İlgili yazı`nın devamını pdf dökümanı olarak görüntüleyebilirsiniz

İlgili yazı`nın devamını pdf dökümanı olarak görüntüleyebilirsiniz

KIRMIZI BĠBER KĠLO VERDĠRĠR MĠ?
Kırmızı biber kilo vermede gerçekten etkili olabilir mi?
Kırmızı biberin içinde bulunan kapsaisin maddesi yenilen miktarla orantılı olarak iştahı
azaltıyor. Yemek sonrası metabolizmayı hızlandırarak vücudu yediklerinizi yakması için uyardığı ve bu
suretle vücuttaki yağ miktarının azalmasını sağladığı iddia ediliyor.
Son yıllarda piyasaya sürülen gıda desteği ürünlerin büyük çoğunluğunun satışını artırmak amacıyla
„zayıflatıcı‟ olarak pazarlandığını görüyoruz. Zayıflamaya çalışan milyonlarca kişinin, Nasrettin Hoca‟nın
göle yoğurt çalması gibi “Ya tutarsa” mantığıyla bu ürünlerden bir kere bile satın alsa ortaya çıkan satış
rakamını tahmin edebilirsiniz. Bilimsel açıdan bakıldığında ise önemli olan, ileri sürülen zayıflatıcı
etkisinin bilimsel çalışmalarla ne derecede desteklendiği... Bilimsel çalışmaların „güvenilir‟ kaynaklarda
yayınlanmış olması bir diğer önemli husus, şüphesiz. Çünkü bazı dergilerde „düzmece deneysel
sonuçların‟ yayınlanması da mümkün.
YAĞ METABOLĠZMASI HIZLANIYOR
Diğer taraftan insan ve deney hayvanları arasındaki farklı metabolizmalar nedeniyle deney hayvanları
üzerinde yürütülmüş deneysel bulgular ürünün etkinliği hakkında ancak fikir veriyor. Dolayısıyla
insanlar üzerinde klinik çalışmalarının yürütülmesi son derece önemli.
Zayıflama takıntısı içerisinde her piyasaya sürülen ürünü denemeye kalkarsanız vücudunuzda kalıcı
hasara yol açmanız mümkün olabilir. Geçen sene bir salgın halinde uygulanan „lavman‟ uygulaması
gibi‟ Kaç kişi bu „akıl dışı‟ uygulamayla zayıflayabildi, acaba? Henüz “Her istediğimi yiyeyim hem de
zayıflayayım” şeklinde bir düşünceyle başarıya ulaşmak mümkün değil. Kendi vücudunuzu,
metabolizmanızı tanımanız ve buna uygun bir diyet seçmeniz gerekir. Diyet ve egzersizle birlikte
uygulanmayan bir zayıflama programının başarılı olması beklenemez.
Son zamanlarda, kırmızı biberin zayıflama programlarında ne derecede etkili olabileceği konusu
tartışılıyor. Benim için önemli olan husus ise bu iddialar ve tartışmaların ne derecede bilimsel bulgularla
desteklendiği... Kırmızı biberin içerisinde acı lezzetini veren kapsaisin isimli maddenin vücuttaki yağ
metabolizmasını artırarak zayıflamada yararlı olabileceği ilk olarak Japon araştırıcıların dikkatini çekmiş.
Kapsaisin sempatik sinir sistemi uyararak adrenal medulladan kateşolaminlerin salgılanmasını
sağlamakta ve bu suretle enerji ve yağ metabolizmasını artırdığı ileri sürülmektedir. Kırmızı biberin
(yenilen miktarla orantılı olarak) yemek sonrası metabolizmayı hızlandırarak besinlerin yakılmasını
uyarabileceği, iştahı baskılayarak alınan enerji miktarını azaltabileceği ve bu suretle vücuttaki yağ
miktarını azalmasını sağlayabileceği düşünülmektedir.
Yemekle alınan yağlar, taşıdığı yoğun enerjiye karşılık doygunluk yaratma kapasitesi düşük olduğundan
obezite oluşumunda önemli bir etkendir. Dolayısıyla kırmızı biberin yağ metabolizmasını hızlandırması
obezite oluşumunun engellenmesi ve tedavisi bakımından yararlı olabilmesi muhtemeldir. Bu konuda
Japon araştırıcılar tarafından yürütülen klinik çalışmalarda kırmızı biberin iĢtahı baskıladığı,
toplam alınan besin miktarında azalmayı sağladığı ve enerji sarfiyatını artırdığı sonucuna
varılmıĢtır.
MĠKTAR ARTIKÇA ĠġTAH AZALIYOR
Daha sonra yürütülen bir çalışmada ise gönüllülerin bir kısmına kırmızı biberin etkili maddesi kapsaisin
kapsül halinde yutturularak doğrudan mide-bağırsak sistemine gitmesi sağlanırken, diğer bir kısmına
ise kapsaisin domates suyu içerisine ilave edilerek verilmiş. Sonuçta, alınan enerji miktarının
kapsaisinin domates suyu içerisinde verilmesiyle daha belirgin bir şekilde azaldığı gözlenmiş. Yani
kapsaisin ağızdan temasla verildiğinde iştahı daha yüksek oranda (yüzde 25-30 kadar) baskılamış.
Benzer bir sonuç bir başka grup araştırıcı tarafından da aynı yıl içerisinde yayınlanan çalışmada ortaya
konuluyor. Bu çalışmada ise erkek gönüllülere değişen acılıkta kırmızı biberli çorba ve boş kapsül
(plasebo kapsül), diğer gruba ise kırmızı biber içermeyen çorbayla (plasebo çorba) birlikte kapsaisin
taşıyan kapsül verilmiş. Deney sonucunda kırmızı biberli çorba verilen gönüllülerde kırmızı biber miktarı
arttıkça iştahı baskıladığı tespit edilmiş. Yani kırmızı biberin iştahı kesici etkisinin ağız yoluyla
alındığında sempatik sinir sistemini uyarmasına bağlı olabileceği sonucuna varılmış.
BOġUNA MI ENDĠġELENĠYORUM?
Burada sorun, verilen miktarın artmasına bağlı olarak etkinin artması. Şüphesiz kırmızı biberin fazla
miktarda tüketilmesi pek mümkün değil.Mide-bağırsak sisteminde yol açabileceği tahrişe bağlı ortaya
çıkabilecek sorunlar ciddi boyutlarda risk yaratabilir.
Piyasada farklı bileşimlere sahip kırmızı biber kapsülleri zayıflama amacıyla pazarlanıyor. Kullananların
ifadeleri yukarıdaki deneysel sonuçları destekler nitelikte yani iştahı baskılıyor. Ancak literatürde
tansiyonu yükseltebileceği ve astım krizlerini tetikleyebileceği yönünde bazı uyarılar yer
alıyor. Nitekim, bir dostum tansiyonu yükselttiği için kırmızı biber kapsüllerinin kullanımını kesti.
Benim bu konudaki endişelerim biraz daha farklı boyutta. Bu ürünlerden biri üzerinde yaptığımız
incelemede kapsüllerde, kırmızı biber yerine kapsaisin kullanıldığını tespit ettik. Halbuki,
kutunun üzerinde „kırmızı biber meyvesi‟ taşıdığı yazılı idi. Bu durum aklıma geçtiğimiz sene çıkan
skandalı hatırlattı. Hani Çin kaynaklı bir bitkisel zayıflama ürünü içerisine normalin üç katı sibutramin
isimli zayıflatıcı kimyasal maddenin ilave edildiği ve bazı ölümcül vakalara yol açtığı olay. Bu kırmızı
biber hapları da Çin kaynaklı olduğuna göre ne derece güvenilir olduğunu bilemiyorum. Nitekim birkaç
gün önce gazetelerde yer alan bir genç kızım ölüm haberinin ayrıntılarında zayıflama hapları kullandığı
ve 11 kilo verdiği bilgisi yer alıyordu. Henüz ayrıntısını bilmiyoruz. Bilmiyorum boşuna mı
endişeleniyorum?
Zayıflama rejimlerinde günümüzde yaygın uygulanan yaklaşımlar, öncelikle “iştahı kesmek” ve “yağları
yakmak”. Yukarıda ki yazıda bahsettiğim “acı kırmızı biberin” etkili bileşeni olan “kapsaisin”, sempatik
sinir sistemini uyararak adrenal medulladan kateşolaminlerin salgılanmasını sağlamakta ve bu suretle
iştahı kestiği, yağ yakılmasını hızlandırdığı ileri sürülmektedir. Gelen sorulara bakarak bu konuda bir
hususu daha açık belirtmek ihtiyacı duyuyorum: Kapsaisin maddesi acı kırmızıbiberde bulunuyor,
normal kırmızı biberde bulunmuyor. Normal olarak etkili bir uygulama için acı kırmızı biberin günde 3
defa 10 gram gibi çok yüksek miktarlarda kullanılması öneriliyor ki uzun süreli kullanımda sindirim
sisteminde yol açabileceği tahriş neticesi önemli riskler söz konusu olabilir. Bu konuda önemli
sayılabilecek bir gelişme, araştırıcılar kapsaisin ile aynı etkiye sahip, ama acı olmayan bir alternatif
kaynak üzerinde çalışıyorlar. Ülkemizde yetişmeyen bir bitkiden (Evodia türleri) elde edilen “evodiamin”
isimli madde ile deney hayvanlarında yürütülen çalışmalarda yağ depolanmasını önleyerek kilo almayı
önlediği tespit edilmiş. Bu maddeyi taşıyan ürünler ne zaman piyasaya çıkacak bilinmez ama bir diğer
baharat olan zencefil kökü içerisindeki gingeroller de kapsaisin ile benzer etki yapmakta, safra salgısını
artırarak yağların sindirimine yardımcı olabilmektedir.
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Sorularınız İçin : [email protected]
Ecz. Dilek Ceylan
Cemalpaşa Mh. 2. Sk. 21/B
01120 ADANA
Tlf: 0.322.4539444