Localhost`a Joomla Kurulumu PHUN - Fizik Simülatörü Bilgisayarlar

Transkript

.
Özgürlüg-ün Sınırlarını Sen Belirle !
Ayhan AKTAŞ
Localhost'a Joomla Kurulumu
Utku DEMİR
PHUN - Fizik Simülatörü
İbrahim KOZAN
Bilgisayarlar ve Asosyallik
Yusuf SANSARKAN
Chromium
Ayfer KAYA
Mono Projesi
Murat CEBİR
Basic Kit
Localhost'a Joomla Kurulumu /Ayhan AKTAŞ
Y IL :
2
SAYI: 16
TARİH: 15 ŞUBAT 2010
Sahibi:
/Utku DEMİR
/İbrahim KOZAN
Proje Sorumlusu / Editör:
Ayhan AKTAŞ
Chromium
/Yusuf SANSARKAN
Mono Projesi
/Ayfer KAYA
Dergi Tayfası / Yazarlar:
İbrahim KOZAN
Bekir NALBANTOĞLU
Ayfer KAYA
Adem ERGİN
Basic Kit
/Murat CEBİR
Dergi Tayfası / Tasarım:
Ramazan GÜRBÜZ
Karikatür
/Bekir NALBANTOĞLU
Dergimizde Yayınlanmasını İstediğiniz Yazılar İçin Bize Ulaşabileceğiniz Adresler:
http://sudo.ubuntu-tr.org
e-posta: [email protected]
UBUNTU TÜRKİYE
SUDO Dergisi,
Creative Commons (CC) by-nc-nd ile lisanslıdır.
SUDO Dergi Tasarımında
Tamamen Özgür Yazılımlar Kullanılmaktadır.
Editör'den..
ubuntu türkiye
Herkese kucak dolusu sevgiler ve merhabalar!
Sizler ile beraber geçirdiğim bu süre zarfında öğrendiğim en güzel şeylerden birinin insanlığa hizmet etmek ve paylaşmak olduğunu anladım.
İçimizdeki Linux ve açık kaynak sevgisi her geçen gün büyüdükçe, aramıza her dakika yeni kişiler katılmaktadır. Aramıza katılan her kişide sizlerin de
bir emeği olduğunu asla unutmamanız gerekir.
Sudo'da yenilikler bitmek bilmiyor!
Özgürlüğün ve yardımlaşmanın nimetlerinden olan Sudo Dergisi bu ay da eğitici ve eğlendirici yazılar ile dolduruldu. Dergide ilk göze çarpan
şeyin şık bir tasarım olduğunu fark ederken, Joomla ile açık kaynağa dalacaksınız, PHUN ile eğlencenin keyfini çıkartacaksınız. Bilgisayarın yararlarını
ve zararlarını okurken, açık kaynağa ve Linux'a son sürat destek veren Google'ın Chrome adlı tarayıcısının en güzel özelliklerini keşfedeceksiniz.
Bitmedi, Mono IDE'nin kullanımını öğrenirken bir yandan da Ubuntu'nuzun performansını arttıracaksınız. Son olarak Windows'un zararını ve
Ubuntu'nun yararını anlatan bir karikatür ile karşılaşacaksınız.
Sizlere sağlıklı ve mutlu günler dileyerek Sudo ile başbaşa bırakıyorum.
Proje Sorumlusu
Ayhan AKTAŞ
3
Bu ay sizlerle beraber Localhost'a Joomla kurulumu yapacağız.
Biliyorsunuz ki 14. sayıda Utku arkadaşımız bizlere Localhost'a
Wordpress kurulumunu anlatmıştı ve beğenilmişti. Biz de bu sayıda açık
kaynaklı olduğu için Joomla'da karar kıldık. Daha önce Utku arkadaşımız
anlatmıştı Php, MySQL ve Apache kurulumunu ben de fazla ayrıntıya
girmeden onun anlattığı kurulumdan yola çıkacağım.
Apache Kurulumu:
Apache kurulumu yapmadan önce paketlerimizi güncelleyelim.
sudo apt-get update
daha sonra Apache kurulumunu gerçekleştirelim.
sudo apt-get install apache2
Php ve MySQL Kurulumu;
Ayhan AKTAŞ
[email protected]
Sıra geldi Joomla paketini indirip kurulumunu yapmaya. İlk olarak
Joomla'nın resmi sitesine girip son versiyon olan Joomla paketini
indirelim. Ben bu yazıyı yazarken Joomla'nın en güncel sürümü 1.5.15
sürümü ve kurulum ona göre anlatılmıştır.
Veritabanın oluşturulması;
Joomla kurulumu için ilk önce bir veritabanı oluşturmamız lazım.
Konsolu (Uçbirim) açıyoruz ve veritabanını oluşturmaya başlıyoruz.
Aşağıdaki komut ile MySQL'a bağlanıyoruz. Kodu yazdıktan sonra
bizden şifre isteyecektir oraya MySQL kurulumunda yazdığımız şifreyi
yazalım.
mysql -u root -p
Aşağıdaki komut ile yeni bir veritabanı oluşturunuz.
create database joomla;
sudo apt-get install php5 php5-mysql mysql-server
komutu ile Php ve MySQL kurulumunu yapabilirsiniz. Kurulum
sırasında bizden MySQL için root parolası isteyecektir parolayı yazdıktan
sonra kuruluma devam ediniz. Kurulumları gerçekleştirdikten sonra
Apache'yi yeniden başlatalım.
Sıra geldi Joomla için bir kullanıcı oluşturmaya.
create user 'joomla'@'localhost' identified by
'parola_giriniz';
sudo /etc/init.d/apache2 restart
komutu ile Apache'yi yeniden başlattıktan sonra tarayıcımıza
“localhost” veya “127.0.0.1” yazarak çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz.
4
Ayhan AKTAŞ
[email protected]
Kullanıcımıza Joomla veritabanı için yetkiler vermeliyiz onun için
şu komutu kullanınız.
grant all privileges on joomla.* to
'joomla'@'localhost' with grant option;
Daha sonra “quit” yazarak MySQL'ı kapatabilirsiniz.
Joomla Kurulum;
İndirdiğiniz Joomla paketini açıp içindekileri masaüstüne
çıkartın. Daha sonra konsola gelip;
sudo nautilus
komutunu vererek klasörlere erişimi root yetkisi ile açmış
oluyoruz. “/var/www” klasörüne gidiyoruz ve Joomla dosyalarını
atıyoruz. Ben Joomla adında bir klasör açıp atmıştım siz de istediğiniz
bir ad ile klasör açabilirsiniz.
Dosyaları attıktan sonra tarayıcımızı açıp arama çubuğuna
127.0.0.1/joomla
yazıyoruz. Joomla yerine siz hangi klasör adı verdiyseniz onu
yazınız. Bizi Joomla şöyle bir görüntü ile karşılayacaktır.
Buradan Türkçe'yi seçip "sonraki" yazan butona tıklıyoruz. Diğer
sayfada denetim bölümü yer almaktadır.
Dikkat etmiş iseniz “configuration.php“ karşısında kırmızı yazı ile
“Hayır” yazmaktadır. Kurulumun sonunda configuration.php dosyasını el
ile düzeltmek istemiyorsanız bu dosyaya yazdırılabilir hakkı vermemiz
gerekir.
Klasörün içine girip “configuration.php-dist” dosya adını
“configuration.php” ile değiştirin daha sonra konsola gelip
sudo chmod 777 /var/www/joomla/configuration.php -R
komutunu verip konsolu kapatıyoruz. Kuruluma tekrar gelip sonraki
diyerek diğer sayfaya geçebilirsiniz. Burada lisans bilgileri yazmaktadır.
Joomla'nın GNU/GPL v2.0 ile lisanslandığını görüceksiniz. Burayıda geçip
veritabanı bölümüne geliniz.
5
Ayhan AKTAŞ
[email protected]
Veritabanı Türü : MySQL
Sunucu Adı: Localhost
Kullanıcı Adı: Veritabanı için oluşturduğumuz kullanıcı
adını yazınız.
Şifre: Kullanıcı için oluşturduğumuz şifreyi giriniz.
Veritabanı Adı: Buraya veritabanı adını giriniz.
Kırmızı renkte şöyle bir yazı yazmaktadır.
LÜTFEN INSTALLATION DİZİNİNİ
TAMAMEN KALDIRMAYI UNUTMAYINIZ
Bu noktadan ötesine installation klasörünü kaldırmadan
geçemeyeceksiniz.
Bu engelleme, Joomla'nın bir güvenlik özelliğidir.
Gerekli yerleri yukarıdaki anlatımdaki gibi doldurduysanız diğer
sayfaya geçiniz. Bu sayfada bizden ftp bilgilerini istemekte burayı
atlayabilirsiniz.
Burada yapmamız gereken kurulum için kullandığımız installation
klasörünü silmek. Sildikten sonra “Yönetici” butonuna tıklayacağız ama
tıklamadan önce şunu belirteyim:
Site yapılandırma ayarlarına geldik. Site adına istediğiniz bir adı
yazınız orası sitenizin ismi olacaktır. Yönetici e-posta adresi ve şifre
belirleme bölümünde ilk olarak mail adresinizi yazınız daha sonra sitede
yetkili olabilmek için şifrelerinizi yazınız. Bilgileri doldurduktan sonra
diğer sayfaya geçiniz. Böylece kurulum tamamlanmış olacak ve bize
şöyle bir görüntü gönderecektir.
Yönetici kullanıcı adımız admin'dir giriş yaparken kullanıcı adı olarak onu
kullanacağız. Şimdi yönetici butonuna tıklayıp siteye admin olarak giriş
yapalım. Kullanıcı adına admin, şifreye ise yapılandırmada belirttiğimiz
şifreyi giriyoruz. Admin paneline girdikten sonra site ile ilgili ayarları
yapabilirsiniz.
6
Utku DEMİR
[email protected]
Programın ilgi çeken başka bir özelliği ise sıvı ortamlar
oluşturabilmesi. Bu ortamlarda cisimlerde yoğunluklarına göre yüzüyor
veya batıyor.
Diğer bir ilgi çekici yanı ise çok fazla işlemci gücü istememesi,
sıvı işlemleri hariç. Örnek olarak bu inceleme Atom işlemcili bir
netbook'ta yapıldı ve sıvı veya çok sayıda karmaşık öğe bulunmadıkça
bilgisayar akıcı davrandı.
Bu yazıda da ilginç bir program var karşınızda. Bu program; Phun,
bir fizik simülatörü. Gerçek dünya ortamının bir benzerini yaratmak
amacı. Kendi yarattığınız ortamda kendi yarattığınız objeler birbirleri ve
çevreleri ile fizik kuralları çerçevesinde etkileşime giriyor. Bu da size
fikirlerinizi deneyecek veya sadece zaman geçirecek kullanışlı bir sanal
ortam oluşturuyor, bir nevi Tanrıcılık :).
Program, profesyonellere yönelik bir program değil; sıfır fizik
bilgisiyle eğlenebilir, çok az fizik bilgisiyle şaşırabilirsiniz. Karmaşık
arayüzler beklemeyin; basit, kullanışlı ve sade menüleri; renkli, çizgi
roman gibi bir arayüzü var. Ancak bu basit arayüzle bile
yapabileceğinizin şeylerin sınırı yok neredeyse. Program basit
görünmesine rağmen, bol özellikli. İstediğiniz maddeden yapılmış
cisimleri istediğiniz ortamda oluşturabiliyorsunuz. Cisimlerinize akslar,
gücünü ve hızını ayarlayabileceğiniz motorlar ekleyebiliyor, cisimleri
birbirine bağlayabiliyor, hareket ettirip döndürebiliyorsunuz. Üstelik
bunların hepsini gerçek zamanlı uygulayabiliyorsunuz.
Ne yazık ki program daha taze olmasından dolayı Ubuntu
depolarında bulunmuyor veya deb paketi indirilemiyor. Ancak kurulumu
yine de basit, internetten indireceğiniz bir arşivin içindeki dosyanın
çalıştırılmasından ibaret. Phun için önce gereken libsdl-image1.2 ve
libpng3 bağımlılıklarını kurmamız gerekiyor. Bunları:
sudo apt-get install libsdl-image1.2 libpng3
komutu ile kuruyoruz. Ve ardından
http://www.phunland.com/wiki/Download
adresine gidip "Linux" kısmından işlemci mimarimize göre olan
paketi indirip içindeki klasörü bildiğimiz bir konuma çıkarıyoruz. Artık
sadece çıkarttığımız klasörün içindeki "phun" dosyasına tıklayıp "Çalıştır"ı
seçerek programımızı kullanmak kalıyor.
7
Utku DEMİR
[email protected]
İlk araç çubuğundaki
aletlerin kullanımı basit.
İlk beşli sırasıyla nesneleri taşımaya, nesnelere istediğiniz yönde
hareket vermeye, kendi etrafında çevirmeye, boyutlarını değiştirmeye ve
kesmeye yarıyor (Kesme aracı neredeyse en zevk veren araç :). Aşağıdaki
serbest çizim ve dikdörtgen araçlarını kullanarak etkileri birden çok
cisme de yayabilirsiniz.
Programımızın arayüzü gayet anlaşılır. Yukarıda araç çubuklarını
düzenleyen bir menü ve aşağıda üç adet araç çubuğu var.
Bunlardan ilki ana çubuğumuz; cisimleri oluşturmak, değiştirmek
veya birbirine bağlamak gibi işlemleri yapabileceğimiz aletler
bulunduruyor.
İkinci araç çubuğu kontrol çubuğu olarak görev yapıyor;
canlandırmayı başlatıp durdurmak, geri almak, yakınlaşıp uzaklaşmak,
hava sürtünmesini veya yerçekimi kapatıp açmak için gerekli butonları
bulunduruyor.
Üçüncü ve son içerik çubuğu ise seçtiğimiz nesne ile ilgili
özellikleri ayarlamamızı sağlıyor.
İkinci grup ise, nesneler oluşturmaya yarıyor. İkinci grup ile
sırasıyla; dış hatlarını çizerek nesne oluşturabilir, fırça aracı ile nesne
çizebilir, dikdörtgen ve çembersel nesneler yapabilir, dişli oluşturabiliir,
zemin çizebilir veya zincir oluşturabilirsiniz. Aynı zamanda serbest çizim
ve dikdörtgen araçlarını birden çok cismi seçmek amacı ile de
kullanabilirsiniz.
Üçüncü grup ise nesnelerin birbirleri
ile bağlantılarını inceliyor. Üçüncü
dörtlü grubun ilki ile nesneleri
bağlayacak bir yay oluşturabilir, ikincisi ile nesneleri arkaplana
sabitleyebilir, üçüncüsü ile aks oluşturabilir ve dördüncüsü ile de
cisimlerin hareketleriyle beraber iz bırakmasını sağlayabilirsiniz. Burada
en çok kullanılan araçlar "Fixate" ile "Hinge", yani sabitleme ile aks.
8
Normalde, eğer yerçekimi açıksa, eklediğiniz bütün nesneler yerçekimine
göre aşağı düşer. "Fixate" ile istediğiniz cismi arkaplana sabitleyerek düşmesini
önleyebilirsiniz . Aynı zamanda Fixate, cisimleri birbirine sabitlemenize yardım
eder. Aks ile ise cisimleri birbirine serbestçe dönebilecek şekilde bağlayabilirsiniz.
Aynı zamanda aksları istediğiniz güçte ve hızda istediğiniz yönde dönen motorlar
haline getirebilirsiniz.
İkinci araç çubuğunun ilk kısmında yaptığınız işlemleri geri alma veya
yineleme işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Aynı zamanda simülasyonu durdurmak
ve başlatmak da bu araç çubuğundan yapılmaktadır. Phun'un en güzel
taraflarından biri simülasyonu durdurmuş iken veya simulasyon anında nesneler
oluşturabilmeniz veya oluşturduğunuz nesnelerde değişiklik yapabilmenizdir. Bu
sayede yaptığınız etkilerin nasıl bir tepkiye neden olduğunu anında görebilirsiniz.
Simülasyon varsayılan olarak gerçek zamanlıdır, ancak "Options>Simulation"
yolunda "Simulation Speed" barını değiştirerek simülasyon hızını isteğinize göre
ayarlayabilirsiniz.
İkinci araç çubuğunun en önemli kısmı ise
yerçekimini ve hava sürtünmesini açıp
kapatabilmenizdir. Örneğin hava sürtünmesini
kapatarak ideal sarkaç oluşturabilirsiniz veya
yerçekimini kapatarak nesnelerinizi daha kolay inceleyebilirsiniz. Tabii ki
programın yerçekimi ve hava sürtünmesi ile ilgili tek ayarı bu değil.
"Options>Simulation" yolundan ulaşabileceğiniz "Gravity strength" ile yerçekimi
ivmesini (9.80 m/sn, Dünya'nın varsayılan yerçekimi ivmesi), "Air friction strength"
ile ise hava sürtünmesini ayarlayabilirsiniz.
Utku DEMİR
[email protected]
Programın ana kontrolleri bu kadar, artık kullanımı biraz
zorlaşıyor. Buraya kadar genel etkilerle uğraştık. Şimdi ise belirli
bir nesnenin özelliklerini nasıl değiştireceğimize bakacağız.
Yarattığınız bir nesneye bastığınızda, varsayılan olarak ekranın sol
tarafında olan araç çubuğu, o nesnenin belirli özelliklerini
ayarlayabileceğiniz seçenekleri içermeye başlıyor. Aynı zamanda
birden çok nesneyi seçerek seçtiğiniz ayarların birden çok
nesnede geçerli olmasını sağlayabilirsiniz. Bu kısımdaki araçları
kendimizce "her nesne için geçerli olanlar" veya "belirli nesneye
özel ayarlar" olarak sınıflandırabiliriz. Bu araçların açıklaması da
kısaca şu şekilde:
Genel Araçlar
Erase: Nesne ya da nesneleri silmeyi sağlar.
Clone: Nesnenin aynı özelliklerde bir kopyasını oluşturur.
Mirror: Nesneyi dikey eksene göre simetriği ile değiştirir.
Appearance: Nesnenin görünümünü ayarlar, pratik bir önemi
yoktur, görsellik amaçlıdır.
Information: Nesnenin o anlık hız, tork, kütle, hacim, enerji gibi
bilgilerini gösterir.
Selection: Seçtiğiniz cismi kaydetmenizi, onu diğer cisimlerin
önüne veya arkasına göndermenizi (görünüm olarak),
haricindekileri seçmenizi veya ekranı ona odaklayarak izlemenizi
sağlar. Bu özellik hareketli cisimlerde kullanışlıdır, onu mouse ile
kovalamayı engeller :). Aynı zamanda nesneleri gruplayarak daha
kolay bir yönetim sağlayabilir, gruplanmış cisimleri çözebilirsiniz
buradan.
9
KÜTLELİ NESNELER İÇİN AYARLAR
Material: Maddenin cinsini ve/veya özelliklerini ayarlamanızı sağlar. Bu
araçla hazır nesnelerden birini seçebilir veya elle maddenin yoğunluğunu
(density), kütlesini (mass), sürtünmesini (friction), sekme katsayısını
(restitution) ayarlayabilirsiniz.
Not: d=m/v formülüne uygun olarak, maddenin yoğunluğu ve kütlesi
doğru orantılıdır, bu yüzden yoğunluk ile kütleyi birbirinden bağımsız
ayarlayamazsınız.
Collision menu: Buradan da hangi maddelerin birbirleri ile
etkileşeceklerini ayarlayabilirsiniz. Bu sayede birbirleri ile kesişen ama
birbirlerine çarpmayan veya sekmeyen cisimleri ayarlayabilirsiniz.
Buradaki mantık şudur; ortak çarpışma grubuna sahip cisimler birbirleri
ile etkileşir, farklı gruba sahip olanlar ise birbirlerinden etkilenmez. Aynı
cisim birden fazla çarpışma grubuna dahil olabilir veya hiç bir çarpışma
grubuna sahip olmayabilir.
Geometry Actions:
Glue to background: Nesneyi arkaplana yapıştırmayı sağlar. Fixate'den
farklı olarak arkasına değil, arkaplana sabitler.
Loosen: Cismi bağlı olduğu cisim veya bağlardan kurtarır.
Add center hinge: Nesnenin tam merkezine aks ekler. Bu sayede
tekerleklerinizin eliptik dönmesini engelleyebilirsiniz.
Liquify selected: En etkileyici özelliklerden biri daha; seçtiğiniz nesneyi
sıvı su haline getirir, en çok işlemci gücü isteyen araçlardan bir tanesi,
test bilgisayarında deneyemedik bu yüzden. Aynı su şeklinde davranan,
akışkan, kaldırma kuvveti olan bir sıvı elde ediyorsunuz.
Gearify: Nesneyi dişli haline getirmeye yarar.
Utku DEMİR
[email protected]
Transform into box: Yuvarlak hatları olan bir cismi bir dikdörtgene
indirger.
CSG: Cisimlerin kesişimleri veya birleşimleri ile cisimleri düzenlemeye
yarar.
KÜTLESİZ ARAÇLAR İÇİN AYARLAR
Bu ayarlar dişli, aks, yay, iz bıraktırıcı gibi nesnelere tıkladığınızda belirir,
bu nesnelerin kendilerine özgü ayarlarını görüntüler:
Hinges(Akslar): Buradan akslarınıza motor özelliği verebilir, motorunun
gücünü, hızını ayarlayabilirsiniz. Aynı zamanda "Reversed" ile motorun
yönünü değiştirebilirsiniz.
Tracers(İz bıraktırıcılar): Bıraktığı izin kalıcılık süresini ve kalınlığını
ayarlayabilirsiniz.
Gears(Dişliler): Bu, diğerlerinden farklı olarak dişli oluştururken belirir.
Dişlinin diş çapını, iç ve dış dişlerini ayarlayabilirsiniz.
Springs(Yaylar): Yayların gücünü, esnekliğini, serbest uzunluğunu
ayarlayabilirsiniz.
Tabii ki PHUN'un yapabilecekleri bunlarla sınırlı değil. Siz de
deneyerek yeni özelliklerini bulabilir, fikirlerinizi gerçeğe çevirebilirsiniz.
İyi eğlenceler :).
10
İbrahim KOZAN
[email protected]
“Bilgisayar amaç değil araçtır.” Bu söz gerçekten hoşuma giden hatta bu yazıyı
yazmama neden olan bir söz. Gerçekten doğru değil mi? Araç olması için
tasarlanan bir alet. Hangi amaca hizmet edeceğine liste yapsak uzar gider çünkü
bilgisayar hayatımızın her alanında... Satın alınması kullanılması artık zenginlere has
bir özellik de değil. Biz bilgisayar kullanıcılarını ilgilendiren şey bilgisayarımız başında
bir günde ne kadar kaldığımız, neler yaptığımız...
Bilgisayar başında zamanın çok hızlı ilerlediği bir gerçek. Müzik dinliyoruz, video
izliyoruz. Hele hele internetiniz varsa yemek içmek gibi bazı zorunlu ihtiyaçlarınız
dışında hiçbir şeye ihtiyacınız yok. Oturursunuz yatarsınız nasıl rahat ederseniz,
bilgisayarın başına saatlerce internet başında her ne yapıyorsanız; karnınızın acıktığını
hissetmedikçe, biri çağırmadıkça bıkmadan usanmadan devam edersiniz.
Hele hele canınız sıkılmışsa, ne bileyim o gün okulda birşeyler ters gitmişse, iş yerinizde
planladıklarınız olmadıysa. Sanki yatıştırıcı gibi sakinleştirir sizi bilgisayarınız.
Bilgisayar başında yapabilecekleriniz sınırsızdır. Favori iletişim sitelerinde listenizde onlarca arkadaşınız vardır. Bir forum sitesine üyesinizdir ve
hergün orada vakit geçirmekten insanlara yardım etmekten ve ilginiz olan her ne ise hakkında bilgi almaktan hoşlanırsınız. Yüzünü görmeseniz dahi
insanlarla tanışabilir, arkadaş olabilir, günlerce onunla yazışabilir, sırlarınızı bile söyleyebilir ve hatta aşık bile olabilirsiniz. Bazılarını hiç kullanmayacak
olsanız da film, müzik, program indirmek, kimseyle yazışmasanızda oturup saatlerce amatör videoları komik şeyleri seyretmek ve biri sizi gıdıklıyor
gibi öyle yalnız başınıza gülmek de bunların arasında tabii.
Bunları yaparken kendinizi gözlemlediniz mi? En son ne zaman sinemaya gittiniz, bir arkadaşınız ile oturup sohbet ettiniz sordunuz mu
kendinize? Azıcıkta olsa uzaktan bakıp azaltmaya çalıştınız mı bilgisayar başında geçirdiğiniz saatleri?
11
İbrahim KOZAN
[email protected]
Kendinizi ifade etmekte zorlanıyor musunuz? Karşı cinsten arkadaşınız yok mu
ya da bulmakta zorlanıyor musunuz? Yeni insanlarla tanışmaktan hoşlanmıyor
musunuz? Toplum içinde bulunmaktan sıkılıyor musunuz? Derslerinizde başarısız
mısınız? Bilgisayardan uzak kaldığımız her ortamda kendinizi rahatsız hissediyor ve
canınınız sıkılıyor mu? Uykusuzluk mu çekiyorsunuz? Gözleriniz yavaş yavaş
bozuluyor mu?
onunla gidermeye çalışıyoruz.
Bir veya bir kaçına evet dediyseniz asosyal olabilirsiniz. Sosyal olmak size
yazışmak, sadece vesikalık fotoğrafını gördüğünüz kişi ile tanışmak onunla bilgisayar
başında oyun oynamak gibi gelebilir. Bundaki yanılma payınız size verdiği zararlar
başlayınca ortaya çıkıyor. En büyük zarar ise asosyal biri olarak kendinizi ifade
etmekte zorlanmanız. Burada bilgisayar gibi yararlı bir alete de damga vurmak çok
yanlış ve gereksiz çünkü aslında bizi asosyal yapan bilgisayar değil. Biz zaten asosyal
olduğumuz için bilgisayar başındayız. Hayatımızdaki bazı eksiklikleri, bozuklukları
Biraz olsun bu sorunlarımıza yardımcı olabilmek adına nacizane birkaç önerim olabilir:
- Bilgisayar kullanmak için kendinize saat sınırı koyun.
(örneğin bir günde en fazla 2 saat)
- Bilgisayar başına oturmadan önce yapmanız gereken her şeyi yapmayı kendinize ilk edinin.
(ödev yapmak, odayı düzenlemek, kendine vakit ayırmak vs.)
- Uyumak için kendinize kesin saat belirleyin.
- ..ve kendinize şu soruyu kesin sorun, aldığınız cevap doğrultusunda hareket edin.
“neden bilgisayarın başındayım?”
- Bilgisayar yüzünden asla uykusuz kalmayın. Uyku düzeniniz bozulursa her şey bozulur.
- Bugün ne zamandır konuşmak istediğiniz ama konuşamadığınız biri varsa biraz cesaret edin konuşun onunla.
Mücadele ruhunuzdan bir şey kaybetmeyin. Kendinize iyi bakın.
12
Chromium
(Hızlı ve Hafif Web Tarayıcı)
Yusuf SANSARKAN
[email protected]
Genelde Linux ve web tarayıcı denince akla Firefox gelir. Hepimizin aşina olduğu bu tarayıcı namını hak edecek kadar iyi aslında. Hızlı, güzel,
bol eklentili ve güvenli...
Bir şey ne kadar iyi olursa olsun insanlar hep değişik ve yeni şeyler ararlar. Ayrıca kul yapımı hiçbir şey mükemmel olmadığından, o şey ne
kadar iyi olsa da tüm insanların zevkine hitap edemez.
Ben de bunları göz önüne alarak sizlere Linux dağıtımları üzerinde rahat kullanılabilen web tarayıcı, Chromium'dan bahsetmek istiyorum:
Chromium, açık kaynak kodlu bir web tarayıcıdır. Sadeliği ve hızı kendine esas edinmiş olan Chromium, sadece bu iki özellik dikkate alınınca
benzersizdir. Herhangi bir eklenti kullanılmadığında çok az sistem kaynağı tüketir. Kısayoluna tıklayınca hemen ekrana gelmesi onu kullanıcının
gözünde tatlılaştırır.
Yeni olmasına rağmen bu kadar hızlı gelişmesini, arkasında Google'ın olmasına bağlıyorum. Kısa sürede yeni sürümleri çıkmış ve daha
şimdiden on beş yıllık Opera'yı, pazarda geride bırakmıştır.
Tanıtıma gelince tabi ki en önemli özelliği sadeliğidir. Fazla butonları ve dosya, düzen vs. gibi menüleri yoktur. Birkaç buton, bir yıldız, bir boş
sayfa ve bir İngiliz anahtarından ibaret bir araç çubuğuna sahiptir.
Sekme özellikleri çok gelişmiştir. Bir sekmeyi sağa sola taşımak artık tüm tarayıcılarda vardır ama bir sekmeyi pencereden dışarı çıkarmak, veya
dışarıdaki bir pencereyi sekme olarak başka bir pencereye koymak her babayiğidin harcı değildir. Herhangi bir sekmeye sağ tıkladığınızda birkaç tane
fazladan özellik bulabilirsiniz. Mesela bir sekmenin aynısında açtırabilir veya bir sekmeyi iğne seçerek yer kaplamasını engelleyebilirsiniz.
13
Chromium
Yusuf SANSARKAN
[email protected]
Soldaki resimde gördüğünüz gibi yeni bir
sekme açınca sizi, en çok açtığınız sayfaların küçük
resimleri karşılıyor. Sağ üstteki küçük butonları
kullanarak dilerseniz küçük resimleri link şeklinde de
görebilirsiniz. Bu küçük resimlerden dilediğinizi
sabitleyebilir, dilediğinizi bir daha görmemek üzere
kaldırabilirsiniz. İstediğinizi istediğiniz sıraya
götürmek ise bir çek-bıraktan ibaret.
Chromium'u rakiplerinden ayıran bir diğer üstün
yanı ise gizli pencere özelliği. Bu özellik sayesinde
dilediğiniz kadar gezinip, arkanızda hiç çerez
bırakmayabilirsiniz. Ya da normal gezinti sırasında,
çerezlere yerleşmesini istemediğiniz bir linke sağ tıklayıp
gizli olarak açabilirsiniz.
Bir sayfayı yer imlerine eklemek isterseniz, yapmanız gereken tek şey adres satırının başındaki yıldıza tıklamak. Bu yıldıza tıkladığınız anda
sayfanız yer imlerine eklenmiş oluyor. Dilerseniz bunu yer imleri çubuğuna, dilerseniz de diğer yer imlerine rahatlıkla taşıyabilirsiniz. Yer imleri için
her tarayıcıda olduğu gibi klasörler oluşturabilirsiniz. Bunlardan ayrı, hiçbir tarayıcıda olmayan bir özellik olarak yer imleri çubuğunu sadece yeni
sekme sayfasında görüntüleyebilirsiniz.
Tema seçenekleri bol ama ben bunlara değinmeyeceğim. Zaten bir tema yüklemek, Chromium'da bir tıktan ibaret. Temalara İngiliz Anahtarı
altındaki ayarlardan ulaşabilirsiniz.
14
Chromium
Yusuf SANSARKAN
[email protected]
Son olarak eklenti desteğine biraz yer vermek istiyorum. Her ne kadar Chromium'u çevirenler buna Uzantılar adını takmış olsalar da bence
eklenti kulağa daha hoş geliyor.
Uzantıları, İngiliz Anahtarından açabiliriz. Açılan sayfada hali hazırda yüklü olan uzantılar görünmekte. Buradan uzantılarımızı aktif-pasif
yapabilir ve kaldırabiliriz. Yeni uzantılara gitmek için en alttaki linke tıklamamız yeterli olacaktır. Açılan sayfada bizi yüzlerce uzantı bekliyor. Eğer sıkı
bir Chromium kullanıcısıysanız bu sayfayı ara sıra ziyaret etmenizde fayda var.
Reklam engelleyen, web pencerelerinin resmini çeken, Gmail gelen kutunuzu gösteren vs. bir sürü eklenti var burada. Eğer bir tavsiyede
bulunmam gerekseydi size FastestChrome – Browse Faster'ı tavsiye ederdim. Bu eklentinin çok güzel iki özelliği var:
Birincisi: Arama yaptığınız sayfaları kendi kendine sıralıyor. Diyelim ki Google'da bir şey
aradınız ve 20 sayfa sonuç çıktı. Bu eklenti kuruluysa ikinci sayfaya geçmek için 2'ye tıklamanıza
gerek yok, sadece sayfayı aşağı kaydırın yeter.
İkincisi: Herhangi bir web sayfasında, bir kelimeyi işaretlediğiniz anda hemen üstünde bir
baloncuğun belirdiğini göreceksiniz. İşaretlediğiniz kelimeyi, bu baloncuk sayesinde dilediğiniz
sitede tek tıkta aratabilirsiniz. Ayrıca resimde gördüğünüz gibi siteleri kendiniz seçebilirsiniz.
15
MONO Projesi
Ayfer KAYA
[email protected]
Önce Mono'nun sözlük
anlamı nedir ona bakalım. Mono,
İspanyolca'da maymun anlamına
geliyor (maymunun doğuşu).
Sanıyorum Mono Projesi'nin,
.NET'in evrimleşmiş hali olabileceği
aklınızdan geçmiştir.
Şimdi de Özgür Yazılım
Dünyasında bize neyi ifade ediyor,
buna bakalım:
Mono Projesi Ximian
tarafından desteklenen ve ECMA
standartlarına dayanan bir projedir.
Miguel de İcaza 19 Temmuz 2001’de sahip olduğu Ximian firmasında
Mono'yu oluşturacak olan açık kaynak projesine başlayacaklarını
duyurdu. İcaza, 1999'da Özgür Yazılım Vakfı FSF'den Özgür Yazılım
Ödülü, Amerika'da bulunan dünyanın en iyi teknik üniversitelerinden biri
olan MIT’den teknoloji alanında 'Yılın Yenilikçisi Ödülü', 2000 yılında da
Time Magazin tarafından seçilen, 'Yüzyılın 100 Yenilikçisi' arasındaki bir
Özgür Yazılım programcısıdır.
İcaza; Mono ile GNU/Linux, UNIX, Mac OS X ve Windows tabanlı
makinelerde çalışabilen .NET uyumlu araçlar oluşturmayı
amaçlamaktaydı. Yani Microsoft'un .NET teknolojisi ile geliştirilen bütün
uygulamalarının çalıştırılabileceği, büyük bölümü C# ile yazılmış olan
kodların derlenebileceği bir framework alanı oluşturmak.
Bu projenin gelişiminde Microsoft ve Novell mühendisleri
aralarında dayanışma göstererek proje kapsamında öncelikli olarak
Microsoft tarafından geliştirilmiş ve ECMA’ya sunulmuş teknolojilerle
uyumlu uygulamaların geliştirilmesi üzere birlikte çalışılmıştır.
Mono, Microsoft .NET ile aynı teknik altyapıyla geliştirilmiş ve
birbirleri tarafından derlenmiştir/derlenebilmekte. Zaten bu da yukarıda
belirttiğimiz amaca hizmet etmektedir.
Mono'nun önemli diyebileceğiz birkaç özelliğini sıralayacak
olursak;
- Mono, yazılım geliştirmede yüksek verim sağlar.
- Mono’nun çok küçük bir bölümü C ile, büyük bir bölümü C#’la
yazılmıştır.
- Mono'da .NET ile derlenmiş uygulamalar yeniden derlenmesine
gerek kalmaksızın çalıştırılabilirler.
- Linux'te, Unix tabanlı FreeBSD ve Solaris'te, Windows işletim
sistemlerinde (NT, 2000, XP, ME, 98, Vista, Windows 7), ve Mac OS X
üzerinde çalışabilir. Bu da programcılar için büyük kolaylıklar
sağlamaktadır.
- Mono'nun herhangi bir lisans ücreti yoktur.
- Açık kaynak kodlu .NET teknolojisini kullanılmaktadır.
- Mono sadece Windows üzerinde çalışan
framework ve kütüphanelerin kopyası değil, aksine
16
MONO Projesi
Mono'dan tam anlamıyla Cross-Platform amaçlanmaktadır. Cross-Platform;
bir programcıya birçok platform için tek seferde programlar geliştirmeyi
mümkün kılan programlama ortamıdır.
- Novell sadece Microsoft'un, geliştirdiği teknolojilerin ECMA için
sunduğu standartları kullanır.
- Mono'nun Windows'tan bağımsız kendine has oldukça iyi
kütüphaneleri de mevcuttur.
- Monodoc yapısı itibariyle MSDN’e yapısına benzeyen ve Mono
hakkında birçok bilginin olduğu bir kütüphanedir ve sürekli olarak
yenilenmektedir.
- Mono'da 'System.Windows.Forms' kütüphanesinden faydalanmak
için Wine programı kullanılmaktadır.
- Mono'da kararlı yazılımları daha kısa sürede geliştirmek mümkün
hale gelmektedir.
- Kendi kendini (binlerce satırlık kodlar bütününü) sadece 1-2
saniyede derleyebilecek kadar hızlı olması da Mono'nun önemli özellikleri
arasında gösterilir.
sağlar.
- Daha düşük bellek kullanımı ve daha yüksek I/O performansı
- Her gün genişleyen bir toplulukla gelişimini hızla sürdürmektedir.
- Mono ve GNOME projeleri amaçlarından dolayı birbirini
tamamlamaktadır.
Ayfer KAYA
[email protected]
- Çıkış noktalarından bir tanesi de gönüllülerin GNOME projesi
kapsamında geliştirilen kütüphaneleri C++, Python, Perl, PHP, Ruby,
Haskell, LISP gibi dillerde kullanma isteğinin neden olduğu iş yükü.
Hedefler arasında;
- VB/Delphi/C# programcıları yazılımlarını istediği anda Linux'da
sorunsuzca çalıştırabilmek,
- Bu yazılımları geliştirmeyi Linux'te sürdürebilmek, Kararlı sınıf
kütüphanesi sayesinde Linux'daki geriye uyumluluk sorunlarını çözmek
de yer almakta.
- Mono Projesi birçok yazılım devinin birleşmesi ve gönüllülerin
çalışması sonucu gelişmesine Novell sponsorluğunda devam etmekte.
Icaza da şu anda Novell geliştirme grup başkan yardımcılığını
sürdürmektedir.
Hemen burada birçok tartışmayı beraberinde getiren önemli bir
noktanın altını çizmek istiyorum. Bu proje tamamen Ximian destekli
serbest bir yazılımdır. Bilinenin aksine Microsoft'un bu projeye doğrudan
bir katkısı yoktur ve tamamen bağımsızdır (ticari anlamda). Hatta
isterseniz bütün Özgür Yazılımlar'da olduğu gibi bu projede sizin de
katkınız olabilir.
Mono Projesi birçok anlamda büyük yenilikler getirmiştir. Birçok
platformda çalışabilen bir program olması, Windows'tan Linux'e geçişi
kolaylaştırması ve bunun temelinde insanlara yardım
edilmesinin düşünülmesi, en önemlisi belki de
17
MONO Projesi
var olan mevcut bilgiyi, tecrübeyi değerlendirmesi adına çok önemli bir
projedir.
Bu gelişme bize Özgür Yazılım ve GNU/Linux'un herzaman bir
adım önde olduğunu/olacağını gösterir. Gönüllüler ve Özgür Yazılım bir
de yardımlaşma bir anlamda özgürlüğün gerçek tanımıdır diyebiliriz.
Amaca yakın olan öndedir!
Mono Projesi hakkında daha fazla bilgi için Mono'nun resmi
sitesini ziyaret edebilirsiniz:
http://www.mono-project.com/Main_Page
Mono Projesinin yapı taşlarından biri de MonoDevelop'tur. Şimdi,
MonoDevelop nedir, neyi amaçlamaktadır cevap vermeye çalışalım:
MONODEVELOP
Ayfer KAYA
[email protected]
Tabii ki açık kaynak kodludur, yani yazılım geliştiricilerine ücretsiz
yararlanma ve geliştirme imkânı sunar. bütün Özgür Yazılımlar'ın
temelinde olduğu gibi.
Popüler, esneklik, kolaylık ve güç bakımından tercih edilen C# ve
.NET uygulamalarını Linux ortamında geliştirmemize olanak sağlayan
arayüz uygulamasıdır.
MonoDevelop, C#, Visual Basic.Net, C/C++, .NET gibi
programlama dilleri için bir tümleşik geliştirme ortamıdır.
Mono'nun genel özelliklerinde söylediğimiz gibi Linux, Windows
ve Mac üzerinde aynı arayüzle çalışabilmektedir.
MonoDevelop yazı-kod düzenleme yeteneklerine sahiptir.
C# için kod tamamlama desteği, örnekleri ve kod katlamaları
sunmaktadır.
MonoDevelop'un kullanıcı arayüzünden de anlaşılacağı üzere
Türkçe desteği de mevcut.
MonoDevelop'ta form tasarımı için Gtk# görsel tasarım aracı
kullanılır. Yine Windows'taki gibi bir Tools menüsü de sürükle bırak
mantığı ile çalıştırılabilir, bunun yanında konsol uygulamaları da tercih
edilebilir seçenekler arasındadır. Mevcut uygulamalar Windows
ortamındakilerle büyük benzerlik gösterdiği için deneyimi olanlar pek de
zorlanmayacaklardır.
18
MONO Projesi
Ayfer KAYA
[email protected]
Ayrıca ASP.NET uygulamaları için entegre debugger desteği
mevcuttur.
Şu anki güncel sürümü 2.2 olan MonoDevelop hakkında daha
fazla bilgi için:
http://monodevelop.com/
adresi ziyaret edilebilir.
MonoDevelop'un sağladığı bu nimetlerden yararlanmaya başlamak
için Synaptic'e girip Mono diye aratabilir ya da sitesini ziyaret
edebilirsiniz:
http://www.go-mono.com/mono-downloads/download.html
Ayrıca konsoldan:
sudo apt-get install monodevelop
komutunu vererek de indirebilirsiniz.
Programı çalıştırmak için;
Uygulamalar >> Programlama >> MonoDevelop'tan ya da Uçbirim'e monodevelop yazarak incelemeye başlayabilirsiniz.
Bir sonraki sayıda MonoDevelop uygulaması için daha detaylı bir anlatım ile tekrar görüşmek üzere demeden evvel “Linux'e
geçerken tecrübeyi en iyi şekilde değerlendirmeniz” dileğiyle. Mono'nun zeki geliştiricileri bunu çok iyi yapıyor! Mutlu kalın.
19
BASIC KIT
KURULUMDAN SONRA YAPILMASI GEREKENLER:
sudo aptitude install ubuntu-restricted-extras
konsola gireceğimiz bu komut ile flash player eklentisi, video
codec'leri ve lazım olan bazı fontları yüklüyoruz. Eğer flash dosyalarında
ses sorunu yaşıyorsanız şu paketi yükleyin.
sudo aptitude install flashplugin-nonfree-extrasound
Murat CEBİR
[email protected]
Sistem>Yönetim>Hizmetler
Olay Zamanlayıcı (anacron-atd): Zamanlayıcılardır. Birini kaldırın.
Brltty: Görme engelli değilseniz kaldırın.
Bluetooth: Kullanmıyorsanız kaldırın.
Bilgisayar Etkinliği Kaydedicisi (klogd-sysklogd): Birini kaldırın.
Yazıcı Hizmeti (cups): Yazıcı kullanmıyorsanız kaldırın.
Sık kullandığınız programların açılma hızını arttırmak istiyorsanız
sudo apt-get install preload
SİSTEM PERFORMANSINI ARTIRMAK:
Ubuntu'nun yavaş açıldığını veya açıldıktan sonra ağır çalıştığını
düşünüyorsanız yapabileceğiniz birkaç şey var:
Sistem açılırken veya açıldıktan sonra arka planda çalışan bazı
uygulamaları kapatabiliriz. Bu bize hem açılış hızında hemde açılıştan
sonra hız kazandırır.
Sistem>Tercihler>Başlangıç Uygulamaları'nı açalım.
Bluetooth Yöneticisi: Kullanmıyorsanız kaldırın.
Evolution Alarm Notifier: Kullanmıyorsanız kaldırın.
Görsel Yardım: Görme engelli değilseniz kaldırın.
Uzaktaki Masaüstü: Kullanmayacaksanız kaldırın.
FIREFOX PERFORMANSINI ARTTIRMAK İÇİN
3.0 Versiyonu için;
1) Filter yazan yere network.http.pipelining yazarak
network.http.pipelining'i buluyoruz. Ardından value'nin altında "false"
yazan yere çift tıklayarak "true" olarak değiştiriyoruz. Değişiklikten sonra
satırın koyulaşması lazım.
2) Filter yazan yere network.http.pipelining.maxrequests yazarak
network.http.pipelining.maxrequests'i buluyoruz. Value'nin altında "4"
yazan yeri "8" olarak değiştiriyoruz.
20
BASIC KIT
3) Filter yazan yere network.http.proxy.pipelining yazarak
network.http.proxy.pipelining'i buluyoruz. Value'nin altında "false"
yazan yeri "true" olarak değiştiriyoruz. Çift tıklayarak..
4) Filter yazan yere network.dns.disableIPv6 yazarak
network.dns.disableIPv6'i buluyoruz. Value'nin altında "false" yazan
yeri "true" olarak değiştiriyoruz.
5) Filter yazan yere plugin.expose_full_path yazarak
plugin.expose_full_path'i buluyoruz. Value'nin altında "false" yazan
yeri "true" olarak değiştiriyoruz.
6) Şimdi filter kısmını temizliyoruz. Herhangi bir özellik adının
üzerine sağ tıklayıp çıkan pencereden New ve Integer seçeneklerini
seçiyoruz. New Integer Value isimli bir pencere açılıyor.
nglayout.initialpaint.delay yazarak OK diyoruz. Şimdi de bizden Integer
değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "0" yazarak kapatın.
content.notify.backoffcount yazarak OK diyoruz. Şimdi de bizden
Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "5" yazarak
kapatın.
ui.submenuDelay yazarak OK diyoruz. Şimdi de bizden Integer değeri
girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "0" yazarak kapatın.
Murat CEBİR
[email protected]
browser.cache.memory.capacity yazarak OK diyoruz. Şimdi de bizden
Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. Buraya
yazacağınız rakam Firefox'unuz ne kadar RAM kullanacağını belirleyecek.
Dolayısıyla bu bilgisayardan bilgisayara değişir ama örneğin 8MB ram
ayırmak istemezsiniz. 16Mb ayırmak bu iş için mantıklı bir seçenek
olabilir. Eğer 16 mb ayırmak istiyorsanız açılan pencereye "16384" yazın
ve pencereyi kapatın.
3.5 Versiyonu için;
1) network.http.max-connections satırında 30 yazan yeri 48 yapın.
2) network.http.max-connections-per-server satırında 15 yazan
yeri 24 yapın.
yapın.
3) network.http.max-persistent-connections-per-proxy burayı 12
4) network.http.pipelining.firstrequest bunu true yapın.
5) network.http.pipelining bunu true yapın.
6) network.http.pipelining.maxrequests bunu 32 yapın.
7) network.http.proxy.pipelining bunu
true yapın.
21
BASIC KIT
Murat CEBİR
[email protected]
8) nglayout.initialpaint.delay bunu 0 yapın.
SİSTEM TEMİZLİĞİ
9) network.http.request.max-start-delay bunu 5 yapın.
Ubucleaner bilgisayarınızı temiz tutmaya
yardım eden basit bir bash betiğidir.
10) extensions.checkCompatibility bunu false yapın.
Daha sonra Chrome Cleaner eklentisini indirerek kurunuz.
Şimdi Firefox'u kapatıp yeniden başlatın.
KURULMASI TAVSİYE EDİLEN PROGRAMLAR
Ubuntu Tweak programı Ubuntu'nuzun kişiselleştirilmesi için
harika bir programdır. Programın yapabileceği şeyler o kadar fazla ki
Ubuntu kurulmuş her bilgisayarda olmazsa olmaz programlardan biridir.
- Temel Sistem Bilgilerini Görmek (Dağıtım, Kernel, CPU,
Memory vs..)
- GNOME Oturum Kontrolü
- Startup Program Kontrolü
- Splash Görüntüsünü Değiştirmek ve Gizlemek/Göstermek
- Masaüstü Simgelerini Gizlemek/Göstermek
- Compiz Fusion Ayarları, Window Stil Ayarları, Menu Stil
Ayarları
- GNOME Panel Ayarları
- Nautilus Ayarları
- Sistem Güvenlik Ayarları Kurulumu
http://ubuntu-tweak.com/downloads/
adresinden ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
Özellikleri:
- apt cache temizliği.
- Kaldırılmış .deb paketlerinden kalan
config dosyalarının silinmesi.
- Kullandığınız kernel dışındaki kernelleri
kaldırır.
- Bütün kullanıcıların (root dahil) çöp
kutularını boşaltır.
Betiğin Kurulumu ve Çalıştırılması;
wget http://www.opendesktop.org/CONTENT/contentfiles/71529-ubucleaner.sh
komutu ile betiği indiriyoruz.
sudo chmod +x 71529-ubucleaner.sh
komutu ile gerekli çalışma iznini veriyoruz.
sudo ./71529-ubucleaner.sh
komutu ile betiğimiz çalışır ve gerekli temizlikleri yapar.
22
Bekir NALBANTOĞLU
ahmet.nalbantoğ[email protected]
Karikatür
23

Localhost`a Joomla Kurulumu PHUN - Fizik Simülatörü Bilgisayarlar

Transkript

Benzer belgeler

Teknik Özellikler - Reggiani Macchine

INSTABUS (EIB BUS) YCYM 2x2x0,80+0,40

Raspberry Pi ile GSM Modülü Kullanımı

TÜRKÇE TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU