hollanda - Nederlandse Ambassade in Ankara, Turkije

HOLLANDA
ile Ticaret
© Hollanda Krallığı Ankara Büyükelçiliği
tarafından hazırlanmış ve yayımlanmıştır.
Tercüme
Lexicon Conference Interpreters
Nilgun Sokak No: 7-2
06680, Kavaklıdere, Ankara
Tel: +90 312 468 36 48
Faks: +90 312 468 36 64
www.lexiconference.com
[email protected]
Redaksiyon
Boğaziçi Language Services
Köyiçi Cad. Kazan Sk.
No: 14/10 Beşiktaş/İSTANBUL
Tel: +90 212 261 05 05 (pbx)
Fax: +90 212 261 05 09
www.bogazicitercume.com
[email protected]
Tasarım
Arjantin Cad. Borazan Sokak
No: 13 Kavaklıdere - Ankara
Tel: +90 312 466 86 96
Fax: +90 312 466 96 86
www.zetatasarim.com.tr
[email protected]
Baskı
Hollanda ve Türkiye arasındaki ticari ilişki 400 yıldır devam etmektedir. Bu ilişkinin en önemli özelliği şimdiye kadar hiç bozulmamış olması ve halen
ilerlemeye devam etmesidir. Türkiye, ekonomik anlamda Hollanda için öncelik taşıyan önemli bir ülke
ve ticari bir ortaktır.
Önsöz
Ticaret, iki ülke arasındaki bağı kuvvetlendiren olmasında önemli bir unsurdur. Karşılıklı ticari ilişki
büyümeye devam ederken, 2015 senesinde ticaret hacminin 15 milyar Amerikan Dolara ulaşması
tahmin edilmektedir. Karşılıklı ticaret ve yatırım kapasitesinin daha ileri düzeye taşınabileceği inancındayım. Maksimum kapasiteye ulaşabilmek için
Türkiye’de bulunan Hollanda temsilcilerinin önemli
ve yönlendirici bir görevi bulunmaktadır. Bu temsilciler, Hollanda Büyükelçiliği başta olmak üzere,
İstanbul Başkonsolosluğu ve Marmaris, Antalya,
Gaziantep ve İzmir’de bulunan bölgesel destek
ofislerinden oluşmaktadır.
Hollanda ve Türkiye arasındaki ticari ilişkinin
ilerlemesini desteklemek ve kuvvetlendirmek ve
Hollanda’nın güçlü olduğu sektörler hakkında bilgi
vermek amacıyla, 1997 yılından itibaren düzenli
olarak kitaplar yayınlamaktayız. Çıkardığımız bu
kitap ile Hollanda’nın genel ekonomik durumu,
güçlü olduğu sektörler hakkında bilgi ve ileri
teknoloji ve ürünlerini tanıtmayı hedefliyoruz.
Hollanda temsilcilerinin iletişim bilgilerini de bu
kitapta bulabilirsiniz.
Kitabımızda bulunan bilgilerin sizin için yararlı
olmasını ümit ediyorum. Ayrıntılı sorularınız için
bizimle irtibata geçmekten lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla,
Ron Keller
Hollanda Krallığı Büyükelçisi
1
Resmi Adı
Hollanda Krallığı
Yönetim Şekli Anayasal monarşi, parlamenter demokrasi
Devlet Başkanı Majesteleri Kral Willem-Alexander, Hollanda Kralı ve
Orange-Nassau Prensi
1
2
Genel
Bilgi
Yerel Yönetim Yapısı
Hollanda’da yerel yönetim eyalet ve belediyelerden
oluşur. Buna ek olarak, ülkede su yönetiminden sorumlu su kurulları da bulunmaktadır. Eyalet ve belediye yönetimlerinin, merkezi hükümet tarafından belirlenen tedbirleri uygulaması gerekmektedir. Ancak
belli bir dereceye kadar özerklikleri de mevcuttur.
Eyalet ve belediyelerin iki tür geliri bulunmaktadır:
Yerel vergiler ve harçlar ile hükümet finansmanı. Hükümet finansmanının büyük bir kısmı, harcamaların
nasıl yapılacağının hükümet tarafından belirlendiği
özel amaçlı hibe olarak gelir. Buna ek olarak, belediyeler Eyalet ve Belediye Fonlarından uygun gördükleri biçimde harcayabilecekleri blok hibeler alırlar.
Kendi gelir kaynakları arasında; emlak vergisi, mahkeme ücretleri, turist vergisi ve yerel harçlar (örneğin
köpekler için ruhsat) yer almaktadır.
Eyaletler
Hollanda’da on iki eyalet bulunmaktadır. Eyalet yönetimleri çevre yönetimi, bölge planlama, enerji arzı,
sosyal hizmet, spor ve kültürel işler gibi alanlardan
sorumludur.
Başkenti
Amsterdam
İdari Başkent
Lahey
İdari Yapı
On iki eyalet ve denizaşırı Aruba, Curaçao ve Sint. Maartin adaları. Bonaire, Saba ve St. Eustatius adaları ise Hollanda Krallığı’na bağlı “özel belediye”
konumundadırlar.
Yüzölçümü
33.800 km²
Eyalet
Eyalet Başkenti
Konumu
Batı Avrupa’da, Kuzey Denizi kıyısında ve Belçika ve Almanya’ya komşu.
Nüfus
16.793.174 (Temmuz 2013)
Groningen Friesland Drenthe
Overijssel Gelderland
Utrecht Noord Holland Zuid Holland Zeeland
Noord Brabant Limburg Flevoland Groningen
Leeuwarden
Assen
Zwolle
Arnhem
Utrecht
Haarlem
Lahey
Middelburg
s-Hertogenbosch
Maastricht
Lelystad
Km²’ye Düşen 496 (Temmuz 2013)
Nüfus
Para Birimi
Avro
Dil
Hollandaca, Frizce
Eyalet yönetimleri; eyalet konseyi, eyalet yöneticileri kral veya kraliçe tarafından atanan bir komiserden (Komisyon Üyesi) oluşmaktadır. Eyalet konseyi
üyeleri, söz konusu eyalette yaşayan ve oy kullanma yaşına gelmiş Hollanda vatandaşları tarafından
dört yılda bir seçilir.
12 Eyalet
3
Belediyeler
Hollanda 458 belediyeden oluşmaktadır. Zaman
içinde belediyelerin sayısında düşüş gözlenmiştir.
Bunda merkezi hükümetin kalite ve etkililiği arttırmak amacıyla, çoğu küçük belediyeyi birleştirmesi
ya da büyük olanlara katılmalarını sağlaması etkili
olmuştur. Belediye yönetimleri; su tedariki, trafik,
konut, kamu okulları, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler, sağlık, spor, rekreasyon ve kültür gibi alanlardan sorumludur.
Belediyeler bir belediye başkanı, belediye meclisi
ve yönetiminden oluşmaktadır (belediye başkanı ve
ihtiyar heyeti). Belediye meclisleri yerel sakinler tarafından, dört yıllığına doğrudan seçilirler. Yasal olarak en az beş yıl süre ile Hollanda’da ikamet eden
yabancı ülke vatandaşları da belediye seçimlerinde
oy verme hakkına sahiptir. AB üyesi ülkelerin vatandaşları ise Hollanda’da ikamete başlar başlamaz,
belediye seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip
olurlar.
Su Kurulları
Su kurulları Hollanda’daki en eski demokratik kurumlardan biridir. Hollanda’nın yaklaşık dörtte biri,
deniz seviyesinin altında olduğu için ülkede su yönetimi çok önemlidir. Tıpkı merkezi yönetim, eyalet
ve belediyeler gibi su kurulları da kamu kurumlarıdır.
Su yönetimleri, toprağı sudan korumakla yükümlüdür. Çalışmaları kapsamında baraj, set ve kapakların inşası ile bakımı, su akışı ve düzeylerinin kontrolü ile su kalitesinin sağlanması yer almaktadır.
4
5
Hollanda, 1814’ten bu yana anayasal monarşi sistemine sahiptir. Bu sistem ile soydan gelen Kral
veya Kraliçe’nin yetkileri anayasa ile belirlenmiştir.
Kral veya Kraliçe devlet başkanıdır ve diğer bakanlar ile birlikte hükümeti oluşturmaktadır. Anayasal
monarşide, devlet başkanı bakanlık sorumluluğu
altındadır ve Hollanda parlamentosu, anayasada
“Genel-Devlet” (Staten-Generaal) olarak isimlendirilmektedir. Kral veya Kraliçe anayasal olarak Devlet
Konseyi başkanı olmasına rağmen bunun aslında
sadece törensel ve sembolik bir görev olduğu bilinmektedir. Günlük yönetim tamamen Başbakan
tarafından yürütülmektedir.
30 Nisan 2013 tarihinden itibaren Kral Willem-Alexander
Hollanda Krallığı Devlet Başkanıdır.
1813’ten bu yana Devlet Başkanları:
2
6
Monarşi
1813/1815-1840 - Kral I. William
1840-1849 - Kral II. William
1849-1890 - Kral III. William
1890-1898 - Temsili Kraliçe Emma
1898-1948 - Kraliçe Wilhelmina
1948-1980 - Kraliçe Juliana
1980-2013 - Kraliçe Beatrix
2013Kral Willem-Alexander
7
Yılbaşı Günü
Her zaman 1 Ocak’tır.
Kutsal Cuma ve Paskalya
Kutsal Cuma her zaman Paskalyadan önceki
Cuma günüdür. Paskalya ise Pazar ve Pazartesi
günü kutlanır.
2014: 20 ve 21 Nisan
2015: 5 ve 6 Nisan
2016: 27 ve 28 Mart
Pentekost
Her zaman Pazar ve Pazartesi günü kutlanır.
2014: 8 ve 9 Haziran
2015: 24 ve 25 Mayıs
2016: 15 ve 16 Mayıs
Noel
Her zaman 25 Aralık ve 26 Aralık kutlanır.
Kral’ın Doğum Günü
27 Nisan’dır. Eğer Pazar gününe denk gelirse
Kral'ın doğum günü bir gün öncesi kutlanır.
3
8
Kurtuluş Günü
Her zaman 5 Mayıs’ta kutlanır.
Hollanda’nın
Resmi
Tatilleri
2014, 2015
ve 2016
Hz. İsa’nın Göğe Yükselişi
Her zaman bir Perşembe gününe denk gelir.
2014: 29 Mayıs
2015: 14 Mayıs
2016: 5 Mayıs
9
Parlamento
Hollanda parlamenter demokrasiye sahiptir. Hollanda’da her 4 senede bir seçimler yapılır ve halk kendilerini parlamentoda temsil edebilecek partiye oy verir.
Parlamento, Senato (Ayan Meclisi) ve Temsilciler
Meclisi olmak üzere 2 farklı meclisten oluşmaktadır.
Hollanda, anayasal monarşi ve parlamento demokrasi ile yönetilmektedir. Ülke, yetkileri anayasa ile
belirlenen bir kral veya kraliçeye sahiptir. Hollanda
2013 tarihinde yeni bir krala sahip oldu, Kral Willem-Alexander. Kral’ın yetkileri oldukça sınırlıdır.
Anayasa’da, Kral’ın dokunulmazlığı ve bakanların
ise sorumlulukları ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Kral
ve bakanlar, birlikte hükümeti oluşturmaktadır.
Hükümet
Hükümet, Kral ve bakanlardan oluşmaktadır.
5 Kasım 2012 tarihinden itibaren Rutte II kabinesi,
VVD Partisi (Özgürlük ve Demokrasi Halk Partisi) ve
PvDA Partisi (İşçi Partisi) ile koalisyon kurarak ülkeyi
yönetmektedir.
4
Kabine
Kabine, bakanlar ve müsteşarlardan oluşmaktadır.
Yeni oluşan kabine başbakanın ismini alır: Şu anda
Rutte II kabinesi yönetimin başındadır.
Anayasal
Monarşi
Bir bakanın bir veya daha fazla müsteşarı olabilir. Bakan yetkilerinin bir kısmını müsteşarına devredebilir.
Müsteşarların görev tanımları, her kabine değişikliğinde yeniden tanımlanır ve yetki verildikten sonra
hükümetin resmi gazetesinde yayınlanır.
Müsteşar, bakanın yokluğunda yerini devir alır. Bakanın yokluğunda bakanlar kuruluna da katılır ancak
oy verme hakkına sahip değildir. Müsteşar, sorumlu
olduğu konularda da bakan ile birlikte bakanlar kuruluna katılır.
Kabine ve bakanlar, parlamentoya karşı sorumludurlar. Kabinenin, parlamentonun güvenoyunu alması gerekmektedir.
10
Parlamento, hükümeti kontrol eder ve yasaların
oluşmasında katkıda bulunur. Bir yasa teklifi ancak
Senato ve Temsilciler Meclisi tarafından kabul görürse yasalaşır.
Senato (Ayan Meclisi)
75 üyeden oluşur. Senato üyeleri her eyaletin temsilcileri tarafından seçilir. Eyalet temsilcileri ise doğrudan halk tarafından seçilir. Senato seçimleri, yerel
seçimlerden sonra gerçekleşir. Senatonun başlıca
görevi, yasa tekliflerini kabul etmek veya reddetmektir. Yasa tekliflerinde değişiklik yapamaz.
Temsilciler Meclisi
150 üyeden oluşur. Temsilciler Meclisi üyeleri, her 4
senede bir gerçekleşen seçimlerde Hollandalı seçmenler tarafından seçilir. Temsilciler Meclisi hükümeti
kontrol eder ve yasa tekliflerini değerlendirir. Temsilciler Meclisi yasa teklifinde bulunabilir, buna inisiyatif
hakkı denilir. Bunun yanı sıra, yasa tekliflerini reddetme hakkına da sahiptir, buna aynı zamanda yasa
değiştirme hakkı da denilir. Kabine, parlamentonun
istemiş olduğu bilgilerin tamamını vermekle yükümlüdür. Bu zorunluluk anayasada da belirtilmiştir.
Rutte II Kabinesi
12 Eylül 2012 seçimlerinden sonra VVD (Özgürlük
ve Demokrasi Halk Partisi) ve PvDA (İsçi Partisi) partileri koalisyon kurarak bir kabine oluşturdu. Kabine,
VVD partisinden 7 ve PvDA partisinden 6 bakandan
oluşmaktadır. Kabinenin başlıca görevi mali politikaları düzenlemek, verginin adil dağılımını sağlamak ve
sürdürebilir bir ekonomik düzen yaratmaktır. Bunun
yanı sıra farklı alanlarda (iş gücü, konut, sağlık) yeni
düzenlemeler getirip, gelişimini sağlamak da kabinenin görev tanımı içerisindedir.
11
Rutte II Kabinesi Başbakan, Bakan ve Müsteşarları
Mark Rutte - Başbakan ve Genel İşler Bakan
Lodewijk Asscher - Sosyal İşler ve İstihdam Bakanı ve
Başbakan Yardımcısı
Frans Timmermans - Dış İşleri Bakanı
Ivo Opstelten - Güvenlik ve Adalet Bakanı
Ronald Plasterk - İç İşleri ve Kraliyet İşleri Bakanı
Jet Bussemaker - Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı
Jeroen Dijsselbloem - Maliye Bakanı
Jeanine Hennis-Plasschaert - Savunma Bakanı
Melanie Schultz van Haegen-Maas Geesteranus
Altyapı ve Çevre Bakanı
Henk Kamp - Ekonomi Bakanı
Edith Schippers - Sağlık, Refah ve Spor Bakanı
Lilianne Ploumen - Dış Ticaret ve Kalkınma İşbirliği Bakanı
Stef Blok - Konut ve Devlet Bakanı
Fred Teeven - Güvenlik ve Adalet Müsteşarı
Sander Dekker - Eğitim, Kültür ve Bilim Müsteşarı
Frans Weekers - Maliye Müsteşarı
Wilma Mansveld - Altyapı ve Çevre Müsteşarı
Sharon Dijksma - Ekonomi Müsteşarı
Jetta Klijnsma - Sosyal İşler ve İstihdam Müsteşarı
Martin van Rijn - Sağlık, Refah ve Spor Müsteşarı
12
13
örnek olarak yel değirmeni ve ampul verilebilir.
İlk olarak Hollandalılar tarafından icat edilmemiş
olsalar da bunlar artık Hollanda ve Hollanda
şirketleri ile özdeşleşmiştir.
5
14
Hollandalıların
küreselleşme sürecinde değer
yaratma konusunda başarılı olmalarında rol
oynayan başlıca faktörler muhtemelen sahip
oldukları açık toplum, uluslararası düşünme tarzı ve
dil yeteneğidir. Farklılıklar arasında köprüler kurma
ve sorunlara birlikte çözüm arama konusunda sahip
oldukları doğal eğilim, başkalarının tehdit olarak
algılayabileceği durumlara incelikle yaklaşmalarına
olanak vermektedir. Hollanda, küresel çapta iş
yapma konusunda yüzyıllara dayanan bir geleneğe
sahiptir. 17. yüzyılın başlarında Hollandalılar,
dünyanın ilk çok uluslu şirketi olan Hollanda Doğu
Hint Kumpanyası (Dutch East India Company)
kurdular. Bugün, Hollanda Şirketleri Kenya’da
gül yetiştirmekte, Dubai’de yapay adalar inşa
etmekte, St. Petersburg’da sele karşı korunma
sistemleri üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca, Hollanda
firmaları Ukrayna ve Polonya’da gerçekleştirilen
2012 Avrupa Futbol Şampiyonasında stadyum
güvenliğini sağlamıştır.
Hollanda’nın
Kültürel
Özellikleri
Yüksek nüfus yoğunluğu, Hollandalılara farklı
gruplar ve insanlar arasında işbirliğinin değerini
öğretmiştir. Hollandalılar genellikle kendi ihtiyaç ve
algılarını belirtmeden önce başkalarının ihtiyaç ve
algılarını anlamaya çalışır.
Hollandalılar pragmatik ve pratiktir. Bazen yeniliği
bulan taraf olmak iyidir ve Hollanda da teleskop,
denizaltı ve yapay böbrek gibi alanlardaki
gelişmelerle modern çağ tarihçesi boyunca
yenilikleri bulan taraf olmuştur. Bu icatların en yeni
örnekleri arasında kompakt diskler (CD), Bluetooth
teknolojisi, clap skate adı verilen yaylı patenler, süt
sağım robotu ve dünyanın en güçlü polietilen elyafı
olan Dyneema sayılabilir. Hollandalılar iyi bir fikri alıp
daha da geliştirecek yaratıcılığa da sahiptir. Buna
15
lararası yüksek lisans okulu olan ve Erasmus Üniversitesi bünyesinde bulunan Uluslararası Sosyal
Araştırmalar Enstitüsünü (ISS), Leiden Üniversitesinin uluslararası hukuka odaklanan Lahey merkezli
bir bölümü olan Grotius Uluslararası Hukuk Araştırmaları Merkezi'ni ve Lahey Eğitim Üniversitesi'ni
içerir.
Hollanda, tüm dünyada şeffaflığıyla, adilliğiyle ve
etkinliğiyle tanınan istikrarlı ve renkli bir parlamenter demokrasidir. Politik sistem çoğulculuğa, konsensüs oluşturmaya ve toplumun geniş kesimlerini
temsil eden koalisyon hükümetlerine dayanır. Hollanda, kadınlara oy kullanma hakkını dünyada ilk
veren ülkedir (1922).
Hollanda, bugün dünyanın en büyük ekonomik
bloğu olan Avrupa Birliği'nin kurucu üyeleri arasındadır. Avro’nun hayata geçirilmesinin arkasında
Hollanda vardır. Ayrıca NATO ve BM’nin aktif bir
üyesi olarak, küresel ısınma, insan hakları ve bölgesel güvenlik gibi hayati konularda üzerine düşeni
yapmaktadır. İki taraflı diplomasi konusundaki gelişmiş yetenekleri, küresel topluluğun çok taraflı ilişkilerini pekiştirmektedir.
6
16
İstikrarlı
Demokrasi
ve Aktif
Küresel
Vatandaşlar
Dünyanın hukuk başkenti olan Lahey, Uluslararası Adalet Divanı (1946’dan bu yana), Yugoslavya Mahkemesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi
(2002’den beri) ve Uluslararası Finans Uzmanları
Paneli PRIME-Finance (Ocak 2012’den beri) gibi
saygın kurumlara ev sahipliği yapmaktadır. Lahey,
80’den fazla uluslararası kuruluşa (sivil toplum
kuruluşları dâhil) ev sahipliği yapmaktadır ve New
York, Cenevre ve Viyana’dan sonra dördüncü BM
Şehridir.
Uluslararası ilişkiler, uluslararası hukuk ve uluslararası kalkınma alanlarındaki akademik kurumlar,
dünyanın hukuk başkenti olarak Lahey’in sahip
olduğu statüyü daha da güçlendirmektedir. Bu kurumlar sosyal bilimler alanında bağımsız bir ulus-
17
Hollanda Hükümeti
Kurumsal Sosyal
Sorumluluk Faaliyetleri
Hollanda hükümeti bilgi, teşvik ve destek sağlamak
suretiyle KSS olgusuna olan bağlılığını sürdürmektedir ve KSS konusunda bir uzmanlık merkezi yaratmıştır: KSS Hollanda (MVO Nederland).
KSS Hollanda'nın özen gösterdiği konular:
Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS-Corporate Social Responsibility), şirketin iş faaliyetlerinin toplumsal etkilerini göz önünde bulundurmaktır.
Bu, başlıca iki öğeyi içerir:
1- Değer yaratımı süresince iş faaliyetlerinin üç boyutta (İnsanlar, Gezegen, Kâr) bilinçli olarak hedeflenmesi ve böylece uzun vadede toplumun refahına katkıda bulunulması.
7
18
2- Çeşitli paydaşlarla şeffaflığa ve diyaloğa dayanan ve toplumdan gelen meşru taleplere yanıt veren bir ilişkinin sürdürülmesi.
Kurumsal
Sosyal
Sorumluluk
Bu başlıca iki unsura ek olarak, tedarik zinciri sorumluluğu da KSS’nin bir parçasıdır. Bir şirket, hem
faaliyet gösterdiği iş sektöründe hem de tedarik
zincirinde neler olduğunun farkında olmalıdır.
KSS, kurumsal sosyal sorumluluğun temel faaliyetlere ve iş stratejisine entegre edilmesiyle ilgilidir.
İşletmeler bunu nasıl yapacaklarına dair seçimlerini
yaparlar. KSS “herkese tek çözüm” sunmak yerine,
işletmelerin ihtiyaçlarına göre özel olarak tasarlanmış çözümler gerektirir. Hollanda hükümeti, KSS’yi
aktif olarak teşvik ederek ve özendirerek destekleyici bir rol oynamaktadır.
· KSS’ye başlamak için pratik araçların sunulması: örneğin bir KSS politikası hazırlamak için kontrol listesi, tedarik zinciri simülatörü ve kurgusal bir
şirketin tedarik zincirindeki KSS sorunları hakkında
interaktif bir yönetim oyunu gibi;
· Her sektöre, o sektörle ilgili KSS sorunları hakkında bilgi verilmesi;
· Bilgi ve deneyimlerin paylaşılması ve işbirliği için
bir iş ağının kurulması.
Ayrıca, Hollanda büyükelçilikleri KSS konularında
çalışan yerel kuruluşlar ve Hollandalı işletmeler arasında aracı olarak önemli bir rol oynamaktadır.
Sürdürülebilir Satın Alma Programı yoluyla, hükümet sürdürülebilir ürünlere olan talebin canlandırılmasında önemli bir oyuncu haline gelmiştir. Program, Hollanda hükümetinin satınalma politikasının
(yıllık yaklaşık 50 milyar Avro değerinde satın alma
yapılmaktadır) sürdürülebilirliğinin arttırılmasına yöneliktir. 2010 itibariyle, hükümet satın alımlarının
%100’ü sürdürülebilir niteliktedir.
2008’de iş dünyasından, ticaret birliklerinden, hükümetten ve toplumsal kuruluşlardan gelen ortaklar
tarafından Hollanda Sürdürülebilir Ticaret Girişimi
(IDH) oluşturulmuştur. IDH girişimi uluslararası tica-
19
retin ve üretim zincirlerinin sürdürülebilirliğini arttırmayı, bunu yaparken gelişmekte olan ülkelerde ve
yeni pazarlarda çalışma koşullarını, çevreyi, doğal
çevreyi ve ekonomik koşulları iyileştirmeye vurgu
yapmayı amaçlamaktadır. IDH soya, ahşap, kakao,
pamuk ve balık gibi ham maddelerin tedarik zincirlerini hedeflemektedir. Bu inisiyatif, Kamu Özel
Ortaklıkları içinde birlikte çalışan özel sektör, kamu
sektörü ve toplum sektörü kuruluşlarında öncülüğün güzel, etkin bir örnektir.
Hollanda hükümeti, Hollanda şirketlerini KSS politikaları ve performansları hakkında şeffaflığı arttırmaya teşvik etmek için Şeffaflık Ölçütü'nü geliştirmiştir. Bu, Hollanda’nın en büyük 500 şirketinde
sürdürülebilirlik bildirim ve raporlamalarının niteliksel ve niceliksel gelişimine odaklanan bir araştırmadır. 2011 Şeffaflık Ölçütü araştırması, toplam 200
puan üzerinden ortalama puanda 69’dan 92’ye
varan önemli bir artış göstermektedir. Bu, şirketlerin daha kapsamlı raporlama yaptıklarına işaret
etmektedir.
20
21
Diplomatik İlişkilerinin
Başlangıcı: İlk Resmi Elçi
2012 yılında Hollanda ve Türkiye diplomatik ilişkilerinin 400’üncü yıl dönümü her iki ülkede de diplomatik düzeyde ve çeşitli etkinliklerle kutlandı. Her iki
ülkenin kesintisiz olarak devam ettirdiği diplomatik
ve ticari ilişki ne zaman, nerede ve nasıl başladı?
1568-1680: Başlangıç
8
22
Hollanda
Türkiye
Ticari
İlişkiler
Tarihi
Hollanda ve Türkiye arasındaki ilk ilişkiler, 80 Yıl
Savaşları esnasında başladı (1568-1648). Bu dönemde Doğu Akdeniz ülkeleri (Levant olarak bilinir) ve Antwerpen arasında doğrudan ticari ilişkiler
oluştu. O dönemde “Hasburger Nederlanden”ın
(Hollanda, o dönem Hasburger denilen bölgeden
yönetildiğinden dolayı böyle anılmaktadır) bir bölgesi olan Antwerpen, Batı-Avrupa’nın en önemli
ticari merkeziydi. İlk Osmanlı işyeri olan “de Turkse Stapel”, 1582 yılında burada açıldı. Dönemin
Birleşik Hollanda Cumhuriyeti (Hollanda Cumhuriyeti) 1590 yılından itibaren, Osmanlı İmparatorluğu ile ticari ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda
da önemli bir yere sahip olan, Akdeniz bölgesinde
deniz filosunu güçlendirdi. Hollanda Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ilk politik
bağ, Willem van Oranje (1544-1584) hükümdarlığı
esnasında oluştu. Osmanlı İmparatorluğu İspanya
ile savaşta olan Hollanda Cumhuriyeti‘ni destekliyordu.
Hollanda Cumhuriyeti’nin büyüyen ticari faaliyetleri,
Osmanlı İmparatorluğu’nun 1610 yılında politik ve
ticari ilişkileri güçlendirmek için Hollandalı bir elçinin İstanbul’a gönderilmesini talep etmesiyle başladı. 1612 yılında resmi elçi olarak hukukçu Cornelis
Haga (1578-1654) İstanbul’a geldi. Bu olay, iki güçlü ülkenin ilk diplomatik ilişkisi olarak tarihte yerini
aldı. Amaç aynı zamanda deniz korsanları tarafından yakalanan Hollandalı denizcilerin serbest bırakılması ve Hollanda menşeili gemilere Akdeniz'de
saldırılmamasıydı.
İyi Giden Ticari İlişkiler
Ticari anlaşmalar sayesinde, Hollandalılara büyük
ölçüde idari, mali ve ticari ayrıcalıklar ve dokunulmazlıklar ve Osmanlı İmparatorluğu içerisinde
ikamet etme ve ticaret yapma izni verildi. Hollandalılar ile Osmanlılar arasındaki ilişkiler bu sayede
gelişmeye başladı. Hollanda elçiliğinin öncelikli
görevleri, gemilerin serbest dolaşımını korumak,
ticari ilişkileri geliştirmek ve elbette ki ayrıcalıkların
devamını sağlamaktı. Osmanlı İmparatorluğu'nda
bulunan Hollandalıları korumak, elçiliğin görevleri
arasındaydı. 1612 yılında verilen ilk kapitülasyonlar, 1634 yılında uzatıldı. Diplomatik görüşmeler
sonucunda 1680 yılında kapitülasyonlar biraz daha
genişletildi. Bu kapitülasyonlar, Hollandalıların Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güneydoğu Avrupa’daki
Hollanda ticari ilişkilerini kapsamaktaydı. 1680 yılındaki kapitülasyonlar, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki
Hollandalılara yasal bir statü verilmesini sağlamıştı
ancak 1914 yılında bu kapitülasyonlar yine Osmanlı
İmparatorluğu tarafından kaldırıldı.
23
1680-1945: Ticari Büyüme
17. yüzyılın ikinci yarısında, İstanbul dâhil olmak
üzere, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Patras,
Selanik, Atina, İzmir, Halep, Kahire ve Cezayir sınırlarına kadar bulunan diğer şehirlerde de Hollandalıların sayısı artmaya başladı. Hollandalılar, bu
şehirlerde de, Osmanlı İmparatorluğu aracılığı ile
ticari ilişkilerini kurdular.
İzmir, Hollandalıların en yoğun yaşadığı şehirdi.
1657 yılında bunun için İzmir’de ayrı bir konsolosluk açıldı. Hollandalılar ve Osmanlıların ilişkilerinin
en yoğun olduğu dönem 1600 ile 1713 yılları arasındaydı. İspanya ile savaşı sonlandıran Utrecht
Anlaşması’nın (1713) Hollanda’nın dünya ticareti
üzerinde doğrudan etkisi oldu. Fransızlar ve İngilizler, Hollanda’ya karşı ticari üstünlük elde etmeyi
başardılar. Bu nedenle, 19. yüzyılda kapitülasyonlara sahip olan ülkeler arasında Hollanda’nın
önemi azalmaya ve Osmanlı İmparatorluğu’ndaki diplomat sayısı da düşmeye başladı. Osmanlı
Sultanı'nın 1855 yılında Lahey’e bir elçi ataması
ile Hollanda-Osmanlı ilişkileri tek taraflı olmaktan
çıktı, her iki ülkenin de yararına olmaya başladı.
1945'ten Günümüze:
Liberal Ekonomi
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Hollanda-Türkiye
ilişkileri yeni bir ivme kazandı. Hollanda’daki işgücü ihtiyacından dolayı 1964 yılı itibari ile Hollanda’ya bir işgücü göçü başladı. Hollanda’da günümüzde ortalama 390.000 Türk vatandaşı yerleşik
bulunmaktadır, ve çoğu her iki ülke vatandaşlığına
sahiptir. Hollanda’da yaşayan yoğun Türk nüfusu,
iki ülkenin ticari ve kültürel anlamda daha yoğun
işbirliği içerisine girmesini sağlamaktadır. 20. yüzyılda iki ülke uluslararası düzeyde ve bağlı oldukları
uluslararası örgütler (NATO-Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü-, Avrupa Konseyi, OECD-Ekonomik
Kalkınma ve İşbirliği Örgütü-, Dünya Ticaret Örgütü) sayesinde daha yoğun bir şekilde görüşmeye
başladı. Unilever ve Akzo Nobel başta olmak üzere Hollandalı firmalar özellikle 1980 yılından sonra
Türkiye pazarına giriş yaptı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ile 1923 yılında
iki ülke ticari ilişkilerinde büyük değişimler olmadı.
İki ülke, 16 Ağustos 1924 tarihinde bir dostluk anlaşması imzaladı. Hollanda’nın İkinci Dünya Savaşı'na kadar İstanbul’da elçiliği (Palais de Hollande)
bulundu. Günümüzde bu binada Hollanda Başkonsolosluğu bulunmaktadır. 1935 yılında Kraliçe
Wilhelmina ve Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün himayesinde Hollanda-Türk Derneği
kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ilk
yıllarından itibaren Hollandalı girişimciler Türkiye pazarında faaliyet göstermektedir. Shell 1923 yılında,
Philips ise 1930 yılında Türkiye pazarına giriş yaptı.
24
Cornelis Haga 25
Türkiye’de bulunan Hollandalı sermayeli şirketlerin sektör dağılımı, 2013
9
26
Türkiye ve Hollanda arasındaki ticari ilişkiler 17. yüzyıla dayanmaktadır. İki ülkenin elçi ataması ile başlayan ve günümüze kadar devam eden diplomatik ve
ticari ilişkiler, 2012 yılında 400. yılını doldurmuş ve
bu özel durum her iki ülke hükümet temsilcilerinin
karşılıklı ziyaretleri ve çeşitli etkinlikler ile kutlanmıştır.
400 yıldır hiç bozulmamış olan bu diplomatik ilişki, iki
ülkenin önemli birer ticari ortak olması ile de devam
etmektedir. Bakanlık ve araştırma kurumlarının ortaya çıkardığı rakamlar da iki ülkenin karşılıklı ticarete
vermiş olduğu önemi göstermektedir.
Hollanda
ve Türkiye
Arasındaki
Ticari İlişki
T.C. Ekonomi Bakanlığı Aralık 2013 verilerine göre,
Türkiye’de 2.200’ün üzerinde Hollanda sermayeli
şirket faaliyet göstermektedir. Bu şirketler arasında
Philips, Unilever, Shell, Akzo Nobel, Eureko, KLM ve
ING bulunmaktadır. Türkiye’de faaliyet gösteren şirket sayısı ve yatırım hacmi ile Hollanda, 2012 yılında
%12’lik bir pay ile Türkiye’ye en çok doğrudan yatırımı olan dördüncü ülke olmuştur (kaynak: TCMB).
Genç ve dinamik nüfusu, güçlü üretim kapasitesi ve
gelişmiş altyapısı ile Türkiye, Hollanda için Avrupa
Birliği ülkeleri dışında en önemli ticari ortaklarından
biridir. Buna karşılık Türkiye’nin Hollanda’ya karşı il-
gisi artmakta; Türkiye, Hollanda’yı aynı zamanda diğer Avrupa ülkelerine geçiş ülkesi olarak görmektedir. Hollanda’da 150’nin üzerinde Türkiye sermayeli
şirket bulunmaktadır. Bu şirketler daha çok banka,
tekstil ve moda, lojistik sektörü ve tüketiciye yönelik
elektronik eşya üreticilerinden oluşmaktadır.
Hollanda’nın Türkiye’ye yaptığı yatırım miktarı
2012’de 6 milyar Avro’yu aşmakla birlikte doğrudan
yatırımlar ilk kez ürün ve hizmet ihracatı geride bırakmıştır. Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırım miktarı,
Hollanda’nın toplam uluslararası yatırımları payı içerisinde %1’in altında kalmaktadır. Hollandalı şirketlerin
Türkiye’deki toplam cirosu 2011’de 6,8 milyar Avro
olmakla birlikte, bu miktar yine 2011 yılı için AB27 dışında yerleşik Hollanda firmalarının cirosunun
%1,2’sine karşılık gelmektedir.
2012’de Türk şirketleri Hollanda’da yaklaşık 1,5
milyar Avro tutarında yatırım gerçekleştirerek (Hollanda’daki toplam uluslararası yatırımların %0,3’ü),
2011 yılında gerçekleşen 136 milyon Avro tutarındaki yatırım miktarının oldukça üzerine çıkmayı başarmıştır.
27
5
4,7
4,6
4,5
4,5
4
3,5
2,8
2010
2011
Ticari Denge
Ticari Denge
0
İhracat
0,5
Ticari Denge
İthalat
1
İhracat
1,5
İthalat
2
1,7
2
2,6
2,1
İhracat
2,5
2,7
İthalat
3
2012
Hollanda’nın Türkiye ile Ticaret Hacmi, Milyar Avro
Kaynak: CBS
Hollanda’da bulunan 390.000 üzerindeki Türk kökenli vatandaşın ve KOBİ’lerin önemi artmakta; bu
unsurlar, iki ülke arasındaki ticari gelişimine yüksek
oranda katkı sağlamaktadır.
Hollanda’nın Türkiye’de yatırım olanağı gördüğü
sektörler arasında bahçecilik, yenilenebilir enerji,
ulaşım altyapısı, su teknolojisi, bilişim, gayrimenkul, gıda işleme makineleri, sağlıklı yaşam, mesleki
eğitim, gemi yapımı ve finansal hizmetler ön plana
çıkmaktadır.
Hollanda’nın Türkiye’ye mal ihracat oranı son 5
yıl içerisinde %24 artış ile 2012 yılında 4,7 milyar
Avro’ya ulaşmıştır. Bu oran, 2007 yılına kıyasla
1 milyar Avro arttığını göstermektedir. Bu artışta Hollanda'nın 2012 yılında yaptığı makine,
gübre ve bilgisayar ürünleri ihracatı önemli bir
rol oynamıştır. Türkiye’den ise özellikle tekstil,
meyve ve sebze, petrol ve ürünleri ve araçlar ithal edilmiştir. %30’luk bir pay ile Türkiye, Hollanda’ya tekstil ithal eden üçüncü ülke konumundadır. Yine 2012 yılında Türkiye’den Hollanda’ya
2 milyar Avro tutarında mal ihracatı yapılmıştır.
28
29
Hollanda gelirinin yaklaşık %33’ünü mal ve hizmet
ihracatından kazanmaktadır. 2011’de, ihracat değeri Hollanda’nın GSYİH’sinin %84,2’sini oluşturdu.
Dünyada en çok mal ihracatı yapan beşinci ülke
olarak, Hollanda dünya ticaretinde önemli bir konumdadır. 2012’de, Hollanda toplam değeri 638
milyar Amerikan Doları’nı aşan mal ihracatı yapmıştır. Hollanda ayrıca ticari hizmet ihracatında da ön
sıralardadır; ülkenin ticari hizmet ihracatı 2012’de
104 milyar Amerikan Doları’na ulaşarak ülkeyi dünya sıralamasında dokuzuncu konuma yerleştirmiştir.
Yüzölçümü ve nüfus büyüklüğü açısından, Hollanda büyük bir ülke sayılmaz ve bu açılardan, sırasıyla,
dünya sıralamasında 133’üncü ve 61’inci konumda
yer alır. Ülkenin ekonomik performansı ise çok daha
üst sıralardadır. Ekonominin büyüklüğü, ya da bir
başka deyişle Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2012’de 600
milyar Avro’dan fazladır. Hollanda, dünyanın 16’ncı,
Avrupa Birliği’nin ise 6’ncı en büyük ekonomisine
sahiptir.
10
30
Hollanda
Ekonomisine
Genel Bakış
Birçok AB Üye Devleti ile karşılaştırıldığında, Hollanda serbest bir ekonomiye sahiptir; ülkenin 2008
ve 2009 yıllarında dünya ticaretinde meydana gelen keskin düşüşten ciddi bir şekilde etkilenmesinin
sebebi de budur. Yine de, Hollanda’daki ekonomik
gerileme, tüm Avro bölgesinde gayrisafi yurtiçi hâsılada görülen düşüşten daha büyük olmamıştır.
Ancak daha uzun vadede düşünüldüğünde, Hollanda diğer zengin AB Üye Devletleriyle ve ABD ile
kıyaslandığında mükemmel bir ekonomik büyüme
göstermektedir. Örneğin işgücü piyasasında ve
sosyal güvenlik sisteminde uygulanan yapısal reformlar, Hollanda’nın müreffeh, sürdürülebilir ve aynı
zamanda girişimci bir ülke olarak kalmasını sağlayacak bilgi ve inovasyona yatırım yapma olanağı sunan, potansiyel olarak sağlıklı bir ekonomik büyüme
için uygun şartları sağlamıştır.
Hollanda geleneksel olarak serbest bir ekonomiye
sahiptir ve diğer ülkelerle yapılan ticaretin düzeyi
büyük önem taşır. Hollanda Ekonomik Politika Analizi Bürosu tarafından yapılan bir araştırmaya göre,
Başlıca ihracatçı ülkelerden biri olmasının yanı sıra
Hollanda ayrıca büyük miktarda ithalat da yapmaktadır: 2011’de toplam ithalatın değeri neredeyse
600 milyar Amerikan Doları’nı bulmuştur. Küresel
toplamın yüzde 3,4’ünü elinde tutan ülke, dünyanın
en çok mal ithalatı yapan yedinci ülkesidir. Hollanda ayrıca ticari hizmet ithalatında da ön sıralardadır;
ülkenin ticari hizmet ithalatı 2012’de 94 milyar Amerikan Doları’na ulaşarak ülkeyi dünya sıralamasında
sekizinci konuma yerleştirmiştir.
Hollanda’daki işsizlik oranı, Avrupa’nın en düşüklerinden biridir. Ekonomik kriz, Hollanda’da işsizliğin
Temmuz 2013 itibariyle %8,7’ye (Eurostat, 2013)
yükselmesine neden olmuşsa da, bu rakam yine de
komşu ülkelerin ortalamasının çok altında kalmıştır.
Diğer ülkelerdeki toplam Hollanda yatırımları kayda
değer ölçülerdedir. 2011 yılında, dış ülkelere yapılan
yatırımların toplamı 943 milyar Amerikan Doları’nı
geçerek ülkeyi dünyanın dokuzuncu en büyük yabancı yatırımcısı yapmıştır.
Hollanda Yabancı Yatırım Ajansı’na göre, ülke yaklaşık 8.000 yabancı şirkete ev sahipliği yapmıştır;
bunlar arasında BASF, Cisco Systems, Microsoft,
Nike, Sabic, Siemens ve Yakult yer almaktadır. Yabancı şirketler 2012 yılında, toplam 930 milyar Avro
değerinde doğrudan yatırım yapmıştır ve 5.166 iş
olanağı yaratmıştır. Hollanda dünyanın en çok yabancı yatırım çeken onuncu ülkesidir.
31
11
Önemli
Sektörler
Enerji sektörünün, Hollanda milli gelirine, ihracatına
ve iş olanaklarına doğrudan katkısı vardır. Hükümet,
yeşil ve gri enerjinin ekonomik olanaklardan azami
yararlanabilmesi için politikalarını sürekli güncellemektedir. Hollanda’nın vizyonu; 2050 yılına kadar
ülkeyi sürdürebilir, güvenilir ve tasarruflu bir enerji
sistemine kavuşturmaktır. Aynı zamanda Hollanda,
CO₂ emisyonunu %50 azaltmayı ve elektriğinin
%40’ını denizdeki rüzgar ve biyokütle gibi dayanıklı kaynaklardan temin etmeyi amaçlamaktadır.
Karbon emisyonunun ise yenilenebilir enerji, enerji
tassarufu, nükleer enerji ve karbon yakalama ve
depolama gibi faaliyetler sayesinde azaltılması hedeflenmektedir. Avrupa Yenilenebilir Enerji Yönergesi’nde, 2020 yılına kadar %14 yenilenebilir enerji
hedefi belirlenmiştir. Biyokütle temelli bir ekonomide, yenilenebilir enerji önemli bir rol oynayacaktır.
Yenilenebilir enerji üretiminin teşviki için hükümet,
2015 yıllık bütçe 1,4 milyar Avro olarak belirlemiştir.
2020 yılı hedefi için bu önemli bir adımdır.
Enerji
Hollanda sürdürebilir, güvenilir ve tasarruflu
bir enerji sistemine doğru!
32
İnovasyon ve kamu-özel ortaklığı, Hollanda’nın
hedefine ulaşabilmesi için kilit noktalarıdır. Hükümet, özel sektör ve akademik işbirliğinden oluşan
kamu-özel ortaklığı, şu sektörler için önemlidir:
Endüstri ve çevre yapılaşması için enerji tasarrufu, gaz, akıllı şebekeler (Smart Grid), deniz rüzgar, güneş enerjisi ve biyokütle enerjisi, Hollanda,
dalga, deniz algleri ve biyokütleden enerji üretimi
için deneyler yapmaktadır. Hollandalılar yine enerjiye bağımlı bahçecilik sektöründeki seralar, CO₂
dolaşımı ve gereksiz ısı kullanımı gibi konulardaki enerji ihtiyacı için ise çeşitli yenilikçi çözümler
bulmuştur. Sonuç olarak, enerji üretimi ve ihtiyacı
karşılama konusundaki çeşitliliği ile Hollanda, diğer
ülkelere oranla daha yüksek kapasiteye sahiptir.
Ayrıca, elektrikli araçlar gibi projeleri geliştirebilmek
için Hollandalılar, ağırlıklı olarak akıllı şebekeler konusuna yatırım yapmaktadırlar. Groningen şehri,
Avrupa’daki ilk “canlı” akıllı şebeke topluluğudur:
PowerMatching City.
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· Avrupa gaz pazarında, Hollanda önemli bir konuma sahiptir. Ülke sadece önemli bir doğalgaz
üreticisi ve ileri gaz teknolojisi kaynağı değil, aynı
zamanda Avrupa’nın önder gaz komisyoncusudur.
Gaz ticaretini geliştirmek için kamu-özel ortaklığı
konusundaki 50 yıllık tecrübe, ülkeyi Avrupa’nın
gaz merkezi haline getirmiştir. Groningen Enerji
Delta Enstitüsü gibi merkezler, dünyanın çeşitli yerlerinden gelen kişilere eğitim vermektedir. Buna ek
olarak Hollanda, yeşil enerji konusunda da kendini
önemli oyunculardan biri olarak görmektedir.
· Avrupa’nın merkezinde yerleşik olması ve Rotterdam limanı çevresindeki lojistik, petrokimya ve
endüstri merkezlerinin bulunması ile Hollanda, Avrupa’nın biyoyakıt merkezi olmayı hedeflemiştir.
· Sektör ve hükümet arasındaki uzun vadeli ve isteğe bağlı anlaşmalar, ülkenin enerji verimliliği konusunda önemli deneyimler kazanmasını sağlamıştır.
Bu deneyim sayesinde Hollanda, dünyanın en iyi
enerji verimli sektörlerden biri haline gelmiştir.
33
· Hollanda off-shore rüzgar enerjisi, biyokütlenin
kömür bazlı enerji tesisinde eş zamanlı yanması,
biyokütle için hazırlayıcı işlem metotları, gaz depolamasının kullanımı ve ısı pompalarının, ısı ve
soğuk depolarıyla birleşip kullanımı ile önemli deneyimler elde etmiştir.
· Enerji Araştırma Merkezi ECN’nin de katkılarıyla,
Hollanda yenilenebilir enerji araştırmalarında uluslararası itibara sahiptir. Hollanda, güneş PV’lerini
(fotovoltaik) de içeren patent başvurularında dünya
çapında altıncı sırada yer almaktadır.
Rakamlarla Veriler
· Avrupa’nın doğal gaz rezervlerinin %30’u Hollanda’da bulunmaktadır. Avrupa gaz tüketiminin
ortalama %20’si Hollanda’dan temin edilmektedir.
2010 yılında toplam gaz ihracatı 25,3 milyar m³ tutarındaydı.
· 2010 yılında toplam net elektrik tüketimi içerisindeki yenilenebilir kaynaklardan elde edilen brüt
elektrik üretiminin payı %9,1 idi. 2008 yılına kıyasla
bu oran %7,5 artmıştır. Hollanda’da toplam yenilenebilir enerjide rüzgar enerjisi %3,5 oranında yer
alırken, biyoenerji için bu oran %5,4’tür.
İlgili Web Sayfaları
www.cleantechholland.nl - Hollanda temiz teknoloji
şirketleri için ihracat platformu
www.dekoepel.org
Hollanda Yenilenebilir Enerji Derneği
www.energiened.nl - Enerji Üreticiler, Tüccarlar ve
Toptancılar Derneği
www.vlm.fme.nl - Çevre Ekipmanları ve Teknoloji
Tedarikçileri Derneği
www.ecn.nl - Hollanda’nın Enerji Araştırma Merkezi
www.biobasedeconomy.nl - Hükümet, şirketler, bilim adamları ve sivil toplum örgütleri için iletişim ağı
34
35
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
Hollanda kültürüne çok yakın olan yaratıcılık, pratiklik, girişimcilik, açık görüşlülük ve işbirliğine uyumlu
olma özellikleri, aynı zamanda ileri teknoloji sistemleri
ve ürünleri sektörü (High-tech systems and materials HTSM) ile de mükemmel bir uyum sağlamaktadır.
Kereste fabrikası, vidalı pompa, mikroskop, denizaltı,
6 silindirli motor, Variomatic (araç üreticisi DAF’ın icat
etmiş olduğu otomatik nakliyat sistemi), navigasyon
sistemi ile atık ve gıda kalıntılarından enerji üretimi gibi
sayısız yenilik Hollandalılar tarafından icat edilmiş veya
geliştirilmiştir. Bu özelliklerin tamamı, sağlık ve sağlıklı
yaşam, güvenlik, yenilenebilir enerji ve iklim gibi konularda karşılaşılan sorunları çözmede, Hollanda’yı
mükemmel bir merkez haline getirmektedir. Zorluklar
karmaşık olsa da çözümler öncelikli olarak ancak teknoloji ve işbirliğinin kesiştiği noktada bulunabilir.
Teknoloji
Hollanda ileri teknoloji sektörü, günümüz
küresel sorunların çözümü için
vazgeçilmezdir!
· 2011 yılında “dünyanın en zeki bölgesi” seçilen
ve Eindhoven şehrinde bulunan Brainport alanı ile
Hollanda, inovasyon ve kamu-özel ortak araştırma
merkezleri ile sektörün öncü ülkelerden biri olma
özelliğini taşımaktadır. Brainport’ta bulunan şirketler, araştırma merkezleri ve kamu birleşip bilgi üretmekte ve bu bilgiler çoğu zaman dünya standardı
olarak da kullanılmaktadır. Bu örnek, KOBİ’lerin,
uzmanlaşmış tedarikçilerin ve bilgi kurumlarının sıkı
işbirliği içinde olabileceğinin önemli bir kanıtıdır.
· İleri teknoloji sektöründe bulunan ve özellikle
uçaklar, hibrit ve elektrikli araçlar, güneş enerjisi
jeneratör ve depolama gibi gelecek nesil iletişim
sistemleri ve aynı zamanda hastalıkları önceden
algılayabilen ve tedavi edebilen geliştirilmiş sağlık
ürünlerinin kullanımı için yeni teknolojiler ve ürünlerin geliştirilmesi konusunda Hollanda, dünya lideri
konumundadır.
İleri teknoloji sektörü, ileri teknoloji sistem şirketlerini, otomotiv, uzay bilimi ve ürünleri ve çelik dahil olmak üzere birtakım sektörleri kapsamaktadır. HTSM
sektöründeki Hollandalı şirket ve enstitüler, teknolojik
mükemmeliyetçilikleri ile ün kazanmış ve söz konusu
pazarda lider olmuşlardır. Zorlayıcı ve rekabetçi olan
bu sektörde inovasyon ve işbirliği çok büyük önem
taşımaktadır.
· İleri teknolojik ürünler ve mikro/nano donanım tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi konularında da Hollanda dünya lideri pozisyonundadır. Ekipmanların
belirgin özellikleri:
Uzmanlaşmış şirketler ve kurumlardan oluşan işlevsel
bir ağ, sektör için zorunludur. Mesela, Hollanda’nın
güneydoğu kısmında bulunan Eindhoven şehrindeki
Brainport alanı, ileri teknoloji sektörünün yoğun bir
şekilde bulunduğu bir yerdir. Sektörün üniversiteleri
ve şirketlerinin yoğun bir şekilde bulunduğu diğer bölgeler ise: Twente ve Delft’tir (Knowledge Park Twente
ve Yes!Delft).
· Hollanda ileri teknoloji sektörü, yüksek değer, yoğun karışım ve zorluklardan oluşmaktadır. Genellikle
düşük sayıda üretim ve teknolojik özelliği ile kendini
diğer ürünlerden ayıran küçük pazarlara yöneliktir.
- üstün yetenek (sabitlenmiş ürün, yazılım, detektör)
- kusursuz (nano elektronik, kusursuz üretim)
- yüksek verim (mekatronik ve akıllı teknoloji)
· Hollanda kökenli uluslararası bir şirket, yarı iletken
sektörü için litografi (taş baskı) makineleri tedarikçisi
olarak lider konumdadır.
37
· Nano bilim konusunda Hollanda, İsviçre ve A.B.D.
ile birlikte, dünya sıralamasında ilk üçte yer almaktadır. Twente Üniversitesi’nde bulunan MESA+
Teknoloji Enstitüsü, dünyanın en büyük nano teknoloji araştırma enstitülerinden biri sayılmaktadır.
İlgili Web Sayfaları
· Hollanda’da ortalama 60 farklı milliyetten kişi, ileri teknoloji sistemleri ve ürünleri sektöründe çalışmakta ve okumaktadır.
www.utwente.nl/en - Twente Üniversitesi
www.hollandhightech.nl - Hollanda ileri teknoloji
sektörü uluslararası tanıtım web sayfası
www.utwente.nl/mesaplus-MESA+Araştırma Enstitüsü
http://tudelft.nl/en/ - Delft Teknoloji Üniversitesi
Rakamlarla Veriler
· Son istatistiklere göre (2009), HTSM sektörü
73 milyar Avro değerinde üretim yapmış, 23 milyar
Avro değerinde katma değer yaratmış ve 32 milyar
Avro değerinde de ihracatta bulunmuştur.
· HTSM şirketleri ve bilim kurumlarında ortalama
400.000 kişi istihdam edilmektedir.
· İleri teknoloji sektörü sermaye ağırlıklı bir sektördür. Sektörle ilgili araştırma ve geliştirme için yıllık
2,3 milyar Avro değerinde yatırım yapılmakta ve bu
tutar Hollanda’daki tüm özel Ar-Ge yatırımlarının
%50’sine ve sektörün katma değerinin de %10’una
tekabül etmektedir.
· Bazı şirketler üretimlerinin %90’ını ihraç etmekte
iken, bazı şirketler iş hacimlerinin %20’sine kadar
olan gelirlerini Ar-Ge çalışmalarına yatırmaktadırlar.
· WiFi, CD ve DVD’yi Hollandalı şirketler icat etmişlerdir. Bluetooth ise Jaap Haartsen isimli bir Hollandalı tarafından icat edilmiştir. Hollandalı firmalar tarafından üretilen ileri teknoloji ekipmanların %90’ı,
dünya çapında üretilen silikon çiplerde kullanılmaktadır.
38
http://kavli.tudelft.nl/ -TU Delft Kavli Enstitüsü
www.tue.nl/en/ - Eindhoven Teknoloji Üniversitesi
www.holstcentre.com - Holst Centre İnovasyon
Ar-Ge Merkezi, İleri Teknoloji Kampusu, Brainport
www.differ.nl/en - Temel Araştırma Hollanda
Enstitüsü
www.esa.int/esaMI/ESTEC/index.html -Avrupa Uzay
Araştırmaları ve Teknoloji Merkezi
www.esi.nl - Sabitlenmiş Sistemler Enstitüsü
www.tno.nl/index.cfm?Taal=2 - TNO, Hollanda
Uygulamalı Araştırma Enstitüsü
www.brainport.nl/en - Eindhoven şehri Brainport
alanı, 2011’de seçilen ‘dünyanın en zeki bölgesi’
www.brainportindustries.com/en - Brainport
Sektörü
39
fazla enerji üretebilen ve dolayısıyla CO₂ azalışına da katkıda bulunan seralar. Yeni nesil seralar,
ısı ve gücün bileşiminden oluşan (CHP) sistemle
Hollanda’nın enerji ihtiyacının ortalama %10’unu
üretebilmektedir.
Hollanda bahçecilik sektörü çiçek, bitki, soğan
ve tekrardan üretime sokulabilen ürünler konusunda küresel çapta önder ve yenilmez bir pazar
lideridir. Aynı zamanda, besleyici bahçe ürünleri
ihracatında da üçüncü sıradadır. Çiçekçilik, soğan, dekoratif ağaçların yanı sıra, sebze ve meyve
konusunda da uluslararası ağın merkezi olmayı
başarmıştır. Ülkedeki önemli lojistik merkezleri
(Rotterdam limanı ve Amsterdam Schiphol Havalimanı), Avrupa’da bulunan 500 milyon tüketiciye
yakın olması ve yüksek kalitedeki ürünleri üretme
metotları, Hollanda bahçeciliğinin güçlü ve gelişmiş olmasını sağlamıştır. Hollanda’da gün içerisinde biçilmiş olan çiçekleri yine aynı gün New York’a
teslim edebilecek tedarik zincirini Hollandalılar
kurmayı başarmıştır. Hollanda girişimcilik karakterinin bir sonucu olarak fidancılık, Kenya, Etiyopya,
Kosta Rika, Fransa ve Portekiz’de kurulabilmiştir.
Bahçecilik
Hollanda, çiçek, bitki ve ağaç tedariki
konusunda önder.
40
Hollanda bahçecilik sektörü “Greenport” adı verilen ve ticaret ve araştırma enstitülerin üretim,
Ar-Ge, lojistik, altyapı ve ihracat konusunda beraber çalıştıkları, altı grup üzerine yoğunlaşmıştır.
Üretimin kalitesi, miktarı ve teknolojik yeniliği sayesinde Hollanda bahçecilik sektörünün, ülkenin
refahına önemli katkıları vardır. Hollanda’nın inovasyon ve Ar-Ge konularındaki yaklaşımı ayrıcalıklıdır: Altın Üçgen (Golden Triangle) olarak isimlendirilen şirketler, araştırma enstitüleri ve hükümet,
yenilikçi proje ve programlar konusunda beraber
çalışmaktadırlar. İnovasyon için en iyi örnekler su
yüzeyinde durabilen akıllı seralar, hareket edebilen platformlar, robotlar, inovatif ışıklandırma, su
ve atığın geri dönüşümü ve tükettiğinden daha
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· Sera bahçeciliği (greenhouse horticulture) konusunda Hollanda dünya liderliği pozisyonundadır. Dünyanın hiçbir yerinde bu kadar çok bitki
yetiştirilmemekte -Hollanda'da seralar toplam 60
km²’den büyük bir alanı kapsamaktadır- ve çevreye çok düşük düzeyde zarar vermektedir. Özellikle
enerji verimliliği ve iklim değişikliğine adapte olabilen teknolojiler ve konseptlere yoğunluk verilmiştir.
· Özellikle daha iyi mahsül, sürdürebilir ve güvenli bir üretim, hastalıklara veya tat değişikliklerine
karşı dayanıklı olmayı hedefleyen yeşil genomiks
konusunda da Hollanda liderdir. Konu, Bitki Uluslararası Araştırma ve Yeşil Genomiks Teknoloji
Enstitüsü tarafından yürütülmektedir.
· Ağaç ve çalı çeşitliliği konusunda, kuvvetli bir
iç pazara sahip olan Hollanda ile rekabet etmek
mümkün değildir.
· Çiftleştirilebilen ürünler, hücresel doku kültürü,
tohum ve genç ağaçların üretimi ve ticaretinin gelişmişliği konularında da Hollanda lider durumdadır.
41
Rakamlarla Veriler
· 2011 yılında, bahçecilik sektörü 8,6 milyar Avro
tutarında üretim yaptı. İhracat ise (geri-ihracat
dahil) 16,2 milyar Avro dolaylarında idi. Hollanda
tarım sektörünün %39’u bahçecilik sektöründen
oluşmaktadır. Bu sektör, 2010 yılında toplam
Hollanda ihracatının %4’ünü oluşturmaktaydı
(tarım sektörünün toplam ihracattaki payı %34).
· %24 ile Hollanda, küresel çapta toplam bahçecilik ürünlerinin ticareti konusunda büyük
bir paya sahiptir. Çiçek sektöründe ise Hollanda %50, çiçek soğanı sektöründe ise bu pay
%80’lere kadar çıkmaktadır.
· Hollandalılar her yıl 4,32 milyar lale soğanı üretmektedirler; bunun %53’ü (2,3 milyar) kesme çiçek olarak yetiştirilmekte ve 1,3 milyarı (%57) ise
ülke içinde satılarak, gerisi de ihraç edilmektedir:
630 milyon soğan Avrupa’ya ve 370 milyonu ise
Avrupa dışına ihraç edilir.
· Taze sebze konusunda Hollanda, dört senedir arka arkaya dünyanın en büyük ihracatçısı seçilmektedir. Hollanda 2010 yılında
4,2 milyar Avro değerinde, 4,6 milyon kilo sebze
ihracat etti. Sebze olarak soğanın en çok Hollanda’da üretildiği gerçeği ise çok az kişi tarafından bilinmektedir.
· Tohum konusunda da Hollanda en büyük ihracatçılardan biridir: Tohum ihracatı 1,5 milyar
Avro değerinde olup her sene %5 artış göstermektedir.
· Kesme çiçek ve bitkiler için var olan en büyük mezat Hollanda’da bulunmaktadır. Ortalama 1.400 çalışanı ile 2010 yılında 4 milyar Avro
tutarında satış gerçekleştirmiştir. Her gün 46
seansta 120,000 işlem gerçekleştirilerek, 34,5
milyon çiçek ve 2,3 milyon bitki satılmaktadır.
İlgili Web Sayfaları
www.greenportholland.com - Hollanda bahçecilik
derneklerinin birlik kurarak oluşturdukları bir web
sayfası
www.tuinbouw.nl - Hollanda bahçecilik yönetimi
www.flowercouncil.org - Hollanda çiçek danışma
kurulu
www.prod.bulbsonline.org - uluslararası çiçek
soğanı merkezi
www.plantum.nl - yetiştirme, hücresel dokuma
kültürü, tohum üretimi ve ticareti ve genç ağaçlar
ticareti derneği
www.avag.nl - sera yapımı ve malzemesi için ticaret
kurumu
www.anthos.org - fidan stoku ve çiçek soğanları
için ticaret kurumu
www.lei.wur.nl/uk/ - wageningen üniversitesi ve
araştırma merkezinin bir bölümü (WUR)
www.glastuinbouw.wur.nl/UK/- WUR’un uluslararası
bahçecilik serası için araştırma enstitüsü
Kaynak: Hollanda Bahçecilik Yönetimi, Flora Holland, Greenports Nederland, LEI, Plantum, Bloembollencentrum, HBAG
· Avrupa pazarına giriş yapan ortalama 1.800
çeşit yeni bitkilerden %65’i Hollanda’dan gelmektedir.
42
43
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
Hollanda yaratıcılığı ile yıllarca başkalarına ilham
vermiştir. Rembrandt ve Van Gogh gibi dâhiler
dünyanın dikkatini çekmeyi başarmışlardır.
Bugünkü üstatlar ise Viktor & Rolf gibi moda
tasarımcıları, mimar Rem Koolhaas, tasarımcılar
Marcel Wanders ve Adriaan van Hooydonk, Miffy
illüzyonisti Dick Bruna ve DJ Armin van Buuren gibi
ikonlardır. Hollanda’nın tasarım gücünü gösteren
bu örnekler: pragmatik, açık görüşlü, dışa dönük
ve “az aslında çoktur” (less is more) prensibini
uygulamaktadırlar. Hollanda tasarımı aynı zamanda
inovasyonu, yaratıcılığı ve ticareti birleştirerek,
yaratıcılığın
ticaretin
üzerindeki
etkisinin
daha yenilikçi, rekabetçi ve başarılı olduğunu
kanıtlamaktadır.
Yaratıcılık
Hollanda, yaratıcılığı ticaret ile birleştirme
sanatını başarıyla gerçekleştirmektedir.
44
Günümüzde Hollanda yaratıcılığının, mimarlık
sanatını, tasarımcılığı, müziği, televizyonu, oyunları
ve modayı değiştirdiği görülmektedir. Amsterdam,
iletişimi, interaktif tasarımcılığı ve modayı
kaynaştıran bir mekan olmuştur. Rotterdam ise
mimarıyı ve şehir planlamacılığını kapsayan bir
şehirdir. Delft, endüstriyel tasarımdaki en büyük ve
en eski programa sahiptir. Hollanda’nın teknoloji
merkezi ve tasarım akademisini barındıran ve
Eindhoven şehrinde bulunan Brainport alanı ise,
her yıl düzenlenen Hollanda Tasarım Haftası’nı
ağırlamaktadır. Utrecht, Oyun Enstitüsü’nü
barındırmakta ve Moda Biennali ve uluslararası
başarılı moda tasarımcılara sahip olan Arnhem ise
ArtEZ Sanat Enstitüsü’ne ev sahipliği yapmaktadır.
· Hollanda, şehir kalkınması ve inşaat projelerinde
bütünleştirici bir yaklaşım ile tanınmaktadır. Hollanda, mimari tasarıma ek olarak, mekânsal tasarım,
dayanıklılık ve sosyal içeriklere de önem vermektedir.
· Hollandalı mimarlar, Stuttgart Mercedes Benz
Müzesi, Pekin CCTV Genel Müdürlüğü, New York
Battery Parkı, Hanover Dünya Fuarı’ndaki Hollanda
Çadırı ve Delft Teknik Üniversitesi kütüphanesi gibi
tasarımları ile saygın ödüller almıştır.
· Hollandalı tasarımcılar görsel iletişimde de çok
güçlüdürler, özellikle marka tasarımı, interaktif tasarım ve Amsterdam Schiphol ve New York JFK
havalimanı için yön bulma konularında.
· Hollanda tüm dünyada “kot ülkesi” ve Amsterdam ise “kot başkenti” olarak bilinmektedir. Ülke,
kilometre başına en çok kot şirketinin bulunmasi ile
tanınmaktadır.
· Hollanda İç Mimarisinin uzun bir geçmişi vardır,
Rietveld mobilya tasarımları buna bir örnek teşkil
etmektedir.
· Hollandalı televizyon yapımcıları, yapımcılık ile orjinal formatları ile dünya çapında rekabet etmektedir; özellikle The Voice, Deal or not Deal, Obese ve
So You Wanna Be a Popstar programları en çok
bilinen programlardır.
· Hollanda oyun sektörünün en güçlü ve belirleyici yönlerinden biri dünyaca kabul edilebilen yayın
ağı ve mobil teknolojisidir. Hollanda aynı zamanda,
toplam harcamaların %35’ine tekabül eden, Avrupa’daki en aktif online oyun pazarına sahiptir.
45
· Dans müziği ve Sensation gibi büyük dans organizasyonları da Hollanda’nın öncü olduğu alanlardır.
Rakamlarla Veriler
· Hollanda, dünya yaratıcılık sektörünün ilk on sırasında yer almaktadır. Ticari istatistiklere göre, iş
olanakları veya marka ve patent kaydı gibi konularda Hollanda sürekli olarak uluslararası dördüncü
ve onuncu sıralama arasında yer değiştirmektedir.
Mesela yaratıcılık ihracatı konusunda, Hollanda,
uluslararası klasmanda sekizinci sırada yer almaktadır.
· 2011 yılında, Hollanda yaratıcılık sektörü 172.000
kişiyi istihdam etmiştir (kültür ve sanat sektörü dahil). Bunun %66’sı girişimcilerdir. Yıllık iş hacmi 7,1
milyar Avro olan Hollanda yaratıcılık sektörü, Hollanda ekonomisinin %1,9’unu temsil etmektedir.
· %83’ü iletişim tasarımı ve interaktif tasarım, %10,5’i
üretim tasarımı (endüstriyel tasarım dahil olmak üzere) ve %6,5 iç tasarım olmak üzere, Hollanda tahminen 57.600 tasarımcıyı barındırmaktadır.
İlgili Web Sayfaları
www.dutchdfa.com - Hollanda Tasarım Moda
Mimar Programı
www.bno.nl - Hollandalı Tasarımcılar Ticaret Derneği
www.premsela.org - Tasarım ve Moda için Hollanda
Platformu
www.dutcharchitects.org, www.bna-international.nl
- Hollandalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü
www.bni.nl - Hollandalı İç Mimarlar Derneği
www.modint.nl - Moda ve İç Dekor Tekstil Ticaret
Derneği
www.dutchfashionfoundation.com- Hollanda Moda
Vakfı
www.bumacultuur.nl - Hollanda Müzik Hakları için
Promosyon ve Destek Vakfı
· Hollanda’da tahminen 1.300 moda şirketi bulunmaktadır.
www.dutchgamesassociation.nl-Hollanda Oyun Derneği
· Aynı zamanda ortalama 10.500 mimar ise Hollanda’da barınmaktadır.
Kaynak: UNCTAD, CBS, BNO, Buma Kültür, Hollandhub.com, DutchDFA, BNA, NAi, BNO, Premsela
· Hollanda kendine özgü televizyon programları ile
dünyanın ikinci büyük ihracatçısıdır.
· 2010 yılında Hollanda müzik ihracat değeri, 2009
yılına oranla %24 artış göstererek, 81 milyon Avro
olmuştur.
46
47
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
Hollanda hükümeti için öncelikli sektörlerden olan
kimya, sürdürebilirlik konusuna önem vermektedir.
Kimya sektörü bu yüzden, üretimin artması, CO₂
azalımı ve çevre duyarlılığının artmasını hızlandırmak
için uzun dönemli bir stratejiyi uygulamaya
koymuştur. Amaç, Yeşil Kimya Ülkesi olarak
tanınmak ve 2050 yılına kadar dünya çapında,
yüksek teknoloji ürünleri konusunda, dünyanın ilk
üç sıralamasında yer almaktır.
· Hollanda, mükemmel bir coğrafi konuma sahiptir
ve eşsiz bir altyapısı vardır. Hollanda, Avrupa’nın
en büyük içsu taşımacılığına sahip olmasının yanı
sıra, yol, ray ve boru hattı yapımı konusunda da
inanılmaz bir ağa sahiptir. Hollanda, Avrupa’nın
kargo ve yolcu taşıyan en iyi havalimanlarından
birine (Schiphol) ve yine Avrupa’nın en büyük ve
önemli denizlimanına (Rotterdam) sahiptir. Buna
bağlı olarak Hollanda, dünyaca tanınmış lojistik ve
tedarik zinciri yönetimi uzmanlarını barındırmaktadır.
Hollandalılar, kimyasalların dünyanın her yerine en
kısa sürede taşınması konusunda verimli bir altyapı
bilgisine sahiptir.
· Hollanda kimya sektöründeki rekabet gücü, ulusal
ve uluslararası şirketlerin bütünleşmesinde saklıdır.
Kimya sektöründe faaliyet gösteren şirketler
birbirlerinden mal alım ve satımı yapar ve tedarik
ederler. İnovasyon ve üretim konusunda beraber
çalışır, bölgesel kümelenmeden yararlanırlar.
Kümelenme sonucu rekabet güçleri artar.
Bütünleştirici bir yapıya sahip olmasından dolayı,
Hollanda, dünya çapında ünlenmiş 25 şirketten
19’una ve temel ve uygulamalı araştırmalar
konusunda dünyaca tanınmış Ar-Ge enstitülerine
ev sahipliği yapmaktadır.
Kimya
Hollanda, kimya konusunda Avrupa’ya
açılan kapı!
48
· Hollanda, kimya sektörü içerisinde işbirliğini
güçlendirecek ve geliştirecek yeni yapılar
oluşturmuştur. Uzun vadeli kamu-özel ortaklığından
oluşan yapıya örnek olarak BE-Basic (Sürdürebilir
Yöntem Teknoloji Enstitüsü) ve Hollanda Palimer
Enstitüsü gösterilebilinir. Yine bu yapı çerçevesinde
inovasyon ağırlıklı Kimyasal Yenilikler Merkezi
(COCİ) kurulmuştur. COCI; Chemelot, Yeşil Kimya
Kampüsü (the Green Chemistry Campus) ve Plant
One merkezlerinden oluşmaktadır.
49
Rakamlarla Veriler
· 2010 yılı iş hacmi ortalama 47 milyar Avro idi.
Kimya sektöründe ortalama 64.000 işçi çalışıyor ve
bu Hollanda GSYIH’nin %3’üne tekabül etmektedir
(yardımcı sektör eklendiğinde %10).
· Hollanda’da üretilen kimyasal ürünlerin ortalama
üçte biri ihraç edilmektedir. Bu ürünlerin %80’i
Avrupa ülkelerine ihraç edilmektedir. 2010 yılında
ihraç edilen kimyasal ürünlerin toplamı 71 milyar
Avro olmuştur, bu da Hollanda sektöründe
ihraç edilen toplam ürünlerinin %19’una tekabül
etmektedir. İthalat ise, 2010 yılında, %16 artmış ve
51 milyar Avro değerine ulaşmıştır. Kimya sektörü,
2010 yılı ticaret hacmine ortalama 20 milyar Avro
değerinde katkı yapmıştır. Bu da ürün bazında
Hollanda ticaret dengesinin %51’ine tekabül
etmektedir.
· İnovasyon, Hollanda kimya sektörü için
vazgeçilmezdir. Ar-Ge konusunda yapılan sürekli
yatırımlar bunun kanıtıdır. Kimya sektörü, gelirinin
%2,5’ini ülke içindeki araştırma ve geliştirmeye
ayırmıştır.
50
İlgili Web Sayfaları
www.vnci.nl - Hollanda Kimya Endüstri Derneği
www.kncv.nl - Hollanda Kraliyeti Kimya Cemiyeti
www.be-basic.org - Biyo bazlı, Ekolojik anlamda
Dengeli Sürdürebilir Endüstriyel Kimya
www.ispt.nl - Sürdürebilir Yöntem Teknoloji Enstitüsü
www.polymers.nl - Hollanda Polimer Enstitüsü
www.m2i.nl - İnovatif Ürünler Enstitüsü
www.iro.nl - Petrol ve Gaz Endüstrisinde Hollanda
Tedarikçiler Derneği
www.nfia.nl/chemical_portal_to_europe.html-Hollanda:
Kimya konusunda Avrupa’ya açılan kapı
Kaynak: VNCI, NFIA
51
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· Hollanda’daki tüm ana limanlar depolama, aktarma, endüstriyel ve yardımcı hizmetlerin yanı sıra
nakliye, ambalaj, antrepo ve dağıtım konularında
hizmet veren tecrübeli şirketleri barındırmaktadır.
Rotterdam limanından batı Avrupa’da bulunan tüm
endüstriyel ve ticari merkezlere ulaşım 24 saatten
az bir sürede mümkündür.
Lojistik
Hollanda, küresel çapta pazarları birbirlerine
bağlayan lojistik merkezi!
52
Hollanda, küreselleşen ekonomide üreticileri ve
tüketicileri birbirine bağlamada önemli bir görevi üstlenmiştir. Hollanda Avrupa’nın en büyük ve
dünyanın dördüncü büyük limanı olan Rotterdam
limanı ve Avrupa’nın en büyük yük ve yolcu havalimanlarından biri olan Amsterdam Schiphol Havalimanı'na sahiptir. Her iki liman da, uluslararası
standartta lojistik hizmet veren tedarikçiler ve yol,
ray, su taşımacılığı ve boru hattı gibi geniş bir ulaşım ağı ile desteklenmektedir. Bu güçlü birleşim sayesinde Hollanda, Avrupa’ya açılan kapı olarak da
görülmektedir. Hollanda tedarik zincirinde oluşan
sorunları mümkün olduğu kadar çok çözebilmek
için bilişim sektöründen yoğun bir şekilde yararlanmaktadır. Belli zaman dilimleri içerisinde teslim
edilmesi gereken gıda ve çiçek ürünleri buna bir
örnektir. Ülkenin aynı zamanda, çevre konusunda
hassas ve sessiz lojistik konusunda da önder faaliyetleri vardır.
· Hollanda, Avrupa içerisinde karayolu nakliyesi
öncülerden biri olmakla birlikte en büyük iç su taşımacılığı nakliyesine de sahiptir. Betuwe hattı, çift
raylı olması nedeniyle konteyner ve yük taşımacılığını, Rotterdam limanından Avrupa’ya en hızlı şekilde nakletmeyi hedeflemiştir.
· Hollanda iç su taşımacılığı sektörü küresel çapta
ilgi çekmektedir. Avrupa’nın en büyük, yenilikci ve
özellikli filosu ile deniz ulaşım zinciri, gerçekçi, düşük maliyetli ve dayanıklı bir şekilde Avrupa’nın iç
bölgelerine taşımacılık yapmaktadır.
· Avrupa Akıllı Kargo Merkezi konsepti içerisinde,
Amsterdam Schiphol Havalimanı, Amsterdam denizlimanı ve özel sektör, Amsterdam’ı Avrupa’nın
en hızlı ve en güvenilir merkezi haline getirmeyi hedeflemiştir.
· Hollanda tarafından geliştirilen ve 2020 yılında bitirilmesi hedeflenen Tarafsız Lojistik Bilgi Platformu
(NLIP), sektörün standart bilgi iletişim platformu olmayı hedeflemiştir.
53
Rakamlarla Veriler
· Lojistik hizmetler (yolcu ve yük taşımacılığı),
Hollanda hizmet ihracatının %22’sine ve toplam
ihracat değerinin %4,2’sine tekabül etmektedir.
Lojistik sektöründe toplam 620.000 kişi çalışmaktadır (destekleyici sektörler eklendiğinde bu sayı
715.000’e çıkmaktadır).
· Hollanda İç su Taşımacılığı Avrupa’nın (AB 27)
toplam ticari taşımacılığın %54’üne denk gelmektedir. Hollanda deniz filosu, 6.500 gemisi ile Avrupa’nın en büyük ve modern filosudur.
· 2011 yılında, IMD Ticaret Okulu sayesinde Hollanda, su nakliyesi altyapısının kalitesi nedeniyle,
dünya sıralamasında ikinci yeri hak etmiştir.
· Ortalama 1.000 Amerikan ve Asya kökenli şirket, Avrupa dağıtım faaliyetlerini Hollanda aracılığı
ile yapmaktadırlar. Ülke 19 milyon m³ alana denk
gelen dağıtım merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır (aynı zamanda 3.000 futbol sahası büyüklüğündedir).
İlgili Web Sayfaları
www.hidc.nl - Hollanda Uluslararası Dağıtım Yönetim Kurulu
www.tln.nl - Hollanda ulaşım ve lojistik firmaları derneği
www.evo.nl - Hollanda yük nakliyesi şirketleri derneği
www.hollandintermodal.com-Shortsea Pazarlama
Merkezi, İç su Taşımacılığı Bilgi Ajansı ve Raylı Kargo
Bilgi kurumlarının işbirliği sayfası
www.servicelogisticsforum.nl - Hizmet Lojistik Forumu (SLF)
www.connekt.nl-Trafik ve ulaşım alanında
kamu-özel ortak girişimi
· AB içerisinde gerçeklesen ve sınır dışı karayolu
yük taşımacılığının %13’ü, Hollanda lojistik şirketleri
tarafından gerçekleştirilmektedir.
www.portofrotterdam.com - Rotterdam Limanı
· Hollanda, 2010 yılı Asya Taşımacılık ve Tedarik
Zinciri Ödülleri’nde üç tane ödül almaya hak kazanmıştır: Avrupa’nın en iyi limanı (Rotterdam Limanı),
Avrupa’nın en iyi konteyner terminali (ECT) ve Avrupa’nın en iyi havalimanı (Amsterdam Schiphol
Havalimanı).
Kaynak: Cap Gemini, Amsterdam Havalimani bölgesi, Nederland Distributieland, TNO, Supply Chain
Dergisi, Dünya Bankası, IMD Ticaret Okulu, Eurostat, İç su taşımacılığı bilgi merkezi, Rotterdam limanı, AFSCA, Laarhoven komisyonu.
www.portofamsterdam.com - Amsterdam Limanı
· Hollanda, 2010 Dünya Bankası Küresel Lojistik
Performansı İndeksi’nde dördüncü olmayı başarmıştır (gümrüklerdeki verimlilik ve katkı, nakliye kalitesi, lojistik bilişim teknolojisi alt yapısı nedeniyle).
· Avrupa’nın en büyük ikinci soğutma ve dondurma depolama yeri Hollanda’da bulunmaktadır.
54
55
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· Hollanda, Avrupa’nın en büyük liman kapasitesine, Avrupa’nın en büyük iç su taşımacılığına
ve özellikli gemi ve ileri teknolojik yat üreticilerine
sahiptir.
Dünya su olanakları ile dolu. Küresel dayanışma,
çözüm arayışları için vazgeçilmez bir unsurdur.
Hollanda’nın sunabileceği imkanlar oldukça çoktur.
Bölgenin ihtiyaç ve koşullarını göz önünde bulundurarak hazırlanan çözümlerin sürdürülebilir olmasına da dikkat edilmektedir. Hollandalılar, özellikle
kaliteye ağırlık vermektedirler.
Su
Hollanda, su konusunda küresel iş ortağınız!
56
Dünya şehirleşmeye doğru gidiyor ve daha çok
insan alçak zeminli deltalardan oluşan şehirlere
yerleşiyor. Milyarlarca insan temiz su veya hijyenik
bir ortam bulmakta zorlanıyorlar. Bu tür zorlukların
çözümü için Hollanda’nın ileri düzeyde bilgi ve teknolojisinden faydalanmak mümkündür. Nüfusunun
önemli bir bölümü deniz seviyesinin oldukça altına
yerleşmiş bir topluluk olarak Hollanda, delta bölgelerden korunmak ve delta hayatından kaçınmak
için yıllarca yüksek kalitede, sürdürebilir ve ödenebilir çözüm arayışı içerisinde olmuştur. Düşük seviyedeki delta ve üç büyük nehrin geçtiği bir alanda
yaşamak, Hollanda’yı Avrupa’nın denizcilik ve su
yönetimi konusunda merkez konumuna getirmiştir. Ülkenin sele karşı korunma, su kalitesi ve su ve
kara alan yönetimi konusundaki tecrübe ve çözüm
yöntemleri, gelişmiş ve gelişmemiş ülkeler olmak
üzere dünyaca talep görmektedir.
· Off-shore sektöründe uluslararası rekabet edebilen şirketleri ile denizcilik sektöründe geliştirme
ve mühendislik, tarama, üç boyutlu planlama konularında uluslararası kabul edilen danışmanları ile
Hollanda, sektörde farkındalık yaratmayı başarmıştır. Rotterdam ve Amsterdam limanlarında elde
edilen tecrübelerin Hollanda’nın konu hakkındaki
gelişimine önemli katkıları olmuştur.
· Delta hayatını etkinleştirmek için Hollanda, uygulanabilir, esnek delta yönetimi konusunda bir
takım delta ülkeleri ile uzun vadeli iş birliği içerisindedir. Su yönetimi ve tarımsal ürünler konusundaki tecrübeler de delta hayatında uygulanabilirlik
için önem arz etmektedir.
· Hollanda aynı zamanda, fırtınadan kaynaklanan
dalgalara karşı set, arazi oluşturmak için deniz
dolumu ve kıyı alanlarını geliştirme yetenekleri konusunda da tanınmaktadır. Doğa gücünü su yönetiminde kullanmayı hedefleyen “Building with
Nature” (doğa ile inşa etme) projesi, Hollandalıların son yenilikçi projelerinden biridir. Buna bir örnek ise, kıyı güvenliği için doğal yöntemler ile kum
dağıtımı projesi olan “Sand Engine”dir.
· Mühendislik ve nehirlerin korunması konularında
da Hollanda üstünlük göstermektedir.
· Hollanda, uygulanabilir su yönetimi ve sosyal
dengeyi, ekonomik ve çevresel ihtiyaçları karşılaya-
57
bilen uluslararası yaklaşımı konusunda uzun yıllara
dayanan bir tecrübeye sahiptir.
· Hollanda ev halkının %99,9’u temiz ve klordan
arındırılmış su erişimine sahiptir.
İlgili Web Sayfaları
· Delta Act tarafından yetkilendirilmiş bir hükümet
temsilcisi, Delta komisyonu adına yeni bir delta planı hazırlayıp uygulamaya koyacaktır.
· Hollanda evlerinin %99,9’u lağım sistemine bağlıdır.
www.dutchwatersector.com - Hollanda su sektörü
için uluslararası web sayfası
· İş hacmi 26,3 milyar Avro olan Hollanda denizcilik
kümesi, 12.000 şirketi ve 185.300 çalışanı kapsamaktadır. Kümenin uluslararası hedefi: Hollanda’da
üretilen ve denize açılabilecek gemi kapasitesinin
%65’ini ihraç etmek.
www.maritimebyholland.nl - Hollanda denizcilik sektörü
· Suyun tekrar kullanımı, atık sudan değerli besinlerin çıkartılması, atık sudan ve hatta tatlı su (nehir)
ve tuzlu su (deniz) tuz farklığından bile enerji üretimi
konularında, Hollanda yeni teknolojiler ve deneyimler elde etmeye başarmıştır. Sürdürebilir teknolojiler
ile Hollanda, suyu almakta, filtrelemekte ve yüksek
kalitede yeniden kullanıma sunmaktadır
· Hollandalı şirketler, endüstriyel atık su yönetimi
konusunda uzman olarak görülmekte ve birtakım
danışmanlık şirketleri ise su yönetimi konusunda
dünyaca tanınmaktadırlar.
· Tarımda delta teknolojisi, su teknolojisi ve denizcilik mühendisliği konularında Hollanda, dünyanın
en iyi enstitülerinden bazılarına sahiptir. Bu enstitüler, kısa programlardan lisansüstü programlara kadar uluslararası eğitim programları sunmaktadırlar.
· Hollanda delta ve su teknoloji sektöründe ortalama 2.000 şirket faaliyet göstermektedir. Bunların
80.000 çalışanı vardır. Hollanda delta ve su teknolojileri sektörünün 2011 yılındaki iş hacmi 15,6 milyar Avro değerinde olup 7,4 milyar Avro değerinde
ürün ihraç edilmiştir.
www.nwp.nl - Hollanda Su Ortaklığı
www.government.nl/issues/water-management Ulaştırma ve Çevre Bakanlığı
Kaynak: WEX(EIM), Hollanda Su Ortaklığı,
www.dutch-maritime-network.nl, Ulaştırma ve Çevre
Bakanlığı
· İki Hollanda şirketi dünya tarama pazarının yarısına hizmet vermektedir.
· Hollandalılar inovasyon ve Ar-Ge çalışmalarına,
ağırlıklı olarak kamu-özel ortaklığı aracılığı ile yatırım
yapmaktadırlar.
Rakamlarla Veriler
· Hollanda’nın %60’ı, deniz veya nehirden kaynaklı
sele karşı hassastır.
· Hollanda Delta çalışmaları, 16.500 kilometre
ile dünyanın sele karşı en uzun ve büyük koruma
programlarından biridir.
· Vergi sistemi ve çeşitli devlet destekleri ile dünyaca kabul görmüş su korunma yöntemi ile Hollanda,
eşi bulunmayan yasal bir su denetim sistemine sahiptir. Rotterdam limanı, dünyanın en büyük dördüncü limanıdır.
58
59
Hollanda tarım ve gıda sektörü, Hollanda ekonomisi ve işgücüne ortalama %10 katkı sağlayan temel sektörlerden biridir. Geçmiş yıllarda, Hollandalılar tarıma elverişli araziler yaratmış ve meyve ve
sebze yetiştirebilmek için de seralar kurmuşlardır.
Hollanda bugün, tarım ve gıda ihracatı konusunda
A.B.D’den sonra dünya ikincisidir. Hollanda tarım
sektörü, yıllarca tarım üretim zincirini yenilemek için
yatırım yaparak uluslararası rekabette öncü olmayı
başarmıştır. Hollanda tarım ve gıda sektörü, ulusal
sektörde diğer AB ülkelerine oranla daha fazla pay
sahibidir. Bu aynı zamanda, Hollanda’nın dünyaca
tanınmış tarım ve gıda şirketleri barındırmasından
da kaynaklanmaktadır.
Tarım
Hollanda, dayanıklı ve sağlıklı tarım ve gıda
ürünleri tedarikçisi konusunda dünya lideri!
60
Üniversiteleri, araştırma enstitüleri ve endüstriyel
Ar-Ge organizasyonları ile Hollanda tarım alanında
Ar-Ge için bir merkez sayılır. Hollanda hükümeti,
kamu-özel ortaklığı, yenilikçi programlar, Food Valley gibi destekleyici organizasyonlar ve eğitim ve
Ar-Ge konusundaki yatırımları ile tüm tarım ve gıda
içerikli aktiviteleri en geniş anlamda desteklemektedir. Endüstri, bilim altyapısı ve hükümet tarafından
seçilen ve önümüzdeki senelerde dikkat arz edecek olan konular: sağlıklı gıda, gıda güvenliği ve kalitesi, dayanıklılık ve gıda korunması olacaktır. Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi, Gıda
ve Beslenme Enstitüsü (TIFN), kamu-özel yenilikçi
programı FND+ (Food and Nutrition Delta), Uygulamalı Bilimsel Araştırma için Hollanda Organizasyonu (TNO) ve NİZO Gıda Araştırma gibi kurumlar,
Ar-Ge konusunun önemli oyuncularındandır.
Tarım ve gıda konusundaki özgeçmişe bakıldığında
Wageningen, Groningen, Amsterdam, Utrecht ve
Maastricht Üniversitelerinin Hollanda sektöründeki başarısına önemli katkıları olduğu görülmektedir. Tarım ve gıda bilgi altyapısı, tıp, kimya, lojistik,
yüksek teknolojik ürünler ve diğer ilgili sektörlerde
faaliyet gösteren ve dünya çapında tanınmış enstitüler ve Ar-Ge merkezleri tarafından da desteklenmektedir.
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· Hollanda'da üretimden tüketiciye olan sürece kadar tüm tarım ve gıda zinciri önemli bir yere sahiptir.
Her süreçte, uluslararası faaliyet gösteren dünyaca
tanınmış şirketler bulunmaktadır.
· Hollanda tarım ve gıda sektörü, Hollanda’nın ılıman havasından, düz ve verimli topraklarından ve
Avrupa’nın merkezinde yer almasından faydalanmaktadır. Sektör, Rotterdam limanı ve Amsterdam
Schiphol havalimanı ile nakliye ve lojistik konusundaki uzmanlığını sermayeye dönüştürebilmektedir.
· Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi’nin ortasında bulunan Food Valley, tarım, gıda ve
beslenme konusunda Avrupa’nın ve hatta dünyanın, söz sahibi araştırma merkezlerinden biridir.
· Tarım ve gıda sektörü Hollanda tedarikçileri, terkip maddesi, enzimler, yem ürünleri ve biyolojik ekin
ürünleri gibi konularda inovatif ve uluslararası önder
pozisyondadırlar. Ayrıca Hollanda kümes hayvancılığı işlemlerinde, kırmızı et, fırın ve peynir üretimi gibi
makinalar konusunda da global pazar lideridir.
61
· NIZO Gıda Araştırma Merkezi, Avrupa’daki en
büyük gıda testi pilot bölgesine sahiptir ve tüm gıda
ve terkip maddesi sektörüne açıktır.
· Wageningen’de bulunan “Geleceğin Restoranı”,
tüketici tercihi yaklaşımı konusundaki bilimsel
yönü ile dünyada eşi olmayan bir konseptir. Aynı
zamanda bir laboratuvar da olan bu restoranda,
tüketim için seçilen ürünlerin tercihi konusunda,
tüketicilerin davranışı kamera ile izlenmektedir.
· Dar kar payına karşın tarım ticareti, çevre koruma
ve hayvan sağlığı için uygulamalı gelişmeler
konusunda da sürekli yatırımlar yapmaktadır.
Hollandalı tarım girişimcileri, verimli ve dayanıklı ürün
sistemleri ve yöntemleri konusunda öncüdürler.
Bu sistem ve yöntemler sayesinde, Avrupa
ortalamasının beş katı verimlilik sağlamaktadırlar.
Rakamlarla Veriler
· Ekonomik krize rağmen, Hollanda tarım ve gıda
sektörü büyümeyi sürdürmektedir. Hollanda tarım
ihracatının toplam değeri 2011 yılında 71,8 milyar
Avro tutarında idi. Bu aynı zamanda 2010 yılına
oranla %9 artış sağladığı anlamını taşımaktadır.
· Hollanda tarım ve gıda sektörü, Hollanda GSYİH’na
48 milyar Avro değerinde katkı ve doğrudan ve dolaylı olarak 660.000 kişiye gelir ve iş imkânı sağlamıştır.
ketin de Hollanda’da büyük üretim yerleri ve Ar-Ge
birimleri vardır.
· Tarım ve gıda konularındaki yayınları ile iki Hollanda
üniversite, Avrupa’nın ilk 10 sıralamasında yer almaktadır.
· Danimarka’dan sonra Hollanda, tarım ve gıda konusunda ikinci büyük özel Ar-Ge yatırımına sahiptir.
· Hollanda menşeili makinelerin gıda işleme sektöründeki iş hacmi 2,3 milyar Avro değerindedir.
Bunun %80’i ihraç edilmektedir.
· Hollanda’da organik gıda popüler olmaya devam
etmektedir. 2010 yılında Hollandalı tüketiciler organik gıda ürünleri için 752 milyon Avro harcama
yapmışlardır. Bu oran 2009 yılına kıyasla %13 artış
anlamına gelmektedir.
İlgili Web Sayfaları
www.tifn.nl - Gıda ve Beslenme Enstitüsü
www.foodnutritiondelta.nl - Hollanda Gıda ve Beslenme Inovatif Programı
www.foodvalley.nl - Dünyaca Tanınmış Gıda ve Beslenme Araştırma Kümesi
www.tno.nl - Hollanda Teknoloji Araştırma Enstitüsü
www.nizo.com - Hollanda Gıda Araştırma Enstitüsü
www.wur.nl - Gıda, çevre, sağlık ve yaşam tarzı konularını işleyen Hollanda Üniversitesi ve Araştırma
Merkezi
www.lto.nl - Tarım, Gıda ve Bahçecilik Hollanda Federasyonu
Kaynak: Hollanda İstatistik Kurumu (CBS), Tarım,
Gıda ve Bahçecilik Hollanda Federasyonu (LTO),
Wageningen Universitesi ve Araştırma Merkezi, NIA
(“Holland Food Valley”)
· Sektör, uluslararası ticareti hedef almıştır ve Hollanda’nın toplam ihracat değerinin %21’ini kapsamaktadır. Tarım ürünlerinde Almanya, Hollanda’nın
en büyük ticari ortağıdır: Hollanda tarım ve gıda
ürünlerinin %26’sı Almanya’ya ihraç edilmektedir.
· Dünya sıralamasının en büyük 40 gıda ve içecek
şirketlerinden dördü Hollanda menşeilidir ve 12 şir-
62
63
Bu programlar 2013 yılında sona erecektir ancak
yeni girişimlerin oluşumlarına başlamıştır.
Dünya sağlık bilimlerine Hollandalıların kalıcı etkileri
olmuştur: 1590 yılında Hans ve Zacharias Jansen
mikroskobu icat etmiştir, Antoni van Leeuwenhoek
(1632-1723) “Mikrobiyolojinin Babası” olarak bilinmektedir, Biyolog Jan Swammerdam, 1658 yılında,
kırmızı kan hücrelerini gözlemleyen ve açıklayan ilk
kişidir, 1924 yılında icat ettiği elektrokardiogram ile
Willem Einthoven Nobel Tıp Ödülünü kazanmıştır
ve yirminci yüzyılın en önemli fizikçilerinden sayılan
Willem Kolff, 1943 yılında ilk yapay böbreği geliştirmiş ve uygulamıştır ve aynı zamanda ilk kalp-akciğer
makinesı ve yapay kalp gelişmelerinde de önemli
katkılarda bulunmuştur. Günümüzde ise Hollanda
halen küresel olarak Yaşam Bilimi ve Sağlık konularda önemli oyunculardan sayılmaktadır, mesela
moleküler görüntü teknolojisindeki konumu, sağlık
bilişimi, biyoilaçlar, insan ve veteriner aşıları, yenilenebilir ilaçlar ve biyoürünler (medikal ürünlerde biyoürün kaplamalar), medikal teknoloji ve sağlık alt
yapısı. Hollanda sektördeki pozisyonunu iş, araştırma enstitüleri, üniversitelerin işbirliği ve hükümetin
desteğine borçludur.
Yaşam Bilimi ve Sağlık
Hollanda Yaşam Bilimi ve Sağlık
64
Yaşam Bilimi ve Sağlık sektörü, Hollanda hükümeti
tarafından belirlenen on önemli sektörlerden biridir.
Ülke ulusal genomiks programlarına ve Farmakoterapi, Ötelenebilir Moleküler İlaç, Yenilenebilir İlaçlar gibi üç büyük kamu-özel programlarına destek
vermektedir. 1 milyar Avro değerinde olan bu programlar, büyük endüstriler ve sekiz büyük medikal fakülteyi de içeren KOBİ’lerin (üç teknik üniversitenin
medikal teknoloji fakülteleri ve akademik hastaneler),
klinik deneylerine yakın Ar-Ge projeleri konusunda
işbirliği içerisindedirler.
Hollanda sağlık sektörü herkes için ulaşılabilir ve
ödenebilirdir. Çoğu ülke, sağlık sektöründeki kalitenin yüksek ancak masrafların makul düzeyde olması
ile Hollanda’yı örnek olarak göstermektedirler. Geleceği de göz önünde bulundurarak Hollanda, e-Sağlık sektörünü tamamıyla benimsemiştir (tele-ilaç, online terapi ve korunma).
Başlıca Özellikler ve
Güçlü Yönler
· 120 mil yarıçapta, Hollanda sağlık sektöründe ortalama 400 inovatif şirkete sahiptir.
· İlkyardımın ve evde tedavilerinin ülkede güçlü olması nedeniyle hastanelerin doluluk oranı, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşüktür. Buna
ek olarak genel sağlık kontrolü Hollanda’da oldukça
yaygın ve erişilebilirdir.
· Hollandalı sağlık çalışanları, hastalarından gizlilik
koşulları altında bilgi alırlar. Hollanda bundan dolayı
çok iyi bir (hasta) belgeleme sistemine sahiptir. Yeni
doğanlar, hastalıkları teşhis edebilen, sağlık hasarlarını önleyebilen veya tespit edebilen bir taramadan
geçerler. Ülke çapında, klinik ve yaşam tarzı bilgilerinin yanı sıra iyi organize edilmiş biyobankalardan
temin edilen biyoürünlerin bilgileri gibi toplum çalışmaları yapılmaktadır.
· Sağlık sistemi alt yapısı uygulanabilirlik yaklaşımı ile
test edilmektedir: Hollandalı şirketler hastane yapımı
ve tasarımı, finans, atık yönetimi, medikal donanım
gibi konuların tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeydedir. Aynı zamanda çevre düzenlemesi ve enerji
verimliği konusuna da önem vermektedirler.
65
· Hollanda’nın sağlık araştırma alt yapısı onkoloji,
kardiovasküler, immünoloji ve nörobilim gibi konularda uygulanabilir araştırmalara önem vermektedir.
· Avrupa Komisyonu Ar-Ge programları katılımcıların %49’u Hollanda sağlık grubundan gelmektedir (toplam bütçeleri 2,48 milyar Avro).
· Hollanda, mobil sağlık uygulamaları konusunda da
oldukça uzmanlaşmıştır ve dolayısıyla diğer ülkelerdeki kırsal alanlara hizmet verebilmektedir.
· AB’deki son dört yıldaki en büyük ilk 10 biyoteknoloji anlaşmalarından beşi Hollandalı şirketlere
aittir.
Rakamlarla Veriler
· Yaşam Bilimi ve Sağlık sektöründe ortalama 400
şirket faaliyet göstermektedir ve 25.000 iş istihdamı
vardır. Yıllık iş hacmi 18 milyar Avro değerindedir.
Geniş kapsamlı ele alındığında sektörde ortalama
3.800 kuruluş faaliyet göstermektedir; genellikle
hastane, üretim yerleri ve toptancılardan oluşan bu
grup, ortalama 98.000 kişiye istihdam yaratmakta
ve yıllık 54 milyar Avro ise iş hacmi getirisi vardır.
· 2011 yılında, Eindhoven’da bulunan Brainport
alanı, dünyanın en gelişmiş bilişim teknolojisi ve
sağlık kümesi seçilmiştir.
İlgili Web Sayfaları
www.tfhc.nl - Hollanda medikal teknolojileri sektörü
platformu
www.lifescienceshealth.com-İnovatif program (milyar Avro değerinde)
Kaynak: Hollanda Yaşam Bilimi ve Sağlık grubu,
Task Force Health Care/FME, Boer & Croon, World Intellectual Property Organization (WIPO), The
Commonwealth Fund, Hollanda’nın Sağlık ve Spor
Bakanlığı
· Ülke sektöründeki şirketlerin ortalama %50’si gelirini ihracattan elde etmektedir; teknoloji, tanı ve tedavi ürünleri ve gıda ve kozmetik bileşim maddeleri
gibi konularda.
· Hollanda 25 milyar Avro ilaç ve diğer kısmı medikal
donanım ve laboratuvar malzemeleri olmak üzere,
yıllık 37 milyar Avro değerinde ihracat yapmaktadır.
· 2006 ve 2010 yılı arasında Task Force Health
Care (medikal teknoloji), yurtdışında toplam 700
milyon Avro değerinde 250 büyük proje gerçekleştirmiştir (%75 Afrika ve Asya).
· Hollanda sağlık sektöründe, A.B.D., Avustralya,
Yeni Zelanda, Almanya ve Kanada ile karşılaştırıldığında, lider konumdadır.
· Yaşam Bilimi ve Sağlık patentleri konusunda Hollanda dünya sırlamasında sekizinci sıradadır.
66
67
düşünüldüğünde, Hollanda’nın uzmanlığı dünyanın
diğer yerlerindeki toplumlar için de giderek daha
anlamlı bir hal almaktadır.
Elektronik: Bluetooth, WiFi, CD ve DVD gibi teknolojileri ilk kez Hollanda şirketleri veya Hollandalılar buldu. Elektronik sanayisi ölçüm ekipmanları
(Bronkhorst, kütlesel debimetreler), elektronik bileşenler (ASML ve ASMI, çip yapma makineleri)
tıbbi ürünler (Philips Healthcare, Delft Instruments)
ve ofis ekipmanları (Océ) gibi bir dizi uzmanlık alanında mükemmele ulaşmıştır. Bunlara ek olarak,
Hollanda, gömülü sistemler ve nanoteknoloji alanında Point One adını verdiği devasa bir inisiyatif
başlatmıştır.
12
68
Diğer Önemli
Sektörler
Delta teknolojisi alanında rakipsiz olan Hollanda,
mükemmellik konusunda uluslararası üne sahiptir. Bu ünü özellikle hidrolik mühendisliği, bir başka
deyişle karanın denizle bulustuğu yerlerde inşaat
yapımı ve dip tarama yoluyla arazi ıslahı konusu ile
elde etmiştir. Hollanda topraklarını sudan korumak,
sağlam koruyucu tedbirleri ve akıllı su yönetim stratejileri ile mümkündür.
Su Teknolojisi: Hollanda aynı zamanda su teknolojisinde de bir liderdir; buna kentsel ve endüstriyel amaçlar için su toplama ve su tedariki, kentsel ve endüstriyel atık suyun arıtılması ve suyun
tarım amaçları için kullanımı dahildir. Hollanda’nın
bu alandaki katkıları arasında su filtreleme teknolojilerinde, kanalizasyon sistemlerinde, tedarik
ve dağıtım sistemlerinde ve sürdürülebilir sulama
stratejilerinde yapılan yenilikler sayılabilir. Dünyada
bugün bir milyar insanın temiz suya erişemediği ve
2,6 milyar insanın sıhhi tesisata erişiminin olmadığı
Çiçekler: Çiçekler Hollanda kültürünün ve iş sektörünün ayrılmaz bir parçasıdır. Tohum teknolojisinden sera inovasyonlarına, açık arttırmadan taşımaya kadar, çiçek dünyasında Hollanda rakipsiz
bir konuma sahiptir. Hollanda, süs bitkisi ürünlerinde AB ticaretinin %70’ine, küresel ticaretin ise
%60’ına sahiptir. Ülkenin çiçek soğanı pazarındaki
payı ise %90’ın üzerindedir. Hollandalılar ayrıca
dünyanın en büyük tohum ihracatçılarıdır.
Çevre: Hollanda, çevre korumanın başlıca dört
alanında mükemmelliğe ulaşmıştır: atık işleme, su
saflaştırma, toprak iyileştirme ve çevre yönetimi
ve danışmanlığı. Toprak iyileştirme/ıslah teknolojisi
tüm dünyada kullanılmakta olup, çevre danışmanlığı alanında rakipsiz uzmanlığa sahiptir.
Denizcilik: Hollanda denizcilik kümesi çok organize ve yoğun bir sektördür ve yüksek düzeyde uzmanlığa sahiptir; bu uzmanlık, denizcilik sektörünü
yabancı yatırımcılar için hayli cazip kılar. Denizcilik
kümesi tersaneleri (IHC, Damen), dünyanın en göz
alıcı lüks yatlarını yapan dünyaca ünlü yat imalatçılarını (Royal Huisman, Feadship) ve tedarikçileri
(Heinen & Hopman Engineering, Bakker Sliedrecht,
Huisman-Itrec) içermektedir. Denizcilik kümesindeki büyüme, MARIN ve Delft Teknoloji Üniversitesi
tarafından yürütülen dünya klasmanındaki araştırmalar ve ülke genelinde uygulanan bir inovasyon
programıyla desteklenmektedir.
Altyapı: Hollandalılar hidrolik (su) mühendisliğinde
özellikle iyidir; Van Oord ve Royal Boskalis Westminster, toprak ıslahı, dip tarama ve kıyı inşaatları konusunda dünya liderleridir. Arcadis ve Royal
Haskoning gibi su alanında dünyanın en iyi mühendislik firmalarından bazıları Hollandalıdır.
69
Otomotiv: Hollanda, otomotiv zincirinde kendini
önemli bir birinci ve ikinci basamak tedarikçi olarak
konumlamıştır; öyle ki, bazı Hollanda şirketleri şasi,
güç aktarım organları, motor, gövde yapısı, otomobil iç donanımları ve elektrik sistemleri gibi alanlarda
küresel çapta rekabet etmektedir. Hollanda ayrıca
kamyon ve tırlar (DAF Trucks ve GINAF), üst sınıf
spor otomobiller (Spyker, Donkervoort ve Carver)
ve otomobiller (Nedcar) üretmektedir. HTAS İnovasyon programı, sektörde inovasyon ve büyümeyi
destekleyen bir kamu-özel ortaklığıdır.
Doğalgaz: Hollanda bugün Avrupa’nın lider doğal
gaz aracısıdır ve Rusya, Türkiye, Norveç, İngiltere
ve Almanya’ya giden doğal gaz boru hatları arasındaki kilit konumu sayesinde Avrupa’nın doğal gaz
kavşağı olmak için dünya klasmanındaki altyapısını
genişletmektedir. Hollanda aynı zamanda üç LNG
terminaline yatırım yapmak suretiyle sanayisinde
çeşitlendirmeye gitmektedir. Hollanda aynı zamanda Heerema, GustoMSC, Bluewater and Fabricom
Oil & Gas ve Fugro gibi şirketlerin çalışmaları sayesinde küresel açıdan önemli bir doğal gaz altyapısının tasarım ve inşasında büyük uzmanlık kazanmıştır.
Petrol: Hollanda petrol ve petrokimya türevlerinin ticaretinde küresel bir merkezdir. Rotterdam
Limanı Avrupa’nın petrol ticareti merkezidir ve bir
rafineriyle birlikte büyük bir küresel kimya kümesine ev sahipliği yapmaktadır; Amsterdam Limanı
çevresindeki kimya kümesi aynı zamanda taşıma
ve depolama tesislerini de bir araya getirmektedir.
Hollanda ayrıca Heerema, GustoMSC, Bluewater
and Fabricom Oil & Gas, Fugro, Fluor Daniel ve
70
Mannesmann (KTI Zoetermeer) gibi Hollanda şirketleri yoluyla dünyanın petrol altyapısının tasarım
ve inşaatında küresel bir deneyim kazanmıştır.
Sürdürülebilir Enerji: Hollanda, fosil yakıtların kullanımını sürdürülebilir enerji kaynaklarıyla birleştirecek sürdürülebilir ve güvenli bir enerji sistemi
ve enerji verimliliğini arttırmaya yönelik tedbirler
geliştirmek için çalışmalara başlamıştır. Hollanda,
Karbon Yakalama ve Depolama teknolojisinde küresel bir öncüdür ve bu alanda çeşitli pilot projeler
gerçekleştirmektedir. Ülke ayrıca Avrupa’da Norveç’ten sonra ikinci en büyük CO2 depolama kapasitesine sahiptir. Tahminen 9.000 milyon ton CO2,
boş doğal gaz yataklarına pompalanabilmektedir.
2010’da yenilenebilir enerji, ulusal enerji kullanımının %4’ünü oluşturuyordu. Avrupa’nın Hollanda
için yenilenebilir enerji hedefi 2020 için %14’tür.
Bu hedefe ulaşmak, muazzam yatırımlar yapılmasını gerektirmektedir. Yenilenebilir enerji üretimini
canlandırmak için, hükümet 2015’ten itibaren yıllık
1,4 milyar Avro’luk bir miktar ayırmıştır; bu, 2020
hedefine ulaşılması yolunda büyük bir adımı temsil
etmektedir. İnovasyon, uzun vadede yenilenebilir
enerji kaynaklarının gri enerji ile rekabet edebilmesi
için gereklidir (2050 sonrasında). Hükümet, pahalı
ve etkisiz işletme hibeleri vermek yerine yenilenebilir enerji teşvik programı (SDE+) ve diğer yollarla
inovasyonu teşvik ederek yardımcı olmak arzusundadır.
71
Bu başarı kısmen sanayiden (aynı zamanda KOBİ
düzeyinden), devletten ve akademisyenlerden
paydaşları bir araya getirme odaklı bir inovasyon
politikasına atfedilebilir. Hollanda, bu paydaşların
toplumsal sorunlar üzerinde birlikte çalışmak için
konsorsiyumlar oluşturduğu on ekonomik sektör
belirlemiştir. Tarım-gıda, kimya, yaratıcı endüstriler,
enerji, yüksek teknoloji sistemleri ve materyalleri,
yaşam bilimi ve sağlık, lojistik, bahçecilik ve propagasyon materyalleri ve su.
Hollanda, yüzyıllardır dünyanın en inovatif ülkelerinden biri olmuştur. Hollanda Philips, TomTom ve
Layat gibi dünyanın en inovatif şirketlerine ve TU
Delft, TU Eindhoven ve Wageningen Üniversitesi
gibi uluslararası alanda en tanınmış bilgi kurumlardan bazılarına ev sahipliği yapmaktadır.
13
72
Hollanda:
İnovasyon
Lideri
Cornel Üniversitesi, INSEAD ve Dünya Fikri Mülkiyet Kuruluşu tarafından yayınlanan Global İnovasyon Endeksi (GII) 2012’de 6’ncı sırada olan Hollanda’yı 2013’te dünyanın dördüncü en inovatif ülkesi
ilan ederek diğer ülkelere kıyasla bir inovasyon lideri
yapmıştır. Bunun yanında, Times Higher Education
(THE) tarafından hazırlanan Dünya Akademi Zirvesi
İnovasyon Endeksi, Hollanda’daki firmaların her bir
akademik araştırmacıya kendi adlarına inovasyon
ve araştırma çalışmaları yapması için 72.800 Amerikan Doları eşdeğeri yatırım yaptığına işaret etmektedir. Bu, Hollanda’yı dünya genelinde üçüncü sıraya yerleştirmektedir. Daha belirgin bir şekilde ifade
etmek gerekirse, Intelligent Community Forum kısa
süre önce Hollanda’nın Eindhoven kentini dünyanın en inovatif şehri ilan etmiştir.
Bu örnekler, Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) ve
İnovasyon faaliyetlerine yapılan yatırımın gelecekteki büyüme ve iş olanakları için hayati önem taşıdığı
görülmektedir. Hollanda’nın inovasyon kapasitesini arttırmaya yönelik çabaların başarıya ulaştığı
aşikardır ve Hollanda bugün gerçek bir inovasyon
lideri olmuştur.
Bu sektörlerin seçiminde Hollanda’nın, geleneksel
olarak güçlü olduğu alanlar, bu alanlardaki mükemmel uluslararası konumu ile söz konusu sektörlerin
bilgi yoğunluklu oluşu ve topluma somut katkıları
göz önünde bulundurulmuştur.
İnsan Sermayesi Ajandaları
Bu dokuz sektörün hepsi için, verilen eğitim ile
endüstrinin ihtiyaç duyduğu beceriler arasındaki
farkı köprülemek amacıyla İnsan Sermayesi Ajandaları oluşturulmuştur. Tüm farklı İnsan Sermayesi
Ajandalarını birbirine bağlamak için, bu sektörleri
birbirine bağlayan ve bilgi ve deneyim paylaşımını
canlandıran bir Ana Plan Beta ve Teknoloji oluşturulmuştur. Bunlar sayesinde, endüstrinin nitelikli
ve iyi eğitimli işgücü taleplerini karşılayabilmek için
uygun okullardan mezun teknoloji öğrencilerinin
oranının 2011’de %25’ten 2025’te %40’a çıkacağı
öngörülmektedir.
Uluslararası İşbirliği
Sözünü ettiğimiz politika tedbirleri Hollanda’nın bir
İnovasyon Lideri olarak kalmasını ve böylece Hollanda ile yabancı firmalar, üniversiteler, araştırma
ve teknolojik gelişme kurumları (RTD) ve diğer ilgili
kuruluşlar arasında inovasyonda işbirliği ve Ar-Ge
için birinci tercih olmaya devam etmesini sağlamalıdır. Hollanda hükümeti bu amaçla Amerika Birleşik
Devletleri, Almanya, Çin ve Fransa gibi stratejik açıdan önemli ülkelerde İnovasyon Danışmanlarından
73
yararlanmaktadır. İnovasyon Danışmanları görevlendirildikleri ülkelerdeki devlet kurumlarından, bilgi
kurumlarından, üniversite ve şirketlerden AR-GE
faaliyetleri hakkında bilgi toplar. Bu danışmanların
amacı, AR-GE ve İnovasyon alanlarında ortak fırsatları bulmak ve uluslararası işbirliği olanakları yaratmaktır. Hollanda ve Türkiye kuruluşları arasında
işbirliği için, Hollanda Büyükelçiliği’nde görev alan
bir İnovasyon Danışmanı mevcuttur.
74
75
İş çevreleri genellikle birbirine yakındır ve üst düzey
yöneticiler birbirlerini tanırlar.
Daha eski, bürokratik şirketler, tanıtım biçiminizle
sizi değerlendirebileceklerinden, zorunlu olmamakla beraber sizi üçüncü bir tarafın tanıtması daha
akıllıca olacaktır.
Tanışma ve
Selamlaşma
· El sıkışma yaygın bir selamlaşma yöntemidir.
· Kuvvetli ve çevik bir biçimde gülümseyerek ve
adınızı tekrarlayarak el sıkışın.
· Çocuklar dahil herkesle tek tek el sıkışın.
· Çok yakın arkadaşlar, sol yanak tarafından başlayıp, üç kez öperek birbirlerini selamlayabilir.
· Çoğu Hollandalı ilk adını yalnızca aile ve yakın
arkadaş çevresinde kullanır.
14
76
· İlk adı kullanarak hitap etmeye geçmeden, izin
verilene kadar bekleyin.
Hollanda’da
Nezaket
Kuralları ve
Gelenekler
İş Hayatında Etkili
İletişim
Çoğu Hollandalı, Hollanda’nın uzun uluslararası ticaret geçmişi nedeniyle, yabancılarla iş yapma konusunda deneyimlidir.
Akademik eğitiminizi ve şirketinizin bu alanda faaliyet süresini öğrenmek isteyeceklerdir.
Önemli noktalardan biri, ilişkinizin her iki taraf için
de nasıl yararlı olacağını açıklayabilmenizdir.
Hollandalılar iş konularında uzun vadeli bir bakış
açısı benimserler, bu nedenle şirketinizin niyetleri
hakkında net olmanız gerekir.
Hollandalılar kendi özel zamanlarına değer verirler.
Iyi bir iş ilişkisi geliştirmek istiyorsanız, onlardan geç
saatlere kadar çalışmalarını ya da hafta sonu uğramalarını istemeyin.
Hollandalılar konukseverdir, ancak bunu daha çok
aile ve dostlarına gösterirler. İş ilişkilerinde daha
çok resmi ve çekingen davranırlar.
Birbirlerine dokunmazlar ve iş yaptıkları kişilerle belli
bir mesafeyi korumayı tercih ederler. Duygusal davranmaz ve abartılı el hareketleri kullanmazlar.
Hollandalılar daha çok doğrudan iletişim kurarlar.
İletişimin bağlamdan yola çıkılarak gerçekleştiği ve
daha dolaylı olduğu bir kültürden geliyorsanız size
kaba gelebilirler.
Abartılı davranışlar sergilemek yerine daha net bir
biçimde evet ya da hayır yanıtını duymak isterler.
Genel olarak, herkesin söz hakkı olduğu toplantılarda, fikirler olabildiğince açık biçimde tartışılır.
Bilgi tüm bölümlerle paylaşılır ve kurumsal strateji
ve hedefler özellikle daha girişimci olan şirketlerde
tüm çalışanlara iletilir. Bu durumda kararlar sıklıkla
uzlaşma yoluyla alınır.
77
Her zaman alçakgönüllü olun ve sizin ya da şirketinizin yapabilecekleri konusunda abartılı iddialarda
bulunmayın.
Sözünüz teminattır ve daha sonra gerçekleşmeyecek iddialarda bulunmak, markanızı güvenilmez
kılar.
Yaygın bir tatil dönemi olması nedeniyle, toplantılarınızı yaz aylarında (Haziran’dan Ağustos ayına
kadar) yapmayı planlamayın.
Toplantılarda dakiklik çok ciddiye alınır.
Geç kalmanız sizi güvenilmez ve son teslim tarihlerine uyamayacak biri olarak gösterir.
Gecikeceğinizi düşünüyorsanız, hemen telefon
edin ve bir mazeret sunun.
Toplantıyı son dakikada iptal etmek, iş ilişkinizi tehlikeye düşürebilir.
Toplantıların doğası daha çok resmidir. Hoş zaman
geçirmeye fazla zaman ayrılmaz.
Başlama ve bitirme saatleri dahil, toplantılarda gündeme sıkı sıkıya uyulur. Gündemden sapmamaya
çalısın.
Konuşurken göz teması kurun.
78
79
0-19
65-79
20-44
80 ve üstü
45-64
4
12
23
28
33
Yaş grubuna göre nüfus - 2012
Kaynak: Hollanda Istatistik Kurumu, 2013
15
Grafiklerle
Hollanda
1.Nüfus Artışı
Azalmaktadır
2.En Rekabetçi
Ekonomilerden Biri
Toplam 16,8 milyon insan (Nisan 2013), Hollanda
olarak adlandırılan bu görece küçük toprak parçasında yaşamakta ve ülkeyi dünyanın en yoğun nüfuslu yerlerinden biri yapmaktadır. Ancak, birçok
Batı ülkesinde olduğu gibi, Hollanda’da da nüfus
artışı yavaşlama dönemine girmiştir.
IMD, Dünya Ekonomik Forumu, Bloomberg ve
Newsweek gibi birçok tanınmış kurum tarafından
yayınlanan bir dizi uluslararası sıralama tablosuna göre Hollanda, iş ortamı standartları açısından
dünya liderleri arasındadır.
Hollanda’nın sahip olduğu bu olumlu konumu
sağlayan birçok faktör bulunuyor; bunlar arasında ülkenin açık ve uluslararası görünümü, Avrupa’daki stratejik konumu, iyi eğitimli, çok dil bilen
esnek iş gücü ve yüksek iş gücü üretkenliği düzeyi
sayılabilir. Rekabetçi mali iklim, en üst düzey fiziksel ve teknolojik altyapı ve yaşam kalitesi, ülkenin
başarısına katkıda bulunan başlıca unsurlardır.
Hollanda, tüm bu nedenlerden dolayı, Avrupa’da
bir üs arayışı içinde olan şirketler ve yatırım yapmak isteyenler için cazip bir yerdir.
81
Almanya
Fransa
Hollanda
Polonya
Bel ika
Avusturya
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
Milyar Avro GSYIH (2012)
Saat bazında Amerika Doları'nda GSYIH (2013)
Yüzde olarak GSYIH Büyüme Oranı (2006-2012)
Ortalama Yıllık Enflasyon
(2006-2012)
3.Altıncı En Büyük
AB Ekonomisi
4.Saat Başına
Yüksek Üretkenlik
5.Müreffeh, Sürdürülebilir
ve Girişimci
6.Ilımlı Enflasyon
Yüzölçümü ve nüfus büyüklüğü açısından,
Hollanda büyük bir ülke sayılmaz ve bu açılardan
sırasıyla dünya sıralamasında 133’üncü ve 61’inci
konumda yer alır. Bunun aksine, ülkenin ekonomik
performansı çok daha üst sıralardadır. Ekonominin
büyüklüğü, ya da bir başka deyişle Gayrisafi
Yurtiçi Hasıla (GSYİH), 2012’de 601 milyar Avro
olmuştur. Hollanda, dünyanın on altıncı, Avrupa
Birliği’nin ise altıncı en büyük ekonomisine sahiptir.
Hollanda’daki çalışan nüfus iyi eğitimlidir; çalışanlar
uluslararası oryantasyona sahiptir ve birçoğu
birden fazla yabancı dil bilmektedir. Bu yüksek
eğitim düzeyi ve güçlü ekonomik yapı (ki örneğin
fiziksel altyapı ve bilgi altyapısı ile sağlanmaktadır),
çalışanların üretken olmasına olanak vermektedir.
Saat başına iş gücü üretkenliği dünyanın en
yüksekleri arasındadır. Hollanda’nın bu yüksek
üretkenlik düzeyini hem yarı vasıflı hem de vasıfsız
işçiler için yüksek bir iş gücüne katılım oranıyla
nasıl birleştirdiği dikkate değerdir.
Birçok AB Üye Devleti ile karşılaştırıldığında, Hollanda
hayli serbest bir ekonomiye sahiptir; ülkenin 2008 ve
2009 yıllarında dünya ticaretinde meydana gelen
keskin düşüşten ciddi bir şekilde etkilenmesinin sebebi
de budur. Yine de, Hollanda’daki ekonomik gerileme,
tüm Euro Bölgesinde gayrisafi yurtiçi hâsılada görülen
düşüşten biraz daha az olmuştur. Ancak daha uzun
vadede düşünüldüğünde, Hollanda diğer zengin AB
Üye Devletleriyle ve ABD ile kıyaslandığında makul
bir ekonomik büyüme göstermektedir. Bu, yaşam
standartlarının yüksek olduğu ve yüksek derecede
gelişmiş olan bir ekonomi için iyi bir performanstır.
İş gücü piyasasında ve sosyal güvenlik sistemi gibi
alanlarda uygulanan yapısal reformlar, Hollanda’nın
müreffeh, sürdürülebilir ve girişimci bir ülke olarak
kalmasını sağlayacak bilgi ve inovasyona yatırım
yapma olanağı sunan, potansiyel olarak sağlıklı bir
ekonomik büyüme için uygun şartları sağlamıştır.
Hollanda, parasal konularda iyi bir üne sahiptir.
Avro’nun kullanımından çok önce, Hollanda
Merkez Bankası’nın (DNB) sağlıklı para politikaları
sayesinde Hollanda’da fiyat artışları çok ılımlı
düzeylerdeydi. Ürün ve iş gücü piyasalarının
nispeten iyi işlemesi de fiyat artışlarının ılımlı
seviyelerde tutulmasına yardımcı olmaktadır.
IMD’ye göre (2013), haksız rekabetle mücadelede
Hollanda dünya ikincisidir.
82
83
%100
%90
%80
%70
%60
%50
%40
%30
%20
%10
%0
1970
1975
1980
1985
1995
2000
2005
2012
Kaynak: CPB, 2013
7.Serbest Ekonomi
Hollanda geleneksel olarak her zaman serbest bir
ekonomiye sahip olmuştur ve diğer ülkelerle yapılan ticaretin düzeyi büyük önem taşır. Hollanda
Ekonomik Politika Analizi Bürosu tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Hollanda gelirinin yaklaşık %30’unu mal ve hizmet ihracatından elde
etmektedir. 2012’de, ihracatların değeri Hollanda’nın GSYİH’nın %86,7’sini oluşturdu.
84
Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, 2013
8.Dünyanın Altıncı En
Büyük Mal İhracatçısı
Dünyada en çok mal ihracatı yapan altıncı ülke
olarak, Hollanda dünya ticaretinde önemli bir
konumdadır. 2012’de, Hollanda’nın mal ihracat
toplamı neredeyse 555 milyar Amerikan Doları’nı
buldu. Bu dünyadaki toplam ihracatın yaklaşık
%3,1’ini oluşturmaktadır. Hollanda ayrıca ticari
hizmet ihracatında da ön sıralardadır; ülkenin ticari hizmet ihracatı 2012’de 134 milyar Amerikan
Doları’na ulaşarak ülkeyi dünya sıralamasında dokuzuncu konuma yerleştirmiştir.
Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, 2013
9.Dünyanın İkinci En
Büyük Tarım Ürünleri
İhracatçısı
Hollanda, dünyanın ikinci en büyük tarım-gıda
ürünleri ihracatçısıdır. Yıllardır, Hollanda tarım
sektörü tarım-gıda değer zincirlerinde inovasyona
yaptığı sürekli yatırımlar sayesinde uluslararası
rakipleri karşısında liderliği korumayı başarmıştır.
Hollanda, tarım-gıda alanında büyük bir Ar-Ge
merkezidir. Bunun nedeni büyük oranda “altın
üçgen” olarak da adlandırılan bilgi kurumları,
hükümet ve özel sektör arasındaki yakın işbirliği
ve mükemmel bilgi altyapısıdır. Başlıca Ar-Ge
merkezleri arasında Wageningen Üniversitesi ve
Araştırma Merkezi (WUR), Top Institute Food &
Nutrition (TIFN) ve kamu-özel inovasyon programı
olan FND+ (Food & Nutrition Delta) sayılabilir.
Dünyanın en büyük 40 Gıda ve Meşrubat
şirketinin 12’si Hollanda’da AR-GE tesislerine
sahiptir. Tayvan Yüksek Öğretim Değerlendirme
ve Akreditasyon Konseyine göre, Wageningen
(WUR) tarım alanında Avrupa’nın birinci, dünyanın
ise ikinci en iyi üniversitesidir.
85
Avrupa
Orta ve Doğu Amerika
Asya
Yakın ve Orta Doğu
Kuzey Amerika
Afirika
Okyanusya
İşlenmiş ürünler
Makina ve Lojistik
Cihazlar
Yenilenmeyen kaynaklar
Mineral Yakıtlar ve
Petrol
Kimyasal ürünler
Gıda ve
hayvancılık
4.4
3.6
Diğer işlenmiş
ürünler
3.4 0.4
5
Diğerleri
Mineral Yakıtlar ve
Petrol
Kimyasal ürünler
Hayvansal ve bitkisel yakit
ve yağlar
Diğer işlenmiş
ürünler
İçecek ve tütün
İçecek ve tütün
Hayvansal ve bitkisel yakit
ve yağlar
1 1
28
9
9
10
18.2
62.9
12
19
18
Kaynak: Uluslararasi Ticaret Örgütü, 2013
4
Yenilenmeyen kaynaklar
9
25
8
7.1
Gıda ve
hayvancılık
2 1 1
İşlenmiş ürünler
Makina ve Lojistik
Cihazlar
Hollanda Istatistik Kurumu, 2013
10.Mal ve Hizmetlerin
Başlıca İthalatçısı
11.Avrupa’ya
Açılan Kapı
Başlıca ihracatçı ülkelerden biri olmasının yanı sıra
Hollanda ayrıca büyük miktarda ithalat da yapmaktadır. 2012’de toplam ithalatın değeri neredeyse 501 milyar Amerikan Doları’nı bulmuştur.
Küresel toplamın yaklaşık %2,8’ini elinde tutan
ülke, dünyanın en çok mal ithalatı yapan dokuzuncu ülkesidir. Hollanda ayrıca ticari hizmet ithalatında da ön sıralardadır. Ülkenin ticari hizmet
ithalatı 2012’de 120 milyar Amerikan Doları’na
ulaşarak ülkeyi dünya sıralamasında sekizinci konuma yerleştirmiştir.
Hollanda, Avrupa’da sahip olduğu elverişli konum ve
Rotterdam Limanı (Europort) ve Amsterdam Schiphol Havalimanı gibi dünya klasmanındaki hava ve deniz limanları sayesinde Avrupa’da dağıtım için başlıca bir merkez haline gelmiştir. Hollanda, Avrupa’nın
diğer yerlerine göre çok daha fazla sayıda dağıtım
merkezine ve Avrupa’nın en büyük iç suyolu filosuna
sahiptir.
Hollanda Istatistik Kurumu, 2013
12.Hollanda Boyaları
Dünyaya Renk
Katıyor
Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri’nden sonra
dünyanın ikinci en büyük tarım ürünleri ihracatçısıdır. Bahçecilik, tarım sektörünün en önemli bölümüdür. Diğer kayda değer Hollanda ihracat ürünleri arasında ise kimyasal maddeler (örn. Sikkens
boya), makine, (örn. ASML litografi sistemleri) ve
araçlar (DAF Kamyonları ve Scania Kamyonları) yer almaktadır. Hollanda ayrıca yüksek kaliteli
uçak parçaları (Fokker), gemi (IHC Merwede), yat
(Van Lent Kraliyet Tersanesi) ve otobüs ile otomobil parçaları (VDL Group) ihracatında da isim
yapmıştır.
25
13
Hollanda Istatistik Kurumu, 2013
13.En Büyük Ticari Ortak Almanya
2012’de, Hollanda’ya yapılan ithalatların %16’sı
Almanya kaynaklıdır. Almanya’da Hollanda tarafından satın alınan tüm ürünlerin neredeyse yarısı
kimyasal ürün ve makine ile ilgili olmuştur. Hollanda’nın ithal ettiği tüm otomobillerin %90’dan
fazlası Avrupa’dan, özellikle de Belçika, Fransa
ve Almanya’dan gelmiştir. Belçika (toplam mal
ithalatının %9,7’si) ve Çin (%8,2) sırasıyla Hollanda’nın ikinci ve üçüncü ithalat ortakları olmuştur.
2012’de, Hollanda (mal) ithalatlarının değeri 389,9
milyar Avro'yu bulmuştur.
2012’de, Hollanda (mal) ihracatlarının değeri
431,4 milyar Avro olmuştur.
86
87
İngiltere
Fransa
Belçika
Almanya
İsviçre
İspanya
Hollanda
Rusya
İsveç
İrlanda
UNCTAD, 2012
14.Dünyanın Dokuzuncu
En Büyük Yabancı
Yatırımcısı
Hollanda işletmeleri uluslararası bir yönelime sahiptir. AkzoNobel, Heineken, KPN, ING, Philips,
Unilever ve Shell gibi Hollanda merkezli çok uluslu
şirketler, geçmişte muazzam miktarlarda dış yatırım yapmışlardır. Diğer ülkelerdeki toplam Hollanda yatırımları kayda değer ölçülerdedir. 2012
sonlarında, dış ülkelere yapılan yatırımların toplamı 976 milyar Amerikan Doları’nı geçerek ülkeyi
dünyanın dokuzuncu en büyük yabancı yatırımcısı yapmıştır. Hollanda Merkez Bankası'na (DNB)
göre, 2012’de Hollanda yatırımları 739,4 milyar
Avro olmuştur.
88
UNCTAD, 2012
15.Dünya İnovasyon
Endeksi'nde Altıncı
Hollanda, 2012 Global İnovasyon Endeksi'nde
(GII) iyi bir puan almayı başarmıştır. GII, 125 ülkeyi ‘kurumlar’, ‘insan sermayesi’ ve ‘iş süreçlerinin
çok yönlülüğü’ gibi parametrelere göre sıralayarak
her bir ülke için bir küresel inovasyon sıralaması oluşturmayı amaçlamaktadır. Hollanda özellikle ‘bilginin yaygınlığı’ (7’nci), ‘çevrimiçi yaratıcılık’
(2’nci) ve ‘yaratıcı mal ve hizmetler’ (3’üncü) parametrelerinde iyi puan toplamaktadır.
2013 İnovasyon Birliği Puan Tablosuna (IUS) göre
Hollanda, AB’de beşinci sıradadır (Avrupa Komisyonu/UNU-MERI, 2013). IUS, başlıca 3 tür gösterge (kolaylaştırıcılar, firma faaliyetleri ve çıktılar) ve
8 inovasyon boyutu (insan kaynakları, araştırma
sistemleri, finans ve destek, fikri varlıklar) arasında
ayrım yapmakta ve toplam 24 farklı göstergeden
yararlanmaktadır.
UNCTAD, 2012
16.Yurt İçine Yönelik
Yabancı Yatırımlar
İçin Cazip
Yabancı şirketler 2012 yılında toplam 589 milyar
Amerikan Doları değerinde yurt içine yönelik doğrudan yatırım yapmıştır. Hollanda dünyanın en çok
yabancı yatırım alan onucuncu ülke ve Avrupa’nın
yedinci ülkesidir. Yabancı yatırımlar Hollanda'nın
özel sektor istihdamının %15'ini sağlamıştır.
Reebok gibi Kuzey Amerika şirketleri bulunmaktadır. Ayrıca Bosch, Danone, Siemens ve RWE
gibi Avrupa şirketleri de sayılabilir. Ek olarak, NFIA
Asya ve Orta Doğu’dan birçok şirkete yer seçimi
konusunda yardımcı olmuştur. Bunlar arasında
Astellas, BenQ, Daewoo, Fujifilm, Giant, Hitachi,
Huawei, ICBC, LG Electronics, SABIC, Samsung,
Saudi Aramco, Tata Consultancy Services, Teijin
ve Yakult yer almaktadır.
Hollanda gibi küçük bir ülkenin böylesine çok yabancı yatırım çekmesi dikkate değerdir. Toplamda,
6.300’ü aşkın yabancı şirket Hollanda’da 8,110’i
aşkın işletme kurmuştur. Faaliyetlerini Hollanda’ya
taşırken Hollanda Yabancı Yatırım Ajansı’nın (NFIA)
hizmetlerinden yararlanan birçok saygın uluslararası şirket arasında Abbott Laboratories, Boeing,
Bombardier, Cisco Systems, Dow, Eastman Chemical, Heinz, Medtronic, NCR Corporation ve
89
Dünya ortalamasına göre referans olarak gösterilen
Hollanda bilim adamı ortalama sayısı (2006-2009)
17.Sıkça Atıf Alan
Hollandalı Bilim
İnsanları
Atıf etki puanı, bilimsel kaliteyi gösteren başlıca
göstergelerdendir. Bu puan, bir bilim insanının diğer bilim insanları tarafından kaç kere alıntılandığını gösterir. Bu atıflar, bilim insanlarının birbirlerinin
çalışmalarına ne derece değer verdiğinin bir göstergesidir. Küresel ortalama atıf puanı ‘1’dir. Hollandalı bilim insanları küresel ortalamanın üzerinde
atıf almakta olup, atıf etki puanında dünya üçüncülüğünü ellerinde tutmaktadırlar. Ayrıca, Hollandalı bilim insanları ortak yayınlar için de yüksek
puan almaktadır. Bu, Hollanda’da gerçekleştirilen
araştırmaların uluslararası öneminin bir kanıtıdır.
Su nakliyesinin kalitesi (liman, kanal, vs ) (2013 )
18.Navigasyona Uygun
İç Suyolları
Hollanda, dünya klasmanındaki (ana) limanları ve
navigasyona uygun iç suyolları ile iyi bir fiziksel
altyapıya sahiptir. İç suyollarından oluşan kapsamlı ağ, Avrupa’nın geri kalanındaki suyollarıyla
mükemmel bağlantılara sahiptir. Danimarka’dan
sonra, Hollanda dünyanın en iyi suyolu taşımacılığı
altyapısına sahiptir. Ülke ayrıca geniş bir karayolu
taşımacılık ağına sahip olup, karayolu ağı yoğunluğu açısından dünya ikincisidir (IMD 2013). Yine
IMD’ye göre (2013), Hollanda enerji altyapısı da iyi
puan almakta ve dünya genelinde yedinci sıraya
oturmaktadır.
Lojistik Performans İndeksi (2012)
19.Lojistikte İyiyiz
Lojistik açıdan Hollanda’nın sahip olduğu güçlü konumun başlıca nedenleri, ülkenin Avrupa’nın tam
kalbinde yer alan elverişli coğrafi konumu, Rotterdam Limanı, Amsterdam Limanı ve Amsterdam
Schiphol Havalimanı’nı içeren sağlam altyapısı ve
sofistike lojistik sektörüdür. Bu, Hollanda’nın beşinci sırayı aldığı Dünya Bankası 2012 Lojistik Performans Endeksine de yansımaktadır.
Hollanda, Gümrük ve diğer sınır kapısı prosedürlerinin etkinliği ve verimliliği, lojistik için taşıma ve BT
altyapısının kalitesi, yük taşımacılığının kolay kullanımı ve uygun maliyetliliği ve Hollanda lojistik sektöründeki profesyonellik düzeyi konularında birinci
gelmiştir.
Rotterdam Limanı, 2013
Hamburg Limanı, 2013
20.Avrupa’nın
En Büyük Limanı
Rotterdam Limanı, Avrupa’nın en büyük limanıdır.
Rotterdam’daki yük aktarımları, 2012’de yeni bir
rekor kırarak 441,5 milyon tona ulaşmıştır (2011’de
434,6 milyon ton). Elleçlenen konteyner sayısı 2012’de 11,9 milyon TEU olarak kalmıştır. Bu,
2011’deki (rekor) düzeyle aynı olmuştur.
Toplam mal aktarım ağırlığı açısından, Rotterdam
Avrupa’nın en büyük limanıdır. İşletmeler çoğu zaman, Kuzeybatı Avrupa’daki stratejik konumu, rıhtımlarının derinliği, sahip olduğu çok sayıdaki liman
tesisi ve kıyıdan uzak bölgeler ile olan mükemmel
ulaştırma bağlantılarından dolayı Rotterdam Limanı’nın içinde veya civarında olmayı tercih etmektedir. Yük taşımacılığına yönelik yepyeni bir demiryolu güzergâhı olan Betuwe Hattı da bir kaç yıl önce
açılmıştır. Bu yeni hat, Rotterdam Limanı’nı Alman
Ruhr Vadisi’ne bağlamaktadır.
Amerika ve Asya’dan birçok şirket, Rotterdam’ı
mallarının Avrupa genelindeki dağıtımı için bir üs
olarak kullanmaktadır. Konteyner terminallerinin
90
91
100 kişi başına bant genişliği
hemen yakınında çok sayıda büyük Avrupa dağıtım merkezi bulunmaktadır. Bu merkez, ürünlerin
Avrupa anakarasında veya İngiltere, İskandinavya
ve Baltık Bölgesi gibi denizaşırı teslimat noktalarına
verimli bir şekilde gönderilebilmesini sağlamaktadır.
21.Geniş Bantta
Alanının Öncüsü
Limanın tüm faaliyetlerinin toplamı, GSYİH’nın yaklaşık %5’ine karşılık gelmektedir. Bir diğer deyişle,
her bir Avro’nun beş senti, Rotterdam Limanı’nda
kazanılmaktadır. 90.000’den fazla kişi doğrudan
Rotterdam Limanı için çalışmaktadır.
Haziran 2012 itibariyle Hollanda, dünyada 100 kişi
başına en yüksek sayıda geniş bant bağlantının olduğu ikinci ülkedir. Geniş bant internet bağlantısına
erişimi olan hanehalkı sayısı açısından ise Hollanda
dünya altıncısıdır (2010 itibariyle yüzde 79,5; İsveç
ve Danimarka’dan sonra Avrupa üçüncüsü). Hollanda’daki neredeyse tüm hanelerde kablo veya
DSL bağlantısı vardır. Dünyanın en büyük dijital
veri dağıtımcısı olan Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) ile, Hollanda ayrıca mükemmel bir veri
bağlantı ağına sahiptir. Bu ağ ise bankalar, sigortacılar, internet tabanlı şirketler ve bilgisayar ve reklam şirketleri için vazgeçilmez bir ihtiyaçtır.
‘Maasvlakte 2’ projesine ilişkin çalışmalar devam
etmektedir. Bu tarihi arazi ıslah projesi, Rotterdam
Limanı’nın yüzölçümünü genişletecektir. Projenin
ilk aşaması 2014 yılında tamamlanacak, bu vesileyle ilk konteynerler iskeleden geçiş yapacaktır.
Maasvlakte 2 projesi, Rotterdam için ileriye yönelik
mükemmel bir sıçrama tahtası olacaktır.
Rotterdam’ın yakınında, Drechtsteden olarak adlandırılan bölgede başka Hollanda limanları da
bulunmaktadır. Bunlar arasında Zwijndrecht ve
Dordrecht, Terneuzen/Vlissingen, Amsterdam, IJmuiden ve Moerdijk sayılabilir. Delfzijl, Den Helder,
Harlingen ve Eemshaven’de de bazı küçük limanlar
bulunmaktadır.
92
93
Hollanda Kraliyeti Ankara Büyükelçiliği
Hollanda Caddesi No:5, Yıldız, 6550, ANKARA
Telefon: +90-312-409 18 00 (santral)
www.mfa.nl/ank, turkije.nlambassade.org
- Ekonomi ve Ticaret Müsteşarlığı
Telefon
: +90-312-409-18-70
Faks: +90-312-409-18-96
E-posta
: [email protected]
- İnovasyon Danışmanlığı
Telefon
: +90-312-409-18-23
Faks: +90-312-409-18-96
E-posta
: [email protected]
- Tarım Müsteşarlığı
Telefon
: +90-312-409-18-60
Faks: +90-312-409-18-92
E-posta
: [email protected]
16
94
Hollanda Kraliyeti İstanbul Başkonsolosluğu
Ekonomi ve Ticaret Bölümü
İstiklal Caddesi 197,34433 Beyoğlu, İSTANBUL
Telefon : +90-212-393-21-21(santral)
+90-212-393-21-29 / 34 / 04
Faks : +90-212-292-50-31
E-posta: [email protected]
www.mfa.nl/ist, www.hollandturkeytrade.com
Türkiye’deki
Hollanda
Temsilcilikleri
Fahri Konsolosluklar
Antalya Fahri Konsolosluğu
Antalya Tarım
Aspendos Bulvarı No:37, 07300 ANTALYA
Telefon : +90-242-321-13-47
Fax
: +90-242-321-13-47
E-posta : [email protected]
İzmir Fahri Konsolosluğu
Cumhuriyet Meydanı, Meydan Apt. 11/5, 1. Kat
Pasaport, 35210 İZMİR
Telefon : +90-232-464-02-01
Fax
: +90-232-464-09-93
E-posta : [email protected]
Marmaris Fahri Konsolosluğu
The Beachfront Hotel
Çıldır Mah. 207 Sokak No: 38, 48700 MARMARİS
Telefon : +90-252-413-26-91
Fax
: +90-252-413-26-91
E-posta : [email protected]
Gaziantep Fahri Konsolosluğu
İnönü Caddesi No:22, 27070 Şahinbey, GAZİANTEP
Telefon : +90-342-220-78-60
Fax
: +90-342-220-78-64
E-posta : [email protected]
Hollanda Ticaret Teşvik Merkezi - NBSO
1456 Sokak No:18, Kristal 2 İş Merkezi No:10
35220 Alsancak, İZMİR
Telefon : +90-232-463-91-02
Fax
: +90-232-464-06-14
E-posta: [email protected]
www.agentschapnl.nl
Hollanda Dış Yatırım Ajansı - NFIA
İstanbul Caddesi 197, 34433 Beyoğlu, İSTANBUL
Telefon : +90-212-393-21-28 /58
Fax
: +90-212-292-50-31
E-posta: [email protected]
www.nfia-turkey.com
95