IPhO 2016 - Experiment

Experiment
Turkish (Turkey)
G0-1
Genel Talimatlar: Deneysel Sınav (20 puan)
12 Temmuz, 2016
Deney sınavı 5 saattir ve toplam 20 puandır.
Sınavdan önce
• Sınavın başladığını belirten sinyal sesini duymadan problemlerin içinde olduğu zarfları kesinlikle
açmayınız.
• Sınavın başlaması ve bitmesi sinyal sesi ile bildirilecektir. Her saat geçen süreyi bildiren anonslar
yapılacaktır. Son sinyal sesinden on beş dakika öncede anons yapılacaktır.
Sınav sırasında
• Cevaplarınızı yazmanız için belirli cevap kağıtları verilecektir. Gözlemlerinizi belirlenmiş cevap kağıdında ki (üzerinde A yazan) uygun olan tabloya, kutuya ya da grafiğe giriniz. Her problem için detaylı
çalışmalarınızı yazabilmeniz için boş çalışma kağıtları (üzerinde W yazan) mevcuttur. Çözmekte olduğunuz soruya ait cevap kağıdını kullandığınızdan emin olunuz (başlıktaki soru numarasına dikkat
ediniz). Herhangi bir kağıda değerlendirilmesini istemediğiniz bir şey yazdıysanız üzerine çarpı işareti çiziniz. Her sayfanın sadece ön tarafını kullanınız.
• Cevaplarınızı mümkün olduğunca basit ifade ediniz: mümkün olduğu durumlarda fikrinizi denklemler, mantık operatörleri ve çizimlerle ifade ediniz. Uzun cümleler kullanmaktan kaçınınız.
• Açıkça istenmediği sürece hata hesabı istenmemektedir. Ancak sayıları yazarken uygun sayıda anlamlı rakam kullanmanız gerekmektedir. Bunun yanında, belirli talimatlar verilmediği sürece, kaç
veri alınmasının uygun olacağına veya ölçümün kaç kere tekrarlanmasının uygun olduğuna siz karar vermelisiniz.
• Çoğu zaman bir sorunun önceki kısımlarını çözmeden sonraki kısımlarını çözebilirsiniz.
• Çalışma yerinizi izin almadan terk edemezsiniz. Yardıma ihtiyacınız olduğunda ( suyunuzu doldurmanız gerektiğinde, hesap makineniz bozulduğunda, tuvalete gitmeniz gerektiğinde, vs), kabininizde bulunan üç bayraktan birini kullanarak takım rehberinizi çağırınız ( ”Lütfen su şişemi doldurun”(Refill my water bottle, please), ”Tuvalete gitmem lazım” (I need to go to the toilet, please), diğer
tüm durumlar için ” Yardıma ihtiyacım var” (I need help, please)
Sınavın sonunda
• Sınavın sonunda derhal yazmayı bırakmalısınız.
• Tüm problemler için, karşılık gelen sayfaları şu şekilde sıralayınız: kapak sayfası (C), sorular (Q),
cevap kağıtları (A), çalışma kağıtları (W).
• Bir probleme ait tüm cevap kağıtlarını aynı zarfa koyunuz. Genel talimatları (G) da kalan ayrı zarfa
yerleştiriniz. Öğrenci kodunuzun zarfların üzerindeki saydam kısımdan gözüktüğüne emin olunuz.
Boş kağıtları da teslim ediniz. Sınavdan herhangi bir kağıt çıkarmanız yasaktır.
• Yazı gereçlerinizi (2 tükenmez kalem, 1 keçeli kalem, 1 kurşun kalem, 1 makas, 1 cetvel, 2 çift kulaç
tıkacı) ve size verilen hesap makinesini ve kendi hesap makinenizi saydam poşete koyunuz.
Experiment
Turkish (Turkey)
G0-2
• Zarflarınız toplanan kadar masanızda kalınız. Tüm zarflar toplandığında rehberiniz sizi sınav alanında çıkaracaktır. Yazı gereçlerinizi yanınıza alıp, çıkışta veriniz. Su şişenizi yanınıza alınız.
Experiment
Turkish (Turkey)
G0-3
Başlıklar
Deney E-I:
İki boyutta elektrik iletkenliğini
10 puan
Deney E-II:
Zıplayan tanecikler - Faz geçişleri ve kararsızlık için modelleme
10 puan
E-I ve E-II deneyleri aynı ekipmanı kullanmaktadır. Diğerleri ile birlikte aynı güç kaynağı ve aynı sinyal
üreteci , her bir deney için farklı ayarlarla kullanılmaktadır.
Dikkat: Kutuyu açtığınızda, zara yapıştırılmış plastik silindirin üzerindeki hoparlör tertibatını kaldırmayınız.
İki deneyde de kullanılan malzemeler
(6)
(1)
(4)
(5)
(3)
(2)
Şekil 1: İki deney içinde ortak olan malzemeler
1. USB kablolu batarya kutusu
2. Batarya kutusunun güç sağladığı ayarlanabilir sinyal üretici
3. Küçük tornavida
4. On adet timsah uçlu kablo
5. Altı adet 4mm ’lik fiş.
6. İki adet dijital multimetre
G0-4
Experiment
Turkish (Turkey)
Sinyal Üreteci
(2)
(1)
(4)
(3)
(5)
(6)
(8)
(7)
1. Sinyal üreticiye güç sağlamak için USB ara bağlantısı
2. Hoparlör çıkışları ( sadece E-II de kullanmak için )
3. Sabit voltajı ayarlamak için potansiyometre ( sadece E-I de kullanmak için )
4. Hoparlörün genliğini ayarlamak için potansiyometre ( sadece E-II de kullanmak için)
5. DC voltaj çıkış prizi ( sadece E-I de kullanmak için )
6. Hoparlör genliği için monitör çıkış prizi (sadece E-II de kullanmak için)
7. Ortak topraklama prizi
8. Hoparlör çıkışlarını değiştiren ve hoparlör genliği için monitör çıkışını açıp kapayan düğme
Sinyal jeneratörüne güç vermek için, batarya kutusunun USB kablosunu sinyal jeneratörünün USB ara
bağlantısına takınız.
Değer aralığının bir ucundan diğerine ulaşmak için potansiyometreyi bir kaç kez çevirmeniz gerekir. Potansiyometreler sınır değerlerine ulaştıklarında durduran bir mekanizma yoktur.
Dijital multimetreler
Dijital multimetreler akım ve voltaj ölçümleri için kullanılabilir. İki ucunu her zaman ”VmAΩ” ve ”GND”
etiketli prizlere takınız ve akım/voltaj ( current/voltage ) ve ölçüm aralığını üzerindeki seçici düğme ile
ayarlayınız.