Önce Kadın - Vodafone Medya Merkezi
Transkript
Önce Kadın - Vodafone Medya Merkezi
Önce Kadın Mobil Teknolojilerin Kadınların Güçlenmesindeki Rolü Vodafone Vodafone Vakfı'nın Desteğiyle İçindekiler Bu rapor, Vodafone Vakfı'nın desteği, Oxford Üniversitesi Saïd İşletme Fakültesi ve Accenture Sustainability Services işbirliği ile Vodafone Grup tarafından hazırlanmıştır. Raporda, Vodafone ve Vodafone Vakfı tarafından sağlanan mobil hizmetlerin yeni fırsatlardan faydalanma ve yaşam kalitesini yükseltme konusunda kadınları nasıl desteklediği incelenmektedir. Bu hizmetlerin incelenmesi ve 2020 itibariyle Vodafone'un faaliyet gösterdiği pazarlarda yaygın bir biçimde erişilebilir olmaları durumunda yapacakları olası sosyal ve ekonomik etkilerin değerlendirilmesi için Accenture Sustainability Services firmasından destek alınmıştır. Giriş 02Önsöz-Gökhan Öğüt 03Önsöz-Vittorio Colao 04Mobil teknoloji ve kadınların güçlenmesi 06Giriş-Andrew Dunnett 06Metodoloji özeti 07Bağlam-Linda Scott Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler 12 Eğitim 36Önemli bulgular ve geleceğe bakış 38Ek-1: Yazarlar, katkıda bulunanlar ve paydaşlar 16 Sağlık 20 Güvenlik 24 İstihdam 28 Yaşlılıkta yalnızlık 32 M obil teknolojilere erişim 40Ek-2: Verilere dayalı varsayımlar ve modelleme 44Ek-3: Referanslar Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Önsöz Gökhan Öğüt, CEO, Vodafone Türkiye İçinde bulunduğumuz 21’inci yüzyıl; ekonomik, sosyal ve politik gelişmelerin yanı sıra, yaşam biçimleri ve iş yapma modellerinin de her geçen gün farklılaştığı hızlı bir değişim dönemine işaret etmektedir. Bizler de bu değişimin en önemli lokomotifi olan iletişim sektöründe faaliyet gösteren bir şirket olarak, topluma karşı sorumluluklarımızı bir kez daha düşünmenin ve gelişen ihtiyaçlara yönelik daha duyarlı çözümler geliştirmenin gerekliliğine inanmaktayız. Mobil iletişim teknolojileri, bireylerin ve toplumların yaşamlarını iyi yönde değiştirecek önemli fırsatlar barındırmaktadır. Günümüzde, eğitimden sağlığa, her alanda benzersiz çözümler sunan mobil teknolojiler; nakit ödemelerin yapılmasından vatandaşların demokratik süreçlere katılımının teşvik edilmesine kadar her konuda önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Ne var ki, mobil iletişim teknolojilerinden her kesimin eşit yararlandığını söylemek mümkün değildir. Pek çok alanda olduğu gibi, mobile erişimde de cinsiyet uçurumu olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, özellikle cep telefonu sahipliğinde kadın-erkek dağılımının eşit olmadığını ve bu durumun, milyonlarca kadının hayatını kolaylaştırma fırsatından yoksun bırakılması anlamına geldiğini üzülerek gözlemlemekteyiz. Faaliyet gösterdiği ülkelerde mobil hizmetler aracılığıyla insanların yaşamlarında olumlu değişim yaratmayı misyon edinen Vodafone, kadınların mobil teknolojiyi kullanmaları karşısındaki engelleri daha iyi anlamak amacıyla, hükümetler ve sivil toplum kuruluşları nezdinde iş ortaklarıyla beraber hareket etmektedir. Bu doğrultuda hazırlanan Önce Kadın Raporu; Vodafone’un, sağlık, eğitim, çalışma, güvenlik, yaşlılıkta yalnızlık ve erişim temaları çerçevesinde geliştirdiği mobil iletişim çözümlerinin, kadınlara sağladığı sosyal ve ekonomik katkıları, somut bir biçimde ortaya koymaktadır. Ülkemizde de Türkiye Vodafone Vakfı çatısı altında “Teknoloji Hayatın Hizmetinde” vizyonuyla yürüttüğümüz kurumsal sosyal sorumluluk projelerini, kadınların da önemli bir parçası olduğu farklı gruplar için, mobil teknolojiler aracılığıyla çözüm üretme hedefiyle geliştiriyoruz. Kadın istihdamı, Türkiye’nin toplumsal sorunları arasında önemli bir yere sahiptir. 2 Vodafone Önce Kadın Türkiye İstatistik Kurumu Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri 2013 raporuna göre, Türkiye’de erkeklerin işgücüne katılım oranı %71,8 iken, kadınların işgücüne katılım oranı %30,8’dir. Bireylerin yaşamlarını değiştirme gücüne sahip olan mobil teknolojilerin, kadın istihdamı ve girişimciliğinin önündeki engelleri de ortadan kaldırabileceğine inanmaktayız. Türkiye’de ilk kez kadına yönelik tüm ürün, servis, proje ve hizmetlerimizi tek çatı altında topladığımız ve Nisan 2013’te hizmete sunduğumuz sosyal iş modelimiz Önce Kadın Programı, bu inancımızın en somut yansımasını oluşturmaktadır. Kadınların sosyal ve ekonomik hayattaki varlıklarını artırmak ve teknolojiyle fırsat eşitliği sağlamak amacıyla başlattığımız program 85.000 kadına ulaşmıştır. Program dahilinde yayınlanan 6.100 ilan 1,5 milyondan fazla görüntülenmiştir. Önce Kadın Programı kapsamında, Mersin’de kendi yaptığı el emeği ürünleri Önce Kadın İlan Servisi aracılığıyla internet üzerinden satışa sunan ve kazancını yaklaşık %500 oranında artıran Muazzes Özer, bu örnek girişimiyle, Vodafone Önce Kadın Raporu’nda bir kişisel başarı hikâyesi olarak yer almıştır. Türkiye için değer yaratma vizyonumuz çerçevesinde, Vodafone Grubu’ndan aldığımız destek ve cesaretle, kadınlara yönelik sosyal yatırımlarımızı artırarak sürdüreceğiz. Önce Kadın Raporu’nun, ülkemizde ve dünyada, kadınların güçlendirilmesinde mobil iletişim teknolojilerinin sahip olduğu rolün anlaşılmasında yeni bir dönemin başlangıcı olmasını diliyoruz. Gökhan Öğüt, CEO, Vodafone Türkiye Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Önsöz Vittorio Colao, CEO, Vodafone Grubu Mobil teknolojiler dünyanın her yerinde ekonomik kalkınma ve kişisel refah üzerinde büyük ve olumlu bir etki yaratmaktadır. Bu durum hem gelişmekte olan hem de gelişmiş pazarlar için geçerlidir. Mobil teknoloji, insanlara sağlık ve bankacılık gibi hizmetlere erişim ve yeni girişimcilik fırsatlarını değerlendirme imkânı sunmaktadır. Vodafone olarak biz de insanları birbirine yakınlaştıran ve yaşam kalitelerini yükseltmelerine destek olan mobil hizmetler aracılığıyla olumlu bir sosyal değişim yaratma fırsatı bulduğumuz için çok heyecanlıyız. Bu kapsamda en çok kazanım sağlayacak gruplardan biri de, içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda dahi eğitim, sağlık ve istihdam gibi kritik alanlarda erkeklere göre çoğunlukla daha az ve daha kısıtlı imkanlara sahip olan kadınlardır. Pek çok alanda olduğu gibi, mobil teknolojilere erişimde de eşit bir dağılım söz konusu değil. Cep telefonuna sahip olma oranlarında büyük bir cinsiyet uçurumu göze çarpıyor. Tüm dünyada, mobil cihaza sahip kadınların sayısının erkeklere kıyasla 300 milyon daha az olduğu tahmin ediliyor.1 Bu kadınların 91 milyonunun Vodafone’un faaliyet gösterdiği ülkelerde yaşadığını tahmin ediyoruz ve büyüme oranları bugünkü seyrini korursa, bu rakamın 2020 itibariyle 142 milyona çıkması beklenmektedir. Bu durum, sektörümüz açısından potansiyeli tam olarak değerlendirilmeyen inanılmaz büyüklükte bir pazara işaret ediyor. Ancak çok daha önemlisi, mobil teknolojiler her geçen gün hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelirken, bu cinsiyet uçurumu, milyonlarca kadının gerçek potansiyeline ulaşamamasına neden olan faktörlerden biri oluyor. Hem kadınlar, hem de çocukları için daha az kazanç fırsatı ve daha kısıtlı imkânlar anlamına geliyor. Dünyanın lider operatörlerinden biri olarak biz, kadınların mobil teknoloji kullanmalarının önündeki engelleri daha iyi anlamayı ve kamudaki ve sivil toplumdaki ortaklarımız ile iş birliği yaparak, bu engellerin aşılmasına yardımcı olmayı amaçlıyoruz. Mobil teknolojinin dönüştürücü gücüne duyduğumuz inançla, Vodafone ve Vodafone Vakfı olarak kadınların özel ihtiyaçlarına uygun yeni yaklaşımlar ve hizmetler geliştiriyoruz. Bunlardan bazıları bu raporda yer almakta ve doğru bir şekilde tasarlanan mobil hizmetlerin; eğitim içeriklerinin düşük maliyetle sunulması, güvende hissetme ve hayatın bir parçası olma hissinin arttırılması, anne sağlığı şartlarının iyileştirilmesi ve kadın girişimcilere verimlilik fırsatları sunulması yoluyla kadınları nasıl güçlendirebileceğini göstermektedir. Araştırmalarımız, bu hizmetlerin faaliyet gösterdiğimiz tüm pazarlarda yaygınlaştırılmasının 2020 yılında 8,7 milyon kadına fayda sağlayabileceğini ve 2020 itibariyle hem kadınlara, hem de topluma sağlayacağı ekonomik faydanın yıllık 6,6 milyar doları bulacağını göstermektedir. Bu önemli ve heyecan verici bir fırsat. Dahası, kadınların cep telefonu sahibi olma hızının arttırılması ve cep telefonu sahibi olma oranlarındaki cinsiyet uçurumunun büyümesinin önlenmesi, hem kadınlar hem de genel anlamda toplum üzerinde 22,3 milyar dolarlık bir ekonomik fayda yaratabilecektir. Bu projeler bize, mobil teknolojilere ve hizmetlere erişimi olan kadınların, bu teknoloji ve hizmetleri hem kendilerinin, hem çocuklarının hem de çevrelerinin yaşam kalitelerini yükseltmek için kullandıklarını göstermektedir. Cep telefonu sahibi kadınların sayısını arttırarak ve hayatı kolaylaştıran mobil hizmetleri daha geniş bir kitleye yayarak, bu yolculukta kadınlarımıza destek olabiliriz. Vittorio Colao, CEO, Vodafone Grubu Doğru bir şekilde tasarlanan mobil hizmetler, eğitim içeriklerinin düşük maliyetle sunulması, kendini güvende hissetme ve hayatın bir parçası olma hissinin arttırılması, anne sağlığı şartlarının iyileştirilmesi ve kadın girişimcilere verimlilik fırsatları sunulması yollarıyla kadınları güçlendirebilir. Vodafone Önce Kadın 3 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Mobil teknoloji ve kadınların güçlenmesi Mobil teknolojinin sağladığı faydalar Mobil teknoloji, yeni iş imkânları, üretkenlik ve verimlilik artışı sağlayarak ekonomik kalkınmayı desteklemektedir. Mobil penetrasyonda gerçekleşen her %10’luk artış, ülkelere %1,2 GSYH artışı getiriyor. Yeni mobil hizmetler kadınların yaşam kalitesini ve geçim kaynaklarını arttırabilir. %99 Kenya’da toplam internet aboneliklerinin %99’u mobil cihazlar %90 üzerinden yapılıyor. %10+ Kadınların %90’ı bir mobil cihaz ile kendilerini daha güçlü hissediyor. %70 Yetişkinlerin %70’i M-Pesa kullanıyor. %1.2+ Mobil teknoloji insanların temel hizmetlere erişimini sağlıyor. Kenya’da, toplam internet aboneliklerinin %99’u mobil cihazlar üzerinden yapılıyor ve yetişkinlerin %70’i mobil ödeme hizmeti M-Pesa’yı kullanıyor. %41 %41’i ise daha fazla gelir elde etme fırsatı yakalıyor. Mobil teknoloji kullanımında cinsiyet uçurumu Ancak pek çok kadın, cep telefonu olmadığı için bu fırsatlardan mahrum kalıyor. Vodafone’un faaliyet gösterdiği 27 pazarda CİNSİYET UÇURUMU 91 milyon Cep telefonu olan kadın sayısı, erkek sayısından 300 milyon daha az %15 Mobil kapsama alanı içerisinde yaşayan kadınların %15’i şimdiye kadar hiç cep telefonu kullanmamış. Bu cinsiyet uçurumunun kapatılması önemli bir ticari fırsat sunuyor. Cinsiyet uçurumunun kapatılması, daha fazla kadının faydalı hizmetlere erişmesine yardımcı olacak. 4 Vodafone Önce Kadın Kadınların güçlenmesinin önündeki engellerden bazıları Eğitim Sağlık Mısır’daki kadınların Asya ve Sahra Altı %35’i okuma yazma Afrika’da yaşayan iki milyon kadın, bilmiyor. obstetrik fistül hastası. Yaşlılıkta yalnızlık Güvenlik İstihdam Birleşik Krallık'ta her dört kadından biri, aile içi şiddete maruz kalıyor. Hindistan'daki İspanya’da 65 yaş kadınların sadece üstü kişilerin %28’i %29'u ekonomiye yalnızlık çekiyor. aktif olarak katılıyor. Yaşamın her evresinde faydalanılabilecek hizmetler Bu raporda tanıtılan mobil hizmetler, 2020 itibariyle Vodafone’un faaliyet gösterdiği pazarlarda yaşayan 8,7 milyon kadının yaşam kalitesini yükseltmesine yardımcı olabilir. Sağlık Eğitim Mobil teknolojinin anne sağlığına ilişkin komplikasyonlarla mücadelede kullanılması sayesinde 1,8 milyon Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılının önüne geçilebilir. Mobil eğitim ile 5,3 milyon kadına okuryazarlıklarını geliştirmeleri konusunda destek verilebilir. Yaşlılıkta yalnızlık Mobil ortamdaki sanal buluşma uygulamaları sayesinde, ileri yaşlardaki 0,6 milyon kadın kendini daha az yalnız hissedebilir. 2020 yılında yeni mobil hizmetlerin olası etkisi Güvenlik Özel olarak tasarlanmış bir mobil hizmet sayesinde aile içi şiddet riskiyle karşı karşıya olan kadınların %93’ü kendini daha güvende ve %85’i de daha bağımsız hissediyor. İstihdam Kırsal bölgelerde yaşayan kadın esnaflar, mobil sipariş sistemi ile günde ortalama iki saat tasarruf edebiliyorlar. Bu tür hizmetlerin sunulması, daha fazla kadını mobil cihaz sahibi olmaya teşvik edebilir. Vodafone Önce Kadın 5 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Giriş Andrew Dunnett, Vodafone Grup Vakfı Direktörü Vodafone Vakfı olarak, bu raporun yayınlanmasına destek olmaktan mutluluk duyuyoruz. Raporu okuduğunuzda göreceğiniz üzere Vakfımız, Vodafone’un faaliyet gösterdiği birçok pazarda kadınların hayatlarında fark yaratmak amacıyla bağış faaliyetleri ile mobil teknolojiyi bir araya getiren çeşitli projelere destek vermektedir. Bu, vakfımızın "Teknoloji Hayatın Hizmetinde" programının bir parçasıdır. Raporda, söz konusu projelerden ve bu projelerde yer alan kişilerin çalışmalarından övgüyle bahsedilirken, 'ölçeklerinin arttırılması ve sektörel çapta bir büyüme yakalamaları durumunda bu tür projelerin kadınlara ve genel olarak topluma sağlayacağı faydalar neler olur' sorusuna yanıt aranmaktadır. Böylece, Vakfımızın yalnızca pilot çalışmalar yürütme amacı taşımadığı, Mütevelli Heyeti üyelerimizin devrim niteliğinde değişimlere yol açacak projeler gerçekleştirmeyi hedeflediği görülmektedir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, raporda kadınlar ve topluma yönelik faydalar incelenmekte ve ticari oyuncuların devreye girmesinin söz konusu alanlarda nasıl sektörel ve sürdürülebilir büyüme sağlayabileceğine dair bir finansal modelleme sunulmaktadır. Accenture tarafından hazırlanan bu modelleme, raporun kamu yararı ve konuya ilişkin farkındalık yaratma hedefi doğrultusunda, sektördeki herkesin anlaması ve paylaşması için açık bir şekilde sunulmuştur. Mütevelli Heyetimiz, bu raporun oluşturulmasında Oxford Üniversitesi ve Accenture ile yaptığımız iş birliğinin yalnızca mevcut yardım programlarının genişletilmesini özendirmekle kalmayıp aynı zamanda hayır amaçlı başka sosyal veya ticari girişimlerin tohumlarının atılmasına vesile olacağını ummaktadır. Andrew Dunnett, Vodafone Vakfı Direktörü Metodoloji Özeti Bu rapor, Accenture Sürdürebilirlik Servisleri tarafından yürütülen araştırmanın özetini kapsamaktadır. Accenture, kadınlar arasında artan cep telefonu sahipliği oranlarının etkisini değerlendirmenin yanı sıra eğitim, sağlık, güvenlik, istihdam ve yaşlılıkta yalnızlık konularıyla ilgili beş ayrı hizmetin olası sosyal, ekonomik ve ticari etkilerine ilişkin modellemeler yaptı. Bu hizmetler aşağıdaki gibidir: 1.Yetişkin okuryazarlığı için mobil eğitim. 2. Bir mesajla tedavi hizmeti (Text to Treatment): Anne sağlığıyla ilgili rahatsızlıkların tedavisi için yapılan ulaşım masraflarının mobil ödeme yoluyla karşılanması. 3. Aile içi şiddete maruz kalma riski yüksek olan kadınlar için alarm sistemi. 4. Kırsal bölgelerdeki kadın perakendeciler için mobil envanter yönetimi sistemi. 5. Yaşlıların, aileleri, arkadaşları ve bakıcıları ile iletişim kurmalarını sağlayan yeni hizmetler. Her bir hizmet ile ilgili yapılan modellemede, Vodafone'un faaliyet gösterdiği 27 ülke arasından uygun olanlara odaklanılmaktadır: • Gelişmekte olan ülkeler: Hindistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Fiji, Gana, Kenya, Lesoto, Mozambik, Katar, Güney Afrika, Tanzanya, Türkiye 6 Vodafone Önce Kadın • Gelişmiş ülkeler: Arnavutluk, Avustralya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Malta, Hollanda, Yeni Zelanda, Portekiz, Romanya, İspanya, Birleşik Krallık. Yazarların ve katkıda bulunanların listesi için sayfa 36’da bulunan Ek-1'e bakınız. Accenture tarafından kullanılan metodoloji ile ilgili ek bilgiler, 38. sayfada yer alan Ek-2'de bulunabilir. Bağlam Profesör Linda Scott, Oxford Üniversitesi, Saïd İşletme Fakültesi Dünya kamuoyu eğitim, çalışma hayatı, sağlık ve liderlik alanlarındaki cinsiyet uçurumunun kapatılmasının sağlayacağı olağanüstü faydaların farkına varmış durumda. Ülkeler, kadınlara daha fazla özgürlük vererek ve kız çocuklarına yatırım yaparak, verimlilik ve rekabeti arttırabilir ve tüm vatandaşları için daha yüksek bir refah düzeyi yaratabilirler. Bu ekonomik faydalar, sadece insan sermayesinin daha iyi kullanılmasının değil aynı zamanda şiddet ve doğurganlık oranlarının yüksek olması gibi cinsiyet eşitsizliği ile alakalı maliyetlerin azaltılmasının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin, iş gücüne katılımdaki cinsiyet uçurumunun GSYH büyümesini azalttığı geçtiğimiz günlerde IMF tarafından ortaya konmuştur.² Tarihsel olarak bakıldığında, cinsiyet eşitliği ile ilgili yaklaşımlar temelde kişisel haklar üzerine odaklanmıştır. Yasal özgürlükler halen önemini korumakla birlikte, cinsiyet eşitsizliği yaratan karmaşık uygulamaları ortadan kaldırmak için farklı taktiklere ve yeni araçlara ihtiyaç duyulduğu her geçen gün daha aşikar hale gelmektedir. Çokuluslu şirketler, beraberlerinde getirdikleri yeni uzmanlıklar, stratejiler ve kaynaklar ile bu konuda yapılan çalışmalar için önemli işbirliği ortakları olabilirler. Cinsiyet sorununa çözüm üretmek için tüm dünyada gerçekleştirilen çalışmaların ortaya çıkardığı dikkat çekici bir nokta, kadınların eğitime, kaynaklara, finansman ve sermayeye ve daha geniş bir toplumsal kesime erişmesini sağlama ihtiyacıdır. Kültürel normlar, genellikle kadınların gittikleri yerlerin ve iletişimlerinin kontrol altında tutulmasını öngörmektedir. Bu uygulamalar, kadınların eğitime, sağlığa ve iş olanaklarına ulaşmasını sınırlayan engellere dönüşebilmektedir. Dolayısıyla, kadınların bu engelleri aşmalarına yardım edebilecek ürün ve hizmetler, cinsiyet uçurumunun kapatılması açısından ümit vaat etmektedir. Örneğin bir cep telefonu, bir kadını tamamen izole ve mobil bir şekilde dış dünyaya bağlamakta ve daha önce ulaşılması imkânsız olan fırsatların kapısını açmaktadır. Bu raporda tanıtılan uygulamalar; eğitim, sağlık, ekonomiye katılım, güvenlik alanlarında ve sosyal hayatta erişimin önündeki temel zorlukları gidermek için mobil teknolojinin nasıl kullanılabileceğini göstermek üzere seçilmiştir. Her bir örnek sadece temsili niteliktedir ve erişim imkânlarının arttırılması durumunda elde edilecek çok daha büyük faydaların küçük bir izdüşümüdür. Kız çocuklarının eğitimi ve ulusal kalkınma Günümüzde, kız çocuklarının ortaöğretimin sonuna kadar okutulmasının, ülke refahını arttırma yolunda yapılabilecek en etkili ve hızlı müdahale olduğuna inanılmaktadır. Ancak, birçok gelişmekte olan ülkede kızlar ilköğretimi tamamlamadan okuldan alınmakta, ortaöğretime devam edenlerin de çok azı tamamlamaktadır. Milli servet ve eğitimde cinsiyet eşitliği 14 12 10 Kadınların ortalama eğitim yılı Mobil teknolojiler ile cinsiyet uçurumunun kapatılması 8 6 4 2 0 0 2 4 6 8 Erkeklerin ortalama eğitim yılı OECD Yüksek gelir: OECD dışı Düşük gelir 10 12 14 Orta-düşük gelir Orta-yüksek gelir Denklik doğrusu Kaynak: Barro, R.J. and J.-W. Lee (2010), “A New Data Set of Educational Attainment in the World, 1950–2010”[Dünyada Eğitime Katılım ile ilgili Yeni Veri Seti, 1950–2010] , NBER Working Paper No. 15902, Cambridge, ABD. Şekil 1: Kız çocuklarının eğitimine yapılan yatırım ile ulusal refah arasında güçlü bir ilişki vardır. Daha yoksul ülkeler, kıt kaynaklar sebebiyle eğitime daha az yatırım yaparken, kız çocuklarının yeterli eğitim alamaması, doğurganlık oranı ile ilgili sonuçları içeren çarpan etkisi ile yoksulluk döngüsünün devam etmesine sebep olmaktadır. Vodafone Önce Kadın 7 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Ülkenin sahip olduğu insan sermayesinin yarısından yararlanılamaması, ekonomik kalkınma üzerinde yıkıcı etkiler ortaya çıkarmakta ve okuldan alınan kız neslinin yanı sıra bu kızların gelecekteki çocuklarını da etkilemektedir. Genel olarak kız çocukları ne kadar uzun süre eğitim alırlarsa çocuk doğurma yaşı o kadar ileri çekilmekte ve sonuç olarak, genel doğum oranları azalmaktadır. Eğitimli kadınlar arasında hastalık bulaşma ve aile içi şiddete maruz kalma oranları daha düşüktür. Ayrıca bebek ve anne ölümleri, ergenlik döneminde doğum yapma ile yakından ilişkilidir. Dolayısıyla, doğumların daha geç yaşlarda yapılması hayat kurtarmaktadır. İlk kez doğum yaptıklarında daha olgun ve eğitimli olan genç anneler çocuklarına daha iyi bakmakta ve çocukların eğitime devam etmesinde daha ısrarcı olmaktadır. ³ Bu sebeple kız çocuklarının eğitilmesi, tüm toplum üzerinde nesiller boyu devam eden kalıcı bir etki bırakmaktadır. Çocuğun hayatta kalmasını ve mümkün olan en iyi şekilde büyümesini sağlamak için hamile kadınlar ve bebekleri, uygun sağlık hizmetlerine erişebilmelidir. Gelişmekte olan ülkelerde, kırsal bölgelerde yaşayan kadınlara sağlık hizmeti ulaştırma konusunda mesafelerin uzunluğu, iletişim imkânlarının kötü, masrafların yüksek ve tesislerin yetersiz olması gibi bir dizi engelle karşılaşılmaktadır. Doğum, hem anne hem de çocuk için bir akut risk anıdır ve bu sırada, hızlı ve bilinçli müdahale çok önemlidir. Gebelik sürecinde iyi bakım gören annelerin çocuklarının hayatta kalma ve sağlıklı olma ihtimalleri çok daha yüksektir. 4 Ayrıca, güçlü annelerin çocukları, çocukluk dönemleri boyunca daha iyi sağlık hizmeti, gıda ve eğitim elde ederler. 5 Anne ve çocuk bakımı iletişim teknolojileri ile desteklenebildiğinde yeni doğan hayatta kalma oranı ve genel sağlık koşulları daha iyi hale gelir.6 Doğurganlık ve kadınların eğitimi Doğum esnasında profesyonel bakımın anne ve çocuk sağlığı üzerindeki etkisi 6 Eğitimli Gebelikte Bebek ölümü bir sağlık anne ölümü (canlı doğan personelinin (her 100.000 1.000 bebekten yer aldığı canlı doğumda doğum doğum (%) gerçekleşen sonrası 1 sene ölüm sayısı) içerisinde ölenlerin sayısı) Doğurganlık Oranı 5 4 3 2 1 0 20 40 60 80 100 Ortaöğretimi bitiren kadın nüfusunun yüzdesi 2006-2010 Kaynak: CIA World Factbook 2013 (doğurganlık) ve UNDP Gender Inequality Index Report (Cinsiyet Eşitsizliği Raporu) 2010. Şekil 2: Bir ulusun doğurganlık oranı, ortalama olarak bir kadının tüm hayatı boyunca sahip olacağı çocuk sayısına karşılık gelmektedir. Bu grafikte, kadınlar daha eğitimli oldukça doğurganlık oranının düştüğünü görüyoruz. Veri noktaları Vodafone’un faaliyet gösterdiği ülkeleri göstermektedir. Eğitimin sunduğu faydalar, hatta temel okuryazarlık ve matematik bilgisi bile, kadınların bizzat kendileri için de önemlidir. Birtakım haklara sahip olmak, bu hakların ne olduğunu bilmediğiniz takdirde, pek de bir anlam taşımamaktadır. Okuyabilen bir kadın, hayatını değiştirecek bilgilere erişebilir. Son olarak, bilinçli vatandaşlık, işleyen bir demokrasinin olmazsa olmazlarındandır. Kadın sağlığının iyileştirilmesi ile ailelerin güçlendirilmesi Jinekolojik kontroller, aile planlaması ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinin yanı sıra doğum öncesi ve doğum sonrası bakımı içeren sağlık hizmetleri yelpazesini kapsayan “üreme sağlığı”, ulusal refah üzerinde en az kızların eğitilmesi kadar etkilidir. Kadınlar cinsellik konusuna hakim olduklarında, hastalık bulaşma oranları azalır, daha sağlıklı bebekler dünyaya gelir ve daha güçlü aileler oluşur. 8 Vodafone Önce Kadın 5 yaş altı çocuk ölümü (her 1.000 canlı doğumda) Tanzanya 43 460 38 54 Kenya 44 360 49 73 Hindistan 53 200 44 56 Gana 57 350 49 72 Mısır 79 66 18 21 Güney Afrika 91 300 33 45 Türkiye 91 20 12 14 Yeni Zelanda 95 15 5 6 Almanya 99 7 3 4 Birleşik Krallık Avustralya 99 12 4 5 100 7 4 5 İtalya 100 4 3 4 Kaynak: Birleşmiş Milletler Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi Raporu, 2012 ve Dünya Bankası Veri Bankası, Dünya Kalkınma Göstergeleri, 2012. Şekil 3 : Doğum uzmanı tarafından gerçekleştirilen doğumların oranı arttıkça, anne ve bebek ölüm oranı azalmaktadır. Beş yaş altı çocuklardaki ölüm oranı, başta hijyen ve su temizliği olmak üzere, çeşitli faktörlerden etkilenir. Ancak, anne bakımı ile sonraki dönemde anne ve çocuklar açısından ortaya çıkan sonuçlar arasındaki güçlü ilişki, daha iyi bakım gören hamile kadınların daha güçlü, sağlıklı ve çevre koşullarına daha dayanıklı bebekler dünyaya getirdiğini göstermektedir. Kadınların güvenliğini sağlama Kadına karşı şiddet, dünya genelinde yaşanan bir sorundur. Gelin yakma, yeni doğan kız çocuklarını öldürme ve namus cinayeti gibi bazı uygulamalar belli başlı kültürlere özgü olsa da, kadınlar tüm toplumlarda yoğun bir şekilde eş/erkek arkadaş şiddetine maruz kalmakta ve tecavüze uğramaktadır. Yoksulluk ve çatışmalar kadına şiddeti arttırmakta ve sonuç olarak, istenmeyen doğum ve hastalık oranlarında artış ortaya çıkmaktadır. Şiddetin gelecek nesiller üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Kadınlar, hamilelik esnasında dayağa maruz kalabilmekte ve bu, hem kadın hem de çocuk için psikolojik krizin tetikleyicisi olabilmektedir. Şiddet olayları sıklıkla çocuğun gözü önünde gerçekleşir ki bu, çocuğun zihinsel sağlığında ve öğrenme becerilerinde olumsuz etki yaratmanın yanı sıra yetişkinlikte şiddete meyilli olmasına yol açar. Utanç duygusu, yaşananların sır olarak kalması ve hukuki yollara başvurmanın zor olmasının yanı sıra çoğu kadın, kendinden intikam alınacağı korkusu ile veya şiddet görmeyi hak ettiği düşüncesinin geçmişte kendisine öğretilmesi sebebiyle yardım istemekten çekinir. Dolayısıyla, aile içi şiddete maruz kalan kadınları, sahip oldukları haklar ile ilgili olarak bilgilendirmek ve gerekirse onlara, kendi topluluklarının dışında yardım için başvurabilecekleri yerler göstermek çok önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından gerçekleştirilen çığır açıcı, kültürler arası bir çalışma, aile içi şiddetin, başta kadınlara uygulanan şiddetin hoş görülmesi olmak üzere kadınlara karşı olumsuz davranışların bulunduğu ve kadın erkek arasındaki ekonomik eşitsizliğin fazla olduğu toplumlarda daha yaygın olduğunu ortaya koymaktadır. Kadınların eş/erkek arkadaş şiddetine maruz kalması ile ilgili risk faktörleri arasında, daha önce aile içi şiddete maruz kalmış olmanın yanı sıra eğitim ve ekonomik bağımsızlık seviyeleri yer almaktadır. Çocukken aile içi şiddete şahit olanların yetişkinlik döneminde şiddet uygulama veya şiddete maruz kalma riski artmaktadır.7 Ekonomiye katılımı arttırarak büyüme sağlama Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Dünya Ekonomik Forumu ve OECD gibi uluslararası ekonomi kuruluşları, kadınların gelir elde etme gücü üzerindeki kısıtların küresel ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkisinden şikayet etmektedir. Tüm dünyada kadınlar, kayıtlı işlerde daha az çalışıyor, erkeklere oranla daha az ücret alıyor, nadiren kendi işini kuruyor ve ev işlerinin ağır yükü sebebiyle gelir elde etme imkânları sınırlanıyor. 8 Gelişmekte olan ülkelerde kadınlar genellikle tarım sektöründe çalışmaktadır ki bu sektörde ücretler daha zor bulunan ve çoğunlukla erkekler tarafından kapılan tarım dışı işlere kıyasla daha düşüktür. Aslına bakılırsa, tarım işlerinin çoğu kadınlar tarafından yapılmaktadır ancak, kadınlar genellikle eşlerine veya babalarına ait tarlalarda çalıştıklarından, karın tokluğuna çalışmaktadır. Ülkelerin, ekonomik büyümeyi arttırmak için girişimciliği teşvik etmelerine rağmen, çoğunlukla sahip oldukları sınırlı yasal haklar ve aile ile ilgili sorumlulukları sebebiyle kadınların kendi işlerini kurma oranı erkeklere göre daha düşüktür.9 Günümüzde, gelişmiş ülkelerde kayıtlı iş gücünün neredeyse yarısını kadınlar oluşturmaktadır: Bu ülkelerdeki kadınların %70 ila %90’ı çalışmaktadır. Ancak çalışan kadınlar, meslek hayatlarında erkekler kadar hızlı yükselememektedirler. Tüm ülkelerde, işe başlangıç seviyesinde erkek ve kadınların sayısının hemen hemen aynı olduğu ancak daha üst seviyelerde kadınların daha az temsil edildiği çelişkili bir havuz denklemi (leaky pipeline) ile karşılaşmaktayız.10 Ayrımcılığın fırsat eşitliği mevzuatı ile yasaklandığı ülkelerde dahi erkekler ile benzer iş yapan kadınlar, erkeklere göre daha düşük ücret almaktadır. OECD ülkelerinde, üst seviyelerde çalışan kadınlar, daha da fazla ücret eşitsizliğine maruz kalmaktadır. 11 Özel sektörde kadınların liderlik pozisyonlarına terfi etmede zorlanmaları, İstihdam ve ücretlerde cinsiyet uçurumu Kadın iş gücü Tarım dışı katılımı istihdamda (% erkeklere kadınların temsil oranla) edilme oranı (% toplamda) Benzer işler için maaş eşitliği (% erkeklere oranla) Avustralya 84 47 67 Almanya 86 48 61 İtalya 69 44 51 Yeni Zelanda 86 51 75 Güney Afrika 75 45 65 İspanya 82 47 54 Birleşik Krallık 85 47 68 Gana 95 32 72 Kenya 86 32 67 Tanzanya 99 31 68 Hindistan 36 18 62 Türkiye 40 23 64 Mısır 32 18 77 Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu Global Cinsiyet Uçurumu Raporu, 2013. Şekil 4: Vodafone’un faaliyet gösterdiği pazarlar da global eğilimi yansıtmaktadır. İlk grupta yer alan ülkelerde kadınlar, erkeklere göre yüksek iş gücü katılım oranlarına sahiptir ve tarım dışı işlerin yaklaşık yarısını kadınlar yapmaktadır. Fakat, aynı işler için eşit ücret almamaktadırlar. En az gelişmiş ülkelerde kadınların ekonomik hayata katılımı neredeyse erkekler ile eşit düzeyde olmakla birlikte, tarım dışı alanlarda istihdam oranları oldukça düşüktür. Üçüncü grup ülkelerde kadınların hem iş gücüne katılım oranı hem de tarım dışı alanlarda istihdam oranı düşüktür. Ücret eşitliği de bulunmamaktadır. Ücret eşitliği farklı yöntemler ile ölçülmekle birlikte tüm ölçüm yöntemleri gözle görülür bir eşitsizlik ortaya koymaktadır. Yukarıdaki ölçüm, Dünya Ekonomi Forumu tarafından her yıl olarak gerçekleştirilen bir ankete dayanmaktadır. Vodafone Önce Kadın 9 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Politika uzmanları, daha kapsayıcı istihdam uygulamaları hayata geçirmek, kadınların finansal pazarlara erişimini arttırmak, kadınlara yönelik mesleki eğitimler sunmak ve özellikle kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak için hükümetlerin hızlı adımlar atmasını tavsiye etmektedir. o ülkenin kaynaklarının israf edilmesi anlamına gelmektedir. Çalışmalar ayrıca, başta şirketlerin yönetim kurulları olmak üzere kadınların liderlik pozisyonlarında daha fazla görev almalarının, kurumsal yönetişim ve hesap verebilirlik açısından daha iyi sonuçlar elde edilmesini, kârların artmasını ve risklerin azalmasını sağladığını göstermektedir. 12 Dünya genelinde kadınlar, hem para kazanıp hem ailevi sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanmaktadır. Ancak, OECD ülkelerinde çift gelirli aileler, norm haline gelmekte ve kadınların aile bütçesine yaptığı katkı hane halkının refahı Kadınların elde ettiği ekonomik fırsatlar ve ülkenin rekabet gücü Kadınların Elde Ettiği Fırsat Puanı 2012 100 90 80 Ekler düşmekte hem de doğum oranları azalmaktadır, çünkü kadınlar ikisini birden değil, ikisinden birini seçmektedir. İş gücü arzında azalma, ekonomik büyümenin frenlenmesine; eğitime yapılan yatırımın geri dönüşünün alınamaması, verimsizliğe sebep olmakta, bu da ülkenin rekabet gücünü azaltmaktadır. Politika uzmanları daha kapsayıcı istihdam uygulamaları hayata geçirmek, kadınların finansal pazarlara erişimini arttırmak, kadınlara yönelik mesleki eğitimler sunmak ve özellikle kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak için hükümetlerin hızlı adımlar atmasını tavsiye etmektedir. Gelişmiş ülkelerde büyümeyi sürekli kılmak, gelişmekte olan ülkelerde ise milli serveti arttırmak için bu adımların gerekli olduğu düşünülmektedir. Yaşlanma, yalnızlık ve sosyal dışlanma İnsanlar hayatlarının tüm dönemlerinde yalnızlık ve sosyal dışlanma ile karşı karşıya kalabilirler; ancak, yaşlılar bu konuda özellikle savunmasız durumdadır. Fiziksel hareketlilikte yaşlılıkla birlikte gelen azalma ve modern ailelerde görülen coğrafi olarak dağınık ve ayrı yaşama eğilimi ile birlikte, yaşlılar kendilerini eve hapsolmuş bir halde bulabilmektedir. Neredeyse tüm ülkelerde kadınlar erkeklerden daha uzun yaşadığı için, yaşlandıklarında yalnız kalma ihtimalleri daha yüksektir ve hayat mücadelesinde erkeklere göre daha sınırlı kaynaklara sahiptirler. Yaşlı kadınların erkeklere kıyasla fakirlik çekme riski daha yüksektir; bunun nedeni, iş hayatları boyunca erkeklere kıyasla daha az ücret almaları ve ailevi durumlar için aldıkları izinlerden dolayı daha az birikim yapabilmeleri ve daha az emekli maaşı almalarıdır. Erkeklerden daha uzun yaşamalarına rağmen, sınırlı gelir kaynaklarına sahip olmaları nedeniyle, 70 Emekli maaşlarındaki cinsiyet uçurumu 60 50% 50 40% 40 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 Ülkenin Rekabet Gücü Puanı 2012 5.5 6.0 30% Kaynak: Economist Intelligence Unit ve Dünya Ekonomik Forumu, 2012. için elzem olmaktadır. Buna rağmen kadınlar, tüm ülkelerde erkeklere göre daha fazla ücretsiz ev işi yapmaktadır. 13 Birbiriyle çelişen bu ihtiyaçlar sebebiyle, giderek daha çok sayıda ülkede doğum oranları azalmaktadır. Sorun, özellikle her geçen gün artan çocuk büyütme ve eğitim masrafları ile karşı karşıya kalan kadınların, aile kurmak ve iş sahibi olmak arasında seçim yapmak zorunda kalmasından kaynaklanmaktadır.14 Sonuç olarak genellikle aynı anda hem iş gücü katılımı 10 Vodafone Önce Kadın 20% 10% 0 Estonya Macaristan Çek Cumhuriyeti Slovak Cumhuriyeti İrlanda Polonya İzlanda Finlandiya Danimarka İspanya İtalya Norveç İsveç OECD Belçika Avusturya Slovenya Lüksemburg Portekiz Fransa Hollanda Birleşik Krallık Yunanistan Almanya Şekil 5: Kadın Ekonomik Fırsat Puanı, Economist Intelligence Unit tarafından tasarlanmış bileşik bir ölçümdür ve kadınların istihdam ve girişimcilik bakımından ekonomik hayata katılım oranlarını yansıtır. Ülke Rekabet Gücü Puanı, Dünya Ekonomik Forumu tarafından tasarlanmış bileşik bir ölçümdür ve ülkenin kaynaklarını ne kadar iyi kullanabildiğini gösterir. Veri noktaları, Vodafone’un faaliyet gösterdiği pazarlardır. Kaynak: OECD (2013), Women and Pensions, OECD Publishing, Paris (Kadınlar ve Emekli Maaşları, OECD Yayını, Paris). Şekil 6: Bu grafik kadınlara yapılan zorunlu emeklilik maaşı ödemeleri ile erkeklere yapılan ödemeler arasındaki farkları göstermektedir. Bu fark, kadınların yaşamları boyunca erkeklere göre daha az maaş aldığını ve iş hayatında daha az süre yer aldıklarını göstermektedir. yaşlı kadınlar daha kötü koşullarda yaşayabilmekte ve sosyal dışlanmanın olumsuz etkilerine karşı daha savunmasız olabilmektedir. Sosyal olarak dışlanan kişiler, birtakım sağlık risklerine karşı daha savunmasızdır. Yalnızlık, yaşlılarda kalp hastalıkları, bunama ve Alzheimer riskini arttırmaktadır.15 Yalnız insanların egzersiz yapma veya sağlıklı beslenme eğilimleri daha düşük olduğundan, sosyal dışlanmanın kötü yaşam tarzı tercihlerine yol açtığı söylenebilir. Sosyal olarak dışlanan insanların depresyona girme eğilimleri daha yüksektir. Bunun en iyi panzehri sosyal bağı arttırmaktır ve çalışmalar, sağlıkla ilgili olarak sosyal bağın sağladığı faydaların, sigarayı bırakmakla eşit düzeyde olduğunu göstermektedir.16 Ancak, fiziksel hareketin kısıtlı olması durumunda sosyal bağın arttırılması zor olabilir.17 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), özellikle eşleri öldüğünde veya hareket yetenekleri sınırlandığında yaşlı insanların toplumla bağlarını sürdürmelerini veya yeni topluluklar oluşturmalarını sağlayabilecek önemli bir unsur olarak teknolojiye işaret etmektedir.18 Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin yolunu açmak 8 Sahra Altı Afrika Avrupa Latin ve Amerika Orta ve Asya Karayipler 9 35 36 $350 $300 $250 $200 $150 $100 $50 Masaüstü/ Dizüstü Gelişmekte olan bölgelerde cinsiyete göre internet erişimi dağılımı Doğu Güney Asya Asya Pasifik İnternet platformları için ortalama nispi fiyatlandırma 0 Kadınların teknolojiye erişimi ekonomik kalkınma seviyesi ile doğru orantılıdır. Gelişmiş ülkelerde iletişim teknolojilerinin Cinsiyete göre erişim (% olarak) sıra sosyal ağlara erişiminin yolunu açan iletişim hizmetleri sayesinde elde edilebilecek başka sosyal faydalar da söz konusu. Ancak, politika geliştirme açısından bakıldığında, çoğu hükümetin hâlâ kadınlara teknoloji erişimi sağlama zorunluluğunun farkında olmadığı görülmektedir. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Kadın ve genç kızların internet erişim düzeyi 29 18 Erkek ve genç erkeklerin internet erişim düzeyi 37 11 16 49 40 28 Cinsiyet ayrımı (ağırlıklı) 20 33 43 29 10 34 Gelişmekte olan 144 ülke baz alınmıştır. Kaynak: Women and the Web (2012), Intel, Dalberg, and Globescan. Şekil 7: Kadınların her türden iletişim imkanına erişimi erkeklere oranla daha düşüktür. Bu eşitsizliğin nedenleri arasında fiyatlar, ihtiyaç algısı, teknoloji fobisi, yasaklar ve tehlikeli kişilerle iletişim kurma korkusu sayılabilir. kullanılması açısından cinsiyetler arasındaki fark oldukça düşüktür. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde erkekler ve kadınlar arasındaki internet kullanım farkı %40 gibi büyük bir orandadır.19 Kanıtlar, teknoloji kullanımının ekonomik kalkınmanın itici gücü olduğunu göstermektedir ve bu nedenle kadınların bu teknolojilere erişiminin arttırılması gelişmekte olan ülkelerin yararına olacaktır.20 Raporda halihazırda belirtilmiş olduğu gibi, kadınların eğitim, sağlık, istihdam ve güvenlik imkanlarının yanı Tablet İnternet etkin özellikli telefon Akıllı Telefon Hindistan, Meksika, Mısır ve Uganda’dan elde edilen veriler temel alınmıştır. Kaynak: Women and the Web (2012, Intel, Dalberg, and GlobeScan). Şekil 8: Bazı toplumlarda, cep telefonları kadınlar açısından internete girmek için diğer bilgi ve iletişim teknolojisi cihazlarına göre daha iyi bir yöntem olabilir. İlk olarak, kadınların en fazla dezavantaja sahip olduğu uzak bölgelerde dahi cep telefonlarının erişilebilirlikleri daha yüksektir. İkincisi, mobil platform diğerlerine göre daha ucuz olma eğilimindedir. Cep telefonlarının ev işleri arasında, sakin anlarda, hareket halindeyken, başkalarının görmeyeceği şekilde ve normal mesai saatleri öncesi veya sonrasında kullanılabiliyor olması, bu teknolojiyi kadınlar için yararlı kılmaktadır. Zor olan ise kadınların, erişimin önündeki engelleri aşmalarına yardımcı olmaktır ki buna kendilerinin iyice benimsemiş ve kabullenmiş oldukları engeller de dahildir. Kolay erişim sağlayan ürünlerin daha düşük fiyatlarla sunulması, maliyete ilişkin kaygıları hafifletebilir ve engel olmak isteyen kişilerin olası itirazlarının önüne geçilmesine yardımcı olabilir.21 Örneğin cep telefonlarının ailelerin güvenliğini arttırdığını savunan argümanlarla, kadınların teknoloji kullanımını karar verici konumundaki erkeklerin gözünde daha kabul edilebilir hale getirmek etkili olabilir. Kadınların, cep telefonu kullanan diğer kadınlarla bağlantı kurması toplulukların oluşturulmasını ve ürünün kullanımıyla ilgili kadın dostu öğrenme yöntemlerinin geliştirilmesini sağlayabilir. Aynı şekilde, geleneksel faaliyetleri destekleyen bilgi ve hizmetler (çocuk bakımına ilişkin ipuçları veya yemek tarifleri) sunmak cep telefonlarına verilen değeri arttırabilir.22 İletişim teknolojilerine aşina oldukça, tıpkı erkekler gibi kadınlar da bu teknolojinin uygulama kapsamını genişletme eğiliminde olmaktadır.23 O zaman amaç, geleneksel bölgelerde dahi, uygun görünen ve acil toplumsal ihtiyaçları kadınlar açısından pratik bir şekilde karşılayan uygulamalar tasarlayarak, iletişim teknolojilerinin kapılarını kadınlara açmak olmalıdır. Vodafone Önce Kadın 11 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Eğitimsizliğim nedeniyle birçok sorunla karşılaştım. Komşum için içeriğini bilmediğim bir belge imzaladım. Bu şekilde evimi, mücevherlerimi ve sahip olduğum küçük bir dükkânı başkasına devretmiş oldum. O gün bugündür eğitim almaya ve herhangi bir belgeyi imzalamadan önce daha dikkatli olmaya söz verdim. Büyük bir değişim geçirdim; sanki karanlıktan aydınlığa çıkmış gibiyim. Wafaa Mohamad Ramadan, hem sınıfta hem de sınıf dışında kendisine yardımcı olması için mobil okuryazarlık uygulamasını kullanıyor. Uygulamayı komşularına ve çocuklarına da öğretmeye başlamış. 12 Vodafone Önce Kadın Eğitim Mobil eğitim ile okuryazarlık oranının yükseltilmesi Mısır’da yaşayan kadınların yaklaşık %35’i24 okuma yazma bilmiyor ve bu rakam kırsal alanlarda daha da yüksek olabiliyor. Şimdi, Knowledge is Power (Bilgi Güçtür) programı ile birlikte, mobil teknolojiler Mısır’daki kadınlara, ihtiyaçlarına uygun bir eğitim fırsatı sunuyor. 12.000 187.000 Derslere 187.000 kişi kaydedildi. %60 Kursu tamamlayanların %60’ı kadınlardan oluşuyor. Knowledge is Power (Bilgi Güçtür), Vodafone Mısır Vakfı tarafından Mısır Okuryazarlık ve Yetişkin Eğitimi Genel Müdürlüğü ve yerel STK’lar ile iş birliği içinde yürütülen bir projedir. Amaç, sınıf içi ve mobil eğitimi birlikte kullanarak okuma yazma becerilerini geliştirmek ve Mısır’da, bireylerin güçlenmesi, ekonomik büyüme ve demokratik katılımın önündeki engellerin kaldırılmasına yardım etmektir. Projenin temel bileşenlerinden biri de Vodafone Okuryazarlık Uygulamasıdır. Bu ücretsiz mobil uygulamada, öğrenmeyi daha kolay ve esnek bir hale getirmek için resimlerden ve 'talk back' özelliğinden yararlanılmaktadır. Bu uygulama Android yazılımına sahip tüm akıllı telefonlara, Nokia marka akıllı telefonlara, iPhone’a ve temel özelliklere sahip bazı telefonlara kurulabilmekte ve kadınların evde boş zamanlarında veya diğer işlerini yaparken öğrenmelerine imkan tanımaktadır. Uygulama, eğitimli gönüllüler ve eğitmenler tarafından verilen yerel sınıf içi eğitimlere ek olarak kullanılmaktadır. Pilot projeye 2011 yılında başlanmış ve şimdiye kadar kırsal kesimde okuryazarlık eğitimi vermek üzere 12.000 genç eğitim gönüllüsü projeye dahil edilmiştir. 2013 yılına gelindiğinde yaklaşık 187.000 kişi Knowledge is Power derslerine kaydedilmiş ve %60’ı kadın olmak üzere 94.000’den fazla kişi okuryazarlık programını başarıyla tamamlamıştır. Dört milyon kişi, programdan Vodafone Mısır Facebook sayfası yoluyla haberdar olmuştur. 2014 yılı sonu itibariyle dersler 120.000 kişiye daha sunulmuş olacaktır. Proje herkese açık olup özellikle okuryazarlık becerilerini geliştirme konusunda karşılaştıkları engelleri aşabilmeleri için kadınlara destek olacak çözümlere odaklanmaktadır. 12.000 genç eğitim gönüllüsü oldu. Örneğin, okuryazarlık uygulaması kadınları evde öğrenmeye teşvik ederken, sınıf içi eğitimler yerel toplum merkezleri, okullar, camiler ve gönüllü öğretmenlerin evleri gibi kadınların kolaylıkla erişebileceği yerlerde gerçekleştirilmektedir. Gönüllü öğretmen ve eğitmenlerin çoğu kadınlardan oluşmaktadır. Knowledge is Power projesi; Life Makers Foundation, Coptic Evangelical Organization for Social Services (CEOSS) ve Rotay Egypt olmak üzere Mısır merkezli üç STK tarafından yürütülmektedir. Bu kuruluşlar, güçlü yerel kadroları sayesinde uzak kırsal topluluklarda yaşayanlar da dahil olmak üzere, ulaşılması daha güç olanlarla bağlantıya geçip onları da programa kaydetme imkânı bulmaktadır. Bu STK’lar ayrıca çoğu yeni üniversite mezunu olan eğitim gönüllüleri ile çalışmaktadır. Ayrıca, bu kuruluşlar tarafından eğitmen ve gözetmenlerin okuryazarlık müfredatı konusundaki becerilerini geliştirmek için atölye çalışmaları ve gönüllüleri okuryazarlık eğitimi teknikleri konusunda eğitmek için bir haftalık kamplar düzenlenmiştir. Temel bilgiler Projeler, yerel STK'lar tarafından yürütülmektedir. Sınıf-içi eğitimler yerel olarak düzenlenmektedir. Okuryazarlık Uygulaması evde veya dışarıda ders çalışma imkânı sağlamaktadır. Katılımcılar çevrimiçi sınavlara girerek resmi sertifika alabilmektedir. Vodafone Önce Kadın 13 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Eğitim ve okuryazarlık – zorluklar Profesör Linda Scott Oxford’daki ekibim, çok sayıda kız öğrencinin okullarını bitirmesinin önündeki engelleri araştırırken yoğun bir saha çalışması yaptı. Yüzlerce kız öğrenciyle, düzinelerce ebeveynle, öğretmenle ve sağlık hizmetleri görevlisiyle görüştük. Kız öğrencilerin okullarını bitirememesinin nedenleri oldukça karmaşık, ancak hepsinin temelinde aynı gerçek var: İnsanlar, kız çocuklar ergenlik dönemine girdiğinde, eğitimlerine devam etmek yerine çocuk doğurup bakmak gibi geleneksel roller üstlenmelerini bekliyorlar. Ekler En yoksul ve en uzak köylerde bile, kızların en çok istedikleri şey okullarını bitirebilmekti. Annelerin büyük çoğunluğu, ister kız ister erkek olsun, çocuklarının eğitimlerine devam etmeleri konusunda çok istekli; ancak bazen kızların okulu bırakıp evlenmelerini şart koşan toplumsal kurallar karşısında çaresiz kalabiliyorlar. Kadınlar için uygun olduğu düşünülen evine yakın bir ortamda derslere devam edebilme ve ödevlerin gerektiğinde gizli gizli de olsa, ev işleri yapıldıktan sonra veya işlerin arasındaki boş vakitlerde yapılabilmesi, eğitimine devam etmek isteyen genç bir kadın için bunu mümkün kılabilir. Bu nedenle, cep telefonu üzerinden modüler bir şekilde eğitim almak, bu gibi koşullarla mücadele eden kızlar ve hatta yetişkin kadınlar için bir devrim niteliğinde. Ben ise, seyahatlerimde kız çocukların eğitimlerine devam etmeyi ne kadar çok istediklerine bizzat şahit oldum. Fırsatlar 7,2 milyon 2020 itibariyle, okuma yazma bilmeyen 7,2 milyon kadına ulaşma potansiyeli. 3,4 milyon dolar %1,2 artış Daha fazla istihdam yaratarak yıllık 3,4 milyar USD ekonomik fayda sağlanabilir. % 0,4 artış 2020 itibariyle, okuryazar kadın oranında %1,2 artış. Ortaokula kaydolan öğrenci sayısında %0,4 artış. Yetişkinlerde okuryazarlık becerilerini arttırmak ve yeni genç kadın neslinin okuma yazma bilmesini sağlamak, bireyler, aileler, toplumlar ve ekonomiler üzerinde önemli faydalar sağlayacaktır. E konomik avantajlar Okuryazarlık oranındaki bu artış, ekonomik anlamda daha fazla fırsat sağlayacaktır ve araştırmamıza göre, kadın kullanıcıların yaklaşık %17’si bu artan istihdam oranından faydalanacaktır. Bu da 2020 yılında toplamda yaklaşık 3,4 milyar ABD doları ekonomik fayda sağlayacaktır. Vodafone’un faaliyet gösterdiği ülkelerde yaşayan 187 milyon okuma yazma bilmeyen yetişkin kadın düşünüldüğünde, Knowledge is Power gibi programlar için geniş bir potansiyel pazar var. Modellememize göre, Knowledge is Power gibi servisler temel özellikli telefonlar ve akıllı telefonlar ile uyumlu olurlarsa, 2020’ye kadar tüm Vodafone pazarlarında 7,2 milyon kadına ulaşabilirler. Bu müşterilerin çoğunluğu (yaklaşık %70), geniş nüfusu ve kadınlar arasındaki düşük okuryazarlık oranı ile Hindistan’da olacaktır. Erişimin bu şekilde genişletilmesi şunları sağlayabilir: Daha yüksek okuryazarlık oranı 14 Program ile, 2020’ye kadar tahmini 5,3 milyon kadının okuma yazma öğrenmesi başarıyla desteklenebilir (bu tahmini rakama ulaşılırken, bazı kadınların programı tamamlamayacağı olasılığı göz önüne alınmıştır) ve bu da okuryazar kadınların sayısında tahmini olarak kümülatif %1,2’lik bir artış sağlayacaktır. Vodafone Önce Kadın Okullara kayıt oranının yükselmesi Kadınların okuryazarlık oranının artması, genellikle zincirleme etki ile çocuklarına ve ailelerine de fayda sağlamaktadır.25 Yapılan çalışmalar, gelişmekte olan pazarlarda kadınların okuryazarlık oranındaki tahmini artışın, 2020 yılına kadar ilkokula kaydolan çocuk sayısında (47.000 çocuğun daha okula kayıt olması anlamına gelen) %0,1’lik bir kümülatif artışı da beraberinde getireceğini göstermektedir. Ortaokullarda ise bu artışın, 2020 itibariyle %0,4 seviyelerinde olacağı öngörülmektedir. Geleceğe bakış Bu ve benzeri projelerin başarı ile yaygınlaştırılması için, mobil operatörler hükümetlerle ve sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapmalı ve olası engelleri aşmak için birlikte çalışmalıdır. Daha da önemlisi, bu çalışmaların geniş bir tabana yayılması için, gelişmekte olan pazarlarda kadınların cep telefonlarına daha kolay erişebilmeleri gerekmektedir. Uygun fiyatlı akıllı telefonların kullanımını yaygınlaştırmak ve uygulamaları temel özellikli telefonlarda da kullanılabilir hale getirmek, interaktif özellikleri değişmeden uygulamanın boyutunu küçültmek ve bu sayede 3G üzerinden hızla yüklenmelerini sağlamak araştırmamızda tanımlanan avantajlara ulaşmak açısından kritik önem taşıyor. Başarılı sınıf içi eğitimler için devlet veya diğer kuruluşların finansman desteği gerekmektedir. Örneğin, Knowledge Is Power projesine benzer bir model için, yıllık olarak kullanıcı başına yaklaşık 30 Amerikan doları tutarında bir yatırım gerekiyor. Ayrıca, uygulama yerel dil ve lehçeyi yansıtması açısından her bir pazara uygun şekilde tasarlanmalı ve özelleştirilmeli. Uygulama için küçük bir ücret talep etmek, geliştirme maliyetlerinin karşılanmasına ve projenin bu unsurunun kendi başına sürdürülebilir bir hale gelmesine yardımcı olabilir. Knowledge is Power projesi, geleneksel eğitim sisteminin ulaşamadığı kadınlara ulaşmak için kendi yerel ağlarından yararlanabilen doğru STK’larla kurulan işbirliklerinden güç alıyor. Bu işbirlikleri özellikle uzak ve kırsal bölgelerde daha da büyük önem kazanıyor. İşbirliği yapılan STK’lar, kadınların eğitim almasının önündeki olası kültürel engelleri aşmak için hem kadınlar hem de onların aileleri arasında güven yaratabilmeliler. Ayrıca, modellememiz kadınlara yönelik daha net, hedefe daha odaklı ve yerel olarak anlamlı girişimler gerçekleştirilirse, daha geniş bir katılım oranına ulaşılabileceğini gösteriyor. ChangeCorp’daki projelerimizde, kadınların öğrenmeye ne kadar hevesli olduklarını görüyoruz. Birbirleriyle iletişim kurmak, hem kendilerini, hem ailelerini, hem de içinde yaşadıkları toplumu geliştirmek istiyorlar. Zor olan ise onlara erişim imkanının sağlanması. Louise Guido, CEO, ChangeCorp Mobil teknoloji ve eğitim – Diğer Vodafone Projeleri Ezber bozan eğitim, Hindistan Mülteci çocuklar için eğitim Vodafone Vakfı, Pratham Eğitim Vakfı iş birliğiyle, Hindistan’da yeterli imkânlara sahip olmayan 50.000 çocuğun eğitimini iyileştirmek için mobil teknolojileri kullanmaktadır. Vodafone Çözüm Ekibi tarafından geliştirilen bulut temelli bir platformdan yararlanan öğretmenler, yenilikçi eğitim yöntemleri ile desteklenen zengin grafik ve multimedya içerik ile birlikte sınıf içi öğrenme deneyimini üst seviyeye çıkarabilmektedirler. 12 eyalette Vodafone şebekesi üzerinden basit TV’ler ve Android tabanlı Webbox kullanılarak sunulan bu zengin deneyim ile teknoloji kullanımındaki uçurumun kapanması sağlanmaktadır. Öğrenciler, öğrenecekleri konuları internet üzerinden interaktif bir şekilde keşfetme şansına sahip olmaktadır. Mülteci çocuklar genellikle kaliteli eğitim elde etme imkânına sahip olamamaktadır. Vodafone Vakfı, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya ve Güney Sudan’da mülteci kamplarında yaşayan binlerce çocuğa kaliteli bir ilköğretim imkânı sağlamak için UNHCR ve önde gelen STK’lar ile iş birliği yapmaktadır. Bu programın amacı tablet, ağ desteği ve eğitsel içerik sağlayarak mobil temelli eğitim programlarının sunulmasına imkan vermektir. An itibariyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Goma mülteci kampında yaşayan 400 çocuk her hafta bu eğitimlerden yaralanmaktadır ve program, Kenya ve Güney Sudan’daki 60.000 çocuğu kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmaktadır. Vodafone Önce Kadın 15 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Bir Mesajla Tedavi (Text to Treatment) hizmeti sayesinde CCBRT hastanesinde fistül tedavisi gördüm. M-Pesa sayesinde seyahat masraflarım ödendi. İki operasyon geçirdim ama artık çalışabiliyor ve aktif bir yaşam sürebiliyorum. CCBRT gönül elçiliği yapıp tedavi ihtiyacı olan diğer hastaları buluyor, yardımcı oluyorum. Hatta onlara kalabilecekleri bir ev bile kiralıyorum. Elizabeth, Darüsselam ’ın 830 km uzağındaki Mbeya’da kocası ve iki çocuğuyla birlikte yaşamaktadır. Obstetrik fistül tedavisi sonrasında hastane elçisi olarak görev yapmaya başladı ve şimdiye kadar 13 hastanın tedavi olmasını sağladı. 16 Vodafone Önce Kadın Sağlık Kadınların, hayatlarını değiştirebilecek nitelikteki tıbbi tedavi imkanlarına erişiminin sağlanması Asya ve Sahra Altı Afrika’da yaklaşık 2 milyon kadın obstetrik fistül hastalığıyla yaşamaya devam etmekte ve dünyada her yıl 100.000’e yakın yeni vaka ortaya çıkmaktadır. 26 Tamamen tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, bilinçsizlik, yoksulluk ve toplum tarafından damgalanma korkusu çoğu kadının yardım istemesini engellemektedir. Hâlihazırda, Vodafone Vakfı tarafından finanse edilen Bir Mesajla Tedavi hizmeti Tanzanya’da, daha fazla kadının ihtiyaç duyduğu yardıma ulaşmasını sağlamaktadır. %270 artış 1.914 kadın 400 gönül elçisi 1.914 kadın, yaşamlarını değiştirebilecek nitelikte tedavi imkanlarına erişmiştir. 400 gönül elçisi, kadınları tedavi olmaya teşvik etmektedir. Tedavi edilen kadın oranında %270 artış olmuştur. Obstetrik fistül, doğum esnasındaki komplikasyonlar ve gebelik döneminde yetersiz bakım sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Tanzanya’da yaklaşık 20.000 kadın bu hastalık ile yaşamakta ve her yıl 3.000 yeni vaka ortaya çıkmaktadır. İdrar kaçırma gibi fiziksel etkilerin yanı sıra kadınlar ayrıca, fizyolojik ve psikolojik travma yaşamakta ve toplum tarafından damgalanmakta ve izole edilmektedir. Fistül hastası kadınların 11 Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı geçirdiği, yani başka bir ifadeyle, hayatlarının 11 sağlıklı yılını kaybettikleri tahmin edilmektedir.i Tanzanya Kapsamlı Toplum Temelli Rehabilitasyon Merkezi (CCBRT), Vodafone Vakfı'nın finansmanı ile fistül hastalığından muzdarip kadınlar için ücretsiz tedavi, seyahat ve danışmanlık sağlamaktadır. 400’den fazla gönül elçisinden oluşan CCBRT ağı, kırsal bölgelerde çalışarak, kadınları bilinçlendirmekte ve fistül hastalığına sahip kadınları bulup tedavi olmaları için CCBRT hastanesine ve anlaşmalı kliniklere yönlendirmektedir. CCBRT ve Vodafone Vakfı tedavinin önündeki önemli engellerden biri olan yoksullukla ilgili çözümler geliştirmek için birlikte çalışmaktadır – tedavi ücretsiz bile olsa birçok kadın, hastaneye ulaşım masrafı çok fazla olduğu için tedavi olamamaktadır. Gönül elçisi, 'Bir Mesajla Tedavi' hizmeti ile bir hastanın adını hastaneye bildirdiğinde, hastane hastanın otobüs biletini alması için M-Pesa ödeme sistemi üzerinden para gönderir. Hasta hastaneye ulaştığında, M-Pesa aracılığıyla elçiye küçük bir teşvik ödemesi yapılır. Böylece gönül elçisi program için çalışmaya devam etmeye ve daha fazla potansiyel hasta aramaya teşvik edilmiş olur. Çalışmaları radyo ve TV tanıtımları ile desteklenir. ‘Bir Mesajla Tedavi’ hizmeti, CCBRT’nin, Tanzanya’nın yeni bölgelerinde daha fazla hastaya ulaşmasını sağlamaktadır ve iBir DALY, erken ölüm ve sakatlık sebebiyle kaybedilen yılları göz önünde bulundurularak hesaplanır, kaybedilen bir sağlıklı yıla eşittir. girişimin başlatıldığı 2009 yılından beri tedavi olan hasta oranı %270 artmıştır. Bugün dünyanın en büyük obstetrik fistül tedavi merkezlerinden biri olan bu hastane Vodafone Vakfı'nın yanı sıra İsviçre ve Hollanda devletleri gibi bağışçılar tarafından desteklenmektedir. "Bir Mesajla Tedavi" hizmetinin uygulanmaya başladığı 2010 yılından bu yana, yeniden çalışmalarına ve normal bir yaşam sürmelerine imkan veren fistül ameliyatı 1.900'den fazla kadının hayatını değiştirdi. Gebelikte anne ölümü gibi obstetrik fistül de gebelik döneminde annenin yeterli bakımı alamaması sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Vodafone Vakfı, USAID (ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı) ile birlikte kırsal bölgelerdeki sağlık çalışanlarının, hayati tehlike içeren doğum riski bulunan kadınları tespit etmelerine ve güvenli bir doğum yapabilecekleri sağlık merkezlerine nakletmelerine yardım etmek için ‘Bir Mesajla Tedavi’ programının geliştirilmesine 5 milyon dolarlık yatırım yapmaktadır. Bu program, doğum sancısı esnasında komplikasyon yaşayan kadınların nakledilmesi için kullanılan yerel taksiler ile bağlantılı acil durum uyarı sistemi tarafından desteklenmektedir. Bu program sayesinde Tanzanya’nın iki büyük kırsal bölgesinde yaşayan 100.000’den fazla kadın, sadece iki yıl içerisinde güvenli doğum bakımı elde edebilecektir. Temel bilgiler iddi bir anne sağlığı sorunu için ücretsiz tedavi. C Gönül elçileri, hastaları tedavi olmaya teşvik etmektedir. Tedavi olacak kadınların seyahat masrafı, M-Pesa aracılığıyla karşılanır. Vodafone Önce Kadın 17 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Anne sağlığı – zorluklar sebep olduğunu söyledi. Çok nadiren kadının kendi kararını vermesine izin verilmekteydi. Profesör Linda Scott Bazı topluluklar, kendi küçük kliniklerini ayakta tutmak için yoğun çaba göstermekteydi. Yer yer temiz ancak yetersiz sağlık merkezleri gördük. Ancak bunlar bile, bağışçı desteğine bağımlı olduklarından zaman zaman kapanıp tekrar açılmaktaydı. UNICEF desteği ile Batı Afrika’nın kırsal bölgelerine yaptığım bir gezide kadınların sağlık hizmeti elde etmede karşılaştığı zorlukları ilk elden öğrenme fırsatı buldum. Kırsal bölgelerde saatlerce yol giderek küçük yerleşim birimlerinde gerçekleştirdiğimiz ziyaretlerde kliniklerin durumunu değerlendirdik ve hijyenik olmayan doğum koşulları nedeniyle ortaya çıkan ve hızla ölüme sebep olan ve hem anne hem de çocuk için risk teşkil eden bir tetanos türü olan neonatal tetanos hastalığına karşı yapılan aşılamalar başta olmak üzere doğum öncesindeki sağlık bakım hizmetleri hakkında kadınlarla görüşmeler gerçekleştirdik. Bölgenin iç kısımlarına doğru ilerledikçe en yakın şehirde bulunan büyük hastane bizim için adeta uzak bir anıya dönüşürken yerel klinikler gittikçe daha küçük, kirli ve seyrek bulunur hale geldi. Her yerde karşılaştığımız kadınlar bize, otoyola ulaşmak için yapmaları gereken uzun yolculuğun ve en yakın sağlık merkezine gitmek için ödemeleri gereken yüksek otobüs bileti fiyatının eşlerinin veya eşlerinin ailelerinin kendilerine izin vermede ve doğum öncesi bakım görecekleri yere gitmek için gerekli olan maddi desteği sağlamada isteksiz davranmalarına Kadınlar bir sağlık merkezine ulaşma şansı bulduklarında da, genellikle anneden ziyade çocuk ile ilgili kayıtlar tutulmaktaydı. Her bir gebelikte tedavi döngüsü baştan başladığı için tek bir sefer yapılması yeterli olan aşılar gereksiz yere tekrar tekrar yapılmaktaydı. Bir yerde, işinin ehli bir ebenin bulunması bile ölüm ile yaşam arasındaki farkı belirleyebilir. Bununla birlikte Tanzanya, Kenya, Gana ve Mozambik gibi ülkelerde doğumların sadece yarısı nitelikli bir sağlık profesyonelinin gözetiminde gerçekleştirilmekte ve bu sebeple, anne ve bebek ölüm oranları artmaktadır. 27 Bu gibi köylerde yaşayan kadınlara ulaşabilecek, merkezi bir sağlık merkezi ile iletişim kurarak ilgili vakaları değerlendirebilecek ve seyahat ayarlamalarını yapıp kayıtları tutabilecek eğitimli sağlık çalışanlarından oluşan bir ağ, olağanüstü bir fark yaratabilir. Fırsatlar 200 milyon dolar 2020 itibariyle yıllık 200 milyon Amerikan doları, tutarında ekonomik fayda. 0,3 milyon kadın 0,7 milyon 2020 itibariyle her yıl 0,3 milyon kadın tedavi edilebilir. 2020 itibariyle her yıl 0.7 milyon Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı engellenebilir. Araştırmamız göstermektedir ki ‘Bir Mesajla Tedavi’ programı, anne sağlığı ile ilgili acil durum kapsamında olmayan prosedürler ve doğum öncesi ve sonrası randevular dahil olmak üzere farklı sağlık durumları için tedavi sağlamada kullanılabilir. Benzer bir gönül elçisi ağı ve teşvik sisteminden yararlanarak programları daha hızlı bir şekilde arttırabilir ve uzak bölgelerde bulunan daha fazla potansiyel hastaya erişebiliriz. ‘Bir Mesajla Tedavi’ programının anne sağlığı ile ilgili komplikasyonlar üzerindeki etkisini değerlendirdik 28 ve geliştirdiğimiz model, 2020 itibariyle Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda yaşayan 0,7 milyon kadının bu programdan yararlanabileceğini göstermektedir. Bu piyasalar içinde en fazla kadına ulaşma şansı, doğum esnasında veya doğumdan hemen sonra komplikasyona maruz kalan kadınların daha fazla olduğu Hindistan, Tanzanya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bulunmaktadır. Programın kapsamının genişletilmesi, tedaviye ihtiyaç duyanlar 18 Vodafone Önce Kadın ve toplumun daha geniş kesimleri için önemli faydalar sağlayabilir, şöyle ki: T edaviye ulaşma imkânları artar. Anne sağlığı ile ilgili komplikasyonlar için tedaviye erişim imkânlarını arttırmada ‘Bir Mesajla Tedavi’ programından yararlanıldığı takdirde, 2020 itibariyle yılda 0,3 milyon kadın tedavi görebilir ve normal yaşamlarına geri dönebilir. Y aşam kalitesi artar. Bu boyutta bir artış ile birlikte 2020 itibariyle kümülatif olarak 1,8 milyon potansiyel Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı engellenebilir. E konomik fayda Program, kadınların yeniden çalışmaya başlayıp gelir elde etmelerini sağlayarak 2020 itibariyle yıllık 200 milyon dolarlık ekonomik etki yaratabilir. Geleceğe bakış 'Bir Mesajla Tedavi' hizmeti, ancak tıbbi tesis ve altyapı mevcut olduğu takdirde fayda sağlar. Anne sağlığı koşullarının iyileştirilmesine yönelik 'Bir Mesajla Tedavi' modelinin yaygınlaştırılması için 2020 itibariyle yaklaşık olarak toplam 380 milyon dolarlık veya hasta başına yaklaşık 540 dolarlık altyapı, tedavi masrafı ve ulaşım masrafının bağışlarla finanse edilmesi gerekmektedir. Bazı yatırım masraflarını azaltmak için yerel sağlık merkezi ağı kullanılabilir. ‘Bir Mesajla Tedavi’ programının kullanılması, her bir pazardaki mevcut tıbbi altyapının ve ulaşım altyapısının durumuna bağlıdır. Bunun yanında program, sağlık hizmetlerine yönelik taleplerin artmasını sağlayabilir ve hastanelerin tam kapasite ve yüksek verimle çalışmasına imkan vererek projeleri potansiyel bağışçılar için daha cazip hale getirebilir. Ayrıca her bir pazarda, M-Pesa veya diğer para transferi sistemleri bulunmalıdır. Gönül elçisi ağlarının kurulması ve genişletilmesi (örneğin, eski hastaları gönüllü olmaya teşvik ederek) ve söz konusu gönül elçilerine uygun teşviklerin sunulması, programın başarısına katkıda bulunacaktır. Mobil teknolojiler hayatları değiştirir. Birçok kadın hastaneye ulaşım masrafını karşılayamamaktadır. Vodafone M-Pesa, CCBRT’nin bu masrafları önceden karşılamasına imkân vermektedir. ‘Bir Mesajla Tedavi’ programı olmasaydı 2013 yılı itibariyle fistül hastalarımızın %73’ü halen utanç ve tecrit içerisinde yaşıyor olurdu. Erwin Telemans, CEO, CCBRT Mobil teknoloji ve sağlık – Diğer Vodafone Projeleri Sağlık çalışanlarının desteklenmesi, Güney Afrika Hayat kurtaran aşıların daha fazla çocuğa ulaştırılması, Mozambik Dünya çapında yaklaşık 4,3 milyon sağlık çalışanı açığı bulunmakta ve bu eksiklik en yoğun şekilde gelişmekte olan ülkelerde hissedilmektedir. Sağlık çalışanlarına daha verimli ve üretken olmaları konusunda yardım edilmesi, mümkün oldukça çok hastaya ulaşmalarını sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Her yıl bir milyondan fazla çocuk, aşı yapıldığı takdirde önlenebilecek hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmektedir. Vodafone, ilaç şirketi GlaxoSmithKline, Mozambik Hükümeti ve USAID ile iş birliği içerisinde çocukların aşı olma oranlarını arttırmak için mobil teknolojilerden yararlanmaktadır. mVacciNation projesi, annelere, çocuklarını aşı yaptırmalarını hatırlatan uyarı mesajları gönderilmesini kapsamakta ve uzak bölgelerdeki sağlık tesislerinin, aşı stoklarını takip etmelerini ve aşı sipariş etmelerini sağlayarak hastalar aşı olmak için geldiklerinde aşı bulunmasını garantiye almaktadır. Projenin, aşı olma oranını %5 oranında arttıracağı tahmin edilmektedir. Bu program kapsamında GAVI Alliance ile Sahra Altı Afrika’daki sağlık bakanlıklarının aşılara erişimi arttırmak için bu tür mobil teknoloji çözümlerinden nasıl yararlanabileceklerini araştırmaya yönelik üç yıllık bir ortaklık kuruldu. Nompilo mobil çözümü, çoğu kadın olan Güney Afrikalı hemşire ve toplum sağlığı çalışanlarının mobil cihazları ile hasta kayıtlarını uzaktan gözden geçirip güncellemesine imkân vermekte ve böylece, ofise geri dönme zorunluluğunu ortadan kaldırmakta ve vakit alan evrak işlerini azaltmaktadır. Vodafone Önce Kadın 19 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Beni kolumdan tutup dışarı attı ama çocuklarım içeride olduğu için tekrar içeri girip butona bastım. Altı polis memuru gelip onu götürdü. Ve açık konuşmak gerekirse belki de bu sayede hayatım kurtuldu. Sonrasında bu durumu nasıl atlatabileceğimi bilmiyordum ancak bir şekilde üstesinden geldim ve artık gerçekten çok mutluyum. Şu an istatistiki bir veriden ibaret olabilecekken, hayatımı ve kariyerimi yeniden düzene koymaya başladım. TecSOS cihazı sayesinde acil durumlarda kolaylıkla yardım çağırabilirsiniz. Bu hayatınızda ciddi bir fark yaratacaktır. 20 Vodafone Önce Kadın Güvenlik Aile içi şiddet mağduru kadınlara destek Birleşik Krallık’ta her dört kadından biri, yaşamları süresince aile içi şiddete maruz kalıyor. 29 Şiddet mağdurları korku içerisinde yaşıyor, sıklıkla kendi evlerinde fiili hapis hayatı yaşıyorlar. TecSOS cihazı, aile içi şiddete maruz kalma riski bulunan kadınların acil durum hatlarıyla irtibata geçerek daha hızlı yardım almalarına imkan vermekte ve böylece korku faktörünü azaltarak hayatlarını tekrar yoluna koymalarına yardımcı olmaktadır. %11 + 3.000 Altı ülkede kullanımda olan cihaz sayısı 31.000. + 1.000 Birleşik Krallık’ta 3.000’den fazla mevcut kullanıcı. 31.000 cihaz 1.000’den fazla aktivasyon. Polis müdahale süresinde %11 oranında kısalma. TecSOS, sıradan bir cep telefonu gibi gözükmekte ancak sadece acil durumlarda kullanılmaktadır. Bir kadın saldırıya uğradığında veya tehdit edildiğinde sadece ortadaki düğmeye basarak anında acil durum hatları ile irtibat kurabilmektedir. Arayan kişinin kimliği, vaka geçmişi ve yaklaşık olarak konumu tespit edilir ve böylece müdahale süresi kısalır. kendilerini daha güvende hissettiklerini ve TecSOS kullanımı ile polislerin müdahale süresinin %11 oranında kısaldığını göstermektedir. Polisin mağdurlara daha kolay ulaşması sayesinde birçok hayat kurtarılabildi. TecSOS ile gerçekleştirilen tüm aramalar kayıt altına alındığı için aramalar, saldırganlara karşı ceza davası açılmasında kanıt olarak kullanılabilmektedir. Bu cihazın verildiği her kadın, acil durum hizmetinde kayıtlıdır ve böylece TecSOS aramaları tespit edilmekte ve önceliklendirilmektedir. Bu, kadın düğmeye bastıktan sonra operatör ile konuşacak durumda olmasa dahi sistemin çalışabileceği anlamına gelir. TecSOS, şu anda İspanya Kızıl Haçı, TecSOS Vakfı ve Vodafone İspanya Vakfı tarafından ülke çapında bir TecSOS programının uygulandığı İspanya’da geliştirilmiştir. Thames Valley Polis Kuvveti ve Thames Valley Ortaklığı ile birlikte Birleşik Krallık’ta ilk olarak 2011 yılında uygulanmaya başlamıştır. Birleşik Krallık’ta, hâlihazırda 19 emniyet birimi tarafından kullanılmakta ve 12’sinde daha kullanılması için çalışmalar sürmektedir. Ayrıca Macaristan, İrlanda, İtalya ve Portekiz gibi ülkelerde başlatılmış ve yaygınlaştırılmaktadır ve 2014’te dört ülkede daha pilot uygulama gerçekleştirilecektir. TecSOS Cihazı Düğmeye basılır. Alarm aktifleştirilir. Olay! Temel bilgiler Çevre kaydı başlar. Polis uyarılır. Kullanıcı profili ve olgu geçmişi tanımlanır. Polis/acil yardım kurumu belirlenen bölgeye intikal eder. Polis koordinatlarla bölgeye yönlendirilir. + = 2011 yılından bu yana Birleşik Krallık’ta 5.600’den fazla kadına TecSOS cihazı verildi ve cihazlar 1.000 seferden fazla aktive edildi. Sonuçlar, cep telefonları sayesinde kullanıcıların ile içi şiddete maruz kalma riski yüksek A kadınlara yönelik bir hizmet. Ortasında kullanımı kolay bir buton bulunan cihaz. Acil durum hattıyla anında bağlantı. Konum bilgisi polise iletilir. Aramalar kayıt altına alınır ve mahkemede delil olarak kullanılabilir. Vodafone Önce Kadın 21 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Aile içi şiddete maruz kalan kadınlar – zorluklar Ekler Saldırılar genellikle, mağdur hayatını kaybetmekten korkacak noktaya gelene kadar artmaktadır. Bununla birlikte, evden kaçmak aşırı derecede tehlikelidir: bu gibi durumlarda çoğu cinayet, mağdur kaçmaya kalkıştığında gerçekleşir.30 Profesör Linda Scott Yıllar önce, ABD’nin Ortabatı bölgesinde bulunan küçük bir kasabadaki kadın sığınma evinin acil durum hattında görev almak için gönüllü oldum. Aldığım eğitim sırasında, arayan kişinin durumunu doğru bir şekilde değerlendirmemiz ve nasıl hızlı bir şekilde müdahale edebileceğimize karar vermemiz gerektiği üzerinde duruldu. Şiddete maruz kalan bir kadının dış dünya ile irtibat kurduğunun fark edilmesinden önce sadece birkaç dakikalık vakti vardır. Bazen erkekler de bu tip şiddete maruz kalmakla birlikte bu suç çok büyük oranda erkekler tarafından kadınlara karşı işlenmekte ve genellikle artarak tekrar edilmektedir. Saldırgan davranışın altında yatan güdü eşini kontrol etme isteğidir ve genellikle, mağdurun başka kişiler ile iletişime geçme kabiliyetini kısıtlama, nereye gidip nereye gidemeyeceğine dair dayatmada bulunma ve maddi kaynaklarına el koyma gibi adımları şiddet takip eder. Dolayısıyla, şiddet ciddi bir seviyeye ulaştığında kurban, yardım isteme imkânını ve bulunduğu yerden tek başına ayrılması için gerekli kaynakları kaybetmiş olacaktır. Halen Birleşik Krallık’ta ciddi bir sorun olan aile içi şiddet, bildirilen şiddet suçlarının %16 ila %25’ini oluşturmaktadır. Her hafta ortalama iki kadın partneri tarafından öldürülmekte ve bu tip cinayetler, tüm kadın cinayetlerinin %42’sini oluşturmaktadır. Birleşik Krallık’ta kadın ölümlerinin en önemli sebeplerinden biri intihardır: İntihar girişimlerinin %33’ü, kadınların partnerlerinden gördükleri şiddetten kaynaklanmaktadır. Çocuklar, saldırıların %90’ına şahit olmakta ve genellikle fiziksel, zihinsel, sosyal ve eğitim ile ilgili sorunlar yaşamaktadırlar. 31 Aile içi şiddetin Birleşik Krallık ekonomisine maliyeti ihtiyatlı bir şekilde hesaplandığında dahi dudakları uçuklatıyor. Sadece fiziksel yaralanmaların tedavisi için harcanan 1,2 milyar sterlin, Ulusal Sağlık Hizmeti bütçesinin %3’üne denk gelmektedir. Yıllık ekonomik kayıp 2,7 milyar sterlindir. Hukuk sistemine maliyeti yıllık 1 milyar sterlindir.32 Fırsatlar 0,1 milyon kadın 2020 itibariyle yılda 0,1 milyon kadına yardım edilebilir. 80.000 vaka 2020 itibariyle 80.000 şiddet vakası engellenebilir. 2013 ve 2020 yılları arasında, Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmiş pazarlarda yüksek risk altındaki 0,5 milyondan fazla kadın TecSOS programına dahil edilebilir. 2020’ye kadar yılda 0,1 milyon kadın programa dahil edilebilir. Almanya, İspanya ve Birleşik Krallık gibi kadına şiddetin yoğun olduğu ülkelerde (toplam pazarın %63'ü) TecSOS gibi mevcut uygulamaların yanı sıra, hayata geçirilebilecek yeni çözümlerle daha fazla kadına yardım etme fırsatı bulunmaktadır. Aile içi şiddetin engellenmesi, kadınlara ve topluma büyük faydalar sağlayacaktır. Geliştirdiğimiz modelde, çalışmaların ölçeğinin belirtilen düzeyde arttırılması ile aşağıdaki sonuçlara ulaşılabileceği gösterilmektedir: C iddi şiddet olaylarında azalma Polisin müdahale süresinin kısaltılması ile 2013 ve 2020 yılları arasında yaklaşık 80.000 vaka engellenebilir. 22 Vodafone Önce Kadın 0,8 milyar dolar Verimliliğin arttırılması ve masrafların azaltılması ile 2020 itibariyle yılda 0,8 milyar dolar ekonomik fayda elde edilebilir. Y aşam kalitesinde artış Yaptığımız çalışma, TecSOS programına dahil olan kadınların kendilerini daha güvende ve emniyette hissettiklerini ve normal hayatlarına devam edebildiklerini göstermektedir. Örneğin, Birleşik Krallık’ta gerçekleştirilen anketler, 10 üzerinden hesaplanan mağdur korku seviyesinin 7,9’dan 3’e düştüğünü göstermektedir. E konomik fayda Program sağlık, polis, güvenlik ve mahkeme masraflarını azaltmanın yanı sıra kadınların çalışma hayatına katılmalarına imkan vererek 2020 itibariyle yılda 0.8 milyar dolarlık bir ekonomik katkı yaratabilir. Geleceğe bakış Diğer alarm sistemleri ile karşılaştırıldığında TecSOS ve benzeri çözümler daha düşük maliyetlidir ve ciddi suçları engellemenin getirdiği olumlu mali etki sayesinde kendilerini amorti edebilirler. Pilot uygulamalarda, Vodafone Vakfı'nın finansal desteğinden yararlanıldı, ancak Birleşik Krallık’ta uygulanan modelde emniyet kuvvetleri maliyetini karşılayarak cihazları mobil operatörlerden satın almakta veya kiralamakta, böylece söz konusu servis, kendi kendini amorti etmektedir. TecSOS, aile içi şiddet kurbanlarına kendilerine olan saygılarını yeniden kazanma ve normale dönme yolunda ilk birkaç adımı atma özgüvenini veriyor. Kısacası, hayatlarını onlara geri veriyor. John Liversidge, Birleşik Krallık TecSOS Proje Müdürü, Thames Valley Ortaklığı Kadına yönelik aile içi şiddet vakalarının ancak bir kısmı bildirilmektedir ve mağdur, polise başvurmadan önce birçok kez saldırıya maruz kalmaktadır. TecSOS hizmetinin potansiyelinden tamamen yararlanmak için kadınların daha erken aşamalarda yardım istemeleri teşvik edilmeli ve desteklenmelidir. TecSOS'ta kullanılan teknolojiden diğer suç önleme, izleme ve sosyal koruma faaliyetleri kapsamında da faydalanılabilir. Potansiyel kullanım alanları arasında soygun mağdurlarının korunması, tanık koruma programları ve yalnız yaşayan yaşlı insanların korunması da sayılabilir. Mobil teknolojiler ve güvenlik – Diğer Vodafone projeleri Alzheimer hastalarına yönelik hizmetler, İspanya TecSOS teknolojisi, Alzheimer hastalarının şartlarını iyileştirmek için de kullanılmaktadır. Olağan güvenli ortamının dışına çıktığında veya herhangi bir olağandışı faaliyet tespit edildiğinde, cihaz kullanıcıyı takip ederek hemen İspanya Kızıl Haçı çağrı merkezi ile bağlantı kurar ve böylece operatörler, hastanın ayrıntılarını ve bulunduğu yeri tespit edebilirler. Sonrasında ise, gerçekleştirilecek müdahale koordine edilir. Vodafone Önce Kadın 23 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Hayatımda daha önce hiç cep telefonu görmemiştim. Şimdi ise RUDI Sandesha Vyahhar teknolojisi bulunan kendi cep telefonum var. Aldığım eğitim sayesinde cep telefonumu kullanarak sipariş verebiliyor, satışları kaydedebiliyor ve başka işlemler yapabiliyorum. Eskiden mal almak için merkeze gelmek zorunda kalıyor, seyahat için çok fazla zaman ve para harcıyordum. Şimdi ise tek bir mesajla mallar ayağıma geliyor. Daha verimli çalışabiliyorum ve zamanımı daha fazla müşteri bulmaya ve daha fazla satış yapmaya ayırabiliyorum. Gelirim yaklaşık 5.000 rupiye çıktı; bunun 500’ünü düzenli olarak bir tasarruf aracına aktarıyorum ve geri kalanı ile ev giderlerinin bir kısmını karşılayarak ailemin daha iyi yaşamasını sağlıyorum. Ayrıca, krediyle büyükbaş hayvan satın alarak hayvancılığa yatırım yapma imkanı buldum. Taksitleri, RUDI iş faaliyetlerimden elde ettiğim gelir ile ödüyorum. RUDI ağının bir parçası ve SEWA üyesi olmam sayesinde hayatım değişti ve ailem başardıklarım ile gurur duyuyor. Ramilaben Somabhai Parmar, Gujarat’ta kırsal kesimde yaşayan kadın girişimcilerin oluşturduğu bir ağ olan ve doğrudan çiftçilerden alınan tarım ürünlerini pazarlayan ve dağıtan RUDIben’in bir üyesidir. Ramilaben hiç okula gitmedi ve erken yaşta evlendi. 2005 yılında RUDI programına katıldı ve şu anda, yerel RUDI ekibinin koordinatörlüğünü yapıyor ve kendi köyünde birden fazla yardımlaşma grubunu yönetiyor. 24 Vodafone Önce Kadın Ekler İstihdam Kadın perakendecilerin verimliliğinin ve yaşam kalitelerinin arttırılması Hindistan’da ekonomik olarak aktif olan kadınların oranı sadece %29 iken bu oran erkeklerde %80’in üzerinde 33. Artık Gujarat’ın kırsal bölgelerindeki kadın perakendeciler sipariş vermek ve iş faaliyetlerini yönetmek için cep telefonlarını kullanıyor. SMS tabanlı platform sayesinde ulaşım süresini büyük oranda azaltabiliyor, cirolarını, gelirlerini ve hayat kalitelerini arttırabiliyorlar. 1.300 kullanıcı RUDIben’lerin gelirlerinde %300 oranında artış. Gelirin %20'si oranındaki verimsizlikleri ortadan kaldırıyor. Pilot uygulama başladığından beri 1.300 kullanıcı. %20 %300 artış Hindistan’ın Gujarat bölgesindeki Kırsal Dağıtım Ağları (Rural Distribution Network - RUDI) 1,1 milyon haneye ulaşmakta ve 3.000 kadın için gelir imkanı sağlamaktadır. RUDIben olarak bilinen bu kadın girişimciler, bu ağ aracılığıyla tarım ürünleri satın almakta ve bunları, RUDI markası ile yerel toplulukları içerisindeki müşterilere satmaktadır. Eskiden RUDIben’ler, sipariş vermek ve malları merkezi depodan almak için genellikle çok uzun yolculuklar yapmak zorundaydı. Depoya vardıklarında sipariş edilen tüm ürünler mevcut olmadığı için genellikle boşu boşuna seyahat etmiş oluyorlardı. Kadınlar artık, RUDI Sandesha Vyavhar (RSV) platformunu kullanarak basit bir cep telefonundan SMS ile sipariş verebiliyorlar. Kadınlar, siparişlerinin stokta bulunduğu ve ürünün kendilerine gönderildiğinden emin olabilmekte ve böylece, ulaşım için harcanan zaman büyük oranda azalmaktadır. Yazılım, işlemleri kaydederek kadınların satışları takip etmesini ve evrak işlerinin azaltılmasını sağlar. Sistem ayrıca, RUDI organizasyonunun stok seviyelerini gerçek zamanlı olarak takip etmesini ve yönetmesini sağlayarak daha önce gelirin %20’sine eşdeğer satış kaybına sebep olan verimsizlikleri azaltır. Sistem, SEWA (Serbest Çalışan Kadınlar Derneği), Hindistan Vodafone Vakfı ve Cherie Blair Kadın Vakfı iş birliğinde geliştirilmiştir. Yazılım geliştirme konusunda Ekgaon Technologies adlı yerel bir şirketten hizmet alınmıştır. RSV, eğitim verildiği takdirde okuma yazması olmayan kadınların bile kolayca kullanabileceği şekilde tasarlanmıştır. Programın başlatıldığı 2013 yılından beri pilot uygulama kapsamında 1.300 kadın tarafından kullanılmıştır. Bu RUDIben’ler, yeni sipariş sistemi sayesinde gelirlerini %300’e kadar arttırabilmişlerdir. Bu mobil çözüm, 2014 yılının sonuna kadar 2.500 yeni RUDIben’i sisteme dahil etmek ve bunları eğitmek hedefiyle, Gujarat’ın farklı bölgelerinde uygulamaya alınmaktadır. Ardından, Hindistan’daki dört başka eyalette daha uygulama başlayacaktır. Proje iş birliği ortakları, M-Pesa mobil para transfer servisi ile entegrasyonun, uygulamanın daha da geliştirilmesine değerli bir katkı sağlayacağına karar verdi. Para transferi hizmetiyle, RUDI kadınları müşterileriyle daha fazla zaman geçirebilecekleri hizmetlerden yararlanabilecekler. Temel bilgiler Küçük ölçekli perakendeciler için mobil çözüm. Uzaktan sipariş verme olanağı sağlayan SMS platformu. Ulaşım zamanını azaltır ve verimliliği arttırır. Stok seviyelerinin gerçek zamanlı olarak takip edilmesini sağlar. Vodafone Önce Kadın 25 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış İş hayatı ve ekonomik güçlenme – zorluklar Profesör Linda Scott Bir üniversite öğretim görevlisi olarak sıklıkla genç kadınların, bir yandan eğitim aldıkları alanda kariyerlerini sürdürürken diğer yandan ailelerine kaliteli zaman ayırmaları ile ilgili endişelerini duyuyorum. Ben onların yaşındayken, kadınlar profesyonel olarak iş hayatına henüz yeni adım atmaya başlamıştı ve işverenler bizi istemeyerek kabul ediyorlardı. Aradan geçen onca yıldan sonra, kadınların iş hayatında kalabalıklaşmasına ve çift gelir elde etmenin aileler için vazgeçilmez hale gelmesine rağmen işverenlerin tavrında veya çalışma düzenlemelerinde çok az değişiklik meydana geldi. Birkaç istisnai örnek şirket dışında çoğu işveren kesinlikle çocuk sahibi kadınlara sıcak bakmıyor. Bu da kadınların, aslında tüm toplumu etkileyen bir sorun ile tek başlarına başa çıkmaya çalışmalarına sebep oluyor. Çalışan annelerin ihtiyaçlarını karşılama konusunda isteksiz davranılması günümüzde, çoğu endüstrileşmiş ülkede doğum oranlarının nüfus yenilenme seviyesinin altına düşmesine sebep oluyor. Bu da Dünya ekonomisini olumsuz etkiliyor. İskandinav ülkeleri gibi çocuk sahibi kadınların çalışmasını nispeten daha kolay hale getiren ülkelerde Ekler doğum oranları, nüfus yenilenme seviyesi ile eşittir. Bazı gelişmekte olan ülkelerde de doğum oranları düşerken, başta Sahra Altı Afrika gibi gelişmekte olan ülkelerde halen yüksek doğum oranları ve bunun sonuçları ile baş etmek zorundadır. Her iki durumda da tavsiye edilen çözüm, kadın dostu kayıtlı istihdam imkânlarını veya kadınların sahip olduğu işletmeler aracılığıyla kadınlara tanınan ekonomik fırsatları arttırmaktır. Birkaç yıl önce gerçekleştirilen mikro finans devrimi, maddi imkanları kısıtlı bireyler tarafından kurulan işletmelere odaklanırken, günümüzde kadın girişimciliği alanındaki çalışmalar, en ileri teknoloji ve sermaye ile yürütülmektedir. Ancak, en çok potansiyel vadeden alan kalabalık nüfuslu ülkelerdeki kadınlar tarafından kurulan şahıs işletmeleri olabilir. Bu kadınlar, genellikle büyük çaplı eğitim merkezlerinin erişim alanının dışında kalmıştır. İşleri, bankaların dikkatini çekemeyecek kadar küçük, mikro finanstan yararlanamayacak kadar da büyüktür. Kadınların finansal becerilerini arttırmalarını, piyasa bilgisi edinmelerini ve ticari mallarını nakledecekleri hizmetler, ekonomik büyümeye katkı sağlayabilir. Fırsatlar 0,5 milyar dolar 2020 itibariyle kadınlar için yıllık 0,5 milyar dolarlık ekonomik etki. Yapılan modelleme çalışmasına göre, gelişmekte olan Vodafone pazarlarında kırsal bölgelerde, kayıt dışı perakende ticareti ile uğraşan yaklaşık 5 milyon kadın bulunmaktadır. RUDI benzeri programlar uygulamaya alınarak 2020 itibariyle bu kadın perakendecilerin 0,2 milyonuna ulaşmak muhtemeldir. Kayıt dışı perakende sektöründe çalışan kadınların sayısının göreceli olarak fazla olması sebebiyle en büyük potansiyel barındıran ülkeler; Hindistan, Tanzanya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’dir. Böyle bir programın sağlayacağı temel faydalar şunlardır: G eçim kaynaklarının iyileştirilmesi Programın ölçeğinin büyütülmesi ile 2020 itibariyle kadınlar için yıllık 0,5 milyar dolarlık ekonomik fayda yaratılabilir. 26 Vodafone Önce Kadın 90 milyon saat Yılda 90 milyon saat tasarruf. Bunun temel dayanağı, verimlilik artışı ve daha geniş müşteri ağına erişim sayesinde gelirde ortaya çıkacak ortalama %20 0’lük artış olacaktır. Ayrıca, ürünlerini satma imkânlarının artması ile tarım işçilerinin ve çiftçilerin gelirleri de artacaktır. Y aşam kalitesinde artış Seyahatlerin azalması ile yılda 90 milyon saat veya kullanıcı başına günde iki saat tasarruf edilebilir. P otansiyel ticari model Verilen tüm siparişler için %0,5 gibi küçük bir işlem ücreti uygulanarak hizmet ticari hale getirilebilir. Böylece, M-Pesa veya benzer mobil ödeme çözümleri ile entegrasyon gerçekleştirilerek 2020 itibariyle operatörler yıllık 2,3 milyon dolar veya daha fazla gelir elde edebilir. Geleceğe bakış Operatörlerin, RUDI benzeri programları yaygınlaştırmak için, başta kırsal bölgeler olmak üzere gelişmekte olan piyasalardaki kadınların cep telefonu kullanım oranının artırması gerekecektir. Mobil okuryazarlığı arttırmak ve insanların mobil çözümleri etkin bir şekilde kullanmalarını sağlamak için eğitimler verilmelidir. RUDI ağı, bir STK olan SEWA tarafından verilmelidir. Benzer STK’lar ile iş birlikleri kurulması, yeni programlar geliştirmek, katılımcılara ulaşıp onları programa dahil etmek, eğitim vermek ve tedarik zincirlerini yönetebilmek için çok önemlidir. Programların geniş çaplı bir şekilde uygulanmasını sağlamak için STK kapasitelerini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılması gerekebilir. Çözümde gerçekleştirilecek iyileştirmeler, programın daha hızlı ve geniş çaplı bir şekilde uygulamaya alınmasını kolaylaştırabilir. Örneğin, planlanan M-Pesa entegrasyonu sayesinde kullanıcıların sipariş ödemelerini cep telefonları üzerinden gerçekleştirmeleri ile programın avantajları artacaktır. Bunun yanında, büyük ölçekli işletmelerin, söz konusu pazarlardaki kırsal veya uzak bölgelerdeki dağıtım zincirlerini geliştirmelerini sağlayacak benzer mobil çözümler uygulama fırsatları bulunmaktadır. Böylece servis, finansal olarak sürdürülebilir hale gelebilir. Bu mobil bilgi yönetim aracı, küçük ölçekli şirketler için işletme yazılımı ile eşdeğerdir. Sadece basit bir cep telefonu ve SMS platformu ile uygulamaya sokulabilen bu araç, küçük tedarik zincirlerinin verimlilik elde etmelerini sağlama ve kırsal ekonomileri dönüştürme potansiyeline sahiptir. Anant Nautiyal, Mobil Teknoloji Programı Direktörü, Cherie Blair Kadın Vakfı Mobil teknoloji ve istihdam – Diğer Vodafone Projeleri Vodafone Türkiye Çiftçi Kulübü Vodafone Çiftçi Kulübü, çiftçilerin hasatlarını ve yaşam kalitelerini iyileştirmek için ihtiyaç duydukları bilgileri mobil teknoloji üzerinden sağlamaktadır. Bu program sayesinde, Türkiye’deki çiftçilerin verimliliği sadece 2012/13 döneminde 190 milyon avro artmıştır. Servise abone olan çiftçiler; hava durumu, mahsul fiyatları ve bulundukları bölgeye ve yetiştirdikleri mahsule göre uyarlanan diğer bilgileri SMS yoluyla elde etmektedir. Şu ana kadar, abone sayısı 800.000 olup bunların neredeyse yarısı küçük ölçekli tarım faaliyetiyle uğraşan kadınlardır. Connected Farmers Alliance (Bağlantılı Çiftçiler Birliği) Connected Farmers Alliance (CFA), Kenya, Tanzanya ve Mozambik’teki küçük ölçekli çiftçilerin verimliliklerini ve gelirlerini arttırmalarını sağlamak için mobil çözümlerden yararlanmaktadır. Program, mobil para transferi sistemi olan M-Pesa gibi çözümlerin yanı sıra diğer mobil finans hizmetlerinin kullanımını da içermektedir. CFA ayrıca, daha büyük tarım işletmeleri ile küçük ölçekli çiftçiler arasındaki iletişimi ve işlemleri iyileştirmeye yönelik mobil tedarik zinciri uygulamaya başlamıştır. CFA, 10 milyon dolar yatırım ve Vodafone, USAID ve TechnoServe işbirliği ile 500.000 küçük ölçekli çiftçiye ulaşma hedefiyle kurulmuştur. Vodafone Önce Kadın 27 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Tabletimi kullanarak Enred@te programı aracılığıyla çevrimiçi konuşuyorum. Benim gibi yaşlı insanlar için gerçekten çok faydalı. Madridli Mary Carmen gibi yeni arkadaşlar edindim - Enred@te üzerinden sohbet ede ede sanki bütün hayatımız boyunca birbirimizi tanıyormuş gibi hissetmeye başladık. Bunu yapabildiğim için kendimle gurur duyuyorum ve bu şekilde arkadaşlarım ile iletişim kurabildiğim için çok mutluyum. Takma adı 'Isi' olan lesida, son 15 yıldır tek başına yaşıyor. Düzenli olarak İspanya, Burgos’taki yerel Kızıl Haç merkezini ziyaret ederek Enred@te programını kullanıyor. 28 Vodafone Önce Kadın Yaşlılıkta yalnızlık İleri yaştaki kişilerin yalnızlıkla başa çıkmasına yardımcı olmak İspanya’da, 65 yaş üzerindeki kişilerin %28’i kendilerini yalnız hissediyor ve bu oran yalnız yaşayan ve hareket kabiliyetleri kısıtlı kişilerde %38’e çıkıyor. Vodafone İspanya SocialTV ve Enred@te servisleri sayesinde artık ileri yaşlardaki bireyler teknolojinin yardımıyla aileleri, arkadaşları ve bakıcıları ile iletişim kurabiliyor ve daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olabiliyor. İlerleyen yaşlarda yalnızlık ve sosyal dışlanmışlık hissi üzüntü ve endişeye sebep olabilir ve hatta fiziksel sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir. Genellikle daha uzun yaşadıkları ve ileri yaşlarda yalnız kaldıkları için bu, özellikle kadınları etkileyen bir sorundur. %85 Kullanıcıların %85’i sosyal çevrelerini genişletebildiklerini düşünüyor. Vodafone İspanya Vakfı tarafından İspanya Kızıl Haçı, TecSOS Vakfı ve diğer kuruluşlar ile iş birliği içerisinde, bu konuyla ilgili bir girişim başlatılmıştır. Bu hizmet ile birlikte sunulan yeni iletişim kanalları sayesinde yaşı ilerlemiş kişiler; evlerinden çıkmalarına gerek kalmadan arkadaşları, aileleri, bakıcıları ve gönüllüler ile irtibata geçebilir. Kullanıcıların %94’ü iletişimin daha kolay hale geldiğini düşünüyor. SocialTV, 2010 yılında uygulamaya konulmuştur. Tek bir TV kutusu üzerinden erişilebilen video ve sesli görüşme fonksiyonlarının yanı sıra kullanıcıların birbirleri ile fotoğraf, video ve diğer içerikleri paylaşabileceği bir çevrimiçi ağ içerir. Servis, İspanya’da kendi evlerinde ve bakım evlerinde yaşayan 100 kişi ile pilot olarak uygulandı. İş birliği yaptığımız kuruluşlar tarafından teknolojinin nasıl kullanılacağı ile ilgili eğitimler verildi ve insanları internete bağlanıp iletişime geçmeye teşvik etmek için ‘sanal buluşmalar’ organize edildi. yürüten kuruluşların daha fazla kişiye ulaşmalarını ve gerçek hayatta yapılan birebir gönüllü ziyaretlerinin yanı sıra "sanal gönüllülük" çalışmaları yapmalarını sağlayıp sağlayamayacağı ise halihazırda değerlendirilen fırsatlar arasındadır. Bu sayede, yaşı ilerlemiş kişiler için gönüllü çalışmalar yapmak isteyen ancak zaman ve ulaşım sıkıntısı yaşayan kişiler, video görüşme ile uzaktan ziyaretler yapma imkânı bulabilir. Kullanıcıların %94’ü diğer insanlar ile daha rahat iletişim % 94 Projenin finansmanı, Vodafone İspanya Vakfı ve İspanya Kızıl Haçı, TecSOS Vakfı, Qualcomm Wireless Reach ve Endüstri, Turizm ve Ticaret Bakanlıkları gibi işbirliği ortakları tarafından gerçekleştirilmektedir. Pilot programlardan elde edilen bulgular, yaşı ilerlemiş kişilerin teknolojiyi nasıl kullandıklarını ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak hizmetlerin nasıl tasarlanabileceğini daha iyi anlamak için kullanılacaktır. Temel bilgiler kurabildiklerini ve bazıları da yalnızlık hislerinin azaldığını belirtiyor. %85’i, uygulamanın ihtiyaçlarını karşıladığını ve sosyal çevrelerinin bu sayede genişlediğini belirtiyor. Servis artık, bilgisayar, tablet veya akıllı telefon ile erişilebilecek olan Enred@te uygulamasına dönüştürüldü ve bununla ilgili yeni pilot çalışmalar yapılıyor. aşı ilerlemiş kişiler için sanal buluşma yeri. Y Tablet veya TV set üstü cihazı ile erişim sağlar. Yaşlı kişilerin arkadaş ve bakıcılarıyla video görüşme yoluyla iletişim kurmasına izin verir. Multimedya içeriğe erişim sağlar. Sosyal hayata katılımı arttırır. Enred@te uygulamasının yaşlı insanlara yönelik çalışmalar Vodafone Önce Kadın 29 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Yaşlılarda yalnızlık ve sosyal dışlanmışlık - zorluklar Profesör Linda Scott Üç yıl öncesine kadar 82 yaşındaki annem hâlâ Colorado’daki evinin yakınında kayak yapabilmek için sezonluk biletler alıyordu. Şimdi ise, doğduğu yer olan Austin, Texas’ta bulunan bakımevindeki yaşamına uyum sağlamaya çalışıyor. Harika bir yer ve birçok çocukluk arkadaşı da aynı yerde. Kız kardeşim bakımevine yakın yaşıyor ve kardeşlerimiz annemizi, kendisinin Colorado Dağları'nda yaşadığı döneme kıyasla daha sık ziyaret edebiliyor. Beş torunu onu sık sık arıyor. Buna rağmen annem kendini yalnız hissediyor. Bakımevi, birçok faaliyet gerçekleştiriyor; kültürel etkinlikler düzenliyor ve bir kitap kulübünün sponsorluğunu yapıyor. Sosyal bir insan olduğu için bu etkinliklerin hepsine katıldı. Ancak kişisel zevkleri diğer bireylerden biraz farklı. Yakın zamanda gerçekleştirilen bir gezide tesadüfen elindeki kitap ile ilgili bir soru sordum ve benimle kitap hakkında konuşma fırsatı yakaladığı için çok sevindi. Birçok harika insan ile birlikte Ekler yaşamasına rağmen gerçekten konuşabileceği kimsenin olmadığı belliydi. Uzun süredir sosyal dışlanmışlık ve yalnızlık arasında bir nedensellik ilişkisi olduğu düşünülüyor. Etrafınızda fazla insan varsa, sık sık etkinliklere katılıyorsanız, kendinizi yalnız hissetmeyeceğiniz düşünülür. Ancak, ilerleyen yaşlarda yalnızlığa sebep olan faktörlerle ilgili yapılan çalışmalarda nedenin deneyimlere göre şekillendiği öne sürülmüştür. “Daha dar bir sosyal çevreye sahip olan veya nadiren sosyal aktiviteye katılan kişilerin hepsi kendilerini yalnız hissetmeyebilirler. Ayrıca, etrafında arkadaşlarını ve ailesini fazla görmeyen biri yeterince sosyal destek görmediğini düşünebilir ve kendisini dışlanmış hissedebilir.”34 Bu çalışmada gözlemlendiği üzere, ileri yaştaki bireyler için ortak ilgi alanlarını paylaşabilecekleri sanal toplulukların oluşturulmasının amacı; çevrelerinde kaç kişinin olduğunu bilmekten ziyade, etraflarından ilgi alanlarına yönelik olarak konuşabilecekleri bireylerin bulunup bulunmamasını tespit etmektir. Fırsatlar 0,9 milyon 1,7 milyar dolar 2020 itibariyle 0,9 milyon kullanıcıya ulaşma fırsatı. Yıllık 1,7 milyar dolar ekonomik fayda. %70 Kullanıcıların %70’i kendilerini daha mutlu ve daha az dışlanmış hissedecektir. Yaşı ilerlemiş kişiler arasındaki sosyal dışlanmışlık sorununa el atılması, fiziksel ve zihinsel refahlarını arttırabilir ve sağlık sistemi, aile bireyleri ve bakıcılar üzerindeki yükü hafifletebilir. Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmiş pazarlarda, 65 yaşın üzerindeki yaklaşık yedi milyon kadının kendini dışlanmış hissettiği belirlenmiştir. Bu yeni hizmetlerin uygulanması için önemli bir pazar potansiyeli oluşturmaktadır. Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmiş piyasalarda, SocialTV ve Enred@te gibi hizmetlerin yaygınlaştırılması ile 2020 itibariyle ileri yaştaki 0.9 milyon kişinin bu hizmetlerden yararlanarak 98 milyon arama gerçekleştireceğini tahmin ediyoruz. Göreceli olarak yaşlı nüfusunun daha fazla olması sebebiyle, İtalya, Almanya ve İspanya potansiyel kullanıcıların %55’ini oluşturmaktadır. Hizmetlerde gerçekleşecek bu seviyede bir ölçek artışı şu sonuçları doğurabilir: Y aşam kalitesinde artış Araştırmamıza göre kullanıcıların %70’i iletişim kurmanın daha kolay hale geldiğini düşünmekte ve daha mutlu ve daha az dışlanmış hissetmektedir. 30 Vodafone Önce Kadın İ letişimin artması Video görüşmesi ile ilgili aldıkları eğitim sayesinde kullanıcılar aileleri ve arkadaşları ile daha rahat iletişim kurabilmektedir. Sonuç olarak ortalama bir kullanıcı yılda yaklaşık 100 görüşme gerçekleştirmektedir. Ayrıca bu hizmetler sayesinde, birçok yeni sanal gönüllülük fırsatı ortaya çıkmıştır. E konomik faydalar 2020 itibariyle yaklaşık 1,7 milyar dolar ekonomik avantaj elde edilebilir. Bunun 1,2 milyar doları, kayıt dışı olarak çalışan bakıcıların yaklaşık %18’inin, kendilerine yönelik taleplerin azalması sebebiyle ücretli işlere dönebilmelerinden kaynaklanmaktadır. 35 Dışlanmışlık hissinin azalması sonucunda kişilerin fiziksel ve zihinsel sağlık durumlarında görülen iyileşme sağlık ve sosyal bakım masraflarında yaklaşık 0,4 milyar dolarlık bir azalma sağlayacaktır. icari etki T Hizmetlerin yaygınlaştırılması, 2020 itibariyle operatörler için 450 milyon doların üzerinde gelir yaratabilir. Geleceğe bakış Hizmetin başarılı bir şekilde yaygınlaştırılması için kullanıcıların özel olarak tasarlanmış set üstü cihaza veya video kamerası bulunan bir tablete sahip olmaları ve Wi-Fi veya geniş bant bağlantısı erişimlerinin bulunması gerekmektedir. Yaşı ilerlemiş kişilerin teknolojiye yeterince aşina olmamaları yaygın kullanımın önünde potansiyel bir engel teşkil edebilir ve bunun üstesinden gelmek için eğitim programlarına yatırım yapılması gerekebilir. Söz konusu hizmetler, sosyal paylaşım siteleri gibi hâlihazırda sunulmakta olan diğer hizmetler ile rekabet edecektir. Ancak operatörler, hizmetleri yaşı ilerlemiş kişilerin özel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak tasarlayarak ve talep edilen diğer hizmetler ile birlikte uygun fiyat sunarak kullanıma teşvik edebilirler. Bu, hizmetin finansal olarak kendini idame ettirme potansiyeline sahip olduğu veya gelir yaratabileceği anlamına gelir. Hizmetin faydalarının doğrudan diğer aile üyeleri ile paylaşılması, farkındalığı arttırabilir ve kullanıma teşvik edebilir. İspanya Kızıl Haçı, destek sağladığı 305.000’den fazla ileri yaştaki kişinin ihtiyaçlarını karşılama taahhüdüne daima bağlıdır: Sosyal dışlanmışlık bu kapsamdaki en önemli konulardan biridir. Enred@te gibi çözümler, ileri yaştaki kişileri arkadaşları, akrabaları ve İspanya Kızıl Haçı gönüllüleri ile iletişim halinde kalmaları için uygulanabilir. Bu hizmetin etkili ve kullanımı kolay bir yöntem sunduğu kanıtlanmıştır. Aktif bir yaşam sürerek, dış görünüşlerine önem vererek ve kendilerini daha sağlıklı hissederek dolaylı yoldan yaşam kalitelerini arttıran güçlü sosyal ağlar kurabilirler. Alicia de Oliva, İspanya Kızıl Haçı, yaşlı ve başkalarına bağımlı kişiler ve akrabalarına yönelik Sosyal Müdahale Programı Teknisyeni Vodafone Önce Kadın 31 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Yıllardır el sanatlarıyla uğraşıyorum. Kendi ürünlerimi tasarlamak ve üretmek çok fazla zaman alıyordu, bunun yanında günümün büyük bir kısmı ürünlerimi satmak için komşu köy ve şehirlere gidip gelirken yolda geçiyordu. Önce Kadın İlan Servisi sayesinde ürünlerimi cep telefonu ile tanıtmaya başladım, bu da satışlarımın artmasını sağladı. Bu servise abone olarak, zamandan ve paradan tasarruf etme, işimi verimli bir şekilde sürdürme ve daha geniş tüketici kitlesine erişme imkânına eriştim. Sonuç olarak kazancım yaklaşık %500 arttı. Muazzes Özer, Mersin’in 2,5 kilometre uzağındaki Kale Mahallesi’nde eşi ve iki çocuğu ile birlikte yaşıyor. Muazzes, siparişlerinin hazırlık sürecinde yaklaşık 100 kadına iş imkânı sağlıyor. 32 Vodafone Önce Kadın Ekler Mobil teknolojilere erişim Cep telefonu sahibi olmanın önündeki engellerin aşılması Dünya çapında cep telefonu sahibi olan kadın sayısı, erkek sayısından tahmini olarak 300 milyon daha azdır.36 Gelişmekte olan ülkelerde en üst seviyeye çıkan bu cinsiyet uçurumu, çoğu kadının mobil hizmetlerden yararlanmasını engellemektedir. Vodafone Türkiye, kadınların ekonomik gücünü arttırmak, kadın müşteriler için değer yaratmak ve kadın abone sayısının artmasını teşvik etmek için Vodafone Önce Kadın Programı’nı hayata geçirmiştir. 45.000 abone 6.100 ilan 85.000 85.000 kadın müşteri katıldı. Türkiye’deki en büyük çevrimiçi alışveriş platformlarından birinde 6.100 ilan verildi. Vodafone Önce Kadın Programı, kadınların gelirlerini arttırmalarını, mobil teknolojiden yararlanmalarını, yeni beceriler elde etmelerini ve çocuk sağlığı gibi konularda bilgi edinmelerini amaçlayan bir hizmettir. 2013 yılında başlayan program, 85.000 kadın müşteriye ulaşmıştır. Programın temel işlevlerinden biri, ‘Önce Kadın İlan Servisi’dir. Bu servis, teknoloji konusunda çok az deneyimi olan kadınlara, Türkiye’nin en büyük çevrimiçi alışveriş platformlarından biri olan sahibinden.com web sitesi üzerinden kendi ürettikleri el işlerini satma imkânı vermektedir. Müşteri, ürünü ile ilgili bilgileri, fiyat, konum kodu ve varsa fotoğrafı ile beraber bir metin mesajıyla gönderir. Vodafone tarafından finanse edilen aracı firma, bilgileri teyit etmek için müşteriyi cep telefonundan arar ve ilanı internette yayınlar. Deneyimi olmayan kadınlar bile bu servisi kolaylıkla kullanabilir. Bu hizmetle ilgili 6.100 ilan yayınlandı ve bu ilanlar 280.000’den fazla kişi tarafından görüntülendi. Önce Kadın aboneleri ayrıca, teknoloji ve ticaret konularında eğitimler sunulan Teknolojide Kadın Hareketi Projesi’ne de katılabilmektedir. Türkiye’de yaşayan tüm kadınlara açık olan proje, kadınların mobil teknoloji kullanımı önündeki engelleri kaldırmak amacıyla geliştirilmiştir. 2013 yılı içerisinde 1.300 kadın becerilerini geliştirmek için bu projeye katıldı. 312 kadının başvurduğu yarışmayı kazanan 3 kadına projesini hayata geçirmek üzere toplam 32.500 TL can suyu sermayesi verildi. Eğitimler, Vodafone Türkiye’nin işbirliği ortakları Türkiye Kadın Girişimciler Derneği ve Türkiye Bilişim Vakfı tarafından sınıf içi ve çevrimiçi eğitim olarak verildi. Proje, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve İletişim Bakanlığı tarafından desteklenmektedir. 1.300 kadın Bilgilendirme hizmetlerine 45.000 kişi abone oldu. 1.300 kadın ticaret eğitimi aldı. Derneği'nden üst düzey kadın yöneticiler tarafından mentorluk desteği sağlandı. İkinci program 2014 yılında gerçekleştirilecek. Girişimcilere sağlanan desteğin yanı sıra Önce Kadın aboneleri çeşitli ücretsiz bilgilendirme hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Bunlar, çocuk sağlığı ile ilgili bilgi sağlayan, Anne Çocuk Eğitim Vakfı’nın desteğiyle Vodafone müşterileri için geliştirilen bir uygulama, SMS servisi ve Önce Kadın Yaşam servisini içermektedir. Bu servislerin toplam abone sayısı 45.000’e ulaşmıştır. Vodafone Türkiye, Önce Kadın aracılığıyla sunulan hizmetleri, bir mobil bankacılık uygulaması ve çevrimiçi satıcılara yönelik bir kurye hizmeti ile genişletmeyi planlamaktadır. Kırsal bölgelerde daha fazla kadına ulaşmak ve eğitim faaliyetlerini yaygınlaştırmak amacıyla çeşitli kamu kuruluşları ile birlikte çalışmaktadır. Temel bilgiler Kadınlara yönelik hizmet paketleri. Ticaret ve teknoloji desteği. Türkiye’nin en büyük çevrimiçi alışveriş platformlarından birine erişim. İlgili konularda bilgilendirme hizmetleri. Promosyon teklifleri. Finale kalan katılımcılara Vodafone Türkiye ve Kadın Girişimciler Vodafone Önce Kadın 33 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Mobil teknoloji kullanımında cinsiyet uçurumu Ekler pazarlarda tahmini olarak 154 milyon yeni kadın abone kazanılmalıdır. Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda kadın abone sayısı erkek abone sayısından tahmini olarak 91 milyon daha azdır ve toplam mobil penetrasyon tahminleri doğrultusunda kadın ve erkek abone sayısı aynı oranda artmaya devam ederse bu uçurum 2020 itibariyle 142 milyona kadar çıkabilecektir. Cinsiyet uçurumunun daha da açılmasını engellemek için yeni kadın abone artış oranı yükseltilmelidir. Cinsiyet uçurumunun mevcut durumunun korunması için dahi, 2020’ye kadar Vodafone’un bulunduğu Kadın abone sayısında bir artış elde etmek için kadınların cep telefonu sahibi olmasının önündeki engellerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olacak ürün ve hizmetlere ihtiyaç vardır. GSMA ve Cherie Blair Vakfı37 tarafından yapılan araştırma; maliyet, ihtiyaç olmadığı düşüncesi, teknoloji korkusu ve kültürel faktörlerin, kadınların cep telefonu sahibi olmasının önündeki engeller olduğunu ortaya koymuştur. Maliyetleri düşürmek ve kadın müşteriler için değer yaratan servisler sunarak bu faktörlerin ortadan kaldırılması önemli bir adım olacaktır. Vodafone'un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda 2020 itibariyle kadınların teknoloji erişimi Abone sayısı (milyon) 465 Toplam yeni abone sayısı: 308 milyon MSDD – (Mevcut Seyrin Devamı Durumunda) Daha fazla kadın abone kazanılması durumunda cinsiyet uçurumu: 91 milyon (2013 yılı seviyelerinde kalacaktır) MSDD cinsiyet uçurumu: 142 milyon 128 323 MSDD abone kazanımı MSDD kadın abone sayısı 2020 26 349 Daha yüksek sayıda kadın abone kazanımı Kadın aboneler – daha fazla yeni abonelik 440 195 Kadın aboneler 2013 Erkek aboneler 2020 – daha düşük yeni abonelik MSDD erkek abone sayısı 2020 Kaynak: Accenture analysis, GSMA Wireless Intelligence. Cep telefonunuzun olmamasının temel sebebi nedir? (cep telefonuna sahip olmayan katılımcılar) %42 0 20 Cep telefonlarının çok pahalı olması İhtiyaç olmaması, herkesin yakınında olması Ailenin/eşinin izin vermemesi Tüm diğer nedenler (toplam 8) %8 40 Aylık hizmet bedelinin çok yüksek olması İhtiyacı olmaması - sabit telefon kullanması Teknoloji korkusu Kaynak: K adın & Mobil: Küresel Bir Fırsat (2010) GSMA Geliştirme Fonu ve Cherie Blair Kadın Vakfı. 34 Vodafone Önce Kadın %20 60 %10 %3 %3 80 %13 100 Fırsatlar 154 milyon 22,3 milyar dolar 154 milyon potansiyel yeni kadın abone. Yıllık 22,3 milyar dolar ekonomik fayda. 14,6 milyar dolar 2020 itibariyle 14,6 milyar dolar gelir. Erişimin önündeki engeller kaldırılarak 2020’ye kadar Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda 154 milyon yeni kadın abone kazanılması, aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli sosyal ve ekonomik faydalar sağlayabilir: Ekonomik faydalar Araştırmalar, cep telefonu sahibi kadınların ekonomik ve profesyonel fırsatlara daha fazla sahip olduğunu göstermektedir. Cep telefonu sahibi olmak, kadınların %8'inin yaşam standartlarını doğrudan iyileştirebilecektir. Kadın abone sayısındaki bu artış, kadınların profesyonel fırsatlara erişimini arttırarak 2020 itibariyle tüm toplum için 22,3 milyar dolarlık ekonomik fayda sağlayabilir. aşam kalitesinde artış Y Cep telefonu kullanan kadınların %90’dan fazlası kendilerini daha güvenli, bağımsız ve güçlü hissediyor.38 Dolayısıyla, cep telefonu kullanımının yaygınlaşması yaklaşık olarak 154 milyon kadının yaşam kalitesini iyileştirecektir. Ticari potansiyel Cep telefonu kullanan kadın sayısının artması ile mobil operatörler 2020 itibariyle, kümülatif olarak 14,6 milyar dolar ek gelir elde edebilirler. Yeni aboneliklerin yaklaşık %80’i, cep telefonuna sahip olma konusundaki mevcut cinsiyet uçurumunun nispeten daha fazla olduğu Hindistan’da gerçekleşecektir. Geleceğe bakış Araştırmamız, 'Önce Kadın' gibi katma değerli servislerin yeni kadın abone kazanımı konusunda genellikle tarife tekliflerinden daha etkili olduğunu göstermektedir. Söz konusu servislerin başarılı bir şekilde geliştirilmesi ve uygulamaya alınması, gelişmekte olan pazarlarda yeni kadın müşteri kazanımında kilit rol oynamaktadır. Kadınların cep telefonuna sahip olmasının önünde pek çok engel vardır ve bunlar ülkeden ülkeye ve kişiden kişiye değişiklik gösterir. Cep telefonu sahipliğindeki cinsiyet uçurumunun kaldırılması, piyasa ve müşteri grupları için farklı ve hedef kitleye uygun yaklaşımlar geliştirilmesini gerektirmektedir. Örneğin, potansiyel müşterilerin büyük bir kısmı, geleneksel pazarlama kanalları ile ulaşmanın zor olduğu okuma yazma bilmeyen kadınlardır. Operatörler, bu kadınlara ulaşmak için yaratıcı yollar bulmalıdır. Örneğin, kadınlar tarafından işletilen mağazalar veya kadın iletişim ağlarından yararlanılabilir. Önce Kadın Programı kapsamındaki hizmetler, düşük gelir grubundaki kadınların da ulaşabileceği basit cep telefonları ile kullanılabilmektedir. Cep telefonu kullanımı kadınların okuryazarlık, sağlık, bankacılık, istihdam ve iş imkanlarına erişimini kolaylaştırabilecekken, maddi güç yetersizliği veya kendilerine izin verilmemesi gibi nedenler kadınların cep telefonuna sahip olma olasılığını oldukça azaltmaktadır. Cep telefonuna erişimdeki cinsiyet uçurumunun kapanması kadınlar açısından faydalı olmanın yanı sıra, mobil operatörlerin gelirlerini de büyük oranda arttıracaktır. Henriette Kolb, Cinsiyet Sekreterliği Başkanı, Uluslararası Finans Kurumu Mobil teknolojilere erişim – Diğer Vodafone Projeleri Vodafone Melek Mağazası, Hindistan Vodafone Melek Mağazası (Angel Store) tamamen kadınlar tarafından yönetilmektedir. Bu girişim, Vodafone'un çalışanları için potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olacak uygun fırsatlar yaratarak çalışma ortamında çeşitlilik ve katılımı teşvik etme hedefini yansıtmaktadır. Bu durum mağazaya gelen kadın müşterilerin kendilerini daha rahat hissetmelerini de sağlıyor. Şu anda tüm Hindistan’da 26 Vodafone Melek Mağazası bulunmakta olup, sayının artırılması hedeflenmiştir. Vodafone Önce Kadın 35 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Önemli bulgular ve geleceğe bakış Araştırmamız, bu raporda tanıtılan beş servis ile birlikte kadınların mobil teknolojilere erişiminin arttırılmasının, milyonlarca kadının hayatında iyileşme imkânı sunacağını ve hem kadınlar hem de tüm toplum için önemli ekonomik yarar sağlayacağını göstermektedir. Vodafone, gelişmekte olan piyasalarda çalışan kadınların cep telefonuna sahip olma oranının arttırılmasının, başlı başına önemli faydalar sağlayacağına ve kadınların, hayat kalitelerini yükseltecek mobil hizmetlerden yararlanmaları için çok önemli olduğuna inanmaktadır. Sonuç olarak, kadınların ihtiyaçlarına cevap veren hayatı kolaylaştıran hizmetlerin geliştirilmesi kadınları cep telefonu sahibi olmaya teşvik edecektir. Yaptığımız modelleme çalışması, kadınların mobil teknolojilere erişimini arttırma ve bu raporda üzerinde durulan diğer beş servisi yaygınlaştırmanın, 2020 itibariyle Vodafone pazarlarında yıllık 28,9 milyar dolarlık ekonomik etki yaratabileceğini göstermektedir. Karşılaştırmak gerekirse, 2020 itibariyle ortaya çıkması beklenen ekonomik etki, Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarların toplam GSYH’sinin %0,4 ila %1,2’sine ve Vodafone’un faaliyet gösterdiği tüm pazarlardaki toplam GSYH’nin %0,18’ine eşittir. Bu, mobil şebeke operatörleri için 2013 ve 2020 yılları arasında tahmini 15,2 milyar dolarlık ciddi bir ticari fırsat anlamına gelmekte olup, bunun büyük bir kısmı kadınların mobil teknolojilere erişiminin arttırılmasından kaynaklanmaktadır. Mobil teknolojilere erişim Yeni kadın ve erkek abone sayısındaki artış şu anki hızıyla devam ederse, cep telefonu sahipliğindeki cinsiyet uçurumu 2020 yılında daha da açılmış olacak. Cinsiyet uçurumunu mevcut seviyesinde tutmak için 2020’ye kadar Vodafone’un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda tahminen 154 milyon yeni kadının cep telefonu sahibi olması gerekmektedir. Bu boyutlarda bir artış aşağıdaki sonuçları doğurabilir: ullanıcıların hayat kalitesinin iyileşmesi: Cep telefonu K sahibi olan kadınların %90’ı daha güvenli, bağımsız ve güçlü hissediyor. 2020 itibariyle yıllık 22,3 milyar dolar ekonomik fayda. 020 itibariyle mobil operatörler için 14,6 milyar dolarlık 2 kümülatif gelir fırsatı. Hayatı zenginleştiren servisler Bu raporda yer alan eğitim, sağlık, güvenlik, istihdam ve yaşlılıkta yalnızlık temalı servisler 2020 itibariyle Vodafone pazarlarındaki 8.7 milyon kadına ulaşabilir. Bu servisler, kadınların eğitim, iş ve sağlık hizmetine erişiminin önündeki engelleri kaldırıp güvenliklerini artırarak, hastalık ve sosyal dışlanmayı azaltarak, yaşam kalitesi, iş ve gelir fırsatlarının arttırılmasını sağlayabilir. Bu beş servisin toplam potansiyel ekonomik etkisi, 6.6 milyar dolardır. Bu ekonomik faydaların büyük bölümü, sağlık ve güvenlik masraflarından tasarruf edilmesinin yanı sıra daha fazla kadının çalışma hayatına katılması, gelir ve verimliliklerinin artması ile elde edilecektir. Her bir servisin potansiyel etkisi sağdaki tabloda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Geleceğe bakış Olumlu sosyal ve ekonomik etki yaratma konusundaki en büyük fırsat, gelişmekte olan piyasalarda bulunmaktadır. Hâlihazırda, cep telefonuna sahip olma oranı düşük seviyede olup, cinsiyet uçurumu fazla olduğundan kadınlara sunulan sağlık, eğitim ve ekonomik faydaların arttırılması gereklidir. Yaptığımız modelleme çalışması göstermektedir ki kadınların cep telefonuna sahip olma oranını arttırmanın yanı sıra bu raporda yer alan servislerden gelişmekte olan pazarlarda sosyal fayda sağlama konusunda en büyük fırsatı sunan servis, mobil teknoloji yoluyla okuryazarlığın arttırılmasıdır. Gelişmiş pazarlarda güvenlik ve sosyal dışlanma sorunlarına yönelik mobil servisler, daha savunmasız durumdaki kadınlar için önemli faydalar sağlama ve acil durum hizmetlerini ve STK’ların hizmetlerini iyileştirme potansiyeline sahiptir. Cep telefonuna sahip olma oranının arttırılması ve hayatı zenginleştiren hizmetlerin verilmesi konusunda hükümetlere büyük görev düşmektedir. Temel özellikli telefonlarda birçok yenilik gerçekleştirilmiştir ancak, daha ileri düzey ve etkin servisler için düşük maliyetli, temel seviye mobil geniş bant gereklidir. Hükümetler, açık ve rekabetçi pazar koşulları, bağımsız 36 Vodafone Önce Kadın Eğitim Sağlık Program: Bilgi Güçtür (Knowledge is Power) Program: Bir Mesajla Tedavi (Text to Treatment) Potansiyel kitle: 2020 itibariyle 7,2 milyon okuryazar olmayan kadın Güvenlik Program: TecSOS İstihdam Yaşlılıkta Yalnızlık Program: RUDIbens Program: SocialTV ve Enred@te Potansiyel kitle: 2020 Potansiyel kitle: itibariyle yılda 0,3 milyon 2020 itibariyle yılda 0,1 kadın milyon kadın Potansiyel kitle: 2020 itibariyle 0,2 milyon kadın Potansiyel kitle: 2020 itibariyle 0,9 milyon kadın Yaşam kalitesi etkisi: Okuryazar kadınların oranında %1,2 artış Yaşam kalitesi etkisi: 2013 ve 2020 arasında 1.8 milyon Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı engellenecektir. Yaşam kalitesi etkisi: Polis müdahale süresinin kısalması sayesinde 2014-2020 arasında 80.000 aile içi şiddet vakası engellenebilir. Yaşam kalitesi etkisi: Günde ortalama 2 saatlik seyahat süresinin azaltılması Yaşam kalitesi etkisi: 0,6 milyondan fazla kadının daha mutlu ve daha az dışlanmış hissetmesi Ekonomik etki: Kullanıcıların istihdam oranının %17 artması ile 2020 itibariyle yılda 3,4 milyar dolar fayda Ekonomik etki: Doğum sonrasında daha fazla kadının işe dönmesi ve gelirlerini arttırması ile 2020 itibariyle yılda 200 milyon dolar fayda Ekonomik etki: Kadınların çalışma imkânına sahip olması ve sağlık, polis, sosyal bakım ve mahkeme masraflarının azaltılması ile 2020 itibariyle yıllık 0,8 milyar dolar fayda Ekonomik etki: Verimlilik artışı sayesinde gelirdeki ortalama %200 artış ile kadın girişimciler için 2020 itibariyle yıllık 0,5 milyar dolar fayda Ekonomik etki: Sağlık masraflarının azaltılması ve kayıt dışı çalışan bakıcıların kayıtlı işlere geri dönmesi ile 2020 itibariyle yıllık 1,7 milyar dolar fayda Ticari etki: Bağışçı finansmanı gereklidir. Uygulamayı indirmenin ücretli hale gelmesi ile 2020 itibariyle potansiyel olarak 3,6 milyar dolar kümülatif geliri Ticari etki: Altyapı, tedavi ve seyahat masrafları için hasta başına yaklaşık olarak yıllık 540 dolar bağışçı finansmanı gereklidiri Ticari etki: Mobil operatörler 2020 itibariyle emniyet güçlerinden 77 milyon dolar kümülatif gelir elde edebiliri Ticari etki: Mobil operatörler için 2020 itibariyle 4,6 milyon dolar kümülatif geliri Ticari etki: 2020 itibariyle 450 milyon dolar kümülatif geliri düzenlemeler ve altyapı paylaşımını arttırma ya da mobil cihazlar üzerindeki özel tüketim vergisini azaltma yoluyla daha etkin bir maliyet yapısı sağlayarak teşvik edici bir rol üstlenebilirler. Kadınların mobil teknolojilere erişimini arttırmak ve araştırmamıza göre kadınlara ve topluma sağlanması mümkün olan faydaların ortaya çıkartılması için mobil operatörlerin hedefleri şunlar olmalıdır: Kadınların ihtiyaçları ve tercihlerine odaklanma Operatörler, ancak kadınların her pazarda farklılık gösteren ihtiyaçlarını ve kullanıcı tercihlerini anlayabildikleri takdirde, kadın müşterilerin gözünde değerli olacak özel servisler sunabilirler. Uygun işbirlikleri ile yerel uygulamalar gerçekleştirme Operatörler, geniş kapsamlı programlar gerçekleştirmek için STK’lar, iş ortakları ve finansörler ile birlikte çalışmalıdır. Yerel ortaklar ile birlikte çalışmak operatörlerin, bunların uzmanlıklarından ve iletişim ağlarından yararlanarak daha fazla kadına daha etkin yollarla ulaşmasını sağlar. eni modeller ve finansman seçenekleri bulmak Y Geniş ölçekte olarak farklı hizmetler sunmak için farklı ekonomik modeller gerekebilir. Gelişmekte olan pazarlarda sağlık, iş ve eğitim ile ilgili olarak tasarlanan servislerin yaygınlaştırılması için tahminen 900 milyon dolar bağışçı finansmanı gerekmektedir. Mobil eğitim ve ‘Bir Mesajla Tedavi’ servisleri, sürekli, büyük ölçekli özel sektör veya kamu finansmanı gerektirir. Gelişim masraflarını ve kamu sektörü yatırımlarını geri almak için uygulanacak sembolik servis ücretleri, bazı durumlarda maliyetleri karşılamaya katkı sağlayabilir. İş, güvenlik ve yalnızlığa odaklanan diğer servisler, kendi kendini idame ettirme veya gelir yaratma potansiyeline sahiptir. erel altyapı ve mevcut teknolojilerden yararlanma Y Mevcut servislerin örneğin, M-Pesa mobil para transferi sistemi gibi mevcut servisler veya yerel sağlık ağları gibi altyapılar ile entegre edilmesi, erişim ve verimliliği önemli ölçüde arttıracaktır. Vodafone söz konusu programları kâr amacı gütmeden gerçekleştirmekle birlikte analizlerimiz operatörlerin, ortaya çıkacak potansiyel ticari etkiden yararlanabileceğini göstermektedir. i Vodafone Önce Kadın 37 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Ek-1 Yazarlar, katkıda bulunanlar ve paydaşlar Vodafone Vakfı hakkında Vodafone'un faaliyet gösterdiği ülkelerde yatırım yapma misyonuyla hareket eden Vodafone Vakfı, 28 ayrı yerel Vodafone Vakfı'nın yürüttüğü global ve bölgesel bir sosyal yatırım ağının merkezinde yer alır. Vakıf, mobil teknoloji imkanlarından yararlanarak dünya genelinde toplumların yaşam kalitesini arttırmayı hedeflemektedir. Vakıf, bu hedefi gerçekleştirmek için, bağışların yanı sıra Vodafone’un şebekesi, teknolojisi, müşterileri ve çalışanlarına ulaşma ayrıcalığı sayesinde dünyada fark yaratmak için insanların maddi imkanlarını güçlendirmeye yönelik çalışmalar yürütmektedir. Katkıda bulunan Vodafone çalışanları Ritika Agrawal, Yönetici Asistanı, Vodafone Vakfı, Hindistan Amanda Andrews, Medya İlişkileri Kıdemli Müdürü, Grup Dış İlişkiler Laura Crow, Ürün Geliştirme Müdürü, Mobil Ödemeler Nihad El Ghamry, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Vodafone Mısır Vakfı Yöneticisi, Vodafone Mısır Lisa Felton, Tüketici Politikası Bölüm Başkanı, Grup Dış İlişkiler Sean Geary, TecSOS Lansman Müdürü, Vodafone Vakfı Lucia Hayes, İletişim Yöneticisi, Vakıf ve Sürdürülebilirlik Vodafone Vakfı İngiltere ve Galler’de tescilli bir hayır kuruluşudur (yardım kuruluşu tescil numarası: 1089625). Estibaliz Ochoa, Uzman, Vodafone İspanya Vakfı Vodafone Grup hakkında Mari-Satur Torre, İnovasyon Müdürü, Vodafone İspanya Vakfı Vodafone Grup, geliri bakımından dünyanın en büyük mobil iletişim şirketlerinden biridir. Faaliyetleri, bağlı kuruluşları, ortak teşebbüsleri, taahhütler ve yatırımları ile evrensel bir etki alanına sahiptir. Tüm dünyada 419 milyon kişiye ses ve veri hizmetleri sağlayan Vodafone Grup müşterilerinin %70'i gelişmekte olan piyasalarda yaşar. Tuğba Ünal, Türkiye Vodafone Vakfı Genel Sekreteri Mobil teknolojiler hâlihazırda birçok insanın hayatının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bizim amacımız ise, insanların yaşam kalite ve koşullarını iyileştirmek ve sürdürülebilir yaşama katkıda bulunabilmek adına Vodafone’un mobil hizmetlerine erişimi arttırmaktır. Vodafone bünyesindeki yazarlar Matthew Kirk, Grup Dış İlişkiler Direktörü ndrew Dunnett, Sürdürülebilirlik ve Vodafone Vakfı’ndan A Sorumlu Grup Direktörü (Proje Sponsoru) nnette Fergusson, Sürdürülebilirlik Projeleri Kıdemli Müdürü, A Grup Dış İlişkiler (Proje Yöneticisi) Joe Griffin, Grup Çevre Projeleri Müdürü, Grup Dış İlişkiler 38 Vodafone Önce Kadın Madhu Singh Sirohi, Vodafone Vakfı Yöneticisi, Hindistan Lee Wells, Sağlık Programları Yöneticisi (Afrika) – Vodafone Vakfı Profesör Linda Scott ve Oxford Üniversitesi Said İşletme Fakültesi hakkında Profesör Linda Scott, Oxford Üniversitesi Saïd İşletme Fakültesi Girişimcilik ve İnovasyon Başkan Yardımcılığı görevini yürütmektedir. Kadınların güçlendirilmesi konusunda önde gelen düşünür ve yazarlardandır. Profesör Linda Scott, 2006 yılında reklamcılık, sanat, kadınlara yönelik çalışmalar ve iletişimle ilgili çalıştığı Illinois Üniversitesi’nden ayrılarak, Saïd İşletme Fakültesi bünyesinde çalışmaya başlamıştır. Scott, ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Kadın Liderliği Konseyi Pazar Erişimi Altkomitesinin üyesi ve Oxford Dünya Ekonomisinde Kadınlar Forumunun kurucusudur. Oxford Üniversitesi bünyesindeki Saïd İşletme Fakültesi yeni ve eski değerlerin başarıyla bir araya getirildiği bir ortam sunmaktadır. Dünyaca tanınan 800 yıllık bir üniversitenin parçası olan dinamik ve yenilikçi bir fakültedir. Global çapta etki yaratan program ve fikirler üretir. Başarılı iş insanları yetiştirir ve dünya ölçeğindeki sorunlara çözüm yolları arar. Bireyleri, organizasyonları, iş uygulamalarını değiştiren modern programlar ve çığır açan araştırmalar gerçekleştirir. Dünya standartlarında bir üniversite olarak dünya çapındaki sorunlara çözüm arayan bir işletme fakültesi olmayı hedefler. Uzman Paydaş Heyeti Oxford Üniversitesi’nden katkıda bulunanlar Lesley-Anne Long, Global Direktör, Ön Saf Sağlık Çalışanlarını Güçlendirme Alexis Brown, Felsefe Doktoru Adayı Accenture Sustainability Services (Accenture Sürdürülebilirlik Hizmetleri) hakkında Accenture Sustainability Services müşterilerinin, paydaşları için performanslarını arttırmalarına ve değer yaratmalarına yardımcı olur. Pozitif ekonomik, çevresel ve sosyal bir etki yaratırken, aynı zamanda yeniliklere imza atmaları ve kârlı büyüme elde etmeleri için, müşterilerinin varlıklarını ve kapasitelerini arttırmalarına yardımcı olur. Accenture'ın bütünsel yaklaşımı geliri arttırmak, maliyeti azaltmak, riskleri yönetmek ve marka itibarını yükseltmek amaçlı strateji, dizayn ve yönetim faaliyetlerini kapsamaktadır. Bunun yanı sıra, yaptığı araştırma faaliyetleriyle müşterilerinin sürdürülebilirlik konusunda kapsamlı fikir ve bilgilere ulaşmasına yardımcı olur. Daha fazla bilgi için www.accenture.com/sustainability adresini ziyaret ediniz. Accenture bünyesindeki yazarlar Vodafone, röportajlara katılan ve bu raporun araştırma ve hazırlığında emeği geçen uzman paydaş heyetimize teşekkür eder. Louise Guido, CEO, ChangeCorp Henriette Kolb, Gender Secretariat Başkanı, IFC Sevi Simavi, CEO, Cherie Blair Vakfı Bu araştırma gerçekleştirilirken aşağıdaki isimler dahil olmak üzere pek çok kişiyle röportajlar yapılmıştır: Çok taraflı kuruluşlar / kalkınma örgütleri Lindi Hlanze, Ekonomik Danışman (Kadınların Ekonomik Olarak Güçlendirilmesi), Uluslararası Gelişim Departmanı Becky Ferguson, Program Görevlisi, Aile Sağlığı Bölümü, Gates Vakfı Arlene Mitchell, Yardımcı Direktör, Tarımsal Gelişim, Gates Vakfı STK’lar ve vakıflar Antonella Notari Vischer, Yönetici Direktör, Womanity Vakfı John Liversidge, UK TecSOS Proje Yöneticisi, Thames Valley Ortaklığı Anna Isabel Arroyo, TecSOS Vakfı Proje Yöneticisi, ve Julian Andujar, TecSOS Vakfı Yöneticisi, Kızıl Haç J ustin Keeble, İdari Direktör, Accenture Sürdürülebilirlik Hizmetleri, Avrupa, Afrika ve Latin Amerika Kristen Woolf, Strateji Lideri ve Girls Centre Direktörü, Girl Hub (Nike) arry Morrison, Kıdemli Yönetici, Accenture Sürdürülebilirlik H Hizmetleri Guilia Corinaldi, Geçici CEO, Cherie Blair Vakfı aroline Fricke, Proje Yöneticisi, Accenture Sürdürülebilirlik C Hizmetleri Sektörel kuruluşlar Kristen Allerton, Danışman, Accenture Stratejisi Beth Gertz, mWomen Programı Direktörü, Mobile for Development, GSM Association Abir Seth, Danışman, Accenture Stratejisi Katkıda bulunan Accenture çalışanları Mary Woodgate, Accenture Gelişim Ortaklıkları Iain Henderson, İdari Direktör, Accenture Vodafone Önce Kadın 39 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Ek-2 Veri tahminleri ve modelleme Veri kısıtlamaları İçerik türü ve kaynağı göz önünde bulundurulduğunda, veriler erişilebilirlik ve sağlamlık bakımından genel olarak sınırlıdır. Veri göstergeleri uluslararası düzeyde tanınmış kurumlardan alınmıştır. Veri açığı görülen bazı durumlarda veya spesifik ülke verilerine ulaşılamadığında, bu boşlukların doldurulabilmesi için tahmini bilgiler kullanılmıştır. çalışmaları veya röportaj verilerinden alınan karşılaştırmalar kullanılarak oluşturulmuştur. Veri toplama metodolojisi Veri açıklarını kapatmak ve 2020 yılına dair temel veri noktalarını öngörmek için mevcut kaynaklardan temel veri noktaları toplanmış ve tahminler yapılmıştır. Servis kullanım oranları ve ekonomik/yaşamsal faydaları hesaplamak için kullanılan veri noktaları belirlenen vaka Kategori Ölçü Birincil Kaynak Kısıtlamalar Çıkarımlar Temel demografi Yaş gruplarına göre nüfus ILO KILM 7’inci Baskı – – Cinsiyete göre nüfus ILO KILM 7’inci Baskı – – Kırsal nüfus World Bank (Dünya Bankası), WDI (Dünya Gelişim Göstergeleri), Geohives Geçmiş oran kullanılarak sabit bir gelecek Tahmin oran tahmini yapılmıştır. verilerindeki açıklar/boşluklar İstihdam edilen ekonomik olarak aktif nüfus ILO KILM 7’inci Baskı Geçmiş zaman dilimlerinde boşluk İstihdam oranları 2020’ye uyarlanmıştır. Sektörel istihdam World Bank (Dünya Bankası), WDI (Dünya Gelişim Göstergeleri) Geçmiş zaman dilimlerinde boşluk Sektörel istihdam dağılımı 2020 yılına uyarlanmıştır. Ücretli ve maaşlı çalışanlar World Bank (Dünya Bankası), WDI (Dünya Gelişim Göstergeleri) Geçmiş zaman dilimlerinde boşluk Sektörel istihdam dağılımı 2020 yılına uyarlanmıştır. Gayri resmi istihdam World Bank (Dünya Bankası), WDI (Dünya Gelişim Göstergeleri) Geçmiş zaman dilimlerinde boşluk Gayri resmi istihdam oranları 2020’ye uyarlanmıştır. Mobil ödemenin yaygınlaşması Geçmiş zaman dilimlerinde boşluk Servisin kullanıcılar tarafından benimsenmesine dair veriler, Vodafone Connected Worker çalışmasında tanımlanan kullanım oranlarına dayanmaktadır. İstihdam ölçütleri Finansal katılım Bir sonraki sayfada tablonun devamı yer almaktadır. 40 Vodafone Önce Kadın World Bank (Dünya Bankası), Findex Database (Findex Veri Tabanı), 2011 Ücretler/Maaşlar Ortalama yıllık ücretler/Kişi başına düşen GSYH World Bank (Dünya Bankası) Sınırlı veri mevcut Kişi başına düşen GSYH, ortalama ücret ve maaşların hesaplanması için örnek değer olarak kullanılmıştır; aykırı değerler normalize edilmiştir. Teknoloji Özel abonelerin mobil iletişim pazarına penetrasyonu Wireless Intelligence Wireless Intelligence tarafından sağlanan tahminler 2017 yılına kadardır. Mobil erişimi olan nüfusun oranını temsilen tüm nüfusu kapsayan bağlantı penetrasyonu yerine özel abonelerin mobil penetrasyon oranı kullanılmıştır. 2017'ye kadar mevcut olan veriler esas alınarak, 2020'ye kadarki veriler tahmin edilmiştir. Veriler, bazı kilit pazarlar için diğer GSMA çalışmalarıyla rasyonalize edilmiştir. Erkek/Kadın mobil pazar penetrasyonu GSMA, Wireless Intelligence Sınırlı veri mevcut Erkek ve kadınlar için katılımcılar tarafından sağlanan geçmişe dönük veya tahmini bir veri kaynağı mevcut değildir. Ancak, GSMA’nın farklı bölgelerde mobil cinsiyet uçurumuna ilişkin çalışmaları ve tahmini abone penetrasyon oranına dayanılarak, yıllara göre erkek ve kadın pazar penetrasyonu elde edilmiştir. Yalnızca yetişkin kadın nüfusu göz önünde bulundurularak daha yüksek bir penetrasyon oranı çıkarımı yapılmıştır. Anne ölüm oranı, doğumda yer alan eğitimli sağlıkçı yüzdesi (%) WHO (Dünya Sağlık Kırsal bölgeler için mevcut Örgütü), World değildir. Bank MDG (Dünya Bankası Binyıl Kalkınma Hedefleri) Mevcut olmayan durumlarda kırsal bölge için de genel değerin geçerli olduğu varsayılmıştır. Yaşa göre doğum oranı, toplam doğum oranı WHO (Dünya Sağlık Güncel veri Örgütü), World Bank mevcut değil (Dünya Bankası) Temel ölçülerin dönemler arasında statik olduğu varsayılmıştır. Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı – anneliğe bağlı rahatsızlıklar WHO (Dünya Sağlık Örgütü), Global Burden of Disease (Global Hastalık Yükü) Sınırlı veri mevcut Tedavi edilen her hasta için anneliğe bağlı farklı komplikasyonlara ilişkin İşlev Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı (DALY) değeri mevcut değildir; dolayısıyla, Dünya Sağlık Örgütü’nün Hastalık Yükü çalışması ve ayrı ülkelerin her bir kadın için DALY değeri kullanılarak ortalama bir DALY değeri belirlenmiştir. Yaygınlık oranı UN Women, Eurobarometer, OECD Sınırlı veri mevcut, geçmiş verilerde eksiklikler var UN Women dergisinde belirtilen, mevcut olan en güncel veriler kullanılmıştır. Belli bir ülke için yaygınlık oranı belli değilse, uygun olan başka bir ülkenin değerleri kullanılmıştır. Anne sağlığı Aile içi şiddet/yalnızlık Modelleme metodolojisi Eğitim Temel pazar Servis kullanımı Ölçü Varsayım Ölçü Varsayım Okuma yazması olmayan yetişkin kadınlar (+15) • Söz konusu çözüm, aynı şekilde erkekler için de uygulanabilecek olsa da sadece kadınlar için tanımlı pazar • Sadece yetişkinler program kapsamındadır. Servis kullanıcı sayısı • Kullanım oranı, önceki pilot ve ticari projeler esas alınarak belirlenmiştir • Uygulamanın, en düşük özellikli cep telefonlarına uyumlu olduğu varsayılmıştır. Bir sonraki sayfada tablonun devamı yer almaktadır. Vodafone Önce Kadın 41 Giriş Kullanıcının yaşam kalitesi Ekonomik fayda Projelerimiz Ölçü Varsayım Ölçü Varsayım Geleceğe bakış Ekler Okuryazarlık ve okula kaydolma oranı • Farklı çalışmaları temel alarak hesaplanan okula kayıt etkisi – ebeveynler okuryazar olduğu takdirde çocuğun okula kaydolma olasılığı %80 artar. • Etkilenen çocuk sayısı, her bir kadın başına ortalama çocuk sayısı ve her bir çocuğun ilk veya orta öğretim yaşında olma olasılığı esas alınarak belirlenmiştir. Okuryazarlık sonrasında artan ekonomik fırsatlar sayesinde geçim kaynaklarında iyileşme • Pilot projeler ve araştırma çalışmalarına göre istihdam artışı Sağlık Temel pazar Servis kullanımı Ölçü Varsayım Ölçü Varsayım Kullanıcının yaşam kalitesi Ölçü Varsayım Ekonomik avantaj Ölçü Varsayım Doğum komplikasyonu yaşayan yetişkin kadınlar • Ulusal anne ölüm oranı ve komplikasyon-ölüm orantısından (DSÖ) elde edilen gebelik komplikasyonları • Kırsal bölgelerde yaşayan kadınlar ile sınırlanmış pazarlar Servis kullanıcı sayısı • Büyüme oranında, mevcut CCBRT Tanzanya 'hasta nakli' girişiminin verileri esas alınmıştır • Bazı pazarlarda servisin kullanılmaya başlanmasını etkileyebilecek olan mobil ödeme uygulamasının etkisi dikkate alınmamıştır. Engellenen DALY sayısı • Annenin durumu ile ilgili ortalama DALY tahmin edilmiştir/hesaplanmıştır (ayrıntılı bilgi için Veri Toplama Metodolojisi - Anne Sağlığı’na göz atın). İşgücüne tekrar katılma fırsatı sayesinde geçim kaynaklarının artışı • Tedavi sonrasında iş gücüne tekrar katılabilecek olan kadın sayısını temsilen mevcut iş gücüne kadın katılım oranı Güvenlik Temel pazar Ölçü Varsayım Servis kullanımı Ölçü Varsayım Kullanıcının yaşam kalitesi Ölçü Varsayım Ekonomik fayda Ölçü Varsayım 42 Vodafone Önce Kadın Aile içi şiddete maruz kalma riski yüksek olan yetişkin kadınlar • ‘Yüksek risk’, bir yıl içinde üç defa veya daha fazla aile içi şiddete maruz kalan kadın olarak tanımlanmaktadır. • Yaygınlık oranı, çeşitli çalışmalar (BM Kadın) baz alınarak belirlenir. Servis kullanıcı sayısı • Kullanım oranında, Vodafone pazarlarındaki pilot ve ticari lansman çalışmaları esas alınmaktadır - uygulamanın kullanımının kolay ve etkin olması nedeniyle servisin kullanılmaya başlanma oranı yüksektir Vaka sayısında azalma/polisin müdahale süresinde kısalma • Zamanında polis müdahalesini temsilen, varsayılan istatistiksel aktivasyonlar • Ortalama bir yıl kullanım süresi Üretim kaybı, güvenlik harcamaları, kanuni ve sosyal yardım sebebiyle ortaya çıkan ekonomik yükün azaltılması • İlgili veri bulunmayan ülkeler için şiddetin ağırlıklı ortalama maliyeti, GSYH baz alınarak kullanılmış ve standartlaştırılmıştır. İstihdam Ölçü Varsayım Kırsal bölgede yaşayan ve kurumsal olmayan ticari faaliyetler ile uğraşan kadınlar • Kırsal bölgelerde kurumsal olmayan perakende ticareti ile uğraşan kadınlar Servis Kullanımı Ölçü Varsayım • En üst %20’lik gelir grubu hariç tutulur. Servis kullanıcı sayısı • Potansiyel kullanıcı tahmini, cep telefonu sahibi olan nüfusla sınırlandırılmıştır. Kullanıcının yaşam kalitesi Ölçü Varsayım Temel pazar Ekonomik fayda • Kullanım oranı, vaka çalışmasında tanımlanan hedefleri ve geçmiş büyümeyi esas alır. Ulaşıma harcanan sürenin azaltılması • Siparişleri almak ve envanter kontrolü yapmak için yerel depolara, işlem merkezlerine ve müşterilere seyahat etmesi gereken tespit edilebilir kullanıcılara ilişkin varsayım yapılmıştır. Ölçü • Yürümek, başlıca seyahat yöntemidir. Verimlilik ve müşteri kitlesindeki artış sayesinde geçim kaynaklarının iyileştirilmesi Varsayım • RUDIben çalışmasına göre (2–3x) geçim kaynaklarında artış • Bazı ülkeler için rasyonelleştirilen kişi başı GSYH’yi baz alan ortalama ücret Yaşlılıkta yalnızlık Temel pazar Ölçü Varsayım Servis kullanımı Ölçü Varsayım Kullanıcının yaşam kalitesi Ölçü Varsayım Ekonomik fayda Ölçü Varsayım 65 yaş ve üstü olan sosyal dışlanmışlık yaşayan kadınlar • Bazı çözümler erkekler için de uygulanabilir olmakla birlikte sadece kadınlar kapsam dahilindedir. • Ülkeye özel yaygınlık verilerinin bulunmadığı durumlarda pilot vaka çalışması uygulanır. Servis kullanıcı sayısı • Yaşı ilerlemiş yetişkinler için sosyal paylaşım siteleri uygulaması ile benzer kullanım oranı. Kullanıcıya özel ihtiyaçlar sebebiyle bu servis için daha yüksek bir kullanım oranı beklenmektedir. Sosyal bağlantı/çağrı sayısı/iletişim kolaylığı • Pilot çalışmalara istinaden, ilgili dönemdeki kullanıcı başına ortalama çağrı sayısı kullanıcı rakamlarındaki olası artışa paralel olarak yükseltilmiştir • Pilot çalışmayı baz alan, kullanıcı tarafından belirtilen faydalar Kayıt dışı bakıcıların iş gücüne yeniden katılmasını sağlayan fırsatların artması • Genelde işlerini bıraktıkları veya sonuç olarak ekonomik fırsatları azaldığı için kayıt dışı bakıcılar kapsam dahilindedir. Erişim Temel pazar Ölçü Varsayım Servis kullanımı Ölçü Varsayım Ölçü Varsayım Ölçü Kullanıcının yaşam kalitesi Ekonomik fayda Varsayım Mobil teknolojiye erişimi bulunmayan yetişkin kadınlar • Cep telefonunu ödünç alan veya paylaşanlar hariç tutulur – ödünç kullananlar, cep telefonuna sahip olma sonucunda elde edilen tüm avantajlardan yararlanamazlar. Cinsiyet uçurumunun büyümesini engellemek için gerekli olan kadın abone sayısı • GSMA Wireless Intelligence öngörülerini baz alan toplam abone artışı Desteklenen kullanıcı sayısı • GSMA Raporu: Kadın ve Mobil’i baz alan yüzde Profesyonel fırsatlara erişim olanağının artmasından kaynaklanan geçim olanaklarının iyileştirilmesi • Mobil sahipliğinden kaynaklanan %8’lik gelir artışı Vodafone Önce Kadın 43 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Ek-3 Referanslar 1 omen & Mobile: A Global Opportunity (2010), GSMA W Development Fund and the Cherie Blair Foundation for Women, http://www.gsma.com/mobilefordevelopment/ wp-content/uploads/2013/01/GSMA_Women_and_ Mobile-A_Global_Opportunity.pdf Women, Work, and the Economy: Macroeconomic Gains from Gender Equity (2013), International Monetary Fund Staff Discussion Notes, Katrin Elborgh-Woytek, Monique Newiak, Kalpana Kochhar, Stefania Fabrizio, Kangni Kpodar, Philippe Wingender, Benedict Clements and Gerd Schwartz 2 New Lessons: the Power of Educating Adolescent Girls (2009), Lloyd CB, Young J, Population Council What Works in Girls’ Education: Evidence and Policies from the Developing World (2004), Herz B, Sperling G, Council on Foreign Relations 3 The Methodology of the Intergrowth-21 Project (2013), BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, Volume 120, Supplement 2 4 Empowering Women, Empowering Children (2008), United States UNICEF Teaching Unit, http://teachunicef.org/ sites/default/files/documents/gender_equality_-_an_ introduction.pdf Promoting Women’s Empowerment for Better Health Outcomes for Women and Children (2013), Partnership for Maternal, Newborn, and Child Health, http://www.who. int/pmnch/knowledge/publications/strategybriefs/ sb_gender.pdf 5 WHO Analysis of Causes of Maternal Death: A Systematic Review (2006), KS Khan et al, The Lancet, 367:1066–1074, Maternal Mortality: Fact Sheet No. 348 (2012) World Health Organization, http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs348/en/ 6 WHO Multi-Country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women: Summary Report on Initial Results on Prevalence, Health Outcomes and Women’s Responses (2005), World Health Organization 7 44 Vodafone Önce Kadın In addition to the reports cited here from OECD, World Economic Forum, and the International Monetary Fund, see the World Bank gender equality site at http://www. worldbank.org/en/topic/gender 8 Global Entrepreneurship Monitor 2012 Women’s Report, Donna J. Kelley, Candida G. Brush, Patricia G. Greene, Yana Litovsky and Global Entrepreneurship Research Association (GERA), http://gemconsortium.org/docs/download/2825 Women, Business, and the Law 2014, World Bank. http://wbl. worldbank.org/ 9 The Corporate Gender Gap Report 2010, World Economic Forum 10 11 Closing the Gender Gap: Act Now (2012), OECD Gender Diversity and Corporate Performance (2012), Credit Suisse Research Institute, https://www.credit-suisse.com/ newsletter/doc/gender_diversity.pdf Women on Boards: Not Just the Right Thing... But the “Bright” Thing, Conference Board of Canada (2002), Vanessa Anastasopoulos, David A.H. Brown, Debra L. Brown Mergers and Acquisitions: The Role of Gender (2008), Levi, Maurice D. and Li, Kai and Zhang, Feng, http://ssrn.com/ abstract=1123735 12 Closing the Gender Gap: Act Now (2012), OECD The Global Gender Gap Report 2013, World Economic Forum 13 Gender Inequality, Growth and Global Ageing (2007), Kevin Daly, Goldman Sachs Global Economics Paper No: 154, http://www.womenandtechnology.eu/digitalcity/ servlet/PublishedFileServlet/AAAATKMI/Genderinequality-Growth-and-Global-Aging.pdf 14 Loneliness is a Unique Predictor of Age-Related Differences in Systolic Blood Pressure (2006), Louise Hawkey, Christopher Masi, Jarett Berry, and John Cacioppo, Psychology and Aging, 21 (1), 152–164 Dementia 2013: The Hidden Voice of Loneliness, Alzheimer’s Society, United Kingdom 15 Social Relationships and Mortality Risk: A Meta-analytic Review (2010), Julian Holt-Lunstad, Timothy B. Smith, and J. Braydon-Layton, PLOS Medicine, 7, no. 7 (2010), 10.1371 16 Measuring National Well-being – Older people and loneliness, (2013), Jen Beaumont, UK Office of National Statistics, http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171766_304939.pdf http://www.who.int/features/factfiles/obstetric_ fistula/en/# 26 UN Gender Inequality Index Report 2012 and World Bank World Development indicators 2012 27 17 Connecting and Caring: Innovations for Healthy Ageing (2012), Bulletin of the World Health Organization, 90, no. 3 157-244, http://www.who.int/bulletin/ volumes/90/3/12-020312/en/ (accessed January 10, 2014) Maternal health complications based on WHO Guidance available at http://whqlibdoc.who.int/hq/2007/WHO_ MPS_07.05_eng.pdf 28 18 Women and the Web (2012), Intel, Dalberg, and Globescan, http://www.intel.co.uk/content/dam/www/public/us/ en/documents/pdf/women-and-the-web.pdf http://www.womensaid.org.uk/domestic_violence_ topic.asp?section=0001000100220041 29 http://www.womensaid.org.uk/domestic_violence_ topic.asp?section=0001000100220036 30 19 20 Domestic Violence: The Facts, the Issues, the Future (2011) Keir Starmer, Speech by Director of Public Prosecutions. http://www.cps.gov.uk/news/articles/domestic_ violence_-_the_facts_the_issues_the_future/ 31 A. g. e. Doubling Digital Opportunities: Enhancing the Inclusion of Women and Girls in the Information Society (2013), A Report by the Broadband Commission Working Group on Broadband and Gender, ITU and UNESCO 21 Women & Mobile: A Global Opportunity (2010), GSMA Development Fund and the Cherie Blair Foundation for Women, http://www.gsma.com/mobilefordevelopment/ wp-content/uploads/2013/01/GSMA_Women_and_ Mobile-A_Global_Opportunity.pdf Women and the Web (2012), Intel, Dalberg, and Globescan, http://www.intel.co.uk/content/dam/www/public/us/ en/documents/pdf/women-and-the-web.pdf 22 Doubling Digital Opportunities: Enhancing the Inclusion of Women and Girls in the Information Society (2013), A Report by the Broadband Commission Working Group on Broadband and Gender, ITU and UNESCO 23 The Cost of Domestic Violence (2004) Sylvia Walby Women and Equality Unit, DTI, http://paladinservice.co.uk/ wp-content/uploads/2013/07/cost_of_dv_research_ summary-Walby-2004.pdf 32 Data for total population over 15 years old from http://laborsta.ilo.org/applv8/data/EAPEP/v6/ EAPEP-1990-2020.xlsx 33 Measuring Social Isolation Among Older Adults Using Multiple Indicators From the NSHAP Study (2009), Erin York Cornell and Linda J. Waite, The Journals of Gerontology Series B; Psychological Sciences and Social Sciences 34 Informal Carers Report (2001), Department of Health, Social Services and Public Safety, UK, http://www.dhsspsni.gov. uk/informal_carers_report.pdf 35 Women & Mobile: A Global Opportunity (2010) GSMA Development Fund and the Cherie Blair Foundation for Women, http://www.gsma.com/mobilefordevelopment/ wp-content/uploads/2013/01/GSMA_Women_and_ Mobile-A_Global_Opportunity.pdf 36 http://www.uis.unesco.org/literacy/Pages/datarelease-map-2013.aspx 24 The Impact of Parents’ Background on their Children’s Education (2006), Jen Gratz , British Millennium Cohort Study (2007) – Hansen and Schoon, Intergenerational Literacy Action Research Project, Kenan Trust Family Literacy Model Family and Neighborhood Sources of Socioeconomic Inequality in Children’s Achievement (2010), Sastry & Pebley 25 37 A. g. e. 38 A. g. e. Vodafone, Vodafone logosu ve M-Pesa Vodafone Grup’un markalarıdır. Burada sözü geçen diğer ürünler ve firma adları ilgili sahiplerin markaları olabilir. Vodafone Önce Kadın 45 Giriş 46 Vodafone Önce Kadın Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Vodafone Önce Kadın 47 Vodafone Grup Şirket Merkezi: Vodafone House The Connection Newbury Berkshire RG14 2FN İngiltere Tel: +44 (0) 1635 33251 www.vodafone.com Editör: Rebecca Herbert Flag tarafından tasarlanmıştır. Mart 2014