Turkcast Issue #50

GENEL KURUL
RÖPORTAJ
AKADEMİ
TÜDÖKSAD’DA YENİ
YÖNETİM BELLİ OLDU
İÇİMİZDEN BİRİ:
YUSUF ALAN
TÜDÖKSAD AKADEMİ
YILA HIZLI BAŞLADI
TÜRKDÖKÜM
SAYI 38
OCAK-ŞUBAT-MART 2016
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ YAYIN ORGANIDIR
TUDOKSAD.ORG.TR
DÖKÜMDE HIZLI
KAPASİTE ARTIŞINA
DİKKAT!
2000 yılından beri ihracatını sürekli arttırarak büyüyebilen Türk döküm
sanayicisi için 2016 zor bir dönemin göstergesi oldu.
SİLTAŞ
SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Atatürk Mah.Turgut Özal Bulvarı No: 2 Ağaoğlu SKY Towers
Sitesi C Blok Ataşehir / İstanbul
Tel: +90 216 521 16 00
www.siltas.com.tr
Fax: +90 216 335 71 57
[email protected]
BAŞKANDAN
M. Uğur KOCAOĞLU
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
Değerli Türkdöküm okurları,
2016 yılının bu ilk sayısında dergimizi sizinle buluşturuyoruz. Bildiğiniz üzere 24 Şubat tarihinde Derneğimizin olağan Genel Kurul toplantısını teamüllerimize uygun olarak dernek merkezimizde gerçekleştirdik. Üyelerimizin yoğun ilgisi ile yaptığımız toplantıda hem sektörümüzün güncel gündemleri, hem de
derneğimizin faaliyetleri hakkında karşılıklı görüşmelere ev sahipliği yaptık. Derneğimizin 40. kuruluş
yılına denk gelen bu dönemde üyelerimizin ve seçilen Yönetim Kurulumuzun Başkanlığını şahsıma tevcih
etmelerine de teşekkür ediyorum.
2016 ve 2017 yıllarına derneğimizi yönetmek üzere görev alan ve bu özverili faaliyetlerde kendi istekleri
ile gönüllü olarak katılan meslektaşlarıma tüm üyelerimiz adına huzurunuzda teşekkür ediyorum. Bu iki
senelik çalışma döneminde en azından 24 planlı yönetim kurulu toplantısında bir araya gelerek tüm üyelerimizden gelen ve sektörümüzü ilgilendiren konuları değerlendireceğiz.
Döküm sanayiinin doğal olarak yoğunlaştığı illerimizdeki üyelerimizi ve gelişmelerini izlemek üzere iki toplantımızdan birini İstanbul dışında gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Temmuz ayında başladığımız Akademi’nin
faaliyetlerini de yoğunlaştırarak ve etkinliğini arttırarak sektörün öncelikli beklentilerine yönlendireceğiz.
İki yılda bir düzenli olarak sektörümüzü bir araya getiren, sektörün tüm paydaşları ile verimli ve renkli
birlikteliklere imkan yaratan Ankiros, Annofer ve Turkcast fuarlarında bu sene Uluslararası Döküm Kongremizi TÜDÖKSAD Akademi organize edecek. Akademi faaliyetlerinin sizlerin yönlendirmesi ve desteği
ile ses getireceğine inanıyorum.
2015 yılı, üretim büyüklüklerimiz açısından maalesef beklentilerin gerisinde kaldı. Buna rağmen Avrupa
ve Türkiye binek otomobil pazarındaki pozitif büyüme döküm sektöründe de etkili oldu. Ancak genel
makine endüstrisi, pompa, vana ve çelik döküm pazarlarında gelişmeler tatmin edici olmadı. Son on yıl
içinde birçok firmamızın ciddi oranda kapasite arttırdığını beraberce izliyoruz. Bu yatırımların toplamının
yıllık 2 milyon ton döküm ürünü sınırını geçtiğini hesap ediyoruz. Avrupa’da, Almanya dışında başka hiçbir ülkede bu kadar yüksek üretim kapasitesi bulunmuyor. Dergimizin bir sonraki sayısında tüm Avrupa
ülkelerindeki üretim miktarları belli olduğunda değerlendirmemizi sizinle paylaşacağım.
Yılın ilk çeyreğinde ülkemizde, bölgemizde ve Avrupa’da yaşanan birçok sosyo-ekonomik ve siyasi gelişmeler müşterilerimizin, ortaklarımızın ve tüm paydaşların akıllarında sorulara neden olarak,
bizlerin de geleceği sorgulamamıza neden oluyor. Sanayi üretimi kalkınmanın temelidir. Tüm gelişmiş ülkeler sanayileşmeye öncelik vererek kalkınabilmişlerdir. Bugün,
4. sanayi devrimini konuştuğumuz dönemde ülkemizin de sanayiye ve sanayinin
temeli olan döküm sanayisine hak ettiği önemi vermesini bekliyoruz.
Katma değeri yüksek sanayi üretimi için ileri teknoloji ürünlerini destek kapsamında tutmak ülkemiz şartlarında yeterli değil. Döngüsel ekonominin en önemli bileşeni olan metal sanayiinin stratejik öneminin kabul edilmesi gerekli. Yerli otomotiv
endüstrisinin en kuvvetli rekabet unsurlarından birisinin de hemen yakınında çok
gelişmiş bir döküm endüstrisinin bulunması olduğunu ifade edebiliriz. Bugün
Avrupalı ana sanayi Türk dökümhanelerinin yeteneklerini ve imkanlarını çok
iyi değerlendirebiliyor.
Önümüzdeki yıllara daha verimli, istihdama ve yurt içi katma değere çok
daha fazla katkı sağlayan bir sanayi alanı olarak katkı vermeyi hedefliyoruz.
Bu yıl 60. kuruluş yıllarını kutlayacak olan sektör firmalarımız ile beraber Derneğimizin de kuruluşunun 40. yılını kutlayacağız. Bu etkinlikler ile ilgili bilgileri kesinleştirdikçe üyelerimize ulaştıracak
ve bu heyecanı beraber yaşayacağız.
Sevgi ve saygılarımla.
İÇİNDEKİLER
MART ’16
10 Dernekten Haberler
TÜDÖKSAD, Konya’da Üye ve Sektör
Paydaşlarıyla Buluştu
TÜDÖKSAD ERP Komitesi Çalışmalarına
Başladı
2’nci TÜDÖKSAD Çevre Ödülleri
Sahiplerini Arıyor
Çevre-İSG Komitesi’nden yeni dönemin
ilk toplantısı
TÜDÖKSAD’da Yeni Yönetim Belli Oldu
TÜDÖKSAD Akademi Yıla Hızlı Başladı
8. Uluslararası Döküm Kongresi
Hazırlıkları Tüm Hızıyla Sürüyor
Dökümün Eski ve Yeni Yüzü
Fotoğraflarda Hayat Bulacak
24 Ahde Vefa
Mustafa V. Koç Aramızdan Ayrıldı
HÜSEYİN KEÇİCİ anısına;
Kum’u arayan adam...
38
42 Fuar
Metalürjinin Kalbi Bu Fuarlarda Atacak
Kapak Konusu
Dökümde Hızlı Kapasite
Artışına Dikkat!
Jeopolitik gelişmeler, doğu ve güney doğu sınır
komşular ile yapılan ticari kayıplar bir yana,
yaşanan güvensizlik ortamı da olası ticaret,
üretim ve yatırım iştahını zayıflatırken;
2000’den beri ihracatını sürekli artırarak
büyüyebilen Türk döküm sanayicisi için 2016 zor
bir dönemin göstergesi oldu.
TÜDÖKSAD EuroGuss Fuarı’na
Damga Vurdu
46 Haber
OSD’nin 42’nci Olağan
Genel Kurulu Yapıldı
Dökümün portalı “CastinTürk” yayında
48 Üyelerden Haberler
Çelikel’e ÇEVKO’dan Teşekkür Belgesi
Cosa BBQ’ya IF Design Award’dan ödül
CGI MOTOR Blok ve Kafalarda
Ultrasonik Ses Hız Ölçümlerinin
Başarısı
TÜRKDÖKÜM
TURKCAST DERGİSİ
İMTİYAZ SAHİBİ:
Türkiye Döküm Sanayicileri
Derneği adına
Yönetim Kurulu Üyesi
Mehmet Atik
62 İdari Makale
Yapı Malzemeniz için
G İşaretinizi Aldınız Mı?
SORUMLU
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ:
Kubilay Dal (Genel Sekreter)
Sözleşme Olmasa da Sorumlusun!
YAYIN KURULU:
Umur Denizci - Mehmet Atik Uğur Demirci - Prof. Dr. E. Sabri
Kayalı - M. Erhan İşkol
70 Makale
Otomotiv Sektöründe Alüminyum
Enjeksiyon Döküm ve Gelecek Trendleri
YÖNETİM YERİ:
Ortaklar Cd. Bahçeler Sk.
18 Plaza No: 18 Kat: 4
Mecidiyeköy - İstanbul
Tel: 0212 267 13 98
Faks: 0212 213 06 31
www.tudoksad.org.tr
İndüksiyon Ocağı Çelik Döküm
Astarları: Komple Çözüm
İçimizden Biri
86 İçimizden Biri:
Yusuf Alan
Bugün üretiminin yüzde 80’ini beş kıtadan
46 ülkeye ihraç eden Körfez Döküm’ü ve
Körfez Boru’yu eşi ve çocuklarıyla beraber
büyüten Yusuf Alan, hem Ar-Ge yatırımları
hem de inovatif yaklaşımıyla sektörde fark
yaratıyor. Pek çok krizin üstesinden “riskleri
yönetme becerisi” sayesinde gelen Alan’dan
Körfez Döküm ve Körfez Boru özelinde döküm
sektörünün geçmişini ve geleceğini dinledik.
Gri Dökme Demirlerdeki Başlıca
Metalürjik Hatalar Nedenleri ve
Çözümleri
YAYINA HAZIRLAYAN:
Tematik Medya Yayıncılık ve
Ajans Hiz. Ltd. Şti.
www.tematik.com.tr
BASKI:
Apa Uniprint
Basım Sanayi ve Tic. A.Ş.
Ömerli Mah. Hadımköy - İstanbul
Cad No:159 Hadımköy
Arnavutköy 34555 İstanbul
Tel (0 212) 798 28 40
Baskı Tarihi: Nisan 2016
92 Hammadde
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
YAYIN TÜRÜ:
Yerel - Süreli
98 Üye Listesi
TÜRKDÖKÜM - TURKCAST
dergisi 3 ayda bir yayınlanır.
TÜDÖKSAD Üye Listesi
Dergimizdeki yazılar kaynak
gösterilerek kısmen veya
tamamen yayınlanabilir.
İ
FUAR
42 Yeni Teknolojiye HANNOVER MESSE ile Ulaşılacak
Dünyanın lider ticaret fuarı Hannover Messe bu yıl 25-29 Nisan tarihleri arasında yapılacak.
Türkiye’den 127 üretici firmanın yer alacağı fuarda Türk katılımının yüzde 30’unu döküm ve dövme
firmaları oluşturacak. Aynı zamanda Hannover Messe’de TÜDÖKSAD’ın da üyesi olduğu Makine
Tanıtım Grubu ve İstanbul Ticaret Odası ile Konya Sanayi Odası da döküm sektörünü temsil edecek.
N
D
E
X
Akmetal............................................. 13
Ankiros.............................................. 30
57
Ark Metalurji.....................................
31
Aveks..................................................
BES Mühendislik............................. 25
7
Bilişim ERP...........................................
51
Bühler.................................................
23 / 47
BVA............................................
5
Çeliktaş................................................
17
Evren...................................................
61
Fondarex...........................................
37
Foseco...............................................
97
Heraeus.............................................
Hidroser.....................................74 / 75
Inductotherm...................................49
6
LMG......................................................
Marmara Metal............... Arka kapak
65
S&B Endüstri....................................
3
Siltaş.....................................................
Tosçelik........................... Önkapak içi
Zenmet.............................................. 27
DERNEKTEN
TÜDÖKSAD, Konya’da Üye ve Sektör
Paydaşlarıyla Buluştu
TÜDÖKSAD yeni yönetim kurulu, Konya’da üye ve sektör mensuplarıyla bir araya
geldi. Konya’daki tesis ve fabrikaların incelendiği etkinlikte; sektördeki isimler yeni
TÜDÖKSAD üyeleriyle tanışma imkanı yakaladı.
T
ÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı Uğur
Kocaoğlu, Yönetim Kurulu Üyeleri Umur Denizci (Denizciler), Erdoğan Nas (Erkunt), Emin
Uğur Yavuz (Aydöküm), Mehmet Özalp (Silvan Sanayi) ve eski Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Akdaş’tan
(Akdaş) oluşan heyet; TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu
ve Konya Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi olan
Mehmet Ali Acar’ın organizasyonu ile 14 Mart tarihinde birçok dökümhaneyi ziyaret etti.
TÜDÖKSAD heyetinin Konya’daki tesis ziyaretleri, Yenmak firması ile başladı. Yenmak’tan Avni
Karpuzoğlu ile beraber tesisin gezilmesinin ardından; Tümosan’dan Muhan Ülgen, Akmersan’dan
Mehmet Akyüz, Çağdöksan’dan İbrahim Yılmaz,
10
Konya gezisinde
dökümhanelerin
yeni yatırımları
ve işletmeleri
detaylı olarak
incelendi.
Akışoğlu’ndan Fatih-Hüseyin Akış, Kurtsan’dan
Musa Kurt, Erkon’dan Kadir Erkuş ve Ekdöksan’dan
Mustafa-Ali Eker ile birlikte fabrika gezilerine devam
edildi. Dökümhanelerin yeni yatırım ve işletmeleri
detaylıca incelenerek, yeni üye ve sektör mensupları arasında kaynaşma imkanı sağlandı.
Yönetim Kurulu, gezi sonrasında Kos Lezzet
Sofrası restoranında organize edilen akşam yemeğinde Konyalı döküm paydaşları ile bir araya gelerek sektörel gelişme ve eğilimleri paylaştı. Akşam
yemeğinde, TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
Uğur Kocaoğlu da Konya’daki izlenimlerini ve görüşlerini yemeğe katılanlara aktardı. Akşam yemeği
organizasyonunu üstlenen Anmet firma sahibi İshak
ı MART 2016
Demir’e misafirperverliğinden dolayı teşekkür eden
Kocaoğlu, toplantıya katılan herkese teşekkürlerini
sundu ve bu tür organizasyonlara devam edileceği
bilgisini verdi.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu
Konya’daydı
24 Şubat tarihindeki Genel Kurul’da seçilerek görev
dağılımı yapan yeni Yönetim Kurulu ikinci toplantısını Konya’da gerçekleştirdi. Yönetim Kurulu üyeleri sektörün bölgesel gelişmelerini ve eğilimlerini
paylaşmak üzere 15 Mart tarihinde Konya Dedeman
Otel’de bir araya geldiler.
Dernek gündemindeki yeni dönemin çalışma
planları değerlendirildi. TÜDÖKSAD Eğitim Danışmanı Seyfi DEĞİRİMENCİ tarafından akademi faaliyetleri
üyelere aktarıldı. Aynı zamanda Uluslararası Döküm
Kongresi’nin organizasyon detayları görüşüldü.
Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Ali Acar, Konya’daki sektöre özel gelişmeleri aktardı. Başkan Uğur Kocaoğlu, TÜDÖKSAD’ın Konyalı meslektaşlarının gelişmelerini ilgiyle takip ettiğini, modern yatırımları ile
öne çıkan dökümhanelerin dernek çatısında yer almaya davet ettiğini belirtti. Yılda en az bir kere
Konya’da toplanmayı yıllık çalışma planına ekledi.
ı MART 2016
11
DERNEKTEN
TÜDÖKSAD
ERP Komitesi
Çalışmalarına
Başladı
Döküm sektörünün yazılım ve
IT teknolojilerinden minimum
maliyetle maksimum fayda
sağlayabilmesi adına çalışmalar
yürütecek olan TÜDÖKSAD ERP
Komitesi, ilk adımlarını attı.
TÜDÖKSAD Akademi bünyesinde döküm sanayi sektöründe kullanılan IT yazılımları, ERP- kurumsal kaynak planlaması ve BI-İş zekası konularında çalışmak üzere Başkan Yardımcısı Erdoğan
Nas’ın daveti ile bir araya gelen üye firma temsilcileri 8 Nisan’da dernek merkezinde bir araya
gelerek komite çalışmalarından beklentilerini paylaştılar.
Bilgiye hızlı erişim
TÜDÖKSAD ERP Komitesi, konu hakkında farkındalık yaratmayı, yeni uygulamalar, yazılım geliştirme platformları, büyük ölçekli iş uygulamaları, veri
analizi karar destek sistemleri, kaynak planlama
gibi ileri seviyede uzmanlık ve tecrübe gerektiren
12
uygulamalar hakkında bilgi ve birikim seviyesini
yükseltmeyi hedefliyor.
Türk döküm sektöründe IT yazılımları ve teknolojisi, kalite odaklı üretim yapan Avrupa firmaları
ve düşük maliyetli insan gücü ile üretim yapan
Hindistan-Çin firmaları ile rekabet edilebilmesi
için önemli bir fırsat... ERP, BI gibi IT yazılımlarının
kullanımları sayesinde analiz edilebilir değerde,
sağlıklı, güvenli veri tutmak ve operasyonel etkinlik ve verimliliği artırmak amacıyla analitik çok boyutlu raporlamalar yapmak ve bu sayede bilgiye
hızlı erişim sağlamak mümkün olacak.
Minimum maliyet, maksimum hizmet
ERP sistemleri işletmelerin hafızasıdır ve geleceğine ışık tutar. ERP ile şirketin temel çalışma süreçlerini yeniden modelleyebilmek ve bunu şirket
içinde içselleştirebilmek kritiktir. Rekabet üstünlüğü sağlamak, verimlilik ve esneklik sağlamak,
işgücü-makine-hammadde kullanımını optimize
etmek, işlem süresi ve sipariş çevrimini kısaltmak,
maliyetleri iş emirleri seviyesinde hesaplayarak
kaçak noktaları tespit edebilmek gibi sayılan temel katma değerler maalesef her ERP yazılımın
satın alınmasının bir doğal sonucu olamıyor. Tüm
bu çıktılar ancak; süreçlerin standardizasyonu,
doğru sistemin alınması, alınan sistemin iyi kurgulanması
ve yönetimi ile elde edilebilecek faydalardır.
TÜDÖKSAD ERP Komitesi,
döküm sektörünün yazılım ve
IT teknolojilerinden minimum
maliyetle maksimum fayda
sağlayabilmesi
konularında
destek ve liderlik misyonu ile
çalışmalarını yürütecektir. Komite çalışmaları üyelere duyurulacak, bu alanda firmalarda
çalışan personellerin birbirleri
ile iletişimi ve bilgi paylaşımına
platform yaratılacaktır.
ı MART 2016
AKMETAL’DEN
YENİ NESİL
HURDA
ALERİT
YENİ NESİL HURDA İLE KÖTÜ
SÜRPRİZLERLE KARŞILAŞMAZSINIZ
Lloyd onaylı dökümhaneden analiz
sertifikalı,
Kirli ve analizi karışık hurdalara son veren,
İstenilen kimyasal analizde ve hedefe uygun,
İstenildiğinde Hidrojen, Azot ve Oksijen
ölçümü imkanı sunan,
Şarj numaralarıyla izlenebilirlik sağlayan,
İstediğiniz ölçü ve ağırlıkta Yeni Nesil Hurda.
İNDÜKSİYON OCAĞINDA HER
ANALİZİ YAPABİLİRSİNİZ
0,020 - 0,10 içeriğinde %C,
% S < 0,003 seviyelerinde,
Hidrojen, Azot ve Oksijen gibi gazlardan
arındırılmış yüksek saflıkta çelik,
İstenildiğinde %N: 0,0050 seviyelerine
çekilebilir ya da
Özel alaşımlandırma ile %N: 0,0100 - 0,2500
seviyelerine çıkarılabilir,
Böylece azotlu alyaj kullanımına son verir.
KAZANCINIZ BU KADARLA DA
BİTMİYOR!
Siparişiniz 1 haftada kapınızda
Alyaj sarfiyatınızı azaltır
Stok maliyeti yok
Yerden tasarruf sağlar
Talaşlar ve besleyiciler geri kazanılır
Enerji ve zaman tasarrufu sağlar
Nem ve sıvı ihtiva etmez
Max. 100 kg’lık salkımlar halinde yükleme
kolaylığı ve
Hemen ergitilip döküme hazır Alerit külçeler
HEMEN SİPARİŞ İÇİN
Tepeören Mah. Eski Ankara Asfaltı Cad.
No : 236, 34959 Tuzla-Istanbul
Tel : 0 (216) 593 03 80 - Fax : 0 (216) 593 03 82
[email protected]
www.akmetal.com
Metalurji Endüstrisi A.Ş.
ÇEVRE
2’nci
TÜDÖKSAD
Çevre Ödülleri
Sahiplerini
Arıyor
Bu yıl ikincisi düzenlenecek
olan TÜDÖKSAD Çevre Ödülleri,
çevrenin korunmasını, atıkların
kaynağında azaltılmasını, az
atık üretilmesini, enerji ve
hammaddenin daha verimli
kullanılmasını, daha çok
çevre dostu üretime ve ürüne
yönelmeyi sağlayan sanayi
tesislerini ödüllendirecek.
14
A
macı, “Türkiye’de döküm sektörünün uluslararası standartlar ve mevzuatlara göre
sürdürülebilir büyümesini sağlamak, çevre
yönetimini desteklemek ve çevre yönetimi uygulamalarında fark yaratan nitelikli tesisleri ödüllendirmek” olarak ortaya konan TÜDÖKSAD Çevre Ödülleri, bu yıl ikinci kez düzenlenecek. TÜDÖKSAD
üyesi tüm döküm sanayi tesislerini kapsayan yarışmaya katılan dökümhanelerin başvuru dosyaları, jüri
tarafından incelenerek bir ön eleme gerçekleştirilecek. Ödüle hak kazanan tesisler ise saha ziyaretleri
ile belirlenecek. Ödüller; çevrenin korunmasını, atıkların kaynağında azaltılmasını, az atık üretilmesini,
enerji ve hammaddenin daha verimli kullanılmasını,
daha çok çevre dostu üretime ve ürüne yönelmeyi
(çevre mevzuatı gereklerini yerine getiren) sağlayan sanayi tesislerine verilecek. Değerlendirmeleri,
sektör içerisinden belirlenecek bir kurul gerçekleştirecek. Yarışma; “Sanayi tesisleri” ve “KOBİ” olmak
üzere iki ayrı kategoriden oluşuyor.
ı MART 2016
Bugünün ve yarının
en önemli sorunu
TÜDÖKSAD’ın ana amaçlarından biri de sektörel
çevre uygulamalarının masaya yatırılması ve üyelerinin bu konuda daha fazla bilinçlendirilmesi. Bu bağlamda çevre sorunu; TÜDÖKSAD tarafından sektörün bugün ve yarın için en önemli sorunu olarak ele
alınıyor. Çağın ve geleceğin bu önemli sorunu, yaratıcı çalışmalar ile daha fazla irdelenmeye çalışılıyor.
Bu nedenle, kaliteli ürünlerle rekabet koşullarında
yakalanan istikrarın, ancak uluslararası çevre ve çalışma şartlarına uyma kararlılığı ile sağlanabileceği
ortaya konuluyor. TÜDÖKSAD, bu bağlamda Çevre
Ödülü Yarışması’nın üstlendiği sorumluluğu, “Çevre
ödülü yarışması, çevre koruma bilincini geliştirmek
ve çevreyle ilgili uygulamaların işleyişini ilerletmek
amacıyla organize edilmektedir” sözleriyle ifade
ediyor. Başvuru dosyaları, şu başlıktaki kriterler bağlamında değerlendiriliyor: “Proses şemaları, çevre
yönetim prosesleri, mevzuata ve uluslararası standartlara uygunluk.” Proses şemaları ise; proses sınıflandırması, KYS organizasyonu, yönetim ve katkısı
ve desteği, görsel standartlar ve sosyal sorumluluk
projeleri alt başlıklarını kapsıyor.
Pozitif adımlardan heyecanlanıyoruz
Mevzuata ve uluslararası standartlara uygunluk;
ı MART 2016
TÜDÖKSAD
1’inci Çevre
Ödülleri 2014
yılında düzenlenen Döküm
Kongresi sırasında verilmişti.
çevre mevzuatı ve ilgili tüm mevzuatlara uygunluk
belgeleri, yönetim sistemleri belgelerini (ISO) kapsıyor. Çevre yönetim prosesleri ise ÇYS çalışan
kişi sayısı, atık yönetimi, kimyasal yönetimi, kaynak yönetimi, atık su yönetimi, emisyon/imisyon
yönetimi, eğitim uygulamaları ve etkinlik değerlendirme, hedefler, iyileştirme faaliyetleri, iç kontrol mekanizması ve etkinliği başlıklarıyla sıralanan
kriterleri içeriyor.
Son halka saha ziyaretleri
TÜDÖKSAD Çevre Ödülleri’ndeki değerlendirme
sürecinin son halkası, saha ziyaretleri olacak. Ön
elemeden geçen başvuru dosyalarının ait olduğu
tesisler, üç kişilik gruplarca ziyaret edilecek. Saha
ziyaretçilerinin hazırladığı raporlar, yarışma sonuçlarını belirleyecek. Ödül almaya hak kazanan
tesisler, tüm bu süreçlerin sonunda, ilan edilerek
duyurulacak. Üyelerin yoğun ilgi göstermesinin
beklendiği yarışma hakkında TÜDÖKSAD, “Üyelerimizin bu sayede doğal bir benchmark sürecine
girdiklerini ve sektörde bulundukları noktayı tam
olarak konumlandırdıklarını görüyoruz. Bu sayede
sürekli gelişim ve sürdürülebilirlik adına geleceğe
yönelik adımlar atılıyor. Sektörümüzün geleceği
adına atılan bu pozitif adımlar bizi heyecanlandırıyor” diyor.
15
ÇEVRE
Çevre-İSG
Komitesi’nden
Yeni Dönemin
İlk Toplantısı
TÜDÖKSAD Çevre-İSG Komitesi’nin
düzenlediği ve 41 katılımcının iştirak
ettiği yeni dönem toplantısında, atık
depolama, enerji verimliliği ve meslek
hastalıkları konuları masaya yatırıldı.
KONGRE HAZIRLIKLARI BAŞLADI
Komitenin önerileri kayıt altına alınarak; TÜDÖKSAD
Akademi eğitim takvimi planlamasına dahil edilmesi kararlaştırıldı. Buna ek olarak; komite üyelerinden 29 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında İstanbul
TÜYAP’ta düzenlenecek olan 8’inci Uluslararası
Döküm Kongresi’nde işletmelerinde iyi uygulamaları konu alan tebliğler verilmesi istendi.
Toplantıda ayrıca, mesleki eğitimler düzenlenmesi, atık depolama ve enerji verimliliği konusunda görüşler bildirildi. Öğleden sonraki oturumda
ise ilk olarak TÜBİTAK MAM Merkezi’nden gelen
araştırmacıların proje önerileri dinlendi. Sonrasında ise Erkunt Sanayi A.Ş. İş Yeri Hekimi Dr. Vahide
Bilir meslek hastalıkları konusundaki tecrübelerini
ve işletmedeki iyi uygulamaları hazırladığı bir sunum ile katılımcılara aktardı.
D
öküm sektörünün değişik boyuttaki firmalarının temsilcileri ile düzenli olarak bir
araya gelinen Çevre-İSG Komitesi yeni
dönem toplantısı 20’yi aşkın TÜDÖKSAD üyesinden 41 katılımcı ile İstanbul’da gerçekleştirildi.
Toplantıda ilk olarak sözü alan TÜDÖKSAD Akademi Faaliyetlerinden Sorumlu Seyfi Değirmenci,
katılımcılara akademi etkinliklerinden bahsetti ve
Çevre-İSG Komitesi’nin seminer düzenlenmesini
istediği konular hakkında görüşlerini sordu.
16
ı MART 2016
DERNEKTEN
TÜDÖKSAD’da Yeni Yönetim Belli Oldu
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin (TÜDÖKSAD) 20’nci dönem yönetim kurulu
belirlendi. Dernek başkanı Uğur Kocaoğlu; 2014-2015 yönetim döneminde 85 olan
dökümcü üye sayısının 114’e ulaşmasından memnuniyet duyduğunu belirterek,
dernek faaliyetlerinin çok daha geniş bir kitleye ulaştığını kaydetti.
T
ürkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin
(TÜDÖKSAD) iki yılda bir gerçekleştirilen
olağan genel kurul toplantısının 20’ncisi
derneğin İstanbul Mecidiyeköy’deki yeni merkezinde gerçekleştirildi. Çeşitli illerden gelen üyelerle toplanan genel kurulda, eski yönetim kurulu
başkanlarından Can Akbaşoğlu divan başkanlığına; önceki yönetim kurulu üyesi Sebahattin Karalar divan başkan yardımcılığına; dernek personeli
Seyhan Tangül Yılmaz ise divan katipliği görevine
oy birliğiyle seçildi.
2014-2015 yılı faaliyet raporu ile mali tablolar,
19’uncu Dönem Yönetim Kurulu Başkanı Uğur
Kocaoğlu ve Genel Sekreter Kubilay Dal’ın sunumlarıyla üyelerle paylaşılırken; derneğin bu
dönemde yürüttüğü yurtiçi ve yurtdışı faaliyetler
de anlatıldı. Dönem faaliyetlerinden biri olan komite toplantılarının da ele alındığı genel kurulda
alüminyum komite etkinliklerini komite başkanı
18
Okan Deniz (Çelikel Alüminyum), çelik komite
etkinliklerini komite başkanı Mehmet Özalp (Silvan Sanayi), Çevre & ISG etkinliklerini komite
başkanı Erdoğan Nas (Erkunt), tedarikçi komitesi
etkinliklerini komite başkanı Adnan Aytekin (Tosçelik Granül) üyelere aktardı. Üyeler, dönemin en
fazla öne çıkan ve uzun yıllardır özlemi çekilen
sektörel eğitim talebine cevap vermesi planlanan
TÜDÖKSAD Akademi hakkında komite Başkanı
Seyfi Değirmenci tarafından bilgilendirildi. Bu dönemin bir başka öne çıkan etkinliği olarak Niyazi
Akdaş tarafından başkanlığı yürütülen CAEF-Avrupa Dökümhaneler Birliği’nde başlatılan yenilenme çalışmaları da genel sekreter Kubilay Dal
tarafından üyelere anlatıldı.
ÜYE SAYISI 114’e ulaştı
Genel Kurulda söz alan TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Kocaoğu; 2014-2015 yönetim
ı MART 2016
döneminde 85 olan dökümcü üye sayısının 114’e
ulaşmasından memnuniyet duyduğunu belirterek,
dernek faaliyetlerinin çok daha geniş bir kitleye
ulaştığını ve bu dönemde de ülkenin tüm döküm
sanayicilerinin TÜDÖKSAD şemsiyesi altında toplanmasına önem vereceklerini söyledi.
Sunumu esnasında önceki yıllarda dernek yönetimine ve faaliyetlerine katkıda bulunan üyelere teşekkürlerini sunan Kocaoğlu, derneğin 20142015 yılındaki faaliyetleri hakkında da bilgi verdi.
Bu süre zarfında sektör gündemindeki konuların,
sorunların ve çözüm önerilerinin hükümet, ilgili
bakanlıklar ve müsteşarlıklara TÜDÖKSAD kanalıyla aktarılmaya çalışıldığını söyleyen Kocaoğlu;
“Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Döküm
Sektör Meclisi ve sanayi odalarının ilgili meslek
komitelerine sunulan görüşler kanalıyla sektörel
sorunların giderilmesine katkı sağlanmasını amaçladık. İhracatçı birliklerine iletilen bilgi ve görüşler ile sektörün dış ticaretine ivme kazandırılmasına destek olmaya çalıştık. Derneğimiz Karabük
Üniversitesi’nin danışma kurulundaki göreviyle
sektörün akademik tabanına katkı sağlamaya devam etti. Ayrıca; Türkiye Döküm Sanayi raporları
hazırlanarak kamu kuruluşları ve ilgili özel kurumlara iletiliyor. Ekonomi Bakanlığı; Rekabet Kurumu;
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; bu dönemde karşılıklı ilişkilerde
bulunduğumuz kurumlar oldular” dedi.
TÜDÖKSAD,
ihracatçı
birliklerine ilettiği
bilgi ve görüşlerle
sektörün dış
ticaretine ivme
kazandırmayı
amaçladı.
Kamu ile toplantılar yapıldı
Geçen yılın Haziran ayında TOBB Döküm Sanayi Meclisi Toplantısı’nda iki önemli karar alındığını belirten Kocaoğlu, bunlardan ilkinin Türkiye
çapında faaliyet gösteren 930 civarındaki metal
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ
DERNEĞİ’NİN 2014-2015 YILINDAKİ
FAALİYETLERİ HAKKINDA DA BİLGİ
VEREN UĞUR KOCAOĞLU, BU SÜRE
ZARFINDA SEKTÖR GÜNDEMİNDEKİ
KONULARIN, SORUNLARIN
VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN
HÜKÜMET, İLGİLİ BAKANLIKLAR VE
MÜSTEŞARLIKLARA TÜDÖKSAD
KANALIYLA AKTARILMAYA
ÇALIŞILDIĞINI SÖYLEDİ.
ı MART 2016
döküm tesisinin Çevre Bakanlığı’nca uygulamaya
konan yönetmelikler doğrultusunda atık bertaraf
tesisi olarak lisanslandırılması uygulamasının iptali için tarafların Meclise davet edilmeleri olduğunu
kaydetti. Bunun dışında yabancı işçilerin sanayi
tesislerinde çalıştırılması için gerekli izinler hususunda İçişleri Bakanlığı ve SGK ilgililerinin davet
edilerek uygulamalar hakkında bilgi edinilmesinin
kararlaştırıldığını belirten Kocaoğlu, 8’inci Türkiye
Sektörel Ekonomi Şurası’nın da TOBB Başkanı
Rıfat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Başbakan Yardımcısı Ali
Babacan’ın katılımlarıyla gerçekleştirildiğini kaydetti. “Özellikle döküm sektöründe atık geri kazanımı ve depolama sorunları devam ediyor. Döküm
sektörünün öncelikli ve stratejik yatırımları teşvik
kapsamına alınmadı ve yurtiçinde birincil alüminyum külçe imalatı sektörün ihtiyacını karşılayamıyor” diyen Kocaoğlu, sektörün bu sıkıntılarını
TOBB Döküm Meclisi Başkan Vekili Gazi Varol’un
Şura’da sunduğunu söyledi.
Toplantılarda çözümler
konuşuldu
TÜDÖKSAD Akademi’nin yıl boyu eğitim ve seminerler düzenlediğini kaydeden Kocaoğlu, “Pik
sfero döküm esasları, metalurji, döküm hataları
ve simulasyonu eğitimi, enerji verimliliği semineri,
3D printing teknolojisi ile maça yapımı ve exone
eğitimi, risk yönetimi eğitimi, döküm sektöründe
yeni iş yasaları&yargı kararları semineri, yüksek
basınçlı döküm semineri ve TÜDÖKSAD Döküm
Günleri bu sürede verilen eğitimlerimizden sadece birkaçı” dedi.
Derneğin katılımcı komite toplantıları hakkında
da bilgi veren Kocaoğlu, TÜDÖKSAD Tedarikçi-
19
DERNEKTEN
“Dökümhanelerde
İş Sağlığı ve
Güvenliği Projesi”
ile dökümcülük
sektöründe
iş sağlığı ve
güvenliği
kültürünün
geliştirilmesi
amaçlanıyor.
ler Komitesi’nin farklı tarihlerde bir araya geldiğini
ve toplantılarda; konjonktür değerlendirmeleri, piyasa beklentileri, dernek katılımcı üyelik prosedür
ve kriterleri, Türkiye envanter çalışmaları, güncel
piyasa gelişmeleri ve dış ticarette yaşanan sorunlar gibi pek çok konunun görüşüldüğünü ve
bunlara yönelik çözümler üretmeye çalıştıklarını
söyledi. Bunların dışında alüminyum, çelik ve taşıt döküm komitesi toplantıları ile çevre komitesi
toplantılarının yapıldığını ifade eden Kocaoğlu, bu
toplantılarda da konulara ilişkin eğitimlerin belirlendiğini, fuar katılımlarının görüşüldüğünü ve
mevcut sıkıntılarla çözüm önerilerinin dile getirildiğini söyledi.
rehber hazırladı. Bu ilk çalışma temel proses farklılıkları nedeniyle öncelikle demir ve çelik döküm
sanayi çerçevesinde yürütüldü. Daha önce İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından sektördeki meslek
hastalıklarının tespiti için bir çalışma yapılmış olsa
da bu proje, dökümcülük sektöründe iş sağlığı ve
güvenliği kültürünün geliştirilmesi, farkındalığın ortaya çıkarılması, en önemlisi de sektöre ve dökümhanelere özel rehberin oluşturulmuşu anlamında
bir ilk olma özelliğini taşıyor” diye konuştu.
Döküm ve sanat yan yana
Sektörde bir ilk oldu
Uğur Kocaoğlu, bunların dışında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Politika ve Strateji Daire Başkanlığı tarafından TÜDÖKSAD işbirliği ile 2015 yılında
başlatılan; Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi’nin de tamamlandığını belirtti. Projenin
sektörel ve iş güvenliği rehberinin hazırlanması
ve dökümhanelerde iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilip geliştirilerek, çalışanların İSG (iş
sağlığı güvenliği) profesyonellerinin ve işverenlerin bilgi düzeylerinin arttırılması hedefleriyle başladığını dile getiren Kocaoğlu, “Proje kapsamında İş
Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü çalışmalarını
TÜDÖKSAD katkılarıyla tamamlayarak önemli bir
20
275
7’nci Uluslararası
Döküm
Kongresi’ne 275
delege katıldı.
2014-2015 döneminde Hannover Messe Fuarı,
Ankiros/Annofer/Turkcast Fuarları, Uluslararası
Ankiros Döküm Kongresi, Gifa-Newcast Fuarı ve
Aluexpo Fuarı’nın düzenlediğini ve tüm organizasyonlara TÜDÖKSAD olarak yoğun katılım gösterdiklerini ifade eden Kocaoğlu, fuarlarda sektörel gelişmelerin yakından takip edildiğini ve bu
şekilde sektörün bilgi dağarcığının gelişmesine
katkı sağlandığını dile getirdi. TÜDÖKSAD tarafından organize edilen 7’nci Uluslararası Döküm
Kongresi’nin (2014) Turkcast Fuarı ile eş zamanlı
olarak “Türk Döküm Sektöründe Risklerimiz ve
Hedeflerimiz” teması ile gerçekleştirildiğini kaydeden Kocaoğlu, kongreye 275 delege üyesi katıldığını ve bu kapsamda 48’i sözlü ve 14’ü poster
olmak üzere toplam 62 bildiri yayınlandığını belirtti. “Kongre kapsamında sanatsal faaliyetlerde
yapıldı. Kongrenin önemli bir sanat etkinliği olarak
ı MART 2016
‘Bihrat Mavitan’ın Döküm Heykel Sergisi’, ‘Zeynep
Atik Miniscalco Resim ve Heykel Sergisi’ ve ‘Haluk
Perk Müzesi Anadolu İlk Çağ Toplu Buluntusu Koleksiyonu’ olmak üzere sanat ve döküm temalı üç
sergi açıldı. ‘Haluk Perk Müzesi Koleksiyonu’ adlı
kitap kongre delegelerine hediye edildi. Kongre
ile birlikte bu yıl üçüncüsü düzenlenen ‘Döküm’ün
Fotoğrafları Yarışması’ ise ilk kez Türkiye Fotoğraf
Sanatı Federasyonu ile birlikte yapıldı. 119 katılımcının 1074 eser ile katılım gösterdiği yarışma kapsamında en iyi 3 döküm fotoğrafı seçildi” diyen
Kocaoğlu, kongrenin ikinci gününde teknik oturumlardan sonra ‘Dökümcüler Gecesi’nin düzenlendiğini söyledi.
rinde başarılar diledi. Genel kurulun ardından yapılan yeni seçilen yönetim kurulu ilk toplantısında,
Trakya Döküm Sanayi Ticaret A.Ş. temsilcisi ve
10 dönemdir yönetim kurulunda görev alan Uğur
Kocaoğlu yönetim kurulu başkanlığına; Denizciler
Dökümcülük Sanayi Ticaret A.Ş. Temsilcisi Umur
Denizci ve Erkunt Sanayi A.Ş. Temsilcisi Erdoğan
Nas yönetim kurulu başkan yardımcılıklarına, Aydöküm Makine Sanayi Ticaret A.Ş. Temsilcisi Emin
Uğur Yavuz muhasip üyeliğe seçildi.
Genel kurula iştirak eden üyeler sektörel konjonktürü değerlendirme, fikir alışverişinde bulunma ve yeni dönemle ilgili önerilerini paylaşma fırsatı buldu. Sektöre yönelik nitelikli işgücü
kaynaklarına olan ihtiyaç tekrar gündeme gelirken;
üyeler TÜDÖKSAD Akademi’den beklentilerini dile
getirdi. Söz alan Hülya Gedik, Gedik Üniversitesi
olarak bu konudaki girişimlerini paylaşırken; akademinin önümüzdeki faaliyet alanının yetişmiş insan gücüne kaynak yaratması istendi.
Yönetim belirlendi
Denetim kurulu üyeleri adına denetim kurulu raporunu Ayhan Metal’den Aynur Ayhan toplantıya
katılan firma temsilcilerine aktardı. Yönetim ve denetim kurullarının yapılan oylama sonucunda ibra
edilmesinin ardından 2016-2017 yılı çalışma programı ve tahmini bütçesi oy birliği ile kabul edildi.
Toplantı gündemi 20’nci dönem yeni yönetim ve
denetim kurullarının seçimiyle devam etti.
Toplantı sonrası TÜDÖKSAD Divan Başkanı
Can Akbaşoğlu, tüm üyeler adına görev dönemi
süresince verdiği hizmetlerden dolayı Uğur Kocaoğlu başkanlığında görev yapan 19’uncu dönem
yönetim kuruluna teşekkürlerini ifade ederken,
yeni yönetim ve denetim kurullarına da görevle-
ı MART 2016
TÜDÖKSAD
Genel
Kurulu’nda
2016-2017
yılı çalışma
programı ve
tahmini bütçesi
oy birliği ile
kabul edildi.
21
DERNEKTEN
Yönetim Kurulu Üyeleri
M. Uğur Kocaoğlu Trakya Döküm San. Tic. A.Ş.
Kırklareli
Umur Denizci Denizciler Dökümcülük San. Tic. A.Ş.
İzmir
Erdoğan Nas Erkunt Sanayi A.Ş.Ankara
Murat Atik Atik Metal San. Tic. A.Ş.
İzmir
Emin Uğur Yavuz Ay Döküm Makine San. Tic. A.Ş.
Ankara
Okan Deniz Çelikel Aluminyum Döküm İml. San. Tic. A.Ş.
Kocaeli
Mehmet Özalp Silvan Sanayi A.Ş.İstanbul
Mehmet Ali Acar Ardemir Döküm San. Tic. A.Ş.
Konya
Adnan Aytekin Tosçelik Granül San. A.Ş.
Hatay
22
Yönetim Kurulu Yedek Üyeleri
Aynur Ayhan Ayhan Metal Pres Döküm San. Tic. A.Ş.
Hüseyin Ertuğrul Ertuğ Metal Döküm Mak. San. Tic. Ltd. Şti.
Ekrem Kanıtoğlu Mert Döküm İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
Timur Demirel Elba Basınçlı Döküm San. A.Ş. - Odöksan
Bülent Özgümüş Özgümüş Döküm San. Tic. A.Ş.
Kocaeli
Bursa
Elazığ
Bilecik
Adana
Denetim Kurulu Üyeleri
Selim Özavar Ümit Döküm Tic. San. Ltd. Şti.
Yusuf Alan
Körfez Döküm San. Tic. A.Ş.
Muharrem Bostancı Kardökmak Kardemir Döküm Makine A.Ş.
İstanbul
Kocaeli
Karabük
Denetim Kurulu Yedek Üyeleri
Hakan Aşarı Güven Pres Döküm San. Tic. Ltd. Şti.
Ali Semiz Kağan Döküm Model San. Tic. Ltd. Şti.
Mustafa Günaydın Bilge Döküm Mak. San. Tic. A.Ş.
İstanbul
Konya
İstanbul
ı MART 2016
AHDE VEFA
Mustafa V. Koç
Aramızdan
Ayrıldı
2003-2016 yılları arasında Koç
Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı
görevini yürüten Mustafa Vehbi Koç
21 Ocak günü aramızdan ayrıldı. Türk
sanayisinde yeri doldurulamaz bir isim
olan Mustafa V. Koç’u rahmetle anıyor,
sevenlerine başsağlığı diliyoruz.
2
003 yılında Koç Holding’in başına geçen Mustafa V. Koç, o tarihten bu yana
holdingde büyük başarılara imza attı. Koç
Holding’i genişlettiği faaliyet alanı ve başarılarıyla Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise önde gelen
holdinglerinden biri haline getirmeyi başardı.
Vehbi Koç tarafından 1926 yılında kurulan Koç
Holding, Türkiye’nin ilk holdingi olma özelliğini taşıyor. Koç Holding’de Mustafa V. Koç dönemi ise
Rahmi Koç’un 2003 yılında Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini devretmesiyle başlıyor. Koç Holding, Mustafa V. Koç’un yönetimi sırasında büyük
ilerleme kaydetti. Holdingin aktif büyüklüğü 5 kat
artarak 14,5 milyar TL’den 73,5 milyar TL’ye çıktı.
Dolar bazında da grubun konsolide büyüklüğü,
yüzde 132 artarak 24,1 milyara ulaştı. Dünya çapında önde gelen holdinglerinden biri olan Koç Holding, Türkiye’de de ilk yerli tank ve savaş gemisi
üretimi gibi birçok büyük projede yer aldı.
1960 yılında Ankara’da doğan Mustafa V. Koç;
orta öğretimini 1971-1975 yılları arasında Sankt
Georg Avusturya Lisesi ve Ticaret Okulu’nda,
lise öğrenimini 1980’de İsviçre’deki Lyceum Alpinum Zuoz’da, yüksek öğrenimini ise 1984 yılında
ABD’deki George Washington Üniversitesi İşletme Bölümü’nde tamamladı. İş hayatına 1984 yılında Tofaş Oto’da müşavir olarak başlayan Mustafa
V. Koç, 1986 yılına kadar burada Tofaş Oto A.Ş
Satış Elemanı olarak görev yaptı. Kofisa Trading
Co. Cenevre Satış Müdürü, Ram Dış Ticaret’te Satış Müdürlüğü ve Satış Genel Müdür Yardımcılığı
24
görevlerinde bulundu. 1992 yılında Koç Holding’e
geçen Mustafa V. Koç, sırasıyla Başkan Yardımcılığı, Başkan, Yönetim Kurulu Üyeliği ve Yönetim
Kurulu Başkan Vekilliği görevlerini yürüttü. 2003
yılından beri ise Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyordu.
Mustafa Koç, ayrıca Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Kurulu
Onursal Başkanı ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu
Üyesi ve Finlandiya İstanbul Fahri Konsolosu’ydu.
Genç Başkanlar Organizasyonu üyesi de olan Koç,
JP Morgan Uluslararası Konseyi’nde, Rolls-Royce
Uluslararası Danışma Kurulları’nda ve Council on
Foreign Affairs Uluslararası Konseyi’nde yer aldı.
Bilderberg Toplantıları’nın Yürütme Kurulu üyeliği
yaptı. 2005 yılında İtalya Hükümeti’nin Cavaliere D’Industria nişanı ile ödüllendirildi. Mustafa V.
Koç, ekonomik ve sosyal kalkınmaya büyük önem
vermekte ve bu alanda Vehbi Koç Vakfı’nın Yönetim Kurulu ve Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın
Mütevelli Heyeti üyesiydi. Bunun yanında Fenerbahçe Spor Kulübü Kongre Üyeliği ve İstanbul
Golf Kulübü Başkanlığı görevlerinde de bulundu.
Türk sanayisine çok önemli katkıları bulunan ve
hayatı boyunca birçok önemli başarıya imza atan
Sayın Mustafa V. Koç’a TÜDÖKSAD ailesi olarak
Allah’tan rahmet diliyor, ailesine ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyoruz.
ı MART 2016
AHDE VEFA
HÜSEYİN KEÇİCİ anısına;
Kum’u arayan adam...
Yılmaz Turhan
•
Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 8 kuruluş;
•
Türkiye’nin ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu arasında
14 kuruluş;
•
Türkiye’nin 1000 büyük ihracatçı/sanayici kuruluşu arasında
23 kuruluş
DÖKÜM SANAYİMİZİ temsil ediyorsa;
DÖKÜM SANAYİMİZ;
•
Avrupa’da 3. sıraya yerleşmişse,
•
Dünyada 10. sırada yerini bulmuşsa,
•
Yarattığı istihdam 40.000 kişiyi bulmuşsa,
•
Üretimi 2.000.000 ton/yıl sınırına yaklaşmışsa,
•
Direkt ihraç ettiği değer 2 milyar Euro sınırını aşmışsa
‘Bütün bu başarılara, aşamalara en büyük katkısı olan, en etkili
hizmeti veren 3 kişi kimdir’ diye sorulsaydı bana, bir tek isim
verebilirdim:
HÜSEYİN KEÇİCİ ! ! !
Ömrünü kum’a adayan adam’dı, Hüseyin Keçici ! Bugün
kendisini rahmetle anarken DÖKÜM SANAYİMİZİN yoktan var olduğu bir dönemi hatırlatabilirim; 1965 ve bunu
takip eden 50 yıl! 50 yıl (yarım asır) süre ile kendini kum’a adayan adam! Dağ/taş demeden silisli kumu arayıp
bulan; yıkayıp dökümcüye sunan adam: HÜSEYİN KEÇİCİ !
Yıllar önce Şişe Cam Fabrikaları’nın, televizyonlarda dönen bir reklam filmi vardı: ‘Cam olmasaydı!’ bir anda
elimizden yok olan kristal sürahi! ‘Cam olmasaydı’ diye düşündüğümüz anda sürahi yok oluyor ve eliniz boşlukta
kalıyor.
Bu soruyu kendime soruyorum: ‘Kum olmasaydı?’
Kum, yani yıkanmış, sınıflanmış, kalite ve temizliğine güveneceğiniz kum olmasaydı, bugünkü güçlü ve başarılı
döküm sanayiimiz olur muydu?
40.000 kişilik istihdam, milyarlarca dolarlık üretim; ihracat ve neticede endirekt olarak dev bir otomotiv sanayii,
makina sanayii, motor sanayii ve daha onlarcası.
Evet; ya kum olmasaydı!
50 yıl ve daha fazlası kum’un ardından koşan, yorulmayan, yılmayan dostum. Yarattığın sadece ‘SİLTAŞ’ değil.
Ben inanıyorum ki Türkiye Döküm Sanayii ve kökeni burada olan nice sanayi sektörlerimiz.
Sana minnettar, sana müteşekkir, nice çalışanımızla birlikte seni Rahmetle anıyoruz.
26
ı MART 2016
AKADEMİ
TÜDÖKSAD
Akademi Yıla
Hızlı Başladı
2. Döküm Günleri - 1 Mart
TÜDÖKSAD Akademi, “Döküm
Günleri” etkinlikleriyle yılın ilk
aylarına hızlı bir giriş yaptı. Döküm
Günleri’nde üç farklı etkinlik
düzenlenirken, ilk seminerde
“Döküm Parça Üretiminde Support
Kullanımının Teorisi ve Pratiği”
gündeme geldi. Diğer etkinlikler
ise “Kum Kaynaklı Döküm
Hataları Teşhisi ve Alınabilecek
Önlemler, Alüminyum Dökümde
Enerji Verimliliği” başlıklarında
düzenlendi.
T
ÜDÖKSAD Akademi çatısı altında devam
eden “Döküm Günleri”nin bu yılki ilk organizasyonu 9 Şubat’ta TÜDÖKSAD Genel
Merkezi’nde düzenlendi. TÜDÖKSAD Akademi
Faaliyetleri Sorumlusu Metalurji Yüksek Mühendisi Seyfi Değirmenci moderatörlüğünde gerçekleşen seminerde; ASK-Vemek firmasından Alessandro Guidolin, Yılkan Maça’dan Yılmaz Üzel
ve Componenta Dökümcülük firmasından Serdar
Ünlü’nün katkılarıyla gerçekleştirilen “Döküm Parça Üretiminde Support Kullanımının Teorisi ve Pratiği” başlıklı seminer üyelerden yoğun ilgi gördü.
Support imalat ve kullanımı prensipleri ve hatalı
support kullanımının döküm parçada yol açacağı
problemler irdelenerek, alınacak önlemler katılımcılar ile paylaşıldı.
1. Döküm Günleri - 9 Şubat
KUM KAYNAKLI
DÖKÜM HATALARI ANLATILDI
Yılın ikinci “Döküm Günleri” etkinliği ise 1 Mart’ta
28
ı MART 2016
3. Döküm Günleri - 22 Mart
İstanbul Gayrettepe Sürmeli Hotel’de düzenlendi.
“Kum Kaynaklı Döküm Hataları Teşhisi ve Alınabilecek Önlemler” başlıklı etkinlikte derneğin eski
başkanlarından Yaylalı Günay (Günay Danışmanlık)
ve Componenta Dökümcülük firmasından Bülent
Şirin; kum kaynaklı döküm hatalarının detaylarını,
kök nedenlerini, alınabilecek önlemleri örnekleriyle beraber katılımcılar ile paylaştı. Yoğun ilgi gören
seminere 20 üye firmadan 70 kişinin üzerinde katılım gerçekleşti.
Üyelerden gelen eğitim talepleri doğrultusunda
3’üncü Döküm Günleri etkinliği ise 22 Mart günü
Kocaeli-Çayırova TOSB Otomotiv Yan Sanayi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan Workinn
Hotel’de düzenlendi. Magma Bilişim sponsorluğunda düzenlenen ve “Alüminyum Dökümde Enerji Verimliliği” seminerinde Günay Danışmanlık’tan
Yaylalı Günay ve Magma Türkiye’den Murat Akçin
alüminyum döküm işletmelerinde enerji verimliliğinin nasıl arttırabileceğini ve dikkat edilmesi gereken hususları örnekleriyle beraber katılımcılara
aktardı.
Üyelerden gelen eğİtİm
taleplerİ doğrultusunda
3’üncü Döküm Günlerİ
etkİnlİğİ Magma Bİlİşİm
sponsorluğunda
“alümİnyum döküm
İşletmelerİnde enerjİ
verİmlİlİğİ” BAŞLIĞIYLA
DÜZENLENDİ.
ı MART 2016
29
30
ı MART 2016
Global
PARTNERİNİZ.
Uluslararası geniş ağımız,
Stok gücümüz ve
Kaliteli ürünlerimiz ile ...
SEKTÖRDE
20 YIL
Hall 3 - Stand No: C100
www.aveks.com
İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4
Y. Dudullu, Ümraniye, Istanbul, 34775 TURKEY
T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61
Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6
S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, Istanbul, 34742 TURKEY
T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90
E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii
Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,Kocaeli TURKEY
T. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12
DÖKÜM KONGRESİ
8. Uluslararası Döküm Kongresi
Hazırlıkları Tüm Hızıyla Sürüyor
İçeriği ve planlanan etkinlikleri ile fark yaratan 8’inci Uluslararası Döküm Kongresi
süresince sunumlar aktif katılımın devamlılığını sağlamak amacıyla bu yıl da fuar
alanında yapılacak. Organizasyon çalışmaları kapsamında 2’nci Kongre Danışma
Kurulu Toplantısı 3 Şubat’ta TÜDÖKSAD Genel Merkezi’nde gerçekleştirildi.
Toplantıyla kongre ile birlikte düzenlenecek etkinlikler de belirlendi.
U
luslararası Döküm Kongresi’nin sekizincisi
29 Eylül - 1 Ekim tarihlerinde, Ankiros / Annofer / Turkcast 2016 Fuarları ile paralel olarak
İstanbul’da gerçekleştiriliyor. TÜDÖKSAD bu yıl da
kongreyi yine aktif sunuş alanında gerçekleştirerek
önceki kongrede gözlenen büyük ilgiyi ve katılımı devam ettirmeyi hedefliyor. Bu yılki teması “Türk Döküm
Sektöründe Sürdürülebilir Büyüme” olarak belirlenen
kongrenin amacı, döküm sektörü ile ilgili akademik,
teknolojik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara ilişkin
bilgi ve deneyimlerin katılımcılara aktarılmasını ve ortak konuların karşılıklı olarak paylaşılmasını sağlamak.
Kongre Danışma Kurulu, 3 Şubat Çarşamba günü
Dernek Genel Merkezi’nde ikinci kez toplanarak
kongrenin ana hatları hakkında görüştü. Toplantıda
kongreyle birlikte düzenlenecek olan etkinliklere
32
de karar verildi. Buna göre teması “Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü” olarak belirlenen 4’üncü
Dökümün Fotoğrafları Sergisi’nin, Döküm ve Sanat
Sergilerinin, Dökümü Yakından Tanıyalım Etkinliğinin
ve Foundrymen’s Night’ın kongre ile beraber düzenlenmesi kararlaştırıldı.
“Türk Döküm Sanayinin
Eski ve Yeni Yüzü”
Teması “Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü”
olarak belirlenen 4’üncü Dökümün Fotoğrafları Yarışması şartnamesi TÜDÖKSAD tarafından duyuruldu.
Yarışmaya katılım için son tarih 5 Ağustos olup; seçici
kurulun kararları ile belirlenecek olan ilk üç fotoğrafın sahiplerine ödülleri 29 Eylül günü kongre açılış
töreninde takdim edilecek. Fotoğraf sanatına ilgi duı MART 2016
8’inci Uluslararası Döküm Kongresi Konuları
Verimlilik, Maliyet ve Enerji
Mühendislik ve Kalite
Dökümhane Prosesleri ve Online Proses Kontrol
Döküm Malzemelerindeki Gelişmeler
Basınçlı Döküm Prosesleri
Yönetim ve Pazarlama
Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği
İnsan Kaynakları ve Mühendislerin Eğitimi
Döküm Sektörünün Geleceği ve Rekabet Gücü
Döküm Sektöründe Yazılım
yanlar fotoğraf karelerini TÜDÖKSAD’a gönderebilir,
hem bu tatlı yarışta hem de sergi alanında yer alabilme fırsatını yakalayabilir.
Dökümü Yakından Tanıyalım
Döküm Kongresi etkinliklerinde bu yıl bir yenilikle
daha tanışılacak. “Dökümü Yakından Tanıyalım” başlığıyla TÜDÖKSAD, kongre ve fuar süresince ziyaretçilerle küçük bir döküm etkinliği yapacak.
Foundrymen’s Night
Kongrenin ikinci günü itibariyle gerçekleştirilecek olan
Foundrymen’s Night etkinliğinde katılımcılar ile beraber bir yemek yenecek. Bu etkinliğin amacı teknik
anlamda dökümcülerin paylaşımlarını oldukça yüksek
ı MART 2016
8’İncİ Uluslararası
Döküm Kongresİ’ne
bİldİrİ özetlerİnİn
İletİlmesİ İçİn son tarİh
29 Nİsan. Kongre Danışma
Kurulu tarafından
değerlendİrİlecek olan
bİldİrİler en geç 27
Mayıs tarİhİne kadar
başvuru sahİplerİne
duyurulacak.
tutan kongre programını aynı zamanda sosyal anlamda da desteklemek. TÜDÖKSAD, tüm katılımcıları, bu
platform aracılığıyla bilgi ve tecrübelerini paylaşmaya
ve sıcak bir sohbete davet ediyor.
TÜDÖKSAD Çevre Ödülleri
Bu yıl ikincisi düzenlenecek olan TÜDÖKSAD Çevre
Ödülleri Yarışması; çevre koruma bilincini geliştirmek
ve çevreyle ilgili uygulamaların işleyişini ilerletmek
amacıyla organize ediliyor. Aynı zamanda TÜDÖKSAD üyelerine doğal bir benchmark fırsatı sunan yarışma, bulundukları noktayı konumlandırmalarına yardımcı olmayı hedefliyor. TÜDÖKSAD’ın üstlendiği ve
üyelerin yoğun ilgi göstermesi beklenen “Çevre
Ödülleri Yarışması” duyurusu yakında ilan edilecek.
33
DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI
Dökümün Eski ve Yeni Yüzü
Fotoğraflarda Hayat Bulacak
Bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilecek olan “Dökümün Fotoğrafları Yarışması”nda
dökümün eski ve yeni yüzünü yansıtan eserler yarışacak. Tüm amatör ve profesyonel
fotoğrafçıların katılımına açık olacak yarışmanın son başvuru tarihi 5 Ağustos.
T
ürk döküm sanayisinin ve dökümcülerinin
tanıtımına katkı sağlamak ve dökümcülüğün emeğine ve önemine vurgu yapmak
için düzenlenen “4’üncü Dökümün Fotoğrafları
Yarışması” bu yıl “Türk Döküm Sanayisi’nin Eski
ve Yeni Yüzü” temasıyla gerçekleştirilecek. 29
Eylül - 1 Ekim tarihleri arasında TÜYAP sergi salonlarında yapılacak olan 13’üncü Ankiros / Annofer / Turkcast Fuar ve 8’inci Uluslararası Döküm
Kongresi’ne paralel olarak düzenlenecek fotoğraf
sergisinin daha önceki sergilerde olduğu gibi büyük ilgi görmesi ve etkinliğin gelenekselleşmesine katkıda bulunması bekleniyor.
Sergi açılışı, dereceye giren eserlere ödüllerinin
takdimi ile 29 Eylül Perşembe günü saat 13.00’te
TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi (İstanbul) Sergi
34
Alanı’nda gerçekleştirilecek. Fuar ve kongreye katılan ziyaretçilere açık olacak serginin ulusal medyada yayınlanması için tanıtım çalışmaları yapılacak.
Birinciye 2.000, ikinciye 1.000 ve üçüncüye
500 TL, sergileme alan eserlere ise 50 TL ödülün verileceği yarışma; seçici kurul üyeleri, TÜDÖKSAD Yönetici ve çalışanları ve birinci derece
yakınları dışında döküm sektörü ile ilgilenen ve
fotoğraf çeken tüm amatör ve profesyonel fotoğrafçıların katılımına açık olacak.
Fotoğrafların Özellikleri
• Fotoğraflar döküm işi yapılan ortamlarda çekilmiş olması gerekiyor.
• Her katılımcı en fazla 10 fotoğraf ile yarışmaya
katılabiliyor.
ı MART 2016
• Fotoğraflar, dijital ortamda ve jpg formatında
renkli ve/veya siyah beyaz olarak teslim edilmeli.
Fotoğrafların çözünürlüğü 300 dpi, 12 sıkıştırma
kalitesinde, kısa kenarı en az 2848 piksel olarak
belirlenirken; fotoğrafların uzun kenarı için sınırlama bulunmuyor.
• Fotoğraflarda temel müdahalelerin (kontrast,
keskinlik, tonlama, kırpma gibi) dışında başkalaştırmaya gidilmemeli, orijinal kadrajda yer almayan
unsurlar eklenmemesi şartı aranıyor.
Seçici Kurul
Yaylalı Günay - Seçici Kurul Başkanı
Kubilay Dal – TÜDÖKSAD Genel Sekreter
Selim Bonfil - Fotoğrafçı / RUBA Pres Genel Müdürü
Teoman Altınok - Entil Endüstri Genel Müdürü
Haluk Güldür - Heraeus Electronite Genel Müdürü
Yarışma Sonuçlarının Duyurusu
Yarışma sonuçları basın yoluyla ve www.tudoksad.org.tr adreslerinden duyurulacak. Dereceye
giren katılımcılara ödülleri düzenlenecek tören ve
sergide takdim edilecek.
Katılım
• Yarışmaya katılım ücretsizdir.
• Fotoğrafların isimlendirilmesi; katılımcı rumuzu
(6 haneli) - fotoğrafın sıra numarası - fotoğrafın adı
şeklinde olacaktır. (örneğin; 661155-01-dokumhane calisanlari.jpg) Fotoğraflar, yukarıda belirtilen şekilde isimlendirildikten sonra CD’ye (veya
DVD’ye veya taşınabilir belleğe) kaydedilecek, bu
CD (DVD/taşınabilir bellek) üzerine sadece rumuz
(6 haneli) yazılacaktır.
• Aynı CD (DVD/taşınabilir bellek) içine fotoğrafçının vesikalık / portre bir fotoğrafı ( jpg formatında)
ile kısa bir özgeçmişi ve ekli başvuru formu doldurularak eklenecektir.
• CD (DVD/taşınabilir bellek) korumalı bir zarf
içine konulacak ve aşağıda belirtilen sekretarya
adresine gönderilecektir. Postada oluşabilecek
hasarlardan derneğimiz sorumlu tutulamayacaktır.
• Önceki yıllarda derece almış fotoğrafların katılımı (yurtiçi ve yurtdışı sergilemeler hariç) kesinlikle
kural ihlali olarak sayılacaktır ve katılımcı, yarışmaya gönderdiği yapıtın tümüyle kendisine ait olduğunu, gerekli izinlerin alındığını diğer hususlarla
birlikte kabul, beyan ve taahhüt eder.
• Ödül kazanan katılımcılardan bu beyan ve kabulleri dışında hareket ettiği anlaşılanların elde
ettikleri ödül, unvan ve her türlü kazanımları geri
alınır.
ı MART 2016
TÜDÖKSAD’ın
fotoğraf
yarışmasında
birinciye 2000,
ikinciye 1000
ve üçüncüye
500, sergileme
alan eserlere
ise 50 lira ödül
verilecek.
• Yarışmaya gönderdiği fotoğraf üzerinde, yapıt
kendisine ait olmadığı halde kendisininmiş gibi
göstermeye ve seçici kurulu yanıltmaya yönelik
her türlü müdahale ve değişikliği yapan, ödül almış fotoğrafların katılımının kısıtlandığı bu yarışmada böyle bir fotoğraf ile ya da bu fotoğrafın ana
unsur olarak kullanıldığı yapıtlarla katılımda bulunan kişilerin TÜDÖKSAD yarışmalarına katılımı 1
(bir) yıl kısıtlanır.
• Haklarında 1 (bir) yıl kısıtlama kararı verilmiş kişiler ikinci defa kural ihlali suçu işledikleri takdirde
TÜDÖKSAD yarışmalarından süresiz olarak men
edilirler.
• Haklarında yukarıda açıklanan gerekçelerle verilmiş kısıtlılık kararı devam eden katılımcılar bu
yarışmaya katılamazlar.
35
DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI
Değerlendirme ve Sergi
• Gelen fotoğrafların, seçici kurul tarafından değerlendirilmesinden sonra ödül alan ve sergilemeye değer bulunanlar TÜDÖKSAD tarafından
bastırılıp, sergi ve kitap için hazırlanacak. Katılımcılardan bu hususta herhangi bir bedel talep edilmeyecektir.
• Gönderilen CD, DVD ve taşınabilir bellekler iade
edilmeyecektir.
• Sergilenen ve ödül alan fotoğraflar için bir sergi
kitabı hazırlanıp bu eserlerin sahiplerine ücretsiz
olarak 5 adet gönderilecektir.
• Yarışmada ödül ve sergileme alan fotoğrafların
yayın, telif, kullanım ve sergileme hakkı eser sahipleriyle birlikte TÜDÖKSAD’a ait olacaktır. Bu eserler TÜDÖKSAD’ın arşivinde saklanacaktır. Ödül
ve sergileme alan eserler TÜDÖKSAD tarafından
kitap, sektör tanıtım broşürü, TürkDöküm Dergisi,
TÜDÖKSAD web sayfası, TÜDÖKSAD tarafından
organize edilecek kongrelerde ve benzeri basılı
yayınlarda fotoğrafçı adı belirtilmek koşuluyla bedelsiz olarak kullanılabileceklerdir. Katılımcılar bu
şekilde kullanılan fotoğrafları için verilen ödülden
başka herhangi bir telif hakkı ya da maddi manevi
talep ileri sürmeyeceklerini gayrikabili rücu kabul,
beyan ve taahhüt ederler.
• Yarışmaya katılan yarışmacılar, belirtilen tüm hususları kabul etmiş sayılacaklardır.
Ankiros fotoğraflarınızı bekliyor.
Önemli Tarihler
Son Başvuru Tarihi : 5 Ağustos 2016 Cuma Saat 17.00
Seçici Kurul Toplanma Tarihi : 19 Ağustos 2016
Sonuçların Açıklanma Tarihi : 23 Ağustos 2016
Sergi Açılışı ve Ödül Töreni : 29 Eylül 2016
36
Yarışma Sekreteryası
Tunçağ Cihangir ŞEN
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD
Ortaklar Cad. Bahçeler Sk. No:18 K: 4
TR-34394, Mecidiyeköy, İstanbul
0212 267 13 98
0212 213 06 31
@ [email protected]
ı MART 2016
Sadece Foseco Yeter
Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları
açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı
kolaylaştırmaktadır.
Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren,
fikirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni
değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco,
bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih
edilen bir ortaktır.
Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.
+ Ortaklık
+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet
+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler
+ Uzman Tavsiyesi
+ Güvenilirlik
+ Bilgide Öncülük
0262 677 1050
[email protected]
www.foseco.com.tr
KAPAK KONUSU
38
ı MART 2016
Dökümde
Hızlı Kapasite
Artışına
Dikkat!
Jeopolitik gelişmeler, doğu
ve güney doğu sınır komşular
ile yapılan ticari kayıplar bir
yana, yaşanan güvensizlik
ortamı da olası ticaret, üretim
ve yatırım iştahını zayıflatırken;
2000’den beri ihracatını sürekli
artırarak büyüyebilen Türk
döküm sanayicisi için 2016 zor
bir dönemin göstergesi oldu.
2015 yılı döküm sektörünü
değerlendiren Türkiye
Döküm Sanayicileri Derneği
Genel Sekreteri Kubilay Dal,
Türkiye’deki toplam döküm
üretimindeki artışa dikkat
çekerek hızlı kapasite artışının
hem fırsat hem de tehdit
yaratabileceğini söylüyor.
ı MART 2016
Endüstrinin en önemli temel alanı olan döküm
sanayicisi 2008 yılı küresel krizinin etkilerini
üzerinden atmaya çalışırken en önemli pazar
olan Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki ekonomik
durgunluğun yarattığı olumsuzlara ilave olarak
coğrafyada yaşanan gerilimler dış pazarlardaki
ana sanayicilere olan bağlantılara zarar vermeye başladı. Döküm sektörünün çıktı verdiği otomotiv, ticari araç sanayinde yurtiçi ve yurtdışında 2015 yılı beklentilerin üzerinde gelişme ile
kapandı. 2015 yılında döküm sanayinde yaşanan ekonomik gelişmeleri değerlendiren Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri
Kubilay Dal, iş ve tarım makinaları ana sanayilerinde AB’de 2008 yılından beri beklenen üretim
canlanmasının hâlâ gerçekleşemediği söylüyor.
Hatta bu sektörlerin yurtiçinde ithal komponentler ile montaja dayalı üretimi tercih etmeleri nedeniyle döküm sektöründe bu alanda beklenen
büyümenin görülemediğini ifade ediyor.
BEKLENTİLER ÖTELENDİ
Genel makine, pompa ve vana gibi sektörlerde
ise küresel rekabet hem AB ana sanayicilerini
hem de yerli sanayicileri baskı altında tutuyor.
İnşaat, köprü, tünel gibi kamusal altyapı yatırımları üreten sektörlerde yaşanan hareketlilik
sektörün beklentilerinin gerisinde kaldı. Çevre ülkelerdeki yaşanan siyasi istikrarsızlıkların
altyapı ve müteahhitlik yatırımlarının ertelenmesine yol açarak göreceli olarak döküm sanayisinin beklentilerini de ötelemiş olduğunu
söyleyen Dal, “Otomotiv dökümhanelerimizdeki
kapasite kullanım oranı 2015 yılında yüzde 65
seviyesinde gerçekleşti. Yaptığımız hesaplara
göre; verimlilik artırıcı yatırımlar ve yeni döküm
hatlarının devreye alınması ile demir dökümhanelerinde kurulu kapasitenin 2 milyon tona
ulaştığı, bununla birlikte 2015 yılında 1,320 milyon ton pik sfero döküm üretimi gerçekleştirildiği hesaplandı” diyor.
Kubilay Dal’ın verdiği bilgilere göre 300 bin
tona ulaşan çelik döküm kapasitesinin yüzde
50’si üretime dönebildi. Önceki yıllara göre üretilen çelik dökümhanelerde üretilen ürünlerin
nitelik ve boyutlarında yaratılan katma değer
nedeniyle ciro göreceli olarak artmış gözükmekte olup, yurtiçi ve yurtdışı hedef sektörlerde canlanma beklentisi 2017’ye ötelendi. Çelik
döküm sektörü art arda dört yıldır toplam üretimini artıramıyor. Demir çelik endüstrisi, maden,
petrol ve gaz sanayilerindeki yatırımların ise
39
KAPAK KONUSU
tekrar canlanması bekleniyor. Pozitif büyümenin
alüminyum döküm sanayinde izlenmeye devam
ettiğini söyleyen Dal, otomotiv, beyaz eşya, inşaat mobilya ve makine imalatı gibi sektörlerin
hafif metal malzemelere olan talebinin artışı ile
beraber yerli yatırımlar ve dış ticaret pazarındaki gelişmelerin, bu sektörde faaliyet gösteren
firmaların yatırımlarını tam kapasite ile kullanabilmelerine imkan yarattığını ve alüminyum yüksek basınçlı döküm sanayinin ortalama yüzde
10 büyümeye devam ettiğini kaydediyor.
YATIRIM İŞTAHI AZALDI
Jeopolitik gelişmeler, doğu ve güney doğu sınır
komşular ile yapılan ticari kayıplar bir yana, yaşanan güvensizlik ortamı da olası ticaret, üretim
ve yatırım iştahını zayıflatıyor. “Doğu; Güneydoğu ve Kuzey komşu ülkelerimizle olan; Ukrayna,
Rusya ve AB arasındaki gerginlik; Avrupa eko-
40
2
milyon
ton
Demir dökümhanelerinde
kurulu kapasite
2 milyon tona
ulaşırken; 2015
yılında 1,320 milyon ton pik sfero
döküm üretimi
gerçekleştirildi.
nomisinde durgunluk; yurtiçindeki terör eylemleri, 2000’den beri ihracatını sürekli artırarak
büyüyebilen Türk döküm sanayicisi için 2016
zor bir dönemin göstergesi oldu” diyen Dal,
Avrupa’da ise otomotiv ve ticari araç üretiminde
2016’da artış olacağının raporlandığını söylüyor.
Tarımsal üretimin düşük kalmasının traktör ve
zirai araç yatırımlarını ötelediğini kaydeden Dal,
sözlerini şöyle sürdürüyor: “Rusya Federasyonu
petrol ve doğalgaz fiyatlarının düşmesi ile rublenin değer kaybı nedeniyle yaşadığı ekonomik
istikrarsızlık nedeniyle tüm ülkeler için küçülen
bir pazar haline geldi. Petrol fiyatlarındaki düşüş
yeni off shore ve petrol araştırma yatırımlarını
da erteliyor. Enerji talebindeki azalma ve fiyatlardaki düşüşler rüzgar santralı yatırımlarının da
durgunlaşması neticesini doğuruyor.”
Genel görünümlere bakıldığında Türk döküm
sanayi için otomotiv, ağır vasıta ve ticari araç
ı MART 2016
Yıllara Göre Türkiye Metal Döküm Üretimi (Ton)
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015*
Değişim %
Pik Döküm
456.000
591.000
625.000
610.000
600.000
650.000
675.000
3,8
Sfero Döküm
352.000
423.000
480.000
502.000
500.000
600.000
630.000
5
Temper Döküm
2.000
4.700
5.500
8.000
8.000
10.000
15.000
50
Çelik Döküm
98.000
124.000
152.000
140.000
135.000
140.000
150.000
7
Demir Dışı Döküm
122.000
149.000
170.550
185.000
300.000
350.000
380.000
8,5
Toplam Üretim - ton
1.030.000 1.291.700
1.433.050 1.445.000 1.543.000 1.750.000
1.850.000 5,7
Toplam İstihdam - kişi
25.000
33.000
33.000
30.500
33.000
35.000
33.000
Toplam Döküm Üretimi (Ton)
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
2005
2006
2007
2008
300 BİN TONA ULAŞAN ÇELİK
DÖKÜM KAPASİTESİNİN
YÜZDE 50’Sİ ÜRETİME
DÖNEBİLDİ. ÖNCEKİ YILLARA
GÖRE ÜRETİLEN ÇELİK,
DÖKÜMHANELERDE ÜRETİLEN
ÜRÜNLERİN NİTELİK VE
BOYUTLARINDA YARATILAN
KATMA DEĞER NEDENİYLE
CİRO OLARAK ARTMIŞ OLUP,
YURTİÇİ VE YURTDIŞI HEDEF
SEKTÖRLERDE CANLANMA
BEKLENTİSİ 2017’YE ÖTELENDİ.
ı MART 2016
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
alanında yurtiçinden ziyade AB bölgesinde geçen yıl kadar iş olması bekleniyor. Genel makine
imalat sanayinde kurun yerli makine üreticileri
için fırsat haline gelebileceğini söyleyen Dal,
pompa, vana ve takım tezgahları gibi yerli üretimin dökülen dökümlerin işlenebilmesi yeteneği
ile artacağını öte yandan çimento, inşaat, altyapı sektörlerinde ise ciddi bir büyüme beklenmediğini kaydediyor. Önümüzdeki yıllar için hem
fırsat hem de tehdit olarak değerlendirilebilecek önemli hususlardan birisinin de hızlı kapasite artışı olduğunu düşünen Dal, “2 milyon tona
ulaşan demir döküm üretim kapasitesinin talebin aynı miktarda artmadığı bu dönemde sektöre zarar verebilme riskini yaratıyor. 2016 yılında
ise alüminyum yüksek basınçlı talebin artışı ile
döküm pazar payını artırmaya devam edecek,
çelik döküm de ise maalesef önemli bir değişim
olamayacak” diyor.
41
FUAR
Yeni Teknolojiye
HANNOVER MESSE
ile Ulaşılacak
Dünyanın lider ticaret fuarı Hannover
Messe bu yıl 25-29 Nisan tarihleri
arasında yapılacak. Türkiye’den 127
üretici firmanın yer alacağı fuarda Türk
katılımının yüzde 30’unu döküm ve dövme
firmaları oluşturacak. Fuarın ana konuları
ise endüstriyel otomasyon ve IT, enerji ve
çevre mühendisliği, inovatif yan sanayi
çözümleri ve hafif tasarımlar, araştırma ve
geliştirmeden oluşacak.
E
ndüstriyel teknoloji alanında önemli
duraklarından Hannover Messe, 25-29
Nisan tarihleri arasında gerçekleşiyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin bu yıl partner
ülke olduğu endüstri zirvesine her zamanki gibi
Türkiye’den de ilgi oldukça fazla. 2016 için ana
konuların endüstriyel otomasyon ve IT, enerji
ve çevre mühendisliği, inovatif yan sanayi çözümleri ve hafif tasarımlar, araştırma ve geliştirmenin olduğu Hannover Messe’de ayrıca beş
paralel ticaret fuarı da eşlik ediyor. Endüstriyel
otomasyon, dijital atölye, endüstriyel destek ve
araştırma&teknoloji.
IndustrIal Supply 2016:
En gelişmiş, en uygun çözümler
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin 2000
42
yılından beri kesintisiz olarak üyeleriyle birlikte
yer aldığı Hannover Messe-Industrial Supply fuarına üyeler, bu yıl münferit olarak katılıyor. 15 yıldır düzenli ve başarılı bir şekilde TÜDÖKSAD tarafından yönetilen Hannover Fuarı katılımı bu yıl
yapı değiştirmek zorunda kaldı. TÜDÖKSAD, geçtiğimiz yıllarda Alman Dökümcüler Derneği‘nin
“gegossene technik” ortak katılım alanından
daha büyük katılımlar ile yer aldığı bu önemli
etkinliğe katılımı fuar sonrası katılımcı üyeleriyle
tekrar ele alacak.
Türk döküm sanayini Hannover Messe
2016’da münferit standları ile temsil edecek olan
TÜDÖKSAD üyeleri; Akdaş, Arslan Makina, Aslar
Pres; Ayhan Metal, Demisaş, Denizciler Döküm,
Dirinler Döküm, Döksan, Eleks Odöksan, Gürmetal, Kardökmak, Mensan, Sümer Çelik, Şenkaya ve
ı MART 2016
Trakya Döküm. Konya Bölgesi üyelerinden ise; Ardemir; Canbilenler, Çağdöksan, Emin Yaldız, Erkon,
Kağan Döküm, Koçak Döküm, Kondöksan, Motus ve K.Y.S. Kürkçüoğlu Döküm. Türkiye’den 127
üretici firmanın yer alacağı 2016 yılında Hannover
Messe’de, toplam Türk katılımının yüzde 30’unu
döküm ve dövme firmaları oluşturuyor. Bu katılımcıların 29’u döküm, 9’u dövme firması olacak.
BÜYÜTEÇ
127
ı MART 2016
2016 yılında Hannover
Messe’de, Türkiye’den
127 üretici firma yer
alacak.
IndustrIal Supply 2016’da hangi
yeniliklerle karşılaşacaksınız?
Endüstri 4,0 için ana önkoşul olarak
mikroteknoloji
Yarının yüksek teknoloji tedarikçi trendleri, Industrial Supply 2016’daki IVAM ürün pazarı “Mikro, Nano & Malzemeler”de sahnede olacak. Ek
fuar pavyonunda IVAM ticaret birliği ve üyeleri
bir kez daha mikro ve nano teknolojilerini etkileyici bir biçimde bir araya getiriyor: Mikro bileşenler, mikroyapılar ve sensör sistemleri, akıllı lazer
işleme sistemleri ve yüksek hassasiyetli 3D ölçüm prosesleri, enerji depolama ve nanoteknoloji uygulamaları. Günümüzün en sıcak konuları
da ayrıca gündeme getirilecek, örneğin sistem
entegrasyonu, robotik ve Endüstri 4,0 yüksek
43
FUAR
hassasiyetli minyatür bileşenler, örneğin endüstriyel otomasyonda büyük rol oynamakta olan
sensörler ve aktüatörler ve IVAM kesin kanıt sunuyor ki, Endüstri 4,0, mikroteknoloji çözümleri
olmadan gerçekleştirilemez.
Hannover Messe 2016’nın şemsiyesi altındaki Industrial Supply’da büyük oyuncular ve “gizli
şampiyonlar”dan ana teknolojiler sunulacak. İnovatif yan sanayi çözümleri için uluslararası ticaret
fuarı, 4, 5 ve 6’ncı salonlarda rekabet halindeki ve birlikte fayda sağlayan tüm malzemelerin
tanıtımını gerçekleştirecek. Ziyaretçiler, sayısız
endüstriyel uygulama arasında keşif turuna çıkabilecek ve ayrıca en uygun çözümleri bulmak
için kendini OEM’lerle birlikte çalışmaya hevesli
geliştirme partnerleri olarak gören tedarikçilerle
tanışma imkanı bulabilecekler.
44
Her iki yılda
bir Adhesiv
Teknolojisi
Tema Parkı
adhesiv ve
bağlayıcı
sistemleri
tedarikçileri için
özel bir vitrin
sunuyor.
Adhesiv Teknolojisi Tema Parkı: Hafif
konstrüksiyon ve daha fazlası için
çözümler
Adhesiv bağlama, modern endüstride artık daha
da büyük bir role sahip. Bunun bir sebebi neredeyse tüm malzemelerin bu teknik kullanılarak
birbirlerine kalıcı bir şekilde bağlanabilir olması.
Bu da, farklı malzemelerin kombinasyonundan
oluşan ve popülerliği bugünlerde giderek artan
kompozit sistemlerinde öneme sahip. Bu seneki
Hannover Messe’nin bir kısmını oluşturan, inovatif
yan sanayi çözümleri ve hafif konstrüksiyon için lider ticaret fuarı olan Industrial Supply’da (Endüstriyel Destek) yer alan Adhesiv Teknolojisi Tema
Parkı’nda çok sayıdaki firma adhesiv bağlayıcı
ürünlerini ve teknik inovasyonlarını 25-29 Nisan
tarihlerinde Hannover, Almanya’da tanıtacaklar.
ı MART 2016
15 yıldır düzenlİ ve başarılı
bİr şekİlde TÜDÖKSAD
tarafından yönetİlen
Hannover Fuarı katılımı
bu yıl yapı değİştİrmek
zorunda kaldı. TÜDÖKSAD,
geçtİğİmİz yıllarda Alman
Dökümcüler Derneğİ‘nİn
“gegossene technik” ortak
katılım alanından daha
büyük katılımlar İle yer
aldığı bu önemlİ etkİnlİğe
katılımıNI, fuar sonrası
katılımcı üyelerİyle tekrar
ele alacak.
Almanya’daki adhesiv üreticilerini temsil eden
endüstri kuruluşunun (IVK) yönetim kurulu üyesi
olan Angsar van Halteren, “Hafif konstrüksiyon
adhesivler olmadan düşünülemez” diyor. “Adhesivler, hafiflik özelliğinden ödün vermeden hafif
malzemeleri birbirlerine veya alışılagelmiş malzemelere kalıcı olarak bağlamak için tek yoldur.”
Dolayısıyla Hall 6’daki Adhesiv Teknolojisi Tema
Parkı’nın hafif konstrüksiyon ve yeni malzeme
özelliklerinin hemen bitişiğinde yer alması son
derece mantıklı.
Sergiler dört kategoride
Üretimin başından sonuna kadar, yetkin ticaret
ve servis sektörleri, firmalar giderek daha fazla
adhesiv ve dolgulara dayanan prosesleri tercih
ediyor. Bu durum sadece otomobil üretiminde
değil aynı zamanda ticari ve özel amaçlı araçlar,
demiryolu araçları, gemiler ve hava taşıtlarının
yanında yan sanayi sektörü için de geçerli. Bu
sebeple de, Hannover Messe şemsiyesi altında
gerçekleşen, inovatif yan sanayi çözümleri ve
hafif konstrüksiyon için lider ticaret fuarı olan
Industrial Supply, farklı altyapılara sahip ve yeni
düşüncelere son derece açık endüstri profesyonellerine adhesiv bağlayıcı teknolojilerini tüm
yönleriyle tanıtmak için harika bir ortam olarak
düşünülüyor.
Her iki yılda bir Adhesiv Teknolojisi Tema Parkı
adhesiv ve bağlayıcı sistemleri tedarikçileri için
ı MART 2016
özel bir vitrin sunuyor. Sergiler dört genel kategoride toplanıyor: Temizleme ve yüzey hazırlığı
için tesis ve ekipman, adhesivler/dolgular ve
adhesiv bantlar, adhesivler/dolgular ve adhesiv
bantların üretimi ve uygulanması, adhesiv teknolojisi hizmetleri.
Adhesiv ve bağlayıcı teknolojisi uzun zamandır
Industrial Supply’da ana sergi kategorisi durumunda bulunuyor. İlgili her sektörden önemli alıcı
ve kullanıcıları içeren çeşitli bir uluslararası dinleyici kitlesine doğrudan ulaşmanın haricinde, katılımcıları çeken ana sebep, Hannover Messe programında yer alan diğer fuarlardan gelen ziyaretçiler
sayesinde satışların yükselmesi. SurfaceTechnology buna iyi bir örnek. Gelecek yılda bu sinerjinin
rolü daha da büyük olacak: 2017’den itibaren “Yüzey Teknolojisi Alanı” Industrial Supply’ın bir parçası olarak her iki yılda bir yer alacak.
45
HABER
OSD’nin 42’nci
Olağan Genel
Kurulu Yapıldı
Otomotiv Sanayi Derneği’nin
(OSD) Genel Kurul toplantısı ve
Yan Sanayi ile İhracat Başarı
Ödülleri Töreni İstanbul Sanayi
Odası’nda gerçekleştirdi. OSD’nin
Yönetim Kurulu Başkanlığına
yeniden seçilen Kudret Önen,
Türkiye’nin otomotivde en büyük
küresel oyunculardan biri olduğunu
belirterek “Bu gurur verici tabloda
elbette sanayimizin ürün, üretim ve
istihdam kalitesinin yerinin büyük
olduğu aşikâr” dedi.
O
tomotiv Sanayii Derneği’nin 42’nci Olağan
Genel Kurulu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanı Fikri Işık’ın teşrifleriyle 24 Mart’ta
İstanbul Sanayi Odası’nda gerçekleştirildi. Geleneksel olarak verilen İhracat Başarı Ödülleri ve Yan
Sanayi Başarı Ödülleri’nin yanı sıra, bu yıl ilki düzenlenen Teknoloji Başarı Ödülleri de törende sahiplerine teslim edildi.
OSD’nin 42’nci Olağan Genel Kurulu’nda Kudret
Önen yeniden Yönetim Kurulu Başkanı seçildi. Olağan Genel Kurul’da 2015 yılına ilişkin değerlendirmeler yapan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Kudret
Önen “2014 ve 2015 döneminde yatırımlarla sanayimiz üretim kapasitesi 1 milyon 750 bin adede
ulaşarak hem üretim hem de ihracatta ciddi artışlar
gerçekleştirmeyi başardı. Yeni yatırımlar ve Avrupa
pazarının toparlanması, otomotiv sanayinin kararlı büyümesine destek oldu. 2015 yılında üretimde
yeni bir rekor anlamına gelen 1 milyon 359 bin adede, ihracatta da 992 bin adetlik rekor sayıya ulaşıldı” dedi. Türkiye’nin artık otomotivde en büyük
küresel oyunculardan olduğunu belirten Önen, “Sanayimiz küresel bir oyuncuya yaraşır şekilde dünya
otomobil üretiminde 18’inci, ticari araç üretiminde
de 8’inci sırada yer alarak 2015 yılında toplam üre-
46
tim sıralamasında iki basamak birden yükselerek
15’inci sırada yer aldı. Bu gurur verici tabloda elbette sanayimizin ürün, üretim ve istihdam kalitesinin
yerinin büyük olduğu aşikâr. Hükümetimizin son
yıllarda aldığı tedbirlerle rekabetçiliğini geliştiren
sanayimiz, Türkiye’nin bir otomotiv üretim ve mühendislik merkezi olması yolunda büyük mesafe
kaydetti” diye konuştu.
Büyümeye devam ediyoruz
2015 yılında gerçekleştirilen yeni model ve kapasite artışı yatırımlarıyla Türk Otomotiv Sanayi’nin toplam kapasitesinin 1,75 milyon adede yükseldiğini
hatırlatan Önen, “Sanayimizin rekabetteki gücü sayesinde küresel otomotiv sanayinde kapasite fazlası olmasına rağmen, ülkemizde yatırımlar devam
ediyor. 2016 yılında otomotiv sanayimiz kapasitesini
1,85 milyon adede yükseltmeyi hedefliyor. Dünyada
rekabetin arttığı bir ortamda yeni yatırımları ülkemize çekmek için daha fazla çalışmalı ve sanayimizin
büyümesini sürdürülebilir kılmalıyız. Bu doğrultuda
elbette artık belirli bir seviyeye ulaşan iç pazarımızın sürdürülebilir pazar büyümesi trendine girmesi
gerekiyor. Öte yandan ihracat odaklı üretim büyümesini sürdüren sanayimizin 2016’da yeni rekorlara
imza atmasını bekliyoruz. Üretimde 1,4 ile 1,5 milyon
adetlik rakamlara ulaşmasını beklediğimiz sanayimizde ihracatın da yüzde 10’lar seviyesinde artarak
1,05 ile 1,1 milyon adede yükselmesini öngörüyoruz”
diye konuştu.
Ar-Ge’nin lider sanayi kolu
Otomotiv sanayinde müşteri beklentilerinin hızla
gelişip değiştiğine ve buna paralel olarak regülasyonların da gelişip sıkılaştığına dikkat çeken Önen,
“Üretimde katma değer yapısı değişiyor, burada
en fazla öne çıkan noktalar ise mühendislik, Ar-Ge,
elektronik ve yeni malzeme ile yeni teknoloji kullanımıdır. Bu değişimin yansımasıysa otomotivde sürekli artan mühendislik ve Ar-Ge harcamaları” dedi.
Önen, sözlerini “Bugün Türkiye genelinde 243 adet
Ar-Ge merkezi varken bunların 71’inin otomotiv sanayine hizmet verdiğinin altını çizmemiz gerekiyor.
ı MART 2016
10 yılda OSD üyelerinin Ar-Ge istihdamında yüzde
96, patent başvuru sayısında da yüzde 370’lik artışının dikkate değer olduğunu düşünüyoruz. 2015
yılı itibarıyla OSD üyelerinin Ar-Ge merkezlerindeki
yetişmiş işgücü 4 bin 88 kişiye ulaşmıştır. Sadece
geçtiğimiz yıl yapılan patent başvuru sayısı 479
adet. Özetle Türk Otomotiv Sanayi olarak ülkemizin
kalkınmasına destek için çalışmaya devam ediyoruz” diyerek tamamladı.
Kudret Önen: “Sanayİmİz
küresel bİr oyuncuya
yaraşır şekİlde dünya
otomobİl üretİmİnde
18’İncİ, tİcarİ araç
üretİmİnde de 8’İncİ
sırada yer alarak 2015
yılında toplam üretİm
sıralamasında İkİ basamak
bİrden yükselerek 15’İncİ
sIrada yer aldı.”
Ödüller sahiplerini buldu
OSD Yönetim Kurulu tarafından, 2015 yılında ihracat yapan OSD üyelerine İhracat Başarı Ödülleri verildi. Verilen İhracat Başarı Ödülleri Platin Plaket,
Altın Plaket, Altın Madalya ve Gümüş Madalya şeklinde dört ana kategoride sınıflandırıldı. 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan firmalar Platin Plaket,
500 ve 1 milyar dolar arasında ihracat yapan firmalar Altın Plaket, 100 ila 500 milyon dolar arasında
ihracat yapan firmalar Altın Madalya, 30 ile 100 milyon dolar ihracat yapan firmalar ise Gümüş Madalya ile ödüllendirildi. Ayrıca kalite ve teslimat güvenilirliği, teknoloji geliştirmedeki işbirliği ve rekabetçilik
The World Standard for Quality
gibi kriterleri esas alınarak OSD üyeleri tarafından
yapılan değerlendirme ile Yan Sanayi Başarı Ödülleri de sahiplerine teslim edildi. Bu yıl ilki düzenlenen Teknoloji Başarı Ödülleri kapsamında ise Türk
Patent Enstitüsü verilerine göre 2015 yılında patent
tescilleri bulunan OSD üyesi firmalar ödül almaya
hak kazandı.
Paslanmaz Çelik
Bilya & Grit
1920’den beri
En yüksek enerji
transferi ve
dayanıklılık
Yuvarlak yapısı
sayesinde
optik görünüm,
performans ve
fiziksel özellikler
bakımından
en üst kalite
Amerika ve
Almanya’da
üretim
En düşük işlem
maliyeti
Hassas Yüzey İşlemler
Precision Surface Treatment
ı MART 2016
T. +90 216 658 80 05
F. +90 216 658 80 06
[email protected]
www.bva.com.tr
47
HABER
Çelikel’e ÇEVKO’dan
Teşekkür Belgesi
Çelikel Alüminyum Döküm Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme
Vakfı (ÇEVKO) tarafından düzenlenen Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri
Yarışması’nda Teşekkür Belgesi’nin sahibi oldu.
Ç
EVKO (Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları
Değerlendirme Vakfı) tarafından Wyndham
Hotel’de bu yıl ikincisi düzenlenen Türkiye
ve dünyanın önde gelen şirketlerinin yarıştığı “Yeşil
Nokta Sanayi Ödülleri Yarışması”nda Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A. Ş, Teşekkür
Belgesi’ne layık görüldü.
Çevre duyarlılığını esas alan yatırım ve faaliyetleri
sebebiyle kazandığı ödüller, Çelikel Alüminyum
Döküm’ün çevre konusunda ne denli isabetli bir
yaklaşım benimsediğinin de göstergeleri arasında
yer alıyor. Çelikel Alüminyum Döküm tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada, “Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’ndan yetkililerin katılımıyla 15 Aralık 2015
tarihinde, düzenlenen ödül töreniyle tarafımıza
48
takdim edilen Teşekkür Belgesi’ni de diğer ödüllerimizin arasına katmış olmaktan büyük bir onur ve
mutluluk duymaktayız” dedi.
ı MART 2016
ÜYELERDEN
Cosa BBQ’ya IF Design
Award’dan ödül
Aniva Ev Ürünleri, Design Turkey 2014’te en
iyi tasarım ödülü alan pratik mangaldan (PRTK
Mangal) sonra ikinci ödülünü COSA BBQ ile IF
Design Award 2016’da kazandı.
A
niva Ev Ürünleri, tasarım alanında dünyanın en prestijli ödül kurumlarından biri olan
ve her yıl ürün, iletişim, ambalaj, iç mimari,
profesyonel konsept disiplinlerinde toplam 67 alt
kategoride üstün tasarımlara ödül veren IF Design
Award 2016’da COSA BBQ ile kendi kategorisinde
tasarım ödülüne layık görüldü.
COSA BBQ, alüminyum döküm gövdesi ile paslanmadan uzun yıllar kömürde barbekü keyfi sağlarken,
kışları bio-ethanol haznesini kullanarak iç mekanda
bacasız şömine olarak da kullanılabiliyor. Barbekü
açık pozisyonda kullanıldığında yan kısmına açılan
üst gövdeye eklenen özel servis masası barbekü
başındaki kişi için düşünülürken; tamamlayıcı aparatlar sayesinde barbekünün ince işleri kolaylaşıyor.
50
Kapalı pozisyonda ise pizza veya
güveç pişirilebiliyor, serin yaz akşamlarında barbekü ateşi sonrası
ısınılabiliyor. Hatta Cosa BBQ’nun közünde pişmiş
Türk kahvesiyle keyifli anlar yaşanabiliyor.
Design Turkey 2014’te en iyi tasarım ödülü alan
pratik mangaldan (PRTK Mangal) sonra ikinci ödülünü Cosa BBQ ile IF Design Award’dan alan Aniva Ev
Ürünleri, mangal/ barbekü alanında döküm ürünlerinin tasarım ile nasıl farklı değer bulduğunu ödülleriyle gösteriyor. Aniva’nın tüm ürünleri kullanıcıya
birden fazla çözümler sunarken; şık tasarımıyla mobilyaları tamamlayacak Aniva Cosa BBQ, unutulmaz
akşamlara imzasını atmaya hazırlanıyor.
ı MART 2016
Ecoline Pro
Gereğine odaklı: kolay kullanım, yüksek performans ve esneklik.
Ecoline Pro, 3400 – 8400 kN arasında kilitleme kuvvetlerine sahip bir soğuk
odalı pres döküm makinesi serisidir. Kanıtlanmış, güvenilir, yüksek performanslı pres döküm teknolojisine güvenmek isteyen dökümcüler için ideal
Bühler alternatifidir. Ayarlanabilir atım pozisyonu sayesinde esneklik, kolay
kullanım ve bakım artı yüksek verimlilik, performans özelliklerinin bazılarıdır.
Bühler AG, Die Casting, CH-9240 Uzwil, İsviçre
T +41 71 955 12 12, F +41 71 955 25 88
[email protected], www.buhlergroup.com/die-casting
Innovations for a better world.
ÜYELERDEN
CGI MOTOR Blok ve Kafalarda
Ultrasonik Ses Hız Ölçümlerinin Başarısı
Componenta Orhangazi’de başarıyla kullanılan ultrasonik test ile CGI (CGI
(vermiküler dökme demir) küresellik ölçüm sonuçları ASM Handbook için
referans oluyor. Ultrasonik hız ölçüm tekniği ile CGI ve lamel grafit oluşumu
başlangıcı arasındaki net bir sınır çizilebiliyor.
Pota Numarası
C
omponenta Orhangazi’de Ford Otosan
için Sintercast teknolojisi ile üretilen CGI
(vermiküler dökme demir) malzemeli 6 silindirli motor blok ve kafalarında şartname en çok
yüzde 20 küresellliğe izin veriyor.
Gri dökme demir ve sfero için kullanılan geleneksel tahribatsız muayene teknikleri CGI (vermiküler) için de geçerli. Bu testlerin başlıcaları ise
ultrasonik, rezonans frekansı, manyetik parçacık
ve boya penetrasyon testleri. Ultrasonik test tekniği, CGI kalite kontrolünde yaygın olarak nodülaritenin (küresellik) belirlenmesi ve porozite gibi iç
kusurları kontrol edilmesi için kullanılıyor.
Net sınır çiziliyor
Ultrasonik hız, grafit şekli, perlit içeriği, karbon
içeriği (grafit hacmi) ve döküm tane boyutu (soğuma hızı) ile tespit ediliyor. Uygulamada, karşılık
gelen uygun ultrasonik hız aralığı, örneğin, yüzde
0-20 nodülarite, her bir döküm ailesi için kalib-
52
TABLO
CGI (vermiküler) malzemeli Motor
Blok Kafası
üretiminde
sekiz pota
dökümden alınan
“Ultrasonik
Hız” ölçüm
sonuçları
Döküm Numarası
Ultrasonik Hız,
(m/sn)
1
1
5,369
1
2
5,352
1
3
5,345
1
4
5,341
2
5
5,452
2
6
5,454
2
7
5,449
2
8
5,445
2
9
5,444
3
10
5,479
3
11
5,467
3
12
5,460
3
13
5,459
4
14
5,455
4
15
5,449
4
16
5,440
4
17
5,437
4
18
5,433
5
19
5,441
5
20
5,444
5
21
5,433
5
22
5,428
5
23
5,420
6
24
5,449
6
25
5,455
6
26
5,441
6
27
5,434
6
28
5,427
7
29
5,449
7
30
5,433
7
31
5,398
7
32
5,393
7
33
5,389
8
34
5,469
8
35
5,463
8
36
5,454
8
37
5,448
ı MART 2016
re ediliyor. Seri üretim sırasında perlit içeriğinde,
grafit hacmi ve soğuma hızında olan değişiklikler
önemsiz olarak kabul ediliyor. Bu nedenle ölçülen ultrasonik hızın tüm varyasyonları doğrudan
grafit şeklindeki değişikliklerle ilişkilendirilebiliyor.
Bu yöntem nodülarite belirlenmesi için oldukça
uygun. Aynı zamanda nodülarite ile belirli bir döküm parçada, çekme kusurları arasında iyi bir ilişki
kurulmuşsa, parçanın daha da iyi incelenmesi için
döküm parça karantinaya alınabiliyor. Ultrasonik
hız ölçüm tekniği ile CGI ve lamel grafit oluşumu
başlangıcı arasındaki net bir sınır çizilebiliyor.
Toplam ölçülen 29
parçadan sadece 6,
20 ve 25 numaralı
döküm parçalarında
öncekİ dökümlere göre
ultrasonİk ses hızında
bİr artış görülüyor.
Bu açıkça CGI malzemelİ
Motor Blok ve
Kafalarda ultrasonİk
ses hız ölçümlerİnİn
başarısını gösterİyor.
Hız ölçümünde yüksek başarı
Aşağıdaki tablo sekiz ardışık döküm potasına
karşılık gelen parçaların ultrasonik ses hızlarının
ölçümünü, ayrıca tek bir pota içinde magnezyum
sönümünden kaynaklanan değişimleri tespit etmenin mümkün olduğunu gösteriyor. Toplam ölçülen 29 parçadan sadece 6, 20 ve 25 numaralı
döküm parçalarında önceki dökümlere göre ultrasonik ses hızında bir artış görülüyor. Bu açıkça
CGI malzemeli motor blok ve kafalarda ultrasonik
ses hız ölçümlerinin başarısını gösteriyor.
Sintercast teknolojisi ile üretilen CGI motor
blok ve kafaların ultrasonik hız ile nodülarite ölçümündeki bu hassasiyet ve başarısı nedeniyle
Componenta Orhangazi’nin yukarıda verilen sonuçları 2016 yılı sonunda yayınlanacak ASM
Handbook CGI Section NDT (Tahribatsız Muayene) bölümünde kullanılmak üzere paylaşıldı.
COR 5097 CGI SES HIZI -% KÜRESELLİK İLİŞKİ GRAFİĞİ
5500
Ses Hızı (m/sn)
5400
5300
5200
5100
4.00%
ı MART 2016
5.00%
7.00%
10.00%
17.00%
27.00%
30.00%
33.00%
53
FUAR
Metalürjinin Kalbi Bu Fuarlarda Atacak
Global metalürji sektörünün bu yılki buluşma noktası İstanbul’da düzenlenecek üç
önemli fuar olacak. TURKCAST 2016 ile Türkiye’nin sektöründe lider döküm üreticileri
bir çatı altında toplanırken; ANKIROS ve ANNOFER Fuarları ile de döküm, demir-çelik ve
demir dışı metaller sektörlerinin global tedarikçileri bir araya gelecek.
G
lobal metalürji sektörünün en önemli fuarlarından biri olan TURKCAST 2016 - “7’nci
Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı”, ANKIROS
2016 - “13’üncü Uluslararası Demir-Çelik ve Döküm
Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” ve
ANNOFER 2016 - “12’nci Uluslararası Demirdışı Metaller ve Teknoloji, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı”, 29 Eylül - 01 Ekim tarihleri arasında Hannover
Messe Ankiros Fuarcılık tarafından, Tüyap Fuar ve
Kongre Merkezi, Büyükçekmece, İstanbul’da düzenlenecek.
Fuarlar, katılımcılar açısından, mevcut iş bağlantılarını güçlendirmeleri, yeni bağlantılar oluşturabilmeleri, sektördeki imajlarının sürdürülebilirliğini
sağlamaları, ürün ve hizmetlerini daha geniş kitlele-
54
re tanıtabilmeleri ve nitelikli ziyaretçilerle bir araya
gelebilmeleri açısından kaçırılmaması gereken bir
organizasyon niteliği taşıyor. 1992 yılından bu yana
katlanarak büyüyen ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST ailesi -Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği
(TÜDÖKSAD), Metalürji ve Malzeme Mühendisleri
Odası (TMMOB), Türkiye Çelik Üreticileri Derneği
(TÇÜD)- dünyanın her yerinden gelen profesyonel
katılımcı ve ziyaretçilerinin desteği ile ilerlemeye
devam ediyor.
TURKCAST 2016 döküm üreticilerini
bir araya getiriyor
Yeni yatırımları ve öne çıkan ürünleri ile ülkemiz ekonomisine büyük katkıda bulunan Türk döküm sektöı MART 2016
TÜDÖKSAD tarafından,
global metalürjİ
sektöründekİ teknolojİk
gelİşmelere dİkkat
çekmek ve sanayİdekİ
eğİlİmlerİnİ ortaya
koymak ve tartışmak
amacıyla “8’İncİ
Uluslararası
Döküm Kongresİ”
düzenlenecek.
rü, ülkemizin uluslararası arenadaki imajını yükseltiyor. TURKCAST 2016 otomotiv ve yan sanayi, beyaz
eşya, çimento, inşaat, savunma ve havacılık, gemi
yapımı, demiryolu ve taşımacılık, petrokimya, enerji,
her türlü ağır sanayi, tarım makinaları, iş ve inşaat
makinaları başta olmak üzere daha pek çok sektörden fuarı ziyaret edecek yerli ve yabancı döküm
alıcılarıyla, Türkiye’nin sektöründe lider döküm üreticilerini bir araya getiriyor. Fuarı ziyaret edecek olan
döküm alıcıları ihtiyaçları konusunda, fuar katılımcısı
dökümhaneler ile her türlü teknik ve ticari konuda
bilgi paylaşımı ve görüş alışverişi yapma imkanına
sahip olacaklar.
ANKIROS/ANNOFER, TURKCAST ile
aynı çatı altında!
Döküm, demir-çelik ve demir dışı metaller sektörlerinin global tedarikçileri ANKIROS/ANNOFER 2016’da
buluşuyor. Fuarlar, indüksiyon ve ergitme ocakları,
refrakter malzemeleri, döküm, kumlama ve kalıplama makinaları ve mikserler, ısıl işlem fırınları, alçak
ve yüksek basınçlı metal enjeksiyon presleri, kontrol
ve test cihazları, hammadde ve sarf malzemeleri gibi
metalürji sektörü ile ilgili tüm ürünlere tek seferde
ulaşmaya olanak sağlıyor. Bu yıl Avrasya bölgesinin
en büyük metalürji organizasyonu olan ANKIROS/
ANNOFER/TURKCAST Fuarları en gelişmiş teknolojilerin ürünlerini tanımaya ve her ihtiyaca uygun
yaratıcı alternatifleri oluşturarak farklı beklentilere
farklı çözümler sunmaya devam ediyor.
Global metalürji sektöründeki teknolojik gelişmelere dikkat çekmek, sektörün problemlerini dile
getirmek ve sanayideki eğilimlerini ortaya koymak
ve tartışmak amacıyla, TÜDÖKSAD tarafından
“8’inci Uluslararası Döküm Kongresi” ve TMMOB
ı MART 2016
Metalürji Mühendisleri Odası tarafından “18’inci
Uluslararası Metalürji ve Malzeme Kongresi” düzenleniyor. TÜDÖKSAD tarafından düzenlenen
kongre ile ilgili detaylı bilgiye akademi.tudoksad.
org.tr adresinden, TMMOB tarafından düzenlenen
kongre ile ilgili detaylı bilgiye ise www.metalurji.
org.tr adresinden ulaşılabilir.
Fuarlara KOSGEB desteği!
ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST 2016 Fuarları Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından
destek kapsamına alındı. 2016 yılı KOSGEB desteği limitlerinde artış yapılarak, destek paketinin üst
limiti 30 bin liradan 45 bin liraya çıkarıldı. KOSGEB
desteği KOBİ boyutlu firmalara veriliyor. Destekten
faydalanabilmek için bağlı bulunulan KOSGEB İdaresi Müdürlüğü’ne başvurulması önemle tavsiye
ediliyor. Detaylı bilgi için www.kosgeb.com.tr adresi ziyaret edilebilir.
Ekonomi Bakanlığı, ihtisas
fuarlarının yanında!
ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST 2016, yurtdışı
55
FUAR
tanıtım faaliyetlerinin yanı sıra, uluslararası ziyaretçi sayısının arttırılması amacıyla, T.C. Ekonomi
Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde 40’ın üzerinde
ülkeden getirilecek profesyonellerin oluşturduğu
“Alım Heyeti” programıyla destekleniyor. Bunun
yanı sıra organizatör firma tarafından da hedef
ülkeleri kapsayan özel alım heyetleri organize
ediliyor.
2016’da rekor sayılar!
Fuarların gerçekleşmesine altı ay kala, stand alanlarının doluluk oranı yüzde 90’a ulaştı. Mart ayı itibarı
ile eski katılımcıların yanı sıra çok sayıda yeni firma
da sektörle buluşmak için ANKIROS/ANNOFER/
TURKCAST 2016’da yerlerini aldılar.
20 Mart İtibarı ile Turkcast Katılımcı Listesi
Adana Döküm Sanayi A.Ş
Gaziantep Çelik Döküm San. Tic. Ltd. Şti.
AFS Hassas Döküm San. Tic. Ltd. Şti
Gedik Döküm ve Vana San. Tic. A.Ş.
Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Gedik Eğitim Vakfı
Akpınar Döküm Makina Sanayi A.Ş.
Gedik Kaynak Sanayi Tic. A.Ş.
Alfa Döküm ve Makina İml. San. Tic. Ltd. Şti.
Gedik Test Merkezi
Anadolu Döküm Sanayi A.Ş.
Gisaş Döküm Makina ve Kumlama San. Tic. Ltd. Şti.
Ankara Dökümcüler Odası
Günaysan Makina ve Döküm Ltd. Şti
Ardemir Döküm Sanayi ve Tic. A.Ş.
Gür Metal Hassas Dök. San. Tic. Ltd. Şti.
Arpek Arkan Parça Alu. Enj. Kalıp San. Tic. A.Ş.
İğrek Makina SAN. VE TİC. A.Ş.
Atik Metal San. ve Tic. A.Ş.
İmpro Metal Metalurji Dök. Mak. San. Tic. Ltd. Şti
Aydöküm Makina San. ve Tic. A.Ş.
Kağan Döküm ve Model San. ve Tic. Ltd. Şti.
Ayzer Döküm San. ve Tic. Ltd. Şti.
Karaman Döküm San. Tic. Ltd. Şti.
Azdöksan Pik Sfero ve Çelik Döküm Sanayi
Kaymakçılar Makine Döküm San. Tic. Ltd. Şti.
Boran Çelik Döküm San. Tic. A.Ş.
Koçak Metalurji Makina San. ve Tic. Ltd. Şti.
ÇAĞ-DÖK-SAN Çağlayan Dök. Mak. Otom. San. Tic. Ltd. Şti
Konya Hassas Döküm Nano Tek. Tic Ltd. Şti.
Çelikel Aluminyum Döküm İm. San. ve Tic. A.Ş.
Körfez Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Çorum Teknik Çelik Dök. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
Mesa Makina Döküm Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş.
Dabco Hava ve Fren Sistemleri A.Ş.
Metalyon Metalurji Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Daloğlu Döküm Makina Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Nev Hassas Döküm Ltd. Şti.
Demisaş Döküm Emaye Mamülleri San. A.Ş.
Özgümüş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Denizciler Dökümcülük San. ve Tic. A.Ş.
Özgüven Döküm Mak. San. Tic. Ltd. Şti.
Dökmak Çelik Döküm San. ve Tic. Ltd. Şti.
Pınar Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Döksan Basınçlı DÖK. Makina San. Tic. Ltd. Şti.
Rolmak Döküm San. ve Tic. Ltd. Şti.
Elit Metalurji San. ve Tic. Ltd. A.Ş
Ser Döküm Makina Sanayi ve Tic. A.Ş.
Emin Yaldız Metalurji Mak. Gıda Otm. San. Tic. Ltd. Şti
Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Entil End. Yat Tic. A.Ş.
TÜDÖKSAD, Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği
Erkunt Sanayi A.Ş
Ünimetal Hassas Dök. Mak. ve Yedek Parça San. A.Ş.
Ferhat Döküm Ltd. Şti
Yazkan Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.
56
ı MART 2016
FUAR
TÜDÖKSAD EuroGuss
Fuarı’na Damga Vurdu
Almanya’nın Nürnberg şehrinde düzenlenen EuroGuss Fuarı’na Türk döküm
sektörü çıkartma yaptı. TÜDÖKSAD üyelerinin yanı sıra TÜDÖKSAD’ın da bir
“info stant” ile ilk defa katılım gösterdiği fuarda “Sanayi 4,0” başta olmak üzere,
sektördeki yeni teknoloji ve yaklaşımlar ele alındı. 12 bin 32 kişinin ziyaret ettiği
fuarda Türkiye, en fazla şirket katılımı gösteren ilk beş ülke arasında yer aldı.
58
ı MART 2016
D
öküm sektörünün Avrupa’da ve Türkiye’de
en hızlı gelişen dalı olan “yüksek basınçlı
alüminyum döküm” alanında Nürnberg’de
11’incisi düzenlenen EuroGuss Fuarı’na TÜDÖKSAD
üyelerinin yanı sıra TÜDÖKSAD da bir info stant ile
ilk defa katılım gerçekleştirdi. 11-14 Ocak tarihleri
arasında düzenlenen EuroGuss 2016 Uluslararası
Basınçlı Döküm Fuarı’na katılımın geçmiş yıllara
oranla gözle görülür şekilde arttığı gözlemlendi.
Basınçlı döküm sektörü, Türkiye’de ve dünyada
sürekli büyüyen bir alan ve özellikle otomotiv sanayinde alüminyum basınçlı döküm parça kullanımının artması, bu trendin açıkça devam edeceğini
gösteriyor. Bu yılki fuara Türkiye’den TÜDÖKSAD
ile beraber toplam 15 firmanın katılım gerçekleştirmesi de bu eğilime dair önemli bir işaret olarak
görülüyor.
Fuarda Türk basınçlı döküm sanayi temsilcilerine karşı yoğun bir ilgi olduğu gözlemlendi ve etkinliğin oldukça verimli geçtiği konuşuldu. Bunun
yanında fuar ile eş zamanlı olarak düzenlenen Basınçlı Döküm Kongresi’nde “Sanayi 4,0” konusunun öne çıkması ise bu alanda yeni gelişmelerin
olacağına dair güçlü sinyaller verdi. Fuarda aynı
zamanda dökümde kullanılan alet teknolojisi, klasik temalar ve metalik malzemelerin ve işletme
malzemelerine ek olarak alanında uzman konuşmacılar, kalıp döküm sektöründeki zorlukları da
geleceğe dönük olarak ele aldı.
Fuarı 2016’da kalıp döküm, makine ve tesis üreticileri bir çatı altında ürünlerini sergiledi. Fuar
kapsamında katılımcılar hem döküm ve eritme
tesisleri, döküm makineleri, teknik donanım başta olmak üzere sektördeki tüm gelişmeleri yakından takip etme fırsatı bulurken hem de yeni
iş bağlantıları kurma imkanı yakaladı. Fuar kapsamında Verband Deutscher Druckgießereien
(VDD, Alman Basınçlı Döküm Derneği) ve Bundesverband der Deutschen Gießerei-Industrie
(BDG, Alman Döküm Sanayi Federal Birliği) tarafından desteklenen “Döküm Konferansı” da katılımcıların oldukça ilgisini çekti. Konferanslarda
dökümde yeni teknolojiler nelerdir, döküm sanayinde nasıl süreçler ve malzemeler geliştiriliyor
gibi soruların cevapları arandı.
Ziyaretçi sayısı arttı
Türkiye beşinci sırada
İki yılda bir Nürnberg’de düzenlenen EuroGuss
ı MART 2016
Kalıp döküm başta olmak üzere dünyanın en
önemli alüminyum enjeksiyon döküm üreticile-
59
FUAR
rinin yer aldığı ve üç gün süren fuara, 580 şirket
katıldı. Fuara 33 ülkeden şirket iştirak ederken; en
fazla katılımı 267 katılımcı ile Almanya gösterdi.
Almanya’yı 127 katılımcıile İtalya, 20 katılımcı ile
İspanya, 18 katılımcı ile Avusturya, 15 katılımcı ile
Türkiye ve Çek Cumhuriyeti, 13 katılımcı ile İsviçre,
10 katılımcı ile İsveç, 8 katılımcı ile Fransa ve 6’şar
katılımcıyla Hollanda ile Slovenya takip etti.
Geçtiğimiz sene 11 bin 187 kişinin ziyaret ettiği
BÜYÜTEÇ
12
60
bin ton
EuroGuss Fuarı, bu sene
12 bin 32 ticari ziyaretçi
çekmeyi başardı.
EuroGuss Fuarı, bu sene 12 bin 32 ticari ziyaretçi
çekmeyi başardı. EuroGuss’da ticari ziyaretçiler
ağırlıklı olarak otomotiv sanayi, makine ve tesis
mühendisliği, elektrik mühendisliği ve elektronik
gibi sektörlerden gelirken, aynı zamanda enerji
veya tıbbi teknoloji gibi yenilikçi sanayi sektörlerinin profesyonelleri de fuara ilgi gösterdi. Fuara
en çok ziyaretçi gönderen ülkeler ise “Almanya,
İtalya, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Polonya, Türkiye, Slovenya, Fransa, İsviçre ve İspanya” olarak
sıralandı. EuroGuss 2016’ya katılan ziyaretçilerin
yüzde 98’i servis ve hizmetlerden memnuniyet
duyduğunu belirtti.
Fuar bitiminde, katılımcıların yüzde 94’ü katılımın
genel başarısından memnun olduğunu söylerken;
bağımsız bir pazar araştırma şirketi tarafından yapılan araştırmaya göre ise fuar katılımcılarının yüzde
95’i en önemli hedef gruplarına ulaştı.
ı MART 2016
FONDAREX
DÜNYASI
1946
70’İNCİ YILDÖNÜMÜ
2016
DANIŞMANLIK
VAKUM PROJE ÖNERİLERİ
VAKUM UYGULAMA ÇALIŞMALARI
VAKUM SİSTEMLERİ
VAKUM SUBAPLARI
SOĞUTMA BLOKLARI
TEKNİK DESTEK
YEDEK PARÇA
EĞİTİM VE FORUM
FONDAREX SA
Route Industrielle 13
1806 St-Légier
İsviçre
T +41 21 943 00 00
[email protected]
www.fondarex.com
FONDAREX TÜRKİYE MÜMESSİLLİĞİ
Metek Mühendislik, Mümessillik ve Ticaret, Ltd. Şti
Aziz Nesin Bulvarı 2041 Sok.
Pamukkale 12 Giriş 13 D:68
Mavişehir-Karşıyaka, İzmir, Türkiye
T +90 533 516 7897
[email protected]
www.metekltd.com
MEVZUATIN DÖKÜMÜ
Yapı Malzemeniz için
G İşaretinizi Aldınız mı?
Her sektörde olduğu gibi yapı malzemeleri sektörünün de kendine özgü belgeleri
bulunuyor. Bu belgelerden biri olan “G işareti”nin düzenlemesine uyum göstermeyen
ürünlerin imalatçıları muhtelif yaptırımlara maruz kalabiliyor. Bu nedenle G işaretiyle
ilgili düzenlemelere uyum göstermek gerçek bir zorunluluk.
Evren Güldoğan
[email protected]
B
aşlığa gözü takılan okuyucularımızın birçoğunun, G işareti de nereden çıktı, dediğini duyar gibiyim. Günümüzde, hele de
döküm gibi karmaşık bir üretim dalında,
işletmelerin temin edilmesi gereken o kadar çok
belge var ki, tam bir listesini çıkartmak bile mümkün değil. ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi,
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, OHSAS 18001 İş
Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi gibi belgelendirmeler artık harcıâlem hale gelmiş durumda sektörümüz için. Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi
62
(TSE markası) ve CE işareti gibi ürünlerimize ilişkin
belgeler de öyle.
Velhasıl bir de belirli sektörlere özgü belgeler
var. Örneğin denizcilik sektöründe onaylı tedarikçi
olmak için Lloyd’s Register Onaylı Üreticiler Listesi, yangın söndürme tesisatlarına yönelik üretim
yapmak için UL ve FM sertifikaları gibi. Hatta bazı
çokuluslu şirketlerin kendi sertifikasyon süreçleri
dahi söz konusu, otomotivde Ford Q1 Kalite Sistemi örneğinde olduğu gibi.
Yazımızın konusu G işareti ise yapı malzemelerine yönelik bir belge. Üstelik kullanımı ihtiyari ya da
alıcılar tarafından gerekli kılınan bir koşul değil, ilgili ürünlerde TSE markası ve CE işareti gibi mevzuat
gereğince zorunlu.
Yapı malzemelerinde
belgelendirme karmaşası
Yapı malzemelerinin belgelendirilmesi konusunda
ufak bir karmaşa olduğunu söyleyebiliriz. Bunun
nedeni söz konusu ürünlerin birden fazla mevzuata tabi bulunması, bu mevzuatların iç içe geçen
ı MART 2016
atıflar içermesi, buna karşılık konuya toplu bir bakış
sağlayan, kolay anlaşılır, rehber niteliğinde bir belge hazırlanmış olmaması.
Konuya ışık tutmak için öncelikle kavramları tanımlamak, bunun için de mevzuata bir bakmak gerekiyor. Yapı malzemelerine ilişkin düzenlemeler,
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayalı.
Bahse konu kanun Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki gümrük birliğinin 1996 yılı itibariyle tamamlanması kapsamında Türkiye teknik mevzuatının
Avrupa Birliği müktesebatı ile uyumlaştırılmasını teminen gerekli adımların atılması için kabul edilmiş.
Bir başka deyişle yapı malzemelerine ilişkin mevzuatımız Avrupa Birliği ile uyumlu bulunuyor.
10/7/2013 tarih ve 28703 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan yürürlükteki Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB) konuyla ilgili temel düzenleme. Yönetmelik “yapı işi” kavramını, hem bina hem de diğer
inşaat mühendisliği işlerini içermek üzere tüm yapı
işleri şeklinde; “yapı malzemesi” kavramını ise “her
türlü yapı işlerinde veya bu işlerin herhangi bir kısmında kalıcı olarak kullanılmak üzere üretilen ve piyasaya arz edilen ve performansı yapı işlerinin temel
gereklere ilişkin performansını etkileyen bütün malzeme veya takım malzemeleri” şeklinde tanımlıyor.
Tanımda yer alan temel gerekler Yönetmelik’te
Ek-1 olarak düzenlenmiş olup sırasıyla mekanik
dayanım ve stabilite, yangın durumunda emniyet,
hijyen, sağlık ve çevre, kullanımda erişilebilirlik ve
güvenlik şeklinde dört başlıktan ibaret. Yapı malzemelerinin yapı işlerinin temel gerekleriyle bağlantılı olan temel karakteristiklerinin uyumlaştırılmış
teknik şartnameler ile belirlenmesi gerekiyor. Söz
konusu şartnameler ise uyumlaştırılmış standartlar
ve Avrupa Değerlendirme Esaslarından oluşuyor.
Uyumlaştırılmış standartlar Avrupa Standardizasyon Kuruluşları (yani CEN, CENELEC veya ETSI) tarafından kabul edilen standartlar demek. Avrupa
Değerlendirme Esasları ise standart olmayan konularda Avrupa Teknik Değerlendirme Kuruluşları
Organizasyonu, yani EOTA tarafından kabul edilen
teknik değerlendirme dokümantasyonlarına (Avrupa Teknik Değerlendirmeleri) verilen ad.
Bir yapı malzemesinin kapsamına girdiği uyumlaştırılmış teknik şartname olması durumunda imalatçının söz konusu malzemeyi piyasaya arz ederken bazı istisnai durumlar haricinde bir performans
beyanı düzenlemesi gerekiyor. Burada “imalatçı”,
bir yapı malzemesini imal eden veya tasarımını
veya imalatını yaptıran ve kendi adı veya ticarî markası ile pazarlayan gerçek veya tüzel kişi; “piyasaya arz” ise bir yapı malzemesinin piyasada ilk defa
bulundurulması anlamında kullanılıyor. Performans
beyanlarının içeriği de Yapı Malzemeleri Yönetmeliği tarafından düzenlenmekte.
Şayet bir yapı malzemesine CE işareti konulması gerekliyse öncelikle performans beyanının hazırı MART 2016
lanması şart. Hangi ürünlere CE işareti konulması
gerektiği ise “CE” İşareti Yönetmeliğinin 9’uncu
maddesinde “‘CE’ işareti sadece teknik düzenlemelerin konulmasını öngördüğü ürünlerde kullanılabilir, başka ürünlerde kullanılamaz” şeklinde
hükme bağlanmış durumda. Teknik düzenlemeler
bir ürünün vasıflarına, işleme veya üretim yöntemlerine ya da bunlarla ilgili terminoloji, sembol,
ambalajlama, işaretleme, etkileme veya uygunluk
değerlendirme işlemlerine ilişkin uyulması zorunlu
olan her türlü mevzuattan oluşuyor. Yani bir mevzuat bir yapı malzemesi için CE işareti kullanılmasını
zorunlu kılıyor ise performans beyanı düzenlemesini de zorunlu kılıyor.
Times New Roman, minimum 5
mm yüksekliğinde siyah büyük
harf ile deforme
edilmeden 5/4
oranında kutu
içine yazılacaktır.
Sistem 1+,1,
2, 2+ ve 3 için
yazılacaktır.
G
TSE
İmalatçının
Adı veya Tescilli
Markası
Firma
İmalatçının
kayıtlı adresi
Adres
Ürünün imal
edildiği fabrikanın adı veya
tescilli markası
İşaretin
basıldığı yılın son
iki basamağı
0XXX: TSE
tarafından verilen belge no.
Standard
Numarası
Ürünün tipini
belirten Standard
işaretlemesi
Uygunluk teyit
sistemi ve Yönetmelik Madde 5(2)’de
belirtilen ürün
karakteristikleri
Fabrika
YIL
TSE-0XXX
Standart Numarası
Ürün Tipi
X
63
MEVZUATIN DÖKÜMÜ
G işaretinin devreye girdiği nokta
Ancak her ürün için CE işareti kullanılması zorunlu değil. İşte G işareti de burada devreye giriyor.
Basitleştirerek söylemek gerekirse bir yapı malzemesi için CE işareti kullanmak şart değilse, bu
sefer G işareti kullanmak şart oluyor. Zira Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nden ayrı bir düzenleme olan
26/6/2009 tarih ve 27270 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik’in hükümleri bu yönde.
Yönetmelik’e göre hakkında Yapı Malzemeleri
Yönetmeliği’nde tanımlanan şekilde bir uyumlaştırılmış teknik şartname bulunmayan yapı malzemelerinin piyasaya arz edilebilmeleri için uygunluk değerlendirilmesi yapılarak performans değerlerinin
teyit edilmesi ve bu durumun “G” işareti iliştirilerek
beyan edilmesi gerekiyor.
Bahse konu uygunluk değerlendirmelerinin, ulusal teknik şartnamelere göre yapılması gerekiyor.
Bunlar da ulusal standartlar ve ulusal teknik onaylardan ibaret. Ulusal standartlar Türk Standartları
Enstitüsü tarafından yayımlanan ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeler demek. Ulusal teknik onaylar
ise uyumlaştırılmış veya ulusal standardı bulunmayan ya da bunlardan sapma gösteren ürünler ile piyasaya takım olarak arz edilen ve prototip ürünlere
ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen görevlendirilen kuruluşlarca verilen
belgeler anlamına geliyor.
Öte yandan Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı
Kriterler Hakkında Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde “TSE belgesine sahip ürünlere, uygunluk
değerlendirme kuruluşu işlemlerine gerek olmaksızın TSE belgesi kapsamında temin edilen raporların sonuçlarına göre performans değerleri beyan
edilerek G işareti iliştirilebilir” hükmü yer alıyor. Bu
hususa ilişkin ayrıntılı kurallar ise 21/9/2010 tarih ve
27706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik Kapsamında Türk Standartları Enstitüsü’nün
(TSE) Gerçekleştireceği Uygunluk Değerlendirme
ve Belgelendirme İşlemleri Hakkında Tebliğ aracılığıyla ortaya konulmuş durumda. Buna göre TSE
tarafından yapılan belgelendirme G işareti alınması için yeterli, meğerki Bakanlık tarafından bazı ek
kriterler TSE’ye bildirilmemiş olsun. Bu durumda
TSE gerekli kriterleri başvuru sahibine bildirerek
karşılanmaları halinde G Uygunluk Beyanı düzenleyebiliyor.
Özetleyelim, yorumlayalım
Yorumda bulunmak gerekirse Avrupa Birliği müktesebatında ve bununla uyumlaştırılmış bulunan
Türkiye mevzuatında yapı malzemelerine ilişkin
teknik düzenlemeler açısından özel bir durum söz
konusu olduğunu söyleyebiliriz. Avrupa düzeyindeki teknik mevzuata tabi olan yapı malzemeleri
için CE işaretlemesi mecburi. Avrupa düzeyindeki
64
Bir TSE
standardına
tabi olan ya
da Çevre ve
Şehircilik
Bakanlığı
tarafından
gerekli görülen
tüm ürünler
için G işareti
alınması
gerekiyor.
teknik mevzuata tabi olmayan, buna karşılık ulusal
düzeyde standartlar veya onaylara tabi olan yapı
malzemeleri için ise G işareti mecburi. Burada ilginç ve önemli olan husus, ulusal düzeyde uygulanması mecburi olmayan standart ve onayların
bile G işareti aracılığıyla dolaylı olarak zorunlu
uygulamaya alınmış olması. Bu durumun ardında
farklı coğrafyalarda (örneğin deprem bölgelerinde
ya da kış koşulların ağır olduğu boylamlarda) farklı
teknikte yapı malzemelerinin gerekli olmasının yattığını söyleyebiliriz.
G işareti açısından özette bulunmak gerekirse bir
TSE standardına tabi olan ya da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerekli görülen tüm ürünler
için G işareti alınması gerekiyor. TSE standardına
tabi olan ürünlerde bu süreci enstitü ile yürütmek
mümkün. Diğer ürünlerde Bakanlık tarafından görevlendirilmiş kuruluşlara başvurmak gerekiyor.
Söz konusu kuruluşların listesine Bakanlık’ın Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü’nün internet sayfasından ulaşılması mümkün.
G işareti düzenlemesine uyum göstermeyen
ürünlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri
çerçevesinde tespit edilmesi ve imalatçıların muhtelif yaptırımlara maruz kalması söz konusu. Dolayısıyla G işaretiyle ilgili düzenlemelere uyum göstermek sadece kağıt üzerinde olan bir sorumluluk
değil, gerçek bir zorunluluk. Aksi takdirde, örneğin
kendi uyumunu temin etmiş bir rakibin şikayetiyle
piyasaya arzda sıkıntıya düşme riskini göze almak
gerekiyor.
ı MART 2016
DÖKÜMÜN HUKUKU
Sözleşme
Olmasa da
Sorumlusun!
Sözleşme tarafların anayasasıdır. Eğer taraflar
arasında bir ticari sözleşme yoksa yapılan işte
üreticinin sorumluluğu maksimum seviyede
olacaktır. Bu nedenle de mümkün olduğunca
her konuyu içeren sözleşmelerin kaleme
alınması tarafların lehinedir.
Av. Alper SARGIN (LLM)
KMK LAW FIRM
[email protected]
D
aha önceki yazımızda gerçekçi bir risk
analizinin, ancak ticari ilişkiye vücut veren sözleşmenin doğru incelenmesi ve
irdelenmesi ile mümkün olabileceğini;
sözleşmelerde doğru yerlerde doğru müdahalelerin
yapılması ile riskin en aza indirilebileceğini ve her
sözleşmede yer alması gereken bazı olmazsa olmaz
niteliğinde maddeler ile altın hükümlerin bulunduğunu belirtmiştim.
Üreticiler için kötü sözleşme diye bir şey yoktur,
en kötü sözleşme dahi, hiç sözleşme yapılmamasından daha iyidir. Sözleşmeler, ticari ilişkilerde -özellikle üreticiler açısından- “olmazsa olmaz” niteliktedir.
Üreticiler açısından en doğru yol, özellikle bir ticari
ilişkiye başlamadan önce karşı taraf ile gizlilik sözleşmesi, garanti sözleşmesi ve üretim / sipariş usul
ve esaslarını belirleyen genel bir çerçeve sözleşme
imzalamalıdırlar.
Sektörde genellikle üreticiler, çok yanlış bir şekilde herhangi bir yazılı sözleşme imzalanmaksızın
iş yapmayı yeğlemektedirler. Üreticilerin sözleşme
imzalamaksızın iş yapmalarındaki temel amaç, eğer
sözleşme imzalanırsa sözleşmede muhtemelen so-
66
rumluluk, garanti, tazminat gibi birçok can sıkıcı
hükümler yer alacaktır ki sözleşme imzalanmaz
ise bu tür can sıkıcı hükümlerden kurtulacaklarını
düşünmeleridir.
Oysaki bu, çok yanlış bir düşüncedir. Öncelikle, önemle ve özetle şunu söyleyebilirim ki, eğer
taraflar arasında bir ticari sözleşme yoksa yapılan
işte üreticinin sorumluluğu maksimum seviyede
olacaktır. Üreticilerin sorumluluklarının çerçevesi
yasalarla çizilmiştir. Her ne kadar üreticilerin, söz
konusu sorumluluklarından kurtulması mümkün
olmasa da, bu sorumlulukların sözleşmeler ile kısmen de olsa hafifletilebilmesi mümkündür.
Ürün Sorumluluğu
Üreticiler, 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik
Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanun, Türk Ceza Kanunu, tüketicilerin korunmasına dair mevzuatlar ve varsa sektöre özgü
sair düzenlenmeler kapsamında sıkı bir şekilde
sorumlu tutulurlar.
Üreticiler, sadece ürünün hatalı/ayıplı olmasından değil, ayrıca ürüne ilişkin detaylı bilgi verilmesinden, üretim ve piyasaya sürme aşamasında
özen gösterilmesinden ve en önemlisi piyasaya
arz ettiği ürünlerin güvenli olmasından sorumludur.
Ürünler, teknik düzenlemelere, ulusal veya uluslararası standartlara, sektördeki iyi uygulama kodlarına, bilim ve teknoloji düzeyine ve tüketicinin
ı MART 2016
güvenliğe ilişkin makul beklentilerine uygun olmalıdır. Yani, taraflar arasında herhangi bir yazılı sözleşme olmasa dahi üretici, ürünlerin teknik standartlara
uygunluğundan, ürünlere ilişkin garantilerden, olası
zararların tazmin edilmesinden sorumludur.
Üreticinin herhangi bir sorumluluğunun doğması durumunda, alıcı ayıplı mal nedeniyle yasalarda
alıcıya tanınan seçimlik hakları kullanabilecektir.
Ayrıca işbu ayıptan dolayı, alıcının ya da üçüncü bir
kişinin vücut bütünlüğünün ya da bir malının zarara uğraması durumunda da üreticinin sorumluluğu
söz konusu olacaktır.
Gerek Türk Hukuku’nda gerekse de uluslararası
mevzuatta bu sorumluluklar çok detaylı bir şekilde
düzenlenmiştir.
Örnek olarak, Türk Borçlar Kanunu’nun 71’inci
maddesi tehlike sorumluluğunu düzenlemektedir.
Yine Borçlar Kanunu’nun 229’uncu maddesine göre;
“Satış sözleşmesinden dönen alıcı, satılanı, ondan
elde ettiği yararları ile birlikte satıcıya geri vermekle
yükümlüdür. Buna karşılık alıcı da, satıcıdan aşağıdaki istemlerde bulunabilir: 1. Ödemiş olduğu satış
bedelinin, faiziyle birlikte geri verilmesi. 2. Satılanın
ı MART 2016
Taraflar
arasında
herhangi bir
yazılı sözleşme
olmasa
dahi üretici,
ürünlerin teknik
standartlara
uygunluğundan,
ürünlere ilişkin
garantilerden,
olası zararların
tazmin
edilmesinden
sorumludur.
tamamen zaptında olduğu gibi, yargılama giderleri
ile satılan için yapmış olduğu giderlerin ödenmesi. 3.
Ayıplı maldan doğan doğrudan zararının giderilmesi. Satıcı, kendisine hiçbir kusur yüklenemeyeceğini
ispat etmedikçe, alıcının diğer zararlarını da gidermekle yükümlüdür.” Ancak en önemli sorumluluk
hali cezai nitelikli olarak karşımıza çıkar. Türk Ceza
Kanunu’nun 85’inci maddesi Taksirle Öldürme’yi
86’ncı Maddesi Vücut Dokunulmazlığına Karşı
Suçlar’ı düzenlemektedir. Temel emniyet gereklerini
karşılamayan ürünlerin insanların ölümüne ve yaralanmasına yol açması durumunda, üreticilerin cezai
sorumluluğu söz konusu olacaktır.
Türk Hukuku’nda ayıplı mal sunumu ya da geç teslim gibi sözleşmeye aykırılık hallerinde zararın ödenmesi gerektiğinden bahsedilir. Peki, nedir bu zarar?
Zarar
Zarar, en basit anlamıyla, bir kimsenin malvarlığında
rızası dışında meydana gelen azalmadır. Zararı, olumlu (müspet), olumsuz (menfi), manevi, fiili ve yoksun
kalınan kâr şeklinde sınıflandırabiliriz.
İşte zararın tazmin edilmesinden bahsedildiği
67
DÖKÜMÜN HUKUKU
zaman, bu zarar türlerinin tamamı kastedilir. Eğer ki
aksine bir düzenleme yok ise ayıplı ürün ya da geç
teslim gibi sözleşmeye aykırılık hallerinde tazmin
edilmesi gereken zarar, müspet, menfi ve yoksun kalınan kâr olarak ortaya çıkan tüm zararlardır (şartların
oluşması durumunda manevi zararlar da söz konusu
olabilecektir).
Görüleceği üzere, taraflar arasında herhangi bir
yazılı sözleşme olmasa dahi üretici, ayıplı ürünlerin
neden olduğu zararları tazmin etmek durumundadır.
Başka bir ifade ile üreticiler, gerek ürün sorumluluğu
kapsamında gerek sözleşmeye aykırılık nedeniyle
gerekse de ayıplı ürün nedeniyle oluşan tüm zararı
karşılamak zorundadır.
Gizlilik – Garanti –
Üretim Sözleşmeleri
Ticari değerlerin bu kadar önemli bir hale geldiği küresel pazarda, ticari sırların, şirket bilgilerinin, müşteri portföyünün, geliştirilmesi emek ve uzun yıllar
süren üretim tekniklerinin, iş planlarının gizliliğinin
korunması hayati öneme sahiptir. Bu bakımdan üreticiler, öncelikle gizlilik sözleşmesi imzalamalıdırlar.
Eğer ki bu mümkün değilse, ana sözleşmede gizlilik
ile ilgili maddeler dikkatli ve kapsamlı bir şekilde kaleme alınmalıdır.
Üreticiler ayrıca garanti sözleşmesi imzalamalıdırlar. Üreticinin ürün sorumluluğu dikkatli bir şekilde kaleme alınmalıdır. Eğer alıcı tarafından üreticiye
matbu nitelikli bir garanti anlaşması sunuluyorsa, bu
garanti anlaşmasının dikkatli bir şekilde incelenmesi ve revize edilmesi gerekir. Zira uygulamada sıkça
rastladığımız bir durum, üreticilerin sözleşmeler ile
aslında sorumlu olmadıkları alanlarda da sorumluymuş gibi gösterilmeleridir.
Örneğin üreticinin, sadece kendisine temin edilen
çizim ve standartlara göre ürünü üretmekten sorumlu olduğunu düşünelim. Bu durumda üretici, ürünün
belirli bir amaca, belirli bir alanda uygulanabilirliğine,
uygun olduğunu garanti etmemelidir. Yine burada
üretici, ürünün 3’üncü kişilerin fikri mülkiyet haklarını
ihlal etmeyeceğini de garanti etmemelidir.
Garanti sözleşmesinde, garanti şartları, garantinin
başlama zamanı, garanti süresi, garanti dışı haller,
garanti kapsamında taleplerin olması durumunda uygulanacak başvuru prosedürü, inceleme prosedürü,
zararların nasıl tazmin edileceğine ilişkin prosedürler,
geri çağırma şartları ve prosedürleri net bir şekilde
kaleme alınmalıdır. Bütün bunlar, üreticinin, olası kötü
sürprizlerin önüne geçerek sorumluluklarını ciddi bir
şekilde sınırlandıracak ve doğru risk analizi yapabilmesine imkan sağlayacaktır.
68
Eğer ki üreticilerden matbu garanti anlaşmalarının imzalanması talep ediliyorsa, verilen hizmetle
ilgili olmayan kısımlar, makul ve mantıklı olmayacak şekilde aleyhe olan kısımlar mutlaka silinmeli;
garanti başvurularında izlenecek olan prosedüre
ilişkin olumlu maddeler eklenmeli; özellikle sorumluluk sınırlandırmaları kaleme alınmalıdır. Anlaşmalı
olunan sigorta şirketi ile de temasa geçerek olası
sigortaya başvuru durumunda uygulanacak prosedüre paralel prosedürler sözleşmeye de eklenmeli;
sözleşme kapsamında alıcının zarara uğraması durumunda alıcının talep edeceği zarar ve ücret kalemleri net bir şekilde kaleme alınmalı, mümkün ise
sınırlandırmaya gidilmelidir.
Hatırlatmak isterim ki, eğer ki taraflar arasında bir
garanti ve sorumluluk sınırlandırmasına ilişkin sözleşme olmaz ise yukarıda ayrıntılı olarak anlatılan
kapsamda üretici, gerek ürün sorumluluğu gerek
sözleşme sorumluluğu gerekse de haksız fiil sorumluluğundan dolayı her türlü zarardan dolayı sorumlu
olacaktır. Üretici bu durumda karşı tarafta ve 3’üncü
şahısların nezdinde oluşacak olan müspet, menfi,
mahrum kalınan kâr gibi tüm zararları ödemek durumunda kalacaktır.
Sözleşmelere konulacak olan sorumluluk sınırlandırmaları hayati önem taşır. Burada unutulmaması gereken husus, hukuk sistemleri, cezai sorumlulukların,
kasıtlı ihlallerden doğan sorumlulukların ve her türlü
ölümle ya da kişisel yaralanma ile sonuçlanan kusurlu ifalardan doğan sorumlulukların sınırlandırılmasına
izin vermez. Yine hukuk sistemlerinde sorumluluktan
kurtulunamayacak haller belirtilmiştir. Ancak belirli
hallerde, sözleşmeler ile bu sorumlulukların bir nebze olsun sınırlandırılması, hafifletilebilmesi mümkün
olabilmektedir.
Sözleşme tarafların anayasasıdır. Bu nedenle de
mümkün olduğunca her konuyu içeren sözleşmelerin kaleme alınması tarafların lehinedir.
Eğer ki taraflar arasında
bir garanti ve sorumluluk
sınırlandırmasına ilişkin
sözleşme olmaz ise
üretici, gerek ürün
sorumluluğu gerek
sözleşme sorumluluğu
gerekse de haksız fiil
sorumluluğundan dolayı
her türlü zarardan dolayı
sorumlu olacaktır.
ı MART 2016
HABER
Dökümün Portalı
“CastinTürk” Yayında
Döküm sektörünün online olarak birbiriyle bağlantı kurabilecekleri ve
pazaryerinde ticaret yapabilecekleri “CastinTürk” adlı web sitesi yayın hayatına
başladı. Site, döküm sektörüne ait her şeyi internete taşımayı hedefliyor.
D
öküm ve dökümhane ile ilgili hammadde, ürün, tedarikçi, döküm, dökümhane,
eleman ve yeni iş, kısacası döküm sektörü ile her türlü bilginin bulunduğu, sektöre özel
CastinTürk adlı web sitesi kullanıma açıldı. Döküm
sektörüne fayda sağlamak amacıyla geliştirilen bu
web sitesiyle sektörde ticareti kolaylaştırmak, maliyetlerini azaltmak, satışları arttırmak ve günlük
çalışma zamanını kısaltıp yüksek kârlılık sağlamak
amaçlanıyor. Sektörel haber ve bilgi içeren, piyasa
ve fiyatların güncel bilgisini de veren site kendini
“döküm sektörünün pazar yeri” olarak tanımlıyor.
Döküm işleri artık internette
Online bağlantı pazarı, web portal ve e-satın alma-satış özelliği ile sektörün kalbinin bu sitede
atacağını söyleyen CastinTürk Yayın Yönetmeni
İrfan Gülbeyaz, sitenin hedef kitlesinin döküm
sektörü ile ilgili tüm alıcılar, satıcılar, hizmet verenler ve dökümhaneler olduğunu kaydetti. Site sayesinde döküm sektöründe eleman ve iş bulmanın da kolaylaşacağını belirten Gülbeyaz,
“Geçtiğimiz yıl Türkiye’de 36 milyon internet kullanıcısından 10 milyonu internetten satın alma
yaptı. Bu yıl internet kullanıcısının 42 milyona, internetten alışveriş yapanların da 16 milyona çıkması öngörülüyor. CastinTürk projesi de döküm
sektöründe on yıllık tecrübeyle ve sektördeki yaşadığımız zorlukları en aza indirmek için tasarlandı. Artık döküm sektörü işlerini çağın gereksinimlerine ayak uydurarak internete taşıyabilecek”
diye konuştu.
MAKALE
Otomotiv Sektöründe Alüminyum
Enjeksiyon Döküm ve Gelecek Trendleri
Ortalama bir araç ağırlığından azaltılacak her
100 kg’lık ağırlığın yaklaşık 0,6 lt / 100km yakıt
tasarrufu sağlanacağı gerçeğinden hareket
eden otomotiv endüstrisi, her geçen gün
daha hafif ve daha düşük maliyetli ürünlere
yöneliyor. Bu nedenle otomotiv sektöründeki
yüksek alaşımlı çeliklerin yerlerini orta/
uzun vadede yapısal parçalarda alüminyum
uygulamalarına bırakmaları bekleniyor.
ERDEM AYDOĞMUŞ
Çelikel A.Ş.
Mühendislik Müdürü
ÖZET
Günümüz toplumlarında verimli enerji kullanımı
bilincinin aynı zamanda çevre bilinci ile uzlaşması sonucunda, daha az yakıt tüketen, karbon emisyonu düşük araçlar tasarlanmakta ve
seri üretime alınmaktadır. Bu çalışmalar devam
ederken, alt sektörlerdeki geliştirme faaliyetleri
de aynı oranda hız kazanmaktadır. OEM‘ler alüminyum kullanımını dramatik olarak artırmıştır.
Henüz tüm OEM’lerde yayılımı olmayan yapısal
parçaların imalatında alüminyum alaşımlarının
kullanımı ise önümüzdeki 10 yılda hızlanarak artacaktır. Bu çalışmada, ağırlık azaltma çalışmalarının, otomotiv sektöründeki önemi ve gelecek
trendleri hakkında bilgi verilecektir.
1. Giriş
İnsanoğlunun bilinen tarihi boyunca metal döküm, teknolojinin gelişmesinde kilit faktör olmuştur. El aletlerinden, savaş silahlarına, araç ve
gereçlerden ulaşım araçlarına kadar hayatımızın
her noktasında metal ve döküm ürünleri vazgeçilmezdir. Çağımızın lokomotif endüstrisi olan
otomotiv sektörü de her geçen gün daha hafif ve
daha düşük maliyetli ürünlere oriyente olmakta
ve bu yönelim, bütün alt sektörlerin de gelişmesinde en büyük etken olmaktadır.
Günümüzün lokomotif sektörü olan otomotiv
sektörü,
• Doğal kaynakların azalması,
• Karbon emisyonundaki önlenemez artış,
• Araç konfor/performansında müşteri talebi,
gibi faktörler nedeni ile daha hafif ve dayanımı
70
RESİM 1
Aracın
Hareketine
Ters Yönde
Etkiyen Kuvvetler
benzer ürünlere yönelmektedir. Ağırlık azaltımı
sağlayabilmek için, araç platformları en baştan
tekrar tasarlanmakta ve platform üzerine inşa
edilen her parça, yine ağırlık azaltma çalışmalarını tabi tutularak dizayn edilmektedir. Bu çalışmalarına sağladığı en büyük avantaj, yakıt tüketimini düşürmek, karbon salınımını azaltmak, motor
performansını daha verimli kullanabilmek olarak
özetlenebilir.
2. Otomotiv Sektöründe
Ağırlık Azaltma Çalışmaları
Çağımızın en önemli küresel anlayışı olan çevre
duyarlılığı konusu otomobil firmalarını her geçen
gün yeni arayışlara yöneltmekte ve daha çevreci,
geri dönüşümü daha az maliyetli, mukavim ve bir
o kadar da konfor sunan araçlar dizayn etmeye
mecbur kılmaktadır.
Bu düşünceyle yola çıkılan dizaynlarda birinci
öncelik araç ağırlığının, diğer kriterlerden ödün
vermeden azaltılması çalışmalarıdır. Ortalama bir
araç ağırlığından azaltılacak her 100 kg’lık ağırlık, yaklaşık 0,6 lt/100 km yakıt tasarrufu sağlamaktadır. Böylelikle, 100 kg’lık azaltım, egzoz
gazının da atmosfere salınmasını azaltmakta ve
8-11 gram CO2/km gibi ciddi bir kazanç sağlamaktadır.¹
Bu amaçla 1950’den bu yana geliştirme çalışmaları devam etmekte ve yüksek alaşımlı çeliklere muadil olarak alüminyum kullanımı hız kazanmaktadır. No-safety parçaların imalatında 1:1
şeklinde çelik yerine alüminyum kullanılabilmekte ve yüzde 65’e yakın oranlarda ağırlık tasar-
F=FW+FR+FG+FA
TAŞITIN HAREKETİNE AKSİ YÖNDE EKTİYEN KUVVETLER
Aerodinamik Direnç Sürtünme Direnci Yer Çekimi İvmelenme Direnci
Aerodinamik Rezistans
(Hava Direnci)
F w= P C w A v 2
2
Teker sürtünme
direnci
FR= kR m g cos α
Yer çekiminin
oluşturduğu hareket
direnci
İvmelenme
direnci
F A= k m m a
α
FG= m g sin α
ı MART 2016
yoğunluklu metallere dönüşmesi ile de büyük yol
kat edilmektedir. Düşük yoğunluğa sahip alüminyum ve magnezyum alaşımlarının otomotivdeki
kullanım oranları ise, parça tasarımının değişimi,
çift kademeli ısıl işlem operasyonları, alaşım değişimi gibi çalışmalar ile daha da artırılmaktadır.
Binlerce parçadan oluşan bir aracın sadece alternatör grubu braketinde 2013 lansmanlı aynı
tip motorda 26 gram ağırlık azaltımı sağlanmıştır.
(Resim-2) Aracın tüm organları incelendiğinde
ise, ağırlık azaltımının, yeni araç dizaynında en
önemli faktörlerden biri olduğu kaçınılmazdır.
rufu sağlanmaktadır. Structural-safety parçalarda
ise, 1:1,5 şeklinde değişim sağlanabilmekte; bu
durumda ise ağırlık tasarrufu yüzde 50 civarında
olmaktadır.2
2.1. Hareket Halinde Araca Etkiyen Kuvvetler
Araç hareket halindeyken, hareketin aksi yönde
birçok kuvvetin etkisi altındadır. (Resim-1) Bu kuvvetlerden hava direnci haricinde hepsinde aracın kütlesi önem teşkil etmektedir. Bu nedenle
kütle azaltımı, hareket halinde araca ters yönde
etkiyen bütün kuvvet değerlerinin azalmasını
sağlayacaktır. Böylelikle, daha düşük enerji gereksinimi ve daha düşük değerlerde atık gaz
oluşturularak istenen hızlara daha fazla ivmelenme ile ulaşmak mümkün olacaktır.
2.2. Uygulamalar
Otomotiv sektöründeki trend, ağır parçaların
daha hafif ancak aynı mukavemette seçilmesi
yönünde ilerlerken, her geçen gün yeni teknolojik opsiyonların araçlara dahil edilmesi ile de
ağırlıklar artmaktadır. Güvenlik faktörlerinin de
göz önüne alındığı düşünüldüğünde, araç şaseleri daha tok ve mukavim olarak tasarlanmakta
ancak bütün bu gelişmeler, temel amaca ters
yönde hizmet etmektedir. Bütün bu gelişmeler,
yakıt tüketimi ve karbon salımı anlamında dezavantaj oluştursa da, kullanılan parçaların düşük
RESİM 2
Braket
Ağırlıkları
Ağırlık Farkı
RESİM 4 Metallerin Oksijen Afinitesi (Ellingham)
VW 1.4 TSI (EA111)
2005 Lansman
Alternatör Grubu Aluminyum
Döküm Parça Ağırılığı:
Ön Braket: 515 gr
Arka Braket: 450 gr
Kümülatif Braket Ağırlığı: 965 gr
VW 1.4 TSI (EA211)
2013 Lansman
Alternatör Grubu Aluminyum
Döküm Parça Ağırılığı:
Ön Braket: 550 gr
Arka Braket: 389 gr
Kümülatif Braket Ağırlığı: 939 gr
EA211 – WEIGHT REDUCTION WAS A MAIN FOCUS
DURING DEVELOPMENT
Crankcase 1.4 TSI EA211- 16 kg
(moving from cast iron to diecast Aluminum)
Conrod 1.4
TSI EA211
Weight: 370 g
Conrod 1.4
TSI EA111
Weight: 523 g
RESİM 3 Powertrain Parçalarında
ı MART 2016
Crankshaft 1.4
TSI EA211
Weight: 9,17 kg
Crankshaft 1.4
TSI EA111
Weight: 11,6 kg
2.3. Daha Hafif?
10 yıl önce, birçok OEM markası, Mg basınçlı döküm konusunda yatırım kararı aldı. Bu karardaki
en önemli etken, yoğunluğunun 1,8 gr/cm3 olması nedeni ile ultra hafif parçalar üretilebilirliği
idi. Mg enjeksiyon döküm konusunda teknolojik
gelişmeler sağlansa da, Mg elementinin atmosferdeki O2’ye afinitesinin (Resim-4: Ellingham
Diyagramı) alüminyumdan daha yüksek olması
ve O2 ile direkt teması halinde patlayıcı özellik
göstermesi, Mg üretimini/kullanımını sınırlayan
önemli faktörlerden biridir. Bir diğeri ise; özel ısıl
işlemler ile Mg mukavemetini artırıcı, döküm kaynaklı mikroyapısal kusurları giderici uygulamalar
yapmak imkansıza yakındır. Bu nedenle Mg’un
otomotiv sektöründe kullanımı, gelecekte artacak ancak günümüz teknolojisinde ciddi bir yol
kat edilmezse, no-safety parçaların üretimi ile sınırlanacaktır.
3. Yapısal Parça Üretimi
Basınçlı döküm sektöründe yeni trend; yapısal
parçaların üretimi yönünde ilerlemektedir. Ağır-
71
MAKALE
MAKALE
Elementlerin Saf Alüminyum İçerisindeki Çözünme Yüzdeleri
Sıcaklık (°C) Fe (%) Cr (%) Ni (%) Ti (%) Si (%)
700
750
800
850
3,2
4,9
6,8
7,9
0,7
1,3
2,4
4,2
9
13,2
17,3
26,2
0,2
0,3
0,5
0,7
21,1
24,8
29,4
33,2
lık azaltma çalışmaları kapsamında; şase grubundaki çelik parçalar, günümüz basınçlı döküm
teknolojisinin elverdiği ölçüde alüminyuma dönüştürülmektedir. Bu konuda şu aşamaya kadar
premium olarak tabir edilen sınıfa üretim yapan
OEM grupları başı çekerken; 2020 yılı itibari ile
birçok araç üreticisi sürece dahil olacaktır. Günü-
TABLO 1
Metallerin
Sıcaklık ile
Alüminyumda
Çözünme
Yüzdeleri
Resim 5
Demir oranı
yüksek alaşımın
mikroyapısı
(Al5FeSi
İğneselleri):
İğnesel-kırılganlığa yol açan
ve mikroçatlak
oluşumlarını
başlatan yapılar
müzde Avrupa Birliği ülkelerinde trafiğe katılan
araçlar için kanuni limit değer 135gr CO2/km iken
2020 yılında bu değerin 95 gr/km CO2 değerine
indirilmesi öngörülmektedir3. Kanuni limit değeri geçen her araç başına otomotiv firmaları ceza
ödeme durumunda kaldığı için; ağırlık azaltma
çalışmaları konusu üzerinde hassasiyetle çalışılmaktadır.
Araçlarda yapısal parçaların en önemli özelliği; darbe emme-shock absorber özelliğinin olmasıdır. Bu aşamada prosesin ilk adımı hammadde
tercihidir. Alüminyum alaşımlarında bulunan Fe,
mikroyapıda iğnesel yapılar oluşturarak kırılganlığa yol açan temel elementtir. (Resim-5 - AlSi9Cu3Fe Mikroyapısı) Ancak Fe oranının minimize
edilmesi, döküm prosesinde maalesef kalıp-metal etkileşimini artırmaktadır. Fe oranı minimize
edilmiş bir alaşımda, kalıp-metal ya da haznemetal etkileşimi, fiziksel ve kimyasal yapışma reaksiyonları olarak baş gösterir. Ortalama döküm
sıcaklığı 700°C olan bir alaşım, bünyesinde yüzde 3,2 oranına kadar demiri çözebilir. (Tablo 1) Bu
durum, kısa vadede enjeksiyon dökümde yapışma olarak bilinen, fiziko-kimyasal reaksiyonların
oluşmasına ve döküm iş parçasının kalitesinin
bozulmasına, kalıp yüzeyinin ise uzun vadede
deforme olmasına sebep olur.
Fizikokimyasal yapışma eğilimini azaltma
amaçlı, piyasada patentli olarak mevcut olan ala-
72
Resim 6
OEM‘lerin
Alüminyuma
Bakışı
şımlar mevcuttur. Bu özel alaşımlarda Mn oranları
nispeten yüksek tutulmaktadır. Mn oranının yüksek olması; alaşımın kalıp ile reaksiyona girmesini minimize etmek için tercih edilmektedir. Ancak
uzun vadede, demirin sıvı alüminyum içerisindeki yüksek çözünebilirlik oranı, kalıp yüzeyinde ve
haznede hızlı deformasyona sebebiyet vererek,
ekipmanların ekonomik ömrünü azaltacaktır. Bu
nedenle, proses optimize edilmeli, ingate’de
yüksek hız seçimlerinden kaçınılmalıdır.
Bir şase parçasının karşılaması gereken özellikler aşağıda listelenmiştir;
• Darbe emici özelliği nedeni ile yüzde 10 ve
üzeri uzama değeri,
• Spesifikasyonlarda belirlenen akma ve çekme değerleri,
• Parça içinde hiçbir inklüzyon / intermetalik
kalıntının olmaması,
• Eğme testinde istenen spesifikasyonlar içerisinde olması,
• Kaynaklanabilirlik,
• Boyutsal kararlılık,
• T7 ısıl işlem operasyonu sonrasında kabarma
hatasının olmaması,
Bir şase parçasının basınçlı döküm metodu
ile üretilmesinde karşılanması gereken özellikler;
• Yoğunluk ındex’i dosaj ocağı atmosferinden
alınan numune ile ölçülmeli ve düşük olmalı,
• Vakum operasyonunda optimum verim sağlanmalı,
• % Mg ve % Sr değerleri; sonraki prosesler
olan T7 ve T5 ısıl işlem parametrelerine göre
belirlenmeli,
• Spreyleme sonrasında kalıp yüzeyi tamamen
kurutulmalı,
“Aluminum is the material that automotive
professionals rated most helpful in meeting
CAFE standards...”
2011 Wards Auto DuPont Survey of
Auto Industry Challenges
“Plans to use more aluminum to cut vehicle
weight”
BMW, Reuters
“Audi relies on aluminum... to achieve benefits in the 2011 A8 body, such as %25 increase
in stiffness, while reducing weight %20.”
Audi
“Based on our current understanding, we
believe we’re approaching the partical limits
of high-strength steels...”
Frank Palunch, Senior Vice President, Honda R&D Americas
Audi A8
Aluminum Body in White
ı MART 2016
Resim 7
Araç Başına
Alüminyum Kullanım Değerleri
Gelecek
270
Kapı ve gövde
Araç Başına Düşen Aluminyum Kullanımı
225
Kapak ve Kaput
180
M.Blokları
Heads
135
Jant Üretimi
90
Isı Değiştiriciler
45
0
1975
1980
1985
1990
• Enjeksiyon parametrik verileri stabil olmalı
ve her “shot”da aynı veriler yakalanmalı,
• Kalıp yüzey sıcaklığının stabilizasyonu sağlanmalı ancak kesinlikle düşük olarak nitelendirilecek sıcaklıklarda olmamalı,
• Pre-solidification olarak tabir edilen, metalin
kavite içine girmeden katılaşması durumunun
yaşanmaması için, sıvı metalin hareket ettiği
tüm ortamlar sıcak tutulmalı,
• Seçilen ayırıcı yağ optimum oranda ve içerikli olmalı,
• Bekletme ve ergitme fırınlarının refrakter yüzeyi, daha önce başka hiçbir alaşım ile temas
etmemiş olmalı,
4. Gelecek Trendleri
Magnezyumun yoğunluğunun düşük olması bir
avantaj olsa da, düşük çekme mukavemeti, düşük yorulma mukavemeti, mukavemetinin özel
ısıl işlemler ile artırılamıyor olması, yüksek sıcaklıklarda mukavemetinin azalması gibi etkenler
nedeni ile uygulama anlamında Mg her zaman bir
adım geride olacaktır. Proses anlamında basınçlı
döküm süreci ele alındığında ise, Mg alaşımlarının dökülebilirliğinin uygunluğu, daha az çıkış
açıları ile daha sağlıklı parça alınması, döküm iş
parçasındaki yüzey kalitesi alüminyuma üstünlük
sağlamaktadır. Özellikle soğuk kamara yerine
ı MART 2016
1995
2000
2005
2010
2015
2020
2025
sıcak kamaralı dökümde Mg alaşımlarının kullanımı dökülebilirlik, fire oranlarındaki dramatik düşüş ve iş güvenliği riskinin azalmasına yardımcı
olmaktadır. Ancak yapısal parça uygulamalarında yaşattığı zorluklar, magnezyum alaşımlarının
hiçbir zaman yapısal parça olarak kullanılamayacağını ve bu nedenle sektörde belirli bir limitte
kullanımının sınırlanacağını göstermektedir.
5. Sonuç
Gelecekte, yapısal parçalarda alüminyum uygulamalarını daha çok göreceğiz. Her geçen gün
otomotiv sektöründe kullanımı artan alüminyum
alaşımları, 2025 yılında ortalama bir araçta 300
kg’a yakın olacaktır. Bütün OEM’ler, yüksek alaşımlı çeliklerin orta / uzun vadede otomotiv sektöründeki yerinin sınırlanacağı kanaatindedir.
6. Referanslar:
1. European Aluminium Association, “Aluminium
in the Automtive Industry”
2. FKA, Forschungsgesellschaft Kraftfahrwesen
mbH Aachen, “LightweightPotential of an Aluminium Intensive Vehicle”, 2004
3. EU-Europian Commission: “Reducing CO2
emissions from passenger cars”
73
MAKALE
İndüksiyon Ocağı Çelik Döküm
Astarları: Komple Çözüm
çelik alaşımlarının ergitilmesi etkinliğine rağmen,
genellikle dökümhanelerde enerji tüketiminin yarısından fazlasını oluştururlar. Çalışma prosedürü
ve genel fırın koşulları enerji tüketimi, güvenlik ve
döküm kalitesi genel düzeyi üzerinde önemli bir
etkiye sahip olabilir.
Birçok faktör doğru malzeme seçimi, uygulanması, sinterleme ve çalışma uygulamaları [1] da
dahil olmak üzere indüksiyon fırınlarının güvenli ve
etkin çalışması için katkıda bulunur. Çalışılacak astarın en uygun bileşiminin seçilmesi, optimum fırın
performansını gösterebilmesi için gereklidir.
Foseco indüksiyon ocağı astarları için gelişmiş
refrakterler özellikle uzun astar ömrü ve daha temiz
çelik elde etmek için tasarlanmış kuru vibrasyon astarı premium KELLUNDITE dahil olmak üzere, geniş
bir portföy sunar. Hammadde ve üretim teknikleri
özel uygulamalar hedefleyen kompozisyonlar elde
etmek için en uygun hale getirilmiştir.
İndüksiyon fırınlarında gözenekli tapa kullanımı, istenmeyen oksitleri yüzdürerek astar ömrünü artırır.
Gözenekli tapa ayrıca daha homojen bir ergiyik,
karıştırmayla yüzey üzerinde inert gaz kaplamasıyla oksit inklüzyonlarının en aza indirilmesini sağlar.
Düzgün uygulanmış ve çalıştırıldığında, cüruf
miktarını azaltma, refrakter astar ömrünü uzatma,
ergimiş metal akışkanlığını arttırma ve döküm kalitesini arttırma gözenekli tapanın faydalarındandır.
Göznekli tapa sermaye gideri olmadan mevcut fırınlarda kullanılabilir.
Foseco düşük maliyet, artan verimlilik ve döküm
kalitesini geliştirmek açısından çelik dökümhanelere katma değer sağlayan malzemeleri, sistemleri
ve ekipmanlari komple bir paket olarak sunar.
Foseco, farklı alaşımları ergitme
yöntemi olarak bilinen indüksiyon ocağı
için ürün hizmeti veriyor. İyi sonuçlar
elde edebilmek için doğru malzeme,
şarj etme ve uygulama teknikleri
kullanarak ve uzmanlarlardan oluşan
bir ekip ile çalışarak çelik indüksiyon
ocağı için ürün çeşitleri sunuyor.
Yazan: Dave Smith & Robert Schneider - Foseco International
Çeviren: İlkay Doğan Cengiz - Foseco Türkiye
İ
ndüksiyon ocakları çeşitli alaşımların etkili ergitme yöntemi olarak bilinir. Ergitme ekipmanına
kıyasla, uygun malzemeler, şarj etme ve uygulama tekniği ile en iyi sonuç başarısını gösterir.
Kaliteli ve güvenli hale getirmek için, bu malzemeler özel uygulamalar için seçilmeli, doğru prosedürler uygulayarak şarj edilmeli ve uygun çalışılmalıdır.
Foseco, iyi sonuçlar elde etmek için uzmanlardan
oluşan bir ekip ile astar ve yardımcı malzemeleri ve
ilgili donanımları dahil olmak üzere çelik indüksiyon
ocağı için ürünler sunar.
ŞEKİL 1
Tipik çelik
indüksiyon
ocağı
görünümü
Foseco indüksiyon ocağı astarları
İndüksiyon ocakları yaygın olarak diğer ergitme
ekipmanlarına karşın doğal yönlülük, verimlilik,
ve olumlu çevresel faktörler nedeniyle çelik ergitmek için kullanılırlar. İndüksiyon ocakları çelik ve
76
ı MART 2016
Ocak Astar Sistemleri
Fırınlar optimum ömrü sağlamak için malzeme
paketi gerektirir. Çimento esaslı bobin harcı
indüksiyon bobinini soğutan suya karşı birincil
koruma olarak kullanılır. Bobin için son savunma olarak hizmet veren harç kayma düzlemine
ve birincil astar malzemelerin yerleştirilmesine
karşı silindirik bir yüzey sağlar. Bobin harcı
elektriksel yalıtım ve ergimiş metal ile kısa temasa dayanabilir.
“Kayma Düzlemi” elektriksel olarak yalıtkan,
mika içeren bir malzeme tabakasıdır. Birincil
astarın genişlemesine ve daralmasına olanak
sağlayarak indüksiyon bobini harcı ve birincil
astar arasında engel sağlar. “Modern Spinel”
formu oluşturan kuru vibrasyon ile geri dönüşümlü ve geri dönüşümsüz genişlemeye maruz kalırlar. Çatlamasını önlemek için, astar fırın
yapısında ve bobinde bağımsız olarak hareket
edebilir olması gerekir. Kayma düzlemi astarların önemli bir parçasıdır ve her astar değişiminde yenilenmelidir.
Çalışma astarı ergimiş çelik ve ısıl döngüsüne dayanacak şekilde tasarlanmıştır. In-situ
spinel oluşturan kuru vibrasyonlar çeşitli cüruf kimyasallarının etkilerine karşı direnmek
amacıyla yoğun sıcak yüzey oluşturmak üzere
ısıtılmasıyla reaksiyon oluşturulur. Uygulama
sıcaklığına ve alaşım kimyasına bağlı olarak,
refrakter yapısı ve topaklanması uygulama için
optimum özellikleri sağlamak üzere, belirli bir
sıcaklık aralığında reaksiyona girmesi için tasarlanmıştır. Bu kompozisyon termal döngü sırasında oluşan gerilimlere dayanabilen yedek
malzeme ile yoğun sıcak yüzeyi korur.
Fırın “Üst Kapağı” ya da tepesi, çalışma astarı ile uyumlu olacak şekilde şarj esnasında oluşan mekanik aşınmaya karşı, yeterince güçlü
olmalıdır. Bu uygulama için malzemeler, fosfat
bağlı plastik dövme malzemelerden düşük sıcaklık sinter katkılı kuru vibrasyon malzemelere değişkenlik gösterir.
Fırın gövdesi ile fırın tepesi karışımını bütünleştirebilme ve astar ile fırın üst kapağı arasında daha az ani bağ oluşturabilme yaklaşımıdır.
Fırın kapağı, indüksiyon fırınının verimli çalışması için bir anahtardır. Isının belirgin bir
kısmı fırının üstünden kaybolur ve dayanıklı ve
yalıtımlı kapağı, ergitme işleminin enerji verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için gereklidir.
Üst kapağa benzer dökme ağzı, metal temasına aralıklı dayanabilecek ve temizlenmeye ve
ı MART 2016
metal atık tabakasının alımına dayanacak kadar güçlü olmalıdır.
Genellikle bu fosfat bağlı ve nispeten düşük
sıcaklıkta güçlü bir bağ elde etmek için tasarlanmış plastik refrakter ile kaplıdır.
Geliştirilmiş kaplama ömrü ve temiz bir metal temin etmek için kullanılabilinen isteğe bağlı bir bileşenli astar ise, argon “purging plug”
ünitesidir. İndüksiyon fırınlarında, gözenekli
tapa astar sıcak yüzeyinin altında uygulanır ve
bir soy gaz ile fırında çelik temizlemek için kullanılır. Gözenekli tapa hakkında ek detay sonraki bölümde ele alınmıştır.
ŞEKİL 2
Fırın uygulamasından
sonra
KELLUNDITE
astarı
• Yerleşim
• Üretim
• Açıklama
Bobin Harcı
Çimento esaslı ürün bobin kaplamada / tamirde
kullanılır.
Kayma Yüzeyi
Seramik fiber yüzey
Çalışma astarı
KELLUNDITE 857: Yüksek saflılık, tam orantılı spinel bileşim geniş çeşitli uygulamalar için tasarlanmış malzemesi
77
MAKALE
KELLUNDITE 859: Yüksek saflılık, cüruf dayanımını geliştirmek için krom eklentili spinel form
malzemesi
KELLUNDITE 695 PLUS: Spinel form, manganlı
çelikler dahil olmak üzere çeşitli alaşımlar için tasarlanmış temel matriks yapılı malzemesi
Üst Kapak
KELLUNDITE 85: Kuru vibrasyon, yüksek mukavemet için tasarlanmış çalışma astarları ile uyumlu
malzemesi
BLU RAM HS: Fosfat bağlı yüzde 70 aluminalı
dövme malzemesi
Fırın kapağı
CERCAST 1600 HTF: Metal/cüruf aralıklı teması
için uygun ve yalıtkan malzemesi
Gözenekli tapa
Gözenekli tapa (XX=yükseklik mm)
Yardımcı malzemeler ve sistemler:
Topraklama elektrodu, adaptor seti, akış control
paneli/sistemi
Location
Product
Description
Coil Grout
SUREBOND
COILCOTE
KELLUNDITE G
Cement based product used to line/repair the coil
Slip Plane
Coreweave
Ceramic fibre weave
Cogebi
Mica
KELLUNDITE 857
High purity, stoichiometric spinel designed for a wide
variety of applications
KELLUNDITE 859
High purity, spinel forming product with chrome addition
for improved slag resistance
KELLUNDITE 695 Plus
Spinel forming, basic matrix designed for a variety of
alloys including manganese steels.
KELLUNDITE 85
Topping
Dry-vibratable, compatible with working linings designed for high strength
BLU RAM HS
Phosphate bonded 70% alumina ramming material.
Furnace Lid
CERCAST 1600 HTF
Insulating and suitable for intermittent metal / slag
contact
Purge Plugs
FPP-XX-CIF
Purge Plug (XX=height in mm)
Ancilliaries & Systems
Earth Leakage Electrode, Adaptor Kits, Flow Control
Panel / Systems
Working
Lining
Top Cap
TABLO 1 Foseco indüksiyon fırınlarında çelik ergitme ürün portföyü
Indüksiyon fırınlarında gözenekli tapa
Inert gaz ya da argon üfleme çeliklerde genel
olarak geliştirilmiş metal özellikleri elde etmek
için kullanılır. Potalarda, gaz arındırma, inklüzyon
hareketleri ile ısı dağılımına yardımcı olur [2].
Aynı durum indüksiyon ergitme fırınında da
78
elde edilebilir. Inert gaz arındırmanın faydaları
şunlardır:
• Geliştirilmiş refrakter ömrü - çelik oksitlenmesini azaltır, tipik olarak ergitme sürecinde
meydana gelen oksitler azalır veya ortadan
kalkar. Cüruf erozyonunun belirgin bir şekilde
azalması sağlanabilir. Fırın astar ömrünü uzatarak fırın kullanım süresini artırır. Cüruf üretimini azaltma, potalar, stoper çubukları, memeler
gibi refrakter özellikli malzemeler için faydalıdır. Ek olarak, düşük refrakter maliyetleri gerçekleştirilebilir.
• Geliştirilmiş döküm kalitesi - hurda oranında azalma inklüzyonlarının azalması ve gaz hataları yoluyla elde edilebilir. Bazı durumlarda,
tanımlanmış yüzeyler ile daha karmaşık şekillerin dökümü mümkündür. Yeniden işlemenin ve
taşlamanın azalması başka bir yararıdır.
• Geliştirilmiş ergime homojenliği - fırında
çelik uygun sıcaklık ve kimyası ile ilgili daha
homojendir. Alaşım bileşenleri ve oksidasyon
önleyiciler daha verimli bir şekilde dağıtılabilir.
ŞEKİL 3 Indüksiyon ocakları için gözenekli tapa
Indüksiyon ocakları için gözenekli tapa
Foseco çeşitli uygulamalar için bir dizi gözenekli tapa boyutları sağlar. Fırın alt kalınlığına
bağlı olarak, aparat üzerinde uygun astar kalınlığı sağlamak üzere sipariş edilebilir. Paslanmaz çelik eki olarak dünya algılama sisteminin
gözenekli tapaya dahil edilmesi için yardımcı
malzemeler bulunur.
• Astar malzeme kalınlığı
• Foseco tapası
• mm
• Inç
• Ürün adı
• Çizim no.
• Aparat yüksekliği (mm)
• Sıcak yüzey çapı (mm)Indüksiyon fırınları için
ı MART 2016
Lining Thickness
mm
inches
< 75
75 - 100
100 - 150
150 - 200
200 250
<3
3-4
4-6
6-8
8 - 10
Foseco Plug
Product Name
FPP-38-CIF
FPP-52-CIF
FPP-82-CIF
FPP-100-CIF
FPP-155-CIF
Dwg. No.
QD01127
QD01135
QD01143
QD01184
QD01192
Plug Height
(mm)
38
52
82
100
155
Hot Face
Diameter
(mm)
134
132
127
125
116
TABLO 2 Indüksiyon ocakları için gözenekli tapa seçim rehberi
astar malzemeleri, optimum performans ve güvenliğini sağlamak için ergitme pratiği ve alaşıma dayalı seçilmesi gerekir. Foseco çelik indüksiyon fırınları için astar malzemelerini komple bir paket
olarak sunar. KELLUNDITE, kayma düzlemi için
yardımcı malzemeler ile spinel oluşturan yüksek
alüminalı kuru vibrasyon malzemesi, bobin harcı
ve plastikler uzun ömür kazandırır. Gözenekli tapa
gelişmiş ömür ve çelik kalitesi sağlayarak birincil
astar paketi tamamlamak üzere tasarlanmıştır. Foseco indüksiyon ocağı sürecini en üst düzeye çıkarmak için ürünler sunar.
Referanslar
1. “The Induction Furnace Safety Fundamentals Guide
that May Save Your Life”, Inductotherm Publication, 2011
2. Ghosh, A, Secondary Steelmaking: Principles and
Applications, CRC Press, 2000
ŞEKİL 4 Gözenekli tapa bağlantısı
ŞEKİL 5
Arındırma
sistemi için
yardımcı
bileşenler
VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI
Bu dönem aramızdan ayrılan, döküm sektörümüzün duayenlerinden;
Toprak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Halis Toprak (3 Ocak 2016)
Serpa Hassas Döküm Kurucusu Zafer Yılmaz (14 Ocak 2016)
Haymak Döküm A.Ş. Eski Genel Müdürü ve Güney Metalurji Kurucusu Celal Ramazanoğlu (18 Ocak 2016)
Ada Metalurji - Timur Olcay (1 Şubat 2016)
Siltaş Firma Kurucusu Hüseyin Keçici (19 Şubat 2016)
vefat etmişlerdir. Merhumlara Allah’tan rahmet diler; yakınlarına, sevdiklerine ve camiamıza başsağlığı dileriz.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu
ı MART 2016
79
MAKALE
Gri Dökme Demirlerdeki
Başlıca Metalürjik Hatalar
Nedenleri ve Çözümleri
Bu makalede Elkem Araştırma Merkezi’nde
yapılan inceleme çalışmalarındaki başlıca hata
türleri anlatılmaktadır. Herhangi bir hatanın incelenmesinde, hatanın doğru olarak teşhis
edilebilmesi için detaylı analiz yapılmasını sağlayan iyi bir metallografik donanım gereklidir.
Widmanstatten grafit gibi hataların tespiti ancak
yüksek büyütmeli mikroskoplar ile mümkün olmaktadır.
Dökümhaneler için hem verimlilik
hem de maliyet kaybı anlamına gelen
döküm hataları katlanılması gereken
önemli maliyetler yaratıyor. Her ne
kadar metalürjik kaynaklı hatalar,
bir dökümhanenin toplam döküm
sakatlarının içinde normalde küçük bir
orana sahip olsa da bu hataların yok
edilebilmesi hem zaman alıcı ve hem de
pahalı olabiliyor.
Hidrojen Pinholü
C.M.Ecob
Customer Services Manager, Elkem AS, Foundry Products Division
C.Hartung
Research Manager, Elkem AS, Foundry Products Division
S-O. Olsen
Technical Service Manager, Elkem Bjolvefossen AS
Çeviri: Bülent Şirin, Erkan Bulut - Componenta Orhangazi
Günümüzde pek çok dökümhane gri dökme
demirlerdeki hatalarla karşılaşsa da bu hataların nedenleri ve dolayısıyla çözümleri de her
zaman belli değildir. Bu makalede Elkem firmasının Norveç’teki Araştırma Merkezi’ne gelen
hatalı döküm parçalarda görülen başlıca metalürjik hataları inceleyeceğiz.
Gaz kaynaklı döküm hatalarını ayırmak özellikle zor olup; hidrojen, nitrojen ve karbon monoksit gaz hatalarına ayrı bir dikkat edilmelidir.
İncelenen diğer hata türleri arasında ise çekinti,
kompakt flake grafit, widmanstatten grafit ve
sıkça görülen yüzey altı ferritik yapılar bulunmaktadır.
ŞEKİL 1
Hidrojen
pinholü
Bu hatalar normalde işleme operasyonu sonrasına kadar ortaya çıkmadığından, en pahalı
hatalardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu hatalara hem gri hem de sfero dökümlerde rastlanırken, hatalar döküm yüzeyinin hemen altında
küçük küresel boşluk şeklinde görünür. Boşluğun iç yüzeyinde sürekli grafit tabakası var olduğundan inceleme esnasında siyah ve parlak
olarak görünür. Şekil 1’de görüldüğü üzere grafitin yüzeye çökelmesi nedeniyle hidrojen gaz
boşluğunun etrafındaki bölge grafitçe fakirleşir.
Hidrojen pinholelarının oluşumunda tek veya
kombinasyon olarak birçok faktör etkilidir. Hidrojen pinholüne en yaygın olarak, base metalde
yüksek miktarda bulunan alüminyum ve titanyumun, yaş kum veya ıslak refrakterdeki nem ile
reaksiyonu neden olmaktadır. Hidrojen pinholünü tetikleyen diğer nem kaynakları arasında, ıslak veya yağlı şarj malzemeleri (pas dahil), kum
sisteminde nem tutmaya yatkın ölü kil oluşumu
veya havadan nem kapmış eski maçaların kullanımı da yer almaktadır.
Giriş
Metalürjik kaynaklı hatalar, bir dökümhanenin
toplam döküm sakatlarının içinde normalde küçük bir orana sahip olmasına rağmen, bu hataların sınıflandırılması ve hataların çözülerek problemin ortadan kaldırılması hem zaman alıcı ve
hem de pahalı olmaktadır.
80
İşleme esnasında ortaya
çıkmış prorozite örneği
Hidrojen pinholünün yakından
görünüşü
ı MART 2016
Base metaldeki alüminyum miktarının 200
ppm’in altına çekilmesi ve titanyum içeriği minimize edilerek pinhole oluşumu önlenebilir veya
oluşumu azaltılabilir.
Çelik hurdanın sıkı kontrolü, CGI yolluklarının
(Ti kullanılmış ise) kullanımından kaçınılması,
emaye hurdaların ayrılarak kullanılması bu konuda yardımcı olacaktır.
Bazı pik demirler de titanyum içermektedir.
Refrakter harçlarının ve boyalı araç gereçlerin kullanım öncesinde tam olarak kuruduğundan emin olunmalıdır, ayrıca ölü kil oluşumunu
önlemek için de kum sistemine yeterli yeni kum
ilavesine dikkat edilmelidir. Sistemdeki nem tercihen yüzde 3’ün altında olmalıdır.
Maçaların ve su bazlı maça boyalarının, metalin kalıba dökülmesinden önce tam olarak
kurutulmuş olması gerekmektedir. Metalin döküm sıcaklığını ve karbon eşleniğini artırmanın
da bu hata tipinin oluşma olasılığını azalttığı
vurgulanmaktadır.
İşleme operasyonunda ortaya
çıkmış gri döküm Parcada Nitrojen porozite hatasına örnek
dökme demirde yüksek nitrojen, şarjda yüksek
oranda sac hurda kullanılmasından dolayı yüksek
miktardaki kok kullanımından kaynaklanırken, indüksiyon ergitiminde yüksek nitrojen içeren düşük kalitedeki karbon vericilerden kaynaklanmaktadır. Maça veya kalıp üretiminde kullanılan bazı
reçinelerde, döküm parçada özellikle sıcak bölgelerde bölgesel nitrojen artışına neden olmaktadır.
Çözünmüş nitrojenin orta-kalın kesitlerde 80
ppm, ince kesitlerde ise 120 ppm ile sınırlandırılmasıyla, maçasız kısımlarda normal şartlarda nitrojen
kaynaklı gaz hataları görülmeyecektir. Buna ilaveten hammaddelerin titiz seçimiyle de potansiyel
gaz hatası riski azaltılacaktır. Titanyum ve zirkonyum karbon-nidridler oluşturarak nitrojenin olumsuz etkisini nötralize etmektedir. Yalnız daha önce
belirtildiği üzere, alüminyum ve nemin mevcudiyetinde titanyuma dikkat edilmelidir, zira bu durumda
hidrojen pinhole oluşumunu teşvik edecektir.
Genelde nitrojen ve hidrojen kaynaklı gaz hatalarını birbirinden ayırmak son derece zordur.
Hatalı bölgeden alınan numunenin analizinde her
iki element de limit içinde olsa da, nitrojen veya
hidrojenden dolayı karakteristik gaz boşluğu görünümü olabilir. Böyle durumlarda gaz boşluğu
oluşumunda her iki elementin ortak sinerjik etkisini de dikkate almak gerekir.
Burada, her iki gazın neden olduğu hataların
tam olarak incelenmesi için daha sıkı kontrollerin
ortaya konulması gerekmektedir.
ŞEKİL 2
Hata çevresinde flake yapıca
fakir bölgenin yakın görünümü
Karbon Monoksit Gaz Hatası
Nitrojen Gaz Hataları
Nitrojen gaz hataları yüzeysel hatalar olabileceği
gibi, yüzeyin altında da oluşabilir. Şekil 2’de verilen örnekte hata işleme esnasında dökümhane
sonrası final operasyonlarda ortaya çıktığından
maliyeti çok daha pahalı olmaktadır. Gaz hatalarına orta-kalın kesit kalınlıklarında daha sık rastlanırken, hatalar reçine bağlı maça veya kalıp malzemelerine yakın bitişik yüzeylerde görülür. Bu
boşluk ve yarıklar normalde düzensiz şekilde olup
(daha yuvarlak olan hidrojen boşluklarının aksine),
döküm yüzeyine dik ve parça içine doğru birkaç
milimetre ilerlemektedir.
Bu durum şekil 2’de açıkça görülmektedir. Ayrıca boşluk içinde oluşan dendritler de görülmektedir. Flake grafitlerin boylarının kısalıp, kalınlaşması da yüksek nitrojen içeriğinin tipik bir işaretidir.
Nitrojen hataları temelde sistemdeki yüksek nitrojenden kaynaklanmaktadır. Kupolde ergitilmiş gri
ı MART 2016
ŞEKİL 3
Başlıca gaz hatalarının üçüncüsü karbon monoksit kaynaklı gaz hatalarıdır. Şekil 3’te bu tip hataya
örnek olarak normalde parça yüzeyinde görülen
gaz hatası verilmiştir. Karbon monoksit gazı burada gösterildiği üzere birkaç milimetre çapında bir
boşluk olabileceği gibi büyük döküm parçalarda,
içine yumruk girecek kadar büyük hatalar olabilir.
Normalde cüruf ve mangansülfür yığınlarıyla birlikte görülürler. Ayrıca gaz boşluğunun iç yüzeylerinden çıkıntılı dendrit de görmek mümkündür.
Gri dökme demirde yüzeyde
cüruf gaz hatasına bir örnek
Cüruf birikintisi olan hatanın
yakın görünüşü
81
MAKALE
• Düşük karbon veya karbon eşdeğerine sahip dökme demirlerde, katılaşma esanasındaki
büzülmeyi telafi edecek yeterli grafit olmamasından dolayı grafitlerin yetersiz genleşmesi
• Kalıbın hareket etmesine neden olacak şekilde kalıbın yetersiz kelepçelenmesi veya yetersiz
ağırlık kullanılması
• Yetersiz veya aşırı aşılama da çekinti potansiyelini artırır. İlki çökelecek grafit eksikliğinden
dolayı iken, diğeri hücreler arası çekintiye neden
olan çok fazla ötektik hücre oluşumu nedeniyle
çekinti riskini artırmaktadır.
• Yüzde 0,1’i geçen yüksek fosfor içeriği de
yüksek döküm sıcaklığı gibi çekintiyi teşvik etmektedir.
Bu problemin en yaygın nedeni, döküm potalarının tamamen boşaltılmasında yapılan hatalardır. Bu
hatalar metal sıcaklığının düşmesine ve mangan
sülfid /oksidçe zengin soğuk cürufların oluşmasına
neden olmaktadır. Nihayetinde aşağıda verilen metal / cüruf reaksiyonunun yer aldığı noktaya ulaşılır;
MeO + C = Me = CO
Hata sistemdeki aşırı mangan ve /veya sülfürden de kaynaklanabilir. Bu durum aşağıdaki
denkleme uygun olarak dengelenmelidir.
%Mn = %S + 0.3
Karbon monoksid kaynaklı gaz hataları, pota
diplerinin tam olarak boşaltılması, temiz potalarla döküm yapılması ve pota astarında cüruf oluşumunun önlenmesiyle elimine edilebilir. Ayrıca
metal sıcaklığının artırılması da hatanın önlenmesine yardımcı olabilir.
ŞEKİL 4
Sıcak bölge
çekinti hatasına bir örnek
ŞEKİL 5 Tane sınırlarındaki karbürlere örnek
Çekinti hatasının görünümü.
Hata işleme operasyonu sonrası ortaya çıkmış olup, hata T
şeklindeki parçanın merkezinde bulunmaktadır.
Çekintinin dendritleri ve metal
yüzeyin yakın görünümü
Çekinti Boşluğu
Şekil 4’teki örnek tipik bir çekinti hatası olup, çekinti boşluğunun yüzeyindeki dendritleri göstermektedir. Fakat gaz hatalarında görülebilen herhangi bir grafit yapısı çekinti hatalarında görülmez.
Şekilde gösterildiği üzere çekinti, parçanın termal
merkezinde oluşacak olup sebebi de keskin yarıçap ve zayıf metal akış dizaynıdır. Hatanın çevresindeki yumuşak kum da çekinti boşluğuna neden
olabilir. Nitekim günümüz endüstrisindeki mevcut
çekinti hatalarının pek çoğu, kalıp kumundaki yumuşak bölgelerden kaynaklanmaktadır. Bunun
yanında çekintinin birçok nedeni bulunmaktadır.
• Döküm parçasının kalın kesitlerinin uygun
şekilde beslenmemesi veya uygun olmayan yolluk /meme dizaynı
82
Taneler arası karbürler
Günümüz endüstrisi çelik hurda kalitesindeki
düşüşlerle de mücadele etmektedir. Çoğu kez
çelikteki eser element miktarları, eski zamanlara
göre daha fazla olup, bu da taneler arası karbür
oluşumunda artışa neden olmaktadır.
Bu durum, özellikle yavaş katılaşma hızının
segregasyona izin verdiği, molibden, vanadyum,
manganez, krom ve titanyum gibi zararlı elementlerin konsantrasyonlarının arttığı kalın kesitli
parçalarda görülmektedir.
Bazı durumlarda aşılama miktarının artırılması
veya daha etkin aşılama ile karbür yapıcı elementlerin mikroyapıda dağıtılmasına yardımcı
olunmaktadır.
Böylece karbür oluşumu engellenir. Bununla
birlikte yukarıda belirtildiği üzere eser elementlerin etkileri tek tek olmayıp kümülatif olarak dikkate alınmalıdır.
Ayrıca, Mo ve Cr gibi bazı karbür tipleri müteakip ısıl işlem ile de giderilemez.
Başta çelik hurda olmak üzere hammaddeleı MART 2016
rin sıkı kontrolü ve aşılama ilavesinin optimize
edilmesiyle tane sınırlarındaki karbür oluşumu
önlenebilir. Karbon eşleniğinin artırılması da istenmeyen elementlerin mikroyapıda dağılmasına
neden olduğundan karbür oluşumunun önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Widmanstatten Grafit
Şekil 6’da tipik bir Widmanstatten grafit yapısı
örnek gösterilmektedir. Kurşun, bizmut veya antimon gibi eser elementlerin yüksek seviyede
olduğunda, bu etki bazen spiky grafit olarak da
anılmaktadır.
Özellikle kalın kesitlerde hidrojenin varlığında
antimon, bizmut gibi Widmanstatten grafit oluşumunu teşvik eder.
Bu hatanın ana nedeni kurşun olup, kurşun
miktarındaki yüzde 0.0005’lik bir artış bile Widmanstaten grafit yapısının oluşumuna neden olmaktadır.
Grafit yapısının görünüşü
ŞEKİL 7
Gri dökme
demirde
steadit
ŞEKİL 6
Widmanstatten grafit
tipine örnek
Grafit lamelinin yakın görünüşü
Otomat çelikleri, eski boyalı hurdalar, vitrifiye emaye hurdalar, çinko-kurşun plakaları veya
bunların ergitim kontaminasyonları kurşun kirlenmesi için normal kurşun kaynaklarıdır. Kurşunlu
benzin kullanılan dönemlerden kalma motorların
ergitimide kurşun birikimine neden olmaktadır.
Widmanstatten grafit, dökme demirin mekanik
özelliklerinde felaket sayılabilecek kadar olumsuz
etkiye sahiptir, zira flake grafitler üzerindeki başak
şeklindeki yapılar, kopma mukavemetini dramatik
olarak azaltan, zayıf noktalar olarak davranmaktadır.
Kurşunla ilgili problemler daha ziyade endükisyonla ergimiş metalde ortaya çıkma eğilimindedir,
zira kurşun metal banyo içinde bulunmaktadır.
Kurşunun baca kısmında yok olduğu kupol
ergitiminde de metalde nadirende olsa kurşun
görülebilir.
Gri dökme demirde bir kere kurşun tespit edilmişse, kurşunu bertaraf etmek için RE (nadir toprak metal) içeren aşılayıcı/ön şartlandırıcı kullanmaktan başka çare bulunmamaktadır.
ı MART 2016
Kalın kesitte steadit
ŞEKİL 8
Cüruf inklüzyonuna
örnek
İnce kesitte steadit
Steadit
Yaygın olarak fosfor ötektiği olarak da bilinen steadit aslında demir fosfidlerin çökelmesidir. Fakat
aşırı yüksek fosfor sisteme girmedikçe normalde
bu hata olarak kabul edilmemektedir.
Fosfor dökme demirin akışkanlığını artırdığı
gibi, uygun miktarlarda bulunduğunda aşınma
dayanımını da arttırmaktadır. Yüzde 0.04’ten düşük olması durumunda ise metal penetrasyonu
ve fin hatasına neden olabilmektedir.
Yüzde 0,1’in üzerinde olduğunda ise tane sınırlarında steadit ağı oluşumunu sağlayarak çekinti ve gevreklik gibi problemleri beraberinde
getirmektedir. Döküm radyatörler, soba plakları
ve bazı elektrik gövde muhafazaları gibi metal
akışkanlığının ön planda olduğu bazı dökümler
yüksek fosfor içeriğiyle üretilmektedir.
Fosfor seviyesini düşürmenin dışında, aşırı steadit oluşumunu engellemenin çaresi, aşılama etkinliğini artırarak veya katılaşma hızını artırmak suretiyle
fosforun döküm parça içine dağılmasını sağlamaktır.
Hurda seçimi aşamasında radyator gibi ev
içi ısıtıcıların kullanımından kaçınılmalıdır. Ayrıca
bazı pik tiplerinin yüksek fosfor içermesinden
dolayı pig analizleri de mutlaka yapılmalıdır.
Gri dökümde cüruf inklüzyonuna örnek
Değişik fazlardaki cüruf birikintisinin yakın görünümü
Cüruf
Cüruf inklüzyonları burada gösterildiği üzere
parçanın yüzeyinde bulunabileceği gibi döküm
parçanın içinde de bulunabilir. Etrafında dekarburizasyon bölgesi olmadığı ve de parçacık içinde birçok faza sahip olmasından dolayı kolayca
83
MAKALE
ayırt edilebilmektedir.
Cüruf hataları ergitim ve döküm aşamalarındaki uygun olmayan cüruf çekme işleminden veya
döküm potasındaki cüruf oluşmasından kaynaklanmaktadır. (Karbon monoksit gaz hatası kısmına tekrar bakınız.)
Yolluk sistemine yapılan cürufluk ve filtreler
cürufun tutulmasına genelde yardımcı olsa da
hiçbir zaman iyi metal temizleme pratiğinin de
yerini alamaz.
Yolluk sisteminde türbülans olması veya metalin yüksekten döküldüğü durumlarda da cüruf
oluşabilir.
Yolluk dizaynının sorgulanması veya döküm
operatörünün cüruf çekme pratiğinin takibi en
doğru atılacak adımlardır.
Cüruf inklüzyonunda olduğu gibi, döküm esnasında türbülanstan kaçınmak da sonradan olabilecek problemleri önlemeye yardımcı olacaktır.
Kum İnklüzyonları:
Bu makalede ele alınacak son hata türü kum hatalarıdır. Şekil 9’dan görüleceği üzere tek fazlı
olması ve nispeten daha düzgün şekle sahip olmasından dolayı kum hataları, cüruf hatalarından
ayırt edilebilmektedir.
ŞEKİL 10 Cüruf içindeki kum taneleri
Şekil 10’da gösterildiği üzere kum taneleri sık
sık cüruf hatalarının içinde de görülebilmektedir. Ergitme/döküm prosesinden gelen viskoz
cüruf iyi bağlanmış kalıp yüzeyinden bile kum
tanelerini sürükleyebilmektedir.
Bu da döküm öncesi iyi metal hazırlamanın
önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Özet
ŞEKİL 9 Kum tanesi inklüzyonu
Kum normalde kalıptan gelmektedir, düşey yolluk
etrafındaki gevşek kum veya metalin yüksekten
dökülmesi de kum erozyonuna neden olmaktadır. Keskin köşeler de kum erozyonunun başlıca
nedenleri arasındadır.
Kalıplama hatlarında montaj esnasında serbest
kumların hava ile uzaklaştırılmasına azami dikkat edilmelidir. Ayrıca dikey kalıplama hatlarında
model plakaları sık sık kontrol edilerek herhangi
bir nesnenin model plakasına yapışmadığından
emin olunmalıdır.
84
Döküm hataları nedeniyle parçalar genelde
sakata atılmaktadır. Bu da dökümhaneler için
verimlilik ve itibar kaybı olarak katlanılması gereken çok önemli bir maliyettir. Kontrol aşamalarında yakalanmayan hataların önemi ise çok
daha yüksektir zira işleme aşamasına kadar
hatta, en kötüsü son kullanıcıya varıncaya kadar
tespit edilemezler.
Hataların sistematik olarak takibi zaman alıcı
olarak görülebilir ama büyük problemlerin önceliklendirilmesini sağlayacağından, yapmaya
değer bir çalışmadır. Pek çok dökümhane, büyük hatalara odaklanmak yerine küçük hatalara aşırı zaman ve para harcamaktadırlar. İyi bir
bakım, iyi hammadde seçimi ve itinalı bir döküm
prosesi döküm hatalarının kontrolündeki üç kritik anahtardır.
Bu makalede belirtildiği üzere kimyasal kompozisyon ve aşılama, pek çok hatanın kontrol
altına alınmasında kullanılabilir. Bu faktörlerin
titiz yönetimi dökümhaneler için önemli finansal kazançlar getirecektir.
ı MART 2016
İÇİMİZDEN BİRİ
İçimizden Biri:
Yusuf Alan
40 yıla yakın bir zamandır Türkiye döküm sanayinde çalışan Yusuf
Alan, farklı dökümhanelerde geçirdiği 13 yılın ardından yola 1988’de
kurduğu Körfez Döküm ve 2009 yılında kurduğu Körfez Boru ile
devam ediyor. Bugün üretiminin yüzde 80’ini beş kıtadan 46 ülkeye
ihraç eden Körfez Döküm’ü ve Körfez Boru’yu eşi ve çocuklarıyla
beraber büyüten Yusuf Alan, hem Ar-Ge yatırımları hem de inovatif
yaklaşımıyla sektörde fark yaratıyor. Pek çok krizin üstesinden “riskleri
yönetme becerisi” sayesinde gelen Alan’dan Körfez Döküm ve Körfez
Boru özelinde döküm sektörünün geçmişini ve geleceğini dinledik.
86
ı MART 2016
Yusuf Bey nerede, ne zaman doğdunuz? İlk
eğitiminiz ve ailenizden başlayarak anlatır
mısınız?
Kayseri-Hacılar’da 1944 yılında doğdum. Doğum günüm belli değil. Soğan zamanıymış!
Baharda olduğunu söylemişlerdi, herhalde
dikimi kastediliyor. Askere geç gideyim diye
01.01.1945’te yazdırmışlar. Babam hafız olmamı
istiyordu. Küçük yaştan itibaren hep cami hocasına gönderildim. Babam okuma-yazma bilmiyordu, “Askerde mektubunu yazdırırken sırlarını da söylemek zorunda kalıyorsun, en iyisi
sen 1 yıl ilkokula git, öğren” derdi ama bir türlü okula yazdırmadı. Yaklaşık 11 yaşımdayken
okullar açılmış ama ben yine yazdırılmamışım!
Marangoz olan babamın iş yerinde oyalanırken
ilkokul 2’nci sınıftaki bir komşu çocuğu “Kocaman oğlansın, sen neden okula gitmiyorsun?”
dedi. Anlattım ve bu çocuk beni okula kayıt için
götürdü. O kayıt ettiremedi ama okula kaydımın yapılmasına vesile oldu.
Gece saat üç gibi kalkıp Kur’an ezberliyordum gaz lambası altında. Evimiz iki odalı, yığma
taştı. Yedi çocuklu bir aile, sabah kitaplarımı da
alıp camiye gidiyor, eve dönmeden okula gidiyordum. Cami ve okul yakın ama ev geri dönülemeyecek kadar uzak. Kur’an da yanımda. Sıranın altına konmaz -belden aşağı diye- nereye
koyayım? İzin alarak duvara astım. Bir müfettiş
kontrolünde bu durum hanım öğretmenimin
başını yaktı ve kadıncağız doğuya sürüldü!
Ben okuma yazma öğrenirken resmi kurumlara alınacak elemanlarda ilkokul diploması
zorunluluğu yasası çıktı. Babam da “Dünyanın
çeşit hali var, başlamışken diploma al” dedi. O
zamanlar okullarda “tembeller-çalışkanlar” sırası olurdu. Ben hep tembeller sırasında otururdum. Hatta 3’üncü sınıf ara karnede yedi
zayıf gelecekti, karneyi aldım ki iki zayıf var.
Koşarak sevinçle babama götürdüm. Duyduklarımı söylemeyeyim...
4’üncü sınıf başlarında basit bir soruyu bildim diye bana en yüksek not olan 5 veren ve
“Çalışırsan bu 5’ler çoğalacak” diyerek benim
hayatımı değiştiren ve halen hayatta olan Avukat İlhan Erdem Hocam'a şükran borçluyum.
Tabii ki babama da… Çünkü “Kur’an ve okul
birlikte zor oluyor. Okul bitince nasıl olsa ona
vakit olacak, şimdilik derslere ağırlık versem”
önerimi kabul ettiği için. İki ay sonra çalışkanlar
sırasındaydım.
Okul biterken o seneki hocamız -Rahmetli
Mustafa Emeklioğlu- babamı istedi. “Yusuf matematik hocası olmalı. Bunu okut” dedi. Yatılı
ı MART 2016
öğretmen okulu imtihanları için anlaştılar. Eve
gelince anneme anlattık. Annem itiraz etti “O
okullar öksüz mektebi! Benim oğlumun anası
var, babası var, neden oraya gidiyor?” Annem
bir hafta ağladı, babam “Gidecek” dedi. Sonunda annem kazandı ve normal ortaokul-lisede
okudum. Çok iftihar listesine seçildim. Ama ortaokul birinci sınıfta hakkım değildi. Yaşıyor mu
bilmem ama Mustafa Şimşek diye Boğazlıyanlı
olduğunu zannettiğim bir arkadaşın hemen hemen bütün notları 9-10’du, sadece resim dersi
4’tü. Onun yerine ben iftihar listesine girmiştim
ve bunu içime hiç sindirememiştim.
Ortaokulda yaz tatillerinde kitap parası için
halı işliğinde model kopyaladım. Lisedeyken
yaz tatillerinde taş ocağında çalıştım. Çadırda
yattım. Lise bitince Ankara’da pazarcılık yapan
eniştemin yardımıyla pazarlarda çorap sattım.
Üniversite eğitiminiz nasıl başladı, isteyerek
mi Metalurji Mühendisliğini seçtiniz?
Ankara Fen Fakültesi Matematik Bölümü ikinci
sınıfa geçmişken, (Matematik Öğretmeni olacağım ya, kulağım da az işitiyor! Öğretmenlik
yapmam zor olur dedim) aklım hep İstanbul
Teknik Üniversitesi’nde kaldı. Burs da almıştım, yüzde 50 faiziyle babam yaptığı işlere ait
avans toplayarak ödedi. İstanbul Teknik Üniversitesi imtihanlarına girip Metalurji Mühendisliği Bölümü’ne kayıt oldum. Okul başlayınca
yokluk, yoksulluk ve isyanlarım da başladı. Solcu arkadaşlarım daha çoktu. “6’ncı Filo” geldiğinde kayığa binip onlara el-kol hareketleri mi
dersin, ”Köprüye Hayır” diye okuldan Pendik
sapağına kadar yürümek mi dersin… Okuldaki
bir gece toplantısında öğrenci liderinin ”Halkı
ürkütmemek için sosyal devlet diyoruz ama biz
bizeyiz rahat söyleyelim ki hedefimiz komünizimdir” sözü beni ürküttü ve onlardan koptum.
Onlar nezdinde oportünistim. Fotoğraf çe-
OrtaokulDA yaz tatİllerİnde
kİtap parası İçİn halı İşlİğİnde
model kopyaladım. Lİsedeyken
yaz tatİllerİnde taş ocağında
çalıştım. Çadırda yattım. Lİse
bİtİnce Ankara’da pazarcılık
yapan enİştemİn yardımıyla
pazarlarda çorap sattım.
87
İÇİMİZDEN BİRİ
ker, tab ettirir satardım. Sonra ortaokul-lise talebelerine üniversiteli abilerinin ders verdiğini
öğrendim. Gazeteye ilan vereceğim, telefonu
olan yakınım yok. Yurdun telefonunu yazdım,
o gün görevde olana da 1 paket sigara verdim
“Ders veriyormuşsunuz diye ararlarsa beni
anons et” dedim. Yoksulluk bitti. Durum o kadar iyi gitti ki dershane açsam mı acaba diye
düşündüğüm oldu. Çok içine kapanık utangaç
biriydim. Bu ders verme her şeyi düzeltti.
Mesleğe nasıl başladınız?
Mezuniyeti takiben askerlik sırası beklemeye
başladım. İskenderun Demir Çelik Fabrikası’na
başvurmuştum. Kabul edilmişim, eve mektup
gelmiş. Eşim açıp okumuş. 15 günlük müracaat süresi veriyorlar. Eşim, İstanbul’dan ayrılmamı istemediği için kapı komşumuz hanıma
“Bu mektubu al, 15-20 gün sonra Yusuf’a getir.
Mektubunuzu postadan almıştım buzdolabının
üstünde unutmuşum dersin” diye tembihliyor.
Deliye döndüm ama nafile… Komşu kadın yüzünden askerlik şartı olmayan laboratuvarlar
müdürlüğü gibi bir işten oldum!
Kanca şirketinde muhasebeci olan bir arkadaşımız Gür Çelik diye bir dökümhanede
metalürji mühendisi arandığını ve askerlik şar-
88
Körfez Döküm
kurulurken
arsamızı ve
İstanbul’da bir
kooperatife
girerek aldığımız
daireyi sermaye
yaptık. Ben de “ne
olur ne olmaz”
harçlığını bu
sayede öğrenmiş
oldum.
tı koşmadıklarını söyleyince ertesi gün gidip
anlaştım ve işe başladım. 8 ay sonra ilk kısa
dönem askere gittim. Askerlik dönüşü Yörük
Çelik’te işe başladım, burada üç buçuk yıl tanıdığım en iyi ve zeki insan rahmetli Rasim Kutluay Usta ile birlikte çalıştım. Ondan çok şey
öğrendim. Rasim Usta lise ikinci sınıftan terk
idi ama gerçekten çok zeki bir insandı, işi de
ondan öğrendim diyebilirim. Yörük Çelik’te
çalıştığım son yılda Silvan’a Muhterem Tekin
Bey’e iş için müracaat ettim -Rasim Kutluay
Silvan’dan ayrılmıştı, o önermişti başvurmamıancak olumlu karşılanmadı. (Tahminim rakibinde çalışıyor olmamdı) Başka bir gün Çim-San
Alım Müdürlüğü’nden Mustafa Ünver’in bir teklifi oldu. Onu Aldıkaçtılar Döküm Fabrikası’na
Genel Müdür olarak istiyorlardı. “Dökümden anlamam” diyor. Ben de yanında gidersem kabul edecek. “Olur” dedim. Aldıkaçtılar
Döküm’de sekiz ay çalıştım. Aslında buna çalışmak denmezdi, işçiler maaş alamadığı için
grevde. Şirketin devletten 10 birim alacağı var,
verilmiyor dolayısıyla işçiye olan iki birimlik
borcu ödeyemediği için işçiler çalışmıyor. Gördüğüm şey tamamen siyasiydi. Aldıkaçtı ismi
kendini yedi.
Burada yaptığım bir cahilce hatayı da güı MART 2016
lerek anımsıyorum; Anadol otomobillerinde
yanlış hatırlamıyorsam diferansiyel kapağı gibi
bir malzeme ve tedarikçilerinin malları yabancı
kontrolör (Ford) tarafından ret olmuş. Döktürecek yer arıyorlar. Numune verdik. Sonucu
Orhan Bey öğrenmiş: İyi değil… Çok çok iyi.
“Bunu nasıl döktünüz ise bozmayın” (İsmini
bilmediğim Emaş Döküm’ün üretimine bakan
elemanının defteri Mustafa Ünver aracılığı ile
ödünç bana gelmişti. Hakkını yemeyelim o
defter sayesinde bunu başarmıştık). İşçinin talebi; dökülecek olan bu işin ödemesini Yusuf
Bey’e yapsınlar, o da bize dağıtırsa çalışırız.
Saf saf ben de gittim, Orhan Aldıkaçtı’ya bunu
söyledim… Haklı olarak kıyamet koptu!
Ve dokuz yıl çalıştığım Anadolu Döküm.
Burada iş yönünden çok güzel şeyler yaptım.
Oğlum Çağdaş o yıllarda doğmuştu. Hastaneden doğrudan eve getirdik. Bir gün sonra
hanımı komşulara bırakıp iş için Kütahya’ya
gittim. Eşim bunu bugün dahi unutmadı. Önceden eşim çalışmayı bırakıp çocuklarla ilgilendiği için kendimi hep işe verdim. Bir problemi
çözmek için 28 saat işyerinde kaldığım oldu.
Çözdüm, gittim uyudum. Bir başka gün çözemediğim metalürjik bir sorunu Burçelik’e gidip
Üstat Özer Doğansoysal’a sormuştum. Yine
bu yıllarda Bursa Çimento’dan Mürsel Bey’in
teşviklerini unutamam. “Al sana vals ölç, biç,
analiz et yap ben sana güveniyorum…” dedi.
Bugün Almanya’ya aynı valslerin daha gelişmişini ihraç edebiliyorsak onun milliyetçi duygularının katkısı büyüktür.
O dönemki Anadolu Döküm’de üst yönetimle frekanslarımız tutmadı. Özellikle son yıllarda
çok zorlandım. Yetiştirdiğim teknik elemanlar
hiç uğruna harcanıyordu. Bir gün istifa ettim.
Eve geldim. 5 kuruş param yok. Çok müsrif
biriydim. Yolda kabak soyma aleti satıyorlar
diyelim, hemen alırdım. Ne cebimde ne de
bankada, hiç yarın için param olmazdı. Hayıflandığımı gören eşim gidip bir çıkın getirdi. İçi
altın doluydu. “Bunları senin verdiğin mutfak
masraflarından arttırdım. Telaşlanma bu bize 6
ay yeter…” Ertesi gün genel müdür çağırdı ve
“Bana kızıp gidiyorsan; beni, ben de beğenmiyorum! Git işine başla" dedi. Saatlerce konuşmadan sonra tekrar işe başladım.
%
80
Körfez Döküm,
üretimin yüzde
80’den fazlasını
5 kıtada 46’dan
fazla ülkeye
ihraç ediyor.
lurken o arsa ve İstanbul’da bir kooperatife girerek aldığımız daireyi sermaye yaptık. Ben de
“ne olur ne olmaz” harçlığını bu sayede öğrenmiş oldum.
Makina mühendisi bir arkadaşım “Bir alüminyum döküm işi aldım. Modelleri yaptırıncaya
kadar fiyatlar uçmuş. Ben de düşündüm, sen
teknik yardım yaparsan, başka bir arkadaşım
da ödünç para verecek. Alüminyum Dökümhanesi kuracağım!” dedi. Adamın parası yok,
bilgisi başka konuda. Ama cesareti var. İşte
Körfez Döküm A.Ş.’nin kurulmasına sebep olan
sevgili arkadaşım Rahmi Erkoşan’a minnettarım.
Bu süreçte ne gibi zorluklarla karşılaştınız?
Çalışırken riskleri yönetme beceriniz durumunuzu tayin ediyor. Örneğin, Saddam’ın Kuveyt’e
girdiği yıllardı. Büyük bir firmadan ihaleyle aldığımız ve bize iki ay yetecek iş, bir faks mesajıyla
iptal edildi. Piyasa berbat! İş yok. Bir karar verdim
ve boş kaldıkça o işi döktüm. (Isıl işlem vs. yap-
Körfez Döküm’ün kuruluş hikayesinden kısaca bahseder misiniz?
Altınlar gün yüzüne çıkınca harcarım diye eşim
o altınları peşinat yaptırıp gerisiyle taksitle arsa
almam için beni ikna etti. Körfez Döküm kuruı MART 2016
89
İÇİMİZDEN BİRİ
beyefendi ortağımın kabulüyle) stratejik ortak
olduk. Halen bu pozisyonumuz devam ediyor.
Onlardan çok şey öğrendik. Getireceğimiz makineleri seçerken çok yardım gördük. 2001 krizini onlar sayesinde sorunsuz atlattık.
madım.) 3-4 ay sonra firma yetkilisi aradı, “Sözleşmeyi geçerli kabul edersen işe başlayabilirsin,
değilse yeni ihale açacağız ” dedi. Ben de “İşi iptal etmeseydiniz faturamı kesmiş, 2 aylık ödeme
süresi de dolmuş ve parayı almış olacaktım. Bu
nedenle ödemesi peşin olursa sorun yok” dedim.
Dedim de, gel de bana sor. Kabul edildi! “Kâr, riskin karşılığıdır” bence de doğru. Diğer bir kritik
hadise de 1990’lı yıllarda başımıza geldi. 1994
krizinden önce imalatımızın çoğu çimentoya gitti
ve Uzan Grubu’na ait çimento fabrikalarının tamamı da müşterimizdi. Krizin başlamasıyla bütün
ödemeleri durdurdular ve neredeyse iflas noktasına sürüklendik. Diğer çimento fabrikalarında
alacaklarımızdan bazılarının ödeme süresini öne
çektiler de maaşları ödeyebildik (O dönemde tedarikçi-müşteri ilişkileri bugünkü gibi katı kurallı
değildi). Zor da olsa ayakta durmayı başardık.
Uzanlar bir yıla yakın bir zaman içinde enflasyonun kemirdiği paramızı peyderpey ödedi.
İşte tam da bu hal ve şartların başında iken
önemli bir karar verdim… Madem herkes bu
grup ile çalışmaya korkuyor, ipin ucunu kaçırmadan ben çalışmalıyım! İlk tekliflerinde fiyatların yüksek olduğunu söylediklerinde “Peşin olur
ise şu fiyat olur” diyerek başladık ve peşin ödediler. Elimde o kadar çok iş oldu ki işi olmayan
ve borcunu ödeyemediği için elektriği kesilen
büyük bir dökümhaneyi altı ay ustalarımın kontrolünde çalıştırdım.
1996’da Dilovası fabrikamıza taşınmamışken
Belçikalı Savı Metal A.G. bize ortak olmak istedi. Aynı konuda çalışıyorlardı. Anlaştık. On
yıl ortak kaldık. Daha sonra (benim önerim,
90
Bildiğimiz
kadarıyla
Türkiye’de ilk
olarak seramik
takviyeli
kırıcı parçalar
üretiyoruz. Çelikte
kompozit diye de
adlandırabildiğimiz
ürünlerden en çok
konkasör çekici
yapıyoruz. Halen
darbeli kırıcılar
önde olmak
üzere her kırıcıya
ürünümüz var.
Başta oğlunuz olmak üzere, eşiniz ve kızlarınız ile birlikte çalışıyorsunuz. Bir aile şirketisiniz yani.
Eşim Mebrure Hanım İstanbul İktisadi ve Ticari
İlimler Akademisi mezunu. 10 yıllık bankacılıktan sonra 1992 yılında muhasebe ve finansmanın başına geçtiğinde bankacılar; “Yusuf Bey,
artık kâr edemez olduk” diye şaka yapmaya
başladılar. Şimdi 25 yıldır severek yaptığı görevi çocuklara devretmeye hazırlanıyor.
Çocuklardan büyük kızım Bahar, ODTÜ Endüstri Mühendisliği’nden mezun. Yabancı şirketlerde, Koç Grubu’nda ve Sabancı Grubu’nda
15 yıl yönetim danışmanlığı yaptıktan sonra 5 yıl
önce şirketimize geldi ve satın almanın yükünü
benden aldı. Küçük kızım Pınar, İTÜ Bilgisayar
Mühendisliği’nden. Turkcell ve HP Bilgisayar
Şirketlerinde altı sene çalıştıktan sonra yedi yıl
önce şirkete geldi. Annesinin bugünlere sorunsuz getirdiği görevi üstlenmek üzere...
Oğlum Çağdaş ilkokul sonrasını Koç
Lisesi’nde yatılı okudu (Biz İzmit’te oturuyorduk). Lisan bilmediğim için çektiğim sıkıntıların acısıyla çocuklara fazlaca yüklendim galiba. Ama şükür… İTÜ Metalurji Mühendisliği
Çağdaş’ın tek tercihiydi. Öğretmenleri, “Oğlum neden tercihlerini doldurmadın?” deyince,
“Hocam oturacağım masa bile belli” demiş.
2004’te Çağdaş işe başladı. 2 yıllık sıkı bir çalışmayla, işin sorumluluğunu üstlendi. 10 yıldır Körfez Döküm’ün başında. Gençler sürekli
daha yüksekleri hedefliyor. Her şeyi yaklaşık
10 kat arttırdılar. 5 kıta, 46 ülke, 650 civarında
müşteri ve yüzde 80 ihracat… Dile kolay.
AĞIRLIKLI YURTDIŞINA YANİ İHRACATA
ÇALIŞIYORUZ. SON OLARAK Bİ-METAL
BORU UYGULAMASIYLA İŞİ ZİRVEYE
GETİRDİK. MADDİ BOYUTU ÇOK
TATMİN EDİCİ OLMASA DA MANEVİ
BOYUTU BİZE YETİYOR. ARMUDUN
SAPI, ÜZÜMÜN ÇÖPÜ DİYE BAKINCA
DA GELİŞME OLMUYOR.
ı MART 2016
Peki, Körfez Boru nasıl kuruldu?
Körfez Döküm‘ün içinde savurma döküm makineleri vardı. 2004 yılında Alman S+B ile
stratejik ortak olmuştuk. Sadece onlara imalat şartıyla ve hem makinelere hem de bilgi
bedeli ödeyerek… 2015’e kadar sözleşme
yapmıştık. 2009 yılında kriz nedeniyle sözleşmeyi karşılıklı iptal ettik. Büyümek için bu
makinelerin sökülmesi gerekti. Sonunda bunların başka bir yere kurulması fikrinden Körfez
Boru doğdu. Burada yapılan işlerin çoğunluğu da Çağdaş ve ekibinden geliyor. İmalatı
da teknik ekip yürütüyor. Bu rahatlıkla ben de
merak ettiğim ama araştıramadığım şeylere
zaman bulabiliyorum.
Şirketlerinizdeki Ar-Ge yatırımlarınızdan
bahsedebilir misiniz?
Üç yıl önce Bi-Metal için know-how aldık. Çalıştığınız sektör bunu sürekli kullanıyor ise
size seçim şansı kalmıyor. Ağırlıklı yurtdışına
yani ihracata çalışıyoruz. Son olarak Bi-Metal
boru uygulamasıyla işi zirveye getirdik. Maddi
boyutu çok tatmin edici olmasa da manevi boyutu bize yetiyor. Armudun sapı, üzümün çöpü
diye bakınca da gelişme olmuyor.
Şimdi de (bildiğimiz kadarıyla Türkiye’de
ı MART 2016
Stratejik ortağımız
Belçikalı Savı
Metal A.G.’den
çok şey öğrendik.
Getireceğimiz
makineleri
seçerken çok
yardım gördük.
2001 krizini
onlar sayesinde
sorunsuz atlattık.
ilk) seramik takviyeli kırıcı parçalar üretiyoruz.
Çelikte kompozit diye de adlandırabildiğimiz
ürünlerden en çok konkasör çekici yapıyoruz.
Halen darbeli kırıcılar önde olmak üzere her
kırıcıya ürünümüz var. İlk test için verdiklerimizi karşılaştırılacağı ürün fiyatından veriyoruz
diyebilirim. Buna da önce know-how alarak
başladık. İhtiyaç duyulan tesis ve gereçleri
hazırlayıp işe koyulduk. Halen ürünlerin çoğunluğu deneme aşamasında. Sonuçlanmış
olanların tamamına yakını mükemmel denecek seviyede. Az sayıdaki yüksek beklentiyi
karşılamamış olanlarda da, çalışma şartlarına uygun yeni malzemeler ve onlara uyumlu seramik yapımıyla aşacağımızı umuyoruz.
Burada zor olan deneme sürecinin çok uzun
olması ve çalışma şartlarının sürekli değişkenliği. Yine de sahanın genişliği ve uygulamanın
çokluğu beni heyecanlandırıyor. Lisan problemimi kızım Bahar hallediyor. Ayrıca endüstri mühendisi olması konuları tartışabilmemizi
sağlıyor.
Bundan sonrası için neler planlıyorsunuz?
Daha yapacak çok işimiz var. Acelem de yok…
Henüz yaşım 72… Herkese sağlıklı ve mutlu
bir ömür diliyorum.
91
HAMMADDE
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Hammadde fiyat endeksi tablosu, her ayın ilk haftası güncelleniyor.
TÜDÖKSAD’ın resmi web sitesinde (www.tudoksad.org.tr) yayınlanıyor.
Sfero Piki (2)
Hematit Pik (3)
Dönem
Ort.
Hurda (1)
Max
Ort.
Max
Ort.
Max
Ort.
Max
2006
407
515
462
2007
487
560
589
717
594
641
521
592
2008
612
910
978
1.605
982
1.416
859
1.227
2009
502
639
698
897
656
992
564
840
2010
651
708
842
929
834
878
779
847
2011
830
865
1.087
1.183
1.072
1.132
987
1.066
2012
855
916
1.107
1.328
1.027
1.114
946
1.072
2013
841
919
1.069
1.255
1.021
1.065
919
988
2014/01
940
1.040
1.238
1.374
1.227
1.300
1.077
1.161
2014/02
932
1.000
1.218
1.377
1.196
1.250
1.055
1.180
2014/03
900
972
1.223
1.380
1.190
1.250
1.050
1.160
2014/04
915
990
1.223
1.370
1.185
1.215
990
1.065
2014/05
905
990
1.208
1.330
1.170
1.210
970
1.100
2014/06
895
960
1.215
1.350
1.144
1.187
1.017
1.102
2014/07
895
960
1.215
1.350
1.144
1.187
1.017
1.102
2014/08
900
950
1.174
1.300
1.200
1.250
1.010
1.120
2014/09
900
950
1.247
1.376
1.265
1.316
1.071
1.183
2014/10
880
900
1.245
1.426
1.263
1.300
1.057
1.162
2014/11
810
840
1.202
1.420
1.208
1.230
1.006
1.096
2014/12
790
850
1.196
1.443
1.203
1.294
1.022
1.123
2014 ORT
889
950
1.209
1.351
1.200
1.249
1.029
1.130
2015/01
820
850
1.210
1.480
1.189
1.317
1.040
1.090
2015/02
720
780
1.257
1.496
1.222
1.372
1.048
1.122
2015/03
750
800
1.242
1.552
1.242
1.345
1.009
1.086
2015/04
798
860
1.332
1.600
1.265
1.340
1.023
1.100
2015/05
837
900
1.332
1.600
1.266
1.340
990
1.100
2015/06
831
896
1.311
1.488
1.267
1.342
988
1.100
2015/07
788
810
1.137
1.482
1.051
1.132
921
983
2015/08
732
775
1.128
1.482
1.083
1.197
903
940
2015/09
728
800
1.185
1.354
1.113
1.149
882
951
2015/10
715
785
1.166
1.330
1.097
1.135
865
936
2015/11
675
732
1.126
1.352
1.052
1.076
819
879
2015/12
550
600
906
1.257
994
1.023
701
789
2015 ORT
746
799
1.194
1.456
1.153
1.231
932
1.006
2016/01
566
618
934
1.295
1.024
1.054
723
813
2016/02
566
675
937
1.267
1.002
1.031
737
781
* Tablodaki fiyatlar döküm maliyetini göstermemektedir.
92
Çelik Piki (4)
Hurda Fiyatı (1)
Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye genelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli
veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının
maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş, ağırlıklı
aylık ortalaması
Sfero Piki (2)
İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin
güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Hematit Piki (3)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
Çelik Piki (4)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
ı MART 2016
CAEF Avrupa Metalik Malzeme Fiyat Endeksi
EUROFER Avrupa Hurda Endeksi (2001=100)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ortalama
2010
219
221
255
319
306
289
279
300
311
277
296
325
283
2011
364
339
339
326
327
340
335
337
327
312
294
301
328
2012
319
309
322
320
319
301
289
298
293
275
286
290
302
2013
298
287
290
290
278
259
257
263
268
260
271
275
275
2014
280
267
255
264
264
260
261
261
266
251
236
235
258
2015
240
224
223
232
233
233
218
202
186
157
155
157
205
Eurofer Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi (2001=100)
ı MART 2016
93
İKİNCİ EL
Atik Metal'den Satılık
2. El Makina ve Techizat
Adı
Satılacak Makine/Techizat
Marka
Tip
İmal Yılı
Kapasite
1
Kum Hazırlama (Tartı elemanları, Mikserler)
Eirich
D29
1982
80 Ton/Sa
1
Kum Soğutucu
KÜTTNER
1982
60 Ton/Sa
1
Misketleme Makinası (Bombardıman)
Wheelabrator Berger
Tünel tip DP-2
1989
Askı Çapı 1600 mm & Türbin
Çapı 524 mm. 4x22 kW
1
Misketleme Makinası (Bombardıman)
Wheelabrator Berger
Tek Kapı BKA
1.6/1600
2003
Askı Çapı 1600 mm & Türbin
Çapı 524 mm. 2x22 kW
1
Jeneratör
Cummins
1
Naça Makinesi
Hottinger
Cold-Box
1984
1
Naça Kumu Hazırlama Makinesi
Michael
2
Gezer Vinç
CESAN
10 Ton
1
Gezer Vinç (Hız Kontrollu)
ABRA Vinç Tarafından
Modernize Edilmiş.
10 Ton
1
Gezer Vinç
STHAL
3.5 Ton
250 kW
40 Lt.
İRTİBAT
ATİK METAL SAN.VE.TİC.A.Ş.
10037 Sok. Nr:6 Atatürk Org. San. Blg. 35620 Çiğli/İzmir
Tel: 0232 328 35 10 Faks: 0232 328 35 15 Mobil: 0543 218 54 00
İlgili Kişi: Halit KUTLU
Mail: [email protected]
Erkunt'tan Satılık Tezgahlar
Erkunt Sanayi’den fabrika sahasında bekleyen çalışır durumda satılık 2. el tezgahlar.
2001
FREZE-YATAY TOS 1
1970
TOSKURIM
ÜNİVERSAL
Kablolar kopuk. Tabla dönük. Eksik parça yok
Çalışmıyor.
2002
FREZE-YATAY TOS 2
1970
TOSKURIM
ÜNİVERSAL
Çalışır durumda.
Eksik parça yok
2203
FREZE-IS.M.VQC30/50A
1988
MAZAK
CAM M-2
Çalışır durumda kapattık.
Hafızası silinmiş olmalı.
KONVOYÖRU YOK
2207
FREZE-TAKSAN1 MCV-OP
1990
TAKSAN
MELDAS
Spindle driver arızalı.
SU POMPASI YOK
2208
FREZE-TAKSAN2 MCV-OP
1990
TAKSAN
MELDAS
Spindle driver arızalı.
SU POMPASI YOK
2302
FREZE-SAIMP 2
1977
SAIMP
ÜNİVERSAL
Çalışır durumda.
Eksik parça yok
1201
TORNA-GROB
1976
GROB
ÜNİVERSAL
Çalışır durumda.
Eksik parça yok
İRTİBAT
Erkunt Sanayi A.Ş
Fatih Sultan Mehmet Bulvarı, No: 177 Etimesgut/Ankara
Tel: 0312 397 25 00 Faks: 0312 397 25 07 İlgili Bölüm: Erkunt Satınalma Müdürlüğü
94
ı MART 2016
Özgüven Döküm'den
Satılık Kalıplama Makinası
Özgüven Döküm’den satılık 2. el HWS, 1993 model kalıplama makinası.
HWS 1D kalıplama makinası 1993 Model
105 Adet derece 600*500*250/250
Hidrolik Ünitesi
Derece Bozma Robotu
4 Adet model Bağlama Aparatı
İRTİBAT
Özgüven Döküm
ASO 1. OSB Karamalılar Cad. No:5 06390 Sincan/Ankara
Tel: 0312 267 41 61 Faks: 0312 267 51 61
Mobil: 0549 443 19 03 İlgili Kişi: Ünal Demirci
Eker Bijon'dan Satılık Tam
Otomatik Kalıplama Hattı
Yeni Eker Bijon’dan satılık 2. el faal durumda, söküme hazır,
aksesuarları ile birlikte tam otomatik kalıplama hattı.
1994 Model FTL MOULD MASTER Kalıplama Hattı
Saatte 60 adet kalıp kapasiteli,
Derece ölçüleri: 800*1200*350350
Otomasyon kontrol sistemi: Siemens S7 300
2006 Model FTL Marka Kum Mikseri ve Kum Hattı
80 ton/saat kum hazırlama kapasiteli,
Webak marka 100 ton/saat kum soğutma kapasiteli,
Yaklaşık 150 mt kum bantları ve sarsak ile birlikte,
İndüksiyon Ocağı
EGES marka 3 ton/saat çift potalı döküm ergitme ocağı
İRTİBAT
Büyük Eker Bijon San. ve Tic. A.Ş.
K.O.S.B 9. Sokak No :29 Selçuklu/ Konya
Tel: 0 332 239 14 20 Faks: 0 332 2391428
Mobil: 0 543 489 77 15 İlgili Kişi: Mustafa Eker
Mail: [email protected]
ı MART 2016
95
İKİNCİ EL
Mensan'dan Satılık Makinalar
Mensan Otomotiv A.Ş.’den satılık 2. el kum siloları ve mikserler.
2 adet 25 ton kum silosu
1 adet 30 ton kum silosu
1 adet 1 ton mikser + 1 adet 500 kg mikser (bunlara bağlı
konveyor band, elevatör bant motorlar poligon elek)
Kg fiyatı 2 liradan satılıktır.
İRTİBAT
Mensan Otomotiv A.Ş.
Ekrem Elginkan Cad. No:5 Org. San. Bölg. 3.Kısım/ Manisa
Tel: 0 236 213 02 30 Faks: 0 236 213 02 29 İlgili Kişi: Erol Arslan
Toprak Demirdöküm'den Kiralık Fabrika
Toprak Grubu bünyesinde, aşağıda genel bilgileri verilen Bilecik-Bozüyük’te Poyra-Kavuşak Mevkiinde
2556 parselde bulunan Toprak Demirdöküm Fabrikamızın kiraya verilmesi düşünülmektedir.
Toprak Demirdöküm Fabrikası;
Toprak Demirdöküm Fabrikası, Eskişehir Bozüyük Karayolu 26’ncı kilometre Bozüyük-Bilecik adresinde 1987 yılında kurulmuştur. E-90 Karayoluna cepheli, ulaşım bakımından avantajlı konumdadır.
Toplam 312 bin 397 m2 arsa üzerinde, 36 bin m2 kapalı alana sahip olan fabrika ve müştemilatından
oluşmaktadır. Altyapısı tamdır.
Toprak Demirdöküm Sanayi ve Ticaret A.Ş. otomotiv ve inşaat sektör mamullerini aynı çatı altında
üreten sektörün önde gelen kuruluşlarından birisidir. Gri ve Nodular (Sfero) dökümde yıllık 45 bin
ton net gri ve sfero döküm kapasitesine sahip modern bir dökümhanedir.
Fabrikada üç ayrı hatta döküm işlemi yapılmakta olup, radyatör, küvet, gri dökme demir ve küresel
gafitli dökme demir (sfero döküm) üretimi yapılmaktadır. Talep doğrultusunda özel alaşımlı döküm
yapma imkanı da vardır.
Kamyon, traktör dahil olmak üzere otomotiv parçaları, çeşitli makine parçaları, döküm radyatörleri,
radyatör kazan dilimleri, küvet gibi döküm işleri yapılmaktadır. Satış kabiliyeti ve kâr potansiyeli yüksektir.
İlgilenenler için, kiralama şartları ve daha kapsamlı bilgilendirme sonraki görüşmelerde yapılacaktır.
İRTİBAT
TÜDÖKSAD
Tel: 0212 267 13 98 Mail: [email protected]
96
ı MART 2016
Dökümhanelerde
Verimlilik ve Kalitenin Sırrı
“Heraeus Electro-Nite”
- Bir Teknoloji Lideri 
Dökme Demirde Termal Analiz
(%C, %Si, TL, TS, ∆T, ∆TM, Sc)

Dökme Demirde Oksijen Aktivitesi Ölçümü

Sayısal Sıcaklık Ölçüm Cihazı
Duvar Tipi (Kablolu/Kablosuz) veya
Portatif (Hafızalı / RF Antenle Veri İletimi)

Daldırma Tip Termokupllar

Spektrometre Analizi için Sıvı Metalden Numune
Alıcılar

Kompanzasyon Kabloları, Daldırma Lansları ve
Kontak Elemanları
Your critical link to quality through sensor technology
Organize Sanayi Bölgesi, Dağıstan Caddesi No:15 06935 Sincan/ANKARA • Tel: (0.312) 267 08 88 • Fax: (0.312) 267 08 87 • [email protected]
www.heraeus-electro-nite.com
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
FİRMA ADI
ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş.
AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş.
AKPINAR DÖKÜM MAK. SAN. A.Ş.
ALFA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.
ALTAN MAKİNA İMALAT TİCARET LTD. ŞTİ.
ALTUN DÖKÜM SAN. A.Ş.
ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş
ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ARDEMİR DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ARDÖKSAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJEK. KALIP SAN. TİC. AŞ
ARSLAN MAKİNA DÖK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ARTI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ
AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. A.Ş
ASLAR PRES DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş.
AY DÖKÜM MAKİNA SAN. TIC. A.Ş.
AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
BEYZA METAL PRES DÖK. KALIP SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC. SAN. LTD. ŞTİ.
CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
CER DÖKÜM MAKİNE VE SANAYİ A.Ş.
COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.
ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.
ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMALAT SAN. TİC. A.Ş.
ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.
ÇUKUROVA İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.
DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.
DENİZ DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.
DMS DENİZLİ DÖKÜM MAK.SAN.TİC.A.Ş
DİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.
DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DÖKERLER DÖK. VE PLASTİK POLİETİLEN SAN.İTH.İHR.VE TİC.LTD.ŞTİ
DÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ
DUDUOĞLU ÇELİK DÖK SAN. TİC. A.Ş.
DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TIC. A.Ş.
EKİP METALURJİ DÖK.VE MAK.PARÇ.İMLT. SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.
EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK.SAN.İTH.İHR T.L. ŞTİ
EKU FREN VE DÖKÜM SAN. A.Ş.
ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. AŞ ODÖKSAN OSMANELİ ŞB
ELİT METALURJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
EMİN YALDIZ METALURJİ MAK. GIDA OTOM. S.T.L. ŞTİ.
ENTİL END. YAT. TICARET A.Ş.
ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.
ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ERKON DÖKÜM İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. A.Ş.
ERKUNT SANAYİ A.Ş.
ERTUĞ METAL DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ
FERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.
GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.
GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ
GÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
HASTEKNİK MAK.MOD.DÖK.METAL.SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.
HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.
HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.
HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.
İMPRO METAL MET.DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ
İPB ÇELİK DÖKÜM METAL MAK. SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KAĞAN DÖKÜM MODEL SAN.TİS.LTD.ŞTİ
KALKANCI PRES DÖKÜM VE KALIP SAN. TİC. A.Ş.
KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KARDÖKMAK - KARDEMİR DÖKÜM MAK. A.Ş.
KAYDÖKSAN - KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
KIRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. TİC. A.Ş.
KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
KOÇAK METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ŞEHİR
BURSA
ANKARA
İSTANBUL
ANKARA
ANKARA
ÇORUM
KONYA
KOCAELİ
İSTANBUL
KONYA
KIRKLARELİ
KOCAELİ
İSTANBUL
ESKİŞEHİR
SAMSUN
İSTANBUL
İZMİR
ANKARA
KOCAELİ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
BURSA
KONYA
İZMİR
ANKARA
BURSA
İSTANBUL
KOCAELİ
KIRŞEHİR
MERSİN
ADAPAZARI
KOCAELİ
ESKİŞEHİR
İZMİR
DENİZLİ
İZMİR
BURSA
ELAZIĞ
ANKARA
KOCAELİ
ÇORUM
İSTANBUL
ANKARA
ANKARA
KOCAELİ
BİLECİK
İZMİR
KONYA
ESKİŞEHİR
İSTANBUL
KAYSERİ
KONYA
ANKARA
İSTANBUL
KOCAELİ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
İSTANBUL
TRABZON
TEKİRDAĞ
İSTANBUL
BURSA
KOCAELİ
ANKARA
KOCAELİ
KONYA
İSTANBUL
DÜZCE
KARABÜK
KAYSERİ
BURSA
ÇORUM
KONYA
0224 714 82 00
0312 267 18 80
0216 593 03 80
0312 267 04 50
0312 267 17 97
0364 254 93 93
0332 345 07 70
0262 527 23 51
0212 771 45 45
0332 248 25 00
0288 263 43 20
0262 658 97 44
0212 552 09 92
0222 236 20 70
0362 266 88 47
0216 593 25 60
0232 328 35 10
0312 267 04 57
0262 751 21 94
0212 771 51 00
0212 485 49 66
0212 691 01 02
0312 640 11 66
0224 493 26 06
0332 342 10 70
0232 478 10 00
0312 267 11 25
0224 573 42 63
0212 771 45 55
444 82 55
0386 234 80 80
0324 221 84 00
0264 275 48 07
0262 677 46 00
0222 236 00 58
0232 621 55 00
0258 267 10 33
0232 376 87 87
0224 482 29 35
0424 255 50 77
0312 280 95 01
0262 658 29 10
0364 254 90 01
0212 668 18 08
0312 267 00 86
0312 267 05 56
0262 658 10 01
0228 461 58 30
0232 877 15 37
0332 239 22 80
0222 237 57 46
0216 377 01 42
0352 327 27 38
0332 239 16 50
0312 397 25 00
0212 691 02 72
0262 653 42 60
0216 307 12 62
0216 394 33 31
0262 658 30 01
0216 365 94 34
0312 267 04 40
0216 365 10 56
0462 325 00 25
0282 758 10 40
0216 464 70 00
0224 243 16 06
0262 646 76 98
0312 815 12 44
0262 728 13 00
0332 239 17 36
0216 593 07 55
0380 537 52 67
0370 418 22 34
0352 321 12 57
0224 586 53 50
0364 235 03 16
0332 239 21 11
0224 714 87 49
0312 267 16 70
0216 593 03 82
0312 267 04 51
0312 267 05 63
0364 254 96 48
0332 345 07 72
0262 527 28 76
0212 771 45 43
0332 249 40 40
0288 263 43 24
0262 658 97 49
0212 652 34 62
0222 236 18 64
0362 266 67 16
0216 593 25 69
0232 328 35 18
0312 267 04 56
0262 751 21 98
0212 771 51 02
0212 485 49 68
0212 691 03 85
0312 640 11 77
0224 493 26 09
0332 342 09 98
0232 478 10 10
0312 267 06 79
0224 573 42 73
0212 771 20 57
0262 658 06 96
0386 234 83 49
0324 221 84 05
0264 275 14 11
0262 677 46 99
0222 236 06 04
0232 621 55 04
0258 267 18 88
0232 376 85 67
0224 482 29 39
0424 255 56 56
0312 280 95 00
0262 658 26 69
0364 254 90 04
0212 594 73 42
0312 267 00 89
0312 267 05 59
0262 658 10 00
0228 461 58 36
0232 877 15 36
0332 239 22 81
0222 237 26 79
0216 377 01 47
0352 327 29 45
0332 239 16 54
0312 397 25 07
0212 691 02 97
0262 653 41 60
0216 307 28 68
0216 394 32 88
0262 658 30 05
0216 365 29 82
0312 267 11 68
0216 314 19 80
0462 325 00 72
0282 758 10 90
0216 464 70 20
0224 243 13 20
0262 646 70 30
0312 815 12 48
0262 728 13 08
0332 239 15 99
0216 593 17 42
0380 537 54 58
0370 424 36 81
0352 321 11 94
0224 586 53 53
0364 235 03 20
0332 239 22 11
www.adarad.com.tr
www.akdas.com.tr
www.akmetal.com
www.akpinardokum.com
www.alfadokum.com.tr
www.altanmakina.com
www.altundokum.com.tr
www.anadoludokum.com.tr
www.araldokum.com.tr
www.ardemir.com
www.ardoksan.com
www.arpek.com.tr
www.arslanmakina.com
www.artidokum.com.tr
www.ascelik.com
www.aslarpres.com
www.atikmetal.com.tr
www.aydokum.com
www.ayhanmetal.com.tr
www.ayzerdokum.com
www.beyzametal.com
www.bilgedokum.com
www.borancelik.com
www.burdoksan.com
www.canbilenler.com
www.cevherdokum.com
www.cerdokum.com
www.componenta.com
www.celikgranul.com
www.celikel.com
www.cemas.com.tr
www.cimsatas.com
www.daloglu.com
www.demisas.com.tr
www.denizdokum.com.tr
www.denizcast.com
www.denizlidokum.com
www.dirinlerdokum.com
www.dogrudokum.com
www.dogudokum.com.tr
www.dokerler.com
www.doksandokum.com.tr
www.duduoglu.com.tr
www.duyarvalve.com
www.ekipmetalurji.com.tr
www.ekstrametal.com.tr
www.eku.com.tr
www.odoksan.com.tr
www.elitmetalurji.com.tr
www.eminyaldiz.com.tr
www.entil.com
www.erdokum.com
www.erginmodel.com
www.erkondokum.com.tr
www.erkunt.com.tr
www.temsidokum.com
www.ferrodokum.com.tr
www.gedikdokum.com.tr
www.gurmetal.com.tr
www.gursetas.com
www.gpdpress.com
www.hasteknikdokum.com
www.haytas.com.tr
www.hekimogludokum.com
www.hattatholding.com
www.hisarcelik.com
www.igrek.com.tr
www.impro.com.tr
www.ipb.com.tr
www.istanbuldokum.com
www.kagandokum.com
www.kalkanci.com
www.karamandokum.com
www.kardokmak.com.tr
www.kaydoksan.com.tr
www.kirpart.com.tr
www.kizilirmakdokum.com
www.kocakdokum.com
FİRMA ADI
KONDÖKSAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KONPAR DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ
KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
MAKİM MAKİNA TEKN.SAN.TİC.A.Ş.
MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş.
MERT DÖKÜM İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MES ELEKTROMEKANİK DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş.
METKOM MET.MAK.MÜT.NAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
MİTA KALIP DÖKÜM SAN. A.Ş.
MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş.
NORMSAN TİCARET METAL İMALAT SAN. LTD. ŞTİ.
ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ
ÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. İNŞ. TAAH. MÜM. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.
ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş.
PAYZA DÖKÜM UĞUR PAYZA
PINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
RUBA FERMUAR VE PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.
SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.
SEFER DÖKÜM MAK.SAN.LTD.ŞTİ
SERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
SİLVAN SANAYİ A.Ş.
SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.
ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ŞAHİN METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.
ŞENKAYA ÇELİK DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SANAYİ TİC. A.Ş.
TOSÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.
TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
UYAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
ÜMİT DÖKÜM TİC. SAN. LTD. ŞTİ.
ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.
YAZKAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
YILKAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
ŞEHİR
KONYA
KONYA
KOCAELİ
ANKARA
MANİSA
İSTANBUL
TEKİRDAĞ
KONYA
HATAY
İSTANBUL
KONYA
İSTANBUL
İSTANBUL
ADANA
ANKARA
ANKARA
İSTANBUL
KAYSERİ
İZMİR
MANİSA
SAMSUN
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
İZMİR
İSTANBUL
İZMİR
ELAZIĞ
İSTANBUL
İSTANBUL
BURSA
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
KONYA
0332 239 06 55
0332 239 18 90
0262 754 51 77
0312 267 56 87
0236 213 02 30
0216 364 32 12
0282 726 92 94
0332 239 18 72
0326 755 82 10
0212 552 12 35
0332 239 12 41
0216 593 11 61
0212 485 48 74
0322 441 07 07
0312 267 12 10
0312 267 41 61
0212 591 01 41
0352 321 15 96
0232 479 03 53
0236 213 08 86
0362 266 51 60
0212 441 09 77
0216 394 23 52
0216 399 15 55
0232 877 02 12
0232 437 01 83
0212 875 19 00
0232 877 21 23
0424 255 55 60
0216 544 36 00
0212 315 52 40
0224 411 09 77
0216 499 46 46
0216 591 08 70
0312 641 32 10
0332 239 04 47
0332 239 06 58
0332 239 18 94
0262 754 51 80
0312 267 56 99
0236 213 02 29
0216 415 74 51
0282 726 90 42
0332 239 18 76
0326 755 76 84
0212 552 60 65
0332 239 12 43
0216 593 05 15
0212 485 48 73
0322 441 14 14
0312 267 12 11
0312 267 51 61
0212 591 01 46
0352 321 23 79
0232 479 05 16
0236 213 08 08
0362 266 51 62
0212 441 46 86
0216 394 23 55
0216 383 31 38
0232 877 02 17
0232 437 01 85
0212 875 11 07
0232 877 21 24
0424 255 55 63
0216 544 36 06
0212 274 01 12
0224 411 09 78
0216 499 46 50
0216 591 08 79
0312 641 31 82
0332 239 00 36
www.kondoksan.com
www. konpar.com.tr
www.korfezdokum.com
www.makim.com.tr
www.mensanotomotiv.com.tr
www.mertdokum.com.tr
www.mesdokum.com.tr
www.mesamakina.com.tr
www.metkom.com.tr
www.mita-kalip.com
www.motusdokum.com
www.normsan.com
www.onmetal.com.tr
www.ozgumus.com.tr
www.ozgurdokum.com.tr
www.ozguvendokum.com
www.parsatpiston.com.tr
www.payzadokum.com.tr
www.pinardokum.com.tr
www.rubapresdokum.com
www.samsunmakina.com.tr
www.seferdokum.com
www.serpahassasdokum.com
www.silvansanayi.com
www.superpar.net
www.sahindokum.com
www.sahinmetal.com
www.senkaya.com
www.tancelik.com
www.toscelikgranul.com.tr
www.trakyadokum.com.tr
www.uyardokum.com
www.umitcasting.com
www.unimetal.com.tr
www.yazkan.com.tr
www.yilkardokum.com.tr
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
İSTANBUL
İSTANBUL
İZMİR
İSTANBUL
İSTANBUL
ESKİŞEHİR
MANİSA
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
ANKARA
ANKARA
ANKARA
KOCAELİ
KOCAELİ
KARABÜK
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
KOCAELİ
BURSA
İSTANBUL
0212 280 50 50
0216 414 96 16
0312 212 72 91
0216 410 00 60
0216 420 89 09
0232 433 72 30
0212 612 12 11
0212 275 57 13
0222 236 1956
0236 233 23 20
0212 446 41 21
0212 691 13 70
0212 325 96 60
0216 573 38 88
0212 211 33 00
0216 364 34 01
0312 440 82 28
0312 439 67 92
0312 267 08 88
0262 646 34 24
0262 311 29 49
0370 424 10 50
0216 593 09 57
0216 593 13 61
0216 409 14 14
0216 557 64 00
0216 447 29 55
0216 428 54 41
0212 270 07 08
0216 411 69 11
0212 438 07 78
0216 683 58 00
0212 247 49 85
0216 335 70 09
0216 380 36 18
0216 463 33 90
0216 399 98 68
0262 677 10 50
0224 573 88 72
0216 411 69 16
0212 280 50 51
0216 414 96 20
0312 212 75 61
0216 410 00 90
0216 364 66 48
0232 457 37 69
0212 612 48 28
0212 347 87 07
0222 236 1957
0236 233 23 23
0212 446 41 15
0212 672 95 92
0212 283 77 78
0216 573 06 28
0212 275 11 42
0216 364 90 47
0312 439 66 84
0312 439 67 66
0312 267 08 87
0262 646 29 62
0262 311 24 49
0370 415 66 50
0216 593 09 59
0216 593 13 62
0216 409 14 18
0216 557 50 26
0216 447 29 69
0216 325 98 11
0212 270 08 88
0216 369 64 59
0212 438 33 92
0216 683 59 21
0212 247 49 91
0216 335 71 57
0216 416 91 59
0216 384 36 77
0216 442 11 90
0262 677 10 60
0224 573 74 93
0216 363 60 73
www.acarermetal.com
www.amcol.com.tr
www.ask-chemicals.com
www.aveks.com.tr
www.besmuhendislik.com
www.bilginoglu-endustri.com.tr
www.chiron.de
www.celiktassilis.com
www.cmscetinmakina.com
www.cukurovakimya.com.tr
www.eges.com.tr
www.ermetaldemir.com
www.evren.ws
www.expert.com.tr
www.ferromet.com.tr
www.fetasmetalurji.com
www.fostema.com
www.ankiros.com
www.electro-nite.com
www.inductotherm.com.tr
www.indemak.com
www.kadioglumaden.com.tr
www.kumsandokum.com.tr
www.lma.com.tr
www.lmg-global.com
www.magmasoft.com.tr
www.marmarametal.com
www.megatr.com
www.metamak.com.tr
www.metkoha.com
www.nederman.com
www.ortadogumineral.com
www.sandb.com
www.siltas.com.tr
www.silvanticaret.com
www.teknometalurji.com
www.unikon.com.tr
www.foseco.com.tr
www.yilkanchaplet.com
www.zenmet.com
KATILIMCI ÜYELER
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.
AMCOL MİNERAL MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.
ASK CHEMİCALS TR T.C LTD.ŞTİ.
AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.
BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş.
BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. TİC. A.Ş.
CHİRON İSTANBUL MAK. TİC. VE SER. LTD. ŞTİ.
ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU SAN. VE TİC. A.Ş.
ÇMS ÇETİN DÖK. MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.
EGES ELEKTRİK & ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.Ş
ERMETAL END.GERİ DÖNÜŞ. TAŞ. SAN. A.Ş.
EVREN İTHALAT İHRACAT PAZ. A.Ş.
EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.
FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.
FETAŞ METALURJİ YÜZEY İŞLEM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ
FOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.
HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.
INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SANAYİ A.Ş.
İNDEMAK İNDÜKSİYON DÖK. MAK. LTD. ŞTİ.
KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.
KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.
LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.
LMG ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER HAMMADDE SAN.TİC.A.Ş.
MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.
MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.
MEGA ELEKTRONİK TALAŞLI İML. MAK. TİC. A.Ş.
META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.
METKO-HÜTTENES ALBERTUS KİMYA SAN TİC. A.Ş.
NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ORTADOĞU MİNERAL SAN. TİC. LTD. ŞTİ
S&B ENDÜSTRİYEL MİNARELLER A.Ş.
SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş.
SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.
TEKNO METALURJİ MALZ. MAK. TİC. LTD. ŞTİ.
UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN.TİC.A.Ş.FOSECO
YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.
ZENMET DIŞ TİCARET A.Ş.