yay›nlanacakt›r. fiirket
Bilgilendirme Politikas›’na www.tofas.com.tr ‘den ulafl›larak ayr›nt›lar›
incelenebilir. fiirket Bilgilendirme Politikas›na iliflkin yap›lan yeni
düzenlemeleri de içeren metin fiirket internet sitesinde yay›na
al›nm›flt›r.
9. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i
Daha önceki ilgili bölümlerde de belirtildi¤i ve yerald›¤› üzere,
fiirketimizin aktif ve güncel bir internet sitesi mevcuttur.
fiirketimiz internet adresi; www.tofas.com.tr olup, web sitesinde
yer alan bilgi ve bölümlerin ayr›ca ‹ngilizce sayfalar› da mevcuttur.
2012 ve 2013 y›l›nda tekrar revize edilerek, görsel etkinli¤i art›r›lm›flt›r.
Sözkonusu internet sitemizde, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde
belirtilen hususlara kapsaml› olarak, yer verilmekte olup, ayr›ca
Kurumsal Yönetim bafll›kl› bir alt bölüm, Yat›r›mc› ‹liflkileri sayfas›n›n
alt›nda da bulunmaktad›r.
Sözkonusu internet adresinde fiirketimiz hakk›nda talep edilebilecek
muhtelif bilgilere kapsaml› olarak yer verilmifltir. ‹nternet sitemizde,
Tan›t›m ve Haberlerden, ‹nsan Kaynaklar› ve Ar-Ge çal›flmalar›na
kadar bilgilere yer verilmektedir. Geliflmelere göre güncellefltirilen
sözkonusu web sitesinde, SPK taraf›ndan öngörülen asgari hususlar›
da içerecek flekilde ve yukar›da belirtildi¤i üzere www.tofas.com.tr
adresi içinde bir “Yat›r›mc›larla ‹liflkiler” bölümü bulunmaktad›r.
Burada yer alan, alt bölümlerde gerekli kay›t ve bilgilere yer
verilmifltir. Bu alt bölümler s›ras›yla, “Hisse Senedi ve Borsa Bilgileri”,
“Ortakl›k Yap›s› ve Yönetim Kurulu”, “Kurumsal Yönetim”, “Faaliyet
Raporlar›”, “Sunumlar” , “Finansal Sonuçlarr”, “Kar Da¤›t›m
Politikas›/Ücretlendirme Politikas›/fiirket Bilgilendirme Politikas›”,
“Özel Durum Aç›klamalar›”, “Duyurular”, “Arfliv”, “Genel Kurul
Toplant›lar›”, “Ba¤l› Ortakl›klar›m›z”, “Yat›r›mc›lar ‹çin Ba¤lant› ve
Bilgiler” ve “Ana Ortaklar ve Hissedar Yap›lar› Hakk›nda Bilgiler”
gibi k›s›mlar yan›s›ra, “Analistler”, “Anket ve Bilgilendirme Formu”
ile “Yat›r›mc› Geri Bildirimi” gibi k›s›mlardan oluflmaktad›r. 2010
y›l›ndan beri, hissedarlar, yat›r›mc›lar ve analistler için “Anket ve
Bilgilendirme Formu” bölümü arac›l›¤› ile survey-anket ve elektronik
posta sistemleri devreye al›nm›fl olup, daha sonradan “Yat›r›mc›
Geri Bildirim” sisteminin yer ald›¤› bir k›sm› da eklenmifltir.
Daha once devreye al›nm›fl bulunan, “Borsa Bilgileri” alt bölümü
de etkinlefltirilerek, hissedar ve yat›r›mc›lar›m›z ile analistlerin ‹MKB
verilerine ulaflabilecekleri bir bilgi hatt›, önceki y›llarda oldu¤u gibi,
2013 y›l›nda da aktif olarak devam ettirilmifltir. Bunlara ilaveten,
fiirket Faaliyet Raporlar›m›z, bas›l› olarak temin edilebilece¤i gibi,
ayr›ca internet sitesinden de güncel ve arfliv bilgisi olarak
incelenebilir durumdad›r. Belirtildi¤i gibi, web sitemizde dönemsel
finansal tablo ve raporlara herzaman ulafl›labilir olup, Genel Kurul
toplant› tutanaklar›ndan, analist listelerine kadar bilgilere yer
verilmektedir. ‹nternet sitemizin sözkonusu Yat›r›mc› ‹liflkileri
bölümündeki ‹lgili linkten gelen anket yan›tlar› takip edilerek, gerekli
kay›tlar tutulmak suretiyle, elektronik ortamda gelen bilgi taleplerine
gereken yan›tlar verilmektedir.
Seri.IV No: 56 Tebli¤ini’ne istinaden Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin
ilgili 2.2 maddesinde yer alan hususlara azami özen gösterilir.
Ancak, 2.2.3 bendinde yer alan Gerçek Kifli Nihai Hakim Pay
Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas› hususunda afla¤›daki hususa
uygun hareket edilir.
fiirketimiz ortakl›k yap›s›nda büyük Ortaklar›m›z Koç Holding A.fi.
ve Fiat Auto S.p.A. haricinde, mevzuat çerçevesinde % 5 oran›n›
geçen pay sahibi/sahipleri, BIST bülteninde yay›nlan›r. Ayr›ca,
Ana Ortaklar›m›z›n hissedarl›k yap›lar›na iliflkin bilgilere ulaflmak
için Koç Holding ve Fiat Auto’nun web sitelerine link sa¤lanarak,
133
Yönetim Kurulu üyeleri, üst yönetim ve sermayenin do¤rudan yada
dolayl› olarak %5’ine sahip pay sahipleri, fiirketin sermaye piyasas›
araçlar› ile hisse senetleri üzerinde yapm›fl olduklar› ifllemleri ve
sonuçlar›n› kamuya aç›klarlar.
Bu do¤rultuda, hisse senetlerine iliflkin al›m, sat›m ifllemleri hakk›nda
gerekli bildirimler Borsa’ya gönderilmek suretiyle, Kamuyu
Ayd›nlatma Platformu’nda (KAP) yay›mlanmaktad›r. 2013 y›l› içinde
de, önceki y›llarda oldu¤u gibi, flirketimize ait hisse senedi ifllemleri
ile ilgili hususlar›n BIST aç›klamalar›nda yer almas› sa¤lanarak,
Borsa taraf›ndan yap›lan aç›klamalar›n ve ilgili duyurular›n takip
edilmesi suretiyle de gerekli hususlar kay›t alt›na al›nmaktad›r.
Ayr›ca, 2013 y›l› içerisinde, TTK kapsam›nda T.C. Gümrük ve
Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan 31.05.2013 tarihli ve 28663 say›l›
Resmi Gazete’de yayn›lanarak, yürürlü¤e giren “Sermaye
fiirketlerinin Açacaklar› ‹nternet Sitelerine Dair Yönetmelik”
gere¤ince, “Bilgi Toplumu Hizmetleri” (e-fiirket) Portal›na iliflkin
ba¤lant› sa¤lanarak, yasal süresi içinde ilgili web sitelerimizde
(www.tofas.com tr ve www.fiat.com.tr) devreye al›nm›flt›r.
Sermaye Piyasas› düzenlemeleri ve ilgili mevzuata uygun olarak
fiirketimiz gereken hususulara azami hassasiyeti göstermektedir.
10. Faaliyet Raporu
Yönetim Kurulu, y›ll›k ve ara dönem Faaliyet Raporlar›n›,
kamuoyunun fiirket faaliyetleri hakk›nda tam ve do¤ru bilgiye
ulaflmas›n› sa¤layacak ayr›nt›larda haz›rlar. Kurumsal Yönetim
‹lkelerinde belirtilen bilgilere yer verilmesine azami önem ve özen
gösterilir.
SPK’n›n 30.12.2011 itibariyle yay›nlanan Seri IV, No:56 say›l› Tebli¤
ile belirlenen Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’ne uygun olarak haz›rlanan
geçmifl dönem fiirket Faaliyet Raporumuz, önceki y›llarda da
oldu¤u gibi, do¤ru ve güvenilir bir kaynak olarak, bas›l› ve web
sitemizden de eriflilebilir, olup, incelenebilir.
Ayr›ca, 28.08.2012 tarihli Resmi Gazetede yay›nlanan T.C. Gümrük
ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n “fiirketlerin Y›ll›k Faaliyet Raporunun Asgari
‹çeri¤inin Belirlenmesi Hakk›nda Yönetmelik” hükümleri de dikkate
al›narak müteakip, haz›rlanan Faaliyet Raporlar›mzda gerekli
ilaveler yap›lm›flt›r.
Mevcut fiirket Faaliyet Raporu’nda yer alan bafll›klar, 4 ana bölümde
ele al›nm›flt›r. Birinci bölümde; Ortaklar Genel Kurulu Toplant›
Gündemi, Yönetim Kurulu Raporu, CEO’nun De¤erlendirmesi,
Yönetim ve Denetim Kurullar›, Yönetim ve Denetim Kurullar›nda
Görev Alan Üyeler ve Üst Yönetim alt bafll›klar›na yer verilmifltir.
‹kinci bölümde; fiirketin Sermaye Yap›s› ve Ortakl›k Hakk›nda
Bilgiler, Otomotiv Sektörü ve Tofafl’›n Sektör ‹çindeki Yeri, fiirket
Hakk›nda Bilgiler, Ba¤l› Ortakl›klar, Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri,
‹lgili Dönem Faaliyetleri ve Baflar›lar› alt bafll›klar› yer almaktad›r.
Üçüncü bölümde; Kar Da¤›t›m Tablosu ve Kar Da¤›t›m Önerisi,
Denetim Kurulu Raporu, Ba¤›ms›z Denetim Raporu ve Mali Tablolar
134
alt bölümlerinden oluflmaktad›r. Dördüncü bölüm ise; Kurumsal
Yönetim ‹lkeleri Beyan›, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu,
Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi Çal›flmalar›,
Ba¤l› fiirket Raporu, Kar Da¤›t›m Politikas›, Ücret Politikas› ve
Bilgilendirme Politikas› alt bölümlerini kapsamaktad›r.
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 30.12.2011 itibariyle yay›nlam›fl
oldu¤u sözkonusus Seri:IV, No:56 say›l› “Kurumsal Yönetim
‹lkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤i’nin 2.3.
maddesinde yer alan Faaliyet Raporu bafll›¤› alt›ndaki hususlara
uygun olacak flekilde kamuonunun tam ve do¤ru bilgiye ulaflmas›n›
sa¤layacak ayr›nt›lara gereken özen ve dikkat gösterilmifltir.
BÖLÜM III - MENFAAT SAH‹PLER‹ :
11. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
Menfaat sahibi olarak, çal›flanlar, tedarikçiler, müflteriler ve esas
itibariyle fiirket ile do¤rudan iliflki içindeki üçüncü flah›slar› ifade
eden ve “paydafllar” olarak tan›mlanan bir kavramdan hareketle,
de¤iflik menfaat gruplar›na yönelik politikalar fiirketimizce
gelifltirilmektedir.
Paydafl kavram›yla ele al›nan tüm hak ve menfaat sahiplerimiz,
eflit ifllem ve uygulamalar ile etkin iletiflime tabidirler. fiirket vizyonu,
pafldafl kavram›na dayal› olarak “milyonlu araçlara do¤ru”
kapsam›nda gelifltirilmifl olup, ayr›ca Bilgilendirme Politikas›
kapsam›nda bütün menfaat sahipleri, kendilerini ilgilendiren
konularda etkin iletiflim kanallar›yla bilgilendirilmekte ve bu yönde
gerekli organizasyonlar, bilgilendirme toplant›lar›, planl› çal›flmalar
ve gerekli aç›klamalara yer veren düzenlemeler fiirketimizce
prosedürlere uygun olarak yap›lmakta ve yürütülmektedir. fiirketin
Kurumsal Yönetim uygulamalar›, paydafl tan›mlamas› kapsam›nda,
menfaat sahiplerinin mevzuat ile düzenlenen veya henüz
düzenlenmemifl haklar›n›n garanti alt›na al›nmas›n› sa¤lar.
fiirket ile ilgili tüm menfaat sahiplerinin kendilerini ilgilendiren
hususlarda bilgilendirilmeleri için gerekli sistematik iletiflim kanallar›
oluflturulmufltur. Ayr›ca, mevzuata ayk›r› ve etik aç›dan uygun
olmayan ifllemlerin ‹ç Denetim arac›l›¤› ile Denetimden Sorumlu
Komite’ye iletilebilmesi için gerekli mekanizmalar fiirketimiz
taraf›ndan oluflturulmufltur. Gerek Denetim Komitesi, gerekse
Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi toplant›larda
bu hususlara azami hassasiyet gösterilmektedir.
Özellikle ‹nsan Kaynaklar›, ‹fl Yönetim Politikalar›, Tedarikçi ‹liflkileri
ve Bayi A¤› ile ilgili uygulamalara fiirket Faaliyet Raporu’nda yer
verilmifltir.
Ayr›ca, fiirketin Kurumsal Yönetim uygulamalar› ba¤lam›nda ve
2013 faaliyetleri neticesinde, ilgili alt bafll›k olarak “Menfaat
Sahipleri” bölümünde derecelendirme notunu bir kez daha art›rma
baflar›s› göstermifltir.
12. Menfaat Sahiplerinin Yönetimine Kat›lmas›
Menfaat sahiplerinin idari konulardaki iyilefltirme çal›flmalar›na
kat›l›m› ve bu yönde aktif olarak fikirlerini beyan edebilecekleri ve
de¤erlendirmelerde bulunabilecekleri uygulamalar iflletme
bünyesinde haz›rlanm›fl prosedürlere ba¤l› olarak yürütülmektedir.
Menfaat sahiplerinin, fiirket paydaylar› olarak kendilerini ilgilendiren
konularda fiirket Yönetimine kat›l›mlar›n› sa¤layacak sistem ve
mekanizmalar fiirketimizce desteklenir.
WCM (Dünya Klas›nda Üretim) ve WCC “Dünya Klas›nda fiirket”
olma hedefi ile benzeri uygulamalar gelifltirilerek, sürdürülmektedir.
Bu alanda fiirketimiz 2013 y›l›nda üstün üretim kapasitesiyle
WCM’de alt›n seviye baflar›s›n› göstermifltir. Ayr›ca, kaizen
çal›flmalar›ndan, aç›k kap› toplant›lar›na kadar toplam kalite
felsefesine dayanan ve verimlili¤i art›rmay› hedefleyen, bu konuda
gerek çal›flanlar›n, gerekse tedarikçi ve müflterilerin taleplerini
yans›tabildikleri sistematik toplant›lar ve e¤itim programlar› ile
“çal›flma hayat› de¤erlendirme anketi” gibi araflt›rmalar sözkonusu
olup, ‹nsan Kaynaklar› Politikalar› do¤rultusunda yürütülmektedir.
fiirket internet sitesi yan›s›ra, flirket içi iletiflim için intranet uygulamas›
ve bas›l› yay›n organ› da (Tofafl Gazete) yay›nlanarak yönetsel
anlamda iletiflimi güçlendirmektedir.
Bayi konseyi ve bayii teflkilat› toplant›lar› yan›s›ra, müflteri taleplerinin
ve memnuniyetinin takip edilerek yönetime yans›t›ld›¤› ve bu
do¤rultuda gerekli düzenlemelerin yap›larak, geri bildirimlerin
sa¤land›¤› bir sistem mevcuttur. Buna ilaveten, “Müflteri ‹liflkileri
Prensipleri” ve benzeri uygulamalar do¤rultusunda yap›lan
çal›flmalar ile müflterilerle iliflkilerinin etkinlefltirilmesi ve en yüksek
seviyeye ç›kar›larak, hizmet kalitesinin yükseltilmesi do¤rultusunda
politikalar uygulanmaktad›r. Bu uygulamalara ba¤l› olarak, dönem
içinde güncel geliflmeleri içeren çal›flmalar planlanm›fl ve hayata
geçirilmifltir.
Ayr›ca müflteri ve tedarikçilerle iliflkiler do¤rultusunda, fiirketimiz
mal ve hizmetlerinin pazarlanmas›nda, sat›fl›nda ve sat›fl sonras›nda
müflteri memnuniyetini sa¤lay›c› her türlü tedbir al›nmakta ve
uygulamalara yer verilmektedir. Müflteri memnuniyeti ve müflterinin
sat›n ald›¤› ürünümüze iliflkin talepleri süratle karfl›lanarak, müflteriler
bilgilendirilir. Müflteri flikayetlerine proaktif çözüm yollar› için azami
gayret ve imkanlar sistematik olarak kullan›l›r. ‹yilefltirme çal›flmalar›
sistematik olarak düzenlenmektedir ve kalite belgelendirme ve
kalite standartlar› ile yüksek kaliteye iliflkin garantiler sa¤lanmaktad›r.
Bu kapsamda 2013 y›l›nda, ISO 27001 Bilgi Güvenli¤i Yönetim
Sistemi ile ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Sertifikalar› da
al›nm›flt›r.
Gerek tedarikçilere yönelik ilke ve politikalar, gerekse müflteri
odakl› ürün ve hizmetlerdeki memnuniyet kriterleri düzenli olarak
ölçülür ve fiirket içindeki ilgili Birimlerce takip edilerek, bilgilendirme
çal›flmalar› yap›l›r. Ayr›ca, piyasalardaki geliflmeler dikkate al›narak
müflterilere ve tedarikçilere yönelik düzenlemelere önem
verilmektedir. Bu do¤rultuda kapsaml› uygulma prosedürleri
mevcuttur.
Bunlara ilaveten, fiirketin ürün ve hizmetlerinin pazarlanmas›nda
ve sat›fl›nda müflteri memnuniyetini art›rmaya yönelik olarak Müflteri
Yönetimi Müdürlü¤ü, 2013 y›l›nda da etkin olarak faaliyetlerini›
sürdürmüfl ve koordineli olarak çal›flmalar›na devam etmifltir.
Kalite, verimlilik ve kurumsallaflma temeline dayanan uygulamalara
flirketimizce azami önem verilmektedir. Ayr›ca, paydafllar›n geribildirimlerine uygun olarak, ilgili menfaat sahiplerinin yönetime
kat›l›mlar›n› art›racak “yönetiflim” metodlar› gelifltirilerek, uygulamaya
al›nmas›na gerekli özen gösterilmektedir.
13. ‹nsan Kaynaklar› Politikas›
fiirketimizin “‹nsan Kaynaklar› Politikas›”, flirket stratejileri ve
politikalar› ile uyumlu bir flekilde oluflturulmufl olup, yeni uygulamalar
kapsam›nda gelifltirilmek suretiyle ve hassasiyetle uygulanmaktad›r.
Bu çerçevede ifle al›m, kariyer planlama ve rotasyon, bireysel
geliflim, ücretlendirme, performans yönetimi konular› ele al›nmakta,
çal›flma hayat›na iliflkin düzenlemeler, çal›flanlar›n temel görev ve
sorumluluklar› gibi hususlar kayna¤›n› yasa ve toplu ifl
sözleflmesinden alan Personel Yönetmeli¤i kapsam›nda
sa¤lanmaktad›r. Çal›flanlar›n kat›l›m›yla yürütülmekte olan de¤iflik
komiteler sözkonusu olmakla beraber, sendikal iliflkiler hariç olmak
üzere do¤rudan çal›flanlar ile iliflkileri yürütmek üzere herhangi
bir temsilci seçimi yap›lmam›fl ve/veya atanmam›flt›r.
Gerek beyaz yakal›, gerekse mavi yakal› personelin haklar› ve
çal›flma koflullar›, Fabrika ve Genel Merkez itibariyle her hangi bir
ayr›mc›l›k veya kötü muameleye maruz kalmayacak flekilde güvence
alt›na al›nm›flt›r. Bu konuda dönem içinde hiç bir flikayet sözkonusu
olmam›flt›r. Her kademede fiirket çal›flanlar›n›n yönetime kat›lmas›
ve geri-bildirimler hususunda gerekli özen gösterilir ve sistematik
toplant›lar ve çal›flmalar gerçeklefltirilir.
Ayr›ca 2006 y›l›nda, kurum performans›n› çal›flanlar›n geliflimini
sa¤layarak art›rmay› hedefleyen ve “‹nsana Yat›r›m” (IIP) projesi
ad› verilen bir süreç bafllat›lm›flt›r. 2007 y›l›nda bu do¤rultuda
fiirketimiz dünyan›n ilk ve tek ‹nsan Kaynaklar› Geliflim ve Yönetim
Sertifikas› olan ‹nsana Yat›r›m (Investors in People) sertifikas›n› ve
ödülünü almaya hak kazanm›flt›r. Müteakip y›llar›nda ve 2012
y›l›nda da oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda da bu yöndeki kapsaml›
çal›flmalar devam etmifltir.
Bunlara ilaveten, fiirket kültürü çal›flmalar›lar› kapsam›nda tüm
çal›flanlar›n kat›l›m›na aç›k ve çal›flanlar›n geliflimine yönelik de¤iflik
etkinlikler çerçevesinde, kültürel de¤iflim kulüplerinin çal›flmalar›
hayata geçirilmifl olup, 2012 y›l›nda oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda da
devam ettirilmifltir. Performans de¤erlendirmesi, davran›flsal
yetkinlikler ve kariyer yönetimi konular›na ayr›ca önem verilmiktedir.
Çal›flanlara yönelik tazminat politikas› oluflturulmufl ve flirketin web
sitesinde yay›nlanm›flt›r. ‹nsan Kaynaklar› ve ‹fl Yönetim Politikalar›
gelifltirilerek, her kademedeki çal›flan›n eriflimine uygun olarak
paylafl›lm›flt›r.
135
Daha önce, Tofafl Akademi ad› alt›nda geliflim süreçlerinin ele
al›nd›¤› bir yap›land›rma faaliyeti de bafllat›lm›fl olup, 2013 y›l›nda
da etkin olarak sürdürülmüfltür. Gerek Tofafl Akademi, gerekse
Koç Akademi portallar›n›n özellikle e¤itim alan›nda, çaliflanlar
aç›s›ndan etkin ve verimli olarak kullan›lmas›na yönelik çal›flmalara
destek sa¤lanmaktad›r. Bu çerçevede, çal›flanlar›n sosyal haklar›na
ve mesleki e¤itimlerine azami önem gösterilmekte olup, ‹K
uygulamalar›yla ilgili geliflmeler yak›ndan takip edilerek devreye
al›nmaktad›r.
Sözkonusu “Tofafl ‹fl Ahlak› ‹lkeleri”ne etik kurallar olarak internet
sitemizde de yer verilmifltir. Bu alanda 2009 y›l› içinde gerekli
çal›flmalar yap›lm›fl olup, belirtilen y›l itibariyle, fiirket Kurumsal
Politikalar› kapsam›nda bir Etik Kurul oluflturulmufltur. Ayr›ca, daha
önce yenilenen “Etik Davran›fl Kurallar› ve Uygulama Prensipleri”
yay›nlanm›fl olup, tüm kadamelerde görev yapan Tofafl çal›flanlar›na
da¤›t›lmak suretiyle gerekli bilgilendirmeler periyodik olarak
yap›lmaktad›r. Konu ile ilgili çal›flmalar 2013 y›l› içinde de gereken
hassasiyetle sürdürülmüfltür.
14. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
fiirketimiz, bu alandaki çal›flmalar› do¤rultusunda Etik ve ‹tibar
Derne¤i’nin (TE‹D) kurumsal üyesidir. Ayr›ca 2013 y›l›nda, TE‹D’in
Etik Zirvesi’ne ev sahipli¤i yap›larak, çal›flmalara destek verilmifltir.
Gerek Fabrikam›z›n bulundu¤u bölge ve gerekse genel olarak
kamuya yönelik sosyal çal›flmalar çerçevesinde kurumsal sosyal
sorumluluk ve toplum üzerinde etki kriterlerine göre faaliyetler
düzenlenir. Bu ba¤lamda dönem içinde yap›lan çal›flmalara iliflkin
Faaliyet Raporu içinde gerekli ve ayr›nt›l› bilgiler mevcuttur. Ayr›ca,
intranet ortam›nda tofasweb ve bas›l› olarak periyodik yay›mlanan
Tofafl Gazetesi’nde de¤iflik haberler ve bilgiler yan›s›ra
sosyal çal›flmalar hakk›nda yay›nlara da yer verilmektedir.
Dönem içinde çevreye zarardan dolay› hiç bir aleyhte bildirim
sözkonusu olmay›p, baflta çevresel etki de¤erlendirme raporlar›
olmak üzere faaliyetlerimizle ilgili kay›tlar mevcuttur. Kalite ve
verimlilik standartlar›n›n sa¤lanmas› yönünde mevcut ISO begeleri
ile çevreye duyarl›l›k politikalar› kapsam›nda etkin uygulamalar
hayata geçirilmekte ve paydafllar›m›z›n bilgilendirilmesi
sa¤lanmaktad›r. Ayr›ca, kapsaml› olarak Sosyal Sorumluluk projeleri
ve çevrenin korunmas›na iliflkin hususlar fiirketimizce sürdürülmekte
ve kamuoyunun bilgisine sunulmaktad›r.
Daha önce, 2008 y›l› itibariyle Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Sürdürülebilirlik Politikas› tekrar gözden geçirilerek 2013 y›l›nda
revize edilmek suretiyle, fiirket web sitesinde paydafllar›n bilgilerine
sunulmufltur. Önceki y›llarda da oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda da
sponsorluk faaliyetleri ve etkinlikleri ile spor, kültür-sanat ve e¤itim
odakl› sosyal sorumluluk faaliyetlerine devam edilmifltir.
Sözkonusu, sosyal sorumluluk çal›flmalar›nda ve sponsorluk
faaliyetlerinde fark›ndal›k ve bilinilirlik sa¤layacak etkinlikler ile
sürdürülebilirlik perspektifi önem arzetmektedir. Özellikle
Sürdürülebilirlik Politikas› bu yönde büyük bir öneme sahiptir.
fiirket genel anlamda etik kurallara uyulmas› ve uygulanmas›
yönünde gerekli çal›flmalar› yapmaktad›r. Mevzuat ve düzenlemeler
ile uygulamalar bütünü içinde genel kabul görmüfl etik kurallara
uyulur. Ayr›ca, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri kapsam›nda etik kurallar
yaz›l› hale getirilmifl olup, fiirketimiz “Personel Yönetmeli¤i” içinde
“Tofafl ‹fl Ahlak› ‹lkeleri” olarak yer verilmek suretiyle kamuya aç›k
hale getirilmifltir. fiirket pay sahipleriyle iliflkiler, kamunun
ayd›nlat›lmas›, fiirket çal›flanlar› ve menfaat sahipleri ile Yönetim
Kurulu’nun çal›flmalar› etik kurallara uygun olarak takip edilmektedir.
Bu ba¤lamda, Bilgilendirme Politikas› çerçevesinde yap›lacak
yeni düzenlemeler oldukça, baflta tüm paydafllar olmak üzere
kamuoyuna aç›klamalar yap›larak duyurulur.
136
BÖLÜM IV - YÖNET‹M KURULU :
15. Yönetim Kurulu’nun Yap›s› ve Oluflumu
fiirketimiz Yönetim Kurulu, Kanun ve Ana Sözleflme’mizde belirlenen
kurallar do¤rultusunda teflekkül eder. Ayr›ca 2013 y›l› itibariyle,
Yönettim Kurulu’nun iflleyiflinde ve yap›s›nda, SPK’n›n 30.12.2011
tarihi itibariyle yay›nlad›¤›, Seri:IV, No:56 say›l› “Kurumsal Yönetim
‹lkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmas›na ‹liflkin Tebli¤” belirleyici
bir öneme ve iflleve sahiptir. Yönetim Kurulu üyelerimizin, CEO
hariç olmak üzere, Baflkan ve di¤er üyeleri do¤rudan flirket
bünyesinde icrac› bir niteli¤e sahip de¤illerdir. fiirketimiz CEO’su,
ayn› zamanda Yönetim Kurulu üyesidir.
Ayr›ca, sözkonusu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri gere¤ince Yönetim
Kurulumuzda 2 ba¤›ms›z üye mevcut olup, ilgili Tebli¤’in 5.(5)
maddesi uyar›nca, fiirketimizin ifl ortakl›¤› olarak kabul edilmesi
ve bu kapsamda ba¤›ms›z üye say›s›n›n iki olarak belirlenmesinin
yeterli olaca¤› hususunda yapt›¤› müracaat SPK’n›n 23.02.2012
tarih ve 326-1965 say›l› Kurul karar›yla uygun görülmüfltür.
fiirketimiz Esas Sözleflmesi, sözkonusu Tebli¤i kapsam›nda
öngörülen zorunlu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri gere¤ince tadil
edilmek suretiyle, özellikle Yönetim Kurulu ile ilgili bölümlerde
önemli düzenlemelerin hayata geçirilmesi sa¤lanm›flt›r. Bu
do¤rultuda en önemli geliflme ba¤›ms›z Yönetim Kurulu üyelerinin
belirlenmesi ve Yönetim Kurulumuza 2 ba¤›ms›z üyenin seçimi ile
ilgili olarak 2012 y›l›nda tamamlanan süreç önem arzetmektedir.
Ayr›ca, yeni Türk Ticaret Kanunu ile Sermaye Piyasas› Kanunu ve
ilgili düzenlemelere uyum do¤rultusunda, Esas Sözleme
de¤ifliklikleri de yukar›da belirtildi¤i üzere, 01.07.2013 tarihli
Ola¤anüstü Ortaklar Genel Kurulu’nda onaylanarak, tescil ve ilan
edilmifltir.
Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyeleri, en üst düzeyde yetki ve etkinlik
sa¤layacak flekilde oluflur. Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde yer alan
hususlar gözetilerek, bu niteliklerle örtüflen ve yönetim konusuna
hakim yetkinlikteki kiflilerden müteflekil bir Yönetim Kurulu esas
al›nm›flt›r. Yönetim Kurulu Üyeli¤ine atanacak flah›slarda aranan
nitelikler itibariyle bu özelliklere sahip yöneticilerin gerekli bilgi
birikimlerine sahip olacak flekilde donan›ml› olmalar›na dikkat
edilir.
fiirket hissedarlar› ve paydafllar›n›n flirketin faaliyetlerinden azami
memnuniyetlerini sa¤layacak üst düzey, tan›nan, etkin ve yetkin
üyeler Yönetim Kurulu’na seçilir. Kurumsal Yönetim Komitesi
taraf›ndan Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin uygulanmas›na yönelik
düzenlemeler ile Yönetim Kurulu adaylar›n›n belirlenmesi ve
önerilmesine iliflkin düzenlemeler mevcuttur.
Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uygun olarak, Aday Gösterme Komitesi
yerine mevcut Kurumsal Yönetim Komitesi sözkonusus ‹lkeler
kapsam›nda ba¤›ms›z Yönetim Kurulu adaylar›n›n belirlenmesi
prosedürünü yönetmifl ve müteakip Yönetim Kurulu Karar›
do¤rultusunda SPK’na müracaat edilerek, ba¤›m›s›z adaylar
hakk›nda gerekli izin baflvurusu yap›lm›flt›r.
Öncesinde, Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin Belirlenmesine ve
Uygulanmas›na ‹liflkin Seri: IV, No: 56 Tebli¤i’nin 5.5 maddesi ile,
yap›lacak baflvurunun Sermaye Piyasas› Kurulu’nca uygun
görülmesi kofluluyla, sermayesinin aralar›nda eflit olarak en az
%51’inin do¤rudan veya dolayl› olarak sermaye, yönetim veya
denetim iliflkisi bulunmayan, birbirinden ba¤›ms›z ve ortakl›k ile
ilgili önemli kararlarda her bir taraf›n olumlu oyu gerekecek flekilde
ortakl›¤›n yönetim kontrolünü sözleflme ile eflit olarak paylaflan iki
gerçek veya tüzel kifliden oluflan ifl ortakl›klar› için 4.3.4 nolu ilkenin
uygulanmayaca¤› ve bu flirketlerde ba¤›ms›z üye say›s›n›n iki
olmas›n›n yeterli olaca¤› düzenlendi¤inden, an›lan koflullara haiz
olan fiirketimiz, 19.01.2012 tarih ve 0465 say›l› yaz›s› ile Sermaye
Piyasas› Kurulu’na baflvurarak Sermaye Piyasas› Kurulundan
uygun görüfl talep etmifltir. Bu do¤rultuda, Sermaye Piyasas›
Kurulu’nun 23.02.2012 tarih ve 326-1965 say›l› yaz›s› ile talebimiz
uygun görülerek ba¤›ms›z üye aday say›s›n›n iki olarak
belirlenmesine izin verilmifltir.
Bu çerçevede, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin 05.03.2012 tarihli
Adaylar›n Ba¤›ms›zl›klar›na iliflkin Raporu’nda önerildi¤i üzere;
Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmas›na
‹liflkin Seri: IV, No: 56 Tebli¤i ile, bu Tebli¤de De¤ifliklik Yap›lmas›na
Dair Sei:IV, No: 57 say›l› Tebli¤ hükümleri kapsam›nda, Sn. Gökçe
Bay›nd›r ve Sn. Libero Milone’nin “Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi
Aday›” olarak Genel Kurulun onay›na sunulmas›na, bu amaçla,
4.3.8. nolu ilke kapsam›nda Sermaye Piyasas› Kurulu’na
baflvurulmas›na, Sermaye Piyasas› Kurulu’ndan aksi görüfl
iletilmemesi halinde, Genel Kurul toplant›s›ndan üç hafta önce
adaylar›n özgeçmifllerinin fiirketimiz internet sitesinde ilan›na karar
verilmifltir. Müteakip, sözkonusu adaylar, 30.03.2012 tarihinde
gerçeklefltirilen Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda ortaklar›n onay›na
sunularak, Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyelikleri onaylanm›flt›r.
Sözkonusu flahislar afla¤›daki ba¤›ms›zl›k beyan›nda
bulunmufllard›r;
“Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi. (fiirket) Yönetim Kurulunda,
mevzuat, esas sözleflme ve Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan
ilan edilen Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde belirlenen kriterler
kapsam›nda “ba¤›ms›z üye” olarak görev yapmaya aday oldu¤umu,
bu kapsamda;
a) fiirket, flirketin iliflkili taraflar›ndan biri veya flirket sermayesinde
do¤rudan veya dolayl› olarak %5 veya daha fazla paya sahip
hissedarlar›n yönetim veya sermaye bak›m›ndan iliflkili oldu¤u
tüzel kifliler ile kendim, eflim ve üçüncü dereceye kadar kan ve
s›hri h›s›mlar›m aras›nda, son befl y›l içinde, do¤rudan veya dolayl›
istihdam, sermaye veya önemli nitelikte ticari iliflki kurulmad›¤›n›,
b) Son befl y›l içerisinde, baflta flirketin denetimini,
derecelendirilmesini ve dan›flmanl›¤›n› yapan flirketler olmak üzere,
yap›lan anlaflmalar çerçevesinde flirketin faaliyet ve
organizasyonunun tamam›n› veya belli bir bölümünü yürüten
flirketlerde çal›flmad›¤›m› ve yönetim kurulu üyesi olarak görev
almad›¤›m›,
c) Son befl y›l içerisinde, flirkete önemli ölçüde hizmet ve ürün
sa¤layan firmalar›n herhangi birisinde ortak, çal›flan veya yönetim
kurulu üyesi olmad›¤›m›,
d) fiirket sermayesinde sahip oldu¤um pay›n oran›n›n %1’den az
oldu¤unu ve bu paylar›n imtiyazl› olmad›¤›n›,
e) Ekte yer alan özgeçmiflimde görülece¤i üzere ba¤›ms›z yönetim
kurulu üyeli¤i sebebiyle üstlenece¤im görevleri gere¤i gibi yerine
getirecek mesleki e¤itim, bilgi ve tecrübeye sahip oldu¤umu,
f) Kamu kurum ve kurulufllar›nda, mevcut durum itibariyle tam
zamanl› olarak çal›flmad›¤›m›,
g) Gelir Vergisi Kanunu’na gore Türkiye’de yerleflik say›ld›¤›m›
(Kurumsal Yönetim Komitesi’nce, Sn.Gökçe Bay›nd›r ve Sn. Libero
Milone’nin Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde belirlenen kriterlere
uygun oldu¤u belirlenmifl olup, Sn. Libero Milone’nin, yurtd›fl›nda
yerleflik oldu¤undan, 4.3.7. nolu ilkenin (g) bendinde tan›mlanan
“Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleflmifl say›lma” kriterini
karfl›lamamakla birlikte, Seri:IV, No: 57 Tebli¤inin 1. maddesi ile
getirilen, “4.3.7 numaral› ‹lkenin (g) bendinde belirtilen ba¤›ms›zl›k
kriterini ba¤›ms›z üyelerden en az yar›s›n›n sa¤lamas› yeterlidir.”
hükmü çerçevesinde de¤erlendirilmesi uygun görülmüfltür.)
h) fiirket faaliyetlerine olumlu katk›larda bulunabilece¤imi, flirket
ortaklar› aras›ndaki ç›kar çat›flmalar›nda tarafs›zl›¤›m› koruyaca¤›m›,
menfaat sahiplerinin haklar›n› dikkate alarak özgürce karar
verece¤imi, beyan ederim.”
‹lgili faaliyet dönemi itibariyle ba¤›ms›zl›¤› kald›ran herhangi bir
durum ortaya ç›kmam›flt›r.
31.12.2013 itibariyle Yönetim Kurulu’muz, Sn. Mustafa Vehbi Koç
(Baflkan), Sn. Sergio Marchionne (Baflkan Yard›mc›s›), Sn. Kamil
Baflaran (Üye & CEO), Sn. Temel Kamil Atay (Üye), Sn. Osman
Turgay Durak (Üye), Sn. Kudret Önen (Üye), Sn. ‹smail Cenk
Çimen (Üye - Kurumsal Yönetim Komitesi & Riskin Erken
Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi),
Sn. Alfredo Altavilla
(Üye), Sn. Gianni Coda (Üye - Kurumsal Yönetim Komitesi), Sn.
Ali Ayd›n Pand›r (Üye - Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim
Komitesi) ile Sn. Gökçe Bay›nd›r (Ba¤›ms›z Üye - Denetim Komitesi
& Kurumsal Yörnetim Komitesi & Riskin Erken Saptanmas› ve Risk
Yönetim Komitesi) ve Sn. Libero Milone (Ba¤›ms›z Üye - Denetim
Komitesi & Kurumsal Yönetim Komitesi & Riskin Erken Saptanmas›
ve Risk Yönetim Komitesi) oluflmaktad›r.
137
Yönetim Kurulu üyeleri, fiirket d›fl›nda baflka görevler almalar›na
iliflkin olarak, her y›l Genel Kurul’da karara ba¤lanan düzenlemeler
ve kurallar haricinde bir s›n›rlamaya tabi de¤illerdir. Ba¤l› olduklar›
grup flirketlerinde de görev alabilmeleri ve di¤er hususlarda Türk
Ticaret Kanunu çerçevesinde hareket edilir. fiirket Yönetim Kurulu
Üyelerinin, fiirketle ifllem yapmalar› ve rekabet etmeleri yasak
olup, ç›kar çat›flmas›na yol açabilecek bu gibi durumlarda yasal
düzenlemelere ba¤l› olarak hareket edilir ve konunun uygulanmas›
dorultusunda gerekli tedbirler uygulan›r. Ayr›ca, ilgili hususlar
Genel Kurulda Ortaklar›n bilgisine sunulur.
Yönetim Kurulu Üyeleri, 2013 y›l› itibariyle dönem içindeki görevleri
itibariyle ; Sn. Mustafa Koç ayn› zamanda Koç Holding A.fi. Yönetim
Kurulu Baflkan›, Sn. Sergio Marchionne Fiat S.p.A. CEO’su ve
Chrysler Group CEO’su & Yönetim Kurulu Üyesidir. Sn. Temel
Kamil Atay, Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan Vekili, Sn.
Osman Tungay Durak Koç Holding A.fi. CEO’su, Sn. Alfredo
Altavilla, Fiat S.p.A. ‹fl Gelifltirme Baflkan› ve Iveco Fiat CEO’su,
Sn. ‹smail Cenk Çimen Koç Holding A.fi. Otomotiv Grubu Baflkan›,
Sn. Kudret Önen Koç Holding A.fi. Savunma Sanayi, Di¤er
Otomotiv ve Bilgi Grubu Baflkan›, Sn. Gianni Coda, Emekli (2012
- Fiat Chrysler EMEA COO’su), Sn. Ali Ayd›n Pand›r, Fiat Türkiye
Ülke Baflkan› olarak görev yapm›fllard›r. fiirketimiz CEO’su Kamil
Baflaran, fiirketimiz Yönetim Kurulu üyeli¤i haricinde ifltirak ve
ba¤l› ortakl›klar›m›z›n Yönetim Kurulu Baflkan› olarak görevini
sürdürmektedir. Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu üyeleri Sn. Gökçe
Bay›nd›r ve Sn. Libero Milone, ba¤›ms›zl›k kriterlerine uygun olarak
vazife yapmaktad›rlar.
16. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esaslar›
Yönetim Kurulu Kararlar›na iliflkin konu bafll›¤› veya gündemler,
periyodik olarak veya ortaya ç›kan gerekler çerçevesinde
düzenlenerek haz›rlanmaktad›r. Ortaya ç›kan ihtiyaçlara ba¤l›
olarak Yönetim Kurulu Toplant› say›s› de¤ifliklik gösterebilmektedir.
2011 y›l› içinde Yönetim Kurulu Karar say›s› 18 olarak kayda geçmifl
olup, 2012 y›l›nda da Yönetim Kurulu Karar say›s› 28 olarak
gerçekleflmifltir. 2013 y›l›nda ise Yönetim Kurulu Karar say›s› 19
olarak gerçekleflmifl olup, kararlara iliflkin toplant› tutanaklar› gerekli
flekilde kay›t alt›na alnm›flt›r.
Toplant›ya kat›l›m ve ça¤r›, esas itibariyle fiirket iflleri gerek
gösterdikçe yap›l›r ve Yönetim Kurulu toplant›lar› düzenlenir. 2009
y›l›nda, iletiflimi ve koordinasyonu sa¤lamak için koordinasyondan
sorumlu bir sekreterya Mali Direktörlük bünyesinde kurulmufl olup,
belirlenen proedür 2010 y›l›nda gözden geçirilmifltir. Ayr›ca,
gündemlerin haz›rlanmas›, kararlar›n yaz›lmas›, kay›tlar›n tutulmas›
ve takibi, ilgili Birimler bünyesinde yap›lmaktad›r. Toplant›
Kararlar›nda e¤er farkl› oy sözkonusu ise kararda sözkonusu flerh
düflülmektedir. Karar al›nmas›nda varsa, sorulan soru ve
aç›klamalara yer verilmektedir. Yönetim Kurulu kararlar›, tüm
üyelerin salt ço¤unlu¤unun kat›l›m› ve olumlu oyu ile sa¤lan›r (Esas
Sözleflme’nin 10. maddesi kapsam›nda). Sermaye Piyasas›
Kurulu’nun Kurumsal Yönetim ‹lkeleri ile getirilen zorunluluklar
sakl›d›r.
138
TTK’ya uygun olarak, a¤›rl›kl› oy veya veto hakk› sözkonusu de¤ildir.
Ayr›ca, Esas Sözleflme’nin 10. ve 11. maddelerinde Yönetim
Kurulu’nun seçimi, yap›s›, karar nisab› ve görev süresi gibi hususlar
ile, Yönetim Kurulu’nun görev bölüflümü, temsil ve yönetimin devri
konular› düzenlenmifltir. Bütün Yönetim Kurulu Kararlar›, tüm
üyelerin salt ço¤unlu¤unun kat›l›m› ve olumlu oyu ile sa¤lan›r. fiu
kadar ki; bu nisab›n sa¤lanmas›nda A Grubu hisseleri temsilen
ba¤›ms›z nitelikte olmayan en az 2 üyenin ve D Grubu hisseleri
temsilen ba¤›ms›z nitelikte olmayan en az 2 üyenin kat›l›m› ve
olumlu oyu flartt›r. Ba¤›ms›z üyelerin kat›l›m› ve olumlu oyunu
gerektiren kararlar aç›s›ndan Esas Sözleflme’nin 15. maddesi
hükmü sakl›d›r.
fiirket Esas Sözleflmesi’nin 11. maddesinde “Yönetim Kurulu Görev
Bölümü, Temsil ve Yönetimin Devri”ne iliflkin hususlara yer verilmifltir.
Ayr›ca, Esas Sözleflme’nin ilgili maddelerinde gerekli düzenlemeler
öngörülmüfltür. fiirketin temsil ve ilzam›na iliflkin esas olarak Türk
Ticaret Kanunu hükümlerine ve mevzuata göre fiirket Yönetimi
belirlenir ve yetkilerini yasal düzenlemeler kapsam›nda icra eder.
fiirket Yönetim Kurulu üyeleri ve yöneticilerin yetki ve sorumluluklar›
bu do¤rultuda yasal mevzuat, Sermaye Piyasas› düzenlemeleri
ve Esas Sözleflme hükümlerinde yer almaktad›r.
Yönetim Kurulu’na aday gösterme ve gösterilecek adaylar›n, seçim
ve atanmalar›na iliflkin prosedürel süreç 2009 itibariyle yaz›l› hale
getirilmifl olup, önceki y›llarda da oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda gözden
geçirilerek, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin uygulama prosedürleri
ve sözkonusu süreçlerle ilgili gerekli hususlarda öngörülen
düzenlemeler yap›lm›flt›r. Bu konu mevzuat de¤iflikliklerine ve
Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uygun olarak tekrar gözden geçirilmek
suretiyle revize çal›flmas› yap›larak, bizzat Kurumsal Yönetim
Komitesi’nce ele al›nmaktad›r. 2013 y›l›nda da önceki y›llarda da
olu¤u gibi, Kurumsal Yönetim Komitesi taraf›ndan faaliyetlerin
gözden geçirilmesine iliflkin çal›flma ve raporlamalar yap›lm›flt›r.
17. Yönetim Kurulu’nda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap›
ve Ba¤›ms›zl›¤›
fiirket Esas Sözleflmesi’nin 11. maddesi gere¤ince, Yönetim
Kurulu’nun A Grubunun ve D grubunun 2’fler üyesinden olmak
üzere 4 kifliden müteflekkil bir ‹cra Komitesi icap etti¤i takdirde
oluflturulabilir. Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n ara devresinde gerekli
ifllemlerin yürütülmesi için teflkil edilebilir olup, Yönetim Kurulu
içinden görevlendirilecek üyelerden oluflturulabilir.
SPK’n›n ilgili Tebli¤i do¤rultusunda 2003 y›l›ndan bu yana, finansal
konular›n takibi, periyodik mali tablo ve dipnotlar›n›n incelenmesi,
Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde belirtildi¤i çerçevede gerekli
çal›flmalar›n yap›lmas› ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu’nun
incelenmesi suretiyle, mevcut bilgilere dayanarak mali sonuçlara
iliflkin teklifini Yönetim Kurulu’na sunmak ve iç denetim sürecini
kontrol etmek üzere Denetimden Sorumlu Komite oluflturulmufl
olup, 30.12.2011 tarihinde yay›nlanan Kurumsal Yönetim
‹lkeleri do¤rultusunda ba¤›ms›z Yönetim Kurulu üyelerinden
teflekkül edecek flekilde, sözkonusu Denetim Komitesi’nde
2013 y›l sonu itibariyle, Sn. Gökçe Bay›nd›r (Baflkan - Yönetim
Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi) ile Sn. Libero Milone (Üye - Yönetim Kurulu
Ba¤›ms›z Üyesi) yer almaktad›r. 2012 y›l›nda Denetim Komitesi
çal›flma esaslar› tekrar belirlenmek suretiyle, kamuoyunun bilgisine
sunulmufltur.
Ayr›ca, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri kapsam›nda bir Kurumsal Yönetim
Komitesi de 2008 y›l› itibariyle oluflturulmufltur. Bu konuda,
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri ve ilgili mevzuat dahilinde SPK’nca
yay›mlanacak düzenlemeler ile fiirketin Kurumsal Yönetim
uygulamalar›na yönelik faaliyetler do¤rultusunda öngörülen bir
düzenleme yap›lmak suretiyle, Kurumsal Yönetimden Sorumlu
Komite çal›flmaya bafllam›flt›r. Sözkonusu Komite, kuruldu¤u y›ldan
itibaren müteakip y›llarda oldu¤u gibi, 2013 y›l›nda da etkin olarak
çal›flmalar›n› sürdürmüfltür. fiirketin Kurumsal Yönetim ‹lkelerine
uyumu bizzat Yönetim Kurulu’nca da takip edilmekte olup, 2012
içinde Kurumsal Yönetim Komitesi çal›flma esaslar› yeniden
belirlenerek ve müteakip tekrar revize edilmek suretiyle kamuoyunun
bilgisine sunulmufltur. 30.12.2011 tarihinde yay›nlanan Kurumsal
Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda sözkonusu Kurumsal Yönetim
Komitesi bünyesinde 2013 sonu itibariyle, Sn. Libero Milone
(Baflkan - Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi), Sn. Gökçe Bay›nd›r
(Üye - Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi), Sn. ‹smail Cenk Çimen
(Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) ve Sn. Gianni Coda (Üye - Yönetim
Kurulu Üyesi) yer almaktad›r.
Bunlara ilaveten, 01.07.2012 itibariyle yürürlü¤e giren yeni Türk
Ticaret Kanunu’nun ilgili amir hükmü do¤rultusunda, Yönetim
Kurulu bünyesindeki Komitelerin etkin çal›flmas›n› sa¤lamak
amac›yla, flirketin varl›¤›n›, geliflmesini ve devam›n› tehlikeye
düflürebilecek risklerin erken teflhisi, tespit edilen risklerle ilgili
gerekli önlemlerin uygulanmas› ve riskin yönetilmesi ve ayr›ca,
fiirketin iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi konular›nda
çal›flmalar›n› tatbik ve takip etmek amac›yla, Riskin Erken
Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi kurularak, 2012 itibariyle
çal›flma esaslar› belirlenmifltir. Sözkonusu Riskin Erken Saptanmas›
ve Risk Yönetim Komite bünyesinde 2013 sonu itibariyle, Sn. Gökçe
Bay›nd›r (Baflkan - Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi), Sn. Libero
Milone (Üye - Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi), Sn. ‹smail Cenk
Çimen (Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) ve Sn. Ali Ayd›n Pand›r (Üye
- Yönetim Kurulu Üyesi) yer almaktad›r.
Sözkonusu Komitelerin Baflkanlar›, sözkonusu Kurumsal Yönetim
‹lkeleri Tebli¤i hükümleri do¤rultusunda Ba¤›m›s Yönetim Kurulu
üyeleri aras›ndan seçilir. Her Komitede, her iki Ba¤›ms›z Üye de
yer almaktad›r. Denetim Komitesi 2 üyeden (mevcut ba¤›m›s›z
Yönetim Kurulu üyeleri), Kurumsal Yönetim Komitesi ile Riskin
Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi 4’er üyeden (2’fler
üye mevcut ba¤›ms›z Yönetim Kurulu üyeleri) oluflmakta olup,
yukar›da da görülebilice¤i gibi, Kurumsal Yönetim Komitesi üyesi
Sn. ‹smail Cenk Çimen, ayn› zamanda Riskin Erken Saptanmas›
ve Risk Yönetim Komitesi üyesidir. Sözkonusu Komitelerin
koordinasyonu için sözkonusu Yönetim Kurulu üyemiz her iki
Komitenin de üyesi durumundad›r.
Önceki y›llarda oldu¤u gibi ve sözkonusu ‹lkelere uygun olarak,
2012 y›l›nda gerek Yönetim Kurulu ve gerekse bünyesinde
oluflturulan Komitelerin çal›flma esaslar› ve çal›flma prosedürleri
tekrar haz›rlanm›fl ve ilgili Birimlerce takip edilmesine iliflkin kay›tlar
sa¤lanm›fl olup, uygulamalara iliflkin prosedür ve düzenlemeler
revize edilmek suretiyle 2013 y›l›nda da takibi sürdürülmüfltür.
Gerek Denetim Komitesi, gerek Kurumsal Yönetim Komitesi ve
gerekse Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi,
mevzuat›n belirledi¤i ilkeler dairesinde gerek görülen hallerde
veya periyodik olarak toplan›r. Bu amaçla belirlenen çal›flma
esaslar›na uygun olarak, periyodik toplant›lar›n haricinde gündemli
toplant›lar yap›labilir. Bu vesileyle, 2013 y›l› içinde Denetim Komitesi
5 kez, Kurumsal Yönetim Komitesi ise 4 kez toplanm›flt›r. Riskin
Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi ise 6 kez toplanm›flt›r.
Sözkonusu Komitelerde yap›lan çal›flmalar ve haz›rlanan raporlar
görev da¤›l›m›na göre, Yönetim Kurulu’na sunulur. Gerek
duyuldu¤unda, Yönetim Kurulu üyesi olmayan, konusunda uzman
kifliler veya ilgili yöneticiler Komite çal›flmalar›na davet edilebilirler.
Ayr›ca, ihtiyaca göre yeterli tecrübe ve bilgi sahibi kiflilerden
oluflacak alt çal›flma gruplar› oluflturulabilir. Komiteler sorumluluklar›
dahilinde hareket eder ve Yönetim Kurulu’na görüfl ve önerilerde
bulunur. Nihai karar Yönetim Kurulu taraf›ndan verilir.
18. Risk Yönetimi ve ‹ç Kontrol Mekanizmas›
fiirketin mali ve idari faaliyetlerine ba¤l› olarak bir risk yönetimi
öngörülmüfl ve iç kontrol organizasyonu yap›lm›fl olup, ilgili
Sermaye Piyasas› mevzuat› ve düzenlemeleri do¤rultusunda iç
denetimin iflleyifli ve etkinli¤i takip edilmektedir.
‹ç kontrol sistemi ve iç denetimin sa¤l›kl› olarak iflleyiflinden Yönetim
Kurulu sorumlu olup, Yönetim Kurulu Üyesi ve fiirket CEO’su
Yönetim Kurulu ad›na gerekli koordinasyonu temin eder. ‹ç kontrol
sistemi, iç denetim ve risk yönetiminin sa¤l›kl› olarak iflleyip,
ifllemedi¤ine dair hususlar Denetim Komitesi yan›s›ra Riskin Erken
Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi taraf›ndan takip edilerek,
beyan edilir ve Yönetim Kurulu’na sunulur.
2013 y›l sonu itibariyle, fiirketin iç kontrol sistemi ve iç denetim
faaliyetleri ile kurumsal risk yönetimi ve finansal ve operasyonal
riskler ve öngürelebilir potansiyel risklere karfl› gerekli proaktif
tedbirlerin al›nd›¤›na dair, fiirketin iç kontrol, iç denetim ve risk
yönetimi konularda, yasal mevzuat›n gerektirdi¤i sorumluluklar›
yerine getirdi¤ine dair de¤erlendirmeler yap›lm›flt›r. Ayr›ca, fiirket
faaliyet ve hizmetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir flekilde
yürütülmesi, muhasebe ve mali raporlama sisteminden sa¤lanan
bilgilerin bütünlü¤ü, tutarl›l›¤›, zaman›nda elde edilebilirli¤i ve
güvenli¤ini sa¤lamak amac›yla yap›lan iç kontrollerin etkinli¤i,
yeterlili¤i ve uygunlu¤u ile, konsolide finansal tablolar›n haz›rlanmas›
süreci ile ilgili olarak, iç kontrol, iç denetim ve risk yönetim
konular›nda yasal mevzuat›n gerektirdi¤i sorumluluklar› yerine
getirdi¤ine dair de¤erlendirmeler yap›lm›fl, sözkonusu çal›flmalara
139
ve süreçlere iliflkin bugüne kadar herhangi bir sorun olmad›¤› ve
ayr›ca, kurumsal risk ve iç kontrol sistemlerinin çal›flmalar› ve iyi
iflledi¤ine dair olumlu kanaate iliflkin konuyla ilgili ilgili kay›tlar›n
tutuldu¤u ve herhangi bir olaya rastlanmad›¤› beyan edilmifltir.
Ayr›ca, ‹ç Denetim çal›flmalar›, y›l içinde finansal rapor ve mali
tablolar›n do¤rulu¤unu ve güvenilirli¤ini kontrol etmek ve faaliyetlerin
yasalara ve mevzuata uygun olarak sürdürülmesini sa¤lamak
amac›yla sözkonusu çal›flmalar›n etkinli¤ini ve verimlili¤ini art›rmaya
yönelik olarak yürütülmektedir. ‹ç Denetimden sorumlu birim, ayn›
zamanda Yönetim Kurulu Üyesi de olan fiirket CEO’suna do¤rudan
raporlama yapmaktad›r. ‹lgili Birim taraf›ndan süreçler incelenerek,
mevcut ve muhtemel riskler ve bunlara iliflkin çözüm önerileri
haz›rlanarak rapor edilir. Faaliyetlerle ilgili öngörülebilir riskler
de¤erlendirilmek suretiyle, gerekli bilgi ak›fl› Yönetim Kurulu Üyesi
ve fiirket CEO’su taraf›ndan takip edilerek, Denetim Komitesi
bünyesinde ve ayr›ca Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim
Komitesi’nce Yönetim Kurulu’na sunulur.
19. fiirketin Stratejik Hedefleri
fiirketimizin startejik öncelikleri ve hedefleri do¤rultusunda misyon,
vizyon ve de¤erleri oluflturulmak suretiyle yay›mlanm›fl olup,
geliflmeler do¤rultusunda revize edilerek yenilenmektedir.
fiirket üst yönetimince haz›rlanm›fl ve Yönetim Kurulu’nun bilgisi
dahilinde, misyon, vizyon ve de¤erlerimizin yan›s›ra, fiirketin
stratejik hedeflerinin oluflturulmas› ve uygulanmas›na iliflkin
öncelikler, üst yönetimce Yönetim Kurulu’na sunulur ve takip edilir.
Önceki y›llarda oldu¤u gibi, 2012 y›l› içinde de önceliklere uygun
olarak fiirketimizin stratejik kararlar› uygulamaya geçirilmifltir.
Yönetim Kurulu, stratejik hedeflere ba¤l› olarak, y›ll›k faaliyetlerin
gözden geçirilmesi do¤rultusunda geçmifl y›l performans›n›
de¤erlendirmek suretiyle Üst Yönetimin yeni y›l hedeflerini
karfl›laflt›r›r ve ilgili konularda kararlar verir.
Yönetim Kurulu, fiirket stratejik hedeflerinin oluflturulmas› sürecinde
fiirket Üst Yönetimince yap›lan çal›flmalar› koordine ederek,
onaylanmas› ve müteakip uygulanmas› sürecinde aktif olarak
sorumlulu¤unu yerine getirmek suretiyle, fiirketin hedeflerine
ulaflma derecesini, faaliyetlerini ve bunlar› yerine getirirken
gösterdi¤i perfonmans›n› periyodik olarak gözden geçirir, bu
do¤rultuda oluflturulan sistemin iflleyiflini, etkinli¤ini ve sonuçlar›n›n
de¤irlendirilmesini takip ve tatbik eder.
Yönetim Kurulu’nun öngördü¤ü vizyon, yöntem ve mevzuattan
kaynaklanan düzenlemeler do¤rultusunda, tüm paydafllar nezdinde
flirketin etkin yönetimini temin etmek üzere fiirket Üst Yönetimi,
flirket çal›flmalar›n› azami gayretle yürüterek, Direktörlükler baz›nda
ve fiirket CEO’su nezdinde, gerekti¤inde ilgili Yönetim Kurulu
Komitelerini bilgilendirmek suretiyle, yasal düzenlemeler ve
mevzuata uygun olacak flekilde yönetim organ› olarak Yönetim
Kurulu’nu stratejik öncelikler ve hedefler kapsam›nda ve flirket
prosedürlerine uygun olarak, periyodik s›kl›klarla bilgilendirir.
140
20. Mali Haklar
Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyelerine Genel Kurulca kararlaflt›r›lan
ücret haricinde, fiirketin Ücret Politikas›’na uygun olarak, Ba¤›ms›z
Üyeler hariç olmak üzere, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin görüflü
al›nmak suretiyle, Yönetim Kurulu Üyeleri ile Üst Düzey Yöneticilere
sa¤lanan menfaaler hakk›nda ilgili hususlar Genel Kurulda ortaklar›n
bilgisine sunulur.
fiirketin Üst Düzey Yöneticiler ve Yönetim Kurulu Üyeleri için Ücret
Politikas› kapsam›nda, sa¤lanan hak, menfaat ve ücretlerin
belirlenmesinde kullan›lan kriterler ve ücretlendirme esaslar› Genel
Kudulda ortaklar›n bilgisine sunulmufl olup, ayr›ca flirket Faaliyet
Raporu ve internet sitesinde de yer verilmek suretiyle kamuoyunun
bilgisine sunulmufltur.
Yönetim Kurulu üyelerinin tamam› için geçerli olmak üzere, her y›l
ödenecek sabit ücretler Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda
ortaklar›m›z›n önerisi do¤rultusunda, Genel Kurul karar› al›nmak
suretiyle belirlenir.
‹crada bulunan Yönetim Kurulu üyelerine, Üst Düzey yöneticiler
için belirlenen Ücret Politikas› kapsam›nda ödeme yap›l›r. Ba¤›ms›z
Yönetim Kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde fiirketin performans›na
dayal› ödeme planlar› kullan›lamaz. Üst Düzey Yönetici ücretleri
ise sabit ve performansa dayal› olmak üzere iki bileflenden
oluflmaktad›r. ‹lgili aç›klamalar Yönetim Kurulu ve üst düzey
yöneticiler baz›nda toplulaflt›r›lm›fl olarak yap›l›r.
Ayr›ca, 2013 y›l› itibariyle dönem içinde herhangi bir Yönetim
Kurulu Üyesine ve fiirket Üst Yöneticisine borç verilmemifl, kredi
kulland›r›lmam›fl, üçüncü bir kifli arac›l›¤› ile kredi ad› alt›nda
menfaat sa¤lanmam›fl ve lehlerine kefalet gibi teminatlar verilmemifl
veya benzeri hususlar temin edilmemifltir.
R‹SK‹N ERKEN SAPTANMASI VE R‹SK
YÖNET‹M KOM‹TES‹ ÇALIfiMALARI
a. Risk Yönetimi
fiirketimiz olabilecek tüm pazar risklerini sat›fllar›n›n büyük
ço¤unlu¤unu oluflturan ihracat›n›n mümkün oldu¤u kadar fazla
pazara ulaflmas›n› sa¤lamak yoluyla, pazar çeflitlili¤ini art›rarak
asgari seviyeye indirmifltir. Mevcut ihracat kapasitesini ise Fiat
Auto S.p.A. ve Peugeot Citroen Automobiles S.A. gruplar› ile
imzalam›fl oldu¤u ihracat anlaflmalar› yurtd›fl› pazar , maliyet,
karl›l›k ve benzeri risklerden korumaktad›r. Bu anlaflmalar sayesinde
döviz kurlar›nda önemli seviyede art›fl›n görüldü¤ü 2013 y›l›nda
dahi fiirketimizin ihracat-yurt içi pazar faaliyetleri dengesi
karfl›lafl›labilecek risklere karfl› kalkan görevi görmüfltür.
fiirketimiz geçti¤imiz y›l bu pazar çeflitlili¤ini art›racak faaliyetler
kapsam›nda Güney Amerika ve Kuzey Afrika gibi pazarlara olan
ihracat›n› artt›rm›fl ve Avrupa ülkeleri içindeki ‹ngiltere gibi ülkelerin
pay›n› art›rmak suretiyle sat›fl da¤›l›m›n› daha eflit bir hale getirerek
ihracat performans›m›z› daha sürdürülebilir ve sa¤l›kl› bir hale
getirmifltir. Bu geliflmelere paralel olarak fiirketimiz 2013 y›l›nda
bugüne kadar tarihimizde ilk kez gerçekleflecek Kuzey Amerika’ya
ihracat kapsam›nda Yeni Doblo arac›m›z›n adaptasyon yat›r›m›na
bafllam›flt›r. fiirketimiz tüm küresel pazarlara yönelik üretim ve
sat›fl politikas›na devam edecektir.
Yurtiçi pazarda ise binek otomobil ve hafif ticari araç üretmekte
olan tek yerli flirket olarak segmentler aras›nda talep de¤iflimlerinden
kaynaklanabilecek risklere karfl› esnek bir yap›m›z bulunmaktad›r.
Bu duruma ilaveten hali haz›rda iki tip hafif ticari araç ve bir tip
otomobil üretmekte olan flirketimiz 2013 y›l›nda ayr›ca yeni bir
otomobil üretimine iliflkin yat›r›m karar›n› ald›¤›n› da halka aç›klam›fl,
ileriye dönük olarak da ürün çeflitlili¤ini devam ettirdi¤ini göstermifltir.
Finansal borçlar›m›z, gelir ve nakit ak›fllar› ihracat anlaflmalar› ile
garanti alt›na al›nm›fl bulunan MiniCargo ve 263 projelerine iliflkin
olup, uzun vadeli ve kur riski tafl›mayan banka kredilerine aittir.
Proje kredilerimizin d›fl›nda kalan finansal borçlar›m›z ise Koç Fiat
Kredi Tüketici Finansman› A.fi.’ye ait finansal borçlar olup takas
ve türev ifllemleri ile kur ve faiz riskleri minimize edilmifltir.
fiirketimizin 31.12.2013 itibariyle Ba¤›ms›z Denetim Kuruluflunca
denetlenmifl finansal raporuna göre oluflan finansal göstergeleri
afla¤›daki tabloda oldu¤u gibidir.
Finansal göstergeler
(Aksi belirtilmedikçe bin TL)
Toplam Net Sat›fllar
Net Kar
2013
2012
7.038
6.705
434
442
1,33
1,45
%6,8
%7,4
%25,1
%24,1
%106,3
%107,6
Oranlar
Cari Oran
Vergi Öncesi Kar/Net Sat›fllar
Vergi Öncesi Kar/Öz Kaynaklar
Toplam Borç/Öz Kaynaklar*
b. Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim Komitesi
Çal›flmalar›
Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin 01.10.2012 tarihli Yönetim
Kurulu Karar›yla 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤e giren 6102
say›l› Türk Ticaret Kanunu’nun 378’nci maddesine uyum ve Yönetim
Kurulu bünyesindeki Komitelerin etkin çal›flmas›n› sa¤lamak
amac›yla, flirketin varl›¤›n›, geliflmesini ve devam›n› tehlikeye
düflürebilecek risklerin erken teflhisi, tespit edilen risklerle ilgili
gerekli önlemlerin uygulanmas› ve riskin yönetilmesi amac›yla
çal›flmalar yapmak üzere Riskin Erken Saptanmas› ve Risk Yönetim
Komitesi’nin (RES ve RYK) kurulmas›na ve Baflkanl›¤›na ba¤›ms›z
Yönetim Kurulu üyesi Sn. Gökçe Bay›nd›r’›n, üyeliklerine, Yönetim
Kurulu ba¤›ms›z üyesi Sn. Libero Milone ile, Yönetim Kurulu üyesi
Sn. ‹smail Cenk Çimen ve Sn. Ali Ayd›n Pand›r’›n getirilmelerine
karar verilmifltir.
Sözkonusu Komite, kuruluflundan sonra 2 (iki) toplant› ve müteakip,
2013 y›l› içerisinde 6 (alt›) toplant› gerçeklefltirmifltir.
Komite öncelikle, Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin Risk
Yönetim Sistemini de¤erlendirerek, risk raporlamas› esaslar›n›
belirlemifltir. Belirlenen esaslara uygun olarak raporlama çal›flmalar›
ve Komite de¤erlendirmeleri periyodik olarak Yönetim Kurulunun
bilgisine sunulmaktad›r.
fiirket faaliyetleri fiirket Yönetimince, risklerin ve risk kaynakl›
finansal, ticari ve operasyonel sonuçlar›n fiirketi ne derecede
etkileyece¤i hassas bir flekilde dikkate al›narak, proaktif bir süreç
içerisinde yönetilmektedir. fiirket Yönetimi, risklerin sistematik
flekilde idare edilmesi için risklerin tan›mlanmas›, ölçülmesi,
de¤erlendirilmesi, gerekti¤inde azalt›lmas› - devredilmesi ve nihai
olarak da izlenmesi - raporlanmas› için gerekli önlemleri almaktad›r.
Ayr›ca, 2013 y›l› içerisinde Risk Yönetim Politikas› haz›rlanarak,
fiirket kurumsal internet adresinde yay›nlanm›flt›r. Bu do¤rultuda,
Tofafl’ta risk yönetimi yasal mevzuatlara uygun olarak ve do¤rudan
Yönetim Kurulu’na raporlamak üzere organize edilmifltir ve temeli;
“flirket varl›klar›n›n ve de¤erlerinin korunmas›” , “ticari, finansal ve
operasyonel güvenin sa¤lanmas›” ve bunlar›n yan›s›ra, “kurumsal
risk yönetiminde sürdürülebilirlik” esaslar›na dayanmaktad›r.
Bunlara ilaveten fiirket Yönetimi, kurumsal risk yönetimi ve iç
denetim faaliyetlerinin gerektirdi¤i tüm tedbirlerin al›nmas›ndan
ve uygulanmas›ndan, finansal, ticari, operasyonel ve organizasyonel
olarak görevli ve sorumludur.
c. ‹ç Kontrol Sistemi ve ‹ç Denetim
fiirket faaliyet ve hizmetlerinin mevcut kanun ve düzenlemelere
uygun olarak etkin, güvenilir ve kesintisiz bir flekilde yürütülmesini,
flirket varl›klar›n›n korunmas›n›, muhasebe ve finansal raporlama
sisteminin bütünlü¤ünü, tutarl›l›¤›n›, güvenilirli¤ini ve zaman›nda
elde edilebilirli¤ini sa¤lamaya yönelik kontrol faaliyetlerinin tümünü
kapsayacak flekilde flirket bünyesinde iç kontrol sistemi kurulmufltur.
141
Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi. iç kontrol sisteminin, sürekli
izleme ve de¤erlendirmeye tabi tutulmas›n› sa¤layacak flekilde,
bir iç denetim faaliyeti yürütülmektedir. ‹ç Denetim süreci gerek
Denetim Komitesi uhdesinde ve gerekse etkinli¤i aç›s›ndan, Riskin
Erken Saptanmas› Ve Risk Yönetimi Komitesi taraf›ndan flirketin
iç kontrol sistemi ve iç denetim faaliyetleri ile kurumsal risk yönetimi
ve finansal ve operasyonel riskler ve öngörülebilir potansiyel
risklere karfl› gerekli proaktif tedbirlerin al›nd›¤›na ve flirketin iç
kontrol, iç denetim ve risk yönetimi konular›nda, yasal mevzuat›n
gerektirdi¤i sorumluluklar› yerine getirdi¤ine dair de¤erlendirmeler
yap›lm›flt›r.Komitelerin beyanlar› ve raporlamalar› do¤rudan Yönetim
Kurulu’na sunulmaktad›r. Sermaye Piyasas› Mevzuat›na
uygun olarak, 2013 y›lsonu itibariyle, iç denetim ve iç kontrol
sisteminin sa¤l›kl› olarak iflledi¤i ve süreçlere iliflkin bugüne kadar
herhangi bir önemli sorun olmad›¤› ve ayr›ca, kurumsal risk ve iç
kontrol sisteminin iyi iflledi¤ine dair ilgili kay›tlar›n tutularak, herhangi
bir olaya rastlanmad›¤› beyan edilmifltir. fiirketin iç kontrol sistemi
ve iç denetim faaliyetleri hakk›nda bilgiler do¤rultusunda,yönetim
organ›n›n bu konudaki görüflü olumludur.
TTK’nun 199’uncu MADDES‹ KAPSAMINDA
HAZIRLANAN
BA⁄LI fi‹RKET RAPORU
Komite taraf›ndan, flirket faaliyet ve hizmetlerinin etkin, güvenilir
ve kesintisiz bir flekilde yürütülmesi, muhasebe ve mali raporlama
sisteminden sa¤lanan bilgilerin bütünlü¤ü, tutarl›l›¤›, zaman›nda
elde edilebilirli¤i ve güvenli¤ini sa¤lamak amac›yla yap›lan iç
kontrollerin etkinli¤i, yeterlili¤i ve uygunlu¤u ile, konsolide finansal
tablolar›n haz›rlanmas› süreci ile ilgili olarak, iç kontrol, iç denetim
ve risk yönetim sistemlerinin çal›flmalar›na dair olumlu kanaat
bildirilmifltir.
Fabrikas› A.fi.’nin hakim orta¤› ve hakim orta¤›n ba¤l› ortakl›klar›
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤e giren 6102 say›l› Türk Ticaret
Kanunu’nun 199’uncu maddesi uyar›nca, Tofafl Türk Otomobil
Fabrikas› A.fi. Yönetim Kurulu, faaliyet y›l›n›n ilk üç ay› içinde,
geçmifl faaliyet y›l›nda flirketin hâkim orta¤› ve hakim orta¤›na
ba¤l› flirketlerle iliflkileri hakk›nda bir rapor düzenlemek ve
bu raporun sonuç k›sm›na faaliyet raporunda yer vermekle
yükümlüdür. Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.’nin iliflkili taraflarla
yapm›fl oldu¤u ifllemler hakk›nda gerekli aç›klamalar 25 nolu
finansal rapor dipnotunda yer almaktad›r.
Tofafl Türk Otomobil Fabrikas› A.fi. Yönetim Kurulu taraf›ndan
haz›rlanan 28.02.2014 tarihli Rapor’da “Tofafl Türk Otomobil
ile 2013 y›l› içinde yapm›fl oldu¤u tüm ifllemlerde, ifllemin yap›ld›¤›
veya önlemin al›nd›¤› veya al›nmas›ndan kaç›n›ld›¤› anda taraf›m›zca
bilinen hal ve flartlara göre, her bir ifllemde uygun bir karfl› edim
sa¤land›¤› ve flirketi zarara u¤ratabilecek al›nan veya al›nmas›ndan
kaç›n›lan herhangi bir önlem bulunmad›¤› ve bu çerçevede
denklefltirmeyi gerektirecek herhangi bir ifllem veya önlemin
olmad›¤› sonucuna ulafl›lm›flt›r. ” denilmektedir.
142
TOFAfi Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.
Kâr Da¤›t›m Politikas›
fiirketimiz Türk Ticaret Kanunu hükümleri, Sermaye Piyasas›
fiirket Esas Sözleflmesi’ne göre; Yönetim Kurulu, Genel Kurul
Düzenlemeleri, Vergi Düzenlemeleri ve di¤er ilgili düzenlemeler
taraf›ndan yetkilendirilmifl olmak ve Sermaye Piyasas›
ile Esas Sözleflmemizin kâr da¤›t›m› ile ilgili maddesi çerçevesinde
Düzenlemelerine uymak kayd› ile kâr pay› avans› da¤›tabilir.
kâr da¤›t›m› yapmaktad›r. Kâr da¤›t›m›nda, Kurumsal Yönetim
‹lkeleri’ne uygun olarak pay sahipleri ve fiirket menfaatleri aras›nda
Kar pay› da¤›t›m›nda imtiyaz söz konusu de¤ildir. Kar paylar›,
dengeli ve tutarl› bir politika izlenmektedir.
mevcut paylar›n tamam›na, bunlar›n ihraç ve iktisap tarihlerine
bak›lmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r.
‹lke olarak, ilgili düzenlemeler ve finansal imkânlar elverdi¤i sürece,
piyasa beklentileri, uzun vadeli flirket stratejisi, yat›r›m ve
Say›n Pay Sahiplerinin bilgilerine sunar›z.
finansman politikalar›, karl›l›k ve nakit durumu dikkate al›narak,
Sermaye Piyasas› Düzenlemeleri çerçevesinde hesaplanan net
da¤›t›labilir dönem kâr› yasal kay›tlar›m›zdan karfl›labildi¤i sürece
hissedarlar›m›za azami oranda nakit ve/veya bedelsiz hisse fleklinde
da¤›t›l›r.
Kâr da¤›t›m›n›n Genel Kurul toplant›s›n› takiben en geç bir ay
içinde yap›lmas› amaçlanmakta olup, kar da¤›t›m tarihine Genel
Kurul karar vermektedir. Genel Kurul veya yetki verilmesi halinde
Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasas› Düzenlemelerine uygun olarak
kar pay›n›n taksitli da¤›t›m›na karar verebilir.
143
TOFAfi Türk Otomobil Fabrikas› A.fi.
Üst Düzey Yöneticiler ve Yönetim Kurulu
Üyeleri ‹çin Ücret Politikas›
Bu politika doküman›, SPK düzenlemeleri kapsam›nda idari
• Bireysel Performans: Bireysel performans›n belirlenmesinde,
sorumlulu¤u bulunanlar kapsam›ndaki yönetim kurulu üyelerimiz
flirket hedefleri ile birlikte, çal›flan, müflteri, süreç, teknoloji ve uzun
ve üst düzey yöneticilerimizin ücretlendirme sistem ve uygulamalar›n›
vadeli strateji ile ilgili hedefler dikkate al›nmaktad›r. Bireysel
tan›mlamaktad›r.
performans›n ölçülmesinde, flirket performans› ile paralel flekilde,
finansal alanlar›n d›fl›nda da uzun vadeli sürdürülebilir iyilefltirme
Yönetim Kurulu üyelerinin tamam› için geçerli olmak üzere her y›l
prensibi gözetilmektedir.
Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda sabit ücret belirlenir. ‹crada
bulunan yönetim kurulu üyelerine, afla¤›da detaylar› aç›klanan üst
fiirketimiz üst düzey yöneticilerinin iflten ayr›lmalar› halinde,
düzey yöneticiler için belirlenen politika kapsam›nda ödeme yap›l›r.
çal›flt›klar› süre, üst düzey yönetici olarak görev yapt›klar› süre,
sa¤lad›¤› katk›, ayr›lma tarihinden önceki son hedef primi, son
Ba¤›ms›z yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde
y›lda ödenen maafl ve prim bilgileri dikkate al›narak iflten ayr›lma
flirketin performans›na dayal› ödeme planlar› kullan›lamaz.
ikramiyesi ödenebilir.
Yönetim kurulu üyelerine, atanma ve ayr›lma tarihleri itibariyle
görevde bulunduklar› süre dikkate al›narak k›st esas›na göre ödeme
Yukar›daki esaslara göre belirlenen ve y›l içinde Üst Düzey Yönetici
yap›l›r. Yönetim kurulu üyelerinin flirkete sa¤lad›¤› katk›lar dolay›s›yla
ve Yönetim Kurulu Üyelerine ödenen toplam miktarlar, izleyen
katland›¤› giderler (ulafl›m, telefon, sigorta vb. giderleri) flirket
genel kurul toplant›s›nda mevzuata uygun olarak ortaklar›n bilgisine
taraf›ndan karfl›lanabilir.
ve/veya onay›na sunulur.
Üst Düzey Yönetici ücretleri ise sabit ve performansa dayal› olmak
Say›n Pay Sahiplerinin bilgilerine sunar›z.
üzere iki bileflenden oluflmaktad›r.
Üst Düzey Yönetici sabit ücretleri; piyasadaki makroekonomik
veriler, piyasada geçerli olan ücret politikalar›, flirketin büyüklü¤ü
ve uzun vadeli hedefleri ve kiflilerin pozisyonlar› da dikkate al›narak
uluslararas› standartlar ve yasal yükümlülüklere uygun olarak
belirlenir.
Üst Düzey Yönetici primleri ise; prim baz›, flirket performans› ve
bireysel performansa göre hesaplanmaktad›r. Kriterler ile ilgili
bilgiler afla¤› özetlenmifltir:
• Prim Baz›: Prim Bazlar›, her y›lbafl›nda güncellenmekte olup,
yöneticilerin pozisyonlar›n›n ifl büyüklü¤üne göre de¤iflkenlik
göstermektedir. Prim bazlar› güncellenirken piyasadaki üst yönetim
prim politikalar› göz önünde bulundurulur.
• fiirket Performans›: fiirket performans›, her y›lbafl›nda flirkete
verilen finansal ve operasyonel (pazar pay›, ihracat, yurtd›fl›
faaliyetler, verimlilik vb.) hedeflerin, dönem sonunda ölçülmesi ile
elde edilmektedir. fiirket hedefleri belirlenirken, baflar›n›n
sürdürülebilir olmas›, önceki y›llara göre iyilefltirmeler içermesi
önemle dikkate al›nan prensiplerdir.
144
145
146
Genel Müdürlük
Büyükdere Caddesi No:145 Tofafl Han 34349 Zincirlikuyu-‹stanbul
Tel:
(0212) 275 33 90 (pbx) - 275 29 60 (pbx)
Faks:
(0212) 275 39 88 - 275 03 57
Fabrika
Yeni Yalova Yolu Caddesi, No:574, 16369 Bursa
Tel:
(0224) 261 03 50 (pbx)
Faks:
(0224) 255 09 47 - 261 13 50
Web: www.tofas.com.tr
‹stanbul Ticaret Sicili Numaras›: 100324
Mersis Numarası: 0846000042200017
147
148

tofaş türk otomobil fabrikası a.ş. 2013 faaliyet raporu

Transkript

Benzer belgeler

Sami ÜNLÜ 1973 İstanbul Fatih doğumludur. Pertevniyal Lisesini

KRAV MAGA sporu yükseliyor K›rkp›nar flampiyonu Recep Kara