477 SAYILI DİS.MAH.K.1 Amir ve üste saygısızlık

477 SAYILI DİS.MAH.K.1
Amir ve üste saygısızlık
MADDE 47 - Hizmette veya hizmete ilişkin hallerde âmire ve üste zorunlu
olduğu saygıyı göstermeyen veya uyarmayı saygı duruşu ile kabul edip
dinlemeyenler, bir aya kadar oda veya göz hapsi ile cezalandırılırlar.
İLGİLİ HÜKÜMLER:
- Amir: İç Hz.K. 9, As.C.K. 13/2
- Üst: İç Hz.K. 10, As.C.K. 13/3
- Hizmet: İç Hz.K. 6, As.C.K. 12
- Amire veya üste saygısızlık ve tehdit: As.C.K. 82
Bu madde ile tayin olunan cezalar ertelenemez(Dis.Mah.K.45).
AÇIKLAMA:
Madde ile, hizmette veya hizmete ilişkin hallerde amire ve üst’e zorunlu
olduğu saygıyı göstermeyen veya uyarmayı saygı duruşu ile kabul edip
dinlemeyenlerin bir aya kadar oda veya göz hapsi ile cezalandırılacakları
öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen fiil, toplu asker karşısında veya silahlı iken işlenecek olursa
As.C.K.nun 4551 sayılı Kanunla değişik 82/1 nci maddesi kapsamına girer ve bu
takdirde yargılama merci, askeri mahkemedir. Öte yandan, amir veya üst’ünü tehdit
edenlerde, As.C.K.nun 82 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca cezalandırılırlar.
Bu Sayfadaki açıklama ve dosyalar, (E.) HÂKİM ALBAY ORHAN ÇELEN tarafından
yayınlanmış olan "En son içtihatlı, notlu, açıklamalı, ek ve örnekli TSK. İç Hizmet Kanunu
ve Yönetmeliği, Askeri Ceza Kanunu, Disiplin Mahkemeleri Kanunu, TSK. Personel Kanunu,
Ankara 2010, 1.Baskı, 1635 sayfa" isimli kitaptan alınmıştır. Buraya yapılan alıntılar için
YAZARIN AÇIK İZNİ MEVCUTTUR.Burada yer alan tüm dosya ve açıklamalardan alıntı
yapmak için, alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir : “En son içtihatlı, notlu,
açıklamalı, ek ve örnekli TSK. İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği, Askeri Ceza Kanunu,
Disiplin Mahkemeleri Kanunu, TSK. Personel Kanunu, Ankara 2010, 1.Baskı "
isimli Kitaptan alıntı yapılan ve askerihukuk.net isimli internet sitesine konulan bu
dosya ve açıklamaların tüm hakları anılan kitabın yazarı (E.) Hak.Alb. Orhan
ÇELEN'e aittir." Bu ibare eklenmek şartıyla, buradaki dosyalardan Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu'na uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının açık izni olmaksızın açıklama ve
dosyanın tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
1
AS. YARGITAY KARARLARI:
Sanık tarafından üst'ü olan yüzbaşıya karşı "dikkatli olun, sonra benim kafamı
kızdırırsınız" şeklindeki sözleri, kavlî tehdit şeklinde üste hürmetsizlik suçunu teşkil
eder. Sanığın bu suçundan dolayı disiplin mahkemesinde değil, askerî mahkemede
yargılanması gerekir(As.Yrg.1.D., 21.2.1966, E.167, K.188).
Sanığın olay yerine gelen nöbetçi âmirine "nöbetçi âmiri sen değilsin, benim;
bana karışamazsın" şeklindeki sözleri, üste hakaret değil; 477 sayılı Kanunun 47 nci
maddesinde yazılı "hizmette veya hizmete ilişkin hallerde üste zorunlu olduğu
saygıyı göstermemek" suçunu oluşturur. As.C.K.nun 85/1 inci maddesine göre
hüküm tesisi kanuna aykırıdır(As.Yrg.5.D., 14.6.1989, E.357, K.348).
Sanıkla mağdur arasında davetiye yüzünden çıkan tartışma sırasında
masasında yemek yiyen sanığın “Sen adam mı ayırıyorsun” diyerek sinirli bir şekilde
ayağa kalktığı, tanıkların sanığı tutarak dışarı çıkardıkları, olay sırasında sanığın
üstüne taarruz veya buna teşebbüs niteliğinde herhangi bir eyleminin olduğu
konusunda yeterli delilin bulunmadığı anlaşıldığından, sanığın eylemini üste
saygısızlık olarak değerlendirerek, suçun 477 sayılı Kanunun 47 nci maddesinde
yazılı üste saygısızlık kapsamında bulunduğu görüşüyle askeri mahkemenin
görevsizliğine karar veren yerel mahkemenin bu kararında herhangi bir isabetsizlik
görülmemiştir(As.Yrg.4.D., 22.3.1994, E.152, K.154).
Dava dosyanının 1 nci dizisinde bulunan ve sanığa da tebliğ edilen “Mesaiye
ve kışlaya geliş ve gidişlerde servis araçlarından istifade edilmesi, acil ve zaruri
ihtiyaç ortaya çıkmadıkça özel araç kullanılmaması” şeklindeki emrin personel
güvenliği ile ilgili bulunduğu, askeri hizmete ilişkin olmadığı, bu emre uymamanın
emre itaatsizlik suçuna vücud vermeyeceği ve hükümlü M.A.Ö. hakkındaki
mahkumiyet hükmünün kanuna aykırı olduğu sonucuna varıldığından, MSB.lığının
yazılı emirle bozma isteminin kabulüne, 4.Hd.A.K.lığı Dis.Mah.nin .. gün ve .. esaskarar
sayılı
hükmünün
bozulmasına,
15
günlük
oda
hapsi
çektirilmemesine.. karar verildi(As.Yrg.5.D., 31.5.1995, E.346, K.344).
cezasının
Üste hakaret suçu ile ilgili olarak yapılan incelemede; yerel mahkemece sanık
H.’ın üstü olan Z.’e tartışma sırasında “başlatma elbisene” şeklinde söz sarfettiği
kabul edilerek mahkumiyeti cihetine gidildiği, olayın görgü tanıklarından T.C.’nun
tüm aşamalardaki istikrarlı beyanları karşısında sanığın, bu sözleri sarfettiği, ancak,
sanıkların (Dz.5 ve 13) deki vaka ve kanaat raporlarından anlaşılan kişilik yapıları ile
olayın cereyan tarzı dikkate alındığında, sarfedilen bu sözlerin hakaret kastı ile
söylenmediği ve anlam itibariyle de mağdurun namusuna, şeref ve haysiyetine
yönelik olmadığı, eylemin, 477 sayılı Kanunun 47 nci maddesinde tanımlanan üste
saygısızlık niteliğinde olduğu anlaşılmıştır(As.Yrg.3.D., 17.10.1995, E.726, K.723).