Sirküleri indirmek için tıklayın.

DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve
Bağımsız Denetim A.Ş.
Deloitte Values House
Maslak No1 34398 İstanbul
Tel: + 90 (212) 366 60 00
Fax: + 90 (212) 366 60 15
www.deloitte.com.tr
www.verginet.net
25 Ağustos 2016
VERGİ SİRKÜLERİ
NO: 2016/89
KONU
Ücretli Çalışanların Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Olarak Dâhil
Edilmesine İlişkin Kanun Yayımlandı.
25 Ağustos 2016 tarihli ve 29812 sayılı Resmi Gazete’de 6740 sayılı Bireysel Emeklilik
Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlandı.
Kamuoyunda “zorunlu bireysel emeklilik” olarak da ifade edilen 6740 sayılı Kanun ile
getirilmesi öngörülen düzenlemenin temelini; 01.01.2017 tarihinden itibaren, 45 yaşını
doldurmamış ücret karşılığı çalışanların (kamu görevlileri ve işçiler) bireysel emeklilik
sistemine otomatik olarak dahil edilmesi ve bu şekilde sisteme dahil edilen çalışanlara belirli
bir süre içinde cayma hakkı tanınması oluşturmaktadır.
1) Kanun kapsamı
Düzenleme kapsamına, 45 yaşını aşmamış ve 5510 sayılı Kanun’un;

4/a fıkrası kapsamında, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından
çalıştırılanlar ile

4/c fıkrası kapsamında kamu idarelerinde çalışanlar
girmektedir.
2) Hesaplama metodu
Kanunda çalışan katkı payı, çalışanın prime esas kazancının % 3’ü nispetinde yapılacak
kesintiye karşılık gelen tutar olarak belirtilmiştir. (Bu oranı % 6’ya kadar artırmaya, % 1’e kadar
azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır).
Örneğin, düzenleme şuan için yürürlükte olsaydı, sigorta primine esas aylık kazancın üst
sınırından (SSK primine esas tavan ücret) ücret alan bir çalışan için 10.705,50 TL X % 3 =
2016Y/89
321,165 TL. kesinti yapılacakken; sigorta primine esas aylık kazancın alt sınırından (SSK
primine esas taban ücret) asgari ücretli bir çalışan için 1.647,00 X % 3 = 49,41 TL kesinti
yapılacaktı.
Çalışan, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir
tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilecektir.
Çalışan adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları üzerinden bu düzenleme
kapsamında ayrıca Devlet katkısı sağlanacaktır. Buna göre, çalışanın bu kapsamda cayma
hakkını kullanmaması halinde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, 1.000 TL
ilave Devlet katkısı sağlanacaktır (Bakanlar Kurulu, bu tutarı yarısına kadar artırmaya veya
yarısına kadar azaltmaya yetkilidir).
Ayrıca, emeklilik hakkının kullanılması halinde, hesabında bulunan birikimi en az on yıllık,
yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin yüzde
beşi karşılığı ek Devlet katkısı ödemesi yapılacaktır.
3) İşveren sorumluluğu
Düzenleme uyarınca işverenlere, herhangi bir mali yük (işveren katkısı gibi) getirilmemekle
beraber, aşağıdaki konularda bir takım sorumluluklar getirilmektedir.
Buna göre;

İşveren,
çalışanını otomatik
katılım için
emeklilik planı düzenleme
konusunda
Müsteşarlıkça uygun görülen şirketlerden (bireysel emeklilik şirketleri, BES şirketi)
birinin sunacağı emeklilik planına dahil edecektir.

Çalışan katkı payı, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden işgünü, işveren
tarafından BES şirketine aktarılacaktır. İşveren söz konusu katkı payını zamanında şirkete
aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın varsa birikiminde oluşan parasal kaybından
sorumlu tutulacaktır.
2
Member of Deloitte Touche
Tohmatsu Limited
2016Y/89

İşverenler bu madde kapsamındaki yükümlülükleri bakımından Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenecektir.

İşverene, bu kapsamdaki yükümlülüklerine ve düzenlemelere uymaması halinde, her
bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 100 TL idari para cezası
uygulanacaktır.
4) Çalışan hakları
Düzenlemede çalışana; cayma, ara verme ve birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas
süreyi aktarma gibi bir takım haklar tanınmaktadır.
Buna göre;

Çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip 2 ay içinde
sözleşmeden cayabilecektir.

Cayma halinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte
10 işgünü içinde çalışana iade edilecektir.

Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı
ödemesine ara verilmesini talep edebilecektir.

Bu kapsamda bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi halinde, yeni
işyerinde bu kapsamda bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimi ve sistemde
kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılacaktır.
Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki
işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilecektir;
talep etmezse bu kapsamdaki emeklilik sözleşmesi sonlandırılacaktır. Çalışan bu yöndeki
talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirecektir.
3
Member of Deloitte Touche
Tohmatsu Limited
2016Y/89
5) BES Şirketi ve Banka sorumluluğu
Düzenlemede BES şirketlerine (‘Şirket’) ve bankalara da bir takım sorumluluklar yüklenmiştir.
Buna göre;

Şirket, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak
şekilde fon yönetiminden sorumlu tutulacaktır.

Çalışan katkı payının takip ve tahsil sorumluluğu şirkete ait olacaktır (Müsteşarlık takip ve
tahsil sorumluluğunun bu amaçla yetkilendirilecek bir kuruluşça yerine getirilmesine karar
verebilecektir).

Bu kapsamda, şirketlerce fon işletim gideri kesintisi dışında başka bir kesinti
yapılamayacaktır.

Bankalar, Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kamu kurumları, çalışan katkı payının
takip ve tahsili ile Devlet katkısının hesaplanması için ihtiyaç duyulan verileri,
Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara göre emeklilik gözetim merkezi ile bu maddeye
göre takip ve tahsil sorumluluğu ile yetkilendirilecek kuruluşa aktaracaktır.
Söz konusu Kanuna aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz.
6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun
Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade
genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi,
yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri
kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir
danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli
Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve İngiltere mevzuatına gore kurulmuş olan “Deloitte Touche Tohmatsu
Limited” ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla
ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin
hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri v e
4
Member of Deloitte Touche
Tohmatsu Limited
2016Y/89
içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan
her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı,
(ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel,
dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.
5
Member of Deloitte Touche
Tohmatsu Limited