Oyak – Renault Otomobil Fabrikaları Ergonomi Çalışmaları

Hoşgeldiniz...
Türk Otomotiv Sanayi
Araç üretiminin ülkelere göre dağılımı
2007 (x 1,000 adet B+HT)
11,596
10,781
Japonya
ABD
8,882
Çin
6,213
Alm anya
4,086
Kore
Fransa
Brezilya
İspanya
Kanada
Hindistan
Meksika
İngiltere
Rusya
İtalya
Tayland
TÜRKİYE
İran
Çek Cum huriyeti
Belçika
Polonya
3,019
2,971
2,890
2,578
2,350
2,095
1,750
1,660
1,284
1,238
1,099
997
939
844
785
16.
3
Üreticiler
Çoğunluk Marmara Bölgesi’nde (%85)
ISTANBUL
Izmit
Adapazari
Gölcük
Ankara
Bursa
TTF
Eskisehir
Izmir
Konya
Antalya
Aksaray
Adana
4
Türkiye’de üretim
(x1.000 adet )
1 100
635
1,100
1,000
Toplam üretim
900
1963
2007
800
1025
546
3 000
1 100 000
700
Toplam
600
Otomobil
421
348
879
439
431
297
500
400
110
47
300
200
100
3
243
213
271
175
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
0
Kaynak: OSD
5
Toplam binek araç üretimi
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008/06
Renault
100.125
49%
132.257
45%
197.353
44%
179.669
40%
228.593
42%
263.656
42%
177.363
47%
Toyota
38.899
19%
70.839
24%
134.377
30%
158.566
35%
176.688
32%
161.516
25%
83.956
22%
Tofaş
51.383
25%
66.093
22%
70.564
16%
72.790
16%
79.729
15%
102.357
16%
47.045
13%
Hyundai
8.401
4%
13.957
5%
29.277
7%
31.402
7%
42.350
8%
83.691
13%
40.736
11%
Honda
5.384
3%
10.970
4%
15.581
3%
11.236
2%
18.322
3%
23.663
4%
26.743
7%
204.192
100%
294.116
100%
447.152
100%
453.663
100%
545.682
100%
634.883
100%
375.843
100%
Toplam
► 2008 Haziran ayı sonunda Oyak Renault hem binek araç üretiminin
hem de binek araç + hafif ticari araç üretiminin lideri
Kaynak: OSD
6
Renault SAS
Renault Grubu
Üç marka, bir ortak ve bir ittifak
 Markalar
DACIA
 Stratejik ortak
RENAULT
RENAULT SAMSUNG MOTORS
AvtoVaz (LADA)
 İttifak
8
İttifak
Dünyanın 5. otomobil üreticisi
9,1
Toyota
8,7
GM
7,7
Ford Mazda
6,2
VAG
Renault Nissan
2,5
6,2
3,7
3,9
Hyundai Kia
Honda
3,8
3,4
PSA
2,6
Chrysler
2,5
Fiat
2,3
Suzuki
1,5
BMW
2007 yılı satışları – milyon adet
1,4
Mitsubishi
0
2
4
6
8
10
9
Üretim merkezleri
İngiltere
P
Fransa
Slovenya
Üretim merkezleri
2007 üretimi
38
2 635 753 adet
İspanya
Portekiz
Rusya
Romanya (Dacia)
Türkiye
Fas
Meksika
(2)
Güney Kore (RSM)
İran
P
P
Hindistan
P
Kolombiya
Malezya
P
Brezilya (1)
Şili
Arjantin
Renault Grubu Fabrikaları (Renault, Dacia & RSM)
Kaporta-montaj
Mekanik
P
Endüstriyel ortaklık
2008 yılındaki projeler
(1) Nissan’la ortak hafif ticari araç fabrikası
(2) Nissan fabrikasında Renault araçlarının üretimi
10
Oyak - Renault
Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları
12
Türkiye’de Renault
Renault
% 51
Oyak
Oyak-Renault
% 49
Üretim
% 49
Renault-Mais
% 51
Satış
13
Tarihçe
Üretim rekoru 256.656
100.000 motor
1 milyon araç ihracatı
Clio Symbol
Mégane Wagon
Mégane
300,000
Üretim ve ihracatta
liderlik
Renault 21
Renault 19
250,000
Kapasite :
160.000 araç/yıl
200,000
Renault 11
Kapasite :
100.000 araç/yıl
150,000
100,000
Clio III
Renault 9
Renault 12 üretiminin
başlaması
Kapasite :
20.000 araç/yıl
Mégane II sedan
50,000
Kuruluş
Kapasite :
40.000 araç/yıl
Kapasite
80.000 araç/yıl
1 milyon araç
üretimi
ISO 9001
2 milyon araç
üretimi
ISO 14001
2 milyon vites kutusu üretimi
250 bin Mégane ihracatı
Kapasite360.000 araç/yıl
14
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1969
0
Mevcut Ürünler
Mégane II sedan
Yeni Renault Symbol
Clio III
15
Mevcut Ürünler
 K7J, K4M, K4J, K9K
 JB1, JH3, JR5
CKD, MPR 
16
Oyak Renault
2007
 Toplam ciro
: 3,4 milyar USD
 İhracat cirosu
: 2,5 milyar USD
 Yatırımlar
: 210 milyon USD
 Kurulu kapasite
: 360 000 araç/yıl
 Üretim
Araç
Motor
Vites kutusu
Ön-arka takım
 Çalışan sayısı
:
:
:
:
263 656
104 915
235 353
265 199
:
6 209
 Yüzölçümü
Toplam :
Kapalı alan
Yeşil alan
510 575 m2
: 258 389 m2
:
9 576 m2
17
Oyak Renault ve Türkiye
 Türkiye’nin dördüncü büyük şirketi
 Otomotiv Sanayi’nin ikinci büyük şirketi
 Bursa’nın en büyük şirketi
(ISO En Büyük 500 2007)
(ISO En Büyük 500 2007)
(BTSO anketi 2007)
 2007’de 1 020 yeni istihdam
 1997 – 2007 yılları arasında 11,2 milyar USD ihracat cirosu
 1997 – 2007 yılları arasında 1,3 milyar USD yatırım
 Türkiye’nin en çok satılan otomobilleri
Oyak Renault üretimi Mégane Sedan ve Symbol
 5 kıtada 100’den fazla ülkeye ihracat
18
Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları
Kaporta-Montaj Fabrikası
Mekanik-Şasi Fabrikası
Uluslararası Lojistik Merkezi
Destek Fonksiyonları
Mühendislik, Kalite, Satın Alma, İnsan Kaynakları, İletişim,
İdari ve Mali İşler, Organizasyon ve Bilgi İşlem
19
Uluslararası Lojistik Merkezi
Oyak Renault
ILN
Grand
Couronne
ILN
ILN
SergyPontoise
Dacia
Mioveni
ILN
Bursa
ILN
Aquascalientes
ILN
Medellin
ILN
ILN
Cordoba
Curitiba
Curitiba
 Müşteriler
Kolombiya, Brezilya, Meksika, DLPA, MAİS
 Faaliyetler
- CKD parçalar
- Üretimi süren araç yedek parça
- Üretimi biten araç yedek parça
20
Kaporta-Montaj Fabrikası
Kapasite 2008
Kasa
birleştirme
Mégane
25 araç/s
Symbol
15 araç/s
Clio
35 araç/s
Kaporta
60
araç/saat
Boya
60
araç/saat
Pres
95.000
5
ton sac/yıl
Pres hattı
16.000.000 parça/yıl
(%40 ihracat)
Montaj
Teslim
60
60
araç/saat
araç/saat
Enjeksiyon
1.7
1
1 780
ton noryl/gün
Enjeksiyon Presi
çamurluk/gün
(Clio, Mégane, Symbol)
21
Mekanik - Şasi Fabrikası
Kapasite 2008
 Motor Kxx
74 motor/saat
 Vites kutusu
Vites kutusu montajı
Talaşlı imalat
 Şasi
7 120 vk/hafta
4 100 vk/hafta
60 takım/saat
22
Müşteriler
 İç pazar
 Renault-MAIS

5 kıtada 100’den fazla ülkeye ihracat
 Euromed ülkeleri (Orta Avrupa, Rusya, Magreb..)
 Avrupa
 Fransa
 Asya ve Afrika
 Amerika
23
Çalışanlar
Çalışanlar
2008 Haziran sonu
8000
 Toplam çalışan
Beyaz yaka
6.738
1.305
6738
7000
6209
6000
5000
Mavi yaka
5.433
3908
4000
3363
3366
794
3000
2000
1207
755
746
659
651
4035
805
820
643
637
1952
1966
1996
1997
813
1074
4339
4084
776
958
3811
3731
3810
804
799
802
616
612
546
712
951
691
689
652
2477
2636
2563
2391
2320
2462
1998
1999
2000
2001
2002
2003
4620
4226
3684
3325
1000
1305
5470
4974
2699
0
 Ortalama yaş
32,8
586
600
2004
2005
2006
2007
2008/06
564
505
500
Beyaz yaka
35,5
405
413
400
Mavi yaka
32,1
323
307
300
246
264 267
255
212
228
204
174
200
102
76
30 34
169
159
153
100
284
106 118
152
95
79
69
46
20
20
14
16
13
12
5
5
4
2
2
0
0
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
33 34
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
Ages
25
52 53 54 55 56 57 58 59 60
Eğitim düzeyi
2008 Haziran sonu

Mavi yakalı
2 yıllık Üniversite
%7
Lise
%11
Meslek lisesi
%60
< Lise
%22

Beyaz yakalı
4 yıllık üniversite
ve üstü
%80
695 mühendis
Lise
%2
Meslek lisesi
%9
2 yıllık üniversite
%8
< lise
%1
26
Renault Grubu İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
RENAULT GRUBU
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
Değerlerimiz
 Motivasyon arttırıcı çalışma koşulları ile bireysel
ve genel performansın OPTİMİZE EDİLMESİ
 Güvenlik ve çalışma koşullarının
sürekli olarak İYİLEŞTİRİLMESİ
Personelin sağlığının korunması
 Hiçbir ekonomik öncelik için sağlık ve iş
güvenliğinden
ÖDÜN VERİLMEMESİ
.
 Ürün tasarım ve geliştirme, proses, yerleşim,
Motivasyou
arttırıcı çalışma
koşullarının sunulması
organizasyon ve çalışma süreleriyle ilgili
kararlara sistematik olarak sağlık, güvenlik ve
çalışma koşulları kriterlerinin DAHİL EDİLMESİ
 Mesleki risklerin önlenmesi konusunda kesinlikle
ulusal mevzuatlara UYULMASI ve bu konuda
Avrupa standartlarının mutlak referans alınması.
Mart 2006
27
Başkanın taahhüdü
RENAULT :
Başarılı ve sorumluluk sahibi bir grup
’
’güçlü olmayan başarılı bir şirket
« Çalışanları
’
düşünülemez.
Çalışanların güvenliği, çalışma koşulları
ve sağlığı bu motivasyonun en temel unsurlarıdır.
l
.
Fabrikalarda olduğu kadar diğer birimler için de son
derece önemlidir.
’ Ergonomi ve iş güvenliği, şirketin en büyük değerlerinden
’ biridir. Bu değerler hangi ülke içinde olursak olalım asla
değiştirilemez ve tartışılamaz. »
Carlos GHOSN
Président de Renault
12Ekim 2005
28
Oyak-Renault İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
29
Organizasyon
30
Aktörler – Dept. ergonomi temsilcileri
Lojistik Dept.
Atölyeler
Pres
Vites kutusu
Kaporta
Motor
Boya
Şasi
Montaj
Mühendislik Dept.
Ergonomi
Mühendisi
Bakım Dept.
Sağlık Merkezi
Eğitim Enstitüsü
İş yeri hekimi
31
Aksiyonlar
Planla (Plan):
• Fabrikanın stratejik yönelimi
• 3 yıllık ve yıllık objektifler:
Önlem al (Act):
• gelişim planları
• Aksiyon planlarının takibi
• sonuçlar (kotasyon sonuçları, posta
yerleşimleri…)
• 3 Yıllık ve yıllık objektifler
• İhtiyaç halinde bütçenin
belirlenmesi
A
P
• süreç (yönetim, kaizen, el becerisi,
eğitim, kalite…)
ERGONOMi
C
Kontrol et (Check) :
• Aksiyon planlarının takibi:
• departman kartografileri
• diğer ergonomi göstergeleri
• Departman ergonomi diagnostikleri
D
Uygula (Do):
• Araçlar:
• FSSE, V3, Lojistik değerlendirme araçları,
asistans ve el aletleri değerlendirme formu…
• Üretim / Lojistik ergonomi el kitapları
• Normlar; GE75-020R, GE75-021R…
• Processus:
• Eğitimler
• Best practices
• Ergonomi komiteleri
32
Fabrikada ergonomi: 3 çalışma aksı
1- Sürekli iyileştirme
2- Posta tutabilirlik
İş sağlığı ve
güvenliği
departmanı
Atölyeler
Ergonomİ
mühendisi
3- Ergonominin
yeni projelerde
dikkate alınması
Projeler
ÇIKTISI İŞ GÜVENLİĞİ VE KALİTE OLAN BİR
ÇALIŞMA ORTAMININ SAĞLANMASI
Serideki
Projelerde
önlem
iyileştirmeler
Bilgi aktarımı
33
Seri üretimde ergonomi
Basitleştirilmiş İş
Güvenliği - Ergonom
V3 Ergonomi Analizi
Fişi
34
Basitleştirilmiş İş güvenliği / Ergonomi analizi fişi
35
V3 Ergonomi analizi fişi
36
Bir örnek
Lastik montajı 06
Lastik montajı 07
37
Fabrikada kullanılan diğer araçlar
Kaizen ergonomi fişi:
Postada performans ve
ergonomiyi etkileyen tüm
faktörlerin detaylı bir
biçimde incelenmesine
yardımcı olur.
Kaizen öncesi ve
sonrası durum arasında
farkı rakamsal olarak ifade
eder.
38
Fabrikada kullanılan diğer araçlar
Asistans / el aletleri ergonomi değerlendirme formu
Yeni ekipmanlar için hem
tasarım hem de kabul
aşamasında kullanılır.
Var olan ekipmanlar
kullanımları sırasında bir
problem yaşandığında ya da
ileriye dönük yeni ekipmanlar
için standart oluşturmak için
39
Fabrikada kullanılan diğer araçlar
Lojistik ergonomi fişi
Uet şefinin
bölgesindeki zor
dağıtımları
gözlemleyerek
referansları
kırmızı – sarı – yeşil
olarak değerlendirmesini
sağlar.
40
Fabrikada kullanılan diğer araçlar
Departman ergonomi diagnostiği
Departman müdürleri, 5 ana başlık altında
departmanlarının o yıl sonu durumunu görerek
bir sonraki yılın objektiflerini ve olacaksa diğer
meslek grupları ile çalışmalarını belirler.
1. Postaların ergonomi değerlendirmesi
2. İmalatta ergonomiye yaklaşımı
3. Mühendislikte ergonomi yaklaşımı
4. Organizasyon ve eğitim
5. Çevre koşulları
41
Sistemin denetimi
Her 3 yılda 1, Renault Grubu tarafından sistem denetimi
• Sahada yapılan ergonomi
analizlerinin doğruluğu,
güncelliği
• Kaizen şantiyesi
sonuçları
• Dept. ergonomi
diagnostikleri…
2007 yılı sonucu: 3,5 / 5
42
Projelerde organizasyon
FABRİKA
Fabrika sosyo-teknik proje şefi
FRANSA MERKEZ
Chef projet socio-technique
- Ergonomi
- Ergonomi
- İş güvenliği
- İş güvenliği
- Eğitim
ATFE (Etüt onayı)
- Eğitim
ATPL (Fabrikaya sevk onayı)
ATFMR (Teknik kabul)
ATMP (Üretim onayı)
Kalite, Performans, Bütçe, Zaman, . , ERGONOMİ !
43
Fabrikadaki örnek ergonomi uygulamaları
Pres Atölyesi
45
Pres Atölyesi
46
Pres Atölyesi
47
Pres Atölyesi
ÖNCE
SONRA
48
Pres Atölyesi
ÖNCE
SONRA
49
Kaporta Atölyesi
50
Kaporta Atölyesi
51
Kaporta Atölyesi
Parça interpostları
52
Yeni Montaj Atölyesi
53
Yeni Montaj Atölyesi
54
Yeni Montaj Atölyesi
55
Yeni montaj binası
Strike zone uygulamaları
Picking bölgesi
Bant kenarı
56
Yeni Montaj Atölyesi
Bant kenarı
uygulamaları (1)
57
Yeni Montaj Atölyesi
Bant kenarı
uygulamaları (2)
Pnömatik, açısı ayarlanabilir
Pnömatik, yüksekliği ayarlanabilir
Sabit açılı
58
Yeni Montaj Atölyesi
ÖNCE
SONRA
Bant kenarı
uygulamaları (3)
500-1500 arası parça yerleşimleri
59
Yeni Montaj Atölyesi
60
Teşekkür ederiz...
INRS
İSKELET KAS HASTALIKLARININ(İKH) GELİŞİMİ
INRS
11 095
10 000 Çalışan sayısı
8972
8000
5856
6000
4000
2000
3963
1342
646
0
2007 yılında
İKH: 42700
7,500,000
çalışma günü
kaybı, 34,280
kişiye tazminat
ödenmiştir.
İKH, yıllık
%20 artış
göstermektedir
Tableau modifié en
88
90
92
94
96 98 99 Yıl
1999 : MESLEK HASTALIKLARININ %67’SİNİ İKH
OLUŞTURMAKTADIR.
3165 VAKANIN DAĞILIMI
İKH DAĞILIMI (1993)
Compression
nerveuse (SCC etc)
1333 (42%)
INRS
Tendinopathie de la coiffe
des rotateurs (épaule)
490 (15 %)
Tendinite 271 (9 %)
Hygroma du coude
528 (17 %)
Hygroma du genou 543 (17 %)
INRS
TANIM
İskelet Kas Hastalıkları nereleri etkiler?
•KASLARI
•TENDONLARI
•EKLEMLERİ
•SİNİRLERİ & DAMARLARI
INRS
TANIM
 İKH çeşitli hastalıkları kapsar.
 Kolları, bacakları, sırtı ve beli ilgilendirir.
 Bu hastalıklarda, ağrılar başlıca bulgudur
INRS
SÜRE
Efor
RİSK
(Zaman darlığı)
Zorlu duruş
Tekrarlama
ZORLANMALAR
FİZİKSEL
KAPASİTE
Stres
Fiziksel kondisyon
Yaşlanma
Kişisel Yetenekler
INRS
Kas
Kaslar &
Tendonlar
Sinovyal
membran
Tendon
(d'après PUTZ-ANDERSON)
Tanım (Devam)
INRS
 İKH, kollarda en sık olarak:
El bileğini tutulumu (Karpal tünel sendromu) ,
Omuz tutulumu(tendinopathie de la coiffe des
rotateurs) ve dirsek tutulumu(Epikondilit).
Fakat bunun dışında, başka daha az sıkılıkla
vücüdun diğer bölgelerini tutulumuna bağlı İKH
vardır!!!
Tıbbi analizler, hastaligın orijini mesleğe bağlı
olup olmadığına tespit edemez.
Prono-Supination Hareket örneği
pronation
supination
INRS
Parmaklar arasında tutmak
INRS
Avuçla tutmak
Parmaklar
arasında sıkıştırma
Parmaklarla
baskı
Parmaklarla avuç
içinde sıkıştırmak
Parmaklarla
sıkıştırmak
En sık kullanılan 6
D'après PUTZ-ANDERSON
tutma şekli
El Bileği Hareketleri
INRS
Flexion
Adduction
Normal
Pozisyon
Abduction
Extension
D'après PUTZ-ANDERSON
INRS
Karpal Tünel Sendromu (K.T.S.)
Median sinirin Karpal Tünelde geçtiği bölgede sıkışması
Ellerde geceleri sıklıkla, ortaya çıkan
Karıncalanma uyuşma ve ağrılar
Elin ilk üç parmağında hareket kısıtlığı
ve güç kaybı
Karpal Kanalı
INRS
ligament
annulaire Sinovyal
membran
Median
sinir
Ulnar
tendons
os du
sinir
carpe
tendonlar
nerf
médian ligament os du
annulaire carpe
Ulnar
sinir
INRS
INRS
HYGROMA, BURSITE

HYGROMA DU COUDE : Çalışma
sırasında dirseğin üzerinde uzun süren
baskı sonrasında, dirsek bölgesinde
bulunan kesenin(Bourse)
iltihaplanmasıdır.
Dirsek Bölgesinin Hareketleri
Supination
Flexion
Pronation
Extension
INRS
INRS
DİRSEK
EPITROKLOİT :
Elin ve parmaklarının fleksör
tendonlarının dirsek
bölgesindeki yapışma
notktalarındakı inflamasyonudur
EPİKONDİLİT :
Elin ve parmakların ekstensör tendonlarının
Dirsek bölgesindeki yapışma noktalarındaki inflamasyonudur
Omuz Bölgesi Hareketleri
INRS
INRS
Humerus başının aşağıya
yükarıya doğru zorlanması
OMUZ
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Yorucu ve ergonomik
olmayan duruşlar
Ekipmandan sıkma
tabancası alırken
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Taban sacına direk mekanik
baskı uygulama
Agraf takma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Mekanik titreşim veya
darbelere maruz kalma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Manuel kaynak yapan pensler
PROBLEMLER: - penslerin dengesi
- kaynak noktalarının sürekli değişmesi
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Uygun olmayan yüksekliğe asma,
tekrar eden
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Tabancanın ağırlığı ve
boyu ve kötü duruş
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Kapı panosu montajı
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Fitil takma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Kapı sızdırmazlık fitili takma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Bagaj sızdırmazlık fitili takma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Kapı fitili takma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Kör noktada vida sıkma
INRS
Kas ve İskelet Hastalıkları
Avuç içi ile vurma, bastırarak yerine oturtma