Bu çevr çözü 1. A doğru öm renin kor üm değildi AB

 GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
RİSİ Gezi Tekn
nesi Sahip
pleri İçin FFarkındalıkk Modülü Bu doğru öm
mür sonu
u yaklaşım
mı uygulaamasının desteklen
nmesi denizel ni terk ettmek çevrrenin korunmasına katkıda bulunur. Bir gezi teknesin
çözü
üm değildiir. Bu soru
unun üstessinden gelmek için çözümler vardır. Bir gezi teknesin
nin sökümü zararsız bir eylem değilldir. Kim old
duğumuzu, n
neye inandığğımızı, umdaki yerim
mizle ilgili sorumlulukla
s
arımızı vs. yansıtır. y
Gezi teknesi ssahibini harrekete toplu
geçm
meye zorlayan
n üç ana ned
den şunlardırr: nesini söktürrür çünkü keendini sorum
mlu hisseder. Hareketleri farkındalıklaa, tam • Gezi tekn
bir motivvasyonla şekillenir. Bu durumda, ekolojiye veya geezegene ve o
onun kaynakklarına saygıyla. Söküm işte b
böyle bir sorumluluk hare
eketidir. ezi teknesinii söktürür. İyyi bir benlik bilinci • O diğerleerine kıyasla değerini artırmak için ge
oluşturan
n ve başkalarrında iyi bir iizlenim bırakkan çevre do
ostu bir harekette bulunm
manın gururunu
u yaşar. Sınıfllandırma böyylece anlamlı bir harekett haline gelir.. •
nesini yönetm
meliklere uyggun şekilde ssöktürür. Staandart kurallara uyumluluk, iyi Gezi tekn
uygulamaaların benim
msenmesi, on
nun için sosyal anlamdaa onaylanmaamaya karşı etkili, doğal yollardır. 1. AB seviyes
A
inde ömrü
ünü tamamlayan ge
ezi teknessi sorunu ünü tamamlaayan bir yelkkenli yada mo
otorlu gezi teknesi, sand
dal ya da den
niz taşıtı ekon
nomik Ömrü
anlam
mda onarılam
maz durumdaadır. Gezi teknesi karaada (özel araazide ve/veyya kamu araazisinde), deenizde (yüzerr ve/veya baatmış) ve/veeya limanda terk edilmiş olarak bulun
nabilir. Bir geezi teknesiniin belirli bir sahibi olabilir veya olmaayabilir; bu kişi izlenebilir veya izlen
nemez durum
mda olabilir;; teknesiyle ilgili sorumluluk almak istemiyor daa olabilir. Birr gezi teknessi yeri (kara, deniz, limaan) veya duru
umu (denizee açılmaya uyygun ya da d
değil, kullanılır durumda ya da değil,, tehlikede, yyüzer durum
mda ya da değğil, batma te
ehlikesiyle kaarşı karşıya vss.) ne olursa olsun terk eedilmiş sayılaabilir. Çoğu zaman bakımsız ve sefere çıkamayacak durumdaa bulunur. pa düzeyindee, balıkçılıktaa kullanılmayyan ömrünü doldurmuş d
deniz taşıtlarrının iyileştirrilmesi Avrup
ile ilggili çalışmadaa, aşağıdaki çıkarıma gid
dilmiştir: “22
2 Avrupa Birrliğine üye, kkıyı şeridine sahip ülked
de ortalama 150 marina bulunduğunu düşünürse
ek, yılda yaklaşık 6600‐99
900 deniz taşşıtının 1 GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
RİSİ e
. Avrupa Birliği kıyı bölgelerindekki liman sayyısının terk edilebileceğği tahmin edilmektedir
nya’nınkine (358) (
eşit olduğunu o
ve her limand
da maksimum 3 deniz taşıtı bırakıldığını İspan
düşünsek bile, yılda 23.628 taaşıt terk edilm
miş olacaktırr. 2 Ge
ezi teknessi sahibi iççin farklı seçeneklerr ve avanttajlar Gezi tteknesi sahib
bi teknesini aartık istemiyorsa ( bu herr zaman kullaanım ömrünün sona erdiiği anlam
mına gelmem
mektedir) önlerinde bir ço
ok seçenek m
mevcuttur: Â Bertaraf// geri dönüşü
üm örn. atık idaresi şirkettleri, söküm tesisleri  Terk etme  Tekneyi ssatma (örn. ikinci el kullanım veya başka amaçla)  Tekneyi b
bağışlama (örn. hayır kurrumları, yelke
en okulları, ffarklı kullanım
m alanları için, vs)  Yenilemee  Diğer yan
nlış uygulamaalar örn. batırma, yakma Bir geezi teknesinin sınırlı bir ö
ömrü olduğu unutulmamalıdır. Bu yakklaşık 40 yıldır. Sahibi tarafıından hangi seçenek seçiilirse seçilsin
n, bir gezi tekknesinin ömrrünü tamamllayacağını önced
den tahmin edip ona göre davranmaak önemlidir. Gezi tteknesinin geri dönüşüm
münü sağlamak mümkünd
dür.Sorumluluğunun bilin
ncinde bir te
ekne sahib
bi olarak, siz een uygun çevvresel ve yassal çözümü seçmelisiniz. umuna geldiğğinde (yani teekne artık am
macı için Bir geezi teknesi ömrünü tamaamlama duru
kullan
nılamamaktaadır ‐ deniz yyolculuğu‐ yaa da sahibi te
ekneyi imha eetmeye karaar vermiştir) ssahibi aşağıdaki seçenekklerden birin
ne karar verirr: 1. Uyygulama (imha etme/ geeri dönüşüm)) 2. Teerk etme 1. seççenek için – Uygulama, aaşağıdaki diyaagram termo
oplastik ve teermoset kom
mpozitler için
n geri dönüşümün görseel bir özetidir. 2. seççenek için – TTerk edilmiş tekne, “terkk edilmiş tekn
ne” için resm
mi bir tanımlama yoktur. Bazen
n terk edilmiiş gezi teknesini belirlemek çok kolayyken, bu tanımsızlık yüzünden belli baazı durum
mlarda, bir teknenin terkk edilmiş olup olmadığınıı tanımlamakk zordur. Bunu
unla beraber,, hangi gezi tteknesinin teerk edileceğin
ne karar verm
mek için marrinalar tarafından göz ö
önüne alınabilecek çeşitli göstergeler vardır (teknenin gözle gö
örülür şekild
de bozulmasından önce)): Â Sahibinin sür
S
okluğu. ekli olarak yo
 Sigortanın ye
S
nilenmemessi. Â Teknik muaye
T
ene belgesin
nin yenilenme
emesi (ITB29
9). Â Ücretlerin öd
Ü
denmemesi.
 Alışılmadık bi
A
ir yerde bulu
unan bir tekn
ne. Boat Digest teknee sahibine geezi teknesinin
n terk edilmiiş olup olmad
dığının belirlenmesinde yardımcı olmak iççin, bir değerrlendirme yö
öntemi geliştirmiştir. 2 GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
RİSİ 3 Sö
öküm işlem
mi Gezi tteknesinin sö
öküm işlemi aşağıdaki ad
dımlara göre yapılmalıdırr: 1‐ Denetlem
me: Çevresel tanı depolam
ma alanı ve ggezi teknesi ü
üzerinde bir incelemeyi içerir. 2‐ Gezi tekn
nesinin kaydının idari otoriteler tarafından silinmeesi, gezi tekn
nesi mülkiyettinin sökümcüyye geçirilmessi. 3‐ Taşıma: TTeknenin dep
polama alanıından söküm
m yerine taşın
nması. 4 Boşaltmaa: Üzerindeki donanımın vve navigasyo
4‐
on ekipmanın
nın çıkarılmaası. 5‐ Temizlik: Çeşitli sıvılarrın toparlanm
ması (yağlar, hidrokarbon
nlar), piller…
… 6 Tehlikeli aatık arıtımınıın özel tesisaatlarda depolama veya yaakma ile imh
6‐
ha edilmesi. 7 Teknenin bazı unsurlaarının seçimli olarak sökü
7‐
ümü 8 Teknenin parçalanmaası ve öğütülm
8‐
mesi. 9 Sürekli izllenebirliği olan uygun tessislerde atıkların geri kazzanımı. 9‐
ümden Sonrra Sökü
ƒ
ƒ
ƒ
Gezi teknenizz temizlenmiştir:atık yağ, yakıt… Tüm gezi tekneleeri uygun şekkilde G
ğı takdirde ççevreye zararrlı olabilecekk sıvılar taşıyaabilir.Sökümcü d
davranılmadı
teekneyi temizzlerken bu faarklı elemanları birbirindeen ayırır ve kkanunlara uyygun şekilde işler. G
Gezi tekneniz
ze geri dönüşşüm uygulan
nmıştır: Teknenizin iyi durrumda çalışırr olan p
parçaları alın
nmış, ayrılmışş,yeniden ku
ullanımdan önce arındırılmıştır (m
motorlar,…). B
Bundan sonra
a gezi teknen
niz kendisini oluşturan m
materyallere aayrılmaya h
hazırdır. Bu m
materyaller ayrıldıktan so
onra başka ürrünler oluştu
urmada tekraar k
kullanılabilirle
er. elleri ve öze
el beceriler
Atık profesyone
Gezi teknelerinin sökümü bu iş için ayrılm
mış, çevre ko
oruması için çok sayıda yasal gerekssinime cevap
p verebilen b
bir alanda yapılmalıdır. ökümü atıklaarın imha edilmesi ve değğerlendirilmeesinde özel b
bilgi ve beceri Gezi tteknesinin sö
sahib
bi olmayı gereektirir. Bu uyygulamaları yyapan şirketller şu faaliyeetleri yürüten
n atık yönetimi uzmanlarrıdır: gezi tekneeleri için dep
polama, temizleme, söküm ve/veya p
parçalama. Herhangi bir yükü
ümlülük altın
nda kalmamaak açısından,, sökümü yap
pan şirketim ulusal ve bölgeesel yönetmeeliklere uygu
un olarak bu işlemleri gerrçekleştirdiğinden emin o
olmak önemlidir. üm ağında kkalite güven
nilirlik ve ciddiyet Sökü
Boat Digest web ssitesinde bullunan şirketler söküm işleminin kalitte, güvenlik vve ciddiyetini sağlayan bir süreçç yürütürler. Bu size şunlları sağlar: 3 RİSİ GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
‐ Gerçek bir söküm uzzmanıyla çalıışmayı, ‐ Şirketin beceri ve uzzmanlığından
n yararlanmaayı, ‐ İzlenebilirliği ve atık değerlendirrmesini, ‐ Yerel birr şirket bulm
mayı, ‐ Uygulam
mayla ilişkili m
miktarda fiyaat almayı. Gezi teknesinin sökümü = kompozitle
erin değerle
endirilmesi
Gezi tteknesi sökü
üm atıklarının
n %40ından fazlasını oluşşturan komp
pozitlerin değğerlendirilmesi bu sektö
örün gelişmesinin temel u
unsurudur.
Şu anda a
esas değerlendirm
d
me yöntemi alternatif yakıtların geliştirilmesiy
g
yle enerji olarak o
değerlendirmedirr. Bu çözelti, birleştirici üretim işlem
minde pek çok avantaj sunar: A
kullanılır. (%
%0 depolamaa, %0 yakma) • Atığın %100ü
• Geriye hiç atı
G
k ve kül bırakmaz. • İlgi çekici bir ıısıl güç Y
rinin düşmesi ve çevre ko
orumasına kaatkı • Yakıt giderler
imum hacim
• Esneklik (min
E
m gereksinimi yoktur) Bunu
unla birlikte, madde değeerlendirme yyöntemi kom
mpozitlere yeni bir malzem
me üreterekk ikinci bir şans ş
vermekk için gelişttirilmektedirr. Malzeme değerlendirmenin aşağıdaki avantajları önem
mlidir: y
madde üretim
mi. • yeni bir hamm
• yapım ve alty
y
yapı alanındaa neredeyse ssınırsız ürün yelpazesi için çıkış noktaası • şu anda kullanılan demiir, çelik, betton, plastik((geri dönüşü
ümlü), ahşap gibi melere çok daha üstün alternatifler su
unar. çeşitli malzem
Gezi teknesi sökküm maliye
eti örneği Gezi tekneesi (5‐7m araası) Gezi tekneesinin alınmaası (çekme + taşıma) Söküm, teemizleme Kontrol &tüm atıklar için çıkış bilgisi Toplam 200 € 200 € 100 € 500 € >
>
>
>
400 €
€ 600 €
€ 300 €
€ 1 300
0 € Gezi tekneesi (8‐9m araası) Gezi tekneesinin alınmaası (çekme + taşıma) Söküm, teemizleme Kontrol& tüm atıklar için çıkış bilgisi Toplam 400 € 600 € 200 € 1 200 €
€ >
>
>
>
500 €
€ 900 €
€ 400 €
€ 1 800
0 € 4 GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
RİSİ Gezi tekneesi (10‐12m arası) Gezi tekneesinin alınmaası (çekme + taşıma) Söküm, teemizleme Kontrol& tüm atıklar için çıkış bilgisi Toplam 600 € 800 € 300 € 1 700 €
€ > 1 000
0 € > 1 500
0 € > 700 €
€ >
3 200 € 4 Te
erk edilmiiş gezi tekknelerinin etkileri (e
ekonomikk, sosyal vve çevrese
el etkiler) Ömrü
ünün sonunaa gelmiş bir ggezi teknesi b
bazı sıvı veyaa katı tehlikeeli atık olarakk nitelendirile
ebilen malzeemeler içereebilir örneğin
n yağ, piller, iişaret fişekle
eri, … Bu tip
p zararlı atıkllar kirlilik yarratma riskind
den korunmaak için özel u
uygulama gerektirirler. Eğer kötü şartlard
da depolanırsa ve/veya ççevresel gere
ekliliklere uyggun olmayan
n veya doğru olmayan şekilde d
davranılırsa ö
ömrünü tam
mamlamış gezzi tekneleri, ssuyu ve toprağı zehirleye
erek çevreeye zarar verrir. Gezi tekneleri kullanım ömürrlerinin sonu
una geldiklerinde uygun şekilde atık haline getirrilmeli ve sö
ökülmelidir, aaksi durumda özellikle çe
evre üzerinde önemli neggatif etkileri olur. ¾ Gezi tekn
nesinin terk eedilmesinin n
nedenleri ve sonuçları (ettkileri)1 Bu bö
ölüm Bowtie
e metodunaa2, dayanan ve v karşı karşşıya kaldığınıız riski tek, kkolay anlaşılan bir resim
mle gösteren bir diyagram
m içerir. Bu reesim şunları içerir: ‐ Bir risk: B
Bir risk zarar oluşturma ih
htimali olan şeydir. 3(Bu durumda rissk bir “gezi te
eknesi sahibi olm
maktır ‐ En üst du
urum: En üstt durum risk üzerindeki kkontrolün kaaybedildiği andır. Herhan
ngi bir hasar yada negatif etki e henüz yoktur, y
fakat yakındır.4( burada en üst durum “gezi teknesinin terk edilmesidir.) e üst durum
mun oluşmassına neden olan o
şeylerdir. Farklı teh
hditler ‐ Tehditlerr: Tehditler en olabilir. 5(bu durumdaa mavi çizgilii bütün kutular) 1
Gezi teknesinin öm
mrünü tamam
mlamasıyla ilgili terkedilmesinin nedenlerri ve sonuçları üzerine probleemlerin gözdeen geçirilmesi (Boat DIGESTT project). 2
CGE Risk Yönetimi Çözümleri, B
Bowtie Metod
du, CGE Risk M
Management SSolutions, Thee Bowtie Meth
hod http:///www.cgeriskk.com/knowleedge‐base/risk‐assessmentt/thebowtiemethod 3
CGE Risk Yönetimii Çözümleri, Bowtie Metodu
u, CGE Risk M
Management Solutions, The Bowtie Method http:///www.cgeriskk.com/knowleedge‐base/risk‐assessmentt/thebowtiemethod 4
CGE Risk Yönetimii Çözümleri, Bowtie Metodu
u, CGE Risk M
Management Solutions, The Bowtie Method http:///www.cgeriskk.com/knowleedge‐base/risk‐assessmentt/thebowtiemethod 5
CGE Risk Yönetimii Çözümleri, Bowtie Metodu
u, CGE Risk M
Management Solutions, The Bowtie Method http:///www.cgeriskk.com/knowleedge‐base/risk‐assessmentt/thebowtiemethod 5 GEEZİ TEKNESİ SSAHİBİ İÇİN FFARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK ÖNER
RİSİ ‐
Sonuçlar:: En üst durrum sonrasında oluşan sonuçlardır.. 6(bu durum
mda kırmızı çizgili bütün kutular) Tüm bu tehditler ve sonuçlarıın birleşimi ssize oluşabile
ecek durumlaarın bir özetiini verir. Bu tteknik sadecce şimdiye kadar oluşm
muş tüm du
urumları de
eğil üretilebiilecek tüm senaryoları içerir (oluşaabilecek tüm
m farklı durrumlar), risklere karşı ko
oymada önggörülü olmaayı sağlar.Birr kere istenmeyen senaryolar belirleendiğinde, B
Bowtie metodu bu senarryoları bariyeer kullanarakk nasıl kontrrol edebileceeğimizi görmemizi sağlar.. ‐ Kontrol bariyerleri: b
istenmeyen senaryoların
n ortaya çıkkmasından koruyabilecekk tüm bariyerler 7(bu durum
mda tüm mavvi noktalı kuttular) ‐ Kurtarmaa bariyerleri:Kontrol kayb
bında daha cciddi sonuçlaar oluşmadan
n önce kurtaarmayı ya da bun
nları azaltmaayı amaçlayan
n bariyerler8.(bu durumd
da tüm kırmızı noktalı kuttular) ‐ Kim: Bariiyerin kimin sorumluluğunda olması gerektiğini belirler.(bu durumda noktalı n
kutuların altında veyaa yanında bulunan mavi vve kırmızı kutular) 6
CGE Risk Yönetimii Çözümleri, Bowtie Metodu
u, CGE Risk M
Management Solutions, The Bowtie Method http:///www.cgeriskk.com/knowleedge‐base/risk‐assessmentt/thebowtiemethod 7
CGE Risk Yönetim Çözümleri, 5 dakikada Bow
wtie Metodu C
CGE Risk Manaagement Solutions, The Bowtie ww.youtube.co
om/watch?v=
=P7Z6L7fjsi0 Method in 5 minutes, http://ww
8
CGE Risk Yönetim Çözümleri, 5 dakikada Bow
wtie Metodu C
CGE Risk Manaagement Solutions, The Bowtie ww.youtube.co
om/watch?v=
=P7Z6L7fjsi0 Method in 5 minutes, http://ww
6 GEZİ TEK
KNESİ SAHİBİ İÇİN FARKINDALIK MODÜLÜ İÇERİK
K ÖNERİSİ Şekil 1
1 .BOWTIE diyagramı( her bariyer için
n “kim” sorum
mludur) 7 B
BOWTIE diya
agramının de
etaylı anlatım
mı TEHDİTLLER A. Navigasyyon kazalarıı •
Tanım: Farrklı nitelikteki navigasyo
on kazaları karaya k
oturm
ma veya çarrpışma olaraak ortaya çıkabilir. Bu B kazalardan sonra gezzi teknesi saahibi tamir ve/veya yen
niden yüzer duruma getirme masraflarını m
ö
ödemek isteemeyebilir. Böyle B
durum
mlarda tekne sahibinin sigortası olmaması ihtimali de vaardır ve böyllece ödeme yyapmamak iççin teknesinii terk eder. B.Karada/llimanda kazaalar •
Tanım:Marrinalarda, terrsane veya depolarda kazzalar olabilir (örn. Diğer tteknelerle çaarpışma) C. Fırtınalaar, kuvvetli rü
üzgarlar veyya dalgalar •
Tanım: Gezi teknelerin
nin hasar gö
örmesiyle so
onuçlanabilecek fırtınalar, kuvvetli rüzgarlar, r
b
doğal nedenler n
varrdır. Bunlar bittiğinde b
bir çok gezi teknesi tsunamiler, vs. gibi bazı bulunduğu yerde (limanda, denizdee, karada) (saahipsiz) kalır. D. Sahibiniin ölümü •
Tanım:Sahiibinin ölümü
ü E.Sahibi masrafları öde
eyemeyecekk durumdadır •
Tanım:Gezi teknesi saahipleri iş kaaybı, ekonomik problem
mler, iflas ggibi bazı durumlarda tekneleri ilee ilgili maliyeetleri karşılayyamazlar. F. Tekne saahiplerinin ggezi teknelerinin ömrünü
ü tamamlam
ması konusun
nda bilgi eksiikliği •
Tanım:Gezi teknesi sah
hiplerinin öm
mrünü tamam
mlayan gezi teknelerinin
n imhası ile hakkında bilgi yeterssizliği. G. Tekne sahiplerinin
n gezi tekne
elerinin ömrünü tamam
mlaması konusunda faarkındalık •
eksikliği Tanım:Gezi teknesi sahiplerinin
n gezi tekknelerinin ömrünü ö
taamamlamasıyyla ilgili problemlerrde farkındalıklarının çokk az ya da yetersiz y
olm
ması.Bunun yanında bir çok ç tekne sahibi için
n teknelerin
nin (özellikle yelkenliler) duygussal bir anlaamı olduğu
u, onları söktürme/iimha etmeniin zor olduğu
u unutulmam
malıdır. H. Ömrünü
ü tamamlam
mış tekneler h
hakkında kan
nun/yönetm
melik eksiklikkleri •
Tanım:Şu anda ulusal veya Avrupa seviyesin
nde ömrünü
ün sonuna gelmiş tekn
neler için herhangi yasa/yönetmeelik bulunmaamaktadır. TTekne atık yö
önetimi prob
blemlerini düzenleyen herhangi b
bir Avrupa çö
özümü bulun
nmadığı için, gezi tekneleerinin imhası, tamamen sahibinin gönüllü olm
masına bağlıd
dır. I. Gezi tekn
nelerinin imh
hasının ücreti9 •
Tanım: Kom
mpozitler geezi teknelerinde daha ço
ok kullanıldıkça, örn. gö
övdelerde, ömürlerini tamamlamalarıyla oluşşan hurda değeri düşme
ekte veya sö
öküm işlemi gelir oluştu
uracağına 9
gider oluştturur hale gelmektedir.
g
Günümüzzde %100 fiiberglas10 ollan malzeme
enin geri dönüşümü ve değerlen
ndirmesi yapılabilmekte ffakat karışık fiberglas maalzeme için verimli bir seçenek henüz h
bulun
nmamaktadırr. Dahası, terk t
edilen teknelerin harcalamalaarı liman altyapısından sorumlu organizasyon
na düşmekte
edir. 9
COWI, Balıkçılık ticareetinde kullanılmayan eski deeniz taşıtlarının iyileştirilmeesi de (EC, DG En
nvironment), 2
2011 COWI, Reecovery of obssolete vessels not used in the fishing trad
10
BEFESA
A, Polipropilen kompozit üreetimi için cam fiber atıkların
n dönüşüm işleminin gösterimi BEFESA, D
Demonstratio
on of a processs to recycle glass fibre wasttes to producee polipropilen
ne compositess. http://ww
ww.befesa‐gri.com/web/en
n/Proyectos/O
Otros_Sectore
es/proyectos//otros_05.htm
ml SONUÇLLAR A. Marinalar/tersanele
•
er/diğerleri için ödemele
erdeki gecikkmeler gibi n
nedenlerle e
ekonomik kayıplar .111 Tanım:Bir gezi teknesii marina, teersane gibi yerlerde y
terrk edildiğind
de demirlem
me bakım narım gibi maasraflar artıkk karşılanmazz, bu da bekllendiği gibi m
marina ve terrsanelere ve/veya on
ödeme yap
pılmamasına yol açar. Biir örnek verm
mek gerekirsse, Estepona
a ve Manilva
a limaları (Andalucía,, İspanya’da) yıllık 150.0
000 € kayıp hesaplamakt
h
tadır12. Bunu
un yanında marinalar m
terk edilmiiş ve/veya teerk edilmesi muhtemel ggezi teknelerri için görsel inceleme yaapmalıdır ki bu da ekkstra izleme maliyeti anlaamına gelir.
• B. Marina ve
e tersanelerd
de yer işgali.. T
Tanım:Bir ge
ezi teknesi teersane veya marinada te
erk edildiğinde, çok değeerli olan yeri de işgal e
etmektedir, örn. marinaalarda başkaa tekne sahiiplerinin ödeeme yapacağğı demirlem
me alanını kaplar.Marin
nalar kendileerini oldukçaa karışık yasaal düzenlemeler içinde b
bulurlar13. Te
ersaneler 14
d
de tesislerin
de terk edilm
miş tekneler ve/veya gövvdeler bulurlaar . • C. Zarar verm
C
me 15 ok durumdaa, karada, lim
T
Tanım: Bir ç
manda ve denizde terk eedilen gezi teekneleri görssel olarak f
fark edilir. G
örsel olarak belirlenebilm
me tekne sah
hipleri arasın
nda güvenlikk tehditi oluşturabilen hırsızlık, vandalizm gibi d
durumlara needen olur 16. • D. Kirlilik ve deniz hayatına zarar17: I – Sıvı atıklarrın sızıntısı veya dökülmeesi18,19 T
Tanım: Terkk edilen teekneler (karrada, yüzerr ve/veya batmış b
duru
umda) sıvı atıkların (hidrokarbon
n, yağ ve pillerden sıvı) sızmasına ve
eya dökülmeesine neden olarak çevre
eye (hem kamu alanı h
hem özel mülkte) zarar veerebilir ve de
eniz hayatınıı ölümcül teh
hlikeye sokab
bilir. 20 • E. Kirlilik ve d
deniz hayatın
na zarar 21: III –Katı atıkların bırakılmaası veya dökü
ülmesi 22,23 11
Gabriel Sandoval, “İspanyol Gezi Limanları ve M
Marinaları Fede
erasyonu Dern
nekleri” (FEAP
PDT), Eğitimi Gabriel G
deration of LeiisurePorts and
d Marinas’ Associations (FEEAPDT), Workshop “Recupe
eración, Sandoval, ' SpanishFed
mbarcacioness y buques de menos de 500
0 GTs”, 2011 Madrid. “Balıkçılık desguacee y reciclaje dee pequeñas em
ticaretind
de kullanılmayyan eski denizz taşıtlarının iyyileştirilmesi” çalışması Study “Reecovery of obsolete vesselss not used in tthe fishing trade (DG ENV)””. 12
İspanyo
ol basını Spanish press http://ww
ww.elmundo.es/elmundo/2
2012/02/23/aandalucia_malaga/1330002
2855.html 13
Pierre C
Cardo, Députéé des Yveliness, 2010. Missio
on parlementtaire, Démantèèlement des n
navires Group
pe nº2. Le Grenelle de la Mer. htttp://www.devveloppement‐‐durable.gouvv.fr/IMG/pdf/G
G2‐2.pdf 14
Econav. Les navires een fin de vie de moins de 24
4 mètres. Synthèse de l’étu
ude. 15
Stevenson, Kathleen
n. Ömrünü tam
mamlayan tekkne gövdeleri –
– günümüzdeeki durum ve imha seçeneklleri End of hulls – the current situation
n and disposaal options. Sch
hool of Civil En
ngineering and
d the Environm
ment, life boat h
University of Southampton. 16
Sahipsizz, terk edilmişş ve risk altınd
daki deniz taşıttları Delerict, abandoned &
& at risk vessels, Florida Fish
h and Wildlife C
Conservation C
Commission, http://myfwcc.com/boatingg/waterway/d
derelict‐vessels/ 17
Three SSheets North West, Sahipsiz tekneler den
niz hayatına ö
ölümcül risklerr taşıyor Delerrict boats pose deadly hazards ffor marine lifee http://threessheetsnw.com
m/blog/2009/06/derelict‐bo
oats‐pose‐deaadly‐hazards‐ffor‐
marine‐life/ 18
ECONA
AV. Les naviress en fin de viee de moins de 24 mètres. Syynthèse de l’éétude 19
Gabriel Sandoval, “İsspanyol Gezi LLimanları ve M
Marinaları Fed
derasyonu Derrnekleri” (FEA
APDT), Eğitimi Gabriel d Marinas’ Asssociations (FEA
APDT), Worksshop “Recupe
eración, Sandoval, SpanishFedeeration of Leissure Ports and
mbarcaciones y buques de m
menos de 500
0 GTs”, 2011 M
Madrid. “Balıkkçılık desguacee y reciclaje dee pequeñasem
ticaretind
de kullanılmayyan eski denizz taşıtlarının iyyileştirilmesi” çalışması Study “Reecovery of obsolete vesselss not used in tthe fishing trade (DG ENV)””. 20
Layman
n raporu BOATTCYCLE projessi Layman repo
ort BOATCYCLLE project. 21
Three SSheets North West, Delerict boats pose d
deadly hazard
ds for marine life http://threesheetsnw.com/blog/2009/06/derelicct‐boats‐pose‐‐deadly‐hazarrds‐for‐marinee‐life/ 22
ECONA
AV. Les naviress en fin de viee de moins de 24 mètres. Syynthèse de l’éétude •
•
•
•
•
TTanım: Terk edilen tekneeler (karada, yüzer ve/veya batmış d
durumda) kaatı atıkların ((teknenin t
tehlikeli maadde taşıyan
n ya da taaşımayan eşşya, plastik vs. parçalaarı) bırakılması veya d
dökülmesine
e neden olarak deniz hayyatını ölümcü
ül tehlikeye ssokabilir. 24 25
F. Kirlilik ve d
deniz hayatın
na zarar III –Diğer tehlikeli maddeleer26,27 T
Tanım: Terk edilen tekneler (karada, yüzer ve/veya batmış d
durumda) bo
oya döküntü
üleri veya ç
çökeltilerle k
kirletme potansiyeline saahiptir ve de
eniz hayatını ölümcül teh
hlikeye sokab
bilir. Tüm kimyasal maddeler kaplaamalar dahil,, su kalitesini düşürür ve ekosistemi eetkiler. G
G. Kirlilik IV – Görsel kirllilik 28 / man
nzaranın bozulması29 T
Tanım:Terk edilmiş gezi teknesi, maarinada, değğerli olan yeeri kaplar vee marina kullanıcıları, z
ziyaretçiler v
ve/veya turisstler için neggatif etki oluşturur; bunu
un aynı zamaanda ekonom
mik etkisi d
de olabilir. H. Turizm ve
e turizm eokomisi üzerin
nde negatif e
etki T
Tanım: Terkk edilen gezii teknesi (kaarada, yüzerr ve/veya baatmış durum
mda) görsel kirlilik ve manzaranın bozulmasınaa neden olurr, özellikle kıyyı kesimlerdee, turizme dee etki etmesi olasıdır. 3
30
Ayrıca, bazzı turistler beelli bir yere ggiderler ve yaakındaki bir marinada teknelerini dem
mirlerler; e
eğer ki bu marinada teerk edilmiş tekneler t
varrsa kötü görüntüsü yüzzünden yeni gelenler buradan uzaak durabilir. I. Marinalard
daki yangınlar T
Tanım: Bozu
ulmuş bir teekne yakının
nda demirli diğer teknelere zarar vverebilir, örn
n. yangın t
tehlikesi. Eğ
er bir yangın
n kaydı varsaa bir limanın
n imajı zedelenebilir; eğeer bir kullanıcı yangın z
zararı görürs
se diğer kullaanıcılar orayaa demirleme
ekte isteksiz o
olabilirler. 31 32
J
J. Yöreye ait
t olmayan tü
ürlerin dağılımı (NIS) ,
T
Tanım: Son otuz yılda küçük deniz taşıtlarının t
gövdesi g
üzerinde yöreye ait olmayan
n bitki ve dağıldığına d
h
hayvanların dair kanıtlar bulunmuştu
ur. Eğer bir ggezi teknesi o
onarım/ geri kazanım 23
Gabriel Sandoval, Sp
panishFederattion of Leisuree Ports and Marinas’ Associiations (FEAPD
DT), Workshop de menos de 5
500 GTs”, 201
11 Madrid. “Recuperración, desguaace y reciclajee de pequeñassembarcaciones y buques d
Study “Reecovery of obsolete vesselss not used in tthe fishing trade (DG ENV)””. 24
Layman
n report BOATTCYCLE projectt. 25
Three SSheets North West, Delerict boats pose d
deadly hazard
ds for marine life http://threesheetsnw.com/blog/2009/06/derelicct‐boats‐pose‐‐deadly‐hazarrds‐for‐marinee‐life/ 26
Gemilerin limanlardaa veya karada terk edilmesi Abandonmen
nt of ships on land or in ports: commentts received pursuant to d
decision OEWG
G‐IV/6, Open‐‐ended workin
ng group of th
he Basel Convention on the
e control boundary Movvements of Haazardous Wasstes and Their Disposal, Rep
port to the Op
pen‐ended Wo
orking of Transb
Group on
n: Ship disman
ntling: Abando
onment of ships on land or in ports, Febrruary 2006. 27
Gabriel Sandoval, SpaanishFederatiion of LeisurePorts and Marinas’ Associaations (FEAPDTT), Workshop nes y buques d
de menos de 500 GTs”, 201
11 “Recuperración, desguaace y reciclajee de pequeñass embarcacion
Madrid. SStudy “Recoveery of obsolete vessels not used in the fisshing trade (D
DG ENV)”. 28
Abando
onment of ship
ps on land or in ports: comments receive
ed pursuant to
o decisiónOEW
WG‐IV/6, Ope
en‐ended working ggroup of the B
Basel Conventtion on the co
ontrol of TranssboundaryMO
Ovements of H
Hazardouos W
Wastes and Their Disp
posal, Report to the Open‐ended Workin
ng Group on: Ship dismantlling: Abandon
nment of shipss on land or in portts, February 2006. 29
Gabriel Sandoval, SpaanishFederatiion of LeisurePorts and Marinas’ Associaations (FEAPDTT), Workshop nes y buques d
de menos de 500 GTs”, 201
11 “Recuperración, desguaace y reciclajee de pequeñass embarcacion
Madrid. SStudy “Recoveery of obsolete vessels not used in the fisshing trade (D
DG ENV)”. 30
ECONA
AV. Les naviress en fin de viee de moins de 24 mètres. Syynthèse de l’éétude. 31
Akdenizz’de gezi teknelerinin yöreyye ait olmayan
n canlıların yayılımındaki ettkisi :biyolojik ve sosyo‐ekonomik analiz Reccreational boaating as a vectors of spread
d of marine no
on‐indigenouss species in th
he Mediterran
nean Sea: biological and socio‐ecconomic analyysishttp://www.mares‐
ndex.asp?p=18
861&a=1853&
&mod=phd&id
d=175 eu.org/in
32
Avrupaa bölesi denizlerinde direkt ve endirekt b
basınç değişim
mleri D.1.2. Direct and indirrect pressures for change in
n European Reegional Seas, EEU VECTORS p
project http:///www.marinee‐vectors.eu/p
pdf/D1.2_31‐0
07‐
2012_FIN
NAL_low_res2
2.pdf •
•
•
•
ssonrası tekraar kullanılıyo
orsa ve/veya ikinci el olaarak satıldıyssa, başka bir bölgeye veyya ülkeye t
taşınmış olaabilir ve yörreye ait olm
mayan canlılların yayılması riskini ttaşıyabilir. Avrupa’da A
ö
örneğin C
Caulerpataxi
ifolia ve Caprellasscaura Akdeniz’e, Tricellariain
nopinata, 33 E
Elminiusmod
destus ve Un
ndariapinnatifida Kuzey A
Avrupa’ya ; zebra midyeleri de İngiltere’den 34
İ
İrlanda’ya ta
şınarak gezi teknelerinin
n yayılımındaa rol oynadığı olaylar olarrak belgelenm
miştir . 3
35,36,37,38
K. Navigasyo
on tehlikesi
T
Tanım: “Lim
man Başkanlıklarınca kullanılan 1995 Deniz Ticareti Yasassına göre, otoriteler o
ş
şunları yerin
nden oynataabilir, çektireebilir, satabiilir (ve maliyyetlerini gerri alabilir) ve
eya imha e
edebilir: Herhangi bir liiman veya koruma k
otorritesi kontro
olündeki limanda batmışş, karaya o
oturmuş veyya terk edilm
miş olan ve otoritelerce o
seyre veya kurtarma hizmetindeki kurtarma k
t
teknelerine tehlike veyya engel teşkil edeceğiine/etme ih
htimali olduğuna inanılaan deniz 39
9
t
taşıtları...”
L. Teknelerin
n bozunmassı T
Tanım: Zama
an bir gezi teeknesinin eko
onomik değe
erinin düşmeesinde anahttar noktadır. Tekneler iyi durumda ya da kötü
ü durumda bulunabilirler
b
r. Eğer bir tekne yeterin
nce iyi durumdayken t
terk edilmişs
se hala ekon
nomik değerre sahiptir, (ggerekirse) tamir edilebilir ve ikinci el kullanım için satılabillir. Teknenin
n durumu tamir edilem
meyecek kad
dar kötüleşm
meden önce sahibini bulmak büyü
ük önem taşıır40. M. Denizle ilgili şirketlerr için daha az ekonomikk aktivite41 T
Tanım: Terkk edilmiş birr gezi tekneesi yerel veyya bölgesel şirketlerce yapılan herh
hangi bir bakıma, do
olayısıyla bo
oyama, tam
mir ve diğe
er tersaneyyle ilgili seervislere ge
ereksinim d
duymayacak
ktır. N. İnsanlar için tehlike vve/veya zaraar42,43 T
Tanım: Terkk edilmiş gezzi teknesi in
nsanlar için de tehlike/ zarar oluştu
urabilir. Terkk edilmiş t
teknelerin y
yakılmasıyla ortaya çıkaan duman tahriş edici maddeler içerebilir ve
e oluşan kömürleşmişş kalıntılar zaararlı olan caam elyafı içe
erebilir. Suyaa karışan tüm
m kimyasal m
maddeler s
su kalitesini düşürerek ekosistemi etkiler. 33
Minchin
n D, Floerl O,, Savini D and Occhipinti‐A
Ambrogi A (2
2006) Küçük tekneler t
ve eegzotik türlerin yayılımı Small craaft and the spread of exxotic species. In: Davenp
port J and Davenport JD (eds) The Ecology E
of Transporttation: Managging Mobility for the Enviro
onment. pp. 99‐118. Springer, The Netheerlands 34
POLLUX
X, B., MINCHIN
N, D., VAN DEER VELDE, G., VAN ALLEN, T., MOON‐VA
AN DER STAAY, S.Y. & HAC
CKSTEIN, J. 2003.Zeb
bra mussels (D
Dreissenapolyymorpha) in Ireland, I
AFLP‐‐fingerprinting
g and boat ttraffic both su
uggest an origin fro
om Britain. Freeshwater Biolo
ogy, 48: 1127––1138. 35
Stevenson, Kathleen
n. End of life b
boat hulls – the current situation and disp
posal options. School of Civvil nvironment, U
University of SSouthampton.. Engineeriing and the En
36
Abando
oned Boat Law
w Passes, Tow
wndock.net http://towndocck.net/news/aabandoned‐bo
oat‐law‐passe
es‐but‐
not‐for‐p
pamlico 37
Marylaand Departmeent of Natural Resources htttp://www.dnr.state.md.us//boating/aban
ndonedboats.asp 38
Abando
onment of ship
ps on land or in ports: comments receive
ed pursuant to
o decisiónOEW
WG‐IV/6, Ope
en‐ended working ggroup of the B
Basel Conventtion on the co
ontrol of TranssboundaryMO
Ovements of H
Hazardouos W
Wastes and Their Disp
posal, Report to the Open‐ended Workin
ng Group on: Ship dismantlling: Abandon
nment of shipss on land or in portts, February 2006. 39
Stevenson, Kathleen
n. End of life b
boat hulls – the current situation and disp
posal options. School of Civvil nvironment, U
University of SSouthampton.. Engineeriing and the En
40
Stevenson, Kathleen
n. End of life b
boat hulls – the current situation and disp
posal options. School of Civvil nvironment, U
University of SSouthampton.. Engineeriing and the En
41
ECONA
AV. Les naviress en fin de viee de moins de 24 mètres. Syynthèse de l’éétude 42
Stevenson, Kathleen
n. End of life b
boat hulls – the current situation and disp
posal options. School of Civvil nvironment, U
University of SSouthampton.. Engineeriing and the En
43
Gabriel Sandoval, SpaanishFederatiion of LeisurePorts and Marinas’ Associaations (FEAPDTT), Workshop nes y buques d
de menos de 500 GTs”, 201
11 “Recuperración, desguaace y reciclajee de pequeñass embarcacion
Madrid. SStudy “Recoveery of obsolete vessels not used in the fisshing trade (D
DG ENV)”. •
•
•
•
O. Yer işgalin
O
nin artması T
Tanım: FRP tekne üretiiminde çok tercih edilen bir malzemedir, ömrünü tamamlayan bir t
teknede ise hurdaya gönderilme çok tercih edilen bir seçen
nektir. Bir teeknenin terk edilmesi ç
çabuk bir bo
ozunmaya needen olur, ço
oğu durumdaa teknenin tü
üm değerini ttamamen yittirmesine neden olur (bazen tüm
m değerli paarçalar vand
dalizm nedeeniyle çalınm
mış olur). Bu
u durum t
teknenin tam
mir edilmesin
ni imkansız kkılar, ikinci ell satış için uyygun olmaz; tekneyi değe
ersiz hale g
getirir, böyle
ece tekne hu
urdaya göndeerilir. Eğer te
ekneler terk eedilmek yerine tamir ediilse daha a
az teknenin sonu hurdayya gönderilm
mek olur. P. Özel mülkkte yer işgalii T
Tanım:Bazı d
durumlarda ggezi tekneleri özel mülklerde, mülk ssahibinin izni olmadan te
erk edilir. Bazı durumlaarda mülk saahibi tekneniin sahibini bu
ulmayı başarramaz. Q
Q. Tekneleri
in batması T
Tanım: Limaanda bozulm
muş bir tekn
ne batabilir ve çevresel kirliliğe needen olabilir ve/veya e
etrafta demirli teknelere zarar vereebilir. Bir lim
manın imajı batmış veyaa batmak üzzere olan t
tekneler içer
rdiği için zedelenebilir. R. Yeni ekon
nomik gösterrge44 T
Tanım: Terk edilmiş tekn
neler ekonom
minin gayri resmi bir gösstergesi olabilir. 5 Gezi teknesiniin ömrünü
ü tamamlaaması kon
nusunda ssahibinin ssorumlulu
uğu Gezi tekknesi sahibi tteknesinin ömrünü tamaamlaması konusunda farrkında ve sorrumlu olmalıdır. Gezi teknesi ssökümü, çevresel ve görssel kirlilik olu
uşturmamak için, özel ilgi gerektirir. Ömrünü tamamlamış bir gezi tekknesi atık olaarak değerlendirilmeli, kaarasal ve den
nizel yaşamı korumak un önlemler alınmalıdır. için uygu
44
Fox new
ws. Terk edilm
miş tekneler gaayri resmi eko
onomik gösterge halini almıştır. Abandon
ned boats beco
ome unofficiall economic ind
dicator. http:///www.foxnew
ws.com/us/20
011/08/08/ab
bandoned‐boaats‐become‐unofficial‐
economicc‐indicator/